86

อ่านสร้างสุข ๘

Embed Size (px)

DESCRIPTION

อุบัติการณ์นิตยสารเด็กในเมืองไทย - ในโลก

Citation preview

Page 1: อ่านสร้างสุข ๘
Page 2: อ่านสร้างสุข ๘

อบตการณ นตยสารเดกในเมองไทย-ในโลก

aw02.indd 1 9/28/11 4:49:32 PM

Page 3: อ่านสร้างสุข ๘

คยเปดเลม ๔

คำนำเสนอ ๖

ปฐมบทการพมพในเมองไทยสโลกนตยสาร ๑๑

• จดเรมตนการพมพในสยาม ๑๒

• กาวแรกนตยสารของคนไทย ๑๔

• กาวแรกของสามญชนคนหนงสอพมพ ๑๘

• บางสงบางอยางกบการเปดศกราชใหมของนตยสารไทย ๒๑

• โลกของนตยสารไทยกบการเกดนตยสารเดก ๒๗

เปดมต‘อานเลนเปนอานเรยน’ในยคตงไขของนตยสารเดกไทย ๓๓

• มอะไรใน เดกไทย นกเรยน หนงสอพมพเดก และ ดรณเกษม ๓๖

• นกเรยน เลมเดยวท ‘โดนใจ’ เดกไทยยคกอน ๔๓

• ‘อานเลนเปนอานเรยน’ ตามหลกการของสมอง ๔๗

สารบญ

aw02.indd 2 9/28/11 4:49:32 PM

Page 4: อ่านสร้างสุข ๘

อบตการณนตยสารเดกในโลก ๕๗

• นตยสารเดกเลมแรกของโลก : เบกทางจากวงการศาสนา ๕๘

• ทศวรรษแหงบทบาทนตยสารเดก :

เพอเดกและครอบครว เดกหญง เดกชาย ๕๑

• นกเขยนใหญในนตยสารเดก : ถนนสายจนตนาการขามศตวรรษ ๖๕

• นตยสารเดกในสหรฐอเมรกา : จากแวดวงศาสนามาสภาคเอกชน ๗๑

• นตยสารเดกคณภาพเตมเลม บนถนนสายรวมศตวรรษ ๗๕

• บนเสนทางสองศตวรรษ : มหลกไมลใหคนทำนตยสารเดก ๘๐

พมพครงท ๑ : กนยายน ๒๕๕๔ จำนวนพมพ : ๑,๐๐๐ เลม บรรณาธการ : สดใจ พรหมเกด

บรรณาธการประจำฉบบ : รศ.ถรนนท อนวชศรวงศ

เขยนโดย : ถรนนท อนวชศรวงศ พรณ อนวชศรวงศ : ศนยวจยและพฒนานวตกรรมการอาน

บรรณาธการฝายศลป : วฒนสนธ สวรตนานนท ภาพ : ธนยนนท ฉพพรรณรงษ

กองบรรณาธการ : ยวด งามวทยโรจน, วลาสน ดอนเงน, ชตมา ฟกลน, คณตา แอตาล

วไล มแกวสข, จฑาพร ยอดศร

ประสานการผลต : พวงผกา แสนเขอนส, ชญชนญ เอยมชน

จดพมพและเผยแพร : แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน

ไดรบการสนบสนนจาก สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

๔๒๔ หมบานเงาไม ซอยจรญสนทวงศ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรญสนทวงศ แขวงบางพลด

เขตบางพลด กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทรศพท : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ โทรสาร : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ กด ๓

Website : www.happyreading.in.th, E-mail : [email protected]

Facebook : http://www.facebook.com/happy2reading

Twitter : http://www.twitter.com/happy2reading

พมพท : แปลนพรนตง จำกด โทรศพท ๐-๒๒๗๗-๒๒๒๒

aw02.indd 3 9/28/11 4:49:32 PM

Page 5: อ่านสร้างสุข ๘

คยเปดเลม

ปนมเรองดๆ ตอบรบ “วาระการอานแหงชาต” อยหลายเรองหลายราว

นบจาก...

- กรงเทพฯ ไดรบการประกาศใหเปน เมองหนงสอโลก : Bangkok World

Book Capital จากองคการยเนสโก

- สำนกงานสงเสรมการอาน กศน. สนบสนนทงงบประมาณและเดนหนา

อยางตอเนองทำใหทง ๗๗ จงหวด มแกนนำอาสาสมครสงเสรมการอานครบทก

จงหวด และขณะนกจกรรมสงเสรมการอานทหลากหลายเรมผลดอกออกผล

สอดคลองบรบทและวถของชมชน

- หนวยงานหลกทางดานการศกษา คอ สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกษาธการ, สำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย (กศน.) กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน (สถ.)

และสำนกการศกษา กรงเทพมหานคร จะไดรเรมโครงการ “อานสรางสขใน

โรงเรยน” ดวยเลงเหนวา การจะบมเพาะนสยรกการอาน จำตองเรมจากการอาน

ทมาพรอมความสข ความเพลดเพลน

- ฯลฯ

aw02.indd 4 9/28/11 4:49:33 PM

Page 6: อ่านสร้างสุข ๘

เรองราวการกำเนดนตยสารเดกจากยคบกเบกทงในเมองไทยและของโลก

จาก อานสรางสข เลม ๘ น ทำใหเราไดเหนรองรอยของหวใจและแกนแกนของ

การกอเกดวา หนงสอ-นตยสารควรเปนไปเพอสงเสรมการอานใหแกเดกๆ ได

สมผสสจจะ ความงาม ความจรง และความรก ใหเดกๆ ของเรา เดกๆ ของ

โลก รกทงบาน รกประเทศ ฯลฯ โดยไมละเลยจนตนาการ และความสอดคลอง

ของธรรมชาตและสมองของเดกแตละวย

จงจะเปนการอานทมคณคา มความหมาย สรางวฒนธรรมการอานใหเกด

ขนไดจรง

สดใจ พรหมเกด

ผจดการแผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน

aw02.indd 5 9/28/11 4:49:33 PM

Page 7: อ่านสร้างสุข ๘

คำนำเสนอ

เมอระบบการพมพแบบสมยใหมเกดขนหรอเคลอนเขาไปในสงคมใด สงท

ตามมากคอการเกดขนของสอสงพมพ โดยเฉพาะอยางยงมกเปนสอสงพมพรายคาบ

หากแตในการบนทกประวตศาสตรการสอสารมวลชนกมกเรยกวา หนงสอพมพ

ซงในหลกวชาการดานวารสารศาสตรยคตอมานยามสงพมพในลกษณะนนวา

นตยสาร (magazine) หรอ วารสาร (periodical)

ยคของการบกเบกนตยสารในเมองไทย คอในสมยรชกาลท ๕ (คำวา

นตยสาร หรอ วารสาร ยงไมม และแมในภายหลงกนยมเรยกกนวา หนงสอพมพ

เปนสวนใหญ) เรยกไดวาเกดขนจำนวนไมนอย กลาวคอ ในรชกาลท ๕ ม

นตยสารเกดขนราว ๕๐ ฉบบ และเพมขนเปนทบทวในสมยรชกาลท ๖ คอเกด

นตยสารหวใหมขนอกราว ๑๓๐ ฉบบ และในชวงสมยรชกาลท ๗ มนตยสารเกด

ใหมมากขนกวารอยละ ๑๐ คอประมาณ ๑๕๐ ฉบบ ในจำนวนนมนตยสารหลาก

หลายประเภท หากแตในจำนวนทงหมดกวา ๓๐๐ ฉบบ นน มนตยสารเพอเดก

และเยาวชน (ทผลตโดยภาคเอกชน) ตลอดชวงสามรชกาล เพยง ๔ ฉบบ

เทานน และ สามในสฉบบมอายไมถงขวบปดดก !

aw02.indd 6 9/28/11 4:49:33 PM

Page 8: อ่านสร้างสุข ๘

เกดอะไรขน ?

นตยสารเดกทมชอวา เดกไทย, หนงสอพมพเดก และ ดรณเกษม ม

โอกาสไดเกดขนมาแลว ทวายงหดเดนไปไดไมกกาวกลมฟบลงไปเสยกอน

มเพยงฉบบเดยวคอ หนงสอพมพนกเรยน ทเยาวชนนกอานใหการตอนรบ

เปนอยางด อยได ๔ ป กอนจะเลกกจการไป ปลอยใหเดกๆ หนซายหนขวามอง

หานตยสารเลมโปรดของพวกเขาวาหายไปไหนเสยแลว

นบแตฉบบปฐมฤกษของนตยสารเดกฉบบน กบการกาวเดนไปไดไกลทสด

ของนตยสารเดก (นอกรวโรงเรยน) ประดาม ในรอบรอยปนบตงแตมระบบการ

พมพสมยใหมในเมองไทย หนงสอพมพนกเรยน ไดเปดมตใหมแหงการเรยนร

และการอาน ทเรยกไดวาเปนหลกการสำคญของการทำนตยสารเดกเลยกวาได

นนคอ หลกการทำ “ใหการเรยนเปนการเลน ใหการเลนเปนการเรยน”

การพนจพเคราะหในรายละเอยด วาดวยการแทรกตวเขามาสบรรณพภพ

ของนตยสารเดก และมตทศนอนนาสนใจของการทำนตยสารเพอเดกในยคตงไข

ของนตยสารเดกเมองไทย ไดนำเสนอไวในงานเขยน ๒ เรอง ของ “อานสรางสข”

ฉบบน - “อบตการณนตยสารเดกในเมองไทย-ในโลก” คอเรอง “ปฐมบท

การพมพในเมองไทยสโลกนตยสาร” กบเรอง “เปดมต ‘อานเลนเปน

อานเรยน’ ในยคตงไขของนตยสารเดกไทย”

aw02.indd 7 9/28/11 4:49:33 PM

Page 9: อ่านสร้างสุข ๘

และเพอใหความรอบรของเรากวางขวางยงขน จงไดนำพฒนาการนตยสาร

เดกระดบโลกมาเสนอไวเปนอกหนงเรองดวย คอเรอง “อบตการณนตยสาร

เดกในโลก” แนละ เจาแหงสอสงพมพยคใหมกไมพนไปจากสหราชอาณาจกร

ซงเรมมนตยสารฉบบแรกในป ๑๘๒๔ (พ.ศ. ๒๓๖๗) สวนทางฝงสหรฐอเมรกาม

นตยสารเดกฉบบแรกในอกสองปตอมา ลกษณะเชนเดยวกนของทงองกฤษและ

อเมรกาสมยแรกๆ คอ นตยสารเกดขนจากแวดวงศาสนา ความตนตวของโรงเรยน

สอนศาสนาวนอาทตย ทำใหแตละนกายกมนตยสารเดกของตนเอง แลวคอยๆ

ขยายแวดวงออกไปสสำนกพมพเอกชน

นตยสารเดกในตางประเทศ ขยบกาวไปพรอมๆ กบการเกดองคความรอน

สำคญยงในการทำนตยสารเพอเดก วาเปนเรองทมความละเอยดออน ไมใชการ

ยดเยยดอบรมสงสอน หากแตตองมศลปะวธทจะสอสารกบเดก ใหเดกไดรบ

ความเพลดเพลน ไดเรยนรอยางแยบยล อยากตดตามเรองสนกๆ (เรองสนก

เหลานนกลายมาเปนวรรณกรรมอมตะของโลกหลายตอหลายเรอง)

และทสำคญไมยงหยอนไปกวากน ตองมพนทสำหรบเดกในการแสดงออก

ตางๆ และทำใหเดกรสกวานนคอสอของเขา อาณาจกรอนแสนสขของเขาอยในนน

ดวยการรบฟงความคดเหนจากผอาน ปรบปรงอยไมรคลาย อยางตอเนองและ

กระตอรอรน ทำใหนตยสารแตละเลมมอายยนยาวกวากงศตวรรษขนไป และ

บางเลมยนยงไดยาวนานขามศตวรรษเลยทเดยว

aw02.indd 8 9/28/11 4:49:33 PM

Page 10: อ่านสร้างสุข ๘

เราไดสงทเรยกวา “ตำรบ - milestone” ในการพฒนานตยสารทดสำหรบ

เดกและเยาวชน หลกการหลายๆ ประการ ยงเปนคมภรสำหรบยคนไดเปนอยางด

หากแตตองประยกตใหสอดคลองกบยคสมย และสอดรบกบแตละวฒนธรรม

เหลยวมองวนวานผานนตยสารเดก มองนตยสารเดกของวนวาน ทงของ

ไทยและของโลก เราคงจะไดเหนบางสงบางอยางทเปน “best practice” ทหยบ

จบมาใชประโยชนไดในการสงเสรมระบบหนงสอและการเรยนรดวยหนงสอ

ตลอดจนการสรางเสรมวฒนธรรมการอานของทกฝายทเกยวของ

คงไมใชเพยงเพอใหการทยเนสโกมอบรางวลเกยรตยศแกกรงเทพมหานคร

ใหเปนเมองหนงสอโลก (World Book Capital) ประจำป ๒๕๕๖ สมศกดศร

แหงรางวลทไดรบเทานน

แตเพอใหเดกและเยาวชนรกการอาน ผคนในสงคมมวฒนธรรมทผกพนกบ

การอาน นตางหากทเปนเกยรตยศอนแทจรงของรางวลเมองหนงสอโลก !

ถรนนท อนวชศรวงศ

พรณ อนวชศรวงศ

ศนยวจยและพฒนานวตกรรมการอาน

aw02.indd 9 9/28/11 4:49:33 PM

Page 11: อ่านสร้างสุข ๘

“เพอเขาใจไดในพรบตาวาเราคออะไร และอยทใด

เราอานเพอเขาใจ หรอเพอเรมตนทจะเขาใจ...

การอานกเชนเดยวกบการหายใจ

เปนหนาททจำเปนของพวกเรา” อลแบรโต มงเกล ยอดนกอาน เจาของผลงาน โลกในมอของนกอาน

aw02.indd 10 9/28/11 4:49:35 PM

Page 12: อ่านสร้างสุข ๘

ปฐมบทการพมพ ในเมองไทยสโลกนตยสาร ในเมองไทยสโลกนตยสาร

aw02.indd 11 9/28/11 4:49:41 PM

Page 13: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

จดเรมตนการพมพในสยาม

ปลายสมยรชกาลท ๓ แหงราชวงศจกร เปนสมยทเทคนคการพมพเรมเผย

แพรเขามาสประเทศไทย เรมจากกลมมชชนนารทเขามาสอนศาสนา ไดพมพ

หนงสอคำสอนศาสนาออกเปนภาษาไทย ผรเรมการพมพในประเทศไทย คอ

หมอบรดเล (Dan Beach Bradley) ซงนำแทนพมพมาใชในกรงเทพฯ เมอ พ.ศ.

