Òèòóë îðèã³íàëó: Bill Hybels. The God you’re looking for.

All Right Reserved. This Licensed Work published under license.

Ç àíãë³éñüêî¿ ïåðåêëàëà Òåòÿíà Ðîìàíèê

Âèäàâíèöòâî ñïèðàºòüñÿíà «Óêðà¿íñüêèé ïðàâîïèñ. Ïðîºêò íàéíîâ³øî¿ ðåäàêö³¿»

²íñòèòóòó óêðà¿íñüêî¿ ìîâè ÍÀÍ Óêðà¿íè (1999).

Ãàéáåëñ Á³ë

à 14 Áîã, ÿêîãî Âè øóêàºòå / Á³ë Ãàéáåëñ/ Ïåð. ç àíãë. Ò. Ðîìàíèê. – Ëüâ³â: Ñâ³÷àäî, 2012. – 232 ñ. – (Ñåð³ÿ «Çðîñòàþ÷è ó â³ð³»)

ISBN 978-966-395-588-9 ISBN 978-966-395-205-5 (ñåð³ÿ) Ðîçóì³ííÿ ïðàâäèâî¿ ïðèðîäè Áîãà ìîæå ïåðåòâîðèòè çâè÷àé-

íèõ ëþäåé íà íåçâè÷àéíèõ ³ ñëàáêèõ íà ñèëüíèõ. Àëå, ùîá çíàéòè Áîãà, ÷èòà÷åâ³ ñïî÷àòêó òðåáà â³äêëàñòè âá³ê

íàêîïè÷åí³ óïðîäîâæ ñòîë³òü êàðèêàòóðè, ñòðàõè, áðåõíþ ³ íå-ïðàâèëüí³ óÿâëåííÿ ïðî òå, ÿêèì Áîã º íàñïðàâä³. Öÿ êíèæêà ñòàíå ó ïðèãîä³ íà øëÿõó ïîøóêó ³ ï³çíàííÿ Áîãà.

ÓÄÊ 2-14ÁÁÊ 86.3

ÓÄÊ 2-14ÁÁÊ 86.3 Ã 14

ISBN 978-966-395-588-9ISBN 978-966-395-205-5 (ñåð³ÿ)

Copyright © 1997 by Bill Hybels© Âèäàâíèöòâî «Ñâ³÷àäî», óêðà¿íñüêå âèäàííÿ, 2012

Ìî¿ì ä³òÿì, Øîí³ é Òîäîâ³. ßêáè ÿ çì³ã ïîë³÷èòè âñ³õ äî÷îê ³ ñèí³â

ó ö³ëîìó øèðîêîìó ñâ³ò³...

Áàòüêî

ßê çàâæäè – ïîäÿêà Êîíãðåãàö³¿ Öåðêîâíî¿ Ñï³ëüíîòè ³ëîâ Êð³ê...

ßêà öå çàõîïëèâà ïîäîðîæ!

7

Çì³ñòÂñòóïíå ñëîâî. ²ñíóº ³í ÷è í³? ............................................... 9

Ðîçä³ë 1. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé óñå çíàº? .................................................................. 27

Ðîçä³ë 2. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè ïîðó÷ ó ðàç³ ïîòðåáè? ............................... 47

Ðîçä³ë 3. Âè øóêàºòå Áîãà… ÿêèé êåðóº? ....................................................................... 64

Ðîçä³ë 4. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé ìîæå ñì³ÿòèñÿ ³ ïëàêàòè ðàçîì ³ç Âàìè? ............. 83

Ðîçä³ë 5. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé º ñõîâèùåì? ............................................................. 98

Ðîçä³ë 6. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé º ñïðàâåäëèâèì? ................................................... 113

Ðîçä³ë 7. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè º ìèëîñåðäíèì? ...................................... 130

Ðîçä³ë 8. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè â³ääàíèé Âàì? .......................................... 149

Ðîçä³ë 9. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè ïðîâàäèòü Âàñ? ........................................ 169

Ðîçä³ë 10. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè äàº? ........................................................... 189

Ðîçä³ë 11. Âè øóêàºòå Áîãà... ÿêèé çàâæäè îäíàêîâèé? ............................................... 203

Ïðèì³òêè ................................................................................. 226

9

Âñòóïíå ñëîâî

²ñíóº ³í ÷è í³?Âè ÷åêàºòå çà ì³öíèìè äóáîâèìè äâåðèìà, â òîé

÷àñ ÿê ñóäîâèé ñëóæáîâåöü ïåðåâ³ðÿº, ÷è âñ³ ïðèñóò-í³. Êèâíóâøè ãîëîâîþ, ñëóæáîâåöü â³ä÷èíÿº äâåð³, ³ Âè, çàéøîâøè âñåðåäèíó, ïîì³÷àºòå áåçøóìíó íå-ðâîâó ìåòóøëèâ³ñòü ñïîñòåð³ãà÷³â. Ðîççèðíóâøèñü, Âè áà÷èòå íà îáëè÷÷ÿõ ³íøèõ ïðèñÿæíèõ ïðèéíÿòå ð³øåííÿ, ³ Âàñ ö³êàâèòü, ÷è çà âàøèì âèðàçîì îá-ëè÷÷ÿ ïðîãëÿäàºòüñÿ òàêà ñàìà âòîìà.

Ñóääÿ ÷åêàº, ïîêè Âè òà ðåøòà ïðèñÿæíèõ çà-éìóòü ñâî¿ ì³ñöÿ, à òîä³ çâåðòàºòüñÿ äî ñòàðøèíè ïðè ñÿæíèõ. «Âè ïðèéíÿëè ð³øåííÿ?» – çàïèòóº ñóääÿ.

«Òàê, Âàøà ×åñòü», – â³äïîâ³äຠñòàðøèíà.Âñ³ ïðèñóòí³ çîñåðåäæåíî äèâëÿòüñÿ íà Âàñ ³ êî-

ëåã. Ïîì³òíèì º â³ä÷óòòÿ ñòðàõó ³ ö³êàâîñòè ÷åðåç òå, ùî íåçàáàðîì ìຠòðàïèòèñÿ. Êîæåí ³ç Âàñ – çàãàëîì äâàíàäöÿòü – ñòàðàííî îáðàëè ñòðàòåã³þ çàõèñòó òà îáâèíóâà÷åííÿ ï³ä êåð³âíèöòâîì äîñâ³ä-÷åíî¿ ñóää³âñüêî¿ êîëå㳿 êîíñóëüòàö³éíèõ ô³ðì. Àä-âîêàòè ç’ÿñóâàëè, ÿê³ ñëîâà ìîæóòü âèêëèêàòè ïåâí³ åìîö³¿ ó êîæíîãî ç ïðèñÿæíèõ, ³ âîíè âèêîðèñòîâó-þòü ö³ çíàííÿ äëÿ íàéêðàùîãî çàõèñòó.

Ùî ñòîñóºòüñÿ Âàñ îñîáèñòî, òî Âè òà ³íø³ ïðè-ñÿæí³ ïðîâåëè îñòàíí³ äåê³ëüêà äí³â, çâàæóþ÷è

10

ñâ³ä÷åííÿ, â³äïîâ³äàþ÷è ÿê íà ñâî¿ ïèòàííÿ, òàê ³ íà ïèòàííÿ, ïîñòàâëåí³ âàøèìè êîëåãàìè, ³ çàðàç ïðè-éíÿëè ð³øåííÿ, ÿêå çãîäîì îãîëîñèòå ó çàë³ ñóäó.

Õî÷à á³ëüø³ñòü ïðèñÿæíèõ âïåâíåí³ ó ïðèéíÿòî-ìó ð³øåíí³, Âàñ áåíòåæèòü òå, ùî íå êîæåí º àáñî-ëþòíî âïåâíåíèì ó íüîìó. Àëå, ïðèãàäóþ÷è îñòàíí³ ³íñòðóêö³¿ ñóää³, Âè ðîçó쳺òå, ùî íå ïîâèíí³ â³ä÷ó-âàòè òàêå. Íàâ³òü êîëè éäåòüñÿ ïðî ïèòàííÿ æèòòÿ ÷è ñìåðòè îáâèíóâà÷óâàíîãî, íåìຠæîäíîãî ñóää³ â êðà¿í³, ÿêèé áè ïîïðîñèâ ïðèñÿæíèõ ïðî àáñî-ëþòíó âïåâíåí³ñòü. Ùå íàø³ ïðàáàòüêè âèð³øèëè, ùî î÷³êóâàòè äîñòàòíüî äîêàç³â â³ä ñóää³ äëÿ ïåðå-êîíàííÿ âñ³õ ïðèñÿæíèõ º òàê ñàìî íåðîçóìíî, ÿê ³ íåìîæëèâî. Ó æèòò³ âñå â³äáóâàºòüñÿ ïî-³íøîìó.

Æèâó÷è íà ãðàí³ éìîâ³ðíîñòèßêùî Âè çàìèñëèòåñÿ, òî çðîçó쳺òå: ùîìèò³

ó ïîâñÿêäåííîìó æèòò³ Âè ïðèéìàºòå ð³øåííÿ, ùî áàçóºòüñÿ íà âèñîêîìó ð³âí³ éìîâ³ðíîñòè, à íå íà ïåðåêîíëèâîìó äîêàç³. Êîæíîãî äíÿ ñîòí³ òèñÿ÷ ëþ-äåé ë³òàþòü äî ³íøèõ ì³ñò. Á³ëüø³ñòü ³ç íèõ ïîïåðå-äíüî ïëàíóþòü ñâîº ïðèáóòòÿ – äîìîâëÿþòüñÿ, õòî ¿õ çóñòð³íå ³ êîëè, ÿê âîíè äîáåðóòüñÿ äî ãîòåëþ, äå âîíè ïðîæèâàòèìóòü – àëå í³õòî íå çíຠíàïåâíî, ÷è ïðèáóäå ë³òàê äî ñâîãî ì³ñöÿ ïðèçíà÷åííÿ. Ïî-íàä 99 â³äñîòê³â ë³òàê³â ïðèçåìëÿþòüñÿ ó ïðèçíà÷å-íîìó ì³ñö³, ³, çâè÷àéíî, á³ëüø³ñòü ïàñàæèð³â â³ðÿòü ó áåçïå÷íå ïðèáóòòÿ. Àëå òåðîðèçì ÷è òåõí³÷í³ ïî-ìèëêè äîñèòü ÷àñòî íàãàäóþòü íàì: æîäåí, õòî ñ³-äຠíà áîðò ë³òàêà, íå ìîæå â³ðèòè ç àáñîëþòíîþ âïåâíåí³ñòþ â óñï³øíå ïðèçåìëåííÿ.

Íå ëèøå ìàòåìàòèêà ³ ôîðìàëüíà ëîã³êà, à é æèò -òÿ ïîâèíí³ áàçóâàòèñÿ íà ïðèíöèï³ éìîâ³ðíîñòè. гäêî, êîëè Âè ìàºòå ðîçê³ø ïðèéìàòè ð³øåííÿ, ÿê³

11

´ðóíòóþòüñÿ íà äîñòàòí³õ äîêàçàõ, áåç áóäü-ÿêèõ âàãàíü.

×îìó æ ³ùå âàø³ äîëîí³ ï³òí³þòü ó äåíü âåñ³ëëÿ? Âè íå ìîæåòå áóòè àáñîëþòíî âïåâíåíèìè ó ì³ö-íîñò³ ñîþçó ïðîòÿãîì äîâãîãî ïåð³îäó æèòòÿ.

