6
1 วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ NATIONAL SCIENCE DAY อาจารย์นพวรรณ ยุติธรรม* Noppawan Yutitham บทคัดย่อ รัฐบาลไทยกำหนดให้วันที่ 18 สิงหาคม ของ ทุกปี เป็น “วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ” เป็นวันท่มีความ สำคัญต่อวงการวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ไทย เนื่องจากวันดังกล่าวเป็นวันที่พระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จทอดพระเนตร สุริยุปราคาเต็มดวง ที่หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เมื่อ พ.ศ. 2411 หลังจากที่ทรงพยากรณ์ไว้ล่วงหน้า ถึง 2 ปี จากพระปรีชาสามารถดังกล่าว คณะรัฐมนตรี จึงมีมติเมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2525 เทิดทูน พระเกียรติยศพระองค์ท่านเป็น “พระบิดาแห่ง วิทยาศาสตร์ไทย” ปัจจุบันมีการจัดงานสัปดาห์ วิทยาศาสตร์ขึ ้นเป็นประจำทุกปี และตั ้งแต่ปี พ.ศ. 2532 เป็นต้นมา ได้กำหนดคำขวัญวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ไว้ด้วย คำสำคัญ: วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ABSTRACT Thai government has announced August 18 “the National Science Day,” an important day for the fields of science and astronomy, because it marks a commemoration of His Majesty's (King Mongkut, Rama IV) ability in the accurate two-year prediction of a full solar eclipse at Wa Kaw in Prachuap Khiri Khan Province in 1868. Recognized for his exceptional ability, He was named “Father of the Thai Science.” Science Day is annually held nationwide. Since 1989, the * ผู้อำนวยการสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี annual slogan for the National Science Day has been established. Keyword: National Science Day. เมื่อพูดถึง “วิทยาศาสตร์” บางคนอาจเดินหนี ไปไกล เพราะรู ้สึกว่าเป็นเรื ่องยากเกินกว่าจะเข้าใจได้ ปัจจุบันมักใช้ว่า “วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี” ยิ ่งรู ้สึก ว่ายากมากขึ ้นไปอีก ทั ้ง ๆ ที ่ความจริงแล้ว วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของ คนเราตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็น เรื่องอาหารการกิน ที่ใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีพัฒนา พันธุ์พืชและสัตว์ หรือเทคโนโลยีการผลิตอาหาร เรื่องชีวิตความเป็นอยู เช่น การสร้างที่อยู ่อาศัย อุปกรณ์เครื ่องใช้ภายในบ้าน ยานพาหนะต่าง ๆ รวมถึง การรักษาพยาบาลโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ เหล่านี ้ต้องใช้ ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทั้งสิ้น แล้ว “วิทยาศาสตร์” คืออะไร คำว่า “Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ ภาษาไทยว่า “วิทยาศาสตร์” นั้น มาจากคำภาษา ละตินว่า “Scientia” หมายถึง “ความรู้” ซึ่งอาจ จะสั้นไปสักหน่อย ชำนาญ เชาวกีรติพงศ์ (2534, หน้า 5) จึงขยายความว่า วิทยาศาสตร์ เป็นความรู้ทีแสดงหรือพิสูจน์ได้ว่าถูกต้อง เป็นความจริง มีระเบียบ มีขั้นตอนในการศึกษาและพิสูจน์ จนได้เป็นความรู้มา และจัดไว้เป็นหมวดหมู่ ซึ่ง เครือวัลย์ โพธิพันธ์ (2542, หน้า 4) ได้ขยายความว่า วิทยาศาสตร์มีองค์ประกอบ 3 ส่วน คือ 1) ส่วนที ่เป็นผลมาจากงานของ สารบัญ บทบรรณาธิการ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ อาจารย์นพวรรณ ยุติธรรม......................................................................................................................................................................1-11 อุดมการณ์สู่ยุทธศาสตร์ความรับผิดชอบต่อสังคม ดร.จรรยา พุคยาภรณ์ ..............................................................................................................................................................................12-18 การเริ่มต้นพัฒนาเว็บไซต์ทางการศึกษา เรื่องสามัญ (ประจำบ้าน) ที่ควรรูพัชรี จำปาทอง............................................................................................................................................................................................19-26 การประเมินหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาอังกฤษสื ่อสารธุรกิจ มหาวิทยาลัยศรีปทุม หลักสูตรปรับปรุงพุทธศักราช 2541 รองศาสตราจารย์กาญจนา มณีแสง และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เฉลิมวงศ์ วัจนสุนทร........................................27-32 มาตรการกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุ: กรณีศึกษาการจ้างงานของผู้สูงอายุ ว่าที่ร้อยตรี ศิริพงศ์ อัครชัยภูมิสกุล..................................................................................................................................................33-39 ปัจจัยการติดต่อสื ่อสารที ่มีอิทธิพลต่อระดับการรับรู ้มาตรฐานว่าด้วยความรับผิดชอบต่อสังคม ISO 26000 ของพนักงานบริษัทในเขตธนบุรี ปรียาวดี ผลเอนก และมงคล เทียมถนอม....................................................................................................................................40-48 การพัฒนาชุดการประเมินสมรรถนะครูคณิตศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สกาวรัตน์ จรุงนันทกาล..........................................................................................................................................................................49-55 การพัฒนารูปแบบการจัดการแข่งขันกีฬานักเรียนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งประเทศไทย จ่าสิบเอก จิรศักดิ์ บุญนาค....................................................................................................................................................................56-66 ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดคำนิยามของสถานบริการตามพระราชบัญญัติสถานบริการ พ.ศ. 2509 นันทวัฒน์ ทองช่วง....................................................................................................................................................................................67-72 ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการประกอบธุรกิจโทรศัพท์เคลื่อนทีคอลิด ปาทาน..............................................................................................................................................................................................73-78 การวิเคราะห์การใช้โวหารภาพพจน์ในพาดหัวหลักโฆษณานาฬิกาข้อมือสำหรับผู้ชายและผู้หญิง ภาษาอังกฤษในนิตยสารภาษาไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2548 ถึง 2552 อัจฉิมาภรณ์ เจียรโณรส.........................................................................................................................................................................79-88 ปัจจัยทางจิตสังคมที ่เกี ่ยวข้องกับเชาวน์สุขภาพของบุคลากรทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล รุ่งอรุณ พึ่งแย้ม...........................................................................................................................................................................................89-98 การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและเจตคติต่อการเรียนหลักภาษาไทยของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีท่ 5 ที่เรียนโดยการจัดการเรียนรู้ตามวัฏจักรการเรียนรู้ 7 ขั้น (7E) กับคู่มือครู แสงสุรี วาดวิจิตร์ .....................................................................................................................................................................................99-104 ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดสถานะความเป็นผู้เสียหายในการใช้สิทธิเรียกร้อง ของสมาชิกกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง พิชัย เลี่ยมสุวรรณ................................................................................................................................................................................105-110 แนวทางการปรับปรุงบทบาทในการจัดสวัสดิการสังคมของชมรมผู้สูงอายุโพรงอากาศสามัคคี ตำบลโพรงอากาศ อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา อาทิตย์ พรอุดม.....................................................................................................................................................................................111-116 ปัญหากฎหมายเกี ่ยวกับการเยียวยาความเสียหายที ่เกิดกับสโมสรฟุตบอลอันเนื ่องมาจากนักฟุตบอลไปลงทำการแข่งขันให้กับทีมชาติไทย พฤฒ สุรรัตนากร บุญศร..................................................................................................................................................................117-122 ผลของโปรแกรมการปรับพฤติกรรมทางปัญญาที่มีต่อภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยยาเสพติด สุพรรษา พูลพิพัฒน์ ............................................................................................................................................................................123-131 การบริหารทรัพยากรมนุษย์เชิงกลยุทธ์ที่ส่งผลต่อความสำเร็จขององค์กรและความสำเร็จในการบริหารทรัพยากรมนุษย์ ของบริษัทในกลุ่มอุตสาหกรรมยานยนต์และชิ้นส่วนในเขตนิคมอุตสาหกรรมอมตะนคร จังหวัดชลบุรี วิไลพร แก้วคูณ......................................................................................................................................................................................132-140 ปริทรรศน์หนังสือ: วิทยาศาสตร์ อาจารย์นพวรรณ ยุติธรรม..............................................................................................................................................................141-146 ขั้นตอนการนำส่งบทความวิชาการหรืองานวิจัยเพื่อตีพิมพ์ ..................................................................................................................................147

สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

1

วนวทยาศาสตรแหงชาตNATIONAL SCIENCE DAY

อาจารยนพวรรณ ยตธรรม*Noppawan Yutitham

บทคดยอ รฐบาลไทยกำหนดใหวนท 18 สงหาคม ของทกป เปน “วนวทยาศาสตรแหงชาต” เปนวนทมความสำคญตอวงการวทยาศาสตรและดาราศาสตรไทยเนองจากวนดงกลาวเปนวนทพระบาทสมเดจพระจอม เกล า เ จ าอย ห ว เส ดจทอดพระ เนตรสรยปราคาเตมดวง ทหวากอ จงหวดประจวบครขนธเมอ พ.ศ. 2411 หลงจากททรงพยากรณไวลวงหนาถง2ปจากพระปรชาสามารถดงกลาวคณะรฐมนตรจงมมตเมอวนท 14 เมษายน พ.ศ. 2525 เทดทนพระเกยรตยศพระองคทานเปน “พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย” ปจจบนมการจดงานสปดาหวทยาศาสตรขนเปนประจำทกปและตงแตปพ.ศ. 2532เปนตนมา ไดกำหนดคำขวญวนวทยาศาสตรแหงชาตไวดวยคำสำคญ:วนวทยาศาสตรแหงชาต

ABSTRACT Thai government has announced August18“theNationalScienceDay,”animportantdayfor thefieldsofscienceandastronomy,becauseit marks a commemoration of His Majesty's(KingMongkut,RamaIV)abilityintheaccuratetwo-yearpredictionofa fullsolareclipseatWaKaw inPrachuapKhiriKhanProvince in 1868.Recognized for his exceptional ability, He wasnamed “Father of the Thai Science.” ScienceDayisannuallyheldnationwide.Since1989,the

*ผอำนวยการสำนกหอสมดมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร

annual slogan for theNational ScienceDay hasbeenestablished.Keyword:NationalScienceDay. เมอพดถง“วทยาศาสตร”บางคนอาจเดนหนไปไกล เพราะรสกวาเปนเรองยากเกนกวาจะเขาใจไดปจจบนมกใชวา “วทยาศาสตรและเทคโนโลย” ยงรสกวายากมากขนไปอก ทงๆ ทความจรงแลว วทยาศาสตรและเทคโนโลย เกยวของกบชวตประจำวนของคนเราตลอดเวลา ไมวาจะเปน เรองอาหารการกนทใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยพฒนาพนธพชและสตว หรอเทคโนโลยการผลตอาหารเรองชวตความเปนอย เชน การสรางทอยอาศยอปกรณเครองใชภายในบาน ยานพาหนะตาง ๆ รวมถงการรกษาพยาบาลโรคภยไขเจบตาง ๆ เหลานตองใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยท งสนแลว“วทยาศาสตร”คออะไร คำวา “Science” ในภาษาองกฤษทตรงกบภาษาไทยวา “วทยาศาสตร” นน มาจากคำภาษาละตนวา “Scientia” หมายถง “ความร” ซงอาจจะสนไปสกหนอย ชำนาญ เชาวกรตพงศ (2534,หนา5)จงขยายความวาวทยาศาสตร เปนความรทแสดงหรอพสจนไดวาถกตอง เปนความจรง มระเบยบมขนตอนในการศกษาและพสจนจนไดเปนความรมาและจดไวเปนหมวดหมซงเครอวลยโพธพนธ(2542,หนา4)ไดขยายความวาวทยาศาสตรมองคประกอบ3 สวน คอ 1) สวนทเปนผลมาจากงานของ

สารบญบทบรรณาธการวนวทยาศาสตรแหงชาต อาจารยนพวรรณยตธรรม......................................................................................................................................................................1-11อดมการณสยทธศาสตรความรบผดชอบตอสงคม ดร.จรรยาพคยาภรณ..............................................................................................................................................................................12-18การเรมตนพฒนาเวบไซตทางการศกษาเรองสามญ(ประจำบาน)ทควรร พชรจำปาทอง............................................................................................................................................................................................19-26การประเมนหลกสตรศลปศาสตรบณฑตสาขาวชาภาษาองกฤษสอสารธรกจมหาวทยาลยศรปทมหลกสตรปรบปรงพทธศกราช2541 รองศาสตราจารยกาญจนามณแสงและผชวยศาสตราจารยดร.เฉลมวงศวจนสนทร........................................27-32มาตรการกฎหมายในการคมครองสทธผสงอาย:กรณศกษาการจางงานของผสงอาย วาทรอยตรศรพงศอครชยภมสกล..................................................................................................................................................33-39ปจจยการตดตอสอสารทมอทธพลตอระดบการรบรมาตรฐานวาดวยความรบผดชอบตอสงคมISO 26000ของพนกงานบรษทในเขตธนบร ปรยาวดผลเอนกและมงคลเทยมถนอม....................................................................................................................................40-48การพฒนาชดการประเมนสมรรถนะครคณตศาสตรระดบมธยมศกษาตอนตน สกาวรตนจรงนนทกาล..........................................................................................................................................................................49-55การพฒนารปแบบการจดการแขงขนกฬานกเรยนองคกรปกครองสวนทองถนแหงประเทศไทย จาสบเอกจรศกดบญนาค....................................................................................................................................................................56-66ปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบการกำหนดคำนยามของสถานบรการตามพระราชบญญตสถานบรการพ.ศ.2509 นนทวฒนทองชวง....................................................................................................................................................................................67-72ปญหากฎหมายเกยวกบการประกอบธรกจโทรศพทเคลอนท คอลดปาทาน..............................................................................................................................................................................................73-78การวเคราะหการใชโวหารภาพพจนในพาดหวหลกโฆษณานาฬกาขอมอสำหรบผชายและผหญงภาษาองกฤษในนตยสารภาษาไทยระหวางปพ.ศ.2548ถง2552 อจฉมาภรณเจยรโณรส.........................................................................................................................................................................79-88ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบเชาวนสขภาพของบคลากรทางการแพทยคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล รงอรณพงแยม...........................................................................................................................................................................................89-98การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการเรยนหลกภาษาไทยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท5ทเรยนโดยการจดการเรยนรตามวฏจกรการเรยนร7ขน(7E)กบคมอคร แสงสรวาดวจตร.....................................................................................................................................................................................99-104ปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเกยวกบการกำหนดสถานะความเปนผเสยหายในการใชสทธเรยกรองของสมาชกกองทนหมบานและชมชนเมอง พชยเลยมสวรรณ................................................................................................................................................................................105-110แนวทางการปรบปรงบทบาทในการจดสวสดการสงคมของชมรมผสงอายโพรงอากาศสามคคตำบลโพรงอากาศอำเภอบางนำเปรยวจงหวดฉะเชงเทรา อาทตยพรอดม.....................................................................................................................................................................................111-116ปญหากฎหมายเกยวกบการเยยวยาความเสยหายทเกดกบสโมสรฟตบอลอนเนองมาจากนกฟตบอลไปลงทำการแขงขนใหกบทมชาตไทย พฤฒสรรตนากรบญศร..................................................................................................................................................................117-122ผลของโปรแกรมการปรบพฤตกรรมทางปญญาทมตอภาวะซมเศราในผปวยยาเสพตด สพรรษาพลพพฒน............................................................................................................................................................................123-131การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธทสงผลตอความสำเรจขององคกรและความสำเรจในการบรหารทรพยากรมนษยของบรษทในกลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในเขตนคมอตสาหกรรมอมตะนครจงหวดชลบร วไลพรแกวคณ......................................................................................................................................................................................132-140ปรทรรศนหนงสอ:วทยาศาสตร อาจารยนพวรรณยตธรรม..............................................................................................................................................................141-146ขนตอนการนำสงบทความวชาการหรองานวจยเพอตพมพ..................................................................................................................................147