๒๓๗๘ และเรมใชพมพเปนครงแรกในปถดมา

พ.ศ. ๒๓๘๒ หมอบรดเลรบจางพมพแผนประกาศของทางราชการเรองหาม

สบฝน นบเปนเอกสารสงพมพทางราชการฉบบแรก ตอมาในป พ.ศ.๒๓๘๗

หมอบรดเลไดพมพหนงสอรายคาบขนขาย ชอวา หนงสอจดหมายเหต หรอ

บางกอกรคอรเดอร (Bangkok Recorder) ถอเปนหนงสอพมพฉบบแรกของไทย

และเปนรากฐานของการกำเนดนตยสารและหนงสอพมพของไทยในเวลาตอมา

สมยรชกาลท ๔ นอกจากโรงพมพของหมอบรดเลทคลองบางหลวงแลว ก

ยงมโรงพมพของครสมธ (Samuel John Smith) สวนโรงพมพของไทยทมฐานะ

เปนโรงพมพหลวง คอ โรงพมพอกษรพมพการ พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจา

อยหวทรงโปรดใหตงขนในพระบรมมหาราชวง และเรมพมพ ราชกจจานเบกษา

ออกมาใน พ.ศ. ๒๔๐๑ มลกษณะเปน “หมายประกาศ” ลงพมพประกาศขอ

บงคบตางๆ ของทางราชการใหราษฎรไดทราบ (ในชวงแรก ไมมกำหนดออก

aw02.indd 12 9/28/11 4:49:41 PM

Page 14: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

แนนอน แตเปนจดเรมตนของ ราชกจจานเบกษารายสปดาห ในสมยรชกาลท ๕

ซงจดวาเปนวารสารทางราชการฉบบแรก)

กาวแรกนตยสารของคนไทย

นตยสารฉบบแรกทเปนของคนไทย ดรโณวาท ของพระองคเจาเกษมสนต

โสภาคย เปนนตยสารรายสปดาห ออกระหวางป พ.ศ. ๒๔๑๗ - ๒๔๑๘ (สมย

รชกาลท ๕) การทกลาววา ดรโณวาท เปนนตยสารไทยฉบบแรกกเพราะวา เปน

หนงสอรายคาบทมกำหนดออกแนนอน และเปนหนงสอทไมใชหนงสอของทาง

ราชการ หากแตมเนอหาหลากหลายเรองอยในฉบบเดยวกน รวมทงเรองของทาง

ราชการดวย

แดน บช แบรดลย หรอ หมอบรดเล ผนำเขาการพมพ

ในเมองไทย เมอ ๑๗๖ ปกอน

aw02.indd 13 9/28/11 4:49:46 PM

Page 15: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ใตหวชอนตยสาร “ดรโณวาท” นน พมพบอกไววา “เปนหนงสอ

จดหมายเหตรวบรวมขาวในกรงแลตางประเทศ แลหนงสอวชาการชางตางๆ

ภอเปนทประดบปญญาของคนหนม ตพมพออกองคารละหน”

เนอหาภายในเลมนอกจากเรองราชการแลว กมเรองตางประเทศ มสภาษต

สอนใจ บทกว โคลง ฉนท กาพย กลอน บทละคร นทาน รวมทงแจงความ

โฆษณาสนคา เหตผลในการออกนตยสารฉบบน ปรากฏในวตถประสงคทตพมพ

ไวในเลมแรก ดงน

aw02.indd 14 9/28/11 4:49:47 PM

Page 16: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

ในเวลานน พระองคเจาเกษมสนตโสภาคย องคเจาของนตยสาร ทรงม

พระชนมายเพยง ๑๘ พรรษา เทานน จากวตถประสงคของนตยสารจะเหนไดวา

การททรงรเรมออกนตยสารนกเปนเพราะความตองการทจะสอสารเรองราว

ความร ความบนเทงไปยงผอานนนเอง

“หนงสอราชกจจานเบกษา ซงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเจาพนกงาน

พมพในโรงพมพในพระบรมมหาราชวง แลวจำหนายไปกอนแกพระบรม

วงศานวงศและขาราชการผใหญผนอยและคนตางๆ นน เปนคณประโยชนแก

คนเปนอนมาก แตราชกจจานเบกษาคำนแปลวา เพงดตามราชการใหญนอย

กซงจะเอาเรองนอกราชการ คอ ขาวตางประเทศ และขาวบอกราคาสนคา

และการเลหลง เปนตน มาลงพมพในราชกจจานเบกษาของหลวงนนหา

สมควรไม เพราะจะผดจากคำแปลของราชกจจานเบกษานนไป ขาพเจาจง

พรอมใจกบพระองคเจาพ พระองคเจานอง และขาราชการทไดหารอกน คด

ทำหนงสอขนอกอยางหนง ใหชอวา “ดรโณวาท” แปลวา คำสอนของเดกหนม

ใหเปนฉบบอนโลมตามราชกจจานเบกษาขนอกเรองหนง...”

ดรโณวาท เลม ๑ นำเบอร ๑

วนองคาร เดอน ๘ แรมเกาคำ ปจอ ฉอศก จลศกราช ๑๒๓๖ (พ.ศ. ๒Ù๑๗)

aw02.indd 15 9/28/11 4:49:54 PM

Page 17: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

อนง ภาพลายเสนแบบการตน “เดกผมจก” รอยเรยงเปนตวอกษรภาษา

ไทย อานไดวา “ดรโณวาท” นน คงนบเปนนมตหมายของการเปนหนงสอพมพ

ภาษาไทยโดยคนไทยฉบบแรกแหงสยามประเทศ “เดกผมจก” จงมฐานะทเปน

การตนตวแรกทปรากฏบนหนงสอพมพของคนไทย ทำใหเกดความบนดาลแก

หนงสอพมพหรอนตยสารในสมยตอๆ มา รวมทงการทหนงสอพมพ The Nation

ฉบบปฐมฤกษไดนำมาเปนสญลกษณของหนงสอพมพ โดยฝมอวาดเสนของอรณ

วชระสวสด เมอ ๔๐ ปกอน

aw02.indd 16 9/28/11 4:49:55 PM

Page 18: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

ในสมยรชกาลท ๕ กจการนตยสารไดขยายตวขนมาก และมนตยสาร

เกดขนหลายประเภท เชน นตยสารทวไปทมงใหความรและความบนเทง ไดแก

ว™ร≠าณวเศษ (๒๔๒๗) ของหอพระสมดวชรญาณ สยามไมตร (๒๔๔๐) ของ

พระยาสงหฬสากร สยามประเภทสนทโรวาทพเศษ (๒๔๔๑) ของ ก.ศ.ร.กหลาบ

ตลยวภาคพจนกจ (๒๔๔๒) และ ศรพจนภาค (๒๔๕๑) ของ ต.ว.ส.วณณาโภ

หรอ เทยนวรรณ ลกวทยา (๒๔๔๓) ของเจาพระยาธรรมศกดมนตร (สนน

เทพหสดนทร ณ อยธยา) ∂ลกวทยา (๒๔๔๓) และ ส”รา≠วทยา (๒๔๔๙)

ของหลวงวลาศปรวตร (เหลยม วนทพราหมณกล) วทยาจารย (๒๔๔๕) ของ

สามคยาจารยสมาคม และ ทวปí≠≠า (๒๔๔๗) ของรชกาลท ๖ เมอยงทรงเปน

สมเดจพระบรมโอรสธราช สยามมกฎราชกมาร ฯลฯ นตยสารสำหรบผหญง

ไดแก นารรม (กอน ๒๔๔๙) ของพระเจาบรมวงศเธอ กรมหมนมหศรราชหฤทย

บ”รงนาร (ประมาณ ๒๔๕๐) ของ ต.ว.ส.วณณาโภ

นตยสารสำหรบคนอานเฉพาะกลมฉบบแรกของโลกตพมพในกรงลอนดอน

เมอ พ.ศ. ๒๒๗๔ (สมยพระเจาทายสระ) ชอ นตยสารสภาพบรษ (The

Gentleman’s Magazine) เลกกจการไปเมอ พ.ศ. ๒๔๕๐

นตยสารสำหรบผบรโภคฉบบแรกของโลกคอ นตยสารสกอต (The

Scots Magazine) ตพมพในสกอตแลนด เมอป พ.ศ. ๒๒๘๒ ซงตรงกบ

สมยพระเจาอยหวบรมโกศ และยงคงตพมพอยจนถงในปจจบน

®

®

aw02.indd 17 9/28/11 4:50:01 PM

Page 19: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

กาวแรกของสามญชนคนหนงสอพมพ

พงตราไวในประวตบรรณพภพของไทยวา ก.ศ.ร.กหลาบ คอสามญชน

คนแรก ทรเรมออกหนงสอพมพภาษาไทยชอ “สยามประเภทสนทโรวาทพเศษ”

เผยแพรฉบบแรกในวนท ๓ ธนวาคม ๒๔๔๐ นอกจาก ก.ศ.ร.กหลาบ จะมชอ

เสยงวาเปนสามญชนคนแรกทออกหนงสอพมพ เขยนหนงสอแสดงความคดเหน

ทางการเมองแลว เขายงนำเอาเรองราวจากหนงสอทหาอานไดยากมาตพมพเผย

แพรดวย เนอหาของ สยามประเภทฯ ประกอบดวย ขาว ความร บทวพากษ

วจารณ อกทงเรองราวประวตศาสตรและโบราณคด จากพนฐานการเปนนกอาน

ตวฉกาจ ในยคสมยทหนงสออยในแวดวงจำกด

ประการสำคญ สยามประเภทฯ ยงนบเปนตนแบบของสอหนงสอพมพทม

บทความวพากษวจารณสงคมยคนนทผคนเรมถกครอบงำจากวฒนธรรมตะวนตก

อยางแหลมคม และเตมไปดวยสมเสยง

เสยดสประชดประชนดวย การเขยนบทความ

วพากษสงคม เสยดสชนชนสงททำตวฟÑงเฟÑอ

อกทงยงมแนวคดแบบพวกหวกาวหนา ซงไดรบ

อทธพลจากตะวนตก จงเปนทเพงเลงจากทางการ

เสยดสประชดประชนดวย การเขยนบทความ

วพากษสงคม เสยดสชนชนสงททำตวฟÑงเฟÑอ

อกทงยงมแนวคดแบบพวกหวกาวหนา ซงไดรบ

อทธพลจากตะวนตก จงเปนทเพงเลงจากทางการ

aw02.indd 18 9/28/11 4:50:09 PM

Page 20: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9�9

ผศกษาประวตการพมพของไทย ชใหเหนวา กอนยคดรโณวาท ทหมอบรดเล

มชชนนารชาวอเมรกน (Dan Beach Bradley) ไดออกหนงสอพมพไทย ชอ

บางกอกรคอรเดอร นน วากนตามจรงแลว หนงสอพมพ (รายคาบ) ทจดทำ

ขนแบบตะวนตก แมแตวนทเรมออกสสาธารณะกเปนวนท ๔ กรกฎาคม ๒๓๘๗

ซงตรงกบวนชาตสหรฐอเมรกา แตเปนสงพมพทเขยนดวยตวอกษรไทย เนอหา

เนนขาวสารการเมอง ดงนน จงกลาวไดวา ดรโณวาท เปนจดเชอมตอของการ

หนงสอพมพในประเทศไทย จากยคบาทหลวงมาสเจานายในราชสำนก ซงนอกจาก

พระองคเจาเกษมสนตโสภาคยแลว ยงมสมเดจเจาฟÑาภาณรงษสวางวงศ และ

เจานายคนอนๆ ททำหนงสอพมพเปนงานอดเรก เผยแพรอยเฉพาะในรวในวง

อารมภะวณณะนา หรอ คำนำของบรรณาธการ

สยามประเภทสนทโรวาทพเศษ บอกรายละเอยดของนตยสาร

วาออกทกวนพระ ผบอกรบเปนสมาชกปละ ๑๐ บาท

เทากบในปกอนๆ แตจะไดรบจำนวนเลมมากขน

“เงนบำรงคงเดม ไมขน แตสมดขนทวเพมเตม

ใหอกเดอนละ ๑ เลมดวย เปนเดอนละ Ù เลม

สยามประเภทปท Ù น จะมเรองพเศษพสดาร

เปนการประหลาดอศจรรยหวนไหว ควรทผอาน...”

aw02.indd 19 9/28/11 4:50:14 PM

Page 21: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

เนอหาสวนใหญจะเปนการสอน และใหความบนเทง ตอมาไมนานนก หนงสอยค

เจานายกสนสดลง กอนไปยงสามญชนซงม สยามประเภทสนทโรวาทพเศษ

เปนฉบบแรก

กลาวคอ ก.ศ.ร.กหลาบ สามญชนสยามขนานแทยครชกาลท ๕ ทไมมยศ

ศกด นบเปนลกชาวบานธรรมดาๆ คนแรกทออกหนงสอพมพภาษาไทย เผยแพร

ฉบบแรกในวนท ๓ ธนวาคม ๒๔๔๐ ทสำคญคอ สยามประเภทฯ ยงนบเปนตน

แบบของสอหนงสอพมพทมบทความวพากษวจารณสงคม นำเรองทคนทวไปไมม

โอกาสไดอาน ไดเขาถง มานำเสนอดวยลลาเฉพาะตว จนเปนทมาของคำวา “ก”

และถกทางราชสำนกเรยกไปสอบ

ชยอนนต สมทวณช นกวชาการสาขารฐศาสตร ผซงไดศกษาชวตและงาน

ของ ก.ศ.ร. กหลาบ ไดกลาวถงคณปการของ ก.ศ.ร.กหลาบ ดงน

“งานของ ก.ศ.ร.กหลาบทพมพในสยามประเภทหลายเรองกไดเปนเคา

เงอนสำคญของการศกษาประวตศาสตร ทงในสมยท ก.ศ.ร.ยงมชวตอยและใน

สมยตอๆ มา ดงเชนกรณของ ฟ.ฮแลร สอบถามเรองราวสมยพระนารายณ

เปนตน ก.ศ.ร.เปนนกเลงหนงสอคนสำคญในสมยทสยามยงไมมผรหนงสอและ

อานหนงสอมากนก เวนแตในวงแคบๆ อาจกลาวไดวา ก.ศ.ร.กหลาบเปนทาง

เลอกแหงความรอกทางหนง นอกเหนอไปจากทมาแหงความรทจำกดวงเฉพาะ

ของทางราชการ”

aw02.indd 20 9/28/11 4:50:14 PM

Page 22: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

บางสงบางอยางกบการเปดศกราชใหมของนตยสารไทย

ดงไดกลาวมาแลววาในสมยรชกาลท ๕ นบเปนยคนตยสารททำโดยคนไทย

ซงเปนเจานายสมยตนรชกาลท ๕ เรมจาก ดรโณวาท และอกราวสบปตอมากม

วชรญาณ และ วชรญาณวเศษ ซงเกดจากความตองการจะสอสารของเจานาย

และขาราชการชนผใหญในรวในวง ดวยขอจำกดทางเทคนคและสภาพแวดลอม

ของสมยนน นตยสารจงมไดไปสมวลชน จำนวนผบอกรบเปนสมาชกของ

นตยสารในชวงนประมาณ ๓๐๐ เลม ตอฉบบ และเรมสมอของเอกชนโดยสามญชน

คนสำคญคอ ก.ศ.ร.กหลาบ และในชวงทศวรรษ ๒๔๔๐ นเอง ทมนตยสารเกด

ขนเปนจำนวนมาก โดยมงเสนอเนอหาใหความร ความบนเทง ในรปแบบของ

เรองสน นยาย เชน นตยสาร ลกวทยา, ถลกวทยา, วทยาจารย, ทวปญญา

เปนตน สวนใหญผจดทำมกเปนกลมทเรยกกนวา “หวนอก” หรอหวสมยใหม

ของยคสมยนน

ผสนใจภมปญญาไทยในหนงสอเกาสามารถคนควาไดจากเวบไซต หนงสอ

เกาชาวสยาม หรอ www.siamrarebooks.com ของศนยมานษยวทยาสรนธร

(องคการมหาชน) ซงเรมเปดตวเมอกลางปกลายนเอง

นตยสารทถอไดวาเปนตนตำรบของนตยสารเพอการศกษาและวงการคร

ไดแก วทยาจารย นตยสารทเสนอแนวคดกาวหนาแกสตรเลมแรก ไดแก

aw02.indd 21 9/28/11 4:50:19 PM

Page 23: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

บ”รงนาร นตยสารการเมองแนวกาวหนาภาคพลเมองเลมแรก ไดแก ตลย

วภาคพจนกจ (รายปกษ ชวง ๒๔๔๒-๒๔๔๙) และตอมาคอ ศรพจนภาค

(รายเดอน ชวง ๒๔๕๐-๒๔๕๑) ทงสองฉบบนเปนของทนายความนกหนงสอพมพ

คนสำคญ คอ ต.ว.ส.วณณาโภ สวนฉบบทเนนเรองอานเลนหรอความบนเทงเปน

สำคญ คอ ส”รา≠วทยา ของครเหลยม (นามปากกา “นายสำราญ”) หรอหลวง

วลาศปรวตร ผลอนามจากนยายเรอง “ความไมพยาบาท”

ลองสมผสตวอยางขอเขยน ทศนะ คอลมน ภาพประกอบ ฯลฯ ใน

นตยสารยคบกเบกด :-

ตวอยางการเ™≠™วนใÀâผŸâอานเขยนมารวมแกâศพทวนจฉย

ดวยเมอวนพฤหศบด ท ๒๙ เดอนตลาคม รตนโกสนทรศก ๑๑๐ กรรม

สมปาทกสภาหอพระสมดวชรญาณ ไดออกศพทวนจฉยบทท ๒ วา “ตระหน”

มผแกสงมา ๖๑ บท ไดประชมตดสนเมอวนท ๑๒ พฤศจกายนน ตกลงคำท

ไดรบรางวลคอแกวา ตระหน คอ “โตงเตงโตงเวา กนแตของเขา ของเราเกบ

ไว”

aw02.indd 22 9/28/11 4:50:23 PM

Page 24: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

ตวอยางขâอเขยนวาดâวยรส™าตของอาÀาร

รสเคมเปนรสเจอดวยธาตรอน มคณวเศษสำหรบเจอปนรสอน ใหมกำลง

ทจะขบใหรสอนแหลมขน แลเปนรสซาบซานตลอดผวหนง กบทงเปนหวหนา

ของรสทงปวงในกบเขา(กบขาว) เปนรสสำหรบรกษาของเนาแลคมธาตมให

เสย สมานรกษาลำไสกดเมอกคาวทงปวงใหนอยไป เปนของสำหรบยอย

อาหารใหละเอยดไดโดยเรว เปนรสลออาหารจงใหอรอยมนำลายมากขน

ทำใหอกชมชน แลลอใหอยากนำ ทงขบธาตนำใหแลนไปทวรางกายโดยเรว

เพราะฉนนจงทำใหอยากนำบอยๆ

(วชรญาณวเศษ ปท ๗ ฉบบท ๕ วนท ๑๙ พฤศจกายน ๒๔๓๕)

แลคำแกนอกจากน ทวาดควรลงไดอกหลายบท ไดเลอกลงคราวน ๓๐

บท คอÇ..

