17
โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม่า ปี 2559 เป็ นปี เริ่มต้นของการเข้าสู่บรรยากาศของประชาคมเศรษฐกิจอาเซี่ยน พร้อมกันไปกับการ เริ่มต้นของรัฐบาลใหม่หลังการเลือกตั ้งในพม่า การเปลี่ยนแปลงด้านการปกครองโดยรัฐบาลพลเรือนครั ้ง แรกของพม่า หลังจากที่เคยถูกปกครองโดยรัฐบาลที่มาจากกองทัพมานานกว่า 50 ปี นํามาซึ ่งความสนใจของ การค้าและการลงทุนจากต่างประเทศหลายๆประเทศ นอกจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างไทย ที่มีความร ่วมมือ ทางการค้ามายาวนานหลายทศวรรษแล้ว ประเทศและกลุ่มประเทศมหาอํานาจทางเศรษฐกิจ เช่น กลุ่มประเทศ ในยุโรป ประเทศสหรัฐอเมริกา จีน ญี่ปุ ่น อินเดีย เกาหลี ฯลฯ ต่างก็ให้ความสนใจที่จะเข้าไปมีส ่วนร่วมทั ้ง ด้านการค้าและการลงทุนในพม่า ความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวมีผลกระทบต่อการค้าระหว่างประเทศไทยกับพม่ากันในหลายด้าน ทั ้งในด ้านของการเจริญเติบโตของการค้าระหว่างไทยกับพม่า การแข่งขันที่รุนแรงขึ ้นจากผู ้มาใหม่จากประเทศ ต่างๆ และ โอกาสของการพัฒนาทางการค้าและการลงทุนในสิ่งใหม่ๆที่ยังไม่เคยเกิดขึ ้นในอดีตที่พม่าถูก ปกครองโดยรัฐบาลที่มาจากกองทัพยาวนานมาหลายสิบปี สภาพแวดล้อมทางการค้าและการลงทุนในพม่าในปัจจุบัน แตกต่างกันมาก เมื่อเทียบกับพม่าในยุคห้า หกปีก่อนที่จะมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญและมีการเลือกตั ้ง ในยุคก่อนที่จะมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ การบริหารประเทศ อยู่ในความรับผิดชอบของผู้บริหาร จากกองทัพ ผู้ประกอบการทั ้งในพม่าและผู ้ประกอบการจากต่างประเทศ ไม่มีความเชื่อมั่นว่าทิศทางการพัฒนา ด้านเศรษฐกิจ และ การปกครองจะปรับเปลี่ยนไปในทิศทางใด การค้าและการลงทุนเป็นไปเท่าที่เงื่อนไขของ ผู้ประกอบการพร้อมที่จะทําประโยชน์จากโครงการหรือการค้ากับพม่าได้ ผู้ประกอบการส่วนใหญ่จะรอดู สถานการณ์ที่จะเปลี่ยนแปลงไปหลังการเลือกตั ้งในปี .. 2015 ซึ ่งในที่สุด ผลการเลือกตั ้งทําให้พม่าได้รัฐบาล ใหม่ที่ได้เสียงข้างมากจากอดีตพรรคฝ ่ายค้านซึ ่งมีกลุ่มของนางอองซานซูจีเป็นผู้เข้ากุมอํานาจการบริหาร บรรยากาศการส่งผ่านอํานาจการบริหารจากรัฐบาลเดิมที่มาจากกองทัพ สู่อดีตผู้นําพรรคฝ่ายค้าน เป็นไปอย่างสงบเรียบร้อย ทําให้บรรยากาศการค้าและการลงทุนในพม่าเริ่มคึกคักขึ ้นมาก นักลงทุนจากเกาหลี เป็นกลุ่มนักลงทุนที่เข้าไปดําเนินธุรกิจในพม่ามาอย่างยาวนาน ยังคงมีความมั่นคงในการพัฒนาการค้าและการ ลงทุนในพม่าอย่างต่อเนื ่อง ในขณะที่นักลงทุนจากญี่ปุ ่น ได้มีการขยายผลความร่วมมือกับพม่าทั ้งด ้านการค้า และการลงทุนอย่างมากมาย ประเทศในสหภาพยุโรปได้เกื ้อกูลให้พม่าได้มีโอกาสในการพัฒนาช่องทางการค้า กับสหภาพยุโรปมากขึ ้น โดยที่ก่อนหน้านี ้หลายปี ได้มีการให้ความช่วยเหลือด้านวิชาการแก่ผู้ประกอบการ พม่าในการปรับปรุงพัฒนามาตรฐานสินค้าอาหารให้ได้การรับรองมาตรฐานจากทางสหภาพยุโรป จนกระทั่ง ได้ให้สิทธิพิเศษทางด้านภาษีการนําเข้าสินค้าประเภทอาหารและการเกษตรจากพม่า ทําให้สินค้าเกษตรที่มี แหล่งกําเนิดจากประเทศพม่า ไม่ต้องเสียภาษีนําเข้าในกลุ่มสหภาพยุโรป ต่างจากสินค้าที่มีแหล่งกําเนิดจาก ประเทศไทยซึ ่งต้องมีภาระด้านภาษีต่างๆในการนําเข้าสู่กลุ่มสหภาพยุโรป

โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

โอกาส และ อปสรรค ของการคา-การลงทนในพมา ป 2559 เปนปเรมตนของการเขาสบรรยากาศของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน พรอมกนไปกบการ

เรมตนของรฐบาลใหมหลงการเลอกตงในพมา การเปลยนแปลงดานการปกครองโดยรฐบาลพลเรอนครงแรกของพมา หลงจากทเคยถกปกครองโดยรฐบาลทมาจากกองทพมานานกวา 50 ป นามาซงความสนใจของการคาและการลงทนจากตางประเทศหลายๆประเทศ นอกจากประเทศเพอนบานอยางไทย ทมความรวมมอทางการคามายาวนานหลายทศวรรษแลว ประเทศและกลมประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกจ เชน กลมประเทศในยโรป ประเทศสหรฐอเมรกา จน ญปน อนเดย เกาหล ฯลฯ ตางกใหความสนใจทจะเขาไปมสวนรวมทงดานการคาและการลงทนในพมา

