(ราง) คมอการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส จากภาคครวเรอนส าหรบรานรบซอของเกา

2

สารบญ

1. องคประกอบของผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

2. ผลกระทบตอสขภาพอนามยและสงแวดลอม

3. ค านยาม

4. กฎหมายทเกยวของ

5. หนวยงานทเกยวของ

6. การขออนญาต

7. สถานทตงและลกษณะอาคาร

8. ความปลอดภยและอาชวอนามย

9. การรบซอซากผลตภณฑฯ

10. การจดเกบซากผลตภณฑฯ

11. การจดการซากผลตภณฑฯ

12. การจดการดานสงแวดลอม

13. การจดท าเอกสาร

14. การตอบสนองตอเหตรวไหลของสารอนตรายเมอซากผลตภณฑฯ เกดแตกหกเสยหาย

15. การปฐมพยาบาลเบองตน

16. สายดวนกรณเหตฉกเฉน/กชพ/กภย

17. ศนยขอมลพษของสารเคม (ในกรณการดแลรกษาผปวยโดนสารพษ หรอรบมออบตภยสารเคม)

18. บรรณานกรม

3

(ราง) คมอการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากภาคครวเรอน

ส าหรบรานรบซอของเกา

ซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากครวเรอน ไดแก ซากโทรทศน คอมพวเตอร แบตเตอร ไมโครเวฟ เครองซกผา โทรศพทมอถอ มแนวโนมเพมปรมาณขนอยางรวดเรว แตอยางไรกตาม ประเทศไทยยงไมมระบบการจดการซากผลตภณฑฯ ทดและครบวงจร ประชาชนทวไปและผทเกยวของกบ การจดการซากผลตภณฑฯ เหลาน ยงไมมความตระหนกและความรความเขาใจเกยวกบอนตรายอนเกดจากการจดการทไมถกตอง ท าใหเกดปญหาในการจดการตงแต การเกบรวม การคดแยก การรไซเคล และการก าจด จากการส ารวจขอมลของกรมควบคมมลพษ (2555) ตามโครงการพฒนาแนวทางการประเมนปรมาณซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส พบวา ผบรโภคสวนใหญจะขายซากผลตภณฑฯ ใหแกซาเลงหรอรานรบซอของเกา (รอยละ 51.27) รองลงมาคอ เกบรวบรวมไว (รอยละ 25.32) ทงปะปนไปกบขยะทวไป (รอยละ 15.6) และใหผอน (รอยละ 7.84)

ซากผลตภณฑฯ เหลานประกอบดวยองคประกอบทไมเปนอนตรายซงมมลคาสามารถน ามารไซเคลได อาท ชนสวนพลาสตก เศษเหลก เศษแกว รวมทงโลหะมคา อาท ทอง เงน แพลตตนม พาลาเดยม โรเดยม และโลหะ หายาก (Rare Earth Metals) หลายชนด และองคประกอบทเปนอนตราย อาท โลหะหนก สารมลพษทตกคางยาวนาน โดยปกตซากผลตภณฑฯ เมอสนสภาพการใชงานจะไมมความเปนอนตราย ความเปนอนตรายจะเกดขนเมอซากผลตภณฑฯ เกดความเสยหายหรอหลนแตกหกจากการเคลอนยาย หรอเมอมการถอดแยกชนสวนหรอน าไปรไซเคลอยางไมถกตองตามหลกวชาการ อาท การเผาสายไฟและชนสวนพลาสตกเพอแยกทองแดงและโลหะอน ๆ การใชกรดเขมขนในการสกดโลหะมคา การทงกากของเสยทไมสามารถรไซเคลไดแลวปะปนไปกบขยะ มลฝอยทวไปหรอลกลอบทงในทสาธารณะ ซงเปนสาเหตใหสารอนตรายทเปนองคประกอบในซากผลตภณฑฯ เหลานนรวไหลออกมา รวมทงการปลอยมลพษและการทงสารเคมทใชแลวจากกระบวนการรไซเคล ซงสามารถ ท าใหเกดอนตรายตอสขภาพตอคนงานและประชาชนทวไปหรอปนเปอนสสงแวดลอมได ดงนน การจดการซากผลตภณฑฯ เหลาน ตงแตการเกบรวบรวม การจดเกบ การขนยาย และการขนสง จงจ าเปนตองด าเนนการดวยความระมดระวง มการบรรจในภาชนะหรอจดวางอยางเหมาะสมปลอดภย ใชอปกรณทเหมาะสมในการจดเกบและขนยาย หรอมมาตรการอน ๆ อาท การฝกอบรมใหแกคนงาน การก าหนดวธปฏบตงานทเกยวของกบการจดการซากผลตภณฑฯ รวมทงไมมการถอดแยกชนสวนหรอรไซเคลซากผลตภณฑฯ ในสถานประกอบกจการทไมไดขออนญาตในการประกอบกจการจากกรมโรงงานอตสาหกรรม

4 1. องคประกอบของผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

โดยทวไป องคประกอบส าคญของซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส ได แก โลหะ พลาสตก และอนๆ หากพจารณาตามประเภทผลตภณฑ ดงแสดงในตารางท 1 พบวาผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสมชนสวนหรอองคประกอบบางอยางทคลายกน เชน จอ LCD ทมใชในหลายประเภทผลตภณฑ ซงรวมถงจอโทรทศน จอคอมพวเตอรทงแบบตงโตะและแบบพกพา จอ LCD ในกลองดจตอล และกลองวดโอ แผงวงจร (Printed Circuit Board: PCB) ทเปนสวนประกอบส าคญของผลตภณฑอเลกทรอนกส รวมทงชนสวนพนฐานอนๆ เชน โลหะ พลาสตก และแกว วสดหรอองคประกอบเหลานสามารถน ากลบมาใชใหมไดโดยวธการและเทคโนโลยการรไซเคลรปแบบตาง ๆ ดงนนแมจะมซากผลตภณฑฯ หลายประเภทแตเมอเขาสกระบวนการถอดแยกชนสวนและรไซเคลแลวจะผานกระบวนการลกษณะเดยวกนตามประเภทวสด สวนวสดทมสารอนตรายหรอชนสวนทมความยงยากในการจดการจะถกแยกออกมาจดการเฉพาะในสถานประกอบกจการซงมระบบควบคม บ าบดหรอก าจดมลพษ ทไดรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงานจากหนวยงานทเกยวของ และตองปองกนมใหสารอนตรายทอยในซากผลตภณฑฯ หรอเกดจากการจดการอยางไมถกตองแพรกระจายสสงแวดลอมซงอาจกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมได

ตารางท 1 องคประกอบส าคญของซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

ประเภทซาก องคประกอบส าคญ

1) โทรทศน แบบ CRT

องคประกอบทส าคญ ไดแก แกวทงดานนอกและดานในของหลอดภาพ CRT เหลกยดและเหลกควบคมรงส สารฉาบเรองแสง ปนอเลกตรอนท าจากแกวและเหลกกลาไรสนม PCB (Printed Circuit Board) และพลาสตกครอบ ถาพจารณาจากวสด แกวมน าหนกมากทสด (รอยละ 57) รองลงมา คอ พลาสตก (รอยละ 23) เหลก (รอยละ 10) ทองแดง (รอยละ 3) อะลมเนยม (รอยละ 2) อนๆ (รอยละ 5)

สวนประกอบทเปนอนตราย: ตะกวในจอภาพ สารโบรมนในพลาสตกและสายไฟ (สารหนวงไฟ) แคดเมยมในสายไฟ

5

ประเภทซาก องคประกอบส าคญ

แบบ LCD/Plasma/LED

องคประกอบส าคญของจอ LCD (Liquid Crystal Displays) ไดแก โลหะทมสวนประกอบของเหลก (รอยละ 47) พลาสตก (รอยละ 22) แหลงก าเนดแสง back light (back light module) (รอยละ 12) แกวทเคลอบฟมลทมสวนผสมของ Indium tin oxide (รอยละ 7) อะลมเนยม (รอยละ 5) แผงวงจรไฟฟา (รอยละ 4) และตะกว (รอยละ 3)

สวนประกอบทเปนอนตราย: ผลกเหลว (liquid crystals) ซงเปนสารประกอบอนทรย (organic compound) กวา 10-20 ชนด หลายชนดเปนสารอนตราย/สารกอมะเรง เชน Phenylcyclohexane, Cyclohexane, Biphenyl และ Pyrimidine นอกจากน ยงมปรอทในหลอด back light อกดวย

