ปีที่ 23 ฉบับที่ 93 ตุลาคม - ธันวาคม 2552 1hhdc.anamai.moph.go.th/download/sovonor/sovonor_93.pdf · 2 ปีที่ 23 ฉบับที่

ปท 23 ฉบบท 93 ตลาคม - ธนวาคม 2552 1


วตถประสงคของการจดทำวารสาร ศวน.

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

✿

บก.แถลง 2

พรปใหมจากพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจา

อยหวฯ 3

วนทฉนออกคนหาตวเอง 4-5

งานวนพรกกะเหรยง อำเภอทาสองยาง

จงหวดตาก 6-7

เครองกรองนำตนทนประหยด : นวตกรรมสขภาพ

สชมชนของโรงพยาบาลพราว 8

งานปใหมมงบานธารทอง 9

ฮลาฮป : เครองมอลดเอวยอดฮต 10

รายงานวจยทนาสนใจ 11-12

รำตง : บทรายรำของชาวปะกากญอ 13

เสนทางคนทำงาน 14

ภาพ : ชวต 15

คำละมน ภาพละไม 16

1.เพอเผยแพรขาวสารและกจกรรมเกยวกบงานสงเสรม

สขภาพและอนามยสงแวดลอมชาวเขา

2.เพ อเผยแพรความร บทความวชาการ และผลงาน

ความกาวหนาทางวชาการ งานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

ชาวเขา

3.เพอเปนสอประชาสมพนธและแลกเปลยนความคดเหน

ในการปฏบตงานในพนทชาวเขาระหวางหนวยงานทเกยวของ

ทปรกษา : อธบดกรมอนามย

บรรณาธการ : นตยา แสงเลก

ผชวยบรรณาธการ : รงรศม ศรวงศพนธ

กองบรรณาธการ : ศรวรรณ ทาวงศมา,นำเพชร ศรมงฆศร

สมควร ใจกระจาง,อโณทย พรมชย

และเจาหนาทฝายพฒนาวชาการ

จำนวนพมพ : 1,500เลม

E-mail : [email protected]

ศลปกรรม : หจก.ลำปางบรรณกจพรนตง

โทร.0-5422-8110,0-5435-1309

โทรสาร0-5431-4109

E-mail:[email protected]


สวสดปใหมคะ ในวาระดถปใหมทมาถงน ขอใหเพอน พนอง ทปฏบตงานบนพนทสง มความสขกายสขใจ พรอมรบสงตางๆทจะเขามา ในวถของการทำงานและวถชวตของเรา เรามาเปนกำลงใจใหกนและกนนะคะ ในวารสารฉบบน เราไดอญเชญพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มากำนลแดผอานวารสารคะ ปใหมนกบการทำงานคงตองรวมดวยชวยกนประหยด และทำใหงานเกดผลสมฤทธ ภายใตงบประมาณทมอยอยางจำกด แมงบประมาณจะมอยจำกด กอยาใหเปนเงอนไขในการจำกดสตปญญาและความคดสรางสรรคสงใหมในงานดวยนะคะ มองใหทาทายเราวาจะทำงานภายใตขอจำกดนอยางมความสขอยางไร อยทการวางใจคะ งบประมาณนอยลง ทำใหเราทำงานอยางไตรตรองรอบคอบ ทำงานใหเนยนมากขน ไดมเวลาอยกบครอบครว หรอไดมเวลาออกกำลงกายมากขน ปรบความคดเพยงนด ชวตกเปลยนไปคะ ในเสนทางคนทำงาน คนเดนทางไดนำพรจากทานพทธทาสมาแลกเปลยนมมมองของการมองปใหมใหดกวาปเกาอยางไร ฉบบน เราสงสมดปฏทนของศนยฯมาใหผทสงแบบสอบถามประเมนผลความพงพอใจ กลบไปยงเราแลวคะ หวงวาคงถกใจนะคะ ฉบบนพบกบสาระสบายๆกบประเพณปใหมมง จากลมนำโขง จงหวดเชยงราย และงานวนพรกกะเหรยง จากลำนำเมย จงหวดตาก และสาระอนๆ ตดตามไดในฉบบนะคะ

2553 ครบรอบ 100 ป ของการสำมะปโนประชากร

พ.ศ. 2553 มสาระสำคญระดบชาตในการจดทำ “สำมะโนประชากรและเคหะ ครงท 11” ขน ซงประเทศไทยจดทำทก 10 ป ตามมาตรฐานสากลทสวนใหญประเทศตางๆทวโลกจะจดทำสำมะโนฯ ในป ค.ศ.ทลงทายดวยเลข “0” ซงตรงกบปนคอ ค.ศ. 2010


1. ขอบคณขาวทกเมด นำทกหยด อาหารทกจานอยาง

จรงใจ

2. อยาสวดมนตเพอขอสงใด นอกจาก “ปญญา” และ

“ความกลาหาญ”

3. “เพอนใหม” คอของขวญใหกบตวเอง สวน “เพอน

เกา”คออญมณทนบวนจะเพมคา

4. อานหนงสอ“ธรรมะ”ปละเลม

5. ปฏบตตอผอนเชนเดยวกบทตองการใหผอนปฏบตตอเรา

6. พดคำวา“ขอบคณ”ใหมาก

7. รกษา“ความลบ”ใหเปน

8. ประเมนคณคาของการให“อภย”ใหสง

9. ฟงใหมากแลวจะไดคสนทนาทด

10. ยอมรบขอผดพลาดของตวเอง หากมใครมาตำหน

และรแกใจวาเปนจรง

11. หากลมลงจงอยากลวกบการลกขนใหม

12. เมอเผชญหนากบงานหนก ใหคดเสมอวาเปนไปไม

ไดทจะลมเหลว

13. อยาถกเถยงธรกจภายในลฟท

14. ใชบตรเครดตเพอความสะดวกอยาใชเพอกอหนสน

15. อยาหยงทจะกลาวคำวา“ขอโทษ”

16. อยาอาย หากจะบอกใครวา“ไมร”