ความเปลยนแปลงดงกลาวมผลกระทบตอการคาระหวางประเทศไทยกบพมากนในหลายดาน ทงในดานของการเจรญเตบโตของการคาระหวางไทยกบพมา การแขงขนทรนแรงขนจากผมาใหมจากประเทศตางๆ และ โอกาสของการพฒนาทางการคาและการลงทนในสงใหมๆทยงไมเคยเกดขนในอดตทพมาถกปกครองโดยรฐบาลทมาจากกองทพยาวนานมาหลายสบป สภาพแวดลอมทางการคาและการลงทนในพมาในปจจบน แตกตางกนมาก เมอเทยบกบพมาในยคหา – หกปกอนทจะมการประกาศใชรฐธรรมนญและมการเลอกตง ในยคกอนทจะมการประกาศใชรฐธรรมนญ การบรหารประเทศ อยในความรบผดชอบของผบรหารจากกองทพ ผประกอบการทงในพมาและผประกอบการจากตางประเทศ ไมมความเชอมนวาทศทางการพฒนาดานเศรษฐกจ และ การปกครองจะปรบเปลยนไปในทศทางใด การคาและการลงทนเปนไปเทาทเงอนไขของผประกอบการพรอมทจะทาประโยชนจากโครงการหรอการคากบพมาได ผประกอบการสวนใหญจะรอดสถานการณทจะเปลยนแปลงไปหลงการเลอกตงในป ค.ศ. 2015 ซงในทสด ผลการเลอกตงทาใหพมาไดรฐบาลใหมทไดเสยงขางมากจากอดตพรรคฝายคานซงมกลมของนางอองซานซจเปนผเขากมอานาจการบรหาร บรรยากาศการสงผานอานาจการบรหารจากรฐบาลเดมทมาจากกองทพ สอดตผนาพรรคฝายคานเปนไปอยางสงบเรยบรอย ทาใหบรรยากาศการคาและการลงทนในพมาเรมคกคกขนมาก นกลงทนจากเกาหลเปนกลมนกลงทนทเขาไปดาเนนธรกจในพมามาอยางยาวนาน ยงคงมความมนคงในการพฒนาการคาและการลงทนในพมาอยางตอเนอง ในขณะทนกลงทนจากญปน ไดมการขยายผลความรวมมอกบพมาทงดานการคาและการลงทนอยางมากมาย ประเทศในสหภาพยโรปไดเกอกลใหพมาไดมโอกาสในการพฒนาชองทางการคากบสหภาพยโรปมากขน โดยทกอนหนานหลายป ไดมการใหความชวยเหลอดานวชาการแกผประกอบการพมาในการปรบปรงพฒนามาตรฐานสนคาอาหารใหไดการรบรองมาตรฐานจากทางสหภาพยโรป จนกระทงไดใหสทธพเศษทางดานภาษการนาเขาสนคาประเภทอาหารและการเกษตรจากพมา ทาใหสนคาเกษตรทมแหลงกาเนดจากประเทศพมา ไมตองเสยภาษนาเขาในกลมสหภาพยโรป ตางจากสนคาทมแหลงกาเนดจากประเทศไทยซงตองมภาระดานภาษตางๆในการนาเขาสกลมสหภาพยโรป

Page 2: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

การเปลยนแปลงดานการเมองภายในพมาและความสมพนธระหวางพมากบตางประเทศ สงผลกระทบตอการดาเนนธรกจของผประกอบการไทยในดานทพมาจะมโอกาสเปนทงคคาและคแขงสาคญ ผประกอบการไทยควรใหความสนใจและตดตามดความเปลยนแปลงตาง ๆในพมาอยางใกลชด เพอทจะประเมนดและศกษาชองทางการพฒนาตนเองใหไดขอมลทชดเจนเพอการตดสนใจและปรบตวใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไปในประเทศเพอนบาน วาเราควรทจะปฏบตอยางไรในกรณทเพอนบานพฒนาขนมาเปนคแขง หรอเราควรจะใชโอกาสการเปลยนแปลงในพมาอยางไร ใหพมาเปนลกคารายสาคญของไทย ทงนการเปลยนแปลงและพฒนาในพมา จะมผลใหพมามความตองการสนคาและบรการใหมๆหลายๆดาน เราควรใชขอไดเปรยบทงทางดานภมศาสตรและสงคม วฒนธรรมทใกลชดคลายคลงกน ทาประโยชนใหพมาเปนคคาของไทย และรวมมอกนพฒนาการผลตสนคาและบรการใหเปนหนสวนทมความเขมแขงในการเขาสการแขงขนใหมในตลาดสากล ดกวาทจะปลอยใหเสยโอกาสในการรวมมอกบเพอนบาน และเปนชองทางใหคแขงจากประเทศอนๆทมทงกาลงทน ความกาวหนาดานวชาการ และ การตลาดระหวางประเทศ เขาไปรวมมอกบเพอนบาน และใชประเทศเพอนบานเปนฐานการผลตใหม เขามาแขงกบไทยในตลาดสากล หากสถานการณเปนไปในแนวทางดงกลาว ผประกอบการไทยโดยเฉพาะภาคการผลตดานการเกษตร จะตองเผชญกบคแขงทมขอไดเปรยบมากกวาไทย ทงในดานของตนทนการผลต ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต และ เงอนไขสทธประโยชนทางดานภาษนาเขาทพมาไดรบจากคคาในตลาดระหวางประเทศ แนวโนมของการพฒนาในประเทศพมา จะเปนไปตามแนวความคดของรฐบาลใหมทตองการสงเสรมใหประชาชนในพมาไดมสภาพทางเศรษฐกจและความเปนอยทดขนใหสอดคลองกบความเปนประเทศเกษตรกรรม การพฒนาอตสาหกรรมเพอทดแทนการนาเขา และการใชประโยชนอยางย งยนจากทรพยากรธรรมชาตในพมา เชน การพฒนาดานการเกษตรทนสมยดวยการใชเครองจกรทดแทนแรงงานภาคการเกษตรซงเรมขาดแคลนในบางพนท การพฒนาดานอตสาหกรรมการทองเทยว ซงเรมเจรญเตบโตอยางรวดเรวหลงจากทพมาเรมเปดตวสสากล เมอพจารณาจากแนวโนมการพฒนาในพมา จะพบวาหากผประกอบการไทยมความพรอมทจะเขาไปลงทนหรอมสวนรวมกบพมาเปนพนธมตรพฒนาดานการผลตและการคา พมาจะเปนทงตลาดและฐานการผลตใหมทมศกยภาพในการเจรญเตบโตดวยการนาเอาเทคโนโลย ประสบการณ และลทางการคาของไทย เขาไปผนกความรวมมอกบผประกอบการในพมา ใชประโยชนจากความอดมสมบรณดานทรพยากรธรรมชาตในพมา และ ตนทนดานแรงงานทตากวาประเทศอนๆ พฒนาการผลตสนคาและบรการทไทยมความชานาญ เพอการสงออกไปแขงขนในตลาดระหวางประเทศ และปอนตลาดพมาทเรมมความตองการสนคาและบรการใหมๆเพอตอบสนองการเจรญเตบโตของเศรษฐกจในประเทศพมา

