นายประภั�ทร กุ ดหอม

นายวั�ฒนา คำ�าภั�ษา 55632227109

การเจร�ญเติ�บโติ พั�ฒนาการ การเปลี่��ยนแปลี่งเน��องมาจาก

พั�ฒนาการ หลี่�กพั�ฒนาการ ทฤษฎี�พั�ฒนาการ

พั�ฒนาการ(Development)

การเปลี่��ยนแปลี่งของบ�คคลี่ในท�ก ๆ ด้%านติามระยะเวลี่าท��เปลี่��ยนไป การเปลี่��ยนแปลี่งน�)นเป*นผลี่มาจาก ระบบชี�วว�ทยาในติ�ว การเร�ยนร- %จากสิ่��งแวด้ลี่%อม การเปลี่��ยนแปลี่งจะเร��มติ�)งแติ/ปฏิ�สิ่นธิ�จนถึ3งว�ฒ�ภาวะ

กุารเจร�ญเติ�บโติ การเปลี่��ยนแปลี่งด้%านขนาด้ สิ่/วนสิ่-ง น5)าหน�ก แลี่ะสิ่�ด้สิ่/วนในร/างกายของบ�คคลี่ ซึ่3�งเป*นการเปลี่��ยนแปลี่งในแง/ท��เจร�ญข3)น ด้�ข3)นติามอาย�ท��เพั��มข3)นของเด้7ก

ว�ฒ�ภาวะ (Maturation)

หมายถึ3ง ร-ปแบบพัฤติ�กรรมในเชี�งชี�วว�ทยาท��ม�ความสิ่�มพั�นธิ8ก�บอาย� โด้ยการเปลี่��ยนแปลี่งในแบบพัฤติ�กรรมเหลี่/าน�)จะได้%ร�บการติ�)งโปรมแกรมโด้ยย�นสิ่8 ซึ่3�งได้%รวมถึ3งควาสิ่ามารถึทางกายแลี่ะความสิ่ามารถึทางด้%านความค�ด้

การเร�ยนร- % (Learning)

หมายถึ3ง ร-ปแบบการแปลี่งพัฤติ�กรรมท��เป*นผลี่มาจากการฝึ:กฝึนแลี่ะการฝึ:กห�ด้ การเร�ยนร- %จะเก�ด้ข3)นได้%ติ/อเม��อม�ว�ฒ�ภาวะเป*นพั�)นฐาน โด้ยเด้7กท��ม�ว�ฒ�ภาวะแลี่%วจะได้%ร�บการเร�ยนร- %

กุารเปลี่ !ยนแปลี่งเน$!องมาจากุพั�ฒนากุาร

1. การเปลี่��ยนแปลี่งด้%านขนาด้ 2. การเปลี่��ยนแปลี่งด้%านสิ่�ด้สิ่/วน

3. การเปลี่��ยนแปลี่งท��เก�ด้ข3)นท5าให%ลี่�กษณะเก/า ๆหายไป

4. ลี่�กษณะใหม/ ๆ ในร/างกายเพั��มข3)น

พั�ฒนาการ 4 ด้%าน 1. พั�ฒนาการทางกาย

2. พั�ฒนาการทางสิ่ติ�ป=ญญา 3. พั�ฒนาการทางอารมณ8 4. พั�ฒนาการทางสิ่�งคม

 

หลี่�กุของพั�ฒนากุาร Principle of Development

อารโนลี่ด จ เซลี่ลี่ ได)สร ปหลี่�กุของพั�ฒนากุารของมน ษย1.พั�ฒนากุารของมน ษยม ท�ศทาง (Principle of Directions)

- ท�ศทางจากุส,วันบนลี่งส�,ส,วันกุลี่าง (Cephalocaudal Law) เป-นกุารพั�ฒนาในแนวัด�!ง โดยย/ดศ รษะเป-นอวั�ยวัะหลี่�กุ คำ$อ อวั�ยวัะใดท !อย�,ใกุลี่)ศ รษะมากุท !ส ด บ คำคำลี่กุ0จะสามารถคำวับคำ มกุารท�างานของอวั�ยวัะส,วันน�2นได)กุ,อนอวั�ยวัะอ$!น ๆ ด�งน�2นเด0กุจ/งขย�บศ รษะได)กุ,อนส,วันอ$!นๆ

 

