Б.Төртогтох

Б.Адьяа-Очир

Э.Амгаланбаатар

Э.Уянга

Б.Цэрэннадмид

Э.Зулцэцэг

Бизнесийн удирдлагын улирлын ангийн

сонсогч

Маш хязгаарлагдмал хөрөнгө

Худалдан авч болдоггүй

Хэмнэн, дараагийн зорилгод хадгалан үлдээж

болдоггүй

Сунгаж мөн ихэсгэж болдоггүй

Тасралтгүй үрэгдэж байдаг бөгөөд түүнийг эргүүлэн

авчирч болдоггүй

Цаг хугацаа бол

Хүн амьдралынхаа

1/3

1/3

1/3 Унтаж

Гэр бүлдээ

Ажиллаж

Цагийн менежмент гэдэг бол цаг

хугацаанд хөтлөгдөх бус харин түүнийг

удирдан жолоодож чаддаг байх явдал

юм.

Тавьсан зорилгодоо хүрэхийн тулд

цагийг үр нөлөөтэй ашиглаж өөрийн

эрхэлж буй албан тушаал, өөрийн цаг

хугацаандаа эзэн байх юм.

Цагийг Өндөр хөгжилтэй орны хүн Монгол хүн

Удирдаж болдог “Цагийг яаж удирдахын, яаж

зохион байгуулахын бэ? цаг

хугацаа хүнд захирагддаггүй шүү

дээ”

гэж боддог .

Монголчуудын цагийн

хэмжүүр

Үдээс өмнө

Үдээс хойш гэсэн

цагийн хэмжүүртэй

байсан ба цаг

хэрэглэдэггүй

Мөн 12 жилээр цагийг

хуваадаг.

Морин цаг, могой цаг

г.м

Социалист нийгэм Зах зээлийн нийгэм

Ажлаа сайн ч хийсэн

муу ч хийсэн адилхан

цалин авна.

Үйлдвэрийн газрууд

хаалгаа барьж

ажилгүйдэл

ихэссэнээр хийх

ажилгүй болж энэ

байдал 20 жил буюу

нэг үеийг өнгөрөөсөн.

Өнөөгийн байдал

1. Орчин үеийн нийгэм хүн болгоныг хүссэн

хүсээгүй цагтай уралддаг болгож байна.

2. Томчууд биднээс ЕБС-н сурагчид илүү цаг

барьдаг.

3. Ажлаа төлөвлөж, зохион байгуулж чадаж байгаа

хүн амжилтанд хүрч байна.

4. Ажлын үнэлэмж шударга бусаас болж ажилчдын

идэвхи буурдаг. /илүү цагаар ажиллуулах,

даргад яаж хандаж байгаагаар нь ажилчдаа

үнэлэх г.м/

Ядуу

оюутан

Тэрбумтан

Цагийг удирдаж чадвал Буруу бодлого, залхуурал,

солиорол хэтэрвэл

Долларын

саятан

Дампуурсан

компаний

шатсан үнсэн

дээрх шалз

Жишээ нь

Монголчууд Япон

• Орой босдог

• УБ-д өглөөний 10 цагт

үйлчилгээний газрын ажил

эхэлдэг

• Өөртөө тааруулж гэр

бүлийнхнийгээ байлгах гэдэг

• Их амарч, бага ажиллах

• Их ажиллуулж, бага цалин

өгөх

• Ажлын цаг бохь шиг сунана

• Эрт босдог

• 10 цаг гэхэд бүх ажил

дууссан байдаг

• Гэр бүлийхэндээ тааруулж

амьдардаг

• Их ажиллаж, амрах цаг

олдвол нэг ч минут илүү

ажиллахгүй

• Илүү ч, дутуу ч ажиллахгүй

Цаг бүртгэлийн төрлүүд

Цаасаар

Хурууны хээгээр

Нүүр царайгаар болон

нууц кодоор бүртгэх

төхөөрөмж

Ангийн хамт олноосоо болон багш нараар санал

асуулгын хуудас бөглүүлсэн.

Санал асуулгад 30 хүн оролцож 5 асуултанд

хариулт авсан.

Судалгаа

1. Та ажил болон хичээлдээ

хоцорч байсан уу ?

60 %

40 %

Тийм

Үгүй

2. Таны хоцрох болсон шалтгаан

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

50%

30%

50%

20%

5%

замын түгжрэл

ажил ихтэй байх

ар гэрийн асуудал

хувийн зохион байгуулалт

мэдээлэл буруу авсан

3. Танд цаг баримтлаагүйгээс болж

ямар сөрөг үр дагавар гардаг вэ ?

