Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Matematiksel
Beceriler
Küçük Prens’ten….
“Büyükler sayılardan hoşlanır. Onlara yeni bir
dostunuzdan söz açtınız mı, hiçbir zaman size
önemli şeyler sormazlar. Size “Sesi nasıl? Hangi
oyunları sever? Kelebek toplar mı?” diye
sormazlar; “Kaç yaşında? Kaç kardeşi var? Kilosu
ne? Babası ne kadar kazanır?” diye sorarlar.
Sonra anladıklarını sanırlar.
Büyüklere: “Pembe kiremitten bir ev gördüm,
pencerelerinde çiçek saksıları vardı.” dersiniz, o
evi gözlerinin önünde bir türlü canlandıramazlar.
Onlara: “Yüz bin franklık bir ev gördüm.” demeniz
lazım. Derhal: “Ne güzel ev!” diye
bağrışırlar”(ss.14-15).
Kaynak: Antoine de Saint-Exupéry (1943). Küçük Prens. (Çeviren: Cevdet Yalçın). Grup
Tema Yayıncılık
Matematiksel Beceriler
Karşılaştırma
Gruplandırma (Sınıflandırma)
Birebir eşleme (Eşleştirme)
Sıralama
Karşılaştırma-1
İki nesnenin boyut, renk, şekil gibi
özelliklerinin aynı yada farklı olup
olmadığını belirleme işlemidir.
Örneğin, verilen bir oyuncak yemek setinin
içinden çocuğun sadece çatalları
seçmesini istemek bir karşılaştırma
yapmasını gerektirir.
Çocuğun nelerin çatal olduğunu bilmesi
gerektiği gibi, nelerin çatal olmadığını
bilmesi de gerekir.
Karşılaştırma-2
Bu tür etkinliklerde kullanılabilecek bazı
kelimeler ‘uzun’, ‘kısa’, ‘aynı uzunlukta’,
‘daha az’, ‘düz’, ‘yuvarlak’, ‘altında’,
‘üstünde’ olarak sıralanabilir.
İlk karşılaştırma etkinliklerinde çocukların
o anda zaten bildikleri kavramlar ve
tanıdıkları nesneleri kullanmak,
karşılaştırma eyleminde ortak ya da farklı
özellikleri aramaları gerektiğini anlamaları
için yararlı olacaktır.
Karşılaştırma-3
Erken çocukluk döneminde çocukların
kullanabileceği bazı karşılaştırma
kavramları şöyle sıralanabilir:
Sınıflandırma-1
Çocukların toplama ve çıkarmayı
öğrenmeden önce grupları belli bir özelliğe
göre birleştirmeyi ve ayırmayı öğrenmiş
olmaları gerekir. Bu işleme sınıflandırma
denir.
Sınıflandırma-2
Örneğin bir çocuk, içinde çeşitli
oyuncakların ve blokların olduğu bir
kutudan önce blokları ayırarak kendi içinde
gruplar. Daha sonra da bu blokları
şekillerine göre ayırarak üçgen bloklar,
kare bloklar ve dikdörtgen bloklar olarak
üç gruba ayırır. Eğer isterse bu grupları da
tekrar renklerine göre ayırabilir.
Birebir Eşleme-1
Sayma kavramını algılayabilmek için
gerekli temel beceridir. Bir grubun diğer
grupla aynı sayıda nesneye sahip
olduğunu görmektir.
Örneğin, hikâye okuma etkinliği sırasında
sınıftaki her çocuk için yere bir minder
konularak herkesin bir mindere oturmasını
sağlamak birebir eşleme etkinliğidir.
Birebir Eşleme-2
Hikâye okuma etkinliği sırasında dışarıda
fazla minder kalmamıştır çocuklarla
minderler aynı sayıdadır. Dramatik oyun
alanındaki bir çocuğun masada oturan dört
arkadaşına birer tane bardak vermesi de
birebir eşleme örneğidir.
Birebir Eşleme-3
Birebir eşleştirmede 4 boyut söz
konusudur.
1) Eşleştirmedeki nesneler benzer mi farklı mı?
2) Eşleştirmedeki nesne sayısı çok mu az mı?
3) Eşleştirme yapılacak kümelerin eleman sayısı
aynı mı?
4) Eşleştirme yapılacak kümeler birbiriyle ilişkili mi
değil mi?
1)Benzer-Farklı-1
1)Benzer-Farklı-2
2)Sayı Az-Sayı Çok-1
2)Sayı Az-Sayı Çok-2
3)Eleman Sayısı Aynı-Farklı-1
3)Eleman Sayısı Aynı-Farklı-2
4)İlişkili-İlişkisiz-1
4)İlişkili-İlişkisiz-2
Sıralama-1
Sıralama karşılaştırmanın bir üst düzeyidir.
İkiden fazla nesne ya da nesne grubunu
karşılaştırmayı gerektirir. Karşılaştırılan
nesneler birinciden sonuncuya doğru
sıralanırlar.
Örneğin bir oyuncak kutusunun içinden
karşılaştırma yapılarak seçilen çubukların,
boylarına göre dizilmesi bir sıralama
işlemidir.