หลี่�กุของพั�ฒนากุาร Principle of Development

ท�ศทางจากุส,วันใกุลี่)ไปส�,ส,วันไกุลี่ (Proximodistal Law) เป-นกุารพั�ฒนาในแนวัขวัาง โดยย/ดลี่�าติ�วัเป-นอวั�ยวัะหลี่�กุ คำ$ออวั�ยวัะใดกุ0ติามท !อย�,ใกุลี่)ร,างกุายมากุท !ส ดจะสามารถคำวับคำ มได)กุ,อนส,วันอ$!น ๆ ด�งน�2นเด0กุจ/งขย�บร,างกุายได)กุ,อนส,วันอ$!น ๆ

 

2. พั�ฒนากุารของมน ษยม ลี่�กุษณะติ,อเน$!อง (Principle of Continuity)

พั�ฒนากุารใดด)านใดกุ0ติามติ)องอาศ�ยระยะเวัลี่าแลี่ะคำวัามติ,อเน$!องอย,างคำ,อยเป-นคำ,อย ไป ไม,ใช่,เกุ�ดได)โดยฉั�บพัลี่�นท�นท ท�นใด โดยเร�!มพั�ฒนากุารติ�2งแติ,วั�ยเด0กุ แลี่ะพั�ฒนากุารถ/งข ดส ดในวั�ยผู้�)ใหญ, แลี่ะเส$!อมลี่งเม$!อถ/งวั�ยช่ราติามลี่�าด�บ ซ/!งเป-นกุระบวันกุารท !ติ,อเน$!องติามลี่�าด�บ แลี่ะน�าคำวัามเปลี่ !ยนแปลี่งมาส�,ร,างกุาย

 

3. พั�ฒนากุารของมน ษยเป-นไปติามลี่�าด�บข�2น

(Principle of Developmental Sequence)

พั�ฒนากุารของส�!งติ,าง ๆ ท�2งหลี่ายติ,างกุ0ม แบบแผู้นเฉัพัาะของติน เม$!อพั�ฒนากุารม ลี่�กุษณะติ,อเน$!อง ด�งน�2นจ/งไม,สามารถท !จะข)ามข�2นได) แลี่ะเป-นไปติามลี่�าด�บข�2นติอนติามธรรมช่าติ� ติ�วัอย,างเช่,น เด0กุจะเร�!มพั�ฒนากุารจากุหงาย คำลี่�!า คำ$บ คำลี่าน น�!ง ย$น

 

4. พั�ฒนากุารของมน ษยติ)องอาศ�ยวั ฒ�ภัาวัะแลี่ะกุารเร ยนร�)

(Principle of Maturation and Learning)

วั ฒ�ภัาวัะน�2นเป-นคำวัามพัยายามข�2นติ)นของส�!งม ช่ วั�ติในกุารจ�ดระบบเพั$!อเติร ยม ให)ได)มาซ/!งประสบกุารณติ,าง ๆ อ�นย�งประโยช่นให)กุ�บตินเอง ส,วันกุารเร ยนร�)เป-นกุารเพั�!มคำวัามช่�านาญให)กุ�บประสบกุารณน�2น ๆ

5. พั�ฒนากุารของมน ษยแติ,ลี่ะบ คำคำลี่ม อ�ติราแติกุติ,างกุ�น

(Principle of Individual Growth Rate)

ช่,วังช่ วั�ติของแติ, ลี่ะบ คำคำลี่น�2นจะม คำวัามถ/งพัร)อมซ/!งวั ฒ�ภัาวัะแติกุติ,างกุ�น เช่,น ในเด0กุหญ�งจะถ/งวั ฒ�ภัาวัะของคำวัามเป-นสาวัเร0วักุวั,ากุารถ/งวั ฒ�ภัาวัะคำวัามเป-นหน ,ม ของเด0กุช่าย

สร ปลี่�กุษณะเด,นของพั�ฒนากุาร 1. พั�ฒนากุารเป-นไปติามแบบฉับ�บของติ�วัเอง

2. พั�ฒนากุารไม,วั,าด)านใดกุ0ติามจะเร�!มจากุส,วันใหญ,ไปหาส,วันย,อย ๆ 3. พั�ฒนากุารท�2งหลี่ายเป-นส�!งท !ติ,อเน$!องกุ�นไป4. อ�ติราพั�ฒนากุารของบ คำคำลี่จะแติกุติ,างกุ�นไป5. คำ ณลี่�กุษณะติ,าง ๆ ของพั�ฒนากุารจะม คำวัามส�มพั�นธกุ�น6. พั�ฒนากุารเป-นส�!งท !สามารถท�านายได)7. พัฤติ�กุรรมท !มองแลี่)วัวั,าเป-นป:ญหา แท)จร�งอาจเป-นเพั ยงพัฤติ�กุรรม