Âè íå ìîæåòå áóòè àáñîëþòíî âïåâíåíèìè, ùî çàâòðà çðàíêó ó Âàñ áóäå ðîáîòà – à ùî, ÿêùî ïî-æåæà çíèùèòü çàâîä? Ùî, ÿêùî ÷åðåç çëèòòÿ ï³ä-ïðèºìñòâà Âàñ çâ³ëüíÿòü? Âè íå âïåâíåí³, ùî ì’ÿñî ó ðåñòîðàí³ øâèäêîãî ïðèãîòóâàííÿ íå º ç³ïñóòèì ³ íå ñïðè÷èíèòü õàð÷îâå îòðóºííÿ. Âñ³ ìè çìóøåí³ æèòè ç äåÿêîþ ì³ðîþ íåâïåâíåíîñòè ³ çâèêàòè äî çâàæóâàííÿ äîêàç³â, îáäóìóâàííÿ ³íôîðìàö³¿ ³ ïðè-éíÿòòÿ ð³øåíü, ùî áàçóþòüñÿ íà âðàõóâàíí³ éìî-â³ðíîñòè.

Òå ñàìå ñïîñòåð³ãàëîñÿ ³ ó âèïàäêó çãàäàíîãî íà ïî÷àòêó êíèãè ñóäó, õî÷à, ïðàâäó êàæó÷è, öå áóâ äóæå íåçâè÷àéíèé ñóä. Öåé ñóä çðîáèâ òå, ùî ìî-æå øîêóâàòè äåêîãî ç Âàñ: â³í ïðèòÿãíóâ äî â³ä-ïîâ³äàëüíîñòè ñàìîãî Áîãà. Ñóä çàïèòóâàâ, ÷è Áîã ñïðàâä³ ³ñíóº. Ïèòàííÿ, ÿêå íå çàáóâàëîñÿ ïðîòÿãîì òèñÿ÷îë³òü ³ ÿêå çàðàç íàñòàâ ÷àñ âèð³øèòè.

Äëÿ ïî÷àòêó ñë³ä ðîçóì³òè, ùî â áóäü-ÿêîìó ñó ä³ íåðîçñóäëèâî íàïîëÿãàòè íà áåççàïåðå÷íîìó äîêà -ç³. Ëþäèíà ïîâèííà çìîãòè ñêàçàòè: «ß ïåðåêîíà-íèé(à) â ³ñíóâàíí³ Áîãà. Äîêàçè º äîñòàòíüî ïåðå-êîíëèâèìè, ³ àðãóìåíòè º äîñèòü ëîã³÷íèìè, òîìó ÿ ä³éøîâ(ëà) äî âèñíîâêó, ùî Áîã ³ñíóº».

Ïðîïîíóþ ïåðåìîòàòè ïë³âêó ³ ïðèãàäàòè äîêà-çè. Âè º ÷ëåíîì æóð³ ïðèñÿæíèõ. Óñ³, õòî íà íåáå-ñàõ ³ íà çåìë³, î÷³êóþòü íà âàøó â³äïîâ³äü.

12

Ïîêàæ³òü ìåí³ öå!

Ïðîêóðîðîì º àâòîðèòåòíèé ÷îëîâ³ê ³ç ëåãêèì ï³âäåííèì àêöåíòîì, â³äòî÷åíèì ïðîòÿãîì ðîê³â. Öåé ÷îëîâ³ê ìîæå íàäàòè ñâîºìó ãîëîñó ïðèâàáëè-âîñòè äëÿ âïëèâó íà òó ÷è ³íøó àâäèòîð³þ. ³í ÷óäî-âèé îðàòîð ³ çà äîïîìîãîþ ñâîãî çàïèòàííÿ ïîñòà-âèòü Âàñ ³ ³íøèõ ïðèñÿæíèõ ó ñêëàäíå ñòàíîâèùå.

Éîãî ïåðåâàãà? ³í íå ïîâèíåí í³÷îãî äîâîäèòè. Âñå, ùî â³í ïîâèíåí ðîáèòè, – öå ñ³ÿòè ñóìí³âè, ñòàâèòè ñò³ëüêè çàïèòàíü, ùîá çàõèñò íå çì³ã íà íèõ óñ³õ â³äïîâ³ñòè, à òîä³ çíàéòè îäíîãî âïåðòîãî ÷ëåíà ïðèñÿæíèõ, ÿêèé ïðîñòî â³äìîâëÿºòüñÿ ïî-ñòóïàòèñÿ.

«Ãàðàçä, – êàæå ïðîêóðîð, – ÿêùî Áîã ³ñíóº, òî ïî ÿñí³òü, ÿê ñòàëîñÿ, ùî òðèíàäöÿòü íåâèííèõ ëþäåé âêëþ÷íî ç äèòèíîþ çàãèíóëè ï³ä ÷àñ òîðíà-äî ìè íóëî¿ âåñíè. ßêùî Áîã ³ñíóº, òî ÷îìó ë³òàê, íà ÿêîìó ìîëîäà ïàðà âèðóøèëà â³äñâÿòêóâàòè ïî-÷àòîê ñâîãî íîâîãî æèòòÿ, ðîçáèâñÿ ³ âñå çðóéíó-âàëîñÿ?»

Ïîíèæåíèé ãîëîñ ïðîêóðîðà ñòຠóðèâ÷àñòèì, ³ â³í çàïåðå÷óº âñ³ àðãóìåíòè ïðèñÿæíèõ, à Âè â òîé ÷àñ ïðîñòî ñèäèòå çàã³ïíîòèçîâàí³. «ßêùî Áîã ³ñíóº, òî ÷îìó ðàê âáèâຠíàñ çñåðåäèíè, â òîé ñà-ìèé ÷àñ ÿê â³éíà ³ ãîëîä çàãðîæóþòü íàì ççîâí³? ×îìó?»

Âè ïîì³÷àºòå, ùî áàãàòî ÷ëåí³â æóð³ ïðèñÿæíèõ ñòâåðäíî êèâàþòü ãîëîâàìè. Ïðîêóðîðñüêå «×îìó?» çàâèñëî ó ïîâ³òð³, íåìîâ òóìàí, ïîêè ÷îëîâ³ê íå ïðîäîâæèâ: «ßêùî Áîã ³ñíóº, òî ÷îìó ³í íå â³äïî-â³äຠíà âñ³ íàø³ ìîëèòâè? ßêùî Áîã ³ñíóº, òî ÷îìó ìè íå º îäíîñòàéíèìè ó Éîãî ñïðèéíÿòò³? ×è Â³í º ÷èìîñü íå³ñíóþ÷èì, ÿê ó áóääèñò³â, ÷è ³ñòèííèì Áîãîì ó ìóñóëüìàí ÷è, ÿê êàæóòü õðèñòèÿíè, ëþá-

13

ëÿ÷èì Áàòüêîì ²ñóñà Õðèñòà? ßê ìè ìîæåìî çíàòè, õòî ìຠðàö³þ, à õòî ïîìèëÿºòüñÿ?

ßêùî Áîã ³ñíóº, òî ÷îìó ä³òè ãîëîäóþòü, ïîáîæí³ ëþäè âìèðàþòü á³äíèìè, à äîáð³ ëþäè ãèíóòü ó âîã-í³ ÷è ï³ä ÷àñ çåìëåòðóñ³â? ßêùî Áîã íå ìîæå êåðó-âàòè ïîãîäîþ, ñòèõ³ÿìè ÷è íàøèì ñóñï³ëüñòâîì, òî ÿê ³í ï³ñëÿ öüîãî ìîæå íàçèâàòèñÿ Áîãîì?»

Âèðàç îáëè÷÷ÿ ïðîêóðîðà íàáóâຠíåïîõèòíîñòè ³ âïåâíåíîñòè, êîëè â³í ïèëüíî ðîçãëÿäຠðåàêö³þ äâàíàäöÿòüîõ ïðèñÿæíèõ. ³í ðîçó쳺, ùî çðîáèâ ñâîþ ñïðàâó. ³í çàáðàâ ó Âàñ íàä³þ ³ æèòòÿ – ³ íàñê³ëüêè öå áóëî ñêëàäíî? ³í çíຠ³ñòîð³þ êîæ-íîãî ç ïðèñÿæíèõ. ³í çíàº, ùî â îäíîãî ç Âàñ â³ä õâîðîáè Àëüöãåéìåðà ïîìåðëà ìàòè; ³íøèé âòðàòèâ äèòèíó ï³ä ÷àñ àâòîìîá³ëüíî¿ àâàð³¿. ³í çíàº, ùî äâîº ç Âàñ çàëèøèëèñÿ áåçðîá³òíèìè ï³ñëÿ îäèíàä-öÿòè ³ äâàíàäöÿòè ðîê³â ïðàö³. ³í çíàº, ùî îäèí ³ç Âàñ âòðàòèâ ðîäè÷à ï³ä ÷àñ çåìëåòðóñó â Êàë³ôîð-í³¿. ³í ç³ãðàâ íà âàøèõ ñòðàõàõ òàê, ÿê ïðîôåñ³é-íèé ñêðèïàëü ãðຠíà ñòðóíàõ ñâîãî ³íñòðóìåíòó, ³ çàðàç â³í çàê³í÷óº íàâîäèòè ñâî¿ àðãóìåíòè ùå äî òîãî, ÿê Âè ïðèïèíèòå ñóìí³âàòèñÿ.

«ßêùî Áîã ³ñíóº, – ï³äñóìîâóº ïðîêóðîð, – ÷î-ìó ñüîãîäí³ â Íüîãî â³ðèòü ìåíøå ëþäåé, í³æ áóäü-êîëè? ×îìó Éîìó ïîòð³áíî òàê áàãàòî ÷àñó äëÿ ïå-ðåêîíóâàííÿ ó ñâîºìó ³ñíóâàíí³? ×îìó ³í ïðîñòî íå â³äêðèºòüñÿ íàì ³ íå ðîçñ³º âñ³ ñóìí³âè ðàç ³ íà -çàâæäè?»

Ïðîêóðîð ðîáèòü áàãàòîçíà÷íó ïàâçó, àáè êîæåí ³ç ÷ëåí³â æóð³ ïðèñÿæíèõ çîñåðåäèâñÿ íà éîãî ñëî-âàõ. «Ñïðàâä³, – ïðîìîâëÿº ïðîêóðîð, çíèæóþ÷è ñâ³é ãîëîñ ìàéæå äî øåïîòó, çìóøóþ÷è Âàñ óâàæíî ïðèñëóõàòèñÿ, – ÿêùî Áîã ³ñíóº, – à òîä³ ï³äâèùóº ñâ³é ãîëîñ äî êðèêó, – òî ÷îìó ³í íå âáèâຠìåíå çàðàç ÷åðåç òå, ùî ÿ âèñòóïàþ ïðîòè Íüîãî?!»

14

Âè ç æàõîì â³äêèäàºòåñÿ íà ñâîº ñèä³ííÿ, ïîáîþ-þ÷èñü, ùî çàðàç ïîñåðåä çàëè ñóäó ñïàëàõíå áëèñ-êàâêà. Àëå í³÷îãî íå òðàïëÿºòüñÿ. Ïðîêóðîð ðîáèòü ïàâçó, àáè Âè çìîãëè ïåðåâåñòè ïîäèõ, à òîä³ ç³ ñïî-ê³éíîþ, ñàìîçàäîâîëåíîþ ïîñì³øêîþ â³äñòóïຠíà êðîê íàçàä.

«ß âñå ùå òóò, – ï³äñóìîâóº ïðîêóðîð, – à öå äîâîäèòü, ùî Áîãà íå ³ñíóº». Ïîâåðíóâøèñü äî ñóä-ä³, ïðîêóðîð êàæå: «Âàøà ×åñòü, ÿ çàê³í÷èâ».

