80
Next 1

တပ္မေတာ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီးခင္ေမာင္သန္းစစ္ဦးစီးမွဴး(ပ)ကက(ၾကည္း)(သုေတသန)

Citation preview

Next 1

NextBack 2

c

� &nf½G,fcsuf

� trsdK;om;a&;jyóemrsm;

� trsKd;om;pnf;vHk;nDñGwfa&;jyóem

� pD;yGm;a&;jyóem

� EdkifiHa&;jyóem

� trsKd;om;nDvmcH

� trsKd;om;EdkifiHa&;ESifh wyfrawmf

� ed*Hk;

3NextBack

&nf½G,fcsuf

� vGwfvyfa&;&NyD;aemufydkif; jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;aMumif; tjzpftysufrsm;?EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;jyóemrsm;? vuf½Sdjzpfay:aeaom EdkifiHa&;tajctaersm;ESifh qufpyfvsuf jrefrmhwyfrawmf\ trsdK;om;EdkifiHa&;tpOftvmudkavhvmedkif&ef?

� trsKd;om;a&;wm0efjzpfonfh 'dkYwm0efta&;(3)yg;udk tajccHpdwf"mwftjzpfcH,lwwfap&ef?

� jynfaxmifpktwGif; jynfaxmifpkpdwf"mwfrsm; wdk;wufxGef;umjyefYyGm;vmap&ef?

� jrefrmEdkifiHordkif;ESifh jrefrmhwyfrawmf[lí jzpfay:vmyHkwdkYrSm tem*wftrsKd;om;EdkifiHa&;OD;aqmifrItcef;u@wGif wyfrawmfuyg0ifxrf;aqmifoifhaMumif; oHk;oyfcsdefqEdkifap&ef?

4NextBack

1/ ppfa&;qkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Military Threats ) /

2/ EdkifiHa&;qkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Political Threats ) /

3/ pD;yGm;a&;qkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Economic Threats ) /

4/ vlrSKa&;qkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Social Threats ) /

5/ tmumoqkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Space Threats ) /

6/ ywf0ef;usifqkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Environmental Threats )/

7/ qufoG,fa&;qkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Systemic Threats ) /

8/ EsLuvD;,m;Ncdrf;ajcmufrSKrsm; ( Nuclear Threats )/

9/ tMurf;zufNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Terrorist Threats ) /

10/ todOmPfynmqkdif&mNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Intellectual Threats)/

11/ aiGaMu;aps;upm;íNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Speculative Threats ) /

12/ olvQdKvkyfief;jzihfNcdrf;ajcmufrSKrsm; ( Spying Threats ) /

13/ vkyfBuHowfjzwfrSKrsm; ( Assassinations ) /

EdkifiHawmfvkHNcHKa&;ESifhNcdrf;ajcmufrSKtEÅ&m,frsm;

14/ obm0uyfqkd;BuD;rsm; ( Natural Disasters ) /

5NextBack

EdkifiHawmfvkHNcHKa&;ukdxdckdufaponfh jynfyusL;ausmfpGufzufrSKrsm;aMumifhr[kwfonfh Ncdrf;ajcmufrSKrsm;

1/ jynfwGif;aomif;usef;olrsm;/

2/ tMurf;zufrSKrsm;ESifh rl;,pfaq;0g;a&mif;0,fazmufum;rSKrsm;/

3/ rsdK;EG,fpkcJGjcm;rSKrsm;ESifh cJGxGufa&;0g'rsm;/

4/ pD;yGm;a&;cRwfNcHKusrSKrsm;/

5/ HIV ESifh AIDS ponfhul;pufa&m*grsm;/

6/ rrSefowif;xkwfvTifhrSKrsm;ESifh owif;tcsuftvufppfqifrSKrsm;/

7/ tpkta0;jzihf e,fpyfjzwfausmfrIcif;rsm;/

8/ pm;eyf&du©m? pGrf;tifESifh a&t&if;tjrpfrzlvkHrSKrsm;/

9/ ywf0ef;usifnpfnrf;rSKESifh ,kd,Gif;ysufpD;rSKrsm;/6

NextBack

1/ ppftiftm;/2/ EkdifiHt&G,fyrmPESifh wnfae&m/3/ vlOD;a&/4/ e,fedrdwftajctae/

5/ pD;yGm;a&;taqmufttkHrsm;/6/ obm0o,HZmwt&if;tjrpfrsm;/7/ pGrf;&nfjynfh0aom vlYpGrf;tm;t&if;tjrpfrsm;/8/ enf;ynmzHGUNzdK;wkd;wufrSK/

9/ vlrSKa&;t&aoG;pnf;nDñGwfrSK/10/ EkdifiHa&;wnfNidrfrSK/11/ rSefuefaomtrsdK;om;a&;p½kdufvu©Pmrsm;/

EdkifiHawmfvkHNcHKa&;tay:oufa&mufrSK&Sdaeaomt&if;cHtcsufrsm;

12/ EkdifiHukdcspfjrwfEkd;aompdwf"gwf/

7NextBack

PEOPLE

GOVERNMENT

SOVEREIGNTY

TERRITORY

RECOGNITION

8Back

Next

jrefrmEkdifiH\ t"dutrsdK;om;a&;jyóemrsm;

,aeYjrefrmEkdifiHonf vGwfvyfa&;&NyD;csdefrSpí jyefMunhfvQif 1948 ckESpfrS

1962 ckESpftxd ygvDref'Drkdua&pDacwf? 1962 ckESpfrS 1974 ckESpftxd awmfvSefa&;

aumifpDacwf? 1974 ckESpfrS 1988 ckESpf jrefrmhqkd½S,fvpfvrf;pOfygwDacwf ponfjzihf

acwfpepftrsdK;rsdK; ajymif;vJcJh&onf/ vGwfvyfa&;&NyD; ESpfaygif; 40 ausmfMumonf

txdjrefrmEkdifiHwkd;wufzHGUNzdK;rIukduefYowfwm;qD;xm;aomt"dutrsdK;om;a&;jyóemrsm;

rSmatmufygtwkdif;jzpfonfukd awGU&ayrnf-

trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;/

pD;yGm;a&;/

EkdifiHjcm;a&;/

NextBack 9

trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;jyóemtrsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;jyóemonf vGwfvyfa&;&pumvrS ,aeYxuf

wkdif jrefrmEkdifiHtwGuf ta&;BuD;qkH;jyóemjzpfonf/ trsd K;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;ESihfywfoufí vlrsdK;a&;? bmoma&;? EkdifiHa&; ponhfu@tm;vkH;wGif pnf;vkH;nDñGwfrI ½Sd&efvkdtyfonf/ ,aeYEkdifiHwumwGifjzpfay:aeaom om"ursm;ukdMunhfygu EkdifiHa&;odyÜHynm½Sifrsm;u EkdifiHrsm;NydKuJGrIjzpfay:&jcif;\ taMumif;&if; tcsuftvufrsm;ukd

avhvm&mwGif atmufygtwkdif; azmfxkwfwifjycJhMuonf-EkdifiHwGif;ü vlrsdK;pkta&twGuf rsm;jym;jcif;/xkdvlrsdK;pkrsm;twGif; vlOD;a&yrmP uJGjym;jcm;em;jcif;/vlrsdK;pktcsif;csif; orkdif;aMumif; tmCmwrsm;½SdcJhjcif;/

vlrsdK;pkrsm;twGif; ,Ofaus;rIESihf ukd;uG,fonhfbmom uJGjym;jcm;em;jcif;/vlrsdK;pkrsm;twGif; pD;yGm;a&;? vlrIa&; wkd;wufzHGUNzdK;rIuGmjcm;jcif;/EkdifiHa&;,kHMunfcsuf uJGjym;jcif;/tajccHOya't&EkdifiHzJGUpnf;wnfaqmufrIpepfwGif tm;enf;csufrsm;½Sdjcif;/

NextBack 10

jrefrmEkdifiHtaejzihf azmfjyygtcsuftvufrsm;ESihf csdefxkd;avhvmMunhfygu EkdifiHNydKuJGEkdifaom

tajctaersm;ESihf tawmfyiftusKH;0ifvsuf½SdaMumif; awGU&ayrnf/ EkdifiH½Sd

vlrsdK;pkta&twGufukdMunhfvQif 135 rsdK;cefYtxd uJGjym;vsuf½Sdonf/ ,cifu vlrsdK;BuD; 8 rsdK;[k

owfrSwfvufcHcJhMuaomfvnf;,cktcgtiftm; toihf twihf½Sdaom vlrsdK;pkrsm;u vlrsdK;i,f? vlrsdK;BuD;

owfrSwfrIukd vufrcHvkdawmhay/ Oyrm- ytkdY0f? em*? ]0} ponhf wkdif;&if;om; vlrsdK;rsm;jzpfMuonf/

wkdif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;twGif; vlOD;a&yrmPjcm;em;rIuvnf; vlenf;p k

wkdif;&if;om;rsm;twGuf tiftm;BuD;rm;onhf wkdif;&if;om;rsm;u vTrf;rkd;oGm;rnfukd pkd;½GHUpdwfjzihf

oD;jcm;aexkdifvkdrIrsm;ukd jzpfay:apcJhonf/

NextBack 11

NextBack

pifppfü jrefrmEkdifiHonf vlrsdK;pktvkduf oD;jcm;&yfwnfaexkdifaom wkdif;i,f

jynfi,fEkdifiHuav;rsm;ukd aygif;pkzJGUpnf;xm;onhfEkdifiH r[kwfay/

a½S;ya0oPDrSpíwkdif;&if;om;vlrsdK;pktm;vkH; a&maESmpkaygif; aexkdifcJhMujcif;

jzpfonf/ xkdokdYaexkdifcJh&mwGif yk*HacwfrSpí ukef;abmifrif;qufwkdifatmif

wkdif;&if;om;vlrsdK;tcsif;csif; rkef;wD;rI? tmCmwrsm; r½SdcJhay/ ya'o&mZftcsif;csif;

ppfrufwkdufckdufrIrsm; ½SdcJhaomfvnf; vlrsdK;a&;rkef;wD;rIaMumihfr[kwfbJ bkef;vuf½kH;

tm;NydKifrIrsdK;om jzpfcJhonf/

okdY&mwGif e,fcsJUt*Fvdyfrsm; jrefrmEkdifiHokdY 0ifa&mufodrf;ykdufNyD;onhfaemuf wGifrl

e,fcsJUwkdUu aoG;cJGtkyfcsKyfrIpepfjzihf wkdif;&if;om;tcsif;csif; pdwf0rf;uJGjym;í

tmCmwyGm;vmatmif vkyfaqmifcJhMuonf/

12

NextBack

yxr t*Fvdyf-jrefrmppfyJGjzpfyGm;NyD;aemuf tmoH? rPdyl&? &ckdifESihfweoFm&Da'orsm;ukd odrf;ykduf&½SdoGm;aom e,fcsJUwkdYonf ¤if;wkdY\ bmomt,l0g'ukd