ยาขนานหนง เขามกไดหนกหาตำลง ฤษยาตำลงหนง อดทนหาตำลง

ดอตำลงหนง มารยาทหาตำลง รคดหาตำลง เหยมเกรยมสามตำลง โสมมหา

ตำลง หนาดานสามตำลง บอบาทหนง โงบาทหนง เขาเหนกะตวหนกเทายา

สำหรบวางแกมนษย ใหกลายเปนภตเฝÑาทรพย ดนก..... (งานเขยนจากผอาน

อธบายคำวา “ตระหน”)

aw02.indd 23 9/28/11 4:50:32 PM

Page 25: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ตวอยางจากขâอเขยนของเทยนวรรณ

บทความใน ตลวภาคพจนกจ เรอง “โรคของแผนดน” เทยนวรรณเขยน

ถงเจานายเสนาบดลงมาถงขาราชการทกระดบ “ประพฤตผดพระราชกำหนด

กฎหมาย ใชอำนาจอนไมชอบ ทจรตในใจตน มไดเมตตาจตแกผนอย และ

เพอนมนษย... มไดมหรโอตตปปะ ธรรม เกรงบาปหรอกลวกรรม มงแตจะหา

ลาภยศใสตนในทางทจรต กลบความจรงใหเปนเทจ กลบความเทจใหเปน

จรง”

ขณะเดยวกนกวพากษวจารณโรคของสามญชนวา ฝงราษฎรเปนคนโง

เขลา ปราศจากสตปญญาวชาความร... เตมไปดวยการเลนพะนนอนไมเปน

ประโยชนแกประเทศชาต ศาสนาและบานเมองของตน

นอกจากนยงเสนอความคดเกยวกบการพฒนาบานเมองวา การทจะเรยก

วาบานเมองเปนชาตทศวไลซไดนน ควรจะเรมกาวแรกดวยการเลกประเพณ

หมอบคลาน กาวทสองดวยการเลกทาส และกาวทสามดวยการรบหาทางให

ประชาชนมสวนในการปกครองประเทศ คอการจดตงรฐสภาขน ดงคำกลอน

ไพรเปนพนยนรองทำนองชอบ ตามระบอบปาลเมนตประเดนขำ

แมนนงชาลาหลงยงมทำ จะตกตำนอยหนาเวลาสาย

(จาก ตลวภาคพจนกจ โดย เทยนวรรณ ๒๔๔๘)

�� | อบต กา

ประชาชนมสวนในการปกครองประเทศ คอการจดตงรฐสภาขน ดงคำกลอน

ไพรเปนพนยนรองทำนองชอบ ตามระบอบปาลเมนตประเดนขำ

แมนนงชาลาหลงยงมทำ จะตกตำนอยหนาเวลาสาย

aw02.indd 24 9/28/11 4:50:39 PM

Page 26: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

(ซาย) ปก ทวปí≠≠า เลม ๖

พ.ศ. ๒ÙÙ๙ ฉบบพมพขนใหม

เมอ พ.ศ. ๒๕๒๗ ในวโรกาสวน

คลายวนสวรรคตรชกาลท ๖

ครบ ๕๙ ป

(ขวา) วทยาจารย ฉบบป พ.ศ.

๒Ù๗๒ ในสมยรชกาลท ๗

สวนหนงของคำกลาวของบรรณาธการ ในยคทยงไมมคำวา

นตยสาร และบรรณาธการ ในภาษาไทย บอกสรรพคณของ

ส”รา≠วทยา “ออกทนใจทสด สนกทสด, ถกทสด,

ธรรมดาหนงสอแมกกาซนชนดอน ถงแพงกวาของเรา

แลว กจะมเรองเบออาน ไมสนกตลอดเลมทกคราว

ไป แตหนงสอสำราญวทยา จะชวนใจใหทานอาน

ตลอดเลม อานทวนครงหนง หรอสองครงแทบไม

เบอเชนน จงเขาอยในจำนวนไมแพงเลย กเปรยบ

เหมอนซอเขาสารถงหนงก โดยราคาแพงแลว

มหนำซำกเสยไปเสยครงหนง แตรบสำราญวทยา จะเหมอนวาซอ

aw02.indd 25 9/28/11 4:50:44 PM

Page 27: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

เขาสารถงหนงโดยราคาถกแลว กลบกนอะหรอย แลกนไดดหมดดวย เชนนจงวา

เปนราคาถกแท นายเหลยม (เอดเตอร) ตรอกโบถพราหมณ กรงเทพฯ”

ออกทกครงเดอน (รายปกษ) เรมออกตงแต วนท ๑

มกราคม ร.ศ. ๑๒๕ (พ.ศ. ๒๔๔๙) ๑ ป ม

๒๔ ตอน (ฉบบ) ราคาปลก ฉบบละ ๑๒

อฐ หากรบ ๑ ป จำนวน ๒๔

ฉบบ ราคา ๗ บาท ถาครงป

จำนวน ๑๒ ฉบบ ก ๔ บาท ราคา

เหลาน รวมคาไปรษณยแลว

ภาพประกอบและคอลมนสนกๆ

ใน ส”รา≠วทยา “สลลาโป” (บทสนทนา)

ออกทกครงเดอน (รายปกษ) เรมออกตงแต วนท ๑

มกราคม ร.ศ.

๒๔ ตอน (ฉบบ) ราคาปลก ฉบบละ ๑๒

aw02.indd 26 9/28/11 4:50:51 PM

Page 28: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

โลกของนตยสารไทยกบการเกดนตยสารเดก

ตลอดรชสมยรชกาลท ๕ ซงมนตยสารเกดขนจำนวนมาก ทงโดยทาง

ราชการและภาคเอกชน มนตยสารเพอกลมผอานตางๆ แตยงไมมนตยสาร

สำหรบเดกนอกรวโรงเรยน กลาวคอ นตยสารสำหรบเดกเกดขนในสมยนกม

เฉพาะทเปนหนงสอในโรงเรยน เพยง ๓ ฉบบ เทานน ไดแก จดหมายเหต

·สงอรณ (๒๔๓๕ - รายเดอน) ของโรงเรยนวฒนาวทยาลย กมารวทยา

(๒๔๓๘ - รายสปดาห ออกไดเพยงชวงระยะสนๆ) ของโรงเรยนราชกมาร และ

กลสตร (๒๔๔๙ - รายเดอน ออกไดชวงระยะสนๆ) ของมหามกฎราชวทยาลย

และขยายตวสโรงเรยนอนๆ ไดแก ราชน อสสมชญ เทพศรนทร สวนกหลาบ

เบญจมบพตร กรงเทพครสเตยน ในสมยรชกาลท ๖ บางฉบบมอายตอเนองนานป

และบางฉบบนบไดวามบทบาทสำคญในการสรางอนชนและเจยระไนเพชรเมดงาม

สบรรณพภพ

นตยสารสำหรบเดกไดมโอกาสเกดขนราว ๒%

แตครนถงชวงสมยรชกาลท ๗ มนตยสารเกดใหมมากขน

คอราว ๑๕๐ ฉบบ หากแตในจำนวนนไมมนตยสารเพอเดก

และเยาวชนของชาตเลย !

aw02.indd 27 9/28/11 4:50:55 PM

Page 29: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

สวนนตยสารสำหรบเดกและเยาวชนนอกรวโรงเรยนเลมแรก เกดขน

ภายหลง (ในชวงรชกาลท ๖) เปนนตยสารทจดทำโดยภาคเอกชนคอ เดกไทย

(๒๔๖๔) ของโรงพมพเจรญผล สวนนตยสารสำหรบเดกทมชอเสยงมากในยค

แรกๆ คอ หนงสอพมพนกเรยน (๒๔๖๕) ของนายแช เศรษฐบตร หากแต

พมพอยเพยง ๓-๔ ป กเลกกจการไป ตอมาม หนงสอพมพเดก (๒๔๖๖) ของ

นายเพยว แตตระกล และในป พ.ศ. ๒๔๖๙ สวสด จฑะรพ ไดจดทำนตยสาร

ดรณเกษม แตกเลกไปในปเดยวกน

เหลานคอจำนวนอนนอยนดของนตยสารเดก บนแปลงปลกตนนตยสารใน

บานเราทมความคกคกในยคนน กลาวคอในสมยรชกาลท ๖ มนตยสารเกดใหมราว

๑๓๐ ฉบบ นตยสารสำหรบเดกไดมโอกาสเกดขนราว ๒% แตครนถงชวงสมย

รชกาลท ๗ มนตยสารเกดใหมมากขน คอราว ๑๕๐ ฉบบ หากแตในจำนวนน

ไมมนตยสารเพอเดกและเยาวชนของชาตเลย !

aw02.indd 28 9/28/11 4:50:56 PM

Page 30: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9�9

หนงสอทออกเปนรายคาบอยางสมำเสมอ จะมคำเรยกกวางๆ วา

นตยสาร ซงเปนคำทมาจากศพทคำวา นตย (สมำเสมอ) กบคำวา สาร

(เนอหา) คำวา “นตยสาร” (Magazine) จงหมายถง สงพมพทมกำหนดระยะ

เวลาออกไวแนนอน เชน รายสปดาห รายปกษ รายเดอน รายสองเดอน ราย

สามเดอน เปนตน การออกเปนไปอยางสมำเสมอ และมชอทใชเรยกแนนอน

โดยจะตพมพบทความและเรองราวตางๆ ไวในเลมเดยวกน เขยนโดยผเขยน

หลายคน เนอหาสาระภายในมหลายเรองหลายแบบรวมกน จดเปนคอลมน

หรอแบงสวนเฉพาะ อาจมบทความทใหความรหรอแสดงความคดเหน มความร

และความบนเทง ความรมกเปนไปในลกษณะทใหความรอบร มการหารายได

จากการวางขายทวไป ผอานบอกรบเปนสมาชก และหารายไดจากการโฆษณา

นตยสาร จดวาเปนสอสงพมพประเภทแรกทเกดขนในเมองไทย ถอวา

เปนสถาบนสำหรบการรวบรวมเกบรกษา และเผยแพรขาวสารทมาจากแหลง

ตางๆ ของสงคม ทงยงทำหนาทเปนเสมอนคร ใหความรแกประชาชน ให

ความบนเทงใจ และยงทำหนาทเปนเสมอนเวท หรอสอกลางในการแสดง

ความคดเหนตอประเดนเรองราวตางๆ ทเกดขนในสงคม เปนสอทเออตอการ

ใชความคดตางๆ และยงใหบรการทางธรกจหรอสาธารณประโยชน

หนงสอทออกเปนรายคาบอยางสมำเสมอ จะมคำเรยกกวางๆ วา

สาร

(เนอหา) คำวา “นตยสาร” (Magazine) จงหมายถง สงพมพทมกำหนดระยะ

aw02.indd 29 9/28/11 4:51:04 PM

Page 31: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

หากพจารณาเนอหาในนตยสาร จำแนกอยางกวางๆ ไดเปน

ก. นตยสารขาว (News Magazines) นตยสารประเภทน มการเสนอ

เรองราวคลายกบหนงสอพมพ โครงสรางของการนำเสนอจะมลกษณะแบบ

อธบายขาว สรปขาว วจารณขาว จะเปนการใหขอเทจจรงทผอานรเรองในราย

ละเอยดมากกวาทไดจากการอานจากหนงสอพมพ มเนอหาคอนขางหนกใน

ดานของการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการศกษา เนองจากนตยสารประเภท

นมเนอหาหลกคอ ขาวสารการบานการเมอง ในสดสวนทพอๆ กบเนอหาเชง

บนเทง โดยทวไปนตยสารมกจะมลกษณะผอนคลาย มศลปะการเลาเรอง ไม

นยมเขยนในลกษณะตำรา เวนแตจะแทรกอยเปนบางสวนของเลม

ข. นตยสารเ™งวรรณกรรม (Literary Magazine) เปนนตยสารทม

เนอหาประกอบดวยเรองสน บทกว นวนยายเปนตอนๆ เรองแปล บทความ

ตอบปญหา ฯลฯ นตยสารประเภทน ไดแกนตยสารตางๆ โดยทวไปซงอาจจะ

เนนแงมมตางๆ ทางดานวฒนธรรม ภาษา บนเทงคด สนทรยภาพ ฯลฯ

ในยคกอนเปลยนแปลงการปกครอง นตยสารตางๆ จะเรยกตวเองวาเปน

“หนงสอ” หรอ “หนงสอพมพ” เพราะในยคนนยงไมมคำวา “นตยสาร” เกด

ขนในภาษาไทย การจดทำหนงสอทวไปทกลกษณะ ไมวาจะเปน “ราย” อะไร

กตาม จะเรยกเหมอนกนหมดวาเปน “หนงสอ” หรอไมก “หนงสอพมพ” แม

รชกาลท ๖ จะทรงบญญตคำวา “วารสาร” ขนใชในความหมายทมาจากภาษา

หากพจารณาเนอหาในนตยสาร จำแนกอยางกวางๆ ไดเปน

ก. นตยสารขาว (News Magazines)

เรองราวคลายกบหนงสอพมพ โครงสรางของการนำเสนอจะมลกษณะแบบ

อธบายขาว สรปขาว วจารณขาว จะเปนการใหขอเทจจรงทผอานรเรองในราย

aw02.indd 30 9/28/11 4:51:09 PM

Page 32: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

องกฤษวา Periodical แลวกตาม แตสวนใหญแลว ไมวาใครทำหนงสอแบบ

ไหนกตาม มกจะเรยกรวมกนวา “ทำหนงสอพมพ” ซงบงชใหเหนวาบอเกด

ของการเปนนกเขยน นกประพนธ นกหนงสอพมพ แตดงเดมนนถอเปนภาวะ

เดยวกน ไมแยกกนเหมอนอยางปจจบน

กลาวโดยสรปในทางวารสารศาสตร มคำศพทอย ๒ คำทมกใชใน

ความหมายคาบเกยวกน สำหรบเรยกสงพมพซงออกตามกำหนดเวลาทแนนอน

เชนกน คอคำวา นตยสาร ซงมาจากภาษาองกฤษวา Magazine และคำวา

วารสาร ซงมาจากคำวา Periodical บางครงกใชคาบเกยวกน แตโดยทวไป

แลวหากใชกบหนงสอรายคาบของทางการ หรอหนงสอรายคาบทางวชาการ

จะใชคำวา “วารสาร” ซงครอบคลมถง วารสารวชาการ (Journal) หนงสอ

ประกาศ (Bulletin) วารสารวจารณ (Review) และ หนงสอชด (Serial)

