11

ηθη και εθιμα

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ηθη και εθιμα
Page 2: ηθη και εθιμα
Page 3: ηθη και εθιμα
Page 4: ηθη και εθιμα

Με ξεχωριστή λαμπρότητα, γινόταν τα παλιά χρόνια ο γάμος στο Καστράκι. Δεν είναι τυχαίο που οι άνθρωποι λέγανε έχουμε την χαρά του παιδιού μου και όχι έχουμε γάμο. Άρχιζε με ορισμένες προετοιμασίες τρεις-τέσσερις μέρες πριν την τέλεση. Τότε δεν υπήρχε το σημερινό προσκλητήριο και οι οικείοι επέλεγαν έναν βλάμη ο οποίος με την Φτσέλα (ξύλινο δοχείο) περιείχε κρασί από το οποίο οι καλεσμένοι έπιναν μια γουλιά.Την Πέμπτη η νύφη έβγαζε την προίκα από τα μπαούλα. Αυτές τις μέρες σ όλο το σπίτι ήταν σκορπισμένα κουφέτα και ρύζι για να καρποφορήσει η νύφη.Το βράδυ του Σαββάτου ήταν το γλέντι. Απαραίτητο στοιχείο του ήταν τα «όργανα», αλλιώς «γύφτοι» με το κλαρίνο, το λαούτο και το βιολί.Τις προμεσημβρινές ώρες της Κυριακής ξεκινούσαν οι βλάμηδες με τα «όργανα» και μερικούς από τους καλεσμένους και πήγαιναν να πάρουν τα προικιά από το σπίτι της νύφης. Γυρίζοντας και φθάνοντας στο σπίτι του γαμπρού άφηναν τα αντικείμενα τους και φεύγοντας και από εκεί έπαιρναν το λουκούμι και το κέρασμα. Ύστερα όλοι μαζί, πήγαιναν στο σπίτι της νύφης όπου τους περίμενε η ζαχαρόπιτα που είχε φτιάξει η νύφη με μια καλοψημένη κότα.

ΚΑΣΤΡΑΚΙΚΑΣΤΡΑΚΙ

Page 5: ηθη και εθιμα

Κουμπάρος στον γάμο ήταν κατά κανόνα ο νονός του γαμπρού. Ο νονός της νύφης Κουμπάρος στον γάμο ήταν κατά κανόνα ο νονός του γαμπρού. Ο νονός της νύφης εκτός του ότι ήταν τιμητικά καλεσμένος στον γάμο, έπαιρνε και το δώρο από την εκτός του ότι ήταν τιμητικά καλεσμένος στον γάμο, έπαιρνε και το δώρο από την βαφτισιμιά του-νύφη. βαφτισιμιά του-νύφη. Τα ήθη της εποχής και οι συνθήκες της ζωής δεν επέτρεπαν γνωριμία πριν τον γάμο.Τα ήθη της εποχής και οι συνθήκες της ζωής δεν επέτρεπαν γνωριμία πριν τον γάμο.

Page 6: ηθη και εθιμα

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΠΕΡΙΣΤΕΡΑ Παλιότερα για μια τελετή ενός γάμου στην Περιστέρα ακολουθούσε γλέντι μιας Παλιότερα για μια τελετή ενός γάμου στην Περιστέρα ακολουθούσε γλέντι μιας

εβδομάδας.εβδομάδας. Όλη την εβδομάδα η νύφη πρόβαλε την προίκα στο πατρικό της.Όλη την εβδομάδα η νύφη πρόβαλε την προίκα στο πατρικό της. Την Πέμπτη οι βλάμισσες της νύφης πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού και μελλοντικό Την Πέμπτη οι βλάμισσες της νύφης πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού και μελλοντικό

σπίτι της νύφης να στρώσουν το κρεβάτι και ο γαμπρός το ξέστρωνε. Έτσι ανάγκαζε τις σπίτι της νύφης να στρώσουν το κρεβάτι και ο γαμπρός το ξέστρωνε. Έτσι ανάγκαζε τις βλάμισσες να το ξανά στρώσουν. Αυτό γινόταν όσες φορές ήθελε ο γαμπρός. Τέλος, βλάμισσες να το ξανά στρώσουν. Αυτό γινόταν όσες φορές ήθελε ο γαμπρός. Τέλος, σύμφωνα με το έθιμο έπρεπε να ρίξουν στο κρεβάτι ένα μωρό για να καρποφορήσει το σύμφωνα με το έθιμο έπρεπε να ρίξουν στο κρεβάτι ένα μωρό για να καρποφορήσει το νέο ζευγάρι.νέο ζευγάρι.

