Презентація вирощування овочів (польський варіант)

AGROTECHNIKA UPRAW WARZYWNICZYCH

Karol Kłopot

Główny specjalista ds. warzywnictwa

Aktualne systemy produkcji rolniczej

We współczesnym rolnictwie najczęściej wyróżnia dwie grupy

systemów rolniczych:

1. Systemy niestandaryzowane (bez certyfikacji), reprezentowane

przez:

– rolnictwo konwencjonalne

2. Systemy standaryzowane (z certyfikacją), które reprezentuje:

– rolnictwo integrowane

– rolnictwo ekologiczne

Rolnictwo konwencjonalne

System konwencjonalny to sposób gospodarowania ukierunkowany na

maksymalizację zysku, osiąganego dzięki dużej wydajności roślin i

zwierząt. Wydajność tę uzyskuje się w wyspecjalizowanych

gospodarstwach stosujących technologie produkcji oparte na

dużym zużyciu przemysłowych środków produkcji i bardzo

małych nakładach robocizny.



Rolnictwo integrowane

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, nasi producenci owoców,

warzyw i płodów rolnych stanieli przed problemem konkurencji na

rynkach międzynarodowych i zapewnienia zbytu swoim producentom.

Aby podołać konkurencji powstał ogólnopolski system Integrowanej

Produkcji (IP) oparty na standardach Unii Europejskiej, nadzorowany

przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Systemy certyfikacji w Unii Europejskiej

GLOBALGAP – dobrowolny system zapewniania bezpieczeństwa

żywności dla pierwotnej produkcji rolnej. Standard ten powstał w

1997r. Pod nazwą EUROGAP jako inicjatywa grupy roboczej sieci

handlu detalicznego zrzeszonych w organizacji EUREP (Euro-

Retailer Produce Working Group, czyli Europejskie Zrzeszenie

Sprzedawców Detalicznych). Celem systemu było wypracowanie

jednolitych procedur oraz wspólnego standardu dla Dobrej Praktyki

Rolniczej GAP (Good Agricultural Pracrice) i zapewnienia

bezpieczeństwa żywności. EUREPGAP = EUREP + GAP gdzie

głównym celem GAP ograniczenie do minimum stosowania

nawozów i środków ochrony, aby ograniczyć niekorzystny wpływ

rolnictwa na środowisko, a także zapewnić możliwie najdłuższe

użytkowanie terenów rolniczych

HACAP (Hazard Analysis and Critical Control Points – System Analiz

Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli) – postępowanie mające

na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności przez identyfikację i

oszacowanie skali zagrożeń z punktu widzenia wymagań

zdrowotnych żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas

przebiegu wszystkich etapów produkcji i obrotu żywnością,

produktami spożywczymi; system ma też na celu określenie metod

eliminacji i ograniczenia zagrożeń, ustalenie działań korygujących.

System opracowany w latach 60. XX wieku w USA dla NASA.


INTEGROWANA PRODUKCJA- system jakości żywności -

Integrowana produkcja jest nowoczesnym systemem jakości żywności,

wykorzystującym w sposób zrównoważony postęp techniczny i biologiczny

w uprawie, ochronie roślin i nawożeniu oraz zwracający szczególną uwagę

na ochronę środowiska i zdrowie ludzi.

Pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokiej jakości płodów rolnych, które można

wprowadzić do obrotu ze znakiem IP



Integrowana Produkcja

W Polsce Integrowana produkcja jest regulowana przepisami:

- ustawy o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. (tekst jednolity: Dz.

U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849),

- ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U.

poz. 455),

- oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 16

grudnia 2010 r. w sprawie integrowanej produkcji (Dz. U. z 2010 r.

Nr 256, poz. 1722).


Integrowana Produkcja

W dniu 14 czerwca 2007 r. decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Integrowana Produkcja w rozumieniu art.. 5 ust. 1 Ustawy o Ochronie

Roślin została uznana za krajowy system jakości żywności. Stanowiło

to ważny krok w poprawie bezpieczeństwa żywności i ochrony

środowiska.

Kluczowym elementem Integrowanej Produkcji jest Integrowana

Ochrona Roślin (IO) przed organizmami szkodliwymi

obowiązkowa w Polsce od 1 stycznia 2014 roku.

Integrowana produkcja

System ten łączy najważniejsze elementy rolnictwa ekologicznego i

konwencjonalnego :

- płodozmian, nawożenie organiczne,

- uprawa międzyplonów,

- mechaniczna pielęgnacja,

- dbałość o żyzność i biologiczną aktywność gleby,

- nawozy mineralne stosowane w umiarkowanych i precyzyjnie

ustalonych dawkach oraz interwencyjnie aplikowane chemiczne

środki ochrony roślin.


PROWADZENIE INTEGROWANEJ OCHRONY WYMAGA :

1. Znajomości i umiejętności rozpoznawania szkodliwych owadów i roztoczy oraz uszkodzeń przez nie powodowanych, znajomości ich biologii, okresów pojawiania się stadiów powodujących uszkodzenia roślin oraz wpływu warunków pogodowych na rozwój szkodników.

2. Znajomości fauny pożytecznej, wrogów naturalnych, drapieżców i pasożytów szkodników, ich biologii, umiejętności rozpoznawania oraz określania wielkości populacji.

3. Znajomości wymagań glebowych, klimatycznych i agrotechnicznych zapewniających optymalne warunki wzrostu rośliny uprawnej.

4. Znajomości metod prognozowania terminu pojawu agrofagów, prawidłowej oceny ich nasilenia i liczebności oraz zagrożenia dla danej uprawy.

5. Znajomości przyjętych progów zagrożenia (jeśli są określone).

6. Znajomości metod profilaktycznych ograniczających rozwój chorób i szkodników.

metody biologiczne

polegają na wykorzystaniu żywych organizmów będących

naturalnymi wrogami zwalczanych szkodników.

poprzez:

Integrowana Ochrona

Introdukcje wprowadzenie na dany teren gatunków pożytecznych celem zwalczania określonego szkodnika,

Okresową kolonizację organizmów pożytecznych np. błonkówki wprowadzane do sadu i na rośliny warzywne w celu zwalczania jaj motyli oraz w sadach do ochrony przed

zbiorami dobroczynna szklarniowego,

BiedronkiLarwy biedronki

(mszyce)

Larwy złotooka(mszyce)

Dobroczynek szklarniowy

(przędziorek)

Pryszczarek przędziorkojad

Dobrotnica szklarniowa

(mączlik)

Metodyka Integrowanej Produkcji np.

http://www.koppert.ru/glavnaja

Integrowana produkcja w Polsce (w latach 2004-2012)

0

500

1000

1500

2000

2500

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Certyfikaty

Integrowana produkcja w Polsce

Certyfikaty w 2011r., wielkość produkcji z podziałem na gatunki

Certyfikat IP

Certyfikat IP jest urzędowym poświadczeniem, że produkcja odbywa się w oparciu o metodyki IP i w wytworzonych płodach rolnych nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych.

Korzyści dla producentów z wprowadzenia IP:

ekonomiczne – uzyskanie wysokiego bardzo wysokiej jakości plonu, łatwiejszy zbyt swoich produktów na rynku europejskim

ekologiczne – ochrona bioróżnorodności roślin w gospodarstwach i ich otoczeniu, a także pozostawianie stanowisk z dziką roślinnością, co stwarza optymalne warunki rozwoju pożytecznym organizmom zwierzęcym (owady, ptaki, ssaki)

Ochrona i kształtowanie krajobrazu rolniczego oraz poprawa warunków życia rolników

Zasady uzyskania certyfikatu z integrowanej produkcji

Producent zainteresowany uzyskaniem certyfikatu z Integrowanej Produkcji musi zgłosić fakt prowadzenia upraw w tym systemie do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, lub do najbliższej jednostki terenowej, do końca lutego każdego roku.

Tam zostają nadane numery identyfikacyjne zgodnie z podziałem administracyjnym kraju, co umożliwia szybką i bezbłędną identyfikację producenta z wyprodukowanymi przez niego płodami rolnymi.

Następnie musi ukończyć szkolenie (16 godzin) z zakresu IP dla jednego gatunku rośliny, dla której chce uzyskać certyfikat. Szkolenia mogą być przeprowadzone przez osoby do tego upoważnione.

Zasady uzyskania certyfikatu z IP cd.

Przed zakończeniem produkcji producent składa wniosek o wydanie certyfikatu do jednostki terenowej Inspekcji wraz z zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia (wydanym przez jednostkę upoważnioną przez MRiRW). Po tym zgłoszeniu rolnik musi przejść jeszcze następujące kontrole:

- kontrola notatnika IP,

- kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji,

- kontrola jakości płodów rolnych.

Kontrola notatnika – każdy producent, który zamierza przystąpić do systemu IP musi taki notatnik prowadzić a następnie dostarczyć go do inspekcji w celu sprawdzenia. Prowadzenie Notatnika IP zwalnia go z obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegu ochrony roślin, ponieważ ten dokument spełnia wszystkie wymogi w tym zakresie, określone ustawą o ochronie roślin.

Zasady uzyskania certyfikatu IP cd.

Kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji - podczas tej kontroli sprawdzane są następujące dokumenty:

- zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin (ważne przez 5 lat),

- zaświadczenie i znak kontrolny przebadania opryskiwacza potwierdzający jego sprawność techniczną (badanie wykonuje się

co 3 lata),

- ewidencja wykonywanych zabiegów ochrony roślin i prawidłowość ich wykonywania.

Ewidencja powinna zawierać: nazwę rośliny, powierzchnię na której został zastosowany środek ochrony roślin, nazwę stosowanego środka, dawkę oraz przyczynę jego zastosowania. Notatnik zwalniający z prowadzenia takiej ewidencji powinien znajdować się w gospodarstwie dla każdej uprawianej rośliny zgłoszonej do systemu IP – tylko jeden, czyli jedna roślina i jeden notatnik (ważny jeden rok).

Ewidencja zabiegów

Lp.

Nazwa rośliny,

produktu roślinne lub przedmiotu

Powierzchnia uprawy roślin lub obiektów

magazynowych (ha, m2)

Powierzchnia, na której wykonano

zabieg (ha,m2)

Termin wykonania zabiegu

Zastosowany środek ochrony roślin

Przyczyna zastosowania

środka ochrony roślin

(np.. Nazwa agrofaga, cel)

Uwagi

data godzina Nazwa

Dawka (kg,l/ha) stężenie w %)


Poza tymi dokumentami w gospodarstwie powinny się znajdować faktury zakupu ŚOR (środków ochrony roślin), nawozów i materiału siewnego oraz aktualne analizy gleby.

Następnie kontrolowane są magazyny, w których przechowywane są ŚOR i nawozy. Muszą to być miejsca spełniające wymogi przeciwpożarowe, czyste, dobrze oświetlone, zamykane i oznakowane oraz posiadające sprawną wentylację. Środki ochrony roślin nie mogą być przechowywane razem z nawozami.

Sprawdzany jest również stan sprzętu i maszyn w gospodarstwie (czy nie powodują narażeń zdrowia i życia osób posługujących się nimi).

Każda działka, pole czy tunel foliowy powinny być odpowiednio oznaczone - zgodnie z zapisami w notatniku. Obowiązkowa jest również obecność pułapek feromonowych i opasek chwytnych.


Ostatnią kontrolą jest kontrola jakości płodów rolnych. Polega ona na pobraniu prób płodów w trakcie zbiorów i po zbiorze - w czasie składowania w magazynach lub w przechowalniach. Próbki przekazywane są do laboratoriów w celu przeprowadzenia analizy jakościowej na zawartość pozostałości ŚOR.

Po tych kontrolach sporządzana jest lista kontrolna, która określa:

- wymagania podstawowe, które muszą być spełnione w 100%,

- wymagania pomocnicze, których wykonanie określa się na min. 50%,

- zalecenia, które muszą być zrealizowane co najmniej w 20% (zalecenia te stanowią załącznik do protokołu kontroli).


Jeżeli podczas kontroli w gospodarstwie nie stwierdzono żadnych

nieprawidłowości, producent rolny może ubiegać się o certyfikat IP - po

wcześniejszym złożeniu wniosku w WIORiN. Przed wydaniem

certyfikatu inspektor sporządza protokół końcowy. Producent, który

uzyskał urzędową certyfikację, ma prawo do oznaczenia swoich

produktów zastrzeżonym znakiem (logo) Integrowanej Produkcji.

Lokalizacja plantacji i wybór stanowiska dla warzyw w uprawach

gruntowych

W każdym gospodarstwie, w którym prowadzona jest Produkcja Rolnicza powinien być ustalony

• Następstwo roślin – uprawa na jednym polu, w okresie kilku lat różnych gatunków roślin

• Zmianowanie – racjonalne następstwo roślin po sobie na danym polu, uwzględniające wymagania roślin, warunki siedliskowe, zapewniające uzyskanie wysokich i stabilnych plonów oraz przyczyniające się do podniesienia i utrzymywania na tym samym poziomie żywności.

• Płodozmian – zaplanowany na określona liczbę lat i pól dobór i następstwo roślin dla obszaru gospodarowania uwzględniający kierunki prowadzonej działalności

PŁODOZMIAN

Przygotowanie stanowiska

• redukcji zasobów patogenów w glebie (dzięki kilkuletniej przerwie w uprawie tej samej rośliny na danym polu oraz wykonywaniu zabiegów uprawowych w różnych terminach)

• eliminacja zjawisk kompensacji uciążliwych organizmów chorobotwórczych jak i chwastów.

Stosowanie płodozmianów o dłuższej rotacji (4-7lat) zawierających rośliny o różnych wymaganiach, zarówno

jednoroczne jak i wieloletnie sprzyja:

Przygotowanie stanowiska

Wybór stanowiska

Zmęczenie gleby – choroba replantacji

Inna przyczyna choroby replantacji może się wiązać z:• wyczerpaniem mikroelementów w glebie. • inne źródła podają, że na zmęczenie gleby wpływa obniżenia wartości pH

(zakwaszenia gleby), • nadmierna koncentracja soli (wysokie EC gleby) • oraz akumulacja fitotoksycznych chemicznych środków ochrony roślin lub

zanieczyszczeń antropogenicznych.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania wystąpienia zmęczenia gleby jest zakładanie nowych upraw na stanowiskach po

roślinach z innego gatunku.

Guzak północny (nicień)

Niespecyficzne

Zgnilizna twardzikowa (grzyb)

Niespecyficzne

Niespecyficzne

Zmienność czy zmęczenie gleby ?

Specyficzne

Zmęczenie gleby – choroba replantacji

Typy choroby

Niespecyficzna występuje przeważnie na glebach lekkich i zazwyczaj jest wywołana przez pasożytnicze nicienie glebowe i korzeniowe. Współdziałają one z patogeniczną mikroflorą glebową głównie grzybami (np. Phytophthora cactorum czy kompleksem grzybów powodujących czarną zgniliznę korzeni) oraz bakteriami umożliwiając im wnikanie do korzeni. Ten typ choroby można ograniczyć środkami nicieniobójczymi, a najtaniej i najłatwiej – zmianowaniem. Najlepszym przedplonem są fitosanitarne rośliny krzyżowe (np. gorczyca, rzepak, rzepa oleista).

Specyficzna choroba replantacji występuje na glebach zwięzłych i nie jest związana z obecnością nicieni. Nie stwierdza się jej na glebach kwaśnych o pH poniżej 5,5. Mechanizm jej powstawania nie jest dostatecznie poznany. Przypuszcza się że w chorobie replantacji biorą udział pewne szkodliwe dla młodych korzeni związki – toksyny, które powstają w procesie rozkładu korzeni po usuniętych roślinach. Stopień zmęczenia gleby zależy od ilości pozostających w niej korzeni po usuniętych roślinach oraz od intensywności ich rozkładu. Tempo tego ostatniego procesu wzrasta wraz z podnoszeniem się temperatury gleby. Ten typ choroby można zwalczać poprzez doglebowe stosowanie kwasów humusowych oraz preparatów zawierających efektywne mikroorganizmy.

Inne przyczyny słabego wzrostu roślin po siewie czy sadzeniu.

Słaby wzrost roślin na plantacji nie musi być spowodowany chorobą replantacji. Innymi przyczynami mogą być np.

• guzowatość korzeni, • zgnilizna pierścieniowa (u jabłoni), • niewłaściwe nawożenie, • słaby drenaż lub zaleganie herbicydów w glebie.

• W ostatnich latach często zdarzają się także przypadki słabego wzrostu czy nawet zamierania roślin spowodowane uszkodzeniami korzeni przez larwy opuchlaków, chrabąszcza majowego, guniaka czerwczyka czy ogrodnicy niszczylistki.

Podstawowe błędy popełniane na terenach użytkowanych rolniczo, które przyczyniają się do pogarszania jakości gleby

• nie uzupełnianie składników pokarmowych wyniesionych z gleby wraz z plonem roślin,

• pozostawianie gleby bez okrywy roślinnej przez znaczną część roku,

• niewłaściwa uprawa gleby i dobór gatunków roślin uprawnych na terenach podatnych na erozję,

• zagęszczenie gleby powodowane ciężkimi maszynami i narzędziami rolniczymi.

W celu kontrolowania procesów degradujących glebę należy:

• przeprowadzać okresowe (co 4-5 lat) analizy

odczynu i zasobności gleby w składniki mineralne,

• stosować racjonalne, zrównoważone nawożenie, tzn.

takie, które zaspokaja potrzeby pokarmowe roślin

i zapewnia utrzymanie zasobności gleb w składniki

na poziomie średnim.

Zachowanie substancji organicznej gleby

Rośliny wzbogacające glebę:

– wieloletnie rośliny pastewne,

– motylkowate i ich mieszanki z trawami,

– trawy w uprawie polowej.

– rośliny strączkowe oraz międzyplony przyorywane jako zielone

nawozy mają niewielki dodatni wpływ na bilans próchnicy.

Zachowanie substancji organicznej gleby

Rośliny zubożające glebę:

– okopowe,

– warzywa korzeniowe i kukurydza,

które pozostawiają mało resztek pożniwnych (wysiew w szerokie rzędy, pielęgnacja międzyrzędzi oraz późne zwarcie łanu zwiększa rozkład próchnicy i nasila erozję).

