124
ตตตตตตตตตตตตตตตตตตต Introduction to Logic (Ph.ตตต) E-mail: komentr.c @ ku.ac.th E-mail: komentr.c @ ku.ac.th Tel. Tel. : : ๐๐ ๐๐ - - ๐๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐๐ - - ๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ตตตตตตตตตตตต ตตตตตตตตตตตต ตตตตตตตตตตต ตตตตตตตตตตต ตต ตต . . ตตตตตตตต ตตตตตตตต ตตตตตตต ตตตตตตต Yes Yes No No

ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

  • Upload
    awen

  • View
    199

  • Download
    6

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ ). รักคนชอบเข้าเรียนนะครับ. Yes. No. ผศ. โกเมนทร์ ชินวงศ์. E-mail: komentr.c @ ku.ac.th Tel. : ๐๒-๕๗๙๖๕๒๕-๒๖ ต่อ๑๑๓. แผนการสอน( Course Syllabus ). http :// philos - reli . hum . ku . ac . th /. โลกทัศน์การคิดแนวตะวันตก - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ตรรกศาสตร�เบื้�องต�นIntroduction to Logic

(Ph.๑๒๑)

- E mail: komentr.c @ ku.ac.th- E mail: komentr.c @ ku.ac.thTel.Tel.:: ๐๒๐๒--๕๗๙๖๕๒๕๕๗๙๖๕๒๕--๒๖ ต�อ๑๑๓๒๖ ต�อ๑๑๓

ร�กคนชอบื้เข้�าเร�ยนร�กคนชอบื้เข้�าเร�ยนนะคร�บื้นะคร�บื้

ผศผศ. . โกเมนทร� โกเมนทร�ช&นวงศ�ช&นวงศ�

YesYes NoNo

Page 2: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

• โลกท�ศน�การค&ดแนวตะว�นตก • ตรรกะน&รน�ย- ตรรกะอ+ปน�ย - เหต+ผลว&บื้�ต&

– กระบื้วนการข้องความค&ด :เร.องเทอม - ประโยคตรรกะ– การพิ&ส0จน�ความสมเหต+สมผลท�.แสดงออกมาในร0ปการอ�างเหต+ผล

แบื้บื้น&รน�ยและอ+ปน�ย– การอธิ&บื้ายเหต+ผลทางว&ทยาศาสตร�และการใช�ภาษาในเหต+ผล

ท�.วไป(การน&ยาม)– การต�ดส&นความน�าเช.อถือ : เหต+ผลว&บื้�ต&

• โลกท�ศน�การค&ดแบื้บื้ตะว�นออก• ตรรกะแนวพิ+ทธิ

–หล�กกาลามส0ตร 10–การค&ดเช&งปฏิ&บื้�ต&การ (practical thinking):

โยน&โสมนส&การ 10

httphttp://://philosphilos--relireli..humhum..kuku..acac..thth//

Page 3: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1.เพิ.อความเข้�าใจในกฎเกณฑ์�การอ�างเหต+ผลอย�างถื0กต�อง2.เพิ.อฝึ=กฝึนการร0�จ�กใช�ความค&ดอย�างถื0กต�องตามหล�กการอ�างเหต+ผล3.เพิ.อฝึ=กว+ฒิ&ป?ญญาและสามารถืนAาหล�กการอ�างเหต+ผลประย+กต�ในช�ว&ตประจAา

ว�นได�4. เพิ.อความเข้�าใจในว&ชาตรรกศาสตร�อ�นเปBนรากฐานข้องว&ชาการแข้นงต�าง ๆ

การต�ดเกรดแบื้บื้อ&งเกณฑ์� :โดยมี�แนวคิดอย� บนทฤษฎี�การเร�ยนเพื่��อรอบร� � ท��ว าด�วยการให้�ผู้��เร�ยนมี�คิวามีร� �คิวามีสามีารถอะไร และท$าอะไรได�บ�าง คิะแนนท��ได�จากแบบการทดสอบ ใช้�แทนคิวามีร� �คิวามีสามีารถของผู้��เร�ยนในขอบเขตของเน�*อห้าท��ส$าคิ+ญของวช้าน�*

Page 4: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

คะแนนรวม ๑๐๐ % จาก:การม�ส�วนร�วมในการเร�ยน :

- การเข้�าเร�ยน ๑๐ %

การทAาก&จกรรมการเร�ยน - แบื้บื้ฝึ=กห�ดตลอดเทอม ๕ %

การสอบื้• สอบื้กลางภาค ๔๐ %• สอบื้ปลายภาค ๔๐ %

ต�ดเกรดแบื้บื้อ&งเกณฑ์�

• เกณฑ์�จ+ดต�ดข้องแต�ละเกรด• เกรด A ช�วงคะแนน• เกรด B+ ช�วงคะแนน ๗๕-๗๘• เกรด B ช�วงคะแนน ๗๐-๗๔• เกรด C + ช�วงคะแนน ๖๕-๖๙ • เกรด C ช�วงคะแนน ๖๐-๖๔ • เกรด D + ช�วงคะแนน ๕๕-๕๙ • เกรด D ช�วงคะแนน ๕๐-๕๔• เกรด F ช�วงคะแนน ๐๐-๔๙

+ ๕ %

ข้�อสอบื้แบื้บื้ปรน�ย 4 ต�วเลอก 90/90 ข้�อ เวลา 2 ช�.วโมงhttphttp://://philosphilos--relireli..humhum..kuku..acac..thth//

๗๙-๑๐๐

- ผ0�ท�.เข้�าเร�ยนไม�ข้าดเลย

Page 5: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ตรรกตรรก++ศาสตร�ศาสตร� มาจากภาษาบื้าล� มาจากภาษาบื้าล�--ส�นสกฤตส�นสกฤตตกHก ตกHก / / ตรHกตรHก แปลว�า การตรIกตรอง การแปลว�า การตรIกตรอง การ

ค&ดค&ดLogicLogic มาจากภาษากร�กมาจากภาษากร�ก

– Logos Logos แปลว�าคAาพิ0ดแทนส&.งท�.เข้�าใจในแปลว�าคAาพิ0ดแทนส&.งท�.เข้�าใจในความค&ดความค&ด

– ((มโนภาพิ มโนภาพิ / / มโนท�ศน� มโนท�ศน� / / โลกโลกท�ศน� ท�ศน� ))

* * มน+ษย�ม�ว&ธิ�การค&ดและการเร�ยนร0� โดยมน+ษย�ม�ว&ธิ�การค&ดและการเร�ยนร0� โดยการเช.อมโยงส&.งต�าง ๆ เข้�าด�วยก�นเพิ.อการเช.อมโยงส&.งต�าง ๆ เข้�าด�วยก�นเพิ.อ......สร�างค+ณค�า ให�ความหมาย กAาหนดท�าท�และสร�างค+ณค�า ให�ความหมาย กAาหนดท�าท�และการปฏิ&บื้�ต&ท�.เหมาะสมการปฏิ&บื้�ต&ท�.เหมาะสม– เช�นเม.อเหJนภาพิเช�นเม.อเหJนภาพิ..........ทAาให�นIกถืIงทAาให�นIกถืIง................– การเก&ดการเก&ดมโนท�ศน�มโนท�ศน�จากการอ�านข้�อความจากการอ�านข้�อความ

ต�าง ๆท�.ร�บื้ร0� ต�าง ๆท�.ร�บื้ร0�

ตรรกศาสตร�คออะไรตรรกศาสตร�คออะไร?? คณ&ตศาสตร�เปBนการใช�เหต+ผลในต�วเลข้

ตรรกศาสตร�เปBนการใช�เหต+ผลในภาษา

Page 6: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

มโนท�ศน�ทางตรรกศาสตร� มโนท�ศน�ทางตรรกศาสตร� ::สมเดJจพิระส�มมาส�มสมเดJจพิระส�มมาส�มพิ+ทธิเจ�าพิ+ทธิเจ�า: “: “โลกอ�นความค&ดโลกอ�นความค&ดย�อมนAาไป”ย�อมนAาไป”

..โสเครต&ส โสเครต&ส : : ““Unexamined life is Unexamined life is not worth living.not worth living.””

..เรเน� เดคาร�ตท�เรเน� เดคาร�ตท�: : “ “ I think therefore I think therefore I am.I am.””

..แจJค เวลซ์� แจJค เวลซ์� : : ““จงเปล�.ยนแปลงจงเปล�.ยนแปลง((ความค&ดความค&ด))ก�อนก�อนจะถื0กบื้�งค�บื้ให�เปล�.ยน”จะถื0กบื้�งค�บื้ให�เปล�.ยน”

**การค&ดม�ผลกระทบื้ต�อการวางแผนและเปLาหมายข้องช�ว&ตเราการค&ดม�ผลกระทบื้ต�อการวางแผนและเปLาหมายข้องช�ว&ตเรา และต�อการต�ดส&นใจข้องเรา และต�อการต�ดส&นใจข้องเรา ((น&รนามน&รนาม))

**โลกไม�ได�เปล�.ยนเพิราะโลกไม�ได�เปล�.ยนเพิราะกAาล�งกAาล�งหรอหรออAานาจอAานาจแต�โลกเปล�.ยนไปเพิราะแต�โลกเปล�.ยนไปเพิราะน�กค&ดน�กค&ด

““เราไม�ได�ม�ช�ว&ตอย0�เพิ.อท�.จะค&ด เราไม�ได�ม�ช�ว&ตอย0�เพิ.อท�.จะค&ด ในทางตรงข้�ามเราจAาเปBนต�องค&ดเพิ.อท�.จะม�ช�ว&ตอย0� ”ในทางตรงข้�ามเราจAาเปBนต�องค&ดเพิ.อท�.จะม�ช�ว&ตอย0� ” ((J.O GassetJ.O Gasset))

พิระม0ฮั�มม�ดกล�าวว�า แน�แท�การกระทAาย�อมเปBนไปตามแรงผล�กด�น“ และความต��งใจท��งส&�น”

Page 7: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การค&ดคออะไรถืามว�าถืามว�า

บื้ทท�. ๒ ความค&ด บื้ทท�. ๒ ความค&ด ((ThoughtThought))

Page 8: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การค&ด การค&ด ((ThinkingThinking ) ) เปBนเปBน

เคร.องมอเคร.องมอมน+ษย�ใช�”การการค&ดค&ด”เปBนเคร.องมอในการพิ&จารณาส&.ง

ต�างๆ ท�.เปBน” ”สAาหร�บื้แก�ไข้การดAารงช�ว&ตข้องตน

ป?ญหาป?ญหา

Page 9: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

คนค&ดเปBน คนค&ดไม�เปBน1.ร�บื้ข้�อม0ลตามความ

เข้�าใจข้องตน1. จAาโดยปราศจาก

ความเข้�าใจ2. ไม�ละเลยแม�ข้�อม0ล

กAากวม ไม�ด�วนสร+ป (ไม�เช.อ

ง�าย)

2. รวบื้ร�ดหาส&.งท�. แน�นอน

ด�วนสร+ป(เช.อง�าย)

3. พิยายามหาทางเลอกท�.แตกต�าง

3.พิIงพิอใจก�บื้ความพิยายามแรก

4. เกJบื้ไว�เผ.อค&ดต�อได� 4. ยกเล&ก หย+ดค&ด5. ไตร�ตรองอย�าง

รอบื้คอบื้ ย�อนค&ด ต��งใจค�นหา

คAาตอบื้ ให�ครอบื้คล+มมาก

ท�.ส+ด

5. ค&ดอย�างเร�งร�บื้ ข้าดการไตร�ตรอง

ป?กใจในคAาตอบื้เด�ยว

Page 10: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การค&ด การค&ด ((THINKINGTHINKING)) คอการ จ�ดระบื้บื้ จ�ดระบื้บื้ ข้องข้�อม0ลข้�อม0ลท�.ได�มาให�เปBน

ระเบื้�ยบื้ระเบื้�ยบื้(ความส�มพิ�นธิ�ความส�มพิ�นธิ�

ก�นก�น)

ข้�อเทJจจร&งข้�อเทJจจร&ง((FactFact))

Page 11: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การค&ดเหมอนการเร�ยงอ&ฐคนค&ดเปBนเหมอนคนเร�ยงอ&ฐอย�างเปBนระเบื้�ยบื้คนค&ดไม�เปBนเหมอนคนโยนอ&ฐเข้�ามากองก�น

Page 12: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

จ+ดกAาเน&ดข้องความค&ด :

1. สมองส�วนท�.ทAาหน�าท�.เหมอนส�ตว�ม�กระด0กส�นหล�ง ช.อ(เซ์Jนทร�ล คอร�)

2 . สมองส�วนท�.ทAาหน�าท�.ควบื้ค+มระบื้บื้การค&ดและการใช�เหต+ผล ช.อ(ซ์�ร�บื้ร�ล คอร�เทJกซ์�)

“มน+ษย�ย�งคงเปBนคอมพิ&วเตอร�ท�.ว&เศษส+ด ”กว�าเคร.องคอมพิ&วเตอร�ใดๆ ท��งหมด

สมองสมองจะออกข้�อสอบื้นะค�ะ

Page 13: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

สมองส�วนท�. สมองส�วนท�. 2 2 น��เองท�.แยกมน+ษย�ให�ต�างจากน��เองท�.แยกมน+ษย�ให�ต�างจากส�ตว�อย�างช�ดเจน ม�อย0�ประมาณ ส�ตว�อย�างช�ดเจน ม�อย0�ประมาณ 70% 70% ข้องข้องสมองท��งหมด แยกออกเปBน สมองท��งหมด แยกออกเปBน 4 4 ส�วนใหญ�ๆ ส�วนใหญ�ๆ ((

