สารบญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทเจด

(พ.ศ. 2535 – 2539)

สวนท 1 สรปสาระส าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 1

สวนท 2 แนวทางการรกษาอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจใหมเสถยรภาพ

บทน า 26 บทท 1 การพฒนาการเงนการคลง และตลาดทน 28 บทท 2 การพฒนาการเกษตร 35 บทท 3 การพฒนาอตสาหกรรม การคาและบรการ 42 บทท 4 การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย 59 บทท 5 การพฒนาบรการพนฐาน 73 บทท 6 การพฒนาพลงงาน 89 บทท 7 การพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหม 102

สวนท 3 แนวทางการกระจายรายไดและการกระจายการพฒนาสภมภาคและชนบท

บทน า 111 บทท 1 แนวนโยบายการเงนการคลงเพอเสรมสรางการกระจายรายได 118 บทท 2 การกระจายการถอครองทรพยสน 123 บทท 3 การปรบโครงสรางการผลตการเกษตรและ การกระจายอตสาหกรรมไปสภมภาค 126 บทท 4 การกระจายการพฒนาเมองและบรการพนฐานไปสภมภาค 133 บทท 5 การพฒนาคณภาพชวตและความเปนอยของคนยากจนในชนบท 145

สวนท 4 แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวตและสงแวดลอม

บทน า 154 บทท 1 การพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและสาธารณสข 157 บทท 2 การพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม 176 บทท 3 การพฒนาสงแวดลอมเพอคณภาพชวต 186 บทท 4 การบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาต 198

สวนท 5 แนวทางการพฒนากฎหมาย รฐวสาหกจและระบบราชการ 209

สวนท 1 สรปสาระส าคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7

1. ผลการพฒนาทผานมา

1.1 เศรษฐกจไทยมการขยายตวในระดบสงและเปดกวางเขาสระบบเศรษฐกจนานาชาตมากขน ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 เศรษฐกจของประเทศไทยได ฟนตวและขยายตวอยางตอเนองในอตราเฉลยรอยละ 10.5 ตอป ซงสงกวาเปาหมายทต งไวในแผนฯ ถงหนงเทาตว และนบเปนอตราการขยายตวเฉลยสงสดของการพฒนาเศรษฐกจในชวง 25 ปทผานมา ในขณะเดยวกนโครงสรางเศรษฐกจนานาชาตมากขน ดงจะเหนไดจากสดสวนการคาระหวางประเทศตอผลผลตรวมของประเทศเพมจากรอยละ 60 ในป 2529 เปนรอยละ 80 ในป 2534 ปจจยส าคญทผลกดนใหเศรษฐกจไทยขยายตวในอตราสงเชนน ไดแก การขยายตวของการสงออก การลงทน และการทองเทยว เปนตน ซงขยายตวสงกวาทไดประมาณการไวคอนขางมาก นอกจากนน ภาวะเศรษฐกจโลกไดเอออ านวยตอการขยายตวของเศรษฐกจไทย โดยเฉพาะอยางยงราคาน ามนและอตราแลกเปลยนในประเทศอตสาหกรรมไดปรบตวสงขนตลอดทงความไดเปรยบของไทยในดานทรพยากรธรรมชาต ทรพยากรมนษย และอตราคาจางแรงงานทไมสงนก ท าใหฐานะการแขงขนของไทยในตลาดโลกอยในฐานะทไดเปรยบจงท าใหการลงทนและการสงออกเพมขนมาก การด าเนนนโยบายการเงนและการคลงอยางระมดระวงประกอบกบเสถยรภาพทางดาน การเมองทม นคง กเปนปจจยทมสวนส าคญอกดานหนงในการเสรมสรางความมนใจทางธรกจ ซง ทงหมดนเปนแรงผลกดนใหศรษฐกจของไทยขยายตวในอตราสงเกนกวาเปาหมายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ทก าหนดไวเปนอนมาก 1.2 ฐานะการเงนการคลงของประเทศมเสถยรภาพและคนไทยมรายไดและการจางงานเพมขน การขยายตวของเศรษฐกจไทยในอตราทสงอยางตอเน องมานน ท าใหเกดผลดตอการพฒนาเศรษฐกจโดยสวนรวมในหลายดาน โดยเฉพาะฐานะการเงน การคลงของประเทศ การ จางงาน และรายไดโดยสวนรวม กลาวคอ 1.2.1 ฐานะการเงนการคลงของประเทศมนคงและมเสถยรภาพ การขยายตวอยางรวดเรวของเศรษฐกจไทย และการด าเนนนโยบายการเงนและการคลงในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ใหอยในเกณฑทนาพอใจ อาท ทนส ารองเงนตราตางประเทศเพมสงขนถงเกอบ 17,000 ลานดอลลารสหรฐฯ เมอกลางป 2534 และภาระหนสนตางประเทศของไทยลดลงอยางเหนไดชดเจน จากการทอตราสวนของการช าระหนคนทงในรปเงนตนและดอกเบยตอรายไดการสงออกไดลดลงเปนล าดบคอ จาก รอยละ 20.6 ในป 2529 มาเปนรอยละ 10.5 ในป 2534 และสดสวนหนตางประเทศตอ ผลผลตรวมของประเทศลดจากรอยละ 38.5 เหลอ รอยละ 34 ในชวงเวลาเดยวกน

