БОЛОВСРОЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМНЫ 2014 ОНЫ ҮЙЛ … · сурах, ажиллах чадвартай болгон төлөвшүүлэх, “Зөв Монгол”

1

БОЛОВСРОЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМНЫ 2014 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ

ХЭРЭГЖИЛТ

БОЛОВСРОЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМНЫ ЭРХЭМ ЗОРИЛГО: Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны эрхэм зорилго нь иргэн бүрийг бие даан

сурах, ажиллах чадвартай болгон төлөвшүүлэх, “Зөв Монгол” хүнийг хөгжүүлэх олон талт нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэх, эрдэм шинжилгээний ажлын чанар, үр өгөөжийг сайжруулан, судалгаа-инновацийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлж, эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд оруулах хувь нэмрийг нэмэгдүүлэхэд оршино. ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ: 1. Сурагч, оюутан, хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэх бодлого хэрэгжүүлж, тогтолцооны шинэчлэл хийх

2. Боловсролын чанар хүртээмж, өрсөлдөх чадварыг сайжруулах насан туршийн боловсролын тогтолцоо бүрдүүлэх 3. Шинжлэх ухаан, технологийн үйл ажиллагааны чанар үр өгөөжийг дээшлүүлэх

4. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын менежмент, эдийн засаг, санхүү хөрөнгө оруулалтын бодлогыг шинэчлэх 2014 ОНЫ ЗОРИЛТ: Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт төрөөс баримтлах бодлогыг шинэчлэх, эрхзүйн орчныг сайжруулах замаар бүх шатны боловсролын чанар, хүртээмж, шинжлэх ухаан технологийн үйл ажиллагааны үр өгөөжийг дээшлүүлнэ.

Урт ба дунд

хугацааны

хөтөлбөр,

бодлогын

баримт бичиг,

зорилтын дугаар

Төсвийн шууд

захирагчийн гэрээнд

тухайн нэгж хариуцахаар тусгагдсан

арга хэмжээ

Арга хэмжээний дугаар

Тухайн арга хэмжээг

хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн нэгжийн

гүйцэтгэх ажил, үйлчилгээ,

шалгуур үзүүлэлт

Хугацаа (сар)

Санхүү-жилт

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт (тоо,

чанар)-ийн хүрэх үр дүн

2014 оны хэрэгжилт

Өө

рий

н ү

нэл

гээ

Хэр

эг-

жи

лти

йн х

увь

/ТЗ

УГ/

СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТ-1. БОЛОВСРОЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ТАЛААР СУДАЛГАА, БОДЛОГЫН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ, ХУУЛЬ ТОГТООМЖ, БОДЛОГО, ХӨТӨЛБӨРИЙН БОЛОН ТӨСӨВ, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ТӨСӨЛ БОЛОВСРУУЛАХ, БОДЛОГЫН УДИРДАМЖААР ХАНГАХ

ЗГҮАХХАХТ-ний 187, БШУЯ

1.1 Төрөөс боловсролын талаар баримтлах

1. Төрөөс боловсролын талаар баримтлах

I-IV

Засгийн газраар хэлэлцүүлж,

“Төрөөс боловсролын талаар баримтлах бодлого батлах тухай” /шинэчилсэн найруулга/ УИХ-ын тогтоолын төслийг боловсруулан Засгийн газрын 2014 оны 03 дугаар сарын 28-

100% 100%

2

Хэтийн төлөвлөгөө 1.1

бодлогыг шинэчлэн боловсруулах

бодлогын төслийг боловсруулж, Засгийн газар, УИХ-д өргөн барина.***

УИХ-д өргөн барьсан байна

ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, улмаар Засгийн газрын хуралдааны мөн өдрийн 12 дугаар тэмдэглэлээр тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтсон болно. Засгийн газраас 2014 оны 04 дүгээр сарын 30-ний өдөр УИХ-д өргөн мэдүүлсэн “Төрөөс боловсролын талаар баримтлах бодлого батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлыг Нийгмийн бодлого, боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны 2014 оны 05 дугаар сарын 20-ний өдрийн хуралдаан, УИХ-ын 2014 оны 05 дугаар сарын 27, 29-ний өдрийн нэгдсэн чуулганаар тус тус хэлэлцэж, УИХ-ын гишүүдийн 87,8 хувийн саналаар хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэж анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлсэн болно. Энэхүү бодлого нь 2014-2024 он хүртэл 10 жилийн хугацаанд боловсролын салбарт тогтвортой баримтлах стратеги байх бөгөөд боловсролын хөгжил, чанар, хүрэх түвшин, боловсролын үйл ажиллагааны ил тод нээлттэй байдлыг хангах, олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэх зэрэг асуудалд голлон анхаарсан болно.

ЗГҮАХХАХТ-ний 187.2

1.2 Монгол хүүхдийн хөгжлийн шалгуур үзүүлэлтийг сургуулийн өмнөх, бага, суурь, бүрэн дунд, дээд боловсрол тус бүрээр боловсруулж гаргах

2. Монгол хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн шалгуур үзүүлэлтийг сургуулийн өмнөх, бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын түвшин бүрээр боловсруулна.

IX 130.0 сая төгрөг

Шалгуур үзүүлэлт Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 04 сарын 30-ны өдрийн А/181 тоот тушаалаар Боловсролын хүрээлэнгийн Хүүхдийн хөгжлийн судалгааны секторыг өргөтгөж, Монгол хүүхдийн хөгжлийн судалгааны төв болгон зохион байгуулав. Төв нь захирал, эрдэм шинжилгэний үндсэн 5 ажилтан, оролцон гүйцэтгэгч 84, мэргэжлийн зөвлөлийн 15 хүний бүрэлдэхүүнтэй ажиллана.

Төв нь 2014-2016 онд Монголын хүүхэд, залуусын хөгжлийн шалгуур, үзүүлэлт боловсруулах цөм технологийн судалгааг хэрэгжүүлнэ.

Тус төв нь туршилт судалгааны үр дүн дээр тулгуурлан аргазүй, сорил-даалгаврыг сайжруулан 2014 оны 11-р сараас 2016 оны 12-р сар хүртэлх

50% 50%

3

хугацаанд

1. үндсэн судалгааны мэдээлэл цуглуулах, 2. боловсруулах, 3. хүүхэд, залуусын хөгжлийн шалгуур, загвар,

цахим сорилын хувилбарт загвар, үндэсний мэдээллийн сүлжээний загварыг тус тус боловсруулахаар ажиллаж байна.

3. Монгол хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн шалгуур үзүүлэлтэд суурилан “Хүүхэд бүрийн хөгжлийн хөтөлбөр”-ийн төслийг боловсруулна.

X-XII

20.0 Төсөл хөтөлбөр

Боловсруулсан хөтөлбөр, хэлэлцүүлсэн тоо , ажлын явц

Монгол хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн шалгуур үзүүлэлтэд боловсруулагдан гарсны дараа түүнд тулгуурлан “Хүүхэд бүрийн хөгжлийн хөтөлбөр”-ийн төслийг боловсруулах бэлтгэл ажил хийж байна.

10% 10%

Бага, дунд боловсролын тухай хууль 12.8, 14.5, 14.8, 19.5 ЗГҮАХХАХТ-187-3, 187.6, 217.3

1.3 Сургуулийн өмнөх болон боловсролын эрх зүйн орчныг сайжруулж, сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж хэрэгжүүлнэ.

4. Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл боловсруулж, Засгийн газарт танилцуулна. ***

IV-XII

Засгийн газарт танилцуулахаар хүргүүлсэн байна.

Хөгжлийн шинэ эрэлт, хэрэгцээнд нийцсэн эрх зүйн орчин бий болгох, хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуулийн хүрээнд зохицуулагдаж чадахгүй байгаа харилцааны зохицуулалтыг холбогдох хуулиар баталгаажуулах зорилгоор Боловсролын тухай хууль, Бага, дунд боловсролын тухай хуулинд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн үзэл баримтлалын төслийг боловсруулж, Засгийн газрын 2014 оны 4 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуралдааны 16 дугаар тэмдэглэлд заасны дагуу хуулийн төслийн үзэл баримтлалын төслийг Засгийн газрын 2014 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцүүлээд байна. Үзэл баримтлалын төсөлд i) боловсролын асуудал эрхэлсэн орон нутгийн байгууллагын чиг үүргийг өргөжүүлэх, (ii) сургалтын байгууллагын өөрийн удирдлагын эрх хэмжээ, үүргийг тодорхой болгох, (iii) орон нутгийн өмчийн сургууль, цэцэрлэгийн

70% 70%

4

ашиглалтын зардлыг орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэх, (iv) сургууль, цэцэрлэгийн захирал, эрхлэгчийн бүрэн эрхэд хамаарах асуудалд аймаг, нийслэлийн Боловсролын газрын оролцоо, нөлөөллийг хориглох, (v) хоѐр улсын Засгийн газар, яам хоорондын гэрээ, хэлцэлийн дагуу байгуулагдсан төрийн өмчийн сургуультай холбогдох эрх зүйн зохицуулалтыг бий болгох зэрэг асуудлыг тусгасан. Засгийн газрын хуралдааны шийдвэрт үндэслэн хуулийн төслийн үзэл баримтлалын төслийг Хууль зүйн яамаар хянуулж, батлуулахад бэлтгэж байна. Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хуульд нэмэлт оруулах хуулийн төсөл боловсруулан, мэргэжлийн, төрийн болон төрийн бус байгууллага, багш, удирдах ажилтан, цэцэрлэгээс хуулийн төсөлд тусгахаар 252 санал авч боловсруулж байна.

5. Сургуулийн өмнөх насны хүүхдийг асран хамгаалах үйлчилгээний эрх зүйн орчин, тогтолцоог бүрдүүлнэ.

I-Х

Үйл ажиллагааг эхлүүлсэн хүүхэд асран хамгаалах байгууллагын тоо, ажилтны тоо, түүнд хамрагдсан хүүхдийн тоо

Монгол Улсын Ерөнхийлэгчийн санаачилгаар “Хүүхэд харах үйлчилгээний хууль”-ийн төслийг боловсруулахад холбогдох яам, байгууллагатай хамтран ажиллалаа.

Хэрэв энэхүү хууль батлагдан хэрэгжвэл

дараах үр дүн гарна гэж төлөвлөж байна. Үүнд:

1. 1-3 хүртэлх насны хүүхдийг хүүхэд харах үйлчилгээнд хамруулснаар цэцэрлэгийн ачаалал багасч, 4-6 хүртэлх насны хүүхдийг цэцэрлэгээр дамжуулан сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэх нөхцөл бүрдэнэ.

2. Улсын хэмжээнд 1,6 - 6 хүртэлх насны бүх хүүхэд сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээнд бүрэн хамрагдаж, хүүхэд бүр төрөөс үзүүлж буй үйлчилгээг хүртэх адил тэгш боломж бүрдэнэ.

3. Бага насны хүүхдийг нь харах хүнгүй нь улмаас хөдөлмөр эрхэлж чадахгүй байгаа 94500 эцэг эх, асран хамгаалагч тодорхой хөдөлмөр эрхэлснээр өрхийн хөгжлийг

90% 90%

5

дэмжих, гэр бүл байнгын орлоготой болох боломжтой.

4. Цэцэрлэгт бүртгэгдсэн хүүхэд л төрөөс санхүүгийн дэмжлэг авч, цэцэрлэг хүрэлцээгүйн улмаас санхүүжилт авч чадахгүй байгаа тэгш бус тогтолцоо өөрчлөгдөж, 2-5 насны хүүхэд бүрт санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх шударга тогтолцоо бүрдэнэ гэж үзэж байна.

Уг хуулийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлж, УИХ-д өргөн бариад байна.

6. Сургуулийн өмнөх насны хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн ахицыг үнэлэх арга зүй, аргачлал боловсруулна.

XII

Сургалтын үндсэн хүрээ, аргазүй, аргачлалыг боловсруулж, ашигласан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны “Бодлого батлах тухай” А/327 дугаар тушаалаар “Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах бодлого”-ыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны “Сургуулийн өмнөх боловсролын чанарын шинэчлэлийн талаар авах арга хэмжээний тухай” А/329 дүгээр тушаалаар батлагдсан сургуулийн өмнөх боловсролын чанарын шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх мэргэжлийн баг Канад, ОХУ, ХБНГУ, Сингапур, Японы цэцэрлэгийн сургалтын хүрээ/үндэсний хөтөлбөрийн сургуулийн өмнөх насны хүүхдэд эзэмшүүлдэг чадварууд (компетенц)-ын харьцуулсан судалгааг хийж үндэсний түвшинд сургалтын үндсэн хүрээ, аргазүй, аргачлалыг багтаасан "Сургуулийн өмнөх боловсролын цөм хөтөлбөр” баримт бичгийн төслийг боловсруулсан. Мөн энэ ажлын хүрээнд сургуулийн өмнөх насны хүүхдийн хөгжил, төлөвшлийн ахицыг үнэлэх ажиглалтын хуудсыг боловсруулж, ХБНГУ-аас уригдаж ирсэн доктор Б.Нагелийн зөвлөмж, мэргэжлийн байгууллага, судлаачдын санал, дүгнэлт болон 2014 оны 07 дугаар сарын 02-нд зохион байгуулсан хэлэлцүүлгээс гарсан санал, зөвлөмжийг тусган сайжруулж, 2014 оны 12 дугаар сараас 12 түшиц цэцэрлэгт хэрэгжүүлэх судалгаа /туршилт/-г эхлүүлсэн. НҮБ-ийн Хүүхдийн сангийн санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлэх судалгаанд зориулан

100% 100%

6

сургуулийн өмнөх боловсролын цөм хөтөлбөр, ажиглалтын хуудсыг хэвлүүлж, түшиц цэцэрлэгүүдэд хүргүүлэх ажлыг зохион байгуулав.

СӨБ-ын тухай хуулийн 6.1, 8.7, ЗГҮАХХАХТ-ний 186.2

1.4 Сургууль, цэцэрлэгийн орчны стандартыг шинэчлэн баталж хэрэгжүүлнэ

7. Цэцэрлэгийн орчны стандарт боловсруулна.

IX

15.0 сая төгрөг

Стандарт боловсруулж, Стандартчилал хэмжил зүйн үндэсний төвд хүргүүлсэн байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны “Сургуулийн өмнөх боловсролын чанарын шинэчлэлийн талаар авах арга хэмжээний тухай” А/329 дүгээр тушаалаар батлагдсан сургуулийн өмнөх боловсролын чанарын шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх мэргэжлийн баг орчны стандартын талаар судалгаа хийж, түүний үр дүнд үндэслэн үзэл баримтлал, стандартын төслийг боловсруулах ажлыг гүйцэтгэлээ. Хүүхдийн цэцэрлэгийн орчны стандартын төслийг боловсруулах ажлын хүрээнд ОХУ, Япон, Солонгос болон бусад орны барилга байгууламжийн стандарт, шаардлагыг судлан, хүүхдийн цэцэрлэгийн эдэлбэр газар, тоглоомын талбай, барилга (унтлагын өрөө, ариун цэврийн өрөө, бүлгийн өрөө, гал тогоо, эмчийн өрөө, хувцас солих өрөө, хөгжим биеийн тамирын танхим, угаалгын өрөө), гэр цэцэрлэг болон хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн орчинд тавигдах шаардлага зэргийг тусгасан болно. Хүүхдийн цэцэрлэгийн орчны стандартын төслийг холбогдох мэргэжилтэн, судлаачдын дунд хэлэлцүүлэн, Стандарт, хэмжил зүйн үндэсний төвийн холбогдох мэргэжилтэнд санал авахаар хүргүүлээд байна. Мөн аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, хэлтэс, Шудрага өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар, МУБИС-ийн СӨБ-ийн сургуулиудаас саналыг нь авч стандартын төсөлд тусган ажиллаж байна. Стандартын эхний хувилбарын бүтцийг 2014 оны 06 дугаар сарын 13-нд багийн болон яамны холбогдох газар, хэлтсийн түвшинд хэлэлцүүлсэн. СХҮТөвийн саналыг хүлээж байна.

50% 70%

Сургуулийн өмнөх

1.5 Тусгай болон сувиллын,

8. Тусгай болон сувиллын цэцэрлэгийн

VII-XII Хамтарс

ан тушаала

Төрөөс боловсролын талаар баримтлах бодлого болон Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хуулинд орох нэмэлт өөрчлөлт, Боловсрол,

10% 10%

7

боловсролын тухай хуулийн 8.6

асрамжийн цэцэрлэгийн эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох

үлгэрчилсэн дүрэм, эрүүл ахуй, ариун цэврийн дүрэм болон асрамжийн цэцэрлэгийн үлгэрчилсэн дүрэм боловсруулна.

ар дүрмүүд батлагдсан байна.

шинжлэх ухааны сайдын “Бодлого батлах тухай” 2013 оны А/327 дугаар тушаалаар батлагдсан “Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах бодлого”, Сургуулийн өмнөх боловсрол, сургалтын орчны стандартын төсөл зэрэгт нийцүүлэн боловсруулах бэлтгэл ажил хийгдэж, 2015 онд дүрмүүдийг боловсруулан батлуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.

Бага, дунд боловсролын тухай хуулийн 13.6, 13.10, ЭЗНХҮЧ-ийн 16.3

1.6 Цэцэрлэгийн болон ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангийн багшийн ажлын ачааллыг багасгах, хөдөлмөрийн үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх талаар бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлэх

9. Хүүхдийн цэцэрлэгт ээлжийн багш, ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангид хүүхдийн тооноос хамаарч туслах/ээлжийн багш ажиллуулах чиглэлээр нөхцөл байдлын судалгаа хийж шийдвэрийн төсөл боловсруулна.***

XII


Судалгааны дүнг яамны удтрдлага, Засгийн газарт танилцуулж, шийдвэрийн төсөл боловсруулагдсан байна.

Цэцэрлэгийн болон ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангийн багшийн ажлын ачааллыг багасгах, хөдөлмөрийн үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх, хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэх бодлогыг хэрэгжүүлэх зорилтын хүрээнд хүүхдийн цэцэрлэгт ээлжийн багш, ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангид хүүхдийн тооноос хамаарч туслах болон ээлжийн багш ажиллуулах судалгаа хийж байна. Хүүхдийн тооноос хамаарч цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн бага ангид туслах болон ээлжийн багшийн тооцоог хувилбартайгаар хийж байна. Урьдчилсан байдлаар 2013/2014 оны хичээлийн жилд анги дүүргэлт:

- СӨБ – min 7, max – 67.7, дундаж 33 хүүхэд

- Бага ангид – min 4,5, max -52.2, дундаж 24,4 байна.

Тооцоог 30 болон 35 хүүхдээс илүү гарсан анги, бүлэгт ээлжийн болон туслах багш ажиллахаар хийж байгаа болно

30% 30%

ЗГҮАХХАХТ-ний 187.4, 187.8, 216.1, ЭЗНХҮЧ-ийн 16.2

1.7 Олон улсын жишигт нийцсэн үндэсний хөтөлбөрийг боловсруулж, арга зүй,

10. Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын агуулгын талаар баримтлах бодлогын

II-V

Бодлогын баримт бичиг Боловсрол, шинжлэх ухааны

Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын агуулгын талаар баримтлах бодлого боловсруулах судалгаа хийв. Тус судалгааг дараах баримт бичгийн хүрээнд хийлээ. Үүнд: 1. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Бага,

дунд боловсролын шинэчлэлийн зураглал, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2013 оны

50% 50%

8

технологийн шинэчлэл хийх

төсөл боловсруулж батлуулна.

сайдын тушаалаар батлагдсан байна.

А/155 дугаар тушаалын хоѐрдугаар хавсралтаар батлагдсан “Бага, дунд боловсролын чанарын шинэчлэлийн үзэл баримтлал”.

Энэхүү үзэл баримтлал нь бага, дунд боловсролын стандарт, хөтөлбөрийн шинэчлэлтэй уялдсан 4 багц асуудал (багшийн тасралтгүй хөгжил; боловсролын үйлчилгээний үр дүнгийн үнэлгээ; сурах бичиг, сургалтын орчин; боловсролын удирдлага, менежментийн шинэчлэл)-ыг хамарсан бөгөөд стандарт, хөтөлбөрийн шинэчлэл нь (i) ерөнхий боловсролыг 12 жилийн сургалтын тогтолцоонд шилжүүлэх бодлогын үргэлжлэл байх, (ii) сургалтын шинэ технологи, арга зүй хөгжүүлэх болон хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх бодлогод чиглэсэн, (iii) хүмүүнлэг, ардчилсан нийгмийн иргэнд төлөвшсөн байх чадамжид суурилах юм. Энэ хүрээнд (i) эхний ээлжинд монгол хэл, математик, байгалийн ухааны боловсролын стандарт боловсруулах, (ii) ахлах ангийн сургалтын агуулга, хөтөлбөр уян хатан, хувилбартай байх, (iii) бага, дунд боловсролын стандартыг үндэсний цөм болон сургуулийн түвшний хөтөлбөрөөр хэрэгжүүлэх, (iv) бага, дунд, ахлах ангид судлах хичээлийн тоог судалгааны үндсэн дээр оновчтой тогтоох зэрэг бодлогын чиглэлийг тодорхойлов. Уг үзэл баримтлал нь бага, дунд боловсролын сургалтын агуулгын бодлогыг тодорхойлж байгаагаараа ач холбогдолтой.

2. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Бага,

дунд боловсролын стандартад үнэлгээ хийх, үндэсний хөтөлбөр боловсруулах, турших ажлыг зохион байгуулах тухай” 2012 оны А/180 дугаар тушаалаар батлагдсан “Бага, дунд боловсролын стандарт, хөтөлбөрийг шинэчлэх бодлогын удирдлага, зохион байгуулалтын бүтэц, үйл ажиллагааны хүрээ”.

9

Үйл ажиллагааны хүрээ нь “Бага, дунд боловсролын агуулга, стандарт, хөтөлбөр”-ийг түүнтэй холбоотой дараах 6 чиглэлээр авч үзсэн. Үүнд:

Бага, дунд боловсролын стандарт, хөтөлбөр

Боловсролын чанарын үнэлгээ

Хүний нөөцийн чадавхи

Сурах бичиг, сургалтын орчин

Багш бэлтгэх сургуулийн сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөө

Боловсролын байгууллагын чадавхи

Уг үйл ажиллагааны хүрээ нь бага, дунд боловсролын сургалтын агуулгын хамрах хүрээг тодорхойлж байгаагаараа ач холбогдолтой. 3. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Багийн

бүрэлдэхүүн шинэчлэх, зардал батлах, тушаалд өөрчлөлт оруулах тухай” 2013 оны А/326 дугаар тушаалаар дээр дурьдсан үйл ажиллагааны хүрээ тус бүрээр “Үзэл баримтлал, бодлого, чиглэл боловсруулах баг” байгуулагдсан.

Багуудаас 2013-2014 онд үйл ажиллагааны 6 хүрээгээр “Харьцуулсан судалгаа, үзэл баримтлал, бодлого, чиглэл” боловсруулав. Түүний нэг нь “Бага, дунд боловсролын агуулга, стандарт, хөтөлбөр”-ийн өөрийн орны болон гадаадын бусад улс орнуудын бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын агуулгын харьцуулсан судалгаа юм.

4. Монгол улсын бага, суурь, бүрэн дунд

боловсролын сургалтын агуулгын хөгжлийн судалгаа хийв.

Судалгааны үр дүнгээр “Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын агуулгын талаар баримтлах бодлого” нь дээр дурьдсан үзэл баримтлал, үйл ажиллагааны хүрээнд багтаж байгаа нь тодорхой болсон болно.

10

11. Бага боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж баталгаажуулна.

V

Шинээр боловсруулж баталгаажуулсан сургалтын хөтөлбөрийн тоо-8, хөтөлбөрөөр хичээллэсэн сурагчдын тоо

Бага боловсролын шинээр боловсруулсан сургалтын төлөвлөгөө, 9 цөм хөтөлбөрийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөр, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2014 оны А/240 дүгээр тушаалаар баталгаажуулан ерөнхий боловсролын нийт сургуульд 2014-2015 оны хичээлийн жилээс хэрэгжүүлж эхэллээ. Бага боловсролын шинээр боловсруулсан сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөрийг нийт ерөнхий боловсролын сургуульд хэрэгжүүлэх ажлыг арга зүйн удирдлагаар хангах ажлын хэсгийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөр, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2014 оны А/240 дүгээр тушаалаар баталгаажууллаа.

Цөм хөтөлбөрөөр нийт бага ангийн 9132 бүлэгт 251204 сурагч хичээллэж байна.

100% 100%

12. Суурь боловсролын 6-7 ангийн сургалтын хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж, ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршина.***

I-VI,

IX-XII

19 хичээлийн хөтөлбөр, лаборатори 40 сургуулийн туршилтын үр дүн

Суурь боловсролын 6-9 дүгээр ангийн үндэсний цөм хөтөлбөр, төлөвлөгөөний төслийг боловсруулан 2014-2015 оны хичээлийн жилд суурь боловсролын сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж, ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршиж байна. Суурь боловсролын сургалтын төлөвлөгөө хөтөлбөр шинэчлэн боловсруулах, турших ажлын хүрээнд дараах арга хэмжээ авч хэрэгжүүллээ. Үүнд:

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Суурь боловсролын сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөр боловсруулах, турших тухай” 2014 оны А/306 дугаар тушаалаар суурь боловсролын сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж турших, сайжруулах ажлыг Боловсролын

100% 100%

11

хүрээлэнгээр гүйцэтгүүлэхээр шийдвэрлэсэн

Төрийн нарийн бичгийн дарга 2014 оны 9 дүгээр сарын 11-ний өдөр “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлын ерөнхий төлөвлөгөө”, “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлын удирдамж”, “Гүйцэтгэгч, захиалагч талуудын хүлээлцэх бүтээгдэхүүний нэр төрөл, тэдгээрт тавигдах шаардлага”-ыг баталж, Боловсролын хүрээлэнд хүргүүлэв. Боловсролын хүрээлэн дээр дурьдсан төлөвлөгөө, удирдамж, шаардлагын дагуу суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх, турших ажлыг гүйцэтгэж байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Сургалтын төлөвлөгөө шинэчлэн батлах тухай” 2014 оны А/355 дугаар тушаалаар “Ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулийн дунд ангийн сургалтын төлөвлөгөө”-г батлав. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 2 дугаар улирлаас Нийслэлийн ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад суурь боловсролын шинэчлэн боловсруулсан сургалтын хөтөлбөрийг туршиж эхлэв

13. Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлалыг боловсруулж, батлуулна.

I-XI

Хийгдсэн судалгаа, үнэлгээ хийгдэж, батлагдсан үзэл баримтлал, шийдвэр

Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлалыг боловсруулах бэлтгэл ажлыг хангав. Үүнд: - Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам,

Швейцарийн Хөгжлийн Агентлаг \ШХА\-ийн Хамтын АжиллагааныМонгол дахь Суурин Төлөөлөгчийн Газартай хамтран “Монгол Улсын Тогтвортой Хөгжлийн боловсрол” төслийн төслийг 2014 оны 2 дугаар сард хамтран боловсруулав. Боловсруулсан төслийн төслийг БШУЯ, БОНХЯ, ШХА, БХ, МУБИС, НБГ, эко сургууль болон иргэний нийгмийн байгууллагуудаар хэлэлцүүлэн саналыг авч эцэслэн боловсруулж, Швейцарийн Хөгжлийн

90% 90%

12

Агентлагаар батлуулав. - Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам,

Боловсрол шинжлэх ухааны яам, Швейцарийн Хөгжлийн Агентлаг \ШХА\-ийн Хамтын АжиллагааныМонгол дахь Суурин Төлөөлөгчийн Газартай хамтран “Монгол Улсын Тогтвортой Хөгжлийн боловсрол” төслийг эхлүүлэх, хэрэгжүүлэх САНАМЖ бичгийг 2014.06.32-ны өдөр харилцан байгуулав.

- САНАМЖ бичиг байгуулснаар төсөл хэрэгжүүлэх ажил эхлэх боломж бүрдсэн. Төслийн ажлын хүрээнд Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлалын төслийг боловсруулна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны захиалгаар, ШХА-ийн Хамтын АжиллагааныМонгол дахь Суурин Төлөөлөгчийн Газрын санхүүжилтээр МУБИС-ийн эрдэмтэн багш нар “Тогтвортой хөгжлийн” боловсролын үзэл санаа бага, дунд боловсролын стандарт, 1-12 дугаар ангийн сургалтын хөтөлбөрт хэрхэн туссаныг үнэлэх зорилготой судалгааны ажлыг гүйцэтгэв. Тус судалгаагаар ерөнхий боловсролын сургуульд мөрдөж буй стандарт, сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ын үзэл санаа хэрхэн туссаныг тодорхойлж, цаашид шинэчлэн боловсруулах стандарт, сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ын үзэл санааг хэрхэн тусгах чиглэлийг зөвлөснөөрөө ач холбогдолтой болов. “Монгол Улсын Тогтвортой Хөгжлийн боловсрол” төслийн хүрээнд БОНХЯ-наас санаачилан “Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлал” боловсруулах багийн төслийг БОНХЯ, БШУЯ, МУИС, МУБИС, БХ, НБГ, эко сургууль болон иргэний нийгмийн байгууллагуудын төлөөллийг оролцуулан боловсруулсан. Гэвч “Монгол Улсын Тогтвортой Хөгжлийн боловсрол” төслийн эхлэх хугацаа 2015 онд болж хойшлогдсон. Ингэснээр “Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл баримтлал”-ыг боловсруулах

13

ажлыг 2015 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд тусгасан.

14. Гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн, олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг боловсруулж, баталгаажуулна.

I-VI, IX-XII

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын тушаалаар баримт бичиг батлагдсан байна.

“Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн ерөнхий зураглал”-ын дагуу 2013-2014 оны хичээлийн жилд XI-XII ангийн физик, хими, биологи, математик, англи хэлний сургалтын хөтөлбөр, арга зүйн удирдамжийг боловсруулж, 2013-2014 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршсан. XI-XII ангийн физик, хими, биологи, математик, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрийн агуулгын хүрээ, арга зүйн удирдамж нь олон улсын харгалзах сургалтын хөтөлбөрийн агуулга, арга зүйн түвшинд хүрсэнээрээ ач холбогдолтой. Эдгээр сургалтын хөтөлбөрийг лаборатори сургуулиудад туршсаны эцэст, 2016-2017 оны хичээлийн жилээс эхлэн ерөнхий боловсролын нийт сургуульд мөрдөнө. Ахлах ангийн сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх болон гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн, олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг боловсруулах ажлыг 2015 онд хийхээр дараах баримт бичигт тусгасан. Үүнд: 1. “Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн

ерөнхий зураглал”-аар 2015-2016 оны хичээлийн жилд X-XII ангийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж, ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршихаар тусгасан. X-XII ангийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулсаны дараа гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн, олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг боловсруулах боломж бүрдэнэ.

2. Төрийн нарийн бичгийн даргын баталсан (2014 оны 9 дүгээр сарын 11-ний өдөр) “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх

50% 50%

14

ажлын ерөнхий төлөвлөгөө”, “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлын удирдамж”, “Гүйцэтгэгч, захиалагч талуудын хүлээлцэх бүтээгдэхүүний нэр төрөл, тэдгээрт тавигдах шаардлага”-д X-XII ангийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулах ажлыг 2015 оны 2 сараас эхлэхээр тусгасан. Тус төлөвлөгөөний дагуу Боловсролын хүрээлэн бэлтгэл ажлаа хангаж байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Ажлын хэсэг байгуулах тухай” 2013 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн А/443 дугаар тушаалаар байгуулагдсан ахлах боловсролд суралцагчийн эзэмших мэргэжил, авьяас сонирхолд баримжаалсан нэмэлт агуулгыг боловсруулан сургалтын агуулгад хэрхэн тусгах, цаашид авах арга хэмжээний санал боловсруулах ажлын хэсгээс “Гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн сургалт явуулах чиглэл”-ийн талаар санал боловсруулав.

15. Бага ангийн биеийн тамирын хичээлийн хөтөлбөрийн агуулгыг шинэчлэн боловсруулж хэрэгжүүлнэ.

V

1-5 ангийн биеийн тамирын хичээлийн хөтөлбөрийг шинэчлэн баталж, 2014-2015 оны хичээлийн жилд хэрэгжүүлж эхэлсэн

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөр, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2014 оны А/240 дүгээр тушаалаар баталгаажуулан ерөнхий боловсролын нийт сургуульд 2014-2015 оны хичээлийн жилээс хэрэгжүүлж буй бага ангийн шинэчлэн боловсруулсан цөм хөтөлбөрт 1-5 дугаар ангийн биеийн тамирын хөтөлбөр багтсан болно. “Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн ерөнхий зураглал”-ын дагуу 2014-2015 оны хичээлийн жилд суурь боловсролын сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж, ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршиж эхэлсэн бөгөөд тус шинэчлэн боловсруулсан сургалтын хөтөлбөрт 6-9 дүгээр ангийн биеийн тамирын хөтөлбөр багтсан болно.

100% 100%

15

байна.

ЗГҮАХХАХТ-ний 263

1.8 Дотоодын бүрэн дунд боловсролын сургуульд ашиглагдаж байгаа сурах бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүлэх

16. Ерөнхий боловсролын болон тусгай сургуулийн багш, сурагчийн хэвлэмэл болон цахим сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнд тавигдах шаардлага, стандартыг шинэчлэн боловсруулна.

VI


Сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүний стандарт боловсруулж, Стандартчилал, хэмжилзүйн үндэсний төвд хүргүүлсэн байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Багийн бүрэлдэхүүн шинэчлэх, зардал батлах, тушаалд өөрчлөлт оруулах тухай” 2013 оны А/326 дугаар тушаалаар “Сурах бичиг, сургалтын орчны үзэл баримтлал, бодлого, чиглэл боловсруулах баг” байгуулагдсан. Тус баг нь 2013-2014 онд сурах бичигт тавигдах шаардлага, стандартыг шинэчлэн боловсруулах ажлын бэлтгэл ажлыг хангаж байна. Үүнд:

Монгол улсын бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын түвшинд багш, сурагчийн хэвлэмэл, цахим сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнд тавигдаж байгаа шаардлагын хэрэгжилтэд судалгаа хийв.

Тус судалгааны үр дүнд тулгуурлан стандартыг шинэчлэх чиглэл, зөвлөмж гаргав.

50% 50%


1.9 Ахлах боловсролын сургалтын агуулга, хөтөлбөрийн суралцагчийн эзэмших мэргэжил, авьяас, сонирхолд баримжаалж нэмэлт агуулгаар баяжуулж хэрэгжүүлэх

17. Ахлах сургуулийг хөгжүүлэх талаар судалгаа хийж, туршилтын бэлтгэлийг хангана.

III-XII

Хөтөлбөр боловсруулж, туршилт эхлэхэд бэлэн болсон байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Ажлын хэсэг байгуулах тухай” 2013 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн А/443 дугаар тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсгээс “Гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн сургалт явуулах чиглэл”-ийн талаар санал боловсруулав. Дээр дурьдсан саналд тулгуурлан гүнзгийрүүлсэн, төрөлжсөн сургалттай ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийн төсөл боловсруулахаар ажиллаж байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Журам, бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2012 оны А/104 дүгээр тушаалаар байгуулагдсан “Ерөнхий боловсролын бодлогын зөвлөх баг”-аас “Ахлах сургууль” сэдэвт баримт бичгийн төсөл боловсруулав. Ахлах ангийн сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлыг 2015 онд хийхээр дараах баримт бичигт тусгасан. Үүнд:

“Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн ерөнхий зураглал”-аар 2015-2016 оны

70% 70%

16

хичээлийн жилд X-XII ангийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж, ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудад туршихаар тусгасан.

Төрийн нарийн бичгийн даргын баталсан (2014 оны 9 дүгээр сарын 11-ний өдөр) “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлын ерөнхий төлөвлөгөө”, “Суурь боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэх ажлын удирдамж”, “Гүйцэтгэгч, захиалагч талуудын хүлээлцэх бүтээгдэхүүний нэр төрөл, тэдгээрт тавигдах шаардлага”-ад X-XII ангийн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулах ажлыг 2015 оны 2 сараас эхлэхээр тусгасан. Тус төлөвлөгөөний дагуу Боловсролын хүрээлэн бэлтгэл ажлаа хангаж байна

ЗГҮАХХАХТ-ний 187.7 дахь заалт, ЭЗНХҮЧ-ийн 17.1 “7, 8 дахь хэсэг.

1.10 Зөв монгол хүүхэд” үндэсний хөтөлбөрийг бодлогын удирдамжаар хангана.

18. “Авьяас” хөтөлбөрийг бодлогын удирдамжаар хангана.

VI-XII

Хэрэгжүүлсэн бодлогын удирдамж, чиглэл, зөвлөмжийн тоо, ач холбогдол, үр дүн

1. "Авьяас" хөтөлбөрийн хүрээнд төрийн өмчийн 120 ерөнхий боловсролын сургуульд дугуйлан, секцийн тоног төхөөрөмж худалдан авахад зориулж тус бүр 10 сая, нийт 1 тэрбум 200 сая төгрөгийн зардлыг олгохоор шийдвэрлэн, шилжүүлээд байна. Сургуулиуд хэрэгцээндээ үндэслэн шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг худалдан авсан бөгөөд хотын захын дүүрэг, хөдөөгийн сум, олон бүлэгтэй сургууль зэрэг тодорхой шалгуураар сонголт хийж үйл ажиллагааг зохион байгууллаа.

2. 2013-2014 оны хичээлийн жилд үндэсний хэмжээнд төрийн болон төрийн бус өмчийн бүх ерөнхий боловсролын сургуульд 121 төрлийн дугуйлан, секц хичээллүүллээ. Эдгээр дугуйлан, секцүүдэд нийт 382 000 хүүхэд суралцсанаас 43 000 хүүхэд энэ хичээлийн жилд шинээр элсэн суралцсан байна. Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуульд нийт 410 000 цагийн дугуйлан, секцийг 3250 багш, иргэн хичээллүүллээ.

100% 100%

17

3. Тухайлбал, "Нисэх загварын клуб"-т 3000 хүүхэд суралцаж, нисэх загварын Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсад 2014 оны 7 дугаар сард амжилттай зохион байгуулагдав. UBS телевизтэй байгуулсан “Ажил гүйцэтгэх гэрээ”-ний дагуу “Төгөлдөр хүүхэд” нэвтрүүлгийг шинээр бэлтгэж, 80 дугаарыг олны хүртээл болголоо. МҮОНРТ “Хамтран ажиллах гэрээ” байгуулж 23 нэвтрүүлэг, МҮОНР-тэй “Хамтран ажиллах гэрээ” байгуулж 50 нэвтрүүлэг тус тус бэлтгэж түгээлээ

19. Ном” хөтөлбөрийг бодлогын удирдамжаар хангана.

VI-XII

Хэрэгжүүлсэн бодлогын удирдамж, чиглэл, зөвлөмжийн тоо. ач холбогдол, үр дүн

Төрийн өмчийн 450 цэцэрлэгт хүүхэд номтой харилцахад шаардагдах сургалтын хэрэглэгдэхүүн, ном худалдан авахад зориулан тус бүр 1-2 сая, нийт 750 000 төгрөгийн санхүүжилт хийлээ. Хүүхдийн сонирхон үзэх олон хэлбэрийн ном, ном уншихад шаардагдах хэрэглэдэхүүнийг цэцэрлэг өөрсдийн хэрэгцээнд үндэслэн худалдаж авснаар сургалтын орчин сайжирч, хүүхдийн оюун санааны хөгжлийг дэмжих боломжтой боллоо. 2. Хүүхдийн унших роман, тууж, өгүүллэг, баримтат өгүүлэл, яруу найраг болон орчуулгын роман, өгүүллэг, тууж зохиох уралдаан зарлаж 61 шилдэг зохиол шалгарууллаа. 3. Улсын төсвийн санхүүжилтээр нийслэлийн ерөнхий боловсролын сургуулийн бүх дунд ангийн номын санд ном худалдан авах 1 тэрбум төгрөгийн төсөв бүхий тендер зохион байгуулж, сургууль бүр дээр ангийн номын сан, номын клуб байгууллаа. 4. Хүүхдийн дотоод ертөнцийг нээн харуулсан 2 уран сайхны кино хийж, хичээлийн шинэ жилээр олон нийтэд түгээлээ.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-ний 187.9, 187.12, ЭЗНХҮЧ-ийн 17.4 БШУЯҮАДХТ

1.11 Насан туршийн боловсролын сургалтын агуулга, арга зүй, сурах бичиг, орчин,

20. Насан туршийн боловсролын үндэсний хөтөлбөрийн төсөл боловсруулна. ***

IV

Засгийн газарт танилцуулахаар хүргүүлсэн байна

2014 оны эхний хагас жилийн байдлаар 17

аймаг, 8 дүүрэгт тухайн орон нутгийн Засаг

даргын захирамжаар Насан туршийн

боловсролын төв байгуулагдаад байна.

2014оны эхний хагас жилд насан туршийн боловсролын үндэсний хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж, аймаг, дүүргийн насан туршийн боловсролын төвийн захирал, багш нарын

70% 70%

18

12.4 хэрэглэгдэхүүн, чанарын үнэлгээ, багш бэлтгэх, мэргэжил дээшлүүлэх санхүүжилтийн тогтолцоог бий болгох

дунд анхан шатны хэлэлцүүлэг өрнүүлэн саналыг тусгаад байна. “Боловсролын чанарын шинэчлэл-Насан туршийн боловсрол” үндэсний семинарыг 2014 оны 05 дугаар сарын 22-23-ны өдрүүдэд зохион байгуулав. Үндэсний семинарт Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Хууль зүйн яам, Эрүүл мэндийн яам, Соѐл, спорт, аялал жуучлалын яам, Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яам, Хөдөлмөрийн яамны төлөөлөл болон аймгийн ЗДТГ-ын Нийгмийн хөгжлийн хэлтсийн дарга, аймаг нийслэлийн Албан бус-Насан туршийн боловсролын төвийн захирал зэрэг 90 хүн оролцсон бөгөөд орон нутагт иргэдийн насан туршдаа тасралтгүй суралцах боловсролын үйлчилгээг боловсронгуй болгох, хүүхэд хамгааллын бодлогыг хэрэгжүүлж ажиллахад чухал ач холбогдолтой арга хэмжээ боллоо.

21. Бага, дунд боловсролын дүйцсэн хөтөлбөрөөр сургалт явуулах журмыг шинэчилнэ.

V

Журам батлагдсан байна.

БСШУ-ы сайдын 2007 оны 362 дугаар тушаалаар батлагдсан “Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын дүйцсэн хөтөлбөрийн сургалт явуулах журам”-ыг шинэчлэх ажлын хүрээнд орон нутгийн Насан туршийн боловсролын төвүүд, албан бус боловсролын багш нараас санал асуулга авч журмын төслийг боловсруулаад байна. Төслийг хэлэлцүүлэх шатандаа байна.

50% 50%

ЗГҮАХХАХТ-ний 194, 203.1, ЭЗНХҮЧ-ийн 16.1, 16.4. ,

1.12 Ур чадвар, бүтээмж, гүйцэтгэл дээр суурилсан цалин, урамшууллын тогтолцоог нэвтрүүлэх

22. Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын багшийн ажлын норм, нормативыг шинэчилнэ.

I-XII


Багшийн ажлын норм, норматив шинэчлэгдсэн байна.

Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын багшийн ажлын норм, нормативыг шинэчлэх бэлтгэл ажлын хүрээнд гадаад орнуудын энэ чиглэлээрх туршлагыг судлах ажил хийж байна. 2015-2016 оны хичээлийн жилийн эхэнд сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын багшийн ажлын ачааллыг тогтоох судалгааг зураглалын болон асуулга, ярилцлагын аргаар хийхээр төлөвлөж байна. Энэ ажлыг олон улсын болон мэргэжлийн байгууллагатай хамтран

10% 10%

19

замаар багшийн ажлыг шударгаар үнэлж, мэргэжлийн нэр хүнд, үнэлэмжийг өсгөн, цалингаараа хангалуун амьдрах, орон сууц худалдан авах боломжийг бүрдүүлсэн "Багш" хөтөлбөр боловсруулах

гүйцэтгэхээр төлөвлөж байгаа бөгөөд одоогоор уг судалгааны ажлын арга зүй боловсруулах бэлтгэл ажлыг хийж байна.

23. "Багш" хөтөлбөр боловсруулж батлуулна. ***

I-XII

Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан журам-1

Багшийн ур чадвар, бүтээмж, гүйцэтгэл дээр суурилсан цалин, урамшууллын тогтолцоог боловсронгуй болгох, ажлыг шударгаар үнэлж, мэргэжлийн нэр хүндийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр өргөжүүлж, "Багш" хөтөлбөрийн холбогдох судалгаа үндэслэлийг боловсруулж, яамны удирдлагын төвшинд танилцууллаа. Удирдлагаас өгсөн чиглэлийн дагуу дахин боловсруулалт хийгдэж байна.

50% 50%

24. Боловсролын байгууллагын олон улсын багш солилцооны хөтөлбөр боловсруулж, хэрэгжүүлнэ. ***

V-XI

0.8 сая төг. Улсын төсөв

Багш солилцооны хөтөлбөрт 40 багш хамрагдсан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас зохион байгуулсан Монгол-Солонгосын багш солилцооны хөтөлбөрийн хүрээнд хоѐр улсын сургууль хоорондын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, харилцан туршлага солилцох, багш нарын ур чадварыг нэмэгдүүлэх зорилготой 2014 онд 25 багш хамрагдаад байгаа. 2014 оны 04 дүгээр сарын 18-наас 07 дугаар сарын 18-ны хооронд монгол багш нар БНСУ-д туршлага судлаж байгаа бол 8 дугаар сард Солонгосын багш нар манай оронд ажиллав. Энэхүү хөтөлбөр нь 2014 оны 12 сард дуусах тул бусад орнуудтай энэ чиглэлээр хамтран ажиллах талаар санал өгч байгаа. Цаашид гадаад орны яамд хоорондын гэрээний дагуу хийх багш солилцооноос гадна орон нутгийн түвшинд зохион байгуулж буй хоѐр орон хоорондын гадаадын болон дотоодын багш солилцооны үйл ажиллагааг дэмжих бодлого баримталж ажиллаж байна. Сэлэнгэ, Дорнод, Хөвсгөл зэрэг аймаг энэ чиглэлээр тодорхой ажил хийж байна. Мөн аймаг, нийслэлийн 10 цэцэрлэгийн эрхлэгч нарыг БНХАУ-ын Хөх хотын цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагаатай танилцах, судлах 7 хоногийн хөтөлбөрийг СӨББХ-тэй хамтран зохион

100% 100%

20

байгуулав.

25. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх "Багшийн хөгжил" хөтөлбөрийг бодлогын удирдамжаар хангаж ажиллана.

I-XI

4.0 сая төг. Улсын төсөв

Хөтөлбөрийн хэрэгжилт хангагдана.

Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийн хүрээнд үндсэн болон төрөлжсөн сургалтад нийт 8247 багш, удирдах ажилтан хамрагдав. Үүнд: үндсэн болон төрөлжсөн сургалтад 7322 багш, ажилтан, захиалгат сургалтад 925 хүн хамрагдсан. Мөн бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд бага ангийн 13706 багш, удирдах ажилтанд зориулсан сургалтыг үндэсний хэмжээнд зохион байгууллаа. Ингэснээр нийт 21953 багш, ажилтан үндэсний хэмжээний сургалтад хамрагдлаа. “Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд 1,7 тэрбум төгрөг зарцуулагдсан байна. 2013 онд Боловсролын шинэчлэл төслийн 48,7 сая төгрөгийн санхүүжилтээр Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн цахим сургалтын албанд “Багшийн хөгжил портал” сайтыг нээн ажиллуулсны үр дүнд 2014 оны 12 дугаар сарын 15-ны байдлаар нийт 32 чиглэлээр 5892 төрлийн технологи, арга зүй байршуулж, түүнд 22286 багш, ажилтан хандаж, ажлын байрандаа мэргэжил, аргазүйгээ дээшлүүлжээ. Цахим сайт нь багш нарыг ажлын байран дээрээ аргазүйгээ хөгжүүлэх, туршлага судлах боломжоор хангасан төдийгүй боловсролын салбарт эдийн засгийн хэмнэлт, эерэг үр дагаврыг бий болгосон байна. Мөн Монгол-Солонгосын багш солилцооны хөтөлбөрт 2014 онд 25 монгол, 25 солонгос багш хамрагдсан байна.

2014 онд үндэсний хэмжээнд зохион байгуулсан танхимын болон онлайн сургалтаар нийт 30533 багш хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх арга зүйгээ сайжруулж, 25 багшийг олон улсын солилцооны хөтөлбөрт хамруулснаар энэ зорилтын биелэлт бүрэн хангагдлаа.

100% 100%

26. Ерөнхий боловсролын сургуулийн биеийн

I-XII


Үндэсний хэмжээнд 2013-2014 оны хичээлийн жилд төрийн болон төрийн бус өмчийн бүх ерөнхий боловсролын сургуульд “Авьяас” хөтөлбөрийн хүрээнд үндэсний бөх, гүйлт, спорт тоглоом,

70% 70%

21

тамирын багшид секц, дугуйлан хичээллүүлсэн нэмэгдэл олгох журмыг шинэчлэн баталж хэрэгжүүлнэ.

аэробик зэрэг биеийн тамирын 35 төрлийн секцэд 180 000, хүүхэд суралцсан байна. Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуульд дугуйлан, секцийг хичээллүүлсэн багш, иргэний ажлын урамшууллын зардлыг тооцож, Сангийн яаманд хүргүүлээд байна. Цаашид хүүхдийн хөгжлийг хөтлөх эдгээр үйл ажиллагааг зөвхөн биеийн тамирын багшид секц, дугуйлан удирдсаны нэмэгдэл олгох бус үндсэн сургалтын үйл ажиллагаатай нь холбон зохион байгуулахад ажлыг эхлүүлээд байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөр, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” 2014 оны А/240 дүгээр тушаалаар батлагдсан Бага боловсролын сургалтын төлөвлөгөөнд сургалтын үйл ажиллагааг дэмжих үйл ажиллагааны цагт хичээлээс гадуурх үйл ажиллагаанд хичээлийн цагт тооцогдох нийт 189 цаг тусгагдсан нь ерөнхий боловсролын сургуульд хүүхдийн авьяас, сонирхолд нийцүүлэн биеийн тамирын болон бусад дугуйлан секцийг ажиллуулах боломжийг бүрдүүлж байна.

Боловсролын тухай хууль 43.1.8, Бага, дунд боловсролын тухай хууль 13.2, 13.6, 13.10,

1.13. Тусгай хэрэгцээт

боловсролын эрхзүйн

орчны шинэчлэл

хийх

27. "Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг боловсролд тэгш хамруулах хөтөлбөр-2"-ийг /2014-2017/ батлуулна.

II-VI 1,500.0 сая

Боловсрол,

шинжлэх ухааны

сайд, Хүн

амын хөгжил, нийгмий

н хамгаал

лын сайд, Эрүүл

"Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг боловсролд тэгш хамруулах хөтөлбөр-2"-ийн боловсруулсан төсөл дээр нийтдээ 20 гаруй байгууллага иргэдээс саналыг авч, нэгтгэн хамтран батлах Эрүүл мэндийн, Хүн амын хөгжил, нийгмийн яамнаас санал авч, тусган хөтөлбөрийн төслийн боловсруулж дууслаа. Хөтөлбөрийг батлах хувилбарыг сонгох шаардлагатай болсон.

1. Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яамнаас батлах Үндэсний хөтөлбөрийн нэг бүрэлдэхүүн хэсэгт тусгах

2. “Тусгай хэрэгцээт, тэгш хамруулах боловсролын үзэл баримтлал”-ын хамт

70% 70%

22

13.8, Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хууль 8.14, 8.15. ЗГҮАХХАХТ 205.1,3,4

мэндийн сайдын хамтарс

ан тушаала

ар батлагд

сан байна.

БСШУ-ы сайдын тушаалаар баталгаажуулах

Эдгээр хоѐр хувилбараар батлуулах бэлтгэлийг бүрэн хангаж, удирдлагын шийдвэрийг хүлээж байна.

28. Ердийн сургуульд суралцаж байгаа хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдыг оношлох, үнэлэх үнэлгээний журам боловсруулж мөрдөнө.***

I-VI

Батлагдсан журам, шаардлага, хэрэгжилт

“Бага, дунд боловсролын тухай” хуулийн 13.9 дэх хэсгийг хэрэгжүүлэх зорилгоор Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 3 дугаар сарын 11-ний өдрийн А/68 тоот тушаалаар хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчийн мэдлэг, чадварыг үнэлэх үнэлгээний журам боловсруулах ажлын хэсэг байгуулж, журмын төсөл боловсруулах төлөвлөгөө гарган ажилласан.

“Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчийн боловсролын үнэлгээний журам”–ын төслийг боловсруулж холбогдох байгууллага, хүмүүсээс санал авсан. Санал өгсөн хүмүүсийн дийлэнх нь журам хэт нүсэр, “Ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчийн болон боловсролын чанарын үнэлгээний журам”–аас ялгарах зүйл багатай, ердийн ерөнхий боловсролын сургуульд суралцаж байгаа хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг үнэлэх, Тусгай сургуульд суралцаж байгаа хүүхдийг үнэлэх нь өөр байх тул журмыг хоѐр бүлэгтэй болгоѐ гэсэн санал давамгайлсан байсан. Энэ саналын журмын төслийг 2 бүлэгтэй болгон төсөл боловсруулсан. Мэргэжлийн байгууллага, хүмүүсээс дахин санал авах шаардлагатай байна.

Судалгааны явцад дахин нэмэлт судалгаа, боловсруулалт шаардагдсан учраас хэрэгжилт

70% 70%

23

удааширсан.

“Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын комиссын ажиллах журам”, “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл”, “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын комиссын дүгнэлт”, “Боловсролд тэгш хамруулах шийдвэр”- маягтуудыг Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Эрүүл мэндийн сайдын 2014 оны 1 дүгээр сарын А/05/А/14/А/16 дугаар хамтарсан тушаалаар баталгаажуулан холбогдох байгууллага, хүмүүст хүргэсэн. Төв комиссын дарга нь 6 дугаар сард томилогдож, ажил нь жигдэрч байна.

29. Тусгай сургуулиудын мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтыг өргөжүүлж, их, дээд сургуульд суралцах боломжтой хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдыг чадамжийн сургалтаар бэлтгэнэ.

I-XII

Тусгай сургуульд мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтын талаар авах арга хэмжээний тухай санал боловсруулна.

Тусгай сургуулийн мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтын зохицуулалтыг Боловсролын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах замаар тодорхой болгохоор төлөвлөж байна. Азийн хөгжлийн банкнаас залуучууд, насанд хүрэгчдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх зорилгоор мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв болон ерөнхий боловсролын сургуулиудад "Хөдөлмөр эрхлэх ур чадвар" төслийг хэрэгжүүлэхээр бэлтгэж ажил явагдаж байгаа бөгөөд төслийн хүрээнд тусгай сургуулиудад мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх юм. Энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр тусгай хэрэгцээт суралцагчдад ирээдүйн ажил, мэргэжлээ сонгоход нь туслалцаа үзүүлэх, тэдэнд өөрийн онцлогт тохирсон мэргэжлийг эзэмшин, ерөнхий боловсролын сургуулиас шууд ажлын байранд шилжих үйл явцыг хөнгөвчилнө.

50% 50%

30. Ерөнхий боловсролын сургуулийн багш нарт хөгжлийн

VIII-XII

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг боловсролд тэгш хамруулан сургах туршлагатай, туршлага хуримтлуулж байгаа 21 аймгийн Боловсролын газрын мэргэжилтэн болон сургууль, цэцэрлэгийн 105 багшийг “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн

70% 70%

24

бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ажиллах арга зүйн сургалтын модуль боловсруулна

тушаалаар сургалтын модуль батлагдсан байна.

суралцах боломжийг нэмэгдүүлэх нь” сэдэвт мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад, Тусгай, сургууль цэцэрлэгийн 282 багш туслах багшийг Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ажиллах мэдлэг, ур чадварыг дээшлүүлэх сургалтад, 30 согог зүйч багшийг мэргэшүүлэх сургалтад хамруулан, зөвлөн туслах, харилцан мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлсэн сургалтуудыг 2014 онд манай яам, Багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх институт, Боловсролын хүрээлэн хамтран зохион байгуулсан. Эдгээр сургалтуудыг зохион байгуулахдаа Боловсролын хүрээлэн, Багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх институтийн холбогдох ажилтнууд Ерөнхий боловсролын сургуулийн багш нарт хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ажиллах арга зүйн талаарх материал ашигласан. Сургалтын модулийг тусгайлан боловсруулж эмхтгэж, баталгаажуулах бэлтгэл ажил хийгдэж байна.

ЗГҮАХХАХТ-202.3,

1.14. Бүх шатны сургуулиудын үйл ажиллагаа, санхүүжилтийн хяналт, үнэлгээг олон нийтийн оролцоотой өөрийн удирдлагын зарчимд тулгуурласан шийдвэр гаргах тогтолцоотой байхаар

31. Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газрын бүтэц, орон тооны өнөөгийн байдалд дүн шинжилгээ хийж санал боловсруулна. V-VI

Санал боловсруулж холбогдох байгууллагуудад танилцуулна.

Аймаг, нийслэлийн боловсролын газрын бүтэц, орон тооны бодит байдлыг судлах зорилгоор боловсролын газрын бүтэц, орон тоо баталсан эрх бүхий этгээдийн шийдвэрт (18 аймаг, нийслэл) дүн шинжилгээ хийлээ. Харьяалах нутаг дэвсгэрийн боловсролын газрын бүтэц, орон тооны хязгаарыг аймаг, нийслэлийн 14 Засаг дарга өөрийн бүрэн эрхийн хэмжээнд 2013 оны 8-12 дугаар сард захирамжаар баталсан бол 4 аймгийн боловсролын газрын дарга тушаал гаргаж байгууллагын бүтэц, орон тоог баталжээ. Аймаг, нийслэлийн боловсролын газарт нийт 421 төрийн албан хаагч ажиллаж байх бөгөөд боловсролын газар дундажаар 16 мэргэжилтэн, 5 үйлчилгээний ажилтантай ажиллаж байна. Гэхдээ Нийслэлийн боловсролын газар 47, Баян-Өлгий 30 хүртэл орон тоотой байна. Боловсролын газруудын бүтэц, орон тоо харилцан адилгүй, давхардалтай, оновчгүй орон тоог шинээр

70% 70%

25

шинэчилнэ бий болгосон байдал эрх бүхий этгээдийн баталсан шийдвэрээс ажиглагдаж байна. 8 аймгийн боловсролын газар захиргаа, аж ахуйн алба/бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах болон сургалт, арга зүйн албаны бүтэцтэйгээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа бол 9 аймгийн боловсролын газар зохион байгуулалтын бүтцийн тодорхой нэгжгүй байна. Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газрын бүтэц, орон тооны нормативын саналыг бие даасан байртай эсэх, хүрч ажиллах сургууль, цэцэрлэг, багшийн тоо зэрэг үзүүлэлтэд тулгуурлан тогтоох хувилбарыг боловсруулаад байна.

32. Аливаа шийдвэр, бодлогын баримт бичгийн төслийг боловсруулах даа заавал судалгаанд үндэслэх, үүний тулд хэрэгцээт мэдээллийг шуурхай авах боломжтой мэдээллийн нэгдсэн цахим сан бүрдүүлнэ.

I-XII

Мэдээлэл, судал-гааны нэгдсэн сан бүрдүүлсэн байна.

Шийдвэр, бодлогын баримт бичгийн төслийг боловсруулахдаа судалгаа хийж, мэдээллийн нэгдсэн цахим сан бүрдүүлэн ажиллаж байна.

70% 70%

ЗГҮАХХАХТ-ний 198,1, 202.1

1.15 Дээд боловсролын чанарыг сайжруулах, сургалтын бие даасан байдлыг дэмжих эрхзүйн орчныг

33. Дээд боловсролын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Засгийн газарт

IV

Хугацаанд нь өргөн барьсан баримт бичиг-1.

Дээд боловсролын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн үзэл баримтлалыг боловсруулан Яамдаас санал авч Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэв. Засгийн газрын 2014 оны 06 сарын 07-ны өдрийн 27-р тэмдэглэл гарч дээд боловсролын удирдлага, засаглалтай холбогдсон зохицуулалтын өөрчлөлтийн талаар Ерөнхий сайдтай дахин зөвшилцөхийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөрт даалган

100% 100%

26

бүрдүүлнэ. танилцуулна. ***

хойшлуулсан. Дээд боловсролын хуулийн төслийг боловсруулах ажлын хэсгийг ТНБД Ш.Булга-Эрдэнээр ахлуулан байгуулж ажиллаж, хуулийн төсөлд олон нийтээс санал авах зорилгоор Яамны www.meds.gov.mn веб сайтаар дамжуулан хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан. Мөн их, дээд сургууль, яамны харьяа байгууллагын төлөөллийн оролцоотой хэлэлцүүлгийг 2 удаа зохион байгуулсан болно. Хуулийн төсөлд зарим төрийн болон төрийн бус байгуулагууд, иргэд тусгайлан санал ирүүлсэн. Тухайлбал: Хөдөлмөрийн яам, Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл, Монголын ажил олгогч эздийн нэгдсэн холбоо, Дээд боловсролын шинэчлэлийн төсөл, иргэн Д.Баасандорж /ХЭАХН-ийн боловсролын шинжээч/, Архангай аймгийн “Багш эцэг эхчүүдийн нийгэмлэг” ТББ зэрэг болно.

ЗГҮАХХАХТ-ний198.2

1.16 Дээд боловсролын салбарт чанарын удирдлагын орчин үеийн арга технологийг нэвтрүүлнэ

34. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын түвшинд удирдлагын мэдээллийн нэгдсэн систем байгуулна.***

VIII

Удирдлагын мэдээллийн нэгдсэн систем бий болсон байна.

Боловсролын салбарын мэдээллийн системийн ерөнхий шаардлагыг боловсруулж дуусав. Харин системийн нэгдсэн платформ болон үндсэн бүртгэлийн модулиуд, статистик модулиудыг боловсруулах ажил хийгдэж байна. Уг арга хэмжээ улсын төсвийн 250 сая төг, Азийн хөгжлийн банкны Боловсролын салбарын шинэчлэл төслийн 169,000 ам.долларын санхүүжилтийн хүрээнд хийгдэж байна.

Азийн хөгжлийн банкны Боловсролын салбарын шинэчлэл төслийн хүрээнд Боловсролын салбарын мэдээллийн системийн үндсэн платформыг боловсруулах ажлыг хэрэгжүүлж байна. 2014 оны төлөвлөлтөөр уг ажлын хүрээнд мэдээллийн системийн суурь модулыг бүрэн боловсруулахаар төлөвлөж үүнээс хагас жилийн байдлаар хүний нөөцийн болон статистик модулыг бүрэн боловсруулж ажиллалаа. Бололвсруулсан модулыг

100% 100%

27

Улаанбаатар хотын 4 ерөнхий боловсролын сургууль, орон нутгийн 2 сургуль дээр турших ажлыг эхлүүлж, туршилтад хамрагдаж буй 6 сургуулийн 90 багш, сургалтын менежрүүдэд нийт 3 өдрийн 24 цагийн сургалтыг зохион байгууллаа. Цаашид дээрх модулаар 21 аймгийн ЕБС-иудад нийт 24 удаагийн сургалт зохион байгуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.

ЗГҮАХХАХТ-ний 198.3 БШУЯДХТ 47.1

1.17 Их сургуулиудыг сургалт-судалгаанд суурилсан зохион байгуулалтын шинэ загварт шилжүүлэх үндсийг тавьж, олон улсад өрсөлдөх чадвар, үнэлэмжийг нь дээшлүүлнэ

35. Төрийн өмчийн их сургуулиудын засаглал, удирдлага, менежментийг олон улсын жишигт нийцүүлэн зохион байгуулна. ***

II-ХII

Төрийн өмчийн их сургуулиудын Удирдах зөвлөлийн шийдвэр гарч, бэлтгэл ажил хангагдана.

Төрийн өмчийн их сургуулиудын Удирдах зөвлөлийг шинэчлэн баталгаажуулсаны дагуу удирдах зөвлөлүүд үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулж байна. Төрийн өмчийн Их сургуулиуд дотоод бүтцийн өөрчлөлт хийж, удирдах зөвлөлөөрөө батлуулан ажиллаж байна. Бүтцийн өөрчлөлтийн үзэл санаа нь их сургуулийн засаглал, удирдлагын механизмыг олон улсын жишигт нийцүүлэх замаар их сургуулийн хөгжлийг хурдасгахад чиглэж байна. Бүтцийн өөрчлөлтийн дүнд Монгол улсын их сургууль 16 сургуулийг 7 сургууль, Шинжлэх ухаан, технологийн их сургууль 16 сургуулийг 10 сургууль, Боловсролын их сургууль 13 сургуулийг 5 сургууль, Хөдөө аж ахуйн их сургууль 8 сургуулийг 5 сургууль , Анагаах ухааны шинжлэх ухааны үндэсний их сургууль 10 сургуулийг 8 сургууль болгосон байна. Боловсролын тухай хууль, дээд боловсролын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөлд их сургуулийн бие даасан байдал, академик эрх чөлөөг хангах, удирдлага, менежментийн тогтолцоог шинэчлэхэд чиглэсэн заалтууд тусгаад байна. Ингэснээр төрийн өмчийн их сургуулиудын засаглал, удирдлага, менежментийг олон улсын жишигт нийцүүлэх эрх зүйн орчин бүрдэх юм.

90% 90%

36. Эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны Их сургуулийн эмнэлэг

XII

Жайка ОУ байгууллага

Сургуулийг барих газар, хоѐр

Их сургуулийн эмнэлэг байгуулах ажлын

бэлтгэлийг хангах чиглэлээр Японы Олон улсын

хамтын ажиллагааны байгууллагын ажилтнууд,

Зөвлөх компанийн мэргэжилтнүүд, ЭМШУИС-ийн

90% 90%

28

байгуулах ажлын бэлтгэлийг хангана.

орны хооронд гэрээ, санамж бичгүүд судалгаа, зураг төсөл, техникийн нөхцөл баталгаажсан байна.

ажлын хэсэг болон удирдлагуудтай 13 удаа,

БШУЯ, ЭМЯ, УБ хотын удирдлагууд болон

хариуцсан ажилтнуудтай 5 удаа, Боловсрол,

шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр , Эрүүл

мэндийн сайд Н.Удвал болон УИХ-ын даргын

зөвлөх С.Ламбаа нартай уулзалт тус бүр 1 удаа,

Японы Зөвлөх багийн ЭМШУИС-ийн багш

ажилтнуудтай хийсэн ажлын хэсгийн уулзалтыг

удаа дараа тус тус зохион байгуулж, Японы Зөвлөх

багийг БЗД НЭ, УНТЭ, УБ Сонгдо , СХД НЭ-ийн үйл

ажиллагаатай танилцуулав. БШУЯ, ЭМЯ, ЖАЙКА,

ЭМШУИС хоорондын Хамтын ажиллагааны

санамж бичигт 2014 оны 01дүгээр сарын 27- нд

гарын үсэг зурав.

БШУЯ-ны Төрийн бичгийн даргын 2014 оны А/136 дугаар тушаалаар “Ботаникийн цэцэрлэгийн газар чөлөөлөх, мод шилжүүлэн суулгах, хашаа барих ажлын хэсэг “ байгуулагдаж ажлын хэсгийн 4 удаагийн хурал зохион байгуулж, Монгол Улсын Засгийн газрын 2013 оны 10 дугаар сарын 12- ны өдрийн тогтоолын дагуу Баянзүрх дүүргийн 12 хорооны нутаг дэвсгэрт эмнэлэг баригдахаар олгогдсон 8 га газрын хашаа барьж, барилгын ажлыг эхлүүлэхэд бэлэн болгосон. Эмнэлгийн газар дээр байгаа мод ургамлыг АШУҮИС бүрэн хариуцаж ажиллаж байна. Эмнэлгийн ажлын эскиз зураг болон архитектур төлөвлөлтийн даалгаврыг болосвруулж, хотын ерөнхий архитектороор батлуулаад байна. Техникийн нөхцлийг бүрэн боловсруулсан. /дулаан, цахилгаан, цэвэр, бохир ус/ Төлөвлөгөөний дагуу 2015 оны 8 дугаар сард эмнэлгийн суурийг тавьж барилгын ажил эхэлнэ. Үүнээс өмнө буюу 2015 оны 4 дүгээр сард ажлын зургийг бэлэн болгохоор ажиллаж байна.

37. Япон улсад I-XI Холбог Японы талтай төслийн агуулга, бүтэц, 100% 100%

29

инженер техникийн мэргэжилтэн бэлтгэх, хамтарсан сургууль байгуулах ажлыг эхлүүлнэ.***

дох шийдвэрүүд батлагдсан байна.

чиглэлийг яамдын саналын үндсэн дээр тохиролцож, Засгийн газар, Улсын Их Хурлын байнгын хороодын хуралдаануудаар удаа дараа хэлэлцүүлсэний үндсэн дээр Инженер, технологийн дээд боловсрол төслийн зээлийн хэлэлцээрт Эдийн засгийн хөгжлийн сайд 2014 оны 3 дугаар сарын 12-нд гарын үсэг зурав. Улмаар ”Зээлийн хэлэлцээр соѐрхон батлах тухай” Монгол Улсын хууль Улсын Их хурлын 2014 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн хуралдаанаар батлагдав. Энэ дагуу Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/94 дүгээр тушаалаар Төслийн удирдах хороо байгуулан, холбогдох уулзалт, хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж, удирдлагаар ханган ажиллаж байна. Мөн төслийн эхний шалгаруулалтыг явуулж, Коосэн бэлтгэл хөтөлбөрт эхний 46 оюутан суралцаж байна. "Коосэн бэлтгэл сургалтын хөтөлбөр"-ийн нээлтийн үйл ажиллагааг 2014 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр ШУТИС-ын төв номын сангийн 604 тоотод зохион байгуулав. "Инженер, технологийн дээд боловсрол" төслийн шугамаар суралцагчдын Гэрээний загварыг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Сангийн сайдын 2014 оны 10 дугаар сарын 06-ны өдрийн А/396/221 дугаар тушаал батлуулав. Төрийн нарийн бичгийн даргын 2014 оны Б/277, Б/338 дугаар тушаалаар Төслийн нэгжийг 8 хүний бүрэлдэхүүнтэй байгуулан удирдлагаар ханган ажиллаж байна. Япон Улсын Үндэсний технологийн хүрээлэнтэй 2014 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр санамж бичигт гарын үсэг зурснаар Монгол, Японы боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийн хамтаар Монгол, Японы Коосэн сургууль хоорондын шууд хамтын ажиллагаа тогтох, хоѐр орны Коосэн сургуулиудын гэрчилгээг харилцан зөвшөөрөх, Коосэн сургууль

30

хоорондын туршлага мэдээлэл солилцох, багш оюутан солилцоог хэрэгжүүлэх боломжийг бий болгосон.

38. Их, дээд сургууль, коллежоор бэлтгэх мэргэжлийн индексийг ЮНЕСКО-ийн олон улсын ангилалтай нийцүүлэн боловсруулна.

III

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын тушаалаар мэргэжлийн индекс батлагдсан байна.

НҮБ-ийн Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны байгууллагаас 2013 онд шинээр баталсан боловсролын олон улсын стандарт ангилал (ISCED)-ын дагуу 2010 онд БСШУ-ны сайдын (235) тушаалаар баталсан мэргэжлийн чиглэл, индексийг шинэчлэн боловсруулж, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/78 дугаар тушаалаар бакалаврын хөтөлбөрийн индексийг батлуулсан. Энэ дагуу сургуулиудын академик эрх чөлөөг нэмэгдүүлэх үүднээс мэргэжлийн нэрийг Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны зүгээс тогтоохгүй, зөвхөн хөтөлбөрийн нэр, индексийг баталж, хянахаар эрхзүйн зохицуулалт хийгдсэн. Хуучин тушаалаар 24 салбарын 417 мэргэжил, нэмэлт хавсралтаар 400 орчим мэргэжил байсныг шинэ тушаалаар 10 чиглэл 181 хөтөлбөрт багцлан боловсруулсан. Дээд боловсролын бакалаврын мэргэжлийн чиглэл /хөтөлбөр/-д тавигдах нийтлэг шаардлагыг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/174 дүгээр тушаалаар батлан, тус нийтлэг шаардлагыг дагуу шинэчилсэн индексээр бакалаврын хөтөлбөрүүдийг боловсруулан батлах, сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлүүдээ шинэчлэх, ажил хийхийг их, дээд сургууль, коллежийн захирал нарт үүрэг болгосон. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын А/370 дугаар

тушаалаар магистр, докторын хөтөлбөр, индекс,

сургалт эрхлэх нийтлэг журмыг батлуулсан.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-198.2

1.18 Их сургууль, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгүүдийг түшиглэн

39. Их, дээд сургуулиудад 22 багц тоног төхөөрөмж, 2 сургуульд лаборатори нийлүүлэх ажлыг зохион

XII

5.5 мянган ам.доллар

Судалгааны болон сургалтын хөтөлбөр боловср

Азийн хөгжлийн банктай хамтран хэрэгжүүлж буй Дээд боловсролын шинэчлэлийн төслийн хүрээнд их, дээд сургуулиудад 22 багц тоног төхөөрөмж, 2 сургуульд лаборатори нийлүүлэх гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах Үнэлгээний хороо байгуулагдан, худалдан авах ажиллагааг амжилттай зохион байгуулсан бөгөөд одоогийн байдлаар үнэлгээг Азийн хөгжлийн банкин дээр

70% 70%

31

мэдлэг, технологи дамжуулах нэгж, гарааны компани, жижиг дунд үйлдвэр байгуулан ажиллуулахыг төрөөс дэмжинэ

байгуулна. уулагдсан байна.

хянан үзэж байна.

40. Их, дээд сургуулийг дэмжих сан, тестийн төв байгуулна.

VII-XII

Их, дээд сургуулийг дэмжих сан, тестийн төв байгуулагдсан байна.

Их, дээд сургуулийн дэмжих сан, тестийн төв байгуулах бэлтгэл ажил хангагдаж байна.

30% 30%

ЗГҮАХХАХТ-198, БШУЯДХТ 50

1.19 Магадлан итгэмжлэлийн байгууллагыг бие даасан, хараат бус, чадавхитай болгох эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх

41. Магадлан итгэмжлэх байгууллагын бие даасан байдал, чадавхийг бэхжүүлэх эрх зүйн зохицуулалтыг хийнэ.***

IX

Эрхзүйн орчин бүрдсэн байна.

Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн бие даасан байдлыг бэхжүүлэх зорилтын хүрээнд: Магадлан итгэмжлэх байгууллагын бие даасан байдлыг бэхжүүлэх, чиг үүргийг өргөжүүлэх, байгууллагын хүний нөөцийн чадавхийг бэхжүүлэх чиглэлээр Боловсролын тухай хууль, Дээд боловсролын тухай хуульд зохих нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар хуулийн төсөлд тусгаад байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 05 дугаар сарын 26-ны өдрийн “Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл, Хяналтын зөвлөлийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” А/227 дугаар тушаалаар Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл, Хяналтын зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг баталсан бөгөөд Үндэсний зөвлөлийн болон Хяналтын зөвлөлийн гишүүдийг сонгохдоо төр, их дээд сургууль, эрдэмтэн судлаачид, ажил олгогчид болон оюутны байгууллагын төлөөллийн жигд хамруулах зарчимийг баримтлан сонгон шалгаруулалт хийсэн. Ингэснээр Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл бие даасан хараат бус үйл ажиллагаа явуулах эхлэлийг бүрдүүлсэн. Эрхзүйн орчинг боловсронгуй болгох зорилтын хүрээнд:

100% 100%

32

Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн 2014 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдрийн 01 тоот тогтоолоор “Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн дүрэм, Боловсролын магадлан итгэмжлэх үйл ажиллагааны журам”–ыг батлав. Энэхүү дүрэм хэрэгжиж эхэлсэнээр Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн үйл ажиллагааны бие даасан хараат бус байдал хэрэгжих эрхзүйн таатай орчин бүрэлдэж байна. Уг тогтоол батлагдсантай холбогдуулан Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн “Тушаал хүчингүй болгох тухай” А/437 тоот тушаалаар Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны яамны 2003 оны 59 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн дүрэм”-ийг хүчингүй болгосон. Санхүүгийн чадамжийг бэхжүүлэх зорилтын хүрээнд: Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн “Төлбөрийн хэмжээг шинэчлэн тогтоох тухай” А/464 тоот тушаалаар магадлан итгэмжлүүлэх хүсэлт гаргасан сургалтын байгууллагаас магадлан шинжилгээ хийлгэхтэй холбоотой төлбөрийн хэмжээг шинэчлэн тогтоож нэмэгдүүлсэн. Ингэснээр Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн санхүүгийн чадамж нэмэгдэж, боловсролын чанарын баталгаажуулалтын үйлчилгээг чанартай үзүүлэх эхлэлийг тавиад байна.

