1-02 01 ОТПсторыя A B J ? I H˜КБ.pdf · Божага Цела у Нясв^жы. Уздым беларускай школы шанатсу. Абразы «Мащ Божая

КОНТРОЛЬНЫЙЭКЗЕМПЛЯР

Установа адукацьп“Беларуси дзяржауны педагапчны ушверштэт 1мя Макс1ма Танка”

ЗАЦВЯРДЖАЮ Прарэктар па вучэбнай 1

тгычнай рабоце

•М.3елянкев1ч

_ 2016 г.

Д- Ь? /вуч.С

Г1СТОРЫЯ КУЛЬТУРЫ БЕЛАРУСИ

Вучэбная праграма установы вышэйшай адукацьп па вучэбнай дысцышпне для спецыяльнасцк

1-02 01 ОТПсторыя 1 грамадазнаучыя дысцыплшы

2016 г.

РЕПОЗИТОРИЙ Б

ГПУ

Вучэбная праграма складзена на падставе адукацыйнага стандарта вышэйшай адукацьп 1 ступеш па спецыяльнасщ 1-02 01 01 Псторыя 1 грамадазнаучыя дысцыплшы (зацверджан Пастановай Мшютэрства адукацьп Рэспублш Беларусь ад 30.08.2013 N 87)

СКЛАДАЛЬНПС:А.Э. Лютая, дацэнт кафедры псторьп Беларум 1 славянсьах народау БДПУ, кандыдат пстарычных навук, дацэнт

РЭЦЭНЗЕНТЫ:В.1. Якаучук, прафесар кафедры тэорьп 1 практыю дзяржаунага юравання пры Прэзщэнце Рэспубл1Ю Беларусь, доктар пстарычных навук, прафесар;Г.А. Космач, прафесар кафедры усеагульнай пстрьп 1 методыю выкладання псторьп БДПУ, доктар пстарычных навук, прафесар.

РЭКАМЕНДАВАНА ДА ЗАЦВЯРДЖЭННЯ:Кафедрай псторьп Беларус11 славянсюх народау БДПУ (пратакол № 7 ад 24.12.2015 г.);

Загадчык кафедры А.Ф. ВЯЛ1К1

Навукова-метадычным саветам БДПУ (пратакол № 2 ад 28.12.2015 г.)

Афармленне вучэбнай праграмы 1 суправаджаючых яе матэрыялау дзеючым патрабаванням Мшстэрства адукацьп Рэспублш Беларусь адпавядае

Метадыст вучэбна-метадычнага упраулення БДПУ Г.В. Вшаградава

2


ГПУ

ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАП1СКАНеабходнасць вывучэння курса «Псторыя культуры Беларуси)

абумоулена павышэннем рол1 сферы культуры у сучасным свеце, значнасцю ведау аб нацыянальных традыцыях для падрыхтоую высокаквал1ф1каванага спецыялюта у галше псторый, увядзеннем у школьную праграму прадмета “Сусветная 1 айчыйная культура”.

Курс закшканы замацаваць у студэнтау сютэматычныя веды у галше псторый айчыннай культуры як на узроуш фактау, так 1 на узроуш 1х тэарэтычнага 1 канцэптуальнага асэнсавання; сфарм1раваць уяуленне аб месца 1 рол1 культуры Беларус у псторый беларускага народа, у псторый еурапейскай 1 сусветнай культуры; выхоуваць пачуццё патрыятызму 1 гонару за беларусю народ, яго дасягненш у пстарычным мшулым 1 на сучасным этапе. Усё гэта з'яуляецца мэтай курса.

Да л1ку задач належаць:-азнаямленне студэнтау з галоуным1 наюрункам1 вывучэнняпсторый

айчыннай культуры у беларускай 1 замежнай навуцы;-вывучэнне найважнейшых з'яу, працэсау, творау, тэндэнцый 1

заканамернасцей яе развщця;вызначэнне адметных рысау культуры беларускага народа на розных этапах яго пстарычнага развщця;

-разгляд псторый культуры Беларус у кантэксце псторый культуры славянсюх народау, еурапейскай 1 сусветнай культуры;

-паказ культур нацыянальных меншасцей, яюя пражывал1 1 пражываюць на тэрыторый Беларуси

У вышку вывучэння вучэбнай дысцыплшы студэнт павшен ведаць:-асноуныя дасягненш у развщщ матэрыяльнай 1 духоунай культуры

Беларуси-культурна-пстарычную спадчыну беларускага грамадства;-асноуныя этапы псторыка-культурнай эвалюцый беларусюх зямель;У вышку вывучэння вучэбнай дысцыплшы студэнт павшен умець:-характарызаваць ролю 1 месца беларусюх зямель у сусветным

культурным супольнщтве;-растлумачыць уплывы розных цывшзацыйных фактарау на развщцё 1

станауленне культуры Беларуси-ацэньваць асноуныя дасягненш матэрыяльнай 1 духоунай культуры

Беларус у кантэксце пстарычнага развщця;-анал1заваць культурна-пстарычныя з'явы ва умовах штэграцый 1

глабал1зацы1.У вышку вывучэння вучэбнай дысцыплшы студэнт павшен валодаць:- асноуным1 паняццям1 у галше розных вщау мастацтвау ва

узаемасувяз! з маральна-каштоунасным 1 стылявым зместам культуры эпох1.

3


ГПУ

- ведам1 аб асноуных тэндэнцыях развщця сучаснай культуры у свеце 1 у Беларуси

- навыкам1 агульнакультурным, штэлектуальнай падрыхтоую;сучасным1, рознабаковым1 уяуленням1 аб развщщ культуры; асновам1 камушкабельнасщ 1 культурнай мабшьнасщ.

У працэсе сацыяльна-гумаштарнай падрыхтоую выпускшк установы вышэйшай адукацый павшен развщь наступныя акадэм1чныя кампетэнцый (АК):

- АК-1. Умець прымяняць базавыя навукова-тэарэтычныя веды для вырашэння тэарэтычных 1 практычных задач.

- АК-2. Валодаць метадам1 навукова-педагапчнага даследавання.

У адпаведнасщ з мэтам1 1 прынцыпам1 сацыяльна-гумаштарнай падрыхтоую выпускшк установы вышэйшай адукацый пры падрыхтоуцы па адукацыйнай праграме першай ступеш павшен набыць наступныя сацыяльна-асобасныя кампетэнцый (САК):

- САК-1. Валодаць якасцям1 грамадзянскасщ.- САК-2. Быць здольным да сацыяльнага узаемадзеяння.- СЛК-4. Валодаць навыкам1 здароуязахавання.

У працэсе сацыяльна-гумаштарнай падрыхтоую выпускшк установы вышэйшай адукацый павшен развщь наступныя прафесшныя кампетэнцый спецыялюта:

- ПК-1. К1раваць вучэбна-пазнавальнай 1 вучэбна-даследчай дзейнасцю навучэнцау.

Выкладанне дысцыплшы засноуваецца на ведах студэнтау па курсам «Псторыя Беларусй), «Пстарычнае краязнауства Беларусь.

Вучэбная дысцыплша вывучаецца на трэщм курсе у пятым семестры. Усяго на вывучэнне дысцыплшы “Псторыя культуры Беларусь адводзщца усяго 85 гадзш, аудыторных 50, з 1х лекцый - 30, семшары - 20. На самастойную работу адводзщца 35 гадзш. На юруемую самастойную работу адводзщца 8 гадзш: 4 на лекцый 1 4 на семшарсюя занятю. Вывучэнне дысцыплшы заканчваецца прыняццем залша (1 залшовая адзшка).

На завочнай форме атрымання адукацый усяго вывучаецца 12 гадзш з 1х (8 - лекцыйных 1 4 - семшарсюя занятю). Форма кантроля - экзамен на 3 курсе.

4


ГПУ

ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУ

Раздзел 1. Уводзшы

Тэма 1.1 Уводзшы

Псторыя культуры Беларус як навука 1 навучальная дысцыплша. Айчынная культура — частка еурапейскай 1 сусветнай культуры. Адметныя рысы пстарычнага развщця культуры Беларуси яе перыядызацыя. Крынщы па псторып культуры Беларусь 1х публшацый (навуковыя 1 вучэбныя). Асноуныя нашруню вывучэння псторый культуры Беларус Сучасны стан навуковых даследаванняу. Значэнне вывучэння псторый беларускай культуры у выхаванш выхаванш патрыёта 1 грамадзянша, носьбгга нацыянальных культурных каштоунасцей.

Раздзел 2. Культура беларусюх зямель у эпоху першабытнагаграмадства

Тэма 2.1 Культура беларусюх зямель у эпоху першабытнага грамадства

Матэрыяльная культура. Керамша. Прылады працы. Рэчы хатняга ужытку. Упрыгожанш. Светапогляд першабытнага чалавека.Дахрысщянсюя вераваннг Пакланенне аб'ектам жывой 1 нежывой прыроды.Ашм1зм. Татэм1зм. Фетышызм. Мапя. Язычнщю пантэон. Дэманалопя. Святы каляндарнага цыкла. Сямейныя святы 1 абрады авсета 1 выхавання.

Раздзел 3. Культура беларусшх зямель у IX - XIII стст.

Тэма 3.1. Культура беларусшх зямель у IX - XIII стст.: народная культура, архггэктура, мастацтва

Умовы развщця. Распаусюджванне хрысщянства. Яго уплыу на культуру 1 светауспрыманне чалавека. Народная культура. Вусная народная творчасць. Паданш, прыказку прымаукг Абрадавыя песш, мапчныя замовы, заклшанш, клятвы. Былшы. Скамарошаства як сштэтычны вщ народнага мастацтва. Дваяверства. Хрысщянсюя 1 пагансюя элементы у культуры. Святы, звычау абрады.

Г орадабудаунщтва . Ваеннае 1 грамадзянскае дойлщства. Плашроука 1 забудова гарадоу. Гарадсюя умацаваннг Замкьданжоны. Камянецкая вежа. Культавая архггэктура. Полацкая 1 гродзенская школы дойлщства. 1х адметныя рысы. Сафшсю сабор у Полацку. Спаская царква. Храмы Бельчыцкага Барысаглебскага манастыра. Дойлщ 1аан. Гродзенсюя цэрквы. Барысаглебская (Каложская) царква. Вщебская Дабравешчанская царква. Мураваныя храмы шшых гарадоу Беларусь Драулянае дойлщства. Жывашс. Мастацтва фрэскк Манументальны ростс Спаскай царквы. В1зантыйска-

5


ГПУ

юеусюя уплывы. Фрэсю полацюх, вщебскага, навагрудскага, гродзенскага храмау.

