تغذيه و بهداشت در سوانح: تغذيه و بهداشت در سوانح:

مقدمه :مقدمه :نياز بي به هوا يک او نياز به آب وغذا همانند نياز انسان نياز بي به هوا يک او نياز به آب وغذا همانند نياز انسان

وقفه و اساسي است و به همين لحاظ همواره ودر همه جا وقفه و اساسي است و به همين لحاظ همواره ودر همه جا ونيز تحت هر شرايطي از جمله هنگام وقوع بالياي طبيعي يا ونيز تحت هر شرايطي از جمله هنگام وقوع بالياي طبيعي يا دست ساخته بشر نيز مساله تغذيه به عنوان يک ضرورت دست ساخته بشر نيز مساله تغذيه به عنوان يک ضرورت غير قابل چشم پوشي مطرح است از سوي ديگر و با وجود غير قابل چشم پوشي مطرح است از سوي ديگر و با وجود سيل همچون باليا وقوع پيشگيرانه هاي بيني سيل پيش همچون باليا وقوع پيشگيرانه هاي بيني پيش همواره ديگر دشواريهاي جدي و جنگها ، ،انفجارات همواره زلزله ديگر دشواريهاي جدي و جنگها ، ،انفجارات زلزله محتمل است ، لذا ضرورت آگاهي وآمادگي براي رويارويي محتمل است ، لذا ضرورت آگاهي وآمادگي براي رويارويي منطقي با آنها از جمله در مساله تغذيه و امداد هاي غذايي منطقي با آنها از جمله در مساله تغذيه و امداد هاي غذايي

شود گاهي تاخير در شود گاهي تاخير در براي بال ديدگان به خوبي احساس ميبراي بال ديدگان به خوبي احساس ميبه حداقل ضرورت در کم دست سالم وغذاي آب به تامين حداقل ضرورت در کم دست سالم وغذاي آب تامين خصوص نزد گروههاي آسيب پذيري که از اصل حادثه جان خصوص نزد گروههاي آسيب پذيري که از اصل حادثه جان به آنها است حيات وسالمت اند، ممکن دربرده به به سالم آنها است حيات وسالمت اند، ممکن دربرده به سالم طور جدي به مخاطره افکند نکته قابل ذکر ديگر اينکه وجود طور جدي به مخاطره افکند نکته قابل ذکر ديگر اينکه وجود بال پيامدهاي با مقابله و امداد براي مسئول بال دستگاههاي پيامدهاي با مقابله و امداد براي مسئول دستگاههاي زدگي اگر چه يک تکيه گاه اطمينان بخش براي جامعه استزدگي اگر چه يک تکيه گاه اطمينان بخش براي جامعه است

..

بدون جلب مشارکت عمومي و آنها توفيق به هر حال بدون جلب مشارکت عمومي و اما آنها توفيق به هر حال اما همکاري موثر همه نهادهاي اجتماعي ميسر نيست ، نمونه اي همکاري موثر همه نهادهاي اجتماعي ميسر نيست ، نمونه اي از اين مشارکت وهمکاريهاي هماهنگ و همسو را مي توان در از اين مشارکت وهمکاريهاي هماهنگ و همسو را مي توان در جمع آوري ، ارسال و توزيع کمکهاي غذايي ديد. وجود آگاهي جمع آوري ، ارسال و توزيع کمکهاي غذايي ديد. وجود آگاهي هاي الزم واعتماد به نفس در چنين شرايطي زمينه تصميم هاي الزم واعتماد به نفس در چنين شرايطي زمينه تصميم گيري هاي مناسب را با توجه به امکانات قابل دسترس و به گيري هاي مناسب را با توجه به امکانات قابل دسترس و به شکل هماهنگ فراهم مي کند و از پيدايش مشکالت جديدي شکل هماهنگ فراهم مي کند و از پيدايش مشکالت جديدي

food born diseasesfood born diseasesمثل اپيدمي بيماريهاي ناشي از غذا مثل اپيدمي بيماريهاي ناشي از غذا پيشگيري خواهد شد .پيشگيري خواهد شد .

ارتباط انسان وسالمت غذايي مواد وبهداشت تغذيه ارتباط بين انسان وسالمت غذايي مواد وبهداشت تغذيه بين که کمبود يا فقدان هر يک از که کمبود يا فقدان هر يک از مستقيمي وجود دارد به طوريمستقيمي وجود دارد به طوري

و بيماري باعث غذايي مواد بهداشت عدم ويا مغذي و مواد بيماري باعث غذايي مواد بهداشت عدم ويا مغذي مواد ( مي تغذيه ) سوء کلي نام با انسان در ( مي عوارض مختلفي تغذيه ) سوء کلي نام با انسان در عوارض مختلفي گردد. يکي از مهمترين نياز هاي اوليه مردم بعد از وقوع بال گردد. يکي از مهمترين نياز هاي اوليه مردم بعد از وقوع بال وبهداشتي کافي وتوزيع غذاي سالم تامين . باشد وبهداشتي غذا مي کافي وتوزيع غذاي سالم تامين . باشد غذا مي روي فرا همواره که است چالشهايي بزرگترين از روي يکي فرا همواره که است چالشهايي بزرگترين از يکي مديران وضعيت اضطراري بوده است از آنجا که باز ماندگان مديران وضعيت اضطراري بوده است از آنجا که باز ماندگان باليا جهت رفع گرسنگي ممکن است هر نوع ماده غذايي را باليا جهت رفع گرسنگي ممکن است هر نوع ماده غذايي را که در دسترس دارند بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتي که در دسترس دارند بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتي ، پس کنند نياز هاي غذايي مصرف تامين به علت ، پس وصرفا کنند نياز هاي غذايي مصرف تامين به علت وصرفا

احتمال وقوع هر نوع عواقب ناگواري وجود دارد.احتمال وقوع هر نوع عواقب ناگواري وجود دارد.

نيازهاي غذايي انسان در شرايط اضطرارينيازهاي غذايي انسان در شرايط اضطراري - ميزان انرژي و پروتئين توصيه شده براي - ميزان انرژي و پروتئين توصيه شده براي 11جدول جدول

افراد سالم در يک شبانه روز افراد سالم در يک شبانه روز

نسبت درصد جمعيت در کشورهاي در حال توسعه

پروتئين )گرم(گروهانرژي )کالري( غالت و احتماال

همراه حبوباتمخلوط با مقداري

پروتئين حيواني سال1 – 3-148200 سال3 – 9272113601

سال6 – 8.7332518304 سال9 – 8.53729219072800مرد6.35846

سال14 – 102450زن 6.25040بزرگسال با 3000مرد 29.26249

فعاليت متوسط 2200زن 26.24839

حاملگي نيمه آخر1.563492550

شير دهي1.477602750متوسط47372195-

-ميزان حداقل انرژي اضطراري توصيه شده براي افراد سالم در -ميزان حداقل انرژي اضطراري توصيه شده براي افراد سالم در 22جدولجدولشبانه روز شبانه روز

گروهقد )سانتي متر (فقط باري چند هفتهبراي چند ماه

سال1 – 750کمتر از 800800

سال3 – 751 – 1300110096

سال6 – 964 - 16001300117

سال9 – 1177 - 18001500136

1700مرد 2000 سال و بيشتر10 به باال136

1500زن 1800

زن حامله يا شير ده-22001900

متوسط-18001500

بررسي وضعيت تغذيه ومشکالت اساسي آن :بررسي وضعيت تغذيه ومشکالت اساسي آن :

اگر چه گاهي به نظر نمي رسد که در شرايط بحراني ، به اگر چه گاهي به نظر نمي رسد که در شرايط بحراني ، به عنوان امداد تغذيه اي بتوان جز توزيع سريع مواد غذايي عنوان امداد تغذيه اي بتوان جز توزيع سريع مواد غذايي کم يا کافي در ميان جمعيت بال زده کار ديگري انجام داد کم يا کافي در ميان جمعيت بال زده کار ديگري انجام داد ليکن نبايد از نظر دور داشت که باز گرداندن وضعيت ليکن نبايد از نظر دور داشت که باز گرداندن وضعيت بسيار زمان در است ممکن عادي حالت به بسيار بحراني زمان در است ممکن عادي حالت به بحراني پذير اين ميان گروههاي آسيب پذير کوتاه ميسر نشود ودر اين ميان گروههاي آسيب کوتاه ميسر نشود ودر دچار مشکالتي شوند که جبران آنها ميسر نباشد به طور دچار مشکالتي شوند که جبران آنها ميسر نباشد به طور خالصه از شاخص هاي زير در بررسي هاي فوري مي خالصه از شاخص هاي زير در بررسي هاي فوري مي

توان بهره گرفت: توان بهره گرفت: ساله ) اندازه ساله ) اندازه 55 تا تا 11اندازه کيري دور بازو نزد کودکان اندازه کيري دور بازو نزد کودکان 1.1.

از 1616طبيعي ومطلوب طبيعي ومطلوب و کمتر متر از سانتي و کمتر متر نشان نشان 1414 سانتي دهنده سوء تغذيه (دهنده سوء تغذيه (

سنين 2.2. در قد به وزن سنين بررسي در قد به وزن تا 1515بررسي تا و 5050 سالگي و سالگي مقايسه با جداول در دسترس مقايسه با جداول در دسترس

به طريق 3.3. انتخاب شده نمونه هاي کامل روي به طريق بررسي انتخاب شده نمونه هاي کامل روي بررسي نمونه برداري تصادفي نمونه برداري تصادفي

نمونه 4.4. با روش به چادر( به خانه ) چادر نمونه بررسي خانه با روش به چادر( به خانه ) چادر بررسي خانه برداري تصادفيبرداري تصادفي

به 5.5. کننده مراجعه افراد در تغذيه سوء ميزان به بررسي کننده مراجعه افراد در تغذيه سوء ميزان بررسي محل استقرار واحدهاي امداد محل استقرار واحدهاي امداد

صورتهاي مختلف امداد غذايي:صورتهاي مختلف امداد غذايي:

تناسب شرايط و امکانات به صورتهاي مختلف مي توان نسبت به تناسب شرايط و امکانات به صورتهاي مختلف مي توان نسبت به به به توزيع کمکهاي غذايي نزد جمعيت آسيب ديده اقدام کرد و حتي از توزيع کمکهاي غذايي نزد جمعيت آسيب ديده اقدام کرد و حتي از استفاده ويژه ريزي برنامه با همزمان به طور روش چند يا استفاده دو ويژه ريزي برنامه با همزمان به طور روش چند يا دو

نمود. نمود. روشهاي مورد اشاره عبارتند از :روشهاي مورد اشاره عبارتند از :

توزيع مواد غذايي به صورت مواد اوليه مثل برنج ، حبوبات ، روغن توزيع مواد غذايي به صورت مواد اوليه مثل برنج ، حبوبات ، روغن 1.1.000000وو

توزيع غذاي پخته از آشپزخانه هاي مستقر در منطقه امدادي توزيع غذاي پخته از آشپزخانه هاي مستقر در منطقه امدادي 2.2.

توزيع غذاي آماده قابل مصرف مثل کنسرو ، نان ، بيسکويت نان توزيع غذاي آماده قابل مصرف مثل کنسرو ، نان ، بيسکويت نان 3.3.ويژهويژه

تغذيه مکمل تغذيه مکمل 4.4.

با 5.5. کودکان تغذيه سوء موارد درمان براي مقوي تکميلي با غذاهاي کودکان تغذيه سوء موارد درمان براي مقوي تکميلي غذاهاي حمايت ويژه از گروههاي آسيب پذير حمايت ويژه از گروههاي آسيب پذير

اگر توزيع به صورت خانواري يا گروهي است مي توان جيره را در اگر توزيع به صورت خانواري يا گروهي است مي توان جيره را در 6.6. نفر به باال محاسبه ومواد غذايي نفر به باال محاسبه ومواد غذايي 99 نفر و نفر و 88 تا تا 55 نفر ، نفر ، 55 گروه تا گروه تا 33

را به سرپرست خانوار تحويل داد .را به سرپرست خانوار تحويل داد . در در 4040 تا تا 2020سازمان جهاني بهداشت توصيه مي کند که در اين موارد سازمان جهاني بهداشت توصيه مي کند که در اين موارد

در صد از مواد گلوسيدي و در صد از مواد گلوسيدي و 7070 تا تا 5050صد انرژي از مواد چربي ، صد انرژي از مواد چربي ، درصد از مواد پروتئيني تهيه شود . درصد از مواد پروتئيني تهيه شود .1010

تغذيه مکمل :تغذيه مکمل :

معموال در شرايط بحراني براي گروههاي آسيب پذيري که با معموال در شرايط بحراني براي گروههاي آسيب پذيري که با توزيع عمومي مواد غذايي به هر دليل از تغذيه مناسب توزيع عمومي مواد غذايي به هر دليل از تغذيه مناسب آنها به يک جيره غذاي مکمل با نمي شوند آنها بهره مند به يک جيره غذاي مکمل با نمي شوند بهره مند

زير افراد پذير شامل آسيب . گروههاي زير کمک شود افراد پذير شامل آسيب . گروههاي 55کمک شود بيماران وسالمندان مي ، باردار و شيرده زنان ، بيماران وسالمندان مي سال ، باردار و شيرده زنان ، سال

باشد.باشد.توزيع مواداوليه غذايي عالوه بر سهميه همگاني توزيع مواداوليه غذايي عالوه بر سهميه همگاني 1.1.با 2.2. مشخص درمحلهاي اضافي غذاي وعده يک با توزيع مشخص درمحلهاي اضافي غذاي وعده يک توزيع

حضور و بررسي افراد ذکر شده حضور و بررسي افراد ذکر شده گرم پروتئين که گرم پروتئين که 1515 کالري و کالري و 350350غذاي مکمل شامل حدود غذاي مکمل شامل حدود

2020 گرم شير خشک بدون چربي ، گرم شير خشک بدون چربي ،4040اين مقدار با توزيع اين مقدار با توزيع گرم نان قابل تامين است گرم نان قابل تامين است 100100گرم روغن ويا معادل گرم روغن ويا معادل

سالگي مي سالگي مي 22 تا تا 00البته غذاي مکمل دوران بسيار مهم البته غذاي مکمل دوران بسيار مهم بايد متناسب با نياز آنها انتخاب وارائه شود .بايد متناسب با نياز آنها انتخاب وارائه شود .