ЗГҮАХХАХТ-198.7,

1.20 Их, дээд сургуульд элсүүлэх мэргэжлийн чиглэлийг хөдөлмөрийн зах

42. Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын журамд нэмэлт өөрчлөлт оруулж, мөрдүүлнэ.***

VI-VII

Журамд элсэлтийн шалгалтын босго оноо, нийт

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн 79 тоот тушаалаар “Оюутан элсүүлэх үлгэрчилсэн журам”-д нэмэлт, өөрчлөлт орууллаа. Энэхүү шинэчилсэн журамд оюутан элсүүлэх үйл ажиллагааныхаа ил тод байдлыг хангах, шаардлагатай мэдээллээр шалгуулагчдыг хангаж мэргэжлээ зөв сонгох боломжийг

100% 100%

33

зээлийн эрэлт, хэрэгцээтэй уялдуулан, элсэгчдэд тавигдах шаардлагыг өндөржүүлж, элсэлтийн шалгалтыг ил тод, нээлттэй болгох

элсэгч, төгсөгчдөөс монгол хэлний шалгалт авах чиглэлээр эрхзүйн зохицуулалтыг тусгасан байна.

бүрдүүлэх шаардлагуудыг тодотгон тусгасан. Засгийн газрын 2013 оны "Монгол хэлбичгийн боловсролыг сайжруулах арга хэмжээний тухай" 37 дугаар тогтоолд Ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгч, их, дээд сургууль, коллежид элсэгчдээс монгол хэл бичгийн хичээлээр шалгалт авч байхаар заасны дагуу Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 5 дугаар сарын 15-ны өдрийн А/211 дүгээр тушаалаар өмчийн хэлбэр харгалзахгүй их, дээд сургууль, коллежид элсэгчдээс 2014/2015 оны хичээлийн жилээс эхлэн монгол хэлний шалгалт авч байхаар шийдвэрлэлээ.тЭЕШ-өгөх бүх хүмүүсийг энэ жилийн хувьд монгол хэлний шалгалт өгсөн тохиолдолд дараагийн шалгалтад оруулах, монгол хэлний шалгалтын дүнг ЭЕШ-ын дүнд харгалзахгүй байхаар тогтоосон. 2014 оны Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын бүртгэлийг 02 сарын 05-аас 04 сарын 26-ны өдрийг хүртэл 76 хоног зохион байгууллаа. Бүртгэлд 38342 шалгуулагч 11 хичээлээр 195956 шалгалт өгөхөөр бүртгүүлсэн. Бүртгүүлэгчдэд зориулан “Элсэлтийн ерөнхий шалгалт-мэргэжил сонголт” сургалтыг бүх аймаг дүүргийн ерөнхий боловсролын сургуульд зохион байгуулсан. Мөн “Элсэгчийн сонин”-ы 2 дугаарыг тус бүр 25000 хувь гарган шалгалтад хэрхэн бүртгүүлэх, мэргэжлээ хэрхэн сонгох, шалгалтад яаж бэлдэх, юуг анхаарах, ямар бичиг баримт бүрдүүлэх талаар зөвлөмж өгөхөөс гадна “ЭЕШ-ын журам”-ыг нийтийн хүртээл болгосон. Боловсролын үнэлгээний төвийн вэб сайтаар дамжуулан 2006-2013 оны “ЭЕШ-ын сэдэв даалгавар”-ыг үнэгүйгээр татаж авах бололцоог ханган, жишиг даалгавруудыг хүргэсэн. Мөн Засгийн газрын 37 дугаар тогтоолын дагуу иргэдийн эх хэлний боловсролын түвшинг тогтоох зорилгоор

http://www.legalinfo.mn/law/details/9047



34

“Монгол хэл бичиг”-ийн шалгалтыг зохион байгуулах бэлтгэл ажлын хүрээнд ажлын хэсэг байгуулан жишиг даалгаврыг боловсруулан, вебэд байршуулан, 2 удаа туршин шалгалтын үргэлжлэх хугацаа болон агуулгыг тогтоосон. Математик хичээлийн шалгалтын агуулга болон шалгалтын үргэлжлэх хугацааг олон улсын жишигт нийцүүлэх зорилгоор турших шалгалтыг зохион байгуулан 2014 оны ЭЕШ-ын хугацааг 100 минут, агуулгын өргөсгөн даалгаврын тоог 40 болгосон. Англи хэлний шалгалтын агуулгыг олон улсын жишигт нийцүүлэх зорилгоор агуулгад өөрчлөлт оруулан унших чадвар сорьсон даалгаврын тоог нэмэгдүүлэн, гүүр даалгаврыг бий болгон туршин үзэж нэвтрүүллээ. 2014 оны ЭЕШ-ын сэдэв даалгаврыг тусгайлан бэлтгэсэн постод их, дээд сургуулийн болон ЕБС-ын 20 эрдэмтэн багшийн бүрэлдэхүүнтэй баг байгуулан, нийслэлийн ТТХГ-ын цагдаагийн хамгаалалт, ТЕГ-ийн дэмжлэгтэйгээр боловсруулж шалгалтын төвүүдэд хүргэх ажлыг хийсэн байна. 2014 оны ЭЕШ-ыг 06 сарын 14-19-ны өдрүүдэд зохион байгуулахаар “2014 оны ЭЕШ-ын журам”-д тусгасан бөгөөд шалгуулагчдын шалгалтад бэлтгэх боломж бололцоог хангах зорилгоор 06 сарын 15, 06 сарын 18-ны амралтын өдрүүд гарган өгсөн. Шалгалтыг үр дүнтэй зохион байгуулах зорилгоор хот, хөдөө орон нутгийн 52 шалгалтын төвд ажиллах 52 багийн ахлагч, 52 хянагч багш нарын ахлагч нарын сургалтыг зохион байгуулж, тэдгээр багийн гишүүд тухайн шалгалтын төвд ажиллах багш нарт дахин сургалт зохион байгуулсан болно. Шалгалтад нийт 38342 шалгуулагч 11 хичээлээр 195956 шалгалт өгөхөөр бүртгүүлснээс шалгалт зохион байгуулж дууссаны дараа ирцийн мэдээллийг авахад 95,9 хувь буюу 1880121 шалгуулагч хамрагдсан байна. Шалгалтын зохион байгуулалт болон

35

шалгалтын агуулга, дүн оноотой холбоотой 86 өргөдөл ирснийг “ЭЕШ-ын журам”-д заасны дагуу ажлын 5 хоногт багтаан шийдвэрлэсэн байна. 2014 оны ЭЕШ-ын тайлан боловсруулах багийг Боловсролын үнэлгээний төвийн захирлын А/74 тоот тушаалаар байгуулан Олон улсын тайлан боловсруулах жишиг аргачлалын дагуу Test-an, SPSS/T-test/ програм хангамж ашиглан боловсруулж 08 сарын 15-ны өдөрт хэвлэхээр тооцоолон ажиллаж байна. Энэ жил 38332 хүүхэд ЭЕШ-д орсноос 1567

хүүхэд Монгол хэлний шалгалт өгөөгүй байна.

ЗГҮАХХАХТ -198.8

1.21 Их, дээд сургууль төгсөж байгаа суралцагчдыг тогтоосон шаардлагыг хангасан тохиолдолд төгсгөнө.

43. Их, дээд сургууль төгсөгчдөд тавигдах шаардлагыг боловсруулах чиглэлээр судалгаа хийж, санал боловсруулж, танилцуулна.

I-XII

Судалгааны дүн, саналыг яамны нэгжийн зөвлөлд танилцуулсан байна.

БШУ-ы сайдын А/174 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Бакалаврын хөтөлбөрт тавих нийтлэг шаардлага”-т их, дээд сургууль төгсөж байгаа суралцагчдад тавих шаардлагыг тогтоосон болно. Нийтлэг шаардлагын 2-р зүйлийн 2.8-д төгсөгчдийн эзэмших ур чадвар /хувь хүний болон мэргэжлийн ур чадвар/, дадал, төлөвшил, харилцааны, багаар ажиллах чадвар болон гадаад хэлний хүрэх түвшинг тусгасан болно. Энэхүү нийтлэг шаардлагыг үндэслэн сургууль тус бүр өөрийн онцлогийг харгалзан хөтөлбөрөө боловсруулан батлах бөгөөд хөтөлбөрийн төгсөгчийн эзэмшвэл зохих мэдлэг, мэргэжлийн ур чадвар, чадамжийг тодорхойлон мөрдөхийг үүрэг болгов. Мөн шаардлагын 2.9-д суралцагчийн суралцах явцад явц, улирал, ур чадвар болон бусад чадварын үнэлгээг хийж байхаар тусгасан. Бакалаврын суралцагч ерөнхий суурь 36 багц цагийн хичээлээс 12 багц цагийн хичээлийг заавал үзэж судалсан байх ѐстой. Иймд заавал үзэх хичээлийн жагсаалт /хичээлийн агуулга, хүрэх үр дүн, багц цаг/-ыг БШУ-ы сайдын 2014 оны А/285 дугаар тушаалаар баталгаажуулсан болно. Магистр, докторын зэрэг хамгаалж төгсөж байгаа суралцагчдад тавигдах шаардлагыг БШУ-ы сайдын 2014 оны А/370 дугаар тушаалаар батлагдсан “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-

100% 100%

36

аар баталсан бөгөөд журмын 2-р зүйлийн 2.9-д тодорхой тусгасан болно. Журмын 3.3-т магистрант магистрын ажил бичиж хамгаалах, магистрын ажил бичихгүйгээр нэгдсэн шалгалт өгч төгсөхөөр журамласан бол докторантын хувьд докторын ажил бичиж хамгаалахаас өмнө заавал нэгдсэн шалгалт өгсөн байхаар журмаар зохицуулав.

ЗГҮАХХАХТ -200.1,

1.22 Их сургуулиудын хотхоны эрх зүйн орчинг бүрдүүлж, техник-эдийн засгийн үндэслэл, ерөнхий болон хэсэгчилсэн төлөвлөгөөг баталж, эхний ээлжийн барилга, байгууламжийг барьж эхлүүлэх

44. Хотхоны хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, барилгажилтын төсөл боловсруулж, инженерийн шугам сүлжээ, дэд бүтэц, барилгажилтын зураг төсөв гаргана. ***

III- VI


Төсөл, зураг төсөв боловсруулагдаж, үнэлгээ, дүгнэлт хийгдсэн байна

Энэ зорилтын хүрээнд Их сургуулиудын хотхоны ашиглалтын өмнөх захиргааг мэргэжлийн боловсон хүчнээр хангах, хотхоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, ТЭЗҮ боловсруулах, батлуулах зэрэг үйл явцыг хууль тогтоомжийн дагуу зохион байгуулж ажиллалаа. 1.Их сургуулиудын хотхоны ТЭЗҮ-ийг хийлгэж дуусган Барилга, хот байгуулалтын сайдын “Орон тооны бус экспертүүд томилох тухай” тушаалаар хөндлөнгийн экспертүүд томилогдож “Их сургуулиудын хотхоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний техник эдийн засгийн үндэслэл”-ийн магадлалын ерөнхий дүгнэлт гарсан буюу Техник эдийн засгийн үндэслэл 100% хийгдсэн. 2.Их сургуулиудын хотхоны ерөнхий төлөвлөгөөг Нийслэлийн ерөнхий төлөвлөгөөний газрын техникийн зөвлөлийн хурлаар хоѐр удаа, Нийслэлийн удирдлагын зөвлөлийн хурлаар тус тус хэлэлцүүлэн дэмжүүлэн 2014 оны 6-р сарын 21-ны өдрийн Засгийн газрын ээлжит хурлаар Их сургуулиудын хотхоны ерөнхий төлөвлөгөөг хэлэлцүүлэн дэмжсэн. 2014 оны 10-р сарын 7-ны өдөр Барилга хот байгуулалтын сайд Ц.Баярсайхан “Их сургуулиудын хотхоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө”-г баталснаар ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах ажил 100% хийгдсэн. 3.Их сургуулиудын хотхонд эхний ээлжинд шаардагдах дулааны 30.0 Гкал/ц, цахилгааны

100% 100%

37

22мВт техникийн нөхцлийг холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудаас авсан. Дэд бүтцийн шугам сүлжээний зураг төсөл, ажлын зураг боловсруулах ажлыг холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудтай зөвшилцөн ажлын болон зургийн даалгаврыг батлуулж бэлэн болгоод байна. 4.Дараагийн үе шатны ажлууд болох: Их сургуулиудын хотхоны “Хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө” боловсруулах зургийн даалгаврыг батлуулахаар холбогдох байгууллагуудын саналыг авч байна. I.Шинжлэх ухаан технологийн бүс буюу “А” бүс II.Засаг захиргааны бүс буюу “Н” бүс

ЗГҮАХХАХТ- 200.2

1.23. Эрдэнэт үйлдвэрийн түшиглэн уул уурхайн их сургуулийн хотхон байгуулах ажлыг эхлүүлэх

45. Геологи, уул уурхайн их сургуулийн хотхоныг Орхон аймгийн төвд "Эрдэнэт" үйлдвэр ХХК болон хувийн хэвшлийн дэмжлэгтэйгээр ТЭЗҮ боловсруулна.

VI

100 сая төгрөг

Хөндлөнгийн шинжээчийн дүгнэлт гарсан байна.

Геологи, уул уурхайн их сургуулийн хотхоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулах ажлын даалгаврыг боловсруулж, 2014.07.06-нд БШУЯ, Барилга, хот байгуулалтын яам, Орхон аймгийн Засаг дарга, Эрдэнэт үйлдвэр ХХК-ийн захирал хамтарч баталсан. Ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах зургийн даалгаврыг 2014.07.08-нд баталсан.

50% 50%

ЗГҮАХХАХТ- 195, 201

1.24 Багш, инженер бэлтгэх асуудалд онцгой анхаарал хандуулж, амжилттай суралцаж байгаа оюутныг дэмжих,

46. Инженерийн боловсролын CDIO /Conceive-Design-Implement-Operate/ загварыг Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуульд

I-XII

0.5 тэр бум төг.

Улсын төсөв

Туршилтанд хамрагдах сургууль, тэнхимийн нэр. багш суралцагчийн тоо.Төл

CDIO инженерийн боловсролын стандартыг Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуулийн /ШУТИС/ Үйлдвэрлэлийн технологи, дизайны сургууль /ҮТДС/ дээр эхлүүлж, “Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуульд инженерийн боловсролын шинэчлэлийг хэрэгжүүлж, CDIO загварыг Үйлдвэрлэлийн технологи, дизайны сургууль дээр турших 2012-2016 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөө”-г баталсан. Туршилтын хүрээнд дараахь ажлууд хийгдлээ. Үйлдвэрлэлийн технологи, дизайны сургуулийн сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн

90% 90%

38

багш бэлтгэдэг сургуулиудад тавих шаардлага, стандартыг өндөржүүлэх

туршина. *** өвлөгөөг баталж, хэрэгжилтийн явц, үр дүн.

агуулгыг CDIO-гийн бодлого, агуулга, загварт уялдуулан шинэчлэн боловсруулж, “Хөнгөн үйлдвэрлэлийн технологи” багц мэргэжлийн шинэ сургалтын төлөвлөгөөг боловсруулан 2013-2014 оны хичээлийн жилийн намрын улиралд шинээр элссэн оюутнуудад мөрдүүлж эхлэв. Мөн "Үйлдвэрлэлийн автоматжуулалт", ҮТДС-ийн Дизайны хөтөлбөрийн 2 хичээлийн агуулгыг шинээр CDIO-ийн зарчмаар боловсруулаад байна. ШУТИС-ийн сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэх ажлын хүрээнд "Хөтөлбөрийн хороо" 23 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр байгуулагдан ажиллаж байгаа бөгөөд тус хорооны гишүүдэд инженерийн боловсролын шинэчлэлийн шинэ систем болох CDIO хөтөлбөрийн арга технологи, оюутны үнэлгээний талаар танилцуулга, сургалтууд зохион байгуулж, хөтөлбөрт тусгахаар ажиллаж байна. Испани улсын Барселон хотын Каталунягийн Политехникийн Их Сургууль дээр 2014 оны 06 сарын 15-19-ний өдрүүдэд зохион байгуулагдсан “CDIO2014” олон улсын хуралд ШУТИС-ийн сургалт эрхэлсэн дэд захирал тэргүүтэй 4 профессор оролцож, орчин үеийн инженерийн боловсролыг шинэчлэх хөгжлийн чиг хандлага, сургалтын арга технологийн туршлага судлан, “CDIO” Олон улсын санаачлагад ШУТИС нэгдэх тухай хүсэлтийг CDIO-ийн Олон улсын боловсролын төвийн дэд дарга Шведийн Чалмерсийн их сургуулийн профессор Johan Malmqvist болон Зүүн өмнөд Азийн CDIO-ийн төвийн боловсролын хөгжлийн төвийн тэргүүн Helena Leong нарт албан ѐсоор гардууллаа. Энэ санал 2015 онд зохион байгуулагдах бүсийн хуралд танилцуулагдаж шийдвэрлэгдэнэ.

47. Инженерийн чиглэлийн зарим

V-XI 2.5 тэрбум

Холбогдох шийдвэ

Инженерийн чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудын сургалтын төлбөрт хөнгөлөлт үзүүлэх зорилгоор Сургалтын төрийн сангаар

70% 70%

39

мэргэжлээр амжилттай суралцаж байгаа оюутны сургалтын төлбөрт хөнгөлөлт үзүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ.***

төг Улсын төсөв

р батлагдсан байна. Хөнгөлөлтөд хамрагдах оюутны тоо 2800.

суралцагчдын хяналтын тоо батлах тухай Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Сангийн сайдын хамтарсан тушаалын төслийг бэлтгэн санал авахаар Сангийн яаманд хүргүүлсэн. Уг тушаалд инженерийн хөтөлбөрт 30-аас доошгүй хувьд зээл олгож хөнгөлөлт үзүүлэхээр тусгасан болно. ”Зээлийн хэлэлцээр соѐрхон батлах тухай” Монгол Улсын хууль Улсын Их хурлын 2014 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн хуралдаанаар батлагдсаны дагуу "Инженер, технологийн дээд боловсролын төсөл"-ийг хэрэгжүүлж эхлээд байгаа бөгөөд төслийн хүрээнд аж үйлдвэрийн салбарын эрэлтэд нийцсэн практик чадвар бүхий 1000 инженер, техникийн мэргэжилтэн бэлтгэгдэнэ

48. Багш бэлтгэдэг их, дээд сургуулийн сургалтын хөтөлбөрийн болон орчны стандарт, багшид тавигдах шаардлагыг боловсруулж мөрдүүлнэ.

IV-XII

Сургалтын хөтөлбөр, орчны стандарт, багшид тавигдах шаардлагыг батлуулан мөрдүүлсэн байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны

А/155 тоот тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсэг

багш бэлтгэх хөтөлбөрийг багц байдлаар

шинэчлэн боловсруулж байна. Багц хөтөлбөрт

хичээлийн үндсэн хөтөлбөр, сурах бичиг, оюутны

гарын авлага, үнэлгээний даалгавар, цахим

хэрэглэгдэхүүн, дижитал сурах бичиг багтана. Энэ

дагуу багш бэлтгэх хөтөлбөр боловсруулах

үлгэрчилсэн танилцуулга/агуулгын хүрээ

боловсруулав. Засгийн газрын 5 дугаар сарын 18-

ны өдрийн хуралдаанаар чанартай багш бэлтгэх

асуудлыг хэлэлцүүлж, элсэлтийн ерөнхий

шалгалтад 650-750 оноо авсан суралцагч багш

бэлтгэдэг төрийн өмчийн их дээд сургуульд элсвэл

сургалтын төлбөрийн 70 хувь, түүнээс дээш оноо

авбал 100 хувь чөлөөлөх бөгөөд төгсөөд ерөнхий

боловсролын сургууль, цэцэрлэгт 5-аас доошгүй

жил тогтвор суурьшилтай ажиллах үндсэн

нөхцөлийг тусгаж шийдвэрлүүлэв. Оюутнуудын

багшлах дадлагыг хөдөө орон нутагт хийх оюутан,

багшийн томилолт, унааны зардал, урамшууллыг

100% 100%

40

улсын төсвөөс санхүүжүүлэх шийдвэр гаргалаа.

Дээд боловсролын бакалаврын мэргэжлийн чиглэл

/хөтөлбөр/-д тавигдах нийтлэг шаардлагыг БШУ-

ны сайдын 2014 оны А/174 дүгээр тушаалаар

баталсан. Багш бэлтгэдэг их, дээд сургуулиуд

нийтлэг шаардлагыг үндэслэн багш бэлтгэдэг

хөтөлбөр тус бүрээр хөтөлбөрийн болон орчин,

багшид тавигдах шаардлагыг боловсруулан

сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлөө авч мөрдөнө.

49. Багш бэлтгэдэг их, дээд сургуулийн элсэгч, төгсөгчдийг тодорхой шалгуур үзүүлэлтийг хангасан тохиолдолд элсүүлж, төгсгөх эрхзүйн зохицуулалтыг бий болгоно. ***

III-XII

Эрхзүйн зохицуулалтыг хангасан байна.

Засгийн газрын 2013 оны Засгийн газрын 181 дүгээр тогтоолын дагуу дагуу 2013/2014 оны хичээлийн жилд 958 оюутан 70-100%-ийн хөнгөлөлт эдэлж, 1608 оюутан хөдөө, орон нутагт дадлага хийх зардал авсан. МУБИС-ийн 2012-2013 оны хичээлийн жилд нийт элсэгчдийн ЭЕШ-ын онооны дундаж 568 байсан бол энэ хичээлийн жилд 608 болж өссөн. Тодруулбал, 2012-2013 оны хичээлийн жилд 650-аас дээш оноотой 419 оюутан элсэн орж байсан бол энэ хичээлийн жилд 923 болж 2,3 дахин өссөн. Энэ нь нийт элсэгчдийн 31%-тай тэнцэж байна. Бакалаврын мэргэжлийн чиглэл /хөтөлбөр/-ийн индексийг шинэчилсэнтэй холбогдуулан бакалаврын хөтөлбөрт тавигдах шаардлагыг боловсруулан БШУ-ы сайдын 2014 оны А/174 дүгээр тушаалаар баталсан бөгөөд нийтлэг шаардлагын дагуу дээд боловсролын сургалтын байгууллагууд /багш бэлтгэдэг их сургууль ч орно/ хөтөлбөрөө боловсруулан тусгай зөвшөөрлөө авахыг үүрэг болгосон. Иймд багш бэлтгэдэг сургуулийн элсэгч, төгсөгчид тавигдах шаардлага, төгсөгчдийн эзэмшвэл зохих мэдлэг, чадвар, дадал, төлөвшлийг хөтөлбөр тус бүрээр боловсруулан мөрдөх болно

100% 100%

50. Багш, инженер V-XI 2014 Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний 70% 70%

41

бэлтгэх чиглэлийн сургуулиудын 3-аас доошгүй хөтөлбөрийг олон улсын магадлан итгэмжлэлд хамруулахад дэмжлэг үзүүлнэ

онд 3-аас дошгүй хөтөлбөрийг олон улсын магадлан итгэмжлэлд хамруулахад дэмжлэг үзүүлсэн байна.

зөвлөл 2014 оны 07 дугаар сард Америкийн Нэгдсэн Улсын Инженерийн сургуулиудын магадлан итгэмжлэлийн зөвлөл буюу /ABET/-ийн удирдлагуудтай уулзалт зохион байгуулж цаашид хамтран ажиллахаар болоод байна. Уулзалтын үр дүнд Монгол улсын инженерийн чиглэлээр бэлтгэдэг 2 хөтөлбөрийн тайланг Инженерийн сургуулиудын магадлан итгэмжлэлийн зөвлөл /ABET/ хүлээн авч үнэ төлбөргүй уншиж, аргазүйн зөвлөгөө өгөхөөр болсон. ХААИС-ийн Инженер технологийн сургуулийн Механик инженерийн сургалтын хөтөлбөрийг Инженерийн сургуулиудын магадлан итгэмжлэлийн зөвлөл /ABET/-д албан ѐсоор танилцуулсан бөгөөд уг хөтөлбөр олон улсын магадлан итгэмжлэлд бэлтгэн өөрийн үнэлгээний тайлан бичиж байна. Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл Инженерийн сургуулиудын магадлан итгэмжлэлийн зөвлөл /ABET/-ийн сургалтыг Монгол улсад хамтран зохион байгуулахаар тохиролцсон. ХБНГУ-ын ASIIN байгууллагаар ШУТИС-ийн Эрчим хүчний инженерийн сургууль 2013 онд магадлан итгэмжлүүлэхээр хүсэлт гарган өөрийн үнэлгээний тайлангаа явуулсан бөгөөд 2014 онд тус байгууллагаас шинжээч ирж ажиллан 2 жилийн хугацаагаар магадлан итгэмжлэх шийдвэр гаргасан. Тус хөтөлбөрийг олон улсад магадлан итгэмжлэлүүлэх Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл бүх талын дэмжлэг туслалцаа үзүүлж ажилласан бөгөөд цаашид магадлан итгэмжлэлийн хугацааг сунгах, зөвлөмжүүдийн биелэлтийг хангахад анхаарч ажиллана. Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл нь Австрали улсын Викториагийн багшийн институт, Викториагийн бүртгэл болон боловсролын удирдлагын агентлаг байгууллагуудтай хамтын ажиллагаатай бөгөөд багш бэлтгэдэг сургуулиудыг олон улсын магадлан

42

итгэмжлэлд хамруулах талаар хамтран ажиллаж уг байгууллагаас гаргаж буй зөвлөмж, шаардлагуудыг сургуулиудад танилцуулан ажиллаж байна. Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл Ази, Номхон далайн орнуудын чанарын сүлжээ /APQN/-ний 2014 оны “Шилдэг ОУ-ын харилцаатай байгууллага”-аар шалгарав. Энэ нь цаашид Монгол улсын сургууль, сургалтын хөтөлбөрүүд олон улсад магадлан итгэмжлүүлэхэд томоохон давуу тал болох юм.

ЗГҮАХХАХТ-ний 204.1, 204.2 ЭЗНХҮЧ-ийн 16.7

1.25 “Өрсөлдөх чадвартай Монгол хүн” хөтөлбөр боловсруулж хэрэгжүүлэх

51. Өрсөлдөх чадвартай монгол хүн хөтөлбөрийг боловсруулж, батлуулна.***

II-X

2.6 тэрбум төг.

Улсын төсөв

Хөтөлбөр батлагдсан шийдвэр, хэрэгжилтийн явц

Өндөр хөгжилтэй оронд оюутан сургах чиглэлээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2013 оны 78 дугаар зарлиг, Засгийн газрын 2013 оны 271 дүгээр тогтоолоор баталсан Дэлхийн шилдэг их сургуульд оюутан суралцуулах журам, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/316 дугаар тушаалаар баталсан “Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцуулах оюутныг сонгон шалгаруулах журам”-ыг хэрэгжүүлж эхлээд байна. Дэлхийн шилдэг их сургуульд оюутан залуусыг суралцуулж, өрсөлдөх чадвартай иргэн болж хөгжихөд нь дэмжих зорилготой "Өрсөлдөх чадвартай Монгол хүн" хөтөлбөрийг Засгийн газрын 2013 оны 271 дүгээр тогтоолоор "Дэлхийн шилдэг их сургуульд оюутан суралцуулах журам" болгон батлуулж, хэрэгжилтийг ханган ажиллаж байна. Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцуулах сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулж, шаардлага хангасан 98 иргэнийг суралцуулахаар Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/219 дүгээр тушаалаар шийдвэрлэсэн болно. Үүнд улсын төсвөөс нийт 2.528.3 мянган ам.доллар зарцууллаа. Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцаж байгаа эдгээр суралцагчдын 60 хувь инженер технологийн мэргэжлээр суралцаж байгаа юм.

100% 100%

52. Сургалтын төрийн

III-IV Судалга

а Засгийн газрын 2014 оны 71 дүгээр тогтоолоор "Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад

100% 100%

43

сангийн зээлээр сурч байгаа оюутны мэргэжлийн чиглэл, тэргүүлэх болон эрэлт ихтэй мэргэжлийн тоо, суралцах оюутны тоог Засгийн газарт танилцуулна.***

хийгдэж, Засгийн газарт танилцуулж, шийдвэр батлагдсан байна.

суралцагчид суралцагчийн тэтгэлэг олгох журам", Монгол Улсад ойрын жилүүдэд эрэлт, хэрэгцээтэй "Тэргүүлэх ач холбогдолтой хөтөлбөрийн жагсаалт"-ыг шинэчлэн батлууллаа. Тэргүүлэх ач холбогдолтой хөтөлбөрийн жагсаалтыг ойрын жилүүдэд гадаад дотоодын их, дээд сургуульд бэлтгэх доктор, магистр, бакалаврын мэргэжил тус бүрээр гаргажээ. Ингэхдээ салбарын яамдын санал, Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан үндэсний хөгжлийн цогц бодлого, Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан хөгжлийн зорилт, бүтээн байгууллалтын төлөвлөлтөд үндэслэсэн боловсруулсан.

ДБССНБТХуулийн өөрчлөлт

1.26. Үндэсний болон урамшууллын тэтгэлэгийн журам боловсруулах

53. Засгийн газрын 2012 оны 19 дүгээр тогтоолоор батлагдсан журамд тэтгэлэг олгох шалгуурыг шинэчлэх нэмэлт өөрчлөлт оруулна.

III

. Засгийн газрын тогтоол батлагдсан байна

Дээд боловсролын санхүүжилт, суралцагчдын нийгмийн баталгааны тухай хуульд "2014-2015 оны хичээлийн жилээс эхлэн 10 сарын турш, сар бүр үндэсний тэтгэлгийг олгох сургалтын байгууллага болон суралцагчид тавигдах шаардлага, сард олгох хэмжээ, хугацааг Засгийн газар тогтооно" гэж өөрчлөлт орсны дагуу суралцагчдад олгох тэтгэлгийн журмыг шинэчлэн боловсруулах багт ажиллаж Засгийн газрын 2014 оны 71 дүгээр тогтоолоор батлуулсан.

Доктор, Магистр, Бакалаврын хөтөлбөрт өдрийн ангид суралцагч оюутанд тэтгэлэг олгохдоо байгууллага болон суралцагчид тавих шаардлагыг дараах байдлаар тодорхойллоо. Тухайлбал : - Сургалтын байгууллагын төгсөгчдийн судалгаагаар тэтгэлэг олгогдохоос өмнөх жилийн төгсөгчдийн 30 хувь нь ажлын байртай болсныг баталгаажуулсан байх; - Сургалтын байгууллага нь удирдлагын мэдээллийн нэгдсэн систем нэвтрүүлсэн байх; - Суралцагч хичээлийн жилийн нэг улиралд 10-12 багц цагийн хичээл судалж, дүгнүүлсэн байх; - Хичээлийн жилийн өмнөх улирлын голч дүн, дипломын голч дүнг тус тус харгалзах;

100% 100%

44

- Сургууль өөрийн сургуулийн нэрэмжит тэтгэлэг олгодог байх зэрэг шалгууруудыг тусгасан өөрчлөлтийг оруулсан

МБСТХуулийн 16.1, 16. 8, 18. 6, 18. 7

1.27. Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын эрх зүйн шинэчлэл хийх

54. Мэргэжлийн боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагчийн мэдлэг, чадвар, дадлыг үнэлэх, дүгнэх журам, багшид багшлах эрх болон мэргэжлийн зэрэг олгох журмуудыг боловсруулна.

IX-XII


Мэргэжлийн боловсролын тухай хууль болон дагалдах бусад хуулиудад нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн баримт бичгийг боловсруулах ажлын хэсэгт оролцож, Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын Үндэсний зөвлөл, Хөдөлмөрийн Сайдын зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, танилцуулга, Хуулийн үзэл баримтлал, Хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн төсөл, Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар гарах санхүүгийн нэмэлт эх үүсвэрийн тооцоо, Бусад хуульд оруулах нэмэлт өөрчлөлтийн төслийг ажлын хэсэг бэлэн болгоод байна. Засгийн газарт хүргүүлэв.

Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуульд шинэчилсэн найруулга хийсний дараа эдгээр журмуудыг боловсруулахаар ажиллаж байна.

50% 50%

ЗГҮАХХАХТ-192

1.28. Боловсролын салбарт хэрэгжиж буй төсөл, хөтөлбөрүүдийг боловсролын бодлого төлөвлөлттэй уялдуулж, удирдлагаар хангана.

55. Төсөл хөтөлбөрүүдийг бодлогын удирдамжаар хангаж, үйл ажиллагааг нэгтгэн тайлагнана.

VI -XII

Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын нэгдсэн тайлан мэдээнд тухай бүр төсөл хөтөлбөрүүдийн явц, үр дүнг тусгаж мэдээлс

Төслийн нэгжүүдийг удирдлагаар ханган, арга зүйн

зөвлөгөө өгч ажиллалаа. Үүний үр дүнд төслийн

хэрэгжилт мэдэгдэхүйц сайжирч, төслийн

ажилтнуудын ажлын биелэлтийг бодитой дүгнэн

гаргалаа.

Хяналт шинжилгээ үнэлгээний ажилтнуудтай

хамтран төслийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж

ажиллах, дүгнэлт өгөхөд мэдээлэл бэлтгэн, төсөл,

хөтөлбөр, зээл тусламжийн бодлого, төлөвлөлтийг

засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр, Боловсрол,

шинжлэх ухааны яамны ажлын төлөвлөгөөтэй

уялдуулан хийлээ. Төслийн нэгжүүдийн 2014 оны

худалдан авалтын төлөвлөгөө, санхүүгийн

төлөвлөгөөг батлуулав.

Төслүүдийн хэрэгжилт, явцын талаар дурдвал:

100% 100%

45

эн байна.

1. Японы Засгийн газартай хамтран хэрэгжүүлэх “Инженер, технологийн дээд боловсрол” төслийн зээлийн хэлэлцээг УИХ-ын 2014 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн чуулганаар хэлэлцүүлж, соѐрхон батласан. Энэ хүрээнд Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/94 дүгээр тушаалаар төслийн удирдах хороо байгуулан, холбогдох уулзалт, хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж, удирдлагаар ханган ажиллав. 2. Их сургуулийн эмнэлэг байгуулах төслийн хүрээнд байгуулагдсан ажлын албыг удирдлагаар ханган, холбогдох уулзалт, хэлэлцүүлгүүдийг зохион байгуулж ажиллаж байна. Газрын асуудлыг шийдвэрлэж, эмнэлгийн зураг төслийн ажил хийгдэж байна. 3. Дэлхийн банкны буцалтгүй тусламжаар баригдаж буй 17 канад модон цэцэрлэгийн явцад хяналт тавин ажиллаж, гарч буй асуудлуудыг цаг алдалгүй шийдвэрлүүлэн ажилласны үр дүнд опоогийн байдлаар 16 цэцэрлэг ашиглалтанд орж 1800 орчим хүүхдүүд цэцэрлэгт хамрагдан хичээллэж байна. 4. Азийн Хөгжлийн Банкинд /АХБ/ 89 цэцэрлэг, бага сургууль комплекс барих төслийн саналыг хүргүүлэн АХБ-ны 2014-2016 онд хэрэгжүүлэх стратегийн төлөвлөгөөнд нь оруулсан ба БШУЯ, АХБ, ЭЗХЯ-ны 3 талт уулзалтуудыг зохион байгуулан төслийн боловсруулалт дээр ажиллалаа. 5. АХБ-ны Дээд боловсролын шинэчлэл төслийн хүрээнд их, дээд сургуулиудад 22 багц тоног төхөөрөмж, 2 сургуульд лаборатори нийлүүлэх ажил амжилттай явагдаж байгаа ба одоогийн байдлаар АХБ дээр хянагдаж байна.

46

6. Нэгдсэн үндэстний байгууллагын Хүн амын сантай хамтран Залуусын хөгжлийн хөтөлбөр төслийг хэрэгжүүлж байна. Энэ хүрээнд амьдрах ухааны 13 сургалтын модуль боловсруулж, сургагч багш нарыг бэлтгэхээс гадна амьдрах ухааны 20 танхим байгуулах ажил хийгдэж байна. 7. Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилттэй Хөдөөгийн, нүүдэлчин болон шилжин суурьшсан иргэдийн хүүхдүүдэд сургуулийн өмнөх боловсрол олгох төсөл, Санхүүгийн хямралын үед эмзэг бүлгийн иргэдэд боловсролын үйлчилгээг хүргэх төслүүд дуусаж буйтай холбогдуулан төслийн санхүүгийн зарцуулалт, үр дүнгийн тайлан бичих зэрэгт зөвлөгөө өгч ажиллалаа. Ингэснээр дээрх төслүүд Азийн хөгжлийн банкинд амжилттай сайн хэрэгжлээ гэсэн үнэлгээтэйгаар дууслаа. 10. Японы Хүний нөөцийг хөгжүүлэх ЖЕЙ ДИ ЭС /JDS/ хөтөлбөрийн хүрээнд жил бүр 18 төрийн албан хаагчийг Японы их дээд сургуулиудад магистрын тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамруулах ажлыг зохион байгуулахад ЖАЙ СИ /JICE/ байгуулагатай ажиллан энэ жил суралцах 18 төрийн албан хаагчийг сонгон шалгаруулсан ба 2015 онд ЖЕЙ ДИ ЭС /JDS/ хөтөлбөрийн хүрээнд суралцах төрийн албан хаагчдыг сонгон шалгаруулах бэлтгэл ажил дээр ажиллалаа. 11. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын шинэ төсөл хөтөлбөрүүдийн бодлого, төлөвлөлт дээр ажиллалаа. Үүнд: Дэлхийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжих “ Боловсролын чанарын шинэчлэл” төсөл, Азийн хөгжлийн банкны “Хөдөлмөр эрхлэх ур чадвар” төслүүдийн боловсруулалт дээр ажиллаж төслүүд батлуулах үе шатандаа явж байна.

47

1.29 Яам болон салбарын үйл ажиллагааны ил тод, тунгалаг байдлыг хангах үүднээс байгууллагын "Цахим хуудас"-ны агуулга, хэлбэрийг хэрэглэгчийн хэрэгцээнд нийцүүлэн улам боловсронгуй болгох

56. Яам болон салбарын үйл ажиллагааны ил тод байдлыг хангаж, үр дүнг олон нийт, хэрэглэгчдэд сурталчлах ажлыг чанартай зохион байгуулна.

I-XII

Хэрэглэгч олон нийтэд сурталчилсан хэлбэр, мэдээллийн тоо, зарцуулсан хөрөнгө

1. Яамны цахим хуудсанд статистик мэдээлэл,

шаардлагатай эрх зүйн баримт бичгүүдийг цаг

тухайд байршуулав.

2. 2014 оны турш цахим хуудас, фэйсбүүк, твиттерээр нийт 569 мэдээ нийтлэл гаргаж салбарын мэдээ мэдээллийг иргэдэд хүргэсэн. Энэ хугацаанд сайтад нийт 1,032,083 иргэн хандсан нь өмнөх жилээс 193,226 -аар нэмэгджээ. 3. Яамны мэйл хаяг, фэйсбүүк, твиттер болон вэб хуудсаар дамжуулан иргэд мэдээлэл авах боломжийг бүрдүүлсэнээр нийт 1108 хүнд онлайнаар хүндрэлгүй үйлчиллээ. 4. Яамны болон харъяа байгууллагуудын фэйсбүүк хуудсуудыг сүлжээгээр нэгтгэснээр нийт 110,000 хүнд мэдээлэл хүргэх боломжтой сүлжээ үүсгэлээ.

100%

100%

57. Яамны цахим хуудасны тасралтгүй ажиллагааг хангаж, хэрэглэгчийн хэрэглээнд нийцүүлэн боловсронгүй болгоно.

I-XII

Цахим хуудсаар хандсан иргэдийн санал, асуултын тоо, шийдвэрлэсэн байдал. Цахим хуудсыг боловсронгуй болгосон байдал, үр дүн

1.

Яамны цахим хуудсанд “Ил тод байдал” цэсийг үүсгэн хуульд заасан мэдээллүүдийг цэгцтэй, ойлгомжтой байдлаар нийтлэн, тогтоосон хугацааны дагуу шинэчлэн баяжуулав. 2. Захиргааны шинэ санаачлага ТББ-тай хамтран Төсвийн ил тод байдлыг энгийн ойлгомжтойгоор харуулсан диаграм, дүрслэлийг шинээр хийж байршуулав. Ил тод байдлыг сурталчилах чиглэлээр:

100% 100%

48

1. Захиргааны шинэ санаачлага ТББ-аас

зохион байгуулсан Мэдээллийн ил тод

байдлын сургалтад БШУЯ-ны ил тод

байдлыг хангах чиглэлээр авч хэрэгжүүлж

буй арга хэмжээнүүдийг танилцуулав

2. NTV телевизийн Мэдээллийн ил тод байдал

цуврал нэвтрүүлгээр БШУЯ-ны ил тод

байдлыг чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга

хэмжээнүүдийг сурталчилав

3. Шинээр нээгдсэн “Ил тод байдал” цэс ба

түүнд шинээр нэмэгдэж буй бүх мэдээллийг

яамны фэйсбүүк, твиттер хуудсаар олон

нийтэд тухай бүрт хүргэж ажиллав.

4. Яамны цахим хуудсыг хэрэглэгчдийн

хэрэгцээнд нийцүүлэн бүтэц агуулгыг бүрэн

шинэчлэв. Толгой цэс шинээр хөгжүүлсэн.

Нийт 60 гаруй цэс бүхий мэдээллийг шинээр

үүсгэн баяжууллаа

% БОЛОВСРОЛЫН САЛБАРЫН САНХҮҮ, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ТАЛААР

ЗГҮАХХАХТ - 202.5

1.30 Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын санхүүжилтийн эрх зүйн орчныг

58. Эдийн засаг, нийгмийг 2015 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн төсөл, дунд хугацааны төсвийн

III

Эдийн засгийн хөгжлийн яаманд хүргүүлсэн байна.

Эдийн засаг, нийгмийг 2015 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн төслийн саналыг боловсруулж Эдийн засгийн хөгжлийн яаманд хүргүүлсэн. УИХ-ын 2014 оны 7 дугаар сарын 01-ний өдрийн 53 дугаар тогтоолоор Үндсэн чиглэл батлагдсан болно. Салбарын Төсвийн 2014 оны төсвийн хязгаарыг боловруулж Сангийн яаманд

100% 100%

49

боловсронгуй болгож, үр дүнд суурилсан санхүүжилтийн тогтолцоог нэвтрүүлнэ.

хүрээний мэдэгдэл, жилийн төсвийн хязгаар, төсвийн төслийн саналыг боловсруулж, холбогдох байгууллагад хүргүүлнэ.

хүргүүллээ. Салбарын 2015 оны төсвийн хязгаарыг боловсруулахдаа Боловсролын болон Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хууль, Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Монгол Улсын Засгийн газраас баталсан Монгол Улсын Боловсролыг 2006-2015 онд хөгжүүлэх урт хугацааны мастер төлөвлөгөө, “Боловсрол” хөтөлбөр, Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын багш бэлтгэх, мэргэжил дээшлүүлэх үндэсний хөтөлбөр зэрэг тогтоол, шийдвэр, холбогдох хууль тогтоомжид үндэслэсэн болно.

59. Харъяа байгууллагуудад аргазүйн дэмжлэг үзүүлж, төсвийн сахилгыг чанд сахиж, хэмнэлттэй, үр дүнтэй ажиллана.

I-XII

Авсан арга хэмжээ, төсвийн үр ашигтай байдал сайжирсан үр дүн

2013 оны санхүүгийн нэгдсэн тайланд Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний 74 байгууллагын санхүүгийн болон төсвийн гүйцэтгэлийн тайлангийн тоон мэдээлэлийг нэгтгэсэн. Үүнд аймаг, нийслэлийн 23 боловсролын газар, хэлтэс, орон нутаг дах 9 газар хөдлөлтийн станц, төрийн өмчийн 8 их, дээд сургууль, 1 улсын үйлдвэрийн газар, харъяа 27 байгууллага, Азийн хөгжлийн болон Дэлхийн банкны 6 төслийн тайлан нэгтгэгдсэн. Санхүүгийн тайлангийн нэгтгэлд хамрагдсан байгууллагуудаас 8 байгууллага зөрчилтэй дүгнэлт авсан байна. Аудитын байгууллагаас ирүүлсэн зөвлөмжийн дагуу БШУ-ы Сайдын 2014 оны А/266 тоот тушаалаар Шинэ-Эхлэл, ХААИС, СУИС, Ховд ИС-ийн захиралуудад Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дагуу сануулах арга хэмжээ авсан. БШУ-ы Сайдын 2014 оны 1а/3356 тоот албан бичгээр Завхан, Төв, Увс аймгийн Боловсролын гарын дарга, ня-бо нарт хариуцлага тооцох албан бичгийг хүргүүлээд байна. Мєн тайлан балансыг їнэн зєв, хугацаанд

100% 100%

50

нь ирїїлсэн байгууллагуудад урамшуулал олгох тухай 2014 оны 7 дугаар сарын 1-ны 7/3924 тоот албан бичгийг хїргїїллээ. Хэвлэл мэдээлэлийн албанд аудитлагдсан тайлан, аудитын дїгнэлт, тайлангийн тайлбр танилцуулгыг хїргїїлж БШУЯ-ны цахим хуудсанд байршууллаа.

60. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын 2013 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланг боловсруулж холбогдох байгууллагад хүргүүлнэ.

III-VII

Сангийн яам, Эдийн засгийн хөгжлийн яаманд хүргүүлсэн байна.

Монгол Улсын Ерөнхий Аудитор Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2013 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд хийсэн дүгнэлтдээ “Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын төсвийн багцын 2013 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх санхүүгийн байдал, үр дүн, өмчийн өөрчлөлт, мөнгөн гүйлгээ болон төсвийн гүйцэтгэлийн нэгтгэсэн тайланг Төсвийн тухай хууль, НББ-ийн тухай хууль, УСНББОУС-д нийцүүлж Сангийн сайдын баталсан бодлого, аргачлал, журмын дагуу материаллаг зүйлсийн хувьд үнэн, шударга илэрхийлсэн байна” гэж үзэж “Зөрчилгүй” гэсэн санал дүгнэлт ирүүлсэн байна. 2013 оны санхүүгийн нэгдсэн тайланд Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний 74 байгууллагын санхүүгийн болон төсвийн гүйцэтгэлийн тайлангийн тоон мэдээлэлийг нэгтгэсэн. Үүнд аймаг, нийслэлийн 23 боловсролын газар, хэлтэс, орон нутаг дах 9 газар хөдлөлтийн станц, төрийн өмчийн 8 их, дээд сургууль, 1 улсын үйлдвэрийн газар, харъяа 27 байгууллага, Азийн хөгжлийн болон Дэлхийн банкны 6 төслийн тайлан нэгтгэгдсэн. Салбарын нийт хөрөнгийн эхний їлдэгдэл 1,298,886.5 сая төгрөг байснаас 408,964.9 сая төгрөг болж, нийт 889,920.6 сая тєгрєгөөр буурсан байна. Хєрєнгє буурсан шалтгаан нь 2013 оны 1 дїгээр сарын 1-нээс эхлэн хэрэгжиж эхэлсэн “Тєсвийн тухай хууль”, Сангийн сайдын 2013 оны 7 дугаар сарын 9-ны єдрийн 9-1/3994 тоот албан бичгийг їндэслэн орон нутаг дах салбар байгууллагуудын хєрєнгийг

100% 100%

51

/хїїхдийн цэцэрлэг, ерєнхий боловсролын сургууль/ орон нутагт шилжїїлсэнтэй холбоотой. Энэ ажлын хїрээнд 2013 оны эхний хагас жилийн тайлангаар Тєсвийн тухай хуулийн 61 дїгээр зїйлийн 61.1.1, 61.1.2 дэх хэсэгт заасан байгууллагуудын хєрєнгийг 2012 оны жилийн эцсийн нэгтгэлээс хасч орон нутагт хүргүүлэн буцаан хоорондын тооцоог тулган баталгаажууллаа. Энэ тайлангийн хугацаанд Соѐл, спорт, аялал жуулчлалын сайдын багцаас /Нїїдлийн соѐл иргэншлэлийг судлах олон улсын хїрээлэн/ 1 байгууллага шилжин ирж, Монгол-Германы хамтарсан сургууль шинээр байгууллагдан нэгтгэлд хамрагдсан. БШУ-ны салбарын 2013 оны жилийн эцсийн санхүүгийн тайлангаар нийт 408,964.9 сая төгрөгийн хөрөнгийн 47.8 хувь буюу 193,488.5 сая төгрөгийг эргэлтийн хөрөнгө, 52.2 хувь буюу 215,476.4 сая төгрөгийг эргэлтийн бус хєрєнгє эзлэж байна. Нийт хөрөнгийн 28 хувь буюу 114.9 сая төгрөгийг харъяа тєсєвт байгууллага, 8 хувь буюу 30,831.5 сая төгрөгийг шинжлэх ухааны салбарын байгууллагууд, 63 хувь буюу 257,119.2 сая төгрөгийг их дээд сургууль, 1 хувь буюу 6,069.2 сая тєгрєгийг төсөл сангуудын үлдэгдэл тус тус эзэлж байна. 2013 оны сайдын багцын тайланд 2014 оны 4 дїгээр сарын 25-ны єдрийн 677 тоот аудитын гэрчилгээгээр “Зєрчилгїй санал дїгнэлт” буюу стандарт їнэлгээ єгсєн.

ЗГҮАХХАХТ- 187.7 ЭЗНХҮЧ- 17.1

1.31 Ном, “Авьяас” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх

61. Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуульд дугуйлан, секц хичээллэхэд шаардагдах

V

3.200.0 сая төгрөг

Ерөнхий боловсролын 250 сургуульд дугуйлан, секц хичээллүүлэ

Боловсролын салбарын Бараа худалдан авах ажиллагааны 2014 оны төлөвлөгөөг боловсруулж, нийт 19.5 тэрбум төгрөг батлуулсан бөгөөд хэрэгжилтийг зохион байгуулж байна. 2014 оны бараа худалдан авах ерөнхий төлөвлөгөө”-г хэрэгжүүлэх зорилгоор төсвийн

100% 100%

52

тоног төхөөрөмж нийлүүлнэ.

х орчин нөхцөл бүрдсэн байна.

хөрөнгийг зохих журмын дагуу зарцуулах эрхийг Төсвийн ерөнхийлөн захирагчтай үр дүнгийн гэрээ байгуулсан 9 байгууллагуудад эрх шилжүүлэх тушаал гарган шилжүүлээд зохион байгуулж байна. Шинээр ашиглалтанд орох СӨБ байгууллагад 138.3 сая төгрөгийн, ЕБС-д 241.8 сая төгрөгийн хөгжим, техник хэрэгсэл тус тус худалдан авахаар Протек ХХК-тай гэрээ байгуулж тоног төхөөрөмжөө хүлээн аваад байна.

62. Цэцэрлэг, дунд ангийн 1000 бүлгийг ангийн номын сангаар хангана./2500/

IV

7.600.0 сая төгрөг

Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулийн дунд ангиуд номын сантай болсон байна.

Ном хөтөлбөрийн хүрээнд 6-9 дүгээр ангийн

сурагчдын судалж буй хичээлийн сэдэв,

агуулга, тэдний нас, сэтгэхүйн онцлогийг

харгалзан худалдан авах ажиллагааны дагуу

тендер зарлан шалгаруулсан 70 нэр төрлийн

74450 номыг Нийслэлийн 6-9 дүгээр ангийн бүх

бүлэгт 100-115 ном бүхий ангийн номын сантай

байхаар зохион байгуулж сургууль бүрд ангийн

номын санг гардуулан өгөв. Үүнтэй

холбогдуулан нийслэлийн ерөнхий

боловсролын сургуулиудын 6-9 дүгээр ангийн

монгол хэл, уран зохиолын 652 багшид "Ангийн

номын сан ашиглан сурагчдын бүтээлчээр

унших, бичих, сэтгэн бодох чадварыг дэмжих

арга зүй" сургалт, 6-9 дүгээр ангийн 912

сурагчдад ангийн номын сан түшиглэн үе

тэнгийнхнээ ном унших сонирхолтой болгох,

ном тойрсон ажлуудыг бие даан санаачлан

зохион байгуулах "Ном дотор зам бий" номын

клубын сурагчдын сургалт зохион байгуулж

байна.

Төрийн өмчийн 450 цэцэрлэгт хүүхэд номтой

харилцахад шаардагдах сургалтын

хэрэглэгдэхүүн, ном худалдан авахад

зориулан тус бүр 1-2 сая, нийт 750 000 сая

100%

100%

53

төгрөгийн санхүүжилт хийлээ

63. Ерөнхий боловсролын сургуулиудад Байгалийн ухааны 100 лаборатори, 100 хөгжмийн ухаалаг самбар нийлүүлнэ. ***

II -IX

лаборатори, хөгжмийн ухаалаг самбар нийлүүлэгдсэн сургуулийн тоо

”Ерөнхий боловсролын сургуулиудад байгалийн ухааны лабораторийн тоног төхөөрөмж худалдан авах” тендерийг хүлээн авч нээн үнэлгээний хорооны хурлаар үнэлгээний дүнг хэлэлцэн гүйцэтгэгчээр “Эм Би Би Си” ХХК-ийг шалгаруулж 2,688,980,000 төгрөгний гэрээ байгуулж тоног төхөөрөмжөө нийлүүлэл хийгдэж байна. Хөгжмийн ухаалаг самбар нийлүүлэх тендэрийн ажиллагаа хүчингүй болж, гэрээ байгуулагдаагүй тул хэрэгжих боломжгүй болсон.

50% 50%

ЗГҮАХХАХТ - 186.1, 191, 216.2, ҮХЦБ 4.4.6.1

1.32 Сургууль, цэцэрлэгийн тоог нэмэгдүүлэх, өргөтгөх замаар хүүхдийн ая тухтай сурч, хүмүүжих орчныг бүрдүүлэх

64. Хүүхдийн цэцэрлэг, бүх шатны сургуулийн бүтэц, хэв шинж, хэмжээ, байршлыг оновчтой болгосон цэцэрлэг, сургуулийн жишиг зургийг боловсруулах чиглэлээр ажиллана.

II-XI

Батлагдсан жишиг зургийн төрөл, тоо, ашигласан байдал

Хүүхдийн цэцэрлэг, бүх шатны сургуулийн

бүтэц, хэв шинж, хэмжээ, байршлыг оновчтой

болгосон

цэцэрлэг,сургуулийн жишиг зургийг боловсруу

лах чиглэлийн дагуу 50, 75, 100, 150, 200, 280

ортой цэцэрлэг 160, 320, 480, 640, 960, 1200,

1500 суудалтай сургууль, 18х36м, 15х24м,

15х30м, 18х30м, 24х36м спорт заал, 80, 100,

160, 200 ортой сургуулийн дотуур байрны

жишиг зургийг боловсруулж бэлэн болгоод

байна.

Үүнээс 33 нэр төрлөөр сургууль, цэцэрлэг, дотуур байр, спорт заалны жишиг зураг магадлалаар баталгаажуулж хүлээн аваад байна.

100% 100%

65. Улсын төсөв, төсөл хөтөлбөрийн хүрээнд цэцэрлэгийн орны тоог нэмэгдүүлнэ.

I-XII

Шинээр байгуулагдсан цэцэрлэгийн барилга, гэр цэцэрлэгийн тоо,

Салбарт хөрөнгө оруулалтаар 2014 онд улсын төсвийн санхүүжилтээр 126,5 тэрбум төгрөгийн 211 барилга байгууламж төсөл арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр батлагдсан. Үүнээс 77 цэцэрлэгийн барилгын ажил явагдснаас 14 цэцэрлэгийг ашиглалтанд оруулаад байна. Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2014 онд 90 гэр

100% 100%

54

нэмэгдсэн орны тоо, хамран сургалтын хувь, шнээр байгуулагдсан төрийн бус өмчийн цэцэрлэгийн тоо, орны тоо. 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

цэцэрлэг, тоног төхөөрөмжийг нийлүүлэхээр ажиллаж байна.

Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2075 ортой цэцэрлэгийн 20 барилга, 1700 ортой 16 канад технологийн цэцэрлэгийг ашиглалтад өглөө. Нийслэлийн хөрөнгөөр цэцэрлэгийн 12 барилга баригдаж байгаагаас 7 барилга энэ ондоо ашиглалтад орно. 40 цэцэрлэгийн

барилгад 3653.7 төгрөгийн хөрөнгөөр засвар

хийгдсэн. Боловсролыг дэмжих олон улсын түншлэлийн сургуулийн өмнөх боловсрол (БДОУТСӨБ) төслөөр гэр цэцэрлэгийн, тавилга төхөөрөмжийг багцаар нь нийлүүлсэн бөгөөд бүрэн гэр, тавилга, тоглоом, хивс, цахилгаан хэрэгсэл гэсэн 672,377,113 төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийлээ. Үүнд: 14 аймгийн 100 суманд

30 30 30 2515 2900

3125

2012 он 2013 он 2014 он

Шинээр ашиглалтад орсон цэцэрлэгийн тоо, хүчин чадал

55

гэр цэцэрлэгийн гэр, тоглоом, тавилга, цахилгаан хэрэгсэл, нийлүүлсэн.

66. Канад технологийн 17 цэцэрлэгийг ашиглалтад оруулна ***

I-XII

Ашиглалтад орсон цэцэрлэгийн тоо, нэмэгдсэн орны тоо

Цэцэрлэгийн орны тоог нэмэгдүүлэх зорилгоор энэ онд Канад технологийн барилгын ажил явагдаж, ашиглалтанд 17 цэцэрлэгийг хүлээн авч, тус бүр 100 хүүхдийн ор бүхий энэхүү цэцэрлэгүүдийг 2014 ондоо буюу 2014-2015 оны хичээлийн жилд багтаан ашиглалтад орууллаа. Ингэснээр 2000 гаруй хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролд шинээр хамрууллаа.

100% 100%

67. Улсын төсөв, төсөл хөтөлбөрийн хүрээнд сургуулийн барилгыг шинээр барих, өргөтгөх замаар сургалтын орчныг сайжруулна. I-XII

Шинээр баригдсан, өргөтгөж засварласан сургууль, дотуур байр, үүний үр дүнд нэмэгдсэн суудал, орны тоо, 2012, 2013, 2014 оныг дүнгээр

Салбарт хөрөнгө оруулалтаар 2014 онд улсын төсвийн санхүүжилтээр 126,5 тэрбум төгрөгийн 211 барилга байгууламж төсөл арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр батлагдсан. /68 сургуулийн барилга, 77 цэцэрлэгийн барилга, 28 сургуулийн дотуур байрны барилга, спорт заалны 17 барилга/ 2014 оны гүйцэтгэлээр 15 сургуулийн хичээлийн байрыг ашиглалтад орж, суудлын тоог 7328-аар нэмэгдүүлээ.

90% 90%

18 28 15

7868 13188

7328

2012 он 2013 он 2014 он

Шинээр ашиглалтад оруулсан сургуулийн тоо, хүчин чадал

56

68. Ерөнхий боловсролын сургуулийг спортын заал болон биеийн тамирын талбайтай болгоно.***

I-XII

БШУЯ

Шинээр ашиглалтад оруулсан спорт заалны тоо, байгуулсан биеийн тамирын талбайн тоо, нэмэгдүүлсэн талбайн хэмжээ, зарцуулсан хөрөнгө 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

Спорт заалны 17 барилгыг ашиглалтад оруулахаар төлөвлөснөөс 6 спорт заалыг хүлээн авлаа.

50% 50%

9 13 6

3168 3744

2056

2012 он 2013 он 2014 он

Шинээр ашиглалтад оруулсан спорт заалны барилгын тоо болон талбайн хэмжээ

57

69. Хот суурин газар, сумын сургууль, цэцэрлэгийн бие засах газар, ариун цэврийн өрөөний тоог нэмэгдүүлж, угаалтуур, суултуурын тоог нэмэгдүүлнэ.

I-XII

Авсан арга хэмжээний хэрэгжилт, нэмэгдүүлсэн ариун цэврийн өрөө, угаалтуур, суултуурын тоо, нэг хүүхэд ногдох угаалтуур суултуурын тоо, сайжруулсан бие засах газрын тоо. /2012, 2013, 2014 оны дүнгээр /

2013 онд ашиглалтад орсон 28 сургууль, 30 цэцэрлэг, 11 дотуур байр, 13 спорт заалны барилгын зурагт эрүүл ахуй, ариун цэврийн норм, нормативыг хангуулан, холбогдох стандартыг мөрдүүлэн ажиллалаа. Үүний үр дүнд угаалтуур, суултуурын тоог тус бүр 991-ээр нэмэгдүүлсэн бол 2014 оны жилийн эцсийн дүнгээр нийт 15 сургуулийн хичээлийн шинэ байр, 30 цэцэрлэгийн шинэ байрыг ашиглалтад оруулснаар суултуур, угаалтуурын тоог тус бүр 1743-аар нэмэгдүүллээ. 2013-2014 оны хичээлийн жилд жилийн статистик мэдээгээр улсын хэмжээнд 512 дотуур байранд 34846 сурагч сууж байна. Дотуур байрны суултуурын тоо 1251, угаалтуурын тоо-3596 байна. Дотуур байрны нэг суултуурт 27.8, нэг угаалтуурт 9.6 хүүхэд ноогдож байна. Цэцэрлэг, сургуулийн ундны ус болон ариун цэврийн байгууламжийн нийтлэг шаардлагыг боловсруулж, эхний хэлэлцүүлгийг 2013 оны 10 дургаар сарын 17-18 ны өдөр Чингис зочид буудалд зохион байгуулсан бөгөөд уг арга хэмжээд 14 байгууллагын 25 төлөөлөгч оролцож, санал солилцлоо. Говь-Алтай, Баянхонгор, Өмнөговь, Хөвсгөл, Налайх дүүргийн нийт 20 сургууль, 20 цэцэрлэгийн бие засах газар, ундны усан хангамжийг НҮБ-ын хамтарсан төсөл, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Усны төсөл, Улаан загалмай нийгэмлэгтэй хамтран эрүүл ахуй, ариун цэврийн шаардлагад нийцүүлэн байгуулах ажлыг гүйцэтгэж байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилд дээрх ажлуудыг гүйцэтгэсний зэрэгцээ яамнаас “Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрны ус, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн норм, шаардлагыг шинэчлэн батлуулсан бөгөөд цаашид норм шаардлагад нийцүүлэн аймаг бүрт загвар орчныг бүрдүүлэх, улмаар жил бүрийн улсын төсөвт тусган үе шаттай хэрэжүүлэхээр төлөвлөж байна. Энэхүү хамтарсан тушаал батлагдсан гарснаар хөдөө, орон нутагт, ялангуяа сумдын

30%

58

70. Ундны болон ариун цэврийн усан хангамжийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор шаардлагатай сумын сургууль, цэцэрлэгийн дэргэд гүний худаг байгуулна.

I-XII

Сумын сургууль, цэцэрлэгт шинээр байгуулсан гүний худгийн тоо. 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

Улсын хэмжээний нийт цэцэрлэг, сургуулийн 50 орчим хувийн ус хангамжийн болон ариун цэвэр, эрүүл ахуйн нөхцөл зохих түвшинд хүрээгүй, шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламжаар хангагдаагүй байгаа нөхцөл байдалтай байна. Энэхүү байдлыг арилгахад нэлээдгүй хугацаа, хөрөнгө шаардагдана. Уг ажлыг хэрэгжүүлэх ажлын хэсгийг БШУЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргын тушаалаар байгуулсан. Ажлын хэсгээс “Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрны ус, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн норм, шаардлагыг боловсруулж, Эрүүл мэндийн сайд, Сангийн сайд Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын хамтарсан тушаалаар батлуулахаар бэлтгэл хангаж байна. Энэ норм, шаардлага нь ус, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн асуудлын хүрээнд цэцэрлэгийн хүүхдүүд, сургуулийн сурагчид, багш, ажилчдад, эрүүл, аюулгүй орчинг бүрдүүлэхэд шаардагдах хамгийн наад захын нөхцлүүдийг тогтоосон бөгөөд хөдөө, орон нутагт, ялангуяа сумдын цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрны сурагчдын эрүүл ахуйн шаардлага хангасан, аюулгүй орчинд сурч хөгжих боломж нэмэгдэнэ.

Эл норм шаардлагад нийцүүлэн аймаг бүрт загвар орчныг бүрдүүлэх, улмаар жил бүрийн улсын төсөвт тусган үе шаттай хэрэгжүүлнэ.

30%

59

71.

Оюутны дотуур байрны орны тоог үе шаттай нэмэгдүүлнэ

III-XII

Улсын төсвөөр барьсан дотуур байрны тоо, нэмэгдүүлсэн орны тоо 2012, 2013, 2014 оныг дүнгээр

Нийслэлийн Баянзүрх дүүрэгт Мянган Оюутны байрны Б блокийг 2 дугаар сард ашиглалтад орууллаа. Тус мянган оюутны байрыг МУБИС-ийн харъяалалд шилжүүлсэн болно. Этүгэн, Маргад, Монгол-Германы технологийн дээд сургуулиуд, Орхон их сургууль, МҮИС, зэрэг сургуулиуд оюутны байр шинээр барих, өргөтгөх ажлыг хийснээр 2014-2015 оны хичээлийн жилд оюутны байрны орны тоог 500 гаруй ороор нэмэгдүүлсэн байна

100% 100%

72. Ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийг зөөврийн компьютерээр хангана.***

VII-IX

ШЗБ төсөл.

Зөөврийн компьютерээр хангагдсан багшийн тоо-25000

2014 онд БНХАУ-ын дарга Си Зиньпин Монгол Улсад төрийн айлчлалын үеэр Монгол Улсын Эдийн Засгийн хөгжлийн яам, БНХАУ-ын Хятадын Экспорт-Импорт банк хооронд байгуулах “Шинэ зууны боловсрол төсөл”–ийн тусгайлсан зээлийн хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан. Одоо Хуульзүйн яамнаас БНХАУ-ын ЕХIM болон холбогдох газруудад албан бичгийг хүргүүлж, тухайн гэрээг албажуулах ажил хүлээгдэж байна.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ -

1.33 Төрийн өмчийн

73. Төслөөр хэрэгжиж

III-XII Гэр цэцэрлэгт

Боловсролыг дэмжих олон улсын түншлэлийн сургуулийн өмнөх боловсрол (БДОУТСӨБ)

100% 100%

48

80763

47

80718

Байрны тоо Ашиглалтын талбай

2011-2012 оны хичээлийн жил2

2012-2013 оны хичээлийн жил

2013-2014 оны хичээлийн жил22

60

186.3 186.4, 189.3, 192. 3, 192.4 205.2, 205. 5, 205.6

цэцэрлэг, дунд болон их дээд сургуулийг эрүүл ахуйн стандарт, шаардлага хангасан тавилга,тоног төхөөрөмж, тоглоом наадгай, сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр ээлж дараатай хангана.

байгаа гэр цэцэрлэгийн цаашдын тогтвортой ажиллахад дэмжлэг үзүүлнэ.

нийлүүлсэн тоног төхөөрөмжийн нэр төрөл, тоо, зарцуулсан хөрөнгө 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

төслөөр гэр цэцэрлэгийн, тавилга төхөөрөмжийг багцаар нь нийлүүлсэн бөгөөд тавилга, тоглоом, хивс, цахилгаан хэрэгсэл бүхий бүрэн гэрийг 672,377,113 төгрөгөөр нийлүүллээ. Үүнд: Гэр цэцэрлэг нийлүүлэх аймаг сумдыг статистик мэдээлэлд үндэслэн сонгосон бөгөөд тендерт шалгарсан “Дээжийн өргөө” ХХК, тоглоом, “Эргэцүүлэл” ХХК 14 аймгийн 100 суманд гэр цэцэрлэгийн гэр, тоглоом, тавилга, цахилгаан хэрэгсэл, нийлүүлсэн. Энэ ажлын үр дүнд гэр цэцэрлэгүүдэд жилд дунджаар 2000 гаруй хүүхэд хамрагдан сургуулийн өмнөх боловсрол хүртэх юм. Нэг гэр цэцэрлэг нь монгол иж бүрэн 2 гэр, багшийн ширээ сандал, хүүхдийн ширээ сандал, тоглоом болон хичээлийн хэрэгсэл, хөргөгч, хивс, ариун цэврийн /гар угаах/ иж бүрдэл зэргээс бүрдэж байна.

1. “Малчдын хүүхдийг гэр цэцэрлэгээр дамжуулан сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээнд бүрэн хамруулах арга хэмжээний төслийн хүрээнд гэр, тавилга, тоног төхөөрөмж худалдан авах” тендерийг хүлээн авч нээн үнэлгээний хорооны хурлаар үнэлгээний дүнг хэлэлцэн гүйцэтгэгч сонгон шалгаруулаад байна. 90 гэр цэцэрлэг худалдан авахад зориулж 1,5 тэрбум төгрөг төсөвлөөд байна Уг тендер 6 багцтай явагдсан 1-р багц: Гэр ТТ-2014-001/А 495,0 сая төгрөгийн гэрээ байгуулж бараагаа аваад түгээж байна. 2-р багц: Тавилга ТТ-2014-001/Б 283,3 сая төгрөгийн гэрээ байгуулж бараагаа түгээв. 3-р багц: Тоглоом ТТ-2014-001/В 149,1 сая

61

төгрөгийн үнийн дүнтэй гэрээ байгуулж бараагаа хүлээн авч түгээв. 4-р багц: Цагаан хэрэглэл ТТ-2014-001/Г 307,2 сая төгрөгийн үнийн дүнтэй гэрээ байгуулж бараагаа түгээв. 5-р багц: Хивс ТТ-2014-001/Д 44,1 сая төгрөгийн гэрээ байгуулж бараагаа түгээв. 6-р багц: Цахилгаан хэрэгсэл ТТ-2014-001/Е 185,2 сая төгрөгийн гэрээ байгуулж бараагаа түгээв.

74. Ердийн болон тусгай сургуульд хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагч суралцах орчныг бүрдүүлэхийг дэмжсэн дэд бүтэц, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлнэ. Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчид зориулсан танхим 3-ыг байгуулна. ***

III-XII

Хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагч суралцах дэд бүтцийн асуудлыг шийдвэрлэсэн сургуулийн тоо, нийлүүлсэн тоног төхөөрөмжийн нэр төрөл, тоо, зарцуулсан хөрөнгө, 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

2014 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэлд 2 их

сургуульд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутанд

үйлчлэх танхим байгуулах санал оруулан

300 сая төгрөгийн санал тусгасан боловч

төсөв батлагдаагүй болно.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан инкубатор төвд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан номын сан байгуулав. Энэ ажилд БШУЯ-наас 49 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдсэн.

Нийслэлийн тусгай боловсролын 55, 70, 63,

25, 116, 29, сургуулиудад автобус худалдан

авч нийлүүллээ. Үүнээс нэг автобусыг

тэргэнцэртэй хүүхэд тээвэрлэх

зориулалтаар тусгайлан тоноглож туршиж

байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд

сурдаг сургуулиудад 94,4 сая төгрөгийн

тоног төхөөрөмж олгоод байна.

“Дээд боловсролын шинэчлэл” төслийн

худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөөнд

Их дээд сургуулиудад англи сурах бичиг

100% 100%

62

болон бусад сургалтын материал

нийлүүлэхээр 673.7 сая төгрөгийг баталсан

ба үүнд хөгжлийн бэрхшээлттэй

суралцагчдад зориулсан сурах бичиг

орохоор төлөвлөгдсөн. БШУЯ-ны төрийн

нарийн бичгийн даргын 2014 оны А/161 тоот

тушаалаар үнэлгээний хороо байгуулагдан

ажиллаж байгаа болно.

75. Дотуур байртай сургуулийн гал тогооны тоног төхөөрөмж, дотуур байрны хангамжийг сайжруулна.

II-XII

Гал тогооны тоног төхөөрөмжөөр хангагдсан дотуур байрны тоо, зарцуулсан хөрөнгө 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

2014 онд шинээр ашиглалтанд орох дотуур байранд 362.9 сая төгрөгийн гал тогооны тоног төхөөрөмж худалдан авахаар Мянган Өндөр цахир ХХК-тай, шинээр ашиглалтанд орох дотуур байранд 388.2 сая төгрөгийн тавилга худалдан авахаар Анун ХХК-тай гэрээ, шинээр ашиглалтанд орох ЕБС-д 580.0 сая төгрөгний гал тогооны тоног төхөөрөмж худалдан авахаар Сарны титэм үзэсгэлэн ХХК-тай гэрээ байгуулж, тоног төхөрөөмжийг хүлээн авч түгээв.

100% 100%

76. Ерөнхий боловсролын тусгай сургуульд автобусны үйлчилгээг нэвтрүүлнэ.

I-XII

Тусгай сургуульд нийлүүлсэн автобус, суудлын тоо, зарцуулсан хөрөнгө, 2012, 2013, 2014 оны дүнгээр

Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 700 сая төгрөгийн өртөг бүхий 7 автобус худалдан авч сургуулиудад нийлүүллээ. Эдгээрээс зургаа нь энгийн автобус бөгөөд нэг нь тэргэнцэртэй хүүхдүүдэд зориулсан лифттэй тусгай автобус аж. Энгийн автобус нь 26 хүүхдийн суудалтай бөгөөд тус бүр нь 98 сая төгрөгийн үнэтэй аж. Харин хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд зориулсан лифттэй автобусыг монголд анх удаа оруулж иржээ. Цаашид уг арга хэмжээг үргэлжлүүлэхээр төсвийн төсөлд саналыг холбогдох газарт хүргүүлээд байна. Улаанбаатар хотын Налайх, Баянзүрх дүүргийн 8 сургуульд 720,0 сая төгрөгөөр автобус авч нийлүүлэв.

100% 100%

77. Хичээлийн II-XII Ухаалаг 28.1 сая төгрөгний ухаалаг проектор 100% 100%

63

танхимыг ухаалаг самбар, зөөврийн компьютерээр хангах ажлыг зохион байгуулна.***

самбар, зөөврийн компьютерээр хангагдсан сургуулийн тоо, зарцуулсан хөрөнгө

худалдан авахаар Номадик Хишигдалай ХХК-тай гэрээ байгуулан одоогийн байдлаар түгээж эхлээд байна. Мөн Боловсролын салбарын шинэчлэл төслийн хүрээнд 278,379,500 төгрөгийн өртөг бүхий 125 зөөврийн компьютер худалдан авч, аймаг, дүүргийн боловсролын газар, орон нутгийн ерөнхий боловсролын сургуульд түгээв Боловсролын байгууллагуудад 85.0 сая төгрөгний гадаад хэлний дижитал танхимын тоног төхөөрөмж худалдан авахаар Нью Терравокс ХХК –тай гэрээ байгуулж тоног төхөөрөмжөө түгээгээд байна.

78. Концессын хуулийн хүрээнд SMART сургууль байгуулах ажлыг эхлүүлнэ.***

II-XII

Нийлүүлсэн ухаалаг самбарын тоо, сургууль, зарцуулсан хөрөнгө

Төв аймгийн 5 дугаар сургуульд байрлал таних цэгэн хээн технологид суурилсан самбар, тоон үзэг суурилуулан турших ажил эхлүүлсэн. Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 300 ангийг сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүнээр хангахаар бэлтгэл ажлыг ханган ажиллаж байна.

30%

79. Их, дээд сургуулиудыг түшиглэн “Цахим сургалтын үндэсний төв” 1, салбар төв 3,нэгдсэн “Цахим” номын сан 1-ийг тус тус байгуулна.***

II-XII

3 төв, 1 номын сан байгуулах ажлын эхлүүлсэн байна. Авсан арга хэмжээ, үр дүн

2014 оны төсөвт хөрөнгө тусгагдаагүй. Дээд боловсролын шинэчлэлийн төслөөс Зайн сургалтын үндэсний төв, удирдлага мэдээллийн ситемийг байгуулахад БШУЯ-д 295.8 сая төгрөг, зайн сургалтын төвийг байгуулахад МУИС-д 212.5 сая төгрөг, МУБИС-д 139,0 сая төгрөг, Ховд их сургуульд 71.0 сая төгрөг, Дорнод дээд сургуульд 71 сая төгрөг төсөвлөж БШУЯ-ны төрийн нарийн бичгийн даргын тушаалаар үнэлгээний хороод байгуулагдаад ажиллаж байна.

50% 50%

64

80.

Их, дээд сургуульд суралцаж байгаа хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдыг зориулалтын сурах бичиг, тоног төхөөрөмжөөр ээлж дараатай хангах арга хэмжээ авна

II-XII

Нийлүүлсэн сурах бичиг, тоног төхөрөөмжийн нэр төрөл, хөрөнгө, сургуулийн нэр, оюутны тоо

Дээд боловсролын шинэчлэлийн төслийн худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөөнд Их дээд сургуулиудад англи сурах бичиг болон бусад сургалтын материал нийлүүлэхээр 673.7 сая төгрөгийг баталсан ба үүнд хөгжлийн бэрхшээлттэй суралцагчдад зориулсан сурах бичиг орохоор төлөвлөгдсөн. БШУЯ-ны төрийн нарийн бичгийн даргын 2014 оны А/161 тоот тушаалаар үнэлгээний хороо байгуулагдан ажиллаж байгаа болно. Сургууль бүр хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдын тоо, өөрийн сургалтын онцлогоос хамааран дотоод дүрэм, журамдаа зохих өөрчлөлт оруулсан төдийгүй дэд бүтэц, сурах орчны чиглэлээр арга хэмжээ авчээ. АШУҮСургууль, ШУТИС үүд болон үүдний шатыг стандартын дагуу шинээр хийж, хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутан, иргэдийг хүлээн авах нөхцөлийг бүрдүүлжээ. Монос, Ач дээд сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад зориулан алжаал тайлах, биеийн тамирын төвийг шинээр байгуулсан байна.

