انواع استراتژی های مدیریت دانش براساس مدل های مدیریت...

موضوع ارایه:انواع استراتژی های مدیریت دانش براساس مدل های مدیریت استراتژیک کدامند؟

بسم الله الرحمن الرحیماستراتژی مدیریت دانش

زیر نظراساتید محترم: آقای دکتر یعقوب مهارتی

آقای دکتر علیرضا خوراکیانداتشجویان محقق وارایه دهنده:

محمدرضا ثاقب عادلبابک سرخپور

افشین ایمان نژاد

مقدمه

امروزه کشورها بر اساس توانایی آنها در تولید و کاربرد دانش طبقه( 2000بندی می شوند)تورجمن

در کشورها ی پیشرو در اقتصاد جهانی تعادل بین دانش و سایر منابع@ بهنفع دانش تغییر یافته است به گونه ای که دانش به عامل مهم و تعیین

( 1386کننده ای در زندگی ، و سرمایه تبدیل شده است )مالهوترا دانش در سازمان های امروزی به عنوان یکی از عوامل کلیدی موفقیت

سازمان ها تلقی میگردد. به همین جهت مدیریت دانش در سازمان ها از اهمیتی ویژه برخوردار گردیده است. در همین راستا مباحث مرتبط

با مدیریت دانش و به کارگیری مناسب آن در سازمان ها، سواالتی متعدد در ذهن اندیشمندان این حوزه به وجود آورده است.

دارا بودن یک استراتژی روشن وبه خوبی برنامه ریزی شدهیکی از راه های رسیدن به موفقیت در مدیریت دانش است.

مقدمه مدیریت دانش بسیار ساده به نظر میر سد اما شرکت

هایی که سعی دارند تا به شرکت هایی دانش بنیاد تبدیل شوند با مشکالت اساسی روبه رو هستند.

در عصر ارتباطات و فناوری اطالعات ،دانش@ به عنوانعامل اساسی و منبع حیاتی سازمان ها در عرصه

رقابت ،برای دست یابی به مزیت رقابتی خودرا افزایش (1388دهند.)انصاری رنانی ،قاسمی نامقی ،

یکی از ابعاد مدیریت دانش ساختار سازمانی فرهنگ وفناوری بیش تر توجه شده و ابعاد دیگر نادیده انگاشته

شده است .

تعریف دانش-مدیریت دانش

داونپورت و پروساک از ان@دیشمندان مشهور حوزه دانش، دان@ش را ترکیبی منعطف و قابل تبدیل@ از تجارب، ارزشها ، اطالعات معنی دار و بینش های متخصصان که چارچوبی را برای ارزیابی وانسجام اطالعات و تجارب جدید

.ارائه می دهد همچنین نوناکا و تاکوچی ایجاد دانش را ناشی از ترکیب@ اطالعات دریافتی

و مفهوم سازی مدیریت دانش فرآیندی است که طی آن سازمان به تولید ثروت از دانش

(.Takeuchi 1995و یا سرمایه فکری خود می پردازد ) همچنین در تعریف مدیریت دانش مالهوترا بیان@ می دارد که مدیری@ت

دانش، فرآیندی است که به واسطه آن@ سازمان ها در زمینه یادگیری )درونی کردن@ دانش(، ک@دگذاری دانش )بیرونی کردن دانش(، توزیع و

، 1385انتقال دانش، مهارت هایی را کسب@ می کنند )ابطحی و صلواتی 34.)

جدول ماتریس انواع دانش :

صریح مستتر دانش

بیرونی سازی جامعه پذیری مستتر

ترکیب درونی سازی صریح

مزیت رقابتی

سازمان ها با درک اهمیت ونقش حیاتی مدیریتدانش اشتیاق وافری به اعمال این سیستم ها از

.خود نشان می دهند برای اینکه بتوانیم ضرورت توجه به اجرای طرح

های مدیریت دانش در سازمان ها را مطرح کنیم نیازمند شناسایی دقیق نتایج استفاده از این طرح ها

در بخش های مختلف سازمان هستیم . آیا اجرای طرح های مدیریت دانش می تواند برای

آن ها عامل ایجاد تمایز و مزیت رقابتی باشد؟

 مقدمه ای بر مفهوم استراتژی

سازمان ها باید به شیوه ای هدفمند دانش خود رامدیریت کنند و متناسب با شرایط خود استراتژی

