лекц 4 шинэ

Лекц №4

• Десктоп програм нь нэг компьютер дээр эсвэл

локаль сүлжээнд ажиллана.

• Десктоп програмын хэрэглэгчийн интерфейс нь

график интерфейс (GUI) дээр тулгуурласан

байдаг.

• Хэрэглэгчийн график интерфейстэй програм

зохиохын тулд .NET фреймворкийн

System.Windows.Forms, неймспейс дэх

классуудыг ашиглана.

3

• Програмын хэрэглэгчтэй харилцах хэсэг буюу

програмын харагдах байдлыг хэрэглэгчийн

интерфейс гэнэ.

• Хэрэглэгчийн интерфейсийг байгуулахдаа

дараах зүйлүүдийг анхаарах хэрэгтэй

Эмх цэгцтэй байдал

Таб дараалал

Төлвийн мөр

Хэрэгслийн тайлбар

4

• Хэрэглэгчийн интерфейсийг байгуулахад

ашиглагдах бүх объектуудыг хэрэглээнээс

хамааран дараах нэр томъѐонууд ашиглагдана.

Компонент: дахин ашиглах боломжтой, бусад

объектуудтай харилцан ажилладаг объектыг

компонент гэнэ.

Контайнер (агуулагч): нэг болон түүнээс олон

компонентийг агуулдаг объектыг агуулагч гэнэ.

Контрол: програмын интерфейсийг үүсгэхэд

ашиглагддаг тодорхой зориулалт бүхий бэлэн

объектийг контрол гэнэ.

5

• Програмын интерфейсийн үндсэн элемэнт нь форм

байна.

6

7

8

• Бүх Windows Forms контролуудSystem.Windows.Forms.Control классаас

удамшдаг.

• Бүх Windows Forms контролуудSystem.Windows.Forms.Control классын гол

проперти, метод, үзэгдлүүдийг дундаа эзэмшинэ.

9

• Форм нь програмын интерфейсийн үндсэн элемэнт

буюу өөрөөр хэлбэл удирдах элемэнтүүдийн

агуулагч болдог тул тухайн програмын чухал

бүрэлдэхүүн юм.

• Тухайн формын өнгө үзэмж дизайн форм дээр

байрлаж байгаа обьектуудын онвчтой байршил

зэрэг нь хэрэглэгч хүний ажиллах сонирхолыг

төрүүлж, ашиглахад эвтэйхэн байх ѐстой.

• Тухайн програмын зорилгоос хамаараад програм

нэг буюу хэдэн формтой байж болно.

10

• Name – энэ шинжид формын нэрийг тодорхойлно,

буцаана. (Control класс)

• Энэ нэр нь тухайн объектыг төлөөлөх хувьсагч юм.

• Формыг үүсгэсний дараа хамгийн эхэнд хийх

тохиргоо бол формыг нэрийг тодорхойлох юм.

• Аливаа програмыг зохиоход олон төрлийн олон

объект ашигладдаг. Тиймээс объектуудыг

нэрлэхдээ төрлийг нь ялгаж тодорхойлохын тулдfrm префиксийг ашиглаж занших хэрэгтэй.

• Жишээ нь: frmSecond

11

12

Үйлдэл Үүсэх үзэгдэл Тайлбар

Формыг үүсэх Формын байгуулагч

дуудагдана. Visual

studio нь формыг

бэлтгэхэд

InitializeComponent

методыг дууддаг

Формыг

харуулах

Form.Show()

Form.Load

Form.Activated

Load үзэгдэл эхэлж

үүсээд араас нь

Activated үзэгдэл

үүснэ.

13

Үйлдэл Үүсэх үзэгдэл Тайлбар

Форм

идэвхжих

Form.Activated Хэрэглэгч формыг

сонгох үед энэ үзэгдэл

үүснэ

Форм

идэвхигүй

болох

Form.Deactivate Форм фокусаа алдах

үед идэвхигүй болно.

Форм хаагдах Form.Deactivate

Form.Closing

Form.Closed

From.Close эсвэл

формын хаах товч

дээр дарахад форм

хаагдана.

14

• Аливаа форм объект нь үндсэн Form классаас

удамшсан ямар нэг класс байна.

public partial class frmFirst : Form {

public frmFirst() {

InitializeComponent();

}

}

• Тухайн классын төрлийн объектыг санах ойд

хуваарилаж, бодит объектыг үүсгэнэ.

frmFirst my = new frmFirst();

•

15

• Форм объектыг харуулахдаа дараах методуудыг

ашиглана.

