พระไตรปฎกภาษาไทยฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๔๕ เลม (ปกสฟา)

ทงออนไลนและออฟไลนทมาของขอมล : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบ มจร.

MCUTRAI Version 1.0

พระไตรปฎกเลมท ๐๖ วนยปฎกท ๐๖ จลวรรค ภาค ๑

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม

พระวนยปฎกจฬวรรค ภาค ๑___________

ขอนอบนอมพระผมพระภาคอรหนตสมมาสมพทธเจาพระองคนน

๑. กมมขนธกะ๑. ตชชนยกรรม

เรองภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ

[๑] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเชตวน อารามของอนาถบณฑกเศรษฐ เขตกรงสาวตถ ครงนน พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ๑ กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆแลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลายจงโตตอบใหแขงขน“พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน ทำาใหความบาดหมาง”ทยงไมเกดกเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป

เชงอรรถ :๑ ปณฑกโลหตกา ตามศพทแปลวา พระปณฑกะและพระโลหตกะ แตในทน ทานหมายเอาพวกภกษผเปนนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ (ว.อ. ๓/๑/๒๕๑, สารตถ.ฏกา ๓/๑/๔๓๗)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษาตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ“

จงกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา‘ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลายจงโตตอบใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน ดงนเลา ทำาใหความบาดหมาง’ทยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป”

ทรงประชมสงฆสอบถาม[๒] ครงนน ภกษเหลานน ไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ ลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา พวกภกษนสตของพระปณฑกะ“และพระโลหตกะกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆแลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลายจงโตตอบ‘ใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน ดงน’ทำาให ความบาดหมางทยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป จรงหรอ”ภกษเหลานนทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษ“เหลานนไมสมควร ไมคลอยตาม ไมเหมาะสม ไมใชกจของสมณะ ใชไมได ไมควร

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมทำาเลย ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษทงหลายจงกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลาย‘จงโตตอบใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอย เปนฝายพวกทาน’ดงนเลา ทำาใหความบาดหมางทยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส หรอทำาคนทเลอมใสอยแลวใหเลอมใสยงขนไดเลย ทจรงกลบจะ ทำาใหคนทไมเลอมใส กไมเลอมใสไปเลย คนทเลอมใสอยบางพวกกจะกลายเปนอนไป”

ทรงรบสงใหลงตชชนยกรรมครงนนแล พระผมพระภาคทรงตำาหนพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะโดยประการตาง ๆ แลว จงตรสโทษแหงความเปนคนเลยงยาก บำารงยากมกมาก ไมสนโดษ ความคลกคล ความเกยจคราน ตรสคณแหงความเปนคนเลยงงาย บำารงงาย มกนอย สนโดษ ความขดเกลา ความกำาจดกเลส อาการนาเลอมใส การไมสะสม การปรารภความเพยร โดยประการตาง ๆ ทรงแสดงธรรมกถาใหเหมาะสม ใหคลอยตามกบเรองนนแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย“ถาเชนนน สงฆจงลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ”

วธลงตชชนยกรรมและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงตชชนยกรรมอยางน คอ เบองตนพงโจทพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ครนแลวใหภกษเหลานนใหการแลวจงปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม[๓] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาวกออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมางกอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลายจงโตตอบใหแขงขน‘พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนนอยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน ทำาใหความบาดหมางท’ยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป ถาสงฆพรอมกนแลว พงลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ กอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา“ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลายจงโตตอบใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวา และสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน ทำาใหความบาดหมางทยงไมเกด”กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป สงฆลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปใดเหนดวยกบการลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไม

เหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ กอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณ ในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษพวกอนทกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลาย‘จงโตตอบใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวาและสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน’

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมทำาใหความบาดหมางทยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป สงฆลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปใดเหนดวยกบการลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ กอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆดวยตนเอง และพากนเขาไปหาภกษ พวกอนทกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ แลวกลาวอยางนวา ภกษรปนนอยาไดเอาชนะพวกทาน ทานทงหลาย‘จงโตตอบใหแขงขน พวกทานเปนบณฑตกวา เฉลยวฉลาดกวา เปนพหสตกวาและสามารถกวาภกษนน อยากลวภกษนน แมพวกกระผมจะคอยเปนฝายพวกทาน’ทำาใหความบาดหมางทยงไมเกด กเกดขน ทเกดขนแลวกขยายลกลามออกไป สงฆลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปใดเหนดวยกบการลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงตชชนยกรรมสงฆลงแลวแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะสงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยตชชนยกรรมทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๔] ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๑. ลงลบหลง๑ ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๒๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลวภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๓)

เชงอรรถ :๑ ลงลบหลง หมายถงลงโดยทสงฆ ธรรมวนยและบคคลไมอยพรอมหนากน (ว.อ. ๓/๔/๒๕๑)๒ อาบตทเปนอเทสนาคามน ไดแก อาบตปาราชกและอาบตสงฆาทเสส (ว.อ. ๓/๔/๒๕๑) ทชอวาอเทสนา-คามน เพราะเปนอาบตทไมอาจพนไดดวยการแสดง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมหมวดท ๔ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปน

กรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๖)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมหมวดท ๗ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๗)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๘)

หมวดท ๙ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๙)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมหมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๐)

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๑)

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม

๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๒)อธมมกมมทวาทสกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมธมมกมมทวาทสกะวาดวยตชชนยกรรมทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๕] ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญาภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๑๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ

เชงอรรถ :๑ อาบตทเปนเทสนาคามน ไดแก อาบตเบา ๕ อยาง (คอ ถลลจจย ปาจตตย ปาฏเทสนยะ ทกกฏทพภาสต) (ว.อ. ๓/๔๗๕/๕๒๘)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๖)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๗)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๘)

หมวดท ๙ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๙)

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๐)

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๑)

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตชชนยกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๒)ธมมกมมทวาทสกะ จบ

อากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงตชชนยกรรม ๖ หมวด

หมวดท ๑[๖] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาวกออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๑๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ

๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐ๒

เชงอรรถ :๑ ตองอาบตกำาหนดไมได คอ เวนจากการกำาหนดอาบต หมายถงตองอาบตไมมขอบเขต (ว.อ. ๓/๔๐๗/๒๔๒)๒ มสลวบตในอธสล คอ ตองอาบตปาราชก หรออาบตสงฆาทเสสมอาจารวบตในอชฌาจาร คอ ตองอาบตทเหลออก ๕ มถลลจจยเปนตนมทฏฐวบตในอตทฏฐ คอ ประกอบดวยความเหนวา โลกเทยง โลกไมเทยง โลกมทสด โลกไมมทสดเปนตน (ว.อ. ๓/๘๔/๔๘-๔๙, (แปล) ด.ท.ส. ๙/๕๓/๒๑)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค๓ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษทประกอบดวยองค๓ อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค๓ เหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล(๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐ

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล(๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมหมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๖)อากงขมานฉกกะ จบ

อฏฐารสวตตะวาดวยวตร ๑๘ ขอในตชชนยกรรม[๗] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงตชชนยกรรมพงประพฤตชอบ การประพฤตชอบในเรองนน ดงน

๑. ไมพงใหอปสมบท ๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสง ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆสอนภกษณ ลงตชชนยกรรมอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน ๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม ๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๑ ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน ๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน ๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ

อฏฐารสวตตะในตชชนยกรรม จบ

เชงอรรถ :๑ ปกตตตภกษ ไดแก ภกษผมศลและอาจาระเสมอกบภกษทงหลาย หรอภกษโดยปกตทไมถกลงโทษ หรอไมตองอาบตปาราชก (ว.อ. ๓/๓๙๔/๒๔๐,๗๕/๒๕๖,๑๐๒/๒๗๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมนปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆไมพงระงบตชชนยกรรม[๘] ครงนน สงฆไดลงตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ พวกเธอถกสงฆลงตชชนยกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดเขาไปหาภกษทงหลายแลวกลาววา พวกกระผมถกสงฆลงตชชนยกรรมแลวกลบ“ประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได พวกกระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงระงบตชชนยกรรม“แกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะเถด”

หมวดท ๑ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรม แกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงตชชนยกรรม๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรม๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแล (๓)นปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะ จบ

ปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆพงระงบตชชนยกรรม

หมวดท ๑[๙] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ไมใหอปสมบท ๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธะ] ๑. ตชชนยกรรมภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนงคอ๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงตชชนยกรรมอก๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ไมตำาหนกรรม

๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแล (๓)ปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๑. ตชชนยกรรมวธระงบตชชนยกรรมและกรรมวาจา[๑๐] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบตชชนยกรรมอยางน คอ พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนงกราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทาน“ผเจรญ พวกกระผมถกสงฆลงตชชนยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได พวกกระผมจงขอระงบตชชนยกรรม”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถ พงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะเหลานถกสงฆลงตชชนยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดขอระงบตชชนยกรรม ถาสงฆพรอมกนแลว พงระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะเหลาน ถกสงฆลงตชชนยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบ

ตวได ขอระงบตชชนยกรรม สงฆระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ฯลฯทานรปใดเหนดวยกบการระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะเหลาน ถกสงฆลงตชชนยกรรมแลว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบตชชนยกรรม สงฆระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบตชชนยกรรมแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะ ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงตชชนยกรรมสงฆระงบแลวแกพวกภกษนสตของพระปณฑกะและพระโลหตกะสงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ตชชนยกรรมท ๑ จบ

๒. นยสกรรม

เรองภกษเสยยสกะ[๑๑] สมยนน ทานพระเสยยสกะเปนผโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได ชอบอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอยบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา“ไฉนภกษเสยยสกะ ผโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควร ทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอยเลา แลวจงนำาเรองนไป”กราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษเสยยสกะเปนคนโงเขลา“

ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมกบคฤหสถทไมสมควร ทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดมใหมานตและอพภานอย จรงหรอ”ภกษเหลานนทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษ“นน ไมสมควร ไมคลอยตาม ไมเหมาะสม ไมใชกจของสมณะ ใชไมได ไมควรทำาเลยภกษทงหลาย ไฉนภกษเสยยสกะ ผโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควร ทง ๆทพวกปกตตตภกษกใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอยเลา การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส หรอทำาคนทเลอมใสอยแลวใหเลอมใสยงขนไดเลย ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลวจงทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลาย”วา ภกษทงหลาย เพราะเหตนน สงฆจงลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ โดยสงให“กลบไปถอนสยใหม”

วธลงนยสกรรมและกรรมวาจาสงฆพงลงนยสกรรมอยางน คอ เบองตนพงโจทภกษเสยยสกะ ครนแลวใหเธอใหการแลวปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนโงเขลา ไมฉลาดมอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควร ทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอย ถาสงฆพรอมกนแลว พงลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ โดยสงใหกลบไปถอนสยใหม นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมากตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมสงฆลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ โดยสงใหกลบไปถอนสยใหม ทานรปใดเหนดวยกบการลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ โดยสงใหกลบ ไปถอนสยใหม ทานรปนน พงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควร ทง ๆ ทพวกปกตตตภกษกใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานตและอพภานอย สงฆลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะโดยสงใหกลบไปถอนสยใหม ทานรปใดเหนดวยกบการลงนยสกรรมแกภกษเสยยสกะโดยสงใหกลบไปถอนสยใหม ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ฯลฯทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงนยสกรรม สงฆลงแลวแกภกษเสยยสกะ โดยสงใหกลบไปถอนสยใหม สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยนยสกรรมทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๑๓] ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมหมวดท ๒ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว

ภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมหมวดท ๕ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง

ภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๖)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๗)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมหมวดท ๘ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปน ๒. ลงโดยไมชอบธรรมอเทสนาคามน๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๘)

หมวดท ๙ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๙)

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง

ภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๐)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมหมวดท ๑๑ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๑)

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด (๑๒)อธมมกมมทวาทสกะ จบ

ธมมกมมทวาทสกะวาดวยนยสกรรมทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๑๔] ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรม ชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

ภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๖)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๗)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๘)

หมวดท ๙ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

ภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๙)

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๐)

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๑)

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย นยสกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย นยสกรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด (๑๒)ธมมกมมทวาทสกะ จบ

อากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงนยสกรรม ๖ หมวดหมวดท ๑[๑๕] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรม๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง คอ๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓เหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรม๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงนยสกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๖)อากงขมานฉกกะ จบ

อฏฐารสวตตะวาดวยวตร ๑๘ ขอในนยสกรรม

หมวดท ๑[๑๖] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงนยสกรรมพงประพฤตชอบ การประพฤตชอบในเรองนน ดงน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรม

๑. ไมพงใหอปสมบท ๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอน ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆภกษณ ลงนยสกรรมอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน ๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม ๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ

๑๓. ไมพงทำาการไตสวน ๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน ๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ

อฏฐารสวตตะในนยสกรรม จบ

[๑๗] ครงนน สงฆไดลงนยสกรรมภกษเสยยสกะ โดยสงใหกลบไปถอนสยใหม ภกษเสยยกะนนถกสงฆลงนยสกรรมแลวเสพ คบหา เขาไปนงใกลกลยาณมตรขอใหแนะนำา ซกถามอย จงเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนยทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษา กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได เขาไปหาพวกภกษแลวกลาววา กระผมถกสงฆลงนยสกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง“กลบตวได กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงระงบนยสกรรม“แกภกษเสยยสกะ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมนปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆไมพงระงบนยสกรรม

หมวดท ๑[๑๘] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงนยสกรรม

๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ อกอยางหนง คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรม

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลนปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะ จบ

ปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆพงระงบนยสกรรม

หมวดท ๑[๑๙] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ไมใหอปสมบทฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงนยสกรรมอก

๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะ จบ

วธระงบนยสกรรมและกรรมวาจา[๒๐] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบนยสกรรมอยางน คอ ภกษเสยยสกะพงเขาไปหา สงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา“ทานผเจรญ กระผมถกสงฆลงนยสกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยงกลบตวได กระผมจงขอระงบนยสกรรมพงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนถกสงฆลงนยสกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบนยสกรรม ถาสงฆพรอมกนแลวพงระงบนยสกรรมแกภกษเสยยกะ นเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๒. นยสกรรมทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนถกสงฆลงนยสกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบนยสกรรม สงฆระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนถกสงฆลงนยสกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบนยสกรรม สงฆระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเสยยสกะนถกสงฆลงนยสกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดขอระงบนยสกรรม สงฆระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบนยสกรรมแกภกษเสยยสกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวยทานรปนนพงทกทวงนยสกรรม สงฆระงบแลวแกภกษเสยยสกะ สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนงขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”นยสกรรมท ๒ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม๓. ปพพาชนยกรรมเรองภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ๑[๒๑] สมยนน ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ๒ เปนผอยประจำาในอาวาส เปนภกษอลชช เลวทราม อยในกฏาครชนบท ภกษพวกนน ประพฤตไมเหมาะสมเหนปานน คอ ปลกไมดอกเองบาง ใชผอนปลกบาง รดนำาเองบาง ใชผอนรดบางเกบดอกไมเองบาง ใชผอนเกบบาง รอยดอกไมเองบาง ใชผอนรอยบาง ทำามาลยตอกานเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำามาลยเรยงกานเองบาง ใชผอนทำาบาง จดดอกไมชอเองบาง ใชผอนจดบาง ทำาดอกไมพมเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมเทรดเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมพวงเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมแผงประดบอกเองบาง ใชใหผอนทำาบางภกษพวกนนนำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยตอกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยเรยงกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมชอ นำาไปเองบางใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพม นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมเทรด นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพวง นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไม

แผงประดบอก เพอกลสตร เพอกลธดา เพอกลกมาร เพอสะใภของตระกล เพอทาสหญงในตระกลภกษพวกนนฉนอาหารในภาชนะเดยวกนบาง ดมนำาในขนใบเดยวกนบาง นงบนอาสนะเดยวกนบาง นอนบนเตยงเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดเดยวกนบางนอนคลมผาหมผนเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดและคลมผาหมรวมกนบางกบกลสตร กลธดา กลกมาร สะใภของตระกล ทาสหญงในตระกล

เชงอรรถ :๑ ว.มหา. (แปล) ๑/๔๓๑/๔๕๙-๔๖๐, ว.จ. (แปล) ๗/๒๙๓/๗๘-๘๐๒ ภกษ ๒ รปนอยในพวกฉพพคคย (ด ว.จ. (แปล) ๗/๒๔๓/๑ : เชงอรรถ)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมภกษพวกนนฉนอาหารในเวลาวกาลบาง ดมนำาเมาบาง ทดทรงดอกไมของหอมและเครองลบไลบาง ฟอนรำาบาง ขบรองบาง ประโคมบาง เตนรำาบาง ฟอนรำากบหญงฟอนรำาบาง ขบรองกบหญงฟอนรำาบาง ประโคมกบหญงฟอนรำาบาง เตนรำากบหญงฟอนรำาบาง ฟอนรำากบหญงขบรองบาง ขบรองกบหญงขบรองบาง ประโคมกบหญงขบรองบาง เตนรำากบหญงขบรองบาง ฟอนรำากบหญงประโคมบาง ขบรองกบหญงประโคมบาง ประโคมกบหญงประโคมบาง เตนรำากบหญงประโคมบาง ฟอนรำากบหญงเตนรำาบาง ขบรองกบหญงเตนรำาบาง ประโคมกบหญงเตนรำาบาง เตนรำากบหญงเตนรำาบาง เลนหมากรกแถวละ ๘ ตาบาง แถวละ ๑๐ ตาบาง เลนหมากเกบบาง เลนชงนางบาง เลนหมากไหวบาง เลนโยนหวงบาง เลนไมหงบาง เลนฟาดใหเปนรปตาง ๆ บาง เลนสกาบาง เลนเปาใบไมบาง เลนไถนอย ๆ บาง เลนหกคะเมนบาง เลนไมกงหนบาง เลนตวงทรายดวยใบไมบาง เลนรถนอย ๆ บาง เลนธนนอย ๆ บาง เลนเขยนทายบาง เลนทายใจบาง เลนเลยนคนพการบาง หดขชางบาง หดขมาบาง หดขรถบาง หดยงธนบาง หดเพลงอาวธบาง วงผลดชางบางวงผลดมาบาง วงผลดรถบาง วงขบกนบาง วงเปยวบาง ผวปากบาง ปรบมอบางปลำากนบาง ชกมวยบาง ปลาดผาสงฆาฏทามกลางเวทเตนร ำาแลวพดกบหญงฟอนรำาอยางนวา นองหญง เธอจงฟอนรำาในทน ดงนแลว ใหการ คำานบบาง ประพฤต“ ”ไมเหมาะสมตาง ๆ บาง

อบาสกเลาเรองใหฟง[๒๒] สมยนน ภกษรปหนงจำาพรรษาในแควนกาสแลว เดนทางไปกรงสาวตถ เพอเฝาพระผมพระภาค เดนทางไปจนถงกฏาครชนบท ครนเวลาเชา ทานครองอนตรวาสก ถอบาตรและจวรไปบณฑบาตทกฏาครชนบท มการกาวไป การ

ถอยกลบ การแลด การเหลยวด การคเขา การเหยยดออกทนาเลอมใส สายตามองทอดลง สมบรณดวยอรยาบถพวกชาวบานเหนภกษนนแลวพากนกลาวอยางนวา ภกษนเปนใคร ดคลาย“ไมคอยมกำาลง เหมอนคนออนแอ เหมอนคนขมวดควกมหนา เมอทานรปนเขา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมไปบณฑบาต ใครเลาจะถวายอาหารบณฑบาต สวนพระอสสชและพระปนพพสกะของพวกเรา เปนคนออนโยน พดไพเราะ ออนหวาน ยมแยมกอน มกกลาววามาเถด และมาดแลว ไมกมหนา หนาตาชนบาน ทกทายกอน ใคร ๆ กอยากจะถวายอาหารทานเหลานน”อบาสกคนหนงเหนภกษนนกำาลงบณฑบาตในกฏาครชนบท ครนแลวไดเขาไปหาภกษนนไหวแลวกลาวกบทานวา พระคณเจาไดอาหารบณฑบาตบางไหม ขอรบ“ ”ภกษนนตอบวา อาตมายงไมไดอาหารเลย“ ”อบาสกกลาวนมนตวา นมนตไปเรอนกระผมเถด ขอรบ แลวพาภกษนน“ ”ไปเรอน นมนตใหฉนแลวถามวา พระคณเจา ทานจะไปทไหน ขอรบ“ ”ภกษนนตอบวา เจรญพร อาตมาจะไปกรงสาวตถ เพอเฝาพระผมพระภาค“ ”อบาสกกลาววา ทานขอรบ ถาเชนนน ขอทานจงถวายอภวาทพระบาท“ของพระผมพระภาค ดวยเศยรเกลา และขอจงกราบทลตามถอยคำาของกระผมอยางนดวยวา ,พระพทธเจาขา วดในกฏาครชนบททรดโทรม ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะเปนผอยประจำาในอาวาส อยในกฏาครชนบท เปนภกษอลชชเลวทรามพวกเธอประพฤตไมเหมาะสมเหนปานน คอ ปลกไมดอกเองบาง ใชผอนปลกบางรดนำาเองบาง ใชผอนรดบาง เกบดอกไมเองบาง ใชผอนเกบบาง รอยดอกไม เองบางใชผอนรอยบาง ทำามาลยตอกานเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำามาลยเรยงกาน เองบางใชผอนทำาบาง จดดอกไมชอเองบาง ใชผอนจดบาง ทำาดอกไมพมเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมเทรดเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมพวงเองบาง ใชผ อนทำาบางทำาดอกไมแผงประดบอกเองบาง ใชใหผอนทำาบางภกษพวกนนนำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยตอกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยเรยงกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมชอ นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพม นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมเทรดนำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพวง นำาไปเองบาง ใชผอนนำา ไปบางซง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมดอกไมแผงประดบอก เพอกลสตร เพอกลธดา เพอกลกมาร เพอสะใภ ของตระกลเพอทาสหญงในตระกลภกษพวกนนฉนอาหารในภาชนะเดยวกนบาง ดมนำาในขนใบเดยวกนบาง นงบนอาสนะเดยวกนบาง นอนบนเตยงเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดเดยวกนบางนอนคลมผาหมผนเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดและคลมผาหมรวมกนบางกบกลสตร กลธดา กลกมาร สะใภของตระกล ทาสหญงในตระกลภกษพวกนนฉนอาหารในเวลาวกาลบาง ดมนำาเมาบาง ทดทรงดอกไม ของ หอมและเครองลบไลบาง ฟอนรำาบาง ขบรองบาง ประโคมบาง เตนรำาบาง ฟอนรำากบหญงฟอนรำาบาง ขบรองกบหญงฟอนรำาบาง ประโคมกบหญงฟอนรำาบาง เตน รำากบหญงฟอนรำาบาง ฟอนรำากบหญงขบรองบาง ขบรองกบหญงขบรองบาง ประโคมกบหญงขบรองบาง เตนรำากบหญงขบรองบาง ฟอนรำากบหญงประโคมบาง ขบรองกบหญงประโคมบาง ประโคมกบหญงประโคมบาง เตนรำากบหญงประโคมบาง ฟอนรำากบหญงเตนรำาบาง ขบรองกบหญงเตนรำาบาง ประโคมกบหญงเตนรำาบาง เตนรำากบหญงเตนรำาบาง เลนหมากรกแถวละ ๘ ตาบาง แถวละ ๑๐ ตาบาง เลนหมากเกบบาง เลนชงนางบาง เลนหมากไหวบาง เลนโยนหวงบาง เลนไมหงบาง เลนฟาดใหเปนรปตาง ๆ บาง เลนสกาบาง เลนเปาใบไมบาง เลนไถนอย ๆ บางเลนหกคะเมนบาง เลนไมกงหนบาง เลนตวงทรายดวยใบไมบาง เลนรถนอย ๆ บางเลนธนนอย ๆ บาง เลนเขยนทายบาง เลนทายใจบาง เลนเลยนคนพการบาง หดขชางบาง หดขมาบาง หดขรถบาง หดยงธนบาง หดเพลงอาวธบาง วงผลดชางบางวงผลดมาบาง วงผลดรถบาง วงขบกนบาง วงเปยวบาง ผวปากบาง ปรบมอบางปลำากนบาง ชกมวยบาง ปลาดผาสงฆาฏทามกลางเวทเตนร ำาแลวพดกบหญง ฟอนรำาอยางนวา นองหญง เธอจงฟอนรำาในทน ดงนแลว ใหการคำานบบาง ประพฤต‘ ’ไมเหมาะสมตาง ๆ บางแมพวกชาวบานทเคยศรทธา เลอมใส แตเดยวนไมศรทธา ไมเลอมใสทานทเคยถวายประจำาแกสงฆ บดน ทายกทายกาเลกถวายแลว ภกษผมศลพากนจากไป

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมพวกภกษผเลวทรามอยครอบครอง ขอประทานวโรกาสเถดพระพทธเจาขา ขอพระผมพระภาคโปรดสงภกษทงหลายไปสกฏาครชนบทเพอวดจะไดตงมนอยสบไปในทนน”ภกษนนรบคำาของอบาสกแลวเดนทางไปทางกรงสาวตถ ไปถงกรงสาวตถ ถง

พระเชตวนอารามของอนาถบณฑกเศรษฐโดยลำาดบ เขาเฝาพระผมพระภาคถงทประทบแลวถวายอภวาทพระผมพระภาคนงลง ณ ทสมควร

พทธประเพณอนการทพระผมพระภาคพทธเจาทงหลาย ทรงปราศรยกบพระอาคนตกะทงหลาย นนเปนพทธประเพณลำาดบนน พระผมพระภาคตรสถามภกษนนวา ภกษ เธอยงสบายดหรอ ยง“พอเปนอยไดหรอ เธอเดนทางมาโดยไมลำาบากหรอ เธอมาจากไหน”ภกษนนกราบทลวา สบายด พระพทธเจาขา พอเปนอยได พระพทธเจาขา“ขาพระพทธเจาเดนทางมาโดยไมลำาบาก พระพทธเจาขา ขาพระพทธเจาจำาพรรษาในแควนกาส เมอจะมาเฝาพระองคทเมองน เดนทางผานกฏาครชนบท เวลาเชาครองอนตรวาสก ถอบาตรและจวรเขาไปบณฑบาตในกฏาครชนบท อบาสกคนหนงเหนขาพระพทธเจากำาลงเทยวบณฑบาต เขามาหา ไหวแลวถามวา พระคณเจา‘ไดอาหารบณฑบาตบางไหม ขอรบ ขาพระพทธเจาตอบวา อาตมายงไมไดอาหารเลย’ ‘ ’อบาสกกลาวนมนตวา นมนตไปเรอนกระผมเถด ขอรบ แลวพาขาพระพทธเจาไป‘ ’เรอน นมนตใหฉนแลวถามวา พระคณเจา ทานจะไปทไหน ขอรบ ขาพระพทธเจา‘ ’ตอบวา เจรญพร อาตมาจะไปกรงสาวตถ เพอเฝาพระผมพระภาค เขากลาววา‘ ’‘ทานขอรบ ถาเชนนน ขอทานจงถวายบงคมพระบาทของพระผมพระภาคดวยเศยรเกลาและขอจงกราบทลตามถอยคำาของกระผมอยางนดวยวา พระพทธเจาขา วดใน‘กฏาครชนบททรดโทรม ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะเปนผอยประจำาในอาวาสอยในกฏาครชนบท เปนภกษอลชชเลวทราม พวกเธอประพฤตไมเหมาะสมเหนปาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมน คอ ปลกไมดอกเองบาง ใชผอนปลกบาง ฯลฯ ประพฤตไมเหมาะสมตาง ๆ บางแมพวกชาวบานทเคยศรทธา เลอมใส แตเดยวนไมศรทธา ไมเลอมใส ทานทเคยถวายประจำาแกสงฆ บดนทายกทายกาเลกถวายแลว ภกษผมศลพากนจากไปพวกภกษผเลวทรามอยครอบครอง ขอประทานวโรกาสเถดพระพทธเจาขา ขอพระผมพระภาคโปรดสงภกษทงหลายไปสกฏาครชนบท เพอวดจะไดตงมนอยสบไปในทนน’ขาพระพทธเจามาจากกฏาครชนบทนน พระพทธเจาขา”

ทรงสอบถามแลวตำาหน[๒๓] ลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษชอวาอสสชและ“

ปนพพสกะเปนผอยประจำาในอาวาส เปนภกษอลชชเลวทราม อยในกฏาครชนบทประพฤตไมเหมาะสมเหนปานน คอ ปลกไมดอกเองบาง ใชผอนปลกบาง ฯลฯประพฤตไมเหมาะสมตาง ๆ บาง แมพวกชาวบานทเคยศรทธา เลอมใส แตเดยวนไมศรทธา ไมเลอมใส ทานทเคยถวายประจำาแกสงฆ บดนทายกทายกาเลกถวายแลว ภกษผมศลทงหลายพากนจากไป ภกษผเลวทรามอยครอบครองจรงหรอ”ภกษทงหลายกราบทลวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษ“เหลานนไมสมควร ฯลฯ ไมควรทำา ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษเหลานนจงประพฤตไมเหมาะสมอยางน คอ ปลกไมดอกเองบาง ใชผอนปลกบาง รดนำาเองบาง ใชผอนรดบาง เกบดอกไมเองบาง ใชผอนเกบบาง รอยดอกไมเองบาง ใชผอนรอยบางทำามาลยตอกานเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำามาลยเรยงกานเองบาง ใชผอนทำาบางจดดอกไมชอเองบาง ใชผอนจดบาง ทำาดอกไมพมเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมเทรดเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมพวงเองบาง ใชผอนทำาบาง ทำาดอกไมแผงประดบอกเองบาง ใชผอนทำาบาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมภกษพวกนนนำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยตอกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงมาลยเรยงกาน นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมชอ นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพม นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมเทรด นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมพวง นำาไปเองบาง ใชผอนนำาไปบางซงดอกไมแผงประดบอก เพอกลสตร เพอกลธดา เพอกลกมาร เพอสะใภของตระกล เพอทาสหญงในตระกลภกษพวกนนฉนอาหารในภาชนะเดยวกนบาง ดมนำาในขนใบเดยวกนบาง นงบนอาสนะเดยวกนบาง นอนบนเตยงเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดเดยวกนบางนอนคลมผาหมผนเดยวกนบาง นอนรวมเครองลาดและคลมผาหมรวมกนบางกบกลสตร กลธดา กลกมาร สะใภของตระกล ทาสหญงในตระกลภกษพวกนนฉนอาหารในเวลาวกาลบาง ดมนำาเมาบาง ทดทรงดอกไมของหอมและเครองลบไลบาง ฟอนรำาบาง ขบรองบาง ประโคมบาง เตนรำาบาง ฟอนรำากบหญงฟอนรำาบาง ขบรองกบหญงฟอนรำาบาง ประโคมกบหญงฟอนรำาบาง เตนรำากบหญงฟอนรำาบาง ฟอนรำากบหญงขบรองบาง ขบรองกบหญงขบรองบางประโคมกบหญงขบรองบาง เตนรำากบหญงขบรองบาง ฟอนรำากบหญงประโคมบางขบรองกบหญงประโคมบาง ประโคมกบหญงประโคมบาง เตนร ำากบหญงประโคมบางฟอนรำากบหญงเตนรำาบาง ขบรองกบหญงเตนรำาบาง ประโคมกบหญงเตนรำาบาง

เตนรำากบหญงเตนรำาบาง เลนหมากรกแถวละ ๘ ตาบาง แถวละ ๑๐ ตาบางเลนหมากเกบบาง เลนชงนางบาง เลนหมากไหวบาง เลนโยนหวงบาง เลนไมหงบางเลนฟาดใหเปนรปตาง ๆ บาง เลนสกาบาง เลนเปาใบไมบาง เลนไถ นอย ๆ บางเลนหกคะเมนบาง เลนไมกงหนบาง เลนตวงทรายดวยใบไมบาง เลน รถนอย ๆ บางเลนธนนอย ๆ บาง เลนเขยนทายบาง เลนทายใจบาง เลนเลยน คนพการบางหดขชางบาง หดขมาบาง หดขรถบาง หดยงธนบาง หดเพลง อาวธบาง วงผลดชางบาง วงผลดมาบาง วงผลดรถบาง วงขบกนบาง วงเปยวบาง ผวปากบาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมปรบมอบาง ปลำากนบาง ชกมวยบาง ปลาดผาสงฆาฏทามกลางเวทเตนรำาแลวพดกบหญงฟอนรำาอยางนวา นองหญง เธอจงฟอนรำาในทน ดงนแลว ใหการคำานบบาง‘ ’ประพฤตไมเหมาะสมตาง ๆ บางแมพวกชาวบานทเคยศรทธา เลอมใส แตเดยวนไมศรทธา ไมเลอมใสทานทเคยถวายประจำาแกสงฆ บดนทายกทายกาไดเลกถวายแลว ภกษผมศลทงหลายพากนจากไป พวกภกษผเลวทรามอยครอบครอง ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ

รบสงใหลงปพพาชนยกรรมพระผมพระภาคครนทรงตำาหนแลวทรงแสดงธรรมกถาตรสเรยกพระสารบตรและพระโมคคลลานะมารบสงวา ไปเถด สารบตร โมคคลลานะ เธอทงสองจงไป“กฏาครชนบท จงลงปพพาชนยกรรมแกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏา ครชนบท เพราะภกษพวกนนเปนสทธวหารกของเธอทงสอง”พระสารบตรและพระโมคคลลานะกราบทลถามวา พระพทธเจาขา ขาพระ“พทธเจาจะลงปพพาชนยกรรมแกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทไดอยางไร เพราะพวกเธอดราย หยาบคาย”พระผมพระภาคตรสวา ถาอยางนน เธอทงสองจงไปกบภกษหลาย ๆ รป“ ”พระเถระทงสอง ทลรบสนองพระพทธดำารสแลว

วธลงปพพาชนยกรรมและกรรมวาจาลงปพพาชนยกรรมพระผมพระภาคตรสวา ภกษทงหลาย สงฆพงลงปพพาชนยกรรมอยางน คอ“เบองตน พงโจทภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ ครนแลวใหภกษเหลานนใหการแลวจงปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม[๒๔] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ ๒รปน ประทษรายตระกล ประพฤตเลวทราม ความประพฤตเลวทรามของภกษเหลานนเขาไดเหนและไดยนกนทวและตระกลทงหลายทถกภกษเหลานนประทษราย เขากไดเหนและไดยนกนทว ถาสงฆพรอมกนแลวกพงลงปพพาชนยกรรมแกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชออสสชและปนพพสกะ‘ไมพงอยในกฏาครชนบท นเปนญตต’ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะเหลานประทษรายตระกล ประพฤตเลวทราม ความประพฤตของภกษเหลานน เขาไดเหนและไดยนกนทว และตระกลทงหลายทถกภกษเหลานนประทษราย เขากไดเหนและไดยนกนทว สงฆลงปพพาชนยกรรมพวกภกษชออสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ ไมพงอยในกฏา“ -ครชนบท ทานรปใดเหนดวยกบการลงปพพาชนยกรรมแกภกษชอวาอสสชและ”ปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ‘ไมพงอยในกฏาครชนบท ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพง’ทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากกลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษชอวาอสสชและปนพพสกะเหลานประทษรายตระกล ประพฤตเลวทราม ความประพฤตของภกษเหลานน เขาไดเหนและไดยนกนทว และตระกลทงหลายทถกภกษเหลานนประทษราย เขากไดเหนและไดยนกนทว สงฆลงปพพาชนยกรรมพวกภกษชออสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวาอสสช และ“ปนพพสกะ ไมพงอยในกฏาครชนบท ทานรปใดเหนดวยกบการลงปพพาชนยกรรม”แกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวา‘อสสชและปนพพสกะไมพงอยในกฏาครชนบท ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหน’ดวย ทานรปนนพงทกทวง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมแมครงท ๓ ขาพเจากกลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษชอวาอสสชและปนพพสกะเหลานประทษรายตระกล ประพฤตเลวทราม ความประพฤตของภกษเหลานน เขาไดเหนและไดยนกนทว และตระกลทงหลายทถกภกษ

เหลานนประทษราย เขากไดเหนและไดยนกนทว สงฆลงปพพาชนยกรรมพวกภกษชออสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวาอสสช และ‘ปนพพสกะ ไมพงอยในกฏาครชนบท ทานรปใดเหนดวยกบการลงปพพาชนยกรรม’แกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทโดยประกาศวา ภกษชอวา‘อสสชและปนพพสกะไมพงอยในกฏาครชนบท ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย’ทานรปนนพงทกทวงปพพาชนยกรรมใหไปจากกฏาครชนบท สงฆลงแลวแกภกษชอวาอสสชและปนพพสกะ โดยประกาศวา ภกษชอวาอสสชและปนพพสกะไมพงอยในกฏาครชนบท‘ ’สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยปพพาชนยกรรมทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๒๕] ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๒ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลวภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๓ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๔๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๖ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯอธมมกมมทวาทสกะ จบ

ธมมกมมทวาทสกะวาดวยปพพาชนยกรรมทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๒๖] ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญา ฯลฯ

หมวดท ๒ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๓ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๗ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปพพาชนยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดธมมกมมทวาทสกะ จบ

อากงขมานจททสกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงปพพาชนยกรรม ๑๔ หมวด

