doanviethoat.org - E-Book... · 2018. 10. 5. · ÑOAØN VIEÁT HOAÏT HAØNH TRÌNH NHAØ XUAÁT BAÛN THAÊNG LONG H A ØN H T R Ì N H D A ÂN T O ÄC ÑOAØN VIEÁT HOAÏT DAÂN

ÑOAØN VIEÁTHOAÏT

HAØNH TRÌNH

NHAØ XUAÁT BAÛN THAÊNG LONG

HA

ØNH

TR

ÌNH

DA

ÂN T

OÄC

ÑOAØN VIEÁT HOAÏT

DAÂN TOÄC

NHAØ XUAÁT BAÛN THAÊNG LONG

trong thôøi ñaïi toaøn caàu hoùa

THAÊNG LONG nhaø xuaát baûn

tron

g th

ôøi ñ

aïi to

aøn

caàu

ho

ùa

Ñoaøn Vieát Hoaït sinh naêm 1942 ôû Haø

Ñoâng. Vì choáng caû Phaùp vaø coäng saûn

neân thaân phuï oâng phaûi ñoåi töø hoï Ñoã

sang hoï Ñoaøn, bò Taây baét giam ñeán hö

moät con maét. Anh caû bò coäng saûn thuû

tieâu khi môùi 15 tuoåi. Anh keá ôû laïi mieàn

Baéc, vì hoaït ñoäng ñoøi töï do daân chuû neân

bò coäng saûn baét hai laàn, laàn ñaàu naêm

1958, laàn thöù hai naêm 1991. Di cö vaøo

Nam naêm 1954. Töø 1962 ñeán 1965 oâng

hoïc Ñaïi hoïc Sö Phaïm ban Anh Vaên. Töø

1967 ñeán 1971 oâng ñöôïc hoïc boång cuûa

Asia Foundation du hoïc taïi Hoa Kyø, toát

nghieäp Tieán Só Giaùo Duïc taïi Florida

State University. Naêm 1971 laøm Phuï Taù

Vieän Tröôûng Ñieàu Haønh ñoàng thôøi

giaûng daäy taïi Vaïn Haïnh vaø Ñaïi Hoïc Sö

Phaïm Saigon cho ñeán naêm 1975. Ngaøy

29-8-1976 oâng bò chính quyeàn coäng saûn

baét giam 12 naêm khoâng xeùt xöû. Ngaøy 9-

2-1988, oâng ñöôïc phoùng thích cuøng ñôït

phoùng thích caùc tuø nhaân caûi taïo. Töø ñaàu

naêm 1989 oâng tieán haønh cuoäc vaän ñoäng

nhaân quyeàn vaø daân chuû cho Vieät Nam

qua taäp san bí maät Dieãn Ñaøn Töï Do.

Ngaøy 17-11-1990, oâng cuøng caùc baïn

ñoàng söï bò baét vaø bò keát aùn 20 naêm tuø

giam. Nhôø söï vaän ñoäng cuûa coäng ñoàng

haûi ngoaïi vaø söï can thieäp cuûa quoác teá,

möùc aùn giaûm xuoáng coøn 15 naêm.

Thaùng 8 naêm 1993 bò ñöa ñi traïi lao

ñoäng cöôõng böùc, oâng tieáp tuïc cuoäc

ñaáu tranh töø trong nha ø tuø vì theá bò

chuyeån ñi nhieàu traïi giam khaùc nhau,

vaø sau cuøng bò giam giöõ coâ laäp hôn 4

naêm taïi traïi giam Thanh Caåm, Thanh

Hoùa. Theo lôøi khuyeân cuûa gia ñình vaø

baèng höõu oâng chaáp nhaän tò naïn chính

trò taïi Hoa Kyø ñeå tieáp tuïc cuoäc ñaáu

tranh töø haûi ngoaïi . Ngaøy 3-9 oâng tôùi

Hoa Kyø ñoaøn tuï vôùi vôï vaø ba con trai

sau 20 naêm xa caùch.

Thaùng 10 naêm 1998 Ñoaøn Vieát

Hoaït nhaän lôøi môøi laøm nghieân cöùu veà

nhaân quyeàn vaø daân chuû taïi Catholic

University. Töø ñoù ñeán nay oâng ñaõ ñi

nhieàu quoác gia, tieáp xuùc vôùi nhöõng

nhaø laõnh ñaïo chính trò, vaên hoùa, xaõ

hoäi vaø nhaân quyeàn Hoa Kyø, quoác teá

vaø coäng ñoàng ngöôøi Vieät ñeå tieáp tuïc

vaän ñoäng cho moät nöôùc Vieät Nam töï

do trong moâi tröôøng ha ûi ngoaïi vaø quoác

teá.

Ñoaøn Vieát Hoaït ñöôïc Amnesty

International coâng nhaän laø tuø nha ân

löông taâm (1982), laø hoäi vieân danh döï

cuûa caùc hoäi Vaên Buùt Myõ, Canada, UÙc,

Phaùp, Ba Lan, Thuïy Só vaø ñaõ nhaän

ñöôïc nhieàu giaûi thöôûng quoác teá: giaûi

nhaân quyeàn Robert F. Kennedy

Memorial Center, Human Rights

Watch, Committee to Protect

Journalists, giaûi thöôûng Töï Do

Truman-Reagan (Victims of

Communism Memoria l Foundation),

giaûi Anh Huøng Baùo Chí (Internat ional

Press Institute) , giaûi thöôûng Ngoøi Buùt

Vaøng (World Association of

Newspapers).

18 USD

20052005

Muïc tieâu tröôùc maé t cuûa cuoäc vaän ño äng daân chuû laø thaùo gôõ ñöôïc cô

cheá ñoäc taøi ñoäc ñaûng coäng saûn hieän nay. Coù 3 caùch ñeå ñaït muïc tieâu

naøy: (1) laät ñoå cheá ñoä hieän höõu baèng baïo löïc; (2) ban laõnh ñaïo

CSVN chaáp nhaän chuyeån sang cheá ñoä daân chuû ; (3) thuùc ñaåy tieán

trình töï do ho ùa xaõ hoäi ñeå taïo aùp löïc no äi taïi vaø ca ùc ñieàu kieän chín

muoài ñaåy nhanh tôùi v ieäc daân chuû hoùa chính quyeàn hoaëc oân hoøa,

hoaëc qua ñoät bieán chính trò-xaõ hoäi. Chuùng toâ i cho raèng giaûi pha ùp thöù

ba laø gia ûi phaùp khaû thi, trong ñieàu kieän vaø boá i caûnh hieän nay cuûa theá

giôùi, haûi ngoaï i vaø trong nöôùc... Ban laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam chæ

thay ñoåi döôùi aùp löïc maïnh meõ vaø coù hieäu quaû. Hieän nay ñaõ coù aùp

löïc quoác teá vaø haûi ngoa ïi duø caàn taêng cöôøng hôn, nhöng aùp löïc noä i

taïi môùi baét ñaàu vaø coøn nhieàu töï phaùt. AÙp löïc noä i taïi laø aùp löïc töø xaõ

hoäi vaø ngöôøi daân leân vaø töø ngay beân trong cô cheá cuûa ñaûng vaø nhaø

nöôùc coäng saûn... Loä tr ình daân chuû hoùa ba giai ñoaïn nhaèm taïo ñöôïc

aùp löïc noäi taïi naøy baèng caùch giuùp gia toác söùc maïnh toaøn dieän cuûa

moïi thaønh phaàn daân chuùng caû veà vaät cha át (kinh teá) laãn tinh thaàn

(vaên hoùa, gia ùo duïc, thoâng tin, xaõ hoäi). Ño àng thôøi loä trình cuõng nhaèm

giuùp môû bung moïi caùnh cöûa xa õ hoäi Vieät Nam ra vôùi theá giôùi (vaø vôùi

haûi ngoaïi) ñeå ngöôøi daân coù theå ñoäc laäp vôùi vaø tieán ñeán ñoái laäp vôùi

chính quyeàn ñoäc taøi... (Vieät Nam: Con Ñöôøng Tröôùc Maët)

Nhöõng yeáu to á phi coäng saûn, nhöõng yeáu toá daân toäc vaø nhaân ba ûn

ñang hoài sinh trong moï i maët ñôøi soáng xa õ hoäi thöôøng ngaøy cuûa ngöôøi

daân, keå caû cuûa ña soá nhöõng ñaûng vieân coäng saûn. Ban laõnh ñaïo

ñaûng cöù noùi, daân cöù laøm; ñaûng cöù caàm quyeàn, daân cöù soáng. Ñoù laø

thöïc teá hieän nay ôû trong nöôùc...Ñöùng treân la äp tröôøng daân toäc, môû

roäng taàm nhìn ra theá giôùi, baùm chaân vöõng chaéc treân nguyeän

voïng vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân, theo toâi ñoù laø nhöõng yeáu toá seõ

giuùp cho nhöõng öôùc nguyeän vaø toan tính xa daøi cuûa chuùng ta coù theå

thöïc thi ñöôïc. (Caàn Moät Caù i Nhìn Toaøn Caàu Cho Vieät Nam)

ÑOAØN VIEÁT HOAÏT

THAÊNG LONG2005

HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄCTrong Thôøi Ñaïi Toaøn Caàu Hoùa

Copyright © 2005 by Doan Viet HoatAll rights reserved

Published by Thaêng LongPrinted in the United States of America

First Edition

Cover designed by Nam PhöôngLayout by: Vieät Giao

ISBN 0-9749097-4-2

Taùc giaû giöõ baûn quyeànMoïi trích daãn xin ghi roõ xuaát xöù

In taïi Hoa Kyø naêm 2005

Bìa: Nam PhöôngTrình baøy: Vieät Giao

AÁn Baûn Laàn Thöù NhaátNHAØ XUAÁT BAÛN THAÊNG LONG

Kính Daâng Toå Quoác Vieät Nam

Muïc Luïc

Thay Lôøi Töïa 1Vieät Nam Con Ñöôøng Tröôùc Maët 10

Phaàn I: Nhöõng Baøi Vieát Taïi Haûi Ngoïai

Daân Toäc Vaø Thôøi Ñaïi MôùiHaõy Bao Dung, Tin Töôûng Vaø Duõng Caûm 26Taâm Tình Cuoái Theá Kyû 31Phuïc Höng Daân Toäc Trong Thieân Nieân Kyû

Thöù Ba 47Vieät Nam Trong Taàm Nhìn Theá Kyû XXI 55Daân Toäc Vieät Vaø Thôøi Ñaïi 2000 69Theá Ñöùng Daân Toäc Trong Cuoäc

Vaän Ñoäng Daân Chuû Hieän Nay 77

Vaän Ñoäng Daân Chuû Loä Trình Daân Chuû Toaøn Dieän 98Ñeà Cöông Vaän Ñoäng Daân Chuû 109Traän Tuyeán Daân Toäc, Daân Chuû Vaø Tieán Boä 146Giai Ñoaïn Ñaáu Tranh Hieän Nay 162Xaây Döïng Xaõ Hoäi Daân Söï ÔÛ Vieät Nam 172Laõnh Ñaïo vaø Nhaân Caùch Laõnh Ñaïo 184Caàn Moät Caùi Nhìn Toaøn Caàu Veà Vieät Nam 189

i

Haûi Ngoaïi Vaø Vaän Ñoäng Quoác Teá Phaù Nöôùc Côø Choát Thí Sang Soâng 196Thoâng Ñieäp Ñaõ Roõ Raøng 203Nhaän Xeùt Veà Coäng Ñoàng Ngöôøi Vieät ÔÛ Hoa Kyø 206Caûm Nghó Nhaân Ngaøy 30/4/2000 213Phaùt Bieåu Nhaân Hoäi Nghò Thöôïng Ñænh

Nam-Baéc Trìeàu Tieân. 216Nhaän Ñònh Veà Chuyeán Thaêm Vieät Nam

Cuûa TT Bill Clinton 219Veà Chuyeán Thaêm Vieät Nam

Cuûa Toång Thoáng Bill Clinton 226Vaän Ñoäng Quoác Teá Cho Moät Nöôùc

Vieät Nam Töï Do 231Phaùt Bieåu Nhaân Kyû Nieäm 50 Naêm

Baûn Tuyeân Ngoân Quoác Teá Nhaân Quyeàn 243Kieåm Ñieåm Coâng Vieäc Nhaân Ngaøy

Nhaân Quyeàn Vieät Nam 247Tình Hình Nhaân Quyeàn Taïi Vieät Nam 249Phaùt Bieåu Veà Hieäp Öôùc Thöông Maïi Myõ-Vieät 253Veà Chính Saùch Cuûa Hoa Kyø Ñoái Vôùi Vieät Nam 255Thanh Nieân Vieät Nam Haûi Ngoaïi

Tröôùc Theàm Theá Kyû 21 259Thö Ngoû Göûi Nhöõng Ngöôøi Daân Chuû

Trong Nöôùc 267Thö Phaûn Khaùng Veà Hieäp Öôùc

Bieân Giôùi Trung-Vieät 270Thoâng Caùo Baùo Chí 274

Nhaän Ñònh Veà Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam Caàn Moät Cô Sôû Daân Chuû Cho Daân Chuû Cô Sôû 277

ii

Chuû Nghóa Maùc Vaø Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam 280Veà Chuû Tröông “Ba Ñaïi Dieän”