2

ทางดานการบรหารการคลงของประเทศปรากฎวาดลการคลงของรฐบาลไดเรม เกนดลเปนครงแรกในป 2531 เปนตนมา เนองจากสามารถจดเกบรายไดสงเกนกวาเปาหมายในขณะทการเบกจายเงนงบประมาณต า เนองจากความลาชาของโครงการหลายดานท าใหฐานะเงนคลงของประเทศเพมสงขนจากเคยอยในระดบ 11,000 ลานบาท เมอตนปประมาณ 2531 เปน 184,000 ลานบาท ในเดอนมถนายน 2534 หรอคดเปนประมาณรอยละ 50 ของงบประมาณรายจาย การทเงนคงคลงเพมขนอยในระดบสงไดเปดโอกาสใหรฐบาลสามารถปรบและด าเนนนโยบาย การคลงไดดขน โดยการปรบโครงสรางภาษการลดภาษน าเขาเครองจกรและภาษน าเขารถยนตและอปกรณ และการช าระคนเงนกกอนก าหนดได 1.2.2 อตราเงนเฟอ อยางไรกตาม อตราเงนเฟอ มแนวโนมสงขนรอยละ 2.5 ในป 2530 เปนรอยละ 6 ในป 2534 เนองจากการขยายตวของความตองการในระบบเศรษฐกจสงกวาก าลง การผลตและอตรเงนเฟอของโลกกเพมขนในชวงเดยวกน ท าใหระดบเงนเฟอในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เพมขนโดยเฉลยรอยละ 5 ซงกนบวาอยในระดบทควบคมดแลได 1.2.3 การจางงานและคาแรงเพมสงขน การทเศรษฐกจขยายตวในอตรสงท าใหมการจางงานเพมขนเปนอยางมาก โดยเฉพาะสาขาอตสาหกรรมและบรการทมการจางงานเพมขนโดยเฉลยถงปละ 554,000 คนตอป ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ท าใหอตราการวางงานลดลงเหลอเพยงรอยละ 0.6 ในป 2534 หรออาจจะกลาวไดวาประเทศไทยไมมการวางงานโดยเปดเผยแตยงมการวางงานตามฤดกาลในชวงหนาแลง ในขณะเดยวกนคาจางแรงงานไดเรมปรบตวสงขนท าใหรายไดของประชาชนโดยทวไปเพมขนตลอดทงก าลงซอของประชาชนโดยสวนรวมกเพมในระดบทนาพอใจ 1.2.4 รายไดตอหวของประชากรเพมขนเทาตว รายไดตอหวประชากรในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เพมสงขนจาก 21,000 บาท ในป 2539 เปน 41,000 บาท ในป 2534 ทงนเนองจากอตราการเพมของรายไดประชาชาตสงเฉลยถงรอยละ 10.5 ในขณะทประชากรเพมในอตราทลดลงเหลอเพยงรอยละ 1.4 ในป 2534 จงท าใหความเปนอยโดยทวไปของประชาชนดขน และชวยแกไขปญหาความยากจนไดสวนหนง 1.3 การพฒนาทผานมายงมความไมสมดลอยหลายดาน แมวาการขยายตวอยางสงของเศรษฐกจจะมผลตอเศรษฐกจสวนรวมหลายประการกตาม แตการขยายตวนนไดกอใหเกดความไมสมดลในการพฒนาทส าคญๆ อกหลายดาน ซงอาจจะเปนขอจ ากดของการพฒนาในระยะยาวของประเทศ ดงน

3

1.3.1 ความเหลอมล าของรายไดระหวางกลมครวเรอนระดบตางๆ ตลอดทงชนบทกบเมองมมากขนอยางนาเปนหวง ดงจะเหนไดจากขอมลการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน โดยส านกงานสถตแหงชาตพบวา กลมครวเรอนทมรายไดสงหรอกลมคนรวยทสด 20 เปอรเซนตแรก มสดสวนของรายไดตอรายไดของคนทงประเทศเพมจากรอยละ 49.3 ในป 2518/2519 เปนรอยละ 54.9 ในป 2530/2531 ในขณะทกลมคนยากจนทสดของประเทศ 20 เปอรเซนตหลงม สดสวนของรายไดลดลงจากรอยละ 6.1 เหลอเพยงรอยละ 4.5 ในชวงเวลาเดยวกน กลมอาชพยากจนทสดยงคงเปนกลมเกษตรกร ซงปรากฏวามรายไดนอยทสด คอเพยงครงหนงของรายไดเฉลยทงประเทศเทานน สวนกลมผใชแรงงานทวไปและกลมขาราชการทม รายไดต ากยงดกวากลมเกษตรกร นอกจากนน ความเหลอมล าทางเศรษฐกจระหวางเขตมหานครและสวนภมภาคกมมากขน โดยเฉพาะกรงเทพมหาครและปรมณฑลยงมฐานเศรษฐกจและอตราการเจรญเตบโตท รวดเรวกวาภาคอนๆ กลาวคอ มลคาของผลผลตรวมของกรงเทพมหานครมสดสวนสงถงรอยละ 42 ของผลผลตรวมของประเทศในป 2532 ขณะทภาคอนๆ สวนใหญมสดสวนลดลง เชน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอลดลงจากรอยละ 14.7 เหลอรอยละ 12.9 ภาคเหนอลดลงจากรอยละ 13.5 เ ห ล อ รอยละ 11.4 ภาคใตลดลงจากรอยละ 10 เหลอรอยละ 9.0 ของผลผลตรวมของประเทศในชวง เดยวกน 1.3.2 การขาดแคลนบรการพนฐานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 มความรนแรง มากขน บรการพนฐานทางเศรษฐกจเกอบทกประเภท เชน ไฟฟา น า ระบบการสอสารคมนาคม โครงขายถนนและทาเรอ เปนตน มไมเพยงพอตอความตองการของระบบเศรษฐกจทขยายตวอยางรวดเรว แมวาจะไดมการปรบแผนการลงทนดานบรการพนฐานในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 แลวกตาม นอกจากนน การเพมบทบาทของภาคเอกชนใหเขามารวมลงทนขยายบรการพนฐานยงไมสามารถเรมด าเนนการไดมากนก จงท าใหบรการพนฐานเหลานมสภาพเปน “คอขวด” ตอการพฒนาในปจจบน และอนาคตอนใกลน 1.3.3 ชองวางระหวางการออมในประเทศกบการลงทนมแนวโนมสงขน ถงแมวาเสถยรภาพทางการเงนการคลงของประเทศมความมนคงพอสมควร แตในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ชองวางระหวางการออมกบการลงทนเรมสงขนมากอยางนาเปนหวงดงจะเหนไดจากการขาดด ลบญชเดนสะพดสงถงประมาณรอยละ 8.5 ของผลผลตรวมในป 2534 เนองจากมการลงทนเพมรอยละ 24 ในป 2530 เปนรอยละ 36.5 ของผลผลตรวมในป 2534 ในขณะเดยวกนสดสวนการออมตอ ผลผลตรวมของประเทศเพมขนนอยกวา คอ จากรอยละ 23.0 เปนรอยละ 28 ในชวงระยะเวลา เดยวกน ปญหานจะตองตดตามอยางใกลชดและมมาตรการแกไขทชดเจน