تغذيه آوارگان:تغذيه آوارگان:

يکي ديگر از موارد مهم کمک رساني به افراد آسيب يکي ديگر از موارد مهم کمک رساني به افراد آسيب ديده رسانيدن مواد غذايي به آنان مي باشد که در ديده رسانيدن مواد غذايي به آنان مي باشد که در تواند مي بهداشتي نکات رعايت عدم تواند صورت مي بهداشتي نکات رعايت عدم صورت

00منجر به وخيمتر شدن شرايط شودمنجر به وخيمتر شدن شرايط شود

تامين غذا براي روزهاي اوليه شروع بحران:تامين غذا براي روزهاي اوليه شروع بحران:

نزديکان, دادن از دست استرس به علت زمان اين در نزديکان, دادن از دست استرس به علت زمان اين در نداشتن سرپناه و عدم آگاهي از وضع آينده, افراد دچار نداشتن سرپناه و عدم آگاهي از وضع آينده, افراد دچار دچار آلودگي کمترين اثر در و اند شده ايمني دچار کاهش آلودگي کمترين اثر در و اند شده ايمني کاهش آموزش بنابراين شوند, مي باال درصد با آموزش مسموميت بنابراين شوند, مي باال درصد با مسموميت و صنعت , دولت , علمي جامعه همکاري با و همگاني صنعت , دولت , علمي جامعه همکاري با همگاني و حاد بيماريهاي کاهش در تواند مي کنندگان و مصرف حاد بيماريهاي کاهش در تواند مي کنندگان مصرف باشد. مواد ناسالم مفيد از مصرف غذاي ناشي باشد. مواد مزمن ناسالم مفيد از مصرف غذاي ناشي مزمن جهت دولتي ارگانهاي و خيّر افراد توسط که جهت غذايي دولتي ارگانهاي و خيّر افراد توسط که غذايي

مي تهيه ميبالديدگان تهيه مورد بالديدگان کيفيت بررسي از پس , مورد شود کيفيت بررسي از پس , شود مصرف قرار مي گيرند. بهتر است اولين محموله غذاي مصرف قرار مي گيرند. بهتر است اولين محموله غذاي در پخته مختلف غذاهاي فردي, جيره شامل در کمکي, پخته مختلف غذاهاي فردي, جيره شامل کمکي,

پوشش يا جعبه نفوذ ناپذير به آب باشد.پوشش يا جعبه نفوذ ناپذير به آب باشد.مي ميتوصيه غذايي توصيه مواد از بحران اوليه ساعات در غذايي شود مواد از بحران اوليه ساعات در شود

بصورت کنسرو شده , کمپوت و آب ميوه بسته بندي , بصورت کنسرو شده , کمپوت و آب ميوه بسته بندي , هاي خشک استفاده گردد.هاي خشک استفاده گردد. خشکبار و فرآوردهخشکبار و فرآورده

تامين غذا بعد از استقرار در اردوگاه :تامين غذا بعد از استقرار در اردوگاه :

با توجه به وسعت حادثه , اسکان مدت ها طول مي کشد , با توجه به وسعت حادثه , اسکان مدت ها طول مي کشد , نظر در با متداول غذاهاي از ديدگان حادثه تغذيه نظر لذا در با متداول غذاهاي از ديدگان حادثه تغذيه لذا به طريق به طريق گرفتن عادات غذايي در منطقه وقوع حادثه گرفتن عادات غذايي در منطقه وقوع حادثه

زير ممکن است . زير ممکن است . غذاهاي خشک غير فساد پذير: به طور هفتگي به هر خانوار غذاهاي خشک غير فساد پذير: به طور هفتگي به هر خانوار اسکان داده شده , در چادر تحويل مي دهند تا با آموزش اسکان داده شده , در چادر تحويل مي دهند تا با آموزش

هاي بهداشتي اقدام به تهيه غذاي دلخواه نمايند.هاي بهداشتي اقدام به تهيه غذاي دلخواه نمايند. و توصيهو توصيهبه فرآوردهفرآورده اين مواد آبميوه: و پروتئيني و ميوه و لبني به هاي اين مواد آبميوه: و پروتئيني و ميوه و لبني هاي

علت فساد پذيري و نياز به مصرف سريع و نگهداري در علت فساد پذيري و نياز به مصرف سريع و نگهداري در شود.شود. شرايط ويژه روزانه تحويل داده ميشرايط ويژه روزانه تحويل داده مي

غذاهاي کنسرو شده و شير استريليزه همراه با ماندگارهاي غذاهاي کنسرو شده و شير استريليزه همراه با ماندگارهاي شود.شود. طوالني , هفتگي تحويل داده ميطوالني , هفتگي تحويل داده مي

انواع مواد غذايي:انواع مواد غذايي:

به بحراني درشرايط که غذايي مواد انواع معمولترين به از بحراني درشرايط که غذايي مواد انواع معمولترين از ديدگان ديدگان آسيب آسيب

داده داده مي شود مي توان به:مي شود مي توان به:

تخم مرغ و شير- ميوه - انواع کنسروها وکمپوتها تخم مرغ و شير- ميوه نان- - انواع کنسروها وکمپوتها نان- 00اشاره کرداشاره کرد جات وسبزيجات -گوشتجات وسبزيجات -گوشت

قبل از ذکر موارد بهداشتي و نکات ضروري در ارتباط با هر قبل از ذکر موارد بهداشتي و نکات ضروري در ارتباط با هر کنترل کلي اصول به است الزم فوق موارد از کنترل يک کلي اصول به است الزم فوق موارد از يک

بهداشتي موادغذايي اشاره کرد:بهداشتي موادغذايي اشاره کرد:

الف - نمونه برداري: الف - نمونه برداري:

.نمونه بايد بيانگر تمامي مواد غذايي باشد. نمونه بايد بيانگر تمامي مواد غذايي باشد براساس اصول صحيح نمونه برداري باشد )ظرف براساس اصول صحيح نمونه برداري باشد )ظرف

مخصوص و شرايط حمل به آزمايشگاه(مخصوص و شرايط حمل به آزمايشگاه(ب - ارسال به آزمايشگاه: ب - ارسال به آزمايشگاه:

.بدون هيچ تغييرنمونه ارسال شود. بدون هيچ تغييرنمونه ارسال شود .در سريعترين زمان آزمايش انجام شود. در سريعترين زمان آزمايش انجام شود .آزمايشگاه مطمئن باشد. آزمايشگاه مطمئن باشد.تا جواب قطعي مواد غذايي بي جهت از بين نرود.تا جواب قطعي مواد غذايي بي جهت از بين نرود

ج - گزارش نتايج: ) - ( قابل مصرف ) + ( ج - گزارش نتايج: ) - ( قابل مصرف ) + ( غير قابل مصرف و نهايتا معدوم شدن مواد غذاييغير قابل مصرف و نهايتا معدوم شدن مواد غذايي

عوارض مصرف مواد غذايي ناسالم وغير عوارض مصرف مواد غذايي ناسالم وغير

مطمئن وعدم دسترسي به غذا: مطمئن وعدم دسترسي به غذا: الف – مسموميت غذايي : در نتيجه مصرف غذاي الف – مسموميت غذايي : در نتيجه مصرف غذاي

ناسالم همراه با تهوع واستفراغ و اسهال ناسالم همراه با تهوع واستفراغ و اسهال وسردرد به وجود مي آيد و شامل موارد زير وسردرد به وجود مي آيد و شامل موارد زير

است :است : مسموميت ناشي از گياهان و حيوانات مسموميت ناشي از گياهان و حيوانات مسموميت ناشي از آلرژي به بعضي مواد و مسموميت ناشي از آلرژي به بعضي مواد و

افزودني ها افزودني ها مسموميت ميکروبي ناشي از باکتري ها و سموم مسموميت ميکروبي ناشي از باکتري ها و سموم

آنها آنها مسموميت شيميايي ناشي از وسايل نگهداري مسموميت شيميايي ناشي از وسايل نگهداري

مواد غذايي مواد غذايي مسموميت انگلي موجود در بسياري مثل گوشتمسموميت انگلي موجود در بسياري مثل گوشت

اقدامات الزم هنگام بروز مسموميت: اقدامات الزم هنگام بروز مسموميت: مراکز ومقامات بهداشتي رادر جريان قرار دهيد. مراکز ومقامات بهداشتي رادر جريان قرار دهيد. 1.1.نگهداري مواد آلوده جهت آزمايشات الزم نگهداري مواد آلوده جهت آزمايشات الزم 2.2.جمع آوري نمونه هاي مواد استفراغي جمع آوري نمونه هاي مواد استفراغي 3.3. دادن اطالعات کافي به مقامات مسئول وپزشکدادن اطالعات کافي به مقامات مسئول وپزشک4.4.

تو صيه هاي مهم بهداشتي در خصوص تغذيه هنگام تو صيه هاي مهم بهداشتي در خصوص تغذيه هنگام

بحران: بحران: ف ، فسادر کشي از نظت مواد غذايه کيفيف ، فساد مطالعر کشي از نظت مواد غذايه کيفيمطالع

و آلودگي.و آلودگي. ه غذا استفادهه براي تهيبي کت آي کيفيه غذا استفاده بازرسه براي تهيبي کت آي کيفيبازرس

1515مي شود)ميزان آب مورد نياز به ازاي هر نفر مي شود)ميزان آب مورد نياز به ازاي هر نفر ليتر در روز (. ليتر در روز (.2020تا تا

انبارها در وجوندگان حشرات با انبارها مبارزه در وجوندگان حشرات با مبارزه وآشپزخانه. وآشپزخانه.

.انبار کردن صحيح مواد غذايي وپختن غذا. انبار کردن صحيح مواد غذايي وپختن غذا .دفع صحيح فضوالت مايع وجامد. دفع صحيح فضوالت مايع وجامد.شستشوي ظروف و گند زدايي.شستشوي ظروف و گند زدايي .نظارت بر تهيه وتوزيع غذا. نظارت بر تهيه وتوزيع غذا.نظارت بر نظافت ساختمانهاي تهيه وتوزيع غذا.نظارت بر نظافت ساختمانهاي تهيه وتوزيع غذا

مديريت کارکنان موادغذاييمديريت کارکنان موادغذاييآموزش کارکنانآموزش کارکنانتعداد کافي کارگرانتعداد کافي کارگران ي مردم آسيب ديده وي مردم آسيب ديده و بر آورد ميزان نيازهاي غذايبر آورد ميزان نيازهاي غذاي

محاسبه جيره روزانه آنها به شيوه علميمحاسبه جيره روزانه آنها به شيوه علمي تامين انرژي کافي مردم در شرايط اضطراري تامين انرژي کافي مردم در شرايط اضطراري استفاده از ليوان ووسايل مشترک ممنوع شود استفاده از ليوان ووسايل مشترک ممنوع شودتوجه به تغذيه گروههاي آسيب پذيرتوجه به تغذيه گروههاي آسيب پذير ) )نان عمده غذاي يک شامل بايد غذايي ( رژيم )نان عمده غذاي يک شامل بايد غذايي رژيم

چربي يا چربي روغن يا روغن تا 2020) ) تا پروتئينهاي حيواني 4040 و (حبوبات پروتئينهاي حيواني درصد و (حبوبات درصد

ومقداري سبزيجات وميوه جات باشدومقداري سبزيجات وميوه جات باشد

رر در اردوگاههاي بزرگ براي هخانوار خانوار 300300 تا تا 200200در اردوگاههاي بزرگ براي ه

تا 10001000يا هر يا هر تا نفر يک آشپزخانه سيار در 15001500 نفر يک آشپزخانه سيار در نظر گرفت نظر گرفت

عدم تماس مواد خام با غذاي پخته عدم تماس مواد خام با غذاي پخته ورت زيري از دو صه يکا بخ شده تنهي طبورت زير مواد غذايي از دو صه يکا بخ شده تنهي طبمواد غذاي

قابل نگهداري است :قابل نگهداري است : درجه ( درجه (7676کامال داغ ) باالي دماي کامال داغ ) باالي دماي 1.1. درجه و ترجيحا پايينتر درجه و ترجيحا پايينتر 1010کامال سرد ) دماي کمتر از کامال سرد ) دماي کمتر از 2.2.