Cuûa Giang Traïch Daân 293Töø Caùi Cheát Cuûa Traàn Ñoä

Ñeán Töông Lai Ñaûng CS Vieät Nam 302

Phaàn II: Nhöõng Baøi Vieát ÔÛ Trong Nöôùc

Nhöõng Baøi Vieát Töø Trong TuøThö Khaùng Nghò Veà Cheá Ñoä Giam Giöõ

Phaïm Nhaân Hieän Nay 317Tuyeân Boá Nhaân Hoäi Nghò Toaøn Quoác

1994 Cuûa Ñaûng CSVN 323Baûn Phuùc Trình Toùm Löôïc Veà Tình Traïng

Nhaân Quyeàn Taïi Vieät Nam 325Nhaân Quyeàn Nhìn Töø Quan Ñieåm

Nhaân Baûn Vaø Xaõ Hoäi 333Lôøi Keâu Goïi Töø Nhaø Tuø 339

Dieãn Ñaøn Töï Do Lôøi Ban Bieân Taäp Dieãn Ñaøn Töï Do 343Irak, Thöû Thaùch Ñaàu Tieân 346Ñoái Saùch Cuûa Coäng Saûn Vieät Nam

Tröôùc Tình Theá Hieän Nay 352Vieät Nam Sau Ñoâng AÂu 361Vieät Nam Sau Thaùng Naêm 371Theâm Moät Böôùc Tieán Vöõng Chaéc

Tôùi Hoøa Bình OÅn Ñònh ÔÛ Ñoâng Döông 376Chuyeân Chính Voâ Saûn

Vaø Naêm Thaønh Phaàn Kinh Teá 383

Toaøn Daân Vaän Ñoäng Cho Daân Chuû 391

iii

HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC 1

THAY LÔØI TÖÏA

Toâi sinh ra trong moät ngoâi laøng beù nhoû ôû Haø Ñoâng, caùch Haø Noäi khoaûng 15 caây soá. Duø ôû Haø Noäi vôùi cha toâi, naêm naøo chuùng toâi cuõng ñöôïc göûi veà soáng vôùi meï toâi ôû nhaø queâ trong ba thaùng heø. Nhôø vaäy trong taâm khaûm toâi in ñaäm neùt hình aûnh laøng queâ, vôùi caây ña, caùi ñình, nhöõng ruoäng luùa, ngoâ, khoai, saén, vaø nhöõng ngöôøi noâng daân suoát ngaøy lam luõ cuøng con traâu caùi caày. Nhöõng kyû nieäm laøng queâ trong saùng töø thôøi thô aáu aáy khoâng bao giôø phai môø trong taâm trí toâi. Duø khi bò giam caàm moät mình nôi nuùi röøng Thanh Hoùa, hay trong muøa ñoâng tuyeát giaù ôû xöù laï queâ ngöôøi. Chính nhöõng luùc nhö theá hình aûnh laøng queâ laïi hieän leân roõ neùt. Tình caûm queâ höông ñaõ nung naáu trong toâi töø nhöõng kyû nieäm thôøi thô aáu.

Roài toâi lôùn leân cuøng vôùi nhöõng bieán ñoåi nhieàu ñau thöông maát maùt cuûa gia ñình vaø ñaát nöôùc. Thaân phuï toâi bò hö moät maét nhöng thoaùt cheát trong nhaø tuø thöïc daân. Anh caû toâi bò coäng saûn baét mang ñi maát tích khi môùi 15 tuoåi vì quaù haêng say hoaït ñoäng caùch maïng vôùi cha toâi -ngöôøi anh maø toâi khoâng theå nhôù roõ maët nhöng maõi maõi vaãn laø moät bieåu töôïng anh huøng trong taâm trí toâi. Beân caïnh ñình laøng reâu phong coå kính, hieän leân hình aûnh ñoaøn xe nhaø binh raàm raäp chaïy qua laøng, tieáng baùnh xe kheùt leït nghieán maïnh treân ñöôøng nhöïa mòt muø buïi ñaù. Roài kyû nieäm khoâng theå naøo queân veà nhöõng laàn chaïy loaïn cuøng meï toâi luoàn laùch trong nhöõng ruoäng ngoâ, nghe tieáng ñaïn xeù tai vun vuùt treân ñaàu, soáng cheát chæ trong gang taác. Nhöõng bieán coá ñoù ñaõ chaám phaù leân böùc tranh ñoàng queâ trong saùng nhöõng hình aûnh vaø maàu saéc ngaøy moät theâm aûm ñaïm.

Roài di cö vaøo Nam, tình caûm queâ höông roäng môû theo naêm thaùng doïc daøi treân nöûa vuøng ñaát nöôùc. Taâm thöùc toâi tieáp nhaän theâm nhöõng hình aûnh môùi cuûa laøng queâ mieàn Trung khoâ caèn khoán khoù, cuûa vuøng cao nguyeân huøng vó, meânh moâng, truøng ñieäp nuùi ñoài, loàng loäng gíoù. Vaø kyû nieäm khoù queân cuûa nhöõng ñeâm traêng sao vaèng vaëc treân ñoàng queâ mieàn Taây hieàn hoøa truø phuù, laøm daày theâm hình aûnh queâ höông trong tieàm

HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC2

Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

thöùc toâi. Tình yeâu queâ höông giôø ñaây laïi theâm moäng mô xao xuyeán, quyeän trong tình yeâu chôùm nôû cuûa tuoåi ñoâi möôi, vaø trong hoaøi nieäm veà laøng queâ mieàn Baéc, nôi coøn ngöôøi meï giaø vaø moät ngöôøi anh khoâng bieát bao giôø gaëp laïi.

Moãi ngöôøi Vieät coù theå coù nhöõng gôïi nhôù khaùc nhau veà queâ höông. Vôùi toâi queâ höông Vieät Nam luoân laø moät maâu thuaãn, vöøa nhôù nhung vôøi goïi vöøa thaùch ñoá ñi tìm. Tình caûm queâ höông trong toâi traûi daøi cuøng ñoàng queâ soâng nuùi voâ cuøng töôi ñeïp, suoát töø nam chí baéc, laïi luoân hoøa quyeän vaøo noãi day döùt khoân nguoâi veà thaân phaän daân toäc. Tình caûm aáy döôøng nhö vöông vaán theo toâi ôû moïi nôi toâi ñeán, trong moïi vieäc toâi laøm. Coù moät caùi gì ñoù nhö thaùch ñoá, thao thöùc, day döùt khoân nguoâi. Cuoäc ñôøi toâi duø may maén hôn nhieàu ngöôøi khaùc nhöng döôøng nhö toâi vaãn luoân caûm thaáy thieáu vaéng moät ñieàu gì, maát maùt moät caùi gì, chöa hoaøn taát moät vieäc gì maø bao baïn beø, ngöôøi thaân ñaõ nhaén göûi vaø troâng ñôïi. Nhö ngöôøi meï thaân yeâu, sinh ra toâi nhöng toâi chöa heà ñöôïc chaêm soùc duø chæ moät ngaøy. Nhö ngöôøi anh, cheát ñi khi môùi baét ñaàu haønh trình phuïng söï daân toäc. Vaø ngöôøi cha khaû kính, khi cheát toâi khoâng ñöôïc ñöùng beân ñeå vuoát maét laàn cuoái duø chæ ôû caùch xa chöa ñaày hai caây soá chim bay. Ngöôøi maø moùn nôï queâ höông toâi töï nguyeän phaûi tieáp tuïc gaùnh traû. Roài gaàn nhaát laø ngöôøi vôï thaân thöông, cuoäc ñôøi luoân gaén boù vôùi toâi treân suoát haønh trình toâi ñi, luoân ôû caïnh toâi trong moïi vieäc toâi laøm, cuøng toâi chia seû vaø chòu ñöïng moïi vui buoàn gian khoå. Vaø nhö ba ngöôøi con trai yeâu daáu, toâi ñaõ khoâng laøm troøn traùch nhieäm, moät traùch nhieäm maø toâi höùa traû chung cho caû theá heä caùc chaùu, theá heä maø toâi tin chaéc chaén raèng seû môû ñöôïc con ñöôøng töông lai cho daân toäc.

Roài nhöõng ngöôøi baïn ñaõ cuøng toâi hoaït ñoäng trong moïi hoaøn caûnh gian lao nguy hieåm, vaø bieát bao con ngöôøi bình thöôøng khaùc maø toâi ñaõ gaëp, trong nhaø tuø hay ngoaøi xaõ hoäi, töø Nam ra Baéc, sau ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975. Nhöõng con ngöôøi thuoäc moïi thaønh phaàn vaø taàng lôùp xaõ hoäi khaùc nhau nhöng treân neùt maët, caû khi khoå cöïc cuõng nhö khi ñaõ taïm ñaày ñuû, ñeàu vaãn luoân hieän leân noãi öu tö khaéc khoaûi, phaûn aûnh moät cuoäc soáng bon chen, chaät vaät, baáp beânh, khoâng coù töông lai oån ñònh. Phaûi chaêng chính nieàm öu tö khaéc khoaûi ñoù ñaõ vaø ñang thoâi thuùc hoï vaø haøng trieäu trieäu ngöôøi Vieät khaùc töï tìm toøi moïi caùch ñeå vöôït thoaùt ra khoûi nhöõng


Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

troùi buoäc tinh thaàn vaø vaät theå, ñeå vöôn leân töï tìm laáy sinh loä cho hoï vaø cho ñaát nöôùc. Caøng gaëp khoù khaên trôû ngaïi bao nhieâu ngöôøi daân Vieät caøng coù nhieàu saùng kieán ñeå sinh toàn.

Nhöng noãi baên khoaên cuûa toâi chính laïi laø ôû ñoù. Khaû naêng sinh toàn ñôn leû cuûa moãi ngöôøi hay moãi nhoùm khoâng ñoàng nghóa vôùi trieån voïng phaùt trieån cuûa moät daân toäc coù baûn saéc trong moät theá giôùi ñang toaøn caàu hoùa. Ñöôïc soáng moät ñôøi soáng aám no, nhö nhöõng con ngöôøi töï do coù nhaân phaåm, taát nhieân phaûi laø muïc tieâu tröôùc maét vaø caáp baùch cuûa daân toäc ta. Nhöng ñeå coù ñöôïc moät cuoäc soáng nhö theá, phaûi chaêng khoâng nhaát thieát phaûi laø moät ngöôøi Vieät vaø ôû treân ñaát Vieät? Nhaân loaïi, vaø caû nhöõng ngöôøi Vieät löu vong, treân moät phaàn khoâng nhoû cuûa haønh tinh naøy, ñang ñöôïc höôûng moät cuoäc soáng nhö theá, moät cuoäc soáng maø ñaùng leõ ra toaøn daân Vieät ñaõ phaûi ñöôïc höôûng töø laâu roài, ngay treân queâ höông cuûa hoï.

Noãi öu tö khaéc khoaûi cuûa nhöõng ngöôøi Vieät yeâu nöôùc, yeâu queâ höông, yeâu daân toäc phaûi chaêng chính laø ôû ñoù. Toaøn daân Vieät phaûi coù ñöôïc moät ñôøi soáng aám no, töï do vaø coù nhaân phaåm ngay treân queâ höông cuûa mình, vaø nhö laø nhöõng ngöôøi Vieät, coù moät neàn vaên hoùa vaø lòch söû ñaëc thuø. Toâi tin raèng nöûa theá kyû qua, haøng trieäu trieäu ngöôøi Vieät ñaõ naèm xuoáng treân moïi mieàn ñaát nöôùc chæ vì noãi öu tö khaéc khoaûi ñoù. Vaø sau naêm 1975, haøng trieäu ngöôøi Vieät phaûi vöôït bieån ra ñi vaø hieän soáng löu vong treân moïi mieàn theá giôùi cuõng chæ vì noãi öu tö khaéc khoaûi cuûa nhöõng ngöôøi Vieät yeâu töï do yeâu ñaát nöôùc cuûa mình. Vaø nhieàu ngöôøi Vieät khaùc, ñaõ ôû laïi queâ höông, duø chòu bao khoå nhuïc tuø ñaày, cuõng chæ ñeå cuøng nhau tìm con ñöôøng mang laïi cho con chaùu mình vaø cho moïi ngöôøi Vieät moät cuoäc soáng töï do vaø no aám ngay treân queâ höông Vieät Nam.

Muøa heø naêm 1989, sau khi ra tuø ñöôïc gaàn moät naêm, toâi ñöa nhaø toâi vaø chaùu trai veà thaêm laïi ngoâi laøng cuõ ôû Haø Ñoâng. Chuùng toâi ñi xe ñoø töø Saøi Goøn ra Hueá ñeå ñöôïc ngaém caûnh treân nuùi döôùi bieån, doïc quoác loä soá 1. Coù leõ khoâng nôi naøo treân theá giôùi coù caûnh thieân nhieân ñeïp laï kyø nhö doïc bôø bieån mieàn Trung cuûa nöôùc Vieät. Nhöng caûnh thieân nhieân töôi ñeïp ñoù thaät töông phaûn vôùi ñôøi soáng khoå cöïc cuûa noâng daân ôû nhöõng vuøng queâ chuùng toâi ñi qua. Vaø nhaát laø ôû ngay taïi laøng queâ cuûa toâi. Caây ña xanh töôi um tuøm ngaøy xöa nay trô truïi nhöõng caønh khoâ. Ngoâi ñình coå kính trang

HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC

Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

nghieâm thuôû tröôùc nay thaønh kho chöùa noâng saûn phaåm, tieâu ñieàu hoang pheá. Ngoâi nhaø cuûa toå tieân ñeå laïi ñaõ khoâng coøn sau ñôït ñaáu toá. Laøng bò caét laøm hai bôûi moät con ñöôøng nhöïa chaïy töø Haø Noäi leân Hoøa Bình, daønh cho chuyeân vieân Lieân Xoâ di chuyeån trong thôøi gian xaây ñaäp thuûy ñieän. Vaø bao caûnh chöôùng tai gai maét maø chuùng toâi phaûi chöùng kieán suoát treân con ñöôøng töø Nam ra Baéc. Nhöõng caûnh xaåy ra cho ngöôøi daân bình thöôøng trong moät xaõ hoäi maø ngöôøi caàm quyeàn hoaøn toaøn töï do cai trò, nhaân quyeàn vaø nhaân phaåm laø nhöõng ñieàu xa xæ chæ coù trong saùch vôû.