18. ระยะนบพนกโลเมตรแนนอนมนไมราบรนตลอดทาง

19. ไมมใครเกดมาแลววงได จงควรทำสงตางๆอยางคอย

เปนคอยไป

20. การประหยดเปนบอเกดแหงความรำรวย เปนหนทาง

แหงความไมประมาท

21. คนไมรกเงนคอคนไมรกชวตไมรกอนาคต

22. ยามทะเลาะกน ผทเงยบกอน คอผทมการอบรมสง

สอนทด

23. ชวตนฉนไมเคยทำงานเลยสกวน ทกวนเปนวนท

สนกหมด

3

พรปใหมจากพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

24. จงใชจดแขง อยาเอาชนะจดออน

25. เปนหนาทของเราทจะพดใหคนอนเขาใจ ไมใช

หนาทของคนอนทจะทำความเขาใจสงทเราพด

26. เหรยญเดยวม2หนา“ความสำเรจ” “ความลมเหลว”

27. อยาตามใจตวเอง เรองยงๆทเกดขน เกดจากการ

ตามใจตวเองทงสน

28. ฟนรวงเพราะมนแขง สวนลนยงอยเพราะมนออน

อยาดงตนกลาใหโตไวๆ(อยาใจรอน)

29. ระลกถงความตายวนละ 3 ครง ชวตจะมสข มอภย

มให

30. ถาตดกระดมเมดแรกผดเมดตอๆไปกจะผดหมด

31. ทกชนงานจะตองกำหนดวนเวลาแลวเสรจ

32. จงเปนนำครงแกวตลอดชวต เพอเรยนรเพมเตมไดตลอด

33. ดาวและเดอนทอยสง อยากไดตองปน“บนไดสง”

34. มนษยทกคนมชนงานมากมายในชวต จงทำชนงานท

สำคญทสดกอนเสมอ

35. หนงสอเปนศนยรวมปญญาของโลก จงอานหนงสอ

เดอนละเลม

36. ระเบยบวนยคอคณสมบตทสำคญในการดำเนนชวต

SSSS

2553 ครบรอบ 100 ป ของการสำมะปโนประชากร


ปลายป2522 ระหวางวนท 3 - 6 ธนวาคม ฉนและคณรงรศม ศรวงศพนธ เขารบการอบรมหลกสตร“การสรางสขภาพเชงลก : การคนหาตนเอง ปตทแทจรงอยภายใน” ทจดโดยโครงการตดตามและประเมนผลภายนอกกลมแผนงานพฒนาบคลากรสขภาพ โดย รศ.ดร.อรทย อาจอำ สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยการสนบสนนงบประมาณจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) มหาวทยาลยมหดล ณศนยอบรมบานผหวาน อำเภอสามพราน จงหวดนครปฐม พอดแคชอหลกสตร ฉนบอกกบตวเองทนทวา... ใชเลย อยากคนหาตวเองมานานแลว ยงมชออาจารยปกรณ(หมอแมน)สวรรณประภา เปนวทยากรดวยแลว ความอยากคนพบตวเองยงมากขน และหลงการเขาอบรม...บอกไดคำเดยววา...เยยม การคนหาตนเอง สำคญอยางไร ? ทำไมตองคนหาตนเอง? เปนปรศนทผเขาอบรมเกบไวเพอหาคำตอบใหกบตวเอง ในวนสดทายของการอบรม ฉนมงานเขยนทบอกเลาถงความรสกทกอยางทไดเกดขน ทอยากนำมาเลาสกนฟง เพอสะทอนตวฉนเองหลงจากเขาอบรมในครงนน ฉนอยากแบงปนความคดคะ “......วนแรก ( วนพฤหสบดท 3 ธนวาคม 2552) ฉนเขาอบรมดวยความรสกอยากคนหาตวเอง อยากรวธการทอาจารยจะชวยใหเราคนหาตวเราวาคออะไร และแลวตงแตวนแรกถงวนน....คำตอบอยทเรา ไมมใครชวยใหเราคนหาตวเรา ดฉนรบรความรสกไดวาทกวนาทของการอบรม เปนการเดนทางเขาไปภายในตวเรา ทผานมาฉนไมเคยฟงเสยงหวใจตวเอง ฟงแตความรสกทดฉนถอวามนสำคญมากสำหรบตวเอง นอยครงนกทจะมองอยางทเปน ดฉนใชตามอง และมกตดสนคนดวยตา ไมใชตดสนเขาในสงทเขาเปน จงมกเกดความผดพลาดขนเสมอ วนทสอง ( วนศกรท 4 ธนวาคม 2552) ฉนเรมรสกสบสน... ใช.... ไมใช... ใช....ไมใช.... ฉนไดทบทวนวาฉนคอใคร คณคาของฉนคออะไรกนแน แลวใครกนแนทมปญหากบฉน สดทายฉนกรวาฉนมปญหากบตวของฉนเอง เนองจากฉนมองขามไปวาฉนนนแหละคอปญหา และเปนปญหาทแกได.....ฉนมนใจ วนทสาม (วนเสารท 5 ธนวาคม 2552) ในวนพอ ฉนยงอยในหองอบรม เพอคนหาตวเองตอไป... ฉนรสกขอบคณเพอนรวมรน จากหลากหลายหนวยงาน ทโชคชะตาลขตใหมาพบกน มใชดวยความบงเอญ ทก ๆ วนททกคนไดพดคยแสดงความรสกของเขาทมตอชวตใหฉนไดรบฟง บอยครงทความคดเหนและความรสกของพวกเขา ทำใหฉนเหนทางขางหนาทชดเจนขน ยงกวากระจกในหองนำทบานของฉน (เพราะฉนเปนคนชอบเชดกระจกในหองนำ ใหสะอาด สดใส ...ไมรเปนโรคจตรเปลา??) วนทส (วนอาทตยท 6 ธนวาคม 2552) เปนวนทฉนรสกผอนคลาย ฉนมความรสกอมเอมใจเลก ๆ วา ฉนมองคนอนอยางทเขาเปน ไมใชมองอยางทอยากใหเปน ฉนรแลววา อะไรคอสงทฉนรกและ หลงใหล แตกมสงหนงท “ฉนมองไมเหน ในสงทคนอนกมองไมเหน” ในตวฉนเชนกน สงนนคออะไร.......ไมเปนไร ฉนยงมเวลาอกยาวไกล ทจะคนหาตนเอง ดฉนชอบอานจดหมายรกฉบบหนงซงชายหนม (หมอแมน) Dark ไม tall แต Smart and handsome ทดฉนและหลาย ๆ คนไดรบ สงนนเปนใบงานใบหนง ทดฉนมองวามนเปนมากกวาใบงาน (ในการอบรม เรามกไดรบใบงานหลายฉบบ อาจารยจะบอกวา เปนการบานททำสงตวเอง ไมใชทำสงผม) ดฉนคดวาเปนจดหมายรกทดทสดทเคยไดรบ