مناسب را انتخاب کنند چرا که برای اجرای پروژ ها@ی مدیریت دانش در شرکت ها ایجاد استراتژی منا@سب

یکی از نخستین گامهای بنیادی است .استراتژی سازی مدیریت دانش بخشی از برنامه ریزی

استراتژیک مدیریت دانش است که اختصاص به ارزیا@بی و انتخاب استراتژی موثر مدیریت دانش برای

(1389سازمان و تدوین ۀvت دارد )الهی وهمکاران

مفهوم استراتژی مدیریت دانش استراتژی مدیریت دانش بعنوان یکی از

فاکتورهای اساسی موفقیت برنامه های مدیریت دانش می باشد با این حال استراتژی مدیریت

دانش با چالشهای مواجه می باشد که این چالش ها مشابه چالشهای استراتژی سازمان می باشند.

استراتژی دانش فرآیند دانش با فرآیند استراتژِی عامل موثر بر استراتژِ ی سازمان هدف ایجاد مزیت رقابتی ،خطر پذیر ی در مقابل تهدید های محیطی ایمن

دانش حاصل از فرآیند مدیریت دانش در موارد زیر استراتژی سازمان را تحت تاثیر قرار می دهد.

1 تدوین استراتژی )دانش محیط ،قابلیت های.درونی سازمان خطر پذیری

2 طراحی قابلیت مدیریت دانش )که امروزه حتی.از توسعه و ایجاد قابلیت های فناوری اطالعات

نیز مهم تر می باشد(3 توسعه جوانب و قابلیت های استراتژِ ی دانش.

در سازمان )در جهت دستیابی به اهداف رقابتی(

جدول استراتژی های مدیریت دانش

نوع استراتژی عنوان استراتژی دانش و نوناکو دان@ش انواع ماتری@س

تاکه اوچیمدل فضایی من بویسوت

تئوری دانش محور سویبیفرآیند های تجاری مرکز الملل@@ی بی@@ن شاخ@@ص

کیفیت و بهره برداری آمریکامکین سی و شرکت

نتایج نهایی و ویرسیما ارزش@ی های نظ@م تریسی

نتایج ب@@@ا دان@@@ش ارتباط نهایی :استراتژی دانش ذاک

رویکرد ترکیبی پیوستار مدیریت دانش بین نی

انواع استراتژی ها:مدل فضای من بویست:تئوری دانش محورطبقه بندی به وسیله فرآیندهای تجاری1شاخص بین المللی مرکز کیفیت و بهره وری آمریکا .2 استراتژی مکین سی و شرکت.طبقه بندی براساس نتایج نهایی1 استراتژِی نظم ارزشی ویرسیما و تریسی.2استراتژی دانش ذاک .:رویکرد ترکیبی:استراتژی پیوستار مدیریت دانش بین نی

استراتژی کد گزاری و استراتژی شخصی سازی مدیریت دانش

در بین ادبیات مورد مطالعه ،استراتژی مدیریت دانش اغلببه وسیله طبیعت خود دانش طبقه بندی می شود به این

مفهوم که یا دانش ضمنی است یا صریح . دانش صریح اشاره به اطالعاتی دارد که به روش

سیستماتیک واستاندارد منتقل می شود .بنابراین مدیریت دانش صریح استراتژی کدگزاری مدیریت دانش نامیده می

شود . از نظر مقایسه ای این دانش صریح را نمی توان به روش

سیستماتیک و استاندارد بیان کرد مدیریت دانش ضمنی را استراتژی شخصی سازی مدیریت دانش می نامند .

ارزشیابی استراتژی :

تنظیم کردن یک استراتژی جدید یا تغییردادن استراتژی موجود برای مواجه شدن با

رویداد های درحال تغییر به فرآیند ارزیابی استراتژیک بستگی دارد . در یک سطح

ارزیابی استراتژی در واقع فرآیند قضاوت درباره ی این است که شرکت چقدر خوب

عمل کرده است.

ارزیابی استراتژی شامل سه فعالیت اصولی می شود

1 بررسی مبانی اصلی استراتژی های شرکت.2 مقایسه نتیجه های مورد انتظار با نتیجه های.

واقعی 3 انجام دادن اقدامات اصالحی به منظور.