หมวดท ๑[๒๗] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๑)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. เลนคะนองกาย ๒. เลนคะนองวาจา๓. เลนคะนองทงกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. ประพฤตไมสมควรทางกาย๒. ประพฤตไมสมควรทางวาจา๓. ประพฤตไมสมควรทงทางกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. ทำาลายพระบญญตตทางกาย๑๒. ทำาลายพระบญญตทางวาจา๓. ทำาลายพระบญญตทงทางกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๖)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ

เชงอรรถ :๑ ทำาลายพระบญญตทางกาย คอทำาลายดวยการไมศกษาสกขาบททพระผมพระภาคทรงบญญตตเกยวกบขอปฏบตทางกาย (ว.อ. ๓/๒๗/๒๕๓, สารตถ.ฏกา ๓/๓๒๓/๕๖๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม๑. ประกอบมจฉาชพทางกาย ๒. ประกอบมจฉาชพทางวาจา๑๓. ประกอบมจฉาชพทงทางกายและวาจา

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๗)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๘)

หมวดท ๙ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๙)

เชงอรรถ :๑ มจฉาชพทางกาย คอ การหงนำามนและตมยาอรฏฐะเปนตน ดวยอำานาจแหงเวชกรรมททรงหามเปนตนมจฉาชพทางวาจา คอ การรบและการบอกขาวแกพวกคฤหสถ (ว.อ. ๓/๒๗/๒๕๓)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๑๐ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๑๐)

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงเลนคะนองกาย ๒. รปหนงเลนคะนองวาจา๓. รปหนงเลนคะนองทงกายและวาจา

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๑๑)

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รปคอ๑. รปหนงประพฤตไมสมควรทางกาย๒. รปหนงประพฤตไมสมควรทางวาจา๓. รปหนงประพฤตไมสมควรทงทางกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๑๒)

หมวดท ๑๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม๑. รปหนงทำาลายพระบญญตทางกาย๒. รปหนงทำาลายพระบญญตทางวาจา๓. รปหนงทำาลายพระบญญตทงทางกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๑๓)

หมวดท ๑๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษอนอก ๓ รปคอ๑. รปหนงประกอบมจฉาชพทางกาย๒. รปหนงประกอบมจฉาชพทางวาจา๓. รปหนงประกอบมจฉาชพทงทางกายและวาจาภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปพพาชนยกรรมแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๑๔)อากงขมานจททสกะ จบ

อฏฐารสวตตะวาดวยวตร ๑๘ ขอในปพพาชนยกรรม[๒๘] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงปพพาชนยกรรมพงประพฤตชอบ การ

ประพฤตชอบในเรองนน ดงน

๑. ไมพงใหอปสมบท ๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพง ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆสงสอนภกษณ ลงปพพาชนยกรรมอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน ๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๕๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม

๙. ไมพงตำาหนกรรม ๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน ๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน ๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ

อฏฐารสวตตะในปพพาชนยกรรม จบ

[๒๙] ครงนน ภกษสงฆมพระสารบตรกบพระโมคคลลานะเปนประธานเดนทางไปกฏาครชนบท ไดลงปพพาชนยกรรมแกภกษชออสสชและปนพพสกะใหไปจากกฏาครชนบทวา ภกษชออสสชและปนพพสกะไมควรอยในกฏาครชนบท“ ”ภกษชออสสชและปนพพสกะ ถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลวกยงไมยอมประพฤตชอบ ไมหายเยอหยง ไมยอมกลบตว ไมขอขมาพวกภกษ ยงดาบรภาษการกสงฆ๑ ใสความวาทำาเพราะความชอบ เพราะความชง เพราะความหลง เพราะความกลว หลกไปบาง สกไปบางภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนภกษชอ“อสสชและปนพพสกะถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลวกยงไมยอมประพฤตชอบ ไมหายเยอหยง ไมยอมกลบตว ไมขอขมาพวกภกษ ยงดาบรภาษการกสงฆ ใสความวาทำาเพราะความชอบ เพราะความชง เพราะความหลง เพราะความกลว หลกไปบางสกไปบาง แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ”

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษชออสสชและปนพพสกะ“

เชงอรรถ :๑ การกสงฆ คอ ภกษตงแต ๔ รปขนไป เปนผดำาเนนการในกจการสำาคญอนเปนสงฆกรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมถกสงฆลงปพพชานยกรรมแลวยงไมยอมประพฤตชอบ ไมหายเยอหยง ไมยอมกลบตว ไมขอขมาพวกภกษ ยงดาบรภาษการกสงฆ ใสความวาทำาเพราะความชอบเพราะความชง เพราะความหลง เพราะความกลว หลกไปบาง สกไปบาง จรงหรอ”ภกษเหลานนทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษเหลานน“ไมสมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษเหลานนถกสงฆลงปพพชานยกรรมแลวยงไมยอมประพฤตชอบ ไมหายเยอหยง ไมยอมกลบตว ไมขอขมาภกษทงหลายยงดาบรภาษการกสงฆ ใสความวาทำาเพราะความชอบ เพราะความชง เพราะความหลง เพราะความกลว หลกไปบาง สกไปบาง ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลวทรงแสดงธรรมกถารบสงภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงระงบปพพาชนยกรรม“ ”

นปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรม

หมวดท ๑[๓๐] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค๕ คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมหมวดท ๒

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕อกอยางหนง คอ

๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงปพพาชนยกรรมอก๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรม

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลาน แล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค๘ เหลานแลนปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะในปพพาชนยกรรม จบ

ปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆพงระงบปพพาชนยกรรม

หมวดท ๑[๓๑] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรม๑. ไมใหอปสมบท ๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕อกอยางหนง คอ

๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงปพพาชนยกรรมอก๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรม

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘เหลานแลปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะในปพพาชนยกรรม จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๓. ปพพาชนยกรรมวธระงบปพพาชนยกรรมและกรรมวาจา[๓๒] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปพพาชนยกรรมอยางน คอ ภกษผถกสงฆลงปพพาชนยกรรม พงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ“กระผมถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดกระผมจงขอระงบปพพาชนยกรรม”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯ

พงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปพพาชนยกรรม ถาสงฆพรอมกนแลว พงระงบปพพาชนยกรรมแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปพพาชนยกรรม สงฆระงบปพพาชนยกรรมแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบปพพาชนยกรรมแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอน ถกสงฆลงปพพาชนยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดขอระงบปพพาชนยกรรม สงฆระงบปพพาชนยกรรมแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบปพพาชนยกรรมแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวยทานรปนนพงทกทวง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมปพพาชนยกรรมสงฆระงบแลวแกภกษชอน สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนงขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ปพพาชนยกรรมท ๓ จบ

๔. ปฏสารณยกรรมเรองพระสธรรม[๓๓] สมยนน ทานพระสธรรมเปนพระนกกอสราง รบภตตาหารประจำาในอาวาสของจตตคหบด เมองมจฉกาสณฑ ทกครงทจตตคหบดตองการนมนตสงฆคณะ หรอบคคล ถายงไมเรยนใหทานสธรรมทราบ จะไมนมนตตอมา พระเถระหลายรป คอ ทานพระสารบตร ทานพระมหาโมคคลลานะทานพระมหากจจายนะ ทานพระมหาโกฏฐกะ ทานพระมหากปปนะ ทานพระมหาจนทะ ทานพระอนรทธะ ทานพระเรวตะ ทานพระอบาล ทานพระอานนท และทานพระราหล เทยวจารกไปแควนกาสลถงเมองมจฉกาสณฑ

จตตคหบดตอนรบพระอาคนตกะจตตคหบดทราบวา พระเถระหลายรปเดนทางมาถงเมองมจฉกาสณฑแลว“ ”ครงนน จตตคหบดเขาไปหาพระเถระทงหลายทสำานก ไหวแลวนงลง ณ ทสมควร

ทานพระสารบตรไดชแจงใหจตตคหบดผนง ณ ทสมควรใหเหนชด ชวนใหอยากรบไปปฏบต เราใจใหอาจหาญแกลวกลา ปลอบชโลมใจใหสดชนราเรงดวยธรรมกถาลำาดบนน จตตคหบดผซงพระสารบตรเถระชแจงใหเหนชด ชวนใหอยากรบไปปฏบต เราใจใหอาจหาญแกลวกลา ปลอบชโลมใจใหสดชนราเรงดวยธรรมกถาแลวจงกราบอาราธนาพระเถระวา ทานผเจรญ ขอพระเถระทงหลาย โปรดรบอาคนตก“ภตของกระผม เพอเจรญกศลในวนรงขนเถด”พระเถระรบคำานมนตโดยดษณภาพ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมครนเขาทราบวาพระเถระรบคำานมนตแลว ไดลกขนไหวพระเถระทงหลาย ทำาประทกษณแลวเขาไปหาทานพระสธรรม ไหวแลวยน ณ ทสมควร เรยนทานพระสธรรมวา ทานผเจรญ นมนตรบภตตาหารของกระผม เพอเจรญกศลในวนรงขน“พรอมกบพระเถระทงหลายเถด”ลำาดบนน พระสธรรมคดวา แตกอนจตตคหบดนเมอตองการจะนมนตสงฆ“คณะ หรอบคคลกตองบอกเรากอนทกครง แตเวลานกลบไมบอกเรากอนแลวไปนมนตพระเถระทงหลาย บดนจตตคหบดคงจะโกรธไมสนใจใยด เบอหนายเราเสยแลว จง”ตอบวา อยาเลย จตตคหบด อาตมาไมรบนมนต“ ”แมครงท ๒ จตตคหบด กกราบเรยนทานพระสธรรมดงนวา ทานผเจรญ นมนต“รบภตตาหารของกระผม เพอเจรญกศลในวนรงขนพรอมกบพระเถระทงหลายเถด”ทานพระสธรรมตอบวา อยาเลย จตตคหบด อาตมาไมรบนมนต“ ”แมครงท ๓ จตตคหบด กกราบเรยนทานพระสธรรมดงนวา ทานผเจรญ นมนต“รบภตตาหารของกระผม เพอเจรญกศลในวนรงขนพรอมกบพระเถระทงหลายเถด”ทานพระสธรรมตอบวา อยาเลย จตตคหบด อาตมาไมรบนมนต“ ”เวลานน จตตคหบดคดวา พระสธรรมจะรบหรอไมรบนมนตกทำาอะไรเราไมได“ ”ไหวพระสธรรมแลวทำาประทกษณจากไป

พระสธรรมววาทกบจตตคหบด[๓๔] ครนลวงราตรนนไป จตตคหบดใหจดเตรยมของเคยวของฉนอนประณตไวถวายภกษผเถระทงหลาย สมยนน ทานพระสธรรมคดวา ถากระไร เราควร“ตรวจดของเคยวของฉนทจตตคหบดเตรยมถวายภกษผเถระทงหลาย พอถงเวลาเชา”จงนงอนตรวาสก ถอบาตรและจวรเขาไปนเวศนของจตตคหบด นงบนอาสนะทเขาจดถวาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมลำาดบนน จตตคหบดเขาไปหาทานพระสธรรม ไหวแลวนง ณ ทสมควรทานพระสธรรมบอกจตตคหบดผนง ณ ทสมควรแลววา ทานเตรยมของเคยว“ของฉนไวอยางเพยงพอ แตสงหนง คอ ขนมแดกงา ไมมในทน”จตตคหบดกลาวตอบวา ทานผเจรญ เมอพระพทธพจนมอยมากมาย แต“พระสธรรมกลบมาพดวา ขนมแดกงา ทานผเจรญ เคยมเรองเลาวา พวกพอคาชาวทกขณาบถ เดนทางไปคาขายแถบตะวนออก พวกเธอนำาแมไกมาจากทนน ตอมาแมไกสมสกบพอกากออกลก เวลาทลกไกตวนนจะรองอยางกา มนกรองเสยงกาผสมเสยงไก เวลาทจะขนอยางไก มนกขนเสยงไกผสมเสยงกา ฉนใด ทานผเจรญเมอพระพทธพจนมอยมากมาย พระสธรรมมาพดคำาวา ขนมแดกงากเหมอนกน”ทานพระสธรรมกลาววา คหบด ทานดาบรภาษอาตมา นนวดของทาน“อาตมาจะไปละ”จตตคหบดกลาววา ทานผเจรญ กระผมมไดดาบรภาษทาน ขออาราธนา“ทานอยในอมพาฏกวนอนรนรมย เมองมจฉกาสณฑเถด กระผมจะดแลเรองจวรบณฑบาต เสนาสนะ และคลานปจจยเภสชบรขารสำาหรบทาน”แมครงท ๒ ทานพระสธรรมกกลาวกบจตตคหบดวา คหบด ทานดา บรภาษ“อาตมา นนวดของทาน อาตมาจะไปละ”จตตคหบดกกลาววา ทานผเจรญ กระผมมไดดาบรภาษทาน ขออาราธนา“ทานอยในอมพาฏกวนอนรนรมย เมองมจฉกาสณฑเถด กระผมจะดแลเรองจวรบณฑบาต เสนาสนะ และคลานปจจยเภสชบรขารสำาหรบทาน”แมครงท ๓ ทานพระสธรรมกกลาวกบจตตคหบดวา คหบด ทานดาบรภาษ“อาตมา นนวดของทาน อาตมาจะไปละ”จตตคหบดถามวา ทานผเจรญ ทานจะไปไหน“ ”ทานพระสธรรมตอบวา คหบด อาตมาจะไปเฝาพระผมพระภาคทกรงสาวตถ“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมจตตคหบดกลาววา ทานผเจรญ ถาอยางนน ทานจงกราบทลคำาททานและ“ทขาพเจากลาวแลวใหพระผมพระภาคทรงรบทราบทงหมด การททานจะกลบมาเมองมจฉกาสณฑอก ไมใชเรองนาอศจรรยแตอยางใด”

พระสธรรมเขาเฝาพระผมพระภาค[๓๕] ตอมา ทานพระสธรรมเกบเสนาสนะแลว ถอบาตรและจวรเดนทางไปทางกรงสาวตถ จนลถงพระเชตวน อารามของทานอนาถบณฑกะโดยลำาดบ เขาเฝาพระผมพระภาคถวายอภวาทแลวนง ณ ทสมควร ไดกราบทลเรองทตนกลาว และเรองทจตตคบหดกลาวนนทงหมดใหทรงทราบ

ทรงตำาหนพระสธรรมพระผมพระภาคทรงตำาหนวา โมฆบรษ การกระทำาอยางนน ไมสมควร ไม“คลอยตาม ไมเหมาะสม ไมใชกจของสมณะ ใชไมได ไมควรทำา โมฆบรษ จตตคหบดเปนผมศรทธาเลอมใส เปนทายก เปนผทำางาน เปนผอปถมภสงฆ ไฉนเธอจงดาดวยคำาตำาชา ขมขดวยคำาตำาชาเลา โมฆบรษ การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใส ใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถา รบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงลงปฏสารณยกรรมแกภกษ“สธรรม โดยสงใหภกษสธรรมนนไปขอขมาจตตคหบด”

วธลงปฏสารณยกรรมและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงปฏสารณยกรรมอยางน คอ เบองตน พงโจทภกษสธรรม ครนแลวใหภกษสธรรมใหการแลวจงปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๓๖] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา จตตคหบดเปนผมศรทธาเลอมใสเปนทายก เปนผทำางาน เปนผอปถมภสงฆ ภกษสธรรมนดาดวยคำาตำาชา ขดวย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมคำาตำาชา ถาสงฆพรอมกนแลว พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม โดยสงใหเธอไปขอขมาจตตคหบด นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา จตตคหบดเปนผมศรทธาเลอมใส เปนทายก เปนผทำางาน เปนผอปถมภสงฆ ภกษสธรรมนดาดวยคำาตำาชา ขดวยคำาตำาชาสงฆลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม โดยสงใหภกษสธรรมไปขอขมาจตตคหบดทานรปใด เหนดวยกบการลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรมคอ ใหภกษสธรรมขอขมาจตตคหบด ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาจตตคหบด เปนผมศรทธาเลอมใส เปนทายก เปนผทำางาน เปนผอปถมภสงฆ

ภกษสธรรมนดาดวยคำาตำาชา ขดวยคำาตำาชา สงฆลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรมคอ ใหภกษสธรรมขอขมาจตตคหบด ทานรปใดเหนดวยกบการลงปฏสาณยกรรมแกภกษสธรรม โดยสงใหภกษสธรรมไปขอขมาจตตคหบด ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงปฏสารณยกรรม สงฆลงแลวแกภกษสธรรม โดยสงใหภกษสธรรมไปขอขมาจตตคหบด สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยปฏสารณยกรรมทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๓๗] ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๖๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรม๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลวภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๓ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง

ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๔ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรม๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๖ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๗ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรม๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมหมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมดอธมมกมมทวาทสกะในปฏสารณยกรรม จบ

ธมมกมมทวาทสกะวาดวยปฏสารณยกรรมทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๓๘] ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๓ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมหมวดท ๕ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมหมวดท ๙ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมภกษทงหลาย ปฏสารณยกรรมประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดธมมกมมทวาทสกะในปฏสารณยกรรม จบ

อากงขมานจตกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงปฏสารณยกรรม ๔ หมวด

หมวดท ๑[๓๙] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ขวนขวายเพอไมใชลาภของพวกคฤหสถ๒. ขวนขวายเพอไมใชประโยชนของพวกคฤหสถ๓. ขวนขวายเพออยไมไดแหงพวกคฤหสถ๔. ดาบรภาษพวกคฤหสถ๕. ยยงพวกคฤหสถใหแตกกนภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจาแกพวกคฤหสถ๒. กลาวตเตยนพระธรรมแกพวกคฤหสถ๓. กลาวตเตยนพระสงฆแกพวกคฤหสถ๑

เชงอรรถ :๑ ตเตยนพระพทธเจา,พระธรรม,พระสงฆแกพวกคฤหสถ หมายถงตเตยนตอหนาพวกคฤหสถ (ว.อ. ๓/๓๙/๒๕๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรม๔. ดาพวกคฤหสถดวยคำาตำาชา ขดวยคำาตำาชา๕. รบคำาทชอบธรรมของคฤหสถแตไมทำาตามภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษ ๕ รป คอ๑. รปหนงขวนขวายเพอไมใชลาภแกพวกคฤหสถ๒. รปหนงขวนขวายเพอไมใชประโยชนของพวกคฤหสถ๓. รปหนงขวนขวายเพออยไมไดแหงพวกคฤหสถ๔. รปหนงดาปรภาษพวกคฤหสถ

๕. รปหนงยยงพวกคฤหสถใหแตกกนภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษ ๕ รปเหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษอนอก ๕ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจาแกพวกคฤหสถ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรมแกพวกคฤหสถ๓. พวกหนงกลาวตเตยนพระสงฆแกพวกคฤหสถ๔. รปหนงดาพวกคฤหสถดวยคำาตำาชา ขดวยคำาตำาชา๕. รปหนงรบคำาทชอบธรรมของคฤหสถแตไมทำาตามภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงปฏสารณยกรรมแกภกษ ๕ รปเหลานแล (๔)อากงขมานจตกกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมอฏฐารสวตตะวาดวยวตร ๑๘ ขอในปฏสารณยกรรม[๔๐] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงปฏสารณยกรรมพงประพฤตชอบ การประพฤตชอบในเรองนน ดงน

๑. ไมพงใหอปสมบท ๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพง ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆสงสอนภกษณ ลงปฏสารณยกรรมอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน ๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม ๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน ๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน ๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ

อฏฐารสวตตะในปฏสารณยกรรม จบ

สงฆลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม[๔๑] ตอมา สงฆไดลงปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม โดยสงใหภกษสธรรมนนไปขอขมาจตตคหบด ภกษสธรรมนนถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลว เดนทางไปเมองมจฉกาสณฑ ตองเกอเขน ไมอาจขอขมาจตตคหบดไดจงกลบมายงกรงสาวตถอกภกษทงหลายถามเธอวา ทานขอขมาจตตคหบดแลวหรอ“ ”ภกษสธรรมตอบวา ผมเดนทางไปเมองมจฉกาสณฑเพราะเรองน ตองเกอเขน“ไมอาจขอขมาจตตคหบดได”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๗๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมภกษทงหลายไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงใหภกษอนทต“แกภกษสธรรมเพอขอขมาจตตคหบด”

วธใหพระอนทตและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหพระอนทตอยางน คอ เบองตนพงใหภกษยอมรบครนแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ถาสงฆพรอมกนแลว พงใหภกษนเปนพระอนทตแกภกษสธรรมเพอขอขมาจตตคหบด นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา สงฆใหภกษเปนอนทตแกภกษสธรรม เพอขอขมาจตตคหบด ทานรปใดเหนดวยกบการใหภกษนเปนอนทตแกภกษสธรรม เพอขอขมาจตตคหบด ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษนสงฆใหเปนอนทตแกภกษสธรรมแลวเพอขอขมาจตตคหบด สงฆเหนดวยเพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

วธขอขมาของภกษสธรรม[๔๒] ภกษทงหลาย ถาอยางนน ภกษสธรรมพงไปเมองมจฉกาสณฑกบพระอนทต แลวขอขมาจตตคหบดวา จตตคหบด ทานโปรดยกโทษ อาตมาจะ“ทำาใหทานเลอมใส ถาเมอกลาวอยางนเขายกโทษให นนเปนการด ถายงไมยอม”ยกโทษให พระอนทตพงกลาววา จตตคหบด ขอทานจงยกโทษแกภกษน ภกษน“จะทำาใหทานเลอมใส ถาเมอกลาวอยางน เขายอมยกโทษให นนเปนการด ถายง”ไมยอมยกโทษให พระอนทตพงกลาววา จตตคหบด ทานจงยกโทษแกภกษน“อาตมาจะทำาทานใหเลอมใส ถาเมอกลาวอยางนเขายอมยกโทษให นนเปนการด”ถายงไมยอมยกโทษให พระอนทตพงกลาววา จตตคหบด ทานจงยกโทษใหตาม“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมคำาของสงฆ ถาเมอกลาวอยางน เขายอมยกโทษให นนเปนการด ถายงไมยอม”ยกโทษให พระอนทตพงใหภกษสธรรม หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง ใหนงกระโหยง ใหประนมมอแลวใหแสดงอาบตนนไมเลยเขตทจตตคหบดจะมองเหนจะไดยนตอมา ทานภกษสธรรมเดนทางไปเมองมจฉกาสณฑกบพระอนทตแลวขอขมาจตตคหบด ทานกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได เขาไปหาภกษทงหลายแลวกลาวอยางน กระผมถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ“หายเยอหยง กลบตวได กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆพงระงบปฏสารณย“กรรมแกภกษสธรรม”

นปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรม

หมวดท ๑[๔๓] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมหมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕อกอยางหนง คอ

๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงปพพาชนยกรรมอก๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรม

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘คอ

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘เหลานแลนปปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะในปฏสารณยกรรม จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรมปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะวาดวยองค ๑๘ ของภกษทสงฆพงระงบปฏสารณยกรรม

หมวดท ๑[๔๔] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค๕ คอ๑. ไมใหอปสมบท ๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕อกอยางหนง คอ

๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถก ๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกนสงฆลงปพพาชนยกรรมอก๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน ๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรม

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๔. ปฏสารณยกรรม

๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๘เหลานแลปฏปสสมเภตพพอฏฐารสกะในปฏสารณยกรรม จบ

วธระงบปฏสารณยกรรมและกรรมวาจา[๔๕] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบปฏสารณยกรรมอยางน คอ ภกษสธรรมพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมถกสงฆลง“ปฏสารณยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได กระผมจงขอระงบปฏสารณยกรรมพงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษสธรรมนถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปฏสารณยกรรม ถาสงฆพรอมกนแลว พงระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษสธรรมนถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลวกลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปฏสารณยกรรม สงฆระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรมแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษสธรรมนถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปฏสารณยกรรม สงฆระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรมแลวทานรปใดเหนดวยกบการระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษสธรรมนถกสงฆลงปฏสารณยกรรมแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบปฏสารณยกรรม สงฆระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม ทานรปใดเหนดวยกบการระงบปฏสารณยกรรมแกภกษสธรรม ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงปฏสารณยกรรม สงฆระงบแลวแกพระสธรรม สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ปฏสารณยกรรมท ๔ จบ

๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตเรองภกษพระฉนนะ[๔๖] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ โฆสตาราม เขตกรงโกสมพ ครงนน ทานพระฉนนะตองอาบตแลวไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบต๑บรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนภกษชอ“ฉนนะตองอาบตแลว จงไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบตเลา แลวนำาเรองนไป กราบทล”พระผมพระภาคใหทรงทราบ

เชงอรรถ :๑ คอจะไมยอมรบวาเปนอาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษฉนนะตองอาบตแลวไม“ปรารถนาจะเหนวาเปนอาบต จรงหรอ”ภกษเหลานนทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจา ทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาเชนนน“ไมสมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษนน ตองอาบตแลว จงไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบตเลา การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย“ถาอยางนน สงฆจงลงอกเขปนยกรรมภกษฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบตหามสมโภค๑กบสงฆ

วธลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงอกเขปนยกรรมอยางน คอ เบองตนพงโจทภกษชอฉนนะ ครนแลวใหภกษฉนนะใหการแลวจงปรบอาบต ครนปรบอาบตแลวภกษผฉลาด สามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๔๗] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบต ถาสงฆพรอมกนแลว พงลงอกเขปนยกรรมภกษชอฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบต หามสมโภคกบสงฆ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบต สงฆลงอกเขปนยกรรมแกภกษฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบตหามสมโภคกบสงฆ ทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนยกรรมแกภกษฉนนะ

เชงอรรถ :๑ สมโภค หมายถงการคบหากนและการใหหรอรบอามส กนรวมกน อยรวมกน นอนรวมกน (สารตถ.ฏกา ๓/๑๓๐/๓๒๔-๓๒๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตเพราะไมเหนวาเปนอาบต หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย

ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะเหนวาเปนอาบต สงฆลงอกเขปนยกรรมแกภกษชอฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบต หามสมโภคกบสงฆ ทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนยกรรมแกภกษฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบต หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต สงฆลงแกภกษฉนนะแลว หามสมโภคกบสงฆ สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางนภกษทงหลาย พวกเธอจงบอกภกษผอยในอาวาสตอ ๆ ไปวา ภกษชอฉนนะ“ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต หามสมโภคกบสงฆ”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๔๘] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ

๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๘๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตn๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมดอธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๔๙] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดคอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญาภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ

๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

อากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงอกเขปนยกรรม ๖ หมวด

หมวดท ๑[๕๐] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาวกออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควร

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษ ๓ จำาพวก คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง ฯลฯ กออธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษ ๓ จำาพวกเหลานแล

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษอนอก ๓ จำาพวก คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษ ๓ จำาพวกเหลานแล

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษอนอก ๓ จำาพวก คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษ ๓ จำาพวกเหลานแลอากงขมานฉกกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

เตจตตาฬสวตตะวาดวยวตร ๔๓ ขอในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต[๕๑] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตพงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนน ดงน๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะการไมเหนวาเปนอาบตอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม

๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๑๒. ไมพงยนดการลกรบของปกตตตภกษ๑๓. ไมพงยนดการประนมมอของปกตตตภกษ๑๔. ไมพงยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๑๕. ไมพงยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษ๑๖. ไมพงยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๑๗. ไมพงยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ๑๘. ไมพงยนดการตงกระเบองเชดเทาใหของปกตตตภกษ๑๙. ไมพงยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๒๐. ไมพงยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำา๒๑. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒๒. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๒๓. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๒๔. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๒๕. ไมพงยยงปกตตตภกษใหแตกกน๒๖. ไมพงใชเครองนงหมอยางคฤหสถ๒๗. ไมพงใชเครองนงหมอยางเดยรถย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๒๘. ไมพงคบพวกเดยรถย๒๙. พงคบพวกภกษ๓๐. พงศกษาสกขาบทของภกษ๓๑. ไมพงอยในอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๒. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๓. ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๔. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๓๕. ไมพงรกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหาร๓๖. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๓๗. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓๘. ไมพงทำาการไตสวน๓๙. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๔๐. ไมพงขอโอกาสภกษอน

๔๑. ไมพงโจทภกษอน๔๒. ไมพงใหภกษอนใหการ๔๓. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะเตจตตาฬสวตตะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

สงฆลงโทษและระงบกรรม[๕๒] ครงนน สงฆไดลงอกเขปนยกรรมภกษฉนนะเพราะไมเหนวาเปนอาบตหามสมโภคกบสงฆ ภกษฉนนะนนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตภกษฉนนะนนไดออกจากอาวาสนนไปอาวาสอน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตพวกภกษในอาวาสอนนนไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรม ไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงเดนทางไปจากอาวาสนนสอาวาสอนแมพวกภกษในอาวาสอนนนกไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรม ไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงเดนทางจากอาวาสนนไปสอาวาสอนแมพวกภกษในอาวาสอนนนกไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรม ไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงตองหวนกลบมากรงโกสมพอกตามเดม กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดแลวเขาไปหาพวกภกษบอกวา กระผม ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต“กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดแลว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงระงบอกเขปนย“ -กรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษฉนนะ”

นปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต

หมวดท ๑[๕๓] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๙๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลาเหลานแล (๕)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตอก๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลาเหลานแล (๑๐)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๒. ยนดการลกรบของปกตตตภกษ๓. ยนดการประนมมอของปกตตตภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต๔. ยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๕. ยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๑๕)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๒. ยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ๓. ยนดการตงกระเบองเชดเทาของปกตตตภกษ๔. ยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๕. ยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำาภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒๐)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒. ใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๓. ใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๔. ใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๕. ยยงปกตตตภกษใหแตกกน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ

๑. ใชเครองนงหมอยางคฤหสถ ๒. ใชเครองนงหมอยางเดยรถย

๓. คบพวกเดยรถย ๔. ไมคบพวกภกษ๕. ไมศกษาสกขาบทของภกษ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๓๐)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. อยในอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๒. อยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓. อยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๔. เหนปกตตตภกษแลวไมลกจากอาสนะ๕. รกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหารภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๓๕)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ อกอยางหนง คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแล (๔๓)นปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

ปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต

หมวดท ๑[๕๔] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ไมใหอปสมบท๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตอก๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๑๐)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๒. ไมยนดการลกรบของปกตตตภกษ๓. ไมยนดการประนมมอของปกตตตภกษ

๔. ไมยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๕. ไมยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๑๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๒. ไมยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ๓. ไมยนดการตงกระเบองเชดเทาใหของปกตตตภกษ๔. ไมยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๕. ไมยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำาภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒๐)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒. ไมใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๓. ไมใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๔. ไมใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๕. ไมยยงปกตตตภกษใหแตกกนภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๒๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตหมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษ

ผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ

๑. ไมใชเครองนงหมอยางคฤหสถ ๒. ไมใชเครองนงหมอยางเดยรถย๓. ไมคบพวกเดยรถย ๔. คบพวกภกษ๕. ศกษาสกขาบทของภกษ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๓๐)

หมวดท ๗ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมอยในอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๒. ไมอยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓. ไมอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๔. เหนปกตตตภกษแลวลกจากอาสนะ๕. ไมรกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหารภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล (๓๕)

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๕. อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต

๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแล (๔๓)ปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต จบ

วธระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตและกรรมวาจา[๕๕] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตอยางน คอ ภกษฉนนะนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ“กระผมถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแลว กลบประพฤตชอบหายเยอหยง กลบตวได กระผมจงขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะ ไมเหนวาเปนอาบต”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ถาสงฆพรอมกนแลว พงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษฉนนะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต สงฆระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมเหน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตอาบตแกภกษฉนนะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษฉนนะแลว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแลว กลบประพฤตชอบหายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต สงฆระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษฉนนะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตแกภกษฉนนะ ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต สงฆระงบแลวแกภกษฉนนะ สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”อกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตท ๕ จบ

๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต(แสดงอาบต)เรองภกษชอฉนนะ

[๕๖] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ โฆสตาราม เขตกรงโกสมพ ครงนน ภกษชอฉนนะตองอาบตแลวไมปรารถนาจะทำาคนอาบตภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนภกษชอ“ฉนนะ ตองอาบตแลวไมปรารถนาจะทำาคนอาบตเลา ดงนแลวนำาเรองนไปกราบทล”พระผม พระภาคใหทรงทราบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตทรงสอบถามแลวตำาหนลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษชอฉนนะตองอาบตแลว“ไมปรารถนาจะทำาคน จรงหรอ”พวกภกษทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนน ไม“สมควร ฯลฯ ไมควรทำาเลย ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษนนตองอาบตแลวไมปรารถนาทำาคนอาบตเลา ภกษทงหลาย การกระทำาอยางน มไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใสฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษ“ทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ”

วธลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตอยางน คอเบองตนโจทภกษชอฉนนะครนแลวใหภกษชอฉนนะนนใหการปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะทำาคนอาบต ถาสงฆพรอมกนแลวพงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะทำาคนอาบต สงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ ทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวยทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๐๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอฉนนะนตองอาบตแลวไมปรารถนาจะทำาคนอาบต สงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ ทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษชอฉนนะ หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนน พงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต สงฆลงแกภกษชอฉนนะแลว หามสมโภคกบสงฆ สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย พวกเธอจงบอกภกษในอาวาสตอ ๆ ไปวา ภกษชอฉนนะ“ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต หามสมโภคกบสงฆ”

อธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๕๗] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย แลระงบไมด

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ

๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมดอธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

ธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๕๘] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญาภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน

๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนงทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดคอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม

๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ประกอบดวยองค ๓ เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

อากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ๖ หมวด

หมวดท ๑[๕๙] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาวกออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐ

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๑๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษ ๓ รปเหลานแลอากงขมานฉกกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

เตจตตาฬสวตตะวาดวยวตร ๔๓ ขอในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต[๖๐] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตพงประพฤตชอบ การประพฤตชอบในเรองนน ดงน๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๑๒. ไมพงยนดการลกรบของปกตตตภกษ๑๓. ไมพงยนดการประนมมอของปกตตตภกษ๑๔. ไมพงยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๑๕. ไมพงยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษ

๑๖. ไมพงยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๑๗. ไมพงยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ๑๘. ไมพงยนดการตงกระเบองเชดเทาใหของปกตตตภกษ๑๙. ไมพงยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๒๐. ไมพงยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำา๒๑. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒๒. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๒๓. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๒๔. ไมพงใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๒๕. ไมพงยยงปกตตตภกษใหแตกกน๒๖. ไมพงใชเครองนงหมอยางคฤหสถ๒๗. ไมพงใชเครองนงหมอยางเดยรถย๒๘. ไมพงคบพวกเดยรถย๒๙. พงคบพวกภกษ๓๐. พงศกษาสกขาบทของภกษ๓๑. ไมพงอยในอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๒. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๓. ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓๔. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๓๕. ไมพงรกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหาร๓๖. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๓๗. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓๘. ไมพงทำาการไตสวน๓๙. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๔๐. ไมพงขอโอกาสภกษอน๔๑. ไมพงโจทภกษอน๔๒. ไมพงใหภกษอนใหการ๔๓. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะเตจตตาฬสวตตะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

สงฆลงโทษและระงบกรรม[๖๑] ตอมา สงฆไดลงอกเขปนยกรรมภกษฉนนะ เพราะไมทำาคนอาบต หามสมโภคกบสงฆ ภกษฉนนะนนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ภกษฉนนะนนไดออกจากอาวาสนนไปสอาวาสอนพวกภกษในอาวาสอนนนไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรมไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงไดเดนทางจากอาวาสนนไปสอาวาสอนแมพวกภกษในอาวาสอนนนกไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรม ไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงไดเดนทางจากอาวาสนนไปสอาวาสอน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแมพวกภกษในอาวาสอนนนกไมกราบไหว ไมลกรบ ไมประนมมอ ไมทำาสามจกรรม ไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา ภกษฉนนะนนอนพวกภกษไมสกการะ ไมเคารพ ไมนบถอ ไมบชา เปนผไมมใครเชอถอ จงตองหวนกลบมากรงโกสมพอกตามเดม กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดแลว เขาไปหาพวกภกษบอกวา กระผมถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต กลบ“ประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวไดแลว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงระงบอกเขปนย“กรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษฉนนะ”

นปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต

หมวดท ๑[๖๒] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตอก๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรม ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๒. ยนดการลกรบของปกตตตภกษ๓. ยนดการประนมมอของปกตตตภกษ๔. ยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๕. ยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษ ฯลฯ

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๒. ยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๓. ยนดการตงกระเบองเชดเทาใหของปกตตตภกษ

๔. ยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๕. ยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำา ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒. ใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๓. ใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๔. ใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๕. ยยงปกตตตภกษใหแตกกน ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ใชเครองนงหมอยางคฤหสถ ๒. ใชเครองนงหมอยางเดยรถย๓. คบพวกเดยรถย ๔. ไมคบพวกภกษ๕. ไมศกษาสกขาบทของภกษ ฯลฯ

หมวดท ๗ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. อยในอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๒. อยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๓. อยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๔. เหนปกตตตภกษแลวไมลกจากอาสนะ๕. รกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหารภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษ

ผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลนปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

ปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๑[๖๓] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต๑. ไมใหอปสมบท ๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตอก๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรม ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมยนดการกราบไหวของปกตตตภกษ๒. ไมยนดการลกรบของปกตตตภกษ๓. ไมยนดการประนมมอของปกตตตภกษ๔. ไมยนดสามจกรรมของปกตตตภกษ๕. ไมยนดการนำาอาสนะมาใหของปกตตตภกษ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมยนดการนำาทนอนมาใหของปกตตตภกษ๒. ไมยนดนำาลางเทา การตงตงรองเทาใหของปกตตตภกษ๓. ไมยนดการตงกระเบองเชดเทาใหของปกตตตภกษ๔. ไมยนดการรบบาตรและจวรของปกตตตภกษ๕. ไมยนดการทปกตตตภกษถหลงใหในคราวอาบนำา ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมใสความปกตตตภกษดวยสลวบต๒. ไมใสความปกตตตภกษดวยอาจารวบต๓. ไมใสความปกตตตภกษดวยทฏฐวบต๔. ไมใสความปกตตตภกษดวยอาชววบต๕. ไมยยงปกตตตภกษใหแตกกน ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ

๑. ไมใชเครองนงหมอยางคฤหสถ ๒. ไมใชเครองนงหมอยางเดยรถย๓. ไมคบพวกเดยรถย ๔. คบภกษ

๕. ศกษาสกขาบทของภกษ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตหมวดท ๗ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมอยในอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๒. ไมอยในสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๓. ไมอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมเครองมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๔. เหนปกตตตภกษแลวลกจากอาสนะ๕. ไมรกรานปกตตตภกษทงขางในหรอขางนอกวหารภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๒๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๖. อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตวธระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตและกรรมวาจา

[๖๔] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตอยางนคอ ภกษฉนนะนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอกลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผม“ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยงกลบตวได กระผมจงขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะ ไมทำาคนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนย กรรมเพราะไมทำาคนอาบต ถาสงฆพรอมกนแลว พงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษฉนนะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต สงฆระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต แกภกษฉนนะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษฉนนะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษฉนนะนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต สงฆระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษฉนนะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปกรรมเพราะไมทำาคนอาบตแกภกษฉนนะ ทานรปนนพงนง ทานรปใด ไมเหนดวยทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต สงฆระงบแกภกษฉนนะแลว สงฆเหนดวยเพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”อกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตท ๖ จบ

๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปเรองภกษอรฏฐะ๑[๖๕] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเชตวน อารามของอนาถบณฑกเศรษฐ เขตกรงสาวตถ ครงนน ทฏฐบาปเชนนไดเกดขนแกภกษ

ชออรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาค“ทรงแสดงแลว จนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม ๒”ภกษหลายรปไดทราบขาววา ทฏฐบาปเชนนไดเกดขนแกภกษชออรฏฐะผม“บรรพบรษเปนพรานฆานกแรงวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม ครนแลวภกษเหลานนจงเขาไปหาภกษอรฏฐะผ”มบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงถงทอย ครนถงแลวไดกลาวกบภกษอรฏฐะผมบรรพ-บรษเปนพรานฆานกแรงดงนวา ทานอรฏฐะ ไดทราบวา ทฏฐบาปเชนนไดเกดขน“แกทานวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทงวาธรรมตามท‘

เชงอรรถ :๑ ว.มหา. (แปล) ๒/๔๑๗/๕๒๕, ม.ม. (แปล) ๑๒/๒๓๔/๒๔๕-๒๔๗๒ ด ว.มหา. (แปล) ๒/๔๑๗/๕๒๕ (เชงอรรถ)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม จรงหรอ’ ”ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงกลาววา เหมอนจะเปนอยางนน“ทานทงหลาย เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม”ภกษทงหลายไดกลาววา ทานอรฏฐะ ทานอยาไดกลาวอยางน อยากลาวต“พระผมพระภาค การกลาวตพระผมพระภาคไมดเลย เพราะพระผมพระภาคไมไดตรสอยางนน ทานอรฏฐะ พระผมพระภาคตรสธรรมทกออนตรายวาเปนธรรมกออนตรายไวโดยประการตาง ๆ และธรรมเหลานนกสามารถกออนตรายใหแกผซองเสพไดจรง พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายมความยนดนอย มทกขมาก มความคบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยง พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนรางโครงกระดก มทกขมาก มความคบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยงพระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนชนเนอ ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนคบเพลงหญา ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนหลมถานเพลง ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนความฝน ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนของทยมมา ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนผลไมคาตน ฯลฯ

พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนเขยงหนเนอ ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนหอกหลาว ฯลฯ พระผมพระภาคตรสวา กามทงหลายเปรยบเหมอนหวง มทกขมาก มความ คบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยง”ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงถกภกษเหลานนตกเตอนแตกยงกลาวดวยความยดมนถอมนทฏฐบาปนนอยอยางนนวา เหมอนจะเปนอยางนน ทาน“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปทงหลาย เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม”ภกษเหลานนไมอาจจะปลดเปลองภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงจากทฏฐบาปนนได ครนแลวภกษทงหลายเหลานนจงพากนเขาไปเฝาพระผมพระภาคถงทประทบ ครนถงแลวจงกราบทลเรองนใหพระผมพระภาคทรงทราบ

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงวา อรฏฐะ ทราบวา ทฏฐบาป“เชนนไดเกดขนแกเธอวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทง“วาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม จรงหรอ’ ”ภกษอรฏฐะทลรบวา เหมอนจะเปนอยางนนพระพทธเจาขา ขาพระองครทว“ถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลวจนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม”พระผมพระภาคทรงตำาหนวา โมฆบรษ เธอรทวถงธรรมทเราแสดงแลวไดอยางไร“โมฆบรษ เรากลาวธรรมทกออนตรายวาเปนธรรมกออนตรายไวโดยประการตาง ๆและธรรมเหลานนกสามารถกออนตรายใหแกผซองเสพไดจรง มใชหรอ เรากลาววากามทงหลายมความยนดนอย มทกขมาก มความคบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยงเรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนรางโครงกระดก มทกขมาก มความคบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยง เรากลาววา กามทงหลาย เปรยบเหมอนชนเนอ ฯลฯเรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนคบเพลงหญา ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนหลมถานเพลง ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนความฝน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนของทยมมา ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนผลไมคาตน ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนเขยงหนเนอ ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลาย เปรยบเหมอนหอกหลาว ฯลฯ เรากลาววา กามทงหลายเปรยบเหมอนหวง มทกขมาก มความคบแคนมาก ในกามนมโทษอยางยง โมฆบรษ กเมอเปนเชนน เธอชอวากลาวตเราดวยทฏฐทยดถอไวผดชอวาทำาลายตนเอง และชอวาประสบสงมใชบญเปนอนมาก โมฆบรษ ขอนนจกเปนไปเพอความไมเกอกล เพอความทกขแกเธอตลอดกาลนาน โมฆบรษ การกระทำาอยางน มไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส หรอทำาคนทเลอมใสอยแลวใหเลอมใสยงขนไดเลย ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมมกถาแลว”รบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงลงอกเขปนยกรรมเพราะ“ไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนนายพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆ”

วธลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปอยางน คอเบองตนพงโจทภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง ครนแลวใหภกษอรฏฐะใหการแลวจงปรบอาบต ครนปรบอาบตแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๖๖] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงมทฏฐบาปเกดขนวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลว‘จนกระทงวาธรรมทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตรายกหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม ภกษอรฏฐะนนไมยอมสละทฏฐนน ถาสงฆพรอมแลว’พงลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะ หามสมโภคกบสงฆ นเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงมทฏฐบาปเกดขนวา เรารทวถงธรรมทพระผมพระภาคทรงแสดงแลว จนกระทง‘วาธรรมทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตราย กหาสามารถกออนตรายแก

ผซองเสพไดจรงไม ภกษอรฏฐะนนไมยอมละทฏฐนน สงฆลงอกเขปนยกรรม เพราะ’ไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรงมทฏฐบาปเกดขนวา เรารทวถงธรรมทพระ‘ผมพระภาคทรงแสดงแลว จนกระทงวาธรรมตามทพระผมพระภาคตรสวาเปนธรรมกออนตราย กหาสามารถกออนตรายแกผซองเสพไดจรงไม ภกษอรฏฐะนนไมยอมละ’ทฏฐนน สงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆ ทานรปใดเหนดวยกบการลงอกเขปนย-กรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป สงฆลงแลวแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสฆ สงฆเหนดวย เพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย พวกเธอจงบอกภกษในอาวาสตอ ๆ ไปวา ภกษอรฏฐะผม“บรรพ บรษเปนพรานฆานกแรง ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหามสมโภคกบสงฆ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปอธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๖๗] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค๓ ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถาม๓. ไมลงตามปฏญญาภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยไมสอบถาม ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง

ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะไมตองอาบต ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป๑. ไมโจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบ ไมดอธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๓๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปธมมกมมทวาทสกะวาดวยอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๖๘] ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓ ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน

๓. ลงตามปฏญญาภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบด

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดคอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน๓. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ฯลฯ

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง๓. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหมวดท ๔ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๕ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงโดยสอบถามกอน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๖ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงตามปฏญญา ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหมวดท ๗ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะตองอาบต ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทเปนเทสนาคามน ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๙ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ลงเพราะอาบตทยงไมไดแสดง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

หมวดท ๑๐ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. โจทกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลง ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๑ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓อกอยางหนง ฯลฯ คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยชอบธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ประกอบดวยองค ๓เหลานแล ทจดวาเปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดธมมกมมทวาทสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปอากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงจะลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ๖ หมวด

หมวดท ๑[๖๙] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ

๑. กอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๑)

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ๑. มสลวบตในอธสล ๒. มอาจารวบตในอชฌาจาร๓. มทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ อกอยางหนง คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท กอความออฉาว กออธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษ ๓ รป เหลานแล (๔)

หมวดท ๕ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงมทฏฐวบตในอตทฏฐภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษ ๓ รป เหลานแล (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอนอก ๓ รป คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษ ๓ รปเหลานแล (๖)อากงขมานฉกกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

เตจตตาฬสวตตะวาดวยวตร ๔๓ ขอในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป[๗๐] ภกษทงหลาย ภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปพงประพฤตชอบ การประพฤตชอบในเรองนน ดงน๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปนนอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน

๙. ไมพงตำาหนกรรม๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรมฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป๓๖. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๓๗. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓๘. ไมพงทำาการไตสวน๓๙. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๔๐. ไมพงขอโอกาสภกษอน๔๑. ไมพงโจทภกษอน๔๒. ไมพงใหภกษอนใหการ๔๓. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะเตจตตาฬสวตตะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

สงฆลงโทษและระงบกรรม[๗๑] ตอมา สงฆไดลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปนพรานฆานกแรง หามสมโภคกบสงฆ ทานถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปจงสกภกษผมกนอย ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนภกษอรฏฐะผม“บรรพบรษเปนพรานฆานกแรงถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปจงสกเลา”แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงประชมสงฆแลวสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษอรฏฐะผมบรรพบรษเปน“พรานฆานกแรง ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแลวสก จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปพระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำานไมสมควร“ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษนนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปจงสกเลา การกระทำาอยางนมไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใสหรอทำาคนทเลอมใสอยแลวใหเลอมใสยงขนไดเลย ทจรงกลบจะทำาใหคนทไมเลอมใสกไมเลอมใสไปเลยคนทเลอมใสอยแลวบางพวกกจะกลายเปนอนไป ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ”ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆ“จงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป”

นปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป

หมวดท ๑[๗๒] ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ใหอปสมบท ๒. ใหนสย๓. ใชสามเณรอปฏฐาก ๔. รบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป๑. ตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะการไมสละทฏฐบาปอก๒. ตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ตำาหนกรรม๕. ตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษ

ผประกอบดวยองค ๕ เหลานแลฯลฯ

หมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. งดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. งดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ทำาการไตสวน ๔. เรมอนวาทาธกรณ๕. ขอโอกาสภกษอน ๖. โจทภกษอน๗. ใหภกษอนใหการ ๘. ชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆไมพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลนปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๔๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะวาดวยองค ๔๓ของภกษทสงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป

หมวดท ๑[๗๓] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ คอ๑. ไมใหอปสมบท ๒. ไมใหนสย๓. ไมใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมสงสอนภกษณภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแล

หมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ อกอยางหนง คอ๑. ไมตองอาบตทเปนเหตใหถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐ

บาปอก๒. ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกน๓. ไมตองอาบตทเลวทรามกวานน๔. ไมตำาหนกรรม๕. ไมตำาหนภกษผทำากรรมภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๕ เหลานแลฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] ๗. อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปหมวดท ๘ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ

๑. ไมงดอโบสถแกปกตตตภกษ ๒. ไมงดปวารณาแกปกตตตภกษ๓. ไมทำาการไตสวน ๔. ไมเรมอนวาทาธกรณ๕. ไมขอโอกาสภกษอน ๖. ไมโจทภกษอน๗. ไมใหภกษอนใหการ ๘. ไมชกชวนกนกอความทะเลาะ

ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษผประกอบดวยองค ๘ เหลานแลปฏปสสมเภตพพเตจตตาฬสกะในอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป จบ

วธระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปและกรรมวาจา[๗๔] ภกษทงหลาย สงฆพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปอยางนคอ ภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแลว“กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได กระผมจงขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] รวมเรองทมในกมมขนธกะกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ถาสงฆพรอมแลวพงระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยง กลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรม เพราะไมสละทฏฐบาป สงฆระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแลว กลบประพฤตชอบ หายเยอหยงกลบตวได ขอระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป สงฆระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการระงบอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป สงฆระงบแลวแกภกษน สงฆเหนดวยเพราะเหตนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”อกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปท ๗ จบกมมขนธกะท ๑ จบในขนธกะนม ๗ เรอง

รวมสาระสำาคญทมในกมมขนธกะเรองภกษชอปณฑกะและชอโลหตกะกอความบาดหมางเองไดเขาไปหาภกษผประพฤตเหมอนกน แลวกอความบาดหมาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] รวมเรองทมในกมมขนธกะยงขน ความบาดหมางทยงไมเกดกเกด ทเกดแลวกขยายตวออกไปภกษผมกนอยมศลเปนทรกพากนตำาหนทามกลางบรษท

พระพทธชนเจาผทรงเปนพระสยมภอครบคคลทรงพระสทธรรม รบสงใหลงตชชนยกรรมทกรงสาวตถตชชนยกรรมทเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย คอ

หมวดท ๑ลงลบหลง ลงโดยไมสอบถาม ไมลงตามปฏญญา

หมวดท ๒ลงเพราะไมตองอาบต ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามนลงเพราะอาบตทแสดงแลว

หมวดท ๓ไมโจทกอนแลวจงลง ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลงไมปรบอาบตกอนแลวจงลง

หมวดท ๔ลงลบหลง ลงโดยไมชอบธรรม สงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๕ลงโดยไมสอบถาม ลงโดยไมชอบธรรม สงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๖ไมลงตามปฏญญา ลงโดยไมชอบธรรม สงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๗ลงเพราะไมตองอาบต ลงโดยไมชอบธรรม สงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๘ลงเพราะอาบตทเปนอเทสนาคามน ลงโดยไมชอบธรรมสงฆแบงพวกกนลง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] รวมเรองทมในกมมขนธกะหมวดท ๙ลงเพราะอาบตทแสดงแลว ลงโดยไมชอบธรรมสงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๑๐ไมโจทกอนแลวจงลง ลงโดยไมชอบธรรม สงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๑๑ไมใหจำาเลยใหการกอนแลวจงลง ลงโดยไมชอบธรรมสงฆแบงพวกกนลง

หมวดท ๑๒ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ลงโดยไมชอบธรรมสงฆแบงพวกกนลงนกวนยพงทราบฝายถกตามนยตรงขามกบฝายทผดสงฆเมอมงหวง พงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ จำาพวก คอ๑. ผกอความบาดหมาง เปนพาล และคลกคลกบคฤหสถ๒. ผวบตในอธสล ในอชฌาจาร และในอตทฏฐ๓. ผกลาวตเตยนพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆสงฆพงลงตชชนยกรรมแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงกอความบาดหมาง เปนพาล และคลกคลกบคฤหสถ๒. รปหนงวบตในศล ในอชฌาจาร และในอตทฏฐ๓. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆภกษถกสงฆลงตชชนยกรรมแลวตองประพฤตโดยชอบอยางนคอ ไมใหอปสมบท ไมใหนสย ไมใชสามเณรอปฏฐากไมสงสอนภกษณ ถงไดรบแตงตงแลวกไมสงสอน ไมตองอาบตนนอก ไมตองอาบตอนทำานองเดยวกนนนและทเลวทรามกวานนไมตำาหนกรรม ไมตำาหนภกษผทำากรรม ไมงดอโบสถและปวารณาแกปกตตตภกษ ไมทำาการสอบถาม ไมเรมอนวาทาธกรณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] รวมเรองทมในกมมขนธกะไมขอโอกาสภกษอน ไมโจทภกษอน ไมใหภกษอนใหการและไมชกชวนกนกอความทะเลาะสงฆไมพงระงบตชชนยกรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๕คอ ใหอปสมบท ใหนสย ใชสามเณรอปฏฐาก สงสอนภกษณแมไดรบแตงตงแลวกยงสงสอน และองค ๕ อกอยางหนงคอ ตองอาบตนน ตองอาบตอนทำานองเดยวกนนน ตองอาบตทเลวทรามกวานน ตำาหนกรรม ตำาหนภกษผทำากรรม

ภกษผประกอบดวยองค ๘ คอ งดอโบสถ ปวารณาทำาการไตสวน เรมอนวาทาธกรณ ใหทำาโอกาส โจทภกษอนใหภกษอนใหการและใหตอสอธกรณกน ยอมไมพนความผดจากตชชนยกรรมนกวนยพงทราบฝายถกตามนยตรงขามกบฝายทผดนนภกษเสยยสกะโงเขลา มอาบตมากและคลกคลกบคฤหสถ พระสมพทธเจาผทรงเปนพระมหามน รบสงใหลงนยสกรรมภกษชออสสชและชอปนพพสกะอยในกฏาครชนบทไมสำารวม ประพฤตไมสมควรตาง ๆ พระสมพทธชนเจารบสงใหลงปพพาชนยกรรมในกรงสาวตถภกษสธรรมอยประจำาในอาวาสของจตตคหบด ในเมองมจฉกาสณฑ ดาจตตอบาสกดวยคำาหยาบ กระทบชาตกำาเนด พระตถาคตรบสงใหลงปฏสารณยกรรมภกษฉนนะไมปรารถนาจะรเหนอาบต พระชนเจาผอดมรบสงใหลงอกเขปนยกรรม เพราะไมเหนวาเปนอาบตในกรงโกสมพภกษฉนนะไมปรารถนาจะทำาคนอาบตนน พระพทธเจาผทรงเปนนายกพเศษรบสงใหลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๑. กมมขนธกะ] รวมเรองทมในกมมขนธกะภกษอรฏฐะเกดทฏฐบาปไปเพราะความเขลา พระชนเจารบสงใหลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐนยสกรรม ปพพาชนยกรรมและปฏสารนยกรรมกเหมอนกนบทเหลานมเกนในปพพาชนยกรรม คอ เลนคะนองประพฤตไมสมควร(อนาจาร) ลบลางพระบญญตและมจฉาชพเพราะไมเหนไมทำาคนอาบต และไมสละทฏฐบาปบทเหลานมเกนในปฏสารณยกรรม คอ มงความไมมลาภกลาวตำาหน มชอวาปญจกะ ๒ หมวด ๆ ละ ๕แมตชชนยกรรมและนยสกรรมกเหมอนกน ปพพาชนยกรรมและปฏสารณยกรรม หยอนและยงกวากน ๘ ขอ ๒ หมวดการจำาแนกอกเขปนยกรรม ๓ อยางกเชนเดยวกนนกวนยพงทราบกรรมทเหลอตามนยแหงตชชนยกรรมกมมขนธกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๒. ปารวาสกขนธกะ

๑. ปารวาสกวตตะวาดวยวตรของภกษผอยปรวาส[๗๕] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเชตวน อารามของอนาถบณฑกเศรษฐ เขตกรงสาวตถ ครงนน ภกษทงหลายผอยปรวาสยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พวกภกษผอยปรวาสจงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาเลา แลวนำา”เรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหต ทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษทงหลายผอยปรวาส“ยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทาการรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำา จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหน ฯลฯ วา ภกษทงหลาย ไฉนภกษทงหลาย“ผอยปรวาสจงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา รบบาตรและจวร ถหลงใหในคราวอาบนำาเลา ภกษทงหลาย การกระทำาอยางน มไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส หรอทำาคนทเลอมใสอยแลว

ใหเลอมใสยงขนไดเลย ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลว”รบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษผอยปรวาสไมพงยนดการทปกตตต“ภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวรการถหลงใหในคราวอาบนำา รปใดยนด ตองอาบตทกกฏภกษทงหลาย เราอนญาตการทภกษทงหลายผอยปรวาสดวยกนกราบไหวลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทาตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย เราอนญาตกจ ๕ อยาง คอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝนการสละภต ภตเพอภกษผอยปรวาสตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย ถาอยางนน เราจะบญญตวตรแกภกษผอยปรวาสโดยวธทภกษผอยปรวาสทงหลายพงประพฤต

วตร ๙๔ ขอของภกษผอยปรวาส[๗๖] ภกษทงหลาย ภกษผอยปรวาสพงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนนดงน ภกษผอยปรวาส๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหสงฆใหปรวาสนนอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน

๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ๑๙. ไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษ๒๐. ไมพงนงขางหนาปกตตตภกษ๒๑. พงพอใจอาสนะสดทาย ทนอนสดทาย วหารสดทายของสงฆทจะใหภกษผอยปรวาสนน๒๒. ไมพงมปกตตตภกษเปนปเรสมณะ หรอเปนปจฉาสมณะเขาตระกล๒๓. ไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค๒๔. ไมพงสมาทานปณฑปาตกงคธดงค๒๕. ไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เพราะปจจยนนดวยคดวา คนอยา“ไดรจกเรา”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๕๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ[๗๗] ๒๖. เปนอาคนตกะไปกพงบอกใหทราบ๑๒๗. มอาคนตกะมากพงบอกใหทราบ๒๘. พงบอกในวนอโบสถ๒๙. พงบอกในวนปวารณา๓๐. ถาอาพาธ พงสงทตใหไปบอก๓๑. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๒. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๓. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาส ซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๔. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๕. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสทไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๖. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๗. ไมพงออกจากอาวาส หรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสทไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๘. ไมพงออกจากอาวาส หรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสสถาน

ทมใชอาวาสทไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย

เชงอรรถ :๑ คอเปนอาคนตกะไปวดอน พงบอกภกษทงหลายในวดนน (ว.อ. ๓/๗๗/๒๖๑)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๓๙. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย[๗๘] ๔๐. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษ ซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๑. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๒. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย๔๓. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๔. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย๔๕. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย[๗๙] ๔๖. ไมพงออกจากอาวาส หรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๔๗. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๘. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวยเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย[๘๐] ๔๙. พงออกจากอาวาสทมภกษไปอาวาสทมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงในวนนนแหละ“ ”๕๐. พงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงในวนนนแหละ“ ”๕๑. พงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงใน“วนนนแหละ”๕๒. พงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงในวนนนแหละ“ ”๕๓. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงใน“วนนนแหละ”๕๔. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”๕๕. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสทมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงใน“วนนนแหละ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๕๖. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”๕๗. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เรา“สามารถไปถงในวนนนแหละ”[๘๑] ๕๘. ภกษทงหลาย ภกษผอยปรวาสไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบ

ปกตตตภกษ๕๙. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๖๐. ไมพงอยในอาวาสหรอในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๖๑. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๖๒. พงนมนตปกตตตภกษใหนง๖๓. ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๔. เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๖๕. เมอปกตตตภกษนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๖๖. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๗. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๖๘. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรม[๘๒] ๖๙-๘๙. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผอยปรวาสทมพรรษาแกกวา ... กบภกษผควรชกเขาหาอาบตเดม ... กบภกษผควรแกมานต ... กบภกษผประพฤตมานต ... กบภกษผควรแกอพภานไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ...ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะ๙๐. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๙๑. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๙๒. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๙๓. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยในทจงกรมตำาไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๙๔. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมภกษทงหลาย ถาสงฆมภกษผอยปรวาสเปนรปท ๔ พงใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานต สงฆมภกษผอยปรวาสนนเปนรปท ๒๐ พงอพภาน กรรมนนไมจดเปนกรรม และไมควรทำาวตร ๙๔ ขอของภกษผอยปรวาส จบ

รตตเฉทวาดวยเหตใหขาดราตร ๓ อยาง

[๘๓] ครงนน ทานพระอบาลเขาไปเฝาพระผมพระภาคถงทประทบ ครนแลวไดถวายอภวาทพระผมพระภาคแลวนง ณ ทสมควร กราบทลพระผมพระภาค ดงนวา รตตเฉท๑ ของภกษผอยปรวาสมเทาไร พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคตรสวา อบาล รตตเฉทของภกษผอยปรวาสม ๓ อยาง คอ“(๑) สหวาสะ (การอยรวมกน) (๒) วปปวาสะ (การอยปราศ) (๓) อนาโรจนา(การไมบอก)๒ อบาล รตตเฉทของภกษผอยปรวาสม ๓ อยางนแล

เชงอรรถ :๑ รตตเฉท แปลวา ความขาดราตร หมายถงเหตใหขาดราตร นบราตรทอยปรวาสไมได พระผมพระภาคทรงบญญตไวสำาหรบภกษผอยปรวาสและภกษผประพฤตมานต (ว.อ. ๓/๔๗๕/๕๒๘)๒ สหวาสะ การอยรวมกน หมายถงการอยในทมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษวปปวาสะ การอยปราศ หมายถงการทภกษผอยปรวาสนนอยรปเดยวอนาโรจนา การไมบอก หมายถงการไมบอกแกพวกภกษอาคนตกะเปนตน (ว.อ. ๓/๘๓/๒๖๖)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๑. ปารวาสกวตตะทรงอนญาตใหเกบปรวาส[๘๔] สมยนน ภกษสงฆมาประชมกนเปนจำานวนมากในกรงสาวตถ ภกษทงหลายผอยปรวาสไมสามารถจะทำาปรวาสใหบรสทธไดจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย เราอนญาตใหเกบปรวาส“ ”

วธเกบปรวาสภกษทงหลาย ภกษพงเกบปรวาสอยางนภกษผอยปรวาสนนพงเขาไปหาภกษรปหนง หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ขาพเจาเกบปรวาส ปรวาสยอมเปนอนเกบแลว หรอกลาววา ขาพเจาเกบ“ ” “วตร วตรยอมเปนอนเกบแลว”

ทรงอนญาตใหสมาทานปรวาส[๘๕] สมยนน ภกษทงหลายเดนทางออกจากกรงสาวตถไปในทตาง ๆ ภกษทงหลาย ผอยปรวาสสามารถทำาปรวาสใหบรสทธได จงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย เราอนญาตใหสมาทานปรวาส“ ”

วธสมาทานปรวาสภกษทงหลาย ภกษพงสมาทานปรวาสอยางนภกษผอยปรวาสพงเขาไปหา

ภกษรปหนง หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ขาพเจาสมาทานปรวาส ปรวาสยอมเปนอนสมาทานแลว หรอกลาววา“ ”“ขาพเจาสมาทานวตร วตรยอมเปนอนสมาทานแลว”ปารวาสกวตตะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะวาดวยวตรของภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม[๘๖] สมยนน ภกษทงหลายผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ยนดการทปกตตตภกษกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาใหนำาทนอนมาให ตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พวกภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมยนดการทปกตตตภกษกราบไหวลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ตงนำาลางเทาตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาเลา แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ”

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาคทรงรบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษทงหลายผควรแกการชกเขาหา“อาบตเดม ยนดการทปกตตตภกษกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำา จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา การกระทำาของภกษผควรแกการชกเขา“หาอาบตเดม ไมสมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนพวกภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมยนดการทปกตตตภกษกราบไหว ลกรบ ฯลฯ ถหลงใหในคราวอาบนำาเลา ภกษทงหลาย การทำาอยางนมไดทำาใหคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ“ภกษ ทงหลาย ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ไมพงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบ ไหว ลกรบ ฯลฯ ถหลงใหในคราวอาบนำา ผใดยนด ตองอาบตทกกฏภกษทงหลาย เราอนญาตการทภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมดวยกนกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหคราวอาบนำาตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย เราอนญาตกจ ๕ อยาง คอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝนการสละภต ภตเพอภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย ถาเชนนน เราจะบญญตวตรแกภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมโดยวธทภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมทงหลายตองประพฤต

วตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม[๘๗] ภกษทงหลาย ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมพงประพฤตชอบการประพฤตชอบในเรองนนดงน ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหสงฆตองทำาใหควรแกการชกเขาหาอาบตเดมนนอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ

๑๙. ไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษ๒๐. ไมพงนงขางหนาปกตตตภกษ๒๑. พงพอใจอาสนะสดทาย ทนอนสดทาย วหารสดทายของสงฆทจะใหเธอ๒๒. ไมพงมปกตตตภกษเปนปเรสมณะ หรอเปนปจฉาสมณะเขาตระกล๒๓. ไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค๒๔. ไมพงสมาทานปณฑปาตกงคธดงค๒๕. ไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เพราะปจจยนนดวยคดวา คนอยา“ไดรจกเรา”๒๖. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๗. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๘. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ๒๙. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษเวนแตไปกบปกตตต ภกษ เวนแตมอนตราย๓๐. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๑. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๒. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสทไมมภกษ ฯลฯ๓๓. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสไมมภกษ ฯลฯ๓๔. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย๓๕. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษ ซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๖. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ

๓๗. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย๓๘. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสมภกษ ฯลฯ๓๙. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๖๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ๔๐. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตต-ภกษ เวนแตมอนตราย๔๑. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสมภกษฯลฯ๔๒. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๓. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวยเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๔. พงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษซงมภกษ ฯลฯ๔๕. พงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๖. พงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถงใน“วนนนแหละ”๔๗. พงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๘. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษฯลฯ๔๙. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”๕๐. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสทมภกษฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๒. มลายปฏกสสนารหวตตะ๕๑. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๕๒. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา“เราสามารถไปถงในวนนนแหละ”๕๓. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๔. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๕. ไมพงอยในอาวาสหรอในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๖. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๕๗. พงนมนตปกตตตภกษใหนง๕๘. ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๙. เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๖๐. เมอปกตตตภกษนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๖๑. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๒. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๖๓. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรม๖๔-๗๔. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผอยปรวาส ... กบภกษ ผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมทมพรรษาแกกวา ... กบภกษผควรแกมานต ... กบภกษผประพฤตมานต ... กบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๗๕. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะ๗๖. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๗๗. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๗๘. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง

๗๙. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมภกษทงหลาย ถาสงฆมภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมเปนรปท ๔ พงใหปรวาส ชกเขาหาอาบตเดม ใหมานต สงฆมภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมนนเปนรปท ๒๐ พงอพภาน กรรมนนไมจดเปนกรรม และไมควรทำาวตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม จบมลายปฏกสสนารหวตตะ จบ

๓. มานตตารหวตตะวาดวยวตรของภกษผควรแกมานต[๘๘] สมยนน ภกษทงหลายผควรแกมานตยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน ภกษ“ทงหลายผควรแกมานตจงยนดการทปกตตตภกษกราบไหว ลกรบ ฯลฯการถหลงใหในคราวอาบนำาเลา แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคให”ทรงทราบ

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆ เพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามพวกภกษวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษทงหลายผควรแกมานต“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาจรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา การกระทำาของภกษผควรแกมานต“ไมสมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนพวกภกษผควรแกมานตจงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาเลา ภกษทงหลายการกระทำาอยางน มไดทำาใหคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลวฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลว รบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษผควรแก“มานตไมพงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำา รปใดยนด ตองอาบตทกกฏภกษทงหลาย เราอนญาตการกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาของภกษผควรแกมานตดวยกนตามลำาดบพรรษา

ภกษทงหลาย เราอนญาตกจ ๕ อยาง คอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝนการสละภต ภตเพอภกษผควรแกมานตดวยกนตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย ถาอยางนน เราจะบญญตวตรแกภกษผควรแกมานต โดยวธทภกษผควรแกมานตทงหลายตองประพฤต

วตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกมานต[๘๙] ภกษทงหลาย ภกษผควรแกมานตพงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนนดงน ภกษผควรแกมานต๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหสงฆตองทำาใหเปนผควรแกมานตอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ๑๙. ไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษ๒๐. ไมพงนงขางหนาปกตตตภกษ๒๑. พงพอใจอาสนะสดทาย ทนอนสดทาย วหารสดทายของสงฆทจะใหเธอ๒๒. ไมพงมปกตตตภกษเปนปเรสมณะ หรอเปนปจฉาสมณะเขาตระกล๒๓. ไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค

๒๔. ไมพงสมาทานปณฑปาตกงคธดงค๒๕. ไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เพราะปจจยนนดวยคดวา คนอยา“ไดรจกเรา”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะ๒๖. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๗. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๘. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๙. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษฯลฯ๓๐. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ๓๑. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาส ซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๓๒. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ๓๓. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ๓๔. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษเวนแตมอนตราย๓๕. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสซงมภกษ ฯลฯ๓๖. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงมภกษฯลฯ๓๗. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะ๓๘. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย ฯลฯ๓๙. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๐. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๑. ไมพงออกจากอาวาส หรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๒. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๓. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวยเวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๔๔. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๕. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๖. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไป“ถงในวนนนแหละ”๔๗. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๘. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษฯลฯ๔๙. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๓. มานตตารหวตตะ๕๐. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสทมภกษฯลฯ๕๑. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๕๒. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา

“เราสามารถไปถงในวนนนแหละ”๕๓. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๔. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๕. ไมพงอยในอาวาสหรอในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๖. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๕๗. พงนมนตปกตตตภกษใหนง๕๘. ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๙. เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๖๐. เมอปกตตตภกษนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๖๑. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๒. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๖๓. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรม๖๔-๗๔. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผอยปรวาส ... กบภกษ ผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ... กบภกษผควรแกมานตทมพรรษาแกกวา ... กบภกษผประพฤตมานต ... กบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะควรแกอพภาน ... ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๗๕. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๗๖. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๗๗. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๗๘. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๗๙. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมภกษทงหลาย ถาสงฆมภกษผควรแกมานตเปนรปท ๔ พงใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานต สงฆมภกษผควรแกมานตนนเปนรปท ๒๐ พงอพภานกรรมนนไมจดเปนกรรม และไมควรทำา

วตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกมานต จบมานตตารหวตตะ จบ

๔. มานตตจารกวตตะวาดวยวตรของภกษผประพฤตมานต[๙๐] สมยนน ภกษทงหลายผประพฤตมานตยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาใหตงนำาลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทา การรบบาตรและจวร การถหลงใหในคราวอาบนำาบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พวกภกษผประพฤตมานตยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะการถหลงใหในคราวอาบนำาเลา แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคให”ทรงทราบ

ทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆ เพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา พวกภกษผประพฤตมานต“ยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาจรงหรอ”ภกษทงหลายกราบทลวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนไม“สมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนพวกภกษผประพฤตมานตยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาเลา ภกษทงหลายการทำาอยางน มไดทำาใหคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลวฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษผ“ประพฤตมานต ไมพงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาให นำาทนอนมาให ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำารปใดยนด ตองอาบตทกกฏภกษทงหลาย เราอนญาตการกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาของภกษผประพฤตมานตดวยกนตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย เราอนญาตกจ ๕ อยาง คอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝนการสละภต ภตเพอภกษผประพฤตมานตดวยกนตามลำาดบพรรษา

ภกษทงหลาย ถาอยางนน เราจะบญญตวตรแกภกษผประพฤตมานตโดยวธทภกษผประพฤตมานตทงหลายตองประพฤต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๗๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะวตร ๙๔ ขอของภกษผประพฤตมานต[๙๑] ภกษทงหลาย ภกษผประพฤตมานตพงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนนดงน ภกษผประพฤตมานต๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอนภกษณ๖. ไมพงตองอาบตทเปนเหตใหสงฆใหมานตนนอก๗. ไมพงตองอาบตอนทำานองเดยวกน๘. ไมพงตองอาบตทเลวทรามกวานน๙. ไมพงตำาหนกรรม๑๐. ไมพงตำาหนภกษผทำากรรม๑๑. ไมพงงดอโบสถแกปกตตตภกษ๑๒. ไมพงงดปวารณาแกปกตตตภกษ๑๓. ไมพงทำาการไตสวน๑๔. ไมพงเรมอนวาทาธกรณ๑๕. ไมพงขอโอกาสภกษอน๑๖. ไมพงโจทภกษอน๑๗. ไมพงใหภกษอนใหการ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ๑๙. ไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษ๒๐. ไมพงนงขางหนาปกตตตภกษ๒๑. พงพอใจอาสนะสดทาย ทนอนสดทาย วหารสดทายของสงฆทจะใหเธอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะ๒๒. ไมพงมปกตตตภกษเปนปเรสมณะ หรอเปนปจฉาสมณะเขาตระกล๒๓. ไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค๒๔. ไมพงสมาทานปณฑปาตกงคธดงค๒๕. ไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เพราะปจจยนนดวยคดวา คนอยา“ไดรจกเรา”๒๖. เปนอาคนตกะไปกพงบอกใหทราบ๒๗. มอาคนตกะมากพงบอกใหทราบ๒๘. พงบอกในวนอโบสถ๒๙. พงบอกในวนปวารณา๓๐. พงบอกทกวน๓๑. ถาอาพาท พงสงทตใหไปบอก๓๒. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๓๓. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษเวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๓๔. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๓๕. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษฯลฯ๓๖. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ๓๗. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๓๘. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะ๓๙. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ ฯลฯ๔๐. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสซงมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาส ซงไมมภกษ เวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๔๑. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ

๔๒. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๓. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๔๔. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๕. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๖. ไมพงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวย เวนแตไปกบสงฆเวนแตมอนตราย๔๗. ไมพงออกจากอาวาส หรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๘. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๔๙. ไมพงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ซงมภกษเปนนานาสงวาสอยดวยเวนแตไปกบสงฆ เวนแตมอนตราย๕๐. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะ๕๑. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ๕๒. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถไปถง“ในวนนนแหละ”๕๓. พงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาสทมภกษ ฯลฯ๕๔. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษฯลฯ๕๕. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”๕๖. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสทมภกษฯลฯ๕๗. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสมภกษ ฯลฯ

๕๘. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา“เราสามารถไปถงในวนนนแหละ”๕๙. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๐. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๖๑. ไมพงอยในอาวาสหรอในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๖๒. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๖๓. พงนมนตปกตตตภกษใหนง๖๔. ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๕. เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๖๖. เมอปกตตตภกษนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะ๖๗. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๘. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๖๙. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรม๗๐-๘๙. ไมพงอยในอาวาสทมงบงดยวกนกบภกษผอยปรวาส ... กบภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ... กบภกษควรแกมานต ... กบภกษผประพฤตมานตทมพรรษาแกกวา ... กบภกษผควรแกอพภาน... ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน ... ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๙๐. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๙๑. เมอภกษผควรแกอพภานนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๙๒. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบภกษผควรแกอพภาน๙๓. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๙๔. เมอภกษผควรแกอพภานเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมภกษทงหลาย ถาสงฆมภกษผประพฤตมานตเปนรปท ๔ พงใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานต สงฆมภกษผประพฤตมานตนนเปนรปท ๒๐ พงอพภาน

กรรมนนไมจดเปนกรรม และไมควรทำาวตร ๙๔ ขอของภกษผประพฤตมานต จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๔. มานตตจารกวตตะรตตเฉทวาดวยเหตใหขาดราตร ๔ อยาง[๙๒] ครงนน ทานพระอบาลเขาไปเฝาพระผมพระภาคถงทประทบ ครนแลวไดถวายอภวาทพระผมพระภาค นงอย ณ ทสมควร กราบทลพระผมพระภาคดงนวา รตตเฉทของภกษผประพฤตมานตมเทาไร พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคตรสวา อบาล รตตเฉทของภกษผประพฤตมานตม ๔ อยาง“คอ

๑. สหวาสะ (การอยรวมกน)๒. วปปวาสะ (การอยปราศ)๓. อนาโรจนา (การไมบอก)๔. อเนคเณจรณะ (การประพฤตมานตในคณะสงฆอนพรอง)

อบาล รตตเฉทของภกษผประพฤตมานตม ๔ อยางนแล

ทรงอนญาตใหเกบมานต[๙๓] สมยนน ภกษสงฆมาประชมกนจำานวนมากในกรงสาวตถ ภกษทงหลายผประพฤตมานตไมสามารถจะทำามานตใหบรสทธได จงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย เราอนญาตใหเกบมานต“ ”

วธเกบมานตภกษทงหลาย ภกษพงเกบมานตอยางน ภกษผประพฤตมานตพงเขาไปหาภกษรปหนง หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง นงกระโหยง ประนมมอ กลาววา“ขาพเจาเกบมานต มานตยอมเปนอนเกบ หรอกลาววา ขาพเจาเกบวตร มานต” “ ”ยอมเปนอนเกบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๕. อพภานารหวตตะทรงอนญาตใหสมาทานมานต[๙๔] สมยนน ภกษทงหลายเดนทางออกจากกรงสาวตถไปในทตาง ๆ ภกษทงหลายผประพฤตมานตสามารถทำามานตใหบรสทธได จงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย เราอนญาตใหสมาทานมานต“ ”

วธสมาทานมานตภกษทงหลาย ภกษพงสมาทานมานตอยางน ภกษผประพฤตมานตพงเขาไปหาภกษรปหนง หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง นงกระโหยง ประนมมอ กลาววา“ขาพเจาสมาทานมานต มานตยอมเปนอนสมาทาน หรอกลาววา ขาพเจาสมาทาน” “วตร มานตยอมเปนอนสมาทาน”มานตตจารกวตตะ จบ

๕. อพภานารหวตตะวาดวยวตรของภกษผควรแกอพภาน[๙๕] สมยนน ภกษทงหลายผควรแกอพภานยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหวลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาบรรดาภกษผมกนอยสนโดษ ฯลฯ ตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พวกภกษผควรแกอพภานยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯการถหลงใหในคราวอาบนำาเลา แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคให”ทรงทราบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๕. อพภานารหวตตะทรงประชมสงฆสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆ เพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวาพวกภกษผควรแกอพภาน“ยนดการทปกตตตภกษกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาจรงหรอ”พวกภกษกราบทลวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาอยางนน“ไมสมควร ฯลฯ ภกษทงหลาย ไฉนพวกภกษผควรแกอพภานจงยนดการทปกตตตภกษทงหลาย กราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำาเลา ภกษทงหลายการกระทำาอยางน มไดทำาใหคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว

ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษผควร“แกอพภานไมพงยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำา รปใดยนด ตองอาบตทกกฏภกษทงหลาย เราอนญาตการกราบไหว ลกรบ ฯลฯ การถหลงใหในคราวอาบนำา ของภกษผควรแกอพภานดวยกนตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย เราอนญาตกจ ๕ อยาง คอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝนการสละภต ภตเพอภกษผควรแกอพภานดวยกนตามลำาดบพรรษาภกษทงหลาย ถาอยางนน เราจะบญญตวตรแกภกษผควรแกอพภานโดยวธทภกษผควรแกอพภานทงหลายตองประพฤต

วตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกอพภาน[๙๖] ภกษทงหลาย ภกษผควรแกอพภานพงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนนดงน ภกษผควรแกอพภาน๑. ไมพงใหอปสมบท๒. ไมพงใหนสย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๕. อพภานารหวตตะ๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐากฯลฯ (พงอธบายวตรของภกษผควรแกมานต ผประพฤตมานตและผควรแกอพภาน ทง ๓ ใหเปนอนเดยวกน เหมอนวตรของภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ฉะนน)๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะ๑๙. ไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษ๒๐. ไมพงนงขางหนาปกตตตภกษ๒๑. พงพอใจอาสนะสดทาย ทนอนสดทาย วหารสดทายของสงฆทจะใหเธอ๒๒. ไมพงมปกตตตภกษเปนปเรสมณะ หรอเปนปจฉาสมณะเขาตระกล๒๓. ไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค๒๔. ไมพงสมาทานปณฑปาตกงคธดงค๒๕. ไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เพราะปจจยนนดวยคดวา คนอยา“ไดรจกเรา”๒๖. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสอาวาสซงไมมภกษ เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตราย๒๗. ไมพงออกจากอาวาสทมภกษไปสสถานทมใชอาวาสซงไมมภกษ

เวนแตไปกบปกตตตภกษ เวนแตมอนตรายฯลฯ (พงอธบายใหพสดารเหมอนทผานมา)๔๔. พงออกจากอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๕. พงออกจากสถานทมใชอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๖. พงออกจากอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมภกษ ไปสอาวาส ฯลฯ๔๗. พงออกจากอาวาสทมภกษ ไปสสถานทมใชอาวาสทมภกษ ฯลฯ๔๘. พงออกจากสถานทมใชอาวาสมภกษ ไปสอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสมภกษซงมภกษเปนสมานสงวาสอยดวย ถารวา เราสามารถ“ไปถงในวนนนแหละ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] ๕. อพภานารหวตตะฯลฯ๕๓. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๔. ไมพงอยในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๕. ไมพงอยในอาวาสหรอในสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกน๕๖. เหนปกตตตภกษแลวพงลกจากอาสนะ๕๗. พงนมนตปกตตตภกษใหนง๕๘. ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบปกตตตภกษ๕๙. เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำา ไมพงนงบนอาสนะสง๖๐. เมอปกตตตภกษนงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ๖๑. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบปกตตตภกษ๖๒. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยในทจงกรมตำา ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๖๓. เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยทพนดน ไมพงเดนจงกรมในทจงกรม๖๔-๗๔. ไมพงอยในอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผอยปรวาส ... กบภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ... กบภกษผควรแกมานต ...กบภกษผประพฤตมานต ... กบภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวา ... ไมพงอยในสถานททมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวา ... ไมพงอยในอาวาสหรอสถานทมใชอาวาสทมงบงเดยวกนกบภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวา... ไมพงนงบนอาสนะเดยวกนกบภกษผควรแกอพภานทม พรรษาแกกวา๗๕. เมอภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวานงบนอาสนะตำา ไมพง

นงบนอาสนะสง๗๖. เมอภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวานงบนพนดน ไมพงนงบนอาสนะ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๘๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] รวมเรองทมในปารวาสกขนธกะ๗๗. ไมพงเดนจงกรมในทจงกรมเดยวกนกบภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวา๗๘. เมอภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวาเดนจงกรมอยในทจงกรมตำาไมพงเดนจงกรมในทจงกรมสง๗๙. เมอภกษผควรแกอพภานทมพรรษาแกกวาเดนจงกรมอยทพนดนไมพงเดนจงกรมในทจงกรมภกษทงหลาย ถาสงฆมภกษผควรแกอพภานเปนรปท ๔ พงใหปรวาสชกเขาหาอาบตเดม ใหมานต สงฆมภกษผควรแกอพภานนนเปนรปท ๒๐ พงอพภานกรรมนนไมจดเปนกรรม และไมควรทำาวตร ๗๙ ขอของภกษผควรแกอพภาน จบอพภานารหวตตะ จบปารวาสกขนธกะ ท ๒ จบในขนธกะนม ๕ เรอง

รวมเรองทมในปารวาสกขนธกะเรองพวกภกษผอยปรวาสยนดการทปกตตตภกษทงหลายกราบไหว ลกรบ ประนมมอ ทำาสามจกรรม นำาอาสนะมาใหนำาทนอนมาให การลางเทา ตงตงรองเทา ตงกระเบองเชดเทารบบาตรและจวร ถหลงใหในคราวอาบนำาปกตตตภกษผมศลเปน ทรกกลาวตำาหนภกษอยปรวาสผยนดตองทกกฏ ทรงอนญาตแกภกษผอยปรวาสดวยกนตามลำาดบพรรษา และทรงอนญาตกจ ๕ อยางคอ อโบสถ ปวารณา ผาอาบนำาฝน การสละและภตวธประพฤตชอบ คอ ภกษผอยปรวาสไมพงเดนนำาหนาปกตตตภกษพอใจทสดทาย ไมพงใหภกษนำาหนาและตามเขาตระกล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๒. ปารวาสกขนธกะ] รวมเรองทมในปารวาสกขนธกะไมพงสมาทานอารญญกงคธดงค ปณฑปาตกงคธดงคไมพงใหเขานำาบณฑบาตมาสง เปนอาคนตกะไปและมอาคนตกะมา บอกในวนอโบสถในวนปวารณา สงทตใหบอกไปสอาวาสและสถานทมใชอาวาสทมภกษไมอยในทมงบงเดยวกน เมอปกตตตภกษนงบนพนดนไมพงนงบนอาสนะ เมอปกตตตภกษนงบนอาสนะตำาไมพงนงบนอาสนะสง เมอปกตตตภกษเดนจงกรมอยบนทตำาไมพงเดนจงกรมในทสง หรอเดนจงกรมบนพนดนไมพงเดนจงกรมในทจงกรมไมพงอยในทมงบงเดยวกบภกษผอยปรวาสทมพรรษามากกวาทำาการใชไมได ราตรขาด ทำาปรวาสใหบรสทธภกษผอยปรวาสพงทราบวธเกบวตรวธสมาทานวตร ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมผควรแกมานต ผประพฤตมานตและผควรแกอพภานพระวนยธรรมพงทราบโดยนยทคลายกนรตตเฉท ของภกษผอยปรวาสม ๓ อยาง ของภกษผประพฤตมานตม ๔ อยาง การประพฤตใหครบกำาหนดวนกรรม ๒ อยางคลายกน กรรม ๓ อยางนอกจากนนเหมอนกนปารวาสกขนธกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐ๓. สมจจยขนธกะ

๑. สกกวสฏฐวาดวยวธการออกจากอาบตทตองเพราะทำานำาอสจใหเคลอน

เรองพระอทาย[๙๗] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเชตวน อารามของอนาถบณฑกเศรษฐ เขตกรงสาวตถ ครงนนทานพระอทายตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ๑ ไมไดปดไว แลวบอกภกษทงหลายวา กระผมตองอาบต ๑“ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

พระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงใหมานต ๖ ราตร“เพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทายภกษทงหลาย สงฆพงใหมานตอยางน”

อปปฏจฉนนมานตตะวาดวยมานตเพออาบตทไมไดปดไวและกรรมวาจา[๙๘] ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนงกราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ“กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ทานผเจรญกระผมนนขอมานต๒ ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ

เชงอรรถ :๑ คำาวา สญเจตนกาสกกวสฏฐ ไดแก อาบตทภกษตองเพราะจงใจทำานำาอสจใหเคลอน๒ มานต แปลวา นบ หมายถงนบราตร ๖ ราตร คออยประพฤตมานตในเขตทสงฆกำาหนดใหเปนเวลา ๖ราตร แลวสงฆจงสวดระงบอาบตให

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแมครงท ๒ กระผมนนขอมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐไมไดปดไวกบสงฆ ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐไมไดปดไว แมครงท ๓ กระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐไมไดปดไวกบสงฆ”ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๙๙] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหมานต๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแก

ภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆสงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆสงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อปปฏจฉนนอพภานวาดวยอพภานสำาหรบอาบตทไมไดปดไว[๑๐๐] ทานพระอทายนนประพฤตมานตแลวไดบอกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว กระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆสงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกกระผม กระผมนนประพฤตมานตแลวจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงอพภาน๑ภกษ“อทาย”

เชงอรรถ :

๑ อพภาน แปลวา การเรยกเขาหม,การรบกลบเขาหม เปนขนตอนสดทายแหงการออกจากอาบตสงฆาทเสส

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐวธอพภานและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงอพภานอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ไมไดปดไว กระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกกระผม กระผมนน ประพฤตมานตแลวจงขออพภานกบสงฆทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐไมไดปดไวแกกระผม กระผมนนประพฤตมานตแลวจงขออพภานกบสงฆ แมครงท ๒ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกกระผม กระผมนนประพฤตมานตแลวจงขออพภานกบสงฆ แมครงท ๓ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๐๑] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ภกษอทายนนไดประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงอพภานภกษอทายนเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอ

สญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทาย ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆสงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทาย ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทาย ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษอทาย สงฆอพภานแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐเอกาหปฏจฉนนปรวาสวาดวยปรวาสสำาหรบอาบตทปดไววนเดยว[๑๐๒] สมยนน ทานพระอทายตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไววนเดยวแลวบอกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตว“ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงใหปรวาสวนเดยว“เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย

วธใหปรวาส และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ

หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา“ -สกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ทานผเจรญ กระผมนนขอปรวาสวนเดยวเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๐๓] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวนนแกภกษอทายนเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐแลว ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยวเพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไววนเดยวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว เธอขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอ สญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวสงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความ นงนนเปนมตอยางน”

เอกาหปฏจฉนนมานตตะวาดวยมานตสำาหรบอาบตทปดไววนเดยว[๑๐๔] ภกษอทายนนอยปรวาสแลวบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย“กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว กระผมนนจงขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐสงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกกระผม กระผมนนอยปรวาสแลวจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนนสงฆจงใหมานต ๖ ราตร“เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย

วธใหมานต ๖ ราตร และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหมานตอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา“ -สกกวสฏฐ ปดไววนเดยว กระผมนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกกระผม กระผมน นอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๐๕] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ ถาสงฆพรอมแลวพงใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย นเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๑๙๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยวเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอ สญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆสงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไววนเดยวแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวสงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐเอกาหปฏจฉนนอพภานวาดวยอพภานสำาหรบอาบตปดไววนเดยว[๑๐๖] ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวบอกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย“กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว กระผมนนขอปรวาสวนเดยวเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแก

กระผม กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกกระผม กระผมนนประพฤตมานตแลวจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงอพภานภกษอทาย“ ”

วธอพภานและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงอพภานอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา“ -สกกวสฏฐ ปดไววนเดยว กระผมนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกกระผม กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆสงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกกระผม กระผมนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๐๗] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆสงฆไดใหปรวาสวนเดยวเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงอพภานภกษอทายนเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอ

สญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆสงฆอพภานภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว ภกษอทายนนขอปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆสงฆไดใหปรวาสวนเดยว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐแกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไววนเดยวแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลวขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษอทาย สงฆอพภานแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

ปญจาหปฏจฉนนปรวาสวาดวยปรวาสสำาหรบอาบตปดไว ๕ วน[๑๐๘] สมยนน ทานพระอทายตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไว ๒ วน ... ปดไว ๓ วน ... ปดไว ๔ วน ... ปดไว ๕ วน แลวบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ“ปดไว ๕ วน กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย

วธใหปรวาสและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐพงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๐๙] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว พงใหปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจาภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนสงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐปารวาสกมลายปฏกสสนาวาดวยการชกภกษผอยปรวาสเขาหาอาบตเดม[๑๑๐] ทานพระอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว บอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผม“ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไวกระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว”

วธชกเขาหาอาบตเดม และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงชกเขาหาอาบตเดมอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไวกบสงฆพงขอแมครงท ๒ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

[๑๑๑] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไวกบสงฆ สงฆจงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว ทานรปใดเหนดวยกบการชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา สกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆสงฆจงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ทานรปใดเหนดวยกบการชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษอทาย สงฆชกเขาหาอาบตเดมแลว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-

สกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

มานตตารหมลายปฏกสสนาวาดวยการชกภกษผควรแกมานตเขาหาอาบตเดม[๑๑๒] ทานพระอทายนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานตตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว บอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว กระผมจะปฏบตอยางไร”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว”

วธชกเขาหาอาบตเดม และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงชกเขาหาอาบตเดมอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตว“ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนกำาลงอยปรวาสตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐในระหวางไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานตตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนขอการ

ชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๑๓] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวในระหวางชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานรปใดเหนดวยกบการชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวง

แมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๐๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษอทาย สงฆชกเขาหาอาบตเดมแลว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

ตกาปตตมานตตะวาดวยมานตเพออาบต ๓ ตว[๑๑๔] ทานพระอทายนนอยปรวาสแลวบอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวเปนผควรควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวจะพงปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาอยางนน สงฆจงใหมานต ๖“ราตรเพออาบต ๓ ตวแกภกษอทาย”

วธใหมานตเพออาบต ๓ ตว และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหมานตอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา“ -สกกวสฏฐปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาสตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานตตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตวกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๑๕] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนยปรวาส

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตวแกภกษอทาย นเปนญตต

ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาสตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตว แกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตว แกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษอทาย สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๓ ตวแลว สงฆเหนดวยเพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

มานตตจารกมลายปฏกสสนาวาดวยการชกภกษผประพฤตมานตเขาหาอาบตเดม[๑๑๖] ทานพระอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว บอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผม“ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผมแลวกระผมนนกำาลงอยปรวาสตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต

๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต๓ ตวแกกระผม กระผมนนกำาลประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแลวใหมานต ๖ ราตร”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐวธชกเขาหาอาบตเดม และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงชกเขาหาอาบตเดมอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตว“ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกกระผมแลวกระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกระผมนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกกระผม กระผมนนกำาลงประพฤตมานตตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานผเจรญ กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง

ไมไดปดไวกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๑๗] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตว แกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน แกภกษอทาย ภกษอทายนน กำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลว เปน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบต เดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต๓ ตวแกภกษอทาย แลว ภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆสงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานรปใดเหนดวยกบการชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯภกษอทาย สงฆชกเขาหาอาบตเดมแลว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

วธใหมานตและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหมานต ๖ ราตรอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตว“ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯ กระผมนนอยปรวาสแลว ขอมานต๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนน

เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวทานผเจรญ กระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯ ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว พงใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกภกษอทายนเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯ ภกษอทายนนอยปรวาสแลว ขอมานต๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐสงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกภกษอทายทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว แกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

มานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

อพภานารหมลายปฏกสสนาวาดวยการชกภกษผควรแกอพภานเขาหาอาบตเดม[๑๑๘] ทานพระอทายนนประพฤตมานตแลว ควรแกอพภาน ตองอาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว บอกแกภกษทงหลายวา“ทานทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯกระผมนนประพฤตมานตแลว ควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแลวใหมานต ๖ ราตร”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษทงหลาย สงฆพงชกเขาหาอาบตเดมอยางน ฯลฯ“ภกษทงหลาย สงฆพงใหมานต ๖ ราตร อยางน ภกษอทาย สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวสงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน"

มลายปฏกสสตอพภานวาดวยอพภานภกษผถกชกเขาหาอาบตเดม[๑๑๙] ทานพระอทายนนประพฤตมานตแลว จงบอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯกระผมนนประพฤตมานตแลว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคเจาใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงอพภานภกษอทาย“ ”

วธอพภาน และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงอพภานภกษอทายนนอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตว“

ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน กระผมนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน แกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๑๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตว กบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆสงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว กระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวในระหวางชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกกระผมแลว กระผมนนประพฤตมานตแลว เปนผควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไว กระผมจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกระผมนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกกระผมแลว ทานผเจรญ กระผมนนประพฤตมานตแลว ขออพภานกบสงฆ พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒๐] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอปรวาส ๕ วน เพออาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๕ วนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน แกภกษอทายแลวภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบต เดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต๓ ตวแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆสงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกภกษอทายแลวภกษอทายนนประพฤตมานตแลว เปนผควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆสงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไว ภกษอทายนนขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ไมไดปดไวแกภกษอทาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษอทายนนประพฤตมานตแลว ขออพภาน ตอสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงอพภานภกษอทาย นเปนญตต

ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๕ วน ฯลฯ ภกษอทายนนประพฤตมานตแลว ขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯภกษอทาย สงฆอพภานแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

ปกขปฏจฉนนปรวาสวาดวยปรวาสสำาหรบอาบตทปดไว ๑ ปกษ[๑๒๑] สมยนน ทานพระอทายตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐปดไว ๑ ปกษ บอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตว“ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหปกขปรวาส“เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทาย ”

วธใหปกขปรวาส และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหปกขปรวาสอยางน คอ ภกษอทายนน พงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอ“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ทานผเจรญ กระผมนนขอปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒๒] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาสเพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทาย

นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาส เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆใหปกขปรวาส เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาส ๑ ปกษ เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว๑ ปกษ แกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐปกขปรวาสกมลายปฏกสสนาวาดวยการชกภกษผอยปกขปรวาสเขาหาอาบตเดม[๑๒๓] ทานพระอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน บอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย“กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ กระผมนนขอปรวาส ๑ ปกษ เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๑ ปกษ เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ปกษแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทายเขา“หาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตว ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแลวใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน”

วธชกเขาหาอาบตเดม และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงชกภกษอทายนนเขาหาอาบตเดมอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตอง“อาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ กระผมนนขอปกขปรวาสเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดให

ปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษแกกระผมแลวกระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วน ทานผเจรญ กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วนกบสงฆ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐพงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒๔] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปรวาส ๑ ปกษเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปกขปรวาสเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาส เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทายแลวภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯภกษอทาย สงฆชกเขาหาอาบตเดมแลว เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

สโมธานปรวาสวาดวยสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนและกรรมวาจา[๑๒๕] ภกษทงหลาย สงฆพงใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอนอยางนคอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ“กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ กระผมนนขอปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆสงฆไดใหปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษแกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน แกกระผมแลว ทานผเจรญ กระผมนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒๖] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาส เพออาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษแกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการ ชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหา

อาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน แกภกษอทาย นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปกขปรวาส เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทายแลว ภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน แกภกษอทายแลวทานรปใดเหนดวยกบการใหสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน แกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใด ไมเหนดวยทานรปนนพงทกทวง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกาวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

มานตตารหมลายปฏกสสนาทวาดวยการชกภกษผควรแกมานตเขาหาอาบตเดมเปนตน[๑๒๗] ทานพระอทายนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานตตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน บอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯกระผมนนอยปรวาสแลวเปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ

ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน แลวใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน”ภกษทงหลาย สงฆพงชกภกษอทายนนเขาหาอาบตเดม อยางน คอ ฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน อยางนคอ ฯลฯสงฆให ฯลฯสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว๕ วน สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐตกาปตตมานตตะวาดวยมานตเพออาบต ๓ ตว[๑๒๘] ทานพระอทายนนอยปรวาสแลว บอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯกระผมนนอยปรวาสแลว กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหมานต ๖ ราตร“เพออาบต ๓ ตว แกภกษอทาย”

วธใหมานตและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหมานตอยางน คอ ภกษอทายนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา“ -สกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯ ทานผเจรญ กระผมนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๒๙] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯ ภกษอทายนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว พงใหมานต ๖

ราตร เพออาบต ๓ ตวแกภกษอทาย นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯ ภกษอทายนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๒๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐเพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตว แกภกษอทายแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตว แกภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตว สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวยเพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

มานตตจารกมลายปฏกสสนาทวาดวยการชกภกษผประพฤตมานตเขาหาอาบตเดมเปนตน[๑๓๐] ทานพระอทายนน กำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน บอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯกระผมนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทาย“เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน แลวใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน แลวใหมานต ๖ ราตร”ภกษทงหลาย สงฆพงชกภกษอทายนนเขาหาอาบตเดมอยางน ฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอนอยางน ฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงใหมานต ๖ ราตร อยางน ฯลฯ สงฆให ฯลฯมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว๕ วน สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐอพภานารหมลายปฏกสสนาทวาดวยการชกภกษผควรแกอพภานเขาหาอาบตเดมเปนตน[๑๓๑] ทานพระอทายนน ประพฤตมานตแลว ควรแกอพภาน ตองอาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน บอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ“ฯลฯ กระผมนนประพฤตมานตแลว เปนผควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงชกภกษอทายเขา“หาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแลวใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน แลวใหมานต ๖ ราตรภกษทงหลาย สงฆพงชกภกษอทายนนเขาหาอาบตเดมอยางน ฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนอยางน ฯลฯภกษทงหลาย สงฆพงใหมานต ๖ ราตรอยางน ฯลฯ สงฆให ฯลฯมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว๕ วน สงฆใหแลวแกภกษอทาย สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

ปกขปฏจฉนนอพภานวาดวยอพภานสำาหรบอาบตทปดไว ๑ ปกษและกรรมวาจา[๑๓๒] ทานพระอทายนนประพฤตมานตแลว บอกแกภกษทงหลายวา ทาน“ทงหลาย กระผมตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯกระผมนนประพฤตมานดแลว กระผมจะปฎบตอยางไร ”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงอพภานภกษอทาย“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐวธอพภาน และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงอพภานภกษอทายนนอยางน คอ ภกษอทายนน พงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบต ๑ ตวชอ“สญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ กระผมนนขอปกขปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ ปกษ เพอ

อาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกกระผมแลว กระผมนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วนกระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดมเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกกระผมแลวกระผมนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกกระผมกระผมขออยปรวาสแลวจงขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวแกกระผมแลว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐกระผมนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธาน-ปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกกระผมกระผมนนประพฤตมานตแลว เปนผควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกกระผมนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตว

ชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กระผมนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วนแกกระผม กระผมนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วนแกกระผม ทานผเจรญ กระผมนนประพฤตมานตแลว จงขออพภานกบสงฆ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๓๓] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ภกษอทายนนขอปกขปรวาส เพออาบต๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ ปกษเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ แกภกษอทายแลวภกษอทายนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน กบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว๕ วนแกภกษอทายแลวภกษอทายนนอยปรวาสแลว เปนผควรแกมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆสงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน แกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๓ ตวกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต

๓ ตวแกภกษอทายแลวภกษอทายนนกำาลงประพฤตมานต ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑. สกกวสฏฐตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆชกภกษอทายเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วน กบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอนเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกภกษอทายภกษอทายนนอยปรวาสแลว ขอมานต ๖ ราตร เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตรเพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวางปดไว ๕ วนแกภกษอทายแลวภกษอทายนนประพฤตมานตแลว เปนผควรแกอพภาน ตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕วนกบสงฆ สงฆไดชกภกษอทาย เขาหาอาบตเดม เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วน ภกษอทายนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนกบสงฆสงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตตวกอน เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย ภกษอทายนนอยปรวาสแลวขอมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐ ในระหวาง ปดไว๕ วนกบสงฆ สงฆไดใหมานต ๖ ราตร เพออาบต ๑ ตวชอสญเจตนกาสกกวสฏฐในระหวาง ปดไว ๕ วนแกภกษอทาย ภกษอทายนนประพฤตมานตแลว ขออพภานกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว พงอพภานภกษอทาย นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอทายนตองอาบต ๑ ตวชอสญเจตนกา-สกกวสฏฐ ปดไว ๑ ปกษ ฯลฯ ภกษอทายนนประพฤตมานตแลว ขออพภานกบสงฆ สงฆอพภานภกษอทาย ทานรปใดเหนดวยกบการอพภานภกษอทาย ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯภกษอทาย สงฆอพภานแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”สกกวสฏฐ จบ

๒. ปรวาสวาดวยการอยชดใช

อคฆสโมธานปรวาสวาดวยปรวาสประมวลคาแหงอาบต และกรรมวาจา[๑๓๔] สมยนน ภกษรปหนงตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ตวปดไว ๑ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๒ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๓ วน อาบต ๑ตวปดไว ๔ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๕ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๖ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๗ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๘ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๙ วน อาบต ๑ ตวปดไว ๑๐ วน ภกษนนบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต“สงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑ ตวปดไว ๑๐ วนกระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน บรรดาอาบตเหลานน“อาบตใดปดไว ๑๐ วน สงฆจงใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนแกภกษนน

วธใหปรวาสและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหอคฆสโมธานปรวาสอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสนงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบตสงฆาทเสส“หลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑ ตวปดไว ๑๐ วนทานผเจรญ บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วน กระผมนนขออคฆสโมธาน-ปรวาสเพออาบตนนกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

[๑๓๕] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑ ตวปดไว ๑๐ วน บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วน ภกษชอนขออคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วนสงฆพงใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวคอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑ ตวปดไว ๑๐ วน บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วน ภกษชอนขออคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนกบสงฆ บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วน สงฆกใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนแกภกษชอน บรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วน ทานรปใดเหนดวยกบการใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนแกภกษชอน ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯบรรดาอาบตเหลานน อาบตใดปดไว ๑๐ วนอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตนนสงฆใหแลวแกภกษชอน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสสพพจรปฏจฉนนอคฆสโมธาน

วาดวยปรวาสประมวลคาแหงอาบตทปดไวนานกวาอาบตทงหมดเขาดวยกน[๑๓๖] สมยนน ภกษรปหนงตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ตวปดไว ๑ วน อาบต ๒ ตวปดไว ๒ วน อาบต ๓ ตวปดไว ๓ วน อาบต ๔ตวปดไว ๔ วน อาบต ๕ ตวปดไว ๕ วน อาบต ๖ ตวปดไว ๖ วน อาบต ๗ตวปดไว ๗ วน อาบต ๘ ตวปดไว ๘ วน อาบต ๙ ตวปดไว ๙ วน อาบต ๑๐ตวปดไว ๑๐ วน ภกษนนบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบต“สงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑๐ ตวปดไว ๑๐วน กระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน บรรดาอาบตเหลานน“

อาบตเหลาใด ปดไวนานกวาอาบตทงหมด สงฆจงใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน

วธใหปรวาสและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหอคฆสโมธานปรวาสอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง ฯลฯ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ“กระผมตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต๑๐ ตวปดไว ๑๐ วน ทานผเจรญ บรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด กระผมนนขออคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๓๗] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑๐ ตวปดไว ๑๐ วนบรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด ภกษชอนขออคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว บรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด สงฆพงใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว คอ อาบต ๑ ตวปดไว ๑ วน ฯลฯ อาบต ๑๐ ตวปดไว ๑๐ วน บรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด ภกษชอนขออคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ บรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด สงฆใหอคฆสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษชอน บรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมดทานรปใดเหนดวยกบการใหอคฆสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯบรรดาอาบตเหลานน อาบตเหลาใดปดไวนานกวาอาบตทงหมด อคฆสโมธาน-ปรวาสเพออาบตเหลานน สงฆใหแกภกษชอน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๓๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสเทวมาสปรวาสวาดวยปรวาสสำาหรบอาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอน[๑๓๘] สมยนน ภกษรปหนงตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน“ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ”ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒“เดอน เรานนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒ เดอนกบสงฆ”ภกษนนไดบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบตสงฆาทเสส“๒ ตว ปดไว ๒ เดอน กระผมนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว๒ เดอนกบสงฆ กระผมนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอน’กบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกกระผมแลวเมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปด‘ไว ๒ เดอน เรานนไดคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ กระผมนนจง’ขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกกระผม เมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสคดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒‘เดอนกบสงฆ ดงน กระผมจะปฏบตอยางไร’ ”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

พระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหปรวาส ๒ เดอน“เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนแกภกษนน ”

วธใหปรวาส ๒ เดอน และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง ฯลฯ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบตสงฆาทเสส๒ ตว ปดไว ๒ เดอน กระผมนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒‘ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว๒ เดอนกบสงฆ กระผมนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒’เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกกระผมแลว เมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน เรานนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว‘ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒เดอนกบสงฆ ดงน กระผมนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒’เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกกระผม เมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส‘๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ทานผเจรญ กระผมนน’จงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาส[๑๓๙] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ตองอาบตสงฆาทเสส๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว‘ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบ’สงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลวเมอภกษชอนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปด‘ไว ๒ เดอน เรานนไดคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ดงน เรานน’จงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเรานน เมอเรานนกำาลงอยปรวาส

คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒‘เดอนกบสงฆ ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒ เดอนกบ’สงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒เดอนแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ตองอาบตสงฆาทเสส๒ ตวปดไว ๒ เดอน ภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒‘ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอน’กบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลวเมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปด‘ไว ๒ เดอน เรานนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒‘เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’เรานนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตวปดไว ๒ เดอนแกเรานน เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอนเพออาบตแมนอกนปด‘

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสไว ๒ เดอนกบสงฆ ดงน ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว’๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒ เดอนแกภกษชอน ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒ เดอนแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอน สงฆใหแลวแกภกษชอน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน

เทวมาสาปรวสตพพวธวธอยปรวาส ๒ เดอนเพออาบตปดไว ๒ เดอน[๑๔๐] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว๒ เดอน ภกษนนมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒‘เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’

ภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน‘เรานนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนไดขอ’ปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบต ๑ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา‘ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน[๑๔๑] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวร อาบต ๑ ตวไมร ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอนเพออาบตตวทภกษนนร ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตนนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส รอาบตแมนอกน ภกษนนมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘คออาบต ๑ ตวร อาบต ๑ ตวไมร จงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตตวทรซงปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบตนนทปดไว ๒ เดอนแกเราเรานนกำาลงอยปรวาส รอาบตแมนอกน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต’แมนอกนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงเทยบเคยงอาบตนน แลวอยปรวาส ๒ เดอน[๑๔๒] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวระลกได อาบต ๑ ตวระลกไมได ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตตวทระลกได ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตนนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ระลกอาบตแมนอกนได ภกษนนมความคดดงนวา เราตองอาบต‘สงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวระลกได อาบต ๑ ตวระลกไมได เรานนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตทระลกได ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ

สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตนน ปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส ระลกอาบตแมนอกนได ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสอาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต’แมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน[๑๔๓] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวแนใจ อาบต ๑ ตวไมแนใจ ภกษนนขอปรวาส๒ เดอน เพออาบตตวทแนใจปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบตนนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสแนใจในอาบตแมนอกน ภกษนนมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒‘เดอน คอ อาบต ๑ ตวแนใจ อาบต ๑ ตวไมแนใจ เรานนขอปรวาส ๒ เดอนเพออาบตตวทแนใจ ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบตนนทปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส แนใจในอาบตแมนอกน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกน ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตแมนอกนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน

ภกษผควรแกมานต[๑๔๔] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวรแตปดไว อาบต ๑ ตวปดไวโดยไมร ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๒ เดอนเพออาบตเหลานน ทปดไว ๒ เดอนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ภกษรปอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนย ทรงมาตกาเปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสมาถง กลาวอยางนวา ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษนอยปรวาสเพอ“อาบตอะไร ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบตสงฆาทเสส ๒’ ‘ตว ปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวรแตปดไว อาบต ๑ ตวปดไวโดยไมร ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว ทาน ภกษนตองอาบตเหลานน ภกษนอยปรวาส เพออาบตเหลานน ภกษนนกลาวอยางนวา’‘ทานทงหลาย การใหปรวาสเพออาบตทรแตปดไว ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสเพออาบตทไมรปดไว ไมชอบธรรม ความไมชอบธรรมยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเพออาบต ๑ ตว’[๑๔๕] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวระลกไดแตปดไว อาบต ๑ ตวปดไวโดยระลกไมไดภกษนนขอปรวาส ๒ เดอนกบสงฆ เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ภกษรปอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนยทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวงใฝการศกษา มาถง กลาวอยางนวา ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษน‘อยปรวาสเพออาบตอะไร ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบต’ ‘สงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตว ระลกไดแตปดไว อาบต ๑ตวปดไวโดยระลกไมได ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว ทาน ภกษนตองอาบตเหลานน ภกษนอยปรวาสเพออาบตเหลานน’ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย การใหปรวาสเพออาบตทระลกไดแตปดไว‘ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสเพออาบตทระลกไมไดปดไวไมชอบธรรม ความไมชอบธรรมยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเพออาบต ๑ ตว’

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาส[๑๔๖] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวแนใจแตปดไว อาบต ๑ ตวปดไวโดยไมแนใจภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆสงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ภกษอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนยทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวง

ใฝการศกษา มาถง กลาวอยางนวา ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษน‘อยปรวาสเพออาบตอะไร ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบต’ ‘สงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน คอ อาบต ๑ ตวแนใจแตปดไว อาบต ๑ ตวปดไวโดยไมแนใจ ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบตเหลานนทปดไว ๒ เดอนแกเภกษนนแลว ทาน ภกษนตองอาบตเหลานน ภกษนอยปรวาสเพออาบตเหลานน’ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย การใหปรวาสเพออาบตทแนใจแตปดไว‘ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสเพออาบตทปดไวโดยไมแนใจไมชอบธรรม ความไมชอบธรรม ยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเพออาบต ๑ ตว’

สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน[๑๔๗] สมยนน ภกษรปหนงตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ภกษนนขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน เรา‘นนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอ‘

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสปรวาส ๑ เดอนเพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนจงขอปรวาส ๑’เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอนเพออาบต๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ภกษนนบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย กระผมตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน กระผมนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ กระผมนนขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว’๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกกระผม เมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน เรานนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒‘เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’เรานนขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดให

ปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ กระผมจะปฏบตอยางไร’ ’ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหปรวาสสำาหรบ“เดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน แกภกษนน”

วธใหปรวาสสำาหรบเดอนนอกนและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว“ปดไว ๒ เดอน กระผมนนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’กระผมนนขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกกระผมแลว เมอกระผมนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘เรานนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอ‘ปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนจงขอปรวาส ๑เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอนเพออาบต๒ ตวปดไว ๒ เดอนแกเรา เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส สำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ทานผเจรญ กระผมนนขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกนเพออาบต ๒ ตวปดไว ๒เดอนกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๔๘] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสส๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒‘ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอน’กบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลวเมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว‘

๒ เดอน เรานนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนจงขอ’ปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว‘

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๔๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว’ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกนเพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน แกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน ภกษนนไดมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปด‘ไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอนกบ’สงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลวเมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว‘๒ เดอน เรานนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนจงขอ’ปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวท ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว‘ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒’ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน สงฆใหแลวแกภกษชอน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน ภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสอยปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน[๑๔๙] “ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว๒ เดอน ภกษนนมความคดดงนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒‘เดอน ไฉนหนอ เราพงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ภกษชอนจงขอปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน‘เรานนคดวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน ไฉนหนอ เราพงขอ‘ปรวาส ๑ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ เรานนจงขอปรวาส ๑’เดอน เพออาบต ๒ ตวทปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๑ เดอน เพออาบต๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส คดละอายใจวา ไฉนหนอ‘เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ’ภกษนนจงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆสงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน[๑๕๐] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ เดอนหนงร เดอนหนงไมร ภกษนนขอปรวาสสำาหรบเดอนทร เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนทร เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส รเดอนแมนอกน ภกษนนมความคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒‘เดอน คอ เดอนหนงร เดอนหนงไมร เรานนขอปรวาสสำาหรบเดอนทร เพออาบต ๒ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสเดอนทร เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสเดอนแกเราแลว เรานนกำาลงอยปรวาส รเดอนแมนอกนวา ไฉนหนอ เราพงขอ‘ปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกนเพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจง’ขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆได

ใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน[๑๕๑] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน เดอนหนงระลกได เดอนหนงระลกไมได ภกษนนขอปรวาสสำาหรบเดอนทระลกได เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนทระลกได เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสระลกเดอนแมนอกนได ภกษนนมความคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอน เดอนหนงระลกได เดอนหนงระลกไมได เรานนขอปรวาสสำาหรบเดอนทระลกได เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนทระลกได เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส ระลกเดอนแมนอกนไดวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอน‘แมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาสสำาหรบ’เดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตวปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน[๑๕๒] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ เดอนหนงแนใจ เดอนหนงไมแนใจ ภกษนนขอปรวาสสำาหรบเดอนทแนใจ เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนทแนใจ เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสแนใจเดอนแมนอกน ภกษนนมความคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว‘ปดไว ๒ เดอน เดอนหนงแนใจ เดอนหนง ไมแนใจ เรานนขอปรวาสสำาหรบเดอนท

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสแนใจ เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนทแนใจ เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกเราแลว เมอเรานนกำาลงอยปรวาส แนใจเดอนแมนอกนวา ไฉนหนอ เราพงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต‘๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ ภกษนนจงขอปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต’๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาสสำาหรบเดอนแมนอกน เพออาบต๒ ตวปดไว ๒ เดอนแกภกษนนภกษทงหลาย ภกษนนพงอยปรวาส ๒ เดอน นบตอจากเดอนกอน

ภกษผควรแกมานตอยปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน

[๑๕๓] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว๒ เดอน เดอนหนงรแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยไมร ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอนเพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ภกษรปอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนย ทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาดมปญญา มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษา มาถง กลาวอยางนวา‘ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษนอยปรวาสเพออาบตอะไร ภกษเหลานน’กลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว ๒ เดอน‘เดอนหนงรแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยทไมร ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว๒ เดอนแกภกษนน ทาน ภกษนตองอาบตเหลานน ภกษนอยปรวาส เพออาบตเหลานน ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย การใหปรวาสสำาหรบเดอนทรแต’ ‘ปดไว ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสสำาหรบเดอนทปดไวโดยไมร ไมชอบธรรม ความไมชอบธรรมยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเดอนหนง’.

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาส[๑๕๔] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตวปดไว ๒ เดอน คอ เดอนหนงระลกไดแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยระลกไมได ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ภกษรปอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนย ทรงมาตกาเปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษามาถง กลาวอยางนวา ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษนอยปรวาสเพอ‘อาบตอะไร ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบตสงฆาทเสส ๒’ ‘ตว ปดไว ๒ เดอน เดอนหนงระลกไดแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยระลกไมไดภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนน ทาน ภกษนตองอาบตเหลานน ภกษนอยปรวาสเพออาบตเหลานน ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน’ ‘ทงหลาย การใหปรวาสสำาหรบเดอนทระลกไดแตปดไว ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสสำาหรบเดอนทปดไวโดยระลกไมได ไมชอบธรรม ความไมชอบธรรมยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเดอนหนง’[๑๕๕] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปด

ไว ๒ เดอน คอ เดอนหนงแนใจแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยไมแนใจ ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอนเพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสภกษรปอนผเปนพหสต เชยวชาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนย ทรงมาตกา เปนบณฑตเฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวง ใฝการศกษา มาถงกลาวอยางนวา ทานทงหลาย ภกษนตองอาบตอะไร ภกษนอยปรวาสเพออาบต‘อะไร ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ทาน ภกษนตองอาบตสงฆาทเสส ๒ ตว ปดไว’ ‘๒ เดอน คอ เดอนหนงแนใจแตปดไว เดอนหนงปดไวโดยไมแนใจ ภกษนนขอปรวาส ๒ เดอน เพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนกบสงฆ สงฆไดใหปรวาส ๒ เดอน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสเพออาบต ๒ ตว ปดไว ๒ เดอนแกภกษนนแลว ทาน ภกษนตองอาบตเหลานนภกษนอยปรวาสเพออาบตเหลานน ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย การให’ ‘ปรวาสสำาหรบเดอนทแนใจแตปดไว ชอบธรรม ความชอบธรรมยอมฟงขน สวนการใหปรวาสสำาหรบเดอนทปดไวโดยไมแนใจ ไมชอบธรรม ความไมชอบธรรมยอมฟงไมขน ทานทงหลาย ภกษเปนผควรแกมานตเดอนหนง”

สทธนตปรวาสปรวาสสำาหรบอาบตหลายตว ปดไวหลายคราว[๑๕๖] สมยนน ภกษรปหนงตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ภกษนนไมร ทสดอาบต ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมได ไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตร จงบอกแกภกษทงหลายวา ทานทงหลาย“กระผมตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว กระผมไมรทสดอาบต ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมได ไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตรกระผมจะปฏบตอยางไร”ภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหสทธนตปรวาส“เพออาบตเหลานน แกภกษนน”

วธใหสทธนตปรวาสและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหสทธนตปรวาสอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว“

กระผมไมรทสดอาบต ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมไดไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตร ทานผเจรญ กระผมนนขอสทธนตปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสพงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๕๗] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ภกษนนไมรทสดอาบต ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมได ไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตร ภกษนนขอสทธนตปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงใหสทธนตปรวาส เพออาบตเหลานน แกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวภกษนนไมรทสดอาบต ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมไดไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตร ภกษนนขอสทธนตปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆพงใหสทธนตปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหสทธนตปรวาสเพออาบตเหลานน แกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯสทธนตปรวาส เพออาบตเหลานน สงฆใหแลวแกภกษชอน สงฆเหนดวยเพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอเอาความนงนนเปนมตอยางน”

วธใหสทธนตปรวาส[๑๕๘] ภกษทงหลาย สงฆพงใหสทธนตปรวาสอยางนแล สงฆพงใหปรวาสอยางน ภกษทงหลาย สงฆพงใหสทธนตปรวาสอยางไรเลา ภกษไมรทสดอาบตไมร ทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไมได ไมแนใจในทสดอาบตไมแนใจในทสดราตร สงฆพงใหสทธนตปรวาส

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๒. ปรวาสภกษรทสดอาบต แตไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตได แตระลกทสดราตรไมได แนใจในทสดอาบต แตไมแนใจในทสดราตร สงฆพงใหสทธนตปรวาสภกษรทสดอาบตบางสวน ไมรบางสวน ไมรทสดราตร ระลกทสดอาบตบางสวนได ระลกบางสวนไมได ระลกทสดราตรไมได ไมแนใจในทสดอาบตบางสวนแนใจในทสดอาบตบางสวน ไมแนใจในทสดราตร สงฆพงใหสทธนตปรวาสภกษไมรทสดอาบต รทสดราตรบางสวน ไมรบางสวน ระลกทสดอาบตไมไดระลกทสดราตรบางสวนได ระลกบางสวนไมได ไมแนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตรบางสวน แนใจในบางสวน สงฆพงใหสทธนตปรวาสภกษรทสดอาบต รทสดราตรบางสวน ไมรบางสวน ระลกทสดอาบตได ระลกทสดราตรบางสวนได ระลกบางสวนไมได แนใจในทสดอาบต ไมแนใจในทสดราตรบางสวน แนใจในบางสวน สงฆพงใหสทธนตปรวาสภกษรทสดอาบตบางสวน ไมรบางสวน รทสดราตรบางสวน ไมรบางสวนระลกทสดอาบตบางสวนได ระลกบางสวนไมได ระลกทสดราตรบางสวนได ระลกบางสวนไมได ไมแนใจในทสดอาบตบางสวน แนใจในบางสวน ไมแนใจในทสดราตรบางสวน แนใจในบางสวน สงฆพงใหสทธนตปรวาสภกษทงหลาย สงฆพงใหสทธนตปรวาสอยางนแล

วธใหปรวาส[๑๕๙] ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสอยางไร ภกษรทสดอาบต รทสดราตรระลกทสดอาบตได ระลกทสดราตรได แนใจในทสดอาบต แนใจในทสดราตร สงฆพงใหปรวาสภกษไมรทสดอาบต รทสดราตร ระลกทสดอาบตไมได ระลกทสดราตรไดไมแนใจในทสดอาบต แนใจในทสดราตร สงฆพงใหปรวาส

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๓. จตตาฬสกะภกษรทสดอาบตบางสวน ไมรบางสวน รทสดราตร ระลกทสดอาบตบางสวนได ระลกบางสวนไมได ระลกทสดราตรได ไมแนใจในทสดอาบตบางสวน แนใจในบางสวน แนใจในทสดราตร สงฆพงใหปรวาสภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสอยางนแลปรวาส จบ

๓. จตตาฬสกะวาดวยกรณตวอยาง ๔๐ กรณ

ภกษอยปรวาสสก[๑๖๐] สมยนน ภกษรปหนงกำาลงอยปรวาส สกไป ภกษนนกลบมาขออปสมบทกบภกษทงหลายอกภกษทงหลายจงนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส“สกไป ปรวาสของผสกยอมใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหม ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๑)

ภกษอยปรวาสลดฐานะเปนสามเณรภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ลดฐานะเปนสามเณรปรวาสของสามเณรใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหม ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๓. จตตาฬสกะภกษอยปรวาสวกลจรตภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส เกดวกลจรต ปรวาสของภกษนนผวกลจรตใชไมได ถาภกษนนหายวกลจรต ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๓)

ภกษอยปรวาสมจตฟงซานภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส มจตฟงซาน ปรวาสของภกษผมจตฟงซานนนใชไมได ถาภกษนนมจตไมฟงซานอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลวพงอยปรวาสทเหลอตอไป (๔)

ภกษอยปรวาสกระสบกระสายเพราะเวทนาภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส เปนผกระสบกระสายเพราะเวทนา ปรวาสของภษผกระสบกระสายเพราะเวทนานนใชไมได ถาภกษนนไมกระสบกระสายเพราะเวทนาอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๕)

ภกษอยปรวาสถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบตภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ปรวาสของภกษนนผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมนนใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๖)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๕๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๓. จตตาฬสกะภกษอยปรวาสถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบตภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ปรวาสของภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมนนใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๗)

ภกษอยปรวาสถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป ปรวาสของภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมนนใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว พงอยปรวาสทเหลอตอไป (๘)

ภกษควรแกการชกเขาหาอาบตเดมสก[๑๖๑] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดมสกเสย การชกภกษผสกแลวเขาหาอาบตเดมนนใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหมใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๙)

ภกษผควรชกเขาหาอาบตเดมลดฐานะเปนสามเณรเปนตนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกการชกเขาหาอาบตเดม ลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯ เกดวกลจรต ฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๓. จตตาฬสกะสละทฏฐบาป การชกภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมนนเขาหาอาบตเดมใชไมไดถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม(๑๐-๑๖)

ภกษผควรแกมานตสก[๑๖๒] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกมานตสกเสย การใหมานตแกภกษนนผสกแลวใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหม ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว สงฆพงใหมานตแกภกษนน (๑๗)

ภกษผควรแกมานตลดฐานะเปนสามเณรเปนตนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกมานต ลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯเกดวกลจรต ฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป การใหมานตแกภกษผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมนนใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว สงฆพงใหมานตแกภกษนน (๑๘-๒๔)

ภกษผประพฤตมานตสก[๑๖๓] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงประพฤตมานตสกเสยการประพฤตมานตของภกษผสกแลวใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหม ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๓. จตตาฬสกะเปนอนอยดแลว มานตทใหแลวเปนอนใหดแลว มานตทประพฤตแลวเปนอนประพฤตดแลว พงประพฤตมานตทเหลอตอไป (๒๕)

ภกษผปประพฤตมานตลดฐานะเปนสามเณรเปนตนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผกำาลงประพฤตมานต ลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯ เกดวกลจรต ฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสวยเพราะเวทนาฯลฯถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรม เพราะไมทำาคนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาปการประพฤตมานตของภกษนนผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลว เปนอนใหดแลวปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว มานตทใหแลวเปนอนใหดแลว มานตทประพฤตแลวเปนอนประพฤตดแลว พงประพฤตมานตทเหลอตอไป (๒๖-๓๒)

ภกษผควรแกอพภานสก[๑๖๔] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภานสกเสย การอพภาน ภกษนนผสกแลวใชไมได ถาภกษนนอปสมบทใหม ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว มานตทใหแลวเปนอนใหดแลว มานตทประพฤตแลวเปนอนประพฤตดแลว สงฆพงอพภานภกษนน (๓๓)

ภกษผควรแกอพภานลดฐานะเปนสามเณรเปนตนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯเกดวกลจรต ฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมเหนวาเปนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมทำาคนอาบต ฯลฯ ถกสงฆลงอกเขปนยกรรมเพราะไมสละทฏฐบาป การอพภาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๔. ฉตตงสกะภกษนนผถกสงฆลงอกเขปนยกรรมใชไมได ถาภกษนนถกเรยกเขาหมอก ใหปรวาสเดมนนแหละแกภกษนน ปรวาสทใหแลวเปนอนใหดแลว ปรวาสทอยแลวเปนอนอยดแลว มานตทใหแลวเปนอนใหดแลว มานตทประพฤตแลวเปนอนประพฤตดแลวสงฆพงอพภานภกษนน (๓๔-๔๐)จตตาฬสกะ จบ

๔. ฉตตงสกะวาดวยกรณตวอยาง ๓๖ กรณ

ภกษกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสส[๑๖๕] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบต

สงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ในระหวาง มจำานวนนบได ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๒)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๔. ฉตตงสกะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดมและพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๖)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๗)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๙)

ภกษผควรแกมานตตองอาบตสงฆาทเสสภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกมานต ฯลฯ (๑๐-๑๘)

ภกษผประพฤตมานตตองอาบตสงฆาทเสสภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผประพฤตมานต ฯลฯ (๑๙-๒๗) (พงอธบายใหพสดารเหมอนการอยปรวาส)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๔. ฉตตงสกะภกษผควรแกอพภานตองอาบตสงฆาทเสสภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม(๒๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดมและพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๒๙)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๐)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม(๓๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดมและพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๒)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ไมไดปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๓๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๖)ฉตตงสกะ จบ

๕. มานตตสตะวาดวยกรณตวอยางการใหมานต ๑๐๐ กรณ

ภกษตองอาบตสงฆาทเสสสกอปสมบทใหม[๑๖๖] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ไมไดปดไวแลวสก ถาภกษนนอปสมบทใหม ไมปดอาบตเหลานน ภกษทงหลาย สงฆพงใหมานตแกภกษนน (๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ไมไดปดไวแลวสก ภกษนนอปสมบทใหม ปดอาบตเหลานน ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๒)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวปดไวแลวสกภกษนนอปสมบทใหม ไมปดอาบตเหลานน ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๓)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ปดไวแลวสกภกษนนอปสมบทใหม ปดอาบตเหลานน ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๔)[๑๖๗] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว

ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ปดไวบางไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอนไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและหลง ตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๖)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ปดไวบางไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและหลงตามทปดไวแลวใหมานตแกภกษนน (๗)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ปดไวบางไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไวแลวใหมานตแกภกษนน (๘)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะ[๑๖๘] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวอาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดภกษนนรแลวไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวไมปดในภายหลง อาบตเหลาใดภกษนนไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวไมปดในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๙)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบใหม อาบตเหลาใดภกษนนรแลวไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวไมปดในภายหลง อาบตเหลาใดภกษนนไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดไวในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๐)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบาง

อยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดไวในภายหลง อาบตเหลาใดภกษนนไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวไมปดในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไวแลวใหมานตแกภกษนน (๑๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดไวในภายหลง อาบตเหลาใดไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดไวในภายหลงภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะ[๑๖๙] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวอาบตบางอยางภกษนนระลกได อาบตบางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกไดไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดไมปดไวในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมไดไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวไมปดในภายหลง ภกษทงหลายสงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบางอยางระลกได อาบตบางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอนระลกอาบตเหลานนไดแลว ไมปดในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมไดไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนได ปดในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๔)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบางอยางภกษนนระลกได อาบตบางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลว ไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดปดไวในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดไมปดในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว อาบตบางอยางภกษนนระลกได อาบตบางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกได ไมปด

อาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดปดไวในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดปดในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๖)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๖๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะ[๑๗๐] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวภกษนนแนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอนแนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๗)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ภกษนนแนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ภกษนนแนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอนแนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๑๙)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว ภกษนนแนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอนแนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๒๐)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๕. มานตตสตะภกษตองอาบตสงฆาทเสสลดฐานะเปนสามเณรเปนตน[๑๗๑] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวไมไดปดไวแลวลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯ เกดวกลจรต ฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ(พง ใหพสดารเหมอนในตอนตน) เกดกระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯอาบตสงฆาทเสสของภกษนนหลายตว ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ฯลฯ อาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ฯลฯ อาบตบางอยางภกษนนระลกไดอาบตบางอยางระลกไมได ฯลฯอาบตบางอยางแนใจ อาบตบางอยางไมแนใจ ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนกระสบกระสายเพราะเวทนา ครนหายแลว อาบตเหลาใด แนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ภกษทงหลาย สงฆพงใหปรวาสในกองอาบตครงกอนและครงหลงตามทปดไว แลวใหมานตแกภกษนน (๒๑-๑๐๐)มานตตสตะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะวาดวยสโมธานปรวาสกบการชกเขาหาอาบตเดม ๔๐๐ กรณ

ภกษกำาลงอยปรวาสสกอปสมบทใหม[๑๗๒] ภกษทงหลาย ก ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ไมไดปดไวแลวสกเสย ภกษนนอปสมบทใหม ไมปดอาบตเหลานน สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม (๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ไมไดปดไวแลวสก ภกษนนอปสมบทใหม ปดอาบตเหลานนสงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๒)

ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวแลวสก ภกษนนอปสมบทใหม ไมปดอาบตเหลานนสงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวแลวสก ภกษนนอปสมบทใหม ปดอาบตเหลานน สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๔)[๑๗๓] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใด ไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหมอาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดมและพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๖)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ไมปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๗)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมไดปดไวเมอกอน ปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๘)[๑๗๔] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนร บางอยางไมร ปดอาบตทร

ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอนรอาบตเหลานนไมปดในภายหลง อาบตเหลาใด ไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานน ไมปดไวในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๙)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนร บางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะรอาบตเหลานนไมปดในภายหลง อาบตเหลาใดไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกเธอ (๑๐)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนร บางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอนรอาบตเหลานนแลวปดในภายหลง อาบตเหลาใดไมรไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนไมปดในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธาน-ปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนร บางอยางไมร ปดอาบตทร ไมปดอาบตทไมร ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดรแลวไดปดไวเมอกอนรอาบตเหลานนแลวปดในภายหลง อาบตเหลาใดไมร ไมไดปดไวเมอกอน รอาบตเหลานนแลวปดในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธาน-ปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๒)[๑๗๕] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนระลกได บางอยางระลกไมไดปดอาบตทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวไมปดในภายหลงอาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนได ไมปดในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนระลกได บางอยางระลกไมได ปดอาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดไมปดในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวปดในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๔)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนระลกได บางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวปดในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวไมปดในภายหลงสงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง อาบตบางอยางภกษนนระลกได บางอยางระลกไมได ปดอาบตทระลกได ไมปดอาบตทระลกไมได ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดระลกไดแลวไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดแลวปดในภายหลง อาบตเหลาใดระลกไมได ไมไดปดไวเมอกอน ระลกอาบตเหลานนไดปดในภายหลงสงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอนบรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๖)[๑๗๖] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง แนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยางปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจ ไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๗)

ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง แนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง แนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๑๙)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง แนใจในอาบตบางอยาง ไมแนใจในอาบตบางอยาง ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนสกแลวอปสมบทใหม อาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๒๐)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะภกษกำาลงอยปรวาสลดฐานะเปนสามเณรเปนตน[๑๗๗] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ไมไดปดไวแลวกลบเปนสามเณร ฯลฯ เกดวกลจรตฯลฯ เปนผมจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯ อาบตของภกษนนปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ฯลฯ (พงใหพสดาร เหมอนทใหพสดารแลวในตอนตน)อาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ฯลฯ อาบตบางอยางภกษนนระลกได อาบตบางอยางระลกไมได ฯลฯ อาบตบางอยางแนใจ อาบตบางอยางไมแนใจ ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนกระสบกระสายเพราะเวทนา ครนหายจากกระสบกระสายเพราะเวทนาแลว อาบตเหลาใดภกษนนแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใด ภกษนนไม

แนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมปดไวเมอกอน แนใจไดปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชกภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๒๑-๑๐๐)

ภกษผควรแกมานตเปนตน ตองอาบตสงฆาทเสส[๑๗๘] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกมานต ฯลฯภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษกำาลงประพฤตมานต ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๖. สมลายสโมธานปรวาสจตสตะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯ(ภกษผควรแกมานต ภกษผประพฤตมานต และภกษผควรแกอพภาน พงใหพสดารเหมอนปรวาส ฉะนน) (๑๐๑-๓๒๐)

ภกษผควรแกอพภานลดฐานะเปนสามเณรเปนตน[๑๗๙] ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษผควรแกอพภาน ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง ไมปดไวแลว ลดฐานะเปนสามเณร ฯลฯ เกดวกลจรตฯลฯ มจตฟงซาน ฯลฯ กระสบกระสายเพราะเวทนา ฯลฯอาบตของภกษนนปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ฯลฯ อาบตบางอยางภกษนนร อาบตบางอยางไมร ฯลฯ อาบตบางอยางภกษนนระลกได อาบตบางอยางระลกไมไดฯลฯอาบตบางอยางแนใจ อาบตบางอยางไมแนใจ ปดอาบตทแนใจ ไมปดอาบตทไมแนใจ ภกษนนกระสบกระสายเพราะเวทนา ครนหายจากระสบกระสายเพราะเวทนาแลว อาบตเหลาใด ภกษนนแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง

อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจไมปดอาบตเหลานนในภายหลง ฯลฯอาบตเหลาใดแนใจไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง อาบตเหลาใดไมแนใจไมไดปดไวเมอกอน แนใจปดอาบตเหลานนในภายหลง สงฆพงชก

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๘. เทวภกขวารเอกาทสกะภกษนนเขาหาอาบตเดม และพงใหสโมธานปรวาสเพออาบตตวกอน บรรดาอาบตตามทปดไวแกภกษนน (๓๒๑-๔๐๐)สมลายสโมธานปรวาสจตสตะ จบ

๗. ปรมาณาทวารอฏฐกะวาดวยวาระอาบตมจำานวนนบไดเปนตน ๘ กรณ[๑๘๐] ภกษทงหลาย ก ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบได ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯมจำานวนนบไมได ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯอาบตมชออยางเดยวกน ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯอาบตมชอตาง ๆ กน ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯอาบตเปนสภาคกน ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯอาบตไมเปนสภาคกน ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯอาบตกำาหนดได ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯกระจายไป ไมไดปดไวแลวสก ฯลฯ (พงใหพสดารเหมอนในตอนตน)ปรมาณาทวารอฏฐกะ จบ

๘. เทวภกขวารเอกาทสกะวาดวยวาระการใหมานตแกภกษ ๒ รป ๑๑ กรณ[๑๘๑] ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนมความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตสงฆาทเสส รปหนงปดไว รปหนงไมปดไว รปใดปดไว สงฆ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๗๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๘. เทวภกขวารเอกาทสกะพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏและพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนนแลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๑)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนไมแนใจในอาบตสงฆาทเสสรปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏและพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง๒ รป (๒)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนมความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตเจอกน รปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไวสงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๓)ภกษ ๒ รป ตองอาบตเจอกน๑ ภกษเหลานนมความเหนในอาบตเจอกนวาเปนอาบตสงฆาทเสส รปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๔)ภกษ ๒ รป ตองอาบตเจอกน ภกษเหลานนมความเหนในอาบตเจอกนวาเปนอาบตเจอกน รปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๕)ภกษ ๒ รป ตองลหกาบต(อาบตเบา)ลวน ภกษเหลานนมความเหนในลหกาบตลวนวาเปนอาบตสงฆาทเสส รปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไวสงฆพงใหรปนน แสดงอาบตทกกฏ พงปรบภกษทง ๒ รปตามธรรม (๖)

เชงอรรถ :๑ อาบตเจอกน หมายถงอาบตสงฆาทเสสและอาบตเบา ๆ อน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๘. เทวภกขวารเอกาทสกะภกษ ๒ รป ตองลหกาบตลวน ภกษเหลานนมความเหนในลหกาบตลวนวาเปนลหกาบตลวน รปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ พงปรบภกษทง ๒ รปตามธรรม (๗)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนมความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตสงฆาทเสส รปหนงคดวา จกบอก รปหนงคดวา จกไมบอก“ ” “ ”ภกษนนปดไวถงยามทหนงบาง ปดไวถงยามทสองบาง ปดไวถงยามทสามบาง เมออรณขนแลวเปนอนปดอาบต รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และ

พงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป(๘)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนมความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตสงฆาทเสส จงไปดวยคดวา จกบอก ในระหวางทาง รป“ ”หนงเกดความคดลบหลวา จกไมบอก ภกษนนปดไวถงยามทหนงบาง ปดไวถง“ ”ยามทสองบาง ปดไวถงยามทสามบาง เมออรณขนแลวเปนอนปดอาบต รปใดปดไวสงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๙)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส ภกษเหลานนมความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตสงฆาทเสส แลวเกดวกลจรต ภายหลงหายวกลจรตแลวรปหนงปดไว รปหนงไมไดปดไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏและพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป(๑๐)ภกษ ๒ รป ตองอาบตสงฆาทเสส เมอภกษกำาลงยกพระปาตโมกขขนแสดงอย ภกษเหลานนกลาวอยางนวา ขาพเจาทงหลายทราบเดยวนเองวา ไดยน“ ‘วา ธรรมแมนมาในสตร นบเนองในสตร มาสอทเทสทกกงเดอน ภกษเหลานนม”ความเหนในอาบตสงฆาทเสสวาเปนอาบตสงฆาทเสส รปหนงปดไว รปหนงไมไดปด

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๙. มลายอวสทธนวกะไว รปใดปดไว สงฆพงใหรปนนแสดงอาบตทกกฏ และพงใหปรวาสในกองอาบตตามทปดไวแกรปทปดนน แลวใหมานตแกภกษทง ๒ รป (๑๑)เทวภกขวารเอกาทสกะ จบ

๙. มลายอวสทธนวกะวาดวยความไมหมดจดจากอาบตเดม ๙ กรณ[๑๘๒] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวมจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบางเปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภาน

โดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวางมจำานวนนบได ปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๙. มลายอวสทธนวกะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบางเปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรมใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธาน-ปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๔)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบางเปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนน

ขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๙. มลายอวสทธนวกะในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๕)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง เธอขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนนเมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรมไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรมอพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๖)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธาน-ปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๗)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๔ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๙. มลายอวสทธนวกะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธาน-ปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธาน-ปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยไมชอบธรรม อพภานโดยไมชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนยงไมหมดจดจากอาบตเหลานน (๙)มลายอวสทธนวกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๕ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๐. มลายวสทธนวกะ๑๐. มลายวสทธนวกะวาดวยความหมดจดจากอาบตเดม ๙ กรณ[๑๘๓] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว ฯลฯ มจำานวนนบได ปดไว ฯลฯ มจำานวนนบได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม

ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรมอพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๑-๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาสตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ไมไดปดไว ฯลฯ มจำานวนนบไมได ปดไว ฯลฯ มจำานวนนบไมไดปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวาง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรม อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๖)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง ฯลฯ กำาหนดไดบางกระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๖ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ไมไดปดไว ฯลฯ มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว ฯลฯ มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรม อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๗-๙)มลายวสทธนวกะ จบ

๑๑. ตตยนวกะวาดวยความหมดจดจากอาบตโดยขนตอนท ๓ รวม ๙ กรณ[๑๘๔] ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวมจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบางภกษนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางดวย

กรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรมภกษนนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง“ ”มจำานวนนบได ไมไดปดไว ภกษนนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงไดภกษนนคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง“มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง เรานนขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกเรานน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๗ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะเรานนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกเรานนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ไดใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม เรานนสำาคญวา เราอยปรวาส‘ ’ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไมไดปดไว เรานนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงได ไฉนหนอ เราพงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนและเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ พงขอปรวาสโดยชอบธรรม พงขอมานตโดยชอบธรรมพงขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ”ภกษนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนและเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ขอมานตโดยชอบธรรม ขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ สงฆชกเธอเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง บรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรมไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรมอพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๑)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษ ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไว ภกษนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๘ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะภกษนนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง“ ”มจำานวนนบได ปดไว ภกษนนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงไดภกษนนคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบ“ไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง เรานนไดขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกเรานน เมอเรานนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกเรานนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรมกำาเรบ ไมควรแกฐานะ ไดใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม เรานนสำาคญวา‘เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ปดไว’เรานนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงได ไฉนหนอ เราพงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ พงขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรมพงขอมานตโดยชอบธรรม พงขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ”ภกษนนขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนและเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบควรแกฐานะ ขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ขอมานตโดยชอบธรรม ขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรม อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๒)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๘๙ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาค

กนบาง ไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธาน-ปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบได ไดปดไวบาง ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม ภกษนนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ฯลฯ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานต“ ”โดยชอบธรรม อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๓)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไมได ไมไดปดไว ฯลฯ มจำานวนนบไมได ปดไว ฯลฯมจำานวนนบไมได ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ฯลฯ มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ไมไดปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆสงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรมกำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม ภกษนนสำาคญวา เรา“กำาลงอยปรวาส ฯลฯ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรม”อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน(๔-๗)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๐ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรมภกษนนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง“ ”มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว ภกษนนตงอยในภมนน ระลกอาบต

ในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงไดภกษนนคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง“มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบางเรานนไดขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนแกเรานน เรานนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกเรานนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ไดใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม เรานนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวใน‘ ’ระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไว เรานนตงอยในภมนนระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงได ไฉนหนอ เราพงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรมไมกำาเรบ ควรแกฐานะ พงขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม พงขอมานตโดยชอบธรรม พงขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ”

 

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๑ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] ๑๑. ตตยนวกะภกษนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนและเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ขอมานตโดยชอบธรรม ขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ สงฆชกเธอเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรมไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรมอพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๘)ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ฯลฯ กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง ภกษนนขอสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกภกษนน เมอภกษนนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกภกษนนเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวาง ดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ใหสโมธาน-

ปรวาสโดยไมชอบธรรมภกษนนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง“ ”มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง ภกษนนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงไดภกษนนคดอยางนวา เราตองอาบตสงฆาทเสสหลายตว มจำานวนนบไดบาง“มจำานวนนบไมไดบาง มชออยางเดยวกนบาง มชอตางกนบาง เปนสภาคกนบางไมเปนสภาคกนบาง กำาหนดไดบาง กระจายไปบาง เรานนไดขอสโมธานปรวาสเพออาบตเหลานนกบสงฆ สงฆไดใหสโมธานปรวาส เพออาบตเหลานนแกเรานนเรานนกำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง มจำานวนนบไดบาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๒ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] รวมเรองทมในสมจจยขนธกะมจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง จงขอการชกเขาหาอาบตเดมเพออาบตในระหวางกบสงฆ สงฆชกเรานนเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางดวยกรรมอนไมชอบธรรม กำาเรบ ไมควรแกฐานะ ไดใหสโมธานปรวาสโดยไมชอบธรรม เรานนสำาคญวา เรากำาลงอยปรวาส ตองอาบตสงฆาทเสสหลายตวในระหวาง‘ ’มจำานวนนบไดบาง มจำานวนนบไมไดบาง ปดไวบาง ไมไดปดไวบาง เรานนตงอยในภมนน ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอนได ระลกอาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลงได ไฉนหนอ เราพงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ พงขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม พงขอมานตโดยชอบธรรม พงขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ”ภกษนนจงขอการชกเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรมไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ขอสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ขอมานตโดยชอบธรรมขออพภานโดยชอบธรรมกบสงฆ สงฆชกเธอเขาหาอาบตเดม เพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวกอน และเพออาบตในระหวางบรรดาอาบตตวหลง ดวยกรรมทชอบธรรม ไมกำาเรบ ควรแกฐานะ ใหสโมธานปรวาสโดยชอบธรรม ใหมานตโดยชอบธรรม อพภานโดยชอบธรรม ภกษทงหลาย ภกษนนหมดจดแลวจากอาบตเหลานน (๙)ตตยนวกะ จบสมจจยขนธกะท ๓ จบ

รวมเรองทมในสมจจยขนธกะหมวดวาดวยอาบตไมไดปดไว อาบตปดไว ๑ วนอาบตปดไว ๒ วน อาบตปดไว ๓ วน อาบตปดไว ๔ วน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๓ }