Feldman, 1 9 9 6 ) Feldman, 1 9 9 6 ) 1. ฟรอนทอลโลบื้ (Frontal Lobe) คอ สมองสวนหน�า ควบื้ค+มกล�ามเน�อ การร�บื้ร0�อารมณ�

ความร0�สIก การเร�ยนร0� ความจAา ความฉลาด และคAาพิ0ด 2 . พิารายทอลโลบื้ (Parietal Lobe) คอ

สมองส�วนข้�าง ร�บื้ความร0�สIกทางประสาทส�มผ�ส 3 . เทมโพิราลโลบื้ (Temparal Lobe) คอ

สมองส�วนข้ม�บื้ เก�.ยวก�บื้การได�ย&น พิฤต&กรรม ความจAา ภาษา การได�กล&.น ความจAาระยะยาว การ

เร�ยนร0� อารมณ� 4 . ออกซ์&ปPทอลโลบื้ (Occipital Lobe) คอ

สมองส�วนท�ายทอย เก�.ยวก�บื้ระบื้บื้การมองเหJน

Page 14: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ทAาหน�าท�.ในเร.อง ข้อง การใช�ภาษา

การเข้�ยน การอ�าน ท�กษะด�านต�วเลข้

การให�เหต+ผล การ ควบื้ค+ม การพิ0ด

ท�กษะทางด�าน ว&ทยาศาสตร� การ

ควบื้ค+มการทAางาน มอข้วา

ทAาหน�าท�.ในเร.อง ข้อง ความเข้�าใจ

การเหJนภาพิสาม ม&ต& ความร0�สIกทาง

ด�านส+นทร�ยะด�าน ศ&ลปะ ดนตร� และ

การใช�จ&นตนาการ ในการดAาเน&นช�ว&ต

การควบื้ค+มการ ทAางานมอซ์�าย

หน�าท�.ข้องสมอง

สมองซ์�กซ์�าย สมองซ์�กข้วา

Page 15: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

โคลงโลกน&ต&โคลงโลกน&ต&

• เเปBนคนค&ดแล�วจIงปBนคนค&ดแล�วจIง เจรจาเจรจา• อย�าลนหล�บื้ตาอย�าลนหล�บื้ตา แต�ได�แต�ได�• เลอกสรรหม�.นป?ญญาเลอกสรรหม�.นป?ญญา ตรองตรอง

ตรIกตรIก• สต&รอบื้ให�สต&รอบื้ให� ถื0กแล�วจIงทAาถื0กแล�วจIงทAา

Page 16: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎการใช�ความค&ด ( หน�าท�. 9)

๑. กฎแห�งความเปBนเอกล�กษณ� “ส&.งใดส&.งหนI.งต�อง”เปBนอย�างใดอย�างหนI.ง

๒. กฎแห�งความไม�ข้�ดแย�ง “ส&.งใดส&.งหนI.งไม�เปBนในส&.งท�.”ตรงก�นข้�าม

๓. กฎแห�งการไม�ม�ต�วกลาง “ส&.งใดส&.งหนI.งต�องเปBนหรอ”ไม�เปBนอย�างใดอย�างหนI.ง

๔.กฎแห�งความเปBนเหต+ผล“ส&.งใดส&.งหนI.งต�องม�มาจาก”เหต+และผลเสมอ

•จะได�เร�ยนอย�างละเอ�ยดข้�างหน�าคร�บื้

Page 17: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎแห�งความค&ด คอกฎการใช�เหต+ผล เปBนม0ลบื้ท (Postulation) ข้�อตกลงหรอกต&กาหรอความเช.อร�วมก�นท�.ใช�เปBนหล�กยIดในเบื้�องต�น โดยไม�จAาเปBนต�องพิ&ส0จน�หาเหต+ผล ข้องตรรกศาสตร�๑ . กฎเอกภาพิ / กฎแห�งเอกล�กษณ�

(The Low of Identity) การใช�ความค&ดต�องเอกภาพิ เม.อเรากล�าวหรอคร+�นค&ดถืIงส&.งใดส&.งหนI.งเรา

ต�อง ก) หมายถืIงส&.งน��นตลอดเวลาข้) ค+ณสมบื้�ต&ข้องส&.งท�.หมายถืIงคงท�.ไม�เปล�.ยนเลย

กฎการใช�เหต+ผลกฎแห�งความค&ด

ความหมายท�.แท�จร&งข้องเทอม

Page 18: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎ :ส&.งท�.อย0�ในประเภทเด�ยวก�นย�อมอย0�ภายใต�กฎเกณฑ์�เด�ยวก�นเสมอ

ต�วอย�าง - มะข้ามท+กต�นเปBนต�นไม�ชน&ดหนI.ง

- นA�าทะเลต�องเคJม

- ถื�า ก คอ ข้ ... ก กJไม�ใช�ส&.ง ท�ไม�ใช� ข้ ท+กชน&ด น�.นคอ ส&.งท�.

ไม�ใช� ข้ ท+กอย�างถือว�าไม�ใช� ก

- ส&.งม�ช�ว&ตท+กชน&ดย�อมต�องการอาหารในการดAารงช�ว&ต

นA�าทะเลเปBนนA�าเคJม

Page 19: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ส0ตร ส0ตร :: A is BA is B

( ท+กส&.งท�.กAาหนดลงต�วแล�ว จะไม�ม�ความหมายปฏิ&เสธิในต�วเองอ�กว�า

เปBนส&.งอ.นจากส&.งน��)‘Everything determination is negation’แนวคิดการท$าให้�โลกเห้ล�อข+*วคิวามีคิดเด�ยว/อ-ดมีการณ์/เด�ยว:

ท+นน&ยมหรอคอมม&วน&สต�ประชาธิ&ปไตยหรอเผดJจการ

Page 20: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๒ . กฎความไม�ข้�ดแย�ง (The Law of non contradiction) การใช�ความค&ดต�องไม�ข้�ดแย�งก�นเอง ใน

ประโยคเด�ยวประธิานต�วเด�ยวก�นท�.เช.อมด�วย “ ” ส�นธิาน และ , “ ” แต� / “ . ” ความจร&ง

ก�บื้ความเทJจจะถื0กต�องพิร�อมก�นไม�ได� ในกรณ� น��ถื�าประโยคหนI.งจร&ง อ�กประโยคต�องเทJจส0ตร ส0ตร ::

A cannot be both p A cannot be both p and ~ p and ~ p หรอ หรอ ~ p (p . ~ ~ p (p . ~ PP))

ความข้�ดแย�งในทางตรรกศาสตร�หมายถืIง การปฏิ&เสธิในส&.งเด�ยวก�น

Page 21: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การโกหกเปBนส&.งท�.ม�ประโยชน� (ด� ) และไม�ม�ประโยชน� (ไม�ด� ) = ข้�ดแย�ง

ต�วอย�างแม�ว�าเข้าจะไม�เปBนคนกล�าหาญแต�เข้า

กJเปBนคนซ์.อส�ตย� ( a

ไม�เปBน b . a เปBน c ) = ไม�ข้�ดแย�ง( a เปBน b . a ไม�เปBน b ) = ข้�ดแย�ง

Page 22: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๓ . กฎความไม�ม�ต�วกลาง (ทางเลอกใหม� / ข้�อความใหม�) (The Law of Excluded Middle)เก�.ยวก�บื้ภาวะท�.ข้�ดแย�งข้องส&.งหนI.งหรอ

กรณ�หนI.ง ๆ หรอป?ญหาหนI.ง ๆ ท�.เก&ดม�ความ เหJนให�เลอกเปBน 2 ประเดJน กรณ�ใดกรณ�หนI.ง

ต�องเปBนจร&ง อ�กอย�างหนI.งต�องเปBนเทJจ ต�องเปBนอย�างใดอย�างหนI.งเพิ�ยงกรณ�เด�ยวจะไม�ม�กรณ�ท�.สามให�เลอก

ไม�ม�ส&.งท�. 3 ระหว�างความจร&งก�บื้ความเทJจข้องข้�อเทJจจร&ง

Page 23: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ส0ตร ส0ตร :: A is either A is either pp or or not not

pp หรอ หรอ AA((pp v v ~~ pp )

- ไม�เปBนความจร&งท�.กล�าวก�นว�าในคน ๆเด�ยวก�น ท��งเช.อหรอ ไม�เช.อว�าม�ช�ว&ตหล�งความตาย

ต�วอย�าง- 5 จะต�องเปBนจAานวนค�.หรอจAานวนค0�อย�างใดอย�างหนI.ง

- เปรตม�จร&งหรอไม�กJไม�ม�อย0�จร&ง

Page 24: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๔ . กฎเหต+ผล (The Law of Causality)

ส0ตร ส0ตร :: P P ===>===> Q Q ((ถื�า พิ� กJ ค&วถื�า พิ� กJ ค&ว))

กฎน��เพิ&.มเข้�ามาเพิ.อแสดงความถื0กต�อง ตามกฎแห�งเหต+ผล / กฎธิรรมชาต&ต�วอย�าง

- ถื�าแผ�นด&นไหวต�องม�การส�.นสะเทอน- ม�กลางว�นและกลางคน เพิราะโลกหม+นรอบื้ดวงอาท&ตย�

- เพิราะม�การเก&ดจIงม�การตาย

ไม�ม�ส&.งใดส&.งหนI.งเก&ดอย�างไม�ม�สาเหต+

Page 25: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎเกณฑ์�ท�.เร�ยกก�นต�าง ๆ ข้องโลก“ผ0�ทAาความด�แม�จะไม�พิIงหว�งผลตอบื้แทน แต�

การกระทAาข้องเข้า กJต�องย�งผลให�เก&ดข้I�นแก�เข้าแน�นอน” =

ปร�ชญา * บื้างคนเร�ยกกฎน��ว�า พิระเจ�า (God)

* บื้างคนเร�ยกกฎน��ว�า กฎแห�งกรรม /บื้าป - บื้+ญ

* ตรรกศาสตร� เร�ยกว�า กฎแห�งเหต+และผล

= ศาสนา

= ว&ทยาศาสตร�

Page 26: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1.เช&งบื้รรยายบื้รรยาย

2.เช&งพิรรณนาพิรรณนา

3.เช&งอธิ&บื้ายอธิ&บื้าย

4.เช&งชวนชวนให�เช.อให�เช.อ

ว&ธิ�การนAาเสนอความว&ธิ�การนAาเสนอความค&ดค&ด

สาธิยาย/บื้อกเล�า

Page 27: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การเสนอความค&ดการเสนอความค&ด เช&งบื้รรยายเช&งบื้รรยาย

การบื้อกบื้อก//เล�าเล�าเร.อง (เหต+การณ�)ตามความเปBนจร&งความเปBนจร&ง (ข้�อเทJจจร&ง)

เพิ.อให�ผ0�ฟ?งทราบื้ทราบื้เร.องน��น

Page 28: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การเสนอความค&ดการเสนอความค&ด เช&งเช&งพิรรณนาพิรรณนา

การบื้อกเล�าการบื้อกเล�าความร0�สIกความร0�สIกเพิ.อให�เพิ.อให�

ผ0�ฟ?งผ0�ฟ?งเก&ดเก&ดอารมณ�อารมณ�คล�อยตามคล�อยตาม

Page 29: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

?

การเสนอความการเสนอความค&ดค&ด เช&งเช&งอธิ&บื้ายอธิ&บื้าย

การเล�าเล�า//ข้ยายข้ยายเร.อง

(เหต+การณ�)เพิ.อให�ผ0�ฟ?งเก&ดความความ

เข้�าใจเข้�าใจ ความส�มพิ�นธิ�ความส�มพิ�นธิ� (ข้องข้�อเทJจ

จร&ง)อย�างเปBนระบื้บื้ระบื้บื้

Page 30: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การเสนอความการเสนอความค&ดค&ด เช&งชวนเช&งชวนให�เช.อให�เช.อการอ�างหล�กหล�กฐานฐาน

มาสน�นสน+นข้�อข้�อสร+ปสร+ปว�าเปBนจร&งเพิ.อให� ผ0�ฟ?งเก&ดความม�.นใจความม�.นใจ

Page 31: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การนAาเสนอเหต+ผลการนAาเสนอเหต+ผลข้องมน+ษย�ข้องมน+ษย�

การนAาเสนอความค&ดเช&ง

อธิ&บื้าย

การนAาเสนอความค&ดเช&งชวนให�เช.อ

การใช�เหต+ผล

Page 32: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ความค&ดความค&ด แสดงมาออกเปBนภาษา ๓ อย�าง แสดงมาออกเปBนภาษา ๓ อย�าง

a.a. เทอม เทอม ((TermTerm)) : : อAานาจอAานาจในการร�บื้ร0� เช�น ในการร�บื้ร0� เช�น คน มหาว&ทยาล�ย ต�นไม� แผ�นด&นไทย ส+น�ข้ คน มหาว&ทยาล�ย ต�นไม� แผ�นด&นไทย ส+น�ข้ ฯลฯฯลฯ

b.b. ประโยค ประโยค (Proposition)(Proposition) : : อAานาจอAานาจในการในการเท�ยบื้เค�ยง เช�น เท�ยบื้เค�ยง เช�น เมองไทย เปBนเมองพิระมหากษ�ตร&ย� ฯลฯเมองไทย เปBนเมองพิระมหากษ�ตร&ย� ฯลฯ

๓๓ . . ช�วงความค&ด ช�วงความค&ด ((SyllogismSyllogism)) : : อAานาจอAานาจในในการหาเหต+ผล เช�น เพิราะนA�าเพิชรต��งใจการหาเหต+ผล เช�น เพิราะนA�าเพิชรต��งใจเร�ยนจIงได� เร�ยนจIงได� A A

