8
ﻧﻬﻤﯿﻦ ﮐﻨﮕﺮه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠ ﻠﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان، داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن19 - 21 اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه1391 ١ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي ﻣﺨﺎزن ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺤﻤﻮدرﺿﺎ ﻣﯿﻮه ﭼﯽ1 ، ﺣﺴﯿﻦ ﻣﯿﺴﻤﯽ2 ، ﻋﻠﯽ ﮐﺮﯾﻤﯽ3 1 - ﻣﻌﺎون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب و ﻓﺎﺿﻼب ﮐﺸﻮر2 - ﻣﺪﯾ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آب و ﻓﺎﺿﻼب روﺳﺘﺎﯾﯽ اﺻﻔﻬﺎن3 - داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﺳﺎزه، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ ﺗﻬﺮان ﺟﻨﻮب[email protected] ﺧﻼﺻﻪ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي دﻓﺎع در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﯾﺪات ،ﻫﻤﻮاره ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﮐﺜﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻗﺮار داﺷﺘ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺗﻮان ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺻﻮرت وﯾﮋه اي ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﮐﺸﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺆﯾﺲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﯽ ﻃﺮﻓﯽ در دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﺒﻮدن ﺑﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي دارد. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ، در ﻣﻮرد ﻣﮑﺎﻧﯿﺎﺑﯽ، اﺳﺘﺘﺎر، ﻓﺮﯾﺐ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ، ﺳﻌﯽ ﺷ ﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﻗﻠﯿﻤﯽ، اﺻﻮل اوﻟﯿﻪ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ را در ﻃﺮاﺣﯽ،ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻣﺨﺎزن اراﺋﻪ ﮔﺮدد. آﻧﭽﻪ در ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﺎزن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﺎزه اي آن ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺎل درون ﻣﺨﺎزن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﻟﻔﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﮐﻪ از اﻧﻔﺠﺎر ﯾﺎ زﻟﺰﻟﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي: ﻣﺨﺎزن، اﺳﺘﺘﺎر، ﻣﮑﺎﻧﯿﺎﺑﯽ، ﻓﺮﯾﺐ، ﺗﻔﺮﻗﻪ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ1 . ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋ ﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي دﻓﺎع در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻬﺪﯾﺪات ،ﻫﻤﻮاره ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﮐﺜﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺗﻮان ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺻﻮرت وﯾﮋه اي ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﮐﺸﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺆﯾ ﺲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﯽ ﻃﺮﻓﯽ در دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﺒﻮدن ﺑﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺟﻨﮓ، ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮاﯾﯽ- ﻣﻮﺷﮑﯽ وﺳﯿﻊ در ﺷﺮوع و ﻃﻮل درﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺣﯿﺎﺗﯽ، ﺣﺴﺎس و ﻣﻬﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ، ﻏﯿﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺣﺘﯽ ﻧﻘﺎط ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، اداري، ﺗﺠﺎري، آﻣﻮزﺷﯽ و ﻣﺮ اﮐﺰ ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﻨﺎد ﻣﻠﯽ و ﻣﯿﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و.. . اﻣﺮي ﻋﺎدي ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ ﮐﺸﻮر و ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻧﻘﺎط ﻣﺬﮐﻮر ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼت ﻫﻮاﯾﯽ- ﻣﻮﺷﮑﯽ ﺑﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﺟﻨﮓ اﻓﺰار و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻫﻮاﯾﯽ ﻋﺎﻣﻞ در ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر در ﮐﻠﯿﻪ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎ ن، ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ اﻫﺪاف دﺷﻤﻦ، ﻣﺨﺰن ﻫﺎي ﺳﻮﺧﺖ و آب اﺳﺖ،ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺟﻨﮓ33 روزه ﻟﺒﻨﺎن دﯾﺪه ﺷﺪ در روزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ دﺷﻤﻦ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﻨﻬﺪم ﮐﺮدن ﻣﺨﺎزن ﺳﻮﺧﺖ و آب در ﺟﻨﻮب ﻟﺒﻨﺎن ﮐﺮد. ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ دﺷﻤﻦ ﻣﺨﺎزن ﺳﻮﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﺑﻮد ﻪ ﺑﺎﻋﺚ ورود ﻣﻮاد ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ داﺧﻞ درﯾﺎ ﺷﺪ، ﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ وﺟﻮد دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺨﺎزن، ﻣﻨﺒﻌﯽ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺮدم ﻫﺴﺖ، ﻟﺬا ﭘﺪاﻓﻨﺪﻏﯿﺮﻋﺎﻣﻞ و ﻧﮕﺮش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻣﺨﺎزن از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. در اداﻣﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ روش ﻫﺎي ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﺎزن از ﻧﻈﺮ ﻣﮑﺎﻧﯿﺎﺑﯽ، اﺳﺘﺘﺎر،ﻓﺮﯾﺐ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.