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

40%

50%

30%

80%80%

20%

10%

Нэр хүнд муутай болох

Цалингаа хасуулах

Уур бухимдал үүсэх

Ажил амжихгй байх

Мэдээллээс хоцрох

Харилцаанд хүндрэл гарах

Хүмүүс итгэхээ болих

4. Танд ямагт цаг баримтлах

боломж байгаа юу ?

85 %

15 %

Тийм

Үгүй

Ажлаа төлөвлөх

Хүмүүсийн сэтгэхүйг өөрчлөх

Хүүхдэд багаас нь сургах

Байгууллагын ажилчдыг сэтгэл зүйн эерэг

хандлага руу чиглүүлэх

Хувь хүн өөрөө л хичээх

Урьдчилан сануулж бичих

Хүн бүрийн ухамсарт суулгах г.м

5. Таны бодлоор цаг баримтлуулж сургахад

ямар арга хэмжээ авбал зүйтэй вэ ?

Цаг Зарцуулах

хугацаа

Үйл ажиллагаа

07:30 - Босох

07:30-07:40 10 Ажилдаа явахдаа бэлдэх

07:40-07:50 10 Охиноо сэрээж хувцаслах

07:50-08:10 20 Цайгаа уух

08:10-08:20 10 Ажил дээрээ очих

08:20-08:40 20 Бусад өрөөнүүдээр хэсэх

08:40-08:50 10 Охиноо цэцэрлэгт нь хүргэж өгөх

08:50-09:00 10 Ажилдаа эргээд ирэх

09:00-09:20 20 Ирсэн бичгээ харж, хийх ажлаа бодох

09:20-10:00 40 Хурал

10:00-11:00 60 Ажлаа хийх

11:00-11:30 30 Өрөөгөөр хэсэх

11:30-12:00 30 Хүмүүстэй уулзах

12:00-13:40 100 Үдлэх

13:40:14:00 20 Ажилдаа ирэх

14:00

1. Байгууллагынхаа ажил цугладаг цагийг эрт болгох

2. Өөрөө үлгэр жишээ байх /ажилдаа эрт ирдэг/

3. Ажиллах орчинг сайжруулах

4. Ажилчдын нийгмийн асуудлыг шийдэж байх

5. Ажилчидаа илүү цагаар ажиллуулахаас аль болох татгалзах

6. Цагийн бүртгэлийг шудрагаар хөтлөх

7. Илүү цагаар ажилласан бол тооцож урамшуулал олгох

8. Хоцорсон цагт нь торгууль оногдуулах

Байгууллагад

Ажлын бус цагаар ажилласан ажилчдын тайлан

Ажлын нарядын цаг

Амралтын өдрөөр ажилласан ажилчдын судалгаа

Баярын өдрөөр ажилласан ажилчдын судалгаа

Өдөр тутмын ирцийн жагсаалт

Илүү цаг зөвшөөрсөн ажлын хүснэгт

Таслалтын дэлгэрэнгүй тайлан

Хоцролтын дэлгэрэнгүй тайлан

Цаг төлөвлөлтийн хуваарь

Цагийн баланс

Шалтгаантай ажиллагсдын бүртгэл

Шөнийн цагаар ажилласан ажилчдын судалгаа

Ажлын цагийн бүртгэлийн

мэдээллийн систем

Ажил, амралтаа зөв зохистой зохицуулж сурах

Өөрсдийгөө хий магтаж эсхүл бусдыгаа шүүмжилж суухаарөөрийгөө хянаж, захирч, удирдаж сурах хэрэгтэй байна.

1. Өөрийнхөө цагийн менежментэд та нэг дүгнэлт хийгээд үз. Хоногийн хэдэн цагийг юунд зарцуулж байгаагаа хяна.

2. Нэг өдрийн төлөвлөгөө гаргаад түүнийгээ яг мөрдөөд ажиллаад үз.

3. Төлөвлөхдөө гэнэтийн ажил гарч ирэх магадлалыг бодоорой.

4. Хэрэв таны төлөвлөгөө амжилттай хэрэгжсэн бол цаашид байнгын хэрэглээ болгоорой гэдгийг зөвлөж байна.