ร0ปแบื้บื้ช�วงความค&ดท�.สมบื้0รณ�คอร0ปแบื้บื้ช�วงความค&ดท�.สมบื้0รณ�คอ– ท+กคนท�.ต��งใจเร�ยน ท+กคนท�.ต��งใจเร�ยน เปBน เปBน ผ0�ได� ผ0�ได� AA– นA�าเพิชร นA�าเพิชร เปBน เปBน ผ0�ต��งใจเร�ยนผ0�ต��งใจเร�ยน– ∴ นA�าเพิชร นA�าเพิชร เปBน เปBน ผ0�ได� ผ0�ได� AA

จะได�อธิ&บื้ายในบื้ทข้�างหน�าคร�บื้จะได�อธิ&บื้ายในบื้ทข้�างหน�าคร�บื้

อAานาจคอสมรรถืนะอAานาจคอสมรรถืนะ

เทอม ประพิจน�และช�วงความค&ด

Page 33: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

เทอม คอ ส&.งท�.ถื�ายทอดจากความร0�ท�.อย0�ในความค&ด (Concept) ออกมาเปBนภาษาท�.ม�ความหมาย เช�น คน แมว ปากกา นA�าตาลทราย กกต . มหาว&ทยาล�ยเกษตรศาสตร� สะพิานพิระราม๙ ตรรกศาสตร�เบื้�องต�น โพิไซ์ดอน ฯลฯ

บื้ทท�. บื้ทท�. 3 3 เทอม เทอม (Term)(Term)

หมวดศ�พิท� หมวดศ�พิท�

อAานาจในการร�บื้ร0� (Power of Perception)

= Concept > Term

ภาษาคอเคร.องมอส.อกลางข้องตรรกศาสตร�

Page 34: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

สมองสามารถืสร�างมโนท�ศน�(เทอม)

สมองร�บื้ข้�อม0ลมาจะทAาการแยกแยะ และจ�ดระเบื้�ยบื้เปBนหมวดหม0�และบื้�นทIกหมวดหม0�

หนI.งๆ ท�.คล�ายๆ ก�น เร�ยกว�า “หนI.งมโนท�ศน� เปBนภาพิ”

ต�นแบื้บื้ (คอมโนภาพิหรอจ&นตภาพิ ) มโนท�ศน� 2 แบื้บื้

คอ ร0ปธิรรมก�บื้นามธิรรม

Page 35: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

มโนท�ศน�ร0ปธิรรม คอความจร&งท�.ท+กคนร0�ได�มโนท�ศน�นามธิรรม คอกรอบื้โลก

ท�ศน� / ช�วท�ศน� ข้องแต�ละคน (ถื0กหรอ

ผ&ดกJได�)กรอบื้โลกท�ศน� / ช�วท�ศน� คอส&.งท�.ทAาให�แต�ละคนม�ท�ศนะต�อเร.องเด�ยวก�นแตกต�างก�นได�

ต�วอย�างเช�น มโนท�ศน�เก�.ยวก�บื้“ ” ความย+ต&ธิรรมความย+ต&ธิรรมข้องค+ณคออะไรคออะไร?

Page 36: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

มโนภาพิ มโนภาพิ (Concept) = (Concept) = ภาพิ ภาพิความเข้�าใจท�.ว ๆ ไป ความเข้�าใจท�.ว ๆ ไป

Ex. Ex. คน คน ส+น�ข้ ต�นไม� ปลา ส&.งม�ส+น�ข้ ต�นไม� ปลา ส&.งม�ช�ว&ตช�ว&ตจ&นตภาพิ จ&นตภาพิ (Image) = (Image) = ภาพิ ภาพิ ความความเข้�าใจเฉพิาะหน�วย เข้�าใจเฉพิาะหน�วย

Ex. Ex. แหม�ม ไอ�ต0บื้ ไม�ยาง แหม�ม ไอ�ต0บื้ ไม�ยาง ปลาวาฬ ปลาวาฬConcept / Image ==>Concept / Image ==>

มโนภาพิมโนภาพิ//จ&นตภาพิหรอความจ&นตภาพิหรอความร0�ความเข้�าใจท�.เก&ดข้I�นมาในร0�ความเข้�าใจท�.เก&ดข้I�นมาในความค&ดต�อส&.งใดส&.งหนI.ง ความค&ดต�อส&.งใดส&.งหนI.ง โดยม�ภาษาเปBนส.อแสดงออกโดยม�ภาษาเปBนส.อแสดงออกมาเร�ยกว�า มาเร�ยกว�า เทอมเทอม

Page 37: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

เน�อหาเน�อหา

ต�วอย�างกระบื้วนการการทAางานข้องความค&ดต�วอย�างกระบื้วนการการทAางานข้องความค&ด

น��คอเต�าน��คอเต�า

ต�นแบื้บื้ต�นแบื้บื้สร�างมโนท�ศน�สร�างมโนท�ศน�

สมองสมองเท�ยบื้เค�ยงเท�ยบื้เค�ยง

ต�ดส&นสร+ปต�ดส&นสร+ป//เข้�าใจเข้�าใจ

จ�ดเกJบื้จ�ดเกJบื้

Page 38: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

มโนภาพิหรอจ&นตภาพิแยกเปBนเทอม มโนภาพิหรอจ&นตภาพิแยกเปBนเทอม ม� ม� 2 2 ประเภทประเภท

- 4 เทอมท�.เปBนว&สามานยนาม เช�น

ก. เทอมกระจาย คอ1- เทอมท�.ม�ความหมายบื้�งถืIงสมาช&ก

ท��งหมดเช�น2- เทอมท�.ระบื้+จAานวนจAาก�ด

ตายต�วเช�น- 3 เทอมท�.เปBนภาคแสดงข้องประโยคปฏิ&เสธิในประโยคตรรก เช�น

ฯลฯ

น&ส&ต ม. เกษตรฯ ท+กคน มด 4 ต�วน��

น�กการเมองบื้างคนคน ไม�เปBน

สะเดา เชอร�. นA�าเพิชร อ�อย สะพิานพิระราม๙

เปBนความหว�งข้องแผ�นด&น เปBน มดงาน

คนข้��ข้ลาด

((Without words, Without words, how dose one how dose one think ?think ?))สAาหร�บื้ส�ตว�ท�.ไม�ม�กล�องเส�ยงสAาหร�บื้ส�ตว�ท�.ไม�ม�กล�องเส�ยงกJม�การส.อสารทางภาษากJม�การส.อสารทางภาษาร�างกาย ร�างกาย / / ใช�สารเคม�ใช�สารเคม�

เช�นผI�งส.อสารก�นโดยเช�นผI�งส.อสารก�นโดยการบื้&นการบื้&นมดและต�นไม�หลายชน&ดมดและต�นไม�หลายชน&ดส.อสารก�นด�วยสารเคม�ส.อสารก�นด�วยสารเคม�

Page 39: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

2-เทอมท�.เปBนภาคแสดงข้อง ประโยคยนย�น เช�น

ข้. เทอมไม�กระจาย คอ

1- เทอมท�.ม�ความหมายบื้�งถืIงสมาช&กบื้างส�วน เช�น น&ส&ต ม. เกษตรฯ บื้างคน

คนไทยท+กคนเปBนคนร�กชาต&

เปBน น�กก�ฬาท�มชาต&

Page 40: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1. ประโยคบื้อกเล�าเก&ดจาก เทอม + เทอม ได� 1 ประโยค

1. ปS 2550 คอ(เปBน)ปSแห�งการเฉล&มฉลองข้องคนไทย2. ปS 2550ไม�เปBนปSท�.คนไทยควรทะเลาะก�น

2. ประโยคเหต+ผลเก&ดจาก เทอม + เทอม + เทอม( ได� 3 ประโยค)ด�งน��น3.ปSแห�งการฉลองข้องคนไทยไม�ควรเปBนปSท�.คนไทยจะมาทะเลาะก�น

Page 41: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

แหล�งกAาเน&ดประโยคและแหล�งกAาเน&ดประโยคและ เหต+ผล ในช�ว&ต เหต+ผล ในช�ว&ต

ประจAาว�นประจAาว�น

แหล�งท�.มาข้องประโยคท��งหลายแหล�งท�.มาข้องประโยคท��งหลาย ๑ ๑ . . …ประโยคเหต+ผลเก&ดจากอารมณ�ความร0�สIก…ประโยคเหต+ผลเก&ดจากอารมณ�ความร0�สIก

๒ ๒ . . ประโยคเหต+ผลเก&ดจากการสร�างกฎเกณฑ์� ประโยคเหต+ผลเก&ดจากการสร�างกฎเกณฑ์� / / …ธิรรมเน�ยมประเพิณ�…ธิรรมเน�ยมประเพิณ�

๓ ๓ . . ประโยคเหต+ผลเก&ดจากกฎแห�งเหต+ผล ประโยคเหต+ผลเก&ดจากกฎแห�งเหต+ผล / / กฎแห�งกฎแห�ง…ธิรรมชาต&…ธิรรมชาต&

คนเราเสนอความค&ดเพิ.อจ+ดประสงค�อะไรบื้�างคนเราเสนอความค&ดเพิ.อจ+ดประสงค�อะไรบื้�าง......- - เพิ.อแสดงอารมณ�ความร0�สIกเพิ.อแสดงอารมณ�ความร0�สIก- เพิ.อแสดงความร0�เพิ.อแสดงความร0�- เพิ.อแสดงความเข้�าใจเพิ.อแสดงความเข้�าใจ--- เพิ.อความเช.อถือและการยอมร�บื้ เพิ.อความเช.อถือและการยอมร�บื้((เหต+ผลเหต+ผล))

Page 42: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ภาษาประโยคบื้อกเล�าแยกตามจ+ดภาษาประโยคบื้อกเล�าแยกตามจ+ด ม+�งหมาย ม+�งหมาย 4 4 ประการประการ

-เป๊3ป๊ซี่��ด�ท��ส-ด เพื่ราะคินด��มีมีาก

1. ร+ฐบาลน�*เป๊6นท-นนยมีเผู้ด7จการ2. เกดเป๊6นผู้��ช้ายถ�าไมี ด*นรน ไมี ต อส�� คิ าของคิวามี

เป๊6นช้าย... ถ8งจะพื่อขายได�ก7ต�องแบกะดน 3. ฉั+นได�เร�ยนฟร�เพื่ราะ

ได� 5 A

ห้น�ไอซี่/ไมี ยอมีให้�แฟนไป๊ส งเพื่ราะเธอบอกว ามี�ต�นเดนเองได�

==> เช&งพิรรณา

==> เช&งบื้รรยาย

==> เช&งอธิ&บื้าย (สมเหต+สมผล) ==> เช&งอธิ&บื้าย (ไม�สมเหต+สมผล)

==> แสดงเหต+ผล ( การท&�งเหต+ผล )

4 . เป๊3ป๊ซี่��ด�ท��ส-ด เพื่ราะคินด��มีมีากแมี�แต เบ7คิแฮมีก7ย+งด��มี ==> เช&งชวนเช.อ (ไม�สมเหต+สมผล)

Page 43: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ข้�อความท�.เปBนประโยคเหต+ผลม�ข้�อความท�.เปBนประโยคเหต+ผลม� ล�กษณะ ล�กษณะ 3 3 ข้�อคอข้�อคอ

1.1. ม� ม� 2 2 ข้�อความข้�อความส�มพิ�นธิ�ในร0ปส�มพิ�นธิ�ในร0ปประโยคบื้อกเล�าเสมอประโยคบื้อกเล�าเสมอ

2.2. ข้�อความหนI.งต�องสน�บื้สน+นข้�อความหนI.งต�องสน�บื้สน+นอ�กอ�กข้�อความหนI.งข้�อความหนI.งซ์I.งจะเร�ยกว�าซ์I.งจะเร�ยกว�าข้�ออ�างข้�ออ�าง

3.3. ส�วนส�วนข้�อความท�.ถื0กสน�บื้สน+นข้�อความท�.ถื0กสน�บื้สน+นเร�ยกเร�ยกว�าว�าข้�อสร+ปข้�อสร+ป

ให�ส�งเกตจากคAาส�นธิาน ให�ส�งเกตจากคAาส�นธิาน = = เพิราะว�าเพิราะว�า, , จIงจIง, , เพิราะฉะน��น เปBนต�นเพิราะฉะน��น เปBนต�น

Page 44: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

- เพิราะไม�ได�โบื้น�สคนงานจIงประท�วง

- ป+Lมไม�เคยใส�กระโปรงส��นเพิราะข้าลาย- เม�นไม�ชอบื้ผ0�ชายเพิราะเม�นเปBนต+Uด

- ถื0กปร�บื้ 2,000 บื้าท เพิราะท&�งข้ยะไม�ลงถื�ง

ป๊ระโยคิเห้ต-ผู้ลต อไป๊น�*ข�อคิวามีใดเป๊6นข�ออ�าง ป๊ระโยคิเห้ต-ผู้ลต อไป๊น�*ข�อคิวามีใดเป๊6นข�ออ�างข�อคิวามีใดเป๊6นข�อสร-ป๊ข�อคิวามีใดเป๊6นข�อสร-ป๊

(ข้�ออ�าง <===> ข้�อสร+ป)

(ข้�อสร+ป <===> ข้�ออ�าง)

Page 45: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

องค�ประกอบื้ข้องประโยคองค�ประกอบื้ข้องประโยค ตรรกะ ม�๓ ส�วน ตรรกะ ม�๓ ส�วน

1 ภาคประธิาน > 2. คAาเช.อม >

3 . ภาคแสดง >

Term

เปBน / ไม�เปBน

Term

ประโยคตรรกประโยคตรรกะะ::ข้�อความส�มพิ�นธิ�ท�.แสดงข้�อเทJจจร&งข้องเทอมข้�อความส�มพิ�นธิ�ท�.แสดงข้�อเทJจจร&งข้องเทอม