1канатс. Дэкаратыуна-прыкладное 1 ювел1рнае мастацтва. Дробная пластыка.Упрыгожанш. Прадметы культу. Майстар-ювел^р Лазар Богша. Крыж Ефрасшш Полацкай ̂яго мастацюя вартасщ.

Тэма 3.2. Культура беларусках зямель у IX - XIII стст.: лгтаратураПомнш эшграфш 1 тсьменства. Пячатка 1зяслава. Графщг Барысавы

камяш. Знаходк берасцяных грамат. Б1бл1ятэю ̂ скрыпторьи. Ефрасшня Полацкая. Тураускае евангелле. Аршанскае евангелле. Лггаратура. Перакладная лгаратура. Канашчныя творы, патрыстыка, апяграф1я, пацерык ̂ шш. Арыгшальная лггаратура. Жыцп Ефрасшш Полацкай ̂Аурам1я Смаленскага. Аратарская проза. Асоба 1 творчасць Юрылы Тураускага. Кшмент Смалящч. «Наказание» полацкага ешскапа Омяона. Свецкая лгаратура. «Слова пра паход 1гаравы» ̂беларусюя землг Праблема летатсання у Полацку ̂Вщебску. 1пацьеусю леташс. «Летатсец Яропкша».

Раздзел 4. Культура Беларус у XIV - першай палове XVII стст.

Тэма 4.1. Культура Беларуа у XIV - першай палове XVII стст.: архпэктура ̂горадабудаунщтва

Беларусь у В ялтм княстве Лггоусюм. Этшчныя працэсы на беларусюх землях. Роля 1 месца культуры у фарм^раванн^ беларускай народнасщ. Рэнесанс ̂ яго уплыу на айчынную культуру. Культура народных шзоу. Станауленне самабытнага беларускагафальклору. Сямейна-бытавыя святы. Цыклы абрадавай паэзп. Казк ̂ х̂ тэматыка. Пстарычныя песш ̂паданнг

Архггэктура 1 горадабудаунщтва. Новы этап развщця беларускага горада. Заходнееурапейсюя уплывы. Кампазщыйны цэнтр горада. Замак 1 «места». Ваеннае дойлщства. Замкькастэлг Лща, Крэва, Меднш. Замк у Вщебску, Гродне, Навагрудку. Прыватнауласнщюя замш. Замак у М1ры - ушкальны помшк айчыннага дойлщства. Нясв^ж. Замк у Геранёнах, Ляхав1чах. Фарм^раванне палацава-замкавых комплексау. Архтоктурныя стылг Беларуская готыка. Рэнесанс. Храмы абарончага тыпу. Касцёлы у 1шкалдз^ Камаях. Цэрквы-крэпасщ у Сынков^чах, Мураванцы, Супраслг 1х знешш дэкор 1 штэр'ер. Пратэстанцюя зборы. Дом-крэпасць у Гайцюшшках. З'яуленне, станауленне ̂адметныя рысы стылю барока. Ранняе барока. Я. М. Бернардош. Касцёл езуггау у Нясв^жы.

Тэма 4.2. Культура Беларуа у XIV - першай палове XVII стст.: мастацтва, лггаратура, адукацыя

Выяуленчае мастацтва. Манументальныя фрэскавыя ростсы. В^зантыйска-руск^я традыцыг Рэалютычныя рысы. Люблш. «Еухарыстыя»,

6


ГПУ

«Тайная вячэра», «Грамнщы». Сандам1р, Кракау. В1зантыйска-сербсюя уплывы. Супрасль. Ростсы Куцешскага Баогаяуленскага манастыра, маллёусюх храмау. Станауленне беларускай школы жанатсу. «Мащ Божая Адзттрыя» са Слуцкага раёна, «Мащ Божая Адзттрыя Смаленская». Пётр Еусяев1ч з Галынца. «Нараджэнне Мащ Божай» (1649). Зараджэнне свецкага партрэта. Парсуна. Сармацю партрэт. Гравюра. Т. Макоусю. Скульптура 1 пластыка. Рамансю 1 гатычны стыл1. «Распяцце». «Св. Гжэгаж». Рэнесанс 1 барока. Мемарыяльная пластыка. Надмагшл1 з вшенскай катэдры. Нясв1жсюя надмагшл1 Радз1вшау. Медальернае мастацтва. Майстар-разбяр Анашя.

Дэкаратыуна-прыкладное мастацтва. Крыжы-энкалтёны. Абразю. Ювел1рныя вырабы. Мастацкае шкло. Кавальскае майстэрства. Кафля. Рукашсная кшга. Кшгазборы. Кшга на пергамше. Лаурышаускае евангелле. Абклад, мш1яцюры. Уплыу гатычнага мастацтва. Мсщжскае 1 Полацюя евангелл1. Кшга на паперы. Жыровщкае, Шарашоускае евангелл1. Рэалштычныя рысы у мастацюм афармленш.

Б1бл1ятэю Супрасльскага манастыра 1 Полацкага Сафшскага сабора. Прыватныя зборы. Кшгадрукаванне. Асоба 1 жыццёвы шлях Фрранцыска Скарыны. Пражсюя 1 вшенсюя выданш. Гравюры выданняу Скарыны. Месца Францыска Скарыны у псторьй беларускай 1 еурапейскай культуры. Пратэстанцюя кшгадрукары. Брэсцкая друкарня М. Радз1вша Чорнага. Сымон Будны. «Катэх1зю» 1 шшыя выданш. В. Цяшнсю. Прыватныя 1 брацюя друкарш.

Л1таратура. Беларуска-л1тоускае летатсанне. «Летатсец вялж1х князёу лггоусюх». Беларуска-л1тоусю звод 1446 г. «Хрошка Вялжага княства Л1тоускага 1 Жамойцкага». «Хронжа Быхауца» - вяршыня беларуска- лггоускага леташсання. Змена жанрау 1 форм пстарычнай л1таратуры. Баркулабаусю летатс. Дзённж Ф. Еулашэускага. Перакладная лггаратура. Рыцарсю раман 1 вошская аповесць. «Троя». «Александрыя». «Аповесць пра Трышчана 1 1жоту». Уздым арыпнальнай свецкай л1таратуры у канцы XVI - пачатку XVII ст. «Дошсы» Ф. Кмпы-Чарнабыльскага. Сатырычныя творы. «Прамова Мялешю», «Лют да Абухов1ча». Паэз1я. Зараджэннне паэзп на старабеларускай мове. Францыск Скарына. «Епжграмы». А. Рымша. Л. Мамошч. Паэт-патрыёт Я. К. Пашкев1ч. Паэты-лащнюты. Мжола Гусоусю. «Песня пра зубра». Ян Вюлщю. «Пруская вайна». Перакладная 1 арыгшальная царкоуная л1таратура. Апяграф1я. Апакрыф1чныя творы. Гуманютычныя тэндэнцьй у творчасщ Грыгорыя Цамблака. Рэфармацыя 1 контррэфармацыя. Пратэстанцюя мыслщел1. С. Будны, В. Цяпшсю. Рэлтйная палемжа канца XVI - 1-й паловы XVII ст. Праваслауныя публщысты. М. Сматрыцю. «Фрынас». Лаурэнцш 1 Стэфан З1занй. Л. Карпов1ч. Каталщюя 1 ушяцюя палемюты. П. Скарга 1 I. Пацей.

Тэатр 1 музыка. Традыцьй народнага мастацтва. Скамарох1, мядзведшю. Узнжненне лялечнага тэатра «Батлейка». Тэатры пры брацюх школах 1 езущюх калепумах. Асабл1васщ 1х рэпертуару. Музычныя шструменты. Калектывы выканауцау. Творы. «Полацю сшытак».

7


ГПУ

Адукацыя. Сютэма адукацьй езуггау. Калепумы. Вшенская акадэм^я. Праваслауныя брацюя школы. Базыльянсюя навучальныя установы.

Раздзел 5. Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.

Тэма 5.1. Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.: архггэктура ̂мастацтва

Пагаршэнне умоу развщця Беларусь Наступствы войн. Палашзацыя. Статус старабеларускай мовы. Народная культура. Вусная народная творчасць. Сацыяльныя матывы. Сатырычнасць. Пстарычны эпас. Казацюя песш. Народная культура - галоуны асяродак захавання беларускай нацыянальнай культуры. Горадабудаунщтва 1 дойлщства. Росквгг архтоктуры барока. Сталае барока. Магшёуская школа дойлщства. Касцёл 1 кляштар бернардынак у Мшску. Позняе (вшенскае) барока ̂яго адметнасць. Я. К. Глаубщ, М. Д. Пёпельман, Дж. Сака. Полацю Сафшсю сабор. Фарны касцёл у Гродне. Вщебская ратуша. Нясв^жск^я помнш. Ракако. Беразвецю сабор. Пачатак распаусюджвання класщызму. Помнш, пераходныя ад барока да класщызму. Палацы у Свяцку, Шчорсах, Ружанах. Змены у плашроуцы гарадоу. А. Тызенгауз. Прадмесце Гараднща, Паставы. М. Агшсю. Слошм. Драуляная архтоктура. 1лынская царква у Вщебску. Званща у Чэрску. Рысы народнага дойлщства.

Жыватс ̂ графжа. Узмацненне заходшх уплывау ̂ рэалКтычных тэндэнцый. Фрэскавы жывашс. Ростсы праваслауных 1 ушяцюх цэрквау у Магшёве, Мсщславе, Вщебску. Фрэсю касцёлау св. Сташслава у Магшёве, Божага Цела у Нясв^жы. Уздым беларускай школы шанатсу. Абразы «Мащ Божая Адзттрыя Баркулабауская», «Сашэсце у пекла», «Грамнщы». Магшёусю майстар А. П^гарэв^ч. К. Д. Гескк «Тайная вячэра». Свецю партрэт. Яго разнавщнасщ: парадны, рыцарску пахавальны. Уплывы класщызму. Кшжная гравюра. Аляксандр ̂ Лявонцш Тарасев^чы. Магшёуская гравёрная школа. Макшм ̂ Васшь Вашчанш. Фёдар Ангшейка. Герш Ляйбов^ч. «Выявы княжацкай Радз^в^лаускай сямЪ»

Скульптура 1 дэкаратыуна-прыкладное мастацтва. Разьба па дрэве. Майстар Пётр з Нягнев1чау. 1канастасы, царсшя брамы, алтары. 1канастас Мшалаеускай царквы у Магшёве. 1нтэр'еры касцёлау у Пшску, Гродне, Слошме. Мастацкае шкло. Вырабы Нал^боцкай ̂ Урэцкай мануфактур. Слуцшя паясы. Дзейнасць беларусшх майстроу у Маскве. Перасяленне беларусшх рамесшкау у Расш. Беларуская разьба. Арцель Кима М^хайлава. 1канастас Смаленскага сабора Новадзявочага манастыра у Маскве. Палац у Каломенсшм. Творы беларусюх майстроу у Аружэйнай, Залатой, Сярэбранай палатах Крамля. Цаншнае майстэрства. Арцель 1гната Макшмава.