2) กลองถายภาพ/วดโอ

ในการศกษาน คอ กลองดจตอลและกลองวดโอ สวนประกอบทส าคญ ไดแก เลนสซงท ามาจากแกว ตวกรอบภายนอกสวนใหญท ามาจากอะลมเนยมหรอพลาสตกอดแขง ตวเซนเซอรบนทกภาพ แบตเตอรซงเปนแบบลเทยมไอออนและนกเกลเมทลไฮไดรด ปมกดตางๆ ไฟแฟรช และจอภาพ LCD

สวนประกอบทเปนอนตราย: จอภาพ LCD แบตเตอร

3) อปกรณเลนภาพ/เสยงขนาดพกพา เชน MP3, MP4

สวนประกอบทส าคญคอแผงวงจรซงเปนสวนทส าคญทสด เปนสวนทสงผานขอมลแปลงขอมลและในสวนนยงมสวนทควบคมการท างานของเครอง คอ ไมโครคอนโทรลเลอร นอกจากนยงมสวนของหนวยความจ า แบตเตอร จอ LED หรอ LCD ส าหรบในกรณทเปน MP4 หรอ ipod สวนทเปนการถายโอนขอมล เชน USB port เปนตน และกรอบตวเครองภายนอก

สวนประกอบทเปนอนตราย: จอภาพ LCD แบตเตอร (ถาม)

6

ประเภทซาก องคประกอบส าคญ

4) เครองพมพ (Printer) และโทรสาร

สวนประกอบส าคญ ไดแก แผงวงจรไฟฟา กรอบพลาสตก ภายนอก สายไฟ ตวปมกดไมโครโฟนและล าโพง (ในกรณของเครองโทรสาร) และอนๆ

สวนประกอบทเปนอนตราย: สวนทเกยวของกบหมกพมพทงหมด เชน สารเคมทเปนหมก ตลบหมก (Toner Cartridge) ฟวเซอร (fuser) Fax roll เปนตน ซงตองมการแยกออกจากสวนอนๆ ทไมมการปนเปอนหมก เพอน าไปรไซเคลในกระบวนการเฉพาะ

5) โทรศพทเคลอนท

สวนประกอบส าคญ ไดแก แผงวงจรทม PCB (Printed Circuit Board), เสาอากาศท ามาจากโลหะและสายไฟ, หนาจอผลกเหลว (LCD) และแกว แบตเตอร (NiCd, NiMH และ Li-ion ซงมความนยมสงสด) กรอบหนากาก ท ามาจากพลาสตกโพลคารบอเนตหรอ ABS และอาจมโลหะเคลอบ และอปกรณเสรมตางๆ เชน หฟง สายชารจไฟ เปนตน

สวนประกอบทเปนอนตราย: จอภาพ LCD และแบตเตอร

6) คอมพวเตอร (แบบตงโตะ/แบบพกพา)

สวนประกอบส าคญ ไดแก หนวยประมวลผล (CPU) การดแสดงผล หนวยความจ า อปกรณเสรมตางๆ เชน เมาส แปนพมพ ไมโครโฟน ล าโพง เปนตน สวนจอคอมพวเตอร มทงแบบ CRT และ LCD กระบวนการรไซเคลจงสามารถจดกลมเดยวกบจอโทรทศนไดตามประเภทของจอ

สวนประกอบทเปนอนตราย: จอคอมพวเตอร ทงแบบจอ CRT และ จอ LCD ดงทอธบายในสวนของโทรทศน สารทเปนพษจงมลกษณะเดยวกน (โบรมน ตะกว แคดเมยม)

7

ประเภทซาก องคประกอบส าคญ

7) เครองปรบอากาศ

สวนประกอบส าคญ ไดแก แผงทอท าความเยน คอมเพรสเซอร แผงทอระบายความรอน พดลมสงความเยนและพดลมระบายความรอน แผนกรองอากาศ หนากากเครองทมแผนกระจายลมเยน อปกรณควบคม สารท าความเยนและอปกรณทเกยวของ องคประกอบหลกทแยกได (ตามล าดบ) คอ เหลก (รอยละ 50) พลาสตก (รอยละ 23) และทองแดง (รอยละ 14)

สวนประกอบทเปนอนตราย (กรณรนเกา): สารท าความเยนทใชคลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) ซงเปนสารประกอบทเกดจากคลอรน (Cl) ฟลออรน (F) และคารบอน (C) สาร CFC น มความเปนอนตรายตอสงแวดลอมมาก เพราะสาร CFC สามารถท าลายชนโอโซนจนเกดชองโหวท าใหรงสอลตราไวโอเลต (UV) สามารถแผเขามาสผวโลกไดอยางเขมขนขน ท าใหโลกมอณหภมทรอนจด เพมความเสยงการเปนโรคมะเรงผวหนง

8

ประเภทซาก องคประกอบส าคญ

8) ตเยน

องคประกอบทส าคญ ไดแก เหลกทเปนสวนประกอบของมอเตอรคอมเพรสเซอร แผงรอนและแผงเยน โครงภายนอกทเปนพลาสตก หลอดไฟ ยาง สารท าความเยน ฉนวนกนความรอน (โฟมโพลยรเทน) แกว พลาสตก แผงสายไฟ น ามน พดลม

ตเยนประกอบดวยสวนตางๆ 3 สวน คอ

ตวโครงสราง ประกอบดวย เหลก อะลมเนยม โพลยรเทน พลาสตกอนๆ และยาง

สวนปฏบตการ (Working Media) ประกอบดวย น ายาแอร (Compressor Oils) สารเยอกแขง (CFC-12) และ Polyurethane Foaming Agent (CFC-11)

สวนอนๆ ประกอบดวย รเลยทมสวนผสมของปรอท (mercury relays) หรออาจจะมตวเกบประจ ประกอบดวย Polychloroniated Biphenyl (PCBs) คอมเพรสเซอร พลาสตก แกว สายไฟ อปกรณชวยเหลอ อนๆ

สวนประกอบทเปนอนตราย (กรณรนเกา): สารท าความเยนทใชคลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) ตเยนรนใหมจะใชสารท าความเยนทดแทนเชน HFC-134a (1,2,2,2-tetrafluoroethane)

สวนประกอบหลายอยางคลายกบเครองปรบอากาศจงสามารถเขาสกระบวนการรไซเคลและการบ าบดสารท าความเยน CFC รวมกนได

9) เครองฉายภาพ (LCD Projector)

สวนประกอบทส าคญ ไดแก แกวทงดานนอกและดานในของหลอดภาพ LCD (รนเกา ใชหลอด CRT) เหลกยดและเหลกควบคมรงส สารฉาบเรองแสง ปนอเลกตรอนท าจากแกวและเหลกกลาไรสนม PCB (Printed Circuit Board) และพลาสตกครอบ ถาพจารณาจากวสด/องคประกอบหลกทแยกได (ตามล าดบ) คอ พลาสตก ABS (รอยละ 33) เหลก (รอยละ 24) พลาสตก PS (รอยละ 14) อะลมเนยม (รอยละ 13) แกวและกระจก (รอยละ 7)

สวนประกอบทเปนอนตราย: หลอดไฟ (lamp) ซงมสวนผสมของปรอทและจอ LCD

ทมา: กรมควบคมมลพษ 2553

9 2. ผลกระทบตอสขภาพอนามยและสงแวดลอม

2.1 ผลกระทบจากสารอนตราย

สารอนตรายทเปนองคประกอบสวนหนงของซากผลตภณฑฯ สวนใหญเปนกลมโลหะหนกทอยในแผงวงจรและในแบตเตอร อยางไรกตาม ยงมสารอนตรายอน ๆ ทมโอกาสปนเปอนสระบบนเวศและหวงโซอาหารผานทางดน น า และอากาศ ตวอยางของสารอนตรายและผลกระทบทอาจเกดขนดงน

2.1.1 ตะกว พบไดในหลอดภาพโทรทศนรนเกาทเรยกวา Cathode-ray tube (CRT) และสวนทเปนบดกรของแผงวงจร มผลท าลายระบบประสาทสวนกลางและระบบโลหต การท างานของไตและการสบพนธ และ ทพบบอยคอผลตอการพฒนาสมองของทารกและเดก

2.1.2 แคดเมยม พบในแบตเตอรบางประเภท หากเขาสรางกายจะสะสม ท าลายระบบประสาท สงผลตอพฒนาการของเดกและภาวะตงครรภ

2.1.3 นกเกล พบในแบตเตอรบางประเภท ฝนนกเกลกอใหเกดมะเรงปอดในสตวทดลอง มผลตอระบบสบพนธ และการสมผสท าใหเกดอาการคนเปนผน และอาจมอาการแพเปนหดหอบ