Page 2: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

2

นกวทยาศาสตร ซงผานการพสจนและไดขอยตแลว2)องคแหงความร ไดแก ขอเทจจรง (fact)หลกการ(principle) แนวคด (concept)สมมตฐาน (hypothesis) ทฤษฎ (theory) และกฎ (law) และ 3) เปนความรทไดจากการคนหาความลบของธรรมชาตโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงอยบนพนฐานคำถาม 3 คำถาม คอ มอะไรเกดขน เกดขนไดอยางไร และทำไมจงเกด โดยขอบเขตของสาขาวชาทางวทยาศาสตรแบงได3สาขาวชาใหญๆคอ 1.วทยาศาสตรธรรมชาต (natural science)เปนวทยาศาสตรบรสทธ(purescience)หรอวทยาศาสตรขนมลฐาน (basic science) ศกษาสงตาง ๆ ทอยในธรรมชาตทว ๆ ไป ไดแก ฟสกส (physics) เคม(chemistry) ชววทยา (biology) ดาราศาสตร(astronomy)หรออาจแบงวทยาศาสตรธรรมชาตเปน2ประเภทใหญๆ คอวทยาศาสตรกายภาพ(physicalscience) ไดแก เคม ฟสกส คณตศาสตร ธรณวทยาและวทยาศาสตรชวภาพ(biologicalscience)ไดแกพฤกษศาสตร(botany)สตวศาสตร(zoology) 2.วทยาศาสตรสงคม (social science) เปนวทยาศาสตรท เกยวของกบสงคมหรอมวลมนษยไดแก จตวทยาและพฤตกรรมศาสตร (psychologyandbehavioralscience)เศรษฐศาสตร(economics)รฐศาสตร(politicalscience)ศกษาศาสตร(educa-tion)สงคมวทยา(sociology) 3.วทยาศาสตรประยกต (applied science)หรอเทคโนโลย เปนการนำผลของวทยาศาสตรธรรมชาตและวทยาศาสตรสงคมไปใชใหเกดประโยชน ไดแกแพทยศาสตร (medicine) วทยาศาสตรการแพทย(medical science) ทนตแพทยศาสตร (dentistry)สตวแพทยศาสตร (veterinary) เภสชศาสตร(pharmacology) วศวกรรมศาสตร (engineering)เกษตรศาสตร (agricultural science) วนศาสตร(agroforestry)การประมง(fisheries)

ป ร ะ ว ต ศ า ส ต ร แ ล ะ พ ฒ น า ก า ร ข อ ง วทยาศาสตรโลก วทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปนประโยชน

แกมนษยในปจจบน ลวนเปนผลมาจากการสงสมความรเพมเตม คนควาทดลองตอเนองกนมาตงแตอดตพฒนาควบคไปกบอารยธรรมของมนษยแตละยคสมยดงน วทยาศาสตรสมยโบราณแบงเปนกลมใหญๆดงน 1.วทยาศาสตรสมยเรมแรก ในยคนมนษยเรมเรยนรวธการสรางบานเรอนเรยนรการทำเกษตรกรรมรจกหลอมโลหะใชเปนอาวธและเครองใชตาง ๆ เปนโลหะทมสวนผสมของทองแดงและดบกเรยกวา“สำรด” ยคนจงเรยกวา ยคสำรด (bronze age)อารยธรรมยคนมการคดคนภาษาขนมาเพอใชบนทกเรองราวตางๆดวยแบงเปน 1.1อารยธรรมเมโสโปเตเมย (Meso-potamian civilization) เปนอารยธรรมเกาแกทเกดขนบรเวณทราบลมแมนำไทกรส (Tigris) และยเฟรตส(Euphrates) ปจจบนคอแถบประเทศอรก ชาวสเมเรยนเปนชนชาตหนงทอาศยอยในแถบนไดถายทอดความรท ใชมาจนถงปจจบนคอ การคดคนปฏทนทกำหนดให1สปดาหม 7วน1 เดอนม 29.5วนรวมทงการนบวนาทและนาทดวยหนวย 60 โดยแบงการนบเวลาในลกษณะวงกลม12ชองๆละ1ชวโมงสวนชาวแคลเดยนสนใจดานดาราศาสตร มความเชอวาดาวเคราะหม5ดวงประกอบดวยดาวพธดาวศกรดาวองคาร ดาวพฤหสบด และดาวเสาร เมอรวมกบดวงอาทตยและดวงจนทร จะเปนเทพเจาทยงใหญทง7องค 1.2อารยธรรมอยปต(Egyptiancivi-lization) มการเรยนรวธการรกษาสภาพศพทเรยกวา“มมม” และการสรางทบรรจศพขนาดใหญ แขงแรงใชความรทางกลศาสตร คณตศาสตร และสถาปตยกรรมศาสตร ทเรยกวา “ปรามด” ชาวอยปตมปฏทนเปนของตนเอง มความรทางกายวภาค ชววทยาและการแพทย ซงแตกแขนงเปนการแพทยสาขาตาง ๆในปจจบน รวมถงมการประดษฐกระดาษปาปรส(Papyrus)ดวย 1.3อารยธรรมในอเมรกากลาง (centralAmerican civilization) ปจจบนอยในแถบประเทศ