درجه يا در دماي انجماد فريزر ( درجه يا در دماي انجماد فريزر (44از دماي از دماي

در بعضي مکانها نظارت وتوجه خاص مامورين بهسازي در بعضي مکانها نظارت وتوجه خاص مامورين بهسازي

ضرورت دارد :ضرورت دارد :- بيمارستانهاي اضطراري - بيمارستانهاي اضطراري

- مراکز توزيع شير - مراکز توزيع شير - انبار مواد غذايي- انبار مواد غذايي

- مراکز تغذيه دسته جمعي - مراکز تغذيه دسته جمعي - آشپزخانه ها و وسايل نقليه حمل مواد غذايي- آشپزخانه ها و وسايل نقليه حمل مواد غذايي

به طور کلي بهتر است مواد غذايي ابتدا تهيه وپس از پخت در به طور کلي بهتر است مواد غذايي ابتدا تهيه وپس از پخت در 00اختيار مصرف کننده قرار گيرداختيار مصرف کننده قرار گيرد

گند زدايي ظروف :گند زدايي ظروف : دقيقه استفاده کرد دقيقه استفاده کرد 1515براي گند زدايي مي توان از کلر به مدت براي گند زدايي مي توان از کلر به مدت

وچنانچه مواد ضد عفوني کننده در دسترس نباشد از آب وچنانچه مواد ضد عفوني کننده در دسترس نباشد از آب دقيقه استفاده نمود.دقيقه استفاده نمود.1515--2020 درجه سانتيگراد به مدت درجه سانتيگراد به مدت 8080

منتقل مي انسان به مواد غذايي از طريق که منتقل مي بيماريهايي انسان به مواد غذايي از طريق که بيماريهايي

شود :شود : - بيماريهاي ميکروبي : بيماري هايي که از طريق ميکروب - بيماريهاي ميکروبي : بيماري هايي که از طريق ميکروب 11

موادغذايي به انسان منتقل مي شود مانند حصبه و شبه موادغذايي به انسان منتقل مي شود مانند حصبه و شبه حصبه ،مسموميتهاي حاصل از باکتريهاي استا فيلوکوکي حصبه ،مسموميتهاي حاصل از باکتريهاي استا فيلوکوکي

000000، عفونتهاي استرپتوکوکها، تب مالت ،اسهال و، عفونتهاي استرپتوکوکها، تب مالت ،اسهال و : مانند گاستروانتيريت ها ،هپاتيت هاي : مانند گاستروانتيريت ها ،هپاتيت هاي بيماريهاي ويروسيبيماريهاي ويروسي- - 22

ويروسي ويروسي ::بيماريهاي انگليبيماريهاي انگلي- - 33

الف : انگلي تک ياخته اي در سوانحي مانند سيل که مواد الف : انگلي تک ياخته اي در سوانحي مانند سيل که مواد مدفوعي و فرآوردههاي انگلي از طريق آبهاي روان وارد مدفوعي و فرآوردههاي انگلي از طريق آبهاي روان وارد به مجبور ديده سانحه وافراد شده مسکوني به منطقه مجبور ديده سانحه وافراد شده مسکوني منطقه استفاده ازاين آبها مي باشند و يا در شرايطي که افراد استفاده ازاين آبها مي باشند و يا در شرايطي که افراد پناه همنشين با افراد سالم در يک سر انگل به پناه همنشين آلوده با افراد سالم در يک سر انگل به آلوده مي شوند خطر بيماري انگلي تک ياخته اي مانند اسهال مي شوند خطر بيماري انگلي تک ياخته اي مانند اسهال افزايش شديدا سيکلوسپوريازيز ، يارديايي ژ ، افزايش آميبي شديدا سيکلوسپوريازيز ، يارديايي ژ ، آميبي

مي يابد .مي يابد .

ب : انگلي کرمي : بيماريهاي انگلي کرمي با توجه به ويژگي ب : انگلي کرمي : بيماريهاي انگلي کرمي با توجه به ويژگي و هستند اهميت حائز مدت دراز در بيشتر زايي و بيماري هستند اهميت حائز مدت دراز در بيشتر زايي بيماري عالوه بر اپيدمي هاي آني باعث ابتالي افراد تا ساليان سال عالوه بر اپيدمي هاي آني باعث ابتالي افراد تا ساليان سال مثال شوندبراي مي عادي وضعيت اعالم از پس مدتها مثال و شوندبراي مي عادي وضعيت اعالم از پس مدتها و بيماري استرونژيلويديازيز تا چهل سال پس از آلودگي اوليه بيماري استرونژيلويديازيز تا چهل سال پس از آلودگي اوليه کيست بيماري وهمچنين گردد مي بيمار رنجش کيست باعث بيماري وهمچنين گردد مي بيمار رنجش باعث

سال پس از ابتالي اوليه عالئم بيماري در فرد سال پس از ابتالي اوليه عالئم بيماري در فرد 2020هيداتيد تا هيداتيد تا وجود داردو اين بيماري از طريق خاک در شرايط اضطراري وجود داردو اين بيماري از طريق خاک در شرايط اضطراري منتقل مي شود که از جمله آن مي توان به آسکاريس ، منتقل مي شود که از جمله آن مي توان به آسکاريس ،

تري کوسفال و يا کرم شالقي اشاره کردتري کوسفال و يا کرم شالقي اشاره کردبا مواد شيميايي 44 اگر موادغذايي با مواد شيميايي - مسموميت شيميايي: اگر موادغذايي - مسموميت شيميايي:

مثل آهن کشها ، فلزات سنگين جيوه ، سرب ، ارسنيک ، مثل آهن کشها ، فلزات سنگين جيوه ، سرب ، ارسنيک ، 00کادميوم تماس يابند باعث مسموميت مي شوندکادميوم تماس يابند باعث مسموميت مي شوند

: که همه گير بوده مانند آسيت : که همه گير بوده مانند آسيت مسموميت مواد غذاييمسموميت مواد غذايي- - 55 ها و بوتوليسمها و بوتوليسم

پيشنهاداتي در رابطه با جلوگيري از گسترش بيماريهاي پيشنهاداتي در رابطه با جلوگيري از گسترش بيماريهاي

انگلي:انگلي: آموزش افراد متخصص در زمينه پيشگيري و جلوگيري از گسترش آموزش افراد متخصص در زمينه پيشگيري و جلوگيري از گسترش

بيماريهاي انگليبيماريهاي انگلي ساعت اول ساعت اول 4848تهيه وسايل ضروري براي تصفيه آب براي تهيه وسايل ضروري براي تصفيه آب براي توزيع دستکش يکبار مصرف در مناطق واجد کمبود آبتوزيع دستکش يکبار مصرف در مناطق واجد کمبود آب تهيه وتوزيع بطريهاي آب مصرفي بهداشتي تهيه وتوزيع بطريهاي آب مصرفي بهداشتي تهيه مستراح بهداشتي موقت و افزودن يک چهارم فنجان مواد ضد تهيه مستراح بهداشتي موقت و افزودن يک چهارم فنجان مواد ضد

عفوني کننده پس از هر بار استفادهعفوني کننده پس از هر بار استفادهضد عفوني چاههاضد عفوني چاههاآموزش افراد از طريق بلندگو،راديو و اعالميهآموزش افراد از طريق بلندگو،راديو و اعالميه جلوگيري از آزاد گشتن حيوانات و محدود کردن آنها در منطقه جلوگيري از آزاد گشتن حيوانات و محدود کردن آنها در منطقه

محاصره شده محاصره شده مواد شيميايي مانند امالح : مواد شيميايي مانند امالح مسموميت شيمياييمسموميت شيميايياستفاده از مواد استفاده از مواد :

نقرهنقره

تاثير نوع باليا بر نوع مشکالت غذايي: تاثير نوع باليا بر نوع مشکالت غذايي:

خواهند تغذيه و غذا مقوله بر متفاوتي اثرات باليا انواع از يک خواهند هر تغذيه و غذا مقوله بر متفاوتي اثرات باليا انواع از يک هر داشت براي مثال اثر خشکسالي با اثر زلزله و يا سيل متفاوت داشت براي مثال اثر خشکسالي با اثر زلزله و يا سيل متفاوت

- اختالل در - اختالل در 22- اختالل در توليد - اختالل در توليد 11است ودر مجموع سه قسمت است ودر مجموع سه قسمت توزيع توزيع

- آلودگي وسيع مواد غذايي را شامل مي شود .- آلودگي وسيع مواد غذايي را شامل مي شود .33سيل يکي از عمده ترين باليايي است که آلودگي ها و کثافات را از سيل يکي از عمده ترين باليايي است که آلودگي ها و کثافات را از ساير نقاط حمل مي کند و باعث آلوده شدن واز بين رفتن وسيع ساير نقاط حمل مي کند و باعث آلوده شدن واز بين رفتن وسيع ناگهاني کمبود مواد غذايي بروز ناگهاني کمبود مواد غذايي مواد غذايي مي شود در زمان بروز مواد غذايي مي شود در زمان بايد از افزايش قيمتها وايجاد بازار سياه جلوگيري کرد پيش بيني بايد از افزايش قيمتها وايجاد بازار سياه جلوگيري کرد پيش بيني اين حالت و برنامه ريزي دولت کامال موثر است . جهت جلوگيري اين حالت و برنامه ريزي دولت کامال موثر است . جهت جلوگيري در بحراني مواد بايست در شرايط الودگي مواد غذايي مي در از بحراني مواد بايست در شرايط الودگي مواد غذايي مي از

ظروف در بسته باشد. ظروف در بسته باشد. کنترل مواد غذايي: کنترل مواد غذايي:

الف – بازرسي ظاهري : شامل رنگ ، بو ، المسه وچشيدنالف – بازرسي ظاهري : شامل رنگ ، بو ، المسه وچشيدنب – آزمايش شيميايي : شامل تجسس اسيد سولفوريک وآمونياکب – آزمايش شيميايي : شامل تجسس اسيد سولفوريک وآمونياک

ج - کنترل ميکروبي : فرآورده هاي گوشتي ممکن است از طريق ج - کنترل ميکروبي : فرآورده هاي گوشتي ممکن است از طريق نکردن رعايت اثر در کننده تهيه کارگران و ، ظروف نکردن وسايل رعايت اثر در کننده تهيه کارگران و ، ظروف وسايل اصول بهداشت هنگام حمل ونقل ، عر ضه و فروش دچار آلودگي اصول بهداشت هنگام حمل ونقل ، عر ضه و فروش دچار آلودگي

00ميکروبي شودميکروبي شود

: بايد صد درصد بطور مطلوب تهيه و توزيع شود : بايد صد درصد بطور مطلوب تهيه و توزيع شود بهداشت شيربهداشت شير

چراکه اگراز شيرخوب مراقبت نشود باعث بروز بيماريهايي چراکه اگراز شيرخوب مراقبت نشود باعث بروز بيماريهايي براي انسان خواهد شد براي انسان خواهد شد

منابع آلوده کننده شير :منابع آلوده کننده شير :- دامها - فردي که شيرمي دوشد - محيط زيست آلوده - دامها - فردي که شيرمي دوشد - محيط زيست آلوده

- آب آلوده - مگس گردو غبار - ظروف شير - آب آلوده - مگس گردو غبار - ظروف شير به FAOFAOسازمان سازمان بوسيله شير منتقله بيماريهاي به :اين سازمان بوسيله شير منتقله بيماريهاي :اين سازمان

انسان را به دو دسته تقسيم نموده است.انسان را به دو دسته تقسيم نموده است.به انسان1.1. از حيوان به انسانبيماريهاي عفوني منتقله از حيوان مانند تب ما مانند تب ما بيماريهاي عفوني منتقله

لت،سالمونال ها ، تب کيو ،آبله ،سياه زخم وآنسفاليت هايي لت،سالمونال ها ، تب کيو ،آبله ،سياه زخم وآنسفاليت هايي که بوسيله کنه به انسان منتقل مي شود .که بوسيله کنه به انسان منتقل مي شود .

مانند حصبه ، مانند حصبه ، بيماريهاي عفوني منتقله از انسان به انسا نبيماريهاي عفوني منتقله از انسان به انسا ن 2.2.هاي مسموميت ، اي روده بيماريهاي ، ،وبا حصبه هاي شبه مسموميت ، اي روده بيماريهاي ، ،وبا حصبه شبه

000000غذايي استا فيلوکوکي ، عفونت استرپتوکوکي ،سل وغذايي استا فيلوکوکي ، عفونت استرپتوکوکي ،سل و

اختيار اين مسائل الزم است شير را سالم در به توجه اختيار با اين مسائل الزم است شير را سالم در به توجه با شرايط در شير بهترين که قرارداد کننده شرايط مصرف در شير بهترين که قرارداد کننده مصرف اضطراري شير پاستوريزه مي باشد که براي پاستوريزه اضطراري شير پاستوريزه مي باشد که براي پاستوريزه

استفاده مي گردد در اين استفاده مي گردد در اين HOLDERHOLDERکردن آن از روش کردن آن از روش در جه سانتيگراد به مدت در جه سانتيگراد به مدت 6363--6666روش شير در دماي روش شير در دماي

وحداکثر 3030 جوشانده دقيقه وحداکثر جوشانده دقيقه مي 22--33 يخچال در روز مي يخچال در روز دماي در نمود ودر جاهاي گرمتر نگهداري دماي توان در نمود ودر جاهاي گرمتر نگهداري در در 1818توان

مدت به سانتيگراد مدت جه به سانتيگراد نگه 88- - 1212جه توان مي ساعت نگه توان مي ساعت داشت. داشت.

ماده شيميايي براي آزمون شير : متيلن بلو ) آبي متيل (، ماده شيميايي براي آزمون شير : متيلن بلو ) آبي متيل (، متيل اورانژمتيل اورانژ

باکتريها شروع به رشد نموده و با شد باکتريها شروع به رشد نموده و اگر شير ترشيده با شد اگر شير ترشيده به آبي متيل کمرنگ شده و دورش هالل متمايل به رنگ آبي متيل کمرنگ شده و دورش هالل متمايل رنگ در کليفرمها وجود وهمچنين شود مي ايجاد اي در قهوه کليفرمها وجود وهمچنين شود مي ايجاد اي قهوه نارسايي از مهمي نشانه پاستوريزه نارسايي شير از مهمي نشانه پاستوريزه شير

پاستوريزاسيون يا آلودگي شير بعد از پاستوريزه کردن پاستوريزاسيون يا آلودگي شير بعد از پاستوريزه کردن است به عبارتي دريک ميلي ليتر شيرنبايد هيچ کليفرمي است به عبارتي دريک ميلي ليتر شيرنبايد هيچ کليفرمي

00موجود باشدموجود باشد

انواع کنسرو وکمپوت: انواع کنسرو وکمپوت:

زجمله ا نگهداري وسهولت شده کنسرو موادغذايي تنوع زجمله بدليل ا نگهداري وسهولت شده کنسرو موادغذايي تنوع بدليل براي و آن در شرايط اضطراري براي موادي است که موارد مصرف و آن در شرايط اضطراري موادي است که موارد مصرف

افراد آسيب ديده بسيار متداول است. افراد آسيب ديده بسيار متداول است. نکات مورد توجه: نکات مورد توجه:

- توجه به تاريخ مصرف از نظر خراب شدن مواد داخل بدليل وجود - توجه به تاريخ مصرف از نظر خراب شدن مواد داخل بدليل وجود گازهاي شيميايي گازهاي شيميايي

- سالم بودن قوطي ) فاقد بر آمدگي وتورفتگي شديد (- سالم بودن قوطي ) فاقد بر آمدگي وتورفتگي شديد (در حالتيکه قوطي موادغذايي مشکوک است داراي يکي از حاالت در حالتيکه قوطي موادغذايي مشکوک است داراي يکي از حاالت

زير مي باشد: زير مي باشد: سر قوطي باال آمده وبا فشاردست به سمت پايين مي سر قوطي باال آمده وبا فشاردست به سمت پايين مي

رود :مصرف فوري رود :مصرف فوري پايين به سمت فشاردست وبا آمده باال قوطي پايين سر به سمت فشاردست وبا آمده باال قوطي سر

خود جاي به ولي خود رفته جاي به ولي رفته بر ميگردد: مصرف با احتياط بر ميگردد: مصرف با احتياط

سر و ته قوطي باال آمده وبا فشاردست فرونمي رود: سر و ته قوطي باال آمده وبا فشاردست فرونمي رود: غير قابل مصرفغير قابل مصرف

بهداشت گوشت :بهداشت گوشت :

بازرسي کامل گوشت بازرسي کامل گوشت نه ارغواني ونه خيلي رنگ نه ارغواني ونه خيلي رنگ گوشت سالم داراي رنگ شفاف گوشت سالم داراي رنگ شفاف

پريده مي باشد.پريده مي باشد.برمي اول حالت به دوباره آن روي پوست کشيدن برمي هنگام اول حالت به دوباره آن روي پوست کشيدن هنگام

گردد.گردد.خصوصيات نظر از کشتارگاهها بهداشت داشتن نظر خصوصيات زير نظر از کشتارگاهها بهداشت داشتن نظر زير حيوان سالم ) ظاهر سالم ، چشم براق ، عدم ترشح آ ب از حيوان سالم ) ظاهر سالم ، چشم براق ، عدم ترشح آ ب از

بيني و بازيگوش بودن حيوان (بيني و بازيگوش بودن حيوان (چک شدن حيوان بعداز ذبح و خوردن مهر استانداردچک شدن حيوان بعداز ذبح و خوردن مهر استاندارد

دفع بهداشتي فضوالت حيوانات دفع بهداشتي فضوالت حيوانات در نظر گرفتن منابع آب براي شستشوي گوشت در نظر گرفتن منابع آب براي شستشوي گوشت

حمل و نقل در ماشينهاي رو بسته صورت گيرد.حمل و نقل در ماشينهاي رو بسته صورت گيرد.

