შეაფსება ჭიათურა (1).pdf

საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოება GEORGIA RED CROSS SOCIETY

საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოება

GEORGIA RED CROSS SOCIETY საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოება

GEORGIA RED CROSS SOCIETY

















































































კატასტროფების მიმართ მოწყვლადობისა დაშესაძლებლობების შეფასება

თბილისი 2015

saqarT

velos wiTel

i jvari

GE

O

R G IA R E D C R OS

S

ჭიათურათბილისი 2015

შესავალი

გამოყენებული მეთოდოლოგია

ჭიათურის მუნიციპალიტეტი

ეკონომიკური პირობები

ხელისუფლება

ქალაქი ჭიათურა - განსახლების ტიპი

ხიფათები

რისკებისა და მოწყვლადობის შეფასება

მოსახლეობის მიერ რისკის აღქმა

რისკის შემცირების სტრატეგიები

რისკების შემცირების კონკრეტული პროექტები

4

5

7

8

8

8

10

11

12

14

15

შინაარსი

4

უკანასკნელ წლებში იმერეთის რეგიონში გააქტიურებული ბუნებრივი კატასტროფები და მათგან გამოწვეული უარყოფითი შედეგები მხარის ერთ-ერთ ყველაზე სერიოზულ პრობლემად განიხილება.

სპეციალისტების მოსაზრებით, კატასტროფების სიხშირისა და ინტენსივობის ზრდა ფაქტორთა კომპლექსითაა განპირობებული, რომელთა შორისაც აღსანიშნავია:

• გლობალური დათბობა და ჩვენი ქვეყნისთვის უკვე საგრძნობი კლიმატის ცვლილება;

• დაბალი ეკოლოგიური ცნობიერება და გარემოზე ზემოქმედების მზარდი მასშტაბები.

ამგვარ მდგომარეობაში მნიშვნელოვანია მჭიდრო თანამშრომლობა მოსახლეობას, ადგილობრივ ხელისუფლებას, სამეცნიერო წრეებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს შორის, რათა მიღწეულ იქნას კატასტროფების რისკის შემცირების ადექვატური ღონისძიებების დროული განხორციელება.

ამ თვალსაზრისით ერთ-ერთი კარგი მეთოდია წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საზოგადოებათა საერთაშორისო ფედერაციის მიერ შემუშავებული „მოწყვლადობისა და შესაძლებლობების შეფასების მეთოდოლოგია“ (VCA), რომელიც თანამონაწილეობრივი გზით გადაწყვეტილების მიღებისა და დაგეგმარების კარგი ინსტრუმენტია. მოწყვლადობისა და შესაძლებლობების შეფასება, როგორც პროცესის ნაწილი, საშუალებას იძლევა ადგილობრივმა მოსახლეობამ განსაზღვროს პრიორიტეტული რისკები იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ეს რისკები არ წარმოადგენენ ბუნებრივ ხიფათებს.

მეთოდი იყენებს სხვადასხვა თანამონაწილეობრივ ინსტრუმენტს, რათა შეფასდეს თემის წევრებისა და თემის მოწყვლადობა/მედეგობის უნარი ხიფათების მიმართ ადგილობრივ დონეზე; გაიზარდოს ცნობიერება მოსახლეობის შესაძლებლობების შესახებ, რათა ისინი წინ აღუდგნენ რისკებსა და ხიფათებს; მიღწეულ იქნას შეთანხმება ადგილობრივ ხელისუფლებასთან იმ ქმედებების შესახებ, რომელიც საჭიროა კატასტროფების პოტენციური შედეგების პრევენციისა თუ შემცირებისათვის; განხორციელდეს კატასტროფების პრევენციის, მათდამი მზაობისა და მათი რისკების შემცირების პროექტები.

შესავალი

5

გამოყენებული მეთოდოლოგია

ქალაქ ჭიათურის ბუნებრივი კატასტროფების რისკის შესაფასებლად გამოყენებული იქნა წითელი ჯვრის და წითელი ნახევარმთვარის საზოგადოებათა საერთაშორისო ფედერაციის მიერ შემუშავებული „მოწყვლადობისა და შესაძლებლობების თანამონაწილეობრივი შეფა-სების მეთოდოლოგია“. აღნიშნული მეთოდოლოგიის ადგილზე სწორად გამოყენების მიზნით ჩატარდა წინასწარი სწავლება და მეთოდოლოგიის გამოცდა.

შეფასების ჩატარებისთვის მოძიებულ იქნა მეორადი ინფორმაცია ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ მოწოდებულ ოფიციალურ მასა-ლებზე დაყრდნობით, ასევე განხორციელდა საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოების (სწჯს) თანამშრომლებისა და მოხალისეების მიერ ქალაქ ჭიათურაზე უშუალო დაკვირვება.