اطمینان یافتن از اینکه عملکردها با برنامه های پیش بینی شده مطابقت دارند.

مدل ارزیابی استراتژی ریچارد روملت

جدول شاخص های ارزیابی استراتژی شخصی سازی مدیریت

ردیف

عامل شاخص منابع تعریف

1 سازگاری ارزش های اصلیتوافق

یکپارچه سازی

DEnsion 1997 اهداف با س@@ازگاری اس@تراتژی با اهداف و نشات ها خ@ط مش@ی گرفتن رفتار از ارزش

های بنیادی2 هماهنگی نقاط قوت

نقاط ضعفتهدید ها

فرصت ها

1385فرد دیوید ریچارد 2000روملت

هماهنگ@ی اس@تراتژی با روند ها و تغییرات

3 مزیت برتری ماهیت-شکل-محل اثر وما 1998وایزم@ن هشت 1999 مدل وجهی

یک حف@@ظ ی@@ا ایجاد به نس@@بت مزی@@ت

دیگران4 دوام

آسب پذیری علت ارزش

- - -

5 قانونی اقتص@@ادی فن@@ی عملیاتی زمانی

- - -

دانش مدیریت های استراتژی انواع

پانول2012الکس وهمکاران در سال 2007گرینر و همکاران درسال 2005کسکین 2005پی 1999لی وهمکاران درسال 1996پیرلی و چاکراباتی در سال

2005استراتژی پی گروه 5در این طبقه بندی استراتژی های مدیریت دانش را به

کاشف ،بصیرت گرا ،یاد گیرنده بیرونی بهره بردار درونی و ایجاد کننده های کلی وعمومی تقسیم بندی کرده اند.

4در این طبقه بندی استراتژی های مدیریت دانش را به دسته استراتژی ایستا وانسان محور ،سیستم محور و پویا

تقسیم کرده اند.استراتژی پویا استراتژی ایستا استراتژی سیستم محور استراتژی انسان محور

انواع مدل های و استراتژی های مدیریت دانش :

1:چارچوب فازی رتبه بندی راه حل های مدیریت.:منبعpatil and kant2 چارچوب پیش بینی موفقیت مدیریت دانش.:منبعpatil and kant3چارچوب مدیریت دانش در بحران.:منبعjia shi et al 20124چارچوب استراتژیک برای نگاشت دانش/مدل.:منبعshin20045مدل چند مرحله ای یکپارچه از مدیریت دانش.:منبعpak ra et al6 مدل تحلیلی.swot مدل زمینس/چارچوب فاصله دانشی /مدل زک/مدل/

استراتژیک دانش برای سازمانهای مهندسی /مدل مسینگهام:منبعwig 19997.choi ,and lee 2002 ,shin 20047مدل منطقه موثر مدیریت دانش. 1385منبع:بیک زاده و صوری

( بصورت انواع استراتژی های مدیریت دانشکلی(

استراتژی های مدیریت دانش در سازمان با توجه به تمرکزآن بر نوآوری و کارآیی@ در سازمان، نیازمند به ساختارهای

سازمانی@ متفاوت می باشد.@ به طور کلی@ دو نوع استراتژی برای مدیریت دانش در سازمان ها مورد توجه می@ باشد که

استراژی صvریح سازی و استراتژی تحت عنوان@ از آنها یاد می گردد.@ استراتژی ص@ریح شخصیv سازی

سازی با هدف افزایش کارآیی@ در سازمان و تمرکز بر فرآیندها و استراتژی شخصی@ سازی با هدف نوآوری و تم@رکز بر افراد در سازمان، مستلزم ساختارهای سازمانی ویژه خود

می@ باشند تا بتوانند از اثر بخشی الزم برخوردار گردند.