bmoma&;tajccHrckdifrmaom awmifay:vlrsdK;pkrsm;xH oGwfoGif;ay;cJhNyD; bmoma&; t&aoG;cJGcJhMuonf/

jrefrmEkdifiH\ trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;wGif wkdif;&if;om;vlrdsK;pkrsm;pnf;vkH;nDñGwfa&;jyóemomru EkdifiHa&;tiftm;pkrsm;\ pnf;vkH;nDñGwfa&;jyóemrSmvnf;

t"dujyóemwpf&yfjzpfonf/19 &mpkwGif oaEwnfNyD; 20 &mpkwGif ay:ayguf BuD;xGm;vmcJhonhf

vuf0J0g'ESihf vuf,m0g'wkdY\ oabmw&m;a&; tm;NydKifvGefqJGrI onf jrefrmEkdifiHokdYvnf;ysHUESHUa&muf½SdvmcJhonf/ vGwfvyfa&;acwfOD;ykdif;rS ,aeYxuf wkdi fEkdifiHa&;ta&miftaoG;uJGjym;rIrSm us,fjyefYvSonf/ vuf0JpGef;rS vuf,mpGef; txd

jzpfcJhonf/

13

NextBack

xkdacwfumvrSpíyk*¾KdvfpJG? 0g'pJG trsdK;rsdK;uJGjym;í &ifMum;aphr&EkdifcJhonfrSm,aeYxufwkdifyifjzpfonf/ xkdokdY uJG jym;aeaom EkdifiHa&;tkyfpkrsm;onf rdrdwkdYomEkdifiHa&;tmPm&½Sda&;twGuf tmPmvkcJhMuonf/ ,aeYxufwkdifvnf; tmPmvkaeMuqJjzpfonf/

xkdokdYtmPmvk&mwGif cg;ykdufaqmifwyfzJGUrsm;zJGUítiftm;okH;tMurf;zufenf;rsm;jzihf EkdifiHa&;tmPmukd &,l&ef BudK;pm;cJhMuonf/ 'kwd,urÇmppfrS t<uif;tusefvufeufrsm;aMumihfvnf; vufeufukdifqlylrIESihf EkdifiHa&;EG,faom vkyfBuHowfjzwfrIrsm; ay:aygufcJh&onf/

tajccHOya'\tm;enf;csufaMumihf EkdifiHNydKuJGrnhftajctae ay:aygufcJh&jcif;vnf; ½Sdao;onf/ ,if;rSm ½Srf;ya'o&mZfrsm;\ zuf'&,frludpöESihf pyfvsuf½Sdonf/jrefrmEkdifiH\ yx0D0ifEkdifiHa&;taetxm;t& awmifwef;a'oESihf ajrjyefYa'oonftjyeftvSefqufpyfvsuf½SdNyD;r[mAsL[mt&a'owpfckESihfwpfcktrSDo[JjyKae&umoD;jcm;cJGcGm&yfwnfEkdifpGrf;r½SdMuay/xkdYaMumihf jrefrmEkdifiHvGwfvyfa&;onf awmifwef;a'oryg0ifygu t"dyÜm,fr½Sday/

14

okdYaomfe,fcsJUwkdYu npfí awmifwef;a'oukd csefxm;cJhvkdonf/ e,fcsJUwkdY\aoG;cJGrIukd em;a,mifaeaom ya'o&mZfrsm;ukd vGwfvyf a&;twl&,la&;twGuf ½Srf; ya'o&mZfrsm;ukd vkdufavsmrIrsm; ay;cJh&onf/

&v'ftjzpf 1947 ckESpf tajccHOya'wGifcJGxGufcGihfyg½SdcJhNyD; ½Srf;ya'o&mZfrsm; ukdvnf; tmPmqufvufay;tyfxm;cJh&onf/ 1961 ckESpf yxptpkd;&vufxufwGif tajccHOya'yg cJGxGufcGihfukdukdifpJGí ukd,fykdifjy|mef;cGihfzuf'&,frlukd wifoGif;vmcJhonf/ þokdYjzihf EkdifiHNydKuJGrnhf vrf;aMumif;0okdY a&muf½SdcJh&onf/

urÇmay:½Sd jynfaxmifpkEkdifiHrsm;wGif cJGxGufcGihfukd tajccHOya't& cGihfjyKxm; onhf EkdifiHrSm qkdAD,uf? ,l*kdqvAfESihf jrefrmEkdifiHwkdYom½SdcJhonf/ xkdEkdifiHrsm;wGif qkdAD,ufESihf ,l*kdqvAfwkdYrSm tpdwfpdwftrTmrTm NydKuJG oGm;cJhonfukd oifcef;pm,loihf vSayonf/

NextBack 15

pD;yGm;a&;jyóemtrsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;jyóemuJhokdYyif ta&;ygaomjyóemwpfckrSm

pD;yGm;a&;jyóemjzpfonf/ tb,faMumihfqkdaomf pD;yGm;a&;ESihf EkdifiHa&;onf tjyef

tvSefqufpyftrSDjyKaeMuaomaMumihfjzpfonf/

EkdifiHa&;aumif;rGefwnfNidrfrItay: rlwnfí pD;yGm;a&;zHGUNzdK;wkd;wufvmEkdif

ovkd pD;yGm;a&;zHGUNzdK;wkd;wufrSvnf; EkdifiHa&; wnfNidrfaumif;rGefEkdifonf/ pD;yGm;a&;

aumif;rGefonf[kqkd&mü wpfrsdK;om;vkH; wkdif;&if;om;tm;vkH; pD;yGm;aumif;rGefrSom

pD;yGm;a&;aumifonf[k qkdxkdufonf/

ukdvkdeDacwfwGif vlOD;a&enf;ao;aom jrefrmEkdifiHrS qefpyg;ukd

tajrmuftjrm; pkdufysdK;apí jynfyokdY qeftrsm;qkH;wifykdYaomEkdifiHjzpfaomfvnf;

jrefrmEkdifiH\ vlrsm;pkjzpfaom v,form;rsm; rcsrf;omcJhMuyg/

NextBack 16

NextBack

jrefrmEkdifiHrS a&eHxGufaomfvnf; xkda&eHrStjrwfukd bDtkdpDukrÜPDuom

&,lcJhNyD; jrefrmha&eHvkyfom;rsm;rSm rD;cGuf xGef;&efyif a&eHqDr½SdcJhMuay/ xkdYaMumihf

vnf; 1930 jynhfESpf v,form;ta&;awmfykH? 1938 ckESpf 1300 jynhfa&eHajr

tvkyform;rsm;ta&;awmfykHrsm; ay:aygufcJh&jcif;jzpfonf/ppfwvif; 2 BudrfjzpfcJh&ívnf; jrefrmEkdifiHom;wkdY\ touftkd;tdrf

pnf;pdrfrsm;pGm qkH;½IH;cJh&onf/ ppftwGif;u zufqpf*syefrsm;tkyfpkd;pOfuvnf; ½Sdpk rJhp kqef pyg;? 0g*Grf;rSpí ckdif;EGm;ygrusef vk,lcJhMuonf/ jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&csdefwGifrl EkdifiHonf jymykHb0rS ta<u;jzihf pcJh&onf/

1962 ckESpftxd ppfBudKacwfpkduf{&d,m {u 12 oef;ukd rjynhfrDcJhay/pufrIvufrIu@wGifvnf; 1962 ckESpftxd BuD;rm;aompuf½kH 6 ½kHcefYom EkdifiHykdiftjzpfwnf½SdcJhonf/ yk*¾vdu pD;yGm;a&;vkyfief;½Siftrsm;pkrSmvnf;EkdifiHjcm;om;rsm;omjzpfMuonf/xkdpD;yGm;a&;orm;rsm;uEkdifiHa&;orm;rsm;ukd&efykHaiGaxmufyHhonf/a½G;aumufyJGEkdifatmifulnDonf/tmPm&EkdifiHa&;orm;rsm;upD;yGm;a&;orm;rsm;ukd xkwfukef oGif;ukef vkdifpifcsay;jcif;jzihf aus;Zl;qyfMuonf/

17

NextBack

v,form;rsm;rSm jynfwGif;ppfaMumihf v,frpkdufEkdifbJ Nrd KUay:wufajy;um

ppfa½Smif&if; &&musyef;vkyfukdifpm;aomufMu&onf/ þokdYjzihf qif;&Jcsrf;om uGm[csuf

BuD;rm;cJhonf/ EkdifiHjcm;om;t&if;½Sifrsm;om BuD;yGm;csrf;omcJhMuonf/

1962ckESpfwGif awmfvSefa&;aumifpDwufvmcJhonf/ trsdK;om;acgif;aqmifBuD;

rsm; arQmfrSef;cJhaom qkd½S,fvpfpepfukd xlaxmif&ef BudK;yrf;cJhonf/ xkdumvtwGif;

EkdifiHwumüvnf; vuf0J0g'Drsm;u tompD;&aecsdefjzpfaeonf/

okdYaomf jrefrmEkdifiHwGif a&ajrtajctaeESihf avsmfnDpGm aysmhaysmif;aom

qkd½S,fvpf0g'ukdom usihfokH;cJhonf/ EkdifiHjcm;om;t&if;½Sifrsm;ukd ae&yf&if;okdY jyefykdYjcif;jzihf

½Sif;vif;ypfcJhonf/ EkdifiHjcm;om;ykdif ukrÜPDBuD;rsm;ukd jynfolykdifodrf;onf/ xkdYaemuf

yk*¾vduvkyfief;tm;vkH;ukd jynfolykdif odrf;onf/ v,f,mpkdufysdK;a&;twGuf qnfajrmif;rsm;?

