บทท�� 6โรงพักสิ นค้�าเพั��อตรวจปล่�อยของขาเข�า

แล่ะบรรจ�ของขาออก Inland Container Depot (ICD)

บรรยายโดย ขวญชัย ชั�างเก ดMBA Logistics

Ramkhamhaeng University

เอกสิารอ�างอ ง• เอกสารอ�างอง กรมการขนส�งทางน��า และพานชยนาวี� กระทรวีง

คมนาคม• หน�งส�อการจั�ดการกจัการพานชยนาวี� ผศ.น.ท.ส�าราญ ทองเล#ก

2551• กรมศ$ลกากร

ICD (Inland Container depot )

หมายถึ&ง สิถึานท��ให�บร การด�านขนถึ�ายแล่ะกกเก(บสิ นค้�ารวมท)งต*�สิ นค้�าภายใต�พั ธี�การทางศุ�ล่กากร ม�ท��ต)งอย*�บร เวณแผ่�นด นสิ�วนในไม�ต ดทะเล่หร�อแม�น1)าแต�จะม�การเชั��อมต�อโดยตรงกบท�าเร�อโดยระบบขนสิ�งทางบกแล่ะอาจม�ท��ต)งอย*�ในประเทศุชัายทะเล่หร�อประเทศุท��ไม�ม�อาณาเขตต ดทะเล่ ก(ได�

แยกออกเป2น 2 ประเภท ค้�อ 1. สิถึานท��ตรวจแล่ะบรรจ�สิ นค้�าเข�าค้อนเทนเนอร3เพั��อสิ�งออก เท�าน)นซึ่&�งเร�ยกกนสิ)นๆ ว�า สิตสิ “ ”

กรมศุ�ล่กากรโดยค้วามเห(นชัอบของค้ณะรฐมนตร� เป2นผ่*�อน�มต ให�เอกชันเป2นผ่*�ประกอบการโดยม�เง��อนไขสิ1าค้ญก1าหนดให�ผ่*�ประกอบการต�องเป2นน ต บ�ค้ค้ล่ท��ประกอบก จการขนสิ�งหร�อก จการท��เก��ยวข�อง แล่ะต�องม�พั�)นท��สิ1าหรบประกอบการไม�น�อยกว�า 30 ไร� พัร�อมสิ �งอ1านวยค้วามสิะดวกต�างๆ อย�างเหมาะสิม

2 . โรงพักสิ นค้�าเพั��อตรวจปล่�อยของขาเข�าแล่ะบรรจ�ของขาออกท��ขนสิ�งโดยระบบค้อนเทนเนอร3

นอกเขตท1าเน�ยบท�าเร�อ ซึ่&�งน ยมเร�ยกสิ)นๆ ว�า รพัท หร�อ “ ICD ” ซึ่&�งกรมศุ�ล่กากรโดยค้วามเห(น

ชัอบของค้ณะรฐมนตร� เป2นผ่*�อน�มต ให�เอกชันเป2นผ่*�ประกอบการ ท)งน�) โดยเง��อนไขสิ1าค้ญท��ก1าหนดให�ผ่*�ประกอบการต�องเป2นน ต บ�ค้ค้ล่ท��ประกอบก จการขนสิ�งสิ นค้�าระหว�างประเทศุหร�อก จการท��เก��ยวข�อง แล่ะต�องม�พั�)นท��สิ1าหรบประกอบการไม�น�อยกว�า 5

0 ไร� พัร�อมสิ �งอ1านวยค้วามสิะดวกต�างๆ

ค้วามเป2นมาของการประกอบธี�รก จบร การนอกเขตท�าเร�อในป7จจ�บน

1. การประกอบธี�รก จ รพัท.บร การในล่กษณะ รพัท . เร �มม�ข&)นในประเทศุไทยมากกว�า

10 ป9 โดยเร �มต�นจากบร การผ่�านด�านศุ�ล่กากรรถึไฟย�านพัหล่โยธี นไปยงท�าเร�อสิตห�บ ในขณะน)น

ยงไม�ม�การก1าหนดล่กษณะ รพัท . อย�างเป2นทางการ ต�อมาในป9 2533 ค้ณะรฐมนตร�ในค้ราวประชั�มเม��อท��วนท�� 7

สิ งหาค้ม 2533 เห(นชัอบในหล่กการกบข�อเสินอของกรมศุ�ล่กากรให�จดต)ง รพัท.ทางถึนนข&)น 4 ม�มเม�องรอบเขตกร�งเทพัฯ เพั��อล่ดค้วามแออดของท�าเร�อกร�งเทพั แล่ะเพั��อให�กร�งเทพัสิามารถึให�บร การสิ นค้�าผ่�านท�าไอย�างม�ประสิ ทธี ภาพัย �งข&)น

2. การประกอบธี�รก จ สิตสิ.ในป9 2531 บร การ สิตสิ.ได�เร �มข&)นโดยค้วามเห(น

ชัอบของค้ณะรฐมนตร� ในค้ราวประชั�มเม��อวนท�� 21

ม ถึ�นายน 2531 ท)งน�)เพั��อล่ดค้วามแออดของท�าเร�อกร�งเทพัแล่ะเพั��อใชั�เป2นกล่ไกในการสินบสิน�นสิ�งออก โดยในป9

2532 กรมศุ�ล่กากรได�อน�มต ให�เอกชันประกอบก จการจ1านวน 15 ราย

หน�วยงานท��เก��ยวข�องกบ ICD ท�%มา: ร.พ.ท.ร�มเกล�า ลาดกระบั�ง

การควีบัค$มสนค�าและตู้(� ICD เป2นหน�วยงานองค้3การสิ1าค้ญท��เชั��อมการขนสิ�งระหว�างผ่*�รบแล่ะสิ�งสิ นค้�าดงแสิดงในภาพั ท�� 24 ผ่*�บร หารจะต�องปฏิ บต งานเพั��อให�บรรล่�วตถึ�ประสิงค้3ของผ่*�ใชั�บร การแล่ะขณะเด�ยวกนต�องพัยายามใชั�แหล่�งทรพัยากรท��ม�อย*�ให�เก ดประโยชัน3สิ*งสิ�ด เชั�น เง นท�น แล่ะบ�ค้ล่ากรซึ่&�งสิ �งเหล่�าน�)จะชั�วยให�การท1างานม�ประสิ ทธี ภาพัตามต�องการ

