NGH LUN X HI

35 cu Vn ngh lun x hi

A. N TP VN NGH LUN X HI

I. YU CU CHUNG:

- Bi lm phi y ba phn: M bi, thn bi, kt bi.

- Gia ba phn (m bi, thn bi, kt bi) v gia cc lun im, cc on trong phn thn bi phi c s lin kt cht ch. lm c nh vy, cn phi:

+ S dng nhng t ng, nhng cu vn chuyn .

+ Cu chuyn thng u on vn (Cu ny thng c chc nng: lin kt vi on vn trc v m ra mi trong on vn).

+ Khng th trnh by phn thn bi ch vi mt on vn!

- Phi bo m tnh cn i gia ba phn (m bi, thn bi, kt bi) trong ton b bi vn cng nh gia cc lun im phn thn bi, trnh trng hp lm bi kiu u voi ui chut (phn m bi, thn bi li ni nhiu, thiu phn kt bi).

- Phi bit vn dng kt hp cc thao tc lp lun trong bi vn: gii thch, phn tch, chng minh, so snh, bc b, bnh lun Trc mt bi c th, cn suy ngh la chn: Nn s dng cc thao tc lp lun no? Sp xp trnh t cc thao tc ra sao?- bi vn c sc thuyt phc, cn s dng mt s phng thc biu t nh biu cm, t s, miu t, thuyt minh h tr cho phng thc ngh lun chnh.

II. NH HNG NI DUNG, VN NGH LUN:

Ngh lun v mt t tng, o l:

- Vn nhn thc: l tng, mc ch sng

- Vn v o c, tm hn, tnh cch: lng yu nc, lng nhn i, v tha, bao dung, lng; tnh trung thc, dng cm, chm ch, cn c, thi ha nh, khim tn; thi ch k, ba hoa, v li

- Vn v cc quan h gia nh: tnh mu t, tnh ph t, tnh anh em

- Vn v cc quan h x hi: tnh ng bo, tnh thy tr, tnh bn

- Vn v cch ng x, i nhn x th ca con ngi trong cuc sng.

III. NH HNG DN CHUNG:

1. Ngh lun v mt t tng, o l:

a. M bi:

- Dn dt vo ()

- Gii thiu v t tng, o l nu bi ()

- Trch dn kin, nhn nh (nu c) ()

b. Thn bi:

* Gii thch t tng, o l cn bn lun ().

Ty theo yu cu bi m c th c nhng cch gii thch khc nhau:

- Gii thch khi nim, trn c s gii thch ngha, ni dung vn .

- Gii thch ngha en ca t ng, ri suy lun ra ngha bng, trn c s gii thch ngha, ni dung vn .

- Gii thch mnh , hnh nh trong cu ni, trn c s xc nh ni dung, ngha ca vn m cu ni cp.

* Phn tch v chng minh nhng mt ng ca t tng , o l cn bn lun ()

Bn cht ca thao tc ny l ging gii ngha l ca vn c t ra lm sng t ti cng bn cht ca vn . Phn ny thc cht l tr li cu hi: Ti sao? (V sao?) Vn c biu hin nh th no?

* Ph phn, bc b nhng biu hin sai lch c lin quan n vn ang bn lun ()

* Bnh lun, nh gi (bn bc, m rng, xut kin):

- nh gi vn : Nu ngha ca vn , mc ng sai, ng gp hn ch ca vn .

- T s nh gi trn, rt ra bi hc kinh nghim trong cuc sng cng nh trong hc tp, trong nhn thc cng nh trong t tng, tnh cm

- xut phng chm ng n

c. Kt bi:

- Khng nh chung v t tng, o l bn lun thn bi ()

- Li nhn gi n mi ngi ()

IV. THC HNH MT S BI:

1:

Trnh by suy ngh ca mnh v cu ni:

trn i, mi chuyn u khng c g kh khn nu c m ca mnh ln.

DN THAM KHO

1. M bi:

- Cuc i s t nht, v ngha bit bao khi con ngi ta sng khng c c m, kht vng.

- ng vy, c m l nha sng nui dng tm hn ta ln ln, sng c mc ch, c tng lai, hnh phc. Mt cu ni ng ta suy ngm: trn i, mi chuyn u khng c g kh khn nu c m ca mnh ln.

2. Thn bi:

a. Gii thch cu ni:

- c m: l iu tt p pha trc m con ngi tha thit, khao kht, c mong hng ti, t c.

- C ngi v: c m ging nh ngn hi ng, chng ta l nhng con thuyn gia bin khi bao la, ngn hi ng thp sng gip cho con thuyn ca chng ta i c ti b m khng b mt phng hng. S v von qu tht ch l, gip ngi ta hiu r, hiu ng hn v c m ca mnh.

- c m ln: l c m khi u t iu nh b, tri qua mt qu trnh nui dng, phn u, vt nhng kh khn tr ngi tr thnh hin thc.

- Cu ni: cp n c m ca mi con ngi trong cuc sng. Bng ch, ngh lc v nim tin, c m ca mi ngi s ln, tr thnh hin thc.

b. Phn tch, chng minh ngha cu ni:

C phi trn i, mi chuyn u khng c g kh khn nu c m ca mnh ln?

- c m ca mi ngi trong cuc i cng tht phong ph. C nhng c m nh b, bnh d, c nhng c m ln lao, cao c; c c m vt n ri vt i; c m bay theo i ngi; c m l v tn. Tht t nht, v ngha khi cuc i khng c nhng c m.

- c m ln cng nh mt ci cy phi c m mm ri trng thnh. Mt cy si c th cng phi bt u t mt ht ging c gieo v ny mm ri dn ln ln. Nh vy, c m ln ngha l c m bt u t nhng iu nh b v c nui dng dn ln. Nhng c m ln ln, trng thnh th khng d dng m c c. N phi tri qua bao bc thng trm, vinh nhc, thm ch phi nm mi cay ng, tht bi. Nu con ngi vt qua c nhng th thch, tr ngi, kin trung vi c m, kht vng, l tng ca mnh th s t c iu mnh mong mun.

+ c m ca ch tch H Ch Minh l gii phng dn tc, em li cuc sng m no, hnh phc cho dn mnh. Tri qua bao gian kh kh khn v hi sinh, Ngi t c iu mnh m c.

+ Nhiu nh t tng ln, nhng nh khoa hc cho n nhng ngi bnh dn, thm ch nhng thn th khuyt tt vn vn ti, p bng mi kh khn, cn tr trong cuc sng t c m c ca mnh.

- Nhng cng c nhng c m tht nh b, bnh d thi m cng kh c th t c:

+ Nhng em b b m, nhng em b tt nguyn do cht c da cam, nhng em b mc bnh him ngho vn hng p nhng m c, hi vng. Nhng ci chnh l h khng bao gi cho c m ca mnh li tn hoc mt i.

+ c m cng khng n vi nhng con ngi sng khng l tng, thiu ch, ngh lc, li bing, n bm

c. nh gi, rt ra bi hc:

- Li bi ht c m cng l li nhc nh chng ta: Mi ngi mt c m, nh b m ln lao trong cuc i, c m c th thnh, c th khng. Tht ng vy, mi mt con ngi tn ti trn ci i ny phi c ring cho mnh c m, hi vng, l tng, mc ch sng ca i mnh.

- Ph phn: c m c th thnh, c th khng, xin ngi hy t tin. Nu s c m b tht bi m khng dm c m, hay khng ch, ngh lc m nui dng c m ln th tht ng tic, ng ph phn. Cuc i s chng t t c iu g mnh mong mun, sng nh th tht t nht, v ngha.

- Bi hc nhn thc, hnh ng: Nu cuc i l chic thuyn th c m l ngn hi ng. Thuyn gp nhiu phong ba, ngn hi ng s l nim tin, nh sng hng thuyn. Mt ngn hi ng, con thuyn bit i u v u? V th, hai ch c m tht p, tht ln lao. Mi ngi chng ta hy c cho mnh mt c m, hi vng. Nu ai sng khng c c m, kht vng th cuc i t nht, v ngha bit nhng no!

3. Kt bi:

- Lin h c m, kht vng ca bn thn.

- Cn c ch, ngh lc nui dng, bin c m thnh hin thc.

2:Trnh by suy ngh ca mnh v kin sau:

Mt ngi nh mt nim tin vo bn thn th chc chn s cn nh mt thm nhiu thc qu gi khc na (Sch Dm thnh cng)DN THAM KHO

1. M bi:

- Mt cu danh ngn ni ting ni; Mt tin cn c th tm li c nhng mt nim tin l mt tt c.

- ng vy! Ni v nim tin ca mi ngi trong cuc sng c rt nhiu kin ni v iu : Mt ngi nh mt nim tin vo bn thn th chc chn s cn nh mt thm nhiu thc qu gi khc na (Sch Dm thnh cng). Vy nim tin c ngha nh th no vi mi con ngi trong cuc sng?

2. Thn bi:

a. Gii thch cu ni:

- Nim tin vo bn thn: l nim tin vo chnh mnh, tin vo nng lc, tr tu, phm cht, gi tr ca mnh trong cuc sng. cn l mnh hiu mnh v t nh gi c v tr, vai tr ca mnh trong cc mi quan h ca cuc sng.

- Cu ni l li nhc nh mi chng ta hy c nim tin vo bn thn. cng l bn lnh, l phm cht, l nng lc ca mi ngi, l nn tng ca nim yu sng v mi thnh cng. Khi nh mt nim tin l ta nh mt tt c.

b. Phn tch, chng minh ngha cu ni:

V sao nh mt nim tin vo bn thn l s nh mt nhiu th qu gi khc?

- Bi nim tin vo bn thn l nim tin cn thit nht trong mi nim tin. N khng ch em li nim tin yu cuc sng, yu con ngi, hi vng vo nhng g tt p m cn l nn tng ca mi thnh cng. t c iu , con ngi phi bit da vo chnh bn thn mnh ch khng phi da vo ai khc, khch quan ch l iu kin tc ng, h tr ch khng phi l yu t quyt nh thnh cng.

- nh mt nim tin hoc khng tin vo chnh kh nng ca mnh th con ngi s khng c ch, ngh lc vn ln v tt nhin: Thiu t tin l nguyn nhn ca phn ln tht bi (Bovee).

- Cuc sng mun mu mun v, y nhng d v ng cay, ngt ngo, hnh phc v bt hnh, thnh cng v tht bi, v c nhng lc sa ng, yu mm Nu con ngi khng c ch, ngh lc, nim tin vo bn thn s khng bn lnh vt qua, khng khng nh c mnh, mt t ch, dn bung xui, ri dn n nh mt chnh mnh. Khi nh mt chnh mnh l nh mt tt c, trong c nhng th qu gi nh: tnh yu, hnh phc, c hi thm ch c s sng ca mnh. V vy, con ngi bit tin yu vo cuc sng, tin vo sc mnh, kh nng ca chnh mnh, bit n nhn nhng th thch vt qua, tt yu s t n bn b ca thnh cng v hnh phc.

- Trong cuc sng, c bit bao con ngi khng may mn, h phi tri qua nhiu kh khn, th thch, bt hnh. Nhng cng kh khn, bn lnh ca h cng vng vng. H tin vo ch, ngh lc, kh nng ca bn thn v h vt ln, chin thng tt c.

c. nh gi, bn bc:

- Ph phn: Trong thc t cuc sng, c nhng ngi mi va vp, tht bi ln u nhng khng lm ch c mnh, khng tin vo mnh c th gng dy m t dn n tht bi:

+ Mt hc sinh nht nht, e s, khng tin vo nng lc bn thn mnh khi i thi s dn n lm bi khng tt. Cng c nhng hc sinh thi trt, t ra chn nn, khng cn nim tin vo bn thn nn s d b cuc.

+ Mt ngi khi lm vic, khng t tin vo mnh, khng c chnh kin ca mnh m phi thc hin theo kin tham kho ca nhiu ngi khc th dn n tnh trng o cy gia ng, lm thy thi ma.

+ C nhng ngi t nh c sng trong nhung la, mi vic u c ngi gip vic hoc b m lo , khi gp kh khn h c th lm ch c bn thn, t mnh c lp vt qua?

- Khng nh: Tuy nhin, ng qu t tin vo bn thn mnh m dn n ch quan, ng qu t tin m bc sang ranh gii ca t kiu, t ph s tht bi. T tin, khim tn, cn trng l nhng c tnh ng qu ca con ngi. N dn con ngi ta n bn b thnh cng v c mi ngi qu trng.

- Bi hc nhn thc, hnh ng: Hc sinh, sinh vin, nhng ngi tr tui phi lm g xy dng nim tin trong cuc sng? Phi c gng hc tp v rn luyn t cch o c tt. Vic hc phi i i vi hnh, dm ngh, dm lm, t tin, yu i, yu cuc sng. Phi bit trnh xa cc t nn x hi, phi lun lm ch bn thn.

3. Kt bi:

Lin h bn thn

3:

Gia mt vng t kh cn si , cy hoa di vn mc ln v n ra nhng chm hoa tht rc r.

Trnh by suy ngh ca anh ch v hin tng trn.

DN THAM KHO

1. M bi:

- Cu ni miu t mt hin tng thin nhin m hm cha nhiu ngha su sc, gi ra nhiu suy tng p.

- l biu tng ca ngh lc v ch vn ln ca con ngi trong nhng hon cnh kh khn, khc lit.

2. Thn bi:

a. Gii thch cu ni:

- Hnh nh vng si kh cn: gi lin tng, suy ngh v mi trng sng khc nghit, y gian kh. Ni cch khc, l ni s sng kh sinh si, pht trin.

- Hnh nh cy hoa di: Loi cy yu t, nh b, cng l loi cy bnh thng, v danh, t ngi ch .

- Hnh nh cy hoa di vn mc ln v n hoa: Cy hoa di sng gia t nhin lng l m kin cng. N thch nghi vi hon cnh, vt ln iu kin khc nghit sng v n hoa. Nhng bng hoa l thnh qu p , kt tinh t s cht chiu, th hin sc sng mnh lit.

- Nh vy, cu ni mn hin tng thin nhin m gi ra suy ngh v thi sng ca con ngi. Cho d hon cnh khc nghit n u, s sng vn hin hu, ci p vn tn ti. Con ngi phi c ch, ngh lc vn ln trong cuc sng.

b. Phn tch, chng minh ngha cu ni:

- y l mt hin tng m ta c th tm thy nhiu ni trong th gii t nhin quanh mnh. Cy ci, c hoa xung quanh ta lun n cha mt sc sng mnh m, bn b. Chng sn sng thch nghi vi mi iu kin sng khc nghit:

+ Ni xa mc nng bng, cy xng rng vn mc ln, vn n hoa, nhng bng hoa np mnh di x x gai nhn.

+ cnh ng bng Nam Cc, cc nh khoa hc sng s khi pht hin di lp bng dy vn c nhng m a y.

- T hin tng ny, c th lin h vi nhng hin tng tn ti trong cuc sng con ngi:

+ Nhng th thch, nhng kh khn ca thc t i sng lun t ra i vi mi con ngi. Cuc sng khng bao gi bng phng, lun cha ng nhng bt ng, bin c ngoi mun. V vy, quan trng l cch nhn, thi sng ca con ngi trc thc t . Ta khng nn u hng hon cnh, khng bung xui ph thc cho s phn. Trong hon cnh khc nghit, vn c nhng con ngi ch thc vn vn ln.