1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

  • Upload
    behzad

  • View
    240

  • Download
    8

Embed Size (px)

DESCRIPTION

1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

Citation preview

Page 1: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

١

پدافند غیر عامل با رویکرد مخازناجراي طراحی و

3علی کریمی،2حسین میسمی،1چیمیوهمحمودرضاکشورفاضالبوآبمهندسیشرکتتوسعهوریزيبرنامهمعاون-1

تحقیقات آب و فاضالب روستایی اصفهان رمدی-2 جنوبتهراناسالمیآزاددانشگاهسازه،ارشدکارشناسیدانشجوي-3

[email protected]

خالصهه پدافند غیر عامل به عنوان یکی از مؤثرترین و پایدارترین روشهاي دفاع در مقابل تهدیدات ،همواره مد نظر اکثر کشورهاي جهان قرار داشت

اند و اي توجه داشته توان نظامی باال به این موضوع به صورت ویژه است و حتی کشورهایی مانند آمریکا و شوروي سابق با وجود برخورداري ازدر این مقاله با .کشوري مانند سؤیس با وجود بی طرفی در دو جنگ جهانی و مواجه نبودن با تهدید به این موضوع توجه بسیار زیادي دارد

اصول اولیه پدافند غیر عامل را ،ده مناسب با خصوصیات اقلیمیدر مورد مکانیابی، استتار، فریب و پراکندگی، سعی ش ،بررسی تجربه هاي قبلی.گردددر طراحی،ساخت و بهره برداري مخازن ارائه

آنچه در پدافند غیرعامل مخازن عالوه بر ساختارهاي سازه اي آن مهم می باشد رفتار سیال درون مخازن می باشد که در بررسی هاي تکمیلی وتوسط مولفین این مقاله براي بارهاي دینامیکی که از انفجار یا زلزله تولید می گردند مورد بررسی قرار گرفته مطالعات میدانی صورت گرفته

.است که البته در این مقاله به دلیل محدودیت تشریح نگردیده است

مخازن، استتار، مکانیابی، فریب، تفرقه و پراکندگی: کلمات کلیدي

مقدمه .1نوان یکی از مؤثرترین و پایدارترین روشهاي دفاع در مقابل تهدیدات ،همواره مد نظر اکثر کشورهاي جهان قرار داشته دافند غیر عامل به عپ

اي توجه است و حتی کشورهایی مانند آمریکا و شوروي سابق با وجود برخورداري از توان نظامی بسیار باال به این موضوع به صورت ویژهبا توجه .س با وجود بی طرفی در دو جنگ جهانی و مواجه نبودن با تهدید به این موضوع توجه بسیار زیادي دارداند و کشوري مانند سؤی داشته

حتی نقاط طول درگیري به تاسیسات حیاتی، حساس و مهم نظامی، غیر نظامی و موشکی وسیع در شروع و -حمله هوایی به تغییر ماهیت جنگ،با توجه به وسعت کشور امري عادي تلقی شده و...میراث فرهنگی و اکز حفظ و نگهداري اسناد ملی ومر مسکونی، اداري، تجاري، آموزشی و

