Bodur geleneksel meyve_yetiştiriciliği_v0.9

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği

04 Şubat 2014

İzmir

• Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY)

• Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY)

• GMY ve MMY Farkları

• GMY Nasıl MMY Çevrilir

2

Ajanda

• Şekil ve Büyüklük

– Kuvvetli gelişen çeşitler aşılandıkları zaman 7-8 m’ye kadar boy yapan kuvvetli ve “standart” gelişen ağaçlar olarak tanımlanırlar.

– Mevcut sistemdeki büyük taçlı, kuvvetli ağaçların, taç alanının tamamında meyve oluşamaz. Taç alanının büyük kısmı iç tarafta gölgede kalır.

• Dikim

– Bu ağaçlardan, 1 dekar bahçeye, toprağın verimliliğine göre 15-25 adet ağaç dikilebilir.

3

Geleneksel meyve yetiştiriciliğinde yabani olarak yetişen, kuvvetli gelişen anaçlar kullanılır ve gölgelenmeden dolayı meyveler istenilen büyüklük ve renkte olmaz

*

Kaynak:

Bir yıl meyve verip, ertesi yıl az veya hiç meyve vermemesi

Doktar

Geleneksel Meyve YetiştiriciliğiGeleneksel Meyve Yetiştiriciliği

• Kültürel Faaliyetler

– Bu ağaçlarda budama, ilaçlama, meyve seyreltmesi ve hasat işlemleri zor olmaktadır.

• Verim-Depolama

– Verime yatmaları 5-6 yıl alır, 12-15 yaşında tam verime geçerler ve 25-30 yaşlardan sonra ekonomik anlamda verimden düşmeye başlarlar.

– Elde edilen meyvelerin en fazla yüzde 30’u 1. sınıftır.

– Geleneksel çeşitler uzun süre depolanmaya uygun değildir.

Geleneksel yetiştiricilikte, bazı çeşitlerde görülen peryodizite* verimi ve kaliteyi sınırlayan en önemli faktördür

• Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY)

• Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY)

• GMY ve MMY Farkları

• GMY Nasıl MMY Çevrilir

4

Ajanda

5

Modern meyve yetiştiriciliği, bodur meyve anaçları kullanarak birim alandan elde edilecek verimin artırılmasını amaçlayan yetiştiricilik şeklidir

Modern Meyve YetiştiriciliğiModern Meyve Yetiştiriciliği

Kaynak: Doktar

• İlk yıllarda geriye dönüş

– Dikimi izleyen hemen ertesi yıl verimin alınmaya başlanmaktadır.

• Her yıl düzenli ürün

– Bodur anaçlar üzerine aşılanan çeşitler erken verime yatarak, her yıl düzenli ürün verirler.

• Maliyet ve iş gücünde azalma

– Büyük ağaçların ilaçlanmaları daha çok dikkat, daha uzun zaman ve daha güçlü makinaların kullanımını gerektirirler.

• Verim ve kalitede artış

– Bodur ağaçlar, alçak boylu ve açık gelişen ağaçlar olduklarından, gölgelenme olmayacağı için iyi bir güneşlenme ve havalanma ile yeknesak ve iyi renkli meyveler meydana getirirler.

• Değişen şartlar ve pazar isteklerine kolay uyum sağlama

– Bodur ağaçlarda, pazar istekleri azalarak cazibesini kaybeden bir çeşit, daha cazip olan bir çeşitle kısa sürede değiştirilebilir.

6

Modern meyve yetiştiriciliği, birim alandan elde edilecek verim ve kalitede artış sağladığı gibi verime yatma yaşı daha erken olmaktadır

Modern Yetiştiricilik Modern Yetiştiricilik Modern Elma BahçesiModern Elma Bahçesi

Kaynak:

Doktar

• Kalite

– Renk ve şeker birikimi gibi meyve kalite özellikleri en üst düzeyde olup homojen seviyededir. şeker birikimi gibi meyve kalite özellikleri en üst düzeyde olup homojen seviyededir.

• Kültürel Faaliyetler

– Bodur anaçlara aşılı fidanlar küçük ağaçlar oluşturduğu için hasat ve ilaçlama işlemleri daha kolay ve maliyet düşüktür.