3

กวเตมาลา ฮอนดรส นการากว คอสตารกาปานามา โคลมเบย เอกวาดอร เปร โบลเวย ชลอารเจนตนาในดนแดนแถบนมชนเผามายา(Mayas)แอสเทค (Aztecs) และอนคา (Incas) มความรทางดาราศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร มรองรอยใหคนพบไดในปจจบน 1.4อารยธรรมในเอเชย (Asiancivilization) แหลงอารยธรรมใหญในแถบนอยบรเวณประเทศอนเดยและจนในปจจบน มความเจรญทางดาราศาสตรอาวธและการแพทย 2.วทยาศาสตรสมยกรก ในสมยนมกลมชนทปจจบนเรยกวาชาวกรก(Greeks)อาศยอยบรเวณทะเลเอเจยน (Aegean sea) กลมชนนมอกษรของตนเองเรยกวา อกษรฟนเชยน (Phaenician) ซงพฒนามาเปนอกษรละตนท ใชกนอย ในปจจบนมความเจรญทางวทยาศาสตรมาก โดยเฉพาะความรทางดาราศาสตรและเรขาคณต มการตงทฤษฎธาตส(theoryoffourhumours) เปนทฤษฎทกลาวถงธาตในตวของสงมชวตวาประกอบไปดวยดนนำ ลม ไฟมบดาแหงวงการแพทยเกดขน ไดแก “ฮปโปเครตส”(Hippocrates) ซงความรทางการแพทยของเขาลบลางความเชอทวาการเจบปวยเกดจากสงเหนอธรรมชาตทำใหเปนนอกจากนยงมปราชญคนสำคญทรจกกนดคอ “อรสโตเตล” (Aristotle) มความรความเชยวชาญในศาสตรหลายแขนง ถอเปนบดาแหงวงการสตววทยาและธรรมชาตวทยาดวย 3.วทยาศาสตรสมยอเลกซานเดรย พระเจาอเลกซานเดอรมหาราชไดเขายดครองอยปต เปอรเซยและกรก จดตงชมชนเมองอเลกซานเดรยบรเวณปากแมนำไนล ม “หอสมดอเลกซานเดรย” ซงมมวนปาปรสบนทกความรตาง ๆ อยถง 7 แสนมวนถอเปนแหลงสะสมวทยาการแหลงใหญมากทสดในโลกของสมยนน มนกวทยาศาสตรทมชอสยง ไดแก“ยคลด” (Euclid) บดาแหงเรขาคณต “อารคมดส”(Archimedes) นกวทยาศาสตรทสนใจเรองฟสกสและกลศาสตร เปนผคนพบกฎของคานดดคานงด“พโทเลม” (Ptolemy) สนใจดานดาราศาสตร เชอวาโลกเปนศนยกลางของจกรวาล ดวงอาทตย ดวงจนทร

และดาวเคราะหอน ๆ โคจรรอบโลก ความเชอนมอทธพลตอวงการดาราศาสตรถง 1,500 ป “เกเลน”(Galen) เปนแพทยทสนใจกายวภาคและสรรวทยาของคน แตศกษาโดยการผาตดลงและหมจงทำใหขอมลคลาดเคลอนความรของเขามอทธพลตอวงการแพทยถง1,200ป วทยาศาสตรสมยกลางยคนจกรวรรดโรมนไดรกรานดนแดนตาง ๆ และมการบงคบใหใชความเชอทางศาสนาเปนพนฐานในการดำรงชวตอยางเขมงวดจนทำใหการศกษาวทยาการตาง ๆ ชะงกไป การศกษาหาความรตาง ๆ ตองลกลอบกระทำ วทยาศาสตรสมยนแบงออกเปนยคมดและยคฟนฟศลปวทยาโดยในยคมดไมมความรใหมเกดขน มแตการลกลอบแปลตำราอยปตโบราณและกรกโบราณเปนภาษาอาหรบและละตน สวนในยคฟนฟศลปวทยามการประดษฐแทนพมพ โดย“โยฮนกเตนเบรก” (JohannGutenberg) และมนกวทยาศาสตรคนสำคญคอ“ลโอนาโด ดาวนซ” (Leonardo da Vinci)ซงสนใจดานกายวภาค กลศาสตร และจลศาสตรของไหลนบเปนผนำเขาสยควทยาศาสตรสมยใหม วทยาศาสตรสมยใหม ในชวงนมการปฏวตวธการคนควาพสจนทฤษฎทางวทยาศาสตรตาง ๆมากมายจนการคนพบบางอยางนำมาซงการลมลางทฤษฎเดม ในชวงนมนกวทยาศาสตรสำคญเกดขนหลายคน เชน “นโคลส โคเพอรนคส” (NicholausCopernicus) ใหทฤษฎเกยวกบจกรวาลวา ดวงอาทตยเปนศนยกลางของระบบสรยะมใชโลก “แอนเดรยสวเซเลยส” (Andreas Vesalius) เปนนกกายวภาคทศกษาศพคนจรง ๆ ทำใหไดขอมลวาอวยวะภายในของคนแตกตางจากลงและหม “กาลเลโอ กาลเลอ”(Galileo Galilei) นกดาราศาสตร นกคณตศาสตรและนกฟสกส เปนผทไดชอวาเปน “บดาแหงการทดลองทางวทยาศาสตร” เปนผคนพบกฎแหงการแกวงของลกตม กฎการตกของวตถ และเปนผประดษฐกลองดดาว “โยฮน เคปเลอร” (JohannesKepler) เปนผวางรากฐานเกยวกบจกรวาล และพบวาการเคลอนทของดาวเคราะหมวถโคจรเปนวงรไมใชวงกลม “จอหน เรย” (John Ray) ไดชอวา

Page 3: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

4

เปนบดาแหงวชาพฤกษศาสตร ไดจำแนกพนธไมตาง ๆเปนหมวดหมและตงชอไวกวา 1,186,000 ชนด“เอนตนแวนเลเวนฮก”(AntonVanLeuwenhoek)เปนผประดษฐกลองจลทรรศนทมกำลงขยายถง 270เทา เพอศกษาสงมชวตเลก ๆ จนไดชอวาเปนบดาแหงโลกจลชวน“เซอรไอแซคนวตน”(SirIsaacNewton)เปนผคนพบกฎแหงแรงโนมถวง แรงดงดดของโลกและศกษาเรองการเกดรงกนนำ แยกแสงสขาวของแสงแดดผานแทงแกวปรซมออกมาเปน7สคอมวงคราม นำเงน เขยว เหลอง แสด แดง วทยาศาสตรสมยใหมนแบงออกเปน 1.วทยาศาสตรสมยปฏวต อตสาหกรรมมการคนพบและประดษฐสงตาง ๆ มากมาย เชน“เบนจามน แฟรงคน” (Benjamin Franklin) คนพบไฟฟาในอากาศ พบสาเหตการเกดฟาแลบ ฟาผาพบวาไฟฟาเปนของไหลซงเปนฐานความรของการคนพบอเลกตรอนในเวลาตอมา นอกจากนยงตงขอสงเกตวา คนททำงานในโรงพมพมกปวยดวยพษของตะกว “เจมส วตต” (James Watt) ประดษฐเครองจกรไอนำระบบ Double Action ททำใหลอหมนไปได เปนพนฐานของการผลตรถยนตและรถไฟและเปนผกำหนดกำลงของเครองจกรเปน“แรงมา” 2.วทยาศาสตรสมยสงครามโลก มการพฒนาอาวธยทโธปกรณตาง ๆ มระเบดไฮโดรเจน มการใชเคม สารพษ และเชอโรคในสงคราม นกวทยาศาสตรคนสำคญในสมยน ไดแก “อลเบรต ไอนสไตน”(Albert Einstein) ผคนพบทฤษฎสมพทธภาพ ซงนำไปสการสรางระเบดปรมาณ 3.วทยาศาสตรสมยหลงการปฏวตอตสาหกรรมในชวงนมการคนพบความรใหม ๆ และประดษฐคดคนสงตางๆททำใหมนษยมความเปนอยทสะดวกสบายขน เชน การใชกาซออกซเจนในการสนดาปการคนพบวธการสรางกระแสไฟฟาซงเปนหลกการในการสรางแบตเตอร การคนพบกระแสไฟฟาสลบจนเปนทมาของการเรยกหนวยวดกระแสไฟฟาวา“แอมแปร” การคนพบสนามแมเหลกไฟฟาซงเปนหลกการของหมอแปลงไฟฟา มการทดลองใชกรดคารบอลกเจอจางในการฆาเชอเครองมอแพทย

