บทที่ 4 ผลการศึกษาสว ัสดิการแรงงานในกล ุ่มประชาคมอาเซ ียนwelfare.labour.go.th/2018/attachments/article/50/7.pdf ·

รายงานฉบบสมบรณ โครงการจดทาฐานขอมลสวสดการแรงงานของประเทศสมาชกประชาคมอาเซยน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน

สานกวจยเศรษฐกจและประเมนผล หนาท 4-1 บรษท เอกเซลเลนท บสเนส แมเนจเมนท จากด

บทท 4 ผลการศกษาสวสดการแรงงานในกลมประชาคมอาเซยน

ประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) เปนการรวมตวกนของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในป 2558 ประกอบดวย ประเทศไทย สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย บรไน ฟลปปนส กมพชา ลาว เวยดนาม และพมา ผลกระทบจากการรวมตวดงกลาวทาใหมโอกาสทจะเกดการเคลอนยายแรงงานอยางเสรใน 8 สาขาอาชพ ไดแก วศวกรรม พยาบาล สถาปตยกรรม การสารวจ แพทย ทนตแพทย บญช และทองเทยว ซงจะสงผลใหแรงงานทกษะจากประเทศในอาเซยนเคลอนยายมาเปนตวเลอกในการเขาทางานในองคกรทมชอเสยงและมนคงทงภาคการผลต และภาคบรการ แรงงานทกษะเหลานจะมศกยภาพและอานาจเพยงพอทจะตอรองกบนายจางเกยวกบคาจาง คาตอบแทน และสวสดการ ขณะเดยวกนประเทศไทยตองเผชญกบการรกษาแรงงานฝมอ เพอเปนฐานสาคญของการพฒนาประเทศ ดงนนจงมความจาเปนตองจดทาฐานขอมลสวสดการแรงงานของประเทศสมาชกประชาคมอาเซยนเพอประโยชนของผใชแรงงานโดยรวม โดยผลการศกษาสวสดการแรงงานของแตละประเทศในกลมสมาชกประชาคมอาเซยน 10 ประเทศ มรายละเอยด ดงน



4.1 ประเทศไทย



4.1 สวสดการแรงงานของประเทศไทย

1. ขอมลทวไป

ประเทศไทยมหนวยงานทรบผดชอบดานสวสดการแรงงาน คอ กรมสวสดการและคมครองแรงงาน สงกดกระทรวงแรงงาน โดยมวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตร ดงน

วสยทศน เปนองคกรหลกมออาชพในการคมครองแรงงาน พฒนาคณภาพชวตแรงงานอยางเปนมาตรฐาน

และสรางสนตสขในวงการแรงงานดวยความเปนธรรม

พนธกจ (1) กาหนดและพฒนามาตรฐานแรงงานใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล (2) กากบดแลการคมครองแรงงานใหเปนไปตามกฏหมาย (3) สงเสรมและพฒนาการคมครองแรงงาน ความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมใน

การทางาน แรงงานสมพนธ สวสดการแรงงาน และมาตรฐานแรงงานไทย (4) พฒนาระบบบรหารจดการของกรม

ประเดนยทธศาสตรและกลยทธ ประเดนยทธศาสตรท 1 : การคมครองแรงงานใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล

เปาประสงค แรงงานในและนอกระบบไดรบการคมครองตามกฎหมายอยางถกตองและเปนธรรม

กลยทธ (1) ศกษารปแบบและพฒนากฎหมายเกยวกบการคมครองแรงงานในระบบและนอกระบบ (2) พฒนามาตราฐานการคมครองแรงงานใหสอดคลองกบมาตราฐานสากล (3) สรางและพฒนาระบบขอมลแรงงานนอกระบบ (4) ศกษาวจย เกยวกบการพฒนาระบบการคมครองแรงงาน (5) พฒนาระบบบรหารจดการและดาเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และ

สภาพแวดลอมในการทางาน (6) พฒนาและกากบดแลการบงคบใชกฎหมายการคมครองแรงงาน

ประเดนยทธศาสตรท 2 : การพฒนาคณภาพชวตแรงงานใหเปนไปตามมาตรฐาน เปาประสงค แรงงานมสภาพการทางานทมมาตรฐานและดารงชวตอยางมคณภาพ กลยทธ (1) สรางเสรมมาตรฐานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน (2) สงเสรมและพฒนาสถานประกอบกจการใหมความรบผดชอบตอสงคมดานแรงงาน



(3) พฒนาระบบสวสดการแรงงานอยางยงยนและมประโยชนกาวหนา (4) สรางความเขมแขงการมสวนรวมขององคกรดานแรงงานและภาคประชาสงคม

ประเดนยทธศาสตรท 3 : การสรางสนตสขในวงการแรงงาน เปาประสงค ผใชแรงงาน นายจาง และผประกอบการสามารถทางานรวมกนดวยความสมานฉนท

เพอประโยชนรวมกนและเกดสนตสขในวงการแรงงาน กลยทธ (1) สงเสรมพฒนาความรความเขาใจดานแรงงานสมพนธ (2) เสรมสรางมาตรฐานการปองกนและแกไขปญหาความขดแยง (3) รณรงคใหมกจกรรมเสรมสรางความสมานฉนทและแรงงานสมพนธ (4) สรางเสรมประสทธภาพในการบรหารจดการองคการนายจางและองคการลกจางดานแรงงาน

สมพนธ (5) ปรบปรงกลไก มาตราการดานแรงงานสมพนธใหสอดคลองรบประชาคมอาเซยน

ประเดนยทธศาสตรท 4 : การพฒนาองคการไปสความเปนมออาชพ เปาประสงค กรมสวสดการและคมครองแรงงานมบคลากรทมสมรรถนะ และมระบบการบรหาร

จดการทมประสทธภาพ

กลยทธ (1) พฒนาองคความรและเสรมสรางสมรรถนะบคลากร (2) สรางแรงจงใจใหบคลากรเพมสมรรถนะ (3) วางแผนกาลงคนใหมความเหมาะสมสอดคลองกบปรมาณงานและทนตอการเปลยนแปลง (4) พฒนาระบบ ICT ใหมประสทธภาพทนสมย (5) พฒนาปรบปรงกระบวนงานการใหบรการประชาชน (6) พฒนาระบบบรหารงบประมาณใหมประสทธภาพและคมคา

2. ความหมายของสวสดการแรงงาน

สวสดการแรงงาน1 คอ การดาเนนการใดๆ ไมวาโดยนายจาง สหภาพแรงงาน (ลกจาง) หรอรฐบาลทมความมงหมายเพอใหลกจางสามารถมระดบความเปนอยทดพอสมควร มความผาสกทงกายและใจมสขภาพอนามยทด มความปลอดภยในการทางาน มความเจรญกาวหนา มความมนคงในการดาเนนชวตไมเฉพาะแตตวลกจางเทานนแตรวมถงครอบครวของลกจางดวย สวสดการแรงงานไดถกจดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ (1) สวสดการแรงงานตามทกฎหมายกาหนด (2) สวสดการแรงงานนอกเหนอจากทกฎหมายกาหนด

1 กรมสวสดการและคมครองแรงงาน, สวสดการแรงงาน, สบคนจาก http://www.mol.go.th/employee/interesting_information/4125 เมอวนท 10 มนาคม 2557



3. สวสดการแรงงานตามทกฎหมายกาหนด สวสดการแรงงานตามทกฎหมายกาหนดมกฏหมายทเกยวของ ดงน 3.1 กฏหมายคมครองแรงงาน

ตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ไดกาหนดใหนายจางกาหนดหลกเกณฑในการทางานไว (ตารางท 4-1) ดงน ตารางท 4-1 การคมครองแรงงานตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541

ประเภท รายละเอยด เวลาทางาน งานทวไป ไมเกน 8 ชวโมง ตอวน และไมเกน 48 ชวโมง ตอสปดาห

งานอนตราย ไมเกน 7 ชวโมง ตอวน และไมเกน 42 ชวโมง ตอสปดาห เวลาพก ในวนทมการทางานใหนายจางจดใหลกจางมเวลาพกตดตอกนไมนอยกวาวนละ 1

ชวโมงภายใน 5 ชวโมง แรกของการทางาน นายจางและลกจางจะตกลงกนลวงหนาใหมเวลาพกนอยกวาครงละ 1 ชวโมง กไดแตตองไมนอยกวาครงละ 20 นาท และเมอรวมกนแลวตองไมนอยกวาวนละ 1 ชวโมง

กรณงานในหนาทมลกษณะตองทาตดตอกนไป หรอเปนงานฉกเฉนโดยจะหยดเสยมไดนายจางจะไมจดเวลาพกใหลกจางกได แตตองไดรบความยนยอมจากลกจาง

วนหยดประจาสปดาห

ตองไมนอยกวาสปดาหละ 1 วน โดยมระยะหางกนไมเกน 6 วน ลกจางมสทธไดรบคาจางในวนหยดประจาสปดาห (ยกเวนลกจางรายวน รายชวโมงหรอตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย)

นายจางและลกจางจะตกลงกนลวงหนา กาหนดใหมวนหยดประจาสปดาหวนใดกได งานโรงแรม งานขนสง งานในปา งานในททรกนดาร (งานประมง งานดบเพลง) งานอนตามทกฎกระทรวงฯ กาหนด นายจางและลกจางจะตกลงกนลวงหนา สะสมและเลอนวนหยดประจาสปดาหไปเมอใดกไดแตตองอยในระยะเวลา ไมเกน 4 สปดาหตดตอกน

กรณวนหยดประจาสปดาห ไมแนนอน ใหนายจางประกาศวนหยดใหลกจางทราบลวงหนาไมนอยกวา 3 วน และแจงเปนหนงสอใหพนกงานตรวจแรงงานทราบภายใน 7 วน นบแตวนทประกาศกาหนด

วนหยดตามประเพณ

ตองไมนอยกวาปละ 13 วน โดยรวมวนแรงงานแหงชาตดวย ถาวนหยด ตามประเพณตรงกบวนหยดประจาสปดาห ใหหยดชดเชยในวนทางานถดไป

ลกจางมสทธไดรบคาจางในวนหยดตามประเพณ



ตารางท 4-1 การคมครองแรงงานตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (ตอ) ประเภท รายละเอยด

วนหยดพกผอนประจาป

ลกจางซงทางานตดตอกนมาครบ 1 ป มสทธหยดพกผอนประจาปไมนอยกวาปละ 6 วนทางาน ถาลกจางททางานยงไมครบ 1 ป จะใหหยดตามสวนกได

ลกจางมสทธไดรบคาจางในวนหยดพกผอนประจาป ใหนายจางเปนผกาหนดวนหยดพกผอนประจาปใหลกจางทราบลวงหนาหรอกาหนดตามทตกลงกน

นายจางและลกจางจะตกลงกนลวงหนาสะสมและเลอนวนหยดพกผอนประจาปไปรวมหยดในปอนกได

การลาปวย ลกจางมสทธปวยไดเทาทปวยจรง ทงนการลาปวยตงแต 3 วนขนไปตองมใบรบรองแพทย

การลาคลอด ลกจาง ซงเปนหญงมครรภมสทธลาคลอดกอนและหลงคลอดครรภหนงไมเกน 90 วนโดยใหนบรวมวนหยดทมระหวางวนลาดวย และใหนายจางจายคาจางแกลกจาง ซงลาคลอดเทากบคาจางในวนทางานตลอดระยะเวลาทลา แตไมเกน 45 วน

การลาเพอ ทาหมน

ลกจางมสทธลาเพอทาหมนได และมสทธลาเนองจากการทาหมนตามระยะเวลาทแพทยแผนปจจบนชนหนงกาหนด และออกใบรบรองใหโดยลกจางมสทธไดรบคาจางในวนลานนดวย

การลากจ ลกจางมสทธลาเพอกจธระอนจาเปนไดตามขอบงคบเกยวกบการทางาน การลาเพอรบราชการทหาร

ลกจางมสทธลาเพอรบราชการทหารในการเรยกพลเพอตรวจสอบ เพอฝกวชาทหารหรอเพอทดสอบความพรงพรอม โดยลาไดเทากบจานวนวนททางการทหารเรยก และไดรบคาจางตลอดเวลาทลาแตไมเกน 60 วนตอป

การลาเพอฝกอบรม

ลกจาง มสทธลาเพอการฝกอบรมหรอพฒนาความรความสามารถตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวงโดยไมไดรบคาจางในวนลานน

คาจาง เปนเงนทนายจางและลกจางตกลงกนจายเปนคาตอบแทนในการทางานตาม สญญาจางสาหรบระยะเวลาการทางานปกตเปนรายชวโมง รายวน รายสปดาห หรอระยะเวลาอน หรอจายใหโดยคานวณตามผลงานทลกจางทาไดในเวลาทางานปกตของวนทางาน และรวมถงเงนทนายจางจายใหแกลกจางในวนหยด และวนลาทลกจางมไดทางานแตมสทธไดรบตามกฎหมายคมครองแรงงาน ลกจางมสทธไดรบคาจางไมนอยกวาอตราคาจางขนตา ถาไมมการกาหนดอตราคาจางขนตาในทองทใดใหถอวา อตราคาจางขนตา พนฐานเปนอตราคาจางขนตาของทองทนน (อตราคาจางขนตาพนฐาน หมายถง อตราคาจางทคณะกรรมการคาจางกาหนดเพอใชเปนพนฐานในการกาหนดอตราคาจางขนตา)




