การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

โดย นายอนวตธ กาญจนวราธร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอรและสารสนเทศ

ภาควชาคอมพวเตอร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

โดย นายอนวตธ กาญจนวราธร

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอรและสารสนเทศ

ภาควชาคอมพวเตอร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

DEVELOPMENT SOFTWARE FOR TRAINING THE SKILL OF

STANDRAD THAI DANCE

By

Mr. Aniwat Kanwaratron

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Science Program in Computer and Information Science

Department of Computing

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน ” เสนอโดย นายอนวตธ กาญจนวราธร เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอรและสารสนเทศ

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ. ..........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ อาจารย ดร.รชดาพร คณาวงษ คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ .................................................... ประธานกรรมการ (...................................................) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (...................................................) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (...................................................) ............/......................../..............

ง

53314206 : สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอรและสารสนเทศ คาสาคญ : โปรแกรมคอมพวเตอร / ราวงมาตรฐาน อนวตธ กาญจนวราธร : การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน. อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ : อาจารย ดร. รชดาพร คณาวงษ. 127 หนา. งานวจยนเปนการออกแบบและพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน มวตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรมชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานทสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกทกษะทาราได โดยมขอบเขตการศกษาจากเพลงราวงมาตรฐานซงเพลงทใชคอเพลงชาวไทย และใชกลอง Kinect ซงเปนอปกรณทใชเลนเกมบนเครองเลน Xbox 360 ในการรบขอมลภาพทาทางการเคลอนไหวเพอมาประมวลผล ใชความรในทาทางการราของผเชยวชาญหรอครผสอนมาสรางกฎและเงอนไขของทาทางการราเพอทจะใหโปรแกรมประมวลผล โดยใชชดโปรแกรม Visual Studio และ Kinect for Windows SDK มาพฒนาสรางเปนโปรแกรมขนมา เมอสรางโปรแกรมเรยบรอยแลวจะทาการตรวจสอบความถกตองของโปรแกรม โดยมผเชยวชาญหรอครผสอนจานวน 3 คน มารวมกนวเคราะหและตรวจสอบความถกตองของกฎตางๆและนามาสรางเปนกฎเพอใหผวจยไดกาหนดลงไปในตวโปรแกรม จากนนจงทดสอบความถกตองของโปรแกรมโดยใหผเชยวชาญหรอครผสอนทง 3 คน เปนผทดสอบ โดยใชผรวมทดสอบทเปนผ ฝกคอนกเรยน 20 คน แลวใหผเชยวชาญหรอครผสอน วเคราะหผลการทางานของโปรแกรมในขณะททางานอยและสวนทประมวลผลไปแลววามความถกตองมากนอยเพยงใด จากแบบประเมนประสทธภาพความถกตองของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานโดยมผเชยวชาญ 3 คนเปนผทดสอบนนพบวา โปรแกรมสามารถประมวลผลทาทางทมความถกตองถง 81.66 % และมประเมนความพงพอใจของโปรแกรมจากนกเรยนททาการฝกทง 20 คนไดผลประเมนอยในระดบทพงพอใจมาก ภาควชาคอมพวเตอร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา............................................................. ปการศกษา 2557 ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ..............................................................

จ

53314206 : MAJOR : COMPUTER AND INFORMATION SCIENCE KEY WORD : SOFTWARE / THAI TRADITIONAL DANCE STANDRADS

ANIWAT KANWARATRON : DEVELOPMENT SOFTWARE FOR TRAINING

THE SKILL OF STANDRAD THAI DANCE . INDEPENDENT STUDY ADVISOR :

Dr.RATCHADAPORN KANAWONG, Ph.D. 127 pp.

This research was to design and develop a computer program to help practicing

the Standard Thai Dance skills. This application aimed to develop a computer program, analyze

and measure the dance moves. The scope of the study was using the Chao Thai song and the

Kinect camera, a device of plays games on the Xbox 360 in the movements to visual information

processing. Applying the knowledge of experts made rules and conditions of gesture and dance in

order to make the application process. The application was Visual Studio and the Kinect for

Windows SDK to develop the program. When created, then checked the validity of the program

by the three experts to analyze and verify the validity of rules, and to create the rules using the

application. The validity tested the program by the three experts and was twenty students to test

this application. The analysis of the performance of applications was running the process that was

accurate provided by experts.

Performance evaluation of the accuracy of this application with three expert had shown

that application can process motion with the accuracy up to 81.66 % and the satisfaction of the

practicing program of all twenty students were assessed at the satisfied level.

Department of Computing Graduate School, Silpakorn University

Student's signature .................................................. Academic Year 4

Independent Study Advisor's signature ..................................................

.

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย …………………………………………………………………….... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ………………………………………………………………….... จ กตตกรรมประกาศ …………………………………………………………………….... ฉ สารบญภาพ …………………………………………………………………………...... ฌ สารบญตาราง…………………………………………………………………………..... ฐ

บทท

บทนา…………………………………………………………………………....

ความเปนมาและความสาคญของปญหา………………………………... 1 วตถประสงคการวจย……………………………………………………. 2 ขอบเขตของการวจย……………………………………………………. 3

เครองมอทใชในงานวจย……………………………………………….. 3

นยามคาศพท……………………………………………………………. 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ……………………………………………... 4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ………………………………………………….. 5 ราวงมาตรฐาน……………………………………………………......... 5

กลอง Kinect ………………………………………………………… 17

กราฟ (Graphs) ………………………………………………………….. 20

มม (Angle) ……………………………………………………………… 22

เวกเตอร (Vector).………………………………………………………. 23

ระบบกฎเกณฑ (Rule-Based System) …………………………………… 27

งานวจยทเกยวของ……………………………………………………… 30

3 วธการดาเนนงาน………………………………………………………………… 31

วเคราะหปญหาและกาหนดขอบเขตของปญหา..………………………. 32

ออกแบบโปรแกรม...…………………………………………………… 32

ซ

บทท หนา

พฒนาโปรแกรม.……………………………………………………….. 4

ทดสอบการทางาน.….………………………………………………….. 60

สรปผล………….….………………………………………………….. 61

4 ผลการดาเนนการวจย…………………………………………………………….. 62

ผลการพฒนาโปรแกรม…………………………………………………. 62

ผลการประเมนของโปรแกรม…………………………………………... 69

สรปผลการประเมนความถกตองของโปรแกรม………………. 80

สรปผลการประเมนความพงพอใจของโปรแกรม……………... 86

5 สรปผลการวจย.………….………………………………………………………. 87

บทสรป………………………………………………………………… 87

ปญหาและอปสรรค…………………………………………………….. 90

ขอเสนอแนะ…………………………………………………………… 90 ขอเสนอแนะของงานวจย……………………………………… 90

ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป…………………………….. 91

รายการอางอง.………………….…………………………………………………………. 92

ภาคผนวก………………….……………………………………………………………… 95

ประวตผวจย………………….…………………………………………………………… 127

ฌ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 ทาราสอดสรอยมาลา …………………………………………………………… 13

2 การแตงกายทใชในการราวงมาตรฐานในแบบตางๆ……………………………. 15

3 แสดงแกน X, Y และ Z ของกลอง Kinect………………………………………. 18

4 ตาแหนงขอตอทกลอง Kinect ตรวจจบทสมพนธกบตาแหนงของรางกายมนษย.. 19

5 แสดงกราฟทมจดยอด จด และเสนเชอม เสน..…………………………….. 20

แผนภาพแสดงการเชอมโยงกนระหวางจด A, B, C, D, E และ F………………. 20

7 แสดงภาพตวอยางนยามของกราฟ G………………………………...…………. 21

8 กราฟแบบเดยวกนทมการกาหนดจดยอดและลากเสนเชอมในลกษณะทแตกตางกน 21

9 ระบบพกดใน มต…………………………………………………………….. 24

10 ระบบพกดใน มต…………….……………………………………………….. 24

11 การเขยนแทนเวกเตอรดวยเสนตรงทมลกศรช………………………………….. 25

12 แสดงสวนประกอบของเวกเตอร…….…………………………………………… 25

13 เวกเตอรหนงหนวยทมทศทางเดยวกน.…………………………………………. 26

14 สวนประกอบของเวกเตอร มต... ………………..……………………………. 26

15 แสดงวงจรการพฒนาระบบ…………………………………………………….... 31

16 แสดงวงจรการทางานในขนตอนการพฒนาโปรแกรม………………………..… 35

17 Histogram ของเพลงชาวไทยทผวจยใช ……………………………………..…. 43

18 โปรแกรม Transcribe ! …………………………………...…………………...... 43

19 การปรบแตงหาเสยงดนตรจนพบเสยงฉง……….…………………………….… 44

20 ตวอยาง Histogram ของเพลงทไดทาการตดเหลอเฉพาะเสยงฉง……………….. 44

21 ตวอยาง Histogram ของเสยงฉงทไดแบงไวตามแตละหองเพลง………………… 45

ญ

ภาพท หนา

22 ตวอยาง Histogram ของเสยงฉงทไดทาการปรบแตงเสยงจาก Sound Forge…... 45

23 โครงสรางโปรแกรมในสวนทอานไฟลเสยงโดยผานคลาส NAudioEngine…… 46

24 โครงสรางโปรแกรมในสวนทตรวจหาเวลาของจงหวะทเกดเสยงฉง…………. 46

25 แสดงคาสงทใชบนทกขอมลใหอยในรปของ Text file………………..………. 47

26 ภาพ Skeleton tracking ทไดจากกลอง Kinect………………………………… 49

27 การแทนทจดยอดแตละจดดวยตวอกษร………………………………………. 49

28 เสนเชอมทผวจยจะแทนทดวยเวคเตอรเพอใชในการคานวณหามม……………. 50

29 แสดงการเปรยบเทยบทาทางโดยการใชผลคณเชงสเกลาร……………………. 52

30 แสดงทศทางของ Normal Vector…………………….…………………………. 52

31 แสดงทาทางในแตละจงหวะทผวจยใชทดสอบ…………………………………. 53

32 แสดงโครงสรางการทางานของฟงกชน SetBodySegments……………………. 56

33 แสดงโครงสรางของโปรแกรมในสวนทบนทกขอมลมมของจดขอตอตางๆ… 57

34 แสดงหนาหลกของโปรแกรม…………………………………………………. 62

35 แสดงการฝกในระดบท 1……….……………………………………………… 63

36 แสดงเมนฝกระดบท 2………………………………………………………..… 64

37 แสดงเมนฝกระดบท 3…………………………….…………………………….. 65

38 การบนทกขอมลการฝกระดบ 1 ในชวงกาลงบนทกขอมล……………………… 65

39 แสดงเมนบนทกขอมลฝกระดบ 2 ในชวงกาลงบนทกขอมล…..……………… 66

40 แสดงเมนบนทกขอมลฝกระดบ 3 ในชวงกาลงบนทกขอมล………………….. 67

41 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรใน

การฝกระดบท ……………………………………………………………….. 75

42 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรใน

การฝกระดบท 2 ……………………………………………………………….. 76

43 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรใน

การฝกระดบท 3 ……………………………………………………………….. 77

ฎ

ภาพท หนา

44 ตวอยางการดาวนโหลดชดโปรแกรม Kinect SDK ……………………………. 97

45 แสดงขนตอนในการเรมตดตงชดโปรแกรม Kinect SDK .……………………. 98

46 แสดงการตดตงชดโปรแกรม Kinect SDK เมอเสรจสมบรณแลว…………….... 98

47 แสดงการตดตงไดรเวอรตางๆของอปกรณ Kinect .……………………………. 99

48 อปกรณ Kinect รนชนดทใชกบเครองเลนเกม Xbox 360..…………………… 99

49 ชดตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจย… 100

50 หนาแรกของการตดตงชดตดตงโปรแกรม……………………………...………. 101

51 แสดงตาแหนงทจะตดตงโปรแกรมลงไปในคอมพวเตอร………………………. 101

52 การสรางปม Shortcut บนหนาจอ……………………………………………….. 102

53 เรมกระบวนการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน. 102

54 โปรแกรมกาลงดาเนนการตดตง………………………………………………… 103

55 โปรแกรมทาการตดตงเสรจสมบรณเรยบรอย…………………………………… 103

56 ตวเรยกใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจย.. 104

57 หนาหลกของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน……… 106

58 การกาหนดรหสเพอปองกนการเขาถงโปรแกรมในสวนทสาคญ……………… 107

59 สวนของเมนทใชเลอกเพลง…………………….……………………………... 107

60 สถานะของเพลงทเลอกอยขณะนน………….…………………………………. 108

61 ขณะโปรแกรมประมวลผลบนทกจงหวะดนตร……………………………….. 108

62 โปรแกรมประมวลผลจงหวะดนตรเสรจสน…………………………………… 109

63 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 1………………………………… 109

64 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 2………………………………… 111

65 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 3………………………………… 112

66 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 1………………………………………..… 113

67 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 2………………………………………… 114

68 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 3………………………………………… 115

ฏ

ภาพท หนา

69 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 1………… 117

70 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 2………… 118

71 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 3………… 119

72 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 1………… 120

73 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 2………… 121

74 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 3………… 122

75 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 1………… 123

76 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 2…………. 124

77 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 3…………. 125

78 แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอโปรแกรมคอมพวเตอร

เพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน…………………………………………….. 126

ฐ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ชอและขนาดของมมตางๆ……………………………………………………….. 22

2 ความสมพนธของเสยงฉงในแตละหองเพลงกบเนอรองของเพลงชาวไทย………. 38

3 ความสมพนธของจงหวะทจะเกดการประมวลผลทาทางในแตหองเพลง………... 41

4 แสดงผลของ Normal Vector ทตาแหนง E ของแตละทาทาง …….………..…..... 54

5 เกณฑการประเมนผลทผวจยกาหนด……………………………….………..…... 59

6 การแปลผลคะแนนจากคาเฉลยแบบ 3 ระดบททางผวจยกาหนด…....….………... 59

7 เกณฑแปลความหมายคาเฉลยจากแบบสอบถามความพงพอใจททางผวจยกาหนด. 61

8 แสดงขอมลทโปรแกรมไดบนทกจากทาทางการราของแตละทา………………… 68

9 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 1………………….. 70

10 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 2 ………………….. 71

11 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 3 ………………….. 72

12 แสดงขอมลการประเมนการฝกราของโปรแกรมคอมพวเตอรทผวจยพฒนาขน….. 73

13 แสดงผลสรปการประเมนความถกตองในการประมวลผลของโปรแกรม

คอมพวเตอรในการฝกทง 3 ระดบ………………………………………………… 78

14 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท ดวยการใชเทคนค

ผลคณเชงเวคเตอร………………………………………………………………….. 81 15 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท ดวยการใชเทคนค

ผลคณเชงเวคเตอร………………………………………………………………….. 82 16 แสดงขอมลการประเมนการฝกราของโปรแกรมคอมพวเตอรทผวจยพฒนาขน ดวยการใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอร……………...………………………………. 83

17 แสดงผลสรปการประเมนความถกตองในการประมวลผลของโปรแกรมคอมพวเตอร

ในการฝกทง ระดบ…………………………………………………………..... 84 18 สรปผลการประเมนความพงพอใจของโปรแกรม…………………………......... 86

1

บทท บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา การราเปนศลปวฒนธรรมทมความออนชอยงดงาม แสดงถงเอกลกษณของชาตไทยทมมาแตโบราณ ราวงมาตรฐานเปนการราทประดษฐขนใหมโดยการดแลของกรมศลปากรรวมกบ กรมประชาสมพนธชวยกนจดทาขน เพอใหเปนแบบแผนในการใชทาราใหงดงามถกตองตามหลกนาฏศลปไทยราวงมาตรฐานเปนการแสดงทมทาราทเปนแบบแผนมมาตรฐานทงคารอง ทานอง ทารา ตลอดจนการแตงกายใหเปนแบบฉบบมาตรฐาน ทงนถกสรางขนเพอความสะดวกในการเผยแพรศลปวฒนธรรมของไทยและสบสานใหคงอยตลอดไปและทงยงทาใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน จรรโลงใจ และยงเปนการฝกทกษะใหเกดสมาธ สรางความสามคคใหแกผรา ดวยความสาคญดงกลาว กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ จงไดก าหนดเอาไวในหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช (ฉบบปรบปรง พ.ศ. ) โดยไดกาหนดเนอหาของการราวงมาตรฐานเพอใหผเรยนเหนคณคาของนาฏศลปไทย เกดความรกในศลปวฒนธรรมไทยชนชมเอกลกษณในความเปนไทย กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2534, หนา ) จงไดกาหนดหลกสตรเนอหากจกรรมนาฏศลปไว กจกรรมคอ กจกรรมเนนจงหวะ กจกรรมเนนการฟงและรองเพลง และกจกรรมนาฏศลป

จากกจกรรมดงกลาวน ในเนอหาหลกสตรประถมศกษาในงานวจยของ บงอร พมสะอาด และคณะ ( , หนา ) ทไดสรปและแบงเนอหากจกรรมนาฏศลปไวเพอสนองจดมงหมายของหลกสตรเปน ประการดวยกนคอ

. การใชอวยวะตางๆ ของรางกาย รายราเบองตน เชน การตงวง การจบ การกาวเทา ฯลฯ

2. การใชภาษาทาเฉพาะนาฏศลปไทย แสดงความหมายและความรสกตางๆ

. การใชภาษาทาของนาฏศลปไทยตบท

. การแสดงงายๆ เปนหมหรอเดยว

2

ซงจากการศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช กไดมการบรรจวชานาฏศลปไวในหลกสตรของกลมสาระการเรยนรวชาศลปะในทกระดบชน และในการเรยนการสอนวชานาฏศลปไดนยมใชทาทางการราของราวงมาตรฐานเปนหลกในกจกรรมการเรยนของผเรยน รวมถงการแขงขนทกษะระดบชาตซงคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเปนผจด เชนงานศลปหตถกรรมนกเรยนทในปจจบนกลมสาระการเรยนรศลปะ มการจดแขงขนนาฏศลปโดยใชการราวงมาตรฐานเปนรายการทใชในการแขงขนดวยดวย

จากการศกษาสภาพการจดการเรยนการสอนในดานนาฏศลป สวนหนงในปญหาทพบคอนกเรยนบางสวนไมคอยชอบวชานาฏศลป รวมทงคดวาวชานาฏศลปไทยจดจาทาราไดยาก เปนวชาทนาเบอ ไมสนกสนาน ซงขอความดงกลาวแสดงถงเจตคตทไมดตอการเรยนวชาวชานาฏศลป(ฐปน ศรสคนธรตน : ) อกทงระยะเวลาในการสอนของรายวชาทมนอย จงทาใหมการฝกปฏบตอยางหนก มเวลาทบทวนนอย มเวลาฝกแคในชวโมงเรยนแตทโรงเรยน จงทาใหการฝกทกษะดวยตวเองทาไดยาก และเมอไปฝกทกษะตอทบาน ไมสามารถตรวจสอบตวเองไดวาทาทาการรานนมความสมบรณ ถกตองตามรปแบบมากนอยเพยงใด เพราะไมมเครองมอใดมาชวยในการฝกสอนหรอเปนเกณฑใหคะแนนเพอวดประสทธภาพตนเองไดด นอกจากครผสอนในโรงเรยนเทานน

จากปญหาดงกลาวผวจยจงสนใจทจะพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอมาชวยฝกทกษะ ทาราของการราวงมาตรฐานและสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกได ซงจะทาใหผเรยนสามารถนาโปรแกรมคอมพวเตอรนไปฝกและพฒนาตนเองในขณะทอยทบาน สามารถพฒนาผเรยนใหเกดความอยากเรยนร มความสนกสนานในการฝกปฏบต มการประเมนผลจากการฝกปฏบตได ชวยใหทบทวนและจดจาทาทางการราไดดยงขนซงจะเปนวธหนงในการทจะชวยแกปญหาในการเรยนการสอนวชานาฏศลปได และสามารถนาไปพฒนาเพอใชในการเรยน การสอนใหดยงขนตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

2. เพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกทกษะ

ทาราได

3

ขอบเขตของการวจย 1. เพลงราวงมาตรฐานทใชคอเพลงชาวไทย

2. เปนการฝกแบบรายบคคล

3. ใชสวนของรางกายตงแตเอวขนไป 4. ไมมการยาเทาหรอเดนไปมา 5. ไมมสงกดขวางบดบงสวนใดสวนหนงของผฝก 6. สภาพแวดลอมรอบๆ ของผฝกคงท

7. ใชกลอง Kinect ในการรบขอมลมาประมวลผล

เครองมอทใชในงานวจย

1. คณสมบตดานฮารดแวร

1.1 คอมพวเตอร PC (CPU Intel 3.0Ghz, RAM 4GB, Hard Disk 1TB)

1.2 กลอง Kinect

2. คณสมบตดานซอฟตแวร

.1 ระบบปฏบตการ Windows

2.2 โปรแกรม Visual Studio

2.3 Kinect for Windows SDK

2.4 Microsoft .NET Framework

2.5 โปรแกรม Sound Forge

2.6 โปรแกรม Transcribe!

นยามคาศพท 1. การราแบบรายบคคล หมายถง การทมผราเพยง 1 คนในเพลงหนงๆ 2. สภาพแวดลอม หมายถง สงทอยรอบๆ ตวผเรยนในขณะททาการฝก ทงสงมชวต แสง

หรอวตถตางๆ

4

3. ฐานกฎหมายถง กฎเกณฑทใชสาหรบการตดสนใจ ลกษณะของกฎอาจจะอยในรปแบบของ IF…THEN สามารถนาไปสรางเปนแบบจาลองเพอนาไปวเคราะหและตดสนใจได

. กลอง Kinect คอ อปกรณเสรมการใชงานเครองเลนเกม Xbox 360 มความสามารถในการตรวจจบผเลน และสามารถตรวจจบตาแหนงตางๆ ของรางกายผเลนได

5. Visual Studio คอการรวมชดโปแกรมทจาเปนตอนกพฒนาโปรแกรมเขาไวดวยกนหรอทเรยกวา Integrated Development Environment พฒนาขนโดยไมโครซอฟท ซงเปนเครองมอทชวยนกพฒนาซอฟตแวรพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร เวบไซต เวบแอปพลเคชนและเวบเซอรวส

6. Kinect for Windows SDK คอชดซอฟแวรของบรษทไมโครซอฟตทพฒนาขนมาเพอนามาใชกบกลอง Kinect ซงจะทาใหผทใชกลอง Kinect สามารถพฒนาแอปพลเคชนททาใหกลอง Kinect ทางานในลกษณะตางๆ ไดงายขน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. โปรแกรมคอมพวเตอรสามารถชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานใหกบผเรยนได

2. โปรแกรมคอมพวเตอรสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกใหกบผเรยนได

5

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราของราวงมาตรฐาน ผพฒนาได

ทาการศกษาหลกการทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ทสามารถนามาประยกตใช เพอพฒนาโปรแกรมครงน โดยแบงเปนหวขอตางๆ ไดดงน

1. ราวงมาตรฐาน

2. กลอง Kinect

3. กราฟ (Graphs)

4. มม (Angle)

5. เวกเตอร (Vector)

6. ระบบกฎเกณฑ (Rule-Based System)

7. งานวจยทเกยวของ

1. ราวงมาตรฐาน

1.1 ประวตราวงมาตรฐาน กาญจนา อนทรสนานนท และ รจ ศรสมบต ( : - ) กลาวเอาไววาในสมยกอนนนคา

วา “ราวงมาตรฐาน” ยงไมไดใชกนมเพยงคาวา “ราวง” ตอมาเมอไดมการกาหนดทารา บทรอง และดนตรขนอยางมแบบแผนจงเรยกกนวา “ราวงมาตรฐาน” เพอใชเปนแบบอยางตอไป

ราวงเปนการละเลนอยางหนงของชาวบานทเลนกนเพอความสนกสนาน และความสามคค นยมเลนกนระหวาง พ.ศ. - ราวงนนแตเดมเรยกวา “ราโทน” อนเปนศลปะทเกดมาจากพนบาน มเครองดนตรทใชประกอบการราโทนกคอ โทน ฉง ฉาบ และกรบ เพลงทนยมกนอยางแพรหลายกคอ เพลงใกลเขาไปอกนด ชอมาล ตามองตา ยวนยาเหล เปนตนในชวง พ.ศ. นนอยระหวางสงครามโลกครงท ทางญปนไดเจรจาขอตงฐานทพในประเทศไทย เพอเปน