Chuyeán ñi naøy laïi laøm toâi quyeát ñònh, theâm moät laàn nöõa, khoâng theå rôøi boû queâ höông. Trong 12 naêm ôû tuø toâi cuõng coù luùc aân haän vì ñaõ quyeát ñònh ôû laïi ñeå vôï con vaø baûn thaân mình phaûi khoå. Sau khi ñöôïc töï do, toâi ñaõ laøm giaáy tôø ñeå cho nhaø toâi vaø ngöôøi con trai uùt ñi ñònh cö ôû Hoa Kyø, ñoaøn tuï vôùi hai con trai ñaõ ñöôïc nhaø toâi göûi ngöôøi quen ñi vöôït bieân nhieàu naêm tröôùc ñoù. Chuyeán ñi doïc daøi ñaát nöôùc muïc ñích ñeå cho con toâi khoâng queân queâ höông Vieät Nam cuûa chaùu. Nhöng chuyeán ñi naøy ñaõ laïi moät laàn nöõa gaây cho toâi bao nieàm thöông caûm vaø day döùt khieán toâi khoâng theå im laëng ra ñi ñöôïc. Toâi döï ñònh seõ ñeå vôï con ñi Myõ coøn toâi, vaøo phuùt choùt, tröôùc khi gia ñình leân maùy bay, toâi seõ moät mình ôû laïi. Toâi khoâng theå ra ñi khi bao ngöôøi thaân, baïn beø ñaõ naèm xuoáng maø chöa troøn nguyeän öôùc vôùi queâ höông. Bao day döùt vaø thaùch ñoá ñaõ vöông vaán toâi suoát maáy thaäp kyû qua khoâng theå moät ngaøy döùt queân ñi ñöôïc.

Trôû laïi Saøi Goøn toâi quyeát ñònh ñaåy maïnh coâng cuoäc vaän ñoäng chính trò maø toâi vaø moät soá baïn beø môùi, cuõ ñoàng chí höôùng ñaõ döï tính vôùi nhau töø cuoái naêm 1988, ngay sau khi chuùng toâi ra khoûi nhaø tuø. Nhöõng bieán ñoäng ôû Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu caøng cuûng coá nieàm tin cuûa chuùng toâi raèng heä thoáng coäng saûn ôû Vieät Nam cuõng seõ töï suïp ñoå ngay töø beân trong nhö ôû nhöõng nöôùc coäng saûn ñoù –suïp ñoå bôûi nhöõng ngöôøi Vieät yeâu nöôùc, yeâu töï do daân chuû, bôûi chính nhöõng ngöôøi coäng saûn ñaõ nhìn thaáy sai laàm, vaø nhaát laø bôûi moät xaõ hoäi vaø moät quaàn chuùng ñaõ choái boû moïi ñieàu löøa phænh, ñang aâm thaàm ñöùng leân töï tìm laáy sinh loä cho mình. Nhöõng ngöôøi só phu thôøi ñaïi khoâng theå ngoài ñôïi, maø coù traùch nhieäm ñaåy nhanh tieán trình suïp ñoå naøy. Cuoán baêng Toaøn Daân Vaän Ñoäng Cho Daân Chuû vaø taäp san Dieãn Ñaøn Töï Do ra ñôøi trong hoaøn caûnh ñoù.

Duø coá gaéng giöõ cho cuoäc vaän ñoäng ñöôïc kín ñaùo trong gaàn 2 naêm,



Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

nhöng khi cuoán baêng vaø taäp san ñöôïc nhöõng ngöôøi ñoàng tình phoå bieán ngaøy caøng roäng raõi, ra caû ngoaøi Baéc vaø haûi ngoaïi, thì hoaït ñoäng cuûa chuùng toâi khoâng theå thoaùt khoûi ñöôïc tai maét coâng an daày ñaëc. Thaùng 11 naêm 1990 chuùng toâi bò baét. Ñaây laø ñôït baét giöõ chính trò quan troïng cuoái cuøng trong naêm 1990, sau hai ñôït khuûng boá lôùn tröôùc ñoù ñoái vôùi Löïc Löôïng Cöïu Khaùng Chieán cuûa oâng Nguyeãn Hoä vaø Cao Traøo Nhaân Baûn cuûa baùc só Nguyeãn Ñan Queá.

Trong tuø toâi quyeát ñònh cuõng khoâng theå im laëng vì hieåu roõ raèng trong cheá ñoä coâng an trò coäng saûn im laëng laø töï saùt. Hôn nöõa, nhöõng ngöôøi coäng saûn caàm quyeàn, vì nhu caàu toàn taïi sau khi Lieân Xoâ suïp ñoå, baét buoäc phaûi môû cöûa ra vôùi theá giôùi töï do. Söï leân tieáng töø trong nhaø tuø khoâng phaûi chæ ñeå quoác teáù bieát ñeán soá phaän cuûa nhöõng ngöôøi tuø chính trò vaø can thieäp cho hoï. Ñoù coøng laø moät phöông thöùc ñaáu tranh höõu hieäu trong thôøi kyø coäng saûn phaûi “ñoåi môùi” vaø môû cöûa. Vaán ñeà khoù khaên nhaát laø laøm sao tieáng noùi cuûa tuø nhaân tôùi ñöôïc coäng ñoàng quoác teá. Chuùng toâi laøm ñöôïc ñieàu naøy nhôø söï hoã trôï cuûa nhieàu ngöôøi. Nhöõng baïn tuø chính trò giuùp chuyeån nhöõng vaên baûn cuûa chuùng toâi ra ngoaøi. Thaân nhaân vaø baïn beø laïi giuùp chuyeån nhöõng vaên baûn naøy ra haûi ngoaïi. Vaø cuoái cuøng chính haûi ngoaïi ñaõ giuùp lan toûa ñöôïc tieáng noùi cuûa tuø nhaân chính trò Vieät Nam ñeán coäng ñoàng theá giôùi. Vaø ñaây laø yeáu toá quan troïng, noù cho thaáy vai troø quoác teá cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi. Trong thôøi kyø chieán tranh laïnh chuùng ta chöa coù ñöôïc moät coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi nhö theá. Nhöõng coäng ñoàng haûi ngoaïi cuûa caùc nöôùc Ñoâng AÂu vaø Lieân Xoâ khoâng ñoùng ñöôïc vai troø quoác teá nhö coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi hieän nay vöøa vì söï “ñoùng coõi” toaøn dieän vaø höõu hieäu cuûa caû khoái coäng saûn luùc ñoù, vöøa vì theá giôùi chöa chuyeån vaøo giai ñoaïn thöông maïi toaøn caàu hoùa sieâu bieân giôùi quoác gia nhö töø vaøi thaäp nieân trôû laïi ñaây.

Toâi vaø caùc baïn toâi ñöôïc ra khoûi nhaø tuø sau 8 naêm bò giam giöõ nhôø söï vaän ñoäng tích cöïc cuûa caùc toå chöùc nhaân quyeàn vaø daân chuû Vâieät Nam, ø quoác teá cuõng nhö caùc chính phuû töï do. Theo lôøi yeâu caàu cuûa thaân nhaân vaø baïn beø toâi ñaõ chaáp nhaän taïm rôøi khoûi ñaát nöôùc ñeå coù theå tieáp tuïc cuoäc vaän ñoäng töø beân ngoaøi. Ñaây laø moät quyeát ñònh nhieàu day döùt vaø khoù khaên. Trong hôn ba thaùng caùc caùn boä coäng saûn töø Haø Noäi veà traïi giam Thanh Caåm coá gaéng thuyeát phuïc toâi hai ñieàu: laøm ñôn xin ñaëc xaù vaø ñi



Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

ñoaøn tuï vôùi gia ñình ôû Hoa Kyø ñeå ñoåi laáy töï do. Toâi khoâng chaáp nhaän caûø hai ñieàu naøy. Hoï ñaõ cho nhaø toâi veà Vieät Nam, laàn ñaàu tieân keå töø khi ñi ñònh cö ôû Hoa Kyø naêm 1994, vaø cho ñeán thaêm toâi taïi traïi giam ñeå chuyeån lôøi cuûa caùc con toâi vaø baïn beø khuyeân toâi neân chaáp nhaän ñi ñònh cö taïi Hoa Kyø ñeå giöõ ñöôïc söùc khoûe vaø tieáp tuïc cuoäc vaän ñoäng töø beân ngoaøi.

Ñeâm cuoái cuøng taïi traïi taïm giam Thanh Lieät ôû Haø Noäi tröôùc khi bò ñöa leân phi cô toáng xuaát ñi Hoa Kyø toâi traèn troïc khoâng theå naøo nguû ñöôïc, vui buoàn laãn loän. Vui vì ñöôïc töï do, ñöôïc gaëp laïi vôï con, nhaát laø caùc con toâi, sau gaàn 20 naêm xa caùch, gaëp laïi baïn beø, nhöõng ngöôøi ñoàng chí höôùng, ñeå tieáp tuïc coâng vieäc coøn dang dôû. Buoàn vì phaûi dôøi xa queâ höông yeâu daáu khoâng bieát bao giôø trôû laïi. Tình caûm buoàn vui rieâng chung doàn laïi trong moät lôøi nguyeän öôùc trong ñeâm cuoái cuøng ôû Haø Noäi:

Ta seõ trôû laïi Ñeå queâ höông Khoâng chæ ôû trong ta Maø trong khaép moïi nhaø Ñeå töï do vaø haïnh phuùc Khoâng chæ laø öôùc mô.

Ngaøy hoâm sau, khi maùy bay caát caùnh, nhìn queâ höông xa daàn beân döôùi, nhöõng gioït nöôùc maét doàn neùn töï bao naêm thoát nhieân oøa vôõ ra ñau nhöùc laï luøng. Ngöôøi phoùng vieân AFP ñi cuøng chuyeán bay, ñeå coù cô hoäi laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc phoûng vaán toâi, voã vaøo vai toâi caûm thoâng vaø an uûi. Con ngöôøi töï do ñaàu tieân maø toâi tieáp xuùc vaø an uûi toâi sau bao thaùng naêm bò coâ laäp laïi khoâng phaûi laø moät ngöôøi Vieät. Toâi laëng ngöôøi ñi vaø nhöõng gioït nöôùc maët töï nhieân khoâ laïi. Hai ngaøy sau, treân ñöôøng ra phi tröôøng Bangkok ñeå ñi Myõ, nhöõng gioït nöôùc maét laïi oaø vôõ ra khoâng kieàm cheá ñöôïc. Queâ höông ôi, queâ höông ôi, bao giôø gaëp laïi? Laàn naøy ngöôøi ngoài caïnh vaø an uûi toâi laø moät ngöôøi Vieät, moät ngöôøi baïn tuø ôû Chí Hoøa trong laàn tuø thöù nhaát. Nhöõng lôøi chia seû ñeán töø moät ngöôøi Vieät laøm toâi caûm thaáy aám loøng, duø chaéc chaén noãi buoàn seõ vöông vaán theo toâi cho tôùi ngaøy ñaët chaân trôû laïi treân queâ höông thanh bình vaø töï do.

Töø ñoù ñeán nay, tieáp tuïc cuoäc vaän ñoäng töø haûi ngoaïi, toâi luoân luoân nhaän ñöôïc söï hoã trôï tinh thaàn vaø coâng vieäc cuûa baïn beø cuõ, cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng chí höôùng môùi, cuûa caùc toå chöùc trong coäng ñoàng haûi ngoaïi


Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

vaø cuûa nhöõng toå chöùc nhaân quyeàn quoác teá. Raát nhieàu ngöôøi duø môùi gaëp laàn ñaàu nhöng ñaõ nhanh choùng trôû thaønh thaân quen vì chung tình caûm queâ höông, cuøng chia seû giaác mô veà moät nöôùc Vieät Nam töôi saùng cho moïi con daân Vieät. Nhôø söï hoã trôï tích cöïc cuûa baïn beø Vieät Nam vaø quoác teá, toâi coù cô hoäi ñi thaêm haàu heát nhöõng quoác gia coù ñoâng ngöôøi Vieät ñònh cö, töø Baéc Myõ ñeán AÙ chaâu, UÙc chaâu, AÂu chaâu vaø caû Ñoâng AÂu. Ngoaøi vieäc gaëp gôõ coäng ñoàng vaø nhöõng ngöôøi daân chuû Vieät Nam ñeå trao ñoåi veà cuoäc vaän ñoäng nhaân quyeàn vaø daân chuû cho Vieät Nam, toâi cuõng coù dòp tieáp xuùc vaø keâu goïi caùc chính phuû daân chuû vaø caùc toå chöùc nhaân quyeàn quoác teá uûng hoä cuoäc vaän ñoäng naøy.

