การวิ�จั�ยคุ�ณภาพ (Qualitative Research)

โดย

รองศาสตราจัารย� ดร.สมาน งามสน�ท

Fulbright Scholar, Ohio U. U.S.A. กรรมการบร�หารหลักสู�ตรรฐประศาสูนศาสูตร� ม.ราชภัฎวไลัยอลังกรณ์�ในพระบรม

ราชู�ปถั�มภ�หมายเหต� อย#าให$เอกสารน%&หาย จันกวิ#าจัะจับเป'นด(อกเตอร�แล้$วิ

การวิ�จั�ย ม% ๒ ประเภท คุ,อการวิ�จั�ยปร�มาณ (quantitative research) เป'นหาคุ-าตอบให$ก�บป.ญหาโดยใชู$ต�วิเล้ขย,นย�นคุวิามถั�กต$องแล้ะอธิ�บายปรากฏการณ�

อ%กวิ�ธิ%หน34งแต#เด�มเร%ยกวิ#า การวิ�จั�ยคุ�ณภาพ (qualitative research) น�กวิ�จั�ยย�คุใหม# ไม#เร%ยกชู,4อน%& เพราะเม,4อเร%ยกวิ#า การวิ�จั�ยคุ�ณภาพ ท-าให$น�กวิ�จั�ยปร�มาณถัามท�นท%วิ#า ของเขาไม�ม คุ"ณ์ภัาพตรงไหน น�กวิ�จั�ยคุ�ณภาพย�คุน%&จั3งเร%ยกชู%4อใหม#วิ#า การว�จัยที่ &ไม�ใช�ปร�มาณ์ (non-quantitative research)

ศ�พท�เฉพาะทางเชู#น ผู้�$ให$ข$อม�ล้หล้�ก(key informants) ก8เร%ยกวิ#า ผู้�$ม%ส#วินร#วิมในการวิ�จั�ย (research participants)

Basic Concept in Research แนวคุ�ดหลักในการว�จัยConcept Meaning

Relevance Theory A set of explanatory Concepts Usefulness Hypothesis A testable proposition Validity Methodology A general approach to Usefulness

Studying research topics

Method A specific research technique Good fit with theory,

hypothesis & methodologySman Ngamsnit

Basic Elements of Theory

1. Philosophical Assumptions

Basic beliefs that underlie the theory

2. Concepts or Building Blocks

3. Explanations or dynamic connections made by the theory

4. Principles guideline for action

Three major types of Philosophical Assumptions:

1. Assumptions about Epitemology

questions of knowledge. How knowledge arise?

2. Assumptions about Ontology, questions of existence

3. Assumptions about Axiology, questions of value

Epistemology:

1. To what extent can knowledge exist before experience?

2. To what extent can knowledge be certain?

3. By what process does knowledge arise?

4. Is knowledge best conceived in parts or wholes?

5. To what extent is knowledge explicit?

Ontology: ภัาวว�สูย ช วภัาวะ

Ontology เป'นสาขาหน34งของปร�ชูญา วิ#าด$วิยธิรรมชูาต�ของ ภัาวะ คุวามเป*นEpistemology แล้ะ Ontology เป'นศาสตร�คุ�#ขนานก�น กล้#าวิถั3ง องคุ�คุวิามร� $ ท%4เราร� $ ในทางส�งคุมวิ�ทยา Ontology กล้#าวิถั3งธิรรมชูาต�ของคุวามเป*น(ไม�ตาย) ของมน�ษย� (nature of human existence)

ในทางการส,4อสาร ontology ศ3กษาปฏ�ส�มพ�นธิ�ของมน�ษย�ก�บส�งคุมด$วิยการส,4อสาร

การแสวิงคุวิามร� $ในระด�บของ Ontology ประกอบด$วิยชู�ดคุ-าถัามอย#างน$อย ๔ คุ-าถัามหล้�ก ด�งน%& 1.To what extent do humans make real choices?

2. Whether human behavior is best understood in terms of states or traits

States; temporary dynamic conditions affecting people in the course of a day, year and lifetime.

Traits; น�ส�ย ส�นดาน กรรมพ�นธิ�� do not change easily

3. Is human experience primarily individual or social?

ใคุร บ�คุคุล้หร,อกล้�#ม ม%บทบาทในการกระท-าก�จักรรมต#างๆในส�งคุม

กล้�#มท%4มองวิ#า บ�คุคุล้เป'นผู้�$ม%บทบาท จัะใชู$จั�ตวิ�ทยา บ�คุคุล้ เป'นกรอบในการวิ�เคุราะห�

กล้�#มท%4มองวิ#า ส�งคุมก-าหนด เพราะถั,อวิ#า มน�ษย�ไม# ได$อย�#โดดเด%4ยวิ ม%ปฏ�ส�มพ�นธิ�ก�บส�งคุมตล้อดเวิล้า

4.To what extent is communication contextual?

Universal and situational factors ส-าหร�บวิ�เคุราะห�หาคุวิามร� $เก%4ยวิก�บพฤต�กรรมมน�ษย�Axiology:

Axiology is a branch of philosophy concerned with studying values.