Page 46: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

องค�ประกอบื้ข้องประโยคองค�ประกอบื้ข้องประโยค ตรรกะ ม�๓ ส�วน ตรรกะ ม�๓ ส�วน 1 ภาคประธิาน

> 2. คAาเช.อม >

3 . ภาคแสดง >

Term

เปBน / ไม�เปBน

Term

ประโยคตรรกะประโยคตรรกะ::ข้�อเทJจจร&งท�.แสดงค�าจร&งหรอเทJจอย�างใดอย�างหนI.งข้�อเทJจจร&งท�.แสดงค�าจร&งหรอเทJจอย�างใดอย�างหนI.ง

ประโยคตรรกะเช&งความหมาย ม� ๒ ประเภท ประโยคตรรกะเช&งความหมาย ม� ๒ ประเภทประโยคเช&งเด�.ยวหรอเอก�ตถืะประโยคประโยคเช&งเด�.ยวหรอเอก�ตถืะประโยคประโยคเช&งซ์�อนหรออเนก�ตถืะประโยคประโยคเช&งซ์�อนหรออเนก�ตถืะประโยค

คนเปBนส&.งต�องตาย คนไม�เปBนส&.งสมบื้0รณ�

หมวดประโยค

Page 47: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ประโยคใจความเด�ยวม�ข้�อเทJจจร&งเด�ยว

( ประโยคง�าย ๆ)

•  "ปร�ชญาการก&น " ข้องชาวย+ทธิจ�กรกAาล�งภายในเข้าบื้อกว�า

  "อาหารท�.ก&น ไม�สAาค�ญเท�าก�บื้คนท�.ก&นด�วย"

ประโยคใจความซ์�อนม�ข้�อเทJจจร&งมากกว�าหนI.ง

(ม�ประโยคหล�กและอน+ประโยค)คนและส�ตว�เปBนส&.งม�ช�ว&ตและร0�จ�กสบื้พิ�นธิ+�

I Love you / Some hate you

" อาหารท�.ก&น ไม�สAาค�ญเท�าก�บื้คนท�.ก&นด�วย"(All) a arenot b

1.คนเปBนส&.งม�ช�ว&ต2.ส�ตว�เปBนส&.งม�ช�ว&ต

3.คนเปBนส&.งร0�จ�กสบื้พิ�นธิ+�4.ส�ตว�เปBนส&.งร0�จ�กสบื้พิ�นธิ+�5.ส&.งม�ช�ว&ตเปBนส&.งร0�จ�กสบื้พิ�นธิ+�

(All) a are b/ (Some) a arenot b

Page 48: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1.1.ประโยคเช&งเด�.ยวหรอประโยคเช&งเด�.ยวหรอเอก�ตถืะประโยคเอก�ตถืะประโยค

1 . ประโยค A ประโยคบื้อกเล�ายนย�น ภาคประธิานกระจาย ภาคแสดงไม�กระจาย เช�น All S are P 2. ประโยค E ประโยคบื้อกเล�าปฏิ&เสธิ ภาคประธิานกระจาย ภาคแสดงกระจาย เช�น All S are not P 3. ประโยค I ประโยคบื้อกเล�ายนย�น ภาคประธิานไม�กระจาย ภาคแสดงไม�กระจาย เช�น Some S are P 4 . ประโยค O ประโยคบื้อกเล�าปฏิ&เสธิ ภาคประธิานไม�กระจาย ภาคแสดงกระจาย เช�น Some S are not P

ประโยคตรรกะมาตรฐานประโยคตรรกะมาตรฐาน(( เช&งปร&มาณและค+ณภาพิ เช&งปร&มาณและค+ณภาพิ 4 4 ชน&ดชน&ด

Page 49: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ความเปBนปรป?กษ�ข้องประพิจน�ม� 4 แบื้บื้คอ

1. แบื้บื้ท�.แย�งก�นคอ ประพิจน� A ก�บื้ I และประพิจน�Eก�บื้O (ต�างก�นท�.ปร&มาณ)

2. แบื้บื้ท�.ข้�ดก�นคอ ประพิจน� A ก�บื้ E

(ต�างก�นท�.ค+ณภาพิ) 3. แบื้บื้ท�.คล�ายข้�ดก�นคอประพิจน� I ก�บื้ O

(ต�างก�นท�.ค+ณภาพิ) 4. แบื้บื้ท�.ข้�ดแย�งก�นคอประพิจน� A ก�บื้ O และประพิจน� Eก�บื้ I

(ต�างก�นท�.ปร&มาณและค+ณภาพิ)

Page 50: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ว&ธิ�ทAาประโยคบื้อกเล�าท�.วไปเปBนประโยคว&ธิ�ทAาประโยคบื้อกเล�าท�.วไปเปBนประโยคตรรกว&ทยาตรรกว&ทยา1. ส�งเกตความหมายท�.ภาคประธิาน

กระจายห้ร�อไมี กระจาย (ด�ท��เทอมีภาคิป๊ระธาน ว ามี�คิ$าวล� ท+*งห้มีด ห้ร�อ บางส วน อย� ห้ร�อไมี

แต ถ�ากล าวกว�าง ๆ ส วนมีากให้�ถ�อว า ป๊ระธานกระจาย)

2. ใส�คAาว�า “ ”เปBน“ ”เปBน หรอ “ไม�”เปBน ห้ล+งป๊ระธานแล�วแต กรณ์�ตามี

เน�*อห้าของป๊ระโยคิย�นย+นห้ร�อป๊ฏิเสธ

Page 51: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

3. ใส�ส�วนท�.เหลอเปBนภาคภาคแสดงแสดงต�วอย�าต�วอย�า

งง - เราร+กในห้ลวง= คินไทยท+กคนเป๊6นผู้��ร +กในห้ลวง = A

- เยาวช้นร- นให้มี ห้ างไกลยาเสพื่ตด= เยาวช้นท+กคนไมี เป๊6นผู้��ตดยาเสพื่ตด = E

- ตนแลเป๊6นท��พื่8�งแห้ งตน = , ,, , are b = A

Page 52: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

= ศิลป๊Aนบางคินไมี เป๊6นช้าวนา = O

- ใด ๆ ในโลกล�วนอนจจ+ง

- นสต มีก.บางคินเป๊6นดารา= นสต มีก . บางคินเป๊6นคินดารา = I

- ศิลป๊Aนส วนให้ญ ไมี ใช้ ช้าวนา

*ประโยคเหล�าน�� : คAาส�.ง , คAาอ+ทาน , คAาถืาม ทAาเปBนประโยคตรรกว&ทยาไม�ได�Ex.Ex. อ- Bย! , ตายแล�ว! , คิ-ณ์พื่ระช้ วย! , คิน

ไห้นคินไทย . . ยกมี�อข8*น!

= ท-กส�งในโลกเป๊6นอนจจ+ง =A

Page 53: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ว&ธิ�สร�างประโยค ว&ธิ�สร�างประโยค A , E , I , O A , E , I , O จากข้�อความท�.วไปจากข้�อความท�.วไปก . ประโยคท�.ม�คAาว�า ... ท+ก

ๆ , . . .ท��งหมด , ... ท��งหลาย , ... ท��งส&�น , ... ท��งปวง , แต�ละ ..., ใคร ๆ , ข้I�นช.อว�า ..., บื้รรดา ..., ใครบื้�างไม� ..., ม�แต� ...เท�าน��น เปBนต�น ท�.ภาคประธิาน ไม�ม�คAาว�า ไ“ม� ทAาเปBน ” ประโยค A = (All S are P)

ปว . ใครบื้�างไม�ชอบื้คนน�าร�ก ฯ ปต . ท+กคนเปBนผ0�ชอบื้คนน�าร�ก = A

* ปว . ข้I�นช.อว�าคนไทยจะไม�ร�กในหลวงได�อย�างไร ปต . คนไทยท+กคนเปBนคนร�กในหลวง = A

Page 54: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ข้ . ประโยคในข้�อ ก . ม�คAาว�า ไม� “ ” ท�.ภาคแสดงหรอม�คAาบื้�งน�ยปฏิ&เสธิท��งประโยค เช�น หากเว�น “ , ไม�ใช� ....” ทAาเปBน ประโยค E (All S are not P)*ปว . ใคร ๆ กJไม�อยากจน ปต . ท+กคนไม�เปBนคนอยากจน ปว . ได�ช.อว�าน&ส&ต มก . ละกJไม�เข้�าอมรพิ�นธิ�รามาแน� ปต . น&ส&ต มก . ท+กคนไม�เปBนคนเข้�าอมรพิ�นธิ�รามา

ปว . ไม�ม�ใครส0บื้บื้+หร�.ในห�องน��ปต . ท+กคนในห�องน��ไม�เปBนคนส0บื้บื้+หร�.ปว . ใคร ๆ กJไม�ชอบื้รถืต&ดปต . ท+กคนไม�เปBนคนชอบื้รถืต&ด

Page 55: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ค . ประโยคท�.ม�คAาว�า ...มากมาย , ส�วนหนI.ง , บื้างอย�าง , ส�วนมาก , เกอบื้ท��งหมด ,ม�กจะ , เปBนอ�นมาก ,จAานวนหนI.ง , หลายส&.ง ...ฯลฯ ท�.ภาคประธิาน ทAาเปBนประโยค I (some S are P)

ปว . น&ส&ตคณะส�งคมส�วนใหญ�น�าร�ก

ปว . ม�น�กท�องเท�.ยวจAานวนหนI.งไปไหว�พิระปต . น�กท�องเท�ยวบื้างคนเปBนคนไปไหว�พิระปว . คนกร+งเทพิฯ เกอบื้ท��งหมดเปBนพิวกว�ตถื+น&ยมปต . คนกร+งเทพิฯ บื้างคนเปBนพิวกว�ตถื+น&ยม

ปต . น&ส&ตคณะส�งคมบื้างคนเปBนคนน�าร�ก

Page 56: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ง . ประโยคในข้�อ ค . แต�ม�คAาว�า ไม�“ ” อย0�ด�วย ให�ทAาเปBนประโยค O (some S arenot P)ปว . ชาวไทยส�วนใหญ�ไม�ภ0ม&ใจ

ส&นค�าไทยปต . ชาวไทยบื้างคนไม�เปBนผ0�ภ0ม&ใจส&นค�าไทยปว . ว�ยร+�นเปBนอ�นมากย�งไม�เข้�าใจช�ว&ตปต . ว�ยร+�นบื้างคนไม�เปBนคนเข้�าใจช�ว&ต

Page 57: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

จ . ประโยคท�.ม�คAาว�า ไม�“ ” ท��งภาคประธิานและภาคแสดง

ทAาเปBนประโยค A / I ให�กAาหนดด0ท�.ภาคประธิาน *ปว . ไม�ม�ไม�ม�คนไทยใดเลยท�.จะไม�ร�กไม�ร�ก

ประชาธิ&ปไตย ปต . คนไทยท+กคนเปBนคนร�ก ปชต . = A ปว . คนไทยท�. ไม�ร�กไม�ร�กประชาธิ&ปไตยแทบื้จะหาไม�ได�หาไม�ได�*ปต . คนไทยบื้างคนเปBนคนร�กประชาธิ&ปไตย = I

Page 58: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ฉ . ประโยคท�.ม�คAาในข้�อ ก . แต�ในข้ณะเด�ยวก�น ม�คAาว�า ใช�ว�า“ ” หรอ ม&ใช�ว�า“ ” อย0�ด�วย ทAาเปBนประโยค O เช�น ป๊ว . ใช�ว�าแต�ละคนจะเป๊6นนายกฯ ได�

ป๊ต . คินบางคิน ไมี เป๊6น นายกฯป๊ว . ส�งท��ส องแสงได�ม&ใช�ว�าเป๊6นทองท��งหมด (คิ$าพื่+งเพื่ย)ป๊ต . ส�งท��ส องแสงบางช้นดไมี เป๊6นทอง

Page 59: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ช . คAาพิ0ดลอย ๆ (ไม�ม�วล�ให�ส�งเกต )

ให�จ�ดเปBนประโยค A หรอ E ตามเน�อความปว . เดJก ๆ

ห�ามเข้�า

ปต . ท+กคนไม�เปBนผ0�ส0บื้บื้+หร�.ได� = E

ปว . ห�ามส0บื้บื้+หร�.

ปต . ท+กคนเปBนคนส0บื้บื้+หร�.ได� = A

ปว . ห�ามไม�ให�ส0บื้บื้+หร�.