+ Chnh trong thch thc ca hin thc cuc sng, ngh lc v sc sng ca con ngi cng c bc l r hn bao gi ht. Nhng ng gp, cng hin hay nhng thnh tu, kt qu t c trong iu kin rt cn c tn vinh nh nhng tm gng sng cho mi ngi hc tp:

o Nh vn Nga v i M. Go-r-ki c mt cuc i sm chu nhiu cay ng, gay go, khng ngng t hc, t c vn ln khng nh ti nng v i n thnh cng.

o Hip s cng ngh thng tin Nguyn Cng Hong phi sng trong hon cnh nghit ng: khng th t mnh duy chuyn, kh nng ngn ng hn ch. Vy m ngi thanh nin sng bng ngh lc, quyt tm hc tp v nghin cu phn mm tin hc. Cui cng anh thnh cng.

o Cn c rt nhiu tm gng khc na, h chp nhn ng u vi hon cnh khc nghit sng v vn ln, th hin nhng c m cao p.

c. Bnh lun, nh gi:

- Khng nh s su sc ca bi hc: y l mt bi hc qu bu, b ch v thi sng ca con ngi xut pht t hin tng t nhin.

- Ph phn:

+ Sng trong mi trng, iu kin sng thun li, c ngi bit tn dng n pht trin ti a nng lc ca mnh, ng gp cho cuc sng. Song cng c nhng ngi li m khng n lc c gng, ch bit hng th, dn n lng ph thi gian, tin bc, tm huyt, tnh cm ca ngi thn. S lng ph y l v cng ng trch.

+ Khng gp c nhng thun li trong cuc sng, c ngi sng chn nn, bung xui v dn ti tht bi. Trng hp ny c th cm thng song khng nn ng tnh v tuy hon cnh c vai tr quan trng song nhng n lc c gng ca con ngi cng quan trng hn.

- Bi hc rt ra:

+ c th vt ln kh khn m c nhng ng gp, cng hin trong cuc sng, con ngi cn c ngh lc, ch, nng lc. Song cng rt cn s ng vin, khch l, tnh yu v nim tin ca nhng ngi thn v c cng ng.

+ Cng ng nn c cch nhn nhn, nh gi ng n v nhng ng gp ca nhng ngi hon cnh c bit, ng thi nn c nhng chnh sch h tr, gip h nhanh chng vt qua mi kh khn trong cuc sng.

3. Kt bi:

- S tht bt hnh khi gp phi hon cnh tr tru trong cuc sng, nhng s bt hnh hn nu nh chng ta thi khng c gng.

- Cng nh cy hoa di kia r ca n m su di t si kh cn nhm tm ngun nc du t i tip tc tn ti m n nhng chm hoa p.

- Hy nhn vo tm gng ca nhng bn hc sinh ngho vt kh, nhng hon cnh bt hnh n lc vn ln t soi li chnh mnh.

4:

Sng p l g hi bn?

Trong cuc sng hng ngy mi ngi chn cho mnh nhng cch th hin khc nhau hnh thnh ln nhng cch sng khc nhau: sng p, sng c ch v li sng ch k, bung th thm ch chm trong vng ti li. Nh vy sng p" l mt li sng tch cc m mi ngi cn phi hng ti. Nhng sng th no mi l li "sng p, cn l iu bn khon ca rt nhiu ngi.

p khng phi ch l ci p hnh thc. Ci "p" th hin t nhng hnh ng c x nh nht trong cuc sng n ngh lc vn ln trong mi con ngi. "Sng p" trc ht phi xut pht t lng nhn i, t chnh tnh yu trong tri tim t m sng ht mnh v ngi khc, bao dung, th tha... Xut pht t tnh yu thng nn bt c hnh ng no d l nh nht cng y s quan tm, chia s gia nhng con ngi. Mt sng n trng, bn khng s mun hc m dng li gip mt c gi qua ng. Mi ngy dnh dm tin ng h qu "V ngi ngho". Nhng hnh ng y d nh nht nhng u l nhng ngha c cao p.

Li nh n hn 30 nm trc y, ngi con gi H Ni ng Thu Trm xung phong vo chin trng Qung Tr gian kh bn thn chu nhng thit thi nhng ch vn dnh mt tnh thng bao la cho nhng ngi quanh ch. Bt lc trc mt ca m, ch au n, lo lng cho ngi em nui gi ny ang nng tang tc, m ch mt ng.Tt c nhng iu y u xut pht t lng yu thng trong tri tim ch! chnh t nhng lo lng, n au y dn tc Vit Nam c mt ngi con anh dng, kin cng tn ty lm ngi. l chuyn ca 30 nm trc, cn gi y c bit bao ngi ngy m nhen ln ngn la tnh yu thng trn ci i ny. Mt nh gio gi ngy ngy p xe khp chn bn nhng bc hnh c Ra H Gm m thy v tnh chp c ly tin gp vo qu "V ngi ngho". Bao nh ho tm, bao con ngi c mi nm li lng lng mnh nh n nhng ngi cn trong i kh bn cng.Cuc sng mun mu mun v to nn mun nghn gng mt con ngi khc nhau: c ngi tt, k xu, c nhng ngi tng gy ra ti c. Nhng khng c ai cha tng sai lm. Du c lm lc bc vo ng ct vn c th quay u li. Chng ta vn lun dang tay ch n mt con ngi mi nhng ngi tng mc ti. Mi dp l ln, khng ch nhng ngi ngoi khung st nh lao mi no nc ch i m nhng ngi trong cng vui mng v mi dp y h li c c hi c n x, c tr v vi ngi thn, b bn. Cho n h bng lng bao dung tha th, tin vo mt s thay i h cng l "sng p". Chnh nh c lng yu thng m khng t ngi tm li c chnh mnh.

C mt nh th vi bt danh "Hon Lng" tng na i lm tng cp trn nhng chuyn tu Nng - Nha Trang, lm i gia bun lu xo quyt, thi nhn y tn l "Nguyn c Tn" (ng M - Thanh Tr - H Ni). Na i lm vic tht c nhng trong tri giam c nghe li khuyn nh tm tnh ca gim thi, nh ngi tnh cn m anh tm s:m m nghe ting vng vangTing ngoi x hi rn rng trong m bun li thy bun thmKht thm cuc sng m m ngoi iV cuc i ca tn tng cp y r sang mt ng khc khi mn hn t, anh tr thnh mt nh th, mt thnh vin ca i Cng an x. Khi c hi lm th no m c s thay i ln trong anh nh vy, tng cp, thi nhn y tr li nh c s bao dung, tnh yu ca ngi v hin v ca tt c mi ngi.

Nhc s Trnh Cng Sn tng vit "Sng trn i cn c mt tm lng. lm g em bit khng? gi cun i, gi cun i". Gi s cun nhng tm lng tho thm gieo tnh yu khp mun ni, mang li nh sng cho min t tm ti, mang li hnh phc cho nhng ngi cng kh. Mi chng ta, hy gi theo gi tm lng mnh cu gip bao ngi v chnh chng ta l nhng con ngi c li "sng p.

Cuc sng khng c con ng cng ch c nhng ranh gii, iu ct yu l phi lm sao vt qua c nhng ranh gii y (Nguyn Khi). Cuc sng lun cha ng nhng th thch, v khng ai l khng vp ng mt ln. Vy nhng sau c ng au n y, bn lm g mi l iu ng ni. Trong u ti c th hin ln hnh nh con lt t nh b ming lun n n ci v ln no vp ng cng bt dy, trn mi vn l n ci lc quan. bao gi bn c nh con bp b y, kin cng v ngh lc?... c ng Thu Trm, nhng dng tm s ca ch, tng cu tng ch bao gi cng trn ngp mt lng ham sng phi thng. "i phi tri qua ging t nhng ch ci u trc ging t ". Cu ni tm c y ca ch, gi y, mi chng ta cng phi ly lm chm ngn sng cho cuc sng ca mnh.

Ti c nghe thy dy Ho k cu chuyn v ngi hc tr c ca thy. Anh l mt hc sinh chm ngoan, hc gii, lun nm trong nhm u. Vy nhng trong k thi i hc quan trng anh li trt iu tng nh khng th xy ra. au bun, tht vng v chnh mnh, cuc sng ca mt thanh nin 18 tui lc y ch ton mt mu en khi bao ha hn tng lai, k vng ca gia nh, thy c u sp . Khng chu giam mnh trong mn m, anh t mnh thp ln ngn nn nim tin v tip tc hc tp ht mnh. Anh vo nm sau vi mt s im cao. D so vi bn b, anh l ngi n sau nhng anh li l ngi t c chin thng ln nht: Chin thng chnh mnh, cuc sng vi nhng ranh gii ca n lun bao quanh bn. Nu khng c ngh lc lm sao bn c th i ht c con ng ca ring mnh? T s 1 n s 0 ch trong gang tc nhng khong cch t s 0 n s 1 trn trc i l c mt qu trnh m nu khng c nim tin, ngh lc, bn s mi ch l con s 0 m thi. Hy l mt ngi b hnh vi i chn do dai sn sng p ln mi chng gai bc i: "Chng ng no tri bc trn hoa hng, bn chn cng thm au v vn nhng mi gai Li bi ht ca ban nhc ti yu thch c vng vng bn tai. Bn chn c th s chy mu v gai nhn nhng ng ngi xung rn xit, hy mu y thm ln nhng cnh hng thm trn bc ng vinh quang ca bn! Lm c nh vy tc l bn ang "sng p",sng v lun gi cho mnh mt nim tin vo ngy mai, lun c mt ngh lc vn ln hng n nh mt tri.Ti tng c mt bi th nghe qua tng ch l th vui nhng li mang mt ngha su sc: "Khi anh sinh ra/ Mi ngi u ci/ Ring anh th khc tu tu/ Hy sng sao khi cht i/ Mi ngi u khc/ Cn mi anh th n n ci. Bn v ti, hy t chim nghim cho mnh li sng p khi cui con ng, chng ta u mm ci mn nguyn!

5:

Mt trit hc ni: Mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g n c. Ch c con ngi l ngay t thu lt lnng th chng l g c. N lm th no th n s tr thnh nh th y, v n phi lm bng t do ca chnh n. Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra.Bi lm.

Cc bn tng nghe cu Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra cha? C l cu ni tht l k phi khng cc bn, y l cu ni ca mt nh trit hc, tuy tht kh hiu nhng n li hm cha mt ngha v cng su sc, nh trit hc c nhc nh chng ta iu g y? Vy by gi chng ta hy cng tm hiu r ngha cu ni ny nha cc bn.

Khng ch n gin bng mt cu ngn gn nh vy, nh trit hc cn ni:Mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g n c. Ch c con ngi l ngay t thu lt lng th chng l g c.N lm th no th s tr thnh nh th y, v n phi lm bng t do ca chnh n. Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra.n y mt phn cnh ca nh c m rng.

Ti sao li ni mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g n c?.Mi con vt khi sinh ra u bit n, bit i li, bit bt mi tt c u l do bn nng sinh tn ca n, ging nh con mo con, khi mi sinh ra l bit b li gn m b, hng cht hi m ngt ngo m m n dnh cho nhng a con yu thng, ri dn t m i mt nh xinh mo con bt u tp c nhng bc i chp chng, ri chy nhy, n n a, n bt chut, tt c u l do t nhin m c, khng ai dy bo, mo con trg thnh v c vng i mo con vn nh vy, khng thay i.

Tht hay, to ho ban tng cho loi vt mt bn nng c bit c th thch nghi vi cuc sng th nhng Ch c con ngi l ngay t thu lt lng th chng l g c.ng vy, con ngi khng h c mt cht bn nng c bit no,tt c mi th hon ton ph thuc vo ngi khc,phi tri qua s rn luyn, tp tnh mi c c kh nng.Con ngi khi sinh ra vn chng bit g,ch nhm nghin i mt b xiu v oa oa o ln nhng ting khc i b m, tht s chng th no chm c ti m. Tt c l nh m nng niu,m p vo lng ho tan dng sa ngt chm vo mi hng b xinh th mi tip tc s sng c. Khng ch vy, lm sao con ngi c th t i ng, b trn c,tt c phi qua qu trnh rn luyn ngay t thu ban u.Hai thng bit lt, ba thng bit b, su thng chp chng bit i, mi thng bt u hon thin bc i ca mnh u phi t nhin! u do bn tay nng m ca m du dt tng bc, tng bc mt,to nn kh nng sinh tn, ho nhp vi cuc sng cho mt sinh linh b nh dn bc vo i.

Con ngi khc vi con vt l c tri thc, c phm cht o c nhng y cng u phi l iu vn sn c trong tng ngi m n c pht huy, pht trin qua nhng ngy hc tp, nhng ngy c dy d. Cng nh chng ta ngay t nh c dy rng phi bit hiu tho vi cha m, bn ngoi x hi cn tn trng ngi khc, phi chn thnh, cng bng... v nhiu iu khc na, nhng li dy n su vo tm tr, n ln theo thi gian khi ta cng ln, v c p dng ngay trong i sng. Th hi khng c s chui rn, khng c s luyn tp th lm sao ta c th ho nhp vi cuc sng hin ti c, bi vy n lm th no th n s tr thnh nh th y, v n phi lm bng t do ca chnh n. chnh l l do ta cn phi bit sng, bit hnh ng, bit n lc.Cng nh khi mun nh c mt bn nhc hay th ta phi tp nh n, iu xut pht t lng yu thch, bt ngun t s t nguyn, khng h b cng p, rng but. Con ngi l mt t giy trng, ch tng nt, tng nt bt mi v ln bc tranh hon thin, nn cn phi luyn tp t thp n cao, t d n kh, mi c th hp thu kin thc t cuc sng c. Ging nh trong hc tp u phi ai mi u cng c ngi trn chic gh i hc, m phi bt u t lp mt, tri qua mi hai nm rn luyn gian kh mi c ngi vng trn chic gh y. Tm li t c thnh cng, c mun, nguyn vng th chnh bn thn phi c s n lc thc s, c gng ton vn th thnh cng s n trong tm tay thi.

Tuy nhin u phi ai cng i c n cng ca s thnh cng. C nhiu ngi ang hc rt tt nhng v m chi b ngang vic hc th l mt tt c qua mt lc nng ni, qu ng tht h lm th no th s nhn li c kt qu nh th y thi!.Chnh v vy hy lun nh rng ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra, ch c ta mi quyt nh c s phn ca ta, con ngi ta th no th do chnh ta lm nn. Mt ngi nu bit gng cng hc tp, bit ch trng n phm cht o c, . Th sau ny s lm nn danh ting gp phn a t nc n mt gc tri vinh quang, xy dng t nc ta thnh to lu i p nht m khng cng quc no c th snh bng.Nhng tht dng tic x hi ta ngy nay vn khng thiu nhng k t hu dit mnh,nhng con ngi thn tn ma di do n chi sa o, dn n b AIDS,b nghin ngp l cng do chnh h t to ra, t to cho h mt cuc sng kh s, b mi ngi xa lnh.Bn cnh l nhng k ch bit trng ch vo ngi khc, khng bit t n lc bn thn trong hoc hnh cng nh trong cng vic. Tht ng ph phn!