Three axiological issues are especially important;

Can research be value free, what are the ends for

Which scholarship is conducted, and to what extent should scholarship aim to effect the social change?

Theories are intimately tied to action.

How we think, our theories guide how to act, and how we act, our practices guide how we think.

James Anderson “Theory…contains a set of instructions for reading the world and acting in it…….”

“What do I believe to be true…?”

Functionalism looks at functions of social institutionBehaviorism defines all behavior in term of ‘stimulus’ and ‘response’Symbolic interactionism focuses on how we attach meanings to interpersonal relations

การวิ�จั�ยส�งคุมศาสตร� น�ยมใชู$ทฤษฎี% ต#อไปน%&

หลักคุวามจัร�ง ทฤษฎี% แล้ะสมมต�ฐาน ไม#ม%ผู้�ด หร,อ ถั�ก เพ%ยงแต#ม%ประโยชูน�มากหร,อน$อยเท#าน�&น Theories, methodologies cannot be true or false, only more or less useful. (Silverman, Interpreting qualitative Data p.2)

Sman Ngamsnit

การวิ�จั�ยคุ�ณภาพ (Qualitative Research)

คุ,อการศ3กษาปรากฏการณ� พฤต�กรรมมน�ษย�ในส�งคุมในส�4งแวิดล้$อมท%4เป'นจัร�งโดยภาพรวิม (Holistic) แล้$วิพรรณนาคุวิามร� $ท%4ได$ด$วิยภาษาพ�ดหร,อภาษาเข%ยน ม%ล้�กษณะส-าคุ�ญด�งน%&

1 .เป'นการคุ$นหาคุวิามจัร�งในสภาพแวิดล้$อมตามธิรรมชูาต�ของส�4งท%4ศ3กษา จั3งเร%ยกอ%กอย#างหน34งวิ#า การวิ�จั�ยตามธิรรมชูาต� (naturalistic research)

Sman Ngamsnit

2. การว�จัยประเภัที่น +ผู้�-ว�จัยเป*นนกพรรณ์นา ศ.กษาหาคุวามจัร�งโดยใช-เหต"การณ์�หน.&งข.+นมาว�เคุราะห�หาคุวามสูมพนธ์�กบเหต"การณ์�อ2&นๆโดยการสูมภัาษณ์� สูงเกต สูอบถามแลัะจัดบนที่.กเร�องราวเอง แลั-วพรรณ์นาคุวามตามแนวที่ &นกชาต�พนธ์"�วรรณ์าใช- จั.งเร ยกอ กอย�างหน.&งว�า Ethnographic research3. สู�วนใหญ่�เป*นการว�จัยข-อม�ลัที่างสูงคุม วฒนธ์รรม อตช วประวต� โลักที่ศน� คุวามคุาดหวง อ"ดมคุต� ข-อม�ลัที่ &เป*นนามธ์รรม ที่ &ไม�สูามารถว�จัยในร�ปปร�มาณ์ได-เหมาะสูม4. การว�เคุราะห�ข-อม�ลัโดยคุวามสูามารถของผู้�-ว�จัย

เน2&องจัากผู้�-ว�จัยลังพ2+นที่ & อย��ในสูนามเอง ไม�จั7าเป*น ต-องใช-สูถ�ต�ช+นสู�ง แต�ใช-หลักตรรกว�ที่ยาแบบ

อ"ปนยเป*นสู7าคุญ่ Sman Ngamsnit

ประเภัที่ของการว�จัยคุ"ณ์ภัาพที่ &น�ยมใช-1. การว�จัยประวต�ศาสูตร�บอกเลั�า

เป*นการศ.กษาคุ7าบอกเลั�าของบ"คุคุลัที่ & เก &ยวข-องกบเหต"การณ์�ที่ &ศ.กษาโดยตรง หร2อร�-

เห8นเหต"การณ์� ผู้�-ว�จัยเป*นผู้�-สูมภัาษณ์�เจัาะลั.ก บ"คุคุลัเหลั�าน+นด-วยตนเอง

ว�ธ์ ว�จัยประวต�ศาสูตร�บอกเลั�า1. เลั2อกกลั"�มเป9าหมาย 2. สูมภัาษณ์�เจัาะลั.ก3. รวบรวมข-อม�ลัเป*นระบบ 4. ว�เคุราะห�ข-อม�ลั

Sman Ngamsnit

2. การวิ�จั�ยแบบม%ส#วินร#วิม(Participatory Action Research) ม�กน�ยมเร%ยกวิ#า PAR เป'นการวิ�จั�ยเน$นบ�คุคุล้เป'นส-าคุ�ญ เพ,4อสร$างพล้�งอ-านาจัให$แก#ประชูาชูนด$วิยกระบวินการพ�ฒนาอย#างม%ส#วินร#วิมผู้#านการวิ�จั�ย เร%ยกอ%กอย#างหน34งวิ#า Action Research. ผู้�$เก%4ยวิข$องก�บการวิ�จั�ยประกอบด$วิย น�กวิ�ชูาการ น�กวิ�จั�ย แกนน-าชู�มชูน ร#วิมก�นประเม�นป.ญหา ร#วิมก�นระบ�ป.ญหา แสดงคุวิามต$องการของชู�มชูน หาแนวิทางแก$ป.ญหาร#วิมก�นโดยใชู$ทร�พยากรท�&งจัากภายในแล้ะภายนอกชู�มชูน Sman Ngamsnit

