26 is Kazalari 2

AMAÇ

Katılımcıların, işyerlerinde karşılaşılabilecekleri iş kazalarını önleyebilmeleri ve kayıtların tutulması için gerekli bilgiye sahip olmalarını sağlamaktır.

Öğrenim Hedeflerimiz

Bu dersin sonunda katılımcılar;İş kazasını tanımlar.İş kazaları ile ilgili istatistikleri ve işyerinde kazaların ortaya çıkmasında rol oynayan etmenleri analiz eder.İş kazalarını önleme ile ilgili yöntemleri açıklar.İş kazası kayıt ve bildirimlerini oluşturur.Bir iş kazası incelemesi yaparak raporunu düzenler.

Konu Başlıklarımız

• Kaza ve iş kazası kavramları• İş kazalarının nedenleri• İş kazası nedenli maddi ve manevi kayıplar • İş kazalarının sınıflandırılması• İş kazası istatistikleri• Kaza sonrası düzenlenecek belgeler ve kaza bildirimi • Kazanın incelenmesi, rapor ve istatistik düzenlenmesi• İlgili mevzuat

Kaza

• Bilinmeyen, önceden planlanmayan veya kontrolden çıkan bir sebeple meydana gelen ve çevresinde zarara yol açan olaylara kaza denir.

İş Kazası Tanımları

A. Uluslararası çalışma örgütü (ILO ) : • “ Önceden planlanmamış, bilinmeyen ve

kontrol altına alınmamış olan, etrafa zarar verecek nitelikteki olaylar” olarak tanımlamaktadır.

6

İş Kazası Tanımları

B. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO) :• “Önceden planlanmamış, çoğu kişisel

yaralanmalara, makinelerin ve araç gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay “ olarak tanımlamaktadır.

7

İş Kazası TanımlarıC. 5510 SAYILI SS VE GSS KANUNUNUN 13. MADDESİNE GÖRE• a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, • b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi

nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,

• c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

• d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

• e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,

• meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.

8

İş Kazasının unsurları

1- İş İle İlgili Olması,

2- Kanunda Sıralanan Yerlerin Birinde Meydana Gelmesi,

3-Kişiyi Hemen veya Sonradan Bedenen veya Ruhen Hasara Uğratması , Gerekmektedir.

9

10

İŞYERİ KAZA BİLDİRİM FORMU Düzenlenme Tarihi:____/____/_____

İŞYERİNİNİŞYERİNİN

Bölge Müdürlüğün Sicil No:Bölge Müdürlüğün Sicil No:

Ünvanı:Ünvanı:

Adresi:Adresi:

İşçi Sayısı: Erkek İşçi Sayısı: Erkek KadınKadın ÇocukÇocuk

Kaza Tarihi:Kaza Tarihi:

Kazanın Meydana Geldiği Bölüm:Kazanın Meydana Geldiği Bölüm:

Kaza Gününde İşbaşı Saati:Kaza Gününde İşbaşı Saati:

Kazanın ortaya Çıkardığı Takribi Maddi Zarar:Kazanın ortaya Çıkardığı Takribi Maddi Zarar:

Kazazede Kazazede veya veya

KazazedeleriKazazedelerinn

Adı ve Soyadı:Adı ve Soyadı:

Sigorta Sicil No:Sigorta Sicil No:

Yaşı:Yaşı:

İşe Giriş Tarihi:İşe Giriş Tarihi:

Esas İşi:Esas İşi:

Kaza Anında Yaptığı İş:Kaza Anında Yaptığı İş:

Kaza Sonucu yaralanan işçilerden Kaza Sonucu yaralanan işçilerden istirahat alanların sayısıistirahat alanların sayısı

Şahitlerin Adı Soyadı:Şahitlerin Adı Soyadı:

Kazanın Sebebi ve Oluş ŞekliKazanın Sebebi ve Oluş Şekli: :

İşveren veya Vekilinin İşveren veya Vekilinin Adı ve Soyadı Adı ve Soyadı

İmzasıİmzası

Kaza Sonucu ölü, Kaza Sonucu ölü, yaralı sayısı:yaralı sayısı:

Ağır Ağır YaralıYaralı

Uzuv Uzuv KayıplıKayıplı Hafif YaralıHafif Yaralı

1 gün1 gün 1 gün1 gün 1 gün1 gün Üç günden fazla vaya açık istirahatÜç günden fazla vaya açık istirahat

Bir kazanın iş kazası olarak nitelenmesi, kazaya uğrayanın yasalar çerçevesinde bir takım

haklara kavuşmasını sağlar.

11

İş Kazasının Önemi:

ILO istatistiklerine göre

• Her yıl dünyada 250.000.000 İş kazası yaşanıyor.• Bunlardan 335.000’İ ölümle sonuçlamıyor• Yani dünyada;• Her bir saniyede 7 adet iş kazası olmakta,• Her 5,5 dakikada 1 kişi ölmektedir.

12

İş Kazalarının Ekonomik Boyutu

• 2008 yılında ülkemizde 72.963 iş kazası, 539 meslek hastalığı yaşanmıştır. Bunların sonucu 866 ölüm olmuştur.

• 2008 yılında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu kaybedilen iş günü sayısı 1.865.115.

• Meslek hastalıklarının çoğu teşhis edilememektedir.


• TÜİK’in bir araştırmasında, bir yıl içinde istihdam edilenlerin % 2,9’unun işle ilgili kaza veya rahatsızlığa maruz kaldığı tespit edilmiştir.

• Buna göre 20 milyon çalışanın olduğu ülkemizde her yıl iş kazası geçiren kişi sayısı yılda 600 bin civarında olabilir.


İş kazaları ve meslek hastalıklarının sosyal güvenlik sistemimizde yarattığı kayıp yıllık

4 milyar TL’dir.

TÜİK’in GSMH rakamlarına göre ülkemizde toplam kayıp yılda yaklaşık 35 milyar TL’yi

bulmaktadır

İş Kazalarının Sosyal Boyutu

• İş kazalarıyla karşılaşan kişiler iş güçlerinin tümünü veya bir kısmını belirli bir süre yitirmektedirler. Bu, ücret gelirinin tümünün ya da bir bölümünün yitirilmesi anlamına gelmektedir. Üretken olan işçi, artık tüketici ve belki de başkalarına muhtaç hale gelir. Bu sıkıntıların ailesine yansıması da kaçınılmazdır.

• Bu açıdan işçinin sağlık ve güvenliğinin sağlanması, sosyal anlam ve barış açısından tüm toplumu ilgilendirmektedir.

İş Kazalarının İşletmeler Açısından Önemi

• İşletmeler, sistemli ve planlı bir şekilde İSG çalışmaları yapmadığı takdirde aşağıdaki maliyetlerle karşılaşabilir:

a) İşgünü kayıpları artar.b) Bakım onarım masrafları artar.c) Hammadde-malzeme kayıpları artar.d) Sağlık harcamaları artar, ayrıca SSK’nın rücu davalarına muhatap olunabilir.e) Mağdurlara ödenecek maddi-manevi tazminatlar söz konusu olur.f) Mahkeme masrafları artar.g) İş göremeyen işçinin yerine alınan işçiler için eğitim, sigorta masrafları artar. i) İş durdurulabilir veya işyeri kapatılabilir.j) Para ve hapis cezaları söz konusu olabilir.k) Siparişler gecikebilir ve işletme pazar kaybına uğrayabilir.l) Vasıflı işgücü işletmeden kaçabilir.

İş kazalarının sebepleri 1- İNSAN BÜNYESİNİN ZAYIFLIĞI: KARŞI KOYAMAMA HALİ

2- GÜVENSİZ ŞARTLAR: KORUYUCUSUZ MAKİNE 3- TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR: DİKKATSİZLİK, TEDBİRSİZLİK, İHMAL, ÖNEMSEMEME, UYKUSUZLUK, SİNİRLİLİK

4- KÖTÜ TESADÜF: KIRILAN CAMDAN SIÇRAYAN KIYMIĞIN GÖZE İSABET ETMESİ VB.