70% 70%

ҮХЦБ 1.4.3.

1.34 Багшийн мэргэжил, арга зүйн хөгжил болон цалин хөлс, урамшуулал, нийгмийн асуудлыг цогцоор нь шийдвэрлэж, энэ

81. Багш, боловсролын байгууллагын удирдах ажилтны ур чадварыг хөгжүүлж, ажлын чанар, хөдөлмөрийн үр бүтээлийг үнэлэх шалгууруудыг зөв тогтоож,

I-XII

Батлагдсан эрхзүйн зохицуулалтын хүрээнд багшид олгосон цалин хөлс, урамшуулал, тэтгэмжийн төрөл, улсын төсөвт тусгасан

Засгийн газар, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын шийдвэрээр боловсролын байгууллагын удирдах ажилтан, багш нарын үйл ажиллагаанд үнэлгээ өгөх, нэмэгдэл хөлс олгох чиглэлээр эрхзүйн зохицуулалт шинэчлэгдэн батлан хэрэгжиж эхэллээ. Эдгээр шийдвэрүүдэд багш, ажилтны ажлын чанар, хөдөлмөрийн үр бүтээлийг цаасаар биш ажлын бодит үр дүн, ахиц дэвшлээр үнэлэх, үр дүнд өөрийн болон хөндлөнгийн хяналтыг бий болгох зохицуулалтыг хангаж, холбогдох заалтуудыг тусгалаа. Тухайлбал: “Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн

100% 100%

65

чиглэлд хөрөнгө оруулалтыг эрс нэмэгдүүлнэ

цалин хөлс нэмэгдүүлэх, урамшуулал олгох зэргээр нийгмийн хамгааллыг сайжруулна.

байдал, хэрэгжилт

ажлыг үнэлэх журам”-ын 2.6, 5.1 дэх хэсэгт багшийн ажлыг үнэлэхдээ өөрийн болон эцэг эх, асран хамгаалагч зэрэг хөндлөнгийн үнэлгээний аргыг хослуулан хэрэглэж, уг үнэлгээ нь багшийн ахиц амжилтыг дүгнэх, урамшил авах, хариуцлага тооцох үндэслэл болохыг тодорхой заалтуудаар зохицуулсан. “Төрийн өмчийн сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багш, бусад албан хаагчид улирлын ажлын үр дүнгийн урамшил олгох журам”-д багш, ажилтан нэмэлт шалгуур үзүүлэлтэд нийцүүлэн өөрийн ажлын үр дүн, бодит гүйцэтгэлээр улирлын үр дүнгийн мөнгөн урамшлаа авах боломжтой боллоо. Дээрх эрх зүйн баримт бичгийн шинэчлэлд үндэслэн “Багш” хөтөлбөртэй холбоотой судалгаа, үндэслэлийг боловсруулж байна 2014 оны төсвийн тухай хууль, холбогдох журмын хүрээнд төгрөгийн урамшууллыг багш, ажилтнуудад олгосон 26.7 тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Өнөөдөр мөрдөж байгаа эрхзүйн зохицуулалтаар ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн цалинд 285.2 тэрбум төг, нэмэгдэлд 3.5 тэрбум төгрөг төсөвлөн хэрэгжилтийг ханган ажилласан байна. Мөн Боловсролын тухай хуулийн 43.1.4 дүгээр заалтыг хэрэгжүүлж нийт 856 багш, 702 ажилтанд тэтгэврээ тогтоолгоход нь 21.2 төгрөгийн тэтгэмж үзүүлжээ.

82. Багш нарын дотооддоо мэргэжил дээшлүүлэх нийт зардлыг 2004 онтой харьцуулан

I-XII

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх зардлын өсөлт, 2004, 2007 онтой харьцуулсан

Боловсролын тухай хуулийн 40.8 дахь заалтын дагуу Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багшийн мэргэжилийн зэрэг, ур чадварыг өмчийн хэлбэр үл харгалзан улсын төсвийн хөрөнгөөр 5 жил тутам дээшлүүлнэ гэсэн заалтын дагуу боловсролын байгууллагын багш, ажилтнуудын мэргэжил

100% 100%

66

2007 оноос эхлэн ойролцоогоор 6 дахин нэмэгдүүлж, цаашид жил бүр 10 хувиас доошгүй өсгөнө.

сүүлийн 3 жилээр.

дээшлүүлэх сургалтыг үндэсний болон орон нутгийн түвшинд зохион байгуулах зардлыг жил бүр төсвийн төсөлд санал оруулан, батлуулж, хэрэгжилтийг үндэсний хэмжээнд зохион байгуулж байна. Тус зардалд 2014 онд 4.5 тэрбум төгрөг батлагдсан бөгөөд 2004 онд 177.7 сая төгрөг батлагдсан нь 2007 онд 3.4 дахин өсч 592.0 сая төгрөг болсон. 2009 оноос төсөв, эдийн засгийн байдалтай уялдан харилцан ялгаатай өссөн бөгөөд 2014 онд 2013 оны түвшинд батлагдсан. Хүснэгт 1. Жил бүр батлагдсан мэргэжил

дээшлүүлэх зардалд батлагдсан төсөв /Сая

төгрөгөөр/

Үзүүлэлт 2004

он 2007

он 2008

он 2009

он 2010

он 2011

он 2012

он 2013

он 2014

он

Мэргэжил дээшлүүлэх

177.7 592.0 465.7 262.7 458.4 689.5 689.5 4,500.0

4,500.0

Үндэсний, орон нутгийн түвшинд боловсролын байгууллагын багш болон удирдах бусад мэргэжлийн ажилтнуудын боловсролын хөгжлийн бодлого,эрэлт хэрэгцээнд тулгуурласан байнгын үйл ажиллагааг мэргэжлийн арга зүйн нэгдсэн удирдлагаар хангах, мэргэжил дээшлүүлэх, хөгжүүлэх сургалтыг зохион байгуулах чиг үүрэг бүхий сургалт арга зүй, судалгааны байгууллага болох Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтыг Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны харьяа бие даасан байгууллага болгон байгуулж, 2013 онд 925.5 сая төгрөг, 2014 онд 1,185.1 сая төгрөгийн төсөв батлуулсан.

СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТ. 2 ШИНЖЛЭХ УХААН, ТЕХНОЛОГИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ СУДАЛГАА, БОДЛОГЫН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ, ХУУЛЬ ТОГТООМЖ, БОДЛОГО, ХӨТӨЛБӨРИЙН БОЛОН ТӨСӨВ, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ТӨСӨЛ БОЛОВСРУУЛАХ, ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АЖЛЫГ ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ

67


2.1 Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын менежментийн шинэчилсэн хөтөлбөрийг батлуулж, хэрэгжилтийг зохион байгуулах

83. Шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлого"-ыг шинэчлэн боловсруулж, УИХ-д өргөн барина. ***

V

Шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлого УИХ-аар хэлэлцүүлсэн байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2014 оны 05 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуралдаанаар "Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлого" батлах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэн дэмжсэн. Хууль зүйн яам, Сангийн яамнаас холбогдох зөвшөөрлийг авч, Улсын Их Хуралд өргөн барихаар Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газарт 2014 оны 5 дугаар сард хүргүүлсэн. "Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлого" батлах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг 2014 оны 6 дугаар сард Улсын Их Хуралд өргөн барьсан. Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар баримтлах бодлогын төслийг улс орны эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн зорилт, олон улсын хөгжлийн чиг хандлагад нийцүүлэн боловсруулсан. Шинэчилсэн найруулгад хэрэгжүүлэх арга хэмжээний чиглэлийг цаг үеийн шаардлага, улс орны нийгэм, эдийн засгийн болон шинжлэх ухаан, технологийн хөгжлийн түвшин, ирээдүйн хандлагад нийцүүлэн боловсруулж, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг салбарын дэд бүтэц, хүний нөөцийн хөгжил, менежмент, санхүүжилтийн тогтолцоо, гадаад хамтын ажиллагааны хүрээнд тодорхойлсон. Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар баримтлах бодлогыг шинэчлэн баталснаар шинжлэх ухаан, технологийн салбарыг хөгжүүлж, үндэсний чадамж, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэн, Монгол Улсын эдийн засагт шинжлэх ухаан, технологийн оруулах хувь нэмрийг нэмэгдүүлнэ. Мөн салбарт мөрдөгдөж буй эрх зүйн зарим баримт бичгийг энэхүү бодлогод нийцүүлэн шинэчлэх боломж бүрдэнэ.

100% 100%

68

84. Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл боловсруулан Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ. ***

VI

5.0 сая

Хуулийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн байна.

“Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хууль”-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах үндэслэл, шаардлагыг тодорхойлох, хуулийн төсөл, үзэл баримтлал боловсруулах ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын тушаалаар батлуулсан. Гадаад орнуудын ШУТ-ийн тухай хуулиудын судалгааг эхлүүлсэн. Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн үзэл баримтлалыг боловсруулж дууссан. Улсын Их Хуралд өргөн бариад буй "Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлого" шинэчлэгдэн батлагдахтай холбоотойгоор уг ажил хүлээгдэж байна. Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтүүдийг “Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар баримтлах бодлого”-ийн агуулга, зарчим, үзэл санаатай уялдуулан боловсруулах шаардлагатай байгаа болно.

50% 50%

85. Шинжлэх ухаан, технологийг 2014-2018 онд хөгжүүлэх Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтыг тодотгох санал боловсруулна.

Х

3.0 сая

Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн байна.

1. “Монгол Улсын шинжлэх ухаан, технологийн тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийг тодорхойлох, тодотгол хийх тухай” Монгол Улсын Засгийн газрын 2007 оны 359 дүгээр тогтоолоор баталсан журмын дагуу Шинжлэх ухаан, технологийг 2011-2014 онд хөгжүүлэх тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтад тодотгол хийх зохицуулах зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд 2014 оны А/195

70% 70%

69

тоот тушаалаар батлав. Зохицуулах зөвлөлд дарга, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр, орлогч дарга Шинжлэх ухааны бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Ж.Даваасамбуу, гишүүдэд салбарын яамдын Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн дарга нар, төр, хувийн хэвшлийн, их дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллага, бизнесийн болон төрийн бус байгууллагын төлөөлөл оролцсон 31 гишүүн ажиллаж байна. Журмын дагуу зохицуулах зөвлөлийн анхдугаар хурлыг 2014 оны 6-р сарын 3-ны өдөр зохион байгуулж, зохицуулах зөвлөлийн ажлын төлөвлөгөөг хэлэлцэж баталсан.

2. Шинжлэх ухаан, технологийг 2010-2014 онд хөгжүүлэх тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтад тодотгол хийх ажлын хэсгийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/304 дүгээр тушаалаар байгуулсан бөгөөд ажлын хэсгийн ахлагчаар доктор Ч.Лхагважавыг томилж ажиллуулахаар шийдвэрлэсэн. Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтад тодотгол хийхдээ юуны өмнө Засгийн газрын 2007 оны 359 дүгээр тогтоолоор батлагдсан Шинжлэх ухаан, технологийн Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн үндсэн шалгуурууд, Европийн Холбооны улсуудад өргөн ашигладаг “STEEP” анализийн аргыг ашигласан. Одоогийн мөрдөж байгаа тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн хэрэгжилтийн байдал, яамдаас ирүүлсэн саналд дүн шинжилгээ

70

хийх замаар энэхүү тодотголын төслийг боловсруулаад байна. Ингэхдээ Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд гарсан өөрчлөлт, шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн хөгжлийн чиг хандлага, зарим гадаад орны туршлагыг харгалзаж үзэхийн зэрэгцээ бодлого, эрх зүйн орчны шинэчлэл, хэрэгжүүлж байгаа хөтөлбөр, төлөвлөгөө, бусад баримт бичгийн зорилтуудтай уялдуулахыг зорьсон болно.

Тэргүүлэх чиглэлийн жагсаалтад дараах өөрчлөлт орууллаа. Үүнд:

a) “Хүний хөгжил, амьдралын чанар” чиглэлийг НҮБ, ЮНЕСКО-гоос дэвшүүлж байгаа тогтвортой хөгжил, тогтвортой хөгжлийн боловсролоор дэлхий нийтээр хэрэгжүүлэх үйлийн ерөнхий хөтөлбөрт дэвшүүлсэн зөвлөмжийг үндэслэн “Хүрээлэл орчин, хүний хөгжил” хэмээн томъѐолсон.

b) “Аж үйлдвэрийн шинэчлэл” чиглэлийг шинээр нэмсэн, байгаль орчны хамгаалалтай холбоотой асуудлыг дээрх чиглэлд хамааруулсантай холбогдуулан “Байгалийн нөөцийг хамгаалах, ашиглах” гэсэн чиглэлийг хассан.

c) “Өндөр технологи, мэдээллийн технологи нэвтрүүлэх” гэсэн чиглэлийг бусад орны туршлага, технологийн түвшний олон улсын ангилалыг харгалзан “Өндөр технологи” гэж өөрчилсөн.

Тэргүүлэх чиглэлийн жагсаалтад оруулсан өөрчлөлтөд нийцүүлэн цөм технологийн жагсаалтыг шинэчлэн тодорхойллоо.

71

3. Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн жагсаалтад тодотгол хийх ажлын хэсгийн судалгааны үр дүнд дүн шинжилгээ хийх, тодотголын саналд дүгнэлт гаргах шинжээчийн багийн бүрэлдэхүүнийг БШУ-ны Сайдын 2014 оны 10 сарын 8-ны өдрийн А/400 тушаалаар баталсан. Ажлын хэсэг тэргүүлэх чиглэлийн жагсаалтад оруулсан өөрчлөлт, цөм технологийн жагсаалтын төслийг Шинжээчийн багт шилжүүлэн дүгнэлт, санал зөвлөмж гаргуулж, эрдэм шинжилгээний байгууллагын төлөөлөл оролцуулан хэлэлцүүллээ. Хэлэлцүүлгийн явцад гарсан санал, дүгнэлтийг тодотголын төсөлд тусган журам ѐсоор Зохицуулах зөвлөлд эцэслэн танилцуулав.

86. Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын менежментийн шинэчилсэн хөтөлбөрийг батлуулж, хэрэгжилтийг зохион байгуулна.

Х

Шинэчилсэн хөтөлбөр гарсан байна

Шинжлэх ухаан, технологийн салбарт 2014-2017онд хийгдэх ажлын төлөвлөгөөг “Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын менежментийн шинэчилсэн хөтөлбөр” хэлбэрээр боловсруулсан. “Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын менежментийн шинэчилсэн хөтөлбөр” нь 5 бүлэг 62 үйл ажиллагаатайгаар боловсруулагдсан ба уг төлөвлөгөөнд Шинжлэх ухаан, технологийн салбарт мөрдөгдөх хууль, эрх зүйн орчныг сайжруулах, салбарын бүтэц, зохион байгуулалтын шинэчлэх, удирдлагын тогтолцоог сайжруулах, судалгаа боловсруулалтын ажлын шинэчлэл хийх, шинжлэх ухааны салбарын санхүүжилтын тогтолцоог сайжруулах, салбарын хүний нөөцийн бодлогын шинэчлэх зэрэг ажлуудыг багцлан тусгасан.

90% 90%

72

“Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын менежментийн шинэчилсэн хөтөлбөр”-ийг БШУ-ы сайдын тушаалаар батлуулах бэлтгэл ажил бүрэн хийгдсэн. “Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар баримтлах бодлого”-ын шинэчилсэн найруулгын төсөл Улсын Их Хурлаар хэлэлцэгдэж байгаатай холбоотойгоор батлуулах ажил хүлээгдэж байна.

87. “Эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилах журам”-д нэмэлт өөрчлөлт оруулах санал боловсруулна. ***

VI

Журмын төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн байна.

Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын 2007 оны 211 тоот тушаалаар “Эрдэм шинжилгээний ажилтныг аттестатчилах журам”, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2012 оны А/88 дугаар тушаалаар “Эрдэм шинжилгээний ажилтны зэрэг дэвийн тодорхойлолт, нийтлэг шаардлага, шалгуур үзүүлэлт”-ийг өөрчлөн батлуулан мөрдөж байна. Эрдэм шинжилгээний ажилтныг 2008, 2012 онд хоѐр удаа аттестатчилсан. Аттестатчиллыг дөрвөн жил тутам явуулж байгаагаас хүндэтгэх шалтгаанаар хамрагдаж чадаагүй /олон улсын хуралд явсан, гадаадад ажиллаж байгаад ирсэн гэх мэт/ эрдэм шинжилгээний ажилтнууд, тухайн жилдээ шалгуур үзүүлэлтүүдийг бүрэн хангасан эрдэм шинжилгээний ажилтнууд 4 жил хүлээсний дараа эрдэм шинжилгээний тэргүүлэх, ахлах зэрэгт орж байгаа зэрэг зөрчил байгааг шийдвэрлэх шаардлагатай болсон. Иймд дээрх асуудлыг жил тутам шийдвэрлээд явах боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор журамд нэмэлт өөрчлөлт оруулах санал

90% 90%

73

боловсруулсан.


2.2 Салбарын инновацийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх хөтөлбөр боловсруулан хэрэгжилтийг зохион байгуулах

88. Шинжлэх ухааны паркийн тухай хуулийн төсөл боловсруулж, Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ.***

IX

Хуулийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн байна

Шинжлэх ухааны паркийг эрдэм шинжилгээний байгууллагын судалгаа шинжилгээ, инновацийн үйл ажиллагааг хөгжүүлэх, эдгээр байгууллагын эрдэм шинжилгээний (хүний нөөцийн) чадавхи болон техник, тоног төхөөрөмж, лабораторийг үр өгөөжтэй, зүй зохистой ашиглан судалгааны ажлын үр дүнг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх буюу өндөр технологи, эдийн засгийн хөгжилд хувь нэмэр оруулахуйц, импортыг орлох болон экспортод чиглэсэн инновацийн бүтээгдэхүүнийг нийлүүлэх орчин, дэд бүтцийг бүрдүүлэх, үйлдвэрлэлд шаардагдах санхүүгийн олон талт эх үүсвэрээр хангах, инновацийн үйл ажиллагаанд тулгуурлан орон нутгийн нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг эрчимжүүлэх зорилгоор байгуулна. Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлогод ШУП байгуулж татвар, хөрөнгө оруулалт, зээлийн таатай нөхцөлөөр дэмжих талаар тусгаж өгсөн, мөн Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам, Эрдэм шинжилгээний байгууллагын дэргэд гарааны компани байгуулах журмыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэн батлууллаа. Шинжлэх ухааны парк байгуулах эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх хуулийн төсөл боловсруулах ажлын хүрээнд ШУП-ын

30% 30%

74

тухай хуулийн төслийн үзэл баримтлалыг боловсруулан гаргаж Нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэхэд бэлэн болгоод байна. Эдгээр хууль, журмын төсөл батлагдсанаар өндөр технологийн аж үйлдвэрлэлийн үндсийг тавих, шинжлэх ухаан-үйлдвэрлэлийн харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх замаар нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд шинжлэх ухааны гүйцэтгэх үүргийг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болох юм.

89. Судалгааны лабораторийн багаж төхөөрөмжийн ашиглалтыг судлаачдад нээлттэй болгох журам боловсруулна.

IV

Журмыг хэлэлцүүлсэн байна.

“Дундын ашиглалтын судалгааны лабораторийн журам”-ын төслийг боловсруулан, их сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагыг эрдэмтэд, судлаачдаар хэлэлцүүлж, саналыг тусган Нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэхэд бэлтгээд байна. Журам нь сорилт туршилт, хэмжилт хийх зориулалтай лаборатори, эсвэл эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, их сургуулиудын бүтцэд харъяалагдах судалгааны лабораторийг судлаачдад дундын зориулалтаар ашиглахад тавигдах шаардлага, үйл ажиллагаа, хангамж, үйлчилгээ, хариуцлага, хүрэх үр дүнг тооцохтой холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулах зорилготой. Мөн дундын ашиглалтын лабораторийг сонгон шинжлэх ухаан, технологийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний шийдвэрээр 2 жил тутамд шинэчлэн батлах, итгэмжлэгдсэн лаборатори болгох харилцааг зохицуулж өгсөн. Дундын зориулалтаар ашиглах лабораториудын

90% 90%

75

хэвийн үйл ажиллагааг /мэргэжлийн ажиллах хүчин, тогтмол зардал/ хангахад улсын төсвийн санхүүжилтээр дэмжлэг үзүүлэх, үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэн сорилт туршилт, хэмжилтийн үйлчилгээ үзүүлэхэд шаардлагатай урвалж бодис, материал, сэлбэгийн хангалтыг төлбөртэй ажил үйлчилгээний орлогын эх үүсвэрээр зохицуулахаар тусгалаа.

ЗГҮАХХАХТ- 90

2.3 Шинжлэх ухааны бүтээлийг дэмжих, чанарыг сайжруулах, зах зээлд нэвтрүүлэх зорилгоор Шинжлэх ухаан, технологийн сангаас олгох хөрөнгийг их, дээд сургууль, шинжлэх ухааны байгууллагуудын дунд нээлттэй сонгон шалгаруулалт явуулах замаар хуваарилдаг болох

90. “Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл, сэдэвт ажил хэрэгжүүлэх журам”-д нэмэлт өөрчлөлт оруулах журмын төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ***

IX

Журмын төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн байна

“Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам”-ын төслийг Засгийн газрын 2014 оны 9 дүгээр сарын 18-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, “Журам шинэчлэн батлах тухай” Засгийн газрын 2014 оны 301 дүгээр тогтоолоор баталгаажуулсан. Судалгаа боловсруулалтын ажил гүйцэтгэх үндсэн хэлбэрийг ШУТ-ийн төсөл байхаар тогтож, бүх төслүүдийн сонгон шалгаруулалтыг энэ журмаар зохион байгуулахаар зохицуулж өглөө. Төслүүдийг цахим хэлбэрээр хүлээн авч байхаар болж байна. Улсын захиалгат төслийн хувьд яамд төслөөр шийдвэрлүүлэх асуудлын саналаа боловсруулж ирүүлдэг болно. Төслийн саналыг шинжлэх ухаан, технологийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллагад цахим хэлбэрээр шууд мэдүүлэх, сонгон шалгаруулалтыг шинжээчид үндэслэн явуулах зэрэг олон улсын жишигт нийцсэн зохицуулалтыг оруулсан. Төсөлд эрдэмтэн судлаачдын оролцох оролцоог хязгаарлаж байсан заалтыг хассан. Шинжээчийн сан бүрдүүлэх, шинжээчийг сонгох, шинжээчийг

100% 100%

76

ажиллуулах харилцааг шинжлэх ухаан, технологийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллага зохицуулна. Төсөл шалгаруулахад голлох үүрэгтэй шинжлэх ухаан, технологийн Салбар зөвлөлийн гишүүдийн тоог тодорхой болгож, 2 жил тутам гишүүдийг шинэчилж байх зэрэг өөрчлөлтүүдийг тусган боловсруулсан. Энэ журмыг шинэчлэн батлуулснаар судалгаа боловсруулалтын ажил гүйцэтгэх эрх зүйн орчныг олон улсын жишигт нийцүүлэх, эрдэм шинжилгээний ажлын чанар, үр өгөөжийг дээшлүүлэхэд бодитой ахиц гарах болно.

91. Засгийн газар,

салбарын яамдын захиалгаар 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх шинжлэх ухааны технологийн төслийг сонгон шалгаруулах ажлыг зохион байгуулж, ШУТҮЗ-өөр хэлэлцүүлж батлуулна.

III-IX

2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх шинжлэх ухааны технологийн төслүүдийн батлагдсан байна.

“Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл батлах тухай” Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны а/262 дугаар тушаалаар 2014 оноос эхлэн хэрэгжих улсын захиалгат төслүүдийг баталгаажууллаа. Одоо гүйцэтгэгчидтэй гэрээ байгуулж эхлээд байна. Ирэх 3 жилд хэрэгжих эдгээр 18 төсөлд 4 тэрбум 28 сая төгрөг зарцуулна. 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх улсын захиалгат ШУТ-ийн төслийн захиалгын саналыг Засгийн газрын 2014 оны 301 дүгээр тогтоолоор баталсан “Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам”-ын дагуу захиалагч яамдаас авч дууссан. Засгийн газрын бүтцийн өөрчлөлтээс үүдэн Шинжлэх ухаан, технологийн үндэсний зөвлөлийн болон яамдын Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөх

70% 70%

77

болсонтой холбогдон төслийн сонгон шалгаруулалтын ажил хойшлогдоод байна. Шинжлэх ухаан, технологийн үндэсний зөвлөлийн болон яамдын Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн гишүүд томилогдсоны дараа 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх ШУТ-ийн төслийн санал, сэдвийг хэлэлцүүлнэ.

92. 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх суурь судалгааны ажлыг сонгон шалгаруулна.

IV-IX

2015 оноос эхлэх суурь судалганы ажлууд батлагдсан байна.

2015 оноос эхлэх суурь судалгааны ажлын төслүүдийг Шинжлэх ухааны академиас 38 төсөл, цахим хэлбэрээр 146 төсөл авч дууссан. Засгийн газрын 2014 оны 301 дүгээр тогтоолоор баталсан “Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам”-ын дагуу Сонгон шалгаруулалтад оролцох төслүүдийн агуулга, үр дүнгийн даалгаврын давхардал, гүйцэтгэгч, удирдагчийн өмнө нь хэрэгжүүлсэн төслийн гүйцэтгэлийн байдлын талаар мэдээлэл гаргуулахаар Шинжлэх ухаан, технологийн санд хүргүүлсэн. БСШУЯ-ны Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөлийн гишүүд томилогдсоны дараа 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх суурь судалгааны ажлын санал, сэдвийг хэлэлцүүлнэ.

70% 70%

93. Гадаадтай хамтарсан төслийг сонгон шалгаруулж хэрэгжүүлнэ

I-XII

Гадаадтай хамтарсан төслүүд хэрэгжиж эхэлсэн байна.

Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам Оросын холбооны улсын Хүмүүнлэгийн шинжлэх ухааны сантай хамтран 2014 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх 16 төслийн нэр, санхүүжилтийг БШУСайдын 2014 оны А/196 тоот тушаалаар батлуулж, гүйцэтгэгчтэй гэрээ хийгдэж судалгааны ажил эхлээд байна. Белорусын суурь судалгааны сантай хамтран 2014 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх төслүүдийн сонгон шалгаруулалтыг

100% 100%

78

Шинжлэх ухаан, технологийн сантай хамтран зохион байгуулж, харилцан зөвшилцсөний үндсэн дээр 6 төсөл хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэлээ. Тус яам Монгол-Солонгосын Боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн дэд комиссын протоколын хүрээнд Солонгосын талтай хамтран 2014 оны судалгааны төслүүдийг байгалийн нөөцийг ашиглах, хамгаалах, өндөр технологи, мэдээллийн технологи, биологийн нөөц гэсэн чиглэлүүдээр хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон. Монгол-Солонгосын хамтарсан 3 төслийг 2014 оноос эхлүүлнэ. Оросын Холбооны Улсын Хүмүүнлэгийн шинжлэх ухааны сантай хамтран 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх 16 төслийн саналыг журмын дагуу хүлээн авсан. Оросын талын шинжээчид эдгээр 16 төслийн саналыг дэмжсэн тухай хариу ирүүллээ.


2.4 Шинжлэх ухааныг түгээн дэлгэрүүлэх, олон нийтийн соѐн гэгээрүүлэх хөтөлбөрийг боловсруулан хэрэгжүүлэх .

94. Шинжлэх ухааныг түгээн дэлгэрүүлэх, олон нийтийн соѐн гэгээрүүлэх хөтөлбөрийг боловсруулан Засгийн газрын хуралдаанд хэлэлцүүлнэ.

IV

0.5 сая

Хөтөлбөрийг Засгийн газраар хэлэлцүүлсэн байна.

Шинжлэх ухааныг түгээн дэлгэрүүлэх, олон нийтийн соѐн гэгээрүүлэх хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж, Их, дээд сургуулийн эрдэмтэд, судлаачдаар хэлэлцүүлж санал авсан бөгөөд Шинжлэх ухааны бодлого зохицуулалтын газрын хурлаар хэлэлцүүлэн БШУЯ-ны Нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэхээр бэлэн болсон ба тус хуралд асуудал хэлэлцүүлэх дарааллыг хүлээж байна.

50% 50%

95. “Эрдэмтдийн үг” мэдлэг түгээх, хөгжлийн тухай цуврал лекц

I-XII

10.0 сая

Зохион байгуулсан цуврал лекцийн тоо, сэдэв,

БШУЯ-ны 401 тоот хурлын танхимд 2014 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдөр АНУ-ын Шинжлэх ухааны үндэсний сангийн Зүүн Ази, Номхон далайн бүсийн захирал В. Чанг АНУ-ын шинжлэх ухааны үндэсний

90% 90%

79

зохион байгуулж эрдэмтэдтэй хамтран ажиллана.

хамрагдсан хүрээ

сангийн үйл ажиллагааны талаар лекц уншлаа. Лекцэнд ШУА болон салбарын хүрээлэн, төвүүдийн судлаач, эрдэмтэд, их, дээд сургуулийн профессор багш нарын төлөөлөл 30 гаруй хүн оролцсон. Доктор Чанг манай судлаачдын сонирхсон асуултад хариулт өгч, хамтран ажиллах боломж судлаач бүрийн өмнө нээлттэй гэдгийг онцоллоо. 2014 оны 9 дүгээр сарын 19-ний өдөр Япон Улсын Шинжлэх ухааны агентлагийн ерөнхийлөгчийн зөвлөх доктор Масуо Айзава "Ирээдүйг цогцлон байгуулахын төлөө шинжлэх ухаан, технологи ба инновацийн санаачлага" гэсэн сэдвээр Монгол улсын их сургуулийн Дугуй танхимд ШУА-ийн болон салбарын хүрээлэн, төвүүдийн судлаач, эрдэмтэд, их, дээд сургуулийн профессор багш нарын төлөөлөлүүд болон оюутануудад илтгэл тавьсан. 2014 оны 10 дугаар сарын 14-нд ЮНЕСКО-гийн Бээжин дэхь төлөөлөгчийн газрын Байгалийн шинжлэх ухаан хариуцсан мэргэжилтэн Ханс Түлстрүп “Шинжлэх ухааны бодлого, түүний шалгуур үзүүлэлтүүдтэй холбогдох уялдаа холбоо” гэсэн сэдвээр ШУА-ийн болон салбарын хүрээлэн, төвүүдийн судлаач, эрдэмтэд, их, дээд сургуулийн профессор багш нарын төлөөлөлүүд болон оюутануудад лекц уншлаа. Олон улс судлалын хүрээлэнгийн захирал Д. Шүрхүүгийн “Хөрш орнуудын гадаад хамтын ажиллагаа”сэдэвт лекц болон Физик технологийн хүрээлэнгийн захирал Г. Шархүүгийн “Их энергийн физикийн

80

асуудал, өнөө ба ирээдүй” гэсэн лекцүүдэд төсөвлөсөн төсвийг сангийн яамнаас буцаан татсан тул зохион байгуулалыг хойшлуулаад байна.

96. Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд эрдэмтдийн оюуны бүтээлийг бизнесийн байгууллагад танилцуулах, сурталчилах ажлыг зохион байгуулна.

I-XII

12.0 сая

Судалгааны ажлын үр дүнг үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд нэвтрүүлэхэд ахиц гарсан байна.

Байгаль орчинд хор хөнөөлгүй шинэ техник, технологи, оновчтой шийдэл, шинэ санаачилгыг сурталчлах, мэдээллийн сан бүрдүүлэх, тэднийг бодлогоор дэмжих, мөн шинжлэх ухааны ололтыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх зорилгоор 2014 оны 5 дугаар сарын 15-наас 17-ны өдрүүдэд "Байгаль орчинд ээлтэй техник, технологи-2014" үзэсгэлэнг Шинжлэх ухааны Академи, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яам, Монголын Худалдаа Аж Үйлдвэрийн танхим хамтран зохион байгуулсан. Үзэсгэлэнгийн хүрээнд "Шинжлэх ухаан ба бизнес" уулзалт хэлэлцүүлгийг зохион байгуулсан бөгөөд ШУА-ийн харъяа 8 хүрээлэнгээс бизнест нэвтрүүлэх боломжтой, байгальд ээлтэй техник, технологи, шинэ санаануудыг танилцуулсан. Эрдэмтдийн боловсруулсан эдгээр техник, технологи, шинжлэх ухааны ололтыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлж, баялаг болгон бизнесийн эргэлтэд оруулахад тус уулзалт, үзэсгэлэн ихээхэн ач холбогдолтой болсон. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын нэрэмжит залуу судлаачын грант хүртсэн 12 судлаачдын бүтээлийг “Аист” ТВ-ээр “Залуу эрдэмтэн” цуврал нэвтрүүлэг болгон үзүүлсэн. Мөн эдгээр судлаачдын талаар МҮОНРадиогийн “Шинжлэх ухаан” радио сэтгүүлээр 12 нэвтрүүлэг бэлтгэн түгээсэн. БШУЯамны нээлттэй хаалганы өдөрлөгийг

100% 100%

81

9 дүгээр сарын 28-ны өдөр Чингисийн талбайд амжилттай зохион байгуулсан. Энэхүү нээлттэй хаалганы өдөрлөгөөр Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Шинжлэх ухааны академийн харъяа болон салбарын нийт 30 гаруй эрдэм шинжилгээний байгууллага үйл ажиллагаа, судалгааны ажлын үр дүнгээ сурталчиллаа.

97. Олон улсын шинжлэх ухаан, технологийн үзэсгэлэнд эрдэм шинжилгээний байгууллагуудыг оролцуулан, судалгааны үр дүн, инновацийн бүтээгдэхүүнийг танилцуулна.

VII

Судалгааны ажлын үр дүн, инновацийн бүтээгдэхүүнүүд гадаад оронд сурталчлагчдсан байна.

2014 оны 7 дугаар сарын 4-6-ны өдөр БНХАУ-ын Манжуур хотноо ОХУ, Монгол, БНХАУ хамтарсан “Олон улсын дэвшилтэт шинэ технологи”-ийн үзэсгэлэнг зохион байгуулсан. Үзэсгэлэнд оролцуулах тухай Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын А/277 тоот тушаалын хэрэгжилтийг ханган Монгол эрдэмтдийн судалгааны ажлын үр дүн, бүтээгдэхүүнийг гадаадад сурталчилах, гадаад эрдэмтэн судлаачидтай хамтран ажиллах, туршлага судлах ажлыг зохион байгууллаа. Манжуур-2014 Олон улсын үзэсгэлэнд эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын төлөөлөл 40 эрдэмтэн судлаачдыг хамруулан ЭШБ-ууд болон эрдэмтэн судлаачдын судалгааны ажлын үр дүн, бүтээгдэхүүнийг сурталчилан үзэсгэлэн худалдаанд оролцууллаа. БНХАУ-ын Өвөр Монголын өөртөө засах орны Шилэн гол хотод зохион байгуулагдсан “БНХАУ-ын Шинэ торгон зам дах Шилийн гол тал нутгийн хөдөө аж ахуйн дэвшилтэт бренд үзэсгэлэн арилжааны цуглаан” сэдэвт үзэсгэлэн, уулзалтанд Монголын талын төлөөлж эрдэм шинжилгээний 5 байгууллагын 10 төлөөлөгч оролцсон. Уг үзэсгэлэнгээр

100% 100%

82

эрдэм шинжилгээний байгууллагуудад хийгдэж буй инновацийн бүтээгдэхүүнийг танилцуулах, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зэрэг ажлууд хийгдсэн.

98. Залуу судлаачдийг мэргэшүүлэх сургалт болон англи хэлний сургалтад хамруулна.

X

15.0 сая

Зохион байгуулсан сургалтын сэдэв, тоо, хамрагдсан судлаачдын тоо

“Залуу судлаачдыг дэмжих зорилтот хөтөлбөр”-ийн хэрэгжилтийг хангах хүрээнд эрдэм шинжилгээний ажилтан, залуу судлаачдад, судалгааны арга зүй эзэмшүүлэх, шинжлэх ухааны салбарын эрх зүйн болон гадаад хэлний мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор БШУ-ны сайдын 2014 оны 10 сарын 17-ны өдрийн А/411 дугаар тушаалаар “Боловсон хүчнээ чадваржуулья” сэдэвт арга зүйн семинарыг зохион байгуулах шийдвэр гарсан. Арга зүйн семинарыг 2014 оны 10 сарын 30-31-ний өдрүүдэд “ Одон орон, геофизикийн судалгааны төв”-д Шинжлэх ухааны академитай хамтран зохион байгууллаа. Энэ семинарт нийт 20-иод хүрээлэн, лабраторийн 60 гаруй залуу судлаачид оролцон, арав гаруй эрдэмтэн доктор, профессорууд илтгэл тавьж, сонирхсон асуултад хариулт өгч, семинар үр дүнтэй зохион байгуулагдсан. Семинарын үеэр залуу судлаачидтай дугуй ширээний ярилцлага хийж, өөрсдөд нь тулгамдаж буй асуудлын талаар чөлөөтэй ярилцан, асуудлыг шийдвэрлүүлэх талаар санал боловсруулан холбогдох газруудад хүргүүлэв. Гадаад хэл дээр судалгаа хийх, мэдээлэл солилцох, хэвлэлд материал нийтлүүлэх, хамтарч ажиллах арга зүйн сургалтад 12 сая төгрөг тусгагдсан бөгөөд “Үнэлгээний хороо байгуулах тухай” Төрийн нарийн бичгийн даргын А/319 дугаар тушаал гарч

100% 100%

83

ажилласан боловч санхүүжилтаас шалтгаалан хойшлоод байна.


2.5 Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын санхүүжилтийн хуваарилалтыг шинэчлэн, эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын хөрөнгө, нөөц боломж, дагнах, хорших ажлын сонголтыг сайжруулан, хяналт-үр дүнг шинэ шатанд гаргах

99. Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн салбарын мэдээлэл, статистик, хяналт-шинжилгээ үнэлгээг боловсронгуй болгох хөтөлбөрийг боловсруулна.

IX

Хөтөлбөр боловсруулсан байна.

“Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын статистик мэдээллийн шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлох” сэдэвт хэлэлцүүлгийг 2014 оны 6 дугаар сар 20-ны өдөр зохион байгууллаа. Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн салбарын мэдээлэл, статистик, хяналт-шинжилгээ үнэлгээг боловсронгуй болгох хөтөлбөрийг боловсруулах ажлын хүрээнд статистик мэдээллийг олон улсын жишигт нийцүүлэн гаргах үндэсний стандарт шаардлагатай байгаад хэлэлцүүлэгт оролцогчид санал нэгдэв. Тус яам нь “Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн шалгуур үзүүлэлт” үндэсний сургалт семинарыг ЮНЕСКО-ийн статистикийн хүрээлэнгийн шинжээчидтэй хамтран 2014 оны 10 дугаар сарын 14-16-ны өдрүүдэд зохион байгуулсан юм. Энэхүү сургалтаар Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа, Хөгжлийн Байгууллагаас гаргасан Фраскатийн Гарын авлага буюу Судалгаа, туршилтын хөгжлийн асуулгад баримтлах жишиг стандартыг заасан. Тус сургалтад нийт 132 хүн оролцсон. Судалгаа, туршилтын хөгжлийн асуулгад баримтлах жишиг стандарт нь нийт 8 бүлэг, 11 хавсралт, 254 хуудас бүхий бичиг баримт юм. Олон улсад мөрдөгдөж байгаа Фраскатийн гарын авлагыг орчуулан, өөрийн орны стандартыг батлуулахад үндсэн баримт бичиг болгохоор ажиллаж байна. Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн салбарын мэдээлэл, статистик, хяналт-шинжилгээ үнэлгээг

70% 70%

84

боловсронгуй болгох хөтөлбөрийг боловсруулах ажлын хэсэг байгуулж 2016 оны эхний хагас жилд багтаан засгийн газраар батлуулахаар төлөвлөв.


2.6 Эдийн засаг, нийгмийн эрэлт хэрэгцээг хангасан оюуны өмчийг бий болгоход чиглэсэн эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг дэмжих тогтолцоог бүрдүүлэх

100. Улсын төсвийн санхүүжилтээр гүйцэтгэсэн эрдэм шинжилгээ, туршилт, зохион бүтээх ажлын явцад бий болсон оюуны өмчийг өмчлүүлэх, эзэмшүүлэх журмыг боловсруулна.***

III-ХII

Журмын төслийг Засгийн газраар хэлэлцүүлсэн байна.

Журмын төслийг боловсруулж, Их, дээд сургуулийн эрдэмтэд, судлаачдаар хэлэлцүүлж санал авсан бөгөөд БШУЯ-ны Нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэхээр бэлэн болгосон. Засгийн газрын бүтцийн өөрчлөлтийн тухай хуулиар инновацийн асуудал тус яаманд шилжиж ирсэнтэй холбогдуулан энэ журмын төслийн хэлэлцүүлгийг түр хойшлуулаад байна. Энэ журам нь улсын төсвийн санхүүжилтээр гүйцэтгэсэн эрдэм шинжилгээ, туршилт, зохион бүтээх ажлын явцад бий болсон оюуны өмчийг гүйцэтгэгч эзэд нь өмчлүүлэх, эзэмшүүлэх боломжийг олгож өгч байгаа юм. Мөн оюуны өмчийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулснаар гүйцэтгэгч, санхүүжүүлэгч талууд ашиг орлого олох боломж нөхцөлийг нээж байгаагаараа чухал ач холбогдолтой юм.

70% 70%

ЗГҮАХХАХТ- 202.5, 304.1

2.7 Шинжлэх ухаан технологийг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний зорилттой уялдуулан салбарын хөрөнгө оруулалт,

101. Улсын төсвийн хөрөнгөөр Шинжлэх ухаан, технологийн салбарт хэрэгжиж буй судалгаа боловсруулалтын ажлын хэрэгжилтийн явц, үр дүнд

I-XII

Ажлын чанар сайжирч, гүйцэтгэл хурдасна. Хэрэгжилт-хяналт-хариуцлагын байнгын тогтолцоо бүрэлдэнэ.

Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн салбарт хэрэгжиж байгаа төслүүдийн хэрэгжилтийн явц, үр дүнтэй ҮХААЯ-тай хамтран газар дээр нь танилцаж, үнэлэлт өгсөн. 2012-2014 онд Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйг яамны захиалгаар хэрэгжсэн “Шар буурцгийн туршилт судалгаа ба хэрэглээ” төслийн үр дүнтэй танилцсан. Инновацийн төслийн хэрэгжилтийн явц, үр дүнтэй ШУТСантай хамтран газар дээр нь танилцан хяналт, үнэлгээ хийж, үр дүн гарч

100% 100%

85

санхүүжилтийг 2012-2016 онд үе шаттайгаар нэмэгдүүлэн , шинжлэх үр дүнд суурилсан санхүүжилтийн тогтолцоог нэвтрүүлэх

хяналт тавьж үнэлэлт, дүгнэлт гаргана.

хэрэгжүүлэх хугацаа дуусгавар болсон төслийг хүлээн авах, хэрэгжилт удааширсан, төлөвлөгөөт ажил тасарсан төслийн гүйцэтгэгчид хугацаатай үүрэг өгч, гүйцэтгэлийн хэрэгжилтийг хангуулан ажиллуулах талаар зохих арга хэмжээ авч ажиллав.

102. Эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын харъяалал, үйл ажиллагааны чиглэл, санхүүжилтийн тогтолцоог оновчтой, үр дүнтэй болгох чиглэлээр Монгол Улсын Засгийн газрын 1997 оны “Шинжлэх ухааны талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” 31 дүгээр тогтоолд өөрчлөлт оруулах санал боловсруулна.

VI

5.0 сая

Санал боловсруулж, танилцуулсан байна

Төрийн өмчийн эрдэм шинжилгээний 49 байгууллагуупаас салбарын яамдын харъяа 10, их сургуулийн харъяа 13, Шинжлэх ухааны академийн харъяа 22, бусад байгууллагын харъяа 4 байгууллага үйл ажиллагаа эрхэлж байна. Эдгээр байгууллагуудын нэр, бүтэц, харъяалал, үйл ажиллагааны чиглэл, санхүүжилтийн тогтолцоог оновчтой, үр дүнтэй болгох чиглэлээр Монгол Улсын Засгийн газрын 1997 оны “Шинжлэх ухааны талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” 31 дүгээр тогтоолд өөрчлөлт оруулах саналыг боловсруулсан. Төрийн өмчийн эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын үйл ажиллагааг уялдуулах, бүтэц, зохион байгуулалтыг оновчтой болгон баталсанаар эрдэм шинжилгээний байгууллагын бүртгэл, мэдээллийн систем сайжирч, судалгааны ажлын өгөөж, үр ашиг, өмч хөрөнгийн ашиглалт дээшилнэ гэж үзэж байна. Мөн зарим эрдэм шинжилгээний байгууллагуудад хийгдэж байгйй судалгааны ажлын давхцал арилсанаар мэргэжлийн эрдэмтэд хамтран ажиллах нөхцөл бүрдэх, судалгааны ажлын чанар дээшлэх, салбар мэргэжлийн эрдэмтэд хамтран ажиллах нөхцөл бүрднэ. Орчин үеийн шинжлэх ухааны хөгжлийн чиг

90% 90%

86

хандлагатай уялдуулан төрийн өмчийн эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын судалгааны чиглэлүүдийг дахин тодорхойлох шаардлагатай байна. Ингэснээр эрдэм шинжилгээний байгууллага бүрийг улсын нийгэм, эдийн засагт тодорхой хувь нэмэр оруулахуйц үйл ажиллагаа эрхлэн явуулах чиг үүрэгтэй болгоно гэж үзэж байна. Уг саналыг боловсруулахдаа байгууллагуудын харъяалал, бүртгэлийн судалгаа, үүсгэн байгуулагдсан эрх зүйн актын судалгаа, санхүүжилт, үйл ажиллагааны чиглэлийн судалгаа, бүтэц, орон тооны судалгаанд тулгуурлан хийсэн бөгөөд судалгаа боловсруулалтын ажлын чанар, үр өгөөж, эрдэмтэн судлаачдын нэгдмэл ажиллах боломж зэргийг харгалзан үзэж, эрдэм шинжилгээний байгууллагуудыг Үндэсний хэмжээний судалгааны хүрээлэн, Шинжлэх ухааны салбарын судалгааны хүрээлэнгүүд гэж ангилсан болно. Үндэсний хэмжээний судалгааны хүрээлэнгүүд нь үндэсний аж үйлдвэрийн технологийг хөгжүүлэх судалгаа боловсруулалтын ажил эрхлэх, тэргүүлэх салбаруудын хөгжилд шинжлэх ухаан, технологийн ололтыг нэвтрүүлэх, стратегийн ач холбогдолтой суурь болон хэрэглээний судалгаа явуулах, өндөр технологи дамжуулах, нутагшуулах, судалгаа боловсруулалтын үр дүнг зах зээлд нэвтрүүлэх, үндсэн үйл ажиллагааныхаа хүрээнд үйлдвэрлэлийн төсөл, хөтөлбөрт оролцох, туршилт – үйлдвэрлэл эрхлэх г.м. үйл ажиллагааг

87

эрхэлнэ. Шинжлэх ухааны салбарын судалгааны хүрээлэнгүүд нь Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, монгол хүний эрүүл, аюулгүй байдал, хүний хөгжил, үндэсний дархлаатай холбоотой зайлшгүй, тогтмол судлагдах чиглэлүүдээр судалгааны ажил эрхлэх, үндэсний язгуур болон нийтлэг эрх ашгийн хэрэгцээ, эрэлтийг хангахад шинжлэх ухааны гүйцэтгэх чиг үүрэг тодорхойлох г.м. чиглэлээр судалгаа боловсруулалтын ажил эрхэлнэ. Төрийн өмчийн эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын бүтэц, харъяалалыг шинэчлэх саналд Үндэсний хэмжээний судалгааны хүрээлэнгүүд – 6, Шинжлэх ухааны салбарын судалгааны хүрээлэнгүүд 18 байхаар төлөвлөн гаргасан.


2.8 Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын үр дүнд бий болсон оюуны бүтээлийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх ажлыг эрчимжүүлж, эдийн засаг, нийгэмд үр ашигтай 100 технологийг үйлдвэрлэлд шилжүүлэх

103. Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн 2015 оноос эхлэх төслийг оновчтой сонгон шалгаруулна. ***

III-XII

Тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн 2014 оноос эхлэх төслүүд хэрэгжиж эхэлсэн байна.

Засгийн газрын 2010 оны 173 дугаар тогтоолыг баримтлан 2014 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх тэргүүлэх чиглэл, цөм технологийн төслийг хоѐр чиглэлээр 2014 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдрийн “Өдрийн сонин” болон тус яамны www.meds.gov.mn цахим хуудсанд тавьж, олон нийтэд нээлттэй зарласан ба 5 төслийн санал гүйцэтгэгчээс хүлээн авсан. Шинжээчийн дүгнэлт гаргуулан, Шинжлэх ухаан, технологийн салбар зөвлөлийн хурлыг 2014 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр зохион байгуулж, хоѐр төслийн гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулж, 2014 оны 7 дугаар сарын 9-ний өдрийн БШУ-ны Сайдын А/305 тоот тушаалаар баталгаажуулав. 2014 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх Цөм

100% 100%

http://www.meds.gov.mn/

88

технологийн хоѐр төсөлд гурван жилийн хугацаанд 650.0 сая төгрөгийн санхүүжилт олгоно. Төсөл хэрэгжүүлэх, санхүүжүүлэх гэрээ хийгдэж, судалгааны ажлууд эхлээд байна.

104. Инновацийн чиглэлээр яамд, бусад байгууллагатай инновацийн чиглэлээр түншлэлийн гэрээ байгуулж, шинжлэх ухааны технологийн үр дүнг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна.

III-ХI

Инновацийн төслийн санхүүжилтийн тодорхой хувийг түншлэгч байгууллагаас санхүүжүүлэх, үр дүнг эзэмших боломж бүрдэнэ.

Инновацийн чиглэлээр яамд, бусад байгууллагатай инновацийн чиглэлээр түншлэлийн гэрээ байгуулж, шинжлэх ухааны технологийн үр дүнг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

Эрдэм шинжилгээ, туршилт, зохион бүтээх ажлын үр дүнг эцсийн бүтээгдэхүүн болгон, зах зээл, үйлдвэрлэл үйлчилгээнд шуурхай нэвтрүүлэх зорилгоор Боловсрол шинжлэх ухааны яам, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн яамтай хамтран “Арьс шир боловсруулах өндөр технологийн инкубатор” төслийг 385 сая төгрөгөөр санхүүжүүлэн хэрэгжүүлж байна. Боловсрол шинжлэх ухааны яам,Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яамтай хамтран “Өвөрхангай аймгийн мал сүргийн ашиг шим, удмын чанарыг сайжруулах” төслийг 320 сая төгрөгөөр санхүүжүүлэн, мөн “Атаршиж орхигдсон газрыг нөхөн сэргээж таримал хадлан бий болгон ашиглах” төслийг 933 сая төгрөгөөр санхүүжүүлэн яам хооронд түншлэлийн гэрээ байгуулан хамтарсан төсөл хэрэгжүүлэн ажиллаж байна

100% 100%

105. Эрдэм шинжилгээний ажлын зах зээлд арилжаалаг дах боломжит үр дүнгээр мэдээллийн сан байгуулна.

I-XII

Эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнгийн мэдээллийн сан бий болно

Судалгаа боловсруулалтын ажлын шалгаруулалтыг боловсронгуй болгох, мэдээлэл сан бий болгох, төслийн тайлангийн нэгдсэн портал хөгжүүлэх зорилгоор “Шинжлэх ухаан технологийн салбарын мэдээлэл, удирдлагын менежментийн систем боловсруулах”, “Эрдэм шинжилгээний бүтээл, төслийн тайлангийн нэгдсэн портал хөгжүүлэх”, “Судалгаа боловсруулалтын ажлын

100% 100%

89

шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлох” зэрэг төслүүдийг хэрэгжүүлж байна. Инновацийн төслийн сонгон шалгаруулалт, санхүүжилт, хэрэгжилтийн явц, хийгдэж буй ажил, хүлээгдэж буй болон гарсан үр дүнгийн талаарх мэдээлэл бүрдүүлэн ШУТСангийн мэдээллийн санд оруулсан. Монгол улсад мэдлэгт суурилсан эдийн засгийн салбаруудыг өргөжүүлэн хөгжүүлэх, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, сурталчлах, эрдэмтдийг бизнесийн байгууллага, хувийн хэвшилтэй холбох зорилгоор эрдэм шинжилгээний байгууллага, эрдэмтдийн боловсруулсан технологи, бүтээгдэхүүний дээжийг эмхэтгэн “Монгол оюуны дээжис” цувралыг анх удаа хэвлэн гаргасан.

106. Судлаачийн инновацийн төсөл болон эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй зэхэц ажлын сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулна.

I-VI

Судлаачийн инновацийн төслүүд хэрэгжиж эхэлсэн байна.

Эрдэмтэн судлаачдын боловсруулсан технологи, бүтээгдэхүүнийг эрэлтэд нийцүүлэн бодит хэрэглээ болгох зорилготой инновацийн 26 төслийг 2014 оноос эхлэн хэрэгжүүлэхээр “Инновацийн төсөл батлах, санхүүжүүлэх тухай” БШУ-ны сайдын 2014 оны 6 сарын 11-ний өдрийн А/261 тоот тушаал гарсан. Шинээр эхэлж буй инновацийн 26 төсөлд 2014 онд 650 сая төгрөгний санхүүжилт Шинжлэх ухаан, технологийн сангаас олгохоор шийдвэрлэн, эдгээр төслийн гүйцэтгэгчидтэй гэрээ байгуулж, судалгааны ажлыг эхлүүлэн хэрэгжилт, гүйцэтгэлд хяналт тавин ажиллаж байна. Засгийн газрын 2014 оны 301 дүгээр тогтоолоор баталсан “Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам”-ын дагуу 2015 оноос эхлэн хэрэгжүүлэх инновацийн төслийн саналыг хүлээн аваад

100% 100%

90

байна.

107. Эдийн засаг, нийгэмд үр ашигтай 10 технологийг үйлдвэрлэлд шилжүүлж, 5 үйлдвэрийн үйл ажиллагааг эхлүүлнэ.***

III-ХI

Үйлдвэрлэлд шилжсэн 10 технологийн нэр, шинээр үйл ажиллагааг эхэлсэн 5 үйлдвэрийн нэр, хэрэгжилтийн байдал.

Инновацийн төслүүд нь экспортыг нэмэгдүүлэх болон импортыг орлуулахуйц, эрдэм шинжилгээ, туршилт, сорилт, зохион бүтээх ажлын үр дүнд бий болсон шинэ дэвшилтэт технологи, бүтээгдэхүүнийг зах зээлд туршин нэвтрүүлэхэд чиглэгдэж байна. 2009-2014 оны байдлаар 21 шинэ технологи, бүтээгдэхүүн, 15 технологи үйлдвэрлэл, 36 тоног төхөөрөмжийн туршилтийн загвар, стандарт, патент, техник эдийн засгийн үндэслэл, ашигтай загвар, зохиогчийн эрх, заавар зөвлөмж бий болсон байна. Үйлдвэрлэлд шилжсэн 10 технологи: - Арьс, шир боловсруулах био-органик

арга технологи - Дулаан тусгаарлагч-ХӨӨСӨН ШИЛ

технологи - Жонсноос эмийн уламжлалт

технологийн аргаар гарган авсан биологийн идэвхит бэлдмэл

- EM технологийн цуврал бүтээгдэхүүн - Вирусийн эсрэг үйлдэлтэй “Талимон”

шинэ бүтээгдэхүүн, технологи - Дулааны боловсруулалтаар

нэхээсгүй материал үйлдвэрлэх технологи

- Байгалийн гаралтай зарим шинэ эмийн бэлдмэлийг эмнэл зүйн практикт бүрэн нэвтрүүлэх

- Эрчим хүчний дулаан зөөгч усыг химийн бус аргаар боловсруулж зэврэлт бөглөрөлийг бууруулах

- Цахилгаан бага зарцуулдаг халаагуур,

100% 100%

91

шингэн түлш үйлдвэрлэх төсөл - Тарваган тахал, хуурмаг сүрьеэгийн

үүсгэгчийг оношлох нян залгиур хуурайшуулах технологи

Шинээр үйл ажиллагаа эхэлсэн технологи, үйлдвэрлэл: - Адууны яснаас гаргаж авсан

кальцийн бэлдмэлийн технологи үйлдвэрлэл

- Барилгын дулаалгын хонины ноосон материалын технологи, жишиг үйлдвэр

- Уламжлалт нийлмэл жорын найрлагад суурилсан биологийн идэвхит 21 нэрийн бэлдмэлийн эмнэл зүй, стандарт, технологи үйлдвэрлэл

- Зүүн бүсэд Чацарганы плантаци, үр үржүүлэг

- Нанотехнологийн аргаар ус, хир үл нэвтрэх чадвартай даавууны үйлдвэр байна.

108. Шинжлэх

ухааны шинэ технологи, инновацийн үр дүнг сурталчилах сарын аян зохион байгуулна. ***

III

Аяны тайлан гарсан байна.

“Шинжлэх ухааны ажилтын өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх төлөвлөгөө баталж, хэрэгжүүлэх тухай” БШУ-ны сайдын 2014 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн А/430 дугаар тушаалын дагуу Шинжлэх ухааны ажилтны өдрийг угтсан Шинжлэх ухааны шинэ технологи, инновацийн үр дүнг сурталчилах ажлын төлөвлөгөө гарган сарын аян зохион байгуулж дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэлээ.

- Шинжлэх ухаан, технологи инновацийн үйл ажиллагааны олон талт оролцоо чуулга уулзалтыг 2014 оны 11 дүгээр сарын 26-27 ны өдрүүдэд

100% 100%

92

амжилттай зохион байгууллаа. Чуулга уулзалт Шинжлэх ухааны ажилтны өдөрт зориулсан эрдэм шинжилгээний бага хурал, Шинжлэх ухаан, технологийн хөгжилд мэргэжлийн нийгэмлэгүүдийн гүйцэтгэх үүрэг сэдэвт хэлэлцүүлэг, Шинжлэх ухааны ажилтны өдөрт зориулсан баярын хурлыг хамарсан өргөн хүрээнд зохион байгуулагдлаа.

- Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/447 дугаар тушаалаар Шинжлэх ухааны 2014 оны шилдэг бүтээлийг сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийг байгуулан ажиллаж, 2014 оны шинжлэх ухааны салбарын шилдэг бүтээлийг шалгаруулж, сайдын 2014 оны А/455 дугаар тушаалаар шагнаж урамшууллаа.

- Шинжлэх ухааны ажилтны өдрийг тохиолдуулан шинжлэх ухааны салбарын үйл ажиллагааны талаар хэвлэлийн товч мэдээлэл бэлтгэж “өдрийн сонин”, “Эрдэм сонин” зэрэг сонинд нийтлүүлсэн, БШУ-ы сайдын нэрэмжит залуу судлаачын грант хүртсэн 12 судлаачдын бүтээлийг Аист-ТВ-ээр “Залуу эрдэмтэн” цуврал нэвтрүүлэг бэлтгэн гаргасан. Мөн эдгээр судлаачдын талаар МҮОНРадиогийн “Шинжлэх ухаан радио сэтгүүл” нэвтрүүлэгээр 12 нэвтрүүлэг бэлтгэн гаргасан.

- “Шинжлэх ухаан, технологи инноваци-2014” үзэсгэлэн, худалдааг Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Шинжлэх ухаан, технологийн сан,

93

Шинжлэх ухааны академиас Монголын уран зургийн Галларейн үзэсгэлэнгийн танхимд 2014 оны 11-р сарын 28-29-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. Уг үзэсгэлэнд эрдэм шинжилгээ, судалгаа эрхэлж буй төрийн болон хувийн өмчийн 60 гаруй байгууллагын үйл ажиллагаагаа сурталчилж, 200 гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн, технологи, загварууд танилцуулагдсан ба “Монгол оюуны дээжис” цуврал: 200 гаруй бүтээгдэхүүн, ном товхимлын дээжийг хэвлэн олны хүртээл болгосон.

- Залуу эрдэмтдийн судалгааны ажлын чанарыг дээшлүүлэх, олон улсын түвшинд хүрсэн судалгааны ажлыг эхлүүлэх “Хүрэлтогоотын семинар 2014” эрдэм шинжилгээний бага хурал, БШУСайдын нэрэмжит докторын дараах грант, Судалгааны арга зүйн сургалт, семинар зэргийг зохион байгууллаа.

- Шинжлэх ухааны байгууллагуудын дунд эрдэмтэн судлаачдыг хамруулсан спортын 4 төрөлт тэмцээн зохион байгууллаа.

- БШУЯамны нээлттэй хаалганы өдөрлөгийг 9 дүгээр сарын 28-ны өдөр Чингисийн талбайд амжилттай зохион байгуулсан. Энэхүү нээлттэй хаалганы өдөрлөгөөр Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Шинжлэх ухааны академийн харъяа болон салбарын нийт 30 гаруй эрдэм шинжилгээний байгууллага үйл ажиллагаа, судалгааны ажлын үр дүнгээ сурталчиллаа.

94


2.9 Их сургууль, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгүүдийг түшиглэн мэдлэг, технологи дамжуулах нэгж, гарааны компани, жижиг дунд үйлдвэр байгуулан ажиллуулахыг төрөөс дэмжинэ

109. Технологи дамжуулах төвүүд байгуулах санал боловсруулна.

IV-X

Технологи дамжуулах нэгжүүд байгуулах санал боловсруулсан байна.

- Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн БНХАУ-д хийсэн төрийн айлчлалын үеэр Монгол Улс, БНХАУ-ын хооронд Монгол Улсад Шинжлэх ухааны парк байгуулах чиглэлд хамтарч ажиллах санамж бичигт Монголын эрдэмтэн, мэргэжилтнийг шинжлэх ухааны паркийн чиглэлээр сургаж бэлтгэх, БНХАУ-ын шинжлэх ухааны парк амжилттай байгуулсан туршлагыг хуваалцах, хамтарсан лаборатори, технологийн инкубатор байгуулах, хамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх, шинжлэх ухааны паркийн ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулах зэрэг ажлуудыг хамтарч хэрэгжүүлэхээр тусгагдсан.

- ШУП байгуулах бэлтгэл ажлын хүрээнд нээлттэй лабораториудыг байгуулах улмаар эрдэмтдийн хамтарсан судалгааны төслүүдийг дэмжих, Инкубатор төвүүдийг байгуулах ажлуудыг эхлүүлээд байна. БНХАУ-ын тусламжаар “Уургийн хэрэглээний судалгааны лаборатори” болон Технологийн инкубатор байгуулахаар тогтсон. Лаборатори болон Технологийн инкубаторийн үйл ажиллагаанд ӨМӨЗО-ны ШУ-ы мэргэжлийн танхим, ХАА үндэсний их сургууль лабораторид ажиллах мэргэжилтнүүдийг сургаж дадлагажуулах ажлыг хариуцан гүйцэтгэж, идэвхитэй оролцон, хамтарч ажиллахаа илэрхийлсэн.

- Монгол улсын ШУТИС, БНХАУ-ын Цинхуа их сургуулийн Тас парктай хамтран инкубатор төв байгуулах тэмдэглэлд гарын үсэг зурж бэлтгэл ажлаа эхлүүлээд байна.

- Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Солонгос Улс хооронд байгуулсан шинжлэх ухаан, технологийн хамтран ажиллах гэрээний хүрээнд Солонгосын Шинжлэх ухаан, технологийн хүрээлэн (KIST)-гээс лабораторийн шинжилгээ судалгаанд зориулж тусгай шинжилгээний багаж, тоног төхөөрөмжүүд буцалтгүй тусламжаар

70% 70%

95

ирүүлсэн. Эдгээр багаж, тоног төхөөрөмжөөр Шинжлэх ухаан, технологийн их сургууль, Монгол улсын их сургууль дэргэдээ дундын ашиглалтын лаборатори, технологийн инкубатор байгуулах арга хэмжээ авч ажиллаж байна.

- Төрөөс шинжлэх ухаан, технологийн талаар төрөөс баримтлах бодлогод ШУП байгуулж татвар, хөрөнгө оруулалт, зээлийн таатай нөхцөлөөр дэмжих талаар тусгаж өгсөн, мөн Шинжлэх ухаан, технологийн төсөл хэрэгжүүлэх журам, Эрдэм шинжилгээний байгууллагын дэргэд гарааны компани байгуулах журмыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэн батлууллаа. Эдгээр хууль, журмын төсөл батлагдсанаар технологийн инкубатор, технологи дамжуулах төвүүд байгуулагдаж өндөр технологийн аж үйлдвэрлэлийн үндсийг тавих, шинжлэх ухаан-үйлдвэрлэлийн харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх замаар нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд шинжлэх ухааны гүйцэтгэх үүргийг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болох юм.

110. Эрдэм шинжилгээний байгууллагын дэргэд гарааны компани байгуулж, ажиллуулах журмын төсөл боловсруулна. ***

II

Журмыг Засгийн газраар хэлэлцүүлсэн байна.

ЗГҮАХ-ийн198.6-д заасан арга хэмжээг хэрэгжүүлэх зорилгоор Эрдэм шинжилгээний байгууллагын дэргэд гарааны компани байгуулах журмын төслийг Засгийн газрын 2014 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцүүлэн Засгийн газрын 2014 оны 374 дүгээр тогтоолоор батлууллаа. БШУЯ, Эдийн засгийн хөгжлийн яамтай хамтран ажлын хэсэг байгуулан ажиллуулж, энэхүү журмын төслийг боловсруулсан. Их сургуулиуд, ШУА-ийн эрдэмтэн судлаачдаар хэлэлцүүлж, санал хүсэлтийг журмын төсөлд

100% 100%

96

тусгасан. Энэхүү журам нь эрдэм шинжилгээний байгууллага, их сургуулийн дэргэд гарааны компани байгуулах, бүртгүүлэх, үйл ажиллагааг дуусгавар болгохтой холбоотой нийтлэг харилцааг зохицуулна. Энэ журам батлагдсанаар эрдэм шинжилгээний байгууллагын дэргэд гарааны компани байгуулан ажиллуулах замаар эрдэмтэн судлаачдын бүтээсэн оюуны бүтээлийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, инноваци, өндөр, технологийн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх үндэс суурийг тавихад чухал ач холбогдолтой болж байна.


2.10 Их сургуулийн судалгааг магистрант, докторантуудад түшиглэн хөгжүүлэх бодлогыг хэрэгжүүлж, эрдэм шинжилгээ, судалгааны төслүүдийг дэмжинэ

111. Их сургуулиудын эрдэм шинжилгээ, судалгаа, сургалтын үйл ажиллагааг сайжруулах зорилгоор судалгааны төсөл хамтран хэрэгжүүлнэ.

III-VI

Их сургуулиудад хэрэгжүүлсэн инновацийн судалгааны төслүүдийн тоо, сургуулийн нэр, үр дүн

Засгийн газрын 174 дүгээр тогтоолоор батлагдсан “Шинжлэх ухаан технологийн салбарын менежментийн шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө”-нд тусгагдсан “Боловсруулсан технологи, бүтээгдэхүүнийг эрэлтэд нийлүүлэн бодит хэрэглээ болгох тогтолцоог боловсронгуй болгох” арга хэмжээний хүрээнд Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт, МУИС, ХААИС, АУҮИС, ШУТИС зэрэг байгууллагуудтай хамтран 16 инновацийн төсөл ШУТСангаас санхүүжүүлэн, төслийн гүйцэтгэгчидтэй гэрээ байгуулан хэрэгжүүлж байна.

100% 100%

112. Залуу судлаачдын эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулж, шилдэг судлаачдыг

IX-XI

30.0 сая

Эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулж, шилдэг залуу судлаачдад

“Хүрэлтогоот” эрдэм шинжилгээний бага хурлын үндсэн зорилго нь салбарын залуу эрдэмтэн судлаач нарт судалгааны үр дүн, бүтээлээ танилцуулах боломж олгох улмаар дэмжилэг хүртэх, шинжлэх ухаан, технологийн салбарын хүний нөөцийг чадавхижуулан, эрдэмтдийн залгамж

100% 100%

97

сонгон шалгаруулж, сайдын нэрэмжит грант олгох ажлыг зохион байгуулна.

грант олгосон байна.

халааг бэлтгэх, түүнчилэн шинжлэх ухааныг төр, хувийн хэвшил болон олон нийтэд сурталчилан таниулахад оршдог. Хүрэлтогоот-2014 эрдэм шинжилгээний бага хурал нь 6 үндсэн чиглэлээрзохион байгуулагдсан. Уг эрдэм шинжилгээний бага хуралд 500 гаруй судлаач, эрдэм шинжилгээний ажилтан, олон ахмад эрдэмтэн, багш нар холбогдох яамдуудын төлөөллүүд уригдан оролцлоо. “Залуу судлаачдын эрдэм шинжилгээний бага хурал зохион байгуулах, грант олгох журам”-ын дагуу Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын А/450 дугаар тушаалаар 6 салбар тус бүрээр илтгэлийг хэлэлцүүлж шилдэг 12 залуу судлаач тус бүрт БШУ-ны сайдын нэрэмжит 4 сая төгрөгний судалгааны грантыг хүртсэн. Эдгээр грантын эздийн 90 гаруй хувь нь эрдмийн зэрэг хамгаалж, шинжлэх ухааны салбарт үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа нь бидний хамтын ажиллагааны үр дүн юм.

113. Докторын

дараах судалгаанд сайдын нэрэмжит инновацийн тэтгэлэг олгох судлаачдыг сонгон шалгаруулах ажлыг зохион байгуулна.

IV- V

Залуу эрдэмтдэд судалгааны тэтгэлэг олгосон байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас "Докторын дараах судалгаанд сайдын нэрэмжит инновацийн тэтгэлэг олгох" журмын дагуу бүтээлүүдийг хүлээн авч, шалгаруулалтыг зохион байгуулсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/187 дугаар тушаалаар батлагдсан ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүний дүгнэлтийг үндэслэн Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 05 сарын 07ны өдрийн А/187 дугаар тушаалын дагуу 10 судлаачийн бүтээлд тус бүр 10 сая төгрөгний тэтгэлгийг олгосон. Тэтгэлгийг эрдэм шинжилгээ, судалгаа, туршилт

100% 100%

98

зохион бүтээх ажлаараа инновацид чиглэсэн төсөл бичиж шалгарсан залуу эрдэмтдийн судалгааны ажлыг дэмжих, үр дүнг инноваци болгох, эрдэмтдийн залуу халааг бэлтгэх зорилгоор шалгаруулалтыг явуулдаг.


2.11 Монгол Улсын хөгжил, үндэсний хэл, соѐл, өв уламжлалыг дэлхий нийтэд сурталчлан таниулах, Монгол судлалыг дэмжих ажлыг эрчимжүүлэх

114. Монгол судлалын Үндэсний зөвлөл байгуулах, бүрэлдэхүүнийг батлах асуудлыг УИХ-ын чуулганаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлнэ. ***

I

Монгол судлалын Үндэсний зөвлөл байгуулагдсан байна.

Монгол улсын засгийн газрын 2014 оны 05 дугаар сарын 03-ны 143 тогтоолоор Монгол судлалын үндэсний зөвлөл байгуулагдсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/253 тоот тушаалаар "Монгол судлалыг дэмжих сангийн 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, төсвийг батлуулсан. Монгол судлалыг дэмжих аянны төлөвлөгөөг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 04 дүгээр сарын 04-ны А/131 дүгээр тушаалаар баталж төлөвлөгөөний дагуу ажилласан. Дотоод гадаадын эрдэмтэн судлаач, оюутан залууст хүртээмжтэй байлгахын тулд 2500 орчим мэдээлэл багтаасан байнгын ажиллагаатай "Монгол судлалын мэдээллийн нэгдсэн сан" цахим хуудас нээсэн. Мөн залуу монгол судлаачдыг дэмжих "Оюутан судлаач" эрдэм шинжилгээний байга хурал, Гадаадыг Ил хаадын судлаачдын хэлэлцүүлэг, Оросын нэрт Монгол судлаач эрдэмтэн Б.Я.Владимирцовын дурсгалд зориулсан дугуй ширээний ярилцагыг тус тус зохион байгуулсан. Мөн ХБНГУ-ын Боннын Их Сургуулийн дэргэдэх Монгол Төвд судлалын төв болон БНУУ-ын Өтвөш Лөрандын их сургуулийн Төв Ази судлалын дэргэд байгуулж байгаа “Монгол судлалын төв” байгуулахаар гэрээ байгуулахаар ажиллаж байна.

Биелэлт: 100%

100% 100%

115. “Монгол I-III Засгийн Монгол улсын засгийн газрын 2014 оны 05 100% 100%

99

судлалыг дэмжих сан”-гийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулан батлуулж хэрэгжүүлнэ.

газрын 2013 оны 402 дугаар тогтоол хэрэгжиж “Монгол судлалын сангийн үйл ажиллагаа жигдэрсэн байна.

дугаар сарын 03-ны 143 тогтоолоор Монгол судлалын үндэсний зөвлөл байгуулагдсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/253 тоот тушаалаар Монгол судлалыг дэмжих сангийн 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, төсвийг баталж хэрэгжүүллээ. Зарим ажлаас дурдвал: Өтвөш Лөрандын их сургуулийн дэргэд “Монгол судлалын төв” байгуулагдаж, үйл ажиллагаагаа эхэллээ. Австралийн Үндэсний их сургуулийн харьяа "Монголын хүрээлэн"-г “Монгол судлалын төв болгон өргөжүүлж шйл ажиллагааг нь дэмжих зорилгоор тус сангаас 18.000.000 төгрөгийн санхүүжилт олгов. Тус санхүүжилтийн хүрээнд “Монголын өнөөгийн байдал”эрдэм шинжилгээний хурлыг Австралийн Үндэсний их сургуулийн “Монгол судлалын төв, Монгол Улсаас Австралийн Холбооны Улсад суугаа ЭСЯ хамтран энэ оны 11 сарын 10-ний өдөр зохион байгууллаа. Хуралд нийт 80 гаруй зочид, төлөөлөгч оролцов. Кембрижийн Их Сургууль дахь монгол судлалын талаарх үйл ажиллагааг санхүүгийн талаар дэмжсэн гэрээг хоѐр тал байгуулж, санхүүжилт 10 000 долларыг шилжүүлэхээр хүлээгдэж байна. “Ил хаадын шинэ чиг хандлага”, “Монголын төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн О.Жамьян”,“Монгол нэр томьѐо судлал - 90”, “Хөшөө чулууны бичээс судлал” “Монгол судлалын шинэ чиг хандлага II” эрдэм шинжилгээний хурлуудыг зохион байгууллаа.

100

Монгол судлалыг сурталчлах сарын аяны хүрээнд Монгол судлалын судалгаа, сургалтын төвүүд, мэргэжлийн эрдэмтэн судлаачдын дунд /нийт 167 эрдэмтэн,судлаач оролцов/ судалгааны 6 чиглэлээр хэлэлцүүлэг явуулж, тулгамдсан асуудлыг ярилцан, цаашдын чиг хандлагыг тодорхойллоо. www.mongolstudies.gov.mn цахим хуудсыг шинэчлэн, гадаад, дотоод дахь монгол судлалын талаарх мэдээллийг олон нийтэд хүргэж байна. Монгол судлалын төрөлжсөн номын санг ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэнгийн баримтын төв, ОУМСХ-ны номын сангийн дэргэд байгуулахаар бэлтгэл ажлыг хангаж, монгол судлалын чиглэлээр судалгаа шинжилгээний ажил гүйцэтгэгч байгууллага, хувь хүмүүсийн үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж байна. Монгол судлалын хэмжээнд “Блютон”, “Монголика” цуврал сэтгүүл, “Монгол судлалын дээжис”, “Европ, Америк, Азийн орнуудын нэрт 50 эрдэмтний намтар, бүтээлийн жагсаалт” зэрэг номуудыг хэвлүүлэх гаргах ажлын санхүүжилтийг олгохоор болов. Монгол судлалын үндэсний зөвлөлийн тэтгэлэг зарлан, докторантурт 18, магистрантурт 8 судлаач материалаа ирүүлснээс шалгуур үзүүлэлтийг хангасан 13 судлаач докторантурт, 4 судлаач магистрантурт суралцахаар шалгарч тэтгэлэгт хамрагдсан. Монгол судлалыг дэмжих сан, МУИС хамтран Залуу Монгол судлаачдын зуны сургуулийн 25 жилийн ойд зориулсан

http://www.mongolstudies.gov.mn/

101

монгол судлалын зуны сургуулийг 2014 оны 7-р сарын 29-нөөс 8-р сарын 11-ний өдрүүдэд зохион байгууллаа. Сургалтанд ОХУ, БНХАУ, Солонгос, Герман, Турк, Казакстан, Монгол зэрэг 8 орны 36 залуу судлаач оролцов.

116. Гадаадын монгол судлаачдад Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын нэрэмжит тэтгэлэг олгох тухай журам боловсруулна.

V-Х

Журам батлагдан хэрэгжиж, судлаачдын ажиллах эрх зүйн орчин бүрдэнэ.