นกวทยาศาสตรคนสำคญในสมยน ไดแก “เอดมนดฮลลย” (Edmund Halley) เปนนกดาราศาสตรทตดตามการเคลอนทของดาวหางดวงหนงจนสามารถพยากรณการปรากฏของดาวหางวาจะปรากฏใหเหนทก 76 ป ดาวหางดวงนนไดชอวา ดาวหางฮลลย“เอดวารด เจนเนอร” (EdwardJenner) เปนผคนพบวธการปลกฝเพอปองกนไขทรพษ “เซอร ฮมฟรย เดว”(Sir Humphry Davy) คนพบกาซไนตรสออกไซด(แกสหวเราะ) ซงตอมามการนำไปใชเปนยาชา ยาสลบยาลดความเจบปวดทางการแพทย (ปจจบนเลกใชแลว)“ชารล โรเบรต ดารวน” (Charles Robert Darwin)ผคนพบทฤษฎววฒนาการของสงมชวต “เกรเกอรโยฮนน เมลเดล” (Gregoe Johann Mendel)ศกษาการผสมพนธพชจนเปนทมาของกฎทางพนธกรรมทเรยกวา กฎของเมนเดล “หลยส ปาสเตอร”(Louis Pasteur) ผคนพบวธกำจดแบคทเรยในอาหารดวยวธพาสเจอรไรซ (pasteurization) และคนพบวคซนโรคพษสนขบา 4.วทยาศาสตรสมยปจจบน มการคนพบสงใหม ๆ รวมทงตอยอดความรเดมและผนวกความรทางวทยาศาสตรตางสาขาวชากนจนเกดเปนสาขาวชาใหมทไมอาจแยกไปทางใดทางหนงได เชน ชวเคมชวฟสกส วศวกรรมการแพทย เปนตน ความรเหลานกอใหเกดประดษฐกรรมทมนษยใชกนอยในปจจบน

ป ร ะ ว ต ศ า ส ต ร แ ล ะ พ ฒ น า ก า ร ข อ ง วทยาศาสตรไทย คนไทยม ศลปวฒนธรรมและวทยาการเปนของตนเอง แตยงเปดกวางยอมรบและเรยนรศลปวฒนธรรมและวทยาการของชนชาตอน ๆ ทงยงนำความรตาง ๆ มาปรบใชใหเหมาะสมกบวถชวตแบบไทยๆ ดวยความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสมยโบราณรจกกนดในนามของ “วชาชาง” โดยพฒนาการของวทยาศาสตรในประเทศไทยมดงน 1.สมยกอนกรงสโขทยเปนราชธาน (กอนพ.ศ. 1792) ชมชนรมฝงทะเลและแมนำมการตดตอคาขายกบพอคาชาวอนเดยและจน แตชนพนเมองจะยอมรบวฒนธรรม ความเชอ และวทยาการจาก

5

ทางอนเดยมากกวาจน มการเรยนรวธการใชดนกอกำแพงลอมรอบเมองและการทำการเกษตร 2.สมยกรงสโขทย (พ.ศ. 1792-1893)มการประดษฐอกษรไทยเพอเปนเครองมอในการบนทกความรตางๆมการใชความรทางวทยาศาสตรในการกอสรางสถาปตยกรรมขนาดใหญ การเกษตร และการแพทย แตในสมยนความรทางวทยาศาสตรทแทจรงยงไมชดเจนนก มกออกมาในรปของความเชอมากกวาเชน พระราชนพนธ “ไตรภมพระรวง” ของพระเจาลไททเชอวาจกรวาลประกอบไปดวยโลกนรกสวรรคสะทอนใหเหนถงความสนใจในดาราศาสตร 3.สมยกรงศรอยธยา (พ.ศ. 1893-2310)ในสมยนคนไทยรบประดษฐกรรมทางวทยาศาสตรมาจากโปรตเกสคอ “ปน” และสมเดจพระนารายณมหาราชทรงใชกลองดดาวททรงรบพระราชบรรณาการจากพระเจาหลยสท 14 แหงฝรงเศส สองดทองฟาและดวงดาวนบเปนการบกเบกดานดาราศาสตรเปนครงแรกของคนไทย 4.สมยกรงรตนโกสนทร(พ.ศ.2325-ปจจบน)มการสงเสรมการศกษาวทยาศาสตรอยางเปนรปธรรมและมพฒนาการดงน - พ ร ะบ าทสม เ ด จพ ร ะน ง เ ก ล าเจาอยหว รชกาลท 3 ทรงสงนกเรยนไทยไปศกษาดานวทยาศาสตรทตางประเทศ - พระบาทสมเดจพระจอมเกล าเจาอยหว รชกาลท 4 ทรงตระหนกในความสำคญของวทยาศาสตรทมตอการพฒนาประเทศทรงมงมนทจะตอสกบความเชองมงาย ทรงเปนนกวทยาศาสตรดวยพระองคเองในฐานะนกดาราศาสตร - พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ทรงเหนความสำคญของการศกษา ทรงตงโรงเรยนขนหลายแหงเพอสงเสรมการศกษาในระบบ ทรงตงกระทรวงธรรมการ ในพ.ศ. 2435 เพอดแลจดการศกษาของประเทศ และมการสอนวทยาศาสตรพนฐานอยางแพรหลาย - พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 ทรงสถาปนาจฬาลงกรณมหาวทยาลย ใน พ.ศ. 2459 มการเรยนการสอน

วทยาศาสตรขนสงในคณะอกษรศาสตร มไดมจดประสงค เพ อผลตนกว จยหรอนกวทยาศาสตร แตเรยนรเพอเปนพนฐานสำหรบการศกษาตอในทางการแพทยและวศวกรรมเทานน - พ.ศ. 2477 มการเปดสอนหลกสตรประกาศนยบตรครมธยมวทยาศาสตร และใน พ.ศ.2478มบณฑตสาขาวชาวทยาศาสตรรนแรกของไทย - พ.ศ.2491เรมมการศกษาวทยาศาสตรเ พ อ เ ป น น ก ว จ ย ห ร อ น ก ว ท ย าศ าสต ร อ ย า งจรงจง เมอมคณะวทยาศาสตรเกดขนในจฬาลงกรณมหาวทยาลย มการศกษาทงวทยาศาสตรบรสทธและวทยาศาสตรประยกต จากนนจงมการจดตงคณะวทยาศาสตรขนในมหาวทยาลยตาง ๆ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค - พ.ศ. 2506 มการจดตง “สถาบนว จ ยวทยาศาสตรประยกต แห งประ เทศไทย”มสถานะเปนรฐวสาหกจ ตอมา พ.ศ. 2522 เปลยนชอเปน “สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วว.)” - พ.ศ. 2522 มการจดตง “กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงาน” ตอมาพ.ศ. 2535 เปลยนชอเปน “กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม”และเมอวนท 2ตลาคมพ.ศ. 2545 ไดเปลยนชอเปน “กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย” - พ.ศ. 2526 มการจดตง “ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต” (NationalCenter forGeneticEngineering andBiotechnol-ogy:BIOTEC) - พ.ศ. 2529 มการจดตง “ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต” (National Metal

and Materials Technology: MTEC) และ “ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต”(NationalElectronicsandComputerTechnologyCenter:NECTEC) - พ.ศ. 2534 มการจดตง “สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)”(NationalScienceandTechnologyDevelopment