วตถ"ประสูงคุ�ของการว�จัยแบบม สู�วนร�วม Action Research

a. เพ2&อปลั"กจั�ตสู7าน.กให-ช"มชนร�-จักบที่บาที่หน-าที่ &ของตนในการม สู�วนร�วมในการแก-ป:ญ่หา

b. เพ2&อร�วมกบช"มชนในการศ.กษาพฒนา เศรษฐก�จั สูงคุมแลัะการเม2อง

๓. เพ2&อสู�งเสูร�มการรวมกลั"�มแลัะที่7างานร�วมกนระหว�างนกพฒนาแลัะช"มชน

Sman Ngamsnit

คุ"ณ์สูมบต�ของนกว�จัยแบบม สู�วนร�วม1. Empathy ม คุวามร�-สู.กร�วมในการพฒนา2. Credible น�าเช2&อถ2อ3. Friendly เป*นม�ตร จัร�งใจั4 . Positive ness เช2&อในการที่7าด มอง

โลักในแง�ด 5. Cooperative/Helpful ให-คุวามร�วมม2อช�วยเหลั2อผู้�-อ2&น6. Good listener/Open minded เป*นผู้�-ฟั:งที่ &ด ใจักว-าง7. Respectful เคุารพผู้�-อ2&น

S.Ngamsnit

การว�จัยกรณ์ ศ.กษา (Case Study Research)ม"�งที่ &บรรยายเร2&องราวที่ &สูนใจั เน-นการสู2บสูวนแลัะว�เคุราะห�เจัาะลั.กปรากฏการณ์� สูภัาพแวดลั-อมตามธ์รรมชาต� (Broomley 1990) ว�ธ์ การแลัะเคุร2&องม2อในการว�จัยกรณ์ ศ.กษา ม ว�ธ์ การว�จัยแลัะเก8บข-อม�ลัหลัากหลัาย ที่ &

น�ยมกนม ๕ ว�ธ์ ได-แก� ๑. การว�จัย เอกสูารหร2อการว�จัยเช�งประวต�ศาสูตร� แหลั�ง

ข-อม�ลัเช�นรายงานการประช"ม จัดหมายเหต" วตถ" พยานหลักฐาน ของจัร�ง

๒. สูมภัาษณ์� เด &ยวหร2อสูมภัาษณ์�กลั"�มแบบม โคุรงสูร-างหร2อไม�ม โคุรงสูร-าง

S.Ngamsnit

๓. สูงเกต ม การสูงเกตโดยตรง แลัะสูงเกตแบบม สู�วนร�วม๔. การสู7ารวจั ม"�งหาข-อม�ลัเบ2+องต-น

สูภัาพแวดลั-อม เหต"การณ์� โดยใช-แบบ สู7ารวจั แบบสูอบถามเป*นเคุร2&องม2อว�จัย๕. การที่ดลัอง โดยการสูร-างสูถานการณ์�

หร2อเง2&อนไขต�างๆข.+นมาที่ดลัอง

สมาน งามสน�ท

การว�จัยอนาคุต (Future Research)เป*นว�ธ์ ว�จัยที่ &ใช-ในการศ.กษาอนาคุต( future studies) เพ2&อเป*นเคุร2&องม2อที่7านาย คุาดการ บ�งช +แนวโน-มสู�&งที่ &อาจัเก�ดข.+นในอนาคุต ได-รบการพฒนาข.+นโดย Olaf Helmer แลัะ Norman Dalkey แห�งบร�ษที่แรนด�(Rand Corporation) เม2&อ พ.ศ .2 5 0 5ลักษณ์ะสู7าคุญ่ของอนาคุตศ.กษาประกอบด-วย ๑ . เวลัา ม การระบ"ช�วงเวลัา เช�น ๕ ปB ๑๐ ปB ๒๕ ปB เป*นต-น ๒ .ป:ญ่หา ไม�ใช�ป:ญ่หาในคุวามรบผู้�ดชอบของใคุรคุนใดคุนหน.&ง ๓ .ที่ฤษฎ เป*นคุวามพยายามที่ &จัะใช-แลัะสูร-างที่ฤษฎ ในการศ.กษา ๔ . เที่คุน�คุการว�เคุราะห� ผู้สูมผู้สูานระหว�างว�ธ์ การที่างว�ที่ยาศาสูตร�แลัะเช�งพรรณ์นา ๕ .การน7าผู้ลัที่ &ได-ไปใช- เพ2&อประกอบการวางแผู้นแลัะการตดสู�นใจัเก &ยวกบอนาคุต

สมาน งามสน�ท

ว�ธ์ การว�จัยอนาคุตการว�จัยอนาคุตม หลัายว�ธ์ ที่ &น�ยมกน ม 1. Delphi Technique เที่คุน�คุเดลัไฟั