Qua cu ni v cng ng gi ca nh trit hc, c l lm thc tnh chng ta, cho nn ngay t by gi phi bit rn luyn bn thn, hc tp tht tt, khc phc ch hn ch cn phi trng ch vo ngi khc, bn thn ta pht trin hn, v hn ht phi lm nn mt con ngi hp thi i th x hi mi pht trin, t nc mi giu mnh.

Nhng cc bn cng hy nh rng chng ta khng h c c chin u vi s phn m bn cnh cn c gia nh, x hi na.Chnh nhng tc ng cng c th to nn ti ca ngy mai.

Cu ni ca nh trit hc tht th v phi khng cc bn? Bit bao iu ngha, v gi c n cha trong cu ni ny. Hy t khng nh ci ti ca chnh mnh v lm nn ci ti tht s, tht gi tr cho x hi ny nha cc bn!!!! Ti ch c th l k do chnh ti lm ra

6:

Sng sao cho khi phi xt xa...

Bi lm:

Ma xun l ma p nht trong nm, tui tr ca thanh nin cng nh ma xun. L la tui p nht trong mi cuc i. Thanh nin l la tui vi nhiu c m, d nh v hoi bo ln nht. c th lm tt nhng hoi bo th nhng thanh nin cn phi c mt mc ch sng mt l tng sng. Vy l tng sng ca thanh nin ngy nay l g?

Bn c bit ti sao chng ta li c sng trong mt t nc c lp ngy nay khng? V sao mt t nc nh nh chng ta li co th nh thng c gic ngoi xm hung mnh khng? chnh l nh l tng ca ng cha ta ngy xa. Trong s nghip chng ngoi xm bo v T quc, c hng triu thanh nin ln ng ra trn, dng cm chin u, hy sinh cuc i thanh xun p nht ca mnh, gp sc quan trng cng ton dn tc nh thng hai k th hng mnh ca thi i l thc dn Php v quc M, em li c lp, t do cho T quc.H c nhng l tng sng p h chin u hi sinh v t nc thn yu.Vy sng trn 1 t nc ha bnh c lp ny chng ta cn phi lm g tip bc ng cha ta vi s mnh xy dng Vit Nam thnh mt quc gia hng mnh ang t ln vai thanh nin chnh h phi lnh s mnh v cng cao c v thing ling ny bi h l ch nhn, l tng lai, l ma xun ca dn tc. Thanh nin sng l phi c l tng. thc hin c l tng mi thanh nin chng cn phi trang b mt hnh trang tht vng chc vo i bng vic hc tp v phi sng c o c. Nhng nhn thng vo thc t hin nay, khi t nc ta ang c nguy c tt hu v kinh t, t nn x hi ngy mt gia tng th thanh nin cha chng t y c vai tr, trng trch ca mnh trc s mnh ca t nc.M lai c nhiu thanh nin ngy nay ch bit sng cho chnh bn thn mnh, nhng ngi c li sng bung th, sng cho qua ngy. H chn bc trc kh khn, lc u trc th thch v sng v trch nhim vi x hi. Bi l mt iu, h vn cn mc cm vi qu hng. Thi ng trch ny biu hin nhng ngi ta sng tha hng, ch bit sng v ng tin, lc no cng em li ch ca mnh ln bn cn so o, tnh ton. Bo v quyn li ca mnh, l ng, nhng dng nh ng qu v bn thn m xem nh cng ng. l li sng ch k. 'Sng' - ch l mt t n gin thi nhng n hm cha bit bao nhiu iu. Sng v iu g v sng nh th no. iu tu thuc vo s la chn ca mi ngi trong chng ta. thanh nin ngy nay tr thnh tr ct ca nc nh khng ch hin ti m ngay c trong tng lai th vn sng cn l thanh nin phi xc nh c cho mnh mt l tng; sau khi xc nh c phi phn u thc hin l tng . Ch c nh th thanh nin Vit Nam mi c th hon thnh c s mnh m t nc giao ph v c th ngng cao u vi thanh nin th gii. Mi thanh nin s c quan nim ring ca mnh v l tng, tu thuc vo hon cnh, trnh ,, l tng ph hp vi xu th chung ca i a s thanh nin, v mang li li ch cho dn tc mi tht s l l tng. Con ngi ta lun kht vng hng ti ci cao c tc l hng ti chn l, nhng ngi sng phn u hng ti ci cao c thng c gi l ngi c l tng. Nh vy chn l khng ch l ngn n pha m cn l ci ch ca l tng. Trong cng cuc i mi ca t nc, nht l thi k hi nhp kinh t th gii, thanh nin chnh l ngun nhn lc cht lng cao nhanh chng nm bt khoa hc cng ngh hin i mi lnh vc pht trin t nc. Thanh nin Vit Nam th hin rt nhiu u im nh thng minh, cn c, chu kh, ham hc hi, tip th ci mi nhanh... Nhiu bn tr th hin li sng cao p, thi bng ngn la v cng ng v khng cam chu i ngho. Cc ma h tnh nguyn thu ht hng nghn tr thc tr tnh nguyn ln ng v nng thn, min ni. Nhiu d n ln do thanh nin m nhim... K tha li dy v l tng cho thanh nin ca H Ch Minh, kt hp vi thc tin ngy hm nay ca t nc, thanh nin c th xy dng cho mnh mt chn l - mt l tng: Khng ngng phn u xy dng Vit Nam tr thnh mt nc Dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Tt nhin s nghip to ln ny l ca ton dn tc nhng thanh nin gi mt vai tr quan trng, bi s nghip ny khng phi mt sm mt chiu m t c; cn c thi gian, ngn hay di tu thuc vo s phn u ca chng ta. Thanh nin l lp ngi tr tui s k tc v bin s nghip ny thnh hin thc.Ging nh cu ni Tinh thn ca tui tr l qu k l c th nung st thnh vng.

L mt thanh nin th k 20 vi bc hi nhp hin nay,vi nhng l tng v hoi bo ln, chng ta hy ra sc hc tp v sng c o c. tht s l mt ngi c ch trn x hi ny. Chng ta ai cng sng c kht vng, hoi bo v ht mnh v n. 'Ci qu nht ca con ngi l cuc sng, i ngi ch sng c mt ln, phi sng sao cho khi phi xt xa, n hn v nhng nm thng sng ph, cho khi phi h thn v nhng nm thng sng hoi, sng ph... Sng c l tng a t nc mnh i ln hi nhp vi cc cng quc nm chu.

7:

Tht bi l m thnh cng.

Bi lm:

Trc ht chng ta cn hiu r ngha cu tc ng.Tht bi l khng t c kt qu, mc ch nh d nh, tri vi thnh cng. Vy m cu tc ng li khng nh tht bi l m thnh cng-mt iu ht sc mu thun.Hn ai cng bit m l ngi sinh ra, to ra.Tng kt li, ta hiu rng c tht bi th ta mi c kinh nghim, t dn ti thnh cng. Vy ng l tht bi sinh ra thnh cng, c bi mi c thng. Cu tc ng tng chng nh mu thun nhng tht ran li l 1 kinh nghim sng mang ngha thc t: Tht bi dy cho ta nhng bi hc ta vt ln v tin ti thnh cng.

Ti sao vy? Ta nn i t nguyn nhn ca thnh cng. Nguyn nhn ca thnh cng c nhiu yu t nhng ch yu n bao gm:- C nng lc- Chp c thi c.

Vy th xem Tht bi c sinh ra vic c nng lc v chp thi c hay khng? Khi ngi ta tht bi ngi ta thng ngi suy ngm v sao ngi ta tht bi hn l khi ngi ta thnh cng th ngi ta thng ngh v sao ngi ta thnh cng. Thay vo , ngi ta n mng v t mn, iu ny git cht thnh cng.

- Khi ngi ta ngh v sao ngi ta tht bi th iu u tin ngh ti l nng lc ca mnh cha (kh nng chuyn mn ca bn thn, kh nng lin kt v dng ngi, nhn lc, vt lc v thi gian). Sau ngi ta ngh ti liu mnh thc hin nh vy ng thi im cha, chn thc hin cha (chp thi c). Khi ngi ta tm c ra nguyn nhn nh vy, a phn h s chun b tt hn cho nhng ln sau khng b tht bi. Do tht bi sinh ra thnh cng l vy.

- Con ngi thng c tnh kiu hnh, h thng khng chu tht bi, h lun mun chinh phc v lun mun thnh cng. Trong khi tht bi lm c tnh kiu hnh ca h ni dy v mnh ln, l v sao m tht bi sinh ra thnh cng vy. NGHA ca n nh th no?

- N khuyn ngi ta khi tht bi th ng nn, phi bit nhn li nhn ra v sao li nh vy v iu quan trng hn c l lm sao ln sau khng b nh vy na v ln sau lm nh th no t c.- N cn mt ngha na, mt ngha ht sc con ngi, l an i ngi ta, a phn s an i u tt, n lm cho ngi ta ly li c t tin. Nhng i khi n lm nht ch ngi ta v s bng lng ca h ln hn ch ca h.Cu ni trn ch c tc dng i vi ngi c ch v lng am m m thi.

8:

Suy ngh v quan nim: Tnh thng l hnh phc ca con ngi.

Bi lm:

Nu c mt gia v lm tng thm hi m v ngha trong cuc sng chnh l tnh yu thng. Nu c mt tnh cm thing ling gip chng ta vt qua bao kh khn,th thch chnh l tnh yu thng. S n cn, m p cu tnh thng tht p! Vi tnh thng ,chng ta c th chia s nhng cm xc v thu hiu ln nhau. Tnh yu thng gip chng ta trong lc kh khn bi v n gip ta kt ni ngn ng tri tim. C tnh thng chng ta cng st cnh bn nhau khp mi no ng i. C tnh thng, chng ta cng m mm cho tri tim hoi bo v kht vng. Qua , chng ta c th thy r: Tnh thong l hnh phc ca con ngi.

Trn th gian ny, c rt nhiu cch nh ngha tnh thng nhng nhn chung tnh thng yu l mt cm gic n t s chn thnh cu tri tim, n v cng n gin, mc mc, khng mang nhng mu toan, tnh ton v tnh thng hin din khp mi ni. Hnh phc l cm gic vui v, sung sng hay n gin ch l s thanh tnh trong tm hn. Chnh v m tnh thng yu v hnh phc lun tn ti trong nhau.

X hi ngy nay lun bn rn trong gung my cng vic, con ngoi lun phi chy ua vi thi gian, nhng khng v th m tnh thng yu gia ngi v ngi b mt i. u vn cn rt nhiu nhng tm lng chan cha yu thng lun rng m. C rt nhiu bn hc sinh, sinh vin tham gia cc chin dch Ma h xanh, "Hoa phng " gip nhng ngi km may mn.Cc bn khng qun kh khn mangcon ch n cho cc bn vng su vng xa. Hay nh bn thn chng ta, khi Trung thu n ta vn thng quyn gp lng n gip cc em nh vui tt Trung thu. Tt c nhng iu phn no chng minh cho tnh yu lun hin hu tt c mi ni. mt khc tnh thng cn l tm lng ngi m, ngoi cha, ngi ng, ngi b, i vi con chu. H c i lo lng, chm sc, dnh nhng g tt nht cho ngi thn yu. Th y, s thng yu mun mu mun v vi mun nghn s th hin. N tn ti khp mi ni v trong nhiu mi quan ht bn b, gia nh n x hi.

Th nhng tm huy chong no cng c mt tri ca n, tnh yu cng vy. Nu chng ta khng t ng ch, khng mang n cho nhng ngi cn th n s tr thnh mt tc nhn xu cho gia nh v x hi. V nh mt ngi m th lc no cng yu thng con nhng nu ngi m lm tng rng yu thng l cng chiu th sm mun a con y s tr nn h hng v chng cho rng chng l nht.

Khng nhng th, cuc i mun hnh vn trng, c ngi tt cng c k xu. Tuy x hi c rt nhiu ngi tnh yu thng v b i vi mi ngi xung quanh nhng cng tn ti nhng k ch k.Nhng ngi ch bit cuc sng ca mnh, h khng quan tm n bt c ai. H khng h bit rng cuc i l tp hp ca rt nhiu s phn may mn, bt hnh. V vy nhng s phn may mn cn dang rng vng tay yu thng gip nhng s phn bt hnh, gip h vt qua kh khn ca cuc i.

Trn th gian ny, khng c v thn no p hn thn mt tri, khng c ngn la no p hn ngn la yu thng. Chng ta hy m rng cnh ca tri tim, m rng tm lng yu thng, mang tnh yu n vi mi ngoi. V nh ta khng nhng hnh phc n cho mi ngi, cho chnh mnh m cn gip nhng ngi bt hnh hiu rng th gii ny vn v cng m p tnh ngi.

9:

Mai m tnh thng ni tr ng ca nhng con ngi khng chung huyt thng nhng chung mt tm lng.

Bi lm:

Trong m, mt bn chn bc, b xu lang thang trn ng, nh mt bun mt nhoi ca em, em rt bun v em khng bit i v u,v u . y chnh l thc trng x hi hin nay nc ta, tnh trng tr em lang thang ngy cng tng v l mt vn nn cn c gii quyt nhanh chng. Tuy nh nc ta rt c gng ht mnh, nhng khng d g c th xa i vn nn ny mt cch nhanh chng c do nh nc ta khng c iu kin. V th trong x hi xut hin mt lc lng mi, mt lc lng cm thng vi tnh trng hin nay ca cc em, mt lc lng giu tm huyt v y tnh thng, chnh l nhiu c nhn, gia nh & t chc c lng ho tm thu nhn tr em c nh, lang thang, kim sng trong thnh ph, th trn v nhng mi m tnh thng nui dy, gip cc em hc tp, rn luyn, vn ln sng lnh mnh, tt p.

S phn ca nhng a tr lang thang, khc vi cc bn b cng trang la, l ra gi ny chng phi ang c yu thng, c nng niu chm sc bi gia nh, cha m; th gi y nhng a tr y phi lang thang kim sng di nhng tiu cc ca x hi, nhng la lc, p bc, xm hi ti bn thn, m quan trng nht l xm hi ti tinh thn, ti t tng.V th cc mnh thng qun, cc nh ho tm t khp mi min t nc cng chung tay lp nn nhng Mi m tnh thng, nhng gia nh khng cng chung huyt thng nhng li c chung mt tm lng, chm lo v dy bo cho tr em lang thang, nhng mnh i bt hnh c c mt cuc sng hnh phc, mt tui th vui ti v mt tng lai ti sng. Tiu biu v cc t chc nhn o Vt Nam l: Lng tr em SOS, mt gia nh ln cu tr em lang thang. Nhng trong s nhng nh ho tm c y iu kin v vt cht ln tm lng th cng c khng t ngi khng c iu kin vt cht nhng li c tm lng nh C tch b bt sinh vin ng trn bo Tui tr s ra ngy 26-9-2008 v n SV Nguyn Hang Oanh m ang, vng vng vi vai tr l ch, l m ca 3 em nui nh m la.D ch l sinh vin, lo tin hc ca bn thn cn khng , nhng Oanh vn gng chm sc cho cc em, lo cho cc em c c mt cuc sng no , c vui chi, c hc hnh bng nhng mi lm thm n tn khuya c tin cho cc em.Tht ng l mt cu chuyn c tch gia i thng.