...ฟงนะ จะอานใหฟง

คนเราไมตดกบภายนอก กตดกบภายใน ภายนอกเราอยากไดโนนไดน สวนภายในอยากมชอเสยง อยากไดการยอมรบ (ปอด โมเดรนดอก)

วนทฉนออกคนหาตวเอง

ศรวรรณ ทาวงศมา นกวชาการสาธารณสขชำนาญการ


.......มนมใชสงสำคญวาคณวากำลงทำตวเหมอนใครบางคน

ผมตองการรวาคณจะเปนตวของตวเอง

หลงการกอกำเนดชวตอกครงไดหรอไม

มนไมใชสงสำคญวาคณอยทไหนหรอมเงนมากเทาได

ผมตองการรวาหลงจากน

คณจะหยงตวลกขนยนอยางทระนง หลงคนวนอนหนาวเหนบถงกระดกไดหรอไม….

ดฉนมองวานนคอคำทาทาย และเปดเปลอยตวตนของเราไดเปนอยางด สดทายไมมคำกลาวใด จะลกซงและ

จรงใจทจะมอบใหสำหรบสงด ๆ ททกคนมอบใหกน ขอบคณและขอบคณ..... รกนะ เดกโง...จบ ๆ

หลงจากทฉนไดอาน Diarry บนทกเลก ๆ น ใหเพอน ๆ รวมชะตาชวตไดฟงแลว ฉนไดยนเสยงปรบมอ

เสยงหวเราะอยางมความสขของทกคน ไดยนเสยงบอกใหสง mail ใหอานบางนะ ไดเหนเพอนผหญงคนหนงผมผว

คลำรปรางสงใหญใบหนาไรความออนหวาน ยกนวโปงทง2ขางใหฉนและพดวา“ใชเลยยอดเยยมจรงๆ”

เพอนคนนของฉน เธอเปนผหญงทสรระรางกายภายนอกดไมเหมอนหญงเพราะผหญงทวไปทเราเหนสวนใหญรปราง

จะออนแอนมหนาอกมเอวมสะโพกในวนแรกหลายคนกงขาวา เธอเปนผหญง ผชายหรอกะเทยกนแนเพราะไมม

ความเปนผหญงใหเหนบางเลย หรอแมแตเสยงทออนหวาน (เอ....ตกลงเธอเปนผหญง ผชายหรอกะเทย ..กนแน??)

หลายคนเหนเธอครงแรกกรสกเหมอนกบฉนรสก และไมมอะไรทจะดงดดใหผคนไดเรมตนทกทายเธอกอนเลย.....นน

เปนเพราะ....ฉนหรอหลายๆคนมองเธออยางทเหน ตดสนจากรปลกษณภายนอก

และแลว เมอไดมโอกาสพดคยกบเธอ เธอเปนคนพดคยสนกสนาน เรยกเสยงหวเราะจากพวกเราไดเปน

ระยะๆ คำพดทซอๆตรงไป ตรงมา เปนธรรมชาต ไมมการปรงแตงและความเปนคนมอารมณขน ทำใหผคนรอบ

ขางทอยใกลเธอ ลวนมแตความสข เธอไดใหความสขแกทกคน (เพอน ๆ ชวยกนยนยนนะ...OK ไหมคะ ฉน OK

แลวเธอละ OK รเปลา) นแหละ....ทำใหเราไดขอคดวา เราอยาดวนตดสนใคร จากสงทมองเหน จากรปลกษณ

ภายนอก จากอคต .... จงมองในสงทเขาเปน ฉนเชอวา...เขาใหความสขกบคนใกลตว คนรอบขาง และคนทงโลกได

และฉนเชอวา เธอกมคงมความสขเลกๆดวยเชนกนนะ

รกนะ...ยายปอง..........................

การคบคนด เปนแคครงหนงของชวตทดงาม แตการคบคนดเปนมตร คอสดยอดของการมชวตทดงาม (พทธภาษต)


พรกกะเหรยง เปนพรกชนดผลเลก อยในกลมพรกขหน แตมความเผดรอนแรงและหอมฉนมากกวา ถอเปนลกษณะทโดดเดนของพรกกะเหรยง มความทนทานตอสภาพแวดลอมและโรคแมลงไดดกวาพรกชนดอน สามารถใหผลผลตตดตอกนเปนระยะเวลานาน 1-2 ป พรกกะเหรยงแบงออกเปน 2 ชนดคอชนดผลเลกเรยว ยาวผอม เมอดบสเขยวเขม เมอแกสแดง และชนดผลใหญ อวน ปอม เนอหนา เมอผลดบมสเขยวอมเหลองออน เมอแก สแดงเขมมน มแหลงปลกบรเวณแนวชายแดนไทยพมา พรกกะเหรยงคณภาพด จะมผลทสมบรณ มกาน มรปรางลกษณะและสตรงตามพนธ ไมมตำหนจากรอยชำของโรคและแมลง สด สะอาด และปลอดภยจากสารเคม (อางองขอมลจากเอกสารแผนพบ “พรกกะเหรยง ” ของมลนธโครงการหลวง และสถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน)

ครงแรกกบการจดงานวนพรกกะเหรยง ในประเทศไทย

ชวตทตองตอสมเสนหของมน หลงจากนำความทกขยากมาให มนกสอนใหรวาความสขนนมคาแคไหน (ประชาคม ลนาชย)