Тэма 5.2. Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.: лггаратура, тэатр ̂музыка, адукацыя

8


ГПУ

Лггаратура. Паэз1я С1мяона Полацкага. «Псалтырь рифмотворная», «Вертоград многоцветный», «Рифмологион». Барочныя рысы. Уклад С1мяона Полацкага у культуру Беларус 1 Расп. Ян (Андрэй) Белабоцю. Фшасофска- тэалапчныя роздумы. Заняпад старабеларускай лПаратуры. Працяг гумарыстычнай традыцьй. «Прамовы русша». К. Марашэусю. «Камедыя». М. Цяцерсю. 1нтэрмеды1. «Селянш у касцёле», «Чорт Асмалейка» 1 шш. Грамадска-палпычная думка. Погляды на уладу 1 грамадства С. Полацкага. I. Катев1ч. Г. Кашсю 1 абарона праваслауя у Рэчы Паспалггай. Перамога контррэфармацык К. Лышчынсю. Трактат «Аб неюнаванш Бога».

Распаусюджанне 1дэй Асветнщтва. Навука. М. Пачобут-Адлянщю. Фшасоф1я. К. Нарбут.

Тэатр 1 музыка. Школьны тэатр. Пастаноую на рэлтйную 1 пстарычную тэматыку. Батлейка. «Цар Макшмшьян». Народныя сцэню. Прыгонны тэатр. Нясв1жск1 1 слуцк1 тэатры Радз1вшау. Тэатры у Гродне, Слошме, Шклове. Харавыя шматгалосыя спевы. Канты. Псалмы. Украшсю музычны дзеяч М. Далецю. Беларусюя музык Мезенец 1 Е. Славшецю.

Адукацыя. Адукацыя у брацюх школах. Полацкая 1 магшёуская брацюя школы. Склад выкладчыкау 1 вучняу. Аслабленне пазщый брацтвау. Заняпад брацюх школ. Пашырэнне сетк езущюх калепумау. П1ярск1я школы. С. Канарсю. Утварэнне Эдукацыйнай камюп. План 1 вынш яе дзейнасщ.

Раздзел 6. Культура Беларуы у канцы XVIII - першай палове XIXстст.

Тэма 6.1. Культура Беларуы у канцы XVIII - першай палове XIX стст.: архггэктура, мастацтва

Уваходжанне Беларус у склад Расшскай 1мперы1. ПалПыка царызму у дачыненш да беларусюх зямель. Змены у культуры як фактар 1 паказчык фарм1равання нацык

Архтоктура. Панаванне класщызму. Новыя планы гарадоу. Палацава- паркавыя комплексы. Дзейнасць Румянцавых. Гомель. Палацы Агшсюх у Залессу Тызенгауза у Паставах. Сядз1бны дом у Вщзах-Лаучынсюх. Уплывы рамантызму. Пейзажныя 1 пейзажна-рамантычныя парю. Мураванае культавае дойлщства. Магшёусю 1ос1фаусю 1 гомельсю Петрапаулаусю саборы. Касцёл Св. Тэрэзы у Шчучыне. Адмшютрацыйна-грамадсюя будыню. Палацы губернатарау. Губернсюя прауленш. Грамадзянская архтоктура. Будынак Дваранскага сходу у Слуцку. Аб'екты гандлёва- гаспадарчага прызначэння. Карпусы навучальных устаноу. Ваеннае будаунщтва. Абарончыя збудаванш у Барысаве. Бабруйская 1 Брэсцкая крэпасщ. Драулянае дойлщства. Палеская школа.

Выяуленчае мастацтва. Жыватс. Перавага свецюх творау.Найбуйнейшыя мастацюя школы. Факультэт жывашсу, скульптуры 1 граф1ю Вшенскага ушверсггэта. 1мператарская Акадэм1я мастацтвау у Санкт- Пецярбургу. Наюруню. Класщызм. Акадэм1зм. Рамантызм. Роля Полацкай

9


ГПУ

езущкай акадэмп. Жанры. Партрэтны, бытавы, пстарычны, пейзажны. I. Хруцю. Нацюрморты, партрэты. Графка. Лкаграфп ̂ малюнк К. Бахматов1ча. А. Бартэльс. Сатыра, карыкатуры. М. Кулеша. «Царква Барыса 1 Глеба на Каложы у Гродне». Скульптура. Барэльефы ̂ медальёны. Манументальна-дэкаратыуная скульптура. Унутраны ̂знешш дэкор палацау ̂сядз^б. Культавыя будыню.

Тэма 6.2. Культура Беларус1 у канцы XVIII - першай палове XIX стст.: л1таратура, музычна-тэатральнае мастацтва, асвета 1 адукацыя

Лгтаратура. Зараджэнне новай беларускай лкаратуры. Ян Чачот. А. Рыпшсю. У. Сыракомля. А. Мщкев1ч ̂беларуская лкаратура. Ян Баршчэускг «Шляхцщ Завальня». Паэт-самародак П. Багрым. Анашмныя паэмы «Энеида навыварат» ̂ «Тарас на Парнасе». Праблема 1х аутарства. Творы В. Дунша- Марщнкев^ча. 1х месца ̂роля у станауленш новай беларускай лкаратуры.

Музычнае ̂ тэатральнае мастацтва. Народная музыка 1 народны тэатр. Творчасць М. К. Агшскага. Выцясненне польскага прафесшнага тэатра русюм. Мшсю тэатр. Дзейнасць В. Драздоускага. Трупа В. Дунша- Марц^нкев^ча, рэпертуар ̂ акцёры. С. Манюшка. «Сялянка» ̂ пачатак беларускай оперы.

Адукацыя 1 асвета. Вышэйшая адукацыя. Полацкая езущкая акадэм^я. Вшенсю ушверсггэт. Г оры-Г орацю земляробчы шстытут. Сярэдшя ̂пачатковыя навучальныя установы. Рэформа сютэмы асветы напачатку XIX ст. Вшенская вучэбная акруга. А. Чартарыйскг Узмацненне палашзацый навучальных устаноу. Змены у палкыцы царызму пасля паустання 1830 — 1831 гг. Скасаванне Вшенскага ушверсггата. Спробы рушфшацьй шстэмы асветы. Навука. Вшенсю ушверсггэт — буйны навуковы цэнтр Беларус ̂Лквы. Прыродазнаучая плынь. А. 1 Я. Снядэцюя, Г. Баянус. Гумаштарныя навую. I. Анацэв^ч, М. Баброусю, I. Дан^лов^ч, I. Лялевель. Г омельсю гурток. I. Грыгаров1ч. «Беларусю арх^у старажытных грамат». Пачатак этнаграф1чнага вывучэння Беларусг 3. Даленга-Хадакоусю. Даследаванне Беларус рас^йск^м ̂ вучонымг Экспедыцый акадэмкау I. Ляпёхша ̂ В. Севергша. Навуковая дзейнасць выхадцау з Беларус па-за яе межам^ I. Дамейка.

Раздзел 7. Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX -пачатку XX стст.

Тэма 7.1. Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.: архггэктура, выяуленчае мастацтва

Горадабудаунщтва ̂ архггактура. Рост гарадоу ̂ новыя рысы у к плашроуцы. Прывшеяваны цэнтр ̂ рабочыя ускрашы. Архггактурная эклектыка. «Пстарычныя» стылг рэтраспектыуна-гатычны, рэтраспектыуна- русю, неарусю, неарамансю, неаготыка, неарэнесанс, неабарока,неакласщызм 1 шш. Сядз^бныя будыню. Адыход ад пстарызма. Стыль

10


ГПУ

мадэрн. Новыя формы, прыёмы, дэкор, матэрыялы. Даходныя дамы, банкаусюя будыню. Сядз1бны дом у Г алав1чполл1. Драулянае дойлщства.

Выяуленчае мастацтва. Этапы. Вшенская рысавальная школа. Гютарычная тэматыка. К. Альх1мов1ч. Бытавы жанр. I. Трутнеу. Н. Сшванов1ч. «Пастух са Свянцяншчыны». Маза1к1 1саюеускага сабора у Санкт-Пецярбургу. Пейзажы А. Гараускага. «Вечар у Мшскай губерш». Партрэт. Б. Русецю. А. Ромер. «Партрэт паустанца 1863 г.» Графжа. Архггэктурныя пейзажы Н. Орды. Змены у тэматыцы 1 жанрах у канцы XIX ст. Панаванне пейзажу. Уплывы новых наюрункау заходнееурапейскага мастацтва. Ф. Рушчыц. «Зямля», «Ля касцёла», «Пустка (Восеньсю вецер)». Сацыяльная праблематыка. Г. Вейсенгоф. В. Бялынщк1-Б1руля. Праца расшсюх мастакоу на Беларусь I. Рэпш. «Беларус». I. ПТыттшн. Бытавы 1 партрэтны жанры. Вщебская мастацкая школа. Ю. Пэн. Карыкатуры К. Кастравщкага. Скульптура. Я. Драздов1ч, К. Кастравщю.

Тэма 7.2. Развщцё культуры Беларуа у другой палове XIX - пачатку XX стст.: лггаратура, музыка ̂тэатр, навука ̂адукацыя

Л1таратура. Аптацыйныя творы. «Гутарка старога дзеда», «Гутарка двух суседау». Публщыстыка К. Калшоускага. Творчасць А. Абухов1ча 1 Ф. Тапчэускага. Лггаратурная 1 грамадская дзейнасць Ф. Багушэв1ча. Паэз1я. «Дудка беларуская», «Смык беларусю». Проза 1 публщыстыка. Я. Лучына. «Вязанка». А. Гурынов1ч. Тэматыка сацыяльнага вызвалення. Л1беральная 1 кансерватыуная плыш. А. Ельсю. А. Пшчолка. «Нашашусю» перыяд. Газета «Наша шва» — галоуны асяродак беларускага руху. Супрацоунш 1 аутары. Роля «Нашай швы» у станауленш новай беларускай л1таратуры 1 д1таратурнай мовы. Беларусюя выдавецюя суполю у Вшьш 1 Санкт- Пецярбургу. Б. Эшмах-Шыпша. В. 1ваноусю. I. 1 А. Луцкев1чы.