2.1.4 ลเทยม พบในแบตเตอรบางประเภท ท าลายเยอบทางเดนหายใจ ระคายเคองตอดวงตาและผวหนง การสดดมอาจกอใหเกดการชก หลอดลม และปอดอกเสบ

2.1.5 โคบอลท พบในแบตเตอรบางประเภท กอใหเกดมะเรงในสตวทดลอง ท าใหเกดการระคายเคองตอเยอบทางเดนหายใจ การสมผสเปนเวลานานท าใหเกดการอกเสบของผวหนง ผนแดง และเกดผลกระทบตอระบบเลอด หวใจ และตอมไทรอยด

2.1.6 แบรลเรยม พบในโครงสรางของแผงวงจรและตวระบายความรอน เปนสารกอมะเรง โดยเฉพาะมะเรงปอด ท าใหเกดโรคปอดทเรยกวา Berylliosis กอผลกระทบตอตอมไทรอยดและตอมไรทอท าใหเอนไซมท างานผดปกต

2.1.7 ปรอท พบในหลอดฟลออเรสเซนต แบตเตอรบางประเภท และสวทซควบคมอณหภมของเครองปรบอากาศและตเยน การเกดพษจากสารปรอทมทงชนดเฉยบพลนและเรอรง อาการทเกดจากการกลนกนปรอท คอ ปากพอง อกเสบ อาเจยน ปวดทองอยางแรง เมอเขาสระบบหมนเวยนโลหต จะท าลายไต ท าใหปสสาวะไมออกหรอปสสาวะเปนเลอด หากไดรบสารปรอทในปรมาณมาก อาจท าใหถงขนเสยชวต ในกรณทสมผสปรอทเปนระยะเวลานาน จะเกดอนตรายตอสมอง และไขสนหลง ท าใหเสยการควบคมเกยวกบการเคลอนไหวของแขน ขา การพด และสงผลตอการไดยน และการมองเหน

2.1.8 น ามนหลอลนในคอมเพรสเซอร ท าใหเกดการระคายเคองตอผวหนง หากบรโภคเขาไปจะท าใหปวดทอง คลนไส ปวดศรษะ และอาจสงผลตอระบบประสาทสวนกลาง

2.1.9 ผงหมก สงผลใหเกดการระคายเคองตอดวงตาและระบบทางเดนหายใจ และหากสมผสอยางตอเนองเปนเวลานานจะสะสมในปอดและถงลม

2.1.10 สารหนวงไฟ กลมทพบมากไดแกโบรมน เชน Polybrominated Diphenyl Ether (PBDE) เปนสวนผสมของชนสวนพลาสตก สงผลตอระบบการยอย ระบบน าเหลอง ตบ ระบบประสาทและระบบสบพนธ เปนสารกอมะเรง นอกจากนยงเปนสารมลพษทตกคางยาวนานในสงแวดลอมและสะสมในรางกายของมนษย

10

2.1.11 สารท าความเยน พบในอปกรณท าความเยนทงเครองปรบอากาศและตเยน ในรนเกาจะเปนกลม CFC (R-12) ซงเปนสารท าลายชนโอโซนในบรรยากาศและมผลตอการท าใหเกดภาวะเรอนกระจก ในขณะทสารทดแทนกลม HFC (R-134a) ลดการท าลายชนโอโซนแตยงมศกยภาพท าใหเกดภาวะเรอนกระจกมากกวาคารบอนไดออกไซดหลายพนเทา

2.2 ผลกระทบดานการใชทรพยากร

2.2.1 ในอปกรณอเลกทรอนกสสวนใหญจะมโลหะมคาเชน ทองค า เงน พาลาเดยม และแพลทตนม เปนสวนประกอบในแผงวงจรอยดวยในปรมาณเลกนอย โลหะเหลานสวนใหญมแหลงก าเนดอยในทวปแอฟรกา การสกดแรและผลตโลหะเหลานอาศยพลงงานจ านวนมาก ท าลายพนทปา และมการใชและปลอยสารอนตรายเชน กรดและไซยาไนด สงผลกระทบตอสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม

2.2.2 วสดอกประเภทหนงทมการใชงานจ านวนมากในผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส คอ พลาสตก ซงผลตมาจากน ามนหรอกาซธรรมชาต ในกระบวนการผลตจะมการปลอยกาซเรอนกระจกและ มการใชสารเคมหลายชนด ดงนน การรไซเคลซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจะชวยลดการสรางผลกระทบจากการสกดแรและผลตโลหะ รวมทงการผลตชนสวนพลาสตกไดอกดวย

2.3 ตวอยางการจดการซากผลตภณฑฯ ทกอใหเกดผลกระทบ

2.3.1 การถอดแยก และช าแหละ โดยไมมการควบคม กระบวนการเหลานจะท าใหสารอนตรายปนเปอนสสงแวดลอม เชนการถอดแยกตเยนท าใหสารท าความเยนออกสชนบรรยากาศ การทบจอโทรทศน ท าใหสารตะกวปนเปอนสดนและแหลงน า การทบหลอดไฟเพอแกะขวอะลมนมท าใหสารปรอทรวไหลออกมา

2.3.2 การเผาหรอการใชความรอน เชนการเผาสายไฟในทโลงจะกอใหเกดไดออกซนทเปน สารกอมะเรง ท าลายระบบสบพนธและระบบภมคมกน เกดจากเปลอกหมสายไฟซงเปน PVC และการใชเตาแบบเปดเพอหลอมตะกวบดกรจากแผงวงจร ท าใหเกดไอตะกวระเหยออกมา

2.3.3 การใชสารอนตรายสกดโลหะมคา เชนการใชน ากรดและไซยาไนดสกดทองค าจากชปคอมพวเตอร หากไมมระบบบ าบดทด สารอนตรายจะปนเปอนสดน น าใตดน และแหลงน า

3. ค านยาม

“รานรบซอของเกา” หมายถง สถานประกอบกจการทไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการขายทอดตลาดและคาของเกา ตามพระราชบญญตควบคมการขายทอดตลาดและคาของเกา พ.ศ. 2474 หรอสถานประกอบกจการทไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ประเภทท 13(5) การสะสมวตถหรอสงของทช ารด ใชแลว หรอเหลอใช ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และประกาศกระทรวงสาธารณสข ท 5/2538 เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

“ผด าเนนกจการ” หมายถง ผเปนเจาของ หรอบคคลทเรยกชออยางอนซงรบผดชอบด าเนนการสถานประกอบกจการนน

“คนงาน” หมายถง ผปฏบตงานในรานรบซอของเกา ซงรวมถงคนงานทมการจางงานแบบถาวร หรอแบบชวคราว เชน รายวน

11

“มลพษทางเสยง” หมายถง สภาวะของเสยงอนเกดจากการประกอบกจการของรานรบซอของเกาทท าใหมผลกระทบ หรออาจมผลกระทบตอสขภาพอนามยของสาธารณชน

“มลพษความสนสะเทอน” หมายถง สภาวะของความสนสะเทอนอนเกดจากการประกอบกจการของรานรบซอของเกาทท าใหมผลกระทบ หรออาจมผลกระทบตอสขภาพอนามยของสาธารณชน

“มลพษทางอากาศ” หมายถง สภาวะของอากาศอนเกดจากการประกอบกจการของรานรบซอของเกาทท าใหมผลกระทบ หรออาจมผลกระทบตอสขภาพอนามยของสาธารณชน

“มลพษทางน า” หมายถง สภาวะของน าทงอนเกดจากการประกอบกจการของรานรบซอของเกาทท าใหมผลกระทบ หรออาจมผลกระทบตอสขภาพอนามยของสาธารณชน

“เหตร าคาญ” หมายถง การกระท าใด ๆ อนเปนเหตใหเกดกลน แสง รงส เสยง ความรอน สงมพษ ความสนสะเทอน ฝน ละออง เขมา เถา หรอกรณอนใด จนเปนเหตใหเสอมหรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ หรอสถานทอนใดซงอยในท าเลไมเหมาะสม สกปรก มการสะสมหรอหมกหมมสงของมการเททงสงใดเปนเหตใหมกลนเหมนหรอละอองเปนพษ หรอเปนหรอนาจะเปนทเพาะพนธพาหะน าโรค หรอกอใหเกดความเสอม หรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ

