قانون 44اجراي اصل

اساسي و خصوصي سازي

بانك ها محمود رضا خاوري

ايران ملي بانك مديرعامل

مطرح شده، هم چنان 1980 خصوصي سازي كه از اوايل دهه

در ابعاد گسترده اي و در بيش

از يك صد كشور دنيا دنبال مي شود.

روند خصوصي سازي، شكل، نحوه خصوصي سازي و ميزان

موفقيت آن در كشورهاي مختلف

متفاوت بوده است و مسائل اجتماعي، سياسي و فرهنگي در

پيشبرد خصوصي سازي كامال

موثر بوده اند.

،مهم ترين علت استقبال از خصوصي سازي در سطح كشورها

مسائل اقتصادي است؛ اما

در كنار آن مسائل اجتماعي و سياسي و نهادي نيز حائز اهميت

است.

تعاريف خصوصي سازي :

تعاريف خصوصي سازي :

خصوصي سازي در ساده ترين و عمومي ترين تعريف انتقال

دارايي يا ارائه خدمات از

بخش دولتي به بخش خصوصي است.

ايده اصلي در تفكر خصوصي سازي اين است كه فضاي رقابت

و نظام حاكم بر بازار

واحدهاي خصوصي را مجبور سازند تا عملكرد كاراتر نسبت به

بخش عمومي دولتي

داشته باشند.

تعاريف خصوصي سازي :

تعاريف خصوصي سازي :

ساله20رسيدن به اهداف کالن اقتصادي و چشم انداز •

درصد.8دستيابي به رشد اقتصادي•

اصالح وتوسعه بازار مالي •

تقليل سهم دولت در اقتصادوکاهش تکيه بانک ها بر دولت•

افزايش کنترل دخل و خرج•

افزايش دقت در پرداخت وام واعتبارات•

کاهش استقراض دولت از پس انداز داخلي وخارجي•

وسرمايه گذاري بانکها تسويه بدهي دولت ،افزايش سرمايه•

وافزايش تسهيالت ودر نتيجه رونق اقتصادي

ضرورت خصوصي سازي:

افزايش توليد ملي

افزايش رونق بازار سرمايه

كاهش بيكاري و ايجاد اشتغال

كاهش نقدينگي سرگردان و مهار تورم

افزايش كارايي و سودآوري شركت هاي موجود در دست

دولت

توزيع عادالنه ثروت در جامعه

صرفه جويي در هزينه هاي دولت ناشي از اعطاي يارانه ها

دستيابي به منابع مالي بخش خصوصي از طريق فروش

شركت هاي دولتي

افزايش كارايي اقتصادي در بخش هاي اقتصادي به صورت

يكنواخت

كاستن از نقش دولت در اقتصاد و اعمال تصدي آن و تمركز

بيشتر روي اعمال حاكميت

اهداف خصوصي سازي:

ايجاد شرايط مناسب براي حضور در بازار رقابت جهاني

افزايش سرمايه گذاري خارجي و غير دولتي

افزايش حجم معامالت بازار

سياست زدايي از تصميمات اقتصادي

بهبود در عملكرد اقتصادي دارايي ها و خدمات

افزايش مالكيت و سهام داري در بخش خصوصي

گسترش عمومي تر سرمايه داري از طريق مالكيت وسيع

دارايي ها

افزايش مشاركت مردم در امور اقتصادي و تصميم گيري در

كشور

كاهش استقراض بخش عمومي

جلوگيري از انحصارات دولتي

اهداف خصوصي سازي:

مبانی قانونی مرتبط با واگذاری

محورها و عناوین سیاستهای اصل

قانون اساسی 44

الزامات، پیش نیازها و مراحل

اجرایی واگذاری

چگونگی اجرای

سیاست های کلی

اصل چهل و

چهار:

قانون اساسی 44 مفاد اصل

قانون اساسی 44 سیاستهای کلی اصل

قانون برنامه چهارم توسعه 9 الی 6 مواد

کشور

قانون برنامه سوم توسعه 24 الی 9 مواد

کشور

1385 قانون بودجه سال 8 بند )د( تبصره

کل کشور

) واگذاری سهام به محرومان )سهام عدالت

مباني قانوني

مرتبط با

واگذاري:

شتاب بخشيدن به رشد اقتصاد ملي

گسترش مالكيت در سطح عموم مردم به منظور

تامين عدالت اجتماعي

ارتقاء كارايي بنگاه هاي اقتصادي و بهره وري

منابع مادي و انساني

افزايش رقابت پذيري در اقتصاد ملي

افزايش سهم بخش هاي خصوصي و تعاوني در

اقتصاد ملي

كاستن از بار مالي و مديريتي دولت در تصدي

فعاليت هاي اقتصادي

افزايش سطح عمومي اشتغال

تشويق اقشار مردم به پس انداز و سرمايه گذاري و

بهبود درآمد خانوارها

محورها و عناوین اصلی

سیاست های قانون 44اصل

: اساسی

قيمت گذاري سهام از طريق بازار بورس

اطالع رساني مناسب جهت ترغيب و تشويق عموم

به مشاركت

از طريق فراخوان عمومي

جلوگيري از ايجاد انحصار و رانت اطالعاتي

تضمين بازدهي مناسب سهام شركت هاي مشمول

واگذاري

الزامات واگذاري:

واگذاري سهام شركت هاي مشمول طرح در قالب

شركت هاي مادر تخصصي و شركت هاي زير مجموعه

با كارشناسي همه جانبه

جذب مديران با تجربه، متخصص و كارآمد به منظور

افزايش بهره وري

بنگاه هاي مشمول واگذاري

تغيير وظايف حاكميتي دولت و ايفاء نقش جديد آن

در سياست گذاري،

هدايت و نظارت بر اقتصاد ملي

تخصيص درصدي از منابع واگذاري جهت حوزه هاي

نوين با فناوري پيشرفته در راستاي وظايف حاكميتي

الزامات واگذاري:

تعيين سهم بخش هاي دولتي، خصوصي و تعاوني

از نظام بانکی

توسط قانون گذار

اصالح ساختار و ساماندهي بانک ها قبل از

واگذاري

لحاظ كردن درصدي از سهام بانک ها قابل

واگذاری به کارکنان

ارائه برنامه زمان بندي فروش بانک ها

پيش نيازهاي واگذاري:

تنظيم و تدوين اساسنامه جديد بانک ها منطبق با

قانون تجارت

اقدامات الزم براي اصالحات ساختاري

تهيه مدارك و اطالعات مورد نياز پذيرش در بورس

مراحل اجرایی واگذاری

اقدامات الزم در خصوص شفافیت مالی

مراحل اجرايي واگذاري:

فرآیند پيشنهاد، تصمیم گیري و اجراي برنامه واگذاري شرکت هاي دولتي

پیشنهاد واگذاری سهامپیشنهاد واگذاری سهام بر اساس قانون برنامه چهارم توسعه

تایید روش و زمان واگذاريتایید روش و زمان واگذاري

تصویب واگذاري سهام تصویب واگذاري سهام

ارائه وکالت فروش سهام به سازمان خصوصي سازي

ارائه وکالت فروش سهام به سازمان خصوصي سازي

تعیین قیمت پایه سهامتعیین قیمت پایه سهام

تصویب قیمت پايهتصویب قیمت پايه

دستگاه اجرایيدستگاه اجرایي

فروش سهام به روش تعيين شده

فروش سهام به روش سازمان خصوصي سازي سازمان خصوصي سازي تعيين شده

هيات عالي واگذاري هيات عالي واگذاري

هيات عالي واگذاري هيات عالي واگذاري

سازمان خصوصي سازيسازمان خصوصي سازي

شرکت مادر تخصصي شرکت مادر تخصصي

هیات وزیرانهیات وزیران

1

2

3

4

5

6

7

الف( بررسي

چالش ها

مباحث قانوني و حقوقي

مباحث مالي

مباحث نيروي

انساني

مباحث اجرايي

ب( برنامه هاي

جامع

خصوصي سازي

قبل از خصوصي

سازي

در حين خصوصي

سازي

بعد از خصوصي

سازي

خصوص

ی سازی

الف( چالش ها

تعيين تكليف دعاوي احتمالي عليه بانک

تدوین اساسنامه جدید بر اساس

قانون تجارت

خروج بانک ها از شمول قوانين و

مقررات عام دولت و تابعيت از

قانون تجارت

- مباحث 1

قانوني و

حقوقي

شفاف سازي مالی

ارزيابي قيمت سهام

وضعيت سهامداري نمايندگان حقيقي

و حقوقي

- مباحث 2

مالي

الف( چالش ها

،شفاف سازی حساب ها )ذخائر فنی

مطالبات ، خسارات معوق

و تعهدات شرکت(

تعیین تکلیف در خصوص تجدید ارزیابی

دارایی هاي شرکت

به قیمت جاری بر اساس نظرات

کارشناس رسمی

تهيه مستندات الزم براي پيشنهاد واگذاري

سهام

تعيين تعهدات و مطالبات معوق بانک ها

مطلوب نمودن وضعيت )از نظر بندهاي

حسابرس و بازرس قانوني(

الف( چالش ها

- مباحث 1-2مالی

)شفاف سازي مالی

الف( چالش ها

- مباحث 2-2

مالی

)ارزیابی

قیمت سهام(

روش سودآوري

روش ارزش گذاري دارايي هاي شركت

روش قيمت گذاري توسط بورس

تلفيقي از روش سودآوري و

روش خالص دارايي بر مبناي قيمت پايه هاي شركت

سهام

بر مبناي قيمت نماد

بورس

بر مبناي قيمت

پيشنهادي واگذارنده

بر مبناي قيمت باالتر از

قيمت بازار

الف( چالش ها

- مباحث 3نیروی انسانی

دغدغه های نیروی انسانی ماهر و

متخصص بانک از نظر امنیت شغلی و

کاهش انگیزه کاری کارکنان

دغدغه های نیروی انسانی ماهر و

متخصص بانک از نظر امنیت شغلی و

کاهش انگیزه کاری کارکنان

انجام اصالحات ساختاری از ابعاد

تشکیالتی ،

مالی و انسانی

انجام اصالحات ساختاری از ابعاد

تشکیالتی ،

مالی و انسانی

اقدامات رقبا ) بخش خصوصی ( براي

جذب

نيروي انساني كارآمد

اقدامات رقبا ) بخش خصوصی ( براي

جذب

نيروي انساني كارآمد

الف( چالش ها

- مباحث 4اجرایی

ارزيابي قيمت پايه سهام و

روش واگذاري

محدوديت ها و توان جذب بازار سرمايه

نبود سرمايه گذاري خارجي

سهام عدالت و تاثير آن بر عملكرد آتي و مديريت

بانک

- در حين 2خصوصي

سازي

- بعد از 3خصوصي

سازي

- قبل از1 خصوصي

سازي)كارهاي در دست

- چالش های 1-3اقدام(مالي

- چالش های 3-1مالي

1-1-های چالش

خصوصی سازی

1-1-های چالش

خصوصی سازی

- چالش های 2-1حقوقي

- چالش های 2-1حقوقي

-چالش های 4-1نیروی انسانی،

ساختار و تشکیالت

-چالش های 4-1نیروی انسانی،

ساختار و تشکیالت

ب( برنامه

هاي جامع

خصوصي

سازي

1-1-های چالش

خصوصی سازی

- برنامه 1ريزي براي

مديريت قبل از

خصوصي سازي

های خصوصی سازي تعیین و احصاء چالش

ارائه راهكارهاي برون رفت از چالش هاي

خصوصي سازي

- برنامه 1ريزي براي

مديريت قبل از

خصوصي سازي

و 278 تنظیم و تدوین اساسنامه جدید منطبق با قانون تجارت)مواد

قانون تجارت( 279

آيين نامه فوق العاده اشتغال و مزاياي مامورين ثابت اعزامي به

خارج از كشور

آيين نامه آموزشي

آيين نامه انضباطي

آيين نامه معامالت

آيين نامه استخدامي

مصوبه نحوه واگذاري سهام

-چالش های 2-1حقوقي

- برنامه 1ريزي براي

مديريت قبل از

خصوصي سازي

اقدامات الزم برای شفافیت مالی

ايجاد واحد خصوصي سازي در امور مالي هر يك از بانک ها

كه در آينده

مسئوليت مديريت سهام شركت را به عهده خواهد داشت.