Nhng do u m tr em lang thang trong x hi ngy mt ng? Tr em lang thang do nhiu l do, nhng nguyn nhn quan trng nht l do nhng ngi mang ting l bc sinh thnh, nhng li thiu trch nhim, ang tm b con gia mt x hi en ti, khng ni nng ta, chng b li dng, lm ng lc li.Tht ng trch cho nhng k quyt nh sinh con ra i th t nht cng phi mang n cho chng mt cuc sng hnh phc cho d l khng no . Nguyn nhn th hai c th do bn tr m ci t nh, khng ni nng ta, chng phi sng da vo nhng a tr lang thang ln hn, nhng bng nhm ng ph, hc theo thi xu, lm vic xu mu sinh.V nguyn nhn th ba chnh l nhng k c tm a c c, xu xa la gia nh cc em, d d cc em, xem cc em nh mt mn hng em li li nhun cho chng.

Trong cuc sng c k xu, ngi tt, cng nh c nhng nh ho tm th song song cng c nhng k gian, la o, chn dt cc em gi l m mn.Nhng ngi m ny li dng cc em, bc lt sc lao ng ca cc em, bt cc em lm vic qu sc: xin n,bn v s, thm ch l n cp kim tin nui chng.Nu cc em khng kim tin, th b m nh p d man, bt cc em nhn i. Nhng k nhn tm hn na th nh gy tay, gy chn, thm ch l cht ngn tay, ngn chn ca cc em vic n xin t hiu qu cao hn. Nhng a tr b li dng chn dt thng xut thn cc gia nh ngho vng su, vng xa, b nhng k chn dt lng gt vo TP.HCM lm vic kim tin.Mt thc trng au lng khc l nhiuu v vic khi pht hin, li do chnh cha, m rut y cc em theo nhng k chn dt kim tin. Nh trng hp em Hoa (khang 6 tui) trn bo Ph n,qu Ngh An, m bnh mt sm t lc hai tui.Nh c bn ch em, thu nhp hng ngy trng vo hai cng t trng sn v cng vic ph h hng ngy ca ba. Khang gia nm 2008, bc Nm TP.HCM ra qu a nh em ba triu ng bo ba cho con vo TP.HCM ph bc Nm bn hng.Bc s cho n hc n ni n chn. Khi vo TP.HCM, bc Nm Bt con gi bng m.Khi i bn phi mc ng phc hc sinh ngi ta thy ti nghip, mi bn c nhiu. Mi ngy lm vic, m s gi dm 10.000, cui nm s a con gi v qu Hoa ni.Tht ng xu h khi mt ngi ln khe mnh li sng bng s tin t i kim c ca mt a tr, m khng bit t lao ng nui sng bn thn, ch bit bc lt sc lao dng ca cc em. Nhng k c hnh vi ny cn phi b x pht tht nghim minh, lm gng cho bn xu cn li.

Vic lm ca nhng nh ho tm i vi cc em lang thang tht l tuyt vi. l mt ngha c v cng cao p m x hi ang rt cn c mi cng dn. L mt thanh nin sng trong x hi, chng ta phi c thi tch cc ngn chn nhng hnh vi sai phm ca bn xu, ng thi chung tay gp sc gip cc em c mt cuc sng ti p.V tr em chnh l tng lai ca t nc, l tng lai ca chnh chng ta.Tr em hm nay, t nc ngy mai, hy tr c sng trong m no hnh phc, c th th tng lai do chng xy dng mi c th tt p c.

Gip ngi tn tt, tr em c nh cn c s chung tay ca nhiu c nhn, gia nh, t chc t thin v cc cp, cc ngnh v c chnh bn thn chng ta na.Chng ta hy cng nhau vn ng mi ngi xy nn nhng mi m, nhng gia nh tht ln, x hi khng cn cnh tr em lang thang na.Hy d cuc sng ngy mt tt p hn.

10:

Em hy vit v tnh mu t.

Bi lm:

"Lng m bao la nh bin Thi Bnh dt do" Vng, t xa n nay mi khi nhc n hnh tng ngi m, h lun ngh n mt tnh cm tht bao la, chn thnh v m p cha chan bao tnh yu. Tht cao qu v may mn bit bao i vi nhng ai cn m.Lng m, cng chnh l tnh mu t. l mt th thing ling, qu gi xut pht t tm hn long lanh nh pha l, du ngt nh dng sui ca m dnh cho a con thn yu ca mnh. Mu l m, t l con. Hai t ny hu nh cha bao gi xa cch, v nh cho d h c cch xa bao lu, bao xa th tm hn ca m v con lun ha quyn vo nhau.Khi con cn b th, t lc va cho i c bn tay ca m d dnh, nng niu. Mt cht ln na, m cng l ngi tng bc i u tin. Khi i hc, cng c nhng lc con ham chi khin m bun lng nhng b vn khng bao gi bun hay hn trch con, lun ch bo cho con th g ng, th g sai. Tt c nhng u y u chng minh c th no l tnh m. V con cng p li tnh cm y bng s thnh cng, s hiu tho m mi ngi u c th t c bng chnh s n lc ca mnh. Nhng tnh con dnh cho m khng bao gi bng tnh m dnh cho con. cho ta thy s tuyt diu v c hy sinh ca ngi mu, ngi m m ta khng th l gii c.Khng th khng ni n mt s trng hp ngoi l. Cng c nhiu ngi m nhn tm vt b i ct nhc, nhng a con rut thit ca mnh khng l do. Ti khng th hiu c ti sao li c ngi nh th. Nhng vic nh vy c b x hi ch trch khng? Hay su trong tm hn ca h ang ngh nhng g, c n nn hi hn khng? Chng ch l nhng a tr th cn tnh thng m p, du ngt ca m thi m. H v tnh lm vy bn s thing ling cao qu ca ba ch vng tnh mu t m chng ta hng ngh n v yu qu n.M dnh tnh cm cao qy, y s huy sinh khc kh cho con th con cng phi p li bng nhng th thing nh gn nh th. M khng bao gi i hi nhiu con, lun mong con thnh t, hnh phc th cng chnh l nim vui ca m. V ng thi con cng l nim tin, l hy vng, hoi bo ca m. Tt c nhng g tt nht cng u dnh cho con. Nhng ai ang cn m th hy bit qu trng v gi gn n. C nhng th khi qua ri th khng bao gi lu li c. Tnh cm ca m nh nh sng trn cao, bng mt trn cao, nh dng sa ngt ngo. Cuc i tht cng bng bit bao khi cho cho mi ngi chng ta th gi l tnh mu t

11:

L ngi sng phi c tnh thng

: "Tnh thng l hnh phc ca con ngi"

Bi lm.

Trong cuc sng gia con ngi v con ngi chng ta lun tn ti tnh yu thng. Tnh yu thng l ci ngun u tin ca con ngui chng ta cho n ngy nay. Nhng tnh yu thng p mang n nim hnh phc cho chng ta. Vy chng ta cng tm hiu " tnh thng l hnh phc ca con ngui l g?".

Tnh thng l s cm thng chia s trong phm vi gia nh, x hi, nh trng. Hnh phc l nim vui, nim sung sng khi ta t c nim m c, phn u trong cuc sng. Khi chng ta cho ngui khc tnh thng hoc khi chng ta bit chia s nim vui ni bun vi ngi khc th chng ta s nhn li c t h s s bit n bi cuc sng l cho, u ch nhn ring mnh.

Tnh thng cn c th hin nhiu kha cnh, ta thy gn guinht l gia nh, tnh cm ca cha m i vi con ci l v cng ln lao v b bn. T ngn xa cha ng ta c nhngcu ca dao cao tnh yu thng ca cha m; Cng cha nh ni thi sn, gnha m nh nc trong ngun chy ra. Ni cao to x nc chy nhiu nh th ta cng khng th hnh dung c tnh yu thng ca cha m ln lao nh th no bi ta khngbao gi ong o m c.iu tr thnh o l bn phn con chng ta phi bit ghi nh cng n ca cha m, vng li cha m, c gng hc tp tht tt lm cha m vui lng.Ta c th thy trong vn hc, thu Kiu v thng cha mnh phi bn thn chut cha, Nguyn nh Chiu khc n m c mt khi hay tin m mt. Ngoi ra tnh yu thng cn c th hin trong nh trng: vng li, l php vi thy c ngi ln tui hong thnh nhim v m thy c go,ghi nh cng n thy c dy cho ta nhng bi hc u tin,nhng ch u i. Trong quan h bn b: cm thng chia s vi nhng bn c hon cnh khokhn, gip cc bn hc yu. Tong x hi, bit chia s cm thng vi nhng s phn bt hnh, vn ng ku gi mi ngi quyn gp gip ng bo l lt, qu nh tnh thng, v ngi ngho...

V sao chng ta sng phi c tnh thng: V tnh thng l mt trong nhng th cao p nht ca con ngi, tnh thng l s cho i ng thi nhn li, tnh thng m n nim tin l sng, nim hnh phc, s m p cho mi ngi, c tnh thng gip con ngi s xy dng x hi tt p, trt t tnh thng gip con ngi hon thin nhn cch ca mnh hn.

Tuy nhin tnh thng phi bit t ng ch v khng t ng ch s khng l hnh phc m l bt hnh. Mt ngi m qu nung chiu con s khn kh v con. Cho tin nhng k dng hnh kht l tip tay cho li bing.Khoan hng, dung tha cho nhng k phm ti nhng chng vn " nga quen ng c" th tht l nguy him cho x hi. bn cnh nhng ngi gii lng yu thng vn cn v vn nhng k ch k, sng ch bit v minhtht l ng ph phn ln n.

"Tnh thng l hnh phc ca co ngi" cu ni tuy ngn gn nhng bao hm y y ngha cho chng ta tnh thng l mt trong nhng cm xc p nht ca con ngi.ng sng v mnh m hy sng v mi ngui nht l i vi nhng ngi chng ta yu thng, s lm cuc sng ny tr nn tt p hn mi ngu cm thy yu i hn

12:

Ai khng c mt tnh bn chn chnh th khng xng ng c sng.

Bi lm:

ng cha ta tng c cu:

Bn b l ngha tng thn

Kh khn hon nn, n cn c nhau

Con ngui khng ai c th sng thiu bn. Tnh bn l mt trong nhng tnh cm cao p v trong sng nht. Nh nh vn Thomas Hughs tng ni: Phc thay ngi no c ti kt bn, v l mt trong nhng qu tng qu nht ca Thng . Qu tht nh th, tnh bn c mt sc nh hng v cng to ln n cuc sng ca mi chng ta.

Con ngi t khi sinh ra n ngy trng thnh khng ai khng c bn. Tnh bn rt gn gi, gin d ch khng xa vi hay kh ni nh nhiu th tnh cm khc. Tnh bn l mt phm tr x hi, c dng ch quan h gia ngi vi ngi c nhng nt ging nhau v tm t, tnh cm, quan im hay hon cnh m h c th chia s, ng cm, gip nhau cng tin b. Tnh bn c th l bn tri k, bn ni kh, bn hc, bn ng hng, bn ng la, bn ng minh hay bn chin u. Bn l ngi c cng s thch, cng l tng, quan nim sng vi chng ta. Bn l ngi cho ta mt b vai mi khi ta khc, cho ta mt im ta khi ta ri vo tuyt vng, cho ta mt bu tri nh sng khi ta lc bc vo th gii tm ti, l ngi s lun bn ta d cuc i c i thay, khi ta gp hon nn cng nh tm thy hnh phc. Nhng ti sao ta cn phi c bn? Phi chng v bn l ngi lun bn ta nh cu ni: nh th nh ba m, ra ng th nh bn b. C l v vy m bn b rt quan trng, nu ai khng c bn th l mt thit thi ln trong i. C bn l iu hnh phc nht ca mi cuc i nh nh vn A.Manzoni ni: Mt trong nhng hnh phc ln nht i ny l tnh bn, v mt trong nhng hnh phc ca tnh bn l c mt ngi gi gm tm s thm kn. Tnh bn n vi mi chng ta mt cch rt t nhin bi l n xut pht t tri tim ca mi ngi.

Trong cuc sng, tnh bn c biu hin trn nhiu phng din khc nhau. Bt c thi i no cung tn ti rt nhiu tnh bn p. Chng hn nh tnh bn ca Lu Bnh v Dng L ngy xa. Khi Dng L l mt th sinh ngho kh, Lu Bnh khng nhng khng ch bai m cn kt giao bn hu v to iu kin cho Dng L n hc. n khi Dng L cng thnh danh toi, Lu Bnh ch l mt k n my ru ch b tha. Nh n ngha tnh bn b nm xa, Dng L nh v mnh gip nui v c thc vic hc ca Lu Bnh. Sau , Lu Bnh t lm quan. Hay tnh bn v cng tt p v su sc ca hai nh chnh tr ln l Cc-mc v ng-ghen. Tnh bn ca hai ng bt ngun t vic c cng chung mc ch v l tng. Trong sut thi gian nghin cu v lm vic, hai ng khng ngng vit th cho nhau v v cng vui sng khi gp lai nhau. C ln ng-ghen b bnh, Cc-mc b ra rt nhiu thi gian v tm huyt nghin cu sch v t tm ra cch tr bnh cho bn.. mi chnh l tnh bn chn thnh v cao qu.

Bn cnh tnh bn chn chnh cn c tnh bn khng chn chnh. l tinh bn da trn s gi di v li dng. Tnh bn y s khng bao gi vnh cu c. Bi tnh bn c xy dng da trn nhng tnh cm, nhng cm xc chn thnh nht. Chnh v vy, nu thiu i nhng th ny, tnh bn s khng bao gi bn vng.Vin pha l tnh bn ng nh kia s khng cn sng lp lnh na m thay vo l nhng nh sng m nht, en ti.Tnh bn di la s lm cho con ngi ta mt i nhn phm, o c ca mnh. Tnh bn di tr s khin cho hai ch tnh bn khng cn thing ling v cao qu na. Tnh bn ny s khin cho bt c ai trong cuc u cm thy bun phin v tht vng. Khng nhng ta gy cho ngi khc s tn thng m chnh ta cng b tn thng ngc li bi nhng g ta gy ra. V vy, chng ta cn trnh xa th tnh bn ng xu xa ny.

Tnh bn l mt tri nghim l th ca cuc i mi ngi. Tnh bn gip chng ta hon thin nhn cch ca mnh. Chnh nh tnh bn m ta trng thnh hn, giu ngh lc hn trong cuc sng. Khng nhng th, tnh bn gip cuc sng tr nn v cng ngha, ng nh Democrite ni: Ai khng c mt ngi bn chn chnh th ngi khng xng ng c sng.

13:

Tnh bn lun hin hu bn cnh chng ta.

Bi lm:

Mi ngi chng ta c sinh ra v ln ln trong tnh thng ca cha m, s chm sc dy bo ca ng b, lng yu thng m bc ca anh ch v rt nhiu th tnh cm cao qu khc. Trong s tnh bn l mt phn khng th thiu, n hin hu bn cnh chng ta t thu u th mi cho n v sau.

Tnh cm con ngi c th ni l lin min bt tn, c bit khi ngi ta yu thch mt ngi hay mt vt no . Tnh bn cng nh th, khi hai hay nhiu ngi quen bit v chi thn vi nhau th gia h ny sinh mt bng hoa tnh bn. Tnh bn phi c hnh thnh t t nht hai c th tr ln v n khng gii hn s lng nhng ngi bn v sau. Vi nhng c im nh trn, ta thy rng Tri t chng ta hin hu v s bng hoa tnh bn, c th ni nh mt rng hoa ca tnh bng hu.

