Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι”ιάλεξη 2η.pdfΕνότητα...

1ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ

Ενότητα3: Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης πουπροβάλλονταιστηνεκπαίδευση

ΣπύροςΚόλλας(ΒασισμένοστιςσημειώσειςτουΒασίληΤσελφέ)

ΤμήμαΕκπαίδευσηςκαιΑγωγήςστηνΠροσχολικήΗλικία

2ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

ΠοιαόψητηςεπιστήμηςναεπιλέξουμεναπροβάλλουμελαμβάνονταςυπόψιντουςσκοπούςγιατουςοποίουςδιδάσκουμετιςΦ.Ε.;

3ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμηςπουπροβάλλονταιστηνεκπαίδευση

• Υπάρχουνπολλέςόψειςτηςεπιστήμης;Τιείναι«ηεπιστήμη»;Τικάνει/μετιασχολείταιέναςεπιστήμονας;

• Απόαυτέςτις«όψεις»τηςεπιστήμηςποιαπρέπειεγώναεπιλέξωναπροβάλλωσταπαιδιάτηςπροσχολικήςηλικίαςτηςτάξηςμου;

4ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τικάνει/μετιασχολείταιέναςεπιστήμονας;

• Αποτυπώστεμεμιαζωγραφιάτισκέφτεστεότανακούτετηλέξη«επιστήμονας».

• Στηζωγραφιάσας,τοποθετήστεαυτόντονάνθρωπομέσαστοχώροκαιστοκοινωνικόπεριβάλλονπουδρατηνώρατηςεργασίαςτου(τηνώραπουκάνειεπιστήμηδηλαδή).

5ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τικάνει/μετιασχολείταιέναςεπιστήμονας;

ΆντραςΦοράποδιάΕχειπερίεργηκόμη

ΕίναιμέσασεέναεργαστήριοΓύρωτουυπάρχουνπειραματικέςδιατάξειςΥπάρχουνσύμβολαγνώσης

Είναιμόνοςτου–δεναλληληπιδράμεάλλους-

6ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τικάνει/μετιασχολείταιέναςεπιστήμονας;

7ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τιχαρακτηριστικάέχειηγνώσηπουπαράγεταιαπότηνεπιστημονικήέρευνα;

• Η«μέση»αντίληψηαναφέρει:

«Ηεπιστημονικήγνώσηείναιαποδεδειγμένηγνώση.Οιεπιστημονικέςθεωρίεςεξάγονται,μεκάποιοαυστηρότρόπο,απόταγεγονότατηςεμπειρίας πουγίνονταιαντιληπτάμετηνπαρατήρησηκαιτοπείραμα.Ηεπιστήμηβασίζεταισεό,τιμπορούμεναδούμε,ναακούσουμε,νααγγίξουμε,κ.λ.π.Προσωπικέςγνώσειςήπροτιμήσειςκαθώςκαιαναπόδεικτεςεικασίεςδενέχουνθέσηστηνεπιστήμη.Ηεπιστήμηείναιαντικειμενική. Ηεπιστημονικήγνώσηείναιαξιόπιστηεπειδήείναιαντικειμενικάαποδεδειγμένη.» Ηεπιστήμηέχεικύρος.

8ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Αριστοτέλης Γαλιλαίος

Νεύτωνας

ΤοκύροςτωνΦ.Ε.

Αϊνστάιν

9ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

ΤοκύροςτωνΦ.Ε.

«Ηεπιστημονικήμέθοδος»παράγειαντικειμενικάκαι

αδιαμφισβήτητααποτελέσματα

10ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Αστρολογικέςπροβλέψεις:

11ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ηεπιστροφήστηνεπαγωγικήσκέψη

Αριστοτέλης Γαλιλαίος

«ΟιΚέπλερκαιΓαλιλαίοςπροχώρησαναπότηνπαρατήρησημεμονωμένωνγεγονότωνστηνδιατύπωσηακριβώνποσοτικώννόμων,πουμετηνβοήθειάτουςμπορούσανναπροβλεφθούνμελλοντικάλεπτομερειακάγεγονότα.Αναστάτωσανβαθιάτουςσυγχρόνουςτους,ενμέρειγιατίτασυμπεράσματάτουςέρχοντανσεσυνταρακτικήαντίθεσηπροςτιςπεποιθήσειςτηςεποχής,αλλάκαιενμέρειγιατίητυφλήπίστησεμίααυθεντίαεπέτρεπεστουςσοφούςναπεριορίζουντιςέρευνέςτους στιςβιβλιοθήκεςκαιοικαθηγητέςπολύταράχτηκανστηνιδέαότιθαήταναναγκαίοναπαρατηρούντονκόσμο γιαναμάθουνπώςείναι.» (B.Russell)

Μεσαίωνας

12ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ηεπαγωγικήεργασία

Κόσμος

Ιδέες Τεκμήρια

Παρατηρώ

Κατηγοριοποιώ

Υποθέτω

Δοκιμάζω

13ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Έναχαρακτηριστικόπαράδειγματηςεπαγωγικήςσκέψης

14ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Στιςδώδεκαταμεσάνυχτατης1ης Ιανουαρίου1975,οΆρηςεμφανίστηκεστηντάδεκαθορισμένηθέσηστονουρανό.