ท�%มา: ร.พ.ท.ร�มเกล�า ลาดกระบั�ง

ข)นตอนการด1าเน นงานใน ICD

•รบแล่ะสิ�งสิ นค้�า•การปฏิ บต งานของรถึบรรท�ก•พั ธี�การทางศุ�ล่กากร•ด�วนตรวจแล่ะการรกษาค้วามปล่อดภย•การเก(บสิ นค้�าแล่ะต*�สิ นค้�า•การซึ่�อมต*�สิ นค้�า•การต ดต�อแล่ะการสิ��อสิาร•การเก(บสิถึ ต ข�อม*ล่•การเก(บเง น

องค้3ประกอบแล่ะก จกรรมข)นพั�)นฐาน ก จกรรมแล่ะข)นตอน การปฏิ บต ใน ICD สิามารถึเป2นหน�าท��หล่กๆได� ดงน�)

นอกจากก จกรรมดงกล่�าวข�างต�น ยงม�ก จกรรมอ��นๆ ท��เป2นสิ�วนสินบสิน�น ดงน�)

•การขนสิ�งแบบราง เป2นระบบท��ต*�สิ นค้�าถึ*กขนสิ�งไปแล่ะรบมาจากรถึไฟ•ล่านต*�สิ นค้�า Container Yard (CY ) เป2นสิถึานท��สิ1าหรบวางต*�สิ นค้�าเพั��อสิ�งให�กบล่*กค้�าหร�อ ท��รบมาจากพัาหนะต�างๆ•สิถึาน�ต*�สิ นค้�า Container Freight Station (CFS ) เป2นสิถึานท��ท��ใชั�บรรจ� แล่ะเป=ดต*�สิ นค้�า•การตรวจทางศุ�ล่กากร เพั��อตรวจสิอบสิ นค้�า ม�ล่1าดบข)นตอน ดงน�)•สิ นค้�าเข�า รบมาจากพัาหนะ (สิ�วนใหญ�โดยรถึไฟ ) – แจ�งผ่*�น1าเข�า•ตรวจสิอบโดยศุ�ล่กากร เอกสิารต�างๆ สิ�งสิ นค้�าให�ผ่*�สิ�ง– –เข�า•สิ นค้�าออก รบต*�สิ นค้�า ตรวจสิอบโดยศุ�ล่กากร สิ�งไปยง– –ท�าเร�อ•ค้�าใชั�จ�ายต�างๆ ตล่อดจนงานด�านเอกสิารจะเสิร(จสิมบ*รณ3ใน ICD ผ่*�สิ�งออกแล่ะผ่*�น1าเข�า ไม�ต�องไปด1าเน นงานต�างๆ ท��ท�าเร�อ

ข)นตอน ด1าเน นงาน

รบสิ นค้�าจากท�าเร�อ บนท&กรายการต*�สิ นค้�าเปร�ยบเท�ยบกบบญชั�สิ นค้�าต*�สิ นค้�าชัน ด FCL ขนสิ�งไปทางบก ต*�สิ นค้�าชัน ด LCL น1าไปท��สิถึาน� ต*�สิ นค้�าเพั��อเป=ดต*�สิ นค้�าแล่�วน1าไปเก(บท��ล่านต*�สิ นค้�า จ�ายค้�าภาระแล่ะสิ นค้�า เตร�ยมการผ่�านประต*ทางออกการตรวจท��ประต*ทางออก บนท&กล่งแฟ>มข�อม*ล่

รบบญชั�สิ นค้�าจากท�าเร�อ ถึ�าไม�ตรงกนให�รายงานการท�าเร�อ ขนสิ�งสิ นค้�าล่งจากท�าเร�อ เก ดข&)นท�� ล่านตรวจสิ นค้�าของศุ�ล่กากร เพั��อตรวจสิอบ แยกสิ นค้�าพัร�อมตรวจ โดยศุ�ล่กากร ออกใบเสิร(จรบเง น ตรวจสิอบว�าสิ นค้�าได�ผ่�านการตรวจจากศุ�ล่กากรแล่�ว บนท&กสิภาพัต*�สิ นค้�า

การด1าเน นงานท��เก��ยวข�องกบสิ นค้�าขาเข�า

ข)นตอน ด1าเน นงานรบสิ นค้�า/ต*�สิ นค้�าจากโรงงาน

ตรวจสิอบสิภาพัสิ นค้�าสิ นค้�า/ต*�สิ นค้�า

บร เวณประต*ทางเข�า

ผ่*�สิ�งออกแสิดงเอกสิารต�อศุ�ล่กากร

ถึ�าเป2นต*�สิ นค้�า FCL จะได�รบการน1าไปวางรอการขนย�าย สิ นค้�า

เทกองจะถึ*กน1าไปยงสิถึาน�ต*�สิ นค้�า

ย�ายต*�สิ นค้�าออกจากสิถึาน�

เตร�ยมบญชั�รายการสิ นค้�าท��จะบรรจ�ล่งต*�สิ นค้�า

ซึ่�อนต*�สิ นค้�าในต1าแหน�งท��เหมาะสิม

ออกใบเสิร(จของต*�สิ นค้�าแต�ล่ะต*�น1าต*�สิ นค้�าล่งพัาหนะขนสิ�ง บนท&กรายการข�อม*ล่