4

1.3.4 ปญหาการปรบตวของสงคมไทยใหเขากบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจมมากขน กลาวคอ การเปลยนแปลงโครงการสรางทางเศรษฐกจของประเทศจากเศรษฐกจการเกษตรมาสเศรษฐกจอตสาหกรรมเปนเหตใหสงคมไทยเรมเปลยนแปลงจากสงคมชนบทมาสความเปนสงคมเมองมากยงขน ท าใหวถชวตและความเปนอยแบบไทยดงเดมตองปรบเปลยนเปนการด าเนนชวตในรปแบบสมยใหม อนมผลกระทบตอสภาพจตใจ วฒนธรรมและวถชวตความเปนอยโดยสวนรวม การเปลยนแปลงดงกลาวนไดกอใหเกดปญหาสงคมเมองในดานตางๆ โดยเฉพาะปญหาอาชญากรรม แมวาในชวงระยะเวลา 10 ปทผานมาตงแต พ.ศ.2524-2533 อตราการกออาชญากรรมไดลดลงจาก 185.5 คดมาเปน 154.4 คดตอประชากร 100,000 คน แตแนวโนมของการกอคดไดเปลยนแปลงไปในลกษณะทรนแรงสะเทอนขวญ และมความซบซอนในรปแบบตางๆ มากขน ในขณะเดยวกนปญหายาเสพตดยงคงเปนปญหาทส าคญโดยสามารถจบกมผกระท าผด จ านวน 60,546 ราย ในป 2532 สงขนจากจ านวน 21,730 ราย ในป 2523 ถง 2.8 เทา นอกจากนปญหาชมชนแออดและปญหาแหลงเสอมโทรมในเมองมแนวโนมทวความรนแรงยงขน 1.3.5 ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การทเศรษฐกจไทยเตบโตในระยะทผานมา ในอตราสงมากท าใหมการระดมทรพยากรธรรมชาตโดยเฉพาะ ทดน ปาไม แหลงน า ประมง และแร มาใชในอตราทสง อนเปนการท าลายทรพยากรธรรมชาตดงกลาว ยงไปกวานนการขาดประสทธภาพในการบรหารจดหารทรพยากรธรรมชาตทผานมากเปนสาเหตส าคญซ าเตมใหทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรมลงอยางรวดเรว ดงจะเหนไดจากพนปาของประเทศซงลดลงจาก 109.5 ลานไร หรอคดเปนรอยละ 34 ของพนทท งหมดของประเทศ ในป 2541 เหลอนอยกวา 90 ลานไร หรอนอยกวารอยละ 28 ของพนทท งหมดประเทศในป 2532 นอกจากน การขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจโดยเฉพาะอยางยงอตสาหกรรมและการทองเทยวรวมตลอดถงการขยายตวของประชากรในเมอง ไดกอใหเกดปญหามลพษในดานตางๆ เชน น าเนา อากาศเสย เสยงรบกวน กากของเสยและสารอนตรายซงเพมปรมาณมากขน อกทงคณภาพน าในแมน าสายหลก เชน แมน าเจาพระยาและแมน าทาจน รวมถงคณภาพน าทะเล ชายฝ งในบรเวณแหลงทองเทยว ซงเสอมโทรมและมคณภาพต ากวามาตรฐานทก าหนดไว ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต และปญหาสงแวดลอมเหลานสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนและชมชนซงจะเปนขอจ ากดตอการพฒนาเศรษฐกจตอไปในอนาคต

1.3.6 ระบบราชการปรบตวไมทนและไมสนองตอบตอการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในขณะทเศรษฐกจและสงคมมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ระบบราชการยงไมสามารถปรบตวใหรบสถานการณใหมไดอยางทนเหตการณเนองจากมขอจ ากดทงในดานก าลงคน

5

กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ ระบบการบรหารและโครงสรางองคกรของรฐ ซงจะตองมการปฏรประบบอยอกมาก ในดานก าลงคน ปจจบนมการโยกยายถายเทก าลงคนจากภาครฐบาลหรอสมองไหลไปสภาคเอกชนมากยงขน โดยเฉพาะอยางยงก าลงคนในสาขาวชาชพทขาดแคลนทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงสาเหตส าคญมาจากคาตอบแทนของภาคราชการยงต ามาก เมอเปรยบเทยบกบภาคเอกชน และลกษณะองคกรของระบบราชการยงมต าแหนงบรหารและวชาการระดบสงนอยมาก ท าใหขาดโอกาสทจะมความกาวหนาในวชาชพ ขณะเดยวกน กฎหมาย และระเบยบขอบงคบของระบบราชการทมอยไมไดรบการปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพการณของเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไป นอกจากนนระบบการบรหารและโครงสรางองคกรของรฐยงรวมศนยอยในสวนกลางขาดการกระจายอ านาจหนาท รบผดชอบไปยงสวนภมภาค ทองถนและชนบทอยางเพยงพอและเหมาะสม 1.4 สรปผลการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ไดสงผลใหเศรษฐกจไทยขยายตวอยางมนคงและมเสถยรภาพ และฐานะการเงนการคลงของประเทศดขน ซงท าใหคนไทยโดยทวไปมชวตความเปนอยทดข นกวาเดม แตในขณะเดยวกนการขยายตวทางเศรฐกจในอตราสงทผานมาไดกอใหเกดความไมสมดลดงกลาวมแลวหลายประการ ซงจะเปนอปสรรคและขอจ ากดตอการพฒนาประเทศทย งยนและมคณภาพในระยะยาวตอไปได ดงนนในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 จงจ าเปนตองก าหนดทศทางการพฒนาประเทศใหเปนรากฐานส าหรบการขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเนองยงยนและมความสมดลตอไป 2. วตถประสงคหลกของการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท 7

ผลการทบทวนประเดนการพฒนาทผานมาพอจะสรปไดวาการพฒนาประเทศในชวงแผนฯ 7 จ าเปนจะตองใหมความสมดลระหวางการพฒนาในเชงปรมาณ คณภาพ และความเปนธรรมในสงคมควบคกนไปเพอน าไปสการพฒนาทมคณภาพและยงยน ดงนน จงไดก าหนดวตถประสงคหลกของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 ไว 3 ประการดงน

2.1 รกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจใหอยในระดบทเหมาะสมเพอใหการเจรญเตบโตเปนไปอยางตอเนอง และมเสถยรภาพ

6

2.2 การกระจายรายไดและกระจายการพฒนาไปสภมภาคและชนบท ใหกวางขวางยงขน

2.3 เรงรดพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต สงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาต

เพอใหเกดการพฒนาในลกษณะทมคณภาพและยงยน ดงไดกลาวมาแลวขางตนจง จ าเปนทจะตองใหน าหนกความส าคญอยางเทาเทยมกนตอการด าเนนการใหบรรลวตถประสงคการพฒนาประเทศทง 3 ดาน โดยค านงถงโอกาสและขอจ ากดหลกๆ ดงน 3. โอกาสและขอจ ากดของการพฒนาประเทศ

การพฒนาประเทศใหมความสมดลตามวตถประสงคหลกทง 3 ประการ นน จะตองพจารณาถงโอกาสและขอจ ากดทจะเกดขนในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 เพอใชในการก าหนดแนวทางการพฒนาประเทศในระยะตอไป ซงโอกาสและขอจ ากดของการพฒนาประเทศในระยะ 5 ปขางหนาทส าคญ มดงตอไปน

3.1 โอกาสการพฒนา โอกาสทจะเอออ านวยและเปดชองทางใหการพฒนาประเทศกาวหนาตอไปอยางมนคงและ