“Гадаадын болон дотоодын залуу монгол судлаачдад Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын нэрэмжит тэтгэлэг олгох тухай” журамын төслийг боловсруулж, Их, дээд сургуулийн эрдэмтэд, судлаачдаар хэлэлцүүлж санал авсан бөгөөд Шинжлэх ухааны бодлого зохицуулалтын газрын хурлаар хэлэлцүүлэн БШУЯ-ны Нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэхээр бэлэн болсон ба тус хуралд асуудлыг хэлэлцүүлэхээр хүлээж байна.

70% 70%

117. Монгол судлалын тэргүүлэх чиглэлээр дотоод, гадаадын монголч эрдэмтэдтэй хамтарсан төсөл хэрэгжүүлнэ.

III-X

20.0 сая

Хэрэгжүүлэх судалгааны төслийн тоо-20

“Монголчуудын ноос ноолуур боловсруулдаг уламжлалт технологийн судалгаа” сэдэвт судалгааны ажлыг гүйцэтгэхээр хоѐр тал гэрээ байгуулж, гарын үсэг зурахад бэлэн болоод байна. Монгол судлалыг дэмжих сангийн захирлын 15-р тушаалаар “Монголын уламжлалт мэдлэг ухаан, хэл бичиг, соѐл, орон судлалын сургалтын эх хэрэглэгдэхүүнийг судлан бичих” эрдэмтэн судлаачдыг сонгон шалгаруулалтад Г.Гантогтох, М.Баярсайхан, Х.Мэндсайхан, Т.Эрдэнэ-Очир, Б.Баяртуул, Б.Энхсувд, С.Дашдэжид нарын материалыг “Хамгийн сайн” үнэлэгдсэн сонгон шалгаруулалтаар шалгарсныг 100% санал нэгтэйгээр баталсан болно. “Монгол ахуй, аж төрөх ухааныг өсвөр үед

70% 70%

102

тайлбарлан таниулах” эх хэрэглэгдэхүүн бэлтгэн хэвлүүлэх сонгон шалгаруулалтад ШУА-ын Хэл зохиолын хүрээлэнгийн С.Энхжаргал ахлагчтай төслийн баг шалгарсныг 100% санал нэгтэйгээр баталсан болно.

118. Монгол судлаачдыг бэлтгэх чиглэлээр ажиллана.

VI-Х

Бэлтгэх судлаачдын тоо-40. Гадаадын монгол судлаачдын сургалт-1.

Монгол судлалыг дэмжих сан, МУИС хамтран Залуу Монгол судлаачдын зуны сургуулийн 25 жилийн ойд зориулсан монгол судлалын зуны сургуулийг 2014 оны 7-р сарын 29-нөөс 8-р сарын 11-ний өдрүүдэд зохион байгууллаа. Сургалтанд ОХУ, БНХАУ, Солонгос, Герман, Турк, Казакстан, Монгол зэрэг 8 орны 36 залуу судлаач оролцсон. Гадаадын монгол судлаачдын залуу халааг бэлтгэх хүрээнд энэ оны Залуу монгол судлаачдын зуны сургуульд оролцож илтгэл тавьсан, сургуулийн үйл ажиллагаанд бусдыг хошуучлан амжилттай оролцсон 2 судлаачид БШУЯ-ны сайдын нэрэмжит тэтгэлгээр МУИС-д суралцах эрх олгосон. Дотоодын монгол судлаачдаас Монгол судлалын үндэсний зөвлөлийн тэтгэлгээр үндэсний их сургуулиудын магистрантур, докторантурт суралцуулахаар тэтгэлэг зарлан БШУ-ны сайдын тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсэг сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулсан бөгөөд Докторантурт суралцахаар 18, магистрантурт суралцахаар 8 судлаач материалаа ирүүлснээс шалгуур үзүүлэлтийг хангасан 14 судлаач докторантурт,4 судлаач магистрантурт суралцахаар шалгарсан ба Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 12

70% 70%

103

дугаар сарын А/469 тоот тушаалаар тэтгэлэг олгогдсон.

119. Монгол судлалын

сарын аяныг зохион

байгуулна.***

V

Тусгай удирдамж, төлөвлөгөө боловсруул

ан хэрэгжсэн

байна.

Монгол судлалыг дэмжих аяны төлөвлөгөөг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 04 дүгээр сарын 04-ны А/131 дүгээр тушаалаар баталж төлөвлөгөөний дагуу ажилласан. Дотоод гадаадын эрдэмтэн судлаач, оюутан залууст хүртээмжтэй байлгахын тулд 2500 орчим мэдээлэл багтаасан байнгын ажиллагаатай "Монгол судлалын мэдээллийн нэгдсэн сан" цахим хуудас нээсэн. Мөн залуу монгол судлаачдыг дэмжих "Оюутан судлаач" эрдэм шинжилгээний бага хурал, Гадаадыг Ил хаадын судлаачдын хэлэлцүүлэг, Оросын нэрт Монгол судлаач эрдэмтэн Б.Я.Владимирцовын дурсгалд зориулсан дугуй ширээний ярилцлагыг тус тус зохион байгуулсан.

100% 100%

120. Монгол Улс, ХБНГУ-ын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойг тохиолдуулан “Монгол судлалын өнөөгийн байдал, цаашид тавих зорилт” сэдэвт олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал, зохион

VI

Эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулагдаж, хамтын ажиллагааны цаашдын зорилт тодорхойлогдсон байна

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны Б/434 тоот тушаалын дагуу Монгол Улс, Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойн хүрээнд зохион байгуулагдах дугуй ширээний ярилцлагад оролцох, Бонны Их Сургуулийн Монгол судлалын төвтэй монгол судлалын салбарт хамтран ажиллах гэрээнд гарын үсэг зурах ажилаар Дэд сайдаар ахлуулсан ажлын хэсэг явах байсан боловч Засгийн газрын бүтцийн өөрчлөлтийн тухай хуулиар инновацийн асуудал тус яаманд шилжиж ирсэнтэй холбогдуулан түр хойшлуулаад байна.

90% 90%

104

байгуулна.


2.12 Шинжлэх ухааны байгууллагын удирдлага, зохион байгуулалт, менежментийг олон нийтийн оролцоонд суурилсан, ардчилсан, хараат бус, нээлттэй зарчимд шилжүүлэх

121. Шинжлэх ухааны, технологийн салбарын 2014 оны байгаль, нийгмийн ухааны болон гадаад хамтын ажиллагааны шагналд нэр дэвшүүлсэн материалыг хүлээн авч сонгон шалгаруулна.

IV-IX

Шагнал олгосон бүтээл, эрдэмтний нэр, зарцуулсан хөрөнгө,

"Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын шагнал олгох журам"-д заасны дагуу Шинжлэх ухааны салбарын шагналд нэр дэвшүүлэх тухай зарлалыг хэвлэл, мэдээллийн хэрэгсэл, вэб сайтаар дамжуулан нийтэд зарласан. Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын 2014 оны "Байгаль, нийгмийн ухааны шагнал", "Технологийн дэвшлийн шагнал", "Шинжлэх ухаан, технологийн олон улсын хамтын ажиллагааны шагнал"-д нэр дэвшүүлж байгаа бүтээлийн талаархи материалыг 2014 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдөр хүртэл хүлээн авсан. 2014 оны “Байгаль, нийгмийн ухааны шагнал”-д 3 бүтээлийг холбогдох байгууллагаас нэр дэвшүүлэн ирүүлсэн. Нэр дэвшсэн эрдэмтэн судлаачид нь анагаахын шинжлэх ухаан, нийгмийн шинжлэх ухааны салбарт бүтээлээ туурвисан байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын тушаалаар Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын 2014 оны Байгаль, нийгмийн ухааны шагнал олгохоор дэвшүүлэх бүтээлийг сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнийг батлуулан ажлуулсан. Мөн нэр дэвшсэн бүтээлүүдэд мэргэжлийн шинжээчийн баг гарган дүгнэлт гаргуулсан.

100% 100%

122. Шинжлэх ухааны оны шилдэг бүтээл сонгон шалгаруулах

X-XI

Шилдэг бүтээл, эрдэмтдийн нэр,

Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын 2010 оны 479 дүгээр тушаалаар баталсан “Шинжлэх ухааны оны шилдэг бүтээл шалгаруулах журам”-ын 3.1 дэх хэсгийг үндэслэн БШУ-ы сайдын 2014 оны А/447

100% 100%

105

ажлыг зохион байгуулна.

дугаар тушаалаар Шинжлэх ухааны 2014 оны шилдэг бүтээлийг сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийг байгуулан ажиллууллаа. Ажлын хэсэг бүтээлийг шалгаруулж, БШУ-ы сайдын 2014 оны А/455 дугаар тушаалаар баталгаажуулав. МУИС-ийн Хэрэглээний шинжлэх ухааны сургуулийн багш, доктор П.Энхбаярын “Соленойд уургийн 3 хэмжээст бүтэц, түүний гүйцэтгэх үүрэг, эволюцийн судалгаа” цуврал бүтээлээрээ тэргүүлсэн. Шагналыг 2014 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдөр зохион байгуулсан Шинжлэх ухааны ажилтны өдрийн баярын хурал дээр гардуулж өглөө.

123. Шинжлэх

ухааны ажилтны өдрийг угтсан арга хэмжээний хүрээнд “Шинжлэх ухаан, технологи-инноваци - 2014” үзэсгэлэн зохион байгуулна.

XI

30.0 сая

Үзэсгэлэнд оролцсон байгууллага, судалгааны ажил, бүтээлийн тоо, зарцуулсан хөрөнгө, ажлын үр дүн

“Шинжлэх ухааны ажилтын өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх төлөвлөгөө баталж, хэрэгжүүлэх тухай” БШУ-ны сайдын 2014 оны 10 дугаар сарын 28-ны өдрийн А/430 дугаар тушаалын дагуу “Шинжлэх ухаан, технологи инноваци-2014” үзэсгэлэн, худалдааг Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Шинжлэх ухаан, технологийн сан, Шинжлэх ухааны академиас Монголын уран зургийн Галларейн үзэсгэлэнгийн танхимд 2014 оны 11-р сарын 28-29-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. Уг үзэсгэлэнд эрдэм шинжилгээ, судалгаа эрхэлж буй төрийн болон хувийн өмчийн 60 гаруй байгууллага үйл ажиллагаагаа сурталчилж, 200 гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн, технологи, загварууд танилцуулагдсан ба “Монгол оюуны дээжис” цуврал: 200 гаруй бүтээгдэхүүн, ном товхимлын дээжийг хэвлэн олны хүртээл болгосон.

100% 100%

106

Үзэсгэлэнд урьдчилан сэргийлэх болон шинэ эм бэлдмэл, вакцин, оношлуур, биологийн идэвхит бүтээгдэхүүн, Малын эм бэлдмэл, вакцин, оношлуур, Тэжээлийн ургамал, шинэ сорт, үр тариа, төмс хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, Ургамал хамгаалал, пестицид, бордоо, Эрчимжсэн мал аж ахуй /малын үүлдэр, угсаа/, бэлчээр, тэжээл, Мал амьтны гаралтай хүнсний үйлдвэрлэл, ХАА-н техникийн үйлдвэрлэл, барилгын материал, био халаагуур, Сэргээгдэх, эрчим хүч, уул уурхайн нөхөн сэргээлтийн технологиуд, Байгаль орчинд халгүй технологи, Ноос, ноолуур, арьс ширэн бүтээгдэхүүн, шинэ материал, үнэт металл, газрын ховор элемент, мэдээллийн технологийн чиглэлийн 200 гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн, технологи, загварууд тавигдлаа.

“Шинжлэх ухаан, технологи инноваци-2014” үзэсгэлэнд тавигдсан 200 гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн, технологиос 4 шилдэг бүтээл шалгаруулж 1-р байранд 800000 төгрөгийн мөнгөн шагнал өргөмжлөл, 2-р байранд 600000 төгрөгийн мөнгөн шөгнөл өргөмжлөл, 3-р байр 2-ийг шалгаруулан тус бүр 300000 төгрөгийн мөнгөн шагнал өргөмжлөлөөр шагнаж урамшууллаа. 1-р байранд Жонсноос эмийн уламжлалт технологийн аргааар гарган авсан биологийн идэвхит бэлдмэл-С.Сээсрэгдорж, 2-р байранд Taq 2x orange master холимог-Ч.Зандраа, 3-р байранд Монголоос олдсон үлэг гүрвэл-Р.Барсболд, EM технологийн цуврал бүтээгдэхүүн-Ч.Батсүх нарын бүтээлүүд шалгарлаа.

107

СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТ-3. ТӨРИЙН ЗАХИРГААНЫ БОЛОН ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН УДИРДЛАГЫН ЗОХИЦУУЛАЛТЫГ ХАНГАХ, БАЙГУУЛЛАГЫН

СОЁЛЫГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХ, ЭРХ ЗҮЙН ЗӨВЛӨГӨӨ ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХ, ГАДААД ХАМТЫН АЖИЛЛАГААГ ХӨГЖҮҮЛЭХ.

БШУЯамны хэтийн төлөвлөгөө-28.1

3.1 Яамны төрийн захиргааны удирдлага, хүний нөөцийн манлайллыг хэрэгжүүлэх

124. Төсвийн шууд захирагч болон нэгжийн менежер, албан хаагчийн 2014 оны үр дүнгийн гэрээг байгуулах, явц, үр дүнг дүгнэх ажлыг зохион байгуулна. 2014 оны төлөвлөгөөний товхимол хэвлүүлнэ.

I, VI, XII

1.0 Үр дүнгийн гэрээ, Яамны 2014 үйл ажиллагааны төлөвлөгөө батлагдаж, хэрэгжилтийг үнэлж, дүгнэсэн байна.

Төсвийн ерөнхийлөн захирагч, төсвийн шууд захирагчийн үр дүнгийн гэрээг байгуулах ажлыг зохион байгуулж, яамны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг батлууллаа. 2014 онд яам нийт 269 арга хэмжээ, тусгай захиалгат 75 арга хэмжээг гүйцэтгэхээр төлөвлөлөө.Яамны 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний товхимлыг 100 ширхгийг хэвлүүлж, албан хаагчдын ажлын хэрэгцээнд түгээлээ. Төсвийн шууд захирагчийн үр дүнгийн гэрээнд үндэслэн нэгжийн менежер, албан хаагчийн 2014 оны үр дүнгийн гэрээг байгууллаа. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч, төсвийн шууд захирагчтай байгуулсан 2014 оны үр дүнгийн гэрээг дүгнэхэд БШУЯамны 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний биелэлт жилийн эцсийн дүнгээр /урьдчилсан байдлаар/ 89 хувьтай хэрэгжсэн байна.

100% 100%

125. Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны удирдлагын арга барилыг боловсронгуй болгох, албан хаагчдын чадвар, хариуцлага, ажлын үр дүн, чанарыг дээшлүүлж олон улсын нийтлэг

I-XII

70.0 сая

Яамны дотоод үйл ажиллагаанд чанарын удирдлагын стандарт хэрэгжүүлэх ажлыг

БШУЯ-ны яаманд Чанарын удирдлагын олон улсын ISO 9001:2008 стандартыг нэвтрүүлэх ажлын хоѐрдугаар үе шатанд удирдлагын тогтолцооны бичиг баримт боловсруулах ажлын хүрээнд үндсэн журмуудын төслийг боловсруулж хэлэлцүүлэн санал авч дахин хэлэлцүүлэхээр бэлтгэж байна. БШУЯ-ны нийт албан хаагчдын ажлын байрины тодорхойлолтыг үйл ажиллагааны явцын судалгаатай харьцуулан газар хэлтсүүдийн үйл ажиллагааны зураглалыг гаргах ажлыг хийж гүйцэтгэж байна. Мөн энэ хүрээнд ажлын байрны тодорхойлолтыг бодлого, чиглэл болон бүтэц зохион байгуулалттай харьцуулан шинжлэх ажлыг хийж байна.

100 100%

108

жишгийн дагуу ажиллах зорилгоор яамны хэмжээнд чанарын удирдлагын олон улсын ISO 9000 стандарт, ажил, үйлчилгээний чанарыг хангах чиглэлээр зөвлөх үйлчилгээ авч, стандартыг нэвтрүүлэх ажлыг эхлүүлнэ.***

эхлүүлсэн байна.

Үйл ажиллагааны зураглалыг үндэслэн БШУЯ-ны бодлого, чиглэлтэй уялдуулан мөрдөгдөх дүрэм журмуудын жагсаалтыг газар, хэлтэс бүрээр гарган үйл ажиллагааг гүйцэтгэх дэд хорооны гишүүдээр дамжуулан газар, хэлтсүүдээс санал авч нэгтгэн боловсруулж байна. Нийт ажлын гүйцэтгэл 60-80 хувьтай хийгдэж байна.

126. Яамны ажлын байрыг шинэчлэн боловсруулж батлуулах, албан хаагчдыг сонгон шалгаруулах, томилох, тангараг өргүүлэх зохион байгуулалтын арга хэмжээ авна.

I-V

Батлагдсан шийдвэр, авсан арга хэмжээ, үр дүн

ТНБД-ын 2014 оны “Ажлын байр батлах тухай” А/12, ажлын байрны тодорхойлолт батлах тухай А/52, А/60 тушаал, “Ажлаас чөлөөлөх, ажилд томилох тухай” Б/93, Б/94 батлагдаж, хэрэгжилтийг хангаж ажиллаж байна.

Удирдах ажилтны сонгон шалгаруулалтад тэнцсэн иргэдийг ТНБДаргын Б/11 дүгээр тушаалаар нэгжийн даргаар томилох асуудлыг шийдвэрлүүлж, хэрэгжилтийг хангаж мэдээг ТАЗ-д хүргүүлэв.

Мөн төрийн албаны сонгон шалгаруулалтад тэнцэж, яамны холбогдох албан тушаалд томилогдон туршилтын хугацаандаа ажилласан 10 албан хаагчийг төрийн албан хаагчийн тангараг өргүүлэх ѐслолыг яамны “Соѐмбо” танхимд зохион байгууллаа.

МУБИС-ийн захирлын сонгон шалгаруулалтыг журмын дагуу зохион байгуулж,

100% 100%

109

иргэн Д.Мөнхжаргалыг сайдын тушаалаар томилон ажиллууллаа.

ШУТС, НТБҮТөвийн захирлын албан тушаалын сонгон шалгаруулалтыг журмын дагуу зарлаж, сонгон шалгаруулалтыг ТАЗ-тэй хамтран зохион байгууллан ажиллаа.

Аймаг, нийслэлийн ерөнхий боловсролын 13 сургуулийн захирлын ажлын байранд тавигдах шаардлагыг журмын дагуу боловсруулан сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулах тухай хүсэлтийг Төрийн албан зөвлөлд хүргүүлээд байна.

Яамны сул ажлын байрны захиалгыг холбогдох журмын дагуу ТАЗ-д хүргүүлсэн. Сул ажлын байрыг төрийн албан хаагчийн мэргэшлийн шалгалт өгч нөөцөд бүртгэгдсэн иргэдээс бүрдүүлэх ажлыг Төрийн албаны зөвлөлийн 99 дүгээр тогтоолоор баталсан Төрийн жинхэнэ албан тушаалд анх орох иргэний нөөцийг бүрдүүлэх журмын дагуу зохион байгуулж 25 иргэн хүсэлт гаргаж, ажлын байрны шаардлага хангасан 5 иргэнийг бүртгэлд авч нэг иргэнийг ажилд томилох хүсэлтийг ТАЗ-д хүргүүлсэн. Нөөцөөс бүрдэх боломжгүй 11 ажлын байрд сонгон шалгаруулалт зохион байгууллуулах захиалгыг ТАЗ-д дахин хүргүүлэв.

Засгийн газрын бүтэц шинэчлэгдсэнтэй холбогдуулан Боловсрол, соѐл, шинэжлэх ухааны яамны бүтэц, нэгжийн бүтэц зохион байгуулалтыг шинэлэн батлах баримт бичгийн төслийг боловсруулав.


127. Салбарын холбогдох байгууллагын удирдах болон гүйцэтгэх албан хаагчдад эрх зүй, төрийн албаны чиглэлээр

IV

21.0 сая төг

Төрийн өмчийн сургалтын байгууллага, харьяа байгууллагын

Яамны төрийн албан хаагчид, аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, үндэсний лаборатори сургуулиудын удирдах ажилтан, их дээд сургуулийн хүний нөөцийн мэргэжилтний эрх зүйн болон хүний нөөцийн мэдлэг, чадавхийг дээшлүүлэх чиглэлээр “Боловсролын болон захиргааны эрх зүй, хүний нөөцийн мэдлэг, шинэчлэл” сэдэвт сургалтыг 4 дүгээр сарын 3 дахь долоо хоногт зохион байгууллаа. Тус сургалтад

100% 100%

110

сургалт зохион байгуулна.

удирдах болон гүйцэтгэх албан хаагчдын эрх зүйн болон төрийн албаны үйл ажиллагааны мэдлэг сайжирсан байна.

эрх зүйн баримт бичиг төлөвлөх, ажлын байрны тодорхойлолт боловсруулах, төрийн албан хаагчийн үр дүнгийн гэрээ байгуулах, дүгнэх, албан хаагчийн ѐсзүйн чиглэлээр Төрийн албаны зөвлөл, Удирдлагын академиийн сургагч багш нартай хамтран ажиллалаа. Сургалтад 86 албан хаагчид хамрагдаж, сургалтын үр дүнг “хангалттай” гэж үнэлсэн байна.

128. Яамны стратеги төлөвлөлт, гүйцэтгэлийг сайжруулах чиглэлээр тодорхой арга хэмжээ авна.

II-V

25.0 сая төг

Яамны албан хаагчдын стратеги төлөвлөлт, гүйцэтгэлийн мэдлэг сайжирч, үйл ажиллагаа оновчтой болсон байна.

1. Төрийн нарийн бичгийн даргын 2014 оны 3 дугаар сарын 21-ны өдрийн А/67 дугаар тушаалаар байгуулагдсан үнэлгээний хороо яамны стратеги төлөвлөлт, гүйцэтгэлийг сайжруулах зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний сонгон шалгаруулалтыг явуулж, “BSCG” ХХК-ийг шалгаруулсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/105 дугаар тушаалаар зөвлөх үйлчилгээний багтай хамтран ажиллах ажлын хэсэг байгуулан ажиллав. Ажлын хэсэг 3 удаагийн нэгдсэн уулзалт, зарим албан хаагч, нэгжийн дарга нартай ганцаарчлан уулзалтыг зохион байгуулж, зөвлөх үйлчилгээний багт шаардлагатай 5 төрлийн мэдээллийг бэлтгэн нэгтгэж ажиллалаа. Зөвлөх үйлчилгээний хүрээнд хийгдсэн судалгаа, үр дүнг хүлээн авах ажлын хэсгийн хурлыг 6 сарын 4-ний өдөр зохион байгуулж, доорхи баримт бичгийг хүлээлгэн өглөө.

- Нөхцөл байдлын шинжилгээний тайлан - Стратеги төлөвлөгөө боловсруулах заавар,

төсөл - Ажлын байрны тодорхойлолт боловсруулах

зөвлөмж, төсөл

100% 100%

111

2. ЗГҮАХөтөлбөр, 2014 оны Үндсэн чиглэлд тусгагдсан боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын хэрэгжилт удаашралтай байгаа зарим ажил, арга хэмжээний хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх зорилгоор “Гүйцэтгэл сайжруулах төлөвлөгөө” –г Төрийн нарийн бичгийн даргын ... тушаалаар баталж, хэрэгжүүлж ажиллалаа. Тус төлөвлөгөөнд 10 арга хэмжээг тусган, 2014 оны 9 дүгээр сарын 25, 10 дугаар сарын 15 ны байдлаар хэрэгжилтийг 2 удаа мэдээлж ажилласны дүнд тэдгээр арга хэмжээний хэрэгжилтийн хувийг 10-50 хувиар нэмэгдүүлсэн юм. Гүйцэтгэл сайжруулах төлөвлөгөөний биелэлт оны эцсийн дүнгээр 90 хувьтай байна.

3. ЗГХЭГ-аас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу Үндсэний хөгжлийн цогц бодлого, ЗГҮАХөтөлбөр, Монгол Улсын эдийн засаг нийгмийг 2014 онд хөгжүүлэх Үндсэн чиглэлийн хэрэгжилт удааширсан зорилт, арга хэмжээний явц, байдал, удааширсан шалтгааны талаарх мэдээллийг бэлтгэн хүргүүллээ.


129. Төрийн албаны зөвлөлийн салбар зөвлөлийн үйл ажиллагааг зохион байгуулж, албан хаагчдын хөдөлгөөний тайланг холбогдох байгууллагад хүргүүлнэ.

I-XII

Салбар зөвлөлийн үйл ажиллагаа чанаржиж, тайлан тогтоосон хугацаанд холбогдох байгууллагад хүргэгдсэн байна.

“Салбар зөвлөлийн 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөө”, Яамны албан хаагчдын сургалт-хөгжлийн төлөвлөгөө”, “Ухаалаг төрийн зарчмыг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөө”, "Салбар зөвлөлийн гишүүдийн ажлын чиг үүрэг"-ийг тус тус батлуулан хэрэгжилтийг ханган ажиллаа. Дээрх төлөвлөгөөний биелэлтийг холбогдох журмын дагуу Төрийн албаны зөвлөлд хагас бүтэн жилээр тайлан гаргаж хүргүүлсэн.

Яамны нийт албан хаагчдын 2013 оны бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайланг ТАЗ-д хүргүүлсэн. Яам, харъяа байгууллагын албан хаагчдын бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний 2014 оны эхний хагас жилийн товч тайланг төрийн албан зөвлөлөөс ирүүлсэн маягтийн дагуу гаргаж хүргүүлэв. 2014 онд яаманд ажиллаж байгаа, өөр ажил албанд шилжсэн, ажлаас чөлөөлөгдсөн түр ажиллаж байсан, сургалтад урт хугацаагаар хамрагдаж байгаа бүх албан хаагчдын дэлгэрэнгүй судалгаа мэдээллийг төрийн албаны зөвлөлийн

100% 100%

112

хүний нөөцийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайлангийн цахим хуудсанд оруулах ажлыг гүйцэтгэж байна. Тайланг төрийн албаны зөвлөлд 2015 оны 1 сард хүргүүлнэ. Боловсрол, шинжлэх ухааны харъяа байгууллагын хүний нөөцийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайланг хэрхэн гаргах талаар салбарын хүний нөөцийн асуудал хариуцсан албан хаагчдад зөвлөмж өгч ажиллаж байна.

Салбарын зөвлөлийн хурлыг 2014 онд 5 удаа зохион байгуулсан. Боловсролын үнэлгээний төвийн захирал, яамны Хуулийн хэлтсийн даргын ажлын байранд томилох албан тушаалтанд дүгнэлт гаргасан. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтын, МУБИС-ийн захирлын сонгон шалгаруулалтыг журмын дагуу зохион байгуулж, иргэн Д.Мөнхжаргалыг сайдын тушаалаар томилон ажиллуулсан. Энэ ажлын байранд 2 иргэнийг

удирдах ажилтны нөөцөд бүртгэв. ШУТС, НТБҮТөвийн захирлын албан тушаалын сонгон шалгаруулалтыг журмын дагуу зарлаж, сонгон шалгаруулалтыг ТАЗ-тэй хамтран зохион байгууллан ажиллаа. НТБҮТөвийн захирлын ажлын байранд 3 иргэнийг удирдах ажилтны нөөцөд бүртгэв. Аймаг, нийслэлийн ерөнхий боловсролын 13 сургуулийн захирлын ажлын байранд тавигдах шаардлагыг журмын дагуу боловсруулан сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулах тухай хүсэлтийг Төрийн албан зөвлөлд хүргүүлж, Төрийн албаны зөвлөлийн "Журам батлах тухай" 2013 оны 60 дугаар тогтоолоор баталсан журмын дагуу зохион байгуулж, 6 иргэнийг захирлаар томилон ажиллууллаа. Ерөнхий боловсролын лаборатори 3 сургуулийн захирлын ажлын байранд 4 иргэнийг нөөцөд бүртгэв. Баянхонгор аймгийн ерөнхий боловсролын лаборатори Номун далай цогцолбор сургууль, Булган аймгийн ерөнхий боловсролын лаборатори Эрдмийн өргөө цогцолбор сургуулийн захирлын сонгон шалгаруулалтад орох иргэн

113

бүртгэгдээгүй тул сонгон шалгаруулалтыг дахин зохион байгууллахаар шийдвэрлэв. Сонгон шалгаруулалтын дүнг яамны цахим хуудсаар нийтэд мэдээлж, Төрийн албаны зөвлөлд мэдээг хүргэв.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны төрийн албан хаагчдын хувийн хэргийг холбогдох журмын дагуу шинэчлэх, баяжилт хийх ажлыг хийж дууслаа.

Нэгжийн дарга, албан хаагчдын үр дүнгийн гэрээг байгуулахад мэргэжлийн зөвлөгөө дэмжлэг үзүүлж, журмын дагуу байгуулж, 2013 оны үр дүнгийн гэрээ, биелэлтийг архивын нэгж болгон бүртүүлж яамны архивт хүлээлгэн өгөв.

Үндэсний аудитын газар, ТАЗөвлөлөөс ирүүлсэн удирдамжийн дагуу салбарын зөвлөлийн үйл ажиллагаанд дүгнэлт хийх шалгалтанд бэлтгэж, холбогдох мэдээлэл, судалгаа, тайлан, төлөвлөгөө, төрийн албан стандартын хэрэгжилтийг гаргаж өгч хамтран ажиллалаа.

Яамны цахим хуудсанд төрийн албаны зөвлөлийн салбар зөвлөлийн буланг шинэчлэн байрлуулсан.

Төрийн албаны зөвлөлийн салбар зөвлөлийн үйл ажиллагааны 2014 оны хагас жилийн тайланг гаргаж Төрийн албан зөвлөлд хүргүүлэв.

Яамны ѐс зүйн 2014 оны тайланг улирал бүрээр журмын дагуу гарган Төрийн албан зөвлөлд цахимаар хүргүүлэв.

Яамны нийт албан хаагчдад зэрэг дэв олгох, нэмэх судалгааг шинэчлэн удирдлагад танилцуулаад байна.

Төрийн албаны зөвлөлөөс ирүүлсэн маягтын дагуу Монгол Улсын төрийн захиргааны болон нутгийн захиргааны байгууллагад харъяалагдаж үйл ажиллагаа явуулдаг, улсын төсөв болон бусад эх үүсвэрээс санхүүждэг байгууллага, алба, нэгжийн улсын нэгдсэн судалгаа мэдээлэл, Салбар зөвлөлийн бүтэц бүрэлдэхүүн, яам, харъяа байгууллагын албан хаагчдын, ажил үйлчилгээ

114

гүйцэтгэх гэрээгээр ажиллаж байгаа албан хаагчдын судалгааг тус тус гаргаж хүргүүлэв.

Төрийн албаны зөвлөлөөс боловсруулан туршиж байгаа “Төрийн жинхэнэ албан хаагчийн үйл ажиллагааны үр дүн, мэргэшлийн түвшинг үнэлж, дүгнэх журам”-ын төсөлтэй танилцаж, нэгж бүрээс төлөөлөл авч гэрээ байгуулан, дүгнэж туршлаа. Туршилтын үйл ажиллагаанаас журмын төсөлд санал боловсруулан Төрийн албаны зөвлөлд хүргүүлсэн. Албан хаагчдын бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайлангийн талаар:

2013 онд яаманд ажилласан нийт албан хаагчдын бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайланг гарган, төрийн албаны зөвлөлд 2014 оны 1 сард хүргүүлсэн. 2014 онд яаманд ажиллаж байгаа, өөр ажил албанд шилжсэн, ажлаас чөлөөлөгдсөн түр ажиллаж байсан, сургалтад урт хугацаагаар хамрагдаж байгаа бүх албан хаагчдын дэлгэрэнгүй судалгаа мэдээллийг төрийн албаны зөвлөлийн хүний нөөцийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайлангийн цахим хуудсанд оруулах ажлыг гүйцэтгэж байна. Тайланг төрийн албаны зөвлөлд 2015 оны 1 сард хүргүүлнэ. Боловсрол, шинжлэх ухааны харъяа байгууллагын хүний нөөцийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайланг хэрхэн гаргах талаар салбарын хүний нөөцийн асуудал хариуцсан албан хаагчдад зөвлөмж өгч ажиллаж байна. Шинжлэх ухааны салбарын байгууллага бүрээс хүний нөөцийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайлан гаргах албан хаагчид 2014 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулж, тайланг хэрхэн гаргах, анхаарах зүйлийн талаар зөвлөмж өглөө


130. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын шагналын цахим программ нэвтрүүлж,

IV, VI

2.5 сая

Шагналын сангийн нэгдсэн цахим мэдээллийн

Салбарын шагналын үйл ажиллагааг чанаржуулах, шуурхайлах, салбарын нийт албан хаагчдын нэгдсэн шагналын мэдээллийн цахим сантай болох үүднээс цахим программ боловсруулагч "Триком" ХХК-тай ажил гүйцэтгүүлэх Төрийн нарийн бичгийн даргаар баталгаажуулан 2860000 төг гэрээ хийж, энэ оны эхний хагас жилд 1430000 төг тус компани

100% 100%

115

шагнах үйл ажиллагааг чанаржуулна.

сантай болж, мэдээллийг тогтмол баяжуулж, салбарын шагналын үйл ажиллагаа чанаржина.

руу шилжүүлэн, гэрээнд заасан хугацааны дагуу салбарын онцлогийг тусгуулсан программыг суурилуулан туршилтаар ажиллуулж эхлэсэн. Тус программыг ирэх жил бүрэн ашиглахаар төлөвлөн ажиллаж байна. Бүрэн хүлээж авсаны дараа үлдэгдэл /1430000 төг/ төлбөрийг шилжүлэхээр ажиллаж байна.

131. Албан хэрэг хөтлөлт, эрхзүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх чиглэлээр “Чадварлаг манлайлагч түшмэл-2014” уралдааныг үе шаттай зохион байгуулна.

IV-XI

Албан хаагчдын албан хэрэг хөтлөх болон ажлын ур чадвар сайжран, идэвхижсэн байна.

Төрийн байгууллагын ажлын зохион байгуулалт, архив, албан хэрэг, хөтлөлтийн Улсын үзлэг 2015 онд улсын хэмжээнд явагдахтай холбогдуулан тус уралдааныг бэлтгэл сайтай зохион байгуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.

30% 30%

132. Яаманд шинээр томилогдсон албан хаагчдад зориулж чиглүүлэх сургалт зохион байгуулж, зөвлөмжөөр хангана.

I-XII

5 .0 сая

Шинээр томилогдсон албан хаагч эрхэлсэн ажилдаа дадлагажин, байгуул

Боловсрол, шинжлэх ухааны яаманд шинээр томилогдон ажиллаж буй төрийн албан хаагчийг байгууллагын эрхэм зорилго, чиг үүрэг, бүтэц, үйл ажиллагаа, төрийн албаны стандарт, хэм хэмжээ, ажлын байр, хамт олонтой танилцуулж, чиг үүргээ амжилттай, үр бүтээлтэй хэрэгжүүлэхэд чиглүүлэх зорилготой чиглүүлэх хөтөлбөрийг боловсруулан төрийн захиргааны удирдлагын газрын даргаар 2014 оны 3 сард батлуулан хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулж байна. Чиглүүлэх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэнээр шинээр томилогдсон албан хаагч

100% 100%

116

лагын соѐлд суралцсан байна.

ажил үүргээр хэрэгжүүлэхэд тулгарах хүндрэл, бэрхшээлгүй болж ажлын байрны чиг үүргээ гүйцэтгэхэд дөхөм болж байна. Дээрх хөтөлбөрийн яаманд шинээр ажилд орсон 6 албан хаагчид танилцуулж хэрэгжүүлсэн. Яамны албан хаагчдад ажлын хэрэгцээ шаардагдах хууль, тогтоомжийн газрын авлагын эхийг бэлтгэн хэвлүүлэхэд бэлэн болгоод байна.

ЗГҮАХХАХТ 274 БШУЯХТ 28.8

3.2 Тогтоол, шийдвэрийн хэрэгжилт, байгууллагын тайлагнал, хариуцлагын тогтолцооны чанарын зохицуулалтыг сайжруулна.

133. УИХ, Засгийн газраас баталсан урт болон дунд хугацааны бодлогын баримт бичигт салбарын чиглэлээр туссан зорилтын хэрэгжилт, гүйцэтгэлийг нэгтгэн гаргаж, холбогдох байгууллагад хүргүүлэн, явцыг Е-оффис программ, evaluation.mn сайтад мэдээлэх, тайлагнах ажлын зохицуулалтыг хангаж, яамны цахим хуудсанд байршуулна.

I, VI, Х, ХII

Тайлангуудыг холбогдох байгууллага, цахим сайтад байршуулсан хугацаа, тоо

Монгол Улсын Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогод тусгагдсан нийгмийн хөгжлийн 7 бодлогын хүрээнд боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хамаарах 15 стратегийн зорилтын 53 зорилтын 2013 оны хэрэгжилтийн тайланг нэгтгэн гаргалаа.

Эдгээр зорилтуудыг яамны дунд хугацааны болон 2013 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд тусган, хэрэгжүүлж ажилласны дүнд салбарт дэвшүүлсэн зорилтуудын 2013 оны биелэлтийн дундаж үзүүлэлт 98.1 хувьтай байна. 51 зорилтыг 100 хувиар, 2 арга арга хэмжээг 50 хувиар тус тус хэрэгжүүллээ. Тайланг ЗГХЭГ, ЭЗХЯаманд хүргүүллээ. ЗГХЭГ-ын ХШҮ-ний www.evaluation.mn цахим хуудсанд болон яамны цахим хуудсанд байршууллаа.

Цогц бодлогын 2014 оны эхний хагас жилийн мэдээг газар хэлтсээс авч нэгтгэн боловсруулсан.

Мөн 2014 оны жилийн эцсийн тайланг нэгтгэн боловсруулах ажлын явц 70 хувьтай байна. 2015 оны 2 дугаар сарын 1-ний дотор ЭЗХЯаманд хүргүүлэх тул 1 сарын 15 гэхэд ХШҮДАГазар хүлээлгэж өгнө. Энэхүү үйл ажиллагааг 2014 онд хэрэгжилтийг бүрэн хангасан.

Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл

ажиллагааны хөтөлбөрийн “Эрдэм боловсролтой монгол хүн” зорилтын хүрээнд тус яамны 2013 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд 94 зорилтын 397

100% 100%

http://www.evaluation.mn/

117

арга хэмжээг төлөвлөн баталж, хэрэгжилтийг зохион байгуулж ажиллалаа.

2012 оны эцэст Боловсрол, шинжлэх ухааны яам хариуцан хэрэгжүүлэх нийт арга хэмжээний 63% -ийг эхлүүлж, хэрэгжилтийн байдал 22.0 хувьтай байсан бол 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 49.0 хувьтай дүгнэгдсэн. Нийт арга хэмжээний 65 хувь нь 50-иас дээш хувьтай хэрэгжиж байгаа нь Засгийн газрын хөтөлбөрт боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт дэвшүүлсэн зорилт, арга хэмжээ төлөвлөгөөний дагуу бүрэн хэрэгжих боломжтой юм. Мөн 2013 оны тайланг Засгийн газрын www.evaluation.gov.mn цахим хуудсанд байршуулсан болно.

2014 оны эхний хагас жил, 3 дугаар улирлын хэрэгжилтийн мэдээг газар, хэлтсүүдээс авч нэгтгэн боловсрууллаа. Мөн ЗГХЭГ-аас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу Үндсэний хөгжлийн цогц бодлого, ЗГҮАХөтөлбөр, Монгол Улсын эдийн засаг нийгмийг 2014 онд хөгжүүлэх Үндсэн чиглэлийн хэрэгжилт удааширсан зорилт, арга хэмжээний явц, байдал, удааширсан шалтгааны талаарх мэдээллийг 2014 оны 3 дугаар улирлын байдлаар гаргаж хүргүүллээ. 2014 оны жилийн эцсийн мэдээг нэгтгэж боловсруулалтын шатандаа байна. 2015 оны 2 дугаар сарын 1-ний дотор ЗГХЭГ хүргүүлэх тул 1 сарын 15 гэхэд ХШҮДАГазар хүлээлгэж өгнө.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2013 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн 2013 оны жилийн эцсийн тайланг нэгтгэн гаргаж, ЗГХЭГ, ЭЗХЯ, Үндэсий Аудитын газарт хугацаанд нь хүргүүллээ. 2013 оны Үндсэн чиглэлд боловсрол, шинжлэх ухааны чиглэлээр “Хүнд өгөөжтэй нийгмийн бодлого”-ын хүрээнд 4 зорилт, 17 арга хэмжээ тусгагдсан болно. Эдгээр зорилт, арга хэмжээг хэрэгжүүлж ажилласны дүнд салбарт дэвшүүлсэн зорилтуудын биелэлтийн дундаж үзүүлэлт 92.3 хувь гэж БШУЯам үнэлсэн. Дэвшүүлсэн зорилтоос

http://www.evaluation.gov.mn/

118

14 арга хэмжээг бүрэн биелүүлж, 1 арга хэмжээ 90 хувиар, 2 арга арга хэмжээг 30-50 хувиар тус тус хэрэгжүүллээ. Үндэсний аудитын газраас Үндсэн чиглэлийн хэрэгжилтийг 81, ЗГХЭГазар 72 хувь үнэлсэн болно.

2014 оны Үндсэн чиглэлийн эхний хагас жилийн хэрэгжилтийн мэдээг газар, хэлтсээс нэгтэн авч боловсруулж, ЭЗХЯаманд 7 дугаар сард хүргүүллээ.

2014 оны жилийн эцсийн тайлангийн боловсруулалт 70 хувьтай байна. 2015 оны 2 дугаар сарын 1-ний дотор ЗГХЭГ хүргүүлэх тул 1 сарын 15 гэхэд ХШҮДАГазар хүлээлгэж өгнө.

134. Төсвийн шууд захирагчийн 2013 оны үр дүнгийн гэрээний биелэлт, яамны үйл ажиллагааны тайлан, нэгтгэн боловсруулж, холбогдох байгууллагад хүргүүлж, тайлангийн эмхтгэл хэвлүүлнэ.

V

2.5 сая

төгрөг

Гэрээний биелэлт, тайланд хяналт-шинжилгээ хийгдэж, эмхэтгэл хэвлэгдсэн байна.

Төсвийн шууд захирагчийн 2013 оны үр дүнгийн гэрээний биелэлт, яамны үйл ажиллагааны тайлан, нэгтгэн боловсруулж дуусаад хэвлэлийн эх бэлтгэх шатандаа байна. Санхүү, хөрөнгө оруулалтын хэлтсээс салбарын санхүүгийн тайлан, аудитын дүн эцэслэн гарахаас шалтгаалан хугацаа хойшилж хэрэгжсэн.

100% 100%

135. Эрх бүхий байгууллагаас баталсан тогтоол шийдвэрийн бүртгэл, мэдээллийн сан, хяналт, тайлагналын

I-XII

Тогтоол шийдвэрийн бүртгэл, мэдээллийн санг баяжуулсан байдал,

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын тогтоол, Засгийн газрын хуралдааны тэмдэглэл, Ерөнхий сайдын захирамжийг хяналтад авч, хэрэгжилтийг хангах ажлыг зохион байгуулан ажиллаж байна. Тогтоол, шийдвэрийн биелэлтийг хангуулах чиглэлээр яамны албан хаагчдад холбогдох тогтоол, шийдвэрийг хүргүүлэх, дотоод сүлжээгээр мэдээлэх сайд, дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн

100% 100%

119

ажлын зохицуулалтыг хангана.

хяналт, хэрэгжилтийн хувь

дарга, нэгжийн дарга нарт тухай бүр нь танилцуулах, яамны вэб сайтад байрлуулах зэрэг зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх ажил тогтмолжсон. Тогтоол, шийдвэрийн биелэлтийн тайланг сар, улирал, жилийн эцсээр гаргаж тогтоосон хугацаанд нь ЗГХЭГ-т хүргүүлж байгаа. Мөн сар бүрийн сүүлийн 7 хоногт зохион байгуулагддаг "ХХХ"цахим хурлын өмнө тухайн сард тус яамтай холбогдох тогтоол шийдвэрийн мэдээллийн талаар ЗГХЭГ-т хүргүүлж хэвшсэн. Тус яам 2014 оны хагас жилийн байдлаар Засгийн газрын 11 тогтоолын 18 заалт, Засгийн газрын хуралдааны 14 тэмдэглэлийн 15 заалтыг тус тус хяналтад авч хэрэгжилтийг зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлж, хяналт тавин ажиллажээ. Тогтоол шийдвэрийн хэрэгжилтийн биелэлт тайлант хугацааны байдлаар нийт дүнгээр 88 % д хүрсэн байна. 2014 оны жилийн эцсийн мэдээ нэгтгэн дүгнэгдээгүй байна.

136. Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэх асуудлуудын зохицуулалтыг ханган ажиллана.

I-XII

Хэлэлцүүлэхээр төлөвлөсөн асуудлын тоо, хэлэлцүүлсэн асуудал, батлагдсан шийдвэрийн тоо

Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэх асуудлын жагсаалтыг нэгжийн дарга нарт танилцууллаа. Жагсаалтад 19 асуудал хэлэлцүүлэхээр батлагдсанаас эхний хагас жил 4 асуудлын хэлэлцүүлж, шийдвэрлүүлсэн. 2014 оны жилийн эцсийн дүнгээр

a) 8 асуудлыг хэлэлцүүлж, зохих шийдвэр гаргасан байна.

b) 1 асуудлыг ЗГХЭГ-т хүргүүлээд хүлээгдэж байна.

c) 12 дугаар сарын 25-ны байдлаар Засгийн газрын 2014 оны хуралдаанаар хэлэлцүүлэх асуудлын гүйцэтгэл 50%, боловсруулалтыг явц 73.3 хувьтай байна.

70% 70%


3.3 Яамны албан хаагчдад

137. Яамны албан хаагчдын мэдлэг ур

I, V, XI

32.0 сая

Зохион байгуулсан

“Хүний нөөцийн шинжилгээ-төлөвлөлт үндсэн суурь болох нь” сэдэвт сургалтад салбарын болон яамны хүний нөөцийн асуудал хариуцсан

100% 100%

120

284.2

мэргэжлийн дэмжлэг үзүүлэх, мэдлэг, ур чадварыг дээшлүүлэх, нийгмийн баталгааг хангах, ажиллах орчин нөхцлийг сайжруулах зохицуулалтыг тасралтгүй, чанартай зохион байгуулах

чадвар, манлайлал, эрхзүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор тодорхой агуулга сэдвээр сургалтуудыг үе шаттай зохион байгуулна.

сургалтын төрөл, нэр тоо, хугацаа, түүнд хамрагдсан албан хаагчдын тоо. Гарсан үр дүн, үр нөлөө

мэргэжилтнүүдийг хамрууллаа. Сургалтаар хүний нөөцийн шинжилгээ хийх, байгууллагын хүний нөөцийн чадавхийг үнэлэх, төлөвлөх арга замын талаар мэдээлэл авч, хүний нөөцийн зарим баримт бичгийн загвар, туршлагын талаар санал солилцлоо.

Төрийн албаны зөвлөлийн дэргэдэх Төрийн албаны институтээс зохион байгуулсан Төрийн жинхэнэ албан тушаалын сертификат модуль сургалтад яамны 7 албан хаагчийг хамруулав.

“Худалдан авах ажиллагааны мэдлэг олгох сургалтад яамны 13 албан хаагчдыг хамруулснаас 5 албан хаагч сертификат авсан.

Монгол улсын их сургуулийн эчнээ ангид 2 албан хаагчийн сургалтын төлбөрийн тодорхой хувийн хөнгөлөлт үзүүлэх шийдвэрийг гарган суралцуулж байна.

Монгол Улсын Засгийн газар, Нэгдсэн Үндэсний байгууллагын Хүн амын сан хамтран хэрэгжүүлж буй "Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ болон санхүүгийн программ хангамж" сэдэвт сургалтад 2 албан хаагчийг хамруулсан.

Удирдлагын академийн "Гараг"-ийн сургалтад 4 албан хаагч суралцаж, үүнээс 2 албан хаагч магистр хамгаалсан, 1 албан хаагч төрийн удирдлагын мэргэшсэн сургалтад суралцан төгссөн. Мөн Удирдлагын академиас зохион байгуулж буй сургалтуудад батлагдсан хуваарийн дагуу нийт 16 албан хаагчийг хамруулаад байна. БНСУ-д мэдээллийн технологийн 14 хоногийн сургалтад яамны 4 албан хаагч, аймаг, нийслэлийн 14 багшийг хамрууллаа.

Нийт 15 албан хаагчийг ажлын байрны чиг үүргийн дагуу холбогдох яам, төрийн байгууллагаас зохион байгуулсан сургалтад хамруулсан.

Газар, хэлтсийн дотоод асуудал хариуцсан албан хаагчдын сургалтыг зохион байгуулав.

121

Дээрх сургалтаар төлөвлөлт, тайлагнал, мэдээг хэрхэн судалгаа шинжилгээнд тулгуурлан, оновчтой, үнэн зөв гаргаж байх, албан хаагчид хариуцсан ажил үүргийн талаар хэлэлцэн цаашид анхаарч ажиллах санал дэвшүүлэв.

138. Албан хаагчдын бие даан суралцах болон нийгмийн баталгааг хангахад хууль тогтоомжийн хүрээнд дэмжлэг үзүүлж ажиллана.

I-XII

Урт болон богино хугацааны сургалтанд хамрагдсан албан хаагчдын тоо, түүнд зарцуулсан хөрөнгө, Хууль тогтоомжийн хүрээнд үзүүлсэн нийгмийн баталгааг хангах арга хэмжээ, зарцуулсан хөрөнгө

Энэ жил МУИС-ийн хуулийн эчнээ ангид 2, магистрантурт 2, доктортрантурт 2, гадаад хэлний сургалтад 3 албан хаагч суралцсан. Эдгээр сургалтад суралцахад нь дэмжлэг үзүүлж 8 150 000 төргөг, 15 албан хаагчид 11 371 100 төгрөгийн буцалтгүй тусламж, 4 албан хаагчид 12 714 200 төгрөгийн эмчилгээний зардал, 8 албан хаагчид 250 000 000 төгрөгийг орон сууц худалдан авахад дэмжлэг, 9 албан хаагчид 86 000 000 төгрөгийн амьдрах орчин нөхцөл сайжруулах дэмжлэг, 5 албан хаагчид 5 000 000 төгрөгийн түлээ нүүрс авах дэмжлэгийг ту тус үзүүллээ. Яамны албан хаагчдын цалинг "Төрийн албан хаагчийн албан тушаалын цалингийн сүлжээ, доод жишгийг шинэчлэн тогтоох тухай" Засгийн газрын 2014 оны 332 дугаар тогтоолын дагуу шинэчлэн баталсан. Яамны нийт албан хаагчдыг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулах /ясны сийрэгжилт/ ажлыг "Монхими ХХК"-ий удирдлагатай тохиролцон үнэ төлбөргүй оруулсан. Шинжилгээний урьдчилсан байдлаар албан хаагчдын дийлэнх хувь нь ясны сийрэгжилттэй гэж оношлогдсон байна. Шинжилгээний нэгдсэн дүгнэлтийг авч эрүүл мэндийн хөтөлбөр, түүнийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөнд тусган ажиллана.

100% 100%

139. Албан хаагчдыг ажиллах нөхцөл

I-XII Албан

хаагчдын

Албан хаагчдад сар бүр хэрэглэдэг бичгийн хэрэгсэл, бичгийн цаас, канон, принтерийн хорыг яамтай гэрээ хийсэн бэлтгэн нийлүүлэгчээс авч

100% 100%

122

боломжоор тасралтгүй хангах арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

бичгийн хэрэгслээр хангах, ажлын орчныг сайжруулах арга хэмжээ, зарцуулсан хөрөнгө

ажилтнуудад зохих хууль ѐсны бүрдсэн баримт, хуваарь, лимит зэргийг харгалзан олгосон.Бичиг хэргийн зардалд нийт 12119,8 мянгөн төгрөг зарцуулсан. Жишээ нь: цаас -800 боодол, каноны хор 4, принтерийн хор шинэ -72, цэнэглүүлсэн -68, чип -2, 25 нэр төрлийн бичгийн хэрэгсэл /тамганы суурь, бичгийн тавиур, цавуу, штрих, наадаг цааснууд, үзгэн бал, скоч, цаасны хутга, хайч, үдээсний машин, үдээснүүс, үдээс авагч, цоологч, төрөл бүрийн хавтаснууд, хавчаарууд гэх мэт/, сайд, дэд сайд, ТНБД, газар, хэлтсийн дарга нарын нэрийн хуудас 900 ширхэг, БШУ-ны яамны сайд, ТНБД-ын тушаалын болон том, жижиг албан бичгийн бланк 24500 ширхэг, дугтуй 11000 ширхэг, яамны логотой тэмдэглэлийн цаас 900 ширхэг, 1200 ширхэг уут, сайд, дэд сайд, ТНБД-ын албан даалгаврын хуудас, Төрийн албаны зөвлөлийн бланк, ирсэн, явуулсан бичгийн дэвтэр болон шаардлагатай зарим зүйлийг тухай бүр нь хангаж үйлчилгээ үзүүлж ирлээ.

140. Яамны албан хаагчдын эрүүл мэндийн хөтөлбөр батлуулна. ***

IV

4. 0 сая

төгрөг

Албан хаагчдын эрүүл мэндийг хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх ажлын эрх зүйн зохицуулалт хангагдана.

Төрийн албаны тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1.7, 27.1.8 дахь заалт, Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны хөдөлмөрийн дотоод журмын 5.7 дахь хэсэг, 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний 3.3.140 дэх хэсгийг хэрэгжүүлэх зорилгоор боловсрол, шинжлэх ухааны яамны албан хаагчдын ажлын ачаалал, ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл, цаг ашиглалт, бусад гадаад, дотоод хүчин зүйлүүдээс шалтгаалан сүүлийн 10 жилийн судалгааг нэгтгэж үзэхэд өвчлөлийн тоо өсч байгаа нь албан хаагчдын эрүүл мэндийн асуудалд анхаарах, өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг цогцоор нь шийдвэрлэх шаардлага гарч байна. Дээрх судалгааг үндэслэн яамны албан хаагчдын эрүүл мэндийн хөтөлбөрийн төслийг боловсруулсан. Төслийг удирдлагад танилцуулах ажлын зохион байгуулж байна.

70% 70%

123

ЗГҮАХХАХТ-274 БШУЯХТ-28.11

3.4 Удирдлагын болон яамны дотоод үйл ажиллагааны удирдлага, зохицуулалтыг хангаж, байгууллагын соѐлыг төлөвшүүлнэ.

141. Сайдын зөвлөл, нэгжийн дарга нарын зөвлөл, удирдлагын шуурхай хуралдааны үйл ажиллагааг төлөвлөн хэрэгжилтийг зохион байгуулж тайлагнана.

Зөвлөл, удирдлагын хурлын тоо, хэлэлцсэн асуудал, гарсан шийдвэр, хэрэгжилтийн байдал

А) Сайдын зөвлөл: 2014 онд сайдын зөвлөл хуралдаагүй болно. БШУ-ны сайдын 2014 оны А/31 тоот тушаалаар сайдын зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд "Ж.Батзориг, Боловсрол, шинжлэх ухааны үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны дарга", "Б. Хэрүүга", "Монголын оюутны холбооны ерөнхийлөгч Б. Батбаяр” гэж тус тус нэмэлт өөрчлөлт орууллаа. Мөн тайлангийн хугацаанд 2014 онд Боловсрол шинжлэх ухааны салбараас төрийн шагналд Эдийн засгийн шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Батхүрэл, академич Т.Дорж нарын “Монголын менежментийн сэтгэлгээний хөгжилт”, мөн Информатикийн хүрээлэнгийн секторын эрхлэгч, академич Д. Амарсайхан, доктор Ц. Адъяасүрэн, доктор М. Саандарь нарын “Зайнаас тандах судлал, Газарзүйн мэдээллийн системийг байгалийн нөөцийн менежментэд ашиглах нь” хоѐр бүтээлийг нэр дэвшүүлэн ирүүлсэнийг Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны удирдлагын зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжиж, Оюуны өмчийн газарт хүргүүлсэн болно. б) Яамны нэгжийн дарга нарын зөвлөлийн хуралдаан 2014 онд харъяа байгууллагуудын тайлан, ажлын гүйцэтгэл, бодлогын баримт бичиг, боловсролын эрх зүйн зарим баримт бичгийн төсөл, үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагааны явц, үр дүн, цаашдын төлөвлөгөө, стратеги бодлого, хөтөлбөрийн талаар 11 удаа, нийт 16 асуудлыг дунджааар 78 хувийн ирцтэйгээр хуралдаж, тухай бүр тулгамдаж асуудлыг шийдвэрлэж, хуралдаан шийдвэр гаргалаа.

Нэгжийн дарга нарын хуралдаанаас газар, хэлтэст өгсөн үүрэг даалгавар, гаргасан шийдвэрийг тухай бүрт холбогдох нэгж, ажилтанд хүргүүлж, биелэлтийг тухай бүрд мэдээлж ажилласан болно. в) Удирдлагын шуурхай: 14 хоногт нэг удаа хуралддаг Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны удирдлагын шуурхай хурлыг 24 удаа зохион

100% 100%

124

байгууллаа. Хуралдааны бэлтгэл ажлыг хангаж, Төрийн нарийн бичгийн даргаас өгөгдсөн үүрэг даалгаврын биелэлтийг газар, нэгжийн удирдлагуудаас авч танилцуулах ажлыг тухай бүрт нь зохион байгуулсан. Бүтэн жилийн хугацааны хуралдааны тэмдэглэл, хуралдааны шийдвэр, дуу хураагчийн мэдээлэлийн цуглуулан, мэдээллийн сан бүрдүүлж байна.

142.

Сайд, дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн даргын өдөр тутмын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж, мэргэжлийн өндөр түвшний зөвлөгөө өгөх ажлыг шуурхай чанартай зохион байгуулна.

I-XII

Сайд, дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн даргын оролцсон уулзалт, сургалт, семинар, хэлэлцүүлгийн тоо. Хүлээн авч уулзсан иргэдийн тоо,харъяа байгууллга, орон нутагт томилолтоор ажилласан

а) Сайд: Тайлангийн хугацаанд сайдын өдөр

тутмын үйл ажиллагааг тогтмол, шуурхай зохион байгуулж ажилласан болно. Тайлангийн хугацаанд Боловсрол шинжлэх ухааны сайд нийт 31 гаруй хурал, зөвлөгөөн, семинарт, салбарын нээлтийн ажиллагаанд оролцож, өдөр тутмын албан уулзалт төрийн байгууллагуудтай 43, ТББ -24, гадаадын хамтран ажилладаг олон улсын төслүүд болон байгууллагууд- 51, салбарын их дээд болон ерөнхий боловсролын сургуулиудын удирдлага төлөөлөөл- 60 гаруй, хөдөө орон нутгийн удирдлага болон боловсролын байгууллагууд- 33, шинжлэх ухааны байгууллага, хүрээлэнгүүд- 12 зэрэг байгууллагуудын төлөөллийг хүлээн авч уулзсан байна. Эдгээр байгууллагуудаас гаргасан хүсэлт, албан тоот судлан үзэхэд дийлэнх хувийг салбарын хөрөнгө оруулалт, тоног төхөөрөмж, хангамж СӨБ болон ЕБС-удад сургалтын хэрэглэгдэхүүн г.м./, барилгын засвар үйлчилгээ мөн их дээд сургуулиудын элсэгч төгсөгчдийн хяналтын тоо, шинэ мэргэжил, тусгай зөвшөөрөл г.м асуудлууд байсан байна. Мөн энэ хугацаанд иргэдийг хүлээн авах өдрөөр давхардсан тоогоор

83790 гаруй иргэдийг угтан үйлчилж, зохих

шийдвэр гаргаж, тавьсан асуудлын дагуу нэгж, хэлтсийн дарга нарт өгсөн чиглэлийг нь танилцуулж биелэлтэнд анхаарал тавьж ажиллаа. Сайдад гаргасан өргөдлүүд нэг удаагийн тэтгэмж,ахмад багш нарын ахуй амьжиргаанд нь нэмэр болохыг хүссэн санхүүгийн дэмжлэг

100%

100%

125

байдал, үр дүн

туслалцаа, ахмадын орон сууц, гадаадын их дээд сургуулиудад суралцах ЗГ-ын тэтгэлэг, дотоодын их дээд сургуулиудын төгсөлт, мэргэжил солих, шилжин суралцах, дипломны маргааны асуудлууд зонхилж байв.

Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын нэр дээр ЗГХЭГ, ЕТГ, УИХ, төрийн дээд байгууллага болон бусад яам, агентлаг, салбарын харъяа байгууллага, төрийн болон хувийн өмчийн байгууллага, хувь хүн, иргэдээс ирж буй албан бичиг, тоотыг танилцуулж, хариуцах нэгж газарт нь шилжүүлж, бичиг болон өргөдлийн хариуг хугацаандаа гарж байгаа эсэхт хяналт тавин ажилласан болно. Тайлангийн хугацаанд БШУ-ны сайдын нийт- 470, ТНБД-ын- 360 тушаалыг баталгаажуулан, бүртгэж ажиллаа. Эдгээрээс сайдын хүний нөөц, албан томилгоотой /харъяа байгууллага, лаборатори ЕБС, эрдэм шинжилгээний корпорацийн захирлууд г.м/- 65 тушаал, санхүү хөрөнгө оруулалт, барилга, засвар, тоног төхөөрөмж хангалт үйлчилгээтэй холбоотой- 15, тушаалд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай- 24, ажлын хэсэг, комисс байгуулах тухай- 20, гадаадад томилолтоор ажиллуулах- 29, зардал хөрөнгө батлах тухай -46, Зам тээврийн сайд, Хүн ам нийгэм хамгааллын сайд, Эрүүл мэндийн сайд, Батлан хамгаалахын сайд, Эдийн засгийн сайд болон Худалдан авах ажиллагааны газрын дарга нартай хамтран баталсан тушаал 8, шинэ мэргэжил, хөтөлбөр, сургалт зөвшөөрөл олгох тухай -6, сургалтын төрийн сангийн зээлийн санхүүжилтээр гадаадад суралцуулах тухай- 5, шагнах тухай-4 тушаал батлагдан гарсан байна. Төрийн нарийн бичгийн даргын тушаалын хувьд 2014 онд нийт 360 тушаал батлагдан гарч, үүнээс хүний нөөцтэй холбоотой-40, үнэлгээний хороо, комисс, ажлын хэсэг байгуулах тухай-164, гадаадад томилолтоор ажиллуулах тухай-33,

126

зардал, хөрөнгө батлах 14, буцалтгүй тусламжийн-8 г.м олон тушаал гарснаас, ажил үүргийн байдлаас хамаарч барилга засвар, санхүү хөрөнгө оруулалт, салбарын ханган нийлүүлэлт, хүний нөөцтэй холбогдолтой тушаалууд дийлэнхийг хувийг эзэлжээ. 2014 онд БШУ-ны сайд 4 удаагийн албан даалгавар гаргажээ. Үүнд: 2014 оны 08 дугаар сарын 04-ны өдрийн №1 "Бага боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг үндэсний түвшинд хэрэгжүүлэх тухай", 2014 оны 09 дүгээр сарын 22-ны өдрийн дугаар №2 "Шинжлэх ухаан, технологийн шинэ салбарыг хөгжүүлэх тухай", 2014 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн дугаар №3 "Цэцэрлэг, сургуулийн хүүхдийн хоол, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах тухай", 2014 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдрийн дугаар №4 "Эбола вирусээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний тухай" зэрэг албан даалгаврууд гарч харъяа байгууллага, Боловсролын газруудад, аймгуудын Засаг дарга нарт хүргүүлэн, хариуцах газрууд нь хэрэгжилтэнд хяналт тавина ажиллаж байна. Мөн өнгөрсөн хугацаанд давхардсан тоогоор 36 албан хаагч Орхон, Сүхбаатар, Хөвсгөл, Увс, Дорнод, Дундговь, Сэлэнгэ, Дархан-уул, Өвөрхангай, Булган, Хэнтий, Говь-Сүмбэр, Архангай, Баян-Өлгий, Ховд, Увс зэрэг аймгуудад ЕБС, СӨБ, их дээд сургуулиудад мониторинг, хэрэгжиж буй хөтөлбөрүүдийн үйл ажиллагаа, санхүү хөрөнгө оруулалтын асуудлуудаар томилолтоор ажилласанд, томилолтын хуудас гарган баталгаажуулж ажиллав. Яамны 323158 факсын дугаараар нийт энэ онд 23 факс хүлээн авч, зохих газарт хэлтэст нь хүлээлгэн өгсөн болно. Эдгээр ирсэн бичгүүдийн голлох асуудал нь салбарын санхүү хөрөнгө оруулалт, хүний нөөц, олон улсын хөтөлбөр, сургалтын тухай

127

байв. б) Дэд сайд: Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны дэд сайдын нэр дээр УИХ, Засгийн газар, төрийн болон аж ахуйн байгууллагаас ирсэн өргөдөл, албан бичгийг бүртгэж дэд сайдын хийсэн цохолтын дагуу бичиг хэргийн ажилтанд шилжүүлэн, хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллав. 2014 онд /01-12 сар хүртэлх/ дэд сайд 124 уулзалт, хурал семинарт оролцон мөн 442 гаруй харъяа байгууллагын багш, ажилтан албан хаагч болон иргэдийг хүлээн авч уулзсан байна. Дэд сайд 03 дугаар сард АНУ-ын Массачусетсийн Технологийн институти, Харвардын их сургууль, Стэнфордын их сургуультай урт хугацааны хамтын ажилллагааны боломжийг судлах, эхний яриа хэлэлцээрийг өрнүүлэх зорилгоор гадаад томилолтоор ажиллав. Хамтын ажиллагааны ерөнхий зохицуулалтыг хариуцсан ажлын хэсгийг байгуулж тэдний урилгаар Массачусетсийн Технологийн институтиэс профессоруудын баг Монголд айлчлахад зохион байгуулалтын ажилд оролцов. в) ТНБДарга: а/ Төрийн нарийн бичгийн даргад өдөр тутмын үйл

ажиллагаатай холбоотой мэдээ, мэдээллийг өгөх, харъяа байгууллага, төсөл хөтөлбөрүүд, яамны албан хаагч, мэргэжилтнүүдийн боловсруулсан албан бичгийг шуурхай танилцуулж байна. Төрийн нарийн бичгийн даргад танилцагдаж, гарын үсэг зуруулахаар өдөрт дунджаар 30 гаруй албан бичиг, тушаал, давтамжтайгаар ордог бөгөөд ойролцоогоор 40-50 гэрээ, санхүүгийн бичиг баримтууд болон гүйлгээ гарын үсэг зурагдахаар ордог. Тухайн үеийн ачааллаасаа шалтгаалж өдөрт тоо нь хэлбэлздэг. Төрийн нарийн бичгийн даргын гадаад болон дотоодын албан тушаалтан, иргэдтэй уулзах уулзалтын цаг товлох, шаардлагатай мэдээлэл бэлтгэх, хариуцсан албан тушаалтантай холбох

128

зэргээр ажиллаж байна. Төрийн нарийн бичгийн дарга долоо хоног бүрийн пүрэв гаригт иргэдийн хувийн асуудлаар хүсэлт тавьсны дагуу уулзах цагийн хувиартай бөгөөд 2014 оны байдлаар нийт 985 иргэнийг хүлээн авч уулзаж, иргэдийн тавьсан асуудлын дагуу холбогдох газар, хэлтэст танилцуулан хариуг нь Төрийн нарийн бичгийн даргад танилцуулж байна.

143. Яамны дотоод үйл ажиллагааны зохицуулалтыг шуурхай, чанартай хангаж, “Мэдээллийн цаг”-ийг тогтмолжуулж, мэдээллийн самбарыг ажиллуулна.

I-XII

“Мэдээллийн цаг”-ийг зохион байгуулсан тоо, сэдэв, хамрагдсан албан хаагчдын тоо, Мэдээллийн самбарт байршуулсан мэдээллийн төрөл, тоо

Яамны дотоод үйл ажиллагааны зохицуулалтыг хангаж, яамны дотоод сүлжээгээр албан хаагчдад мэдээ мэдээллийг шуурхай хүргэж ажиллалаа. Яамны мэдээллийн самбарт 10 гаруй төрлийн 30 мэдээ, мэдээллийг байршуулж, олон нийтэд сурталчлалаа. Албан хаагчдын цагийн бүртгэлийг сард 2 удаа гаргаж, төрийн нарийн бичгийн даргад танилцуулан,нягтланд хүлээлгэн өгч ажиллалаа. Засгийн газрын 3 дугаар байрны харуул хамгаалалтын албатай гэрээ байгууллаа. Баяр, амралтын өдөр ажиллах албан хаагчдын нэрс, жижүүр хийх ажлын зохицуулалтыг хангаж, яамны хэмжээнд зохион байгуулсан хурал цуглаан, уулзалтын зарыг хүргэж, өрөө танхимыг бэлдэх арга хэмжээ авч ажиллав.

100% 100%

144. Яамны санхүүгийн үйл ажиллагааг хууль тогтоомжийн хүрээнд чанартай зохион байгуулна.

I-XII

Санхүүгийн болон дотоод мөнгөн касс, аж ахуйн үйл ажиллагааны

Яамны 2014 оны төсвийн урсгал санхүүжилтбатлагдсан хуваарийн дагуу хийгдэж, төсвийн гүйцэтгэл батлагдсан хуваарь болон зардлын зүйл ангийн дагуу тухай бүр анхан шатны баримт, нэхэмжлэлийг үндэслэн цаг хугацаандаа хийгдэж байна. 2014 оны 12 сарын 01 ны байдлаар нийт1812051.1 мянган төгрөгийн зарцуулалт хийгдсэн байна. Үүнд:

1. Албан хаагчдын цалинд- 811914.8 мянган

100%

100%

129

хэрэгжилтийн хувь

төгрөг 2. Албан хаагчдын унаа хоол- 105041.4 мянган

төгрөг 3. Байгууллагаас төлөх тэтгэвэр тэтгэмжийн

даатгалын шимтгэлд-101924.2 мянган төгрөг

4. Бичиг хэргийн зардалд- 12119.8 мянган төгрөг

5. Тээвэр шатахуунд-34590.0 мянган төгрөг 6. Шуудан холбоонд-21502.5 мянган төгрөг 7. Ном хэвлүүлэх, хэвлэл захиалгын зардалд-

2395.2 мянган төгрөг 8. Биеийн тамирын уралдаан тэмцээний

зардалд-2000.0 мянган төгрөг 9. БҮТЭЗүйл авах зардалд-4499.4 мянган

төгрөг 10. Дотоод болон гадаад албан томилолт,

гадаад зочны зардалд- 37312.1 мянган төгрөг

11. ТАХ-ын мэргэжил дээшлүүлэх болон албан хаагчдын сургалт семинарын зардалд-7410.0 мянган төгрөг

12. Мэдээлэл технологийн үйлчилгээний зардалд- 10875.6 мянган төгрөг

13. Урсгал засварт-7429.1 мянган төгрөг 14. ТӨГАҮйлчилгээний зардалд-3430.0 мянган

төгрөг 15. Төлбөр хураамж болон бусад жижиг

татварт-1700.8 мянган төгрөг 16. Нэг удаагийн буцалтгүй тусламж-363639.5

мянган төгрөг 17. Тээврийн хэрэгслийн оношлогоо, татвар,

даатгалд-2452,4 мянган төгрөг 18. Тэтгэвэрт гарахад тусламж-47889.3мянган

төгрөг 19. Яамны 90 жилийн ойн арга хэмжээний

зардал болон төвлөрсөн арга хэмжээний зардалд 236179,6 мянган төгрөг тус тус зарцуулсан байна.

130

145. Ухаалаг төрийн зарчмыг амжилттай нэвтрүүлсэн гадаад, дотоодын байгууллагын туршлагыг судална.

V, ХII

Ухаалаг төрийн зарчмыг яамны үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлж эхэлсэн байна.

Ухаалаг төрийн зарчмыг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөө” батлуулж, хэрэгжилтийг ханган ажилласан. Боловсролын салбарын ухаалаг төрийн бүтэц, зохион байгуулалт үйл ажиллагааны талаар олон улсын чиг хандлага, түүнийг нэвтрүүлсэн дотоодын байгууллага болон гадаад улс орнуудын мэдээлэл, туршлага түүнийг хэрхэн нэвтрүүлсэн талаар судалж байна. Ухаалаг төрийн үндсэн дор дурдсан зарчмуудыг байгууллагын өдөр тутмын ажилд нэвтрүүлэхэд удирдлага, зохицуулалтаар ханган ажиллаж байна. Үүнд:

1. Иргэдэд хөнгөн шуурхай, зардал чирэгдэлгүй ажиллаж, сэтгэл хангалуун буцаах,

2. Байгууллагын үйл ажиллагааг олон нийтэд ил тод, хүртэээмжтэй болгох,

Иргэд, хувийн хэвшил, мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах, тэдний оролцоог нэмэгдүүлэх, төрийн албан тушаалтны шийдвэрийн нэгдсэн сан бүрдүүлж, нээлттэй байдлын хангах.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-278.1 284.2, 284.3 БШУЯХТ-30

3.5. Яамнаас иргэд, байгууллагад үзүүлэх үйлчилгээг шат дамжлагыг цөөрүүлж, хүнд сурталгүй, нээлттэй ил тод хүргэх арга хэмжээг үе шаттай зохион байгуулах

146. Яамны "Мэдээллийн төв”, яамны 12-09 тусгай дугаарыг тасралтгүй, нээлттэй байлгаж, 11-11 төвөөр дамжин ирсэн иргэд, хэрэглэгчдийн санал хүсэлтэд шуурхай, бодит мэдээллийг өгч ажиллана.

I-XII

0.5 сая

1209 утас, 11-11 төв, мэдээллийн төвд хандсан иргэдийн тоо, гаргасан санал, гомдол, шүүмжлэл, талархлын төрөл, тоо, түүний

11-11 төв”-д боловсрол, шинжлэх ухааны чиглэлээр иргэдээс ирүүлсэн асуулт-2552, хүсэлт-848, санал-953, гомдол-699, талархал-11, шүүмжлэл-61, нийт 3403 санал хүсэлт, асуултыг хүлээн авч, шийдвэрлэж ажиллалаа.

11-11 төв, яамны 1209 утсаар ирсэн санал, хүсэлт, гомдлын агуулгын талаар эхний хагас жилийн тайлан мэдээг боловсруулж, иргэд, байгууллагаас ирүүлсэн болон шийдвэр гаргах түвшний удирдлагад хүргэх саналыг холбогдох удирдах албан тушаалтан, газар, хэлтсийн дарга нарт танилцуулав.

Уг мэдээллийн төвийн үйл ажиллагаа сайжруулах ажлын хүрээнд ТНБД-ын 2014 оны “Ажил эрчимжүүлэх тухай” А/164 тушаал батлагдаж, хэрэгжилтийг хангаж ажиллаж байна.

Уг төвийн үйл ажиллаганы явцын талаарх “Эзэн-100” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг холбогдох

100% 100%

131

шийдвэрлэлтийн хувь

байгуулагад хүргүүлсэн.

147. Яамны “Угтах үйлчилгээ”-г нэвтрүүлж, иргэдэд үйлчилдэг албан хаагчийн овог нэр, хариуцсан ажлын чиг үүрэг /тусгай зөвшөөрөл, багшлах эрх, шагнал/ холбоотой хууль тогтоомж, журам, дүрмийн талаархи мэдээллийг иргэдэд нээлттэй болгоно.

I-XII

Иргэдэд үзүүлсэн үйлчилгээ, мэдээллийн төрөл, мэдээлэл авсан иргэдийн тоо

2014 оны 1 дүгээр сараас эхлэн Угтах үйлчилгээг яамны харуул, хамгаалалтын албаны хажууд байрлуулж үйл ажиллагааг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд

I. Угтах үйлчилгээний ажилтныг байрлуулах тек болон шаардлагатай тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийг бүрдүүлж өгөх ажлыг зохион байгууллаа.

II. Яамны угтах үйлчилгээний хаяг, мэдээллийг байрны захиргаатай хамтарч хийж, байрлууллаа.

III. Угтах үйлчилгээний ажилтныг бусад албан хаагчдаас ялгах, байгууллагын соѐлыг нэвтрүүлэх зорилгоор иж бүрэн хувцсыг хийлгэлээ.

IV. Угтах үйлчилгээний ажилтанд мэдээлэл өгөх, мэдээлэл гаргуулах, иргэдэд чирэгдэлгүй үйлчлэх зорилгоор газар, хэлтсийн мэргэжилтэнгүүдээс байнга асуугддаг асуултанд мэдээлэл бэлтгэх ажлыг эхний сард хийж хэвшүүллээ.