บนท&กสิภาพั; ตรวจสิอบว�าท1าตาม

ระเบ�ยบการสิ�งสิ นค้�าออกหร�อไม�

ศุ�ล่กากรตรวจสิอบแล่ะผ่น&กต*�สิ นค้�า

น1าต*�สิ นค้�าเปล่�ามาใสิ�สิ นค้�า

ออกเอกสิารการขนสิ�ง

เก(บ , รวบรวมค้�าภาระ

ตรวจผ่น&ก น1าบญชั�รายการสิ นค้�าไปยงท�าเร�อ

การด1าเน นงานท��เก��ยวข�องกบสิ นค้�าขาออก

การขนส�ง การยก และการซ้�อนตู้(�สนค�า ข)นตอนต�อไปน�) เป2นการปฏิ บต หล่กๆ ของการรบ สิ�ง –ต*�สิ นค้�าของพัาหนะท��ใชั�ขนสิ�ง• ม�ตารางการขนสิ�งท��แน�นอน ต�องม�การระบ�เวล่ามาแล่ะเวล่าสิ�ง แสิดงท)งท��ท�าเร�อแล่ะ ICD ถึ�าเป2นการขนสิ�งแบบรถึไฟตารางการขนสิ�งต*�สิ นค้�าต�องจดให�สิมพันธี3กบเสิ�นทางเด นรถึไฟปกต ด�วย ม ฉะน)น อาจเก ดป7ญหาการทบเสิ�นทางแล่ะการจราจร• การขนสิ�งทางรถึไฟ ค้วรจะกระท1าในชั�วงเชั�า เพั��ออ1านวยค้วามสิะดวกในการปฏิ บต งานอย�างต�อเน��อง แล่ะเสิร(จสิมบ*รณ3ภายในวนเด�ยว• ระบบการผ่น&กแล่ะตรวจต*�สิ นค้�า การรถึไฟแล่ะศุ�ล่กากร ค้วรม�การปฏิ บต งานอย�างม�ร*ปแบบท��ชัดเจนแจ�มแจ�ง• ค้วรม�การตรวจสิอบระบบขนสิ�ง เพั��อป>องกนการล่�าชั�าระหว�างจ�ดขนสิ�ง• การซึ่�อมใหญ�ของพัาหนะบรรท�กต*�สิ นค้�า ค้วรกระท1าภายนอกท��ต)ง แต�อน�โล่มสิ1าหรบการซึ่�อมเล่(กน�อยเท�าท��จ1าเป2นจร งๆ เท�าน)น

การเค้ล่��อนย�ายต*�สิ นค้�า ค้วรค้1าน&งถึ&งสิ �งต�อไปน�)

•การวางซึ่�อนต*�สิ นค้�า ค้วรจะม�ชั�องว�างระหว�างแถึวให�พัอเพั�ยง เพั��อค้วามสิะดวกเม��อต�องการเค้ล่��อนย�ายต*�สิ นค้�า•ไม�ค้วรบรรจ�น1)าหนกเต(มท��ตามก1าหนดของขนาดต*�สิ นค้�า•การวางซึ่�อนต*�สิ นค้�า ค้วรจะระบ�ให�ชัดเจนว�าเป2นสิ นค้�าเข�า สิ นค้�าออก หร�อต*�สิ นค้�าเปล่�าโดยเฉพัาะต*�สิ นค้�าอนตราย แล่ะชัน ดปรบอ�ณหภ*ม ค้วรม�การแยกแล่ะด*แล่อย�างเป2นพั เศุษ•การจราจรภายในท��ต)ง ค้วรม�การจดการท��ด�เพั��อป>องกนอ�บต เหต�

•สิ นค้�าขาเข�าแล่ะสิ นค้�าขาออก ค้วรจะม�การวางซึ่�อนแยกออกจากกนโดยสิ )นเชั ง เพั��อป>องกนการปะปน การสิบสิน แล่ะการล่�าชั�า•การบรรจ�สิ นค้�าเข�าต*�สิ นค้�า ค้วรค้1าน&งถึ&งการใชั�พั�)นท��ภายในต*�สิ นค้�าให�มากท��สิ�ด•ค้วรม�การแสิดงพั�)นท��สิามารถึใชั�ประโยชัน3ได�แล่ะต*�สิ นค้�าเปล่�า ให�พัร�อมใชั�งานได�ตล่อดเวล่า•ค้วรม�การบนท&ก การบรรจ�สิ นค้�าแล่ะน1าสิ นค้�าออกจากต*�สิ นค้�าอย�างระมดระวง

ประโยชัน3ของ ICD•เพั �มการไหล่เว�ยนของสิ นค้�า ซึ่&�งอาจม�ประโยชัน3ต�อพั�)นท��บร เวณท��ต)งของ ICD หร�อ อาจจะถึ&งระดบประเทศุ•ล่ดค้�าภาระการขนสิ�งแบบรบสิ�งถึ&งท�� การขนสิ�งโดยใชั�ต*�สิ นค้�าในป7จจ�บนเป2นท��น ยมซึ่&�งม�ข�อด�ในเชั งเศุรษฐศุาสิตร3 ในการล่ดอตราค้�าขนสิ�งแล่ะจ1านวนเท��ยวให�ล่ดล่ง•หล่�กเล่��ยงค้�าภาระของตวแทนบร ษทเร�อ เน��องจากเอกสิารท��ออกโดยบร ษทเร�อจะม�ผ่ล่บงค้บใชั�ท��ท�าเร�อเท�าน)น•หล่�กเล่��ยงค้�าปรบกรณ�ท��น1าสิ นค้�าออกจากโรงพักสิ นค้�าล่�าชั�ากว�าก1าหนด ในระบบการขนย�ายแบบเด มน)น ป7ญหาเร��องการล่�าชั�าของเอกสิารแล่ะพั ธี�การทางศุ�ล่กากรอาจเป2นสิาเหต�ท��ท1าให�เสิ�ยค้�าปรบมากข&)น ในกรณ�ท��ขนสิ�งสิ นค้�า ICD บวกกบพั ธี�การทางด�านเอกสิารการขนสิ�งแล่ะใบตราสิ�งสิ นค้�า กรณ�ดงกล่�าวจะถึ*กตดท )ง

