ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ

ÕÓÓËÜ

2000 îíû 05 äóãààð ñàðûí 05-íû ºäºð Óëààíáààòàð õîò

ÀßËÀË ÆÓÓË×ËÀËÛÍ ÒÓÕÀÉ

ÍÝÃįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ

Íèéòëýã ¿íäýñëýë 1 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí çîðèëò 1.1. Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü Ìîíãîë Óëñûí íóòàã äýâñãýð äýýð àÿëàë æóóë÷ëàëûã õºõ¿¿ëýí äýìæèõ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ, æóóë÷íû ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõòýé õîëáîãäóóëàí òºð, èðãýí, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí õîîðîíä ¿¿ñýõ õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.

2 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ 2.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ íü Èðãýíèé õóóëü1, Ãàçðûí òóõàé2,

Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé3, Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé õóóëü4 áîëîí ýíý õóóëü, òýäãýýðòýé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí õóóëü òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý.

2.2. Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä ýíý õóóëüä çààñíààñ ººðººð çààñàí áîë

îëîí óëñûí ãýðýýíèé çààëòûã äàãàæ ìºðäºíº. 2.3. Óëñûí òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòàãò àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëàõààð áîë ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí õàðèëöààã Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé õóóëèàð çîõèöóóëíà.

3 äóãààð ç¿éë. Õóóëèéí íýð òîìú¸î 3.1. Ýíý õóóëüä õýðýãëýñýí äàðààõü íýð òîìú¸îã äîð äóðäñàí óòãààð îéëãîíî: 3.1.1 "àÿëàë æóóë÷ëàë" ãýæ õóâü õ¿í ººðèéí áàéíãà îðøèí ñóóäàã ãàçàð

íóòãààñàà íýãýýñ 183 õ¿ðòýëõ õîíîãèéí õóãàöààãààð àìðàëò, ñóâèëàë, òàíèí ìýäýõ¿éí çîðèëãîîð áîëîí øàøèí ø¿òëýã, àæèë ìýðãýæëèéí øóãàìàà𠺺ð ãàçàð íóòàãò àÿëàí ÿâàõûã;

3.1.2. "àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã á¿ðä¿¿ëýõ, ñóðòàë÷ëàõ, õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí

1 Èðãýíèé õóóëü -"Òºðèéí ìýäýýëýë"-èéí 1995 îíû 1 ä¿ãýýðò íèéòëýãäñýí 2 Ãàçðûí òóõàé õóóëü -"Òºðèéí ìýäýýëýë"-èéí 1995 îíû 2 äóãààðò íèéòëýãäñýí 3 Áàéãàëü îð÷íûã õàìãààëàõ òóõàé õóóëü -"Òºðèéí ìýäýýëýë"-èéí 1995 îíû 5, 6 äóãààðò íèéòëýãäñýí. 4 Òóñãàé õàìãààëàëòòàé ãàçàð íóòãèéí òóõàé õóóëü -"Òºðèéí ìýäýýëýë"-èéí 1995 îíû 2 äóãààðò íèéòëýãäñýí.

1

2

áàãö áóþó òóõàéëñàí ¿éë÷èëãýýã çîõèîí áàéãóóëæ áàéãàà àøãèéí òºëºº õóóëèéí ýòãýýäèéã;

3.1.3. "àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñ íóòàã" ãýæ Ìîíãîë Óëñàä àÿëàë æóóë÷ëàë

õºãæ¿¿ëýõýä òîõèðñîí áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ëûí íººö á¿õèé ãàçàð íóòãèéã; 3.1.4. "àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí

áàéãóóëëàãààñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà æóóë÷äûí ñîíèðõëûã òàòàõ, òýäíèé àÿëàõ òàâ òóõòàé íºõöºëèéã õàíãàñàí òºëáºðò ¿éë÷èëãýýã;

3.1.5. "æóóë÷èí" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàë õèéæ áàéãàà Ìîíãîë Óëñûí èðãýí,

ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿íèéã; 3.1.6. "æóóë÷íû ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãà" ãýæ çî÷èä áóóäàë, æóóë÷íû

áààç, çîîãèéí ãàçàð, àìðàëò ñóâèëàë, òýýâýð, õîëáîî, ¿çâýðèéí çýðýã ¿éë÷èëãýýã æóóë÷èíä ¿ç¿¿ëæ áàéãàà áàéãóóëëàãûã;

3.1.7. "õºòº÷-òàéëáàðëàã÷" ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí õºòºëáºðèéí äàãóó

æóóë÷èíä ãàçàð÷ëàí, îð÷óóëãà, òàéëáàð õèéõ õóâü õ¿íèéã; /Ýíý çààëòàä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