ปกุติ�ติามลี่�กุษณะของพั�ฒนากุาร

พั�ฒนากุารในวั�ยติ,าง พั�ฒนากุารในวั�ยติ,าง ๆๆ

วั�ยทารกุวั�ยทารกุ จะม�ชี/วงเวลี่าติ�)งแติ/แรกเก�ด้ – 2 ป> ว�ยทารก

ย�งเป*นว�ยท��ย�งชี/วยเหลี่�อติ�วเองไม/ได้% ติ%องอาศั�ยความชี/วยเหลี่�อจากบ�คคลี่อ��น ว�ยน�)ม�การเจร�ญเติ�บโติอย/างรวด้เร7ว แลี่ะเห7นพั�ฒนาการทางด้%านร/างกายอย/างชี�ด้เจน สิ่��งท��สิ่5าค�ญค�อการพั�ฒนากลี่%ามเน�)อ

วั�ยเด0กุวั�ยเด0กุ เป-นวั�ยท !อย�,ในช่,วังอาย 2 – 11 ป; ม กุาร

พั�ฒนากุลี่)ามเน$2อท !ใช่)ในกุารเลี่,นม�กุม พัฤติ�กุรรมเลี่ ยนแบบผู้�)ใหญ,ท !อย�,ใกุลี่)ติ�วั พั�ฒนากุารทางสติ�ป:ญญาจะกุ)าวัหน)า

อย,างรวัดเร0วัในติอนปลี่ายของวั�ย วั�ยเด0กุจะม กุารพั�ฒนาเอกุลี่�กุษณของตินเอง

(Identification ) เด0กุจะร�บเอาท�ศนคำติ�แลี่ะพัฤติ�กุรรมจากุพั,อแม,

พัฤติ�กุรรมทางส�งคำม เด0กุจะม คำวัามส�มพั�นธกุ�บบ คำคำลี่อ$!นมากุข/2นเน$!องจากุส�งคำมขยายวังกุวั)างไป เพั$!อน

ในวั�ยเด0กุจะม อ�ทธ�พัลี่ติ,อเด0กุกุารสร)างม�ติรภัาพั จะเลี่$อกุคำบเพั$!อนโดยกุารแบ,ง

แยกุโดยเพัศ

วั�ยร ,นการเข%าสิ่-/ว�ยร� /นของเด้7กชีายแลี่ะเด้7กหญ�งแติกติ/างก�น

เด้7กชีายจะม�อาย�ประมาณ 13 ป> สิ่/วนเด้7กหญ�งจะม�อาย�ประมาณ 11 ป> ท�)งน�)เพัราะผ-%หญ�งโติเร7วกว/าผ-%ชีาย กว/า 2 ป> แลี่ะจะสิ่�)นสิ่�ด้เม��ออาย� 18-20 ป>

พั�ฒนาการทางกายม�การเจร�ญเติ�บโติอย/างรวด้เร7ว เด้7กผ-%หญ�งเร��มม�ประจ5าเด้�อน เด้7กผ-%ชีายเร��มฝึ=นเป>ยก ม�ลี่�กษณะเป*นว�ยหน�/มว�ยสิ่าว

พั�ฒนาการทางสิ่�งคมแลี่ะบ�คลี่�กภาพั เป*นแบบเอกลี่�กษณ8เฉพัาะบ�คคลี่ ม�ความเชี��อม��นในตินเอง ม�สิ่�งคมแบบกลี่�/มท��เป*นเอกลี่�กษณ8

วั�ยร ,นการสิ่ร%างม�ติรภาพั ว�ยร� /นม�กชีอบเพั��อนท��ม�

บ�คลี่�กภาพัแลี่ะความสิ่นใจเด้�ยวก�น ว�ยร� /นชีายจะพั�ฒนาความสิ่�มพั�นธิ8โด้ยการท5าก�จกรรมติ/าง ๆ ร/วมก�น ผ-%หญ�งพั�ฒนาความสิ่�มพั�นธิ8โด้ยการ

ติ�ด้ติ/อสิ่��อสิ่ารซึ่3�งก�นแลี่ะก�น ว�ยร� /นเป*นว�ยหน3�งเป*นว�ยท��ม�ป=ญหา ซึ่3�งอาจจะ