2. Ethnographic Future Research, EFR แบบชาต�พนธ์"�วรรณ์า

3. Ethnographic Delphi Future Research, EDFR ชาต�พนธ์"�วรรณ์าแบบเดลัไฟั

4. Focus Group Technique เที่คุน�คุโฟักสูกร"Eป

สมาน งามสน�ท

Delphi Technique เป*นการประมวลัคุวามคุ�ดเห8นแลัะการตดสู�นใจัของกลั"�มผู้�-เช &ยวชาญ่ในเร2&องที่ &ศ.กษาอย�างม ระบบ โดยรวมกลั"�มผู้�-เช &ยวชาญ่ในเร2&องที่ &ศ.กษา ต+งแต� ๑๗ คุนข.+นไป (Thomas T. MacMillan) ออกแบบสูอบถาม ๓รอบ หร2อ จันกว�าคุ7าตอบจัะน�&ง

Victoria Dennington and the Psychology Subject Advisory Committee(2004) เสูนอข+นตอนการว�จัยแบบเดลัไฟั ๑๐ ข+นตอน ใช-เวลัา ประมาณ์ ๘ สูปดาห� ดงน + ข+นตอนที่ & ๑-๓ ใช-เวลัาประมาณ์ ๑ สูปดาห� ได-แก�๑ . เลั2อกคุ7าถามว�จัย ๒ . เลั2อกกลั"�มผู้�-เช &ยวชาญ่ ๓ .ต�ดต�อผู้�-เช &ยวชาญ่เพ2&อย2นยนการเข-าร�วมการว�จัย

Sman Ngamsnit

ข+นตอนที่ & ๔- ๕ ใช-เวลัา ประมาณ์ ๒ สูปดาห�ได-แก�

๔. สู�งคุ7าถามให-ผู้�-เช &ยวชาญ่ตอบ๕. รบแบบสูอบถามคุ2น

ข+นตอนที่ & ๖- ๘ ใช-เวลัาประมาณ์ ๒ สูปดาห� ได-แก�

๖. ประมวลัแลัะว�เคุราะห�คุ7าตอบ ๗. สู�งคุ7าตอบที่ &ปรบแลั-วให-ผู้�-

เช &ยวชาญ่ตอบ ๘. รบคุ7าตอบ รอบที่ & ๒ คุ2น เพ2&อว�เคุราะห�คุ7าตอบ

Sman Ngamsnit

ข+นตอนที่ & ๙-๑๐ ใช-เวลัาประมาณ์ ๒ สูปดาห� ได-แก�๙. ว�เคุราะห�คุ7าตอบ๑๐. เข ยนรายงานเที่คุน�คุเดลัไฟั ใช-ช"ดแบบสูอบถามเป*นเคุร2&องม2อว�จัย โดยการถามซ้ำ7+าหลัายรอบ ต�อเน2&อง แบบสูอบถามรอบที่ & ๑ เป*นแบบสูอบถามเปLด

เพ2&อให-ผู้�-เช &ยวชาญ่แสูดงคุวามเห8นกว-างๆ เพ2&อ เก8บรวบรวมคุวามคุ�ดเห8นผู้�-เช &ยวชาญ่แบบสูอบถามรอบที่ & ๒ พฒนาจัากรอบที่ & ๑ เพ2&อน7า

มาสูร-างประโยคุหร2อประเด8นที่ &ต-องการศ.กษา เพ2&อให-ผู้�-เช &ยวชาญ่ตอบในร�ปคุ�าร-อยลัะหร2อ rating scale หร2อร�ปแบบอ2&นที่ &เหมาะสูมSman Ngamsnit

Ethnographic Future Research, EFR การว�จัยอนาคุตแบบชาต�พนธ์"�วรรณ์า Dr.Robert B. Textor ศาสูตราจัารย�ด-านมาน"ษยว�ที่ยา มหาว�ที่ยาลัยสูแตนฝอร�ด สูหรฐ ได-พฒนาข.+น ม ข+นตอนดงน +๑ .ก7าหนดเร2&องที่ &จัะศ.กษาแลัะก7าหนดกลั"�มผู้�-เช &ยวชาญ่ที่ &จัะสูมภัาษณ์� อาจัจัะเป*นกลั"�มที่ &เจัาะจังหร2อตามหลักสูถ�ต� ๒ .สูมภัาษณ์�แบบเปLด ไม�ช +น7า เป*นแบบก.&งโคุรงสูร-าง เตร ยมคุ7าถามลั�วงหน-า ๓ .สูมภัาษณ์� ให-ภัาพอนาคุตที่ &เป*นที่างเลั2อก ๓ ภัาพ คุ2อภัาพที่ &ด ภัาพที่ &ไม�ด แลัะภัาพที่ &น�าจัะเป*นได-มากที่ &สู"ด ซ้ำ.&งม แนวโน-มที่ &ผู้�-ให-สูมภัาษณ์�คุาดว�าจัะเก�ดได-มากที่ &สู"ด ๔ .ประมวลัสูร"ปคุวามคุ�ดเห8นให-ผู้�-ให-สูมภัาษณ์�ฟั:งที่+งหมด เพ2&อให-ย2นยนหร2อเปลั &ยนแปลังเพ�&มเต�มได-