მოწყვლადობის და შესაძლებლობების შეფასება ჩაატარა ქალაქ ჭიათურის თემის მოხალისეთა ჯგუფმა (სპეციალური მოსამზადებელი კურსი გაიარა ოცმა მოხალისემ) წინასწარ შემუშავებული კითხვარის მეშვეობით. სულ გამოკითხულ იქნა მოსახლეობის 30%. გამოკითხვა ჩატარდა ჯგუფური ინტერვიუების საშუალებით.

თემის წევრებთან ერთად შემუშავებულ იქნა კითხვარი, რომელშიც გაერთიანებული იყო რამოდენიმე მეთოდოლოგიური ინსტრუმენტი: ნახევრად სტრუქტურირებული ინტერვიუ, საოჯახო და სამეზობლო მოწყვლადობა და ისტორიული პროფილი.

შემდეგი შეხვედრის დროს კითხვარები დაურიგდათ მოხალისეებს, რომლებმაც ჭიათურის მოსახლეობაში ჩაატარეს გამოკითვხა.

გარდა ინტერვიუებისა, ინფორმაციის მიღების მიზნით, ქალაქ ჭიათურის წითელი ჯვრის ადგილობრივი მოხალისეების და თემის წევრებისგან ჩამოყალიბდა სამუშაო ჯგუფი, რომელთანაც გაიმართა სამუშაო შეხვედრები. სამუშაო ჯგუფის შემადგენლობა წინასწარ განისაზღვრა (განისაზღვრა იმ პირთა წრე, რომელიც პროექტის განმახორციელებ-ლების აზრით, აუცილებლად უნდა ჩართულიყო კატასტროფების რის- კების შემფასებელ ჯგუფში). კერძოდ, ჯგუფში შევიდნენ შემდეგი უწყებებისა და სფეროების წარმომადგენლები:

• წითელი ჯვრის/თემის მოხალისეები

• გამგეობა

• საკრებულო

• სახანძრო-სამაშველო სამსახური

6

• არქიტექტურის სამსახური

• განათლების სფერო

• ჯანდაცვის სფერო

• იურიდიული სამსახური

• საჯარო რეესტრი

• სპორტი

• ადგილობრივი არასამთავრობო სექტორი

გარდა ამისა, სამუშაო ჯგუფში მონაწილეობა ნებისმიერი მსურ-ველისათვის იყო შესაძლებელი.

სამუშაო ჯგუფთან გამართული შეხვედრების მიზანს წარმოადგენდა თემის წევრებზე დაყრდნობით და მათი თანამონაწილეობით შეგრო-ვებულიყო მაქსიმალური ინფორმაცია თემისთვის დამახასიათებელი კატასტროფების შესახებ და მიღწეულიყო ჯგუფის წევრების მაქსიმა-ლური ჩართვა კატასტროფების მართვის საქმიანობებში.

საჭირო ინფორმაციის მისაღებად გამოყენებულ იქნა თანამონა-წილეობრივი მუშაობის ინსტრუმენტთა ნაკრები, კერძოდ:

• სივრცული დაგეგმარება – თემის და მისი მნიშვნელოვანი ტერიტორიების სივრცული ვიზუალიზაცია

• ხიფათის/რისკის რუკაზე დატანა – თემის რუკაზე ხიფათების/რისკების გამოვლენა

• რესურსების/ შესაძლებლობების რუკაზე დატანა – რუკის შედგენა, რომელიც აჩვენებს თემის რესურსებს და შესაძლებლობებს

• სეზონური კალენდარი – ასახავს თემის აქტივობებს წლის სეზო-ნების მიხედვით

• ინსტიტუციური და სოციალური ქსელის ანალიზი – თემში არსებული საკვანძო ორგანიზაციების, ჯგუფების და პიროვნებების განხილვა

• პრობლემების ხე – თემში არსებული პრობლემების იდენტიფიცირებისა და რანჟირების მიზნით, ასევე სხვადასხვა პრობლემათა შორის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დასადგენად

• თემის ძლიერი და სუსტი მხარეების ანალიზი (SWOT ანალიზი).

აღნიშნული ინსტრუმენტების გამოყენების შედეგად მიღებული მასალები დამუშავდა და გაანალიზდა. შედეგები მოცემულია ანგარიშში.

7


ადმინისტრაციული ცენტრი – ქალაქი ჭიათურაფართობი - 542კმ2

კლიმატი - ნოტიო, ზღვის სუბტროპიკული ჰავაადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები -1 ქალაქი, 15 თემი და 60

სოფელი.მოსახლეობა სულ - 64 500 კაცი (ქალაქი ჭიათურა - 19800 კაცი, სოფელი

- 44700 კაცი)მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა: ქართველი - 99,6%, სხვა -

0,4%საშუალო სიმაღლე ზღვის დონიდან - 340-800 მეტრიძირითადი მდინარეები: ყვირილა, ძირულა, დუმალა; სასმელი წყლის

მიწოდების სახეებია: ინდივიდუალური ჭები, ბუნებრივი წყაროები, უბნებში წყალსადენით თვით დინებით.