İş kazalarının çeşitleri

• SGK’na göre;• a) Geçici iş göremezlikle sonuçlanan kazalar• b) Sürekli iş göremezlikle sonuçlanan kazalar• c) Ölümle sonuçlanan kazalar

İş kazalarının çeşitleri • Adli yönden;• a) Yaralanma ile sonuçlanan kazalar

– Bir kişinin yaralanması (Takibi şikayete bağlı)– Birden çok kişinin yaralanması (Şikayetçi aranmaz)

• b) Bir kişinin ölümü ile sonuçlanan kazalar• c) Birden çok kişinin ölümü veya bir kişinin

ölümünün yanı sıra bir veya daha fazla kişinin yaralanması ile sonuçlanan kazalar

İş kazalarının çeşitleri

Sonuçlarına göre

1-HAFİF YARALANMA (1-10 GÜN ARASI İSTİRAHAT)

2-AĞIR YARALANMA (10 GÜNDEN FAZLA İSTİRAHAT)

3- UZUV KAYBI

4- ÖLÜM

İş kazası halinde yapılacak işler1-Kazazede derhal en yakın sağlık kurumuna götürülür.2-SGK. nca olaya el konuncaya kadar tedavisi yaptırılır.3-Olay derhal mahalli zabıtaya, iki gün içinde bölge

çalışma müdürlüğüne, üç gün içinde SGK’na bildirilir.4-Olay yeri krokisi çizilir, resmi çekilir, tanık ifadeleri

alınıp, (ehliyet, eğitim sertifikası vb. İle birlikte) dosyalanır.

23

1- Kaza Nedenlerinin Tanımı:

ÇEVRE

MAKİNE EKİPMAN

KAZA

İNSAN

Çevre ve Makine-Ekipman, güvensiz şartları,

insan ise; tehlikeli davranışı temsil etmektedir.

24

Kaza nedenlerinin analizi

25

3- Fiziksel Nedenler ve Kişisel Nedenler:

İŞ KAZALARININ NEDENLERİ

KİŞİSEL NEDENLER (TEHLİKELİ HAREKET)

FİZİKSEL NEDENLER (TEHLİKELİ DURUM) +

İŞ MOTİVASYONU EKSİKLİĞİ

xxx

İŞ YETENEĞİ YETERSİZLİĞİ

TEMEL MOTİVASYON Çalışma isteği ve arzusu

DİREKT MOTİVASYON Memnuniyet,zevk, üzüntü

FİZYOLOJİK YETENEKLER Bünye,kuvvet,güç,sağlık

ZİHİNSEL YETENEKLER Zeka,yeteneği,bilgi,nitelik

+ X

YERLEŞİM

MAKİNE-TESİS

MALZEME-EKİPMAN

ÇALIŞMA METODU

ÇEVRE

ÇALIŞMA DURUMU Çalışma süresi,istirahat

HİZMET DURUMU Uygunluk,tecrübe,yetenek ....

MC

26

KALİTE BAŞARI HALKASIKALİTE BAŞARI HALKASI (PUKÖ) (PUKÖ)

1. PPLANLA

2. UUYGULA3. KKONTROL ET

4. ÖÖNLEM AL

Başarıyı sürekli

kılacak kayıtlarını tut

Geliştirmek istediğin

amacını planla

Sonucu denetle Değişiklikleri uygula

27

Man (İnsan) ( Hatalara neden olan insan faktörü)

Machine (Makine)

( Uygun olmayan, koruyucusuz makine ve

ekipman gibi fiziksel faktörler)

Media (Ortam-çevre)

( Bilgi, bilgilendirme, çalışma metotları

ve çevresel faktörler)

Management

(Yönetim) (Yönetimsel faktörler)

28

Man (İnsan ) 1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri, istem dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış vb. 2- Fiziksel Nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk,alkol, hastalık vb. 3- İşyeri Nedenleri: İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim vb.

29

Machine (Makine)

1- Hatalı makine ve ekipman yerleşimi, 2- Eksik veya kusurlu koruyucular, 3- Yetersiz standardizasyon, 4- Yetersiz kontrol ve bakım, 5- Yetersiz mühendislik hizmetleri vb

30

Media (Ortam-Çevre) 1- Yetersiz çalışma bilgisi, 2- Uygun olmayan çalışma metodu, 3- Uygun olmayan çalışma yeri ve ortamı vb.

31

Management (Yönetim )

1- Yetersiz yönetim organizasyonu,

2- Tamamlanmamış kurallar ve talimatlar,

3- Yetersiz güvenlik yönetim planı,

4- Eğitim ve öğretim yetersizliği,

5- Uygun olmayan nezaret,yönetim ve rehberlik

6-Uygun olmayan personel istihdamı,

7- Yetersiz sağlı kontrolleri vb.

32

( 4 M )

(Kaynak) (Temel Neden) (Direkt Neden) (Uygunsuzluk) (Zarar)

Güvenliksiz Yönetim Hareketi

Kişisel faktörler

Ekipman Faktörleri

Çalışma faktörleri

Yönetim faktörleri

TEHLİKELİ DURUM

TEHLİKELİ HAREKET

SORUN KAZA

Domino Kuramı

• Bu kuramı geliştiren W. H. Heinrich (1931)’e göre kazaların oluşmasında %88 oranında kişilerin güvensiz davranışlarının, %10 oranında güvensiz çalışmanın ve %2 oranında talihin etkisi vardır. Domino taşlarının birbirini devirmesine benzer biçimde, her basamağın bir sonrakini harekete geçirdiği beş aşamalı olaylar zinciri bu kuramın temelini oluşturur. Olaylar zinciri aşağıdaki biçimde tanımlanır:

33

34

35

İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ YÖNÜNDE YAPILACAK ÇALIŞMALARDA, İSTENİLEN

SONUCA ULAŞILMASI VE KALICI ÇÖZÜMLER SAĞLANABİLMESİ İÇİN, DİREK NEDENLERİN

TEMELİNDE YATAN SORUNLARIN, YANİ TEMEL NEDENLERİN ORTADAN KALDIRILMASI

GEREKİR.

İş kazası önleme çalışmaları

İş kazası öncesi yanlış yaklaşımlar

• Biz her zaman böyle çalışırız !• Bana bir şey olmaz !• Yıllardır bu işi böyle yaparım

bugüne kadar bir şey olmadı !• Kendime korkak dedirtmem !

İş kazası sonrası yanlış yaklaşımlar

• 1-Şanssızlık

• 2-Kaçınılmazlık

• 3-Dikkatsizlik

38

Yaralanmasız 300

29

11

330 KEZ TEKRARLANAN BİR KAZA OLAYI;

OLAYLA SONUÇLANMAKTADIR.

Ağır yaralanma - ölüm

Hafif yaralanma

A-Güvensiz şartları ortadan kaldırmak1-Makinelere opr. bölgelerine muhafaza taktırmak 2-Tehlikeli bölgelere korkuluk yaptırmak3-Kişisel koruyucu kullandırmak4-Otomasyona geçmek5-Risk analizi yaptırmak6-Erken uyarı sistemi yaptırmak 7-Ergonomi ve termal konfor şartlarını sağlamak9-Diğer risklere karşı tedbir almak (yangın, parlama, patlama, elektrik, nakliye, istif vb.)