Çàõèñò

Çàõèñíèê, íà âèãëÿä æ³íêà-ïðîôåñ³îíàë ñîðîêà ç ãàêîì ðîê³â, ç êîðîòêîþ ñòðèæêîþ é îêóëÿðà-ìè, ÿê³ çâèñàþòü ³ç øè¿ íà ëàíöþæêó, ï³äí³ìàºòüñÿ ³ ï³äõîäèòü äî Âàñ.

«ªäèíå, ùî äîâ³â ÷îëîâ³ê, – çàÿâëÿº âîíà ïî-ä³ëîâîìó, – öå òå, ùî çàðàç ìè ïîòðåáóºìî Áîãà íàéá³ëüøå. ß íå ìîæó çðîáèòè òàê, àáè Âè ïîáà÷è-ëè Áîãà. ß íå ìîæó ïðèâåñòè Éîãî äî Âàñ, àáè Âè çìîãëè äîòîðêíóòèñÿ äî Íüîãî. ß íå ìîæó ïîîá³öÿ-òè: ÿêùî ïîêëè÷åòå, òî ïî÷óºòå Éîãî ãîëîñ.

Àëå ÿ ìîæó ñêàçàòè: º äåê³ëüêà ïðè÷èí, ÷åðåç ÿê³ Âè ìîæåòå äîâ³ðÿòè ïîëóì’þ ó âàøîìó ñåðö³, ÿêå ñâ³ä÷èòü ïðî ³ñíóâàííÿ Áîãà. Ö³ àðãóìåíòè, éìîâ³ð-íî, íå çóïèíÿòü äîùó âàøèõ ñóìí³â³â, àëå çàáåçïå-÷àòü äàõ äëÿ çàõèñòó».

Âñå ùå ïðèãîëîìøåí³ âèáóõîâèì çàâåðøåí íÿì ïðîìîâè ïðîêóðîðà, Âè ïîì³÷àºòå, ùî â³äêèíóëèñÿ ó ñâî¿õ êð³ñëàõ, ³ â³ä÷óâàºòå âäÿ÷í³ñòü çà ïîëåãøåí-íÿ çàâäÿêè ñïîêîþ çàõèñíèêà.

«Ïî-ïåðøå, – ³ ÿ íå õî÷ó íàëÿêàòè Âàñ öèì ñëî-âîì – º òå, ùî ³ñòîðèêè íàçèâàþòü “êîñìîëîã³÷-íèé” àðãóìåíò. Ñëîâî “êîñìîëîã³÷íèé” ïîõîäèòü â³ä äâîõ ãðåöüêèõ ñë³â: “cosmos”, ùî îçíà÷ຠ“âñåñâ³ò” òà “logos”, ÿêå ó öüîìó âèïàäêó îçíà÷ຠ“ïðè÷èíà”.

15

Ðîçòàøóºìî ö³ äâà ñëîâà ðàçîì – ³ ùî îòðèìàºìî? Ïðè÷èíà âñåñâ³òó.

ª äåê³ëüêà ð³çíîâèä³â öüîãî àðãóìåíòó, àëå ñüî-ãîäí³ ÿ çáèðàþñÿ çàïðîïîíóâàòè òîé, ÿêèé ñêëàäà-ºòüñÿ ç òðüîõ ðîçóìíèõ ïîÿñíåíü. Ïåðøå íàçèâà-ºòüñÿ ïðèíöèïîì äîñòàòí³õ ïðè÷èí. Ìè ïî÷íåìî ç íåçàïåðå÷íîãî ïðèïóùåííÿ: ùîñü ³ñíóº. Òîðêí³òü-ñÿ ñâ ðóêè».

Á³ëüø³ñòü ïðèñÿæíèõ – âêëþ÷íî ç Âàìè – ðîá-ëÿòü öå.

«Âè ùîñü â³ä÷óâàºòå, ÷è íå òàê? Ùî Âè áà÷èëè äîðîãîþ äî áóäèíêó ñóäó ñüîãîäí³ âðàíö³? Äåðåâà? Òðàâó? Îçåðî ̳÷èãàí? Íàïåâíî, ñîíöå? ß çíàþ, – öå ×èêàãî, ³ â öþ ïîðó ðîêó Âè ìîæåòå âçàãàë³ çà-ñóìí³âàòèñÿ â éîãî ³ñíóâàíí³. Íàñïðàâä³, ÿ, ÿê ³ áà-ãàòî æèòåë³â ×èêàãî, ìàþ íàêëåéêó íà áàìïåð³, ÿêà ïåðåäຠìî¿ â³ä÷óòòÿ ÷åðåç ïîãîäó: “À òè çàòèñêàâ ñâ³é âîäîâ³äëèâíèé íàñîñ íåäàâíî?”

Âè ñ쳺òåñÿ. Çàõèñíèê ïðîäîâæóº: «Ùî á Âè íå â³ä÷óâàëè, Âè íå ìîæåòå çàïåðå÷èòè ³ñíóâàííÿ ÷è-êàçüêî¿ ïîãîäè. Äåõòî íàçèâຠïîãîäó â ×èêàãî çà-êîíîì³ðíîþ, àëå â áóäü-ÿêîìó âèïàäêó âîíà ³ñíóº ³ Âè â³ä÷óâàºòå ¿¿, õ³áà íå òàê?»

Âè ñòâåðäíî êèâàºòå ãîëîâîþ. «Êîñìîëîã³÷íå ïèòàííÿ çâó÷èòü òàê: “×îìó ðå÷³ ³ñíóþòü?”» Óÿâ³òü íà õâèëèíêó, ùî í³÷îãî íå ³ñíóº. ×è ïîòð³áíå áóëî á òîä³ ïîÿñíåííÿ äëÿ í³÷îãî? Äîâ³ðòåñÿ ìåí³ – ÿ îá³öÿþ íå ââîäèòè Âàñ ó çîíó ñóò³íê³â! Àëå öå î÷åâèäíî: í³ùî íå ïîòðåáóº æîäíèõ ïîÿñíåíü. Àëå çà äîëþ ñåêóíäè Âè ðîçó쳺òå: ùîñü ³ñíóº – ³ ó öþ ì³ë³ñåêóíäó Âè âòèñêàºòå çàïèòàííÿ: «×îìó?» ×îìó öå ³ñíóº? ×îìó ùîñü, à íå í³ùî?

Äðóãå ðîçóìíå ïîÿñíåííÿ – öå «ïðèíöèï âè-ïàäêîâîñòè» – âñå ³ñíóº äëÿ ÷îãîñü ³ùå. Ìàéæå âñå çàëåæèòü â³ä ÷îãîñü ³íøîãî. Äåðåâà ïîòðåáóþòü

16

ïîâ³òðÿ, òðàâà ïîòðåáóº âîäè, à ôóòáîëüíà êîìàí-äà – ôàíàò³â, íå êàæó÷è âæå ïðî äîáðîãî òðåíåðà, àëå íå áóäåìî â öå çàãëèáëþâàòèñÿ.

ͳùî íå º ö³ëêîì íåçàëåæíèì àáî âïåâíåíèì ó ñîá³. Íàñïðàâä³ íàâ³òü ïîøèðåí³ òåî𳿠êîñìîëî-㳿 ï³äòâåðäæóþòü íàø³ ñïîñòåðåæåííÿ. Íàïðèêëàä, òåîð³ÿ «âåëèêîãî âèáóõó» ñòâåðäæóº, ùî êîëèñü âñåñâ³òó íå ³ñíóâàëî ³, éìîâ³ðíî, â³í íå ïðîäîâæó-âàòèìå ñâîãî ³ñíóâàííÿ â³÷íî.

Äðóãèé çàêîí òåðìîäèíàì³êè â÷èòü, ùî âñå ó íà-øîìó âñåñâ³ò³ ïåðåáóâຠó ïîñòóïîâîìó ñòàí³ åí-òðîﳿ – ïîâ³ëüíî ðîçïàäàºòüñÿ, ïîñòóïîâî âòðà÷ຠåíåðã³þ ³ êîåô³ö³ºíò ñêëàäíîñòè. ßêùî Âè ñóìí³âà-ºòåñÿ, ÿ ïîïðîøó íàøèõ âèêîíàâö³â çíàéòè îäíó ç âàøèõ ôîòîãðàô³é ï³ñëÿ çàê³í÷åííÿ øêîëè – ³ ìè ïîð³âíÿºìî ¿¿ ç âàøèì íåùîäàâí³ì ïîñâ³ä÷åííÿì âîä³ÿ. Íàâ³òü Âè ïåðåáóâàºòå ó öüîìó ïîñòóïîâîìó ñòàí³ åíòðîﳿ!

Äâà ïåðøèõ ïîÿñíåííÿ – âñå çàëåæèòü â³ä ÷î-ãîñü ³ùå ³ âñå ñêîðîìèíóùå – ï³äøòîâõóþòü íàñ äî òðåòüîãî: «ßêùî âñå òå, ùî ³ñíóº, º íàñïðàâä³ âè-ïàäêîâèì, òî õòî ÷è ùî º ïîÿñíåííÿì äëÿ âñ³õ öèõ ðå÷åé òà ³ñòîò? ßêùî âñå çàëåæèòü â³ä ÷îãîñü ³ùå, òî ùî º îñíîâîþ âñüîãî?»

Çàõèñíèê ï³äõîäèòü äî ëàâè ïðèñÿæíèõ, íàõè-ëÿºòüñÿ ³ ïèëüíî âäèâëÿºòüñÿ Âàì ó â³÷³. «Äàâàéòå ïîñòàâèìî öå çàïèòàííÿ ïî-³íøîìó: ßêùî áóâ âå-ëèêèé âèáóõ, òî õòî ñïóñòèâ êóðîê?»

Ƴíêà ï³äõîäèòü äî ï³äñòàâêè ³ çàáèðຠøèðìó ç âåëèêî¿ ôîòîãðàô³¿, íà ÿê³é çîáðàæåíî âñåñâ³ò. «Âèðóø³òü ç³ ìíîþ â óÿâíó ïîäîðîæ ³ íà ñåêóíäó ïðèïóñò³òü, ùî Âè íå â öüîìó âñåñâ³ò³. Ïîäèâ³òüñÿ íà âñå, ùî ³ñíóº – óÿâ³òü ãàëàêòèêè, ç³ðêè, ïëàíåòè, óñå. À çàðàç, – æ³íêà áåðå ÷åðâîíèé ìàðêåð, – íàìàëþºìî ÷åðâîíå êîëî íàâêîëî âñüîãî, ñàìå òàê,

17

ÿ ìàþ íà óâàç³ íàâêîëî âñüîãî. Ìè íå óïóñòèìî í³÷îãî, íàâ³òü íàéìåíøî¿ ñóáàòîìíî¿ ÷àñòèíêè. Ìè îõîïèìî âñ³ åëåìåíòàðí³ ÷àñòèíêè ³ “òåìí³ ìàòå-𳿔, ÿê³ ³ñíóþòü çã³äíî ç òåîð³ÿìè».

Ïðàâîþ ðóêîþ çàõèñíèê ìàëþº êîëî íàâêîëî ôîòîãðàô³¿. «Çàðàç óñå, ùî ³ñíóº ó âñåñâ³ò³, ðîçòà-øîâóºòüñÿ âñåðåäèí³ öüîãî êîëà. Âñå, ùî âñåðåäèí³ öüîãî êîëà, çàâäÿ÷óº ñâî¿ì ³ñíóâàííÿì ÷îìóñü ³ùå, à îòæå, âñå âñåðåäèí³ öüîãî êîëà ïîìàëó çíèêàº. Öå, – êàæå æ³íêà, – äèâëÿ÷èñü íà ïðîêóðîðà, – º áåç çàïåðå÷íèì ôàêòîì».