Οιπλανήτεςκινούνταισεελλειπτικέςτροχιέςγύρωαπότουςήλιουςτους.

1. Οαριθμόςτωνπαρατηρησιακών αποφάνσεωνπουσχηματίζουντηβάσημίαςγενίκευσηςπρέπειναείναιμεγάλος.

2. Οιπαρατηρήσειςπρέπειναεπαναλαμβάνονταιυπόσυνθήκεςπολύδιαφορετικές.

3. Καμιάαποδεκτήπαρατηρησιακή απόφανσηδεπρέπειναέρχεταισεαντίθεσημετονπροκύπτοντα καθολικόνόμο.

Προϋποθέσειςεγκυρότηταςτηςεπαγωγικήςεργασίας

?

15ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

• Σύμφωναμετονεπαγωγιστή,τοοικοδόμηματηςεπιστημονικήςγνώσηςείναικτισμένομεεπαγωγήπάνωσταασφαλήθεμέλιαπουπαρέχουνοιπαρατηρήσεις.Όσοαυξάνεταιοαριθμόςτωνγεγονότωνπουπιστοποιούνταιαπόπαρατηρήσειςκαιπειράματακαιόσοαυτάταδεδομέναγίνονταιπιοεξειδικευμένατόσοθασυγκροτούνταινόμοικαιθεωρίεςμεολοένακαιμεγαλύτερηγενικότητα.

Τα«θεμέλια»τηςεπαγωγικήςεργασίας

16ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ταισχυράκαιπροβληματικάστοιχείατουεπαγωγισμού

• Ταισχυράστοιχείατηςεπαγωγικήςεργασίαςεδράζονταιστηνεξηγητικήκαιπροβλεπτικήτηςισχύ καιστηνυψηλήτηςαξιοπιστία πουπροκύπτειαπότηναντικειμενικότητατωνπαρατηρησιακώναποφάνσεων.

• Ταπροβλήματατουεπαγωγισμού προκύπτουναπότιςίδιεςτιςπροϋποθέσειςεγκυρότητάς του(π.χ.μεγάλοςαριθμόςπαρατηρήσεων… Πόσες;Τοπαράδειγματηςεπαγωγίστριας γαλοπούλας).

17ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ταισχυράκαιπροβληματικάστοιχείατουεπαγωγισμού

• Ηκαταφυγήστιςπιθανότητες.

18ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ηεπαγωγικήκαιπαραγωγικήεργασία

Γεγονόταπουπροσπορίζονταιαπότηνπαρατήρηση

Νόμοικαιθεωρίες

Προβλέψειςκαιεξηγήσεις

19ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Παραδείγματατηςπαραγωγικήςσκέψης

Ότανγνωρίζουμεένανκοθολικόνόμο:

1. Όλαταπανεπιστημιακάμαθήματαείναιβαρετά.

2. Αυτόείναιέναπανεπιστημιακόμάθημα.

3. Αυτότομάθημαείναιβαρετό.

20ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Παραδείγματατηςπαραγωγικήςσκέψης

Ότανγνωρίζουμεένανκοθολικό νόμο:

1. Ταπερισσότεραπανεπιστημιακάμαθήματαείναιβαρετά.

2. Αυτόείναιέναπανεπιστημιακόμάθημα.

3. Αυτότομάθημαπιθανότατα θαείναιβαρετό.

21ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Παραδείγματατηςπαραγωγικήςσκέψης

Ότανδενέχουμεωςαφετηρίαένανκαθολικόνόμο,αλλάπαρατηρώνταςτονφυσικόκόσμοφανταζόμαστεμίανέαδιαφορετικήιδέα:

- Thetunneleffect

22ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ηπαραγωγικήεργασία

Κόσμος

Ιδέες Τεκμήρια

Δοκιμάζω Παράγω

Υποθέτω

Φαντάζομαι

23ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Οχαρακτήραςτηςπαρατήρησης

• Σύμφωναμετονεπαγωγιστή- ορθολογιστή:

α)ηεπιστήμηξεκινάαπότηνπαρατήρηση,

β)ηπαρατήρησηπαρέχειτηνασφαλήβάσηαπότηνοποίαμπορείναπροέλθειηγνώση.

24ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Το«όργανο»τηςπαρατήρησης

25ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Ορόλοςτουεγκεφάλουστηνπαρατήρηση

Δύοπαρατηρητέςδεν«βλέπουν»αναγκαστικάτοίδιοπράγμα.

26ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Οιπαρατηρησιακές αποφάνσειςπροϋποθέτουνμιαθεωρίακαι

επηρεάζονταιαπόαυτή

27ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Οσχετικισμός

• Οιεμπειρίεςμας,ηθεωρίαπουπροϋπάρχειστομυαλόμας,τοιστορικόκαιτοκοινωνικοπολιτισμικόπλαίσιοεπιδρούνσημαντικάστοντρόποπου«βλέπουμε»καιερμηνεύουμετηφύση.

