หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

1

สรปุเนื้อหา วชิา 424 112 Laboratory in Biology (Midterm)

โดย อ.ดร. บุญเสฐียร บุญสูง 1. Microscope

กลองจุลทรรศนธรรมดา (Light microscope) กลองสเตอริโอ (Stereomicroscope) - ภาพเกิดจากแสงสองผานวัตถุที่ตองการดู - ภาพเกิดจากแสงสองกระทบวัตถุแลวสะทอนเขาตา - ภาพเสมือนหัวกลับแบบ 2 มิติ - ภาพเสมือนหัวต้ังแบบ 3 มิติ

สวนประกอบและหนาท่ีของกลองจุลทรรศนธรรมดา

Eyepieces or ocular - เลนสใกลตา ขยายภาพที่ไดจากเลนสวัตถุ กําลังขยาย 10 เทา, ใส ocular micrometer

หาระยะโฟกัส ปรับครั้งเดียวที่เลนส ใกลวัตถุตํ่าสุด (4X ) เทาน้ัน

ปรับใหภาพมีความคมชัดยิ่งขึ้น

Iris diaphragm - ปรับรูเปดเพ่ือใหแสงผานเขา เลนสรวมแสง เมื่อใชกําลังขยายสูง ตองเปดแสงใหมีปริมาณมาก

Objective lens - เลนสใกลวัตถุ low power - 4x, อาณาเขตกวาง, รายละเอียดนอย, working distance มาก medium power -10x, high power - 40x, อาณาเขตแคบ, รายละเอียดมาก, working distance นอย หัว oil-immersion - 100x ตองหยดนํ้ามัน เมื่อตองการเปล่ียนกําลังขยายของเลนสใกลวัตถุใหปรับที่ revolving nosepiece เทาน้ันหามจับกระบอกเลนส

เมื่อตองการเคล่ือนยายกลองใหใชมือหน่ึงจับที่ arm และอีกมือหน่ึงรองรับที่ base

กําลังขยายของภาพ = กําลังขยายเลนสใกลตา x กําลังขยายเลนสใกลวัตถุ

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

2

การวัดขนาดวัตถุภายใตกลองจุลทรรศน

ตัวอยางการคํานวน ถากําลังขยายของเลนสวัตถุท่ีกําลังสองนี้ พบวา 20 ชอง ocular micrometer ตรงกันพอดกีับ 5 ชอง stage micrometer จงคํานวณวา วัตถุท่ีสองนี้จะมีขนาดกี่ไมครอน (μm)

20 ชอง ocular micrometer = 5 ชอง stage micrometer 1 ชอง ocular = 5/20 = 1/4 = 0.25 ชอง stage = 0.25 ชอง stage x 0.01 mm = 0.0025 mm = 0.0025 x 1000 µm = 2.5 µm

วัดวัตถุได 5 ชอง ocular = 5 x 2.5 µm = 12.5 µm

100 คือ คาของกําลังขยายของObjective lens 1.25 คือ NA (Numerical Aperture) ความสามารถของ objective lens ในการรวบรวมแสงที่หักเหจากภายในวัตถุไดละเอียดมากนอยเพียงใด 160 คือ คาความยาวของ body tube 0.17 คือ คากระจกปดสไลด

Resolution คือ ความสามารถของเลนสใกลวัตถุของกลองในการแยกจุดสองจุดที่อยูใกลกันที่สุดใหเห็นแยกออกเปนสองจุด R = (0.6 x λ)/NA

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

3

2. Biodiversity

Note

Prokaryote

Eukaryote

สาหรายสีเขียวแกมนํ้าเงิน, แบคทีเรีย

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

4

อาณาจักรพืช (Kingdom Metaphyta)

Note

non-vascular plant

vascular plant

seedless

seed plant

Gymnosperm – พืชไมมีดอก (เมล็ดเปลือย) - D. Cycadophyta - ปรง - D. Ginkgophyta - แปะกวย - D. Gnetophyta - มะเมื่อย - D. Coniferophyta - สน

Angiosperm - พืชดอก D. Anthophyta จอก, แหน, ไขนํ้า, สาหรายหางกระรอก

- D. Bryophyta - moss - D. Hepatophyta - liverwort - D. Anthoceratophyta - hornwort ไมมีราก - D. Psilophyta – หวายทะนอย มีราก - D. Lycophyta – ตีนตุกแก, สามรอยยอด - D. Sphenophyta - หญาถอดปลอง - D. Pterophyta – เฟรน, จอกหูหนู แหนแดง, ผักแวน

มอส ลิเวอรเวรต ฮอรนเวิรต

เฟรน

ปรง

สน

พืชดอก

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

5

อาณาจักรสัตว (Kingdom Animalia)

Note

Phylum Porifera Phylum Cnidaria Phylum Platyhelminthes Phylum Nematoda Phylum Annelida Phylum Mollusca Phylum Arthropoda Phylum Echinodermata Phylum Chordata

radiates

acoleomates

pseudocoleomates

true coleomates

deuterostomes

protostomes

no germ layers, no true tissue

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

6

3. Cell and cell structure 3.1 Prokaryotic cell – ไมมีเยื่อหุมนิวเคลียส ตัวอยาง blue-green algae

Oscillatoria

Oscillatoria

3.2 Eukaryotic cell - มีเยื่อหุมนิวเคลียส

- animal cell –

เซลลเยื่อบุขางแกม

- plant cell - มีผนังเซลล

เซลลเยื่อบุหัวหอม

- plastid – เม็ดสี - chloroplast and cytoplasmic streaming (cyclosis)