ปจจบนนแมสงพมพนนจะไมไดใชกระดาษจดพมพเปนรปเลม แตอยใน

อนเตอรเนต กเรยกวา นตยสาร หรอวารสาร ตามลกษณะเนอหาทสอสารใน

ฉบบนนๆ

aw02.indd 31 9/28/11 4:51:18 PM

Page 33: อ่านสร้างสุข ๘

...โลกของหนงสอมอะไรมากมายใหคนหา

การเปดบานประตสโลกกวาง-โลกของนกอาน

จงเปนโลกแหงการเรยนร โลกแหงการแสวงหา

แมกนบงอารมณความคดของตนเอง

กอาจพบไดจากหนงสอ ถรนนท อนวชศรวงศ - พรณ อนวชศรวงศ จาก “ละครสรางนกอาน Readers Theatre”

aw02.indd 32 9/28/11 4:51:20 PM

Page 34: อ่านสร้างสุข ๘

เปดมต ‘อานเลนเปนอานเรยน’ ในยคตงไขของนตยสารเดกไทย ในยคตงไขของนตยสารเดกไทย

aw02.indd 33 9/28/11 4:51:27 PM

Page 35: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

เมอมองยอนไปขางหลง วาดวยเสนทางของนตยสารในบานเรา ในสวนท

เปนนตยสารสำหรบเดกและเยาวชน ชอของนตยสารตอไปนจะปรากฏไลเรยง

จากสมยรชกาลท ๕ ถงสมยรชกาลท ๗ อนเปนชวงของการ “ตงไข” ของ

นตยสารเดก ซงนบวามอยจำนวนนอยเมอเปรยบเทยบกบจำนวนนตยสารทเกด

ขนในยคสมยนนๆ และสวนทเปนนตยสารทผลตสำหรบเดกและเยาวชนทวไป

โดยเอกชน มเพยง ๑ ใน ๔ เทานน

ครนมาดทอายของนตยสารแตละเลมของภาคเอกชน กยงจะเหนตวเลขอน

นอยนดเขาไปอก กลาวคอ ๓ ใน ๔ ฉบบ มอายไมถงหนงป ไดแก เดกไทย,

หนงสอพมพเดก และ ดรณเกษม มเพยงฉบบเดยวคอ นกเรยน ทจำหนาย

ไดราว ๔ ป และเปนนตยสารเดกของเอกชนทไดรบความนยมสงสดบนเสนทาง

สายนตยสารเดกของไทยในยค “ตงไข”

ตอไปนคอรายนามนตยสารสำหรบเดกเลมตางๆ ของ

โรงเรยน สวนราชการ และเอกชน

| อบตการณนตยสารเดก

ตอไปนคอรายนามนตยสารสำหรบเดกเลมตางๆ ของ

โรงเรยน สวนราชการ และเอกชน

• ในสมยรชกาลท ๕

จดหมายเหตแสงอรณ ของโรงเรยนวฒนาวทยาลย

(๒๔๓๕)

กมารวทยา ของโรงเรยนราชกมาร (๒๔๓๘)

กลสตร ของมหากฎราชวทยาลย (๒๔๔๙)

aw02.indd 34 9/28/11 4:51:28 PM

Page 36: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

• ในสมยรชกาลท ๖

อสสมชญอโ¶ษสมย ของโรงเรยนอสสมชญ (๒๔๕๗)

เดกไทย ของโรงพมพเจรญผล (๒๔๖๔)

ลกเสอสยาม ของกองการลกเสอ กรมพลศกษา กระทรวงธรรมการ

(๒๔๖๕)

นกเรยน ของนายแช เศรษฐบตร (๒๔๖๕)

สวนกหลาบวทยา ของโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย (๒๔๖๕)

แถลงการศกษาเทพศรนทร ของโรงเรยนเทพศรนทร (๒๔๖๕)

หนงสอพมพเดก ของนายเพยว แตตระกล (๒๔๖๖)

เบญจมานสาสน ของโรงเรยนวดเบญจมบพตร (๒๔๖๗)

• ในสมยรชกาลท ๗

ดรณเกษม ของนายสวสด จฑะรพ (๒๔๖๙)

ราชนบำรง ของโรงเรยนราชน (๒๔๗๐)

ยพราชวทยา ของโรงเรยนประจำมณฑลพายพ ยพราชวทยาลย

(๒๔๗๑)

นตยสารเดกของไทยทผลตโดยเอกชน มโฉมหนาเปนอยางไรบาง ตงไข

และเดนไปไดกกาว จะไดกลาวกนตอไป

aw02.indd 35 9/28/11 4:51:31 PM

Page 37: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

มอะไรใน เดกไทย นกเรยน หนงสอพมพเดก และ ดรณเกษม

นตยสารเดกของไทยทดำเนนการโดยเอกชนในชวงระยะเวลาราว ๔๐ ป

นอกจากจะมเพยงแค ๔ ฉบบ เทานน และ ๓ ใน ๔ ยงมอายไมถงป มเพยง

ฉบบเดยวทกาวขามผานไปได ๔ ป และยงไดทงรองรอย “หมด” สำคญของ

บรรณาธกรกจนตยสารเพอเดกทสรางสรรค

นตยสารแตละเลมเปนอยางไร ขอแจกแจงรายละเอยดใหไดทราบกน :-

เดกไทยของโรงพมพเจรญผล กำหนดออกรายเดอน เรม ๑๕ สงหาคม ๒๔๖๔

และเลกในปเดยวกน เดกไทย ถอเปนนตยสารสำหรบเดกเลมแรกของไทย ซง

เอกชนเปนผดำเนนการ

บรรณาธการไดแจงความมงหมายวา ความประสงคของการออก เดกไทย

น ขอใหญใจความมอยวา “เพอใหความเพลดเพลนมอยในระหวางเดกดวยกน

อยางหนง เพอเปดโอกาสใหสหายของเราซงใครในการเขยนแตงสงเรองมาลงอาน

กนฟงอยางหนง สรปความเพอใหเปนสหายของเดกไทยโดยแทจรง การเตอนใจ

ในขอทเหนควรจรงๆ กมอยบางฉนทสหาย ไมมากกนอย”

aw02.indd 36 9/28/11 4:51:31 PM

Page 38: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นตยสารเลมนมขนาดใกลเคยงกบ ๑๖ หนายกพเศษ (๑๕.๕ คณ ๑๙.๕

ซม.) จำนวน ๓๒ หนา เนอหาภายในเลมมเรองตนเตน ผจญภย นทานสภาษต

ขำขน เรองใหความร ธรรมชาตวทยา เรองของเดกตางประเทศ สงละอน

พนละนอยเกยวกบภาษาไทย ปญหาทดลองสมอง คตภาษตสอนใจเดก เรองทลง

ยาวประมาณ ๔ หนา ไมแจงชอผเขยน นอกจากเปนเรองทแปลและเรยบเรยง

จากตางประเทศ ภาพประกอบคอนขางนอย เปนภาพลายเสนขาว-ดำ สนนษฐาน

วาเปนนตยสารทจดทำเพยงคนเดยว เพราะไมปรากฏชอผเขยนคนอน นอกจาก

“นายนพ” เทานน และนานๆ ครงจงลงชอกำกบไว นอกจากนภาพบนปกของ

เดกไทย เลมแรก เปนภาพผชายกำลงนงพมพดด และมคำบรรยายใตภาพวา

“บรรณาธการเขายงอยคนเดยว”

นกเรยนกำหนดออกรายปกษทกวนท ๑ และวนท ๑๕ ของเดอน เรมออก ๑

ตลาคม ๒๔๖๕ และเลกไปเมอ พ.ศ. ๒๔๖๙ เปนนตยสารทไดรบความนยมแพร

หลายในยคนน

นกเรยน มจดมงหมายเพอชวยในการศกษาของเดก นกเรยน และลกเสอ

ทวไป “...ไมมทางใดจกเรยนไดดเทาเรยนจากหนงสอ หนงสอยอมใหความร

ความฉลาด ความสามารถแกผอานไดมากมาย...หนงสอพมพนกเรยนนไมใช

aw02.indd 37 9/28/11 4:51:34 PM

Page 39: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ตำราโดยตรง แตมงหมายจกใหเปนหนงสอชวยในการเรยน มลกษณะสมดง

สภาษตของครวา “ใหการงานเปนการเลน ใหการเลนเปนการงาน” และ “ใหการ

เรยนเปนการเลน ใหการเลนเปนการเรยน”...”

ดวยหลกการน เนอหาใน นกเรยน จงลงเรองทเกยวกบความรและเรองท

เปนสารประโยชนแกเดก นกเรยนชาย หญง และลกเสอ เรองทเปนคตและสนก

ขบขน ออกปญหาตางๆ ใหทาย เปนการฝกฝนความร กบรบตอบวชาความร

ทวไป และการสะกดการนตกยดตามแบบปทานกรมของกระทรวงศกษาธการ

aw02.indd 38 9/28/11 4:51:42 PM

Page 40: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9�9

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

และทเปนความตงใจของผจดทำนตยสารเลมนคอ การมเนอหาทแตกตาง

ไปจากนตยสารทออกตามโรงเรยนโดยทวไป มการเสนอเรองและคอลมนตางๆ

เชน สขวทยา ไขภาษา วทยาสงเคราะห เลขวธลด ถาม-ตอบปญหา ขอสอบไล

ตางๆ เรองชวนหว นทาน เรองอานเลน หลกจรรยา ภาษตปลก เพอชวยอบรม

และใหคตแกเดก นอกจากนไดจดคอลมนสนทนากบผปกครอง สนทนากบ

นกเรยน อนจะเปนกระจกสะทอนความนกคดของทงพอแมผปกครองและเดก

ขาวและเรองนารสำหรบลกเสอ คอลมนตอบปญหาชงรางวล ประกวดเรยงความ

ชงทนการศกษา เปนตน

นตยสารเลมนเปนทนยมกนมากในหมผอานทงเดกและผใหญ ประกอบกบ

บรรณาธการเปดโอกาสใหนกเรยนชาย หญง และลกเสอ สงความคด ความเหน

และเขยนเรองมาลงเพอเปนการฝกฝนวชาความรทไดเรยนมา และขอเชญ

ผปกครอง ครอาจารยสงความคดเหนหรอเรองมาลง จงมผทรงคณวฒเขยนเรอง

สงมารวมดวย อาท พระยาอนมานราชธน หลวงสารานประพนธ พระเวรเวทย

พสฐ นายชต บรทต และ นาคะประทป เปนตน

Àนงสอพมพเดกของนายเพยว แตตระกล กำหนดออกรายทศ เรมออกครงแรกเมอวนท

๑๕ กรกฎาคม ๒๔๖๖ และเลกไปในปเดยวกน

aw02.indd 39 9/28/11 4:51:44 PM

Page 41: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

บรรณาธการไดแจงความประสงคในการออกไววา “ปฏสนธของนตยสาร

เลมนกเพอตองการจะรวบรวมขาวสาร วทยาการ คตนยาย ความเหนและขาว

กจการตางๆ ทเหนวาจะเปนประโยชน เปนเครองบนเทงใจและเปนเครองตน

ความรแกเดกทวไป” นตยสารเลมนหนา ๓๐ หนา (ไมสามารถหาไดในปจจบน

นอกจากในรปของไมโครฟลม)

เนอหาในเลมประกอบดวย ขาว ความรประกอบการเรยน เชน ภาษาไทย

คำนวณ-พสจน ภมศาสตร ประวตบคคลสำคญ ความรอนจะเปนประโยชนตอ

ลกเสอ เตรจวทยา (เกรดความร) บทกลอน เรองอานเลนสนๆ ประเภทนวนยาย

เกยวกบความกลาหาญ หรอเรองแปลและเรยบเรยงจากตนฉบบภาษาตางประเทศ

คอลมนถามปญหาขอสอบซอมอยางงายๆ ซงผตอบถกจะไดรบรางวลทนเลา

เรยนเพอปลกใจใหเกดมมานะ และมคอลมนคำถาม-คำตอบขอสงสยตางๆ ของ

นกเรยน นอกจากนยงเปดรบเรองและความคดเหนทวไปของนกเรยน ถาเรองใด

ไดรบการพจารณาลงพมพผเขยนกจะไดรบนตยสารเลมนไปอานฟร

ดรณเกษมเปนนตยสารรายปกษ ของนายสวสด จฑะรพ เรมออกเปนครงแรกเมอวนท

๑๕ ตลาคม ๒๔๖๙ และเลกไปในปเดยวกน

aw02.indd 40 9/28/11 4:51:45 PM

Page 42: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นตยสารเลมนถอกำเนดจาก หนงสอดรณเกษม ซงแพรหลายไปตาม

โรงเรยนหลายแหง บรรจเรองบนเทงคด เกรดวทยา กว นยาย และความร ฯลฯ

ซงจดทำโดยชาวคณะทเปนเยาวชน และจากความนยม หนงสอดรณเกษม น

จงเปนแรงสนบสนนใหคณะผจดทำออกนตยสารในชอเดยวกนนขน โดยม

วตถประสงคใหเปนนตยสารเรงรมย สำหรบนกเรยนชายและหญง ภายในเลม

เสนอเรองบนเทงคดทงสนและยาว ไทยและเทศ ฯลฯ ตามลกษณะของนตยสาร

แนวบนเทงคด (literary magazine) เพอสงเสรมความรดานอกษรศาสตร แลก

เปลยนความรซงกนและกนตามโอกาสและความสามารถทจะทำได “สรรพบรรดา

เรองราวทบรรจในเลม คณะจะพยายามไมใหมเรองในเชงเสยดสระหวางคณะหรอ

บคคลลงเปนอนขาด”

ลกษณะรปเลมขนาดพอกเกตบäค (๑๒.๕ คณ ๑๗.๕ ซม.) จำนวนหนาไม

แนนอน ราว ๒๐๐ หนา เนอหานอกจากประกอบดวย เรองสน นวนยายเรองยาว

ทเขยนขนเองหรอแปลมาจากตนฉบบภาษาตางประเทศ และคอลมน ‘สรวล

เกษม’ ซงเปนคอลมนขำขนประจำฉบบแลว ในดานความร มเรองวธรกษา

สขภาพ ความรรอบตว คำประพนธ และคอลมนตอบปญหาและรบฟงความคด

เหนของผอาน ภาพประกอบภายในเลมมทงภาพลายเสนและลายสกรน ฉบบละ

ไมนอยกวาสภาพ นกวาดภาพประจำไดแก สวสด จฑะรพ

aw02.indd 41 9/28/11 4:51:47 PM

Page 43: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ในเวลาตอมา นตยสารเลมนไดแปรไปเปนหนงสอสำหรบนกอานผใหญ

มากกวาเดก ผเขยนเรองใหมจำนวนมาก และเปนนกประพนธทมชอเสยง

เปนทรจก ไดแก แมอนงค ม.ชพนจ ร.วธาทตย อาษา พรานบรพ ศรบรพา

ป.บรณศลปน ฯลฯ

ภายหลงเปลยนแปลงการปกครอง ตลอดสมยรชกาลท ๗ ไมมนตยสาร

เดกออกเลยแมสกฉบบเดยว และในสมยรชกาลท ๘ กมนตยสารสำหรบเดกเพยง

ฉบบเดยวเทานน คอ อดมพน∏ รายสปดาห เมอ พ.ศ. ๒๔๗๙ โดยนายลมล

พนวทยากจ ซงมจดเนนเพอความบนเทงสำหรบเดก แตกไมอาจกาวเดนไปไดไกล

และเสนทางสายนตยสารเดกกราง วางเวน ไมมนตยสารใดๆ กระทง

ทศวรรษ ๒๕๐๐ จงไดเกดนตยสารเดกทเตมรปเตมรางบนแผงหนงสอและการ

อานของเดกและเยาวชน อนไดแก ™ยพƒกษ กâาวหนâา ดรณสาร วร∏รรม

·สตนดารด©บบเยาว™น เปนอาท กอนจะกลายเปนเพยงตำนานใหไดกลาว

ขานถง...

aw02.indd 42 9/28/11 4:51:50 PM

Page 44: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นกเรยน เลมเดยวท ‘โดนใจ’ เดกไทยยคกอน