Sman Ngamsnit

๕ .ว�เคุราะห� สูงเคุราะห�หาฉันที่ามต�ของแนวโน-มแต�ลัะประเด8น ๖ .น7าแนวโน-มน+นมาเข ยนอนาคุตภัาพ(Scenario) Ethnographic Delphi Future Research, EDFR การว�จัยอนาคุตแบบชาต�พนธ์"�วรรณ์าด-วยว�ธ์ เดลัไฟัเป*นว�ธ์ การผู้นวกการว�จัยอนาคุตแบบชาต�พนธ์�วรรณ์ากบเที่คุน�คุเดลัไฟัเข-าด-วยกน โดยน7าจั"ดเด�นของที่+งสูองว�ธ์ เข-าด-วยกน เพ2&อคุวามเหมาะสูมแลัะย2ดหย"�นมากข.+นFocus Group Technique เที่คุน�คุโฟักสูกร"Eปเป*นการใช-ปฏ�สูมพนธ์�กลั"�มเพ2&อให-ได-ข-อม�ลัเจัาะลั.กซ้ำ.&งที่7าได-ยากหากไม�ม ปฏ�สูมพนธ์�กลั"�ม Focus group discussion

Sman Ngamsnit

ว�ธ์ การเก8บข-อม�ลัที่างการว�จัยคุ"ณ์ภัาพa. การสูมภัาษณ์�เจัาะลั.ก (In-depth-

interview)

เป*นว�ธ์ การเก8บข-อม�ลัที่างการว�จัยคุ"ณ์ภัาพ ม ลักษณ์ะการสูมภัาษณ์�เช�งลั.กดงน +

๑ . ใช-จั7านวนกลั"�มผู้�-เช &ยวชาญ่ขนาดเลั8ก ประมาณ์ ๑๗ คุน (Smaller samples) (Thomas T. MacMillan)

๒ .ผู้�-ตอบให-คุ7าตอบที่ &ช +ชดในแต�ลัะประเด8น (specific answer) ๓.สูมภัาษณ์�เป*นรายบ"คุคุลั (personal interview) ๔ .อาจักลับไปสูมภัาษณ์�เพ�&มเต�มอ กได- แต�คุวรให-เสูร8จัในคุร+งเด ยว

Sman Ngamsnit

ข+นตอนการสูมภัาษณ์�เจัาะลั.ก๑ .ข+นตอนก�อนสูมภัาษณ์� (pre-interview)

๑. ๑ เลั2อกกลั"�มตวอย�างที่ &จัะสูมภัาษณ์� นดหมาย ให-ประเด8นคุ7าถาม๑. ๒ เตร ยมอ"ปกรณ์�บนที่.กข-อม�ลั เคุร2&องบนที่.ก

เสู ยง กลั-องถ�ายร�ป อ"ปกรณ์�การจัดบนที่.ก๑. ๓ แต�งกายให-สู"ภัาพ เหมาะสูมกบกาลัเที่ศะ

๒ .ข+นตอนการสูมภัาษณ์� (Interview)๒. ๑ แนะน7าตนเอง ให-คุวามสู7าคุญ่แก�ผู้�-ให-

สูมภัาษณ์� อ�อนน-อม ถ�อมตน๒. ๒ บอกวตถ"ประสูงคุ�ในการสูมภัาษณ์�ให- ชดเจัน บอกประโยชน�ที่ &จัะได-รบจัากการให-

สูมภัาษณ์� สมาน งามสน�ท

๒. ๓ สูร-างบรรยากาศเป*นกนเอง ให-คุวามม&นใจัว�า ข-อม�ลัจัะเก8บเป*นคุวามลับ ใช-ในการศ.กษาเที่�าน+น

๒. ๔ ถ-าม การบนที่.กเสู ยงหร2อถ�ายภัาพ ถ�านว ด�โอต-องแจั-งให-ผู้�-ให-สูมภัาษณ์�รบที่ราบแลัะต-องได-รบอน"ญ่าตก�อน๓ .ข+นปLดการสูมภัาษณ์� (post interview)

๓. ๑ ตรวจัสูอบคุ7าถามว�าคุรบถ-วนหร2อไม�ตรวจัสูอบเคุร2&องบนที่.กเสู ยงว�าที่7างานหร2อไม�๓. ๒ กลั�าวขอบคุ"ณ์ แสูดงมารยาที่ที่ &ร�-สู.กซ้ำาบซ้ำ.+งในคุวามร�วมม2อของผู้�-ให-สูมภัาษณ์�๓. ๓ มอบของที่ &ระลั.กหร2อคุ�าตอบแที่นที่ &เหมาะสูม

สมาน งามสน�ท

๒ .การสูนที่นากลั"�มเฉัพาะ (Focus group discussion)เป*นว�ธ์ การเก8บข-อม�ลัของการว�จัยคุ"ณ์ภัาพว�ธ์