Тэатральнае 1 музычнае мастацтва. Станауленне прафесшнага тэатра. Гастрол1 русюх, украшсюх 1 польсюх тэатрау на Беларусь Таварыства аматарау мастацтвау у Мшску. Мшсю гарадсю тэатр. Аматарсюя калектывы. Беларусю нацыянальны тэатр. «Беларусюя вечарыню». I. Буйнщю. «Першая беларуская трупа». Рэпертуар. Гастроли «Беларусю музычна-драматычны гурток» у Вшьш. Народный тэатральныя прадстауленш. «Першае таварыства беларускай драмы 1 камедьй» у Мшску. Музыка. М. Ельсю 1 Н. Орда. Народная песня. Апрацоую У. Тэраускага, Л. Рагоускага, А. Грынев1ча. Хор У. Тэраускага. I. Шадурсю. Беларуская музычная камедыя «Тарас на Парнасе». Г астрол1 расшсюх кампаз1тарау 1 выканауцау на Беларусь.

Адукацыя. Пал1тыка царызму у галше адукацьй пасля паустання 1863 г. Скасаванне Горы-Горыцкага земляробчага шстытута 1 шшых навучальных устаноу. Асабл1васщ правядзення школьнай рэформы на Беларусь Пачатковая школа. Праблемы развщця. Царкоуна-прыходсюя школы. Народныя вучылшчы. Гарадсюя вучылшчы. 1х колькасныя суадносшы. Узровень шсьменнасщ насельнщтва Беларуси Прафесшная адукацыя. Настаунщюя семшарьй 1 шстытуты. Духоуныя семшарьй. Сярэдняя школа.

11


ГПУ

Клас1чныя 1 рэальныя пмнази (вучылшчы). Рост колькасщ навучальных устаноу напачатку XX ст.

Праблема вышэйшай школы на Беларусь. Навука. Гумаштарныя дысцыплшы. 1дэйныя плыш. «Заходнерус1зм». К. Гаворску М. Каялов1ч. Пачатак нацыянальнай пстарыяграфп. Працы М. Доунар-Запольскага. В. Ластоусю. «Кароткая псторыя Беларусь» Вучоныя-этнографы. А. К1ркор, П. Шэйн, Е. Раманау. Мовазнауства. «Словарь белорусского наречия» I. Насов1ча. Я. Карсю. «Беларусы» — фундаментальная праца па беларусазнаустве. Навуковыя таварыствы. Прыродазнаучыя 1 сельскагаспадарчая навую. Беняконская сельскагаспадарчая 1 Мшская балотная станцьй. Медыцына. Таварыства мшсюх урачоу. Дзейнасць В. Наркев1ча-Ёдк1. Навуковыя даследаванш беларусау па-за межам1 радз1мы. I. Чэрсю.

Раздзел 8. Культура Беларуа у 20 - 30-ыя гг. XX ст.

Тэма 8.1. Культура Беларуа у 20 - 30-ыя гг. XX ст.: архггэктура ̂выяуленчае мастацтва

Умовы развщця. Палпыка Савецкай дзяржавы у галше культуры. Рэпрэсп супраць нацыянальнай штэлЯенцып Асабл1васщ развщця нацыянальнай культуры у Заходняй Беларуси Г орадабудаунщтва 1 архггэктура. 1ндустрыяльнае будаунщтва. Прамысловая архтоктура.Аднауленне жыллёвага будаунщтва. Рабочыя пасёлкг Грамадсюя будынкг Павшьённая шстэма. Ушверсггэцю гарадок БДУ. Уплывы канструктыв1зму. Г. Гольц, М. Парусшкау. Будынак Дзяржбанка у Мшску. Э. Лосер. Кшатэатр «Чырвоная зорка» у Магшёве. Белдзяржпраект. Распрацоука генеральных планау гарадоу. Г. Лауроу. Галоуны корпус б1бл1ятэк1 1мя У. Ленша. Неакласщызм. Праекты I. Лангбарда. А. Вошау, У. Вараксш. Будынак ЦК КПБ.

Выяуленчае мастацтва. Агггацыйнае мастацтва. М. Шагал. Экспрэс1яшзм. К. Малев1ч, Л. Лющку В. Ермалаева. Супрэматызм. Вщебск — буйны цэнтр мастацкага жыцця. Вщебсю мастацка-практычны шстытут. Жывашс. Тэматычная карщна. Пейзажы. В. Бялынщк1-Б1руля. Фальклорная 1 пстарычная тэматыка. 1ндустрыяльная праблематыка. Партрэтны жанр. I. Ахрэмчык. В. Волкау. Ю. Пэн. Новыя рысы творчасщ. Графжа. М. Дабужынску С. Юдовш. Скульптура. Звужэнне тэматыкг Жыватс. Рэвалюцыйная праблематыка. Партрэтны жанр. М. Тарасжау. Партрэт акадэмжа М. Школьскага. Манументальны жыватс. Ростсы Дома урада БССР. Скульптура. А. Бембель. Гарэльефы. Г. Машзер. Помшк У. Леншу. Партрэтныя працы А. Бразера 1 3. Азгура.

Тэма 8.2. Культура Беларус у 20 - 30-ыя гг. XX ст.: лггаратура, музыка, тэатр, адукацыя ̂навука, культура Заходняй Беларус

12


ГПУ

Лггаратура. Лггаратурныя аб'яднанш. «Маладняк». «Узвытттттта». «Полымя». БелАПП. Склад сяброу. 1дэйная наюраванасць. Паэз1я. Я. Купала. Я. Колас. «Новая зямля», «Сымон-музыка». Вершы 1 паэмы У. Дубоую. А. Дудар. «Пасекл край наш папалам». Першыя рэпрэсп. Станауленне прозы. Аутары. Формы. Праблематыка. Я. Колас. Пачатак трылогп «На ростанях». К. Чорны. Апавяданш. «Маладнякоуская аповесць». Сатыра. А. Мрый. «Зашсю Самсона Самасуя». Драматурпя. Я. Купала. «Тутэйшыя». Перабудова лггаратурна-мастацюх аргашзацый. Стварэнне Саюзатсьменшкау (1934). Сацыялютычны рэал1зм. Я. Купала. «Над ракою Арэсай». Новае жыццё 1 новы чалавек у праза1чных творах. Аповесщ 1 апавяданш Я. Коласа, М. Лынькова, П. Галавача, С. Баранавых. К. Чорны. «Бацькаушчына», «Трэцяе пакаленне».

Драматурпя. К. Кратва. «Хто смяецца апошшм». Э. Самуйлёнак. Тэатр, музыка 1 кшамастацтва. Першы 1 Друп Беларусюя дзяржауныя тэатры. Рэпертуар. Пастаноука «Тутэйшых». Беларуси Дзяржауны вандроуны тэатр Ул. Галубка. Першыя беларусия савеция оперы. М. Чурин, М. Аладау. Нараджэнне беларускага ино. Кшастудыя «Савецкая Беларусь» у Леншградзе. Кшахрошка. Ю. Тарыч. «Лясная быль» (1926). Рэаргашзацыя тэатральнага жыцця. Трэщ Беларуси дзяржауны тэатр. Рэжысёр У. Г алубок. Акцёры Г. Глебау, I. Жданов1ч.

Кампазггары. Оперы Я. Цшоцкага, А. Багатырова, А. Туранкова. Стварэнне новых музычных калектывау 1 устаноу. Белдзяржфшармошя. Тэатр оперы 1 балета. Беларуская кансерваторыя. Кшарэжысёры.

Адукацыя 1 навука. Лшвщацыя нешсьменнасщ. Школы, лшпункты. Ушфшацыя пачатковай 1 сярэдняй школы.Увядзенне усеагульнага абавязковага навучання (1926). Сярэдняя спецыяльная адукацыя. Вышэйшыя навучальныя установы. Стварэнне Белдзяржушверштэта. Праблемы 1 выши станаулення новай сютэмы адукацый. Навука. Навукова-тэрмшалапчная камшя. 1нстытут беларускай культуры. Беларуская Акадэм1я навук. Галоуныя наируни развщця навуп. Псторыя. У. 1гнатоусп, М. Доунар- Запольси. Археаграф1чная праца. Лггаратуразнауства. I. Замощн, М. Гарэци, М. П1ятухов1ч. Фалькларыстыка. А. Сержпутоуси. Мастацтвазнауства. М. Шчакащхш. «Нарысы з псторьй беларускага мастацтва». Прыродазнаучыя 1 дакладныя навуи. Краязнаучая праца.

Культура Заходняй Беларуси Беларуси нацыянальны рух у Заходняй Беларуси Палпыка Польскай дзяржавы у дачыненш да беларусау. Адукацыя, прапаганда нацыянальных (дэй 1 вывучэннне культурнай спадчыны беларускага народа. Рух за беларускую школу. Таварыства беларускай школы. Беларуспя пмназй 1 школы. Грамадская 1 навуковая дзейнасць Б. Тарашкев1ча. М. Гарэци. «Псторыя беларускае лггаратуры». I. I А. Луцкев1чы. Заснаванне 1 дзейнасць беларускага музея у Вшьш. Далучэнне да СССР 1 БССР. Змены у культурным жыцщ. Р. Шырма. Беларуси ансамбль песш 1 танца. Лггаратурны працэс. 1дэйныя плыш. Жанры 1 формы. Публщыстыка мяжы 1910—1920-х гг. А. Луцкев1ч, А. Смол1ч, У. Самойла, А.

13


ГПУ

Цвжев1ч. I. Абдз1ралов1ч. «Адвечным шляхам». Рамантычны наюрунак. У. Жылка, Л. Родзев1ч. Рэлтйны рамантызм К. Сваяка. Л1рыка Н. Арсенневай. Зборшк «Пад шшм небам». Драматурпя. П'есы Ф. Аляхнов1ча. Проза. X. Iльяшэв^ч. Рэвалюцыйны наюрунак. П. Пестрак, В. Таулай. Пачатак лИаратурнай дзейнасщ М. Танка. «На этапах». Выяуленчае мастацтва. Асоба 1 дзейнасць Я. Драздов1ча. Студыя-майстэрня пры Вшенскай беларускай пмназн. Жыватс. Пстарычная тэматыка. С^мвал^чна-алегарычныя працы. Фантастычна-касм^чныя цыклы. Графжа. Скульптура. П. Серпев^ч. «Беларусы», «Шляхам жыцця». М. Сеурук. «Жшво».

Раздзел 9. Культура БеларуН у першае пасляваеннае дзесящгоддзе

Тэма 9.1. Культура Беларус у першае пасляваеннае дзесящгоддзеНаступствы вайны. Палпычны рэжым. Ваенная тэматыка у лИаратуры

1 мастацтве.Архггэктура ̂ выяуленчае мастацтва. Аднауленне гарадоу ̂ вёсак.