به عنوان معمولترين ومتداولترين به عنوان معمولترين ومتداولترين بهداشت نان :بهداشت نان : ماده غذايي و در عين حال پر مصرف ترين ماده ماده غذايي و در عين حال پر مصرف ترين ماده

مي باشد که الزم است نکات زير رعايت شود:مي باشد که الزم است نکات زير رعايت شود:قبل از بسته بندي حرارت وگرماي آن گرفته قبل از بسته بندي حرارت وگرماي آن گرفته 1.1.

شودو فاقد رطوبت تا ازکپک زدن وتوليد قارچ شودو فاقد رطوبت تا ازکپک زدن وتوليد قارچ 00شودشود جلوگيريجلوگيري

از انباشته شدن بيش از حد نياز جلوگيري شود تا از انباشته شدن بيش از حد نياز جلوگيري شود تا 2.2.باعث از بين رفتن نان نشودباعث از بين رفتن نان نشود

در صورت نبود امکانات پخت از نان خشک در صورت نبود امکانات پخت از نان خشک 3.3.00استفاده شوداستفاده شود

ماهي ماهي

روش تشخيص ماهي سالم: روش تشخيص ماهي سالم: - سفت بودن گوشت و نداشتن حالت لزجي- سفت بودن گوشت و نداشتن حالت لزجي

- هنگام مشاهده چشم ماهي بايد صاف وبرجسته باشد. - هنگام مشاهده چشم ماهي بايد صاف وبرجسته باشد. - گوشکهاي ماهي سرخ و روشن باشد - گوشکهاي ماهي سرخ و روشن باشد

- نداشتن بوي گنديدگي - نداشتن بوي گنديدگي باشد وبسته پريده رنگ و رفته فرو مقعد ماهي در باشد - وبسته پريده رنگ و رفته فرو مقعد ماهي در -

00وشکم بر آمده باشدوشکم بر آمده باشدماهي مي تواند انواع و اقسام بيماريهاي ويروسي مانند ماهي مي تواند انواع و اقسام بيماريهاي ويروسي مانند

AAهپاتيتهپاتيتشرايط در است بهتر لذا نمايد منتقل را ميکروبي شرايط يا در است بهتر لذا نمايد منتقل را ميکروبي يا

00اضطراري از کنسرو سالم استفاده نموداضطراري از کنسرو سالم استفاده نمود

ميوه ها و سبزيجات:ميوه ها و سبزيجات:

سبزيجات عموما داراي انگل ميباشند که با استفاده از ضدعفوني سبزيجات عموما داراي انگل ميباشند که با استفاده از ضدعفوني کننده ها مانندپودرپرکلرين از بين مي روند کننده ها مانندپودرپرکلرين از بين مي روند

براي اينکار براي اينکار - دو گرم پرکلرين به مدت بيست دقيقه در سبزي ريخته سپس - دو گرم پرکلرين به مدت بيست دقيقه در سبزي ريخته سپس 11

00آبکشي و مصرف مي شودآبکشي و مصرف مي شود- به ازاي هر ليترآب سه تا پنج قطره مايع ظرفشويي به مدت - به ازاي هر ليترآب سه تا پنج قطره مايع ظرفشويي به مدت 22

پنج دقيقه و سپس آبکشي شود .پنج دقيقه و سپس آبکشي شود . - ميوه هاي نرم و کپک - ميوه هاي نرم و کپک 11عالئم فساد در ميوه ها و سبزيجات : عالئم فساد در ميوه ها و سبزيجات :

زدهزده- پوسيده ، لک زده و کرم زده- پوسيده ، لک زده و کرم زده22 - مرکبات نرم و له شده وسبک- مرکبات نرم و له شده وسبک33 - مشاهده آثار باقيمانده سموم- مشاهده آثار باقيمانده سموم44 - برگهاي لزج ،کثيف و نرم و زبر- برگهاي لزج ،کثيف و نرم و زبر55 - آلودگي به حشرات ) قارچ و کپک(.- آلودگي به حشرات ) قارچ و کپک(.66

شرايط نگهداري مواد غذايي در شرايط بحران:شرايط نگهداري مواد غذايي در شرايط بحران:

عدم جمع آوري و دفع صحيح زباله مي تواند موجب تکثير وافزايش عدم جمع آوري و دفع صحيح زباله مي تواند موجب تکثير وافزايش و شود عفوني بيماريهاي انتقال عوامل ساير و موش ، و مگس شود عفوني بيماريهاي انتقال عوامل ساير و موش ، مگس متعاقب آن ارائه خدمات تهيه مواد غذايي دچار اشکال مي گردد متعاقب آن ارائه خدمات تهيه مواد غذايي دچار اشکال مي گردد آن آلودگي عدم از بايد غذايي مواد کردن انبار از قبل آن بنابراين آلودگي عدم از بايد غذايي مواد کردن انبار از قبل بنابراين سازي ذخيره جهت تازه محصوالت از است بهتر بود سازي مطمئن ذخيره جهت تازه محصوالت از است بهتر بود مطمئن الوده غذاهاي شوند مصرف اول تر کهنه ومواد کرد الوده استفاده غذاهاي شوند مصرف اول تر کهنه ومواد کرد استفاده ومسموم را معدوم کرد تا از گسترش آلودگي جلوگيري نمايد واز ومسموم را معدوم کرد تا از گسترش آلودگي جلوگيري نمايد واز ظروف سر پوشيده و در دار جهت نگهداري مواد غذايي استفاده ظروف سر پوشيده و در دار جهت نگهداري مواد غذايي استفاده

کرد .کرد .از دور به برنج ، ،آرد ،شکر مانند فساد به مقاوم غذايي از مواد دور به برنج ، ،آرد ،شکر مانند فساد به مقاوم غذايي مواد رطوبت ، گرد و غبار و خارج از دسترس حشرات و جوندگان در رطوبت ، گرد و غبار و خارج از دسترس حشرات و جوندگان در

مدت کوتاه نگهداري شود.مدت کوتاه نگهداري شود.به شرايط نگهداري ويژه ) يخچال و نياز پذير به شرايط نگهداري ويژه ) يخچال و مواد غذايي فساد نياز پذير مواد غذايي فساد فريزر( دارد يعني دماي پائين تا باعث کاهش فعاليت ميکروبها شود فريزر( دارد يعني دماي پائين تا باعث کاهش فعاليت ميکروبها شود در بحران در شرايط برودتي دستگاههاي تامين عدم در در صورت بحران در شرايط برودتي دستگاههاي تامين عدم در صورت منطقه وقوع حادثه الزم است در محلهايي به دور از محل ايجاد منطقه وقوع حادثه الزم است در محلهايي به دور از محل ايجاد دارد وجود پذير فساد غذايي مواد مطلوب شرايط که دارد بحران وجود پذير فساد غذايي مواد مطلوب شرايط که بحران توزيع ديدگان حادثه بين روزانه نياز ميزان به و نموده توزيع نگهداري ديدگان حادثه بين روزانه نياز ميزان به و نموده نگهداري

گردد.گردد.

کمکهاي مردمي در تغذيه بال ديدگان:کمکهاي مردمي در تغذيه بال ديدگان:

از استفاده باليا دامنه وسعت در شرايط آنجاکه از از استفاده باليا دامنه وسعت در شرايط آنجاکه از کمکهاي مردمي اجتناب ناپذيرا ست و کنترل بهداشتي کمکهاي مردمي اجتناب ناپذيرا ست و کنترل بهداشتي غير وگاهي مشکل بسيار شده تحويل غذايي غير مواد وگاهي مشکل بسيار شده تحويل غذايي مواد ممکن است لذا بايد از مردم دعوت شود براي اهداي ممکن است لذا بايد از مردم دعوت شود براي اهداي کمکهاي غذايي فقط مواد اوليه خشک ومقاوم به فساد کمکهاي غذايي فقط مواد اوليه خشک ومقاوم به فساد ، کنسرو ، روغن حلبهاي ، حبوبات ، برنج ، مانند کنسرو ، روغن حلبهاي ، حبوبات ، برنج مانند ، خشک شير قوطي ، شده بندي بسته ، بيسکويت خشک شير قوطي ، شده بندي بسته بيسکويت به مراکز جمع را بندي و غيره به مراکز جمع کمپوت و مرباي بسته را بندي و غيره کمپوت و مرباي بسته اوري کمکها تحويل دهند تا مورد باز بيني افراد آموزش اوري کمکها تحويل دهند تا مورد باز بيني افراد آموزش ديده فرار گيرد در مورد تهيه گوشت مصلحت اين است ديده فرار گيرد در مورد تهيه گوشت مصلحت اين است در نان مورد در گردد. تهيه امداد مسئواين در توسط نان مورد در گردد. تهيه امداد مسئواين توسط صورت وسعت فاجعه و نبود امکانات بسته بندي حمل صورت وسعت فاجعه و نبود امکانات بسته بندي حمل

درصد به طور موقت ميتوان درصد به طور موقت ميتوان 1010نان با رطوبت کمتر از نان با رطوبت کمتر از از کمکهاي مردمي استفاده نمود.از کمکهاي مردمي استفاده نمود.

بهداشت آب :بهداشت آب :

کمبود وآلودگي آب در مناطق بال زده : کمبود وآلودگي آب در مناطق بال زده : آب به مربوط مشکل بحران در مشکالت ترين آب ازعمده به مربوط مشکل بحران در مشکالت ترين ازعمده است که همواره چه در حادثه چه بعد از آن سالمت مردم را است که همواره چه در حادثه چه بعد از آن سالمت مردم را تهديد مي کند، بنابراين در شرايط بحراني فقدان آب از يک تهديد مي کند، بنابراين در شرايط بحراني فقدان آب از يک را حوادث شدت ديگر طرف از منابع آلودگي و را طرف حوادث شدت ديگر طرف از منابع آلودگي و طرف ، ،چاه چشمه قبيل از آبي منابع تخريب ميکند ، مضاعف ،چاه چشمه قبيل از آبي منابع تخريب ميکند مضاعف قنوات وشکستن مخازن زميني و هوايي ونيز شکستن منابع قنوات وشکستن مخازن زميني و هوايي ونيز شکستن منابع تاسيسات تخريب و فاضالب هاي لوله و آشاميدني تاسيسات آب تخريب و فاضالب هاي لوله و آشاميدني آب وتلمبه خانه ها همواره با قطع برق از داليل اصلي قطع آب وتلمبه خانه ها همواره با قطع برق از داليل اصلي قطع آب

حتي تامين آب حتي تامين آب 00ويا آلودگي آن در شرايط بحراني مي باشد ويا آلودگي آن در شرايط بحراني مي باشد توسط تانکرهاي سيار يا نصب تانکرهاي ثابت به دليل عدم توسط تانکرهاي سيار يا نصب تانکرهاي ثابت به دليل عدم نظارت به نياز خود مصرف تا برداشت از الزم نظارت حفاظت به نياز خود مصرف تا برداشت از الزم حفاظت

00خاصي داشته و کنترل لحظه به لحظه را طلب مي کندخاصي داشته و کنترل لحظه به لحظه را طلب مي کند

مسائل مورد در کPPه عوارضPPي مسائل مهمتريPPن مورد در کPPه عوارضPPي مهمتريPPن

بهسازي آب مورد توجه قرار مي گيرد: بهسازي آب مورد توجه قرار مي گيرد: حصبه ، شبه حصبه ، اسهال ، وبا حصبه ، شبه حصبه ، اسهال ، وبا : :- نقش مستقيم- نقش مستقيم

ماالريا ، پيوک ، بيالرزيوز ماالريا ، پيوک ، بيالرزيوز : :- نقش غير مستقيم- نقش غير مستقيمشرايط در آPب منابPع کردن وپيدا شرايط تجسPس در آPب منابPع کردن وپيدا تجسPس

اضطراري و انتخاب منابع مناسب آب : اضطراري و انتخاب منابع مناسب آب : - جستجوي منابع آب در اطراف - جستجوي منابع آب در اطراف 11- مطالعه وضع بهداشتي منابع آب - مطالعه وضع بهداشتي منابع آب 22- آب را بايد تامين کرده و سپس آن را تصفيه کرده - آب را بايد تامين کرده و سپس آن را تصفيه کرده 33