อำเภอทาสองยาง เปนอำเภอหนงของจงหวดตาก ทมจำนวนประชากรชาวไทยภเขาเผากะเหรยงอาศยอยหนาแนน คดเปนเกอบรอยละ 80 ของประชากรทงหมด ชนเผากะเหรยงมวถชวตทเรยบงาย ประกอบอาชพเพาะปลกเพอยงชพ นยมปลก “พรกกะเหรยง” ไวบรโภคในครวเรอน แตดวยความโดดเดนตรงรสชาตของพรกทมความเผดและมกลนหอม อนเปนลกษณะประจำพนธของพรกกะเหรยง จงเปนทนยมของผบรโภค จงไดปลกพรกกะเหรยงเปนการคามากขน แตทผานมามกประสบปญหาผลผลตทไดมปรมาณนอย อกทงการเดนทางจากภเขาลงมายงอำเภอทาสองยาง คอนขางลำบาก โดยเฉพาะในชวงฤดฝน ทำใหไมสามารถขนสงพรกลงไปมาจำหนายได จงตองแปรรปเปนพรกตากแหง ซงมพอคาคนกลางขนไปรบซอผลผลตถงบาน แตกมกจะถกกดราคาจำหนายทกป ขายไดไมเกนกโลกรมละ 100 บาท จากสภาพการณดงกลาว เพอเปนการชวยเหลอพนองเกษตรกร และเผยแพรพรกกะเหรยงใหเปนทรจก ทางอำเภอทาสองยาง นำโดยนายโภคากร สนสกลวฒน นายอำเภอทาสองยาง จงไดรวมกบมลนธโครงการหลวง และสถาบนวจยและพฒนาพนทสง(องคการมหาชน) จดงานวนพรกกะเหรยงขนเปน


ครงแรกกบการจดงานวนพรกกะเหรยง ในประเทศไทย

กาลควรชากลบหนหน กาลควรดวนพลนกลบชกชา ไมวางแผนดวยปญญา คนโงประสบปญหาชวต (พระสตตนตปฎก ขททกนกาย)

ผทสนใจปลกพรกกะเหรยง หรอเปนตวแทนจำหนายพรกกะเหรยง ตดตอไดท

โครงการขยายผลโครงการหลวงแมสอง ตำบลแมสอง อำเภอทาสองยาง จงหวดตาก โทร 086–915–3457 หรอ 081–298–4401 โครงการขยายผลโครงการหลวงสบเมย ตำบลสบเมย อำเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน โทร 087–125–0195 โครงการขยายผลโครงการหลวงแมสามแลบ ตำบลแมสามแลบ อำเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน โทร 080–031–3236

ครงแรก ระหวางวนท 11 -14 ธนวาคม 2552 ณ บรเวณบานแมสลดหลวง ตำบลแมสอง เพอสงเสรมใหผทปลกพรกกะเหรยง ในพนท 6 ตำบลของอำเภอทาสองยาง (ตำบลแมหละ ตำบลแมตาน ตำบลแมอส ตำบลแมสอง ตำบลทาสองยาง และตำบลแมวะหลวง) ไดมโอกาสพบปะกบผรบซอผลผลตโดยตรง รวมทงเปนการสงเสรมอาชพการปลกพรกกะเหรยง และไดผลผลตคณภาพด ชวยเพมรายไดใหกบชาวไทยภเขาในพนท โครงการหลวงแมสองและพนทอำเภอทาสองยาง จากการจดงานดงกลาว ไดรบความสนใจจากนกทองเทยว และทำใหเกษตรกรสามารถจำหนายพรกกะเหรยงตากแหงไดราคาสงขนขนตำ กโลกรมละ 150 บาท มรายไดเปนทนาพอใจ


“เครองกรองนำตนทนประหยด” เปนนวตกรรมทกลมงานเวชปฏบตครอบครวและชมชน โรงพยาบาลพราว จงหวดเชยงใหม ประดษฐขนมาเพอแกไขปญหาเครอง

กรองนำมไมเพยงพอสำหรบผมารบบรการและในแตละฝายตางๆของโรงพยาบาล และเพอทดแทนเครองกรองนำเครองเกาทใชอย ทมราคาแพงและอายการใชงานสน ฉะนนทางหนวยงานซอมบำรง โรงพยาบาลพราว จงไดคดคนและประดษฐเครองกรองนำตนทนประหยดขนมาใชในหนวยงานและเพอใหผรบบรการมนำดมทสะอาด ปลอดภย เพอเปนการลดตนทนและคาใชจายของหนวยงาน และเพอเปนการสงเสรม สนบสนนใชนวตกรรมทคดคน นวตกรรมดงกลาว ไดรบการสนบสนนจากน.พ.สมต สมพนธพงศ ผอำนวยการโรงพยาบาลพราว ทตองการใหนวตกรรมดงกลาวเปนทยอมรบทงในอำเภอและเครอขายบรการสขภาพ และประการสำคญเครองกรองนำตนทนประหยดน มวธการและขนตอนการทำทไมยงยาก อปกรณทใชในการประดษฐ 1. ไสกรองมาตรฐานซอตามรานขายอปกรณเครองกรองนำทวไป 2. ทอ PVC 2 นว ยาวประมาณ 25 – 30 ซม. 3. จกปด 2 นว จำนวน 1 ตว 4. ขอลด 2 นว ลด 4 หน จำนวน 1 ตว 5. เกลยวนอก 4 หน จำนวน 2 ตว 6. สายนำด จำนวน 1 เสน 7. วาลวปด – เปด นำ 4 หน จำนวน 1 ตว วธประกอบเครองกรองนำ เจาะรจกปด 2 นว 1 ร เพอนำไสกรองมาประกอบจกปด นำทอ PVC มาประกอบกบขอลด เกลยวนอก สายนำดแลวนำจกปดทประกอบทอไวกรองมาประกอบเขาดวยกน แลวยดดวยสกร นำเครองกรองนำไปตดตงตามท ๆ เราตองการตดตง

….การเปนสภาพบรษ ไมใชเรองยากเลย คอการทำใหคนรอบตวรสกสบาย ไมอดอด และไมหนกใจ ขณะทอยกบเรา (พอล ภทรพล ศลปจารย)