พับป=ญหาการฆ่/าติ�วติายในว�ยร� /นอ�นเป*นมาจากการซึ่3มเศัร%า แลี่ะความร- %สิ่3กท��ตินเองด้%อยค/า แลี่ะ

ป=ญาเร��องยาเสิ่พัติ�ด้ แลี่ะป=ญหาสิ่�ขภาพัจ�ติอ�กด้%วย

วั�ยผู้�)ใหญ,วั�ยผู้�)ใหญ,ว�ยผ-%ใหญ/แบ/งออกเป*น 3 ชี/วงอาย�

ค�อ1 ว�ยผ-%ใหญ/ติอนติ%น อาย� 18-45 ป>2 ว�ยกลี่างคน อาย� 45-65 ป>3 ว�ยชีรา หร�อผ-%ใหญ/ติอนปลี่าย อาย� 65 ป>ข3)นไป

พั�ฒนากุารทางกุายวั�ยผู้�)ใหญ,ติอนติ)น จ�ด้ว/าเป*นระยะท��ด้�ท��สิ่�ด้

ของชี�ว�ติ ร/างกายม�การเจร�ญเติ�บโติมากท��สิ่�ด้ติอนอาย� 20 ป> ม�ความแข7งแรงของกลี่%ามเน�)อวั�ยกุลี่างคำน ร/างกายจะเร��มค/อย ๆ เสิ่��อมลี่ง

จากว�ยผ-%ใหญ/ติอนติ%นวั�ยช่รา กระบวนการเสิ่��อมในร/างกายเมกปราก

ฎีอย/างรวด้เร7ว ร/างกายจะสิ่-ญเสิ่�ยความสิ่ามารถึท��ปกปBองตินเองจากโรคติ/าง ๆ

พั�ฒนาการทางสิ่�งคมแลี่ะบ�คลี่�กภาพัของผ-%ใหญ/

ว�ยผ-%ใหญ/เป*นว�ยท��ประสิ่บความสิ่5าเร7จในงานอาชี�พั จะเพั��มมากข3)นในระหว/าง 20-40 ป> บ�คคลี่จะม�ประสิ่บการณ8ในการจ�ด้การก�บสิ่ถึานการณ8ติ/าง ๆ ในชี�ว�ติประจ5าว�นแลี่ะการงานอาชี�พัสิ่��งเหลี่/าน�)จะม�ผลี่ติ/อบ�คลี่�กภาพัของบ�คคลี่ในว�ยผ-%ใหญ/

กุารแติ,งงานแลี่ะกุารม คำรอบคำร�วั

ผ-%ใหญ/ติอนติ%น เป*นว�ยท��จ�ด้ว/าเป*นชี/วงของการสิ่ร%างความสิ่น�ทสิ่นมก�บเพั��อนติ/างเพัศัคนใด้คนหน3�ง ซึ่3�งม�กจะน5ามาสิ่-/การแติ/งงาน แลี่ะติ/อมาก7ค�อการม�บ�ติรซึ่3�งเป*นความร�บผ�ด้ชีอบของค-/สิ่มรสิ่

การเกษ�ยณอาย�การเกษ�ยณอาย�การเกษ�ยณอาย�ม�อย-/ 6 ระยะด้%วยก�น

1 ระยะก/อนการเกษ�ยณอาย�2 ระยะของการม�ความสิ่�ข3 ระยะของการหมด้ความสิ่�ข4 ระยะการปร�บติ�วอ�กคร�)ง5 ระยะความม��นคง6 ระยะสิ่�ด้ท%าย

บ�คคลี่ในว�ยชีราม�ลี่�กษณะบ�คคลี่ในว�ยชีราม�ลี่�กษณะด้�งน�)ด้�งน�)

1 โครงสิ่ร%างของร/างกายเปลี่��ยนแปลี่ง

2 จ�กจ�กจ-%จ�) ข�)บ/น3 หลี่งลี่�มได้%ง/าย4 ข�)น%อยใจ5 เจ7บปCวยได้%ง/าย

จ ดจบของช่ วั�ติ (กุารติาย)1 การปฏิ�เสิ่ธิ2 ความโกรธิ3 อาการท��บ�คคลี่คาด้หว�งว/าจะติ/อรองได้%4 ความซึ่3มเศัร%า5 การยอมร�บ