“ของเสยอนตราย” หมายถง ของเสยทมองคประกอบของวตถอนตราย ไดแก วตถระเบดได วตถไวไฟ วตถออกซไดซและวตถเปอรออกไซด วตถมพษ วตถทท าใหเกดโรค วตถกมมนตรงส วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน วตถทกอใหเกดการระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑ หรอสงอนใดทอาจท าใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสน หรอสงแวดลอม

“ซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส” (ตอไปใชค าวา “ซากผลตภณฑฯ” หรอทวไปอาจเรยกวา “ขยะอเลกทรอนกส”) หมายถง ของเสยทประกอบดวยเครองใชไฟฟาหรออปกรณอเลกทรอนกส รวมถงทกองคประกอบ ชนสวนประกอบยอย และวสดสนเปลองซงเปนสวนหนงของผลตภณฑทช ารด ไมเปนทตองการแลว หรอหมดอายการใชงาน

“การเกบกก” หมายถง การจดเกบซากผลตภณฑฯ ในสถานทเกบกกทจดเตรยมไวในรานรบซอของเกา เพอรอการขนสงไปยงโรงงานคดแยกหรอรไซเคลทไดรบใบประกอบอนญาต ประเภท 105 และ 106

“องคกรปกครองสวนทองถน” หมายถง องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล กรงเทพมหานคร เมองพทยา หรอองคกรปกครองสวนทองถนอนทกฎหมายก าหนด ใหเปนองคกรปกครองสวนทองถน”

“ประเภทหรอชนดของโรงงาน ล าดบท 101” หมายถง โรงงานปรบคณภาพของเสยรวม

12

“ประเภทหรอชนดของโรงงาน ล าดบท 105” หมายถง โรงงานประกอบกจการเกยวกบการคดแยกหรอฝงกลบสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทมลกษณะและคณสมบตตามทก าหนดไวในกฎกระทรวง ฉบบท 2 (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535

“ประเภทหรอชนดของโรงงาน ล าดบท 106” หมายถง โรงงานประกอบกจการเกยวกบการน าผลตภณฑอตสาหกรรมหรอของเสยจากโรงงานมาผลตเปนวตถดบหรอผลตภณฑใหมโดยผานกรรมวธการผลตทางอตสาหกรรม

4. กฎหมายทเกยวของ

4.1 พระราชบญญตควบคมการขายทอดตลาดและคาของเกา พ.ศ. 2474

4.2 กฎกระทรวงมหาดไทย และทแกไขเพมเตมจนถงฉบบท 9 พ.ศ. 2548

4.3 ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการควบคมการขายทอดตลาดและคาของเกา พ.ศ. 2533 และทแกไขเพมเตมจนถงฉบบท 3 พ.ศ. 2548

4.4 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และทแกไขเพมเตมจนถง ฉบบท 2 พ.ศ. 2550

4.5 กฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และมาตรการในการควบคมสถานประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2545

4.6 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

4.7 ขอบญญตกรงเทพมหานคร เรอง ควบคมการคาซงเปนทรงเกยจหรออาจเปนอนตรายตอสขภาพ (ฉบบท 4) พ.ศ. 2530

4.8 ขอบญญตกรงเทพมหานคร/ อบจ./ อบต./ เมองพทยา และเทศบญญต

4.9 พระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ. 2518

4.10 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522

4.11 พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535

4.12 พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

4.13 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

5. หนวยงานทเกยวของ

5.1 กระทรวงมหาดไทย

5.1.1 กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน

5.1.2 กรมการปกครอง

5.1.3 กรมโยธาธการและผงเมอง

13

5.2 กระทรวงสาธารณสข

5.2.1 กรมอนามย

5.3 กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.3.1 กรมควบคมมลพษ

5.3.2 กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

5.4 กระทรวงแรงงาน

5.5 กรงเทพมหานคร

5.6 ส านกงานต ารวจแหงชาต

6. การขออนญาต

6.1 ผด าเนนกจการรานรบซอของเกาทจะด าเนนการเกยวกบการรบซอ หรอขายไปของซากผลตภณฑฯ ตองไดรบใบอนญาตการประกอบกจการจากองคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานทเกยวของ ดงน

6.1.1 ใบอนญาตการขายทอดตลาดและคาของเกา ตามกฎหมายวาดวยการควบคมการขายทอดตลาดและคาของเกา

6.1.2 ใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ประเภทกจการสะสมวตถหรอสงของทช ารดใชแลวหรอเหลอใช ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข

6.2 ผด าเนนกจการรานรบซอของเกาตองปฏบตตามขอก าหนดขององคกรปกครองสวนทองถนและกฎหมายอนทเกยวของวาดวยการขายทอดตลาดและคาของเกา และการประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

6.3 รานรบซอของเกาทเขาขายเปนโรงงาน หรอมการประกอบกจการเกยวกบวตถอนตราย จะตองขออนญาตและปฏบตตามกฎหมายวาดวยการนน และกฎหมายอนทเกยวของดวย

7. สถานทตงและลกษณะอาคาร

7.1 ตงอยหางจากชมชน วด ศาสนสถาน โบราณสถาน สถานศกษา โรงพยาบาล หรอสถานทอน ๆ ตามกฎหมายวาดวยโรงงานและกฎหมายอนทเกยวของ

7.2 เปนอาคารทมความมนคง แขงแรง ทจะประกอบกจการทขออนญาตได ตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของ

7.3 พน ฝาผนง และหลงคาของอาคาร ควรท าดวยวสดทนไฟ คงทน เหมาะสม ท าความสะอาดงาย และพนควรท าจากวสดทน าซมผานไมได

7.4 มระบบสาธารณปโภคทจ าเปน อาท ระบบประปา ระบบไฟฟา ระบบโทรศพทพนฐาน

7.5 มแสงสวางเพยงพอ และมการระบายอากาศใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของ

14

7.6 มการระบายน าทเหมาะสม ไมใหมน าทวมขง ในกรณทมการระบายน าลงสแหลงน าสาธารณะตองมตะแกรงส าหรบดกขยะมลฝอยและดแลไมใหเกดการอดตน

7.7 มการจดระเบยบทางเขา-ออกทชดเจน และมพนทเพยงพอส าหรบการขนของ ก าหนดพนทวางส าหรบทางเดน การคดแยกประเภทซากผลตภณฑฯ และความสะดวกในการปฏบตงาน

7.8 มระบบรกษาความปลอดภย

7.9 จดท าแนวก าแพง รวรอบบรเวณรานรบซอของเกา หรอมการปลกตนไมโดยรอบเพอปรบปรงภมทศน

8. ความปลอดภยและอาชวอนามย

8.1 จดใหมมาตรการความปลอดภยในการท างานและปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน และกฎหมายอนทเกยวของ โดยจดใหมการปองกนเพอความปลอดภย ดงน

8.1.1 จดใหมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลส าหรบคนงาน เชน ถงมอ รองเทา หนากากปดจมก เปนตน และก าชบใหคนงานแตงกายและใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหถกตองเหมาะสม คอ สวมเสอผาทรดกม ใสถงมอ สวมรองเทาหมสน และใชหนากากปดจมกตลอดระยะเวลาในการปฏบตงาน

8.1.2 จดใหมการตรวจสขภาพประจ าปใหแกคนงาน/พนกงาน

8.1.3 กรณทมวตถอนตราย ตองมสถานททปลอดภยส าหรบเกบรกษาวตถอนตราย หรอสงของทอาจกอใหเกดอนตราย หรออคคภยไดงายไวโดยเฉพาะตามกฎหมายวาดวยวตถอนตราย และกฎหมายอนทเกยวของ

8.1.4 จดใหมทอาบน าฉกเฉน ทลางตาฉกเฉนตามความจ าเปน และเหมาะสมกบคณสมบตของวตถอนตรายและขนาดของการประกอบกจการตามทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยวตถอนตรายและกฎหมายอนทเกยวของ

8.1.5 มตยาพรอมเวชภณฑในการปฐมพยาบาลเบองตนทพรอมใชงานไดตลอดเวลา

8.1.6 จดใหมระบบปองกนอคคภย สญญาณเตอนอคคภย อปกรณดบเพลง พรอมปฏบตตามขอก าหนดหรอขอบญญตขององคกรปกครองสวนทองถน หรอกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของ

8.1.7 บนไดหนไฟหรอทางออกฉกเฉนมลกษณะเปนไปตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของ ทงน ตองไมมสงกดขวาง มแสงสวางเพยงพอ และมปายหรอเครองหมายแสดงชดเจน โดยทางออกฉกเฉนตองมไฟสองสวางฉกเฉนเมอระบบไฟฟาปกตขดของ