მანძილი დედაქალაქამდე - 190კმმანძილი სამხარეო ცენტრამდე - 80 კმტყის ფართობი - 6500 ჰა; სახნავ სათესი - 7962.48 ჰა; მრავალწლოვანი

ნარგავები - 150 ჰა; საძოვრები - 6877,22 ჰა; სათიბი - 410,81 ჰაჭიათურის ტერიტორიაზე მოსალოდნელია შემდეგი რისკები: მეწყერი,

ქარიშხალი, წყალდიდობა, ხანძარი, მიწისძვრა.

ზოგადი ცნობები

მუნიციპალიტეტში ჰაერის საშუალო ტემპერატურაა +13O იანვრში +2O, ივლისში +23O, ნალექების რაოდენობა წელიწადში 1100 მმ-ია. მუნიციპალიტეტში ნოტიო ზღვის სუბტროპიკული ჰავაა, იცის ზომიერად ცივი ზამთარი და შედარებით მშრალი, ცხელი ზაფხული.

ბუნებრივი პირობების მოკლე დახასიათება

8

ეკონომიკური პირობები

ხელისუფლება

ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ეკონომიკაში მთავარ როლს ასრულებს მანგანუმის, ასევე სხვა სასარგებლო წიაღისეულის (მარმარილო და კვარციანი ქვიშა) მოპოვება. მუნიციპალიტეტში გადის ზესტაფონი-საჩხერის სარკინიგზო ხაზის მონაკვეთი. გადის სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის გზა ზესტაფონი-საჩხერე და ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები.

მუნიციპალიტეტში შექმნილია შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტო-რიული ერთეულები:

• 1 ქალაქი - ჭიათურა

• 15 თემი: გეზრული, ვაჭევი, ზოდი, ითხვისი, კაცხი, მანდაეთი, ნიგოზეთი, პერევისა, სარქველთუბანი, სვერი, ქვაციხე, წირქვალი, ხვაშითი, რგანი, ხრეითი.

მუნიციპალიტეტის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოა საკ-რებულო. მუნიციპალიტეტის საკრებულო შედგება 26 წევრისგან. 10 წევრი აირჩევა პროპორციული სიით, ხოლო 16 - შესაბამისი ადმინისტრაციული ერთეულებიდან მაჟორიტარული წესით.

9

ქალაქი ჭიათურა – განსახლების ტიპი

რუკა

ჭიათურა მდებარეობს ჭიათურის პლატოსა და მდინარე ყვირილის ვიწრო ხეობაში, ზღვის დონიდან 340-500 მეტრზე, გომი-საჩხერე-ზესტაფონის საავტომობილო გზაზე. თბილისიდან 220 კმ-ის დაშორებით (რკინიგზით). ქალაქში საცხოვრებელი სახლების უმრავლესობა ტიპიური 1 ან 2 სართულიანი კერძო სახლებია, არის აგრეთვე კორპუსის ტიპის ნაგებობები. უშუალო დაკვირვების შედეგები გვიჩვენებს, რომ ჭიათურაში ძირითადად, ძველი, 60-იან წლებზე ადრე აშენებული სახლები ჭარბობს, რომლებიც აშენებულია კირქვით, ცემენტით, აგურით, ბლოკებითა და ხით.

მოსახლეობიდან და სამუშაო შეხვედრების მონაწილეებიდან მიღებული ინფორმაციის თანახმად, ქალაქში გვხვდება მცირე სამეურნეო მიწის ნაკვეთები.

საზოგადოებრივი დანიშნულების შენობებიდან ქალაქის ტერიტორიაზე გვხდება საავადმყოფო, აფთიაქები, კულტურის სახლი, მუზეუმი, სპორტული დარბაზი, საჭიდაო დარბაზი, სასტუმრო, ადმინისტრაციული შენობა, პოლიცია, საცურაო აუზი, ბიბლიოთეკა, კონოთეატრი, სამთო-მომზადების სკოლა, სამუსიკო სკოლა და სტუდია, სამხატვრო სკოლა, მოსწავლე–ახალგაზრდობის სახლი.

10

ხიფათები

ჭიათურის მუნიციპალიტეტში სტიქიური მოვლენების (მიწისძვრა, წყალდიდობა, მეწყერი, ღვარცოფი) შედეგად ზიანდება სახლები, გზები და ხიდები. ბუნებრივი სტიქიების გააქტიურების მიზეზი არის ტემპერატურის სწრაფი მატება, კოკისპირული წვიმები და თოვლის სწრაფი დნობა.

სამუშაო პროცესში სამიზნე ტერიტორიაზე არსებული ხიფათების შეფასება ძირითადად სამუშაო ჯგუფის მონაწილეების მიერ მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით განხორციელდა. მონაწილეების მიერ ძირითად რისკებად დასახელდა:

მეწყერი - ქ. ჭიათურა (ჩაჩანიძის ქუჩა, ჭავჭავაძის ქუჩა), მდინარე ყვირილას ხეობა და საჩხერე-ჭიათურის დამაკავშირებელი გზა.

ქვათაცვენა - ქ. ჭიათურა (რუსთაველის ქუჩა, ნინოშვილის ქუჩა, საჩხერე-ჭიათურის დამაკავშირებელი გზა).