Page 3: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ธรกจทมแนวโนมดในพมา

การเกษตร และ อตสาหกรรมทเกยวกบการเกษตร พมามประชากรทอยในภาคการเกษตรราวสลานครวเรอน ประเทศพมามพนทขนาดสรอยยสบลานไร มขนาดใหญกวาประเทศไทยหนงรอยลานไร ยงมพนทซงอดมสมบรณทงดานดน นา และสงแวดลอมทเหมาะกบการพฒนาดานการเกษตรอกมากทยงไมไดพฒนา แรงงานภาคเกษตรในพมายงมอยเพยงพอทจะนามาพฒนาดานการเกษตรดวยการใชเครองจกรการเกษตรเขาไปขยายกาลงการผลต ในอดตทผานมา เกษตรกรมขอจากดดานทน ทาใหการผลตในภาคเกษตรไมสามารถลงทนมากในดานสารเคมทจะใชในการผลต ในดานกลบกเปนผลดททาใหพมามโอกาสทจะพฒนาดานการเกษตรไปสการผลตแบบเกษตรอนทรย ตนทนการผลตในพมาปจจบน (ใน พ.ศ.2559) ยงมตนทนทตากวาไทย ตวอยางเชน การเพาะปลกขาวในพมา มตนทนการผลตประมาณ 2340 บาท ตอไร ผลผลตตอไรประมาณ 800 กโลกรมตอไร เมอเทยบกบตนทนการผลตในประเทศไทย พมาจะมตนทนทตากวาไทยครงหนง และคณภาพของผลผลตทไดในปจจบน กเปนขาวทมคณภาพดานรสชาตดไมแพไทย รฐบาลในอดตและปจจบนมนโยบายทจะพฒนาดานการเกษตรในพมาซงเปนพนฐานสาคญในการสงเสรมใหประชากรสวนใหญมความเปนอยทดขน เปนหลกประกนความมนคงดานอาหารของประเทศ และเปนแหลงรายไดสาคญจาการสงออก พมาเคยเปนผผลตและสงออกขาวรายใหญของโลก และยงมความตองการทจะพฒนาเพอทจะไดมสวนแบงทางการตลาดในกาสงออกมากขน ในป 2558 พมาไดพฒนาการสงออกขาวเพมเปนสองลานตน เพมขนจากประมาณหาแสนตนในป 2555 สภาพการผลตทางการเกษตรของพมาในปจจบน โดยทวไปยงไมทนสมย เทคโนโลยดานการเกษตรยงอยในระดบเดยวกบไทยเมอราวยสบกวาปกอน ดงนน จงเปนชองวางทเปนโอกาสใหประกอบการไทยทมความพรอมเขาไปศกษาดความเปนไปไดของการทจะเขาไปทาการคา หรอการลงทน ดวยการลงทนเอง หรอการเขาไปมสวนรวมกบผประกอบการในพมา ทงนขนอยกบเงอนไขดานความพรอมและกฎระเบยบของพมาในแตละสาขาการเกษตรทจะเปดโอกาสใหการลงทนจากตางประเทศเขาไปทาได ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยว พมาเพงเรมผอนคลายดานกฎระเบยบในการเดนทางของชาวตางชาตเขาไปในพมาอยางจรงจงเพยงสบกวาป และภาพของพมาทเคยดนากลวในสายตาชาวตางชาตกลบกลายเปนดดนาสนใจไปทองเทยวเพยงไมกปทผานมาหลงการเลอกตงในป ค.ศ. 2010 ผลจากการทสอตะวนตกเรมนาเสนอขอมลเกยวกบประเทศพมาทเปนจรงมากขน ประกอบกบวฒนธรรมของพมาทมมตรไมตรกบชาวตางชาต ทาใหพมาเปนแหลงทองเทยวใหมทนาสนใจ ธรกจทเกยวกบการทองเทยวในพมา ยงอยชวงเพงเรมพฒนา และยงมชองวางทจะเปนโอกาสใหผประกอบการรายใหมเขาสธรกจนในพมา