6

ทางผานสาหรบลาเลยงเสบยง อาวธและกาลงพล เพอไปสกบฝายสมพนธมตร โดยยกพลขนทตาบลบางป จงหวดสมทรปราการ เมอวนท ธนวาคม ประเทศไทยซงในขณะนนมจอมพล ป. พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตร จาเปนตองยอมใหทหารญปนตงฐานทพ มฉะนนกจะถกฝายอกษะ ซงมประเทศญปนรวมอยดวยนนปราบปราม เมอญปนมฐานทพอยในประเทศไทย จงเปนเปาหมายใหฝายสมพนธมตรโจมต โดยเขามารกรานทางอากาศสงเครองบนมาทงระเบดทาลายทาใหชวตผคน บานเรอน ทรพยสนเสยหายยบเยน โดยเฉพาะทอยใกลกบฐานทพญปน สวนใหญแลวฝายพนธมตรจะสงเครองบนมารกรานจดยทธศาสตรในเวลาทเปนคนเดอนหงาย เพราะจะมองเหนจดยทธศาสตรไดงาย ชาวไทยซงมทงความหวาดกลวความตรงเครยด จงไดชกชวนกนเลนเพลงพนเมองทซบเซาไปนาน คอ การราโทน ขนมาเลนกนเพอผอนคลายอารมณตรงเครยดนน ใหเพลดเพลนสนกสนานขนบาง การเลนราโทนนนใชภาษาทเรยบงาย รองเปนเชงเยาแหยหยอกลอ เกยวพาราสกนระหวางหนมสาว ทานองเพลง การรอง ทาราการแตงกาย เรยบงาย มงความสนกสนาน พอผอนคลายความทกขไปไดบางเทานน ไมไดประณตงดงามแตอยางใด จอมพล ป. พบลสงคราม เกรงวาชาวตางชาตทไดพบเหนจะเขาใจวา ศลปะการฟอนราของไทยเปนศลปะทไมไดประณตงดงาม ไมไดแสดงออกวาเปนชาตทมวฒนธรรม ทานจงไดใหมการพฒนาราโทนขนอยางมแบบแผน ประณตงดงามทงทารา คารอง ทานองเพลงและเครองดนตรทใชตลอดจนการแตงกายเมอไดกาหนดราโทนขนอยางเปนแบบแผนแลว ตอมาจงเปลยนมาเรยก “ราวง” และไดม คาวา “มาตรฐาน” เพมขนมาอกจงกลายเปน “ราวงมาตรฐาน” จนถงปจจบน

1.2 นาฏยศพททใชในการรา

กาญจนา อนทรสนานนท และรจ ศรสมบต (2544 : 10-13) กลาววานาฏยศพท หมายถง ศพททใชในการแสดงทาทางทางนาฏศลปไทย ซงศพทเหลานเปนศพทเฉพาะในทางนาฏศลปเทานนผทศกษาและมความรดานนจะเขาใจความหมายไดดวาศพทใดคาใดควรจะตองแสดงทาทางอยางไรจงจะถกตอง ยงมนาฏศพทอกมากมายทมไดกลาวไว ณ ทน ศพททอธบายตอไปนเปนศพททใชในราวงมาตรฐาน

7

1.2.1 วง คอสวนโคงของลาแขนประกอบดวยการตงมอแบขนทงสนวแตนวหวแม มองอเขาหาฝามอเลกนอย พรอมทงหกขอมอเขาหาลาแขน และทอดแขนใหไดสวนโคงทสวยงาม ไดแบงออกเปน

1.2.1.1 การตงวงบน คอการใชสวนโคงของลาแขนทอยขางศรษะ โดยตวพระและตวนางจะแตกตางกนตรงทตวพระ วงบนจะอยระดบแงศรษะ (ตรงขมบ) และวงกวาง สวนตวนางวงจะอยระดบหางคว มสวนโคงของลาแขนแคบกวาตวพระ

1.2.1.2 การตงวงกลาง คอ การใชสวนโคงของลาแขนปลายนวอยระดบไหลระหวางวงบนและวงลาง

1.2.1.3 การตงวงลาง คอ การใชสวนโคงของลาแขน ททอดโคงลงเบองลาง ปลายมออยระดบหนาทอง

1.2.1.4 การตงวงหนา คอ การใชสวนโคงของลาแขน ททอดโคงอยขางหนา โดยตวพระปลายนวมออยระดบขางแกมขางเดยวกบวง สวนตวนางปลายนวจะอยตรงระดบปาก

1.2.1.5 การตงวงพเศษ คอ การตงวงทอยระหวางวงบนกบวงหนา

1.2.2 การจบ คอ ลกษณะการใชนวหวแมมอมาจรดขอแรกของปลายนวช โดยนบจากปลายนวลงมานวทเหลอทงสามเหยยดตงแลวกรดออกใหสวยงามในลกษณะคลายพด แบงออกเปน

1.2.2.1 การจบหงาย คอ การหงายขอมอขนแลวหกขอมอเขาหาลาตวโดยทาทาจบ ใหปลายนวทจบชขนขางบน

1.2.2.2 การจบควา คอ การควาลาแขนหกขอมอลงแลวทาทาจบใหลายนวทจบชลงลาง

1.2.2.3 การจบหลง คอ ลกษณะการจบควา แขนตงอยขางหนา แลวสงแขนทงแขนตงไปขางหนาหลง โดยคงการจบควา และหกขอมอไว กจะไดจบควา ซงมลกษณะของแขนถกบดเขาทางลาตวจนทองแขนพลกไปดานหลง

1.2.2.4 การจบปรกหนา คอ การจบหงาย แลวงอแขนขนเกอบตงฉาก หนจบเขาหนาหรอยกมอขนสงระดบหนา

8

1.2.2.5 การจบปรกขาง คอ การจบคลายจบปรกหนา แตลาแขนจะอยดานขางยกมอขนสงระดบศรษะ

1.2.3 การจบลอแกว คอ ลกษณะกรยามอคลายจบหงาย คลายจบควา คลายจบปรกขาง คลายจบปรกหนา คลายแบบหงายวงบวบาน คลายแบควา และคลายแบควาวงลาง กมเลนทาฤทธ การจบเชนนใชปลายนวกลางมาจรดกบปลายนวหวแมมอใหเปนรปวงกลมสวนนวมอทเหลอจะกรดนวตงออกไป

1.2.4 การกรายมอ คอลกษณะกรยามอจากหงายแลวหกมอจบลงลางดวยการมวนขอมอโดยมลาแขนเหยยดตงแลวจงงอแขนมวนจบไปตงวง สวนมอขางทตงวงสงไปจบหลง

1.2.5 การสะบดมอจบ คอ ลกษณะของมอจากจบหงายหรอจบปรกขางแลวคลายจบออก โดยคลายมอลงแลวพลกขอมอขนตงวง

1.2.6 มวนมอ กรยามวนมอตอเนองจากจบหงาย วธมวนมอคอยๆ ปดจบหงายลงลางดวยการมวนขอมอ แลวปลอยจบตงมอขน แลวหงายฝามอลงจบความวนจบขน

1.2.7 คลายมอ คอกรยาจากจบควา คอยๆ หกขอมอใหหงายขน ขณะขอมอหงายใหคลายจบออกชาๆ จนแบมอแลวจงกลบตงฝามอขน

1.2.8 ฉายมอ คอกรยาแบบมอทตะแคงอยในระดบอกหรออยในระดบตากวานนแขน งออยกอน วธฉายมอเอยงศรษะตรงขามกบมอทจะฉาย คอยๆ แทงปลายนวมออกไปขางหนา

1.2.9 ปาดมอ คอ กรยาการใชมอเขาหาลาตวและออกจากลาตว แบงออกเปน

1.2.10 ปาดแขนตง มในทากวกมอเรยก ใชปาดมอเขาหาตว

1.2.11 ปาดแขนงอ คลายปาดแขนตง หากแตใชสวนขอมอกบปลายนวใหลาแขนเคลอนเขาออกและงออยตลอดเวลา มทงบนและลาง

1.2.12 การยกตว คอ การยกตวตรงสวนบน นบจากสวนเอวขนมากดไหลขางเดยวกบการหยอนสะเอว พรอมกบยบจงหวะดวยเมอกดไหลและกระทาสลบขางทงซายขวา

1.2.13 การโยตว คอ การคอยๆ เอยงตวไปทางซายและทางขวาพรอมการสะดงตวตามจงหวะคอยๆ เอยงไปชาๆ โดยการวางนาหนกตวบนเทาทกาวไขว

9

1.2.14 กระทบ คออาการของการใชลาตวประกอบจงหวะอยางหนง แบงออกเปน

1.2.14.1 นงกระทบ คออาการกระแทกตวเปนจงหวะประกอบการราดวยการแขงหนาขา ยกกนขนเลกนอย ทาจงหวะเหมอนอาการสะดงแลวกระแทกตวลง

1.2.14.2 ยนกระทบ แบงออกเปน

1.2.14.2.1 กระทบเขา คอกรยาหมเขาในจงหวะหนก สนๆ ครงหนงแลวกาวลง

1.2.14.2.2 กระทบสน มกใชในทายกษและทาลง ขณะทขาหนาขางหนงยกไวใชขาอกขางหนงซงยนอยเปนฝายกระทบ วธกระทบ ยดเขาขน เผยอสนเทารอจงหวะและกระแทกลงพรอมกบวางเทาทยกลงใหไดเหลยมตามตองการ

1.2.15 การกระดกเทา คอ ลกษณะของการใชเทายกขน โดยใหปลายเทาชลง แบงออกเปน

1.2.15.1 การกระดกหลง คอ การยกเทาไปขางหลง พยายามใหสนเทาตดกบกนหรอเกอบตดกนโดยการดนเขาไปขางหลงมากๆ

1.2.15.2 การกระดกเสยว คอ การยกเทาคลายกระดกหลง แตยกเทากระดกเฉยงไปดานขาง ซงถามองขางหนาจะสามารถมองเทาทกระดกไดชดเจน

1.2.16 การสะดดเทา คอ การใชจมกเทาวางจรดพน ยอเขาทงสองขาง ถาสะดงเทากใชจมกเทาเลอกฐานเทาไปขางหนา พรอมโนมตวเลกนอย แลวรบชะงกคางไว ขณะโนมตวไปขางหนาสนเทาหลงเปดขน

1.2.17 ยกเทา คอ ลกษณะของการใชเทายกขนโดยฝาเทาลาง แบงออกเปน

1.2.17.1 ยกหนา คอ การยกเทาขนมาขางหนา ใหระดบฝาเทาอยตรงกบเขาขางทจะยน จะตากวานนบางเพยงเลกนอย สงลาขาสวนลางยนไปขางหนา และเฉยงมาทางเทาทยนรบนาหนก หนสวนขางของฝาเทาดานหวแมเทาออกไปทางหนา ชกสนเทาเชดปลายเทาใหตงหกขอเทาเขาหาลาตว ใชไดทงตวพระและตวนาง ตวพระเหลยมขากวาง

10

หกขอเทาเขาหาลาตว ใชไดทงตวพระและตวนาง ตวพระเหลยมขากวาง ถาเปนตวนางเหลยมจะแคบลงมา

1.2.17.2 ยกขาง คอ ลกษณะอาการของการยกเทาคลายยกหนา แตกนเขาออกไปขางๆ มากๆ ใชสาหรบตวพระ ถาเปนตวนางจะใชวธการทเรยกวา “เดยว” แทน คอใชสนเทาจรดขาอกขางหนง ไมควรใหสง แบะเขาเหมอนตวพระ

1.2.18 การจรดเทา คอ การแตะพนดวยจมกเทาขางใดขางหนงโดยเปดสนเทา สวนเทาทไมจรดจะวางเตมเทา

1.2.19 การถดเทา คอ การวางเทาใดเทาหนงไวขางหลงดวยจมกเทา เพอยนรบนาหนกและเปดสนเทาหลง สวนอกเทาหนงวางไวขางหนาเตมเทา โดยวางไขวเทากบเทาหลงใหปลายนวเฉยงไปขางหนาเลกนอย แลวถดจมกเทาทอยขางหนาไปกบพน ใหปลายนวขางหนาทงหาเชดขน เปดสนเทาแลวยกเทาขนเลกนอย กลบมาวางไขวขางหนาตามเดม โดยงอเขาทงสองขางแบงออกเปน

1.2.19.1 การถดเทาอยกบท แบงเปนการถดเทาไขว และการถดเทาเสมอกนสาหรบการถดเทาไขวนน เทาหนงอยหนาอกเทาหนงอยหลงเปดสนเทา สวนการถดเทาเสมอกน คอการวางเทาทงสองเสมอกน ซงเทาหนงจะยนเตมเทาอกเทาหนงจะปฏบตการถดเทาเชนเดยวกนแตอาจจะถดเทาออกไปตรงขางหนาและบางครงจะถดไปขางๆ

1.2.19.2 การถดเทาเคลอนตว คอ การถดเทาเดนโดยใชเทาขวาเปนฝายถนด วธถดเทาอาศยวางนาหนกและเสอกจมกเทาเชนเดยวกน หากแตวายกเทาเชนเดยวกน หากแตวายกเทาถดเคลอนไปเทานน

1.2.20 การกาวเทา คอ การใชเทาขางใดขางหนงกาวลงกบพน โดยนาหนกตวตองโนมหนกไปขางหนาเทาทกาว เทาหลงยอเขาใหดพองาม ถาเปนตวพระเหลยมจะกวาง สวนตวนางเหลยมจะแคบลง แบงออกเปน

1.2.20.1 การกาวเทามาขางหนา คอ การยกเทาขางหนงวางลงกบพนโดยใชสนเทาวางกอนแลวจงวางเตมเทากาวไปขางหนา สวนเทาหลงจะไขวเทาและเปดสนเทา

11

ทงตวพระตวนาง สาหรบตวพระจะยอตวกนเขาทงสองขาง สวนตวนางใหเขาชดและวางเทาตรงไปขางหนา

1.2.20.2 การกาวเทามาดานขาง คอ การกาวหนา แตจะเฉยงออกดานขางมากลกษณะของเทาตวพระและตวนาง เมอกาวแลวการใชเขาจะแตกตางกน โดยตวพระจะกนเขาออกสวนตวนางจะหลบเขาดานเทาทอยหลง

1.2.20.3 การกาวเทาไขวคอ การกาวเทาคลายกาวหนาแตเวลากาวแลวเทาหนาจะไขวมากกวาการกาวหนา ซงลกษณะการกาวไขวตวนางมกนยมใช สาหรบตวพระจะนยมใชบางครงทสงเกตได เชน ทาขยนเทา

1.2.21 ขยนเทา เหมอนซอยเทา ผดกนทเทาขยนตองไขวเทาแลวจงทากรยาเหมอนซอย ถาผราขยนเคลอนทไปทางขวากใหเทาซายอยหนาจะไปทางซายกใหเทาขวาอยหนา

1.2.22 การวางสน คอ การใชสนเทาแตะพนโดยเปดปลายเทาขนใกลกบเทาอกขางหนงซงวางเตมเทา โดยหกขอเทาขน เทาทวางสนจะอยใกลกบเทาอกขางหนงซงวางเตมเทา

1.2.23 ประเทา คอการเผยอจมกเทาขางใดขางหนงเพยงนดเดยวใชจมกเทากระทบ

ลงบนพน

1.2.24 ตบเทา คอ กรยาของการใชเทาคลายกบการประเทา แตไมตองยกเทาขนหมเขาตามจงหวะทตบเทาตลอดเวลา

1.2.25 กระทง คอการกระแทกจมกเทาทอยขางหลงครงหนงกอน แลวกระดกเทาโดยยกเทาทกระแทกไปดานหลง โดยใชสนเทาตดกบกน บางครงการกระทงเทาไมตองกระดกกมโดยกระทงแลวกาวตามปกต

1.2.26 กะเทาะ คอ อาการของการใชเทาคลายกระทง แตไมตองกระดกเทา ใชจมกเทากระทงเปนจงหวะหลายๆ ครง

1.2.27 แตะเทา คอ การใชสวนของจมกเทาแตะพนและวงหรอกาว ขณะทกาวสวนอนๆ ของเทาถงพน

12

1.2.28 ซอยเทา คอ กรยาทใชจมกเทาวางกบพน ยกสนเทานอยๆ ทง 2 เทา แลวยาซายขวาถๆ จะอยกบพนหรอเคลอนทกได

1.2.29 ฉายเทา คอกรยาทกาวหนา แลวตองการลากเทาทกาวมาพกไวขางๆ ใหใชจมกเทาจรดพนไว เผยอสนเลกนอย แลวลากมาพกไวในลกษณะเหลอมเทา โดยหนปลายเทาทฉายมาใหอยดานขาง

1.2.30 รวมเทา คอ กรยาทใชสนเทาทงสองขางวางชดกน ปลายเทาบานออก

1.2.31 โยตว คอ การคอยๆ เอยงตวไปทางซายและทางขวา พรอมกบสะดงตวตามจงหวะคอยๆ เอยงไปชาๆ

1.2.32 ยกตว คอ การยกตรงทสวนบนนบจากสวนเอวขนมา กดไหลขางเดยวกบการหยอนสะเอว พรอมกบยบจงหวะดวยเมอกดไหล

1.2.33 ตไหล คอ การเอยงไหลขวาไปขางหลงแลวตกลบมาขางหนาใหแรงเลก

นอยพรอมกบเบยงตวไปทางไหลขางทต

1.2.34 กลอมไหล คอ การเอยงไหลขวาไปขางหนา หนาตรงกลอมเพยงเลกนอยเอยงตวไปขางหนาทกลอม ลกคอเลกนอย ทาสลบกบไหลซาย

นาฏศพทตางๆ เหลาน จดเปนพนฐานทเปนผลทาใหเกดทาทางขนในวงการนาฏศลปไทย เรยกวา “การราตบท” ซงการราตบทน บางครงอาจเรยกวา “การราบท” “ราใชบท” “ราตบท” หรอ “ภาษาทานาฏศลป” กไดเชนกน และนบเปนสงทมความสาคญสวนหนงของการแสดงนาฏศลปไทย (สมตร เทพวงษ. 2548 : 203) ซงเพลงทใชในงานวจยชนนคอเพลงชาวไทย ซงมทาราของเพลงคอทา ชกแปงผดหนา ทประกอบไปดวยทานาฏศพทคอ ตงวงหนาและจบปรกขาง

13

1.3 ทาราวงมาตรฐาน ครศภลกษณ ภทรนาวก , ครมลล คงประภศร และ ครลมล ยมะคปต ไดรวมกนประดษฐ

ทาราขน ทงหมด 14 แมทา เปนชอทาราทอยในราแมบท ไดแกทาราสอดสรอยมาลา ทาราชกแปงผดหนา ทาราสาย ทาราสอดสรอยมาลาแปลง ทาราแขกเตาเขารงและผาลาเพยงไหล ทารายว ทาราพรหมสหนาและยงฟอนหาง ทาราชางประสานงาและจนทรทรงกลด ทาราชะนรายไมและทาราจอเพลงกาฬ ทาราขดจางนางและจนทรทรงกลด ทาราลอแกวและทาราขอแกว ดงภาพท 1

ภาพท ทาราสอดสรอยมาลา

1.4 เพลงราวงมาตรฐาน เพลงราวงมาตรฐาน ประกอบไปดวยเพลงทงหมด 10 เพลงไดแก เพลงงามแสงเดอนเพลง

ชาวไทย เพลงรามาซมารา เพลงคนเดอนหงาย เพลงหญงไทยใจงาม เพลงดวงจนทรวนเพญเพลงดอกไมของชาต เพลงดวงจนทรขวญฟา เพลงยอดชายใจหาญ เพลงบชานกรบ ซงในงานวจยชนนเพลงทจะใชคอเพลงชาวไทย ซงจะยกตวอยางเนอเพลงและรายละเอยดของเพลงไดดงตอไปน

ชอเพลง ชาวไทย

คารอง จมนมานตยนเรศ (เฉลม เศวตนนท) หวหนากองการสงคต กรมศลปากร

ทานอง อาจารยมนตร ตราโมท

ทารา ชกแปงผดหนา – เดนยาเทา

14

ชาวไทยเจาเอย ขออยาละเลยในการทาหนาท การทเราไดเลนสนก เปลองทกขสบายอยางน เพราะชาตเราไดเสร มเอกราชสมบรณ เราจงควรชวยชชาต ใหเกงกาจเจดจารญ เพอความสขเพมพน ของชาวไทยเราเอย

ซงความหมายของเพลงชาวไทยทผแตงไดแตงขนนตองการกลาวถงความหมายทวา หนาททชาวไทยพงมตอประเทศชาตนนเปนสงททกคนควรกระทา อยาไดละเลยไปในการทเราไดมาเลนราวงกนอยางสนกสนาน ปราศจากทกขโศกทงปวงนกเพราะวา ประเทศไทยเรามเอกราช ประชาชนมเสรในการจะคดจะทาสงใดๆ ทงนนเราจงควรชวยกนเชดชชาตไทยใหรงเรองตอไป เพอความสขยงๆ ขนไปของพวกเราชาวไทย

1.5 คารองของเพลงราวงมาตรฐาน เพลงราวงมาตรฐานทง 10 เพลงน มผประพนธคารองทงหมด 2 ทานดวยกน ไดแกทาน

แรกคอ จมนมานตยนเรศ (เฉลม เศวตนนท) สมยนนทานดารงตาแหนงหวหนากองการสงคต กรมศลปากร ผซงประพนธเพลงขน 4 เพลง คอ เพลงงามแสงเดอน เพลงชาวไทย เพลงราซมารา เพลงคนเดอนหงาย และอกทานคอ คณหญงละเอยด พบลสงครามททานไดประพนธไวทงสน 6 เพลงคอ เพลงดวงจนทรวนเพญ เพลงดอกไมของชาต เพลงหญงไทยใจงาม เพลงดวงจนทรขวญฟา เพลงยอดชายใจหาญและเพลงบชานกรบ

1.6 ทานองเพลงราวงมาตรฐาน ทวงทานองของเพลงราวงมาตรฐานทง 10 เพลงนมผแตงทานองเพลงอย 2 ทานดวยกนคอ

ทานแรก อาจารยมนตร ตราโมท เปนผเชยวชาญดนตรไทย กรมศลปากร และเปนศลปนแหงชาต ไดแตงทานองไวทงหมด 6 เพลง คอ เพลงงามแสงเดอน เพลงชาวไทย เพลงราซมารา เพลงคนเดอนหงาย เพลงดวงจนทรวนเพญ เพลงดอกไมของชาต และอกทานคอ ครเออ สนทรสนาน หวหนาวงดนตรกรมประชาสมพนธ แตงทานองไวทงหมด 4 เพลง คอ เพลงหญงไทยใจงาม เพลงดวงจนทรขวญฟา เพลงยอดชายใจหาญ และเพลงบชานกรบ

15

(ก) (ข) (ค)

1.7 เครองดนตรราวงมาตรฐาน เดมทนนเพลงราวงมาตรฐาน ซงสมยกอนชอวาราโทน มเครองดนตรประกอบหลก คอ ฉง

กรบ ฉาบ และโทน เมอมการพฒนาการราขนจงไดพฒนาเครองดนตรทใชดวยโดยใชวงดนตรสากลเขามาชวยบรรเลง

1.8 การแตงกายราวงมาตรฐาน การแตงกายนนไมไดกาหนดเฉพาะเจาะจงวาตองแตงชดไทยอยางใดอยางหนงอยาง

แนนอน โดยผราสามารถแตงไดหลายอยาง เชน แตงชดไทยจกร ชดไทยสมยรชกาลท 6 ชดไทยแบบชาวบานคอหมสไบนงโจงกระเบน หรอชดไทยสมยใดกได ขอใหเปนแบบไทย ดสภาพ งดงาม ชายกแตงไดทงชดไทยแบบชาวบาน คอ นงโจงกระเบน ใสเสอคอพวงมาลย แขนสน ผาคาดเอว หรอชดไทยเสอพระราชทาน กางเกงขายาว ชดราชปะแตน หรอชดสากลใสเสอสทกได

ดงภาพท 2

ภาพท การแตงกายทใชในการราวงมาตรฐานในแบบตางๆ (ก) การแตงกายแบบพนเมอง (ข) การแตงกายแบบสากลนยม

(ค) การแตงกายแบบพระราชนยม

16

1.9 จงหวะและเครองกากบจงหวะของดนตรไทย “จงหวะ” มความหมายถงมาตราสวนของระบบดนตรทดาเนนไปในชวงของการบรรเลง

เพลงอยางสมาเสมอเปนตวกาหนดใหผบรรเลงจะตองใชเปนหลกในการบรรเลงเพลงจงหวะของดนตรไทยจาแนกได ประเภท คอ

1.9.1 จงหวะสามญ หมายถงจงหวะทวไปทนกดนตรยดเปนหลกสาคญในการบรรเลงและขบรองโดยปกตจงหวะสามญทใชกนในวงดนตรจะม ระดบ คอ

1.9.1.1 จงหวะชาใชกบเพลงทมอตราจงหวะสามชน 1.9.1.2 จงหวะปานกลางใชกบเพลงทมอตราจงหวะสองชน 1.9.1.3 จงหวะเรวใชกบเพลงทมอตราจงหวะชนเดยว

1.9. จงหวะฉง หมายถง จงหวะทใชฉงเปนหลกในการต โดยปกตจงหวะฉงจะต “ฉง…ฉบ” สลบกนไป ตลอดทงเพลง แตจะมเพลงบางประเภทตเฉพาะ “ฉง” ตลอดเพลง บางเพลงต “ฉง ฉง ฉบ” ตลอดทงเพลง หรออาจจะตแบบอนๆ กได จงหวะฉงนนกฟงเพลงจะใชเปนแนวในการพจารณาวาชวงใดเปนอตราจงหวะ สามชน สองชน หรอ ชนเดยวกได เพราะฉงจะตเพลงสามชนใหมชวงหางตามอตราจงหวะของเพลงหรอตเรวกระชนจงหวะในเพลงชนเดยว