წყალდიდობა - ქ. ჭიათურა, მდინარე ყვირილას ხეობა, მიმდებარე ქუჩები: გიორგაძის ქუჩა, ნინოშვილის ქუჩა, ნიკოპოლის ქუჩა, 1 მაისის ქუჩა, ჭავჭავაძის ქუჩა.

11

რისკებისა და მოწყვლადობის შეფასება

როგორც წითელი ჯვრის და წითელი ნახევარმთვარის საზოგადოებების საერთაშორისო ფედერაციის რისკების შეფასების მეთოდოლოგიაშია აღნიშნული, თემის რისკის სიდიდე დამოკიდებულია თემის ტერიტორიაზე არსებული სახიფათო ბუნებრივი მოვლენებისა და თემის მოწყვლადობის, ანუ იგივე დაუცველობის სიდიდეზე. ანგარიშის ამ თავში მოცემულია ის ძირითადი საკითხები, რომლებიც გამოიკვეთა თემთან მუშაობისას და რომლებიც განაპირობებს თემის მოწყვალდობას და, შესაბამისად, რისკების ზომას.

თემის მოწყვლადობის განსასაზღვრად შევარჩიეთ საზოგადოებრივი ცხოვრების სხვადასხვა სფეროს ანალიზის მეთოდი, კერძოდ:

დემოგრაფიული თვალსაზრისით საჩხერეს მოსახლეობა ძირითადად შრომისუნარიანი მოსახლეობით არის წარმოდგენილი. ეს ფაქტორი დადებითად აისახება საჩხერეს წინაშე მდგარი რისკების შეფასებისას, რადგან, როგორც ცნობილია, მით უფრო მაღალია მოსახლეობის დაუცველობის ხარისხი, რაც უფრო მაღალია მოსახლეობაში ხანდაზმულთა და ბავშვთა ხვედრითი წილი.

ეკონომიკური ფაქტორი დაუცველობის და შესაბამისად, რისკის განსაზღვრის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ამ მხრივ, ჭიათურის სიტუაცია საშუალოდ გამოიყურება. უმუშევრობის მაჩვენებელი ჭიათურის მუნიციპალიტეტში განაპირობებს სიღარიბის საშუალო დონეს. შესაბამისად, ეკონომიკური თვალსაზრისით შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ თემის დაუცველობა საკმაოდ დაბალია.

ინფრასტრუქტურა და შენობების მდგომარეობა კიდევ ერთი ფაქტორია, რომელიც მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს თემის დაუცველობასა და შესაბამისად, თემის წინაშე მდგარი რისკების ზომას. მოსახლეობის დაუცველობას ასევე ზრდის სივრცითი მოწყობის (ქალაქის დაგეგმარების) სტანდარტების არარსებობა, რის გამოც მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი პოტენციური ხიფათების ზონაშია განსახლებული.

რაც შეეხება ინფრასტრუქტურას, ამ მხრივ მეტ-ნაკლებად უკეთესი სიტუციაა. კერძოდ, ქალაქამდე მისასვლელი საგზაო კომუნიკაციები მოწესრიგებულია, ასევე მთელი ქალაქი მოქცეულია მობილური ოპერატორების დაფარვის ზონაში, შესაბამისად, არ არსებობს ხელმისაწვდომობისა და კომუნიკაციის პრობლემა. ეს ფაქტორი, ცხადია, დადებითად აისახება თემის წინაშე არსებული რისკების ზომაზე.

კატასტროფებზე რეაგირების შესაძლებლობა წარმოადგენს

12

მოსახლეობის მიერ რისკის აღქმა

ამ თავში მოცემულია ქალაქ ჭიათურაში ბუნებრივი კატასტროფების რისკთან დაკავშირებული გამოკითხვის განზოგადებული შედეგები (დაწვრილებით გამოკითხვის შედეგები).

გამოკითხვის შედეგების მიხედვით ირკვევა, რომ უმთავრესი ბუნებრივი კატასტროფა, რომელიც აქტუალურია მოსახლეობისათვის არის მიწისძვრა, ჰაერის დაბინძურება (გამოკითხულთა 87%). მას მოყვება მეწყერი (31%), წყალდიდობა, გვალვა, ქარიშხალი, დიდთოვლობა, ქვათაცვენა (22%).

მოსახლეობის აზრით, სტიქიის დასაძლევად უნდა გატარდეს შემდეგი

ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს, რომელიც განსაზღვრავს რისკის ზომას. ქალაქ საჩხერეში ამ მხრივ არაერთგვაროვანი სიტუაციაა. ერთის მხრივ მოსახლეობა არც თუ ისე კარგად არის მომზადებული რეაგირება მოახდინოს შესაძლო კატასტროფებზე. ეს, ერთის მხრივ, განპირობებულია დაბალი ცნობიერებით კატასტროფებზე მზადყოფნისა და რეაგირების შესახებ, მაგრამ, მიუხედავად ნათქვამისა, უნდა აღინიშნოს, რომ ამ მხრივ სიტუაცია დადებითისკენ იცვლება. კერძოდ, ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ სახელმწიფო პრიორიტეტების კვალდაკვალ კატასტროფებზე რეაგირება და სამაშველო სტრუქტურების სრულყოფა ერთ-ერთ პრიორიტეტულ მიმართულებად არის აღიარებული. შესაბამისად, ამ მხრივ მუდმივად მიმდინარეობს მუშაობა. ასე მაგალითად, მზად არის და დამტკიცებულია საჩხერის მუნიციპალიტეტის საგანგებო სიტუაციებზე რეაგირების გეგმა, რომელიც უდავოდ წინ გადადგმულ ნაბიჯად უნდა ჩაითვალოს.