Page 4: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ธรกจเกยวกบความสวยงาม ไทยมประสบการณดานธรกจความสวยงาม และความรในดานอตสาหกรรมเครองสาอางททนสมย สนคาเกยวกบเครองสาอางของไทยมคณภาพและราคาทสามารถแขงขนกบคแขงไดในภมภาคน ปจจบนพมาจะเรมมกาลงซอทเพมมากขนและจะเปนตลาดทนาสนใจสาหรบธรกจในสาขาน ธรกจเกยวกบการศกษาและอบรมพฒนาวชาชพ ความขดแยงทางการเมองในอดตและนโยบายการอยอยางโดดเดยวของพมา ทาใหปญญาชนทมความรความสามารถเคลอนยายออกจากพมา นโยบายของรฐบาลพมาในอดตปดกนดานการศกษาเพอบนทอนกาลงของนกศกษาทเปนกาลงสาคญในการตอตานรฐบาล ทาใหประเทศพมาขาดบคคลากรทมความรความสามารถซงเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศ ประกอบกบการชะงกงนของอตสาหกรรมในพมาทบรหารโดยวสาหกจทมผบรหารมาจากกองทพซงไมมความชานาญดานการบรหารจดการเกยวกบอตสาหกรรม ยงทาใหไมมการพฒนาทางดานฝมอแรงงาน ในพมายคใหมทตองการพฒนาประเทศจงจาเปนตองเรงพฒนาคณภาพของประชาชนใหเปนผทมคณภาพสามารถยกระดบการพฒนาประเทศใหมความทนสมย ปจจบนการเรยนรวทยาการและความรสมยใหมของคนในประเทศพมาจะมทางเลอกใหม คอการไปทางานหรอศกษาตอในตางประเทศ หรอเขารบการศกษาฝกอบรมจากสถาบนในประเทศทมความรวมมอกบสถาบนในตางประเทศ เชนสงคโปร ญปน ไทย และมการนาเขาครอาจารยจากตางประเทศเขาไปพฒนาดานการเรยนการสอนในพมา ธรกจดานการฝกอบรมจากตางชาตในพมาเรมมความตองการมากขน เพอพฒนาคณภาพของบคคลากรในองคกรธรกจในพมา ธรกจดานไอท ชาวพมามพนฐานดานการฝกสมาธทด และมความสามารถดานการเรยนรในเรองไอท มบรษทตางชาตทเขาไปลงทนดานการผลตซอฟทแวรโดยใชบคคลากรในพมาทมพนฐานดานไอท ผลตซอฟทแวรเพอตอบสนองลกคาในตางประเทศ ในขณะเดยวกน ธรกจและอตสาหกรรมตางๆในพมาทจะตองพฒนา จาเปนตองมซอฟทแวรเพอใชในกจการตางๆ บรษทและธรกจตางๆทงทเปนของชาวพมาเองและบรษทจากตางประเทศ เปนกลมลกคาเปาหมายดานไอทของบรษททมความพรอมทจะบรการใหลกคาในพมา การคากบพมาเพอใชประโยชนจากแหลงกาเนดสนคาในพมาสงตอไปยงประเทศทใหสทธพเศษทางการคา ตอพมา เชน สหภาพยโรป สทธประโยชนดานภาษนาเขาทสหภาพยโรปยกเวนใหกบสนคาเกษตรและประมงทมแหลงกาเนดจากพมา เปนขอไดเปรยบดานภาษมากกวา 20% เมอเทยบกบสนคาจากประเทศไทย ซงสนคาในกลมการเกษตรและประมงจะมกาไรไมถงสบเปอรเซนต หากผประกอบการไทยสามารถนาสวนตางทเปนขอไดเปรยบน

Page 5: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ไปชดเชยกบตนทนในพมาในสวนทสงกวาตนทนในประเทศไทย พมาจะเปนแหลงสนคาใหมของไทยทเลอกใชประโยชนจากขอไดเปรยบตางๆ นาสนคาไปสงออกสลกคาประจาของไทยในตลาดระหวางประเทศ อตสาหกรรมทเกยวกบการพฒนาโครงสรางพนฐาน ขอจากดดานงบประมาณและแหลงเงนทนในพมาในอดต ทาใหพมาไมสามารถพฒนาโครงสรางพนฐานใหมความเหมาะสมและทนสมยไดอยางประเทศเพอนบาน สภาพโครงสรางพนฐานทเปนอยในปจจบนคลายกบสภาพของประเทศไทยกอนหลายสบปทผานมา พมามความจาเปนตองพฒนาทงดานถนน ไฟฟา ประปา ฯลฯ เพอใหสอดคลองกบนโยบายทจะปรบใหพมาเปนประเทศทมความทนสมย ประสบการณและความรของผประกอบการไทย ตลอดจนสนคาและบรการจากประเทศไทยมขอไดเปรยบในเชงภมศาสตร และความเหมาะสมทจะนาไปประยกตใชเพอการพฒนาดานโครงสรางพนฐานในพมา อตสาหกรรมแปรรปสตวนา พมาไมมปญหาเรอง ไอยย (Illegal, unreported and unregulated fishing) พมามแหลงประมงทะเลทยงอดสมบรณ พมามพนทสาหรบประมงนาจดและการเพาะเลยงสตวน าอยเปนจานวนมาก ในสวนทมการดาเนนการเปนบอเพาะเลยงสตวน าประเภทกง และ ปลา นาจด มมากวาหนงลานไร ในพนทซงไดมการจดทาเปนฟารมเพาะเลยงแลว ยงไดผลผลตตอพนทไมดเทาการเพาะเลยงในประเทศไทย ทาใหเกษตรกรเพาะเลยงสตวน าในพมาไมประสบความสาเรจเทาทควร พมามความสนใจในการเพมผลผลตตอไรแบบยงยน และมการเพาะเลยงสตวน าเพอใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมแปรรปสตวน าเพอการสงออก อตสาหกรรมเพอทดแทนการนาเขา รฐบาลพมาตองการพฒนาความเปนอยของประชาชนพมาใหดขน และตองการอตสาหกรรมทมการจางงานภายในประเทศ ประชากรพมาในปจจบนมมากกวาหาสบลานคน กาลงการผลตสนคาอปโภคบรโภคของอตสาหกรรมในประเทศพมาในปจจบนไมเพยงพอตอความตองการในประเทศ ยงจาเปนทตองนาเขาสนคาจากตางประเทศเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคในพมา ผประกอบการไทยควรศกษาดความเปนไปไดในการขยายฐานการผลตสนคาในประเทศพมา ซงอาจจะมขอไดเปรยบดานการขนสงผลตภณฑสาเรจรปบางประเภททกนพนทในการขนสงมาก ทาใหตนทนการขนสงสง หรอ ผลตภณฑทตองใชแรงงานจานวนมากในการผลต เปนตน นอกจากนน ในการเรมตนอตสาหกรรมใหมในพมาซงยงมขนาดตลาดเลกกวาไทยมาก ผประกอบการบางรายกใชวธนาเครองจกรเกาทมกาลงการผลตนอยและไมเหมาะสมทจะใชเพอการแขงขนในประเทศไทย ยายมาใชในโรงงานอตสาหกรรมใหมในพมาซงยงไม

