7
RTEC Rubber Intelligence ธุรกิจหมอนยางพารา : โอกาส อุปสรรค และความท้าทาย 1 จากสถานการณ์ราคายางพาราที่ตกต่าและลดลงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2556 สาเหตุส่าคัญมาจากปัญหาอุปทาน ส่วนเกิน (Over Supply) ของยางพาราของโลก โดยในปี 2561 มีปริมาณการผลิตทั่วโลก 13.9 ล้านตัน (ไทยผลิต 5.1 ล้านตัน) และมีปริมาณการใช้ 13.8 ล้านตัน 1 รวมถึงระดับสต็อกมีในระดับสูง อีกทั้งจีนปรับบทบาทเป็นผู้ผลิตยางใช้เองด้วย และขยาย การเพาะปลูกยางสู่ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากขึ้น ซึ่งการตกต่าของราคายางพาราท่าให้รายได้ของเกษตรกรยาง ของไทยลดลง กระทบต่อทั้งเศรษฐกิจในภาพรวมและความเป็นอยู่ของเกษตรกรยางของไทยที่มีถึง 1.54 ล้านครอบครัว ที่ผ่านมารัฐบาลไทยพยายามผลักดันและส่งเสริมการใช้ยางในประเทศเพื่อลดแรงกดดันด้านราคา โดยการน่า ยางพารามาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ยางต่างๆ เพื่อเพิ่มมูลค่า ซึ่งหมอนยางพาราถือเป็นทางเลือกหนึ่งที่รัฐบาลให้ การสนับสนุนการผลิต และช่วยดูดซับยางในตลาดเพื่อแก้ปัญหาราคายางที่ตกต่าและเสริมรายได้ของเกษตรกร วัตถุดิบที่ใช้ หากกล่าวถึงหมอนยางพาราจะหมายถึงหมอนที่ผลิตจากน้่ายางธรรมชาติ 100 % ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มีสมบัติเด่นใน ด้านความยืดหยุ่นสูง ไม่ยุบตัวง่าย มีความนุ่ม สามารถขึ้นรูปเป็นรูปทรงได้ดี รองรับน่าหนักได้ดีและคืนสภาพได้เร็ว มี ความหนาแน่นสูง วัตถุดิบอื่นเลียนแบบได้ยาก จึงช่วยลดอาการปวดคออันเนื่องจากการนอนได้เป็นอย่างดี นอกจากนียังช่วยป้องกันไรฝุ่น ภูมิแพ้ และมีอายุการใช้งานนาน หมอนยางพาราจึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตอบสนองความต้องการของ ตลาดในด้านสุขภาพ และกระแสความสนใจของผู้บริโภคมีเพิ่มขึ้น รูปทรงและราคาหมอนยางพาราในตลาด หมอนยางพาราที่ผลิตและจ่าหน่ายในตลาดมีหลายรูปทรง เพื่อให้ตอบโจทย์ทั้งในเรื่องสรีระและสุขภาพ โดยทั่วไป จะมี 3 แบบคือ 1.รูปทรงคอนทัวร์ ( Contour) 2.รูปทรงหัวใจ (Heart) และ 3.รูปทรงมาตรฐาน (Standard) ซึ่งมีขนาด ความนุ่ม และเกรดแตกต่างกัน และด้วยสมบัติเฉพาะตัวของน่ายางพารา ประกอบกับการตอบรับที่ดีมากของตลาด ท่าให้ ราคาค่อนข้างสูง และมีระดับราคาแตกต่างกันตามแบรนด์ ตามเกรด และแหล่งจ่าหน่าย โดยราคาอยู่ในช่วงที่กว้างคือ 500-3,500 บาทต่อใบ อย่างไรก็ตาม หมอนในตลาดมีทั้งหมอนยางพาราแท้ หมอนที่ผสมระหว่างน้่ายางพาราและน้่ายาง สังเคราะห์ หรือผลิตจากวัสดุอื่นๆ ด้วย และจ่าหน่ายในราคาที่ใกล้เคียงกับหมอนยางพารา อีกทั้งมีการแอบอ้างว่าหมอนทีจ่าหน่ายผลิตจากยางพาราแท้ ท่าให้ปัจจุบันเกิดปัญหาค่อนข้างมากในตลาด มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) ที่ส่านักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ก่าหนดและใช้ใน การอ้างอิงคือ มาตรฐานผลิตภัณฑ์ยางฟองน่าลาเท็กซ์ส่าหรับท่าหมอน มอก. 2741-2559 และยังมีการรับรองคุณภาพ สินค้าจากหน่วยงานต่างๆ เพื่อสร้างความเชื่อถือและการยอมรับจากลูกค้าทั้งในและต่างประเทศ ได้แก่ TTM, ECO, LGA Oeko-Tex, ISPA, TUV Testing และ SGS Testing กระบวนการผลิต หมอนยางพาราผลิตโดยกระบวนการดันลอป (Dunlop Process) 2 ใช้น่ายางพารา 100% ซึ่งเป็นกระบวนการผลิต ที่ไม่ยุ่งยากและซับซ้อนนัก เริ่มจากการเตรียมน้่ายางข้นผสมกับสารเคมี น่าไปป่น ตีฟองจนได้ฟองอากาศปริมาณที1 ข้อมูลจาก Rubber Statistical Bulletin, July - September 2019, IRSG และสถิติยางประเทศไทย ปีท47 (2561) ฉบับที4 2 เทคโนโลยีการผลิตโฟมยางธรรมชาติเพื่อท่าหมอนที่นิยมใช้จะมี 2 วิธีหลักๆ คือกระบวนการดันลอป (Dunlop Process) และการบวนการทาลาเลย (Talalay Process) แต่ปัจจุบันมักจะใช้ กระบวนการแบบดันลอปในการผลิต (อ่านรายละเอียดได้ทีhttp://www.naturefoam.com และ http://rubber.oie.go.th/rrd/file/latex_foam.pdf พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 1