تهیه برنامه زمان بندی واگذاری

رفع بندهای حسابرس و بازرس قانونی به ويژه بندهاي تاثیر

گذار بر اقالم سود و زیانی

تجدید ارزیابی دارایی های ثابت و اصالح میزان سرمایه پس

از آن

-چالش 3-1های مالي

- برنامه 1ريزي براي

مديريت قبل از

خصوصي سازي

اصالح ساختار تشکیالتی با نگرش بخش خصوصی

واگذاری فعالیت های بازاریابی ، ارزیابیطرح ها و ارزیابی

ریسک به بخش خصوصی

)برون سپاری(

ادغام شعب غیر سود ده

فروش دارایی های غیر مولد

تغییر نگرش در جذب و نگهداری مشتریان و پیروی از الگوهای

رایج در

بازار های جهانی

جذب مشارکت شرکت های معتبر خارجی به منظور گسترش

خدمات بانکی نوین در کشور

کاهش هزینه های غیر ضروری و واگذاری بخشی از خدمات

اداری به شرکت هاي خصوصي

بررسي مشكالت مربوط به كاركنان در راستاي ايجاد امنيت

شغلي

- چالش های 4-1نیروی انسانی،

ساختار و تشکیالت

ب( برنامه هاي جامع خصوصي سازي

- برنامه 2ريزي براي مديريت در

حين خصوصي

سازي

- آماده سازي بستر فرهنگي 1-2

و

اجتماعي مناسب

- برنامه ريزي در راستاي 2-2

تحقق سرعت الزم براي

واگذاري سهام بانک ها به

منظور اجتناب از طوالني شدن

فرآيند واگذاري

- برنامه 2ريزي براي مديريت در

حين خصوصي

سازي

موفق ترين برنامه هاي خصوصي سازي بر آموزش

همگاني و انتشار آگهي فروش تاكيد داشته اند؛ لذا

تالش ويژه براي اطالع رساني به مردم و پرسنل

موجب تشويق آن ها به شركت در برنامه خصوصي

سازي خواهد شد كه در اين راستا نقش مهم و خطير

رسانه ها مورد تاييد و تاكيد قرار دارد .

- آماده سازي 1-2

بستر فرهنگي و

اجتماعي مناسب

- برنامه ريزي 2براي مديريت

در حين خصوصي

سازي

سرعت واگذاري در تعيين پيامد هاي خصوصي سازي بسيار

مهم است.

سرعت اتخاذ تصميمات براي خصوصي سازي منعكس كننده

عزم و پايبندي دولت به

فرآيند خصوصي سازي نيز مي باشد.

طوالني شدن واگذاري ها ، باعث كم رنگ شدن اهداف و به

تعويق افتادن

نتايج و افت عملكرد و كارايي خواهد شد.

طوالني شدن واگذاري ها، هزينه هاي روانشناختي ) تضعيف

روحيه كارمندان و مديران (

را باال خواهد برد .

- برنامه ريزي در راستاي تحقق سرعت الزم 2-2

براي واگذاري سهام بانک ها به منظور اجتناب

از طوالني شدن فرآيند واگذاري

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي

- فروش دارايي ها 1- فروش دارايي ها 1

- عرضه سهام به عموم2- عرضه سهام به عموم2

- صدور و توزيع كوپن3- صدور و توزيع كوپن3

- فروش بانک ها به 4كاركنان

و مديريت شركت ها

- فروش بانک ها به 4كاركنان

و مديريت شركت ها- تقسيم به 5

واحدهاي كوچك تر

- تقسيم به 5واحدهاي كوچك تر

- مشاركت با بخش 6خصوصي

- مشاركت با بخش 6خصوصي

- اجاره به شرط تمليك7- اجاره به شرط تمليك7

- عرضه سهام به گروه هاي 8خاص

- عرضه سهام به گروه هاي 8خاص

فروش بخشي يا كل سهام دولت به اشخاص

حقيقي و حقوقي كه به روش حراج انجام مي

گيرد .

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي- فروش 1

دارايي ها

- فروش 1دارايي ها

در اين روش عرضه سهام در بازار هاي مالي )

بورس اوراق بهادار ( به صورت آزاد و بدون

قيد و شرط به مردم صورت مي پذيرد.

اين روش به دليل هزينه كم و رعايت مكانيزم

بازار مطلوب

بسياري از كشور ها بوده است .

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي- عرضه سهام 2

به عموم

- عرضه سهام 2به عموم

جلوگيري از ايجاد انحصار و عدالت محوري از

مشخصه هاي

اين روش مي باشد.

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي

- صدور و 3توزيع كوپن

- صدور و 3توزيع كوپن

افزايش بهره وري و انگيزه ميان كاركنان و

كاهش

مسائل مالك و كاركنان از مزاياي اين روش

است .

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي- فروش سهام به 4

كاركنان و مديريت شركت ها

- فروش سهام به 4كاركنان و مديريت

شركت ها

اين روش براي واحد های بسيار بزرگ با بيش از

شعبه1000

توصيه مي شود.

در اين روش، واگذاري ها به تفكيك نمايندگي با

بازده مطلوب ،

نمايندگي با بازده متوسط و نمايندگي با بازده

غير مطلوب انجام مي پذيرد.

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي- تقسيم به 5

واحدهاي كوچك تر

- تقسيم به 5واحدهاي كوچك

تر

دولت براي افزايش بهره وري و جلب سرمايه بخش

خصوصي:

50 ابتدا سهام بانک مورد نظر )الزاما� باالتر از

درصد( را به بخش خصوصي

واگذار مي نمايد.

در مرحله بعد، پس از سود آوري بقيه سهام دولتي

واگذار خواهد شد.

مرسوم ترين

روش هاي

- مشاركت با 6 خصوصي سازي

بخش خصوصي

- مشاركت با 6

بخش خصوصي

براي جلب مشاركت كارآفرينان دولت با شرايط

خاص ) افزايش سودآوري ( واحد ها را براي مدتي

به بخش خصوصي اجاره و در صورت

احراز شرط قرار داد آن را واگذار مي نمايد .

مرسوم ترين

روش هاي

خصوصي سازي- اجاره به شرط 7

تمليك

- اجاره به شرط 7تمليك

اين روش در صورت وجود بانک خصوصي كه

داراي توان مديريتي و مالي براي بهينه سازي

ساختار بانک ها است از طريق مزايده واگذار مي

گردد .

مرسوم ترين

روش هاي

- عرضه 8 خصوصي سازيسهام به گروه هاي

خاص

- عرضه 8سهام به گروه هاي

خاص

برنامه هاي جامع خصوصي سازي

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

- تدبير در يكپارچه نمودن اعضاي مجمع 1با توجه به پراكندگي سهام واگذاري و

تنوع سهامداران

- تدبير در يكپارچه نمودن اعضاي مجمع 1با توجه به پراكندگي سهام واگذاري و

تنوع سهامداران

- برنامه ريزي مناسب در خصوص نيروي 7انساني

با توجه به رويكرد اجتماعي

- برنامه ريزي مناسب در خصوص نيروي 7انساني

با توجه به رويكرد اجتماعي

- تصويب قوانين و مقررات خاص3- تصويب قوانين و مقررات خاص3

- نحوه برنامه ريزي در خصوص نحوه 4استفاده از منابع مالي سازمان هاي بين

المللي

- نحوه برنامه ريزي در خصوص نحوه 4استفاده از منابع مالي سازمان هاي بين

المللي

- تدبير در راستاي رفع محدوديت قانوني 5در

سهم سرمايه گذاري هاي خارجي

- تدبير در راستاي رفع محدوديت قانوني 5در

سهم سرمايه گذاري هاي خارجي

- نظارت در عدم استفاده مالكان جديد 6از اموال بانک در فعاليت هاي تجاري

سفته بازي

- نظارت در عدم استفاده مالكان جديد 6از اموال بانک در فعاليت هاي تجاري

سفته بازي

- تدبير براي ذينفعان سهام عدالت در 2صورت

زيان ده شدن شركت هاي واگذار شده

- تدبير براي ذينفعان سهام عدالت در 2صورت

زيان ده شدن شركت هاي واگذار شده

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

نحوه واگذاري سهم بانک در صورتي كه منجر به پراكندگي

سهام و

تنوع گردد، فرآيند انتخاب اعضاي مجمع و تصميم گيري در

اداره امور بانک

با مشكل مواجه خواهد شد.