ประโยชัน3ของ ICD•หล่�กเล่��ยงการต�ออาย�ประกน โดยปกต ชั�วงเวล่าของการประกนน)นจะใชั�เวล่า 60 วนนบจากวนขนย�ายสิ นค้�าล่งไปในเร�อจากท�าเร�อต�นทางการสิ )นสิ�ดของเวล่าประกนอาจเก ดข&)นได�ท�� ICD ถึ�าระบ�ว�าเป2นผ่*�ปล่ายทาง•สิามารถึใชั�ประโยชัน3ของการขนสิ�งโดยรถึยนต3 , รถึไฟได�สิ*งสิ�ดในการขนสิ�งระยะไกล่ใชั�รถึไฟแทนรถึยนต3อาจจะชั�วยประหยดค้�าใชั�จ�ายได�มาก ซึ่&�งสิามารถึค้1านวณได�จากค้�าค้วามแตกต�างระหว�างค้�าใชั�จ�ายรวมโดยทางรถึไฟแล่ะรถึยนต3 เปร�ยบเท�ยบค้�าขนสิ�งตล่อดเสิ�นทางโดยรถึไฟ• ล่ดอตราการบรรท�กเปล่�า ICD ชั�วยล่ดอตราการบรรท�กเปล่�าโดยรถึไฟแล่ะรถึบรรท�ก โดยท1าตวเหม�อนศุ*นย3รวมสิ นค้�าออก ซึ่&�งจะชั�วยประหยดในด�านค้�าขนสิ�ง

ประโยชัน3ของ ICD•เพั �มการใชั�ต*�สิ นค้�าบรรท�กสิ นค้�า เน��องจากม�การต ดต)งอ�ปกรณ3เฉพัาะสิ1าหรบยกต*�สิ นค้�า จ&งม�ผ่ล่ท1าให�เก ดค้วามน ยมในการใชั�ระบบต*�สิ นค้�ามากข&)น•ล่ดค้�าใชั�จ�ายของเจ�าหน�าท��ตรวจสิอบสิ นค้�า•ม�ประโยชัน3ต�อท�าเร�อ นอกเหน�อจากการชั�วยล่ดอตราการแออดของต*�สิ นค้�าแล่�ว ยงชั�วยล่ดอตราการขนย�ายสิ นค้�าบร เวณท�าเร�ออ�กด�วย ผ่ล่จากการขนถึ�านโดยใชั�ต*�สิ นค้�าว ธี�น�)จะชั�วยเพั �มผ่ล่ผ่ล่ ตของสิ นค้�าผ่�านท�า แล่ะล่ดภาระค้�าขนถึ�ายต�อตน

•ประหยดค้�าภาระการเก(บสิ นค้�า เน��องจาก ICD จะม�การเร�งการขนสิ�งสิ นค้�า แล่ะเพั �มอตราการรบสิ นค้�า เน��องจากค้วามแปรปรวนของเวล่าการขนถึ�ายบวกกบเวล่าการแล่กเปล่��ยนเง นท��ข&)นล่งๆ ค้วามค้ล่�องตวแล่ะการใชั�เวล่าขนถึ�ายสิ นค้�าท��สิ)นอาจชั�วยล่ดอตราเสิ��ยงในการเสิ�ยค้�าใชั�จ�ายท��เพั �มข&)นเน��องจากการเก(บสิ นค้�าได�•ปรบปร�งการต ดต�อสิ��อท��รวดเร(วโดยใชั�ระบบค้อมพั วเตอร3จะเป2นการเพั �มประสิ ทธี ภาพัในด�านการขนย�ายสิ นค้�าแล่ะพั ธี�การทางศุ�ล่กากร

ประโยชัน3ของ ICD

•ประโยชัน3อ��นๆ ท��ได�จาก ICD แล่ะไม�สิามารถึแจกแจงออกมาเป2นค้�าของจ1านวนเง นได� ดงตวอย�างต�อไปน�)

1 .สิามารถึค้วบค้�มการปฏิ บต งานสิ�งต�อสิ นค้�าระดบประเทศุได�2. เน��องจาก ICD ม�ระบบท��แน�นอนถึ*กต�องทางด�านเอกสิารน)นชั�วยล่ดการสิบสิน ล่�าชั�า การสิ*ญหายของสิ นค้�าแล่ะท1าให�การไหล่เว�ยนของข�าวสิารด�ข&)น3. ค้วามเชั��อถึ�อได�ในเสิ�นทางการขนสิ�ง4. สิามารถึปรบตารางการสิ�งสิ นค้�าได�มากกว�า5. เพั �มบรรยากาศุล่งท�นท��ด�จากนกล่งท�นท�องถึ �น6. ล่ดข)นตอนทางด�านเอกสิาร ม�ผ่ล่ท1าให�การปฏิ บต งานผ่ ดพัล่าดล่ดน�อยล่ง

ประโยชัน3ของ ICD

ค้วามสิมพันธี3ระหว�างระบบข�อม*ล่

การแล่กเปล่��ยนเอกสิารอ เล่(กทรอน กสิ3

Electronic Data Interchange (EDI)

การแล่กเปล่��ยนเอกสิารทางอ�เล่(กทรอน กสิ3 ธี�รก จระหว�างบร ษทค้*�ค้�าในร*ปแบบมาตรฐานสิากล่จากเค้ร��องค้อมพั วเตอร3เค้ร��องหน&�งไปยงอ�กเค้ร��องหน&�ง ซึ่&�งม�องค้3ประกอบท��สิ1าค้ญในระบบ EDI ค้�อ

•การใชั�เอกสิารอ เล่(กทรอน กสิ3มาแทนเอกสิารท��เป2นกระดาษ•เอกสิารท��เป2นอ เล่(กทรอน กสิ3เหล่�าน�)ต�องอย*�ในร*ปแบบมาตรฐานสิากล่