จากสถานการณราคายางพาราทตกตาและลดลงอยางตอเนองตงแตป 2556 สาเหตสาคญมาจากปญหาอปทาน

สวนเกน (Over Supply) ของยางพาราของโลก โดยในป 2561 มปรมาณการผลตทวโลก 13.9 ลานตน (ไทยผลต 5.1 ลานตน) และมปรมาณการใช 13.8 ลานตน1 รวมถงระดบสตอกมในระดบสง อกทงจนปรบบทบาทเปนผผลตยางใชเองดวย และขยายการเพาะปลกยางสประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากขน ซงการตกตาของราคายางพาราทาใหรายไดของเกษตรกรยางของไทยลดลง กระทบตอทงเศรษฐกจในภาพรวมและความเปนอยของเกษตรกรยางของไทยทมถง 1.54 ลานครอบครว

ทผานมารฐบาลไทยพยายามผลกดนและสงเสรมการใชยางในประเทศเพอลดแรงกดดนดานราคา โดยการนายางพารามาแปรรปเปนผลตภณฑยางตางๆ เพอเพมมลคา ซงหมอนยางพาราถอเปนทางเลอกหนงทรฐบาลให การสนบสนนการผลต และชวยดดซบยางในตลาดเพอแกปญหาราคายางทตกตาและเสรมรายไดของเกษตรกร

วตถดบทใช หากกลาวถงหมอนยางพาราจะหมายถงหมอนทผลตจากนายางธรรมชาต 100% ซงเปนวตถดบทมสมบตเดนใน

ดานความยดหยนสง ไมยบตวงาย มความนม สามารถขนรปเปนรปทรงไดด รองรบนาหนกไดดและคนสภาพไดเรว มความหนาแนนสง วตถดบอนเลยนแบบไดยาก จงชวยลดอาการปวดคออนเนองจากการนอนไดเปนอยางด นอกจากน ยงชวยปองกนไรฝน ภมแพ และมอายการใชงานนาน หมอนยางพาราจงเปนผลตภณฑทตอบสนองความตองการของตลาดในดานสขภาพ และกระแสความสนใจของผบรโภคมเพมขน

รปทรงและราคาหมอนยางพาราในตลาด หมอนยางพาราทผลตและจาหนายในตลาดมหลายรปทรง เพอใหตอบโจทยทงในเรองสรระและสขภาพ โดยทวไป

จะม 3 แบบคอ 1.รปทรงคอนทวร (Contour) 2.รปทรงหวใจ (Heart) และ 3.รปทรงมาตรฐาน (Standard) ซงมขนาด ความนม และเกรดแตกตางกน และดวยสมบตเฉพาะตวของนายางพารา ประกอบกบการตอบรบทดมากของตลาด ทาใหราคาคอนขางสง และมระดบราคาแตกตางกนตามแบรนด ตามเกรด และแหลงจาหนาย โดยราคาอยในชวงทกวางคอ 500-3,500 บาทตอใบ อยางไรกตาม หมอนในตลาดมทงหมอนยางพาราแท หมอนทผสมระหวางนายางพาราและนายางสงเคราะห หรอผลตจากวสดอนๆ ดวย และจาหนายในราคาทใกลเคยงกบหมอนยางพารา อกทงมการแอบอางวาหมอนทจาหนายผลตจากยางพาราแท ทาใหปจจบนเกดปญหาคอนขางมากในตลาด