pufrIu@twGuf puf½kHrsm;? tvkyf½kHrsm;? tajccHtaqmuftODrsm;ukd OD;pm;ay;í

wnfaqmufcJh&onf/

18

NextBack

okdYaomf jrefrmEkdifiH\ EkdifiHjcm;a&;rl0g't& wdusaomMum;aea&;ukd

vkdufem&onhftwGuf EkdifiHjcm; axmufyHhulnDrIrsm; r&,lEkdifcJhay/ 1984 ckESpfcefYrSpí

pD;yGm;a&;tusyftwnf; jzihf BuKHawGUvmcJh&onf/ EkdifiHjcm;rS acs;aiGrsm;acs;,lí

vkyfaqmifcJhaomfvnf; aemufqkH;ü twkd;yifqyf&ef tcuftcJjzpfvmí LDC EkdifiHtjzpf

cH,lcJh&onf/

EkdifiHa&;orm;tcsdKUuygvDref'Drkdua&pDpepfukdxlaxmifvkdufonfESihfEkdifiHjcm;rSta

xmuftyHhrsm;?&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;csufcsif;a&mufvmNyD; vlwkdif;&wemykHqkdufí csufcsif;

csrf;om<u,f0vmrnf[krpm;&0cref;ajymMuonf/pifppfü EkdifiHjcm; tul tnDqkdonfrS

qefay;rS aq;&jcif;jzpfonf/

19

NextBack

¤if;wkdYtwGuf r[mAsL[mtusdK;pD;yGm;r½SdbJ taxmuftyHhay;avhr½Sday/ xkdYtjyif xkdtvSL½SifqkdaomEkdifiHrsm;üyifpD;yGm;a&;csdeJYaeí qGrf;awmfxm;0rf;awmfrQ tEkdifEkdif jzpfae&m EkdifiHjcm;axmufyHhaiGukd jzwfawmufae& onf/ xkdYaMumihf EkdifiH wkd;wufzHGUNzdK;a&;qkdonfrSm rdrdukd,frdrdtm;ukd;í BudK;pm;vkyfaqmifrSom&Ekdifrnfukd od½Sdoabmaygufxm;&efvkdayonf/

EkdifiHjcm;a&;jyóemjrefrmEkdifiHonf trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;ESihf pD;yGm;a&;udpörsm;wGif

EkdifiHwumqufqHa&;\ oufa&mufrIcHcJh&onfukd awGUEkdifonf/ yx0DEkdifiHa&;r[mAsL[mtaetxm;t& wpfEkdifiHESihf wpfEkdifiH oihfjrwfrIr½SdvSaomurÇmhvlOD;a&trsm;qkH;EkdifiHBuD;(2)EkdifiHtMum;ü &yfwnfae&onhf jrefrmEkdifiHuJhokdY EkdifiHi,fav;wpfcktwGuf wdusaomMum;aea&;rl0g'rSm rjzpfraeusihfokH;&ef vkdtyfcJhonf/

20

NextBack

xkdYtjyif ta½SUESihf taemuftkyfpk 2 cktMum; jzpfyGm;cJhonhf ppfat;wkdufyJG \ta½SUawmiftm½SppfrsufESmrSmvnf; jrefrmEkdifiHokdY oufa&mufrIrsm;½SdonhftwGufjrefrmEkdifiH\ tcsKyftjcmtmPmwnfwHhckdifNrJa&;twGuf bufrvkdufrl0g'ukd pGJukdifcJh&onf/

jynfy½Sd vuf0J vuf,m tkyfpkrsm;uvnf; jrefrmEkdifiH\EkdifiHa&;wGif0ifa&mufpGufzuf MoZmvTrf;rkd;Ekdif&ef BudK;pm;cJhMuonf/

okdYaomfvnf; ppfat; wkdufyJGwGif uRJ 2 aumifMum;u ajrpmyifozG,fcHpm;cJhMu&onhf tjcm;aom ta½SUawmiftm½Sa'otwGif;rS tif'kdcsdKif;em;EkdifiHrsm;\qkd;0g;vSaomuHMur®mqkd; rsm;rSa½SmifvJT EkdifcJhonfukdwGufqygu rdrdwkdYEkdifiHtaejzihfawmfao;onf[k qkd&rnfjzpfayonf/

21

e,fcsJUwkdY\ukdvkdeDxrf;ykd;atmufrSvGwfajrmufvmaomtcsKyftjcmtm

Pmykdif EkdifiHopftrsm;pkonf rdrdwkdYtrsdK;om; vGwfvyfa&;ukd

xdef;odrf;umuG,fvdkMuonf/ ukdvkdeDpepf\'Pf&m'Pfcsufrsm;ukd ukpm;í

trsdK;om;jyefvnfxlaxmifa&;ukdNidrf;csrf;pGm aqmif½GufvkdMuonf/

wwd,urÇmppfjzpfrnfh tEÅ&m,frsm;rS a½Smif½Sm;vkdMuonf/ EkdifiHwum

wif;rmrI? ta½SUESihftaemuf? vuf0JESihfvuf,m tkyfpkBuD; (2) ck\

ppfat;wkdufyJGrsm;ESifh uif;uif;½Sif;½Sif;aevkdMuonf/ uRJESpfaumif

cwfonfhMum;wGif ajrZmyifrjzpfvkdMuay/ xkdYaMumifh

vGwfvyfa&;&vmonfhEkdifiHrsm;u tqkdygtkyfpkBuD; 2 ckwGif rnfonfh

bufrS ryg0ifvkdMuay/ þwGif tkyfpkbufrvkdufa&;0g'?

wdusrSefuefaomMum;aea&;0g' jzpfxGef;vmcJYonf/

22Back Next

BackNext 23

,cktcg bufrvkdufEkdifiHjcm;a&;rl0g'ukd wlnDpGmusihfokH;aom EkdifiH aygif; 118 EkdifiHtxd pkpnf;rdaeNyDjzpfayonf/

jrefrm? tdEd,? oD&dvuFm? tif'kdeD;½Sm;? ygupöwef 5 EkdifiHrS tpkd;& acgif;aqmifrsm;onf 19554 ckESpf {NyDvwGif oD&dvuFm EkdifiH ukdvHbkdNrdKU ESifh uEDNrdKUwkdYwGif tm½S tmz&duuGefz&ifhwpf&yf usif;y&efñ§dEIdif;Muonf/ tif'kdeD;½Sm;EkdifiH bkda*gNrdKUü 1954 ckESpf'DZifbmvwGif tqkdyg 5 EkdifiH acgif;aqmifrsm; xyfrHaqG;aEG;um ,if; 5 EkdifiH\uruxjyKrIjzifh tif'kdeD;½Sm;EkdifiH befa'gif;NrdKUwGif 1955 ckESpf {NyDv(18)&ufaeYrS (24)&uf aeYtxd tm½S-tmz&du 29 EkdifiHwufa&mufaom befa'gif;nDvmcH okdYr[kwf tm½S-tmz&du EkdifiHrsm; uGefz&ifhusif;ycJYonf/

,if;aMunmcsufyg rlBuD; 10 csufonf befa'gif;rl 10 csuf[kwGifcJY onf/

1948 ckESpf Zefe0g&Dv(4)&ufaeYwGif wdusrSefuefaomMum;aea&;ukd

jrefrmEkdifiHjcm;a&; rl0g'tjzpf xkwfjyefaMunmcJYonf/

'kwd,urÇmppftNyD;wGif rsufarSmufjyKcJY&onfh EkdifiHwumEkdifiHa&;

ppfwGif;umv emZDzufqpfrsm;ukd ½Gyf½GyfcRHcRHckcHwkdufckdufcJYonfh

qkdAD,ufwyfeD\tultnDjzifh ykdvef? [efa*&D? *smreD ta½SUykdif;(GDR) ?

csufukdpvkdAufuD;,m;? ½kdar;eD;,m;? bla*;&D;,m;? t,fvfab;eD;,m;?

,l*kdqvm;AD;,m; EkdifiHrsm;½Sd emZDzufqpfawmfvSefa&;orm; uGefjrLepfrsm; u

tpkd;&tmPmtoD;oD;&½SdvmMuonf/

qkdAD,ufjynfaxmifpk onfvnf; jynfaxmif0ifEkdifiH 15 ckjzifh

jynfaxmifpkBuD;jzpfvm onfh tajctaeukdtaMumif;jyKí

jzpfwnfaygufzGm;vmaom 0g'omjzpfonf/ tm½S? vufwif? tar&du?

tmz&duwkduf wkdUwGifvnf; qkd½S,fvpfEkdifiHrsm; ay:xGef;vmcJYonf/ 24Back Next

tar&duefOD;aqmifaomt&if;½SifpufrIEkdifiHrsm;\

taemuftkyfpk(0g)vuf,mtkyfpk(0g) t&if;½SiftkyfpkESifh qkdAD,uf OD;aqmifaom

ta½SUtkyfpk(0g) vuf0Jtkyfpk (0g) qkd½S,fvpf?

uGefjrLepftkyfpkBuD;ESpfcktm;NydKifvmMuonf/

0g'csif; ta½SUESihftaemufuJGjym;vm&mrS&efbufjzpfvmMuonf/

ESpfbufpvkH;wGif EsLuvD;,m;vufeufrStptNydKiftqkdif½Sdvmonf/

tar&duefOD;aqmifaomaewkd;tkyfpkESifh qkdAD,ufOD;aqmifaom

0gaqmpmcsKyf0ifEkdifiHrsm; ppftkyfpkwkdYukd tNydKifzJGUvmMuonf/

tkyfpkBuD;2 ckonf EsLuvD;,m;vufeufukd,fpD½Sdí ppfyJGjzpfonftxd

rwif;rm0HhMuay/ 0g'csif;NydKif? 0g'jzefYNydKifMuonf/ pD;yGm;a&;? EkdifiHa&;? EkdifiHa&;?

vlrIa&;0g'jzefYNydKifMuonf/ þonfyifvQif ta½SUtkyfpkESihftaemuftkyfpkwdkY\

ppfat;wkdufyJG jzpfayonf/ 25Back Next

rl0g'ygrlBuD; 5 csufpvkH;onf ukvor*¾y#dnmOfpmcsKyfESifh befa'gif;rl

10 csuf wkdYwGif tusKH;0ifvkdufavsmnDaxG½Sdayonf/

,if;Nidrf;csrf;pGmtwl,SOfwJGaexkdifa&; rlBuD; 5 csufrSm

(1) wpfEkdifiH\e,fajrwnfwHUrISESifh tcsKyftjcmtmPmykdifrIukd

wpfEkdifiHu av;pm;&ef/

(2) wpfEkdifiHESihfwpfEkdifiH usL;ausmfwkdufckdufrIrjyKvkyf&ef/

(3) wpfEkdifiHESihfwpfEkdifiH jynfwGif;a&;udpörsm;wGif

0ifa&mufpGufzufjcif;rjyK&ef/

(4) wpfEkdifiHESihfwpfEkdifiH wef;wlrI½Sd&efESifh ESpfOD;ESpfbuf

tusdK;jzpfxGef;&ef/ 26Back Next

trsdK;om;EkdifiHa&;ESihf wyfrawmfwyfrawmfonf trsdK;om;vGwfajrmufa&;BudK;yrf;rIrS aygufzGm;vmcJhjcif;jzpfonf/

wyfrawmfukd pwifwnfaxmifcJhaom acgif;aqmifrsm;rS ukd,fusd K;pGefYvTwf pGefYpm;cJhonhfrsdK;cspfvli,frsm;jzpfonf/

wyfrawmftwGif;okdY tifwkduftm;wkduf0ifa&muftrIxrf;cJhMu olrsm;rSmvnf;tcGihfta&;arQmfukd;í 0ifa&mufvmjcif;r[kwfbJ wkdif;jynfvGwfvyfa&; twGuf

rdrdwkdY\toufukd paw;pGefYvTwfBudK;yrf;vkdonhf rsdK;cspfpdwfoufoufjzihf 0ifa&mufcJh Mujcif;jzpfonf/

bDtkdifat ? bD'Dat ponfjzihf tac:ta0:trsdK;rsdK; ajymif;vJcJhonhfwyfrawmfonf e,fcsJUrsm;ukd wkdufxkwf&mwGifvnf;aumif;? zufqpf rsm;ukd

awmfvSef&mwGifvnf;aumif; ]]vGwfvyfa&;onf yxr? vGwfvyfa&;onf 'kwd,?vGwfvyfa&;onf wwd,}} [k cH,lcsufjzihf pGefYvTwfpGefYpm; BudK;yrf;cJhMuonf/