คาจาง (ตอ) การทางานลวงเวลา และการทางานในวนหยด 1) ในกรณทงานมลกษณะตองทาตดตอกนไป ถาหยดจะเสยหายแกงานหรอเปนงาน

ฉกเฉนนายจางอาจใหลกจาง ทางานลวงเวลา หรอทางานในวนหยดเทาทจาเปนกได 2) กจการโรงแรม สถานมหรสพ งานขนสง รานขายอาหาร รานขายเครองดม สโมสร

สมาคม สถานพยาบาล และกจการอนตามทกระทรวงจะไดกาหนดนายจางจะใหลกจางทางานในวนหยดเทาทจาเปนกได โดยไดรบความยนยอมจากลกจางเปนคราวๆ ไป

3) ในกรณทมการทางานลวงเวลาตอจากเวลาทางานปกตไมนอยกวา สองชวโมง นายจางตองจดใหลกจางมเวลาพก ไมนอยกวา ยสบ นาท กอนทลกจางเรมทางานลวงเวลา (ยกเวนงานทมลกษณะหรอสภาพของงานตองทาตดตอกนไป โดยไดรบความยนยอมจากลกจางหรอเปนงานฉกเฉน)

คาลวงเวลา คาทางานในวนหยดและคาลวงเวลาในวนหยด 1) ถาทางานเกนเวลาทางานปกตของวนทางาน นายจางตองจายคาลวงเวลา ไมนอย

กวาหนงเทาครงของอตราคาจางตอชวโมงในวนทางานตามจานวน ชวโมงททาหรอไมนอยกวาหนงเทาครงของอตราคาจางตอหนวย ในวนทางานตามจานวนผลงานททาไดสาหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงาน

2) ถาทางานในวนหยดเกนเวลาทางานปกตของวนทางานนายจางตองจาย คาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางในอตราสามเทาของอตราคาจางตอชวโมง ในวนทางานตามจานวนชวโมงททาหรอตามจานวนผลงานททาได สาหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย

3) ถาทางานในวนหยดในเวลาทางานปกต นายจางตองจายคาทางานในวนหยดใหแกลกจางทมสทธไดรบคาจางในวนหยดเพมขนอก 1 เทาของคาจาง ในวนทางานตามชวโมงททางานในวนหยด หรอตามจานวนผลงานททาได สาหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย สาหรบลกจางทไมมสทธไดรบคาจางในวนหยดตองจายไมนอยกวา 2 เทา ของคาจางในวนทางานตามชวโมงททางานในวนหยดหรอตามจานวนผลงาน ททาไดสาหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย

คาชดเชย ลกจางมสทธไดรบคาชดเชย หากนายจางเลกจางโดยลกจางไมมความผด ดงน 1) ลกจางซงทางานตดตอกนครบ 120 วน แตไมครบ 1 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบ

คาจางอตราสดทาย 30 วน 2) ลกจางซงทางานตดตอกนครบ 1 ป แตไมครบ 3 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบ

คาจางอตราสดทาย 90 วน 3) ลกจางซงทางานตดตอกนครบ 3 ปแตไมครบ 6 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบ

คาจางอตราสดทาย 180 วน 4) ลกจางซงทางานตดตอกนครบ 6 ป แตไมครบ 10 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบ

อตราคาจางสดทาย 240 วน




คาชดเชย (ตอ) 5) ลกจางซงทางานตดตอกนครบ 10 ปขนไป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบคาจางอตราสดทาย 300 วน ในกรณทนายจางจะเลกจางลกจางเพราะเหตปรบปรงหนวยงาน กระบวนการผลตการจาหนายหรอการบรการอนเนองมาจากการนาเครองจกรมาใชหรอเปลยนแปลงเครอง จกรหรอเทคโนโลย ซงเปนเหตใหตองลดจานวนลกจางลง นายจางตองแจงวนทจะ เลกจาง เหตผลของการเลกจาง และรายชอลกจางทจะถกเลกจางใหลกจางและพนกงานตรวจแรงงานทราบลวงหนาไมนอยกวาหกสบวนกอนวนทจะเลกจาง ถาไมแจงแกลกจางทจะเลกจางทราบลวงหนา หรอแจงลวงหนานอยกวาระยะเวลา หกสบวน นายจางตองจายคาชดเชยพเศษแทนการบอกกลาวลวงหนาแกลกจางเทากบคาจางอตราสดทายหกสบวน หรอเทากบคาจางของการทางานหกสบวนสดทาย สาหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวยคาชดเชยแทน การบอกกลาวลวงหนานใหถอวานายจางไดจายคาสนจางแทน การบอกกลาวลวงหนาตามกฎหมายดวยในกรณขางตน นายจางตองจายคาชดเชยพเศษเพมขนจากคาชดเชยปกตดงตอไปน (1.1) ลกจางทางานตดตอกนครบหกปขนไป นายจางจะตองจายคาชดเชยพเศษ

เพมขนจากคาชดเชยปกตซงลกจางนนมสทธไดรบอยแลว ไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสบหาวนตอการทางานครบหนงป หรอไมนอยกวาคาจางของการทางานสบหาวนสดทายตอการทางานครบหนงปสาหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย

(1.2) คาชดเชยพเศษนรวมแลวตองไมเกนคาจางอตราสดทายสามรอยหกสบวน หรอไมเกนคาจางของการทางานสามรอยหกสบวนสดทาย สาหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยคานวณเปนหนวย แตรวมแลวตองไมเกนคาจางอตราสดทายสามรอยหกสบวน

(1.3) เพอประโยชนในการคานวณคาชดเชยพเศษ เศษของระยะเวลาทางานทมากกวาหนงรอยแปดสบวน ใหนบเปนการทางานครบหนงป

ในกรณทนายจางยายสถานประกอบกจการไปตง ณ สถานทอนอนมผลกระทบสาคญตอการดารงชวตตามปกตของลกจางหรอครอบครว นายจางตองแจงลวงหนาใหแกลกจางทราบลวงหนาไมนอยกวาสามสบวนกอนยาย ถาลกจางไมประสงคจะไปทางานดวย ลกจางมสทธบอกเลกสญญาจางไดโดยไดรบคาชดเชยพเศษไมนอยกวารอยละ หาสบของอตราคาชดเชยปกตทลกจางพงมสทธไดรบ ถานายจางไมแจงใหลกจางทราบการยายสถานประกอบกจการลวงหนา นายจางตองจายคาชดเชยพเศษ แทนการบอกกลาวลวงหนาเทากบคาจางอตราสดทายสามสบวน




คาชดเชย (ตอ)

ขอยกเวนทนายจางไมตองจายคาชดเชย ลกจางไมมสทธไดรบคาชดเชยในกรณใดกรณหนงดงน 1) ลกจางลาออกเอง 2) ทจรตตอหนาทหรอกระทาความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง 3) จงใจทาใหนายจางไดรบความเสยหาย 4) ประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหายอยางรายแรง 5) ฝาฝนขอบงคบเกยวกบการทางาน หรอระเบยบ หรอคาสงของนายจางอนชอบดวย

กฎหมายและเปนธรรม และนายจางไดตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรง นายจางไมจาเปนตองตกเตอน ซงหนงสอเตอนนนใหมผลบงคบไดไมเกน 1 ป นบแตวนทลกจางไดกระทาผด

6) ละทงหนาทเปนเวลา 3 วน ทางานตดตอกน ไมวาจะมวนหยดคนหรอไมกตาม โดยไมมเหตอนสมควร

7) ไดรบโทษจาคกตามคาพพากษาถงทสดใหจาคก 8) กรณการจางทมกาหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน และนายจางเลกจางตาม

กาหนดระยะเวลานน ไดแกงาน ดงน 8.1) การจางงานในโครงการ เฉพาะทมใชงานปกตของธรกจหรอการคาของ

นายจางซงตองมระยะเวลาเรมตนและสนสดของงานทแนนอน 8.2) งานอนมลกษณะเปนครงคราว ทมกาหนดงานสนสดหรอความสาเรจของงาน 8.3) งานทเปนไปตามฤดกาล และไดจางในชวงเวลาของฤดกาลนนซงจะตองแลวเสรจ

ภายในเวลาไมเกน 2 ป โดยนายจางไดทาสญญาเปนหนงสอไวตงแตเมอเรมจาง การใชแรงงานหญง

หามนายจางใหลกจางหญงทางานตอไปน 1) งานเหมองแรหรองานกอสรางทตองทาใตดน ใตนา ในถา ในอโมงค หรอปลองในภเขา

เวนแตลกษณะของงาน ไมเปนอนตรายตอสขภาพหรอรางกายของลกจางหญงนน 2) งานทตองทาบนนงรานทสงกวาพนดนตงแต 10 เมตร ขนไป 3) งานผลตหรอขนสงวตถระเบดหรอวตถไวไฟ 4) งานอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง หามนายจางใหลกจางหญงทมครรภทางานในระหวางเวลา 22.00 น.-06.00 น. ทางานลวงเวลาทางานในวนหยดหรอทางานอยางหนงอยางใด ดงตอไปน 1) งานเหมองแรหรองานกอสรางทตองทาใตดน ใตนา ในถา ในอโมงค หรอปลองในภเขา

เวนแตลกษณะของงาน ไมเปนอนตรายตอสขภาพหรอ รางกายของลกจางหญงนน 2) งานเกยวกบเครองจกรหรอเครองยนตทมความสนสะเทอน 3) งานขบเคลอนหรอตดไปกบยานพาหนะ 4) งานยก แบก หาม หาบ ทน ลาก หรอเขนของหนกเกน 15 กโลกรม 5) งานททาในเรอ 6) งานอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง




การใชแรงงานเดก

หามนายจางจางเดกอายตากวา 15 ป เปนลกจาง กรณทมการจางเดกอายตากวา 18 ป เปนลกจาง นายจางตองแจงตอพนกงานตรวจแรงงานภายใน 15 วน นบแตวนทเดกเขาทางาน และแจงการสนสดการจางเดกนนตอพนกงานตรวจแรงงานภายใน 7 วน นบแตวนทเดกออกจากงาน นายจางตองจดใหมเวลาพก 1 ชวโมง ตอวนภายใน 4 ชวโมง แรกของการทางาน และใหมเวลาพกผอนไดตามทนายจางกาหนด หามนายจางใชลกจางเดกทมอายตากวา 18 ป ทางานในระหวางเวลา 22.00 - 06.00 น.เวนแตไดรบอนญาตจากอธบด หามนายจางใชลกจางเดกทมอายตากวา 18 ป ทางานลวงเวลา หามนายจางใหลกจางเดกทมอายตากวา 18 ป ทางานตอไปน

1) งานหลอม เปา หลอ หรอรดโลหะ 2) สถานทเลนการพนน 3) สถานทเตนรา ราวง หรอ รองเงง 4) สถานททมอาหาร สรา นาชา หรอเครองดม อยางอนจาหนายและบรการ โดยมผ

บาเรอสาหรบปรนนบต หรอโดยมทสาหรบพกผอนหลบนอน หรอมบรการนวดใหแกลกคาสถานทอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

หามนายจางจายคาจางของลกจางซงเปนเดกแกบคคลอน หามนายจางเรยก/หรอรบเงนประกนจากฝายลกจางซงเปนเดกลกจาง เดกอายตากวา 18 ป มสทธลาเพอเขาประชม สมมนา รบการอบรม รบการฝก หรอลาเพอการอน ซงจดโดยสถานศกษา หรอหนวยงานของรฐหรอเอกชน ทอธบดเหนชอบ และใหนายจางจายคาจางแกลกจางเดกเทากบคาจางในวนทางานตลอดระยะเวลาทลา แตปหนงตองไมเกน 30 วน

นอกเหนอจากขอบงคบในการทางานขางตนแลว พระราชบญญตคมครองแรงงาน

พ.ศ. 2541 ยงกาหนดใหนายจางจดสวสดการพนฐานสาหรบลกจางในสถานประกอบกจการดวย ซงตามกฎกระทรวงวาดวยการจดสวสดการในสถานประกอบกจการ พ.ศ. 2548 ทมผลบงคบใชตงแตวนท 25 กนยายน 2548 เปนตนไป นน กาหนดไว ดงน

ขอ 1 ในสถานททางานของลกจาง ใหนายจางจดใหม (1) นาสะอาดสาหรบดมไมนอยกวาหนงทสาหรบลกจางไมเกนสสบคน และเพมขนใน