مقایسه انواع استراتژی های مدیریت اکتساب دانش

هدف خالقیت و تولید دانش کارایی، برون سازی و استفاده مجدد از دانش

تمرکز افراد فرآیندها

استراتژی شخصی سازی، شبکه سازی و گفتمان

صریح سازی، جمع آوری، ذخیره و انتشار

دانش صریح

مشکل جدید، غیرساختارمند و قابل تکرار نیست

فعالیت های تکراری و فرآیندهای مشابه

نوع دانش دانش ضمنی دانش صریح

مدل های مدیریت استراتژیک:

بررسیِ روندچگونگی تدوین استراتژی از ابتدای پیدایش این علم وپس از جنگ جهانی تا کنون نشاندهنده 1950در اوایل دهه

تعریف پنج دوران تکامل وتحول درتدوین استراتژی های سازمانها وشرکتها از طرح ریزی های مالی و پیش بینی محیط بیرون بسوی

مدیریت و تفکر استراتژیک گردیده است. پیشرفتهای شگرف وسریع در عرصه تکنولوژی وبازار به همراه افزایش ضریب اهمیت

وتاثیر مشتری بر تعیین استراتژی های سازمانی سبب گردیده تا روشهای اخیرِ تدوین استراتژی مبتنی بر تفکر استراتژیک پایه گذاری گردد. براین اساس متدهای جدید این علم بر افزایش

رقابت پذیری ، مشتری مداری وترکیب روشهای موجود در جهت افزایش اثربخشی وکارایی این علم بر نتایج وانتظارات مورد

نظراز سازمانها متمرکز گردیده اند.

مدلهای ترکیبی برنامهریزی استراتژیک

:مدل ترکیبی فیلیپس( مدل کارت امتیازی موزونBSC)

مدل های برنامه ریزی استراتژیک کاپالن و نورتون برای جامعیت شاخصها و درک

تصویری روشن از سازمان، پیشنهاد میکنند که مدیران، اطالعاتی در خصوص چهار منظر را در

یک کارت یادداشت تعدیل شده جمعآوری نمایند و به تحلیل آنها بپردازند. این چهار منظر عبارتند از:

دیدگاه مشتری دیدگاه فرایندهای داخلی کسب و کاردیدگاه رشد و نوآوری و یادگیری سازمانی دیدگاه مالی

نتیجه گیری:

قبل از انتخاب و پیشنهاد استراتژی های هماهنگ برای سیستممدیریت دانش ،ابتدا باید به عناصر این سیستم تعیین و تبیین شوند به عبارتی دیگر ،می توان گفت که ابتدا باید مدل سیستم مدیریت

دانش تعریف شود تا زیر سیستم های آن نیز مشخص و تعریف شوند.

در نگاه استراتژیک به مفهوم مدیریت دانش در سازمان ،سیستممدیریت دانش به عنوان یکی از سیستم های اصلی سازمان تلقی

شده است که هم خود سیستم و هم زیر سیستم های آن متناسب با اهداف ،استراتژی ها و ماموریت هیا سازمان می توانند از

استراتژی متفاوتی برای رسیدن به اهداف کالن سازمان که همان بهبود و افزایش بهره وری سازمانی واجرای اثر بخشی ماموریت

سازمانی است استفاده کنند.

مطالعه موردی شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان شرقی

در مطالعات مدیریت دانش مفهوم استراتژِیدانش مفهومی جدید و ابداعی می باشد که اغ@لب

در پروژه های داخل کشور مورد توجه قرار نگرفته است از همین رو ارائه حاضر با هدف بررسی مطالعات انجام شده در زمینه تدوین

استراتژی دانش وارائه مدل مناسب جهت تدوین استراتژی دانش در شرکتهای تزیع نیروی برق

آذربایجان شرق انجام شده است.

الگوهای استراتژی مدیریت دانش1 استراتژی مدیریت دانش نوناکو.

وتاکه اوچی الف اجتماعی سازیب.برونی سازیج.ترکیب سازید.درونی سازی

میالدی1999مطالعات هانسن وهمکاران

الف:راهبرد تدوین دانش فرد با مستنداتب:راهبرد تبادل فردی دانش فرد با فرد3 میالدی2002. مطالعات بات 1الف:استراتژی 2ب:استراتژی 3ج:استراتژی 4د:استراتژی

الگوهای استراتژی ادامه1 1996.مطالعات بیرلی و چاکرابارتی

میالدیالف:گروه خالقب:گروه جدا افتادهج:استخراج کنندگاند:جستجوگرها2 میالدی1999.مطالعات زاک

ادامه3 میالدی2002.مطالعات دی پابلوس 4 میالدی(2002)1.مطالعات بیرلی ودالیالف:جسنجو خلق یا کسب دانش جدید ب:بکاگیری و اهرم سازی دانش موجود برای

خلق محصوالت و فرآیندهای سازمانی جدید5میالدی2007.مطالعات کستن

نتایج کلیدی این مورد کاوی1 استراتژی دانش می توانند بر اساس برخی ابعاد.