หน.&ง กลั"�มสูนที่นาประกอบด-วยสูมาช�กจัากหลัาก หลัายอาช พ ต�างวย ต�างการศ.กษา กลั"�มหน.&ง

ประกอบด-วยสูมาช�กประมาณ์ ๖ ถ.ง ๑๒ คุน ม ข+นตอนการด7าเน�นการดงน + 1 . Define the problem ก7าหนดประเด8นป:ญ่หา 2. Select a sample เลั2อกกลั"�มตวอย�าง3. Determine the number of group necessary ก-าหนดจั-านวินกล้�#มท%4จั-าเป'น ปกต�จัะใชู$อย#างน$อย ๒ กล้�#มสนทนาในห�วิข$อเด%ยวิก�นเพ,4อการเปร%ยบเท%ยบ

สมาน งามสน�ท

4. Conduct the session ด7าเน�นการสูนที่นากลั"�ม ให-ม ผู้�-ด7าเน�นการสูนที่นา น7าการสูนที่นา คุวบคุ"มไม�ให-สูมาช�กคุนใดคุนหน.&งพ�ดมากกว�าคุนอ2&น ให-ที่"กคุนแสูดงคุวามคุ�ดเห8นเที่�าๆกน ถ-าม การบนที่.กเสู ยง ต-องบอกกลั"�มเพ2&อขออน"ญ่าต

5 . Analyze the data and prepare a summary ว�เคุราะห�ข-อม�ลัแลัะรายงานสูร"ป

การเตร ยมการสูนที่นากลั"�ม เตร ยม คุ�าตอบแที่น เตร ยมสูถานที่ & เตร ยม อาหาร ที่ &พก สู7าหรบกลั"�ม

สมาน งามสน�ท

การเลั2อกกลั"�มตวอย�าง

เลั2อกกลั"�มตวอย�างโดยไม�ใช-ที่ฤษฎ คุวามน�าจัะเป*น เป*นการเลั2อกแบบเจัาะจัง (purposive sampling) เช�นก7าหนดสูมาช�กในกลั"�ม ๑๐ คุน ก8แบ�งเป*นชาย ๕ คุน เป*นหญ่�ง ๕ คุน หร2อ ผู้�-น�ยมพรรคุพลังประชาชน ๔ คุน พรรคุประชาธ์�ป:ตย� ๔ คุน ไม�สูงกดพรรคุอ ก ๒ คุน หร2ออาจัจัะเลั2อกจัาก การศ.กษา รายได- อาช พ ข.+นอย��กบหวข-อที่ &ศ.กษา ไม�คุวรเลั2อกซ้ำ7+ากบกลั"�มที่ &เคุยเลั2อกแลั-ว

สมาน งามสน�ท

Snowball sampling เป'นการเล้,อกกล้�#มต�วิอย#าง ท%4หาได$ยาก เพ%ยงจั-านวินน$อย เม,4อส�มภาษณ�คุนท%4หน34งเสร8จัแล้$วิ ขอให$ท#านแนะน-าต#อวิ#า เร,4องน%& คุวิรจัะถัามใคุรต#อด% แล้$วิตามไปถัามคุนท%4หน34งแนะน-าในเร,4องเด%ยวิก�น แล้ะท-าอย#างน%&ไปจันกวิ#าคุ-าตอบจัะน�4งหร,อเป'นแนวิเด%ยวิก�น (Earl Babbie 2001:180)

การว�เคุราะห�ข-อม�ลัการว�จัยคุ"ณ์ภัาพเม2&อได-ข-อม�ลัมาแลั-ว ให-ตรวจัสูอบข-อม�ลั เพ2&อลัดปร�มาณ์ ถ-าจั7าเป*น จัากน+นจัดที่7าเร2&องที่ &ศ.กษาให-เป*นระบบ(systemize) จัดที่7าระบบให-เป*น Data แลัะจัดที่7าดาต-าให-เป*นปร�มาณ์ Quantity เพ2&อการอภั�ปรายเช�งปร�มาณ์ประกอบคุวามน�าเช2&อถ2อแลัะคุวามเที่ &ยงตรงของการว�จัย(Reliability and Validity)1.Reliability คุวามน�าเช2&อถ2อ คุรอบคุลั"ม คุวามคุงที่ & คุวามเหม2อนเด�ม แลัะคุวามแม�นย7า

2. Validity คุวามเที่ &ยงตรง คุรอบคุลั"ม คุวามเที่ &ยงตรงของข-อม�ลั คุวามเที่ &ยงตรงของคุวามหมาย คุวามเที่ &ยงตรงตามการสู"�ม คุวามเที่ &ยงตรงตามว�ธ์ การ แลัะคุวามเที่ &ยงตรงตามที่ฤษฎ