- تدبير در يكپارچه نمودن اعضاي 1-3مجمع با توجه به پراكندگي سهام

واگذاري و تنوع سهامداران

- تدبير در يكپارچه نمودن اعضاي 1-3مجمع با توجه به پراكندگي سهام

واگذاري و تنوع سهامداران

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

با وجود دغدغه هاي مقام معظم رهبري در صورت

اجراي واگذاري سهام عدالت اگر شركت هاي واگذار

شده سود ده نباشند، بايد براي قانع كردن

اين سهامداران سرفصلي تحت عنوان » كمك به زيان

« در بودجه كشور

در نظر گرفت، تا بين سهامداران سهام عدالت توزيع

شود .

- تدبير براي ذينفعان سهام 2-3عدالت در صورت زيان ده شدن

شركت هاي واگذار شده

- تدبير براي ذينفعان سهام 2-3عدالت در صورت زيان ده شدن

شركت هاي واگذار شده

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

خصوصي سازي بانک های دولتي ممكن است باعث انحصار و

تمركز ثروت و سرمايه در دست عده به خصوصي گردد و در

نهايت منجر به بوجود آوردن يك اقتصاد مافيايي در كشور شود؛

لذا براي مبارزه با چنين حالتي احتياج به وضع قوانين به

خصوصي است.

- تصويب قوانين و 3-3مقررات خاص

- تصويب قوانين و 3-3مقررات خاص

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

محل ديگر براي تامين مالي به منظور خصوصي

سازي در خارج از كشور است.

،سازمان هايي مثل صندوق بين المللي پول

سازمان توسعه صنعتي

سازمان ملل، سازمان توسعه آسيا مي تواند به

كشورهاي نيازمند سرمايه

طبق ضوابط كمك مالي نمايد.

- نحوه برنامه ريزي در خصوص 4-3نحوه استفاده از منابع مالي

سازمان هاي بين المللي

- نحوه برنامه ريزي در خصوص 4-3نحوه استفاده از منابع مالي

سازمان هاي بين المللي

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

پس از فرآيند خصوصي سازي ممكن است مالكان

جديد مشغول

فعاليت هاي تجاري سفته بازي و واسطه گري

شوند و از دارايي ها از قبيل زمين ها در پروژه

هايي مانند ساخت مجتمع هاي مسكوني و تجاري

استفاده كنند .

- نظارت در عدم استفاده مالكان 5-3

جديد از اموال

بانک ها در فعاليت هاي تجاري سفته

بازي

- نظارت در عدم استفاده مالكان 5-3

جديد از اموال

بانک ها در فعاليت هاي تجاري سفته

بازي

- برنامه 3ريزي براي

مديريت بعد از خصوصي

سازي

خصوصي سازي براي كاركنان ناكارا در كوتاه مدت پيامد هاي

منفي را خواهد داشت

)نه براي همه كاركنان(؛ اما در بلند مدت با افزايش كارايي

خصوصي سازي مي تواند

به افزايش فرصت هاي شغلي كمك كند.

- برنامه ريزي مناسب در 6-3خصوص

نيروي انساني با توجه به رويكرد اجتماعي

- برنامه ريزي مناسب در 6-3خصوص

نيروي انساني با توجه به رويكرد اجتماعي

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از

در تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

روش هاي

خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سال

نام كشور

نحوه مالكيت و ساختار بنگاه ها ،

عدم انتخاب واحدهاي بزرگ و

غير جذاب در مراحل اوليه فراهم نمودن

نقدينگي كافي ، حمايت و نظارت

دولت بعد از واگذاري ، عدم شتاب در اجراي خصوصي سازي

آزاد سازي و مقررات زدايي ،

ايجاد موانع بودجه اي اصالح قوانين ماليات و كار ، در

نظر گرفتن تسهيالت مالي، تشكيل شوراي

خصوصي سازي ، برگردانيدن

واحدهاي مصادره اي

عرضه عمومي

سهام فروش سهام

به كاركنان ، فروش

مستقيم و فروش

به

صندوق هاي

بازنشستگي

افزايش كارايي ،

كاهش بار مالي

دولت ، محدود

نمودن دامنه فعاليت

هاي اقتصادي،

گسترش مالكيت ،

ايجاد درآمد براي

دولت

كسري بودجه ،

بدهي هاي سنگين

خارجي ، بحران تراز

پرداخت ها بدتر

شدن رابطه مبادله ،

مهار تورم

1974

شيلي

كنترل و نظارت بر رفتار شركت ها از طريق سهام طاليي ، منظم و پيوسته

بودن روند واگذاري تدريجي بودن روند

خصوصي سازي

گستردگي برنامه واگذاريها، تعيين

استاندارد براي ارائه كاالها ، خدمات

شركت هاي واگذار شده ، تعهد براي نگهداري سهام

تجديد ساختار شركت ها

) مالي / مديريتي / حقوقي /

فيزيكي ( ، حذف احداث

غير اقتصادي پيش بيني هاي

الزم براي مشكالت اشتغال ، آزاد سازي

مقررات زدايي و قانونگذاري هاي الزم ، ايجاد تعهد كامل سياسي و

اطالع رساني وسيع و شفاف

عرضه عمومي

سهام

فروش مستقيم ،

واگذاري به مديران

و كاركنان و

فروش دارايي ها

بهبود كارايي ، كاهش

هزينه ها و استقراض بنگاه

هاي دولتي ، كاهش

دخالت دولت در

تصميم گيري موسسات اقتصادي گسترش پايه هاي مالكيت تشويق

كاركنان به منظور شركت در مالكيت واحدها و كاهش

قدرت

اتحاديه هاي كارگري

كسري بودجه ، نرخ

باالي بيكاري و

ناآرامي كارگري و

عدم توان در تراز

پرداخت ها ، فقدان

كارايي در

فعاليت هاي

اقتصادي دولت

1979

انگلستان

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايينكات مورد توجه براي استفاده از

در تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

روش هاي

خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سالنام كشور

فقدان حمايت و

نظارت

بعد از واگذاري،

ضعف بازار بورس و

سرمايه

برگرداندن واحد

هاي

مصادره اي و

تصويب قانوني كه

مانع از مصادره

مجدد اين واحدها

مي شد ، كاهش

قدرت اتحاديه هاي

كارگري ، تشكيل

كميسيون مستقل

خصوصي سازي

فروش مستقيم ،

فروش دارايي ها ،

قرار داد مديريت و

اجاره

بهبود در وضع مالي

دولت ، كاهش حجم

تصدي دولت ،

استفاده از منابع

مالي خارجي ،

افزايش كارايي

شركت هاي دولتي

وضعيت بد مالي

دولت

به خاطر قيمت

گذاري هاي پايين و

پرداخت يارانه ،

وصول ماليات

ناكافي به خاطر

ضعف در نظام

مالياتي ، كسري

مالي دولت و

عدم كارايي

اقتصادي

شركت هاي دولتي

1983

پاكستان

پيوستگي و گستردگي روند

خصوصي سازي ، توجه به پيامد هاي توزيع استفاده از

سرمايه هاي خارجي ادامه

كنترل دولتي در برخي شركت هاي سود ده كه صرفا� به خاطر سياست خصوصي واگذار شدند و عليرغم

كسب درآمد موجب افزايش

كارايي نگرديد به كار گيري مكانيزم

نظارتي كارا

ايجاد كميته

خصوصي سازي

اعالم ليست

شركت هاي قابل

واگذاري توجه به

مشكل اشتغال

ايجاد ثبات

سياسي و جود

مناسب سرمايه

گذاري

فروش سهام ،

پيمانكاري ،

اجاره ،

سرمايه گذاري

مشترك داخلي و

خارجي

افزايش كارايي ،

كاهش بار مالي

دولت ، توجه به

نقش كارآفريني

بخش خصوصي

داخلي و خارجي ،

محدود نمودن

اندازه دولت

فقدان كارايي

فعاليت هاي

اقتصادي دولت ،

بحران مالي

دولت ، مشكالت

شديد مالي مربوط

به بنگاه هاي

خارج از بودجه

1985

مالزي

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از

در تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

روش هاي

خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سالنام كشور

مشخص بودن تعداد

و وضعيت شركت

هاي

قابل واگذاري براي

تخصيص درآمد هاي

به دست آمده به

بدهي هاي شركت

ها و سرمايه گذاري

در آن ها در نظر

گرفتن سهام

جايزه وفاداري

تنظيم قانون خصوصي سازي كه مسائل مربوط به

خصوصي سازي را دقيقا� مشخص مي

كرد ،

ارزشيابي تمامي دارايي هاي دولت، ايجاد محدوديت هاي

بودجه اي ،

پيگيري آزاد سازي

مقررات زدايي و مسائل مربوط به

اشتغال

عرضه عمومي

سهام ،

فروش مستقيم و

واگذاري به مديران

و كاركنان

افزايش كارايي ،

گسترش مالكيت،

بهبود در وضعيت

مالي دولت ،

گسترش بازار

سرمايه و افزايش

رقابت

عدم كارايي در

شركت هاي دولتي،

ضعف مالي دولت به

خاطر زيان هاي

شركت هاي دولتي ،

وضعيت مالي بد

شركت هاي دولتي

1986

فرانسه

ايجاد شعب متعدد زير نظر سازمان خصوصي سازي ،

اولويت با خريداراني كه ضمن

ادامه عمليات شركت سطح

اشتغال و مقدار سرمايه گذاري بيشتري را تعهد

نمايند ، هدف قرار دادن قشر متوسط

اجتماعي در واگذاري ها ،

برگرداندن اموال و شركت هاي

مصادره اي ، بكارگيري درآمد هاي حاصل شده

جهت تجديد ساختار و

سرمايه گذاري در واحد ها

تشكيل بزرگترين

سازمان مستقل

خصوصي سازي ،

ارزيابي تعداد

دارايي

شركت هاي قابل

واگذاري

به كارگيري مديران

كاركشته آلمان

غربي ، تجديد

ساختار و ايجاد

تسهيالت اجتماعي

عرضه عمومي

سهام واگذاري به

مديران و كاركنان ،

بازگردانيدن به

صاحبان قبلي ،

ادغام و تعطيل

مالي و

غير مالي براي

اقشار متوسط

افزايش سرمايه

گذاري مولد ، حفظ

اشتغال رقابت و

محدود نمودن دامنه

فعاليت هاي

اقتصادي دولت،

تغيير ساختار

اقتصادي

تبديل ساختار

اقتصادي

آلمان شرقي از

حالت متمركز به

ساختاري براساس

مكانيزم بازار

1990

آلمان

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از

در تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

روش هاي

خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سالنام كشور

تجديد ساختار بايد

در مسيري انجام

شود كه بخش مالي

را تقويت كند

تجديد ساختار بايد

به شكلي انجام شود

كه اطمينان در بانک

همچنان

حفظ شود

بسترسازي مناسب

جهت خصوصي

سازي

رفع محدوديت هاي

سرمايه گذاري

خارجي نظارت بعد

از واگذاري

انجام خصوصي سازي در صنايع

خطوط هواپيمايي ، فرودگاهي ، حمل و نقل و.. مجاز شدن

درصد مالكيت 100خارجي در

عمده فروشي

تجديد ساختار شركت ها

تاسيس آژانس

تجديد ساختار

آزاد سازي مالي و

مقررات زدايي

خصوصي سازي از

پائين / واگذاري از

طريق

فروش سهام

افزايش كارايي و

بهبود عملكرد ،

افزايش

سرمايه گذاري

خارجي

عدم وجود

سيستم هاي

حسابداري

شفاف و مدون،

عدم كارايي

شركت هاي دولتي،

وابستگي شديد به

درآمدهاي نفتي

1990

اندونزي

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از در

تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سالنام كشو

ر

- وزارت امور اقتصادي 1

و دارايي در مقاطع

مختلف

بانک ها از

گزارش هاي مالي براي

اعمال نظارت و تنظيم

قانون مقررات براي

بانک هماهنگي فعاليت

ها

دريافت مي كند

- تعيين نرخ بيمه 2

توسط

سازمان هاي جداگانه

- داشتن برنامه ريزي و 1زمان بندي خاص براي

حركت به سوي آزادسازي

كامل و اصالحات گام به گام

- پيش بيني مشكالت 2اجتماعي آينده

- عمليات و سياست 3هاي

مقررات زدايي و آزادسازي هاي صحيح و

بانکبه موقع در قانون4- تصويب 4

الف- قانون بيمه گري ب- قانون نحوه فعاليت

خارجيبانک های ج- قانون كنترل و نظارت بر موسسات

مالی

- ايجاد زمينه الزم1

براي رشد اقتصادي

- ايجاد بستر الزم براي2

توزيع درآمد

- توسعه اقتصادي و 3

اجتماعي

- بازسازي اقتصاد پس از1

جنگ جهاني دوم

- انقالب و دگرگوني در 2

ساختار اقتصادي و

سياسي كشور

- اصالحات در زمينه 3

سيستم هاي آموزشي،

اداري، قضايي و اراضي.