Nhöõng chuyeán ñi naøy gôïi toâi nhôù laïi chuyeán ñi töø Nam ra Baéc ôû trong nöôùc naêm 1989. Toâi gaëp laïi tình caûm queâ höông thaân thöông töø nhöõng ñoàng höông ñang sinh soáng nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi treân moïi mieàn theá giôùi -trong caùc tröôøng ñaïi hoïc ôû Hoa Kyø, Canada, trong nhöõng laøng queâ heûo laùnh ôû Hoøa Lan, hay trong nhöõng khu chôï trôøi Vieät Nam ôû Ba Lan, Tieäp Khaéc, Ñoâng Ñöùc. Trong nhöõng nôi naøy, coù leõ Berlin laø nôi gaây cho toâi nhieàu aán töôïng khoù queân nhaát. ÔÛ ñaây toâi ñaõ coù nhieàu dòp gaëp gôõ vaø thaûo luaän veà töông lai Vieät Nam vôùi ba thaønh phaàn khaùc nhau, soáng xaùt beân nhau duø vaãn coøn nhieàu ngaên caùch: thaønh phaàn tò naïn töø mieàn Nam, thaønh phaàn töø trong nöôùc sang taïm cö vì sinh keá vaø thaønh phaàn tò naïn töø Ñoâng AÂu qua. Toâi cho raèng taïi Berlin, thuû ñoâ cuûa nöôùc Ñöùc hôïp nhaát vaø daân chuû, coù trieån voïng hình thaønh moät coäng ñoàng Vieät môùi, goàm nhöõng thaønh phaàn daân toäc tuy nhieàu khaùc bieät nhöng coù theå soáng töï do, hoøa aùi vaø toân troïng nhau. Taïo ñöôïc nhöõng coäng ñoàng Vieät nhö theá laø moät thöû thaùch cho moïi ngöôøi Vieät ôû khaép moïi nôi, Berlin, California, Haø Noäi. Moät nöôùc Vieät cuûa thôøi ñaïi môùi coù nhieàu trieån voïng ra ñôøi ñöôïc töø nhöõng coäng ñoàng Vieät hoøa aùi, töï do vaø tieán boä nhö theá. Khôûi ñieåm cuûa haønh trình taùi hôïp nhaát daân toäc naøy laø taám loøng bao dung nhaân aùi vaø moät caùi nhìn roäïng môû toaøn caàu vaø toaøn Vieät.

Nhöõng chuyeán ñi tieáp xuùc vôùi ñoàng höông trong moâi tröôøng toaøn caàu naøy cuõng cho toâi caûm nhaän ñöôïc moät khía caïnh khaùc cuûa daân toäc chuùng ta. Söï xuaát hieän cuûa coäng ñoàng Vieät haûi ngoaïi sau bieán coá 30 thaùng tö naêm 1975 phaûi ñöôïc nhìn nhaän ñuùng vò trí vaø vai troø quan troïng cuûa noù. Ñoù laø vò trí vaø vai troø cuûa boä phaän tieàn phong cuûa daân toäc trong


Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

thôøi kyø phaùt trieån quoác teá. Nhìn nhaän ñuùng vò trí vaø vai troø naøy seõ giuùp coäng ñoàng vöôït leân treân nhöõng ngaên caùch hieän nay vaø phaùt huy ñöôïc nhöõng öu theá maø coäng ñoàng Vieät trong nöôùc khoâng coù, trong caû hai coâng vieäc daân chuû hoùa vaø phaùt trieån ñaát nöôùc.

Trong khi tieáp xuùc vaø laøm vieäc vôùi nhöõng anh chò em ñoàng chí höôùng ôû moïi nôi treân theá giôùi, toâi cuõng thaáy raèng chuyeån cuoäc vaän ñoäng cho moät nöôùc Vieät Nam môùi töø vaän ñoäng tröïc tieáp ôûø trong nöôùc sang vaän ñoäng giaùn tieáp töø haûi ngoaïi laø moät tieán trình ñaày höùng khôûi nhöng cuõng nhieàu thöû thaùch. Noù ñoøi hoûi moät taàm nhìn môùi, saùch löôïc môùi, khai môû ñöôïc nhöõng phöông thöùc vaän ñoäng môùi, ñeå vöøa taùc ñoäng ñöôïc tình hình trong nöôùc töø xa, laïi vöøa khai thoâng ñöôïc doøng chaûy truyeàn thoáng cuûa daân toäc cho hoaø nhaäp vaøo traøo löu chung cuûa nhaân loaïi vaø thôøi ñaïi. Doøng chaåy truyeàn thoáng khoâng phaûi chæ töø ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân trong nöôùc maø ngay trong neáp soáng, tình caûm vaø tö töôûng cuûa ngöôøi Vieät haûi ngoaïi, ñang soáng trong chính maïch quoác teá. Khai thoâng ñöôïc maïch chaåy naøy cho hoøa nhòp vaøo doøng chaûy chính maïch cuûa nhaân loaïi vaø thôøi ñaïi seõ taïo ñöôïc söùc maïnh ñaåy nhanh cuoäc vaän ñoäng daân chuû hieän nay tôùi thaønh coâng, ñoàng thôøi khôi môû sinh loä phaùt trieån cho daân toäc trong thôøi ñaïi môùi. Taïo ñöôïc keânh thoâng löu hai chieàu toaøn dieän, chính trò-vaên hoùa-xaõ hoäi, vaø chaân tình giöõa ngöôøi daân trong ngoaøi nöôùc seõ khôi môû ñöôïc doøng chaûy naøy. Tröôùc maét, noù giuùp laøm cho cuoäc vaän ñoäng ôû haûi ngoaïi, duø giaùn tieáp töø xa, coù theå taùc ñoäng tröïc tieáp ñöôïc tình hình trong nöôùc. Noù seõ voâ hieäu hoùa moïi yù ñoà moät chieàu ñoäc ñoaùn töø Haø Noäi.

Thôøi gian qua, toâi ñaõ cuøng nhieàu anh chò em ôû haûi ngoaïi vaø trong nöôùc coá gaéng khai môû con ñöôøng môùi naøy, tieáp noái vaø môû roäng cuoäc vaän ñoäng ñaõ baét ñaàu ôû trong nöôùc. Treân haønh trình naøy toâi ñaõ coù theâm nhieàu baïn ñoàng haønh môùi, caû töø trong nuôùc vaø ôû haûi ngoaïi, caû ñoàng höông vaø baïn beø quoác teá, nhöõng ngöôøi baïn cuøng chí höôùng vì moät nöôùc Vieät Nam môùi, töï do vaø tieán boä trong theá kyû XXI.

Ñeå ñeàn ñaùp laïi thònh tình cuûa nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh ñoù toâi ñaõ bieân taäp laïi taát caû nhöõng baøi vieát töø trong nöôùc ñeán nay vaø taäp trung aán haønh trong taäp saùch naøy. Toâi xin chaân thaønh caùm ôn nhöõng anh chò em gaàn xa ñaõ giuùp toâi bieân taäp vaø xuaát baûn taäp saùch naøy, ñaëc bieät laø nhöõng anh chò em ñaõ ñoïc vaø goùp yù kieán tu chænh baûn thaûo. Moïi sai soùt trong


Thay lôøi töïa


Thay lôøi töïa

quan ñieåm vaø bieân taäp vaãn laø cuûa chính toâi.

Taäp saùch naøy xin ñöôïc daâng hieán cho linh hoàn thaân phuï toâi, anh caû toâi, cho baïn beø, nhöõng ngöôøi ñoàng chí höôùng, cho nhöõng sinh vieân cuûa toâi ñaõ cheát trong nhaø tuø hay trong röøng nuùi ngay sau naêm 1975 vì khoâng theå im laëng chaáp nhaän nhöõng gì taùc haïi ñeán töông lai daân toäc. Vaøø cho taát caû nhöõng ngöôøi Vieät, ñaõ hy sinh vì lyù töôûng töï do vaø tieán boä cho queâ höông Vieät Nam, hy sinh trong theá kyû vöøa qua, trong röøng nuùi, treân ñoàng ruoäng, trong caùc thaønh phoá ôû Vieät Nam, vaø treân bieån caû Thaùi Bình Döông.

Taäp saùch naøy ñöôïc ra ñôøi trong nhöõng naêm ñaàu tieân cuûa thieân nieân kyû thöù ba neân cuõng xin ñöôïc trao taëng laïi cho theá heä 2000, vôùi kyø voïng raèng theá heä naøy seõ khai môû con ñöôøng phuïc höng môùi cho daân toäc Vieät, moät daân toäc xöùng ñaùng ñöôïc höôûng cuøng toaøn theå nhaân loaïi moät cuoäc soáng töôi saùng an bình.

Nhöõng taâm tö nguyeän öôùc trong taäp saùch naøy cuõng xin ñöôïc trao göûi ñeán taát caû ñoàng höông trong ngoaøi nöôùc, trao göûi vôùi nieàm caûm thoâng vaø chia seû nhöõng coá gaéng bình thöôøng haøng ngaøy, aâm thaàm vaø beàn bæ ñeå töï khai môû ñöôøng soáng môùi cho chính gia ñình mình vaø con chaùu mình.

Vaø cuoái cuøng xin ñöôïc trao göûi ñeán nhöõng ngöôøi yeâu daân toäc, yeâu daân chuû vaø tieán boä, ôû haûi ngoaïi hay ngay taïi queâ nhaø, ngoaøi xaõ hoäi hay trong nhaø tuø, ñang coâng khai hay aâm thaàm tranh ñaáu cho moät nöôùc Vieät cuûa theá kyû môùi, töï do vaø tieán boä. Trao göûi vôùi nieàm kính troïng, thaân thöông vaø chia seû. Chia seû giöõa nhöõng ngöôøi ñoàng chí höôùng, quyeát taâm khoâng ngöøng nghæ vì tieàn ñoà cuûa ñaát nuôùc, vì töông lai cuûa daân toäc. Chia seû vôùi nieàm tin töôûng raèng, trong thôøi gian khoâng xa nöõa, con daân Vieät khaép nôi seõ trôû veà hoäi tuï nôi Ñeàn Thôø Quoác Toå trong muøa xuaân Thaùi Hoøa cuûa daân toäc.

Vieát taïi xöù ngöôøi, 1 thaùng 1 naêm 2005.

HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC10 HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC 11

Vieät Nam Con Ñöôøng Tröôùc Maët

Vieät NamCON ÑÖÔØNG TRÖÔÙC MAËT

Moät ngaøn naêm truoùc ñaây cha oâng chuùng ta ñaõ böôùc ra khoûi boùng toái cuûa huyeàn söû vaø vuõng laày cuûa thôøi kyø noâ leä ñeå tuyeân xöng Nam Ñeá vaø döïng leân moät Nam Quoác Ñaïi Vieät ñoäc laäp töï chuû. Ngaøy nay, Hoaøng thaønh Thaêng Long, coá ñoâ Ñaïi Vieät 1000, ñaõ hieän leân taïi Haø Noäi nhö moät chöùng tích söøng söõng cuûa beà daày ngaøn naêm lòch söû daân toäc. Coá ñoâ Ñaïi Vieät hieän leân chæ vaøi naêm tröôùc naêm tuoåi 1000 (2010) nhö moät thoâng ñieäp cuûa tìeàn nhaân göûi cho moãi con daân Vieät duø ñang linh laïc tha höông hay ngay taïi queâ nhaø. Thoâng ñieäp aáy trao göûi moät mong öôùc cuûa tieàn nhaân: con chaùu Vieät Toäc Hai Ngaøn haõy cuøng nhau xaây döïng moät Ñaïi Vieät môùi, höng thònh vaø kyõ vó hôn Ñaïi Vieät Lyù Traàn.

Thoâng ñieäp xuyeân thôøi gian aáy ñöôïc göûi ñeán chuùng ta vaøo nhöõng naêm ñaàu tieân cuûa thieân nieân kyû thöù ba vöøa nhö lôøi hieäu trieäu vöøa nhö



moät thaùch ñoá. Chuùng ta phaûi nhanh choùng môû ñöôøng cho söï ra ñôøi moät nöôùc Vieät môùi. Moät nöôùc Vieät thoaùt ra khoûi thôøi kyø heøn keùm keùo daøi töø caû traêm naêm ñeán taän hoâm nay. Moät nöôùc Vieät xöùng ñaùng vôùi beà daày lòch söû daân toäc, vôùi söùc soáng vaø tieàm naêng saùng taïo vaø tieán hoùa khoâng ngöøng cuûa ngöôøi Vieät. Thoâng ñieäp cuûa tieàn nhaân trao phoù cho chuùng ta hai nhieäm vuï: thaùo gôõ moïi chöôùng ngaïi hieän taïi ñang ngaên caûn con ñöôøng tieán leân cuûa daân toäc vaø môû ra moät sinh loä ñöa daân toäc vaøo thôøi kyø phaùt trieån môùi.

Vaøo nhöõng naêm ñaàu tieân cuûa thieân nieân kyû môùi naøy chuùng toâi tin raèng thoâng ñieäp lòch söû noùi treân ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi daân Vieät trong ngoaøi nöôùc tieáp nhaän. Raát nhieàu noã löïc ñaõ vaø ñang ñöôïc thöïc hieän, baèng nhieàu caùch khaùc nhau, trong nhöõng ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh chính trò xaõ hoäi khaùc nhau ôû quoác noäi cuõng nhö ôû haûi ngoaïi. Tuy nhieân, theá kyû ñaàu tieân cuûa thieân nieân kyû môùi ñaõ baét ñaàu nhöng vaän hoäi môùi cuûa daân toäc vaãn chöa thaáy khai môû. Söùc naëng cuûa quaù khöù vaãn coøn ñeø chóu treân hieän taïi ngaên chaën loä trình tieán vaøo töông lai cuûa daân toäc. Nhieàu cô hoäi phuïc höng daân toäc ñaõ bò boû lôõ. Moâi tröôøng vaø ñieàu kieän tieán hoùa thuaän lôïi cuûa theá giôùi vaø thôøi ñaïi ñaõ khoâng ñöôïc taän duïng. Nhöõng nöôùc tieân tieán ñaõ böôùc sang thôøi kyø phaùt trieån vi ñieän töû. Nhieàu daân toäc anh em trong khu vöïc ñaõ boû xa daân toäc ta haøng nhieàu thaäp kyû. Thöïc traïng tuït haäu naøy cuûa ñaát nöôùc ñaõ quaù hieån nhieân khieán cho khoâng moät ngöôøi Vieät coù löông tri naøo khoâng öu tö, day döùt.