به عبارتی تامین پدافند هوایی موشکی با اختصاص جنگ افزار و -و گستردگی نقاط مذکور حفاظت کلیه این مناطق در مقابل حمالت هواییاز جمله اهداف دشمن، مخزن هاي سوخت و آب .ن، به سهولت میسر نمی باشدعامل در سراسر کشور در کلیه ارتفاعات بطور همزما

. روزه لبنان دیده شد در روزهاي اولیه دشمن اقدام به منهدم کردن مخازن سوخت و آب در جنوب لبنان کرد 33است،همانطور که در جنگه هنوز هم این مشکل زیست محیطی وجود ک ،دریا شد داخل مواد نفتی بهه باعث ورود کمهمترین حمله دشمن مخازن سوخت نیروگاه بود

لذا پدافندغیرعامل و نگرش مدیریت بحرانی در ساخت و بهره با توجه به اینکه مخازن، منبعی براي ذخیره نیازهاي اساسی مردم هست، . داردعامل مخازن از نظر مکانیابی، استتار،فریب و در ادامه مقاله به بررسی روش هاي پدافند غیر. برداري مخازن از اهمیت باالئی برخوردار است

.پراکندگی پرداخته می شود

Page 2: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٢

در معرض تهدیدات دشمن و ناپایدار در برابر بارهاي دینامیکیمخزن . 1شکل

مکانیابی. 2

تجهیزات را به بهترین وجه مکانیابی، انتخاب بهترین و مطلوب ترین نقط و محل استقرار است به طوري که پنهان و مخفی نمودن وسایل وبنابراین، اگر مکانیابی به خوبی انجام شود، به کارگیري و استفاده از وسایل و ابزار مصنوعی جهت استتار و اختفا ضرورتی .امکان پذیر سازد

)1(.پیدا نمی کند و یا این ضرورت به حداقل ممکن تقلیل خواهد یافتو مطلوب می تواند مقدار بسیار زیادي از معضالت و مشکالت استتار و اختفا را حل و تجربه نشان داده است که مکانیابی صحیح

.فصل نموده ضمن آنکه تهدیدات و آسیب پذیري هاي احتمالی را نیز کاهش و تقلیل می دهد

نظر است که مکانیابی صحیح نگاهی اجمالی به آشیانه یابی پرندگان و حیوانات و مکانیابی صحیح اولیه مخازن سوخت نیروگاه ها مؤید این :فواید مشروحه ذیل را در بر دارد

.پذیري را تا حد قابل توجهی تقلیل میدهد آسیب -

.وضعیت پدافندي مناسبی ایجاد مینماید -

.دشمن را در حمله با مشکل و محدودیت مواجه نموده و ابتکار عمل را از وي سلب می کند -

.دهد نیاز به تسلیحات پدافندي را تقلیل می -

.صرفه جویی قابل توجهی را در حفظ سرمایه هاي ملی به دنبال دارد -

توضیح این که اثرات تخریبی حمالت و بمبارانهاي هوایی دشمن در جنگ تحمیلی به مخازن نتایج متفاوتی داشته است که یکی از ر مکانیابی مخازن که با سرمایه هاي قابل توجهی د.عوامل عمده آن وضعیت و موقعیت مکانی مناسب و یا غیرمناسب این مراکز بوده است

توجه و عنایت ویژه اي مبذول شود و صرفاً پس از حصول اطمینان از ) مکانیابی(احداث خواهند شد به اساسی ترین اصول دفاع غیرعامل شکل عوارض و محیطو ندگیپراکو سه رکن عمده و تعیین کننده مأموریت .موضوع یاد شده، اقدامات بعدي ساخت و ساز صورت پذیرد

)1. (در مکانیابی می باشدچه بسا محل و موقعیت، براي استقرار یک .مأموریت، مهم ترین و برترین نقش را در مقایسه با عوامل دیگر مکانیابی دارا می باشد :مأموریت

.نباشدامکان انجام فعالیت مورد نظر در آن محل مخزن از نظر داشتن استتار، اختفا و پوشش بهترین حالت و شرایط ممکن را داشته باشد ولی)2(