ปต . ท+กคนเปBนผ0�เข้�าข้�างในได� = A

ปว . เช&ญข้�างใน

ปต . เดJกท+กคนไม�เปBนผ0�เข้�าได� = E

Page 60: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ฌ . คAาท�.ม�ความหมายปฏิ&เสธิอย0�ในต�ว เช�น น�อยมาก “ ” หรอ เกอบื้ไม�ม�“

เลย” (ตรงก�บื้คAาในภาษาอ�งกฤษ Few ,

Little) ทAาเปBนประโยค O เช�น ปว. เกอบื้ไม�ม�น&ส&ตคนใดด.มนมเกษตรปต . น&ส&ตบื้างคน ไม�เปBน คนด.มนมเกษตรปว. น&ส&ตน�อยมาก ท�.ด.มนA�าอ�ดลมปต . น&ส&ตบื้างคน ไม�เปBน คนด.มนA�าอ�ดลม

Page 61: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

แต ถ�ามี�คิ$าว า ไม� ท�.เทอมภาคแสดง“ ”จ+ดเปBนประโยค I เช้ นป๊ว . เกอบื้ไม�ม�นสตคินใดท��

ไมี ด��มีนมี

ป๊ต . นสตบางคิน เป๊6น คินด��มีนมี

ป๊ว . นสตน�อยมากท�.ไม�ด��มีน$*าอ+ดลมี

ป๊ต . นสตบางคิน เป๊6น คินด��มีน$*าอ+ดลมี

Page 62: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

• เปBนประโยคอะไร เปBนประโยคอะไร ( ( อ�านซ์&อ�านซ์&))

- ร�กเธิอเหมอนกะละม�ง จะพิ+จะพิ�งย�งไงกJร�กเธิอ - ลงเสาเข้Jมด�วยความร�ก ต�อต�านด�วยความห�วงใย ผ0กผ�นสายใยเปBนหล�งคา- อยากม�เธิอคอยซ์�บื้นA�าตา แต�ยามฉ�นบื้�าอยากม�เธิอเปBนต�วประก�น - เพิ.อนแท�คอ ธินาคารเม.อยามข้าด คอตลาดเม.อยามห&ว คอไอค&วเม.อยามสอบื้ - เก�าอ��ม� 4 ข้า ก�ตาร�ม� 6 สาย เจ�าหญ&งม�เจ�าชาย ฉ�นคงเด�ยวดายถื�าไม�ม�เธิอ - ตรงเส�นข้อบื้ฟLาม�อะไร ฉ�นไม�สน แต�ตรงเส�นข้อบื้ใจ ฉ�นม�แต�เธิอ - ม�ดาวต�องม�เดอน เปร�ยบื้เสมอนฉ�นต�องม�เธิอ - ต� ด ก ร ะ ด า ษ ต� อ ง ใ ช� ก ร ร ไ ก ร แ ต� ต� ด ใ จ ต� อ ง ใ ช� เ ว ล า - ได� พิ0ด ได� ค+ย กJ อยาก ได� ใจ ... ได� เจอ ก�น เม.อ ไร กJ อยาก ได� ต�ว ....ฯลฯ

Page 63: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

บื้ทท�.4 การน&ยาม

• การตกลงก�นเร.องน&ยามข้องคAาต�าง ๆ เพิ.อทAาให�ร0�ว�า กAาล�งค+ยในเร.องเด�ยวก�น การค+ยก�นไม�ท�.ร0�เร.องม�

สาเหต+อย�างหนI.งคอมาจากเพิราะน&ยามไม�ตรงก�น ถื�า น&ยามถื0กเปล�.ยนใหม� ตAาราหรอความเช.อกJต�อง

เปล�.ยนเช�นคAาน&ยามเร.อง ดาวเคราะห�

- คAาน&ยามเด&มระบื้+ว�า ระบื้บื้ส+ร&ยะข้องเราม�ดาวเคราะห� 9 ดวงซ์I.งเปBนบื้ร&วารข้องดวงอาท&ตย� เร�ยกว�าดาวนพิ

เคราะห� 9( ดวง)- คAาน&ยามใหม�ระบื้+ว�า คอดาวท�.ต�องโคจรรอบื้ดาวฤกษ�

แต�ต�วม�นเองต�องไม�ใช�ดาวฤกษ�และม�มวลมากพิอสAาหร�บื้ท�.จะดIงให�ต�วม�นเองม�ล�กษณะเปBนทรงกลมภายใต�น&ยามใหม�น��จะม�ดาวเคราะห�เพิ&.มข้I�นมากกว�าท�.เคยถือก�นมาว�าม� 9 ดวงท�.ค�นพิบื้แล�ว 3 ดวง คอ แชรอน ย0บื้� 313 เซ์เรส (อ�ก 9 ดวงรอค&วอย0�)

- คAาว�า ทะเยอทะยาน (ม�ความหมายด�หรอไม�ด� )Desier หรอAmbition

Page 64: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ว&ธิ�การน&ยามว&ธิ�การน&ยามศ�พิท�ศ�พิท�• ๑๑..น&ยามโดยการช��แสดงน&ยามโดยการช��แสดง((ยกต�วอย�างยกต�วอย�าง) ) เช�น เช�น

• ๒๒..น&ยามโดยการสร�างศ�พิท�ใหม�น&ยามโดยการสร�างศ�พิท�ใหม�หรอน&ยามหรอน&ยาม เฉพิาะการณ� เฉพิาะการณ� ( ( ฉายาฉายา/ / คAาย�อคAาย�อ))เช�นเช�น

… น&�วช��คอ… น&�วช��คอ ,,ส�แดงคอส�แดงคอ… …

ข้อแสดงความ ยข้อแสดงความ ย..ดด. . และข้อให� ลและข้อให� ล..ลล..ตต..กก. . นะคร�บื้ นะคร�บื้ อย�าได�ม�ล0กต&ดพิ�นอ�กเลย เด�Xยวจะ ยอย�าได�ม�ล0กต&ดพิ�นอ�กเลย เด�Xยวจะ ย..ตต..หห. .

ก&Yกคอคนท�.เปBนมากกว�าก&Yกคอคนท�.เปBนมากกว�าเพิ.อนแต�ไม�ใช�แฟนเพิ.อนแต�ไม�ใช�แฟน

คณะกรรมการตรวจสอบื้การกระทAาท�.ก�อให�เก&ดความเส�ยหายแก�ร�ฐ ห้ร�อ คตส.

คมช . หรอ คณะมนตร�ความม�.นคงแห�งชาต& น�กเลงโคราช น�กปราชญ�อ+บื้ล คนจนศร�สะเกษ คนท+เรศ....

((ย&นด�ย&นด�)) ((เล&กแล�วต�อก�นเล&กแล�วต�อก�น))((ย+�งตายห�ะย+�งตายห�ะ))

Page 65: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๓ ๓ .. น&ยามโดยการรายงาน น&ยามโดยการรายงาน ((ใช�ความหมายตามใช�ความหมายตามพิจนาน+กรมพิจนาน+กรม) ) เช�นเช�น

ว�นว�น:: กก..แสดงอารมณ�เส�ยเอาแต�ใจตนเองแล�วไปกระทบื้กระท�.งคนรอบื้ข้�างแสดงอารมณ�เส�ยเอาแต�ใจตนเองแล�วไปกระทบื้กระท�.งคนรอบื้ข้�างธิรรมน0ญ: น . ช.อกฎหมายว�าด�วยระเบื้�ยบื้การ

Page 66: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

• ๔๔..น&ยามโดยการใช�คAาไวพิจน�เช�นน&ยามโดยการใช�คAาไวพิจน�เช�นยาบื้�าคอยาม�ายาบื้�าคอยาม�า,,ตะกวดคอเห��ยตะกวดคอเห��ย,,ย�วะคอว�นย�วะคอว�นแม�เบื้��ยคอง0เห�าแม�เบื้��ยคอง0เห�า

ฯลฯฯลฯ

คนฮั&นด0คอคนอ&นเด�ยหรอชาวภารตะคนฮั&นด0คอคนอ&นเด�ยหรอชาวภารตะ เมองไทยคอประเทศไทยเมองไทยคอประเทศไทย

สนามบื้&นกร+งเทพิคอสนามบื้&นดอนเมองสนามบื้&นกร+งเทพิคอสนามบื้&นดอนเมอง สนามบื้&นหนองง0เห�าคอสนามบื้&นส+วรรณภ0ม&สนามบื้&นหนองง0เห�าคอสนามบื้&นส+วรรณภ0ม&

ล0กสาวหล�าไม�บื้�ากJเค�ยว...ล0กสาวเด�ยว ไม�เค�ยวกJบื้�า ล0กสาวหล�าท��งบื้�าท��งเค�ยว

หล�า(ส+ดท�อง) เค�ยว (คะนอง ข้��ด�อ ดอกทอง สAาส�อน แรด ฯลฯ

คะนองปาก (เค�ยวปาก) คะนองมอ (เค�ยวมอ)

Page 67: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

• ๕๕.. น&ยามโดยการบื้รรยาย น&ยามโดยการบื้รรยาย ((ว&เคราะห�ค+ณล�กษณะว&เคราะห�ค+ณล�กษณะพิ&เศษพิ&เศษ) ) เช�นเช�นส+น�ข้คอส�ต�เล��ยงส+น�ข้คอส�ต�เล��ยงท�.เห�าหอนได�ท�.เห�าหอนได�

ม+มคอเส�น ม+มคอเส�น 2 2 เส�นท�.มาแตUะอ�Xงก�นเส�นท�.มาแตUะอ�Xงก�นปPY งก�นเม.อไรเก&ดม+มเม.อน��นปPY งก�นเม.อไรเก&ดม+มเม.อน��น

0 0 องศา ก�บื้ องศา ก�บื้ 360 360 องศา ค�าข้องม�นต�างก�นราวฟLากะด&น องศา ค�าข้องม�นต�างก�นราวฟLากะด&นแต�แนบื้สน&ทเปBนอ�นเด�ยวก�นแต�แนบื้สน&ทเปBนอ�นเด�ยวก�น

((ในส&.งเด�ยวก�นแต�ละคนอาจค&ดไม�เหมอนก�นในส&.งเด�ยวก�นแต�ละคนอาจค&ดไม�เหมอนก�น))

Page 68: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๖๖.. น&ยามโดยการโดยแปลรากศ�พิท� น&ยามโดยการโดยแปลรากศ�พิท� ((น&ร+กต&ศาสตร�น&ร+กต&ศาสตร�) ) เช�น เช�น- - เกษตรศาสตร� มาจากคAาว�า เข้ตHตเกษตรศาสตร� มาจากคAาว�า เข้ตHต((เกHษตHรเกHษตHร ) ) ท�.นาหรอแผ�นด&น ท�.นาหรอแผ�นด&น + + ศาสHตHรแปลว�า ความร0�ศาสHตHรแปลว�า ความร0�

รวมแปลว�า ศาสตร�แห�งแผ�นด&น รวมแปลว�า ศาสตร�แห�งแผ�นด&น ((Land of knowledgeLand of knowledge))-กษ�ตร&ย� มาจากคAาว�า เข้ตHต กษ�ตร&ย� มาจากคAาว�า เข้ตHต ((เกHษตHรเกHษตHร ) ) ท�.นาหรอแผ�นด&น ท�.นาหรอแผ�นด&น

+ + อ&ย อ&ย ((ป?จจ�ยป?จจ�ย)) ด�งน��นกษ�ตร&ย�แปลว�า ด�งน��นกษ�ตร&ย�แปลว�า เจ�าข้อง เจ�าข้องแผ�นด&นแผ�นด&น- - เศรษฐ�มาจากคAาว�า เสฏฺ[ฐ เศรษฐ�มาจากคAาว�า เสฏฺ[ฐ ((ประเสร&ฐประเสร&ฐ ) + ) + อ�อ� เศรษฐ�เศรษฐ�แปลว�า แปลว�า ผ0�ม�ผ0�ม�ความความประเสร&ฐ ประเสร&ฐ ((คนผ0�ประเสร&ฐ คนผ0�ประเสร&ฐ ((เปBนเปBนเศรษฐ�เศรษฐ� ) ) จะต�องม�มากกว�าความรวย จะต�องม�มากกว�าความรวย คอต�องม�ด�คอต�องม�ด�กAาก�บื้กAาก�บื้ความรวยด�วยความรวยด�วย))สมการความเปBนเศรษฐ�ตามว&ถื�พิ+ทธิคอ ความรวย สมการความเปBนเศรษฐ�ตามว&ถื�พิ+ทธิคอ ความรวย + +ความด� ความด� = = เศรษฐ�เศรษฐ�

- - ท�.มาข้องคAาว�า ท�.มาข้องคAาว�า Curfew Curfew มาจากภาษาฝึร�.งเศสว�า มาจากภาษาฝึร�.งเศสว�า Cuevre- feu Cuevre- feu แปลเปBนภาษาอ�งกฤษว�า แปลเปBนภาษาอ�งกฤษว�า to cover to cover the firethe fireในย+โรปสม�ยกลางบื้�านเรอนทAาจากท�อนซ์+ง ในย+โรปสม�ยกลางบื้�านเรอนทAาจากท�อนซ์+ง ตรงพิ�นกลางบื้�านจะข้+ดเปBนหล+มเพิ.อเอาไว�ใช�เปBนเตา ตรงพิ�นกลางบื้�านจะข้+ดเปBนหล+มเพิ.อเอาไว�ใช�เปBนเตา เพิราะกล�วไฟไหม�ตอนดIก ๆ จIงม�ยามเด&นไปให�ส�ญญาณเพิราะกล�วไฟไหม�ตอนดIก ๆ จIงม�ยามเด&นไปให�ส�ญญาณว�าได�เวลานอนแล�ว ข้อให�กลบื้ไฟซ์ะให�เร�ยบื้ร�อย เม.อว�าได�เวลานอนแล�ว ข้อให�กลบื้ไฟซ์ะให�เร�ยบื้ร�อย เม.อพิระเจ�าว&ลเล�.ยมแห�งฝึร�.งเศสยIดอ�งกฤษได� กJนAามาใช�ในพิระเจ�าว&ลเล�.ยมแห�งฝึร�.งเศสยIดอ�งกฤษได� กJนAามาใช�ในอ�งกฤษ ให�ท+กบื้�านด�บื้ไฟและห�ามออกจากบื้�าน อ�งกฤษ ให�ท+กบื้�านด�บื้ไฟและห�ามออกจากบื้�าน CurfewCurfew จIงมาจIงมาเปBนคAาท�.หมายถืIงมาตรการห�ามออกนอกเปBนคAาท�.หมายถืIงมาตรการห�ามออกนอกเคหสถืานในเวลากAาหนดเคหสถืานในเวลากAาหนด