3.1.8. “äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäàë” ãýæ çî÷èä áóóäëûí öîãö ¿éë÷èëãýýíèé æèøèã øààðäëàãûí 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø îä á¿õèé çýðýãëýëèéã õàíãàñàí ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãûã. /Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝà Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà 4 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé àíãèëàë 4.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà íü äàðààõü ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëíý: 4.1.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í, ¿éë÷èëãýýã òºëºâëºõ, á¿ðä¿¿ëýõ,

ñóðòàë÷ëàõ, áººíººð áîëîí æèæèãëýíãýýð õóäàëäàõ, àÿëàë çîõèîí áàéãóóëàõ; 4.1.2. âèç àâàõòàé õîëáîãäñîí áîëîí àÿëëûí áóñàä áè÷èã áàðèìòûí

á¿ðä¿¿ëýëò õèéõ; 4.1.3. îíãîö, òºìºð çàì áîëîí òýýâðèéí õýðýãñëýýð çîð÷èõ áèëåò /òèéç/-

èéí çàõèàëãà õèéõ, áèëåò /òèéç/ õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ; 4.1.4. çî÷èä áóóäàë, æóóë÷íû áààç, áàéð, ¿çâýðèéí çàõèàëãà õèéõ; 4.1.5. æóóë÷íûã óãòàí àâàõ, ¿éë÷ëýõ, ¿äýí ãàðãàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëàõ. 4.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãûã òóðîïåðàòîð, òóðàãåíò ãýæ àíãèëíà:

3

4.2.1. òóðîïåðàòîð íü ýíý õóóëèéí 4.1.1-4.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëíý;

4.2.2. òóðàãåíò íü ýíý õóóëèéí 4.1.2-4.1.5-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãààã

á¿õýëä íü, ýñõ¿ë ò¿¿íèé òîäîðõîé õýñãèéã, ò¿¿í÷ëýí òóðîïåðàòîðûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã çóó÷ëàí õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ ¿éë àæèëëàãàà ýðõýëíý.

5 äóãààð ç¿éë. Äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë 5.1. Äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé

çºâøººðëèéã àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà îëãîíî. /Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

5.2. Äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë õ¿ñýã÷ íü Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèéí 11 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààñ ãàäíà äàðààõü áè÷èã áàðèìò á¿ðä¿¿ëíý:

5.2.1. äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí áàðèëãûí àðõèòåêòóð òºëºâëºëò,

òåõíèê, òåõíîëîãèéí áîëîí èíæåíåðèéí ñèñòåìèéí Ì1:100 áà Ì1:200 ìàñøòàáûí òîéì çóðàã, õîëáîãäîõ õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí ä¿ãíýëò;

5.2.2. äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí áàðèëãûí ñòàíäàðò, àíãèëàë,

çýðýãëýë, òåõíèê, òåõíîëîãèéí òàëààð ãàðãàñàí øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëò; 5.2.3. äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí çýðýãëýë òîãòîîõ êîìèññûí

ä¿ãíýëò. 5.3. Äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé

çºâøººðëèéí òàëààðõ ýíý õóóëèàð çîõèöóóëààã¿é áóñàä õàðèëöààã Àæ àõóéí ¿éë àæèëëàãààíû òóñãàé çºâøººðëèéí òóõàé õóóëèàð çîõèöóóëíà.

/Ýíý ç¿éëèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

6 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ, ò¿¿íèéã îëãîõîîñ òàòãàëçàõ ¿íäýñëýë

/Ýíý ç¿éëèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/

7 äóãààð ç¿éë. Òóñãàé çºâøººðëèéí õóãàöàà ñóíãàõ, õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

/Ýíý ç¿éëèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/

8 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ 8.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà íü äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

4

8.1.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà íü ýíý õóóëèéí 4.2-ò çààñàí

àíãèëàëä íèéö¿¿ëýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ; 8.1.2. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íýý ººðèéí íýðèéí ºìíººñ

ñóðòàë÷ëàõ, õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ; 8.1.3. òóõàéí æèëä ¿éë÷ë¿¿ëñýí æóóë÷äûí òàëààðõè ñóäàëãààã òîãòîîñîí

æóðìûí äàãóó àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä ãàðãàæ ºãºõ; /Ýíý çààëòàä 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

8.1.4. Ìîíãîë Óëñûí íèéãýì, ýäèéí çàñàã, òºðèéí áàéãóóëàëò, ò¿¿õ ñî¸ë, ¸ñ çàíøèë, çàí ¿éëèéí òàëààð æóóë÷äàä ¿íýí áîäèò ìýäýýëýë ºãºõ;

8.1.5. áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ëûí íýí õîâîð ç¿éëñèéã õàéðëàí õàìãààëàõàä

ººðèéí ç¿ãýýñ øààðäàãäàõ àðãà õýìæýý àâàõ, ãàðñàí çºð÷ëèéí òàëààð õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýõ;

8.1.6. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë÷èëãýýíèé àæèëòíóóäàà ìýðãýæëèéí

ñóðãàëò, äàìæààíä õàìðóóëæ áàéõ; 8.1.7. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéõýý ¿íý òàðèôûã òîãòîîõ; 8.1.8. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãóóäòàé ãýðýý

áàéãóóëàõ. 8.1.9. æóóë÷äàä ìýðãýæëèéí õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ààð ¿éë÷ëýõ;

/Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/ 8.1.10. ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààð çýðýãëýëýý òîãòîîëãîõ.

/Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/ 8.2. Ìîíãîë Óëñûí íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí õºãæèëä õóâü íýìýð îðóóëàõ, áàéãàëü

îð÷èíä ñºðºã íºëººã¿é, õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíä, óëàìæëàëò çàí çàíøèëä õàðøëàõã¿é àÿëàë æóóë÷ëàëûí õýëáýðèéã õºãæ¿¿ëíý.

9 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ãýðýý 9.1. Òóðîïåðàòîð áóþó òóðàãåíò íü àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã

õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ òóõàé ãýðýý áàéãóóëíà. 9.2.Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõòýé õîëáîãäñîí õàðèëöààã Èðãýíèé

õóóëèéí 370-379 ä¿ãýýð ç¿éë, ýíý õóóëü, àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà æóóë÷èíòàé áàéãóóëñàí ãýðýýãýýð çîõèöóóëíà. Ãýðýýíä äàðààõü íºõöºëèéã òóñãàíà: /Ýíý õýñãèéã2002 îíû 7 äóãààð ñàðûí 4-íèé ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

9.2.1. ãýðýýíèé òàëóóäûí àëáàí ¸ñíû íýð, õàÿã, óëñûí á¿ðòãýëèéí

ãýð÷èëãýýíèé äóãààð, áàíêíû äàíñíû äóãààð; /Ýíý çààëòàä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

5

9.2.2. æóóë÷äûí á¿ðýëäýõ¿¿í, àÿëëûí õºòºëáºð, òýäãýýðòýé õîëáîãäñîí ìýäýýëýë;

9.2.3. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ÷àíàð, ¿íý, ò¿¿íèéã òºëºõ

æóðàì; 9.2.4. àÿëëûí õóãàöàà, æóóë÷äûã óãòàõ, ¿äýõ æóðàì, òàëóóäûí ýðõ, ¿¿ðýã; 9.2.5. æóóë÷äààñ ¿éë÷èëãýýíèé òàëààð ãîìäîë ãàðãàõ, ìàðãààíûã õÿíàí

øèéäâýðëýõ æóðàì. 9.3. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ãýðýýíèé ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýõ, ãýðýýã öóöëàõ, ººð÷ëºõ,

õ¿÷èí òºãºëäºð áóñ ãýæ òîîöîõîä Èðãýíèé õóóëèéí õîëáîãäîõ çààëòûã ìºðäºíº. 10 äóãààð ç¿éë. Æóóë÷íû ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãà 10.1. Æóóë÷íû ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãà íü äàðààõü øààðäëàãûã õàíãàæ

àæèëëàíà: 10.1.1. òóõàéí ¿éë÷èëãýýíèé ñòàíäàðò, çýðýãëýëä òàâèãäàõ øààðäëàãûí

äàãóó ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ; 10.1.2. ¿éë÷èëãýýíèéõýý ¿íý òàðèôûã îëãîãäñîí çýðýãëýëèéí äàãóó

òîãòîîõ, èë òîä áàéðëóóëàõ; 10.1.3. íèéòèéí ãýðýýíèé íºõöºëºº äàðààãèéí õóàíëèéí æèë ýõëýõýýñ Ç-

ààñ äîîøã¿é ñàðûí ºìíº çàðëàõ; 10.1.4. áàéãóóëëàãûíõàà îíîîñîí íýð, çýðýãëýë, æóóë÷èí õ¿ëýýí àâàõ

ýðõèéã òîäîðõîéëñîí ãýð÷èëãýýã èë áàéðëóóëàõ; 10.1.5. àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãàòàé áàéãóóëñàí ãýðýýíèé äàãóó

æóóë÷äàä ¿éë÷ëýõ, òýäíýýñ ¿éë÷èëãýýíèé õºëñèéã äàâõàðäóóëæ àâàõã¿é áàéõ; 10.2. Äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäàë áîëîí æóóë÷íû áààçûí çýðýãëýë òîãòîîõ

æóðìûã àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà áàòàëíà. /Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

10.3. Æóóë÷íû ¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãà ýíý õóóëèéí 4.1-ä çààñàí ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëàõûã õîðèãëîíî. 11 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûã òºðººñ õºõ¿¿ëýí äýìæèõ 11.1. Òºðººñ ýêñïîðòûí ¿éëäâýðëýëä ¿ç¿¿ëýõ äýìæëýã, õºíãºëºëòºä àÿëàë

æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, çî÷èä áóóäëûí ãàäààäûí æóóë÷äàä ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýý íýã àäèë õàìààðíà.