Новыя генеральныя планы гарадоу. Генеральны план забудовы г. Мшска (1946). Пераход да радыяльна-кальцавой плашровачнай сютэмы.Прамысловае будаунщтва. Белпрампраект. Архтоктура. Уплывы класщызму ̂эклектыю.

Жывашс. Ваенная тэматыка. А. Шыбнёу, Я. Зайцау. Адлюстраванне культу асобы I. Сталша у працах мастакоу. Скульптура. 3. Азгур. Партрэты. Манумент Перамоп у Мшску.

Лггаратура. Тэорыя бесканфлштнасщ. Новае пакаленне творцау. I. Шамякш. Раманы. Вясковая тэматыка. Я. Брыль. «У Забалоцщ днее». Першыя спробы крытыю. «На Быстранцы». Рэвалюцыйная тэматыка. М. Лынькоу, П. Пестрак. Я. Колас. Завяршэнне трылогн «На ростанях». Паэз^я. Грамадзянсю пафас. Публщыстычнасць. А. Куляшоу, П. Панчанка. Драматурпя. Тэма вайны. А. Маузон. К. Губарэв^ч. Камедыйны жанр. К. Крашва. А. Макаёнак. «Выбачайце, кал ̂ласка!»

Тэатр ̂ музыка. Барацьба з касмапалпызмам. Тэатральны рэпертуар. Спектакле «Пяюць жавараню». Пастаноую Рускага драматычнага тэатра. Акцёры. Музыка. Дз. Лукас. Опера «Кастусь Калшоусю». Р. Пукст. «Машэка». М. Аладау, П. Падкавырау, У. Алоушкау. Стварэнне Дзяржаунага народнага хора БССР. Дзейнасць Г. Цггов1ча.

Адукацыя ̂ навука. Аднауленнне дзейнасщ навучальных навуковых устаноу. Школьная рэформа. Сям^адовыя ̂ сярэдшя школы. Скарачэнне колькасщ беларускамоуных школ. Праблемы вышэйшай школы. Адкрыццё новых шстытутау. Беларусю тэатральны шстытут, Мшсю дзяржауны шстытут замежных моу, Беларуси шстытут шжынерау чыгуначнага транспарту у Гомел1 ̂ шш. Новыя наируни развщця айчыннай навуи. Беларуская школа генетыи. Прэзщэнт АН БССР А. Жэбрак.

14


ГПУ

Раздзел 10. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.

Тэма 10.1. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.: архггэктура ̂выяуленчае мастацтва

Развянчанне культу асобы I. Сталша. «АдлЯа». Л1берал1зацыя грамадскага 1 культурнага жыцця. «Шасщдзесятнш». Узмацненне кантролю над сферай культуры з сярэдзшы 60-х гг. Рушфшацыя. Горадабудаунщтва 1 архтоктура. Пераход да шдустрыяльных метадау будаунщтва. Уплыу на архтоктурнае абл1чча населеных пунктау. Тыпавыя жылыя 1 грамадсюя будыню. Змены у архггэктуры з 70-х гг. Жылы раён 1 мжрараён - галоуныя структурныя элементы буйнога горада. Будаунщтва новых гарадоу. Сал1горск, Наваполацк, Жодзша 1 шш.

Выяуленчае мастацтва. Асноуныя праблемы 1 нашруню развщця. Вялжая Айчынная вайна у творчасщ М. Савщкага. Цыкл «Л1чбы на сэрцы». Л. Шчамялёу. Ваенная 1 сучасная тэматыка. Тэма радз1мы. М. Данцыг. «Мой Мшск». У. Стальмашонак. Партрэты Р. Шырмы 1 Я. Коласа. Пстарычнае мшулае. А. Марачкш. Манументальны жыватс. I. Кшчанка. Маза1к1. Графша. В. Шарангов1ч, У. Басалыга. Скульптура. А. Ашкейчык, Л. Гумшеусю, А. Бембель. Мемарыяльныя комплексы «Хатынь», «Брэсцкая крэпасць-герой».

Тэма 10.2. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.: лггаратура, музыка, тэатр ̂кшо

Лггаратура. Вяртанне рэпрэшраваных лггаратарау. У. Дубоука, Я. Пушча, А. Звонак, Я. Скрыган. С. Грахоускг «Дзень нараджэння». Проза. Ваенная тэматыка. Асоба В. Быкава. Аповесщ «Жураулшы крык», «Трэцяя ракета», «Сотшкау» 1 шш. Росквгг беларускага рамана у 60-я гг. Эшчная трылоНя I. Мележа «Людз1 на балоце». Псторыя у рамантычным бачанш У. Караткев1ча. I. Шамякш. Жыццё беларускага горада. Паэз1я. Старэйшае пакаленне. М. Танк, П. Панчанка, П. Броука, А. Куляшоу. Грамадзянская пазщыя. Барацьба за м1р. Новае пакаленне. А. Вярцшсю, Н. Гшев1ч, Р. Барадулш. «Жаночая паэз1я».

Драматурпя. Клашчныя творы А. Макаёнка. «Лявошха на арбще», «Трыбунал», «Таблетку пад язык». М. Матукоусю, А. Дзялендзш. Раншя п'есы А. Дударава.

Тэатр, музыка 1 юно. Новыя тэатры. Рэжысёры. Пастаноую. Акцёры. С. Станюта, Г. Гарбук, 3. Канапелька. Музыка. Опера 1 аперэта. Балетнае мастацтва. Я. Глебау, Г. Вагнер, А. Мдз1ваш. Песенны жанр. I. Лучанок, Э. Ханок, Л. Захлеуны. Эстрадная музыка. В1А «Песняры», «Сябры». Кшо. Студыя «Беларусьфшьм». В. Корш-Саблш. «Масква — Генуя». Дакументальнае юно.

15


ГПУ

Тэма 10.3. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.: адукацыя ̂навука

Адукацыя 1 навука. Школьныя рэформы. Дасягненш. Супярэчнасщ. Пераход да усеагульнай сярэдняй адукацьй моладз1. Новыя ВНУ. Адкрыццё Гомельскага 1 Гродзенскага дзяржауных ушверсггэтау. Паскоранае развщцё фундаментальнай навую. Ф1з1ка 1 матэматыка. Б. Сцяпанау, М. Ельяшэв1ч, М. Барысев1ч. Б1ёлаг В. Купрэв1ч.

Культура беларускай дыяспары. Беларуская б1бл1ятэка 1 музей у Лондане. Перыядычны друк. Паэз1я Л. Геншш, Н. Арсенневай. Спявак М. Забэйда-Сумщю. Навуковыя даследаванш. Ян Станкев1ч.

Раздзел 11. Беларуская культура на сучасным этапе

Тэма 11.1. Беларуская культура на сучасным этапе: нацыянальна- культурнае адраджэнне ̂архггэктура

Нацыянальна-культурнае адраджэнне. Значэнне беларускай культуры 1 мовы. Духоуныя арыенщры. Дзяржауная палпыка у галше культуры.

Новыя рысы у горадабудаунщтве, архггэктуры 1 выяуленчым мастацтве. Аднауленне храмавага дойлщства. Творчасць мастакоуА.Марачкша, М. Селешчука, М. Купавы, У. Сав1ча.

Тэма 11.2. Беларуская культура на сучасным этапе: лггаратураАбнауленне лггаратуры. Грамадскае гучанне. Публщыстыка А.

Адамов1ча. С. Алекс1ев1ч. «Цынкавыя хлопчыю». Пстарычная тэматыка. У.Арлоу, Л. Дайнека, К. Тарасау 1 шш. Творчасць А. Глобуса. Паэз1я. А. Разанау, Л. Дранько-Майсюк, У. Някляеу, Г. Булыка.

Драматычныя творы А.Дударава.

Тэма 11.3. Беларуская культура на сучасным этапе: тэатр, музыка, кшамастацтва

Тэатральнае жыццё. Новыя формы 1 змест. Тэатр-лабараторыя беларускай драматурги «Вольная сцэна». В. Мазынсю. Альтэрнатыуны тэатр. Новыя тэатральныя пастаноую. М. П ш тн. «Тутэйшыя».

Музыка. У. Солтан. Оперы. С1мфонп Дз. Смольскага, В. Войщка. Песенны жанр. Рок-музыка. Гурты «Новае неба», «Мроя», «Крама» 1 шш. Беларуси балет. Пастаноуи В. Ел1зар'ева.

Кшарэжысёры М. Пташук, В. Дашук. Тэатральныя, музычныя 1 кшафестывал1. «Славянск базар» у Вщебску. Г астрол1 беларусих мастацих калектывау за мяжой.

Навука. Праблемы. Дасягненш. Перспектывы развщця.Культурнае 1 навуковае жыццё беларусау замежжа. Л1таратура 1

мастацтва.

16


ГПУ

Вучэбна-метадычная карта вучэбнай дысцыплшы (дзённая форма атрымання адукацьи)

3 2(Пн

ей' )> -,4 с?0) ий Н Ч оч

8. а& СОлей2

X

Назва раздзела, тэмы, заняткау; пералш вывучаемых пытанняу

Колькасцьаудыторных

гадзш

Сама

стой

гая

(паз

аауд

ыто

рная

) раб

ота

студ

этна

у

ЬЧ

1 1 1 . 11 ^ 0 : : 8 ё а |П й й Ой а а §

^ К Ц Й ^ о оч м

« « а

^ ч

” 5 .

ейс а

&§ •н

•

1=2

ч :0)и2йос ан

и

32с аое

3 а и 0)4

й ^ГЯ • 1-Н1-0 V НН НН • 1-НЙ о « Ь а н Л ей ьчн и иИ ' й ейей 2 ео Ли > 3 ,

к•со3илаоейИЙо О

1 2 3 4 5 6 7 8 9Пяты семестр

1 Раздзел 1. Уводзшы 21.1 Уводзшы

1. Г ю торыя культуры Беларус як навука.2. Крынщы ̂пстарыяграф1я.3. Значэнне вывучэння псторьй культуры Беларус у выхаваучай рабоце.

2 [4, 5, 8, 9]

2 Раздзел 2. Культура Беларуа у эпоху першабытнага грамадства

2 2

2.1 Культура беларусюх зямель у эпоху першабытнага грамадства1. Матэрыяльная культура.2. Дахрысщянсюя вераванш.

2 2 прэзентацыя [4, 5, 9, 15]РЕ

ПОЗИТОРИЙ Б

ГПУ

3 Раздзел 3. Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.