ژاپن1949

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از در

تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سال

نام كشور

- تاسيس سازمان 1

تنظيم

امور بيمه اي كه

مسئول بررسي

در تجديد نظر در

قوانين

استبانکی

- تقويت قانون نظارت 2

بر

بانک ها

- صدور مجوز فعاليت 3

به

شركت ها با سرمايه

مشترك

هندي – خارجي

- تشكيل ستادي براي 1وضع مقرات بيمه تحت

IRAعنوان به بانک ها- واگذاري 2

بخش خصوصي

- تقويت قانون نظارت 4بر امور بانکی

- افزايش رقابت بين5 بانک ها

- صدور مجوز فعاليت 6به

شركت ها با سرمايه مشترك

خارجي– هندي - صدور مجوز فعاليت 7

به كارگزاران

- تشويق و حمايت از 1

صنايع كوچك

- ايجاد اشتغال و به تبع 2

آن افزايش سطح درآمد

زندگي مردم

ناهماهنگي در روند

مالكيت صنايع

در هند

1991

هندوستان

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از در

تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سال

نام كشور

- اصالح نحوه فعاليت 1

بيمه هاي اتكايي

- نظارت گسترده بر 2

سرمايه

و نرخ بهره

- تدوين قوانين و 3

مقررات براي كنترل و

نظارت اداره

شركت هاي بيمه

- اصالحات در بخش 4

انرژي و ساختار اقتصاد

كالن

- حمايت و پشتيباني 1

دولت و ايجاد زمينه

براي رشد سريع

اقتصادي

- تدوين قوانين و 2

مقررات براي كنترل و

نظارت اداره

شركت هاي بيمه

- كنترل نرخ هاي هاي 3

حق بيمه و تاسيس

شركت هاي بيمه ديگر،

خواه داخلي و خواه

خارجي

- اصالح نحوه فعاليت4

بيمه هاي اتكايي كشور

-نظارت گسترده بر 5

سرمايه

نرخ بهره و

- اصالح ساختار اقتصاد 6

كالن

- اصالحات در بخش 7

انرژي

- انطباق با مقاصد 1

سازمان

(WTO تجارت جهاني )

- استقرار سيستم بازار 2

و ايجاد كارآفريني و

نوآوري

- تقويت انگيزه ها بر 3

اساس

ي معيار كارآي

- اختصاص نيروي كار 4

ماهر

به توليد

- اعطاي خود گرداني 5

بيشتر

به بيمه ها براي اداره

امور

- سرمايه گذاري در 1

اقتصاد و استفاده موثر

از

محرك هاي سرمايه

گذاري

- لزوم ايجاد فضاي2

رقابتي اقتصادي

- لزوم تعديل ساختار3

1982

كره جنوبي

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از در

تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سال

نام كشور

توجه دولت اندونزي به

سرمايه گذاري خارجي

و

خصوصي داخلي و اجازه

تاسيس

بانک هایو فعاليت

خارجي

و خصوصي داخلي و

تشديد رقابت در

بازارهاي داخلي

- اطمينان بيشتري به1

گذاران داده شود سرمایه

كه

تحت حمايت قانون

هستند

پيشرفت و حركت به سوي اقتصاد باز

1988

اندونزي

جداول مقايسه اي فرآيند خصوصي سازي در كشور هاي مورد مطالعه

از نقطه نظر اهداف ، روش ها و اقدامات اجرايي

نكات مورد توجه براي استفاده از در

تجربه ايران

اقدامات برجسته

قبل از خصوصي سازي

اهداف

خصوصي سازي

مهم ترين عوامل گرايش به سوي خصوصي سازي

سال

نام كشور

- تقويت نظارت مالي 1

بانک هادولت بر

برای- اصالح قانون1

فعاليت به بخش

خصوص

- تقويت نظارت مالي 2

بانک هادولت بر

- آزادسازي سيستم 3

هاي اقتصادي

- جلوگيري از گسترش 1

مشاركت تصميم دولت در

اداره صنايع

- ايجاد و افزايش جاذبه 2

هايي براي مشاركت بخش

خصوصي

در صنعتي كردن كشور

- لزوم كاهش مخارج 1

عمومي

- لزوم محدود كردن 2

واردات

و تشويق توليد

- ايجاد زمينه براي 3

توسعه

و پيشرفت اقتصادي

كشور

1975

بنگالدش

تجارب خصوصي سازي در داخل و خارج کشور

با نگاه ويژه به بانکها

مشکالت احتمالي خصوصي شدن بانک ها

پراکندگي سهم واگذاري وتنوع سهامداران•

ساير سهامداران از دانش وتخصص وتجربه کم بر خوردارند•

برط�رف ک�ردن عملکردض�عيف بانکه�اي دول�تي کن�وني هيچ تض�ميني ب�راي

در صورت خصوصي شدن بانکها نمي باشد.

سازي:اروپاوکشورهاي امريکاي التين بيشترين ميزان خصوصي•

سازي : خاورميانه کمترين ميزان خصوصي

هاي اند و بانک ها خصوصي شده در کشورهاي اروپاي شرقي اکثر بانک•

هاي تعاوني نيز بسيار انداز کوچک به دولت تعلق دارند و تعداد بانک پس

باشد. زياد مي

بررسي تجربيات بانکها در ساير کشورها

درص�د در کش�ورهاي 58ه�اي خصوص�ي از ه�اي دول�تي ب�ه بانک نس�بت بانک•

1970 درص�د در کش�ورهاي توس�عه يافت�ه در س�ال 35در ح�ال توس�عه و

کاهش يافته است.1995 درصد در سال 14 درصد و 38به ترتيب به

شناسايي مباحث کليدي در امر خصوصي سازي بانکها

بررسي بدهي هاي دولت به بانکها •

شفاف سازي صورت هاي مالي بانکها •

روشهاي برخوردبامطالبات معوق بانکها •

تحليل و چگونگي مالکيت دولت در بانکها •

لغو محدوديت خارجي و اثرات بر متغيرهاي اقتصادي•

بررسي و ظرفيت بازار سرمايه و جذب سرمايه عظيم بانکها و •

شرکت هاي تابعه

بررسي روشهاي واگذاري•

تعيين تکليف نيروي انساني•

نهادينه کردن فرهنگ خصوصي •

شفاف سازي صورتهاي مالي بانکها

شفاف سازي صورت هاي مالي منجر به کاهش خطر پذيري در اقتصاد و هزينه توليد

خواهد شد.