Ngay töø sau 30 thaùng 4 naêm 1975, khi cheá ñoä coäng saûn ñaõ loä roõ söï thaát baïi trong kieán thieát ngay khi vöøa thaéng lôïi trong chieán tranh, nhieàu cuoäc vaän ñoäng chính trò-xaõ hoäi ñaõ töï ñoäng noå ra ôû trong nöôùc cuõng nhö ôû haûi ngoaïi. Traûi qua nhieàu ñôït ñaáu tranh noái tieáp nhau, cuoäc vaän ñoäng naøy ngaøy nay ñaõ coù ñöôïc söï tham gia cuûa nhieàu thaønh phaàn daân toäc khaùc nhau vaø ñang coùù trieån voïng trôû thaønh moät phong traøo vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi roäng lôùn. Trieån voïng naøy naåy sinh ngay töø nhöõng vaán naïn xaõ hoäi ngaøy moät traàm troïng, vaø ngay töø trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy cuûa ngöôøi daân, cuõng nhö töø nhieàu ñôït ñaáu tranh vaø vaän ñoäng vaên hoùa, chính trò, xaõ hoäi khoâng ngöøng trong ngoaøi ñaûng coäng saûn, trong ngoaøi nöôùc. Nhöõng ñôït ñaáu tranh vaø vaän ñoäng naøy phaûn aûnh moät xu theá vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi môùi khoâng gì ngaên caûn ñöôïc. Nhöõng ngöôøi daân chuû trong ngoaøi





nöôùc thuoäc moïi ñoaøn theå vaø khuynh höôùng chính trò khaùc nhau ñang coù ñieàu kieän vaø thôøi cô thuaän lôïi ñeå ñöa xu theá naøy thaønh moät cao traøo chính trò-xaõ hoäi lôùn maïnh.

Nhöng ñeå ñaåy xu theá thaønh phong traøo haønh ñoäng coù hieäu quaû, nhöõng ngöôøi Vieät yeâu nöôùc, yeâu daân chuû töï do trong ngoaøi nöôùc caàn ñöa ra ñöôïc giaûi phaùp thay theá giaûi phaùp coäng saûn hieän nay --moät giaûi phaùp coù vieãn kieán, môû ra con ñöôøng phaùt trieån beàn vöõng cho ñaát nöôùc, ngang taàm voùc thôøi ñaïi, hôïp traøo löu phaùt trieån chung cuûa nhaân loaïi, vaø ñöôïc quoác daân ñoàng tình chaáp nhaän.

Chuùng toâi tin raèng ñaát nöôùc vaø xaõ hoäi Vieät Nam ñang ôû vaøo giai ñoaïn chuyeån tieáp cuoái cuøng töø thôøi kyø suy thoaùi sang thôøi kyø höng thònh. Trong giai ñoaïn chuyeån tieáp sau cuøng naøy, toaøn ñaát nöôùc, keå caû ban laõnh ñaïo coäng saûn ñang caàm quyeàn vaø toaøn xaõ hoäi Vieät, toaøn daân Vieät, ñeàu ñang phaûi chòu nhöõng aùp löïc ñoøi hoûi phaùt trieån maïnh meõ vaø doàn daäp töø trong noäi taïi daân toäc vaø töø ngoaøi quoác teá vaøo. Nhöõng aùp löïc naøy xuaát phaùt töø xu theá tieán hoùa khaùch quan cuûa theá giôùi vaø thôøi ñaïi, vaø töø nhu caàu phaùt trieån chuû quan cuûa daân toäc chuùng ta.

Nhaân loaïi vaø theá giôùi ñaõ traûi qua giai ñoaïn phaùt trieån caän ñaïi mang nhieàu tính töï phaùt nhöng cuõng ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu tieán boä. Ñôøi soáng con ngöôøi ñaõ ñöôïc taêng tieán veà tieän nghi vaät chaát vaø quaûn lyù xaõ hoäi, vaø ñang böôùc vaøo giai ñoaïn phaùt trieån cao hôn veà tinh thaàn vaø ñaïo lyù, trong ñoù nhaân phaåm vaø khaû naêng töï chuû ñoäng ñôøi soáng cuûa con ngöôøi ngaøy ñöôïc traân troïng vaø naâng cao. Nhaân phaåm vaø khaû naêng nhaân chuû ñoù, ñang ñöôïc phaùt huy, giuùp toaøn nhaân loaïi vaø moãi daân toäc vöôït qua nhöõng trôû ngaïi tinh thaàn vaø vaät theå, ñeå cuøng nhau giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà toaøn caàu trong tình caûm vaø yù thöùc raèng taát caû caùc daân toäc ñeàu thuoäc moät ñaïi gia ñình nhaân loaïi. Töø ñoù, moät coäng ñoàng nhaân loaïi toaøn caàu coù trieån voïng ra ñôøi trong theá kyû XXI, moäït coäng ñoàng nhaân loaïi ña vaên hoùa, ña chuûng toäc, cuøng hôïp taùc ñeå xaây döïng moät ñôøi soáng hoøa bình, nhaân baûn, hôïïp nhaân tính vaø coù nhaân phaåm cho moïi daân toäc. Moät coäng ñoàng quoác teá nhö theá ñang hình thaønh, vöôït qua nhöõng khaùc bieät vaø kyø thò nhaân chuûng vaø vaên hoùa-xaõ hoäi Ñoâng-Taây, Nam-Baéc. Trong vieãn caûnh ñoù cuûa nhaân loaïi vaø theá giôùi, daân toäc Vieät ñang ñöùng tröôùc moät chaân trôøi phaùt trieån roäng môû ñaày trieån voïng. Daân toäc chuùng ta phaûi nhanh choùng giaûi






quyeát nhöõng yeáu keùm trong baûn thaân neàn vaên hoùa Vieät vaø trong cô cheá vaø sinh hoaït chính trò-xaõ hoäi hieän nay ñeå taän duïng ñöôïc cô hoäi naøy.

Töø maáy traêm naêm nay daân toäc chuùng ta ñaõ lieân tuïc môû roäng khoâng gian sinh toàn, töø nôi ñaát coå mieàn chaâu thoå soâng Hoàng xuoáng tôùi bôø bieån taän cuøng cuûa ñoàng baèng Cöûu Long. Ngaøy nay, bieán coá 1975 ñaõ taïo ra theâm moät boä phaän Vieät toäc quoác teá –coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi-- nhö moät nhaân toá hoaøn toaøn môùi trong quaù trình daân toäc phaùt trieån ra toaøn nhaân loaïi vaø toaøn theá giôùi. Trong quaù trình phaùt trieån maáy traêm naêm naøy, daân toäc ta ñaõ tieáp thu caùc chaát lieäu nhaân chuûng, vaên hoùa, ngoân ngöõ, phong tuïc taäp quaùn töø haàu heát caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo lôùn cuûa caùc daân toäc AÙ-AÂu. Nhöng moïi tieáp thu, duø vaät theå hay tinh thaàn, khoâng ñöôïc ñaõi loïc, chöa kòp thaåm thaáu vaø tieâu hoùa, chæ laø nhöõng “vaät laï”, khoâng nhöõng khoâng giuùp cho cô theå lôùn maïnh maø coøn coù theå phaùt sinh nhöõng ñoäc toá vaø nhöõng chaát ñeà khaùng laøm cho cô theå suy yeáu vaø beänh taät. Haäu quaû laø daân toäc bò chìm ñaém trong chia reõ vaø noäi chieán --hôn 100 naêm Trònh-Nguyeãn phaân tranh vaø nöûa theá kyû töông tranh quoác-coäng. Söï thoáng nhaát veà ñòa lyù vaø chính trò khoâng ñuû taïo ñieàu kieän ñeå thoáng nhaát daân toäc neáu daân toäc chöa ñònh hình ñöôïc veà maët vaên hoùa vaø xaõ hoäi, vaø nhaát laø chöa tìm ñöôïc con ñöôøng phaùt trieån thích hôïp trong thôøi ñaïi môùi. Ñoäc laäp chính trò khoâng theå beàn vöõng vaø chaân chính khi chöa coù ñoäc laäp vaên hoùa vaø tö töôûng. Thoáng nhaát chính trò vaø ñòa lyù chöa theå keát hôïp daân toäc saâu roäng vaø beàn vöõng neáu cô cheá vaø ñöôøng loái chính trò-xaõ hoäi khoâng taïo moâi tröôøng vaø ñieàu kieän ñeå caùc thaønh phaàn daân toäc khaùc nhau ñeàu coù cô hoäi ñöôïc cuøng soáng vaø giuùp nhau cuøng tieán.

Chuùng toâi cho raèng daân toäc ta seõ khoâng theå phaùt huy ñöôïc söùc soáng tieàm taøng cuûa mình vaø phaùt trieån ñöôïc ñaát nöôùc ngang taàm voùc thôøi ñaïi neáu khoâng giaûi quyeát trieät ñeå ñöôïc vaán ñeà ñoäc laäp vaø thoáng nhaát chaân chính naøy, vaán ñeà ñaõ keùo daøi töø nhìeàu theá kyû qua cho ñeán taän hoâm nay. Vaán ñeà naøy laïi caøng trôû thaønh nhöôïc ñieåm traàm troïng hôn khi daân toäc ta ñang phaûi hoäi nhaäp vaøo ñôøi soáng quoác teá trong thôøi ñaïi toaøn caàu. Nhöôïc ñieåm aáy phaûn aûnh trong taàm nhìn haïn heïp vaø baûn laõnh yeáu keùm cuûa giôùi laõnh ñaïo chính quyeàn, vaø trong tình traïng ngheøo heøn chaäm tieán hieän nay cuûa ñaát nöôùc vaø xaõ hoäi Vieät Nam. Tình traïng ñaûo loän, baáp beânh, maát oån ñònh thöôøng tröïc trong neáp soáng caù nhaân, gia ñình vaø xaõ hoäi cuõng laø






moät nhöôïc ñieåm nghieâm troïng. Neáp tö duy vaø loái soáng thieân nhieàu veà caïnh tranh töï veä ñeå sinh toàn hôn laø bao dung, hoøa aùi, cuøng ngöôøi cuøng soáng vaø giuùp nhau cuøng tieán khoâng giuùp taïo ñöôïc toång löïc phaùt trieån ñaát nöôùc. Nhöôïc ñieåm cuûa daân toäc ta cuõng phaûn aûnh trong thaùi ñoä vöøa töï ti vöøa töï toân daân toäc, trong söï hoaøi nghi vaø chia reõ daân toäc --chia reõ trong chieán tranh vaø trong caû hoøa bình. Noù laøm cho moãi caù nhaân ngöôøi Vieät khoâng tìm thaáy nieàm töï tin chính ñaùng vaø beàn vöõng vaøo baûn thaân mình, daân toäc mình vaø vaøo caùi xaõ hoäi maø mình sinh ra vaø lôùn leân. Noù laøm cho nhieàu ngöôøi Vieät, duø yeâu nöôùc, duø ñang ôû ñaâu vaø ñöùng trong traän tuyeán tö töôûng chính trò naøo, cuõng chöa thaät söï coù ñöôïc cô sôû tö töôûng vaø thöïc tieãn vöõng chaéc ñeå tin töôûng vaøo tieàn ñoà töôi saùng cuûa daân toäc.

Ngaøy nay nhöôïc ñieåm caên baûn ñoù ñang ñe doïa chính söï toàn taïi cuûa daân toäc Vieät nhö laø moät daân toäc coù baûn saéc trong coäng ñoàng nhaân loaïi. Moãi ngöôøi Vieät hoâm nay döôøng nhö ñeàu caûm thaáy raèng mình chæ coù theå duy trì ñöôïc sinh meänh cuûa mình, chæ phaùt huy ñöôïc tieàm naêng cuûa mình, chæ ñaït ñöôïc öôùc mô cuûa mình, baèng nhöõng noã löïc böôn chaûi ñôn ñoäc duø ngay treân queâ höông yeâu daáu hay nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi, vaø khoâng nhaát thieát phaûi töï caûm nhaän saâu saéc vaø chaân thaät nhö laø moät ngöôøi Vieät. Söï ra ñôøi cuûa coäng ñoàng Vieät quoác teá vöøa ñaåy nhanh vaø môû roäng tieán trình thaâu hoùa cuûa daân toäc ñeán ñænh cao nhaát caû veà maët ñòa lyù, nhaân chuûng, vaø vaên hoùa, laïi vöøa laøm noåi baät leân nhu caàu ñònh vò vaø ñònh hình ñöôïc quoác gia vaø daân toäc Vieät Nam, Vieät toäc vaø Vieät tính trong thôøi ñaïi 2000 –thôøi ñaïi maø söï phaùt trieån cuûa daân toäc khoâng nhöõng khoâng theå taùch rôøi, maø coøn hoaø nhòp vôùi söï phaùt trieån chung cuûa nhaân loaïi vaø theá giôùi. Ñònh hình con ñöôøng phaùt trieån cuûa daân toäc vaø ñaát nöôùc, toå chöùc chính trò, xaõ hoäi vaø kinh teá Vieät. Ñònh hình veà phong hoùa, neáp soáng caù nhaân, gia ñình vaø xaõ hoäi Vieät, veà quan heä giöõa caù nhaân vaø coäng ñoàng xaõ hoäi, giöõa ngöôøi daân vaø chính quyeàn. Ñònh vò quan heä giöõa quoác gia vaø quoác teá, giöõa baûn saéc daân toäc, Vieät tính, vôùi ñôøi soáng quoác teá ña daïng phong phuù trong moät coäng ñoàng nhaân loaïi ña daân toäc, ña vaên hoùa ñang ra ñôøi.