00)ضدعفوني ( و در اختيا رمصرف کننده قرار گيرد)ضدعفوني ( و در اختيا رمصرف کننده قرار گيرد 00- منابع آب نبايد در معرض آلودگي قرار داشته باشند- منابع آب نبايد در معرض آلودگي قرار داشته باشند44

تجسس منابع آب تجسس منابع آب

بايد سعي شود از نزديکترين شبکه آب بايد سعي شود از نزديکترين شبکه آب - شبکPه آبرسPاني : - شبکPه آبرسPاني :11رساني )با آلودگي کم ،انتقال راحت و با اطمينان بيشتري( آب را رساني )با آلودگي کم ،انتقال راحت و با اطمينان بيشتري( آب را به انتقال براي با هزينه کمتر و داد کننده قرار به دراختيار مصرف انتقال براي با هزينه کمتر و داد کننده قرار دراختيار مصرف اردوگاه استفاده شود براي ضد عفوني آب معموال از کلر استفاده اردوگاه استفاده شود براي ضد عفوني آب معموال از کلر استفاده

بروز 4040--5050مي شود حدود مي شود حدود حاد ودر شرايط ليتر در گرم ميلي بروز حاد ودر شرايط ليتر در گرم ميلي ميلي گرم ميلي گرم 10001000بيماريهاي اپيدمي ميتوان غلظت کلر را باالبرد تا بيماريهاي اپيدمي ميتوان غلظت کلر را باالبرد تا

00در ليتر و زمان تماس را نيز افزايش داددر ليتر و زمان تماس را نيز افزايش داد)استخر آب ()استخر آب (- وجود بر که يا چاله پر از آب - وجود بر که يا چاله پر از آب 22- استفاده از چاههاي عميق ،نيمه عميق ويا چشمه - استفاده از چاههاي عميق ،نيمه عميق ويا چشمه 33 )توليد )توليد - شبکPه آبرسPاني خصPوصي مثPل واحدهاي صPنعتي- شبکPه آبرسPاني خصPوصي مثPل واحدهاي صPنعتي44

((0000موادغذايي مثل نوشابه وموادغذايي مثل نوشابه ومناسبترين آب در مواقعي که آب لوله کشي در دستر س نيست مناسبترين آب در مواقعي که آب لوله کشي در دستر س نيست و گيرد بهسازي چشمه صورت بايد حتما که است و آب چشمه گيرد بهسازي چشمه صورت بايد حتما که است آب چشمه بهترين افرادي که مي توانند به انسان کمک کنند افراد خود منطقه بهترين افرادي که مي توانند به انسان کمک کنند افراد خود منطقه

00مي باشندمي باشند

چاه:چاه:

مجراي استوانه هاي قائمي است که سطح زمين را مجراي استوانه هاي قائمي است که سطح زمين را به يک مخزن آب زير زميني متصل مي سازد در به يک مخزن آب زير زميني متصل مي سازد در صورتي که به اولين طبقه نفوذ ناپذير رسيد و صورتي که به اولين طبقه نفوذ ناپذير رسيد و از آب آن استفاده شود چاه کم عمق ولي اگر از از آب آن استفاده شود چاه کم عمق ولي اگر از طبقه غير قابل نفوذ اول عبور کرده و به طبقات طبقه غير قابل نفوذ اول عبور کرده و به طبقات استفاده آنجا آب از و برسد ديگر ناپذير استفاده نفوذ آنجا آب از و برسد ديگر ناپذير نفوذ براي صورت هر در گويند عميق را چاه براي شود صورت هر در گويند عميق را چاه شود صورت بهسازي بايد چاه آب از برداري صورت بهره بهسازي بايد چاه آب از برداري بهره

00گيردگيرد

نکاتي بهداشتي در مورد چاه آب : نکاتي بهداشتي در مورد چاه آب :

- دور بودن از چاههاي مستراح و فاضالب وساير منابع آلوده - دور بودن از چاههاي مستراح و فاضالب وساير منابع آلوده 11کننده کننده

متر فاصله داشته با شند. متر فاصله داشته با شند. 3030- دو چاه از يکديگر حداقل - دو چاه از يکديگر حداقل 22

- چاه فاضالب بايد پايينتر با شد تا منابع آبهاي زير زميني آلوده - چاه فاضالب بايد پايينتر با شد تا منابع آبهاي زير زميني آلوده 33نشود. نشود.

متري ديواره چاه جداره متري ديواره چاه جداره 33- براي حفاظت چاه آب حداقل تا - براي حفاظت چاه آب حداقل تا 44 سازي شود. سازي شود.

متر باال آورده شود. متر باال آورده شود.11 تا تا 5/05/0- سر چاه حداقل به ارتفاع - سر چاه حداقل به ارتفاع 55- فاصله ته چاه مستراح يا فاضالب تا سطح منابع آبهاي زير - فاصله ته چاه مستراح يا فاضالب تا سطح منابع آبهاي زير 66

متر باشد. متر باشد. 33زميني حداقل زميني حداقل - اگر چاه آب ريزش دارد بايد از حلقه هاي بتوني استفاده شود و - اگر چاه آب ريزش دارد بايد از حلقه هاي بتوني استفاده شود و 77

cmcm 30 30متر و عمق آن متر و عمق آن 9/09/0 - -5/15/1دارا ي شيب باشد )قطر حلقه دارا ي شيب باشد )قطر حلقه باشد ( باشد (

- دور چاه سنگين چين شود.- دور چاه سنگين چين شود.88

چاه آب

چاه فاضالب

منابع زير زميني

30m

3m

انتهاي شيب

سطح زمين

سختي خاک

شيب

سطح زمين

درب چاه

مراحل گند زدايي آب چاه :مراحل گند زدايي آب چاه :

بعد از آماده شدن چاه آب بايد آن رابا استفاده ازکلردرغلظت باال بعد از آماده شدن چاه آب بايد آن رابا استفاده ازکلردرغلظت باال ميلي گرم کلراستفاده ميلي گرم کلراستفاده 130130ضدعفوني کنيم ابتدا به ازاي هرليتر آبضدعفوني کنيم ابتدا به ازاي هرليتر آب

ميلي گرم ميلي گرم 5050کنيم وبراي ضدعفوني از کنيم وبراي ضدعفوني از کرده يعني آب کلر درست ميکرده يعني آب کلر درست ميکنيم. کنيم. آن استفاده ميآن استفاده مي

تعيين حجم آب موجود در چاه :تعيين حجم آب موجود در چاه :((hhالف – تعيين عمق آب چاه )بر حسب متر الف – تعيين عمق آب چاه )بر حسب متر

( ( aaب – تعيين قطر چاه ) بر حسب مترب – تعيين قطر چاه ) بر حسب مترحجم آب چاه )ليتر(حجم آب چاه )ليتر(

lit lit در فرمول زير جايگذاري مي شوند. در فرمول زير جايگذاري مي شوند.aa و و hhج – اعداد مربوط به ج – اعداد مربوط به mgmg

5050 ليتر آب به شمار مي آيد . ليتر آب به شمار مي آيد . 10001000د – يک متر مکعب برابر د – يک متر مکعب برابر 11

x=50grx=50gr گرم کلر اضافه مي شود. گرم کلر اضافه مي شود.5050يعني در هر متر مکعب آب يعني در هر متر مکعب آب 1000 1000

)( hav4

2

410002143

ha.

که از چاه خارج مي شود بايد در تاريکي ذخيره شود تا که از چاه خارج مي شود بايد در تاريکي ذخيره شود تا آبي آبي

از ورود نور به داخل مخزن جلوگيري شود زيرا اگر نور به از ورود نور به داخل مخزن جلوگيري شود زيرا اگر نور به و جلبکها مي شود رشد باعث شروع بتابد مخرن و سطح جلبکها مي شود رشد باعث شروع بتابد مخرن سطح براي جلوگيري از رشد آنها از کلر يا کات کبود استفاده مي براي جلوگيري از رشد آنها از کلر يا کات کبود استفاده مي

شود. شود. چشمه :چشمه :

از نظر انتقال وسرعت عمل چشمه مناسبترين روش تهيه از نظر انتقال وسرعت عمل چشمه مناسبترين روش تهيه آب مي باشد که عمل بهسازي بايد از مظهر چشمه صورت آب مي باشد که عمل بهسازي بايد از مظهر چشمه صورت

از از mm 50 50گيرد و براي جلوگيري از آلودگي احتمالي به شعاعگيرد و براي جلوگيري از آلودگي احتمالي به شعاعدور به همچنين و ميشود استفاده خاردار سيم و دور نرده به همچنين و ميشود استفاده خاردار سيم و نرده چشمه بايد شيب داد و کانالي براي جمع آوري هرز آب نيز چشمه بايد شيب داد و کانالي براي جمع آوري هرز آب نيز

00درست کرددرست کرد در مواقعي که هيچ گونه امکاناتي نداريم در مواقعي که هيچ گونه امکاناتي نداريم آبهاي رود خانه:آبهاي رود خانه:

بايد تصفيه که کنيم استفاده مي آبهاي سطحي منابع بايد تصفيه از که کنيم استفاده مي آبهاي سطحي منابع از ، زياد آلودگي داراي زيرا گردد مصرف قابل تا ، شده زياد آلودگي داراي زيرا گردد مصرف قابل تا شده

00ناخالصي وکدورت وعوامل بيماري زا مي باشدناخالصي وکدورت وعوامل بيماري زا مي باشد

در شرايط اضطراري در شرايط اضطراري تانکPر آPب درشرايPط اضطراري :تانکPر آPب درشرايPط اضطراري :

بخشي از آب مورد نياز مردم توسط تانکرحمل و توزيع مي بخشي از آب مورد نياز مردم توسط تانکرحمل و توزيع مي شود اين تانکرها بايد قبل از حمل تميز وگند زدايي شوند و شود اين تانکرها بايد قبل از حمل تميز وگند زدايي شوند و هر به شود گيري اندازه مرتبا اب مانده باقي کلر هر ميزان به شود گيري اندازه مرتبا اب مانده باقي کلر ميزان گالوانيزه آهن از يا پالستيکي ظروفي توان مي گالوانيزه خانواده آهن از يا پالستيکي ظروفي توان مي خانواده

درهر محل مخزن ذخيره آب درهر محل مخزن ذخيره آب 00ساخته شده باشد تحويل دادساخته شده باشد تحويل دادبراي تامين برايگنجايش تامين همچنين 10001000گنجايش و باشد داشته را نفر همچنين و باشد داشته را نفر

مخازن سر پوشيده باشد و توزيع آب به وسيله تانکر، بهتر مخازن سر پوشيده باشد و توزيع آب به وسيله تانکر، بهتر است آب تانکر مستقيما در مخزن بزرگي در اردوگاه تخليه است آب تانکر مستقيما در مخزن بزرگي در اردوگاه تخليه وداراي محفوظ وکامال پوشيده سر بايد مخزن اين وداراي شود محفوظ وکامال پوشيده سر بايد مخزن اين شود دريچه تحويل آب باشد ، ازاين مخزن مي توان لوله کشي دريچه تحويل آب باشد ، ازاين مخزن مي توان لوله کشي الزم در خيابان اصلي اردوگاه انجام داد وبا نصب شيرهايي در الزم در خيابان اصلي اردوگاه انجام داد وبا نصب شيرهايي در بهتر برداشت نمود، شيرهاي استفاده آن از بهتر اطراف مخزن برداشت نمود، شيرهاي استفاده آن از اطراف مخزن

00است از نوع فشاري باشداست از نوع فشاري باشد متر و متر و 100100حداقل فاصله تانکرها تا اولين چادر در اردوگاه حداقل فاصله تانکرها تا اولين چادر در اردوگاه

ليتر مي باشد. تعداد شير تانکرها هر چه ليتر مي باشد. تعداد شير تانکرها هر چه 20002000ظرفيت تانکر ظرفيت تانکر بيشتر باشد بهتر است و اين شيرها بايد بهداشتي باشد و هر بيشتر باشد بهتر است و اين شيرها بايد بهداشتي باشد و هر

نفر يک شير برداشتي داشته باشد . نفر يک شير برداشتي داشته باشد .100100

مي توان از ظروف پلي اتيلن که در داخل زمين کار گذاشته مي مي توان از ظروف پلي اتيلن که در داخل زمين کار گذاشته مي ذخيره آب : ذخيره آب :

براي ضد کلر تماس و حداقل نماييم آن ذخيره در وآب نمود استفاده براي ضد شود کلر تماس و حداقل نماييم آن ذخيره در وآب نمود استفاده شود تامين 3030عفوني عفوني به تامين دقيقه است سپس قابل استفاده مي شود و قادر به 5050 دقيقه است سپس قابل استفاده مي شود و قادر

بايد شده گرفته نظر در مخازن هستند آب بايد مترمکعب شده گرفته نظر در مخازن هستند آب آب 1212--2424مترمکعب ساعت آب ساعت متر مکعبي )حدود متر مکعبي )حدود 1010اردوگاه را تامين کنند و همچنين از کيسه هاي برزنتي اردوگاه را تامين کنند و همچنين از کيسه هاي برزنتي

ليتر آب مورد نياز است، بنابراين براي ليتر آب مورد نياز است، بنابراين براي 100100( ليتر آب براي هر نفر ( ليتر آب براي هر نفر 1010، ، 000000 22 متر طول - متر طول -33 متر مکعبي ) متر مکعبي )1010 نفر مي توان تامين نياز نمود، اين کيسه نفر مي توان تامين نياز نمود، اين کيسه 100100

00متر عمق( را پر کرده ودر سيستم کششي قرار مي دهندمتر عمق( را پر کرده ودر سيستم کششي قرار مي دهند5/15/1متر عرض- متر عرض- - اين مخازن بايد پوشيده باشد تا دراثر تابش آفتاب )سبزينه ها ،آرگها، جلبکها ( - اين مخازن بايد پوشيده باشد تا دراثر تابش آفتاب )سبزينه ها ،آرگها، جلبکها (