8.2 จดใหมชดอปกรณดดซบสารเคมฉกเฉน (spill kit) โดยเฉพาะชดอปกรณส าหรบท าความสะอาดสารตะกวและสารปรอททอาจรวไหลจากซากผลตภณฑฯ ประเภทหลอดไฟและจอโทรทศน/คอมพวเตอรชนด CRT จอ LCD ซงชดอปกรณดดซบสารเคมฉกเฉนนนสามารถหาซอไดจากบรษทจ าหนายสารเคม

8.3 คนงานทตองปฏบตงานเกยวกบซากผลตภณฑฯ ควรไดรบทราบถงประเดนสขภาพและ ความปลอดภย ดงน

15

8.3.1 อนตรายจากการหกลม/ตกหลน (tripping hazards) ซงอาจเกดขนจากสายตอพวงทมากบซากผลตภณฑฯ ดงนน หากสายตอพวงสามารถถอดออกจากตวเครองได ใหถอดและน าไปจดเกบในภาชนะบรรจทจดเตรยมไว หากสายตอพวงยดตดกบตวเครอง ควรพนสายตอพวงนนรอบตวเครองซงควรด าเนนการ ณ จดทรบซากผลตภณฑฯ กอนเคลอนยายไปยงพนทจดเกบ มขอแนะน าใหใชรถเขนในการเคลอนยาย ซากผลตภณฑฯ ทกครงทสามารถท าได

8.3.2 อนตรายจากการยก (lifting hazards) การยกและเคลอนยายซากผลตภณฑฯ อาจกอใหเกด การบาดเจบไดหากด าเนนการอยางไมถกตอง ดงนน จงควรด าเนนการอยางระมดระวงเชน หากซากผลตภณฑฯ นนมขนาดใหญ ควรใหมผชวยขน หรอใชอปกรณชวย/รถยกซากผลตภณฑฯ มาวางบนภาชนะบรรจเพอเคลอนยายหรอจดเกบโดยตรง

8.3.3 อนตรายจากสารตะกว (lead hazards) โดยทวไปจอ CRT มสารตะกวในหลอดแกวประมาณ 1.8 กโลกรม หากจอ CRT เกดการแตกหก อาจท าใหผงตะกวฟงกระจายพรอมกบเศษแกวและ อาจกอใหเกดอนตรายใหกบคนงานได ดงนน หากจอ CRT เกดแตกหก ใหรบจดการกบเศษแกวโดยทนทเพอจ ากดการฟงกระจายของผงตะกว และน าไปจดการแบบของเสยอนตราย

8.3.4 อนตรายจากสารปรอท (mercury hazards) ซากผลตภณฑฯ ประเภทสแกนเนอร คอมพวเตอรแบบพกพาหรอโนตบค (Laptop หรอ notebook) และจอ LCD มการใชหลอดไฟทมสวนผสมของปรอท หากซากผลตภณฑฯ เหลานเกดการแตกหกอาจท าใหปรอทแพรกระจายจากตวหลอดไฟได การจดการกบสารปรอททรวไหล สามารถใชชดอปกรณดดซบสารเคมฉกเฉนทมขายทวไปได

8.3.5 อนตรายจากอคคภย (fire hazards) มความเปนไปไดนอยมากทจะเกดการตดไฟจากการจดเกบซากผลตภณฑฯ แตไมสามารถละเลยอนตรายจากอคคภยได ซากผลตภณฑฯ ทกชนตองไดรบการจดเกบ อยางเหมาะสมและจะตองไมรบซอซากผลตภณฑฯ ทช ารดหรอมความเสยหายอยางมาก

8.4 มการจดวางสงของใหเปนระเบยบเรยบรอย ปลอดภย เปนสดสวน และตองรกษาความสะอาดอยเสมอ

8.5 มหองน าและหองสวม ตามแบบและจ านวนทก าหนดในกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของและมการดแลรกษาความสะอาดใหอยในสภาพทถกสขลกษณะเปนประจ าทกวน

8.6 จดใหมอางลางมอพรอมสบในบรเวณปฏบตงานตามความจ าเปน และลางมอใหสะอาดทกครง หลงการปฏบตงานหรอกอนรบประทานอาหาร และหากจ าเปนควรอาบน าหลงเสรจสนภารกจ

8.7 กรณทมโรงอาหารหรอหองครวทจดไวส าหรบการประกอบอาหาร การปรงอาหาร การสะสมอาหารส าหรบคนงาน ตองมการด าเนนการใหถกตองตามขอก าหนดของทองถนนน

9. การรบซอซากผลตภณฑฯ

9.1 รบซอไดเฉพาะซากผลตภณฑฯ จากภาคครวเรอนเทานน ไดแก บานเรอน ชมชน โรงเรยน สถานศกษา วด ศาสนสถาน สถานพยาบาล หางสรรพสนคา อาคารส านกงาน สถานประกอบกจการอนทไมไดเปนโรงงานซงตองถกควบคมตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 และหามรบซอผลตภณฑทเปนของช ารดหรอ ไมไดมาตรฐานจากโรงงาน

16

9.2 มการชงน าหนก ตรวจสอบสภาพภายนอกใหมสภาพคงเดม ไมมการถอดแยกชนสวน และไมม สงปนเปอนตาง ๆ

9.3 ไมท าการถอดแยกซากผลตภณฑฯ ยกเวนกรณตรวจสอบความครบถวนของสวนประกอบภายใน ซงจะตองมการประกอบเขาตามเดม

9.4 จดท าบญชรบซอคนซากผลตภณฑฯ ประกอบดวยขอมลเกยวกบซากผลตภณฑฯ อาท ประเภท น าหนก จ านวน วนท

9.5 หามรบซอหรอคดแยกวตถตองสงสยหรอภาชนะบรรจวสดทไมทราบแนชด และรบแจงใหหนวยงานทเกยวของเพอด าเนนการตรวจสอบตอไป

9.6 หามรบซอสงของหรอซากผลตภณฑฯ ทผดกฎหมาย หากปรากฏวาสงของหรอซากผลตภณฑฯ นนตองสงสยวาไดมาจากการกระท าผด ใหแจงเจาหนาทต ารวจเพอตรวจสอบ

9.7 มการตดตงปายเตอนใหผบรโภคท าการลบขอมลทเปนความลบออกจากเครองคอมพวเตอร โทรศพทเคลอนท กลองดจตอล อปกรณเลนภาพ/เสย หรอผลตภณฑฯ อน ๆ ทสามารถบนทกขอมลทงภาพและเสยง กอนทจะน ามาขายใหกบรานรบซอของเกา โดยรานรบซอของเกาจะไมรบผดชอบความเสยหายทเกดขนจากการรวไหลของขอมลทมในซากผลตภณฑฯ

9.8 จดใหมการอบรมใหความรแกคนงานเกยวกบการรบซอ การตรวจสอบสภาพเบองตน และการจดเกบรวบรวมซากผลตภณฑฯ เพอปองกนมใหเกดอนตรายจากการท างาน และเนนย าถงจรรยาบรรณในการ ไมเผยแพรขอมลทหากพบในซากผลตภณฑฯ ทรบซอ

10. การจดเกบซากผลตภณฑฯ

10.1 พนส าหรบจดเกบซากผลตภณฑฯ ตองท าจากวสดทบน าทปองกนการรวซม เชน พนคอนกรต หรอพนราดยางมะตอย

10.2 จดพนทใหรถขนยายหรอใชอปกรณขนยายทเขาถงพนทเกบซากผลตภณฑฯ ไดงาย

10.3 มพนทปฏบตงานส าหรบการแยกประเภทซากผลตภณฑฯ การบรรจ/หบหอ

10.4 จดแบงพนทปฏบตงานแยกจากกนระหวางพนทตดตอสอบถามและรบซากผลตภณฑฯ พนทจดเกบซากผลตภณฑฯ และพนทจดเกบของเกาทวไป

10.5 ควรเปนพนทอนญาตให เขาได เฉพาะส าหรบคนงานหรอผท เกยวของ เทานน และหามบคคลภายนอกเขาไปโดยมไดรบอนญาต เพอปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากการปฏบตงานและปองกน การลกขโมย

10.6 พนทจดเกบซากผลตภณฑฯ ควรเปนพนทอยภายในอาคารทมหลงคาปองกนมใหซากผลตภณฑฯ เกดความเสยหายจากสภาพอากาศ อาท น าฝน หรอแสงแดด อยางไรกตาม กลมซากผลตภณฑฯ ขนาดใหญ อาท ตเยน เครองซกผา เครองปรบอากาศ อาจจดเกบไวภายนอกอาคารทไมมหลงคาได