À çàðàç, âàãîìèìè çàïèòàííÿìè – ºäèíèìè, ÿê³ ìàþòü íåàáèÿêå çíà÷åííÿ, – º íàñòóï í³. Ïî-ïåðøå, ùî º ïðè÷èíîþ ³ñíóâàííÿ âñüîãî ìîæ ëèâîãî? ², ïî-äðóãå, ùî º ïðè÷èíîþ éîãî çíèêíåííÿ?

³äïîâ³ñòè íà öå çàïèòàííÿ äîçâîëÿº ëèøå îäíå ç äâîõ ì³ñöü. Îñíîâíà ïðè÷èíà âñüîãî ïîâèííà çíà-õîäèòèñÿ àáî âñåðåäèí³ êîëà, àáî ççîâí³. ²íøèõ âà -ð³ÿíò³â íåìàº. Îòîæ, ÿêå ç ïîÿñíåíü º íàéêðàùèì?

Çâè÷àéíî, îñíîâíà ïðè÷èíà íå º âñåðåäèí³ êîëà. Ìè âæå îáãîâîðèëè, ùî âñå º âèïàäêîâèì. À ÿêùî ùîñü º âèïàäêîâèì, òî âîíî º çàëåæíèì â³ä ÷îãîñü ³ùå, îòîæ, ÿê âîíî ìîæå áóòè ïðè÷èíîþ ùå ÷îãîñü?

Õ³áà ðîçâàæëèâà ëþäèíà íå ïîâèííà çðîáèòè âèñíîâîê, ùî ïîÿñíåííÿ âñüîãî ³ñíóþ÷îãî â êîë³ çíàõîäèòüñÿ ççîâí³ öüîãî êîëà? ßêùî ùîñü º ççîâí³ êîëà, òî, çà âèçíà÷åííÿì, âîíî ïîâèííî áóòè íåâè-ïàäêîâèì, áåçïðè÷èííèì, ïîâí³ñòþ íå çàëåæíèì. ²íøèìè ñëîâàìè, âîíî ïîâèííî áóòè â³÷íèì, áåç-ìåæíèì ³ âñåìîãóòí³ì. ² âñ³ ö³ ïðèêìåòíèêè äóæå áëèçüê³ äî êëàñè÷íîãî âèçíà÷åííÿ Áîãà».

«ß ïðîòåñòóþ!» – ãó÷íî ïðîëóíàâ ãîëîñ ïðîêó-ðîðà ó çàë³ ñóäó.

«Çâè÷àéíî, ùî ïðîòåñòóºòå», – ïîñì³õíóâñÿ çà-õèñíèê. Ƴíêà çâåðòàºòüñÿ äî ñóää³. «Âàøà ×åñòü,

18

áåçë³÷ ëþäåé âïåðòî îáì³ðêîâóâàëè öþ “çàãàäêó âñåñâ³òó” ñîòí³ ðîê³â. Âèâ÷àëè ¿¿, àíàë³çóâàëè, îáãî-âîðþâàëè, é á³ëüø³ñòü ä³éøëà âèñíîâêó ó íàÿâíîñ -ò³ ëîã³÷íîãî ïîÿñíåííÿ».

«Ñïðàâä³, – äîäຠæ³íêà, – çàãàäêà ìຠêðàùå ïîÿñíåííÿ ïîð³âíÿíî ç ïðèïóùåííÿì, ùî ³í çàëè-øèâ òîá³ æèòòÿ ³ òîìó Éîãî íå ³ñíóº».

Ƴíêà ðîáèòü ïàâçó, à òîä³ ïèëüíî äèâèòüñÿ íà ïðîêóðîðà. «ßêùî Âè òàê ñèëüíî ïðîòåñòóºòå, òî ÷îìó íå äàñòå ìåí³ ëÿïàñó?»

«Ìåíå âèõîâóâàëè íå ïîâîäèòèñÿ òàê ³ç æ³íêà-ìè», – â³äïîâ³äຠïðîêóðîð.

«Âè ìàºòå íà óâàç³, ùî öå á âèÿâèëîñÿ äëÿ Âàñ íåïðèðîäíèì?»

«Ãàäàþ, ùî òàê».«Òîä³, ìîæå, äëÿ Áîãà òàêîæ íåïðèðîäíî âáè -

òè Âàñ ÷åðåç ïðèìõó, ëèøå ÷åðåç â³äñóòí³ñòü â³ðè ó Éîãî ³ñíóâàííÿ».

«Òèøà, – äîäຠçàõèñíèê, – íå äîâîäèòü í³÷îãî».«Ïðîòåñò â³äõèëåíî, – âòðó÷àºòüñÿ ìîíîòîííèé

ãîëîñ ñóää³. – Àäâîêàòå, Âè ìîæåòå çíîâó íàâåñòè ñâî¿ àðãóìåíòè».

Äèçàéíåð ãåí³â

«Ïåðøèé àðãóìåíò, ÿêèé ³ñòîðèêè íàçâàëè êîñ-ìîëîã³÷íèì, âèâ÷ຠâñåñâ³ò ³ äîçâîëÿº â³äïîâ³ñòè íà çàïèòàííÿ “Õòî âñå öå ðîçòàøóâàâ òóò?” Äðóãèé àðãóìåíò íàçèâàþòü òåëåîëîã³÷íèì, ³ â³í ïåðåäáà-÷ຠâ³äïîâ³äü íà çàïèòàííÿ: “×îìó âñå º òàêèì âïî-ðÿäêîâàíèì ³ ñêëàäíèì?”

Ïðî³ëþñòðóþ öå íà ïðèêëàä³. ßêùî áè Âè ïî¿õà-ëè ó Ëàñ-Âåãàñ, êèíóëè êîñò³ é âèïàëà îäèíèöÿ, Âè áè íå çäèâóâàëèñÿ. ßêùî áè Âè çíîâó âèïðîáóâàëè óäà÷ó ³ âèïàëà äâ³éêà, öå áè òàêîæ íå çáåíòåæèëî. Àëå ÿêáè íàñòóïíîãî ðàçó âèïàëà òð³éêà, Âè, éìî-

19

â³ðíî, ïî÷àëè áè õâèëþâàòèñÿ. ² ÿêáè êèäàëè êîñò³ çíîâó ³ çíîâó ³ âèïàäàëî ÷îòèðè, ï’ÿòü é ø³ñòü, íå-ìèíó÷å áè âèíèêëè çàïèòàííÿ.

ßêùî áè Âè ïðîäîâæóâàëè êèäàòè êîñò³ âïðî-äîâæ óñüîãî äíÿ ³ ïîñò³éíî ïîâòîðþâàëîñÿ òå ñà-ìå: îäèí-äâà-òðè-÷îòèðè-ï’ÿòü-ø³ñòü, îäèí-äâà-òðè-÷îòè ðè-ï’ÿòü-ø³ñòü, – âðåøò³-ðåøò Âè áè çóïèíè-ëèñÿ ³ ñêàçàëè: “Öå íå âèïàäêîâ³ñòü. Õòîñü âèð³øèâ ç³ ìíîþ ïîæàðòóâàòè”. Âè áè ñêàçàëè òàê, òîìó ùî çíàºòå ïðî âèíÿòêîâ³ñòü ïîä³é.

Ñòîë³òòÿìè ëþäè ñïîñòåð³ãàëè ñêëàäí³ñòü ïîáó-äîâè ³ äèâà âñåñâ³òó ³ ïðîñòî ïðèïóñêàëè, ùî öå âñå ñòâîðèâ ïðîôåñ³éíèé äèçàéíåð. Öå ï³äêàçóâàâ ëþäÿì çäîðîâèé ãëóçä. Öå òðàäèö³éíå ñïðèéíÿòòÿ áóëî íåçàïåðå÷íèì äî â³ñ³ìíàäöÿòîãî ñòîë³òòÿ, ÿêå ³ðîí³÷íî íàçèâàþòü Äîáîþ Ïðè÷èíè, êîëè â÷åí³ ïî÷àëè ïðèïóñêàòè: ïîõîäæåííÿ æèòòÿ ìîæíà ïî-ÿñíèòè âèïàäêîâèìè ïðîöåñàìè ïðîòÿãîì äîâãîãî ïåð³îäó ÷àñó».

Àäâîêàò ðîáèòü ïàâçó, ùîá çëîâèòè âàø ïîãëÿä, à òîä³ çàïèòóº: «Ñêàæ³òü ìåí³ òàêå: íàñê³ëüêè éìî-â³ðíèì º òå, ùî ñòàëåïëàâèëüíà ôàáðèêà âèáóõຠ³, íà äèâî, ï³ä ÷àñ öüîãî ïðîöåñó âèíèêຠàâòîìî-á³ëü? ² ÿêîþ º ìàòåìàòè÷íà éìîâ³ðí³ñòü óòâîðåííÿ ÷åðåç âèïàäêîâå ç³òêíåííÿ äâîõ áëóêàþ÷èõ ãàç³â õî÷à á îäíîãî æèâîãî ì³êðîîðãàí³çìó, íå êàæó÷è âæå ïðî òàêèé ñêëàäíèé ïðîöåñ, ÿê ôîòîñèíòåç ÷è òàêå çàõîïëèâå ÿâèùå, ÿê ïîë³ò îðëà?

Ïðèãàäàéòå, ïðî ùî ñòâåðäæóº òåëåîëîã³÷íèé àð-ãóìåíò: ïîÿñíèòè ñêëàäí³ñòü, áóäîâó ³ âïîðÿäêîâà-í³ñòü öüîãî ñâ³òó º ïðàêòè÷íî íå ìîæëèâî, òàê ñàìî ÿê ³ áåçãëóçäî öå ðîáèòè. Ô³ëîñîô ³ëüÿì Ïåéë³ ÿêîñü íàïèñàâ: “Íå ìîæå áóòè äèçàéíó áåç äèçàé-íåðà. Íå ìîæå áóòè âèíàõîäó áåç âèíàõ³äíèêà. Íå ìîæå áóòè çàìîâëåííÿ áåç âèáîðó”.

213

Íåçì³ííà áåçïåêà

Îäíîãî ðàíêó ï’ÿòèð³÷íèé Òîä çàáðàâñÿ íà ìîº ë³æêî ³ ìè ïðîâåëè çà ðîçìîâîþ äåê³ëüêà õâèëèí. Çà çâè÷êîþ ÿ ïðèãîðíóâ éîãî ³ ñêàçàâ: «ß ëþáëþ òåáå, ñèíêó».

«ß òàêîæ ëþáëþ òåáå, òàòêó».Òîä³ ÿ âèð³øèâ äîäàòè äåùî íîâå. ß ñêàçàâ: «Çíà-

ºø, ÿ áîæåâîë³òèìó â³ä ëþáîâè äî òåáå ðåøòó ñâîãî æèòòÿ».

«Íàâ³òü êîëè ÿ âèðîñòó?»«Òàê, ñèíêó, íàâ³òü êîëè òè âèðîñòåø».«Íàâ³òü êîëè ìåí³ áóäå òðèäöÿòü?»«Òàê, õëîï÷èêó, íàâ³òü êîëè òîá³ áóäå òðèäöÿòü.

ß âñå ùå áîæåâîë³òèìó â³ä ëþáîâè äî òåáå».Êîëè Òîä çàñíóâ íà ìî¿õ ðóêàõ, ÿ ïîìîëèâñÿ çà

íüîãî. «Áóäü ëàñêà, ñèíó, íå ìàðíóé ÷àñó ³ íå õâè-ëþéñÿ, ùî ÿ êîëèñü òåáå ðîçëþáëþ».