İş Kazalarını Önleme Çalışmaları

B-Tehlikeli davranışları önlemek

a) Eğitim (ikna etme-inandırma)

B) Kontrol ve denetim (İş güvenliğine aykırı çalışmaları anında müdahale ederek

önleme)

C) Doğru ve emniyetli çalışma alışkanlığı kazandırma

İş Kazalarını Önleme Çalışmaları

İnsanın temsil ettiği tehlikeli davranışlar

Çalışma şartlarındaki risklerden haberdar olmamak ve bu nedenle tehlikeye kayıtsız kalmak Kişisel korucuların kullanımı ve önemi yönünde bilgi sahibi olmamak Makine koruyucuları hakkında bilgi sahibi olmamak Mesleki deneyime sahip olmamak Heyecanlı veya aceleci olmak Sağlık yönünden yetersiz olmak Alışkanlık veya bağımlılık Fizyolojik veya kronik yorgunluk vb. Güvenlik sistemlerinin ve makine koruyucularını yanlış kullanmak Tehlikeli boyutta hızlı çalışmak Cihazları tehlikeli kullanmak veya emniyetsiz cihaz kullanmak Tehlikeli yerlerde tehlikeli biçimde durmak 41

Tehlikeli Davranış















Tehlikeli davranışlar






63


64


65


66


67


68


69


70






Yetersiz ekipman

Uygunsuz KKD

Uygunsuz KKD

Uygunsuz KKD

Uygunsuz KKD

Uygunsuz KKD

80

Ekipmanların Yanlış Kullanımı





86


Güvensiz şartlar• Makine koruyucuları ve güvenlik sistemlerindeki

olumsuzluklar.• Yapısal bozukluklar ve kullanılan materyalin

özellikleri. (Yetersiz ekipman)• İşin yapımından doğan tehlikeler.• Depolama, düzenleme ve istifleme.• Kötü ve tehlikeli çevre koşulları.• Tedbir alınmamış boşluklar

87

Güvensiz şartlar

• İşin alınıp verildiği muhafazasız operasyon bölgeleri ile kayış-kasnak, mil-volan, zincir-dişli gibi hareketli aksamlar

• Tehlikeli bölgeyi örten muhafaza çıkarıldığında makinenin hareketini durduran svicin olmaması,

• Yan kapakları çıkarılmış ve ayarlı mesnetleri olmayan zımpara taşları,

Güvensiz şartlar• Kapak açıldığında makinenin hareketini

durduracak sviç tertibatı olmayan karıştırma kazanları veya santrfüj makineleri,

• Emniyet sistemi bozuk veya arızalı makineler,• Gövde koruma topraklama bağlantısı yapılmamış

makineler,• Malzeme yorulması-aşınma,• Günlük, haftalık, aylık ve yıllık bakımlar ile

periyodik fenni muayeneleri yaptırılmamış makineler

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

93

Güvenli ortam

94

Güvenli ortam

95

96

Güvenli ortam

97

Güvenli ortam

98

Güvenli ortam

Güvenli ortam

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Örnek Muhafazalar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

• Kırık fiş ve prizler, • Kapağı kırık şalterler• Enerji almak için prize sokulan çıplak uçlu iletkenler,• Bantla eklenmiş elektrik kabloları• İzolesi hasarlı ara kablolar,• Yerlerden geçirilen kablolar• Zemini yalıtılmamış ve kapağı kilitsiz elektrik panoları,• Bina yakınından geçen enh’ları,

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

116

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar

Güvensiz şartlar• Aşağıda çalışanların başına düşmeye müsait

malzemeler,• Bozuk veya kaygan zemin, • Yetersiz aydınlatma,• Zararlı ışınlar - radyasyon,• Titreşim - gürültü,

• İşçilerin işe giriş ve periyodik sağlık kontrollerini yaptırmama,

• Yapılacak işin gerektirdiği KKD. ları temin etmeme veya olanları kullanma konusunda iş disiplini oluşturmama

• Kapasiteyi aşırı zorlama,• Yasaya aykırı olarak fazla mesai yaptırma,• İstirahat vermeden vardiya değişikliği yaptırma,• Yorgun işçiyi çalışmaya zorlama

Güvensiz şartlar

• Yönetmeliğe aykırı şekilde ağır yük taşıtma,• Fork-liftle operatörün görüşünü engelleyecek şekilde yük taşıtma,• Fork-lift çatalına işçi bindirip yüksekte iş yaptırma,• Fork-lift’le insan taşınmasına izin verme,• Görüşe kapalı yerlerde manevracı görevlendirmeme• Hatalı istif veya depolama, • İşçileri kontrolsüz bırakma,• Uyarı ve ikaz eksikliği,• Çalışma talimatı hazırlamama,• İşaretleşme kurallarını belirlememe• Tehlikeli yükleri çalışanlar üzerinden geçirme

Güvensiz şartlar

Gerekli ekipmanın verilmemesi




Uygun olmayan istifleme




Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

159

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Halat kopunca kovanın altında kalan 35 yaşındaki işçi öldü. (İkitelli)

Akıbetler

Kule vinç kancasına bağlanan 4 sapan halatından birisi iskeledeki yuvasından çözülmeden kaldırılınca, üzerindeki işçi binanın filiz demirlerine tutunuyor, ancak salınım yapan iskelenin beline vurmasıyla kendini 7. kattan aşağı bırakarak ölüyor. (Kayabaşı köyü)

Akıbetler

Akıbetler

Mantolama işi yaparken iskeleden düşen işçi Başakşehir)

Akıbetler

5,5 m. yükseklikten düşen işçi,Çalışma alanı ve düştüğü yer. (Halkalı)

AkıbetlerYerine monte edilmek üzere kule vinçle kaldırılan kör cephe iskelesinin salınım yaparak çarptığı işçi. (Halkalı)

Ucu işlenmek üzere CNC tezgahına bağlanan uzun bir milin, iyi yataklanmaması ve makinenin arkasında kalan kısmının koruyucu içine alınmaması sebebiyle salınım yaparak, dayısı tarafından meslek öğrenmesi için işyerine getirilen 16 yaşındaki çocuğun başının arka kısmına çarpması sonucu, aldığı darbeye bağlı olarak vefat etmesidir. (İkitelli)

Akıbetler

Kapak svici iptal edilen bodinoz makinesinin altında biriken ıskartaları toplamak İsteyen işçi, makinenin kalıpları arasında kalan başının ezilmesi sonucu hayatını kaybediyor. (İkitelli)

Akıbetler

Korkuluksuz asansör boşluğu kenarında çalıştığı sıpa iskele üzerinden dengesini kaybederek asansör boşluğuna düşen işçi hayatını kaybediyor. (Kayabaşı köyü)

Akıbetler

AkıbetlerÇiftlik bekçisi çadırda ısınmak için teneke içinde kömür yakmış, intişar eden karbonmonoksitin ortama dolması sonucu zehirlenerek vefat etmiştir. (Mersin)

Güvenlik görevlisi kulübede ısınmak için teneke içinde odun yakmış, intişar eden karbonmonoksitin ortama dolması sonucu zehirlenerek vefat etmiştir. (Bakırköy)

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

192

Akıbetler

193

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

Akıbetler

İş Kazası inceleme raporu• T.C. ……………….. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA • Soruşturma no :2011/9305• Davacı :K.H.• Ölen :• Suç :Tedbirsizlik dikkatsizlik sonucu ölüme

neden olmak• Suç tarihi :.../.../2011

İş Kazası inceleme raporuKONU:

Sayın C. Başsavcılığınızca bilirkişi olarak seçilmem üzerine, olay yerinde .../.../2011 günü yapılan keşfe iştirak ettikten sonra tarafıma tevdii edilen soruşturma evrakının titizlikle incelenerek, varsa kusurluların tespitidir.

İş Kazası inceleme raporuOLAY: ……….. Mh. ……… sk. No:.. -Halkalı/İST. adresinde “…………………………… A.Ş.” unvanlı firma tarafından yapılmakta olan “……………………..” inşaatının zemin katında kalıp iskelesi kurmakta olan işçi ………’nin, iskele demirlerine başlık taktığı sırada .../.../2011 günü saat 14.00 sıralarında 5,5 m. yükseklikten 1. bodrum kat beton zeminine başı çarpacak şekilde düşmesi sebebiyle vefat etmesidir.

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER:

1-Olay 5510 sayılı S.S. ve G.S.S..Kanununun 13/A maddesi uyarınca bir iş kazası olup, ölenin destekten yoksun kalanlarının maddi ve manevi tazminat hakları saklıdır.