โรงพยาบาลพราวเจง.... ประดษฐ “เครองกรองนำตนทนประหยด” : นวตกรรมสขภาพสชมชน

วธบำรงรกษา 1. ถอดสกรออกแลวดงจกปดพรอมไสกรองออกมา 2. ใชสกอตไบรท ขด ลางไสกรองและฉดลางดวยนำสะอาด 3 – 4 ครง 3. นำจกปดประกอบเขาทเดมแลวยดสกร 4. ควรทำการลางไสกรองทก ๆ 1 เดอน 5. ไสกรองทใชควรเปลยนทก 1 ป ผลการตรวจสอบคณภาพนำจากเครองกรองนำตนทนประหยด โดยศนยวทยาศาสตรการแพทยเชยงใหม และคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

รายการ

ทดสอบ

ผลการทดสอบ คา

มาตรฐาน 31 สค. 51 30มค. 52 17มค.52

โคลฟอรม

รวมMPN/

100ml

<1.1 <1.1 <1.1 ไมเกน10

ฟคลโคล

ฟอรม

MPN/100

ml

0 0 0 0

E.coli

MPN/100

ml

ไมพบ ไมพบ ไมพบ ไมพบ

ปราโมทย อนเรอน

กลมงานเวชปฏบตครอบครวและชมชน

โรงพยาบาลพราว จงหวดเชยงใหม


บางคนโกรธงายเหลอเกน เปนเพราะเมลดพนธแหงความโกรธนน ถกรดนำอยเปนประจำ (ทานตช นท ฮนห)

เพอนรวมทาง

เยาวชนมงรนใหม ใสใจสขภาพ ผนำหมบาน คณะกรรมการหมบานธารทอง หมท 11 ตำบลแมเงน อำเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย พรอมดวยคณะครโรงเรยนบานธารทอง เจาหนาทองคการบรหารสวนตำบลแมเงน เจาหนาทสาธารณสขสถานอนามยบานไร และหนวยงานทเกยวของ ไดเหนความสำคญของการพฒนาและสรางความตนตวดานสขภาพอนามยของเยาวชนในหมบาน จงไดจดทำโครงการ “เยาวชนรนใหม ใสใจสขภาพแบบบรณาการ”ขน โดยจดรวมกบงานปใหมมงของหมบาน ในวนเสารท 19 ธนวาคม 2553 ณ สนามโรงเรยนบานธารทอง งานดงกลาวไดรบการสนบสนนงบประมาณจากศนยพฒนาอนามยพนทสง และองคการบรหารสวนตำบลแมเงน เปนเงน 50,000 บาท ภายในงานมพธปใหมมง การแขงขนกฬาเยาวชนสมพนธ การประกวดรองเพลง การจดนทรรศการของหนวยงานตางๆอาทเชน สถานอนามยบานไร โครงการเกษตรพนทสงบานธารทอง สถานตำรวจภธรบานแซว วนอทยานนำตกธารทอง ทหารจากคายพญาเมงราย งานดงกลาวมเยาวชนเขารวมกจกรรมประมาณ 250 คน


ใครทปฏบตตามคำสงสอนของพระพทธเจาแลวกตายโดยไมมหวงในทกขณะ ไมวาจะเปนเดยวน หรออกหานาท หรออกหกเดอน หรอสามสบปตอไป (มรว.คกฤทธ ปราโมช)

ฮลาฮป : เครองมอออกกำลงกายยอดฮต ฮลาฮปมประวตมายาวนานตงแตสมยกรก โดยในสมยนน ฮลาฮปถอเปนรปแบบหนงของการออกกำลงกาย ในเรมแรกฮลาฮปทำมาจากไม ไมไผ และหญา ปจจบนไดมการพฒนาวสดชนดใหมๆขนมา เชน เหลก ทองแดง และพลาสตก โดยสามารถหาซอไดตามรานขายอปกรณกฬาทวไป ประเทศองกฤษ สมยทศวรรษท 14 ไดใชฮลาฮปเปนของเลนสำหรบเดก และในสมยทศวรรษท19 ทหารของประเทศองกฤษ ไดนำเอาฮลาฮปมาใชในการออกกำลงกายโดยการเตนบนหมเกาะฮาวายฮลาฮปจดเปนการออกกำลงกายหรอไม ฮลาฮปจดเปนรปแบบของการออกกำลงกายประเภทแอโรบค เปนการบรหารกลามเนอ oblique คอชวงเอว และสขาง จากการศกษาของAmerican Council on exercise พบวา การเลนฮลาฮปนาน 30 นาท สามารถเผาผลาญพลงงานไดถง 200 แคลอร ฮลาฮปสามารถเพมสมรรถภาพดานตางๆของรางกายใหสงขนไดด และเปนรปแบบของกจกรรมททกคนสามารถเลนได โดยมความหนกทตำ ประโยชนของการเลนฮลาฮป 1. สามารถเผาผลาญไขมนไดด จากการทกลามเนอมดใหญไดทำงานซงทำใหมการไหลเวยนเลอดเพมมากขน อตราการเตนของหวใจเพมสงขน ทำใหปรมาณของพลงงานทรางกายนำไปใชนนมาจากการเผาผลาญไขมนไปเปนพลงงาน ทำใหรางกายมปรมาณไขมนใตชนผวหนงลดนอยลง สงผลใหรางกายมนำหนกลดลงโดยการเลนฮลาฮป 30 นาท สามารถเผาผลาญพลงงานไดมากถง 200 แคลอร2. เพมความกระชบ และแขงแรงของกลามเนอบรเวณหนาทอง และหลงสวนลาง ถอวาเปนกลามเนอแกนกลางของรางกาย (Core muscle) ซงถอวามความสำคญมากรวมทงสงผลใหกลามเนอสะโพก เอวและกนมความกระชบมากขนเชนเดยวกน3. เพมความยดหยนของกลามเนอแกนกลางของรางกาย(Coremuscle)

4. ทำใหระบบประสาทสมพนธและการทรงตวพฒนาดขน5. เพมสมรรถนะทางดานแอโรบก โดยทำใหหวใจมความแขงแรงอดทนเพมมากขนและสงผลใหความดนลดตำลงขอควรระวงในการเลนฮลาฮป 1. ควรมการยดเหยยดกลามเนอบรเวณ เอว หลง แขน และขากอนและหลงเลนฮลาฮปทกครง2. ผสงอาย หรอผทมปญหาเกยวกบกระดกสนหลง หรอกลามเนอบรเวณดงกลาวควรหลกเลยง3. ควรเรมเลนในปรมาณทนอยกอน จากนนจงคอยๆเพมระยะเวลาใหมากขนในภายหลง4. ไมควรหกโหมในการเลน เพราะอาจจะเกดการบาดเจบไดงาย เอกสารอางอง www.buzzle.com:intelligentlifeonthewebwww.munfitnessblog.comwww.ehow.comwww.livinghealth.comwww.bodybydesignonline.com

