14
Соёл түүний өөрчлөлт

соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёл түүний өөрчлөлт

Page 2: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёл гэж юу вэ?Соёл гэдэг нь culture- боловсруулах гэсэн утгатай латин үгнээс гаралтай.Соёлын асуудлыг судлаач эрдэмтдийн тооцоолсоноор эдүгээ соёлынтодорхойлолт 500 гаруй байна. Соёлыг олон тохиолдолд “хоёр дахь байгал”хэмээн тодорхойлсон байдаг. Хүн байгалийг өөрийхөө уйгагүй хөдөлмөрийн үрээрөөрчилж 2 дахь орон зай буюу соёлыг бүтээжээ. Энэ утгаараа соёл бол хүнийололт амжилтын цогцолбор юм.

Page 3: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Улс үндэстний соёл

Page 4: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёл бол үр дүнд нь хүн болгон төлөвшүүлдэг, хүнийг” дахин бүтээдэг” байгаль юм. Хүн соёлыг бүтээгч бөгөөд

өөрөө соёлын бүтээл мөн. Эдгээрээс үзэхэд соёл нь хүний байнгын идэвхитэй чөлөөт

ажиллагааны үр дүнд бий болж  уламжлагдаж

байдаг, хэм хэмжээ, итгэл үнэмшил, билэг тэмдэг, үнэт зүйлсийн цогц, хүнийхөгжсөн

түвшин хэмээн тодорхойлж болно.

Page 5: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёлын үндсэн элементүүд:Соёлын анхдагч хамгийн чухал элемент нь танин мэдэхүйн билэг тэмдэгийн тогтолцоо юм.Нийгмийн бүлгийн гишүүдийн хувьд бүх нийтээрээ хүлээн зөвшөөрсөн объект, үйлдлээр нөгөөгийн утга санааг илэрхийлэх үйлдэл объектийг билэг тэмдэг гэнэ. Билэг тэмдэг нь тухайн зүйлийнхээ утгыг илэрхийлэх код нь юм.

Page 6: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

СОЁЛЫН ӨӨРЧЛӨЛТСоёл нь үргэлж хөдөлгөөнгүй байдалд оршдоггүй ба тэрээр хөгжиж, мөхөж, нэг улсаас нөгөө улсад дэлгэрч, өнгөрсөн - одоо - ирээдүй гэсэн гурван цагийнхэлхээнд оршиж байдаг. Хувь хүн болон үе үеийнхэн өөрийнхөө хувь хүнийхээ дотоод чанарболон тухайн цаг үеийнхээ тал дээр амьжиргааныхаа бүхий л зохион байгуулалтад тохиргоохийдэг. Заримдаа энэ тохиргоо нь үндсэн тулгуур тохиргоо байдаг бөгөөд өнгөрсөн үетэйхолбоотой олон холбоог тасалдаг. Дараачийн шинэ үеийнхэн соёлын шинэ хувилбарыг амарханхүлээж авчихдаггүй, харин засварлаж хянасан хувилбараар хүлээж авдаг.

Page 7: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёлын өөрчлөлт ба дэвшил

Page 8: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Соёлын өөрчлөлтийн 3-н үндсэн эх үүсвэр байдаг.Нэг нь байгал орчны өөрчлөлт. Цаг уурын өөрчлөлт, үр тариа, хий болон бусад нөөцийн хомсдол, хүн амын гэнэтийн өсөлт, бууралт зэрэг нь хүмүүсийг дасан зохицох явдалд хүчээр хүргэдэг. Хүмүүс өмнө нь амьдарч байсан шигээ амьдраад явж чаддаг.

Page 9: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Байгаль орчины өөрчлөлт

Page 10: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Хоёр дахь эс үүсвэр бол өөр хэм хэмжээ, үнэт зүйлс, технологи бүхий бүлгүүдтэй холбоо тогтоох явдал юм. Соёлын холбоо нь нөхөрсөг, эсвэл дайсагнасан байдаг.Сайн дурын ба сайн дурын бус байдаг. Харилцан үйлчлэлтэй буюу хоёр талтай (худалдааны баоюутан солилцох хөтөлбөр гэх мэт) эсвэл нэг талтай (цэргийн хүчээр довтлох, техникийнзөвлөгч өөрийнхөө арга барилыг хүчээр тулгах), зарим тохиолдолд өөрчлөлтийг засгийн газраасхүчээр тулгах, эсвэл нийгэм доторхи тодорхой нэг бүлэгт тулгах байдлаар илэрнэ.

Page 11: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Техникийн дэвшил ба түүний хор хөнөөл.

Page 12: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Гурав дахь эх үүсвэр бол шинэ нээлт, бүтээл юм. Нээлт нь шинэ мэдлэгийг нээх, урьд нь байсан зүйлийг шинээр ашиглах явдал юм. Үүний тод жишээ бол шинэ газар нутаг нээх зэрэг болно. Нээлт нь өмнө нь мэдэгддэггүй байсан, одоо мэдэгдэж байгаа баримт сэлтийг илэрхийлж байдаг. Бүтээл бол мэдэгдэж буй соёлын элемент болонтогтолцооны шинэ хувилбар юм. Энэ нь эд зүйлс тэр дундаа технологийг бий болгох шинэаргыг нэгтгэж байдаг. Бүтээл нь зөвхөн техникт биш мөн шинжлэх ухаанд, социал хүрээнд чяригдах зүйл юм.

Page 13: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Хүмүүс саран дээр бууж шинэ нээлт хийсэн.

Page 14: соёл түүний өөрчлөлт (Нийгэм 10 )

Английн эрдэмтэн Жозеф Приестли 1770 онд цэвэр хүчилтөрөгч гарган авчээ.