Form.ShowDialog()

• Модаль диалогицонхыг харуулна

• Энэ төрлийн цонхыгнээсэн үед түүнийгхаах буюу ямар нэгхүртэл бусад цонхруухандах боломжгүй

Form.Show()

• Модаль бус цонхыгхаруулна

• Энэ төрлийн цонх ньтүүнийг үүсгэж байгааформтой хамааралгүйбөгөөд бусадцонхнуудын хоорондшилжих боломжтой

16

•frmFirst my = new frmFirst();

•my.ShowDialog();

Form.ShowDialog()

•frmFirst my = new frmFirst();

•my.Show();

Form.Show()

17

• BackColor – формын дэвсгэр өнгийн тодорхойлно,

буцаана. (Control класс)

• Энэ шинжийн утга нь Color бүтэц төрлийн утгаар

тодорхойлогдоно.

• Жишээ:

frmSecond second = new frmSecond();

second.BackColor = Color.Red;

second.Show();

18

• BackgroundImage – формын дэвсгэр зургийгтодорхойлно, буцаана. (Control класс)

19

• BackgroundImageLayout – формын дэвсгэр

зургийн харагдах байдлыг тодорхойлно, буцаана.

(Control класс)

• Энэ шинжийн утга нь ImageLayout тоочих төрлийн

утгаар тодорхойлогдоно.

Tile – зургийг үржүүлж, формын дэвсгэрийг дүүргэнэ.

Center – формын дэвсгэрийг төвд байрлуулна.

Stretch – зургийг сунгаж, формын дэвсгэрийг дүүргэнэ.

Zoom – зургийг томруулна.

20

Жишээ:


second.BackgroundImageLayout = ImageLayout.Stretch;

Stretch

Center

Tile

Zoom

21

• Cursor – форм дээгүүр хулганы заагч

өнгөрөхөд харагдах курсорын

хэлбэрийг тодорхойлно, буцаана.


• Энэ шинжийн утга нь Cursors бүтэц

төрлийн утгаар тодорхойлогдоно.

• Жишээ:


second.Cursor = Cursors.Hand;

22

• Font – форм дээрх текстийн хэлбэр, хэмжээ, өнгө,

загварыг тодорхойлно, буцаана. (Control класс)

23

• ForeColor – форм дээрх текст, зургийн өнгийг

тодорхойлно, буцаана. (Control класс)

• Жишээ:


second.ForeColor = Color.Red;

24

• FormBorderStyle – Формын хүрээний хэлбэрийг

тодорхойлно.

• Энэ шинжийн утга нь FormBorderStyle тоочих


• Жишээ:


second.FormBorderStyle = FormBorderStyle.FixedSingle;

25

• None – хүрээгүй

• FixedSingle – хэмжээ нь тогтмол, дан шугаман хүрээ

• Fixed3D – хэмжээ нь тогтмол, 3 хэмжээст хүрээ

• FixedDialog – өргөн, хэмжээ нь тогтмол, диалог

хэлбэрийн хүрээ

• Sizable – хэмжээ нь өөрчлөгдөх боломжтой

26

• Text – Формын гарчигийг тодорхойлно, буцаана.


• Жишээ:


second.Text = “Миний анхны форм”;

• string str=second.Text;

27

• Enabled – форм идэвхитэй байх эсэхийг


• Жишээ:


second.Enabled = false;

28

• Locked – формыг түгжих эсэхийг

тодорхойлно.(Control класс)

• Тухайн контролыг түгжсэн үед зөөх, хэмжээг нь

өөрчлөх гэсэн үйлдлүүдийг гүйцэтгэх боломжгүй:

• Жишээ:


second.Locked = true;

29

• Size – формын хэмжээ буюу өргөн, өндөрийг нь


• MaximumSize – формын хэмжээг өөрчилж болох

хамгийн дээд хэмжээ.

• MaximumSize – формын хэмжээг өөрчилж болох

хамгийн доод хэмжээ.

• Хэмжээг Size объектоор тодорхойлно.

• Size объектыг үүсгэх байгуулагч функцийн

параметр: өргөн (width), өндөр (height)

30

Жишээ:


second. Size = new Size(200, 100);

second. MaximumSize = new Size(400, 200);

second. MinimumSize = new Size(100, 50);

31

• Location – формын байрлал(зүүн дээд өнцөгийн

координат)-ыг тодорхойлно, буцаана. (Control

класс)

• Байрлалыг Point объектоор тодорхойлно.