1.9.3 จงหวะหนาทบ หมายถงเกณฑการนบจงหวะทใชเครองดนตรประเภทเครอง

ตประเภทหนงซงเลยนเสยงการตมาจาก “ทบ” เปนเครองกาหนดจงหวะ เครองดนตรเหลาน ไดแก ตะโพน กลองแขก สองหนา โทน-รามะนา หนาทบ

เครองกากบจงหวะ หมายถง เครองดนตรทบรรเลงประกอบอยในวงดนตรแตไมไดใชในการดาเนนทานองเพลง จะใชเพยงแคใหเกดจงหวะ เพอใหวงดนตรสามารถบรรเลงเพลงไปไดอยางราบรน ถกตอง และเปนระเบยบ ยงรวมถงการควบคมอตราความชา -เรว ของการบรรเลงดนตรเทานน ดงนนจากทกลาวมานนอกเหนอจากเครองททาใหเกดทานองเพลงแลว จงถอวาเปนเครองกากบจงหวะทงสน ในดนตรไทยเครองกากบจงหวะจะไดแก ฉง ฉาบ กรบ โหมง กลองเปนตน

17

เครองกากบจงหวะใชสาหรบทาหนาทในการบรรเลงเพลง ซงเปนเครองมอบงคบใหทานองดาเนนไปโดยพรอมเพรยงกนสวนใหญเครองดนตรประเภทกากบจงหวะจะมการบรรเลงในอตราทแนนอน และคงท ตลอดทงบทเพลง สวนใหญจะมเสยงเพยงไมกระดบเสยง ไมครบเสยงตามทานองของดนตร จงไมสามารถมาบรรเลงเปนทานองเพลงได ใชเพยงแคกากบจะหวะของเพลงเทานนโดยการกากบจงหวะจะมหนาททแตกตางกนไปเชน ใหเดนจงหวะโดยหางๆ ใหเดนจงหวะยอยใหรจงหวะหนก-เบา คมจงหวะใหญเปนตน

จากทกลาวมาขางตนราวงมาตรฐานเปนศลปะแหงการฟอนราซงจะตองใหเขากบจงหวะโดยจะม “ฉง” เปนเครองกากบจงหวะในระยะสน กลาวคอกากบเพยงครงหองเพลงสาหรบเพลงชนเดยว หนงหองเพลงสาหรบเพลงสองชน และ หองเพลงสาหรบเพลงสามชน ซงหมายความวาเพลงชนเดยวนนครงหองเพลงจะตฉง ครง สวนเพลงสองชน หองเพลงตฉง ครง เพลงสามชน หองเพลงจงจะตฉง ครง

2. กลอง Kinect กลอง Kinect เปนอปกรณเสรมการใชงานเครองเลนเกม Xbox 360 มความสามารถในการตรวจจบผเลน และสามารถตรวจจบตาแหนงตางๆ ของรางกายผเลนได โดยใหขอมลตาแหนงทตรวจจบไดเปนแบบสามแกน (กวาง x สง x ลก) ดงนนจงสามารถนามาประยกตใชกบการตรวจจบการเคลอนไหวของรางกาย แบบปราศจากการทาเครองหมายตามตาแหนงตางๆ บนรางกายได(Markerless Motion Capture) โดยระบบหลกๆ ของกลอง Kinect คอ

. ตรวจจบการเคลอนไหว มตแบบเตมตว (Full-body D Motion Capture)

. จดจาใบหนา (Facial Recognition)

. จดจาเสยง (Voice Recognition)

โดยองคประกอบภายในทเปนสวนประกอบหลกของกลองซงจะทาให กลอง Kinect มระบบการทางานดงกลาวไดนนประกอบดวย

. มอเตอรทสามารถเคลอนไหวขนลงได

. กลอง RGB (RGB Camera)

. เซนเซอรวดระยะ (Depth Sensor)

. ไมโครโฟน ตว (Multi-array Microphone)

18

โดยในการวดระยะหรอความลกของวตถตางๆ นนกลอง Kinect จะอาศยการทางานของอปกรณเซนเซอรวดระยะ (Depth Sensor) ซงประกอบอปกรณ 2 ชนดคอ Infrared Laser Projector และ Monochrome CMOS Sensor โดยตว Infrared Laser Projector จะสงแสงอนฟราเรดไปกระทบกบวตถทอยในแนวรศม เมอแสงอนฟราเรดกระทบกบวตถกจะสะทอนกลบมาทตวรบ Monochrome

CMOS Sensor จากนนซอฟตแวรกจะคานวณระยะทางอาศยเวลาการเดนทางของแสงอนฟราเรด

การตรวจจบตาแหนงตางๆ ของรางกายโดยใชกลอง Kinect ในงานวจยนใช Kinect for

Windows® Software Development Kit (SDK) ทม Natural User Interface (NUI) API ซงเปนสวนเชอมตอระหวาง Kinect Sensors (VGA Camera, Monochrome Camera, IR Camera, and 4

Microphones) กบคอมพวเตอร และทาหนาทนาขอมลตางๆ เชน รปภาพ ความตนลกของรปไปใชตอ โดยขอมลเหลานเมอถกประมวลผลแลวสามารถนาไปใชงานในรปแบบ Skeletal Tracking เพอใชในการใหขอมลตาแหนงของขอตอของผทถกตรวจจบได โดยตาแหนงของกลองจะเปนตาแหนงจดกาเนด (X = Y = Z = 0) ตามทแสดงในภาพท 3

ภาพท 3 แสดงแกน X, Y และ Z ของกลอง Kinect

จากภาพท 3 คา X จะเปนคาแสดงระยะทางทหางออกไปจากจดกาเนดตามแนวนอนทกลองตรวจจบ จะมคาเปนบวกเมอตาแหนงทถกตรวจจบไดอยทางดานซายของกลอง คา Y จะเปนคาแสดงระยะทางทหางออกไปจากจดกาเนดตามแนวตงทกลองตรวจจบ จะมคาเปนบวกเมอตาแหนงทถกตรวจจบไดอยสงกวาตาแหนงของกลอง และคา Z จะเปนระยะทางทหางออกไปจาก

19

กลองโดยจะมคาเปนบวกเสมอตาแหนงขอตอทตรวจจบไดจะสมพนธกบตาแหนงของรางกายมนษย 20 ตาแหนง ดงทปรากฏในภาพท 4

ภาพท 4 ตาแหนงขอตอทกลอง Kinect ตรวจจบทสมพนธกบตาแหนงของรางกายมนษย

แตละตาแหนงขอตอจะมคา X, Y และ Z ในหนวยเมตร และแตละตาแหนงขอตอจะมฟลด TrackingState แสดงสถานะของการตรวจจบตาแหนงขอตอนนๆ โดยคาทไดจะเปนหนงในสถานะตางๆ คอ NotTracked (ไมสามารถตรวจจบได), Inferred (การตรวจจบเปนการประมาณ) และ Tracked (สามารถตรวจจบได) ในการตรวจจบตาแหนงขอตอบนรางกาย หากผทถกตรวจจบยนหนหนาเขาหากลองในระยะหาง 1.2 – 3.5 เมตร คา X, Y และ Z ของขอตอทถกตรวจจบได จะมคาใกลเคยงกบการวดจรงแตหากมบางขอตอทกลองไมสามารถตรวจจบได หรอถกบดบงไป เชน ยนมอไขวหลง เปนตน โดยทคาตาแหนงของขอตอนนจะเปนคาประมาณและนอกจากน NUI API ยงสามารถใหคาความสงของกลองจากระนาบพน เมอกลองสามารถตรวจจบพนได ซงคาทไดมความถกตองแมนยามาก สามารถนาคาความสงนไปใชอางองไดเนองจากกลองแตละตวจะยดตาแหนงขอตอทตรวจจบไดเทยบกบตาแหนงของกลองของตวเอง

20

3. กราฟ (Graphs) กราฟเปนแบบจาลองทางคณตศาสตรทใชในการจาลองปญหาบางปญหาทกลาวถง

ความสมพนธของจดและเสนเชอมระหวางจดสองจดใดๆ เชน แผนทถนนเชอมระหวางเมองตางๆ แผนทเสนทางการบน เครอขายการเชอมโยงของระบบสอสารใชคานวณหาระยะทางหรอใชคานวณหาระยะทสนทสดระหวางแตละเสนทางดงภาพท 5

ภาพท 5 แสดงกราฟทมจดยอด 6 จด และเสนเชอม 7 เสน

ในบางกรณทตองการใชกราฟมาจาลองเพอใชแกไขปญหาบางอยางในกรณเชน สมมตวาตาบลหนงม 6 หมบาน คอ หมบาน A, B, C, D, E และ F โดยทหมบาน A, B และ F มถนนเชอมตอกนหมบาน C มถนนเชอมไปยงหมบาน B, E และ Dหมบาน A และ E มถนนเชอมตอกนและหมบาน D และ F มถนนเชอมตอกนถาเขยนแผนภาพโดยใหจดแทนหมบาน และเสนทเชอมโยงระหวางจดสองจดแทนถนนจะไดแผนภาพท 6 ดงน

ภาพท 6 แผนภาพแสดงการเชอมโยงกนระหวางจด A, B, C, D, E และ F

21

ซงกราฟจากภาพท จะแสดงเหนการเชอมโยงกนของกราฟโดยทเสนทเชอมระหวางจดยอดสองจดเรยกวา “เสนเชอม” ลกษณะของเสนเชอมอาจจะเปนเสนตรงหรอเสนโคงกได ซงในเชงคณตศาสตรถากาหนดใหกราฟใดๆ เปนกราฟ G จะมบทนยามดงน

กราฟ G ประกอบดวยเซตจากด เซต คอ

. เซตทไมเปนเซตวางของจดยอด (Vertex) แทนดวยสญลกษณ V(G)

. เซตของเสนเชอม (Edge) ทเชอมระหวางจดยอดแทนดวยสญลกษณ E(G)

เราสามารถวาดกราฟอธบายนยามไดดงภาพท 7

ภาพท 7 แสดงภาพตวอยางนยามของกราฟ G

จากภาพท 7 จะไดวา V(G) = {A, B, C, D} และ E(G) = {e1, e2, e3, e4} ซงในการเขยนแผนภาพของกราฟใดๆ นนจะกาหนดตาแหนงของจดยอด ณ ตาแหนงใดกไดและจะลากเสนเชอมของกราฟเปนเสนตรงหรอเสนโคงมความยาวเทาใดกไดซงกยงถอวากราฟเหลานนเปนกราฟเดยวกนดงภาพท 8

ภาพท 8 กราฟแบบเดยวกนทมการกาหนดจดยอดและลากเสนเชอมในลกษณะทแตกตางกน

22

จากนยามของกราฟเบองตนอกประการหนงคอกราฟทไมมเสนเชอมขนานและไมมวงวนเรยกวา

“กราฟอยางงาย” หรอ กราฟเชงเดยว (Simple graph) กราฟทมเสนเชอมขนานหรอมวงวน เรยกวา กราฟหลายเชง (Multi graph) โดยทงานวจยชนนผวจยจะใชเพยงกราฟเชงเดยวมาใชในงานวจยเทานน 4. มม (Angle)

มมเกดจากปลายของรงสสองเสนทมจดปลายเปนจดเดยวกน หรออาจเกดจากสวนของเสนตรงสองเสนพบกนทจดๆ หนง ซงตรงจดนจะเรยกวา “จดยอดมม” ซงหนวยในการวดมมนนอาจมหนวยเปนองศาซงเขยนโดยใชสญลกษณ “ ° ” หรอในหนวยเรเดยนซงในหนวยเรเดยนนจะพจารณาความยาวของสวนโคงของวงกลมทรองรบมมนน จากความยาวรอบรปของวงกลม (รศม 1

หนวย) คอ 2π มมฉากจะมมม π/2 เรเดยนในหนวยองศานนวงกลมจะมอย 360 องศา ดงนนมมฉากจะมมมเทากบ 90 องศา ซงในทนเราอาจจะแบงมมเปนชนดตางๆ ตามความกวางหรอลกษณะของมมไดดงตารางท 1

ตารางท ชอและขนาดของมมตางๆ

ชอเรยกมม ลกษณะและขนาดของมม

มมฉาก (Right angle) มมขนาด 90° (หรอ π/2 เรเดยน หรอหนงสวนสของรปวงกลม)

มมแหลม (Acute angle) มมทเลกกวามมฉาก (นอยกวา °)

มมปาน (Obtuse angle) มมทใหญกวามมฉากแตเลกกวาสองมมฉาก (ระหวาง ° กบ

°)

มมตรง (Straight angle) มมทมขนาดเทากบสองมมฉาก ( °)

มมกลบ (Reflex angle) มมทใหญกวามมตรงแตนอยกวารปวงกลมเตมวง (ระหวาง °

กบ °)

23

ตารางท (ตอ)

ชอเรยกมม ลกษณะและขนาดของมม

มมตรงขาม

(Vertical/Opposite angle) มมทอยฝงตรงขามของจดตดเมอเสนตรงสองเสนตดกนคลายตว X

มมประชด

(Adjacent angle)

มมทมจดยอดและรงสดานหนงรวมกน แตไมกนพนทซงกนและกน

มมประกอบมมฉาก(Complementary angles) มมสองมมทมผลรวมของขนาดเทากบหนงมมฉาก ( °)

มมประกอบสองมมฉาก (Supplementary angles) มมสองมมทมผลรวมของขนาดเทากบสองมมฉาก ( °)

มมประกอบสมมฉาก(Explementary angles) มมสองมมทมผลรวมของขนาดเทากบหนงรอบรปวงกลม ( °)

ในงานวจยชนนผวจยจะทาการศกษาและทดลองโดยใชเพยง มมฉากมมแหลมมมปาน และมมตรง เพอประกอบการทาวจยเทานน

5. เวกเตอร (Vector) 5.1 ระบบพกด (แกนอางอง) ระบบพกดมความสาคญเพอชวยในการวดมความหมายเพราะในบางกรณทเราทราบขอมลแตกอาจจะยงไมสามารถไปทาการคานวณการวดได เชน ชายคนหนงเดนทางมาเปนระยะทาง 500 เมตร ขอมลเชนนยงไมเพยงพอทเราจะไปทาการคานวณอะไรไดมาก เนองจากเปนการบอกขอมลทไมสมบรณเพราะเนองจากยงไมทราบวาชายคนนนเรมตนทตาแหนงใดดงนนในการกาหนดระบบพกดสงทจะตองทราบคอ จดเรมตนชนดของระบบพกด และทศตามแกน ซงในระบบพกดแบบมาตรฐานใน มตจะมอย 2 แบบไดแกระบบพกดฉาก (Cartesian) และระบบพกดเชงขว (Polar) ดงปรากฏในภาพท 9

24

(ก) (ข)

(ก) (ข) (ค)

ภาพท 9 ระบบพกดใน 2 มต (ก) ระบบพกดฉาก (Cartesian) (ข) ระบบพกดเชงขว (Polar)

ระบบพกดฉาก (Cartesian) คอระบบทบอกคาพกดของจดดวยระยะหางจากแกนทตดกนเปนมมฉากโดยปกตจะวางแกนทงสองในแนวระดบและแนวดงสวน ระบบพกดเชงขว (Polar) คอระบบทบอกคาพกดสองมตในแตละจดบนระนาบถกกาหนดโดยระยะทางจากจดตรงและมมจากทศทางตรงสวนระบบพกดแบบมาตรฐานใน 3 มตจะมอย 3 แบบไดแกระบบพกดฉาก (Cartesian)

ระบบพกดทรงกระบอก (Cylindrical) และระบบพกดทรงกลม (Spherical) ดงปรากฏในภาพท 10

ภาพท 10 ระบบพกดใน 3 มตโดย (ก) ระบบพกดฉาก (Cartesian) (ข) ระบบพกดทรงกระบอก (Cylindrical)

(ค) ระบบพกดทรงกลม (Spherical)

25

A - A 21 A 2 A

5.2 สวนประกอบของเวกเตอร เวกเตอร เปนปรมาณทกาหนดใหสมบรณโดยบอกทงขนาดและทศทาง เชน แรง ความเรว

ความเรง สญลกษณทใชแทนเวกเตอรนนจะใช ตวอกษร โดยมลกศรอยดานบนหรอใชอกษรตวหนากได เชน เวกเตอร A สามารถเขยนแทนดวย A หรอ A โดยทวไปอาจใชเสนตรงทมลกศรแทนเวกเตอรโดยความยาวแทนขนาดของเวกเตอร และปลายลกศรแทนทศทางของเวกเตอรดงปรากฎในภาพท

ภาพท 11 การเขยนแทนเวกเตอรดวยเสนตรงทมลกศรช

ภาพท 12 แสดงสวนประกอบของเวกเตอร

จากภาพท 12 จะแสดงใหเหนสวนของเวกเตอร r บนแกน x และ y เราเรยกวา “สวนประกอบ” ของเวกเตอร r ในระบบเวกเตอรนนเวกเตอรหนงหนวยคอเวกเตอรทมขนาด

1 หนวยและมทศทางตามเวกเตอรทกาลงพจารณาอย เชน ให A เปนเวกเตอรทมขนาดเทากบ A

และ a เปนเวกเตอรหนงหนวยทมทศเดยวกบเวกเตอร A ดงภาพท 13

26

ภาพท 13 เวกเตอรหนงหนวยทมทศทางเดยวกน

จากภาพท 13 จะได a = AA หรอเขยนใหมจะได A = aA ดงนนในระบบพกดแกนมมฉาก

เวกเตอร 3 มตหนงหนวย จะแทนดวย

i มขนาด หนวยทศตามแกน x

j มขนาด หนวยทศตามแกน y

k มขนาด หนวยทศตามแกน z

รปแบบทวไปของเวกเตอรในรป 3 มต เขยนไดดงน krjrirr zyx เมอ

xr คอสวนประกอบบนแกน x ของ r

yr คอสวนประกอบบนแกน y ของ r

zr คอสวนประกอบบนแกน z ของ r

ภาพท 14 สวนประกอบของเวกเตอร 3 มต

27

จากภาพท 14 แสดงถงสวนประกอบของเวกเตอรใน มต โดยถา A อยบนระบบพกดฉาก x , y ,

z และ A ทามม x , y , z กบแกน x , y และ z ตามลาดบจะเขยนแสดงสวนประกอบของ A บนระนาบ xy และ z ไดดงน

A = zxy AA

จะได = zyx AAA (เพราะ xyA = yx AA )

แต xA = xAcos

yA = yAcos

zA = zAcos

และเมอหาทศทางของเวกเตอร A จะหาไดโดยใชโคไซนบอกทศ (Direction cosine) โดยท

AAx

xcos ; AAy

ycos ; AAz

zcos เมอ

1coscoscos 2

222222

AAAA zyx

zyx

ดงนนสวนประกอบของ A บนแกน x , y และ z เขยนใหมไดเปน

A = kAjAiA zyx

= kAjAiA zyx coscoscos

6. ระบบกฎเกณฑ (Rule-Based System) มนษยนนมขนตอนในการคดอยภายในหวสมองของตวเราเอง และบางครงกคอนขางจะยากทจะจาลองกระบวนการคดดงกลาวใหมาอยในรปขององกอรทม อยางไรกดผเชยวชาญสวนมากมกจะมความสามารถในการแสดงออกของความรใหไปอยในรปของกฎทใชสาหรบแกปญหา พจารณาตวอยางงายๆ ใหเราจนตนาการวาเราพบกบมนษยตางดาว ผซงตองการทจะขามถนนเสนหนง เราตองการชวยมนษยตางดาวคนน โดยคดวาเราเปนผเชยวชาญในการขามถนน ทซงเราไดมประสบการณในการขามถนนมาหลายป ดงนนเราสามารถทจะสอนมนษยตางดาวใหขามถนนได เราจะทาอยางไร แรกเรมเราจะสามารถอธบายใหกบมนษยตางดาวฟงวา เขาจะสามารถ

28

ขามถนนไดอยางปลอดภยกตอเมอไฟสญญาณขามถนนเปนไฟเขยว และจะตองหยดไมขามถนน เมอไฟสญญาณขามถนนไฟแดง สงเหลานคอกฎพนฐานนนเอง ความรในการขามถนนนสามารถเขยนแสดงเปนขอความไดดงน

IF the ‘traffic light’ is green

THEN the action is go

IF the ‘traffic light’ is red

THEN the action is stop

ขอความขางตนแสดงอยในรป IF-THEN เรยกวากฎการสราง (Production rule) หรอเรยกงายๆ เพยงวากฎ (Rule) คาวากฎในปญญาประดษฐ ทซงมกจะใชแทนขอมลความร สามารถนยมไดดวยโครงสราง IF-THEN ทซงมขอมลหรอขอเทจจรงในสวนของ IF และมการกระทา (Action) ในสวนของ THEN กฎดงกลาวใชในการอธบายถงวธในการแกปญหา โดยปกตแลวกฎจะเปนอะไรทสรางและเขาใจไดงาย (พชยา จงสมานญาต 2553: 20)

กฎประกอบไปดวย 2 สวนคอสวน IF เรยกวาเปนเงอนไข (Condition หรอ Antecedent

หรอ Premise) และสวน THEN เรยกวาเปนผลลพธ (Consequent หรอ Conclusion หรอ Action)

ไวยากรณพนฐานของกฎเขยนไดดงน

IF <condition>

THEN <action>

โดยทวไปแลวกฎสามารถมไดหลายเงอนไขโดยจะเชอมตอกนดวยคาเชอม AND (Conjunction)

หรอ OR (Disjunction) หรอทงสองอยางอยางไรกดควรหลกเลยงทใหมการใชทง AND และ OR

ในกฎเดยวกน

IF <condition 1>

AND <condition 2>

...

AND <condition N>

THEN <consequent>

IF <condition 1>

OR <condition 2>

...

29

OR <condition N>

THEN <consequent>

ในทานองเดยวกนผลลพธของกฎสามารถมไดหลายขอความดงน

IF <condition>

THEN <consequent 1>

<consequent 2>

.

.