NextBack 27

NextBack

zufqpf*syefqkwfcGmxGufajy;oGm;NyD;aemuf e,fcsJUt*Fvdyfrsm; jyefvnf0ifa&mufvmaomtcg ]]vGwfvyfa&;onf yxr? 'Drkdua&pDta&;onf 'kwd,? qkd½S,fvpfta&;

onf wwd,}} [laom cH,lcsufjzihf vGwfvyfa&;ESihf EkdifiHjyefvnfxlaxmifa&;twGuf&nfrSef;BudK;yrf;cJhMuonf/

okdYaomfvnf; vGwfvyfa&;tBudKumvtwGif;uyif jrefrmEkdifiH\ trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;rSm tm;enf;cJhonf/ EkdifiHa&;t& 0g'pJGtrsdK;rsdK;uJGjym;ovkd

wkdif;&if;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;rSmvnf; e,fcsJUwkdY\ aoG;cJGtkyfcsKyfrI ya,m*aMumihf,kd,Gif;aecJh&onf/

trsdK;om;acgif;aqmifBuD; AkdvfcsKyfatmifqef;taejzihf wpfpnf;wpfvkH;wnf; aomEkdifiHa&;tiftm;pkBuD;jzihf EkdifiHukdjyefvnfwnfaqmuf&ef zqyv tzJGUcsKyfukd xlaxmifcJhNyD;wkdif;&if;om;rsm;ukdvnf; yifvkHnDvmcHjzihf pnf;½kH;cJhonf/

atmifjrifoihfoavmufatmifjrifcJhaomfvnf; tcuftcJjyóemrsm;vnf; ½SdcJhonf/wkdif;&if;om; pnf;vkH;nDñGwfa&;wnfaqmuf&mwGifvnf; tjynfht0 ratmifjrifcJhay/

28

29Back

Next

Back

vGwfvyfa&;&NyD; rMumrDrSmyif jynfwGif;ppfBuD; jzpfyGm;cJh&onf/ ppf'Pf 2 Budrf

oihfí jymykHjzpfcJh&aom jrefrmEkdifiHukd jyefvnfxlaxmif&ef rpOf;pm;bJ tmPmukd

tMurf;zufvk,lvkdolrsm;aMumihf aoG;acsmif;pD;cJh&onf/

1948 ckESpf rwfv(28)&ufaeY wGif ArmjynfuGefjrLepfygwD awmckdonf/ 1948 ckESpf

ZlvkdifvwGif &JabmfjzLrsm; awmckdoGm;cJhMujyefonf/ þokdYjzihf wyfrawmfNydKuJG NyD;

jynfwGif;ppfrD;awmufavmifcJh&onf/

wyfrawmfonf ½SdorQaomtiftm;jzihf aomif;usef;olrsdK;pkHukd jrefrmEkdifiH\ A[kd

csufa'orsm;rS tpGeftzsm;okdY a&muf½SdoGm;atmif wGef;vSefwkdufckduf

armif;xkwfypfcJhonf/1951ckESpfESihf1952ckESpfrsm;wGifaomif;usef;rItawmftwefNidrfoufoGm

;cJh aomfvnf; EkdifiHta½SUykdif;ü w½kwfjzLusL;ausmfrI ay:aygufvmjyefonf/

Next 30

tiftm;BuD;EkdifiH\ axmufyHhrIjzihf vufeuftiftm; acwfrDawmihfwif;aom usL;ausmfolrsm;ukd oHwrefenf;? EkdifiHa&;enf;jzihf ajz½Sif;r&onhftqkH; wyfrawmfuyif ½SdorQtiftm;jzihf wkdufcdkufwGef;vSef armif;xkwfcJh&onf/

EkdifiHa&;wnfNidrfat;csrf;pjyKvmonhf 1951-52 ckESpfwGifjrefrmEkdifiH\yxrqkH; vTwfawmfa½G;aumufyJGukd tykdif;vkdufcJGNyD; usif;yEkdifcJhonf/ a½G;aumufyJG[lonfEkdifiHa&; tmPm&,la&; twGuft"du,SOfNydKifyJGjzpf&m a½G;aumufyJG0ifaomygwDwkdif;u tEkdif&½Sd a&;twGuf enf;aygif;pkHjzihf BudK;pm;Muonf/ EkdifiHa&;orm;rsm;u e,frsm;wGif cg;ykduf aqmif vufeufukdifwyfzJGUrsm;ukd tokH;jyKí Ncdrf;ajcmufrJxnhfapcJhonf/

xkdcg;ydkufaqmifvufeufukdifrsm;uvnf; q&morm; EkdifiHa&;orm;rsm;ukd trSDjyKí

vlxktay:tEkdifusihf AkdvfuscJhonf/ þenf;jzihf q&mwynhf ta0wnfhcJh Muonf/

A[kdtqihfwGifrl pD;yGm;a&;orm; EkdifiHjcm;om;rsm;xHa½G;aumufyJG&efykHaiGtwGuf

csOf;uyfMu&onf/ tmPm&vmaomtcg pD;yGm;a&;orm;rsm;\ tdwfaxmiftwGif;okdY

EkdifiHa&;orm;rsm; oufqif;cJhMu&onf/

BackNext 31

BackNext

jynfolvlxktrsm;pkrSmrlpD;yGm;a&;tusyftwnf; tjyif touf tkd;tdrf pnf;pdrf

vkHNcKHa&;ukdyg pkd;&drfaMumihfMuaecJh&ojzihf zqyvtzJGU\ pnf;½kH;a&;usqif;vmcJh&onf/

,if;tajctaersm;aMumihf zqyvtzJGUonf 1958 ckESpf wGif ESpfjcrf;uJGcJhonf/

zqyvtuJGtNyJaMumihf wpfEkdifiHvkH; vlxkvlwef;pm;rsm;vkdufí uJGMuonf/ 1958

ckESpf ZGefv(9)&ufaeYwGif rJcJGaomtcg Ekwif tkyfpku uyfíEkdifcJhonf/ Ekwif

tpkd;&taejzihf ¤if;tmPmwnfNrJa&;twGuf tajccHOya'ukd vufwpfvkH;jcm; azmufzsufí

vkyfaqmifvm&onf/ wpfcsdefwnf;rSmyif aqGNidrf;\ tajccHtiftm; rsm;ukd NzdKzsuf&ef

BudK;pm;cJhonf/

tpkd;&ppfrIxrf;rsm;? ppf&JwyfzJGUrsm;rS aqGNidrf;ESihf &if;ESD;olrsm;ukd½Sif;í oefY½Sif;

bufom;rsm;jzihf tpm;xkd;cJhonf/ þtajctaersm;aMumihf twkduftcHrsm;twGif;

rauseyfrIrsm;vmonf/

32

BackNext

oefY½Sif;wkdYu wyfrawmftay: tykyfcsa0zefrIrsm; vGefuJvmjcif; aMumihfvnf;

wyfrawmfom; wyfzJGU0ifrsm;twGif; oefY½Sif;tay: rausreyfjzpfvmMu onf/ oefY½Sif;u

ajray:uGefjrLepfukd,fpm;vS,f yrnwESihf tusdK;wlaygif;zufaecsdef wGif

wyfrawmftwGif;üvnf; wnfNrJ aqGNidrf;ESihf&if;ESD;aom t&m½SdBuD;rsm;½SdcJhonf/

xkdolrsm;rSm ,ck tifeft,fvf'D wGif 0ifa&mufvIyf½Sm;aeMuaom OD;atmifa½T?

OD;Munf0if;? OD;cspfckdifpolwkdYjzpfMuonf/ ¤if;wkdYu wyfrawmfwyf&if;? wyfzJGUrsm;ukdokH;í

tmPmodrf;&ef BudK;pm;vmonf/

oefY½Sif;bufuvnf; ppf&J? ow¬KwGif;? opfawm umuG,fa&;wyfzJGUrsm;ukd okH;í

wefjyefckcH&ef jyifqifvmonf/ xkdYaMumihf wyfrawmftwGif; NydKuJGrnhftaetxm;

yifjzpfvmonf/ vufeufpGefYtHhqJqJaomif;usef;olrsm;u þaysmhuGufukdeif;í avoH

ajymif;oGm;Muonf/

33

BackNext

aemufqkH;ü 0efBuD;csKyf OD;Ekonf 1958 ckESpf pufwifbmv(26)&ufaeYwGif

wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfAkdvfcsKyfBuD; ae0if;xH pma&;í tdrfapmihftpkd;&zJGUpnf;um

EkdifiHwm0ef,lay;&ef yefMum;cJhonf/

atmufwkdbmv(28)&ufaeYwGif vTwfawmfü w&m;0if tmPmvJTtyfcJhonf/

tdrfapmihftpkd;&onf1960 jynhfESpf {NyDv(3)&ufaeY txd wm0ef,lcJhonhfumvtwGif;

ta&;BuD;aom trsdK;om;a&;vkyfief;wm0efrsm;ukd vkyfaqmifcJhonf/ EkdifiHNidrf0yfydjym;a&; ESihf

aomif;usef;olacsrIef;a&;ukd OD;pm;ay; vkyfaqmifonf/

EkdifiHwnfaqmufa&;ESihfpnfyifom,ma&;twGufNrdKUopfrsm;wnfonf/ya'o&mZf

½Srf;apmfbGm;rsm; tmPmpGefYa&;vkyfaqmifonf/ w½kwf-jrefrm e,fedrdwfukd NyD;jywfatmif

ñ§dEIdif;onf/ w&m;rQwaoma½G;aumufyJGukd 1960 jynhfESpf azazmf0g&Dv twGif;

usif;yay;cJhonf/

34

35Back

Next

BackNext

a½G;aumufyJGwGif bufvkdufonhf ppfbuft&m½Sd Bud;rsm;ukd ta&;,lcJhonf/xkdt&m½SdBuD;rsm;rSm AkdvfrSL;csKyf atmifa½T? AkdvfrSL;BuD; at;armif? AkdvfrSL;BuD; wifarmif?