ในยคตงไขนตยสารเดกของไทย แมจะมนตยสารสำหรบเดกจำนวนนอยเลม

และแตละเลมกยงมอายแสนสน มเพยงเลมเดยวทกาวเดนไปได ๔ ป เปนนตยสาร

ทโดดเดนเปนทตดใจคนรนอาจารยเปลอง ณ นคร (ปรมาจารยทางภาษาไทย -

บรรณาธการ ชยพƒกษ ยคตอมา) ม.ร.ว. เสนย และ ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

สองพนองอดตนายกรฐมนตร เมอครงคนในรนนนยงเยาววย คอนตยสารเลมท

มชอวา หนงสอพมพนกเรยน เปนนตยสารทควรคาแกการนำแนวคดแนวทาง

บางประการมาพนจดกน เพอการสงเสรมฟมฟกใหเกดนกอานรนใหมๆ ในยคท

พยายามจะทำใหการอานเปนวฒนธรรมของชาตใหไดอยางทกวนน

นบจากกำเนดของ นกเรยน ปหนานตยสารเพอเยาวชนเลมนจะมอาย ๙๐ ป

ใครสนใจรปลกษณของหนงสอสรางเยาวชนเลมน ตดตอขอชมไดท พพธภณฑ

อยการไทย ชน ๑๑ อาคารอยการ ถนนรชดาภเษก (ตดกบศาลอาญา) เขต

หวยขวาง กทม. (นกเรยนสวนกหลาบคนหนงในสมยนนไดบอกรบเปนสมาชก

ซงทางสำนกพมพสมนาคณดวยการพมพรวมเลมใหทกๆ ๔๘ ฉบบ (ตอ ๒ ป) โดย

เยบเลมเปนปกแขงสแดงสดสวย ทำใหสามารถเกบรกษาไวไดนาน และทายาท

ของทานผนนไดเกบรกษาตอมา จนไดมอบใหพพธภณฑอยการไทยบำรงรกษาไว

เพอใหอนชนยคนมโอกาสไดอานและศกษา)

aw02.indd 43 9/28/11 4:51:52 PM

Page 45: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ในยคนนผสนใจหนงสอเพอสงเสรมเดกและเยาวชน คงไมมใครทไมรจก

หนงสอพมพนกเรยน เพราะเปนนตยสารทโดดเดน เปนสอกลางระหวางนกเรยน

ลกเสอ ผปกครอง และประชาชนทวไป เรมตพมพ ฉบบท ๑ ปท ๑ วนท ๑ ตลาคม

พ.ศ. ๒๔๖๕ ทโรงพมพหนงสอพมพไทย โดยสำนกงานบางกอกบรรณกจ ใกลสกÍก

พระยาศร ถนนเจรญกรง จงหวดพระนคร (กทม.ในปจจบน) นายแช เศรษฐบตร

เปนเจาของ บรรณาธการ ผจดการ วางจำหนายในราคาฉบบละ ๗ สตางค คารบ

ปละ ๑ บาท คาสง ๗๕ สตางค ตางหาก มจำหนายปลกและสงท “นายเงäกชวน

โรงหนงบางลำภ” ประตใหม จงหวดพระนคร

คำนำในฉบบแรก มสาระทกาวลำกาลสมย

นกเรยน ฉบบท ๑ ปท ๑

(วนท ๑ ตลาคม พ.ศ. ๒Ù๖๕)

aw02.indd 44 9/28/11 4:52:00 PM

Page 46: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

“นอกจากเรยนในหองเรยนแลว ไมมทางใดจกเรยนไดดเทาเรยนจาก

หนงสอ หนงสอยอมใหความร ความฉลาด ความสามารถแกผอานไดมากมาย

นกเรยนทงหลายจงตองเปนคนรกใครพอใจในการอานหนงสอ และตอง

ประกอบดวยองคแหงการเรยน ๔ ประการ จงจะสมแกทเปนนกเรยนได

บรบรณ องคแหงการเรยน ๔ ประการน เปนคาถาปรากฏอยทประกาศนยบตร

ของนกเรยน วา ส. จ. ป. ล. และมคำโคลงใหจำความไดงาย ดงน

ส. เสาวนตถอย ทงผอง

จ. เจตนาตรอง ตรคน

ป. จฉาไตสวนลอง เลาเลส

ล. ขตขอคำตน เกยงแก กนลม

หนงสอพมพนกเรยนนไมใชตำราโดยตรง แตมงหมายจกใหเปนหนงสอ

ชวยในการเรยน มลกษณะสมดงสภาษตของครวา “ใหการงานเปนการเลน

ใหการเลนเปนการงาน” และ “ใหการเรยนเปนการเลน ใหการเลนเปนการ

เรยน” เหตนหนงสอพมพนกเรยนจงมเรองอานเลน ตลกขบขน เบดเตลด และ

เจอไปดวยคตวชชาการ เปนดงหนงสอ “อานเลนเปนอานเรยน” เพราะฉะนน

หนงสอพมพนกเรยนจงควรเหมาะแกนกเรยน และนกเรยนควรจะมหนงสอนไว

อานเลนอานเรยน เชอวาจะไดรบประโยชนสมราคาเปนแนนอน”

aw02.indd 45 9/28/11 4:52:06 PM

Page 47: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

มผตความวา คำนำน (ซงคาดวาเขยนโดยบรรณาธการ) ไดฝากแงคดไว

วา ในการทจะทำกจการใดไมวาจะเปนการทำงานหรอการเรยน จงอยาทำอยาง

เดยว ใหทำควบคกน คอ ทำงานดวยเลนดวย และเรยนดวยเลนดวย ซงจะตอง

ทำความเขาใจใหดวา มไดหมายถงการทำอะไรๆ แบบไมจรงจง แตนาจะหมายถง

ทำแตละอยางใหพอดๆ ตามหลกสายกลาง แงคดนยงใชไดในปจจบนทงในเมอง

ไทยและตางประเทศ จะเหนไดจากหนวยงานตางๆ จดกจกรรมกฬา นนทนาการ

(recreation) สำหรบคนททำงาน สวนสถาบนการศกษาตางๆ กจดหลกสตร

พลศกษาบาง นนทนาการบาง ควบคไปกบวชาการ

แตในแงของผทมความเขาใจในเรองของสมองกบการเรยนร ซงมการ

คนควากนอยางจรงจงในระยะเวลาไมเกนยสบปมาน ไดพบสาระสำคญของการ

เรยนรประการหนงคอ คนเราจะเรยนรไดดเมอรสกสนก หรอเพลดเพลน หรอเมอ

อยในภาวะทผอนคลาย ดวยหลกการน การทไดทำอะไรสนกๆ เหมอนเลน นน

แหละคอการเรยนร การไดอานอะไรทยงใหเกดความเพลดเพลนเจรญใจ นน

แหละคอการเรยนรทไดผลทสด ดงนน “ใหâการเรยนเปนการเลน ใหâการเลน

เปนการเรยน” จงเปนหลกของการเรยนรแบบทเรยกในยคนวา “Edutainment”

(การเรยนรทผานความบนเทง)

aw02.indd 46 9/28/11 4:52:09 PM

Page 48: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

����

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

‘อานเลนเปนอานเรยน’ ตามหลกการของสมอง

วากนดวยหลกวชาการประสาทวทยา สมองของคนเราจะทำงานไดดเมอ

เราอยในภาวะทผอนคลายและไมเครยด ปกตเมอสมองรบขอมลโดยผานประสาท

สมผสทงหา คอ ตา ห จมก ลน ผวกาย ขอมลเหลานนจะเขาไปทกานสมอง

กอน จากนนจงถกสงไปทธาลามส ซงเปนสวนหนงของสมองชนนอก เพอแยก

ขอมลขาวสารกอนจะสงไปยงสวนอนๆ เชน เมอเวลาเราอานหนงสอ ธาลามสจะ

สงขอมลไปยงเปลอกหมสมองหรอซรบรล คอรเทกซ สวนทเกยวของกบการแปล

สญลกษณ(ตวหนงสอ) ซรบรล คอรเทกซ จะแยกแยะวาจะทำอยางไรกบขอมล

เกบไวชวคราวหรอสงตอไปเกบไวทหนวยความจำถาวร การถายทอดขอมลจะขน

อยกบภาวะอารมณในขณะนนดวย

หากอยในสภาวะทเครยด ตอมอะดรนลจะหลงสารและสงผานประสาท

ออกมา ซงมทงอะดรนาลนและคอรตซอล การเครยดอยตลอดเวลา จะทำให

คอรตซอลสะสมและจะยบยงการทำงานในการสงกระแสประสาท การทำงานของ

สมองกจะทำงานไดไมเตมท การเรยนทเครงเครยด เดกๆ ตองหนานวควขมวด

กบการรำเรยนเขยนอาน ผลลพธทไดยอมไดไมเตมท นยงไมนบวากอใหเกด

ผลลพธทางลบแกเดกทเหนวาการเรยนเปนยาขมหมอใหญ

aw02.indd 47 9/28/11 4:52:12 PM

Page 49: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

สภาวะทางอารมณจงมความสำคญตอการเรยนร ซงหมายถงการรบร และ

การเกบขอมลของสมองเปนอยางมาก ฉะนนจงกลาวไดอยางเตมปากวา การอาน

ทใหความเพลดเพลนเจรญใจ จะกอใหเกดการเรยนรไดเปนอยางด

ผรไดเปดมตความเขาใจเกยวกบกลไกทเกดขนในสมอง วาเกดขนไดอยางไร

อธบายไดวา การนำขอมลทกชนดเขาสสมอง ถาผานอารมณความรสก

ฮปโปแคมปส ซงเปนสมองสวนความจำ จะสงความรทงหมดเขาสระบบความจำ

ถาวรของสมอง ถาไมมอารมณมากำกบการเรยนร หรอไมเกดความรสกรวม

สมองสวนทเรยกวา อมกดาลา ซงเปนสวนทกอใหเกดอารมณตางๆ ทอยใกลกบ

ฮปโปแคมปส กจะไมสงสญญาณไปยงฮปโปแคมปส แตจะยายขอมลนไปสหนวย

ความจำชวคราว ซงมระยะเวลาทคงอยในสมองประมาณ ๗-๘ นาท จนถงราว

๓ วน แลวกจะลบเลอนไป แตหากขอมลนนๆ สนก นาตนเตน

กระทบใจ อมกดาลาจะสงสญญาณไปยงฮปโปแคมปส

ซงจะแปลขอมลนวามความสำคญ ฮปโปแคมปสกจะสง

ขอมลไปยงพนผวสมองหรอคอรเทกซ ซงเปนสมองสวน

คดและบนทกเปนความจำระยะยาวหรอความจำถาวร

กลายเปนคลงขอมลในสมองตอไป*

ณนตยสารเดก ในเม

กระทบใจ อมกดาลาจะสงสญญาณไปยงฮปโปแคมปส

ซงจะแปลขอมลนวามความสำคญ ฮปโปแคมปสกจะสง

ขอมลไปยงพนผวสมองหรอคอรเทกซ ซงเปนสมองสวน

* ผสนใจอานเพมเตมไดจาก การตน มหศจรรย·หงการพ≤นา

สมอง·ละการอาน จดพมพโดยสถาบนการตนไทย มลนธเดก

๒๕๕๓

aw02.indd 48 9/28/11 4:52:19 PM

Page 50: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9�9

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นตยสาร นกเรยน ใชหลกการผลตใหเปนหนงสอ “อานเลนเปนอานเรยน”

จงทำใหถกใจผอานรนเยาว และยนยงอยไดหลายป นาเสยดายทหลกการอนกาวลำ

นำความคดของยคสมยนนไมไดรบการพฒนาใหผลดอกออกผล ตอยอด ขยาย

กงกานใบใหเตบใหญออกไป อยางมความเขาใจจรงจง โดยภาคสวนตางๆ ทม

บทบาทสงเสรมระบบหนงสอและการอานของเดกและเยาวชน

หลกการนอาจพดใหมในหมผทำงาน ทวาดหวงจะสรางเสรมวฒนธรรม

การอานใหเตบใหญในสงคมไดวา การอานหนงสอทกอใหเกดความเพลดเพลน

เปนบอเกดของการสรางนสยรกการอาน

กเราไดรแลววา ในการทำงานของสมอง การเรยนรทไมผานอารมณ กจะ

ไมชวยใหสมองเกดการพฒนา หรอการจำไดหมายรนนเอง ถงตรงน เรากเขาใจ

ไดเลยวา การไดเลน หรอไดอานอะไรทเหมอนเลนๆ เดกถงชอบ และจดจำสงท

ไดนนไปยาวนาน

เพราะสนก ถงใจ ไดอารมณ เมอเปนเชนนแลว หากเราเอาอะไร “ดๆ ” ใส

เขาไปในหนงสอ เดกๆ จะไดเรยนรไดนาอศจรรยสกเพยงใด

เราเสยโอกาสไปคอนศตวรรษแลว ทไมไดทำความเขาใจ ทำการทดสอบ

ทดลองการสอสารแบบ “อานเลนเปนการเรยน” กบเดกๆ ทงทมการเบกทางเอา

ไวแลวในยคแรกเรมตงไขนตยสารเดก

aw02.indd 49 9/28/11 4:52:22 PM

Page 51: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ถงวนนเรามความรความเขาใจในเรองสมองกนมากขน เรารแลววาการ

พฒนาสมองดวยความเขาใจธรรมชาตของสมองซงเรยนรไปพรอมกนทกระบบ

โดยแตละระบบมหนาทตางกนและประสานเชอมโยงกน สามารถจดเกบขอมลได

หลายระบบ เรยนรทงในขณะรตวและไมรตว และทสำคญ อารมณความรสกม

บทบาทอยางมากในการขบเคลอนการเรยนร - emotional brain และทงยง

สามารถเรยนรไดอยางไมมขดจำกด

การนำเอาหลกการ เรยนรดวยความเพลดเพลน ในอาณาจกรหนงสอ ทได

จากผจดคบไฟไวบนหวถนนสายนตยสารเดกของไทย มาสองทางทจะกาวไป

ขางหนา นาจะใหความสวางกระจางใจวา จะเชญชวนเดกใหหนหนาเขาหาหนงสอ

ไดอยางไร.....?

aw02.indd 50 9/28/11 4:52:25 PM

Page 52: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ภายหลงการสอนภมศาสตร ครจงถามศษยวา

“นกเรยน โลกเรากคอเศษทกะเดนมาจากดวงอาทตย แตเหตใดจงเยน

กอนดวงอาทตย ไหน, ใครตอบหรอเปรยบเทยบไดบางไหม?”

นายคลอง “โลกเปรยบเหมอนเขาตมชามเลกทแบงมาจากชามใหญ

อยางไรละครบ”

คร “กพระจนทรละ”

ศษย “กเขาตมชามนดนะซครบ”

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท ๑๒ (๑๕ มนาคม ๒Ù๖๕)

��

แจงความในหนงสอพมพฉะบบหนงกลาววา

“ถาจะรกษาฟนใหดควรใชกระดาษทราย กบนำมนสลดถแลวและ

ชะโลมนำมนไวเสมอ”

เมอแรกเหนเขาดชางนากลวอนตรายเสยจรง แตเมออานตอไปอกจง

เหนวา นมใชวธรกษาฟนมนษยหรอก เปนวธรกษาฟนเลอยจกรสำหรบเลอยไม

เทานน

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท ๒๐ (๑๕ กรกÆาคม ๒Ù๖๖)

ภายหลงการสอนภมศาสตร ครจงถามศษยวา

aw02.indd 51 9/28/11 4:52:34 PM

Page 53: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

| อบต การณนตยสารเดก ในเมองไทย-ใ-ใ- นโนโน ลก

วนหนง นายตรวจแขวงไปตรวจโรงเรยนแหงหนง กำลงครสอนไวยากรณ

ไมเปนทพอใจ จงไดเขาไปสอนเสยเอง แลวตงกะทถามขนวา “ชางแทงเจäก

เปนประโยคกสวน?”