Sıralama-2
Aşağıda resimlendirilen örnekte, eğer
çocuğun önünde A ve C çubukları varken
B çubuğu verilip de nereye yerleştirilmesi
gerektiği sorusu sorulursa, çocuğun B’nin
A çubuğundan kısa fakat C çubuğundan
ise uzun olduğunu ayırt etmesi ve B
çubuğunu ikisinin arasına koyması gerekir.
Sıralama-3
Sıralama-4
Bu etkinlikte kullanılması gereken kısa,
uzun ve arasına gibi kelimeler başka
etkinliklerde de kullanılarak çocuğun
matematiksel dili etkinleştirilebilir.
Kavram Kazanma Deneyimleri-1
Çocuklar temel kavramları doğal
çevreleriyle girdikleri aktif etkileşimler
yoluyla kazanırlar. Çevrelerini keşfetme
sürecinde sürekli yeni bilgiler
yapılandırırlar. Küçük çocuklardaki kavram
öğrenme deneyimlerinin üç farklı
kaynaktan şekillendiğini öne sürmüştür.
Kavram Kazanma Deneyimleri-2
Bunlar:
Doğal (ya da spontan-kendiliğinden gelişen)
deneyimler
Yarı yapılandırılmış (informal) öğrenme
deneyimleri
Yapılandırılmış (formal) öğrenme deneyimleri
Doğal Deneyimler-1
Elif (4 yaşında) yemek yerken kendi küçük
plastik kaşığını ve annesinin çorba
kaşığının yanına koyar ve annesine dönüp
“Anne senin kaşığın daha uzun.” der.
Annesi “Evet” diye Elif’i onaylar.
(karşılaştırma kavramı)
Doğal Deneyimler-2
Sertaç (5 yaşında) ve Kaan (5 yaşında)
boya kalemleriyle resim yaparlarken,
Sertaç “Sarı renk dışında senin
kalemlerinin hepsi bende de var” diye
Sertaç’a seslenir. (birebir eşeme kavramı).
Yarı Yapılandırılmış-1
Sevgi (6 yaşında) elindeki 13 adet
kurabiyeyi arkadaşlarına dağıttıktan sonra
dönüp öğretmenine “Herkese iki tane
kurabiye verdim.” der. Öğretmeni de
“Bundan nasıl emin olabiliyorsun, elinde
hiç kalmadı mı?” diye sorar.
Yarı Yapılandırılmış-2
Sınıfa bir sepet portakal, mandalina, limon
ve greyfurt getirilmiştir. Öğretmen
çocuklara meyvelerin özellikleri (tat, renk,
boyut, şekil, yetiştiği yer, iklim vb.) ile ilgili
bilgi verir. Sonra hangi grubun sayıca
daha çok olduğunu öğrencilere sorar.
Yapılandırılmış Deneyimler-1
Bir masanın çevresinde öğretmen ve 6
öğrenci oturmaktadır. Öğrencilerin her
birine üzerinde harfler yazılı küpler
dağıtılmıştır. Öğretmen; “Üzerinde A-B-A-
B desenini olan bir tren yapın.” der.
Yapılandırılmış Deneyimler-2
Ayşe’nin (3 yaşında) annesi farklı renkte
ve dokuda (tekstil) kumaşlardan küçük
geometrik şekiller diker. Amacı kızına
renkleri, kumaşların türleri arasındaki
dokunsal farklılıkları ve geometrik şekilleri
tanıtmaktır.
Etkinlik Örnekleri
Karşılaştırma-Doğal
Okul öncesi dönem çocukları günlük
yaşam içinde pek çok karşılaştırma
sözcüğü duyarlar.
Annesi Mert’i geç kaldığını söyleyerek
uyandırır, çünkü kardeşi erken kalmış ve
kahvaltısını yapmıştır bile. Hızlı bir şekilde
yüzünü yıkayıp masaya oturmalıdır. Ancak
merdivenlerden koşmadan yavaşça
inmesi gerekir.
Karşılaştırma-Yarı
Yapılandırılmış
Zeynep: Öğretmenim Mert’in benden daha çok
boya kalemi var ve bana vermiyor.
Öğretmen: Birlikte tekrar bakalım hanginizin daha
fazla kalemi varmış.
Zeynep: Ben baktım, onun dört tane benim üç tane
var sadece.
Öğretmen: Hadi senin kalemlerinle Mert’in
kalemlerini yan yana koyalım ve karşılaştıralım.
Zeynep: Yanlış görmüşüm, ikimizin de kalemleri
aynıymış.
Karşılaştırma-Yapılandırılmış
Bloklar, kum havuzu, evcilik köşesindeki
malzemeler ve diğer pek çok materyal
karşılaştırma etkinliklerinde kullanılabilir.
Sınıflandırma-Doğal
Sınıflandırma-Yapılandırılmış
Eşleştirme-Yarı Yapılandırılmış
Eşleştirme-Yapılandırılmış
Eşleştirme-Yarı Yapılandırılmış
Sıralma-Yapılandırılmış
ETKİNLİK PLANI
Etkinlik – 1/1
Etkinlik – 1/2
Etkinlik – 1/3
Teşekkürler…