เซลลใบสาหรายหางกระรอก

chlorophyll a -green phycocyanin - blue

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

7

3.2 Eukaryotic cell (ตอ) - เซลลสาหราย Spirogyra

Spirogyra

- chromoplast ในเซลลพริกแดง

- leucoplast ในเซลลหัวมันฝรั่ง

ยอม Lugol’s solution

- mitochondria ของลําตนตําลึง

ยอม Janus green B

อยูเปนกลุม กระจาย หรือมีการเคล่ือนไหว

ขนาดเล็กกวา chloroplast เปนจุดกลมหรือทอน สะทอนแสง สีฟาออน ๆ

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

8

- flagella ของ Euglena

Euglena

- cilia ของ Paramecium

Paramecium

methyl cellulose- ทําใหเคล่ือนที่ชาลง

Note

ทําหนาที่ รักษาสมดุลของนํ้า

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

9

3 Cell membrane and transport across membrane - คุณสมบตัิของเยื่อหุมเซลลของยีสต

- อัตราการแพร

- การเปล่ียนแปลงของเซลลเม่ืออยูในสภาพของสารละลายแตกตางกัน เซลลใบหัวใจสีมวง

กอนหยดน้ําเกลือ หลังหยดนํ้าเกลือ (hypotonic solution) การเปล่ียนแปลงท่ีเกิดขึ้นเรียกวา plasmolysis เมื่อแทนที่ดวยนํ้าหลาย ๆ ครั้ง เซลลกลับสูสภาพเดิม

เซลลเม็ดเลือดแดง

Isotonic solution Hypotonic solution Hypertonic solution (นํ้าเกลือ 0.85%) (นํ้ากล่ัน) (นํ้าเกลือ 6%)

ยีสตที่ไมไดตม ---> ยังมีชีวิต เยื่อหุมเซลลทํางานไดปกติ เยื่อเลือกผาน ไมยอมให congo red ผานเขาไปได ---> cytoplasm ใส ยีสตที่ตม ---> ตายแลว เยื่อหุมเซลลสูญเสียสภาพ ทํางานไมได congo red จึง ผานเขาไปในเซลลได ---> cytoplasm มีสีแดง

- Osmosis - เมื่ออุณหภูมิเพ่ิมขึ้น อัตราการแพรเกิดไดเร็วขึ้น

- สสารในสถานะแกส แพรไดดีกวาของเหลว และของแข็ง

การ osmosis เกิดขึ้น ไดเร็วในชวงแรก เน่ืองจากความแตกตาง ของความเขมขน

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

10

4 Enzyme

Enzyme = catalase ในน้ํามันฝร่ัง Substrate = hydrogen peroxide (H2O2) Products = water and oxygen

2H2O2 (aq) 2H2O (l) + O2 (g)

ความเขมขนของ enzyme เพิ่มข้ึน ---> อัตราของปฏิกิริยาเพิ่มข้ึน ความเขมขนของ substrate เพิ่มข้ึน ---> อัตราของปฏิกิริยาเพิ่มข้ึน อุณหภูมิกับอัตราของปฏิกิริยา – optimum temperature ของ catalase ---> room temp. ~ 25ºC น้ําเดือด ---> enzyme denature pH กับอัตราของปฏิกิริยา – optimum pH ของ catalase ประมาณ 7-9 Non-competitive inhibitor – จับกับตําแหนงอ่ืนท่ีไมใช active site (allosteric site) ไดแก

โลหะหนกั เชน lead nitrate, mercury nitrate, สีผสมอาหาร, สียอมผา Competitive inhibitor – โครงสรางคลาย substrate จับท่ี active site ของ enzyme

- การแปรอัตราสวนโดยประมาณของ malonic acid : succinic acid บอกไดวา malic acid เปน competitive inhibitor

Note การทดลอง

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

11

5 Energy การหายใจแบบใช O2 Yeast 2% + น้ําตาลกลูโคส 10% + Methylene Blue

การหายใจแบบไมใช O2 (alcoholic fermentation)

การสังเคราะหดวยแสง วิธี Paper chromatography

petroleum ether and acetone, 9:1

Carotene Xanthophyll Chlorophyll a Chlorophyll b

chromatogram

สารละลายน้ําตาล + ยีสต

หมายเหตุ: เอกสารนี้เปนเพียงการสรุปเน้ือหาบางสวนเทานั้น นิสิตควรอานและคนควาเพ่ิมเติมดวย

12

โครงสรางภายในของพืช C3 และพืช C4

พืช C3 ตัวอยาง พืชใบเล้ียงคู และพืชใบเล้ียงเด่ียวสวนใหญ

พืช C4 ตัวอยาง ออย ขาวโพด ขาวฟาง หญาเขตรอนบาง

ชนิด

Corn leaf in cross section, showing the anatomy typical of a C4 plant

Note