Khng ging vi nhng loi tnh cm khc, tnh bn c mnh danh l th tnh cm trong sng nht. Ngay t lc cn th, khi nhng a tr cng xm chi chung vi nhau th tnh bn gia chng ny sinh t lc . V mc d khi h tm mi tui, h ngi quay qun li tr chuyn vi nhau, vn c gi l tnh bn. Nh vy ta thy tnh bn khng phn bit tui, n hin hu trong cuc sng chng ta t lc u th cho n thu bc u.

Tnh bn c biu hin qua rt nhiu kha cnh, c th l li ni, c ch, hnh ng hay i khi ch l mt ci nhy mt. Khi ta ni ra nhng li m du thn thng hay vi nhng c ch tn trng ha nh, ta to mt s thn thin vi nhng ngi bn ca mnh v d nhin n s gp phn xy dng tnh bn gn b di lu. Lng chn thnh chnh l cha kho then cht ca tnh bn, nu nhng ngi bn n vi nhau khng tht lng m ch v v li gi di th mi quan h bn b mau chng v.

Hy th tng tng nu chng ta sng khng c tnh bn th th gii ny s nh th no? S khng c nhng cuc hp mt bn b, khng c s giao thip gia ngi ny ngi kia, khng c mi quan h gn b thn thit vi nhng ngi bn mi, mi ngi nhn nhau bng nh mt xa lth th cuc sng s nhm chn bit bao. Tri t chng ta s d mang tn hnh tinh xanh l do s vun p ca rt nhiu th tnh cm t bi cho i sng tinh thn ca con ngi, lm cho th gii tm hn nhn loi thm a dng phong ph v ngy cng pht trin ti p hn. Th nn, mt th gii m thiu i tnh bn chng khc no mt hnh tinh en khng c s sng. Do vy chng ta hy tri rng lng mnh ra vi mi ngi, n nhn nhng tnh cm yu thng chn thnh m h dnh cho ta ta lun c sng trong nim vui ca tnh bn.

Mc d khng thing ling nh tnh m, cao qu nh tnh thng v kh gii thch nh tnh yu nhng tnh bn li l th tnh cm cn bn nht, bi ni lm c s pht trin nn nhng loi tnh cm khc. 14:

Sng l cho u ch nhn ring mnh

T Hu

Suy ngh ca anh (ch) v cu ni trn?

Bi lm:

Trong cuc sng mi ngi u c nhng quan nim sng ring ca mnh, thm ch l i lp nhau. Nh th T Hu li cho rng: sng l cho u ch nhn ring mnh va l mc tiu sng va l quan nim sng ring ca ng. ng quan im sng ca ng cng c mt nh th nc ngoi cho rng: Cho i m khng nhn li mi l hnh phc lu di. Cho l bit trao i,dng tng nhng g qu gi ca bn thn cho ngi khc, bit hy sinh cng hin nhng g tt p nht ca mnh dnh cho gia nh, bn b, x hi.

Nhn l cch sng ch bit mnh m qun ngi mt cch sng ch k bit nhn v mnh nhng iu tt p, l mt cch sng ch v mnh.

Sng khng phi ch bit hng th khng thi m cn phi bit cng hin, bit sng v mi ngi xung quanh l quan h gia cho v nhn. Thnh qu ca mi ngi trong cuc sng khng phi t nhin m c m n phi tri qua mt qu trnh. Ngoi s c gng n lc ca bn thn cn l s hy sinh cng hin ca bao ngi.Vy nn chng ta phi cho u ch nhn khng thi: Cho i l mt biu hin ca cch sng p sng c l tng mc tiu ng n v tt p. Bit quan tm gip ngi khc cuc sng thm xanh, thn vui v c ngha hn,Chng ta c th cho i bng nhiu hnh thc nh vt cht hoc tinh thn hoc nhng cch khc. Sng cn phi bit xc nh r quyn hn v trch nhim ca mnh thc hin ng n nhim v ca mnh v t quyn li tp th ln trn quyn li c nhn mt nhi v mi ngi. bit qun i ni bun ca bn thn vui cng nim vui ca mi ngi cng l mt trong nhng cch cho ring ca nhiu ngi

Chng ta ai cng bit n mt ngi lun yu thng, lun hy sinh hnh phc ca mnh v nhng a con trong t nc Vit Nam. l v cha gi ca dn tc H Ch Minh mun vn knh yu ngi l vng dng ta sng khp mun ni,ngi lun cho i tt c nhng g bn thn c em li cuc sng yn bnh m no cho nhn dn.Cuc i by mi chn ma xun ca Bc l bi ca bt t v s hy sinh cng hin cao c cho nhn dn cho nc bc phi xa qu hng,gia nh ngi thn bn b ra i tm ng cuus nc vi bit bao gian lao vt v, lun k cn bn s nguy him rnh rp ngng vi mt kht khao chy bng Bc cam chu v vt qua tt c ri gii phng dn tc khi xing xch n l ca thc dn dnh ch quyn c lp t do,thnh lp nn nc Vit Nam dn ch cng ha.Sau ngy c lp Bc ku gi ng bo c nc mi tun nhn n mt ba gp phn cu i v bc l ngi gng mu thc hin u tin. Cng sau khi min bc hon ton gii phng trong cuc sng thi bnh, bc vn sng trong cn nh sn n s, n ung thanh m nh bao ngi khc. Bc vn au u trong mnh mt tm huyt m sut i bc phn u bin thnh hin thc l lm sao gi vng c ch quyn c lp, t do thing ling ca t nc, dn tc. chin u qut sch gic ngoi xm, gii phng min nam thng nht t nc.T tng phm cht o c tuyt vi cao,tuyt vi trong sng ca ch tch H Ch Minh mi mi l bi hc nhn sinh su sc l bi hc v cch cho cao c v ln lao m chng ta vn phi c gng noi theo.

Tip theo Nguyn nh Chiu c cuc i ca ng cng gp v vn kh khn ln n, tuy hc rng ti cao nhng con ng thi c ca ng cng khng my thun li khi vo nm 1849 ng sp thi th nhn c tin m mt.ng b thi v Nam chu tang m. Dc ng vt v, li thng m khc nhiu nn ng b au mt nng v sau th b m c hai i mt.Nhng ng khng h u hng trc s phn m vn khao kht cng hin,kht khao lm c nhng diu tt p cho i.M nhng va ng li va dy hc va bc thuc cha bnh cho dn, va lm th khuyn khch tinh thn nh gic ngoi xm ca qun v dn ta trong cuc khng chin chng thc dn php Gia nh vo nm 1859 Nguyn nh Chiu trong cuc sng gp nhiu kh khn bt hnh nhng cng lun v gia nh ngi dn v dn tc, ng qun i hnh phc ca c nhn, ng hy sinh tt c em li cuocj sng yn bnh, hnh phc cho nhn dn.C cuc i ng lun cho v ch bit cho khng ch ngy xa m hin nay c rt nhiu bn tr sn sng hy sinh bn thn cng hin ht sc mnh cho t quc.Nhng hot ng t chc nhn o lun gip nhng ngi dn kh khn.Cc c nhn t chc v ang cng nhau chung tay gp sc t chc nhng chng trnh nhn o tri tim cho em nhng hot ng cu tr ng bo thin tai bo l, h tr, gip nhng nn nhn cht c mu da cam.Ngoi ra cn c nhng hot ng n n p ngha, xy dng nh tnh thng xa b nh tranh tre dt nt.Tt c nhng hnh ng cao c ca bit bao con ngi u l nhng cch sng p, nhng cch sng lun v mi ngi, cng hin mnh cho x hi.

Nhng cng tht ng bun ch trch nhng con ngi sng v cm, sng ch bit nhn ch khng h cho. Sng m ch bit hng th, lun tnh ton cnh tranh nhn v mnh nhng iu tt nht m b qua ni bun, s bt hnh ca ngi khc.Nhng con ngi ch bit v mnh, ch bit hng th th l nhng con ngi ch k v hn.Xt v o l th l nhng con ngi sng v n bi ngha, xt v quy lut x hi th l nhng con ngi sng lc hu c km hm s pht trin ca t nc.

Sng l cho u ch nhn ring mnh y l mt quan nim sng ph hp vi o c con ngi ni ring.ay l mt quan nim ng n v ph hp vi mi thi i.Chng ta cn phi sng v ngi khc, phi bit cho i cng hin cho x hi pht trin khi cho i th ng toan tnh s nhn li c ci g m hy cho i mt cch t nguyn v tht tm.Chng ta cng phi kt hp hi ha gia quyn li v trch nhim gia cho v nhn, phi nhn thc r c s em li hnh phc cho ngi khc l nh th no.

Bn s thy nim vui khi ngi khc bng c tm lng (Poul newman). Chng ta sng v c quyn nhn nhng ng bao gi qun trc khi nhn bn phi xem bn cho c nhng g xng ng nhn hay cha

15:

Hy hng v mt tri bng ti ti s sau bn

Suy ngh ca anh (ch) v kin trn

Bi lm:

Sng l phi xc nh c u l hng i ca mnh xy dng nn mt cuc sng tt p hn ngha hn. Gi tr ca cuc sng l ch bn bit xc nh c mc tiu, li i ca mnh n c vi thnh cng. Cy lun vn ln v hng mt tri n nhn nh sng hp th n v tng hp tinh bt nui sng c th v gip cy pht trin xanh ti tt v chng su bnh. Con ngi cng vy, c cu ni rt hay v v hy hng v mt tri bng ti s sau bn.

Mt tri l ni ta sng soi chiu, si m con ngi ta. Mt tri hay l ngn n u ch nhng iu tt p trong cuc sng ca mi ngi hng v mt tri l hng v nhng iu tt p trong cuc sng.

Bng ti l nhng iu xu xa, u m,nhng kh khn tr ngim mi ngi u phi i mt. ng sng trong bng ti m hng v mt tri mt tri soi ri,si m v y li bng ti cho bn.

Khi bn sng lun hng v nhng iu tt p nhng iu cao qu th nhng xu xa u m, kh khn quanh bn s b y li v pha sau.Chnh v vy m chng ta cn phi c mt thi sng, mt cch sng tch cc, lc quan bit vn ln bit cu tin khng nh chnh bn thn mnh.

Nhng iu tt p l g? L nhng l tng c m nhng l tng, mc ch sng p, nhng vic lm hng thin gip mi ngi.Khi gip mi ngi, hki hng n iu tt p con ngi s c nim tin, sc mnh gip h y li nhng tr ngi, kh khn i n ci ch ca s thnh cng. Hng ti nhng iu tt p trong cuc sng l mt li sng p.Hng ti mt tri chng ta s khng b lmng lc li bi c nh sng m p ca l tng sng mc ch sng cao p. Cng nh nh th T Hu tm ra cho mnh mt mt tri l mt tri chn l ta sng v soi ri dn dt ng i n con ng cch mng. ng v cng sung sng v t ho khi gp l tng ch mng, mt l tng ng n v cao c gip ng lun hng v ci p lun bit yu thng bit hy sinh v cng hin tt c cho dn cho nc. T khi ng tm thy c mt tri th n soi ri, thanh lc tm hn ng, tri tim v con ngi ca ng khin ng vui sng hn hoan:

T y trong ti bng nng h

Mt tri chn l chi qua tim

Trong cuc sng chng ta phi bit xc nh mt hng i ng n, mt mc tiu r rng phn u vng ln tr thnh cy hoa ti thm ta ngt hng thm cho i tht ng khen ng khm phc cho nhng ngi sng gn bn m chng hi tanh mi bn h sng trng mi trng ti tm y p nhng iu xu xa, gh tm nhng h vn hng n nhng iu tt p, vn lun gi cho mnh mt l tng sng, mt mc ch sng p.

ng sng nh nhng ngi lun d dt, ph thuc, lun sng mt cch th ng khng c ch ngh lc kin nh vn ln thot khi nhng iu ti tm nhng quan nim, suy ngh tm thng. M chng ta phi sng sao cho ra sng. sng l phi bit khng nh ci ti ca mnh mt cch mnh m phi bit th hin c mt nim tin mt kht khao vn ln trong cuc sng.

Chng ta th h tng lai cuar t nc th phi lun rn luyn cho mnh mt ch ngh lc, mt nim tin lun hng v nhng iu tt p th cuc sng mi c ngha. Chng ta phi lun phn u tr thnh mt ngi cng dn tt ca t nc Vit Nam thn yu, xng ng vi cu ni ca Bc H mi ngi l mt bng hoa p, t nc Vit Nam l mt vn hoa p

ng bao gi t b hy lun phn u ht mnh bi v bn c th tht vng khi tht bi nhng bn s sp tn cng nu bn b cuc thi khng c gng na lc trc bn ch l bng ti m thi

Hy hng v mt tri bng ti s sau bn y l cu ni rt hay hm chuws mt t tng trit l, mt quan nim nhn sinh tch cc.V y cng l mt li khuyn, li nhc nh ng n l phi lc quan phi tin tng vo tng lai v lun lun tin tng vo mc ch sng tt p ca mnh. D bn ang hon cnh no d kh khn gian kh n u th bn hy c gng vn ln ng bao gi t b v u hng n m hy ln tin v nh rng cn da long mc, cn chi ny cy

V. MT S BI V THANG IM:

1: Theo ngun tin Bo Dn tr, ngy 04-12-2013, ti thnh ph Bin Ha, tnh ng Nai xy ra mt v xe ch hng khin c ngn thng bia trn xe xung ng v rt nhiu ngi xung quanh nho n hi ca.

Anh/ch hy vit bi vn (khong 600 t) bn v hin tng trn.

1.Nhn thc hin tng (1,0 im)

- y l hin tng c thc, c bn lun nhiu trn cc phng tin thng tin i chng v i sng hng ngy.

- Hin tng ny cn mang tnh ph bin trong i sng ca ngi Vit, tr thnh vn nn nhc nhi v vn ha, nhn cch v o c con ngi.0,5

0,5

2.Bn lun hin tng (1,0 im)

- Hin tng trn cho thy li sng t m, hiu k; s ch k, v li; thi v cm, thiu vn ha v thc trch nhim vi cng ng; ng thi, cn l biu hin ca s xung cp o c trm trng trong i sng hin i.

- Nguyn nhn dn n hin tng trn l do tm l m ng v cch ng x vn ha thiu chiu su ca mt b phn ngi Vit.0,5

0,5

3.Gii php (0,5 im)

- Cn tuyn truyn thc trch nhim, li sng tng thn tng i trong cng ng.

- Cn c s can thip ca php lut v bn thn mi c nhn cn t nhn nhn li hnh vi ca chnh mnh.0,25

0,25

4.Bi hc nhn thc v hnh ng (0,5 im)

- Nhn thc: Hin tng trn l nhng hnh nh khng p v vn ha ng x ca ngi Vit Nam v ng b x hi ln n.

- Hnh ng: Mi ngi cn c vic lm c th gip ngi gp ri ro, hon nn trong cuc sng.0,25

0,25

2: Ngn ng c cu: Cuc i ngn ngi khng cho php ta c vng qu nhiu. Nh vn Nga M. Pris-vin li cho rng: Phi c m nhiu hn na, phi thit tha hn na bin tng lai thnh hin ti.