بنابراین اگر وسعت محل انتخاب .الزم رعایت این عامل، اندازه، وسعت و مساحت مورد نیاز یک موضع یا محل استقرار می باشد :پراکندگیفعالیت ها نخواهد بود، ر و انجام عملیات و اجرايشده به اندازه اي باشد که امکان پراکندگی را فراهم نسازد، محل و موضع خوبی براي استقرا

)2( .زیرا محل انتخاب شده به علت متراکم شدن مخازن به یک هدف آسیب پذیر مبدل خواهد شد

Page 3: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٣

هر عارضه و محیطی شکل و ساختار خاصی دارد که آن را با سایر محیط ها متمایز می سازد و هر گونه تغییر شکل :شکل عوارض و محیط، نشان دهنده نوعی فعالیت و حضور نیروي انسانی در آنجا می باشد و هر گونه ساخت و ساز و احداث جدید که فاقد هماهنگی و در محیط

.همرنگی با محیط اطراف باشد سریعاً موجب شناسایی و آشکار شدن فعالیت و باال رفتن حساسیت دشمن به آن محل می گرددجه دشمن می گردد در موضع یابی جهت سلب دقت آتش زمینی و هوایی دشمن می بایست حتی االمکان نقاط نشانی موجب جلب تو

.از استقرار در مجاورت نقاط یاد شده احتراز نمود

و نا صحیح در معرض گیاهی پوشش پناه در صحیح مکانیابی از اي نمونه . 2شکل

استتار و اختفاء. 3

اختفاء، باعث حفاظت نیروهاي خودي .تتار، همرنگ و هم شکل کردن تاسیسات، تجهیزات و نیرو ها با محیط اطراف می باشدمفهوم کلی اس.در برابر دید دشمن شده و استتار امکان کشف و شناسایی نیروها، تاسیسات و تحرکات را کاهش می دهد

انواع استتار .1 -3

مواد مصنوعیو بیعی مواد ط :دو نوع مواد استتار وجود دارد:استتارانواع مواد طبیعی -

مانند درختها، گیاهان باال رونده وغیره :نباتات زندهمانند برگ و شاخه هاي بریده درخت ها :گیاهان بریده شده

.خاك به صورت اندود گل اندود و یا به شکل تل خاك در حفاظت و استتار مخازن به کار می رود :خاك:صنوعی استتارانواع مواد م-

.رنگ آمیزي ساختمان ها معموال توسط افراد متخصص در امور استتار انجام می شود.نا منظم مخازن بکار می روند نقاشی رنگ ها براي:گرن.به هنگام استفاده از رنگ ها براي استتار هدف هاي ویژه دقت در انتخاب رنگ و نوع هدف بسیار ضروري است

رنگ هاي روغنیي روغنی محلول در آب یا پالستیکرنگ ها

رنگ هاي قیري رنگ هاي سیلیکات

رنگ هاي سیمانی):با نگرش به رنگ محیط(الگوي استتار-

با استفاده مناسب از جدول استتار استاندارد، می توان یک ترکیب رنگی .، با توجه به موقعیت جغرافیایی متغیر است)روش استتار(الگوي استتاردر صورت عدم .با دقت بیشتر در طراحی رنگ مکان ها، می توان یک سیستم ایده آل تري، دست پیدا کرد.اي هر ناحیه ایجاد کردایده آل بر

.تناسب رنگ ها در وسیله نقلیه، تشخیص آنها به راحتی امکان پذیر خواهد بود

Page 4: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٤

:تور هاي استتار-ودي خود و به گونه اي موثر از مخازن حفاظت نمی کنند ولی تور هاي با شبکه تور ها مناسب ترین وسیله استتاري اند، با آنکه آنها به خ

تور هاي سیمی نیز به عنوان وسایل استتار تاسیسات با ارزش اند و .کوچک در این مورد مفید بوده و در مواقع الزم مورد استفاده واقع می شوند.اي مخازن به وجود می آورندبه دلیل حجیم بودن و عدم نقل و انتقال آنها پوشش مناسبی بر