Îäíàê ÿ ñàì çìàðíóâàâ áàãàòî ãîäèí, íåïîêîÿ-÷èñü ÷åðåç òå, êîëè Áîã ïðèïèíèòü ìåíå ëþáèòè, ÷è áóòè ìèëîñåðäíèì äî ìåíå, ÷è áëàãîñëîâëÿòè ìå -íå. Ó êíèç³ Ìàëàõ³¿ 3, 6 òà ó Ïîñëàíí³ àïîñòîëà ßêî-âà 1, 17 îá³öÿþòü, ùî ÿ íå ñòàíó ïåðøîþ ëþäèíîþ, ïðî ÿêó Áîã çàáóäå. Òàêî¿ ëþäèíè íå ³ñíóâàòèìå âçàãàë³, òîìó õâèëþâàííÿ – ïðîñòî ãàÿííÿ ÷àñó.

Öÿ íåçì³ííà áåçïåêà ó ñâ³ò³, ñïîâíåíîìó íåâè-çíà÷åíîñòè, º ôóíäàìåíòîì. Âè äèâèëèñÿ íåùîäàâ-íî íà ñòâîðåíó äâàäöÿòü ðîê³â òîìó êàðòó? Çâàæà-þ÷è íà çì³íè – â³ä ðîçïàäó Ðàäÿíñüêîãî Ñîþçó äî çì³í ó Àôðèö³ – ìîæíà çðîáèòè âèñíîâîê: ìè æèâåìî ó ñâ³ò³, â ÿêîìó íåìຠ³ íàòÿêó íà ïîñò³éí³ äåðæàâí³ êîðäîíè. Âè êîëèñü âèâ÷àëè íàïèñàíó äå-ñÿòü ðîê³â òîìó êíèãó ç àñòðîíî쳿? Íåùîäàâí³ ñó-ïóòíèêîâ³ äîñë³äæåííÿ ïðîñóíóëèñÿ íàäòî äàëåêî â³ä òîãî, ùî ìè çíàëè äåñÿòü ðîê³â òîìó.

214

Ïî ñóò³ ó êîæí³é ãàëóç³ íàóêè çíàííÿ çàñòàð³âຠâ³äðàçó ï³ñëÿ éîãî îïèñó.

Àëå çíàííÿ ïðî Áîãà, ÿêîãî ìè øóêàºìî, º çíàí-íÿì íà â³êè. ßêùî çà äâ³ òèñÿ÷³ ðîê³â ëþäè âñå ùå ñïðèéìàòèìóòü òåêñòè àíãë³éñüêîþ, õòîñü çìîæå âçÿòè öþ êíèæêó é îòðèìàòè ñò³ëüêè æ êîðèñòè â³ä óñâ³äîìëåííÿ õàðàêòåðó ³ íåçì³ííîñòè Áîãà, ñê³ëü-êè ñüîãîäí³øí³é ÷èòà÷.

² íàâïàêè, íàïèñàíå äëÿ íàñ òèñÿ÷³ ðîê³â òîìó çàëèøàºòüñÿ àêòóàëüíèì çàðàç. Îñê³ëüêè ìè çíàºìî âñå ïðî Áîãà, ÿêîãî ìè øóêàºìî, òî äåõòî ìîæå çà-ïèòàòè: «Òîä³, ùî öåé Áîã õî÷å â³ä ìåíå?»

Áîãè ñòàðîäàâí³õ ïîãàí â³äïîâ³ëè á: «Â³ääàéòå íàì ñâî¿õ ïåðâ³ñòê³â ³ ñïàë³òü ¿õ íà âîãí³». Áîãè ç ³íøèõ ðåë³ã³é ìîãëè á â³äïîâ³ñòè: «Ïåðåêîíàéòå-ñÿ, ùî Âè äîòðèìóºòåñÿ âñ³õ ïðàâèë». Àëå â³äïî -â³äü Áîãà, ÿêîãî ìè øóêàºìî, çäàòíà Âàñ çäèâóâà-òè. Áîã, ÿêîãî ìè øóêàºìî, êàæå: «Â³ääàé ìåí³ ñâîº ñåðöå. Ïðîñòÿãíè ðóêè. Îäÿãíè ñâîº âçóòòÿ. ²äåìî ïî æèòòþ ðàçîì».

Õîäèòè ç ÁîãîìÓ âîñüìîìó ñòîë³òò³ äî íàøî¿ åðè ³çðà¿ëüòÿíè ïî-

÷àëè õâèëþâàòèñÿ: «Òî ùî Áîã õî÷å â³ä íàñ?» Âîíè âèñóâàëè äåê³ëüêà ïðèïóùåíü, àëå – ³ í³÷îãî äèâ-íîãî ó öüîìó íåìຠ– âñ³ âîíè âèÿâèëèñÿ íåïðà-âèëüíèìè. (Ìè âñ³ ïîìèëÿºìîñÿ, êîëè íàìàãàºìîñÿ â³äïîâ³ñòè íà äóõîâí³ çàïèòàííÿ áåç Á³á볿).

Äëÿ ïîçáàâëåííÿ â³ä öüîãî ìàñîâîãî áåíòåæåííÿ Áîã ãîâîðèòü ÷åðåç ïðîðîêà ̳õåÿ. Ïîâ÷àþ÷è, ̳-õåé ïåðåë³÷óº âñ³ õèáí³ ì³ðêóâàííÿ ³çðà¿ëüòÿí:

Ç ÷èì ìåí³ ïåðåä Ãîñïîäîì ç’ÿâèòèñü,Óêëîíèòèñü ïåðåä Áîãîì Âèøí³ì?×è ìåí³ ñòàòè ïåðåä Íèì ³ç âñåïàëåííÿìè,

215

Ç îäíîë³òíèìè íàçèìêàìè?×è áóäóòü Ãîñïîäåâ³ äîâïîäîáè òèñÿ÷³ áàðàí³â,Äåñÿòêè òèñÿ÷ ðó÷à¿â î볿?×è ìàþ Éîìó äàòè ìîãî ïåðâîð³äíÿ

çà ìî¿ ïåðåñòóïè,Ïë³ä ìîãî ëîíà çà ãð³õè äóø³ ì?4

Ó öèõ â³ðøàõ º òð³øêè ñàðêàçìó. Öå ùîñü íà êøòàëò ÷è¿õîñü ñë³â: «Çà÷åêàé, ÷îãî ñïðàâä³ õî÷å Áîã? Äåñÿòü äîëàð³â? ͳ, à ÿê ùîäî ìî¿õ æèòòºâèõ çàîùàäæåíü? Íåäîñòàòíüî, õà? Âñå ùå íåäîñòàòíüî? Òîä³, ùî Éîãî çàäîâîëüíèòü? À ÿêùî ÿ â³ääàì óñþ òåõí³êó? Ãàðàçä, ÿêùî íåäîñòàòíüî ³ öüîãî, ÿ ãîòî-âèé â³ääàòè Éîìó ñâîãî ïåðâ³ñòêà. Ìîæëèâî, òîä³ Â³í áóäå çàäîâîëåíèì!»

Ïðîðîê ̳õåé çàê³í÷èâ òèì, ùî âñüîãî öüîãî íå âèñòà÷èòü. Ëþäèíà, ÿêà ñòàâèòü ïîä³áí³ çàïèòàí -íÿ, àáñîëþòíî íå ðîçó쳺 ïðèðîäè òà õàðàêòåðó Áîãà. ² í³÷îãî ç íàçâàíîãî íå çìîæå âò³øèòè Áî-æîãî ñåðöÿ.

Òîä³, ÷îãî õî÷å Áîã? ̳õåé äຠäóæå ïðîñòó â³ä-ïîâ³äü, àêòóàëüíó ³ äëÿ íàøèõ äí³â: ³í õî÷å, ùîá ìè õîäèëè ç Íèì.

Ñàìå òàê. Ïðîñòî õîäèòè ç Íèì.̳õåé ïîÿñíþº:Òîá³ ñêàçàíî, î ÷îëîâ³÷å, ùî º äîáðåÉ ÷îãî Ãîñïîäü â³ä òåáå âèìàãàº;Ëèøå ÷èíèòè ñïðàâåäëèâ³ñòü,Ëþáèòè ìèëîñåðäÿÉ ïîê³ðíî õîäèòè ïåðåä òâî¿ì Áîãîì5.

Íåùîäàâíî ÿ ïåðåäèâëÿâñÿ ñ³ìåéíèé àëüáîì ³ ïîáà÷èâ ôîòîãðàô³þ ç äî÷êîþ Øîíîþ, ÿê³é âè-ïîâíèâñÿ îäèí ðî÷îê. Ìè â³äïî÷èâàëè íà ïëÿæ³ ó ̳÷èãàí³, äå ÷àñòî ïðîâîäèëè ñâî¿ ë³òí³ â³äïóñò-êè. ß áóâ ìîëîäèì, à Øîíà ùå çîâñ³ì ìàëåíüêîþ.

216

ß íàõèëèâñÿ, âçÿâøè ¿¿ çà ðóêó, ³ ìè ïðîãóëþâàëèñÿ âçäîâæ áåðåãà. Äî÷êà äð³áîò³ëà, òðèìàþ÷èñü çà ì³é ïàëåöü. ß ïðÿìóâàâ òàêèìè æ äð³áíåíüêèìè êðîêà-ìè ç â³ä÷óòòÿì ùàñòÿ ìîëîäîãî áàòüêà, ÿêîìó áóëî âàæêî ïîâ³ðèòè: Áîã äîâ³ðèâ éîìó òàêó ö³íí³ñòü, ÿê äèòèíó.

Íåùîäàâíî äî÷êà ç³ ìíîþ ïðè¿õàëà íà òîé ñàìèé ïëÿæ, àëå ÿ áóâ òàì óæå ç ³íøîþ äèòèíîþ. Øîíà, ÿê³é çàðàç äâàäöÿòü, çàïðîïîíóâàëà: «Ïðîãóëÿº-ìîñÿ, òàòêó». Ìè éøëè âçäîâæ ïëÿæó ïë³÷-î-ïë³÷ ³ ðîçìîâëÿëè. Ðàïòîì ÿ çãàäàâ ôîòîãðàô³þ, ³ ìåí³ ñïàëî íà äóìêó: «Ìè ãóëÿºìî ïëÿæåì ðàçîì óæå äâàäöÿòü ðîê³â».

Íàéá³ëüøå ó öþ ìèòü ìåíå âðàçèëî íå òå, ùî ÿ ãóëÿâ íà öüîìó ïëÿæ³ äâàäöÿòü ðîê³â, à òå, ç êèì ÿ íèì ãóëÿâ. Âñÿ ñóòü áóëà ó òîâàðèñòâ³.

ß ïðèãàäóþ òîé ÷àñ, êîëè ìàâ â³äâîçèòè Øîíó äî øêîëè. Ìè ñëóõàëè íîâèíè ïðî ïðèòóëîê äëÿ ñèð³ò, ó òîé ÷àñ ÿê âîíà ãðàëàñÿ ç äâåðíèì çàìêîì àâòîìîá³ëÿ ³ â³êíàìè.

«Òîá³ êðàùå áóòè îáà÷íîþ, äèòèíêî, – ïîæàð-òóâàâ ÿ, – ³íàêøå ÿ â³ääàì òåáå äî ïðèòóëêó».

Îáëè÷÷ÿì Øîíè ïîâ³ëüíî ðîçïëèâëàñÿ êðàñèâà ³ ïóñòîòëèâà ïîñì³øêà. ijâ÷èíêà íàáëèçèëàñÿ ³ ñêà-çàëà: «Åõ, òàòó. Òè á íå âèòðèìàâ áåç ìåíå ³ ï’ÿòè õâèëèí».