ทฤษฎี�พั�ฒนาการ 1. ทฤษฎี�พั�ฒนาการของฟรอยด้8

2. ทฤษฎี�พั�ฒนาการของเพั�ยเจท8 3. ทฤษฎี�พั�ฒนาการของอ�ร�คสิ่�น

4. ทฤษฎี�พั�ฒนาการของฮาว�กเฮ�รสิ่ท8

ทฤษฎี�การพั�ฒนาของฟรอยด้8

พั�ฒนากุารคำวัามติ)องกุารทางเพัศแลี่ะบ คำลี่�กุภัาพัของบ คำคำลี่ติ)องอาศ�ยกุารพั�ฒนาท !ติ,อเน$!องอย,างเป-นลี่�าด�บข�2นจนกุลี่ายเป-นบ คำลี่�กุภัาพัท !ถาวัรในท !ส ดพั�ฒนากุารแติ,ลี่ะข�2นเป-นกุารติอบสนองคำวัามส ขคำวัามพั/งพัอใจของตินเอง บร�เวัณท !ไวัติ,อคำวัามร�)ส/กุ เร ยกุวั,า อ โรจ เน ยส (erogenous zone)

ลี่5าด้�บข�)นพั�ฒนาการของซึ่�กม�นด้8ฟรอยด้8 1. ข�)นพั3งพัอใจทางปาก (Oral Stage)

2. ข�)นพั3งพัอใจทางทวาร (Anal Stage)

3. ข�)นสิ่นใจอว�ยวะเพัศัของติน(Phallic)4. สิ่ติ�ป=ญญาแลี่ะสิ่�งคม (Latency)5. ว�ยร� /น (Genital Stage)

ติ�2งแติ,แรกุเกุ�ดถ/งประมาณ 1-2 ป; เด0กุจะช่อบ ด�ด กุ�ด อม เช่,น ด�ด

นม กุ�ดแทะของเลี่,น ด�ดน�2วั เลี่,น น�2าลี่าย แลี่ะท�าเส ยงติ,าง ๆ

ถ)าถ�กุข�ดขวัางจะเกุ�ด Oral fixation เม$!อโติข/2นจะเกุ�ดกุารพั�ด

มากุ ช่อบน�นทา ฯลี่ฯ

อย�,ในช่,วังอาย 2-3 ป; ระยะน 2เด0กุจะพั/งพัอใจกุ�บกุารข�บถ,าย กุารฝึ>กุกุารข�บถ,ายคำวัรท�าคำ,อยเป-นคำ,อยไปด)วัยคำวัามอ,อนโยนอย,าบ�งคำ�บ ถ)าเกุ�ดกุารติ�ดติร/งจะท�าให) เป-นพัวักุช่อบสะสมของ หวังของ ติ,อติ)านกุฎระเบ ยบ

อย�,ระหวั,าง - 35 ป; เด0กุจะม คำวัามพั/งพัอใจกุ�บกุารได)ส�มผู้�สอวั�ยวัะเพัศของตินเองถ)าไม,ได)ร�บกุารติอบสนองจะเกุ�ดคำวัามแปรปรวันทางเพัศข/2นในวั�ยผู้�)ใหญ,

ช่าย = ปมออด�ป ส หญ�ง = ปมอ�เลี่0กุติรา

อาย - 6 12 ป; ระยะน 2จะเป-นระยะพั�กุเด0กุจะเร�!มแสวังหาบทบาทท !เหมาะสมให)กุ�บตินเอง ช่อบเลี่,นในกุลี่ ,มเพัศเด ยวักุ�น เลี่,นกุ ฬา เลี่,นเกุม แลี่ะกุ�จกุรรมติ,าง ๆท !ติ)องใช่)สติ�ป:ญญา

อาย ติ�2งแติ, 13 ป;ข/2นไป ถ)าเด0กุผู้,านข�2นอวั�ยวัะเพัศไปได)อย,างราบร$!น เด0กุจะแสดงบทบาทคำวัามเป-นช่ายแลี่ะหญ�งติรงติามเพัศของติน

ทฤษฎี�การพั�ฒนาของเพั�ยเจท8 1. ข�2นใช่)อวั�ยวัะส�มผู้�สแลี่ะกุลี่)าม

เน$2อ 2. ข�2นเร�!มคำ�ดเร�!มเข)าใจ

3. ข�2นคำ�ดออกุเองโดยไม,ติ)องใช่)เหติ ผู้ลี่

4. ข�2นใช่)คำวัามคำ�ดเช่�งร�ปธรรม 5. ข�2นเข)าใจคำวัามคำ�ดเช่�งนามธรรม

ติ�2งแติ,แรกุเกุ�ดถ/ง 2 ป; เป-นวั�ยท !เร�!มเร ยนร�)โดยใช่)ประสาทส�มผู้�สแลี่ะกุารเคำลี่$!อนไหวัของร,างกุายเพั$!อติอบสนองส�!งแวัดลี่)อมเด0กุท !สามารถใช่)ประสาทส�มผู้�สกุ�บส�!งแวัดลี่)อมได)มากุเท,าใดกุ0จะช่,วัยพั�ฒนาเช่าวันป:ญญาของเด0กุได)มากุ