6

11.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàëáàðò õºðºí㺠îðóóëàëò õèéñýí èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäýä òàòâàðûí õºíãºëºëò ¿ç¿¿ëýõ àñóóäëûã òàòâàðûí õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó çîõèöóóëíà.

11.3. Ýíý õóóëèéí 14.1.1-ä çààñíû äàãóó áàéãóóëñàí àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñ

íóòãèéã õºãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð çàðëàñàí óðàëäààíä òºñºë íü øàëãàðñàí ýòãýýäýä òºñ뺺 õýðýãæ¿¿ëýõýä çîðèóëæ òºðººñ çîõèõ ñàíõ¿¿æèëòèéã ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð îëãîæ áîëíî.

ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝà պòº÷-òàéëáàðëàã÷ 12 äóãààð ç¿éë. Õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èä òàâèõ øààðäëàãà 12.1. Äàðààõü øààðäëàãûã õàíãàñàí õóâü õ¿í õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí ¿éë÷èëãýý

¿ç¿¿ëæ áîëíî: 12.1.1. Ìîíãîë Óëñûí èðãýí áàéõ; 12.1.2. íýã áóþó ò¿¿íýýñ äýýø ãàäààä õýë ýçýìøñýí, õºòº÷-

òàéëáàðëàã÷èéí ñóðãàëòàä õàìðàãäàæ ãýð÷èëãýý àâñàí, ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààð õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí àíãèëàë, çýðýãëýëýý òîãòîîëãîñîí áàéõ; /Ýíý çààëòàä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

12.1.3. õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä ýð¿¿ë ìýíäèéí õóâüä òýíöñýí áàéõ. 12.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà íü ýíý õóóëèéí 12.1-ä çààñàí øààðäëàãûã õàíãàñàí õóâü õ¿íèé õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí àíãèëàë, çýðýãëýëèéã òîãòîîíî. /Ýíý õýñýãò 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí áà 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/ 12.3. /Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/ 12.4. /Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/ 12.5. /Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/ 13 äóãààð ç¿éë. Õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã 13.1. Õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ íü äàðààõ ýðõ, ¿¿ðýãòýé. 13.1.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàéí áàéãóóëëàãààñ áàòàëñàí õºòºëáºðèéí äàãóó æóóë÷äàä ¿éë÷ëýõ, òýäíèé àþóëã¿é áàéäëûã óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ, õàíãóóëàõ;

13.1.2. æóóë÷äàä ¿éë÷èëæ áàéõ õóãàöààíäàà àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàéí áàéãóóëëàãà áîëîí ººðèéí íýð á¿õèé õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí òýìäãèéã èë ç¿¿õ; 13.1.3. Ìîíãîë Óëñûí íèéãýì ýäèéí çàñàã, òºðèéí áàéãóóëàë, áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ë, àðä ò¿ìíèé çàí çàíøëûí òàëààð æóóë÷äàä áîäèò ìýäýýëýë ºãºõ, óëñ, õóâü õ¿í, áàéãóóëëàãûí íóóöàä õàìààðàõ ìýäýýëëèéí íóóöûã çàäðóóëàõã¿é áàéõ; 13.1.4. ¿éë÷èëãýýíèéõýý ÿâöàä ººðèéí áóðóóãààñ æóóë÷èíä áîëîí àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàéí áàéãóóëëàãàä ó÷ðóóëñàí õîõèðëûã àðèëãàõ. 13.2. Õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ íü æóóë÷äààñ øàí õàðàìæ øààðäàõ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõèéã õîðèãëîíî. /Ýíý õýñýãò 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/ ĪЪÂįÃÝÝÐ Á¯ËÝà Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààðõè òºðèéí áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ 14 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààðõè Çàñãèéí ãàçðûí á¿ðýí ýðõ 14.1. Çàñãèéí ãàçàð àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 14.1.1. Ìîíãîë Óëñàä àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ á¿ñ íóòãèéã óëñ îðíû íèéãýì, ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí áîäëîãîòîé óÿëäóóëàí òîãòîîõ; 14.1.2. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð òºðººñ ÿâóóëàõ íýãäñýí áîäëîãûã õýðýãæ¿¿ëæ, õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòèéã çîõèîí áàéãóóëàõ; 14.1.3. àÿëàë æóóë÷ëàëûã õºãæ¿¿ëýõ ¿íäýñíèé õºòºëáºð áàòëàõ; 14.1.4. ýíý õóóëèéí 19 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàíä õºðºí㺠òºâëºð¿¿ëýõ, çàðöóóëàõ, õÿíàëò òàâèõ æóðìûã õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèä íèéö¿¿ëýí áàòëàõ, ñàíãèéí òºëººëºí çàõèðàõ ýðõ á¿õèé ýòãýýäèéã òîìèëîõ; /Ýíý çààëòûã 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/ 14.1.5. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàëáàðò ãàäààä, äîòîîäûí õºðºí㺠îðóóëàëòûã õºõ¿¿ëýí äýìæèõ, çîõèñòîé õàðüöààã áèé áîëãîõ; 14.1.6. àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûã áàéãóóëæ, ä¿ðìèéã áàòëàõ. /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/ 14.1.7. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä òàâèõ õÿíàëòûã õýðýãæ¿¿ëýõ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí õÿíàëòûí ä¿ðìèéã áàòëàõ.