Page 6: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

จาเปนตองใชเครองจกรทมประสทธภาพสงอยางในประเทศไทย เปนการยายเครองจกรเดมไปในแหลงผลตใหมทมความเหมาะสมและไดประโยชนมากกวา อตสาหกรรมทใชแรงงานจานวนมาก คาแรงงานตามกฎหมายแรงงานทกาหนดไวตงแตป 2558 กาหนดคาแรงขนตาไวทประมาณวนละหนงรอยบาทเศษ เทากบประมาณหนงในสามของคาแรงงานในประเทศไทย ผประกอบการทสามารถพฒนาแรงงานในโรงงานในพมาใหมทกษะเปนแรงงานฝมอเทากบประเทศไทย จะไดประโยชนจากตนทนแรงงานทตากวา อตสาหกรรมทใชวตถดบในทองถน เชน วตถดบจากผลผลตดานการเกษตร หวายและไมเพอเฟอรนเจอร สตวน าเพอการแปรรป ฯลฯ

ปญหาและอปสรรค ตนทนคาทดนสงมาก

ราคาทดนและคาเชาในพมาสงมาก ตวอยางเชน คาเชาสานกงานในยางกงประมาณ สองเทา ถงแปดเทา ของสานกงานในกรงเทพ คาโรงแรมในพมาสงกวาคาโรงแรมในประเทศไทย อาคารสานกงานและทพกอาศยเปนตลาดของผใหเชา

ขาดแคลนบคคลากรทมทกษะดานการจดการและแรงงานฝมอ

อตสาหกรรมในพมามนอย ทาใหขาดแคลนบคคลากรทงดานแรงงานฝมอ และ พนกงานทองถนในระดบจดการ ผลงทนตองจดแผนการฝกอบรมเอง และมวธจงใจใหแรงงานทผานการฝกอบรมแลว คงอยกบองคกรตอไป

คนทองถนเนนผลตอบแทนมากกวาความผกพนกบองคกร คนทองถนในทกระดบมขอเรยกรองสง ตางจากในอดตทคนทองถนมทางเลอกไมมาก

มกจะมขอตอรองเรองขอผลตอบแทนทสงขนเรอยๆ และพรอมทจะโยกยายออกจากองคกรเดมไปทางานในองคใหมทใหผลตอบแทนดกวา

โครงสรางพนฐานทมอยปจจบนไมเอออานวยตอการพฒนาอตสาหกรรม โครงสรางพนฐานยงมปญหาเรองขาดแคลนและไมสะดวก เชนไฟฟายงไมเพยงพอตออตสาหกรรมและยงไมทราบแนชดวาจะมความพรอมทจะตอบสนองตออตสาหกรรมทเพมขนไดเมอไร ถนนซปเปอรไฮเวยยงมเพยงเสนหลกจากยางกงไปมณฑะเลย ระบบโทรคมนาคมดานไอทยงมตนทนสงและมคณภาพตา

Page 7: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

กฎระเบยบยงไมชดเจนเทาทควร การพจารณาขนอยกบการใชดลพนจของผมอานาจ

เจาหนาทภาครฐยงขาดประสบการณในเรองกฎระเบยบใหมๆ กฎระเบยบเดมในอดตทเคยผอนปรนและอนโลมใหผประกอบการดาเนนการได กลบเขมงวดมากขนในประเดนอยางไมสมเหตผล ในบางประเดนทเจาหนาทยงขาดความเขาใจ การพจารณาจะตองขนอยกบดลพนจของผมอานาจ

ปญหาดานการจดการจราจรในยางกงซงเปนเมองทาสาคญ

ปญหาดานการจราจรในเมองยางกง เปนปญหาใหญดานโลจสตกส และยงไมเหนแนวโนมทจะดขนในอนาคตอนใกล

การจดหาขอมลเพอใชประกอบการศกษาความเปนไปไดของโครงการทาไดยากมาก ขาดแหลงขอมลทนาเชอถอ เจาหนาทของรฐไมคอยใหความรวมมอดานขอมล ตนทนในการจดหาขอมลสง หาแหลงทนสนนสนนยาก

ผประกอบการตองเตรยมแผนทางการเงนใหพรอมทจะทาการคาและการลงทนในพมา ไมควรหวงพงทนจากสถาบนการเงนทงในไทยและพมา

หลกการเขาไปทาการคา และ การลงทนในพมายคใหม เปนมออาชพ และมคณะทางานทมความพรอม การแขงขนในตลาดพมาปจจบนมความเขมขนรนแรง เพราะมผประกอบการรายใหมจากหลายแหลงเขามารวมแขงขนกนในตลาดน แตกตางจากในอดตเมอหลายปกอนซงตลาดมลกษณะตลาดเปนของผขาย ปจจบนตลาดเปนตลาดของผซอ ผประกอบการทองถนจะมทางเลอกมากและมเงอนไขสงในการเจรจาตอรองกบผประกอบการรายใหมทเพงเรมเขาสตลาดพมา การเขาสตลาดเพอขอสวนแบงทางการตลาดในปจจบน ตองมเงอนไขทจะจงใจลกคาเปาหมายในพมายอมรบทงในเรองของราคา คณภาพ และการบรการ แตกตางจากในอดตทเนนเรองความสมพนธสวนบคคลเปนสวนสาคญ องคการหรอหนวยธรกจในพมาปจจบนมขนาดใหญขนกวาในอดตทมกจะมลกษณะเปนกจการแบบครอบครว ผบรหารจดการในองคกรจะเนนเรองความคมคาจากการคาเปนดานหลก กจการขนาดใหญหลายองคกรในพมาเรมจางบคคลากรจากตางประเทศเขาเปนผบรหารในแตละสาขา ผบรหารจะใหความสาคญกบคคาทมความเปนมออาชพทไววางใจได และมคณะทางานทพรอมจะใหการบรการ