ยงยน ไดแก 3.1.1 โอกาสขยายตวของการสงออกสนคา ไทยยงคงมแนวโนมทด ทงตลาดประชาคม

ยโรปและเขตการคาเสรของ สหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโก ตลอดจนแนวโนมการขยายตวทดของเศรษฐกจในภมภาคเอเชยแปซฟค นโยบายการเปดตลาดของประเทศญปนและประเทศ อตสาหกรรมใหมในเอเชย การขยายตลาดใหมในตะวนออกกลาง อเมรกาใต และอนโดจน จะยงชวยสนบสนนและขยายตลาดสงออกสนคาไทยใหกวางขวางยงขน เนองจากประเทศไทยไดใหการสงเสรมการลงทนอตสาหกรรมเพอการสงออกในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ไวแลวเพอเปนฐานการผลตการสงออก และสนคาเหลานเปนสนคาทมมลคาตอหนวยสง ซงจะท าใหการสงออกของประเทศยงสามารถขยายตวในระดบทนาพอใจตอไปอกในชวง 5 ปขางหนา 3.1.2 โอกาสการขยายฐานผลตสาขาอตสาหกรรม ยงคงมอยมาก ทงอตสาหกรรมเพอการสงออกและอตสาหกรรมทดแทนการน าเขา โดยเฉพาะอตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรม วศวการ อตสาหกรรมอเลกทรอนกส และอตสาหกรรมพนฐานตางๆ เนองจากแนวโนมการโยกยายฐานการผลตดานอตสาหกรรมจากประเทศญปน และประเทศอตสาหกรรมใหมในเอเชยตะวนออก

7

เขาสภมภาคนยงมอยตอไปเพราะภมภาคเอเชยแปซฟคตะวนตกจะเปนศนยกลางเศรษฐกจใหมของโลกทมอ านาจซอทางเศรษฐกจสง และมอ านาจตอรองทางการคามากขน 3.1.3 การเปดตลาดการคาและการลงทนในประเทศเพอนบานมลทางทดขนการ เปลยนแปลงของสถานการณอนโดจนและประเทศเพอนบาน รวมทงนโยบายทจะเปดความสมพนธทางการคาและการลงทนในอนโดจนและพมา ซงจะเพมโอกาสใหแกประเทศไทยเปนเศรษฐกจ ดานหนาในภมภาคนตอไป นอกจากนนการเปลยนแปลงทางการเมองในประเทศสงคมนยมใน เอเชยเหนอ อาจจะมผลท าใหมการเคลอนยายเงนทนเขาสประเทศกลมอาเซยน ซงประเทศไทยจะกลายเปนประเทศหนงทไดรบผลจากการเคลอนยายทนจากเอเชยเหนอมาสภมภาคอาเซยนดวย 3.1.4 การพฒนาใหประเทศไทยใหกาวสการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจและการเงนใน ภมภาค การผอนคลายขอจ ากดทางการเงนและปรวรรตเงนตราตางประเทศในเดอนพฤษภาคม 2533 เปนตนมา ประกอบกบมาตรการพฒนาตลาดการเงนและตลาดทนของประเทศไทย จะมสวนกระตนใหเกดการลงทนในประเทศมากขน รวมทงท าใหระบบการเงนของประเทศมการพฒนาท สอดคลองกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจและการเงนของโลกอนจะท าใหประเทศไทยกาวสการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจและการเงนของภมภาคนไดดวย 3.1.5 โอกาสการขยายก าลงซอและความตองการสนคาและบรการของตลาดในประเทศมมากขน แนวโนมความตองการของตลาดในประเทศมแนวโนมทจะขยายตวสงขนในระยะ 5 ป ขางหนา ซงจะเปนตวกระตนทส าคญใหเศรษฐกจไทยสามารถขยายตวไดโดยตอเนอง โดยเฉพาะในกรณทความตองการของตลาดตางประเทศมความไมแนนอนอยมาก 3.1.6 โอกาสการเพมประสทธภาพการผลต การลงทนปรบโครงสรางการผลตในสาขาเกษตรกรรม อตสาหกรรม บรการ รวมทงการลงทนในระยะทผานมาไดสงผลในการเพม ประสทธภาพการผลตสงขนโดยล าดบ โดยการสงเสรมใหมการใชเทคโนโลยท เหมาะสมในการผลตและมการปรบการใชเทคโนโลยในระดบสงขนในหลายๆ สาขา กลาวคอ การผลตในสาขาเกษตรกรรมแผนใหม อตสาหกรรมอเลคทรอนกส อตสาหกรรมแปรรปอาหาร การคมนาคมสอสาร และสาขาธนาคารและการเงน นอกจากนในสาขาเกษตรกรรมยงไดเพมประสทธภาพการจดการ โดยสนบสนนใหเกษตรกรจดท าแผนการผลตในระดบครอบครว จงสงผลใหการเพมประสทธภาพ การผลตเปนไปอยางนาพอใจ 3.1.7 แรงงานไทยมคณภาพขนพนฐานทดข น กลาวโดยทวไปแลวแรงงานไทยมคณภาพขนพนฐานทด เนองจากไดรบการศกษาภาคบงคบ 6 ป ครอบคลมประชากรในกลมอายไดถงประมาณรอยละ 97 และมอตราการรหนงสอถงรอยละ 86 ของประชากร ซงนบวาเปนอตราทสงทสด