W trakcie uprawy tych roślin mineralizacji ulega około 1,0-1,5 t/ha próchnicy. Aby wyrównać ten ubytek, trzeba zastosować około 15-16 t/ha obornika).

Agrotechnika uprawy kapustnych (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)

Warzywa kapustne - wymagania klimatyczne

Rośliny klimatu umiarkowanego – małe potrzeby cieplne Minimalna temperatura: 5 ºC, optymalna: 15 - 20 ºC. Dłużej trwające temperatury < 10 ºC i > 25 ºC niekorzystny wpływ na rozwój roślin.

Temperatura niska < 10 º Ctemp.<10 ºC – dłuższedziałanie od fazy 5 – 6 liściwłaściwych, po przejściu fazyjuwenilnej (ok. 5 tyg powschodach) – jarowizacjaroślin, czyli przedwczesnetworzenie główek lub róż bezwartości handlowej

Temperatura wysoka > 25 º>25 ºC - zaburzenia wiązaniagłówek i róż, opadanie liścidolnych, stymulacja rozwojuliści i przerastanie liśćmi różykalafiora, omszenia,przebarwienia róży>35 ºC – uszkodzenia kiełkującychnasion, brak wschodów– zahamowanie wzrostu roślin

Uszkodzenia mrozowe – wrażliwe siewki i młoda rozsada,zahartowana rozsada znosi temp do - 6 ºC, a główki późnej kapustygotowe do zbioru - 8 ºC.

Gleby żyzne, próchniczne, o wysokiej pojemności wodnej

Głębokość lustra wody – 80 – 100 cm

Najodpowiedniejsze: gleby gliniaste, mady, czarnoziemy, czarne ziemie, lessy,

bielice (strukturalne), gleby torfowe

Odmiany średnio późne i późne – lepsze gleby cięższe, odmiany wczesne

lepsze gleby lżejsze, piaszczysto-gliniaste, łatwo nagrzewające się, wcześnie

nadające się do uprawy wiosną

Nie nadają się gleby ciężkie i zimne, podmokłe, a także zbyt lekkie, piaszczyste i

suche.

Kapustne źle znoszą gleby kwaśne (kiła kapusty). Optymalny odczyn gleby – pH

6,5 – 7,5 (gleby mineralne) i 6,0 – 6,5 (gleby torfowe)

Kapustne - wymagania glebowe

Najkorzystniejsze rejony o obfitych opadach i dużej wilgotności powietrza –rejony nadmorskie i podgórskie. Minimalny opad 600 mm Nie nadają się tereny o glebach ciężkich i zimnych (iły) ani bardzo lekkich piaszczystych.

Pola nie podmokłe, wolne od kiły kapusty.

Stanowiska dobrze oświetlone, unikać pól zacienionych.

Uprawy wczesne – pola łatwo nagrzewające się wiosną, unikać obniżeń terenu z zastoiskami mrozowymi.

Nie zakładać plantacji w bezpośrednim sąsiedztwie długo kwitnących upraw (koniczyny, lucerna, rzepak – przyciągają nektarem i kolorem wiele szkodników paciornica, piętnówka, śmietka, pchełki)

Wskazane – sąsiedztwo ujęć wody lub zbiorników umożliwiających nawadnianie.

Lokalizacja plantacji i wybór pola

Uprawa na tym samym stanowisku po sobie lub po innych roślinach z tej samej

rodziny ( także rzepaku i gorczycy) nie częściej niż co 4 lata - główny cel ochrona

przed wystąpieniem groźnej choroby – kiły kapusty

Nie mają specjalnych wymagań co do przedplonu – mogą być uprawiane po wielu

roślinach

Kapustne są dobrymi roślinami przedplonowymi – pozostawiają glebę głęboko

spulchnioną, mało zachwaszczoną, z dużym zapasem azotu w resztkach

pozbiorczych (80kg), dużą ilością materii organicznej (około 40 t). Po kapustnych

zbieranych zimą (brukselka, jarmuż) można uprawiać warzywa uprawiane w

późniejszych terminach

Zaliczane są do roślin uprawianych w 1-szym (kapusta, kalafior) lub 2-gim roku

po nawożeniu obornikiem lub innymi nawozami organicznymi (słoma, nawozy

zielone). Kalarepę w 2 a nawet 3 roku po oborniku

Stanowisko w zmianowaniu

Zmianowanie w uprawie warzyw kapustnych

przedplon dla kapustnych

KORZYSTNY Pszenica Owies Ziemniaki Gryka Cebula Marchew Ogórek Pomidor Por Seler Cykoria Bób

NIEKORZYSTNY Rzepak jary i ozimy Rzepik Brukiew Gorczyca Rzodkiew oleista Wszystkie warzywa z rodzinykapustowatych (krzyżowych)(kapusty, kalafior, brokuł, jarmuż,kalarepa, rzepa, rzodkiew,rzodkiewka, chrzan) Buraki (wszystkie) (mątwik bur.) Szpinak Fasola Wieloletnie użytki zielone(szkodniki wielożerne)

Nawozy zielone ozime (żyto z wyką) nie wskazane - za mało czasu na

przyoranie i rozkład świeżej masy przyorywane Tylko pod kapustne

wysadzane późno (czerwiec, lipiec) pod Wczesne uprawy i kapusta – nawozy

zielone przyorywane jesienią

Przyorane nawozy zielone – rozkład 3 – 4 tygodnie (min N – pobieranie i

straty, wcześniejsze sadzenie – problemy: przyjmowanie się roślin i szkodniki

w okresie rozkładu świeżej masy, utrudnione podsiąkanie wody)

Przedplon jesienny można pozostawić na polu jako ściółkę (rośliny pocięte,

lub całe przemarznięte) i przyorać wcześnie wiosną (miesiąc przed

sadzeniem). Najczęściej stosuje się dla upraw zakładanych trochę później

Materia organiczna w glebie przeciwdziała szkodom wywoływanym przez

patogeny glebowe

Uprawa roli i przygotowanie pola

W produkcji integrowanej zaleca się uprawę z rozsady. Uprawa z siewu

nasion wprost w pole jest też możliwa – duże zagrożenie ze strony

szkodników.

Rozsadę produkuje się na rozsadniku w polu lub tunelu foliowym (rozsada

„rwana”) albo w doniczkach, w szklarniach i tunelach foliowych

preferowany sposób produkcji

Sposób i miejsce produkcji rozsady zależą od rodzaju i terminu uprawy

warzyw kapustnych

Metody uprawy warzyw kapustnych

Miejsce produkcji rozsady i terminy uprawy

Okres wzrostu i rozwoju roślinzaprawianie nasion, ochrona rozsadnika

Produkcja rozsady rwanej

Produkcja rozsady na rozsadniku w polu lub w tunelu

Stosowana dla jesiennych kalafiorów oraz kapust średnio późnych i późnych

Wysiew nasion – 400 szt/m2 (ok. 1.5-2 g/m2)Zagonowo – 8 rzędów co 10-15 cmRzędowo – rzędy co 20 – 25 cmSiew na głębokość 1,5 – 2,0 cm

Zużycie nasion na 1 ha – 40-50 tys. (250-300 g nasion) w dobrych warunkach uprawy dla ok. 30 tys szt rozsady)

Zapotrzebowanie powierzchni rozsadnika na 1 ha – 100-150 m 2

Okres produkcji rozsady – 5 – 8 tygodni

Nawożenie: obornik (przefermentowany) lub kompost – 30 kg/10 m 2

Nawożenie uzupełniające – Azofoska (5kg na 100 m 2) lub inny nawóz wieloskładnikowy zawierając mikroelem.

Produkcja rozsady - fitotoksyczność

Rozsadnik kapustnych

Produkcja rozsady w wielodoniczkowych

Rodzaje palet i wielkość komórek

Uprawa wczesnapalety „54” ( pojemność doniczki - 90 cm 3 ; 225 szt/m2 )palety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 ; 400 szt/m2 )

Uprawa letnia i jesiennapalety „96” ( pojemność doniczki - 50 cm 3 )palety „160” ( pojemność doniczki - 25 cm 3 ; 680 szt/m2 )palety „260” (pojemność doniczki – 15 cm 3 ; 1100 szt/m2 )

Duża pojemność doniczki w uprawie jesiennej- może stymulować przedwczesne tworzenie małych, pośpiechowatych róż- uniemożliwia przetrzymanie gotowej do wysadzenia rozsady, jeśli nie ma warunków do sadzenia w polu

Rodzaje i przygotowanie podłoża

Produkcja rozsad w paletach wielodoniczkowych

odpowiednia dla każdego terminu uprawy

ZALETY Doskonała kontrola wzrostu i ochrony rozsady

Małe zużycie podłoża

Tworzenie dobrze rozwiniętej bryły korzeniowej

Dobre wyrównanie rozsad

Ułatwione przyjmowanie się roślin

Ułatwione stosowanie i mniejsze zużycie preparatu w zabiegach profilaktycznych przed sadzeniem

Możliwość mechanizacji i automatyzacji produkcji rozsady

Przygotowanie rozsady

Wielodoniczka 96 -16 zostaje 85%

Wielodoniczka 96 - 58 zostaje 36%

Podłoże do napełniania doniczek i palet powinno być:

• Lekkie, porowate, dobrze utrzymujące wilgoć

• Nie ulegające nadmiernemu zagęszczeniu i zamuleniu

• Jałowe – wolne od chorób i szkodników

• Odpowiednio zasobne w składniki pokarmowe

Podłoże można przygotować we własnym zakresie.Najlepszym materiałem do przygotowania podłoża jest torf wysoki. Jest on sterylny i ubogi w składniki pokarmowe, wymaga odkwaszenia i odpowiedniego nawożenia

Podłoża do napełniania doniczek

do produkcji rozsad warzyw kapustnych

Azot (N) 150 – 200 mg/l

Fosfor (P) 80 – 100 mg/l pH – 6,5-7,3

Potas (K) 200 – 250 mg/l

Magnez (Mg) 60 – 120 mg/l

Mikroelementy: żelazo (Fe), miedź (Cu), mangan (Mn), molibden

(Mo), bor (B), cynk (Zn) – 30 mg/l

Orientacyjne nawożenie dla substratu z torfuKreda 8-10 kg/m3

Azofoska 1.2 – 1.5 kg/m3

PG – Mix (Hydro) 1.0 – 1.5 kg/m3

Peat – Mix (Kemira) 1.0 – 1.6 kg/m3

MIS – 3 lub MIS – 4 1.8 – 2.5 kg/m3

Zawartość składników pokarmowych w podłożu

Hollas – Pasłęk (AURA): Podłoże do wysiewu i pikowania Kronen-Klasmann: Potgrond H – Kohljungpflanzen, Potgrond CB – Kohljungpflanzen KTS 1 drobny

Nawozy nowej generacji w produkcji rozsad

Nawóz o spowolnionym działaniu Osmocote Start

Dawka 3 - 6 kg/m 3 podłoża

Stosowanie w produkcji rozsady środków wspomagających wzrost:

- Wyciągi z alg (glonów) morskich

- Nawozy zawierające aminokwasy

Gotowe podłoża do produkcji rozsad

Jakość gotowego substratu zależy od terminu jego przygotowania,

warunków i długości okresu jego składowania i przechowywania

(w punktach sprzedaży i u rolnika)

Podłoże ma określony termin przydatności do użycia – lepiej nie kupować z

dużym zapasem

Ważnym zabiegiem jest napowietrzenie podłoża – wysypanie z worków i

przemieszanie na kilka dni przed użyciem

Napowietrzenie - skuteczny sposób ograniczenia różnego rodzaju pleśni

pojawiających się na powierzchni podłoża po wysiewie w skrzynkach

wysiewnych lub doniczkach

Postępowanie z podłożem gotowym lub torfem

Kolonie pleśni w podłożu

Lepszy przepływu powietrzapod paletami – ograniczeniewyrastania korzeni poza doniczkę,.

Ustawienie palet na specjalnych stelażach

Wyrastanie korzeni poza doniczkę

Światło; po wschodach pełne oświetlenie, w miesiącach zimowych doświetlanie (wysokoprężne lampy sodowe o mocy 600W) Temperatura ( przede wszystkim w produkcji rozsad wczesnych ) Kapusta – Od wschodów do 4 liścia: 10 –14 ºC (8 – 10 ºC; zawsze > 5 ºC) – Od 5 tyg.: 14 – 18 ºC ( 10 - 12 ºC) – jarowizacja przy <10 ºC Kalafior i brokuł - 14-16 ºC w dzień (18 ºC), w nocy 10 - 12 ºC - >32 ºC uszkodzenie kiełkujących nasion, brak wschodów Podlewanie: - ograniczone do minimum – lepsze korzenienie się rozsady - unikać codziennego zwilżania roślin i górnej warstwy gleby - lepiej rzadziej a większą dawką wody - zawsze przed południem, aby rośliny obeschły do zmierzchu - rozsada w paletach – zbyt obfite , stałe podlewanie sprzyja występowaniu zgorzeli siewek (około 0.8 L/1 paletę Hartowanie rozsady: obniżenie temperatury ale trzeba uważać aby nie spadała < 10 ºC przez dłuższy czas, ograniczenie podlewania Dokarmianie rozsady

Pielęgnacja rozsady

Terminy (pierwsze dokarmianie)

Palety VP 54 (90 cm 3 ) - od fazy 2 liści

Palety VP 96 (53 cm 3 ) - od fazy 1 –2 liści

Palety VP 160 (25 cm 3 ) -od fazy 1 liścia

Palety VP 260 (15 cm 3 ) - od fazy 1 liścia

Nawozy

– Rosaleaf 3, 4, 5 0,3 – 0,5 % (3-5 ml/L)

– Agroleaf Power 0,3 – 0,5 %

– Mikrovit 2 0.4 – 0.8 % (4-8 ml/L)

– Hydrovit 0.5 – 1.0 % (5-10 ml/L)

– Nowokont 0,5 – 0,7 % (5 – 7 ml/L)

– Florowit 1.0 – 2.0 % (10-20 ml/l)

– Saletra wapniowa 0.5 – 0.7 % (5-7g/L)

– Inne (Kristalon Symfo-vita, Polyfeed i inne dostępne na rynku)- w stężeniu

podanym przez producenta

Dokarmianie rozsady w paletach

Różnica w pielęgnacji rozsady

Rozwój rozsady w podłożu nawożonym - Osmocote Start

Potgrond H +Osmocote3kg/m3

Potgrond H -kontrola

Potgrond H +Osmocote3kg/m3

Potgrond H +Agroleaf K 0,3%

Potgrond H - kontrolaPotgrond H +Agroleaf K 0,4%

Potgrond H +Osmocote 3 kg/m 3

Wpływ stosowania nawozu Osmocote Start w produkcjirozsady na dalszy rozwój roślin po posadzeniu w polu.

Rozsada gotowa dosadzenia

Rozsada przetrzymana



Rozsada zagłodzona –duży deficyt podstawowych składników

Rozsada wybiegniętaprodukowana w wysokiejtemperaturze

Rozsada niedostatecznienawożona

• Kalafior i kapusta należą do warzyw o największych wymaganiach pokarmowych

• Wymagania nawozowe obydwu gatunków są wyższe niż wymagania pokarmowe. U kapusty różnice te są mniejsze niż u kalafiora – głębokość korzenienia się; kapusta 90 cm, kalafior 60 cm

Pobieranie składników pokarmowych z gleby przez warzywa kapustne(potrzeby pokarmowe)*

-Składniki pobrane przez całą roślinę (ilość składników zawarta w plonie)

Potrzeby pokarmowe i nawozowe warzyw kapustnych

4.VI

24.VI

Wysokie wymagania pokarmowe i

nawozowe

• Dobre wykorzystanie składników

pokarmowych

• System korzeniowy – głęboki >2.0 m

w promieniu 90 cm

• O plonie decyduje dobry zaopatrzenie

w składniki w okresie od sadzenia do

całkowitego wytworzenia rozety i

początku formowania główek

• Element krytyczny – dostateczna ilość

w glebie azotu dostępnego

Kapusta - potrzeby nawozowe

Potrzeby nawozowe warzyw kapustnych – standardowa zawartośćskładników w glebie.

Nawożenie warzyw kapustnych

Terminy i sposób nawożenia mineralnego warzyw kapustnych

Nawożenie azotem (N) – dzielone :

1/2 dawki przed sadzeniem, reszta pogłównie (1 – 2 dawki)

Nawożenie przed uprawą – mocznik, saletrzak, saletry, nawozy wieloskładnikowe

Nawożenie pogłówne - głównie saletry

Nawożenie fosforem i potasem

Fosfor (P) – w całości przedwegetacyjnie (najlepiej formy skoncentrowane).

Potas (K) – kapustne tolerują zarówno nawozy chlorkowe jak i siarczanowe w

nawożeniu przedwegetacyjnym. Potas może być stosowany w całości

przedwegetacyjnie lub podzielony (1/3 dawki pogłównie ale wyłącznie w formie

siarczanowej).

Nawożenie dolistne – głównie nawozami mikroelementowymi dla uzupełnienia

niedoborów lub wieloskładnikowymi. Pobieranie składników utrudnia woskowy

nalot.

Azot stosowany dolistnie pobierany jest w ciągu 4 h, potas do 4

dni, a fosfor aż od 7 – 15 dni.

Niedobór boru (B) – liście sercowe jasnozielone, w główkach zbrunatnienia, puste przestrzenie w głąbach (kalafior, brokuł).

• pH >7,5 lub po świeżym wapnowaniu (Ca;B) utrudnione pobieranie. Kapustne mają wysokie zapotrzebowanie na bor (6– 50mg/kg s.m.)

- nawożenie gleby borem : superfosfat borowany, saletrzak borowany Granoligo

MB 20 lub boraks (20 kg ) wymieszany z superfosfatem

- nawożenie dolistne : 0,2 % Borvit lub 0,5 % roztwór boraksu 1 –2 x co 10 dni

Niedobór molibdenu (Mo) - redukcja blaszek liściowych

• pH < 5,5 najczęściej na glebach torfowych lub w substratach

– Podlanie rozsady przed sadzeniem – molibdenian amonu lub sodu –0,1 % w dawce 5 L/m 2

– Opryskiwanie pola 0,1 % Molibdeno C, lub roztworami j.w –1000 L/ha

Mikroelementy w uprawie kapustnych

Terminy siewu, sadzenia i zbioru kapusty

Terminy siewu i sadzenia w uprawie kalafiora

Zagęszczenie roślin w uprawie kapustnych w tys szt/ha

Rozstawa w uprawie warzyw kapustnych

Sadzenie

Zaprawianie rozsady - nieudane

Zaprawianie rozsady - udane

Terminy i dawki stosowania zalecanych herbicydów

Termin stosowania herbicydów

Preparaty Uwagi

substancja czynna Dawka na ha

Wiosną przed sadzeniem rozsady

gilfosat 3 l

Zalecone dawki służą główniedo zwalczania perzu i wielu innych chwastów. Zabiegi uprawowe należy rozpocząć nie wcześniej niż po 5-7dniach od zabiegu, lepiej po 2-3 tygodniachBrokuł, Kalafior, Kapusta gł. biała

Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady

Goal 480 SC Galigan 240 S.C.