სავარაუდოდ, მომავალში ხელისუფლების მხრიდან ამ სფეროთი დაინტერესების შენარჩუნებისა და პრაქტიკული ყოველდღიურობის საჭიროებებიდან გამომდინარე, ამ მიმართულებით მუშაობა კვლავ გაგრძელდება.

გარდა ამისა, რეგიონში ამ კუთხით მუშაობენ ადგილობრივი და საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციები. მათი ძალისხმევა ასევე მნიშვნელოვნად აამაღლებს ადგილობრივი თემის კატასტროფებისადმი მზაობისა და რეაგირების შესაძლებლობას.

13

ღონისძიებები: მეწყერული ზონების გატყიანება, დამბების მშენებლობა, გაბიონების მოწყობა, არხებს გაწმენდითი სამუშაოები, სხვა.

მოსახლეობის აზრით, წყალდიდობისა და მეწყერის შედეგად გამოწვეული პრობლემების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა ნაპირსამაგრი სამუშაოების ჩატარება, სანიაღვრე არხების შეკეთება/გაწმენდა და ტყეების გაშენების გზით ფერდობების სტაბილიზაცია. როგორც ვხედავთ, მოსახლეობა გამოსავლად, ძირითადად, ინფრასტრუქტურული ღონისძიებების განხორციელებას მიიჩნევს. გარდა ამისა, მოსახლეობის დიდი ნაწილი მიიჩნევს, რომ საჭიროებენ კატასტროფებისთვის უკეთესი მზადყოფნისა და რეაგირებისათვის სპეციალური ტრენინგების გავლას. არ შეიძლება არ აღინიშნოს გამოკითხულთა 50% -ის კატასტოფებზე მზადყოფნისა რეაგირების ცნობიერების დაბალი მაჩვენებელი, რაც თემის მოწყვლადობა/დაუცველობაზე მიუთითებს.

მოსახლეობის დაბალ ცნობიერებაზე მიანიშნებს ის ფაქტიც, რომ გამოკითხულთა დიდ უმრავლესობას არანაირი ინფორმაცია არ მიუღია კატასტროფების მართვა/შემცირების ღონისძიებების შესახებ.

ზემოთ აღნიშნულიდან გამომდინარე, დასკვნისა და რეკომენდაციის სახით უნდა აღვნიშნოთ, რომ ნებისმიერი პროექტის განხორციელებისას ქალაქ ჭიათურაში, რომელიც კატასტროფების რისკის შემცირებისაკენ იქნება მიმართული, აუცილებელ კომპონენტად უნდა ჩაიდოს მოსახლეობის ცნობიერებისა და ცოდნის ამაღლება.

14

როგორც აღვნიშნეთ, ქალაქ ჭიათურაში კატასტროფების რისკი განპირობებულია, ერთის მხრივ, მრავალგვარი ბუნებრივი ხიფათების არსებობით, ხოლო მეორეს მხრივ, ადგილობრივი თემის მაღალი მოწყვლადობა/დაუცველობით. აქედან გამომდინარე, რისკის შემცირებისაკენ მიმართული ღონისძიებანი უპირველესად ამ კომპონენტებზე ზემოქმედებას უნდა გულისხმობდეს. ამ კუთხით გამოვყოფდით ხიფათის შემცირების როგორც სტრუქტურულ, ისე არასტრუქტურულ ღონისძიებებს, რაც გულისხმობს მდინარეთა ნაპირსამაგრი სამუშაოების წარმოებას, ფერდობების სტაბილიზირებას, კალაპოტების გაწმენდას, საინჟინრო ნაგებობების აღდგენა/რეკონსტრუქციას. ასევე, ერთ-ერთ სტრატეგიულ მიმართულებად აღქმული უნდა იქნას ადგილობრივი თემის (მოსახლეობა, ხელისუფლება, ინსტიტუციები) შესაძლებლობების ზრდის გზით მათი დაუცველობის შემცირება. ამ მხრივ განსაკუთრებით აღვნიშნავდით ორ კომპონენტს:

• სივრცითი დაგეგმარების კომპონენტების დანერგვა, რაც გულისმობს მომატებული რისკების ზონების იდენტიფიცირებას და ამის შესაბამისად განსახლების რეგულირებასა და ადექვატური სამშენებლო ნორმების შემუშავებას.