• ΤοπαράδειγματουΓαλιλαίου.

28ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τουπάρχονπαράδειγμαεπηρεάζειτοντρόποπουοιεπιστήμονεςπαρατηρούν

Κανονική επιστήμη

Επιστημονική επανάσταση

Κρίση: Στοιχεία που διαψεύδουν το παράδειγμα που επικρατεί

Η εξέλιξη της επιστήμης κατά

Κουν

Οι επιστήμονες εργάζονται για την επιβεβαίωση του

νέου παραδείγματος και την πλήρη

εγκατάλειψη του προηγουμένου

Οι επιστήμονες εργάζονται

προκειμένου να ενισχύσουν τη

συνοχή του παραδείγματος

Οι επιστήμονες εργάζονται για την

εύρεση νέων θεωριών/νόμων

29ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

ΟρθολογισμόςVs.Σχετικισμός• Ορθολογιστές:Υπάρχουνκαθολικέςαλήθειεςτιςοποίεςμπορούμενατιςεπαληθεύσουμεστηνβάσητηςεπαγωγικήςλογικής.

• Σχετικιστές:Δενυπάρχουνκαθολικέςαλήθειες.Ηεπιστήμηπουπαράγουμεκαθορίζεταιαπότιςεμπειρίες,τιςπροαντιλήψεις,τιςαξίες,τασυμφέροντατωνατόμωνήκοινοτήτωνπουεργάζονταιγιααυτές.

30ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

ΠοιαόψητηςεπιστήμηςναεπιλέξουμεναπροβάλλουμελαμβάνονταςυπόψιντουςσκοπούςγιατουςοποίουςδιδάσκουμετιςΦ.Ε.;

31ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Μεεκπαιδευτικόστόχοτηναναπτυξηθετικήςστάσηςαπέναντιστηνεπιστήμη

καιτηνπαραγωγήεπιστημόνων...• Καλήπροσέγγισηηεπαγωγική...

– Θέλουμεανθρώπουςπουναμπορούν,κατ’αρχάς,νακάνουντηδουλειάρουτίνας...

– Νανιώθουνσίγουροι...

– Ναγνωρίζουντουςκώδικες…

– Ναγνωρίζουνεργαστηριακέςτεχνικές…

– Ναπιστεύουνότιψάχνουνγιατηνμίααλήθεια.

32ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Μεεκπαιδευτικόστόχοτηδημιουργικότητακαιτηνκαινοτομία

• Καλήπροσέγγισηηπαραγωγική...

– Θέλουμεανθρώπουςπουναμπορούνναφαντάζονται...

– Νανιώθουνασφαλείςότανδενείναισίγουροι...

– Νατολμούνναεπεμβαίνουνστουςκώδικες…

– Ναεφευρίσκουννέεςεργαστηριακέςτεχνικές…

– Νατολμούνναυπερασπίσουντιςπιοπαράξενεςιδέες...

– Ναπιστεύουνότιμπορούνναπετύχουνοτιδήποτεμιαςκαιδενψάχνουνγιατηναλήθεια.

33ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Μεεκπαιδευτικόστόχοτονεπιστημονικόγραμματισμό

• Καλήπροσέγγισηοσχετικισμός...

– Θέλουμεανθρώπουςπουναμπορούνναγνωρίζουντοντρόποπουπαράγονταιοιεπιστημονικέςιδέες...

– Ναμπορούννακρίνουντιςαξίες,τασυμφέρονταπουυπηρετούνταιαπότιςεπιλογέςτηςεπιστημονικήςκοινότητας…

– Ναδιασφαλίζουντηνποιότητατωνεπιστημονικώνιδεώνεπιβάλλοντας,όποτεαπαιτείται,περιορισμούςστηνεπιστημονικήκαιτεχνολογική«πρόοδο»…

– Ναείναι,δηλαδή,πολίτεςπουμπορούνναπαίρνουναποφάσειςγιακρίσιμακοινωνικοεπιστημονικά ζητήματα.

34ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Καιγιατανήπια;

Παραγωγή– Φαντασία

Σχετικισμός– Αναγνώρισητηςφύσηςτηςεπιστήμης

Επαγωγή– Αναγνώρισητουκύρουςτηςεπιστήμηςκαιτωνμεθόδωντης

Επαγωγή– Ασφάλεια

Σχετικισμός– Αναγνώρισητηςφύσηςτηςεπιστήμης

35ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Πώς,όμως,μπορούμεναδιδάξουμετιςόψειςτηςεπιστήμηςπουεπιλέγουμεπροκειμένουναπετύχουμετουςσκοπούςμας;

36ΈννοιεςΦυσικώνΕπιστημώνΙ- Ενότητα 3 Εναλλακτικέςόψειςτηςεπιστήμης

Τέλος

- ΓιατίδιδάσκουμεΦυσικέςεπιστήμες(Φ.Ε.)στηΓενικήΕκπαίδευση(Γ.Ε.);