<consequent M>

สวนเงอนไขของกฎประกอบไปดวย 2 สวน คอ ออบเจคเชงภาษา (Linguistic Object) และคาของ ออบเจค (Object Value) นนๆ ในตวอยางของการเดนขามถนนออบเจคเชงภาษาคอ “traffic light” ซงสามารถมคาเปนไดทง “green” หรอ “red” ออบเจคและคาของออบเจคถกเชอมตอกนดวยปฏบตการ (Operator) ตวปฏบตการจะทาการระบออบเจคแลวทาการกาหนดคาทใหกบออบเจคตวปฏบตการเชน “is” “are” “is not”หรอ “are not” ใชในการใหคาเชงสญลกษณกบออบเจคเชงภาษาระบบผเชยวชาญทวไปสามารถใชตวปฏบตการทางคณตศาสตรในกาหนดออบเจคใหเปนตวเลขและใหคาเชงตวเลขกบออบเจคนนๆ ยกตวอยาง เชน

IF ‘temperature’ > 30

AND ‘humidity’ > 60%

THEN ‘air conditioner’ is on

เชนเดยวกนกบประโยคเงอนไขประโยคผลลพธประกอบไปดวยออบเจคและคาของออบเจคเชอมตอดวยตวปฏบตการในตวอยางการเดนขามถนนถาคาของ “traffic light” เปน “green” กฎแรกจะทาการใหคาออบเจค “action” เปน “go” ออบเจคเชงตวเลขและตวปฏบตการคณตศาสตรสามารถใชในประโยคผลลพธไดเชนกน

IF ‘age of the customer’ < 18

AND ‘cash withdrawal’ > 1000

THEN ‘signature of the parent’ is required

30

7. งานวจยทเกยวของ วารณ (2551) ไดศกษาแนวทางการประยกตใชทาราไทยมาตรฐานเพอการสงเสรมสขภาพ

ผสงอายไดพฒนาสขภาพทางดานรางกายของผสงอาย ยดอายการใชงานของอวยวะทกสวนมการพฒนาดานจตใจมความสนกสนานเบกบานใจไดผอนคลายความตงเครยดและพฒนาการดานสงคมโดยรวมกลมทากจกรรมรวมกนไดเพอนคยปรกษาไดทากจกรรมทมประโยชนตอตนเองและตอสงคม

เขมณฐ (2554) ไดพฒนาแอปพลเคชนทใชวเคราะหและจดการงานบรหารบคคลโดยใชเทคนคฐานกฎ และใชโปรแกรมเวกา (Weka) ในการสรางกฎความสมพนธเพอชวยในการจดการบรหารงานบคคล โดยทไมตองใชแรงงานคนในการคด เพอลดความสบสนจากการวเคราะหดวยคนลดการใชเวลานาน และลดการสนเปลองทรพยากรในการดาเนนงาน

กตตนนท (2554) ไดพฒนาระบบสารสนเทศเพอชวยวเคราะหคณลกษณะการเลอกโปร-

โมชนของลกคาทใชบรการคงสทธเลขหมายโทรศพทเคลอนทโดยนาฐานกฎ (Rule-Base) มาชวยวเคราะหกระบวนการทเกดขนในการประมวลผลของขอมลและนากฎความสมพนธของขอมล (Association Rule Discovery) มาชวยประเมนคณลกษณะของลกคาวามแนวโนมจะเปลยนแปลงโปรโมชนการใชงานในครงตอไปเปนอยางไรเพอมาชวยในการตดสนใจสาหรบการวางแผนและจดการใหกบโปรโมชนใหมๆ ทเหมาะสมกบลกคาทใชบรการเพอใหลกคาพงพอใจในการใชงาน

นราวฒ (2554) ไดนาเสนอการประกอบโครงรางมนษยจากการตรวจจบการเคลอนไหวโดยใชกลอง Kinect หลายตววางในทศทางทแตกตางมมกนแลวจบการเคลอนไหว ซงจะไดภาพทออกมาจากกลองแตละตวรวมกน ประกอบกนเปนโครงราง เพอแกปญหาทกลองไมสามารถตรวจจบสวนของรางกายทถกบดบง และเปนแนวทางในการพฒนาความสามารถในการตรวจจบการเคลอนไหวตอไป

ภวดล (2555) ไดออกแบบระบบการรจาเสยงและทาทางสาหรบการควบคมโทรทศนจา-

ลองเพอเพมความสามารถและความสะดวกสบายใหกบผใช โดยอาศย Kinect ใชหลกการรจาภาพและเสยงเพอใหการควบคมโทรทศนสะดวกมากขนจากการทดลองโดยกลมตวอยาง คนชวงอาย - ป พบวากลมตวอยางมากกวา % รสกถงความสะดวกสบายทไดใชการรจาเสยงและทาทางสาหรบการควบคมโทรทศนจาลอง โดยสามารถควบคมโทรทศนไดโดยไมตองอาศยรโมทควบคม มการรองรบคาสงเสยงจากผใชไดถกตองแมนยามากถง % และมความถกตองของการจดจาทาทางมากกวา %

31

วเคราะหปญหา

ออกแบบโปรแกรม

พฒนาโปรแกรม แกไขปรบปรง

ทดสอบการทางาน

ตดตงระบบและสรปผล

บทท วธการดาเนนงาน

การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน เพอพฒนาโปรแกรม

คอมพวเตอรทชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานและเพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกทกษะในการรา ผวจยไดแบงขนตอนและดาเนนงานออกเปน ขนตอนหลกดงภาพท 15 ซงมขนตอนดงน

ขนตอนท 1 วเคราะหปญหาและกาหนดขอบเขตของปญหา ขนตอนท 2 ออกแบบโปรแกรม ขนตอนท 3 พฒนาโปรแกรม ขนตอนท 4 ทดสอบการทางาน ขนตอนท ตดตงระบบและสรปผล

ภาพท 15 แสดงวงจรการพฒนาระบบ

32

1. การวเคราะหปญหาและกาหนดขอบเขตของปญหา ในขนตอนนจะวเคราะหปญหาและกาหนดขอบเขตของปญหาโดยผวจยไดทาการศกษา

และคนควาขอมลเกยวกบการราวงมาตรฐานจากหนงสอ งานวจยตางๆ และผเชยวชาญซงเปนครผสอนวชานาฏศลป ซงเปนแหลงขอมลทสาคญในการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน ซงในการเรยนการสอนแบบเดม ครผสอนจะเปนตนแบบและสอนใหนกเรยนปฏบตตามในชนเรยน จากกรณดงกลาวปญหาทพบคอ ในการสอนแตละครงตองใชเวลานาน เพราะตองทาทาทางการราใหดในแตละทาแลวใหผเรยนทาตาม ซงทาใหเวลาเรยนไมพอตอการเรยนการสอน รวมทงยงทาใหผเรยนเกดความนาเบอ ไมสนกกบการเรยน จดจาทาแตละทาไดยากเพราะเนองจากเวลามนอย เมอจะลองไปฝกเองทบานกไมมครผสอนคอยฝกสอนหรอชวยแนะนาเปนแบบอยางทาทางการราใหดทาใหไมสามารถเรยนรดวยตวเองไดอยางมประสทธภาพ จงทาใหการเรยนการสอนนนไมบรรลวตถประสงคการเรยนร ผวจยจงมองเหนถงความเปนไปไดและความตองการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะของทาราวงมาตรฐานมาใชในการแกปญหาดงกลาว โดยมจดมงหมายในพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานไดอยางถกตองสามารถวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกทกษะทาราได เพอเปนประโยชนแกผเกยวของในการเรยนการสอนและผสนใจทวไป

2. การออกแบบโปรแกรม ในการออกแบบโปรแกรมและพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวง

มาตรฐานน ผวจยไดทาการรวบรวมขอมลทจาเปนตอการพฒนา 5 ขนตอน ดงนคอ

2.1 การไดมาซงความร

ความรทคนความาเพอพฒนาโปรแกรมใหทางานไดตรงวตถประสงคนไดรบขอมลมาจาก แหลงขอมล 2 สวนคอ

2.1.1 ความรทไดมาจากครผสอน

เปนสวนทไดรบคาปรกษาและขอคาแนะนาจากครผสอนดานวชานาถศลปเพอใหเขาใจถงลกษณะทาทางการราและหลกการวเคราะหเพอใหคะแนน

33

2.1.2 ความรทไดมาจากเอกสารตารา เปนสวนทใชประกอบความรเพมเตมทไดรบมาจากครผสอนวาเอกสารตาราใด

เหมาะแกการศกษา งานวจยในสวนไหนจงจะใหขอมลไดครบถวน เพอใหเกดความสมบรณในการรวบรวมขอมลมากทสด

2.2 การแสดงความร

ในการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานนเลอกใชเทคนคในการแสดงความรแบบฐานกฎ (Rule-Base) เนองจากการรปแบบของการทางานในโปรแกรมทตองการจะพฒนา จะมลกษณะทเปนเงอนไข มผลสรปเปนขนตอน เหมาะแกการนาไปใชกบการอนมานทมทศทางแนนอนเพอชวยในการตดสนใจและวเคราะหทาทางการรา และยงมรปแบบทงายตอการเขาใจคลายภาษาพดและภาษาโปรแกรมระดบสง ซงในการสรางกฎตางๆ นน จะถกสรางโดยผเชยวชาญซงในทนกคอครผสอน ซงกฎทไดกจะนามาใชสาหรบพฒนาระบบดวยโปรแกรม Kinect for Windows SDK รวมกบโปรแกรม Visual Studio ในขนตอๆ ไป

2.3 เลอกเครองมอในการพฒนาระบบ

การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานจะใช กลอง Kinect เปนชดรบภาพและตอพวงเขากบคอมพวเตอร PC เพอทาการพฒนาโปรแกรมรวมกบอปกรณกลอง โดยใชชดโปรแกรม Kinect for Windows SDK รวมกบโปรแกรม Visual Studio เพอสรางโปรแกรมมาประมวลผลขอมลทไดจากกลอง เนองจากโปรแกรม Kinect for Windows SDK จะมชดคาสงสาเรจรปทใชดงความสามารถตางๆ ของกลอง Kinect แลวนาโปรแกรม Visual Studio มาพฒนารวมกนเพอทาการประมวลผลแลวสรางโปรแกรมขนมาใชงานใหไดตามตองการ

2.4 ออกแบบสวนตดตอกบผใช

พฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานนใชโปรแกรมภาษา Visual Studio ในการพฒนาซงการออกแบบสวนของการตดตอกบผใชนนโปรแกรมภาษา Visual

Studio สามารถสรางฟอรมตางๆ ทแสดงผลในแบบ GUI ทาใหเกดรปแบบทงายตอการใชงาน

2.5 รปแบบการทางานของโปแกรม

รปแบบการทางานของโปแกรมนนจะเปนในลกษณะการใหผเรยนไดแสดงทาทางการราโดยใชกลอง Kinect รบภาพเขามาประมวลผลในคอมพวเตอร โดยจะมการฝกทงสนอย 3 ระดบ

34

ตามรปแบบของการฝกทเปนพนฐานการราดวยกนคอ การฝกราแบบทานง การฝกราแบบจงหวะไป-กลบ และการฝกราแบบราตอเนองทงเพลง ซงในหนาจอแสดงผลนนผราจะเหนภาพการราทเปนตวอยางหรอพรอมกบมเสยงดนตรประกอบเปนจงหวะใหรา กใหผเรยนราตามทาทางทเหนเปนตวอยางพรอมทงฟงจงหวะจากเพลงทไดยน และใหผฝกไดทาการฝกเปนระดบการฝกโดยจะเรยงลาดบการฝกจากระดบท 1 ไปสระดบท 2 และระดบท 3 ตามลาดบ

3. การพฒนาโปรแกรม เมอพฒนาตนแบบโดยการวเคราะหและออกแบบโปรแกรมแลว ในขนตอนนจะเปน

พฒนาตวโปรแกรมใหสมบรณ โดยใชโปรแกรม Visual Studio ในสวนของกฎทนามาพฒนาระบบนนไดรบการตรวจสอบความถกตองจากผเชยวชาญซงกคอครผสอน ซงไดสรปความเหนรวมกนแลววากฎทไดสรางขนนนครอบคลมทกชวงทาทางการราของทานนๆ แลว จะสามารถแสดงวงจรการทางานในขนตอนการพฒนาโปรแกรมไดดงภาพท 16

35

ภาพท 16 แสดงวงจรการทางานในขนตอนการพฒนาโปรแกรม

36

จากภาพท 16 จะแสดงใหเหนถงวงจรการทางานในกระบวนการพฒนาโปรแกรมซงจะแสดงใหเหนถงโปรเซสการทางานหลกๆ อยทงหมด 5 การทางานดวยกน คอ

1. ประมวลผลไฟลเสยงหาจงหวะ

2. ประมวลผลทากบจงหวะ 3. ประมวลผลทาราตนแบบ 4. เปรยบเทยบทารากบขอมลตนแบบ 5. วเคราะหผลการฝก

ซงในแตละสวนจะมหนาทการทางานในดานตางๆ ทแตกตางกน จะสามารถอธบายการทางานในแตละสวนไดดงตอไปน

3.1 ประมวลผลไฟลเสยงหาจงหวะ

3.1.1 ออกแบบจงหวะใหโปรแกรม ขนตอนนผวจยจะทาการสรางจงหวะใหตวโปรแกรมเพอใหโปรแกรมใชประมวลผลในการเรยนรวาในขณะนนเพลงทบรรเลงไดทาการเลนไปจนถงในสวนของหองเพลงใดๆ แลว เพอทจะไดทาการประมวลผลทาทางการราตามจงหวะของหองเพลงนนๆ ได ในสวนของจงหวะเพลงในโปรแกรมน โปรแกรมจะกาหนดจงหวะเอาไวในตวของโปรแกรม โดยเพลงทจะใชในการวจยครงน จะนาเพลงชาวไทยมาใชเปนเพลงทจะมาประมวลผลเพอหาจงหวะ โดยจะแบงจงหวะออกเปนชวงๆ ดวยการยดจงหวะเสยงของเครองดนตรฉงในเพลงเปนหลก แลวพจารณาวาชวงของจงหวะใดๆ ในเพลงรางกายของผทาการฝกนนจะตองอยในทวงทาใด โดยชวงเพลงทแบงออกจะตองสมพนธกบทานนๆ ดวย หากทาทางทผฝกราไมถกตองกหมายความวา ผฝกราทาทางทไมถกตอง หรอผฝกจะราชากวาหรอเรวกวาจงหวะไป โดยทเราสามารถแสดงความสมพนธของเสยงฉงกบจงหวะของเพลงราวงไทยในรปแบบจงหวะชนตางๆ ไดดงน

จงหวะ 3 ชน | - - - - | - - - ฉง| - - - - | - - - ฉบ|

จงหวะ 2 ชน | - - - ฉง| - - - ฉบ| - - - ฉง| - - - ฉบ|

จงหวะชนเดยว | - ฉง - ฉบ| - ฉง - ฉบ| - ฉง - ฉบ| - ฉง - ฉบ|

37

เพลงทใชในการวจยครงนคอเพลงชาวไทยซงจะเปนเพลงทใชจงหวะชนเดยวเปนมาตรฐาน เมอนาเนอเพลงไปเทยบลงบนจงหวะดงกลาว จะเหนวาในทวงทานองแตละสวนของเพลงจะมจงหวะฉงกากบ ในทนเพอความงายตอการจบความสมพนธ ผวจยสามารถแสดงความสมพนธของเสยงฉงกบเนอรองและจงหวะของเพลงโดยแบงเปนหองเพลงไดตามตารางท 2 ดงน

หองเพลงและจงหวะ

บรรทดของเพลง

ตารางท 2 ความสมพนธของเสยงฉงในแตละหองเพลงกบเนอรองของเพลงชาวไทย

1 2 3 4 5 6 7 8

- ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

บรรทด 1 ชาว ไทย เจา เอย ขอ อยา ละ เลย ในการ ทา หนา ท - - - -

บรรทด 2 การ ท เราได เลน สนก - - - - เปลอง ทกข สบาย อยาง น - - - -

บรรทด 3 เพราะ ชาต เรา ได เส ร ม เอก ราช สม บรณ - - - -

บรรทด 4 เรา จง ควร ชวย ช ชาต ให เกง กาจ เจด จา รญ - - - -

บรรทด 5 เพอ ความ สข เพม พน ของ ชาว ไทย เรา เอย - - - -

39

จากความสมพนธดงกลาวจะเหนไดวาในเพลงราวงมาตรฐานนใชหองเพลงทงหมด หองเพลงในแตละบรรทด แตละหองเพลงจะม จงหวะซงจะเหมอนกบเพลงไทยเดมเพราะมรากฐานเดยวกน และใชจงหวะของฉงชนเดยวในการบรรเลง โดยจะตตรงกบจงหวะเสยงท และ ของทกหอง โดยต “ฉง” และ “ฉบ” สลบกนไป

เมอไดขอมลความสมพนธของเสยงฉงกบเนอรองและจงหวะของเพลงในแตละหองแลว เราจะมาพจารณาทาทางในแตละชวงจงหวะของเพลงวา ในแตละหองเพลงนนใชทาหรอทเราเรยกวา นาฏยศพทใดๆ บาง โดยเรมพจารณาจากทาหลกทใชในการราของเพลงชาวไทยนกอน นนคอ ผฝกจะใชทาทเรยกวาทาชกแปงผดหนา ซงเปนทาหลกของเพลงและเปนทาทจะใชในงานวจยชนน ในสวนของการรานน งานวจยชนนกจะขอใชเพยงทาราของตวพระมาใชในงานวจยและใชทาทางการราตงแตสวนเอวขนไปจนถงศรษะมาทาการประมวลผลเทานน ซงทาชกแปงผดหนาทเปนทาของตวพระ จะประกอบไปดวยนาฏยศพท คอ จบปรกขาง (มอซายหรอขวา), ตงวงหนา(แขนซายหรอขวา), ทาเอยง (ดานซายหรอขวา)

ในแตละหองของเพลงจะมการเปลยนแปลงทาทางการราเสมอโดยทในการราทาชกแปง ผดหนานน จะมการเคลอนไหวของทาทางไปมาตงแตตนจนจบเพลงเปนการเคลอนไหวอยางตอเนองกน ในการออกแบบโปรแกรมนน ผวจยจะประมวลผลทาทางตามจงหวะของเพลงเทานน โดยจะตดทาทางทเปนการเคลอนทของสวนอวยวะในระหวางจงหวะออกไป เชน ขณะลดมอลง ขณะยกมอขน ขณะเลอนแขนขนเพอตงวง ขณะปลอยจบแบบมอ เปนตน เพราะจะชวยใหตรวจสอบจงหวะทถกตองของทาทางการราของแตละจงหวะ ลดเวลาทตองใชในการประมวลผลใหนอยลง และไมสนเปลองหนวยความจาทใชขณะประมวลผล โดยทผวจยจะใชจงหวะในแตละหองเพลงมาทาการประมวลผล ในเพลงชาวไทยนตงแตตนจนจบเพลงใน 1 รอบ จะมหองเพลงทงหมด 48 หองเพลง 96 จงหวะ แตจงหวะทเกดจากเสยงฉงทงหมด 88 จงหวะ เนองจากหองเพลงในตอนตนยงไมไดเคาะจงหวะดวยฉงเพราะเปนทอนเรมเพลงจงทาใหเสยงฉงไมมใน 8 หองเพลงแรก โดยแบงเปนเสยง “ฉง” ทงหมด 44 จงหวะ และเสยง “ฉบ” ทงหมด 44 จงหวะ สรปไดวา ใน 1 หองเพลงจะมเสยง “ฉง” และเสยง “ฉบ” เพยงอยางละ 1 ครงคอในจงหวะท 2 และ 4 ของแตละหองเพลง ดงนนผวจยจะสรางกฎขนมาตามแตละจงหวะนนๆ วา ทาทางการราจะตองอยในทวงทา

40

ใดๆ เมอตรงกบเสยงฉงนนๆ เมอสรางกฎเสรจแลวกใหทางผเชยวชาญซงในทนกคอครผสอนพจารณาลงความคดเหนจากกฎทผวจยสรางขน เมอครผสอนพจารณาปรบปรงแกไขกฎจนเสรจแลวเหนวาถกตอง เหมาะสมแลว กจะใชกฎนนกาหนดเงอนไขในขนตอนการสรางพฒนาโปรแกรมทจะใชในการประมวลผลทาทางเพอใหคะแนนการราตอไป ซงสามารถเขยนแสดงความสมพนธของทาทางการราแบงเปนตามจงหวะและหองเพลงซงจะนาไปสรางเปนกฎตอไปไดโดยทผวจยจะแบงใหมทาหลกในการราเพลงนทงหมด 4 ทาหลกดวยกนคอ

ทาท 1 มอขวาจบปรกขางมอขางซายตงวงหนา คอเอยงขวา ลาตวตรง แทนดวยสญลกษณ (P1) ทาท 2 มอลงมาอยระดบอก ปลอยจบขวาเปนแบมอหงาย มอซายจบควา แทนดวยสญลกษณ (P2)

ทาท 3 มอซายจบปรกขางมอขางขวาตงวงหนา คอเอยงซาย ลาตวตรง แทนดวยสญลกษณ (P3)

ทาท 4 มอลงมาอยระดบอก ปลอยจบซายเปนแบมอหงาย มอขวาจบควา แทนดวยสญลกษณ (P4)

จากทาราทาหลกขางตน ในการราเพลงชาวไทยนน เมอราครบทง 4 ทานแลวกจะวนไปเรมในทาท 1 ใหม จากนนจะราวนแบบนไปเรอยๆ ตามจงหวะจนจบเพลง เมอนาความสมพนธของหองเพลงแตละหองและทาทางการราของทาหลกมาสรปขอมลเพอแสดงใหเหนจงหวะทจะเกดการประมวลผลทาทางการราโดยใชเปนสญลกษณทกาหนดไวขางตนมาสรปลงในตารางท 3 ดงน

ตารางท 3 ความสมพนธของจงหวะทจะเกดการประมวลผลทาทางในแตหองเพลง

- ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ - ฉง - ฉบ

1 (-) 2 (-) 3 (-) 4 (-) 5 (-) 6 (-) 7 (-) 8 (-)

9 (P1) 10 (-) 11 (-) 12 (P2) 13 (-) 14 (-) 15 (-) 16 (P3)

17 (-) 18 (-) 19 (-) 20 (P4) 21 (-) 22 (-) 23 (-) 24 (P1)

25 (-) 26 (-) 27 (-) 28 (P2) 29 (-) 30 (-) 31 (-) 32 (P3)

33 (-) 34 (-) 35 (-) 36 (P4) 37 (-) 38 (-) 39 (-) 40 (P1)

41 (-) 42 (-) 43 (-) 44 (P2) 45 (-) 46 (-) 47 (-) 48 (P3)

42

เมอผฝกราไดทาการฝกฝนมการเคลอนไปตามทาทางการราตางๆ ตามทานองเพลง โปรแกรมกจะทาการประมวลผลเปนจงหวะตามหองเพลงทไดสรางกฎขน เมอมาถงหองเพลงใดๆ ทตรงกบกฎทกาหนดไวโปรแกรมกจะมการประมวลผล โดยทโปรแกรมจะนาทาทางการราในตาแหนงของหองเพลงนนๆ ทตรงกบกฎทไดกาหนดไววาจะตองเปนทาทางใด โดยหองทผวจยไดทาการคนควาจากแหลงขอมลและสอบถามจากผเชยวชาญซงกคอครผสอนนนไดขอสรปโดยอางองจากตารางท 3 แลววาหองเพลงทจะตองสรางกฎเพอมาประมวลผลคอทกๆ 4 หองเพลง ซงผฝกจะตองเปลยนทาทางการราไปเปนทาทางอนๆ เสมอ กลาวคอจะตองประมวลผลโปรแกรมในการวดวเคราะหทาทางการราในทกๆ ชวง 4 หองเพลง โดยในงานวจยชนนจะกาหนดใหโปรแกรมเรมประมวลผลในจงหวะหองเพลงท 12 เปนตนไปเพราะในหองเพลงกอนหนานทงหมดเปนเพยงชวงเรมตนของเพลงทยงไมมการราใดๆ เกดขนจงตดการประมวลผลในสวนนออกไป ซงในเกณฑพจารณาใหคะแนนนนจะใหคะแนนไปตามความถกตองใกลเคยงของทาในชวงเวลานนๆ ตามกฎทไดสรางขน โดยคะแนนของการฝกนนหากเปนทาทางทผดเพยนไปจากตวอยางนอยกจะไดคะแนนสง

3.1.2 ถอดขอมลจงหวะออกจากเสยงเพลง ในสวนโปรแกรมคอมพวเตอรแตเดมนนจะยงไมสามารถรบรจงหวะของเพลงราวงมาตรฐานไดเพราะคอมพวเตอรไมสามารถรไดเองวาจะตองนบจงหวะจากเสยงอะไร ผวจยจงตองสรางจงหวะขนมาจากเสยงฉงทมอยในเพลงราวงมาตรฐาน โดยใหทาการสกดเสยงตางๆออกไปจนเหลอแตเสยงฉงทตองการเพอใหคอมพวเตอรไดนบจงหวะจากเสยงฉงนนได โดยแรกเรมใหนาเพลงชาวไทยตนฉบบมาหาคาด Histogram ของเสยงโดยใชโปรแกรมประเภทถอดเสยงดนตรคอโปรแกรม Transcribe! (http://www.seventhstring.com/) มาทาการดคา Histogram ของเพลงเพอจะทาการถอดเสยงเครองดนตรซงคา Histogram ของเพลงชาวไทยทผวจยใชนจะปรากฏเปนลกษณะดงภาพท 17

43

ภาพท 17 Histogram ของเพลงชาวไทยทผวจยใช

เมอเราไดคา Histogram ของเพลงแลว ตอไปกจะทาการแยกเสยงเครองดนตรทเราสนใจออกมาจากเพลงนน โดยหลกการของการถอดเสยงดนตรกคอ ใหผใชกาหนดคาระดบความถ (Frequency) ของเสยงทตองการแลวลดคาความถของเสยงอนใหนอยลงทสด จากนนเสยงทแสดงออกมากจะเปนเสยงของเครองดนตรทเราตองการดงภาพท 18

ภาพท 18 โปรแกรม Transcribe!