7

8

15 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî 15.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî íü àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà, Åðºíõèé ñàéäûí äýðãýäýõ àÿëàë æóóë÷ëàëûí çºâëºë áîëîí îðîí íóòãèéí àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí íýãæ /àæèëòàí/-ýýñ òóñ òóñ á¿ðäýíý. /Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

15.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí çºâëºë íü /öààøèä "Ǻâëºë" ãýõ/ àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààðõè òºðèéí íýãäñýí áîäëîãî áîëîâñðóóëàõ áîëîí õýðýãæ¿¿ëýõ àñóóäëààð Åðºíõèé ñàéäàä çºâëºãºº ºãºõ, ñàíàë ä¿ãíýëò ãàðãàõ ¿¿ðýãòýé.

15.3. Ǻâëºë íü äàðãà, óëñûí òºñºâ, ñàíõ¿¿, àÿëàë æóóë÷ëàë, áàéãàëü îð÷íû

àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãààñ ñàíàë áîëãîñîí òóñ á¿ð íýã, àÿëàë æóóë÷ëàë ýðõýëñýí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãààñ ñàíàë áîëãîñîí àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãûí ãóðâàí ãèø¿¿íýýñ òóñ òóñ á¿ðäýíý. /Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

15.4. Ǻâëºëèéí äàðãà, ãèø¿¿äèéã Åðºíõèé ñàéä òîìèëíî. 15.5. Ǻâëºëèéí äàðãà íü àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí Çàñãèéí ãàçðûí

ãèø¿¿í áàéíà. /Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

15.6. Ǻâëºëèéí àæèëëàõ æóðìûã Çàñãèéí ãàçàð áàòàëíà. 15.7. Á¿õ øàòíû Çàñàã äàðãà àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ ýðýëò õýðýãöýýã

õàðãàëçàí àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí íýãæ /àæèëòàí/-èéã àæèëëóóëæ áîëíî. 16 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ 16.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà

íü àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 16.1.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ íýãäñýí áîäëîãî

áîëîâñðóóëàõ, çîõèöóóëàõ, ìýðãýæëèéí óäèðäëàãààð õàíãàõ; 16.1.2. àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäëààð ãàðñàí õóóëü òîãòîîìæèéí

áèåëýëòýä õÿíàëò òàâèõ; 16.1.3. àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãºº ãàðãàæ, õýðýãæèëòèéã

õàíãàõ; 16.1.4. óëñûí áîëîí îëîí óëñûí õýìæýýíä àÿëàë æóóë÷ëàëûí

áàéãóóëëàãà õîîðîíäûí ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàí çîõèöóóëàõ;

9

16.1.5. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàëáàðò õ¿íèé íººöèéí õºãæëèéã òºëºâëºõ, ñóðãàëòûí á¿òýö, õºòºëáºðèéã ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãàòàé õàìòðàí áàòëàõ;

16.1.6. àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäàë,

æóóë÷íû áààçàä çýðýãëýë òîãòîîõ, õºòº÷-òàéëáàðëàã÷èéí àíãèëàë, çýðýãëýë òîãòîîõ æóðìûã áàòëàõ; /Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

16.1.7. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñýä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõ æóóë÷íû áààç,

çî÷èä áóóäàë, àìðàëò, ðàøààí ñóâèëëûí ãàçðûí òîî, áàéðøëûã òîãòîîõ, òýäãýýðèéí íýãäñýí á¿ðòãýë õºòëºõ. /Ýíý çààëòàä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

16.1.8. àÿëàë æóóë÷ëàëûí äýä á¿òöèéã õºãæ¿¿ëýõ, Ìîíãîë îðíûã ãàäààä, äîòîîäîä ñóðòàë÷ëàõ ¿éë àæèëëàãààã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ àñóóäëûã õîëáîãäîõ õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó øèéäâýðëýõ; /Ýíý çààëòûã 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