เงยบกนอย นายตรวจจงชตรงไปทนายพด แลวพดวา นายคนนน

นายพด “เปนประโยคสามสวนครบ”

นายตรวจ “นน ถกดแลว แลวอะไรเปนประธาน”

นายพด “ชางครบ”

นายตรวจ “ดมาก ถก แลวอะไรเปนกรยา”

นายพด “แทง เปนกรยาครบ”

นายตรวจ “ถกแลวๆ แลวอะไรเปนกรรม”

นายพด “เจäกเปนกรรมครบ”

นายตรวจ “นน, เธอตอบถก เธอจะอธบายไดไหมวา ทำไมเจäกจงเปนกรรม”

นายพด “การทเจäกถกชางแทง เจäกกตองเปนกรรม ถาไมเปนกคงไมถก

ชางแทง เชนใตเทาเปนตน ถาถกชางแทงกตองนบวาเปนกรรม

ถาไมเปนกรรม กคงไมถกชางแทงเพราะ...”

นายตรวจ “พอทๆ”

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท ๑๙ (๑ กรกÆาคม ๒Ù๖๖)

วนหนง นายตรวจแขวงไปตรวจโรงเรยนแหงหนง กำลงครสอนไวยากรณ วนหนง นายตรวจแขวงไปตรวจโรงเรยนแหงหนง กำลงครสอนไวยากรณ วนหนง นายตรวจแขวงไปตรวจโรงเรยนแหงหนง กำลงครสอนไวยากรณ

ไมเปนทพอใจ จงไดเขาไปสอนเสยเอง แลวตงกะทถามขนวา “ชางแทงเจäก

aw02.indd 52 9/28/11 4:52:41 PM

Page 54: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

คร “ตว A ตรงกบสระอะไร ?”

นายไว “สระแอครบ”

คร “ดมาก ตว B เลา นายฝóด ตรงกบตวอะไร?”

นายฝóด “ตว บ.ขอรบ”

คร “ถกแลว เชนนน AB จะอานวาอะไร นายไว”

นายไว “อานวา แบ ขอรบ”

“นกเรยน” - ปท ๓ ฉบบท ๕๑ (๑ พƒศจกายน ๒Ù๖๗)

ครผหญงเลานทานเรองไกกนไสเดอนใหนกเรยนฟง แลวถามศษยวา

“เนอไสเดอนนนจะตกอยในทองใคร?”

ศษยหญง “ดฉนคดวามนคงจะมาตกอยในทองพวกเรา”

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท ๒ (๑๕ ตลาคม ๒Ù๖๕)

บดาอยากจะทดลองความฉลาดของบตร จงเรยกบตรเขามาแลวถามวา

บดา “ถามใครคน ๑ เขาเอาของมาใหหนๆ จะพดวากะไรกบเขา”

บตร “หนจะสงเขาวา ทหลงใหเอามาอกเพราะหนชอบมาก”

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท Ù (๑๕ พƒศจกายน ๒Ù๖๕)

aw02.indd 53 9/28/11 4:52:51 PM

Page 55: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ใ-ใ- นโนโน ลก

หนปานพงตงตนทองสตรคณใหมๆ เยนวนหนง จงถามพอวา

“คณพอครบ ! คณพอรวธเลขมากไมใชหรอ?”

พอ “เจาตดขดอะไรละ ถามพอซ พอจะบอกให”

หนปาน “หนอยากจะรวาอะไรกหนจงจะเปนสญ”

“นกเรยน” - ปท ๑ ฉบบท ๒๐ (๑๕ กรกÆาคม ๒Ù๖๖)

นกเรยนในชนประถมของโรงเรยนกำลงนงฟงบทเรยนบทหนงอยโดย

เงยบเชยบ

เมอไดอธบายขอวมตสงสยเลอยดลออแลว และเพอเปนการประกอบ

ความเขาใจขนอก ครจงใหนกเรยนหยบสมดหดเขยน ซงมหนาปกเปนรปเดก

ตกปลาขนมาด

แมครอธบายวา “การสนกทกอยางตองการกายบรหารแหงการอดทน ด

เดกชายตกปลาซ เขาตองนงคอย ตองอดทน”

เมอไดจำจจำไชจนเปนทเขาใจตลอดแลว แมครกเรมถามเปนของาย

ทสด และมทางตอบถกไดงายทสดวา “ครานนกเรยนเลกๆ คนไหนจะตอบฉน

ไดวา เมอเวลาเราไปตกปลา เราตองการอะไรมาก”

คำตอบดงเปนเสยงเดยวกนวา “เหยอขอรบ”

“เดกไทย” - ฉบบท ๑ (๑๕ สงหาคม ๒Ù๖Ù)

aw02.indd 54 9/28/11 4:52:59 PM

Page 56: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

เยมสนอยเรยนหนงสออยชนประถมสองของโรงเรยนไวยากรณแหงหนง

ครแกลงออกโจทกเลขวตถารอยางยากๆ ให เขาคดไมออก รสกฉงนใจ

เปนทสด

“แมจãา” เขาถามมารดา “ถาฉนเอาหมสามตวออกจากมาสองตว จะได

ลภอยางไรนะแม”

“ทำไมเลายมมลกรก” มารดาเขาตอบ “เจาไมรดอกหรอวาเอาจำนวน

มากไปลบนอย มนจะไดอยางไร และอกอยางหนงเจาจะเอาจำนวนของชนด

หนงไปลบจำนวนของอกชนดหนงไมได ตางวาเจามลกหนสองลก เจาจะเอา

มนลบออกจากลกหนงสลกไมได เขาใจไหม?”

“อาว” ยมมวา “ทแม ทำไมเอานมสองแกวออกจากววตวหนงไดละ”

“เดกไทย” - ฉบบท ๓ (๑๕ ตลาคม ๒Ù๖Ù)

“นแนะเจา” บดากลาวแกบตร “บอกพอซวาเหตไรพอจงเฆยนเจา”

“แลวกน” เดกนอยพดดวยความเจบ “พอเฆยนหนแลวกยงไมรวาเฆยน

ทำไมอก”

“เดกไทย” - ฉบบท ๑ (๑๕ สงหาคม ๒Ù๖Ù)

“พอทำโทษเจา กเพราะพอรกเจา” บดากลาวแกบตรเมอเสรจจากการ

เฆยนสงสอนบตรแลว

“ด-ดแลวละพอ” เดกนอยสะอน

“ด-ด-ดแลวละพอ ดวาฉนไมโตพอ-พอ-ท-จะตอบความรกของพอ-ท-

เทานน”

“เดกไทย” - ฉบบท ๒ (๑๕ กนยายน ๒Ù๖Ù)

aw02.indd 55 9/28/11 4:53:07 PM

Page 57: อ่านสร้างสุข ๘

การอานเปนกระบวนการสะสมความคด

การอานสงใหมๆ แตละครงกคอ

การตอยอดของสงทเคยอานไปแลวใหเพมพนขน

อปมาเหมอนลำดบขนทางเรขาคณต

ทจะสะสมทวคณขนอยางไมมทสนสด... ถรนนท อนวชศรวงศ - พรณ อนวชศรวงศ จาก “ละครสรางนกอาน Readers Theatre”

aw02.indd 56 9/28/11 4:53:09 PM

Page 58: อ่านสร้างสุข ๘

อบตการณ นตยสารเดกในโลก

aw02.indd 57 9/28/11 4:53:10 PM

Page 59: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

โลกยคใหมมความกาวหนาทางดานเทคโนโลยการพมพ หนงในผลผลตอน

สำคญยงของการพมพคอ นตยสาร หนงในนตยสารทสำคญยงของโลกคอ

นตยสาร (เพอ) เดกและเยาวชน

หรออาจจะพดไดวาควรจะเปนหนงในนตยสารทงปวงเสยดวยซำ

...หากเชอมนจรงจงวาเดกมความสำคญ ดงศาสดาเอกของโลกทานหนง

บอกวา “ทรพยากรทมคาทสดของมนษยชาตกคอเดก”

นตยสารเดกเลมแรกของโลก : เบกทางจากวงการศาสนา

นตยสารสำหรบเดกทเกดขนโดยระบบเทคโนโลยการพมพแบบสมยใหม

เรมตนทประเทศองกฤษ โดยองคกรของศาสนาครสเตยน ในชวงกลางของ

ศตวรรษท ๑๙ ชอนตยสาร The Child’s Companion หรอ Sunday Scholar’s

Reward เมอ ค.ศ. ๑๘๒๔ (พ.ศ. ๒๓๖๗) และมอายยนยาวไปถงศตวรรษท ๒๐

เมอเกดนตยสารเพอเดกเลมแรกของโลกนน ตรงกบเมองไทยสมยรชกาลท ๓

กอนทจะมการนำเขาแทนพมพอยหลายป คณะผจดทำแมจะมงหมายในการ

สงสอนทางดานศาสนาและศลธรรมจรรยาเปนสำคญ หากกตระหนกถงตลาด

การอานและพยายามดงดดนกอานรนเยาว โดยการตพมพเรองเลาตางๆ ทาง

ศาสนา มการพมพตลอดศตวรรษท ๑๙ ลดราคาสำหรบนกเรยนในโรงเรยนวน

aw02.indd 58 9/28/11 4:53:10 PM

Page 60: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

อาทตย โดยเฉพาะสำหรบเดกจากครอบครวชนชนแรงงานและเดกทมฐานะ

ยากจน ซงเสมอนไดรบเปนรางวล ตามชอหนงสอทวา Sunday Scholar’s

Reward จนเปลยนชอใหมเปน The Child’s Companion and Juvenile

Instructor ในป ๑๘๔๖ และพมพจำหนายตอเนองไปจนถงป ๑๙๓๒ จงยตลง

สวนอกฉบบหนงเรมหลงฉบบแรก ๒ ปตอมา ชอ The Child’s Friend

อยไดยาวนานถง ๓๔ ป แมเดกๆ จะไมชอบอาน เพราะไมมเรองสนกสนาน

มแตเรองทมงสอนทางดานศาสนาและศลธรรม

นตยสารเลมแรกทสรางกระแสดงดดเดกไดเปนอยางดคอ The Boys’

and Girls’ Penny Magazine ในป ๑๘๓๒ สวนเลมแรกทมเปÑาหมายเพอเดก

ชายโดยเฉพาะคอ Every Boy’s Magazine ในป ๑๘๖๓ ตอมาในป ๑๘๖๖

Boys of England กเปดตวขนในฐานะสงพมพชนดใหม เปนนตยสารแปดหนา

มเรองยาวและบทความ และเรองสนๆ ทนาสนใจ พมพขนในราคาถก

เลมทนกวชาการดานหนงสอเดกยกยอง คอ The Charm ซงเกดขนเมอ

ค.ศ. ๑๘๕๒ ในฐานะทเปนนตยสารสำหรบเดกอยางแทจรง เดกๆ ชนชอบเพราะ

ในเลมมพวกเทพนยาย ตำนาน และเรองสนกๆ หากแตออกมาไดเพยง ๒ ป

กตองเลกไป เพราะผใหญในยคนนยงมความเชอวา หนงสอทสงเสรมจนตนาการ

หาใชหนงสอทดไม หนงสอทดสำหรบเดกตองสงเสรมศลธรรมจรรยามากกวา

จงไมเลอกซอเลอกหานตยสารแนวนใหเดก นตยสารเลมนจงตองอำลาจาก

โลกการอานในยคนน

aw02.indd 59 9/28/11 4:53:16 PM

Page 61: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

ครนในป ๑๘๕๕ (ตรงกบสมยรชกาลท ๔ ในบานเรา) นตยสารทมชวต

ชวาอกฉบบของสำนกพมพเอกชนกไดเกดขน ชอ The Boy’s Own Magazine

เรองราวในเลมม นยายผจญภยตางๆ ประวตศาสตรทนาสนใจเกยวกบพระราชา

กบอศวน นทานและเรองสนกๆ อกมาก และยงเชญผเชยวชาญในสาขาความร

ตางๆ มาเขยน มปญหาใหเดกไดทายกน ทายถกกจะไดรางวลทถกใจเดก ทงยง

จำหนายในราคาถกเพยงฉบบละไมกเพนน จงขายไดถงเดอนละกวาสหมนฉบบ

ตอมาสามภรรยาแหงสกลบทน (Beeton) ผจดทำนตยสารฉบบน ไดออก

นตยสารสำหรบเดกออกมาอกฉบบหนงชอ The Girl’s Own Magazine ซงกลาว

กนวาเปนนตยสารเดกเลมแรกๆ ของโลกทสรางแรงกระเพอมไดเปนอยางมาก

(ซาย) The Boy’s Own Magazine ดำเนนการโดยสาม ภรรยาสกลบทน (ขวา) ฉบบเดอนกมภาพนธ ค.ศ. ๑๘๕๕

aw02.indd 60 9/28/11 4:53:16 PM

Page 62: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

ทศวรรษแหงบทบาทนตยสารเดก : เพอเดกและครอบครว เดกหญง เดกชาย

หลงทศวรรษ ๑๘๖๐ เปนตนมา นตยสารสำหรบเดกมบทบาทมากยงขน

ดวยการใหความสนกสนาน เพลดเพลน และความรอบรแกเดก แนวทางในการ

ทำกกวางขน มเรองเดนๆ ทชวนใหเดกตดตาม ซงมกจะลงในนตยสารกอน แลว

จงนำไปรวมเลมทหลง

นตยสารฉบบแรกทมเปÑาหมายเพอเดกชายโดยเฉพาะคอ Every Boy’s

Magazine ในป ๑๘๖๓ ตอมาในป ๑๘๖๖ Boys of England กเปดตวขน ใน

ปเดยวกนนกมนตยสารสำหรบเดกทเนนชวตในบานและครอบครว คอ Aunt

Judy’s Magazine ซงไดรบความสนใจเนนไปยงกลมพอแมและเดกชนชนกลาง

Aunt Judy’s Magazine เปนนตยสารเพอเดกและครอบครว เรมดำเนน

การในป ๑๘๖๖ โดยมากาเรต แกตต ในเลมมคอลมนตอบปญหา และเขยนเรอง

ดวยนามปากกาตดตอกนทกฉบบ มนทานผลงานบตรสาวของบรรณาธการลงเปน

ประจำ ลกชายดแลเนอหาดานโคลงกลอนและดนตร สวน ดร.แกตต สามกเขยน

เรองดวยเหมอนกนเปนครงคราว ไมเทานนคณปÑาจด (นามปากกาของ

บรรณาธการ) ยงไปนำเรองของ ฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน ทเดกๆ ชนชอบ

มาลงพมพดวย นอกจากนยงมผลงานของ เลวส คารรอลล ผเขยน อลสในแดน

aw02.indd 61 9/28/11 4:53:21 PM

Page 63: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ใ-ใ- นโนโน ลก

มหศจรรย มาลงพมพดวย ทำใหเดกๆ ชนชอบ และยงเปดคอลมนใหมคอ การ

วจารณหนงสอสำหรบเดก นบเปนนตยสารทบกเบกการวจารณวรรณกรรมสำหรบ

เดก ภายหลงคณปÑาจด เสยชวตในป ๑๘๗๓ กบรหารงานตอโดยลกสาว จวบ

จนถงป ๑๙๕๕ เรยกไดวาเปนนตยสารทมอายยาวนานไมนอยเลยทเดยว

Œนส ครสเตยน แอนเดอรเซน (Hans Christian

Andersen) “รา™า·หงเทพนยาย” ชาวเดนมารก เกด

เมอ ค.ศ. ๑๘๐๕ ทเมองอเดนส พอเปนชางเยบรองเทา

ฐานะยากจนและไมมการศกษา แตกรกลกมาก จงมก

เลานทานใหเดกชายแอนเดอรเซนฟง และพาไปด

ละครในเมองอยเสมอ บางครงกทำโรงละครหนเลกๆ

ใหเลน จงเปนการปลกฝงจนตนาการและทำใหเขา

สนใจศลปะมาตงแตเดก แตพออาย ๑๑ ขวบ พอกเสยชวต

แมตองเลยงดตามลำพง ดวยฐานะอนยากจน เขาจงตองออกจากโรงเรยนแลว

เดนทางไปเมองโคเปนเฮเกน ไดงานเปนนกแสดงตวประกอบเลกๆ ใน

คณะละคร และหดเขยนบทละครไปดวย

aw02.indd 62 9/28/11 4:53:28 PM

Page 64: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

เขาฝกการเขยนและไดตพมพผลงานเลมแรกของตวเองในชอ “The

Ghost at Palnatoke’s Grave” เมอมอายเพยง ๑๙ ป อกหาปตอมา

ผลงานเรองสน “A Journey on Foot from Holmen’s Canal to the East

Point of Amager.” กสรางชอใหเขา

แอนเดอรเซนสนใจนทานพนบาน และนำนทานพนบานมาเลาใหม เดน

ทางไปเลานทานทวยโรป พบปะแลกเปลยนความเหนกบนกเขยนคนสำคญ

อาท พนองตระกลกรมม, ชารลส ดกเกนส และ แมร โฮวตต เปนตน

ภายหลงกเรมแตงเรองเอง โดยใสบรรยากาศนากลว เศราสลด เพอฝน

และแฟนตาซเขาไป นำเสนอผานภาษาเรยบงายทวาลกซงคมคายแฝงแงคด

แมรปลกษณของเขาจะขเหรจนกลายเปนตวตลกใหคนอนหวเราะเยาะมา

ตลอดชวต แตนทานของเขากลบสวยงามและสรางจนตนาการใหเดกๆ มา

แลวทวโลกจนทกวนน ราวกบวาเขาตองการจะสะทอนตวตนออกมาผานนทาน

เหลานน ตลอดชวตแอนเดอรเซนสรางผลงานเทพนยายกวา ๑๖๐ เรอง ผล

งานทไดรบความนยมไดแก “ลกเปดขเหร” (The Ugly Duckling) “เงอก

นâอย” (The Little Mermaid) “©ลองพระองคใหมของพระรา™า” (The

Emperor’s New Clothes) “∏มเบลนา” (Thumbellina) และ “เดกห≠งไมâ

ขดไø” (The Little Match Girl) ผลงานของแอนเดอรเซนไดรบการบนทกไว

วาถกแปลบอยครงทสดในประวตศาสตรวรรณกรรม

aw02.indd 63 9/28/11 4:53:38 PM

Page 65: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

(ซาย) หนงสอรวมเลม เทพนยายของแอนเดอรเซน (ขวา) การตนของวอลท ดสนย จาก “เงอกนอย” ของ แอนเดอรเซน