• Verim ve Pazarlama

– Yeni çeşitler daha kısa sürede verime yattığı ve uzun süre depolanabildiği için üreticiye cazip gelir

– Piyasanın tercih ettiği kaliteli çeşitler olduğu için yüksek fiyattan satılırlar.

• Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY)

• Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY)

• GMY ve MMY Farkları

• GMY Nasıl MMY Çevrilir

7

Ajanda

8

Bodur ağaçların fizyolojik yapılarından dolayı sulama, gübreleme, budama ve terbiye teknikleri gibi bir çok konu üzerinde dikkatli olunmalıdır

Modern YetiştiricilikModern Yetiştiricilik Geleneksel YetiştiricilikGeleneksel Yetiştiricilik

• Maliyeti yüksektir

− İlk yıllarda tesis ve üretim masrafları oldukça yüksektir.

− İlk yıl masrafı yüksek olmasına karşın ileriki yıllarda kültürel faaliyetlere ayrılan masraflar düşüktür.

• Maliyeti düşüktür

− İlk yıllarda tesis ve üretim maliyeti düşüktür.

− Ağaçların geniş hacimli olmasından dolayı zirai mücadele, seyreltme ve hasat masrafları yüksektir.

Mal

iyet

Topr

ak İ

şle

me

• Toprak işlemesi önerilmez

− Bodur anaçlar saçak köklü ve kökleri toprak yüzeyine çok yakın olduğu için toprak işlemeye uygun değildir.

• Toprak işlenebilir

− Klasik ağaçlar derinlere inen kök sistemi ile toprak işlemeden daha az zarar görürler (ürüne göre değişmekle beraber 25-20cm).

9

Modern yetiştiricilikte yapılacak kültürel işlemlerde eski alışkanlıklardan vazgeçilmelidir

Dik

im M

esa

fesi

• Sık dikim yapılır

− Birim alandan daha fazla ürün alabilmek için sık dikim tercih edilir.

− Yarı bodur: 3m×5m-4m×5m

− Tam bodur ağaçlarda: 1m×3.5m-2m×3.5m

− Dekarda min. 80-100 bulunmaktadır.

• Daha geniş aralıklar ile dikim yapılmaktadır

− Fazla sayıda dal ve budak oluşturdukları için geniş dikim tercih edilir.

− Klasik ağaçlar: 7m×7m-8m×8m.

− Dekarda max. 15-20 ağaç bulunmaktadır.

Modern YetiştiricilikModern Yetiştiricilik Geleneksel YetiştiricilikGeleneksel Yetiştiricilik

Bud

ama

ve

Terb

iye • Şekil budamasına geç yıllarda başlanır

− Budama ve terbiyede asıl amaç ana dallar ile yan dalların arasındaki açının geniş tutulmasıdır.

− Klasik ağaçlarda ilk 3-4 yıl ağaç verime yatmadığı için şekil budamasına 4-5. yılda başlamaktadır.

• Şekil budamasına daha erken yıllarda başlanır

− Budama ve terbiyede asıl amaç meyve yüklü dalların ana eksen etrafında dar bir silindirik oluşturmasıdır.

− Meyve gözlerinin oluşması için ilk yıl şekil budaması yapılır.

10

Modern YetiştiricilikModern Yetiştiricilik Geleneksel YetiştiricilikGeleneksel Yetiştiricilik

• Gübre maliyeti daha fazladır

− Gübreleme damla sulama sistemi ile verilmektedir.

− Suda tam olarak çözünebilen gübreler tercih edilmelidir.

− Erken yaşta verime yattıkları ve birim alanda fazla ağaç olduğu için ilk yıllarda 2 kat fazla gübreye ihtiyaç duyarlar.

• Gübre maliyeti düşüktür

− Hem damla hem de salma sulama sistemi kullanılmaktadır.

− Salma sulama sisteminde klasik gübreler, damla sulamada tam suda eriyebilir gübreler kullanılmaktadır.

− İlk yıllarda verime yatamadıkları için bodur ağaçlara göre daha az gübre kullanılır.

Sul

am

aG

übre

lem

e

• Salma sulama sistemi tercih edilmektedir

− En çok kullanılan sulama şekli salma sulama sistemidir. Bu tip sulama şekli daha fazla su tüketimine neden olmaktadır

• Modern sulama sistemleri kullanılmaktadır

− Modern meyve bahçelerinde sulama, mutlaka damla sulama veya mini sprink sulama yöntemi ile yapılmalıdır.

