1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำ

ปจจบนการจดการตนทนดานการขนสง เปนเปาหมายส าคญทผประกอบการสามารถใชเปนแหลงทมาของความไดเปรยบในการแขงขน ทงในระดบธรกจและระดบประเทศเนองจากกระแส โลกาภวตนทสงผลใหมการแขงขนทางธรกจทรนแรงเพมมากขน และการเปดเสรทางการคาทมากขนสงผลใหภาคธรกจจงตองยกระดบความสามารถในการด าเนนธรกจในทกวถทางทเปนไปไดทงการลดตนทนธรกจและสรางมลคาเพมใหมๆเสนอลกคา การบรหารจดการกระบวนการน าสงสนคาจากผผลตถงผบรโภคตลอดหวงโซอปทาน ซงในการประกอบธรกจทวไปผประกอบการจะค านงถงตนทนขนสงเปนหลกและพยายามหาวธลดตนทนใหต าลงเพอตอสกบคแขงรายอนๆทอยในตลาด เนองจากการเพมราคาสนคาเพอรกษาระดบรายไดใหเทาเดมนนคอนขางจะเปนไปไดยากส าหรบลกษณะโครงการสรางตลาดและภาวะทางการแขงขนในปจจบนเมอตนทนเปนตวแปรทผประกอบการตางหนมาใหความส าคญซงนอกจากตนทนทางวตถดบและแรงงานตางๆแลวตนทนขนสงถอไดวาเปนสวนของตนทนทมความส าคญเปนอยางมาก และเพอใหลกคาเกดวามพงพอใจทงตวผลตภณฑ ราคา และเวลาในการสงมอบทรวดเรว ซงประโยชนเหลานจะชวยสรางภาพลกษณทดของบรษทท าใหลกคาเกดความเชอมนในตวผลตภณฑและเปนจดทท าใหรายไดและยอดขายเพมขน ดงนนการจดการตนทนขนสงถอไดวาเปนเครองมอทส าคญในการแขงขนธรกจในปจจบน

จากการศกษาพบวาตนทนรวมโลจสตกสของอตสาหกรรมตางๆจะประกอบไปดวย ตนทนคาขนสง (Transportation Cost) ตนทนในการจดเกบสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) และตนทนการบรหารจดการโลจสตกส (Management Cost) ปจจบนการขนสงมความส าคญตอธรกจเกอบทกประเภททงในสวนการจดหา วตถดบ การผลตการขาย และการจดจ าหนาย ในหลายๆ ธรกจ ตนทนการขนสงนบเปนตนทนทส าคญ และกระทบตอตนทนรวมของผลตภณฑและบรการ ซงโครงสรางตนทนของผประกอบการขนสงจะมากหรอนอยเพยงใดขนอยกบปจจยทเกยวของกบการก าหนดราคาคาขนสง ไดแก คาใชจายทเกยวกบการขนสงเทยวเปลา ปรมาณหรอน าหนกของสนคา ทบรรทก ระยะเวลาทใชในการขนถายขนและลงรวมถงคาใชจายในสวนทเกยวกบระยะเวลาในการรอ คาใชจายทเกยวของกบระยะทางในการขนสง คาใชจายทเกยวกบความรบผดชอบตอความเสยหายจงจ าเปนตองมการบวกคาใชจาย จากภาวะเศรษฐกจโลกทผนผวนสงผลใหเกดการปรบตว

2

ของราคาน ามนทเพมสงขนอยางตอเนอง ซงตนทนคาน ามนเชอเพลงมสดสวนมากของตนทนการขนสงทงหมด เมอราคาน ามนเพมสงขนท าใหผประกอบการ ตองแบกรบภาระดานตนทน ในดานการขนสงสนคาทสงขน ดงน นผ ประกอบการจะตองมการวางแผนก าหนดกลยทธตาง ๆ เพอเพมประสทธภาพในการขนสง และลดตนทนในการขนสง เชน กลยทธการใชพลงงานทางเลอก

จากวเคราะหยอดขายแยกตามเขตการขายและจากการสมภาษณขอมลเบองตนดานอนๆประกอบท าใหทราบวาบรษทกรณศกษามปญหาดานการจดการขนสงทขาดประสทธภาพทเพยงพอตอการจดสงสนคาตอลกคา ดงนนการเพมประสทธภาพในการบรหารจดการกจกรรมดานการขนสงจงเปนสงส าคญตอการด าเนนการธรกจและในปจจบนองคกรตางๆนยมใชผใหบรการขนสงเพอชวยเพมประสทธภาพและลดตนทนโลจสตกสใหกบองคกร ดงน นการคดเลอกและการประเมนผ ใหบรการโลจสตกหรอบรการการขนสงจงเปนสงส าคญตอระบบโลจสตกสและความพงพอใจตอลกคา