ด�วยสิองป7จจยน�) ท�กธี�รก จสิามารถึเปล่��ยนแปล่งเอกสิารกนได�ท�วโล่ก แล่ะงานในด�านการพัาน ชัยนาว� เป2นอ�กงานหน&�งท��ม�ค้วามเก��ยวข�องกบ EDI เป2นอย�างมาก เพัราะม�ค้วามสิะดวกในการด1าเน นงาน แล่ะม�มาตรฐานอนเป2นท��ยอมรบกน โดยผ่�านเค้ร�อข�ายสิ��อสิาร เชั�น สิายโทรศุพัท3 สิญญาณดาวเท�ยม เป2นต�น

ล่กษณะการด1าเน นงานของระบบ EDI1.ม� EDI Gateway ซึ่&�งม�หน�าท��เปร�ยบเสิม�อน

เป2นศุ*นย3กล่างในการต�อเชั��อมระบบของการรบ-สิ�ง แล่ะแล่กเปล่��ยนเอกสิารธี�รก จกบหน�วยงานหร�อองค้3กรต�างๆ ท��ม�สิ�วนเก��ยวข�องในการด1าเน นธี�รก จท)งภาค้รฐบาล่แล่ะภาค้เอกชันจากต�นทาง

(ผ่*�สิ�ง ) ไปยงปล่ายทาง (ผ่*�รบ)

ล่กษณะการด1าเน นงานของระบบ EDI2.ม� (Value Added Networks) ท1าหน�าท��เหม�อนเป2นศุ*นย3ย�อยตามเขตต�างๆ ท��ค้อยให�บร การแล่ะด*แล่ระบบ EDI ตามขอบเขตแล่ะหน�าท��ของแต�ล่ะบร ษทย�อย ด�วยการด*แล่แล่ะรบผ่ ดชัอบเอกสิารทางอ เล่(กทรอน กสิ3 ท1าให�รบสิ�งแล่ะแล่กเปล่��ยนกนจนถึ&งปล่ายทางได�อย�างถึ*กต�อง รวมท)งได�รบค้วามปล่อดภยทางด�านข�อม*ล่ท��สิามารถึแสิดงผ่ล่ด�วยการบนท&กรายการในแต�ล่ะวนแล่ะท1างานตล่อด 24 ชั�วโมง

ล่กษณะการด1าเน นงานของระบบ EDI3.เอกสิารธี�รก จท��รบสิ�ง โดยผ่�านระบบ EDI น)น

จะต�องผ่น&กด�วยซึ่องอ เล่(กทรอน กสิ3ซึ่&�งเป2นท��ซึ่องท��ได�รบมาตรฐานของการใชั�รบสิ�ง แล่ะแล่กเปล่��ยนเอกสิารธี�รก จผ่�านทางอ เล่(กทรอน กสิ3ซึ่&�งม�ใชั�กนแพัร�หล่ายท�วโล่ก หร�อท��สิากล่ยอมรบในนามของ UN/EDIFACT

(United Nation/Electronic Data Interchange for Administration, Commerce, and Transportation) สิ�วนใหญ�ใชั�กนในทว�ปเอเชั�ย รวมถึ&งไทย เป2นมาตรฐานท��ก1าหนดโดย United Nation ขนะน�)หล่ายๆประเทศุ ก1าล่งปรบมาตรฐานของตนให�เข�ากบมาตรฐานน�) เน��องจากม�การค้�าระหว�างประเทศุเพั �มมากข&)น

เอกสิารท��สิามารถึใชั� EDI ทดแทนได�เอกสิารทางธี�รก จท��ใชั�อย*�ในป7จจ�บนน�) สิามารถึทดแทนด�วยเอกสิาร EDI ได�ท)งหมดเชั�น

1.เอกสิารทางด�านการจดซึ่�)อได�แก� ใบสิ�งซึ่�)อ ,ใบแจ�งหน�) , ใบเสินอราค้า , ใบแจ�งราค้าสิ นค้�า เป2นต�น

2.เอกสิารทางด�านการเง น ได�แก� ใบสิ�งให�ธีนาค้ารจ�ายเง น , ใบจองต*�สิ นค้�า , แผ่นผ่งการบรรท�กสิ นค้�าภายในเร�อ ใบสิ�งปล่�อยสิ นค้�า เป2นต�น

4.เอกสิารทางด�านการค้�าระหว�างประเทศุ ได�แก� ใบขนสิ นค้�า , บญชั�ต*�สิ นค้�า เป2นต�น

ระดบผ่*�ใชั�ระบบ EDI 1.ระดบท��ม�ผ่*�ใชั�ค้นเด�ยว โดยปกต จะม�เพั�ยงหน&�งหร�อสิองชั�ดการประมวล่ผ่ล่เท�าน)นท��ถึ*กสิ�งมาของห��นสิ�วนยกตวอย�างเชั�น การสิ�งใบก1ากบสิ นค้�าแล่ะการสิ�งหล่กทรพัย3ไปยงล่*กค้�า

2.ระดบท��ม�ผ่*�ใชั� 2 ค้น จะม�ชั�ดของการประมวล่ผ่ล่จ1ากดตตวเล่ขของห��นสิ�วนท��ถึ*กสิ�งมามากมาย บางท�อาจเป2นโรงงานอ�ตสิาหกรรม ม�หน�วยขององค้3กรหล่ายองค้3กรท��เข�าร�วมการสิ�งล่กษณะน�) อย�างไรก(ตามการประย�กต3ใชั�เท�าท��จะเป2นก(ไม�ได�สิ�งผ่ล่กระทบอะไรมากมายนก

ระดบผ่*�ใชั�ระบบ EDI 3.ระดบท��ม��ผ่*�ใชั� 3 ค้น ม ใชั�เพั�ยงแต�ม�ชั�ดของการประมวล่ผ่ล่จ1ากดตวเล่ขของห��นสิ�วนเท�าน)น แต�การประย�กต3ใชั�ของค้อมพั วเตอร3จะถึ*กปรบปร�งให�เข�ากบค้วามเหมาะสิมของ EDI