2-Olay kalıp iskelesi kurma çalışması sırasında iş güvenliği kurallarına aykırı olarak emniyet kemeri kullanılmaması ve güvenli platform oluşturulmaması sebebiyle meydana gelmiştir. Şayet iş güvenliği bilinci ön planda tutulsa, kalıp iskelesi kurma çalışması yapılırken kenarlardaki filiz demirleri arasına gerdirilecek bir yatay can halatına kazalının emniyet kemerini takarak çalışması sağlansa, bu çalışma için güvenli bir platform oluşturulsa, kazalıya gerekli iş güvenliği eğitimi verilse, etkili bir şekilde kontrol ve denetim yapılarak işçilerin emniyet kemersiz çalışma gibi tehlikeli davranışları önlense, işe giriş sağlık muayenesi yapılmadan işçilerin çalışmasına izin verilmese, işçilere doğru ve emniyetli şekilde çalışma alışkanlığı kazandırılsa, iş güvenliği kurallarına uyma konusunda gerekli iş disiplini sağlansa, kazalı kendi şahsi can emniyeti için gerekli dikkat ve özeni gösterse bu olay meydana gelmezdi

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER: • 3-Olay yerine ait resimler, polis tarafından tanzim edilen olay yeri inceleme raporu,

tanık ve şüpheli ifadeleri ile asıl işveren firma tarafından ibraz edilen belgeler incelendiğinde;

• a)İşi “………….. A.Ş.” nin yapmakta olduğu, firma yetkilisinin proje müdürü ….. ……, şantiye şefinin …… …….. olduğu, kaba inşaatın yapımını “……… İnş. San. Tic. Ltd. Şti.” nin üstlendiği, bu firma yetkilisinin ………. ……….. olduğu, ifadesinde “Kazalının sigortalı işçileri olduğunu, sahayı gezerken kazalı ve yanındaki şahsı yerden 5,5-6 m. yükseklikte inşaat iskelesi üzerinde gördüğünü, kazalının bir şey alırken birden aşağıya düştüğünü, baretinin olduğunu, emniyet kemeri takmak için ortamın müsait olmadığını, ama kazalının altına 4 tane 20’lik kalasla yürüme yolu yaparak önlem aldıklarını, kendilerinin bir iş güvenliği mühendislerinin bulunduğunu” beyan ettiği, ancak mühendisin ismini bildirmediği ve buna dair bir sözleşme ibraz etmediği, yürüme yolu dediği önlemin ise resimlerden anlaşılacağı üzere kesintili ve seyyar birkaç kalastan ibaret olduğu, korkuluklu bir platform olmadığı,

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER: • b)Maktul ….. ……’nin 1969 doğumlu ve olay tarihinde 42 yaşında olduğu, kaba yapı taşeronu ……. İnş.

tarafından SGK’na verilen bildirgeye göre 26.02.2011 günü işe girdiği, kalıpçı olarak çalıştığı, kendi şahsi can emniyeti için gerekli dikkat ve özeni göstermediği,

• c)Asıl işveren “…………. ………… ……….. A.Ş” ile A grubu iş güvenliği uzmanı ……… ……. arasında 3.1.2011 tarihli bir danışmanlık sözleşmesi yapıldığı, danışmanın görevleri arasında haftada bir kez şantiyeyi kontrol etmek, noksanları yerinde tespit etmek ve bunları gidermeleri için ilgililere yazılı ve sözlü bildirim yapmanın bulunduğu, ancak danışmanın bu görevini yaptığına, noksanlıkları tespit ettiğine ve ilgililere yazılı uyarı yaptığına dair bir belgenin ibraz edilmediği, bu sözleşmenin yasal iş güvenliği uzmanlık sözleşmesi olmadığı, keza noter tasdikli iş güvenliği uzmanlık defterinin ibraz edilemediği ve mevzuatta belirtilen süre görev yapmadığı,

• d) Asıl işveren ile alt işveren arasında düzenlenen 27.09.2010 tarihli sözleşmenin 3. Maddesinde “Yüklenici bir inşaat mühendisini şantiye şefi olarak görevlendirecek, şantiye şefi işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili tüm hususlardan ve sonuçlarından doğrudan yetkili ve sorumlu olacak” 10. Maddesinde ise “Yüklenici iş emniyetini sağlamak, yasaların kendisine yüklediği tüm vecibeleri yerine getirmekle yükümlüdür. Yüklenici işçilerin can emniyetini sağlamak için lazım olacak her türlü koruyucu güvenlik malzemesini temin etmek ve işin devamı süresince kullanılmasını sağlamak zorundadır” hükümlerinin yer aldığı,

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER: • e) Asıl işveren tarafından ….. ……. isimli inşaat mühendisinin iş güvenliği ile ilgili

olarak görevlendirildiği, fakat bu kişinin iş güvenliği uzmanlık sertifikasının olmadığı, görevlendirmenin yapıldığı İSG Kurul tutanağında bu kişinin de imzasının olduğu, yani bu görevlendirmeyi zımnen kabul ettiği, ancak kazalının güvensiz platform üzerinde emniyet kemersiz çalışmasını engellemediği, bu çalışmaya göz yumduğu,

• f)İbraz edilen belgeler arasında yer alan “İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNE KATILANLARIN LİSTESİ” başlıklı ve 26.02.2011 tarihli belgede sadece kazazedenin isminin bulunduğu, keşif sırasında proje müdürü …….. ……… tarafından maktulün yapılan eğitimden sonra işe girdiği, henüz eğitim almamış olduğu, bir sonraki seminere katılacak iken bu kazanın yaşandığı ifade edilmesine rağmen, kazazede için tek başına eğitime katılmış gibi belge düzenlendiği, bu belgede eğitimin süresi kim tarafından verildiği ve hangi konuları içerdiği gibi bilgilerin yer almadığı, dolayısıyla yasal sorumluluktan kurtulmak için sonradan düzenlenmiş intibaı uyandırdığı,

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER: • h) İbraz edilen belgeler arasında maktule emniyet kemeri ve baret gibi kişisel

koruyucu malzemelerin verildiğine dair KKD zimmet tutanağının mevcut olduğu, ancak bu belgenin tarihsiz olduğu, dolayısıyla gerçekliği konusunda kuşku uyandırdığı,

• i) Keşif tutanağında istenmesine rağmen ibraz edilmediği göz önüne alındığında şantiyede bir ilk yardımcının bulunmadığı, dolayısıyla kazalıya gerekli ilk yardımın yapılamadığı,

• j) İbraz edilen belgeler arasında yer alan maktule ait sağlık raporunun “Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği”nde gösterilen örneğe uymadığı, dolayısıyla maktulün yasaya aykırı olarak yüksekte çalışmaya engel yükseklik fobisi, tansiyon rahatsızlığı, epilepsi, görme bozukluğu vb. bir rahatsızlığının olup olmadığının tespit edilmeden çalıştırıldığı, yine bu belgeler arasında yer alan ve 7.1.2011 günü yapılan 2011-Ocak ayına ait İSG Kurul tutanağının 10. Maddesinde işyeri hekimi Dr. ….. ……..’in her gün saat 07.00-08.00 arası işçilerin sağlık muayenesini yapacağı belirtildiği halde kazazede için bu muayenenin yapılmadığı,

İş Kazası inceleme raporu• OLAYLA İLGİLİ TESPİTLER: • k) Keşif sırasında proje müdürü ve şantiye şefinin olay yerinde emniyet kemeri

kullanılmasının mümkün olmadığı yönünde görüş belirtmeleri göz önüne alındığında, iş güvenliği kurallarına uyma konusunda şantiye yönetiminin insiyatifi tamamen çalışanlara terk ettikleri, işçilere doğru ve emniyetli çalışma alışkanlığı kazandırmadıkları gibi, onların tehlikeli ve yanlış davranışlarına göz yumdukları,

• Tespit edilmiştir.• OLAY YERİNE AİT RESİMLER

•

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 1- Her işveren işyerinde, işçilerin sağlığını korumak ve iş güvenliğini

sağlamak için gerekli tüm tedbirleri almak, malzemeleri eksiksiz bulundurmak, alınan önlemlere uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bunlara karşı alınması gerekli tedbirler konusunda eğitmek zorundadır. (4857 sayılı İş Kanunu Madde:77)

• 2- İşverenler, çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını hazırlamak, eğitimlerin düzenlenmesini, çalışanların bu programlara katılmasını sağlamakla yükümlüdürler. (Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde:4)