8

ประเทศหนงในภมภาคน การทแรงงานไทยมการศกษาขนพนฐานทด จงท าใหมความสามารถใน อนทจะรบการฝกเพอเพมทกษะระหวางการท างานในสถานประกอบการไดโดยงาย ประกอบทง แรงงานสตรกมบทบาทส าคญอยางยงในตลาดแรงงานของไทยเมอเปรยบเทยบกบประเทศ เพอนบานในภมภาคน 3.1.8 การใหความส าคญตอการระดมทนเพอฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การทเศรษฐกจของประเทศขยายตวในระดบสงอยางตอเนอง ท าใหฐานะการคลงมนคงจงเปดโอกาสให รฐบาลสามารถระดมการลงทน เพอฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดมากขนในชวง แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ตลอดทงการตนตวและตระหนกของประชาชนในเรองสงแวดลอมและการปลกฝงจตส านกดานสงแวดลอมใหกบเดกและเยาวชนอยางตอเนองในชวงเวลาทผานมา ท าใหเกดพลงจากประชาชนทพรอมจะรวมมอกบรฐบาลในการแกปญหาความเสอมโทรมของสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอยางจรงจงมากขน 3.2 ขอจ ากดทจะมตอการพฒนาในอนาคต ขอจ ากดทงภายในประเทศและจากภายนอกประเทศทอาจจะสงผลกระทบทางลบตอการพฒนาประเทศไทยในชวง 5 ปขางหนาพอสรปไดดงน 3.2.1 ความไดเปรยบดานทรพยากรมนษยก าลงลดนอยลงไปทงแงปรมาณคณภาพ และ คาจาง ถงแมคณภาพแรงงานไทยมระดบพนฐานอยในเกณฑด แตปญหาการขาดแคลนแรงงาน ทงแรงงานฝมอ ชางเทคนค และระดบวชาชพ ซงจะเปนปญหาลกษณะสภาพคอขวดของการพฒนาเศรษฐกจไทยไปอกระยะหนง ในขณะเดยวกนแรงงานสวนเกนทมอย กเปนแรงงานดอยฝมอและขาดทกษะ ไมสอดคลองกบความตองการแรงงานทมฝมอ ดงนน แนวโนมความแตกตางของคาจางระหวางแรงงานระดบตางๆ จะมมากขนและจะมผลท าใหการกระจายรายไดมแนวโนมเลวลง 3.2.2 ทดนเพอการผลตลดลงและมราคาสงขน การบกรกท าลายปา การขยายตวของการผลตดานอตสาหกรรมและบรการตลอดจนการขยายตวของเมองและการเกงก าไรทดน ท าใหราคาทดนเพมขนมากตงแตป 2531 เปนตนมานน จะท าใหเปนขอจ ากดตอการพฒนาตอไปในอนาคตทงในแงการขาดแคลนทดนและทดนราคาแพง ซงจะสงผลกระทบตอขดความสามารถของการแขงขนในตลาดโลกของประเทศ 3.2.3 การออมของภาคเอกชนเพมขนในอตราทต าไมพอตอบสนองตอการลงทนทยงคงขยายตวในระดบสง ชองวางการออมและการลงทนทขยายกวางขนตงแตปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 จะยงคงสงตอไปโดยคาดวาชองวางระหวางการออมและการลงทนรวมของประเทศในชวง แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จะยงคงอยในระดบรอยละ 5.0 – 6.0 ของผลผลตรวมของประเทศ เนองจากการออมโดยเฉพาะอยางยงของครวเรอนและธรกจทเพมขนชากวาความตองการเงนทนมาก

9

3.2.4 บรการพนฐานยงขาดแคลนในระยะ 3 ปขางหนา เนองจากความตองการบรการ พนฐานยงคงเพมตามการขยายตวของเศรษฐกจ แตการลงทนบรการพนฐานหลายดานมความลาชาในการด าเนนงานเนองจากการบรหารและจดการยงไมมประสทธภาพเทาทควร รวมทงในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 การกอสรางในโครงการขยายบรการพนฐานสวนใหญประสบปญหาการเพมของราคาวสดและขาดแคลนผรบเหมาทจะมาด าเนนงาน จงท าใหโครงการตางๆ ลาชาไประยะหนง นอกจากนนนโยบายการเพมบทบาทของภาคเอกชนใหเขามารวมทนและด าเนนการดานบรการ พนฐานยงไมสามารถเรมไดเนองจากขาดการยอมรบจากรฐวสาหกจบางแหงรวมทงภาครฐยงขาดการก าหนดหลกเกณฑวธการจดการ และขนตอนการด าเนนงานทสนบสนนบทบาทเอกชนอยาง เหมาะสมและชดเจน 3.2.5 ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การพฒนาทผานมาไดมการระดมใชทรพยากรธรรมชาตทงทดน ปาไม แหลงน า ประมง และแร อยางสนเปลองและไมประหยด ซงยงผลใหเกดความเสอมโทรมอยางรวดเรว และเรมสงผลกระทบตอการท ามาหากนของประชาชนในชนบทซงตองพงพาทรพยากรเหลานเปนหลกในการยงชพอยแลว ผลกระทบดงกลาวท าใหการแกปญหาความยากจนในชนบทยดเยอและล าบากมากขน นอกจากนการบกรกท าลายปา ยงสงผลใหเกดการสญเสยพนธพช พนธสตว ทมคาของประเทศไทยอยางมาก 3.2.6 ระบบบรหารงานราชการ กฎหมาย ระเบยบ ตลอดจนขอบงคบตางๆ ของทาง ราชการยงลาสมย ขาดการปรบปรงและการบญญตขนมาใหมใหทนตอสภาพการณทเปลยนแปลงไปเปนเหตใหไมเอออ านวยตอการด าเนนธรกจของภาคเอกชนและการบรหารงานในภาครฐเปน สวนรวม 3.2.7 ลกษณะการเจบปวย และการตายจากโรคภยชนดตางๆ มแนวโนมเพมสงขน การเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากสงคมชนบทเปนสงคมเมอง ตลอดจนการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรทมกลมวยกลางคนและกลมผสงอายเพมขน ท าใหลกษณะการเจบปวยและการตายจากโรคใหมๆ เชน โรคเอดส โรคระบบทางเดนหายใจ โรคทเกยวกบการหมนเวยนของโลหต โรคมะเรง โรคจต และโรคประสาทมแนวโนมสงขน 3.2.8 ภาระทรฐจะตองจดสวสดการใหแกผดอยโอกาสจะมมากขน เนองจากลกษณะ ครอบครวไทยทอยรวมกนหลายชวอายคนเรมเสอมคลาย เปนครอบครวเดยวในหลายลกษณะ เชน ครวเรอนทหวหนาครอบครวอพยพไปท างานในเมอง ทงเดกและผสงอายไวขางหลงและครอบครวทมแมบานตองออกไปท างานนอกบาน จะท าใหหลกประกนความมนคง ความอบอนของสถาบนครอบครวเสอมคลายลง นอกจากนการเปลยนแปลงทางโครงสรางครอบครวประกอบกบการ เปลยนแปลงทางเศรษฐกจและการขยายตวของชมชนเมองอยางรวดเรว ท าใหขาดความสมดล

10

ระหวางการพฒนาเศรษฐกจและการพฒนาทางดานจตใจ คณธรรมและศลธรรม อนจะสงผลกระทบตอความสงบสขในสงคมมากยงขนในอนาคต และจะกอใหเกดปญหายาเสพตด ปญหาความปลอดภยในสงคมและทรพยสน จงมความจ าเปนทรฐจะตองเขามาด าเนนการทางดานการปองกนปญหา และหาทางชวยเหลอผดอยโอกาสในกลมตางๆ ใหสามารถชวยเหลอตนเองและชวยสนบสนนการพฒนาไดตอไป 3.2.9 ความไมแนนอนนของเศรษฐกจโลก การจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ตองอาศยสมมตฐานและการคาดการณสถานการณเศรษฐกจลวงหนาไวหลายดาน ซงอาจจะมการ เปลยนแปลงขนไดในอนาคต ดงน น จงมความจ าเปนทจะตองเตรยมพรอมทจะรบความ เปลยนแปลงดงกลาวดวยความรอบคอบ ประเดนทสมควรใหความเอาใจใส ไดแก