Хувь хүн талаасаа

Хувийн зохион байгуулалтанд

анхаарах зүйл

Амьдарч ажиллах орчноо цэгцэл

Төлөвлөгөөний дэвтэр хөтөл

Ижил төрлийн нэг ажлуудыг нэг дор хий

Жижиг зүйлсийг өөр хүнд найд

Шийдвэр гаргаж сур

Буцааж тавь

• Тэнцвэрийг хадгалах тухай

• Өдрийн төлөвлөгөө

• 60:40-ийн дүрэм

• Эйзенхауэрийн зарчим

• A-L-P-E-N арга

• Төгсгөлийн цэгээс харах зарчим

• Био хэмнэл

Цагийн менежментийн

7 зарчим

Тэнцвэрт байдлыг хадгалах

Бие мах бодь эрүүл мэндийн асуудал 1

Соёл боловсролын асуудал 2

Гэр бүл нийгмийн асуудал 3

Ажил хөдөлмөртэй холбоотой асуудал 4

Өдрийн төлөвлөгөө

Төлөвлөгөө гаргахдаа:

Өглөө бүхэн шинэ амьдрал эхэлдгийг сана

Урьд өдрийн төлөвлөгөөнд сэтгэл дундуур байвал энэ өдөр ихийг амжуулахыг эрмэлз

Өдрийн төлөвлөгөө гаргаснаар сар, жилийн төлөвлөгөө гаргахад илүү хялбар болдог

Төлөвлөгөө гаргаснаар:

Юу хийх ёстойгоо

мартахгүй

Эмх цэгцтэй болно

Цагаа урьдчилан

тооцох боломжтой.

Үр дүнгээ хянах

боломжтой

Удирдагч хүн та яах

ёстой вэ ?

Ажилчдаа цуглуулаад

халуун яриа

өрнүүл

Өөрийн байгууллагын

ажлын онцлогт тохирсон ажлын

цаг төлөвлөлтийн хувилбарыг гаргах

Хувилбарыг албан ёсны

болгож батлах

7 хоногийн ажлыг дүгнэж,

сайн ажилласан хүнд

урамшуулал олгох

Цаашид энэ үйл ажиллагааг

тогтмолжуулах

Дарга, ажилтны заагийг бүү гарга

Ирээдүйд хүрэх үр дүнг тэдэнд бодитойгоор

мэдрүүлэх

Цай юмуу кофегоор тэднийг дайл

Чин сэтгэлийн ярилцлага хий

Тэдний үгийг тэвчээртэй сонсоод үз

1. Ажилчдаа цуглуулаад халуун

яриа өрнүүл

Хувилбарыг дарга, менежер, ажилчин гэсэн 3

түвшинд гарга

Хувилбарыг танилцуулж хэлэлцүүлэг хий

Нэмэлт санаа бодол авах бол түүнийг тусга

2. Цаг төлөвлөлтийн

хувилбар гарга

Байгууллагын бүх ажилчид санаа нэгтэйгээр

батлах ёстой.

Энэ цаг төлөвлөлтийг амжилттай хэрэгжүүлснээр

хүрэх үр дүнг тэдэнд ойлгуулах

Энэ зөвхөн даргын хувьд биш тэдний хувьд

хэрэгтэй гэдгийн ойлгуулах

3. Хувилбарыг албан ёсны

болгож батлах

7 хоногийн турш тэднийг сайтар ажиглах

Дахин хамт олноо цуглуулан ярилцах

Тэдний цаг төлөвлөлтөө хэрхэн хэрэгжүүлж

ажилласныг сонсох

Таны ажигласантай таарч буй эсэхийг шалгах

Хамт олных нь өмнө тэднийг урамшуулах

Урамшуулал нь тэдний хувьд хэрэгтэй зүйл байх

4. 7 хоногийн ажлыг дүгнэж

урамшуулах

Сар бүр ажилчиддаа цаг зав гаргаж сонсож байх

Тэднийг шүүх зорилгоор биш тулгамдаж буй

асуудлыг сонсох, шийдвэрлэх арга замуудыг хайх

5. Цаашид энэ үйл ажиллагааг

тогтмолжуулах

Цаг баримтлал гэдэг нь ирэх ёстой цагтаа ирэхээс

гадна ажлын, амралтын цагаа зөв зохицуулж үр

дүнд хүрэх юм.

Хүн бүр өдөрт их ч биш бага ч биш яг л адилхан

24 цагийг зарцуулах эрхтэй. Харин энэ хугацааг

хэн овжин ашиглаж байгаа тэр хүн л амьдралаас

бүгдийг авсаар байх болно.

Дүгнэлт

Анхаарал хандуулсан багш болон

ангийн хамт олондоо баярлалаа.