Modern yetiştiricilikte, birim alandan en yüksek verimin sağlanması yanında…

11

…verimliliği sürekli kılmak için planlı yetiştiricilik yapılmalıdır

• Malçlama kullanılır.

− Yabancı ot kontrolünde toprak işleme yerine herbisitlerle ya da malçlama yöntemi ile kontrol sağlanmalıdır.

− Yeterli havalanma sağlandığı için hastalık ve zararlıların bulaşıklığı daha düşük olacaktır.

• Toprak işleme yöntemi kullanılır.

− Yabancı ot kontrolü toprak işleme ile sağlanabilmektedir.

− Yeterli havalanma sağlanmadığı ve dalların iç içe geçmiş durumda olması nedeniyle hastalık ve zararlıların bulaşıklığı daha fazla olabilir.

Has

at-V

erim

Modern YetiştiricilikModern Yetiştiricilik Geleneksel YetiştiricilikGeleneksel Yetiştiricilik

İlaçl

ama

ve Y

aba

ncı

ot k

ont

rolü

• Tam verim çağına geç girer.

− Geleneksel yetiştiricilikte ağaç büyüklüklerine göre bir işçi günde 600-800 kg hasat yapabilmektedir.

− 3 yıldan sonra ürün vermeye başladıkları için fidanlarda yatma kırılma vs. gibi olumsuzlukları görülmeyecektir.

− Klasik ağaçlarda 6 yıldan sonra tam verim alınabilmektedir.

• Tam verime erken yatar.

− Bodur ağaçlarda, ağaç uzunluğu 2,5 m civarında kaldığı için işçi günde 1200-1600 kg hasat yapabilmektedir.

− Erken verime yattıkları için fidanlarda yatma kırılma vs. gibi olumsuzlukları engellemek için herek yapılmalıdır.

− Bodur ağaçlarda 3 yıldan sonra tam verim alınabilmektedir.

• Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği (GMY)

• Modern Meyve Yetiştiriciliği (MMY)

• GMY ve MMY Farkları

• GMY Nasıl MMY Çevrilir

12

Ajanda

13

Bodur ağaçların; meyveye yatma yaşı, çiçeklenme ve hasat zamanı, sürgün çapı, ağacın ömrü, yaprak/meyve oranı ve bitkinin besin maddeleri isteği standartlardan farklıdır

Meyve Ağaçlarında Bodurlaştırma YöntemleriMeyve Ağaçlarında Bodurlaştırma Yöntemleri

*

Kaynak:

Bu uygulama spur tipi (yarı bodur) çeşitlerde yapılmamalıdır.

Doktar

Erken yaşta meyve veren ağaç, geç yaşta meyve verene göre daha bodur olmaktadır.

• Alçaktan taçlandırma

– Bir yaşlı fidanın dikim esnasında 70-80 cm’den tepesi vurularak uygulanan alçaktan taçlandırma yöntemi de, erken meyveye yatma ve bodurlaştırma etkisi yapar.

• Kök – Dal Budaması

– Kök budaması ile kök gelişiminin sınırlı tutarak, vejetatif gelişmeyi azaltıp meyve gözü oluşmaya teşvik edilerek bodurlaşma sağlanmaktadır.

– Genç ağaçlarda budamanın hafif şiddette yapılması, erken çiçek ve meyve oluşumu ile bodurluk sağlar.

• Uç – Bilezik Alma

– Kuvvetli gelişme gösteren bir sürgünde yapılacak uç alma, yan gözleri teşvik ederek, daha yaygın ve bodur gelişmeye neden olur.

– Bilezik alma, boğma ve çentik açma gibi uygulamalar da meyve gözü oluşumunu teşvik ederek, bodurluk sağlar.

• Dal Bağlama

– Ağaçların dallarını aşağıya eğerek bağlama* veya dik gelişme yerine geniş açılı dallar elde etmek de meyve gözü oluşumunu teşvik ederek bodurluk sağlar.

14

Verim ve kalitenin artırması, maliyetlerin azaltılması ve bunlara bağlı olarak kâr sağlamak için modern yetiştiricilik yapılmalıdır

Modern Meyve BahçeleriModern Meyve Bahçeleri

Odun yetiştirmek yerine meyve yetiştirmek için bahçelerinizi modernleştirin.