AkdvfrSL;BuD; vSarmf? AkdvfrSL;BuD; Munf0if;? AkdvfrSL;BuD; odef;wkwf? AkdvfrSL;BuD;cspfckdifwkdYjzpfMuonf/

1960 jynfhESpf a½G;aumufyJGwGif oefY½Sif;utEkdif&onf/ oefY½Sif;utEkdif&jcif;rSmbmoma&;ukd ckwkH;vkyfjcif;? a&½SnftrsdK;om;a&;tusdK;pD;yGm;xuf a&wkdEkdifiHa&; tusdK;

tjrwfukd a½SU½Ivkyfaqmifpnf;½kH;cJhjcif;rsm;aMumihf jzpfonf/oefY½Sif;onf tEkdif&½SdNyD; aemuf yxp [k trnfajymif;um tpkd;&zJGUonf/

0efBuD;&mxl;ukd tenf;i,fomxm;½Sd&mrS ae&mvk? &mxl;vk&if; OD; Akdvf ocif uJGcJhMu onf/1961 ckESpftwGif; EkdifiHawmf bmomudpöaMumihf ucsifvli,frsm; awmckdum autkdifataomif;usef;olay:ayguf vmonf/ bmoma&;t"du½kPf;rsm;jzpfvmonf/

36

BackNext

a½G;aumufyJGü vG,fvG,fay;cJhaom uwdrsm;aMumihf rGefESihf &ckdifacgif;aqmif wkdYujynfe,fawmif;qkdvmNyD; xkdjynfe,frsm;ü EkdifiHa&; rwnfrNidrfjzpfvmonf/ xkdYtjyif

½Srf;jynfe,frS ya'o&mZfrsm;ESihf vlrsdK;pJGjyif;xefaom EkdifiHa&;orm;tcsdKUu OD;aqmifízuf'&,frlukd wifvmonf/

wpfzufwGifvnf; 1959 ckESpfrSpí tmPmpGefY&onhf ½Srf;apmfbGm;rsm;ucJGxGufa&;½Srf;aomif; usef;olrsm;ukd wpfzufvSnhfjzihf xlaxmifum w½kwfjzLrsm;xHrS

tultnDrsm;&,lcJhonf/ þokdYaomtajctaersm;t&1962 ckESpf rwfv(2)&ufaeYwGifwyfrawmfu EkdifiHawmf tmPmukd &,lcJh&jyefonf/

awmfvSefa&;aumifpD wyfrawmftpkd;&onf EkdifiHawmfwm0efukd &,lcJhonfESihfwpfNydKifeuf trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfa&;twGuf OD;pGmBudK;yrf;cJhonf/ 1962 ckESpfrwfv(4)&ufaeYrSmyif EkdifiHa&;tzJGUaygif;pkHrS EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;ESihf awGUqkHaqG;aEG;

um pnf;vkH;nDñGwfaom EkdifiHa&;tiftm;pkygwDBuD;zJGUí trsdK;om;acgif;aqmifBuD;rsm;arQmfrSef;cJhaom qkd½S,fvpfEkdifiHxlaxmif&ef BudK;yrf;cJhonf/

37

38Back

Next

BackNext

okdYaomf 0g'pJG? yk*¾dKvfpJG? tmPmwyfrufrIrsm;aMumihf ratmifjrifcJhay/ 1963 ckESpf{NyDvwGif taxGaxGvGwfNidrf; csrf;omcGihfaMunmí jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;twGuf

awmwGif;vufeufukdiftzJGUtpnf;rsm; tm; zdwfac:cJhonf/okdYaomf awmwGif;tzJGUtpnf;rsm;rSm ppfa&;? EkdifiHa&;tjrwfxkwf&efom &nf½G,f

vma&mufcJhjcif;jzpfí autm&fpD aumfol;avtzJGUrSvJGí oabmwlnD csufr&cJhay/ 1968ckESpfwGif jynfwGif;nDñGwfa&; 33 OD; tBuHay;tzJGUukd zJGUpnf;NyD; wpfjynfvkH;okdYyg

tBuHOmPfrsm;ay;Mu&ef awmif;cHcJhonf/okdYaomf jynfwGif;nDñGwfa&;tzJGUrSm tcsif;csif;yif rnDñGwfEkdifcJhMuay/ OD;Eku

¤if;tm; tmPmjyeftyf&efyif awmif;qkdcJhonf/ aemufqkH;wGif OD;EkonfawmfvSefa&;aumifpDtcufawGUaeNyD[k,lqum jynfajy;vkyfoGm;NyD; ygvDref'Drkdua&pDxlaxmifum xkdif;e,fpyfü vufeufukdifolykefxcJhonf/

39

40Back

Next

BackNext

wyfrawmftaejzihf jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ukd EkdifiHa&;enf;jzihfvkyfír&onhftwGufaomif;usef;olrsm;ukd {&m0wDjrpf0uRef;ay:ESihf yJcl;½kd;ra'owGif t½Sdefjr§ihfí acsrIef;cJh&

onf/ 1974 ckESpfrS 1988 ckESpftxd jrefrmhqkd½S,fvpfvrf;pOfygwDacwfwGif qkd½S,fvpfpepft& EkdifiHawmfukd ESpf½SnfpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;jzihf wkd;wufzHGUNzdK;atmifaqmif½Guf&if;EkdifiHa&;tjrKawygwDb0rSjynfolYygwDtjzpf ul;ajymif;wnfaqmufcJhonf/

&nf½G,fcsuf apwemaumif;aomfvnf; rl\tm;enf;csufESihf taumiftxnf

azmfolrsm;\ tm;enf; csufrsm;aMumihf pD;yGm;a&;t& taxGaxGtusyftwnf;rsm;qkdufvmcJhonf/

1987 ckESpf Mo*kwfvü ygwDOuú|OD;ae0if;u jyifqifajymif;vJoihfonfrsm;½Sduajymif;vJ&efajymqkdonf/ 1987 ckESpf pufwifbmvü aiGpuúLrsm; w&m;r0ifaMunmvkdufjcif;aMumihf EkdifiHa&;t& qkH;½IH;xdckdufcJh&onf/

41

BackNext

jrefrmEkdifiHwGif tusyftwnf;rsm; BuKHawGUae&NyD; rMumrDtajymif;tvJrsm;

jzpf&awmhrnfukd 1986 ckESpfcefYrSpí EkdifiHa&; orm;wkdYESihf awmwGif;tzJGUtpnf;rsm;u

od½Sd&dyfrdcJhMuonf/

xkdYaMumihfyJGvefYwkef; zsmcif;&ef jyifqifBudK;pm;vmMuonf/ ajray:EkdifiHa&;orm;

rsm;u w&m;r0ifpmwrf;xkwfa0cJhMuonf/ AuywkdYu pDpD0rfwmyef xkd;ppfqifcJhonf/

ajratmuftzJGUtpnf;rsm; arG;jrLí ta&;ay:vQif 0ifa&mufvIHUaqmfum NrdKUjyESihf awm

wGif; awmfvSefa&; 2 ckqufpyfum tmPm&,l&ef BudK;yrf;cJhonf/

42

Back Next

1988 ckESpf rwfv (12)&ufaeY BudKUukef;wGifjzpfyGm;onhf pufrIausmif;om;rsm; ESihf

t&yfom;rsm;y#dyu©onf 1988 ckESpf ta&;tcif;ukd pwifvkdufonhf rD;yGm;jzpfcJh &onf/

1988 ckESpf ta&;tcif;twGif; jrefrmEkdifiHwGif tkyfcsKyfrI,EÅ&m;ysufjym;NyD; rif;rJh

tajctaeqkdufa&mufcJh&onf/ jynfolwkdY\ touftkd;tdrf vkHNcKHrIuif;rJhcJh&NyD; usD;vefY

pmpm; aexkdifcJh&onf/

jynfolykdif puf½kH? tvkyf½kHESihf ypönf; 64 .84 uka#zkd;cefY ysufpD; qkH;½IH;cJh&onf/

jynfytiftm;pkrsm;u ppfa&;t& 0ifa&mufpGufzuf&efyif OD;wnfvmNyD; EkdifiHawmf\

tcsKyftjcmtmPmukd xdyg;vmonhf tEÅ&m,frsm; ay:aygufvmcJhonf/

xdkYaMumihf wyfrawmfonf 1988 ckESpf pufwifbmv(18)&ufaeYü EkdifiHawmf

tmPmukd jyefvnfxdef;odrf; u,fwifcJh&jyefonf/

43

44Back

Next

45Back

Next

xkdtcsdefwGif EkdifiHawmfütcufBuKHaepOf awmrD;avmif awmaMumifvufcarmif;

cwf qkdovkd AuywkdY rkdif;,ef;wkdufyJGukdvnf;aumif;? autifef,lwkdY rJoa0gwkdufyJGukd

vnf;aumif; xkd;ppfqifum vGwfajrmufe,fajrrsm; xlaxmif&efBudK;yrf;cJhMuonf/

EkdifiHawmfNidrf0yfydjym;rIwnfaqmufa&;tzJGUwm0ef,lonhfumvü umuG,fa&;? Nidrf0yf

ydjym;a&;? pD;yGm;a&;ponhf u@tm;vkH;wGif tajctaetvGefyif qkd;½Gm;cJhonf/

okdYaomf wyfrawmftaejzihf tm; 10 yg;ukd vufukdifjyKí trsdK;om;EkdifiHa&;ukd

tifwkduftm;wkdufBudK;yrf;cJh&m ,cktcg EkdifiHawmftajctaerSm u@mtm;vkH;ü

at;csrf;zHGUNzdK;vsuf½SdNyDjzpfonf/ aps;uGufpD;yGm;a&;pepf\ &v'frsm;vnf;ay:xGufvmcJhNyD;

EkdifiHa&;t& trsdK;om;pnf;vkH;nDñGwfrIukd azmfaqmifEkdif&ef trsdK;om;nDvmcHrSmvnf;

tawmfyif c&D;a&mufaeNyDjzpfonf/

Back 46Next

e,fcsJ hpepf

ukdvkdeDe,fcsJU vufa[mif;ykHpHrSm EkdifiHi,frsm;tm;

ppftiftm;okH;usL;ausmfwkdfufckduf odrf;ykdufum ,if;odrf;ykdufEkdifiHwGif

ESpfaygif;wpf&mausmfpkd;rkd;? zdESdyf? jc,fvS,faoG;pkyfaomykHpHjzpfygonf/ 'kwd,urÇmppf

tNyD;wGif ukdvkdeDykHpHa[mif;ukd ukvor*¾uzsufodrf;cJYonf/ urÇmYEkdifiHrsm;uvnf;

vufrcHMuawmYay/

e,fcsJU onfqkdjcif;rSm odrf;ykdufuRefjyKcHEkdifiHrS o,HZmw? xGufukefypönf;?

pufrIukefMurf;rsm;ukd tacsmif&,l&ef? vkyftm;c oufompGmay;NyD; pdwfwkdif;Mu

vkyftm;em&Dtrsm;tjym; aeYpOfckdif;Ekdifonfh tvkyform;rsm;? e,fcsJUEkdifiHtwGif;

vkdtyfaom avmifpmpGrf;tifrsm; (ausmufrD;aoG;? a&eH) &½Sd&efESihf

e,fcsJUEkdifiHrsm;rSxkwfvkyfonfh ukefacsmypönf;ukd 0,f,lrnfhaps;uGufrsm;?