16.1.9. Ìîíãîë îðíûã ãàäààä, äîòîîäîä ñóðòàë÷ëàõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí/

16.1.10. äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí /

16.1.11. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã íýãòãýæ, ñóäàëãàà, ä¿í øèíæèëãýý õèéõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí /

16.1.12. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ìýäýýëëèéí íýãäñýí ñ¿ëæýý, ñàí áàéãóóëàõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

16.1.13. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñýä õ¿ëýýí àâàõ æóóë÷äûí òîîã òîãòîîõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí /

16.1.14. àÿëàë æóóë÷ëàëûí çàì ÷èãëýëèéã òîãòîîõ; /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí /

16.1.15. àÿëàë æóóë÷ëàëûí õºãæèëä ñºð㺺ð íºëººëºõ ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõûã õîðèãëîõ. /Ýíý çààëòûã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí áà 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð äóãààðûã íü ººð÷èëñºí /

16.2.Ýíý õóóëèéí 16.1.8-ä çààñàí ¿éë àæèëëàãààã ãàäààä óëñ, îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿í÷ëýí ãàäààäûí áîëîí äîòîîäûí àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà,

èðãýäèéí õàíäèâ, òóñëàìæ, õóóëèàð õîðèãëîîã¿é áóñàä ýõ ¿¿ñâýðýýñ ñàíõ¿¿æ¿¿ëæ áîëíî. /Ýíý õýñãèéã 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

17 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ 17.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãà íü

àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 17.1.1. Ìîíãîë îðíûã ãàäààä, äîòîîäîä ñóðòàë÷ëàõ;

17.1.2. äýýä çýðýãëýëèéí çî÷èä áóóäëûí ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ òóñãàé çºâøººðºë îëãîõ; /Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

17.1.3. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñòàòèñòèê ìýäýýëëèéã íýãòãýæ, ñóäàëãàà,

ä¿í øèíæèëãýý õèéõ; 17.1.4. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ìýäýýëëèéí íýãäñýí ñ¿ëæýý, ñàí áàéãóóëàõ; 17.1.5. àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿ñýä õ¿ëýýí àâàõ æóóë÷äûí òîîã òîãòîîõ; 17.1.6. àÿëàë æóóë÷ëàëûí çàì ÷èãëýëèéã òîãòîîõ; 17.1.7. àÿëàë æóóë÷ëàëûí õºãæèëä ñºð㺺ð íºëººëºõ ¿éë àæèëëàãàà

ÿâóóëàõûã õîðèãëîõ. /Ýíý ç¿éëèéã 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/

18 äóãààð ç¿éë. Á¿õ øàòíû èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàë, Çàñàã äàðãûí á¿ðýí ýðõ 18.1. Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàë íü àÿëàë

æóóë÷ëàëûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 18.1.1. íóòàã äýâñãýðòýý àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààðõ òºðèéí áîäëîãî,

õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä õÿíàëò òàâèõ, øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë ýíý òàëààð Çàñàã äàðãûí òàéëàíã õýëýëöýõ;

18.1.2. àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ ¿íäýñíèé õºòºëáºðèéí õýðýãæèëòèéã

õàíãàõ; 18.1.3. íóòàã äýâñãýðèéí òîäîðõîé õýñãèéã àÿëàë æóóë÷ëàëûí íººö á¿ñýä

õàìðóóëàõ òàëààð àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä ñàíàë îðóóëàõ;

18.1.4. íóòàã äýâñãýðòýý àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ õºòºëáºð áàòëàõ. 18.2. Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð

äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý:

10

18.2.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ íýãäñýí áîäëîãûã

íóòàã äýâñãýðòýý õýðýãæ¿¿ëæ, àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòèéã õàíãàõ, çîõèîí áàéãóóëàõ;

18.2.2. ýðõ õýìæýýíèéõýý õ¿ðýýíä òóõàéí ãàçàð íóòàãò áàéãóóëàõ æóóë÷íû

¿éë÷èëãýýíèé áàéãóóëëàãàä ãàçàð ýçýìøèõ çºâøººðëèéã àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãûí òîãòîîñîí òîî, áàéðøëûã áàðèìòëàí çîõèõ õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó îëãîæ ãýðýý áàéãóóëàõ;

18.2.3. íóòàã äýâñãýðòýý àÿëàë æóóë÷ëàëûã á¿ñ÷ëýí õºãæ¿¿ëýõ

áîäëîãîòîé óÿëäóóëàí õºòºëáºð, òºñºë áîëîâñðóóëæ, çîõèõ øàòíû èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàëä ñàíàë îðóóëàõ, áàòëàãäñàí õºòºëáºðèéí äàãóó àÿëàë æóóë÷ëàë õºãæ¿¿ëýõ òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëæ õýðýãæ¿¿ëýõ;

18.2.4. íóòàã äýâñãýðýýðýý äàéðàí ºíãºð÷ ÿâàà æóóë÷äààñ õóóëüä

çààñíààñ áóñàä òîõèîëäîëä òàòâàð, òºëáºð, õóðààìæ àâàõã¿é áàéõ.

ÒÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàí 19 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàí 19.1. Äýä á¿òöèéã õºãæ¿¿ëýõ, Ìîíãîë îðíûã ãàäààä, äîòîîäîä ñóðòàë÷ëàõ,

æóóë÷ëàëààñ áàéãàëü îð÷èíä ñºð㺺ð íºëººëºõ íºëººëëèéã áàãàñãàõ, ò¿¿õ, ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëèéã ñýðãýýí çàñâàðëàõ, áàéãàëü, ò¿¿õ, ñî¸ëûí ºâèéã äýìæèõ, õàìãààëàõàä øààðäàãäàõ çàðäëûã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ çîðèëãîîð àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàí áàéãóóëíà.

19.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàí íü óëñûí òºñâèéí á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã áàéíà.

/Ýíý õýñýãò 2003 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 2-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/ 20 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàíãèéí ýõ ¿¿ñâýð 20.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàí äàðààõü ýõ ¿¿ñâýðýýñ á¿ðäýíý: 20.1.1. òóõàéí æèëä óëñûí òºñ⺺ñ õóâààðèëñàí õºðºíãº;

/Ýíý çààëòàä 2003 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 2-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/ 20.1.2. ãàäààä, äîòîîäûí èðãýä, áàéãóóëëàãûí òóñëàìæ, õàíäèâ; 20.1.3. õóóëèàð õîðèãëîîã¿é áóñàä ýõ ¿¿ñâýð. 21 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàíãèéí çîðèóëàëò 21.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàíãèéí õºðºíãèéã ýíý õóóëèéí 19.1-ä çààñàí

çîðèóëàëòààð çàðöóóëíà. /Äýýðõ 5 äóãààð á¿ëãèéã 2006 îíû 6 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí õóóëèàð õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñîí/

11

12

ÇÓÐÃÀÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë àæèëëàãààíä òàâèõ

õÿíàëò, õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà 22 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë àæèëëàãààíä òàâèõ õÿíàëò 22.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä òºðèéí áîëîí

ìýðãýæëèéí õÿíàëò òàâèíà. 22.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä òàâèõ òºðèéí

õÿíàëòûã òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãóóä, á¿õ øàòíû Çàñàã äàðãà íàð ýðõ õýìæýýíèéõýý õ¿ðýýíä õýðýãæ¿¿ëíý. /Ýíý õýñýãò 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò, ººð÷ëºëò îðñîí/

22.3. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä òàâèõ ìýðãýæëèéí õÿíàëòûã óëñûí õÿíàëòûí àëáà õýðýãæ¿¿ëíý. /Ýíý õýñýãò 2002 îíû 7 äóãààð ñàðûí 10-íû õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí/

22.4. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí àõëàõ áàéöààã÷, óëñûí áàéöààã÷èéã òîìèëæ,

÷ºëººëºõ àñóóäëûã Òºðèéí õÿíàëò øàëãàëòûí òóõàé1 õóóëèéí 21 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñíû äàãóó çîõèöóóëíà.

. 23 äóãààð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí áàéöààã÷èéí ýðõ, ¿¿ðýã 23.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí áàéöààã÷ äàðààõü ýðõ ýäýëíý: 23.1.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, æóóë÷íû ¿éë÷èëãýýíèé

áàéãóóëëàãà, õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéã õýðõýí áèåë¿¿ëæ áàéãààã ºì÷èéí õàðüÿàëàë õàðãàëçàõã¿éãýýð õÿíàí øàëãàõ;

23.1.2. õÿíàëò øàëãàëò ÿâóóëàõàä øààðäàãäàõ ìýäýý, áàðèìòûã

õîëáîãäîõ èðãýí, àëáàí òóøààëòàí, áàéãóóëëàãààñ ¿íý òºëáºðã¿é ãàðãóóëæ àâàõ; 23.1.3. ýíý õóóëèéí 5 äóãààð ç¿éëä çààñàí çºâøººðëèéã õ¿÷èíã¿é áîëãîõ

òóõàé ñàíàëàà çîõèõ ¿íäýñëýëèéí õàìò àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä îðóóëàõ; /Ýíý çààëòàä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºëò îðñîí áà 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

23.1.4. õÿíàëò øàëãàëò õèéõýýð õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàä íýâòðýí îðîõ; 23.1.5. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ýòãýýäèéí áè÷èã

áàðèìòûã øàëãàõ, øààðäëàãàòàé áîë ò¿ð õóðààõ;

1 Òºðèéí õÿíàëò øàëãàëòûí òóõàé õóóëü -"Òºðèéí ìýäýýëýë"-èéí 1995 îíû 4 ä¿ãýýðò íèéòëýãäñýí.