Το βράδυ της Πέμπτης οι βλάμηδες του γαμπρού πηγαίνουν την κουλούρα και τον Το βράδυ της Πέμπτης οι βλάμηδες του γαμπρού πηγαίνουν την κουλούρα και τον καθρέφτη στην νύφη.καθρέφτη στην νύφη.

Το Σάββατο το απόγευμα η νύφη μαγειρεύει προβατίνα στο καζάνι για το σόι του Το Σάββατο το απόγευμα η νύφη μαγειρεύει προβατίνα στο καζάνι για το σόι του γαμπρού που πρόκειται να την επισκεφτεί και ετοιμάζει τα δώρα που θα τους γαμπρού που πρόκειται να την επισκεφτεί και ετοιμάζει τα δώρα που θα τους προσφέρει (π.χ. ρούχα).προσφέρει (π.χ. ρούχα).

Την Κυριακή από τις πρωινές ώρες είναι όλοι στο πόδι.. Τα μπρατίμια του γαμπρού τον Την Κυριακή από τις πρωινές ώρες είναι όλοι στο πόδι.. Τα μπρατίμια του γαμπρού τον ξυρίζουν και αναλαμβάνουν να πάνε στο σπίτι της νύφης να της φορέσουν τα παπούτσια ξυρίζουν και αναλαμβάνουν να πάνε στο σπίτι της νύφης να της φορέσουν τα παπούτσια μέσα στα οποία πρέπει να βάλουν χρήματα.μέσα στα οποία πρέπει να βάλουν χρήματα.Ύστερα από την ετοιμασία όλων, πηγαίνουν στην εκκλησία κ έπειτα ακολουθεί γλέντι. Το Ύστερα από την ετοιμασία όλων, πηγαίνουν στην εκκλησία κ έπειτα ακολουθεί γλέντι. Το μέρος κρίνεται από την οικονομική δυνατότητα των οικογενειών.μέρος κρίνεται από την οικονομική δυνατότητα των οικογενειών.

Page 7: ηθη και εθιμα

ΜΑΛΑΚΑΣΙΜΑΛΑΚΑΣΙ Ο γάμος στο Μαλακάσι είναι ένα «πανηγύρι» 8 ημερών. Το καλύτερο βέβαια είναι όταν και η Ο γάμος στο Μαλακάσι είναι ένα «πανηγύρι» 8 ημερών. Το καλύτερο βέβαια είναι όταν και η

νύφη και ο γαμπρός είναι από εκεί. νύφη και ο γαμπρός είναι από εκεί. ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ Ο γάμος ξεκίνησε, στο σπίτι της νύφης ντύνουν ένα δωμάτιο με χαρτί ή ύφασμα Ο γάμος ξεκίνησε, στο σπίτι της νύφης ντύνουν ένα δωμάτιο με χαρτί ή ύφασμα

και κρεμάνε στους τοίχους την προίκα της νύφης. και κρεμάνε στους τοίχους την προίκα της νύφης. ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗ Και στη νύφη και στον γαμπρό από το πρωί κόσμος πάει και έρχεται, Και στη νύφη και στον γαμπρό από το πρωί κόσμος πάει και έρχεται,

φέρνουν τα δώρα για τις ευχές τους στο ζευγάρι και ακολουθούν τραπεζώματα, ποτό και φέρνουν τα δώρα για τις ευχές τους στο ζευγάρι και ακολουθούν τραπεζώματα, ποτό και χορός ως το πρωί. χορός ως το πρωί.

ΤΕΤΑΡΤΗΤΕΤΑΡΤΗ Η μέρα του γαμπρού. Αργά το απόγευμα μαζεύονται στο σπίτι του γαμπρού και Η μέρα του γαμπρού. Αργά το απόγευμα μαζεύονται στο σπίτι του γαμπρού και ξεκινά το έθιμο. Τα «αλευρώματα». Όλος ο κόσμος πετάει από λίγο αλεύρι στον γαμπρό ξεκινά το έθιμο. Τα «αλευρώματα». Όλος ο κόσμος πετάει από λίγο αλεύρι στον γαμπρό για το καλό λένε, να ευτυχίσει.για το καλό λένε, να ευτυχίσει.