&if;ESD;jr§KyfESHrItwGuf tcGifhaumif;rsm;&½Sd&efwkdYtwGuf

tiftm;okH;usL;ausmfwkdufckdufNyD; odrf;ykduf uRefjyKjcif; jzpfonf/ 47Back Next

tD&wfukdpwifwkdufckdufpOfu tD&wfvuf0,f½Sd

vltpktNyKHvkdufaoaponfh vufeufrsm; ½SmazGzsufqD;&ef[k

tar7duefor®w bk½Sfu aMunmonf/ ppfyJGpwifonfESifhor®wbk½Sfu

tD&wfjynfolrsm; rif;qkd;rif;npf quf'rf[lpdef atmufrS

vGwfajrmufa&;ppfyJG[k aMunmjyefonf/ aemufykdif;wGif

tqkdygvufeufrsm; vkH;0½SmrawGUawmYrS tD&wfESihfwuG

ta½SUtv,fykdif;EkdifiHrsm;ukd 'Drkdua&pDoGwfoGif;&ef [k qkdjyefonf/

tu,fíom tar&duefjynfaxmifpkonf yifv,fauGUEkdifiHrsm;wGif

'Drkdua&pD trSefwu,f xGef;umvmapvkdaom apwem½SdygvQif

¤if;\ppfpcef;rsm;½Sdaeaom aqmf'Dtma&As? ul0dwf? bm&def;? umwm?

tm&yfapmfbGm;rsm;jynfaxmifpkuJYokdY bk&ifrsm;?

apmfbGm;rsm;tkyfcsKyfaomEkdifiHrsm;ukd apmpD;pGmuyif

'Drkdua&pDxGef;um;atmif vkyfygvm;[kyifar;&ayawmYrnf/ 48Back Next

tD&wfukdwkduf&ef tar&duefwkdYtaMumif;jycJYaom txufazmfjyyg

taMumif;jycsuf rsm;ukd urÇmwpf0ef;vkH;½Sd tuJcwform;tawmfrsm;rsm;u

vufrcHEkdifMuacs/ okdYtwGuf tD&wfukdwkdufonfhtaMumif;&if;rsm;ukd

½SmazGvmMuonf/

yxrqkH;awGU½Sdvm&aomtcsufrSm a&eHyifjzpf\?

tD&wf\a&eHokdufonf urÇmay:wGif aqmf'Dtma&AsNyD;vQif 'kwd,

tBuD;qkH; a&eHokdufjzpfonf/ or®w bk½Sfonfvnf;aumif; 'kwd,or®w

'pfacseDonfvnf;aumif; wpfcsdefu a&eHukrÜPD

rsm;wGiftrIaqmift&m½Sdrsm;tjzpf vkyfukdifcJYMuolrsm;jzpfonf/

49BackNext

bk½Sf\zcifor®wa[mif; bk½Sf(pDeD,m)ukd,fwkdifuyif 1954 ckESpfwGif

Zmygwmurf;vGefa&eHukrÜPDukd wnfaxmif cJYoljzpf&m ¤if;wkdYtm;vkH;

tD&wf\a&eH<u,f0rItaetxm;ukd tjcm;ol rsm;xuf

ykdíodem;vnfxm;olrsm; jzpfaeMuonf/

'pfacseDukd,fwkdif Halliburtan ukrÜPDwGif Ouú|vkyfcJYpOfu 1998

ckESpfESifh 1999 ckESpfrsm;txd quf'rf[lpdeftm; a&eHwl;azmfa&;ud&d,m

a':vm 23 'ór 8 oef;zkd; a&mif;csay;cJYonf/

50Back Next

ukdvkdeDykHpHopf

ukdvkdeDykHpHopfwDxGif

¤if;wkdYrsufpdusaomEkdifiHwGif ¤if;wkdYBudK;qJG&muaom

½kyfao;tpkd;&rsm;wifay;NyD; aemufuG,frSBudK;ukdifjc,fvS,fum

,if;EkdifiHwGif ppfpcef;rsm;csxm;rnf/ pD;yGm;a&; vkyfief;½Sifrsm;

tvkH;t&if;jzifh0ifa&mufaoG;pkyfMurnf/

xkdokdY½kyfao;tpkd;& wifay;&mwGif t[efYtwm;jzpfapaom tpkd;&rsm;?

wyfrawmfrsm;? trsdK;om;a&;tiftm;pkrsm;ukd pGyfpJGcsuftrsdK;rsdK;jzifh

tykyfcsrnf? ,if;EkdifiHrS jynfolrsm;ESifhEkdifiHwumu ,if;EkdifiHtpkd;& ukd

txifvJGap? txifao;ap? raMureyfjzpfap&ef rD'D,mrIdif;wkdufenf;rsm;

okH;vmonf/ 51Back Next

ukdvkdeDykHpHopf

,if;EkdifiHü qlyltkH<urI? vufeufukdifykefuefrI? cJGxGufuJGtufrI?

tdrfeD;csif;EkdifiHrsm; ESifh roihfrwifhjzpfaprIrsm; jzpfyGm;atmifzefwD;onf/

vuf½Sdtpkd;&rsm; ukdz,f½Sm;NyD; ¤if;wkdYMoZmcH½kyfao;tpkd;&wifay;í

jc,fvS,fum oG,f0kdufuRefjyKaomykHpHonf e,fcsJUykHpHopfyifjzpfonf/

tar&duef\,aeYrl0g'onf omrefukdvkdeDvufopf0g'Djzpfaom

ukd,fwkdif0ifrwkduf? 0ifrodrf;? 0ifrtkyfpkd;bJ ½kyfao;tpkd;&wifay;um

jc,fvS,fcsKyfukdifaom ykHpHukd ausmfvGefNyD;

ukdvkdeDykHpHa[mif;ESifhykHpHopfa&marTum ukd,fwkdif 0ifwkduf? ½kyfao;tpkd;&

zJGUay;NyD;onfhwkdif usL;ausmfcHEkdifiHtwGif;rS rdrdppfwyfrsm;jyefr½kyfodrf;bJ

taMumif; trsdK;rsdK;jyum ukdvkdeDykHpHa[mif;uJYokdY tajccsjc,fvS,f

csKyfudkifvmvsuf½Sdonf/ 52Back

Next

ukdvkdeDykHpHopf

2001 ckESpfrSpwifaom tmz*efppfyJGESifh 2003 ckESpfrSpwifaom

tD&wfppfyJGwkdYukd MunfhvQif tmz*efwGif 6 ESpfausmf 7

ESpftwGif;a&mufvmaomfvnf; tar&duefwyfrsm; jyefxGufjcif;rjyKao;/

tvm;wl tD&wfwGif 4 ESpfausmf 5 ESpftwGif;a&mufvmaomfvnf;

tar&duef wyfrsm; jyefrxGufvmao;ay/

53Back

Next

2004 ckESpf tar&duefppfpcef; wurÇmvkH;½SdEkdifiH 38 EkdifiHwGif

ppfpcef; 725 ck

2007 ckESpf tar&duefppfpcef; wurÇmvkH;½SdEkdifiH 153 EkdifiHwGif

ppfpcef; 3731 ck

ajr{&d,m 2ç11000 {u (2878 pwk&ef;uDvkdrDwm) wGif

ppfpcef;rsm;wnfaqmufcJY

54Back

Next

55Back Next

awmwGif;vufeufukdiftzJGUtpnf;rsm;rSmvnf; Oya'abmiftwGif;0ifa&mufvm

MuNyD; e,fpyfa'ozHGUNzdK;wkd;wufa&;ukd tpkd;&ESihf vufwJGaqmif½GufaeMuNyDjzpfonf/

EkdifiHwnfaqmufa&;pmrsufESmukd NrdKUjyESihfaus;vufa'otm;vkH;wGif t½Sdeft[kefjr§ihfí

aqmif½Gufvsuf½Sdonf/ okdYaomfvnf; wyfrawmftay: rvkdvm;onhf jynfwGif; jynfy

tiftm;pkrsm;u bufaygif;pkHrS xkd;ESufwkdufcdkufqefYusif&ef BudK;pm;vsuf½Sdaeonfukd

awGU&ygonf/

Back 56Next

acwfrDzHGUYNzdK;wkd;wufaom

EkdifiHawmfopf

acwfrDzHGUYNzdK;wkd;wufaom

EkdifiHawmfopf

Back Next 57

NextBack

trsdK;om;nDvmcHtxufwGif azmfjycJhonhf jyóemrsm;ukd ajz½Sif;&eftwGuf wpfckwnf;aom

tajzrSmjrefrmEkdifiH\a&ajrobm0ESihfukdufnDvsufEkdifiHom;tm;vkH;\vkdtifqEukdtwwfEkdifqkH;jznhfqnf;ay;EkdifNyD; trsdK;om;tusdK;pD;yGm;ukd trsm;qkH;azmfaqmifay;Ekdif onhftajccHOya'opfwpf&yfukd EkdifiHom;rsm;pkaygif;ía&;qJGazmfaqmifEkdif&efjzpfonf/tajccHOya'a&;qJGa&;ukd 1990 jynhfESpfrSpí BudK;yrf;cJh&mwGif tajcjyK&rnhf tajccHrlrsm;csrSwfEkdif&eftwGuf trsdK;om;nDvmcHukd 1993 ckESpf Zefe0g&DvrSpwif usif;yEkdifcJhonf/ trsdK;om;nDvmcHusif;y&mwGif EkdifiHawmf\ trsdK;om;a&;vkdtyfcsufESihfjynfolwkdY\ vkdtifqErsm;ukd azmfaqmifEkdif&ef OD;wnfcsuf 6 &yfukd csrSwfcJhonf-

jynfaxmifpkrNydKuJGa&;/wkdif;&if;om;pnf;vkH;nDñGwfrIrNydKuJGa&;/tcsKyftjcm tmPmwnfwHhckdifNrJa&;/ppfrSefaom ygwDpkH'Drkdua&pDpepfxGef;um;a&;/EkdifiHawmfü w&m;rQwjcif;? vGwfvyfjcif;ESihf nDrQjcif;wnf;[laomavmuygvw&m;rsm;ykdrkdxGef;um;a&;/tem*wfEkdifiHawmf\ trsdK;om;EkdifiHa&; OD;aqmifrI tcef;u@wGifwyfrawmfu yg0ifxrf;aqmifEkdifa&;/ 58