Яаманд тодорхой асуудлыг шийдвэрлүүлэхээр хүрэлцэн ирсэн иргэдтэй харилцаж, яамны эрхлэх асуудлын хүрээнд тухайн асуудал нь хэрхэн нийцэж байгаад хяналт тавьж, удирдлага албан хаагчдын цагийг хэмнэх, байгууллагын соѐлыг төлөвшүүлэх, иргэдийг мэдээллээр хангах, тэдэнд хөнгө шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх, зөвлөгөө өгөх, зорилгыг биелүүлэхэд биечлэн туслах чиг үүргийн дагуу угтах үйлчилгээний ажилтан ажиллаж байна.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-278 БШУЯХ

3.6 Баримт бичгийн стандарт,

148. Албан хэрэг хөтлөлтийн програмыг

I-XII

10.0 сая

Яамны албан бичгийн

Үйл ажиллагаандаа “Албан бичиг хэргийн бүртгэл

хяналтын программ”-ыг ашиглаж, төвлөрсөн нэг

өгөгдлийн сан бүхий сүлжээний горимд ажиллаж

100% 100%

132

Т-29.3

бүртгэл, хяналт, архивын үйл ажиллагааг сайжруулах

боловсронгуй болгож, архивын мэдээллийн санг өргөжүүлэн 2002 оноос хойшхи захирамжлалын баримт бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүлнэ.

эргэлт шуурхай болж, 2002 оноос хойшхи захирамжлалын баримт бичгийг 100% цахим хэлбэрт шилжүүлсэн байна.

байгаа бөгөөд программын хадгалалт,

хамгаалалтыг сайжруулах зорилгоор программд

оруулсан бичгийн бүртгэлийг өдөр тутамд

хуулбарлан, автоматаар архивладаг боллоо.

Яамны архивын үйл ажиллагааг сайжруулах, иргэд, байгууллагад хөнгөн шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх, төрийн албан хэрэг хөтлөлт, архивын баримтыг эмх цэгцтэй, стандартын дагуу зохион байгуулах түүний бүрдэл, хадгалалт, хамгаалалт, ашиглалтыг шаардлагад нийцүүлэх зорилгоор Багшийн хөгжлийн ордон, архивын өрөөндөө хадгалагдаж буй баримт бичгээ ангилан төрөлжүүлж, нэг бүрчлэн нягтлан шалгалт, эрдэм шинжилгээний боловсруулалт хийж, дотоод товъѐог, баталгааны хуудас, хуудас дугаарлагдаагүй баримтуудад дотоод товъѐог, баталгааны хуудас үйлдэх, хуудсуудыг дугаарлах, 3-4 удаа цоолох, үдэж хавтаслах зэрэг ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн. 104 тоот өрөөнд өндөр хүчин чадалтай, сүүлийн үеийн скайнер байршуулж Боловсон хүчинтэй холбогдолтой баримт бичиг болох нийт 84 хн, захирамжлалын баримт бичиг болох 2010, 2011, 2012, 2013 оны баримтуудыг задалж хуудас нэг бүрээр нь скайнердаж файл үүсгэн хадгалсан. Архивын сан хөмрөгт хадгалагдаж буй бүх баримт бичигтээ нягтлан шалгалт, техник боловсруулалт хийж скайнерт оруулж цахим архивт шилжүүлэх арга хэмжээ үргэлжилнэ. 2002-2013 оны захирамжлалын баримт бичгүүдийг скайнердаж файл үүсгэн хадгалсан.

Хэрэгжилт 100%

149. Албан бичиг, өргөдөл гомдол, захидлын шийдвэрлэлтийг холбогдох журмын хүрээнд зохион

I-XII

Яаманд ирсэн албан бичиг, өргөдөл захидлын тоо, түүний

- Хугацаа хэтэрч байгаа хариутай албан бичиг, өргөдлийн мэдээ 7, 14 хоног тутам албан хаагчдад цахим хэлбэрээр очиж, шийдвэрлэлтийн талаарх тооцоог тухай бүр нь хийснээр 2014 онд иргэд, албан байгууллагаас яаманд нийт 7862 албан бичиг ирсэнээс 4608 нь хариутай бичиг бөгөөд үүнээс 4235 бичгийг шийдвэрлэж,

100% 100%

133

байгуулж, тайлан мэдээг тогтоосон хугацаанд гаргаж мэдээлнэ.

шийдвэрлэлтийн хувь, тайлагналын байдал

хариу өгсөн байна. Мөн нийт 2314 өргөдөл, гомдол, санал хүсэлт бичгээр ирүүлсэнээс 2182 өргөдөлд хариу өгч, шийдвэрлэсэн байна.

- Өмнөх онуудтай харьцуулахад ирсэн өргөдлийн тоо бараг 2 дахин нэмэгдсэн дүнтэй харагдаж байна.

- Иргэд, төрийн бус байгууллагаас БШУЯ болон харьяа байгууллагад ирүүлсэн өргөдөл, гомдлын шийдвэрлэлтийн улирал, хагас жил, бүтэн жилийн тайланг ЗГХЭГ-ын 2014 оны ХЭГ/548 тоот албан бичгийн 1, 2, 3 дугаар хавсралтын дагуу нэгтгэж, хугацаанд нь хүргүүлсэн.

Мөн УИХ-ын гишүүд, ЕТГ, ЗГХЭГ-аас яаманд уламжлагдан ирсэн иргэд байгууллагын хүсэлт, өргөдөл гомдлын шийдвэрлэлтийн дэлгэрэнгүй тайланг тогтоосон хугацаанд нь нэгтгэж, улирал, хагас жил, бүтэн жилээр 2014 оны 2/1694, 2/1695, 2/1696, 2/4223, 2/4171, 2/4224, 2/6883, 2/6884, 2/6885 тоотоор УИХ-ын Тамгын газар, ЕТГ, ЗГХЭГ-т тус тус хүргүүлсэн.


150. Яамны архивын сан хөмрөгийг бүрдүүлэн, байгууллага, иргэдэд лавлагаа мэдээллээр үйлчилж, архивын баримтад иж бүрэн шалгалт хийнэ.

I-XII

1.3 сая

төгрөг

Архивын санд нэмж бүрдүүлсэн 2013 оны баримтын төрөл, тоо, иргэд, албан байгууллагад гаргасан мэдээлэл, лавлагааны тоо

Архивын үндсэн болон туслах баримт бичгүүд, дотоодод хөтлөгддөг баримт бичгүүдийг заавар журмын дагуу тогтмол хөтөлж аппаратын ажилтнууд болон байгууллага, иргэдэд давхардсан тоогоор 800 хүнд “Б” маягт, багшлах эрхийн баримт бичиг, захирамжлалын баримт бичиг, төгсөгчдийн статистик мэдээ гэх мэт шаардлагатай баримт бичгүүдээр лавлагаа өгч чирэгдэлгүй шуурхай үйлчилсэн. Баримтын тоо бүртгэлийг –түр олгосон баримтын бүртгэл 14-р хавсралт, -архивын лавлагаа, архивын хуулбар, хэсэгчилсэн хуулбар, баримтын сэдэвчилсэн жагсаалт олгосон бүртгэл /29 дүгээр хавсралт/-ээр хөтөлсөн. Архивын сан хөмрөгт хадгалагдаж буй баримт бичгээ ангилан төрөлжүүлж, нэг бүрчлэн техник боловсруулалт нягтлан шалгалт хийсэн. Цаашид ажил үргэлжилнэ. Өмнөх онтой харьцуулвал:

100% 100%

134

Он Байгууллага, иргэдэд үзүүлсэн архивын лавлагаа давхардсан

тоогоор

2011 498

2012 552

2013 715

2014 800

Хадгаламжийн сангийн чийг, дулаанд тогтмол хяналт тавьж өдөр дутам тэмдэглэл хөmөлж чийг, дулааныг стандартын хэмжээнд тэнцвэржүүлэх арга хэмжээг авч ажилласан.

ЗГҮАХХАХТ-284.7 БШУЯХТ-88

3.7 Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд салбарын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллах

151. Хувийн хэвшлийн байгууллагатай хамтран ажиллах үйл ажиллагааны төлөвлөлт, зохион байгуулалтыг хангана.

IV, XI

Батлагдсан төлөвлөгөө-1 Хэрэгжилтийн хувь

2014 оны 05 дугаар сарын 08-ны өдөр Барилга хот байгуулалтын сайд Ц.Баярсайханаас 1/1430 тоот санал авахаар ирүүлсэн “Төрийн зарим чиг үүргийг төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх тухай”, “Төрийн зарим чиг үүргийг Засгийн газрын бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх тухай ” ЗГ-ын тогтоолын төсөлд тусгайлан өгөх саналгүй гэсэн хариуг 2014 оны 05 дугаар 09-ны өдөр 1а/2393 дугаартай хариуг өгөв. 2014 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдөр Эдийн засгийн хөгжлийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Шинэбаатараас 3/874 тоот албан бичигт 2014 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдрийн 08:30 цагаас 12:30 цагийн хооронд “Төр-хувийн хэвшлийн түншлэл”-ийн тухай сургалтанд суух хүмүүсийн нэрсийг явуулахыг хүссэний дагуу хариуг 2014 оны 05 дугаар сарын 13-ны өдөр 2/2452 дугаартай БХЗГ-ын дарга Д.Эрдэнэчимэг болон ТЗУГ дарга Л.Цэдэвсүрэн нарын нэрсийг хүргүүлэв. Мөн төрийн бус байгууллагуудаар төрийн зарим чиг үүргийг гүйцэтгүүлэх талаар газар хэлтсүүдээс санал авахаар хүргүүлж ирсэн саналыг харгалзан 2015 оны боловсролын төвлөрсөн арга хэмжээний төсвийн хязгаарыг батлахад саналуудаа хугацаанд нь бэлтгэн өгөв. Боловсрол шинжлэх ухааны салбарын чиглэлээр

100% 70%

135

үйл ажиллагаа явуулж буй иргэний нийгэм, төрийн

бус байгуулага ажил олгогч талтай хамтран

ажиллах ажлыг удирдлагаар зохицуулж,

удирдлагаар хангах салбар зөвлөлийг

байгуулахаар сайдын тушаалын төслийг гаргаад

батлуулахаар шатандаа явж байна.

152. Яамны ахмадын хорооны үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлж, хамтран ажиллана

I-XII

Хуулийн дагуу ахмадын хороонд олгосон санхүүжилт, бусад дэмжлэг

Яамны болон салбарын ахмад багш ажилтнуудаас ирсэн хүсэлт, өргөдлийг хүлээн авч судлан дор бүр нь холбогдох газарт уламжлах болон асуудлыг шийдвэрлэх талаас нь хариуг өгч ажиллалаа. Мөн 2015 оны боловсролын төвлөрсөн арга хэмжээний төсвийн хязгаарыг батлахад яамны ахмадын холбоо болон салбарын ахмад багш, ажилтнуудын нийгмийн халамжийн асуудалд зориулсан зардлын саналыг нэмж тусган оруулав. Боловсролын салбарт олон жил ажилласан ахмад багш нараас эмчилгээний зардал хүссэн өргөдөл ирүүлснийг судлан сайдын тушаалаар ахмад багш Ж.Үрлээ болон Ц.Тогтуур, А.Төмөр-Ухнад нарт эмчилгээний үйлчилгээний мөнгөн тусламж үзүүлэв. Яамны ахмадын холбооны цагаан сарын баяр, ахмадын баярын арга хэмжээнд санхүүгийн болон зохион байгуулалтын дэмжлэг үзүүлж ажиллав.

100% 100%

БШУЯамны хэтийн төлөвлөгөө 89

3.8 Эрх зүйн орчныг боловсронгүй болгоход мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө дэмжлэг үзүүлэх

153. Сайд, төрийн нарийн бичгийн даргын тушаалын төслийн эрх зүйн үндэслэлийг хянан баталгаажуулна.

I-XII

Сайд, Төрийн нарийн бичгийн даргын тушаал холбогдох хуульд үндэслэсэн байна.

Тус хэлтсээс 2014 оны эхний хагас жилд салбарын хуулийн болон захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон эрх зүйн актын төслүүдийг холбогдох газар, хэлтэстэй хамтарч боловсруулан, хууль зүйн үндэслэлийг хянаж, мэргэжлийн зөвлөгөө, дэмжлэг үзүүлэн нийт:

2014 онд нийт 337 тушаалын төслийг хууль тогтоомжид нийцүүлэн ажилласан байна. Үүнээс:

Сайдын 187 тушаалын төсөл,

Төрийн нарийн бичгийн даргын 150 тушаалын төслүүдийг тус тус хянаж

100% 100%

136

ажилласан. Тушаалын төслийг ангилалаар үзвэл:

Гадаад томилолт 20 хувь;

Журам батлах тухай тушаал 20;

Зардал батлах тухай 18 хувь;

Томилж, чөлөөлөх тушаал 15;

Бусад 27 хувь байна.

Батлагдсан шийдвэрийн эрхзүйн үндэслэлтэй холбогдсон маргаан гараагүй.

154. Яамны болон харъяа байгууллагын албан хаагчид, иргэдэд эрхзүйн зөвлөгөө, дэмжлэг үзүүлнэ.

I-XII

Эрхзүйн зөвлөгөө дэмжлэг авсан байгууллага, албан хаагчдын тоо,

Хуулийн хэлтээс яам болон харъяа байгууллагын албан хаагчид болон иргэд хууль суртачилах болон зөвлөгөө өгөх чиглэлд дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэв.

1. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны “Сургалт зохион байгуулах, зардал гаргах тухай” А/90 дугаар тушаалаар Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Аймаг, нийслэлийн боловсролын газар, харьяа байгууллагын удирдах албан тушаалтнуудад зориулсан 100 хүн оролцсон “Захиргааны эрх зүй, хүний нөөцийн мэдлэг, шинэчлэл” сэдэвт сургалт зохион байгуулсан.Энэхүү сургалтын үр дүнд сургалтанд хамрагдсан албан тушаалтнууд хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийг сайжруулах, шийдвэрийн эрхзүйн үндэслэлийг хэрхэн боловсруулах, авлигаас урьдчилан сэргийлэх ажлыг хэрхэн зохион байгуулах, ашиг сонирхлын зөрчил үүссэн тохиолдолд хэрхэн шийдвэрлэх талаар шинэ мэдээлэл сонслоо.

2. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны “Багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх, давтан сургах тухай” А/305 тоот тушаалын дагуу үндэсний сургалтанд хамрагдсан багш нарт “Авлига урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ” сэдэвт хичээлийг заалаа.

100% 100%

137

3.Монгол Улсын Боловсролын их сургууль Авлигатай тэмцэх газартай хамтран Авлигын эсрэг хууль суртачлах чиглэлээр тус сургуулийн удирдах шатны нийт 75 хүний хамарсан сургалт зохион байгуулсан.

4. Яамны болон харьяа байгууллагын албан хаагчидад Авлигалтай тэмцэх газраас гаргаж байгаа гарын авлага болон зурагт сурталчилгааг түгээлээ.

Нийт Тайлангийн хугацаанд 175 иргэн,

яамны албан хаагчдад биечлэн болон цахим сүлжээгээр, албан бичгээр зөвлөгөө өгч ажиллав. Өгсөн зөвлөгөөний ихэнх буюу хувилан үзэхэд:

Хөрөнгө орлогын мэдүүлэг бөглөх 40 хувь,

Тэтгэвэр, тэтгэмжийн асуудал 35 хувь,

Бусад 25 хувь тус тус заавар, зөвлөгөө өгч ажилласан.

155. Харъяа байгууллага болон боловсролын сургалтын байгууллагын удирдах албан тушаалтны баталж буй эрх зүйн актад дүгнэлт хийж, зөвлөмж гаргана.

I-XII

Харъяа байгууллага болон боловсролын сургалтын байгууллагын удирдах албан тушаалтны батлах шийдвэр

Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Идэр дээд сургууль, Орхон их сургууль болон Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл, Боловсролын үнэлгээний төвөөс батлан гаргасан нийт 30 эрх зүйн актад дүгнэлт хийж, зөвлөмжийг өгч ажиллав.

Эдгээр байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрийг судлан үзэхэд хэд хэдэн асуудалд нийтлэг алдаа байх тул дор дурдсан асуудлаар зөвлөмж хүргүүллээ. Үүнд:

1. Тушаалын үндэслэл тодорхойгүй, үндэслэл хэсэгт зөвхөн тухайн асуудалд хамааралтай шийдвэрийг үндэслэх;

2. Тушаал болон бусад тогтоол дахь

100% 100%

138

хууль тогтоомжид нийцсэн байна.

/эрдмийн зөвлөл зэрэг/ заалт хоорондын уялдаа холбоог анхаарах;

3. Тушаалын нэр, тушаалын агуулгын хоорондын уялдаа холбоог анхаарах;

4. Эрх мэдлийн байдлаа хэтрүүлсэн шийдвэрийг хүчингүй болгох;

5. Хүний нөөцтэй холбоотой асуудлаар гаргах тушаалыг тухайн асуудлаас хамааруулан тус тусад нь боловсруулж баталгаажуулах;

Харьяа байгууллагууд болох Монгол Улсын их сургууль, Монголын Оюутны холбоо, Шинжлэх ухааны технологийн их сургууль, Дээд боловсролын шинэчлэлийн төсөл зэрэг байгууллагуудын боловсруулсан тушаал болон дүрэм журмын төсөл, мөн “Инженер, технологийн дээд боловсрол” төслийн Удирдах хорооны дүрэм, “Төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн орон тоо батлах тушаалын төсөл, Япон улсад технологын чиглэлээр оюутан суралцуулхад зориулсан сургалтын хөтөлбөр, оюутан суралцуулах журмын төслүүдийг хянаж, эрх зүйн дэмжлэг туслалцааг өгч ажиллалаа.

3.9 Хууль тогтоомжийн давхардал, зөрчил хийдлийг арилгах тэдгээрийн уялдаа холбоог ханган ажиллах.

156. Боловсрол, Шинжлэх ухааны сайдын тушаалаар шинээр батлагдаж, захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон шийдвэрийг Улсын бүртгэлд бүртгүүлэхтэй

II-XII

Салбарын хүрээн дэх захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон шийдвэр хууль тогтоомжийн

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын баталсан нийт 12 захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон шийдвэрийг хууль зүйн яаманд бүртгүүлэн ажилласан. Үүнд:

1. Боловсрол, Шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/245 тоот тушаал. “Цэцэрлэгийн хомсдлыг бууруулах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай”;

2. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Сангийн сайд нарын 2014 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдөр хамтран А/169/93 дугаар тушаал. “Гэрээний загварыг шинэчлэн батлах тухай”;

100% 100%

139

холбоотой ажлыг зохион байгуулна.

дагуу холбогдох байгууллагад бүртгэгдсэн байна

3. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/319 тоот тушаал. “Журамд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай”;

4. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/293 дугаар тушаал. “Ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн ажлыг үнэлж дүгнэх журам, цэцэрлэгийн багшийн ажлыг үнэлж дүгнэх журам”;

5. “Журам шинэчлэн батлах тухай” 2013 оны А/305 дугаар тушаал. “Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын сургуулийн багшид багшлах эрх, мэргэжлийн зэрэг олгох, хасах журам”;

6. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “2013 оны А/287 дугаар тушаал. “Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын байгууллагын багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх журам”;

7. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/108 дугаар тушаал. “Загвар шинэчлэн батлах тухай”;

8. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/165 дугаар тушаал. “Журамд өөрчлөлт оруулах тухай”;

9. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/327 дугаар тушаал. “Бодлого батлах тухай” /Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах/;

10. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны “Журам шинэчлэн батлах тухай” А/315дугаар тушаал. “Аймаг, нийслэлийн боловсролын газрын үлгэрчилсэн дүрэм;

11. Журам, загвар шинэчлэн батлах тухай А/309 дүгээр тушаалын хавсралтаар батлагдсан “Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын боловсролын чанарын үнэлгээний журам”

140

12. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Сангийн сайд нарын 2014 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдөр хамтран баталсан А/169/93 дугаар тушаал. "Гэрээний загварыг шинэчлэн батлах тухай" зэрэг Хууль зүйн яамруу холбогдох материалын хамт тус тус батлуулхаар хүргүүүлэн ажиллав. .

Дээр дурдсан захиргааны хэм хэмжээ

тогтоосон шийдвэрүүдээс “Бодлого батлах тухай” 2013 оны А/327 дугаар тушаалын хавсралтаар баталсан “Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах бодлого”-ыг Хууль зүйн яам бүртгэх шаардлагагүй гэдэг үндэслэлээр бүртгээгүй болно.

157. Салбарын

хүрээнд мөрдөгдөж байгаа эрх зүйн хэм хэмжээ тогтоосон актад кодификаци хийж, бүртгэнэ.

I-XII

Эрх зүйн зохицуулалтын зөрчлүүд арилсан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хэрэгжиж буй захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон эрх зүйн актын нэгдсэн сан бүрдүүлэн ажилласан. Энэхүү нэгдсэн санд Хууль зүйн яамны улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэлтэй боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын 51 шийдвэр, нэг удаагийн шинж чанартай 30 шийдвэр багтсан. Энэ нэгдсэн санг нэгжийн мэргэжилтэн нар хариуцсан салбарын хэмжээнд гаргасан бөгөөд нэгж дотроо хэрэглэж байна. Цаашид нийт албан хаагч нарт болон иргэдэд нээлттэй хэрэглэх нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллана.

Боловсролын салбарын хүрээнд шинээр батлагдсан захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон 16 шийдвэрийг цахим хуудсанд байршуулан ажиллав. Түүнчлэн “Боловсролын салбарын хууль тогтоомж” эмхтгэлийг эмхтгэн салбарын болон

50% 50%

141

яамны нийт алба хаагчдыг мэдээллээр ханган ажиллав. Тус эмхтгэлд холбогдох хууль, Монгол улсын ерөнхийлөгчийн зарлиг, Засгийн газрын тогтоол, Төрийн албаны зөвлөлийн тогтоол зэргийг багтаан эмхтгэсэн болно.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын баталсан 2012-2013 онд батлагдсан шийдвэрийн дагуу Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Тушаалд өөрчлөлт оруулах тухай” 2012 оны а/61, “Тушаалд өөрчлөлт оруулах тухай” 2012 оны а/82, “Тушаал хүчингүй болгох тухай” 2012 оны а/94, “Дүрэм, бүтэц шинэчлэн батлах тухай” 2012 оны а/179, а/408, “Алба байгуулах тухай” 2013 оны а/73, нийт 7 шийдвэрт кодификаци хийж, нэгдсэн бүртгэлд авсан. Ажлын байрны тодорхойлолтод өөрчлөлт орсны дагуу 2014 онд батлагдсан эрх зүйн актад кодификаци хийх ажлыг үргэлжлүүлнэ.

158. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурал, Засгийн газар болон бусад яамдуудаас боловсруулсан хууль тогтоомжийн төслүүдийг судлан, санал өгч ажиллана

I-XII

Хууль, тогтоомжийн төслүүдийг салбарын бодлоготой уялдуулан хянаж санал өгсөн байна. Санал өгсөн баримт бичгийн

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар, бусад яамдуудаас санал авахаар ирүүлсэн 144 хуулийн төсөл, 102 Засгийн газрын тогтоол, хуралдааны тэмдэглэлийн төсөл, 6 Улсын их хурлын тогтоолын төсөлд салбарын хууль, тогтоомжид нийцүүлэн судлан, хариу саналыг хуулийн хугацаанд нь хүргүүлсэн.

Мөн Улсын Их Хурал, Засгийн газрын

хэрэг эрхлэх газар, бусад яамдаас санал авахаар ирүүлсэн Олон Улсын гэрээ, конвенцийн төсөл 8 санал боловсруулж хүргүүлсэн.

100% 100%

142

тоо

3.10 Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт мөрдөх хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах ажлыг зохион байгуулах

159. Яамны 2014 оны авлигаас урьдчилан сэргийлэх төлөвлөгөө батлуулан, гүйцэтгэлийг ханган ажиллана.

I-XII

Төлөвлөгөөг батлуулж хэрэгжүүлж, Авилгатай тэмцэх газарт тайлагнасан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны “Төлөвлөгөө батлах тухай” А/125 дүгээр тушаалаар “Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын авлигаас урьдчилан сэргийлэх, авлигатай тэмцэх 2014 оны ажлын 5 бүлэг 17 заалт бүхий төлөвлөгөө”-г батлуулсан.

Төлөвлөгөөг боловсруулахдаа 2014 онд төсөв, санхүүгийн ил тод байдал, мэдээ, мэдээллийн ил тод байдал, иргэдэд хуулиар хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэдээллийг хэрхэн яаж түгээн хүрэх талаар зүйл заалтуудыг түлхүү оруулж өгсөн. Ингэснээр Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас хэрэгжүүлж байгаа болон хэрэгжүүлэх бодлого, төлөвлөгөө иргэдэд нээлттэй хүсэн мэдээ, мэдээллээ чөлөөтэй авах боломж бүрэн бүрдсэн. Иргэдээс мэдээлэл авах нөхцөл боломжыг бүрэн дүүрэн шийдвэрлэж өгсөнөөр иргэд хаанаас өөрийн боломжтой хүссэн хэлбэрээрээ мэдээлэл өгөх, мэдээлэл авах боломж 100 хувь бүрдсэн.

Яам болон харьяа байгууллагуудын төлөвлөгөө болон Сайдын 2014 оны А/125 дүгээр тушаалын биелэлтийг эрчимжүүлэх талаар Төрийн нарийн бичгийн даргын 2014 оны 2/6196 тоот албан бичгийг хүргүүлэн харьяа байгууллагуудад хүргүүлсэн.

Өмнөх жил Авлигатай тэмцэх газраас “Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын авлигаас урьдчилан сэргийлэх, авлигатай тэмцэх төлөвлөгөө”-ний биелэлтийг дүгнэхэд 120 байгууллагаас 51.5 оноогоор 32 байр, Засгийн газрын бүтцийн 16 яамнаас 8 байрт жагсаж байсан бол энэ 2014 онд 81 оноо авсан, Засгийн газрын бүтцийн 16 яамнаас 2 дугаар байр эзэлсэн байна.

100% 100%

143

160. Яамны болон харьяа байгууллагын албан хаагчдын 2014 оны хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг авах, тайлагнах ажлыг зохион байгуулна.

I-III

Хуулийн хугацаанд Авилгатай тэмцэх газарт тайлагнасан байна.

Тайлант хугацааны буюу 2013 оны Хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг Авлигын эсрэг хуульд заасны дагуу 02 дугаар сарын 15-ны дотор мэдүүлнэ гэж заасны дагуу Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт, Боловсролын хүрээлэн, МИУС, ШУТИС, ЭМШУИС, ХААИС, СУИС, ХИС, Дорнод дээд сургууль, Олон Улсын хөтөлбөр болон лаборатори ерөнхий боловсролын сургууль зэрэг 10 гаран харьяа байгууллагын нийт 767 албан тушаалтны мэдүүлгийг хуулийн хугацаанд бүрэн гаргуулах ажлыг зохион байгуулсан.

Боловсролын тухай хууль болон Авлигын

эсрэг хуульд нэмэлт өөрчлөлт орсоны дагуу ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулийн захирал, менежер, ерөнхий нягтлан бодогч нийт 85 хүнээс хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг гаргуулан авч, цахим программд хуулийн хугацаанд мэдүүлгийг хүлээн авсан.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яам болон

харьяа байгууллагуудын удирдах албан тушаалтнуудын мэдүүлэг гаргагчдын 2013 оны хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг цахим системд бүртгэн, бүрэн баталгаажуулсан.

Мөн шинээр томилогдох албан хаагчдын хувийн ашиг сонирхолын урьдчилсан мэдүүлэг нийт 11 хүнээс гаргуулан авч АТГ-т хүргүүлэн дүгнэлтийг гаргуулсан.

Авлигтай тэмцэх газрын Хяналт-шалгалт дүн шинжилгээний хэлтсийн холбогдох ажилтнуудтай хамтран ажиллаж Хөрөнгө орлогын мэдүүлэг мэдүүлсэн албан тушаалтнуудын мэдүүлгийг зохион журмын дагуу нууцлалыг ханган хадгалж, хамгаалж байна.

100% 100%

161. Нууцын бичиг баримтын

I-XII Нууцын

бичиг Төрийн нууцыг хадгалах, хамгаалах, нууц

алдагдахаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр 100% 100%

144

хадгалалт хамгаалалтыг сайжруулж, нууцтай холбоотой асуудлаар баримт бичгийг боловсруулна.

баримтын хадгалалт хамгаалалтыг сайжруулах арга хэмжээ, үр дүн.

Тагнуулын Ерөнхий газрын Төрийн нууцын хэлтэстэй хамтран ажиллаж байна.

Тагнуулын Ерөнхий гзарын зохион байгуулсан 5 хоногийн “Төрийн нууцыг хамгаалах үндэс, мэдээллийн аюулгүй байдал” сэдэвт сургалт, Батлан хамгаалах яамнаас зохион байгуулсан “Дайчилгааны төлөвлөлт” сэдэвт сургалтад ттус тус хамрагдаж төрийн нууцын зэрэглэл, ангилалд хамаарах мэдээ, мэдээлэл түүнийг боловсруулах, хүлээн авах, бүртгэх, хадгалах чиглэлд Төрийн нууцын тухай хууль, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 1999 оны 213 дугаар зарлигийн үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлж байна.

Мөн энэ хугацаанд Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар, Яамдууд, Тагнуулын Ерөнхий газар, Эрүүгийн Цагдаагийн газар гэх мэт байгууллагаас ирүүлсэн Онц-чухал маш нууц, Маш нууц, Нууцын зэрэглэлтэй ирүүлсэн ирүүлсэн албан бичгүүдийн хүлээн авч бүртгэн холбогдох албан тушаалтанд танилцуулж, зохих журмын дагуу хариуг төлөвлөн холобгдох байгууллагуудад хүргүүлэн ямар нэг зөрчил дутагдалгүй ажиллав. Төрийн нууцыг хадгалах, хамгаалах талаар Мэргэжлийн байгууллагуудын зөвлөмжийн дагуу төрийн нууцыг хадгалах хамгаалах техник, хэрэгслийн сайжруулах, нэмж авах талаар төсөвт тусгуулан ажилласан.

162. Иргэд, байгууллагаас ирүүлсэн өргөдөл гомдлын хариуг хууль тогтоомжийн хүрээнд төлөвлөж, барагдуулна

I-XII

Хүлээн авсан өргөдөл, гомдол, санал хүсэлтийн тоо, барагдуулсан байдал

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны хуулийн хэлтэст 2014 онд иргэд, аж ахуй нэгж байгууллага, албан тушаалтнаас

Бичгээр ирүүлсэн 97;

Засгийн газрын 11-11 төвөөс ирүүлсэн 44 өргөдөл, гомдолд хариуцсан чиглэлүүдээр тус тус хариу өгч ажилласан.

Мөн яамны бусад газар, хэлтэст хандан ирүүлсэн өргөдөл, гомдол гаргагчид үндэслэл

100% 100%

145

бүхий хариу өгөхөд холбогдох албан хаагчдад мэргэжил арга зүйн туслалцаа үзүүлж ажилласан.

163. Олон улсын

болон дотоодын гэрээ, хэлэлцээрийн эрх зүйн зохицуулалтыг ханган ажиллана.

I-XII

Хянасан гэрээ, хэлэлцээрийн тоо, түүнээс худалдан авах ажиллагааны гэрээний тоо,

Улсын Их Хурал, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар, бусад яамдуудаас санал авахаар ирүүлсэн

Олон Улсын гэрээ, конвенцийн 5 төсөлд санал боловсруулж хүргүүлсэн.

Мөн 2014 онд нийт дотоодын 208 гэрээг хянаж ажилласан байна. Үүнээс:

Худалдан авах ажиллагаатай холбогдолтой гэрээ 70 хувь;

Яамтай холбоотой ажил гүйцэтгэх гэрээ 18 хувь;

Бусад 12 хувийг тус тус хянаж ажилласан байна.

Гэрээ хянах явцад нийтлэг гарч байсан

зөрчлүүдээс дурьдвал:

Тендерийн Үнэлгээний хорооны гишүүд техник хяналтын зардлаа хууль дүрмийнхээ дагуу тооцоолоогүйгээс гарсан зөрчил;

Гэрээ байгуулах мэдэгдэл өгснөөс хойшхи хуулийн хугацаанд гэрээ байгуулагдахгүй байгаа зэрэг нийтлэг зөрчилүүд гарч байна.

Уг зөрчлийн талаар холбогдох нэгж, албаны албан хаагчдад тухай бүр сануулга өгч ажилласан.

100% 100%

164. Эрх зүйн маргаантай асуудлаар хууль хяналтын байгууллагад яамыг төлөөлөн

I-XII

Хэрэгжилтийн явц

Хуулийн хэлтсээс 2014 онд яамыг төлөөлөн захиргааны болон иргэний хэргийн дараах шүүх хуралд нийт 8 асуудлаар 25 удаа шүүх хуралд оролцож ажилласан. Үүнд:

1. Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхэд “Зорголконстракшн” ХХК-ийн

100% 100%

146

ажиллана. нэхэмжлэлтэй БШУЯамнаас зарласан Дэлхийн банкны санхүүжилтээр Улаанбаатар хотын Баянгол дүүргийн 12, 19 дүгээр хороонд тус тус баригдах 100 хүүхдийн модон арагт бүтээцтэй цэцэрлэгийн барилгын ажлын W1.1/7 дугаар бүхий тендер шалгаруулах үнэлгээний хорооны дүгнэлт болон гэрээ байгуулах эрх олгосон БШУЯамны шийдвэрийг хүчингүй болгуулах тухай” 1.1 тэрбум төгрөгний өртөг бүхий үнийн дүнтэй тендер. Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 214 тоот шийдвэрээр уг нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон;

2. Захиргааны хэргийн давж заалдах

шатны шүүхэд “Интэр ном” ХХК-ий гомдолтой “Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн сурах бичиг хэвлэж нийлүүлэх СБ-2013/013-24 дугаар бүхий тендер шалгаруулах үнэлгээний хорооны дүгнэлт болон гэрээ байгуулах эрх олгосон БШУЯ-ны шийдвэрийг хүчингүй болгуулах тухай” 1 тэрбум 309 сая төгрөг төгрөгний өртөг бүхий үнийн дүнтэй тендер. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2014 оны 123 тоот магадлалаар уг нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон;

3. Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын

шатны захиргааны хэргийн шүүхэд “Интэр ном” ХХК-ний гомдолтой “Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн сурах бичиг хэвлэж нийлүүлэх СБ-2013/013-24 дугаар бүхий тендер шалгаруулах үнэлгээний хорооны дүгнэлт болон гэрээ байгуулах эрх олгосон БШУЯ-ны шийдвэрийг хүчингүй

147

болгуулах тухай” 1 тэрбум 309 сая төгрөг төгрөгний өртөг бүхий үнийн дүнтэй тендер. Монгол Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны захиргааны хэргийн шүүхийн хуралдааны 84 дүгээр тогтоолоор Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхиийн 2013 оны 02 дугаар шийдвэр, Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2014 оны 123 дугаар магадлалыг тус тус хэвээр үлдээж нэхэмжлэгчийн гаргасан гомдлыг тус тус хэрэгсэхгүй болгосон;

4. Монгол Улсын Их Сургуулийн

Худалдааны сургуулиас “Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын 2012 оны 07 дугаар сарын 23-ны өдрийн А/427 тоот тушаалыг хүчингүй болгуулах тухай” нэхэмжлэлтэй захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан хэрэгт яамыг төлөөлөн шүүх хуралдаануудад оролцож 2014 оны 413 дугаар захирамжаар нэхэмжлэлийг буцаан татуулж хэргийг хэрэгсэхгүй болгуулав.

5. Стадитоефли сургалтын төвөөс “БШУЯ-

ны 2013 оны улсын төсвийн хөрөнгөөр Төрийн өмчийн их дээд сургуулийн англи хэлний бус мэргэжлийн багш нарын англи хэлний мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх АХС-2013-05 дугаар бүхий зөвлөх үйлчилгээг гүйцэтгэх гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулсан шийдвэрийг хүчингүй болгох, Төрийн өмчийн их дээд сургуулийн англи хэлний бус мэргэжлийн багш нарын англи хэлний мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх АХС-2013-05 дугаар бүхий зөвлөх үйлчилгээний гэрээг хүчингүй болгуулах”-аар гаргасан нэхэмжлэлийг хэлэлцэх захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх

148

анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцсон. Анхан шатны шүүхээс нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийг бүрэн хангаж шийдвэрлэсэн болно. Стадитоефли сургалтын төвийн нэхэмжлэлтэй захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх шүүх хуралдаан нийт 4 удаа хуралдан хойшилсон.

6. Экимто ХХК-иас тус яаманд

холбогдуулан “Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны буруутай үйл ажиллагааны улмаас 117,000,000 /нэг зуун арван долоон сая/ төгрөгний хохирол нөхөн төлүүлэх тухай” нэхэмжлэлтэй иргэний хэрэгт хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр анхан шат, давж заалдах шат, хяналтын шат болохнийт 3 шатны шүүх хуралдаанд оролцов. Тус хэргийг шат шатны шүүхээс хянан хэлэлцээд нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хангахгүй орхин шийдвэрлэсэн болно.

7. Нэхэмжлэгч Ц.Амарбаярын тус яаманд

холбогдуулан “Ажилгүй байсан нийт хугацаа 11 сарын хугацааны аваагүй 8 сарын цалин болох 10,400 ам.доллар буюу 18,556.512 төгрөгийг Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас гаргуулах тухай” нэхэмжлэлтэй хэрэгт холбогдох тайлбар хүргүүлэн Эвлэрэлийн гэрээ байгуулан хэргийг хаасан болно.

8. “Киберсайнс” ХХК-ны нэхэмжлэлтэй

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр ажиллаж хэрэгт холбогдох тайлбарыг бэлтгэнхүргүүлэв. Уг хэрэг Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүхийн 2014 оны 458 дугаар захирамжаар хэрэгсэхгүй болсон

149

шийдвэр гарсан. Тус яаманд холбогдуулан иргэний болон

захиргааны хэргийн шүүхэд тус тус гаргасан 6 нэхэмжлэлд хариу тайлбарыг нэгжийн дарга болон Төрийн нарийн бичгийн дарга Сайд нарт танилцуулсны үндсэн дээр хугацаанд нь шат шатны холбогдох шүүхэд хүргүүлж ажиллав.

2014 онд нийт шүүх хуралд оролцож яамны талд шийдвэр гаргуулсан шүүх хуралдааны нийт өртөг 3 тэрбум 7 сая төгрөг байна.

3.11 Хууль тогтоомжийн мэдээллийн сан бүрдүүлж ажиллах

165. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын дүрэм, журам, стандартыг хэрэглэгч, үйлчлүүлэгчдэд ойлгомжтой, энгийн хялбар байх нөхцөлийг хангаж, салбарын хууль, тогтоомж, захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон шийдвэрийн нэгдсэн цахим сан бүрдүүлнэ.***

I-VI

15.0 сая

төгрөг

Салбарын хэмжээнд нийтээр дагаж мөрдүүлж байгаа эрхзүйн актын тоо, түүнээс 2013 онд шинээр батлуулсан дүрэм, журам, стандартын тоо, нэр. Мэдээл

Цахим сан бүрдүүлэх төсөв батлагдаагүй тул тус сан бүрдүүлэх нөхцөлийг хангаж боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хэрэгжиж буй захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон эрх зүйн актын нэгдсэн сан бүрдүүлэн ажиллав. Энэхүү нэгдсэн санд Хууль зүйн яамны улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэлтэй боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын 51 шийдвэр, нэг удаагийн шинж чанартай 30 шийдвэр багтсан. Энэ нэгдсэн санг нэгжийн мэргэжилтэн нар хариуцсан салбарын хэмжээнд гаргасан бөгөөд нэгж дотроо хэрэглэж байна. Цаашид нийт албан хаагч нарт болон иргэдэд нээлттэй хэрэглэх нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллана.

100% 100%

150

лийн цахим санг ашигласан хэрэглэгчийн тоо.

166. Салбарын хүрээн дэх шинээр баталсан эрх зүйн актыг тухай бүр яамны цахим хуудсанд байршуулж, улирал, хагас жилээр эмхтгэн, хэвлүүлж түгээнэ.

VI, XII

5.0 сая

төгрөг

Эмхтгэлийг 2 удаа хэвлүүлж, салбарын нэгж байгууллагад хүргүүлсэн байна.

Боловсролын салбарын хүрээнд шинээр батлагдсан захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон 16 шийдвэрийг цахим хуудсанд байршууллаа.

Түүнчлэн “Боловсролын салбарын хууль тогтоомж” эмхтгэлийг эмхтгэн салбарын болон яамны нийт алба хаагчдыг мэдээллээр ханган ажиллав. Тус эмхтгэлд холбогдох хууль, Монгол улсын ерөнхийлөгчийн зарлиг, Засгийн газрын тогтоол, Төрийн албаны зөвлөлийн тогтоол зэргийг багтаан эмхтгэсэн болно.

Сургуулийн өмнөх боловсролын салбарт шинээр батлагдсан болон хүчин төгөлдөр үйлчилж буй эрх зүйн актын эмхтгэлийг эмхтгэж, хэвлүүлэх ажлыг Сургуулийн өмнөх, бага боловсролын хэлтэстэй хамтран гүйцэтгэж ажиллав.Тус эмхтгэлд Сургуулийн өмнөх боловсролын асуудалд хамаарах нийт эрх зүйн акт багтсан болно.

100% 100%


3.12 Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хэрэгжиж буй гэрээ, хэлэлцээрийн хэрэгжилтэд дэмжлэг үзүүлнэ.

167. Монгол-Солонгосын боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн комиссын III дугаар хуралдааныг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулна.***

I-X

Монгол-Солонгосын Боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн комиссын III дугаар хуралдааныг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулах чиглэлээр Солонгосын талтай холбогдож, эхний байдлаар яриа, хэлэлцээ хийсэн. БНСУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн үр дүнд БНСУ-ын Засгийн газрын бүтэц өөрчлөгдөж, хуучин манай яамтай харилцаж байсан Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны хоѐр яам болж хуваагдсан. Тиймээс энэ удаагийн комиссын хуралдааныг хоѐр яамтай хамтран зохион байгуулахаар тогтож, Комиссын ээлжит хуралдааныг 2014 оны хоѐрдугаар

90% 90%

151

хагаст зохион байгуулахаар болсон боловч солонгосын талаас хоѐр улсын улс төр, эдийн засгийн байдлаас улбаалан хуралдааныг энэ онд зохион байгуулахыг дэмжсэн тухай албан ѐсны хариуг ирүүлээгүй болно.

168. Шинжлэх ухаан технологи боловсролын салбарт Монгол Улсын БШУЯам, ХБНГУ-ын Боловсрол, судалгаа шинжилгээний яам хоорондын хэлэлцээрийг шинэчлэн байгуулах чиглэлээр ажиллана.

III, IX

Хамтарсан

хороог байгуул

ах чиглэлээр авсан

арга хэмжээний тоо, үр дүн,

хорооны хуралда

аныг зохион байгуул

ах, хэлэлцэ

эрийг шинэчлэ

н байгуул

ах нөхцөл, боломж

ийг харилца

гч талуудт

ай тохирсон байна.

Шинжлэх ухаан, технологи, боловсролын салбарт

хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Холбооны Бүгд Найрамдах

Герман Улсын Боловсрол, судалгаа, шинжилгээний

яам хоорондын хэлэлцээрийг цаг үеийн шаардлагад нийцүүлэн, үйл ажиллагааны чиглэл, цар хүрээг өргөжүүлэн, шинэчлэн байгуулах

саналаа нот бичиг солилцох замаар хэрэгжүүлж байна. Германы талаас хариу хүлээгдэж байна. Түүнчлэн ХБНГУ-ын Гадаад хэргийн сайд

Ф.В.Штайнмайер 2014 оны 07 дугаар сарын 6-7-ны

хооронд Монгол Улсад айлчлал хийх үеэр тус улстай хийж буй боловсрол, шинжлэх ухааны

салбарын хамтын ажиллагааны талаархи танилцуулга мэдээлэл болон манай талаас баримтлах удирдамж, яриа хэлэлцээний сэдэвт

тусгах саналыг ГХЯ-нд хүргүүлсэн. Монгол-Германы Засгийн газар хоорондын хөгжлийн

бодлогын асуудлаарх хэлэлцээр 2014 оны 9 дүгээр

сарын 5-ны өдөр Улаанбаатар хотноо зохион

байгуулагдах болсонтой холбогдуулан тус хэлэлцээний үеэр Монголын талын төлөөлөгчдийн баримтлах удирдамжинд тус асуудлыг тусган ГХЯ-нд хүргүүлсэн

90% 90%

169. Монгол-Вьетнамын

I-VI Монгол, Вьетнамын Шинжлэх ухаан, техникийн

хамтын ажиллагааны дэд комиссын III 100% 100%

152

Шинжлэх ухаан, техникийн хамтын ажиллагааны дэд комиссын III хуралдааныг Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам Улсад зохион байгуулна.

хуралдааныг Вьетнамын талтай хамтран Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам Улсын Ханой хотноо 2014 оны 12 дугаар сарын 1-3-ны өдрүүд зохион байгуулахаар тогтосон. Хуралдаан болохтой холбогдуулан хэлэлцэх асуудал, Ханойд ажиллах бүрэлдэхүүнийг батлуулж, айлчлалын зохицуулалтыг гүйцэтгэсэн болно. Гэвч Вьетнамын талаас дэд комиссын хуралдааныг ирэх 2015 оны хоѐрдугаар хагаст зохион байгуулах саналыг гаргасан тул 2014 онд дэд комиссын хуралдааныг зохион байгуулах боломжгүй болов. БШУЯамнаас холбогдох арга хэмжээг бүрэн хэрэгжүүлсэн болно.

170. Монгол Улс, Оросын Холбооны улс хоорондын боловсрол, шинжлэх ухааны дэд комиссын хуралдааныг зохион байгуулах чиглэлээр ажиллана.

I-III

Монгол Улс, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын худалдаа, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, технологийн хуралдааны бэлтгэл ажлыг хангах хүрээнд Боловсрол, шинжлэх ухааны дэд комиссын хуралдааныг 2014 оны 3 дугаар сарын 26-ны өдөр Улаанбаатар хотноо зохион байгуулав. Тус хуралдааны үеэр дор дурдсан асуудлуудын талаар хэлэлцэн, 2 талаас цаашид анхааран ажиллах чиглэлийг тодорхойлов. Үүнд: - Орос, Монголын боловсролын бодлогын хүрээнд ОХУ-ын Засгийн газрын тэтгэлэгээр суралцагчдын тоог нэмэгдүүлэх; - Их, дээд сургуулиудын хамтын ажиллагааг дэмжих хүрээнд эрдэм шинжилгээний төсөлт уралдаануудад хамтран оролцох; - Орос, Монгол хэлийг дэмжих хүрээнд Улаанбаатар хот дахь Оросын соѐлын төвд болон "Русский мир" сангийн Улаанбаатар, Эрдэнэт, Дархан хотуудад тэнхим байгуулах; мөн Г.В.Плехановын нэрэмжит Эдийн засгийн их сургууль, Эрхүүгийн зам харилцааны улсын их сургууль, Дорнод Сибирийн технологи, удирдлагын их сургууль зэрэг салбар сургуулиудыг түшиглэн орос хэл заах болон орос хэлний сургалтын арга зүйн талаар туршлага солилцох бололцоог хангах

100% 100%

153

талаар ажиллах; мөн Орос, Монгол хэлийг зайн сургалтын орчин үеийн технологи ашиглан хөгжүүлэх, мөн орос хэлний багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх чиглэлийн арга хэмжээг хэрэгжүүлэх; - Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх хүрээнд Нийгмийн шинжлэх ухаан болон суурь судалгааны салбарын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх; Оросын талаас Монголын БШУЯ болон Оросын Суурь судалгааны сангийн хоорон хамтын ажиллагааны шинэ гэрээ болон хоѐр байгууллагын тогтмол явуулдаг сонгон шалгаруулалтыг хоѐр талын саналд үндэслэн нэмэлт конкурс явуулах замаар өргөжүүлэх талаар нэмэлт хэлэлцээрийн төслүүдийг бэлтгэн Монголын талд санал болгосон; - Дэд комиссоос ОХУ-ын БШУЯ болон Монгол Улсын БШУЯ хоорондын 2014-2016 оны хооронд боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хамтран ажиллах шинэ талт хөтөлбөрийн хэлэлцээрийг Орос-Монголын Засгийн газар хоорондын худалдаа, эдийн засаг, ШУ, техникийн хамтын ажиллагааны ээлжит хуралдаан дээр гарын үсэг зуран эцэслэхийг сайшаан дэмжсэн; - Дараагийн дэд комиссын ээлжит хуралдааныг 2015 оны 4-5 дугаар сард ОХУ-ын Эрхүү хотноо хийхээр тохиролцсон.

3.13 Монгол Улсын боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын чиглэлээр олон улсын гэрээ, хэлэлцээр байгуулах ажлыг өргөжүүлнэ.

171. Багш солилцооны хөтөлбөрийг Япон, Турк, ОХУ зэрэг улстай хамтран хэрэгжүүлэх нөхцөл бололцоог судлана

I-XII

1. Энэ зорилтын хүрээнд ЭЗХЯ болон Япон Улсын Улаанбаатар хот дахь ЖАЙКА-гийн төлөөлөгчийн газарт 2015 оны Жайкагийн Залуучуудын сургалтад Монгол Улсын ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарыг оролцуулах хүсэлтийг гаргаад байна (2014 оны 05 дугаар сарын 14-ний 5/2499 тоот). Бидний тавьсан хүсэлтийг ЭЗХЯ болон Жайка хүлээн авч, нааштай хариу өгөхөөр болсон. Хэрэв эл арга хэмжээг хэрэгжүүлэх бүх нөхцөл, боломж бүрдвэл 2015 онд Жайкагийн шугамаар ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн 13-15 багш нарыг богино хугацаагаар Япон Улс руу илгээх арга хэмжээг

100% 100%

154

авахаар тогтоод байна. Түүнчлэн Японы Нийгата мужтай хамтран Багш солилцооны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх саналыг боловсруулан, Нийгата мужийн төлөөлөлтэй уулзалт, яриа хийж, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх боломж, нөхцөлийн талаар санал солилцож байна.

2. ОХУ-ын Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Д.В.Ливановтай энэхүү асуудлаар сайд Л.Гантөмөр санал солилцсон болно. БНТУ-ын Гадаад харилцааны сайд А.Давутолу (2014 оны 4 дүгээр сарын 9-10-ны өдрүүдэд), мөн БНТУ-ын Үндэсний их хурлын дарга Ж.Чичек (2014 оны 6 дугаар сарын 19-22-ны өдрүүдэд) нар Монгол Улсад айлчлал хийсэн бөгөөд тус айлчлалын ярианы сэдэвт багш солилцооны асуудлыг тусгуулах саналаа ГХЯ-нд хүргүүлсэн.

3. БНТУ-ын Гадаад харилцааны сайд А.Давутолу (2014 оны 4 дүгээр сарын 9-10-ны өдрүүдэд), мөн БНТУ-ын Үндэсний их хурлын дарга Ж.Чичек (2014 оны 6 дугаар сарын 19-22-ны өдрүүдэд) нар Монгол Улсад айлчлал хийсэн бөгөөд тус айлчлалын ярианы сэдэвт багш солилцооны асуудлыг тусгуулах саналаа ГХЯ-нд хүргүүлсэн. Туркийн талаас уг асуудлыг 2013 оны 4 дүгээр сарын 11-ний өөр байгуулсан “Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Нйарамдах Турк Улсын засгийн газар хоорондын 2013-2016 оны соѐл, боловсрол, шинжлэх ухааны солилцооны хөтөлбөрт тодорхой тусгагдсан тул нэмэлт, гэрээ хэлэлцээр байгуулах шаардлагагүй гэсэн хариуг өгсөн.

172. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт Ардчилсан Солонгос, Холбооны Бүгд

I-XII

Олон улсын гэрээ хэлэлцээр байгуулахаар

1. Монгол Улсын Боловсрол, Шинжлэх ухааны яам болон БНАСАУ-ын Шинжлэх ухаан, технологийн үндэсний хорооны хоорондын шинжлэх ухаан, технологийн хамтын ажиллагааны санамж бичигт гарын үсэг зурах ѐслолыг 2014 оны 9 дүгээр сарын 11-ний өдөр Пѐньян хотын Ардын соѐлын ордонд зохион байгуулсан.

100% 100%

155

Найрамдах Бразил, ХБНГерман, Польш, Казакстан, Австрали, Франц, Канад, Улстай хамтран хэрэгжүүлэх нөхцөл бололцоог судлана

авсан арга хэмжээ, үр дүн. Гэрээ, хэлэлцээрийн хэрэгжилтийн нэгдсэн товхимол мэдээлэл гаргасан байна.

2. Санамж бичигт Монголын талаас БШУ-ны яамыг төлөөлж Монгол Улсаас БНАСАУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд М.Ганболд, солонгосын талаас БНАСАУ-ын Шинжлэх ухаан, технологийн үндэсний хороог төлөөлж тус хорооны орлогч дарга Жан Рѐн Хѐг нар гарын үсэг зурсан.

3. “Дээд боловсролын баримт бичиг харилцан

хүлээн зөвшөөрөх тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-ийг байгуулах чиглэлээр харилцагч талтай хамтран ажиллаж байна. Хэлэлцээрийн казахстаны талын хариу төслийг 2014 оны 11 дүгээр сард хүлээн авсан бөгөөд Хэлэлцээрийг яамны түвшинд байгуулах тухай казахстаны талын саналыг дэмжив. Одоогийн байдлаар Хэлэлцээрийн төслийг эцэслэх чиглэлээр ажиллаж байна.

4. Австрали Улсын Боловсролын асуудал

эрхэлсэн төв захиргааны байгууллага, боловсролын салбарын бүтцийн талаархи мэдээллийг цуглуулан, санал солилцож байна. Мөн Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайдын Австрали Улсад хийсэн албан ѐсны айлчлалын үр дүнд Австрали Улсын Засгийн газрын “Шинэ Коломбо төлөвлөгөө”-нд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд Монгол Улсыг хамруулахаар болсон. Улмаар тус хөтөлбөрийн хүрээнд Австралийн Үндэсний их сургуулийн оюутан Монгол Улсын Их сургуульд суралцах асуудлыг шийдвэрлээд байна. Түүнчлэн Австрали Улсаас Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсад суугаа Элчин сайдын яамны 1–р нарийн бичгийн дарга Тамми Улаанбаатар хотноо хүрэлцэн ирэх үеэр “Шинэ Коломбо төлөвлөгөө”-нд Монгол Улсын их дээд сургуулиудын талаар мэдээлэл өгч, хамтран ажиллах чиглэлийн талаар тохиролцсон.

156

5. Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ-тай хамтран Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Канад Улсын Бритиш Колумбын Дэвшилтэт боловсролын яам хоорондын санамж бичиг байгуулах нөхцөл бололцоог судалсны үндсэн дээр Канадын Олон Улсын Боловсролын байгууллагатай хамтран ажиллах талаар ярилцаж байна. Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Канад Улсаас Монгол Улсад Элчин сайдын яам хамтран Канад Улсын Боловсролын үзэсгэлэн яармагийг хоѐрдох жилдээ 2014 оны 10 дугаар сарын 17-19-ний хооронд Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгууллаа. Тус Боловсролын үзэсгэлэн яармагийн үеэр 2014.10.17-ны өдөр Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Канад Улсын Олон улсын боловсролын товчоотой Харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Энэхүү санамж бичгийн хүрээнд Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас $160,000 хүртэл санхүүжилтээр Канадын их сургуулиудад /Дэлхийн шилдэг 100 их дээд сургуульд/ 10 хүртэлх оюутанг суралцахаар хамтран ажиллах юм. Канад Улсын Олон улсын боловсролын товчоо нь Канадын их сургуулиудад бүртгэлийн ажлыг зохион байгуулж өөрийн орны зардлаар тухайн 10 оюутанг суралцуулах үүргийг хүлээн авч тодорхой хэмжээний үйл ажиллагааны зардлыг авна. Тус байгууллага нь ХБНБУ, Араб зэрэг орнуудын тэтгэлгийг хариуцан ажилладаг туршлагатай байгууллага юм./Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яам тухайн байгууллагыг төлөөлж Харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурсан/.

6. 2014 оны 06 дугаар сарын 09-ний өдөр

Монгол, Бразилийн Гадаад харилцааны яам хоорондын зөвлөлдөх уулзалтад Монгол Улсын Гадаад харилцаанд дэд сайд Д.Ганхуяг оролцсон. Тус айлчлалаар Боловсролын салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Засгийн газар,

157

Холбооны Бүгд Найрамдах Бразил Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр-т гарын үсэг зурах бүрэн эрхийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдын 2014 оны 05 дугаар сарын 21-ний өдрийн 69 дугаарт захирамжийг гаргасан. Гэвч Бразилийн талаас энэ удаа зурах боломжгүйг мэдэгдсэн.

7. 2014 оны 02 дугаар сарын 20-ны өдрөөс 04

дүгээр сарын 30-ны хооронд Улаанбаатар хотын 4-н дүүргийн 10 Ерөнхий боловсролын сургуульд АНУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамтай хамтран Нийтийн ус түгээх сүлжээнд холбогдоогүй хувийн сууцтай айл өрхийн хүүхдүүдэд ундны усаа хэрхэн хамгаалах талаар туршилт зохион байгуулав.

8. Францын Гадаад хэргийн сайд Л.Фабиус

2013 онд Монгол Улсад хийсэн албан ѐсны айлчлалын үеэрээ Монголын 10 оюутанд Францын Засгийн газрын тэтгэлэг олгох тухай мэдэгдсэн бөгөөд уг ажлыг хэрэгжүлэх хүрээнд Бүгд Найрамдах Франц Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайд /2014-01-17/, Францын ЭСЯ-ны зөвлөх, Франц-Монголын соѐлын төвийн захирал /2014-05-06/ нартай уулзалт зохион байгуулсан.

9. Улмаар 2014-2015 оны хичээлийн жилд

Францын Засгийн газрын тэтгэлгийг 10 Монгол оюутанд олгох шийдвэрийг Францын тал гаргаж, тус тэтгэлгийн хүрээнд баклавр 2, магистрантур болон докторантурт тус бүр 4 хүнийг сонгон шалгаруулахаар болсон. Тус тэтгэлгийн бүртгэл, сонгон шалгаруулалтыг Франц Улсаас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ зохион байгуулсан. Тус тэтгэлэгт нийт 42 хүн бүртгүүлсэнээс 4 хүний материал шаардлага хангаагүй тул хасагдсан. Бүртгүүлэгчдийн мэдээллээс харахад докторантурт 7, магистрантурт 23, бакалаврт 8 хүн тус тус суралцахаар бүртгүүлсэн байна.

158

173. Монгол Улсад хятад хэлний сайн дурын багш нарыг 2014-2016 онд ажиллуулах тухай БШУЯам, БНХАУ-ын Күнзийн институтын төв хоорондын хэлэлцээрийг байгуулах нөхцөл боломжийг судална.

III, X

Хэлэлцээрийг байгуулахаар авсан арга хэмжээ, хүрсэн үр дүнгийн хэрэгжилтийн хувь

Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс, Монгол Улс хоорондын харилцан ойлголцол болон боловсрол, соѐлын салбар дахь хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхийг зорьж, Монгол Улсын боловсролын сургалтын байгууллагуудад хятад хэлний сайн дурын багш нарыг цаашид ажиллуулах тухай асуудлаар Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам болон Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Хятад хэлийг дэлхийд түгээн дэлгэрүүлэх ажлыг удирдах алба - Күнзийн институтын төв хамтран Монгол улсад Хятад хэлний сайн дурын багш нарыг ажиллуулах тухай хэлэлцээрийг байгуулав. Энэхүү хэлэлцээрийн дагуу одоогийн байдлаар Монголд 173 хятад хэлний сайн дурын багш ажиллаж байна.

100% 100%

174. Америкийн Нэгдсэн Улсын Фулбрайт хөтөлбөрөөр Монгол Улсад ирж буй оюутны тоог нэмэгдүүлэх чиглэлээр ажиллана.

III, X

Оюутны тоог нэмэгдүүлэхээр авсан арга хэмжээ, хүрсэн үр дүнгийн хэрэгжилтийн хувь

Энэхүү хөтөлбөр нь Монгол Улсад 2010 оноос хэрэгжиж эхэлсэн бөгөөд 5 оюутан хүрэлцэн ирдэг байсан. 2014 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдөр Монгол Улсад Фулбрайт тэтгэлэгт хөтөлбөрөөр туслах багшийг ажиллуулах тухай Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Америкийн Нэгдсэн Улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яам хоорондын харилцан ойлголцлын санамж бичиг зурсан. 2014-2015 оны хичээлийн жилд АНУ-аас тус хөтөлбөрөөр нийт 7 оюутан ирж Монгол улсын магадлан итгэмжлэгдсэн их дээд сургуулиадад багшилна. АНУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ-ны мэргэжилтэн Чарлитай Шинжлэх ухааны бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Ж.Даваасамбуутай уулзах уулзалтыг зохион байгуулсан. Мөн Америкийн Нэгдсэн Улсын Үндэсний шинжлэх ухааны академийн Ази, Номхон далайн орны асуудал хариуцсан дарга Др.Б.Чанг Монгол Улсад 2014 оны 6 дугаар сар 23-25-нд өдрүүдэд хүрэлцэн ирж Монгол Улсын Шинжлэх ухааны байгууллагуудтай уулзалт зохион байгууллаа. Тус айлчлалын хүрээнд Монгол Улсын эрдэмтэд,

90% 90%

159

судлаачдад цаашид хэрхэн хамтран ажиллах боломж, бололцооны талаар илтгэл тавьсан. Цаашид Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Шинжлэх ухааны академид Америкийн Нэгдсэн Улсын туршлагаас судлах боломж нээгдэж байгаа.

3.14 Яамны удирдлагын гадаад томилолтын үйл ажиллагааны зохицуулалтыг хангах, нэгдсэн бүртгэл хөтлөх тайлагнах ажлыг чанаржуулах арга хэмжээ авна

175. Сайд, дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн даргын гадаад улсад хийх албан ѐсны болон ажлын айлчлалын зохицуулалтыг хангана.

I-XII

Холбогдох зохицуулалтыг гүйцэтгэсэн байна.

1. БШУ-ны сайд Л.Гантөмөрийн Оросын Холбооны Улсад хийсэн айлчлалыг зохион байгуулсан. Айлчлалын үеэр сайд Л.Гантөмөр Оросын Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Д.В.Ливановтай уулзан, хоѐр орны боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын хамтын ажиллагааны дараах асуудлуудаар санал солилцсон. Үүнд: - Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрээр

суралцаж буй оюутны тоог 500 болгох мөн стипенд, хангамжийг нэмэгдүүлэхэд туслах талаар санал солилцсон.

- Багш, оюутны орос хэлний мэдлэгийг дээшлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх талаар санал солилцох.

- 2+2 хамтарсан хөтөлбөр хэрэгжүүлэх талаар санал солилцсон бөгөөд ОХУ-ын талаас хүмүүнлэгийн чиглэлийн сургуулиудаас эхлэн энэхүү хөтөлбөрийн хэрэгжүүлж эхлэхэд бэлэн байгаагаа илэрхийллээ

- ШУ-ны салбарт Монгол судлалын төвүүдийг Монголын талаас дэмжих, Монгол судлалын сангийн санхүүжилтээр Дорно дахины хүрээлэнд нэг аспирантын зардлыг дааж судалгааны ажил хийлгэх, докторын зэрэг хамгаалах сургалтын зардлыг санхүүжүүлэх зэрэгт анхаарч ажиллахаар тусгасан талаар мэдээлэл өглөө. ОХУ-ыг талаас биотехнолои, нанотехнологи, кванто-физик зэрэг чиглэлүүдээр олон улсын хэмжээнд хамтран ажиллахаар төлөвлөсөн мега-төслүүдэд Монголын эрдэмтэн, судлаачдыг оролцуулахад дэмжлэх үзүүлэхийн хүслээ.

Айлчлалын үеэр Боловсрол, шинжлэх ухаан яам,

100% 100%

160

Оросын Холбооны Улсын Суурь судалгааны сан хоорондын хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зурсан. Мөн Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газрын дэргэдэх Санхүү эдийн засгийн сургууль хоорондын хамтын ажиллагааны хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан болно. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр БНПУ-д хийх албан ѐсны айлчлалыг айлын талаас хүлээн авахаа мэдэгдсэн боловч манай талын санхүүжилт байхгүйн улмаас цуцлагдсан. БШУ-ны дэд сайд Б.Ургамалцэцэгийн Америкийн Нэгдсэн Улсад 2014 оны 6 дугаар сард хийсэн айлчлалыг зохион байгуулсан. Айлчлалын үеэр сайд Б.Ургамалцэцэг АНУ-ын Стэнфордын их сургууль, Массачусесийн Технологийн дээд сургуулийн захирал болон гадаад харилцааны захиралуудтай туршлага судлах ажлаар уулзалт зохион байгуулав. Уг уулзалтын үр дүнд АНУ-ын Масачусесийн Технолгийн дээд сургуулийн гадаад харилцааны захирал Б.Виддиг Монгол Улсад ирж их, дээд сургуулиудтай хамтран ажиллахаар судалгааг хийсэн.

176. Гадаад албан томилолтын тайланг төвлөрүүлэн нэгтгэж, хагас, бүтэн жилийн ажлын тайлан, мэдээлэл гаргана

VI, XII

Холбогдох журмын дагуу тайланг нэгтгэн гаргаж, яамны удирдлагад танилцуулсан байна.

2014 онд гадаад хамтын ажиллагааны зохицуулалтын үр дүнд зохион байгуулсан айлчлал, гадаад томилолт, сургалт болон танилцах айлчлалд хамрагдсан хүний тоо 34 хүн. Тайлан бичиж өгсөн 50%

70% 70%

3.15 Олон улсын

177. Яамны газар, хэлтсийн болон

I-XII 10 сая

Холбогдох

Сургалт зохион байгуулах хөтөлбөр болон удирдамжийг боловсруулан баталсан боловч

10% 70%

161

хөтөлбөр, төсөл, гадаад улстай байгуулах хамтарсан хороо, комисс, ажлын хэсгийн хуралдаан зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлнэ.

харъяа байгууллагуудын гадаад хамтын ажиллагааны албаны мэргэжилтнүүдэд сургалт зохион байгуулна

төгрөг зохицуулалтыг гүйцэтгэсэн байна

санхүүжилт хийгдээгүйн улмаас энэ ажил хойшилсон. Санхүүжилтээс бусад ажлын бүрэн гүйцэтгэсэн болно.

СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТ-4. БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААРХ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ, БОДЛОГО СТРАТЕГИ, ХӨТӨЛБӨР, ТӨСЛИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АЖЛЫГ

ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ, ЗОХИЦУУЛАХ

СУРГУУЛИЙН ӨМНӨХ, БАГА БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААР

Сургуулийн өмнөх боловсролын хуулийн 6.2,

4.1 Сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэхэд шаардагдах ном, гарын авлага, сургалтын үзүүлэн зохиох, хэвлүүлэх, түгээх ажлыг боловсролын асуудал эрхэлсэн Засгийн

178. Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын гарын авлага, хэрэглэгдэхүүний судалгаа хийж, “Сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэхэд шаардагдах ном, гарын авлага, сургалтын үзүүлэн зохиох, хэвлүүлэх,

II, XI

Судалгаа хийгдэж, журам боловсруулсан байна.

Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хуулийн 6.1-д “Сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэхэд шаардагдах ном, гарын авлага, сургалтын үзүүлэн болон тоглоом, бусад хэрэглэгдэхүүн нь сургалтын орчны стандарт, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан байна” гэж, Сургуулийн өмнөх боловсролын чанарын шинэчлэлийн хүрээнд Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 327 дугаар тушаалаар батлагдсан “Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах бодлого”-ын баримт бичигт “Цэцэрлэгийн ангиудыг стандартын шаардлага хангасан тавилга, тоглоом наадгай, сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр хангах ажлыг орон нутгийн төсөв, эцэг эх, олон нийтийн санаачилгад тулгуурлан гүйцэтгэнэ” гэж тус тус заасан. Эл ажлын хүрээнд нийслэл, орон нутгаас сургалтын хэрэглэгдэхүүний судалгааг хичээл,

100%

162

газрын гишүүний баталсан журмын дагуу зохион байгуулах

түгээх журам” боловсруулна.

хөгжүүлэх үйл ажиллагаа бүрээр буюу хэл яриа, тоолол, дуу хөгжим, дүрслэх, бие бялдар, гадна талбайн тоглоом, техник хэрэгсэл гэсэн төрлөөр тоо хэмжээ, чанар, санхүүжилтийн эх үүсвэр, шинэчлэл хийсэн хугацаа гэсэн 4 үзүүлэлтийн дагуу авлаа. Чанарын үзүүлэлтийг авахдаа сургалтын шаардлага хангасан буюу зориулалтын эсэх, шаардлага хангаагүй багш нар өөрсдөө гараар хийсэн эсэх гэсэн байдлаар гаргалаа. Тооны үзүүлэлтийг гаргахдаа тухайн ангидаа сургалтын үйл ажиллагаа явуулахад хүрэлцдэг эсэхийг хангалттай, хангалтгүй гэсэн үзүүлэлтээр тус тус дүгнэсэн. Судалгаанаас харахад номны хангалт нийт цэцэрлэгүүд хангалттай хэмжээнд гэж дүгнэсэн харин тараах материалыг бараг 100 хувь өөрсдөө цаас, мод, хуванцар зэргээр хийдэг зориулалтын бус байдгаас гадна эрүүл ахуйн шаардлага хангадаггүй гэж дүгнэсэн байна. Харин үзүүлэнгийн хувьд 2007 онд Азийн хөгжлийн банкны, 2013 онд ХНБШСИХСӨБО төслийн хүрээнд зөвхөн хөдөө орон нутгийн зарим цэцэрлэгүүдэд хэл яриа, тоолол, хөгжмийн хичээлийн үзүүлэн нийлүүлснээс өөр хөрөнгө оруулалт сүүлийн 8 жилд хийгдээгүй байна. Техник хэрэгсэлийн хувьд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар БШУЯ-аас хангалт хийдэг боловч цөөн тоогоор мөн нийт цэцэрлэгүүдийг хамарч чаддаггүй байна. Судалгааны дүнг нэгдсэн байдлаар эцэслэн гаргалаа. Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хууль, Төрөөс боловсролын талаар баримтлах бодлогыг Улсын их хурлаар хэлэлцүүлж батлуулсны дараа зарим журам, дүрмийг шинээр боловсруулах тул уг журмыг хууль батлагдсаны дараа боловсруулахаар хойшлогдоод байна.

4.2 Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1 дүгээр ангид

179. Цэцэрлэгийн бэлтгэл бүлэг болон 1 дүгээр ангийн сургалтын

V, X

5.0 сая төгрөг НҮБ-

Дүн шинжилгээний тайлан гарсан

Цэцэрлэг сургуулийн залгамж холбоог сайжруулах, сургалтын чанарыг дээшлүүлэх зорилгоор цэцэрлэгийн бэлтгэл бүлэг болон 1 дүгээр ангийн сургалтын хөтөлбөрийн уялдаа холбоонд дүн шинжилгээ хийх ажлын

100% 100 %

163

элсэгчдийн ялгаатай байдлыг багасгах хөтөлбөр хэрэгжүүлэх

хөтөлбөрийн уялдаа холбоонд дүн шинжилгээ хийнэ.***

ын Хүүхдийн сан

байна. удирдамж, ажлын баг, шаардагдах төсвийн тооцоог гаргалаа. Уг ажлыг НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн 5,0 сая төгрөгийн санхүүжилтээр хийхээр санхүүгийн асуудлыг шийдвэрлүүллээ. Ажлын баг БСШУ-ы сайдын 2011 оны 279 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Сургуулийн өмнөх боловсролын Бэлтгэл бүлгийн хөтөлбөр, БСШУ-ы сайдын 2008 оны 424 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Ерөнхий боловсролын сургуулийн 12 жилийн сургуулийн Бэлтгэл цагийн хөтөлбөр”-т харьцуулсан шинжилгээ хийх ажлыг эхлүүлээд байна. Энэхүү шинжилгээг хийснээр сургуулийн өмнөх боловсрол болон бага боловсролын агуулгын залгамж холбоо, арга зүй, багш нарын хамтын ажиллагаа, хүүхдийн хөгжлийн онцлог ялгаатай байдлыг харгалзан бага ангийн багш хэрхэн сургалтын үйл ажиллагаагаа зохион байгуулах, сургуулийн өмнөх боловсролд хамрагдсан болон хамрагдаагүй хүүхдийн ялгаатай байдлыг арилгахад чиглэсэн хөтөлбөрийг шинээр боловсруулахад анхаарах асуудлыг тодорхойлж гаргахад чиглэгдэж байгаа юм. Ерөнхий боловсролын сургуулийн бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийг 2014-2015 оны хичээлийн жилээс мөрдөж эхэлсэнтэй холбогдуулан дүн шинжилгээ хийх ажил нь урт хугацааны туршид хийгдэх шаардлагатай юм. Энэ жилийн тухайд төлөвлөсөн шинжилгээг бүрэн хийж дуусгалаа. Тиймээс дүн шинжилгээг энэ хичээлийн жилийн үйл ажиллагааны туршид болон ирэх хичээлийн жилд үргэлжлүүлэн гүйцэтгэнэ.

ЗГҮАХХАХТ-

4.3 Цэцэрлэг,

180. Эцэг эх, олон нийтийн

V, X

10.0 сая

Арга зүйн

Эцэг эх, олон нийтийн хамтын ажиллагааг дэмжих, удирдлагын менежментийн чиглэлээр

100% 100%

164

188

сургуулийн удирдлага болон эцэг, эхчүүдийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлж, хамтран ажиллах дүрэм, арга зүйн зөвлөмжтэй болгох.

хамтын ажиллагааг дэмжих, удирдлагын менежментийн чиглэлээр арга зүйн зөвлөмж боловсруулж хэрэгжүүлнэ. ***

төг.НҮБ-ын Хүүхдийн сан

зөвлөмжийн хэвлүүлсэн тоо, түгээлт

арга зүйг дэмжих чиглэлээр зөвлөмж хичээл 3, нэг удаагийн туршлага судлах сургалт зохион байгууллаа. “Журам шинэчлэн батлах тухай” Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/287 дугаар тушаалаар батлагдсан “Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багш, ажилтын мэргэжил дээшлүүлэх журам”-ын дагуу мэргэжил дээшлүүлэх үндэсний болон орон нутгийн үндсэн сургалтын хүрээнд эхний болон 2, 3 дахь, 5 дахь, 10 дахь жилдээ ажиллаж буй цэцэрлэгийн багш, удирдлагуудын мэргэжлийн ѐс зүй, харилцааны ур чадвар, хууль эрх зүй, хүүхдийн эрхийн талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилтот сургалтуудыг 2014-2015 оны хичээлийн жилд зохион байгууллаа. - НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн конвенцид Монгол Улс

нэгдсэн орсоны 25 жилийн ойн хүрээнд хүүхдийн эрхийн талаарх хууль зүйн ойлголт ба багшийн ажлын байран дахь хүүхдийн эрхийн хамгааллын талаар,

- БСШУ-ы сайд, Сангийн сайдын хамтарсан 2008 оны 56/64 дугаар хамтарсан тушаалаар батлагдсан “Сургууль цэцэрлэгийг хөгжүүлэх сангийн үлгэрчилсэн дүрмийн талаар ,

гэсэн 2 чиглэлээр багш, удирдлагуудад зориулсан зөвлөмж хичээл боловсруулж, түүний дагуу сургалт зохион байгууллаа. Дээрх 2 зөвлөмжөөс гадна Авилгын эсрэг тухай, Нийтийн албанд хувийн ашиг сонирхлоос сэргийлэх тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангах, урьдчилан сэргийлэх талаар 1.30 минутын зөвлөмж хичээл орж, гарын авлага түгээлээ. Сургалтын хүрээнд нийт 350 багш, удирдлагуудад тодорхой үүрэг зөвлөмжийг өгч ажиллалаа. Сүүлийн үед цэцэрлэгийн үйл ажиллагаатай холбогдон иргэдээс гарч буй гомдлын дийлэнх хувийг багшийн харилцаа ѐс зүй болон эцэг эхээс хандив, мөнгө татаж байна гэсэн гомдлууд эзэлж байгаатай тул дээрх зөвлөмжийн сэдэв, хамрах хүрээг өргөжүүлж модульт сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөөг боловсруулан НҮБ-ын Хүүхдийн

165

сангийн санхүүжилтээр сургагч багш бэлтгэх сургалтын 3 багц модулийг МУИС-ийн ХЗС, МУБИС-тай хамтран боловсрууллаа. Түүнчлэн багш, удирдлагууд ийн үйл ажиллагаандаа

Энэхүү модулийг боловсруулснаар:

Зөв Монгол хүүхэд” үндэсний хөтөлбөрийн Сургуулийн өмнөх, бага боловсролын чанарын шинэчлэл” дэд хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангах,

Цэцэрлэгийн удирдлагуудад хөдөлмөрийн эрх зүйн талаар мэдлэг олгох, улмаар хөдөлмөрийн гэрээ, эрх зүйгээ үүдэлтэй маргаан, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх

Цэцэрлэгийн багш, удирдлагын удирдах болон мэргэжлийн ѐс зүй, харилцааны ур чадварыг дээшлүүлэх,

Нийгэм, олон нийтийн дунд цэцэрлэгийн багш, ажилтны нэр хүндийг дээшлүүлэх,

Цэцэрлэгийн орчин дахь хүүхдийн эрхийг хангахад ач холбогдолтой боллоо.