Page 8: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

หลงการขาย ผประกอบการไทยบางรายมสนคทมคณภาพเหมาะกบตลาด แตขาดบคคลากรในการตดตอประสานงานกบลกคา กเปนชองวางใหคแขงทมความพรอมกวาแยงตลาดไปได มแผนธรกจและเปาหมายทชดเจน ผประกอบการรายใหมทเรมเขาศกษาลทางการคาในพมา จะเหนความแตกตางของคณภาพและประสบการณทางการคาของไทยและพมา ในเบองตนจะเหนโอกาสของธรกจหลายๆอยาง จนทาใหเกดความสนใจในธรกจหลายอยางซงตนเองอาจจะไมเคยมความชานาญในธรกจนนๆมากอน ผประกอบการรายใหมทพยายามจะทาธรกจหลายอยางในพมาไปพรอมกนมกจะประสบปญหาและไมสามารถบรหารจดการใหธรกจดาเนนไปตามเปาหมายทควรจะเปน ผประกอบการควรทจะเลอกทาการคา หรอ ลงทนเฉพาะในกจการทตนมขอไดเปรยบจรงในดานของประสบการณ ความรความชานาญ ทน และมชองทางดานการตลาดทด มเปาหมายทงในระยะสนและระยะยาว ในระยะสน ควรทจะดาเนนธรกจใหกจการมความสามารถในการสรางรายไดใหถงจดคมทนในระยะเวลาทไมนานเกนไป ในระยะยาว ผประกอบการสามารถสรางความนยมสนคาของกจการ มการสรางแบรนดใหเปนทยอมรบในตลาดพมา และมการวางเปาหมายทางธรกจใหมขนาดทคมคากบการทตองมการขยายการคาและการลงทนเขาไปในพมา หากผประกอบการไมไดมการวางแผนและกาหนดเปาหมายทางธรกจใหชดเจน กจะมผลทาใหขาดวสยทศนทจะดาเนนธรกจในระยะยาวในพมา ซงการดาเนนธรกจระยะยาวในพมา คอยทธศาสตรสาคญทผประกอบการควรจะมไวเปนหลกปฏบต เพราะการทาธรกจแบบฉาบฉวยในพมา จะไดผลตอบแทนไมคมคา เนองจากการเรมตนเขาสตลาดพมา จะตองใชเวลาและมตนทนสง หากไมมแผนระยะยาว จะทาใหเสยโอกาสในการเกบเกยวผลไดทางธรกจเมอกจการสามารถเขาไปมสวนแบงทางการตลาดในพมาแลว มความจรงใจตอคคา มความซอตรงตอลกคา ปฏบตตามสญญาทไดตกลงกนไว ไมฉวยโอกาสเอารดเอาเปรยบ สรางความนาเชอถอในกจการทเขาไปลงทนในพมา ปจจยขางตน จะมสวนสาคญใหลกคามความผกพนธกบกจการและใหโอกาสแกคคามากกวาคแขงทมาภายหลง

Page 9: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

มงมนอดทนตออปสรรคและปญหาทเราไมเคยมประสบการณ การทาธรกจในพมายคใหมตองใชความอดทนมาก ปจจยแวดลอมในการทาธรกจในพมาแตกตางจากในไทย ผประกอบการจะตองเผชญกบปญหาและอปสรรคทไมเคยพบ หากไมมความมงมนอดทน จะเปนสาเหตสาคญททาใหกจการไมบรรลเปาหมายทางธรกจทไดตงใจไว มขอมลเกยวกบพมามากเพยงพอทจะชวยใหทาการวเคราะหตลาดไดแมนยา สาเหตสาคญประการหนงของการไมประสบความสาเรจในการทาธรกจในพมา คอ การขาดขอมลเพยงพอทจะใชในการตดสนใจ แหลงขอมลในพมากหายากและมความไมแนนอน ผประกอบการในทองถนไมคอยจะมการแบงปนขอมลทเปนประโยชน ผประกอบการไทยจาเปนตองใชเวลาและใหความสาคญในการจดหาขอมลทเกยวของกบการทาธรกจ ควรศกษาใหแนชดกอนทจะตดสนใจดาเนนการ และหลกเลยงการตดสนใจแบบสมเสยง ใชประโยชนจากขอไดเปรยบทางภมศาสตรและความนยมสนคาไทย ผประกอบการในพมามความพงพอใจในสนคาและบรการจากประเทศไทยเปนพนฐาน และการมสภาพทางภมศาสตรบางสวนทคลายคลงกน ทาเลทตงของเมองทาทางการคาของไทยกบพมามความใกลชดกน ปจจยดงกลาว เปนขอไดเปรยบสาคญทเอออานวยใหผประกอบการไทยทาการคากบพมาไดงายกวาคแขงจากประเทศอน ๆ ผประกอบการควรใชประโยชนจากปจจยเหลานเพอแขงขนกบคแขงจากประเทศอน ๆ

จะเรมตนอยางไร ศกษาหาขอมลเกยวกบตลาดพมา การหาขอมลและศกษาความเปนไปไดทางการคา ควรคนหาจากแหลงขอมลหลายดานประกอบกน แหลงขอมลทควรพจารณาศกษา ไดแกรายงานทพอจะหาไดผานชองทางสออนเตอรเนต และรายงานจากทางราชการ การคาระหวางไทยกบพมาในปจจบนใชชองทางการคาผานดานชายแดนเปนสวนสาคญ ดานการคาชายแดนกเปนแหลงขอมลทเปนประโยชนมาก ดานการคาชายแดนระหวางไทยกบพมาทสาคญ ไดแก ดานแมสอด ดานระนอง และดานแมสาย ปจจบน มสานกงานพาณชยของกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศอยในยางกง ทมขอมลเกยวกบการคาและการลงทนในพมาทเปนขอมลทนเหตการณและเปนประโยชนตอผประกอบการ นอกจากนในประเทศพมามสมาคมนกธรกจไทยในพมาทผประกอบการอาจขอความอนเคราะหดานขอมลหรอคาแนะนาจากเพอนผประกอบการไทยทดาเนนธรกจอยในพมาแลว (http://www.thaibizmyanmar.com)