00رشد ننمايندرشد ننمايند- براي جلوگيري ازورودگرد و غبار به داخل آب و همچنين جلوگيري ازنشستن - براي جلوگيري ازورودگرد و غبار به داخل آب و همچنين جلوگيري ازنشستن پرندگان برروي سطح آب باورقه هايي از پنبه نسوز يا از بستها ي سيماني روي پرندگان برروي سطح آب باورقه هايي از پنبه نسوز يا از بستها ي سيماني روي آن را مي پوشانند اين مخازن داراي شير تخليه ، لوله انتقال آب به داخلش، آن را مي پوشانند اين مخازن داراي شير تخليه ، لوله انتقال آب به داخلش، لوله سرريز ،سوپاپ شناور ومجراي تخليه آب درکف مخزن هستند ومرتب بايد لوله سرريز ،سوپاپ شناور ومجراي تخليه آب درکف مخزن هستند ومرتب بايد بازديد از اين مخازن صورت گيرد در شرايط اضطراري چون امکانات و وسيله بازديد از اين مخازن صورت گيرد در شرايط اضطراري چون امکانات و وسيله آبي که استفاده ميکنيم آزمايشهاي بايستي روي هر منبع آبي که استفاده ميکنيم آزمايشهاي کم ميباشد قاعدتا بايستي روي هر منبع کم ميباشد قاعدتا

مقدار موادي که به آ ب اضافه مي کنند به عنوان منعقد مقدار موادي که به آ ب اضافه مي کنند به عنوان منعقد 00خاصي انجام دهيم خاصي انجام دهيم ، اکسيژن محلول ، ،ميزان سولفات ها ، کننده اکسيژن محلول ، ،ميزان سولفات ها ، PHPHکننده مانده باقي کلر ، ،مقدار مانده باقي کلر ،مقدار

بايد بايد 000000مقدار کلري که مي خواهد اضافه شود ، سختي آب ، ميزان آلودگي ومقدار کلري که مي خواهد اضافه شود ، سختي آب ، ميزان آلودگي و 00اندازه گيري شوداندازه گيري شود

تهيه آب سالم و تصفيه وگند زدايي: تهيه آب سالم و تصفيه وگند زدايي:

ازآنجايي که آب مهمترين عامل شيوع بيماري مي باشد ازآنجايي که آب مهمترين عامل شيوع بيماري مي باشد سالم وبهداشتي بودن آن بسيارمهم است که به دو روش سالم وبهداشتي بودن آن بسيارمهم است که به دو روش

مي توان آب را تصفيه کرد :مي توان آب را تصفيه کرد :11 Pفيزيکي - Pفيزيکي -- شيميايي - شيميايي 22

فيزيکي:فيزيکي: بيشتر عوامل بيماريزاي موجود بيشتر عوامل بيماريزاي موجود الف - جوشاندن :الف - جوشاندن :

1010 درجه سانتي گراد به مدت درجه سانتي گراد به مدت 6060درآب در حرارت باالي درآب در حرارت باالي دقيقه از بين ميروند با جوشاندن سختي موقت آب دقيقه از بين ميروند با جوشاندن سختي موقت آب 2020تا تا

هم از بين ميرود و طعم آب دگرگون هم از بين ميرود و طعم آب دگرگون مي شود.مي شود.

آب رادر داخل ظرف قرار داده تا آب رادر داخل ظرف قرار داده تا ب - ته نشيني :ب - ته نشيني :وومدتي باقي مانده مدتي باقي مانده

گل والي آن ته نشين شود با اين کار مقداري از ميکروبها ته نشين گل والي آن ته نشين شود با اين کار مقداري از ميکروبها ته نشين مي شوند.مي شوند.

براي اينکه اين عمل بهتر براي اينکه اين عمل بهتر ج - تPه نشيPن وانعقاد :ج - تPه نشيPن وانعقاد :

صورت گيرد به آن موادشيميايي اضافه مي کنند واين صورت گيرد به آن موادشيميايي اضافه مي کنند واين آن شدن سنگينتر باعث و چسبيده باکتري به آن مواد شدن سنگينتر باعث و چسبيده باکتري به مواد فريک،کلريد کلريد مانند ميشود نشين وته فريک،کلريد شده کلريد مانند ميشود نشين وته شده

فرو،سولفا ت آلومينيوم )زاج سفيد(فرو،سولفا ت آلومينيوم )زاج سفيد(: کردن صPاف - :د کردن صPاف - با د ، شني صافيهاي از عبور با ، شني صافيهاي از عبور

سانتي متري ، آن را پر از شن سانتي متري ، آن را پر از شن 9090استفاده از بشکه استفاده از بشکه کرده پس از عبور آب هم گل والي گرفته مي شوند کرده پس از عبور آب هم گل والي گرفته مي شوند

بين روند، مي بين از ميکروبها بين وهم روند، مي بين از ميکروبها درصد 9090--9595وهم درصد تعويض اين نوع صافي به نوع تعويض اين نوع صافي به نوع 00باکتريها از بين ميروندباکتريها از بين ميروند

ماه يکبار در ماه يکبار در 55--66آب بستگي دارد اگر تميز باشد هر آب بستگي دارد اگر تميز باشد هر هر اينصورت هر غير اينصورت مي 33--44غير انجام تعويض يکبار ماه مي انجام تعويض يکبار ماه

گيرد. گيرد. از فيلتر و صافي در تصفيه خانه از فيلتر و صافي در تصفيه خانه ه - فيلتراسيون :ه - فيلتراسيون :

شيميايي : شيميايي :

خاصيت بو زدايي وميکروب کشي قوي خاصيت بو زدايي وميکروب کشي قوي الPف - کلPر زنPي :الPف - کلPر زنPي : دارد و ماده گندزدا ، موثر ومفيدي مي باشد که پس از افزودن دارد و ماده گندزدا ، موثر ومفيدي مي باشد که پس از افزودن به آب باعث فعل انفعاالتي با مواد آلي موجود در آب مي شود به آب باعث فعل انفعاالتي با مواد آلي موجود در آب مي شود قسمتي که به شکل ترکيب با مواد آلي در مي آيد از نظر گند قسمتي که به شکل ترکيب با مواد آلي در مي آيد از نظر گند زدايي اثري ندارد، بنابراين الزم است به مقدار کافي کلر اضافه زدايي اثري ندارد، بنابراين الزم است به مقدار کافي کلر اضافه نمود تا خاصيت ميکروب کشي الزم راداشته باشد لذا آبهايي با نمود تا خاصيت ميکروب کشي الزم راداشته باشد لذا آبهايي با آلودگي بسيار باال ابتدا بايد صاف وسپس کلر زني شوند قدرت آلودگي بسيار باال ابتدا بايد صاف وسپس کلر زني شوند قدرت ميکروب کشي کلر در درجه حرارت پائين کمتر است وهر چه ميکروب کشي کلر در درجه حرارت پائين کمتر است وهر چه

PHPH بيشتر کلر کشي ميکروب خاصيت باشد تر اسيدي آب بيشتر کلر کشي ميکروب خاصيت باشد تر اسيدي آب به آب به آب خواهد بود و پس از افزودن کلر دقيقه صبر کرده دقيقه صبر کرده 3030خواهد بود و پس از افزودن کلر

وسپس استفاده مي کنيم.وسپس استفاده مي کنيم. گرد سفيدرنگ که گرد سفيدرنگ که ب - کلرور آهPک يPا گرد سPفيد کننده :ب - کلرور آهPک يPا گرد سPفيد کننده :

داراست کلررا زننده داراست بوي کلررا زننده ) 4040بوي آهک کلرور گرم ( آهک کلرور گرم قاشق 5/25/2 قاشق درصد يک محلول اين کرده حل آب ليتر يک در ) درصد چايخوري يک محلول اين کرده حل آب ليتر يک در ) چايخوري

کلردارد و آهک پس ازچند ساعت ته نشين کلردارد و آهک پس ازچند ساعت ته نشين مي شود اين گرد بايد در جا ي خشک ، خنک و تاريک نگهداري مي شود اين گرد بايد در جا ي خشک ، خنک و تاريک نگهداري

شود.شود.

ج - هيپوکلريت کلسيم :ج - هيپوکلريت کلسيم :

که کلرين پر بنام اي ماده از روش اين که در کلرين پر بنام اي ماده از روش اين در ميشود ناميده کلسيم هيپوکلريت ميشود اصطالحا ناميده کلسيم هيپوکلريت اصطالحا با رنگ سفيد اي ماده شودکه مي با استفاده رنگ سفيد اي ماده شودکه مي استفاده خاصيت ضدعفوني کننده قوي که براي ضدعفو خاصيت ضدعفوني کننده قوي که براي ضدعفو ني آب ، سبزيجا ت ، ظروف حمام و دستشويي ني آب ، سبزيجا ت ، ظروف حمام و دستشويي استفاده ميشود البته اين محلول نمي تواند انگل استفاده ميشود البته اين محلول نمي تواند انگل

را از بين ببرد. را از بين ببرد. گرم از هيپوکلريت در يک ليتر گرم از هيپوکلريت در يک ليتر 1515 طرز تهيPه :طرز تهيPه :

بماند تا چند دقيقه بماند آب حل کرده و مي گذاريم تا چند دقيقه آب حل کرده و مي گذاريم قطره به يک ليتر قطره به يک ليتر 77سپس از محلول بدست آمده سپس از محلول بدست آمده

ديگر آب اضافه مي کنيم و حدود نيم ساعت صبر ديگر آب اضافه مي کنيم و حدود نيم ساعت صبر کرده پس از آن براي شرب استفاده مي کنيم .کرده پس از آن براي شرب استفاده مي کنيم .

ضد عفوني کردن چاهها :ضد عفوني کردن چاهها :

ميلي متر است ميلي متر است 55 در يک کوزه سفالي که دارا ي سوراخهايي به قطر در يک کوزه سفالي که دارا ي سوراخهايي به قطر کيلوگرم ماسه کيلوگرم ماسه 33 گرم پودر پرکلرين را با گرم پودر پرکلرين را با 750750در مقابل يکديگر هستند در مقابل يکديگر هستند

کامال مخلوط کرده و داخل کوزه مي ريزيم ودرب آن رامحکم بسته و کامال مخلوط کرده و داخل کوزه مي ريزيم ودرب آن رامحکم بسته و کوزه را به ارتفاع يک متر از سطح آ ب چاه در داخل آن قرار مي دهيم کوزه را به ارتفاع يک متر از سطح آ ب چاه در داخل آن قرار مي دهيم اين کوزه طبق خاصيت اسمزعملکرده و باعث تصفيه آب چاه مي شود اين کوزه طبق خاصيت اسمزعملکرده و باعث تصفيه آب چاه مي شود

ليترآ ب از اين چاه برداشته شود اين مقدار کلرتا يک ليترآ ب از اين چاه برداشته شود اين مقدار کلرتا يک 12001200اگر روزانه اگر روزانه هفته براي ضدعفوني کافي مي باشد هر چه آب دريافتي بيشتر شود هفته براي ضدعفوني کافي مي باشد هر چه آب دريافتي بيشتر شود مدت زمان کمتر مي شود و حدودا نيم ساعت پس ازقرارگرفتن کوزه مدت زمان کمتر مي شود و حدودا نيم ساعت پس ازقرارگرفتن کوزه در چاه آب آن قابل استفاده مي باشد و ميزان کلر نيز با استفاده از در چاه آب آن قابل استفاده مي باشد و ميزان کلر نيز با استفاده از

کيت کلر سنج اندازه گيري مي شود .کيت کلر سنج اندازه گيري مي شود . ليتر آب ليتر آب 2020 گرمي ( براي گرمي ( براي 5/05/0 قرص قرص 11د - قرص کلر : قرص هاالزون )د - قرص کلر : قرص هاالزون )کافي است ولي گران مي باشد.کافي است ولي گران مي باشد.

ليتر آب کافي ليتر آب کافي 11 درصد براي گندزدايي درصد براي گندزدايي 22 قطره تنتوريد قطره تنتوريد 22ه - تنتوريد : ه - تنتوريد : است.است.

و - پر منگنات پتاسيم : بدليل تغيير در طعم و رنگ آب استفاده نمي و - پر منگنات پتاسيم : بدليل تغيير در طعم و رنگ آب استفاده نمي شود.شود.

روشهاي تصفيه آب: روشهاي تصفيه آب:

استفاده از روشهاي صافي شني کند. استفاده از روشهاي صافي شني کند. استفاده از روشهاي صافي شني تند. استفاده از روشهاي صافي شني تند.

قبل از عمل تصفيه هوادهي انجام گيرد بعلت اينکه هوا دهي خود نوعي قبل از عمل تصفيه هوادهي انجام گيرد بعلت اينکه هوا دهي خود نوعي تصفيه مي باشد.تصفيه مي باشد.