• კატასტროფებზე რეაგირების შესაძებლობების გაძლიერება. ამ თვალსაზრისით უპირველესად ვგულისხმობთ ადგილობრივი თემის ცნობიერების ამაღლებასა და სახელისუფლებო სტრუქტურების მზაობისა და რეაგირების შესაძლებლობის გაძლიერებას.

ამ თვალსაზრისით საინტერესოა იმ ინსტიტუციებისა და სხვადასხვა სამსახურების ჩამონათვალი, რომლებზეც, მოსახლეობის აზრით, შესაძლებელია კატასტროფების დროს დაყრდნობა. მოსახლეობის მიერ აღნიშნული სამსახურების შესაძლებლობების გაძლიერება მნიშვნელოვნად შეამცირებს თემის წინაშე მდგარ რისკებს.

სამუშაო შეხვედრების პროცესში მოსახლეობის მიერ ამგვარ სამსახურებად იდენტიფიცირებულ იქნა: ეკლესია, სახანძრო–სამაშველო სამსახური, სასწრაფო, პოლიცია, გამგეობა, ეროვნული სატყეო სააგენტო.

რისკის შემცირების სტრატეგიები

15

რისკის შემცირების კონკრეტული პროექტები

ჭიათურის მოსახლეობასთან სამუშაო პროცესის დასკვნითი ეტაპი დაეთმო იმ შესაძლო პროექტების იდენტიფიცირებას, რომელთა განხორციელებაც, მათი აზრით, ხელს შეუწყობს ადგილზე კატასტროფების რისკის შემცირებას.

ქალაქ ჭიათურაში მოწყვლადობისა და შესაძლებლობების შე-ფასების შედეგად, ადგილობრივმა მოსახლეობამ სხვადასხვა თანამონაწილეობრივი ინსტრუმენტის გამოყენებით პრიორიტეტული რისკები განსაზღვრა. მოწყვლადობისა და შესაძლებლობების შეფასების პროცესში ყურადღება შეჩერდა შემდეგ პრიორიტეტებზე:

• ქვათაცვენა

საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოების თანამშრომელთა და მოხალისეთა მიერ ჩატარებული გამოკითხვის შედეგებმა აჩვენა, რომ მოსახლეობის 46%-ის აზრით ქვათაცვენის პრევენციისათვის აუცილებელია შემდეგი ქმედებების განხორციელება:

შესაბამისი დამცავი ბადეების და თავდაცვის სხვა საშუალებების მშენებლობა. (რუსთაველის და ნინოშვილის ქუჩები).

• წყალდიდობა/დატბორვა

საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოების თანამშრომელთა და მოხალისეთა მიერ ჩატარებული გამოკითხვის შედეგებმა აჩვენა, რომ მოსახლეობის 54%-ის აზრით წყალდიდობისა და დატბორვის პრევენციისათვის აუცილებელია შემდეგი ქმედებების განხორციელება:

1. ნაპირსამაგრი სამუშაოების ჩატარება, ჯებირების აშენება/შეკეთება.

აღნიშნული სამუშაოების ჩატარება საჭიროა შემდეგ ტერიტორიებზე: ქ. ჭიათურა, მდინარე ყვირილას ხეობის გასწვრივ რიგ ადგილებზე.

2. სანიაღვრე არხების შეკეთება, გაწმენდა. აღნიშნულ სამუშაოებს საჭიროებენ შემდეგი ტერიტორიები: ქ. ჭიათურა, წმ. გიორგის, 9 აპრილის, ჭავჭავაძისა და თ.ერისთავის ქუჩები.

• დაზიანებული შენობები

სამუშაო ჯგუფთან შეხვედრის დროს მონაწილეებმა ერთხმად აღნიშნეს, რომ ქ. ჭიათურაში არსებული შენობების უმრავლესობა გამაგრებას საჭიროებს ბუნებრივი სტიქიების ძლიერი ზეგავლენისა და სიხშირის გამო.

16

თემში კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებული გამოწვევების ტენდენციების იდენთიფიცირების შემდეგ განისაზღვრა კლიმატის ცვლილების მოსალოდნელი ზემოქმედების ახალი გამწვავებული გამოწვევები თემში. კლიმატური ცვლილების ტენდენციები განისაზღვრა ადგილობრივ ცოდნასა და გამოცდილებაზე დაყრდნობით.

ქვემოთ მოცემული ცხრილი მოიცავს კლიმატური ცვლილების ტენდენციებს და მოსალოდნელი შედეგების აღწერილობას იმ სფეროების აღწერას, რომელიც შეიძლება დაზარალდეს კლიმატური ცვლილების შედეგად.

კლიმატის ცვლილება და მისი შედეგები

• მეწყერი

გამოკითხვებისა და სამუშაო შეხვედრების შედეგად გამოიკვეთა მეწყერსაშიში ტერიტორიები, რომლებიც საჭიროებდნენ ხეების განაშენიანებას მეწყრული პროცესების შესამცირებლად, კერძოდ: ქ. ჭიათურა (ჩაჩანიძის ქუჩა, 9 აპრილის ქუჩა, ჭავჭავაძის ქუჩა, თ.ერისთავის ქუჩა) და მდინარე ყვირილას ხეობა.