Page 4: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

6

Agency: NSTDA) มสถานะเปนหนวยงานในกำกบของกระทรวงวทยาศาสตรฯ มภารกจผลกดนใหประเทศไทยแขงแกรงบนเวทเศรษฐกจระดบโลกโดยการนำวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาชวยในภาคการเกษตรและภาคอตสาหกรรม ปจจบนดำเนนงานผานหนวยงานทางวทยาศาสตร 5 หนวยงาน ไดแกศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาตศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาตและศนยบรหารจดการเทคโนโลย - พ.ศ. 2540 มการแตงตง “คณะกรรมการแผนพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต” ตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 มกราคมพ.ศ. 2540 มหนาทจดทำแผนปฏบตการวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต -พ.ศ. 2545 มการจดตง “อทยานวทยาศาสตรแหงประเทศไทย” (Thailand SciencePark: TSP) นบเปนนคมวจยแหงแรกของประเทศไทยอยภายใตการบรหารงานของสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.) - พ.ศ. 2546มการจดตง “ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต” (National NanotechnologyCenter:NANOTEC) - พ.ศ. 2547 มการจดตง “ศนยบรหารจดการเทคโนโลย”(TechnologyManagementCenter:TMC) เพอใหความชวยเหลอนกวจยและบรษทตาง ๆในการนำผลงานการคนพบและเทคโนโลยไปใชประโยชนในเชงพาณชย

พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 14 เมษายนพ.ศ. 2525 เทดทนพระเกยรตยศพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 เปน “พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย” เนองจากพระองคทานทรงมความเชยวชาญดานดาราศาสตรเทยบเทานกดาราศาสตรสากล ทรงนำวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชในการบรหารบานเมอง และพระองคยงทรงไดรบการยกยองพระเกยรตยศจากวงการวทยาศาสตรของ

ชาตมหาอำนาจในขณะนนอกดวยดงน 1.ทรงไดรบการทลเกลาฯ ถวายพระเกยรตเปนสมาชกกตตมศกดของสตววทยาสมาคม (Zoo-logicalSociety)แหงสหราชอาณาจกร 2.ประมขของประเทศตาง ๆ ทมาตดตอทางการทตจะถวายเครองราชบรรณาการเปนอปกรณเครองมอหรอหนงสอวทยาศาสตรเสมอ

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท4

พระราชประวตและพระราชกรณยกจ พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท 4 ทรงเปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท 2 ทรงพระบรมราชสมภพเมอวนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2347 (ขณะทสมเดจพระบรมราชชนกยงทรงดำรงพระอสรยยศเปนสมเดจพระเจาลกยาเธอฯ ในแผนดนพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชรชกาลท1) เมอยงทรงพระเยาว ทรงศกษาวชาสำหรบพระราชโอรสตามโบราณราชประเพณ เมอมพระราชพธโสกณตแลวจงทรงยายออกจากเขตพระราชฐานชนใน และเสดจออกผนวชเมอพระชนมพรรษา 20พรรษา ทรงไดรบพระสมณฉายาจากพระอปชฌายวา“วชรญาโณ” แปลวา “ผมญาณแขงแกรงประดจดงเพชร”ทรงผนวชอยถงพรรษาท27จงทรงลาสกขาเสวยราชสมบตเปนรชกาลท4 ในขณะททรงผนวชอยนน ไดทรงศกษาทงวชาโบราณของไทยและวชาสมยใหมของตางชาตทรงเชยวชาญภาษาละตนและภาษาองกฤษ ทรงมพระวสยทศนทชาตมหาอำนาจในยคนนยอมรบเมอทรงครองราชยแลว ทรงนำความรท งมวลมา

7

ปรบใช ในการบรหารบานเมองไปสความเปน“สยามใหม”ดงน - ทรงปรบกฎระเบยบของราชสำนกใหทนสมยขน - ทรงเปดรบไมตรจากตางประเทศ ทรงรบเทคโนโลยและหลกการปกครองท เหมาะสมกบบานเมองมาปรบใช ซงเปนพนฐานสำคญในการพฒนาประเทศในสมยตอมา - ทรงปรบรปแบบการบรหารราชการทหารทรงใหมการฝกหดทหารแบบยโรป และโปรดเกลาฯให จ ดต งกองกำล ง ร กษาพระองค อย า งย โ รปกองทหารหนาและกองปนใหญอาสาญวน - ทรงปรบปรงการคมนาคมภายในประเทศโปรดเกลาฯใหสรางถนนสรางสะพานอยางตะวนตกเชน ถนนเจรญกรง ถนนเฟองนคร สะพานเหลกเปนตน และโปรดเกลาฯ ใหขดคลองเพอเปนเสนทางเดนเรอคาขายและเรอกลไฟโดยสาร ไดแกคลองผดงกรงเกษม คลองมหาสวสด คลองภาษเจรญคลองดำเนนสะดวกเปนตน - พระราชทานพระบรมราชานญาตใหองกฤษสรางสายโทรเลขจากพมาผานประเทศไทยไปสงคโปรดวยทรงเลงเหนประโยชนของการสอสาร - ทรงยอมรบการแพทยตะวนตก ทรงมพระบรมราชานญาตใหใชการผดงครรภแบบการแพทยสมยใหม ทรงใชพระทนตปลอมแบบตะวนตกเมอทรงสญเสยพระทนตจรงไป ทรงเหนความสำคญของการสาธารณสขมลฐาน จงทรงประกาศหามการทงสงปฏกลลงแหลงนำและทรงกวดขนใหราษฎรรกษาความสะอาดของบานเรอน - ทรงเชยวชาญภาษามคธ (บาล) จนสามารถแปลพระปรยตธรรมได ทรงตงลทธสมณวงศใหมเรยกวา “ธรรมยตกนกาย” และทรงเพมบทสวดมนตภาษาไทย ทรงกำหนดใหวนมาฆบชาเปนวนสำคญทางศาสนา ทรงวางระเบยบในการเดนเวยนเทยนการรบผากฐน การครองผาของภกษ-สามเณร การขอบรรพชาและอปสมบททรงประกาศหามสงฆประพฤตไมเหมาะสม เชน แทงหวย ใบหวย อนาจาร