Page 69: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

พิล&กว&กฤต&เปBนโอกาส คAาว�า ว&กฤต&“ ” ภาษาจ�น เร�ยกว�า เหว�ยจ�“ ” เหว�ยจ� มาจากอ�กษรต�วหน�าข้องคAาว�า เหว�ย“เล�.ยน และ จ�ฮั+�ย” “ ”“เหว�ยเล�.ยน แปลว�า อ�นตราย”“จ�ฮั+�ย แปลว�า โอกาส” คAาว�าว&กฤต&ในภาษาจ�นคอ อ�นตรายและโอกาส ในเวลาเด�ยวก�น

(ม+มค&ดท�.ต�างก�นย�อมทAาให�แต�ละคนแตกต�างก�น)

Page 70: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๗๗.. น&ยามโดยการจ0งใจ น&ยามโดยการจ0งใจ ((ใช�คAาประเภทย�อมส�ใช�คAาประเภทย�อมส�) ) เช�นเช�น

ค+ณม�นค+ณม�นพิวกไฮัโซ์พิวกไฮัโซ์…… หน+�มสาวร�กก�นใหม� กJเหมอนข้�าวใหม�ปลาม�น หน+�มสาวร�กก�นใหม� กJเหมอนข้�าวใหม�ปลาม�น ((โดน�ทก�บื้กาแฟโดน�ทก�บื้กาแฟ))น��เปBนวรรณกรรมน��เปBนวรรณกรรมศ�กด&นาศ�กด&นา

น��คอวรรณกรรมน��คอวรรณกรรมเพิ.อช�ว&ตเพิ.อช�ว&ต

ล&.วล�อระบื้อบื้ท�กษ&ณล&.วล�อระบื้อบื้ท�กษ&ณพิวกก�งฉ&นก&นเมองพิวกก�งฉ&นก&นเมอง

เหล�าสม+นทรราชเหล�าสม+นทรราช น�กประชาธิ&ปไตยร0ปแบื้บื้น�กประชาธิ&ปไตยร0ปแบื้บื้

หาเข้Jมในมหาสม+ทร ง�ายกว�าหาความบื้ร&ส+ทธิ&\สาว....

Page 71: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎการให�น&ยามศ�พิท�ท�.กฎการให�น&ยามศ�พิท�ท�. ถื0กต�อง ๕ ข้�อ ถื0กต�อง ๕ ข้�อ• ๑๑. . คAาน&ยามความหมายต�องไม�กว�างและแคบื้เก&นไปคAาน&ยามความหมายต�องไม�กว�างและแคบื้เก&นไป

• ๒๒. . คAาน&ยามความหมายต�องไม�เปBนวงจรคAาน&ยามความหมายต�องไม�เปBนวงจร• ๓๓. . คAาน&ยามความหมายต�องไม�ปฏิ&เสธิคAาน&ยามความหมายต�องไม�ปฏิ&เสธิ• ๔๔. . คAาน&ยามความหมายต�องไม�กAากวมคAาน&ยามความหมายต�องไม�กAากวม//คล+มเคลอคล+มเคลอ• ๕๕. . คAาน&ยามความหมายต�องไม�ใช�การเปร�ยบื้เท�ยบื้คAาน&ยามความหมายต�องไม�ใช�การเปร�ยบื้เท�ยบื้

ด0ช�างด0หน�าหนาว ด0สาวด0หน�าร�อน ด0ช�างด0หน�าหนาว ด0สาวด0หน�าร�อน

Page 72: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ล�กษณะการล�กษณะการน&ยามท�.ผ&ดน&ยามท�.ผ&ด• ๑๑. . กว�างไป เช�น กว�างไป เช�น ม�ด ม�ด คอเคร.องมอท�.ใช�สAาหร�บื้ต�ดคอเคร.องมอท�.ใช�สAาหร�บื้ต�ด

• ๒๒. . แคบื้ไป เช�น แคบื้ไป เช�น โตUะ โตUะ คอเฟอร�น&เจอร�ด�านบื้นเปBนระนาบื้ม� ๔ คอเฟอร�น&เจอร�ด�านบื้นเปBนระนาบื้ม� ๔ข้าข้า

• ๓๓. . เปBนวงจร เปBนวงจร คน คน คอส&.งท�.พิระเจ�าสร�างคอส&.งท�.พิระเจ�าสร�าง• ๔๔. . ใช�คAาปฏิ&เสธิ เช�น ความช�.วคอ ใช�คAาปฏิ&เสธิ เช�น ความช�.วคอ ความไม�ด�ความไม�ด�• ๕๕.. ใช�คAากAากวม เช�น การไอคอการช�กด&�นช�กงอข้องปอด ใช�คAากAากวม เช�น การไอคอการช�กด&�นช�กงอข้องปอด• ๖๖.. ใช�การเปร�ยบื้เท�ยบื้ เช�น พิ0ดคล�อง แต�ส�วนมากไม�จร&ง ใช�การเปร�ยบื้เท�ยบื้ เช�น พิ0ดคล�อง แต�ส�วนมากไม�จร&ง

พิ0ดคล�องแคล�วแต�ล�วนเช.อถือไม�ได� เร�ยกว�า กะล�อน พิ0ดคล�องแคล�วแต�ล�วนเช.อถือไม�ได� เร�ยกว�า กะล�อน

Page 73: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ข้��นตอนการใช�เหต+ผล ๑.การสร�างคAาอธิ&บื้าย

( Explanation)สร�างเทอมสร�างประโยคและช�วง

ความค&ด การพิยายามค�นหาความเช.อมโยง ความส�มพิ�นธิ�อย�างเปBนระบื้บื้ข้องข้�อ

เทJจจร&ง

๒.การประเม&น ( Justification)การพิ&จารณาหาความสมเหต+สมผล / การต�ดส&นคAาอธิ&บื้ายท�.สร�างข้I�นน��นม�ความถื0กต�อง /สอดคล�องก�บื้ความเปBนจร&ง

•จะได�เร�ยนอย างละเอ�ยดบทข�างห้น�าคิร+บ

Page 74: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

สมองม�ความสามารถืในการใช�เหต+ผลเพิ.อการต�ดส&นใจ

คนเราใช�เหต+ผลและต�ดส&นใจได�อย�างไร

น�กจ&ตว&ทยาการร�บื้ร0� (Cognitive psychologist)

สร+ปว�า การใช�เหต+ผลข้องมน+ษย�ม� 2 แบื้บื้ 1 . การใช�เหต+ผลแบื้บื้น&รน�ย (Deductive Logic)

2 การใช�เหต+ผลแบื้บื้อ+ปน�ย (Inductive Logic)

จAาไว�นะคร�บื้ !

•จะได�เร�ยนอย างละเอ�ยดในบทข�างห้น�าคิร+บ

Page 75: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กระบื้วนการใช�เหต+ผลท�.ยIดหล�กว�า

เราเช.อว�าส&.งท�.นAามาอ�างน��นถื0กต�องเปBนจร&ง

ด�งน��นย�อมนAาไปส0�ข้�อสร+ปท�.เปBนจร&งด�วย

การใช�เหต+ผลแบื้บื้น&รน�ยการใช�เหต+ผลแบื้บื้น&รน�ย

(( เช�น คณ&ตศาสตร� เช�น คณ&ตศาสตร�))

ข้�ออ�างท�.ใช�คอข้�ออ�างท�.ใช�คอ::โลกท�ศน�โลกท�ศน�//ช�วท�ศน�ท�.อย0�ในความค&ดเราช�วท�ศน�ท�.อย0�ในความค&ดเรา ๑๑..ความจร&งท�.พิ&ส0จน�ได�ความจร&งท�.พิ&ส0จน�ได�

คนท+กคนต�องตาย ฯลฯคนท+กคนต�องตาย ฯลฯ ๒๒..ความเช.อหรอกฎท�.วไปท�.ท+กคนยอมร�บื้ความเช.อหรอกฎท�.วไปท�.ท+กคนยอมร�บื้

การฆ่�าคนเปBนบื้าป ฯลฯการฆ่�าคนเปBนบื้าป ฯลฯ

เน�*อห้าในห้น+งส�อบทท�� ๗

Page 76: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การอน+มานแบื้บื้น&รน�ย การอน+มานแบื้บื้น&รน�ย 3 3 แบื้บื้แบื้บื้แบื้บื้ ซ์&ลลอจ&สม�แบื้บื้ ซ์&ลลอจ&สม�

แบื้บื้เอนธิ�มแบื้บื้เอนธิ�มก.

ข้.

ค. แบื้บื้โซ์ร&เตสแบื้บื้โซ์ร&เตส

เน�*อห้าในห้น+งส�อบทท�� ๖

Page 77: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กระบื้วนการใช�เหต+ผลโดยสร+ปจากเหต+การณ�

ท�.เก&ดข้I�นซ์A�า ๆ ก�นอย�างเฉพิาะเจาะจง

หลาย ๆ กรณ�

การใช�เหต+ผลแบื้บื้อ+ปน�ยการใช�เหต+ผลแบื้บื้อ+ปน�ย

(( เช�น ว&ทยาศาสตร� เช�น ว&ทยาศาสตร�))

ข้�ออ�างท�.ใช�คอข้�ออ�างท�.ใช�คอ::จากการส�งเกตจากการส�งเกตจากการทดลองจากการทดลองจากการทAาว&จ�ยจากการทAาว&จ�ย

• จากการส�งเกต เช�น...• เหJนเพิ.อนบื้�านออกว&.งตอนหกโมง

เช�าท+กว�น• ว�นน��เหJนเข้าออกจากบื้�านหกโมง

เช�า• ด�งน��นเข้ากAาล�งจะออกว&.งตามปกต&

เน�*อห้าในห้น+งส�อบทท��๑๑

Page 78: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การพิ&ส0จน�การใช�เหต+ผลและการพิ&ส0จน�การใช�เหต+ผลและการอ�างเหต+ผลการอ�างเหต+ผลเม.อมน+ษย�เราเร&.มค&ดเปร�ยบื้เท�ยบื้หาข้�อสร+ป

หรอความร0�ซ์I.งย�งคงอย0�ในความค&ด เหต+ผลต�าง ๆ กJจะวนเว�ยนอย0�ในสมองเราเร�ยกอาการน��นว�า

“ ต�วอย�างเช�น เม.อการฆ่�ามน+ษย�เปBนบื้าป ด�งน��น “ ต�วอย�างเช�น เม.อการฆ่�ามน+ษย�เปBนบื้าป ด�งน��นการทAาแท�งกJเปBนบื้าปเพิราะว�าการทAาแท�งกJคอการทAาแท�งกJเปBนบื้าปเพิราะว�าการทAาแท�งกJคอ

”การกAาจ�ดช�ว&ตมน+ษย�”การกAาจ�ดช�ว&ตมน+ษย�

เราสามารถืแสดงเหต+ผลให�ผ0�อ.นทราบื้ได�โดยใช�เราสามารถืแสดงเหต+ผลให�ผ0�อ.นทราบื้ได�โดยใช�ส.อกลางท�.ตกลงก�นไว�ส.อกลางท�.ตกลงก�นไว�

ตรรกว&ทยา เร�ยกการใช�เหต+ผลท�.แสดงออกมาว�า

“ ”การใช�เหต+ผล

““ ”การอ�างเหต+ผล”การอ�างเหต+ผล

Page 79: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ว&เคราะห�การอ�างเหต+ผลด�วยกฎเกณฑ์�น&รน�ยว&เคราะห�การอ�างเหต+ผลด�วยกฎเกณฑ์�น&รน�ย

((จากต�วอย�างท�.กล�าวจากต�วอย�างท�.กล�าว)) การอ�างเหต+ผลคร��งหนI.ง ๆ จะต�อง

ประกอบื้ไปด�วยประโยค 3 ประโยคเสมอ และมาจาก 3 เทอม เช�น...1. การฆ่�ามน+ษย� การฆ่�ามน+ษย� เป๊6นบื้าปบื้าป

2. การทAาแท�งการทAาแท�ง เป๊6นการฆ่ ามีน-ษย/(การก$าจ+ดช้�วตมีน-ษย/)3. เพื่ราะฉัะน+*น การท$าแท�งเป๊6นบาป๊ข�อคิวามีท�� 1 2, เป๊6นข�ออ�าง (Premise) ข�อคิวามีท�� 3 เป๊6นข�อสร-ป๊ (Conclusion)

(จากข�อคิวามีเห้ต-ผู้ลมี� ๓ เทอมีเช้��อมีส+มีพื่+นธ/ก+น)

Page 80: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1. โลหะท��งหมด เปBนส.อไฟฟLา (ข้�ออ�างเอก)2. เหลJก ท เหลJก ท. เปBนโลหะ (ข้�ออ�างโท)3. . . . เหลJก ท เหลJก ท. เปBนส.อไฟฟLา (ข้�อสร+ป)เทอมท�.ข้�ดเส�นใต�เปBนเทอมเอก ท�.อย0�ในภาค

แสดงข้�อสร+ป

เทอมท�.เปBนต�วเอนเปBนเทอมโท ท�.อย0�ในภาคประธิานข้�อสร+ปข้�ออ�างเอก = ความจร&ง

ท�.วไป / กฎ (กว�าง)ข้�ออ�างโท = ความจร&งเฉพิาะ / ส&.งท�.จะพิ&ส0จน� (แคบื้ลง)

การกAาหนดประโยคอ�างเอก/โท

Page 81: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การอ�างข้�ออ�างเอก-โทจะเอาประโยคใดข้I�นก�อนกJได�ExEx