• მიწისძვრა

მოსახლეობის აზრით საჭიროა თავშესაფრის აგება, სადაც ევაკუირებული მოსახლეობა თავს შეაფარებს სტიქიის დროს.

17

ცხრილი 1. კლიმატური ცვლილებები და მოსალოდნელი შედეგები

კლიმატური ცვლილების ტენდენციები

პირდაპირი შედეგი შესაბამისი სფეროს ანალიზი

• ჰაერის ტემპერატურის ყველა პარამეტრის მოსალოდნელი ზრდა (წლიური მაქსიმუმი)

• კლიმატური ცვლიელებებიდან გამომდინარე გაიზარდა სოფლის მეურნეობის მოწყვლადობა • შეიცვალა სოფლის მეურნეობის კალენდარი• შემცირდა შემოსავლები სოფლის მეურნეობიდან

• სოფლის მეურნეობა/სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები

• გაიზრდება წლიური ნალექი• შეიცვლება ნალექების განაწილების წლიური მოდელი• ზრდა იმ შემთხვევებისა, როცა წლიური ნალექი აღემატება 200მმ

• შენარჩუნებულია წყალდიდობების და ღვარცოფების მაღალი რისკი• მდინარის ნაპირების დატბორვის მაღალი ალბათობა, აგრეთვე წყალდიდობის შედეგად ეროზიის საშიშროება• შენარჩუნებულია და გაზრდილია რისკი არსებული მეწყერსაშიში ზონების გააქტიურეებისა • მეწყერის რისკის და ინტენსივობის ზრდა • გარემო ექცევა მეწყერის, წყალდიდობის და ღვარცოფების მაღალი რისკის ქვეშ.• მოსავლის გაზრდილი მოწყვლადობა კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით.• სასოფლო-სამეურნეო მიწების ბუნებრივი დაზიანება/დეგრადაცია• სოფლის მეურნეობიდან შემოსული შემოსავლების შემცირება

• სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები• ჰიდროგრაფიული ქსელი • ინფრასტრუქტურა – საცხოვრებელი სახლები, საყოფაცხოვრებო ნაკვეთები, სასმელი წყლის სისტემები, გზები, ელექტროგადამცემი ხაზები, საინჟინრო და კომუნალური ნაგებობები

• სავეგეტაციო პერიოდის შემცირება

• მოსავლის გაზრდილი მოწყვლადობა კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით.• სასოფლო-სამეურნეო კალენდრის შეცვლა. • სოფლის მეურნეობიდან შემოსული შემოსავლების შემცირება

• სოფლის მეურნეობა/სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები

18

ვინრასსად აკეთებს

organizaciis saxelwodeba: saqarTvelos wiTeli jvris sazogadoeba

I. sakontaqto informacia II. organizaciis zogadi profili da mimarTulebakatastrofebis riskis Semcirebis sferoSi

saTao ofisi : mis: Tbilisi j.kaxiZis 15

generaluri mdivani: medea marRania-avaliani mob: 577 23 00 23

katastrofebis marTvis departamentis ufrosi : kaxa mamulaZe mob: 577 23 00 26

ჭიათურაmisamarTi :

veb-gverdi : www.redcross.ge

ეროვნული საზოგადოება, არსებული კანონმდებლობის თანახმად, დახმარებას უწევს შეიარაღებული კონფლიქტის, ბუნებრივი კატასტროფისა და სხვა საგანგებო სიტუაციის შედეგად დაზარალებულ მოსახლეობას. ეროვნული საზოგადოება ხელს უწყობს კატასტროფებისადმი მაღალი რისკის მქონე თემებში კატასტროფებისათვის მზადყოფნისა და რეაგირების პროცესს: კატასტროფების რისკის შეფასება მოსახლეობისთვის და სხვა დაინტერესებულ პირებისთვის ინფორმაციის მიწოდება, შესაბამისი პრაქტიკული და თეორიული ტრეინინგების და სიმულაციური ვარჯიშების ჩატარება, კატასტროფების მართვის სფეროში საგანმანათლებლო მასალების შემუშავება გავრცელება და სხვა. გარდა ამისა, საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოება აქტიურად მუშაობს კატასტროფების მართვის , პირველი დახმარებისა და ფსიქოსოციალური დახმარების სფეროში შესაძლებლობების განვითარებაზე, რათა მოხდეს მოსახლეობისათვის კატასტროფების შედეგების მინიმალიზება.

კატასტროფების რისკის შემცირების სფეროში საკონტაქტო პირი :

კატასტროფების მართვის ადგილობრივი ოფიცერი :

თენგიზ დუშუაშვილი

მობ. ტელეფონი: 577 78 27 27

III. adamianuri resursebi katastrofebis

riskis Semcirebis sferoSiIV. saqmianobis geografiuli areali

ჭიათურის ადგილობრივი ოფიცერი, თემის მოხალისეთა კატასტროფებისათვის მზადყოფნისა და რეაგირების გუნდის 20 წევრი.