อาย ติ�2งแติ, - 24 ขวับ เร�!มเร ยนร�)กุารใช่)ภัาษาเร ยกุส�!งของ เช่,น ข)าวั นม เป-นติ)น

อาย - 4 7 ป; เช่$!อติ�วัเองไม,ยอมเปลี่ !ยนคำวัามคำ�ด หร$อเช่$!อในเร$!องกุารทรงภัาวัะเด�มของวั�ติถ

กุ ข

อาย 7 – 11 ป; เป-นระยะท !เด0กุสามารถคำ�ดอย,างม เหติ ผู้ลี่ในเร$!อง

ท !เป-นร�ปธรรม ถ)าให)วัาดภัาพั คำรอบคำร�วัของฉั�น เด0กุในวั�ยน 2จะ

สามารถวัางภัาพัได)ใกุลี่)เคำ ยงคำวัาม เป-นจร�ง จ�ดหมวัดหม�,ได) เร ยง

ลี่�าด�บได)

เด0กุอาย ระหวั,าง 11 ถ/ง 15 ป; เด0กุจะเร�!มคำ�ดได)แบบผู้�)ใหญ, สามารถเข)าใจส�!งท !เป-นนามธรรมได) คำ�ดติ�2งสมมติ�ฐานแลี่ะสร)างทฤษฎ แบบน�กุวั�ทยาศาสติรได) เป-นติ�วัของตินเอง ติ)องกุารคำวัามเป-นอ�สระ

ทฤษฎ กุารพั�ฒนาของอ ร�คำส�น

1. ข�2นไวั)ใจกุ�บไม,ไวั)ใจผู้�)อ$!น 2. ข�2นท !ม คำวัามอ�สระกุ�บคำวัามสงส�ย

3. ข�2นคำวัามคำ�ดร�เร�!มกุ�บคำวัามร�)ส/กุผู้�ด 4. ข�2นขย�นหม�!นเพั ยรกุ�บคำวัามร�)ส/กุม ปมด)อย 5. ข�2นเข)าใจเอกุลี่�กุษณของตินเองกุ�บไม,เข)าใจ

ตินเอง 6. ข�2นร�)ส/กุวั,าตินม เพั$!อนท !ใกุลี่)ช่�ดกุ�บคำวัามร�)ส/กุ

อ)างวั)าง 7. ข�2นบ�าร งส,งเสร�มผู้�)อ$!นกุ�บกุารพัะวั)าพัะวังแติ,

ตินเอง 8. ข�2นคำวัามร�)ส/กุม�!นคำงทางจ�ติใจกุ�บท)อแท)ส�2นหวั�ง

ติ�2งแติ,แรกุเกุ�ดจนถ/ง 1 ป; ถ)าเด0กุได)ร�บคำวัามร�กุ คำวัามอบอ ,น แลี่ะกุารด�แลี่จากุคำนใกุลี่)ช่�ด เด0กุโติข/2นกุ0จะเกุ�ดคำวัามร�)ส/กุไวั)วัางใจส�งคำม แติ,ถ)าไม,ได)ร�บคำวัามร�กุ คำวัามอบอ ,น เม$!อโติข/2นกุ0จะหลี่ กุหน ส�งคำม

ผู้�)ท !ม บทบาทกุ�บเด0กุ พั,อแม, ผู้�)ปกุคำรอง หร$อพั !เลี่ 2ยง

ผู้�)ม บทบาท พั,อแม,แลี่ะผู้�)เลี่ 2ยงด�

อาย - 23 ป; เด0กุจะเร ยนร�)กุารเด�น กุารพั�ด แลี่ะท�าอะไรติามอ�สระ พั,อแม,คำวัรให)อ�สระกุ�บเด0กุในกุารท�ากุ�จกุรรมติ,าง ๆ ด)วัยตินเองพัยายามให)เด0กุช่,วัยเหลี่$อตินเองให)มากุท !ส ด ไม,ข,มข�,ลี่งโทษเม$!อเด0กุท�าผู้�ดอย,างร นแรง เด0กุจะเกุ�ดคำวัามลี่�งเลี่ สงส�ย ไม,ม�!นใจในส�!งท !ตินเองกุระท�าลี่งไป