(1) การชะลอตวของเศรษฐกจโลก ประมาณการแนวโนมเศรษฐกจโลกในชวง 5 ปขางหนา คาดวาจะชะลอตวลงต ากวาระดบแนวโนมปกต ดงนน การขยายตวทาง การคาของโลกจะชะลอตวตามไปดวย เนองจากความพยายามแกไขปญหาความไมสมดลทางเศรษฐกจของประเทศมหาอ านาจทางอตสาหกรรม ตลอดทงการแกไขปญหาเศรษฐกจภายในของสหรฐอเมรกาเองทท าใหการฟนตวของเศรษฐกจของประเทศสหรฐฯ เปนไปอยางลาชากวาปกต ขณะเดยวกนเศรษฐกจของประเทศเยอรมนนจะชะลอตวลงเนองจากการรวมประเทศจะมเพยงเศรษฐกจของประเทศญปน และประเทศอตสาหกรรมใหมเทานนทคาดวาจะยงคงขยายตวไดในระดบทนาพอใจ แตประเทศในกลมนกจะไดรบผลกระทบจากการชะลอตวของประเทศอตสาหกรรมตะวนตก ท าใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจชาลงเมอเทยบกบการขยายตวอยางรวดเรว ในชวงปลายทศวรรษ 1980 (2) ความไมแนนอนของราคาน ามน ราคาสนคาเกษตร อตราแลกเปลยน และอตราดอกเบยคงท ซงยงคงจะเปนตวแปรทส าคญทจะตองตดตามอยางใกลชดเพราะการเปลยนแปลงของตวแปรเหลานจะมผลกระทบตอฐานะดลการคา ดลบญชเดนสะพด ดลการช าระเงน และระดบราคาภายในประเทศโดยตรง (3) การเปลยนแปลงนโยบายทางเศรษฐกจและการคาของโลกทส าคญๆ โดยเฉพาะการรวมตลาดของกลมประเทศประชาคมยโรปในป พ .ศ. 2535 และการเปลยนแปลงนโยบายทางการเมองของประเทศสงคมนยมยโรปตะวนออก จะมผลตอทศทางการคาตางประเทศ และจะมการเคลอนยายเงนทนภายในประชาคมยโรปและกบกลมประเทศยโรบตะวนออกมากยงขนนอกจากนการรวมเปนเขตการคาเสรของทวปอเมรกาเหนอระหวางสหรฐอเมรกา แคนาดา และ เมกซโก ตลอดจนนโยบายการแกไขปญหาการขาดดลการคลงและดลบญชเดนสะพดของ สหรฐอเมรกาอาจจะมผลกระทบตอการลงทนและการคาของประเทศได

11

(4) การกดกนและการแขงขนทางการคาอาจจะทวความรนแรงมากขน ผลการเจรจาทางการคาสนคาเกษตร อตสาหกรรม และบรการตลอดจนการรวมกลมเศรษฐกจจะท าใหรปแบบและชนดของสนคาทจะอยภายใตขอตกลงมแนวโนมสงขน ซงอาจจะมผลกระทบตอการพฒนาอตสาหกรรมและบรการของประเทศไดทงในดานบวกและลบ 4. เปาหมายสวนรวมในการพฒนาประเทศ

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคหลกทง 3 ประการของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ในอนทจะ (1)

รกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจใหอยในระดบทเหมาะสมและตอเนองไดอยางมเสถยรภาพควบคไปกบ (2) การกระจายรายไดและกระจายการพฒนาสภมภาคและชนบท และ (3) การพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ทงน เมอค านงถงโอกาสและ ขอจ ากดการพฒนาดงกลาวมาแลว เหนสมควรก าหนดเปาหมายการพฒนาในชวงแผนพฒนา ฯ ฉบบท 7 ทงในเชงปรมาณและคณภาพไว ดงตอไปน

4.1 เปาหมายการขยายตวทางเศรษฐกจ 4.1.1 ก าหนดใหเศรษฐกจสวนรวม ขยายตวโดยเฉลยรอยละ 8.4 ตอป

4.1.2 ก าหนดใหรายไดถวเฉลยตอหว เพมจาก 41,000 บาท ในป 2534 เปน 71,000 บาท ในปสดทายของแผนฯ 7 หรอรายไดทแทจรงเพมขนรอยละ 7.0 ตอป

4.1.3 ก าหนดใหสาขาเกษตรกรรม ขยายตวเฉลยไมต ากวารอยละ 3.4 ตอป

4.1.4 ก าหนดใหสาขาอตสาหกรรม ขยายตวเฉลยรอยละ 9.5 ตอป

4.1.5 ก าหนดใหมลคาการสงออกสนคา เพมขนเฉลยรอยละ 14.7 ตอป หรอปรมาณ การสงออกสนคาเพมขนในอตรารอยละ 9 ตอป 4.1.6 ก าหนดใหการผลตพลงงานเชงพาณชย เพมขนรอยละ 8 ตอป จาก 280 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2533 เปน 410 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2539

4.1.7 ก าหนดใหเพมของบรการพนฐาน ดงน

12

(1) เพมก าลงผลตไฟฟาอก 5,000 เมกกะวตต ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ซงจะ ท าใหมก าลงผลตไฟฟารวมทงสน 14,500 เมกกะวตต ในป 2539

(2) เพมจ านวนเลขหมายโทรศพท จากสดสวนปจจบน 3.6 เลขหมายตอประชากร 100 คน ใหไดไมนอยกวา 10 เลขหมายตอประชากร 100 คน เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

4.2 เปาหมายการเสรมสรางเสถยรภาพทางเศรษฐกจใหมนคง 4.2.1 ก าหนดเปาหมายเงนเฟอ โดยเฉลยไมใหเกนรอยละ 5.6 ตอป

4.2.2 ก าหนดเปาหมายขาดดลการคา โดยเฉลยไมเกนรอยละ 9.4 ของผลผลตรวม

ภายในประเทศ

4.2.3 ก าหนดเปาหมายขาดดลบญชเดนสะพด ใหลดลงเหลอรอยละ 2.5 ของผลผลต รวมภายในประเทศในป 2539 หรอเฉลยรอยละ 5.2 ของผลผลตรวมภายในประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 4.2.4 ก าหนดเปาหมายการออมภาคเอกชน เทากบรอยละ 23.0 ของผลผลตรวมภายในประเทศในป 2539

4.2.4 รกษาสดสวนการพงพาการน าเขาพลงงานจากตางประเทศ ใหอยในระดบไมเกนรอยละ 60 ในป 2539

4.3 เปาหมายการกระจายรายได

4.3.1 ก าหนดกลมบคคลเปาหมาย 6 กลม ทจะดแลเปนพเศษ ไมใหการกระจาย รายไดเลวลง ไดแก (1) กลมเกษตรกรยากจน (2) กลมแรงงานรบจางภาคเกษตร (3) กลม ผประกอบอาชพสวนตวขนาดเลกและธรกจขนาดยอม (4) กลมลกจางเอกชนผมรายไดนอย (5) กลมขาราชการและพนกงานของรฐ และ (6) กลมทชวยเหลอตนเองไมได 4.3.2 ใหกลมเปาหมายสามารถด ารงชพอยได โดยไดรบสงทจ าเปนพนฐานแกการด ารงชพอยางพอเพยง และมความสามารถในการพฒนาฐานะความเปนอยของตนเองใหดขน