อตราสวนหนงทสาหรบลกจางทกๆ สสบคน เศษของสสบคนถาเกนยสบคนใหถอเปนสสบคน

(2) หองนาและหองสวมตามแบบและจานวนทกาหนดในกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารและกฎหมายอนทเกยวของ และมการดแลรกษาความสะอาดใหอยในสภาพทถกสขลกษณะเปนประจา



ทกวน ใหนายจางจดใหมหองนาและหองสวมแยกสาหรบลกจางชายและลกจางหญง และในกรณทมลกจางทเปนคนพการ ใหนายจางจดใหมหองนาและหองสวมสาหรบคนพการแยกไวโดยเฉพาะ

ขอ 2 ในสถานททางานของลกจาง ใหนายจางจดใหมสงจาเปนในการปฐมพยาบาลและ การรกษาพยาบาล ดงตอไปน

(1) สถานททางานทมลกจางทางานตงแตสบคนขนไป ตองจดใหมเวชภณฑและยาเพอใชในการปฐมพยาบาลในจานวนทเพยงพอ อยางนอยตามรายการทกาหนดในกฎกระทรวงฯ

(2) สถานททางานทมลกจางทางานในขณะเดยวกนตงแตสองรอยคนขนไปตองจดใหม (ก) เวชภณฑและยาเพอใชในการปฐมพยาบาลตาม (1) (ข) หองรกษาพยาบาลพรอมเตยงพกคนไขอยางนอยหนงเตยง เวชภณฑและยา

นอกจากทระบไวใน (1) ตามความจาเปนและเพยงพอแกการรกษาพยาบาลเบองตน (ค) พยาบาลตงแตระดบพยาบาลเทคนคขนไปไวประจาอยางนอยหนงคน

ตลอดเวลาทางาน (ง) แพทยแผนปจจบนชนหนงอยางนอยหนงคน เพอตรวจรกษาพยาบาลไมนอย

กวาสปดาหละสองครงและเมอรวมเวลาแลวตองไมนอยกวาสปดาหละหกชวโมงในเวลาทางาน

(3) สถานททางานทมลกจางทางานในขณะเดยวกนตงแตหนงพนคนขนไป ตองจดใหม (ก) เวชภณฑและยาเพอใชในการปฐมพยาบาลตาม (1) (ข) หองรกษาพยาบาลพรอมเตยงพกคนไขอยางนอยหนงเตยง เวชภณฑและยา

นอกจากทระบไวใน (1) ตามความจาเปนและเพยงพอแกการรกษาพยาบาลเบองตน (ค) พยาบาลตงแตระดบพยาบาลเทคนคขนไปไวประจาอยางนอยสองคน

ตลอดเวลาทางาน (ง) แพทยแผนปจจบนชนหนงอยางนอยหนงคน เพอตรวจรกษาพยาบาลไม

นอยกวาสปดาหละสองครงและเมอรวมเวลาแลวตองไมนอยกวาสปดาหละหกชวโมงในเวลาทางาน (จ) ยานพาหนะซงพรอมทจะนาลกจางสงสถานพยาบาลเพอใหการรกษาพยาบาลได

โดยพลน

ขอ 3 นายจางอาจทาความตกลงเพอสงลกจางเขารบการรกษาพยาบาลกบสถานพยาบาล ทเปดบรการตลอดยสบสชวโมงและเปนสถานพยาบาลทนายจางอาจนาลกจางสงเขารบการ รกษาพยาบาลไดโดยความสะดวกและรวดเรว แทนการจดใหมแพทยตามขอ 2 (2) หรอขอ 2 (3) ไดโดยตองไดรบอนญาตจากอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย

นอกจากน ในมาตรา 96 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ยงไดกาหนดใหนายจางของสถานประกอบกจการทมลกจางตงแต 50 คน ขนไป ตองจดใหมคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการ ประกอบดวยผแทนฝายลกจางอยางนอยหาคน โดยทกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการใหมาจากการเลอกตงตามหลกเกณฑและวธการทอธบดกาหนด และในกรณทสถานประกอบกจการใดของนายจางมคณะกรรมการลกจางตามกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธแลว ใหคณะกรรมการลกจาง ทาหนาทเปนคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการตามพระราชบญญตน



เจตนารมณของการจดตงคณะกรรมการสวสดการฯ คอ เพอเปนการสงเสรมระบบทวภาคเพอเปดโอกาสใหลกจางไดมการหารอกบนายจางในการจดสวสดการอนๆ ซงนอกเหนอจากทกฎหมายกาหนดไดอยางเหมาะสมแกสถานประกอบกจการ และเปนสวสดการทลกจางเองกตองการ มใชนายจางจดการแตฝายเดยว แตไมเปนทสนใจของลกจาง การทเปดโอกาสใหลกจางไดแสดงความตองการ และไดรบฟงความคดเหนขอมลจากนายจางวาสามารถจดสวสดการทเสนอไดหรอไม เปนการสงเสรมการแรงงานสมพนธ และยตปญหาขอเรยกรองขอพพาทแรงงานแตเบองตน โดยประโยชนทไดรบจากการจดตงคณะกรรมการสวสดการฯ มดงน

(1) เปนการสงเสรมแรงงานสมพนธ และความเขาใจอนดระหวางฝายนายจางกบฝายลกจางทงน เพราะการแรงงานสมพนธทดยอมเกดขนจากการททงสองฝายไดรวมกนปองกนและแกไขปญหา โดยตางฝายตางไดเสนอความคดเหนและความตองการระหวางกน คณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการก เปนตวแทนของลกจางทมาจากการเลอกตงทจะเขาไปรวมประชมปรกษาหารอกบฝายจดการเพอใหเกด การจดสวสดการทเหมาะสมและตรงกบความตองการของลกจางอนจะชวยลดปญหาขอขดแยงและเกด ความสมพนธทดระหวางนายจางและลกจาง

(2) เปนการสรางขวญและกาลงใจในการทางานของลกจาง การทนายจางใหการยอมรบ การเขาไปมสวนรวมของคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการ ซงเปนตวแทนของลกจางโดยท ฝายนายจางเปดโอกาส และรบฟงความคดเหนตลอดจนรวมกนแกไขปญหาตางๆ จะเปนการสรางขวญและกาลงใจใหแกลกจาง เพราะลกจางมความร สกวาตนเองไดมสวนรวม และไดรบการยอมรบจากนายจาง ความคดเหนและความตองการตาง ๆ ของลกจางไดรบการรบฟงและถกนาไปปฏบตหรอถานายจางไมสามารถปฏบตไดกจะแจงเหตผลใหทราบโดยกระจาง ทาใหลกจางเกดความรสกภาคภมใจ มความผกพนตอ สถานประกอบกจการ อนจะสงผลใหเกดความกระตอรอรนทจะทางานใหเกดความกาวหนามขวญและกาลงใจในการทางาน ไมรสกคบของใจตอสภาพแวดลอมในททางาน

(3) เปนแนวทางในการปรบปรงสวสดการและสภาพแวดลอมในการทางานใหดยงขน เพราะมการปรบปรงสวสดการแรงงานในสถานประกอบกจการใหเหมาะสมกบลกษณะงานและความตองการของลกจาง ซงถานายจางเปนผกาหนดการจดสวสดการแตเพยงฝายเดยว สวสดการทจดขนอาจไมชวยปรบปรงสภาพการทางานหรอไมเหมาะสมกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทเกดขน ทงนเพราะสวสดการดงกลาวอาจไมใชสวสดการทลกจางตองการ หรอไมมความรความเขาใจทจะใชสวสดการนนใหเกดประโยชนอยางแทจรง แตเมอมคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการเพอรวมปรกษาหารอและใหขอเสอแนะแกฝายนายจางในการจดสวสดการแรงงานทจดขนกจะเปนสวสดการทมประโยชนตรงกบความตองการของลกจาง เพราะนายจางไดทราบปญหาและความตองการทแทจรงของลกจางกอใหเกดการปรบปรงสวสดการและสภาพการทางานทเหมาะสมยงขน

(4) เปนการสงเสรมระบอบประชาธปไตยขนพนฐานโดยใชกลไกการบรหารแบบมสวนรวมเพราะคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการเปนตวแทนของลกจางในสถานประกอบกจการทมาจากการเลอกตงเปนการสงเสรมและพฒนาแนวความคดของระบอบประชาธปไตยใหกบลกจางในวงการอตสาหกรรมอกรปแบบหนงและถอเปนการเปดโอกาสใหลกจางไดมตวแทนเขาไปมสวนรวมเสนอขอคดเหนทเปนประโยชนในการปรบปรงสวสดการ สภาพแวดลอมในการทางาน และอนๆ ทจะชวยใหเกดความสมพนธอนดระหวางนายจางและลกจางใหทางานรวมกนไดอยางราบรน



(5) เปนการชวยเพมผลผลตและประสทธภาพในการทางานของสถานประกอบกจการ เพราะการจดใหมคณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการจะทาใหทงฝายนายจางและลกจางมโอกาส หนหนาเขาหากนรวมปรกษาหารอดวยความบรสทธใจและมความจรงใจตอกน จะชวยผอนคลายความ ตงเครยดระหวางลกจางกบฝายจดการและยงเปนการชวยลดปญหาขอขดแยง กอใหเกดความสงบสขใน สถานประกอบกจการ นอกจากนลกจางยงไดรบการตอบสนองดานสวสดการตามความตองการและถงจะไมไดรบสวสดการทตองการแตกจะไดรบทราบเหตผลทกระจางชดจากนายจาง การททงสองฝายมความเขาใจทดตอกนชวยสรางบรรยากาศในการทางานทาใหลกจางตงใจทจะปฏบตงานตามหนาทของตนอยางเตมกาลง และมประสทธภาพ ทาใหสถานประกอบกจการไดรบผลตอบแทนในดานการเพมผลผลตทงในดานคณภาพและปรมาณ

3.2 กฎหมายเกยวกบความปลอดภยอาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

รฐบาลไดใชอานาจตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ออกประกาศใหนายจางปฏบตเกยวกบความปลอดภยสาหรบลกจางในบางอาชพทเสยงอนตราย เชน งานกอสรางในทสง งานทตองทากบเครองจกร งานทเกยวของกบสารเคมตางๆ หรอสภาวะแวดลอมอนๆ ทอาจกอใหเกดอนตราย กฎหมายความปลอดภยจะกาหนดมาตรฐานเกยวกบการทางาน การจดเครองปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากการทางานนนๆ การกาหนดเกยวกบสภาวะแวดลอมในการทางาน เชน อณหภม แสงสวาง เสยง การถายเทอากาศ การระบายสงโสโครก เปนตน ความปลอดภยในการทางานจดเปนสวสดการประเภทหนงสาหรบลกจาง เนองจากทาใหลกจางทางานดวยความมนใจในความปลอดภย ถอเปนการเสรมสรางสวสดการของลกจางอกทางหนง

ตามพระราชบญญตความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน พ.ศ. 2554 กาหนดใหนายจางมหนาทจดและดแลสถานประกอบกจการและลกจางใหมสภาพการทางานและสภาพแวดลอมในการทางานทปลอดภยและถกสขลกษณะ รวมทงสงเสรมสนบสนนการปฏบตงานของลกจางมใหลกจางไดรบอนตรายตอชวต รางกาย จตใจ และสขภาพอนามย และใหลกจางมหนาทใหความรวมมอกบนายจางในการดาเนนการและสงเสรมดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน เพอใหเกดความปลอดภยแกลกจางและสถานประกอบกจการ

ตามกฏหมายฉบบนกาหนดใหนายจางตองจดใหมเจาหนาทความปลอดภยในการทางาน บคลากร หนวยงานหรอคณะบคคลเพอดาเนนการดานความปลอดภยในสถานประกอบกจการตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกาหนดในกฎกระทรวง

ในกรณทนายจางใหลกจางทางานในสภาพการทางานหรอสภาพแวดลอมในการทางานทอาจทาใหลกจางไดรบอนตรายตอชวต รางกาย จตใจ หรอสขภาพอนามย ใหนายจางแจงใหลกจางทราบถงอนตรายทอาจจะเกดขนจากการทางานและแจกคมอปฏบตงานใหลกจางทกคนกอนทลกจางจะเขาทางาน เปลยนงาน หรอเปลยนสถานททางาน

ในกรณทนายจางไดรบคาเตอน คาสง หรอคาวนจฉยของอธบด คาสงของพนกงานตรวจความปลอดภย หรอคาวนจฉยของคณะกรรมการใหปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนายจางแจงหรอปด



ประกาศคาเตอน คาสง หรอคาวนจฉยดงกลาว ในททเหนไดงาย ณ สถานประกอบกจการเปนเวลาไมนอยกวา 15 วน นบแตวนทไดรบแจง

ใหนายจางจดใหผบรหาร หวหนางาน และลกจางทกคนไดรบการฝกอบรมความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน เพอใหบรหารจดการ และดาเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานไดอยางปลอดภยในกรณทนายจางรบลกจางเขาทางาน เปลยนงาน เปลยนสถานททางาน หรอเปลยนแปลงเครองจกรหรออปกรณ ซงอาจทาใหลกจางไดรบอนตรายตอชวต รางกาย จตใจ หรอสขภาพอนามย ใหนายจางจดใหมการฝกอบรมลกจางทกคนกอนการเรมทางานการฝกอบรมตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทอธบดประกาศกาหนด

ใหนายจางตดประกาศสญลกษณเตอนอนตรายและเครองหมายเกยวกบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน รวมทงขอความแสดงสทธและหนาทของนายจางและลกจางตามทอธบดประกาศกาหนดในททเหนไดงาย ณ สถานประกอบกจการ

ตามกฏหมายฉบบนกาหนดใหมคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน ประกอบดวย ปลดกระทรวงแรงงานเปนประธานกรรมการ อธบดกรมควบคมมลพษ อธบดกรมควบคมโรค อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน อธบดกรมโยธาธการและผงเมอง อธบดกรมโรงงานอตสาหกรรม อธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน และอธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เปนกรรมการ กบผแทนฝายนายจางและผแทนฝายลกจาง ฝายละแปดคน และผทรงคณวฒอกหาคนซงรฐมนตรแตงตงเปนกรรมการ

ใหขาราชการกรมสวสดการและคมครองแรงงานซงรฐมนตรแตงตงเปนเลขานการ

การไดมาและการพนจากตาแหนงของผแทนฝายนายจางและฝายลกจางตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทรฐมนตรประกาศกาหนด โดยตองคานงถงการมสวนรวมของทงหญงและชาย

ผทรงคณวฒตองเปนผมความร ความเชยวชาญ มผลงานหรอประสบการณทเกยวของกบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน โดยตองคานงถงการมสวนรวมของทงหญงและชาย

คณะกรรมการมอานาจหนาท ดงตอไปน

(1) เสนอความเหนตอรฐมนตรเกยวกบนโยบาย แผนงาน หรอมาตรการความปลอดภย อาชวอนามย และการพฒนาสภาพแวดลอมในการทางาน

(2) เสนอความเหนตอรฐมนตรในการออกกฎกระทรวง ประกาศ และระเบยบ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

(3) ใหความเหนแกหนวยงานของรฐเกยวกบการสงเสรมความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(4) วนจฉยอทธรณตามมาตรา 12 มาตรา 33 วรรคสาม และมาตรา 40 วรรคสอง



(5) ปฏบตการอนใดตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนบญญตใหเปนอานาจหนาทของคณะกรรมการหรอตามทรฐมนตรมอบหมาย

นอกจากนในกรมสวสดการและคมครองแรงงานยงม “กองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน” เพอเปนทนใชจายในการดาเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานตามกฏหมายฉบบน ดงน

(1) การรณรงคสงเสรมความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน และการพฒนา แกไขและบรหารงานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน ทงน โดยความเหนชอบของคณะกรรมการบรหารกองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(2) ชวยเหลอและอดหนนหนวยงานของรฐ สมาคม มลนธ องคกรเอกชน หรอบคคลทเสนอโครงการหรอแผนงานในการดาเนนการสงเสรม สนบสนนการศกษาวจยและการพฒนางานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(3) คาใชจายในการบรหารกองทนและตามมาตรา 30

(4) สนบสนนการดาเนนงานของสถาบนสงเสรมความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานตามความเหมาะสมเปนรายป

(5) ใหนายจางกยมเพอแกไขสภาพความไมปลอดภย หรอเพอปองกนการเกดอบตเหตและโรคอนเนองจากการทางาน

ในการบรหารกองทนจะม “คณะกรรมการบรหารกองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน” ประกอบดวย อธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงานเปนประธานกรรมการ ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนสานกงานประกนสงคม ผแทนสานกงบประมาณ และผทรงคณวฒอกคนหนงซงรฐมนตรแตงตง กบผแทนฝายนายจางและผแทนฝายลกจางฝายละ 5 คน เปนกรรมการ

ใหขาราชการกรมสวสดการและคมครองแรงงานซงรฐมนตรแตงตงเปนเลขานการ

การไดมาซงผแทนฝายนายจางและผแทนฝายลกจางตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทรฐมนตรประกาศกาหนด โดยตองคานงถงการมสวนรวมของทงหญงและชาย

คณะกรรมการบรหารกองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานมอานาจหนาท ดงตอไปน

(1) กากบการจดการและบรหารกองทน

(2) พจารณาจดสรรเงนกองทนเพอการชวยเหลอและการอดหนน การใหกยม การทดรองจาย และการสนบสนนเงนในการดาเนนงานดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(3) วางระเบยบเกยวกบการรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงนกองทนและการจดหาผลประโยชนของเงนกองทน โดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง



(4) วางระเบยบเกยวกบหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการใหเงนชวยเหลอและเงนอดหนน การขอเงนชวยเหลอและเงนอดหนน การอนมตเงนทดรองจาย การขอเงนทดรองจาย การใหกยมเงน และการชาระเงนคนแกกองทน

(5) ปฏบตการอนใดตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนบญญตใหเปนอานาจหนาทของคณะกรรมการบรหารกองทนความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานหรอตามทรฐมนตรมอบหมาย

3.3 กฎหมายเงนทดแทน

กฎหมายเงนทดแทนของไทยนน แตเดมเปนสวนหนงของกฎหมายคมครองแรงงานในรปของ

ประกาศกระทรวงมหาดไทย ซงออกโดยอาศยอานาจตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 103 และไดใชบงคบมาตงแต พ.ศ. 2515 แมวาจะไดมการแกไขเพมเตมในระยะตอมาหลายครงแตเมอภาวะเศรษฐกจเปลยนแปลงไป ความทไดบญญตไวในกฎหมายเดมกมความไมเหมาะสมประกอบกบไดมการแยกงานกองทนเงนทดแทนจากความรบผดชอบของกรมสวสดการและคมครองแรงงานมาเปนงานของสานกงานประกนสงคม จงมการออกพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ. 2537 และไดออกประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 30 มถนายน 2537 จงมผลใชบงคบตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2537 เปนตนไป

กฎหมายเงนทดแทนนใชบงคบกบนายจางทกรายยกเวนแตนายจางในกจการ ตอไปน

(1) ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค และราชการสวนทองถน (2) รฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยพนกงานรฐวสาหกจสมพนธ ซงไดแก

ก. องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาลหรอกจการของรฐตามกฎหมายทตงกจการนนและหมายความรวมถงหนวยงานธรกจทรฐเปนเจาของ

ข. บรษทจากดหรอหางหนสวนนตบคคลทกระทรวงทบวงกรมหรอทบวงการเมองทมฐานะเทยบเทา และหรอรฐวสาหกจตามขอ ก. มทนรวมอยดวย

(3) นายจางซงประกอบธรกจโรงเรยนเอกชนตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนเฉพาะในสวนทเกยวกบคร หรอครใหญ

(4) นายจางซงดาเนนกจการทมไดมวตถประสงคเพอแสวงหากาไรในทางเศรษฐกจ (5) นายจางอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

นายจางทกาหนดในกฎหมายน หมายความถง ผซงตกลงรบลกจางเขาทางาน โดยจาย คาจางให และหมายความรวมถงผซงไดรบมอบหมายใหทางานแทนนายจางและในกรณทนายจางเปนนตบคคล หมายความรวมถงผมอานาจกระทาการแทนนตบคคล และผซงไดรบมอบหมายจากผมอานาจกระทาการแทนนตบคคลใหทาการแทนดวย

อยางไรกด มผประกอบการ 2 ประเภท ซงแมไมใชนายจาง แตกตองรบผดชอบในการจายเงนทดแทน เงนสมทบ หรอเงนเพมรวมกบนายจางประเภทแรก คอ ผรบเหมาชนตน และผรบเหมาชวงซงตองรบผดรวมกบผรบเหมาชวง ถดลงไปซงเปนนายจางทไมจายเงนทดแทน เงนสมทบ หรอเงนเพมตามกฎหมายเงนทดแทน อกประเภทหนง คอ ผประกอบกจการซงไดวาจางดวยวธเหมาคาแรงตองรบผดชอบ



รวมกบผรบเหมาคาแรงซงเปนนายจางในการจายเงนทดแทนเงนสมทบ หรอเงนเพมดวย แตเมอผรบเหมาชนตนหรอหรอผรบเหมาชวง หรอผประกอบกจการโดยวธเหมาคาแรงไดจายเงนทดแทน เงนสมทบ หรอเงนเพมไปแลวกมสทธไลเบยเองจากผรบเหมาชวงหรอผรบเหมาคาแรงตามจานวนเงนทไดจายไปแลวได

กฎหมายเงนทดแทน กาหนดใหนายจางมหนาทจายเงนทดแทนใหแกลกจางเมอลกจางไดรบอนตรายแกกาย หรอผลกระทบแกจตใจ หรอถงแกความตายเนองจากการทางานเพอปองกนรกษาประโยชนใหแกนายจาง หรอตามคาสงของนายจางนอกจากนยงรวมถงกรณทลกจางเจบปวยหรอถงแกความตายดวยโรคซงเกดขนตามลกษณะหรอสภาพของงานหรอเนองจากการทางานและกรณทลกจางสญหายดวย

เมอลกจางประสบอนตราย เจบปวย หรอสญหาย นายจางมหนาท ดงน (1) แจงการประสบอนตราย เจบปวยหรอสญหายตอสานกงานประกนสงคม หรอสานกงาน

ประกนสงคมจงหวดแหงทองททลกจางทางานอย หรอทนายจางมภมลาเนาอยภายใน 15 วน นบแตวนทนายจางทราบหรอควรจะไดทราบถงการประสบอนตราย เจบปวย หรอสญหายนน

(2) กรณทลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยนายจางตองจดใหลกจางไดรบการรกษาพยาบาลทนทตามความเหมาะสมแกอนตรายหรอความเจบปวยนนและใหนายจางจายคารกษาพยาบาลเทาทจายจรงตามความจาเปนแตไมเกนอตราทกาหนดในกฎกระทรวง โดยจายโดยไมชกชาเมอฝายลกจางแจงใหนายจางทราบคารกษาพยาบาลขณะนกาหนดไว 45,000 บาท

(3) กรณทลกจางจาเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพในการทางานภายหลงการประสบอนตราย หรอเจบปวย นายจางตองจายคาฟนฟสมรรถภาพในการทางานของลกจางตามความจาเปนตามหลกเกณฑ วธการและอตราทกาหนดในกฎกระทรวงอตราคาฟนฟสมรรถภาพในการทางานขณะนกาหนดไว 20,000 บาท และมคาใชจายในการผาตดเพอการฟนฟอก 20,000 บาท

(4) เมอลกจางประสบอนตรายหรอเจบปวยจนถงแกความตายหรอสญหายนายจางจายคาทาศพแกผจดการศพของลกจางเปนจานวน 100 เทาของอตราสงสดของคาจางขนตารายวนตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานคาจางขนตารายวนสงสดขณะน (ป 2556) กาหนดไววนละ 300 บาท คาทาศพจงเปนเงน 30,000 บาท

(5) ในกรณทไมมผจดการศพนายจางมหนาทจดการศพไปพลางกอนในชวง 72 ชวโมง แรกโดยใชเงนคาทาศพไดไมเกนหนงในสามเมอลกจางถงแกความตายครบ 72 ชวโมง แลว ยงไมมผจดการศพ นายจางมหนาทจดการศพของลกจางตามประเพณทางศาสนา หรอประเพณแหงทองถน โดยคานงถงฐานะทางสงคมของลกจาง โดยมสทธใชคาทาศพสวนทเหลอไดผมสทธเปนผจดการศพของลกจาง คอ บดา มารดา สามหรอภรรยา หรอบตรของลกจาง

(6) นายจางมหนาทจายคาทดแทนในกรณตอไปนดวย ก. กรณทลกจางไมสามารถทางานตดตอกนไดเกน 3 วน ไมวาจะสญเสยอวยวะดวย

หรอไมกตามนายจางจายคาทดแทน รอยละ 60 ของคาจางรายเดอน ใหแกลกจางตงแตวนแรกทลกจาง ไมสามารถทางานไดไปจนตลอดระยะเวลาทไมสามารถทางานได แตไมเกน 1 ป

ข. กรณทลกจางสญเสยอวยวะบางสวนของรางกายนายจางตองจายคาทดแทน รอยละ 60 ของคาจางรายเดอน ตามประเภทของการสญเสยอวยวะและตามระยะเวลาทตองจายตามทกระทรวงแรงงานประกาศกาหนดแตไมเกน 10 ป ตามประเภทการสญเสยอวยวะ



ตามพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ.2537 นนไดกาหนดใหจดตงกองทนเงนทดแทนขนในสานกงานประกนสงคมเพอทาหนาทจายเงนทดแทนแทนนายจางซงถกกาหนดใหตองจายเงนสมทบเขากองทน ซงปจจบนกฎหมายกาหนดใหนายจางทมลกจางตงแต 1 คนขนไป มหนาทจายเงนสมทบเขากองทนเงนทดแทน

