คุณภาพและความปลอดภัยของยาแผนโบราณคุณภาพและความปลอดภัยของยาแผนโบราณ

ปญหาการใชยาแผนโบราณปญหาการใชยาแผนโบราณ

ภญภญ วมิลวมิล สุวรรณสุวรรณเกษาเกษาวงษวงษศูนยเฝาระวังความปลอดภัยดานผลิตภัณฑสุขภาพศูนยเฝาระวังความปลอดภัยดานผลิตภัณฑสุขภาพ

สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยากระทรวงสาธารณสุขกระทรวงสาธารณสุข

การประชุมพิษวิทยาแหงชาติ ครั้งที่ 2 วันที่ 17-18 ธันวาคม 2552

ปญหาการใชยาแผนโบราณปญหาการใชยาแผนโบราณ

คุณภาพ ปนเปอน และ ปนปลอม

ความปลอดภัย เหตุการณไมพึงประสงค (adverse event : AE)

ปญหาดานคุณภาพปญหาดานคุณภาพ

ผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรที่มีเลขทะเบียนปนเปอนเชื้อจลุนิทรีย

ผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่ไมมีเลขทะเบียน

ปนปลอมยาแผนปจจบุนั

มาตราฐานตามประกาศสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่องหลกัเกณฑการพิจารณาขึ้นทะเบียนยาแผนโบราณเกี่ยวกับมาตรฐานการปนเปอนเชื้อจุลินทรียและโลหะหนัก

เชื้อจุลินทรียทีก่อใหเกิดโรค โลหะหนัก

ตองไมพบ – Staphylococus aureus

ตอยา 1 กรมั หรอื 1 มิลลิลิตรสารหนู (Arsenic) ไมเกิน 4 ppm

ตองไมพบ –Clostridium spp.

ตอยา 10 กรมั หรอื 10 มิลลิลิตรแคดเมี่ยม (Cadmium) ไมเกิน 0.3 ppm

ตองไมพบ –Salmonella spp.

ยา 10 กรัม หรือ 10 มิลลิลิตรตะกั่ว ( Lead) ไมเกิน 10 ppm

ขอมูล : สํานักยาแลวัตถูเสพติด กรมวิทยาศาสตรการแพทย

การปนเปอนเชื้อจุลินทรียและโลหะหนักในการปนเปอนเชื้อจุลินทรียและโลหะหนักในผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรที่ขึน้ทะเบียนผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรที่ขึน้ทะเบียน

การปนเปอนการปนเปอน ตกตกมาตรฐานมาตรฐาน

-- จุลินทรีย (N=145, ป 2551)

Clostridium spp42 (29.0%)

-โลหะหนัก (N=169) พบ As, Pb, Cd- ป 2550 (N=64)- ป 2551 (N=64)- ป 2552 (N=41)

31 (18.3%)17(26.6%)8(12.5%)6(14.6%)

ขอมูล : สํานักยาแลวัตถเูสพติด กรมวิทยาศาสตรการแพทย

การปนปลอมยาแผนปจจบุันในผลิตภัณฑยาการปนปลอมยาแผนปจจบุันในผลิตภัณฑยา

สมนุไพรที่ไมมีเลขทะเบียนสมนุไพรที่ไมมีเลขทะเบียน

ผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรที่ตรวจวิเคราะหผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรที่ตรวจวิเคราะห

ปป ( (N=N=จํานวนตัวอยางจํานวนตัวอยาง))

ปนปลอมแผนปนปลอมแผน

ปจจุบันปจจุบัน

ปป 25472547 N =N = 145145

ป 2548 N = 179

ป 2549 N = 186

ป 2550 N = 185

ป 2551 N = 268

รวม N = 963

3939 (26.9(26.9%)%)

4545 (25.1(25.1%)%)

6969 (37.1(37.1%)%)

4646 (24.9(24.9%)%)

5454 (20.1(20.1%)%)

253 (26.3%)