Çâè÷àéíî, Øîíà ìàëà ðàö³þ òà ³äåàëüíî ðîçêðè-ëà ì³é áëåô. ßêùî á ìè ãðàëè ó ïîêåð, âîíà áè ëåã-êî ïåðåìîãëà. Âîíà çíàëà, ùî íàø³ â³äíîñèíè áóëè îäí³ºþ ç íàéá³ëüøèõ âò³õ ìîãî æèòòÿ!

² çàðàç, çà áàãàòî ðîê³â, ñàìå òîâàðèñòâî äî÷êè íàäàâàëî ïëÿæíèì ïðîãóëÿíêàì òàêî¿ âàæëèâîñòè. ßêèì ÷èíîì ïðîãóëÿíêè ç’ºäíóþòü íàø³ ñåðöÿ? Ïðîãóëÿíêà – öå òå, ùî ðîáëÿòü çàêîõàí³, êîëè õî-÷óòü ïîáóòè ðàçîì. Ïðîãóëÿíêà – öå òå, ùî îá’ºä-

217

íóº ïîêîë³ííÿ áàòüê³â ³ äî÷îê, ìàòåð³â òà ñèí³â. Ïðîãóëÿíêà – öå òå, ùî ðîáëÿòü ÷îëîâ³êè òà æ³íêè, êîëè ïðîñòî õî÷óòü ïîáóòè ïîðó÷ ³ íàñîëîäèòèñÿ ïðèñóòí³ñòþ îäèí îäíîãî.

² ïðîãóëÿíêà – öå òå, ùî îáèðàþòü ïîñë³äîâ-íèêè Õðèñòà äëÿ âèáóäîâóâàííÿ ëþáëÿ÷èõ ñòîñóí-ê³â ³ç Áîãîì. Óñ³ ìè ïëàíóºìî ïðîãóëþâàòèñÿ íàø³ â³ñ³ìíàäöÿòü, òðèäöÿòü ø³ñòü, â³ñ³ìäåñÿò ÷è ñòî ðîê³â íà «ïëÿæ³» íàøîãî æèòòÿ, àëå ÷èþ ðóêó ìè òðèìàòèìåìî? ×è¿ì òîâàðèñòâîì ìè íàñîëîäæó-âàòèìåìîñÿ?

³äïîâ³äü íà öå çàïèòàííÿ ñóòòºâî âñå çì³íèòü.Òî ùî Áîã âñåñâ³òó õî÷å ç íàìè ðîáèòè? ³í â³ä-

ïîâ³äຠïðîñòî çàðàç: «Õîä³ìî ïîãóëÿºìî. Îñü ìîÿ ðóêà. Ïðîæèâåìî öå æèòòÿ ðàçîì».

Ùî îçíà÷ຠõîäèòè ç Áîãîì? Öå îçíà÷àº: ï³ñëÿ ïðîêèäàííÿ âðàíö³ ìîºþ ïåðøîþ äóìêîþ º: «Äîá-ðîãî ðàíêó, Áîæå. ß ðàäèé, ùî Òè º ó ìîºìó æèòò³». Êîëè ÿ ãîòóþñÿ äî ðîáîòè, Áîã ³ç í³æí³ñòþ íàãà-äóº: ñüîãîäí³ º äåùî á³ëüøå, í³æ êâîòè, êðàéí³ òåð -ì³íè ÷è ïðîïîâ³ä³. ª ëþäè, ç ÿêèìè ïîòð³áíî ñï³ë-êóâàòèñÿ, ïîìèëêè, ÿê³ ñë³ä âèïðàâëÿòè, ïîòðåáè, ÿê³ ïîòð³áíî çàäîâîëüíÿòè, ðàä³ñòü, ÿêó ïîòð³áíî äàðóâàòè, ³ ëþáîâ, ÿêó ïîòð³áíî â³ääàâàòè é îòðè-ìóâàòè.

Êîëè ÿ ¿äó â àâòîìîá³ë³, òî âìèêàþ êàñåòó ç áîãî-ñëóæåííÿì ³ òàêèì ÷èíîì ìîæó ïðîñòî ðîçñëàáè-òèñÿ òà ïîäóìàòè ïðî Íüîãî.

Ðåøòó ìîãî äíÿ Áîã çâåðòຠìîþ óâàãó íà ïåâí³ ðå÷³. ß ìîæó ñêàçàòè òå, ïðî ùî æàëêóâàòèìó, ³ ³í ñòèñêຠìîþ ðóêó. ß â³äïîâ³äàþ: «Òàê, Ãîñïî-äè, ÿ çíàþ, çíàþ». Òîä³ Â³í êàæå: «Ãàðàçä. Äàâàé âèïðàâèìî öå ³ ïî÷í³ìî ç “Ìåí³ øêîäà”». ² êîëè ÿ öå ðîáëþ, ³í ñòèñêຠìîþ ðóêó ³ êàæå: «Äîáðå. Òåïåð ìîæíà éòè äàë³».

218

ß íå õî÷ó áóòè åãîöåíòðè÷íîþ ëþäèíîþ, àëå, ïðàâäó êàæó÷è, ³íêîëè ñòàþ çàêëîïîòàíèì ³ íà äå-ÿêèé ÷àñ çàáóâàþ ïðî Áîãà. Ñàìå òîä³ Áîã íàãàäóº ìåí³, ùî ïîòð³áíî çóïèíèòèñÿ ³ çîñåðåäèòèñÿ íà ÷îìóñü ³íøîìó. Íåùîäàâíî ÿ íàï³â³øîâ-íàï³âá³ã ³ç îô³ñó äî öåðêâè, ùîá çóñòð³òèñÿ ç ê³ëüêîìà ë³äåðà-ìè. Âåñü äåíü áóëî ñïëàíîâàíî, âêëþ÷íî ç ÷àñîì íà ïðîãóëÿíêó ³ øâèäê³ñòþ ïåðåñóâàííÿ, ùîá ïðèéòè â÷àñíî.

Äîðîãîþ ÿ çóñòð³â íàøîãî ïðàö³âíèêà ç öåíòðó êîìóíàëüíèõ ïîñëóã, ÿêèé ìèâ â³êíî ç òàêèì åí-òóç³ÿçìîì, í³áè éîìó ùîéíî ïðèçíà÷èëè äîâ³÷íå óâ’ÿçíåííÿ. ß ïðèãàäóþ, ÿê ïîäóìàâ: «ßêùî öå çìà-ãàííÿ ì³æ ãàí÷³ðêîþ ³ â³êíîì, òî â³êíî ïåðåìàãົ. ß çáèðàâñÿ ïðîéòè ïîâç, àëå â³ä÷óâ ñ³ïàííÿ Áîãà çà ðóêó ³ Éîãî øåï³ò: «Çóïèíèñÿ. Ïîö³êàâñÿ, ÿê ó íüî-ãî ñïðàâè. Çäàºòüñÿ, ùî éîìó áîëÿ÷å».

Îòîæ, ÿ çóïèíèâñÿ ³ çàïèòàâ: «Ó Âàñ âñå ãàðàçä?» ×îëîâ³ê ïîäèâèâñÿ íà ìåíå, ³ â î÷àõ ìîæíà áóëî ïðî÷èòàòè: «Í³, àëå ÿ çíàþ, ùî Âè çàâæäè çàêëîïî-òàí³. ² ÿêùî ÿ ïî÷íó ðîçïîâ³äàòè ïðî ðàíè ìîãî ñåð -öÿ, à Âè ñêàæåòå: “Ìóøó á³ãòè, äî ïîáà÷åííÿ”, – òî ñòàíå ùå âàæ÷å».

Áîã ñèëüí³øå ñòèñíóâ ìîþ ðóêó, ³ ÿ ñêàçàâ ñîá³: «Çóñòð³÷ ïî÷åêົ – ³ ïðîäîâæèâ ðîçìîâó ç öèì ÷îëîâ³êîì, äîäàâøè: «ß íå ïîñï³øàþ. Ùî òðàïè-ëîñÿ?» À äàë³ â³í âèëèâ ìåí³ ñâ³é á³ëü, ÿêèé çìîæå çðîçóì³òè íå êîæåí. Òîìó ÿ ïðîâ³â ³ç ÷îëîâ³êîì íà-ñòóïí³ äâàäöÿòü õâèëèí, ï³äáàäüîðþþ÷è ³ ìîëÿ÷èñü çà íüîãî.

ϳçí³øå, ï³ä ÷àñ ðîçäóì³â ïðî öüîãî ÷îëîâ³êà, ÿ çðîçóì³â: ³ìîâ³ðíî, â³í ÷óâ ñîòí³ ìî¿õ ïðîïîâ³ äåé. Îäíàê, êîëè â³í îçèðíåòüñÿ çà áàãàòî ðîê³â ³ îáì³ð-êóº âïëèâ ìîãî æèòòÿ íà éîãî, øâèäøå çà âñå íå

219

ïàì’ÿòàòèìå áàãàòüîõ ³ç ïðîïîâ³äåé. Àëå, éìîâ³ðíî, ïàì’ÿòàòèìå öåé äåíü, êîëè ÿ çóïèíèâñÿ ïîãîâî-ðèòè.

ßêùî á ÿ íå éøîâ ³ç Áîãîì òîãî äíÿ, òî í³êîëè áè íå â³ä÷óâ ñòèñêàííÿ Íèì ì ðóêè ÷è íå ïî÷óâ Éîãî ïîðàäó çóïèíèòèñÿ. ß áè ïðîéøîâ ïîâç, ³ ìè îáîº – ÷îëîâ³ê òà ÿ – ïîñòðàæäàëè áè ÷åðåç öå.

Êîëè ÿ õîäæó ç Áîãîì òà ¿äó äîäîìó ç ðîáîòè, òî Áîã ìîæå ïðîøåïîò³òè, àáè ÿ íå çàáóâàâ áóòè äîá-ðèì áàòüêîì ä³òÿì ³ ëþáëÿ÷èì ÷îëîâ³êîì. ßêùî ÿ ñëóõàþ óâàæíî, òî âå÷³ð ñêëàäåòüñÿ ³íàêøå ³ ç’ÿâ-ëÿòüñÿ âñ³ øàíñè äëÿ çàñèíàííÿ ì ñ³ì’¿ ç ïîñì³ø-êîþ íà îáëè÷÷³, à íå ç áîëåì ó ñåðö³.

Êîëè ÿ íàðåøò³ êëàäó ñâîþ ãîëîâó íà ïîäóøêó, òî êàæó: «Áîæå, ìîæå, ì³é äåíü ³ íå áóâ äóæå ïë³ä-íèì, àëå ÿ õîäèâ ³ç Òîáîþ ³ äåùî çðîáèâ ïðàâèëü-íî. Öå áóëî ÷óäîâî. Äÿêóþ».

ßêùî Âè íå ðîçó쳺òå, ïðî ùî ÿ ïèøó, òî Âè íå óñâ³äîìëþºòå ñóò³ õðèñòèÿíñòâà. ß òàêîæ äî ê³í-öÿ öüîãî íå ðîçóì³þ, àëå Áîæà ïðèðîäà ïîâ’ÿçàíà ç ïðàãíåííÿì õîäèòè âïðîäîâæ ñüîãîäí³øíüîãî äíÿ, çàâòðàøíüîãî ³ íàâ³êè ç Âàìè. Òàê, ³ç Âàìè. ³í ïðàãíå ëþáèòè Âàñ, êåðóâàòè Âàìè, âèõîâóâàòè, âè-ïðàâëÿòè, ïðîùàòè ³ çàáåçïå÷óâàòè äîñòàòí³ìè ìè-ëîñåðäÿì ³ ñèëîþ äëÿ ïîäîëàííÿ âñ³õ âèïðîáóâàíü íà ñâîºìó øëÿõó. ßêùî Âè òàê ñüîãîäí³ íå æèâåòå, òî ïîçáàâëÿºòå ñåáå íàéö³íí³øî¿ ÷àñòèíè ïîâíîö³í-íîãî ³ñíóâàííÿ.