0,5-0,75 l1-1,5 l

KalafiorKapusta gł. białej

Stomp 330 EC 3-5 l Kapusta gł. białe


Terminy stosowania herbicydów

Preparaty Uwagi

substancja czynna Dawka na ha

Przed sadzeniem rozsady

Devrinol 450 SC 2,5-3 l Wymieszać z glebą, na głębokość 2-3 cm Karencja nie dotyczy.Kapusta gł. białej

7-10 dni po sadzeniu rozsady

Metazachlor 500 SC 2 l Stosować maksymalnie 1 kg substancji czynnej łącznie, nie częściej niż co 3 lataKapusta gł. białej

Permuson 416 SC 2,5-3 l Kapusta gł. białejKarencja nie dotyczy

1-3 tyg. po posadzeniu rozsady, chwasty nie starsze niż 4 liście wł.

Lantagran 45 WP 1,5-1,66 l Kapusta gł. białejKarencja 28 dni


Terminy stosowania herbicydów

Preparaty Uwagi

Nazwa Dawka na ha

Po sadzeniu roślin i po wschodach chwastów jednoliściennych. Dawki mniejsze dla chwastów rocznych, większe do zwalczania perzu.graminicydy

Agil 100 EC

Fusilade Forte 150 EC

Leopard Extra 05 EC

Select Super 120 EC

Targa Super 05 ECTarga 10 ECPilot 10 EC

0,5-1,5 l

0,75-2,5 l

0,75-3 l

0,8-2 l

1 l0,4-0,5 l0,4-0,5 l

Karencja 28 dni

Karencja 56 dni

Karencja 87 dni

Karencja 28 dni

Karencja 87 dni

Kapusta gł. biała

• Wycinanie główek po osiągnięciu dojrzałości użytkowej –odmiany wczesne,

średnio wczesne nawet średnio późne do bezpośredniego spożycia wycina się

sukcesywnie po osiągnięciu odpowiedniej wielkości -kapusta wczesna 0,7 – 1,5

kg, średnio wczesna i średnio późna 2 -3 kg

• Odmiany wczesne zbiera się z liśćmi okrywowymi, późne najczęściej bez liści

okrywowych

• Kapusta do przetwórstwa i przechowania zbiór jednorazowy w fazie optymalnej

dojrzałości. Do przetwórstwa główki duże 4 – 6 kg, do przechowywania -średnie

• Opóźnienie zbioru odmian wczesnych , średniowczesnych i średniopóźnych –

pękanie główek, złe przechowywanie

• Dominuje zbiór ręczny lub częściowo zmechanizowany z ruchomą taśmą

transportową na przyczepę. Specjalne kombajny

• Plon: kapusta biała wczesna 30 -40 t/ha, średniowczesna 40 – 50 t/ha a późna

60 -100 t/ha

Zbiór kapusty

Kalafior – zbiór sukcesywny w miarędorastania róż. Zbiory przynajmniej 1 albo2 w tygodniu. Okres dorastania różywynosi kilka dni. Opóźnienie zbioru –rozsypywanie się róży, żółknięcieRóże mogą być zbierane z liśćmiokrywowymi całymi lub przyciętymi nadpowierzchnią róży

• Kalafiory na rynku występują w 2wyborach i 5 klasachwielkościowych: A ->35 cm; B – 25– 35 cm; C – 20 – 25 cm; D – 15 –20 cm; E – 10 – 15 cm• Plon róż – 25 – 30 t/haRóża rozsypana wskutek opóźnieniazbioru

Odmiany ustalone – duża zmienność roślin pod względem wyrównania, tempa wzrostuOdmiany mieszańcowe – lepsze wyrównanie i wigor roślin, wyższa plenność, u kapusty wolniejsze przejrzewanie główek, a u kalafiora lepsze okrywanie róż, lepsza przydatność do przechowywania, większa odporność na choroby i szkodniki

Wczesność odmian (liczba dni od sadzenia do zbioru)

Dobór odmian – kapusta i kalafior

Cechy odmian i przydatność do terminu uprawy

Odmiany wczesne kapusty

Średniowczesne odmiany kapusty

Średniopóźne odmiany kapusty

Późne odmiany kapusty do kwaszenia i przechowywania

Późne odmiany kapusty do długiego przechowywania

Wczesne odmiany kalafiora

Średniowczesne odmiany kalafiora

Średniopóźne odmiany kalafiora

Późne odmiany kalafiora

Różyczkowanie

Wysokie wymagania świetlne Reaguje na długość dnia – siew wiosenny odmiany dnia długiego

(długość dnia 15 – 16 godzin), siew na przezimowanie – odmiany dnia krótkiego

lub pośredniego 12 – 14 godzin

Wymagania cieplne: Minimalna temp. kiełkowania – 5 - 6º C, optym. 18ºC Po wschodach oraz okresie intensywnego wzrostu szczypioru

optymalna temp. 16 – 20º C W okresie załamywania szczypioru 20ºC W uprawie ozimej młode rośliny znoszą nawet – 15ºC, rośliny

starsze – uszkodzenia już przy – 1,5ºC

Cebula - wymagania klimatyczno-glebowe

Agrotechnika uprawy cebuli (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)

Agrotechnika uprawy marchwi (Lokalizacja plantacji, wybór stanowiska i nawożenie)

• Marchew – roślina klimatu umiarkowanego, dobre warunki uprawy na terenie całego kraju

• Optymalna temperatura wzrostu – 15 – 20 o C. Niska temperatura – wydłużanie się korzeni, mniej cukrów i karotenu

• Siewki i trochę starsze rośliny tolerują przymrozki do - 8 o C

• Dojrzałe korzenie są uszkadzane w temp. – 1 do - 2 o C – pogorszenie trwałości przechowalniczej

• Temperatura < 10 o C w dłuższym okresie czasu po wschodach - jarowizacja roślin i wybijanie w pędy kwiatostanowe

• Wschody po 8 – 10 dniach w warunkach optymalnych, natomiast chłody i susza opóźniają wschody nawet do 4 – 5 tygodni

• Fotoperiodycznie obojętna, ale dobre naświetlenie we wczesnych fazach zwiększa plon, a w końcu wegetacji podnosi w korzeniach zawartość karotenoidów i obniża zawartość azotanów

• Zacienienie obniża plonowanie marchwi.

• Rozwój korzeni marchwi przy zróżni

Marchew – wymagania klimatyczne

• Optymalny odczyn gleby – lekko kwaśny do lekko zasadowego,

pH 6,5-7,5

• Odpowiednie są gleby średnio ciężkie i lekkie gleby piaszczysto gliniaste,

bogate w próchnicę i przepuszczalne ( nie tworzy się zaskorupienie)

• Dla upraw wczesnych – gleby lekkie próchniczne, szybko

obsychające wiosną

• Nie nadają się gleby bardzo ciężkie, zlewne, zaskorupiające się, podmokłe i

kwaśne oraz kamieniste – marchew gorzej wschodzi, korzenie są niekształtne

i rozwidlone. Utrudniony zbiór mechaniczny

• Umiarkowane wymagania wodne – odpowiednia zawartość wody - 65 – 70 %

ppw. Największe zapotrzebowanie na wodę - okres wschodów i intensywnego

przyrostu korzeni – około 2 mies. przed zbiorem

• Intensywne opady po okresie suszy – pękanie korzeni

• Długotrwałe nadmierne uwilgotnienie gleby – krótkie korzenie, często

silnie rozwidlone

Marchew – wymagania glebowe i wodne

Przydatność roślin jako przedplonu dla marchwi

• Głęboko i starannie uprawiona gleba

• Po zbiorze przedplonu podorywka, bronowanie lub talerzowanie (wysiew

przedplonu – mieszanki)

• Późna jesienią orka z pogłębiaczem lub głęboszowanie

• Orka zimowa na pełną głębokość (25 – 30 cm)

• Uprawa wiosenna- przedsiewna – włókowanie, wysiew nawozów,

kultywatorowanie lub uprawa agregatem

• Przy uprawie na płask stosowanie wału strunowego lub gładkiego – ugniecenie

świeżo uprawionej gleby- przyspieszenie podsiąkania wody, wysiew nasion na

jednakową głębokość

Przygotowanie stanowiska pod uprawę marchwi

• Uprawa w 2 lub 3 roku po oborniku (stanowisko w 1 roku nie wskazane

kumulacja azotanów, zniekształcanie i rozwidlanie się korzeni, zapach

obornika zwabia połyśnicę marchwiankę)

• Uprawa po sobie i innych selerowatych nie częściej niż co 4 lata– względy

fitosanitarne

• Lokalizować uprawę na otwartej przestrzeni

• Unikać stanowisk w pobliżu większych skupisk drzew (topola), krzewów i

innych zarośli (zwiększone ryzyko porażenia przez mszyce, połyśnicę

marchwiankę)

Stanowisko w zmianowaniu - marchew

Systemy wysiewu

Profesjonalne agregaty do foromowania redlin z glebogryzarką głębokospulchniającą

Redliny wykonane za pomocą biernych korpusów obsypujących

szer. ciągnika 135 cm – redliny 67,5 cmszer. ciągnika 150 cm – redliny 75 cm

6 czerwiec 2007

Różne terminy siewu marchwi

Sezon z dużą ilością opadów

cd.

Zbiór marchwi

Zbiór z zastosowaniem ogławiacza do naci

Kombajn do zbioru korzeniowych

Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych

Racjonalne nawożenie upraw warzywniczych

stosowanie zrównoważonego (racjonalnego) nawożenia i wapnowania, poprawia wzrost i zdrowotność roślin.

Prawidłowe pobieranie prób glebowych


Wpływ pH na pobieranie składników mineralnych

Badania gleby można podzielić na kilka grup:

1) Gleby polowe bez zaleceń lub z zaleceniami (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu)

2) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod tytoń chmiel, zioła (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu)

3) Gleby polowe z zaleceniami komputerowymi pod sady, jagodniki, trawniki (oznaczenie pH, fosforu, potasu, magnezu)

4) Gleby ogrodnicze szklarnie, tunele, warzywa polowe z zaleceniami lub bez ( oznaczenie pH, fosforu potasu azotu, wapnia, magnezu i zasolenia

5) Pożywki, woda (oznaczenie pH, fosforu, potasu, azotu, wapnia, magnezu i zasolenia)

6) Wapno nawozowe


Roślina warzywna

Azot (N) Fosfor (P) i potas (K)

wymaganiadawka

w kg N/ha

wymaganialiczby graniczne w mg na 1l

P K

Bób (świeże nasiona) średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Brokuł b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225

Brukiew wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Burak ćwikłowy średnie 100 - 140 wysokie 50 - 70 175 - 225

Burak liściowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Cebula z siewu średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225

Cebula z dymki niskie 50 - 80 średnie 50 - 70 150 - 200

Chrzan wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Czosnek średnie 100-140 średnie 50-70 150-200

Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Wyniki analizyLiczby graniczne dla warzyw uprawianych w gruncie i dawki azotu w kg/ha

Roślina warzywna


wymaganiadawka

w kg N/ha

wymaganialiczby graniczne w mg na

1l

P K

Cykoria sałatowa wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Dynia b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225

Endywia średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Fasola karłowa szparagowa

niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175

Fasola tyczna szparagowa

średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Groch (strąki) niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175

Jarmuż (plon przemysłowy)

średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Kalarepa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Kalafior b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Kapusta brukselska b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225

Roślina warzywna


wymaganiadawka

w kg N/ha

wymagania

liczby graniczne w mg na 1l

P K

Kapusta biała, wczesna wysokie 150 - 200 wysokie 50 - 70 175 - 225

Kapusta biała, późna b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225

Kapusta czerwona b. wysokie 220 -300 wysokie 50 - 70 175 - 225

Kapusta pekińska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225

Kapusta włoska wysokie 150 - 200 wysokie 60 - 80 175 - 225

Karczoch b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225

Kard b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Koper włoski średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Kukurydza cukrowa średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225

Marchew wczesna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Roślina warzywna


wymaganiadawka

w kg N/ha wymagania

liczby graniczne w mg na 1l

P K

Marchew późna wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Melon średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Oberżyna średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Ogórek średnie 100 - 140 wysokie 60 - 80 175 - 225

Papryka wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Pasternak wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Pietruszka średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200

Pomidor wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Por b. wysokie 220 -300 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Rabarbar b. wysokie 220 -300 wysokie 60 - 80 175 - 225

Roszponka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175

Roślina warzywna


wymaganiadawka

w kg N/ha

wymaganialiczby graniczne w mg na

1l

P K

Rzeżucha niskie 50 niskie 40 - 60 125 - 175

Rzodkiew średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Rzodkiewka niskie 50 - 80 niskie 40 - 60 125 - 175

Sałata głowiasta średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Sałata liściowa średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Sałata rzymska średnie 100 - 140 średnie 50 - 70 150 - 200

Seler korzeniowy wysokie 150 - 200 b. wysokie 60 - 80 200 - 250

Seler naciowy wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Skorzonera średnie 100 - 140 średnie 40 - 60 150 - 200

Szczypiorek wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Szparag b. wysokie 220 -300 średnie 40 - 60 150 - 200

Szpinak niskie 80 wysokie 50 - 70 175 - 225

Szpinak nowozelandzki wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Ziemniak wysokie 150 - 200 średnie 50 - 70 150 - 200

Przeliczenia zawartości pierwiastków i tlenkowych form niektórych składników pokarmowych

FormaNazwa

pierwiastka

Forma

tlenkowa→ pierwiastkowa pierwiastkowa → tlenkowa

P2O5 x 0,44 = (P)

K2O x 0,83 = (K)

MgO x 0,60 = (Mg)CaO x 0,71 = (Ca)CaCO3 x 0,42 = (Ca)

FosforPotasMagnezWapńWapń

P x 2,30 = (P2O5)

K x 1,20 = (K2O)

Mg x 1,66 = (MgO)Ca x 1,40 = (CaO)Ca x 2,49 = (CaCo)

Potrzeby wapnowania gleby

Kategoria gleb

Przedział potrzeb wapnowania

konieczne potrzebne wskazane ograniczone

Zakres pH

CaO t/ha

ZakrespH

CaOt/ha

ZakrespH

CaOt/ha

ZakrespH

CaOt/ha

Bardzo lekkie

do 4,0 3,0 4,1-4,5 2,0 4,6-5,0 1,0 5,1-5,5 0,0

Lekkie do 4,5 3,5 4,6-5,0 2,5 5,1-5,5 1,5 5,6-6,0 0,0

Średnie do 5,0 4,5 5,1-5,6 3,0 5,6-6,0 1,7 6,1-6,5 1,0

ciężkie do 5,5 6,0 5,6-6,0 3,0 6,1-6,5 2,0 6,6-7,0 1,0

Optymalne zawartości fosforu w glebie dla warzyw polowy

40 - 60 50 - 70 60 - 80

Fasola szparagowaGrochMarchewPietruszkaRzodkiewkaSkorzoneraSzparagi

Buraki ćwikłoweChrzanKapusta gł. biała, czerwona, włoska, bruks.Sałata SzpinakZiemniaki wczesna

Cebula SeleryBrokuł RabarbarKalafior PoryOgórki Pomidory

125- 175 150 - 250 175 - 250 200 - 250

Fasola szparagowaGrochRzodkiewka

ChrzanSałata Ziemniaki wczesnaSkorzonera Szparagi Pietruszka Brokuł

Cebula BrokułKalafiorPoryRabarbarBuraki ćwikłoweKapusta gł. Biała, czerw.

KalafiorKapusta brukselskaPomidorySelery

Optymalne zawartości potasu w glebie dla warzyw polowych

Skład nawozów naturalnych od różnych zwierząt %/dt

Składnik Bydło Świnie Konie Owce Kury nioski

Obornik mieszany

Sucha masa

21,00 21,40 24,70 26,8 35,90 21,40

Azot 0,47 0,51 0,54 0,75 1,20 0,46

Fosfor 0,28 0,44 0,29 0,38 0,79 0,30

Potas 0,65 0,68 0,90 1,19 0,80 0,63

Wapń 0,43 0,44 0,43 0,58 0,73 0,41

Magnez 0,15 0,18 0,16 0,19 0,21 0,15

Przykład ustalania wykorzystania obornika

Uprawa warzyw po oborniku

Warzywa uprawiane w 1 roku po oborniku: kapusty głowiaste, kapustę pekińską i chińską, kalafiory, brokuły, ogórki, melony, kawony, dynie, selery (w tym naciowe), paprykę, oberżynę, cebulę, karczochy

i kardy, fenkuł, bakłażany.

Warzywa uprawiane w 2 roku po oborniku: marchew, pietruszkę, fasolę szparagową, ziemniaki, pomidory, pory, czosnek, jarmuż, rzodkiewkę, rzepę, skorzonerę, salsefię, roszponkę, sałaty, soję,

kukurydzę cukrową, endywię,

Warzywa uprawiane w 3 roku po oborniku: groszek, bób, fasolę, buraki ćwikłowe i liściowe, pasternak, kalarepę, szpinak, soczewicę,

rzodkwie (czarna, biała, japońska), rzerzuchę, rokiettę, portulakę.