เพอเปนการระลกถงเจาของแหงวรรณกรรม

อมตะ “พพธภณฑอนสรณแอนเดอรสน” จงไดถก

สรางขนทบานหลงเลกๆ ทเขาเคยอยในเมองอเดนส

และไดขยายพนทในเวลาตอมา ผคนจากทกมมโลก

พากนหลงไหลไปเยยมเยยนพพธภณฑเจาของ

ตำนานอมตะอยางไมขาดสาย

อนสาวรย Œนส ครสเตยน แอนเดอรเสน ในพพธภณ± อนสรณแอนเดอรเซน

aw02.indd 64 9/28/11 4:53:41 PM

Page 66: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

ในขณะท Aunt Judy’s Magazine เนนไปทเรองเกยวกบบานและ

ครอบครว และคอนไปทางเดกผหญง ในปเดยวกนนกมนตยสาร Boys of

England รายสปดาหสำหรบเดกชาย จากป ๑๘๖๖ ถงป ๑๘๙๙ เนอหาในเลม

เนนหนกไปในเรองชวตโลดโผน ปÉาเขาลำเนาไพร กฬา ประวตศาสตร เรอง

แปลกประหลาด อาชญากรรม เรองผจญภยชวนฝนตางๆ ตลอดจนเรองใน

โรงเรยน ไดรบความนยมสงมาก ถงกบมยอดการจำหนายสงไดถงสปดาหละ

๑๕๐,๐๐๐ ฉบบ ในปแรก และในชวงทศวรรษ ๑๘๗๐ มจำนวนจำหนายถงฉบบละ

๒๕๐,๐๐๐ ฉบบ นบเปนนตยสารแถวหนาในโลกหนงสอของเดกแหงศตวรรษท ๑๙

กลมเปÑาหมายของ Boys of England คอเดกในครอบครวชนชนแรงงาน

นกเขยนใหญในนตยสารเดก : ถนนสายจนตนาการขามศตวรรษ

Good Words for the Young จดทำขนในป ๑๘๖๙ - ๑๘๗๗ เปนหนงสอ

ทมนกเขยนมชอเสยงเดนๆ หลายคน เชน ชารลส คงสลย (๑๘๑๙-๑๘๗๕)

ศาสตราจารยนกสรางสรรควรรณกรรมเยาวชนทมชอเสยง เขยนเรอง “Madam

How and Lady Why” นตยสารฉบบนระบชอผเขยนภาพประกอบไวในสารบญ

เรองดวย เปนนตยสารเดกททนสมย มภาพประกอบสวยงาม มคำประพนธโคลง

aw02.indd 65 9/28/11 4:53:46 PM

Page 67: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

กลอน มเรองราวทสนกสนานโดยนกประพนธทมชอเสยง มขอเขยนทใหความร

ดานตางๆ แกเดก และมบรรณาธการทเขาใจรสนยมและความสนใจของเดก

มนตยสารอกฉบบหนงทเกดขนในป ๑๘๗๑ คอ Young Folks ซงลงพมพ

เรอง “เกาะมหาสมบต” (Treasure Island) ของ โรเบรต หลยส สตเวนสน

(๑๘๕๐-๑๘๙๔ กวและนกเขยนชาวสกอต) ตดตอกนหลายเดอน ทำใหนตยสาร

เลมนขายดมาก อายของ เกาะมหาสมบต ทเขยนเมอป ๑๘๘๑ ถงวนน ๑๓๐ ปแลว

โลกกยงยกยองในฐานะวรรณกรรมคลาสสคสำหรบเยาวชน มการแปลงไปเปน

สออนๆ รวมทงเปนภาพยนตรหลายครง

เกาะมหาสมบตอานไดฟร ในรปของหนงสออเลกทรอนกส สรางสรรคเปนภาพยนตร โดยวอลท ดสนย

วรรณกรรมเยาวชนเรอง เกาะมหาสมบต จดพมพเปนเลมภายหลงลงเปนตอนๆ ในนตยสาร

aw02.indd 66 9/28/11 4:53:47 PM

Page 68: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

นตยสารเลมหนงทเกดขนในชวงปลายทศวรรษท ๑๘๗๐ และกลายเปน

นตยสารทโดดเดนทสด คอ The Boy’s Own Paper เปนนตยสารทครองตลาด

ของผอานในครอบครวชนชนกลาง นบเปนนตยสารทไดรบความนยมจากเดกๆ

การยอมรบจากพอแมผปกครอง และมอายยนยาวมากฉบบหนง คอเผยแพรตง

แตป ๑๘๗๙ - ๑๙๖๗

The Boy’s Own Paper ดำเนนการโดยการสนบสนนขององคกรทาง

ศาสนา เปนนตยสารทเดนมากในยคนน ในฐานะของนตยสารทมงสงเสรมใหเดก

ตระหนกในเรองของความดและความซอสตย ละเวนการกระทำชว แตเรองราว

ในฉบบกไมไดตงหนาตงตาสงสอนอบรมศลธรรม บรรณาธการซงรบงานตอเนอง

ยาวนานกวา ๓๐ ป มความเหนวานตยสารฉบบนจะตองพยายามรกษาอดมคต

ของตนเอาไว ดวยการรกษาลกษณะและคณภาพของหนงสอ โดยมนโยบาย

สำคญคอ การเนนหนกในเรองเกยวกบธรรมชาตและมนษยชาต การรกษา

คณภาพจงใจเดกสวนหนงคอ การเชญนกเขยนมาเขยนเรองในดานตางๆ เชน

เกยวกบสตวศาสตร การกฬาตางๆ นกเขยนคนหนงทเขยนเรองพสจนใหเหน

วาการผจญภยทางวทยาศาสตรเปนเรองทนาสนกสนานตนเตนยงกวาเรอง

ประเภทใดๆ คอ จลส เวรน (๑๘๒๘-๑๙๐๕ ชาวฝรงเศส) บดาแหงนวนยาย

วทยาศาสตร ผลงานทกเรองของจลส เวรน เขยนเปนภาษาองกฤษนำลงพมพใน

นตยสารฉบบนเปนแหงแรก

aw02.indd 67 9/28/11 4:53:52 PM

Page 69: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก ก ในเมองไทย-ใ-ใ- นโนโน ลก

ภาพปก The Boy’s Own Paper

จลส เวรน (Jules Gabriel Verne) เกดทเมองนองต เมอ ค.ศ. ๑๘๒๘

เปนนกเขยนชาวฝรงเศส ผบกเบกการเขยนนยายวทยาศาสตรสมยแรกๆ

เวรนมชอเสยงจากการเขยนเรองเกยวกบการผจญภยในอวกาศ ใตนำ และ

การเดนทางตางๆ กอนจะมการประดษฐเรอดำนำหรออากาศยานจรงๆ เปน

เวลานาน นวนยายของเขามกใสเนอหาวทยาศาสตรทสมจรง ซงยงไมคนเคย

กนในสมยนน แตไดรบการยกยองเปนอยางดในเวลาตอมา

บทประพนธทสำคญไดแก “·ปดสบวนรอบโลก” (Around the World

in Eighty Days) “ใตâทะเลสองหมËนโย™น” (20,000 Leagues Under the

Sea) “หâาอาทตยในบอลลน” (Five Weeks In a Balloon) นยาย

aw02.indd 68 9/28/11 4:53:57 PM

Page 70: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

วทยาศาสตรในชวงหลงๆ จะเรม

สะทอนถงการมองเหนดานมดของ

เทคโนโลยรวมถงการนำเทคโนโลยไป

ใชอยางผดทาง เชน The Clipper of

the Clouds, The Master of the

World เวรนเสยชวตใน ค.ศ. ๑๙๐๕

ภายหลงเขาไดรบการยกยองใหเปน “บดาแหงนยายวทยาศาสตรโลก” รวมกบ

เฮช. จ. เวลล (๑๘๖๖-๑๙๔๖) นกเขยนชาวองกฤษ นกเขยนทงสองคนนไดม

อทธพลตอนยายวทยาศาสตรและวงการวทยาศาสตรมาจนถงปจจบน

ชอของจลส เวรน ไดรบการยกยองโดยนำไปตงเปนชอของยานขนสง

อตโนมต (Automated Transfer Vehicle - ATV) ลำแรกขององคการอวกาศ

ยโรป ซงทำหนาทขนสงพสดรวมทงตนฉบบนยายวทยาศาสตรของเขาขนไปยง

สถานอวกาศนานาชาตเมอสปมานเอง

เมอม The Boy’s Own Paper คณะผจดทำกไดผลตอกฉบบหนงสำหรบ

เดกผหญงในปถดมา ชอ The Girl’s Own Paper แมจะไมไดรบความนยมเทา

ฉบบสำหรบเดกผชาย แตกจำหนายไดยาวนานถง ๗๖ ป (๑๘๘๐-๑๙๕๖)

aw02.indd 69 9/28/11 4:54:07 PM

Page 71: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นอกจากนกม Boys’ Friend จากป ๑๘๙๕ ถง ๑๙๒๗ หนงสอเลมอนๆ

ทมอายยนยาวเชนกน ไดแก Chums จากป ๑๘๙๒ ถง ๑๙๓๔ มเนอหาคอเรอง

เกยวกบสตวและกฬา และอนๆ อกมากเกยวกบเดกวยรน ตอมาเนองดวยปญหา

การบรหารขององคกร Chums จงแยกตวออกมาและเปลยนเปนนตยสารเพอการ

ขบเคลอนวงการลกเสอโดยเฉพาะชอ British Boy Scouts

โลกนตยสารสำหรบเดกในองกฤษยคนน ประมาณไดเปนหนงในสามของ

นตยสารทงหมด ในจำนวนเหลานมหนงสอการตน (comics) ซงมเนอหาเปน

การตนชอง เรองสนๆ แบบตางๆ และมนตยสารราคาถก (pulp magazines)

ซงออกมาเปนเลมเดยวๆ จบในฉบบ เนอหาเปนนวนยายขนาดสน (novella) ตอ

มานวนยายขนาดสนเหลานมการพฒนาไปเปนเรองสำหรบผใหญ มกจะเปนเรอง

สบสวนสอบสวน คาวบอย ออกเปนรายเดอน

ภาพปก The Girl’s Own Paper ตวอยางคอลมนใน The Girl’s Own Paper

aw02.indd 70 9/28/11 4:54:08 PM

Page 72: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

นตยสารเดกในสหรฐอเมรกา : จากแวดวงศาสนามาสภาคเอกชน

ในชวงเวลาทองกฤษมนตยสารสำหรบเดกออกมามากมายนน อเมรกากม

นตยสารสำหรบเดกออกมาเกอบจะพรอมๆ กน ฉบบแรกเกดขนทเมองบอสตน

ในป ๑๘๒๖ คอ The Juvenile Miscellany เปนนตยสารทออกไดไมนานนก

เพราะไมคอยไดรบความนยม ทวากมสงทเปนมรดกทางวฒนธรรมเกดขนใน

หนงสอเลมน นนคอบทกลอนสำหรบเดกทมชอเสยงและเปนทรจกกนมาถงทกวนน

คอ “Mary had a Little Lamb” โดย ซารา โจเซฟ เฮล ปรากฏสสาธารณชน

เปนครงแรกในนตยสารฉบบน

The Juvenile Miscellany ฉบบในชวงป ๑๘๓๘ และฉบบในชวงป ๑๘๓๙

aw02.indd 71 9/28/11 4:54:20 PM

Page 73: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

บทกลอน “Mary had a Little Lamb - แมรม

แกะนอย” เปนบทกลอนทกลาวถงเดกหญงคนหนงชอ

แมร ซอเยอร วนหนงหนนอยตดสนใจพาแกะตวนอย

ไปโรงเรยนดวยทงทรวาจะไมไดรบอนญาต แตกลบ

เปนทพอใจของเพอนๆ เปนอยางมาก ประกอบไปดวย

กลอน ๔ บท ใชเปนบทกลอนกลอมเดกไดเปนอยางด

ซารา โซเจฟ เฮล (Sarah Joseph Hale) เขยนขนใน

ป ๑๗๙๘ ตอมานำไปลงพมพเผยแพรครงแรกในนตยสาร The Juvenile

Miscellany และเปนทแพรหลายไดรบความนยมสำหรบเดกเลกมาถงทกวนน

Mary had a little lamb, little lamb, little lamb, Mary had a little lamb, its fleece was white as snow. And everywhere that Mary went, Mary went, Mary went, and everywhere that Mary went, the lamb was sure to go. It followed her to school one day school one day, school one day, It followed her to school one day, which was against the rules. It made the children laugh and play, laugh and play, laugh and play, it made the children laugh and play to see a lamb at school. ...