طبقه بندی شوند.2 ارتباط قابل تشخیصی بین نوع استراتژی کسب.

وکار سازمان و وِيژگی های استراتژی دانش وجو دارد.3:ابعاد استراتژی دانش عبارتند از.1دامنه دانش.2جهت گیری سازمان در جستجو و توسعه دانش.3قلمرو و انباشت دانش.

روش پژوهش از انجام تحقیق حاضر و تدوین استراتژی دانش در هدف اصلی

شرکت توزیع برق کشور می باشد. تحقیق عبارتند از:اهداف فرعی همچنین1شناسایی مدل.2شناسایی اقدامات انجام شده.3انتخاب مدل مناسب.: سواالت1 مدل های معتبر برای تدوین استراتژی دانش در سازمان ها.

چیست؟2 آیا شرکت توزیع برق کشور دارای استراتژی دانش تدوین شده.

است؟

نتیجه گیري در محیط پر تالطم کنونی ،سازمان ها با تغییری از

رویکردها ی استراتژی های کنونی به منابع داخلی شرکت به همراه توجیه مزایای آن بر عملکرد شرکت مواجه

شده اند. در مطالعات مدیریت دانش ،مفاهیم مربوط به نگرش

استراتژیک به مدیریت دانش ،مفاهیمی جدید و ابداعی می باشد.در خصوص تعریف دو مفهوم استراتژی

مدیریت دانش واستراتژی دانش میان صاحبنظران اختالف نظر وجود دارد که مخصوصا بایستی در ترجمه

های متون این حوزه مدنظر مترجمان قرار گیرد.

منابع1 مدیریت دانش@ )مفاهیم ،مدل ها ،اندازه گیری و پیاده سازی(تهران1387.افرازه عباس 2 پایان نامه دکتری ،دانشکده مدیریت@ و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی 1388.عبدالهی ،علی 3 مدیریت دانش@ فرایند خلق تسهیمو کاربرد ،سرمایه فکر ی در کسب وکارها 1388.قلیچ لی بهروز

تهران ،سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها4 ترجمه ،مهدی خیر اندیش@ مهدی،علیرضا افشار نژاد ،استراتژی های مدیریت@ برای دانش شخصی و.

سازمانی5 توالئی روح الله رشیدی محمد مهدی ،ارائه مدل مناسب جهت تدوین استراتژی دانش در صنعت@ نفت .

20106 مدیریت دانش فرآیند گرااز راهبست تا کاربرد1379.اخگر بابک7خط مشی د@انش@ آفرین ،ضرورت های بقا در سازمان های امروز مجله مجلس@ 1382.الوانی مهدی

41وپژوهش سال دهم شماره 8 پژوهش 1391. نیکوکار غالم حسین حکیم ،امین الگوی همراستایی استراتژیک مدیریت دانش درسازمان

1 شماره 16های مدیریت در ایران ،دوره 9. 1389 گانت ب مدیریت دانش در سازمان ها:بررسی تاثیر استراتژی مدیریت@ دانش بر عملکرد@ سازمانی

2و1 شماره های 18نش@ریه عبوم اطالع رسانی ،دوره10 39-41بهار صص 26 قوانین طالیی مدیریت دانش@ سامانه سال یازدهم شماره1386.ولی زاد@ه مجتبی11 مدیریت استراتژیک ترجکه دکتر علی پارسیان و دکتر سید محمد اعرابی تهران 1385.دیوید فر د آ

انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی

منابع التین1.holssaple C.Wand joshi KM2001 organization

knowledgeresources Decision support systems vol31 no1pp39 542.Hansen M et al1999 what is your strategy for managin

knowledg?Harward busines review3.breifly paul and alok chakrabarty 1996 Generic knowledg

strategies in the US parametrical industry strategic management journal vol 17 winter special issues.

4.chen c 2004 the effects of knowledge attribute Alliiance characterstics and absorptive capasity on knowledge transfer performance R&D management 3)9(

5.rumelt richard p 2000 note on strategy aligment between km hrm and corpate development journal of manpower vol 26 no 6 pp 583-584

.

با تشکر از حسن توجه شما دوستانو استاد گرامي