อตสาหกรรมบรรจภณฑพลาสตกของไทยมอตราการเจรญเตบโตสงกวาบรรจภณฑประเภทอนๆและมบทบาทส าคญมากส าหรบการเปนอตสาหกรรมเพอสนบสนนอตสาหกรรมอนๆ เชน อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมการผลตสนคาอปโภคบรโภคทตองใชบรรจภณฑโดยเฉพาะอยางยงสนคาแชเยอกแขง และอาหารพรอมรบประทานซงมการใชบรรจภณฑคอนขางมาก

บรรจภณฑพลาสตกมขอดทเปนประโยชนคอสามารถปองกนการซมผานของอากาศและกาซไดระดบหนง ทนตอความรอนหรอความเยน ทนตอกรดหรอดาง พลาสตกจะมลกษณะแขง เหนยวและมความยดหยนสง มน าหนกเบา ไมน าความรอน ไมน าไฟฟา สามารถขนรปทรงไดงายหลากหลายรปแบบและขนาด อกทงยงสามารถปรบใหมคณสมบตทเหมาะสมกบการใชงานอยางกวางขวางตามความตองการ ซงมการน ามาใชทดแทนบรรจภณฑประเภทอนๆเชน ขวดแกว โลหะและกระปอง เปนตน

ภาพท 1.1 ตวอยางบรรจภณฑพลาสตก

3

จากขอมลป 2549 พบวา บรรจภณฑพลาสตก มสดสวนการผลตอยในอนดบสองคดเปนรอยละ 25 ของการผลตบรรจภณฑรวมทงหมด ซงแบงออกเปนการผลต ถง กระสอบพลาสตก ขวดพลาสตก กลองพลาสตก ถาดพลาสตก และถาดโฟม อยางไรกตามบรรจภณฑพลาสตกเปนบรรจภณฑทมมลคาตลาดในสดสวนทสงเมอเทยบกบบรรจภณฑประเภทอนๆโดยมสดสวนประมาณรอยละ 30-35 ของมลคารวมของบรรจภณฑทงหมด และมการเตบโตโดยรวมสงกวาบรรจภณฑประเภทอนๆ

ผลตภณฑพลาสตกทผลตในประเทศไทย ทส าคญไดแก ถงและกระสอบพลาสตก แผนฟลม และขวดพลาสตกเปนตน อตสาหกรรมพลาสตกมจ านวนโรงงานทวประเทศประมาณ 5,000 โรง ทงนโรงงานสวนใหญมขนาดเลก และมเพยงรอยละ10 เปนโรงงานขนาดใหญอตสาหกรรมทใชพลาสตกเปนวตถดบไดแก บรรจภณฑ สงทอ รองเทา วสดกอสรางชนสวนเครองใชไฟฟาและ อเลกทอนกส ชนสวนยานยนต เปนตน

ตลาดของบรรจภณฑพลาสตกประเภทตางๆ โดยภาพรวมแลวมลกษณะแบบตลาดผขายมากราย มการแขงขนทงในดานราคา ดานคณภาพและรปแบบของบรรจภณฑ โดยผผลตแตละรายพยายามน าเทคนคการผลตใหมๆมาใชเพอเปลยนแปลงรปแบบใหมลกษณะเหมาะสมและสะดวกตอการใชงานในสถานการณตางๆ นอกจากนราคาจ าหนายในประเทศยงขนอยกบวตถดบและกรรมวธทใชผลต ผผลตรายใหญมงอตสาหกรรมการผลตทตองใชบรรจภณฑไปใชบรรจสนคาของตน โดยโครงสรางตนทนในการผลตอตสาหกรรมผลตภณฑพลาสตกประกอบดวยวตถดบ (เมดพลาสตก) รอยละ 70 แรงงานรอยละ 10 -15 พลงงานรอยละ 8 ทเหลอเปนคาใชจายอนๆ รอยละ 7-12