Ñònh vò vaø ñònh hình ñöôïc daân toäc vaø quoác gia Vieät Nam trong coäng ñoàng nhaân loaïi laø moät nhu caàu lòch söû vaø thôøi ñaïi, ñeå coäng ñoàng Vieät toäc coù theå sinh toàn vaø phaùt trieån trong thôøi ñaïi toaøn caàu toaøn nhaân loaïi ñang






môû ra cho taát caû caùc daân toäc. Coâng vieäc ñònh vò vaø ñònh hình laïi daân toäc ñoù ñoøi hoûi söï ñoùng goùp taâm söùc cuûa nhieàu ngöôøi thuoäc nhieàu thaønh phaàn daân toäc khaùc nhau. Ñaát nöôùc ta caàn moät cô cheá vaø nhöõng chính saùch chính trò-xaõ hoäi töï do, bao dung, côûi môû, môùi taïo ñöôïc moâi tröôøng tinh thaàn vaø ñieàu kieän vaät theå thuaän lôïi cho söï ñoùng goùp naøy.

Chuû nghóa Maùc vôùi cô cheá chính trò-xaõ hoäi coäng saûn ñaõ khoâng taïo ñöôïc moâi tröôøng ñoù vaø ñaõ thaát baïi ôû ngay trung taâm quoác teá cuûa noù. Noù cuõng ñaõ thaát baïi taïi Vieät Nam ngay sau bieán coá 30 thaùng 4 naêm 1975, vaø tôùi nay, duø ñaõ phaûi ñoåi môùi vaø ñang tìm caùch “loät xaùc” nhöng seõ khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån cuûa daân toäc trong thôøi ñaïi toaøn caàu neáu khoâng thay ñoåi thaät söï, trieät ñeå vaø toaøn dieän. Chính saùch “ñoåi môùi” veà kinh teá cuûa ban laõnh ñaïo coäng saûn, duø giuùp caûi thieän phaàn naøo ñôøi soáng ngöôøi daân, nhöng ñang laøm naåy sinh nhöõng vaán ñeà vaên hoùa-xaõ hoäi heát söùc nghieâm troïng, ñe doïa trieät tieâu cô hoäi phaùt trieån moät ñôøi soáng nhaân baûn, coù nhaân phaåm vaø hôïp nhaân tính. “Ñoåi môùi” chæ nhaèm duy trì vaø taêng cöôøng ñoäc quyeàn laõnh ñaïo cuûa moät ñaûng chính trò, duø nhaân danh baát cöù gì, khoâng theå phaùt huy ñöôïc tieàm naêng ña daïng cuûa toaøn daân ñeå ñöa daân toäc vaøo thôøi kyø höng thònh toaøn dieän vaø beàn vöõng. Nhöõng tieán boäâ ñang ñaït ñöôïc, keå caû treân maët kinh teá, chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng heát söùc doài daøo phong phuù cuûa con ngöôøi vaø cuûa nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân cuûa Vieät Nam. Hôn nöõa, tieán boä ñoù laø keát quaû ñöông nhieân, mang nhieàu tính töï phaùt, cuûa moät xaõ hoäi ñang töï bung thoaùt ra khoûi söï khoáng cheá cuûa cô cheá ñoäc ñoaùn. Ngöôøi daân Vieät vaø xaõ hoäi Vieät ñang töï vöôn daäy, töï bung phaù, töï lôùn maïnh, vöôït ra ngoaøi söï laõnh ñaïo vaø cô cheá coäng saûn. Hoï coù theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù nhôø nhöõng caùnh cöûa ñang ngaøy caøng phaûi môû ra vôùi theá giôùi beân ngoaøi. Hoï phaûi laøm ñieàu ñoù cuõng vì ban laõnh ñaïo coäng saûn hieän nay chæ “ñoåi môùi” nhö laø moät phaûn öùng bò ñoäng truôùc aùp löïc cuûa quoác teá vaø cuûa tình theá. Trong boái caûnh cuûa moät theá giôùi toaøn caàu, toaøn nhaân loaïi, vaø vaøo giai ñoaïn phaùt trieån quoác teá cuûa daân toäc trong theá kyû XXI, ñaát nöôùc ta caàn moät laõnh ñaïo coù taàm nhìn vaø baûn laõnh ngang taàm voùc thôøi ñaïi.

Töø nhieàu naêm nay nhöõng ngöôøi Vieät yeâu nöôùc, yeâu töï do ñaõ tích cöïc vaän ñoäng cho söï thay ñoåi toaøn dieän cuûa ñaát nöôùc. Nhöõng tieáng noùi ñoøi töï do daân chuû, ôû trong vaø ngoaøi ñaûng coäng saûn, ngaøy caøng daâng cao






vaø lan roäng khaép nöôùc. Töø nhöõng vaên ngheä só vaø trí thöùc tieán boä ñeán nhöõng ngöôøi coäng saûn laõo thaønh vaø nhöõng thanh nieân sinh ra vaø lôùn leân sau naêm 1975 - nhöõng ngöôøi Vieät yeâu nöôùc trong thôøi ñaïi môùi - ñaõ baát chaáp moïi nguy hieåm, cheát choùc, tuø ñaày, ñaøn aùp, tröïc dieän vôùi baïo quyeàn trong cuoäc vaän ñoäng kieân cöôøng nhöng oân hoøa baát baïo ñoäng ñoøi töï do daân chuû vaø tieán boä cho toaøn daân Vieät.

Rieâng phaàn toâi vaø nhöõng ngöôøi baïn ñoàng chí höôùng, ngay töø cuoái thaäp nieân 1980 ôû trong nöôùc, ñaõ tieán haønh moät cuoäc vaän ñoäng vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi môùi, khôûi ñi baèng moät taàm nhìn veà daân toäc Vieät trong thôøi ñaïi phaùt trieån quoác teá. Taàm nhìn naøy ñaët ñònh vò trí daân toäc Vieät vaø ñöôøng höôùng phaùt trieån Vieät Nam trong boái caûnh moät theá giôùi vaø nhaân loaïi toaøn caàu ñang ñoåi thay vuøn vuït trong thôøi ñaïi môùi. Töø taàm nhìn daân toäc höôùng veà theá kyû XXI, chuùng toâi cho raèng caàn tieán haønh moät cuoäc vaän ñoäng vaên hoùa-tö töôûng vaø chính trò-xaõ hoäi roäng lôùn nhaèm hai muïc ñích: giuùp cho toaøn daân laáy laïi ñöôïc quyeàn chuû ñoäng toaøn dieän vaø chaân chính, vaø xaây döïng ñöôïc moät ñöôøng loái vaø cô cheá laõnh ñaïo vaên hoùa, chính trò-xaõ hoäi ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc trong thôøi ñaïi toaøn caàu. Ñaây laø hai ñieàu kieän caàn phaûi coù ñeå daân toäc Vieät phuïc höng vaø phaùt trieån trong theá kyû XXI.

Chuùng toâi cho raèng nhöõng ngöôøi daân chuû vaø tieán boä trong ngoaøi nöôùc caàn tích cöïc hoã trôï ñeå toaøn daân Vieät coù theå nhanh choùng töø choã töï phaùt bung phaù tieán ñeán chuû ñoäng caát caùnh ñöa daân toäc vaøo thôøi ñaïi phuïc höng. Ñeå ngöôøi daân Vieät laáy laïi ñöôïc quyeàn thaät söï laøm chuû moïi sinh hoaït xaõ hoäi, töø kinh teá ñeán vaên hoùa, giaùo duïc, xaõ hoäi vaø chính trò. Ñeå töø ñoù quoác gia Vieät Nam vaø toaøn daân Vieät môùi thöïc söï chuû ñoäng ñöôïc quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc, khoâng trôû thaønh veä tinh trong quó ñaïo cuûa moät sieâu cöôøng naøo.

Cuoäc vaän ñoäng toøan dieän hieän nay chuùng ta laø moät boä phaän trong cuoäc vaän ñoäng lòch söû saâu roäng cuûa daân toäc trong tieán trình vöôït thoaùt khoûi thôøi kyø suy thoaùi cuûa nhöõng theá kyû tröôùc ñeå tieán vaøo thôøi kyø höng thònh cuûa nhöõng theá kyû ñang tôùi. Ñaây khoâng phaûi chæ laø moät cuoäc ñaáu tranh daønh quyeàn löïc chính trò. Ñaây laø cuoäc vaän ñoäng ñeå khôi môû con ñöôøng phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, ñeå phuïc höng ñöôïc daân toäc cho ngang taàm vôùi söùc soáng tieàm taøng cuûa ngöôøi daân Vieät vaø xu theá phaùt trieån





chung cuûa theá giôùi vaø nhaân loaïi. Cuoäc vaän ñoäng hieän nay xuaát phaùt töø nhaân ñònh raèng daân toäc chuùng ta coù khaû naêng xaây döïng ñöôïc moät ñôøi soáng aám no, töï do vaø coù nhaân phaåm nhöng ñöôøng loái vaø cô cheá vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi coäng saûn hieän nay khoâng giuùp phaùt huy ñöôïc khaû naêng naøy. Cuoäc vaän ñoäng naøy nhaèm taïo moâi tröôøng vaø cô hoäi thuaän lôïi ñeå moïi thaønh phaàn daân toäc, moïi khuynh höôùng vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi khaùc nhau trong nöôùc vaø haûi ngoaïi ñeàu coù theå cuøng ñoùng goùp vaøo vieäc thaùo gôõ beá taéc hieän nay vaø thieát laäp theå cheá daân chuû töï do cho ñaát nöôùc.

Töø nhieàu naêm nay, toâi vaø nhöõng anh chò em ñoàng chí höôùng tieáp tuïc cuoäc vaän ñoäng naøy trong moâi tröôøng haûi ngoaïi vaø quoác teá. Chuùng toâi ñeà nghò vôùi thaønh phaàn tieán boä vaø daân chuû trong ngoaøi nöôùc cuøng ñöa ra tröôùc quoác daân vaø quoác teá giaûi phaùp daân chuû toaøn dieän cho Vieät Nam thay theá giaûi phaùp coäng saûn hieän nay.

Chuùng toâi ñeà nghò giaûi phaùp daân chuû vôùi moät taàm nhìn daân toäc trong thôøi ñaïi toaøn caàu, vaø moät saùch löôïc daân chuû toaøn daân vaø toaøn dieän. Taàm nhìn daân toäc trong thôøi ñaïi toaøn caàu ñaët cuoäc vaän ñoäng daân chuû trong tieán trình daân toäc phaùt trieån ra quoác teá, ñöa daân toäc hoäi nhaäp theá giôùi,ø thôøi ñaïi vaø nhaân loaïi trong theá kyû XXI. Saùch löôïc daân chuû nhaèm taïo ñieàu kieän vaø thöïc löïc toaøn dieän, vaên hoùa-chính trò-xaõ hoäi, cho phe daân chuû. Chuùng toâi ñöa ra loä trình daân chuû toaøn dieän ñeå thöïc hieän saùch löôïc daân chuû.