วตถึ�ประสิงค้3ของระดบท��ม�ผ่*�ใชั�ค้นเด�ยวแล่ะแล่ะระดบท��ม�ผ่*�ใชั� 2 ค้น ค้�อ การแปล่งข�อม*ล่เอกสิารให�เป2นเอกสิารอ เล่(กทรอน กสิ3 ผ่ล่การใชั�ในระดบน�)จะถึ*กอธี บายในล่กษณะแนวค้ ดรบสิ�งสิ นค้�าถึ&งท��

ประโยชัน3ของ EDI

1.ชั�วยล่ดข�อผ่ ดพัล่าด โดยปกต แล่�วการน1าข�อม*ล่เข�าระบบ มกจะม�ข�อผ่ ดพัล่าดเก ดข&)นเป2นจ1านวนมาก เพัราะฉะน)นหากม�การล่ดข�อผ่ ดพัล่าดตรงน�)ได� ก(จะเป2นประโยชัน3อย�างมากจากการศุ&กษาข�อม*ล่ของกล่��ม EDI Group Ltd. พับว�า เม��อไม�ม�การใชั� EDI ม�ข�อผ่ ดพัล่าดเก ดข&)นถึ&ง 10.1% แต�เม��อม�การน1าเอา EDI มาใชั�ท1าให�ข�อผ่ ดพัล่าดล่ดล่ง เหล่�อ 4.4%

ประโยชัน3ของ EDI

2.ชั�วยล่ดงบประมาณ ในเร��องของเอกสิารแล่ะค้*�ม�อการปฏิ บต งานท��ซึ่1)าซึ่�อนขององค้3กรแล่ะต�นท�นในการสิ�งซึ่�)อสิ นค้�า 3.ชั�วยเพั �มประสิ ทธี ภาพัในการปฏิ บต งาน บร ษทต�างๆ ได�รบประโยชัน3อย�างมากในการเข�าร�วมกบองค้3กรระหว�างประเทศุ เพัราะฉะน)น ม�ค้วามเป2นไปได�สิ*งมากท��บร ษทเหล่�าน�) จะน1าเอาระบบ EDI ไปใชั�เพั��อขยายฐานบร ษทของตนเองให�กว�างไกล่ออกไปย �งข&)น เพัราะระบบ EDI จะเข�าไปแทนท��ระบบเอกสิาร

ประโยชัน3ของ EDI 4.ชั�วยเพั �มประสิ ทธี ภาพัในการแข�งขน ด�วยการผ่สิมกนระหว�างข�อด�ของการชั�วยล่ดงบประมาณ แล่ะล่กษณะของผ่ล่ ตภณฑ์3ท��ด�ท��ม�อย*�ชัน ดเด�ยวในเวล่าน�) ม�ค้วามเป2นไปได�ท��องค้3กรระหว�างประเทศุจะน1าเอาระบบ EDI มาใชั�ในการต ดต�อระหว�างบร ษทในเค้ร�อสิมาชั ก ท)งน�)ยงเป2นการเสินอบร การท��ด�ให�กบล่*กค้�าด�วยหร�ออาจสิามารถึแยกได� เป2น 3 ประเภท ค้�อ

1.ประโยชัน3ทางตรง2.ประโยชัน3ทางอ�อม3.ประโยชัน3อ��นๆ

ประโยชัน3ของ EDI1.ประโยชัน3ทางตรง1.1 เพั �มค้วามถึ*กต�อง รวดเร(ว แล่ะแม�นย1า ในการรบสิ�ง

เอกสิาร1.2 ล่ดงานซึ่1)าซึ่�อน แล่ะล่ดข)นตอนการจดการรบสิ�ง

เอกสิาร1.3 สิามารถึน1าข�อม*ล่มาใชั�ประโยชัน3ได�มากท��สิ�ด1.4 ล่ดค้�าใชั�จ�ายในการจดเตร�ยมเอกสิาร1.5 ล่ดค้�าใชั�จ�ายในการจดสิ�งเอกสิาร เชั�น ค้�าแสิตมปB

ค้�าพัสิด�ไปรษณ�ย31.6 ไม�เก ดค้วามซึ่1)าซึ่�อนของข)นตอนการจดเตร�ยม

ข�อม*ล่1.7 เพั �มค้วามรวดเร(วในการท1าธี�รก จโดยเฉพัาะอย�างย �ง

ในสิภาวะท��ม�การแข�งขนสิ*งข&)น1.8 เพั �มค้วามสิมพันธี3ท��ด�ต�อล่*กค้�า

ประโยชัน3ของ EDI2.ประโยชัน3ทางอ�อม2.1 เม��อวงจรธี�รก จสิ)นล่ง จะให�โอกาสิในการพัฒนาการ

ใชั�เง นท�นหม�นเว�ยน วงจรการจดหาท��สิ)นล่งด�วย ท1าให�จ1านวนสิตDอกในค้ล่งสิ นค้�าล่ดล่ง พัฒนาไปสิ*�การจดหาแบบ Just In Time

2.2 EDI สิามารถึใชั�สิ�งข�อม*ล่การผ่ล่ ตแล่ะข�อม*ล่สิ นค้�าค้งค้ล่งไปให�ล่*กค้�าได� 2.3 EDI สิามารถึล่ดค้�าใชั�จ�ายในการขนสิ�งได� โดยการเร�งขบวนการสิ�งสิ นค้�าไปท��ศุ*นย3กระจายสิ นค้�าได� 2.4 การสิ�งสิ นค้�าแล่ะรบสิ นค้�าด�วย EDI แล่ะการจ�ายเง นโดยใชั�ระบบโอนเง นด�วยอ เล่(กทรอน กสิ3 จะท1าให�ม�โอกาสิการพัฒนาขบวนการการสิ�งซึ่�)อให�ม�ประสิ ทธี ภาพัย �งข&)น