17

10.7 มการแบงพนทจดเกบซากผลตภณฑฯ เปนสดสวน โดยมผนงหรอฝากนหองแยก หรอเวนระยะพนทแยกจากกน หรอเกบในภาชนะเกบรวบรวมส าหรบซากผลตภณฑฯ ขนาดกลางและขนาดเลก มปายแสดงพนทเกบซากผลตภณฑฯ และปายแสดงเขตเฉพาะเจาหนาท

10.8 การแบงประเภทซากผลตภณฑฯ อาจแบงตามประเภทหรอขนาดของซากผลตภณฑฯ หรอตามเกณฑการรบซอของโรงงานถอดแยกหรอรไซเคล ตวอยางการแบงประเภทซากผลตภณฑฯ ดงน

10.8.1 กลมเครองท าความเยนและแชแขงทใชในครวเรอน อาท เครองปรบอากาศ ตเยน ตแชแขง ควรแยกตเยนและเครองปรบอากาศออกจากกน หากมจ านวนซากฯ เพยงพอใหจดเกบบนพาเลท กรณตเยนขนาดเลก (ไมเกน 5 คว)

เครองปรบอากาศขนาดเลก (ไมเกน 9,000 บทย) และคอมเพรสเซอร สามารถวางซอนกนได (ตามประเภทผลตภณฑ) ไมเกน 2 ชน หรอสงเกน 1.5 เมตรแลวพนดวยฟลมยด

10.8.2 กลมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสอน ๆ ทใชในครวเรอน (Mixed WEEE) อาท เครองซกผา เครองอบผา เตาอบ ไมโครเวฟ เครองพมพ เครองดดฝน พดลม วทย อปกรณเสรมเครองคอมพวเตอร (เชน แปนพมพ เมาส) เปนตน โดยอาจแบงกลมยอยได ดงน

1) ซากผลตภณฑฯ ขนาดใหญ จดเกบในพนททมผนงกนเปนสดสวน หรอหากมจ านวนซากผลตภณฑฯ เพยงพอ

ใหจดเกบบนพาเลท สามารถวางซอนกนได (ตามประเภทผลตภณฑ) ไมเกน 2 ชน หรอสงเกน 1.5 เมตร แลวพนดวยฟลมยด

2) ซากผลตภณฑฯ ขนาดกลางและเลก จดเกบในภาชนะบรรจ อาท กลองพลาสตกหรอกลองกระดาษขนาดใหญ

(Gaylord box) ตะแกรงเหลก ถงขนาดใหญ โดยตองไมบรรจลนภาชนะหรอเกนผนงของภาชนะ ตดฉลากระบรายละเอยด

10.8.3 กลมอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร อาท โทรศพทเคลอนท แทบเลต กลองถายวดโอ กลองถายรป

จดเกบในภาชนะบรรจ อาท กลองพลาสตกหรอกลองกระดาษขนาดใหญ ตะแกรงเหลก ถงขนาดใหญ โดยตองไมบรรจลนภาชนะหรอเกนผนงของภาชนะ ตดฉลากบอกรายละเอยด

10.8.4 กลมโทรทศนและคอมพวเตอร ประกอบดวยคอมพวเตอรแบบตงโตะ (Desktop) และคอมพวเตอรแบบพกพาหรอโนตบค (Laptop หรอ notebook) จอโทรทศน และจอคอมพวเตอร

จดเกบโดยแยกประเภทจอตามขนาดและรปราง คอ ประเภทหลอดภาพ CRT (จออวนขนาดใหญ) และ ประเภท LCD/Plasma (จอแบน)

หากมจ านวนซากฯ เพยงพอใหจดเกบบนพาเลท โดยจดวางจอทมขนาดและรปรางทใกลเคยงและคว าหนาจอลงบนพาเลท เรยงซอนกนไมเกน 4 ชน หรอสงเกน 1.5 เมตร ใชกระดาษแขงคนระหวางชนและพนดวยฟลมยดใหแนน หรอจดเกบในพนททมผนงกนเปนสดสวน

18

10.8.5 กลมอปกรณตอพวงทตดมากบซากผลตภณฑฯ เชน สายไฟ สายเคเบล และแบตเตอรทสามารถถอดออกได

แยกประเภทวสดและจดเกบในภาชนะบรรจ อาท กลองพลาสตกหรอกลองกระดาษขนาดใหญ ตะแกรงเหลก ถงขนาดใหญ โดยตองไมบรรจลนภาชนะหรอเกนผนงของภาชนะ ตดฉลากระบรายละเอยด

10.8.6 ซากผลตภณฑฯ ทแตกหกหรอเกดความเสยหาย หอซากผลตภณฑฯ ทแตกหกดวยฟลมยด พรอมทงตดฉลากระบรายละเอยดของ

ซากผลตภณฑฯ และค าเตอนระวงอนตรายจากของมคมหรอการสมผสกบสารอนตราย จดเกบในภาชนะบรรจ อาท กลองพลาสตกหรอกลองกระดาษขนาดใหญ ตะแกรงเหลก

ถงขนาดใหญ โดยตองไมบรรจลนภาชนะหรอเกนผนงของภาชนะ ตดฉลากระบรายละเอยด

10.9 ตองมการตรวจสอบภาชนะบรรจและสถานทจดเกบอยางสม าเสมอ โดยอาจท าตารางการตรวจสอบ (check-list) อาท จ านวนภาชนะบรรจในสถานทรวบรวม น าหนกซากผลตภณฑฯ ในภาชนะ การตดฉลาก บนภาชนะบรรจ การจดวางภาชนะแยกตามหมวดหม ระยะเวลาในการจดเกบ ภาชนะบรรจไมมรอยรว แตกหก ภาชนะบรรจไมมสนมหรอมรอยกดแทะ บรเวณจดเกบภาชนะไมมน าหรอของเหลวอนๆ

11. การจดการซากผลตภณฑฯ

11.1 คนงานจะตองแตงกายดวยเสอผาทรดกม และมการสวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล อาท ถงมอ รองเทาหมสน หนากากปดจมก ตลอดระยะเวลาในการปฏบตงาน

11.2 ใชเครองมอ/อปกรณ และรถขนยายทเหมาะสม เชน รถยกโฟลคลฟท เพอปองกนมใหซากผลตภณฑฯ เกดความเสยหายหรอหลนแตกหก

11.3 รานรบซอของเกา จะตองไมมการรอ ถอดแยกชนสวน และรไซเคลซากผลตภณฑฯ ดวยวธการใด ๆ

11.4 การเกบรวบรวมซากผลตภณฑฯ ภายในราน จะเปนการเกบชวคราวเทานน และจะตองสงซากผลตภณฑฯ ไปถอดแยกหรอรไซเคลยงโรงงานทไดรบใบประกอบอนญาตการประกอบกจการทถกตองตามกฎหมาย อาท โรงงานทไดรบใบประกอบอนญาตการประกอบกจการประเภทหรอชนดโรงงาน ล าดบท 101 105 หรอ 106 โดยไมสงซากผลตภณฑฯ เหลานใหผรบซอรายยอย รถเร หรอผประกอบการรไซเคลทไมมใบอนญาตฯ

11.5 เศษซากผลตภณฑฯ ทแตกหกเสยหายเนองจากการขนยายหรอการจดการภายในราน จะตองเกบรวบรวมเพอน าสงไปก าจดแบบของเสยอนตราย

11.6 หากมการรบซอแบตเตอรชนดตะกว-กรด หามมใหแกะและเทน ากรดทงภายในราน ตามทอระบายน า หรอพนทสาธารณะทวไป โดยควรสงแบตเตอรทงอนไปยงโรงงานรไซเคลทไดรบใบอนญาตการประกอบกจการทถกตองตามกฎหมาย ทงน ควรแนะน าแกประชาชนทวไปทน าซากแบตเตอรฯ มาขายวาไมควรแกะและ เทน ากรดทงเอง

12. การจดการดานสงแวดลอม

19

12.1 จดใหมระบบปองกน ควบคม บ าบด และก าจดมลพษทางอากาศ เสยง ความสนสะเทอน และ เหตร าคาญอน ๆ ทเกดจากการปฏบตงานหรอประกอบกจการใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ เพอปองกน มใหเกดผลกระทบตอสขภาพของคนงานและผอยอาศยบรเวณใกลเคยง