Íàäòî áàãàòî ëþäåé íå ðîçóì³þòü ìåíå, òîìó ñêàæó ïðÿìî. Çàòàìóéòå ïîäèõ, ùîá âëîâèòè ñóòü íàñòóïíîãî òâåðäæåííÿ. Ãîòîâ³? Îñü âîíî: Áîã, ÿêî-ãî Âè øóêàºòå, ïî âóõà çàêîõàíèé ó Âàñ.

Õî÷ó ïîâ³äîìèòè ùå äåê³ëüêà ç³ãð³âàþ÷èõ äóøó íîâèí: éîãî ëþáîâ äî Âàñ ïîâ’ÿçàíà ç òèì, êèì ³í

220

º, à íå ç òèì, ùî Âè ðîáèòå, òîìó âîíà íå îñëàáíå í³êîëè. ² çàâäÿêè ö³é ëþáîâ³ Áîã õî÷å õîäèòè ç Âàìè ñüîãîäí³, çàâòðà, ï³ñëÿçàâòðà ³ ö³ëó â³÷í³ñòü.

² ÿêùî Âè ùèðî õîäèòå ç Áîãîì âïðîäîâæ äíÿ, âñå ïîâ³ëüíî âñòຠíà ñâî¿ ì³ñöÿ. ß íå îá³öÿþ ³äåàëü-íîãî ÷è ñïîê³éíîãî æèòòÿ. Àëå ÿ êàæó, ùî Âè ïî-ñòóïîâî â³ä÷óºòå çä³éñíåííÿ îá³öÿíêè ²ñóñà ç ªâàí-ãåë³ÿ â³ä Éîàíà 10, 10: «ß ïðèéøîâ, ùîá [âè] ìàëè æèòòÿ – ùîá äîñòîòó ìàëè».

Äîçâîëüòå ìåí³ íàâåñòè ùå îäíó ³ñòîð³þ ïðî â³-òðèëüíèé ñïîðò äëÿ ïîºäíàííÿ äóìîê ïðî Áîãà, ÿêî-ãî ìè øóêàºìî.

dzðêà ³ ðåãàòàÖå áóëà íàøà íàéá³ëüøà ðåãàòà ó ðîö³: ×åìï³î-

íàò Âåëèê³ Îçåðà 1996 ðîêó. Ó ñå𳿠ç ñåìè ïåðåãî-í³â óñ³ ÷îâíè íàøîãî êëàñó çáèðàþòüñÿ ðàçîì, ùîá ïîáîðîòèñÿ ³ âèçíà÷èòè ÷åìï³îíà íàøîãî ôëîòó.

²íàêøå êàæó÷è, ï³ñëÿ çàòðà÷åíèõ óïðîäîâæ 365 äí³â çóñèëü òè îòðèìóºø ïðåäìåò ãîðäîñòè.

Öå íå áóëà ðåãàòà, ÿêîþ ìîæíà çëåãêîâàæèòè. Öå íå áóëà íàãîäà äëÿ ñòâîðåííÿ êîìàíäè ç óñ³õ áà-æàþ÷èõ. Çìàãàííÿ ñïîíóêàëî âñ³õ âëàñíèê³â ÷îâí³â âïîâí³ ðîçêðèòè ñâ³é òàëàíò.

×åðåç íåçâè÷íèé çá³ã îáñòàâèí ÿ îñòàíí³ ï’ÿòü ðîê³â ò³øóñÿ äðóæá³ ç Äæîíîì Áåðòðàíäîì, ùî ëè-øå çì³öíþºòüñÿ. Äæîí º ïðîôåñ³éíèì ìîðÿêîì, îä -íèì ³ç íàéêðàùèõ ó ñâ³ò³. ³í áðàâ ó÷àñòü ó Êóáêó Àìåðèêè ³ º ñïðàâæíüîþ ç³ðêîþ. (Ïðîôåñ³éíèõ ìî-ðÿê³â òàêîãî ð³âíÿ íàçèâàþòü ç³ðêàìè.) Çà ïðàâè-ëàìè íà êîæíîìó ÷îâí³ äîçâîëåíî ìàòè ç³ðêó. ͳ íà ùî íå ñïîä³âàþ÷èñü, ÿ â³äïðàâèâ ôàêñîì çàïðî-øåííÿ âèêîíóâàòè ðîëü òàêòèêà íà íàøîìó ÷îâí³, õî÷à ðîçóì³â: öå òå ñàìå, ùî çàïðîñèòè ïîãðàòè

221

ó áàñêåòáîë ³ç âóëè÷íîþ êîìàíäîþ â ïàðêó Ìàéêëà Äæîðäàíà.

Íà ì³é ïîäèâ ³ ðàä³ñòü, Äæîí ïðè¿õàòè ïîãîäèâñÿ.À çàðàç óÿâ³òü: â³äáóâàºòüñÿ çâè÷àéíà ãðà íà ãðî-

ìàäñüêîìó áàñêåòáîëüíîìó ìàéäàí÷èêó ³ òóò ïðè-õîäèòü Ìàéêë Äæîðäàí. Âè ïîñì³õàºòåñÿ äî ³íøèõ õëîïö³â ³ ïîâ³äîìëÿºòå: «Â³í ³ç íàìè».

ß íå ì³ã äî÷åêàòèñÿ ïðè¿çäó ç³ðêè.Äæîí ïðèëåò³â çà äåíü äî ðåãàòè ³ â³äðàçó ïî -

÷àâ â÷èòè ìåíå, ÿê óñå ïðàâèëüíî ðîáèòè. Êîæíà ìîÿ çâè÷êà – ó â³òðèëüíîìó ñïîðò³ òà ë³äåðñòâ³, – êîëè ÿ ñïîñòåð³ãàâ çà ðîáîòîþ ìàéñòðà, ïåðåîö³-íþâàëàñÿ.

Êîëè Äæîí ñ³â ó ì³é àâòîìîá³ëü, â³í âèòÿãíóâ ñïèñîê ÷ëåí³â êîìàíäè ³ ïîïðîñèâ: «Ðîçêàæ³òü ìå-í³, áóäü ëàñêà, ïðî êîæíîãî ç âàøî¿ êîìàíäè. Íà-ñê³ëüêè âïðàâíèìè º ãðàâö³? ßêèìè º ¿õí³ îñîáëè-âîñò³? Ó ÷îìó ¿õí³ ïåðåâàãè ³ ñëàáêîñò³? ßêó ìàþòü ìîòèâàö³þ? Ìåí³ ïîòð³áíî ï³çíàòè ÷ëåí³â êîìàíäè, ùîá íàâ÷àòè ³ ï³äáàäüîðþâàòè».

Äàë³ Äæîí çàïèòàâ ïðî íàø ÷îâåí ³ ñïîðÿäæåííÿ. «Ìè ïîâ³ëüí³ ÷è øâèäê³? ×è ÷îâåí ãîòîâèé? ×è ãî-òîâå îñíàùåííÿ?  ÿêîìó ñòàí³ â³òðèëà?»

Ïîò³ì ìè ðîçãëÿíóëè çìàãàííÿ. «ß õî÷ó çàïà-ì’ÿòàòè íàçâè ÷îòèðüîõ ÷è ï’ÿòè íàéêðàùèõ ÷îâ-í³â, – ñêàçàâ Äæîí. – Ìåí³ ïîòð³áíî çíàòè, äå ö³ ë³äèðóþ÷³ ÷îâíè ïðîòÿãîì óñüîãî çìàãàííÿ ³ ÿê ìè ìîæåìî çàëèøèòè ¿õ ïîçàäó».

ϳçí³øå ìè îáãîâîðèëè îñîáëèâîñò³ êîìàíäè. «Ùî íàì âäàºòüñÿ íàéêðàùå? ×è òî äîáðå ñòàðòó-âàòè, ÷è òî ðîáèòè ãàëñ ÷è äîñÿãàòè îãèíàííÿ ï³ä-â³òðÿíîãî çíàêó?»

Áóëî äóæå êîðèñíî ñïîñòåð³ãàòè, ÿê â³äîìèé ìî-ðÿê ãîòóºòüñÿ äî ðåãàòè. ß çðîçóì³â, ùî Äæîí äîñÿã

222

òàêîãî ð³âíÿ íåâèïàäêîâî; ó íüîãî áóâ ïëàí ñòàòè ïåðøèì, ³ â³í ð³øó÷å ïðÿìóâàâ äî öüîãî.

Êîëè ìè îïèíèëèñÿ íà âîä³, ÿ íå ïðèïèíÿâ ñóì-í³âàòèñÿ. Çâè÷àéíîþ ïðîöåäóðîþ ïðè ïåðåòèí³ ë³-í³¿ ñòàðòó º ïåðåâ³ðêà â³òðó îäèí ðàç ÷è äâ³÷³. Òè ñïðÿìîâóºø ñâ³é ÷îâåí äî â³òðó, âèêîðèñòîâóºø êîìïàñ ³ âèðàõîâóºø íàïðÿìîê â³òðó, ùîá âèçíà-÷èòè ñïîñ³á íàáëèæåííÿ äî ë³í³¿ ñòàðòó. Ïåðåä ïåð-øèì çìàãàííÿì Äæîí çìóñèâ çðîáèòè äåñÿòü ïå-ðåâ³ðîê â³òðó, ³ ìè ïðîäîâæóâàëè öèì çàéìàòèñÿ ïðîòÿãîì äíÿ. ϳä êåð³âíèöòâîì Äæîíà ìè çä³éñíè-ëè ùîíàéìåíøå ñ³ì ïåðåâ³ðîê â³òðó ïåðåä êîæíèì çìàãàííÿì.

Îñü êîëè ÿ çðîçóì³â – ³ öå âàæëèâî – ùî äëÿ çìà -ãàííÿ íà íàéâèùîìó ð³âí³ òè ïîâèíåí ïðàöþâàòè íàïîëåãëèâ³øå ³ íàéìåíøå ñïîä³âàòèñÿ íà óäà÷ó.

Ðîçïî÷àëèñÿ çìàãàííÿ, ³ Äæîí áóâ íåâáëàãàí-íèì, íàêàçóþ÷è êîìàíä³ ïðàöþâàòè íà ïîâíó ñèëó. ß ïðèãàäóþ éîãî ñëîâà ïåðåä ïåðøèì ìàíåâðîì: «Çàðàç ìè ðîáèòèìåìî ãàëñ, ³ öå ïîâèíåí áóòè íàé-êðàùèé ãàëñ ó âàøîìó æèòò³». ³äðàçó ï³ñëÿ çàâåð-øåííÿ ìàíåâðó ïðîëóíàëà ïîõâàëà. «×óäîâèé ãàëñ, õëîïö³, ÷óäîâèé ãàëñ».

Ïîò³ì ìè âñ³ ïîâèíí³ áóëè ñòðèáíóòè íà ïîðó÷ -÷ÿ, ùîá íàõèëèòè ÷îâåí ó çâîðîòíèé á³ê. Ãîëîñ Äæîíà ïðîð³çàâñÿ êð³çü â³òåð: «Âè íàõèëÿºòå ÷îâåí íà ïîâíó ì³öü? Ìîæåòå ùå òðîõè ïîñòàðàòèñÿ?»

Ìåíå äóæå íàäèõàëî ïðîõàííÿ ðîáèòè âñå íà ïîâíó ñèëó. ß óñâ³äîìèâ, ùî í³êîëè íå ïîâåðòàâñÿ äîäîìó ç ðîáîòè ó äîáðîìó íàñòðî¿, ÿêùî âèòðà-÷àâ ÷àñ íà äð³áíèö³. Íàéêðàùå ÿ ïî÷óâàâñÿ ó ò³ äí³, êîëè çíàâ, ùî çðîáèâ äëÿ Áîãà âñå ìîæëèâå.