Цэцэрлэгийн удирдлагын менежмент, арга зүйг дээшлүүлэх, туршлага судлах ажлын хүрээнд БНХАУ-ын Улаанбаатар дахь Соѐлын төвтэй хамтран аймаг, нийслэлийн 8 цэцэрлэг, Цэцэрлэгийн багшийн сургууль, НБГ-ын мэргэжилтнүүдийг тус улсын сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага, багш бэлтгэдэг сургуулийн үйл ажиллагаатай танилцах 7 хоногийн сургалтад хамрууллаа. Уг сургалтын хүрээнд багш нар тус улсын 2 цэцэрлэг, багш нарыг бэлтгэдэг үндэсний их сургуультай танилцаж, боловсролын салбарын албан хаагчидтай уулзалт хийлээ. Өвөр Монголын Одон телевизтэй хамтран сургалтын талаар бүтэн нэвтрүүлэг бэлтгэлээ. Сургалтад хамрагдсан хүмүүсийн тайлан, туршлагыг түгээн дэлгэрүүлэх ажлын талаар БХЗГ, СБТГ, ГХАХ-ийн мэргэжилтнүүд оролцсон уулзалтыг зохион байгуулж, багш нарт үүрэг чиглэл өгч ажиллалаа. Энэхүү сургалтыг цаашид жилд 2 удаа тогтмол

166

зохион байгуулж байхаар харилцан тохиролцож, уг сургалтад багш нарыг тогтмол хамруулах болсноороо ач холбогдолтой юм.

181. Сургуулийн өмнөх насны хүүхэдтэй эцэг эхчүүдэд зориулан “Цаг гаргаж, хүүхдээ хөгжүүлье” сургалтыг үндэсний хэмжээнд зохион байгуулна.

III, X

Сургалт зохион байгуулсан байна. Сургалтад хамрагдсан хүний тоо, ач холбогдол, үр дүн

Хүүхдэд сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэх асуудалд эцэг, эхийн үүрэг оролцоо, дэмжлэг чухал билээ. Энэ үүднээс Азийн хөгжлийн банкны төслөөр улсын хэмжээний бүх цэцэрлэгүүдэд эцэг эхийн боловсролыг дэмжихэд чиглэсэн “Цаг гаргаж, хүүхдээ хөгжүүлье” гарын авлага, Хүүхдийн үлгэр, дууны хос CD, Багш, эцэг эхийн заавал унших номын катологи, “Бага насны хүүхдийн хөгжлийн стандарт”-ын зөвлөмжийг эцэг, эхэд зориулан тус тус боловсруулан хэвлүүлж цэцэрлэг бүрт хүргүүлснээр цэцэрлэг бүр сургалтыг зохион байгуулахад ашиглах гарын авлагатай боллоо. Иймээс уг сургалтыг бага насны хүүхэдтэй бүх эцэг эхчүүдэд зохион байгуулах чиглэлийг 2014 оны 8/469 дугаар албан бичгээр аймаг, нийслэлийн Боловсролын газруудад хүргүүлэн хэрэгжилтийг зохион байгуулж байна. Мөн бага насны хүүхдэд Ном уншиж өгөх арга зүйн “Хамтдаа уншья” сургалтыг 2014 оны 5 дугаар сард зохион байгуулж, аймаг, нийслэлийн Сургуулийн өмнөх боловсрол хариуцсан мэргэжилтнүүдийг хамрууллаа. Эцэг, эхэд зориулсан “Хамтдаа уншья” гарын авлагыг хамтад нь бэлтгэн хэвлүүлж цэцэрлэг бүрт хүргүүллээ. Дээрх ажлын хэрэгжилтийн талаар аймгуудын Боловсролын газраас авсан мэдээнээс харахад эцэг эхэд зориулсан сургалтын хөтөлбөрийг аймаг бүр боловсруулан, сургагч багшаар дурын эцэг эх бэлтгэх, цэцэрлэгийн багш, туслах багш, арга зүйч нарын оролцоотойгоор сургалтыг зохион байгуулж, зарим аймгууд Дэлхийн зөн Олон улсын байгууллагын орон нутгийн салбарын санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр сум бүрт зохион байгуулж байна. Уг сургалтын тайланг орон нутгаас 10 дугаар сарын 1-ний дотор нэгтгэж, дүнг танилцуулахаар төлөвлөж байна.

100% 100%

167

182. Нэгдүгээр ангид элссэн сурагчдын эцэг эхэд “Таны хүүхэд сургуульд орлоо” гарын авлагыг бэлтгэн хэвлүүлж, эцэг эхчүүдэд сургалт зохион байгуулах ажлыг үндэсний хэмжээнд зохион байгуулна.***

II, IX

6.3 сая

төгрөг

ЭМД сан

“Таны хүүхэд сургуульд орлоо”, Хамтдаа уншья” арга зүйн гарын авлага хэвлэгдсэн тоо, хүртээмж

Хүүхдийг 6 найтайд нь сургуульд элсүүлэн суралцуулах болсонтой холбогдуулан 2014-2015 оны хичээлийн жилд нэгдүгээр ангид шинээр элсэх сурагчдын эцэг эхэд зориулсан “Таны хүүхэд сургуульд орлоо” зөвлөмжийг боловсруулж, Эрүүл мэндийн яам, Эрүүл мэндийг дэмжих сангийн санхүүжилтээр 1000 хувь хэвлүүлэн, ЕБС-уудад хүргүүллээ.

Энэхүү зөвлөмжид 6 настай хүүхдийн эрүүл мэнд болон оюун ухаан, нийгэмшихүйн хөгжлийг дэмжих зөвлөмжийг асуулт, хариулт хэлбэрээр боловсруулсан энгийн зөвлөгөөнүүдийг багтаасан. Зөвлөмжийн дагуу 2014-2015 оны хичээлийн жилд нэгдүгээр анги даан ажиллах багш нарт сургалт зохион байгуулах, багш нар эцэг эхчүүдэд зөвлөмжийн дагуу сургалт, зөвлөгөө өгөх ажлыг зохион байгуулна.

Мөн уг зөвлөмжийг хураангуйлан бяцхан ном хэлбэрээр 60,000 хувь хэвлүүлэх ажлыг Японы Хүүхдийг сангийн санхүүжилтээр хэвлүүлэхээр хэвлэлтэд шилжүүлээд байна.

Ингэснээр нэгдүгээр ангийн багш, эцэг эхийн хамтын ажиллагаа сайжирч, нэгдүгээр ангид элссэн хүүхдэд үүсдэг бэрхшээл багасах, эцэг эхийн зүгээс хүүхдээ хэрхэн дэмжих талаар мэдлэгтэй болж, улмаар 6 настай хүүхэд сургуульдаа хурдан дасах, амжилттай суралцахад нь эерэг нөлөө үзүүлнэ.

100% 100 %

Боловсролын тухай хуулийн 42.1

183. Хүүхдийн цэцэрлэгт камерын системийг нэвтрүүлэх ажлыг туршина.

IX-XII

15.0 сая

төгрөг НҮБ-ын

Хүүхдийн сан

Туршилт зохион байгуулж, үр дүнг тооцсон байна.

Улсын хэмжээний цэцэрлэгүүдийн камержуулалтын талаарх судалгааг гарган авсан бөгөөд Булган, Говь-Алтай, Архангай, Говьсүмбэр, Сүхбаатар аймгуудаас бусад аймаг ямар нэг хэмжээгээр цэцэрлэгийн камержуулалт хийсэн бөгөөд Дундговь аймаг 30 буюу хамгийн олон цэцэрлэгийг камержуулсан байна. Энэхүү судалгаанд үндэслэн орон нутгийн

100% 100%

168

санхүүжилтээр эл ажлыг бүрэн хэрэгжүүлэх үндэслэлтэй гэж үзээд аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт 2014-2015 оны хичээлийн жилд багтаан бүх цэцэрлэгүүдэд камерийн систем суурилуулах ажлыг орон нутгийн төсвийн хүрээнд шийдвэрлэх, мэдээллийг 2014 оны 12 дугаар сар, 2015 оны 5 дугаар сард тус тус ирүүлэх талаар Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын албан бичиг хүргүүллээ. Уг ажлыг хэрэгжүүлснээр хэт ачааллаас шалтгаалан нэг ангид ажиллаж буй багш, туслах багш нар хүүхэд бүрт хүрч ажиллах боломж хязгаарлагдмал, хүрэлцэхгүйгээс хүүхдэд учирч болзошгүй эрсдлээс сэргийлж чадна гэж үзэж байна. НҮБ-ын хүүхдийн сангийн 30,5 сая төгрөгийн санхүүжилтээр аймаг, нийслэлийн 9 цэцэрлэгийг камержуулахаар хүсэлт, холбогдох тооцоог тус санд хүргүүлсний дагуу Баянгол дүргийн 30 дугаар цэцэрлэг, Сонгинохайрхан дүүргийн 104 дүгээр цэцэрлэг, Баянзүрх дүүргийн 63 дугаар цэцэрлэг, Баянзүрх дүүргийн 147 дугаар цэцэрлэг, Чингэлтэй дүүргийн 126 дугаар цэцэрлэг, Сүхбаатар дүүргийн 135 дугаар цэцэрлэг, Сүхбаатар дүүргийн 68 дугаар цэцэрлэг, Архангай аймгийн Цэцэрлэг сумын 8 дугаар цэцэрлэг, Төв аймаг Зуун мод сумын Бүжинхэн цогцолбор гэсэн 9 цэцэрлэгийн 81 бүлэг, 92 байршилд камержуулалт хийлээ. Камержуулалтын хүрээнд дээрх цэцэрлэгүүдэд ЖИ мобалийн өндөр хурдны интернетийн кабель суурилуулагдаж буй бөгөөд эцэг, эхчүүд хүүхдээ ухаалаг гар утасныхаа тусламжтайгаар камераар хүүхдээ харах боломжтой боллоо. Камержуулалтыг Алтан электроникс ХХК гүйцэтгэлээ. Камерийн системийг ашиглан бүлэг дэх өдөр тутмын хичээл хүмүүжлийн үйл ажиллагааг хянах, багшийн ажилд бодит байдалд үндэслэн үнэлгээ

169

өгөх, хүүхдийн ахиц хөгжлийг далдаас ажиглах аргаар хянах зэрэг сургалтын ач холбогдолтой юм.

Боловсролын тухай хуулийн 20.2

184. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай цэцэрлэг, бага сургууль байгуулах тусгай зөвшөөрөл олгох ажлыг зохион байгуулна.

III, VIII

Тусгай зөвшөөрөл олгосон цэцэрлэг, бага сургуулийн тоо

Боловсролын тухай хууль% Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуулийн дагуу гадаадын хөрөнгө оруулалттай сургалтын байгууллага байгуулахаар зөвшөөрөл хүсэн 2 цэцэрлэг, 1 бага сургуулийн материалыг байгууллага, иргэдээс ирүүлсэн. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай сургуулийн өмнөх болон бага боловсролын байгууллага байгуулах тусгай зөвшөөрөл олгох, сунгах эсэх асуудлаар дүгнэлт гаргах шинжээчийн хэсгийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/81 дүгээр тушаалаар байгуулан, тусгай зөвшөөрөл авахаар хүсэлт ирүүлсэн 2 цэцэрлэг, 1 бага сургуулийн материалд үнэлгээ хийж, газар дээр очиж, танилцан, шинжээчийн хэсгийн дүгнэлт гаргаж ажиллалаа. Шинжээчийн хэсгээс гаргасан дүгнэлтийг үндэслэн хүсэлт ирүүлсэн “Номын ѐс” бага сургуульд сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох тухай БШУ-ны сайдын 2014 оны А/334 дүгээр тушаалаар, “Ариун-Эрдэнэ” цэцэрлэгт 2014 оны А/461 дүгээр тушаалаар тус тус,, “Баянхошуу Сэйнт поул” цэцэрлэгт А/433 дугаар тушаалаар тус тус шинээр сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгож сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг баталгаажуулж олголоо. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай “Сейнт поул” бага сургуулийн тусгай зөвшөөрөл сунгах хүсэлтэд Төрийн нарийн багийн даргын А/364 дугаар тушаалаар ажлын хэсэг байгуулан холбогдох хууль, журмын дагуу үнэлгээ хийж, БШУ-ы сайдын А/402 дугаар тушаалаар тус сургуулийн сургалтын ажил эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг 5 жилээр сунгаж, тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээг олгов. Уг ажлын үр дүнд сургуулийн өмнөх боловсролд 110, бага сургуульд 250 хүүхэд суралцах боломжтой боллоо.

100% 100%

170

ЗГҮАХХАХТ-189.1, 189. 2

4.4 Орон нутагт гэр цэцэрлэгийг шаардлагатай багт байгуулах ажлыг зохион байгуулж сургуулийн өмнөх боловсролын хамрах сургалтыг нэмэгдүүлэх

185. Малчин болон амьжиргааны баталгаажих төвшнөөс доогуур орлоготой өрхийн хүүхдийн сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулах ажлыг үе шаттай хэрэгжүүлнэ.

IV-XII

Байгуулагдсан гэр, цэцэрлэгийн тоо, нэмэгдсэн орны тоо

- Нийслэлий захын хорооллын, алслагдсан хороодод цэцэрлэг барих,

- Хөдөө орон нутгийн гэр цэцэрлэгийн тоог нэмэгдүүлэх

- Аймаг, сумдын орон нутгийн нөөц бололцоонд тулгуурлан цэцэрлэгийн анги бүлгийн тоог нэмэгдүүлэх

гэсэн 3 арга хэмжээний хүрээнд цэцэрлэг, сургуулийн өмнөх боловсролд хамрагдалтыг тодорхой хэмжээнд нэмэгдүүлж чадлаа. 1.цэцэрлэг нийлүүлэх аймаг сумдыг “Малчдын хүүхдийн сургуулийн өмнөх боловсролын хамран сургалтыг нэмэгдүүлэх” зорилго, үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтийг хангах зорилгоор статистик мэдээлэлд үндэслэн 14 аймгийн 100 суманд гэр цэцэрлэгийн гэр, тоглоом, тавилга, цахилгаан хэрэгсэл, нийлүүллээ. Эдгээр 14 аймгийн 100 сумын гэр цэцэрлэгт сургуулийн өмнөх боловсрол олгох хувилбарт сургалтын хөтөлбөрт зориулсан сургалтын хэрэглэгдэхүүн болох багц үзүүлэн, хүүхдийн дасгал ажлын дэвтэрийг нийлүүллээ. Энэ ажлын үр дүнд гэр цэцэрлэгүүдэд жилд дунджаар 2000 гаруй хүүхэд хамрагдан сургуулийн өмнөх боловсрол хүртэх юм. Гэр цэцэрлэг нь хөдөөгийн малчин өрхийн бага насны хүүхдүүд сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмших хамгийн тохиромжтой нөхцөлийг бүрдүүлж байна. Нэг гэр цэцэрлэг нь монгол иж бүрэн 2 гэр, багшийн ширээ сандал, хүүхдийн ширээ сандал, тоглоом болон хичээлийн хэрэгсэл, хөргөгч, хивс, ариун цэврийн /гар угаах/ иж бүрдэл зэргээс бүрдэж байна. 2.2014 оны хичээлийн жил эхэлснээс хойш орон нутгийн болоцоонд тулгуурлан шинээр байгуулсан цэцэрлэг, цэцэрлэгийн бүлэг, гэр болон нүүдлийн цэцэрлэг буюу хувилбарт бүлгийн тоо, түүнд

100% 100 %

171

хамрагдаж хүүхдийн тооны судалгаа мэдээллийг нийслэл, орон нутгаас авч нэгтгэлээ. Энэхүү мэдээгээр улсын хэмээнд 95 цэцэрлэгт 356 ердийн бүлэг шинээр нэмэгдэж түүнд 8078 хүүхэд, хувилбарт сургалтын 44 бүлэг шинээр нэмэгдэж түүнд 962 хүүхэд тус тус шинээр хамрагдсан байна.

Яамнаас эдгээр шинээр нэмэгдсэн цэцэрлэгүүдийн тогтвортой ажиллагааг хангах зорилгоор хувьсах зардал, шаардагдах санхүүжилт болох 7.4 тэрбум төгрөгийг 2014 оны улсын төсвийн тодотголд тусгалаа. 3. Канад технолгийн 17 цэцэрлэгийн барилгын ажлыг бүрэн дуусгаж, эдгээр цэцэрлэгүүд нээлтээ хийж албан ѐсоор үйл ажиллагаагаа эхлүүллээ. Энэхүү цэцэрлэгүүд нь цэцэрлэгийн хүрэлцээ хангамж муу байгаа нийслэлийн алслагдсан дүүрэг ялангуяа цэцэрлэггүй гэр хороололд бий болсон нь иргэдэд боловсролын үйлчилгээг хүргэхэд чухал ач холбогдлоо өгсөн. Дээрх цэцэрлэгүүдийг хүлээн авсанаар нийгэмд, иргэдэд дараах үр дүн гарсан гэж дүгнэж байна.

Алслагдсан дүүргийн иргэд, өрхөд төрийн үйлчилгээг ойртуулж чадсан,

Өмнө нь 3 хороо дундаа нэг цэцэрлэгтэй байсан бол эдгээр цэцэрлэгүүд ашиглалтад орсоноор цэцэрлэгт хамрагдалтыг нэмэгдүүлж чадсан,

2600 гаруй хүүхдийг шинээр цэцэрлэгт хамруулсан,

Хүүхдүүд цэцэрлэгт хамрагдсанаар сургуульд бэлтгэгдэж, тэдний нийгэмшихүй, оюун ухааны хөгжилд ахиц гарч, хүүхэд хөгжих боломж нэмэгдсэн,

Дээрх цэцэрлэгүүд нь нийт 1700 хүүхдийн хүчин чадалтай боловч, өнөөгийн нөхцөл байдлыг харгалзан хамрагдалтыг нэмэгдүүлэх зорилгоор

172

нийт захын болон ачаалал ихтэй хорооны 4 цэцэрлэгт сандал ширээ, цагаан хэрэглэлийг зэргийг нэмж нийлүүлэх хүсэлтийг Дэлхийн банкинд тавьж шийдвэрлүүлснээр 2600 гаруй хүүхэд хамрагдаж байна. Дээрх 3 арга хэмжээний үр дүнд энэ онд малчдын болон алслагдсан дүүргийн эмзэг бүлгийн нийт 13640 үүнээс 8078 хүүхэд цэцэрлэгт, 5562 хүүхэд сургуулийн өмнөх боловсролд нэмж хамрагдсан байна.

ҮХЦБ-ын 4.4 дэх заалт

4.5. Зургаан настай хүүхдийг сургуульд бүрэн хамруулах

186. 1-5 дугаар ангийн сургууль засвардсан хүүхдийн дэлгэрэнгүй судалгаа гаргаж, боловсрол нөхөн эзэмшүүлэх арга хэмжээ авна. ***

V, XII

Сургууль завсардсан хүүхдийн тоо, тэднээс сургуульд хамруулсан хүүхдийн тоо

Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газарт 2013-2014 оны хичээлийн жилд 1-5 дугаар ангид хамрагдах боловч сургуульд завсардаад байгаа хүүхдүүдэд боловсрол нөхөн олгож, сургуульд хамруулах талаар зөвлөмж, чиглэл өгч ажилласны дагуу сургууль завсардсан хүүхэд бүрийн шалтгааныг тодруулж, холбогдох арга хэмжээ авч ажиллалаа. 2013-2014 оны хичээлийн жилд хөдөө орон нутагт бага ангийн сурагчдын сургууль завсардсан шалтгааныг судлахад хөгжлийн бэрхшээлтэй, амьдралын боломжгүй, өвчний улмаас гэсэн шалтгаан түгээмэл байгаагийн дотор “сурах дургүйгээс” завсардсан тохиолдол нэлээд хувийг эзэлж байгаа нь байгаа нь анхаарал татаж байна. Боловсролын газруудтай хамтран сурагчдын завсардсан шалтгааныг тодруулан, сурагчдыг сургуульд буцаан суралцуулах, дүйцсэн хөтөлбөрөөр хичээллүүлэх албан бус боловсролын сургалтад хамруулах ажил зохион байгуулах зэрэг арга хэмжээ авсан нь зохих үр дүнгээ өгч, 2013-2014 оны хичээлийн жилд хөдөө орон нутагт завсардсан бага ангийн сурагчдын 52 хувийг сургуульд буцаан суралцуулж, 21 хувийг албан бус боловсролын үйлчилгээнд хамрууллаа.

100% 100%

187. Дотуур байрны

V, XII

Дотуур байрны

Ерөнхий боловсролын сургуулийн дотуур

100% 100%

173

багшид зургаан настай хүүхэдтэй ажиллах арга зүйн дэмжлэг үзүүлж, дотуур байрны үйлчилгээг сайжруулах арга хэмжээ авна. ***

багшид 6 настай хүүхэдтэй ажиллах арга зүйн дэмжлэг үзүүлсэн байдал, авсан арга хэмжээний тоо, үр дүн

байранд 6 настны багш авч ажиллуулсан туршлагыг зарим аймагт судаллаа. Дотуур байранд 6 настай хүүхэдтэй ажиллах багш ажиллуулах асуудлыг Санхүү, хөрөнгө оруулалтын хэлтэстэй хамтран судалж, 4 хувилбар бүхий санал боловсрууллаа. Үүнд: Хувилбар 1. 6 настай хүүхэд хүмүүжиж байгаа дотуур байранд хүүхдийн тооноос үл хамааран 1 асрагч багш ажиллуулах: Энэ тохиолдолд улсын хэмжээнд нийт 376 багш нэмэгдэнэ. Хувилбар 2. 6 настай 20 хүүхэд тутамд 1 асрагч багш ажиллуулах: Энэ тохиолдолд улсын хэмжээнд нийт 373 багш нэмэгдэнэ. Хувилбар 3. 6 настай хүүхэд хүмүүжиж байгаа дотуур байранд хүүхдийн тооноос үл хамааран 3 асрагч багш ажиллуулах: (Энэ тохиолдолд багш нь ээлжээр ажиллах боломжтой болно.) Энэ тохиолдолд улсын хэмжээнд нийт 990 багш нэмэгдэнэ. Хувилбар 4. 6 настай хүүхэд хүмүүжиж байгаа дотуур байрын батлагдсан орон тоонд багтаан 6 настантай ажиллах 1 багш ажиллуулах. Эдгээрийн 1-3 дугаар хувилбарыг хэрэгжүүлэхэд төсөвт 3.5-9.3 тэрбум төгрөгийн нэмэлт зардал шаардагдаж байна. Судалгааны үр дүн болон хэрэгжих боломжийг харгалзан “Хувилбар 4”-ийн дагуу дотуур байранд батлагдсан төсөв, орон тоондоо багтаан 6 настантай ажиллах багш ажиллуулах, үүнтэй холбоотой зохицуулалтыг хангах талаар сайдын тушаалын төсөл боловсруулаад байна. БШУЯ, Японы Хүүхдийг Ивээх сангаас хамтран ерөнхий боловсролын сургуулийн дотуур байрын өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар хэлэлцэн, дотуур байрт хүүхдийн сурч хөгжих таатай орчин нөхцөлийг бүрдүүлж байгаа

174

туршлагуудтай танилцан, цаашид хийх арга хэмжээний чиглэлийг тодорхойлох зорилго бүхий “Ерөнхий боловсролын сургуулийн дотуур байрын үйлчилгээ, орчин нөхцөлийг сайжруулах арга зам” зөвлөлдөх уулзалтыг 2014 оны 11 дүгээр сарын 13-14-ний өдрүүдэд зохион байгууллаа. Энэхүү уулзалт нь энэ чиглэлээр улсын хэмжээнд зохион байгуулж буй анхны томоохон уулзалт болсноороо онцлог юм. 2014-2015 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын сургуулийн 511 дотуур байранд 33.0 мянга орчим хүүхэд амьдарч байгаагийн 81.0 хувь нь малчдын хүүхэд байна. Эдгээр хүүхдийн 34.7 хувь нь бага ангийн, 11.0 хувь нь 6 настай хүүхэд байна. Энэхүү зөвлөлдөх уулзалтад дотуур байранд амьдарч буй сурагч, дотуур байрын багш, сургуулийн захирал, орон нутгийн Боловсролын газрын дарга нар, ЕТГ, УИХ, яамдын төлөөлөл, хүүхдийн байгууллага, олон улсын байгууллагуудын төлөөлөл нийт 100 гаруй төлөөлөгч оролцож, дотуур байрын өнөөгийн дүр төрх, суралцагчдынхаа сурч амьдрах орчныг бүрдүүлж байгаа сайн туршлагаас хуваалцаж, цаашид хамтран хийх ажлын зөвлөмж, чиглэлийг тодорхойлсноороо ач холбогдолтой боллоо. Японы хүүхдийг ивээх сангийн “Алслагдсан хөдөөгийн малчдын хүүхдүүдийн бага боловсролын үр дүнг сайжруулах нь” төслийн хүрээнд, Боловсролын хамтын ажиллагааны нийгэмлэгтэй хамтран гарын авлага боловсруулан, холбогдох CD-ийн хамт хэвлэн түгээлээ. Энэхүү гарын авлага нь сургуулийн дотуур байранд буюу эцэг эх, гэр бүлээсээ тусдаа, айлд амьдарч байгаа бага ангийн хүүхдүүд шинэ орчинд дасан зохицоход нь туслах, сурах, хөгжих үйл явцыг нь дэмжих зорилготой бөгөөд дотуур байрны болон бага

175

ангийн багш, нийгмийн ажилтан, сайн дурын идэвхтнүүд зэрэг бага ангийн хүүхэдтэй ажилладаг хүн бүр хэрэглэж болох арга зүйн гарын авлага юм.

ҮХЦБ-ын

4.4.1, ЗГҮАХ-ийн 190

4.6. Хүүхдийн хоол/цайны үйлчилгээний эрүүл ахуй, аюулгүй байдлын баталгааг хангаж, “Үдийн цай” хөтөлбөрийг чанаржуулах

188. Сурагчдын үдийн цайны үйлчилгээнд тавигдах шаардлагыг шинэчлэн боловсруулж мөрдүүлнэ.***

IV-VI

Шаардлагын төслийг шинэчлэн батлуулж, мөрдүүлнэ

Ерөнхий боловсролын сургуулийн “Үдийн цай” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн өнөөгийн байдлыг тодорхойлох зорилгоор 2013-2014 оны хичээлийн жилд төрийн болон төрийн бус өмчийн нийт 699 сургуулиас гал тогооны нөхцөл байдлын талаарх болон цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрны хүүхдийн хоол, хүнсний хангамж үйлчилгээний талаарх судалгааг хийсэн. Улсын хэмжээнд зориулалтын гал тогоотой 350 сургууль, зориулалтын бус гал тогоотой 259 сургууль, огт гал тогоо байхгүй 40 сургууль байна. "Үдийн цай" хөтөлбөрийн хүрээнд орон нутгийн 121 сургууль, нийслэлийн 94 сургууль улсын хэмжээнд 215 сургуулийн гал тогоог түрээслэгч ашиглаж байгаа бол 146 сургуулийн гал тогоог аж ахуйн нэгж, 69 сургуулийн гал тогоог хувь хүн түрээслэн ажиллуулж байна. Хоол, хүнсний хангамж, татан авалтын судалгаанд 470 ЕБС, 324 дотуур байр, 710 цэцэрлэг хамрагдсанаас цэцэрлэгүүд сүү сүүн бүтээгдэхүүний 40-50%-ийг компани, 20-25% нь хувь хүн, мах махан бүтээгдэхүүний 19-23% компани, 15-25% нь хүн хүн, 13-29% нь малчин, гурил, будааны 52-63% компани, 4-13% нь хүнсний зах, 7-13% нь хоршоолол, Төмс хүнсний ногоог 27-43% нь компани, 9-26% нь хүнсний зах зэрэг газруудаас долоо хоногт 2-3 удаа татан авалт хийдэг байна. Дээрх байдал нь хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт тээвэрлэлтийн горим зөрчигдөх, хугацаа болон эрүүл ахуйн шаардлага, стандарт хангахгүй бүтээгдэхүүн нийлүүлэгдэх, улмаар хүүхдийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлэх зэрэг эрсдэлтэй байна. Энэхүү судалгаанд үндэслэн сургуулийн үдийн

90% 50%

176

цайны үйлчилгээний хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний хэрэглээ, хангамж, үйлчилгээнд тавигдах шаардлагын төслийг шинэчлэн боловсрууллаа.

189. Цэцэрлэгийн хүүхдийн хоол шим тэжээлийн судалгаа хийж, цэцэрлэгийн эрхлэгч, тогооч нарт сургалт зохион байгуулна.

III-X

3.0 сая

төгрөг НҮБ-ын


Цэцэрлэгийн эрхлэгч, тогооч нар сургалтад хамрагдсан байна.

2014 оны 6 дугаар сард хийсэн судалгаагаар 427 цэцэрлэгийн ирүүлсэн мэдээллээс харахад бөгөөд 1447 гал тогооны ажилчид байна. Үүнээс 4% нь хоолны технологич инженер мэргэжилтэй, 20% нь 1-р зэрэгтэй тогооч, 28% нь 2-р зэрэгтэй тогооч, 27% нь 3-р зэрэгтэй тогооч, 7,2% нь тогоочийн мэргэжил эзэмшээгүй ажиллаж байна. Судалгаанд хамрагдсан гал тогооны ажилчдын 18% нь 1-2 жил, 12% нь 3-5 жил, 21% нь 6-10 жил, 48% нь 10-с дээш жил ажилласан байна. Хоолны шим тэжээлийн судалгааны хувьд судалгаа авах үзүүлэлтийг гаргасан боловч Эрүүл мэндийн яамнаас Хоол, шим тэжээлийн үндэсний хөтөлбөрийг шинээр баталж, үүнтэй холбогдуулан цэцэрлэг, сургууль, дотуур байрны хоол, үйлдвэрлэл үйлчилгээнд үнэлгээ хийх талаарх эрх зүйн баримт бичиг, шалгуурыг шинээр батлахтай холбогдуулан түр хойшлуулаад байна. БШУЯ-ны Үдийн хоол хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх нэгж , НҮБ-ын хүүхдийн сантай хамтран Хөвсгөл аймгийн 10 сумын цэцэрлэгийн эрхлэгч, тогооч, няравын бүрэлдэхүүнтэй 27 хүн хамруулан цэцэрлэгийн хүүхдийн хоол хүнсний аюулгүй байдал сургалтыг 2014 оны 5 дугаар сард амжилттай зохион байгууллаа. Сургалтанд хамрагдагсдад “Цэцэрлэгийн хүүхдийн хоол хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын асуудлууд”, “Хүнсний бүтээгдэхүүний чанар, аюулгүй байдал, Зохицуулах үйлчилгээтэй хүнс” сэдвээр нэгдсэн лекц, 2 бүлэгт хуваан хоолны технологийн сургалтыг хийсэн. Сургалтад оролцогчдод “Цэцэрлэгийн хүүхдийн

100% 100%

177

хоолны жор” номыг түгээснээс гадна зарим хоолыг технологийн дагуу зааж, тухайн цэцэрлэгт хэрэглэдэг уламжлалт хоолны технологитой танилцах, харилцан туршлага солилцлоо. Дараагийн сургалтыг НҮБ-ын хүүхдийн сантай хамтран 2014-2015 оны хичээлийн жилд Налайх дүүрэгт хийнэ.

190. Ерөнхий боловсролын сургуулийн хөдөө аж ахуйд суурилсан үдийн хоол хөтөлбөрийн загвар”-ыг шинээр сонгогдсон гурван сумын сургуульд хэрэгжүүлж эхэлнэ.

V

Шинээр сонгодсон гурван сумын сургуульд төсөл хэрэгжиж эхэлсэн байна.

Тайландын эрхэмсэг гүнж Мах Шакри Сириндхорни ивээл дор Төв айгийн Алтанбулаг сумын ерөнхий боловсролын сургуульд 2009 оноос сургуулийн дэргэдэх туслах аж ахуйг хөгжүүлэх замаар “Сургуулийн үдийн хоол” –төслийг хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд өмнөх төслийн үр дүнд суурилан 2014 оноос шинээр Төв аймгийн Баян, Бүрэн, Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай, Сүхбаатар аймгийн Уул-Баян сумын ерөнхий боловсролын сургуулиудад “Туслах аж ахуйг хөгжүүлэх замаар сурагчдыг эрүүл аюулгүй хоол хүнсээр хангах” төслийг хэрэгжүүлэхээр боллоо. Эн ажлын хүрээнд Тайландын талаас 6 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ирж төсөл хэрэгжих боловсролын газрын дарга, сургуулийн захирал, нягтлан бодогч, эмч, багш нарт газар тариалан, хоол шим тэжээл, эрүүл ахуй гэсэн 3 чиглэлээрх сургалтыг 2014 оны 7 дугаар сарын 7-10 өдрүүдэд зохион байгууллаа. Төслийн дараагийн шатны үйл ажиллагаа 2015 оны 2 дугаар сараас албан ѐсоор хэрэгжихээр бөгөөд төслийн бэлтгэл шатны ажлуудыг хийж дуусгаад байна.

100% 90%

191. Үдийн цай хөтөлбөрийн чанарыг сайжруулахад чиглэсэн гарын авлага боловсруулан, хэвлэн нийлүүлэх ажлыг зохион

III-VII

5.0 НҮБ-ын


Гарын авлага хэвлүүлж, сургуулиудад түгээсэн байна.

“ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛИЙН ХООЛ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ” -ний гарын авлагыг Азийн хөгжлийн банкны “Санхүүгийн хямралын үед эмзэг бүлгийн иргэдэд боловсролын үйлчилгээг хүргэх төсөл”-ийн 11,700,000.00 төгрөгийн санхүүжилтээр 1800 ширхэгийг хэвлүүлэн сургуулиудад түгээсэн. Энэхүү гарын авлагад Монгол улс болоод бусад улс орны хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хөгжлийн талаар болон зууш, салат, зутан шөл, сүүн шөл, каш, шөлтэй

100% 100%

178

байгуулна. хоол, үндсэн хоол, сүмс, хачир, гурилан бүтээгдэхүүн, ундаа, шүүс гэсэн бүлгээр хоолны жор технологт нэг сурагчид ноогдох орц, норм, шимт бодисын хэмжээг тусгаснаас гадна сургуулийн үдийн хоолны загвар хоолны цэс, гал тогооны ажилчдын мэдвэл зохих тушаал, журам, дүрмийг хавсарган оруулсан сургуулийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний анхны гарын авлага боллоо.

ҮХЦБ-

ын 4.4.2 ЭЗНХҮЧ

-ийн 13.1

4.7. Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, багш нарыг давтан бэлтгэх ажлыг зохион байгуулна.

192. Ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн шинэчилсэн хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлж эхэлнэ.***

IX-XII

- Хөтөлбөр хэрэгжүүлж буй сургууль, бүлэг, багш, сурагчдын тоо, гарсан үр дүн, үр нөлөө

Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийн туршилтын үр дүнг тусган сайжруулсан цөм хөтөлбөрийг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны “Сургалтын төлөвлөгөө, цөм хөтөлбөр, багийн бүрэлдэхүүн батлах тухай” А/240 дугаар тушаалаар батлан 2014-2015 оны ичээлийн жилээс эхлэн үндэсний хэмжээнд мөрдөж эхлээд байна. Цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явц байдалтай танилцаж, багш нарт зөвлөн туслах ажлыг үе шаттай зохион байгуулж байна. Зөвлөн туслах ажилд нийслэлийн бүх сургууль болон Архангай, Булган, Төв, Сүхбаатар, Баян-Өлгий аймгийн бага ангийн бүх багшийг хамрууллаа. Орон нутгийн Боловсролын газар, сургуулиудын Цөм хөтөлбөрийг ь тухайн орон нутгийн онцлогийг харгалзсан, харилцан адилгүй арга, хэлбэртэй буй менежментээр хэрэгжүүлж зохих үр дүнд хүрч байна. Бага боловсролын цөм хөтөлбөрөөр улсын хэмжээнд 1-5 дугаар ангийн 9132 бүлэгт 251204 сурагч хичээллэж байна.

100% 100%

193. Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга зүйг эзэмшүүлэх

V-VIII

- Шинэчилсэн хөтөлбөрийн арга зүйгээр хангагдс

Энэхүү ажлын хэрэгжилтийн түвшинд багш нарын сургалтыг зохион байгуулах, зөвлөн тусгах гэсэн 2 чиглэлийн ажлыг зохион байгууллаа. Бага боловсролын түвшний шинэчилсэн цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх бэлтгэл хангах ажлын хүрээнд бага ангийн багш нарыг бэлтгэх сургалтыг 2 үе шаттай зохион байгуулав. Үүнд:

100% 100%

179

багш нарт сургалтыг зохион байгуулалтаар хангана

ан бага ангийн багшийн тоо, эзлэх хувь

Үндэсний сургагч багш бэлтгэх сургалт, 2014.06.25-30/90 сургагч багш, энд аймаг, нийслэлийн Бага боловсрол хариуцсан мэргэжилтийг хамруулав.

Үндэсний хэмжээний нийт багш нарыг бэлтгэх сургалтыг аймаг, дүүргүүдэд зохион байгуулж, 2014-2015 оны хичээлийн жилд 1-5 дугаар ангид хичээл заах багш нарыг 100 хувь хамруулав. /2014.08.15-25/

Цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх явцад, багш нарт зөвлөн туслах ажлыг тусгай төлөвлөгөөний дагуу зохион байгуулж байна. Үүнд:

2014 оны 9 дүгээр сарын 4-10-ны өдрүүдэд Нийслэлийн төвийн 6 дүүргийн Боловсролын газартай хамтран, нийт сургуулийн үйл ажиллагааг ажиглан, удирдлага, бага ангийн багш нартай уулзаж ярилцан, цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй менежмент, багш нарын бэлтгэгдсэн байдалтай танилцаж, холбогдох зөвлөгөө өгч ажиллалаа.

2014 оны 10 дугаар сард Цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн багтай хамтран Нийслэлийн Сүхбаатар, Баянгол, Налайх, Сонгинохайрхан, Баянзүрх дүүргийн зарим сургуулийн бага ангийн хичээлд ажиглалт хийж, зөвлөн туслах ажлыг зохион байгуулав.

2014 оны 11 дүгээр сард Цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн багтай хамтран Архангай, Булган, Сүхбаатар, Төв аймгийн сургуулиудад зөвлөн туслах ажлыг зохион байгуулсан нь үр дүнтэй ажил боллоо.

Зөвлөн туслах ажлыг багшийн бэлтгэн заасан хичээлийг ажиглан, хамтарч ярилцах, засан сайжруулах талаар санал солилцох зэргээр сайн туршлагыг түгээн дэлгэрүүлэх, сайжруулах

180

зүйлсийг багаар хамтран шийдвэрлэх арга замаа ярилцсан нь мэргэжил дээшлүүлэх сургалтаас илүүтэйгээр ажлын байран дээр мэргэжил дээшлүүлэх сайн туршлага боллоо. Бусад аймгуудад зөвлөн туслах ажлыг төлөвлөгөөний дагуу явуулна.

4.8. Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийн дагуу 1-5 дугаар ангийн сурах бичгүүдийг шинэчилнэ.

194. Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийн дагуу сурах бичгийг шинээр зохиох, турших, сайжруулах, хэвлэн нийлүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

I, VIII

Шинээр зохиож хэвлэн нийлүүлсэн сурах бичгийн тоо

Бага боловсролын шинэчилсэн хөтөлбөрийн дагуу шинээр зохиосон 33 нэрийн сурах бичгийг үндэсний 40 лаборатори сургуулийн бага ангид туршиж, түүний үр дүнг тусган сайжруулж,2014-2015 оны хичээлийн жил эхлэхээс өмнө нийлүүлж дуусгалаа.

Засгийн Газрын 2009 оны 28 дугаар тэмдэглэлд бага ангиийн сурагчдын сурах бичгийг төрөөс үнэ төлбөргүйгээр 100% хангахаар тусгасны дагуу ерөнхий боловсролын сургуулийн 1-5 дугаар ангийн 37 нэрийн сурах бичиг, 1,679,151 сурах бичиг хэвлэн түгээж, сургалтад хэрэглэж байна. Үүнд:

I ангийн 7 нэрийн 416,112 ш сурах бичиг, 11,872 ш багшийн ном

II ангийн 6 нэрийн 335,148 ш сурах бичиг, 11,172 ш багшийн ном

III ангийн 6 нэрийн 288,552 ш сурах бичиг, 9,618 ш багшийн ном

IV ангийн 7 нэрийн 317,870 ш сурах бичиг, 10,376 ш багшийн ном

V ангийн 8 нэрийн 319,519 ш сурах бичиг, 11,493 ш багшийн ном

Хөгжлийн бэрхшээлтэй сурагчдын Монгол хэл III – 300 ш,

Математик II – 300 ш,

Эх хэл II – 1350 ш.

Шинээр зохиосон сурах бичгүүдийг багшийн номын хамт зохиож, хэвлүүлсэн нь бага боловсролын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх багшид арга зүйн

100% 100%

181

дэмжлэг болж, зохих үр дүнгээ өгч байна. Энэ хичээлийн жилд 1-5 дугаар ангийн 33 нэрийн 54,531 багшийн номыг хэвлэн бага ангийн багш нарт түгээсэн ч багш бүрт хүртээмжтэй бус байгаа төдийгүй багш бүрт нэн шаардлагатай байгаа нь харагдлаа. Иймд цаашид багшийн номыг багш бүрт хүргэх арга хэмжээ авах шаардлага гарч байна. Засгийн Газрын 2009 оны 28 дугаар тэмдэглэлд бага ангиийн сурагчдыг 100%, дунд, ахлах ангийн сурагчдын 40 хувийг төрөөс сурах бичгээр үнэ төлбөргүй хангахаар тусгасан. Үүний дагуу ерөнхий боловсролынсургуулийн сурагчдыг сурах бичгээр хангах ажлыг зохион байгууллаа. Үүнд:

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/155 дугаар тушаалаар батлагдсан “Бага, дунд боловсролын шинэчлэлийн ерөнхий зураглал”-д Бага боловсролын сургалтын шинэчилсэн хөтөлбөр, сурах бичгийг 2013-2014 оны хичээлийн жилд туршиж, хэвлэн, 2014-2015 оны хичээлийн жилээс эхлэн үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэхээр тусгасны дагуу 1-5 дугаар ангийн 33 нэрийн сурах бичгийг багшийн номын хамт шинэчилсэн хөтөлбөрийн дагуу шинээр зохиож, анги тус бүрийн хүүхдийн тоогоор хэвлэн нийлүүлэх ажлыг зохион байгууллаа.


4.9 Сургууль, цэцэрлэгийг эрүүл ахуйн стандарт, шаардлага хангасан тавилга,тоног төхөөрөмж, тоглоом

195. Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэг, дотуур байрны тавилга, тоног төхөөрөмж, тоглоом наадгайгаар хангах

II-XI

2014-2015 онд нийлүүлэх хэрэгцээний судалгааг нэгтгэж, СХОХ

Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хуулийн 6.1-д “СӨБ эзэмшүүлэхэд шаардагдах ном, гарын авлага, сургалтын үзүүлэн болон тоглоом, бусад хэрэглэгдэхүүн нь сургалтын орчны стандарт эрүүл ахуйн шаардлага хангасан байна” гэж, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 327 дугаар тушаалаар батлагдсан “Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалтын талаар баримтлах бодлого”-ын баримт бичигт “Цэцэрлэгийн ангиудыг стандартын шаардлага хангасан тавилга, тоглоом наадгай, сургалтын хэрэглэгдэхүүнээр хангах

100%

100%

182

наадгайгаар ээлж дараатай хангана.

хэрэгцээний судалгааг хийж танилцуулна.

газарт хүргүүлсэн байна.

ажлыг орон нутгийн төсөв, эцэг эх, олон нийтийн санаачилгад тулгуурлан гүйцэтгэнэ” гэж тус тус заасан. Эл ажлын хүрээнд нийслэл, орон нутгаас сургалтын хэрэглэгдэхүүний судалгааг 4 үзүүлэлтийн дагуу авч дүгнэлээ. Судалгаанаас хараха: - Номны хангалт нийт цэцэрлэгүүд хангалттай

хэмжээнд гэж дүгнэсэн харин тараах материалыг бараг 100 хувь өөрсдөө цаас, мод, хуванцар зэргээр хийдэг зориулалтын бус байдгаас гадна эрүүл ахуйн шаардлага хангадаггүй гэж дүгнэсэн байна.

- Үзүүлэнгийн хангалтын тухайд 2007 онд АХБ-ны, 2013 онд ХНБШСИХСӨБО төслийн хүрээнд зөвхөн хөдөө орон нутгийн зарим цэцэрлэгүүдэд хэл яриа, тоолол, хөгжмийн хичээлийн үзүүлэн нийлүүлснээс өөр хөрөнгө оруулалт сүүлийн 8 жилд хийгдээгүй байна.

- Техник хэрэгсэлийн хувьд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар БШУЯ-аас хангалт хийгддэг боловч цөөн тоогоор мөн нийт цэцэрлэгүүдийг хамарч чаддаггүй байна. судалгааны дүнг нэгдсэн байдлаар эцэслэн тоо, хувиар гаргаж байна. - Тоглоомын хувьд сүүлийн 5 жилд улсын төсвөөс цэцэрлэгүүдэд бие бялдар, сэтгэхүй хөгжүүлэх тоглоом наадгайн нэгдсэн хангалт хийгдээгүй, Хамгийн сүүлд Азийн хөгжлийн банкны БХХ-3 төслөөр 2011 онд тус бүр 1,0 сая төгрөгийн тоглоомыг нийлүүлсэн

-

Цэцэрлэгүүдийн 80 гаруй хувь нь тоглоомын хангалт дунд зэрэг

Цэцэрлэгүүдийн 35 орчим хувьд нь тоглоом хангалтгүй Нийт цэцэрлэгүүдийн тоглоом элэгдэлд орсон

Улсын төсвийн хүндрэлтай байдлын улмаас тоглоом наадгайн нэгдсэн хангалт хийх төсөв байхгүй

183

Цэцэрлэгүүд тэр дундаа Улаанбаатар хотын цэцэрлэгүүд даруй 1,8-2,5 дахин ачаалалтай ажиллаж /нэг ангид 45-60 хүүхэд/ байгаатай холбогдуулан тоглоомын хангалт, хүрэлцээгүй зэрэг нөхцөл байдалтай байна

Судалгаанд үндэслэн 2014-2015 оны хичээлийн жил болон ирэх хичээлийн жилд цэцэрлэгүүдэд шаардлагатай тоглоом, сургалтын хэрэглэгдэхүүн нийлүүлэх саналыг СХОХ-т тавьж, 2015 оны батлагдсан улсын төсвийн хүрээнд ирэх оны худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөөний төсөлд улсын хэмжээний цэцэрлэгүүдэд тоглоом, наадгайг нийлүүлэх хөрөнгийг тусгахаар шийдвэрлүүллээ. Мөн цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрын гал тогооны тоног төхөөрөмжийн судалгааг аймаг, нийслэлийн боловсролын газраар дамжуулан авсан мэдээлэлд тулгуурлан хийлээ. Энэхүү судалгаагаар хоол үйлдвэрлэлд нэн шаардлагатай 13 нэр төрлийн том оворын тоног төхөөрөмжийн хангамж, ашиглалт болон тогоочийн мэргэжлийн зэрэг, ажилласан жилийг судлах юм. Одоогоор Архангай, Говь-Алтай, Дорноговь, Дундговь, Завхан, Сүхбаатар, Сэлэнгэ, Төв, Дархан-Уул, Орхон аймгууд болон Улаанбаатар хот судалгааг бүрэн ирүүлээд байна. Уг судалгааны дүнгээр:

Ерөнхий боловсролын сургуулийн 50.5% цахилгаан пийшинтэй, 52.3% нэгдүгээр хоолны тогоотой, 4.1% хоѐрдугаар хоолны тогоотой, 35.1% нь буузны жигнүүртэй байна. 17% нь 380 V-ын цахилгаанд холбогдоогүй байна.

Дотуур байрын 65.4% цахилгаан пийшинтэй, 67.3% нэгдүгээр хоолны тогоотой, 66.9% сургууль хоѐрдугаар хоолны тогоотой, 42.8% нь шарх шүүгээтэй, 41.6% нь буузны жигнүүртэй байна. 6.5% нь 380 V-ын цахилгаанд холбогдоогүй, 1% нь

184

тогны ачаалал нь дийлдэггүй байна.

Цэцэрлэгийн 72.6% цахилгаан пийшинтэй, 69.4% нэгдүгээр хоолны тогоотой, 73.9% сургууль хоѐрдугаар хоолны тогоотой, 28.2% нь шарх шүүгээтэй, 54.8% нь буузны жигнүүртэй байна. 6.3% нь 380 V-ын цахилгаанд холбогдоогүй байна.

Судалгаанд үндэслэн ирэх онд сургууль, цэцэрлэгийн эрхлэгч нарт зориулсан хоол, шим тэжээлийн талаар төлөвлөгөөт сургалтыг зохион байгуулах, шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөөний төсөлд тусгаад байна.


4.10. Сургуулийн бие засах газар, гар угаалтуурын тоог нэмэгдүүлж нөхцөлийг сайжруулах

196. Цэцэрлэг, сургууль, дотуур байрны ус, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн нийтлэг шаардлагын төслийг боловсруулж, батлуулна. ***

XII

Батлагдсан нийтлэг шаардлага

НҮБ-ыг Хүүхдийн сантай хамтран хийсэн түүвэрчилсэн судалгаагаар улсын хэмжээний нийт цэцэрлэг, сургуулийн 50 орчим хувийн ус хангамжийн болон ариун цэвэр, эрүүл ахуйн нөхцөл зохих түвшинд хүрээгүй, шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламжаар хангагдаагүй байгаа нөхцөл байдалтай байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилийн эхний хагас жилийн статистик мэдээгээр улсын хэмжээнд 512 дотуур байранд 34846 сурагч сууж байна. Дотуур байрны суултуурын тоо 1251, угаалтуурын тоо-3596 байна. Дотуур байрны нэг суултуурт 27.8, нэг угаалтуурт 9.6 хүүхэд ноогдож байна. Цэцэрлэг, сургуулийн ундны ус болон ариун цэврийн байгууламжийн нийтлэг шаардлагын төслийг боловсруулж, эхний хэлэлцүүлгийг 2013 оны 10 дургаар сарын 17-18 ны өдөр Чингис зочид буудалд зохион байгуулсан бөгөөд уг арга хэмжээд 14 байгууллагын 25 төлөөлөгч оролцож, санал солилцлоо. Цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байрны ус, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн норм, шаардлагыг шинээр боловсруулж, Эрүүл мэндийн сайд, Сангийн сайд Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 6 дугаар

100%

100%

185

сарын 11-ний өдрийн А/259/197/ дугаар хамтарсан тушаалаар батлуулаад байна. Шаардлагад цэцэрлэг, бага ангийн түвшинд хөдөө, орон нутагт зөөврийн усан хангамжтай тохиолдолд ч угаалтуур, суултуур нь татуургатай, дотроо байрлаж байх наад захын шаардлагаас гадна 3.1-д гар угаах байгууламжийн сургуульд 40 сурагчдад 1 гар угаагуур, дотуур байранд 30 сурагчдад 1, цэцэрлэгт 20-оос ихгүй хүүхдэд 1 гар угаагуур тус тус ногдохоор, мөн дэргэд нь саван, алчуур болон хатаагч, хогийн савыг тогтмол байрлуулахаар баталсан. Уг шаардлагын 1.2.1-д төвлөрсөн болон төвлөрсөн бус усан хангамжийн эх үүсвэртэй байхаас гадна ус дамжуулах, хоолой, гүний болон гүехэн худаг, зөөврийн үйлчилгээний ус зэрэг усны эх үүсвэрт эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүсийг 50м-ээс доошгүй зайд тогтоож, дэглэмийг мөрдөхөөр заасан.

2013-2014 онд ашиглалтад орсон 28 сургууль, 30 цэцэрлэг, 11 дотуур байр, 13 спорт заалны барилгын зурагт эрүүл ахуй, ариун цэврийн норм, нормативыг хангуулан, холбогдох стандартыг мөрдүүлэн ажиллалаа. Үүний үр дүнд угаалтуур, суултуурын тоог тус бүр 991-ээр нэмэгдүүлээд байна. Говь-Алтай, Баянхонгор, Өмнөговь, Хөвсгөл, Налайх дүүргийн нийт 20 сургууль, 20 цэцэрлэгийн бие засах газар, ундны усан хангамжийг НҮБ-ын хамтарсан төсөл, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Усны төсөл, Улаан загалмай нийгэмлэгтэй хамтран эрүүл ахуй, ариун цэврийн шаардлагад нийцүүлэн байгуулах ажлыг хийлээ. Энэхүү шаардлагыг орон нутгийн төвшинд хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, санхүүжилтийг шийдвэрлэх талаар Сангийн сайдын 2014 оны 03-р сарын 06-ны өдрийн 43

186

тоот тушаалын дагуу сум, орон нутгийг хөгжүүлэх сангаас зарцуулахаар 2015 оны Аймгуудын Засаг дарга нартай байгуулах БСШУСайдын гэрээнд тусгалаа. Үүнээс гадна ирэх онд ус, ариун цэврийн шаардлага хангасан жишиг орчныг орон нутгийн зарим сургууль, цэцэрлэгт байгуулах ажлыг НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтран хэрэгжүүлэх саналыг тус санд тавиад байна.

Боловсролын тухай хуулийн 9.3 дахь заалт БШУ-ны сайдын 2008 оны 111 дүгээр тушаал

4.11 Сурах бичиг, ангийн журналыг хэвлүүлэх, нийлүүлэх ажлын зохицуулалтыг хангаж, тэргүүний цэцэрлэг, багш шалгаруулах ажлыг зохион байгуулна.

197. Бага ангийн багшийн журналыг хэвлүүлж, түгээх ажлыг зохион байгуулна. II, IV

Хэвлүүлсэн журнал

2014-2015 оны хичээлийн жилд бага ангийн багшийн хөтлөх журналыг ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн тоогоор 8 дугаар сард багтаан хэвлэн, нийлүүлж, дуусгав. Багшийн журнал нь суралцагчдын үнэлгээний онцлогоос хамааран “Багшийн журнал I-III”, “Багшийн журнал IV-XII” болон “Анги удирдсан багшийн дэвтэр” гэсэн 3 төрөлтэй юм. .

100% 100%

198. 2013-2014 оны хичээлийн жилд 1 дүгээр ангид шинээр элссэн сурагчдыг хувийн хэргийг хэвлэн нийлүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

II, IV

Хэвлүүлсэн хувийн хэрэг

2013-2014 оны хичээлийн жилд нэгдүгээр ангид шинээр элссэн 55972 сурагчид хувийн хэрэг нийлүүлэх ажлыг зохион байгуулж дуусгалаа.

Суралцагчдын болон боловсролын чанарын

үнэлгээний журмыг хэрэгжүүлэхтэй

холбогдуулан, бага ангийн хувийн хэргийг

хөтлөх талаар орон нутгийн Боловсролын

газрын бага боловсрол хариуцсан арга

зүйчидтэй хамтран ажиллаж, зөвлөмж, чиглэл

өгч ажиллалаа

100% 100%

СУУРЬ, БҮРЭН ДУНД БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААР

ЗГҮАХХ 4.12 199. Суралцагчдын I, VI, Явцын Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 08 100% 100%

187

АХТ-186.6

Боловсролын түвшин бүрт тохирсон үнэлгээний арга зүйг нэвтрүүлнэ

болон боловсролын чанарын үнэлгээний журмын хэрэгжилтийг арга зүйн удирдлагаар хангаж, бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын явцын үнэлгээний арга зүйн сургалт зохион байгуулна.

VI, XII үнэлгээний арга зүйн сургалтад хамрагдсан багшийн тоо, үнэлгээг хэрэгжүүлсэн сургууль, бага, дунд ангийн бүлэг, сурагчдын тоо, гарсан үр дүн, ахиц өөрчлөлт

дугаар сарын 16-ны өдрийн А/309 тоот тушаалаар баталсан “Ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчийн болон чанарын үнэлгээний журам”-ыг хэрэгжүүлж ажиллаж байна. Үүнд:

1. 5, 9 дүгээр ангийн сурагчдаас түүвэр шалгалт авч үнэлгээг нэгтгэн боловсрууллаа. Бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын явцын үнэлгээний арга зүйн сургалтыг Кембриджийн хөтөлбөрийн туршилтын зөвлөх багтай хамтран Улаанбаатар хот, Орхон аймагт зохион байгуулж, бага боловсролын 130 орчим багш нарыг хамруулан “Бага боловсролын явцын үнэлгээ”-ний 2 дахь шатны сургалтыг зохион байгууллаа.

2. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт дээр 5 жил ажилласан багш нарт үнэлгээний чиглэлээр мэргэшүүлэх, дадлагажуулах сургалтыг зохион байгууллаа. “Сургуулийн Өмнөх Боловсролын хүүхдийн хөгжлийн үнэлгээ хэрхэн хийгдэж байна вэ?” хэлэлцүүлэгт нийслэлийн 115, 42, 101, 120 дугаар цэцэрлэгийн эрхлэгч, арга зүйч, 36 багш, нийт 44 хүнийг хамруулсан.

3. Бага ангийн түвшинд сурагчдын ахиц, дэвшлийг үнэлэх, сурагчдын ахиц, дэвшил, хэрэгцээг харгалзан багш ээлжит хичээл, сургалтаа төлөвлөх арга зүйд багш нарыг суралцуулах зорилгоор явцын үнэлгээний арга зүйн сургалтыг өмнөх онд бэлтгэгдсэн БХ, БМДИ, МУБИС, ЕБС-ийн багш нарын төлөөлөл бүхий 30 сургагч багшийг 2 дахь шатны сургалтад хамрууллаа. Эдгээр 30 сургагч багш лаборатори 40 сургуулийн бага ангийн 1100 багшийг давтан сургалтыг зохион байгуулсан.

4. Завхан аймгийн сургуулийн өмнөх боловсролын нийт 187 удирдах ажилтан, багш нарт “Сургалт стандарт, хөтөлбөр,

188

үнэлгээний шинэчлэлийн дэд баг” шинэчлэлийн цөм хөтөлбөр, үнэлгээний чиглэлээр сургалт зохион байгууллаа.

200. Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай төрийн өмчийн сургуулийн сурагчдыг олон улсын түвшний шалгалтад бэлтгэн оруулах ажлыг зохион байгуулна.

IV-VI, IX, XI

“Шинэ Эрин”, “Шинэ Эхлэл”, “Монгол Тэмүүлэл” сургуулийн сурагчид олон улсын дунд болон ахлах боловсролын түвшингийн шалгалт өгсөн дүн.

Олон улсын хөтөлбөрөөр хичээллэдэг “Шинэ Эрин”, “Шинэ Эхлэл”, “Монгол Тэмүүлэл” сургуулийн сурагчид олон улсын Cheсkpoint хөтөлбөрийг 6-8 дугаар ангид, 9-р ангиасаа эхлэн IGCSE хөтөлбөрийг 1-2 жилд, AS түвшний хөтөлбөрийг 1 жил, А түвшний хөтөлбөрийг 1 жил тус тус судалж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд дээрх 3 сургуулийн 343 сурагчид Олон улсын дунд боловсролын түвшингийн (IGCSE) 15 хичээлээр олон улсын шалгалтад хамрагдснаас 38 сурагч А*-А үнэлгээ, 119 сурагч B-C, 163 сурагч D-G, 23 сурагч U үнэлгээ авсан бөгөөд AS түвшний хөтөлбөрийн шалгалтыг 160 сурагч 13 хичээлээр өгснөөс 5 сурагч А, 54 сурагч B-C, 66 сурагч D-G, 35 сурагч U үнэлгээтэй тус тус шалгагдсан байна. Дээрх гурван сургуулиас “Шинэ Эрин” сургуулийн сурагчид 2013 оны 9-р сараас эхлэн А түвшний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхлэн 2014 оны 6 дугаар сард анхны А түвшний шалгалтыг 48 сурагч 6 хичээлээр өгснөөс 10 сурагч А*-А, 10 сурагч B-C, 24 сурагч D-G, 4 сурагч U үнэлгээг авсан.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-

187.11

4.13. Боловсролын чанарын хяналтын үндэсний тогтолцоог бий болгож чанарын судалгааг 3 жил тутамд хийнэ.

201. Бага, суурь боловсролын түвшинд 5, 9 дүгээр ангийн суралцагчдын боловсролын чанарын түвшинг тогтоох түүвэр шалгалтыг удирдлага чиглэлээр хангаж, үр дүнд дүн

II, III-V, VI-

XII

Чанарын

үнэлгээнд

хамрагдсан

сургууль, анги бүлэг,

суралцагчдын

тоо, Шалгал

тын дүнг

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны 08 дугаар сарын 16-ны өдрийн А/309 тоот тушаалаар батлагдсан “Ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчийн болон боловсролын чанарын үнэлгээний журам”-ын хэрэгжилтийг ханган сургалтын чанар, суралцагчдын мэдлэг, чадварыг бодитойгоор үнэлэхэд анхааран ажиллаж байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилд дээрх журмын 4.2 дахь заалтыг хэрэгжүүлж 5, 9 дүгээр ангийн сурагчдаас аймаг, дүүргийн нийт 100 сургуулийг түүврээр сонгож, 5 дугаар ангийн 12396, 9 дүгээр ангийн 13028 сурагчдыг хамруулан нэгдсэн шалгалтыг зохион байгууллаа.

100% 100%

189

шинжилгээ хийнэ. ***

хичээл, анги

бүрээр улсын хэмжээ

нд нэгтгэн дүгнэсэн байна.

Ерөнхий боловсролын сургууль болон сурагчдын мэдээллийн баазад суурилан олон улсад ашиглагддаг “RESEARCH RANDOMIZER” програмыг ашиглан санамсаргүй түүврийн аргаар сургуулиудыг сонгосон. Үүнд: нийт 725 сургуулиас тусгай сургалттай-6, лаборатори 39 сургуулиуд зэрэг сурагчдын тоо хангалтгүй-353 сургуулиудыг үндсэн жагсаалтаас хасч, үлдсэн түүвэрт хамрагдах боломжтой 320 сургуулиас сонголт хийсэн болно. Түүвэрт сонгогдсон сургуульд: Улаанбаатар хотын 37 сургууль, аймгийн 63 сургууль хамрагдсаны 81 хувь нь аймгийн төвийн, 19 хувь нь сумын төвийн сургууль сонгогдсоны 93 нь төрийн өмчийн, 7 нь төрийн бус өмчийн сургууль байлаа. Дээрх сонголттой холбоотой 5, 9 дүгээр ангийн 31003 сурагчдийн дэлгэрэнгүй мэдээллийг аймаг, сургууль бүрээр гарган, шалгалт авах материалыг бүрэн бэлтгэж, шалгалт авах багш нарт нэгдсэн аргазүйн удирдлагаар хангаж, 2014 оны 4-5 дугаар сард орон нутагт зохион байгуулах нэгдсэн удирдлагаар ханган ажиллалаа. Түүвэр шалгалтын дүнг нэгтгэсэн үзүүлэлт:

Хичээл Анг

и

Авах

оноо

Нийт

Анхны

онооны

дундаж

Гүйцэт

гэлийн

хувь

Хэмжээ

ст

онооны

дундаж

Математик 5 60 24.28 40.47 499.98

Монгол хэл 5 40 21.68 54.20 499.89

Байгаль шинжлэл 5 30 20.19 67.30 499.81

5 дугаар ангийн

нийт дундаж 5 43.3 22.1 54.0 499.9

190

Математик 9 70 19.44 27.77 499.98

Монгол хэл 9 70 41.1 58.71 499.89

Байгалийн ухаан 9 100 44.73 44.73 499.88

Нийгмийн ухаан 9 80 33.19 41.49 499.9

9 дүгээр анги нийт

дундаж 80.0 34.6 43.2 499.9

Ерөнхий дүн 61.65 28.35 48.55 499.9

Бага, суурь боловсролын түүвэр шалгалтаар байгаль шинжлэл хичээлээр сурлагын амжилт 50-иас дээш хувьтай шалгагдаж бусад хичээлүүд 50 хувьд хүрээгүй болно. Шалгалтын даалгавар бүрийн гүйцэтгэлийг харахад сурагчид сонгох сорилын гүйцэтгэл сайн, харин задгай хэлбэрийн буюу бичилт хийж хариулах даалгаврын гүйцэтгэл хангалтгүй байгаа нь сурагчдын эх хэлний мэдлэг, чадвар болон монгол хэлний найруулга зүйн дадал, чадварыг сайжруулахад анхаарах шаардлага байгааг илтгэж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд журмын 4.2 дахь заалтыг хэрэгжүүлэн сургууль болон сурагчдын түүвэр сонголт хийх, шалгалтын сорил боловсруулах ажлууд хийгдэж байна. Ерөнхий боловсролын сургуулийн 5, 9-р ангийн сурагчдаас шалгалт авах, шалгалтыг нэгдсэн байдлаар Улаанбаатарын цагаар 2014 оны 4 дүгээр сарын 27-ноос 4 дүгээр сарын 30-ны хооронд зохион байгуулахаар төлөвлөн шалгалтын хуваарь, үйл ажиллагааны удирдамжийг аймаг, нийслэлийн Боловсролын газруудад хүргүүлээд байна. Шалгалтын талаарх мэдээлэл авах, урьдчилсан бэлтгэл хангах, шалгалтын жишиг даалгавар болон холбогдох материалыг www.eec.mn цахим хуудаснаас татан авах боломжоор ханган

http://www.eec.mn/

191

аймаг, нийслэлийн Боловсролын газартай холбоотой ажиллаж байна.

ЗГҮАХХТ-ний 187 дахь заалт

4.14. “Зөв Монгол хүүхэд” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангана.

202. “Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын чанарын шинэчлэл” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангаж, тайлагнана.*** /Суурь, бүрэн дунд боловсролын түвшинд/

I-VI, IX-XII

Хөтөлбөрт хамрагдсан зорилтод бүлэгт шинэчилсэн хөтөлбөр, сурах бичиг, арга зүйгээр туршилтын ажил явагдсан байна.

Суурь боловсрол: Суурь, бүрэн дунд боловсролын түвшинд

математик, физик, хими, биологи, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрийг Кембрижийн олон улсын хөтөлбөрийн жишигт нийцүүлэн боловсруулсаныг лаборатори 31 сургуульд туршин хэрэгжүүлэх ажил хийгдэж байгаа бөгөөд 6-10 дугаар ангийн дээрх хичээлүүдийн хөтөлбөрт нийцүүлэн боловсруулсан сурах бичиг, багшийн гарын авлагын эхний хувилбарыг электрон хэлбэрээр хүргүүлэн ашиглаж байна.

Кембрижийн олон улсын хөтөлбөртэй уялдуулан XI ангийн математик, физик, хими, биологи, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулж, 2013-2014 оны хичээлийн жилд лаборатори 31 сургуульд туршлаа. Энэхүү туршилтад XI ангийн 115 бүлгийн 5387 сурагч, 155 багш туршилтад хамрагдсан. Дээрх 5 хичээл тус бүрээр сургагч багш нарыг бэлтгэх сургалтыг Кембрижийн 5 мэргэжилтэнтэй хамтран зохион байгуулсан. Энэ сургалтаар 30 сургагч багш бэлтгэгдэж, туршилтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх лаборатори сургуулийн XI ангийн 141 багшийг арга зүйн сургалтад хамруулсан.

Мөн шинээр байгуулагдсан 9 лаборатори сургуулийн багш нарт дунд боловсролын хөтөлбөрийн туршилтыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан математик, хими, физик, биологи, англи хэлний шинэчилсэн хөтөлбөрийн арга зүйн сургалтыг дээрх хичээлүүдээр бэлтгэгдсэн үндэсний 30 сургагч багшийг зохион байгуулсан бөгөөд хотын 6, орон нутгийн 3 сургуулийн 6-9 дүгээр ангийн нийт 162 багш 3 өдрийн

100% 100%

192

сургалтад хамрагдсан. XII ангийн физик, хими, биологи, математик,

англи хэлний сургалтын хөтөлбөр боловсруулж дуусгасан бөгөөд 2014-2015 оны хичээлийн жилд XI, XII ангийн дээрх хичээлийн хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн туршиж байгаа бөгөөд туршилтын үр дүнд сургалтыг хөтөлбөрийг сайжруулсны дараа баталгаажуулах ажил хийгдэнэ.

2014 оны 12 дугаар сарын байдлаар математикийн 1-12 дугаар ангийн 12 хөтөлбөр, физикийн 6-12 дугаар ангийн 6 хөтөлбөр, химийн 6-12 дугаар ангийн 6 хөтөлбөр, биологийн 6-12 дугаар ангийн 6 хөтөлбөр, англи хэлний 5-12 дугаар ангийн 10 хөтөлбөр, 1-5 дугаар ангийн байгалийн ухааны 5 хөтөлбөр нийт 45 хөтөлбөрийг ерөнхий боловсролын олон улсын хөтөлбөрт нийцүүлэн боловсруулаад байна.

203. “Авьяас” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангаж, тайлагнана. ***

I-VI, IX-XII

3.2 сая төг.

Улсын

төсөв

Хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн Секц дугуйлангийн төрөл, тоо, хамрагдсан хүүхэд, ажилласан багшийн тоо, 250 сургуул

Монгол Улсын Шинэчлэлийн Засгийн газрын “Эрдэм боловсролтой Монгол хүн” хөтөлбөрийн хүрээнд “Зөв Монгол хүүхэд” үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байна. “Авьяас” хөтөлбөрийн гол үзэл санаа бол хүүхдийн авьяасыг нээх, хөгжүүлэх, тогтвортой амжилтад хөтлөх бөгөөд энэх хүрээнд сурах арга барил эзэмшүүлэх нийтлэг арга зүйг боловсруулан, эцэг, эх, багш, сурган хүмүүжүүлэгчдэд эзэмшүүлэх, төр иргэний нийгмийн болон хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын хүүхэд хөгжүүлэхэд чиглэсэн хамтын ажиллагааны загвар бий болгох зорилготой ажиллалаа. Сургууль, боловсролын байгууллагад сурагчдын чадварыг хөгжүүлэх 5 төрлийг тодорхойлж, үйл ажиллагааны чиглэл хүргүүлсэн. Үүнд: Нийт сургууль дээр 9000 гаруй дугуйлан, төрөл бүрийн секц хичээллэж, авьяас чадвараа

100% 100%

193

ийг тоног төхөөрөмжөөр хангасан байна.

хөгжүүллээ. Дугуйлан секцэнд давхардсан тоогоор 500000 сурагчид хамрагдаж, дунджжар нэг сурагч 1-3 дугуйланд хамрагдсан үзүүлэлт гарч байна. “Авьяас” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр сургууль, эцэг эх, асран хамгаалагчид, сурагчдын идэвх оролцоо дээшилсэн. Аймаг, дүүрэг бүрт 100-1000 шатарчин, морин хуурч, бие биелээч, уран нугараач, хөгжимчин, бүжигчин, чулуун царгилчин... гэх мэт төрөл бүрийн чиглэлээр авьяасаа хөгжүүлсэн анги, хамт олон тайлан тоглолтоо хийж, сурсан мэдсэн өөрийн чадвараа сургууль, хамт олон, эцэг, эхчүүддээ харуулдаг уламжлалтай болоо. Иймээс “Авьяас” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангахад цаашид анги кабинетийн хүрэлцээг нэмэгдүүлэх, дугуйлан, секцийн сургалтын тоног төхөөрөмжийг нэмэгдүүлэх, дугуйлан, секцэнд хүүхэд бүрийг жигд хамруулах, багш нарын ажлын урамшууллыг олгох тогтолцоог өөрчлөх зэрэг хэрэгцээ шаардлага үүсч байна. Түүнчлэн сэтгэх чадварыг дээшлүүлэх, амьдрах ухаан, хүн болж төлөвшүүлэхэд эрэлт хэрэгцээтэй дугуйлан, секцийг оновчтой сонгож хичээллүүлж, сургалтын чанарт анхаарч сурагчдын өөрсдийн оролцоотой хөндлөнгийн хяналттай хичээллүүлэх тал дээр сургуулийн удирдлага, эцэг эх, сурагчдын хамтын ажиллагааг чиглүүлэх эрхзүйн орчныг боловсронгуй болгох асуудал байгаа болно.

204. Ном хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангаж тайлагнана. ***

I-VI, IX-XII

7.6 сая төг.

Улсын

төсөв

Хүүхдийн ном 12-ыг бүтээж, ангийн номын 2500, цахим

Төрийн өмчийн 450 цэцэрлэгт хүүхэд номтой харилцахад шаардагдах сургалтын хэрэглэгдэхүүн, ном худалдан авахад зориулан тус бүр 1-2 сая, нийт 750 000 төгрөгийн санхүүжилт хийлээ. Хүүхдийн сонирхон үзэх олон хэлбэрийн ном, ном уншихад шаардагдах хэрэглэдэхүүнийг цэцэрлэг өөрсдийн хэрэгцээнд үндэслэн худалдаж авснаар

100% 100%

194

сургалтын үндсэний төв-2 ийг байгуулсан байна. Хамрагдсан хүүхдийн тоо, зарцуулсан хөрөнгө өмнөх жилтэй харьцуулсан дүн.

сургалтын орчин сайжирч, хүүхдийн оюун санааны хөгжлийг дэмжих боломжтой боллоо. 2. Хүүхдийн унших роман, тууж, өгүүллэг, баримтат өгүүлэл, яруу найраг болон орчуулгын роман, өгүүллэг, тууж зохиох уралдаан зарлаж 61 шилдэг зохиол шалгарууллаа. 3. Улсын төсвийн санхүүжилтээр нийслэлийн ерөнхий боловсролын сургуулийн бүх дунд ангийн номын санд ном худалдан авах 1 тэрбум төгрөгийн төсөв бүхий тендер зохион байгуулж, сургууль бүр дээр ангийн номын сан, номын клуб байгууллаа. 4. Хүүхдийн дотоод ертөнцийг нээн харуулсан 2 уран сайхны кино хийж, хичээлийн шинэ жилээр олон нийтэд түгээлээ.

205. Ерөнхий боловсролын сургуулийн ахлах ангийн сурагчдад мэргэжил сонгох, элсэлтийн шалгалтад бэлтгэхэд дэмжлэг үзүүлэх сарын аяныг зохион байгуулна.***

IV

Төлөвлөсөн арга хэмжээний хэрэгжилт, тайлан

Монгол Улсын Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх нэгдсэн сургалтын үйл ажиллагааны хүрээнд багш нарт “Мэргэжлээ хэрхэн сонгох вэ?” сургалтаар дамжуулан сурагчдад мэргэжлийн чиг баримжааг олгох, сурагчдын авьяас, чадварыг тодорхойлох арга зүйд суралцуулах, суралцагчдын мэргэжил сонголтод туслах, дэмжих үйл ажиллагааг үе шаттай зохион байгууллаа. “Ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчдад мэргэжлийн чиг баримжаа олгох “Мэргэжлээ хэрхэн сонгох вэ?” багшийн сургалтын гарын авлагыг сургууль бүрт хуваарилан хүргүүлж, хичээлийн жилийн эхнээс багш нарын дунд сургалт зохион байгуулж, сурагчдыг оношлох судалгааны арга зүйд сургалаа. Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар болон

100% 100%

195

нийт ерөнхий боловсролын сургуульд дээрх гарын авлагыг 850 гаруй ширхэгийг хүргүүлсэн нь сургууль бүрт ахлах ангийн сурагчдад мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалт зохион байгуулах, сурагч бүрийг өөрт нь буй авьяас чадварт нь нийцсэн мэргэжил эзэмшүүлэхэд мэргэжлийн зөвлөгөө өгөхөд ихээхэн ач холбогдолтой юм. Элсэлтийн шалгалтад бүртгүүлэгчдэд зориулан "Элсэлтийн ерөнхий шалгалт-мэргэжил сонголт" сургалтыг бүх аймаг дүүргийн ЕБС-д зохион байгуулсан. Сургалтад суралцагчдаас гадна 5000 орчим эцэг эх оролцсон байна. Мөн "Элсэгчийн сонин"-ы 2 дугаарыг тус бүр 25000 хувь гарган шалгалтад хэрхэн бүртгүүлэх, мэргэжлээ хэрхэн сонгох, шалгалтад яаж бэлдэх, юуг анхаарах, ямар бичиг баримт бүрдүүлэх талаар зөвлөмж өгөхөөс гадна "ЭЕШ-ын журам"-ыг нийтийн хүртээл болгосон байна.


`4.15. “Иргэний боловсрол” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ.

206. Ерөнхий боловсролын X-XII ангийн "Иргэний боловсрол" хичээлийн сурах бичиг зохиож, хэвлэн түгээнэ.

VIII

Улсын хэмжээнд X-XII ангийн сурагчдын 40%-ийг сурах бичгээр хангасан байна.

Ерөнхий боловсролын X-XII ангийн "Иргэний боловсрол" хичээлийн сурах бичиг зохиож, хэвлэн түгээх ажлыг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын "Зардал батлах тухай" А/467 тоот тушаалыг үндэслэн "Иргэний боловсрол X"-ийг 18 000 ширхэг, "Иргэний боловсрол XI"-ийг 17 000 ширхэг, "Иргэний боловсрол XII"-ийг 8300 ширхэгийг тус тус шинээр зохиолгож, хэвлүүлэн 2014 оны 08 дугаар сарын 15-ны дотор аймаг, нийслэлийн боловсролын газарт хүргүүлэн, хангамж, хүрэлцээг зохицуулан ажиллав.