Uwalnianie azotu z substancji organicznej

Zawartość substancji organicznej

(%)

Kategoria agronomiczna gleby

ciężka średnia lekka

0,0 - 0,30,4 - 0,70,8 - 1,21,3 - 1,71,8 - 2,22,3 - 2,72,8 - 3,23,3 - 3,73,8 - 4,24,3 - 4,7

0 - 3030 - 4040 - 5050 - 6060 - 7070 - 8080 - 9090 - 100

100 - 110110 – 120

40 - 5050 -5560 - 6570 - 7580 - 8590 - 95

100 - 105105 - 115120 - 125130 - 135

50 - 5560 - 6570 - 7580 - 8590 - 95

100 - 105110 - 115120 - 125130 - 135140 - 145

Technika wykonywania zabiegów ochrony roślin

Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu

Temperatura• Najczęściej zalecany przedział temperatur zawiera się pomiędzy

10° a 20°C.• Szczególną wrażliwość na temperaturę powietrza wykazują środki

owadobójcze.• Generalnie w wyższych temperaturach większość środków wykazuje

wyższą skuteczność jednak powyżej 20°C rośliny wykazują zwiększoną wrażliwość. - w takich przypadkach zalecane jest wykonanie zabiegu wcześnie rano lub późnym wieczorem.

• Należy również brać pod uwagę, że oprysk zimną cieczą nagrzanych roślin może spowodować zjawisko szoku termicznego

Wiatr• Prędkość wiatru nie może być większa niż 3m/s. Nie przestrzeganie

tego przepisu prowadzi z reguły do niskiej skuteczności działania preparatu na skutek dużej nierównomierności pokrycia plantacji cieczą roboczą.

Warunki atmosferyczne a technika wykonania zabiegu

Termin wykonania zabiegu• Termin wykonania zabiegu zależy od fazy rozwojowej rośliny chronionej oraz

chwastów, stadium rozwojowego lub nasilenia występowania szkodnika czy choroby.

• Działanie klasycznych herbicydów jest najskuteczniejsze gdy chwasty są w fazie max. 2-3 liści

• Zabiegi grzybobójcze oraz owadobójcze wymagają przeprowadzenia obserwacji, kierowania się komunikatami (PIORIN). Podejmując decyzję o zastosowaniu ochrony należy brać pod uwagę próg ekonomicznej szkodliwości patogena.

Warunki wilgotnościowe• Wyższa wilgotność względna powietrza jest czynnikiem sprzyjającym wnikania

preparatu do rośliny. Wyjątkiem jest okres mgły w przypadku oprysku drobnokroplistego. Silne susze powodujące obniżenie turgoru roślin hamują przenikanie środków systemicznych oraz stwarzają zagrożenie uszkodzenia roślin.

Wilgotność gleby• Ma zasadniczy wpływ na działanie herbicydów glebowych

Ewidencja zabiegów ochrony roślin

Posiadacze gruntów, na których wykonywane są zabiegi ochrony roślin, muszą prowadzić ewidencję tych zabiegów.

Ewidencja prowadzona przez rolnika musi zawierać następujące informacje:• nazwę rośliny; • powierzchnie uprawy roślin; • powierzchnie, na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich wykonywania; • nazwy zastosowanych środków i ich dawki; • przyczyny zastosowania preparatów.

Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin.

Zapewnij – tam gdzie jest to zalecane lub konieczne – równomierne rozłożenie środka ochrony roślin na całej opryskiwanej powierzchni

Opryskiwanie - zasady ogólne

dokonaj regulacji belki polowej tak aby zminimalizować jej wahania podczas zabiegu

ustaw i zachowaj podczas zabiegu odpowiednią do rozpylaczy wysokość belki polowej (35-50 cm nad opryskiwanymi obiektami dla rozpylaczy płaskostrumieniowych 110 -120º)

wyłączaj odpowiednie sekcje belki polowej lub indywidualne rozpylacze aby uniknąć podwójnego nanoszenia

Nie dopuszczaj do ociekania cieczy z roślin

Opryskiwanie - ociekanie

unikaj opryskiwania zbyt wysokimi dawkami cieczy użytkowej,

nie stosuj rozpylaczy produkujących zbyt grube krople jeśli rośliny posiadają małą zdolność retencyjną cieczy (z trudem zatrzymują ciecz na swojej powierzchni – np. cebula, por, kapusta)

utrzymaj odpowiednią odległość rozpylaczy od opryskiwanych roślin aby nie dopuścić do ich nadmiernego zwilżenia

unikaj opryskiwania upraw pokrytych rosą

Poparzenia przez pestycydy

Ochrona warzyw przed chwastami

Przyczyny zachwaszczenia pól

• Chwast wytwarzają ogromną liczbę nasion• Nasiona chwastów są żywotne przez wiele lat (większość chwastów kiełkuje

jednak w ciągu 4-5 lat)• Zróżnicowany zakres temperatur kiełkowania nasion• Zróżnicowane wymagania wodne

• Sposoby rozmnażania (z nasion, z części podziemnych)• Agrotechnika rośliny uprawnej (termin siewu uprawa)• Chwasty mogą przenosić się z sąsiednich pół jak również z dalszych

odległości poprzez:– wiatr– wodę– przez zwierzęta– samorzutnie– przez człowieka

Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować

Gatunek Liczna nasionŻywotność

nasion lata

Maksymalna gł. kiełkowania

cmśrednia /szt max. / tyś.

jednoliścienne

Chwastnica jednost.Owies głuchyWiechlina roczna

400200450

6,0-7,1612,3-5,52

3-73-1040

12-1420-2512-14

dwuliścienne

Bratek polnyDymnica pospolitaGorczyca polnaGwiazdnica pospol.Jasnota różowaKomosa białaMlecz polnyOstrożeń polnyPokrzywa żegawka

25004001200200050-300300060004000600

-1,53225141001953-

>2>1011-3550->405>20-40

2-3105-64-55-68-103-41-22

Gatunek Liczna nasionŻywotność

nasion lata

Maksymalna gł. kiełkowania

cmśrednia /szt max. / tyś.

dwuliścienne c.d.

Powój polnyPoziewnik szorstkiPsianka czarnaPrzytulia czepnaRdest plamistyRdest ptasiRdest powojowatyRumian polnyRzodkiew świrzepaSporek PolnySzarłat szorstkiTasznik pospolityTobołki polneŻółtlica drobnokwiat.

500100500400200-800125-200140-200500015032001000-50005000900 ok.. 10000

9,8215-58206-1,21,555,4-6,311,9451228,2117,738,5-737-50200

5035407-8305015-17>10165-104016-35301-2

10-4-5-5-108-108-101-25-64-57-84-54-51,2

Liczba nasion wytwarzanych przez chwasty, ich żywotność i maksymalna głębokość z jakiej mogą kiełkować

Minimalna temperatura kiełkowania niektórych chwastów

Gatunek Temperatura (ºC)

Fiołek polnyGorczyca polnaGwiazdnica pospolitaJasnota różowaKomosa białaOwies głuchyPokrzywa żegawkaPrzytulia czepnaRdest ptasiRumian polnyTasznik pospolityTobołki polne

22-42-34-63-41-22-52-51-22-31-22-4

Negatywny wpływ chwastów na plonowanie warzyw

Gatunek Redukcja plonu w %

BóbBurak ćwikłowyCebula z siewuCzosnekGroch siewny łuskowyFasolaMarchewKapusta głowiastaKukurydza cukrowaOgórekPomidor z rozsadyPor z rozsady

13-2745-98

99-1008858

12-6188-10023-4434-5097-9965-89

59

Gatunki chwastów częściej występujące w uprawach warzywniczych

Żółtlica drobnokwiatowa Galinsoga parviflora. Chaber bławatek Centaurea cyanus L.

Dymnica pospolita Fumaria officinalis L. Maruna bezwonna Matricaria perforata

http://www.minrol.gov.pl/pol/Informacje-branzowe/Wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin/%28action%29/search/%28cultivation%29/marchew/%28preparation_type%29/Chwastob%C3%B3jczy/%28plants_group%29/0/%28smallarea%29/0/%28offset%29/40


Maruna bezwonna Matricaria perforata

Gwiazdnica pospolita(Stellaria media Komosa biała Chenopodium album


Szarłat szorstki Amaranthus retroflexus L. Przytulia czepna Galium aparine L.

Rdestówka powojowata Fallopia convolvulus (L) Tobołki polne Thlaspi arvense L.


Chwastnica jednostronna Echinochloa crus-galli Iglica pospolita Erodium cicutarium

Rzodkiew swirzepa Raphanus raphanistrum L. Tasznik pospolity Capsella bursa pastoris

Negatywne skutki wtórnego zachwaszczenia

• pogorszenie warunków sanitarnych w łanie roślin uprawnych

• utrudnienie dokładnego wykonania ochrony roślin

• opóźnienie dojrzewania i pogorszenie jakości plonów

• utrudnienia podczas mechanicznego zbioru i przygotowania warzyw do przetworzenia i przechowania

• pogorszenie jakości materiału siewnego• zwiększenie „banku nasion chwastów w glebie”

Szacunkowe nakłady pracy na zniszczenie chwastów bez stosowania herbicydów

Roślina uprawna Liczba roboczogodzin na 1 ha na

pielenie ręczne

Liczba uprawek międzyrzędowych

Cebula, por z siewuMarchew, pietruszkaSelerPomidorKapusta, kalafiorOgórek

800 – 1200 300 – 500 200 – 400100 – 500 150 – 250 250 – 280

3 – 52 – 42 – 31 – 31 – 32 – 3

Wpływ chwastów na występowanie szkodników

Gatunek Średnia liczba jaj pod jedna rośliną

Plantacja niezachwaszczona

Plantacja zachwaszczona

Brokuł 9,5 23,6

Kapusta włoska 9,1 17,3

Kapusta głow. Biała 7,6 23,6

Kapusta czerwona 5,0 20,0

Kapusta brukselska 8,4 24,4

Jarmuż 4,7 12,4

Rola chwastów jako roślin żywicielskich

Składanie jaj przez śmietkę kapuścianą w zależności od stanu zachwaszczenia plantacji z warzywami kapustnymi

Niechemiczne metody regulowania poziomu zachwaszczenia


Pielnik palcowy - bierny


Marchew - zachwaszczenie

Komosa biała

Rdest plamisty

Komosa biała Rdest plamistySzarłat szorstki

Marchew - zachwaszczenie

Zabieg herbicydowy wykonany po wschodach roślin

Maruna bezwonna Czyściec błotny

Termin preparat dawka uwagi

do 2 dni po siewie

Command 480 ECGolden Clomazon 480 ECKilof 480 ECSzpada 480 EClub Command 480 EC +Afalon Dys.450 EC

0,2 -0,25 l0,2 -0,25 l0,2 -0,25 l0,2 -0,25 l

0,15-0,2 l +1,0 l

- wilgotna gleba- nie stosować na glebę przepuszczalną- nie stosować bezpośrednio przed deszczem- nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm

do 5 dni po siewie

Racer 250 EC 2-3 l może powodować przejściowe przebarwienia

do 10 dni po siewie

Afalon Dys. 450 SCAflex Super 450 SCLinurex 500 SCNightjar B, C, D 450 SCNuflon 450 SC

1,5-2 l1,5-2 l1,5-2 l1,5-2 l1,5-2 l

- środka nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych- silne opady po siewie mogą uszkadzać rośliny- karencja 70 dni

Termin stosowania herbicydów - marchew

Termin preparat dawka uwagi

Zabiegi systemowe1 - do 10 dni po siewie2 – w fazie 1-2 liści

marchwi3 – po 7-14 dniach od

2 zabiegu

Afalon Dys.450 ECAfalon Dys.450 EC

Afalon Dys.450 EC

0,75 l0,35 l

0,5 l

- okres między 2 a 3 zabiegiem nie krótszy niż 7 dni- nie stosować herbicydów po wschodach marchwi upr. na wczesny zbiór- środek stosować na rośliny suche- karencja 70 dni

Metoda dawek dzielonych:1- zabieg 1-2 liście marchwi2- zabieg 2-6 liście marchwi minimum 7 dni po 1 (dwa opryski)

Sencor Liquid 600 SC


0,25 l

0,25 l

- nie stosować w temp. powyżej 25º, na glebach piaszczystych i przepusz.- stosowany uzupełniająco po użytych środkach przedwschodowych- karencja 60 dni


preparat dawkakg/l/ha

uwagi

W fazie 3-5 liścimarchwi

Afalon Dys. 450 SCAflex Super 450 SCLinurex 500 SCNightjar B, C, D 450 SCNuflon 450 SC

1-1,5 l1-1,5 l1-1,5 l1-1,5 l

1-1,5 l

- wcześniejszy zabieg może powodować przejściowe zahamowanie wzrostu roślin- środków Aflex Super i Nuflon nie stosować więcej niż 1 raz w okr. wegetacyjnym- karencja 70 dni

W fazie 5-6 liści marchwi

Sencor Liquid 600 SC 0,5 l - może wywoływać fitotoksyczność szczególnie przy nierównych wschodach, które z czasem zanikają- karencja 60 dni


Command 480 EC

do 2 dni po siewie

0,2 - 0,25 l/ha

lub

Command 480 EC +

Afalon Dysp 450SC

0,2 l +1 l / ha

do 10 dni po siewie

Afalon Dysp. 480 EC

1,5 – 2 l / ha

Zabiegi systemowe

1 - do 10 dni po siewie

2 – w fazie 1-2 liści marchwi

3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu

w fazie 3-5 liści marchwi

w fazie 5-6 liści marchwi


Metoda dawek dzielonych

1 zabieg w fazie 1-2 liści – 0,25 l

po min. 7 dniach

2 zabieg w fazie 2-6 liści – 0,25 l

W fazie 5-6 liści marchwi

0,5 l / ha

Zabiegi systemowe – Afalon Dysp.

1 - do 10 dni po siewie 0,75 l

2 – w fazie 1-2 liści marchwi 0,35 l

3 – po 7-14 dniach od 2 zabiegu 0,5 l

70 dni karencji

60 dni karencji 70 dni karencji

karencji nd

70 dni karencji

Marchew - wschody

• zwykle po 2-3 tygodniach od siewu

• w warunkach niesprzyjających susza, niska temperatura, zaskorupiająca się gleba jeszcze dłużej

• wschody zależą od siły i jakości kiełkujących nasion

Ochrona warzyw przed chorobami

Metody Ochrony roślin warzywnych w technologii upraw polowych

Metody ochrony roślin dzielimy na dwie grupy.

do pierwszej należy wykorzystanie odporności roślin na choroby,

do drugiej – metody profilaktyczne (agrotechniczne, chemiczne i fizyczne)

ograniczające kontakt rośliny uprawnej z patogenem.

Do profilaktyki zaliczamy także kwarantannę oraz metody biotyczne

(nadpasożytnictwo, antagonizm)

Hodowla odmian odpornych na choroby -

Uprawa odmian odpornych lub mało podatnych jest najlepszą metodą

ochrony warzyw przed chorobami, pod warunkiem, że dana odmiana

spełnia dobre cechy jakościowe i daje dobre plony.

Trudnością w hodowli odpornościowej jest brak jej stabilności z uwagi na

szybką zmienność biologiczną patogenów (nowych ras, patotypów).

Metody agrotechniczne -

Metody agrotechniczne obok uprawy odmian odpornych i metod chemicznych

odgrywają główną rolę w zapobieganiu chorobom roślin. Polegają one na

niszczeniu źródeł infekcji lub ograniczaniu kontaktu rośliny z patogenem.

Niszczenie źródeł infekcji

Usuwanie z pola resztek pożniwnych, stosowanie podorywki i orki przedzimowej

oraz niszczenie żywicieli pośrednich (roślin dziko rosnących, chwastów).

Usuwanie z pola pierwszych porażonych roślin, stanowiących pierwotne źródło

infekcji – przykład cebuli nasiennej z pierwotnymi objawami mączniaka

rzekomego i żółtej karłowatości wirusowej.

Usuwanie z pól tzw. samosiewów – w przypadku cebul pozostawianych w polu,

które w roku następnym stanowią źródło mączniaka rzekomego.

Dokładna lustracja plantacji i wczesne diagnozowanie pierwszych ognisk choroby.

Metody Ochrony roślin warzywnych

Zmianowanie (płodozmian)

Jest to podstawowa metoda ochrony integrowanej roślin uprawnych.

Większość patogenów roślinnych ginie na starym stanowisku w ciągu 1-3

lat bez rośliny żywicielskiej. Niektóre patogeny jak: Plasmodioplora

brassicae (kiła kapusty), Synchrytium endobioticum (rak ziemniaka),

przeżywają w glebie ponad 3-5 lat. Prawidłowe zmianowanie i odpowiednie

następstwo roślin po sobie może ograniczyć lub wyeliminować patogena z

gleby. Są jednak organizmy polifagiczne, mające wielu żywicieli (Pythium,

Fisarium, Verticilium). Typowym przykładem zmianowania i uprawy roślin

przedplonowych jest zwalczanie kiły kapusty.

Nawożenie

Optymalne nawożenie organiczne i mineralne ogranicza w dużym

stopniu występowanie chorób odglebowych i nalistnych. Zbyt wysokie

nawożenie azotem powoduje wybujałość roślin, co zwiększa ryzyko

porażenia przez np. mączniaki prawdziwe, szarą pleśń, itd.

Stosowanie zdrowych nasion

Nasiona i części wegetatywne roślin są wektorem wielu chorób:

zgorzeli siewek, fuzarioz, bakterioz oraz chorób wirusowych. Zdrowe

nasiona są podstawową gwarancją zdrowotności roślin w początkowym

i dalszym wzroście roślin uprawnych.



Rejonizacja i lokalizacja uprawy warzyw

Najwięcej chorób występuje w rejonach skoncentrowanej uprawy

danego gatunku i bez przestrzegania zasad zmianowania. W takich

rejonach nawet najskuteczniejsza ochrona chemiczna może być mało

efektywna.

Terminy oraz sposoby siewu i sadzenia roślin

Terminy siewu lub sadzenia mają istotny wpływ na prawdopodobieństwo

zetknięcia się rośliny patogenem. Wczesna uprawa ogórków w

szklarniach lub pod osłonami z folii pozwala uniknąć porażenia przez

mączniaka rzekomego, który w Polsce nie zimuje. W naturalnych

warunkach występuje dopiero w połowie lub końcu lipca i jego źródła

istnieją poza granicami Polski.

Niszczenie chwastów

Chwasty mogą być żywicielami wielu chorób grzybowych, bakteryjnych i

wirusowych. Stwarzają dogodne warunki wilgotnościowe poprzez zacienienie dla

rozmnażania się wielu patogenów np. mączniaka rzekomego cebuli, ogórków i

zarazy ziemniaka.