มาตรฐานทเกยวของ

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (มอก.) ทสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) กาหนดและใชในการอางองคอ มาตรฐานผลตภณฑยางฟองนาลาเทกซสาหรบทาหมอน มอก. 2741-2559 และยงมการรบรองคณภาพสนคาจากหนวยงานตางๆ เพอสรางความเชอถอและการยอมรบจากลกคาทงในและตางประเทศ ไดแก TTM, ECO, LGA Oeko-Tex, ISPA, TUV Testing และ SGS Testing

กระบวนการผลต หมอนยางพาราผลตโดยกระบวนการดนลอป (Dunlop Process)2 ใชนายางพารา 100% ซงเปนกระบวนการผลต

ทไมยงยากและซบซอนนก เรมจากการเตรยมนายางขนผสมกบสารเคม นาไปปน ตฟองจนไดฟองอากาศปรมาณท

1 ขอมลจาก Rubber Statistical Bulletin, July - September 2019, IRSG และสถตยางประเทศไทย ปท 47 (2561) ฉบบท 4 2 เทคโนโลยการผลตโฟมยางธรรมชาตเพอทาหมอนทนยมใชจะม 2 วธหลกๆ คอกระบวนการดนลอป (Dunlop Process) และการบวนการทาลาเลย

(Talalay Process) แตปจจบนมกจะใชกระบวนการแบบดนลอปในการผลต (อานรายละเอยดไดท http://www.naturefoam.com และ http://rubber.oie.go.th/rrd/file/latex_foam.pdf

พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

Page 2: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 2

ตองการและเกดการเจล และนาไปเทใสบลอกแบบพมพ จากนนนาไปอบไอนาเพอวลคาไนซ ทาใหโฟมยางแขงแรง ทาการลางสารเคมทตกคาง และนาเขาตอบใหแหงกอนบรรจและจาหนาย (รปท 1)

สาหรบเครองจกรผลตในอตสาหกรรมหมอนยางพาราในประเทศไทยคอนขางแตกตางกน ผผลตรายใหญหรอผผลตทมเงนลงทนสงจะใชเครองจกรขนาดใหญจากตางประเทศทมกาลงการผลตสง ในขณะทรายเลก สหกรณกองทนสวนยางและกลมวสาหกจชมชนยาง จะใชเครองจกรขนาดเลก โดยไดรบการสนบสนนเงนทนสวนหนงจากภาครฐและ จากสมาชก บางแหงสามารถพฒนาตอบไอนาและหองอบแหงใชเอง และใชแรงงานจากคนในชมชนหรอเกษตรกรผลตยาง

ผประกอบการ

ปจจบนมผประกอบการผลตหมอนยางพาราทจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชย จานวน 41 ราย (สวนใหญเปนกจการขนาดเลก) แบงเปนผผลตคนไทย, รวมทนกบตางชาต (สวนใหญรวมกบจน) และบรษทคนจน รอยละ 63.3, 26.9 และ 9.8 ตามลาดบ ตวอยางบรษทรายสาคญ ไดแก บรษท ปตตานอตสาหกรรม (1971) จากด, บรษท เลเทกซ ซสเทมส จากด, บรษท สยามลาเทคโฟม จากด และ บรษท กรนลาเทกซ จากด โรงงานผลตสวนใหญกระจกตวอยในเขตกรงเทพฯและ ปรมณฑล รอยละ 39.5 และภาคตะวนออกรอยละ 34.9 สวนภาคใตและอนๆ รอยละ 25.6 (รปท 2) นอกจากน ยงมโรงงานผลตของสหกรณกองทนสวนยางและวสาหกจชมชนยางอกมากกวา 30 แหง สวนใหญกระจกตวในเขตภาคใตและใกลแหลงผลตวตถดบนายาง

เนองจากหมอนยางพารามกระบวนการผลตทไมยงยากและซบซอนมาก การลงทนเครองจกรไมสงมาก มแหลงวตถดบคอนายางในประเทศเพยงพอและราคาตา ประกอบกบตลาดหมอนยางพาราเตบโตแบบเรงในชวง 5-6 ปทผานมา จงดงดดผประกอบการผลตรายใหมเขาสอตสาหกรรมมากขน โดยในระหวางป 2557-2562 มกจการผลตเพมขนถง 22 ราย หรอเตบโตถงรอยละ 115.8 นอกจากน รฐบาลมนโยบายสนบสนนใหสหกรณกองทนสวนยางและวสาหกจชมชนยางผลตหมอนยางพาราอยางเปนรปธรรมมากขนเพอสรางรายไดแกเกษตรกร อตสาหกรรมหมอนยางพาราจงเตบโตอยางรวดเรวในระยะน