ΠΕΜΠΤΗΠΕΜΠΤΗ Την Πέμπτη το πρωί δυο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι από τον γαμπρό πάνε Την Πέμπτη το πρωί δυο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι από τον γαμπρό πάνε στο σπίτι της νύφης το προζύμι που ‘’έπιασαν’’ απτήν προηγούμενη μέρα στο σπίτι της στο σπίτι της νύφης το προζύμι που ‘’έπιασαν’’ απτήν προηγούμενη μέρα στο σπίτι της νύφης για να φτιάξουν ‘’μαγιές’’. . Το βράδυ της Πέμπτης πάνε όλοι στο σπίτι της νύφης νύφης για να φτιάξουν ‘’μαγιές’’. . Το βράδυ της Πέμπτης πάνε όλοι στο σπίτι της νύφης μαζί και ο γαμπρός. Εκείνη τη βραδιά τρώνε πίνουν και γλεντάνε όλοι στη νύφη.μαζί και ο γαμπρός. Εκείνη τη βραδιά τρώνε πίνουν και γλεντάνε όλοι στη νύφη.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΠΑΡΑΣΚΕΥΗ σχετικά ήρεμη μέρα, κουρασμένοι όλοι από όλες αυτές τις μέρες και σχετικά ήρεμη μέρα, κουρασμένοι όλοι από όλες αυτές τις μέρες και συνδυασμός πολύ ξενύχτι και άφθονο ποτό τους έχει εξαντλήσει. συνδυασμός πολύ ξενύχτι και άφθονο ποτό τους έχει εξαντλήσει.

Page 8: ηθη και εθιμα

ΣΑΒΒΑΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ Στο σπίτι της νύφης μαζεύουν την προίκα σε δέματα που θα φορτωθούν την Στο σπίτι της νύφης μαζεύουν την προίκα σε δέματα που θα φορτωθούν την επομένη στα άλογα.επομένη στα άλογα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΥΡΙΑΚΗ Η μέρα ξεκινά πολύ νωρίς. Στις 5 το πρωί στην πλατεία του χωριού βρίσκονται Η μέρα ξεκινά πολύ νωρίς. Στις 5 το πρωί στην πλατεία του χωριού βρίσκονται οι δυο ορχήστρες, η μια του γαμπρού και η άλλη της νύφης μαζί τα αδέλφια και οι οι δυο ορχήστρες, η μια του γαμπρού και η άλλη της νύφης μαζί τα αδέλφια και οι βλάμηδες, παίρνοντας το δρόμο για το σπίτι του καθενός, η λεγόμενη πατινάδα. Έτσι από βλάμηδες, παίρνοντας το δρόμο για το σπίτι του καθενός, η λεγόμενη πατινάδα. Έτσι από την ώρα που φτάνουν στα σπίτια τον νεόνυμφων ο γάμος ξεκινά με γλέντια και χορούς. την ώρα που φτάνουν στα σπίτια τον νεόνυμφων ο γάμος ξεκινά με γλέντια και χορούς. Στις 9 περίπου έρχονται απτό σπίτι του γαμπρού με άλογα να φορτώσουν την προίκα της Στις 9 περίπου έρχονται απτό σπίτι του γαμπρού με άλογα να φορτώσουν την προίκα της νύφης και να την πάνε στο γαμπρό. Στις 9 περίπου έρχονται απτό σπίτι του γαμπρού με νύφης και να την πάνε στο γαμπρό. Στις 9 περίπου έρχονται απτό σπίτι του γαμπρού με άλογα να φορτώσουν την προίκα της νύφης και να την πάνε στο γαμπρό. Μια ώρα άλογα να φορτώσουν την προίκα της νύφης και να την πάνε στο γαμπρό. Μια ώρα περίπου πριν τα στέφανα ο γαμπρός και η νύφη βγαίνουν έτοιμη στην αυλή τους ο περίπου πριν τα στέφανα ο γαμπρός και η νύφη βγαίνουν έτοιμη στην αυλή τους ο καθένας και χορεύουν με τα άτιμα της οικογενείας, συνήθως όλοι κλαίνε. Αμέσως μετά καθένας και χορεύουν με τα άτιμα της οικογενείας, συνήθως όλοι κλαίνε. Αμέσως μετά ξεκινάνε πατινάδα για την εκκλησία. Όσο κοντά κι αν είναι αυτή η διαδρομή κρατάει το ξεκινάνε πατινάδα για την εκκλησία. Όσο κοντά κι αν είναι αυτή η διαδρομή κρατάει το πιθανότερο 1.30 με 2 ώρες, κάθε 20-30 μέτρα, η ορχήστρα κάνει στάση για χορό και πιθανότερο 1.30 με 2 ώρες, κάθε 20-30 μέτρα, η ορχήστρα κάνει στάση για χορό και τραγούδι, ενώ οι καραμπίνες ρίχνουν ακατάπαυστα. Ακολουθεί η τελετή του γάμου και τραγούδι, ενώ οι καραμπίνες ρίχνουν ακατάπαυστα. Ακολουθεί η τελετή του γάμου και έπειτα γλέντι στην πλατεία. έπειτα γλέντι στην πλατεία.