ขอมูล : สํานักยาแลวัตถูเสพตดิ กรมวิทยาศาสตรการแพทย

ยาแผนปจจุบันที่ปนปลอมในผลิตภัณฑยายาแผนปจจุบันที่ปนปลอมในผลิตภัณฑยาจากสมุนไพรจากสมุนไพร

Dexamethasone และ Prednisolone = 105

Dexamethasone = 55

Prednisolone = 18

Dexamethasoneและ/หรือ Prednisolone รวมกบัChlorpheniramine, Diclofenac,Phenylbutazone, Paracetamol, Indomethacin, Diazepam, Caffeine, Piroxicam, Sildenafil, Chloramphenicol และTheophylline

ปญหาดานความปลอดภัยปญหาดานความปลอดภัย

นิยามศัพทที่เกี่ยวของAdverse eventSerious adverse event

ฐานขอมูลศูนยเฝาระวังความปลอดภัยดานผลติภัณฑ (Thai Vigibase)ขอมูลรายงาน AE ของผลติภัณฑยาจากสมุนไพร (รวมยาแผนโบราณ)

AdverseAdverse eventevent : AE: AE

Any untoward medical occurrence that may present during treatmentwith pharmaceutical product but which does not necessarily have a causal relationship with this treatment.”

Serious adverseSerious adverse eventevent

DeathLife threateningRequires in-patient hospitalisation or prolongation of hospitalisationResults in persistent or significant disability/incapacityCauses a congenital anomaly/birth defect

Thai Vigibaseรายงานเหตุการณไมพึงประสงค

ผลิตภัณฑสุขภาพ รวมผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่มีเลขทะเบียนและไมมีทะเบียนปนยา

รายงานโดยบุคลกรทางการแพทย ผูประกอบการ ผูบริโภค

วิธีการไดมาของขอมูลSpontaneous reportIntensive monitoring reportClinical trail including phase 4 study

รายงาน AE ผลิตภณัฑจากสมุนไพร (2543-2552)

ขอมูล ณเดือนตุลาคม 2552

•จํานวนรายงาน = 720 ฉบับ

• serious AE report = 39(5.7%)

• เพศ = 504(70.1%)

• อาย(ุMean) = 47+16

•range (min-max) = 1 m-86 y

•AE = 3931

จํานวนรายงานจํานวนรายงาน AE AE ผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่สงสัยผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่สงสัยจําแนกตามความรายแรงและปที่รายงานจําแนกตามความรายแรงและปที่รายงาน

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

SeriousNon – serious

จํานวนรายงานจํานวนรายงาน AE AE จําแนกตามชนิดจําแนกตามชนิดผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่สงสัยผลิตภัณฑจากสมุนไพรที่สงสัย

35.28%

12.78%8.75%8.47%

6.67%

5.42%

5.42%

0.42%

4.17%3.75% 2.08%1.39% 5.42%

CURCUMA LONGA LINN.(ขมิ้นชัน) สหัสธาราCISSUS QUADRANGULARIS LINN (เพชรสังฆาตรับประทาน) ANDROGRAPHIS PANICULATA(ฟาทะลายโจร)CENTELLA ASIATICA URBAN.(ใบบัวบก) ZINGIBER CASSUMUNAR ROXB.(ไพล)เถาวัลยเปรียง (DERRIS SCANDENS BENTH) DERRIS SCANDENS BENTHMOMOMNICA CHARANTIA LINN. (มะระขี้นก) CLINACANTHUS NUTANS (พญายอ)ยาเขียว TRADITIONAL MEDICINEอื่นๆ