จากขอมลคลนความถเสยงในชวงตางๆ (http://en.wikipedia.org/wiki/Audio_frequency) จะพบวาเสยงฉงเปนเสยงดนตรทมเสยงแหลม ยานความถของคลนทจะอยในชวงความถสงประมาณ

8000 MHz ขนไป ดงนนแสดงวาคาความถทนอยกวา 8000 MHz ลงมากใหทาการปรบใหลดลงจนหมด จากนนปรบคาความถเสยงทเหลอทงหมดขนจนสงสด แลวคอยๆ ปรบลดทละสวนแลวฟงดจนเหลอเพยงแตเสยงขอเครองดนตรฉงทตองการ วธการนกจะทาใหเพลงทมเสยงหลายๆ เสยงรวมกนนนเหลอเพยงแตเสยงฉงทเราจะนาไปใชดงภาพท 19

44

ภาพท 19 การปรบแตงหาเสยงดนตรจนพบเสยงฉง

เมอไดความถทตองการแลวจากนนผวจยกจะทาการบนทกคาความถทไดออกมาใหอยในรปแบบของ Histogram อกครงหนงเพยงแตครงนจะเปนคาของ Histogram ทมแตเสยงฉงเทานนดงทปรากฏในภาพท 20

ภาพท 20 ตวอยาง Histogram ของเพลงทไดทาการตดเหลอเฉพาะเสยงฉง

จากภาพท 20 เรากจะได Histogram ของเพลงทไดทาการตดเหลอเฉพาะเสยงฉงเพอนามาใชในงานวจยตอไป เมอเราทาการพจารณาเฉพาะเสยงฉงของเพลง จะเหนไดวามลกษณะของเพลงทเปนชวงๆ ซงฉงจะมทงการตเสยง “ฉง” และ “ฉบ” ซงในเพลงชาวไทยนการกากบจงหวะเพลงโดยการตฉงนน จะเรมทเสยง “ฉง” และตามดวยเสยง “ฉบ” ตแบบนสลบกบไปเรอยๆ จนจบเพลง เมอพจารณาตามภาพท 20 จะสรปไดวา เสยง “ฉง” จะเปนตาแหนงคลนทเปนเลขค และเสยง

“ฉบ” จะเปนตาแหนงคลนทเปนเลขคสลบกนไปเรอยๆ จนกระทงจบเพลงหรอหมดเสยงฉงกากบจงหวะ ซงในเพลงชาวไทยทผวจยใชในการวจยครงน ใน 1 รอบของเพลงม 44 หองเพลง และใน

45

แตละหองเพลงจะมเสยง “ฉง” และเสยง “ฉบ” อยางละ 1 ครง หรอกคอ จะม 2 คลนในแตละ 1 หองเพลงเสมอดงภาพท 21

ภาพท 21 ตวอยาง Histogram ของเสยงฉงทไดแบงไวตามแตละหองเพลง

ซงเมอทาการจบเสยงฉงไดกจะสามารถตรวจสอบไดแลววาในเวลานนๆ เพลงไดบรรเลงถงหองเพลงใดๆ เทานกจะสามารถใหโปรแกรมทาการประมวลผลทาทางการราไดตามกฎทไดกาหนดไวของแตละหองเพลงนนๆ เพอเปรยบเทยบแลวใหคะแนนเปนขนตอนตอไป

เบองตนนหากเราสงเกตจากลกษณะของคลน จะเหนไดวายงมความไมเปนระเบยบเรยบรอย ผวจยจงตองนาเสยงทไดนไปเขากระบวนการปรบแตงคลนเสยงอกครงโดยใชโปรแกรม Sound Forge (http://www.sonycreativesoftware.com/) เพอปรบแตงเสยงใหมความชดเจนและเปนระเบยบมากขนโดยการปรบแตงคลนทไมเปนระเบยบ ลบลางเสยงทแทรกซอนและเพมคาเสยงในบางจงหวะทเบาลงใหดงมากขน เมอไดคลนเสยงทดมความชดเจนของจงหวะดแลวกจะนาเขาไปสการทางานในสวนของการใหโปรแกรมอานจงหวะของเสยงฉงในขนตอนตอๆ ไปดงภาพท 22

ภาพท 22 ตวอยาง Histogram ของเสยงฉงทไดทาการปรบแตงเสยงจากโปรแกรม Sound Forge

46

เมอไดเสยงของจงหวะทเราตองการผานกระบวนการปรบแตงแลว เรากจะนาเสยงนนมาประมวลผลเพอหาจงหวะแลวบนทกขอมลจงหวะทสมพนธกบชวงเวลาลงไวในคอมพวเตอรเพอรอทาการประมวลผลตอไป ซงในขนตอนการอานเสยงของจงหวะเพอบนทกขอมลทเปนจงหวะของเพลงนนผวจยไดทาการสรางโปรแกรมในสวนนขนมาผสมกบชดไลบรารของ NAudio

(http://naudio.codeplex.com/) ในการอานคาคลนของเสยงเพลงจากเพออานคาจากเสยงทปรบแตงสมบรณแลวนนบนทกเปนขอมลลงเครองคอมพวเตอรเพอใชประมวลผลในสวนงานตอไปจะแสดงโครงสรางของโปรแกรมในสวนทอานเสยงของจงหวะไวไดดงภาพท 23

ภาพท 23 โครงสรางโปรแกรมในสวนทอานไฟลเสยงโดยผานคลาส NAudioEngine

จากภาพท 23 โปรแกรมจะทาการโหลดไฟลเสยงเขามาทางานโดยผานคลาส NAudioEngine ซงอยในชดไรบลารทผวจยใชจาก NAudio จากนนกจะเขาสกระบวนการหาจงหวะเสยงฉงทจะเกดขนแตละครงโดยจะแสดงโครงสรางของโปรแกรมในสวนทตรวจสอบหาจงหวะการเกดเสยงฉงในแตละครงไดดงภาพท 24

ภาพท 24 โครงสรางโปรแกรมในสวนทตรวจหาเวลาของจงหวะทเกดเสยงฉง

NAudioEngine.Instance.OpenFile(GlobalVar.GlobalPath + @"resource\song" +

GlobalVar.song + "_normalize.wav");

NAudioEngine.Instance.Play();

foundMaxDecibel = MathUtils.AmplitudeToDecibel(spectrumData[maxIndex]);

foundMaxFrequency = (float) MathUtils.IndexToFreq(maxIndex, sampleRate, fftWindowsSize);

if (cal_time)

{ if (foundMaxFrequency = = 0) { state = 0;}

if ((foundMaxFrequency > 0) && (state = = 0)) { state = 1; }

}

47

จากภาพท 24 ซงเมอเรมอานคาไฟลเสยง ตวแปร cal_time จะมคาเปนจรง (True) ทาใหเงอนไขทางานจนกวาจบเพลง เมอจบเพลงตวแปร cal_time จะมคาเปนเทจ (False) เงอนไขกจะหยดทา ซงภายใตเงอนไขนนจะมเงอนไขทเอาไวใชตรวจสอบการพบจงหวะทเกดขนโดยใชคาสง foundMaxFrequency ซงถาหากมคามากกวา 0 กแปลวาพบเสยงของจงหวะ แตถาเทากบ 0 นนแปลวายงไมพบเสยงใดๆ ซงเมอพบเสยงจงหวะตวแปร state กจะมคาเทากบ 1 เพอบอกวาคนพบจงหวะแลว หลงจากนนกจะมเงอนไขใหตวแปร state กลบไปมคาเปน 0 อกครง เพอรอบอกสถานะเมอพบเสยงจงหวะในครงตอไป

3.1.3 บนทกขอมลเวลาทเกดเสยงฉงของเพลง

จากโครงสรางของคาสงในภาพท 24 เราจะพบวาตวแปร state จะมคาเปน 1 ทกๆ ครงทพบเสยงแตละจงหวะ เรากจะทาการบนทกขอมลของเวลาตางๆ ของแตละจงหวะทพบเสยงนนไว เพอใชมาเปนชวงเวลาทจะใหคอมพวเตอรประมวลผลตามจงหวะทเกดขนในเพลงได ซงการบนทกขอมลนน ผวจยจะใชคาสงบนทกขอมลใหอยในรปของ Text file แลวเกบไวในคอมพวเตอรโดยจะใชคาสงดงตอไปน (ภาพท 25)

ภาพท 25 แสดงคาสงทใชบนทกขอมลใหอยในรปของ Text file

จากภาพท 25 ขอมลเวลาจะถกบนทกอยในรปของ Text file โดยจะไดขอมลของความถของเสยงจงหวะขณะนนจากคาสง foundMaxFrequency และเวลาทเกดจงหวะเสยงขนขณะนนจากคาสง NAudioEngine.Instance.ChannelPosition

file.WriteLine(foundMaxFrequency.ToString() + "," +

kinect_thaiDancing_Demo.

NAudioEngine.Instance.

ChannelPosition.ToString(" . "));

48

เมอทาการอานไฟลเสยงทไดทาการทาการ Normalization เสยงฉงไวแลว โปรแกรมกจะไปหาคาจงหวะของเสยงทเกดขนแตละชวงเวลาวาอยในสวนของวนาทใดของเพลงจากนนกจะบนทกขอมลของชวงเวลาทงหมดทเกดเสยงฉงเกบไวเพอใชในการประมวลผลตางๆ ในตอไป เมอไดเวลาทเกดเสยงฉงขนทงหมดแลวเรากจะทราบไดวาเราควรจะใหโปรแกรมประมวลผลทาทางการราในชวงเวลาใดๆ ของเพลงโดยยดขอมลจากการวจยในขางตนวาในทกๆ 4 หองเพลงจะมการเปลยนทาทางการรา เราจงจะใหโปรแกรมประมวลผลในชวงเวลานน จากขอมลขางตนกอนหนานจะสรปไดวา 1 หองเพลงจะมเสยง ฉง 2 ครง คอเสยง “ฉง” และ “ฉบ” ดงนนเมอจะไปถงหองเพลงท 4 กจะตองมเสยงเกดขนในจงหวะท 7 และ 8 ผวจยจงใหโปรแกรมทาการประมวลผลในจงหวะท 8 เพราะถอวาเปนจงหวะสดทายของหองเพลงท 4 เมอประมวลผลในจงหวะท 8 ของเสยงฉงเสรจแลว โปรแกรมกจะเรมนบรอบจงหวะของเสยงฉงตอไปเปน 1 ใหมแลวกนบตอไปจนถงจงหวะท 8 จากนนกจะเรมนบรอบใหม โปรแกรมจะทาการประมวลผลอกแบบนจนจบเพลง จากนนในขนตอนตอไปกจะบนทกคะแนนทไดในแตละจงหวะทประมวลผลมาทาการรวมกนแลวสรปเปนคะแนนออกมา

3.2 ประมวลผลทากบจงหวะ

3.2.1 โครงสรางของรางกายจากอปกรณ Kinect

การประมวลผลทาทางการราเพอใหคะแนนของทาทางการรานนจะตองขนอยกบความถกตองของทาทางการรา ในเกณฑการวดความถกตองของทาทางการรา โปรแกรมจะทาการคานวณตามมมองศาของขอตอตามบรเวณตางๆ ของรางกายในขณะททาทานนๆ โดยในงานวจยชนนผวจยจะทาการทดสอบโดยใชอวยวะเพยงชวงบนของรางกาย ไดแก หว ลาตว หวไหล แขน และมอเทานน และไมรวมไปถงนว โดยทจะครผสอนมาทาการราเปนตนแบบ จากนนโปรแกรมจะทาการเกบขอมลของรางกายแตละสวนของครผสอนทเปนตนแบบวาในแตละทาทางนนอวยวะตางๆ ทามมตอกนเปนกองศาในแตละจดโดยจะยดใหลาตวเปนแกนหลก จากนนกจะพจารณาอวยวะทอยตดกนกบลาตวนน คอ หว ทอนแขนและมอ ตามลาดบ โดยจะยดทขอตอของอวยวะเปนจดหามมองศาในแตละอวยวะนนโดยตวอปกรณ Kinect จะมความสามารถในการทางานในสวนของ Skeleton tracking หรอการตรวจจบภาพรางกายคนแลวแสดงผลออกมาเปนลกษณะโครงกระดกซงจะแสดงออกมาในลกษณะของกราฟเสนตามตวอยางดงภาพท 26

49

ภาพท 26 ภาพ Skeleton tracking ทไดจากกลอง Kinect

หากพจารณาจากภาพท 26 จะพบวาโครงสรางของรางกายทอปกรณ Kinect นนตรวจจบไดจะแสดงออกมาในรปของกราฟ ซงจะมจดเชอมตางๆ และเสนเชอมตางๆ ตามแตละชนสวนของรางกาย ซงหากเราพจารณาตามภาพท 27 จะพบวากราฟเสนทปรากฏนนจะมเสนเชอมทงหมด 19 เสน และมจดยอดทงหมด 20 จดยอด ซงเมอดจากภาพทผานมาในตอนตนจะพบวาแตละจดยอดจะมชอเรยกตามการตรวจจบของอปกรณ Kinect อยแลว เพอความงายในการพฒนาโปรแกรมผวจยจะทาการแทนทจดยอดแตละจดดวยตวอกษรจะสามารถแสดงไดดงภาพท 27

ภาพท 27 การแทนทจดยอดแตละจดดวยตวอกษร

50

3.2.2 การหามมแตละจดขอตอ หลงจากทผวจยแทนทจดยอดตางๆ ของโครงสรางรางกายทอปกรณ Kinect

ตรวจจบดวยตวอกษรแลว ตอไปจะเปนการคานวณหามมทเกดขนตามจดตางๆ โดยแรกเรมเมอตองการจะคานวณหามมทตาแหนงขอตอใดๆ ของรางกายนน ผวจยจะใหจดขอตอนนๆ เปนจดยอดแลวทาการหามมทเกดขนจากเสนเชอมทงสองทมาเชอมกบจดยอดนนๆ โดยท แตละเสนเชอมผวจยจะแทนทดวยเวคเตอรเพอใชในการคานวณหามมดงภาพท 28

ภาพท 28 เสนเชอมทผวจยจะแทนทดวยเวคเตอรเพอใชในการคานวณหามม

ซงในสวนอปกรณ Kinect มความสามารถในการตรวจจบแบบ 3 มต นนคอ เราจะทราบตาแหนงของแกน x,y และ z ของแตละจดยอดทอยในพกด 3 มตไดทนท ผวจยจงใชหลกการของการหามมระหวางเวคเตอร 2 เวคเตอรทกระทากนใน 3 มต โดยเราจะทาการหามมองศาในแตละตาแหนงพกดของขอตอทเปนจดยอดไดดวยการใชเทคนคผลคณเชงสเกลารและผลคณเชงเวคเตอร

3.2.2.1 ผลคณเชงสเกลาร

การใชผลคณเชงสเกลารมาใชในการเปรยบเทยบทาทางนคอ การเปรยบเทยบทาทางโดยการนาตาแหนงพกดของขอตอทไดมาคานวณเพอหาคามมทเกดขนในตาแหนงทเราสนใจเชน เมอเราตองการทราบคามมทเกดขนตรงบรเวณขอศอกดานซาย เมอดจากภาพท 27 นนคอมมทตาแหนง DFJ เรากจะสามารถคานวณไดจากการสรางเวคเตอรขนมาจากพกดทไดนนคอเวคเตอร FD และเวคเตอร FJ เมอไดเวคเตอร 2 เวคเตอรแลวกนามาคานวณหามมทเกดขนระหวางเวคเตอรไดโดยใชผลคณเชงสเกลารคอ

51

เมอ |u| และ |v| แทนความยาว (ขนาด) ของเวกเตอร FD และ FJ ตามลาดบ และ θ คอ มมระหวางเวกเตอรทงสอง ดงนนเมอเราหาคาผลลพธของ u · v ได และทราบคาของ |u| และ |v| เรากจะสามารถหามม θ ไดซงมม θ ทไดกคอมมททากน ระหวางเวกเตอรทงสองตวอยางเชน

ขอมลของตนแบบกาหนดให FD = -0.0078 ; 0.0072 ; 0.0393 และ FJ = -0.0164 ; 0.0337 ; 0.0303 จากสตร จะได FD FJ = |FD| |FJ| cos

cos = FD FJ |FD| |FJ| FD = -0.0078 ; 0.0072 ; 0.0393

FJ = -0.0164 ; 0.0337 ; 0.0303 FD . FJ = FDxFJx + FDyFJy + FDzFJz = (-0.0078) (-0.0164) + 0.0072 0.0337 + 0.0393 0.0303 = 0.001561 |FD| = =

= = = 0.0407 |FJ| = =

= = = 0.0481

cos = 0.001561 = 0.7976 (0.0407) (0.0481) = arccos(0.7976) = 37.09°

52

ดงนนมมทเกดขนระหวางเวกเตอร FD และ FJ ของตนแบบคอ 37.09° ซงในสวนนผวจยกจะนาไปเปรยบเทยบกบมมของตาแหนงเดยวกนของผฝกราโดยใชวธการหาคาจากกระบวนการนเพอหาผลตางทเกดขนซงถามมทไดมคานอยหมายความวาทาทางของตนแบบกบผฝกรานนมความใกลเคยงกนดงภาพท 29

ภาพท 29 แสดงการเปรยบเทยบทาทางโดยการใชผลคณเชงสเกลาร

3.2.2.2 ผลคณเชงเวคเตอร

การใชผลคณเชงเวคเตอรในการหาคาของมมนจะทาใหเกดผลลพธเปน เวคเตอรทตงฉากกบระนาบของเวคเตอรทงสองทกระทากนอยเรยกวา Normal Vector ดงภาพท 30

ภาพท 30 แสดงทศทางของ Normal Vector

จากภาพท 30 แสดงใหเหนวาเวคเตอร U ทกระทากบ เวคเตอร V นนจะม Normal Vector ซงทามมตงฉากกบระนาบของเวคเตอรทงสองอย ซงจะทาใหทราบถงดานระนาบของมมทกระทากนอยจะหาไดจากสตร

53

ผลลพธทเกดจาก จะได Normal Vector ทผวจยจะใชเพอนาไปเปรยบเทยบระหวางผเปนตนแบบขอมลกบผทฝกเพอหาความแตกตางของทศทางของมมทเกดขนโดยจะขนตอนดงน

3.2.2.2.1 สรางเวคเตอรจากจดพกดทกาหนดโดยกาหนดให u = (- . , . , . ) - (- . , . , . ) = ( . , . , - . ) v = (-0.38 , 0.25 ,1.76) - (- . , . , . ) = (0.01 , -0.18 , 0.04)

3.2.2.2.2 หาผลคณไขวของเวคเตอรทงสอง

จากสตร u x v

จะได u X v = ( (0.06 · 0.04 ) - ( (-0.01) · (-0.18) ) )i +

((-0.01 · 0.01 ) - (0.02 · 0.04))j +

((0.02 · (-0.18)) - (0.06 · 0.01))k

= ( 0.0006 ; -0.0009 ; -0.0042 )

3.2.2.2.3 หามมตางของ Normal Vector ทงสองระหวางตนแบบและผฝก ผลลพธทไดจากผลคณไขวกคอ Normal Vector เมอไดแลวกจะนาผลของ

Normal Vector ทไดไปเปรยบเทยบมมกบ Normal Vector ของผฝกแตละคนเพอหาความแตกตางทเกดขนโดยการใชผลคณเชงสเกลารหาคามมระหวางเวคเตอรออกมาโดยทผลลพธของมมทไดมคานอยกหมายความวาทาทางระหวางตนแบบกบผฝกยงมความใกลเคยงกนมาก เบองตนผวจยจะทดลองจากตวผวจยโดยใชทาทางเพอทาการทดสอบกอนดงภาพท 31

ภาพท 31 แสดงทาทางในแตละจงหวะทผวจยใชทดสอบ

2 3 3 2 3 1 1 3 1 2 2 1( )i ( ) j ( )ku v u v u v u v u v u v

54

จากภาพท 31 ผวจยไดแสดงทาทางตางๆ ทใชทดสอบการตรวจจบจากโปรแกรมเพอจะ

นามาคานวณหาผลลพธทไดวามคาความแตกตางของแตละทาทางอยางไรบาง โดยในตวอยางผวจยจะทดสอบคานวณในจดทเปนขอศอกขวาของผวจย 1 จด เพราะจะเปนจดทเหนไดชดเจนวาทาทางในจดนนมการเปลยนแปลงไปซงในจดอนๆ กจะตองใชวธเดยวกนแตจะไมขอกลาวถงในทน ดงนนจะสามารถแสดงขอมลไดดงตารางท 4

ตารางท 4 แสดงผลของ Normal Vector ทตาแหนง E ของแตละทาทาง

จากขอมลในตารางท 4 คอการหา Normal Vector ทเกดขนทจด E ของแตละทาทาง ซงจะ

ไดผลลพธของ EI x EC ทเปน Normal Vector ทตาแหนงของขอตอในจด E ของทานนๆ ดงนนจะแทน Normal Vector ทจด E ของทาทางท 1 แทนดวย N1 ของทาท 2 แทนดวย N2 ตามลาดบ

เมอนา Normal Vector ทเกดขนในจดเดยวกนของแตละทาทางมาเปรยบเทยบกนโดยหามมทเกดขนเมอทาทางนนๆ มการเปลยนแปลงไป โดยจะเปรยบเทยบโดยใชผลคณเชงสเกลารเพอหาความแตกตางของมมทเกดขนระหวาง 2 เวคเตอรนน จะสามารถแสดงวธการคานวณในการเปรยบเทยบโดยยกตวอยางการเปรยบเทยบระหวาง N1 กบ N2 ไดดงน

ภาพตวอยาง ภาพโครงสรางจากโปรแกรม เวคเตอรจากพกด E

EI = -0.0412,0.1854,-0.0421

EC = 0.1997,0.0558,0.0291

N1 = EI x EC N1 = -0.0078 ; 0.0072 ; 0.0393

EI = 0.0051,0.0140,-0.2682

EC = 0.1824,0.0523,0.0277

N2 = EI x EC

N2 = -0.0144 ; 0.0491 ; 0.0023

55

จากสตร

จะแสดงวธการเปรยบเทยบระหวาง N1 , N2 คอ N1 N2 = |N1| |N2| cos cos = N1 N2 |N1| |N2| N1 = -0.0078 ; 0.0072 ; 0.0393

N2 = -0.0144 ; 0.0491 ; 0.0023 N1 . N2 = N1xN2x + N1yN2y + N1zN2z = (-0.0078) (-0.0144) + 0.0072 0.0491 + 0.0393 0.0023 = 0.000556 |N1| = =

= = = 0.0407 |N2| = =

= = = 0.0512

cos = 0.000556 = 0.2669 (0.0407) (0.0512) = arccos(0.2669) = 74.52°

จากวธทาขางตนจะไดผลลพธของ N1 กบ N2 มความแตกตางกนท 74.52° ซงการคานวณดวยวธดงกลาวนจะสามารถนาไปเพอวเคราะหความคลายคลงของทาทางทเกดขนไดโดยจะสงเกตวาทาทางทใกลเคยงกนมากจะใหผลลพธของมมทเกดขนจะนอยกวาทาทางทใกลเคยงกนนอย ซงผวจ ยจะใชการคานวณนไปใชกบทกๆ มมทเกดขนในทกๆ จงหวะของผฝกราและนาไปเปรยบเทยบกบของผทเปนตนแบบและสรปผลอออกมา โดยในงานวจยชนนทางผวจยจะใช

56

หลกการของผลคณเชงสเกลารและผลคณเชงเวคเตอรทงสองรปแบบนมาทดลองเปรยบเทยบทาทางการราโดยหามมทเกดขนในแตละสวนของตนแบบนาไปเปรยบเทยบกบมมทเกดขนในแตละสวนของผฝกของแตละวธทไดกลาวมา เพอวเคราะหและประเมนผลทาทางการราแลวนาไปเปรยบเทยบกบผลการประเมนของผเชยวชาญตอไป

ผวจยไดประยกตใชชดโปรแกรมทใชในการหามมของแตละจดขอตอจากหลกการหามมระหวางเวคเตอร 2 เวคเตอรทกระทามมกนไดจาก http://code.google.com ซงมชดโปรแกรมไวใชสาหรบผพฒนาโปรแกรมกบอปกรณ Kinect โดยการเรยกใชจะเรยกเปนคลาสของโปรแกรมชอวาคลาส SkeletonAnalyzer และฟงกชนทใชหาคาของมมคอฟงกชน SetBodySegments ซงโครงสรางการทางานของฟงกชน SetBodySegments คอ การใสคาพารามเตอรของจด 3 จดไปในฟงกชน แลวฟงกชนจะคนคามมทเกดขนทตาแหนงของพารามเตอรตวกลางจะแสดงโครงสรางไดดงภาพท 32

ภาพท 32 แสดงโครงสรางการทางานของฟงกชน SetBodySegments

จากภาพท 32 เปนการหาคามมทเกดขนทจด ElbowRight หรอขอศอกดานขวา ซงจากตวอยางจะเหนวา ผวจยไดระบคาพารามเตอรในฟงกชน 3 คาดวยกน คอ JointType.WristRight, JointType.ElbowRight และ JointType.ShoulderRight ซงพารามเตอรทรบคาในสวนตรงกลางคอ JointType.ElbowRight ดงนน ฟงกชนนจะคนคาของมมทเกดขนตรงจดของ ElbowRight แลวไปเกบในตวแปร _ElbowRight_Angle เพอนาไปใชในการประมวล เมอเราทางานประมวลผลหามมทเกดขนแตละมมได เรากจะวธนทาการประมวลผลทาทางทเกดขนแตละชวงเวลาตามจงหวะทผวจยไดทาการออกแบบไว จะสามารถทราบตอมาไดวาในชวงเวลาของจงหวะตางๆ นน มมแตละมมทเกดในขณะทราทาใดๆ ในชวงเวลานน มคาเทาใดบาง เพอไปสขนตอนการทางานในลาดบตอๆ ไป

_ElbowRight_Angle.SetBodySegments(

JointType.WristRight,

JointType.ElbowRight,

JointType.ShoulderRight

);

57

3.3 ประมวลผลทาราตนแบบ

ในขนตอนนจะกระทาขนกตอเมอทาทางการราทเปนตนแบบของเพลงนนไมมการบนทกขอมลไวในระบบจงทาใหไมมทาราทจะนาไปใชประมวลผลการฝก จงจาเปนตองมการประมวลผลทาราตนแบบ เพอบนทกขอมลทาทางการราเกบไวในระบบกอน ซงในขนตอนนการดาเนนการคอ เมอเพลงไดดาเนนมาจนถงจงหวะทจะเกดการประมวลผลขน โปรแกรมจะทาการประมวลผลมมตามจดตางๆ ทเกดขนจากทาทางการราในขณะนนจากนนกจะทาการบนทกขอมลของมมตางๆ ลงเกบไวในคอมพวเตอรซงรปแบบทผวจยใชกคอ รปแบบของ Text file โดยในแตละ 1 จงหวะทเกดการประมวลผลขนกจะสราง Text file ขนมา 1 ไฟลแลวบนทกมมองศาตางๆ ทเกดขนในจงหวะนนทงหมดเกบเขาไวใน Text file นน เพอนาไปใชประมวลผลในขนตอนตอๆ ไป จะแสดงโครงสรางของโปรแกรมในสวนทบนทกขอมลมมของจดขอตอตางๆ เกบไวในคอมพวเตอรไดดงตอไปน