.. 1. เหลJกเ ปBนโลหะ(อ�างโท)2. โลหะเปBนส.อไฟฟLา

(อ�างเอก)3. . . . เหลJก เปBนส.อไฟฟLา (ข้�อสร+ป)(เทอมท�.ข้�ดเส�นใต�เปBน

เทอมโท)

Page 82: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ก. มน+ษย�ท+กคนเปBนส&.งต�องตายข้. พิระเจ�าไม�เปBนมน+ษย�ค. ด�งน��น พิระเจ�าไม�เปBนส&.งต�องตาย ม� 3 ประโยค

ว&เคราะห�ได� ด�งน��ประโยค ก. เปBนข้�ออ�างเอก / ประโยคเหต+ใหญ� (Major Premise)ประโยค ข้ . เปBนข้�ออ�างโท / ประโยคเหต+เลJก (Minor Premise)ประโยค ค. เปBนข้�อสร+ป (Conclusion)

Page 83: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ม�ศ�พิท�เพิ�ยง 3 ศ�พิท� แต�ละศ�พิท�ปรากฏิ เพิ�ยง 2 คร��ง คอ

1. มน+ษย�2. ส&.งต�องตาย3. พิระเจ�า

เทอมกลาง (Middle Term) คอ เทอมท�.ปรากฏิในข้�ออ�างเอกและข้�ออ�างโท (มน+ษย�)เทอมเอก / ใหญ� (Major Term) คอ เทอมท�.เปBนภาคแสดงข้�อสร+ป (ส&.งต�องตาย)เทอมโท / รอง (Minor Term) คอ เทอมท�.เปBนประธิานข้องข้�อสร+ป (พิระเจ�า)

Page 84: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กฎการพิ&ส0จน�ความสมเหต+สมผลข้องการอ�างเหต+ผลแบื้บื้น&รน�ย

ประเภทช�วงความค&ด (Syllogism)

กฎข้�อท�. 1 การอ�างเหต+ผลคร��งหนI.ง ต�องม� 3 เทอม

( แต�ละเทอมใช� 2 คร��ง)1. การฆ่�ามน+ษย� การฆ่�ามน+ษย� เป๊6นบื้าปบื้าป2. การทAาแท�งการทAาแท�ง เป๊6นการฆ่ ามีน-ษย/(การก$าจ+ดช้�วตมีน-ษย/)3. เพื่ราะฉัะน+*น การท$าแท�งเป๊6นบาป๊

Page 85: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1) ปลาวาฬไม�ใช�ปลาปลาไม�ใช�ส�ตว�เล��ยง

ล0กด�วยนม. . . ปลาวาฬเปBนส�ตว�เล��ยงล0กด�วยนม2) ปลาวาฬเปBนส�ตว�เล��ยงล0กด�วยนมปลาไม�เปBนส�ตว�เล��ยงล0ก

ด�วยนม. . . ปลาวาฬไม�เปBนปลา

ปลา กระจาย กระจาย2 2 คร��งคร��ง

เทอมท�.ใช�ซ์A�าก�น 2 คร��ง ในข้�ออ�าง เร�ยกว�า เทอมกลางเทอมกลาง

กฎข้�อท�. 2 เทอมกลางต�องม�ความหมายก ระจายอย�างน�อย 1 คร��ง

ส�ตว�ฯ กระจาย กระจาย 1 1

คร��งคร��ง

KOMAIN
ปลาที่ไม่ใช่ปลา เช่นปลาดาว ปลาหมึก ปลาบิน ปลากริม (ขนม)ปลาดำปลาแดง(เครื่องเลานการพนันอย่างหนึ่ง)ปลาไหลเผือก (ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งรากทำยาได้)
Page 86: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1) ผ0�ชายไม�เปBนคนท�อง2) สมชายเปBนผ0�ชาย3) . . . สมชายไม�เปBนคนท�อง

1. Y ไมี เป๊6น Z

2. X เป๊6น Y

3. X ไมี เป๊6น Z

กฎข้�อท�. 3 เทอมท�.เปBนเทอมกระจายใน ข้�อสร+ป ต�องเปBนเทอมท�.กระจาย

ในข้�ออ�างด�วย

Page 87: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

3) น&ส&ต มก. ท+กคนเปBนคนฉลาด บื้างคนเปBน

น&ส&ต มก.. . . บื้างคนเปBนคนฉลาด

กฎข้�อท�. กฎข้�อท�. 3.3.Ex.Ex.

Page 88: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ปลาวาฬไม�ใช�ปลาปลาไม�ใช�ส�ตว�เล��ยง

ล0กด�วยนม. . . ปลาวาฬเปBนส�ตว�

เล��ยงล0กด�วยนม

กฎข้�อท�. 4 การอ�างเหต+ผลคร��งหนI.งข้�ออ�างจะ ปฏิ&เสธิหมดท��ง 2 ข้�อไม�ได� (ม�ได�

เพิ�ยงข้�อเด�ยว)

KOMAIN
ปลาที่ไม่ใช่ปลา เช่นปลาดาว ปลาหมึก ปลาบิน ปลากริม (ขนม)ปลาดำปลาแดง(เครื่องเลานการพนันอย่างหนึ่ง)ปลาไหลเผือก (ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งรากทำยาได้)
Page 89: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ระบื้บื้ประชาธิ&ปไตยเปBนส&.งท�.ท+กคนชอบื้การทAาตามท�.ฉ�นต�องการคอประชาธิ&ปไตยด�งน��นการทAาตามท�.ฉ�นต�องการไม�เปBนส&.งท�.ท+กคนชอบื้

กฎข้�อท�. 5 ถื�าม�ข้�ออ�างข้�อใดข้�อหนI.ง ปฏิ&เสธิ

ข้�อสร+ปต�องเปBนประโยคปฏิ&เสธิด�วย

ระบื้บื้ประชาธิ&ปไตยเปBนส&.งท�.ท+กคนชอบื้การทAาตามท�.ฉ�นต�องการหาใช�ประชาธิ&ปไตยด�งน��นการทAาตามท�.ฉ�นต�องการไม�เปBนส&.งท�.

ท+กคนชอบื้

Page 90: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

โครงสร�างโครงสร�าง SyllogisimSyllogisim๑๑..เทอม เทอม

(Term)(Term)- ใช้� 3 เทอมี ๆ ละ2 คิร+*ง- จากเทอมีกระจาย / เทอมีไมี กระจาย

๒๒..ประโยคตรรก ประโยคตรรก (Proposition)(Proposition)

* ใช้� 3 ป๊ระโยคิ * จากป๊ระโยคิ A, E, I, O

๓๓..การใช�เหต+ผล การใช�เหต+ผล ((ReasoningReasoning)) ประเม&นด�วยกฎ 5 ข้�อ

ว&เคราะห�เพิ.อหาความสมเหต+สมผลและความน�าเช.อถือ

(Logic of Terms)(Logic of Terms)

Page 91: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ต�วอย�าง ต�วอย�าง / / การอ�างเหต+ผลและการอ�างเหต+ผลและการว&เคราะห�การว&เคราะห�

ข้�ออ�าง (1) พิระอาท&ตย� (ท+กดวง )เปBนดาวฤกษ�

ข้�ออ�าง (2) ดาวท�.ม�ส&.งช�ว&ตอาศ�ยอย0� (บื้างดวง) ไม�เปBน ดาวฤกษ�

ข้�อสร+ป (1) พิระอาท&ตย� (ท+กดวง) ไม� เปBนดาวท�.ม�ส&.งม�ช�ว&ตอาศ�ยอย0�

= ( ม� ๒เทอม /ประโยค A)

= ( ม� ๒ เทอม /ประโยค O )

= ( ม� ๒ เทอม /ประโยค E)ดาวท�.ม�ส&.งม�ช�ว&ตอาศ�ยอย0�

1. All X เป๊6น Y

2. Some Z ไมี เป๊6น Y

3. All X ไมี เป๊6น Z

Page 92: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

การอ�างเหต+ผลด�งกล�าวไม�สมเหต+สมผล( เพิราะผ&ดกฎข้�อท�. ๓)การประเม&นความน�าเช.อถือข้องการอ�างแบื้บื้

น&รน�ยข้I�นอย0�ก�บื้ ๒ ประเดJน1. ความจร&ง / เทJจข้องข้�อ

อ�าง และ2. ความสมเหต+สมผลข้องว&ธิ�การอ�าง เหต+ผล ( กฎ 5 ข้�อ)

ผลการผลการว&เคราะห�ว&เคราะห�

Page 93: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๒๒.. เหต+ถื0ก เหต+ถื0ก - - – ผลถื0ก สม – ผลถื0ก สม เหต+ผล น�าเช.อถือ เหต+ผล น�าเช.อถือ

น+กธ-รกจบางคินเป๊6นร+ฐมีนตร�. . . น+กธ-รกจบางคินเป๊6นน+กการเมี�อง

ร+ฐมีนตร�ท-กคินเป๊6นน+กการเมี�อง

การว&เคราะห�ร0ปแบื้บื้ช�วง ความค&ด๑๑.. เหต+ผ&ด เหต+ผ&ด - - – ผลผ&ด สม – ผลผ&ด สม เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ1. แมีงมี-มีท-กช้นด เป๊6น

ส+ตว/มี�ห้กขา2. ส+ตว/มี�ห้กขาท-กช้นด เป๊6นส+ตว/มี�ป๊Hก. . . แมีงมี-มีท-กช้นด เป๊6นส+ตว/ป๊Hก

Page 94: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

๔๔.. เหต+ถื0ก เหต+ถื0ก - - – ผลผ&ด ไม�สม – ผลผ&ด ไม�สม เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ1. อาทกา เป๊6นคิน

2. ธ+ญล+กษณ์/ ไมี เป๊6นอาทกา. . . ธ+ญล+กษณ์/ ไมี เป๊6นคิน

๓๓.. เหต+ผ&ด เหต+ผ&ด - - – ผลถื0ก สม – ผลถื0ก สม เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ เหต+ผล ไม�น�าเช.อถือ1. มีน-ษย/ท-กคิน เป๊6นพื่�ช้

2. ต�นไมี�ท-กช้นด เป๊6นมีน-ษย/. . . ต�นไมี�ท-กช้นด เป๊6นพื่�ช้

(ความสมเหต+สมผลไม�ได�การ�นต�ว�าข้�อสร+ปถื0กต�องเสมอไป)

Page 95: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

สร+ปองค�ประกอบื้ข้องการอ�างเหต+ผลสร+ปองค�ประกอบื้ข้องการอ�างเหต+ผลน&รน�ยแบื้บื้ น&รน�ยแบื้บื้ SyllogismSyllogism

ข�ออ�างUniv

ersal

ข�อสร-ป๊Particul

ar

คิวามีร� �เดมี (ข�ออ�างกว�าง)

1 Syllogism ห้ร�อ ช้ วงคิวามีคิด

คิวามีร� �ให้มี (ข�อสร-ป๊ช้�*เฉัพื่าะช้+ดข8*น)

Page 96: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ความสมเหต+สมผลข้องความสมเหต+สมผลข้องช�วงความค&ดช�วงความค&ด

Syllogism ท�.สมเหต+สมผล (Validity) หมายถืIง 2 ข้�ออ�างบื้�งค�บื้ให�เก&ดข้�อสร+ปโดยจAาเปBนตามเง.อนไข้ข้องการอ�างและกฎการพิ&ส0จน�ด�วยกฎ5ข้�อ

Page 97: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

แบื้บื้ฝึ=กห�ดแบื้บื้ฝึ=กห�ด

จงเปล�.ยนประโยคต�อไปน��ให�อย0�ในร0ปประโยคตรรกศาสตร�

1. มีห้าวทยาล+ยเกษตรศิาสตร/ คิ�อ ภาษ�ของแผู้ นดน

2. ใคิรได�ช้��อว าบ+ณ์ฑิตย อมีด$าเนนช้�วตด�วยป๊Jญญา

3. ใช้ ว าท��คินมี�เงนท-กคินจะมี�คิวามีส-ขเสมีอไป๊

4. นสตน�อยคินน+กท��จะไมี ร� �อะไรด�อะไรช้+�ว

เฉลยก&จกรรมเฉลยก&จกรรม

ประโยค A (All S are P)

ประโยค A (All S are P)

ประโยค I (Some S are P)

ประโยค O (Some S are not P)

Page 98: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

5. ความช�.วไม�ทAาเส�ยเลยด�กว�า6. ใช�ว�าจะม�คนท�.ไม�เข้�าใจเราเอาซ์ะเลย7. ไม�อยากร�กคนท�.ไม�อยากร�กเรา8. ไม�ม�คAาบื้รรยายใด ๆ ท�.ลIกซ์I�ง

9. คนท�.ต��งใจทAามาหาก&นจนรA.ารวยไม�ใช�ว�าท+กคนจะท+จร&ตไม�เปBน

10. คนไทยท+กคนไม�ม�ใครอย0�เหนอกฎหมาย

ประโยค E (All S are not P)

ประโยค I (Some S are P)

ประโยค A (All S are P)

ประโยค E (All S are not P)

ประโยค I (Some S are P)

ประโยค E (All S are not P)

Page 99: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

แผนผ�งร0ปแผนผ�งร0ปแบื้บื้แบื้บื้

การอ�างการอ�างเหต+ผลแบื้บื้เหต+ผลแบื้บื้ช�วงความค&ดช�วงความค&ด

น&รน�ยน&รน�ย จAานวน จAานวน 256 256 ร0ปร0ป

Page 100: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

M = Middle term (เทอมกลาง)

(ผ�งท�.1)(ผ�งท�.2)

(ผ�งท�.3) (ผ�งท�.4)