100% 100%


4.16. Захирал, эрхлэгчийг хамт олон, эцэг , эх,суралцагчдын

207. Ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулийн удирдах ажилтны ажиллах эрх

III-VI

Харьяа лаборатори сургуулийн захирлуудын

Ерөнхий боловсролын лаборатори 9 сургуулийн захирлын ажлын байрны сонгон шалгаруулалтыг зарлаж, Төрийн албаны зөвлөлийн "Журам батлах тухай" 2014 оны 60 дугаар тогтоолоор батлагдсан журам, зааврын хүрээнд сонгон шалгаруулалтыг зохион байгууллаа. Сонгон шалгаруулалт зарлагдсан ажлын байрнаас Дархан-Уул аймгийн

100% 100%

196

оролцоотойгоор ил тод зарчмаар сонгон шалгаруулж, томилох эрхийг дүүрэг, орон нутгийн захиргаанд шилжүүлэх эрх зүйн зохицуулалтыг бий болгоно

зүйн орчныг бүрдүүлнэ. /сонгон шалгаруулалт хийх, томилох/

ажиллах эрх зүйн орчин бүрдсэн байна.

ерөнхий боловсролын лаборатори Оюуны Ирээдүй сургуулийн захирлын албан тушаалд өрсөлдөх иргэн бүртгүүлээгүй, Баянхонгор аймгийн Номун далай цогцолбор сургууль, Булган аймгийн Эрдмийн өргөө цогцолбор сургуулийн захирлын албан тушаалд өрсөлдсөн иргэд тэнцээгүй тул ерөнхий боловсролын лаборатори 6 сургуулийн захирлыг томилов. 2014 оны 12 дугаар сарын байдлаар ерөнхий боловсролын лаборатори 41 сургуулийн 35 захирлыг томилон Хөдөлмөрийн болон Үр дүнгийн гэрээ, үүрэг гүйцэтгэгчээр томилогдсон 6 захиралтай хугацаатай Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажиллаж байна. Ерөнхий боловсролын лаборатори 4 сургуулийн захирлын ажлын байрны сонгон шалгаруулалтыг зарлах хүсэлтийг Төрийн албаны зөвлөлд хүргүүлээд байна

208. Ерөнхий боловсролын лаборатори сургуулиудын тусгай зөвшөөрлийг шинэчилнэ.

VI-VIII

ЕБ-ийн лаборатори сургуулийн тусгай зөвшөөрлийн шинэчилсэн байна

Ерөнхий боловсролын лаборатори 41 сургуулийн сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг шинэчилсэн. БНСУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Улаанбаатар МК”, “Итгэл” ерөнхий боловсролын сургуулиудын сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг сунгах, шинэчиллээ. Олон улсын хөрөнгө оруулалттай ерөнхий боловсролын сургуулиудын сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрөл, сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөөг авч монгол сурагчид монгол хэл, түүх соѐлын хичээл хэрхэн судалж байгааг хянаж зөвлөгөө өглөө.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-ний 187.4, 187.5, 187.8 дахь заалт,

4.17. Суурь боловсролын түвшинд хүүхэд бүрийг сургах арга зүй,

209. XI, XII ангийн физик, хими, биологи, математик, англи хэлний сургалтын хөтөлбөр

VI-XII

Туршилтад хамрагдсан сургууль, анги, бүлэг,

Кембрижийн олон улсын хөтөлбөртэй уялдуулан XI ангийн математик, физик, хими, биологи, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулж, 2013-2014 оны хичээлийн жилд лаборатори 31 сургуульд туршлаа. Энэхүү туршилтад XI ангийн 115 бүлгийн 5387 сурагч, 155 багш туршилтад хамрагдсан.

100% 100%

197

сургалтын агуулга хөтөлбөр, ахлах боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг Математик, физик, хими, биологи, англи хэлний хичээлээр олон улсын хөтөлбөртэй уялдуулан шинэчлэн боловсруулж, турших

боловсруулж, 31 лаборатори сургуульд туршина.

сурагч, багшийн тоо. Гарсан ахиц өөрчлөлтийн дүн

Дээрх 5 хичээл тус бүрээр сургагч багш нарыг бэлтгэх сургалтыг Кембрижийн 5 мэргэжилтэнтэй хамтран зохион байгуулсан. Энэ сургалтаар 30 сургагч багш бэлтгэгдэж, туршилтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх лаборатори сургуулийн XI ангийн 141 багшийг арга зүйн сургалтад хамруулсан. XII ангийн физик, хими, биологи, математик, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрийн анхны хувилбарыг ажлын удирдамжийн хамт боловсруулан, лаборатори сургуулиудад туршиж байна.

210. 1-12 дугаар ангийн сургалтын хөтөлбөр, агуулгад тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл санааг тусгах, агуулгыг шинэчлэх зураглал гаргана.

II-VI

Швейцэрийн хөгжлийн агентлаг

Шинэчлэлийн зураглал боловс-руулагд-сан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны захиалгаар, Щвейцарын хөгжлийн агентлагийн Хамтын Ажиллагааны Монгол дахь Суурин Төлөөлөгчийн Газрын санхүүжилтээр МУБИС-ийн эрдэмтэн багш нар “Тогтвортой хөгжлийн” боловсролын үзэл санаа бага, дунд боловсролын стандарт, 1-12 дугаар ангийн сургалтын хөтөлбөрт хэрхэн туссаныг үнэлэх зорилготой судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэв. Тус судалгаагаар ерөнхий боловсролын сургуульд мөрдөж буй стандарт, сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ын үзэл санаа хэрхэн туссаныг тодорхойлж, цаашид шинэчлэн боловсруулах стандарт, сургалтын хөтөлбөрт Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл санааг хэрхэн тусгах чиглэлийг зөвлөмжилсний дагуу Бага, дунд боловсролын чанарын шинэчлэлийн бодлогын хүрээнд хийгдэж байгаа сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулах ажилтай хамт хийгдэж байна.

70% 70%

211. Төрөлжсөн болон гүнзгийрүүлсэн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг баталгаажуулна.

I-VIII

шаардлага хангасан хөтөлбөрүүдийг баталгаажуулсан байна.

Нийслэлийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 46, Орхон аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 9, Дархан-Уул аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 2, Хөвсгөл аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 2, Ховд аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 2, Завхан аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 1, Дундговь аймгийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 1 сургуулийн төрөлжсөн болон гүнзгийрүүлсэн сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг баталгаажууллаа.

100% 100%

ЗГҮАХХ 4.18 212. Ерөнхий I-XII 85.0 Цахим “Боловсролын салбарын шинэчлэл” төслийн 100% 100%

198

Т-ний 193, 203 дахь заалт, ЭЗНХҮЧ-ийн 13.2, ҮХЦБ-ын 4.4

Боловсролын байгууллагын менежментийн мэдээллийн системийг байгуулж, түүнд тулгуурлан багшлах боловсон хүчин мэргэжлээрээ нэгдэж харилцан туршлага солилцох, арга зүйгээ хөгжүүлэх мэдээллийн цахим сүлжээ байгуулж, ЕБС-ийн мэргэжил дээшлүүлэх зайн сургалтыг ашиглах боломжийг бүрдүүлнэ.

боловсролын сургуулийн “Багшийн хөгжил” үндэсний технологийн цахим сан, суралцагчийн хөгжлийн вэб порталыг тасралтгүй хөгжүүлэх, агуулгыг баяжуулах ажлын хэрэгжилтийг удирдлага, зохион байгуулалтаар ханган ажиллана.***

Улсын

төсөв

санд байршуулсан технологийн тоо, суралцагчийн хөгжлийн портал сайтад байршуулсан мэдээлэл, тэдгээрийг ашигласан хэрэглэгчийн тоо,

хүрээнд сургалтанд Мэдээлэл харилцааны технологийг нэвтрүүлэх, сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн монгол хэл дээр боловсруулах, “Багшийн хөгжил” портал сайтыг Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр хийж бэлэн болгосон. Уг портал сайт нь “Эрдэм боловсролтой Монгол хүн”, “Багшийн хөгжил”, “Зөв монгол хүүхэд”, “Авьяас” зэрэг хөтөлбөрүүдийн үндсэн стратеги болох хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэх арга технологийг түгээн дэлгэрүүлэх зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд багш нарт арга зүйн дэмжлэг үзүүлж, харилцан туршлага солилцох боломжийг нээсэн. Мөн багшийн хөгжлийг хангах, мэдээлэл харилцааны технологийг сургалтад үр ашигтай ашиглах, цахим хэрэглэгдэхүүнийг бүрдүүлэх, үнэлэх, түгээх улсын хэмжээний нэгдсэн нээлттэй сан бүрдэх ач холбогдолтой юм. 2014 оны 12 дугаар сарын байдлаар нийт 5722 агуулга байршсан, 20701 хүний хандалттай, 4956 бүртгэлтэй хэрэглэгчтэй байна. Энэ нь багш нар харилцан бие биеэсээ суралцах, туршлагаа хуваалцах боломжийг бүрдүүлсэн ажил болж байна. Мөн Нээлттэй боловсролын “Нэг Монгол” үндэсний хөтөлбөр Засгийн газрын 2014 оны 105 дугаар тогтоолоор батлагдсан. Тус хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд 2014 онд худалдан авах ажил үйлчилгээний жагсаалтыг БШУ-ы сайдын 2014 оны .... тушаалаар батлуулж, гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах ажлыг зохион байгууллаа. Үүний үр дүнд дэлхий даяар хамгийн өргөн ашиглалттай АНУ-ын Хан Академийн ерөнхий боловсролын видео хичээлүүдээс математик, дэлхийн түүх, биологийн 500 видео хичээлийг монгол хэл дээр орчуулж www.mn.khanacademy.org вэб сайтаас үнэ төлбөргүйгээр хүссэн үедээ үзэж ашиглах

http://www.mn.khanacademy.org/

199

боломжийг бүрдүүллээ. Түүнчлэн оюуны нээлттэй хамтын өмчийн буюу олон улсад нэрлэж хэвшсэнээр, Creative Commons (CC) лизенцтэй бүтээлүүдийг бий болгох зорилгоор интернетэд суурилсан хамтын ажиллагааны нээлттэй Википедиа сайтын адил чанартай Монголпедиа онлайн нэвтэрхий толь www.monwiki.mn, Монгол хэлний онлайн тайлбар толь www.mn.wiktionary.org бүтээлгэж, олон мянган эрдэмтэн, багш, мэргэжилтнүүд, иргэд улс орон, салбарынхаа хүрээнд болон дэлхий даяар хамтран ажиллах, сургах, суралцах суурийг тавьж эхэллээ

ЗГҮАХХТ-ний 194, ЭЗНХҮЧ- 16.1, 16.4 ҮХЦБ 1.4.3.1

4.19 “Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг ханган ажиллана

213. Олон улсын болон Монголын багш нарын баярын өдөр, улсын тэргүүний сургууль, цэцэрлэг, багшийг шалгаруулж, урамшуулах, туршлагыг сурталчилж түгээх ажлыг зохион байгуулна. ***

X

30.0 Улсы

н төсө

в

БСШУ-ны сайдын 2008 оны 111 дүгээр тушаалын хэрэгжилт хангагдсан байна.

“Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Ажлыг хэсэг байгуулах, зардал батлах тухай” 2013 оны А/454 дүгээр тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсэг “Улсын тэргүүний сургууль” шалгаруулах ажлыг Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын “Журам батлах тухай” 2008 оны 111 дүгээр тушаалаар баталсан журмын дагуу зохион байгууллаа. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Улсын тэргүүний ерөнхий боловсролын сургууль, оны тэргүүний багш шалгаруулах тухай” 2014 оны А/365 дугаар тушаалаар дараах сургууль, багш нарыг шалгаруулж, алдаршуулан өргөмжлөх ѐслолын ажиллагааг зохион байгууллаа. Үүнд: Улсын тэргүүний сургууль:

1. Дархан-Уул аймгийн “Од” цогцолбор сургууль

2. Говь-Алтай аймгийн Дэлгэр сумын ерөнхий боловсролын сургууль

3. Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын 1 дүгээр сургууль

4. Нийслэлийн Хан-Уул дүүргийн ерөнхий боловсролын 18 дугаар сургууль

Оны тэргүүний багш:

1. Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сумын

100% 100%

http://www.monwiki.mn/

http://www.mn.wiktionary.org/

200

Хөтөлийн дунд сургуулийн биологийн багш С.Ундрахгэрэл

2. Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын 1 дүгээр сургуулийн бага ангийн багш Д.Амаржаргал

Сүхбаатар аймгийн Түмэнцогт сумын ерөнхий боловсролын сургуулийн багш Ц.Мөнхбадар

214. Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш, арга зүйчдэд мэргэжлийн зэрэг олгох ажлыг удирдлага зохион байгуулалтаар ханган ажиллана.

I

Мэргэжлийн зэрэг олгогдох эрх зүйн орчин бүрдсэн байна.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн захирлын “Ажлын хэсэг байгуулах тухай” 2014 оны А/77 дугаар тушаалаар Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгох ажлын хэсгийг байгуулан ажиллаа. Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газраас ирүүлсэн 64 багшийн материалыг судлан, дүгнэлт гаргаж, Боловсрол, соѐл шинжлэх ухааны сайдын “Зөвлөх зэрэг олгох тухай” 2014 оны

А/474 тушаалаар 28 багшид Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олголоо. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын “Журам батлах тухай” 2013 оны А/305 дугаар тушаалаар баталсан “Сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын сургуулийн багшид багшлах эрх, мэргэжлийн зэрэг олгох, хасах журам”-ын дагуу мэргэжлийн зэрэг олгох ажлыг зохион байгуулсан бөгөөд тус журмыг хэрэгжүүлэхэд хүндрэлтэй, зохицуулагдаагүй асуудлууд гарсан бөгөөд түүнчлэн 2015 онд журмын зарим заалтыг шинэчлэх, өөрчлөх шаардлагатай гэж ажлын хэсэг дүгнэлээ.

100% 100%

215. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтыг удирдлага чиглэлээр ханган ажиллана.

I-VI, IX-XII

Үндсэн болон төрөлжсөн сургалтад хамрагдсан багшийн тоо, нийт

“Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийн хүрээнд үндсэн болон төрөлжсөн сургалтад нийт 6581 багш, удирдах ажилтан хамрагдав. Үүнд үндсэн болон төрөлжсөн сургалтад 6107 багш, ажилтан, захиалгат сургалтад 474 хүн хамрагдсан бөгөөд хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд 1,7 тэрбум төгрөг зарцуулагдаад байна. 2013 онд Боловсролын шинэчлэл төслийн 48,7 сая төгрөгийн санхүүжилтээр Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн цахим сургалтын албанд “Багшийн хөгжил портал” сайтыг нээн ажиллуулсны үр

100% 100%

201

багш нарт эзлэх хувь.

дүнд 2014 оны 12 дугаар сарын 15-ны байдлаар нийт 32 чиглэлээр 5892 төрлийн технологи, арга зүй байршуулж, түүнд 22286 багш, ажилтан хандаж, ажлын байрандаа мэргэжил, аргазүйгээ дээшлүүлжээ. Цахим сайт нь багш нарыг ажлын байран дээрээ аргазүйгээ хөгжүүлэх, туршлага судлах боломжоор хангасан төдийгүй боловсролын салбарт эдийн засгийн хэмнэлт, эерэг үр дагаврыг бий болгосон байна. Мөн Монгол-Солонгосын багш солилцооны хөтөлбөрт 2014 онд 25 монгол, 25 солонгос багш хамрагдсан байна. 2014 онд үндэсний хэмжээнд зохион байгуулсан танхимын болон онлайн сургалтаар нийт 30533 багш хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх арга зүйгээ сайжруулж, 25 багшийг олон улсын солилцооны хөтөлбөрт хамруулснаар энэ зорилтын биелэлт бүрэн хангагдлаа.

Боловсрол” үндэсний хөтөлбөр

216. Өндөр хөгжилтэй орнуудаас нарийн мэргэжлийн судлаач багш урьж ажиллуулах ажлын зохицуулалтыг хангана.

I-XII

Урьж ажилуулсан гадаад багшийн тоо, зохион байгуулсан сургалт, хамрагдсан багш, сурагчдын тоо.

2013-2014 оны хичээлийн жилд Австралийн Austraining байгууллагатай хийсэн гэрээний хүрээнд англи хэл, дүрслэх урлаг, бизнес судлалын хичээлээр хос хэлний болон лаборатори сургуулийн багш нарыг чадавхижуулах зорилгоор 3 багшийг ажиллуулсан ба одоогоор Америк төвтэй Англи хэлний институттэй хамтран ажиллах гэрээний дагуу 10 багшийг хос хэлний сургуулиудад ажиллуулж байна Америк, Канад улсын багш нар сурагчдад болон багш нарын англи хэлний чадавхи дээшлүүлэх сургалтыг 7, 8 дугаар сард зохион байгуулж нийт 400 орчим хос хэлний сургуулийн сурагч хамрагдсан. Мөн багш нарын англи хэлний чадавхийг сайжруулах эрчимжүүлсэн 1 сарын сургалтыг Өвөрхангай, Орхон, Баян-Өлгий болон Улаанбаатар хотын лаборатори болон бусад сургуулийн багш нар, боловсролын байгууллагын төлөөллийг оролцуулан зохион байгуулсан.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-

4.20 Эх орон шингэсэн

217. Ерөнхий боловсролын

I-XII Ерөнхи

й Бага, дунд боловсролын тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.3 дахь хэсэг, “Монгол Улсын

100% 100%

202

186.5 эрдмийн дүрэмт хувцасны чанар хүртээмжийг сайжруулна.

сургуулийн сурагчдын дүрэмт хувцасны загвар, чанарыг сайжруулах, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, ханган нийлүүлэх ажлыг удирдлага зохион байгуулалтаар хангана.***

боловсролын сургуулийн сурагчдын 70-аас дээш хувийг дүрэмт хувцсаар хангагдсан байна.

Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө”-ний 30.3 дах заалт, 186.5 дахь заалтыг тус тус үндэслэн Сурагчдын дүрэмт хувцасны загвар гарган батлуулах, ханган нийлүүлэлтийн схем гаргах зорилгоор 2013 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдөр Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн сайдын хамтарсан А/71 А/36 тоот “Хамтарсан ажлын хэсэг байгуулах тухай” тушаал гаргасан. Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын “Эх орон шингэсэн эрдмийн дүрэмт хувцас” шинэчилсэн загварын сурагчийн дүрэмт хувцасны катологи, загварын баримт бичиг, CD, DVD, 6 хх танилцуулгыг 1200 хувь хэвлүүлэн ҮХААЯ болон аймаг, нийслэлийн сургуулиудад зөвлөмжийн хамт хүргүүлсэн болно. Засгийн газраас 2013 оны 7 дугаар сард гарагсан 250 тоот тогтоолын дагуу ҮХААЯ-ны ОНХолбооны салбар 67 оѐдлын үйлдвэр, 38 сүлжмэлийн үйлдвэрүүд сурагчийн дүрэмт хувцсыг үйлдвэрлэн үе шаттайгаар аймаг, дүүргийн сургуулиудад нийлүүллээ. 2013-2014 оны хичээлийн жилийн эцэст захиалга өгсөн нийт 373000 сурагчдаас 198000 сурагч буюу 48,2 хувь нь шинэ загварын дүрэмт хувцастай боллоо. Цаашид 2014-2015 оны хичээлийн жилд сурагчдын дүрэмт хувцасны ханган нийлүүлэлтийг сайжруулах ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 5 дугаар сарын 14-ны өдрийн “Сурагчийн дүрэмт хувцасны хангалтын тухай” А/203, “Хуулийн хэрэгжилтийг хангах тухай” А/204 тоот тушаалуудыг тус тус гаргаж, аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, дүүргийн боловсролын хэлтэс, ҮХААЯ-ны Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар, Оѐдлын Нэгдсэн Холбоо, Ноосон бүтээгдэхүүн

203

үйлдвэрлэгчдийн холбоо, Сүлжмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдэд тус тус хүргүүллээ. 2014-2015 оны хичээлийн жилд сурагчийн дүрэмт хувцасны ханган нийлүүлэлтийг удирдлага, зохион байгуулалтаар хангах, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын А/203, А/204 тоот тушаалуудын хэрэгжилтийг хангах, зохион байгуулах тухай Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын даргын 2014 оны 05 сарын 15-ны өдрийн 4/2356 тоот албан бичгийг аймаг, нийслэлийн Боловсролын газарт хүргэлээ. Түүнчлэн дээрх тушаал гарсантай холбогдуулан Оѐдлын нэгдсэн холбооноос ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газрын дарга, Сурагчийн дүрэмт хувцас хариуцсан мэргэжилтнүүдийг Улаанбаатарт 2014 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр нэгдсэн семинарт оролцох зарыг хүргүүлж, ирэх оны хичээлийн жилд үйлдвэрлэгчидтэй хамтран ажиллах асуудлаар ажлын чиглэл өглөө. 2014-2015 оны хичээлийн жилд 21 аймаг, 8 дүүргийн Боловсолын газар, хэлтсүүд 1-12 дугаар ангийн нийт сурагчдыг шинэ дүрэмт хувцсаар хангахад үйлдвэрлэгчдээ сонгон гэрээ хийж баталгаажуулах ажлыг 2014 оны 6 дугаар сарын 15-ны дотор буюу хичээлийн жил дуусахаас өмнө тодорхой болгохыг сайдын тушаалаар үүрэг болгосон болно. Дээрх нэгдсэн удирдлага зохион байгуулсны үр дүнд: 2013-2014 оны хичээлийн жилд 189000 сурагч шинэ дүрэмт хувцсаар хангагдаж нийт сурагчдын 47,7 хувь нь дүрэмт хувцсаар хангагдсан бол 2014-2015 оны хичээлийн жилд нийт 505816 сурагчаас нийт 382215 сурагч буюу 75,6 хувь “Эх орон шингэсэн эрдмийн дүрэмт хувцас”-аар хангагдаад байна.


4.21 Бага дунд боловсролы

218. Ерөнхий боловсролын сургуулийн I-V

II-IX Ерөнхи

й боловс

Ерөнхий боловсролын сургуулийн I-V болон VII, XII ангийн сурах бичиг, багшийн номыг шинээр зохиож, эх бэлтгэх, IX, XI ангийн сурах

100% 100%

204

н агуулга, стандарт, хөтөлбөр, сурах бичиг, орчин, хүний нөөцийн чадавхийг олон улсын жишигт нийцүүлэн үе шаттайгаар хөгжүүлж, өрсөлдөх чадвартай болгох

болон VII, XII ангийн багшийн ном, сурах бичгийг шинээр зохиох, VI-XI ангийн багшийн ном, зарим сурах бичгийг нөхөн хангалтаар тус тус хэвлэн нийлүүлэх ажлыг удирдлага зохион байгуулалтаар хангаж ажиллана.***

ролын 1-V ангийн сурагчид 100%, VII, XII ангийн сурагчдын 40 % сурах бичгээр хангагдсан байна. VII, XII дугаар ангийн багшийн ном, IX, XI дүгээр ангийн нохон хангалтын сурах бичгүүд хэвлэн нийлүүлэгдсэн байна.

бичгийг нөхөн хангалтаар тус тус хэвлэн нийлүүлэх ажлыг 7 нээлттэй тендер зарлаж, шалгарсан гүйцэтгэгчээр дараах тоо хэмжээний сурах бичиг, багшийн номыг хэвлэн нийлүүлсэн. Үүнд:

- VII ангийн 17 нэрийн нийт 245 660 ширхэг - XII ангийн 12 нэрийн нийт 99 600 ширхэг - XI ангийн Иргэний боловсрол 35 000

ширхэг - I, III ангийн /тусгай/ Монгол хэл,

Математик 600 ширхэг II анги Эх хэл /казах хэл/ 1350 ширхэг I ангийн 7 нэрийн 416 112 ширхэг /25 500 нэмэлт/ II ангийн 6 нэрийн 335 148 ширхэг III ангийн 6 нэрийн 288 552 ширхэг IV ангийн 7 нэрийн 317 870 ширхэг V ангийн 8 нэрийн 319 519 ширхэг сурах бичиг, I ангийн 6 нэрийн 10 176 ширхэг II ангийн 6 нэрийн 9 576 ширхэг III ангийн 6 нэрийн 8 244 ширхэг IV ангийн 7 нэрийн 9 082 ширхэг V ангийн 8 нэрийн 10 214 ширхэг VII ангийн 17 нэрийн 28 900 ширхэг XII ангийн 12 нэрийн 20 400 ширхэг багшийн номыг тус тус шинээр зохиолгож, хэвлүүлэн нийлүүлж, хангамж, хүрэлцээг зохицуулан ажилласан.

219. Ерөнхий боловсролын сургуульд суралцаж буй тува хүүхдүүдэд зориулан хичээлээс гадуур судлах

I-VII

Судалгаа хийгдэж, хөтөлбөрийн төсөл боловсруулагдса

Бага ангийн тува, каках хэлний албан болон албан бус сургалтад ашиглах хөтөлбөр, 1, 2 дугаар ангийн сурагчийн болон багшийн гарын авлагыг боловсруулж, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн туслалцаатайгаар хэвлэн Баян-Өлгий, Ховд, Хөвсгөл аймгийн Боловсролын газраар дамжуулан хэрэглэгчдэд хүргээд байна.

90% 90%

205

тува хэл, уран зохиолын сургалтын хөтөлбөрийн төслийг шинэчлэн боловсруулна.

н байна.

220. Бага, дунд ангийн багшийн журнал, анги удирдсан багшийн дэвтрийн загварыг шинэчлэн боловсруулж батлуулан, хэвлэн нийлүүлэх ажлыг удирдлага зохион байгуулалтаар хангаж ажиллана.

IX

I-XII анги удирдсан багшийн дэвтэр, багшийн журналыг бүрэн хангасан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын "Журам, загвар шинэчлэн батлах тухай" 2014 оны А/309 тоот тушаалаар баталсан ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчдын болон боловсролын чанарын үнэлгээний журам, суралцагчийг дүгнэх дүнгийн хуудасны загварын дагуу хуучин хэрэглэгдэж байсан I-V, VI-XII ангийн журнал болон анги удирдсан багшийн дэвтрийн загварыг тус тус шинэчилж, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын А/283 тоот тушаалаар батлуулсан. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын "Зардал батлах тухай" 2014 оны A/284 дугаар тушаалд үндэслэн 2014-2015 оны хичээлийн жилээс эхлэн хэрэглэх Ерөнхий боловсролын сургуулийн I-III ангийн анги удирдсан багшийн журнал-5935 ширхэг, IV-XII ангийн журнал-22415 ширхэг, анги удирдсан багшийн дэвтэр-13314 ширхэгийг, нэмэлт захиалгаар I-III ангийн 200, IV-XII ангийн 800, Анги удирдсан багшийн дэвтэр 300 ширхэгийг тус тус хэвлүүлэн нийлүүлж, хангамж, хүрэлцээг зохицуулалт хийж ажиллав.

100% 100%


4.22. Үндэсний болон байгалийн түүхийн музейг түшиглэн хүүхдийн танин мэдэхүйн сургалтын төвүүд

221.

Музейг түшиглэсэн сургалтын онлайн, видео хэрэглэгдэхүүн боловсруулна.***

III-IX

Сургалтад хэрэглэгдэх онлайн, видео хичээлийн тоо түүнд хамрагдсан сурагчд

“Музейн үзмэрийг сургалтын цахим обьект болгох” агуулгын ба техникийн шаардлага, музейн үзмэрийг сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн болгох зардлын төсөв боловсруулаад байна. Хөрөнгийн асуудал шийдэгдээгүй байна.

70% 70%

206

байгуулж, тэдгээрт түүх соѐлын мэдээллийг онлайн, видео хэлбэрээр танилцуулах боломжийг бий болгож, ЕБС -ийн хичээлийн хөтөлбөрт эххэл, түүх, утга зохиол, үндэсний соѐлын хичээлийн эзлэх хувийг нэмэгдүүлнэ.

ын тоо бэлтгэгдсэн байна.

222.

Суурь боловсролын түвшний сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг түүх, эх хэл, утга зохиол, үндэсний соѐлын агуулгаар баяжуулан боловсруулалт хийнэ.

I-XII

Суурь боловсролын ангиуд, хичээлийн төрлүүд, хөтөлбөр тус бүрээр хэдэн хувьд нь нэмэлт баяжилт хийсэн байдал

Ерөнхий боловсролын сургуулийн 6-9 дүгээр ангийн сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулах ажлын хүрээнд суурь боловсролын түвшний сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг түүх, эх хэл, утга зохиол, үндэсний соѐлын агуулгаар баяжуулан боловсруулалт хийж байна.

10%

ЗГҮАХХТ-ний 227 дахь заалт Монгол улсын ерөнхийлөгчийн 2013 оны 42 дугаар зарлиг, Засгийн газрын 2013 оны 168 дугаар тогтоол

4.23. “Ногоон соѐл иргэншил” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг ханган ажиллах

223. Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл санааг тусгасан багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын модуль боловсруулна.

II, VI-XII

Швейцарийн ХА

Шинэчлэлийн

зураглал,

сургалтын

модуль

боловсруулагдсан байна.

Тогтвортой хөгжлийн үзэл санааг тусгасан багшийн мэргэжил дээшлүүлэх, төрөлжсөн сургалтын модуль боловсруулж Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт-д хүлээлгэн өгсөн бөгөөд тус институтын арга зүйчдэд тус модулиар сургалт зохион байгууллаа.

100% 100%

224. Эко сургуулийн үйл ажиллагааны өнөөгийн байдалд дүн шинжилгээ хийж, эко сургуулийг

IV-XII


БОНХЯ-

санхүүжилт

Эко сургуулийг хөгжүүлэх чиглэл боловсруулсан

Монголын Тогтвортой Хөгжлийн Боловсролын шинжээчид болон мэргэжилтэнээс бүрдсэн 56 хүний бүрэлдэхүүнтэй судалгааны баг 8 дэд хэсэгт хуваагдан ажиллалаа. БШУЯ, Швейцарын хөгжлийн агентлагтай хамтран Монгол Улс дахь Тогтвортой Хөгжлийн Боловсролын суурь судалгааг авч, тайланг боловсруулж, хэвлүүлэв.

100% 100%

207

хөгжүүлэх чиглэл боловсруулна.

байна. БШУЯ болон Байгаль орчин ногоон хөгжлийн яам хамтран "Бүх нийтийн тогтвортой хөгжлийн боловсрол" үндэсний хөтөлбөрийг шинэчлэн сайжруулж 2015-2020 онд Тогтвортой хөгжлийн боловсролын үзэл санааг хэрэгжүүлэх ажлын шинэчлэлд бодлогын суурь баримт бичиг болгон ашиглах, тогтвортой хөгжлийн боловсролыг стандарт, хөтөлбөр, сурах бичигт интеграцчилан оруулах зэрэг 10 зүйлтэй ЗӨВЛӨМЖ боловсруулав.


4.24.Дотоодын бүрэн дунд боловсролын сургуульд ашиглагдаж байгаа сурах бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүлэх,

225. Гадаад улс дахь монгол сургуулийг дэмжиж, VI-IX ангийн байгалийн ухаан, VI-ХII ангийн монгол хэлний сурах бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүлэн вэб хуудсанд байршуулна.

II-IX-XII

Гадаад дахь монгол сургуулийн тоо, хангасан сурах бичгийн төрөл, тоо, хэрэгжилтийн явц.

Гадаад улс дахь монгол сургуулийн хүүхдүүдийн хүртээл болгох зорилгоор шинээр зохиолгож, 2014 онд хэвлүүлсэн I-V ангийн нийт 33 нэрийн сурах бичиг, 38 нэрийн багшийн номыг цахим хэлбэрт шилжүүлэн вэб хуудсанд байршуулсан. VII, XII ангийн сурах бичгийг тавьж амжаагүй байна. VI-IX ангийн 14 нэрийн байгалийн ухаан, VI-ХII ангийн монгол хэлний 7 нэрийн сурах бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүлэн вэб хуудсанд байршуулах нь зохиогчийн эрх, хэвлэлийн компанитай хийсэн сурах бичиг худалдан борлуулах үйл ажиллагааг саатуулах сөрөг нөлөөтэй тул дээрх 21 нэрийн сурах бичгийг нийтэд нээлттэй тавих боломжгүй байлаа.

70% 70%

226. Хичээлийн шинэ жилийн бэлтгэл хангах ажлыг зохион байгуулна. ***

VIII-IX

Бэлтгэл ажлын төлөвлөгөө, тайлан

2014-2015 оны хичээлийн жилийн зорилтыг боловсруулан, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдаар батлуулж, аймаг нийслэлийн боловсролын газарт зохих хугацаанд хүргүүллээ. Аймаг, нийслэлд багш нарын бага хурлыг зохион байгуулахад удирдамж, чиглэлээр ханган ажиллав. Хичээлийн шинэ жил эхлэхтэй холбогдуулж, дүрэмт хувцас, сурах бичиг, багшийн журнал, сурагчийн хувийн хэрэг нийлүүлэх ажлын зохицуулалтыг ханган ажиллав.

100% 100%

МХЗСҮХЦогц

4.25 Боловсрол

227. Бичиг үсэг, бага, суурь,

VI, XII Тухайн

хичээли2013-2014 оны хичээлийн жилд насан туршийн боловсролын “Гэгээрэл” төвүүдэд бага, суурь,

100% 100%

208

бодлого 1.4.13

нөхөн олгоход дэмжлэг үзүүлнэ

бүрэн дунд боловсрол нөхөн олгох ажлыг удирдлага, зохицуулалтыг хангана.

йн жилд бичиг үсэг, бага, суурь, бүрэн дунд боловсрол нөхөн олгосон сургалтын байгууллагын тоо, хамрагдсан иргэдийн тоо, түүнд зарцуулсан хөрөнгө, өмнөх жилтэй харьцуулсан үзүүлэлт

бүрэн дунд боловсрол нөхөн олгох дүйцсэн сургалтын хөтөлбөрөөр суурь боловсролын түвшинд 1573 суралцагч, бүрэн дунд боловсролын түвшинд 1391 суралцагч суралцаж, нийт 2964 иргэн суурь болон бүрэн дунд боловсрол эзэмшиж боловсролын гэрчилгээ, үнэмлэх авч дараа шатны сургалтанд хамрагдах боломжтой болж боловсрол нөхөн эзэмшлээ. Тухайлбал, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн санхүүжилтээр сүм хийдэд шавилан сууж буй лам 10 -18 насны хүүхдийн сурч боловсрох эрхийг нь хангах үүднээс Сүхбаатар, Завхан, УБ-ын Гандантэгчилэн хийдийн 122 лам хүүхдүүдийг бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын дүйцсэн хөтөлбөрийн сургалтанд хамруулав. Сургалт зохион байгуулсанаар дараах үр дүнд хүрсэн байна:

а. Гандантэгчилэн хийдийн нийт суралцагчдын 50 хувь нь боловсролын түвшингээ ахиулсан

б. Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэмандал хийдийн 8 лам хүүхэд суурь боловсролын гэрчилгээг авсан

в. Завхан аймгийн Төгс буянт хийдийн 28 лам хүүхдүүд сургуульд огт элсэж ороогүй байсан бөгөөд энэ сургалтаар бага боловсролын түвшинд суралцаж бичиг үсгийн чадвар нь дээшилсэн байна.

НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн санхүүжилтээр сүм хийдэд шавилан сууж буй лам /10-18 насны/ хүүхдийн сурч боловсрох эрхийг нь хангах үүднээс Сүхбаатар, Завхан, Улаанбаатар хотын Гандантэгчилэн хийдийн 155 лам хүүхдийг бага, суурь, бүрэн дунд боловсролын дүйцсэн хөтөлбөрийн 2 дахь шатны сургалт /2014 оны 11 дүгээр сараас эхлэн/-д хамруулж байна.

ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН ТАЛААР

ЗГҮАХХ 4.26 228. Мэдээллийн XII Инжене Япон Улсад инженер, технологийн мэргэжлээр 100% 100%

209

АХТ- 91.1

Мэдээллийн технологи, нано, биотехнологийн мэргэжилтэн, мэргэжлийн багш нарыг өндөр хөгжилтэй оронд мэргэжил дээшлүүлэх, давтан сургах, орон нутгийг тухайн чиглэлийн мэргэжлийн боловсон хүчнээр хангах арга хэмжээг үе шаттай авч хэрэгжүүлнэ.

технологи, нано, биотехнологийн мэргэжлийн багш нарыг өндөр хөгжилтэй орны их сургуульд мэргэжил дээшлүүлэх, давтан сургах арга хэмжээг үе шаттай авч хэрэгжүүлнэ.***

р мэдээллийн болон нано, био технологийн чиглэлээр дотоод гадаадын сургалтад хамрагдсан багшийн тоо

суралцах монгол оюутны тоог нэмэгдүүлэх чиглэлээр “Монгол Улсын Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, Япон Улсын Боловсрол, соѐл, спорт, шинжлэх ухаан, технологийн яам хооронд боловсролын салбарт хамтран ажиллах тухай санамж бичиг”- байгуулахаар ажиллаж байна. Санамж бичгийн хүрээнд 1000 инженер, технологийн ажилтан бэлтгэх сургалтын бүртгэл, элсэлтийг зохион байгуулж, 46 оюутныг сургаж байна.

Монгол Улсад 2013-2014 оны хичээлийн жилд инженерийн бакалаврын хөтөлбөрөөр 16011 оюутан суралцсан бөгөөд магистрантурт 1014, докторантурт 221 суралцагч суралцсан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/220 дугаар тушаалаар 2014-2015 оны хичээлийн жилд их дээд сургуульд элсэгчдийн хяналтын тоог баталсан бөгөөд нано технологи, инженерчлэл, био технологи, цөмийн инженерчлэлийн бакалаврын хөтөлбөрөөр дотоодын 7 их дээд сургуульд 420 оюутан сургахаар баталжээ.

Хүснэгт - нано, био технологийн чиглэлээр бакалаврын хөтөлбөрөөр элсэн суралцагчдын хяналтын тоог баталсан

2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015

140 280 420 370

Засгийн газар хоорондын болон Сургалтын төрийн сангийн зээлээр оюутан сургах ажлын хүрээнд холбогдох арга хэмжээг авч ажиллав. Тухайлбал, БНЭУ-ын Засгийн газрын тэтгэлгийн тэтгэлгийн хүрээнд 2014-2015 оны

210

хичээлийн жилд 40 хүртэл оюутныг тус улсад инженер, технологийн чиглэлээр бакалавр, магистр, докторын сургалтад хамруулахаар шийдвэрлэсэн байна.

2014 онд инженер, технологийн чиглэлээр гадаадад мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан багшийн тоо -143.

229. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын багш нарын мэргэжлийг дээшлүүлэх ажлыг зохион байгуулна.***

IV-XII

Сургалтын тоо, тэдгээрт хамрагдсан багшийн тоо, нийт багш нарт эзлэх хувь,

2013-2014 оны хичээлийн жилд төрийн өмчийн их дээд сургууль, коллежийн 606 багшийг гадаад орны дээд боловсролын сургалтын байгууллагад, 1439 багшийг дотоодын урт болон богино хугацааны мэргэшүүлэх, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтанд хамрууллаа. Гадаад дотоодод мэргэжилт дээшлүүлсэн багшийн нийт багш нарт эзлэх хувь 27.6

100% 100%

230. Малын эмч мэргэжлийн сургалтын агуулга, хөтөлбөр, төлөвлөгөөг шинэчлэн боловсруулна.

I-XII


Хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулагдсан байна.

Мэргэжлийн чиглэл/хөтөлбөр/-ийн шинэчлэлийн дагуу Малын эмч мэргэжлийн сургалтын агуулга, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсрууллаа. 2014-2015 оны хичээлийн жилээс ХААИСургууль энэ хөтөлбөрөөр хичээллэж байна.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ -198.9

4.27 .Ажил олгогч болон сургалтын байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааг сайжруулж, төр, хувийн

231. Төрийн бус байгууллагуудтай хамтран “Ажлын байр-2014” үзэсгэлэн яармаг, “Монголын боловсрол-2014” яармагийг тус

IX

Төгсөгчдийн тоо, аж, ахуйн нэгж байгууллагын тоо, Ярилцлагад

Монголын оюутны холбоотой хамтран хамтран “Монголын боловсрол-2014” яармагийг зохион байгууллаа. Түүнчлэн “Ажлын байр-2014” үзэсгэлэн яармагийг 9 дүгээр сард зохион байгууллаа. Энэ арга хэмжээнд ЕБС-ийг дүүргэж, ерөнхий шалгалт өгөх хүүхдүүдийг өргөнөөр оролцуулсан нь энэ жилийн онцлог бөгөөд мэргэжлээ зөв сонгох нөхцөлийг бүрдүүлсэн, дэмжлэг үзүүлсэнээрээ ач холбогдолтой боллоо. Уг арга

100% 100%

211

хэвшлийн түншлэлийг өргөжүүлнэ.

тус зохион байгуулна.

орсон төгсөгчдийн тоо

хэмжээнд 80 гаруй их дээд сургууль, коллеж оролцож, давхардсан тоогоор 6000 суралцаг яармагт оролцжээ. Хөдөлмөрийн яамтай хамтран “Ажлын байр-2014” үзэсгэлэнг 2014 оны 9 дүгээр сард зохион байгуулсан бөгөөд 50 гаруй их, дээд сургуулиудад оюутны хөдөлмөр эрхлэх төвийг байгуулах, тоног төхөөрөмжийг нийлүүлэх ажлыг зохион байгууллаа.


4.28.Оюутны дотуур байрны орны тоог 3000-аар нэмэгдүүлнэ.

232. Оюутны дотуур байрны удирдлага, менежментийг боловсронгуй болгох, оюутны хөгжил, төлөвшлийн асуудлаар Монголын оюутны холбоотой хамтран ажиллана.

X-XI

Дотуур байранд хамрагдах оюутны хамралтын хувь нэмэгдсэн байна.

Монголын Оюутны холбоотой хамтран “Оюутны байрны багш нарын 3 дугаар зөвлөгөөн”-ийг 2014 оны 11 дүгээр сард зохион байгууллаа. Зөвлөгөөнд 56 багш, ауилтан оролцож, оюутны байрны дүрэм, журам, стандартыг шинэчлэн боловсруулах ажлын хэсгийг байгууллаа. Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүн БШУЯам, Монголын Оюутны холбоо, их дээд сургуулиудын оюутны дотуур байрны удирдлагын төлөөллөөс бүрдсэн байна. Этүгэн, Маргад, Монгол-Германы технологийн дээд сургуулиуд, Орхон их сургууль, МҮИС, зэрэг сургуулиуд оюутны байр шинээр барих, өргөтгөх ажлыг хийснээр 2014-2015 оны хичээлийн жилд оюутны байрны орны тоог 500 гаруй ороор нэмэгдүүлсэн байна. 2014 оны шилдэг оюутны байраар Ховд их сургуулийн дотуур байр шалгарчээ. Эрүүл мэндийн яамтай хамтран 7000 оюутныг эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамруулсан байна. 1000 оюутны байр буюу Оюутны өргөөнд оюутны эрүүл мэндийн төвийг байгуулж, 12 дугаар сард нээлтийг хийсэн.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ- 187.9 ЭЗНХҮЧ-ийн 17.2

4.29. “Ном” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх

233. Багш бэлтгэх их, дээд сургууль, коллежийг мэргэжлийн ном, хэвлэл, сурах бичгээр

IV-XI

Төслийн санхүүжилтээр зарим их, дээд сургуулийн

Азийн Хөгжлийн Банкны дэмжлэгээр МУИС-д 14.1, МУБИС-37.8, Ховд их сургуульд 10.8, Дорнод дээд сургуульд 9.4, Гурван-Эрдэнэ дээд сургуульд-0.9, Баян-Өлгий дэх Багшийн сургууль-4.7, Архангай аймгийн Багшийн сургуульд 9.4 сая төгрөгийн санхүүжилтээр боловсролын салбарын нэн шаардлагатай гадаад ном, гарын авлага, сурах

100% 100%

212

хангах ажлын зохицуулалтыг хийнэ.

номын сангийн фондын баяжилт хийгдсэн байна.

бичгийг орчуулан хэвлүүлж нийлүүллээ. Уг арга хэмжээнд 7 сургууль нийт 87.1 төгрөгийн өртөг бүхий 7 чиглэлийн ном, сурах бичгээр хангагджээ.


4.30.Техник, технологийн чиглэлээр Монгол-Германы хамтарсан дээд сургууль байгуулах ажлыг эхлүүлнэ.

234. Монгол-Германы хамтарсан технологийн дээд сургуулийн үйл ажиллагааг дэмжин, суралцагчдын тоог нэмэгдүүлнэ. ***

I, IV-XII

5.000 сая төг.

Монгол-Германы технологийн дээд сургуульд зарим хөрөнгө оруулалт хийгдсэн байна. Суралцагчдын тоо 160-д хүрнэ

Засгийн газрын 2013 оны 3 дугаар сарын 16-

ны өдрийн 95 дугаар тогтоолоор “Монгол-

Германы хамтарсан технологийн дээд

сургууль байгуулах шийдвэр батлагдсан.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013

оны А/172 дугаар тушаалаар тус сургуулийн

үйл ажиллагааг удирдлага, зохион

байгуулалтаар хангах Монгол-Германы

хамтарсан хороог байгуулж, мөн сайдын

А/223 дугаар тушаалаар тус сургуульд

сургалтын ажил эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг

олгосон байна. 2013-2014 оны хичээлийн

жилд тус сургуулийн инженерийн бэлтгэл

курсэд 39 оюутан суралцсан бөгөөд

сургуулийн элсэлтийн журамд даасны дагуу

3 оюутны сургалтын төлбөрийг 100%, 3

оюутны сургалтын төлбөрийг 50% тус тус

хөнгөлөн суралцуулсан байна. Энэхүү

хөтөлбөр нь оюутнуудыг бакалаврын

зэргийн сургалтанд бэлтгэх зорилготой

бөгөөд хөтөлбөрийг амжилттай төгсөгчид

2014-2015 оны хичээлийн жилд бакалаврын

хөтөлбөрт дэвшин суралцаж байна.

2014-2015 оны хичээлийн жилд БШУЯамнаас

тус сургуульд элсэх оюутны тоог 160-аар

баталж, оюутан элсүүлэх эрхзүйн нөхцлийг

бүрдүүлэв. Элсэлтийн шалгалтын босго

оноог цөөн хүүхэд хангаж, хяналтын тоонд

хүрээгүй байна.

2014-2015 оны хичээлийн жилд уул уурхайн

100% 70%

http://www.gmit.edu.mn/article/156/


http://gmit.edu.mn/article/167/

213

болон механик инженер, байгаль орчны

инженерийн баклаврын хөтөлбөрт 65 оюутан

суралцаж байна.

2014 онд улсын төсвийн хөрөнгөөр 2.2

тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэж

1.2 төгрөгийн өртөг бүхий физик, химийн

лаборатори нийлүүлж, үлдсэн хөрөнгөөр

хичээлийн байрны болон оюутны байрны

тохижилт хийгджээ.


4.31. Багш, инженерийн чиглэлийн зарим мэргэжлээр амжилттай суралцаж байгаа оюутны сургалтын төлбөрт хөнгөлөлт үзүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ.

235. Багш мэргэжлээр суралцаж байгаа оюутныг төрөөс дэмжсэн бодлогыг хэрэгжилтийг хангана.

III, XII

Сургалтын төрийн сангийн зээлд хамрагдсан оюутны тоо; Зээлийн санхүүжилт нэмэгдсэн байна

Төрийн өмчийн багш бэлтгэдэг их, дээд

сургуульд өндөр оноотой элсэн амжилттай

суралцаж буй оюутанд сургалтын төлбөрийн

хөнгөлөлт үзүүлэх, хөдөө орон нутагт дадлага

хийх тухай Засгийн газрын 2013 оны 181 дүгээр

тогтоолын дагуу 2013-2014 оны хичээлийн жилд

958 оюутан 70-100%-ийн хөнгөлөлт эдэлж, 1608

оюутан хөдөө, орон нутагт дадлага хийх зардал

авсан. 2014 оны дүнгээр багш мэргэжлээр

суралцаж байгаа 1236 оюутан 1186.5 сая төгрөг

хөнгөлөлт эдэлж, багшлах дадлага хийсэн 2603

оюутанд 843.7 сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлжээ.

Инженерийн чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнуудын сургалтын төлбөрт хөнгөлөлт үзүүлэх зорилгоор Сургалтын төрийн сангаар суралцагчдын хяналтын тоо батлах тухай Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд, Сангийн сайдын хамтарсан тушаалын төслийг бэлтгэн санал авахаар Сангийн яаманд хүргүүлсэн. Уг тушаалд инженерийн хөтөлбөрт 30-аас доошгүй хувьд зээл олгож хөнгөлөлт үзүүлэхээр тусгасан болно.

”Зээлийн хэлэлцээр соѐрхон батлах тухай” Монгол Улсын хууль Улсын Их хурлын 2014 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн хуралдаанаар батлагдсаны дагуу "Инженер, технологийн дээд

100% 100%

http://gmit.edu.mn/article/168/

214

боловсролын төсөл"-ийг хэрэгжүүлж эхлээд байгаа бөгөөд төслийн хүрээнд аж үйлдвэрийн салбарын эрэлтэд нийцсэн практик чадвар бүхий 1000 инженер, техникийн мэргэжилтэн бэлтгэгдэнэ

236. Монгол-Германы хамтарсан технологийн дээд сургуулийн оюутнуудад сургалтын төлбөрийн хөнгөлөлт үзүүлнэ.

Х, ХII

Сургалтын төрийн сангийн зээлд хамрагдсан оюутны тоо; Зээлийн санхүүжилт нэмэгдсэн байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын А/223

дугаар тушаалаар тус сургуульд сургалтын ажил

эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг олгосон байна. 2013-

2014 оны хичээлийн жилд тус сургуулийн

инженерийн бэлтгэл курсэд 39 оюутан

суралцсан бөгөөд сургуулийн элсэлтийн журамд

даасны дагуу 3 оюутны сургалтын төлбөрийг

100%, 3 оюутны сургалтын төлбөрийг 50% тус

тус хөнгөлөн суралцуулсан байна. Энэхүү

хөтөлбөр нь оюутнуудыг бакалаврын зэргийн

сургалтанд бэлтгэх зорилготой бөгөөд

хөтөлбөрийг амжилттай төгсөгчид 2014 оны 9

дүгээр сард бакалаврын хөтөлбөрт дэвшин

суралцаж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд

тус сургуулийн нийт суралцагчид оюутны

үндэсний болон урамшууллын тэтгэлгээ авч,

суралцагчдын 30 хувь нь суралцагчдын

сургалтын төрийн сангийн зээл, буцалтгүй

тусламжаар холбогдох журмын дагуу суралцах

эрхзүйн зохицуулалтыг хангалаа.

100% 100%

ЗГҮАХХАХТ-202.1; 202.2

4.32. Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудын сургалтын бие даасан байдлыг дэмжих эрхзүйн орчинг бүрдүүлнэ.

237. Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн захиралтай 2014 онд хамтран ажиллах хөдөлмөрийн болон үр дүнгийн гэрээ байгуулж, хэрэгжилтэд

I-II

Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн захирал тус бүртэй 2014 оны хөдөлмө

“Төсвийн шууд захирагчийн үйл ажиллагааны үр дүн, мэргэшлийн түвшинг үнэлж дүгнэх журам”-ын дагуу Төсвийн ерөнхийлөн захирагч Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд болон төсвийн шууд захирагч /төрийн өмчийн их сургууль, дээд сургууль, коллежийн захирлууд/-тай 2014 оны үр дүнгийн гэрээ, хөдөлмөрийн гэрээг тус тус байгуулах ажлыг зохион байгууллаа. БШУСайд төрийн өмчийн 15 их, дээд, сургууль, коллежийн захиралтай байгуулсан үр дүнгийн гэрээ, хөдөлмөрийн гэрээний биелэлтийг хагас, бүтэн жилээр үнэлэх ажлыг гүйцэтгэв.

100% 100%



215

хяналт тавина. рийн болон үр дүнгийн гэрээ байгуулагдсан байна.

238. Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн удирдах зөвлөлд өөрчлөлт оруулах ажлын зохицуулалтыг хангана.

X-XII

Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн удирдах зөвлөлд өөрчлөлт орсон байна. Үйл ажиллагаанд хяналт тавьсан байна.

Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуулийн Удирдах зөвлөлийн гишүүнээс Улсын Их Хурлын даргын зөвлөх Д.Одхүүг чөлөөлж, түүний оронд Улсын Их Хурлын даргын зөвлөх Ц.Буянцогтоог томилсон Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын Тушаалын хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай 2014 оны А/127 дугаар тушаалыг боловсруулан гаргуулав. Түүнчлэн Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулийн Удирдах зөвлөлийн Төрийн төлөөллийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах асуудлыг Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/67 дугаар тушаалаар шийдвэрлүүлсэн. ХААИС-ийн удирдах зөвлөлд зарим өөрчлөлт оруулах асуудлыг БШУ-ны сайдын А/399 дүгээр тушаалаар шийдвэрлүүлсэн хэрэгжилтийг хангуулав.

100% 100%

239. Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн төрийн албан хаагчдын шилжилт хөдөлгөөний тайланг гаргуулж, Төрийн албаны зөвлөлд хүргүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

II-III

Төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн төрийн албан хаагчдын шилжилт хөдөлгөөний

2013 оны “Төрийн албан хаагчийн бүрэлдэхүүн хөдөлгөөний тайлан”-г гаруулах чиглэлийг загварын дагуу төрийн өмчийн их сургууль, дээд сургууль, коллежийн тайланг Төрийн албаны зөвлөлд хүргүүлэх ажлыг зохион байгуулж дууссан болно.

100% 100%

216

тайланг гаргаж, холбогдох газарт хүргүүлсэн байна.

ЗГҮАХХАХТ 204.1, 204.2, 204.3

4.33.Өрсөлдөх чадвартай Монгол хүн” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангана.

240. Засгийн газар хоорондын гэрээ хэлэлцээр, сургалтын төрийн сангийн зээл, тэтгэлэгт хөтөлбөрийн хүрээнд гадаадын их сургуульд бакалавр, магистрант, докторантын төвшний сургалтад суралцуулах ажлыг зохион байгуулна. ***

II-XII

Суралцуулахаар шийдвэрлэсэн мэргэжлийн чиглэл, оюутны тоо. Үүнээс шилдэг 100 их дээд сургуульд шинээр элсэн суралцагчдын тоо, мэргэжлийн чиглэл.

Засгийн газар хоорондын гэрээ болон Сургалтын төрийн сангийн зээлээр оюутан сургах ажлын хүрээнд холбогдох арга хэмжээг авч ажиллав. Тухайлбал, БНЭУ-ын Засгийн газрын тэтгэлгийн сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулж, нийт 95 хүн бүртгүүлсэн /бакалаврт 29, магистрт 58, докторт 8/-ээс 80 хүний /бакалавр 23, магистр 49, докторт 8/ нэрсийг тус улсын Элчин сайдын яаманд ярилцлагад оруулахаар хүргүүлсэн. Тус тэтгэлгийн хүрээнд 2014-2015 оны хичээлийн жилд 40 хүртэл оюутныг тус улсад инженер, технологийн чиглэлээр бакалавр, магистр, докторын сургалтад хамруулахаар шийдвэрлэсэн байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын шийдвэрээр сургалтын төрийн сангийн зээлээр суралцагчдийн гэрээг дүгнэж, шаардлага хангасан 137 төгсөгчдийг зээлээс чөлөөлллөө. Сургалтын төрийн сангийн зээлээр гадаадын нэр хүндтэй их сургуулийн магистрантур, докторантурт иргэдийг суралцуулах зарыг яамны вэб сайт болон өдөр тутмын сонингуудад байршуулж, бүртгэн, сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийг Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/35 тушаалаар байгуулан, ярилцлагыг зохион байгуулж, сонгон шалгаруулалтыг дуусган, тэнцсэн хүмүүсийг холбогдох сургуулиудад нь явуулахаар Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны

100% 100%

217

сайдын А/53 дугаар тушаалыг гарган хэрэгжүүлж байна. Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хоорондын Боловсролын солилцоо, хамтын ажиллагааны төлөвлөгөөний дагуу БНХАУ-д суралцах сонгон шалгаруулалтанд оролцох суралцагчдын бүртгэлийг шаардлагын дагуу их, дээд сургууль, коллеж, иргэдээс хүлээн авч тус улсын Элчин сайдын яаманд хүргүүллээ. Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс дахь Монголын оюутны холбоо, Монголын оюутны холбоо, Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны яам болон бусад байгууллагуудтай хамтран тус улсад суралцах хүсэлтэй оюутан залуус зориулсан “Нээлттэй өдөрлөг”-ийг 2014 оны 2 дугаар сарын 15-д зохион байгууллаа. БНХАУлс, Өвөрмонголын Өөртөө Засах Орны Засгийн газрын тэтгэлгээр магистр, докторантурт 183, бакалаврын хөтөлбөрт 170 оюутан шинээр элсэн суралцаж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд Бүгд Найрамдах Унгар улсад магистрантур докторантурт-3, бакалаврын хөтөлбөрт-12, Бүгд Найрамдах Польш улсад магистрантур докторантурт-3, бакалаврын хөтөлбөрт-20, Бүгд Найрамдах Болгар улсад докторантурт-1, суралцагчид шинээр элсэн суралцаж байна. Хоѐр улсын Засгийн газар хоорондын гэрээ, хэлэлцээрийн дагуу ОХУ-д суралцах сонгон шалгаруулалтанд оролцох суралцагчдын бүртгэлийг их, дээд сургууль, коллежиудаас хүлээн авч ОХУ-ын төлөөлөгчийн газар /РЦНК/-д хүргүүллээ. 2014-2015 оны хичээлийн жилд магистрантур докторантурт-40, бакалаврын хөтөлбөрт-186 суралцагч элсэн суралцаж байна.

218

Дэлхийн шилдэг их сургуульд сургалтын

төрийн сангийн санхүүжилтээр суралцуулах оюутны сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулсан.

Түүнчлэн Германы эрдмийн солилцооны

албатай хамтран хэрэгжүүлдэг тэтгэлэгт 13 оюутныг сургахаар шийдвэрлэжээ.

Казакстан Улсад магистрантур

докторантурт-6, бакалаврын хөтөлбөрт-2, Бүгд Найрамдах Вьетнам Улсад магистр, бакалаврын хөтөлбөрт-15, Украин Улсад докторантурт-1, бакалаврын хөтөлбөрт-9, Бүгд Найрамдах Куба Улсад бакалаврын хөтөлбөрт-3 оюутныг суралцуулахаар илгээгээд байна.

Франц улсад магистрантур докторантурт-6, бакалаврын хөтөлбөрт-3 оюутан суралцуулахаар шийдвэрлэсэн нь 2014 онд шинээр эхлүүлсэн онцлог арга хэмжээ болжээ.

Түүнчлэн БНСУ-ын засгийн газрын

тэтгэлэгт хөтөлбөрийн сонгон шалгаруулалтад магистрантур докторантурт-8, бакалаврын хөтөлбөрт-2 оюутан тэнцэн, суралцаж байна.

Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын ILWOO сангийн санхүүжилтээр тус улсын их, дээд сургуульд суралцуулах тэтгэлгийн сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулж, магистрантурт-4, бакалаврын хөтөлбөрт-4 суралцагч суралцуулах шийдвэр гаргасан байна.

Роснефтийн тэтгэлгээр ОХУ-д суралцуулах оюутны сонгон шалгаруулалтын бүртгэл, ярилцлагыг зохион байгуулсан. Эхний шатанд тэнцсэн иргэдийн мэдээллийг ГХЯ-нд хүргүүлж, дараагийн шатны сонгон шалгаруулалтад оруулсан.

219

2014 онд нийтдээ Засгийн газар

хоорондын гэрээ, хэлэлцээрийн хүрээнд 815 оюутан шинээр элсэн суралцаж байна. Мөн сургалтын төрийн сангийн зээлээр 184 оюутан суралцуулахаар шийдвэрлэжээ. 2014 оны жилийн эцсийн байдлаар сургалтын төрийн сангийн зээлээр суралцаж байгаа оюутны төлбөрт 3.504.4 сая ам доллар зарцуулаад байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2013 оны 78 дугаар зарлиг, Засгийн газрын 2013 оны 271 дүгээр тогтоолоор баталсан Дэлхийн шилдэг их сургуульд оюутан суралцуулах журам, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/316 дугаар тушаалаар баталсан “Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцуулах оюутныг сонгон шалгаруулах журам”-ыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцуулах сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулж, шаардлага хангасан 98 иргэнийг суралцуулахаар Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/219 дүгээр тушаалаар шийдвэрлэсэн болно. Үүнд улсын төсвөөс нийт 2.528.3 мянган ам.доллар зарцууллаа. Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцаж байгаа эдгээр суралцагчдын 60 хувь инженер технологийн мэргэжлээр суралцаж байгаа юм

241. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад мөрдөж буй “Оюутны үнэлгээний журам”-д хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад

XI

Журмандаа өөрчлөлт оруулсан их, дээд сургууль, коллежийн тоо;

Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад мөрдөж буй “Оюутны үнэлгээний журам”-д хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад дэмжлэг үзүүлэх чиглэлээр их дээд сургууль, коллежийн захирлуудад БШУЯамны Дээд боловсролын хэлтсээс 4/6297 тоот албан бичгийг 2013-2014 оны хичээлийн жилд хүргүүлсэн болно. 4/6297 албан бичгээр хүргүүлсэн чиглэлийн дагуу холбогдох сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутны тоо, тэдэнд зориулсан ном гарын авлагын судалгаа, сургалтын орчны нөхцөл

100% 70%

220

үзүүлэх дэмжлэгийн тухай зохицуулалтыг тусгуулах арга хэмжээ авна.

байдлын судалгааг ирүүлсэн. Сургууль бүр хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдын тоо, өөрийн сургалтын онцлогоос хамааран дотоод дүрэм, журамдаа зохих өөрчлөлт оруулсан төдийгүй дэд бүтэц, сурах орчны чиглэлээр арга хэмжээ авчээ. АШУҮСургууль, ШУТИС үүд болон үүдний шатыг стандартын дагуу шинээр хийж, хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутан, иргэдийг хүлээн авах нөхцөлийг бүрдүүлжээ. Монос, Ач дээд сургуулиуд хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад зориулан алжаал тайлах, биеийн тамирын төвийг шинээр байгуулсан байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилийн мэдээгээр дээд боловсролын сургалтын байгууллагад суралцаж байгаа нийт оюутанд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутны эзлэх хувь 0.15 байна.

ЗГҮАХХАХТ 216.3

4.34 Их, дээд сургуулийн биеийн тамирын хичээлийн агуулга, арга зүйд харьцуулсан судалгаа хийж, шинэчилнэ.

242. Биеийн тамирын сургалтын үндэсний стандарт, хөтөлбөрийг шинэчлэн боловсруулж, мөрдүүлнэ.***

II-XII

Төрийн болон төрийн бус өмчийн их, дээд сургуулиудад стандартыг хүргүүлж, мөрдүүлж эхэлсэн байна.

Энэ зорилтыг хэрэгжилтийг хангах үүднээс доорхи арга хэмжээг авч ажиллалаа.

1. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын захирамжаар ССАЖЯамны төрийн нарийн бичгийн даргаар ахлуулсан биеийн тамир, спортын чиглэлээр баримтлах бодлого, судалгааны ажлын хэсэг байгуулагдсан.

2. Бүх шатны сургуулийн биеийн тамирын хичээлийн сургатын хөтөлбөр, төлөвлөгөөнд судалгаа хийж, гадаадын туршлага судалсан байна.

3. Их, дээд сургуулийн биеийн тамирын хичээлийн агуулга, арга зүйд харьцуулсан судалгаа хийж, сургуулиудын эрдмийн зөвлөлд хүлээлгэн өгсөн болно.

4. Сургуулиуд 2014-2015 оны хичээлийн жилээс биеийн тамирын хичээлийн сургалтын хөтөлбөр төлөвлөгөөгөө шинэчилэн баталж, мөрдөж байна.

100% 100%

221

СТРАТЕГИЙН ЗОРИЛТ-5. “ХУУЛЬ ТОГТООМЖ, БОДЛОГО, ХӨТӨЛБӨР, ТӨСЛИЙН ХЭРЭГЖИЛТИЙН ЯВЦАД ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭ, АУДИТ

ХИЙХ, ҮР ДҮНД НЬ ҮНЭЛГЭЭ ӨГӨХ, СТАТИСТИК МЭДЭЭЛЭЛ ГАРГАХ, МЭДЭЭЛЛИЙН САН БҮРДҮҮЛЭХ, ХЭРЭГЛЭГЧИЙГ МЭДЭЭЛЭЛ, ДҮГНЭЛТ, ЗӨВЛӨМЖӨӨР ХАНГАХ”

УИХ-ын 2008 оны 12 дугаар тогтоол 4.4, 8.1 Стратегийн зорилт 1.2.3 (2007-2015)

5.1 Салбарын хууль тогтоомж, бодлого, хөтөлбөр, төлөвлөгөө, төслийн хэрэгжилтийн явцад хяналт-шинжилгээ хийх, үр дүнд нь үнэлгээ дүгнэлт өгч бодлогыг үр дүнтэй болгох орчин бүрдүүлэх

243. Монгол Улсын Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогод боловсролын салбарын чиглэлээр тусгасан зорилтын хэрэгжилтийн явцад хяналт-шинжилгээ хийнэ.

VI-VII

Цогц бодлогын хэрэгжилтийн явцад шинжилгээ хийж, тайланг хэлэлцүүлсэн байна.

Монгол Улсын Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого”-д Боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн хөгжлийн бодлогын талаар тусгагдсан стратеги зорилт, арга хэмжээний биелэлтийг эхний үе шат /2007-2015/-ын хугацаанд хүрсэн байх түвшинтэй харьцуулахад 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 96.4 хувийн гүйцэтгэлтэй буюу “Хангалттай сайн” гэж дүгнэв.

100% 100%

Засгийн газрын 2006 оны 192 дугаар тогтоол Бүлэг 3.2

244. Монголын боловсролыг 2006-2015 онд хөгжүүлэх Мастер төлөвлөгөөний зорилго стратегийн хэрэгжилтийн явцад хяналт-шинжилгээ хийнэ.***

IX-XI

Улсыг

төсөв

11.0 сая

Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын салбарын чиглэлээр тусгасан зорилтын

Бага, дунд боловсролын чиглэлээр: "Монгол улсын боловсролыг 2006-2015 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөө"-д сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын салбарын чиглэлээр тусгасан зорилтын хэрэгжилтийн явцад хяналт шинжилгээ хийсэн болно. Монгол Улсын Их хурлын 2008 оны 192 дугаар тогтоолоор баталсан "Монгол Улсын Боловсролыг 2006-2015 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөө"-д тусгагдсан сургуулийн өмнөх болон бага дунд боловсролын салбарын чиглэлээрх зорилт арга хэмжээ амжилттай хэрэгжиж байна. 1. Бага насны хүүхдийг чанартай боловсролын үйлчилгээгээр хангах зорилтыг хэрэгжүүлэх,

100% 100%

222

хэрэгжилтийн явцад хяналт- шинжилгээ хийж, мэдээлсэн байна.

сургуулийн өмнөх боловсролын хүртээмжийг нэмэгдүүлэх үүднээс нүүдлийн бүлэг, явуулын багш, ээлжийн бүлэг гэсэн хувилбарт сургалтын хэлбэрүүд бий болж, тэдгээрт цэцэрлэгийн үндсэн бүлэгт хамрагдаж чадахгүй байгаа малчдын болон эмзэг бүлгийн өрхийн хүүхдийг хамруулсан байна. Энэхүү сургалтыг зохион байгуулахад шаардагдах гэр цэцэрлэг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнийг улсын төсөв болон хандивлагч байгууллагын дэмжлэгээр бүрдүүлсэн нь хамран сургалтыг нэмэгдүүлэхэд нөлөөлсөн байна. Сургуулийн өмнөх боловсролын хамран сургалтын бохир жин 2006 онд 54.5 хувьтай байсан бол 2008 онд 72.7, 2010 онд 77.6, 2013 онд 78.4 хувь болж, суурь оноос 23.9 хувиар өссөн байна. Хүүхэд бүрийг цэцэрлэгээр дамжуулан сургуулийн өмнөх боловсрол олгох боломжгүй байгаа өнөөгийн нөхцөлд хөдөөгийн алслагдсан сум, багийн малчдын хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээнд хамруулах боломжийг бүрдүүлж байгаад хувилбарт сургалтын ач холбогдол оршиж байна. 2. Бага, дунд боловсролын салбарын чиглэлээр тусгасан зорилт арга хэмжээ хэрэгжиж байна. Монгол Улсын Их Хурал "Боловсролын тухай" хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж, 2008-2009 оны хичээлийн жилээс ерөнхий боловсролыг 11 жилийн тогтолцооноос 12 жилийн тогтолцоонд шилжүүлэн 6 настай хүүхдийг сургуульд нийтээр нь элсүүлэн сургасан түүхэн шийдвэр хэрэгжиж байна. Ерөнхий боловсролын сургуулийг 12 жилийн сургалтын тогтолцоонд шилжүүлж, 6 настай хүүхдийг элсүүлэн сургаснаар үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлсэн төдийгүй үр ашгийг сайжруулахад чиглэсэн шинэчлэлийн шинжтэй

223

олон арга хэмжээг үе шаттайгаар хэрэгжүүлсэн байна. -Монгол Улсын Засгийн газрын 2013 оны 295 дугаар тогтоолоор "Зөв монгол хүүхэд" үндэсний хөтөлбөрийг батлан хэрэгжүүлж байна. -Хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэх шинэчлэлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх, боловсролын хүртээмж, чанарыг сайжруулах, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээ амжилттай хэрэгжсэн байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилд "Хүүхэд бүрийг хөгжүүлдэг сургалтын технологи, арга зүй"-г улсын хэмжээний ерөнхий боловсролын 40 лаборатори сургуулиудад туршсан үр дүнд үндэслэн 2014-2015 оны хичээлийн жилээс улсын хэмжээний нийт сургуулиудад хэрэгжүүлж байна. Энэхүү хөтөлбөрөөр хичээллэснээр суралцагч өөртөө итгэлтэй, нээлттэй, өөрийгөө илэрхийлэх чадвартай болсон төдийгүй эцэг эхийн оролцоо, хамтын ажиллагаа сайжирсан байна -Багш, удирдах ажилтны мэргэжил, арга зүй, ур чадвараа дээшлүүлэх тэгш боломжоор хангах, нээлттэй, тасралтгүй үйлчилгээ авах тогтолцоо бүрдүүлэх, мэргэжил дээшлүүлэх хэрэгцээг судлах, багш судлалыг хөгжүүлэх талаарх арга хэмжээг бодлого, хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлж байна. Багш, удирдах ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх журам батлах, мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын тогтолцоо бий болгох, багш мэргэжил эзэмшүүлэх болон өөр мэргэжлээр суралцах хөрвөх сургалт зохион байгуулах, сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ хийх үндсэн сургалтын зардлыг жил бүр төсөвт тусган хэрэгжүүлсэн байна. -Суралцагчдад суралцах тэгш боломжийг бүрдүүлэх зорилтын хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй болон нийгмийн эмзэг бүлгийн хүүхдийг боловсролд тэгш хамруулах, тэдэнд

224

үзүүлэх нийгмийн халамжийг нэмэгдүүлэхэд төрөөс ихээхэн анхаарсан байна. Бүх нийтэд суурь боловсрол эзэмшүүлэх, ялангуяа сургууль завсардсан болон бичиг үсэггүй хүүхэд, залуус, иргэдэд бичиг үсгийн болон зохих шатны боловсрол нөхөн олгох ажлыг аймаг, нийслэл, сум дүүргийн насан туршийн боловсролын төвийг түшиглэн зохион байгуулсан байна. -Монгол Улсын Засгийн газрын "Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх тухай" 2006 оны 194 дүгээр тогтоолоор ерөнхий боловсролын сургуулийн "Үдийн цай" хөтөлбөрийг 2006-2007 оны хичээлийн жилээс орон даяар хэрэгжүүлж эхэлсэнтэй холбогдуулан Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайд, Эрүүл мэндийн сайдын 2006 оны 379/341 дүгээр хамтарсан тушаалыг батлан өнөөг хүртэл мөрдөж байна. "Үдийн цай" хөтөлбөрийг 2006-2007 оны хичээлийн жилээс эхлүүлж I, II ангийн 110.0 мянган суралцагч, 2007 онд 196.0 мянга, 2008 оны 1 дүгээр сараас I-V ангийн 252.9 суралцагчийг хамруулсан байна. Цаашид 2009 онд 280.4, 2010 онд 265,6, 2011 онд 256.6, 2012 онд 258.0, 2013 онд 239.2 мянган суралцагчдыг тус тус хамруулж, шаардагдах зардлыг улсын төсвөөс санхүүжүүлсэн нь хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг болсон байна. Цаашид сургууль, байгууллагын хөгжлийг дэмжсэн бодлого, эрх зүйн зохицуулалтын орчин нөхцөлийг сайжруулах, мэдээлэлд суурилсан төлөвлөлт, менежментийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд анхаарах нь зүйтэй байна. Дээд боловсролын чиглэлээр: Боловсролын мастер төлөвлөгөөнд дээд боловсролын чиглэлээр 3 үндсэн зорилгын хүрээнд 11 стратегийн зорилтуудыг тодорхойлжээ. Мастер төлөвлөгөөгөөний үйл

225

ажиллагааны төлөвлөгөөнд шалгуур үзүүлэлт тус бүрээр одоогийн хүрч байгаа түвшинг үнэлэхийг хичээлээ. Дараахь ажлуудын явц хангалттай сайн түвшинд байна гэж үзлээ. . Сүүлийн 8 жилийн судалгаанаас үзэхэд: техник, технологи, хөдөө аж ахуй, анагаах ухааны чиглэлээр суралцагчдын тоо тогтмол өсч, энэ хугацаанд эдгээр салбарын нийт суралцагчдын дүнд эзлэх хувь техник, технологид 3.6, хөдөө аж ахуйд 0.3, анагаах ухаанд 2.9 пунктээр дээшилж, нийгэм, эдийн засаг, хүмүүнлэгийн салбарын эзлэх хувь 7.0 пунктээр буурсан бөгөөд энэ нь "Монголын боловсролыг 2006-2015 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөө"-ний "Инженер, технологи, байгалийн шинжлэл, багш, хөдөө аж ахуйн мэргэжлээр суралцагчдыг дэмжих" гэсэн заалттай үндсэндээ нийцэж байна. Засгийн газар хоорондын гэрээний дагуу 2013-2014 оны хичээлийн жилд Монгол оюутнуудыг гадаадад илгээхдээ инженер, технологи, байгалийн ухаан, анагаах ухааны нарийн мэргэжлээр суралцуулах бодлого хэрэгжүүлсэн бөгөөд нийтдээ 13 оронд 710 хүн суралцуулах сонгон шалгаруулалтыг тус яам болон БНХАУ, Япон, Чехословак улсын элчин сайдын яам хариуцан зохион байгуулсан. Тухайлбал, 2013-2014 оны хичээлийн жилд БНХАУ-ын ӨМӨЗО-д 100 бакалавр, 152 магистрант ба докторант; ОХУ-д 120 бакалавр, 10 магистр, 20 аспирант; БНСУ-ын ILWOO сангийн тэтгэлгээр 4 бакалавр, 4 магистрант; Украинд 20 бакалавр, 5 докторант; Монгол-Германы хамтарсан тэтгэлгээр 10 бакалавр, Казакстанд 3 бакалавр, Вьетнамд 15 бакалавр, Лаост 8 бакалавр, Польшид 20 бакалавр, Унгарт 5 бакалавр, 1 докторант, 2 мэргэжил дээшлүүлэгч, Болгарт 1 бакалавр, 1 докторант, Кубад 1 бакалавр гэх зэрэг. 2012-2013 оны

226

хичээлийн жилд нийт 710 оюутныг сонгон шалгаруулж суралцуулахаар илгээсэн байна. Засгийн газрын 2013 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуралдаанаар чанартай багш бэлтгэх асуудлыг хэлэлцүүлж, элсэлтийн ерөнхий шалгалтад 650-750 оноо авсан суралцагч багш бэлтгэдэг төрийн өмчийн их дээд сургуульд элсвэл сургалтын төлбөрийн 70 хувь, түүнээс дээш оноо авбал 100 хувь чөлөөлөх бөгөөд төгсөөд ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгт 5-аас доошгүй жил тогтвор суурьшилтай ажиллах үндсэн нөхцөлийг тусгаж шийдвэрлүүлэв. .Засгийн газрын 2013 оны 3 дугаар сарын 16-ны өдрийн 95 дугаар тогтоолоор "Монгол-Германы хамтарсан технологийн дээд сургууль байгуулах "шийдвэр батлагдаж, ХБНГУ-ын ЭЗХАХЯ-наас 2013 оны 5 сард тус сургуулийн үйл ажиллагааны эхний үе шатад 4 сая еврогийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр шийдвэрлэсэн. Мөн монголын анхны цогц оюутны хотхон баригдаж бэлэн болсон бөгөөд Налайхад байрлах энэхүү орчин үеийн оюутны хотхонд удахгүй шилжин байрших бэлтгэл ажлыг зохион байгуулж байна. БШУ-ны сайдын 2014 оны А/78 дугаар тушаалаар Дээд боловсрол, сургалтын байгууллагад мөрдөх Мэргэжил /хөтөлбөр/-ийн чиглэл,индекс шинэчилж, А/174 дугаар тушаалаар бакалаврын хөтөлбөрт тавигдах нийтлэг шаардлага батлуулан хэрэгжүүлж эхлээд байгаа нь дээд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг олон улсын жишигт ойртуулах, сургуулиудад эрдмийн эрх чөлөөг олгоход чиглэгдсэн үр дүнтэй ажлын эхлэл болж байна. Азийн хөгжлийн банкны "Дээд боловсролын шинэчлэл" төслийн дэмжлэгтэйгээр байгалийн ухаан, инженер технологи, хөдөө аж ахуйн

227

чиглэлийн 3 салбараас үндэсний хэмжээнд 20, олон улсын түвшинд 2 хөтөлбөр магадлан итгэмжлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх ажлын явц сайн байгааг тэмдэглэж байна. -Өндөр хөгжилтэй оронд оюутан сургах чиглэлээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2013 оны 78 дугаар зарлиг, Засгийн газрын 2013 оны 271 дүгээр тогтоолоор баталсан Дэлхийн шилдэг их сургуульд оюутан суралцуулах журам, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/316 дугаар тушаалаар баталсан "Дэлхийн шилдэг их сургуульд суралцуулах оюутныг сонгон шалгаруулах журам"-ыг хэрэгжүүлж эхлээд байна. Дараахь үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтийн биелэлт хангалтгүй байна. -Нээлттэй их сургуулийн хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулдаг их, дээд сургуулиуд бий болсон байна. -Дээд боловсролын байгууллагад ажиллагчдын ажил үйлчилгээний стандарт гарсан байна. -Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын зэрэглэлийг тогтоож нийтэд мэдээлдэг болсон байна. Дараахь ажлуудын явц удаашралтай байна. -Их дээд сургуулийн сургалтад дэвшилтэт техник, технологиуд нэвтрүүлэх -Оюутнуудын нийгмийн хамгааллын бодлого бий болсон байна. -Оюутнууд сургалтын төлбөрийн болон амжиргааны зардлын зээл авах боломж бий болсон байна. -Их дээд сургуулийн менежментийн чадавхи сайжирсан байна. Мастер төлөвлөгөөний шалгуур үзүүлэлтэд "Хувийн их дээд сургуулийн оюутнуудын нийт суралцагчдад эзлэх хувь 2005 оны түвшнээс 3,8 хувиар буурч 27,9 хувь болно." Гэсэн заалт

228

нь хувийн сургуулиудыг бодлогоор цөөлөх, төрөөс дэмжлэг үзүүлэхгүй гэдэгтэй утга нэг ойлгогдож байгаа тул энэ үзүүлэлтийн биелэлтийг гаргасангүй. Мастер төлөвлөгөөний дээд боловсролын чиглэлээр туссан зорилтуудын хэрэгжилт 75 хувийн биелэлттэй байна

Засгийн газрын тогтоол 2010 оны 31

245. Үндэсний хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилтийн явцад хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийнэ.

l-Ill, VI

26.5 сая

Нийт 8 үндэсний хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хийсэн хяналт-шинжилгээний тайланг яамны удирдлагад танилцуулсан байна.