Vit mt bi vn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v nhng quan nim trn.

1. Gii thch kin (1,0 im)

- kin th nht:

+ Cuc i ngn ngi: Thi gian con ngi sng, tn ti khng di.

+ c vng: M c, mong mun, kht vng

+ c vng qu nhiu: c mong qu ln, qu cao xa, khng thc hin c s dn n bt hnh.

c cu: V cuc i con ngi ngn ngi nn mi ngi khng thi gian thc hin nhiu m c, mong mun, nht l nhng m c, mong mun xa ri thc t.

- kin th hai:

+Phi c m nhiu hn na, phi thit tha hn na : Cu trc tng tin, nhn mnh vic con ngi cn phi bit c m, kht vng.

+ Tng lai: Nhng iu cha n, con ngi ang mong ch.

+ Hin ti: Nhng ci ang din ra.

c cu: Con ngi cn m c nhiu hn, khao kht mnh lit hn bin nhng iu m c thnh hin thc.

- Hai kin tuy tri ngc nhau song u a ra nhng li khuyn b ch, gip con ngi c nhng nh hng ng n trong cuc sng vn d nhiu kh khn v phc tp.0,25

0,25

0,5

2.Bn lun kin (1,5 im)

- Nu khng bit m c, khng c nhng c m cao xa, con ngi khng th vt ln thc ti thc hin nhng iu tt p, k diu.

- Tuy nhin, khng phi c c m tht nhiu, kht khao mnh lit th tt c u tr thnh hin thc, v c nhng c m vin vng, lng mn, xa ri thc t khin con ngi d b ri vo o tng, tht vng.

- Do vy, cn bit kt hp gia c m v thc ti, phi theo ui c m nhng khng c m c vin vng. Trong x hi, c nhng k sng qu thc dng, khng dm m c v nhng k m tng ho huyn, tt c u ng ph phn.0,5

0,5

0,5

3.Bi hc nhn thc v hnh ng (0,5 im)

- Phi c nhng hnh ng tch cc bin c m thnh hin thc, phi n lc ht mnh thnh cng.

- Lun t tin vo nng lc ca bn thn trnh nhng biu hin ca t tng an phn v m c vin vng.0,25

0,25

3: iu g phi th c lm cho k c, d l iu phi nh. iu g tri th ht sc trnh, d l iu tri nh.

Vit bi vn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v li dy ca Ch tch H Ch Minh.

1.Gii thch (1,0 im)

- iu phi l nhng iu ng, iu tt, hp vi l phi, hp vi qui lut, chun mc x hi, c ch li cho bn thn, gia nh, x hi, T quc v nhn loi. iu phi nh l nhng iu ng, iu tt,... em li li ch khng ng k m nhiu khi con ngi thng khng , quan tm.

- iu tri l nhng iu sai tri, i ngc li vi quy lut, chun mc x hi v gy ra hu qu xu cho bn thn, gia nh, x hi, T quc, nhn loi. iu tri nh l nhng iu sai tri tng nh khng ng k, khng ng quan tm trong i sng x hi v con ngi nhng li c tc hi khn lng. chung: Cu ni cp n thi ca con ngi trc nhng iu ng, sai, phi, tri, tt, xu trong cuc sng. i vi iu phi, d nh, ta cng phi c lm cho k c, tuyt i khng c coi thng nhng iu nh. i vi iu tri, d nh, cng phi ht sc trnh v tuyt i khng c lm.0,25

0,25

0,5

2.Bnh lun (1,0 im)

- i vi iu phi, ta phi c lm cho c, v vic lm phn nh o c con ngi. Khi ta lm nhng vic phi, d nh nht cng th hin lng tm, thc trch nhim, s c gng, n lc bn b khng ngng ca bn thn v cuc sng tt p ca mnh v mi ngi. Hn na, nhiu vic nh hp li s thnh vic ln. S c gng ht sc thc hin nhng iu phi nh s gp phn hnh thnh nhn cch, phm gi cao p ca con ngi.

- i vi iu tri, ta phi ht sc trnh, v nhng iu tri, d nh nht u c hi cho bn thn v mi ngi; lm nhiu vic tri l v lng tm, v trch nhim. Hn na, lm nhiu iu tri, iu xu s tr thnh thi quen, dn dn s b tha ha v o c v nhn phm.0,5

0,5

3.M rng, nng cao vn (0,5 im)

- Li cn dn c c rt t chnh cuc i v s tri nghim ca Bc. Cch ni gin d m mang ngha trit l su sc, c tnh nh hng trong nhn thc v hnh ng ca mi ngi.- Trong cuc sng, c nhng ngi khng kin nhn lm nhng vic phi nh v cho rng l vic tm thng, khng c ngha. Li c nhng ngi cho rng vic tri nh l khng ng k nn vn lm. u l nhng biu hin ng ch trch, ph phn.0,25

0,25

4.Bi hc nhn thc v hnh ng (0,5 im)

- Mi ngi cn nhn thc ng n v ngha cao p ca nhng vic lm ng, d l vic nh, cng nh tc hi khn lng ca nhng vic lm sai tri, d nh nht, bnh thng.

- Cn c nhng hnh ng thit thc trong cuc sng thc hin nhng vic lm ng, ngn chn nhng vic lm sai tri, c hi cho bn thn v x hi.0,25

0,25

4: Chng ta ng thng bng cch ci xung gip ngi t ng

Chng ta vn cao bng cch nng ngi khc ng ln

Anh/ ch hy vit mt bi vn ( khong 600 t) nu suy ngh ca mnh v kin trn.- Gii thch:0,75

ng thng: Sng ng hong, vng chi; vn cao: sng tt ep, cao qu.

Ci xung gip ngi t ng, nng ngi khc ng ln: Nhng hnh ng y ngha, chng t mt tm lng ho hip, lng, nhn i.

- > Cu ni khng nh li sng ngha, tch cc, lun gip ngi khc.

- Nu suy ngh:1,5

T th ca con ngi trong cuc sng ph thuc vo thi , tm lng ca h: sng hin ngang, p , mi ngi cn gip ngi khc cng ng thng, vn cao nh mnh. S yu thng, chia s, ng cm v cch i x vi mi ngi xung quanh l thc o gi tr mi ngi.

Ci xung, nng nhng ngi gp kh khn, ta tr thnh ch da ca ngi khc v nhn c s bnh yn, thanh thn trong tm hn mnh. T , ta s tr nn mnh m v cao qu hn.

Nng ngi khc khng ng ngha vi thng hi, ban n; lm thay, lm h, tc i kh nng t ng vng trn i chn mnh ca h. iu quan trng khng phi lm ch da cho ngi khc m l lm cho ch da y tr nn khng cn thit.

Ph phn nhng k ch bit n li ch ca bn thn, khng quan tm, s chia, gip nhng ngi xung quanh cng nh nhngx k lun ch ngi khc nng mnh ln thay v t thn vn ng.

Hc sinh ly dn chng thc t chng minh v khng nh vn .

- Bi hc nhn thc v hnh ng:0,75

Mi ngi cn khng ngng n lc vn cao trong cuc sng, ng thi phi lun c thc gip nhng ngi xung quanh.

5: Sng trong thi i ton cu ha su rng nh hin nay, cng dn ton cu tr thnh cm t ph bin trn ton th gii v l mc tiu hng ti ca nhiu bn tr Vit.

Anh/ch hy vit mt bi vn ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca mnh v vn trn. * Gii thch: (0,5)- Th no l cng dn ton cu? : Cng dn ton cu l nhng ngi c th sng v lm vic mt hay nhiu quc gia khc nhau, h c th vt qua nhng ranh gii v khng gian, thi gian, vn ha,Nhng nhng cng vic m h lm phi mang li li ch cho cng ng ton cu

+ Tiu ch l cng dn ton cu: L cng dn ton cu rt cn nhng kin thc v t nc v th gii; nhng k nng ton cu nh: k nng Internet, k nng giao tip ton cu, vic s dng ngn ng ton cu. thc ton cu. Nn tng ca mt cng dn ton cu l thc v bn thn v dn tc t nc mnh. . thc ton cu chnh l ha nhp nhng khng c ha tan, tip thu ci mi hin i nhng cng phi c chn lc v vn gi c nt p truyn thng ca dn tc, l qu trnh ha nhp nhng khng ha tan

* Bn lun:

- Ti sao li cn thit tr thnh cng dn ton cu? (0,75 )

+ l do qu trnh ton cu ha trn th gii. Ton cu ha l iu kin v cng thun li mi cng dn tr thnh nhng cng dn ton cu. Khi m cc ro cn bin gii c ph b, hng ha, tin t, thng tin, lao ng c thng thong, s phn cng mang tnh quc t th khng cn tr ngi g mi cng dn tr thnh nhng cng dn ton cu.

+ S bng n, pht trin chng mt ca cng ngh thng tin, khoa hc k thut lm cho c Th gii ny nh li, phng ra, n m ra khng bit bao nhiu c hi cho con ngi, internet nh l cha kha m ra th gii, vo kho bu tri thc ca nhn loi

+ Hin nay tri t ang phi i mt vi rt nhiu nhng vn nan gii: hin tng tri t nng ln, hiu ng nh knh, nhim mi trng nc, khng kh, bnh dch SATL, H5N1, H1N1..) y khng cn l vn ca mt quc gia, mt khu vc m tr thnh vn ca ton cu, cn phi c s bt tay, hp tc ca cng ng quc t v hnh tinh xanh ca chng ta.

- Cn lm g tr thnh cng dn ton cu? (0,75 )

+ Nhiu kin cho rng phi ra nc ngoi mi l cng dn ton cu? C nht thit phi nh vy khi vi s ton cu ha mnh m nh hin nay th d u cng c th tip cn ngun thng tin phong ph, d u cng c th kt ni bn b khp ni, d u cng c th c nhng hnh ng mang tnh ton cu nh hot ng bo v mi trng, tit kim nng lng...

+ Cn c thc c gng trong hc tp, trau di kin thc cho bn thn, nhng kin thc ca quc gia dn tc v c nhng kin thc trn th gii, nhng xu hng ca ton cu. Bn cnh vic tip thu, hc hi kin thc th gii tr nht thit cn c nhng tri nghim trong cuc sng hnh thnh nn nhng k nng sng. Hnh thnh t duy ton cu, thc ton cu, thc dn tc sao cho ng n

+ Tuy nhin gii tr Vit ang gp phi nhng vn khng nh trong vic tr thnh nhng cng dn ton cu chn chnh: thiu s quan tm cn thit v cc vn quc gia v th gii, nhng xu th, nhng c hi, nhng cnh ca lng tng trong nhng k nng ton cu, mi trng lm vic quc t thng i hi nhng k nng m ngi Vit Nam cha pht huy hiu qu, kh nng s dng ngoi ng cn hn ch.

(Ly dn chng trong thc t c rt nhiu bn tr thc s l nhng cng dn ton cu bng nhng tng sng to, nhng hnh ng c ngha vi cng ng...)

* Bi hc lin h: (0,5 )

- Cng dn ton cu l c m ca ngi Vit tr cng nh mi cng dn trn th gii ny. Tr thnh cng dn ton cu l ph hp vi xu th chung ca th gii. Phn u thc hin mong mun bng nhng hnh ng, vic lm thit thc. 6: Ngi Nga c cu ni: Nu c hai ci bnh m, ti s bn mt ci mua hoa hng. C tm hn cng cn phi c n ung. Anh (ch) hy vit mt bi vn ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca mnh v cu ni trn.

1Gii thch:

Bnh m l mt cch din t nhm ch nhng gi tr vt cht thit yu cn cho s sng ca mi con ngi.

Hoa hng l nhng gi tr tinh thn, tnh cm ca con ngi trong cuc sng.

Tm hn l ngh, tnh cm, lm thnh i sng ni tm, th gii bn trong ca con ngi.

c cu: vt cht v tinh thn cn c cn bng, hi ha trong cuc sng. Con ngi khng nn ch quan tm n vt cht m cn phi chm sc, bi dng cho tm hn ca mnh.0.25

0.25

0.25

0.25

2Bn lun

Nhu cu vt cht ( n, , mc, tin nghi. . .) rt cn thit trong cuc sng ca con ngi. Nhng qu coi trng vt cht, con ngi d b ri vo li sng ch k, v cm. . . Mt b phn nh trong x hi hin nay c suy ngh lch lc, ch ngh n vt cht, ly lm mc tiu phn u, lm thc o gi tr con ngi.

Ty thuc vo hon cnh, nhu cu tinh thn cng nn c ch song hnh vi nhu cu vt cht. Sng trong s hi ha, cn i gia tinh thn v vt cht l iu m chng ta hng ti.

Tinh thn ca cu ni nhn mnh v sau: C tm hn cng cn phi c n ung. Tm hn c v tr rt quan trng trong i sng con ngi. Tm hn cng cn c nui dng th gii tnh cm ca con ngi ngy cng giu c, phong ph hn. Tm hn s lm nn nhng nt p nhn vn trong mi con ngi v ngha ca cuc i.0.5

0.5

0.5

3Bi hc nhn thc v hnh ng:

Cu ni khng ch th hin mt quan nim sng ng n, tch cc m cn gip cho mi ngi bit cch phn u hon thin nhn cch, nng cao phm gi.

Bn thn cn tu dng, rn luyn o c, t lm giu c th gii tm hn . . .0.5

7: Ngi nu bp, ngi qut rc cng nh thy gio, k s, nu lm trn trch nhim th u v vang nh nhau (H Ch Minh).

Anh/ ch hy vit bi vn ngn ( khong 600 t) trnh by suy ngh v kin trn.

1Gii thiu v gii thch kin:

- Ngi nu bp, ngi qut rc, thy gio, k s: nhng ngh nghip khc nhau ca con ngi trong x hi

- nu lm trn trch nhim th u v vang nh nhau: ngh no cng ng c trn trng, tn vinh khi ngi lao ng cng hin ht mnh cho x hi, lm trn trch nhim ca mnh.

=> c cu: trong x hi, khng c ngh thp hn m ngh no cng cao qu, cng ng trn trng. Ngi lao ng d l ai, lm ngh g cng ng c coi trng khi ng gp sc mnh cho s pht trin ca x hi0,5

2Bnh lun kin:

- Mi ngh nghip u ny sinh t nhu cu x hi nn c c im, v tr ring khng th thay th trong cuc sng x hi.

- Lm ngh g, ngi lao ng cng cn nhiu thi gian v cng sc, c th l lao ng c bp, cng c th l lao ng tr c. Nhng d l cng vic g, h cng ng gp sc lao ng chn chnh ca mnh xy dng x hi. Do vy, h ng c tn vinh

- Ph phn quan nim lch lc ca mt s ngi: coi trng lao ng tr c, xem thng lao ng chn tay, chy theo nhng ngh em li li ch trc mt cho bn thn.1,5

0,5

0,5

0,5

3Bi hc nhn thc v hnh ng:

- khng nn c t tng phn bit ngh sang trng, cao qu v ngh thp hn. Cn c thi ng n khi chn ngh. Khng nn chy theo quan im hi ht (sang hn) m chn ngh ph hp vi nng lc, vi c m, hon cnh ca bn thn, nhu cu v s pht trin ca x hi.