อาย 3 - 5 ป; เด0กุจะใช่)ของเลี่,นทดแทนจ�นตินากุาร โดยน�าของเลี่,นรวัมกุ�นแลี่)วัสร)างเป-นเร$!องราวัข/2นมา เด0กุพัอใจท !จะเลี่ ยนแบบพัฤติ�กุรรมผู้�)ใหญ,ท !ใกุลี่)ช่�ด ด�งน�2นหากุพั,อแม,แลี่ะคำนเลี่ 2ยงด�ยอมร�บผู้ลี่งานของเด0กุให)กุ�าลี่�งใจ ยกุย,อง ช่มเช่ยเด0กุจะท�าให)เด0กุกุลี่)าแสดงคำวัามคำ�ดร�เร�!มใหม, ๆ

ผู้�)ท !ม บทบาทคำ$อ บ คำคำลี่ในคำรอบคำร�วัแลี่ะเพั$!อนในวั�ยเด ยวักุ�น

อาย 6-11 ป; เด0กุในวั�ยน 2ไม,อย�,น�!ง ช่อบเข ยน อ,าน ท�าในส�!งท !ตินอยากุท�าขย�นในกุารท�างานติ,าง ๆแลี่ะภัาคำภั�ม�ใจในผู้ลี่งานท !ได)ร�บคำวัามส�าเร0จเน$!องจากุคำวัามพัยายามของติน ผู้�)ใหญ,ติ)องไม,คำาดหวั�งในติ�วัเด0กุส�งเกุ�นไป จนท�าให)เด0กุไม,สามารถบรรลี่ ในส�!งท !ตินเองหร$อผู้�)ใหญ,คำาดหวั�งได) เด0กุจะเกุ�ดปมด)อยผู้�)ม บทบาท พั,อแม, คำร� แลี่ะเพั$!อน

อาย 12-18 ป; ช่,วังน 2ถ$อเป-นช่,วังวั�กุฤติมากุท !ส ด เม$!อเด0กุเกุ�ดป:ญหาใด ๆ ข/2น เขาจะเกุ�ดคำวัามส�บสนวั,าคำวัรจะเช่$!อใคำรด ระหวั,างพั,อแม, ตินเอง หร$อเพั$!อน เด0กุวั�ยน 2คำ$อกุารแสวังหาตินเองเพั$!อให)ร�)จ�กุตินเองในแง,ม มติ,าง ๆ

วั�ยผู้�)ใหญ,ติอนติ)น เร�!มน�ดหมาย กุารแติ,งงานแลี่ะช่ วั�ติคำรอบคำร�วั ถ)าหากุวั,าแติ,ลี่ะคำนได)พั�ฒนาคำวัามเข)าใจเอกุลี่�กุษณตินเองด พัอ แติ,ถ)าบ คำคำลี่ใดไม,สามารถผู้,านข�2นน 2ไปได) จะกุลี่ายเป-นคำนร�กุตินเองแลี่ะไม,สามารถจะแสดงคำวัามร�กุติ,อผู้�)อ$!นได)

ระยะวั�ยกุลี่างคำนเป-นระยะท !จะคำอยให)คำวัามช่,วัยเหลี่$อคำนร ,นหลี่�งส�าหร�บผู้�)ท !ผู้,านข�2นพั�ฒนากุารติ)น ๆ มาเป-นอย,างด แติ,ถ)าบ คำคำลี่ใดไม,สามารถแกุ)ป:ญหาข�ดแย)งในอด ติของตินได)จะกุลี่ายเป-นคำนช่อบแยกุติ�วัอย�,ติามลี่�าพั�ง

วั�ยช่รา เขาจะม คำวัามไวั)วัางใจเพั$!อนร,วัมโลี่กุแลี่ะติ�วัเองถ)าเขาม คำวัามทรงจ�าในด)านคำวัามส ขคำวัามสบายใจ แติ,ถ)าเขาม คำวัามทรงจ�าเกุ !ยวักุ�บคำวัามผู้�ดหวั�งติลี่อดเวัลี่าเขากุ0ไม,ม คำวัามส ขในช่ วั�ติ