ความสามารถในผลตของผผลตในอตสาหกรรมหมอนยางพาราคอนขางแตกตางกน บรษทขนาดกลางและขนาดใหญซงมเพยงไมกรายมกาลงการผลตสง สามารถตอบสนองความตองการของตลาดไดเรวและหาชองทางและขยายตลาดไดดกวา อตราการทากาไรจงสงกวาผประกอบการรายเลก และยงผลตตามคาสงซอของลกคาทตองการทาแบรนดของตวเองดวย สาหรบผผลตจนซงเพงเรมเขาสอตสาหกรรมฯ จะเรงผลตเพอหวงกาไรชดเชย การลงทนเครองจกรทสง และตดตรา Made In Thailand เพอตตลาดในไทยและยงสงจาหนายในจนอกดวย

เตรยมน ำยำงขน +

สำรเคม

เทใสบลอก

แบบพมพ อบไอน ำ ลำงสำรเคม

อบใหแหง

ในตอบ บรรจ ปนในถงปน

ทมา: ขอมลจากโรงงานอตสาหกรรม และกระทรวงพาณชย, รวบรวมและประมวลโดย RTEC

บรษทผลตหมอนยางพาราจ าแนกตามการรวมทน จ านวนผผลตหมอนยางพารา โรงงานผลตหมอนยางพาราจ าแนกตามภาค

หมายเหต: จานวนและสดสวนผผลตไมรวมโรงงานผลตของสหกรณกองทนสวนยางและวสาหกจชมชนยาง

+ 115.8%

Page 3: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 3

สถานการณตลาดและการแขงขน

ในชวง 5-6 ปทผานมา ตองยอมรบวาอตสาหกรรมหมอนยางพาราในประเทศเตบโตคอนขางมาก เนองจากมนกทองเทยวจนทเขามาในไทยเปนจานวนมากและเพมขนทกป โดยลาสดในป 2562 มจานวนมากถง 39.7 ลานคน (รปท 3) ซงสะทอนกาลงซอทมมหาศาล และตางนยมซอหมอนยางพาราเนองจากยอมรบในคณภาพของหมอนยางพาราทผลตในประเทศไทย โดยเฉพาะเมอตดตรา Made In Thailand จะไดรบความเชอถอวาผลตจากยางพาราแท 100% นอกจากน ผประกอบการในไทยเรมขยายตลาดสกลมธรกจโรงแรม รสอรท ธรกจบรการทพก และโรงพยาบาลมากขน รวมถงการซอขายผานระบบออนไลนมความสะดวกและงายขน จงเปนปจจยหนนสาคญใหเกดการขยายตวของตลาดและอตสาหกรรมหมอนยางพาราในประเทศ อยางไรกตามปจจยดานราคาทคอนขางสง และในตลาดมหมอนทงทผลตในประเทศและนาเขาทผสมวสดอนรวมดวยจาหนายในราคาทตากวา จงยงฉดรงใหตลาดผซอหมอนยางพาราในประเทศไมเตบโตเทาทควร

สาหรบภาพรวมตลาดตางประเทศของไทยในชวงระหวางป 2558 - 2562 ไทยสงออกหมอนยางพารา หมอนอนๆ

และเบาะ (พกดศลกากร HS. 94049090)3 เพมขนอยางตอเนอง โดยเตบโตเรงมากในชวงระหวางป 2558-2560 (เตบโตเฉลยมากกวารอยละ 30) และในป 2562 มมลคาตลาดสงออก 68.1 ลานดอลลารสหรฐ หรอมมลคามากกวา 2 พนลานบาท โดยตลาดกระจกตวทจนถงรอยละ 63.1 หรอมมลคาตลาด 42.9 ลานดอลลารสหรฐ (รปท 4 และ 5) เปนผลจากความนยมในตวผลตภณฑและการตระหนกรถงประโยชนจากการใชสนคาเพอสขภาพเพมขน อกทงไดรบประโยชนจากการเปดเสรการคาระหวางกน ในขณะทตลาดอนๆ ยงมสวนแบงการตลาดทตา อยางไรกตาม ปจจบนผลตภณฑหมอนยางพาราสงออกยงมขอจากดดานการรบรองคณภาพและมาตรฐานสนคาจากหนวยงานทเกยวของ นอกจากนโครงสรางผสงออกยงกระจกตวทผประกอบการรายใหญทมสวนแบงตลาดสง และบางรายมตวแทนจาหนายในจน รวมถงนกลงทนจนตงโรงงานผลตหมอนยางพาราในไทยและสงออกไปจาหนายทจนมากขน ปจจยตางๆ ดงกลาวถอเปนอปสรรคทางการคาทสาคญตอความสามารถของผประกอบการไทยในการขยายตลาดในจนและตลาดอนๆ