ประโยชัน3ของ EDI3.ประโยชัน3อ��นๆ

EDI จะชั�วยพัฒนาประสิ ทธี ภาพัขององค้3กร การพัฒนาการให�บร การล่*กค้�า ท1าให�องค้3กรม�ค้วามได�เปร�ยบทางการแข�งขน เชั�น การเข�าตล่าดใหม� การสิร�างผ่ล่ ตภณฑ์3แล่ะบร การใหม� นอกจากน�) EDI ยงเป2นกล่ย�ทธี3เพั��อค้วามอย*�รอดในสิงค้มธี�รก จอ เล่(กทรอน กสิ3 โดยสิามารถึชั�วยล่ดค้�าโสิห��ยได�

อ�ปกรณ3สิ1าหรบใชั�บร การ EDI- Hardware ค้�อเค้ร��องค้อมพั วเตอร3 เค้ร��องพั มพั3 โมเด(ม แล่ะระบบค้*�สิายโทรศุพัท3- EDI Software ซึ่&�งม�ซึ่อฟต3แวร3ประย�กต3สิ1าหรบใชั�ป>อนข�อม*ล่ประเภทต�างๆ ของบร ษทหร�อสิ1านกงานของผ่*�ใชั�บร การ โดยม�บร ษท Software house เป2นผ่*�ให�บร การ- Translation Software เป2นซึ่อฟต3แวร3สิ1าหรบการแปล่งหร�อแปล่งข�อม*ล่ท��ได�มาจาก Application Software แล่�วแปล่งให�เป2นข�อม*ล่ของ EDI โดยม�บร ษทต�างๆ เป2นผ่*�ให�บร การ- Communication Software ซึ่อฟต3แวร3สิ1าหรบการสิ��อสิาร ซึ่อฟแวร3 สิ1าหรบ การสิ��อสิาร เป2นซึ่อฟแวร3ท�� ท1าหน�าท��ในการรบ สิ�งข�อม*ล่ EDI ระหว�างผ่*�ใชั�งานการสิ��อสิารแห�งประเทศุไทยเป2นผ่*�ให�บร การ Transport Software

ว ธี�การเชั��อมต�อของ EDI

•เชั��อมต�อแบบจ�ดต�อจ�ด (Point – to – Point) เป2นการเชั��อต�อระหว�างค้*�ค้�ากน โดยผ่�านตรงแบบผ่�านผ่*�ให�บร การ ได�แก� Van,IVAN, Internet•การใชั�บร การผ่�านผ่*�ให�บร การจะม�ค้วามสิะดวกมากกว�าแล่ะค้�าใชั�จ�ายถึ*กกว�า

ขอบเขตการให�บร การ EDI

แบ�งผ่*�ให�บร การ EDI หร�อท��เร�ยกว�า VAN (Value Addad Network) เป2น 2 ประเภทหล่กๆค้�อ•ผ่*�ให�บร การ EDI ภายในประเทศุ เชั�น บร ษทชั นวตร แล่ะบร ษทไทยเทรดเน(ทบร ษทเหล่�าน�)ม�ศุ*นย3บร การอย*�ในประเทศุแล่ะจะให�บร การเค้ร�อข�ายภายในประเทศุเป2นหล่ก

•ผ่*�ให�บร การ EDI ระหว�างประเทศุ เชั�น IBM,BT,AT&T บร ษทเหล่�าน�)ม�ศุ*นย3บร การ อย*�ต�างประเทศุแล่ะให�บร การเค้ร�อข�ายระหว�างประเทศุเป2นหล่ก (ข&)นกบประเภทธี�รก จ)

การด1าเน นงาน EDI ของกรมศุ�ล่กากร

กรมศุ�ล่กากรได�ด1าเน นงานมาต)งแต�ป9 2536 โดยว�าจ�างท��ปร&กษาจากประเทศุออสิเตรเล่�ยมาออกแบบระบบงานแล่ะจดท1าเอกสิารประกวดราค้า หล่งจากน)นจ&งได�ประกาศุประกวดราค้าจดซึ่�)อระบบค้อมพั วเตอร3แล่ะได�ค้ดเล่�อก บร ษท สิยามย*น ซึ่ สิ จ1ากด เป2นผ่*�ชันะการประกวดในวงเง น 948 ล่�านบาท

•ปรบปร�งระบบฐานข�อม*ล่รายการสิ นค้�าในระบบฮาโมไนซึ่3แล่ะระบบราค้า GATT•ปรบปร�งระบบการค้�ออากรโดยใชั�ระบบค้อมพั วเตอร3•พัฒนาระบบการค้วบค้�มแล่ะการเค้ล่��อนย�ายสิ นค้�าโดยใชั�ระบบค้อมพั วเตอร3•ก1าหนดหล่กเกณฑ์3แล่ะว ธี�การในการสิ�งตรวจโดยใชั�ค้อมพั วเตอร3•พัฒนาระบบชั1าระเง นฝากธีนาค้าร ทางอ เล่(กทรอน กสิ3•ปรบปร�งข)นตอนการปฏิ บต งานท)งระบบ

กรมศุ�ล่กากรได�จดต)งค้ณะกรรมการข&)น 8 ค้ณะ เพั��อพัฒนาระบบงานศุ�ล่กากรให�สิอดค้ล่�องแล่ะเอ�)ออ1านวยต�อการน1าระบบค้อมพั วเตอร3มาใชั� ได�แก�

กรมศุ�ล่กากรได�จดต)งค้ณะกรรมการข&)น 8 ค้ณะ เพั��อพัฒนาระบบงานศุ�ล่กากรให�สิอดค้ล่�องแล่ะเอ�)ออ1านวยต�อการน1าระบบค้อมพั วเตอร3มาใชั� ได�แก�•แก�ไขปรบปร�งประมวล่ระเบ�ยบฯ•ก1าหนดหล่กเกณฑ์3แล่ะว ธี�การในการเชั��อมโยงระบบ EDI กบหน�วยงานต�างๆ•พัฒนามาตรฐานเอกสิารอ เล่(กทรอน กสิ3สิ1าหรบการใชั� EDI•ร�างสิญญาการใชั� EDIพัฒนาระบบข�าวสิารเพั��อการบร หารการตดสิ นใจแล่ะค้วบค้�มผ่ล่การปฏิ บต งาน