2 2 4

3.1 Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.: народная культура, архпэктура, мастацтва1. Вусна-паэтычная творчасць.2. Архтоктура.3. Выяуленчае 1 дэкаратыуна-прыкладное мастацтва.

2 4 прэзентацыя [6, 7, 11, 15]

вуснаеапытанне,дыскушя

3.2 Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.: лгтаратура1. Шсьменства.2. Лггаратура.

2(л)

[6, 7, 15, 17]

калокв1ум,абаронарэфератау,натсаннеэссэ

4 Раздзел 4. Культура Беларуа у XIV - першай палове XVII стст.

2 2 4

4.1 Культура Беларус у XIV - першай палове XVII стст.: архпэктура ̂горадабудаунщтва1. Заходнееурапейсюя уплывы.2. Горадабудаунщтва.3. Ваеннае дойлщства.4. Прыватнауласнщюя замкг5. Архггэктурныя стыль

2(с)

[11,15]

кало^ум,абаронарэфератау,натсаннеэссэ

4.2 Культура Беларус у XIV - першай палове XVII стст.: мастацтва, лггаратура, адукацыя

2 4 прэзентацыя [6, 15, 16]


18


ГПУ

1. Выяуленчае мастацтва.2. Рукашсная кшга. Кшгазборы. Кшгадрукаванне.3. Лгтаратура.4. Тэатр ̂музыка.5. Адукацыя.

5 Раздзел 5. Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.

2 2 4

5.1 Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.: архггэктура ̂мастацтва1. Г орадабудаунщтва.2. Жыватс ̂графка. Скульптура.3. Дэкаратыуна-прыкладное мастацтва.

2(л) 4 прэзентацыя [11]

5.2 Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.: лгтаратура, тэатр ̂музыка, адукацыя1. Лкаратура ̂ грамадска-палтгычная думка.2. Навука.3. Тэатр 1 музыка.4. Адукацыя.

2 прэзентацыя [6, 16, 17]

калокв1ум,абаронарэфератау,натсаннеэссэ

6 Раздзел 6. Культура Беларус у канцы XVIII - першай палове XIX стст.

4 2 4

19


ГПУ

6.1 Культура Беларус у канцы XVIII - першай палове XIX стст.: архпэктура, мастацтва1. Архггэктура ̂горадабудаунщтва.2. Выяуленчае мастацтва.

2 2 прэзентацыя [15]

6.2 Культура Беларус у канцы ХУШ - першай палове XIX стст.: лгтаратура, музычна-тэатральнае мастацтва, асвета ̂адукацыя1. Лгтаратура.2. Музычнае ̂тэатральнае мастацтва.3. Адукацыя 1 асвета.4. Навука.

2 2 2 прэзентацыя [6, 17] вуснаеапытанне,дыскушя

7 Раздзел 7. Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.

4 2 4

7.1 Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.: архггэктура, выяуленчае мастацтва1. Горадабудаунщтва ̂архтоктура.2. Жыватс ̂скульптура. Графка.

2 2 прэзентацыя [2, 11, 15]

7.2 Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.: лгтаратура, музыка ̂ тэатр, навука ̂адукацыя1. Лкаратура.2. Тэатральнае ̂музычнае мастацтва.3. Адукацыя.4. Навука.

2 2 2 прэзентацыя [6, 15] вуснаеапытанне,дыскушя

20


ГПУ

8 Раздзел 8. Культура Беларус у 20 - 30- ыя гг. XX ст.

2 2 4

8.1 Культура Беларус у 20 - 30-ыя гг. XX ст.: архггактура ̂выяуленчае мастацтва1. Г орадабудаунщтва ̂архтоктура.2. Выяуленчае мастацтва.

2 4 прэзентацыя [1, 3, 5, 10, 13,

15]8.2 Культура Беларус у 20 - 30-ыя гг. XX

ст.: лггаратура, музыка, тэатр, адукацыя ̂ навука, культура Заходняй Беларуа1. Лггаратура.2. Тэатр, музыка, юно.3. Адукацыя ̂навука.4. Культура Заходняй Беларусг

2(с)

[10, 12, 15, 16, 18, 19,

20]

кало^ ум,абаронарэфератау,натсаннеэссэ

9 Раздзел 9. Культура Беларус у першае пасляваеннае дзесящгоддзе

2 4

9.1 Культура Беларус у першае пасляваеннае дзесящгоддзе1. Архггактура 1 горадабудаунщтва.2. Лггаратура.3. Тэатр 1 музыка.4. Адукацыя 1 навука.

2 4 прэзентацыя [1, 12, 15, 18,

19]

10 Раздзел 10. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80х гг. XX ст.

4 4

10.1 Айчынная культура у другой палове 50х - першай палове 80-х гг. XX ст.: архггактура ̂выяуленчае мастацтва1. Горадабудаунщтва 1 архггактура.

2 [1, 3, 15]

вуснаеапытанне,дыскуюя

21


ГПУ

2. Жыватс. Мазака. Графка.3. Скульптура.

10.2 Айчынная культура у другой палове 50х - першай палове 80-х гг. XX ст.: лггаратура, музыка, тэатр 1 к1но1. Лггаратура.2. Тэатр.3. Музыка.4. Кшамастацтва.

2 2 прэзентацыя [3, 15, 18, 20]

вуснаеапытанне,дыскукя

10.3 Айчынная культура у другой палове 50х - першай палове 80-х гг. XX ст.: адукацыя 1 навука1. Школьная адукацыя.2. Новыя ВНУ.3. Фундаментальная навука.

2 прэзентацыя [12]

11 Раздзел 11. Беларуская культура на сучасным этапе

4 4 5

11.1 Беларуская культура на сучасным этапе: нацыянальна-культурнае адраджэнне 1 архггэктура1. Нацыянальна-культурнае адраджэнне.2. Новыя рысы у горадабудаунщтве, архкэктуры, выяуленчым мастацтве.

2 2 5 [4, 5, 8, 9]

вуснаеапытанне,дыскукя

22


ГПУ

11.2 Беларуская культура на сучасным этапе: лггаратура1. Публщыстыка.2. Пстарычная тэматыка.3. Паэз1я.4. Драматурпя.

2 [4, 5, 8, 9]


11.3 Беларуская культура на сучасным этапе: тэатр, музыка, кшамастацтва1. Тэатральнае 1 музычнае жыццё.2. Тэатральныя, музычныя ̂кшафестываш.3. Навука. Перспектывы развщця.

2 прэзентацыя [4, 5, 8, 9]

Усяго 26 16 8 35 Зал1к

23


ГПУ

Вучэбна-метадычная карта вучэбнай дысцыплшы (завочная форма атрымання адукацьи)

3 2(Пней' )>-,4 с?0) ий Н Ч оч8. а& СОлей 2 ^ *X

Назва раздзела, тэмы, заняткау; пералж вывучаемых пытанняу

Колькасцьаудыторных

гадзш3̂ ^

Iм 5 а а ::Й « й В -н§ « » е .аа з « й и а ® ч 9 й^ Р I Й 8й а м « §^ 2 ч'- / 2 ей ^ о маЮ и ейео

ейРнЙ&нч

3̂ч:<ий2йоРнни32Рное

3 а и 0)4

й ^ГЯ • 1-Н1-0 V НН НН • 1-НЙ о « й Рч н Л ей ьчн и иИ -й ейей 2 ео РчИ

1 2 3 4 5 6 7

Пяты семестр1 Раздзел 1. Уводзшы 2

1.1 Уводзшы1. Псторыя культуры Беларус як навука.2. Крынщы ̂г^старыяграф^я.3. Значэнне вывучэння псторьй культуры Беларус у выхаваучай рабоце.

2 [4, 5, 8, 9]

3 Раздзел 3. Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.

2

24


ГПУ

3.1 Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.: народная культура, архгтэктура, мастацтва1. Вусна-паэтычная творчасць.2. Архтоктура.3. Выяуленчае 1 дэкаратыуна-прыкладное мастацтва.

2 прэзентацыя [6, 7, 11, 15]


7 Раздзел 7. Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.

2 2

7.1 Развщцё культуры Беларус1 у другой палове XIX - пачатку XX стст.: архггэктура, выяуленчае мастацтва1 .Г орадабудаунщтва 1 архггэктура.2. Жыватс ̂скульптура. Графка.

2 прэзентацыя [2, 11, 15]

7.2 Развщцё культуры Беларус1 у другой палове XIX - пачатку XX стст.: лгтаратура, музыка 1 тэатр, навука 1 адукацыя1. Лгтаратура.2. Тэатральнае ̂музычнае мастацтва.3. Адукацыя.4. Навука.

2 прэзентацыя [6, 15] вуснаеапытанне,дыскушя

11 Раздзел 11. Беларуская культура на сучасным этапе

2 2

11.1 Беларуская культура на сучасным этапе: нацыянальна-культурнае адраджэнне 1

архгтэктура1. Нацыянальна-культурнае адраджэнне.2. Новыя рысы у горадабудаунщтве, архггактуры, выяуленчым мастацтве.

2 [4, 5, 8, 9]


25


ГПУ

11.2 Беларуская культура на сучасным этапе: лгтаратура1. Публщыстыка.2. Пстарычная тэматыка.3. Паэз1я.4. Драматурпя.

2 [4, 5, 8, 9]


Усяго 6 6 Зал1к

26


ГПУ

1НФАРМАЦЫЙНА-МЕТАДЫЧНАЯ ЧАСТКААсноуная лггаратура1. Воинов, А.А. История архитектуры Белоруссии: В 2-х т. Т. 2:

Советский период. 2-е изд. - Минск.: Вышэйшая школа, 2011.2. Дробов, Л.Н. Живопись Белоруссии XIX - начала XX в. - Минск.:

Вышэйшая школа, 2011.3. Дробов, Л.Н. Живопись Советской Беларуссии (1917-1975). - Минск.:

Вышэйшая школа, 2012.4. Качаноусю, У.У. Псторыя культуры Беларуси Вучэбны дапаможшк

для студэнтау ВНУ. - Минск. : НКФ “Экаперспектыва”, 2014.5. Лойка, А.А. Псторыя беларускай лггаратуры: Дакастрычнщю перыяд:

У 2-х т. 2-е выд. - Мшск.: Вышэйшая школа, 2013.6. Лойка, А.А. Старабеларуская лггаратура. - Мшск.: Вышэйшая школа,

2011.7. Лыч, Л., Навщю, У. Псторыя культуры Беларусь 2-е выд., дап. -

Мшск.: ВП “Экаперспектыва”, 2011.8. Парашкоу, С.А. Псторыя культуры Беларусь 2-е выд. - Мшск.:

Беларуская навука, 2014.9. Ходзш, С.М. Псторыя культуры Беларус у 1920 - 1930-я гг.:

Дапаможшк для студэнтау пстарычнага факультэта. - Мшск.: БДУ, 2012.