ภาพท 33 แสดงโครงสรางของโปรแกรมในสวนทบนทกขอมลมมของจดขอตอตางๆ

จากภาพท 33 จะมการสราง Text file ขนมา เพอบนทกขอมลของมมของสวนตางๆ ของรางกายทเกดขนลงไปเกบไวใน Text file นนๆ เพอนาไปใชเปนขอมลในการเปรยบเทยบกบผทจะ

save_angle.WriteLine(WristRight_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ElbowRight_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderRight_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderCenterRight_angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderCenterLeft_angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderLeft_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ElbowLeft_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(WristLeft_Angle.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderCenterSpineRight.ToString(" . ")); save_angle.WriteLine(ShoulderCenterSpineLeft.ToString(" . "));

58

มาฝกราในภายหลง ซงจากตวอยางจะมการบนทกขอมลของมมสาคญๆ ทใชในการราอยทงหมด 10 มมดวยกน แลวนาไปเปนตนแบบเพอใชในขนตอนตอๆ ไป

3.4 เปรยบเทยบทารากบขอมลตนแบบ

ในสวนของขนตอนนจะเกดขนในขนตอนกระบวนการฝก ซงจะตองมขอมลของทาทางการรากอนซงจะไดจากขนตอนกอนหนาการฝก โดยเมอเราไดขอมลทาทางการราของแตละทาทางทเกดขนในจงหวะตางๆ แลว ในสวนขนตอนนเมอเรมทาการฝก ขณะทเพลงดาเนนไปจนถงจงหวะทจะตองมการประมวลผลเกดขน โปรแกรมจะนาขอมลของทาทางตนแบบทไดบนทกไวในรปแบบของ Text file ตามทไดกลาวมาในขางตนของจงหวะทตรงกบจงหวะนนๆ ขนมาเปรยบเทยบแตละมมกบทาทางของผฝกทราอยในขณะนน แลวประมวลผลออกมาวา ในแตละทาทางในแตละจงหวะมความผดเพยนของแตละมมขององศาระหวางตนแบบกบผฝกอยในระดบมากนอยเพยงใด โดยการคดคานวณจากผลตางของมมทงสอง ระหวางตนแบบกบผฝกรา แลวทาใหเปนคาสมบรณ เพอจะไดนาคาทไมตดลบไปใช แลวคานวณผลทไดเพอนาสงทไดไปวเคราะหผลในขนตอนตอๆ ไป

3.5 วเคราะหผลการฝก ขนตอนการวเคราะหผลการฝกนนจะใชหลกของการเปรยบเทยบทาทางการราของผฝกกบขอมลทาทางการราทเปนตนแบบ โดยหลกการมอยวา ผฝกจะราไดเหมอนกบตนแบบมากนอยเพยงใด ขนอยกบมมทเกดขนแตละจดขอตอของผฝกเทยบกบแตละจดขอตอของขอมลตนแบบในชวงเวลาทประมวลผลเดยวกน เมอผลออกมาจะวเคราะหเปนคะแนนโดยทมกฎในการใหคะแนนจากการเปรยบเทยบมมของทาทางตนแบบกบผทฝกกบโปรแกรมในขณะนน ซงจะใชจดของขอตอทงหมด 10 จดทประมวลผล และกาหนดใหแตละจดมคา 10 คะแนน เมอรวมทงหมดทกจดกจะเปน 100 คะแนนพอด โดยผวจยจะตงคาความผดเพยนของมมในแตละจดขอตอทจะเปรยบเทยบกนเพอประมวลผลนน แตละมมจะตองมมมองศาทผดเพยนกนจากตนแบบไดไมเกน 25 องศา จงจะถอวาอยในเกณฑทถอวายงคงถกตอง และไดผลคะแนนในจดนนๆ ไป แตหากคาความผดเพยนของมมมากกวา 25 องศา กจะไมไดคะแนนในจดนนๆ จากนนจะนาผลคะแนนทไดของทกมมมารวมกน แลวกาหนดออกมาเปนระดบตางๆ ตามเกณฑการประเมนทผวจยไดกาหนดขน จะแสดงเกณฑการประเมนผลทผวจยไดสรางขนดงตารางท 5

59

ตารางท 5 เกณฑการประเมนผลทผวจยกาหนด

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน ลกษณะการวเคราะห ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร

ด 3

ผฝกสามารถแสดงทาราตามตวอยางไดอยาง ถกตองทงหมดหรอเกอบทงหมด

ผฝกไดคะแนนระหวาง 80 ถง 100 คะแนน

พอใช 2

ผฝกสามารถแสดงทาราตามตวอยางไดอยาง ถกตองเปนบางสวน

ผฝกไดคะแนนระหวาง 60 ถง 79 คะแนน

ปรบปรง 1 ผฝกไมสามารถแสดงทาราตามตวอยางไดอยาง ถกตอง

ผฝกไดคะแนนระหวาง 0 ถง 59 คะแนน

ในสวนสดทายกจะสามารถสรปออกมาเปนผลคะแนนเพอใชวดผลความถกตองของผราออกมาเปนระดบตางๆ ได ซงในสวนของการวเคราะหของทางผเชยวชาญนน เนองจากมผเชยวชาญทงหมด 3 ทาน ผวจยจงจะนาเกณฑการประเมนของทง 3 ทานในการประเมนแตละคนในแตละระดบการฝก มาแปลงเปนคะแนนแลวนามารวมกนเพอหาคาเฉลยจากผลของทง 3 ทาน จากนนจะนาไปแปลผลอกครงหนงเพอใหไดผลสรปรวม จะสามารถแสดงเกณฑแปลความหมายคาเฉลยของคะแนนทไดจากผเชยวชาญทง 3 ทานตามรปแบบของผวจยไดดงตารางท 6

ตารางท 6 การแปลผลคะแนนจากคาเฉลยแบบ 3 ระดบททางผวจยกาหนด

คะแนนเฉลย การแปลผล 2.50 – 3.00 ด

1.50 – 2.49 พอใช

1.00 – 1.49 ปรบปรง

60

จากตารางท 6 เมอทาการแปลผลจากคะแนนเฉลยทไดจากการประเมนของผเชยวชาญแลว กจะไดระดบผลการฝกทเปนเกณฑทง 3 ระดบทเกดจากผลของผเชยวชาญทง 3 ทานของแตละคนในแตละระดบการฝก แลวจะนาผลดงกลาวไปเปรยบเทยบกบผลทไดจากโปรแกรมคอมพวเตอรอกครง เพอหาความถกตองในการทางานของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานททางผวจยไดพฒนาขน

4. ทดสอบการทางาน การทดสอบการทางานของโปรแกรมนน มจดมงหมายเพอตรวจสอบความถกตองในการ

ทางาน หากพบขอผดพลาดในการทางานจะตองทาการปรบปรงแกไขโปรแกรมเพอใหโปรแกรมทางานไดอยางถกตองและมประสทธภาพมากทสด โดยแบงการทดสอบออกเปน 2 สวนคอ การทดสอบโดยผเชยวชาญและการทดสอบโดยผเรยนดงน

4.1 การทดสอบโดยผเชยวชาญ

นบเปนสงทสาคญมากในการทดสอบการทางานของการพฒนาโปรแกรมน โดยจะใหผเชยวชาญในทนกคอ ครทเปนผสอนวชานาฏศลปทงหมด 3 คน เปนผประเมนผลการฝกแลวนาไปเทยบกบผลทไดจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอตรวจสอบความถกตองของโปรแกรม เนองจากครผสอนเปนผใกลชดกบการเรยนการสอนจงมกรจกปญหาทเกดและมความรและประสบการณโดยตรงจงเปนผเหมาะสมทสด โดยใชวธการใหผเรยนฝกโดยใชโปรแกรมทงหมดจานวน 20 คนมาทดสอบและเปรยบเทยบผลทไดจากผเชยวชาญหรอครผสอนกบโปรแกรมทผวจยพฒนาขน

4.2 การทดสอบโดยผเรยน

โดยใชผเรยนจานวน 20 คน เปนการทดสอบการทางานของระบบในสวนของความสะดวกในการใชงาน อาจรวมถงความสวยงามและทดสอบความถกตองในการแสดงผลดวยกไดนอกจากนยงใชแบบสอบถามกบผเรยน เพอประเมนความสะดวกตอการใชงานของโปรแกรม โดยจะเนนในสวนของการตดตอกบผใชงานวาสามารถใชงานไดสะดวกงายตอความเขาใจ และเนนในสวนประสทธภาพของโปรแกรมดานความถกตอง โดยการใชเกณฑแปลความหมายคาเฉลยจาก

61

แบบสอบถามความพงพอใจจากผใชงานตามแบบมาตราสวนประมาณคาททางผวจยกาหนดขนจะแสดงไดดงตารางท 7

ตารางท 7 เกณฑแปลความหมายคาเฉลยจากแบบสอบถามความพงพอใจททางผวจยกาหนด

คะแนนเฉลย การแปลผล . - . มากทสด

. - . มาก

. - . ปานกลาง

. - . นอย

. - . นอยทสด

5. สรปผลการวจย หลงจากผานขนตอนการพฒนาโปรแกรมและทดสอบปรบปรงจนโปรแกรมสามารถทางานไดอยางสมบรณแลว จาเปนตองมการสรปผลของระบบวามประสทธภาพ มความถกตองสมบรณอยางไร นอกจากนยงตองแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะตองานวจยครงน เพอเปนประโยชนกบผทตองการนางานไปศกษาตอเพอใหมโอกาสในการพฒนาสงขนในโอกาสตอไป

62

บทท 4 ผลการดาเนนการวจย

จากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลตางๆ แลวไดนามาพฒนา

โปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน โดยใชโปรแกรม Visual Studio รวมกบอปกรณ Kinect ซงทางานตามกฎทไดสรางขนมาจากผเชยวชาญซงกคอครผสอน โดยมผลการดาเนนงาน และการวเคราะหขอมลทนาโปรแกรมไปใชงานจรง เพอประเมนหาคณภาพของโปรแกรมโดยแสดงเปนลาดบดงน

1. ผลการพฒนาโปรแกรม 2. ผลการประเมนของโปรแกรม

1. ผลการพฒนาโปรแกรม เมอนาสวนทไดทาการออกแบบไวไปพฒนาระบบเรยบรอยจะไดผลการการพฒนา

โปรแกรม สามารถแบงขอบเขตการทางานหลกๆ ของโปรแกรมไดดงน 1.1 หนาหลกของโปรแกรม เปนหนาจอการเรมตนของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝก

ทกษะทาราวงมาตรฐาน เปนหนาจอหลกทรวบรวมเมนการฝกและการบนทกขอมลทเอาไวเพอมาเปนตนแบบในการฝกโดยผใชงานจะสามารถเขาสเมนตางๆ ไดจากหนาหลกน ดงภาพท 34

ภาพท 34 แสดงหนาหลกของโปรแกรม

63

1.2 เมนสาหรบผฝก เปนเมนสาหรบการฝกซอมทาราเพอใหฝกไดทาตามไปทละขน ซงใน แตละขนของการฝกนน ผฝกจะไดรบการประเมนผลในตอนทายของการฝกวามผลการฝกเปนอยางไร โดยแบงเปน 3 เมนยอยดวยกนซงแตละเมน มโปรแกรมการฝกดงน

1.2.1 เมนฝกระดบท 1 (ภาพท 35) เปนเมนสาหรบโปรแกรมการฝกทเปนลกษณะใหผฝกดแบบทาทางทเปนทานงจากตนแบบ แลวใหผฝกกระทาทาทางตามแบบแลวคางไวเปนระยะเวลา 3 วนาท แลวโปรแกรมจะบนทกขอมลทไดไปประมวลผลเทยบกบทาทางตนแบบวามความถกตองตรงกนมากนอยเพยงใด เมอทาครบทกทาทางแลวโปรแกรมจะแสดงผลออกมาเปนระดบความถกตอง ซงม เกณฑทงหมด 3 ระดบ ตามตารางท 5 ซงคะแนนการฝกในสวนนจะหาไดจากสตรตอไปน สตรการหาคะแนนการฝกระดบท 1 = ผลรวมของมมทถกตองทง 4 ทา X 100

จานวนทา(4) X มม(10)

ภาพท 35 แสดงการฝกในระดบท 1

1.2.2 เมนฝกระดบท 2 (ภาพท 36) เปนเมนสาหรบโปรแกรมการฝกทเปนลกษณะใหผฝกดแบบทาทางทเปนทาเคลอนไหวในจงหวะหนงๆ จากตนแบบ แลวใหผฝกกระทาทาทางตามตนแบบทเปนตวอยาง แลวโปรแกรมจะบนทกผลทาทางทราของผฝกนนเพอมาเปรยบเทยบกบขอมลตนแบบของทานนๆ ทไดบนทกไว จากนนกจะแสดงผลออกมาเปนระดบความถกตอง ซงมเกณฑทงหมด 3 ระดบตามตารางท 4 ในสวนของการฝกระดบท 2 นโปรแกรมไดบรรจทาทางการราทเปนทาราไวดวยกนทงหมด 2 จงหวะดวยกน คะแนนการฝกในสวนนจะหาไดจากสตรตอไปน สตรการหาคะแนนการฝกระดบท 2 = ผลรวมของมมทถกตองทง 2 จงหวะ X 100

จานวนครงทประมวลผลทง 2 จงหวะ X มม(10)

64

ภาพท 36 แสดงเมนฝกระดบท 2

1.2.3 เมนฝกระดบท 3 (ภาพท 37) เปนเมนสาหรบโปรแกรมการฝกทเปนลกษณะใหผฝกทาการราตามจงหวะเพลง ตงแตตนเพลงจนจบเพลงโดยอาศยทาทางและจบจงหวะตางๆ ตามทไดเรยนในชนเรยนมาหรอทาการฝกซอมกบโปรแกรมนทาประกอบกนจนจบเพลง ในขณะทฝกราในแตละจงหวะอยนน โปรแกรมจะแสดงตวอยางใหทราบและในขณะเดยวกนโปรแกรมจะตรวจสอบวา ทาทางการราในขณะนนเปนทาทางทรานนถกตองสมบรณตามจงหวะเพยงใด โดยยดจากจงหวะของเสยงฉงเปนหลก ดงภาพท 37 โดยทในขณะเมอถงเสยงฉงทไดกาหนดใหมการประมวลผลทานน โปรแกรมกจะไปดงขอมลทาทางการราของตนแบบทไดบนทกไวเพอมาตรวจสอบเปรยบเทยบมมกนกบผทฝกราอย แลวนาไปเปนคะแนนเพอสะสมไวนาไปรวมกบจงหวะตอๆ ไปทโปรแกรมจะมการประมวลผลตลอดทงเพลง จนเมอกระทงจบเพลงแลวโปรแกรมกจะแสดงผลออกมาเปนระดบของความถกตองซงม 3 ระดบตามตารางท 4 ในสวนของการฝกระดบท 3 น คะแนนการฝกในสวนนจะหาไดจากสตรตอไปน

สตรการหาคะแนนการฝกระดบท 3 = ผลรวมของมมทถกตองทงเพลง X 100

จานวนครงทประมวลผลทงเพลง X มม(10)

65

ภาพท 37 แสดงเมนฝกระดบท 3

1.3 เมนสาหรบผสอน เปนเมนสาหรบครผสอนเพอใชในการบนทกขอมลของทาทางการราเพอนาไปใชเปนตนแบบในการฝกซอม ซงจะมผลตอการฝกซอมของผฝกเพราะทาทางการราทเปนตนแบบจะเปนเกณฑทจะใหโปรแกรมอางองขอมลนนๆ ในขนตอนของการประมวลผล การฝกซอมทาราเพอใหฝกไดทาตามไปทละขน ซงในแตละขนของการฝกนน ผฝกจะไดรบการประเมนผลในตอนทายของการฝกวามผลการฝกเปนอยางไร โดยแบงเปน 3 เมนยอยดวยกนซงแตละเมน มสวนของการบนทกขอมลดงน

1.3.1 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 1 เปนเมนสาหรบใหครผสอนไดทาการบนทกตนแบบทเปนทานงทงหมด 4 ทา เพอไวใชสาหรบใหผฝกมาฝกฝนทาราทเปนทานง โดยโปรแกรมจะทาการบนทกทาทงหมด 4 ครงแลวเกบขอมลเพอนาไปเปนตนแบบ แสดงตวอยางไดดงภาพท 38

ภาพท 38 การบนทกขอมลการฝกระดบ 1 ในชวงกาลงบนทกขอมล

66

1.3.2 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 2 เปนเมนสาหรบใหครผสอนไดทาการบนทกตนแบบ ทเปนทาเคลอนไหวในชวงจงหวะหนงๆ เพอไวใชสาหรบใหผฝกมาฝกฝนทารา ทเปนทาเคลอนไหวชวงสนๆ โดยโปรแกรมจะทาการบนทกทาทงหมด 2 จงหวะดวยกนคอ จงหวะทวงแขนราจากซายไปขวาและจงหวะทวงแขนราจากขวาไปซาย แลวเกบขอมลเพอนาไปเปนตนแบบ พรอมทงยงมเมนทนาไวแสดงตวอยางขอมลทาราทบนทกไวในระบบในทง 2 จงหวะ เพอทผสอนจะไดดวาขอมลทบนทกไวนน มความสมบรณของจงหวะและทาทางการราเพยงใด เพอจะไดแกไขปรบปรงใหเหมาะสมขน แสดงตวอยางไดดงภาพท 39

ภาพท 39 แสดงเมนบนทกขอมลฝกระดบ 2 ในชวงกาลงบนทกขอมล

1.3.3 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 3 เปนเมนสาหรบใหครผสอนไดทาการบนทกตนแบบทเปนทาเคลอนไหวทงเพลง เพอไวใชสาหรบใหผฝกมาฝกฝนทาราทเปนทาเคลอนไหวแบบเตมเพลง โดยโปรแกรมจะทาการบนทกทาทางการราตงแตตนเพลงจนจบเพลง โดยอาศยจงหวะเสยงฉงเปนจดกาหนดการบนทกขอมลของขอตอในชวงแตละจงหวะ โดยจะบนทกขอมลทเปนองศาทเกดขนระหวางมมของขอตอทมทงหมด 10 ขอตอทสาคญ ทใชในเพลงชาวไทยดงทเคยกลาวไวในตอนตน ในแตละจงหวะกจะนาขอมลของขอตอทงหมดไปเกบไวเพอรอการประมวลผลตอไป แสดงตวอยางไดดงภาพท 40

67

ภาพท 40 แสดงเมนบนทกขอมลฝกระดบ 3 ในชวงกาลงบนทกขอมล

จากทกลาวไวในตอนตน โปรแกรมจะมการประมวลผลทาทางของเพลงชาวไทยในขนตอนนทงหมด 11 ครงดวยกน คอ ในจงหวะทมทาทางการเปลยนแปลงทาทาง ดงทแสดงใน ตารางท 3 ในตอนตนทกลาวมา ดงนนในขนตอนนเมอผบนทกตนแบบไดราทาทางตางๆ ตามจงหวะเพลงไปเรอยๆ โปรแกรมกจะมการบนทกขอมลเปนจงหวะๆ ดวยกนตามลาดบจงหวะของเสยงฉงทไดกลาวไวในบทท 3 ทผานมาในแตละครง กจะไดขอมลของมมองศาของขอตอทเกดขนระหวางกนซงสามารถแสดงตวอยางของขอมลของทาทางหลกๆ ของทาชกแปงผดหนาในเพลงชาวไทย ทโปรแกรมไดบนทกจากทาทางการราและมมทเกดขนจากการประมวลผลของโปรแกรมไดดงตารางท 8

68

˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄ ˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄ ˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄ ˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄

˄ ˄

˄ ˄

˄ ˄

ตารางท 8 แสดงขอมลทโปรแกรมไดบนทกจากทาทางการราของแตละทา

ภาพปกต ภาพแบบโครงสราง ขนาดองศาของมมแตละขอตอ

NJF = 146.10° , JFD = 108.19° FDB = 152.63° , ABC = 126.16° DBA = 126.12° , BCE = 207.57° CEI = 234.71° , EIM = 184.79° CBG = 304.30° , DBG = 51.30°

NJF = 178.27° , JFD = 216.12° FDB = 228.30° , ABC = 122.21° DBA = 128.65° , BCE = 210.29° CEI = 258.53° , EIM = 167.35° CBG = 306.03° , DBG = 54.60°

NJF = 173.28° , JFD = 224.03° FDB = 211.84° , ABC = 125.38° DBA = 115.71° , BCE = 134.89° CEI = 118.46° , EIM = 159.20° CBG = 305.37° , DBG = 64.59°

NJF = 173.80° , JFD = 259.84° FDB = 196.13° , ABC = 126.60° DBA = 124.31° , BCE = 231.04° CEI = 205.84° , EIM = 170.76° CBG = 303.72° , DBG = 52.98°

69 2. ผลการประเมนของโปรแกรม

2.1 สรปผลการประเมนความถกตองของโปรแกรม ผวจยไดทาการประเมนผลของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราของราวงมาตรฐาน โดยใหผเชยวชาญเปนผใหระดบคะแนนแกผราในขณะทดผฝกฝกรากบโปรแกรมคอมพวเตอร ซงจะยดความถกตองของทาทางการราทมความถกตองตามตวอยางตามขอมลตนแบบทไดทาการบนทกเอาไวกอนหนาน ซงระดบเกณฑการประเมนทไดจะมอย 3 ระดบตามตารางท 5 คอ ด , พอใช และปรบปรง และจะนาผลการประเมนทไดจากผเชยวชาญในแตละระดบของแตละคนทมาทาการคานวณ เพอหาคาเฉลยและแปลผลออกมาเปนเกณฑระดบผลการประเมนโดยรวมอกครง และจงนาผลทไดไปเปรยบเทยบกบผลททางคอมพวเตอรประมวลผลไว หากมความถกตองตรงกนกจะถอวาโปรแกรมคอมพวเตอรททางผวจยไดพฒนาขนมามการประมวลผลทาทางการราและมความสามารถในการแสดงระดบคะแนนไดอยางถกตอง ในสวนหลกของการประมวลผลทาทางการฝกราจะใชเทคนคผลคณเชงเชงสเกลารโดยทผวจยไดเชญผเชยวชาญซงกคอ ครผสอนดานนาฏศลปมาเปนผประเมนผลการราของผฝกทงหมด 3 คน และไดใหผฝกซงกคอนกเรยนทเรยนวชานาฏศลปจานวน 20 คน มาทาการฝกกบโปรแกรมทผวจยพฒนาขนจะสามารถสรปขอมลผลของการประเมนของผเชยวชาญจากการดการฝกราของผเรยนทง 20 ซงจะแปลผลเกณฑการประเมนเปนระดบคะแนนแลวนามาแสดงในสวนของแตละระดบการฝกไดดงตารางท 9 , 10 และตารางท 11 ตามลาดบ

70 ตารางท 9 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 1

ผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 1

ผทดสอบ ผเชยวชาญ คนท 1

ผเชยวชาญ คนท

ผเชยวชาญ คนท 3 รวม คาเฉลย แปลผลคาเฉลย

คนท 2 3 3 8 2.66 ด คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 2 3 3 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 3 3 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 3 9 3.00 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 3 9 3.00 ด

71 ตารางท 10 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 2

ผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 2

ผทดสอบ ผเชยวชาญ คนท 1

ผเชยวชาญ คนท

ผเชยวชาญ คนท 3 รวม คาเฉลย แปลผลคาเฉลย

คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 3 2 7 2.33 พอใช คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 3 2 7 2.33 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 3 7 2.33 พอใช คนท 2 3 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 3 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 3 3 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด

72 ตารางท 11 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 3

ผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 3

ผทดสอบ ผเชยวชาญ คนท 1

ผเชยวชาญ คนท

ผเชยวชาญ คนท 3 รวม คาเฉลย แปลผลคาเฉลย

คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 3 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 3 9 3 ด คนท 2 2 3 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 3 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 2 3 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 2 3 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 2 2 7 2.33 พอใช คนท 2 2 2 6 2.00 พอใช คนท 3 3 2 8 2.66 ด

73 หลงจากผฝกซงกคอ นกเรยนทเรยนวชานาฏศลปจานวน 20 คน มาทาการฝกกบโปรแกรมทผวจยพฒนาขนจะสามารถสรปขอมลผลของการประเมนของโปรแกรมคอมพวเตอรทประมวลผลการฝกราของผเรยนทง 20 คน ซงจะแปลผลเกณฑการประเมนเปนระดบคะแนนตามตารางท 5 ในบททผานมา แลวนามาแสดงในสวนของแตละระดบการฝกไดดงตารางท 12

ตารางท 12 แสดงขอมลการประเมนการฝกราของโปรแกรมคอมพวเตอรทผวจยพฒนาขน

ผทดสอบ ผลการประเมนของโปรแกรม

ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 คนท ด พอใช พอใช คนท ด พอใช พอใช คนท ด ด พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท ด พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท พอใช ด ด คนท พอใช พอใช ด คนท พอใช พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท ด พอใช พอใช คนท ด พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท ด ด ด คนท พอใช พอใช พอใช คนท ด พอใช พอใช คนท พอใช พอใช พอใช คนท ด ด พอใช