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 3-Yapı işlerinin, iş sağlığı ve güvenliği gereklerine uygun olarak

sürdürülmesini temin etmek üzere işverence fenni yeterliliği bulunan bir veya daha fazla sayıda teknik eleman uygulama koordinatörü olarak atanacaktır. Koordinatörler tarafından mevcut tehlike ve riskler ile bunlara karşı alınacak önlemleri belirten bir sağlık ve güvenlik planı hazırlanacak, çalışmalar sırasında bu planda belirtilen önlemlerin alınması sağlanacaktır. (Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik yönetmeliği Madde: 5, 8)

• 4- Korkuluklu platform tesis edilemeyen ve 3 m. den yüksek olan yerlerde yapılacak çalışmalarda işçilere mutlaka emniyet kemeri kullandırılacaktır. (Yapı İşlerinde İşçi sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:7, 12, 13)

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 5- İşverenler, devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları işyerlerinde

alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, işyerindeki işçi sayısı, işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf ve derecesine göre;

• a) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla, • b) Bir veya birden fazla işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık

personelini görevlendirmekle,• c) Sanayiden sayılan işlerde iş güvenliği uzmanı olan bir veya birden

fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle, • yükümlüdürler.

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının; onaylı deftere iş sağlığı ve

güvenliğine ilişkin yazacağı tedbir ve önerilerin yerine getirilmesinden ve defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren veya işveren vekili sorumludur. Onaylı defter; seri numaralı ve kendinden kopyalı olur ve Genel Müdürlüğe, işyerinin bağlı olduğu Bakanlığın ilgili bölge müdürlüğüne veya notere her sayfası onaylattırılır. Defterin aslı işveren, suretleri ise işyeri hekimi ve/veya iş güvenliği uzmanı tarafından muhafaza edilir. Bu defterin, istenmesi halinde, iş müfettişlerine gösterilmesi zorunludur.

• İşyerlerinde görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile hizmet alınan kurumların İş Kanununa göre geçerli yetki belgesine sahip olmalarından işveren sorumludur. (İş Kanunu Madde:81, İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği Madde:5)

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 6- İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu

Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmak zorundadır.

• İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:

• c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; ayda en az 36 saat, buna ilave olarak işçi başına ayda en az 10 dakika. (İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik Madde:5, 10)

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 7-Toplam işçi sayısının % 10’u kadar işçi ilk yardım kursuna

gönderilecek ve ilk yardım teknikleri konusunda eğitilecek, dolayısıyla iş kazası geçiren yaralıya bu personel tarafından gerekli ilk yardımın yapılması sağlanacaktır.

• İnşaat şantiyelerinde içinde 3 nolu ilk yardım levazımı bulunan bir ecza dolabı ile yaralıyı uygun pozisyonda taşımak için bir araç ve sedye daima kullanıma hazır halde bulundurulacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde: 96, 98, 105, 106, 107 – 22 Mayıs 2002 tarih ve 24762 sayılı resmi gazetede yayınlanan “İlk Yardım Yönetmeliği” Madde:16, Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik yönetmeliği” Ek:IV-A Madde: 13)

İş Kazası inceleme raporu• OLAYDA İHLAL EDİLEN YASAL HÜKÜMLER: • 8- Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince

en az yılda bir, bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça, bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. (İş Kanunu Madde:86, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği” Madde:5)

• 9-İşçiler, işçi sağlığı ve iş güvenliği usul ve esaslarına riayet edecekler, kendileri için tehlikeli olabilecek davranışlardan kaçınacaklardır. (İş Kanunu Madde:77)

• 10- İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmakla yükümlüdür. (11.02.2004 tarih ve 25370 sayılı resmi gazetede yayınlanan “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik” Madde:8

İş Kazası inceleme raporu• SONUÇ VE KANAAT:• Raporumun “Olay” bölümünde yazılı ölümün;• -Önceden öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte bir iş kazası olduğuna,

dikkatsizlik, tedbirsizlik ve ihmal sonucu meydana geldiğine, • -Meydana gelmesinde raporun “Olayda ihlal edilen yasal hükümler”

bölümü;• a) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. maddelerde yazılı hükümlere aykırı davranan

alt işveren yetkilisi …….. …………’nün 1. derecede, • b) 9 ve 10. maddelerde yazılı hükümlere aykırı davranan ve 5,5 m.

yükseklikteki kalıp iskelesi üzerinde çalışırken emniyet kemeri kullanmayan ve kendi şahsi can emniyeti için gerekli dikkat ve özeni göstermeyen maktül ……… …………’nin 2. derecede,

İş Kazası inceleme raporu• SONUÇ VE KANAAT:• c) 4857 sayılı İş Kanununun 2. Maddesinde yazılı “Bir işverenden,

işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülükle-rinden alt işveren ile birlikte sorumludur” hükmü uyarınca sorumlu olmasına rağmen, alt işverenin 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. maddelerde yazılı hükümlere uymasını sağlamayan, bu hükümlere aykırı davranışlara göz yuman asıl işveren firma yetkilisi ……’in 3. Derecede,

İş Kazası inceleme raporu• SONUÇ VE KANAAT:• d) İş güvenliği ile ilgili görevlendirmeyi kabul ettiği halde 3. Maddede

yazılı hükme aykırı davranan “Sağlık Güvenlik Planı” hazırlamayan ve maktulün güvensiz platform üzerinde emniyet kemersiz çalışmasına göz yuman mühendis …….. ……….’nun 4. Derecede,

• e) Risk değerlendirme formlarının altında imzası bulunan kaba yapı şefi İnşaat Müh. …… …….., gerek kalıp kurma işleri sırasında gerekse tarafımdan gözlemlenen ve diğer yerlerde mevcut yüksekten düşme riskini tespit etmemesi ve değerlendirmemesi sebebiyle 5. Derecede,

• Kusurlu olduklarına,• Dair kanaatimi belirtir rapordur.• Sayın C.Başsavcılığınızın takdirlerine saygı ile sunulur. 14.03.2011• İrfan Şaşmaz-Bilirkişi-İmza

İş Kazası KaydıTarih Adı soyadı Çalıştığı Firma Yaptığı iş Olay yeri Sonuç Yapılan işlem