Metody chemiczne

Są to najbardziej interwencyjne metody ochrony roślin, głównie przed chorobami

pochodzenia grzybowego. Do zwalczania tych chorób stosujemy fungicydy

konwencjonalne (chemiczne) oraz pochodzenia naturalnego, środki biologiczne i

niektóre nawozy dolistne. Brak jest odpowiednich bakteriocydów do zwalczania

chorób bakteryjnych. Wiele fungicydów miedziowych ma działanie

bakteriobójcze.


Według klasyfikacji działanie fungicydów dzielimy na:

działanie powierzchniowe, zapobiegawcze – przedinfekcyjne, działanie

interwencyjne – w czasie inkubacji i wystąpienia objawów choroby.

Są różne mechanizmy działania fungicydów – głównie to blokowanie procesów

energetycznych grzybów w kiełkujących zarodnikach lub blokowanie biosyntezy

ergosterolu (fungicydy triazolowe).

Spektrum działania fungicydów:

wąskie - selektywne (siarkowe, tylko mączniaki prawdziwe)

szerokie - kompleksowe zwalczanie wielu gatunków grzybów (strobiluryny).

Sposoby stosowania fungicydów:

Opryskiwanie, opylanie, zaprawianie nasion, bulw i korzeni cebul, fumigacja,

gazowanie, metody fizyczne (wysokie lub niskie temperatury, ozonowanie,

promieniowanie UV).


5. Szczegółowy program ochrony przed chorobami dotyczy 23 gatunków warzyw i dotyczy zarówno gatunków podstawowych (kapustne, cebula, marchew, pomidory, ogórki) oraz pozostałych tzw. „małoobszarowych”

6. Aktualny program ochrony warzyw jest szczegółowo opracowany i obejmuje najważniejsze choroby ,szkodniki i chwasty oraz najnowsze metody ich zwalczania z podaniem najnowszych środków ochrony; syntetycznych, biologicznych i pochodzenia naturalnego z przeznaczeniem dla produkcji konwencjonalnej, integrowanej i ekologicznej.

7. Aktualna lista środków syntetycznych dopuszczonych w Polsce do ochrony warzyw przed agrofagami zawiera liczną grupę nowoczesnych pestycydów i środków naturalnych, które stanowią pionierskie programy ochrony warzyw w Europie ( np. fungicydy z grupy strobilurin i insektycydy spinosady -makrocykliczne laktony i inne)

8. Nowe wymagania UE w zakresie obniżania lub likwidacji pozostałości pestycydów w świeżej masie niektórych gatunków warzyw, głównie liściowych, korzeniowych i innych, przeznaczonych dla przetwórstwa i zamrażalnictwa, ograniczają bądź eliminują stosowanie niektórych grup fungicydów. Rejestracja nowych jest bardzo kosztowna, długoletnia i ekonomicznie dla producentów środków nieopłacalna .

Możliwości ochrony

Choroby warzyw kapustnych

Niedobory fosforu

• Przy niedoborze fosforu następuje

osłabienie tempa wzrostu i opóźnienie

tworzenia róż.

• Liście są drobne, ciemnozielone, stają

się powoli fioletowe (najpierw nerwy,

później całe liście – od wierzchołków).

Objawy te mogą występować

począwszy od fazy rozsady po rośliny w

pełni wegetacji.

• Przy nieznacznym niedoborze objawy

widoczne są pod koniec wegetacji – na

liściach okrywających róże.

Brzegowe zamieranie liści (syn. Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn)

Warzywa kapustne – problemy fizjologiczne

Niedobór wapnia

Sucha zgnilizna wierzchołkowa – Tipburn)

Niedobór wapnia


Wpływ wahań temperatury na rozwój róż brokułu i kalafiora

Wahania temperatury w okresie formowania róż powodują przechodzenie roślin z fazy generatywnej do wegetatywnej i na odwrót – powstaje róża przerośnięta liśćmi.


Czerwone przebarwienia na łodygach świadczą o niedoborze azotu

Niedostatek boru powoduje powstawanie pustych przestrzeni w łodygach

(jamistość głąba)


Niedobór boru

• Niedobór boru szczególnie dotyczy gleb

alkalicznych, nadmiernie wilgotnych,

świeżo wapnowanych w czasie suchej i

upalnej pogody.

• Głód boru najczęściej ujawnia się w fazie

zaawansowanego wzrostu roślin.

• Róże kalafiora stają się brunatne

(brunatne przebarwienia na różach) i

mają tendencję do pękania.

• Skutkiem braku boru jest nadmierne

nasiąknięcie wodą tkanek łodygi,

brązowienie pąków kwiatowych.

• Deformacje stożków wzrostu.

Niedobór boru

Deficyt molibdenu

Objawy:

• w fazie rozsady zanikanie stożka wzrostu

• liście z zielonych robią się szarozielone do niebieskozielonych

• przy większych niedoborach blaszka liściowa ulega redukcji (biczykowatość)

• przy łagodnym niedoborze w późniejszej fazie rozwojowej powstają róże zdeformowane bez wartości handlowej.

• brokuł wykazuje mniejszą wrażliwość na niedobór molibdenu

Zapobieganie:

• stosować 0,1% roztwór molibdenianu amonu lub sodu (około 4 litrów roztworu na 1 m2 rozsadnika)

Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora

Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż

Nierównomierny rozwój pączków


Wpływ temperatury na jakość róż brokułu i kalafiora

Omszenie róż Kaszowatość róż

Wysoka temperatura w okresie formowania i dorastania róż


Deformacja róży podwpływem wysokiejtemperatury w okresie jejformowania.Zakres temperaturyoptymalnej: 14 –20 o C


Żółknięcie róż podwpływem światła

Fioletowienie róż –wysoka temperatura,światłosuszawahania temperatury


Czerń krzyżowych Czarna zgnilizna kapusty

Mokra zgnilizna kapustnych

Kapustowate

Mączniak rzekomy na kapuście pekińskiej

Amistar 250 SCSignum 33 WG

Czerń krzyżowych - alternarioza

Czerń krzyżowych - alternarioza

Nowa możliwość ochrony kalafiora przed chorobami

Czerń krzyżowychMączniak rzekomy

Amistar 250 SC – 0,8 L/ha 2 zabiegi w okresie zagrożeniaScorpion 325 SC – 1,0 l/ha

Sucha zgnilizna kapustnych

Najgroźniejsza choroba roślin kapusiowatych – Kiła kapustyPlasmodiophora brassicae

Poważny i stały problem w uprawach warzyw kapustowatych

Kiła kapusty Warunki rozwoju- wilgotna gleba - zakażona gleba lub substrat do produkcji rozsady - rozwojowi choroby sprzyja niskie pH 5,3-5,7

i temperatura 22-24ºC (min. 14°C, max. 35°C)- najczęściej występuje na glebach lekkich i

pseudobielicowych, najmniej na gliniastych (rędziny)

Profilaktyka

Altima 500 SC (2 l/ha)

Perlka (0,7-1 t/ha)

(2-3 dni przed siewem)

Topsin M 500 SC (25 ml/1l wody)

doglebowo

zaprawianie korzeni

Podlewanie Altima 500 SC - 0,05% (1 litr roztworu na 10 roślin w dołki do sadzenia rozsady)można podlewać multiplaty lub rozsadnik przed sadzeniem w pole 1,5 l/ m2

Ernia 1,5% + Cauli Active Start 1,5% - 1-2 dni przed posadzeniem, moczenie sadzonek lub obfite podlewanie

Kiła kapusty na rozsadzie kapustnych

Zagrożenie tą chorobą może się poważnie zwiększyć z chwilą podjęcia na szeroką skalę produkcji biopaliw w Polsce w oparciu o rośliny oleiste z rodziny kapustowatych: rzepaki, gorczyca i inne.

Rzepak + Gorczyca – 760 000 ha ok. 25 30 % upraw porażonych

Kiła kapustowatych

1. Zmianowanie - płodozmian 4 - 5 letnia przerwa w uprawie roślin kapustowatych na tym samym stanowisku.

2. Wapnowanie gleb kwaśnych, pH poniżej 6,0 (2-4 tony) nawozu wapniowego (forma tlenkowa lub wodorotlenkowa) inne formy wapnia mało efektywne.

3. Usuwanie z pola porażonych korzeni roślin przed ich zmacerowaniem

4. Uprawa roślin przedplonowych, naturalnie przyśpieszających zanikanie zarodników przetrwalnikowych P. brassicae : por, pomidory, fasola, ogórki, owies, gryka, rośliny aromatyczne (mięta), czarny ugór.

5. Zabiegi profilaktyczne : chemiczne odkażanie gleby na rozsadnikach w tunelach foliowych, inspektach oraz ziemi do produkcji doniczek Nemazin 97 FG.

6. Analiza próbek gleby z pól rozsadników oraz substratów torfowych na obecność Plasmodiophora brassicae (Instytut Warzywnictwa, Skierniewice)

Integrowana Metoda Ochrony Roślin Kapustowatych przed Kiłą Plasmodiophora brassicae

7. Profilaktyczne stosowanie doglebowo środków: Altima 500 SC w dawce 2- 3 L /ha opryskiwanie powierzchni gleby i wymieszanie do głębokości 10 cm. Profilaktycznie azotniak (Perlka) 500 – 1500 kg/ha) 1 - 2 tygodnie przed sadzeniem.8. Podlewanie rozsady w tackach plastikowych przed sadzeniem w pole roztworem Altima 500 SC lub Ranman 400 SC (0,05% 0,5 L/tacę lub 100 ml pod roślinę)

10.Uprawa odmian odpornych na P. brassicae (odporne biała głowiasta, kalafiory).

11.Uprawa roślin chwytnych (gorczycy) >>>>

Obniżenie stopnia zasiedlenia gleby przez P. brassicae

Kiła kapustowatych

Szara pleśń

Zgnilizna twardzikowa

Ochrona przedzbiorcza kapusty głowiastej

Ochrona: Contans XX – 4-8kg/ha na 2 miesiące przed sadzeniem - doglebowoŚrodek biologiczny b. skuteczny

Ochrona po posadzeniu w polewczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska

Choroby glebowe

Odkażanie ziemi kompostowejI gleby na rozsadnikachNemasol 510 SL 70ml/m2

Topsin M 500 SC 250/m3

Polyram Energy 840 SL 250 ml/m3

Preparat dokładnie wymieszać z glebą na głębokość 10-15 cm.

Mączniak rzekomy

Opryskiwanie rozsady od fazy 1-2 liścia co 7-10 dni lub podlewać stosując 2 l cieczy na m2

Ekonom MM 72 WP 2 kgPolyram 70 WG 1-2 kg lub 0,1%Rywal 72 WP 2kgAmistar Opti 480 SC 2-2,5 l

W przypadku wystąpienia choroby

Czerń krzyżowych

Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipcaAmistar 250 SC 0,8 lRowral Aquaflo 500 SC 1 lScorpion 325 SC 1 Signum 33 WG 0,75-1 kgTopsin M 500 SC 1 lZato 50 WG 0,25 kg

141421143

14

Amistar i Signum chronią kompleksowo

Kapustne

Ochrona po posadzeniu w polewczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska


Choroby powodowane przez Sclerotinia sppContans WG 0,8g/m2 ; 8k/ha

Stosować na 10-30 dni przed siewem lub sadzeniem wymieszać z glebą na gł. 10 cm, nie stosować innych ś.o.r

Kiła kapusty Oprysk zapobiegawczo 10-15 dni po posadzeniu w pole, następny po 30-35 dniachErnia 2,5 l/ha 2x

Szara pleśń


Opryskiwać 2-3 razy co 7-10 dni zwykle od połowy lipcaAmistar 250 SC 0,8 lConntans WG 8kgPolyversum WP 0,15-0,2 kgRowral Aquaflo 500 SC 1 lSignum 33 WG 0,75-1 kgTopsin M 500 SC 1 lTeldor 500 SC 1,5 l

14ndnd142133

Amistar i Signum chronią kompleksowo

Kapustne

CEBULA

Brak zapraw nasiennych ?

Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS

Problemy ze wschodami cebuli brak zapraw, wpływ herbicydów

2

1

3

44

Największe zagrożenia chorobowe cebuli ostatnich lat:

Choroby pochodzenia glebowego + nicienie1. Biała zgnilizna cebuli - Sclerotium cepivorum2. Różowa zgnilizna korzeni (korkowatość) - Pyrenochaeta terrestris3. Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp4. Niszczyk zjadliwy - Ditilenhus dipsaci

CEBULA

Fuzaryjne gnicie cebuli od piętki ; Fusarium spp, narastający problem chorobowy cebuli w Polsce

Na plantacjach z siewu, dymki i na plantacjach nasiennych

cebula nasienna

Mączniak rzekomy (Peronospora destructor)

Cebula z siewu ozimego

Ochrona kompleksowa – śr. strobilurinowe :Amistar 250 SC - 0,8 l/haAmistar Opti 480 SCScorpion 325 S.C. – 1,0 l/haRidomil Gold MZ 68 WG i inne wg programu

CEBULA

Burkholderia cepaciaB. gladioli pv .cepaciaB. gladioli pv. gladioli

Erwinia carotovora subsp.carotovora

Bakteriozy cebuli

Szansa ochrony Timorex Gold 24 EC lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,3%) dezynfekcja interwencyjna x2 przed załamaniemszczypioru w razie zagrożenia lub gradobicia, zalania pola itp..

Bakteriozy cebuli

Anomalia pogodowe na przełomie lipca i sierpnia są w Polsce częstym zjawiskiem i mogą powodować podobne zjawiska

Proponowany program interwencyjnej

ochrony: Amistar 250 SC +Timorex Gold lub Huwa-San 50 TR (0,2-0,5%) ekologiczny dezynfektant

• w okresie wschodów powoduje zgorzel siewek

• u starszych roślin atakuje liście i korzenie

• na liściach i ogonkach pojawiają się brązowo czarne plamy zlewające się ze sobą

• w przypadku silnego porażenia następuje przedwczesne zasychanie naci co wpływa na obniżkę plonu• objawy na korzeniach widoczne są dopiero w przechowalni w postaci brunatno czarnych wklęsłych plamWarunki rozwoju• zakażone nasiona

• kilkudniowe okresy ciepłej (25-27°) i deszczowej pogody przyśpieszają porażenie roślin

Profilaktyka i zwalczanie• przestrzegać 3-4 letniego zmianowania• wysiewać nasiona zdrowe najlepiej zaprawione • monitorować plantację od połowy lata (VII-VIII) i stosować ochronę

Alternarioza naci marchwi

• Alternarioza naci, Czarna zgnilizna korzeni

Metody ochrony:

PŁODOZMIAN - ZMIANOWANIE•Opryskiwanie roślin po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do okresu zbiorów.• Liczba zabiegów 2- 4 co 7 - 10 dni w zależności od zagrożenia chorobą lub stopniem tolerancji odmiany

•Amistar 250 SC - 0,8 l /ha)•Signum 33 WG – 0,75 kg•Scorpion 325 SC – 1,0 l/ ha•Nativo 75 WG – 0,3 kg /ha

Środki ochrony

Dezynfekcja - Huwa-San 50 TR (0,2%)

Marchew

• objawia się w postaci rudawo brązowych okrągłych plam z białawym środkiem rozmieszczonych najczęściej na obrzeżach liści i łodyg• przy dużym nasileniu choroby plamy zlewają

się, liście ulegają stopniowemu zasychaniu

• chwościk marchwi występuje współrzędnie i powoduje podobne objawy chorobowe jak alternarioza naci

Warunki rozwoju

• pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu

• patogen rozwija się bardzo szybko w warunkach wysokiej wilgotności powietrz i umiarkowanej temperaturzeProfilaktyka i zwalczanie

• przestrzegać 2-3 letniej przerwy w uprawie

• lustrować plantację i przeprowadzać zabiegi ochronne

Chwościk marchwi


Sprawcą choroby jest polifagiczny grzyb atakujący pod koniec okresu wegetacyjnego.

Profilaktyka i zwalczanie

- staranne i głębokie zaoranie resztek pożniwnych

- przestrzegać co najmniej 3 letniego zmianowania

- nie uprawiać po roślinach: sałata, fasola

• liście, pędy zaatakowanych roślin pokrywa biały mączysty nalot

• występuje zwykle w końcowej fazie wzrostu roślin i nie powoduje większych strat w plonie roślin

• groźny jest na plantacjach nasiennych

• nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu

• unikać przenawożenia azotem

Warunki rozwoju• zimuje stadium workowe w resztkach należących do rodziny baldaszkowatych

• wczesną wiosną choroba rozwija się na chwastach na których powstają zarodniki konidialne infekujące plantacjeProfilaktyka i zwalczanie

• nie uprawiać roślin w zbyt dużym zagęszczeniu• unikać przenawożenia azotem• w okresach sprzyjających rozwojowi stosować ochronę

Mączniak prawdziwy

Rizoktonioza marchwiRhizoctonia solani

Marchew

Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp)Choroba okresu przechowania

Marchew

Choroby marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania

Plamistość zgorzelowa korzeni marchwi (Pythium spp) Czarna plamistość korzeni marchwi (Rhexocercosporidium carotrae)

Ciężka, zlewna i nieprzepuszczalna gleba

Marchew

Choroby pietruszki i marchwi pochodzenia glebowego i okresu przechowania nowy problem

- Ordzawienia korzeni pietruszki- Plamistość bakteryjna marchwi(Xanthomonas campestris pv carotae)

Warzywa korzeniowe

Nazwa środka substancja czynna

działanie naroślinie

działanie na chorobę

Amistar 250 SC, Arastar 250 SC, Mirador 250 SCSamisto 250 SC, Starami 250 SC, Strobi 250 SC

azoksystrobinawgłębny

systemicznyzapobiegawczy

Amistar Opti 480 SC azoksystrobinachlorotalonil

kontaktowy systemiczny zapobiegawczy

Contans WG środek biologiczny

działa na sklerocja grzybów z rodzaju Sclerotinia powodując ich rozpadanie

Nativo 75 WG trifloksystrobina tebukonazol

mezosystemiczny, systemiczny zapobiegawczy

Rovral Aquaflo 500 SC iprodion kontaktowy zapobiegawczy

Scorpion 325 325 SC azoksystrobinadifenokonazol

kontaktowy systemiczny

zapobiegawczo

Signum 33 WG boksalidpiraklostrobina

systemiczny interwencyjny

Switch 62,5 WG cyprodinil, fludioksonil

kontaktowy wgłębny

zapobiegawczy interwencyjny

Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r.