Loä trình daân chuû maø chuùng toâi ñöa ra ñöôïc xaây döïng treân quan ñieåm daân chuû toaøn daân vaø toaøn dieän. Daân chuû toaøn daân ñeå cho moïi thaønh phaàn daân toäc ñeàu ñöôïc coù cô hoäi bình ñaúng, khoâng moät thaønh phaàn daân toäc naøo bò kyø thò, phaân bieät ñoái xöû vaø bò ñaët ra ngoaøi tieán trình daân chuû hoùa. Vì toaøn daân neân daân chuû cuõng phaûi toaøn dieän. Daân chuû toaøn dieän nghóa laø daân chuû phaûi ñöôïc theå hieän trong taát caû caùc laõnh vöïc hoaït ñoäng cuûa xaõ hoäi, töø kinh teá ñeán vaên hoùa giaùo duïc vaø chính trò, ñeå phaùt huy heát moïi tieàm naêng ña daïng phong phuù cuûa moïi thaønh phaàn daân toäc vaø moïi giai taàng xaõ hoäi khaùc nhau. Coù daân chuû toaøn dieän môùi daân chuû toaøn daân ñöôïc. Daân chuû toaøn dieän coøn coù nghóa laø daân chuû hoùa caû cô cheá chính quyeàn vaø sinh hoaït xaõ hoäi. Ngoaøi vieäc chính quyeàn caùc caáp, keå caû nhöõng chöùc vuï cao nhaát, phaûi ñöôïc daân cöû tröïc tieáp vaø töï do qua caùc cuoäc baàu cöû töï do ña ñaûng, daân chuû coøn phaûi ñöôïc theå hieän toaøn





dieän trong moïi sinh hoïaït xaõ hoäi ñeå cho ngöôøi daân thaät söï laøm chuû toaøn boä ñôøi soáng cuûa mình. Chính daân chuû trong xaõ hoäi vaø trong ñôøi soáng thöôøng ngaøy cuûa ngöôøi daân giuùp xaây döïng ñöôïc neàn taûng beàn vöõng cho cheá ñoä daân chuû chaân chính. Neà neáp sinh hoaït daân chuû trong xaõ hoäi laïi caàn ñöôïc baûo ñaûm bôûi luaät phaùp qua cheá ñoä phaùp trò. Nhôø ñoù cheá ñoä daân chuû phaùp trò vöøa taïo ñöôïc bình ñaúng cô hoäi cho moïi ngöôøi daân ñeå töø ñoù khôi daäy vaø phaùt huy ñöôïc tieàm naêng toaøn dieän cuûa moïi thaønh phaàn daân toäc cho coâng cuoäc xaây döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. Phaùt huy daân chuû trong xaõ hoäi, trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân chính laø xaây döïng moät xaõ hoäi cuûa ngöôøi daân, khoâng phaûi cuûa chính quyeàn, cuûa ñaûng caàm quyeàn –moät xaõ hoäi ña nguyeân, do nguôøi daân vaø cho ngöôøi daân, töï do vaø ñoäc laäp ñoái vôùi chính quyeàn vaø ñaûng caàm quyeàn. Töø ñoù, môùi coù ñöôïc söùc maïnh thöïc theå cho quoác gia daân toäc –söùc maïnh cuûa xaõ hoäi vaø cuûa ngöôøi daân. Trong ñöôøng höôùng phaùt trieån beàn vöõng, ñaây cuõng laø coâng vieäc xaây döïng moät ñoái troïng chính trò-xaõ hoäi thöôøng tröïc caàn thieát ñeå kieåm soaùt giôùi caàm quyeàn vaø ngaên chaën moïi maàm moáng ñoäc taøi. Chính trong khi vaän ñoäng töï do hoùa xaõ hoäi vaø daân chuû hoùa chính quyeàn chuùng ta ñoàng thôøi xaây döïng neàn taûng vaø moâi tröôøng tinh thaàn vaø vaät theå thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi Vieät Nam môùi, töï do, tieán boä vaø phaùt trieån beàn vöõng trong theá kyû XXI.

Muïc tieâu tröôùc maét cuûa cuoäc vaän ñoäng daân chuû laø thaùo gôõ ñöôïc cô cheá ñoäc taøi ñoäc ñaûng coäng saûn hieän nay. Coù 3 caùch ñeå ñaït muïc tieâu naøy: (1) laät ñoå cheá ñoä hieän höõu baèng baïo löïc; (2) ban laõnh ñaïo CSVN chaáp nhaän chuyeån sang cheá ñoä daân chuû; (3) thuùc ñaåy tieán trình töï do hoùa xaõ hoäi ñeå taïo aùp löïc noäi taïi vaø caùc ñieàu kieän chín muoài ñaåy nhanh tôùi vieäc daân chuû hoùa chính quyeàn hoaëc oân hoøa, hoaëc qua ñoät bieán chính trò-xaõ hoäi. Chuùng toâi cho raèng giaûi phaùp thöù ba laø giaûi phaùp khaû thi, trong ñieàu kieän vaø boái caûnh hieän nay cuûa theá giôùi, haûi ngoaïi vaø trong nöôùc. Do ñoù, töø nhieàu naêm nay chuùng toâi ñaõ tieán haønh moät cuoäc vaän ñoäng cho moät taàm nhìn Vieät Nam theá kyû XXI, saùch löôïc chuyeån hoùa daân chuû vaø loä trình daân chuû hoùa toaøn dieän qua ba giai ñoaïn.

Chuùng toâi ñeà nghò loä trình daân chuû hoùa toaøn dieän Vieät Nam qua ba giai ñoaïn döïa treân 3 nhaän ñònh: (1) ba traøo löu taát yeáu khoâng theå ñaûo ngöôïc cuûa thôøi ñaïi hieän nay laø kinh teá thò tröôøng, xaõ hoäi töï do vaø chính

18





trò daân chuû; (2) ngöôøi daân phaûi laø muïc ñích ñoàng thôøi laø ñoäng löïc cuûa tieán trình daân chuû hoùa thì tieán trình naøy môùi sôùm thaønh coâng; (3) ban laõnh ñaïo coäng saûn Vieät Nam chæ thay ñoåi döôùi aùp löïc maïnh meõ vaø coù hieäu quaû. Hieän nay ñaõ coù aùp löïc quoác teá vaø haûi ngoaïi duø caàn taêng cöôøng hôn, nhöng aùp löïc noäi taïi môùi baét ñaàu vaø coøn nhieàu töï phaùt. AÙp löïc noäi taïi laø aùp löïc töø xaõ hoäi vaø ngöôøi daân leân vaø töø ngay beân trong cô cheá cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc coäng saûn. Khoâng coù aùp löïc noäi taïi thì khoâng buoäc ñöôïc ban laõnh ñaïo coäng saûn phaûi thay ñoåi, vaø nhöõng ngöôøi daân chuû luoân luoân ôû theá bò ñoäng.

Loä trình daân chuû hoùa ba giai ñoaïn nhaèm taïo ñöôïc aùp löïc noäi taïi naøy baèng caùch giuùp gia toác söùc maïnh toaøn dieän cuûa moïi thaønh phaàn daân chuùng caû veà vaät chaát (kinh teá) laãn tinh thaàn (vaên hoùa, giaùo duïc, thoâng tin, xaõ hoäi). Ñoàng thôøi loä trình cuõng nhaèm giuùp môû bung moïi caùnh cöûa xaõ hoäi Vieät Nam ra vôùi theá giôùi (vaø vôùi haûi ngoaïi) ñeå ngöôøi daân coù theå ñoäc laäp vôùi vaø tieán ñeán ñoái laäp vôùi chính quyeàn ñoäc taøi. Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng vaø neàn vaên hoaù giaùo duïc töï do trong moät xaõ hoäi ngaøy caøng côûi môû hôn giuùp taêng cöôøng ñöôïc söùc maïnh noäi taïi vaø toaøn dieän cho xaõ hoäi vaø cho ngöôøi daân. Döôùi aùp löïc cuûa söùc maïnh noäi taïi naøy ban laõnh ñaïo coäng saûn seõ bò ñaët tröôùc hai löïa choïn chính trò: hoaëc chaáp nhaän daân chuû hoùa chính quyeàn (nhö Ñaøi Loan) hoaëc bò laät ñoå baèng ñoät bieán chính trò-xaõ hoäi (nhö Nam Haøn, Indonesia). Cuøng vôùi moïi caù nhaân vaø ñoaøn theå kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, goùp phaàn taïo ra söùc maïnh noäi taïi naøy, caùc chính trò gia vaø caùc löïc löôïng chính trò daân chuû trong ngoaøi nöôùc seõ ñöôïc quaàn chuùng trong nöôùc uûng hoä vaø do ñoù seõ coù moâi tröôøng vaø ñieàu kieän ñeå xuaát hieän vaø hoaït ñoäng coâng khai ôû trong nöôùc ñeå taïo ra ñoät bieán chính trò-xaõ hoäi. Tình hình quoác teá, haûi ngoaïi vaø trong nöôùc hieän nay ñang thuaän lôïi ñeå phe daân chuû vaø thaønh phaàn tieán boä trong ngoaøi nöôùc ñaåy nhanh loä trình naøy.

Chuùng toâi tin raèng loä trình daân chuû toaøn dieän giuùp nhöõng ngöôøi daân chuû taïo ñöôïc thöïc löïc baèng caùch vaän ñoäng daân chuû treân caû hai maët chính quyeàn vaø ngöôøi daân. Veà maët chính quyeàn, aùp löïc ngoaïi taïi quoác teá vaø haûi ngoaïi “baøo moøn” daàn söùc maïnh cuûa giôùi caàm quyeàn. Veà maët xaõ hoäi, ngöôøi daân ñöôïc maïnh leân toaøn dieän töø kinh teá ñeán vaên hoùa, giaùo duïc, chính trò. Giôùi caàm quyeàn bò yeáu daàn ñi döôùi aùp löïc ngoaïi taïi (quoác





teá vaø haûi ngoaïi) vaø noäi taïi giuùp môû ñöôøng cho ngöôøi daân maïnh hôn leân, ñoàng thôøi ngöôøi daân maïnh leân laïi taïo theâm aùp löïc noäi taïi leân giôùi caàm quyeàn. AÙp löïc ngoaïi taïi cuøng aùp löïc noäi taïi, trong giai ñoaïn cuoái cuøng, vôùi söï phoái hôïp haønh ñoäng cuûa thaønh phaàn daân chuû vaø tieán boä, vaø söï hoã trôï quoác teá, seõ ñöôïc taäp trung vaøo ban laõnh ñaïo coäng saûn ñeå taïo thay ñoåi chính trò chuyeån sang cheá ñoä daân chuû. Thay ñoåi chính trò xaåy ra moät caùch hoaø bình, hay qua ñoät bieán chính trò-xaõ hoäi coù söï tham gia cuûa quaàn chuùng, tuøy thuoäc thöïc löïc cuûa phe daân chuû vaø caùch öùng xöû cuûa ban laõnh ñaïo coäng saûn luùc ñoù. Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû naøy, trong thöïc teá, chuùng ta caàn tieán haønh ba cuoäc vaän ñoäng.

Moät laø cuoäc vaän ñoäng ôû trong nöôùc ñeå giuùp ngöôøi daân maïnh leân veà moïi maët, töø vaät theå ñeán tinh thaàn, ñeå ngöôøi daân coù theå ñoäc laäp vaø tieán ñeán trôû thaønh theá ñoái troïng vôùi giôùi caàm quyeàn hieän nay. Ñaây chính laø cuoäc vaän ñoäng töï do hoùa xaõ hoäi ñeå taïo ñöôïc tình traïng “khoâng theå khoâng” thay ñoåi chính trò vaø ñaët chính quyeàn ñoäc taøi vaøo moät trong hai löïa choïn: hoaëc chaáp nhaän tieán trình daân chuû hoùa chính quyeàn, hoaëc phaûi ñoái ñaàu tröïc dieän vôùi aùp löïc cuûa quaàn chuùng. Cho ñeán nay aùp löïc töø ngoaøi vaøo --töø tình theá, töø coäng ñoàng quoác teá vaø töø haûi ngoaïi-- ñaõ khieán ban laõnh ñaïo coäng saûn “khoâng theå khoâng” töï do hoùa kinh teá. Chuùng ta caàn giuùp ñaåy nhanh tieán trình töï do hoùa taát caû caùc laõnh vöïc hoaït ñoäng xaõ hoäi ngoaøi laõnh vöïc kinh teá thöông maïi --nhö vaên hoùa, giaùo duïc, thoâng tin, toân giaùo, hoaït ñoäng nhaân ñaïo-- ñeå taïo aùp löïc töø beân trong xaõ hoäi vaø beân trong ñaûng coäng saûn, buoäc ban laõnh ñaïo coäng saûn “khoâng theå khoâng” thay ñoåi trong hai laõnh vöïc vaên hoùa vaø chính trò.

Hai laø vaän ñoäng thaønh phaàn tieán boä vaø daân chuû trong nöôùc vaø haûi ngoaïi, tröôùc heát, ñoàng yù veà moät taàm nhìn daân toäc trong thôøi ñaïi môùi, vaø moät chöông trình haønh ñoäng chung ñeå thuùc ñaåy tieán trình töï do hoùa xaõ hoäi vaø daân chuû hoùa chính quyeàn. Caàn coù moät taàm nhìn daân toäc trong thôøi ñaïi môùi ñeå cuoäc vaän ñoäng daân chuû coù ñöôïc vieãn kieán vöøa daân toäc vöøa thôøi ñaïi, giuùp ñöa cuoäc vaän ñoäng ñeán vôùi moïi thaønh phaàn daân chuùng trong ngoaøi nöôùc, vaø ñaït ñöôïc söï uûng hoä tích cöïc cuûa quoác teá. Chöông trình haønh ñoäng daân chuû nhaèm giuùp hình thaønh theá ñoái troïng cuûa quaàn chuùng ñoái vôùi nhaø caàm quyeàn vaø taïo ñöôïc löïc ñoái laäp cuûa phe daân chuû ñoái vôùi ñaûng coäng saûn ôû ngay trong nöôùc. Nhöõng ngöôøi daân chuû trong ngoaøi





nöôùc phaûi coù ñuû söùc maïnh vaät theå ñeå trôû thaønh moät löïc ñoái laäp coâng khai vôùi ñaûng coäng saûn môùi coù theå coù ñöôïc theá chuû ñoäng trong cuoäc vaän ñoäng daân chuû. Muoán theá, hoï phaûi giuùp ngöôøi daân trong nöôùc maïnh leân, trôû thaønh theá ñoái troïng vôùi nhaø caàm quyeàn. Theá ñoái troïng cuûa daân laïi taïo moâi tröôøng ñeå phe daân chuû taïo ñöôïc löïc ñoái laäp ôû ngay trong nöôùc.

Hieän nay nhöõng hoaït ñoäng chính trò nhaèm daân chuû hoùa Vieät Nam ñang dieãn ra caû ôû haûi ngoaïi vaø trong nöôùc, nhöng chöa trôû thaønh moät löïc ñuû maïnh ñeå tröïc dieän coâng khai vôùi ñaûng coäng saûn ôû trong nöôùc. Trong thôøi gian tôùi ñaây, cuøng vôùi vaø ngay trong cuoäc vaän ñoäng töï do hoùa xaõ hoäi ôû trong nöôùc, nhöõng thaønh phaàn daân chuû haûi ngoaïi caàn hoã trôï vaø cuøng laøm vieäc vôùi thaønh phaàn daân chuû vaø tieán boä trong nöôùc ñeå tieán ñeán hình thaønh moät löïc löôïng daân chuû ñoái ñaàu tröïc dieän vôùi ñaûng coäng saûn. Ñaây laø vieäc thieát laäp vò theá chính trò coâng khai vaø trong saùng cuûa phe daân chuû tröôùc quoác daân trong nöôùc vaø tröôùc dö luaän quoác teá.