ความส าคญของปญหาการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศและของโลกในปจจบนขนอยกบความสามารถในการแขงขนในหลายมต โลกของธรกจการคามการพฒนาไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงการคาในยคของโลกาภวฒนทการสอสารโทรคมนาคมสามารถสอสารกนไดอยางไรพรมแดน และสงผลใหการแขงขนทางการคาทวความรนแรงมากขนกจกรรมโลจสตกส และการขนสงไดกลายเปนมตทส าคญของการด าเนนธรกจท งในระดบภมภาคและระดบโลก เพราะวากระบวนการโลจสตกสและการขนสงเปนกจกรรมพนฐานทส าคญในโซอปทานของผลตภณฑและการบรการ (Product and Service Supply Chain) ในการน าสงคณคาซงเปนทงสนคาและบรการไปสลกคา ซงวธการบรหารจดการการขนสงแบบเดมถอวาเปนการจดการขนสง เปนกจกรรมตามหนาท ทอยในวงแคบเฉพาะภายในบรษทฯ แตเนองจากการบรโภคนยมทมากขน และมเทคโนโลยทพรอมชวยสนบสนนการขนสงสนคา บรษทตางๆจงควรหาวธทจะชวยการปฏบตการ

4

ขนสงทมประสทธภาพสงสด ดวยตนทนทต ากวา ไมวาจะขนสงดวยวธใด และระบบการท างานทรองรบโลกาภวฒน เพอพฒนาระบบใหมคณภาพและมประสทธภาพอยางสม าเสมอ ชวยลดตนทนในระบบการขนสงท าใหไดเปรยบคแขง

บางบรษทมการจดจางบคคลภายนอกเขามาด าเนนการให ดงนนเพอความมนใจและเพอใหบรรลผลของการกระจายสนคาสลกคาจงจ าเปนตองมการวเคราะหถงระดบของสมรรถนะหรอประสทธภาพเพอประเมนทางเลอกของบคคลภายนอกทจะมาด าเนนการดานการขนสงให และจากการศกษาวจยทผานมาท าใหทราบวาการเลอกพจารณาเพยงตนทนดานการเงนและผลประโยชนทไดรบนน ยงถอวาไมเพยงพอทจะน ามาพจารณาคดเลอกผด าเนนการจากภายนอก ซงถอวาเปนเพยงการวเคราะหเฉพาะดานการเงนนนเปนขอมลเชงปรมาณเทานน ไมไดครอบคลมถงการพจารณาเชงคณภาพนนคอดานความพงพอใจของลกคาพงจะไดรบจากการบรการนนๆ กระบวนการทนยมน ามาใชมากทสดส าหรบการวเคราะหเชงคณภาพคอกระบวนการวเคราะหเชงล าดบช น AHP เนองจาก AHP เปนกระบวนการทชวยในการตดสนใจในประเดนของปญหาทมความซบซอนใหมความงายขนโดยเลยนแบบกระบวนการตดสนใจทางธรรมชาตของมนษย แบงองคประกอบของปญหาทงทเปนรปธรรมและนามธรรมออกมาเปนสวนๆ แลวจดแจงใหมใหอยในรปของล าดบชน ตอจากน นกก าหนดตวเลขทเกดจากการวนจฉยเปรยบเทยบความส าคญของแตละปจจยและสงเคราะหตวเลขของการวนจฉยเพอทจะค านวณดวาปจจยหรอทางเลอกใดมคาความส าคญสงทสดและมอทธพลตอการแกปญหานอยางไร

1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ

1.2.1 เพอวเคราะหตนทนการขนสงขาออกของบรษท เมกาพลาสตก จ ากด

1.2.2 เพอหาปจจยส าหรบการวเคราะหเชงล าดบชนแบบคลมเครอในการประเมนบรษทขนสง

1.2.3 เพอคดเลอกบรษทขนสงทมความเหมาะสม

5

1.3 ขอบเขตกำรศกษำ

1.3.1 ศกษาระบบการขนสงกรณศกษาบรษท เมกาพลาสตก จ ากด

1.3.2 ท าการประเมนบรษทขนสงเพอประกอบการตดสนใจดวยวธการวเคราะหล าดบชนแบบคลมเครอ

1.3.3 วเคราะหตนทนการขนสงเฉพาะการขนสงขาออกเพอสงมอบสนคาตอลกคา

1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.4.1 ทราบประสทธภาพและตนทนการด าเนนงานดานขนสงในปจจบนและปญหาของบรษท

1.4.2 ไดเครองมอในการตดสนใจส าหรบประเมนการขนสงหรอเปนเครองมอชวยสนบสนนการตดสนใจของผบรหารในการด าเนนนโยบายอนๆ

1.4.3 ไดแนวทางในการวเคราะหการด าเนนงานในการคดเลอกบรษทขนสงทด าเนนการอยไดอยางมประสทธภาพ