تورهاي پوششی در مقابل دید هوایی و زمینی .یا روي مخزن را می پوشانند دتورها را بر باالي یک مخزن آویزان میکنن:تورهاي پوششی.موثرند

رد باید مدنظر قرار گیرد بزرگتر استفاده از این نوع تورها تنها به منظور استتار از دید هوایی است مسئله اي که در این مو:تورهاي سقف مسطح )3( .بودن سطح باالي تور از سطح مخزن مورد نظر است

فریب. 4

.اقداماتی که باعث اشتباه یا اغفال دشمن و انحراف توجه او از توانمندیهاي کمی و کیفی و برنامه هاي کشور می گردد

الیل و اثرات فریبد .1 -4

:به دالیل زیر صورت می گیردفریب و گمراه کردن دشمن

انحراف دقت و توجه دشمن از مخزن اصلی-سوق دادن حمالت دشمن بسوي مخازن کاذب-

اجراي روش هاي فریبنده محلی، نظیر تالش براي منحرف ساختن توجه دشمن از یک هدف واقعی و یا وادار ساختن وي به مصرف کردن )4( .می گیردتوان و مهماتش بر روي یک مخزن کاذب صورت

فریب ماکتهاي استقرار در اساسی مالحظات .2 -4

در این خصوص .یک مخزن بدلی باید طوري ساخته شود که ظاهرش همانند مخازنی گردد که استتار آن به طور کامل صورت نگرفته است:توجه به موارد زیر حائز اهمیت است

منطقی از اهداف حقیقی مستقر شوند و فاصله کافی را نسبت به مخازن حقیقی داشته باید در یک فاصله )ماکت ها(اهداف فریبنده : مکان -ابعاد، اهداف حقیقی، نوع دیده بانی دشمن و این فاصله بستگی به .باشند تا آتش دشمن موجب ایجاد خسارت و تخریب مخازن حقیقی نگردد

.دارد قدرت آتش دشمند تناسب منطقی با نقاط شاخص و نشانی اطراف خود با توجه به فاصله و سمت این نقاط نسبت به موضع توضیح اینکه اهداف فریبنده بای

.حقیقی را نیز داشته باشندحرکت خودروها و جابه .بهترین روش براي ایجاد رد حرکت خودروها، استفاده از خودروهاي حقیقی در یک محل است: عالئم و آثار رد پا -

براي ایجاد در حرکت خودروها نیز درختان نت را در دشمن ایجاد می کند که اهداف فریبنده نیستند، از زنجیر و یا کندجایی آنها این ذهنیایجاد رد حرکت خودروهاي کششی بدون استفاده از خودروهاي حقیقی دشوار بوده و باید از خودروهاي حقیقی براي .می توان استفاده کرد

.این منظور استفاده نمودتأسیسات و مواضع فریب باید به گونه اي استتار گردند که کشف آنها به موجب استتار ضعیف و ناقص آنها صورت گیرد به همین : استتار -

.انجام شود منظور اقدامات زیر باید .برخی از قسمت هاي هدف فریبنده باید در معرض دید باشد - .مسیرهاي حرکت در معرض دید قرار گیرند - .از رنگ و بافت سطحی به صورت نامناسب انجام شوداستفاده -شباهت به نمونه حقیقی - .مخازن فریب می باید با مخازن اصلی و حقیقی شباهت داشته باشد -

Page 5: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٥

.ماکت فریبنده می باید از نظر ابعاد طول و عرض و ارتفاع هم اندازه نمونه حقیقی آن باشد :بودن اندازههم اهداف به نیل راستاي در نامناسب اقدامی مواضع، در مسطح فریبنده هاي ماکت استقرار بوده، بعدي سه باید ندهفریب ماکت :آن بودن بعديسه

.باشد می فریب . باشد حقیقی مخازن استقرار سرعت و زمان با متناسب فریب هاي ماکت استقرار سرعت : استقرارسرعت