08.02.2011 Kalıp çakımı

A Blok 1. kat-güney cephe

Yüksekten düşme-bacakta kırık

İlk yardım, Hastaneye sevk-35 gün istirahat

İş Kazası İstatistiğiAylar Makineye el

kaptırmaYüksekten düşme

Başa cisim düşmesi

Elektrik çarpması

Araç çarpması

Çivi batması

Ocak 3 5 4 2 1 8

Şubat 2 4 4 1 2 11

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

220

2003 YILINDA İŞLEMİ TAMAMLANAN İŞ KAZALARI VE ÖLÜM SAYILAR2003 YILINDA İŞLEMİ TAMAMLANAN İŞ KAZALARI VE ÖLÜM SAYILAR

FAALİYET GRUPLARI FAALİYET GRUPLARI İŞ KAZASI İŞ KAZASI ÖLÜMÖLÜM

01 TARIM VE HAYVANCILIK01 TARIM VE HAYVANCILIK 459459 55

02 ORMANCILIK VE TOMRUKÇULUK02 ORMANCILIK VE TOMRUKÇULUK 107107 44

11 KÖMÜR MADENCİLİĞİ11 KÖMÜR MADENCİLİĞİ 56475647 5353

12 KÖMÜRDEN GAYRİ MADENLER12 KÖMÜRDEN GAYRİ MADENLER 242242 77

14 TAŞ, KİL VE KUM OCAKLARI14 TAŞ, KİL VE KUM OCAKLARI 398398 2020

20 GIDA MADDELERİ SANAYİ20 GIDA MADDELERİ SANAYİ 28922892 2727

21 İÇKİ SANAYİİ21 İÇKİ SANAYİİ 160160 00

22 TÜTÜN SANAYİİ22 TÜTÜN SANAYİİ 228228 00

23 DOKUMA SANAYİİ23 DOKUMA SANAYİİ 73827382 1919

24 GİYECEK VE HAZIR DOKU.EŞ.SAN.24 GİYECEK VE HAZIR DOKU.EŞ.SAN. 19211921 77

25 AĞAÇ VE MANTAR MAMÜLLERİ25 AĞAÇ VE MANTAR MAMÜLLERİ 13781378 99

26 MOBİLYA VE TESİSAT İMALATI26 MOBİLYA VE TESİSAT İMALATI 14511451 66

27 KAĞIT VE KAĞIT.EŞYA İMALATI27 KAĞIT VE KAĞIT.EŞYA İMALATI 639639 22

28 MATBAACILIK VE NEŞ. SANAYİİ28 MATBAACILIK VE NEŞ. SANAYİİ 335335 00

29 DERİ VE DERİDEN EŞYA SANAYİİ29 DERİ VE DERİDEN EŞYA SANAYİİ 200200 11

30 KAUÇUK SANAYİİ30 KAUÇUK SANAYİİ 647647 11

31 ECZA VE KİMYEVİ MAD.SANAYİİ31 ECZA VE KİMYEVİ MAD.SANAYİİ 10791079 33

33 TAŞ,TOPRAK, KİL, KUM VS. İMA.33 TAŞ,TOPRAK, KİL, KUM VS. İMA. 46574657 2828

34 METAL.MÜTEA.ESAS ENDÜS.34 METAL.MÜTEA.ESAS ENDÜS. 44534453 1111

35 METALDEN EŞ.İM.(Makine Hariç)35 METALDEN EŞ.İM.(Makine Hariç) 96829682 2323

221

TOPLAM İŞ KAZASI SAYISI : 74.847 (72.344)

TOPLAM ÖLÜM SAYISI : 1.173 (872)

2000 (2002) YILI SSK İSTATİSTİKLERİ

İŞ KAZASIİŞ KAZASI ÖLÜMÖLÜM

20002000 20022002 20002000 20022002İNŞAATİNŞAAT 7.8457.845 7.9827.982 379379 319319METALMETAL 8.7038.703 12.65012.650 3131 3535DOKUMADOKUMA 6.8956.895 7.0977.097 1818 1818MADENCİLİKMADENCİLİK 7.2517.251 7.4967.496 7777 6969