Монгол бичиг 2 үндэсний хөтөлбөр: Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд хөрөнгө шаардахгүй зарим арга хэмжээ түвшин бүрт амжилттай хэрэгжсэн байна. Тухайлбал: “Монгол хэл бичгийн боловсролыг сайжруулах арга хэмжээний тухай” Монгол Улсын Засгийн газрын 2013 оны 37 дугаар тогтоолоор ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгч, их, дээд сургууль, коллежид элсэгчдээс монгол хэлбичгийн шалгалт авч байх, төрийн албаны ажлын байрны тодорхойлолтод монгол хэлбичгийн мэдлэгийн түвшинг харгалзах ур чадварын шаардлагыг тусгах, хот, суурин газар төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын хаяг, зар сурталчилгааг монгол, кирил бичгээр бичиж байх талаар тусгаснаар монгол хэл бичгийн боловсролыг сайжруулахад чиглэсэн эрх зүйн орчин бүрдсэн байна. -Монгол бичгийн дэд хөтөлбөр боловсруулан багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх, сургалтын орчныг сайжруулах, иргэдийг монгол бичигт сургах ажлыг орон нутагт амжилттай зохион байгуулжээ. Монгол бичгийн хичээлийг ерөнхий боловсролын сургуульд заавал судлахаар оруулсан нь үндэсний бичиг соѐлоо судлах, суралцах боломжийг бүрдүүлсэн байна. -Суралцагчдын дунд “Монгол бичиг”-ийн олимпиад, иргэдийн дунд “Монголын сайхан бичигтэн” уралдааныг жил бүр зохион байгуулдаг бөгөөд тус уралдаанд амжилттай оролцсон сурагчдыг их, дээд сургуульд урилгаар суралцуулах эрхийн бичгээр урамшуулдаг болсон нь үндэсний бичгээ сурах сонирхлыг өрнүүлсөн арга хэмжээ болжээ.

100% 100%

229

-Бүх шатны сургуулиуд монгол бичгийн “Цахим бичвэр” программтай болсноор хичээлийг татан авч, сургалтад ашиглах боломж бүрдсэн байна. Хөтөлбөрийн хэрэгжилт 90 хувьтай хэрэгжсэн байна. Англи хэлний боловсрол үндэсний хөтөлбөр: Англи хэлний үндэсний хөтөлбөрийн зорилтыг бүх түвшинд амжилттай хэрэгжүүлсэн байна. Тайлант онд хөтөлбөрийн зорилтын хэрэгжилт 92.3 хувийн биелэлттэй байгаа бөгөөд түүнийг хэрэгжүүлэхэд 80.6 сая төгрөг зарцуулсан байна. Хөтөлбөрийн хүрээнд ерөнхий боловсролын болон их, дээд сургуулийн англи хэлний багшлах боловсон хүчин бэлтгэх, тэдний мэргэжлийн чадавхийг дээшлүүлэх, англи хэлийг эрчимтэй, чанартай заах шинэ арга зүй, бүтээлч чадварт багш нарыг сургахад чиглэсэн ажил амжилттай хэрэгжсэн байна. -Англи хэлээр сургалт эрхэлдэг ерөнхий боловсролын сургуулийн сургуулийн тоо нэмэгдсэн байна. Тухайлбал, 2013-2014 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын төрийн болон хувийн өмчийн 9 сургууль англи хэл дээр сургалт эрхэлж байна. Англи хэлээр мэргэших болон гүнзгийрүүлэн судлах суралцагчдын тоо жилээс жилд өсч байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын 53 сургууль англи хэлний гүнзгийрүүлсэн сургалттай бүлэг хичээллүүлж байна. -Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын багш бэлтгэх, мэргэжил дээшлүүлэх үндэсний хөтөлбөр: Үндэсний хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явцад хийсэн хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд тайлант онд тусгасан арга хэмжээ амжилттай хэрэгжиж, 94.5 хувийн биелэлттэй гарсан байна. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд улсын төсөв, хөтөлбөр, төслөөс 52.8 тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Хөтөлбөрийн хүрээнд аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар хөдөлмөрийн биржээр дамжуулан багшийн ажлын

230

байрны сул орон тоог хангах арга хэмжээ авч, багшийн мэдээллийн санг бүрдүүлэн ажилласан нь сайшаалтай байна. Багш нар цахим хичээл боловсруулан сургалтад ашиглаж байгаа нь сургалтын чанарыг сайжруулахад нөлөөлсөн байна. Сургууль, цэцэрлэгийн үндсэн багшийн тоонд харгалзуулан багшийн мэргэжил дээшлүүлэх зардлыг санхүүжүүлсэн нь хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд ихээхэн дэмжлэг болсон байна. Боловсрол үндэсний хөтөлбөр: СӨБ, Бага дунд боловсролын чиглэлээр: Монгол Улсын Засгийн газрын 2010 оны 2 дугаар сарын 3-ны өдрийн 31 дүгээр тогтоолоор баталсан “Боловсрол” үндэсний хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явцад хяналт-шинжилгээ хийж, үр дүнгийн тайланг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт албан бичгээр хүргүүллээ. Хөтөлбөрт тусгагдсан арга хэмжээ 91.6 хувийн биелэлттэй байна. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд улсын төсөв болон иргэд, олон улсын байгууллага, төслөөс 2013 онд нийт 151.8 тэрбум төгрөг зарцуулсан байна. Үндэсний хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явцад хийсэн хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд дийлэнх арга хэмжээ амжилттай хэрэгжсэн байна. Дээд боловсролын чиглэлээр:

Улсын төсөв, олон улсын төсөл хөтөлбөрүүдийн санхүүжилтээр төрийн өмчийн дээд боловсролын байгууллагын сургалтын орчныг сайжруулахад ахиц гарч байгаа нь сайшаалтай 2.Их сургуулийг хотхон хэлбэрээр хөгжүүлэх бодлогын хүрээнд эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх талаар өмнөх онтой харьцуулахад ахиц гарсныг тэмдэглэж байна. Хяналт-шинжилгээ үнэлгээний дүн тайланг ЗГХЭГ-т хүргүүлэв. Үндэсний инновацийн тогтолцоог хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөр: Залуу судлаачдыг дэмжих чиглэлээр хийгдэж байгаа ажлуудын үр дүн сайн байна.

231

2.Төрийн өмчийн их сургуулиуд судалгаа боловсруулалтын ажилд оролцох оролцоо нэмэгдэж байгаа нааштай үзүүлэлт харагдаж байгаа боловч төрийн өмчийн их сургуулийн эрх зүйн байдлыг боловсронгуй болгох асуудал удаашралтай байгаагаас гадна магистр докторын сургалтын чанарыг эрс сайжруулах шаардлагатай байна. 3. Дэд хөтөлбөр бүрд туссан санхүүжилтын хэмжээ төлөвлөснөөс ихээхэн доогуур байгаагаас гадна судалгаа боловсруулалтын ажилд зарцуулах хөрөнгийн хэмжээ дотоод нийт бүтээгдэхүүний 0,15%-тэй тэнцэж байгаа нь өмнөх мөн үеийнхээс буурсан үзүүлэлттэй байна. 4. Манай эрдэмтэн судлаачид эдийн засгийн суурь шийдвэрүүд гаргахад үндсэн чиг баримжаа болохуйц, мэдлэг, инноваци, дэвшилтэт технологиудад суурилсан улс оронд тулгамдаж буй асуудлуудыг шийдвэрлэх түвшний олон шинжлэх ухааны ажлыг хийж үр дүн гаргасан байдаг. Гэвч эдгээр ажлуудыг амьдралд хэрэгжүүлэх төсөл, хөтөлбөрт оролцох, тэдгээрийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх бизнесийн эрх чөлөөг олгох тал дээр эрх зүй, санхүүгийн механизмын хувьд ямарч боломжгүй байгаа нь шинжлэх ухааны үр дүнгээ сурталчилах, олон нийтэд таниулах үйл явцыг улам идэвхжүүлэн явуулахад хүндрэлтэй байна. Монгол судлалыг хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөр: Монгол судлалыг хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөрт 4 үндсэн зорилтын хүрээнд 24 арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр тусгажээ. Нийт арга хэмжээний 8 нь бүрэн хэрэгжсэн, 9 нь 50 хувийн гүйцэтгэлтэй,1 нь хэрэгжүүлж эхэлж байгаа буюу 20 хувийн гүйцэтгэлтэй,6 нь хэрэгжиж эхлээгүй байна. Үндэсний хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явц 52,91 хувьтай байна. 2.2013 онд Монгол судлалыг хөгжүүлэх үндэсний зөвлөл хуралдаагүй, үйл ажиллагааны

232

төлөвлөгөөгөө хэлэлцэж батлаагүй ,Үндэсний хөтөлбөрийн 2013 онд төлөвлөсөн ажлын хэрэгжилтийн явцыг шууд үнэлэх боломжгүй байсан боловч эрх зүйн таатай орчин бүрдэж эхэлсэн, гадаадын залуу монголч эрдэмтдэд зуны сургалтыг тогтмолжуулсан, санхүүжилтийн хэмжээ хүрэлцэхүйц бус байсан зэрэг нөхцөл байдлыг харьцуулан дүгнэж хэрэгжилтийн хувийг гаргалаа.2013 оны хөтөлбөрийн хэрэгжилт 65 хувьтай байна. Монгол судлалын үндэсний зөвлөлийн үйл ажиллагааны санхүүжилтэд 2012 онд 266,5 сая төгрөг төлөвлөснөөс 247,5 сая төгрөгийн санхүүжилтийг олгосон байна. Гүйцэтгэл 84 хувьтай байна.2013 онд зуны сургалтад 29,6 сая төгрөг төлөвлөснөөс 24,6 сая төгрөг зарцуулжээ.80 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Одоогтийн байдлаар Монгол судлалыг хөгжүүлэхэд улсын төсвөөс 303,554,305 төгрөг зарцуулсан байна..

ЗГҮАХХАХТ 186.5, 187.4, 198

246. Аймаг нийслэлийн Боловсролын газар, төсөл хэрэгжүүлэх нэгж, харъяа зарим байгууллагын үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ үнэлгээ хийнэ.

IX-X

Улсын

төсөв 7.5 сая

Хяналт шинжилгээ үнэлгээ хийсэн тайланг -нэгжийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлсэн байна.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт, Боловсролын үнэлгээний төвийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийлээ. Тухайн байгууллагын дэвшүүлсэн зорилт, төлөвлөгөөг бодит төлөвлөсөн хугацаа түүний гүйцэтгэлтэй харьцуулан дүгнэх, статистик мэдээлэлд үндэслэх, холбогдох материал болох тайлан, бусад эх үүсвэрээс авсан мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх зэрэг арга зүйгээр хяналт-шинжилгээг хийв. БМДИ- Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/287 дугаар тушаалын дагуу мэргэжил дээшлүүлэх сургалтыг төвлөрсөн болон бүсчилсэн хэлбэрээр зохион байгуулж үндсэн сургалтаар 4422, захиалгат сургалтаар 402, зөвлөн туслах үйл ажиллагаагаар 840, Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яам, хэрэгжилтийн багтай хамтран 220 багш, боловсролын ажилтанд, нийт 5884 багш, ажилтанд хүрч ажиллажээ. БҮТ-2014 оны ЭЕШ-ын зохион байгуулалтын үр дүнд бүх хичээлийн шалгалтын улсын дундаж өссөн үзүүлэлттэй байна. Энэ жилийн хувьд их

100% 100%

233

дээд сургууль, коллежид элсэн суралцагчдын эх хэлний боловсролын чанар, хэрэглээ, иргэдийн харилцааны соѐл, эх хэлний дархлааны түвшинг тогтоох, сайжруулах зорилгоор авсан шалгалтын үр дүнд шинжилгээ хийхэд шалгуулагчдын анхны онооны дундаж 32.2, гүйцэтгэлийн дундаж хувь 64.4, хэмжээст онооны дундаж 499.9 байна. Хяналт, шинжилгээний дүнд үндэслэн холбогдох зөвлөмжийг БМДИ болон БШТөвд өгч ажиллалаа.

247. Суралцагчийн дүрэмт хувцасны хангамжийн байдалд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийнэ.

IX-X

Улсын

төсөв 7.5 сая

Тайланг нэгжийн дарга нарын хуралдаанд хэлэлцүүлсэн байна.

Ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчийн дүрэмт хувцасны хангамжийн байдалд хийсэн шинжилгээний ажлын хүрээнд аймаг, дүүргийн зарим сургуулиудад ажиллаж, дүрэмт хувцасны хангамжийн байдалтай танилцахын сацуу 21 аймаг, нийслэлийн 5 дүүргийн удирдах ажилтан, багш, суралцагч, эцэг эхийн төлөөлөл бүхий 11,093 иргэнээс санал асуулга авч нэгтгэсэн болно. 2013-2014 оны хичээлийн жилээс зохион байгуулсан ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагчдыг "Эх орон шингэсэн эрдмийн дүрэмт хувцас"-аар хангах ажил хоѐр дахь жилдээ амжилттай хэрэгжиж байна. Энэхүү арга хэмжээний дүнд ерөнхий боловсролын сургуулийн суралцагч бүр дүрэмт хувцастай болсон байна. Дүрэмт хувцасаар хангах, нийлүүлэх ажлын зохион байгуулалтыг санал асуулгад оролцогчдын 51.9 хувь сайн гэж үзсэн нь дээрх арга хэмжээ иргэдэд ойртсон үйлчилгээ болсныг харуулж байна.

100% 100%

248. Хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх бага боловсролын сургалтын технологи, аргазүйн хэрэгжилтийн явц, үр дүн, үр нөлөөнд

IV-VI

Улсын

төсөв

8 сая

Тайланг нэгжийн дарга нарын хуралдаанд хэлэлцүүлсэн байна.

Хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх бага боловсролын сургалтын технологи, арга зүйн хэрэгжилтийн явцад хяналт шинжилгээ хийв. Энэ ажлын хүрээнд нийт 5 аймаг, 6 дүүргийн 13 сургууль дээр ажиллан туршилтын үйл ажиллагаатай танилцсаны зэрэгцээ 16 багшийн хичээлд суун 209 багшаас санал асуулга авсан нь туршилтад хамрагдсан нийт багшийн 21.7 хувийг эзэлж байна. Шинжилгээний ажилд баримт бичиг судлах, бүлгийн ярилцлага хийх,

100% 100%

234

хяналт шинжилгээ, үнэлгээ хийнэ. ***

асуулга авах арга зүйг ашиглан нэмэлт мэдээлэл цуглуулах, учир шалтгааныг тодруулах үүднээс хичээлийн үйл явцад ажиглалт хийсэн болно. Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2013 оны А/159 дүгээр тушаалаар “Хүүхэд өөрөө чиглүүлэгч” цогц технологийг ерөнхий боловсролын 40 сургуульд турших ажлыг 2013 оны 05 дугаар сарын 01-ээс 2014 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд зохион байгуулах шийдвэр гарснаар 2013-2014 оны хичээлийн жилээс лаборатори 40 сургуульд технологи, арга зүй, шинэчилсэн хөтөлбөрийг туршсан байна. Сургалтын шинэчилсэн хөтөлбөр, сурах бичгийн агуулга, арга зүйн туршилтыг олон улсын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэн туршлага дээр суурилан зохион байгуулсан байна. Энэхүү туршилтаар хүүхэд бүрийн авьяасыг хөгжүүлснээр өөртөө итгэлтэй, нээлттэй, өөрийгөө илэрхийлэх чадвартай болсон төдийгүй эцэг эхийн оролцоо, хамтын ажиллагаа сайжирсан байна. Түүнчлэн багш нар багийн зохион байгуулалтад орсноор хамтын ажиллагаа сайжирч, ажлын байранд хөгжих боломж нэмэгдсэн байна. Туршилтын үйл ажиллагааг орон нутагт удирдлага, зохион байгуулалтаар ханган ажиллах мэргэжилтэн байхгүй байна. Аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, хэлтсийн Бага боловсрол хариуцсан мэргэжилтнийг сургалтад хамруулаагүй, арга зүйгээр хангаагүй тул зөвлөгөө өгөх талаар учир дутагдалтай байна. Туршилтын ажлыг удирдлага, зохион байгуулалтаар хангаж ажилласан хэрэгжилтийн багийн зарим гишүүдийн ажлын туршлага, арга зүйн дутмаг байгаа нь зөвлөн туслах үйл ажиллагаанд нөлөөлсөн байна. Хяналт шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цаашид дараах асуудалд анхаарах

235

шаардлагатай байна. - Хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх технологи, арга

зүй, сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, турших үйл ажиллагааг Боловсролын тухай хуульд заасан чиг үүргийн хүрээнд Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн байгууллагаар гүйцэтгүүлэх;

- Үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх, турших ажлын бэлтгэлийг сайтар хангах; Туршилтад ихэвчлэн аймгийн төвийн сургуулиуд сонгогдсон тул гарах хүндрэл, тулгамдсан асуудал харилцан адилгүй байгаад анхаарч, дийлэнх нь малчдын хүүхэд сурдаг сум, багийн сургуульд нэвтрүүлэхэд учрах бэрхшээлийг тооцох;

- Аймгийн Боловсролын газар, дүүргийн Боловсролын хэлтсийн мэргэжилтнүүдийг шинэ технологи, арга зүй, сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх чиглэлээрх сургалтад хамруулах, арга зүйн удирдлагаар хангах нь зүйтэй байна.

249. Их, дээд сургуулийн элсэлт, төгсөлтийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ хийх ажлыг нэгдсэн удирдлагаар зохион байгуулна.

VI-VII, IX-X

6.0 сая

Сургуулиудад өгсөн чиглэл, удирдамж, авсан арга хэмжээ. Төгсөлтийн үйл ажиллагаандаа мониторинг хийж, тайлагнасан сургуулиудын

БСШУ-ны сайдын "Мэргэжлийн чиглэл, индекс шинэчлэн тогтоох тухай 2010 оны 235 дугаар тушаалын дагуу МУИС, МУБИС, АУШУИС, Орхон их сургууль, Дорнод, Ач ангаах ухааны дээд сургууль,Сан дээд сургууль,Чингэс хаан дээд сургууль зэрэг 14 сургуулийн элсэлт-төгсөлтийн диплом бичилтийн үйл ажиллагаанд дүн шинжилгээ хийлээ. Энэхүү дүн шинжилгээг хийхэд "Элсэлтийн чанарыг сайжруулах зарим арга хэмжээний тухай" БШУ-ны Сайдын 2014 оны 04 сарын 14-ний өдрийн А/143 тоот тушаалын хэрэгжилтэд голлон анхаарлаа. Энэ тушаалын үндэсний хэмжээний босго оноог 400 байхаар журамласан байна. ХААИС, МУБИС, АШУҮИС, ШУТИС дээр газар дээр нь нягталж үзэхэд: ХААИС ЭЕШ-ын босго оноо хүрээгүй 45,ШУТИС 31,АШУҮИС 7,батламжгүй 1,ХААИС боловсролын хуурамч баримт бичигтэй 1 оюутан тус тус элсүүлсэн байна. Жил бүр төгсөлт, диплом олголтод БШУЯамнаас өгсөн чиглэл удирдамж, хүснэгт, загварын дагуу хийж буй хяналтын үр дүнд бичиг баримт ихээхэн цэгцэрч, багш,

100% 100%

236

нэр, тоо, оюутнууд ч эртнээс бэлтгэл хангаж хяналтад хариуцлагатай ханддаг болж байна. Хяналтын явцад илэрсэн зөрчлийг холбогдох багш, ажилтан, оюутанд танилцуулж, газар дээр нь зөрчлийг арилгах арга хэмжээ авч байлаа. Нэгдсэн дүгнэлт тааруу юмаа..

250. УИХ, Засгийн газраас баталсан урт болон дунд хугацааны бодлогын баримт бичигт Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт дэвшүүлсэн зорилт, арга хэмжээний 2013 он болон 2014 оны эхний хагас жилийн хэрэгжилтэд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийнэ.

I-VIII

Үйл ажиллагааны үр дагаврын үнэлгээнд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийж, нэгжийн зөвлөлийн хуралд тайлагнасан байна.

Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан “Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого”-д Боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн хөгжлийн бодлогын талаар тусгагдсан стратеги зорилт, арга хэмжээний биелэлтийг эхний үе шат /2007-2015/-ын хугацаанд хүрсэн байх түвшинтэй харьцуулахад 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 96.4 хувийн гүйцэтгэлтэй буюу “Хангалттай сайн” гэж дүгнэв. Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас хэрэгжүүлэхээр тусгасан үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн хувийг Засгийн газрын бүрэн эрхийн хугацааны эхний жилийн хүрсэн байх түвшинтэй харьцуулан ерөнхий гүйцэтгэлийг “Хангалттай сайн” гэж үнэлэв.Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт 2013 оны байдлаар Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан үндэсний 8 хөтөлбөр хэрэгжиж байгаагаас боловсролын салбарт 7, шинжлэх ухаан, технологийн салбарт 2 хөтөлбөр хэрэгжиж байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хэрэгжиж байгаа үндэсний хөтөлбөрүүдийн 2013 оны хэрэгжилтэд хийсэн хяналт-шинжилгээгээр хөтөлбөрүүдийн дундаж хувь 73.8 хувьтай байна. Монгол улсын эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөнд тусгагдсан Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт хамаарах арга хэмжээний гүйцэтгэл 92.3 хувьтай байна. Боловсролын хүртээмж, чанарыг дээшлүүлэх, өрсөлдөх чадвартай боловсролыг хөгжүүлэх, сурагч, оюутнуудын суралцах эрхийн баталгааг

100% 100%

237

хангах чиглэлээр 2013 онд хэрэгжүүлсэн нийт 8 төсөл, хөтөлбөрийн оруулсан хөрөнгө оруулалтын үр дүнд боловсролын хүртээмж, чанар, өгөөж жилээс жилд дээшилсээр байна. Улсын төсөв, зээл, тусламжийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх төслийн хэрэгжилт үр дүн 81.9 хувьтай байна. Засгийн газрын шийдвэрийг яамны газар, хэлтэс болон холбогдох агентлагт хариуцуулан, яамны тухайн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, үр дүнгийн гэрээнд тусгах замаар хэрэгжилтийг хангаж ажилласнаар Засгийн газрын шийдвэрийн хэрэгжилт 2013 оны жилийн эцсийн дүнгээр 95.4 хувийн биелэлттэй байна. Дэвшүүлсэн зорилтуудыг биелүүлэх талаар анхаарч ажилласнаар Төсвийн ерөнхийлөн захирагчаас ерөнхий менежертэй байгуулсан үр дүнгийн гэрээний биелэлт 91,0 хувиар биелсэн байна. Байгууллагын үйл ажиллагааны ил тод, нээлттэй байдлыг хангах талаар авч хэрэгжүүлж буй дурдсан арга хэмжээнээс үзэхэд тус яам Засгийн газрын 2009 оны 143 дугаар тогтоолоор баталсан “Ил тод байдлыг илтгэх шалгуур үзүүлэлт”-үүдийг бүрэн хангаж буй нь ажлын үр дүн тогтворжсон, иргэд, олон нийт яамны вэб сайтаас салбарын үйл ажиллагаатай холбоо бүхий хуулиар хориглоогүй аливаа мэдээ, мэдээллийг хүндрэлгүй, адил тэгш хүртэх боломжтой болсон. БШУЯ нь 2013 онд Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн талаар тусгагдсан зорилтыг хэрэгжүүлэх, боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний төлөвлөсөн зорилтуудыг хэрэгжүүлэн салбарт хийгдэж буй өөрчлөлт, шинэчлэлийг эрчимжүүлж, улмаар үйлчилгээний чанар, хүртээмж, үр ашгийг дээшлүүлэхэд чиглэгдсэн хөрөнгө оруулалтууд хийгдэж, Засгийн газрын үйл ажиллагааны

238

хөтөлбөрт дэвшүүлсэн зорилтуудыг хэрэгжүүлэх ажилд тодорхой ахиц өөрчлөлтүүд гарсан болохыг эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн тоон үзүүлэлтүүдийн үр дүн харуулж байна.

251. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын бодлогын хэрэгжилтийн хүртээмж, чанарт хэрэглэгчийн үнэлгээ хийх хөндлөнгийн байгууллагыг сонгон шалгаруулж, үнэлгээний тайлан гаргана.

I-IV

17.0 сая

Үнэлгээний тайлан гаргасан байна.

Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт төрөөс явуулж буй үйл ажиллагааг хэрэглэгчдийн зүгээс үнэлэхдээ 41% нь “маш сайн” болон "сайн", 42% нь “дунд зэрэг”, 11% нь тааруу, 6% нь “мэдэхгүй” гэсэн үнэлгээг өгсөн байна. Өөрөөр хэлбэл нийт асуулгад хариулсан иргэд дунджаар 3.36 балл

буюу дундаас дээгүүр байгаа гэсэн үнэлгээг өгчээ. Салбарын ерөнхий үнэлгээг гаргахдаа дээд боловсрол, ерөнхий боловсрол, сургуулийн өмнөх боловсрол, мэргэжлийн боловсрол болон шинжлэх ухааны салбар тус бүрээр үнэлсэн хэрэглэгчдийн үнэлгээний абсолют дунджаар гаргасан болно.(жич: “мэдэхгүй” гэсэн хариултыг хасч тооцсон) Салбарын ерөнхий үнэлгээ 2012 онд 3.4 баллын үнэлгээтэй байсан 1 бөгөөд 2013 онд уг үзүүлэлтээс 0.1 функтээр буурсан дүн ажиглагдаж байна.

100 100%

252. Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын үйл ажиллагааны явцад хяналт тавина.

YI-YII, IX-XI

4.0 сая Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын үйл ажиллагааны явцад хяналт тавьсан тайлан гарсан байна.

Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажиллалаа. 1.Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын бүртгэл. 2014 оны Элсэлтийн ерөнхий шалгалтын бүртгэлийг 02 сарын 05-аас 04 сарын 26-ны өдрийг хүртэл 76 хоног зохион байгууллаа. Бүртгэлд 38342 шалгуулагч 11 хичээлээр 195956 шалгалт өгөхөөр бүртгүүлжээ. Нийт бүртгүүлэгчдийн 16704 нь Улаанбаатар хотын, 21638 нь хөдөө орон нутгийн бүртгүүлэгч байна. Сурдаг эсэхээр нь ангилан үзвэл 32493 шалгуулагч нь ЕБС-д суралцдаг, 5839 шалгуулагч нь өмнө онуудад ерөнхий боловсролын сургууль төгссөн байна. . 2. ЭЕШ-ын бэлтгэл. ЭЕШ-ын бэлтгэл ажлыг хангах

90% 90%

1 Хүний нөөцийн академийн хийсэн 2012 оны үнэлгээний ажлын тайлан, 8 дахь тал

239

зорилгоор 2014 оны 05 сарын 05-аас 05 сарын 15 хүртлэх хугацаанд түр пост ажиллуулан нийт бүртгүүлэгчдийн "гэрээний хуудас", "хос баганан код"-ыг хичээл бүрээр, шалгалт өгөх заал бүрээр хэвлэн битүүмжилсэн байна. Түүнчлэн "хариултын хуудсыг 4 хувилбараар хичээл бүрийн , шалгалт өгөх хүүхдийн тоог тооцон нийт 200000 хувь хэвлэн бэлтгэсэн байна. 3. 2014 оны сэдэв даалгавар боловсруулалт. Өөрийн вэб сайтаар дамжуулан 2006-2013 оны "ЭЕШ-ын сэдэв даалгавар"-ыг үнэгүйгээр татаж авах бололцоог ханган, жишиг даалгавруудыг хүргэсэн байна. Мөн Засгийн газрын 37 дугаар тогтоолын дагуу иргэдийн эх хэлний боловсролын түвшинг тогтоох зорилгоор "Монгол хэл бичиг"-ийн шалгалтыг зохион байгуулах бэлтгэл ажлын хүрээнд ажлын хэсэг байгуулан жишиг даалгаврыг боловсруулан, веб-д байршуулан, 2 удаа туршин шалгалтын үргэлжлэх хугацаа болон агуулгыг тогтоосон байна. Математик хичээлийн шалгалтын агуулга болон шалгалтын үргэлжлэх хугацааг олон улсын жишигт нийцүүлэх зорилгоор турших шалгалтыг зохион байгуулан 2014 оны ЭЕШ-ын хугацааг 100 минут, агуулгын өргөсгөн даалгаврын тоог 40 болгосон. Англи хэлний шалгалтын агуулгыг олон улсын жишигт нийцүүлэх зорилгоор агуулгад өөрчлөлт оруулан унших чадвар сорьсон даалгаврын тоог нэмэгдүүлэн, гүүр даалгаврыг бий болгон туршин үзэж нэвтрүүллээ. 2014 оны ЭЕШ-ын сэдэв даалгаврыг тусгайлан бэлтгэсэн постод их, дээд сургуулийн болон ЕБС-ын 20 эрдэмтэн багшийн бүрэлдэхүүнтэй баг байгуулан, нийслэлийн ТТХГ-ын цагдаагийн хамгаалалт, ТЕГ-ийн дэмжлэгтэйгээр боловсруулж шалгалтын төвүүдэд хүргэх ажлыг хийсэн байна. 4. ЭЕШ-ын зохион байгуулалт. 2014 оны ЭЕШ-ыг 06 сарын 14-19-ны өдрүүдэд зохион байгуулахаар "2014 оны ЭЕШ-ын журам"-д тусгасан бөгөөд шалгуулагчдын шалгалтад бэлтгэх боломж бололцоог хангах зорилгоор 06 сарын 15, 06 сарын

240

18-ны амралтын өдрүүдэд шалгалт авхаар төлөвлөн гаргасан байна. Шалгалтыг үр дүнтэй зохион байгуулах зорилгоор хот, хөдөө орон нутгийн 52 шалгалтын төвд ажиллах 52 багийн ахлагч, 52 хянагч багш нарын ахлагч нарын сургалтыг зохион байгуулж, тэдгээр багийн гишүүд тухайн шалгалтын төвд ажиллах багш нарт дахин сургалт зохион байгуулсан болно. Шалгалтад нийт 38342 шалгуулагч 11 хичээлээр 195956 шалгалт өгөхөөр бүртгүүлснээс шалгалт зохион байгуулж дууссаны дараа ирцийн мэдээллийг авахад 95,9 хувь буюу 1880121 шалгуулагч хамрагдсан байна. Шалгалтын зохион байгуулалт болон шалгалтын агуулга, дүн оноотой холбоотой 86 өргөдөл ирснийг "ЭЕШ-ын журам"-д заасны дагуу ажлын 5 хоногт багтаан шийдвэрлэсэн байна. 5. Тайлан боловсруулалт. 2014 оны ЭЕШ-ын тайлан боловсруулах багийг БҮТ-ийн захирлын А/74 тоот тушаалаар байгуулан Олон улсын тайлан боловсруулах жишиг аргачлалын дагуу Test-an, SPSS/T-test/ програм хангамж ашиглан боловсруулж байна.

ЗГҮАХХАХТ 190

5.2 Салбарын үйл ажиллагаанд дотоод аудит хийх, дүгнэлт, зөвлөмж гаргаж эрсдлээс хамгаалах

253. Ерөнхий боловсролын сургуулийн “Үдийн цай” хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд дотоод аудит хийнэ.

V

8.0 сая

Хяналт шинжилгээ, үнэлгээний тайлан гарсан байна.

“Үдийн цай” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явц, үр дүнд дотоод аудит хийв. Дотоод аудитаар:

Үдийн цай хөтөлбөрийн төлөвлөлт, санхүүжилт, тайлагнал, хяналт, оновчтой байгаа эсэх

Эрүүл ахуйн шаардлага хангахуйц бүтээгдэхүүн нийлүүлж буй эсэх Үдийн цай хөтөлбөрийн явц үр дүнд үнэлэлт дүгнэлт өгөх зэрэг асуудлыг хамаарч зөвлөмж дүгнэлтийг гаргахаар ажиллаж байна.

100% 100%

254. Байгууллагын дотоод аудит хийнэ.

I-VI

Тодорхой чиглэлээр дотоод аудит хийгдэж, дүгнэлт гарсан

1. Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд хэрэгжилт

2. Байгууллагын архивын үйл ажиллагаанд /2010-2013 он/ архивын чиглэлээр гаргасан хууль тогтоомж, дүрэм, журам, зааврын хэрэгжилт

3. Архивын үйл ажиллагаанд мэдээллийн технологийг нэвтрүүлсэн байдал

4. Төрийн нарийн бичгийн даргын шийдвэрийн дагуу 2012-2013 оны 11 дүгээр анги төгсөгчдийн боловсролын

100% 100%

241

байна. үнэмлэхэд тавигдах дүнгийн “Б” маягтад 5. “Бага, дунд боловсролын чанарын шинэчлэл”-ийн

үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх нөхцөл байдал 6. Дээд боловсролын чанарын шинэчлэл төслийн

нэгжийн худалдан авалтын үйл ажиллагаа 7. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2013-2014 оны

төсвийн багц дахь Засгийн газрын нөөц сангийн хөрөнгө болон "Төвлөрсөн арга хэмжээ"-ний зардлын төлөвлөлт, гүйцэтгэл, тайлагнал, хэрэгжилт

8. Насан туршийн боловсролын үндэсний төвийн 2013 он, 2014 оны 1,2,3-р улирлын санхүүгийн үйл ажиллагаа

9. Монгол Улсын Их Сургуулийн Олон Улсын Харилцааны сургуулийн багш Л.Лхамсүрэнгиын Авлигатай тэмуэх газар хандан гаргасан өргөдөлд Авлигтай тэмцэх газрын хүсэлтийн дагуу дотоод аудит

10. МУИС-ийн оюутан шилжүүлэн суралцуулсан үйл ажиллагаа

11. Боловсрол, Шинжлэх ухааны яамны худалдан авах ажиллагааны 2014 оны эхний хагас жилийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа

12. Дархан-Уул аймгийн “Энэрэл” цогцолбор сургуулийн үйл ажиллагаа

13. “БСШУСайдын 2008 оны А/112 дугаар тушаалаар баталсан Ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгчдөд боловсролын баримт бичиг олгох журам”-аар зохицуулсан харилцаа

14. “Боловсролыг дэмжих олон улсын түншлэлийн сургуулийн өмнөх боловсрол” төслийн хүрээнд хөдөө орон нутагт 100 гэр цэцэрлэгийн тавилга нийлүүлэх G2.1-3 дугаар бүхий нээлттэй тендер шалгаруулалтуудад Хяналт-шинжилгээ, дотоод аудит хийгдэж, холбогдох дүгнэлт зөвлөмж чиглэлийг яамны удирдлага, зарим нэгжид танилцуулж, ажиллав.

255. Боловсролын салбарт дотоод аудитыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

VI-VII

5.0 сая

Төслийн багтай хамтран 2 удаагийн сургалтыг

Төсвийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлд зааснаар Төсвийн Ерөнхийлөн Захирагч бүр дотоод аудитын нэгж, ажилтантай байна гэсэн шинэ чиг үүрэг, функцийн дагуу салбарын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудит хариуцсан мэргэжилтнүүдэд “Боловсролын салбар дахь дотоод аудитын чадавхийг дээшлүүлэх” чиглэлийн сургалт зохион байгуулав.

Энэхүү сургалтаар боловсролын салбарын

100 70%

242

зохион байгуулсан байна.

дотоод аудитын талаарх ойлголтыг бэхжүүлэх, салбарын бодлого, үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн явцад дотоод аудитыг зохион байгуулах арга зүй, аргачлалд суралцах, мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх, урьдчилан төлөвлөх чадавхийг дээшлүүлж цаашид салбарын дотоод аудитын үйл ажиллагааг хэрхэн сайжруулах, үнэлгээний тогтолцооны чадавхийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн онол, практик хосолсон сургалт, хэлэлцүүлэг зохион байгуулав. Сургалтанд хамрагдагсад салбарын бодлого, үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн явцад дотоод аудит хийх арга зүйд суралцах, мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийх, урьдчилан төлөвлөх ур чадварыг эзэмших, салбарын дотоод аудитын үйл ажиллагааг хэрхэн сайжруулах, үнэлгээний тогтолцооны чадавхийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн онол, практикийн мэдлэг, ур чадварыг эзэмшсэн үр дүнтэй сургалт боллоо. Хэзээ хэдэн хүн оролцсон, хэдэн удаагийн сургалт

256. "Ухаалаг төр"-ийн зарчим хэрхэн хэрэгжиж буй талаар олон нийтийн үнэлгээг хагас, бүтэн жилээр хийлгэж, үнэлгээ, дүгнэлт өгнө. VI, XII

Үнэлгээний тайланг яамны удирдлага болон албан хаагчдад танилцуулсан байна.

Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан “Ухаалаг төр” зарчимын хэрэгжилт Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөрийн үйл ажиллагаанд хэрхэн тусч буй талаар олон нийтийн санал асуулгыг явуулж, холбогдох судалгааны тайланг гаргав.

Судалгааг түүврийн аргаар явуулсан ба түүврийг Монгол Улсын бүс бүрийн төлөөлөл болгон 4 аймаг, Улаанбаатар хотоос тусгай боловсруулсан асуулгын хуудсаар 100-с багагүй хүнийг хамруулан хийв. Асуулгаар:

1. Төрийн байгууллагын уялдаа холбооны талаар 2. Төрийн үйлчилгээний чанар хүртээмжийн

талаар 3. Авлига, хүнд суртлыг арилгах талаар 4. Төрийн үйл ажиллаганы ил тод нээлттэй

байдлын талаар 5. Төрийн зарим чиг үүргийг шилжүүлэх, эрх

мэдлийн төвлөрлийг сааруулах чиглэлээр Төрийн бодлого боловсруулалтын үйл ажиллагаанд ТББ, иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх чиглэлийн агуулгыг хамруулж судалгааны дүнг нэгтгэн боловсруулав.

90% 90%


5.3 Боловсролын салбарт

257. Боловсролын салбарын мэдээллийн

I-VIII 1.0 төг Улсы

Мэдээллийн нэгдсэн

Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт болон Азийн хөгжлийн банкны Боловсролын салбарын шинэчлэл төслийн

100% 100%

243

мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологи нэвтрүүлэх

системийн үндсэн платформ, бүртгэлийн системийн модуль, статистик модуль боловсруулна.***

н төсөв АХБ 300.0 сая

сангийн бүрдэлт 100 хувь

хүрээнд Боловсролын байгууллагын мэдээллийн нэгдсэн сан бүхий “Боловсролын удирдлага, мэдээллийн үндэсний систем”-ийг боловсруулж эхэлсэн.

2014 оны төлөвлөлтөөр уг ажлын хүрээнд мэдээллийн системийн суурь модуль болох хүний нөөцийн болон статистик модулыг бүрэн боловсруулж ажиллалаа. Бололвсруулсан модулаар нийслэл, 21 аймгийн ЕБС-ийн нийт 770 сургалтын менежерт 24 удаагийн сургалт зохион байгуулж, 2014-2015 оны хичээлийн жилийн статистик мэдээлийг сурагч, багш, ажилтан, удирдлага, нийгмийн ажилтан, сургалтын орчны асуулгаар цуглуулах, нэгтгэх, тайлан гаргах зэрэг ажлыг улсын хэмжээнд хийж гүйцэтгэлээ. Мөн тус модулийг ашиглан 2014 - 2015 оны хичэлийн жилд дээд боловсролын бакалавр, магистр, докторын хөтөлбөрт элсэгч, суралцагч, хөтөлбөр, сургалтын төлөвлөгөө, багш, ажилтан, сургалтын орчны мэдээллийг цуглуулах, нэгтгэх, тайлан гаргах ажлыг зохион байгууллаа.

Боловсруулсан модулын ашиглаж эхэлснээр 2014-2015 оны хичэлийн жилд дээд боловсролын сургалтын байгууллагын өдрийн ангид баклаврын хөтөлбөрт элсэгчдийн томилолт олгох ажлыг цахим хэлбэрээр зохион байгуулахад жил бүр улсын төсвөөс элсэгчдийн томилолтыг хэвлүүлэхэд зарцуулдаг зардал болох 180.0 сая төгрөгийг хэмнэсэн үр дүн гарсан байна.

Уг мэдээллийн системийг боловсруулснаар дараах давуу байдлыг бий болгоно. Үүнд:

1. Мэдээллийн цахим бүртгэл бодитоор бий болж, статистик тайлан мэдээ, цаг үеийн шаардлагад нийцсэн мэдээ, мэдээллийг түргэн шуурхай хүссэн хэлбэрээр гаргаж ашиглах боломж бүрдэнэ. Мөн боловсролын салбарт баримтлах бодлого төлөвлөлт уян хатан болж цаасан болон бичиг хэргийн зардал багасах, цаг хугацаа хэмнэх, орон зайнаас хамаарсан зардал буурах зэрэг эдийн засгийн үр өгөөжтэй.

244

5.4 Боловсролын “Эрдэмнэт” сүлжээг өргөжүүлж, нэгж байгууллагуудыг холбох дэд бүтцийг шийдвэрлэнэ.

258. Боловсролын “Эрдэмнэт” сүлжээг өргөжүүлж, салбарын өргөн зурвасын нэгдсэн сүлжээ байгуулах, холбох ажлыг үргэлжлүүлнэ. ***

I-XII

Улсын

төсөв,

ШБЗ төсө

л 10.0 сая

ам.доллар

Ажлын явц. интернэт сүлжээнд шинээр холбогдсон 100 сургууль. Үүнд зарцуулсан хөрөнгө

Эрдэмнэт сүлжээний төвийг Багшийн хөгжлийн ордонд шилжүүлж, Боловсролын дата төвийн тоног төхөөрөмжийг угсарч суурилуулан, тохиргоо хийх, систем суулгах, боловсролын удирдлага мэдээллийн системийн шалгалт туршилт явуулах орчныг бүрдүүлэх зэрэг ажлыг хийж гүйцэтгэв. Мөн интернэт үйлчилгээний дэд бүтэц нь шилэн кабелиар шийдэгдсэн 104 Сумын төвийн 113 ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээлийн байрын интернэт үйлчилгээг хүргэх гүцэтгэгчийг сонгон шалгаруулж, тендерт шалгарсан Цахилгаан холбоо ХК тай гэрээ байгуулан, шилжүүлэх ажлыг бүрэн хийж дууслаа. Боловсролын салбарын өргөн зурвасын дэд бүтэц, нэгдсэн сүлжээг байгуулснаар салбарын хэмжээний нэгдсэн дэд бүтэц, сүлжээ бий болж байгууллага нэгж хоорондын харилцаа, мэдээлэл солилцох боломж нэмэгдэх, салбарын хэмжээний удирдлага мэдээллийн системүүдийг нэвтрүүлэх, мэдээллийн технологийн тэгш байдлыг хангах, хүртээмж, хэрэглээг нэмэгдүүлэх нөхцөл бүрдлээ.

100% 100%


5.5 Мэдээлэл харилцааны технологийг ерөнхий боловсролын сургуульд нэвтрүүлэхэд шаардлагатай програм хангамжийн стандарт болон цахим

259. Боловсролын салбарт мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн талаар баримтлах бодлогын хэрэгжилтийг хангана.

I-VI

АХБ-ны

БСШ төсөл

4 мянга

н ам.доллар

Боловсролын салбарт мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн талаар баримтлах бодлогы

Боловсролын салбарт мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн талаар баримтлах бодлогын хэрэгжилтийг хангах зорилгоор стратеги, ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулж, бодлогын хэрэгжилтийг хангах үйл ажиллагааны дарааллыг шинэчлэн тодорхойлов. Мөн уг ажлын хүрээнд сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүнээр хангах, боловсролын салбарын удирдлага мэдээллийн систем боловсруулах, сургалтын цахим объект боловсруулах, мэдээлэл, харилцаа, холбооны дэд бүтцийг сайжруулах зэрэг арга хэмжээ авч ажиллаж байна.

90

70%

245

сургалтын баримт бичгийг боловсруулах

н баримт бичгийн хэрэгжилтийг хангаж, тайлагнана.


5.6 Концессын хуулийн дагуу хүрээнд SMART сургууль байгуулах ажлыг эхлүүлнэ.

260. Цахим контент бэлтгэж, нийтийн хүртээл болгоно.***

I-XII

БСШ төсө

л 380.0 мянг

ан ам.доллар

Ахлах ангийн байгалийн шинжлэх ухааны хэрэгцээтэй сэдвээр 50 хичээл бэлэн болсон байна.

Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр сургалтын цахим объектын дидактикийн ерөнхий болон мэдээллийн технологийн шаардлагыг тодорхойлж, 8-12 дугаар ангийн Математик, Физик, Хими болон Биологи, байгалийн ухааны хичээлийн 145 сургалтын цахим объектын дидактикийн тусгай шаардлагыг тус тус боловсруулсан. Тус шаардлагын дагуу мөн Азийн хөгжлийн банкны "Боловсролын салбарын шинэчлэл төсөл" -ийн санхүүжилтээр 15 багцтай нээлттэй тендер зардлан 9 багц тендерт Апласинк ХХК -тай 418,345,454 ам.доллар, 4 багц тендерт Нимон системс ХХК -тай 121,811,819 ам.доллар, 2 багц тендерт Адмон ХХК тай 67,704,546 ам.долларын төсөвт өртөг бүхий нийт 15 гэрээ байгуулж 8-12 дугаар ангийн байгалийн ухааны хичээлийн 144 сургалтын цахим объектын боловсруулсан Мөн Азийн хөгжлийн банкны "Санхүүгийн хямралын үед нийгмийн эмзэг бүлгийн иргэдэд боловсролын үлчилгээ хүргэх төсөл" -ийн санхүүжилтээр нээлттэй тендер зарлан Волвес ХХК-тай 120 мянган ам.долларын үнийн дүнтэй гэрээ байгуулж ерөнхий боловсролын сурагчдад ашиглагдаж байгаа 168 сурах бичгийг цахим хэлбэрт шилжүүллээ. Боловсруулсан сургалтын цахим объект болон цахим хэлбэрт шилжүүлсэн сурах бичгийг боловсролын мэдээллийн систем /www.еsis.edu.mn/ -ээр дамжуулан нийтийн

100% 100%

246

хүртээл болгоод байна. ЗГҮАХХАХТ 192, 186.3

5.7 Хичээлийн танхимыг ухаалаг самбараар хангаж, зөөврийн компьютерээр хангах ажлыг зохион байгуулна.

261. “Шинэ зууны боловсрол” төслийг хэрэгжилтийг хангана.***

I-XII

ШЗБ төсө

л 22.7 сая

ам.доллар

Төрийн өмчийн сургууль, багш нарт үе шаттайгаар тоног төхөөрөмж нийлүүлсэн байна.

Монгол Улсын Засгийн газар, БНХАУ-ын Засгийн газар хооронд байгуулсан хөнгөлөлттэй зээлийн хөрөнгийн эх үүсвэрээр Боловсролын салбарт хэрэгжих “Шинэ зууны боловсрол” төслийн хүрээнд ерөнхий боловсролын сургуулиудад тоног төхөөрөмж (NC-01/2012) худалдан авах олон улсын нээлттэй тендерийн ялагчтай гэрээ байгуулсан. Уг төслийг хэрэгжүүлэгч “ЗТИ” корпорацтай байгуулах гэрээнд талууд гарын үсэг зурж баталгаажуулан, гэрээг Засгийн газрын хуралдаанд хэлэлцүүлэх, цаашлаад тусгайлсан гэрээг БНХАУлсын EXIM банктай хоѐр талын байгуулсан гэрээг хүчин төгөлдөр болгуулахаар Эдийн засгийн хөгжлийн яаманд хүргүүлсэн болно. Тус гэрээгээр “ЗТИ” корпорацтай нийт 50,328,579.0 ам долларын өртгийн бараа, ажил, үйлчилгээг 45.673.586 ам доллараар гэрээлсэн. Уг төслийн хүрээнд 25000 багшид зөөврийн лаптоп, 11340 зөөврийн лаборатор компьютер, 630 сургуульд ухаалаг самбар бүхийн иж бүрэн хэрэгсэл олгогдох бөгөөд бүх ерөнхий боловсролын сургуулиуд өндөр хурдны шилэн кабель бүхий сүлжээ, мөн интернэтэд бүрэн холбогдох боломж бүрдэнэ. Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас хамаарах арга хэмжээ, үйл ажиллагааг бүрэн хийгдсэн. Засгийн газраас зээлийн гэрээнд өөрчлөлт оруулахтай холбогдон төслийн хэрэгжилт хүлээгдэж байна.

90% 90%


5.8 Их, дээд болон дунд сургуулиудыг өргөн зурвасын сүлжээгээр холбох хөтөлбөрийг

262. Монгол-Энэтхэгийн хамтарсан мэдээллийн технологийн боловсрол, аутсорсингийн төв

I-XII

Энэтхэг улс

хөнгөлөлтт

эй зээл

Бэлтгэл хангагдаж зөвлөх үйлчилгээ авч сонгон шалгару

Монгол - Энэтхэгийн хамтарсан мэдээллийн технологийн боловсрол, аутсорсингийн төвийн барилага барих газрыг сонгож, Нийсэллийн хот төлөвлөлтийн ерөнхий төлөвлөлгөөнд хамруулж, архитектор төлөвлөлтийн даалгаврыг батлуулсан. Мөн техникийн ерөнхий нөхцөл авах хүсэлтийг зохих байгууллагуудад хүргүүлсэн. Төвийн барилгын

100% 90%

247

хэрэгжүүлнэ. байгуулах ажлын бэлтгэлийг хангана. ***

улалт хийгдсэн байна.

ажлын гүйцэтгэгчийг түлхүүр гардуулах нөхцөлтэй тендер шалгаруулалтын журмаар сонгон шалгаруулахаар баримт бичгийг боловсруулсан. Мөн Энэтхэгийн Эксим банкны төлөөлөгчтэй уулзалт зохион байгуулж ажиллалаа. Төв байгуулах төслийн удирдлагын зөвлөх үйлчилгээний тендерийг Энэтхэгийн ЭКСИМ банктай хамтран зарлаж, эхний шатны үнэлгээг хийж, 2 дахь шатанд шалгарсан 5 компанид ажлын даалгаврыг боловсруулан хүргүүллээ


5.9 Мэдээллийн тогтолцоог бүрдүүлэх, статистик мэдээлэл гаргах, нэгдсэн сан, сүлжээ бүрдүүлж, хэрэглэгчийг мэдээллээр хангах

263. Шинжлэх ухааны салбарын 2013 оны статистикийн мэдээллийг батлагдсан үзүүлэлт, маягтын дагуу хүлээн авч, нэгтгэн боловсруулж шинжилгээ хийнэ.

II-V

Албан ѐсны статистикийн мэдээллийн дүнг нэгтгэн гаргаж Үндэсний Статистикийн Хороонд хүргүүлсэн байна.

Шинжлэх ухааны салбарын 2013 оны статистикийн мэдээллийг батлагдсан албан ѐсны мэдээллийн ШУТ-1, ШУТ-2, ШУТ-3, ШУТ-4, ШУТ-5, ШУТ-6, ШУТ-7, захиргааны мэдээллийн ШУТ-8 маягтын дагуу нийт 246 үзүүлэлтээр хүлээн авч хянан, нэгтгэн боловсруулж, албан ѐсны мэдээллийн дүнг Үндэсний статистикийн хороонд 2014.03.14-ний өдрийн 6/1194 тоот албан бичгээр хүргүүллээ. Уг мэдээнд төрийн өмчийн эрдэм шинжилгээний 49, хувийн хэвшлийн эрдэм шинжилгээний 7 байгууллага, 15 их сургууль хамрагдсан нь өнгөрсөн оныхоос тооны хувьд 1-ээр нэмэгдсэн байна. Мөн дээрх мэдээллийн дэлгэрэнгүй файлыг ҮСХ-ны шинжлэх ухааны статистикийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Болорчимэгт цахим шуудангаар хүргүүлсний дээр статистикийн мэдээнд шинжилгээ хийн танилцуулга бэлтгэж, БШУЯ-ны удирдлага, холбогдох газар, хэлтсийн ажилтнуудад дотоод сүлжээгээр тус тус хүргүүлж, мөн яамны цахим хуудсанд тавиуллаа. Ингэснээр шинжлэх ухааны салбарын статистикийн мэдээллийн сан шинээр баяжиж, Үндэсний статистикийн хорооноос жил тутам гаргадаг “Монгол Улсын статистикийн эмхтгэл-2013” номд тус салбарын 2012 оны гол тоон үзүүлэлтүүд тусгагдсаны дээр БШУЯ-наас жил тутам гаргадаг статистикийн эмхтгэлийн хоѐрдугаар цувралд тусгай бүлэг болгон хэвлүүллээ

100% 100%

248

264. Боловсролын салбарын 2013 оны төсвийн зардлын гүйцэтгэл, сургалтын орчны статистикийн мэдээллийг батлагдсан магтын дагуу хүлээн авч, нэгтгэн боловсруулж шинжилгээ хийнэ.

II-V

Албан ѐсны мэдээллийн дүнг нэгтгэн гаргаж, Үндэсний Статистикийн Хороонд хүргүүлсэн байна.

Дээд боловсролын салбарын 2013 оны төсвийн зардлын гүйцэтгэлийн статистикийн мэдээллийг батлагдсан албан ѐсны мэдээллийн ДБ-6 маягт, сургалтын орчны статистик мэдээллийг захиргааны мэдээллийн ДБ-11 маягтын дагуу тус тус нэгтгэн боловсруулж, албан ѐсны мэдээллийн дүнг Үндэсний статистикийн хороонд албан бичгээр хүргүүллээ /2014.04.23, №6/1979/. Уг мэдээнд 100 орчим дээд боловсролын сургалтын байгууллага болон тэдгээрийн орон нутаг дахь 20-иод салбар сургуулиуд бүрэн хамрагдлаа. 2013 оны төсвийн зардлын гүйцэтгэлийг гаргахдаа Сургалтын төрийн сангийн мэдээлэл, мөн боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын улсын төвлөрсөн төсвөөс төрийн өмчийн их, дээд сургууль, коллежийн тогтмол зардал, хөрөнгө оруулалтанд зориулж олгосон санхүүжилтийн мэдээ зэргийг сургуулиудаас ирүүлсэн мэдээтэй тулгалт хийж үзлээ.

Дээрх мэдээний файлыг ҮСХ-ны боловсролын статистикийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэнд цахим шуудангаар хүргүүлсний дээр статистикийн мэдээнд шинжилгээ хийн танилцуулга бэлтгэн БШУЯ-ны удирдлага, холбогдох газар, хэлтсийн ажилтнуудад дотоод сүлжээгээр хүргүүлэх, мөн яамны цахим хуудсанд байршуулах, жил тутам гаргадаг статистикийн эмхтгэлийн хоѐрдугаар цувралд тусгай бүлэг болгон хэвлүүлэхээр файлыг бэлтгэж байна. Мөн сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын байгууллагын төсвийн зардлын гүйцэтгэлийн, хөрөнгийн тайлангийн мэдээг аймаг, нийслэлээс хүлээн авч, хянан СӨБ-6, СӨБ-6.1, СӨБ-6а, СӨБ-6.1а, БДБ-17, БДБ-17.1, БДБ-17а, БДБ-17.1а маягтаар тус тус нэгтгэж мэдээг Үндэсний Статистикийн хорооны Хүн ам, Нийгмийн статистикийн газарт 2014 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 6/1839, 6/1840 тоот албан бичгээр тус тус хүргүүллээ. Сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллагын сургалтын орчны мэдээллийг СӨБ-5,

100% 100%

249

бага, дунд боловсролын байгууллагын сургалтын орчны мэдээллийг БДБ-18 маягтаар тус тус нэгтгэн мэдээллийг боловсруулан "Боловсролын салбарын 2013 он, 2013-2014 оны хичээлийн жилийн статистикийн мэдээлэл "эмхтгэл (II)-д хэвлүүлэн хэрэглэгчдэд түгээлээ.

265. Боловсролын салбарын 2012-2013 оны хичээлийн жилийн зарим үзүүлэлтийг нэгтгэн гаргаж, ЮНЕСКОД хүргүүлнэ.

IV

Статистикийн зарим үзүүлэлтийг нэгтгэн гаргаж, ЮНЕСКО-ийн Статистикийн хүрээлэнд графикт хугацаанд нь хүргүүлсэн байна.

Сургуулийн өмнөх, бага, дунд боловсролын чиглэлээр Бичиг, үсгийн боловсрол болон албан боловсролын талаарх статистикийн мэдээллийг 2010 оны хүн амын тооллогын дүнд үндэслэн зарим үзүүлэлтээр (хүн амын тоо, нас, хүйс, хот, хөдөөгөөр бичиг үсэгтэй хүн амын тоо, боловсролын түвшингээр) гарган ЮНЕСКО-гоос ирүүлсэн аргачлал болон LITERACY STATISTICS QUESTIONNAIRE 2014, EDUCATIONAL ATTAINMENT STATISTICS QUESTIONNAIRE 2014 асуулгыг зааврын дагуу 3-р сарын 25-нд тус тус гарган хүргүүллээ. ЮНЕСКО-гийн Статистикийн хүрээлэнд цахим шуудангаар хүргүүлэн мэдээллийг хүлээж авсан тухай хариу авсан болно. 2014 SURVEY OF FORMAL EDUCATION Intended instructional time, 2014 SURVEY OF FORMAL EDUCATION Students and teachers (0-4) мэдээллийг гарган ЮНЕСКО-гийн

Статистикийн хүрээлэнд 6-р сарын 30-д тус тус хүргүүллээ. Дээрх мэдээллийг ЮНЕСКО-д хүргүүлснээр манай орны бичиг үсгийн боловсролын талаарх мэдээлэл нь олон улсын мэдээллийн санг бүрдүүлэхэд ашиглагдаж байгаа болно. Дээд боловсролын чиглэлээр Боловсролын олон улсын стандарт ангилал шинэчлэгдсэнтэй холбогдуулан ЮНЕСКО-гийн Статистикийн хүрээлэнгээс шинэчлэн гаргасан UIS_ED_C_2014 асуулгын Excel маягт, үзүүлэлтийн дагуу Монгол Улсын дээд боловсролын 2012-2013 оны хичээлийн жилийн зарим үзүүлэлтийг нэгтгэн боловсруулж ЮНЕСКО-ийн Статистикийн хүрээлэнд цахим шуудангаар хүргүүллээ. Ингэснээр Монгол Улсын боловсролын салбарын үзүүлэлтүүд олон улсын боловсролын харьцуулсан мэдээллийн санг бүрдүүлэхэд ашиглагдах бөгөөд ЮНЕСКО, ЮНИСЕФ, ЮНДП, Дэлхийн банк зэрэг байгууллагуудаас тогтмол гаргадаг судалгааны баримт бичиг, товхимлуудад хэвлэгдэж гарах боломж бүрдэж байна.

100% 100%

250

266. Ерөнхий боловсролын болон дээд боловсролын сургалтын байгууллагыг 2013-2014 оны хичээлийн жилд төгсөгчдийн статистикийн мэдээллийг батлагдсан үзүүлэлт, маягтын дагуу хүлээн авч, нэгтгэн боловсруулж шинжилгээ хийнэ.

VI-IX

Мэдээллийг үнэн, зөв, хугацаанд нь гаргаж, албан ѐсны мэдээллийн дүнг Үндэсний Статистикийн Хороонд хүргүүлсэн байна.

Дээд боловсролын чиглэлээр: Дээд боловсролын сургалтын байгууллагыг 2013-2014 оны хичээлийн жилд төгсгөгчдийн статистикийн мэдээллийг батлагдсан албан ѐсны статистикийн мэдээллийн ДБ-4 маягтын дагуу нэгтгэн боловсруулж, дүнг ҮСХ-нд албан бичгээр хавсарган хүргүүллээ /2014.09.18, № 6/6213/. Өнгөрсөн хичээлийн жилд дотоодын дээд боловсролын сургалтын 87 байгууллага төгсөлт хийж, нийтдээ 33,850 суралцагч төгссөнөөс 259 нь дипломын дээд, 29,477 нь бакалаврын, 3,996 нь магистрын, 118 нь докторын зэрэгтэй төгсөгч байна. Үүнийг өнгөрсөн хичээлийн жилтэй харьцуулбал 3,393-аар буюу 10.0 хувиар багасчээ. Төгсөгчдийн статистик мэдээнд шинжилгээ хийж танилцуулга бэлтгэн, холбогдох мэдээллийн файлыг яамны цахим хуудсанд байршуулав. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагыг төгсөгчдөд дипломын баримт бичиг олгосон тухай бүртгэлийг батлагдсан захиргааны мэдээлийн ДБ-15 маягтын дагуу сургулиудаас цаасаар болон цахим хэлбэрээр хүлээн авч нягтлан мэдээллийн сан бүрдүүлээд байна

Бага, дунд боловсролын чиглэлээр: 2013-2014 хичээлийн жилд Ерөнхий боловсролын сургуульд суралцан төгсөгчдийн статистикийн мэдээллийг БДБ-20 маягтаар нэгтгэн гаргаж, Үндэсний статистикийн хороонд хүргүүллээ. /2014.08.21 №6/5224/ 2013-2014 оны хичээлийн жилд 46,684 суралцагч бага боловсрол, 50,109 суралцагч суурь боловсрол, 35,010 суралцагч бүрэн дунд боловсрол эзэмшин төгссөн байна. Суурь боловсрол эзэмшин төгсөгчдийн 209 буюу 0.4 хувь, бүрэн дунд боловсрол эзэмшин төгсөгчдийн 2.9 хувь нь орой, эчнээгээр тус тус суралцан төгссөн байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилд дүйцсэн хөтөлбөрөөр 1,804 суралцагч суурь боловсрол, 1,432 суралцагч бүрэн дунд боловсрол эзэмшин төгссөн байна.

100% 100%

267. Бүх шатны сургуулийн 2014-2015 оны хичээлийн жилийн эхний хагас жилийн статистик мэдээллийг

IX-XII

Салбарын мэдээллийн санг 2013, 2014 оны статисти

Дээд боловсролын чиглэлээр: Дээд боловсролын 2014-2015 оны хичээлийн жилийн статистикийн мэдээг батлагдсан ДБ-1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13 маягт, үзүүлэлтийн дагуу хүлээн авч хянан нэгтгэн боловсруулж дуусган, албан ѐсны мэдээллийн дүнг ДБ-1, 2, 3, 5 маягтаар 2014.11.28-ны өдрийн 8/8177 тоот албан бичгээр ҮСХ-нд хүргүүллээ. Дээрх мэдээнд одоогоор сургалтын үйл ажиллагаа идэвхтэй явуулж

100%

100%

251

батлагдсан үзүүлэлт, маягтын дагуу хүлээн авч, нэгтгэн боловсруулж шинжилгээ хийнэ.

кийн мэдээллээр баяжуулсан байна.

байгаа төрийн өмчийн 16 сургууль болон тэдгээрийн орон нутаг дахь 12 салбар сургууль, гадаадын 5 салбар сургууль, төрийн бус өмчийн 80 шахам сургууль ба тэдгээрийн орон нутаг дахь 4 салбар сургууль бүрэн хамрагдав. Суралцагчдын мэдээг ДБ-1 маягтаар гаргахдаа энэ хичээлийн жилд бакалавр, магистрантур, докторантурт шинээр элсэгчдийн мэргэжлийн чиглэл, индексийг БШУ-ы сайдын 2014 оны А/78 болон А/370 дугаар тушаалаар батлагдсан мэргэжлийн /хөтөлбөр/-ийн чиглэл, индексийг, харин 2014-2015 оны хичээлийн жилээс өмнө элссэн суралцагчдын хувьд мэргэжлийн чиглэл, индексийг БСШУ-ы сайдын 2010 оны 235 дугаарын тушаалыг тус тус баримталсан болно. Мөн их, дээд сургууль, коллежийн бакалаврын өдрийн ангид тус хичээлийн жилд шинээр элсэгчдийн мэдээг авахдаа БШУ-ы сайдын А/220 дугаар тушаалаар баталсан элсэгчдийн мэргэжлийн чиглэл, тоотой тулгалт хийлээ. Одоо дээрх мэдээллүүдэд шинжилгээ хийн дэлгэрэнгүй танилцуулга бэлтгэж байна. Энэ хичээлийн жилд дээд боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагчдын нийт тоо 178,295 болж өмнөх онуудынхаас өссөн дүнтэй гарлаа

Бага, дунд боловсролын чиглэлээр Сургуулийн өмнөх боловсролын салбарын 2014-2015 оны хичээлийн жилийн эхний хагас жилийн статистикийн мэдээллийг 22 аймаг, нийслэлээс аван нэгтгэн боловсруулан албан ѐсны мэдээллийг Үндэсний статистикийн хороонд хүргүүллээ. /2014.11.17 №6/7873/ Бага, дунд боловсролын салбарын 2014-2015 оны хичээлийн жилийн эхний хагас жилийн статистикийн мэдээллийг авахдаа сурагч, багш, ажилчдын хувь хүний мэдээллийг боловсролын мэдээллийн системээр нэгж байгууллагаар шивүүлэн аван нэгтгэн боловсрууллаа. Энэхүү мэдээллийн систем орсоноороо нэгж байгууллага болон статистик мэдээлэл, хяналт-шинжилгээ хариуцсан мэргэжилтнүүдийн механик ажлыг хөнгөвчилсөн, мэдээллийн үнэн бодит байдлыг хангасан систем боллоо. Бага, дунд боловсролын салбарын албан ѐсны мэдээллийг Үндэсний статистикийн хороонд хүргүүллээ./2014.11.28 №6/8178/ Монгол Улсын хэмжээнд 2014-2015 оны хичээлийн жилд нийт 1,171 хүүхдийн цэцэрлэг үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнээс төрийн өмчийн 777 цэцэрлэг (26 төмөр замын харьяа хүүхдийн цэцэрлэг), хувийн 394 цэцэрлэг

252

үйл ажиллагаа явуулж байгаа нь өмнөх оноос 104 цэцэрлэг (төрийн 13, хувийн 91) нэмэгдсэн байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд 6,521 бүлэг хичээллэж байгаа нь өмнөх онтой харьцуулахад 425 буюу 6.7 хувиар нэмэгдсэн. Улсын хэмжээнд бүлэг дүүргэлт дунджаар 31.7 байгаа нь өмнөх жилээс 0.1-ээр буурсан байна. Төрийн цэцэрлэгт бүлэг дүүргэлт 34.4 буюу өмнөх жилээс 0.7-оор өссөн бол, хувийн цэцэрлэгт бүлэг дүүргэлт дундажаар 20.2 буюу өмнөх жилээс 0.8-аар буурсан байна. Сургуулийн өмнөх боловсролд 206,636 хүүхэд хамрагдаж байгаагаас 182,957 буюу 88.5 хувь нь цэцэрлэгийн өдрийн, 24 цагийн үйл ажиллагаатай болон энгийн сургалтад хамрагдаж байгаа нь өмнөх оноос 1.8 хувиар өссөн байна. Хувилбарт сургалтад 23,679 буюу 11.5 хувь нь хамрагдаж байна. Үүнээс 4,736 хүүхэд ээлжийн бүлэгт, 15,743 хүүхэд нүүдлийн бүлэгт, 3,200 хүүхэд явуулын багшийн үйлчилгээгээр дамжуулан сургуулийн өмнөх боловсролыг хүртэж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 21,962 багш, ажиллагчид ажиллаж байгаагаас 6,158 буюу 28.0 хувийг үндсэн багш нар эзэлж байна. Нийт багш ажилчдын 18,492 буюу 84.2 хувь нь төрийн цэцэрлэгт, 3,470 буюу 15.8 хувь нь хувийн цэцэрлэгт ажиллаж байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд ерөнхий боловсролын 762 сургууль сургалтын ажил эрхэлж байна. Тэдгээрийн 82.4 хувь нь төрийн өмчийн, 17.6 хувь нь хувийн сургууль бөгөөд нийт сургуулийн 71.9 хувь буюу 548 нь хөдөөд, 28.1 хувь буюу 214 нь нийслэлд сургалтын ажил эрхэлж байна. Улсын хэмжээнд 2014-2015 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын сургуульд 18,5 мянган бүлэг хичээллэж байна. Нийт бүлгийн 16,9 буюу 91.4 хувь нь төрийн өмчийн, 1,6 буюу 8.6 хувь нь хувийн сургуульд ногдож байгаа бөгөөд нийт бүлгийн 49.3 хувийг бага, 31.0 хувийг дунд, 19.7 хувийг ахлах ангийн бүлэг тус тус бүрдүүлж байна. Бүлгийн тоо өнгөрсөн хичээлийн жилээс 3.1 хувь (үүнээс дунд анги 0.5 хувиар буурч, бага анги 4.1, ахлах анги 6.8 хувиар тус тус өссөн)-иар өссөн. 2014-2015 оны хичээлийн жилд ерөнхий боловсролын сургуульд нийт 506.8 мянган (өдрөөр 505,816, оройгоор 315, эчнээгээр 680) суралцагч өдөр, орой, эчнээ

253

хэлбэрээр суралцаж байна. Насан туршийн боловсролын төвд 10,067 хүүхэд дүйцсэн хэлбэрээр суралцаж байна. Суралцагчдын тоо өнгөрсөн хичээлийн жилээс 8,228-аар, үүнээс өдрөөр суралцагч 8,794-өөр өссөн бол, орой, эчнээгээр суралцагч 566-аар буурсан бөгөөд төрийн өмчийн сургуульд суралцагчдын тоо 0.1 хувь, хувийн сургуульд суралцагчдын тоо 1.6 хувиар тус тус өссөн байна. Ерөнхий боловсролын сургуульд 27,4 мянган багш ажиллаж байгаагийн 91.9 хувь нь төрийн өмчийн сургуульд, 8.1 хувь нь хувийн сургуульд ногдож байна. Багшийн тоо өмнөх хичээлийн жилээс 0.9 хувь буюу 244(төрийн өмчийн сургууль 196-аар, хувийн сургууль 48)-өөр нэмэгдсэн. Нийт багш нарын 22,285 буюу 81.2 хувь нь эмэгтэй, 18.8 хувь нь эрэгтэй, 32.4 хувь буюу 8.9 мянга нь бага анги, 67.6 хувь буюу 18.5 мянга нь дунд, ахлах ангийн багш байна.

268. Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын 2013 он, 2013-2014 оны хичээлийн жилийн статистикийн мэдээллээр эмхтгэл бэлтгэн хэвлүүлж, хэрэглэгчдэд түгээж, статистикийн мэдээллийн санг баяжуулна.

I-VI

10 сая

Эмхтгэлийг Монгол, Англи хэл дээр гаргаж, яамны албан хаагч, холбогдох бусад хэрэглэгчдэд хүргэсэн байна. Яамны сайтад байршуулсан байна.

“Очирпресс” ХХК-иар “Боловсролын салбарын 2013-2014 оны хичээлийн жилийн статистикийн мэдээллийн эмхтгэл (I)”, “Боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын 2013, 2013-2014 оны хичээлийн жилийн статистикийн мэдээллийн эмхтгэл (II)” “STATISTICAL YEARBOOK: EDUCATION & SCIENCE (2013-2014 academic year, 2013 fiscal year)” номыг тус бүр 300 ширхэг, “СТАТИСТИКИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД-2013” жижиг брошюрыг 500 ширхэг хувь хэвлүүлж, яамны аппаратын ажилтнууд болон аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, УИХ-ын холбогдох байнгын хороо, ЗГХЭГ, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, зарим яам, агентлаг, олон улсын байгууллага, эрдэмтэн судлаачдын албан хэрэгцээнд хуваарийн дагуу хүргүүлж байна. Энэхүү цуврал эмхтгэлд сургуулийн өмнөх, бага, дунд, дээд боловсролын сургалтын байгууллагын 2013-2014 оны хичээлийн жилийн эхний болон сүүлийн хагас, шинжлэх ухааны салбарын 2013 оны статистикийн албан ѐсны болон захиргааны мэдээллийн тоон мэдээллүүд дэлгэрэнгүй байдлаар танилцуулгын хамт орсноороо хэрэглэгчдэд ач холбогдолтой юм.

100% 100%

254

6. Яамны бүх газар, хэлтсүүд хэрэгжүүлэх зарим тусгай захиалгат ажлууд


6.1 Төрийн үйлчилгээнд цахим программ хангамж бүхий нээлттэй үйлчилгээг нэвтрүүлнэ.

269. Яамны үйл ажиллагаанд Е-Оффис программыг нэвтрүүлж, хэвшүүлнэ.

I-XII

Яам удирдлага, үйл ажиллагаагаа цахим хэлбэрээр шуурхай, мэргэжлийн түвшинд явуулсан байна.

Системд УИХ, Засгийн газраас баталсан урь болон дун хугацааны баримт бичигт тусгагдсан боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт дэвшүүлсэн зорилтуудыг бүртгэж орууллаа. Мөн тус яамны 2014 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний зорилт, арга хэмжээг, газар хэлтсээр бүртгэж, ажлын байрны нэр, яамны албан хаагчдын мэдээллийг шинэчлэн орууллаа. Албан хаагчдад е-оффисийн программ хангамжид үйл ажиллагааны тайлан оруулах зааварчилгааг бэлтгэн хүргүүлж хагас жилийн тайланг е-оффисийн програмаар авч байна. УИХ, Засгийн газраас баталсан урь болон дун хугацааны баримт бичигт тусгагдсан боловсрол, шинжлэх ухааны зорилтууд, БШУЯамны төлөюлөгөөний биелэлтийг 2, 3 дугаар улирал, жилийн эцсийн байдлаар системд бүртгэх ажил хийгдлээ. Нэгжийн дотоод асуудалд хариуцсан ажилтнуудад И-оффис системийг хэрхэн хөтлөх талаар сургалт хийлээ.

100% 90%

Тайлбар: ***Тусгай захиалгат ажил

ТӨРИЙН ЗАХИРГААНЫ УДИРДЛАГЫН ГАЗАР

Documents

БОЛОВСРОЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМНЫ 2014 ОНЫ ҮЙЛ … · сурах, ажиллах чадвартай болгон төлөвшүүлэх, “Зөв Монгол”