در کشور توسط وزارت نیرو و نفت و سرعت باالي نصب و در مدار قرار گرفتن آنهاالبته با توجه به بکارگیري گسترده مخازن پیش ساخته . می توان گزینه سرعت نصب را کم رنگ نمود

مخزن ذخیره پیش ساخته با امکان نصب سریع به عنوان هدف مجازي براي دشمن. 3کلش

صورت این غیر در باشد می لزوم مورد آنها به نگهداري و رکشیمربوط،س مواضع در فریب هاي ماکت استقرار از بعد :نگهداري وسرکشی

.دارد وجود آنها شدن واژگون و جایی جابه جوي،احتمال شرایط علت به خصوص در باشند، داشته را حقیقی نمونه مشابه حرارت انتشار قابلیت باید فریب هاي ماکت :حرارتی قرمز مادون انتشاراتداشتن

.باشد می توجه قابل مربوطه فریب هاي ماکت در رادیویی الکترومغناطیسی، امواج ایجاد قابلیت... و راتیمخاب راداري، تجهیزات مواضع در که ذیل مشروحه متعارف هاي فعالیت انجام مربوطه اماکن و مواضع در فریب هاي ماکت استقرار از پس:متعارف هايفعالیت

.باشد می نیاز مورد گردد می انجام نیز حقیقی .رفت و آمد خودروهاي حقیقی سازمانی به صورت متناوب برنامه ریزي شده در طول ساعات شبانه روز - .نصب بعضی از تجهیزات روشنایی در طول شب و خاموش نمودن آن در روز همانند مواضع حقیقی - )4.( ...)و خاك روي رطوبت و نم ایجاد ایجاد دود،(ایجاد آثار و عالئم حقیقی آنها -

معایب و نواقص در اقدامات فریب .3 -4

باید توجه داشت که این گونه موارد .این معایب عواملی هستند که اکثر اوقات باعث می گردند که فریب دادن دشمن با شکست مواجه گردداملترین روش ها براي در غیر این صورت بهترین و ک .کاربرد عمومی داشته و هرکدام در شرایط بخصوصی ممکن است غیر موثر واقع شوند

:عوامل مؤثري که موجب ناموفق ماندن عملیات فریبنده می شود به شرح زیر بوده. فریب دشمن محسوب می گردند یکنواختی رد پا - مسطح بودن مخازن فریبنده و نداشتن برجستگی و فضاي سه بعدي - وجود نقص در شبیه سازي یک مخازن منحصر به فرد - .ی هاي مرسوم و معمول در مواضع حقیقیعدم تردد و جابه جای - استقرار ناصحیح تاکتیکی - سرعت زیاد و غیرمتعارف در استقرار و برپایی مخازن - فقدان مواضع پدافند هوایی حقیقی -

Page 6: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٦

قصور و اشتباه و کوتاهی در شبیه سازي کلیه اجزاي یک مجموعه مربوط به هم - حقیقیاختالف ابعاد مخازن فریبنده با مخازن واقعی و - تخریب و به هم ریختگی ماکت هاي فریبنده در اثر عوامل جوي، به علت عدم بازبینی و نگهداري مداوم و مستمر آنها -

پراکندگی و تفرقه . 5

رق جدا سازي بخش یا بخش هایی از تجهیزات و وسایل خودي و نیز متف ،تفرقو گسترش و باز نمودن تاسیسات و تجهیزات ،پراکندگی.می باشد کاهش آسیب پذیري آنها در برابر هر گونه حمله هوایی رنمودن نیروي انسانی و انتقال آنها به محل هاي امن تر، به منظو

بنابراین در هنگام حمله، تلفات و خسارات .پراکندگی، یک مجموعه کوچکتري از اهداف را براي حس گر هاي دشمن ایجاد می کند .نموده و شناسایی نیرو هاي خودي را براي دشمن مشکل تر می کند کمتري را ایجاد

و امکان اسیب پذیري تمامی مخازن با بروز آسیب اولیه در یکی از انها و یا در اثر نزدیکی بروز انفجار چیدمان اشتباه مخازن .4شکل )5(به محل استقرار مخازن