222

2003 YILINDA İŞLEMİ TAMAMLANAN İŞ KAZALARI VE ÖLÜM SAYILAR2003 YILINDA İŞLEMİ TAMAMLANAN İŞ KAZALARI VE ÖLÜM SAYILAR

FAALİYET GRUPLARI FAALİYET GRUPLARI İŞ KAZASI İŞ KAZASI ÖLÜMÖLÜM

36 MAKİNA İM. VE TAMİRATI36 MAKİNA İM. VE TAMİRATI 45984598 1515

37 ELEKT.MAK.CİHAZ MALZ.İMA.37 ELEKT.MAK.CİHAZ MALZ.İMA. 12081208 55

38 NAKİL ARAÇLARI İMALİ38 NAKİL ARAÇLARI İMALİ 52435243 1515

39 DİĞER MUH.EŞYA İMALATI39 DİĞER MUH.EŞYA İMALATI 16401640 33

40 İNŞAAT40 İNŞAAT 81988198 274274

51 ELEKTRİK,H.GAZI,BUH. ISITMA51 ELEKTRİK,H.GAZI,BUH. ISITMA 537537 1313

52 SU VE SIHHİ TESİSLER52 SU VE SIHHİ TESİSLER 887887 1616

61 TOPTAN VE PERAKENDE TİC.61 TOPTAN VE PERAKENDE TİC. 23112311 6161

71 NAKLİYAT71 NAKLİYAT 37623762 8888

72 ARDİYE VE ANTREPOLAR72 ARDİYE VE ANTREPOLAR 350350 33

81 DEVLET HİZMETLERİ81 DEVLET HİZMETLERİ 141141 55

82 AMME HİZMETLERİ82 AMME HİZMETLERİ 345345 44

83 HUKUK, TİC.VE TEKNİK HİZ.83 HUKUK, TİC.VE TEKNİK HİZ. 871871 1212

84 EĞLENCE HİZMETLERİ84 EĞLENCE HİZMETLERİ 6969 44

85 ŞAHSİ HİZMETLER85 ŞAHSİ HİZMETLER 22002200 1818

TOPLAMTOPLAM 7666876668 795795

223

2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI

0101 ADANAADANA 16341634 2525

0202 ADIYAMANADIYAMAN 104104 22

0303 AFYONAFYON 269269 55

0404 AĞRIAĞRI 2121 00

0505 AMASYAAMASYA 353353 22

0606 ANKARAANKARA 29332933 9595

0707 ANTALYAANTALYA 795795 2121

0808 ARTVİNARTVİN 139139 22

0909 AYDINAYDIN 15261526 1414

1010 BALIKESİRBALIKESİR 13691369 2020

1111 BİLECİKBİLECİK 15351535 99

1212 BİNGÖLBİNGÖL 5151 11

1313 BİTLİSBİTLİS 33 00

1414 BOLUBOLU 587587 99

1515 BURDURBURDUR 5151 33

1616 BURSABURSA 69036903 4242

1717 ÇANAKKALEÇANAKKALE 419419 44

1818 ÇANKIRIÇANKIRI 4747 33

1919 ÇORUMÇORUM 251251 77

2020 DENİZLİDENİZLİ 21482148 1212

2003 YILI İŞ KAZALARI VE ÖLÜM OLAYININ İLLERE GÖRE DAĞILIMI

224

2121 DİYARBAKIRDİYARBAKIR 113113 77

2222 EDİRNEEDİRNE 241241 22

2323 ELAZIĞELAZIĞ 100100 33

2424 ERZİNCANERZİNCAN 7878 33

2525 ERZURUMERZURUM 184184 1616

2626 ESKİŞEHİRESKİŞEHİR 20232023 1414

2727 GAZİANTEPGAZİANTEP 11881188 1414

2828 GİRESUNGİRESUN 4545 22

2929 GÜMÜŞHANEGÜMÜŞHANE 2121 33

3030 HAKKARİHAKKARİ 00 11

3131 İSKENDERUNİSKENDERUN 10521052 1414

3232 ISPARTAISPARTA 8888 33

3333 İÇELİÇEL 14121412 1515

3434 İSTANBULİSTANBUL 91449144 128128

3535 İZMİRİZMİR 1056010560 3636

3636 KARSKARS 2424 00

3737 KASTAMONUKASTAMONU 9999 55

3838 KAYSERİKAYSERİ 26192619 1414

3939 KIRKLARELİKIRKLARELİ 12241224 77

4040 KIRŞEHİRKIRŞEHİR 109109 33


225

4141 KOCAELİKOCAELİ 67956795 3232

4242 KONYAKONYA 658658 1616

4343 KÜTAHYAKÜTAHYA 11501150 1010

4444 MALATYAMALATYA 158158 66

4545 MANİSAMANİSA 34283428 88

4646 K.MARAŞK.MARAŞ 241241 1515

4747 MARDİNMARDİN 1414 22

4848 MUĞLAMUĞLA 611611 22

4949 MUŞMUŞ 00 00

5050 NEVŞEHİRNEVŞEHİR 8181 11

5151 NİĞDENİĞDE 8888 00

5252 ORDUORDU 147147 11

5353 RİZERİZE 6262 11

5454 SAKARYASAKARYA 954954 1111

5555 SAMSUNSAMSUN 694694 1111

5656 SİİRTSİİRT 22 55

5757 SİNOPSİNOP 104104 22

5858 SİVASSİVAS 273273 22

5959 TEKİRDAĞTEKİRDAĞ 27732773 1616

6060 TOKATTOKAT 140140 22

6161 TRABZONTRABZON 215215 55

6262 TUNCELİTUNCELİ 2020 11


226

6363 ŞANLIURFAŞANLIURFA 8080 99

6464 UŞAKUŞAK 527527 44

6565 VANVAN 2626 1010

6666 YOZGATYOZGAT 7676 66

6767 ZONGULDAKZONGULDAK 33103310 2424

6868 AKSARAYAKSARAY 5050 44

6969 BAYBURTBAYBURT 1616 11

7070 KARAMANKARAMAN 170170 22

7171 KIRIKKALEKIRIKKALE 108108 44

7272 BATMANBATMAN 3939 11

7373 ŞIRNAKŞIRNAK 22 00

7474 BARTINBARTIN 424424 22

7575 ARDAHANARDAHAN 00 00

7676 IĞDIRIĞDIR 33 55

7777 YALOVAYALOVA 231231 33

7878 KARABÜKKARABÜK 923923 22

7979 KİLİSKİLİS 44 00

8080 OSMANİYEOSMANİYE 1111 00

8181 DÜZCEDÜZCE 598598 00

BİLİNMEYENBİLİNMEYEN 33

TOPLAMTOPLAM 7666876668 795795

İŞ KAZALARI VAK'ALARININ SİGORTALILARIN YAŞ GRUPLARINA VE CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI

227

Yaş Grupları Yaş Grupları 20022002 20032003

KadınKadın ErkekErkek ToplamToplam KadınKadın ErkekErkek ToplamToplam

-14-14 55 3939 4444 00 33 33

15-1715-17 7373 574574 647647 2121 199199 220220

18-2418-24 11601160 1078310783 1194311943 14581458 85248524 99829982

25-2925-29 549549 1749117491 1804018040 936936 1818618186 1912219122

30-3430-34 463463 1464514645 1510815108 684684 1654016540 1722417224

35-3935-39 366366 1235212352 1271812718 586586 1268312683 1326913269

40-4440-44 236236 84908490 87268726 440440 1008310083 1052310523

45-4945-49 137137 34723472 36093609 213213 42194219 44324432

50-5450-54 4646 10471047 10931093 9696 12751275 13711371

55-5955-59 1111 271271 282282 1717 370370 387387

60-6460-64 22 7979 8181 1111 7777 8888

65+65+ 33 5050 5353 22 4545 4747

Toplam Toplam 30513051 6929369293 7234472344 44644464 7220472204 7666876668

AĞIRLIKLI ORT.YAŞ AĞIRLIKLI ORT.YAŞ 2929 3232 3232 3030 3333 3333

228

İŞ KAZALARININ KAZA SEBEPLERİNE GÖRE DAĞILIMIİŞ KAZALARININ KAZA SEBEPLERİNE GÖRE DAĞILIMI

KOD NOKOD NO KAZALARIN SEBEPLERİ KAZALARIN SEBEPLERİ

100- TAŞIT KAZALARI 100- TAŞIT KAZALARI 29702970

300- KİŞİLERİN DÜŞMESİ300- KİŞİLERİN DÜŞMESİ 91199119

400- MAKİNELERİN SEBEP OLDUĞU KAZALAR400- MAKİNELERİN SEBEP OLDUĞU KAZALAR 1029510295

500- PATLAMA SONUCU ÇIKAN KAZALAR500- PATLAMA SONUCU ÇIKAN KAZALAR 921921

600- NORMAL SINIRLAR DIŞINDAKİ ISILARA MARUZ KALMAK VEYA TEMAS ETMEK600- NORMAL SINIRLAR DIŞINDAKİ ISILARA MARUZ KALMAK VEYA TEMAS ETMEK 18001800

700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ 1200712007

701701 Kayan ve çöken (toprak, kaya, taş, kar)Kayan ve çöken (toprak, kaya, taş, kar) 19461946

702702 Çökmeler (binalar, duvarlar, yapı iskeleleri, merdiven, eşya kümeleri vb.)Çökmeler (binalar, duvarlar, yapı iskeleleri, merdiven, eşya kümeleri vb.) 109109

703703 Taşıma işlemi sırasında taşınan cisimlerin düşmesi sonucu oluşan kazalarTaşıma işlemi sırasında taşınan cisimlerin düşmesi sonucu oluşan kazalar 59055905

704704 Başka yerde sınıflandırılmamış, düşen cisimlerin çarpması, devrilmesiBaşka yerde sınıflandırılmamış, düşen cisimlerin çarpması, devrilmesi 40474047

800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ 2900729007

801801 Vücudun veya bir organın iki cisim arasında kalarak sıkışması, ezilmesi.Vücudun veya bir organın iki cisim arasında kalarak sıkışması, ezilmesi. 68776877

802802 Bir cismin çarpması neticesinde çöken, devrilen bir cismin altında kalarak yaralanmakBir cismin çarpması neticesinde çöken, devrilen bir cismin altında kalarak yaralanmak 29012901

803803 Duran cisimlere çarpma (Daha önceki düşmeler sebebiyle çarpışmalar hariç)Duran cisimlere çarpma (Daha önceki düşmeler sebebiyle çarpışmalar hariç) 18521852

804804 Hareket eden cisimlere çarpma Hareket eden cisimlere çarpma 29122912

806806 Cismin sıkıştırması -Cismin sıkıştırması - 24222422

807807 Sabit bir mekan ile hareket eden cisim arasında sıkışmakSabit bir mekan ile hareket eden cisim arasında sıkışmak 10771077

808808 Hareket eden cisimlerin arasında sıkışmak (Uçan veya düşen cisimler hariç)Hareket eden cisimlerin arasında sıkışmak (Uçan veya düşen cisimler hariç) 16391639

809809 Kesici ve batıcı bir aletin sebep olduğu kaza.Kesici ve batıcı bir aletin sebep olduğu kaza. 84208420

900- ELEKTRİK AKIMINDAN İLERİ GELEN KAZALAR900- ELEKTRİK AKIMINDAN İLERİ GELEN KAZALAR 430430

1000- HERHANGİ BİR ŞEKİLDE VÜCUDUN ZORLANMASINDAN İLERİ GELEN İNCİNMELER1000- HERHANGİ BİR ŞEKİLDE VÜCUDUN ZORLANMASINDAN İLERİ GELEN İNCİNMELER 20812081

1100-VÜCUDUN DOĞAL BOŞLUKLARINA YABANCI BİR CİSİM KAÇMASI1100-VÜCUDUN DOĞAL BOŞLUKLARINA YABANCI BİR CİSİM KAÇMASI 24802480

1500-KAYNAK YAPARKEN MEYDANA GELEN KAZALAR1500-KAYNAK YAPARKEN MEYDANA GELEN KAZALAR 380380

1800-ZARARLI MADDELERLE VEYA RADYASYONLA TEMAS ETMEK VEYA MARUZ KALMAK1800-ZARARLI MADDELERLE VEYA RADYASYONLA TEMAS ETMEK VEYA MARUZ KALMAK 360360

TOPLAMTOPLAM 7666876668

229

İŞ KAZALARININ İŞ YERİNDE ÇALIŞAN SİGORTALI SAYILARINA GÖRE DAĞILIMI İŞ KAZALARININ İŞ YERİNDE ÇALIŞAN SİGORTALI SAYILARINA GÖRE DAĞILIMI

2002 YILI2002 YILI 2003 YILI2003 YILI

İşyerinde Sigortalı Sayısıİşyerinde Sigortalı Sayısı İşyerinde Sigortalı Sayısı İşyerinde Sigortalı Sayısı