aw02.indd 72 9/28/11 4:54:25 PM

Page 74: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

เชนเดยวกบในองกฤษ นตยสารสำหรบเดกของ

อเมรกาสมยแรกๆ เกดขนเนองมาจากความตนตว

ของโรงเรยนสอนศาสนาวนอาทตย แตละนกายกม

นตยสารของตนเองในชวงทศวรรษ ๑๘๒๐ - ๑๘๖๘

นตยสารเดกทดำเนนการโดยสำนกพมพเอกชน

ในยคนมหลายฉบบ ทนาสนใจไดแก The Little

Pilgrim (๑๘๕๓-๑๘๖๘) เปนนตยสารรายเดอน ทได

นำเอาเรองราวในประวตศาสตร ตลอดจนเรองราว

ของบคคลสำคญมาเขยนใหเดกอาน ทำใหรสกคลาย

กบวาบคคลเหลานนไดกลบฟóôนคนชพขนมาอกครง

หนง

นตยสาร The Little Pilgrim

ฉบบในป ๑๘๖๖

ในชวงหลงของศตวรรษท ๑๙ นตยสารสำหรบเดกมสถานภาพมนคงขน

มาก เดกๆ นยมอานกนมากขน ทมชอเสยงในดานคณภาพฉบบหนงคอ The

Riverside Magazine (๑๘๖๗-๑๘๗๐) เนองจากม ฮอเรซ อ. สกดเดอร เปน

บรรณาธการทเขมแขงและมความเหนวาการทำหนงสอสำหรบเดกตองทำใหด

ทสด มความพถพถนในดานการเขยนและศลปกรรม ตองคอยนำเอาขอตชม

ตางๆ มาปรบปรงใหดยงขน และดวยความทคนเคยกบ ฮนส ครสเตยน

แอนเดอรเซน จงไดเรองของราชาแหงเทพนยายผนมาตพมพอยจำนวนมากพอ

aw02.indd 73 9/28/11 4:54:30 PM

Page 75: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

สมควร นาเสยดายทนตยสารเลมนอยในโลก

หนงสอไดไมกป เทานน หากแตสกดเดอรยง

ทำงานอยในวงการหนงสอสำหรบเดกตอไปใหกบ

สำนกพมพอน เชน ทำหนงสอชด จดพมพ

หนงสอทมคณคาเพอใหเดกๆ ไดสมผสกบหนงสอ

ดดวยความพถพถนท งดานเนอหาและภาพ

ประกอบ

Our Young Folks แหงเมองบอสตน

ระหวางป ๑๘๖๕-๑๘๗๓ เปนนตยสารเดกทม

นกเขยนคนสำคญๆ เขยนวรรณกรรมลง อาท

ชารลส ดก เคน เขยนเร อง “The Magic

Fishbone” ลงพมพในป ๑๘๖๘ นอกจากนยงม

คณภาพสงเพราะมนกเขยนภาพทมฝมอหลายราย

ในป ๑๘๗๔ นตยสารฉบบนไดยบรวมเขา

กบนตยสารอกฉบบหนงทมชอเสยงมากในยคนน

คอ St. Nicholas ซงพมพออกมาตงแตป ๑๘๗๓

นตยสาร The R iver s ide Magazine ฉบบในป ๑๘๖๙

aw02.indd 74 9/28/11 4:54:31 PM

Page 76: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

นตยสารเดกคณภาพเตมเลม บนถนนสายรวมศตวรรษ

St. Nicholas เปนนตยสารทมชอเสยงมากทสดในสมยนน เปนทรจกกน

แพรหลายทงในสหรฐอเมรกาและในตางประเทศ โดยบรรณาธการทมพรสวรรค

ทางดานการสอสารกบเดก คอ แมร เมปส ดอดจ (๑๘๓๑-๑๙๐๕) เนอหาใน

นตยสารเลมนมชวตชวา มเรองดๆ สำหรบเดก โคลงกลอน บทความ ทใหสาระ

ความร และมมาตรฐานทดเทยมกบนตยสารรายเดอนสำหรบผใหญ นโยบายท

ตงไวแตแรกไมเคยเปลยนแปลง นนคอ จะใหแบบอยางทดแกเดก ทำใหเดกรก

สจจะ ความงาม ความจรงใจ รกบาน รกประเทศ ทำตนมประโยชน โดยเสนอ

วทยาการ ขาวสาร และเหตการณสำคญๆ และเรองดๆ ใหเดกไดอานกน

นโยบายสำคญขอหนงคอเสนอวทยาการขาวสารของโลกใหแกเดกๆ แตละฉบบจะ

มเรองราวทางวทยาศาสตรและความกาวหนาทางเทคโนโลยตางๆ ชวประวต

บคคลสำคญของอเมรกา มคอลมนทสอนใหเดกหดทำสงของงายๆ ทำครวงายๆ

มคอลมนวจารณหนงสอ ตอบปญหา จดหมายฉบบพเศษกจะไดลงพมพในหนา

กลองจดหมาย

aw02.indd 75 9/28/11 4:54:37 PM

Page 77: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

นตยสาร St Nicholas นำเอาชอของนกบญนโคลส (Saint Nicholas)

มาใชเปนเปนชอของนตยสารเพอดงดดใจเดกๆ เนองจากนกบญนโคลสเปน

แรงบนดาลใจใหชาวครสตจนตนาการถงการมบคคลผมความเอออารตอเดกๆ

ผมชอวา ซานตาคลอส (Santa Claus) ซานตาคลอสในความคดของคนทวไป

เปนชายแกรปรางอวนและดใจด เขามกใสเสอโคทททำจากขนสตวสแดงสดม

ขลบสขาว ทเอวคาดเขมขดหนงและรองเทาบทสดำ ซานตาคลอสอาศยอยท

ขวโลกเหนอโดยมเอลฟá ซงเปนมนษยตวเลกทชวยผลตของเลนใหเขานำไป

แจกเดกทเปนเดกดในคนวนครสตมาส ซานตาคลอสมพาหนะเปนเลอนหมะท

ลากโดยกวางเรนเดยรซงสามารถบนได ในกลางดกวนครสตมาส ซานตาคลอส

จะแอบเขาไปในบานทมเดกดทางปลองไฟ เพอนำของขวญไปใสในถงเทาท

แขวนรอไวหนาเตาผง

ในชวงเดอนพฤศจกายน ๑๘๘๕ ถง ตลาคม ๑๘๘๖ มนยายยาวตอเนอง

ทไดรบความสนใจจากนกอานรนเยาวกนเปนอยางมาก คอเรอง “Little Lord

Fauntleroy” (ลอรดนอยฟอนเตลรอย) เขยนโดย ฟรานเซส ฮอดจสน เบอร

เนตต นกประพนธ-นกเขยนบทละครชาวองกฤษ จนสรางกระแสเปนแฟชนการ

แตงกายเอาเยยงอยางกนเลยทเดยว ยงเมอมการนำไปทำเปนละครเวท และ

ภาพยนตร และมการผลตกนหลายตอหลายครง จนถงยคหลงๆ น วรรณกรรม

aw02.indd 76 9/28/11 4:54:40 PM

Page 78: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

ภาพยนตรในป ๑๙๒๑ นบเปนครงทสอง (ครงแรก ๑๙๑Ù)

โปสเตอรภาพยนตรยคตางๆ จากวรรณกรรมเดก ลอรดนอยฟอนเตลรอย ผลตออกอากาศทางโทรทศนและเผยแพรในรปดวด โดยบบซ

ปกหนงสอทจดพมพเปนเลม ในยคแรก

ฉบบแปลภาษาไทย จดพมพไมนอยกวา ๗ ครง

สำหรบเดกเรองนไดกลายเปนวรรณกรรมระดบโลกทมการแปลกนในหลาย

ประเทศ รวมทงประเทศไทยเราดวย

aw02.indd 77 9/28/11 4:54:46 PM

Page 79: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

เมอบรรณาธการดอดจ ถงแกกรรมในป ๑๙๐๕ แตหนงสอซงวางรากฐาน

ไวเปนอยางดกยงสามารถดำเนนไปไดอกยาวนานถง ๓๕ ป รวมเบดเสรจ

นตยสารเลมนปรากฏอยในโลกหนงสอเกอบ ๗๐ ป ในภายหลง ฉบบรวมเลมนบ

เปนสงทมคาหายากทใครๆ กอยากไดไวเปนสมบตอนลำคา แตสมบตทตกทอดส

สงคมคอ การทนตยสารเลมนมอทธพลในการสรางสรรคการอานของเดกๆ ใหสง

ขนดวยงานเขยนทดมคณคาในดานตางๆ และยงเปนแรงผลกดนใหสำนกพมพ

อนๆ ไดผลตหนงสอขนมาเพอเขาสหวใจนกอานรนเยาว เชน นตยสาร Harper’s

Young People

นโยบายของนตยสารเลมนคอมงเสรมสรางจนตนาการแกเดกๆ ในรปแบบ

ของนทาน โคลงกลอน และเรองขบขนตางๆ ไมมเรองราวประเภทสงสอนอบรม

แตมเรองทนาสนใจทางวทยาศาสตร ประวตศาสตร ชวประวต เทคโนโลยใหมๆ

ฯลฯ

ในบรรดานตยสารสำหรบเดกของอเมรกาทงหมด ฉบบทมอายยนยาวกวา

หนงรอยป คอ The Young’s Companion (๑๘๒๗-๑๙๒๙) ซงถอวาเปนฉบบ

ทมอายยนยาวทสด แทบทกบานในสมยนนจะบอกรบทง St.Nicholas และ The

Young’s Companion (ภายหลงเขารวมกบนตยสาร The American Boy และ

เลกกจการไปในป ๑๙๔๑)

aw02.indd 78 9/28/11 4:54:47 PM

Page 80: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

�9

(ซาย) ปกของ St.Nicholas ใน ค.ศ.๑๙๒๑ ซงเปนปท Ù๘ ของนตยสารเดกเลมน (ลาง) สวนหนงของภาพประกอบ เรอง ใน St.Nicholas นตยสารเดกคณภาพสงของสหร∞อเมรกาเกอบ ๗๐ ป (๑๘๗๓ -๑๙Ù๐)

aw02.indd 79 9/28/11 4:54:54 PM

Page 81: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

บนเสนทางสองศตวรรษ : มหลกไมลใหคนทำนตยสารเดก

โดยภาพรวมของนตยสารยคบกเบกของโลก ซงมองกฤษและอเมรกาเปน

หวแถวนน จะเหนกระแสทนาสนใจในหลายประการ และเปน “หลกไมล” อนยด

เปนแนวทางไดเพอการกาวตอไป

ทงในสหราชอาณาจกร และสหรฐอเมรกา มองคกรทางศาสนาเปนผ

รเรม และเรมดวยการทำนตยสารเดกเพอการอบรมสงสอนทางดาน

ศลธรรมเปนสำคญ ในชวงแรกๆ ของการเขยน (การพมพ) เพอให

เดกๆ ไดอานกนอยางกวางขวางนน ยงมความเขาใจกนอยวา เรอง

ของจนตนาการหาใชสงทดสำหรบเดกไม ดวยเหตนจงมงใสเนอหา

ประเภท “สอนตรง” ทงในเรองจรรยาและวชาความรเขาไปในเนอหา

ของนตยสาร ภายหลงจงพลกเปลยนความเขาใจวา หนงสอทด

สำหรบเดกตองเปนหนงสอทเดกชอบ สนก ใหความเพลดเพลน

เจรญใจ ไมใช “ยาขม” สำหรบเดก

หากแตหนงสอทดสำหรบเดก บรรณาธการผจดทำ ตองเขาใจ

ธรรมชาตของเดก ในแตละชวงวย สำหรบเดกชายและเดกหญง ตอง

เรยนรทจะ “ปรบ” และ “ปรง” หนงสออยางตอเนองตลอดเวลา

ทำใหนตยสารหลายเลมไดรบความนยมยาวนานกวาครงคอนศตวรรษ

เปนอยางนอย และบางเลมเกนกวาหนงศตวรรษกยงม โดยมการ “สง

®

®

aw02.indd 80 9/28/11 4:54:56 PM

Page 82: อ่านสร้างสุข ๘

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

�� | อบตการณนตยสารเดก ในเมองไทย-ในโลก

��

ไม” ผลดตอไปใหกบบรรณาธการ นกเขยนนกสรางสรรคหนงสอเพอ

เดกและเยาวชนรนใหมทกาวเขามาแทนท

สงหนงทสำคญมาก คอมการลงตพมพวรรณกรรมสำหรบเดก โดย

เฉพาะอยางยงคอ นยายเปนตอนๆ ทำใหเดกๆ ตดตามอยางจดจอ

และหลายเรองเหลานนกลายมาเปนวรรณกรรมชนนำของโลก ทยง

อานไดอยางบนเทงเรงใจในยคน ทงมการดดแปลงไปสสอใหมๆ เปน

ภาพยนตร เปนการตน อยในโลกออนไลนในรปแบบตางๆ และยงต

พมพเปนหนงสอใหนกอานไดสมผสความเปนอมตะของจนตนาการอน

แยบยลของนกเขยนผสามารถ

ไมเพยงเทานน นตยสารเดกทเปนทชนชอบของเดก ตองม “พนท”

ใหแกเดก เดกเขยนจดหมายไปพดคยแสดงความคดเหน ถามปญหา

อยากร เขยนเรองเขยนรปไปใหพจารณาลงตพมพ ฯลฯ

เดกมความปรารถนาทจะอานนตยสาร จะเปนรายสปดาห รายปกษ หรอ

รายเดอนกได ขอแตตองทำใหเขารสกไดผอนพกอยางเปนสข ไดสมผสกบเรองท

นาสนใจ นนดนนหนอยกได ไดกาวไปสโลกของเทพนยาย ไดผจญภยในความ

ฝน ไดรลทางของตนวาจะมงไปทางใด มพนททรสกวาเปนของเขาจรงๆ

นตยสารสำหรบเดกโบกมอลา ความคดทจะทำออกมาเพอเอาใจผใหญ-ท

ไมเขาใจเดก ทชอบอบรมสงสอน ทแยกโลกของการเรยนรออกจากโลกทเดกดมดำ

กบเรองใดๆ ดวยความเพลดเพลน ทแยกโลกของจนตนาการออกจากความร...

®

®

aw02.indd 81 9/28/11 4:55:01 PM

Page 83: อ่านสร้างสุข ๘

รายการหนงสออางอง

กลอมจตต พลายเวช. “นตยสารสำหรบเดกของตางประเทศ ในศตวรรษท ๑๙” ใน

บรรณารกษ ๒๐. กรงเทพฯ : ภาควชาบรรณารกษศาสตร คณะอกษรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ๒๕๑๘.

ถรนนท อนวชศรวงศ, พรณ อนวชศรวงศ. การตน มหศจรรยแหงการพฒนาสมองและ

การอาน. สถาบนการตนไทย สำนกพมพมลนธเดก. ๒๕๕๓.

นวลจนทร รตนากร, ชตมา สจจานนท และมารศร ศวลกษณ. ปกณกะเรองหนงสอใน

สมยรตนโกสนทร. ม.ป.ท. (พมพเนองในโอกาสสมโภชกรงรตนโกสนทร ๒๐๐ ป

พ.ศ.๒๕๒๕)

นศา ชโต, กลอมจตต พลายเวช และกานตมณ ศกดเจรญ. การวเคราะหเนอหาหนงสอ

อานสำหรบเดก. รายงานการวจยเสนอคณะกรรมการอดมการณแหงชาต ๓๑

มนาคม ๒๕๒๔.

พรทพย วนจสาร. “การศกษารปแบบและวเคราะหเนอหาวารสารภาษาไทยสำหรบเดก”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาบรรณารกษศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ๒๕๒๓.

ระววรรณ ประกอบผล. “นตยสารไทย” ใน ววฒนาการสอมวลชนไทย. เอกสารประกอบ

การประชมวชาการเนองในโอกาสปการสอสารสากล คณะนเทศศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ๒๕๒๖.

และเวบไซตตางๆ ทเกยวของ

aw02.indd 82 9/28/11 4:55:02 PM

Page 84: อ่านสร้างสุข ๘

แผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน ไดรบการสนบสนนจากสำนกงานกองทน

สนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) มบทบาทหนาทในการประสานกลไก นโยบาย

และปจจยขยายผล จากทงภาครฐ ภาคประชาสงคม และภาคเอกชน ใหเออตอการขบ

เคลอนการสรางเสรมพฤตกรรมและวฒนธรรมการอาน ใหเขาถงเดก เยาวชน และ

ครอบครว โดยเฉพาะกลมทขาดโอกาสในการเขาถงหนงสอและกลมทมความตองการ

พเศษ

คณะกรรมการกำกบทศทางแผนงานสรางเสรมวฒนธรรมการอาน

ประธาน : รศ.นพ.ปญญา ไขมก

กรรมการ : ดร.อมรา ปฐภญโญบรณ

กรรมการ : คณเขมพร วรณราพนธ

กรรมการ : รศ.ดร.วลาสน อดลยานนท

กรรมการและเลขานการ : คณสดใจ พรหมเกด

รวมสนบสนนการขบเคลอนนโยบาย โครงการ และกจกรรมเพอสรางเสรมใหเกดพฤตกรรม

และวฒนธรรมการอานเพอสงคมสขภาวะกบเราไดท

แผนงานสรâางเสรมว≤นธรรมการอาน

๔๒๔ หมบานเงาไม ซอยจรญสนทวงศ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรญสนทวงศ แขวงบางพลด

เขตบางพลด กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทรศพท : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ โทรสาร : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ กด ๓ Website : www.happyreading.in.th, E-mail : [email protected] Facebook : http://www.facebook.com/happy2reading Twitter : http://www.twitter.com/happy2reading

aw02.indd 83 9/28/11 4:55:05 PM

Page 85: อ่านสร้างสุข ๘

aw02.indd 84 9/28/11 4:55:05 PM

Page 86: อ่านสร้างสุข ๘