เป-นทฤษฎ ท !ม แนวัคำ�ดพั$2นฐานมาจากุทฤษฎ พั�ฒนากุารทางเช่าวันป:ญญาของเพั ยเจติ โดยได)ขยายขอบเขติงานวั�จ�ยให)คำรอบคำลี่ มกุวั)างขวัางมากุย�!งข/2น โคำหลี่เบ�รกุได)สร ปทฤษฎ พั�ฒนากุารทางจร�ยธรรมของบ คำคำลี่ออกุเป-น 3 ระด�บ ในแติ,ลี่ะระด�บน�2นย�งสามารถแบ,งได)อ กุ 2 ข�2นติอน รวัมท�2งส�2น 6 ข�2นติอน ด�งน 2

ทฤษฎ พั�ฒนากุารทางจร�ยธรรมของโคำหลี่เบ�รกุ

(Kohlberg’s Moral Development)

ระด�บท ! 1 ระด�บกุ,อนเกุณฑ์ทางส�งคำม

(Pre-conventional Level) เด้7กจะร�บร- %ถึ3งกฎีเกณฑ์8ท��ด้�แลี่ะไม/ด้�จากคนท��ม�อ�ทธิ�พัลี่เหน�อติน

เชี/น พั/อแม/ ผ-%ปกครอง คร- หร�อเด้7กท��โติกว/า แลี่ะจะน3กถึ3งรางว�ลี่แลี่ะการลี่งโทษเป*นสิ่/วนประกอบในการแสิ่ด้งพัฤติ�กรรม

1 .ข�)นของการลี่งโทษแลี่ะเชี��อฟ=ง (Punishment and obedience orientation)

แรกเก�ด้ถึ3ง 7 ป> เป*นหลี่�กของการใชี%เหติ�ผลี่ของการแสิ่ด้งพัฤติ�กรรมเป*นเคร��องชี/วยติ�ด้สิ่�นว/าถึ-กหร�อ

2. ข�)นการแสิ่วงหารางว�ลี่ (Naively egoistic orientation)

อาย� 7-10 ป> ในข%นน�)เด้7กจะเลี่�อกสิ่นใจท��จะปฏิ�บ�ติ�ติามกฎีเกณฑ์8ท��ท5าไปแลี่%วจะได้%ร�บรางว�ลี่ เท/าน�)น

ระด�บท ! 2 ระด�บแสดงจร�ยธรรมติามกุฎเกุณฑ์ของส�งคำม (Conventional Level) 

กุารแสดงออกุของพัฤติ�กุรรมท !เป-นไปติามคำวัามคำาดหวั�ง ของส�งคำมท !เป-นสมาช่�กุอย�, โดยในข�2นน 2เด0กุจะไม,คำ�าน/งถ/งรางวั�ลี่หร$อกุารลี่งโทษแลี่)วั แติ,จะย/ดถ$อมาติรฐานท !ส�งคำมกุ�าหนด

1.ข�2นท�าติามเพั$!อเพั$!อนแลี่ะส�!งท !ส�งคำมยอมร�บ(Interpersonalconcordance of “Goodboy-Nicegirl” orientation)

อย�,ในช่,วังอาย ระหวั,าง 10-13 ป;

2.ข�2นกุฎเกุณฑ์แลี่ะระเบ ยบ (Law and order orientation) อาย 13-16 ป;

ระด�บท ! 3 ระด�บจร�ยธรรมเหน$อกุฎเกุณฑ์ทางส�งคำม (Post-conventional

Level) พัฤติ�กุรรมเกุ�ดจากุกุารใช่วั�จารณญาณของตินเป-น

มาติรฐานในกุารติ�ดส�น กุารปฏิ�บ�ติ� โดยปราศจากุอ�ทธ�พัลี่ของบ คำคำลี่แลี่ะส�!งแวัดลี่)อมในส�งคำมเข)ามาเกุ !ยวัข)อง

1 .ข�2นท�าติามส�ญญา (Social contract orientation) เป-นข�2นหลี่�กุกุารม เหติ ผู้ลี่แลี่ะเคำารพัตินเอง อย�,ในช่,วังอาย 16 ป;ข/2นไป

2. ข�)นอ�ด้มคติ�สิ่ากลี่ (Universal ethical principle orientation)กุฎระเบ ยบของส�งคำม แลี่ะท�าหน)าท !ของตินเองอย,างเคำร,งคำร�ดจะอย�,ในช่,วังอาย ติ�2งแติ,วั�ยผู้�)ใหญ,เป-น ติ)นไป

สวั�สด