Nazwa środka substancja czynna

działanie naroślinie

działanie na chorobę

Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS

tiuram kontaktowy zapobiegawczy

Zato 50 WG trifloksystrobina mezosystemiczny interwencyjny

Fungicydy w ochronie marchwi w 2014 r.

Ochrona przed siewem

Patogen Rodzaj zabiegu Środek, dawka Karencja Uwagi

Chorobotwórcze mikroorganizmy glebowe oraz przenoszone przez nasiona

zaprawianie nasion

Zaprawa Nasienna T 75 DS./WS4-5g / kg nasion

Zabieg zabezpiecza w czasie wschodów


oprysk gleby przed siewem nasion

Contans WG 4 - 8 kg/ha

Środek zastosować na 10-30 dni przed siewem i wymieszać na gł. 10 cm

Okres wzrostu i rozwoju roślinPatogen Rodzaj

zabieguŚrodek, dawka na hektar Karencja Uwagi

Alternarioza naci marchwi

Czarna zgnilizna korzeni

oprysk

Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 lArastar 250 SC 0,8 lMirador 250 SC 0,8 lNativo 75 WG 0,3 kgRovral Aquaflo 500 SC 1,5 lSamisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 lSignum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 lStrobi 250 SC 0,8 lSwitch 62,5 WG 0,8 kgZato 50 WG 0,25 kg

1014101021281014141014710

Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata

Septorioza naci marchwi oprysk

Amistar 250 SC 0,8 lSammisto 250 SC 0,8 l

1010

Okres wzrostu i rozwoju roślin

Patogen Rodzaj zabiegu

Środek, dawka na hektar Karencja Uwagi

Mączniak prawdziwy

oprysk

Amistar 250 SC, 0,8 l Amistar Opti 480 SC 2-2,5 lArastar 250 SC 0,8 lMirador 250 SC 0,8 lNativo 75 WG 0,3 kgSamisto 250 SC 0,8 l Scorpion 325 SC 1 lSignum 33 WG 0,75 – 1 kg Starami 250 SC 0,8 lStrobi 250 SC 0,8 lSwitch 62,5 WG 0,8 kgZato 50 WG 0,25 kg

10141010211014141014710

Szczególne zagrożenie w okresach ciepłego i wilgotnego lata

Zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czarna plamistość korzeni marchwi, plamistość zgorzelowa, rizoktonioza korzeni marchwi, sucha zgnilizna korzeni, parch zwykły marchwi, mokra zgnilizna korzeniowa

POMIDOR polowy i pod osłonami

Najważniejsze zagrożenia w Polsce w 2013 roku:• Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans)• Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomato)• Aalternarioza pomidora (Alternaria sp)• Szara pleśń (Botrytis cinerea)

Zaraza ziemniaka (Pytophthora infestans)Bakteryjna cętkowatość pomidora (Pseudomonas syringae pv.tomatoRak bakteryjny pomidora – dezynfekcja roślin przed zbiorem i po zbiorze owoców nadtlenkiem wodoru (Huwa-San TR 50 0,1%)

POMIDOR polowy i pod osłonami

Pomidor – problemy z chorobami bakteryjnymi

• Bakteryjna cętkowatość pomidora

Metody ochrony: - wysiewać zdrowe nasiona, odkażać i dezynfekować glebę, podłoża, szklarnie, tunele foliowe i innepomieszczenia do produkcji rozsady.

- opryskiwać rośliny od chwili pierwszych zagrożeń, objawów chorób bakteryjnychco 7-10 dni. W razie dużego zagrożeniazabiegi kontynuować do zbiorów owoców.

- Środki miedziowe 7 dni karencji :

Champion 50 WP, Funguran OH 50 WP,Miedzian 50 WG - 0,3% Huwasan 50 TR – 0,1% i inne.

Pomidor

Sprawcy chorób zgorzelowych rozsady :

: Pythium, Fusarium, Pfytophthora, Alternaria i inne

Zgnilizna pierścieniowa Fytoftoroza

•Metody ochrony:

- Podlewanie roślin po pikowaniu i przed posadzeniem na miejsce stałe 1,2 krotnie co 7-10 dni: Previcur Energy 840 SL- 0,1% -0,15% lub Agro Propamokarb Plus 840 SL Topsin 500 SC (0,15%) Huwa-San TR 50 – 0,1-0,2% dezynfektant

OGÓRKI

Najważniejsze zagrożenia w Polsce:Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis)

Problemy ze wschodami (brak zaprawy Apron 350 (metalaksyl) zalane pola chłody

Powszechne mylenie objawów kanciastej plamistości i mączniaka rzekomego

Kanciasta bakteryjna plam. Mączniak rzekomy

Mechaniczne otarcia

OGÓRKI

Mączniak rzekomy

Mączniak rzekomy dyniowatych

OGÓRKI

Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka – epidemiczne występowanie w 2013

Dezynfekcja – Huwa-San – 0,1-0,2% bezpośrednio po zbiorze owocówNie zbierać owoców gdy rośliny są mokre

OGÓRKI

Mączniak rzekomy ogórków

odmiany standardowe (Śremski F1)

Metody ochrony:

Opryskiwanie roślin rozpocząć od końca czerwca co 7 dni lub wg. sygnalizacji:

- Infinito687,5 SC -1,6 l/ha- Ranman 400 SC TwinPack -0,2l + 0,15 l/ha

- Acrobat MZ 69 WG - 2-3 kg /ha- Curzate M 72,5 WP – 2,0 kg /ha- Valbon 72 WG – 1,75 kg /ha

-Nowość Orvego 525 SC – 0,8 l/ha-I inne

sygnalizacja

OGÓRKI

Sposób działania fungicydu na roślinie

Kontaktowy Wgłębny układowyAltima 500 SC IP Antracol 70 WG IPBasamid 97 GR Champion 50 WP IPCuproxat 345 SC IPDithane Neo Tec 75 WG IP *Flowbrix 380 SC IPFunguran A Plus 50 WPFunguran Forte 50 WPFunguran – OH 50 WP IP Funguran EASY 50 WP Gwarant 500 SCIndofil 80 WP Kaptan zawies. 50 WP IP *Kocide 101 WP IPKocide 2000 35 WGMag 50 WP IPMAC – Mankozeb 75 WGMenno Florades 90 SLMiedzian 50 WG IPMiedzian 50 WP IP

Acrobat MZ 69 WP IPCurzate Cu 49.5 WP IPCurzate M 72,5 WP IPEkonom MC 72,5 WP IPHelm Cimi 72,5 WP IPNavaho 50 WGRevus 250 SC IPSolace M72,5 WGSwitch 62,5 WG IPTanos 50 WG IPToska 72,5 WP IPValbon 72 WG IP

Amistar Opti 480 SCAmistar 250 SC IP * Ascom 250 SCAtol 250 SCAtos 250 SC Azzox Gold 250 SC *Agro Propamocarb Plus 840 SL IPArastar 250 SC IP Armetil M 72 WP IPEkonom 72 WP IPEkonom MM 72 WP IPFungaflor 200 EC IPDomark 100 EC IPGalben M 73 WP Infinito 687,5 SCKonkret Mega 72 WGMildex 711,9 WG Nimrod 250 EC IPPlanet 72 WPPrevicur Energy 840 SL IPRidomi Gold MZ 67,7 WG IP

Fungicydy

Kontaktowy Wgłebny UkładowyMiedzian Extra 350 SC IPNemasol 510 SL IPNemazin 97 XX Nordox 75 WG IPPenncozeb 80 WP *Polyram 70 WG * IPPolyversum WP * IPRanman 400 SC Twinpack Revus 250 SC ** IPRidomil Gold MZ 67,8 WG * IPRovral Aquaflo 500 SC IPRovral FLO 255 SC **Rywal 72 WP IPSadoplon 75 WP IPSancozeb 80 WP ** IPTeldor 500 SC * IPTewa 50 WGTimorex Gold 24 EC IPTiotar 80 WP Unikat 75 WG IPVondozeb 75 WG * IPZaprawa Nas. T 75 DS/WS * IP

Sarox T 500 FS IPSignum 33 WG IPStrobi 250 SC IPTopsin M 500 SC * IPZato 50 WG IP

Sposób działania fungicydu na roślinie cd.

Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne

Gr. chemiczna Subst. czynna Nazwa handlowa środka

ditiokarbaminian

9% dimetomorfu 60% mankozebu Acrobat MZ 69 WP 70% propinebu Antracol 70 WG

75% mankozebu Dithane Neo Tec 75 WG

80% mankozebu Indofil 80 WP

75% mankozebu MAC- Mankozeb75 WG

80% mankozebu Penncozeb 80 WP

70% metiramu Polyram 70 WG

75% tiuramu Sadoplon 75 WP

80% mankozebu Sancozeb 80 WP

75% mankozebu Vondozeb 75 WG

75% tiuramu Zaprawa Nas. T 75 DS

anilina500g fluazynamu Altima 500 SC

500g fluazynamu Zignal 500 SC

strobiluryna

250g azoksystrobiny Amistar 250 SC

250g azoksystrobiny Arastar 250 SC

250g azoksystrobiny Atol 250 SC

250g azoksystrobiny Atos 250 SC

250g azoksystrobiny Ascom 250 SC

250g azoksystrobiny Azzox Gold 250 SC

250g azoksystrobiny Strobi 250 SC

500g trifloksystrobiny Zato 50 WG

ftalany, strobiluryna400 g chlorotalonil80 g azoksystrobiny

Amistar Opti 480 SC

fenyloamid ditiokarbaminian

8% metalaksylu 64% mankozebu

Armetil M 72 WP

Ekonom 72 WP

Ekonom MM 72 WP

Konkret Mega 72 WG

Planet 72 WP

Rywal 72 WP

3,8% metalaksylu 64% mankozebu

Ridomil Gold MZ 67,8 WG

Podział fungicydów na grupy chemiczne i substancje czynne

Zapobiegawczy interwencyjny leczniczyAltima 500 S.C.Amistar Opti 480 SCAmistar 250 SCArastar 250 SC Ascom 250 SC Azzox Gold 250 SCBasamid 97 GRChampion 50 WPCuproxat 345 SCDithane Neo Tec 75 WGFlowbrix 380 S.C.Funguran A Plus 50 WPFunguran – OH 50 WPFungaran EASY 50 WPFunguran Forte 50 WPGalben M 73 WPGwarant 500 SCIndofil 80 WPKaptan zawies. 50 WPKocide 101 WPKocide 2000 35 WGMag 50 WPMAC – Mankozeb 75 WG

Agro Propamocarb Plus 840 SLAcrobat MZ 69 WPAliette 80 WPAntracol 70 WGCurzate Cu 49.5 WPCurzate M 72,5 WPEkonom MC 72,5 WPEkonom MM 72 WPFungaflor 200 ECHelm Cymi 72,5 WPInfinito 687,5 SCMildex 711,9 WGNavaho 50 WGPlanet 72 WPPolyram 70 WGPrevicur Energy 840 SLRevus 250 S.C.Solace M72,5 WGZato 50 WG

Domark 100 ECNimrod 250 ECToska 72,5 WP

Sposób działania fungicydu na chorobę

Zapobiegawczy Interwencyjny LeczniczyMenno Florades 90 SLMiedzian 50 WGMiedzian 50 WPMiedzian Extra 350 SCNemasol 510 SLNemazin 97 XXNimrod 250 ECNordox 75 WGPenncozeb 80 WPPILAR-Chlorotalonil 500 SCPolyram 70 WGPolyversum WPRanman 400 SC TwinpackRidomil Gold MZ 67,8 WG Rovral Aquaflo 500 SCRovral FLO 255 SCRywal 72 WPSadoplon 75 WPSancozeb 80 WPSarox T 500 FSStrobi 250 SCTeldor 500 SCTimorex Gold 24 EC

Rovral Flo 255 SC Signum 33 WGSwitch 62,5 WGTanos 50 WGTewa 50 WGTopsin M 500 SCValbon 72 WG

Sposób działania fungicydu na chorobę cd.

Zapobiegawczy Interwencyjny LeczniczyTiotar 800 SCUnikat 75 WGVitavax 200 FSVondozeb 75 WGZingal 500 SC

Sposób działania fungicydu na chorobę cd.

Substancja mankozebAcrobat MZ 69 WP

Armetil M 72 WP

Curzate M 67,2 WP

Curzate M 67,2 WG

Dithane Neo Tec 75 WG

Ekonom MC 72,5 WP

Galben M 73 WP

Helm-Cymi 72,5 WP

Indofil 80 WP

Manconex 80 WP

Penncozeb 80 WP

Ridomil Gold MZ 67,8 WG

Sancozeb 80 WP

Toska 72,5 WP

Unikat 75 WG

Valbon 72 WG

Vondozeb 75 WG

mankozeb 60% + dimetomorf 9%

mankozeb 64% + metalaksyl 8%

mankozeb 68% + cymoksanil 4,5%


mankozeb 75%


mankozeb 65% + benalaksyl 8%


mankozeb 80%

mankozeb 80%

mankozeb 80%

mankozeb 3,8% + metalaksyl 64%

mankozeb 80%


mankozeb 68,9 + zoksamid 6,15%

mankozeb 70% + bentiowalikarb 1,75%

mankozeb 75%

preparaty przeznaczone do zaprawiania nasion w 2012 roku

Preparat Dawka lub stężenie / patogen Gatunek

Dithane Neo Tec 75 WG

2-5g / kg nasionzgorzel siewek

nasiona warzyw

Sancozeb 80 WP 2-3g/kg nasionzgorzel siewek

bób, fasola, groch, dyniowate, kapusta, kalafior, burak ćwikłowy,

cebula, pomidor

Sarox T 500 FS 4ml / kg - zgorzel siewek groch

Topsin M 500 SC25 ml środka na 1 litr papki sporządzonej z gliny i torfu

kapusta – kiła kapusty

Zaprawa nasienna T 75 DS./WS

2-5g/kgchorobotwórcze mikroorganizmy

bób, burak ćwikłowy, cebula, fasola, groch, kapustne, kapusta pekińska, marchew, pietruszka , dyniowate, pomidor, rzodkiewka, sałata, seler

Sadoplon 75 WP 0,25% septorioza seler

Preparaty przeznaczone do podlewania rozsady i roślin po posadzeniu

Preparat Dawka lub stężenie / patogen Gatunek

Polyram 70 WG 0,2%, (2 litry/m2) – zgorzel siewek kapustne – rozsadnik

Previcur Energy 840 SL

0,15%, (2-3 litry/m2) - zgnilizna pierścieniowa, zgorzel siewek,

zgorzel podstawy łodyg, zgnilizna korzeni

Pomidor, ogórek, papryka, kapusta – siewka i rozsada

Topsin M 500 SC 0,2% - 1 litr/4 rośliny podlewania –

kiła kapusty kapusta biała (głowiasta)

Confidor 200 SL 0,025% (100ml cieczy/roślinę) –

mszyca kapuściana (śmietka kapuściana)

kapusta głowiasta

Kohinor 200 SL 0,025%(25ml w 100 l wody), 100ml pod roślinę – mszyca kapuściana (śmietka kapuściana)

kapusta głowiasta

Nomolt 150 SC 0,04% - 40ml cieczy użytkowej /roślinę – Mączlik szklarniowy

pod osłonami: hydroponika pomidor, ogórek papryka, oberżyna

Vydate 240 SL 0,4%(1 l cieczy użytkowej/ 1 m2 rozsadnika) – niszczyk zjadliwy seler

Ochrona kapusty głowiastej

Ochrona Kalafiora

Kapusta pekińska

Ochrona Brokułu

Ochrona warzyw przed szkodnikami

Połyśnica marchwianka

Śmietka kapuściana

Monitoring szkodników

Piętnówka kapustnica

Rolnica

Monitoring szkodników

Najważniejsze problemy w ochronie roślin warzywnych przed szkodnikami w Polsce

Brak insektycydów doglebowych zwalczających szkodniki glebowe : drutowce, pędraki, lenie, komarnice, turkucie.

Brak zapraw insektycydowych chroniących przed śmietkami: cebulanką, kapuścianą, glebową i kiełkówką oraz połyśnicą marchwianką

Brak nematocydów do zwalczania nicieni : mątwikowate, guzakowate, węgorkowate.

Brak insektycydów i akarycydów do ochrony warzyw uprawianych na małych obszarach : burak ćwikłowy, czosnek, fasola, koper, marchew, pietruszka, seler, skorzonera, szparag, szpinak, szczaw.

Brak zoocydów do ochrony przed gryzoniami, ślimakami

Monitoring pojawu

połyśnicy marchwianki

(Chamaepsila rosae Fabr.)

w uprawie marchwi z siewu letniego.

Marchew

Szkodliwość

- Połyśnica marchwianka (Psila rosae = Chamaepsila rosae Fabr.) jest szkodnikiem o ekonomicznym znaczeniu.

- Występuje we wszystkich rejonach uprawy marchwi, pietruszkii innych warzyw selerowatych w Polsce.

- Przy zaniechaniu ochrony może uszkodzić do 80% korzeni marchwi.

- Jedna larwa I pokolenia może całkowicie zniszczyć do 10 młodych roślin.

Połyśnica marchwianka - opis szkodnika

- Połyśnica marchwianka ma dwa pokolenia w ciągu roku.

- Owad dorosły jest dosyć łatwy do identyfikacji, ponieważ różni się od innych gatunków muchówek.

• połyśnica ma jedną parę skrzydeł,

• ciało wysmukłe (długości do 5 mm), błyszczące, czarne, ze

stożkowatym, ostro zakończonym odwłokiem

• głowa, 3-członowe czułki i odnóża połyśnicy są koloru

żółtopomarańczowego

- Larwa - jest walcowata koloru jasnożółtego długości do 8mm.

Połyśnica marchwianka - monitoring

• Rośliny opryskuje się na podstawie sygnalizacji pojawienia się połyśnicy na plantacji.

• Do stwierdzenia obecności szkodnika służą żółte tablice lepowe. Zakłada się je na skraju upraw, po jednej tablicy w połowie każdego boku pola.

• Nalot muchówek zależy od warunków lokalnych przebiegu pogody, ukształtowania terenu i obecności skupisk drzew lub krzewów w sąsiedztwie plantacji.