10.Чантурия, В.А. История архитектуры Белоруссии: В 2-х т. Т. 1: Дооктябрьский период. 3-е изд. - Минск.: Вышэйшая школа, 2013.

Дадатковая

11. Архитектура Советской Белоруссии / Под общ. ред. В.И.Аникина. - М.: Стройиздат, 1986.

12. Гаробчанка, Т.Я. На мяжы стагоддзяу: Сучасны беларусюдраматычны тэатр. - Мшск.: Беларуская навука, 2002.

13. Псторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 1-6. - Мшск.: Навука 1 тэхшка, 1987-1994.

14. Псторыя беларускай лггаратуры XX стагоддзя: У 4-х т. Т. 1-3. - Мшск.: Беларуская навука, 1999-2001.

15. Псторыя кшамастацтва Беларуси У 4-х т. Т. 1: 1924 - 1959 гг. - Мшск.: Беларуская навука, 2001.

16. Кулагш А.М. Эклектыка. Архтоктура Беларус другой паловы XIX - пачатку XX ст. - Мшск.: Ураджай, 2000.

17. Лакотка, А.1. Нацыянальныя рысы беларускай архтоктуры. - Мшск.: Ураджай, 1999.

18. Мельшкау, А.А. Юрыл, етскап тураусю: Жыццё. Спадчына. Светапогляд. 2-е выд. - Мшск.: Беларуская навука, 2000.

19. Музыкальный театр Белоруссии: Дооктябрьский период. - Мшск.: Навука 1 тэхшка, 1990.

27


ГПУ

20. Музычны тэатр Беларуси 1960-1990: Балет; Музыка у пастаноуках драматычных тэатрау. - Мшск.: Беларуская навука, 1997.

28


ГПУ

ПЕРАЛ1К ЗАДАН1Й ДЛЯ К1РУЕМАЙ САМАСТОЙНАЙ РАБОТЫ па вучэбнай дысцыплше псторыя культуры Беларуа

1. Узровень.Пытанш да калокв^ума.1. Культура беларусюх зямель у IX - XIII стст.: народная культура, архйэктура, мастацтва.2. Культура Беларус у XIV - першай палове XVII стст.: мастацтва, лггаратура, адукацыя.3. Айчынная культура у другой палове XVII - XVIII стст.: лггаратура, тэатр 1 музыка, адукацыя.4. Культура Беларус у канцы XVIII - першай палове XIX стст.: лйаратура, музычна-тэатральнае мастацтва, асвета 1 адукацыя.5. Развщцё культуры Беларус у другой палове XIX - пачатку XX стст.: лйаратура, музыка 1 тэатр, навука 1 адукацыя.6. Культура Беларус у 20 - 30-ыя гг. XX ст.: лггаратура, музыка, тэатр, адукацыя 1 навука, культура Заходняй Беларуси7. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.: архггактура 1 выяуленчае мастацтва.8. Айчынная культура у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.: лггаратура, музыка, тэатр 1 юно.9. Беларуская культура на сучасным этапе: нацыянальна-культурнае адраджэнне 1 архггактура.10. Беларуская культура на сучасным этапе: лйаратура.

2. Узровень.Прыкладная тэматыка рэфератыуных работ1. Перакладная лггаратура у IX - XIII стст.2. Канашчныя творы, патрыстыка, апяграф1я, пацерыю 1 шш у IX - XIII стст.3. Арыпнальная лйаратура у IX - XIII стст.4. Аратарская проза у IX - XIII стст.5. Асоба 1 творчасць К1рылы Тураускага.6. Кимент Смалящч.7. «Слова пра паход 1гаравы» 1 беларусюя землг8. Праблема летатсання у Полацку 1 шшых гарадах Беларусг9. 1пацьеусю летатс.10. Г рамадска палпычная думка у другой палове XVII - XVIII стст.11. Паэз1я С. Полацкага, яго уклад у культуру Беларую 1 Расп.12. Развщцё навую у другой палове XVII - XVIII стст.13. Школьны тэатр у другой палове XVII - XVIII стст.14. Палпыка Савецкай дзяржавы у галше культуры у 20 - 30-ыя гг. XX ст.15. Асабл1васщ развщця нацыянальнай культуры у Заходняй Беларусг

29


ГПУ

16. Лпаратурныя аб’яднанш у 20 - 30-ыя гг. XX ст.17. Творчасць Я. Купалы.18. Творчасць Я. Коласа.19. К. Чорны 1 яго творчасць.20. Драматурпя у 20 - 30-ыя гг. XX ст..21. Стварэнне Саюза тсьменшкау у 20 - 30-ыя гг. XX ст.22. Сацыялютычны рэаизм у 20 - 30-ыя гг. XX ст.23. Першы 1 Друп дзяржауныя тэатры у 20 - 30-ыя гг. XX ст.24. Нараджэнне беларускага юно у 20 - 30-ыя гг. XX ст.25. Рэжысёр У. Галубок.26. Стварэнне новых музычных калектывау ̂устаноу у 20 - 30-ыя гг. XX ст.27. Лжвщацыя нешсьменнасщ у 20 - 30-ыя гг. XX ст.28. Навука у БССР у 20 - 30-ыя гг. XX ст.29. Прыродазнаучыя 1 дакладныя навую у 20 - 30-ыя гг. XX ст.30. Краязнаучая праца у 20 - 30-ыя гг. XX ст.31. Пераход да шдустрыяльных метадау будаунщтва у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.32. Тыпавыя грамадсюя ̂ жылыя будыню БССР у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.33. Змены у архггэктуры з 1970-х гг.34. Жылы раён 1 мшрараён - галоуныя структурныя элементы буйнога горада БССР у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.35. Будаунщтва новых гарадоу у БССР у другой палове 50-х - першай палове 80-х гг. XX ст.

3. Узровень.Нашсанне эссе.

Тэмы:1. Рэлтйная лггаратура IX - XIII стст. (характарыстыка аднаго твора - па выбару студэнта).2. Прыгонны тэатр у другой палове XVII - XVIII стст. (характарыстыка аднаго - па выбару студэнта).3. Першыя беларусюя савецюя оперы у 20 - 30-ыя гг. XX ст. (характырастыка адной - па выбару студэнта).4. Творчасць беларусюх кампазггарау у 20 - 30-ыя гг. XX ст. (характырастыка аднаго - па выбару студэнта).5. Выдатныя беларусюя псторыю 1 1х навуковая спадчына у 20 - 30-ыя гг. XX ст. (характырастыка аднаго - па выбару студэнта).

30


ГПУ

МЕТАДЫЧНЫЯ РЭКАМЕНДАЦЫ1 ПА АРГАН1ЗАЦЫ1 I ВЫКАНАННЮ САМАСТОЙНАЙ РАБОТЫ СТУДЭНТАУ ПА ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛ1НЕ

“Г1СТОРЫЯ КУЛЬТУРЫ БЕЛАРУС1”

Мэтай метадычных рэкамендацый з’яуляецца павышэнне эфектыунасщ вучэбнага працэсу, у тым л1ку дзякуючы самастойнай рабоце, у якой студэнт становщца актыуным суб’ектам навучання, што азначае:

- здольнасць займаць у навучанш актыуную пазщыю;- магчымасць мабшзаваць штэлектуальныя 1 валявыя намаганш для

дасягнення вучэбных мэтау;- уменне праектаваць, планаваць 1 прагназаваць вучэбную дзейнасць;- звычку шщыяваць сваю пазнавальную дзейнасць на аснове унутранай

станоучай матывацыц- усведамленне сва1х патэнцыяльных вучэбных магчымасцяей 1

пшхалапчную падрыхтаванасць скласщ праграму дзейнасщ па самаразвщцю.

Вщы самастойнай работы студэнтау

Рэпрадуктыуная самастойная работа

Самастойнае азнаямленне, прагляд, канспектаванне вучэбнай лггаратуры, праслухоуванне лекцый, завучванне, пераказ, запамшанне, штэрнэт-рэсурсы, паутарэнне вучэбнага матэрыялу

Пазнавальна-пошуквая самастойная работа

Падрыхтоука паведамленняу, дакладау, выступленняу на семшарсюх 1 практычных занятках, падбор лыаратуры па праблемах дысцыплшы, натсанне рэфератау, кантрольных, курсавых работ 1 шш.

Творчая самастойная работа Падрыхтоука тэзшау 1 навуковых артыкулау, удзел у навукова-даследчай рабоце, падрыхтоука дыпломнай работы (праекта), удзел у студэнцкай навуковай канферэнцьй, студэнцкай навукова- даследчай лабараторы!

Аргашзацыя кантролю самастойнай работыДля паспяховага выканання самастойнай работы студэнтау неабходна

планаванне 1 кантроль з боку выкладчыкау. Аудыторная самастойная работа выконваецца студэнтам1 на лекцыях, семшарсюх занятках, таму выкладчык павшен загадзя пабудаваць сютэму самастойнай работы з улшам яе форм, мэты, адб1раючы вучэбную 1 навуковую шфармацыю 1 сродк камушкацый, прадумваючы ролю студэнта у гэтым працэсе 1 свой удзел у 1м.

Пытанш для самастойнай працы студэнтау, названыя у рабочай31


ГПУ

праграме дысцыплшы, прапануюцца выкладчыкам1 у пачатку вывучэння дысцыплшы.

Змест дзейнасщ выкладчыка ̂студэнта пры выкананш самастойнайработы

Асноуныяхарактарыстыю

Дзейнасць выкладчыка Дзейнасць студэнтау

Мэтавыканання СР

-тлумачыць мэту 1 сэнс выканання СР;-дае разгорнуты шструктаж аб патрабаваннях, прад’яуляемых да СР 1 спосабах яе выканання; -дэманструе узор СР

-разумее 1 прымае мэту СР як асобасна значную;-знаёмщца з патрабаванням1 да СР

Матывацыя -раскрывае тэарэтычную 1 практычную значнасць выканання СР, тым самым фарм1руе у студэнта пазнавальную патрэбу 1 гатоунасць да выканання СР; матывуе студэнта на дасягненне поспеху

-фарм1руе уласную пазнавальную патрэбу у выкананш СР; -фарм1руе устаноуку 1 прымае рашэнне аб выкананш СР

К1раванне -ажыццяуляе юраванне шляхам мэтанаюраванага уздзеяння на працэс выканання СР;-дае агульныя арыенщры выканання СР

-на аснове валодання абагульненым прыёмам сам ажыццяуляе юраванне СР (праектуе, плануе, рацыянальна размяркоувае час 1 г.д.)