Page 10: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

จดเตรยมขอมลของกจการทจะเขาสตลาดพมา ผประกอบการควรจดเตรยมขอมลของกจการและผลตภณฑหรอบรการทตองการนาเสนอลกคาใหพรอมเปนภาษาองกฤษ โดยยงไมจาเปนตองจดทาเปนภาษาพมาซงจะมตนทนในการแปลและจดทาเอกสารสง ขอมลทเปนพนฐานสาคญในการนาเสนอคอ ความเปนมาของกจการ นโยบายทางการตลาด การบรการหลงการขาย ขอมลของผลตภณฑ เชน สเปคสนคา ขนาดหบหอมาตรฐาน นาหนก ราคา (ควรเสนอราคาในเงอนไขทสงมอบถงเมองทาปลายทาง เชน ราคาทสงมอบถงยางกง) เงอนไขทางการคา การชาระเงน ปรมาณการสงซอขนตา และระยะเวลาในการสงมอบ เปนตน ตรวจสอบความพรอมในการเขาแขงขน ปจจยสาคญทควรพจารณาดานความพรอม ไดแก 1. เจาหนาทซงจะถกมอบหมายใหเปนผรบผดชอบในการดแลลกคาในพมา ควรมความสามารถทางดาน

การสอสารกบชาวตางประเทศ มทกษะในการเจรจา มความเขาใจในเรองโลจสตกสในชองทางระหวางไทย - พมา

2. ผลตภณฑหรอบรการมคณสมบตเหมาะสมกบความตองการของตลาด

3. กาลงการผลตหรอความสามารถในการจดหาสนคาตามทลกคาตองการ

4. ทน

ไปสารวจตลาดดวยตนเอง ผประกอบการในแตละสาขาธรกจ จะมความรความชานาญเฉพาะดานของสาขาธรกจดกวาผอน การสารวจตลาดดวยตนเองเปนสวนสาคญทจะทาใหไดความรและความเขาใจถงโอกาส – อปสรรค - ขอด และ ขอดอย ทจะเปนขอมลสาคญใหผประกอบการทราบถงความเปนไปไดในการเขามาแขงขนในตลาดพมาได การเขาสารวจตลาดพมาดวยตนเองในปจจบน มตนทนไมสงมาก และทาไดงายกวาในอดต แหลงขอมลสาคญทางการคาสาหรบสนคาทวไป ศกษาไดจากเมองทาทางการคาหลก คอ เมองยางกง และ เมองมณฑะเลย พฒนาความรวมมอกบเพอนผประกอบการไทย ทจะเขาสตลาดพมาแลว หรอ ผประกอบการไทยทมเครอขายธรกจการคาในพมา ผประกอบการรายใหมทจะเขาสตลาดพมา หากมโอกาสทจะไดรบความรวมมอจากผประกอบการไทยทมธรกจหรอเครอขายทางการคาในพมาอยแลว จะเปนประโยชนและลดตนทนและเวลาในการศกษาลทางทจะดาเนนธรกจในพมา ปจจบนคาใชจายในพมาเกยวกบคาเชาสานกงาน ตนทนการใชทดน ฯลฯ มตนทนทสงมาก ควรมพนธมตรทเปนเพอนผประกอบการไทยในพมา เพอชวยแบงเบาภาระดานตนทนตางๆทจะเกยวของกบการดาเนนธรกจในพมา

Page 11: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ขอควรระวง

ศกษาขอมลใหรอบดานกอนทจะลงทน ผประกอบการไทยหลายรายทไมประสบความสาเรจในการทาธรกจในพมา มสาเหตสาคญประการหนงคอ การขาดขอมลทเพยงพอ จงทาใหการตดสนใจและการดาเนนการผดพลาด ผลงทนบางรายไมเหนความสาคญของการศกษาความเปนไปไดของโครงการ มองวาการศกษาความเปนไปไดเปนเรองสนเปลองทน แตใชความสามารถเฉพาะตวของผลงทนและมความเชอมนสง เปนเหตใหการแกไขปญหาในการดาเนนงานทไดลงทนไปแลวมตนทนสงกวาทควรจะเปน ทาความเขาใจในเรองกฎระเบยบเกยวกบการคาและการลงทนในประเทศพมา กฎระเบยบทเกยวกบการคาและการลงทนในพมามความแตกตางกบประเทศไทย ในอดตมกจะมการเปลยนแปลงบอยครง ทาใหยากตอการปฏบต และในบางกรณมกฎระเบยบทมลกษณะตรงกนขามกบประเทศไทย ผประกอบการควรศกษากฎระเบยบและขอบงคบในพมาใหชดเจนจากผรกอนทจะลงทน อยาฝากความหวงไวกบผมอานาจทางการเมอง ผประกอบการไทยสวนมากมความเขาใจผดวาการคาและการลงทนในพมา จาเปนตองมสายสมพนธกบผมอานาจในรฐบาลซงจะเอออานวยความสะดวกในการดาเนนธรกจในพมา นกลงทนจากตางประเทศควรศกษาดกฎระเบยบและมความพรอมในการเขาแขงขนในตลาดพมามากกวาการหวงพงผมอานาจในภาครฐ โดยเฉพาะโครงการทไมใชการขอสมปทานจากรฐ กไมมความจาเปนทจะตองอาศยอานาจพเศษในการอานวยความสะดวกหรอสงเสรมใหกอตงกจการของชาวตางชาต ผมสายสมพนธใกลชดกบผอยในอานาจรฐอาจจะชวยอานวยความสะดวกใหไดในระยะแรกทจะกอตงกจการ แตสงสาคญทสดคอความสามารถในการบรหารจดการและความเขาใจในเรองการจดสรรผลประโยชนทเปนธรรมในการรวมมอกนพฒนาธรกจตามแผนงานทไดวางไว นกลงทนตางชาตทหวงพงผมอานาจทางการเมองและมความรวมมอกน มกจะตกเปนเบยลางและมปญหาดานการบรหารจดการในองคกร ระวงเรองเงอนไขการชาระเงน สาเหตสาคญหนงของการลมเหลวในการดาเนนธรกจคอการไมสามารถจดเกบเงนจากลกคา การกาหนดเงอนไขการชาระเงนมสวนสาคญมากในการทาการคาในตางประเทศ