12.2 จดใหมระบบปองกน ควบคม และเกบกกของเสย สวนประกอบ และของเหลวตาง ๆ หรอ วตถอนตรายทรวไหลจากซากผลตภณฑฯ น าเสยจากการช าระลางพนทปนเปอน หรอสงอนใดทอาจเปนอนตรายตอสขภาพหรอมผลกระทบตอสงแวดลอม โดยตองด าเนนการตามกฎหมายทเกยวของ และหามมใหทงปะปนไปกบขยะมลฝอยทวไป หรอปลอยทงลงสสงแวดลอม

12.3 จดใหมการเกบ รวบรวม หรอก าจดมลฝอยทถกสขลกษณะ โดยมภาชนะบรรจ หรอภาชนะรองรบ ทเหมาะสมและเพยงพอกบปรมาณและประเภทมลฝอย รวมทงมการท าความสะอาดภาชนะบรรจ หรอภาชนะรองรบ และบรเวณทเกบภาชนะนนอยเสมอ

12.4 หากมชนสวนแตกหกของซากผลตภณฑฯ หรอมของเสยจากซากผลตภณฑฯ ทอาจมการปนเปอนสารอนตรายเกดขน ใหเกบรวบรวมและไมทงปะปนไปกบขยะทวไป โดยสามารถตดตอองคกรปกครองสวนทองถนในพนทเพอขอทราบแนวทางการจดการตอไป

13. การจดท าเอกสาร

13.1 จดบนทกขอมลของซากผลตภณฑฯ ทรบซอ อาท วนทรบซอ ประเภท จ านวน และแหลงทมา (เชน จากประชาชนทวไป จากหนวยงาน/ส านกงาน จากผคารายยอยหรอคนเกบของเกา เปนตน)

13.2 จดบนทกขอมลของซากผลตภณฑฯ ทเกบรวบรวมภายในรานฯ และปรบปรงขอมลใหทนสมยตรงกบขอเทจจรงอยเสมอ อาท ชนด จ านวน/ปรมาณซากผลตภณฑ ต าแหนงทจดเกบ ภาชนะทบรรจ

13.3 จดบนทกขอมลซากผลตภณฑฯ ทขายออกไป อาท ขอมลของผรบซอ (ชอโรงงาน) จ านวน/ปรมาณ และชนดซากผลตภณฑฯ ทขายไป บรษทรบขนสง

14. การตอบสนองตอเหตรวไหลของสารอนตรายเมอซากผลตภณฑฯ เกดแตกหกเสยหาย

ในกรณทซากผลตภณฑฯ หลนแตกหกหรอเกดความเสยหายขนในขณะปฏบตงาน อาจมความเสยงทกอใหเกดการรวไหลของสารอนตรายจากซากผลตภณฑฯ ได ตวอยางเชน ผงตะกวจากจอ CRT เมอจอแตกหกเสยหาย หรอน ากรดจากแบตเตอร ผด าเนนกจการรานรบซอของเกาหรอผทไดรบมอบหมายจาก ผด าเนนกจการ จะตองปฏบตดงน

14.1 ใหทกคนออกจากพนทปนเปอน โดยหามเดนผานบรเวณทสารเคมหกปนเปอน และหามมใหบคคลอนทไมเกยวของในการก าจดสารเคมปนเปอนเขาไปในบรเวณนนเดดขาด

14.2 ผทท าหนาทก าจดสารเคมปนเปอนตองสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลตางๆ ดงน ถงมอยาง แวนตานรภย หนากากทปองกนไอสารเคมได (Respirator และตวกรอง) รองเทาทปดมดชดและสวมถงพลาสตกหมรองเทาอกชนหนง

14.3 หากเปนอาคารปด ปองการปนเปอนของไอสารเคมไปยงสวนอน ๆ ภายในอาคาร โดย

20

14.3.1 ปดระบบระบายอากาศและเครองปรบอากาศภายในบรเวณทปนเปอน

14.3.2 ปดหนาตางและประตของหองทมสารเคมปนเปอนทเชอมตอกบบรเวณอน ๆ ของอาคาร

14.3.3 ปดหนาตางและประตของหองในสวนอน ๆ ของอาคาร

14.4 เพมการระบายอากาศของบรเวณทมสารเคมปนเปอนออกสภายนอกอาคาร โดยเปดหนาตางและประตทสามารถระบายอากาศสภายนอกอาคารได

14.5 ใชฉากกนหรอใชเทปกาวทมสเดนชดตดกนพนทบรเวณทสารเคมปนเปอนเพอแสดงเขตอนตราย พรอมทงตดตงปายแสดงวาเปน “พนทอนตราย” ดวย

14.6 ใชตวดดซบกนรอบ ๆ พนททสารเคมหก เพอจ ากดพนทปนเปอน

14.7 ตวดดซบท ใชแลว ควรรวบรวมใสภาชนะท สามารถปดผนกได พรอมตดฉลากระบเปน “ของเสยอนตราย” ตองก าจดทงแบบของเสยอนตราย โดยสามารถตดตอองคกรปกครองสวนทองถนในพนทเพอขอทราบแนวทางการจดการตอไป

14.8 ชนสวนซากผลตภณฑฯ ทแตกหกเสยหาย อาจมองคประกอบหรอปนเปอนสารอนตราย เชน จอแกว CRT ทแตก ตองเกบรวบรวมใสภาชนะทสามารถปดผนกได พรอมตดฉลากระบเปน “ของเสยอนตราย” น าไปก าจดทงแบบของเสยอนตราย หามน าไปคดแยกและเกบรวบรวมกบวสดรไซเคลทวไปประเภทอน ๆ เชน แกว พลาสตก เปนตน

14.9 ท าความสะอาดพนทปนเปอนสารเคมดวยน า และน ายาลางพน โดยใชผาซบน าลางอยาปลอยใหไหลลงทอหรอพนทบรเวณอน เพอลดการปนเปอนตอสงแวดลอม ผาซบน าปนเปอนตองก าจดทงแบบ ของเสยอนตรายโดยสามารถตดตอองคกรปกครองสวนทองถนในพนทเพอขอทราบแนวทางการจดการตอไป

14.10 ชดและอปกรณตาง ๆ ของคนงานทประสบเหตและผทท าหนาทก าจดสารปนเปอน อาจมสารอนตรายปนเปอนได ซงตองมการจดการแบบของเสยอนตราย ไมควรน าไปซกในเครองซกผาหรอซกรวมกบผาอน

15. การปฐมพยาบาลเบองตน

15.1 กรณสารเคมหกรวไหลและสมผสผวหนง

15.1.1 กรณสารเคมปรมาณเลกนอยหกและสมผสผวหนงเปนบรเวณเลกนอย 3) สารเคมทเปนของเหลว

ถอดเครองประดบหรอเสอผาทปนเปอนสารเคมออก ลางดวยน าสะอาด โดยปลอยใหน าไหลผานเปนเวลา 15 - 30 นาท ควรพบแพทยเสมอ ถงแมวาจะถกสารเคมเพยงเลกนอยกตาม

4) สารเคมทเปนของแขง ใชแปรงปดออกใหมากทสด ลางออกดวยน าสะอาด โดยปลอยใหน าไหลผานเปนเวลา 15 - 30 นาท

15.1.2 กรณสารเคมปรมาณมากหกและสมผสผวหนงหรอเสอผาเปนบรเวณกวาง

21

ใหรบไปช าระลางรางกายทนททฝกบวช าระลางสารเคมฉกเฉน (Emergency Shower) หากไมมใหใชน าประปาจากสายยางแทน

เปดฝกบวใหน าไหลผานรางกาย พรอมถอดเสอผา รองเทา หรอเครองประดบทถกสารเคมออกใหหมด

พยายามอยาใหสารเคมทชะลางกระจายไปถกรางกายสวนอนๆ โดยเฉพาะตา พยายามหลกเลยงการถอดเสอออกทางศรษะ ใหผอนชวยใชกรรไกรตดออกแทน

ปลอยใหน าไหลผานประมาณ 15 - 30 นาท และท าซ าหากยงมอาการเจบปวดอย หลงจากนน ใหพบแพทยโดยทนท ไมควรใชครม โลชน หรอขผงใด ๆ ทาทผวหนงทถกสารเคม

15.1.3 กรณสารเคมสมผสหรอกระเดนเขาตา ลางตาดวยน าสะอาดทนทโดยใชชดอปกรณลางตาฉกเฉน ใชนวมอจบเปลอกตาบนและลางออกจากลกนยนตา และใหน าไหลผานชา ๆ