Page 9: ηθη και εθιμα
Page 10: ηθη και εθιμα

ΒΑΠΤΙΣΗΒΑΠΤΙΣΗ Τα παλιά τα χρόνια εξαιτίας του ότι Τα παλιά τα χρόνια εξαιτίας του ότι

γεννούσανε πολλά παιδιά, πνευματικός γεννούσανε πολλά παιδιά, πνευματικός γονιός γινόταν κάποιος τυχαίος.γονιός γινόταν κάποιος τυχαίος.Στοιχεία της βάπτισης ήτανΣτοιχεία της βάπτισης ήταν

• οι λαμπάδεςοι λαμπάδες• το λάδιτο λάδι• μια αλλαξιά ρούχαμια αλλαξιά ρούχαΤο όνομα του παιδιού το αποφάσιζε ο νονός Το όνομα του παιδιού το αποφάσιζε ο νονός

γι’ αυτό και πολλές φορές οι γονείς του γι’ αυτό και πολλές φορές οι γονείς του βαπτιζομένου δεν παραβρίσκονταν στην βαπτιζομένου δεν παραβρίσκονταν στην εκκλησία και μάθαιναν το όνομα από εκκλησία και μάθαιναν το όνομα από εκείνον που έφτανε πρώτος να τους το εκείνον που έφτανε πρώτος να τους το ανακοινώσει ώστε να προλάβει το ανακοινώσει ώστε να προλάβει το «ρεγάλο». Όταν υπήρχε η δυνατότητα «ρεγάλο». Όταν υπήρχε η δυνατότητα ακλουθούσε μετά τραπέζωμα και γλέντι. ακλουθούσε μετά τραπέζωμα και γλέντι. Οι γονείς όφειλαν σεβασμό στον νονό Οι γονείς όφειλαν σεβασμό στον νονό και πάντα απευθυνόταν σ’ αυτόν με και πάντα απευθυνόταν σ’ αυτόν με αυτό το προσωνύμιο ‘’νονέ’’. αυτό το προσωνύμιο ‘’νονέ’’.

Page 11: ηθη και εθιμα

ΚΗΔΕΙΑΚΗΔΕΙΑΗ τελετή της κηδείας δεν διαφέρει από τόπο σε τόπο. Μετά τον θάνατο Η τελετή της κηδείας δεν διαφέρει από τόπο σε τόπο. Μετά τον θάνατο

του νεκρού οι οικείοι καλύπτουν τους καθρέφτες, τον ξενυχτάν, του νεκρού οι οικείοι καλύπτουν τους καθρέφτες, τον ξενυχτάν, ενημερώνουν το γραφείο τελετών. Στη συνέχεια φροντίζουν να ενημερώνουν το γραφείο τελετών. Στη συνέχεια φροντίζουν να υπάρχουν στεφάνια την ημέρα της κηδείας και να βάλουν μαζί του υπάρχουν στεφάνια την ημέρα της κηδείας και να βάλουν μαζί του αγαπημένα αντικείμενα. Όση ώρα ο ιερέας διαβάζει το νεκρό το αγαπημένα αντικείμενα. Όση ώρα ο ιερέας διαβάζει το νεκρό το φέρετρο είναι ανοιχτό. Όταν τελειώσει η τελετή όλοι πηγαίνουν στο φέρετρο είναι ανοιχτό. Όταν τελειώσει η τελετή όλοι πηγαίνουν στο νεκροταφείο για την εκταφή. Ο πάτερ πριν κλείσει το φέρετρο νεκροταφείο για την εκταφή. Ο πάτερ πριν κλείσει το φέρετρο καλύπτει τον νεκρό με ένα άσπρο πανί και περιχύνει πάνω του κόκκινο καλύπτει τον νεκρό με ένα άσπρο πανί και περιχύνει πάνω του κόκκινο κρασί και τα παραβρισκόμενα άτομα πετούν χώμα και λουλούδια. κρασί και τα παραβρισκόμενα άτομα πετούν χώμα και λουλούδια. Μετά την ταφή οι πενθούντες επιστρέφουν στο σπίτι του νεκρού για Μετά την ταφή οι πενθούντες επιστρέφουν στο σπίτι του νεκρού για τον καφέ της παρηγοριάς. Πραγματοποιούνται επιμνημόσυνες τελετές τον καφέ της παρηγοριάς. Πραγματοποιούνται επιμνημόσυνες τελετές τα τριήμερα, τα εννιάμερα, τα σαράντα και ο χρόνος όπου γίνετε τα τριήμερα, τα εννιάμερα, τα σαράντα και ο χρόνος όπου γίνετε μνημόσυνο και μοιράζονται κόλλυβα. Οι συγγενείς λόγο πένθους μνημόσυνο και μοιράζονται κόλλυβα. Οι συγγενείς λόγο πένθους φορούν μαύρα για όσο καιρό πιστεύουν εκείνοι. φορούν μαύρα για όσο καιρό πιστεύουν εκείνοι.