แหลงขอมล : กองออกกำลงกายเพอสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข(www.anamai.moph.go.th)

ปท 23 ฉบบท 93 ตลาคม - ธนวาคม 2552


ใครทปฏบตตามคำสงสอนของพระพทธเจาแลวกตายโดยไมมหวงในทกขณะ ไมวาจะเปนเดยวน หรออกหานาท หรออกหกเดอน หรอสามสบปตอไป (มรว.คกฤทธ ปราโมช) เรองไมจรง ไมมประโยชน ไมพด / เรองจรง ไมมประโยชน ไมพด / เรองจรง มประโยชน พด (พทธภาษต)

งานวจยทนาสนใจ ภาวะสขภาพอนามยแมและเดกและบทบาทครอาสาสมครดานสขภาพ

อนามย ในพนทศนยการเรยนรชมชนชาวไทยภเขา “แมฟาหลวง” (ศศช.)

ผวจย สมควร ใจกระจาง นกวชาการสาธารณสขชำนาญการ ศนยพฒนาอนามยพนทสง กรมอนามย

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอประเมนสขภาพอนามยแมและเดก และศกษาบทบาทของครอาสาสมครทาง

ดานสขภาพอนามย ศกษาในพนทศนยการเรยนรชมชนชาวไทยภเขา“แมฟาหลวง”(ศศช.) 12 แหง ทอยในโครงการ

พฒนาเดกและเยาวชนในถนทรกนดาร 3 จงหวดไดแกจงหวดเชยงใหมนานและตาก เกบขอมลโดยการสมภาษณคร

อาสาสมครจำนวน 15ราย และมารดาของเดกแรกเกด-5 ป จำนวน 335 ราย ดำเนนการเกบขอมลระหวางวนท 16

พฤษภาคม– 22สงหาคม2552

ผลการศกษาพบวา บทบาทครอาสาสมคร ทเกยวกบสขภาพ ยงไมไดมการกำหนดบทบาททชดเจน มเพยง

บทบาทการประสานงาน การอำนวยความสะดวก การจดกจกรรมในแตละพนท ไมมกรอบการปฏบต ขนอยกบคร

อาสาสมครแตละแหงทจะมการจดกจกรรมเพอสนบสนนการพฒนาเดกและเยาวชน ครทกคนมทศนคตทดตอการ

ทำงานในถนทรกนดารจงเปนแรงจงใจทจะดำเนนงานดานสขภาพได

ในสวนของภาวะสขภาพอนามยแมและเดก ในพนทศกษา ไมพบสถานการณอตราการตายของทารก พบ

มารดาทมบตรอายตำกวา20ปรอยละ7.5และมอาย35ปขนไปรอยละ15.3 คลอดบตรมากกวา2คนในอตราทสง

คอรอยละ51.9 และพบวามอตราการคมกำเนดเพยงรอยละ70 เกอบทงหมดนยมยาฉดคมกำเนดและยาเมดคมกำเนด

คอรอยละ 95.7 สำหรบภาวะสขภาพในเดกแรกเกด-5ป ยงพบภาวะการขาดสารอาหารหรอไดรบสารอาหารไมเพยงพอ

คอมนำหนกนอยกวาเกณฑ รอยละ 32.2 ผอม รอยละ 19.7 มการเจบปวย รอยละ 48.7 สวนมากเปนหวด รอยละ

85.9ในเดกแรกเกด-1ป พบวาไมไดชงนำหนกแรกเกดรอยละ66.0สวนมากไมไดฝากครรภและมการคลอดทบาน

รอยละ80.0โดยหมอตำแย สำหรบทารกทไดรบการชงมนำหนกนอยกวา2,500กรมรอยละ29.4

ขอเสนอแนะ ในการดำเนนงานจำเปนจะตองศกษาวธการสนบสนนกระตนและสรางพลงชมชน เพอให

สตรมครรภไดรบบรการเฝาระวง ไมใหเกดความเสยงตอแมและเดกทงขณะตงครรภและคลอด โดยสรางบคลากรท

ชวยประเมนความเสยงและแนะนำมารดาทกำลงตงครรภใหไดรบการดแลทเหมาะสม เกดผลตอแมและเดก ให

ปลอดภย มการพฒนาใหประชาชนในพนทเปาหมายสามารถดแลตนเองในเบองตน ควรรวมกนกำหนดบทบาทคร

อาสาสมครในการดแลสขภาพประชาชนในชมชนใหเกดความชดเจน มแผนพฒนาศกยภาพครอาสาสมครเครอขายใน

การดและสขภาพแมและเดกและเยาวชนในชมชน สนบสนนสอ การเรยนร วสด เวชภณฑ ทจำเปนในการสราง

เสรมสขภาพ และมการนเทศตดตามทตอเนอง


กระบวนการกอรปอตลกษณของผอพยพ : ศกษากรณกลมผอพยพชาตพนธกะเหรยงในพนทพกพงชวคราว บานแมหละ อำเภอทาสองยาง

จงหวดตาก Identity formation of Karen displaced persons : a case study of Karen in Ban Mae La Temporary Shelter, Thasongyang district,

Tak province

ผวจย สมพงษ วชยดษฐ วทยานพนธมานษยวทยามหาบณฑต(มน.ม.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2547

บทคดยอ

วทยานพนธเรองกระบวนการกอรปอตลกษณของผอพยพ:ศกษากรณกลมผอพยพชาตพนธกะเหรยงในพนท

พกพงชวคราว บานแมหละ อำเภอ ทาสองยาง จงหวดตาก มวตถประสงคเพอศกษาประวตศาสตรเกยวกบกะเหรยง

ความเปนมาและการดำรงชวตของผอพยพกะเหรยงในพนทพกพงชวคราวและศกษา/วเคราะหกระบวนการกอรปของ