3 พกดศลกากร HS. 94049090 ไดรวมผลตภณฑหมอนและเบาะไวดวยกน โดยไมไดแยกผลตภณฑหมอนยางพาราออกมาชดเจน แตสวนใหญเปนผลตภณฑ

หมอนจงสามารถใชเปนตวแทนในการอธบายตลาดและแนวโนมได

การเตบโตของตลาดแบบเรงมากในระยะน ทาใหผประกอบการซงมทงรายเดม รายใหม บรษทตางชาต และสหกรณกองทนสวนยางและกลมวสาหกจชมชนยาง รวมถงผประกอบการคารายยอยทเขาสตลาดเปนจานวนมาก ตางเรงผลตและทาตลาดมากขน โดยพยายามเนนจดขายดานการเปนผลตภณฑเพอสขภาพ ซงหลายรายไดเรมสรางแบรนดของตวเอง และพฒนารปแบบสนคาใหหลากหลาย และพยายามใชชองทางการจาหนายทหลากหลายมากขนทงการจดแสดงสนคา หางสรรพสนคา รานเฟอรนเจอร โทรทศนและระบบออนไลนตางๆ และรายเลกมการรวมกลมกนเพอหาตลาดมากขน เมอมปรมาณหมอนยางพาราในตลาดเพมขน จงนาไปสสภาวะการแขงขนทรนแรงโดยเฉพาะดานราคา ทาใหคณภาพและการผลตทไดมาตรฐานอาจถกลดทอนลงไป บรษทรายใหญหรอบรษททมศกยภาพในการผลต และเงนทน รวมถงบรษทตางชาตยอมไดเปรยบเรองตนทน และสามารถใชประโยชนจากตนทนทลดลงเนองจาก การเพมขนาดการผลต (Economy of Scale) และตงราคาใหตาลง และบางรายทาการผสมวตถดบอนเพอหวงลดตนทนและตตลาด ซงสภาพการแขงขนเชนนสงผลใหธรกจขนาดเลกทมจานวนมากอยในภาวะทยากลาบากอยางเลยงไมได

ทมา: ขอมลตวเลขจากสานกงานสถตแหงชาต

Page 4: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 4

สาหรบภาพรวมของตลาดโลก ในชวงระหวางป 2558-2562 มลคาตลาดนาเขาหมอน เบาะ และผลตภณฑทเกยวของ (พกดศลกากร HS. 940490)4 เพมขน และเตบโตอยางตอเนองในชวง 3 ปหลง (ในป 2562 มมลคาตลาดรวม 10,786.2 ลานดอลลารสหรฐ) โดยสหรฐฯ เปนตลาดนาเขารายใหญของโลก มสวนแบงตลาดรอยละ 29.1 รองลงมาคอตลาดญปน เยอรมน ในขณะทจนเปนผนาในการสงออกของโลก มสวนแบงถงรอยละ 63.6 (ในป 2562 มมลคาตลาดรวม 11,652 ลานดอลลารสหรฐ) (รปท 6 และ 7)

ตามรายงานวจยตลาดของ บรษท Grand View Research ระบวา ในป 2561 มลคาตลาดหมอนทผลตจากนายาง (นายางพารา, นายางสงเคราะห และนายางพาราผสมนายางสงเคราะห) ทวโลกมถง 276.9 ลานดอลลารสหรฐ ซงไดรบแรงหนนจากความตองการสนคาไลฟสไตล (Life Style) และมการตระหนกถงปญหาสขภาพมากขน โดยมสดสวนการใชหมอนทผลตจากนายางพาราผสมกบนายางสงเคราะหมากกวารอยละ 45 และคาดการณวาความตองการใชใน ชวงระหวางป 2562-2568 จะเตบโตเฉลย (CAGR) รอยละ 4.9 โดยหมอนทผลตจากนายางพาราจะเตบโตเฉลย (CAGR) รอยละ 5.4 นอกจากน ตามรายงานยงอางถงขอมลของศนยสารสนเทศเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (National Center for Biotechnology Information) ประเทศสหรฐอเมรกา ระบวา ในป 2560 ประชากรทวโลกสดสวนรอยละ 20.3 มปญหาอาการปวดคอ และหมอนทผลตจากนายางพาราไดรบการพสจนแลววาสามารถชวยลดอาการปวดคอไดเปนอยางด เนองจากมสมบตดานความยดหยนทด ซงชวยในการจดแนวกระดกสนหลงไดเปนอยางด จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวาตลาดตางประเทศมศกยภาพสงและกระแสความนยมผลตภณฑทเนนสขภาพมเพมขน ถอเปนแนวโนมทดสาหรบผประกอบการไทยในการขยายตลาดหมอนยางพาราสตลาดโลกในอนาคต