สมาน งามสน�ท

Triangulation การตรวจัสูอบสูามด-าน

ได-แก�การตรวจัสูอบคุวามถ�กต-องของข-อม�ลัจัาก ๓ แหลั�ง ได-แก� การสูงเกต ศ.กษาเอกสูาร แลัะสูมภัาษณ์� (David Silverman,p.156)Functionalism looks at functions of social institutionBehaviorism defines all behavior in term of ‘stimulus’ and ‘response’Symbolic interactionism focuses

on how we attach symbolic meanings to interpersonal relations

Sman Ngamsnit

แหล้#งข$อม�ล้ในการมองป.ญหา

ปรโตโฆสูะ External โยน�โสูมนสู�การ internal source source

Bird eye view Sman Ngamsnit

หล้�กการแก$ป.ญหาอร�ยส�จั ๔

ที่"กข� สูม"ที่ย น�โรธ์มรรคุ ป:ญ่หา สูาเหต"ของป:ญ่หา สูภัาพที่ &หมดป:ญ่หา

ว�ธ์ การแก-ป:ญ่หาProblems Causes solved methods

น�โรธิ Salvation

Sman Ngamsnit

การต�&งชู,4อวิ�ทยาน�พนธิ�

ม%หล้ายหล้�กการ ข3&นอย�#ก�บห�วิข$อวิ�จั�ยแล้ะร�ปแบบการวิ�จั�ย

ถั$าเป'นการวิ�จั�ยปร�มาณ ท%4ต$องใชู$สถั�ต� ต�วิเล้ขเป'นส#วินประกอบในการอธิ�บาย ม�กจัะต�&งชู,4อให$ม%ล้�กษณะต�วิแปรต$นแล้ะต�วิแปรตามให$ปรากฏในชู,4อเร,4อง ถั$าเป'นการวิ�จั�ยท%4ไม#ใชู#ปร�มาณ ม�กจัะเข%ยนเป'นประโยคุบอกเล้#าหร,อวิล้%บอกเล้#าให$เข$าใจัได$วิ#า เน,&อหาภายในเร,4องจัะเป'นอย#างไร ห�วิข$อการวิ�จั�ยท�&ง ๒ แบบ ม�กจัะต�&งชู,4อตามแนวิของ SOSE, ได$แก# S, Subject คุ-าประธิาน O, Object คุ-ากรรมท%4ถั�กกระท-า S, Setting บร�บทคุ,อท%4เก�ดการวิ�จั�ย E, Effects ผู้ล้ของการวิ�จั�ย ต�วิอย#างเชู#น การซื้,&อส�นคุ$าทางอ�นเทอร�เน8ต ภ�ม�คุ�$มก�นด$านศ%ล้ธิรรมก�บการเปAดบ#อนกาส�โนในประเทศไทย

การน-าทฤษฎี%ร�ฐประศาสนศาสตร�ไปใชู$ในชู�มชูน ฯล้ฯ

พ�ทธิธิรรมก�บการเปAดบ#อนการพน�นในประเทศไทยS, Subject คุ,อพ�ทธิธิรรม O, Object คุ,อ

บ#อนการพน�น

S, Setting คุ,อประเทศไทย E, Effects คุ,อผู้ล้ท%4คุาดวิ#าจัะตามมา อาจัจัะย�งไม#ปรากฏตอนต�&งชู,4อ แต#จัะปรากฏในตอนท-าวิ�จั�ยแล้$วิ

หล้�งจัากได$ชู,4อแล้$วิ ก-าหนดกรอบ หร,อแผู้นท%4 หร,อโคุรงสร$างของการวิ�จั�ย ในร�ปแบบของ Causal Model คุ,อก-าหนดให$ได$วิ#า อะไร เป'นเหต� อะไรเป'นผู้ล้ ต�วิแปรเหต� เร%ยกวิ#า Independent variables ได$แก#ส�4งท%4เป'นต$นเหต�แห#งปรากฏการณ� ส#วินผู้ล้ท%4เก�ดจัากส�4งท%4เป'นต$นเหต�เร%ยกวิ#าต�วิแปรตาม (Dependent Variables)

กรอบในการก-าหนดต�วิแปรเราอาจัใชู$ Systems Model or Theory ทฤษฎี%ระบบซื้34งประกอบด$วิย Input, Process, Output and Feedback มาเป'นกรอบได$เชู#นการวิ�จั�ยเร,4อง การศ.กษากบการเลั2&อนช+นที่างสูงคุม Education and Social Mobility หร2อ การศ.กษาม ผู้ลัต�อการเลั2&อนช+นที่างสูงคุม Education Induces Social Mobility ที่ฤษฎ ระบบ จัะเป*นดงน + Input ProcessOutput

Education LearningGraduates

Good job, Good position

ส#วินท%4เป'น Input เป'นต�วิแปรต$น ส#วินท%4เป'น Output เป'นต�วิแปรตาม

โล้กแห#งคุวิามร� $ คุวิามคุ�ด ก�บโล้กแห#งคุวิามจัร�ง

โล้กแห#งคุวิามร� $ โล้กแห#งคุวิามจัร�งองคุ�คุวิามร� $เด�ม

วิ�ธิ%การแสวิงหาคุวิามร� $จัากแหล้#งต#างๆ

สรรพส�4งม%คุวิามส�มพ�นธิ� ก�น หร,อล้วิงตา

คุวิามส�มพ�นธิ�ระหวิ#างหญ�งก�บชูายโปรดด�คุ-าอธิ�บายต#อไปน%&

ผู้�$ชูายเป'นชู$างเท$าหน$า ผู้�$หญ�งเป'นชู$างเท$าหล้�ง ผู้�$ชูายแล้ะผู้�$หญ�งเป'นเสม,อนล้$อ ๒ ข$าง