อตลกษณเชงชาตพนธของกะเหรยงในพนทพกพงชวคราวผานกระบวนการประชาสงคม

ผลการศกษาพบวา การกอรปอตลกษณของกะเหรยง ทอาศยอยในพนทพกพงชวคราวบานแมหละ มการ

สรางสำนกรวมเชงประวตศาสตรชาตพนธกะเหรยงนบตงแตสมยอาณานคมและภายหลงพมาไดรบเอกราชจากองกฤษ

และมการสรบกบกองกำลงชนกลมนอยกะเหรยง สงผลใหมประชากรกะเหรยงอพยพหนภยการสรบและมสถานภาพ

กลายเปนผอพยพในพนทพกพงชวคราว การสรางตวตนของชาตพนธกะเหรยงทเกดขนภายใตบรบทของพนททาง

สงคมของความเปนกะเหรยงรวมกน และพนททางสงคมทถกสรางขนในบรบทของพนทพกพงชวคราวบานแมหละ

อตลกษณของกะเหรยงทกอตวตนขนผานกระบวนการผสมกลมกลน การตดออก การประดษฐใหม และการคดเลอก

อตลกษณของกะเหรยงผานบทบาทขององคกรประชาสงคมกระเหรยง เพอสรางภาพลกษณใหมของกะเหรยงและเสรม

สรางอตลกษณกะเหรยง

เราตองดแลใจตวเองใหด ดแลจตใจตวเองอยางระมดระวง (แอน ทองประสม)

SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS


หรอสนามหญา การแสดงมการต งแถวผแ ส ด ง เ ป น แ ถ ว ล กประมาณ 5 – 6 แถวแ ล ะ ย น ห า ง ก นประมาณ 1 ชวงแขน ชดทใชในการแสดงรำตงเปนชดกระโปรงปกดวยดายสสด คาดเขมขดเงนทเอว เครองดนตรท ใชประกอบการแสดง คอ กลองสองหนาระนาดฆองวงพณหรอปฉง และตง (ไมไผยาวประมาณ30 เซนตเมตรเซาะเปนรองใชไมตใหจงหวะ) “รำตง” นบวามบทบาทมากในสงคมของชาวกะเหรยง ซงสวนใหญ จะแสดงกนในงานเทศกาล งานสงสรรคและงานพธสำคญ ๆ เชน งานศพ งานบญขาวใหมงานสงกรานต เปนตน รำตง เปนการละเลนทสนกสนาน แนวคดแนวปฏบตทสอดแทรกไวในเนอรอง และ แสดงใหเหนถงเอกลกษณทองถน ตวอยางตอนหนงของเนอเพลงทแปลเปนภาษาไทย “จะกลาวถงพระพทธองคแสวงหาธรรม หกปไมพบ ไมแตะตองอาหาร เฝาอดอาหาร ไมแตะตอง อาหาร เฝาอดอาหาร รางกายซบผอม อยางมากมาย พระองคหาธรรม โดยไมรบอาหาร รางการซบผอมไปทงกาย พระองคกหาธรรมไมพบ หกปทนง หาธรรม แตธรรมกไม เกดในพระองค หนงตวยน เนอกนอยลง” แหลงขอมลอางอง การแสดงพนบานของชาวกะเหรยง : กรณศกษารำตงบานใหมพฒนา อำเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร. ณฐกานตบญศร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2548www.swu.ac.th www.openbase.in.th

“รำตง” หรอทชาวกะเหรยงเรยกกนวา“เทอลยโตว” เปนการละเลนของชาวชาวไทยเชอสายกะเหรยง เกดขนมาเกอบ 200 ปมาแลว รำตงคอการรองและรำทใชเสยงดนตรประกอบ เลาเรองราวทางพทธศาสนา ตำนาน นทานตางๆ

รวมถงจารตประเพณของชาวกะเหรยง แตเดมเปนการรำเพอถวายพระแมโพสพระลกถงบ ญ ค ณขอ งพร ะ แมโพสพ รำตงหมายถงการเหยยบยำ หรอการเตนใหเขาจงหวะ คำวา“ตง” เปนการออกเส ย งต ามภาษาไทยชาวกะเหรยงจะออกเสยงวา “โตว” คำวาตง หรอโตว น ภาษากะเหรยงแปลวา “เกาะหรอเคาะใหเกดเสยงดง” มาจากเครองดนตรทใช ประกอบ

การแสดงซงทำดวยไมไผยาว๑ปลองเจาะเปนชองตรงกลางเพอใหเกดเสยงดงกงวาน ใหเกดเสยงกระทบของไมไผดงโตวโตว วตถประสงคในการแสดงรำตงม 3ลกษณะคอ 1)เพอประกอบพธกรรม 2) เพอความบนเทง 3) เพอการสาธต ในอดตนยมแสดงเรองราวทเกยวกบพทธประวต ตอมามการนำคตความเชอในกลมชาวกะเหรยงมาสอดแทรกกบการแสดง มการเลาเรองราวกลมชนตลอดจนเรองราวของความรกของหนนสาว รำตงมกแสดงในบรวณทเปนลานกวาง ผแสดงมทงชายและหญงจำนวนไมนอยกวา 12 คน การแตงกายของผแสดงจะแตงกายดวยชดประจำเผาอปกรณประกอบการแสดงคอผาเชดหนาสขาวดอกไม และคบไฟ มบทรองเปนภาษากะเหรยงและภาษาพมา ผแสดงรำตงเปนหญงหรอชายกได โดยทวไปนยมใชผแสดงหญงสาวทยงไมแตงงานจำนวน12– 16 คนหรออาจมากกวา ขนอยกบสถานทแสดง ซงอาจเปนเวทในรม

ภาพ : ชวต

จะรวาใครมปญญาหรอไม ตองดทการสนทนา จะรวาใครมกำลงใจเขมแขงหรอไม ตองดเมอถงคราวคบขน (พระพทธองค)