จํานวนรายงานจํานวนรายงาน AE AE จําแนกตามระบบอวัยวะจําแนกตามระบบอวัยวะ

48.87%

11.38%

7.53%

6.32%

4.75%

3.58%3.45%

3.17%2.40%1.90%1.36%1.17%0.64%

SKIN AND APPENDAGES DISORDERS BODY AS A WHOLE - GENERAL DISORDERS GASTRO-INTESTINAL SYSTEM DISORDERS AUTONOMIC NERVOUS SYSTEM DISORDERS CENTRAL & PERIPHERAL NERVOUS SYST. DISORDERS METABOLIC AND NUTRITIONAL DISORDERS RESPIRATORY SYSTEM DISORDERS CARDIOVASCULAR DISORDERS, GENERAL URINARY SYSTEM DISORDERS HEART RATE AND RYTHM DISORDERS PSYCHIATRIC DISORDERS LIVER AND BILIARY SYSTEM DISORDERS VASCULAR (EXTRACARDIAC) DISORDERS VISION DISORDERS PLATELET, BLEEDING AND CLOTTING DISORDERS MUSCULO-SKELETAL SYSTEM DISORDERS RED BLOOD CELL DISORDERS APPLICATION SITE DISORDERS HEARING AND VESTIBULAR DISORDERS WHITE BLOOD CELL DISORDERS RESISTANCE MECHANISM DISORDERS ENDOCRINE DISORDERS

ผลิตภัณฑสมุนไพรที่สงสยัผลิตภัณฑสมุนไพรที่สงสยัยาสูตรตํารับยาแผนโบราณ 2 รายการ ยาเขียว = 15สหสัธารา = 92

ผลติภัณฑ/ยาจากสมุนไพร 5 รายการแรกขมิน้ชนั = 254เพชรสังฆาต = 63ฟาทะลายโจร = 61ใบบัวบก = 48เถาวัลยเปรียง = 39

จํานวนรายงานจํานวนรายงาน AE AE ผลิตภัณฑจากสมุนไพรผลิตภัณฑจากสมุนไพร ที่ที่สงสัยสงสัย 5 5 ลําดับแรกจําแนกตามปที่รายงานลําดับแรกจําแนกตามปที่รายงาน

0

20

40

60

80

100

120

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

CURCUMA LONGA LINN.(ขมิ้นชัน) สหัสธารา

ANDROGRAPHIS PANICULATA(ฟาทะลายโจร) CISSUS QUADRANGULARIS LINN (เพชรสังฆาตรับประทาน)

เถาวัลยเปรียง (DERRIS SCANDENS BENTH)

Suspected serious AESuspected serious AE

• Anaphylaxis•ยาเขียว ฟาทะลายโจร

• SJS/TEN•ยาเขียว

• Hepatitis or LFT abnormal• ยาเม็ดขี้เหล็ก(ใบ) เห็ดหลินจือ

• Renal failure • น้ําลูกยอ น้ําพลูคาว

เพศ/ อายุ ชื่อการคา ยาที่ใชรวม Adverse event โรคประจําตวั

M/2 N/A - Acetaminophen- Ammonium

carbonate

-Oedema periorbital-Rash maculo-papular URI

M/0.5 Trade name A - -Rash maculo-papular

M/46 Trade name B - Fluconazole- Cotrimoxazole

-Stevens-Johnsonsyndrome HIV

M/4 Trade name C - -Rash

F/58 Trade name C - -Photosensitivity reaction Apthous

F/55 Trade name C - Piroxicam -SJS Myalgia

F/36 Trade name C - -TEN

“ยาเขียว ” as suspected drug

“ยาเขียว” as concomitant drug

เพศ/ อายุ ชื่อการคา ยาที่ใชรวม Adverse event โรคประจําตวั

F/12 - Chlorpheniramine+Acetaminophen

Traditionaldrug(tradenameD)

SJS

F/33 - GPO vir(3TC+d4T+nevirapine)

-Traditionaldrug(tradenameB)-Cotrimoxazole-Tetracycline

Erythema multiforme

HIV

M/72 - Enalapril- Chlortetracycline

Traditionaldrug(trade nameN/A)

SJSHypertension

Mohamed Farah1, Ronald Meyboom1,2, Monica Ploen11. The WHO Uppsala Monitoring Centre, Sweden. 2. Division of pharmacoepidemiology and pharmacotherapy, University of Utrecht, The Netherlands

Acute hypersensitivity reactions after Acute hypersensitivity reactions after the oral use of the oral use of AndrographisAndrographis paniculatapaniculata

containing drugscontaining drugs

22