روش عمل : براي تصفيه يک مخزن داريم که ازاين مخزن آب به صورت روش عمل : براي تصفيه يک مخزن داريم که ازاين مخزن آب به صورت ثقلي يا پمپاژ وارد قسمت پله پله اي مي شود هنگام هوادهي آب، ثقلي يا پمپاژ وارد قسمت پله پله اي مي شود هنگام هوادهي آب، ودرانتها گل پراکسيژن ميشود و يابد ودرانتها گل آهن ومنگنزآن کاهش مي پراکسيژن ميشود و يابد آهن ومنگنزآن کاهش مي والي آن ته نشين ميشودتا به حوضچه تقسيم برسد در اين قسمت والي آن ته نشين ميشودتا به حوضچه تقسيم برسد در اين قسمت مواد شيميايي مانند سولفات آلومينيوم يا کلروفرميک به آب اضافه مواد شيميايي مانند سولفات آلومينيوم يا کلروفرميک به آب اضافه ميشود وبا آب کامالمخلوط و واردحوضچه ته نشيني ميشود در اين ميشود وبا آب کامالمخلوط و واردحوضچه ته نشيني ميشود در اين حوضچه کنگره هايي به چشم مي خورد آب ازاين کنگره ها عبور حوضچه کنگره هايي به چشم مي خورد آب ازاين کنگره ها عبور کرده و وارد يک کانالي مي شود و از آنجا آب خارج و واردصافي کرده و وارد يک کانالي مي شود و از آنجا آب خارج و واردصافي قابل مصرف ميرود وسپس زني کلر به مخازن قابل مصرف ميشود وسپس ميرود وسپس زني کلر به مخازن ميشود وسپس تند به روش را عبور دهيم تصفيه بيشتري آب اگر حجم تند ميشود به روش را عبور دهيم تصفيه بيشتري آب اگر حجم ميشود واگر حجم آب کمتر باشد به روش کند ميباشد براي صافي ازسنگ واگر حجم آب کمتر باشد به روش کند ميباشد براي صافي ازسنگ ماده مقدار و ميشود استفاده وشن سنگ ،قلوه ماده آنتراسيت مقدار و ميشود استفاده وشن سنگ ،قلوه آنتراسيت متر هر براي ) فرميک )سولفات آلومنيوم سولفات متر شيميايي هر براي ) فرميک )سولفات آلومنيوم سولفات شيميايي

گرم مي باشد.گرم مي باشد.1515- - 100100مکعب مکعب

: :آب مورد نيازآب مورد نياز

ليتر براي هر ليتر براي هر 6060 تا تا4545 بيمارستانهاي صحرايي بيمارستانهاي صحرايي - -11 نفردر روز نفردر روز

ليتر براي هر ليتر براي هر 3030 تا تا 2020 محل غذا خوري جمعي محل غذا خوري جمعي --22 نفردر روزنفردر روز

ليتر براي هر ليتر براي هر 2020 تا تا 1515 سر پناه موقت و اردوگاه سر پناه موقت و اردوگاه نفردر روزنفردر روز

ليتر براي هر نفردر روز ليتر براي هر نفردر روز3535محلهاي شستشو محلهاي شستشو 100100اگر محدوديت در مصرف آب نباشد براي هر نفر اگر محدوديت در مصرف آب نباشد براي هر نفر

ليتر درروز توصيه مي شود.ليتر درروز توصيه مي شود. نمونه برداري از نمونه برداري از نظارت برکيفيت آب اردوگاه :نظارت برکيفيت آب اردوگاه :

آب آشاميدنيآب آشاميدنيهدف بدست آوردن قسمت کوچکي از آب است که هدف بدست آوردن قسمت کوچکي از آب است که نمايانگر خصوصيات واقعي منبع اصلي مي باشد.نمايانگر خصوصيات واقعي منبع اصلي مي باشد.

در شرايط اضطراري بايد سلسله آزمايشهايي را روي آب در شرايط اضطراري بايد سلسله آزمايشهايي را روي آب

انجام دهيم :انجام دهيم :

تعيين مقدار کلر باقيماندهتعيين مقدار کلر باقيماندهآزمايش ميکروبي) کليفرم(آزمايش ميکروبي) کليفرم(

PHPHغلظت يون هيدروژن براي محاسبه غلظت يون هيدروژن براي محاسبه OHOHمقدار قليائيت آب عامل مقدار قليائيت آب عامل

چون کارما صحرايي است براي آزمايش چون کارما صحرايي است براي آزمايش کلر زني کلر زني ) )کلرباقيمانده ازروش اورتولوئيدينکلرباقيمانده ازروش اورتولوئيدين

تا نقطه شکست( استفاده مي شود.تا نقطه شکست( استفاده مي شود.

نقطه شکست کلر:نقطه شکست کلر:

تا اين نقطه کلر صرف از بين بردن مواد آلي مي شود تا اين نقطه کلر صرف از بين بردن مواد آلي مي شود و کلر آزاد در آب مي ماند و از اين نقطه به بعد کلر به و کلر آزاد در آب مي ماند و از اين نقطه به بعد کلر به آب اضافه مي شود تا آلودگي هاي ميکروبي را از بين آب اضافه مي شود تا آلودگي هاي ميکروبي را از بين

باقيمانده اگر کلر باقيمانده ببرد اگر کلر باشد شرايط ppm ppm 4/0- 3/04/0- 3/0ببرد باشد شرايط و اضطراري شرايط در باقيمانده .کلر است و خوب اضطراري شرايط در باقيمانده .کلر است خوب

آب مورد استفاده آب مورد استفاده PHPH مي باشد. بايد مي باشد. بايدppmppm 5/0 5/0اپيدمي اپيدمي باشد ، يعني خنثي باشد. براي اندازه گيري يون باشد ، يعني خنثي باشد. براي اندازه گيري يون 77حدود حدود

سنجي رنگ روش يا تورنسل کاغذهاي از سنجي هيدروژن رنگ روش يا تورنسل کاغذهاي از هيدروژن اورانژ متيل ، رنگ( )بي فتالين فنل اورانژ } متيل ، رنگ( )بي فتالين فنل {

) نارنجي ( {استفاده مي شود. ) نارنجي ( {استفاده مي شود. آب از نظر قليايي بيشتر آب آب از نظر قليايي بيشتر آب آPب بPا سPختي متوسPط:آPب بPا سPختي متوسPط:

دسته سه در که کربنات بي رده در دسته طبيعي سه در که کربنات بي رده در طبيعي هيدروکسيد ، کربنات و بي کربنات مي باشد.هيدروکسيد ، کربنات و بي کربنات مي باشد.

بهداشتPي و سPالم وجود هيچ کليفرم بهداشتPي و سPالم وجود هيچ کليفرم در يPک آPبدر يPک آPبنبايد مشاهده گردد.نبايد مشاهده گردد.

معيارهاي کيفيت آب :معيارهاي کيفيت آب :

فيزيکي ، شيميايي ، آزمايش ميکروب شناختي فيزيکي ، شيميايي ، آزمايش ميکروب شناختيفيزيکي شامل :فيزيکي شامل :

: :کدورت مصرف کدورت پسند مورد کدورت کلي بطور مصرف پسند مورد کدورت کلي بطور کننده نمي باشد که ناشي از مواد معلق موجود کننده نمي باشد که ناشي از مواد معلق موجود در آب مي باشد.آبهايي که داراي کدورت بااليي در آب مي باشد.آبهايي که داراي کدورت بااليي هستند به دليل خلل و فرج در سطح مواد معلق هستند به دليل خلل و فرج در سطح مواد معلق و دارا هستند را ها باکتري به دادن پناه و امکان دارا هستند را ها باکتري به دادن پناه امکان درهنگام گندزدايي مانع ازتماس کلربا ميکروبهاي درهنگام گندزدايي مانع ازتماس کلربا ميکروبهاي مضرمي شوند و باعث مسموميت و بيماري مي مضرمي شوند و باعث مسموميت و بيماري مي

استاندارد کدورت استاندارد کدورت شوند. تيرگي j.t.vj.t.v 5 5شوند. ) واحد تيرگي ) واحد مي باشد. مي باشد.j.t.vj.t.v 25 25جکسون ( و حداکثر آن جکسون ( و حداکثر آن

روشهاي حذف کدورت: روشهاي حذف کدورت: ته نشيني ) ذرات بزرگتر از يک ميکرون( ته نشيني ) ذرات بزرگتر از يک ميکرون( --11 ته نشيني و انعقاد براي ذرات ريز تر و کلوئيدي که ته نشيني و انعقاد براي ذرات ريز تر و کلوئيدي که --22

00محلول در آب هستندمحلول در آب هستند فيلتراسيون مي باشد. فيلتراسيون مي باشد.--33

درجه حرارت: درجه حرارت: اثرات مختلفي در آب دارد ازجمله افزايش درجه اثرات مختلفي در آب دارد ازجمله افزايش درجه حرارت باعث کاهش اکسيژن و آب گوارايي خود حرارت باعث کاهش اکسيژن و آب گوارايي خود

دهد مي از دست دهدرا مي از دست افزايش حرارت سختي 00را افزايش حرارت سختي آب را کم و آن را بي مزه مي کند. اگر آب به آب را کم و آن را بي مزه مي کند. اگر آب به از برخي شود داده حرارت کافي از اندازه برخي شود داده حرارت کافي اندازه از رفت خواهند بين از زا بيماري از ميکروبهاي رفت خواهند بين از زا بيماري ميکروبهاي باشد متعادلي گرماي داراي که آبي باشد طرفي متعادلي گرماي داراي که آبي طرفي ميکروبها مي تکثير و رشد براي خوبي ميکروبها مي محيط تکثير و رشد براي خوبي محيط شود . هر چه حرارت باالتر باشد عمل گندزدايي شود . هر چه حرارت باالتر باشد عمل گندزدايي

انجام مي شود. دماي مطلوب آب انجام مي شود. دماي مطلوب آب بهتر - -1212بهتر 88 درجه سانتيگراد مي باشد.آب بسيار سرد باعث درجه سانتيگراد مي باشد.آب بسيار سرد باعث

ناراحتي گوارشي مي شود.ناراحتي گوارشي مي شود.

مزه آبمزه آب

:: طعم در آب مي کنندطعم در آب مي کنند برخي مواد توليدبرخي مواد توليد طعم شوري طعم شوري کلرور سديم :کلرور سديم : --11

طعم فلزي طعم فلزيآهن و منگنز :آهن و منگنز : --22 طعم تلخي طعم تلخي کلرونمکهاي منيزيم:کلرونمکهاي منيزيم: --33

مزه گسي مزه گسينمک آهن و آلومينيوم :نمک آهن و آلومينيوم : --44

طعم خوش مزه اي طعم خوش مزه اي آب داراي سختي باال :آب داراي سختي باال : --55دارد. دارد.

مزه صابوني مزه صابونيآبهاي قليايي :آبهاي قليايي : --66 مزه ترشي مزه ترشي آب اسيدي:آب اسيدي: --77

: مزه گنديدگي: مزه گنديدگيآلودگي ميکروبيآلودگي ميکروبي --88

بطور کلPي عوامPل بوجود آورنده طعPم و بPو در آب بطور کلPي عوامPل بوجود آورنده طعPم و بPو در آب

را مي توان بصورت زير ذکر کرد :را مي توان بصورت زير ذکر کرد : ترکيبات نفتي ، بنزين ترکيبات نفتي ، بنزين--11 مواد آلي نظير فرماآلدئيدها ،هيدروکربنها و ... مواد آلي نظير فرماآلدئيدها ،هيدروکربنها و ... --22 پس آبهاي صنعتي ناشي از فعاليت کارخانجات پس آبهاي صنعتي ناشي از فعاليت کارخانجات--33 جلبکها و ميکرو ارگانيزم هاي مولد طعم و بو جلبکها و ميکرو ارگانيزم هاي مولد طعم و بو--44 - پاک کننده ها که با ناخالصي هايي که همراه دارند - پاک کننده ها که با ناخالصي هايي که همراه دارند 55

مسبب ايجاد طعم و بو هستند. مسبب ايجاد طعم و بو هستند. مي --66 بکار لوله در خطوط که الستيکي واشرهاي مي بکار لوله در خطوط که الستيکي واشرهاي

باکتريهاي مختلف در تاثير به مرور زمان تحت باکتريهاي مختلف در روند, تاثير به مرور زمان تحت روند, آب ايجاد طعم و بو مي کنند.آب ايجاد طعم و بو مي کنند.

روش حذف طعم و بو در آب: روش حذف طعم و بو در آب:

مانند را بو و طعم آورنده بوجود مانند عوامل را بو و طعم آورنده بوجود عوامل گفته مي زير در که رنگ گفته مي روشهاي حذف زير در که رنگ روشهاي حذف

شود بايد از بين برد.شود بايد از بين برد.انتقال آب در قسمتهايي از انتقال آب در قسمتهايي از در شبکه توزيع و در شبکه توزيع و شيرهاي هستند تر پائين ارتفاع شيرهاي لحاظ هستند تر پائين ارتفاع لحاظ که موادي تا گرفت نظر در که شستشو موادي تا گرفت نظر در شستشو شيرهاي طريق از اند کرده شيرهاي رسوب طريق از اند کرده رسوب

شستشو از آب جدا شوند.شستشو از آب جدا شوند.در قوي هاي کننده اکسيد مواد از در استفاده قوي هاي کننده اکسيد مواد از استفاده

تصفيه خانه نظير کلر و ازن.تصفيه خانه نظير کلر و ازن. استفاده از کربن فعال و همچنين هوادهي آباستفاده از کربن فعال و همچنين هوادهي آب

بطور کلي در آبها دو نوع رنگ تعريف شده بطور کلي در آبها دو نوع رنگ تعريف شده رنPگ آPب : رنPگ آPب :

است :است :مربوط به عواملي که به سادگي مربوط به عواملي که به سادگي الف-رنPگ ظاهري: الف-رنPگ ظاهري:

قابل جداشدن بوده و نياز به تصفيه ندارد.قابل جداشدن بوده و نياز به تصفيه ندارد.در مورد عواملي که جداسازي آن در مورد عواملي که جداسازي آن ب- رنPگ حقيقPي: ب- رنPگ حقيقPي:

عوامل بطورکلي دارد. تصفيه خاص مراحل به عوامل نياز بطورکلي دارد. تصفيه خاص مراحل به نياز به دو دسته عوامل شيميايي و به دو دسته عوامل شيميايي و بوجود آورنده رنگ آب بوجود آورنده رنگ آب

بيولوژيک تقسيم مي شوند.بيولوژيک تقسيم مي شوند. اسيدهاي آلي حاصل از تجزيه اسيدهاي آلي حاصل از تجزيه - عوامPل شيميايPي- عوامPل شيميايPي11

مواد آلي که توليد رنگ زرد مي کند همچنين وجود آهن مواد آلي که توليد رنگ زرد مي کند همچنين وجود آهن در آب رنگ قرمز ، منگنز ايجاد رنگ قهوه اي و امالح در آب رنگ قرمز ، منگنز ايجاد رنگ قهوه اي و امالح

مس رنگ خاکستري مايل به آبي توليد مي کند.مس رنگ خاکستري مايل به آبي توليد مي کند. مي توان به حضورجلبکها درآب مي توان به حضورجلبکها درآب - عوامل بيولوژيک:- عوامل بيولوژيک:22

اشاره کردکه بسته به نوع جلبک رنگهاي سبز،قرمز ،زرد اشاره کردکه بسته به نوع جلبک رنگهاي سبز،قرمز ،زرد يا قهوه اي ايجاد مي کند.يا قهوه اي ايجاد مي کند.