Cuoäc vaän ñoäng thöù ba maø chuùng ta caàn thöïc hieän laø vaän ñoäng quoác teá ñeå hoï ñoàng tình vaø hoã trôï cho hai cuoäc vaän ñoäng treân ñaây. Vaän ñoäng quoác teá ñeå hoï taäp trung aùp löïc leân giôùi caàm quyeàn ñeå nôùi loûng söï kieåm soaùt xaõ hoäi, nhôø ñoù xaõ hoäi ñöôïc töï do hoùa nhanh hôn, ngöôøi daân ñöôïc töï chuû hôn. Chuùng ta cuõng caàn vaän ñoäng quoác teá ñoàng tình vaø uûng hoä tieán trình daân chuû hoùa chính quyeàn nhö laø moät giaûi phaùp toái öu ñeå giuùp phaùt trieån moät caùch thaät söï oån ñònh vaø beàn vöõng cho Vieät Nam noùi rieâng vaø cho khu vöïc Ñoâng Nam AÙ noùi chung.

Ba cuoäc vaän ñoäng naøy hoã töông taùc ñoäng vôùi nhau. Cuøng nhau haønh ñoäng ñeå taïo ñöôïc theá ñoái troïng cuûa daân chuùng vaø xaõ hoäi, vaø löïc ñoái laäp chính trò vôùi ñaûng coäng saûn, phe daân chuû trong ngoaøi nöôùc môùi thuyeát phuïc ñöôïc quoác teá uûng hoä cuoäc vaän ñoäng daân chuû. Ñoàng thôøi, vaän ñoäng ñöôïc quoác teá uûng hoäï tieán trình töï do hoùa xaõ hoäi vaø daân chuû hoùa chính quyeàn laïi giuùp ñaåy nhanh quaù trình hình thaønh theá ñoái troïng xaõ hoäi vaø löïc ñoái laäp chính trò taïi Vieät Nam. Trong giai ñoaïn ñaàu, ba cuoäc vaän ñoäng naøy nhaèm hai muïc tieâu laø taïo söùc maïnh ñoái troïng xaõ hoäi vaø xaây döïng löïc chính trò daân chuû ôû trong nöôùc. Trong giai ñoaïn cuoái cuøng, caû ba cuoäc vaän ñoäng ñeàu taäp trung vaøo moät ñoái töôïng laø ban laõnh ñaïo coäng saûn ñang caàm quyeàn ñeå taïo ñoät bieán chính trò, thieát laäp cheá ñoä daân chuû phaùp trò. Ñaây laø muïc ñích vaø noäi dung cuûa loä trình daân chuû toaøn dieän.





Rieâng ñoái vôùi coäng ñoàng haûi ngoaïi, trong boái caûnh cuûa moät xaõ hoäi môû, moät theá giôùi giao luu ña phöông nhö hieän nay, coäng ñoàng haûi ngoaïi coù nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi maø ngöôøi daân trong nöôùc khoâng coù ñeå giuùp taêng cöôøng söùc maïnh chính trò-xaõ hoäi cho ngöôøi daân vaø cho thaønh phaàn daân chuû vaø tieán boä trong nöôùc. Nhöõng ngöôøi daân chuû vaø coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi ñang ôû ngay trong doøøng chính maïch cuûa thôøi ñaïi, coù ñieàu kieän ñeå thöïc hieän caû ba cuoäc vaän ñoäng trong loä trình daân chuû, toång hôïp söùc maïnh daân toäc vôùi tieán boä nhaân loaïi, ñöa cuoäc vaän ñoäng daân chuû hoøa nhaäp traøo löu töï do, daân chuû cuûa theá giôùi.

Öu ñieåm cuûa coäng ñoàng haûi ngoaïi naèm ngay trong theá chính maïch quoác teá cuûa coäng ñoàng. Bieán coá 1975, duø ñau thöông, nhöng nhö moïi bieán coá ñau thöông khaùc cuûa daân toäc ta trong quaù khöù, ñaõ ñem laïi cho daân toäc ta moät cô hoäi vaø moät chaân trôøi phaùt trieån roäng lôùn chöa töøng coù. Vieät Nam ngaøy nay coù theâm moät boä phaän Vieät toäc quoác teá, coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi, nhö moät nhaân toá hoaøn toaøn môùi trong tieán trình môû roäng khoâng gian sinh toàn vaø tieán hoùa cuûa daân toäc ra toaøn nhaân loaïi vaø toaøn theá giôùi. Ñaây laø moät boä phaän tieàn phong cuûa daân toäc trong thôøi ñaïi toaøn caàu –boä phaän môû ñöôøng cho daân toäc hoäi nhaäp traøo löu phaùt trieån cuûa toaøn theå nhaân loaïi. Coäng ñoàng ngöôøi Vieät haûi ngoaïi coù trieån voïng giuùp daân toäc tieáp thu vaø vaän duïng ñöôïc tieán boä cuûa theá giôùi ñeå ñaåy nhanh tieán trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc trong theá kyû XXI, maø tröôùc maét laø hoã trôï vaø taùc ñoäng tröïc tieáp vaø coù hieäu quaû leân tieán trình töï do hoùa vaø daân chuû hoùa Vieät Nam.

Nhöng ñeå hoaøn thaønh ñöôïc traùch nhieäm quan troïng naøy, coäng ñoàng Vieät haûi ngoaïi caàn vöôït qua ñöôïc nhöõng khoù khaên trôû ngaïi vaø yeáu keùm, nhöõng yeáu keùm taát nhieân phaûi coù cuûa boä phaän tieàn phong trong tieán trình phaùt trieån quoác teá cuûa daân toäc. Nhöõng yeáu keùm naøy tröôùc heát naèm ngay trong neàn vaên hoùa vaø sinh hoaït xaõ hoäi coå truyeàn cuûa daân toäc, bò ñaûo loän bôûi thôøi theá trong theá kyû tröôùc, vaø chöa kòp tu chænh vaø thích nghi vôùi thôøi ñaïi toaøn caàu trong boái caûnh quoác teá môùi. Nhöõng yeáu keùm ñoù laïi boäc loä roõ hôn trong cuoäc ñaáu tranh vôùi cheá ñoä coäng saûn ôû trong nöôùc, moät cuoäc ñaáu tranh ñaày khoù khaên vaø môùi laï. Khoù khaên vaø môùi laï vì vöøa phaûi ñaáu tranh vöøa phaûi hoäi nhaäp doøng soáng chính maïch quoác teá. Khoù khaên vaø môùi laï vì ñaáu tranh giaùn tieáp töø xa, vaø ñaáu tranh töï phaùt,





khoâng coù laõnh ñaïo vaø khoâng heà ñöôïc chuaån bò. Tröôùc nhöõng khoù khaên vaø nhöôïc ñieåm to lôùn vaø caên baûn nhö theá maø coäng ñoàng haûi ngoaïi khaép nôi treân toaøn theá giôùi, ñaõ ñöùng vöõng, ñaõ giuùp theá heä treû hôn thaønh coâng trong moïi laõnh vöïc, trong moät thôøi gian raát ngaén thì, duø coøn nhieàu baát caäp so vôùi theá giôùi vaø thôøi ñaïi, coäng ñoàng Vieät haûi ngoaïi cuõng ñaõ ñaït ñöôïc moät thaønh tích ñaùng keå so vôùi nhöõng coäng ñoàng haûi ngoaïi cuûa caùc daân toäc khaùc. Chuùng ta caàn neâu cao nieàm töï tín naøy, vì ñoù cuõng chính laø söùc maïnh cuûa ngöôøi Vieät, söùc maïnh ñaõ giuùp daân toäc Vieät vöôït qua bao nguy cô dieät vong trong quaù khöù.

Söï ra ñôøi vaø phoàn thònh cuûa coäng ñoàng Vieät ôû beân ngoaøi giaûi ñaát hình chöõ S, treân khaép theá giôùi --phoàn thònh hôn chính coäng ñoàng Vieät ôû ngay trong loøng ñaát meï-- coù moät yù nghóa khaùc. Nhôø cuøng toàn taïi trong coäng ñoàng nhaân loaïi, daân toäc ta coù cô hoäi ñeå nhìn laïi chính mình, ñoái dieän vôùi nhöõng nhöôïc ñieåm vaø khuyeát ñieåm trong loái soáng vaø neáp tö duy cuûa mình khi so saùnh vôùi caùc daân toäc khaùc. Neáu coäng ñoàng haûi ngoaïi laø nieàm hy voïng tieàn phöông cuûa daân toäc trong thôøi ñaïi môùi, thì ñaây cuõng laø moät caûnh baùo ñaùng quan taâm veà thöïc traïng vaø tieàn ñoà daân toäc ngay chính treân queâ höông Vieät Nam. Coäng ñoàng haûi ngoaïi do ñoù cuõng coù theå ñoùng goùp thieát thöïc vaøo tieán trình ñònh hình laïi Vieät toäc moät caùch toaøn dieän vaø trieät ñeå trong moïi laõnh vöïc cuûa ñôøi soáng quoác gia vaø xaõ hoäi Vieät treân maûnh ñaát hình chöõ S, töø vaên hoùa, neáp soáng ñeán chính trò-xaõ hoäi. Nhaän ra vaø khaéc phuïc ñöôïc caùc khuyeát ñieåm trong loái soáng vaø neáp tö duy Vieät laø böôùc môû ñaàu caàn thieát vaø quan troïng khoâng nhöõng cho coäng ñoàng haûi ngoaïi, maø cho caû daân toäc trong tieán trình naøy.

Khaéc phuïc khuyeát ñieåm, phaùt huy söùc soáng tieàm taøng cuûa toaøn theå daân toäc vaø theá chính maïch quoác teá, coäng ñoàng Vieät haûi ngoaïi seõ keát hôïp ñöôïc vôùi toaøn daân trong nöôùc ñeå thay ñoåi cô cheá chính trò-xaõ hoäi hieän nay vaø môû ñöôøng cho daân toäc tieán vaøo thôøi kyø höng thònh môùi trong thieân nieân kyû thöù ba, thôøi kyø phaùt trieån quoác teá cuûa daân toäc Vieät –thôøi kyø Ñaïi Vieät 2000.

(15/12/2004)


Pâhaàn I

Caùc Baøi Vieát ÔÛ Haûi Ngoïai


HAØNH TRÌNH DAÂN TOÄC TRONG THÔØI ÑAÏI MÔÙI


Haõy Bao Dung Tin Töôûng vaø Duõng Caûm

HAÕY BAO DUNG, TIN TÖÔÛNG VAØ DUÕNG CAÛM

Daân toäc Vieät chuùng ta ñaõ traûi qua bao thaêng traàm trong suoát gaàn 5.000 naêm lòch suû. Baèng söùc soáng beàn bæ, baèng baøn tay caàn cuø vaø khoái oùc khoâng ngöøng tìm toøi saùng taïo, daân toäc ta ñaõ vöôït qua bao gian khoå, bao nguy cô ñoàng hoùa vaø dieät vong, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån. Nhöng trong hôn moät traêm naêm nay daân toäc ta laïi ñöùng tröôùc moät thaùch thöùc môùi töông töï nhö thaùch thöùc hoài cuoái thieân nieân kyû thöù nhaát. Neáu ñaàu thieân nieân kyû thöù hai caùc baäc tieàn nhaân cuûa chuùng ta ñaõ khoâng nhöõng vöôït qua ñöôïc nguy cô ñoàng hoùa ñeán töø phöông Baéc maø coøn vöôn leân xaây döïng ñöôïc moät ñaát nöôùc höng thònh vaø huøng cöôøng thì ngaøy nay chuùng ta cuõng ñang ñöùng tröôùc moät nhieäm vuï töông töï nhöng khoù khaên hôn raát nhieàu. Khi phaûi ñoái dieän vôùi moät Taây Phöông ñaõ baét daàu böôùc vaøo ñænh cao cuûa cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laàn thöù nhaát vaøo cuoái theá kyû tröôùc daân toäc ta ñaõ hoaøn toaøn khoâng ñöôïc chuaån bò. Giôùi laõnh ñaïo luùc ñoù ñaõ toû ra vöøa baát taøi vöøa thieáu vieãn kieán, ñeå ñaát nöôùc deã daøng rôi vaøo voøng ñoâ hoä cuûa ngöôøi Phaùp. Töø ñoù ñeán nay daân toäc ta vaãn chöa thaät söï thoaùt khoûi côn xoaùy loác cuûa thôøi ñaïi. Sinh löïc daân toäc ñaõ bò hoang phí trong cuoäc tranh daønh vaø maëc caû giöõa caùc quyeàn löïc quoác teá. Daân toäc ta vaãn chöa tìm laïi ñöôïc baûn saéc, nieàm töï tin vaø söùc maïnh cuûa mình. Theá heä chuùng ta vaø con chaùu chuùng ta coù

Documents

doanviethoat.org - E-Book... · 2018. 10. 5. · ÑOAØN VIEÁT HOAÏT HAØNH TRÌNH NHAØ XUAÁT BAÛN THAÊNG LONG H A ØN H T R Ì N H D A ÂN T O ÄC ÑOAØN VIEÁT HOAÏT DAÂN