เงนสมทบกองทนเงนทดแทนนนจะเปนไปตามอตราทกระทรวงแรงงานประกาศกาหนดโดยมอตราไมเกน รอยละ 5 ของคาจาง ทนายจางจายแตละปโดยแตกตางกนตามประเภทของกจการทมความเสยงในการประสบอนตรายหรอเจบปวยของลกจาง

ในการกาหนดอตราเงนสมทบ คณะกรรมการกองทนเงนทดแทนจะพจารณาจากสถตการประสบอนตรายของแตละประเภทกจการ ภาระของกองทนและจานวนเงนของกองทนทมอย รวมทงมการกาหนดหลกเกณฑการลดหรอเพมเงนสมทบตามอตราสวนการสญเสยของนายจางในรอบ 3 ป ปฏทนทผานมา

อตราเงนสญเสยจะคานวณจากจานวนเงนทดแทนทกองทนจายใหแกลกจางของกจการนนในรอบ 3 ป ทผานมาหารดวยจานวนเงนสมทบทกจการจายในระยะเดยวกนแลวคณดวยรอย หากอตราสวนการสญเสยอยระหวาง รอยละ 60-70 จะไมไดรบสวนลด ถาตากวานจะไดรบสวนลด แตถาเกนกวา รอยละ 70 กจการนนตองจายเงนสมทบเพมในปถดไป ทงนเพอใหนายจางสนใจในการปองกนอนตรายทอาจเกดแกลกจาง

นายจางซงมหนาทตองจายเงนสมทบ ตองยนแบบลงทะเบยนจายเงนสมทบแบบแสดงรายชอลกจางและจายเงนสมทบ ณ สานกงานประกนสงคมทนายจางยนแบบลงทะเบยนไวการจายเงนสมทบตองจายภายใน 30 วน นบแตวนทมหนาทตองจาย หากจายเงนสมทบไมครบภายในกาหนดเวลาหรอจายเงนสมทบไมครบจานวนทตองจาย นายจางตองเสยเงนเพมอก รอยละ 3 ตอเดอน ของเงนสมทบทตองจาย และอาจถกเลขาธการสานกงานประกนสงคมออกคาสงเปนหนงสอใหยด อายด และขายทอดตลาดทรพยสนของนายจางมาจายเปนเงนสมทบและเงนเพมทนายจางตองจายได

กองทนเงนทดแทนนนนอกจากประกอบดวยกองทนเงนทดแทนเดมทไดจดตงขนตามประกาศคณะปฏวตฉบบท 103 และเงนสมทบของนายจางยงรวมไปถงผลประโยชนของกองทนเงนเพมทเหลอจากการขายทอดตลาดซงนายจางไมมารบคนใน 5 ป เงนคาปรบทไดจากการเปรยบเทยบปรบนายจางทฝาฝนกฎหมายน ทรพยสนทมผบรจาคใหหรอเงนอดหนนรายไดอนและดอกผลของกองทน

เงนและทรพยสนของกองทนเงนทดแทนถอเปนกรรมสทธของสานกงานประกนสงคม ไมตองนาสงกระทรวงการคลงเปนรายไดแผนดน การจายเงนจากกองทนใหจายไดเฉพาะกรณ ดงตอไปน

(1) เงนทดแทนแกลกจางหรอผมสทธไดรบเมอลกจางถงแกความตาย หรอสญหาย (2) คาใชจายในการดาเนนงานของสานกงานกองทนเงนทดแทน และคาใชจายทเปนเบย

ประชม คาพาหนะ คาเบยเลยง คาเชาทพก และคาใชจายอยางอนในการปฏบตหนาทกรรมการกองทนเงนทดแทน กรรมการการแพทยและอนกรรมการตามระเบยบทรฐมนตรกาหนด ไมเกน รอยละ 3 ของดอกผลของกองทนตอไป

(3) คาใชจายในการบาบดรกษาและสงเสรมการฟนฟสมรรถภาพในการทางานของลกจางตามทกระทรวงแรงงานประกาศกาหนด และเปนคาใชจายในการสงเสรมหรอปองกนเกยวกบความปลอดภยในการทางานไมเกน รอยละ 22 ของดอกผลของกองทนตอป



เมอลกจางประสบอนตราย เจบปวยหรอสญหาย เนองมาจากการทางานลกจาง หรอผมสทธรบเงนทดแทนตองยนคารองขอรบเงนทดแทนตอสานกงานประกนสงคมทลกจางทางานอย หรอทนายจางมภมลาเนาอยภายใน 180 วน นบแตวนทประสบอนตราย เจบปวย หรอสญหาย

เมอพนกงานเจาหนาทไดรบแจงการประสบอนตราย เจบปวย หรอสญหายไมวามาจากการแจงของนายจาง การยนขอรบเงนทดแทนของลกจางหรอผมสทธ หรอไดทราบเองกตาม กจะตองมการสอบสวนและออกคาสงโดยไมชกชาใหนายจางจายเงนทดแทนภายใน 7 วน นบแตวนไดทราบคาสง ณ สถานททางานของลกจาง สถานทอนตามทนายจางและฝายลกจางตกลงกน หรอทสานกงาน

สาหรบกรณทการเจบปวยเกดขนภายหลงการสนสภาพการเปนลกจางลกจางสามารถยน คารองขอรบเงนทดแทนตอสานกงานแหงทองททลกจางทางานอย หรอทนายจางมภมลาเนาไดภายใน 2 ป นบแตวนททราบการเจบปวย

นายจาง ลกจาง หรอผมสทธไดรบเงนทดแทนทไมพอใจคาสง คาวนจฉย หรอการประเมนเงนสมทบของพนกงานเจาหนาท มสทธอทธรณเปนหนงสอตอคณะกรรมการกองทนเงนทดแทนไดภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงคาสง คาวนจฉยหรอการประเมนเงนสมทบ หากยงไมพอใจคาวนจฉยของคณะกรรมการกมสทธนาคดไปสศาลแรงงานไดภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบคาวนจฉยถาไมนาคดไปสศาลแรงงานภายในกาหนดดงกลาว คาวนจฉยของคณะกรรมการถอเปนทสด

สทธหรอประโยชนทลกจางไดรบตามพระราชบญญตเงนทดแทนน ไมเปนการตดสทธหรอประโยชนทลกจางพงไดรบจากกฎหมายอน ดงนนหากลกจางประสบอนตรายในการทางาน เนองจากการกระทาละเมดของบคคลอนนอกจากการยนคารองขอรบเงนทดแทนแลว ลกจางยงสามารถฟองเรยกคาเสยหายจากผกระทาละเมดไดดวย

หากลกจางหรอผมสทธรบเงนทดแทนของลกจางจงจาเปนตองฟองคดหรอแกตางคดเกยวกบเงนทดแทน ลกจางหรอผมสทธดงกลาวสามารถขอใหพนกงานเจาหนาทของสานกงานประกนสงคม ซงมคณวฒไมตากวาปรญญาตรทางนตศาสตรทรฐมนตรแตงตงไวเปนผมอานาจฟองคดและแกตางคดแทนได และหากตองมการบงคบใหชาระหนเงนทดแทนจากทรพยสนของนายจาง หนเงนทดแทนจะมบรมสทธในลาดบเดยวกบหนภาษอากร ซงจะมสทธดกวาหนเจาหนทวไป ทงนเพอใหลกจางมสทธรบเงนทดแทนไดรบเงนทดแทนกอนเจาหนอนนนเอง (วชย โถสวรรณจนดา, 2544)

3.4 กฎหมายประกนสงคม

การประกนสงคม (Social Insurance) หมายถง ระบบททงนายจาง ลกจาง และรฐบาลไดเขามามสวนรวมกนดาเนนการเพอตอบสนองความตองการและความจาเปนของลกจางโดยทงสามฝายเขารวมสงเงนสมทบเขากองทน ซงมลกษณะเปนการออมทรพยทงนกองทนจะมการบรหารงานในรปททง 3 ฝายไดเขามสวนรวมสวนประเภทของการประกนอาจครอบคลมไปถงการคลอดบตรการสงเคราะหบตร การเจบปวยการพการหรอทพพลภาพการชราภาพการฌาปนกจ การประกนสขภาพและการวางงานไดตามความเหมาะสมของแตละประเทศ สาหรบประเทศไทย ไดมการออกพระราชบญญตประกนสงคมขนใชบงคบตงแตป 2533



พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 นไดมบทบญญตทมงสรางหลกประกนใหแกลกจางและบคคลอนโดยการจดตงกองทนประกนสงคมขนเพอใหการชวยเหลอแกลกจางหรอบคคลอนทเปนผประกนตนในเรองการประสบอนตรายการคลอดบตรการวางงานการทพพลภาพซงสามารถเกดขนแกลกจางหรอบคคลและการใหหลกประกนในกรณการเจบปวย ชราภาพและการตายซงเกดขนกบทก ๆ คนพระราชบญญตนไดกาหนดแนชดถงหลกประกนทใหแกลกจางและบคคลอนในสวนของลกจางนนเปนลกษณะของการบงคบโดยในระยะแรก ใหสถานประกอบการทมลกจางตงแตยสบคนขนไปสงเงนสมทบเขากองทนรวมกบลกจางในสถานประกอบการนนนอกจากนยงใหใชบงคบแกสถานประกอบการทมลกจางสบคนขนไปเมอพนกาหนดสามปนบแตวนทกฎหมายนใชบงคบสวนกรณของบคคลอน ๆ นนการสมครเปนผประกนตนถอเปนเรองสมครใจ

แมกฎหมายฉบบนจะใชบงคบทวไปแตกมขอยกเวนสาหรบผทางานบางประเภท คอขาราชการ ลกจางประจา ลกจางชวคราวรายวน และลกจางชวคราวรายชวโมง ของทางราชการสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถน ลกจางของทางรฐบาลตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศ ลกจางของนายจางทมสานกงานในประเทศแตไปประจาทางานในตางประเทศ และครของโรงเรยนเอกชนตามกฎหมายวาดวยโรงเรยนเอกชนสาหรบในกรณครเอกชนนนไดมกฎหมายบงคบใชเฉพาะ ซงมลกษณะคลายคลงกน

พระราชบญญตประกนสงคมฉบบนไดกาหนดหลกเกณฑทสาคญ สรปไดดงน

(1) คณะกรรมการ กฎหมายประกนสงคมกาหนดคณะกรรมการไว 3 คณะ คอ คณะกรรมการประกนสงคม คณะกรรมการแพทย และคณะกรรมการอทธรณ คณะกรรมการประกนสงคมถอเปนคณะบคคลทมความสาคญเนองจากทาหนาท กากบ กาหนดแนวทางและเสนอความเหนตอรฐมนตรวาดวยงานประกนสงคมอานาจหนาทสาคญอน ๆ กม อาท การกาหนดระเบยบการรบเงน จายเงน การเกบรกษาเงนกองทน และการหาประโยชนจากกองทนฯ สาหรบองคประกอบของคณะกรรมการชดนมกาหนดใหปลดกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมเปนประธานกรรมการมผแทนหนวยงานทเกยวของคอกระทรวงการคลง กระทรวงสาธารณสข สานกงบประมาณ เปนกรรมการ ทงนใหมผแทนจากฝายนายจางและฝายลกจางเปนกรรมการ โดยใหมจานวนเทากน คอ ฝายละหาคนและมเลขาธการสานกงานประกนสงคมเปนกรรมการและเลขานการ

นอกจากนนกฎหมายยงใหอานาจรฐมนตรทจะแตงตงผทรงคณวฒอกไมเกนหาคน ใหเปน ทปรกษาแกคณะกรรมการได ในสวนของคณะกรรมการแพทย กฎหมายไดจดตงขนเพอทาหนาทเสนอความเหนตอคณะกรรมการในเรองเกยวกบการใหบรการทางการแพทยตลอดจนการใหความเหนในดานการแพทยตอคณะกรรมการอทธรณและสานกงานประกนสงคม

คณะกรรมการชดสดทายทกฎหมายกาหนดใหมก คอ คณะกรรมการอทธรณ คณะกรรมการชดนแตงตงโดยรฐมนตรเพอพจารณาคาอทธรณทยนคดคานคาสงของเลขาธการหรอพนกงาน คาอทธรณทวนจฉยหากผรองไมเหนดวยกสามารถนาไปสศาลแรงงานเพอการพจารณาคดไดภายใน 30 วน นบแตวนไดรบแจงคาวนจฉยจากคณะกรรมการอทธรณ หากผรองไมนาคดไปสศาลแรงงานในระยะเวลาทกาหนดไวใหถอคาวนจฉยของคณะกรรมการอทธรณเปนทสด

(2) สานกงานประกนสงคม สานกงานประกนสงคมเปนองคกรทาหนาทบรหารงานกองทนประกนสงคม โดยทาหนาทเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลเกยวกบการประกนสงคมรวมทงปฏบตงานธรการ



ใหแกคณะกรรมการชดตาง ๆ รวมทงการจดทาทะเบยนนายจางและผประกนตนมเลขาธการสานกงานประกนสงคมเปนผบรหารสงสด