พดคยกบสตรบนกฏ ทรงสงเสรมใหภกษ-สามเณรศกษาภาษาองกฤษและวทยาการสมยใหม ทรงเปนพระมหากษตรยไทยพระองคแรกทนำพทธศาสนามาผนวกเขากบพธกรรมทางพราหมณ และทรงทำนบำรงศาสนาทกศาสนา เชน พระราชทานทนทรพยสรางสเหราและโบสถครสต - ทรงพบหลกศลาจารกขณะเสดจออกธดงคจงทรงใหความสำคญเร องประว ตศาสตรและโบราณคด โปรดเกลาฯ ใหชำระประวตศาสตรและรบสงใหพมพ “พระราชพงศาวดารสยาม” รวมทงทรงพระราชนพนธหนงสอขอสงเกตพระราชพงศาวดารสยามเปนภาษาองกฤษดวย - ทรงเปนพระมหากษตรยไทยพระองค แรกททรงรเร มใหมพพธภณฑสถาน และทรงสงสงของไปรวมจดแสดงในงานพพธภณฑนานาชาตณกรงลอนดอนประเทศองกฤษดวย - ทรงใหความสำคญกบศลปะ ซงเปนสงทชาวยโรปเหนวามคณคา ทรงมพระราชนยมในสถาปตยกรรมแบบตะวนตก โปรดซมโคงแบบโกธกและเสาแบบคลาสสก การตดตอกบตะวนตกทำใหทรงเปลยนแปลงการสรางพระบรมราชานสรณตาง ๆชางปนตองสรางผลงานเลยนแบบพระองคจรงหรอขนาดเทาพระองคจรง โปรดฯ ใหปนพระพทธรปหรอรปเคารพตางๆ ทมลกษณะเหมอนมนษยในรชสมยนมประตมากรรมสำคญคอ“องคพระสยามเทวาธราช”สวนชางวาดตองศกษาการวาดภาพแบบตะวนตกเชน การมระยะใกล-ไกล ภาพสามมต และการจดองคประกอบภาพ และนำมาประยกตใชกบศลปะการวาดแบบไทย ทรงสนบสนนการละครดวยการพระราชทานพระราชทรพยสนบสนนคณะละครและพระราชทานบทพระราชนพนธตาง ๆ ไปทำเปนละครอกดวย - ทรงชำระการใชภาษาไทย ทรงกวดขนการใชภาษาไทยใหถกตองและทรงกำหนดโทษสำหรบขาราชบรพารทใชภาษาไทยแบบผดๆทรงมพระบรมราชาธบายเกยวกบการใช“กบแดแตตอ”และมการบรรจการสอนเรองนไวในหนงสอภาษาไทยดวย

Page 5: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

8

พระปรชาสามารถในการเปนนกวทยา ศาสตร รชกาลท 4 ทรงทราบดวานกวทยาศาสตรจะตองเกยวของกบหนวยพนฐาน 3 อยาง คอระยะทาง (L) มวลสาร (M) และระยะเวลา (T)ในเรองระยะทางและมวลสารนน แตละประเทศใหนยามไดตามทตองการ แตในเรองระยะเวลานนทกประเทศใชหนวยวดเปนวนาท โดยถออตราเฉลยของการเปลยนแปลงตำแหนงของดวงอาทตยในรอบปเปนหลกพระองคทรงมความรทางวทยาศาสตรเปนอยางดดงจะเหนไดจาก เวลามาตรฐานประเทศไทยทรงกำหนดระบบเวลามาตรฐานขนในประเทศไทย เมอ พ.ศ. 2395และทรงสราง “พระทนงภวดลทศนย” ขนในพระบรมมหาราชวง เพอเปนหอนาฬการกษาเวลามาตรฐานของประเทศ (สำหรบการรกษาเวลามาตรฐานในปจจบน ตองเทยบเวลากบหอดดาวหลกของโลก โดยใชนาฬกาปรมาณเทยบเวลาควบคกบหอดดาวกรนชประเทศองกฤษ โดยหอดดาวจะเทยบเวลากบตำแหนงดาวบนทองฟาตลอดเวลา เพอรกษาเวลาของนาฬกาปรมาณใหตรงกบเวลาตามระบบดาราศาสตรและสอสารบอกเวลาทางวทยไปทวโลกทเรยกวา“ เวลามาตรฐานกรนชหรอเวลามชฌมกรนช”)ในสมยรชกาลท 4 ยงไมมระบบสอสารทางวทยการเทยบเวลาของหอนาฬกาภวดลทศนยจงตองเทยบกบระบบดาราศาสตรโดยตรง ปรากฏวารชกาลท 4 ทรงรกษาเวลามาตรฐานของหอนาฬกาภวดลทศนยไวได และทรงคำนวณปรากฏการณทางดาราศาสตรไดแมนยำกอนทประเทศมหาอำนาจจะประกาศใชเวลามาตรฐานถง12ป ปฏทนจนทรคต ทรงมพระบรมราชาธบายเรอง อธกมาส อธกวาร และปกขคณนาวธ ซงเปนวธคำนวณปฏทนจนทรคตแบบใหมททรงคดคนขน และมความแมนยำถกตองตรงกบดวงจนทรบนทองฟายงกวาปฏทนทใชอยเดม ดาวหางในพระชนมชพของพระองคมดาวหางปรากฏ3ดวงคอดาวหางฟลเกอรกสดาวหางโดนาต

และดาวหางเทบบท ชาวไทยและผคนในภมภาคนยงเชอเรองโชคลาง เชอเรองภยพบตจากทองฟาโดยเฉพาะดาวหางนน เชอวาเปนเสมอนสญญาณบอกเหตราย ดวยความททรงเปนนกวทยาศาสตรจงทรงม “ประกาศดาวหางขนอยาใหวตก” เตอนประชาชนมใหแตกตน สรยปราคาเตมดวงทหวากอ ในปค.ศ.1880(พ.ศ. 2423) รฐสภาองกฤษผานพระราชบญญตเวลามาตรฐานขององกฤษ (Greenwich MeanTime: GMT) และในป ค.ศ. 1884 (พ.ศ. 2427)ทประชมนกดาราศาสตร กรงวอชงตน ตกลงใหเสนเมอรเดยนทผานเมองกรนช ประเทศองกฤษเปนเมอรเดยนหลกเพอการเทยบเวลาโลก แตรชกาลท 4 ทรงกำหนดระบบเวลามาตรฐานของไทย ตงแตพ.ศ. 2395 และทรงใชเวลามาตรฐานนคำนวณพยากรณการเกดสรยปราคาเตมดวงทบานหวากอจงหวดประจวบครขนธ ไดอยางแมนยำกอนการเกดขนจรงถง 2 ป โดยทรงพยากรณวา “จะเกดสรยปราคาเตมดวงในวนองคาร ขน 1 คำ เดอน 9 ปมะโรงจลศกราช 1230 (ตรงกบวนท 18 สงหาคมพ.ศ. 2411) โดยเสนศนยของอปราคาจะผานมาใกลทสด ณ บานหวากอ แขวงเมองประจวบครขนธในพระราชอาณาจกรสยาม ทางฝงทะเลตะวนออกของแหลมมลายตรงเสนวตถนดร(ละตจด)11องศา38ลปดาทศเหนอ และเสนทรฆนดร (ลองตจด) 29องศา39ลปดาทศตะวนออก โดยคราสเรมจบเวลา10 นาฬกา 4 นาท จบเตมดวง เวลา 11 นาฬกา36 นาท 20 วนาท กนเวลานาน 6 นาท 45 วนาทคลายคราสออกเวลา13นาฬกา37นาท45วนาท”(ซงไมปรากฏวามหลกฐานการพยากรณจากประเทศตะวนตกมากอนหนาน) จงโปรดเกลาฯ ใหสรางคายหลวงและพลบพลาทประทบขนทบานหวากอเชญคณะนกดาราศาสตรจากฝรงเศส องกฤษ และเจาเมองสงคโปร เขารวมสงเกตการณ ทงน สรยปราคาเตมดวงเกดขนโดยไมคลาดเคลอนไปจากททรงพยากรณไวแมแตวนาทเดยว

9

ในวนท 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2532 คณะรฐมนตรจงมมต เหนชอบในหลกการใหดำเนนโครงการอทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลาณหวากอและในวนท 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2533 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช พระราชทานนามสถานทแหงนวา “อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลา

ณ หวากอ จงหวดประจวบครขนธ” โดยกระทรวงศกษาธการไดประกาศจดต ง เปนสถานศกษาเมอวนท 16 มถนายน พ.ศ. 2536 เพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ปจจบนอยในสงกดสำนกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