Page 12: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

หากผประกอบการไมสามารถบงคบใหลกคาชาระเงนคาสนคาและบรการได กไมควรทจะมการปลอยสนเชอใหแกลกคา แมจะมความไววางใจวาลกคามความนาเชอถอ กควรคานงถงตนทนในการเรยกเกบคาสนคาในกรณทลกคาไมสามารถจดการชาระใหไดตามขอตกลง ปจจบนการคาในประเทศพมา จะอยในมอของผประกอบการทองถนทมทนมาก ผประกอบการทองถนทเปนรายยอยและขาดเงนทนขนาดใหญในการทาการคา จะเขาแขงขนกบผประกอบการรายใหญไดยาก

กรณศกษา เครองจกรการเกษตรไทยทเขาไปทาการตลาดในพมา

พมามการทานาปลกขาวคลายไทย แรงงานภาคเกษตรในปจจบนมขอจากดในการเพมการผลตโดยเฉพาะดานการเกบเกยว รฐบาลสนบสนนแนวความคดในเรองการใชเครองจกรกลการเกษตรเขาไปใชในการพฒนาการเพาะปลก พมาเรมมการนาเขารถเกยวขาวจากจนและญปนเขาไปในพมาเพมมากขนทกป เครองจกรจากทงสองแหลงจะมขนาดเลกกวา และราคาถกกวารถเกยวขาวจากประเทศไทย ซงเปนรถเกยวขาวทออกแบบพฒนาใหมความเหมาะสมกบสภาพทางภมศาสตรของไทยและพนทเพาะปลกในภมภาคใกลเคยงไทย การเขาสตลาดพมาของรถเกยวขาวจากไทยเพอแขงขนกบเครองจกรจากจนและญปนทาไดยากเพราะมขอเสยเปรยบในดานของราคาตอหนวย เชน รถเกยวขาวจากไทยมราคาตอหนวยทพมาประมาณคนละสามลานบาท ในขณะทรถเกยวขาวจากจนราคาคนละประมาณหกแสนบาท นอกจากขอแตกตางดานราคาแลว ผนาเขาเครองจกรจากจนยงไดขอเสนอดานการชาระเงนในลกษณะทผสงออกจากจนใชเงอนไขการฝากขาย โดยไดนาเขาเครองจกรจากจนเขาไปเกบในคลงสนคาของผคาในพมาจานวนมาก ผประกอบการเครองจกรกลจากไทย ไดกาหนดยทธศาสตรในการทาการคากบพมาระยะยาว บนพนฐานของสมมตฐานวาในระยะยาว การลงทนใชเครองจกรทมคณภาพดจะใหผลตอบแทนดกวาและคมคามากกวาการใชเครองจกรทมตนทนตา โดยมงมนทจะคอยทาการคากบลกคาเปาหมายทใหความสาคญตอเครองจกรและผลตอบแทนในระยะยาว ผประกอบการจากไทยใชวธการนาเสนอสนคาใหลกคาในกลมเปาหมายนไดใชเปรยบเทยบกบเครองจกรจากจนและญปน ในการจงใจใหลกคามความเชอมนตอคณภาพและบรการหลงการขายโดยการจดคณะผเชยวชาญเขาพบกบลกคาในพมาเปนประจา เพอการบรการหลงการขาย ตรวจสอบสภาพการใชงานและจดเกบขอมลเกยวกบการทานาและพฤตกรรมการใชเครองจกรของลกคาในพมา มการจดการฝกอบรมใหความรตอลกคาพมาในประเทศไทย ในดานความรเกยวกบการบารงรกษาและการใชเครองจกร เพอใหลกคาไดประโยชนจากความรทไดจากการฝกอบรม นาไปพฒนาการใชงานและการซอมบารงใหเครองจกรในพมาใหไดประสทธภาพสงสด ในดานของการจดการฝกอบรมใหลกคาไดความรดงกลาว ผประกอบการจะม

Page 13: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ตนทนคาใชจายมากกวาการบรการตอลกคาในประเทศไทย ซงหากจะใชมาตรฐานดานการบรการเดยวกบกบลกคาในประเทศไทย กจะไมสอดคลองกบสภาพการแขงขนในตลาดพมา การพฒนาตลาดในพมา ผประกอบการมวสยทศนในการทาธรกจกบพมาในระยะยาว จงยอมลงทนมากในเรองดงกลาว เพอเปนการสงเสรมดานการตลาด และมเปาหมายทจะพฒนาการจาหนายในตลาดพมาในระยะยาว ผลจากการดาเนนการในลกษณะดงกลาว ทาใหรถเกยวขาวจากประเทศไทย ไดรบความนยมจากลกคาในพมาเพมขนเรอยๆ แมจะยงไมสามารถมยอดจาหนายไดเทากบรถเกยวขาวจากญปนและจนในปจจบน แตกมแนวโนมดขน ผใชทมโอกาสไดศกษาขอมลเกยวกบคณสมบตของเครองจกรรถเกยวขาวจากไทย เรมมการนาเขาไปใชเปรยบเทยบกบเครองจกรจนและญปนทเคยใชอย และมการสงซอซาเครองจกรรถเกยวขาวจากประเทศไทยเพมขน

สรปประเดนวธการเขาแขงขนของผประกอบการดานเครองจกรการเกษตรของไทยในพมา 1. มนโยบายดานการคาระยะยาวในตลาดพมา 2. มคณะทางานทมความรความชานาญเขาไปรวมประสานงานกบตวแทนจาหนายในพมา 3. ใหการศกษาและฝกอบรมแกลกคา 4. มบรการหลงการขายทด

5. หลกเลยงการแขงขนดานราคา

Page 14: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า
Page 15: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

การฝกอบรมในโรงงานผผลตในประเทศไทย เพอใหความรเกยวกบการใชเครองจกรและการซอมบารง

Page 16: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

การอบรมดานปฏบตการเกบเกยวในไรนา

Page 17: โอกาส และ อุปสรรค ของ ... · โอกาส และ อุปสรรค ของการค้า-การลงทุนในพม ่า

ศกษาดงานการซอมบารง และการบรหารคลงสนคา-อปกรณชนสวนเครองจกร