ของเกวิ%ยน ชูายเป'นแห หญ�งเป'นข$อง ชูายก#อ หญ�งสาน ผู้�$หญ�งคุ,อผู้�$ชูายท%4ท-าบ�ญมาน$อยกวิ#า ผู้�$ชูายคุ,อผู้�$หญ�งท%4ได$วิ�วิ�ฒนาการมาจันอย�#ในข�&นท%4ส�งกวิ#า

แลั-วที่�านลัะ จัะอธ์�บายอย�างไร?

ระด�บต#างๆของการอธิ�บายคุวิามจัร�ง

4 . ป.ญญา Wisdom

3. คุวิามร� $ Knowledge

2. สารสนเทศ Information1. ข$อม�ล้ Data (Datum)

ระด�บขององคุ�คุวิามร� $ Body of Knowledge 4.

คุวิามคุ�ดแม#แบบ/กระบวินท�ศน�/ภ�ม�ป.ญญาร� $แจั$ง Paradigm*/Wisdom

3. ทฤษฎี% 3 . ทฤษฎี% Theory

2.แบบจั-าล้อง/กรอบคุวิามคุ�ด Model/Construct 1 . สมมต�ฐาน Hypothesis

*Paradigm is a clear and typical example of something, an example or model for something which explains it or shows how it can be produced.

1. สูมมต�ฐาน คุ,อคุ-าอธิ�บายคุวิามส�มพ�นธิ�ระหวิ#างสองส�4งหร,อหล้ายส�4ง โดยม%เง,4อนไขเร,4องเวิล้า สถัานท%4เข$ามาเก%4ยวิข$อง (time and space bound) คุ,อการคุาดเดาท%4เป'นระบบ (systematic guess)2.แบบจั7าลัอง กรอบคุวามคุ�ด ข-อสูนน�ษฐาน ได$แก#สมมต�ฐานท%4ผู้#านการตรวิจัสอบแล้ะพ�ส�จัน�มาหล้ายคุร�&ง ในหล้ายเวิล้าแล้ะสถัานท%4 จันสามารถักล้#าวิได$วิ#าคุวิามส�มพ�นธิ�ของสองส�4งท%4ศ3กษาน�&นเป'นคุวิามจัร�งในท�กเง,4อนไข เชู#นพระจั�นทร� ไม#วิ#าจัะอย�#ในท%4ใดๆ ม%ข$างข3&นข$างแรม ม%คุวิามส�มพ�นธิ�ก�บน-&าทะเล้ข3&น-ล้ง 3. ที่ฤษฎ คุ,อคุ-าอธิ�บายท%4ส�งข3&นกวิ#าแบบจั-าล้อง แบบจั-าล้องอธิ�บายได$ในระด�บอะไรส�มพ�นธิ�ก�บอะไร ระด�บ What ส#วินทฤษฎี%อธิ�บายได$ในระด�บสาเหต� Why แล้ะคุวิามส�มพ�นธิ�จัะด-าเน�นไปได$อย#างไร How4. ภั�ม�ป:ญ่ญ่าร�-แจั-ง เป'นองคุ�คุวิามร� $ระด�บส�งท%4เก�ดจัากทฤษฎี% ได$ผู้#านการเวิล้าพ�ส�จัน�มานานจันกล้ายเป'นแม#บททางคุวิามคุ�ด คุวิามร� $ย#อยอ,4นๆแตกต�วิออกจัากคุวิามร� $แม#บทน%& เชู#นเร,4องระบบโล้กของเซื้อร� ไอแซื้ก น�วิต�น หร,อ เร,4องปฏ�จัจัสม�ปปบาท ท%4กล้#าวิถั3งสรรพส�4งส�มพ�นธิ�ก�น ของพระพ�ทธิเจั$า

องคุ�ประกอบของการวิ�จั�ยท%4น�กวิ�จั�ยต$องม% 1. ต$องม%แนวิคุ�ดแม#แบบ Conceptual

Model /paradigm2 .ต$องม%หล้�กหร,อระเบ%ยบการศ3กษา (methodology) จัะใชู$วิ�ธิ%การใดให$ได$คุวิามจัร�ง

3 . ต$องม%วิ�ธิ%หร,อเทคุน�คุศ3กษา (method) ท-า อย#างไรให$ได$คุวิามจัร�ง 4 . ต$องม%เคุร,4องม,อในการศ3กษา (artifacts) ต$องม%ประเด8น ป.ญหา วิ�ตถั�ด�บแล้ะม%เคุร,4องม,อในการเก8บรวิบรวิมคุวิามจัร�ง

อ$างอ�ง: Earl Babbie, The Practice of Social Research, 9th Edition David Silverman, Doing Qualitative ResearchJohn W. Creswell, Research Design: Qualitative & Quantitative Approach Etc.