4 พกดศลกากร HS. 940490 ไดรวมผลตภณฑหมอน เบาะ ผาคลมฟก และผานวมไวดวยกน โดยไมไดแยกผลตภณฑหมอนทผลตจากนายางออกมาอยางชดเจน แตสวนใหญเปนผลตภณฑหมอนจงสามารถใชเปนตวแทนในการอธบายตลาดและแนวโนมได

ทมา: ขอมลตวเลขจากกระทรวงพาณชย, ประมวลโดย RTEC หมายเหต: พกดศลกากร HS. 94049090

ประเทศสงออกรายใหญของโลก ประเทศน าเขารายใหญของโลก

ทมา: ขอมลตวเลขจาก TRADE MAP, ประมวลโดย RTEC หมายเหต: พกดศลกากร HS. 940490

Page 5: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 5

การเขาใจสภาวะแวดลอมในการแขงขนภายในอตสาหกรรมและตลาดหมอนยางพารา จะชวยใหผประกอบการปรบกลยทธเพอรกษาความไดเปรยบในการแขงขน และสามารถรบมอกบปจจยกระทบตางๆ ทเปนผลมาจากการแขงขน โดยระดบความรนแรงของการแขงขนภายในอตสาหกรรมจะถกกาหนดดวยแรงผลกดน 5 ประการ (Five Forces) ทสงผลตอความสามารถในการแขงขนและการทากาไร ซงเรยกรวมกนวา แบบจาลองแรงผลกดน 5 ประการ (Five Forces Models) ของ Michael E. Porter5 ซงธรกจจาเปนตองทาการพจารณาแรงผลกดนตางๆ ดงน

เนองจากการผลตหมอนยางพารามกระบวนการผลตทไมยงยากและซบซอน การลงทนไมสงมาก ราคานายางในประเทศยงอยในระดบตาและมปรมาณเพยงพอ รวมถงปจจยหนนจากตลาดทเตบโตแบบเรงในชวง 5-6 ปทผานมา และยงมโอกาสเตบโตไดอกมาก จงดงดดคแขงขนมากรายเขาสตลาด

ในระยะทตลาดกาลงเตบโต ผผลตตางเรงผลตเพอตอบสนองความตองการของตลาดมากกวาการแยงชงสวนแบงตลาดจากคแขง แตในอนาคตหากตลาดอยในขนเตบโตเตมท และผลจากการแขงขนทาใหมปรมาณสนคาออกสตลาดมากจนเกดอปทานสวนเกน (Over Supply) สภาพการแขงขนบบคนมากขน จะสงผลใหเกดการแขงขนดานราคาหรอตดราคากนเองอยางหลกเลยงไมได ในระยะนบรษทรายใหญจะอาศยความไดเปรยบดานศกยภาพการผลต และตนทนทลดลงเนองจากการเพมขนาดการผลต (Economy of Scale) เพอใหมกาไรจากตนทนตอหนวยทตาลง ทายทสดแลวหากยงมงตลาดกลมเดยวกน บรษทรายเลกรวมทงสหกรณกองทนสวนยางและวสาหกจชมชนยางจะตกอยในสถานการณทยากลาบากเนองจากจะแขงขนกบรายใหญไมได และอาจตองออกจากตลาดและอตสาหกรรมในทสด

วตถดบหลกทใชในการผลตหมอนยางพาราคอนายางพารา ซงมปรมาณเพยงพอและราคายงอยในระดบตา มผขายในตลาดเปนจานวนมากและคณภาพนายางในตลาดไมแตกตางกนมากนก นอกจากน โรงงานผลตหมอนยางพาราหลายแหงอยใกลแหลงผลตนายาง ทาใหตนทนการจดหาวตถดบของผผลตหมอนยางพาราไมสงมากนก หรอแมแตในชวงทผลผลตออกสตลาดนอยเชนเดอนมนาคมจนถงพฤษภาคมของทกป และราคาวตถดบจะถกกาหนดตามกลไกตลาด ชวงนผจาหนายนายางจะมอานาจตอรองปรบราคาเพมขนไดบาง แตกไมถอเปนอปสรรคมากนกตอผผลตหมอนยางพารา ดงนนอานาจการตอรองของผจาหนายวตถดบในอตสาหกรรมหมอนยางพาราในประเทศจงตา