ϳñëÿ çàê³í÷åííÿ êîæíîãî çìàãàííÿ Äæîí ï³äõî-äèâ äî êîæíîãî ÷ëåíà êîìàíäè òà îñîáèñòî äÿêóâàâ çà ñòàðàííÿ. ß íå çäèâóâàâñÿ, êîëè â³í çðîáèâ òàê

223

âïåðøå, àëå ÿ âçÿâ ñîá³ íà çàì³òêó, ùî â³í ïîâòîðþ-âàâ öå âñ³ ñ³ì ðàç³â.

ϳñëÿ ïîâåðíåííÿ íà äîê Äæîí ³ íàäàë³ äèâóâàâ íàñ, äîïîìàãàþ÷è ÷èñòèòè ÷îâåí. ßê ïðàâèëî, ç³ðêè íå çàéìàþòüñÿ ïðèáèðàííÿì. Âîíè íå îïóñêàþòü â³òðèëà, íå âèêîíóþòü ðåìîíòíèõ ðîá³ò (âîíè ìî-æóòü ïîçóâàòè ôîòîãðàôàì, ðîçäàâàòè àâòîãðàôè, àëå íå äîëó÷àþòüñÿ äî ÷îãîñü âàæêîãî). Îäíàê ï³ñëÿ ïîâåðíåííÿ íà äîê Äæîí çàëèøèâñÿ íà ÷îâí³ ç óñ³-ìà ³ çàïèòàâ: «Ùî ïîòð³áíî â³äðåìîíòóâàòè? Ùî ïî òð³áíî ïåðåòÿãòè? Ùî ïîòð³áíî ïî÷èñòèòè?»

Âàñ, íàïåâíî, ö³êàâëÿòü ðåçóëüòàòè. Ìè ïîñ³ëè ø³ñòü ïåðøèõ ì³ñöü ³ îäíå äðóãå. Îñê³ëüêè äîçâî-ëÿëîñÿ â³äêèíóòè îäíå çìàãàííÿ, òî ñòàëîñÿ òàê, ùî ìè âèãðàëè ðåãàòó ç óñ³ìà ïåðøèìè ì³ñöÿìè. Öå â ³ñòî𳿠íàøîãî ôëîòó òðàïèëîñÿ âïåðøå!

ϳñëÿ ïîâåðíåííÿ ÷îâíà ç ãîíêè ³íø³ êîìàíäè äðàæíèëè íàñ âèãóêàìè: «Ìè íåäîñòîéí³!»

Îñü ùî òðàïëÿºòüñÿ, êîëè òè ïåðåêîíóºø Ìàéê-ëà Äæîðäàíà ÷è Äæîíà Áåðòðàíäà òîá³ äîïîìîãòè.

Öåé äåíü äëÿ ìåíå âèÿâèâñÿ íàäçâè÷àéíî çàõîï-ëþþ÷èì. ß íå çíàþ, ñê³ëüêè ãîäèí ïðîâ³â ó ìîð³ – íàäòî áàãàòî äëÿ ï³äðàõóíêó. Àëå ÿ í³êîëè íå çàáó-äó ò³ äåê³ëüêà äí³â, ÿê³ ÿ ïðîâ³â ³ç Äæîíîì.

Òàê ñàìî ³ â ïîâñÿêäåííîìó æèòò³. Ìè âñ³ âèòðà -÷àºìî ÷àñ íà ÿê³ñü ñïðàâè, àëå ÷è ö³ ãîäèíè º â’ÿç-íèöÿìè ðîç÷àðóâàííÿ ÷è â³êíàìè ìîæëèâîñòåé? Ñàìå òîä³ ÿ çðîçóì³â, ùî õîäèòè ç Áîãîì òð³øêè ñõîæå íà ïëàâàííÿ ç Äæîíîì Áåðòðàíäîì. Òè âñå ùå ïîâèíåí ïðàöþâàòè, òè âñå ùå âèòðèìóºø ïîâî-ðîòè ³ ãàëñè, âñå ùå ïðèïóñêàºøñÿ ïîìèëîê, àëå òè º ³íøîþ ëþäèíîþ, êîëè ìàºø òàêó çä³áíó ³ çíàþ÷ó ëþäèíó íà ïàëóá³ – ³ öå íàäçâè÷àéíî çàõîïëèâî.

Âè í³êîëè íå ïîâèíí³ ïëàâàòè ó æèòò³ ñàì³. Âè ìîæåòå ïëàâàòè ó â³äêðèòîìó ìîð³ öüîãî æèòòÿ â³ä

224

êðèçè äî êðèçè àáî ïëàâàòè ç Áîãîì, ÿêèé íå ëèøå çíຠñïîñ³á âïîðàòèñÿ ç õâèëÿìè, àëå íèìè êåðóº. Â³í º âñåçíàþ÷èì, âñþäèñóùèì ³ âñåìîãóòí³ì. ³í íå çìóøóº Âàñ ñóìí³âàòèñÿ – ³í åìîö³éíèé Áîã ³ â³ääàíèé äðóã. ³í áóäå âàøèì ñõîâèùåì ï³ä ÷àñ áóð³. ³í áóäå ìèëîñåðäíèì ³ ùåäðèì ñóïóòíèêîì, à Éîãî â³ääàí³ñòü âèÿâèòüñÿ äëÿ Âàñ íå÷óâàíîþ. Âè íå õâèëþâàòèìåòåñÿ, ÷è ³í íå çàëèøèâ êîðàáåëü. ³í ïðîâàäèòèìå Âàñ ó áóäü-ÿêó ïîðó ðîêó, ³ ç Íèì Âè í³êîëè íå ç³á’ºòåñÿ íà ìàí³âö³.

Õ³áà öå íå Áîã, ÿêîãî Âè øóêàºòå? Õ³áà öå íå Áîã, ÿêèé Âàì ïîòð³áåí? ßêùî ï³ñëÿ âñüîãî öüîãî Âè âñå ùå øóêà÷, òî äîçâîëüòå ìåí³ äàòè ùå îäíó ïîðà-äó. Äàéòå Áîãîâ³ øàíñ, ëèøå îäèí øàíñ. Ìîæëèâî, Âè çìîæåòå ïîâòîðèòè â÷èíîê íàøî¿ ïîäðóãè. Ìè ç äðóæèíîþ íàìàãàëèñÿ äîïîìîãòè îäí³é æ³íö³ òà ¿¿ ÷îëîâ³êó çðîçóì³òè, õòî òàêèé Õðèñòîñ òà ÿêèì Â³í º íàñïðàâä³. ² îäíîãî ðàíêó öÿ æ³íêà âèð³øèëà äàòè Áîãó øàíñ, íàìàãàþ÷èñü ³ç Íèì ïîñï³ëêóâàòèñÿ.

Âñå ïî÷àëîñÿ äóæå íåâèííî. Ƴíêà ïðîêèíóëàñÿ ³ ïîäóìàëà: «ß ìîæó çðîáèòè öå ïðîñòî çàðàç, îòîæ, ÿ ñïðîáóþ». Îñü ùî âîíà íàïèñàëà íàì ó ëèñò³:

«Ñüîãîäí³ âðàíö³ ÿ ðîçìîâëÿëà ç Áîãîì. ß íå ïëàíóâàëà öüîãî ðîáèòè. Àëå ó áóäèíêó áóëî âñå ñïîê³éíî, ÷îëîâ³ê ï³øîâ, ³ ÿ ïðîñòî ïî÷àëà ðîç-ìîâëÿòè ç Áîãîì. ß í³êîëè öüîãî íå ðîáèëà. Çâè-÷àéíî, ÿ ùå ó äèòèíñòâ³ ìîëèëàñÿ íà âåðâèö³ ç³ ñâîºþ áàáóñåþ ³ çíàëà íàïàì’ÿòü ìîëèòâè «Îò÷å íàø» ³ «Áîãîðîäèöå ijâî», àëå öå áóëî ³íàêøå. ß ìîëèëàñÿ, áî òàê áóëî ïîòð³áíî. À öüîãî ðàí-êó ÿ ç ÿêèõîñü ïðè÷èí çàõîò³ëà ïîãîâîðèòè ç Áîãîì».

Ƴíêà çàê³í÷èëà ñâîãî ëèñòà ñëîâàìè:

225

«Ïîâèííà ç³çíàòèñÿ: êîëè ÿ ðîçìîâëÿëà ç Áî -ãîì, òî â³ä÷óâàëà íåçðó÷í³ñòü, óðàçëèâ³ñòü, ñòðàõ ³, ðàçîì ç òèì, íåàáèÿêå ïîëåãøåííÿ. ß çíàþ, ùî íåçàáàðîì çíîâó ïîãîâîðþ ç Áîãîì. ß ðîç-ïîâ³äàþ öå, òîìó ùî äîâ³ðÿþ âàì, äðóç³, ³ çíàþ, íàñê³ëüêè âè îáîº çà ìåíå âáîë³âàºòå».

ͳÿêîâ³ñòü, «äèâí³ñòü», íàâ³òü ñòðàõ – òàêà ðå-àêö³ÿ äëÿ çíàéîìñòâà ç íîâèì äðóãîì º ïðèðîäíîþ. Àëå æ³íêà ðîçó쳺 öå. Âîíà ïî÷èíຠâñå óñâ³äîì-ëþâàòè.

À ÿê ùîäî Âàñ? ßêèì º Âàø äîñâ³ä?Çíàºòå, ÿ âïåâíåíèé, ùî ÿêáè âòðàòèâ óñå –

âêëþ÷íî ç ñ³ì’ºþ ³ äðóçÿìè, – òî âñå-òàêè áè çì³ã âèæèòè. Çâè÷àéíî, âòðàòè ñïðèéìàëèñÿ áè íåñòåðï-íî áîëÿ÷å. Àëå, ìîæëèâî, ï³ñëÿ ñîðîêà ÷è ï’ÿòäåñÿ-òè ðîê³â îäóæàííÿ ÿ áè ñïðîì³ãñÿ êîëè-íå-êîëè ïî-ñì³õàòèñÿ. Îäíàê ÿ áè í³êîëè íå çì³ã ïîâåðíóòèñÿ äî «õðèñòèÿíñòâà ÃÄ». ß áè íå çì³ã ïðîæèòè ³ äíÿ áåç äðóæáè ç Õðèñòîì, æîäíîãî äíÿ.

Ðàíî ÷è ï³çíî êîæåí ïî÷íå øóêàòè Áîãà. ß ùèðî â³ðþ: Áîã Á³á볿, Áîã, ÿêîãî ÿ ëþáëþ, º Áîãîì, ÿêîãî Âè øóêàºòå. Âè ìîæåòå îïèíèòèñÿ íà âåðøèí³ ñâîãî óñï³õó ÷è ãëèáîêî çàõîâàòèñÿ ó áåçæàë³ñí³é äîëèí³ íåâäà÷, àëå, ùî á íå â³äêðèëî Âàì î÷³, ÿ âïåâíåíèé: Âè çíàéäåòå Áîãà ÷åðåç æèòòºâî âàæëèâ³ ñòîñóíêè ç ²ñóñîì Õðèñòîì.

²ñíóº äîáðà íîâèíà: ³í íå õîâàºòüñÿ. ³í ïîðó÷. ³í ãîòîâèé âçÿòè Âàñ çà ðóêó ³ éòè ç Âàìè ó öüîìó æèòò³, ÿê ³ íàñòóïíîìó.

Öå Âàø øàíñ.