13

23.1.6. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ýòãýýäýä ýíý õóóëüä çààñàí çàõèðãààíû øèéòãýë íîãäóóëàõ;

23.1.7. òóõàéí çýðýãëýëèéí øààðäëàãà õàíãàõã¿é áàéãàà çî÷èä áóóäëûí

çýðýãëýëèéã áóóðóóëàõ òóõàé ñàíàëûã àÿëàë æóóë÷ëàëûí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä îðóóëàõ. /Ýíý çààëòàä 2005 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 27-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìýëò îðñîí/

23.2. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí áàéöààã÷ äàðààõü ¿¿ðýã õ¿ëýýíý: 23.2.1. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòýä õÿíàëò

òàâèõäàà õóóëü òîãòîîìæ, ò¿¿íä íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí ä¿ðýì, æóðìûã ÷àíä ìºðäºæ àæèëëàõ;

23.2.2. èëð¿¿ëñýí çºð÷ëèéã òàñëàí çîãñîîõ, àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâàõäàà

áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé ýðõ, õóóëü ¸ñíû àøèã ñîíèðõëûã õ¿íäýòãýõ, íóóöûã õàäãàëàõ; 23.2.3. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéã çºð÷ñºí òóõàé

æóóë÷íû ãàðãàñàí ãîìäîë, ñàíàëûã õÿíàí øèéäâýðëýõ; 23.2.4. àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãà, õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ íü Ìîíãîë

Óëñûí íèéãýì, ýäèéí çàñàã, òºðèéí áàéãóóëàëò, ò¿¿õ, ñî¸ë, àðä ò¿ìíèé çàí çàíøëûí òàëààð æóóë÷äàä áîäèòîé ìýäýýëýë ºã÷ áàéãàà ýñýõýä õÿíàëò òàâèõ.

24 ä¿ãýýð ç¿éë. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èã÷èä õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà 24.1. Àÿëàë æóóë÷ëàëûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýä

ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë çºð÷ëèéí øèíæ áàéäàë, ó÷ðóóëñàí õîõèðëûí õýìæýýã õàðãàëçàí ø¿¿ã÷, àÿëàë æóóë÷ëàëûí óëñûí áàéöààã÷ íü äàðààõü çàõèðãààíû øèéòãýë íîãäóóëíà:

24.1.1. ýíý õóóëèéí 10.Ç-ò çààñíûã çºð÷ñºí áîë õóóëü áóñààð îëñîí

îðëîãûã õóðààæ, ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíûã 60000 õ¿ðòýë, áàéãóóëëàãûã 250000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

24.1.2. õºòº÷-òàéëáàðëàã÷ ýíý õóóëèéí 13.2-ò çààñíûã çºð÷ñºí áîë 15000-

50000 òºãðºãººð òîðãîõ; 24.1.3. àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë àæèëëàãààíä èëýðñýí çºð÷ëèéã

àðèëãóóëàõààð ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíààñ òàâüñàí õóóëü ¸ñíû øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é ãýì áóðóóòàé àëáàí òóøààëòíûã 50000 õ¿ðòýë, áàéãóóëëàãûã 100000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

24.1.4. àÿëàë æóóë÷ëàëûí òàëààðõè ìýäýýëëèéã ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà,

àëáàí òóøààëòàíä õóãàöààíä íü ãàðãàæ ºãººã¿é àëáàí òóøààëòíûã 10000 õ¿ðòýë, áàéãóóëëàãûã 50000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

14

24.1.5. ººðèéí íóòàã äýâñãýðýýð äàéðàí ºíãºð÷ ÿâàà æóóë÷äààñ ýíý õóóëèéã çºð÷èæ àëèâàà òºëáºð, õóðààìæ àâñàí áîë ò¿¿íèéã óëñûí îðëîãî áîëãîæ áóðóóòàé ýòãýýäèéã 50000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

24.1.6. ýíý õóóëèéí 8.1.6-ä çààñíûã çºð÷ñºí àÿëàë æóóë÷ëàëûí

áàéãóóëëàãûã 100000-250000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ. /Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð íýìñýí/

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÈÕ ÕÓÐËÛÍ ÄÀÐÃÀ Ð.ÃÎÍ×ÈÃÄÎÐÆ