พระวนยปฎก จฬวรรค [๓. สมจจยขนธกะ] รวมเรองทมในสมจจยขนธกะอาบตปดไว ๕ วน อาบตปดไว ๑๐ วนเปนตน อาบตปดไวหลายเดอน มหาสทธนตปรวาสเพออาบตทงหลาย ภกษสกอาบตมจำานวนนบได ภกษ ๒ รป มความสงสย มความเหนวาเจอกน มความเหนวาเจอและไมเจอ มความเหนในกองอาบตไมลวนเทยว และมความเหนวาเชนนนเหมอนกนรปหนงปด รปหนงไมปด ภกษหลกไป วกลจรต กำาลงแสดงพระปาตโมกข ความหมดจดและไมหมดจดในการชกเขาหาอาบตเดม ๑๘ อยาง นเปนนพนธของพวกอาจารยผอยในมหาวหาร ผจำาแนกบท ผยงชาวเกาะตามพปณณใหเสอมใสแตงไว เพอความมนคงแหงพระสทธรรมสมจจยขนธกะ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๑. สมมขาวนย๔. สมถขนธกะ

๑. สมมขาวนยวาดวยระงบอธกรณในทพรอมหนา

เรองพระฉพพคคย[๑๘๕] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเชตวน อารามของอนาถบณฑกเศรษฐ เขตกรงสาวตถ ครงนนแล พวกภกษฉพพคคยลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบาง อกเขปนยกรรมบาง แกภกษทงหลายผมไดอยตอหนาบรรดาภกษผมกนอย ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนพวก“ภกษฉพพคคยจงไดลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง

ปฏสารณยกรรมบาง อกเขปนยกรรมบาง แกภกษทงหลายผมไดอยตอหนาเลา”แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงสอบถามลำาดบนน พระผมพระภาคทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย“ทราบวา พวกภกษฉพพคคยลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบาง อกเขปนยกรรมบาง แกภกษทงหลายผมไดอยตอหนาจรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหนวา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษ“เหลานน ไมสมควร ไมคลอยตาม ไมเหมาะสม ไมใชกจของสมณะ ใชไมได ไมควรทำาเลย ภกษทงหลาย ไฉนโมฆบรษเหลานนจงไดลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๑. สมมขาวนยปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบาง อกเขปนยกรรมบาง แกภกษทงหลายผมไดอยตอหนาเลา ภกษทงหลาย การกระทำาของโมฆบรษเหลานนนน มไดทำาคนทยงไมเลอมใสใหเลอมใส ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถารบ”สงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ตชชนยกรรมกด นยสกรรมกด ปพพาชนย“ -กรรมกด ปฏสารณยกรรมกด อกเขปนยกรรมกด ภกษไมพงลงแกภกษทงหลายผมไดอยตอหนา รปใดลง ตองอาบตทกกฏ”

ธรรมวาทและอธรรมวาท[๑๘๖] อธรรมวาทบคคล อธรรมวาทภกษมากรป อธรรมวาทสงฆ ธรรมวาทบคคล ธรรมวาทภกษมากรป ธรรมวาทสงฆ

กณหปกขนวกะวาดวยธรรมฝายดำา ๙ อยาง

สมมขาวนยปฏรป[๑๘๗] อธรรมวาทบคคล ยงธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอเอา“ขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม เปน”สมมขาวนยปฏรป (๑)อธรรมวาทบคคล ยงธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทาจง“

ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม”เปนสมมขาวนยปฏรป (๒)อธรรมวาทบคคล ยงธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอเอาขอน จงพอใจ“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๑. สมมขาวนยขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม เปนสมมขาวนย”ปฏรป (๓)อธรรมวาทภกษมากรป ยงธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอ“เอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม”เปนสมมขาวนยปฏรป (๔)อธรรมวาทภกษมากรป ยงธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพงใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทาน“จงถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม”เปนสมมขาวนยปฏรป (๕)อธรรมวาทภกษมากรป ยงธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม”เปนสมมขาวนยปฏรป (๖)อธรรมวาทสงฆ ยงธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอเอาขอน จงพอใจ“ขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม เปนสมมขาวนย”ปฏรป (๗)อธรรมวาทสงฆ ยงธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม”เปนสมมขาวนยปฏรป (๘)อธรรมวาทสงฆ ยงอธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอเอาขอน จงพอใจ“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๑. สมมขาวนยขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยไมชอบธรรม เปนสมมขาวนย”ปฏรป (๙)กณหปกขนวกะ จบ

สกกปกขนวกะวาดวยธรรมฝายขาว ๙ อยาง

สมมขาวนยโดยธรรม[๑๘๘] ธรรมวาทบคคล ยงอธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน ทานจงถอ“เอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๑)ธรรมวาทบคคล ยงอธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๒)ธรรมวาทบคคล ยงอธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจงถอเอาขอน“จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปนสมมขาวนย ” (๓)ธรรมวาทภกษมากรป ยงอธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอา ขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๑. สมมขาวนยธรรมวาทภกษมากรป ยงอธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพงใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๕)ธรรมวาทภกษมากรป ยงอธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอา ขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๖)

ธรรมวาทสงฆ ยงอธรรมวาทบคคลใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจงถอเอาขอน“จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปนสมมขาวนย ” (๗)ธรรมวาทสงฆ ยงอธรรมวาทภกษมากรปใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญ ใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจง“ถอเอาขอน จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปน”สมมขาวนย (๘)ธรรมวาทสงฆ ยงอธรรมวาทสงฆใหยนยอม ใหพนจ ใหเพง ใหใครครวญใหแสดง ใหแสดงตามวา นธรรม นวนย นสตถศาสน พวกทานจงถอเอาขอน“จงพอใจขอน ถาอธกรณนนระงบอยางน ชอวาระงบโดยธรรม เปนสมมขาวนย ” (๙)สกกปกขนวกะ จบสมมขาวนย จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๒๙๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนย๒. สตวนยวาดวยระงบอธกรณโดยประกาศสมมตใหวาเปนผมสตสมบรณ

เรองพระทพพมลลบตร๑[๑๘๙] สมยนน พระผมพระภาคพทธเจาประทบอย ณ พระเวฬวน สถานทใหเหยอกระแต เขตกรงราชคฤห ครงนนแล ทานพระทพพมลลบตร ไดบรรลพระอรหตตผล เมออาย ๗ ขวบ นบแตเกด คณวเศษอยางใดอยางหนงทพระสาวกจะพงบรรล ทานกไดบรรลแลวทงหมด อนง ทานไมมกจอะไร ๆ ทจะพงทำายงกวานหรอกจททำาเสรจแลว ซงจะทำาเพมเตมอกกไมมตอมา ทานพระทพพมลลบตรหลกเรนอยในทสงด เกดความคดคำานงอยางนวา เราไดบรรลอรหตตผลเมออาย ๗ ขวบ นบแตเกด คณวเศษอยางใดอยางหนง“ทพระสาวกพงบรรล เรากไดบรรลแลวทงหมด ไมมกจอะไร ๆ ทจะพงทำายงกวานหรอกจททำาเสรจแลวซงจะทำาเพมเตมอกกไมม เราควรชวยอะไรสงฆไดบาง”ลำาดบนน ทานพระทพพมลลบตรตกลงใจวา ถากระไร เราควรจดแจเสนาสนะ“และแจกภตตาหารแกสงฆ ครนออกจากทหลกเรนในเวลาเยน ไดเขาไปเฝาพระผม”พระภาคถงทประทบ ครนถงแลวไดถวายอภวาทพระผมพระภาคแลวนงลง ณ ทสมควรแลวไดกราบทลพระผมพระภาคดงนวา พระพทธเจาขา ขาพระพทธเจา“หลกเรนอยในทสงด มความคดอยางนวา เราไดบรรลอรหตตผลเมออาย ๗ ขวบ‘นบแตเกด คณวเศษอยางใดอยางหนง เรากไดบรรลแลวทงหมด ไมมกจอะไร ๆ ทจะพงทำายงไปกวาน หรอกจททำาเสรจแลวซงจะทำาเพมเตมอกกไมม เราควรชวยอะไร

สงฆไดบาง พระพทธเจาขา ถากระไร ขาพระพทธเจาพงจดแจงเสนาสนะและแจก’ภตตาหารแกสงฆ ขาพระพทธเจา ปรารถนาจะจดแจงเสนาสนะและแจกภตตาหารแกสงฆ”

เชงอรรถ :๑ ว.มหา. (แปล) ๑/๓๘๐/๔๑๒-๔๑๔

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยพระผมพระภาคตรสวา ดแลว ดแลว ทพพะ ถาอยางนน เธอจงจดแจงเสนาสนะ“และแจกภตตาหารแกสงฆ พระทพพมลลบตรทลรบสนองพระพทธดำารสแลว”

แตงตงเสนาสนปญญาปกะและภตตทเทสกะลำาดบนน พระผมพระภาคทรงแสดงธรรมกถาเพราะเรองนเปนตนเหต แลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงแตงตงทพพมลลบตร“ใหเปนเสนาสนปญญาปกะและภตตทเทสกะ

วธแตงตงและกรรมวาจาแตงตงภกษทงหลาย สงฆพงแตงตงอยางน เบองตนพงขอใหทพพมลลบตรรบครนแลวภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา[๑๙๐] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ถาสงฆพรอมกนแลวพงแตงตงทานพระทพพมลลบตร ใหเปนเสนาสนปญญาปกะและภตตทเทสกะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา สงฆแตงตงพระทพพมลลบตรใหเปนเสนาสนปญญาปกะและภตตทเทสกะ ทานรปใดเหนดวยกบการแตงตงทานพระทพพมลลบตร ใหเปนเสนาสนปญญาปกะและภตตทเทสกะ ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงทานพระทพพมลลบตร สงฆแตงตงใหเปนเสนาสนปญญาปกะและภตตท-เทสกะแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”[๑๙๑] เมอทานพระทพพมลลบตร ไดรบแตงตงแลว ยอมจดแจงเสนาสนะสำาหรบหมภกษผมคณสมบตเสมอกนไวทเดยวกน ดงน คอ จดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษผทรงพระสตรรวมกนไวแหงหนง ดวยประสงควา ภกษเหลานนจกซกซอมพระ“สตรกน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยจดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษผทรงพระวนยรวมกนไวแหงหนง ดวยประสงควา“ภกษเหลานนจกวนจฉยพระวนยกน”จดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษผทรงพระอภธรรมรวมกนไวแหงหนง ดวยประสงควา“ภกษเหลานนจกสนทนาพระอภธรรมกน”จดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษผไดฌานรวมกนไวแหงหนง ดวยประสงควา ภกษ“เหลานนจกไมรบกวนกน”จดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษผชอบกลาวตรจฉานกถา ผมากไปดวยการบำารงรางกายรวมกนไวแหงหนง ดวยประสงควา ภกษเหลาน จะอยตามความพอใจ“ ”ทานพระทพพมลลบตรนนเขาเตโชกสณแลวจดแจงเสนาสนะดวยแสงสวางนนสำาหรบภกษทมาในเวลาคำาคนภกษทงหลายจงใจมาในเวลาคำาคน ดวยประสงควา พวกเราจะชมอทธ“ -ปาฏหารยของทานพระทพพมลลบตร กม ภกษเหลานนพากนเขาไปหาทานพระ”ทพพมลลบตรกลาววา ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผม“ ”ทานพระทพพมลลบตรกลาววา ทานทงหลายตองการพกทไหนเลา ขาพเจา“จะจดแจงในทไหน”ภกษเหลานนจงใจอางทไกล ๆ วา ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมท“ภเขาคชฌกฏ ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทเหวสำาหรบทงโจร ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทกาฬสลาขางภเขาอสคล ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทถำาสตตบรรณคหาขางภเขาเวภาระ ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทเงอมสปปโสณฑกะใกลสตวน ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทซอกเขาโคตมกะ ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทซอกเขาตณฑกะ ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทซอกเขากโปตะ ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทตโปทาราม ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทชวกมพวน ทานจงจดแจงเสนาสนะใหพวกกระผมทมททกจฉมฤคทายวน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยทานพระทพพมลลบตรเขาเตโชกสณ ใชองคลสองแสงสวางเดนนำาหนาภกษเหลานน ทานเหลานนเดนตามทานพระทพพมลลบตรไปดวยแสงสวางนน ทานไดจดแจงเสนาสนะสำาหรบภกษเหลานน ชแจงวา นเตยง นตง นฟก นหมอน นท“ถายอจจาระ นทถายปสสาวะ นนำาฉน นนำาใช นไมเทา นระเบยบกตกาสงฆ ควร

เขาเวลาน ควรออกเวลาน ครนจดแจงเสรจแลว กลบมาพระเวฬวนวหารตามเดม”เรองพระทพพมลลบตร จบ

เรองพระเมตตยะและพระภมมชกะ๑[๑๙๒] สมยนน พระเมตตยะและพระภมมชกะ เปนพระบวชใหมและมบญ นอยเสนาสนะของสงฆชนเลว อาหารกชนเลวตกถงทานทงสอง ชาวกรงราชคฤหตองการจะถวายบณฑบาตแกพระเถระทงหลายกถวายเนยใสบาง นำามนบาง แกงออมบางทจดปรงพเศษ แตพวกเขาถวายอาหารธรรมดาแกพระเมตตยะและพระภมมชกะตามแตจะหาได คอ ปลายขาวกบนำาผกดองวนหนง ทานทงสองกลบจากบณฑบาตหลงจากฉนเสรจแลว เทยวถามภกษผเถระทงหลายวา มอาหารอะไรบาง ในโรงฉนสำาหรบพวกทาน“ ”พระเถระบางพวกตอบวา คณทงสอง พวกเรามเนยใส นำามน แกงออม“ ”พระเมตตยะและพระภมมชกะกลาววา พวกกระผมไมมอะไรเลย ขอรบ มแต“อาหารธรรมดา ตามแตจะหาได คอ ปลายขาวกบนำาผกดอง”สมยตอมา คหบดผชอบถวายอาหารอยางด ถวายอาหารแกสงฆวนละ ๔ ทเปนนตยภต คหบดพรอมบตรภรรยาองคาสอยใกล ๆ ในโรงฉน คนอน ๆ ถามถงความตองการขาวสก ถามถงความตองการกบขาว ถามถงความตองการนำามน ถามถงความตองการแกงออม

เชงอรรถ :๑ ว.มหา. (แปล) ๑/๓๘๓/๔๑๕ - ๔๑๙

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยวนตอมา ทานพระทพพมลลบตรผเปนภตตทเทสกะนมนตพระเมตตยะและพระภมมชกะไปฉนภตตาหารของคหบดในวนรงขน วนเดยวกนนน คหบดเดนทางไปอารามดวยธระบางอยาง ไดเขาไปหาทานพระทพพมลลบตรถงสำานก ครนถงแลวไดไหวทานพระทพพมลลบตรแลวนงลง ณ ทสมควร ทานพระทพพมลลบตรชแจงคหบดผชอบถวายอาหารอยางดใหเหนชด ชวนใหอยากรบไปปฏบต เราใจใหอาจหาญแกลวกลา ปลอบชโลมใจใหสดชนราเรงดวยธรรมกถา ครนแลว คหบดผชอถวายอาหารอยางดถามวา ภตตาหารทจะถวายในวนพรงนทเรอนของขาพเจา ทานนมนต“ภกษรปไหนไปฉนขอรบ”ทานพระทพพมลลบตรตอบวา อาตมาจดใหพระเมตตยะและพระภมมชกะไป“ฉน”เขาไมพอใจวา ทำาไมจงนมนตภกษชวไปฉนภตตาหารในบานเราเลา กลบไป“ ”

บานแลวสงหญงรบใชวา แมสาวใช พรงน เจาจงจดอาสนะไวทซมประตแลวเอา“ปลายขาวกบนำาผกดองถวายภกษผมาฉนภตตาหารนะ”หญงรบใชรบคำาวา ไดเจาคะ“ ”วนเดยวกนนน พระเมตตยะและพระภมมชกะกลาวกนวา คณ เมอวานน“เราไดรบนมนตไปฉนภตตาหารในเรอนคหบด พรงน คหบดผชอบถวายอาหารอยางดพรอมดวยบตรภรรยา กจกมายนองคาสเราอยใกล ๆ คนอนถามถงความตองการขาวสก ถามถงความตองการกบขาว ถามถงความตองการนำามน ถามถงความตองการแกงออม เพราะความดใจนน พอตกกลางคน ทานทงสองจงจำาวดหลบไม”เตมท ครนเวลาเชา ครองอนตรวาสก ถอบาตรและจวรเดนไปถงนเวศนของคหบดหญงรบใชมองเหนพระเมตตยะและพระภมมชกะเดนมาแตไกล จงจดอาสนะไวทซมประตกลาวนมนตวา พระคณเจา นมนตนงเถด เจาคะ“ ”พระเมตตยะและพระภมมชกะคดวา เขาคงนมนตใหพวกเรานงรอทซมประต“จนกวาภตตาหารจะเสรจ ขณะนนหญงรบใชนำาปลายขาวกบนำาผกดองไปถวายกลาววา”“พระคณเจา นมนตฉนเถด เจาคะ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยทานทงสองกลาววา นองหญง พวกอาตมารบนมนตมาฉนนตยภต“ ”หญงรบใชตอบวา ทราบเจาคะวาทานเปนพระรบนมนตมาฉนนตยภต แตเมอ“วานน คหบดสงไววา แมสาวใช พรงน เจาจงจดอาสนะไวทซมประตแลวเอาปลาย‘ขาวกบนำาผกดองถวายภกษผมาฉนภตตาหารนะ นมนตฉนเถด เจาคะ’ ”พระเมตตยะและพระภมมชกะปรกษากนวา เมอวานนเอง คหบดผชอบถวาย“อาหารอยางดไปหาพระทพพมลลบตรถงอาราม สงสยพวกเราคงถกพระทพพมลลบตรทำาลายตอหนาคหบดเปนแน เพราะความเสยใจ ทานทงสองจงฉนภตตาหาร”ไมไดสมใจ ครนกลบจากบณฑบาตหลงจากฉนเสรจแลว ถงอาราม เกบบาตรและจวรแลวใชผาสงฆาฏรดเขา นงภายนอกซมประตอาราม นงอน เกอเขน คอตกกมหนา ซบเซา ไมพดจา

ภกษณเมตตยาใสความพระทพพมลลบตรครงนน ภกษณเมตตยาเขาไปหาพระเมตตยะและพระภมมชกะถงทพก ครนถงแลวไดกลาวกบพระเมตตยะและพระภมมชกะดงนวา พระคณเจา ดฉนไหว“เจาคะ”เมอเธอกลาวอยางนน พระเมตตยะและภมมชกะกไมพดดวยแมครงท ๒ ฯลฯ

แมครงท ๓ ภกษณเมตตยากลาวกบพระเมตตยะและพระภมมชกะวา ดฉน“ไหว เจาคะ”แมครงท ๓ พระเมตตยะและพระภมมชกะกไมยอมพดดวยภกษณเมตตยากลาวตอไปวา ดฉนทำาผดอยางไรตอพระคณเจา ทำาไม พระ“คณเจาจงไมยอมพดกบดฉน”ภกษทงสองตอบวา จรงอยางนนแหละ นองหญง พวกเราถกพระทพพมลล“ -บตรเบยดเบยน เธอยงเพกเฉยอยได”ภกษณเมตตยาถามวา ดฉนจะชวยไดอยางไร เจาคะ“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยภกษทงสองตอบวา ถาเธอเตมใจชวย วนนแหละพระผมพระภาคตองใหพระ“ทพพมลลบตรสก”ภกษณเมตตยาถามวา พระคณเจา ดฉนจะทำาอยางไร จะชวยไดดวยวธไหน“ ”ภกษทงสองตอบวา มาเถด นองหญง เธอจงเขาไปเฝาพระผมพระภาคถงท“ประทบ ครนถงแลว จงกราบทลพระผมพระภาคอยางนวา พระพทธเจาขา เรองน“ไมสมควร ไมเหมาะสม ทศทเคยปลอดภยกกลบมภย ทศทไมเคยมเสนยดจญไรกกลบมเสนยดจญไร ทศทไมเคยมอปททวะกกลบมอปททวะ ในททไมเคยมลมกกลบมลมแรง นำากดเปนเหมอนนำารอนขนมา หมอมฉนถกพระทพพมลลบตรขมขน”ภกษณเมตตยารบคำาของพระเมตตยะและพระภมมชกะแลวจงเขาไปเฝาพระผมพระภาคถงทประทบ ครนถงแลว ไดถวายอภวาทพระผมพระภาคแลวยนอย ณ ทสมควรไดกราบทลพระผมพระภาค ดงนวา เรองนไมสมควร ไมเหมาะสม ทศท“เคยปลอดภยกกลบมภย ททไมเคยมเสนยดจญไรกกลบมเสนยดจญไร ทศทไมเคยมอปททวะกกลบมอปททวะ ในททไมเคยมลมกกลบมลมแรง นำากดเปนเหมอนนำารอนขนมา หมอมฉนถกพระทพพมลลบตรขมขน”

ทรงประชมสงฆสอบถาม[๑๙๓] ลำาดบนน พระผมพระภาครบสงใหประชมสงฆเพราะเรองนเปนตนเหตทรงสอบถามทานพระทพพมลลบตรวา ทพพะ เธอจำาไดไหมวาไดทำาตามทภกษณ“นกลาวหา”ทานพระทพพมลลบตรกราบทลวา พระพทธเจาขา พระผมพระภาคยอมทรง“ทราบวา ขาพระพทธเจาเปนอยางไร”แมครงท ๒ ฯลฯแมครงท ๓ พระผมพระภาคไดตรสถามทานพระทพพมลลบตรวา ทพพะ“

เธอจำาไดไหมวาไดทำาตามทภกษณนกลาวหา พระทพพมลลบตรกกราบทลวา พระ” “พทธเจาขา พระผมพระภาคยอมทรงทราบวา ขาพระพทธเจาเปนอยางไร”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยพระผมพระภาคตรสวา ทพพะ บณฑตยอมไมแกคำากลาวหาอยางน ถา“เธอทำากจงบอกวาทำา ถาเธอไมไดทำา กจงบอกวาไมไดทำา”พระทพพมลลบตรกราบทลวา พระพทธเจาขา ตงแตเกดมา ขาพระ“ -พทธเจาไมรจกการเสพเมถนธรรมแมในความฝน ไมจำาตองกลาวถงเมอตอนตนอย”ลำาดบนน พระผมพระภาคตรสเรยกภกษทงหลายมารบสงวา ภกษทงหลาย“ถาอยางนน เธอทงหลายจงใหนางภกษณเมตตยาสก จงสอบถามภกษเหลาน แลว”เสดจจากทประทบเขาพระวหารหลงจากนน ภกษทงหลายจงใหนางภกษณเมตตยาสก แตพระเมตตยะและพระภมมชกะไดแจงภกษทงหลายวา ทานทงหลายอยาใหนางภกษณเมตตยาสกเลย“นางไมมความผด พวกกระผมโกรธ ไมพอใจ ตองการใหพระทพพมลลบตรพนจากพรหมจรรย จงชกจงนาง”ภกษทงหลายกลาววา ทานทงหลาย พวกทานใสความพระทพพมลลบตร“ดวยสลวบตทไมมมลหรอ”บรรดาภกษผมกนอยพากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนพระเมตตยะ“และพระภมมชกะจงใสความทานพระทพพมลลบตรดวยดวยสลวบตทไมมมลเลา แลว”จงนำาเรองนไปกราบทลแดพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงสอบถามพระผมพระภาคทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษ“เมตตยะและภกษภมมชกะใสความทพพมลลบตรดวยสลวบตทไมมมล จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา ฯลฯ“ ”ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถา รบสงกบภกษทงหลายวา“ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหสตวนยแกทพพมลลบตรผถงความไพบลยแหงสตแลว”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๒. สตวนยวธใหสตวนยและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหสตวนยอยางน คอ ภกษทพพมลลบตรนน พงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ ภกษเมตตยะและภกษภมมชกะ“เหลาน ใสความกระผมดวยสลวบตทไมมมล กระผมนนถงความไพบลยแหงสตแลวขอสตวนยกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ วา ทานผเจรญ ภกษเมตตยะและภกษภมมชกะเหลานใส“ความกระผมดวยสลวบตทไมมมล กระผมนนถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ”ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๙๔] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเมตตยะและภกษภมมชกะเหลานใสความทานพระทพพมลลบตรดวยสลวบตทไมมมล ทานพระทพพมลลบตรเปนผถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหสตวนยแกทานพระทพพมลลบตรผถงความไพบลยแหงสตแลว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเมตตยะและภกษภมมชกะเหลานใสความทานพระทพพมลลบตรดวยสลวบตทไมมมล ทานพระทพพมลลบตรเปนผถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ สงฆใหสตวนยแกทานพระทพพ-มลลบตรผถงความไพบลยแหงสตแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหสตวนยแกทานพระทพพมลลบตรผถงความไพบลยแหงสตแลว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษเมตตยะและภกษภมมชกะเหลาน ใสความทานพระทพพมลลบตรดวยสลวบตทไม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยมมล ทานพระทพพมลลบตรเปนผถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆสงฆใหสตวนยแกทานพระทพพมลลบตร ผถงความไพบลยแหงสตแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหสตวนยแกทานพระทพพมลลบตร ผถงความไพบลยแหงสตแลวทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงสตวนย สงฆใหแลวแกทานพระทพพมลลบตร ผถงความไพบลยแหงสตแลวสงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”การใหสตวนยทชอบธรรม ๕ อยาง

[๑๙๕] ภกษทงหลาย การใหสตวนยทชอบธรรมม ๕ อยางน คอ

๑. ภกษเปนผบรสทธ ไมตองอาบต ๒. ผอนโจทภกษนน๓. ภกษนนขอ ๔. สงฆใหสตวนยแกภกษนน๕. สงฆพรอมเพรยงกนโดยธรรมให

ภกษทงหลาย การใหสตวนยทชอบธรรมม ๕ อยางนแลสตวนย จบ

๓. อมฬหวนยวาดวยระงบอธกรณโดยยกประโยชนใหวาตองอาบตในขณะเปนบา

เรองภกษชอคคคะ[๑๙๖] สมยนน พระคคคะวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทภกษชอคคคะดวยอาบตทภกษชอคคคะนนเปนผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดเปนอาจณวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบต“เหนปานน”ภกษชอคดคะนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย ผมวกลจรต มจตแปรปรวน“เสยแลว ผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๐๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ผมระลกอาบตนนไมได ผมหลงไดทำาสงนแลว”ภกษทงหลาย แมภกษชอคคคะนนกลาวอยอยางนน กยงโจทภกษชอคคคะนนอยนนเองวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน“ ”บรรดาภกษผมกนอย ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนภกษ“ทงหลายจงไดโจทภกษชอคคคะ ดวยอาบตทภกษชอคคคะนนผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดเปนอาจณวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน‘ ’ภกษชอคคคะนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย ผมวกลจรต มจตแปรปรวนเสย‘แลว ผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ผมระลกอาบตนนไมได ผมหลง ไดทำา สงนแลว ภกษทงหลายแมทานกลาวอยอยางนน’กยงโจทภกษชอคคคะนนอยนนเองวา ทาน ตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน‘ ”แลวนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาค ใหทรงทราบ

พระผมพระภาคทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษ“ทงหลายโจทภกษชอคคคะ จรงหรอ ฯลฯ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคทรงตำาหน ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถาแลวรบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงใหอมฬหวนยแก“ภกษชอคคคะผหายวกลจรตแลว”

วธใหอมฬหวนย และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหอมฬวนยอยางน คอ ภกษชอคคคะนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมวกลจรต มจตแปรปรวนเสยแลว“ผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทกระผมดวยอาบตทกระผมผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมายวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน‘ ’กระผมกลาวกบภกษเหลานนอยางนวา ทานทงหลาย กระผมวกลจรต มจต‘แปรปรวนเสยแลว กระผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกายกระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลายแมกระผม’กลาวอยอยางน กยง โจทกระผมอยนนเองวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหน‘ปานน ทานผเจรญ กระผมนนหายหลงแลว ขออมฬหวนยกบสงฆ’ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ วา ทานผเจรญ กระผมวกลจรต มจตแปรปรวนเสยแลว“กระผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทกระผม ดวยอาบตทกระผมผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมายแลววา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหน‘ปานน กระผมกลาวกบภกษเหลานนอยางนวา ทานทงหลาย กระผมวกลจรต ม’ ‘จตแปรปรวนเสยแลว กระผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกายกระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลายแมกระผม’

กลาวอยอยางน กยงโจทกระผมอยนนเองวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบต‘เหนปานน ทานผเจรญ กระผมนนหายวกลจรตแลว ขออมฬหวนยกบสงฆ’ ”ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๑๙๗] ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอคคคะนวกลจรต มจตแปรปรวน ภกษชอคคคะนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยภกษทงหลายโจท ภกษชอคคคะดวยอาบตททานผวกลจรต มจตแปรปรวนประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมายวา ทานตองอาบตแลว‘จงระลกอาบตเหนปานน ภกษชอคคคะนนกลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผม’ ‘วกลจรต มจตแปรปรวนเสยแลว กระผมนนวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย กระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลาย’แมภกษชอคคคะนนกลาวอยอยางน กยงโจทภกษชอคคคะนนอยนนเองวา ทาน‘ตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษชอคคคะนนหายวกล จรตแลวขอ’อมฬวนยกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงใหอมฬหวนยแกภกษชอคคคะ ผหายวกลจรตแลว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอคคคะนวกลจรต มจตแปรปรวนทานวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทภกษชอคคคะดวยอาบตทภกษชอคคคะนนผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะ เปนอาจณมากมายวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหน‘ปานน ภกษชอคคคะนนกลาวอยางนวา ทานผเจรญ กระผมวกลจรต มจตแปร’ ‘ปรวนเสยแลว กระผมนนวกล จรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกายกระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลายแมภกษชอ’คคคะนนกลาวอยอยางนน กยงโจทภกษชอคคคะนนอยอยางนนเองวา ทานตองอาบต‘แลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษชอคคคะนนหายวกลจรตแลว ขออมฬหวนย”กบสงฆ สงฆใหอมฬหวนยแกภกษชอคคคะผหายวกลจรตแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหอมฬหวนยแกภกษชอคคคะผหายวกลจรตแลว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยอมฬหวนย สงฆใหแลวแกภกษชอคคคะผหายวกลจรตแลว สงฆเหนดวยเพราะ ฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

อมฬหวนย ไมชอบธรรม ๓ กรณ[๑๙๘] ภกษทงหลาย การใหอมฬหวนย ไมชอบธรรม ๓ หมวด ชอบธรรม ๓ หมวดน การใหอมฬหวนย ไมชอบธรรม ๓ หมวด เปนไฉน

หมวดท ๑ภกษทงหลาย กในกรณน ภกษตองอาบต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนน“ ”กำาลงระลก กลาวอยางนวา ทาน ผมตองอาบตแลว แตระลกอาบตเหนปานน“ไมได สงฆใหอมฬหวนยแกภกษนน การใหอมฬหวนยไมชอบธรรม”

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษ“ ”นนระลกไดจงกลาวอยางนวา ทาน ผมระลกไดเหมอนความฝน สงฆใหอมฬห“ ” -วนยแกภกษนน การใหอมฬหวนยไมชอบธรรม

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษตองอาบต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษ“ ”นนหายวกลจรตแลว แตยงทำาเปนวกลจรตวา ผมกทำาอยางน ทานทงหลายกทำา“อยางน สงนควรแกผม สงนควรแมแกทานทงหลาย สงฆใหอมฬวนยแกภกษนน”การใหอมฬหวนยไมชอบธรรมการใหอมฬหวนยไมชอบธรรม ๓ หมวดเหลาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๓. อมฬหวนยอมฬหวนยชอบธรรม ๓ กรณหมวดท ๑

[๑๙๙] การใหอมฬหวนยชอบธรรม ๓ หมวด เปนไฉนภกษทงหลาย กในกรณน ภกษวกลจรต มจตแปรปรวน ภกษนนผวกลจรตมจตแปรปรวนไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนนระลกไมไดจงกลาว“ ”อยางนวา ทาน ผมตองอาบตแลว แตระลกอาบตเหนปานนไมได สงฆใหอมฬห“ ” -วนยแกภกษนน การใหอมฬหวนยชอบธรรม

หมวดท ๒ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทวกลจรต มจตแปรปรวน ภกษนนผวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนน“ ”ระลกไมไดจงกลาวอยางนวา ทาน ผมระลกไดเหมอนความฝน สงฆใหอมฬหวนย“ ”แกภกษนน การใหอมฬหวนยชอบธรรม

หมวดท ๓ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษวกลจรต มจตแปรปรวน ภกษนนผวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตแลวจงระลกอาบตเหนปานน ภกษนน“ ”ยงวกลจรตอย ทำาเปนวกลจรตวา ผมกทำาอยางน แมทานทงหลายกทำาอยางน“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๔. ปฏญญาตกรณะสงนควรแมแกผม สงนควรแมแกทานทงหลาย สงฆใหอมฬหวนยแกภกษนน การ”ใหอมฬหวนยชอบธรรมการใหอมฬหวนยชอบธรรม ๓ หมวดเหลานอมฬหวนย จบ

๔. ปฏญญาตกรณะวาดวยระงบอธกรณตามคำารบของจำาเลยเรองพระฉพพคคย[๒๐๐] สมยนน พวกภกษฉพพคคยลงโทษภกษทงหลายโดยมไดปฏญญา คอลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบาง

อกเขปนยกรรมบางบรรดาภกษผมกนอย ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉนพวก“ภกษฉพพคคยจงลงโทษภกษทงหลายโดยมไดปฏญญาเลา คอ ลงตชชนยกรรมบางนยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบาง อกเขปนยกรรมบาง”แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ

ทรงสอบถามพระผมพระภาคทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา ฯลฯ“จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาค ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถารบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ภกษไมพงลงโทษภกษทงหลายโดยมไดปฏญญา“คอ ลงตชชนยกรรมบาง นยสกรรมบาง ปพพาชนยกรรมบาง ปฏสารณยกรรมบางอกเขปนยกรรมบาง รปใดลง ตองอาบตทกกฏ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๔. ปฏญญาตกรณะปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรม[๒๐๑] ภกษทงหลาย ปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมอยางน ทชอบธรรมอยางนภกษทงหลาย ปฏญญากรณะทไมชอบธรรม เปนอยางไรคอ ภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมได“ ” “ตองอาบตปาราชก ผมตองอาบตสงฆาทเสส สงฆปรบอาบตสงฆาทเสสภกษนน”(การปรบอยางน) ชอวา ปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ปาราชก ฯลฯ ผมตองอาบตถลลจจย สงฆปรบอาบตถลลจจยภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ปาราชก ผมตองอาบตปาจตตย สงฆปรบอาบตปาจตตยภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “

ปาราชก ผมตองอาบตปาฏเทสนยะ สงฆปรบอาบตปาฏเทสนยะภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ปาราชก ผมตองอาบตทกกฏ สงฆปรบอาบตทกกฏภกษนน ” (การปรบอยางน)ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๔. ปฏญญาตกรณะภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ปาราชก ผมตองอาบตทพภาสต สงฆปรบอาบตทพภาสตภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตสงฆาทเสส ฯลฯ อาบตถลลจจย ฯลฯ อาบตปาจตตย ฯลฯอาบตปาฏเทสนยะ ฯลฯ อาบตทกกฏ ฯลฯภกษตองอาบตทพภาสต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตทพภาสต ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ทพภาสต ผมตองอาบตปาราชก สงฆปรบอาบตปาราชกภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษตองอาบตทพภาสต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตทพภาสต ภกษนนกลาวอยางนวา ทาน ผมมไดตองอาบต“ ” “ทพภาสต ผมตองอาบตสงฆาทเสส ฯลฯ อาบตถลลจจย ฯลฯ อาบตปาจตตย ฯลฯ”อาบตปาฏเทสนยะ ฯลฯ อาบตทกกฏ สงฆปรบอาบตทกกฏภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรมภกษทงหลาย อยางนแล ปฏญญาตกรณะทไมชอบธรรม

ปฏญญาตกรณะทชอบธรรมภกษทงหลาย ปฏญญาตกรณะทชอบธรรม เปนอยางไรคอ ภกษตองอาบตปาราชก สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตปาราชก ภกษนนกลาวอยางนวา ถกละทาน“ ” “ผมตองอาบตปาราชก สงฆปรบอาบตปาราชกภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาตกรณะทชอบธรรมภกษตองอาบตสงฆาทเสส ฯลฯ อาบตถลลจจย ฯลฯ อาบตปาจตตย ฯลฯอาบตปาฏเทสนยะ ฯลฯ อาบตทกกฏ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๕. เยภยยสกาภกษตองอาบตทพภาสต สงฆหรอภกษมากรป หรอภกษรปเดยวโจทภกษนนวา ทานตองอาบตทพภาสต ภกษนนกลาวอยางนวา ถกละทาน ผมตองอาบต“ ” “ทพภาสต สงฆปรบอาบตทพภาสตภกษนน ” (การปรบอยางน) ชอวาปฏญญาต-กรณะทชอบธรรมภกษทงหลาย อยางนแล ปฏญญาตกรณะทชอบธรรมปฏญญาตกรณะ จบ