• Point объектыг үүсгэх байгуулагч функцийн

параметр: X тэнхлэгийн координат (x), Y

тэнхлэгийн координат (y)

• Дэлгэцний зүүн дээд өнцөгийн координат: 0, 0

32

• Жишээ:


second.Location = new Point(20, 20);

33

• Width, Height – контролын өргөн/өндөр (Control

классын шинж)

• Top, Left, Right, Bottom, – контролын

дээд/зүүн/баруун/доод ирмэг, түүний агуулагчийн

дээд/зүүн/баруун/доод ирмэг хоѐрын хоорондох зайг

тодорхойлно, буцаана. (Control классын шинж)

• Дээрх шинжүүд нь байрлал болон хэмжээ гэсэн

шинжүүдээр тодорхойлогдоно.

– Right нь Left + Width тэнцүү

– Bottom нь Top + Height тэнцүү

34

• Bounds – Хэмжээ болон байрлалыг rectangle

объектоор тодорхойлно, буцаана.(Control класс)

• Жишээ:


second.Bounds = new Rectangle(10, 10, 100, 100);

35

• Anchor – Контролыг агуулагчийн ирмэгтэй хэрхэн

бэхлэхийг тодорхойлно, буцаана. Агуулагчийг

татаж сунгахад контролын бэхэлсэн ирмэгүүдийн

зай хэвээр үлдэнэ.(Control класс)

• Жишээ:


second.Bounds = new Rectangle(10, 10, 100, 100);

36

• StartPosition – формын эхэлж харагдах байрлалыг

тодорхойлно, буцаана.

• Энэ шинжийн утга нь FormStartPosition тоочих төрлийн

утгаар тодорхойлогдоно.

– CenterParent – эх цонхныхоо төвд

– CenterScreen – дэлгэцний төвд

– Manual – Location шинжид тодорхойлсон байрлалд

• Жишээ:


second.StartPosition = FormStartPosition.CenterScreen;

37

• WindowsState – форм эхлээд яаж дүрслэгдэхийг

тодорхойлно.

• Энэ шинжийн утга нь FormWindowState тоочих


– Maximized – цонх дэлгэц дүүргэгдсэн

– Minimized – цонх програмын мөр дээр хураагдсан

– Normal – цонх ердийн, өөрийн дүрслэлээр

• Жишээ:


second.WindowState = FormWindowState.Maximized;

38

• ControlBox – форм дээр хяналтын буюу системийн

цэсийг харуулах эсэхийг тодорхойлно.

• Жишээ:


second. ControlBox = false;

39

• MinimizeBox – форм дээр цонхыг багасгах товчийг

харуулах эсэхийг тодорхойлно.

• MaximizeBox – форм дээр цонхыг томсгох товчийг


• Жишээ:


second.MaximizeBox = false;

second.MinimizeBox = true;

40

• HelpButton– форм дээр тусламжийн товч


• Тусламжийн товчийг харуулахын тулд MinimizeBox,

MaximizeBox товчийг харуулахгүйгээр тохируулна.

• Жишээ:


second.HelpButton = true;

second.MaximizeBox = false;

second.MinimizeBox = false;

41

• Icon – формын дүрс файлыг тодорхойлно.

• Жишээ:


second.Icon = new Icon(@"E:\Files\Nyamsuren\book.ico");

42

• ShowIcon – формын дүрс файлыг харуулах

эсэхийг тодорхойлно.

• Жишээ:


second.Icon = new Icon(@"E:\Files\Nyamsuren\book.ico");

second.ShowIcon=false;

43

• Opacity – формын харанхуйлалыг тодорхойлно.

• Жишээ:


second.Opacity = 0.1;

44

• ShowInTaskbar – форм төлвийн мөр дээр

дүрслэгдэх эсэхийг тодорхойлно.

• ТopMost – форм бусад формын үргэлж дээр нь

харагдах эсэхийг тодорхойлно.

• AcceptButton– формын зөвшөөрөх товчийг

тодорхойлно. Форм идэвхтэй үед ENTER товчийг

дарахад үзэгдэл хүлээж авах товчийг тодорхойлно.

• CancelButton– формын цуцлах товчийг

тодорхойлно. Форм идэвхтэй үед ESC товчийг

дарахад үзэгдэл хүлээж авах товчийг тодорхойлно.

45

• Аливаа форм үүсгэгч формтойгоо ямар нэг

хамааралтай байхыг эзэмшигчийн хамаарал гэж

нэрлэдэг.

• Формд эзэмшигч тодорхойлохдоо owner шинжийг

нь ашиглана.

• Формд эзэмшүүлсэн тодорхойлохдоо

ownedForms шинжийг нь ашиглана.

• Эзэмшүүлсэн форм нь үргэлж эзэмшигчийхээ дээр

байрлана.

• Эзэмшигч формыг хаахад эзэмшүүлэгч форм хамт

хаагдана.

46

Documents

лекц 4 шинэ