(3) กองทนประกนสงคม

หลกการสาคญอกประการหนงของการประกนสงคมคอ การจดตงกองทนขนเพอนามาจายเปนประโยชนทดแทนประเภทตาง ๆ ตามทกฎหมายกาหนด แหลงทมาประกอบดวยเงนสมทบทเรยกเกบจากสามฝายเงนเพมผลประโยชนของกองทน เงนคาธรรมเนยม เงนคาปรบ เงนทไดรบจากการบรจาคหรออดหนน และเงนอดหนนหรอเงนทดรองราชการทรฐบาลจายและรายไดอน

เงนกองทนทเกบนกฎหมายระบใหเปนของสานกงานและไมตองนาสงกระทรวงการคลงเปนรายไดแผนดน คณะกรรมการกองทนมอานาจจดสรรเงนกองทนไมเกน รอยละ สบ ของเงนสมทบแตละป เพอเปนคาใชจายในการบรหารงาน อยางไรกดหากกรณเงนกองทนไมพอกฎหมายระบใหรฐบาลจายเงนอดหนนหรอเงนทดรองราชการใหตามความจาเปน

เงนกองทนของสานกงานนจะตองมการควบคมและจดระเบยบเกยวกบการรบจาย และการเกบรกษารวมตลอดจนถงการนาไปใชประโยชนและรฐมนตรมหนาทเสนองบดล และรายงานการรบจายเงนกองทนทผานการตรวจสอบแลวตอนายกรฐมนตรเพอนาเสนอตอรฐสภาเพอทราบ

(4) การเปนผประกนตน การเปนผประกนตน พระราชบญญตฉบบนกาหนดใหลกจางทกคนเปนผประกนตนและยงใหโอกาสผประกอบอาชพอสระสมครใจเขารวมประกนตนได

สวนการสนสดของผประกนตนทเปนลกจางนนม 2 ประการ คอ การตายและการสนสดการเปนสภาพลกจางสภาพการสนสดของการเปนลกจางอาจไมสนสดการเปนผประกนตนหากลกจางนนสมครเปนผประกนตนตอไปภายหลงจากการสนสดการเปนลกจางแลว

ในกรณทผประกนตนไดสนสภาพการเปนลกจาง แตไดสงเงนสมทบจนทาใหเกดสทธทจะไดรบประโยชนทดแทนแลวผประกนตนนนยงมสทธไดรบประโยชนทดแทนกรณการเจบปวย การคลอดบตร การทพพลภาพ และการตายตอไปอก 6 เดอน นบแตวนทสนสภาพการเปนลกจาง

การสนสดการเปนผประกนตนของผซงไมไดเปนลกจาง กลาวคอ ผสมครใจเปนผประกนตนดวยตนเองมสามประการ คอ สนสดเมอตาย เมอผประกนตนกลบมสภาพเปนลกจางและเมอผประกนตนขอลาออก โดยแสดงความจานงตอสานกงานประกนสงคม

ในสวนของเงนสมทบนนกฎหมายกาหนดใหนายจาง ผประกนตนและรฐบาลออกเงนสมทบเขากองทนฝายละเทาๆ กน ตามอตราทกาหนดไวในกฎกระทรวง สวนผประกนตนทสมครใจเขารวมกองทนโดยไมใชลกจางนน ใหรฐบาลและผประกนตนออกเงนสมทบเขากองทนโดยรฐบาลออกใหหนงเทาและผประกนตนออกสองเทา

ในการเกบเงนสมทบสาหรบผเปนลกจางนนใหนายจางหกคาจางของผประกนตนตามจานวนทจะตองสงทกครงทมการจายคาจาง สาหรบนายจางทไมนาสงหรอสงไมครบภายในกาหนดเวลาทงในสวนของตนและลกจางตองจายเงนเพมในอตรา รอยละ สอง ตอเดอน ของจานวนเงนสมทบทคางสงหรอยงขาดอย ทงน กฎหมายใหอานาจเลขาธการสานกงานประกนสงคมออกคาสงเปนหนงสอใหยดอายดและขายทอดตลาดทรพยสนของนายจางซงไมนาสงหรอนาสงไมครบเพยงเทาทจาเปนเพอใหไดรบเงนทคางชาระ ทงน



ใหนาหลกเกณฑและวธการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใช สวนหนเกดจากการไมชาระเงนสมทบ หรอเงนเพมใหสานกงานประกนสงคมมบรมสทธเหนอทรพยสนทงหมดของนายจางซงเปนลกหนในลาดบเดยวกบบรมสทธในมลคาภาษอากร

สาหรบอตราเงนสมทบทแตละฝายตองออกสมทบเทา ๆ กนนนขนกบประเภทของประโยชนทดแทน เงนสมทบเพอการจายประโยชนทดแทนในกรณ ประสบอนตราย หรอเจบปวยทพพลภาพ ตาย และคลอดบตร นนใหทกฝายจาย รอยละ 1.5 ของคาจางของผประกนตน สวนเงนสมทบเพอการจายประโยชนทดแทนกรณสงเคราะหบตร และชราภาพนน ฝายนายจางและฝายลกจางจายเทากน คอ ไมเกน รอยละ 3 แตรฐบาลอาจจายนอยกวาอตรานไดสวนกรณวางงานนนแตละฝายจายไมเกน รอยละ 5

(5) ประโยชนทดแทน พระราชบญญตนกาหนดประโยชนทดแทนไว 7 ประการ คอ

(5.1) ประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย (5.2) ประโยชนทดแทนในกรณคลอดบตร (5.3) ประโยชนทดแทนในกรณทพพลภาพ (5.4) ประโยชนทดแทนในกรณตาย (5.5) ประโยชนทดแทนในกรณชราภาพ (5.6) ประโยชนทดแทนในกรณวางงาน (5.7) ประโยชนทดแทนในกรณสงเคราะหบตร

(ก) ประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย อนมใชเนองจากการทางาน จายใหเมอผประกนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา 3 เดอน ภายในระยะเวลา 15 เดอน กอนเขารบบรการทางการแพทย ดงน

(1) ไดรบการบรการทางการแพทยตามหลกเกณฑและอตราทคณะกรรมการแพทยกาหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการประกนสงคมโดยเขารบบรการในสถานพยาบาลทสานกงานประกนสงคมกาหนดถาไมอาจเขารบบรการในสถานพยาบาลทกาหนดไวไดกตองออกคารกษาพยาบาลไปกอน แลวมาขอเบกจากสานกงานประกนสงคมในอตราทกาหนด

บรการทางการแพทยนรวมถง คาตรวจวนจฉยโรค คาบาบดทางการแพทย คากนอยและรกษาพยาบาลในสถานพยาบาล คายาและคาเวชภณฑ คารถพยาบาลหรอคาพาหนะรบสงผปวย ถาเปนกรณคลอดบตรจะครอบคลมไปถง คาตรวจและรบฝากครรภ คาทาคลอด คาบรบาล และคารกษาพยาบาลทารกแรกเกด และถาเปนกรณทพพลภาพจะรวม คาฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย จตใจ และอาชพไวดวย อยางไรกด มอย 14 กรณ ซงลกจางไมสามารถใชบรการทางการแพทยได คอ

(1.1) โรคจต ยกเวนกรณเฉยบพลนซงตองทาการรกษาทนท และระยะเวลารกษาไมเกน 15 วน

(1.2) โรคหรอการประสบอนตรายอนเนองมาจากการใชสารเสพตดตามกฎหมายวาดวยยาเสพตด

(1.3) โรคเดยวกนทตองใชเวลารกษาในโรงพยาบาลประเภทคนไขในเกน 180 วนใน 1 ป



(1.4) การบาบดทดแทนไต กรณไตวายเรอรง ยกเวนกรณเจบปวยดวยโรคไตวายเรอรงระยะสดทายใหมสทธไดรบการบาบดทดแทนไตดวยวธฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม ดวยวธการลางชองทองดวยนายาอยางถาวร และดวยวธการปลกไต ตามหลกเกณฑ เงอนไข และอตราทกาหนด

(1.5) การกระทาใดๆ เพอความสวยงาม โดยไมมขอบงชทางการแพทย (1.6) การรกษาทยงอยในระหวางการคนควาทดลอง (1.7) การรกษาภาวะมบตรยาก (1.8) การตรวจเนอเยอเพอการผาตดเปลยนอวยวะ ยกเวนการเปลยนเนอเยอ

เพอการปลกถายไขกระดกของผประกนตน (1.9) การตรวจใดๆ ทเกนความจาเปนในการรกษาโรคนน (1.10) การผาตดเปลยนอวยวะ ยกเวน การปลกถายไขกระดก และการผาตด

เปลยนอวยวะกระจกตา (1.11) การเปลยนเพศ (1.12) การผสมเทยม (1.13) การบรการระหวางรกษาแบบพกฟน (1.14) ทนตกรรม ยกเวนการถอนฟน ขดหนปน และอดฟนใหจายไดครงละไม

เกน 300 บาท ปละไมเกน 2 ครง การใสฟนเทยมชนดถอดไดฐานอครลก(พลาสตก) 1-5 ซ ในวงเงน ไมเกน 1,200 บาท ถาตงแต 6 ซขนไป ในวงเงนไมเกน 1,400 บาท และกรณใสรากฟนเทยมสาหรบผประสบอบตเหตสญเสยฟนทงปาก หรอผทอาย 53 ปขนไป ทสญเสยฟนทงปาก ในวงเงนไมเกน 16,000 บาท ตอราก และไมเกน 2 ราก

(2) จายเปนเงนทดแทนการขาดรายไดในอตรา รอยละ 50 ของคาจางรายวน โดยเฉลยสาหรบการหยดงานเพอรกษาตวตามคาสงแพทยเปนเวลาไมเกนครงละ 90 วน และปหนงไมเกน 180 วน เวนแตกรณทเจบปวยดวยโรคเรอรงกใหไดรบเงนทดแทนไดเกน 180 วน แตไมเกน 365 วน

การรบเงนทดแทนการขาดรายไดน ตองเปนกรณทลกจางไมมสทธ ไดรบคาจางจากนายจางแตถาคาจางทไดรบนอยกวาเงนทดแทนการขาดรายไดจากกองทน กใหลกจางไดรบเฉพาะสวนทยงขาดอย

(ข) ประโยชนทดแทนในกรณคลอดบตร สาหรบผประกนตนหรอหญงคสมรสของผประกนตน ซงจายใหเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา 3 เดอน ภายในระยะเวลา15 เดอน กอนวนรบบรการทางการแพทย สาหรบการคลอดบตรไมเกน 2 ครง ดงน

(1) จายเปนคาบรการทางการแพทยตามหลกเกณฑและอตราทคณะกรรมการการแพทยกาหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการประกนสงคม

(2) จายเปนเงนทดแทนการขาดรายไดในกรณทผประกนตนหญงตองหยดงาน เพอการคลอดบตรเปนการเหมาจายในอตรา รอยละ 50 ของคาจางรายวนโดยเฉลย เปนระยะเวลา 90 วน (หรอเทากบคาจาง 45 วน)

(ค) ประโยชนทดแทนในกรณทพพลภาพ จายใหเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบแลว ไมนอยกวา 3 เดอน ภายในระยะเวลา 15 เดอนกอนทพพลภาพ



ประโยชนทดแทนในกรณทพพลภาพ ไดแก การบรการทางการแพทยตามทคณะกรรมการการแพทยกาหนดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการประกนสงคมและเงนทดแทนการขาดรายได โดยใหรบตอจากเงนทดแทนการขาดรายไดในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองจากการทางานในอตรา รอยละ 50 ของคาจาง ไปตลอดชวตของผประกนตน

ในกรณทผประกนตนไดรบการฟนฟสมรรถภาพทางรางกายและจตใจจนดขนแลว เลขาธการสานกงานประกนสงคมมอานาจสงลดเงนทดแทนการขาดรายไดลงไดตามหลกเกณฑทกาหนด แตถาเหตทพพลภาพนนเสอมสภาพลง เลขาธการมอานาจเพมเงนทดแทนรายไดขนไดอก

(ง) ประโยชนทดแทนในกรณตาย โดยมใชประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางานจายใหแกบคคลตามทกฎหมายกาหนดเปนคาทาศพจานวนไมนอยกวา 100 เทาของอตราสงสดของคาจางขนตารายวนตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน เมอลกจางไดจายเงนสมทบแลวไมนอยกวา 1 เดอน

ผทมสทธไดรบเงนคาทาศพกคอผทผประกนตนระบเปนหนงสอใหเปนผจดการศพและผ นนไดทาหนาทผจดการศพ ถาไมมบคคลดงกลาวกจายใหแกสามภรยาบดามารดาหรอบตรของผประกนตนซงมหลกฐานแสดงวาเปนผจดการศพแตถายงไมมบคคลดงกลาวอก กองทนจะจายคาทาศพใหแกบคคลอนซงมหลกฐานแสดงวาเปนผจดการศพ