รำตง : บทรายรำของชาวปะกากญอ


พอถงเทศกาลสำคญๆดงเชนเทศกาลปใหมทเพงผานไปสงททกคนปรารถนาคอความสขสมหวงคำอวยพรสงดๆทใหแกกนเปนสงทสรางความหวง เปนพลงใจใหกาวตอไปในปใหมคนเดนทางกเชนกนเกลยดทกขรกสขอยากเปนคน“สขงายทกขยาก”ในชวงเปลยนกาลสมมตของคนทงโลกนคนเดนทางมกเปดสมดบนทกประจำวนทมงานเขยนของ“กเลนประลองเชงคอลมนนสตคอลมน “ชกธงรบ” จากหนงสอพมพไทยรฐ ทตดไวนานจนกระดาษเรมเปลยนส ปใหมท กจะนำมาอานเอาความหมายทปใหมปนกเชนกน “ปใหมตองดกวาปเกา” เปนเรองธรรมะใกลมอลำดบท 1 จากหอจดหมายเหตพทธทาสอนทปญโญทคนเดนทางขอนำบางสวนของงานเขยนนของทานมาสผอาน……………………………………………………………………………………………….................................................................................................................................................. “........เมอครบรอบของฤดกาลหนงเรยกวาปใหมมความหมายวาเราจะตองทำใหดกวาปเกาคำวาดกวานนหมายความวาอยางไร? หมายความวา จะตองทำใหเกดมสนตสขมากกวา ทำใหชวตน เปนชวตทเยนมากกวา ถาความสงบสขในสวนบคคล หรอในครอบครว(หรอบานเมอง)ไมมอะไรดกวาปทแลวกหมายความวาไมมปใหมชวตทรอนอยดวยกเลส รอนอยดวยการกระทำทผดพลาด กเรยกวาไมมอะไรใหม เพราะทนทรมานอยดวยความหมายของปเกาความบบคนของปเกา หากใจเรามความสงบสขมากขน ชวตทรอนมนเยนลง หรอทวามนหนกอยดวยสงทรมานใจ มนเบาขน จงเรยกวาดกวาคำวา“ดกวาปเกา” ไมไดหมายความวาบานเรอนรกรงรงดวยสงทสงเสรมกเลสมากขนบานเรอนทรกรงรงนนมนยวใหเรานอนหลบไมไดมจตใจปกตไมได เราตองพดวา“มความถกตองมากกวาปเกา”โดยเฉพาะความถกตอง8ประการทเรยกวา“อรยมรรค”โดยในองค มรรคทง8นนองคแรกสำคญทสดเรยกวา“สมมาทฎฐ”หมายถงมความเหนทถกตองทฏฐ แปลวา การเหนดวยปญญา เหนอยางถกตองตามความเปนจรง ในเรองทควรเหน กคอเรองชวต เหนชวต เหนโลกโดยความถกตองมนเกดขนอยางไรมนจะดบอยางไร ความทกขเกดขนมาไดอยางไรแลวความทกขจะดบไปอยางไร? เราตองศกษาตลอดเวลา สงทงปวงเปนอยางไร สงทงปวงเปนไปตามกฎเกณฑของธรรมชาต สงทงปวงเปนเชนนนเองเปนอยางอนไมได อยาไปฝนอยาไปบงคบ เมอมนเปนเชนนน เรากไมตองไปรกไปโกรธ ไปกลว ไปวตกกงวล หรออาลยอาวรณ เรากจะไมทกข ถาไปรก โกรธเกลยดกลวอาลยอาวรณกตองเปนทกข ทายทสดทานพทธทาสกลาววา“ในปใหม ขอใหตวเองมสมมาทฏฐมากกวาปเกา ดงนน จงเปนอนแนนอนวาปใหมจะมสำหรบทกทาน“

●คนเดนทาง ([email protected])เสนทางคนทำงาน


หมอพเนจร

ภาพ : ชวต

การเดนทางไปของหมอพเนจร ไดพบเหนบางสง

บางอยาง บางเรองราว ทมการเรมตน เกดขน และสำเรจ

ปรากฏเปนภาพชวตทผานวนเวลา

ใครจะเชอวาบอนำนอยๆ ทเกาแก และศกดสทธ

ในอำเภอบอเกลอ อนเปนอำเภออนไกลพน ของจงหวดนาน

จะประทานเมดเกลอขาวสะอาด ภายหลงทเสรมธาตไอโอดน

แลว จะปกปกรกษาโรคคอพอก ใหคนครงคนประเทศ ได

อยางมหาศาล เพมคาใหเกลอจากบอนำนอยๆน มคณคาตอ

รายได และสขภาพของผคน

”บานบนดอย บมแสงส บมทว บมนำประปา บม

โรงหนง โรงนวด คลบบาร....”หมอพเนจรฮมเพลงของจรล

มโนเพชร อยางสบายใจ ขณะนงรถผานหมบานแหงหนง

แถบชายแดนไทยพมา ภาพทเหนเปนบานไม กำลงกอราง

สรางตว เอย... ยงสรางยงไมเสรจ นาอยจง...อยบนสนเขา

เหนววทวทศนสวยงาม ฮวงจยดนะเนยะ..ความคดปรงแตงไป

ไมนานหลงจากนน ชวตไดบงเอญพเนจรไปละแวกนนอก

โอ...สงทเหน ไมใชทเปนอย กะไรเลย…..ทคดวาเปนบานนน

แทจรงแลวคอ “โรงหมอบนดอย” ทชอวา “สถานบรการ

สาธารณสขชมชน”(สสช.) นนเอง


วารสาร ศวน. ศนยพฒนาอนามยพนทสง 122 หม 8 ถ.จามเทว อ.หางฉตร จ.ลำปาง 52190

ชำระคาฝากสงเปนรายเดอน

ใบอนญาตเลขท 1/2538

ปท.หางฉตร

การสงเสรมสขภาพสำหรบคนทงมวล (Health Promotion for all)

คนทงมวลสงเสรมสขภาพ (All for Health Promotion)

คนทงมวลมสขภาพด (Good Health for all)

คำละมน ภาพละไม

คำ/ภาพ : รงรศม ศรวงศพนธ นกวชาการสาธารณสขชำนาญการ ศนยพฒนาอนามยพนทสง

ยงเรายากจน ยงเราอยหางไกลเรายงตองแขงแรงใหมากทสด

จะทำอยางไรนน เรามาคดรวมกน

Documents

ปีที่ 23 ฉบับที่ 93 ตุลาคม - ธันวาคม 2552 1hhdc.anamai.moph.go.th/download/sovonor/sovonor_93.pdf · 2 ปีที่ 23 ฉบับที่