๕. เยภยยสกาวาดวยระงบอธกรณตามเสยงขางมาก

เรองภกษหลายรป[๒๐๒] สมยนน ภกษทงหลายเปนผบาดหมาง ทะเลาะววาทกน ในทามกลางสงฆ กลาวทมแทงกนและกนดวยหอกคอปากอย ไมอาจระงบอธกรณนนไดภกษทงหลายจงนำาเรองนนไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย เราอนญาตใหระงบอธกรณเหนปานน“ดวยเยภยยสกา สงฆพงแตงตงภกษผประกอบดวยองค ๕ ใหเปนผใหจบสลาก คอ๑. ไมลำาเอยงเพราะชอบ ๒. ไมลำาเอยงเพราะชง๓. ไมลำาเอยงเพราะหลง ๔. ไมลำาเอยงเพราะกลว๕. รจกสลากทจบแลวและยงมไดจบ

วธแตงตงและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงแตงตงภกษผใหจบสลากอยางน คอ เบองตนพงขอใหภกษรบ ครนแลวภกษผฉลาดสามารถ พงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตย-กรรมวาจาวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๕. เยภยยสกา[๒๐๓] ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ถาสงฆพรอมกนแลวพงแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลาก นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา สงฆแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลากแลว

ทานรปใดเหนดวยกบการแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลาก ทานรปนนพงนงทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษชอน สงฆแตงตงใหเปนผใหจบสลากแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”

การจบสลากทไมชอบธรรม ๑๐ อยาง[๒๐๔] ภกษทงหลาย การจบสลากทไมชอบธรรม ๑๐ อยาง ทชอบธรรม๑๐ อยางเหลานการจบสลากทไมชอบธรรม ๑๐ อยาง เปนไฉน คอ

๑. อธกรณเปนเรองเลกนอย ๒. ไมลกลามไปไกล๓. ภกษพวกนนระลกไมไดเอง ๔. รวา อธรรมวาทมากกวาและพวกอนกใหระลกไมได๕. รวา ไฉนอธรรมวาทพงมมากกวา ๖. รวา สงฆจกแตกกน๗. รวา ไฉนสงฆพงแตกกน ๘. อธรรมวาทภกษจบโดยไมชอบธรรม๙. อธรรมวาทภกษแบงพวกกนจบ ๑๐. ไมจบตามความเหน

การจบสลากทไมชอบธรรม ๑๐ อยาง เหลาน

การจบสลากทชอบธรรม ๑๐ อยางการจบสลากทชอบธรรม ๑๐ อยาง เปนไฉน คอ

๑. อธกรณไมใชเรองเลกนอย ๒. ลกลามไปไกล๓. ภกษพวกนนระลกไดเอง ๔. รวา ธรรมวาทมากกวาและพวกอนกใหระลกได

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๑๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกา

๕. รวา ไฉนธรรมวาทพงมมากกวา ๖. รวา สงฆจกไมแตกกน๗. รวา ไฉนสงฆไมพงแตกกน ๘. ธรรมวาทภกษจบโดยชอบธรรม๙. ธรรมวาทภกษพรอมเพรยงกนจบ ๑๐. จบตามความเหน

การจบสลากทชอบธรรม ๑๐ อยาง เหลานเยภยยสกา จบ

๖. ตสสปาปยสกาวาดวยระงบอธกรณโดยการลงโทษแกผทำาผด

เรองพระอปวาฬะ[๒๐๕] สมยนน พระอปวาฬะถกซกถามอาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบรบแลวปฏเสธ เอาเรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทร บรรดาภกษผมกนอย ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พระ อปวาฬะถกซกถามอาบตในทามกลางสงฆ จงไดปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธเอา เรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทรเลา แลวไดนำาเรอง”นไปกราบทลพระผมพระภาคใหทรงทราบพระผมพระภาคทรงสอบถามภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ทราบวา“ภกษ อปวาฬะถกซกถามอาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธเอาเรอง หนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทร จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”พระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหน ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดง ธรรมกถารบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย ถาเชนนน สงฆจงลง“ตสสปาปยสกากรรมแกภกษอปวาฬะ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกาวธลงตสสปาปยสกากรรมและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงลงตสสปาปยสกากรรมอยางน คอเบองตนพงโจทภกษอปวาฬะกอน ครนแลวพงใหภกษอปวาฬะนนใหการแลวพงปรบอาบต ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา[๒๐๖] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอปวาฬะนถกซกถามอาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธ เอาเรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทร ถาสงฆพรอมกนแลวพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษอปวาฬะ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษอปวาฬะนถกซกถามอาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธ เอาเรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนงกลาวเทจทงทร สงฆลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษอปวาฬะแลว ทานรปใดเหนดวยกบการลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษอปวาฬะ ทานรปนนพงนง ทานรปใด

ไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯตสสปาปยสกากรรม สงฆลงแลวแกภกษอปวาฬะ สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน

ตสสปาปยสกากรรมทชอบธรรม ๕ อยาง[๒๐๗] ภกษทงหลาย การลงตสสปาปยสกากรรมชอบธรรม ๕ อยางน คอ

๑. ภกษเปนผไมสะอาด ๒. เปนอลชช๓. เปนผถกโจท ๔. สงฆลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษนน๕. สงฆพรอมเพรยงกนลงโดยธรรม

ภกษทงหลาย การลงตสสปาปยสกากรรมชอบธรรม ๕ อยางนแล

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกาอธมมกมมทวาทสกะวาดวยตสสปาปยสกากรรมทไมชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๒๐๘] ภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ลงลบหลง ๒. ลงโดยไมสอบถามกอน๓. ลงโดยมไดปฏญญาภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแลเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมดฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ แมอนอกเปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมด คอ๑. ไมปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยไมชอบธรรม๓. สงฆแบงพวกกนลงภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล

เปนกรรมไมชอบดวยธรรม เปนกรรมไมชอบดวยวนย และระงบไมดอธมมกมมทวาทสกะ จบ

ธมมกมมทวาทสกะวาดวยตสสปาปยสกากรรมทชอบธรรม ๑๒ หมวด

หมวดท ๑[๒๐๙] ภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดแลว คอ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกา๑. ลงตอหนา ๒. ลงโดยสอบถามกอน๓. ลงตามปฏญญาภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล เปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดแลวฯลฯ

หมวดท ๑๒ภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ แมอนอก เปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดแลว คอ๑. ปรบอาบตกอนแลวจงลง ๒. ลงโดยธรรม๓. สงฆพรอมเพรยงกนลงภกษทงหลาย ตสสปาปยสกากรรมทประกอบดวยองค ๓ เหลานแล เปนกรรมชอบดวยธรรม เปนกรรมชอบดวยวนย และระงบดแลวธมมกมมทวาทสกะ จบ

อากงขมานฉกกะวาดวยสงฆมงหวงทจะลงตสสปาปยสกากรรม ๖ หมวด

หมวดท ๑[๒๑๐] ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ คอ๑. เปนผกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาท ทำาความออฉาว กออธกรณ ในสงฆ๒. โงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได

๓. อยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวง พงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๑)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกาหมวดท ๒ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ แมอนอก คอ๑. เปนผมสลวบตในอธสล ๒. เปนผมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. เปนผมทฏฐวบตในอตทฐภกษทงหลาย ฯลฯ เหลานแล (๒)

หมวดท ๓ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ แมอนอก คอ๑. กลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. กลาวตเตยนพระธรรม๓. กลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษผประกอบดวยองค ๓ เหลานแล (๓)

หมวดท ๔ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษ ๓ รป คอ๑. รปหนงเปนผกอความบาดหมาง กอความทะเลาะ กอความววาทกอความออฉาว กอ อธกรณในสงฆ๒. รปหนงโงเขลา ไมฉลาด มอาบตมาก ตองอาบตกำาหนดไมได๓. รปหนงอยคลกคลกบคฤหสถดวยการคลกคลกบคฤหสถทไมสมควรภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรม แกภกษ ๓ รปเหลานแล (๔)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๖. ตสสปาปยสกาหมวดท ๕

ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษอนอก ๓ รปคอ

๑. รปหนงเปนผมสลวบตในอธสล ๒. รปหนงเปนผมอาจารวบตในอชฌาจาร๓. รปหนงเปนผมทฏฐวบตในอตทฐ

ภกษทงหลาย ฯลฯ รปเหลานแล (๕)

หมวดท ๖ภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษอนอก ๓ รป คอ๑. รปหนงกลาวตเตยนพระพทธเจา ๒. รปหนงกลาวตเตยนพระธรรม๓. รปหนงกลาวตเตยนพระสงฆภกษทงหลาย สงฆเมอมงหวงพงลงตสสปาปยสกากรรม แกภกษ ๓ รปเหลานแล (๖)อากงขมานฉกกะ จบ

อฏฐารสวตตะวาดวยวตร ๑๘ ขอในตสสปาปยสกากรรม[๒๑๑] ภกษทงหลาย ภกษทถกสงฆลงตสสปาปยสกากรรมแลว พงประพฤตโดยชอบ การประพฤตโดยชอบในเรองนนดงน

๑. ไมพงใหอปสมบท ๒. ไมพงใหนสย๓. ไมพงใชสามเณรอปฏฐาก ๔. ไมพงรบแตงตงเปนผสงสอนภกษณ๕. แมไดรบแตงตงแลวกไมพงสงสอน ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๗. ตณวตถารกะ๑๘. ไมพงชกชวนกนกอความทะเลาะครงนน สงฆไดลงตสสปาปยสกากรรมแกพระอปวาฬะแลวตสสปาปยสกา จบ

๗. ตณวตถารกะวาดวยระงบอธกรณโดยการประนประนอม

เรองภกษกอความวนวาย[๒๑๒] สมยนน ภกษทงหลายบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกายครงนน ภกษเหลานนไดปรกษากนดงนวา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาท“กนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได พวกเราจะพงปฏบตอยางไรหนอ แลวไดนำาเรองนไปกราบทลพระผมพระภาค”ใหทรงทราบ

พทธานญาตใหระงบอธกรณดวยตณวตถารกะพระผมพระภาครบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย อนง ในกรณน“พวกภกษบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกภกษในหมนนปรกษาอยางนวา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมด‘สงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๗. ตณวตถารกะกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงเปนไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ภกษทงหลาย เราอนญาต’ใหระงบอธกรณเหนปานนดวยตณวตถารกะ”

วธระงบอธกรณดวยตณวตถารกะ และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงระงบอยางน ภกษทก ๆ รปพงประชมในทแหงเดยวกนครนแลวภกษผฉลาดสามารถ พงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลวพงระงบอธกรณนดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ๑ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถ ๒”ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกน ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหฝายของตนทราบดวยญตตกรรมวาจาวา

“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาทานทงหลายพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานทงหลาย และอาบตของตน

เชงอรรถ :๑ อาบตทมโทษหยาบ คออาบตปาราชกและอาบตสงฆาทเสส (ว.อ. ๓/๒๑๓/๒๙๕)๒ อาบตทเนองดวยคฤหสถ คออาบตทตองเพราะดา,ขคฤหสถและเพราะรบคำาของคฤหสถ(แลวไมทำาตาม)(ว.อ. ๓/๒๐๓/๒๙๕)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๗. ตณวตถารกะในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนอง ดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานทงหลาย และเพอประโยชนแกตน”ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกนอกพวกหนง ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศ ใหฝายของตนทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานเหลาน และอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานเหลาน และเพอประโยชนแกตน”[๒๑๓] ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกนอกพวกหนง ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหฝายของตนทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานเหลาน และอาบตของตน ในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถเพอประโยชนแกทานเหลาน และเพอประโยชนแกตน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจา

และพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบเหลานกนและกน บางทอธกรณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๗. ตณวตถารกะนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกไดขาพเจาแสดงอาบตของทานเหลาน และอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะเวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานเหลานและเพอประโยชนแกตน ทานรปใดเหนดวยกบการแสดงอาบตเหลานของพวกเราในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอาบตเหลานของพวกเรา เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถขาพเจาแสดงแลวในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”[๒๑๔] ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกนอกพวกหนง ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานเหลาน และอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถเพอประโยชนแกทานเหลาน และเพอประโยชนแกตน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ขาพเจาแสดงอาบตของทานเหลานและอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะเวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานเหลาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๒๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะและเพอประโยชนแกตน ทานรปใดเหนดวยกบการแสดงอาบตเหลานของพวกเราใน

ทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอาบตเหลานของพวกเรา เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถขาพเจาแสดงแลวในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย ดวยอาการอยางน ภกษเหลานนเปนผออกแลวจากอาบตเหลานน เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตเนองดวยคฤหสถ เวนผแสดงความเหน เวนผไมไดอยในทนนตณวตถารกะ จบ

๘. อธกรณะวาดวยอธกรณ ๔ อยาง

เรองภกษและภกษณววาทกน[๒๑๕] สมยนน พวกภกษววาทกบพวกภกษณบาง พวกภกษณววาทกบพวก ภกษบาง ฝายพระฉนนะเขาขางพวกภกษณแลวววาทกบพวกภกษชกชวนพวกภกษใหไปเขาขางภกษณบรรดาภกษผมกนอย ฯลฯ พากนตำาหน ประณาม โพนทะนาวา ไฉน“พระฉนนะจงไดเขาขางพวกภกษณ แลวววาทกบพวกภกษชกชวนพวกภกษใหไปเขาขางภกษณเลา แลวไดนำาเรองนไปกราบ ทลพระผมพระภาคใหทรงทราบ”พระผมพระภาคทรงสอบถามวา ภกษทงหลาย ทราบวา ภกษฉนนะเขาขาง“พวกภกษณแลวววาทกบพวกภกษชกชวนพวกภกษใหไปเขาขางภกษณ จรงหรอ”ภกษทงหลายทลรบวา จรง พระพทธเจาขา“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะพระผมพระภาคพทธเจาทรงตำาหน ฯลฯ ครนทรงตำาหนแลว ฯลฯ ทรงแสดงธรรมกถารบสงกบภกษทงหลายวา ภกษทงหลาย อธกรณม ๔ น คอ“

๑. ววาทาธกรณ ๒. อนวาทาธกรณ๓. อาปตตาธกรณ ๔. กจจาธกรณ

๑. ววาทาธกรณในอธกรณ ๔ อยางนน ววาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลาย ยอมววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรม

๒. นวนย นมใชวนย๓. นตถาคตภาษตไว ตรสไว นตถาคตไมไดภาษตไว ไมไดตรสไว๔. นจรยาวตรทตถาคตไดประพฤตมา นจรยาวตรทตถาคตไมไดประพฤตมา๕. นตถาคตบญญตไว นตถาคตไมไดบญญตไว๖. นอาบต นอนาบต๗. นอาบตเบา นอาบตหนก๘. นอาบตมสวนเหลอ นอาบตไมมสวนเหลอ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแกงแยง ความววาท ความกลาวตางกนความกลาวโดยประการอน การพดเพอความกลดกลมใจ การดาทอในเรองนนใดนเรยกวา ววาทาธกรณ

๒. อนวาทาธกรณในอธกรณ ๔ อยางนน อนวาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลาย ยอมโจทภกษดวยสลวบตอาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบต การโจท การกลาวหา การฟองรอง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะการประทวง ความเปนผคลอยตาม การทำาความอตสาหะโจท การตามเพมกำาลงใหในเรองนน อนใด นเรยกวาอนวาทาธกรณ

๓. อาปตตาธกรณในอธกรณ ๔ อยางนน อาปตตาธกรณ เปนไฉนอาบตทง ๕ กอง ชออาปตตาธกรณ อาบตทง ๗ กอง ชออาปตตาธกรณนเรยกวาอาปตตาธกรณ

๔. กจจาธกรณในอธกรณ ๔ อยางนน กจจาธกรณ เปนไฉนความเปนหนาท ความเปนกรณยแหงสงฆใด คอ (๑) อปโลกนกรรม (๒) ญตต-กรรม (๓) ญตตทตยกรรม (๔) ญตตจตตถกรรม นเรยกวา กจจาธกรณอธกรณ ๔ อยาง จบ

มลแหงววาทาธกรณ[๒๑๖] อะไรเปนมลแหงววาทาธกรณ

มลเหตแหงววาท ๖ เปนมลแหงววาทาธกรณ อกศลมลทง ๓ เปนมลแหงววาทาธกรณ กศลมลทง ๓ เปนมลแหงววาทาธกรณ

ววาทมล ๖๑มลเหตแหงววาท ๖ เปนมลแหงววาทาธกรณ อะไรบางภกษทงหลาย กภกษในธรรมวนยน

เชงอรรถ :๑ ว.ป. ๘/๒๗๒/๒๐๗, อง.ฉกก. (แปล) ๒๒/๓๖/๔๘๔-๔๘๕

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะ๑. เปนผมกโกรธ ผกโกรธไว ภกษใด เปนผมกโกรธ ผกโกรธไวภกษนน ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆอยและไมทำาสกขาใหบรบรณ ภกษทงหลายภกษผไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรง ในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพไมมความยำาเกรงในพระสงฆ และไมทำาสกขาใหบรบรณนน ยอมกอววาทใหเกดขนในสงฆ ซงเปนไปเพอไมเกอกลแกคนหมมากเพอไมใชสขแกคนหมมาก เพอไมใชประโยชนแกคนหมมาก เพอไมเกอกล เพอทกขแกเทวดาและมนษยทงหลายภกษทงหลาย ถาเธอทงหลายพจารณาเหนมลแหงการววาทเชนนภายในหรอภายนอก ในขอนน เธอทงหลายพงพยายามเพอละมลแหงววาททเปนบาปภายในหรอภายนอกนนแล ถาเธอทงหลายไมพจารณาเหนมลแหงววาทเชนน ภายในหรอภายนอก ในขอนนเธอทงหลายพงปฏบตเพอความยดเยอ แหงมลเหตแหงววาททเปนบาปนนแล การละมลเหตแหงววาททเปนบาปนนยอมมดวยอาการอยางน ความยดเยอแหงมลเหตแหงววาททเปนบาปนน ยอมมตอไปดวยอาการอยางน๒. เปนผลบหลตเสมอทาน ฯลฯ๓. เปนผมปกตรษยา ตระหน ฯลฯ๔. เปนผอวดด เจามายา ฯลฯ๕. เปนผมความปรารถนาชว เปนมจฉาทฏฐ ฯลฯ๖. เปนผยดมนทฏฐของตน มความถอรน สละสงทตนยดมนไดยาก

ภกษทงหลาย ภกษใดเปนผยดมนทฏฐของตน มความถอรนสละสงทตนยดมนไดยาก ภกษนนยอมไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆ และไมทำาสกขาใหบรบรณ ภกษทงหลาย ภกษผไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆ และไมทำาสกขาใหบรบรณนน ยอมกอการววาทใหเกดขนในสงฆ ซงเปนไปเพอไมเกอกลแกคนหมมาก เพอไมใชสขแกคนหมมาก เพอไมใชประโยชนแกคนหมมาก เพอไมเกอกล เพอทกขแกเทวดาและมนษยทงหลายภกษทงหลาย ถาเธอทงหลายพจารณาเหนมลเหตแหงการววาทเชนนภายในหรอภายนอก ในขอนน เธอทงหลายพงพยายามเพอละมลเหตแหงววาททเปนบาป ภายในหรอภายนอกนนแล ถาเธอทงหลายไมพจารณาเหนมลแหงววาทเชนน ภายในหรอภายนอก ในขอนนเธอทงหลาย พงปฏบตเพอความยดเยอแหงมลเหตแหงววาททเปนบาปนนแล การละมลแหงววาททเปนบาปนนแล ยอมมดวยอาการอยางน ความยดเยอแหงมลเหตแหงววาททเปนบาปนน ยอมมตอไปดวยอาการอยางนมลแหงการววาท ๖ อยางน เปนมลแหงววาทาธกรณ

อกศลมล ๓อกศลมล ๓ เปนมลแหงววาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลาย มจตโลภ ววาทกน มจตโกรธววาทกน มจตหลงววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรม๒. นวนย นมใชวนย๓. นตถาคตภาษตไว ตรสไว นตถาคตไมไดภาษตไว ไมไดตรสไว๔. นจรยาวตรทตถาคตไดประพฤตมา นจรยาวตรทตถาคตไมไดประพฤตมา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะ๕. นตถาคตทรงบญญตไว นตถาคตไมไดทรงบญญตไว๖. นอาบต นอนาบต๗. นอาบตเบา นอาบตหนก๘. นอาบตมสวนเหลอ นอาบตไมมสวนเหลอ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบอกศลมล ๓ อยางน เปนมลแหงววาทาธกรณ

กศลมล ๓กศลมล ๓ เปนมลแหงววาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลาย มจตไมโลภววาทกน มจตไมโกรธววาทกน มจตไมหลงววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรมฯลฯ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบกศลมล ๓ อยางน เปนมลแหงววาทาธกรณ

มลแหงอนวาทาธกรณ[๒๑๗] อะไรเปนมลแหงอนวาทาธกรณอนวาทมล ๖ เปนมลแหงอนวาทาธกรณ อกศลมลทง ๓ เปนมลแหงอนวาทาธกรณ กศลมลทง ๓ เปนมลแหงอนวาทาธกรณ แมกายกเปนมลแหงอนวาทาธกรณ แมวาจากเปนมลแหงอนวาทาธกรณ

อนวาทมล ๖มลแหงการโจท ๖ อยาง เปนมลแหงอนวาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน เปนผมกโกรธ ผกโกรธไว ภกษทมกโกรธ ผกโกรธไว ภกษนนไมมเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะเคารพ ไมมความยำาเกรง ในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆอย และไมทำาสกขาใหบรบรณ ภกษทงหลาย ภกษทไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆอย และไมทำาสกขาใหบรบรณนน ยอมยงการโจทกนใหเกดในสงฆ การโจทยอมเปนไปเพอไมเกอกลแกคนหมมาก เพอไม

ใชสขแกคนหมมาก เพอไมใชประโยชนแกคนหมมาก เพอไมเกอกล เพอทกขแกเทวดาและมนษยภกษทงหลาย ถาเธอทงหลายพจารณาเหนมลแหงการโจทเชนน ภายในหรอภายนอก ในขอนน เธอทงหลายพงพยายามเพอละมลแหงการโจททเปนบาปภายในหรอภายนอกนนแล ถาเธอทงหลายไมพจารณาเหนมลแหงการโจทยเชนน ภายในหรอภายนอก ในขอน เธอทงหลายพงปฏบตเพอความยดเยอ แหงมลเหตแหงการโจทยทเปนบาปนนแล การละมลเหตแหงการโจททเปนบาปนนยอมมดวยอาการอยางน ความยดเยอแหงมลเหตแหงการโจททเปนบาปนน ยอมมตอไปดวยอาการอยางน เปนผลบหลตเสมอทาน ฯลฯเปนผมปรกตรษยา ตระหน ฯลฯเปนผอวดด เจามายา ฯลฯเปนผมความปรารถนาชว เปนมจฉาทฏฐ ฯลฯเปนผยดมนทฏฐของตน มความถอรน สละสงทตนยดมนไดยาก ภกษทงหลายภกษใดเปนผยดมนทฏฐของตน มความถอรน สละสงทตนยดมนไดยาก ภกษนนยอมไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆ และไมทำาสกขาใหบรบรณ ภกษทงหลาย ภกษไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระศาสดา ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระธรรม ไมมความเคารพ ไมมความยำาเกรงในพระสงฆ และไมทำาสกขาใหบรบรณนน ยอมกอการโจทใหเกดขนในสงฆ ซงเปนไปเพอไมเกอกลแกคนหมมาก เพอไมใชสขแกคนหมมาก เพอไมใชประโยชนแกคนหมมาก เพอไมเกอกล เพอทกขแกเทวดาและมนษยทงหลาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะภกษทงหลาย ถาเธอทงหลายพจารณาเหนมลเหตแหงการโจทเชนน ภายในหรอภายนอก ในขอนน เธอทงหลายพงพยายามเพอละมลเหตแหงการโจททเปนบาปภายในหรอภายนอกนนแล ถาเธอทงหลายไมพจารณาเหนมลแหงการโจทเชนนภายในหรอภายนอก ในขอนน เธอทงหลายพงปฏบตเพอความยอเยอแหงมลเหตแหงการโจททเปนบาปนนแล การละมลแหงการโจททเปนบาปนนแล ยอมมดวยอาการอยางน ความยดเยอแหงมลเหตแหงการโจททเปนบาปนน ยอมมตอไปดวยอาการอยางนมลแหงการโจทกน ๖ อยางเหลาน เปนมลแหงอนวาทาธกรณ

อกศลมล ๓อกศลมล ๓ อยาง เปนมลแหงอนวาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลายยอมมจตโลภโจท ยอมมจตโกรธโจท ยอมมจตหลงโจทภกษ ดวยสลวบต อาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบตอกศลมล ๓ อยางเหลาน เปนมลแหงอนวาทาธกรณ

กศลมล ๓กศลมล ๓ อยาง เปนมลแหงอนวาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลาย ยอมมจตไมโลภโจท ยอมมจตไมโกรธโจท ยอมมจตไมหลงโจท ดวยสลวบต อาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบต กศลมล ๓ อยางเหลาน เปนมลแหงอนวาทาธกรณ

กายอนง กาย เปนมลแหงอนวาทาธกรณ เปนไฉนในกรณน ภกษบางรปเปนผมผวพรรณนารงเกยจ ไมนาด มรปรางเลก มอาพาธมาก เปนคนบอด งอย กระจอก หรออมพาต ภกษทงหลายยอมโจทภกษนนดวยกายใด กายนเปนมลแหงอนวาทาธกรณ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะวาจาอนง วาจาเปนมลแหงอนวาทาธกรณ เปนไฉนในกรณน ภกษบางรปเปนคนพดไมด พดไมชด พดระราน ภกษทงหลายยอมโจทภกษนนดวยวาจาใด วาจานเปนมลแหงอนวาทาธกรณ

มลแหงอาปตตาธกรณ[๒๑๘] อะไรเปนมลแหงอาปตตาธกรณสมฏฐานแหงอาบต ๖ อยาง เปนมลแหงอาปตตาธกรณ คอ๑. อาบตเกดทางกาย ไมใชทางวาจา ไมใชทางจตกม๒. อาบตเกดทางวาจา ไมใชทางกาย ไมใชทางจตกม๓. อาบตเกดทางกายกบวาจา ไมใชทางจตกม๔. อาบตเกดทางกายกบจต ไมใชทางวาจากม๕. อาบตเกดทางวาจากบจต ไมใชทางกายกม๖. อาบตเกดทางกาย วาจา กบจตกมสมฏฐานแหงอาบต ๖ อยางเหลาน เปนมลแหงอาปตตาธกรณ

มลแหงกจจาธกรณ[๒๑๙] อะไรเปนมลแหงกจจาธกรณสงฆเปนมลเดยวแหงกจจาธกรณ[๒๒๐] ววาทาธกรณเปนกศล อกศล หรออพยากฤต ววาทาธกรณเปนกศลกม เปนอกศลกม เปนอพยากฤตกมบรรดาววาทาธกรณนน ววาทาธกรณ เปนกศล เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลายมจตเปนกศล ววาทกนวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะ๑. นธรรม นอธรรมฯลฯ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแกงแยง ความววาท การกลาวตางกนการกลาวโดยประการอน การพดเพอความกลดกลมใจ ความหมายมนในเรองนนใดนเรยกวา ววาทาธกรณเปนกศลบรรดาววาทาธกรณนน ววาทาธกรณเปนอกศล เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลายมจตเปนอกศล ววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรมฯลฯ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแกงแยง ความววาท การกลาวตางกนการกลาวโดยประการอน การพดเพอความกลดกลมใจ ความหมายมน ในเรองนนใดนเรยกวา ววาทาธกรณเปนอกศลบรรดาววาทาธกรณนน ววาทาธกรณเปนอพยากฤต เปนไฉนภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลายมจตเปนอพยากฤต ววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรมฯลฯ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแกงแยง ความววาท การกลาวตางกนการกลาวโดยประการอน การพดเพอความกลดกลมใจ ความหมายมน ในเรองนนใดนเรยกวา ววาทาธกรณเปนอพยากฤต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๓๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะ[๒๒๑] อนวาทาธกรณ เปนกศล อกศล อพยากฤตหรอ อนวาทาธกรณเปนกศลกม เปนอกศลกม เปนอพยากฤตกมบรรดาอนวาทาธกรณนน อนวาทาธกรณทเปนกศล เปนไฉนภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลาย เปนผมจตเปนกศล ยอมโจทภกษดวยสลวบต อาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบต การโจท การกลาวหา การฟองรอง การประทวง ความเปนผคลอยตาม การทำาความอตสาหะโจท การตามเพมกำาลงให ในเรองนนใด นเรยกวา อนวาทาธกรณเปนกศลบรรดาอนวาทาธกรณนน อนวาทาธกรณทเปนอกศล เปนไฉนภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลาย เปนผมจตเปนอกศล ยอมโจทภกษดวยสลวบต อาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบต การโจท การกลาวหาการฟองรอง การประทวง ความเปนผคลอยตาม การทำาความอตสาหะโจท การตามเพมกำาลงให ในเรองนนใด นเรยกวา อนวาทาธกรณเปนอกศลบรรดาอนวาทาธกรณนน อนวาทาธกรณทเปนอพยากฤต เปนไฉนภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลายเปนผมจตเปนอพยากฤต ยอมโจทภกษดวยสลวบต อาจารวบต ทฏฐวบต หรออาชววบต การโจท การกลาวหาการฟองรอง การประทวง ความเปนผคลอยตาม การทำาความอตสาหะโจท การตามเพมกำาลงให ในเรองนนใด นเรยกวา อนวาทาธกรณเปนอพยากฤต[๒๒๒] อาปตตาธกรณเปนอกศล หรออพยากฤต อาปตตาธกรณเปนอกศลกม เปนอพยากฤตกม อาปตตาธกรณเปนกศลไมมบรรดาอาปตตาธกรณนน อาปตตาธกรณทเปนอกศล เปนไฉนภกษรอย เขาใจอย จงใจ ฝาฝน ลวงละเมดอาบตใด นเรยกวา อาปตตาธกรณเปนอกศลบรรดาอาปตตาธกรณนน อาปตตาธกรณทเปนอพยากฤต เปนไฉน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะภกษไมร ไมเขาใจ ไมจงใจ ไมฝาฝน ลวงละเมดอาบตใด นเรยกวา อาปตตาธกรณเปนอพยากฤต[๒๒๓] กจจาธกรณเปนกศล อกศล หรออพยากฤต กจจาธกรณเปนกศลกมเปนอกศลกม เปนอพยากฤตกมบรรดากจจาธกรณนน กจจาธกรณทเปนกศล เปนไฉนสงฆมจตเปนกศล ทำากรรมใด คอ อปโลกนกรรม ญตตกรรม ญตตทตยกรรม

ญตตจตตถกรรม นเรยกวา กจจาธกรณเปนกศลบรรดากจจาธกรณนน กจจาธกรณทเปนอกศล เปนไฉนสงฆมจตเปนอกศล ทำากรรมใด คอ อปโลกนกรรม ญตตกรรม ญตตทตย-กรรม ญตตจตตถกรรม นเรยกวา กจจาธกรณเปนอกศลบรรดากจจาธกรณนน กจจาธกรณทเปนอพยากฤต เปนไฉนสงฆมจตเปนอพยากฤต ทำากรรมใด คอ อปโลกนกรรม ญตตกรรมญตตทตยกรรม ญตตจตตถกรรม นเรยกวา กจจาธกรณเปนอพยากฤต

ววาทาธกรณ[๒๒๔] ววาทเปนววาทาธกรณ ววาทไมเปนอธกรณ อธกรณไมเปนววาทเปนอธกรณดวย เปนววาทดวย หรอววาทเปนววาทาธกรณกม ววาทไมเปนอธกรณกม อธกรณไมเปนววาทกม เปนอธกรณดวย เปนววาทดวยกมบรรดาววาทนน ววาททเปนววาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลาย ยอมววาทกนวา๑. นธรรม นอธรรมฯลฯ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแกงแยง ความววาท ความกลาวตางกนความกลาวโดยประการอน การพดเพอความกลดกลมใจ ความหมายมนในเรองนนใดนชอวา ววาทเปนววาทาธกรณบรรดาววาทนน ววาทไมเปนอธกรณ เปนไฉนมารดาววาทกบบตรบาง บตรววาทกบมารดาบาง บดาววาทกบบตรบาง บตรววาทกบบดาบาง พชายววาทกบนองชายบาง พชายววาทกบนองหญงบาง นองหญงววาทกบพชายบาง สหายววาทกบสหายบาง นชอวาววาท ไมเปนอธกรณบรรดาววาทนน อธกรณไมเปนววาท เปนไฉนอนวาทาธกรณ อาปตตาธกรณ กจจาธกรณ นชอวาอธกรณ ไมเปนววาทบรรดาววาทนน อธกรณเปนอธกรณดวย เปนววาทดวยเปนไฉนววาทาธกรณเปนอธกรณดวย เปนววาทดวย

อนวาทาธกรณ[๒๒๕] การโจทเปนอนวาทาธกรณ การโจทไมเปนอธกรณ อธกรณไมเปนการโจท เปนอธกรณดวย เปนการโจทดวยหรอ การโจทเปนอนวาทาธกรณกม

การโจทไมเปนอธกรณกม อธกรณไมเปนการโจทกม เปนอธกรณดวย เปนการโจทดวยกมบรรดาการโจทนน การโจททเปนอนวาทาธกรณ เปนไฉนภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลายยอมโจทภกษดวยสลวบต อาจารวบตทฏฐวบต หรออาชววบต การโจท การกลาวหา การฟองรอง การประทวง ความเปนผคลอยตาม การทำาความอตสาหะโจท การตามเพมกำาลงให ในเรองนนใด นชอวา การโจทเปนอนวาทาธกรณบรรดาการโจทนน การโจททไมเปนอธกรณ เปนไฉน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๘. อธกรณะมารดากลาวหาบตรบาง บตรกลาวหามารดาบาง บดากลาวหาบตรบาง บตรกลาวหาบดาบาง พชายกลาวหานองชายบาง พชายกลาวหานองหญงบาง นองหญงกลาวหาพชายบาง สหายกลาวหาสหายบาง นชอวาการโจท ไมเปนอธกรณบรรดาอธกรณนน อธกรณทไมเปนการโจท เปนไฉนอาปตตาธกรณ กจจาธกรณ ววาทาธกรณ นชอวา อธกรณไมเปนการโจทบรรดาอธกรณนน อธกรณทเปนอธกรณดวย เปนการโจทดวย เปนไฉนอนวาทาธกรณเปนอธกรณดวย เปนการโจทดวย

อาปตตาธกรณ[๒๒๖] อาบตเปนอาปตตาธกรณ อาบตไมเปนอธกรณ อธกรณไมเปนอาบตเปนอธกรณดวย เปนอาบตดวย อาบตเปนอาปตตาธกรณกม อาบตไมเปนอธกรณกมอธกรณไมเปนอาบตกม เปนอธกรณดวย เปนอาบตดวยกมบรรดาอธกรณนน อาบตเปนอาปตตาธกรณ เปนไฉนอาบต ๕ กองเปนอาปตตาธกรณบาง อาบต ๗ กองเปนอาปตตาธกรณบางนชอวา อาบตเปนอาปตตาธกรณบรรดาอาบตนน อาบตทไมเปนอธกรณ เปนไฉนโสดาบต สมาบต นชอวา อาบตไมเปนอธกรณบรรดาอธกรณนน อธกรณทไมเปนอาบต เปนไฉนกจจาธกรณ ววาทาธกรณ อนวาทาธกรณ นชอวา อธกรณไมเปนอาบตบรรดาอธกรณนน อธกรณทเปนอธกรณดวย เปนอาบตดวย เปนไฉนอาปตตาธกรณ เปนอธกรณดวย เปนอาบตดวย[๒๒๗] กจเปนกจจาธกรณ กจไมเปนอธกรณ อธกรณไมเปนกจ เปนอธกรณดวย เปนกจดวย หรอกจเปนกจจาธกรณกม กจไมเปนอธกรณกม อธกรณไมเปนกจกม เปนอธกรณดวย เปนกจดวยกม

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะบรรดาอธกรณนน กจเปนกจจาธกรณ เปนไฉนความเปนหนาท ความเปนกรณยแหงสงฆใด คอ อปโลกนกรรมญตตกรรม ญตตทตยกรรม ญตตจตตถกรรม นชอวา กจเปนกจจาธกรณบรรดาอธกรณนน กจไมเปนอธกรณ เปนไฉนกจทจะตองทำาแกพระอาจารย กจทจะตองทำาแกพระอปชฌาย กจทจะตองทำาแกภกษผเสมออปชฌาย กจทจะตองทำาแกภกษผเสมอพระอาจารย นชอวากจไมเปนอธกรณบรรดาอธกรณนน อธกรณไมเปนกจ เปนไฉนววาทาธกรณ อนวาทาธกรณ อาปตตาธกรณ นชอวา อธกรณไมเปนกจบรรดาอธกรณนน อธกรณทเปนอธกรณดวย เปนกจดวย เปนไฉนกจจาธกรณเปนอธกรณดวย เปนกจดวยอธกรณะ จบ

๙. อธกรณวปสมนสมถะวาดวยความสงบระงบอธกรณ

สมมขาวนยววาทาธกรณระงบดวยสมถะ ๒ อยาง[๒๒๘] ววาทาธกรณยอมระงบดวยสมถะเทาไรววาทาธกรณ ยอมระงบดวยสมถะ ๒ คอ (๑) สมมขาวนย (๒) เยภยยสกาบางทววาทาธกรณไมอาศยสมถะอยางหนง คอ เยภยยสกา พงระงบดวยสมถะอยางเดยว คอ สมมขาวนย บางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววาภกษทงหลาย ในกรณน ภกษทงหลาย ยอมววาทกนวา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะ๑. นธรรม นอธรรม๒. นวนย นมใชวนย๓. นตถาคตภาษตไว ตรสไว นตถาคตไมไดภาษตไว ไมไดตรสไว