13

4.3.3 ลดสดสวนคนยากจนลง ใหสดสวนประชากรทอยใตขดเสนความยากจนลดลงจากรอยละ 23.7 ในป 2531 ใหเหลอต ากวารอยละ 20 ของประชากรทงประเทศในป 2539 ซงเปนปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 4.3.4 ลดความเหลอมล าของรายไดระหวางกลมคนในประเทศลง โดยใชนโยบายและ มาตรการยกระดบรายไดของกลมผมรายไดนอยโดยเฉพาะในชนบทเปนกรณพเศษ

4.4 เปาหมายการพฒนาทรพยากรมนษยและยกระดบคณภาพชวต 4.4.1 ลดอตราการเพมประชากร ใหเหลอรอยละ 1.2 หรอประชากรในปสดทายของ แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จะมจ านวน 61 ลานคน 4.4.2 ขยายการศกษาขนพนฐาน จาก 6 ปเปน 9 ป โดยมเปาหมายใหอตราการเรยนตอจากชน ป.6 เขาสชนมธยมศกษาตอนตนเพมขนจากอตราปจจบนรอยละ 46.2 เปนไมต ากวาอตรารอยละ 73 ของผจบชนประถมศกษา

4.4.3 พฒนาคณภาพประชากรดวยการจดใหมการศกษาตลอดชวต ทงในระบบและ นอกระบบโรงเรยนอยางตอเนอง เพอใหสามารถปรบตนเองไดทนการเปลยนแปลงของสภาวะ แวดลอมในดานเศรษฐกจและสงคมเพอใหมสวนรวมในการสนบสนนตลอดจนไดรบประโยชนจากผลการพฒนาอยางทงถงมากยงขน 4.4.4 ขยายการมงานท า ใหเพมขน 2.8 ลานคน ในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 โดยเพมจ านวนการมงานท าสวนรวม จ านวน 32.02 ลานคน ในป 2534 เปนจ านวนประมาณ 34.85 ลานคน ในป 2539 (ภาคเกษตรกรรม จ านวน 20.2 ลานคน นอกภาคเกษตร 14,65 ลานคน) 4.4.5 เสรมสรางโอกาสใหกลมดอยโอกาสทางเศรษฐกจ ใหมความมนคงในการท างานและไดรบคาจางทเปนธรรม 4.4.6 ยกระดบสขภาพอนามยของประชาชนใหดขน โดยถวนหนาในชวงทศวรรษหนา ดวยกระบวนการปองกนโรค และการรจกรกษาพยาบาลเบองตนดวยตนเองโดยลดอตราการตายของทารกจาก 29 ตอ 1,000 คน ของการเกดมชพใหเหลอ 23 ตอ1,000 คน ของการเกดมชพ พรอมทงใหประชาชนไดรบการบรโภคอาหารด มคณคาปลอดภย และถกสขลกษณะ

14

4.4.7 เนนการพฒนาคณภาพคนใหมคณธรรม มความสามารถ และพลานามยสมบรณ เพอเสรมการพฒนาสงคมใหเจรญกาวหนาและสามารถธ ารงไวซงเอกลกษณและคานยมอนดงามของชาต 4.4.8 เพมประสทธภาพการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน และพทกษคมครองผบรโภค ใหประชาชนทงในชนบทและในเมองมคณภาพชวตทดมความสงบสข 4.5 เปาหมายการพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.5.1 ก าหนดเปาหมายพนทปาอนรกษ ใหไดรอยละ 25 ของพนทท งหมดของประเทศ 4.5.2 เรงรดการกระจายกรรมสทธการถอครองทดน โดยเรงด าเนนการปฏรปทดนพนท 30 ลานไร ใหแลวเสรจภายใน 7 ป 4.5.3 เรงรดการออกเอกสารสทธทดน เพอใหราษฎรมทดนท ากนถกตองตามกฎหมาย โดยเรงด าเนนการออกโฉนดทดนทวประเทศภายในระยะเวลา 20 ป 4.5.4 อนรกษแหลงประการง ในอทยานแหงชาตทะเลทกแหงใหอยในสภาพสมบรณ 4.6 ก าหนดเปาหมายการพฒนาคณภาพสงแวดลอม ดวยการลดมลพษทางน า อากาศ เสยง กากของเสย และสารอนตราย ดงน

4.6.1 ลดมลพษทางน า โดยลดปรมาณความสกปรกในรปของสารอนทรยทระบายสแหลงน าตางๆ เพอใหคณภาพน ามปรมาณความสกปรกคดเปนคา บ.โอ.ด. ไมเกน 4 มลลกรมตอลตร ในพนทเปาหมายดงตอไปน

(1) ชวงตอนลางของแมน าเจาพระยา ตงแตปากน าจนถงกโลเมตรท 100 (2) ชวงตอนลางของแมน าทาจน ตงแตปากน าจนถงกโลเมตรท 150 (3) พนทชายฝ งทะเลและแหลงทองเทยว เชน พทยา ชลบร ภเกต เปนตน (4) พนททมปญหาวกฤตเรองน าเสย หรอมปญหาเนาเสยของแหลงน าดบเพอ

การบรโภค เชน กรงเทพมหานครและปรมณฑล เชยงใหม สกลนคร เปนตน

15

4.6.2 เพมขดความสามารถการบ าบดน าเสยและการก าจดกากสารอนตรายจาก อตสาหกรรม ดงน (1) ก าหนดเปาหมายการบ าบดน าเสย ใหสามารถลดปรมาณความสกปรกในรปของสารอนทรยลง (2) ก าหนดเปาหมายการก าจดกากสารอนตราย จากปจจบนทก าจดได 60,000 – 80,000 ตนตอป หรอรอยละ 60 ของปรมาณกากสารอนตราย เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 4.6.3 ลดและควบคมระดบเสยง จากแหลงก าเนดโดยเฉพาะเสยงจากยานพาหนะและการกอสราง ใหอยในระดบทปลอดภยตอสขภาพของประชาชน คอไมเกน 85 เดซเบลเอ 4.7 ก าหนดเปาหมายจ ากดการปลอยสารอนตรายจากการใชพลงงานเชงพาณชย ดงตอไปน

4.7.1 ลดสารตะกว จากการเผาไหมของน ามนเบนซนในยานพาหนะจาก 1,030 ตน ในป 2543 เหลอ 300 ตน ในป 2539