คายหลวงและพลบพลาทประทบณบานหวากอ

เสนทางสรยปราคาเตมดวงวนท18สงหาคมพ.ศ.2411ผานเมองคนตรฝงตะวนออกของประเทศอนเดย

กอนขามอาวเบงกอลมาถงบานหวากอในประเทศไทย

อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลาณหวากอจงหวดประจวบครขนธ

Page 6: สารบัญ วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ... · 2013-10-19 · คำว่า“Science” ในภาษาอังกฤษที่ตรงกับ

10

จากพระปรชาสามารถดานวทยาศาสตรดงกลาว ประชาคมดาราศาสตรสากลทศกษาดานสรยปราคา ยกยองพระองคทานวาเปน “King of Siam’s Eclipse” และคณะรฐมนตรมมตเมอวนท14 เมษายน พ.ศ. 2525 เทดทนพระเกยรตยศพระองคทานเปน“พระบดาแหงวทยาศาสตรไทย”

วนวทยาศาสตรแหงชาต รฐบาลไทยกำหนดให วนท 18 สงหาคมของทกป เปน “วนวทยาศาสตรแหงชาต” สบเนองมาจากการทพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวเสดจพระราชดำเนนชลมารคและสถลมารคเพอทอดพระเนตรสร ยปราคาเตมดวงททรงคำนวณพยากรณไวลวงหนาในวนท18สงหาคมพ.ศ.2411 งาน “สปดาหวทยาศาสตรแหงชาต” ครงแรกมขนระหวางวนท 18-24 สงหาคม พ.ศ. 2527 โดยกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและการพลงงาน(ในสมยนน) และวนท 3 กนยายน พ.ศ. 2528คณะรฐมนตรอนมตใหกระทรวงวทยาศาสตรฯจดงาน “สปดาหวทยาศาสตรแหงชาต” ระหวางวนท 18-24 สงหาคม ของทกป และจดสรรงบประมาณดำเนนการใหอยางตอเนองตงแตป พ.ศ. 2529 เปนตนมา โดยมวตถประสงคเพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวและจดกจกรรมเผยแพรผลงานทางวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงประดษฐ

คำขวญวนวทยาศาสตร ตงแตป พ.ศ. 2532 เปนตนมา กระทรวงวทยาศาสตรฯ ไดกำหนดคำขวญวนวทยาศาสตรแหงชาตไวดวยดงน 2532 พทกษสงแวดลอมของชาต ดวย วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2533 เพมคณคาทรพยากรธรรมชาต ดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2534 ขจดมลพษทกชวตจะปลอดภย 2535 เปลยนขาดทนเปนกำไร โดยใช วทยาศาสตรและเทคโนโลย

2536 วทยาศาสตรพฒนาเศรษฐกจเพม คณคาชวตพทกษสงแวดลอม 2537 ขจดปญหานำของชาตดวย วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2538 เทคโนโลยสารสนเทศกาวไกล เศรษฐกจไทยมนคง 2539 วทยาศาสตร และ เทคโนโลย กาวไกลพฒนาชาตไทยใหกาวหนา 2540 พฒนาคน พฒนาชาต ดวย วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2541 พ ฒ น า เ ศ ร ษ ฐ ก จ ด ว ย วทยาศาสตร พฒนาชาตดวย ภมปญญาไทย 2542 วทยาศาสตร และ เทคโนโลย กาวไกล เพอพฒนาคณภาพชวต ไทยทยงยน 2543 พฒนาคน พฒนาชาต ดวย วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2544 วทยาศาสตรเทคโนโลยเพอ เศรษฐกจและสงคมไทย 2545 วทยาศาสตรเทคโนโลยเพอ เศรษฐกจและสงคมไทย 2546 เสนทางแหงการคนพบวทยาศาสตร และเทคโนโลย คณคาแหงภม ปญญาเพอการพฒนาทยงยน 2547 เศรษฐกจของชาตมปญหา วทยาศาสตรมคำตอบ 2548 วทยาศาสตรคอความรสความสำเรจ 2549 เศรษฐกจพอเพยง เคยงคไทย กาวไกลดวยวทยาศาสตรและ เทคโนโลย 2550 วทยาศาสตรสรางปญญาในสงคม 2551 วทยาศาสตรสรางชาตสรางอนาคต 2552 วทยาศาสตรกาวไกลนำไทยกาวหนา 2553 จดประกายความคด พฒนาชวต ดวยวทยาศาสตร 2554 จดประกายความคด พฒนาชวต ดวยวทยาศาสตร

11

2555 จดประกายความคด พฒนาชวต ดวยวทยาศาสตร 2556 ทนโลก ทนวทย จดประกาย ความคดสอาเซยน

จากการทรฐบาลและหนวยงานตาง ๆ เหนความสำคญของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มการสงเสรมและพฒนาอยางตอเนอง ทำใหปจจบนม

นกวทยาศาสตรไทยไดรบรางวลระดบโลกและนกเรยนไทยไดรบรางวลจากการแขงขนวทยาศาสตรโอลมปกในสาขาวชาตาง ๆ รวมทงรางวลในสาขาวชาวทยาศาสตรประยกต เชน การแขงขนหนยนต เปนตนกจกรรมทางวทยาศาสตรเหลาน เปนพนฐานสำคญททำใหประเทศไทยพฒนาทดเทยมกบชาตตาง ๆในโลกได

บรรณานกรมกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย(ออนไลน).(ม.ป.ป.)เขาถงไดจาก:http://www.most.go.th/main/ [2556,1สงหาคม].การคำนวณการเกดสรยปราคาในรชกาลท 4(ออนไลน).(2008).เขาถงไดจาก: http://www.thaigoodview.com/node/8214[2556,1สงหาคม].เครอวลยโพธพนธ.(2542).วทยาศาสตรความปลอดภย.กรงเทพฯ:สถาบนราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.ชำนาญเชาวกรตพงศ.(2534).แนวคดเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยของไทย.ในเอกสาร ประกอบการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยของไทย หนวยท 1-7(หนา1-25).นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.ประวตกองบญชาการกองทพบก(ออนไลน).(ม.ป.ป.).เขาถงไดจาก: http://www.rta.mi.th/history/rta_history.htm[2556,1สงหาคม].พงศศกดสงขภญโญ.(ม.ป.ป.).ฟสกสราชมงคล: พนฐานความรทางวรรณกรรม(ออนไลน).เขาถงได จาก:http://www.rmutphysics.com/charud/specialnews/6/science/unit4_1.html[2556,1สงหาคม].วนวทยาศาสตรแหงชาต(ออนไลน).(2556).เขาถงไดจาก:http://th.wikipedia.org/wiki/[2556,1สงหาคม].วษณเออชเกยรต.(2552).สเปกโทรสโกป: จากสายรงสเอกภพ(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www.space.mict.go.th/knowledge.php?id=spectroscopy[2556,1สงหาคม].สำนกกจการอวกาศแหงชาต.(2552).บนทกจากคนตร(ออนไลน).เขาถงไดจาก: http://www.space.mict.go.th/knowledge.php?id=spectroscopy[2556,1สงหาคม].อทยานวทยาศาสตรประเทศไทย(ออนไลน).(ม.ป.ป.)เขาถงไดจาก: http://www.sciencepark.or.th/index.php/th/[2556,1สงหาคม].อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลา ณ หวากอ จงหวดประจวบครขนธ(ออนไลน).(ม.ป.ป.)เขาถงไดจาก: http://www.waghor.go.th/newweb/aboutus/index.php[2556,1สงหาคม].