1-31-3 2584625846 1-31-3 2399723997

4-94-9 84638463 4-94-9 66156615

10-2010-20 69546954 10-2010-20 86898689

21-5021-50 90979097 21-4921-49 1041110411

51-10051-100 52515251 50-9950-99 68356835

101-200101-200 58025802 100-199100-199 69306930

201-500201-500 64866486 200-249200-249 19371937

501-1000501-1000 25052505 250-499250-499 53965396

1001+1001+ 19401940 500-1000500-1000 36143614

TOPLAM - TotalTOPLAM - Total 7234472344 1001+1001+ 22442244

TOPLAM - 76668TOPLAM - 76668

İŞ KAZALARININ SİGORTALININ SON İŞVEREN NEZDİNDEKİ

ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE DAĞILIMI

230

SİGORT. ÇALIŞMA SÜRESİSİGORT. ÇALIŞMA SÜRESİ 19991999 20002000 20012001 20022002 20032003

1 GÜN 1 GÜN 14871487 16981698 10871087 12411241 10681068

2-7 GÜN 2-7 GÜN 13481348 495495 683683 839839 10611061

8-30 GÜN 8-30 GÜN 37943794 28952895 25282528 30713071 36723672

1 AYDAN FAZLA - 3 AY (DAHİL) 1 AYDAN FAZLA - 3 AY (DAHİL) 70887088 59265926 63146314 71147114 87408740

3AYDAN FAZLA - 1YIL (DAHİL) 3AYDAN FAZLA - 1YIL (DAHİL) 2000920009 1901619016 1921619216 1769317693 1973919739

1YILDAN FAZLA-2YIL (DAHİL) 1YILDAN FAZLA-2YIL (DAHİL) 1282512825 1075310753 1063510635 1172511725 1072310723



10+YIL 10+YIL 91689168 96859685 89808980 83618361 75977597

TOPLAM - TotalTOPLAM - Total 7795577955 7484774847 7236772367 7234472344 7666876668

İŞ KAZALARININ MEYDANA GELDİĞİ İŞ SAATLERİNE GÖRE DAĞILIMI

231

19991999 20002000 20012001 20022002 20032003

İŞ SAATLERİİŞ SAATLERİ

1.SAAT 1.SAAT 3322633226 2657726577 2055220552 1867618676 1475614756

2.SAAT 2.SAAT 85498549 96909690 1043310433 1127411274 1105911059

3.SAAT 3.SAAT 82048204 86808680 90709070 1006410064 1076710767

4.SAAT 4.SAAT 71897189 76287628 76097609 67226722 1062210622

5.SAAT 5.SAAT 41874187 43634363 53055305 51285128 68346834

232

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

1. saat 2. saat 3. saat 4. saat 5. saat 6. saat 7. saat 8. saat 9. saat

İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı [2002]

233

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

1~3

4~9

10~2

0

21~5

0

51~1

00

101~

200

201~

500

501~

1000

1001

+

İş kazalarının iş yerinde çalışan işçi sayılarına göre dağılımı [2002]

234

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

-14

15-1

9

20-2

4

25-2

9

30-3

4

35-3

9

40-4

4

45-4

9

50-5

4

55-5

9

60-6

465

+

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölümlerin yaşa göre dağılımı [2002]

235

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

-14

15-1

9

20-2

4

25-2

9

30-3

4

35-3

9

40-4

4

45-4

9

50-5

4

55-5

9

60-6

465

+

Yaş Gruplarına Göre İş Kazaları [2002]

-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65+

236

0

20

40

60

80

100

120

140

-14

15-1

9

20-2

4

25-2

9

30-3

4

35-3

9

40-4

4

45-4

9

50-5

4

55-5

9

60-6

465

+

Yaş Gruplarına Göre Meslek Hastalıkları [2002]

237

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

1 gün 2-7 gün 8-30 gün 1-3 ay 3 ay-1yıl 1-2 yıl 2-5 yıl 5-10 yıl 10+ yıl

İş Kazalarının Çalışma Sürelerine Göre Dağılımı [2002]

2003 YILI İŞ KAZALARI SIKLIK VE AĞIRLIK HIZLARI • İŞ KAZASI SIKLIK HIZI• I.YÖNTEM: Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 iş saatine karşılık kaç kaza olduğu

gösterir.• İş kazası sıklık hızı = İKS /(PTEGS*8)*1,000,000

• II.YÖNTEM: Tam gün çalışan her 100 kişi arasında kaç kaza olduğunu gösterir. Formülü aşağıdaki gibidir.

• İş kazası sıklık hızı = İKS /(PTEGS*8)*225.000

• İKS = İş kazası sayısı• PTEGS= Toplam prim tahakkuk eden gün sayısı,• PTEGS, her gün için 8 saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm sigortalıların bir yıl

içinde toplam çalışma saati bulunur.• 1,000,000= Çalışılan bir milyon iş saatinde iş kazası saysını bulmak için kullanılır.• 225,000= II yöntemde, tam gün çalışan 100 sigortalının haftada 45 saat, yılda 50

hafta çalıştığı kabul edilerek yapılan hesap sonucu bulunan bir değerdir.

238

2003 YILI İŞ KAZALARI SIKLIK VE AĞIRLIK HIZLARI

• İŞ KAZASI AĞIRLIK HIZI• I.YÖNTEM: Bir takvim yılında çalışılan 1,000,000 saatte kaç iş gününün iş

kazası nedeniyle kaybedildiğini gösterir.• II.YÖNTEM: Çalışılan her 100 saatte kaç saatin kaybedildiğini gösterir.

Formülü aşağıdaki gibidir.• İş kazası ağırlık hızı =TGK /(PTEGS*8)*1,000,000 • veya (TGK*8) / (PTEGS*8)*100• TGK = İş kazası sonucu toplam gün kaybı• PTEGS= Toplam prim tahakkuk eden gün sayısı,• =(Geçici iş göremezlik süreleri)+ (sürekli işgöremezlik dereceleri toplamı

*75) + (ölüm vak'a sayısı *7500)• PTEGS, her gün için 8 saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm sigortalıların

bir yıl içinde toplam çalışma saati bulunur.• 1,000,000= Çalışılan 1,000,000 iş saatinde iş kazası nedeniyle kaybolan iş

saatini bulmak için kullanılır.• 100= II yöntemde,çalışılan 100 iş saatinde iş kazası nedeniyle kaybolan iş

saatini bulmak için kullanılır.

239

240

2003 YILI İŞ KAZALARI SIKLIK VE AĞIRLIK HIZLARI

2003 2003 YILI YILI

(DÖNEMLER)(DÖNEMLER)

İŞ İŞ KAZASIKAZASI SAYISISAYISI

TOPLAM PRİMTOPLAM PRİM TAHAKKUK TAHAKKUK

EDENEDEN GÜN SAYISIGÜN SAYISI

İŞ KAZASI İŞ KAZASI SIKLIK SIKLIK

HIZIHIZI

2003 YIL2003 YIL SONU SONU İTİB. İTİB.

GEÇİCİ GEÇİCİ İŞGÖR. İŞGÖR. SÜRESİSÜRESİ(GÜN)(GÜN)

2003 YIL 2003 YIL SONUSONU İTİB. İTİB.

TOPLAM TOPLAM SÜREKLİ SÜREKLİ İŞGÖR. İŞGÖR.

DERECE DERECE TOPLAMITOPLAMI

2003 2003 YIL YIL

SONU SONU İTİB. İTİB.

ÖLÜM ÖLÜM VAK'A VAK'A SAYISISAYISI

İŞ KAZASI İŞ KAZASI AĞIRLIK HIZI AĞIRLIK HIZI

NDPANDPA

1,000,1,000,000000iş iş

saatisaati

100100kişidekişide

GÜNGÜN

SAASAATT

OCAK-OCAK-ŞUBAT ŞUBAT MART-NİSANMART-NİSAN

19.949 19.949 559.849.487 559.849.487 4,454,45 1,001,00

2.101.539 2.101.539

49.625 49.625

810 810

847 847

MAYIS-MAYIS-HAZİRAN-HAZİRAN-TEMMUZ-TEMMUZ-AĞUSTOSAĞUSTOS

23.386 23.386 593.959.647 593.959.647 4,924,92 1,111,11

0,680,68

EYLÜL-EKİM-EYLÜL-EKİM-KASIM-KASIM-ARALIKARALIK

33.333 33.333 601.853.679 601.853.679 6,926,92 1,561,56

TOPLAMTOPLAM 76.668 76.668

1.755.662.813 1.755.662.813 5,465,46 1,231,23

• İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI ÜRETİMİN BİR PARÇASI DEĞİLDİR.

• GEREKLİ TEDBİRLER ALINDIĞI TAKTİRDE ÖNLENEBİLİR VEYA EN AZA İNDİRİLEBİLİR.

241

ŞİMDİ ÇAY SAATİ

Documents

26 is Kazalari 2