Кантроль 1карэкцыявыканання

-ажыццяуляе папярэдш кантроль, як1 прадугледжвае выяуленне зыходнага узроуню гатоунасщ студэнта да выканання СР;-ажыццяуляе вышковы кантроль канчатковага вышку выканання СР

-ажыццяуляе бягучы аперацыйны самакантроль за ходам выканання СР; -выяуляе, анашзуе 1 выпрауляе дапушчаныя памылку уносщь карэктывы у работу, адсочвае ход выканання СР;-вядзе пошук аптымальных спосабау выканання СР; -ажыццяуляе рэфлекшунае стауленне

32


ГПУ

да уласнай дзейнасщ; -ажыццяуляе вышковы самакантроль вышку СР

Ацэнка -на аснове параунання вышку з узорам, загадзя зададзеным1 крытэрам1 дае ацэнку СР; -выяуляе тыповыя памылю, падкрэсл1вае станоучыя 1 адмоуныя баю, дае метадычныя парады па выкананш СР, намячае далейшыя шлях1 выканання СР;-устанаул1вае узровень 1 вызначае прагрэс студэнта, фарм1руе у яго матывацыю дасягнення поспеху у вучэбнай дзейнасщ

-на аснове суаднясення вышка з мэтай дае самаацэнку СР, сва1м пазнавальным магчымасцям, здольнасцям 1 якасцям

Пазааудыторная самастойная работа студэнтау (далей самастойная праца) - планаваная вучэбная, вучэбна-даследчая, навукова-даследчая дзейнасць студэнтау, якая ажыццяуляецца у пазааудыторны час па заданш 1 пры метадычным юраунщтве выкладчыка, але без яго непасрэднага удзелу. Яна уключае у сябе:

- падрыхтоуку да аудыторных заняткау (лекцый, практычных, семшарсюх 1 шш.) 1 выкананне адпаведных заданняу;

- самастойную работу над асобным1 тэмам1 навучальных дысцыплш у адпаведнасщ з вучэбна-тэматычным1 планам^

- натсанне рэфератау, дакладау, эсэ;- выкананне шсьмовых кантрольных 1 курсавых работ;- падрыхтоуку да ус1х в(дау кантрольных выпрабаванняу, у тым л1ку

да залшау;- удзел у навуковых 1 навукова-практычных канферэнцыях, семшарах,

кангрэсах 1 т.п.Выкананне любога вщу самастойнай работы прадугледжвае

праходжанне студэнтам1 наступных этапау:- вызначэнне мэты самастойнай работы;- канкрэтызацыя пазнавальнай (праблемнай або практычнай) задачы;- самаацэнка гатоунасщ да самастойнай працы па рашэнш

пастауленай задачы;-выбар адэкватнага спосабу дзеянняу, яю вядзе да вырашэння задачы

(выбар шляхоу 1 сродкау для яе рашэння);- планаванне (самастойна щ з дапамогай выкладчыка) самастойнай

работы па рашэнш задачы;33


ГПУ

- рэал1зацыя праграмы выканання самастойнай работы.Метадычныя парады ̂рэкамендацьп да заданняу

Усе тыпы заданняу, што выконваюцца студэнтам1, у тым лшу у працэсе самастойнай работы, так щ шакш утрымл1ваюць устаноуку на набыццё 1 замацаванне Дзяржауным адукацыйным стандартам вышэйшай адукацый аб’ёму ведау, а таксама на фарм1раванне у рамках гэтых ведау некаторых навыкау разумовых аперацый - уменне ацэньваць, анал1заваць, парауноуваць, каментаваць 1 г.д. Некаторыя заданш патрабуюць тлумачэння:

1. Пракаментаваць выказванне - растлумачыць, якая 1дэя пакладзена ва урыуку, аб якой пазщьй яе аутара яна сведчыць.

2. Параунаць - выявщь падабенства 1 адрозненне пазщый па пэуных прыкметах.

3. Абгрунтаваць адзш з некальюх прапанаваных варыянтау адказу - прывесщ аргументы на карысць правшьнасщ выбранага варыянту адказу 1 паказаць, у чым памылковасць шшых варыянтау.

4. Аргументаваць (абгрунтаваць, даказаць, растлумачыць) адказ.5. Правесщ анал1з - раскласщ вывучаемыя з’явы на складовыя частю,

супаставщь 1х з мэтай выяулення у 1х ютотнага 1 неабходнага.6. Тэзюна выкласщ щэю, канцэпцыю, тэорыю - з выкарыстаннем

матэрыялу вучэбных дапаможшкау 1 шшай лггаратуры, коратка, але не у шкоду зместу сфармуляваць асноуныя палажэнш вучэння.

7. Адлюстраваць схематычна - значыць раскрыць змест адказу у выглядзе таблщы, малюнка, дыяграмы 1 шшых граф1чных формау.

Важным складшкам самастойнай пазааудыторнай падрыхтоую з’яуляецца праца з лггаратурай па ус1х в(дах заняткау: семшарсюх, практычных, пры падрыхтоуцы да залшау, экзаменау, тэсщравання, удзелу у навуковых канферэнцыях.

Уменне працаваць з лыаратурай азначае навучыцца асэнсавана карыстацца крынщаш. Перш чым прыступщь да засваення навуковай лггаратуры, рэкамендуецца чытанне падручшкау 1 навучальныхдапаможшкау.

Вывучэнне навуковай, вучэбнай 1 шшай лыаратуры патрабуе вядзення працоуных затсау.

Форма затсау можа быць вельм1 разнастайнай: просты аборазгорнуты план, тэзюы, цытаты, канспект. Студэнтам рэкамендуецца самастойна выконваць даклады, щдывщуальныя тсьмовыя заданш 1 практыкаванш, прапанаваныя пры падрыхтоуцы да семшарсюх заняткау. Праца, звязаная з рашэннем гэтых задач 1 практыкаванняу, уяуляе сабой в(д штэлектуальнай практычнай дзейнасцг Яна спрыяе выпрацоуцы умення 1 звычю рабщь што-небудзь правшьна, а таксама замацаванню навыкау 1 ведау па праблеме.

Метадычныя рэкамендацый па нашсанш тсьмовых, навукова-34


ГПУ

даследчых работ студэнтауНатсанне тсьмовых навукова-даследчых работ студэнтау вырашае

шэраг задач:- навучанне студэнтау самастойнаму пошуку 1 адбору вучэбнай 1

спецыяльнай навуковай лгаратуры па прадмеце;- прывщцё навыкау рэферыравання навуковых артыкулау па

праблематыцы вывучаемых дысцыплш;- выпрацоука уменняу падрыхтоую рэфератау, дакладау, выступау ̂

паведамленняу;- набыццё вопыту выступленняу з дакладам^ на семшарсюх занятках;- шстэматызацыя, замацаванне 1 пашырэнне тэарэтычных ̂

практычных ведау ̂навыкау па вывучаемых дысцыплшах;- далучэнне студэнтау да вырашэння праблемных пытанняу па

абранай тэме работы;- навучанне студэнтау выкладаць матэрыял у выглядзе стройнай

сютэмы тэарэтычных палажэнняу, звязаных лапчнай паслядоунасцю ̂падмацаваных прыкладам^ з практыю.

35


ГПУ

Пералж выкарыстоуваемых сродкау дыягностык вышкау вучэбнайдзейнасщ студэнтау

Для кантролю якасщ адукацьй выкарыстоуваюцца наступныя сродю дыягностыю:Вусная форма:- вуснае апытанне падчас заняткау;- кало^ум.

Пюьмовая форма:- крытэрыяльна-арыентаваныя тэсты па асобных раздзелах дысцыплшы ̂дысцыплше у цэлым;- ацэнка рэфератау па асобных раздзелах дысцыплшы з выкарыстаннем манаграф^чнай ̂перыядычнай лггаратуры;- праверка эссе;- тсьмовы залж.

36


ГПУ

К р ы т эр ь н ац эн ь в а н н я сту д эн та у п а в уч эбн ай д ы сц ы п л ш е

№ Узровеньзасваеннявучэбнагаматэрыялу

Балы Тыпы 1 характар заданняу 1 пытанняу

1 Н13К1 1 - 2 - веданне фактау, дат, 1мёнау.- тлумачэнне спецыяльных тэрмшау;

2 Здавальняючы 3 - 4 суаднясенне паняццяу 1 азначэнняу.

3 Сярэдш 5 - 6 Прадугледжвае выкананне вышэй ашсаных патрабаванняу, а таксама:

4 Дастатковы 7 - 8 студэнт валодае грунтоуным1 тэарэтычным1 ведаму што уключаюць лекцыйны матэрыял 1 дадатковую шфармацыю, атрыманую у працэсе самастойнай падрыхтоуку ведае сутнасць 1 умее выкарыстоуваць метады 1 прыёмы, умее супастауляць пстарычныя факты 1 праводзщь паралел1. Студэнт прымау актыуны удзел у семшарсюх занятках.

5 Высок! 9 - 10 Прадугледжвае выкананне вышэй ашсаных патрабаванняу, а таксама: студэнт ведае сутнасць 1 змест метадау навучання на занятках па псторьй грамадска-палпычнай думк Беларуси спецыфшу 1 методыку Студэнт прымау актыуны удзел у дыскус1ях, выступау з паведамленням1 на пераважнай большасщ семшарсюх заняткау, праяв1у высоюя здольнасщ да навукова- даследчай работы у працэсе падрыхтоую да семшарсюх заняткау.

37


ГПУ

ПРАТАКОЛ УЗГ АДНЕННЯ ВУЧЭБНАЙ ПРАГРАМЫ ПА ВЫВУЧАЕМАЙ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛ1НЕ

З 1НШЫМ1 ДЫСЦЫПЛ1НАМ1 СПЕЦЫЯЛЬНАСЦ

Назвадысцыплшы, з якойпатрабуеццаузгадненне

Назвакафедры

Прапановы аб зменах у змесце вучэбнай праграмы па вывучаемай вучэбнай дысцыплше

Рашэнне, прынятае кафедрай, якая распрацавала вучэбную праграму (з вызначэннем даты 1 нумару пратакола)1

ПсторыяБеларуш

Г юторьй Беларуш

Змен няма Рэкамендаваць да зацвярджэння вучэбную праграму у прадстауленым варыянце пратакол № 6 ад 25.11.2015 г.

38


ГПУ

Documents

1-02 01 ОТПсторыя A B J ? I H˜КБ.pdf · Божага Цела у Нясв^жы. Уздым беларускай школы шанатсу. Абразы «Мащ Божая