یک سایت زمانی مفید و کارآمد خواهد بود که زمینه را به منظور پراکندگی کافی و .دارد پراکندگی به اندازه و وسعت یک سایت نیز بستگی .در جهت باال بردن قابلیت مقاومت و عملیات موثر، فراهم کند

مهمترین عوامل اصلی موثر در تعیین نوع و محدوده اقدامات پراکندگی و تفرقه که در خصوص یک آسیب پذیر قابل اجراء:باشند، عبارتند ازمی

مخازنسازه اي و تاسیساتی ویژگی هاي فنی -جنگلی،کویري، کوهستانی، شهري، روستایی یا ساحلی بافت و وسعت محیط -حداقل و حداکثر مورد نیازدر بهره برداري از تاسیسات وابسطه و یا در پیرامون آن،تعداد نیروي انسانی حاضر در هر شیفت -مورد نظر در قیاس با اهمیت منطقه آسیب پذیربه صرفه بودن هزینه -مکن است بعضی از اقدامات پدافندي در بهره برداري و کاربري از مخازن و م، چرا که بر مدیریت بهره دهی و خدماتتاثیرات اقدامات -

.ائی نمایددمشکل ز اسطهتاسیسات و ت شکار شدن مخازنشاخصه هاي اثر گذار ناشی از اثر بار دینامیکی در صور. 6

. برآورد نیروهاي هیدرودینامیک در مخازن سوخت، سدها، سازه هاي مستغرق و ذخیره مایع از دیرباز مورد توجه مهندسان و طراحان بوده استروهاي وارد نی 1960هاوسنر از نخستین کسانی بود که در سال . در این زمینه گام هاي نخست توسط وسترگارد، کارمن و ژاکوبسن برداشته شد

پس از این سایر پژوهشگران نظیر آبرامسون، هارون، . شده به مخازن را با فرض صلب بودن دیواره، هنگام وارد شدن بار دینامیکی بدست آوردیا لذا الزم است، جهت تحلیل بار دینامیکی وارد بر مخازن در صورت شکار شدن و .کارهاي تکمیلی در این خصوص انجام دادند...ولتسوس و

)2. (اي مناسبی تهیه نمودهاي تحلیلی و آیین نامهرخداد انفجار در پیرامون مخازن، روش

Page 7: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٧

جهت لحاظ نمودن اثرات پایه مخازن هوایی در رفتار تحت اثر بار دینامیکی آنها، روشها و پیشنهادهایی ارائه شده اند،که انواع مدل ابطه در نظر گرفتن رفتار غیرخطی براي پایه مخازن را در بر می گیرد، که در هر سازي ممکن، شمار درجات آزادي الزم جهت مدل سازي و ر

)2. (مورد دقت و کارآیی مدل با توجه به ویژگی هاي دینامیکی سیستم مورد بررسی قرار باید بگیرد

)2(اثر بار دینامیکی بر مخازن هوائی و تغییر شکل ناشی از اعمال این بار. 5شکل

نحوه پایدارسازي پایه مخازن با بکارگیري جداکننده هاي پایه اي در برابر بار دینامیکی .6شکل

چیدمان درست مخازن با در نظر گرفتن شعاع اثر با ساختار شعاعی جداکننده هاي پایه اي . 7شکل

مکان نمائیکاربرد سنجش از دور و تصاویر ماهواره اي در . 7

، علم، هنر و تکنولوژي کسب اطالعات در خصوص پدیده هاي مختلف سطح زمین از طریق سنجنده هایی است که هیچ گونه سنجش از دورسنجنده هاي ماهواره اي نسبت به ثبت و جمع آوري اطالعات در قالب تصاویر ماهواره اي اقدام مینمایند .ارتباط مستقیمی با خود پدیده ندارند