NextBack

azmfjyygOD;wnfcsufrsm;teufeHygwf 6 tcsufrSm orkdif;aMumif;tawGUtBuKH

rsm;\ oifcef;pmazmfxkwfcsuft& trsdK;om;EkdifiHa&;vrf;aMumif;rS EkdifiHa&;tiftm;pk

rsm; wdrf;acsmfroGm;ap&ef xdef;odrf;aqmifusOf;ay;Ekdifonhf trsdK;om;a&;tiftm;pk tjzpf

wyfrawmfu yg0ifxrf;aqmifEkdif&ef xnhfoGif;xm;jcif;jzpfonf/

,cktcg trsdK;om;nDvmcHrS xkdrlrsm;ukd tajcjyKum tajccHOya'a&;qJG &mwGif

ukdifpJG&rnhf tajccHrl 104 csufukd trsm;pk oabmwlnDcsuft& azmfxkwfEkdif

cJhNyDjzpfonf/ xkdtajccHrlrsm;wGif wkdif;&if;om;rsdK;EG,fpkrsm;\ vkdtifqEukd wwfEkdiforQ

jznhfqnf;ay;Ekdif&ef ukd,fykdifjy|mef;cGihf&jynfe,frsm;? ukdifykdiftkyfcsKyfcGihf& a'orsm;

ponfwkdYukd azmfaqmifay;xm;onf/

59

2007 ckESpf pufwifbmv(3)&ufaeY trsdK;om;nDvmcHrS aumufEkwfcsuf2003 ckESpf Mo*kwfv(30)&ufaeYrSmawmY EkdifiHawmfa½SUqufoGm;r,fh

rl0g'vrf;pOf 7 &yfukd EkdifiHawmfucsrSwf xkwfjyefcJYNyD; yxrtqihfukd

taumiftxnfazmfzkdY 2004 ckESpf arv(17)&ufaeYrSm

trsdK;om;nDvmcHBuD;ukd jyefvnf usif;ycJYygonf/

'gaMumifh 1993 ckESpfu 1996 ckESpftxd nDvmcHaygif; 6 Budrf? 2004

ckESpfu ,aeYtxd nDvmcHaygif; 5 Budrf ponfjzifh toD;oD;usif;ycJYMuNyD;

,aeYqkd&if trsdK;om;nDvmcHBuD;[m vkH;0OókHqkH;cef;wkdif

atmifjrifNyD;ajrmufcJYNyDjzpfygonf/

1947 ckESpf zJGUpnf;tkyfcsKyfykHtajccHOya'ukd

yxrtBudrfwkdif;jyKjynfjyKvTwfawmf&JU yxrnDvmcHu qkH;jzwftwnfjyK

cJYwJY tajccHOya'a&;qJGa&;aumfrwD0if 55 OD;eJY

wkdif;jyKjynfjyKvTwfawmfOuú|u jznfhpGufcefYtyfwJY aumfrwD0if 16 OD;60

Back Next

2007 ckESpf pufwifbmv(3)&ufaeY trsdK;om;nDvmcHrS aumufEkwfcsuf

1974 ckESpf zJGUpnf;ykHtajccHOya'ukd tajccHOya'rlMurf;a&;qJGa&;

aumfr½SiftzJGU0if 97 OD;u ñd§EIdif;a&;qJGjyKpkcJYMujcif;jzpfygw,f/

,cktrsdK;om;nDvmcHBuD;rSmawmY tpktzJGU 8 cku

ukd,fpm;vS,fpkpkaygif; wpfaxmifausmfwkdY[m

twdwf&JUorkdif;oifcef;pmawGeJY ypöKyÜef&JUtajctaet&yf&yfukd axmuf½INyD;

tem*wfta&;awG;awmfajrmfjrifum tjyefjyeftvSefvSef ñ§dEIdif;wkdifyif

MuNyD;rS tajccHrlawGukdcsrSwfMuwmjzpfwJYtwGuf ykdrkdus,fjyefYNyD;

EkdifiHa&;tESpfom&eJU ykdrkdjynfhpkHw,fqkdwm

ukd,fwkdifyg0ifwufa&mufaqG;aEG;cJYMuwJU ukd,fpm;vS,fBuD;rsm;

todqkH;jzpfygonf/61

Back Next

1947 ckESpf zJGUpnf;tkyfcsKyfykHtajccHOya'rSm ucsif? u,m;?

u&ifeDeJU ½Srf;pwJY jynfe,f 4 jynfe,f wkdYeJYomzJGUpnf;ay;xm;ygw,f/

1974 ckESpf zJGUpnf;ykHtajccHOya'rSmawmY csif;? rGefeJY

&ckdifwkdif;&if;om;rsm;ukdyg jynfe,f zJGUpnf;ay;cJYygw,f/

,ckcsrSwfxm;wJYrlrsm;rSm tem*wfEkdifiHawmfukd wkdif;a'oBuD;

7 ckeJY jynfe,f 7 cktjyif ]0} wkdif;&if;om;rsm;twGuf

ukd,fykdiftkyfcsKyfcGihf&wkdif; 1 ck? em*? "Ek? ytkd0f;? yavmifeJY

ukd;uefYpwJYwkdif;&if;om;rsm;twGuf ukd,fykdif tkyfcsKyfcGihf&a'o 5 ckwkdYeJY

zJGUpnf;oGm;rSmjzpfygonf/

62BackNext

wkdif;a'oBuD;ESifhjynfe,fvTwfawmfrsm;ukdzJGUpnf;&mrSm

NrdKUe,fwpfNrdKUe,f vQif ukd,fpm;vS,f 2 OD;uspD yg0ifrSmjzpfygw,f/

'gYtjyif ukd,fykdiftkyfcsKyfcGihf&½SdNyD;wJY wkdif;&if;om;vlrsdK;rSty

usefwkdif;&if; om;vlrsdK;rsm;teuf EkdifiHawmf vlOD;a&&JU (0.1)

&mckdifEIef;eJYtxuf vlOD;a&½SdwJY vlrsdK;wpfrsdK;wkdif;

oufqkdif&mwkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,fvTwfawmfrSm ukd,fpm;vS,f

wpfOD;uspD&½SdrSmjzpfygw,f/

ukd,fykdiftkyfcsKyfcGihf& wkdif;eJYa'orsm;twGif;rSmaexkdifNyD;

ukd,fykdif tkyfcsKyfcGihfr&½SdwJY usefwkdif;&if;om;rsm;[mvnf;

vlOD;a&tenf;qkH; wpfaomif;eJY txuf½SdvQif ukd,fykdiftkyfcsKyfcGihf&

OD;pD;tzJGUtwGuf ukd,fpm;vS,f wpfOD; &½SdOD;rSmjzpfygw,f/ 63BackNext

,ckvkd vlOD;a&wpfaomif;eJYtxuf½SdwJY wkdif;&if;om;

rSeforQ&JUtcGihfta&;ukdyif rarYravsmYrusefrvyf&atmif

csrSwf ay;xm;wJYtajccHrlawGukd

tm;remwrf;a0zefjypfwifaeolawG[m

jynfaxmifpkNydKuJGatmifzefwD;aeolrsm;omjzpfygonf/

64BackNext

jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf

EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESihfzGYHNzdK;a&;aumifpD

(aMunmcsuftrSwf 1^2008)

1369 ckESpf wydkYwGJvqef;(3)&uf

2008 ckESpf azazmf0g&Dv(9)&uf

65BackNext

EdkifiHawmfwGifjynfolwdkY\qEESihftnD ygwDpHk'Drdkua&pDpepfudk

azmfaqmif&eftwGuf zGJUpnf;yHktajccHOya'opfwpf&yfvdktyf ojzihf 1993

ckESpfwGif trsdK;om;nDvmcHudk pwif usif;ycJh&m taMumif; trsdK;rsdK;aMumifh

1996 ckESpfwGif ,m,D&yfqdkif;cJh&ygonf/ xdkYaemuf 2004 ckESpfwGif

jyefvnfac:,lkusif;ycJh&m 2007 ckESpfü atmifjrifpGmNyD;pD;cJhygonf/

trsdK;om;nDvmcHwGif EdkifiHa&;ygwDudk,fpm;vS,frsm;tpktzGJU?

a½G;aumufyGJwGif a½G;cs,fcHxm;&aomudk,fpm;vS,frsm;tpktzGJU?

awmifolv,form;udk,fpm;vS,frsm; tpktzGJU? tvkyform;

ukd,fpm;vS,frsm;tpktzGJU? EdkifiH0efxrf;udk,fpm;vS,frsm;tpktzGJU?

wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,frsm;tpktzGJU?todynm½Siftwufynm½Sifrsm;

tpktzGJUESihf tjcm;zdwfMum;oihfonhf udk,fpm;vS,frsm;tpktzGJU ponhf 66BackNext

2007 ckESpf pufwifbmv(3)&ufaeY trsdK;om;nDvmcHrS aumufEkwfcsuf

tqdkygudk,fpm;vS,frsm;wGif EdkifiHawmftwGif; rDSwif;aexdkifMuaom

wdkif;&if;om; rsdK;EG,fpkaygif;wpf&mausmfwdkYudk udk,fpm;jyKonhf NrdKUe,fwdkif;rS

udkf,fpm;vS,frsm;pHknDpGm wufa&mufcJhMuygonf/ xdkYtwl

tjcm;zdwfMum;oihfonhf udk,fpm;vS,frsm;tpktzGJUwGif Oya'abmiftwGif;

0ifa&mufcJhNyD;jzpfaom wdkif;&if;om;vufeufudkif tzGJUtpnf; rsm;rS

udk,fpm;vS,frsm;udkvnf; yg0ifwufa&mufcGihfjyKcJhygonf/

67Back Next

2007 ckESpf pufwifbmv(3)&ufaeY trsdK;om;nDvmcHrS aumufEkwfcsuf

68Back Next

tqdkygtrsdK;om;nDvmcHrS zGJUpnf;yHktajccHOya'opf a&;qGJEdkifa&;twGuf tajccHrl

rsm;ESihf tao;pdwftajccH&rnhfrlrsm;udk wnDwñGwfwnf; csrSwfay;cJhNyD;jzpfygonf/

,cktcgEdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESihfzGYHNzdK;a&;aumifpDu

aMunmcsuftrSwf(2^2007) jzihf zGJUpnf;wm0efay;tyfxm;aom

EdkifiHawmfzGUJpnf;yHktajccHOya'rlMurf;a&;qGJa&; aumfr½Sifonf

trsdK;om;nDvmcHucsrSwfay;cJhaom tajccHrlrsm;ESihf tao;pdwftajccH

&rnhfrlrsm;ESihftnD zGJUpnf;yHktajccHOya'rlMurf;udka&;qGJvsuf ½Sd&mrMumrDNyD;pD;awmhrnf

jzpfygonf/

2007 ckESpf pufwifbmv(3)&ufaeY trsdK;om;nDvmcHrS aumufEkwfcsuf

EdklifiHawmfa½SUqufoGm;&rnfhrl0g'vrf;pOf 7

&yf\pwkw¬tqihf

ESihftnDjzpfay:vmonhfzGUJpnf;yHktajccHOya'rlMurf;tm;jy

nfvHk;uRwf qEcH,lyGJusif;yí twnfjyKjcif;udk 2008

ckESpf arvwGif usif;yoGm;rnfjzpfaMumif;

aMunmcJhygonf/

69Back Next

Back Next

jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf

EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESihfzGHUNzdK;a&;aumifpD

aMunmcsuftrSwf (2^2008)