V. samizne jgufebi

ჭიათურის მოსახლეობა

vin, ras, sad akeTebs

19

ორგანიზაციის სახელწოდება: ჭიათურის მუნიციპალიტეტის გამგეობა

I.საკონტაქტო ინფორმაცია

II.ორგანიზაციის ზოგადი

პროფილი

III.ორგანიზაციის საქმიანობა

კატასტროფების რისკის შემცირებაში

მისამართი: ნინოშვილის #7

ტელეფონი:

ფაქსი:

ვებ-გვერდი: www.chiatura.org.ge

თვითმმართველი ერთეულის აღმასრულებელი ორგანო

პირველადი დახმარება. შესაბამისი სამსახურებისთვის ინფორმაციის მიწოდება (სამაშველო, სახანძრო, სასწრაფო), შტაბის ჩამოყალიბება და დავალებების შესაბამისად გადანაწილება

ორგანიზაციის ხელმძღვანელი (სახელი, გვარი): სულხან მახათაძე

თანამდებობა: გამგებელი

ელ. ფოსტა: [email protected]


საკონტაქტო პირი კატასტროფების რისკის შემცირების სფეროში: თემურ ჯუმბურიძე

თანამდებობა: გამგებლის მოადგილე



IV.ადამიანური რესურსები კატასტროფების

რისკის შემცირების სფეროში

V.საქმიანობის გეოგრაფიული არეალი

200 ადამიანი

ჭიათურის მუნიციპალიტეტიVI.

სამიზნე ჯგუფები

ჭიათურის მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა

ვინ, რას, სად აკეთებს

ორგანიზაციის სახელწოდება: ჭიათურის მუნციპალიტეტის საკრებულო






მისამართი: ნინოშვილის ქ #7

ტელეფონი: 0479 25 25 55

ფაქსი:

ვებ-გვერდი: www.chiatura.org.ge

ჭიათურის მუნიციპალიტეტის წამომადგენლობითი ორგანო, რომელიც ახორციელებს ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის 24-ე მუხლით განსაზღვრულ უფლება-მოვალეობას

შეიქმნება შტაბი, რომელიც კოორდინაციას გაუწევს რისკის შემცირებისთვის დაგეგმილ საქმიანობებს

ორგანიზაციის ხელმძღვანელი (სახელი, გვარი): ალექსანდრე ციცქიშვილი

თანამდებობა: საკრებულოს თავმჯდომარე



საკონტაქტო პირი კატასტროფების რისკის შემცირების სფეროში: პაატა გოგოლაძე

თანამდებობა: თავმჯდომარის მოადგილე





V.საქმიანობის გეოგრაფიული

არეალი

15 მოხალისე

ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაVI.




ორგანიზაციის სახელწოდება: იმერეთის საგანგებო სიტუაციების ჭიათურის სახანძრო-სამაშველო განყოფილება






მისამართი: ქ. ჭიათურა ჭავჭავაძის ქ. # 28

ტელეფონი: 25 22 02 (112)

ფაქსი:

ვებ-გვერდი:

ხანძრის ქრობის საავარიო სამუშაოების შესრულება

ხანძრის ქრობა საავარიო-სამაშველო სამუშაოების შესრულება და შემთხვევიდან გამომდინარე დამხმარე ღონისძიებების შესრულება.

ორგანიზაციის ხელმძღვანელი (სახელი, გვარი):გივი მოდებაძე

თანამდებობა: სახანძრო-სამაშველო განყოფილების უფროსი

ელ. ფოსტა:


საკონტაქტო პირი კატასტროფების რისკის შემცირების სფეროში: გივი მოდებაძე

თანამდებობა: სახანძრო-სამაშველო განყოფილების უფროსი






სახანძრო სამაშველო განყოფილების 40 თანამშრიმელი

ჭიათურის მუნიციპალიტეტიVI.





ორგანიზაციის სახელწოდება: არასამთავრობო ორგანიზაცია “ჭიათურელთა კავშირი”






მისამართი: ნინოშვილის #12

ტელეფონი: 579 11-91-19

ფაქსი:

ვებ-გვერდი:

სამოქალაქო საზოგადოების ინტერესთა დაცვა, ადამიანის უფლებების დაცვა, გარემოს დაცვა, ჰუმანიტარული განათლება

გეგმავს რისკების თავიდან ასაცილებლად პრევენციული ღონისძიებების გატარებას

ორგანიზაციის ხელმძღვანელი (სახელი, გვარი): შოთა გაფრინდაშვილი

თანამდებობა: ორგანიზაციის თავმჯდომარე



საკონტაქტო პირი კატასტროფების რისკის შემცირების სფეროში: ირაკლი სამხარაძე

თანამდებობა: პროექტების კოორდინატორი






50 ადამიანი

ჭიათურის მუნიციპალიტეტის მოსახლეობაVI.


ყველა სოციალური ფენის წარმომადგენელი





















































































Documents

შეაფსება ჭიათურა (1).pdf