นอกจากคาทาศพแลว กองทนประกนสงคมยงจายเงนสงเคราะหแกผทผประกนตนระบไว หรอถาไมไดระบไวกนามาเฉลยแกสาม ภรยา บดามารดา หรอบตรของผประกนตนในจานวนทเทากน ตามระยะเวลาการจายเงนสมทบ โดยถาจายเงนสมทบตงแต 36 เดอน แตไมถง 10 ปจะไดเงนสงเคราะห 1.5 เทาของเงนเดอน ถาจายเงนสมทบเกน 10 ปขนไป จะไดเงนสงเคราะห 5 เทาของเงนเดอน

(จ) ประโยชนทดแทนในกรณสงเคราะหบตร ซงจายใหเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา 1 ป และใหไดรบเงนสงเคราะหในจานวนบตรไมเกน 2 คน ดงน

(1) คาสงเคราะหความเปนอยบตร (2) คาเลาเรยนบตร (3) คารกษาพยาบาลบตร (4) คาสงเคราะหอนทจาเปน ทงน ตามหลกเกณฑและอตราทกาหนดในกฏกระทรวง

(ฉ) ประโยชนทดแทนในกรณชราภาพ ซงจายใหเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา 15 ป โดยระยะเวลาการจายไมจาเปนตองตอเนองกนและผประกนตนตองมอายครบ 55 ปบรบรณขนไป ซงจะจายเปนเบยเลยงชพใหโดยคานวณตามสวนแหงจานวนและระยะเวลาการสงเงนสมทบตามหลกเกณฑทกาหนดในกฎกระทรวง

(ช) ประโยชนทดแทนในกรณวางงาน ซงจายใหเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวา 6 เดอนภายในระยะเวลา 15 เดอน กอนการวางงานและตองเปนผทอยในเงอนไขทกฎหมายกาหนดซงจะจายใหตงแตวนทแปดนบแตวนวางงานจากการทางานกบนายจางรายสดทายตามหลกเกณฑและอตราทกาหนดในกฏกระทรวง



เงอนไขของผทจะไดประโยชนทดแทนกรณการวางงาน คอ เปนผมความสามารถในการทางานพรอมทจะทางานทเหมาะสมตามทจดไวใหแตถาขาดความสามารถในการทางานกตองยนยอมเขารบการฝกงานทจดใหไดขนทะเบยนไวทสานกงานจดหางานของรฐวาเปนคนวางงานโดยไปรายงานตวไมนอยกวาเดอนละ 1 ครง ไมใชผทถกเลกจางเพราะการกระทาความผดตอนายจางหรอไดรบโทษจาคก (ยกเวนความผดทไดทาโดยประมาท หรอความผดลหโทษ) และไมใชผมสทธไดประโยชนทดแทนกรณชราภาพ

(6) การอทธรณ ในกรณทนายจางผปฏบตงานหรอบคคลอนใด ไมพอใจคาสงของเลขาธการหรอเจาพนกงานซงสงการตามกฎหมายน ใหผนนมสทธอทธรณเปนหนงสอตอคณะกรรมการอทธรณภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคาสง

คณะกรรมการอทธรณซงทาหนาทพจารณาคาคดคานใหประกอบดวยคณะบคคลซงรฐมนตรแตงตงประกอบดวยกรรมการจากผแทนในลกษณะไตรภาคมจานวนรวมกนไมเกนสบสามคน โดยใหอยในตาแหนงคราวละสองป และใหคณะกรรมการอทธรณมอานาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอชวยเหลอในการดาเนนการอยางใดอยางหนงได (วชย โถสวรรณจนดา, 2544)

3.5 กฎหมายการประกนสขภาพถวนหนา

โครงการประกนสขภาพถวนหนาเปนโครงการของรฐบาลททาเพอใหประชาชน มหลกประกนสขภาพ โดยคนไทยสามารถรบบรการรกษาพยาบาลแบบไมตองเสยคาใชจาย ทงนภาครฐจะใหประชาชนทอยนอกระบบประกนสงคม และมใชขาราชการ ลกจางประจาของทางราชการและครอบครว พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานหรอเจาหนาทองคกรอสระทมสวสดการดานการรกษาพยาบาลอยแลว มาลงทะเบยนกบโรงพยาบาล และรฐจดสรรงบประมาณใหโรงพยาบาลตามจานวนคนทมาลงทะเบยน และแจกบตรทองใหแกผทมาลงทะเบยนแลว เพอการใชสทธรกษาพยาบาลตอไป หนวยงานทรบผดชอบโครงการน คอ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

ผถอบตรทองจะไดรบบรการพนฐานทางการแพทย การสาธารณสข และการอนามยอนจาเปนตอสขภาพและการดารงชวต ซงใหโดยตรงแกบคคลเพอการสงเสรมสขภาพ การควบคมโรค การปองกนโรค การตรวจ การวนจฉย การรกษาพยาบาล การปองกนความพการ การฟนฟสมรรถภาพ และการอนใดเพอเสรมสรางสขภาพ ผถอบตรทองสามารถรบบรการไดทสถานอนามย ศนยบรการสาธารณสข โรงพยาบาลของรฐทกแหง และโรงพยาบาลเอกชนทเขารวมโครงการ

ผมสทธใชบรการ คอ ผทยงไมไดรบสทธการรกษาพยาบาลตามกฎหมายหรอระเบยบ อน ๆ ของรฐอยกอนแลว และมชออยในทะเบยนบานในพนททกระทรวงสาธารณสขประกาศ สวนผทไมมสทธใชบรการ คอ ผทมสทธรกษาพยาบาลตามกฎหมายหรอระเบยบของรฐอยกอนแลว เชน

- ขาราชการและลกจางประจาของรฐ พนกงานรฐและรฐวสาหกจ รวมทงคนภายในครอบครวทมสทธ

- ผมบตรประกนสงคม - ผมบตรประกนสขภาพของกระทรวงสาธารณสข - ผมบตรสวสดการประชาชนดานการรกษาพยาบาล (หรอบตร สปร.) ประเภทผม

รายไดนอยและผทสงคมชวยเหลอเกอกล คอ เดกอาย 0-12 ป นกเรยนมธยมตน ผสงอาย 60 ปขนไป ผพการ



พระภกษ สามเณร หรอผนาศาสนา ทหารผานศก และผนาชมชน เปนตน บคคลเหลาน ยงคงมสทธไดรบการรกษาพยาบาล โดยไมตองขอใชบรการประกนสขภาพ เพราะสทธประโยชนของบตร สปร.ไมแตกตางจากประกนสขภาพถวนหนา

การบรการทางการแพทยตามโครงการประกนสขภาพถวนหนา 1) การตรวจและดแลเพอสงเสรมสขภาพของหญงตงครรภ 2) การดแลสขภาพเดกพฒนาการและภาวะโภชนาการ รวมถงการใหภมคมกนโรคตาม

แผนงานการใหภมคมกนโรคของประเทศ 3) การตรวจสขภาพประชาชนทวไปและกลมเสยง 4) การวางแผนครอบครว (ยาคมกาเนด ถงยางอนามย หวงอนามย ยาฝงคมกาเนด และ

การทาหมนถาวร) 5) ยาตานไวรสเอดสกรณปองกนการแพรเชอจากแมตงครรภสลก 6) การเยยมบานและการดแลผปวยทบาน 7) การใหความรดานสขภาพแกผรบบรการในระดบบคคลและครอบครว 8) การใหคาปรกษา (counseling) และสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการสงเสรม

สขภาพ 9) การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก ไดแก การตรวจสขภาพชองปาก

การแนะนาดานทนตสขภาพ การใหฟลออไรดเสรมในกลมทมความเสยงตอโรคฟนผ เชน กลมเดก ผสงอาย ผปวยฉายรงสบรเวณศรษะและลาคอ รวมทงการเคลอบหลมรองฟน

10) การรกษาผปวยไตวายเรอรงระยะสดทายดวยการลางไต (Peritoneal Dialysis) และการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม (Hemodialysis)

บรการดานการตรวจวนจฉย 1) การตรวจ การวนจฉยการรกษา และการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยจนสนสดการ

รกษาทงน รวมถงการแพทยทางเลอกทผานการรบรองของคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต 2) การคลอดบตร รวมกนไมเกน 2 ครง (กรณบตรคลอดแลวรอดออกมามชวต) โดย

นบตงแตใชสทธในโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนา 3) คาอาหารและคาหองสามญ 4) การถอนฟน การอดฟน การขดหนปน การทาฟนปลอมฐานพลาสตก การรกษาโพรง

ประสาทฟนนานม และการใสเพดานเทยมในเดกปากแหวงเพดานโหว 5) ยาและเวชภณฑตามกรอบบญชยาหลกแหงชาต 6) การจดสงตอเพอการรกษาระหวางหนวยบรการ

บรการทางการแพทยทผมสทธไมไดรบความคมครอง

กลมบรการทเกนความจาเปนพนฐาน

1) การรกษามบตรยาก 2) การผสมเทยม 3) การเปลยนเพศ



4) การกระทาใดๆ เพอความสวยงามโดยไมมขอบงชทางการแพทย 5) การตรวจวนจฉย และรกษาใดๆทเกนความจาเปนและไมมขอบงชทางการแพทย 6) การรกษาทอยระหวางการคนควาทดลอง

กลมบรการทมงบประมาณจดสรรเปนการเฉพาะ

7) โรคจต กรณทตองรบไวรกษาเปนผปวยในเกนกวา 15 วน 8) การบาบดรกษาและฟนฟผตดยาเสพตดและสารเสพตดตามกฎหมายวาดวยยาเสพตด 9) อบตเหตการประสบภยจากรถและผอยในความคมครองตามกฎหมายวาดวยการ

คมครองประสบภยจากรถเฉพาะสวนทบรษทหรอกองทนตามกฎหมายนนตองเปนผจาย หลงจากใชสทธ พ.ร.บ. ครบจงจะสามารถใชสทธ

กลมบรการอนๆ

10) โรคเดยวกนทตองใชระยะเวลารกษาตวในโรงพยาบาลประเภทผปวยในเกนกวา 180 วน ยกเวนกรณมความจาเปนตองรกษาตอเนองจากการแทรกซอน หรอขอบงชทางการแพทย

11) การเปลยนอวยวะ (Organ Transplant)

3.6 พระราชบญญตกองทนสารองเลยงชพ พ.ศ. 2530

พระราชบญญตกองทนสารองเลยงชพ พ.ศ. 2530 ไดเปดโอกาสใหลกจางและนายจางรวมกนจดตงกองทนสารองเลยงชพ เพอเปนหลกประกนแกลกจาง ในกรณทลกจางตาย หรอออกจากงานหรอลาออกจากกองทนได การจดตงกองทนสารองเลยงชพเกดขนไดโดยการตกลงกนระหวางนายจางและลกจางโดยลกจางจายเงนสะสมและนายจางจายเงนสมทบตามเกณฑทกาหนดไวในขอบงคบของกองทนนนกองทนตองมวตถประสงคเพอเปนหลกประกนแกลกจางในกรณทลกจางตาย หรอออกจากงาน หรอลาออกจากกองทน การจดตงกองทนนนตองจดทะเบยนตอนายทะเทยน ซงเปนบคคลทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงแตงตงใหเปนนายทะเบยนกองทนสารองเลยงชพ กองทนทไดจดทะเบยนแลวมฐานะเปนนตบคคล กองทนตองมขอบงคบซงอยางนอยตองมรายการดงตอไปน

(1) ชอ ซงตองมคาวา “กองทนสารองเลยงชพ” นาหนา และมคาวา “ซงจดทะเบยนแลว”ตอทาย

(2) ทตงสานกงาน (3) วตถประสงค (4) วธรบสมาชกและการสนสมาชกภาพ (5) ขอกาหนดเกยวกบจานวนกรรมการ วธการเลอกตงและแตงตงวาระการดารงตาแหนง

การพนจากตาแหนง และการประชมของคณะกรรมการกองทน (6) ขอกาหนดเกยวกบเงนสะสมของลกจางและเงนสมทบนายจางทจะตองจายเขากองทน (7) ขอกาหนดเกยวกบหลกเกณฑและวธการคานวณผลประโยชนทลกจางจะไดรบ



(8) ขอกาหนดเกยวกบหลกเกณฑ วธการ และระยะเวลาในการจายเงน เมอลกจางสนสมาชกภาพ หรอเมอกองทนเลก

(9) ขอกาหนดเกยวกบคาใชจายในการดาเนนกจการของกองทน (10) ขอกาหนดเกยวกบการประชมใหญ (11) รายการอน ๆ ตามทกาหนดในกฎกระทรวง