• Powyższe czynniki powodują, że termin pojawienia się muchówek na uprawach leżących w odległości 1– 2 km od siebie może różnić się o 7–10 dni.• Tablice skutecznie wyłapują owady przez 3-4 dni, a wyjątkowo 5 dni.

Po tym czasie należy je wymienić — klej częściowo wysycha, przez co nie wszystkie owady się przyklejają, a nagromadzenie złapanych owadów utrudnia identyfikację szkodnika.

Tablice na polu ustawiamy dla:- I pokolenia - od drugiej dekady maja (przy wcześniejszej wiośnie -

początek maja) do początku czerwca,- II pokolenia - od połowy lipca do połowy sierpnia.

Połyśnica marchwianka - monitoring

Monitoring – połyśnicy marchwianki

Sposoby montowania pułapek lepowych

Połyśnica marchwianka - próg zagrożenia:

- I pokolenie – odłowienie średnio 1–2 muchówek na 1 tablicę przez 3 kolejne dni,

- II pokolenie - odłowienie średnio 0,7 – 1 muchówki na 1 tablicę przez 3 kolejne dni (średnia co najmniej z 4 tablic)

Połyśnica marchwianka - zapobieganie

1. Plantacje należy zakładać z dala od zarośli i drzew ponieważ samice po oblocie pola i złożeniu jaj powracają w ciągu dnia w zarośla, gdzie odpoczywają oraz z dala ubiegłorocznych plantacji marchwi, pietruszki, selera lub pasternaku.

2. Unikać zbyt gęstego siewu nasion.

3. Opóźnienie lub przyspieszenie siewu ogranicza szkody.

4. W miejscach, gdzie notowano duże nasilenie szkodnika wysiewać nasiona bardzo wcześnie (marzec) lub ich siew opóźnić (czerwiec),

5. Brak zapraw insektycydowych.

6. Zabieg opryskiwania w okresie lotu muchówek - wg sygnalizacji

Połyśnica marchwianka - zwalczanie

Dursban 480 EC 1,5 l/ha karencja 14 dni

Owadofos Extra 480 SC 0,9 l/ha 14 dni

Pyrifos Gold 480 EC 0,9 – 1,5 l/ha 14 dni

Pyrinex Extra 480 EC 0,9 l/ha 14 dni

Proteus 110 OD 0,75 l/ha 7 dni

V VI VII VIII IX X

herbicyd

azoksystrobina trifloksystrobina bupirymat 3x

boksalid + piraklostrobina

azoksystrobina +chlorotalonil

I pokolenieII pokolenie

Co

nta

ns

WG

V

ydat

e 10

G

herbicyd

najbardziej szkodliwa w VII i we IX

uniemożliwia przyrost masy korzenia

większe straty powoduje na glebach ciężkich

nie zakładać plantacji w sąsiedztwie topól

w przypadku opanowania przez szkodnika 30% plantacji należy przyśpieszyć zbiór korzeni

Miejsce zimowania bawełnicy topolowo-marchwiowej

Metody sygnalizacji

śmietki kapuścianej

(Delia radicum)


Śmietka kapuściana (Delia radicum)

Owad dorosły - wielkośd około 6 mm, ciemnoszary,

ciało pokryte czarnymi szczecinkami, wyglądem

przypomina muchę domową.

Jajo - długośd do 1,2 mm, białe,

podłużne.

Larwa dorasta do 7 mm, jest żółtobiała,

beznoga

Bobówka początkowo jasnobrązowa

zmienia zabarwienie na brunatne.

Zimuje poczwarka w bobówce w glebie, w strefie korzeniowej roślin żywicielskich.

Rośliny żywicielskie


Rośliny z rodziny kapustowate

- warzywa kapustne (kapusta, kalafior, brokuł, jarmuż, kalarepa)

- rzodkiew, rzodkiewka

- chrzan

- rzepak, rzepik

- chwasty

• I pokolenieLarwy atakuję głównie części podziemne roślin

• II pokolenieLarwy żerują w szyjkach korzeniowych, główkach kapusty brukselskiej, różach kalafiorai brokuła, główkach kapusty (główne nerwy liści)


Szkodliwość

Monitoring przy pomocy pułapki zapachowej

Śmietka kapuściana – objawy żerowania

Śmietka kapuściana - objawy

Śmietka kapuściana – objawy żerowania

Śmietka kapuściana – bobówka forma zimująca

Terminy występowania śmietki kapuścianej

IV VI VIII IX

10 szt. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Śmietka kapuściana - szkodliwość

Czynnikiem regulującym termin wylotu muchówek jest:- przebieg pogody- temperatura

Muchy pierwszego pokolenia pojawiają się gdy temperatura gleby (na głębokości około 5 cm) wynosi powyżej 10°C.

Przypada to najczęściej na przełom kwietnia i maja.

Samica składa jaja na odsłoniętą szyjkę korzeniową lub do gleby w bezpośrednim sąsiedztwie rośliny w złożach po kilkanaście sztuk.

W ciągu życia może złożyd ponad 100 jaj.

Larwa rozwija się około 20 dni, poczym przechodzi w stan spoczynku.

Śmietka kapuściana – termin wylotu


samiec samica

Śmietka kapuściana - monitoring

Śmietka kapuściana - monitoring

Założenia pułapek :

I pokolenie: od drugiej dekady kwietnia do połowy maja

II i III pokolenie: od połowy lipca do połowy września

Częstotliwośd kontroli : 2 razy w tygodniu

Próg zagrożenia :odłowienie 2 samic śmietek dziennie w ciągu 2 kolejnych dni

(średnia z dwóch pułapek)

Wykonania pierwszego zabiegu :

- po 2 dniach przy ciepłej, słonecznej pogodzie

- po 3 - 4 dniach przy chłodnej, pochmurnej pogodzie.

Śmietka kapuściana – ustalenie terminu ochrony

Pchełki

Bielinek rzepnik

ROLNICE

monitoring i zwalczanie

Rolnice – oznaczenie

plamka nerkowata

plamka czopkowata

tylnie skrzydła

Rolnica zbożówka(Agrotis segetum)

IMAGO

Rolnica zbożówka (Agrotis segetum)

JAJA• średnica 0.5-0.6 mm

• nierówna powierzchnia

• barwy białej, później pojawiają się czerwonawe wzory

GĄSIENICA

• dł 1,5 do 60 mm

• barwy szarej o „tłustawym” połysku, po bokach 2 równoległe linie

• na każdym segmencie 2 małe, czarne plamki po boku i 2 na górnej częsci.

POCZWARKA• czerwono-brązowa, długości 16 - 20 mm


Szkodliwość

Szkodliwośćproblem z monitoringiem

• Owady prowadzące nocny tryb życia

• Wczesne stadia larwalne mało widoczne- żerujące na części nadziemnej roślin

• Późniejsze stadia żerują w wierzchniej warstwie gleby- uszkadzają przede wszystkim części podziemne roślin

• Zwalczanie efektywne tylko wczesnych stadiów

• Problem w określeniu konieczności i terminu przeprowadzenia zabiegu- na podstawie odłowu osobników dorosłych


Sposoby monitoringuPułapki feromonowe


Sposoby monitoringuOdławianie na światło


Monitoring


Ochrona Ochrona

ZWALCZANIE


OGRANICZENIE POPULACJI metodą niechemiczną

• Częste deszczowanie w okresie rozwoju młodych larw

OGRANICZENIE POPULACJI metodą chemiczną

• W godzinach późno wieczornych

• Zwiększenie dawki wody

• Środki:

Bulldock 025 EC (0,3 l/ha)Decis 2,5 EC (0,3 l/ha)Sumi-Alpha 050 EC (0,2l/ha)

Ok. 5 000 gatunków (w Polsce ok. 220)

Są to zwierzęta kosmopolityczne.

Żywią się sokami i tkankami roślinnymi, grzybami, drewnem oraz

larwami i jajami innych drobnych bezkręgowców.

Są przenosicielami wirusów bakterii i grzybów chorobotwórczych.

Wciornastki

Ciało wydłużone

Barwa: żółta, brązowa, brunatna, czarna

Wielkość: 0,5 - 5,0 mm

Dobrze rozwinięte oczy

Czułki paciorkowate 6 - 9 członowe

Śródtułów i zatułów zrośnięte

Skrzydła wąskie, błoniaste z frędzlą

Nogi przednie często zgrubiałe

Stopy z przylgami

Odwłok wrzecionowaty, 11 członowy

Samice z pokładełkiem lub bez

Wciornastki

Rośliny żywicielskie:

w polu: cebula, por, groch, bób, kapusta, ogórek, peluszka,zboża, tytoń, len, bawełna

w szklarni: papryka, pomidory,ogórek, różne rośliny ozdobne

Wciornastki

Stosowanie preparatów chemicznych:

na jedno pokolenie wciornastka stosować tylko jedną substancjęaktywną lub preparaty z tej samej grupy

stosować rotację insektycydów

w zależności od temperatury zabiegi powtarzać w odstępach co 3 - 10 dni

Wciornastek tytoniowiec Thrips tabaci Lind.

Preparaty chemiczne: Ochrona

Bulldock 025 EC (beta-cyflutryna), pyretroid

kapustne, chrzan, groch, cebula, por

Decis 2,5 EC (imidachlopryd), pochodna imidazoli

groch, cebula, por, (pomidor, ogórek, papryka, oberżyna)

Fastac 100 EC (alfa-cypermetryna), pyretroid

groch, cebula, por, (pomidor, ogórek, papryka, oberżyna)

Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna), pyretroid

groch, cebula, por, fasola, ogórek gruntowy, plantacje nasienne -

cebula, por, marchew, pietruszka, koper ogrodowy, (pomidor,

ogórek, papryka, oberżyna)

Kung-Fu 050 CS (lambda-cyhalotryna), pyretroid

cebula, por, fasola, ogórek gruntowy, plantacje nasienne - cebula,

por, marchew, pietruszka, koper ogrodowy, (pomidor, ogórek,

papryka, oberżyna)


Preparaty chemiczne: Ochrona

LambdaCe Z 050 CS, Pilar-Lambda-Cyhalotryna 050 CS (lambda-cyhalotryna), pyretroidygroch, cebula, por, fasola, ogórek gruntowy, plantacje nasienne -cebula, por, marchew, pietruszka, koper ogrodowy, (pomidor,ogórek, papryka, oberżyna)

Shrepa 100 EC (cypermetryna), pyretroidgroch, cebula, por, (pomidor, ogórek, papryka)

SpinTor 240 SC (spinosad), makrocykliczne laktony(pomidor, ogórek)

Sumi-Alpha 050 EC (esfenwalerat), pyretroidkapustne, chrzan, por, cebula, ogórek, (pomidor, ogórek, papryka,oberżyna)


Wciornastek tytoniowiec - szkodliwość




KapustneOchrona rozsady – szkodniki

wczesne, średnio wczesne i późne kapustne, kalafior, brokuł i kapusta pekińska


MszycaMączlik szklarniowy

podlewanie rozsady- Dursban Delta 200 CS 0,2%(50ml cieczy pod roślinę)Confidor 200 SL 0,025%(100 ml cieczy pod roślinę)Kohinor 200 SL jw.

21

7

7

chloropiryfos 200g/l

imidachlopryd 200g/l

imidachlopryd 200g/l

opryskiwanie rozsadnika - Karate Zeon 050 CS - 0,12l/ha 7 lambda-cyhalotryna 50g/l

Opryskiwanie roślin w polu -Karate Zeon 050 CS 0,12/haProteus 110 OD 0,75 l/haSumi-Alpha 050 EC 0,2l/ha

714

lambda-cyhalotryna 50g/lesfenwalerat 50g/l

Pchełki

Chowacz czterozębny

Fastac 100 EC 0,09 l /haKarate Zeon 050 CS 0,12l/ha

7 7

alfa-cypermetryna 100g/l lambda-cyhalotryna 50g/l

Sumi-Alpha 050 EC 0,2l/ha 14 esfenwalerat 50g/l

KapustneOchrona roślin po posadzeniu do gruntuwczesne, średnio wczesne i późne kapustne, i kapusta pekińska

Mszyca kapuściana

Alfazot 025 EC 0,3 lBulldock 025 EC 0,3 l

721

pirymikarb 500 g/kg beta-cyflutryna 25 g

Owadofos Extra 48 EC 1.2 l/kg 21 cypermetryna 25%

Dursban 480 EC 1,2 lDursban Delta 200 CS 2,5 lFastac 100 EC 0,12 lKarate Zeon 050 CS 0,12 lKohinor 200 SL 0,025% Confidor 200 SL 0,025%

2121nd1477

chloropiryfos 480 g chloropiryfos 200 galfa-cypermetryna 100g/llambda-cyhalotryna 50g/lImidachlopryd 200 gImidachlopryd 200 g

Pirimor 500 WG 0,3-0,45 kgSherpa 100 EC 0,2-0,3 lSumi-Alpha 050 EC 0,2 lMovento 100 SC 0,75 lProteus 110 OD 0,75 l

77

143

14

pirymikarb 500 glambda-cyhalotryna 50g/lesfenwalerat 50g/lspirotetramat 100g/ltiachlopryd 100g/ldeltametryna 10g/l

Wciornastki Cyperkil Max 500 EC 0,05 l 7 cypermetryna 25%/l

Dursban Delta 200 CS 2 l 21 chloropiryfos 200 g

Karate 2,5 WG 0,24 l 7 lambda-cyhalotryna 2,5%

Sumi-Alpha 050 EC 0,2l 14 esfenwalerat 50g/l

KapustneOchrona roślin po posadzeniu do gruntuwczesne, średnio wczesne i późne kapustne, i kapusta pekińska

Bielinek kapustnik

Bielinek rzepnik

Tantniś krzyżowiacz.

Alfazot 025 EC 0,3 lBulldock 025 EC 0,3 l

721

pirymikarb 500 g/kg beta-cyflutryna 25 g

Coragen 200 SC 0,075-0,125 l

Dursban 480 EC 1,2 lDursban Delta 200 CS 2,5 lFastac 100 EC 0,12 lKarate Zeon 050 CS 0,12 lKohinor 200 SL 0,025%

2121nd147

chloropiryfos 480 g chloropiryfos 200 galfa-cypermetryna 100g/llambda-cyhalotryna 50g/lImidachlopryd 200 g

Pientnówkakapustnica

Pirimor 500 WG 0,3-0,45 kgSherpa 100 EC 0,2-0,3 lSumi-Alpha 050 EC 0,2 lMovento 100 SC 0,75 lProteus 110 OD 0,75 l

77

143

14

pirymikarb 500 glambda-cyhalotryna 50g/lesfenwalerat 50g/lspirotetramat 100g/ltiachlopryd 100g/ldeltametryna 10g/l

Cyperkil Max 500 EC 0,05 l 7 cypermetryna 25%/l

Dursban Delta 200 CS 2 l 21 chloropiryfos 200 g

Karate 2,5 WG 0,24 l 7 lambda-cyhalotryna 2,5%

Sumi-Alpha 050 EC 0,2l 14 esfenwalerat 50g/l

powierzchniowy powierzchniowy wgłębny Admiral 100 EC 100g/l IPAlfazot 025 ECAlpha Gold 100 ECBulldock 025 ECDecis Mega 50 WE Dipel WG IPFastac 100 EC Golden Abamek 018 ECGolden Alpha 100 ECJestac 100 ECKarate Zeon 050 CS Kung-Fu 050 CSLambdaCe Z 050 CSMesurol 500 FSMesurol Alimax 02 RBNemasol 510 SL IPNomolt 150 SC IPOrtus 05 SC Pilar-Lambda-Cyhalotryna 050 CS Pyranica 20 WPRoztoczol Extra 050 CS*

Sanmite 20 WPSherpa 100 EC Spin Tor 240 SCSpruzit Koncentrat na szkodniki ECSteward 30 WG Sumi-Alpha 050 ECŚlimak 04 GB

Abarex 018 EC IPAcaramik 018 ECAgro Abamektyna 018 ECDursban 480 EC Dursban Delta 200 CSGolden Pyrifos 480 ECJetban 480 ECMovento 100 S.C.Nurelle D 550 ECOwadofos Extra 480 ECProteus 110 ODPyrinex 480 ECPyrifos Gold 480 ECPyrinex Extra 480 ECSpin Tor 240 SCVertigo 018 EC Vertimec 018 EC

układowy

Confidor 200 SLDanadim Progres 400 ECKogan 200 SL Kohinor 200 SLMovento 100 SCPirimor 500 WG

Sposób działania zoocydu na roślinęSposób działania zoocydu na roślinę

kontaktowy, żołądkowy kontaktowy, żołądkowykontaktowy,

żołądkowy, gazowyAbarex 018 ECAcaramik 018 ECAdmiral 100 EC 100g/lAgro Abamektyna 018 ECAlfazot 025 ECAlpha Gold 100 ECBulldock 025 EC Confidor 200 SLDanadim Progres 400 Dipel WGFastac 100 EC Golden Abamek 018 ECGolden Pyrifos 480 ECGolden Alpha 100 ECJestac 100 ECKarate Zeon 050 CS Kohinor 200 SLKung-Fu 050 CSLambdaCA Z 050 CSMesurol 500 FSMesurol Alimax 02 RBNemasol 510 SL

Nomolt 150 SC Ortus 05 SC Pilar-Alfacypermetryna 100 ECPilar-Lambda-Cyhalotryna 050 CSPro Agro 100 SL 100g/lProteus 110 ODRoztoczol Extra 050 CSSanmite 20 WP Sherpa 100 EC Spin Tor 240 SCSpruzit Koncentrat na szkodniki ECSteward 30 WG Sumi-Alpha 050 ECŚlimax 04 GBVertigo 018 EC Vertimec 018 EC

Dursban 480 EC Jetban 480 ECOwadofos Extra 480 ECPirimor 500 WGPyranica 20 WP – kontaktowyPyrifos Gold 480 ECPyrinex 480 ECPyrinex Extra 480 EC