แต�ละผ�งจะได�ร0ปน&รน�ย แต�ละผ�งจะได�ร0ปน&รน�ย 64 64 ร0ป ร0ป 4 4 ผ�งผ�ง x 4 x 4 ประโยคประโยค x 4x 4 ร0ป ร0ป x 4x 4 คร��งคร��ง ) ) รวม รวม 256 256 ร0ปร0ปและแต�ละผ�งจะม�ร0ปสมเหต+สมผลเพิ�ยง และแต�ละผ�งจะม�ร0ปสมเหต+สมผลเพิ�ยง 4 456 4 456 ร0ปร0ป

M-P = ประโยคท�.ม�เทอมกลางเปBนประธิาน และเทอมเอกเปBนภาคแสดง

P = Predicate of Conclusion (เทอมเอก)S = Subject of Conclusion (เทอมโท)

2. S-M... S-P

1.M-P2. M-S... S-P

1.P-M2. M-S... S-P

,1 -M 1. M-P 2. S-M... S-P

M-S = ประโยคท�.ม�เทอมกลางเปBนประธิาน และเทอมโทเปBนภาคแสดง

Page 101: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ต�วอย�าง ต�วอย�าง ผ�งท�. ผ�งท�. 11

1. Barbara = 1. M a P = All a are b

... S o P = Some a are not c

,,,,, 2 = 1. M , P = All b are ,,, c

.. . S , P = All c are b

2. S a M = All c are a

2. S , M = Some a are b

Page 102: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ว&ธิ�การใช�วงกลมออยเล�อร�พิ&ส0จน�ความสมเหต+สมผลข้องช�วงความค&ด1. วงกลม 1 วง ใช�แทน

เทอม 1 เทอม2.ประโยคตรรกะ 1ประโยค ม� 2 เทอม=3 .เข้�ยนวงกลมส�มพิ�นธิ�ก�นตามร0ปแบื้บื้

ประโยคตรรก 4 ชน&ด (A , E , I , O) 4. สร�างวงกลมออยเล�อร�ในช�วงความค&ดจาก

ข้�ออ�างเพิ�ยง 2 ข้�อเท�าน��น 5 . สร�างจ&นตนาการวงกลมออยเล�อร�จากข้�ออ�างท�. 2 หลายๆ ตAาแหน�งเท�าท�.จะทAาได� 6 . อ�านร0ปวงกลมออยเล�อร�ท�.สร�างเสรJจสมบื้0รณ�ว�าได�ข้�อสร+ปตรงก�บื้ช�วงความค&ดหรอไม�

S P

Page 103: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ต�วอย�างต�วอย�าง สร�างร�ป๊วงกลมีออยเล อร/แทนป๊ระโยคิตรรก เช้ น 1. ป๊ระโยคิไวยากรณ์/ : ไมี มี�น+กศิ8กษาท��

ขย+นเร�ยนคินใดไมี ผู้ านการทดสอบป๊ระโยคิตรรกะ = น+กศิ8กษาท-กคินเป๊6น

ผู้��ผู้ านการทดสอบ(All S are P) ป๊ระโยคิ A

น+กศิ8กษาS

P= ผ0�ผ�านการทดสอบื้

Page 104: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

2. ป๊ระโยคิไวยากรณ์/ : มี�แต คินไมี ขย+นเท าน+*นไมี เป๊6นคินสอบได�ป๊ระโยคิตรรกะ = คินไมี ขย+นท-กคินไมี

เป๊6นคินสอบได� (All S are not P) ป๊ระโยคิ E

SS PPS = คนไม�ข้ย�นP = คนสอบื้ได�

Page 105: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

PP

3. ป๊ระโยคิไวยากรณ์/ : คินด� ๆ มี+กล$าบากป๊ระโยคิตรรกะ = คินด�บางคิน

เป๊6นคินล$าบาก (some S are P) ป๊ระโยคิ I

S = คนด�P = คนลAาบื้าก

SS

X

Page 106: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

(Some S are P) ป๊ระโยคิ I

S PX

Page 107: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

4. ป๊ระโยคิไวยากรณ์/ : ร+ฐบ-ร-ษห้ลายคินไมี ได�เป๊6นท��ร� �จ+กของเยาวช้นป๊ระโยคิตรรกะ = ร+ฐบ-ร-ษบางคินไมี

เป๊6นท��ร� �จ+กของเยาวช้น(some S are not P) ป๊ระโยคิ O

S = ร�ฐบื้+ร+ษP = คนท�.ร0�จ�กข้องเยาวชน

SS PP

X

Page 108: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

(Some S are P) ป๊ระโยคิ o

S PX

Page 109: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ต�วอย�าง การสร�างร�ป๊วงกลมีออยเล อร/แทนช้ วงคิวามีคิดภาพิยนตร�ข้องสต�เฟน̂ สปSลเบื้&ร�กท+กเร.อง

เปBนภาพิยนต�จ&นตนาการท�.สร�างสรรค�เพิราะภาพิยนตร�ท�.ม�จ&นตนาการท�.สร�างสรรค�แต�ละเร.องล�วนเปBนภาพิยนตร�ท�.ได�รางว�ลออสการ�และภาพิยนตร�ท�.ได�รางว�ลออสการ�ท+กเร.องเปBน ภาพิยนตร�ข้อง สต�เฟน̂ สปSลเบื้&ร�ก

( ภาพิยนตร�สปPลเบื้&ร�ก = A , ภาพิยนตร�ท�.ม�จ&นตนาการ = B ,

ภาพิยนตร�ท�.ได�รางว�ลออสการ� C)

Page 110: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

กAาหนดร0ปแบื้บื้ข้องการอ�างด�งกล�าวผ&ดพิลาด

1) All A เปBน B = ประโยค A (ข้�อสร+ปเปBนข้�ออ�าง)

2) All B เปBน C = ประโยค A

. . . All C เปBน A = ประโยค A (ข้�ออ�างเปBนข้�อสร+ป)

Invalid ผ&ดกฎข้�อท�. 3

Page 111: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

BBAACC

อ านจากร�ป๊สร-ป๊ไมี ได�ตามีข�อคิวามีใน อ านจากร�ป๊สร-ป๊ไมี ได�ตามีข�อคิวามีใน Syllogism Syllogism ข�างต�นข�างต�น

1) All A เปBน B =ประโยค A 2) All B เปBน C =ประโยค A

. . . All C เปBน A

Page 112: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1) All B เปBน C = ประโยค A (ข้�ออ�าง)

2) All C เปBน A =ประโยค A (ข้�ออ�าง) . . . All A เปBน B = ประโยค

A (ข้�อสร+ป)Invalid ผ&ดกฎข้�อท�. 3

กAาหนดร0ปแบื้บื้ข้องการอ�างด�งกล�าวท�.ถื0กต�อง

Page 113: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

BBAA

CC

อ�านจากร0ปสร+ปไม�อาจสร+ปได�ตามข้�อความใน อ�านจากร0ปสร+ปไม�อาจสร+ปได�ตามข้�อความใน Syllogism Syllogism ข้�างต�นข้�างต�น

1) All B เปBน C =ประโยค A 2) All C เปBน A =ประโยค A

. . . All A เปBน B

Page 114: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

BB AACC AA BB CC

ร0ปท�.เข้�ยนแทนช�วงความค&ดถื0กต�องร0ปท�.เข้�ยนแทนช�วงความค&ดไม�ถื0กต�อง

Page 115: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ร0ปแบื้บื้การอ�างร0ปแบื้บื้การอ�างเหต+ผลเหต+ผล1) ว+นน�*เป๊6นว+นท��ฝนตก = (All S are P)2) เมี��อวานน�*เป๊6นว+นท��ฝนตก = (All Y are P)3) . . . ว+นน�*คิ�อเมี��อวาน = (All S are Y)

1. ว+นน�*ฝนตก2. เมี��อวานฝนก7ตก

3. เพื่ราะฉัะน+*น ว+นน�*คิ�อเมี��อวาน

ข้�อสร+ป Invalid ผ&ดกฎข้�อ 2 (กฎ Syllogism)

Page 116: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

(วง กลมท�. 3 เข้�ยนได�หลายตAาแหน�งและม�ข้�อสร+ปท�.ข้�ดแย�งได�)

SY2 PY1

(All S are P)(All Y are P)All S are Y∴

Y3

Some S are Y

All Y are S

Some S arenot Y

Y4

All S arenot Y

All Y arenot S

Page 117: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

1. มีก. เป๊6น มีก. 2. มีข. เป๊6น

มีข. 3. . . . มีก . ไมี เป๊6น มีข. ........................

ข�อสร-ป๊ Invalid เพื่ราะน�อยกว า 3 เทอมี (สร-ป๊อะไรไมี ได�)

มข้.

มก.มก.

มข้.มก. มข้.

Page 118: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

CC11

CC22

CC33

aa bb

CC1 1 = 1.All a arenot c / 2.All c arenot a

CC3 3 = 5. All c are a CC2 2 = 3.Some a are c / 4.Some a arenot c

1.(Some a are b)

2.(All c arenot b)3.(Some a arenot C)

aa

aa

Page 119: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ร0ปออยเล�อร� ข้�อใด ท�.เข้�ยนแทนข้�อความการอ�างเหต+ผลท�.ถื0กต�องท�.ส+ดกก.. บางป๊Lาไมี ถ�กท$าลาย อ-ทยานแห้ งช้าตเขาให้ญ

ป๊Lาแห้ งห้น8�ง จ8งไมี ถ�กท$าลาย (ป๊Lา = A, ป๊Lาถ�ก ท$าลาย = B, อ-ทยานแห้ งช้าตเขาให้ญ = C)

1.1. 2.2.A X

C1

B

XAC1

BC2C2

1) Some A arenot B = ป๊ระโยคิ O 2) All C are A = ป๊ระโยคิ A

Page 120: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

3.3.A

B

X

A

B

X

C1

C3

C2

C1

4.4.

C2

Page 121: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

ข้ข้.. ท��มี�ป๊Lาท-กแห้ งจะไมี ขาดฝน และไมี เป๊6นท��ขาดน$*า ฉัะน+*น ท��ขาดน$*าเท าน+*นท��ขาดฝน (ท��มี�ป๊Lา = A, ท��ขาดฝน = B, ท��ขาดน$*า = C)

ร0ปใดถื0กต�องท�.ส+ด

AB

C1

B

A

C2C3

C3

C2

C

C1

All A are not B

All A are not C

Page 122: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

แบื้บื้ฝึ=กห�ดแบื้บื้ฝึ=กห�ดจงเข้�ยนวงกลมออยเล�อร�พิ&ส0จน� จาก

ข้�อความการอ�างเหต+ผลต�อไปน��1 .คินร� �จ+กต+วเองท-กคินจะไมี ใช้�จ ายเกนต+วและไมี ฟ- LมีเฟMอย ฉัะน+*น จะมี�เพื่�ยงคินฟ- LมีเฟMอยเท าน+*นท��ใช้�จ ายเกนต+ว

(คินร� �จ+กต+วเอง = A, คินใช้�จ ายเกนต+ว = B, คินฟ- LมีเฟMอย = C)

2. บางป๊Lาไมี ถ�กท$าลาย อ-ทยานแห้ งช้าตเขาให้ญ เป๊6นป๊Lาแห้ งห้น8�งจ8งไมี ถ�กท$าลาย

(ป๊Lา = A, ป๊Lาท��ถ�กท$าลาย = B, อ-ทยานแห้ งช้าต = C)

Page 123: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

3. ป๊Lาส วนให้ญ ถ�กท$าลาย ป๊Lาถ�กท$าลายมี+กไมี ใช้ อ-ทยานแห้ งช้าต ป๊Lาส วนให้ญ ท��ว าจ8งไมี ใช้ อ-ทยานแห้ งช้าต (ป๊Lา = A, ป๊Lาถ�กท$าลาย = B, อ-ทยานแห้ งช้าต = C)4. คินมี�ขาท-กคินเดนก+นได�เราจ8งเดนก+นได�

ก7เพื่ราะมี�ขา5น+กธ-รกจการเมี�องพื่วกน�*เห้7นแก ป๊ระโยช้น/ต+วเองไมี น าเล�อกเข�าไป๊6. คินอารมีณ์/ด�มี+กจะผู้วป๊ากแฟนของจต-พื่รช้อบผู้วป๊ากเขาจ8งน าจะเป๊6นคินอารมีณ์/ด�7. ดอมีข�*ใจน�อยจ+งต�องเป๊6นคินห้+วล�านแน เพื่ราะคินห้+วล�านใจน�อย

Page 124: ตรรกศาสตร์เบื้องต้น Introduction to Logic ( Ph.๑๒๑ )

8. นายกร+ฐมีนตร�ถ�กวจารณ์/บ อยเพื่ราะป๊ากไวแสดงว าคินป๊ากไวมี+กจะถ�กวจารณ์/บ อย

9. พื่วกเล นก+บกระแสช้อบห้าเส�ยงก7ผู้��แทน คินน�*ช้อบห้าเส�ยงจ8ง มี+กจะท$าอะไรตามี

กระแส10. คินท+�วไป๊อยากช้มีส�งท��น าสนใจ เมี�อง ไทยจ8งเป๊6นส�งท��น าสนใจเพื่ราะใคิร ๆ ก7

อยากมีาช้มี สอบื้กลางภาค ตามตารางกลาง(10.30 – 12.30 น.) สอบื้ไล�

ตามตารางกลาง ( 10.30 – 12.30 น.)

• ข�อสอบกลางภาคิ แบบป๊รน+ย 4 ต+วเล�อก 90 ข�อ 40 คิะแนน

ข้อให�สมปรารถืนาท+กคน