การแกไขหรอเพมเตมขอบงคบของกองทน ใหคณะกรรมการกองทนนาไปจดทะเบยนภายใน 15 วน นบแตวนทมมตใหแกไข และยงไมมผลใชบงคบจนกวานายทะเบยนจะรบจดทะเบยนแลว ทกครงทมการจายคาจาง ลกจางตองจายเงนสมทบเขากองทน โดยนายจางหกจากคาจางและใหนายจางจายเงนสะสมเขากองทนตามอตราทกาหนดในขอบงคบของกองทน แตขอบงคบนนจะตองกาหนดใหหกคาจางเปนเงนสะสมเขากองทนในอตราไมตากวา รอยละ สอง แตไมเกน รอยละ สบหา ของคาจาง และใหนายจางจายเงนสมทบเขากองทนตามจานวนลกจางในอตราไมตากวาเงนสะสมของลกจาง หากลกจางและนายจางตกลงกนใหจายเงนสะสมและเงนสมทบเขากองทนในอตราทสงกวาอตราทกาหนดขางตนตองไดรบอนมตจากรฐมนตรนายจางตองสงเงนสะสมและเงนสมทบเขากองทนภายในสามวนทาการนบแตวนทม

การจายคาจาง ในกรณทนายจางสงเงนสะสมหรอเงนสมทบเขากองทนลาชากวาสามวน ทาการ นายจางตองจายเงนเพมใหแกกองทนในระหวางเวลาทสงลาชาในอตรา รอยละ หา ตอเดอน ของจานวนเงนสะสมหรอเงนสมทบทสงลาชานน

ในการบรหารกองทนนน ดาเนนการโดยคณะกรรมการกองทน ซงประกอบดวยผแทนซงลกจางเลอกตงและผแทนซงนายจางแตงตง โดยมหนาทควบคมดแลกจการทวไปของกองทน และมอานาจแตงตงผจดการกองทน ทงเปนผแทนของกองทนในกจการทเกยวกบบคคลภายนอก ทงนคณะกรรมการกองทนจะมอบหมายเปนหนงสอใหกรรมการคนหนงหรอหลายคนทาการแทนกได ผจดการกองทนทเปนบคคลอน ซงมใชนายจางตองเปนผไดรบอนญาตใหประกอบธรกจหลกทรพยประเภทการจดการกองทน สวนบคคลตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ทงนนายจางตองแยกบญชและเอกสารเกยวกบการเงนหรอทรพยสนอนของตนออกจากบญชและเอกสารเกยวกบการเงนหรอทรพยสนอนของกองทนโดยเดดขาด ลกจางและนายจางจะขอตรวจดบญชและเอกสารของกองทน ณ สานกงานกองทนไดในเวลาเปดทาการ เมอลกจางสนสมาชกภาพ ไมวาจะเปนเพราะตาย ออกจากงาน หรอลาออกจากกองทน

ผจดการกองทนตองจายเงนจากกองทนใหแกลกจางตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในขอบงคบของกองทน โดยจายรวมทงหมดครงเดยวภายในเวลาไมเกนสามสบวน นบแตวนสนสมาชกภาพในกรณทลกจางสนสมาชกภาพเพราะถงแกความตาย และลกจางไมไดกาหนดบคคลผจะพงไดรบเงนจากกองทน หรอไดกาหนดไวแตบคคลผนนตายกอน การจายเงนจากกองทนเปนไปตามหลกเกณฑ ดงน

(1) บตรใหไดรบสองสวน แตถาผตายมบตรตงแตสามคนขนไปใหไดรบสามสวน

(2) สามหรอภรรยาใหไดรบหนงสวน

(3) บดา มารดา หรอบดา หรอมารดาทมชวตอย ใหไดรบหนงสวน

ถาผตายไมมบคคลดงกลาวใน (1) (2) หรอ (3) หรอม แตไดตายไปกอนใหแบงเงนทบคคลนนมสทธจะไดรบใหแกบคคลทยงมชวตอยตามสวนทกาหนดขางตน แตถาผตายไมมบคคลผมสทธไดรบเงนจากกองทน หรอไมมทายาทตามกฎหมาย ใหเงนดงกลาวตกเปนของกองทนเพอจดการตามทกาหนดในขอบงคบ



ของกองทน สทธเรยกรองเงนจากกองทนไมอาจโอนกนไดและไมอยในความรบผดชอบแหงการบงคบคด กองทนยอมเลก เมอ

(1) นายจางเลกกจการ

(2) ทประชมใหญมมตใหเลก

(3) มกรณทขอบงคบของกองทนกาหนดใหเลก

(4) นายทะเบยนสงใหเลกกองทน โดยความเหนชอบของรฐมนตร เมอเหนวามพฤตการณททาใหเหนวาการดาเนนงานของกองทนขดตอวตถประสงค หรอขดตอกฎหมายหรอมพฤตกรรมททาใหเหนวากจการของกองทนไมอาจดาเนนตอไปไดไมวาเพราะเหตใด

เมอกองทนเลกตาม (1) (2) หรอ (3) ใหคณะกรรมการกองทนแจงใหนายทะเบยนทราบภายในเจดวนนบแตวนทกองทนเลก และใหคณะกรรมการกองทนจดใหมการชาระบญชภายในสามสบวน และใหแลวเสรจภายในหนงรอยหาสบวน นบแตวนทกองทนเลก เวนแตกรณจาเปนนายทะเบยนจะอนมตใหขยายเวลาออกไปตามทเหนสมควรเมอกองทนเลกใหนายทะเบยนประกาศการเลกกองทนในราชกจจานเบกษา และปดประกาศไวทสานกงานของกองทนหรอททาการของนายทะเบยน

เงนทลกจางไดรบจากกองทนสารองเลยงชพนน ในสวนททาเปนเงนสะสมไดรบยกเวนภาษ ตามเงอนไข ดงน

(1) กรณลาออกจากงานกอนเกษยณอาย

(ก) หากมระยะเวลาการทางานนอยกวา 5 ป ตองนาไปคานวณเพอเสยภาษทงจานวน

(ข) หากมระยะเวลาการทางานตงแต 5 ปขนไป สามารถเลอกเสยภาษแยกตางหาก จากรายไดประเภทอน โดยมสทธหกคาใชจายได 7,000 บาท คณดวยจานวนปททางาน

เหลอเทาใดหกไดอกครงหนง แลวคานวณภาษตามอตราภาษทวไป ทงนจานวนวนของเวลาทางานตงแต 183 วนขนไป นบเปน 1 ป นอยกวา 183 วน ใหปดทง

(2) กรณออกจากงานดวยเหตเกษยณอาย

(ก) หากเกษยณอายโดยมอายตงแต 55 ปขนไป และมระยะเวลาการเปนสมาชกกองทนตงแต 5 ปขนไป เงนทไดรบจากกองทนไดรบการยกเวนภาษทงจานวน

(ข) หากเกษยณอายโดยมอายไมถง 55 ป หรอเกษยณโดยมระยะเวลาการเปนสมาชกกองทนไมถง 5 ป ใหคานวณภาษ เชนเดยวกบกรณลาออกจากงานกอนเกษยณอาย แตถาลกจางลาออกจากกองทนโดยไมออกจากงาน เงนทไดรบจะไมไดรบสทธประโยชนทางภาษแตอยางใด ตองถอเปนเงนไดรวมคานวณเสยภาษตามปกต 4. สวสดการแรงงานนอกเหนอจากทกฏหมายกาหนด

นอกเหนอจากการดแลใหนายจางจดสวสดการตามทกฎหมายกาหนดแลว กองสวสดการแรงงาน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน ยงมบทบาทเขาไปแนะนารปแบบของสวสดการตางๆ ทกฎหมายไมไดกาหนดไว แตหากสถานประกอบกจการใดมความพรอมเพยงพอกสามารถจดใหเปนไปตามความตองการของลกจางได แบงออกเปนหมวดใหญๆ ไดดงน



(1) สวสดการทมงพฒนาลกจาง เชน - การสงเสรมการศกษาทงในและนอกเวลาทางาน - การจดตงโรงเรยนในโรงงาน - การอบรมความรเกยวกบการทางานทงในและนอกสถานททางาน - การจดใหมหองสมด หรอมมอานหนงสอ ฯลฯ เปนตน

(2) สวสดการทชวยเหลอในเรองคาครองชพ - การจดตงรานคาสวสดการหรอสหกรณรานคา - การใหเงนชวยเหลอตาง ๆ เชน งานแตงงาน งานอปสมบท งานศพ - การจดชดทางาน - การจดหอพก - การจดใหมรถรบ-สง - เงนโบนส คาครองชพ เบยขยน คาเขากะ

(3) สวสดการทชวยเหลอการออมของลกจาง เชน - สหกรณออมทรพย - กองทนสารองเลยงชพ

(4) สวสดการทพฒนาสถาบนครอบครวของลกจาง เชน - การจดสถานเลยงดบตรของลกจาง - การชวยคารกษาพยาบาลบคคลในครอบครว - การชวยเหลอคาเลาเรยนบตรของลกจาง - การประกนชวตใหกบลกจาง

(5) สวสดการทสงเสรมความมนคงในอนาคต เชน 1) โครงการสงเสรมสวสดการการเงนและบรการ เปนการสงเสรมการออมเงนของลกจางใน

สถานประกอบกจการในรปของสหกรณออมทรพยในสถานประกอบกจการ 2) โครงการประกวดสถานประกอบกจการดเดนดานสวสดการแรงงาน ซงมงสงเสรมใหนายจาง

ไดพฒนารปแบบและระบบการจดสวสดการแรงงานใหไดมาตรฐาน สงเสรมและพฒนาการดารงชวตของลกจางในสถานประกอบกจการ สรางขวญและกาลงใจและแรงจงใจในการทางานของลกจาง ทาใหเกดความสมพนธอนดระหวางนายจางและลกจาง และยงเปนการประกาศเกยรตคณใหกบสถานประกอบกจการทสามารถสรางระบบ รปแบบ และพฒนาการจดสวสดการทด

- เงนบาเหนจ - เงนรางวลทางานนาน - ใหลกจางซอหนของบรษท - กองทนฌาปนกจ - เงนกเพอสวสดการทพกอาศย

(6) สวสดการนนทนาการและสขภาพอนามย เชน - การจดทศนะศกษา - การแขงขนกฬา



- การจดงานเลยงสงสรรคพนกงาน - การใหความรเรองสขภาพอนามย กองสวสดการแรงงานดาเนนกจกรรมตางๆ เพอสงเสรมใหมการจดสวสดการแรงงานนอกเหนอ

กฎหมายขนในสถานประกอบกจการ โดยการประสานงานหรอปฏบตงานรวมกบหนวยงานอน ดงตอไปน 1) โครงการสงเสรมและสนบสนนการจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการและชมชน

โดยทโครงการนมวตถประสงคเพอสงเสรมใหมการจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการและชมชนทมคณภาพและไดมาตรฐาน เพอใหบตรของลกจางมคณภาพชวตทดขนเปนการสงเสรมสถาบนครอบครวใหเขมแขง ทาใหลกจางมขวญกาลงใจในการปฏบตงาน และเกดความสมพนธทดระหวางนายจางและลกจาง

2) โครงการโรงงานสขาว ซงประสงคใหนายจางและลกจางมความร ความเขาใจในเรองการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด และขยายความรดงกลาวไปยงครอบครวและสงคมอนๆ เพอใหสถานประกอบกจการไดรบรถงปญหายาเสพตดในสถานประกอบกจการ ซงจะนาไปสกระบวนการในการกาหนดนโยบายและสนบสนนใหมการดาเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในสถานประกอบกจการตอไป ทงนเพอไมใหยาเสพตดแพรขยายเขาไปในสถานประกอบกจการ และเปนการลดจานวนลกจางทตดยาเสพตดลงใหมากทสด นอกจากนนยงประสงคใหลกจางทตดยาเสพตดไดมโอกาสบาบดรกษาและฟนฟใหหายจากการตดยาเสพตดและสามารถทางานไดอยางเปนปกต

3) โครงการพฒนารปแบบการปองกนและจดการดานเอดสในสถานประกอบกจการ ซงเปนโครงการทสนบสนนการดาเนนงานโครงการปองกน และบรหารจดการเรองเอดสในสถานประกอบกจการ ภายใตการสนบสนนจากสานกงานบรหารโครงการกองทนโลก (Global Fund) สงเสรมใหสถานประกอบกจการ มนโยบายการปองกนและการบรหารจดการเรองเอดสทเหมาะสมตามมาตรฐาน AIDS- response Standard Organization (ASO) และประกาศเกยรตคณสถานประกอบกจการดเดนเหลานนสสาธารณะชน สงเสรมทาความเขาใจเรองเอดสทถกตองแกสถานประกอบกจการ เพอคมครองแรงงาน ใหปลอดภยจากการตดเชอเอช ไอ ว และคมครองสทธของลกจางทตดเชอ เอช ไอ ว ใหไดรบการปฏบตเชนเดยวกนกบโรคและความเจบปวยอนๆ และศกษา พฒนาและปรบปรงกฎหมายใหมบทบญญตเฉพาะ ในเรองเอดส เพอขจดการเลอกปฏบต กดกน ลดรอนสทธของผทตดเชอ เอช ไอ ว และผทไดรบผลกระทบ จากเอดส

Documents

บทที่ 4 ผลการศึกษาสว ัสดิการแรงงานในกล ุ่มประชาคมอาเซ ียนwelfare.labour.go.th/2018/attachments/article/50/7.pdf ·