ประมาณ 15 นาท กรอกลกนยนตาไปมาตลอดเวลา (ซาย-ขวา และ บน-ลาง) เพอใหน าลางอยางทวถง หามขยตา ในกรณทไมมชดอปกรณลางตาฉกเฉน ใหผปวยนอนราบ แลวใชน าเทใหไหลผาน

จากหวตาไปหางตา ประมาณ 15 นาท พบแพทย หรอจกษแพทยทมความรดานการรกษาความเจบปวยจากสารเคม

15.1.4 อาการบาดเจบ 1) บาดแผลปด หมายถง บาดแผลทมการฉกขาดของเนอเยอภายใตผวหนง เชน แผลฟกช า

หอเลอด ขอเทาพลก ขอแพลง ในชวงเวลา 24 ชวโมงแรก ใชน าแขงหรอถงน าเยนประคบ เพอไมใหเลอดออก และ

ชวยระงบอาการปวด หลงจาก 24 ชวโมง ควรประคบดวยน าอน เพอชวยละลายลมเลอด 2) บาดแผลเปด หมายถง บาดแผลทมการฉกขาดและมเลอดไหลออกมานอกผวหนง เชน

แผลถลอก แผลตด แผลฉกขาด ชะลางแผลและท าความสะอาดรอบๆ แผล ถาแผลสกปรกมาก ควรลางดวยน า

สะอาดและสบ ใชผาสะอาด หรอผากอซสะอาด ซบบรเวณแผลใหแหง ใชแอลกอฮอลเชดรอบๆ แผล ใสยาฆาเชอ เชน ยาแดง หรอทงเจอรไอโอดน ไมจ าเปนตองปดแผล ถาเปนแผลถลอก

หากมเลอดซม ควรใชผากอซสะอาดปดแผลไว ถาบาดแผลมขนาดใหญ กวางและลก มเลอดออกมาก ใหหามเลอด และรบน าสง

โรงพยาบาล

22 16. สายดวนกรณเหตฉกเฉน/กชพ/กภย

เหตฉกเฉน เบอรโทรศพท

แจงเหตดวนเหตรายทกชนด 191 , 123

สายดวนกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย 1784

อคคภย 199

แจงเหตฉกเฉน อบตภยสารเคม กรมควบคมมลพษ 1650

ศนยความปลอดภยคมนาคม 1356

หนวยแพทยกชพ กทม. 1555

หนวยแพทยกชวต วชรพยาบาล 1554

หนวยบรการการแพทยฉกเฉน ศนยนเรนทร 1669

ศนยเอราวณ กรงเทพมหานคร 1646

ศนยสงกลบและรถพยาบาลกรมต ารวจ 1691

23 17. ศนยขอมลพษของสารเคม (ในกรณการดแลรกษาผปวยโดนสารพษ หรอรบมออบตภยสารเคม)

ศนยขอมลพษของสารเคม เบอรโทรศพท

ศนยพษวทยา โรงพยาบาลศรราช เลขท 2 ถ.พรานนก แขวงศรราช เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ 10700

โทรศพท 0-2419-7007 ทกวน ตลอด 24 ชวโมง

ศนยพษวทยา คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด ถ. พระราม 6 ราชเทว กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2246-8282, 0-2201-1083 โทรสาร: 0-2-201-1084-6 กด1 สายดวน : 1367 ทกวน ตลอด 24 ชวโมง

ศนยการแพทยเฉพาะทางดานอาชวเวชศาสตร และเวชศาสตรสงแวดลอม โรงพยาบาลนพรตนราชธาน เลขท 679 ถ.รามอนทรา แขวงคนนายาว เขตคนนายาว กรงเทพฯ 10230

โทรศพท 0-2517-4270-9 ตอ 1658, 1659 E-mail : occenv@gmail.com

ศนยพษ รพ.นพรตนราชธาน โทรศพท 02 - 5174333 (ในเวลาราชการ)

ศนยพษวทยา ส านกงานคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) เลขท 120 หม 3 ชน 2-4 อาคารรวมหนวยงานราชการ ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา ถ. แจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210

สายดวน 1330

ศนยขอมลพษวทยาภาคเหนอ เลขท 191 หมท 8 ดอนแกว อ. แมรม จ.เชยงใหม 50180

โทรศพท 0- 5311-2188-90 โทรสาร 0-5311-2194

ศนยรกษาพษสารเคมอนตรายภาคตะวนออก โรงพยาบาลระยอง เลขท 138 ต.ทาประด ถ. สขมวท อ.เมอง จ.ระยอง 21000

โทรศพท 0-3861-1104 ตอ 2127 โทรสาร 0-3861-8690 (ในเวลาราชการ)

24 18. บรรณานกรม

กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2544). เกณฑ มาตรฐาน และแนวทางการจดการขยะมลฝอยชมชน (พมพครงท 5). กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2552). คมอการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: ไทยแอฟเฟคสตดโอ.

กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2554). คมอส าหรบผประกอบการรานรบซอของเกา. กรงเทพมหานคร: ฮซ.

กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2555). รายงานฉบบสมบรณ: โครงการพฒนาแนวทางการประเมนปรมาณซากผลตภณฑ เครองใช ไฟฟาและอเลกทรอนกส . กรงเทพมหานคร: สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส.

กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2553). รายงานหลก : โครงการศกษาหลกเกณฑ วธการ เงอนไข และอตราการจดเกบคาธรรมเนยมการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กรมอนามย. กระทรวงสาธารณสข. (2535). ค าแนะน าของคณะกรรมการสาธารณสข ฉบบท 5/2349 เรอง การควบคมกจการการสะสมวตถหรอสงของทช ารดใชแลวหรอเหลอใช . กรงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสข.

ประกาศกระทรวงสาธารณสข ท 5/2538 เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ . กระทรวงสาธารณสข. (2538, 27 มถนายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 112 ตอนท 58 ลงวนท 20 กรกฎาคม 2538

กฎกระทรวง ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และมาตรการในการควบคมสถานประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2545. (2545, 25 กรกฎาคม). ราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา. เลม 119 ตอนท 86ก ลงวนท 5 กนยายน 2545.

ส านกการสอบสวนและนตการ. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. คมอส าหรบผประกอบการขายทอดตลาดและคาของเกา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพอาสารกษาดนแดง.

Central Pollution Board” Hazardous Waste Management Division. Ministry of Environment and Forests. Delhi. Implementation of E-Waste Rules 2011 Guidelines. เขาถงขอมลวนท 20 พฤษภาคม 2557. จาก http://www.cpcb.nic.in/upload/Latest/Latest_71_ ImplementationOfE-WasteRules.pdf

25

Department for Business Innovative ฿ Skills. 2014. Code of Practice: Collection of Waste Electrical and Electronic Equipment from Designated Collection Facilities. เขาถงขอมลวนท 5 มถนายน 2557. จาก https://www.gov.uk/government/publications/collection-of-waste-electrical-and-electronic-equipment-weee-code-of-practice

Department of Natural Resources. Wisconsin. Managing Electronic Wastes Destined for Recycling. ขอมลวนท 20 พฤษภาคม 2557. จาก http://dnr.wi.gov/files/PDF/pubs/wa/WA1473.pdf

Electronics Recycling Coordination Clearinghouse. National Center for Electronics Recycling. ERCC Collection Site Best Practices. เขาถงขอมลวนท 20 พฤษภาคม 2557. http://ecycleclearinghouse.org/documents/ERCC%20Collector%20Best%20Practices%20FINAL%20Sept%2011.pdf

Public Works and Government Services Canada. Guideline for the Disposal of Federal Surplus Electronic and Electrical Equipment Version 2.0. เขาถงขอมลวนท 5 มถนายน 2557. จาก http://www.tpsgc-pwgsc.gc.ca/ecologisation-greening/dechets-waste/dechets-waste-eng.html

สวนของเสยอนตราย สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

โทร. 02 298 2416 โทรสาร. 02 298 5393

แบบสอบถามความคดเหน/ขอเสนอแนะตอ (ราง) “คมอการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสจากภาคครวเรอนสาหรบรานรบซอของเกา” 1. คานยาม . . 2. กฎหมายทเกยวของ . . 3. หนวยงานทเกยวของ . . 4. การขออนญาต . . 5. สถานทตงและลกษณะอาคาร . . . 6. ความปลอดภยและอาชวอนามย . . . . 7. การรบซอซากผลตภณฑฯ . . . . 8. การจดเกบซากผลตภณฑฯ

. . . 9. การจดการซากผลตภณฑฯ . . . . 10. การจดการดานสงแวดลอม . . . . 11. การจดทาเอกสาร . . .