- cn yu ngh v trau di nng lc cng hin cho x hi.1

0,5

0,5

8: Ai cng mun lm iu g rt ln lao, nhng li khng nhn ra rng cuc sng c to thnh t nhng iu rt nh (Frank A.Clark)

Hy vit mt bi ngh lun ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v kin trn.

1Gii thch kin:

- Ai cng mun lm iu g rt ln lao: Kht vng vn ti nhng ci ch ln ca mi con ngi, lm thay i cuc sng theo hng i ln, tt p hn.

- nhng li khng nhn ra rng cuc sng c to thnh t nhng iu rt nh: song khng thc c nhng vic ln bao gi cng phi bt u t nhng vic nh, nh dng sng c to t nhiu con sui

=> c cu: con ngi lun c kht khao lm nhng iu ln lao, k v m li qun rng phi bt u t nhng iu rt nh b, bnh thng.0,5

2Bnh lun kin:

- M c lm iu ln lao l nguyn vng chnh ng, cn thit ca mi ngi, cn c hoan nghnh, khuyn khch.(hs l gii ly dn chng)

- Nhng phi lun thc c rng:

+ Cuc sng con ngi vn l tng ha cc mi quan h x hi, nhn cch con ngi cng c to nn bi s kt hp mi bnh din t nh n ln nhng hnh vi, o c, li sng, ngha, hnh phc ca cuc sng cng c kin to t nhng iu n s, bnh d.(hs ly dn chng thc t)

- Ph phn li ngh, cch ni ngy bin: v vic ln m qun vic nh, mun tr thnh v nhn m qun mnh cng l mt con ngi bnh thng.2,0

0,75

0,75

0,5

3Bi hc nhn thc v hnh ng:

- Con ngi phi lun c thc kim sot hnh ng v nhn thc rng vic g nh my m c ch kin quyt lm

- Thng xuyn rn luyn c tnh kin nhn, bt u t nhng vic lm nh c th hng ti nhng iu ln lao.0,5

9: Thnh cng l mt ngi thy ti. N khin nhng ngi thng minh cho rng h khng th tht bi (Bill Gates, dn theo Lm ch t duy thay i vn mnh, Nxb Ph n, 2009, tr. 31).

Anh/ch hy vit mt bi vn ngn (khng qu 600 t) trnh by suy ngh ca mnh v kin trn.

1Gii thch kin (0,5 im)

- Ngi thy ti l ngi khng gip ch g cho ta trong cng vic v s tin b, thnh cng trong cuc sng.

- Ni thnh cng l ngi thy ti l v thnh cng d lm cho ta tha mn, ng nhn, ch quan, o tng v kh nng ca mnh. Nhng iu s dn n nhng tht bi m ta khng ng ti.0,25

0,25

2Bn lun kin (1,5 im)

- Thnh cng khng bao gi n mt cch d dng. c c thnh cng, con ngi phi n lc khng ngng, nhiu lc phi tr gi bng tht bi. V vy, iu quan trng khng phi l nhn thy thnh cng m l bit c con ng i n thnh cng.

- Trong cuc sng, con ngi khng ch c thnh cng m cn c tht bi. Sau mi thnh cng, hay tht bi con ngi cn rt ra cho mnh bi hc, trnh tm l tha mn, hoc chn nn, bung xui.

- Cu ni ca Bill Gates cnh tnh con ngi ng ng nhn v kh nng, tha mn vi thnh cng; phi khng ngng vn ln c nhng thnh cng mi. Thc t cho thy, c khng t ngi do tha mn v ng nhn v kh nng ca mnh nn sau thnh cng phi nhn nhng tht bi cay ng. 0,5

0,5

0,5

3Lin h thc t, v bi hc nhn thc hnh ng (1,0 im)

- Khng tha mn vi thnh cng, o tng v kh nng ca mnh. Lun bit rt ra nhng bi hc kinh nghim sau mi thnh cng hay tht bi.

- Thng xuyn rn luyn, i mi t duy, c thc vn ln t c nhiu thnh cng trong hc tp, cng tc. 0,5

0,5

10: Khi c li, ngi t t th sn sng nhn li, k ti tin ch tm cch li.

Hy vit mt bi vn ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v kin trn.

(Cao ng KC, D- 2013)

M BI:

Gii thiu vn : Cuc sng rng ln v phc tp, an xen nhiu mi quan h, trong nhng khng gian v thi gian v cng a dng. Trong mi quan h , con ngi kh trnh khi sai st, li lm. Thi ca con ngi i vi nhng li lm s cho thy h l ngi nh th no: ngi t t hay k ti tin.

THN BI:

Gii thch: Khi c li, ngi t t th sn sng nhn li, k ti tin ch tm cch li.

Ngi t t: l ngi c cch i x vi ngi khc ng hong, lch s, hp o l v ng vi gi tr ca bn thn.

K ti tin: l ngi c lng d xu xa, hp hi, c cch i x khng tt, khng hp o l, thm ch tn c vi ngi khc.

Thi ca bn thn i vi li lm, nht l i vi ngi khc, s cho thy ngi y l ngi t t hay l k ti tin: Khi c li, ngi t t th sn sng nhn li, k ti tin ch tm cch li.

Bn lun v vn :

+Ngi t t th sn sng nhn li.

Trong i ngi ai cng c li, nhn v thp ton. iu quan trng l bit nhn li. Do , ngi t t thng bit nhn li khi c hnh vi hoc thi sai tri i vi ngi khc.

Bit nhn li l mt thi dng cm, v l mt biu hin vt ln trn lng t i thng c ni con ngi. Bit nhn li l khi u ca s phc thin, ca lng tn trng s tht.

Ngi t t khng nhng bit nhn li, sa sai, m cn sn sng chu trch nhim v nhn lnh hnh pht cho nhng li lm ca mnh.

+K ti tin ch tm cch li.

K ti tin thng di tr, hn nht, lp lim v che giu ti li ca mnh, cho nn thng tm cch li cho ngi khc nhng li lm sai tri ca bn thn mnh.

K ti tin thng c suy ngh t cao bn thn, nn kh chp nhn mnh l k khim khuyt. V vy, h thng c xu hng mi sai st, li lm ca bn thn mnh cho hon cnh, cho ngi khc.

Rt ra bi hc cho bn thn.

l ngi th phi c lng t t. Do , khi c li, phi bit nhn li v nhn mt cch thnh khn, ng thi cng phi bit c gng ht sc khng ti phm.

Chng nhng bn thn n lc ng mc li, m cn phi bit gip ngi khc ng phm li.

Tuy nhin, con ngi kh trnh khi nhng li lm, sai st. Nu l mc phi li lm, cng khng nn v th m qu mc cm, t ti. Cn tnh to thy c sai lm, thnh khn nhn li, khch quan phn tch rt ta kinh nghim trnh ti phm, vi tinh thn tht bi l m thnh cng.

Phi dng cm i din vi bn thn, vi s tht, khi c li dm nhn li; khng di tr, khng lp lim, v nhng iu ny c th dn bn thn i ti nhng hnh vi ca k ti tin, li cho ngi khc.

Cn thy tc hi to ln ca vic li: khng dm nhn thng vo s tht, thiu khch quan, t ru ng, la di bn thn v d i n ch tr thnh k ti tin.

KT BI:

Tng kt vn :

Khng nh ngi t t th sn sng nhn li, k ti tin ch tm cch li.

Hy l ngi t t v gip ngi khc tr thnh ngi t t trong cuc i

Lun thc rng li lm l iu thng tnh, nhng phi bit trn tr v au n vi nhng li lm ca mnh cuc sng tr nn tt p hn.

11: Vit mt vn bn ngn khng qu 600 t, trnh by kin ca anh/ch v li khuyn sau:

ng sng theo iu ta c mun, hy sng theo iu ta c th.

(Ngn ng)1

* Gii thiu vn cn ngh lun:

- Cuc sng cn c nhng c m, hi vng phn u, n lc nhng khng phi lc no c m cng c th tr thnh hin thc.

- Trch dn kin.

1. Gii thch vn

- - iu ta c mun: l nhng c m, khao kht, hi vng t c iu g (c th l vin vng).

- iu ta c th: nhng iu g nm trong kh nng ca ta v ta c th thc hin c (c khi i lp vi c m).

- ngha: Hy sng v lm theo nhng g m bn thn c th lm c, trong kh nng v tm gii hn ca ta.0,5

2. Bn lun

- ng sng theo iu ta c mun: + Trong mi con ngi ai cng tn ti phn c mun v phn c th, nhng i khi c m (c mun) qu xa vi m chng ta khng th no thc hin c.

+ Khi sng theo c mun, nu thnh cng, con ngi s hnh phc v t c c m. Nhng ngc li, nu tht bi con ngi s bi quan, chn nn...

- Hy sng theo iu ta c th:

+ C nhng th nm trong kh nng ca ta m bn thn chc chn t c, nm bt c, ta vn c th gt hi nhng kt qu khng ng.

+ Khi sng theo iu ta c th, con ngi s t tin hn, t tht bi hn...

- kin khng hon ton ng:

+ Nu c mun qu cao xa, khng th thc hin c s dn n tht bi. Con ngi c th tm kim hnh phc t nhng ci mnh ang c hoc s c trong tm tay.

+ Nu cuc sng m khng c c m, con ngi lun bng lng vi nhng g mnh ang c th cuc sng s tht t nht, nhm chn v v v. Con ngi cng cn c nhng c m m phn u, lm ng lc cho s pht trin v sng to.2,0

0,5

0,5

0,5

0,5

3. Bi hc nhn thc v hnh ng

- - Cuc sng cn c nhng c m p lm ng lc c gng cho bn thn nhng phi thc t, ng qu mng tng vi nhng gic m ho huyn.

- - C gng hc tp, trau di kin thc c th thc hin c c m .0,5

12: Trong Bi th s 27 ,tp Ngi lm vn ca Tagore c mt cu th tc gi mn hnh nh hoa sen gi gm vo y mt trit l cuc sng:

Th lm mt bng sen n khi thy mt tri ri mt ht tinh nhy cn hn gi nguyn hnh n bp trong sng lnh vnh cu ca ma ng.

Anh/ ch suy ngh g v thng ip m tc gi mun gi gm.

2(3.0 )I.Yu cu chung

-Hoc sinh bit cam nhn gia tri cua li ban, bit binh lun va rut ra bai hoc cho ban thn.

- Hc sinh bit vn dng cc thao tc ngh lun bn lun mt vn x hi

- B cuc ro rang, lp lun cht che, din at mach lac, co cam xuc,khng mc nhng li din at.

II.Yu cu cu th

1.MB(0.25) Mi ngi cn sng ht mnh,sng dng hin nhng g tt p cho cuc i

2.TB(2.5)

a.Giai thich c

-Hnh nh bng sen n khi thy nh mt tri ri mt ht tinh nhy:biu tng cho cch sng ht mnh,sng dng hin tt c nhng g tt p cho cuc i ri li tn cng khng hi tic.

-Gi nguyn n bp trong sng lnh vnh cu ca ma ng:l cch sng ch k,m nht

->Tago by t mt quan nim nhn sinh tch cc:sng ht mnh ri tn li cn hn sng mt cuc i m nht

b.Bn lun

-Sng trn i con ngi phi bit yu thng,chia s,sng v mi ngi,em sc mnh cng hin cho x hi, l sng p,c ngha nht.(lin h vi quan nim ca nh th Xun Diu v nh th T Hu)

-Nu ta khng t th hin v khng nh mnh ta s b lu m,khng c kht vng ta s khng sc mnh v ngh lc vt qua nhng tr ngi v gt hi nhng thnh cng

(ly dn chng chng minh)

->Cu th ca Tago l mt bi hc th v v l sng: sng ht mnh, sng cng hin ch khng ch sng cho bn thn.Quan nim ny khng nh gi tr tn ti ca con ngi trong cuc i.

c.M rng-Phi bit th hin ti nng ,khng nh ti nng ng thi im,khng nh mnh khng ng ngha vi t cao t i

-Phi bit lng sc mnh cng hin m khng mt ht tinh nhy.

-Ph phn nhng nhng ngi hn nht khng dm i din vi nhng kh khn th thch,co mnh trong v bc,s b x hi o thi.(ly dn chng)

d.Rt ra bi hc nhn thc v hnh ng: C thi sng v hc tp,v lao ng ht mnh c mt tng lai tt p cng hin cho t nc.Sng p, sng c ch khng n hn..

3.KB(0.25)

Khng nh ngha nhn vn ca trit l sng p, sng c ngha.0.25

0.25

1.25

0.5

0.5

0.25

0.5

0.25

0.25

13: Martin Luther King nh hot ng nhn quyn M gc Phi, t gii Nobel Ho bnh nm 1964 cho rng: Trong th gii ny, chng ta xt xa khng ch v li ni v hnh ng ca nhng k xu, m v cn s im lng ng s ca c nhng ngi tt

Anh , ch c suy ngh v kin trn :

( Bi vit khng qu 600 t ).

1* Gii thch kin

- Gii ngha mt s t v cm t:

+ k xu l nhng k c tm a c c.

+ li ni v hnh ng ca k xu: nhng li ph bng, gim pha, bi nh, vu oan gi ho, nhng hnh ng cn hung c lm tn hi n ngi khc.

+ ngi tt: ngi nhn hu, khng lm g phng hi ngi khc...

+ im lng: khng hnh ng, phn ng g trc nhng vic lm ca k xu hoc th , v cm trc ni au ca nhng ngi xung quanh.

+ s im lng ca c ngi tt: thi bng quan, thiu trch nhim, lnh lng, v cm ca nhng ngi vn nhn hu, khng bit lm nhng hnh ng sai tri.... y cng l mt cch ng x tiu cc.

- Ni dung cu ni: By t thi ph phn vi nhng k c tm a c c dng li ph bng, gim pha, bi nh, vu oan v c nhng hnh ng cn hung c lm phng hi n nhng ngi khc; nhng ngi c thi th , v cm, thiu trch nhim trc nhng bt cng, au kh ca nhng ngi xung quanh.

0,5

2* Phn tch, bnh lun v cu ni (khi phn tch phi c dn chng).

- y l cu ni y tm huyt ca mt ngi sut i phn u v quyn con ngi. - Cu ni nu ng thc trng au lng ang c chiu hng gia tng trong x hi, c bit l thi im hin nay.

- Cu ni cho thy ngi ni thu hiu s nghim trng ca thc trng vi i sng con ngi. V:

+ Nhng li vu co ba t, nhng li mt st xc phm danh d nhn phm ca ngi khc, nhng li gim pha...khng ch lm tn thng h m cn lm tan v hnh phc gia nh, gy mt on kt trong tp th...

+ Nhng hnh vi cn c c, nm giu tay lm tn hi tinh thn, th xc v ti sn ca con ngi, gy tm l bt an, hoang mang trong x hi.

+ Thi th trc nhng s vic, nhng hnh ng tri vi chun mc o c x hi, tri php lut, s v cm ca con ngi khin ci c lng hnh thng tr x hi, ngi tt, ngi ng thng khng c bnh vc s bi quan, chn nn, thiu nim tin, o c con ngi b bng hoi, km hm s pht trin ca x hi.

+ V cm, thiu trch nhim trc ni au ngi khc dn lm mt nhn cch ca chnh mnh, nhn ln cn bnh v cm mi ngi trong x hi.