ข)นตอนการรบ-สิ�งข�อม*ล่ในระบบ EDI ของกรมศุ�ล่กากร

ข)นตอนในการรบ-สิ�งข�อม*ล่ของหน�วยงานท��เก��ยวข�องกบระบบของ EDI ของกรมศุ�ล่กากรรม� 3 ข)นตอน ได�แก�

ข)นตอนท�� 1 การสิ�งข�อม*ล่ค้�อ ผ่*�น1าเข�า-สิ�งออก หร�อตวแทนออกของไปยงผ่*�ให�บร การ EDI (VAN Probider)

ข)นตอนท�� 2 การรบ-สิ�งข�อม*ล่ของผ่*�ให�บร หาร EDI จากผ่*�สิ�งข�อม*ล่ไปยงกรมศุ�ล่กากร

ข)นตอนท�� 3 การรบ-สิ�งข�อม*ล่ของผ่*�รบปล่ายทางค้�อ กรมศุ�ล่กากรไปยงผ่*�ให�บร การ EDI เพั��อสิ�งกล่บไปยงผ่*�สิ�งข�อม*ล่

การเตร�ยมการเข�าสิ*�ระบบ EDI ของกรมศุ�ล่กากร

ผ(�น�าเข�าและผ(�ส�งออกสามารเข�าส(�ระบับั EDI ของศ$ลกากรได�โดยม�ทางเล�อก 3 ทางโดยผ(�ใช�•เป็.นผ(�ใช� EDI โดยตู้รง (EDI Direct User) วีธี�น��เหมาะส�าหร�บัผ(�น�าเข�าและผ(�ส�งออกรายใหญ�ท�%ม�ป็รมาณการน�าเข�าหร�อส�งออกมากๆ และม�บั$คลากรท�%ม�ควีามร( �ควีามสามารถทางด�านพธี�การและพก�ดอ�ตู้ราศ$ลกากร

•ใชั�บร การของบร ษทนายหน�า (Customer Broker) ว ธี�น�)เป2นว ธี�ท��สิะดวกท��สิ�ดโดยผ่*�น1าเข�าแล่ะผ่*�สิ�งออกไม�จดหาอะไรพั เศุษเพั�ยงแต�ต ดต�อ บร ษทนายหน�าท��เป2นสิมาชั ก EDI ของกรมศุ�ล่กากรเท�าน)นซึ่&�งในการท1าพั ธี�การผ่�าน บร ษทนายหน�าจะได�รบค้วามสิะดวกพั เศุษจากกรมศุ�ล่กากรด�วย•ใชั�บร การของโตDะบร การ (Service Counter) เอกชันท��ได�รบสิมปทานจากกรมศุ�ล่กากรว ธี�น�)เหมาะสิมสิ1าหรบผ่*�น1าเข�าแล่ะผ่*�สิ�งออกรายย�อยท��ไม�เป2นผ่*�ใชั�โดยตรง หร�อใชั�บร การของตวแทนออกของท�วไปแล่ะไม�ประสิงค้3จะใชั�บร การของบร ษทนายหน�า

การต ดต)งระบบค้อมพั วเตอร3ของกรมศุ�ล่กากร•หน�วียงานท�%ตู้ดตู้��งระบับั ส�าหร�บัการน�าเข�าและส�งออกเตู้#มร(ป็แบับัแล�วีได�แก�

1 .ส�าน�กงานศ$ลกากรท�าอากาศยานกร$งเทพฯ2. ส�าน�กงานศ$ลกากรน�าเข�าท�าเร�อกร$งเทพฯ3. ด�านศ$ลกากรรถไฟ4. ด�านศ$ลกากรไป็รษณ�ย65. ด�านศ$ลกากรแหลมฉบั�ง6. ด�านศ$ลกากรมาบัตู้าพ$ด7. ด�านศ$ลกากรระนอง8. ด�านศ$ลกากรสะเดา9. ด�านศ$ลกากรท�าอากาศยานเช�ยงใหม�

10 ด�านศ$ลกากรท�าอากาศยานภู(เก#ตู้

น ค้มอ�ตสิาหกรรม 6 แห�งได�แก�•ล่าดกระบง•บางป*•บ�านหว�า•บางปะอ น•แปล่งยาว•ล่1าพั*ด

ท�าเร�อเอกชัน 6 แห�ง ICD (รพัท .) 6 แห�ง CFS (สิตสิ .) 12 แห�งค้ล่งสิ นค้�าทณฑ์3บน 29 แห�ง

สิ1านกงานศุ�ล่กากรภาค้ท�� 1-5 สิ1าหรบบนท&กการตรวจปล่�อย/รบใบขนสิ นค้�า EDI ท��ไปตรวจปล่�อย/รบรถึบรรท�ก ณ ด�านศุ�ล่กากรท��ยงไม�ได�ต ดต)งระบบ On Line

•ด�านศุ�ล่กากรม�กดาหาร•ด�านศุ�ล่กากรพั บ*ล่มงสิาหาร•ด�านศุ�ล่กากรแม�สิาย•ด�านศุ�ล่กากรปาดงเบซึ่าร3•ด�านศุ�ล่กากรสิ�ไหงโกล่ก•ด�านศุ�ล่กากรภ*เก(ต•ด�านศุ�ล่กากรสิต*ล่•ด�านศุ�ล่กากรกนตง•หน�วยงานท��ต ดต)งเฉพัาะค้อมพั วเตอร3ระบบ PC-Manual ได�แก�ด�านศุ�ล่กากรอ��นๆท��ก1าล่งจะด1าเน นการต�อไปในอนาค้ต

ค้วามแตกต�างในข)นตอนระหว�างพั ธี�การแบบ Manual กบ EDI

THANK YOU