واحد اندازه گيري رنگ آب :واحد اندازه گيري رنگ آب :

اندازه ناميده مي شود. کبالت پالتين درجه اصطالحا اندازه ناميده مي شود. کبالت پالتين درجه اصطالحا گيري رنگ آب به روش رنگ سنجي صورت مي گيرد گيري رنگ آب به روش رنگ سنجي صورت مي گيرد

بهتر است آب 00 بهتر است آب در مورد مصارف خانگي و آشاميدني در مورد مصارف خانگي و آشاميدني درجه پالتين درجه پالتين 55فاقد رنگ باشد ولي در شرايط خاص تا فاقد رنگ باشد ولي در شرايط خاص تا

کبالت نيز قبول است.کبالت نيز قبول است.آPب: رنPگ آPب:روش حذف رنPگ عوامل روش حذف بايد اول کلي بطور عوامل بايد اول کلي بطور

مثال براي نمود حذف آب در را رنگ آورنده مثال بوجود براي نمود حذف آب در را رنگ آورنده بوجود جلبکها بوسيله تزريق کلروسولفات مس در آب حذف جلبکها بوسيله تزريق کلروسولفات مس در آب حذف با عمل باشد منگنز و آهن آب حاوي اگر با عمل مي شوند. باشد منگنز و آهن آب حاوي اگر مي شوند. هوادهي اين دو ماده اکسيد شده و رسوب مي شوند هوادهي اين دو ماده اکسيد شده و رسوب مي شوند سولفات مثل کننده منعقد مواد بوسيله سولفات همچنين مثل کننده منعقد مواد بوسيله همچنين به توان مي را درآب شناور معلق ذرات به آلومينيوم توان مي را درآب شناور معلق ذرات آلومينيوم سادگي ته نشين کرد و از کربن فعال براي حذف رنگ سادگي ته نشين کرد و از کربن فعال براي حذف رنگ

استفاده کرد . استفاده کرد .

شيميايي شامل : سختي آب ، سيليس، آهن، کلسيم شيميايي شامل : سختي آب ، سيليس، آهن، کلسيم و کربناتها بي پتاسيم، و سديم منيزيم، و و کربناتها بي پتاسيم، و سديم منيزيم، و نيترات، فلوئور، ،کلرورها، سولفاتها ، نيترات، کربناتها فلوئور، ،کلرورها، سولفاتها ، کربناتها

جامدات محلول جامدات محلول يونهاي کلسيم و منيزيم 1-21-2 آب: مجموعه يونهاي کلسيم و منيزيم - سختي آب: مجموعه - سختي

نوع دو که گويند آب راسختي آب در نوع موجود دو که گويند آب راسختي آب در موجود موقت و دائم داردو نشانه آن کف نکردن صابون موقت و دائم داردو نشانه آن کف نکردن صابون

در آب مي باشد.در آب مي باشد.( کربناتها بي وجود علت به : )موقت کربناتها بي وجود علت به : که ca,mgca,mgموقت که ( )

ازبين و آهک رسوب شده وافزودن ازبين باجوشاندن و آهک رسوب شده وافزودن باجوشاندن مي رود.مي رود.

و منيزيم سولفاتهاي وجود علت به : و دايم منيزيم سولفاتهاي وجود علت به : دايم کلسيم ،کلريدها و نيتراتها مي باشد.که به صورت کلسيم ،کلريدها و نيتراتها مي باشد.که به صورت

رسوب در نمي آيند.رسوب در نمي آيند.

: :آب سبکآب سبک

در گرم ميلي بر حسب آب مقدار سختي در گرم ميلي بر حسب آب مقدار سختي از کمتر آب از ليتر کمتر آب آب 5050ليتر که مناطقي .در آب که مناطقي .در

آشاميدني سبک است امکان بيماريهاي قلبي آشاميدني سبک است امکان بيماريهاي قلبي - عروقي و فشار خون باال وجود دارد.- عروقي و فشار خون باال وجود دارد.

آب سخت:آب سخت:مقدار سختي آب بر حسب ميلي گرم در ليتر مقدار سختي آب بر حسب ميلي گرم در ليتر

آب آشاميدني بايد داراي سختي آب آشاميدني بايد داراي سختي 150150--300300آب آب 5050--150150متوسط باشد يعني مقدار سختي آن متوسط باشد يعني مقدار سختي آن

آبهاي با مناطق .در باشد ليتر در آبهاي ميليگرم با مناطق .در باشد ليتر در ميليگرم سخت و خيلي سخت امکان بيماريهاي گوارشي سخت و خيلي سخت امکان بيماريهاي گوارشي

وجود دارد.وجود دارد.

- فلوئور:- فلوئور:2-22-2

ميليگرم در ليتر مي باشد و ميليگرم در ليتر مي باشد و 7/07/0 - -5/15/1استاندارد فلوئور استاندارد فلوئور از عناصر کمياب است و اگر بيش از اين حد باشد باعث از عناصر کمياب است و اگر بيش از اين حد باشد باعث مخطط شدن شدن ميناي دندان مي شود و فقدان آن مخطط شدن شدن ميناي دندان مي شود و فقدان آن

نيز باعث خرابي دندان مي شود.نيز باعث خرابي دندان مي شود.- نيتراتها :- نيتراتها :3-23-2

مصرف آب حاوي نيتراتها براي کودکان بدليل شرايط مصرف آب حاوي نيتراتها براي کودکان بدليل شرايط با PHPHخاص خاص و شده نيتريد به تبديل نيترات ، معده با و شده نيتريد به تبديل نيترات ، معده

هموگلوبين ترکيب شده و توليد مت هموگولوبين کرده و هموگلوبين ترکيب شده و توليد مت هموگولوبين کرده و ظرفيت اکسيژن رساني را کاهش داده وسبب خفگي ظرفيت اکسيژن رساني را کاهش داده وسبب خفگي مقدار . گويند سيانوزيس بيماري اين به گرددکه مقدار مي . گويند سيانوزيس بيماري اين به گرددکه مي

ميليگرم در ليتر باشد.ميليگرم در ليتر باشد.11نيتراتها درآب نبايد بيشتراز نيتراتها درآب نبايد بيشتراز 4-24-2 : يPد - : يPد مي - يافت شيرين درآبهاي مقاديربسيارکم مي در يافت شيرين درآبهاي مقاديربسيارکم در شود شود

کمبود اين عنصرموجب بيماري گواتر مي شود.کمبود اين عنصرموجب بيماري گواتر مي شود.

- آهن :- آهن :5-25-2

آبهاي سطحي از آبهاي زير زميني بيشتر آبهاي سطحي معموال در از آبهاي زير زميني بيشتر معموال در موجودموجود

باالي غلظت با آب در آن باشد.حضور مي باالي غلظت با آب در آن باشد.حضور مي 3/03/0 آب داده ولي معموال به ليتر طعم خاص آب داده ولي معموال ميليگرم در به ليتر طعم خاص ميليگرم در

ايجاد مسموميت نمي نمايد، وليايجاد مسموميت نمي نمايد، وليافزايش علت به آب آلودگي موجب تواند مي افزايش علت به آب آلودگي موجب تواند مي فروباکترها گردد و همچنين مواد آلي را در آب افزايش فروباکترها گردد و همچنين مواد آلي را در آب افزايش

ميليگرم در ليتر آهن دارد ميليگرم در ليتر آهن دارد 11مي دهد.آبي که بيش از مي دهد.آبي که بيش از با باال دارند آهن آبهايي که به نظر مي رسد و با کدر باال دارند آهن آبهايي که به نظر مي رسد و کدر سياهي رنگ و شده ترکيب چاي در موجود سياهي تانون رنگ و شده ترکيب چاي در موجود تانون

بوجود مي آورد.بوجود مي آورد.- کلر:- کلر:6-26-2

همه آبها و از جمله آب باران داراي کلر مي باشد و همه آبها و از جمله آب باران داراي کلر مي باشد و آب در آن وجود مجاز آبحد در آن وجود مجاز مي 2/02/0حد ليتر در ميليگرم مي ليتر در ميليگرم

باشد.باشد.

- کلسيم :- کلسيم :7-27-2

زيادي کلسيم به صورت کربنات و بي کربنات زيادي کلسيم به صورت کربنات و بي کربنات رسوبرسوب

00 مي کند مي کند- منيزيم:- منيزيم:8-28-2

خاصيت مدر و مسهل دارد استاندارد منيزيم خاصيت مدر و مسهل دارد استاندارد منيزيم 00 ميلي گرم در ليتر مي باشد ميلي گرم در ليتر مي باشد3030

- سديم:- سديم:9-29-2 ميلي گرم در ليترو اگر بيشتر ميلي گرم در ليترو اگر بيشتر 2020استاندارد سديم استاندارد سديم

ومشکالت فشار ومشکالت فشار از اين باشد باعث تغيير طعم آباز اين باشد باعث تغيير طعم آب00خون براي افراد مي شودخون براي افراد مي شود

مواد سمي در آب : مواد سمي در آب :

: :ارسPنيک و ارسPنيک صنعتي فاضالبهاي معادن، طريق از و صنعتي فاضالبهاي معادن، طريق از صنايع توليد حشره کشها وارد منابع آب شده و صنايع توليد حشره کشها وارد منابع آب شده و استفاده دامي انگلهاي با مبارزه استفاده همچنين جهت دامي انگلهاي با مبارزه همچنين جهت ايجاد که ارسنيک ترکيب مهمترين شود. ايجاد مي که ارسنيک ترکيب مهمترين شود. مي و ازآرسين است عبارت کند مي و مسموميت ازآرسين است عبارت کند مي مسموميت آندريد آرسنيو که دستگاه عصبي و گوارش و يا آندريد آرسنيو که دستگاه عصبي و گوارش و يا

پوست را متاثر مي سازد.پوست را متاثر مي سازد. از فاضالب صنايع و از لوله هاي کهنه و از فاضالب صنايع و از لوله هاي کهنه و کادميوم :کادميوم :

پوسيده گالوانيزه وارد منابع آب مي شود و عامل پوسيده گالوانيزه وارد منابع آب مي شود و عامل ( است که به صورت دردهاي ( است که به صورت دردهاي Itai – ItaiItai – Itaiبيماري )بيماري )

پراکنده در بدن مي باشد.پراکنده در بدن مي باشد.

: :جيوه صنايع جيوه بخصوص صنعتي فاضالبهاي طريق از صنايع بخصوص صنعتي فاضالبهاي طريق از

الکتروليز و کارخانه هاي داروسازي واردمحيط مي شود الکتروليز و کارخانه هاي داروسازي واردمحيط مي شود ماتPا"که سبب مسموميت که سبب مسموميت ماتPا""مينPا جيوه "مينPا از ناشي که جيوه از ناشي که

است مي شود و سلسله اعصاب را مورد حمله قرار است مي شود و سلسله اعصاب را مورد حمله قرار نوع اين ايجاد که جيوه ترکيب .مهمترين دهد نوع مي اين ايجاد که جيوه ترکيب .مهمترين دهد مي

( مرکوري متيل نمايد مي ) مسموميت مرکوري متيل نمايد مي ، CH HgCH Hgمسموميت ) ، )مرکورت جيوه مي باشد.مرکورت جيوه مي باشد.

: :سPرب درآبهاي سPرب ميشود، يافت معدني درآبهاي معموال درآبهاي ميشود، يافت معدني درآبهاي معموال از مناطق حاوي رگه ها ي سولفورسرب از مناطق حاوي رگه ها ي سولفورسرب معمولي که معمولي که باشد يا رگه گالون باشد عبور نمايند مي تواند آلوده به باشد يا رگه گالون باشد عبور نمايند مي تواند آلوده به سرب گردد و مشکل ان عدم دفع آن از کليه مي باشد سرب گردد و مشکل ان عدم دفع آن از کليه مي باشد

مينمايد يعني مينمايد يعني borotonborotonوذخيره آن در بدن ايجاد حاشيهوذخيره آن در بدن ايجاد حاشيهايجاد يک خط آبي بين دند ان ولثه ، همچنين سرب ايجاد ايجاد يک خط آبي بين دند ان ولثه ، همچنين سرب ايجاد

00کم خوني نيز مي نمايدکم خوني نيز مي نمايد

حشره کش ها :حشره کش ها : از طريق فاضالبهاي کشاورزي وارد از طريق فاضالبهاي کشاورزي وارد

آبي آبي منابع منابع ت ت 00دد00مي شوند که مهمترين آنها دمي شوند که مهمترين آنها د

در تجزيه قابليت و باشد در مي تجزيه قابليت و باشد مي درحال دارد را طوالني درحال زمانهاي دارد را طوالني زمانهاي مصرف سمومي در سعي مصرف سمومي حاضر در سعي حاضر است که قابليت تجزيه در زمانهاي است که قابليت تجزيه در زمانهاي کوتاه دارند از جمله حشره کشهاي کوتاه دارند از جمله حشره کشهاي

00فسفره و کار با ماتهافسفره و کار با ماتها

::- آزمايش ميکروب شناختي- آزمايش ميکروب شناختي33

وجود اين خرده زسيتمندها نشانه آلودگي آب به وجود اين خرده زسيتمندها نشانه آلودگي آب به مدفوعمدفوع

مي باشد. مي باشد. به طور کلي،اين colicoli0 0 EEالPف- الPف- ها کليفرم به طور کلي،اين و ها کليفرم و

مي موجود انسان روده در هميشه مي ميکروبها موجود انسان روده در هميشه ميکروبها باشد بنابراين وجود آن درآب نشانه آلودگي آب باشد بنابراين وجود آن درآب نشانه آلودگي آب

00به مدفوع ميباشد پس نبايد در آب ديده شوندبه مدفوع ميباشد پس نبايد در آب ديده شوند 00- استرپتو کوکها ي مدفوع نبايد در آب باشد- استرپتو کوکها ي مدفوع نبايد در آب باشدب ب - کلستريديوم پرفرنجنس که وجود آن در آب - کلستريديوم پرفرنجنس که وجود آن در آب ج ج

طوالني زمانهاي در آب يعني کليفرم نبودن طوالني و زمانهاي در آب يعني کليفرم نبودن و 00آلوده شده استآلوده شده است