74

จากตารางท 12 นนจะสามารถนาผลสรปการประเมนผฝกราทง 20 คนของทางผเชยวชาญทง 3 คน เพอมาเปรยบเทยบกบผลประเมนจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานทผวจยพฒนาขนมา เพอหาความถกตองของโปรแกรมวาจะสามารถประมวลผลไดอยางถกตองเพยงใด โดยจะนาผลทไดจากโปรแกรมคอมพวเตอรมาเทยบกบผลการประเมนทเกดจากผเชยวชาญทง 3 คน จะสามารถแสดงผลสรปการประเมนในแตละคนของแตละระดบไดดงภาพท 41 , 42 และภาพท 43 ตามลาดบ

ภาพท 41 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง 3 คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกระดบท 1

ภาพท 42 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง 3 คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกระดบท 2

ภาพท 43 กราฟเปรยบเทยบผลสรปของผเชยวชาญทง 3 คนกบโปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกระดบท 3

ตารางท 13 แสดงผลสรปการประเมนความถกตองในการประมวลผลของโปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกทง 3 ระดบ

ผทดสอบ การฝกระดบท 1 การฝกระดบท 2 การฝกระดบท 3

ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป ผเชยวชาญ โปรแกรม

คอมพวเตอร ผลสรป ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป

คนท 1 ด ด ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง ด พอใช ไมถกตอง คนท 2 ด ด ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 3 ด ด ถกตอง พอใช ด ไมถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 4 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 5 ด ด ถกตอง ด พอใช ไมถกตอง ด พอใช ไมถกตอง คนท 6 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 7 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 8 พอใช พอใช ถกตอง พอใช ด ไมถกตอง พอใช ด ไมถกตอง คนท 9 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง ด ด ถกตอง คนท 10 พอใช ด ไมถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง

ตารางท 13 (ตอ)

ผทดสอบ การฝกระดบท 1 การฝกระดบท 2 การฝกระดบท 3

ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป ผเชยวชาญ โปรแกรม

คอมพวเตอร ผลสรป ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป

คนท 11 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 12 พอใช พอใช ถกตอง ด พอใช ไมถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 13 ด พอใช ไมถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 14 ด ด ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 15 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 16 ด ด ถกตอง ด ด ถกตอง พอใช ด ไมถกตอง คนท 17 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 18 ด ด ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 19 พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง คนท 20 ด ด ถกตอง ด ด ถกตอง ด พอใช ไมถกตอง

80

จากขอมลในตารางท 13 จะสรปผลการวจยเพอหาความถกตองในการทางานของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานททางผวจยไดพฒนาขนไดดงน

สตรการหา % = จานวนทโปรแกรมคอมพวเตอรประมวลผลตรงกบผเชยวชาญ X 100

จานวนผเขาฝกทดสอบโปรแกรม

ดงนน

การฝกระดบท 1 = 18 X 100 20

= 90 %

การฝกระดบท 2 = 16 X 100 20

= 80 %

การฝกระดบท 3 = 15 X 100 20

= 75 %

ดงนนผลรวมการประเมนของความถกตองของการทางานจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานททางผวจยพฒนาขนในทกการฝกจะไดเทากบ

= 90 + 80 + 75 3 = 81.66 %

81

ทงนผวจยไดเพมเตมขอมลในสวนของการประมวลผลทาทางการฝกราโดยการใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอรกบผฝกซงกคอนกเรยนทเรยนวชานาฏศลปจานวน 5 คนทกคนทาการทดลองฝกคนละ 3 รอบดวยกน เพอนาเสนอเปนแนวทางเพมเตมในสวนของการประมวลผลทาทาง ซงจะแปลผลเกณฑการประเมนเปนระดบคะแนนแลวนามาแสดงในสวนของแตละระดบการฝก ดงตารางท 14 ตารางท 14 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 1 ดวยการใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอร

ผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 1

ผทดสอบ ผเชยวชาญ คนท 1

ผเชยวชาญ คนท

ผเชยวชาญ คนท 3 รวม คาเฉลย แปลผลคาเฉลย

คนท 1 (รอบ 1) 2 2 2 6 2.00 พอใช (รอบ 2) 2 2 1 5 1.66 พอใช (รอบ 3) 2 2 2 6 2.00 พอใช

คนท 2 (รอบ 1) 2 3 2 7 2.33 พอใช (รอบ 2) 3 2 2 7 2.33 พอใช (รอบ 3) 2 2 2 6 2.00 พอใช

คนท 3 (รอบ 1) 1 2 2 5 1.66 พอใช (รอบ 2) 2 2 1 5 1.66 พอใช (รอบ 3) 2 1 2 5 1.66 พอใช

คนท 4 (รอบ 1) 2 3 2 7 2.33 พอใช (รอบ 2) 2 2 2 6 2.00 พอใช (รอบ 3) 2 2 2 6 2.00 พอใช

คนท 5 (รอบ 1) 2 2 2 6 2.00 พอใช (รอบ 2) 3 2 2 7 2.33 พอใช (รอบ 3) 2 3 2 7 2.33 พอใช

82

ตารางท 15 แสดงขอมลผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 2 ดวยการใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอร

ผลการประเมนของผเชยวชาญในระดบการฝกท 2

ผทดสอบ ผเชยวชาญ คนท 1

ผเชยวชาญ คนท

ผเชยวชาญ คนท 3 รวม คาเฉลย แปลผลคาเฉลย

คนท 1 (รอบ 1) 1 2 1 4 1.33 ปรบปรง (รอบ 2) 1 2 1 4 1.33 ปรบปรง (รอบ 3) 2 2 1 5 1.66 พอใช

คนท 2 (รอบ 1) 2 2 2 6 2.00 พอใช (รอบ 2) 2 2 1 5 1.66 พอใช (รอบ 3) 2 2 2 6 2.00 พอใช

คนท 3 (รอบ 1) 1 1 1 3 1.00 ปรบปรง (รอบ 2) 2 2 1 5 1.66 พอใช (รอบ 3) 1 1 1 3 1.00 ปรบปรง

คนท 4 (รอบ 1) 1 1 1 3 1.00 ปรบปรง (รอบ 2) 2 2 2 6 2.00 พอใช (รอบ 3) 2 1 1 4 1.33 ปรบปรง

คนท 5 (รอบ 1) 1 2 1 4 1.33 ปรบปรง (รอบ 2) 2 2 1 5 1.66 พอใช (รอบ 3) 2 2 2 6 2.00 พอใช

83

ตารางท 16 แสดงขอมลการประเมนการฝกราของโปรแกรมคอมพวเตอรทผวจยพฒนาขน ดวยการใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอร

ผทดสอบ ผลการประเมนของโปรแกรม

ระดบท 1 ระดบท 2

คนท 1 (รอบ 1) ปรบปรง ปรบปรง (รอบ 2) พอใช ปรบปรง (รอบ 3) ปรบปรง ปรบปรง

คนท 2 (รอบ 1) พอใช ปรบปรง (รอบ 2) พอใช ปรบปรง (รอบ 3) พอใช พอใช

คนท 3 (รอบ 1) ปรบปรง ปรบปรง (รอบ 2) ปรบปรง ปรบปรง (รอบ 3) ปรบปรง ปรบปรง

คนท 4 (รอบ 1) พอใช ปรบปรง (รอบ 2) ปรบปรง ปรบปรง (รอบ 3) พอใช ปรบปรง

คนท 5 (รอบ 1) พอใช ปรบปรง (รอบ 2) พอใช ปรบปรง (รอบ 3) พอใช ปรบปรง

ตารางท 17 แสดงผลสรปการประเมนความถกตองในการประมวลผลของโปรแกรมคอมพวเตอรในการฝกทง 2 ระดบ

ผทดสอบ การฝกระดบท 1 การฝกระดบท 2 ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป ผเชยวชาญ โปรแกรมคอมพวเตอร ผลสรป

คนท 1 (รอบ 1) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง (รอบ 2) พอใช พอใช ถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง (รอบ 3) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง

คนท 2 (รอบ 1) พอใช พอใช ถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง (รอบ 2) พอใช พอใช ถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง (รอบ 3) พอใช พอใช ถกตอง พอใช พอใช ถกตอง

คนท 3 (รอบ 1) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง (รอบ 2) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง (รอบ 3) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง

คนท 4 (รอบ 1) พอใช พอใช ถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง (รอบ 2) พอใช ปรบปรง ไมถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง (รอบ 3) พอใช พอใช ถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง

คนท 5 (รอบ 1) พอใช พอใช ถกตอง ปรบปรง ปรบปรง ถกตอง (รอบ 2) พอใช พอใช ถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง (รอบ 3) พอใช พอใช ถกตอง พอใช ปรบปรง ไมถกตอง

85 จากตารางท 17 จะสรปผลการวจยเพอหาความถกตองในการทางานของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานโดยการทดลองใชเทคนคผลคณเชงเวคเตอรททางผวจยไดพฒนาขนไดดงน

สตรการหา % = จานวนทโปรแกรมคอมพวเตอรประมวลผลตรงกบผเชยวชาญ X 100

จานวนการฝกทดสอบโปรแกรม

ดงนน

การฝกระดบท 1 = 9 X 100 15

= 60 %

การฝกระดบท 2 = 8 X 100 15

= 53.33 %

ดงนนผลรวมการประเมนของความถกตองของการทางานจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานททางผวจยพฒนาขนในทกการฝกจะไดเทากบ

= 60 + 53.33 2 = 56.66 %

86

2.2 สรปผลการประเมนความพงพอใจของโปรแกรม ผวจยไดทาการสรปผลการประเมนความพงพอใจโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราของราวงมาตรฐาน โดยใหผทดลองซงกคอนกเรยนทเรยนวชานาฏศลปจานวน 20 คน ทไดทาการฝกรากบโปรแกรมไปแลวนน ตอบแบบสอบถามเพอประเมนความพงพอใจของโปรแกรม จะแสดงไดดงตารางท 18 ตารางท 18 สรปผลการประเมนความพงพอใจของโปรแกรม

ความพงพอใจ

x S.D. การแปลผล

1. ขนาดของตวอกษร 3.70 0.56 มาก 2. รปแบบของตวอกษร 3.85 0.65 มาก 3. ตาแหนงของตวอกษร 3.35 0.57 ปานกลาง 4. การสรางจดเดนใหกบขอความ 3.85 0.57 มาก 5. ขนาดของหนาจอโปรแกรม 3.85 0.57 มาก 6. รปแบบการทางานของโปรแกรม 4.10 0.77 มาก 7. ความสะดวกในการใชงาน 4.70 0.46 มากทสด 8. สามารถนาความรทไดจาก โปรแกรมไปใชงานไดจรง 4.50 0.50 มากทสด

9. ความเหมาะสมของเสยงดนตร 4.60 0.49 มากทสด 10. ความเหมาะสมของเสยง ประกอบ 4.25 0.54 มาก

11. ระดบความดงของเสยง 4.15 0.57 มาก สรปการประเมน 4.08 0.57 มาก

รายการประเมน

88

บทท 5 สรปผลการวจย

1. บทสรป โปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน เปนการพฒนาโปรแกรมททางานอยบนระบบปฏบตการ Windows โดยใชโปรแกรม Visual Studio รวมกบอปกรณ Kinect ในการพฒนาโปรแกรมโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานนประกอบไปดวยขนตอนทสาคญหลกๆ 3 ขนตอนดวยกนคอ 1.1 ขนตอนการวเคราะหปญหาและกาหนดขอบเขตของปญหา คอ การศกษาและคนควาขอมลเกยวกบการราวงมาตรฐานจากหนงสอ งานวจยตางๆ และผเชยวชาญซงเปนครผสอนวชานาฏศลป เพอจะไดนามาสรางและพฒนาโปรแกรมทมคณภาพ โดยมจดมงหมายเพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรใชชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานไดอยางถกตองและยงสามารถวเคราะหและวดผลเพอใหคะแนนการฝกทกษะทาราได 1.2 ขนตอนการออกแบบและพฒนาโปรแกรม เปนสวนของการรวบรวมองคความรทไดมา แลวนาไปออกแบบเพอสรางเปนโปรแกรมการฝก โดยจะตองวเคราะหจากขอมลทไดรวบรวมมาทงในเรองของทาทางทผราจะตองฝก จงหวะของการประมวลผล รปแบบโปรแกรม ลาดบขนตอนในการฝก ความยากงายของการฝก รวมไปถงการเลอกใชซอฟตแวรทจะมาทาการพฒนาโปรแกรมการฝก เพอใหเกดความเหมาะสมและมประสทธภาพในการฝก แลวจงพฒนาเปนโปรแกรมขนมาตามรปแบบทไดวางแผนไว 1.3 ขนตอนการตดตงและทดสอบการใชงานโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานทพฒนาขนมานไดใช ชดซอฟตแวรททางานอยบนระบบปฏบตการ Windows จงทาใหผใชงานระบบสามารถใชงานไดงายและสะดวก เพยงตดตงชด Driver ของอปกรณ Kinect แลวเชอมตอเขากบคอมพวเตอร จากนนเปดตวโปรแกรมขนกมาโปรแกรมกสามารถทางานไดทนท เมอพฒนาโปรแกรมเสรจเรยบรอยแลวกจะตองผานการทดสอบความถกตองขอการทางานของโปรแกรมจากผเชยวชาญหรอครผสอน ผลการทดสอบพบวา สามารถพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานโดยการตรวจสอบทาทางความถกตองของทาทางการราดวยการใชเทคนคผลคณเชงสเกลาร ซงผลการทางานของโปรแกรมสามารถประเมนผลการราไดอยางถกตองตรงกบทผเชยวชาญทง 3 คนทไดรวมกนประเมน โดยทงนไดใหผทาการทดสอบโปรแกรมจานวน 20 คนมาทดสอบโปรแกรมโดยการฝกรา ซงผลการประเมนของโปรแกรมทถกตองตรงกบผลการประเมนของผเชยวชาญนนคดเปนคาความถกตองได 81.66 % ซงสามารถแสดงใหเหนวาโปรแกรม

89

คอมพวเตอรทชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานทผวจยพฒนาขนโดยการใชการตรวจสอบทาทางความถกตองของการราดวยการใชเทคนคผลคณเชงสเกลารทไดพฒนาขนนนสามารถทางานไดอยางด นอกจากนยงชวยวเคราะหและวดผลใหคะแนนการฝกทกษะทาราได นอกจากนนยงสรปผลการประเมนความพงพอใจของโปรแกรมจากผทดลองฝกกบโปแกรมททาการฝกทง 20 คนไดผลประเมนอยในระดบทพงพอใจมาก อยางไรกดจะเหนวาผลของการทดลองทผวจยไดนาเสนอเพมเตมในสวนของการตรวจสอบทาทางความถกตองของการราดวยการใชเทคนคผลคณเวคเตอรนนจะพบวาในดงตารางท 16 นนมผลประเมนผลออกมาอยในเกณฑปรบปรงคอนขางมากและมผลการประเมนความถกตองตรงกบผเชยวชาญนนคดเปนคาความถกตองไดเพยง 56.66 % นน เกดจากตวแปรบางอยางในสวนการทดลองทนาเสนอเพมเตมมความแตกตางกนกบการทดลองทใชการตรวจสอบทาทางความถกตองของการราดวยการใชเทคนคผลคณเชงสเกลาร ซงจะสามารถสรปผลออกมาไดเปน 2 สวนดวยกนดงน 1.3.1 ผเปนตนแบบกบผฝกรา ในสวนของผเปนตนแบบกบผฝกรานนผวจยไดพบสาเหตททาใหโปรแกรมประเมนผลออกมาอยในเกณฑปรบปรงคอนขางมากซงดไดดงตารางท 16 นน เกดจากผฝกทเปนตนแบบนนเปนคนละคนกบผททาการเรยนการสอนวชานาฏศลปของผฝก จงเปนสาเหตทาใหผฝกไมสามารถทาทาทางตามตนแบบไดอยางถกตองนกเพราะไมคนเคยกบทาทางของผทเปนตนแบบ จงทาใหทาทางทออกมาอยในเกณฑปรบปรงคอนขางมาก 1.3.2 การประเมนผล การประเมนผลความถกตองของโปรแกรมนนเกดขนจากการประเมนผลทไดจากโปรแกรมแลวนาไปเปรยบเทยบกบการประเมนผลของผเชยวชาญแลวตรวจสอบผลทตรงกนระหวางโปรแกรมคอมพวเตอรและผเชยวชาญ ในสวนการประเมนผลของโปรแกรมคอมพวเตอรเปนการประเมนผลตามคาสงและเงอนไขทกาหนดขนไวโดยมการทางานอยางตรงไปตรงมาตามทผวจยไดออกแบบโปรแกรม แตในสวนของผเชยวชาญนนประเมนผลจากเจตคตของบคคลซงเปนสภาพความรสกทางดานจตใจทเกดจากประสบการณและการเรยนรของแตละบคคลทแตกตางกนซงอาจมความยดหยนแตกตางกนออกไป ทาใหความแตกตางระหวางโปรแกรมคอมพวเตอรกบเจตคตของบคคลนน มผลการประเมนไมถกตองตรงกนในบางครง ยกตวอยางเชนในหลายๆ ทา ทผฝกไดผลการประเมนจากโปรแกรมคอมพวเตอรนนอยในเกณฑปรบปรง แตทางผเชยวชาญนนประเมนผลออกมาอยในเกณฑพอใช เนองจากโปรแกรมคอมพวเตอรประมวลผลตามตาแหนงของขอตอทกาหนดไวแตทางผเชยวชาญประเมนผลจากภาพรวมของทาทาง เปนตน

90

2. ปญหาและอปสรรค ปญหาทพบในระหวางการศกษาคนความดงน 2.1 การขาดแคลนตาราและขอมลทเกยวกบโปรแกรมภาษา Visual Studio ในเรองของการประมวลผลเสยงขนสงทาใหการศกษาทาความเขาใจตองใชเวลามากขน และยงตองเสยเวลาในการถอดเสยงเครองดนตรปรบแตงเสยงดวยตวเองกอนจะนาไปใชในโปรแกรม 2.2 ขอจากดของอปกรณ Kinect ในเรองของตวเซนเซอรของอปกรณทใชยงไมเสถยรจงทาใหบางจงหวะ ทโปรแกรมคอมพวเตอรประมวลผล มความคลาดเคลอน 2.3 ขอจากดของชดคาสงและชด Driver ของอปกรณ Kinect ทยงคงมการพฒนาและปรบรนใหมๆ มาอยเรอยๆ จงทาใหการศกษาชดคาสงทเกยวของบางอยางตองใชเวลาในการศกษาเพมขนเนองจากบางชดคาสงอาจมการยกเลกหรอเปลยนแปลง จงอาจมสวนทาใหการพฒนาโปรแกรมยงทางานไมสมบรณ 3. ขอเสนอแนะ 3.1 ขอเสนอแนะของงานวจย 3.1.1 ควรทจะพฒนาโปรแกรมควบคกบการใชอปกรณ Kinect ทเปนรนสาหรบนกพฒนาโปรแกรมโดยตรง เชนรน Kinect for Windows ซงจะทาใหความสามารถในการตรวจจบสวนตางๆ ของรางกายไดแมนยา และเสถยรยงขน เพอชวยลดความผดพลาดของการทางานของโปรแกรม 3.1.2 ควรใหครหรอผสอนทาทางนนๆ อยประจาเปนตนแบบในการบนทกขอมล และใชผทดสอบทเรยนกบครหรอผสอนคนเดยวกนมาทดสอบ เพราะถาผฝกเรยนมากบผสอนคนละคนกบทเปนตนแบบในโปรแกรมคอมพวเตอร กจะทาใหผทดสอบทาทาทางทไมตรงกน ทาใหผ ฝกทาไมผาน และอาจเกดความเบอหนายในการฝกได 3.1.3 เพอการพฒนาโปรแกรมทราบรนและการทางานของโปรแกรมมความแมนยาถกตอง เครองคอมพวเตอรทนามาพฒนาโปรแกรมควรจะมความเรวและทรพยากรเครองทสงตามความตองการของโปรแกรม เพราะจะไดรองรบการทางานของชดคาสงและชด Driver ของอปกรณ Kinect ทใชทรพยากรของระบบไดดยงขน

91

3.2 ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป ในงานวจยครงตอไปสงทควรศกษาเพมเตมคอ 3.2.1 ควรพฒนาใหโปรแกรมมความยดหยนสามารถรองรบเสยงเพลงใดๆ และประมวลผลเสยงเพลงนนผานตวโปรแกรมไดทนท 3.2.2 พฒนาโปรแกรมใหสามารถใชงานไดครบทกเพลงตามเพลงราวงมาตรฐาน 3.2.3 การพฒนาในสวนของหนาตางโปรแกรมใหมขนาดหนาจอทใหญขน เพอผ ฝกจะไดเหนภาพการทางานไดชดเจน 3.2.4 พฒนาในเรองของการประมวลผลทาทางโดยจะเพมความยดหยนในการประมวลผลมากขนโดยทนาทาทางกอนและหลงของจงหวะทประมวลผลมาคดคานวณรวมหาคาเฉลยมมเพอเพมความแมนยามากขน

3.2.5 พฒนาในเรองเทคนคการการประมวลผลทาทางโดยใชเทคนคผลคณเชง สเกลารและเทคนคผลคณเชงเวคเตอรเขามารวมทาการประมวลผลทาทางพรอมกนเพอเพมความแมนยาในการประมวลผลทาทางมากยงขน

92

รายการอางอง

ภาษาไทย

กนกวรรณ จนสด. “การพฒนาแผนการจดการเรยนรทาราวงมาตรฐาน โดยประยกตใชทฤษฎพห ปญญา กลมสาระการเรยนรศลปะชนประถมศกษาปท 5.” การศกษาคนควาอสระระดบปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2421 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2533). กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา, 2524.

กาญจนา อนทรสนานนท. ราวงมาตรฐาน. พมพครงท . กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2542. กตตนนท ธมาสาตร. “ระบบสารสนเทศเพอวเคราะหคณลกษณะการเลอกโปรโมชนของลกคาทใช

บรการคงสทธเลขหมายโทรศพทเคลอนทโดยใชฐานกฎรวมกบกฎความสมพนธของขอมล.” ปญหาพเศษระดบวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2554.

เขมณฐ บวหย. “ระบบวเคราะหและจดการงานบรหารบคคลโดยใชเทคนคฐานกฎ .” ปญหาพเศษระดบวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2554.

นราวฒ พฒโนทย. “การประกอบรวมโครงรางมนษยจากการตรวจจบการเคลอนไหวโดยใชกลอง Kinect หลายตว.” วทยานพนธระดบวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวศวกรรมซอฟตแวร คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมกลาธนบร, 2554.

นวรตน อนนตชน. ทฤษฎกราฟ I. ภาควชาคณตศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, นครปฐม, 2540.

บญคม สกลฮฮา. “การพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรทาราวงมาตรฐานแบบวฏจกรการเรยร (4 MAT) กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนประถมศกษาปท .” การศกษาคนควาอสระระดบปรญญาการศกษาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2548.

93

ฐปน ศรสคนธรตน. “ผลของการใชเทคนคแมแบบตอเจตคตตอการเรยนนาฏศลปไทย ของนกเรยนวทยาลยนาฏศลปกาฬสนธ.” วทยานพนธระดบการศกษาศาตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2546.

พชยา จงสมานญาต. “ระบบสารสนเทศเพอการจดการงานบรการไฟฟาดวยเทคนคกฎเกณฑรวมกบออนโทโลยกรณศกษาการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดนครปฐม .” ปญหาพเศษระดบวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสน เทศมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2553.

วารณ สงหสรศกด. “การศกษาแนวทางการประยกตใชทาราไทยมาตรฐานเพอการสงเสรมสขภาพผสงอายจงหวดนครราชสมา.” วทยานพนธระดบปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวฒนธรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

วาสนา วรรณโกฏ. “ชดฝกราวงมาตรฐานสาหรบครประถมศกษา.” การศกษาคนควาอสระระดบศกษาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาประถมศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม, 2539.

สมตร เทพวงษ. นาฏศลปสาหรบครประถมศกษา-อดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2548.

Wikipedia. ทฤษฎกราฟ [Online]. Accessed 17 January 2013. Available from

http://th.wikipedia.org/wiki/ทฤษฎกราฟ

ภาษาตางประเทศ Microsoft Corporation. Kinect for Xbox -Xbox.com [Online]. Accessed 15 January 2013.

Available from http://www.xbox.com/en-GB/kinect/

Microsoft Corporation. Kinect for Windows SDK beta [Online]. Accessed 15 January 2013.

Available from http://research.microsoft.com/en-us/projects/kinectforwindows/

Microsoft Corporation. Visual Studio 2010 Express Products [Online]. Accessed 18 January

2013. Available from http://www.microsoft.com/visualstudio/eng#products/visual-

studio-2010-express

NAudio [Online]. Accessed 3 May 2014. Available from http://naudio.codeplex.com/

94

O'Connor, Noel E., and Kelly, Philip. “Evaluating a dancer's performance using Kinect-based

skeleton tracking.” ACM Multimedia 2011, Scottsdale, 2011.