Sposób działania zoocydu na roślinęSposób działania zoocydu na roślinę

Podział preparatów ze względu na grupy chemiczne

Grupa chemiczna Preparat Substancja czynna

fosforoorganiczne Danadim Progress 400 EC 400g dimetoat

Dursban 480 EC 480g chloropiryfosu

Owadofos Extra 480 EC 480g chloropiryfosu

Pyrinex Extra 480 EC 480g chloropiryfosu

pyretroid Bulldock 025 EC 25g beta-cyflutryny

Fastac 100 EC 100g alfa-cypermetryna

Karate Zeon 050 CS 50g lambda cyhalotryna

Sherpa 100 EC 100g cypermetryny

Sumi-Alpha 050 EC 50g esfenwaleratu

karbaminian Agro Pirymikarb 500 WG 500g pirymikarbu

Pirimor 500 WG 500g pirymikarbu

Podział preparatów ze względu na grupy chemiczne

Grupa chemiczna Preparat Substancja czynna

neonikotynoidowy Kohinor 200 SL 200g imidachloprydu

neonikotynoidowy Kogan 200 SL 200g imidachloprydu

neonikotynoidowy Confidor 200 SL 200g imidachloprydu

Nawadnianie upraw warzywniczych

Nawadnianie

Przybliżone potrzeby wodne wyrażone w mm/dzień, zużyte przez rośliny w jednostce czasu

Klimat mm/dzień

Chłodny wilgotny 2,54 – 3,88

Chłodny suchy(Polska)

3,81-5,03

Ciepły wilgotny 3,81 – 5,08

Ciepły suchy 5,08 – 6,35

Gorący wilgotny 5,08 – 7,62

Gorący suchy 7,62 – 11,43

Nawadnianie

Tensjometr

Deszczomierze

Nawadnianie

• Uzupełnienie niedoborów wody w glebie

• Ochrona roślin przed przymrozkami

• Schładzanie roślin

Zastosowanie nawadniania

Nawadnianie

Systemy nawadniania w uprawach polowych rolniczych, warzywniczych i sadowniczych

Deszczownie szpulowe

Deszczownie zraszaczowe stałe i półstałe

Mikrozraszacze

Nawadnianie kroplowe

Nawadnianie

Nawadnianie deszczowniane

• Zalety– Prosty sposób instalacji

i eksploatacji systemu

– Możliwość nawadniania niezależnie od ukształtowania terenu

– Możliwość dostosowania wielkości oraz intensywności opadu do rodzaju gleby i gatunku warzyw

– Wysoki stopień automatyzacji niektórych typów deszczowni

– Wielostronne zastosowanie – uzupełnianie niedoborów wody, ochrona przed przymrozkami,

• Wady– Wysokie jednostkowe zużycie wody,

co wiąże się z posiadaniem w gospodarstwie odpowiednio wydajnego źródła wody

– Wysoki koszt inwestycji– Zwiększone ryzyko porażenia roślin

przez choroby grzybowe– Nierównomierne rozprowadzanie

wody w przypadku wiatru

Podział roślin warzywnych ze względu na ich wymagania w stosunku do wilgotności gleby (Chroboczek, Skąpski 1984)

Gatunki bardzowymagające

Gatunki wymagające

Gatunki średnio wymagające

Gatunki mało wymagające

BrokułKalafiorKalarepaKapusta pekińskaKapusta wczesnaOgórekRzodkiewkaSałataSeler

Cebula CzosnekFasola szparagowaKapusta brukselskaKapusta późnaPaprykaPomidor karłowyPorZiemniak wczesny

Chrzan DyniaGroch zielonyJarmużMarchewPietruszkaRabarbar

Burak ćwikłowyPomidorwysokorosnącySzparag

Okres najwcześniejszej wrażliwości warzyw na niedobór wody w glebie

Gatunek Krytyczny okres

BrokułCebulaDyniaFasolaGrochKalafiorKapusta

Kukurydza cukrowaMarchewOgórekPomidorRzodkiewkaSałataSelerSzparag

Przyrost cebuli

Kwitnienie, zawiązywanie strąkówKwitnienie, zawiązywanie strąkówZawiązywanie i przyrost różZawiązywanie główek, przyrost główek 3-4 tyg. przed zbioremKwitnienie, tworzenie i wypełnianie się kolb

Kwitnienie, zawiązywanie i przyrost owoców

Przyrost korzeniZawiązywanie i przyrost główekPrzyrost korzeniTworzenie wypustek

Zawiązywanie i przyrost róż

Kwitnienie, zawiązywanie strąków

Przyrost korzeni

Zawiązywanie i przyrost owoców

Nawadnianie - Uzupełnienie niedoboru

Do 100 mm 100-150 mm Powyżej 150 mm

BrokułCzosnekFasola szparagowaKalafiorKalarepaKapusta białawczesnaKapusta pekińskaPietruszkaPomidorwysokorosnącyRzodkiewkaSałataSzparag

CebulaDyniaKapusta brukselskaKapusta włoskaMarchew OgórekPomidorsamokończącyPor

BurakKapusta biała późnaKapusta czerwonaSeler

Tab. 1 Średnie sezonowe normy deszczowania warzyw

Nazwa uprawy Plon przeciętny Zwyżka plonu na skutek nawadniania

[t/ha] [%] [t/ha]

Ziemniak wcz. (V) 5 - 6 60 3 - 3,6

Ziemniak wcz. (VI-VII) 20 - 25 60 12 - 15

Ziemniak późny 25 - 40 50 12,5 - 20

Kalafior 35 - 50 45 15,75 - 22,5

Kapusta pekińska 45 43 19,35

Ogórki 23 - 72 40 9,2 - 28,8

Papryka 18 - 25 38 6,84 - 95

Brokuł - róże główne 8 - 15 35 2,8 - 5,25

Kapusta póź. 80 - 85 35 28 - 29,75

Fasola szpar. 13 - 18 32 4,6 - 5,76

Cebula 30 - 60 30 9 - 18

Burak ćw. 60 - 70 28 16,8 - 19,6

Kapusta wczesna 40 - 65 28 11,2 - 17,9

Brukselka 5 - 18 22 1,1 - 3,96

Marchew 55 - 60 20 11 - 12

Zwyżka plonu plantacji nawadnianych

Jakość wody

Wody głębinowe

żelazo, solanka

Wody podskórne

związki organiczne, chemikalia

Wody powierzchniowe

zanieczyszczenia mechaniczne, nasiona chwastów, biologiczne w tym patogeny i choroby, związki organiczne, chemiczne

Nawadnianie

Oszacowanie strat ciśnienia (m/100m) w rurach PE dla różnych średnic przy założeniu prędkości przepływu 1 m/s: 1,5 m/s

Średnica Rury PE w mm

Maksymalny przepływ oraz straty ciśnienia wyrażone w metrach łupa wody na 100 m rury PE

Prędkość 1m/s Prędkość 1,5 m/s

Przepływ (m3/h)

Strata (m/100m rury)

Przepływ (m3/h)

Strata (m/100m rury)

16203240506390

110

0,81,31,93

4,87

1523

32185

3,82,82,31,31,1

1,21,82,84,57,3112334

7038107,75,74,52,82,4

Nawadnianie

Nawadnianie - kropelkowe

Nawadnianie warzyw polowych

● ●

Kroplownik

Gleba ciężka Gleba lekka

Schemat wilgotności profilu glebowego gleby ciężkiej i gleby lekkiej nawadnianej systemem kropelkowym

Nawadnianie - kroplowe

Kroplowe nawadnianie roślin polega na dostarczaniu małych, ale często podawanych dawek wody bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Mały wydatek wody uzyskuje się wskutek przepływu wody przez małe otwory czy przepływu wody przez rurki lub labirynty o małej średnicy i określonej długości.

Emitery są umieszczone na powierzchni ziemi lub pod powierzchnią ziemi w pobliżu systemu korzeniowego roślin. Wypływające z emiterów krople wody zwilżają określoną objętość gleby. Wielkość i kształt kropli zależy od wielkości zastosowanej dawki wody i rodzaju gleby.

Nawadnianie kropelkowe powoduje zwilżenie stosunkowo niewielkiej powierzchni gleby, co ogranicza straty wody przez parowanie, natomiast stosowanie małych dawek wody ogranicza straty spowodowane odpływem wody poza zasięg systemu korzeniowego roślin. Dzięki temu oszczędność wody może dochodzić do 40% w porównaniu do innych systemów nawadniania


Nawadnianie kroplowe posiada szereg zalet, do których należy zaliczyć:• Oszczędne zużycie wody wskutek ograniczenia strat na parowanie i odpływ wody poza zasięg systemu korzeniowego roślin.• Małe jednostkowe zużycie wody ze względu na mały wydatek wody z emiterów• Małe zapotrzebowanie energetyczne na wskutek stosowania małych ciśnień• Ciągłe utrzymywanie optymalnej wilgotności i aeracji gleby• Duża równomierność rozprowadzania wody niezależnie od wiatru• Wyeliminowanie ujemnego wpływu na strukturę gleby• Zmniejszenie ryzyka porażenia roślin przez choroby grzybowe i bakteryjne• Możliwość łączenia nawożenia z nawadniania i organicznie zużycia nawozów• Możliwość automatyzacji

Źródło wody Rodzaj zanieczyszczenia Rodzaj filtru

Woda gruntowa

piasek, węglan wapnia

Separator piasku, filtr dyskowy lub siatkowy

jony żelaza lub manganu

Filtr piaskowy i dyskowy, a przy dużej ilości odżelaziacz i odmanganiacze

Zbiorniki wodne Substancje organiczne, glony, bakterie

Układ filtrów piaskowy i dyskowy

Rodzaj zanieczyszczenia - Rodzaj filtru


Porównywane parametry System deszczowniany

System kroplowy

Ciśnienie robocze w MPa 0,5 - 6 0,2-3,5

Wydatek jednostkowy w l/h 500-5000 1-10

Częstotliwość nawodnień w dniach 4-14 1-3

Dawki nawodnieniowe w mm 8-60 5-15

Wahania wilgotności(potencjał wodny w czasie w (kPa)

od -30 do-80 od -10 do-30

Straty wody w % 40-15 10-5

Porównanie parametrów nawadniania deszczownianego i kropelkowego

Nawadnianie - fertygacja

Nawadnianie - fertygacja

Nawadnianie - rodzaj gleby

Punktowe zwilżanie wody powoduje że zwilżana jest niewielka powierzchnia gleby. Na glebach ciężkich o dużej zawartości części spławianych woda przemieszcza się niemal jednakowo w kierunku pionowym i poziomym zwilżając bryłę ziemi w kształcie „cebuli”. Na glebach lekkich piaszczystych woda przemieszcza się bardziej w kierunku pionowym niż poziomym i kształt zwilżonej gleby jest bardziej wydłużony.

Rodzaj gleby ma zatem istotne znaczenie przy określaniu odległości pomiędzy kroplownikami, a także przy określaniu dawki wody i częstotliwości nawadniania.

Na glebach lekkich powinno się stosować emitery liniowe o mniejszej rozstawie kroplowników i częściej nawadniać niż na glebach ciężkich, natomiast jednorazowa dawka wody powinna być większa na glebach cięższych niż na glebach lekkich.

Emitery rozkładane są na powierzchni ziemi między rzędami roślin lub pod powierzchnią na głębokości od 5 nawet do 30 cm w zależności od sposobu uprawy (płask, redlina, zagon) gatunku roślin oraz rodzaju gleby.

W O D N O P R A W N EL O K A L I Z A C J AB U D O W L A N E

E N E R G E T Y C Z N E

P O Z W O L E N I A

P Ł O D O Z M I A N

R O Z Ł O G I

O R G A N I Z A C Y J N E

P O M P O W N I A

U J Ę C I E W O D Y

L I N I AP R Z E S Y Ł O W A

U R Z A D Z E N I AD E S Z C Z U J Ą C E

I N W E S T Y C Y J N E

K O S Z T E N E R G I I

C E N A W O D Y

K O S Z T R O B O C I Z N Y

A M O R T Y Z A C J A

E K S P L O A T A C Y J N E

N A W O Ż E N I E

O C H R O N A

T E C H N O L O G I C Z N E

K O S Z T Y

Nawadnianie - koszty

Zagrożenia przy nawadnianiu

• Choroby grzybowe• Rozmywanie redlin

• Opad po nawodnieniu

• Spłycenie systemu korzeniowego• Uszkodzenia linii nawadniających podczas zabiegów

pielęgnacyjnych• Nawadnianie w nieodpowiednim terminie• Rozpoczęcie nawadniania zbyt późno

• Za małe dawki polewowe

• Za niskie lub za wysokie ciśnienie w systemie nawadniającym

Nawadnianie - zagrożenia

Przechowywanie warzywPrzechowywanie warzyw

Warzywa dzieli się na 2 grupyWarzywa dzieli się na 2 grupy• warzywa trwałe – które mogą być przechowywane przez okres 3-12 warzywa trwałe – które mogą być przechowywane przez okres 3-12

miesicymiesicy

• - warzywa nietrwałe (1-28 dni): dojrzałe owoce pomidorów, ogórek, - warzywa nietrwałe (1-28 dni): dojrzałe owoce pomidorów, ogórek, fasola szparagowa, rzodkiewka, sałata, szpinak, natki warzywfasola szparagowa, rzodkiewka, sałata, szpinak, natki warzyw

Czynniki klimatyczne i agrotechniczne

Jakość warzyw i ich trwałość przechowalnicza są w dużym stopniu uzależniona od przebiegu warunków meteorologicznych i zabiegów agrotechnicznych w

okresie wegetacji.

Klimat

Temperatura Nasłonecznienie Opad

Agrotechnika

Gleba Zmianowanie Nawożenie

Nawadnianie Ochrona roślin

Dojrzałość a wartość przechowalnicza warzyw

Dojrzałość warzyw można podzielić na trzy stadia:

Dojrzałość fizjologiczną

Dojrzałość zbiorcza – stan dojrzałości roślin warzywnych, w których roślina lub jej organ charakteryzują się zespołem cech optymalnych do zbioru, transportu, przetwórstwa lub przechowywania

Dojrzałość konsumpcyjna – posiadają najlepszą wartość smakową i najwyższą wartość odżywczą

Dojrzałość zbiorczą warzyw korzeniowych (marchew, pietruszka, seler, burak ćwikłowy) można w pewnym zakresie regulować terminem siewu. Opóźnienie wysiewu do maja pozwala na uzyskanie właściwej dojrzałości korzeni w czasie zbioru

Dojrzałe jak i przejrzałe główki kapusty przechowują się znacznie lepiej od główek niedojrzałych, które mają tendencję do więdnięcia i utraty turgoru. W praktyce zbiór kapusty przeprowadza się gdy większość roślin wytworzy typowe dla danej odmiany główki pod względem kształtu i masy. Dodatkową oznaką u niektórych odmian jest zmiana zabarwienia liści (ok. 40%) z zielonego na fioletowozielone oraz zamieranie i zasychanie zewnętrznych liści okrywowych.

Stopień dojrzałości cebuli ma ogromny wpływ na jej jakość i trwałość przechowalniczą. Widoczną oznaką dojrzewania cebuli jest:

•załamywanie się i zasychanie szczypioru, zamieranie korzeni oraz tworzenie się suchej łuski. Optymalnym terminem zbioru cebuli jest moment, gdy 60-80% roślin na plantacji ma załamany szczypiór, przy 3-4 liście na każdej roślinie są nadal zielone.

Zbiór

Zbiór warzyw przeznaczonych do przechowywania powinien być przeprowadzony przy ładnej, bezdeszczowej pogodzie i odpowiedniej wilgotności gleby co stwarza lepsze warunki pracy ludzi, jak i maszyn.

Pogoda jest szczególnie ważna przy zbiorze dwufazowym cebuli, gdyż po wykopaniu pozostawia się ją przez okres 7-10 dni w polu do wstępnego dosuszenia

Mokre główki kapusty i zabłocone warzywa korzeniowe stanowią gorszy materiał do przechowywania, głównie ze względu na wcześniejsze porażenie przez choroby.

!!!

Optymalne warunki przechowywania warzyw

Głównymi czynnikami decydującymi o warunkach przechowania są:

temperatura, wilgotność względna powietrza i skład gazowy atmosfery

Optymalne warunki przechowywania warzyw nietrwałych

Gatunek warzyw

Temperatura (ºC)

Wilgotność względna powietrzaw (%)

Skład gazowy atmosfery

Wrażliwość na etylen

Okres przecho- waniadni

% CO2 % O2

BóbCykoria sałat.Fasola szpar.JarmużOgórekPieczarkaPomidorRzodkiewkaSałataSzparagWarzywa pęczkowe

0-10-15-10012-13010-130020

90-9595-9895-989595-9895-9885-9095-9895-9895-9895-98

-4-53-10-0-410-2-30-35-14-

-3-41-5-3-53-8--1-23-21-

-+++++++++++-+++++++++++

7-1421-287-2110-147-2112-157-145-714-2414-217-14

Optymalne warunki przechowywania warzyw średnio trwałych

Gatunek warzyw

Temperatura (ºC)




Okres przechowania

% CO2 % O2

BrokułCebula siedm.CukiniaKalafiorKalarepaKapusta bruk.Kapusta pekińOberżyna PaprykaPomidor zielo.RzodkiewSeler naciowy

10-1506-80000-310-127-1012-130-10

95-989890-959595-9895-10095-9890-9590-9585-9095-9895-98

0-555-102,5-5-71-2,50-30-20-52-33-5

1-323-53-1-21-23-532-31-22-4

+++-+++-+++++++-++-++

2-10 tyg.4-6 tyg.4 tyg.2-10 tyg.2-3 mies.6-12 tyg.3-5 mies.2-3 tyg.3-5 tyg.10-12 tyg.1-6 mies.6-8 tyg.

Optymalne warunki przechowywania warzyw trwałychGatunek warzyw

Temperatura (ºC)




Okres przecho- waniamiesiące

% CO2 % O2

BrukiewBurak ćwik.Cebula

Chrzan

Czosnek

CykoriaKapusta głow.MarchewPasternakPietruszkaPorSeler korzen.Skorzonera

1-21-20-2 - -30-1 - -30-1-2 - -3-1-100-10-10-1-1,5 – 00-10-1

9595-9865-75

95-98

60-70

95-9890-9595-9895-9895-9895-9895-9895-98

--2-5

-

5-10

4,553-4--5-102-53

--2-3

-

0,5-5

16,52,5-52-3--1-32-33

--+

+

-

++++++++-++++--

4-588-12

10-12

4-9

4-86-88-106-86-73-56-84-6

Dziękuję za uwagę

Documents

Презентація вирощування овочів (польський варіант)