ผซอถอเปนบคคลสาคญตอความอยรอดของกจการผลตและจาหนายหมอนยางพารา เมอมปรมาณสนคาและผขายในตลาดจานวนมาก ทาใหผซอสามารถกาหนดราคาและคณภาพสนคาได และในปจจบนผซอสามารถเขาถงขอมลสนคาไดงายผานสอสงคมออนไลนตางๆ ซงมอทธพลอยางมากตอการตดสนใจซอของผซอ หากคณภาพและราคาหมอนยางพาราในตลาดแตกตางกนหรอมการขายตดราคากน ผซอจะคอนขางออนไหวและตดสนใจซอจากรายทขายในราคาทตากวา อานาจการตอรองของผซอจงสง หรอสามารถทาไดมากกวาการลดหรอปรบราคาของผขาย ดงนน ผประกอบการจงจาเปนตองพฒนาคณภาพสนคาใหดขนอยเสมอ และตองตงราคาใหแขงขนได เพอลดความเสยงจากการเสยลกคา

5 ขอมลจาก หนงสอ “การวางแผนกลยทธ: ศลปะการกาหนดแผนองคกรสความเปนเลศ”, รศ.ดร.วฒนา วงศเกยรตรตน และคณะ, บจก.อนโนกราฟฟกส, หนา 40, 2550

ปจจยทสงผลกระทบตอการความสามารถในการแขงขนของธรกจใน อตสาหกรรมหมอนยางพารา

Page 6: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 6

เนองจากสมบตเฉพาะตวของนายางพาราทงในเรองความยดหยนสง ไมยบตวงาย มความนม สามารถขนรปเปนรปทรงไดด และเปนวตถดบจากธรรมชาต ทาใหสามารถนามาใชผลตหมอนยางพาราทตอบโจทยทงในเรองสขภาพและสงแวดลอมไดเปนอยางด และไดรบความนยมและยอมรบจากตลาดอยางมาก ซงวตถดบยางสงเคราะหอาจทดแทนไดบางแตไมดนก ในขณะทหมอนทผลตจากวตถดบอนๆ เชน นน ฝาย ใยสงเคราะห กไมตอบโจทยความตองการของตลาด จงทดแทนหมอนทผลตจากยางพาราแทไดยาก หมอนยางพาราจงเปนผลตภณฑทชวยสรางโอกาสในการแขงขนและความสามารถทางธรกจใหกบผประกอบการไดเปนอยางด และหากไดรบการพฒนาคณภาพและความหลากหลายใหมมากขนในระยะของการเตบโต กจะยงสามารถลดอปสรรคจากสนคาอนทจะมาทดแทนไดมากขนตามไปดวย

เมอผแขงขนรายใหมเขาสอตสาหกรรมมากขนในชวงของการเตบโต สงผลใหกาลงการผลตและความตองการสวนแบงตลาดเพมขนตามไปดวย ซงถอเปนอปสรรคทคกคามตอความสามารถในการแขงขนของผประกอบการรายเดม อยางไรกตาม การเขามาเพอแยงชงสวนแบงตลาดอาจไมงายนก เนองจากผประกอบการรายเดมหลายรายในอตสาหกรรมมศกยภาพทงในดานการผลต การตลาดและเงนทน มแบรนดสนคาทเปนทรจกและคนเคยอยแลว หากไมไดหยดพฒนา โอกาสทคแขงรายใหมจะแขงขนไดยอมเปนไปไดยาก

1. สรางความแตกตาง (Differentiation) ของผลตภณฑหมอนยางพาราใหตางจากคแขง โดยการพฒนาใหผลตภณฑมลกษณะเฉพาะและมนวตกรรมมากขน เพอเพมมลคาผลตภณฑใหสงกวาราคาตลาด

2. ใชประโยชนจากความกาวหนาทางเทคโนโลยและสอสงคมออนไลน เพอใหตลาดรบรและเขาถงผลตภณฑใหมากขน รวมทงนาเสนอจดเดนของผลตภณฑใหเปนจดขายเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน

ตลาดหมอนยางพาราในประเทศยงมโอกาสเตบโตไดอกหากเรงขยายในกลมธรกจโรงแรม รสอรท และโรงพยาบาลมากขน และเพมการตระหนกรดานการดแลสขภาพแกผบรโภคใหมากขนผานกจกรรมสงเสรมการตลาดตางๆ ทมประสทธภาพ โดยเฉพาะการใชประโยชนจากสอสงคมออนไลนทกาลงเตบโตอยางมากในขณะน เพอใหเขาถงตลาดใหมากทสด นอกจากน ตลาดตางประเทศกมศกยภาพ มกาลงซอสงและมแนวโนมทด บวกกบกระแสความนยมผลตภณฑทเนนสขภาพมเพมขน อกทงผประกอบการไทยไดประโยชนจากปจจยการผลตหลกและสทธประโยชนทางการคาจากหลายๆประเทศ หากผประกอบการใชโอกาสจากความไดเปรยบทม ควบคไปกบการพฒนาคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑอยางตอเนอง ซงจะเปนเครองมอสาคญใหตลาดยอมรบและเชอมนมากขน ปจจยตางๆลวนสรางความไดเปรยบทาง การแขงขนและโอกาสในการขยายตลาดหมอนยางพาราทงในและตางประเทศไดอกมากในอนาคต อยางไรกตาม ยงมปจจยเสยงจากการชะลอตวของเศรษฐกจในภาพรวม ซงจะสงผลใหกาลงซอของผบรโภคลดลง รวมถงการแขงขนภายในอตสาหกรรมทเรมรนแรง ถอเปนความทาทายอยางมากของผประกอบการ โดยเฉพาะธรกจขนาดเลกทประสบปญหาเชงโครงสรางทไมเออ ทาใหเสยโอกาสทางการคาจากภาระตนทนทสงกวารวมถงศกยภาพในการผลตและทาตลาดทยงตากวากลมอน ในขณะเดยวกนตองจบตาแนวโนมการผลตของผผลตตางชาตทอาศยความไดเปรยบตางๆ เพอชงสวนแบงตลาดทงในและตางประเทศ ซงจะสงผลลบตอความสามารถในการแขงขนของผประกอบการไทย

โอกาส และความทาทายของอตสาหกรรมหมอนยางพารา และการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนในสภาวะการแขงขนทรนแรงขน

Page 7: พฤษภาคม 2563 RTEC Rubber Intelligence

RTEC Rubber Intelligence ธรกจหมอนยางพารา : โอกาส อปสรรค และความทาทาย 7

3. ตอบสนองความตองการและคาสงซอของลกคาไดอยางรวดเรว (Quick Response) เพอลดการเสยโอกาสทางการแขงขน และเรงขยายตลาดทงในและตางประเทศเพอเพมสวนแบงทางการตลาด และเขาถงตลาดเปาหมายใหมากทสด

4. สรางแบรนดของตนเองใหแขงแรงและเปนทรจก เพอยนระยะในธรกจไดอยางยงยน 5. พฒนาคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑอยางตอเนอง และใหไดรบการรบรองจากหนวยงานทเกยวของทงในและ

ตางประเทศ เพอใหตลาดยอมรบและเชอถอ 6. พฒนาผลตภณฑใหมความหลากหลายมากขน แทนการกระจกตวเฉพาะผลตภณฑ เพอเพมโอกาสในการแขงขน

และลดความเสยงจากการเปลยนแปลงทางธรกจเมอตลาดเรมอมตว 7. พฒนากระบวนการผลตใหมประสทธภาพมากขน เพอลดตนทน และรกษาระดบราคาใหแขงขนได

ค าชแจง : บทความฉบบนเขยนโดยไมไดพจารณาประเดนปญหาการระบาดของเชอไวรส COVID-19 รวมดวย เพอให เหนภาพรวมการแขงขนภายในอตสาหกรรมไดอยางชดเจน

ผเขยน : นตรานนท ไทรงาม

ศนยวจยเทคโนโลยยาง (RTEC) คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล E-mail: [email protected]

(สงวนลขสทธโดยศนยวจยเทคโนโลยยาง คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล)

นอกจากน การสนบสนนจากภาครฐอยางจรงจงและตอเนองแกผประกอบการ โดยเฉพาะธรกจขนาดเลก สหกรณกองทนสวนยางและวสาหกจชมชนยาง ทงการเขาถงแหลงเงนทน เทคโนโลยการผลต การพฒนาผลตภณฑ การเสรมความร และการขยายตลาดในตางประเทศ จะชวยสรางโอกาสในการแขงขนและความสามารถทางธรกจใหกบผประกอบการใหมความเขมแขงขน และสามารถยนระยะธรกจไดในชวงทการแขงขนรนแรงขน