SkeletonAnalyzer [Online]. Accessed 1 May 2014. Available from http://code.google.com

Wikipedia. Audio frequency [Online]. Accessed 3 May 2014. Available from

http://en.wikipedia.org/wiki/Audio_frequency/

Wikipedia. Motion capture [Online]. Accessed 15 January 2013. Available from

http://en.wikipedia.org/wiki/Motion_capture/

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก คมอการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

97

การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานมวธการดงน

1. การตดตงชดโปรแกรมเพอรองรบอปกรณ Kinect 1.1 ทาการดาวนโหลดและตดตงชดโปรแกรม Kinect SDK ดวยการเขาไปทเวบไซตตาม URLดงภาพท 44 (http://www.microsoft.com/en-us/kinectforwindowsdev/Start.aspx) 1.2 ทาการดาวนโหลดและบนทกชดโปรแกรม Kinect SDK ลงในคอมพวเตอรเพอเตรยมทาการตดตงโปรแกรมจากคอมพวเตอร

ภาพท 44 ตวอยางการดาวนโหลดชดโปรแกรม Kinect SDK

1.3 เมอทาการดาวนโหลดและบนทกชดโปรแกรม Kinect SDK ลงในคอมพวเตอรเรยบรอยแลว ใหเรมทาการตดตงโดยการเลอกปม Install ในหนาโปรแกรมแลวรอจนกระบวนตดตงเสรจดงตวอยางในภาพท 45 และ 46

98

ภาพท 45 แสดงขนตอนในการเรมตดตงชดโปรแกรม Kinect SDK

ภาพท 46 แสดงการตดตงชดโปรแกรม Kinect SDK เมอเสรจสมบรณแลว

99

1.4 เมอตดตง Kinect SDK เรยบรอยแลวใหทาการเชอมตออปกรณ Kinect เขากบคอมพวเตอรผานทางชอง USB Port จากนนไดรเวอรตางๆ ของอปกรณ Kinect จะถกตดตงลงในเครองคอมพวเตอรโดยอตโนมตใหรอจนกวาจะทาการตดตงไดรเวอรตางๆ ของอปกรณ Kinect จนเสรจสนสามารถใชงานอปกรณ Kinect ไดทนทจะปรากฏไดดงตวอยางในภาพท 47

ภาพท 47 แสดงการตดตงไดรเวอรตางๆ ของอปกรณ Kinect

2. การตดตงตวอปกรณ Kinect

ในการตดตงอปกรณ Kinect นน ควรจะตองวางอปกรณไวในตาแหนงและระยะทเหมาะสม เพอใหอปกรณทางานไดอยางถกตองและมประสทธภาพมากทสด ในการตดตงอปกรณ Kinect ทเหมาะสมนน สามารถกระทาไดตามขอแนะนาดงน

ภาพท 48 อปกรณ Kinect รนชนดทใชกบเครองเลนเกม XBOX 360

100

2.1 หลกเลยงการวางในททโดนแสงแดดหรอบรเวณทมอณหภมสง 2.2 อยาเอยงหรอหมนตวกลองจากฐานของกลองดวยมอ 2.3 เพอการใชงานทมประสทธภาพควรวางในตาแหนงความสงของตวอปกรณหางจากพนระหวาง 60 – 180 เซนตเมตรในและควรอยหางจากอปกรณฉายภาพหรอจอภาพไมเกน 15 เซนตเมตร 2.4 เพอการใชงานทมประสทธภาพผใชงานควรยนอยหางจากจากตวอปกรณระหวางระยะ 180 – 240 เซนตเมตร 2.5 วางในตาแหนงแนวราบขนานกบพนและมบรเวณพนทแขงแรงมนคง 2.6 ไมควรวางไวในตหรออยลกหางจากขอบพนทวางอปกรณจนเกนไปเพราะขอบพนจะบดบงมมกลองทาใหการประมวลผลของตวเซนเซอรมความผดพลาด 2.7 ไมควรวางอปกรณไวใกลเครองใชไฟฟาทมคลนเสยง แมเหลกหรอประจไฟฟา ทอาจกอใหเกดความเสยหายตอตวอปกรณ เชน ลาโพง 3. การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

หลกจากตดตงชดโปรแกรมและอปกรณ Kinect เรยบรอยแลวจากนนกเปนขนตอนของการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน โดยการตดตงมวธการดงน 3.1 ตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานลงในเครองคอมพวเตอรจากโปรแกรม Setup_kinect_thaiDancing.exe ดงภาพท 49

ภาพท 49 ชดตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจย

101

3.2 หลงจากททาการดบเบลคลกไปทชดตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจย จะพบหนาแรกของการตดตงดงภาพท 50 ใหเลอกปม Next

ภาพท 50 หนาแรกของการตดตงชดตดตงโปรแกรม

3.3 ตอมาจะเปนการเลอกตาแหนงทจะตดตงโปรแกรมในคอมพวเตอรของชดโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน โดยในทนคาพนฐานจะทาการกาหนดใหอยในตาแหนงท “ C:\kinect_thaiDancing ” ใหทาการเลอกปม Next เพอดาเนนการตอดงภาพท 51

ภาพท 51 แสดงตาแหนงทจะตดตงโปรแกรมลงไปในคอมพวเตอร

102

3.4 ขนตอนตอมาคอการสราง Shortcut ลงบนหนาจอ Desktopโดยใหเลอกเครองหมายถกลงในชอง “ Create a Desktop icon ” แลวจงเลอกปม “ Next ” เพอดาเนนการตอไปดงภาพท 52 ภาพท 52 การสรางปม Shortcut บนหนาจอ

3.5 ขนตอนตอมาคอการเรมดาเนนการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานโดยการเลอกกดทปม “ Install ” ดงภาพท 53 ภาพท 53 เรมกระบวนการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

103

3.6 หลงจากเรมทาการตดตงโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานโปรแกรมจะดาเนนการตดตงชดโปรแกรมฝกลงไปในเครองคอมพวเตอรของผใชงาน ใหรอโปรแกรมดาเนนการตดตงจนกวากระบวนการจะเสรจสนดงภาพท 54 ภาพท 54 โปรแกรมกาลงดาเนนการตดตง 3.7 เมอโปรแกรมดาเนนการตดตงจนเสรจสนกระบวนการกจะปรากฏหนาแสดงผลการตดตงทเสรจสนแลวดงภาพท 55 หลงจากนนใหเลอกกดทปม “ Finish ” เพอเสรจสนการตดตง ภาพท 55 โปรแกรมทาการตดตงเสรจสมบรณเรยบรอย

104

3.8 หลงจากตดตงเสรจสมบรณกจะปรากฏปม Shortcut โปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจยปรากฏบนหนาจอ Desktop ดงภาพท 56 กสามารถเรยกใชโปรแกรมเพอเรมใชงานไดทนท ภาพท 56 ตวเรยกใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานของผวจย

ภาคผนวก ข

คมอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

106

คมอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

ในการใชงานโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐานนไดแบงการทางานออกเปน 2 สวนดวยกนคอในสวนของผบนทกขอมลและในสวนของผฝกซงสามารถแบงออกเปนหวขอการใชงานไดดงภาพท 57

ภาพท 57 หนาหลกของโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวยฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

1. สวนของผบนทกขอมล

ในสวนของผบนทกขอมลหรอในทนคอกครผสอน เปนสวนทนาไวใชในการจดเกบขอมลของทาทางการรา ในลกษณะทาทางตางๆ เพอใหคอมพวเตอรไวใชในการทาการประมวลผลเพอวเคราะหความถกตองของการราของผฝก ซงมสวนสาคญเปนอยางมาก เพราะในขนตอนนหากผ บนทกขอมลบนทกทาทางแบบใดลงไปในโปรแกรม คอมพวเตอรจะยดจากทาทางของผบนทกนนเปนทาทางตนแบบของทานนๆ โดยไมผดเพยน ฉะนนในเมนทเกยวของกบการบนทกขอมลลงในคอมพวเตอรทงหมด จะถกกาหนดใหมรหสผาน เพอปองกนการเขาแกไขเปลยนแปลงขอมลทาทางการฝกจากบคคลทไมเกยวของในสวนนไดดงภาพท 58

107

ภาพท 58 การกาหนดรหสเพอปองกนการเขาถงโปรแกรมในสวนทสาคญ

ดงนนในขนตอนนผวจยจงแนะนาวาใหผบนทกขอมลของทาทางการฝกเปนคนเดยวกนกบผทสอนวชานาฏศลปของผทจะทาการมาฝกใชโปรแกรมน เพอทาทางของผฝกขณะราจะไดใกลเคยงกบทาทางทเปนตนแบบในการฝกมากขน ทาใหงายในการใชโปรแกรมในระดบหนง ซงเมนหรอปมตางๆ ทเกยวของกบในสวนนไดแก

1.1 เมนทใชเลอกเพลง เมนทใชเลอกเพลงนจะอยในสวนบรเวณดานบนของหนาตางโปรแกรมเปนลกษณะของรายการรายชอเพลงทมอยในโปรแกรม ใชเพอเลอกเพลงในการดาเนนการเชนบนทกขอมลทาทาง หรอทาการฝกซอมเพลงนนๆ ดงภาพท 59

ภาพท 59 สวนของเมนทใชเลอกเพลง

108

ในสวนของเมนนหากเมอเราทาการเลอกเพลงใดๆ แลว ในสวนของเพลงทเราเลอกกจะไปปรากฏอยในหวขอเมน เพลงทเลอกอยดวยเชนกน เพอทาใหทราบไดทนทวาในตอนนเรากาลงดาเนนการทจะบนทกขอมลหรอจะกระทาการฝกกบเพลงอะไรในขณะนนดงภาพท 60

ภาพท 60 สถานะของเพลงทเลอกอยขณะนน

1.2 เมนตดตงจงหวะดนตร เมนตดตงจงหวะดนตรเปนสวนของการกาหนดจงหวะของเพลงนนๆ ทเลอกโดยทโปรแกรมจะประมวลผลจงหวะจากไฟลเสยงของเพลงตางๆ ทผวจยไดจดทาขน (ภาพท 61) โดยทโปรแกรมจะสามารถระมวลผลจงหวะของเพลงตางๆ ไดโดยอตโนมต เพยงแตตองจดไฟลเสยงใหอยในรปแบบของลกษณะเสยงทมเพยงเครองดนตรกากบจงหวะเพยงชนเดยว เชน จะจบจงหวะจากกลองกตองเปนไฟลเสยงกลองของเพลงนนๆ จะจบจงหวะจากเสยงฉงกจะตองเปนไฟลเสยงทมแตเสยงฉงของเพลงนนๆ เปนตน

ภาพท 61 ขณะโปรแกรมประมวลผลบนทกจงหวะดนตร

109

เมอทาการกดปมตดตงจงหวะดนตรแลว กใหทาการรอจนกวาโปรแกรมจะประมวลผลจงหวะโปรแกรมเสรจสน ถาหากไมมการผดพลาดใดๆ เกดขนระหวางการทางานเมอการประมวลผลเสรจสนจะปรากฏขอความบนหนาจอดงภาพท 62

ภาพท 62 โปรแกรมประมวลผลจงหวะดนตรเสรจสน

1.3 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 1 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 1 (ภาพท 63) เปนเมนทใชเพอบนทกขอมลการฝกทเปนลกษณะการฝกทานง เพอทาการฝกทาทางการราเบองตน ฝกการยกแขน การตงศอก การทามมตางๆ ระหวางแขนดวยกนและเพอใหจดจาทาราตางๆ ได เพอใหไดทาทางทออกมาสวยงามถกตอง

ดงนนในสวนของเมนน ผทาการบนทกขอมลจงจะตองทาการบนทกขอมลทาทางการราในลกษณะทาทางตางๆ ทเกยวของกบเพลงนนๆ ลงในโปรแกรม ซงในทนโปรแกรมตองการขอมลทาทางการราหลกๆ ของแตละเพลง 4 ทาทางดวยกน ขนอยกบครหรอผทจะบนทกขอมลวาตองการเนนใหผฝกไดทาการฝกทาทางใดๆ ในเพลงนนๆ

ภาพท 63 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 1

110

ในสวนของหนาตางโปรแกรมสวนนจะมหนาจอบอกมมมองปกตและมมมองโครงสรางทโปรแกรมจะนาไปใชประมวลผล มการบอกทาทางททาการบนทกวาบนทกขอมลลงไปในโปรแกรมแลวทงหมดกทาทาง ซงในระหวางทจะบนทกทาทางกจะมเวลานบถอยหลงเพอใหผ บนทกไดเตรยมตวตงทาทางทาตอไปไดทน ซงเมอเรมบนทกขอมล ผบนทกขอมลกจะตองกดปมเรมการทางาน แลวเรมทาทาทางทาท 1 คางไว เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทกาหนด กจะทาการบนทกภาพและขอมลตางๆ ลงในโปรแกรม จากนนโปรแกรมกจะเรมนบถอยหลงใหมเพอจะทาการบนทกขอมลในทาท 2 ตอ ซงในระหวางนผทจะทาการบนทกขอมล กตองทาการเปลยนทาทางรอไปเปนทาท 2 เมอโปรแกรมนบถอยหลงจนถงเวลาทกาหนด กจะทาการบนทกทาท 2 ทาแบบนไปจนครบ 4 ทา กจะสนสดกระบวนการในการบนทกขอมลการฝกในระดบท 1 เมอทาการบนทกขอมลครบทง 4 ทาแลวโปรแกรมกจะกลบออกไปสหนาเมนหลกเพอทาการบนทกขอมลในเมนตอๆ ไป

1.4 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 2 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 2 (ภาพท 64) เปนเมนทใชเพอบนทกขอมลการฝกทเปนลกษณะการเคลอนไหวจงหวะสนๆ เพอทาการฝกทาทางการราแบบเคลอนไหวเบองตน เพอใหผฝกไดทาการออกทาทางการเคลอนไหวในจงหวะตางๆ ของเพลงไดอยางถกตอง

ดงนนในสวนของเมนน ผทาการบนทกขอมลจะตองบนทกทาทางการเคลอนไหวจงหวะสนๆ ของเพลงนนๆ ลงไปในโปรแกรม ในสวนนโปรแกรมตองการทาทางการเคลอนไหวเพอมาเปนขอมลทงหมด 2 จงหวะการเคลอนไหวดวยกน ซงกจะขนอยกบครหรอผทจะทาการบนทกขอมลวาตองการเนนจงหวะใดๆ ของเพลงนนๆ เพอใหผฝกไดทาการฝกทาทางการเคลอนไหวดงกลาว เพอจะสามารถใชพฒนาไปเปนการราในลกษณะทตอเนองทงเพลงได

111

ภาพท 64 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 2

จากภาพท 64 ในสวนของหนาตางโปรแกรมสวนนจะมหนาจอบอกมมมองปกตและมมมองโครงสรางทโปรแกรมจะนาไปใชประมวลผล มการแสดงเวลาทจะใชในการบนทกจงหวะนนๆ วาใชเวลาเทาใด ซงในสวนนเวลาทมจะขนอยกบเนอเพลงวาแตละทอนเพลงมเนอรองยาวเทาใด เพราะการราในแตละจงหวะนน จะตองราใหจบทอนเพลงอยางนอย 1 ทอนเพลงเสมอจงจะถอวาเปนจงหวะการรา และยงมการบอกทาทางททาการบนทกวาในขณะนโปรแกรมทาการบนทกขอมลในจงหวะใดๆ อย ซงในสวนนผบนทกขอมลจะสามารถเลอกไดวาจะบนทกขอมลในจงหวะท 1 หรอจงหวะท 2 กอนกได ซงเมอเรมบนทกขอมล ผฝกกจะตองกดปมเรมการทางาน เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทก าหนด กจะทาการบนทกภาพและขอมลตาง ๆ ลงในโปรแกรม ในขนตอนนกจะมเสยงเพลงเรมขนมา กใหผฝกไดทาการเรมราในทาทางเคลอนไหวทนท โปรแกรมกจะบนทกขอมลไปเรอยๆ จนกระทงจบจงหวะนนๆ ทาทางการราทงหมดกจะถกบนทกลงในโปรแกรมเพอใชไปเปนตนแบบในการฝก ในสวนนผบนทกขอมลจะสามารถดตวอยางทาทางทไดบนทกขอมลลงในโปรแกรมได หากตองการจะบนทกขอมลทาทางการราใหม กสามารถบนทกขอมลใหมทบลงไปไดทนท

1.5 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 3 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 3 (ภาพท 65) เปนเมนทใชเพอบนทกขอมลการฝกทเปนลกษณะทาทางการราของทงเพลง เพอทาการฝกทาทางการราแบบเคลอนไหวอยางตอเนองจนจบเพลงนนๆ เพอใหผฝกไดทาการออกทาทางการเคลอนไหวในจงหวะตางๆ ของเพลงไดอยางถกตองตลอดทง

112

เพลง ดงนนในสวนของเมนน ผทาการบนทกขอมลจะตองบนทกทาทางการเคลอนไหวจงหวะตอเนองไปจนจบเพลงนนๆ ลงไปในโปรแกรม เพอจะนาขอมลใชพฒนาทาทางการราในแตละเพลงไดอยางถกตอง

ภาพท 65 แสดงหนาตางของเมนบนทกขอมลฝกระดบ 3

จากภาพท 65 ในสวนของหนาตางโปรแกรมสวนนจะมหนาจอบอกมมมองปกตและมมมองโครงสรางทโปรแกรมจะนาไปใชประมวลผล มการแสดงเวลาทจะใชในการบนทกจงหวะนนๆ วาใชเวลาเทาใด ซงในสวนนเวลาทมจะขนอยกบเนอเพลงวาเพลงนนๆ มยาวเทาใด ซงเมอเรมบนทกขอมล ผบนทกกจะตองกดปมเรมการทางาน เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทกาหนด กจะทาการบนทกภาพและขอมลตางๆ ลงในโปรแกรม ในขนตอนนกจะมเสยงเพลงเรมขนมา กใหผบนทกไดทาการเรมราในทาทางเคลอนไหวตามจงหวะเพลงไดทนท โปรแกรมกจะบนทกขอมลไปเรอยๆ จนกระทงจบเพลงนนๆ ทาทางการราทงหมดกจะถกบนทกลงในโปรแกรมพรอมทงบนทกเปนวดโอเพอใชดเปนตวอยางกอนทจะนาไปใชในการฝกจรง เมอตรวจสอบแลวยงไมเปนทนาพอใจ หากตองการจะบนทกขอมลทาทางการราใหม กสามารถบนทกขอมลใหมทบลงไปไดทนทจนกวาจะไดทาทางการราของตนแบบทเปนทนาพอใจ

113

2. สวนของผฝก

ในสวนของผฝก เปนสวนทนาไวใชในการฝกฝนทาทางการรา ในเพลงตางๆ ทม ซงในแตละเพลงกจะมระดบการฝกทแตกตางกนไปตามลกษณะการฝกในขนตอนตางๆ ซงจะสามารถแบงออกเปนเมนการฝกตางๆ ไดดงน

2.1 เมนการฝกระดบ 1 เมนบนทกขอมลฝกระดบ 1 (ภาพท 66) เปนเมนทใชเพอฝกการราทเปนลกษณะของการฝกทานง เพอฝกใหจดจาการฝกทาทางการราเบองตน ฝกการยกแขน การตงศอก การทามมตางๆระหวางแขนดวยกนและเพอใหจดจาทาราตางๆ ได เพอใหไดทาทางทออกมาสวยงามถกตอง ซงขนตอนนเปนพนฐานการฝก ดงนนควรจะใหผฝกทาการฝกฝนในขนตอนนกอนทจะไปทาการฝกในระดบทสงขนตอๆ ไป

ในสวนของหนาตางโปรแกรมสวนนจะมหนาจอบอกมมมองปกตและมมมองตวอยางทโปรแกรมกาหนดใหทาทาทางตาม มการบอกทาทางทไดผานการฝกแลววาผานไปทงสนกทาดวยกน ซงในระหวางท ซงเมอเรมทาการฝก ผฝกกจะตองกดปมเรมการทางาน เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทกาหนด โปรแกรมกจะเรมการประมวลผลทาทางใหผฝกเรมทาทาทาตามภาพทโปรแกรมไดแสดง จากนนใหผฝกราทาทาทางตามตวอยางทเหนและคงทาทางนนๆ คางไวประมาณ 3-4 วนาทเพอรอการประมวลผล กจะผานการฝกในทานนๆ ไปสทาทางตอไป ฝกทาแบบนไปจนครบ 4 ทา กจะสนสดกระบวนการในการฝกในระดบท 1 พรอมทงบอกผลการฝก

ภาพท 66 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 1

114

2.2 เมนการฝกระดบ 2 เมนการฝกระดบ 2 (ภาพท 67) เปนเมนทใชเพอฝกการราทเปนลกษณะการเคลอนไหวจงหวะสนๆ เพอทาการฝกทาทางการราแบบเคลอนไหวเบองตน เพอใหผฝกไดทาการออกทาทางการเคลอนไหวในจงหวะตางๆ ของเพลงไดอยางถกตอง

ภาพท 67 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 2

จากภาพท 67 ในสวนนโปรแกรมจะมการฝกการรา 2 จงหวะดวยกน โดยทในแตละจงหวะจะมทาตวอยางประกอบเพอใหเราไดทาตามอยางถกตอง โดยโปรแกรมจะทาการฝกในจงหวะท 1 กอน เมอผานการฝกจงหวะท 1 แลวโปรแกรมจงใหไปทาการฝกจงหวะท 2 ตอไป ในสวนของหนาตางโปรแกรมสวนนจะมหนาจอบอกมมมองปกตและมมมองตวอยางทโปรแกรมแสดง มเวลาของการฝกในจงหวะนนๆ และยงมการบอกทาทางททาการฝกวาในขณะนโปรแกรมทาการฝกในจงหวะใดๆ อย ซงเมอเรมฝก ผฝกกจะตองกดปมเรมการทางาน เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทก าหนดกจะเรมทาการประมวลผล ในขนตอนนกจะมเสยงเพลงเรมขนพรอมกบแสดงตวอยางเพอบอกใหผฝกทาตามทนท หลงจากนนเมอสนสดจงหวะทง 2 จงหวะกจะถอวาสนสดกระบวนการฝกในระดบท 2 ของเพลงนนๆ พรอมทงบอกผลการฝก

2.3 เมนการฝกระดบ 3 เมนการฝกระดบ 3 (ภาพท 68) เปนเมนทใชเพอฝกทาทางทเปนลกษณะทาทางการราเคลอนไหวตอเนองตลอดทงเพลง เพอฝกฝนความตอเนองของทาทางการราตลอดทงเพลงและการฝกระดบนถอเปนการฝกระดบสดทาย เมอจบกระบวนการฝกจะแสดงผลในการฝกขนตอนนดวย

115

ภาพท 68 แสดงหนาตางของเมนการฝกระดบ 3

จากภาพท 68 ในสวนของหนาตางโปรแกรมการฝกระดบ 3 นจะมหนาจอทบอกมมมองปกตและมมมองโครงสรางทโปรแกรมมการประมวลผล มการแสดงเวลาทงของเพลงนนๆ เมอผ ฝกกดปมเรมการทางาน เมอโปรแกรมนบถอยหลงมาจนถงเวลาทกาหนด ก จะเรมทาการประมวลผล ในขนตอนนกจะมเสยงเพลงเรมขนมาเพอบอกใหผฝกเรมจบจงหวะการเรมราไดทนท ระหวางนนโปรแกรมกจะประมวลผลไปเรอยๆ ตามจงหวะของเพลง จนกระทงจบเพลงนนๆ ซงในแตละครงของการประมวลผลโปรแกรมกจะแสดงคะแนนไปดวยพรอมกนในเวลาเดยวกนเมอจบเพลงโปรแกรมกจะสรปผลการฝกทไดในการราพรอมทงแสดงออกมาทางหนาจอใหผฝกไดทราบผลทนท

ภาคผนวก ค

แบบประเมนผลการฝกทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญและแบบประเมนความพงพอใจ

117

ภาพท 69 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 1

118

ภาพท 70 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 2

119

ภาพท 71 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 1 ในระดบท 3

120

ภาพท 72 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 1

121

ภาพท 73 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 2

122

ภาพท 74 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 2 ในระดบท 3

123

ภาพท 75 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 1

124

ภาพท 76 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 2

125

ภาพท 77 แบบประเมนผลทาราวงมาตรฐานจากผเชยวชาญคนท 3 ในระดบท 3

126

ภาพท 78 แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอโปรแกรมคอมพวเตอรเพอชวย ฝกทกษะทาราวงมาตรฐาน

127

ประวตผวจย

ชอ – สกล นายอนวตธ กาญจนวราธร ทอย 195 หม 6 ตาบลเจดเสมยน อาเภอโพธาราม จงหวดราชบร ททางาน โรงเรยนวดชาวเหนอ อาเภอดาเนนสะดวก จงหวดราชบร ประวตการศกษา พ.ศ. 2551 สาเรจการศกษาวทยาศาสตรบณฑต วชาเอกวทยาการคอมพวเตอร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง อาเภอจอมบง จงหวดราชบร พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวทยาการคอมพวเตอรและ สารสนเทศ มหาวทยาลยศลปากร อาเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2555 – ปจจบน ครโรงเรยนวดชาวเหนอ อาเภอดาเนนสะดวก จงหวดราชบร