- Cu ni nhc nh mi ngi hng n mt li sng tch cc: sng c trch nhim, bit quan tm chia s vi nhng au kh, bt hnh ca ngi khc cng nh kin quyt u tranh chng li nhng hnh ng lm tn hi n nhn phm, sc kho, tnh mng, ti sn ca nhng ngi xung quanh, chng li bnh th , v cm. 2,0

0,25

0,25

1,0

0,25

0,25

0,25

0,25

0,25

3- Bi hc v nhn thc v hnh ng.

+ Bn thn cn nhn thc su sc v s nguy hi ca nhng li ni, hnh ng ca k xu v s th , v cm.

+ Rn cho mnh li sng tch cc bit quan tm, chia s, yu thng, c thi kin quyt u tranh chng li k xu v li sng ch k, thiu trch nhim.0,5

0,25

0,25

14: Nhng con ngi thng thi thc s cng ta nh nhng bng la: khi cn lp, chng vn cao u ln y kiu hnh, nhng khi ht y v chc, chng bt u khim nhng ci u xung

(Mongtetxkio, 365 danh ngn cho cuc sng hng ngy, NXB Thanh nin, 2008)

Hy vit mt bi vn ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v kin trn.

1Gii thch kin(1,0)

- Ngi thng thi: l nhng ngi c hiu bit rng, c tr tu , c cch hnh x khn ngoan v chnh trc nhng cng vic hng ngy.

- Ngi thng thi thc s: ging nh nhng ht la:

+ So snh bt ng, c o nhng hp l

+ Khi ht cn lp th ngng u ln: tip ly nh sng, khng kh, vun pcng nh con ngi - khng mmmmmmm mnh th ngoi vic c gng tch ly, hc hi c lc cng phi t tin, kiu hnh .+ Khi y ht th ci u xung, khng phi v qu mi mt hay qu hi lng, m l c khim nhng

- Ngi thng thi, khn ngoan thc s cng ta nh nhng bng la phi bit r v chnh mnh0,5

0,5

2Bn lun kin (1,5)

- i khi ngi ta kiu hnh v ngi ta cha thng thi bit ci gi ca kiu hnh! Ngi ta khim nhng v ngi ta thng thi bit ci hay ca s khim nhng. Bng la ngng cao u khi cn lp v khi n cha c gi tr, khi n cn phi c thm nng lng lm y mnh, n tru ht ci u v n bit c bn phn cao qu ca mnh, bit c gi tr ca mnh

- Nhng ngi thng thi phi bit ngng ln ng lc n nh mt tri soi ri, kiu hanh, t tin, khng phi h thn trc bao ngi. Bit ci xung ng thi im nhn li nhng git m hi , c lc chng xa nha c nhng bc chn ta trn on ng y cam go v s cn phi tri qua. Phi bit ci xung, bit nng niu v trn trng, bit ha mnh vo mi th c gi tr xung quanh.

- Nhng trong thc t khng phi ai cng bit ngng cao v bit cch ci u. :

+Trong cuc sng, trn con ng mnh ang i, nhiu lc cn nhn ln t tin bc tip,c lc cn ci xung hc hi, xem nhng g gh m mnh bc qua, phi bc qua...th chng ta mi c th i n cui con ng. Bit cch ci u, bit cch khim nhng ng lc, chng ta s c c s tn trng ca mi ngi.

+ Nu khng bit cch ci u s bin mnh thnh mt ngi kiu cng, ngo mn v nh th s d gp tht bi 0,5

0,5

0,5

3Bi hc nhn thc v hnh ng (0,5)

- Cu ni em n mt kinh nghim sng rt qu gi:

+ Hy bit vn ln thu nhn

+ Hy bit ci u ng lc bi s khim nhng l mt trong nhng c tnh qu bu ca con ngi, bt k ai cng cn hc bit c mnh l ai v ngi khc l ai.

- Hc cch khim nhng l bn ang tn trng mnh v tn trng ngi khc. 0,5

Phn tch nhn vt vin qun ngc

15: "Khi cng nhn ci yu ca mnh, con ngi tr nn mnh m

(Ban - dc)

Hy vit mt bi vn ngn (khong 600 t) trnh by suy ngh ca anh/ch v kin trn.

1Giai thich y kin: T nhn thc v minh la c s hoa nhp vi th gii, hoa nhp vi th gii cung la tim v vi chinh minh. - cp ti vai tro cua t nhn thc i vi con ngi, dn tc trong cuc sng: T nhn thc va la im xut phat va la ich n cua con ngi, dn tc trong cuc sng.

- V thc cht cu noi nu cao vai tro cua qua trinh t nhn thc nh mt bai hoc cho ca nhn hay cng ng dn tc trong cuc sng va trong mi quan h vi th gii bn ngoai. 0,5

2Ban lun v y kin:

- T nhn thc la c s , xut phat im con ngi hoa nhp vi cuc sng vi le chi khi con ngi nhn thc ung n v ban thn minh vi nhng u va nhc im thi khi y ho mi co th hoa nhp c vi cuc sng xung quanh, mt dn tc mun vn ra hoa nhp vi cng ng th gii cung phai trn c s hiu bit su sc v chinh dn tc minh.

- Hoa nhp khng co nghia la hoa tan , mt mt hoa nhp mt khac ca nhn, dn tc cn phai co y thc tr v, gi gin va lam y cho net ring vn co cua minh trong quan h vi xa hi, nhn loai. Chi khi co y thc va kha nng gin gi c ban sc ring thi khi y anh mi co c s th gii tim n va hoa nhp vi chinh minh. Cung chinh trong mi quan h vi cng ng, nhn loai ma ta y thc su sc hn v chinh minh. 1, 0

1,0

Nu bai hoc nhn thc va hanh ng :

- Ban thn cn co y thc su sc v chinh minh, lun co thoi quen kim im, nhin nhn lai chinh minh mt cach khach quan nht t o trau di nhn cach ca nhn.

- Gi gin ban sc trong quan h vi cng ng, th gii cung la mt vn ma chung ta phai lu tm c bit thi im hi nhp ang tr thanh xu th tt yu nay. Ca nhn va cng ng, cac c quan hu trach u phai bt tay trong cac chng trinh hanh ng nhm gin gi, bao v, chau di ban sc dn tc.

0,5

16: Vit bi vn ngn (khng qu 600 t) pht biu suy ngh ca anh (ch) v kin sau y:

" Tr tu phi ng vin hnh ng. Khng c tr tu th hnh ng l v b. Nhng khng c hnh ng th tr tu l cn ci". (R.M. Du Gard)

Ni dungim

- Gii thiu c vn cn ngh ln0,5

- Gii thch kin :

+ T ng :

. Tr tu : kh nng nhn thc l tnh t n trnh nht nh

. Hnh ng : vic lm c th ca con ngi nhm mt mc ch nht nh

.Cn ci : (n d) khng c sng to.

+ Ni dung kin : mi quan h gia nhn thc v hnh ng0,5

-Phn tch, chng minh, bnh lun

+ "Tr tu phi ng vin hnh ng" : Kh nng nhn thc, t duy ca con ngi phi lun l ng c ca nhng vic lm c ngha.

+ "Khng c tr tu th hnh ng l v b : Mi vic lm ca con ngi ch c gi tr khi hnh ng lun c nhn thc v t duy nh hng.

+ "khng c hnh ng th tr tu l cn ci" : Nhn thc v t duy phi c th hin thnh hnh ng v lun l ng c ca mi hnh ng thit thc, giu ngha. Gn vi hnh ng th t duy ca con ngi mi lun c duy tr v pht trin, tr tu ca con ngi mi c chuyn bin thnh nhng sng to pht trin cuc sng.

+ y l mt nhn nhn khch quan v mang tnh quy lut1,5

- Bi hc nhn thc v hnh ng :

+ khng nh, hon thin c bn thn cn lun phi hc hi, nhn thc v bin t duy thnh nhng vic lm c th v c ch cho cuc sng.

+ Khng nn ch bit ni sung khi bn thn c nng lc cng hin cho cuc sng. Ngc li, khi lm mt vic g mun c kt qu, phi bit cn c vo nhng c s ca nhn thc v t duy.0,5

17: Trong truyn ngn i tha, nh vn Nam Cao c vit:

K mnh khng phi l k gim ln vai ngi khc tho mn lng ch k. K mnh chnh l k bit gip ngi khc trn i vai ca chnh mnh.

(Ng vn 11 nng cao, tp 1, NXB Gio dc, tr.203-204)

Suy ngh ca anh (ch) v kin trn.

1. Gii thch

- K mnh l nhng con ngi c sc kho, c i sng vt cht v tinh thn y. K mnh theo Nam Cao l ngi c nhn cch, l ngi chin thng nghch cnh, l mu ngi c x hi trn trng.

- Hnh nh i vai mang ngha n d, gi s nng ta, ch che.

- Li nhn nh chia thnh hai v, v u mang ngha ph nh l li nhc nh nh nhng: k mnh khng c chn p ngi khc tho mn lng ch k ca mnh. V hai l li khng nh v cng l nim mong mi ca Nam Cao vi con ngi: k mnh l k bit gip ngi khc, nng ngi khc vn ln, lun sng v ngi khc.

2. Bnh lun

- Quan nim ca Nam Cao v k mnh c din t qua cch ni hnh nh: gim ln vai k khc v gip k khc trn i vai ca mnh. Li nhn inh ca Nam Cao l mt phng chm sng p, nng ngi khc hng ti bn b ca nhn cch, ca ci p, ci thin trong cuc sng.

- Li nhn nh ni ln trch nhim ca con ngi i vi cuc sng. Sc mnh ca con ngi khng ch o bng c bp m phi o bng chnh tnh yu thng, bng hnh ng cao p trong cuc sng.

- Ni ti con ngi chn chnh l ni ti nhng phm cht cao p: ng cm, thng yu, s chia l nhng iu s ng nht ca o lm ngi. Loi ngi bit mnh c i sng khc vi vt cao hn mi loi chnh l ch bit phn bit thin- c. Nh vy m sinh ra tnh ngi (H trong i tha, c lc anh ngh ti t tng gia Pht xt Phi bit c, bit tn nhn sng cho mnh m nhng cui cng anh chn tnh thng. Bi theo H, tnh thng phn bit con ngi vi c th. Ging- van- ging trong Nhng ngi khn kh ca V. Huy- g c i ch tm nim mt iu: trn i ny ch c mt iu duy nht y thi, l thng yu nhau.

- Li nhn nh tn vinh tnh cm cao p gi con ngi vi con ngi. K mnh ng ngonh mt lm ng trc nhng ni au ca k km may mn hn mnh. Cuc sng quanh ta c bit bao nhiu ngi c cch c x p (dn chng minh ha).

3. Nng cao

- Trong x hi vn cn c nhng k sng v k, gim ln cuc sng ca ngi khc tho mn lng ch k ca mnh, sng xa hoa trn s i kht ca ngi khc khng cht xao ng => th hin li sng thiu o c, ng ph phn.

- Mt khc, cn nh gi ng tinh thn ca cu ni, gip k yu l bn phn ca k mnh nhng khng c xut pht t ng c c nhn hay li ban n trnh thng m phi bt ngun t tnh cm chn chnh. ng thi ngi c gip khng nn li, khi s li bing v th ng. Cn vn ln xng ng vi s cho che ca ngi khc.

- Nhn thc v hnh ng ca bn thn.

18: Trong bi th Ngi bun nh m ta xa Nguyn Duy vit:

Ta i trn kip con ngi

Vn khng i ht nhng li m ru.

Cu th trn gi cho anh/ch suy ngh g v tnh mu t?

1Phn tch v l giii hi vn dng kin thc, hiu bit v ni dung v ngha ca nhng li ru; kh nng nhy cm nhn bit bng tri tim nhng mong c v tnh yu thng ca m.a. ngha ca li m ru: khng ch l li ca v giai iu d dnh tr nh ng ngon m cn l s th hin tm hn, tm lng ngi ht ru. Ting ru ca m l tnh cm, l c mong, l li gi gm tm tnh ca ngi m vi con mnh. N cha ng trong c mt th gii tinh thn m ngi m c c v mun xy dng cho a con:

- L li yu thng: cha ng tnh yu v b bn ca m dnh cho con. Trong tnh yu y, con l ti sn qu gi nht, l nim t ho ln p nht, l c cuc sng ca ngi m.

- L li cu nguyn, c mong: li ru l s gi gm mong c v tng lai ca con vi s trng thnh v th cht v tm hn, s thnh cng trong cuc sng.

- L li nhn nh, khuyn rn, dy bo: Cha ng tri nghim ca cuc i ngi m, s hiu bit, kht vng truyn th hiu bit, kinh nghim ca m cho con, s hiu bit v kinh nghim v o lm ngi, v l sng i, v l phi cn phi tun theo, v nhng gii hn cn bit dng li, v nhng cm by nguy him nn trnh, v nhng bc ng mi ngi phi i qua

Cho d l li yu thng, li cu nguyn hay li nhn nh th cng l chun b ca ngi m cho nhng a con trn con ng i hin ti v sau ny ca n, s chun b khng ch bng kin thc kinh nghim m bng c tm lng v tnh yu. L t nhin, trong mi ngi m lun bao gm c mt nh gio dc v mt phng php gio dc ca tri tim thm m yu thng.

b. Khng i ht: Khng thy ht, khng dng ht, khng th hiu bit ht, khng sng ht nhng g m chun b cho con qua li ru y:

- Tm lng bao dung v b ca m.

- S che ch, nng , du dt trn i ca m qua nhng li ru.

- Cm gic thm tha ca ngi con qua tri nghim cuc i khi nhn nhn li, cm nhn li nhng g c c t li ru v tnh yu ca ngi m.

Li tri n ca ngi con vi m l li ca ngi s v gi, v b bn ca tnh mu t m dnh cho con. Cu th c ln gin d v thm tha mi con ngi c ngi li trong yn tnh cm ng, suy ngh.

1

1

Bnh lun, nh gi:

a. Vai tr ca tnh mu t:

- L mi trng tt nht cho s pht trin ca tm hn v thm ch c tr tu ca a con.

- L im ta cho lng tin, sc mnh ca a con trong cuc sng.

- L ci gc thin, ngun nui dng lng tri, nhn phm ca con ngi trong cuc i; c ngha cnh gii con ngi khi ng trc b vc ca lm l v ti c.

- L ni xut pht v cng l chn v sau cng ca con ngi trong cuc sng y bt trc, him nguy.

b. Biu hin ca tnh mu t: V cng a dng phong ph song u hng ti ci ch cui cng l cho con, v con.

c. Thi cn c i vi tnh mu t: Khng ch l n nhn v cn sng, tri nghim v t iu chnh bn thn gp phn lm to sng gi tr thing ling ca tnh m trong chnh ci kt tinh ca tnh m thing ling y l tm hn v s sng ca bn thn mnh. 0,5

0,25

0,25

19: Cuc i mt i tnh bn, th gii mt i mt tri. ( Cicero)

Anh/ ch hy trnh by suy ngh ca mnh v kin trn.

111. Gii thch

- Tnh bn : l mi quan h tnh cm tt p ca con ngi. L s thu hiu, ng cm, yu thng, sn sng chia s, gip , hy sinh cho nhau.0,25

- Mt tri i din cho s s