در فرآيند خصوصي سازي بايد رعايت اصول شفافيت افشاء و رقابت منصفانه صورت

بپذيرد.

معيارهاي ايجاد شفافيت

انتقال سريع و کامل دارايي ها•

)شواهدي از مکزيک ، بلغارستان وآفريقاي جنوبي نشان مي دهد ،

هنگاميکه قراراست شرکتي واگذار شود ، تاخير در تکميل فرآيند

واگذاري شرکت به افت عملکرد ، اتالف دارايي ها و فروش با نرخ

پائين منجر مي شود(

فراواني و گوناگوني مراحل مختلف فروش عدم•

افزايش رقابت در جريان واگذاري

تجربه کشورها در برخورد با مطالبات معوق

پاکستان: •

طراحي يک طرح تشويقي براي تسويه وام هاي معوق

UBL و HBL پاکسازي زيان هاي انباشته از طريق تزريق دارايي جديد به بانک هاي بزرگ مانند

لهستان:• تجديد سرمايه بانکها

پاکسازي ترازنامه از وامهاي معوق

انگليس، بدهي ، پاکستان ، هند و در کشورهائي مانند فرانسه ، مکزيک

معوق بانکها درزمان واگذاري از طرف دولت و بانک مرکزي جزء بدهي

سوخت شده اعالم و صورتهاي مالي بانکها از وجود بدهيهاي معوق پاکسازي

ده است يشده ومطالبات غيرموثر، از ارزش دارايي هاي بانک خارج گرد

چگونگي مالکيت دولت در بانکها

مالکيت دولتي بانکها اثرات منفي جدي بر اقتصاد کشورهاي در حال توسعه

ميگذارد و ارتباط منفي با عملکرد بانکها و توسعه کلي بخش مالي دارد اما هيچ

شکلي از فروش را نمي توان بعنوان روش " استاندارد" براي محروم کردن

بانکها از مالکيت دولتي معرفي نمود. . کشورهاي مختلف به يک نسبت بانکهاي دولتي خود را خصوصي ننموده اند

بويژه در کشورهاي در حال توسعه درصد بااليي از سهام بانکها در اختيار

دولتها مي باشد.

تجربه ساير کشورها درچگونگي مالکيت دولت در بانکها

نحوه مالکيت دولت در انگليس:

تضعيف کنترل دولت در زمينه کنترل بطور واضح بر خدمات ضروري عمومي

ضرورت دخالت دولت د رمواردي که اشتباهات ساختاري در خصوصي سازي رخ دهد

نحوه مالکيت دولت در مکز�يک:

تجربه خصوصي سازي بانکها در مکزيک به دو دليل موفق نبود:

بانکداران اين کشور بدليل اختيارات گسترده دولت، همواره با الف(

ريسک مصادره اموال خود مواجه بودند.

ب( هدف اصلي دولت مکزيک از خصوي سازي بانکها کسب درآمد براي

جبران کسرهاي مالي خود بود و نه اصالح ساختار مالي کشور

تجربه ساير کشورها درچگونگي مالکيت دولت در بانکها

نحوه مالکيت دولت دربانک تجارت کنيا:

فروش سهم کوچکي از مالکيت خود

کنترل قسمت اعظم آن را براي چند سال ديگر از زمان آغاز اوليهخصوصي سازي

نحوه مالکيت دولت دربانکهاي شيلي:

بانک آن کشور و حمايت از نقدينگي8دخالت دولت در : 1981

شده بانکها خريد داراييهاي سوخت:1984-1982

ه سازي مجدد توسط بانک مرکزييسرما:1985

:هستانل

-1998ساختار مالکيت بانکداري لهستان ( )درصد1993

199319961998سال

80.466.548.3دولتي

1328.747.4خصوصي

ساير موسسات

مالي6.64.64.3

2004پس از خصوصي سازي

تعدادبانکها

سهم ازدارائيها

سهم سپرزا

ده)درصد(

سهم از سهام)درصد(

بانکهاي دولتي

418.620.117.2

بانکهاي صوصخ

ي206668.570.9

بانکهاي خارجي

131010.520.4

بانکهاي تخصص

ي35.40.9-8.5

40100100100کل

(1990پيش از خصوصي سازي)

بانکهاتعداد بانک

سهم از دارايي

د()درص

سهم از سپرده

ها ()درصد

سهم ازسهام)در

(صد

بانک هاي دولتي

7 92.2 93 85.6

بانک هاي خارجي

17 7.8 7 14.4

100 100 100 24کل

پاکستان

پاکستان

2004-1997 شاخص هاي کارائي سيستم بانکي پاکستان طي سالهاي) درصد(

شاخص19971998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

0.50.11.11.2-0.2-0.2-0.1-1.2-بازده دارائي ها

نه ها ينسبت هزبه درآمدها

82.272.775.871.662.459.149.151.6

سرمايه گذاري خارجي

شده را به سرمايه گذاري مستقيم خارجي مي تواند اقتصاد بسته و محدود

يک اقتصاد باز و در حال توسعه مبدل مي سازد

، برنامه خصوصي با استفاده از پتانسيل هاي سرمايه گذاري هاي خارجي

با سهولت بيشتري پيش خواهد رفت. سازي در ايجاد درآمد کافي

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

: مقدونيه

داخلي و سرمايه گذارانباقانون خصوصي سازي برخورد يکسان

خارجي

مولفه تعيين کننده اي در حمايت از روند گذار اقتصاد

افزايش کارايي

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

: آفريقاي جنوبي

تشکيل شوراي سرمايه گذاري بين الملل براي به تصوير کشيدن آفريقاي

جنوبي به عنوان مقصدي جذاب براي سرمايه گذاري خارجي

تقويت روابط تجاري و سرمايه گذاري با بازارهاي کليدي جهان از طريق

اجراي برنامه هاي اصالح تعرفه هاي گمرکي ، تشويق سرمايه گذاري

مکزيک :

لغو محدوديت هاي مربوط به مالکيت خارجي

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

: مکزيک •(درصد) ستم بانکييهاي سيسهم بانکها از دارائ

1991199520002002سال

99955234بانکهاي داخلي

154866بانکهاي خارجي

: مکزيک •(درصد )کيت کارائي در بانکداري مکزيوضع

1991199520002002نسبت

0.70.311.3بازده دارائي

671011ه به دارائيينسبت سرما

:مجارستان •

يكي از ويژگي هاي خصوصي سازي در مجارستان، سهم چشمگير بانك .هاي خارجي در بازار بانكي اين كشور است

% 15 : 1994 در سال •%60 : 1999در سال •

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

: لهستان •

سهم سرمايه گذاران خارجي از کل داراييهاي بانکها:

1990 درصد2: حدود 2000 درصد70: بيش از

خصوصي سازي بانکها و ورود بانکهاي خارجي باعث بهبود کارايي سيستم بانکي لهستان گرديد .