๔. นจรยาวตรทตถาคตไดประพฤตมา นจรยาวตรทตถาคตไมไดประพฤตมา๕. นตถาคตทรงบญญตไว นตถาคตไมไดทรงบญญตไว๖. นอาบต นอนาบต๗. นอาบตเบา นอาบตหนก๘. นอาบตมสวนเหลอ นอาบตไมมสวนเหลอ๙. นอาบตชวหยาบ นอาบตไมชวหยาบภกษทงหลาย ถาภกษพวกนนสามารถระงบอธกรณนนได นเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนน มอะไรบางมความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคลอนง ความพรอมหนาสงฆ ในสมมขาวนยนนอยางไรภกษผเขากรรมมจำานวนเทาไร ภกษเหลานนมาประชมกน นำาฉนทะของผควรฉนทะมา ผอยพรอมหนากนไมคดคาน นชอวา ความพรอมหนาสงฆในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ในสมมขาวนยนนอยางไรอธกรณนนระงบโดยธรรม โดยวนยและโดยสตถศาสนใด นชอวา ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนยในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนอยางไร

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะโจทกและจำาเลยทงสอง เปนคตอสในคดอยพรอมหนากน นชอวา ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทร อฟ น๑ ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน๒[๒๒๙] ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนไมสามารถระงบอธกรณนนในอาวาสนนได พวกเธอพงไปสอาวาสทมภกษมากกวา ถาพวกเธอกำาลงไปสอาวาสนนสามารถระงบอธกรณนนไดในระหวางทาง นเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนน มอะไรบางมความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความ

พรอมหนาบคคลอนง ความพรอมหนาสงฆ ในสมมขาวนยนนอยางไรภกษผเขากรรมมจำานวนเทาไร ภกษเหลานนมาประชมกน นำาฉนทะของผควรฉนทะมา ผอยพรอมหนากนไมคดคาน นชอวา ความพรอมหนาสงฆในสมมขาวนย นนอนง ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ในสมมขาวนยนนอยางไรอธกรณนนระงบโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนใด นชอวา ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนยในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนนอยางไรโจทกและจำาเลยทงสอง เปนคตอสในคดอยพรอมหนากน นชอวา ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนน

เชงอรรถ :๑ อาบตปาจตตยทรอฟ น เรยกวา อกโกฏนกปาจตตย๒ อาบตปาจตตยทตเตยน เรยกวา ขยนกปาจตตย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทร อฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน[๒๓๐] ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนกำาลงไปสอาวาสนน ไมสามารถระงบอธกรณนนในระหวางทางได พวกเธอไปถงอาวาสนนแลว พงกลาวกบภกษทอยประจำาในอาวาสวา ทานทงหลาย อธกรณนเกดแลวอยางน อบตแลวอยางน“ขอโอกาสทานทงหลาย จงระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนตามวถทางทอธกรณนจะระงบดวยด”ภกษทงหลาย ถาพวกภกษทอยประจำาในอาวาสเปนผแกพรรษากวา พวกภกษอาคนตกะออนพรรษากวา พวกเธอพงกลาวกบภกษอาคนตกะวา ทานทงหลาย“ขอนมนตทานทงหลายจงรวมอย ณ ทสมควรสกครหนง ตลอดเวลาทพวกผมจะปรกษากน แตถาพวกภกษทอยประจำาในอาวาสเปนผออนกวา พวกภกษอาคนตกะ”แกกวา พวกเธอพงกลาวกบภกษอาคนตกะวา ทานทงหลาย ถาเชนนน ขอทาน“ทงหลายจงอย ณ ทนสกครหนงจนกวาพวกผมจะปรกษากน”ภกษทงหลาย ถาพวกภกษทอยประจำาในอาวาสกำาลงปรกษา คดกนอยางนวา“พวกเราไมสามารถระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนยและโดยสตถศาสน พวกเธอ”ไมพงรบอธกรณนนไว แตถากำาลงปรกษา คดกนอยางนวา พวกเราสามารถ ระงบ“อธกรณนไดโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน พวกเธอพงกลาวกะพวก ภกษ”อาคนตกะวา ทานทงหลาย ถาพวกทานจกแจงอธกรณนตามทเกดแลว ตามทอบต“

แลวแกพวกเรา เหมอนอยางพวกเราจกระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน ฉนใด อธกรณนจกระงบดวยดฉนนน อยางนพวกเราจงจกรบ อธกรณนถาพวกทานจกไมแจงอธกรณนตามทเกดแลว ตามทอบตแลวแกพวกเรา เหมอนอยางพวกเราจกระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน ฉนใด อธกรณนจกไมระงบดวยด ฉนนน พวกเราจกไมรบอธกรณน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย พวกภกษทอยประจำาในอาวาสพงรอบคอบอยางนแลวรบอธกรณนนไว พวกภกษอาคนตกะนน พงกลาวกะพวกภกษทอยประจำาในอาวาสวา พวกผม“จกแจงอธกรณนตามทเกดแลว ตามทอบตแลวแกทานทงหลาย ถาทานทงหลายสามารถระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน ระหวางเวลาเทานไดอธกรณจกระงบดวยดเชนวานน อยางน พวกผมจกมอบอธกรณแกทานทงหลายถาทานทงหลายไมสามารถระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนยและโดยสตถศาสนระหวางเวลาเทานได อธกรณจกไมระงบดวยดเชนวานน พวกผมจกไมมอบอธกรณนแกทานทงหลาย พวกผมนแหละจกเปนเจาของอธกรณน”ภกษทงหลาย พวกภกษอาคนตกะพงรอบคอบอยางน แลวจงมอบอธกรณนนแกพวกภกษทอยประจำาในอาวาสภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนสามารถระงบอธกรณนนได นเรยกวา อธกรณระงบดแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนน มอะไรบาง มความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรมความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะอพพาหกายวปสมนะวาดวยการระงบอธกรณดวยอพพาหกวธ๑[๒๓๑] ภกษทงหลาย ถาเมอภกษเหลานนวนจฉยอธกรณนนอย มเสยงเซงแซเกดขนไมมทสนสดและไมมใครทราบความแหงถอยคำาทกลาวแลวนน เราอนญาต

ใหระงบอธกรณเหนปานนดวยอพพาหกวธ ภกษผประกอบดวยองคคณ ๑๐ ประการสงฆพงแตงตงดวยอพพาหกวธ คอ๑. เปนผมศล สำารวมดวยการสงวรในปาตโมกข ถงพรอมดวยอาจาระและโคจร มปกตเหนภยในโทษมประมาณเลกนอย สมาทานศกษาอยในสกขาบททงหลาย๒. เปนพหสต ทรงสตะ สงสมสตะ ธรรมเหลานนใด ทงามในเบองตนงามในทามกลาง และงามในทสด ยอมสรรเสรญพรหมจรรยพรอมทงอรรถและพยญชนะ บรสทธบรบรณครบถวน ธรรมทงหลายเหนปานนน ยอมเปนอนเธอสดบมาก ทรงไว สงสมดวยวาจาเขาไปเพงดวยใจ ประจกษชดดแลวดวยทฏฐ๓. จำาปาตโมกขทง ๒ ไดดโดยพสดาร จำาแนกด สวดด วนจฉยถกตองโดยสตร โดยอนพยญชนะ๔. เปนผตงมนในพระวนย ไมคลอนแคลน๕. เปนผอาจชแจงใหคตอสในอธกรณยนยอม เขาใจ เพง เหน เลอมใส๖. เปนผฉลาดเพอยงอธกรณอนเกดขนใหระงบ๗. รอธกรณ๘. รเหตเกดอธกรณ๙. รความระงบแหงอธกรณ๑๐. รทางระงบอธกรณ

เชงอรรถ :๑ อพพาหกวธ คอ วธระงบววาทาธกรณ ในกรณทประชมสงฆมความไมสะดวกดวยเหตบางอยาง สงฆจงเลอกภกษบางรปในทประชมนน ตงเปนคณะแลวมอบเรองใหนำาไปวนจฉย (ว.อ. ๓/๒๓๑/๒๙๙)

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๔๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย เราอนญาตใหแตงตงภกษผประกอบดวยองคคณ ๑๐ น ดวยอพพาหกวธ

วธแตงตง และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงแตงตงภกษนนอยางน คอ เบองตนพงขอรองภกษครนแลว ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา[๒๓๒] “ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา เมอพวกเราวนจฉยอธกรณนอยมเสยงเซงแซเกดขนไมมทสนสด และไมมใครทราบอรรถแหงถอยคำาทกลาวแลวนนถาสงฆพรอมกนแลวพงแตงตงภกษชอนดวย ชอนดวย เพอระงบอธกรณน ดวย

อพพาหกวธ นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา เมอพวกเราวนจฉยอธกรณนอย มเสยงเซงแซเกดขนไมมทสนสด และไมมใครทราบความแหงถอยคำาทกลาวแลวนน สงฆแตงตงภกษชอนดวย ชอนดวย เพอระงบอธกรณน ดวยอพพาหกวธ ทานรปใดเหนดวยกบการแตงตงภกษชอนดวย ชอนดวย เพอระงบอธกรณน ดวยอพพาหกวธทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษชอนดวย ชอนดวย สงฆแตงตงแลว เพอระงบอธกรณน ดวยอพพาหกวธสงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนสามารถระงบอธกรณนนดวยอพพาหกวธ นเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนนมอะไรบางมความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะ[๒๓๓] ภกษทงหลาย ถาเมอภกษเหลานนวนจฉยอธกรณนนอย ในบรษทนนเกดมภกษธรรมกถก ภกษนนจำาสตรไมไดเลย จำาวภงคแหงสตรกไมได ภกษนนไมไดสงเกตใจความ ยอมคานใจความตามเคาพยญชนะ ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหภกษเหลานนทราบดวยญตตกรรมวาจา

ญตตกรรมวาจา“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนเปนธรรมกถก ทานจำาสตรไมไดเลย จำาวภงคแหงสตรกไมได ทานไมไดสงเกตใจความ ยอมคานใจความตามเคาพยญชนะ ถาทานทงหลายพรอมกนแลว พวกเราพงขบภกษชอนใหออกไปแลวทเหลอพงระงบอธกรณน”ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนขบภกษนนออกไปแลว สามารถระงบอธกรณนนไดนเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนนมอะไรบาง

มความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ นภกษทงหลาย ถาเมอภกษเหลานนวนจฉยอธกรณนนอย ในบรษทนนเกดมภกษธรรมกถก ทานจำาสตรได แตจำาวภงคแหงสตรไมไดเลย ทานไมไดสงเกตใจความยอมคานใจความตามเคาพยญชนะ ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหภกษเหลานนทราบดวยคณญตตวา

ญตตกรรมวาจา“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปนเปนธรรมกถก ทานจำาสตรไดแตจำาวภงคแหงสตรไมไดเลย ทานไมสงเกตใจความ ยอมคานใจความตามเคาพยญชนะ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะถาทานทงหลายพรอมกนแลว พวกเราพงขบภกษชอนใหออกไป แลวทเหลอพงระงบอธกรณน”ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนขบภกษนนออกไปแลว สามารถระงบอธกรณนนไดนเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยในสมมขาวนยนนมอะไรบางมความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น

เยภยยสกาวนย[๒๓๔] ภกษทงหลาย ถาภกษเหลานนไมสามารถระงบอธกรณนนดวยอพพาหก วธ ภกษเหลานนพงมอบอธกรณนนแกสงฆวา ทานผเจรญ พวกขาพเจา“ไมสามารถ ระงบอธกรณนดวยอพพาหกวธ ขอสงฆนนแหละจงระงบอธกรณน”ภกษทงหลาย เราอนญาตใหระงบอธกรณเหนปานนดวยเยภยยสกา พงแตงตงภกษผประกอบดวยองคคณ ๕ ใหเปนผใหจบสลาก คอ๑. ไมลำาเอยงเพราะชอบ ๒. ไมลำาเอยงเพราะชง๓. ไมลำาเอยงเพราะหลง ๔. ไมลำาเอยงเพราะกลว๕. พงรจกสลากทจบแลวและยงไมจบ ฯลฯ

วธแตงตงและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงแตงตงอยางน คอ เบองตนพงขอใหภกษรบ ครนแลวภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ถาสงฆพรอมกนแลวพงแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลาก นเปนญตต

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา สงฆแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลากทานรปใดเหนดวยกบการแตงตงภกษชอนใหเปนผใหจบสลาก ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงภกษชอน สงฆแตงตงแลวใหเปนผใหจบสลาก สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ภกษผใหจบสลากนนพงใหภกษทงหลายจบสลาก พวกธรรมวาทภกษมากกวายอมกลาวฉนใด พงระงบอธกรณนนฉนนน นเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนย และเยภยยสกาในสมมขาวนยนนมอะไรบางมความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคลอนง ความพรอมหนาสงฆ ในสมมขาวนยนนอยางไรภกษผเขากรรมมจำานวนเทาไร ภกษเหลานนมาประชมกน นำาฉนทะของผควรฉนทะมา ผอยพรอมหนากนไมคดคาน นชอวา ความพรอมหนาสงฆ ในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ในสมมขาวนยนนอยางไรอธกรณนนระงบโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนใด นชอวา ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนยในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนนอยางไรโจทกและจำาเลยทงสอง เปนคตอสในคดอยพรอมหนากน นชอวา ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนอนง ในเยภยยสกานนมอะไรบางมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรมในเยภยยสกาอนใด มในเยภยยสกานน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย อธกรณระงบอยางน ผทำารอฟ นตองอาบตปาจตตยทรอฟ นผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

ตวธสลากคาหะวาดวยการจบสลาก ๓ วธ[๒๓๕] สมยนน อธกรณเกดแลวอยางน อบตแลวอยางน ในกรงสาวตถภกษเหลานนไมพอใจดวยการระงบอธกรณของสงฆในกรงสาวตถ ไดทราบขาววา ใน“อาวาสโนน มพระเถระอยหลายรป เปนพหสต ชำานาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนยทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวงใฝการศกษา ถาพระเถระเหลานนพงระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน อยางนอธกรณนพงระงบดวยด จงไปสอาวาสนนแลวเรยนกบพระเถระ”พวกนนวา ทานผเจรญ อธกรณนเกดแลวอยางน อบตแลว อยางน ขอโอกาสขอรบ“ขอพระเถระทงหลายจงระงบอธกรณน โดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนตามวถทางทอธกรณนพงระงบดวยด”พระเถระพวกนนชวยระงบอธกรณนนแลว เหมอนอยางทสงฆในกรงสาวตถระงบแลว ตามวธทระงบดวยดแลวฉะนน ครงนน ภกษผไมยนด ไมพอใจ ดวยการระงบอธกรณของสงฆในกรงสาวตถนน ไมพอใจดวยการระงบอธกรณของพระเถระมากรป ไดทราบขาววา ในอาวาสโนน มพระเถระอย ๓ รป ฯลฯ มพระเถระอย“๒ รป ฯลฯ มพระเถระอยรปเดยว เปนพหสต ชำานาญปรยต ทรงธรรม ทรงวนยทรงมาตกา เปนบณฑต เฉลยวฉลาด มปญญา มความละอาย มความระมดระวงใฝการศกษา ถาพระเถระนนพงระงบอธกรณนโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนอยางนอธกรณนพงระงบดวยด จงไปสอาวาสนน แลวกราบเรยนพระเถระนนวา”“ทานขอรบ อธกรณนเกดแลวอยางน อบตแลวอยางน ขอโอกาสขอรบ ขอพระเถระจงระงบอธกรณน โดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสน ตามวถทางทอธกรณนจะพงระงบดวยด”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะพระเถระนนชวยระงบอธกรณนนแลว เหมอนอยางทสงฆในกรงสาวตถระงบแลว

เหมอนอยางทพระเถระมากรประงบแลว เหมอนอยางทพระเถระ ๓ รประงบแลวและเหมอนอยางทพระเถระ ๒ รประงบแลว ตามวธทระงบดวยดแลว ฉะนนครงนน พวกภกษเหลานนผทไมพอใจดวยการระงบอธกรณของสงฆในกรงสาวตถ ไมพอใจดวยการระงบอธกรณของพระเถระมากรป ไมพอใจดวยการระงบอธกรณของพระเถระ ๓ รป ไมพอใจดวยการระงบอธกรณของพระเถระ ๒ รปไมพอใจดวยการระงบอธกรณของพระเถระรปเดยว แลวกราบทลเรองนนใหพระผมพระภาคทรงทราบพระผมพระภาครบสงวา ภกษทงหลาย อธกรณทพจารณาแลวนนเปนอน“สงบระงบ ระงบดแลว ภกษทงหลาย เราอนญาตวธจบสลาก ๓ อยาง คอ ปกปด๑ กระซบบอก ๑ เปดเผย ๑ ตามความยนยอมของภกษพวกนน”ภกษทงหลาย อนง วธจบสลากปกปด เปนไฉนภกษผใหจบสลากนนพงทำาสลากใหมส และไมมส แลวเขาไปหาภกษทละรป ๆแลวแนะนำาอยางนวา นสลากของผกลาวอยางน นสลากของผกลาวอยางน ทาน“จงจบสลากทชอบใจ เมอภกษนนจบแลว พงแนะนำาวา ทานอยาแสดงแกใคร ๆ” “ ”ถารวา อธรรมวาทมากกวา พงบอกวา สลากจบไมด แลวใหจบใหม ถารวา“ ” “ ”“ธรรมวาทมากกวา พงประกาศวา สลากจบดแลว ภกษทงหลาย วธจบสลาก” “ ”ปกปดเปนอยางนแหละภกษทงหลาย อนง วธจบสลากกระซบบอก เปนไฉนภกษผใหจบสลากนน พงกระซบบอกทใกลหของภกษแตละรป ๆ วา น“สลากของผกลาวอยางน นสลากของผกลาวอยางน ทานจงจบสลากทชอบใจ เมอ”ภกษนนจบแลว พงแนะนำาวา ทานอยาบอกแกใคร ๆ ถารวา อธรรมวาทมาก“ ” “กวา พงบอกวา สลากจบไมด แลวใหจบใหม ถารวา ธรรมวาทมากกวา พง” “ ” “ ”ประกาศวา สลากจบดแลว ภกษทงหลาย วธจบสลาก กระซบบอกเปนอยาง“ ”นแหละ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย อนง วธจบสลากเปดเผย เปนไฉนถารวาธรรมวาทมากกวา พงใหจบสลากเปดเผย อยางแจมแจง วธจบสลากเปดเผยเปนอยางนแหละภกษทงหลาย วธจบสลาก ๓ อยางนแล

สตวนยอนวาทาธกรณระงบดวยสมถะ ๔ อยาง

[๒๓๖] อนวาทาธกรณยอมระงบดวยสมถะเทาไรอนวาทาธกรณยอมระงบดวยสมถะ ๔ คอ (๑) สมมขาวนย (๒) สตวนย(๓) อมฬหวนย (๔) ตสสปาปยสกาบางทอนวาทาธกรณไมอาศยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) อมฬหวนย (๒) ตสส-ปาปยสกา แตระงบดวยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย (๒) สตวนยบางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววา ภกษทงหลาย อนง ในกรณน ภกษทงหลายใสความภกษดวยสลวบตทไมมมล สงฆพงใหสตวนยแกภกษนน ผถงความไพบลยแหงสตอยแลว

วธใหสตวนย และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหสตวนยอยางน คอ ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หม-อตตราสงคเฉวยงบาขางหนง ฯลฯ กลาวอยางนวา ทานผเจรญ ภกษทงหลายใส“ความขาพเจาดวยสลวบต ทไมมมล ทานผเจรญ ขาพเจานนถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษทงหลายใสความภกษชอน ดวยสลวบตทไมมมล เธอถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลวพงใหสตวนยแกภกษชอน ผถงความไพบลยแหงสตแลว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษทงหลายใสความภกษชอน ดวยสลวบตทไมมมล เธอถงความไพบลยแหงสตแลว ขอสตวนยกบสงฆ สงฆใหสตวนยแกภกษชอน ผถงความไพบลยแหงสตแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหสตวนยแกภกษชอน ผถงความไพบลยแหงสตแลว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทาน รปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯสตวนยอนสงฆใหแลวแกภกษชอน ผถงความไพบลยแหงสตแลว สงฆเหนดวยเพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน ฯลฯภกษทงหลาย นเรยกวา อธกรณระงบแลวอธกรณระงบดวยอะไรดวยสมมขาวนยกบสตวนย

ในสมมขาวนยนนมอะไรบางมความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯอนง ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนอยางไรโจทกและจำาเลยทงสองอยพรอมหนากน นชอวาความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนในสตวนยนนมอะไรบางมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรม คอสตวนยอนใด นมในสตวนยนน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

อมฬหวนย[๒๓๗] บางทอนวาทาธกรณไมอาศยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สตวนย(๒) ตสสปาปยสกา แตพงระงบดวยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย(๒) อมฬหวนยบางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววา ภกษทงหลาย อนง ภกษในธรรม“วนยน วกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายยอมโจทดวยอาบตทผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดแลววา ทานตองอาบตแลว“จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย ผมวกลจรต ม” “จตแปรปรวน ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ผมระลกอาบตนนไมได ผมหลงไดทำาสงนแลว”ภกษทงหลายแมภกษนนกลาวอยอยางนน กยงโจทภกษนนอยตามเดมวา ทาน“ตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน”

คำาขออมฬหวนย และกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงใหอมฬหวนยแกภกษนน ผหายหลงแลว กแล สงฆพงใหอมฬวนยอยางนภกษนนพงเขาไปหาสงฆหมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง ฯลฯ แลวกลาวคำาขอวาทานผเจรญ กระผมวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษ

ทงหลายโจทกระผม ดวยอาบตทกระผมผวกลจรต มจตแปรปรวน ประพฤตละเมดแลววา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน กระผมผกลาวกบภกษ“ ”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะพวกนนอยางนวา ทานทงหลาย กระผมวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤต“ละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย กระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลาย”แมกระผมกลาวอยอยางน กยงโจทกระผมอยตามเดมวา ทานตองอาบตแลว จง“ระลกอาบตเหนปานน ทานผเจรญ กระผมนนหายหลงแลว ขออมฬหวนยกบสงฆ”พงขอแมครงท ๒ ฯลฯพงขอแมครงท ๓ ฯลฯภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน วกลจรต มจตแปรปรวนไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทภกษนนดวยอาบตทเธอผวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดแลววา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนนกลาวอยางนวา ทานทงหลาย กระผมวกลจรต มจตแปรปรวน“ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย กระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว”ภกษทงหลาย แมภกษนนกลาวอยอยางนน กยงโจทภกษนนอยตามเดมวา“ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน ภกษนนหายหลงแลว ขออมฬหวนย”กบสงฆ ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงใหอมฬหวนยแกภกษนนผหายหลงแลว นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน วกลจรต มจตแปรปรวนไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ภกษทงหลายโจทภกษนนดวยอาบตทภกษนนผวกลจรต มจตแปรปรวนประพฤตละเมดแลววา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบตเหนปานน เธอกลาว“ ”อยางนวา ทานทงหลาย กระผมวกลจรต มจตแปรปรวน ไดประพฤตละเมดสงท“

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๕๙ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกายกระผมระลกอาบตนนไมได กระผมหลงไดทำาสงนแลว ภกษทงหลาย แมภกษนน”กลาวอยอยางนน กยงโจทเธออยตามเดมวา ทานตองอาบตแลว จงระลกอาบต“เหนปานน เธอหายหลงแลวขออมฬหวนยกบสงฆ สงฆใหอมฬหวนยแกภกษชอน ผหายหลงแลว ทานรปใดเหนดวยกบการใหอมฬหวนยแกภกษชอน ผหายหลงแลว ทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯอมฬหวนยสงฆใหแลวแกภกษชอนผหายหลงแลว สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย นเรยกวาอธกรณระงบแลว ระงบดวยอะไร ดวยสมมขาวนยกบอมฬหวนยในสมมขาวนยนนมอะไรบาง มความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรมความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯในอมฬหวนยนน มอะไรบางมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรม คอ อมฬหวนยอนใด นมในอมฬหวนยนนภกษทงหลาย อธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

ตสสปาปยสกาวนย[๒๓๘] บางท อนวาทาธกรณไมอาศยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สตวนย(๒) อมฬหวนย แตพงระงบดวยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย(๒) ตสสปาปยสกา บางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววา

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๐ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน โจทภกษดวยครกาบต(อาบตหนก)ในทามกลางสงฆวา ทานตองครกาบต คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชกแลว “จงระลกอาบตเหนปานน”ภกษจำาเลยนนกลาวอยางนวา ทาน ผมระลกไมไดเลยวา ตองครกาบตเหน“ปานน คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก”ภกษผเปนโจทกนน ยอมคาดคนภกษจำาเลยนนผเปลองตนอยวา เอาเถด“ทาน จงรดวยด ถาทานระลกไดวาตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชก หรอ

อาบตทใกลปาราชกไซร”ภกษจำาเลยนนกลาวอยางนวา ทาน ผมระลกไมไดวา ตองครกาบตเหนปานน“คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก แตระลกไดวา ตองอาบตแมเลกนอยเหนปานน”ภกษผเปนโจทกนน ยอมคาดคนภกษจำาเลยนนผเปลองตนอยวา เอาเถด“ทานจงรดวยด ถาทานระลกไดวา ตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก”ภกษจำาเลยนนกลาวอยางนวา ทาน ผมตองอาบตเลกนอยชอน ผมไมถก“ถามกปฏญญา ผมตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชกหรออาบตทใกลปาราชก ผมถกถามแลวจกไมปฏญญาหรอ”ภกษผเปนโจทกนนกลาวอยางนวา ทาน อนง ทานตองอาบตแมเลกนอยขอน“ทานไมถกถามแลวจกไมปฏญญา ทานตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชกหรออาบตทใกลปาราชก ทานไมถกถามแลวจกปฏญญาหรอ เอาเถด ทานจงรดวยด ถาทานระลกไดวา ตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก”ภกษจำาเลยนนกลาวอยางนวา ทาน ผมระลกไดวา ตองครกาบตเหนปานน“คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก คำานนผมพดเลน คำานนผมพดพลอยไป

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๑ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะผมระลกไมไดวา ตองครกาบตเหนปานน คอ อาบตปาราชก หรออาบตทใกลปาราชก”ภกษทงหลาย สงฆพงลงตสสปาปยสกากรรมนนแกภกษนนแล

วธลงตสสปาปยสกากรรมและกรรมวาจาภกษทงหลาย อนง สงฆพงลงตสสปาปยสกากรรมอยางน คอ ภกษผฉลาดผสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตจตตถกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ถกซกถามถงครกาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธ เอาเรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทร ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษชอน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ถกซกถามถงครกาบตในทามกลางสงฆ ปฏเสธแลวรบ รบแลวปฏเสธ เอาเรองหนงมากลาวกลบเกลอนอกเรองหนง กลาวเทจทงทร สงฆลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษชอนแลว ทานรปใดเหนดวยกบการลงตสสปาปยสกากรรมแกภกษชอน ทานรปนนพงนง ทาน

รปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงแมครงท ๒ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯแมครงท ๓ ขาพเจากลาวความนวา ฯลฯตสสปาปยสกากรรม สงฆลงแลวแกภกษมชอน สงฆเหนดวย เพราะฉะนนจงนง ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ภกษทงหลาย นเรยกวา อธกรณระงบแลวระงบดวยอะไร ดวยสมมขาวนยกบตสสปาปยสกาในสมมขาวนยนนมอะไรบาง มความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรมความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๒ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะในตสสปาปยสกานนมอะไรบางมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรมคอตสสปาปยสกาอนใด นมในตสสปาปยสกานนภกษทงหลาย หากอธกรณระงบแลวอยางน ผทำารอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

ปฏญญาตกรณะอาปตตาธกรณระงบดวยสมถะ ๓ อยาง[๒๓๙] อาปตตาธกรณ ระงบดวยสมถะเทาไร อาปตตาธกรณระงบดวยสมถะ๓ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย (๒) ปฏญาตกรณะ (๓) ตณวตถารกะบางทอาปตตาธกรณ ไมอาศยสมถะอยางหนง คอ ตณวตถารกะ พงระงบดวยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย (๒) ปฏญญาตกรณะ บางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววาภกษทงหลาย ภกษในธรรมวนยน ตองลหกาบตแลว เธอพงเขาไปหาภกษรปหนง หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลายนงกระโหยง ประนมมอ แลวกลาวอยางนวา ทาน ผมตองอาบตชอน ผม“แสดงคนอาบตนน”ภกษผรบนนพงกลาววา ทานเหนหรอ“ ”ภกษผแสดงนนพงกลาววา ขอรบ ผมเหน“ ”ภกษผรบนนพงกลาววา ทานพงสำารวมตอไป“ ”ภกษทงหลาย นเรยกวาอธกรณระงบแลวระงบดวยอะไร ดวยสมมขาวนยกบปฏญญาตกรณะ

ในสมมขาวนยนนมอะไรบาง มความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนยความพรอมหนาบคคล ฯลฯ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๓ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะอนง ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนนอยางไร คอ ผแสดงกบผรบแสดงทงสองอยพรอมหนากน นชอวา ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนในปฏญญาตกรณะนน มอะไรบางมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรมคอปฏญาตกรณะอนใด นมในปฏญญาตกรณะนนภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผรบรอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ถาไดการแสดงนนอยางน นนเปนความด หากไมได ภกษนนพงเขาไปหาภกษมากรปดวยกน หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยง ประนมมอ แลวกลาวอยางนวา ทานผเจรญ ขาพเจาตอง“อาบตชอน ขาพเจาแสดงคนอาบตนน”ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหภกษพวกนนทราบดวยญตตวา ขอทาน“ทงหลายจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ระลก เปดเผย ทำาใหตน แสดงอาบต ถาทานทงหลายพรอมกนแลว ขาพเจาขอรบอาบตของภกษชอนแลว พงกลาววา ทาน“เหนหรอ”ภกษผแสดงพงกลาววา ขอรบ ผมเหน“ ”ภกษผรบพงกลาววา ทานพงสำารวมตอไป“ ”ภกษทงหลาย นเรยกวาอธกรณระงบแลว ระงบดวยอะไร ดวยสมมขาวนยกบปฏญญาตกรณะ ในสมมขาวนยนน มอะไรบาง มความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯอนง ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนนอยางไร คอ ผแสดงกบผรบแสดง ทงสองอยพรอมหนากน นชอวา ความพรอมหนาบคคล ในสมมขาวนยนนในปฏญญาตกรณะนน มอะไรบาง มกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรมคอปฏญญาตกรณะอนใด นมในปฏญญาตกรณะนน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๔ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผรบรอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น หากไดการแสดงนนอยางน นนเปนความด ถาไมได ภกษนนพงเขาไปหาสงฆ หมอตตราสงคเฉวยงบาขางหนง กราบเทาภกษผแกพรรษาทงหลาย นงกระโหยงประนมมอ แลวกลาวอยางนวา ทานผเจรญ ผมตองอาบตชอน ผมแสดงคน“อาบตนน”ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตกรรมวา ทานผเจรญ“ขอสงฆจงฟงขาพเจา ภกษชอนรปน ระลก เปดเผย ทำาใหตน แสดงอาบต ถาสงฆพรอมกนแลว ขาพเจาพงรบอาบตของภกษชอน แลวพงกลาววา ทานเหนหรอ” “ ”ภกษผแสดงพงกลาววา ขอรบ ผมเหน“ ”ภกษผรบพงกลาววา ทานพงสำารวมตอไป“ ”ภกษทงหลาย นเรยกวาอธกรณระงบแลว ระงบดวยอะไร ดวยสมมขาวนยกบปฏญญาตกรณะ ในสมมขาวนยนน มอะไรบาง มความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคล ฯลฯภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผรบรอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยน

ตณวตถารกะ[๒๔๐] บางทอาปตตาธกรณไมอาศยสมถะอยางหนง คอ ปฏญญาตกรณะพงระงบดวยสมถะ ๒ อยาง คอ (๑) สมมขาวนย (๒) ตณวตถารกะ บางทพงตกลงกนได สมจรงดงทตรสไววา“ภกษทงหลาย อนง ในกรณน พวกภกษบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยประพฤตละเมดสงทไมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกภกษในหมนนปรกษากนอยางนวา พวกเราบาดหมาง“ทะเลาะววาทกนอย ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะ เปนอาจณมากมาย

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๕ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบ อาบตเหลานกนและกนบางทอธกรณนนจะพงเปนไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ภกษทงหลาย เราอนญาตใหระงบอธกรณเหนปาน นดวยตณวตถารกะ”

วธระงบอธกรณดวยตณวตถารกะและกรรมวาจาภกษทงหลาย สงฆพงระงบอธกรณอยางน คอ ภกษทก ๆ รปพงประชมในทแหงเดยวกน ครนแลวภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตกรรม

วาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลว สงฆพงระงบอธกรณนดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบเวนอาบตทเนองดวยคฤหสถ”ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกน ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหฝายของตนทราบดวยญตตกรรมวาจาวา“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบกนดวยอาบตเหลาน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาทานทงหลายพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานทงหลายและอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถเพอประโยชนแกทานทงหลาย และเพอประโยชนแกตน”

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๖ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะ[๒๔๑] ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกนอกพวกหนง ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหฝายของตนทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ขอทานทงหลายจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงเปนไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาทานทงหลายพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานทงหลาย และอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานทงหลาย และเพอประโยชนแกตน”[๒๔๒] ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกน อกพวกหนง ภกษผฉลาดสามารถพงประกาศใหสงฆทราบดวยญตตทตยกรรมวาจาวา“ทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอยไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงลกลามไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ถาสงฆพรอมกนแลว ขาพเจาพงแสดงอาบตของทานเหลาน และอาบตของตนใน

ทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานทงหลายและเพอประโยชนแกตน นเปนญตตทานผเจรญ ขอสงฆจงฟงขาพเจา พวกเราบาดหมาง ทะเลาะววาทกนอย ไดประพฤตละเมดสงทไมสมควรแกสมณะเปนอาจณมากมาย ทงทกลาวดวยวาจาและพยายามทำาดวยกาย ถาพวกเราจกปรบอาบตเหลานกนและกน บางทอธกรณนนจะพงเปนไปเพอความรนแรง เพอความรายกาจ เพอความแตกกนกได ขาพเจาแสดงอาบตของทานเหลานและอาบตของตนในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะเวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถ เพอประโยชนแกทานเหลาน

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๗ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะและเพอประโยชนแกตน ทานรปใดเหนดวยกบการแสดงอาบตเหลานของพวกเราในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถทานรปนนพงนง ทานรปใดไมเหนดวย ทานรปนนพงทกทวงอาบตเหลานของพวกเรา เวนอาบตทมโทษหยาบ เวนอาบตทเนองดวยคฤหสถขาพเจาแสดงแลวในทามกลางสงฆดวยตณวตถารกะ สงฆเหนดวยเพราะฉะนนจงนงขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางน”ลำาดบนน บรรดาภกษฝายเดยวกน อกพวกหนง ฯลฯ ขาพเจาขอถอความนงนนเปนมตอยางนภกษทงหลาย นเรยกวาอธกรณระงบแลว ระงบดวยอะไร ระงบดวยสมมขา-วนยกบตณวตถารกะในสมมขาวนยนนมอะไรบาง มความพรอมหนาสงฆ ความพรอมหนาธรรมความพรอมหนาวนย ความพรอมหนาบคคลอนง ความพรอมหนาสงฆในสมมขาวนยนนอยางไรภกษผเขากรรมมจำานวนเทาใด ภกษเหลานนมาประชมกน นำาฉนทะของผควรฉนทะมา ผอยพรอมหนากนไมคดคาน นชอวาความพรอมหนาสงฆ ในสมมขา-วนยนนอนง ความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนย ในสมมขาวนยนนอยางไรอธกรณนนระงบโดยธรรม โดยวนย และโดยสตถศาสนใด นชอวาความพรอมหนาธรรม ความพรอมหนาวนยในสมมขาวนยนนอนง ความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนนอยางไรผแสดงและผรบแสดงทงสองอยพรอมหนากน นชอวาความพรอมหนาบคคลในสมมขาวนยนในตณวตถารกะนน มอะไรบาง

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๘ }

พระวนยปฎก จฬรรค [๔. สมถขนธกะ] ๙. อธกรณวปสมนสมถะมกรยา ความกระทำา ความเขาไป ความเขาไปเฉพาะ ความรบรอง ความไมคดคานกรรมคอตณวตถารกะอนใด นมในตณวตถารกะนนภกษทงหลาย ถาอธกรณระงบแลวอยางน ผรบรอฟ น ตองอาบตปาจตตยทรอฟ น ผใหฉนทะตเตยน ตองอาบตปาจตตยทตเตยนกจจาธกรณระงบดวยสมถะเทาไรกจจาธกรณระงบดวยสมถะอยางเดยว คอ สมมขาวนยอธกรณวปสมนสมถะ จบสมถขนธกะท ๔ จบ

{ทมา : โปรแกรมพระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เลม : ๖ หนา :๓๖๙ }

พระไตรปฎกเลมท ๐๖ วนยปฎกท ๐๖ จลวรรค ภาค ๑ จบ