1369 ckESpf wydkYwGJvqef; (3)&uf

2008 ckESpf azazmf0g&Dv(9)&uf

70

Back Next

wyfrawmftpdk;&onf 1988 ckESpfwGif EdkifiHawmfü jzpfay:cJhoaomqlyltMurf;zuf

tHk<urIrsm;aMumihf EdkifiHawmf\wm0efudk rvTJra½Smifom&,lcJh&ygonf/

xdktcsddefrSpí ysufjym;oGm;aomEdkifiHawmfwnfNidrfat;csrf;rIudk jyefvnf&½Sdatmif

&yf½Gmat;csrf;om,ma&;ESihfw&m;Oya'‘ pdk;rdk;a&;udk aqmif½GufcJhonfhenf;wl jynfolrsm;

taejzihf y&da,oe0rf;pm½SmazGrIudk vGwfvyfat;csrf;pGmvkyfudkifEdkif&eftwGufvnf;

aqmif½Gufay;cJhygonf/

EdkifiHawmfESihf EdkifiHom;wdkY\pD;yGm;a&;zGYHNzdK;wdk;wufrIudkazmfaqmifEdkif&eftwGuf

pdkufysdK;a&;u@ zGYHNzdK;wdk;wufrIudk a½SU½INyD;qnfajrmif;wmwrH? jrpfa&wifpDrHudef;?

Ajratmufa&&½Sda&;pDrHudef;rsm;udk tpktzGJUtvdkuf wnfaqmufay;jcif;? wpfrsdK;om;vHk;

twGuf pm;a&&du©mzlvHkpdwfcs&ap&ef bufaygif;pHkrSaqmif½Gufay;jcif;? vufrIv,f,mrS

pufrIv,f,mpepfodkY ul;ajymif;Edkifap&efpDrHazmfaqmifjcif;wdkYudk tm;BudK;rmefwufaqmif

½Gufay;cJhygonf/

71

Back Next

¤if;tjyif pdkufysdK;a&;EdkifiHrS pufrIEdkifiHtjzpfodkY wufvSrf;Edkifa&;twGuf EdkifiHawmf

ydkif;rS pufrIvkyfief;BuD;rsm; wnfaxmifaqmif½GufNyD; yk*¾vduydkif; pufrIu@zGYHNzdK;

wdk;wufap&eftwGufvnf; pufrIZHkrsm;xlaxmifí tm;ay;cJhygonf/

EdkifiHawmfwGif jynfolwdkY\qEESihftnDaps;uGufpD;yGm;a&;pepfudkazmfaqmif&ef

twGuf jynfwGif;jynfy ul;oef;a&mif;0,frIrsm;zGYHNzdK;wdk;wufap&ef jynfolwdkYESihf vufwGJ

aqmif½Gufay;cJhygonf/

EdkifiHawmftwGif; a'‘ otvdkufzGYHNzdK;wdk;wufa&;twGuf e,fpyfa'‘ oESihfwdkif;&if;

om;vlrsdK;rsm; zGYHNzdK;wdk;wufa&;vkyfief;rsm;udk pDrHudef;jzihfaqmif½Gufay;chJonhfenf;wl

wdkif;&if;om;rsm;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;pGmul;vl;qufoG,f oGm;vmEdkifa&;twGuf a&jcm;?

ajrjcm;t[efYtwm;rsm;udkz,f½Sm;NyD; vrf;yefqufoG,fa&;aumif;rGefap&ef wnf

aqmufay;cJhygonf/

72

Back Next

EdkifiHawmftwGif; vlt&if;tjrpfzGYHNzdK;wdk;wufa&;wGif uGm[rIenf;EdkiforQenf;ap

&eftwGuf txl;a'‘ oBuD; 24 ckowfrSwfí wuúodkvfrsm;? ausmif;rsm;udkzGihfvSpfay;cJh

ygonf/ xkdYtwl wpfrsdK;om;vHk;usef;rmBuHhcdkifapa&;twGuf txl;ukaq;½HkBuD;rsm;?aq;½Hk

rsm;ESihf aus;vufaq;½Hkrsm;udk wdk;csJUjr§ihfwifay;jcif;? topfwnfaqmufay;jcif;wdkYudk

aqmif½Gufday;cJhygonf/

xdkuJhodkY EdkifiHawmfESihfwdkif;&if;om;wdkYtwGuf tajccHaumif;rsm;jzpfay:wdk;wuf

vmap&ef BudK;yrf;aqmif½GufcJh&mwGif ,cktcgNyD;jynhfpHkjcif;r½Sdao;aomfvnf; tajccHvkd

tyfonhfwnfaqmufrIrsm;udkrl aqmif½Gufay;EdkifcJhNyD;jzpfygonf/

73

Back Next

tajccHaumif;rsm;udk wnfaqmufay;NyD;jzpfonhftwGuf

EdkifiHawmfwGif wyfrawmfrS wm0ef,ltkyfcsKyfjcif;udk 'Drdkua&pD

jynfolYtkyfcsKyfa&;pepfjzihfajymif;vJ&ef oihfawmfNyDjzpfí jzpfay:

vmrnhfzGYJpnf;yHktajccHOya'‘ opfESihftnD ygwDpHk'Drdkua&pD

taxGaxGa½G;aumufyGJudk 2010 ckESpfwGif usif;yay;rnf

jzpfaMumif; aMunmcJhygonf/

74

75BackNext

76BackNext

ed*kH;,aeYEkdifiHwumtajctaeukd avhvmMunhfvQif urÇmay:ü ppfa&;? pD;yGm;a&;

tiftm;BuD;EkdifiHrsm;jzpfaom taemuftkyfpk? Oa&myt&if;½SifEkdifiHrsm;onf uGefjrLepf0g'D

ta½SUtkyfpkNydKuJGcJhNyD;aemuf tiftm;nDrQajc ysufjym;oGm;cJhonhf urÇmBuD;twGif; MoZm

vTrf;rkd;Ekdif&ef BudK;pm;vmcJhonfukd awGU&ygonf/ EkdifiHwum pD;yGm;ukefoG,fa&;u@wGif

vnf;aumif;? EkdifiHwum EkdifiHa&;jyóemwGifvnf;aumif;? tjcm;aomEkdifiHrsm;\

jynfwGif;a&;udpörsm;wGifvnf;aumif; ,if;wkdY\tvkdus vkdufemvmap&eftm;xkwfvsuf

½SdMuonf/

,if;wkdY\ tawG;tac: ,Ofaus;rIESihf wefzkd;xm;rIrsm;ukd tjcm;EkdifiHrsm;?

vlYtzJGUtpnf;rsm;twGif;okdY rvJGraoG vkdufem&rnhfpHrsm;tjzpf twif;tusyfoGwfoGif;

vsuf½Sdonf/ okdY&mwGif xkdEkdifiHrsm;twGif;ürl pD;yGm;a&;usqif;rI? tvkyfvufrJhBuD;xGm;rI?

rl;,pfaq;0g;ESihf &mZ0wfrIrsm; xlajymvmrIponhf vlrIpD;yGm;a&;jyóemrsm;jzihf tusyf

twnf;qkdufa&mufaecJhNyD; tpkd;&tzJGUrsm;rSmvnf; wnfNidrfcdkifrmjcif;r½SdMuonfukd awGU&

onf/

BackNext 77

þokdYaom tajctaewGif jrefrmEkdifiH\taetxm;rSmvnf; vrf;qkHvrf;cGokdYa&muf½Sdaeonf/ ckdifrmaom tajccHOya'ukd jynfoltrsm;pk oabmwla&;qJGEkdifNyD;EkdifiHa&;tajctaewnfNidrfaumif;rGefatmifwnfaqmufEkdifcJhvQif vuf½SdusihfokH;aeonhfaps;uGufpD;yGm;a&;pepftwGif; ouf½Sd? oufrJh o,HZmw t&if;tjrpfrsm;<u,f0aomjrefrmEkdifiHonf tm½Swkduf\ usm;wpfaumifjzpfvmEkdifpGrf;½Sdrnfjzpfonf/ trsdK;om;a&;tusdK;pD;yGm;ukd OD;xdyfrxm;bJ rdrdwkdYygwDtusdK;? vlrsdK;pktusdK;? tmPm&½SdrIukdomt"duxm;í vkH;yrf;ae&OD;rnfqkdvQif abmhpeD;,m;xuf qkd;½Gm;aom aoG;acsmif;pD;NydKuJGrIrsm;ukd OD;wnfí oGm;Ekdifayonf/

jrefrmEkdifiHa&;orkdif;aMumif;t&vnf;aumif;? ,aeYumvwGifjzpfwnfaeMuonhfjrefrmhEkdifiHa&;avmuom;wkdY\ pnf;vkH;nDñGwfrIuif;rJhonhf taetxm;rsm;t&vnf;aumif;? EkdifiHa&;orm;qkdolrsm;\ tm;&zG,fr½Sdaom trsdK;om;cH,lcsufrsm;aMumifh vnf;aumif; tem*wfEkdifiHawmftaejzihf tajccHckdifrmpGm rdrdukd,f rdrdtm;ukd;&yfwnfEkdif&efrSmwyfrawmfuJhokdY uspfvspfodyfonf;cdkifrmí pnfurf;ao0yfpGrf;tm;xufjrufaomtrsdK;om;EkdifiHa&;tiftm;pkwpf&yfu0ifa&mufxdef;odrf;ay;xm;jcif;r½SdbJ rjzpfEkdifonf ukd xif½Sm;pGm odjrifEkdifayonf/

BackNext 78

xkdYaMumihfvnf;trsdK;om;nDvmcH\OD;wnfcsuf(6)&yfwGif

qXrtcsufjzpfonhf]]tem*wfEkdifiHawmf\trsdK;om;EkdifiHa&;OD;

aqmifrItcef;u@wGifwyfrawmfuyg0ifxrf;aqmifEkdifa&;}]

ukd xnhfoGif;xm;&jcif;jzpfygonf/

BackNext 79

Back 80Next