: لهستان •

( ) درصد شاخص هاي کارايي سيستم بانکي لهستان

199319951997199920012003سال

0.481.91.780.870.90.53-بازده دارايي ها

نسبت هزينه ها به درآمدها

797779808175

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

: روماني•

هاي بانكي قوانين جديدي براي فعاليتتصويب

تحريم نظام بانكداري جديد منحصر به بازارهاي دولتي

ها با سرمايه خصوصي و افزايش حضور موسسات توسعه فعاليت بانكمالي خارجي

تجربه ساير کشورها در زمينه حمايت از سرمايه گذاري خارجي

درص�د دارايي 20مجارس�تان ح�دود در بانکه�اي تج�اري 1996 در اواخ�ر س�ال

�درص�د و در 50 در�ص�د، در� ر�وم�اني 43ه�اي ب�انک�ي آ�ن� کش�ور، در� �جمه�و�ري چ�ک �

در ص�د خصوص�ي س�ازي �توس�ط 80بلغارس�تان، کرواس�ي و� لهس�تان ، �بيش از �

سرمايه گذاران خارجي صورت گرفته است.

مشکالت بازار سرمايه

کوچکي بازارهاي سرمايه محدوديتي در تامين مالي خصوصي سازي از منابع

داخلي

ضعف بازارهاي سرمايه ونبود بازارهاي قوي و کارآمد در کشورهاي در حال توسعه

نبود قوانين وضوابط مشخص

بنابراين سرمايه گذاري درحقوق صاحبان سهام دراين بازارها به طورمعمول اندک

است وخصوصي سازي به طورعمده بصورت فروش مستقيم دارايي ها صورت مي

پذيرد.

تجربه ساير کشورها در زمينه بازار سرمايه

فرانسه:• به بانکهاي ملي شده فرانسوي به سطح جهاني تسريع در رساندن

براي بازار سهام جذابيتمنظور

مقدونيه:•

30 عرضه به شاغالن با شرايط ممتاز: درصد

15 صندوق بازنشستگي دولت:انتقال به درصد

55 سرمايه گذاران داخلي و خارجي با شرايط يکسان به فروش : درصد

نحوه برخورد با نيروي انساني

خصوصي سازي، اگر چه در بلند مدت ، به دليل افزايش کارائي مي تواند •

به افزايش فرصتهاي شغلي کمک کند ليکن در کوتاه مدت باعث افزايش

بيکاري خواهد شد که اين امر مشکل بيکاري موجود در سطح جامعه را

افزايش خواهد داد.

تجربه ساير کشورها درچگونگي برخورد با نيروي انساني

(1990)آلمان شرقي

ايجاد اطمينان در کارکنان با گسترش سيستم تأمين اجتماعي•

بنگاههاي دولتي بصورت اقساط بلند مدت به بخش خصوصي واگذاري •

و عدم تغيير کاربريهابه قيمت اوليه مشروط بر اخراج نشدن کارگر

در صورت انجام نوآوري و ورود تعهد بخشودن رقم اوليه فروش •

تکنولوژي هاي جديد صنعتي به بنگاه و سود دهي

تجربه ساير کشورها درچگونگي برخورد با نيروي انساني

اصالح گران تندرو :

آرژانتين و هلند کشورهاي از اين گروه هستند که بيکاري در آنجا حدود

افزايش پيدا کرد.1996 و 1990 در صد بين سالهاي 8و 9

اصالح گران معتدل :

فرانسه و مجارستان از کشورهاي با اصالحات معتدل هستند که ميزان

درصد در طول همان دوره دارد.3 و 5/3بيکاري

نهادينه کردن فرهنگ خصوصي سازي

جلوگيري از خصوصي سازي شتابزده•

انجام اصالحات زمينه ساز در چارچوبي قانوني براي فعاليت هر دو دسته •شرکتهاي دولتي و خصوصي

ايجاد بسترهاي نهادي و قانوني مناسب براي اقتصاد بازار •(به اين معنا که حقوق مالکيت تضمين و قانون کار اصالح شود )

کنترل هاي اضافي حاکم بر اقتصاد و مقررات زداييحذف •

محيط کسب و کار و فضاي سرمايه گذاري براي فعاليت فراهم شدن •بخش خصوصي

شروع گفتمان اجتماعي ميان کارکنان و سهام داران قبل از فرآيند •خصوصي سازي

نتيجه گيري

به دليل کمبود سرمايه مورد قبول نهادهاي بين المللي، روش خصوصي •

سازي سيستم بانکي کشور بايد حداقل از دو مشخصه برخوردار باشد:

ابتدا قادر باشد مشکالت تامين سرمايه را ظرف يک پروسه زماني

)بطور مثال پنج ساله( مرتفع نموده و شرايط مورد نظر موسسات بين

المللي ناظر بر فعاليت بانک ها را مهيا نمايد.

حافظه سرمايه انساني )تجربيات ( موجود در زمينه بانکداري در

مجموعه سيستم بانکي باشد.

نتيجه گيري: اقدامات خصوصي سازي سيستم بانکي

رفع موانع قانوني خصوصي سازي سيستم بانکي

شفاف سازي ترازنامه سيستم بانکي کشور

تدوين استانداردهاي اطالعاتي و نظارتي

فروش دارايي هاي غير ضروري بانکها براي بهبود بخشيدن به وضعيت کفايت

سرمايه سيستم بانکي کشور

مقررات زدايي تدريجي از کنترل هاي مستقيم پولي و جايگزيني ابزارهاي

غيرمستقيم پولي

بررسي کارايي شعب بانکي و ادغام يا انحالل شعب ناکارا

واگذاري بخشي از سهام به مديران و کارکنان و عموم ملت، بطوريکه هيچ

.سهامداري بيش از ده درصد از سهام را در اختيار نداشته باشد

شناسنامه دار شدن کليه بانکهاي دولتي و شعب داخل و خارج آنها و همچنين

شرکتهاي وابسته و پيوسته به آنها به طور دقيق

مشخص شدن نحوه واگذاري سهام

تعيين راهکارهاي شيوه واگذاري

جدا کردن نهادهاي کارگزاري از بانکها و تفکيک بازار پول از بازار سرمايه

ورود بانکهاي خارجي پس از خصوصي سازي