Page 8: 1391-طراحی و اجراي مخازن با رویکرد پدافند غیر عامل

صنعتی اصفهان لی مهندسی عمران، دانشگاهبین الملکنگره نهمین 1391 ماه اردیبهشت 19-21

٨

ز نرم افزارها و سیستمهاي پردازش تصاویر، امکان استخراج اطالعات و تولید نقشه هاي مختلف فراهم می گردد، البته به و در ادامه با استفاده ادر .اشندب نمی GISعلت فقدان ابزار مدیریت و پردازش رقومی جهت آنالیز و تحلیل این اطالعات جغرافیایی، سیستمهاي فوق قابل مقایسه با

)6( .نیز امکان تعیین مختصات محل استقرار افراد و اجسام را فراهم می کنند GPS کنار این، ماهواره هايبا بکار گیري این فناوري می توان در مکانیابی مناسب و پیاده سازي ایده آل مخازن یک راهبرد اصولی و درست داشته باشیم و نحوه

ضمن آنگه می توان با سیستم هاي مکان نماي جهانی . حداکثر رساند پیاده سازي به صورت متفرق و استفاده از تمامی عوارض محیط را به.تاسیسات و ساختارهاي خودي را از زاویه دید دشمن پایش و بررسی خطرپذیري نمود

نتیجه گیري. 8

:تجربه نشان داده است که کنترل و دقت در موارد ذیل کمک شایانی به ایمن سازي مخازن خواهد نمود

می و پراکندگی در احداث مخازننامنظ -استتار و استفاده از تکنیک هاي اختفاء و فریب -مکانیابی دقیق و علمی و بازدارنده از حمالت -حفاظت ضد بمب در مراکز بسیار حساس -

تقیم در کلیه موارد فوق باید شرایط اقتصادي و دسترسی به مصالح در نظر گرفته شود، در صورتی که مخازن ها در یک خط مسساخته شوند، این موضوع باعث انهدام مستقیم از طرف هواپیما ها و هدف هاي متحرك می گردد، البته مکانیابی دقیق به دلیل دور نگهداشتن تاسیسات از چشم دشمن از اهمیت بیشتري برخوردار است، استتار و مخفی کردن تاسیسات از چشم دشمن را در یافتن مخازن به زحمت

.نمایدمی او را مجبور به صرف هزینه و وقت بیشتري بیاندازد و

اعمال مدیریت در کاربرد اجزاء .از عواملی مهم دیگر که توجه بسیار کمی به آن می شود، عملیات استتار در حین ساخت می باشداسبی در زمان خاکبرداري و اجراي کارگاه و تجهیزات مورد استفاده، به گونه اي که مقادیر دقیق حجم پروژه را مشخص ننماید و استتار من

)7(.پروژه صورت پذیرد مراجع. 9

، انتشارات عمران ایران، ،GIS يبرکاربر يدرآمد و عامل غیر پدافند مبانی و اصول ،خیامباشی میسمی، احسان حسین موسوي، پدرام-11387.

.1387تار لرزه اي مخازن هوایی آب، انتشارات عمران ایران، سعید صادقی نیا، حسین میسمی، بررسی تاثیر سیستم پایه بر رف-2، اولین همایش منطقه اي عمران، اسفند "در مدیریت بهینه بحرانها و پیشگري و کنترل حوادث غیر مترقبه GISکاربرد "احسان خیام باشی،-3

، دانشگاه آزاد اسالمی خمینی شهر 1388ماه ، 1388زاده،حران ناشی از زلزله،حسن بیرامی فام ملکی، عادل عالف صالحی، حسین آجري، شهرام بیگنقش پدافند غیر عامل در مدیریت ب-4

همایش پدافند غیرعامل، سوم خرداد اصفهانبررسی محافظت سازه اي ساختمان ها در برابر بارگزاري ناشی از انفجار بمب جاسازي شده در , محمودزاذه کنی ایرج, آذربایجانی محمد-5

، هفتمین گنگره عمران 1385له نقلیه، یک وسی6-National Society for Earthquake Engineering and Structural Dynamics , VOL 1.21, 1992Recommendations of a Study Group of the New Zeland National Society for Earthquake Engineering , December , 19927-Sood , V.K., Singh , S.,Seismic analysis of shaft supported elevated tanks , Journal of the Institution

of Engineers (India) , Vol.64 , November , 1983