4.7.2 ลดกาซคารบอนมอนอกไซด จากการเผาไหมของน ามนเชอเพลงในยาพาหนะ จาก 950 พนตน ในป 2533 เหลอ 750 พนตน ในป 2539

4.7.3 ก าหนดปรมาณกาชซลเฟอรไดออกไซด จากการเผาไหมของเชอเพลง ดงน หนวย / พนตน

ป 2533 ป 2539 น ามนดเซลในยานพาหนะ 100 50 การใชถานหนในโรงงานอตสาหกรรม 205 190 การใชถานหนในการผลตไฟฟา 535 620 5. แนวทางการพฒนาหลกของประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

เพอใหการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไว จงไดก าหนดแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไวดงน 5.1 แนวทางการรกษาอตราเตบโตทางเศรษฐกจใหอยในระดบทเหมาะสมอยางตอเนองและมเสถยรภาพ ประกอบดวย

5.1.1 นโยบายการเงนการคลง และการพฒนาตลาดทน ในลกษณะผอนคลาย ขอจ ากด และจดใหมการปรบโครงสรางของระบบภาษ การเงนและตลาดทน เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของเศรษฐกจไทยกบตางประเทศ เรงระดมเงนออมและเพมประสทธภาพในการระดมทนของตลาดทนในประเทศ

16

5.1.2 พฒนาการเกษตร โดยเนนการเพมประสทธภาพการผลตและปรบ โครงสรางการผลตการเกษตรและผลตผลการเกษตรทมมลคาเพมสงใหสอดคลองกบความตองการของตลาด ดวยการปรบระบบการเพาะปลกและระบบไรนา สงเสรมการผลตสาขาประมง ปศสตวและปาเศรษฐกจ ใหเขามามบทบาทในการพฒนาการผลตและแปรรปสนคาเกษตรมากขน ทงน จะตองก าหนดนโยบายการใชทดนเขตเกษตรกรรมใหสามารถท าการเกษตรตามศกยภาพของพนท ก าหนดเขตสงเสรมการใชน าชลประทาน และการจดเกบคาใชน าตลอดทงนโยบายการคาและการผลตป ยเคมในประเทศใหชดเจน และสนบสนนเอกชนในการวจยพนธพชและพนธสตว เครอง จกรกลการเกษตร เพอยกระดบเทคโนโลยการเกษตรควบคไปดวย 5.1.3 พฒนาอตสาหกรรมการคาและการลงทน โดยเนนการสรางโอกาสในการแขงขนประกอบธรกจการคาและการลงทนของไทยในตลาดตางประเทศ และท าการผอนคลายกฎระเบยบทางภาครฐใหเออตอการด าเนนงานของภาคเอกชน และเนนใหเอกชนเปนแกนน าในการพฒนาอตสาหกรรม การลงทนจากตางประเทศ สวนภาครฐเปนเพยงผสนบสนนและก ากบดแล เทานน 5.1.4 สนบสนนใหมการพฒนาและน าเอาวทยาศาสตร และเทคโนโลยทเหมาะสมมาใช ในการเพมประสทธภาพการผลตและปรบระดบคณภาพสนคาสงออกของประเทศใหสามารถแขงขนกบตลาดโลกได โดยลดการคมครองอตสาหกรรมภายในประเทศเพอสรางบรรยากาศ แขงขนและการใหไดมาซงเทคโนโลยทเหมาะสม อยางไรกตามประเทศไทยยงมความจ าเปนตองน าเขาเทคโนโลยของประเทศยงไมอยในระดบทจะพฒนาเทคโนโลยตนแบบขนมาเองได จงจ าเปนตองสรางทางเทคโนโลยของประเทศยงไมอยในระดบทจะพฒนาเทคโนโลยจากตางประเทศใหไดในราคาและเงอนไขทเหมาะสม รวมทงตองสรางขดความสามารถทจะดดซบดดแปลงและปรบปรงเทคโนโลยทน าเขา ดวยการพฒนาพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสาขาทขาดแคลนทงดานปรมาณและคณภาพ 5.1.5 จดหาพลงงานใหเพยงพอกบความตองการ ของสาขาเศรษฐกจตางๆ โดยพฒนาแหลงพลงงานในประเทศ และจดหาแหลงพลงงานรวมกบประเทศเพอนบานใหมากยงขน ในดานการบรหารและจดการพลงงานจะเรงรดใหมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพมากขน ผอนคลายการควบคมเพอใหระบบพลงงานเปนไปตามกลไกตลาดและมการแขงขนสงมากทสด รวมทงการสนบสนนใหเอกชนเขามามสวนรวมลงทนและด าเนนการมากขน 5.1.6 เรงรดขยายการลงทนดานบรการพนฐานใหมความสขและปรมาณเพยงพอ ทจะรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศโดยเนนนโยบายหลก 3 ประการ คอการจดท าแผนระยะยาวเพอใชเปนกรอบหลกในการขยายการลงทนและประสานแผนงานโครงการตางๆ อยางเปนระบบและสอดคลองกบความตองการอยางแทจรง การเพมบทบาทภาคเอกชนใหสามารถเขามา มสวนรวมในการลงทนและด าเนนงานบรการพนฐานอยางจรงจง โดยก าหนดหลกเกณฑและวธการทชดเจน รวมทงปรบปรงกฎหมายทเปนอปสรรคและดแลการด าเนนงานภาคเอกชนใหเกดประโยชนตอสวนรวม ประการสดทาย การด าเนนโครงการของรฐกตองปรบปรงวธการด าเนนงาน โดยลด

17

ขนตอนและผอนคลายกฎระเบยบเพอใหโครงการตางๆ ส าเรจลลวงไปไดโดยเรว และใหบรการ ประสทธภาพเชงธรกจ 5.1.7 พฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล ใหเชอมโยงเขากบพนทบรเวณ ชายฝ งทะเลตะวนออก เพอใหเปนฐานเศรษฐกจหลกของภมภาคนทสามารถแขงขนกบนานาชาตได ใหเปนศนยกลางดานการเงน การทองเทยว การขนสงทางอากาศ และโทรคมนาคมของภมภาค เอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยการวางระบบโครงขายบรการพนฐานเพอก าหนดแนวทางการใชประโยชนทดน เพอเอออ านวยตอการควบคมสภาวะสงแวดลอมตลอดทงวางรปแบบองคกรการพฒนาเมองไทยใหเกดความคลองตวและสนบสนนใหเอกชนสามารถเขามารวมมบทบาทในการ ลงทนใหบรการพนฐานดงกลาวมากขนดวย 5.2 แนวทางการกระจายรายไดและกระจายการพฒนาไปสภมภาคและชนบท ประกอบดวย 5.2.1 ด าเนนนโยบายดานการเงนการคลงและการพฒนาตลาดทน ใหสนบสนนการกระจายรายไดและกระจายการพฒนาไปสภมภาคและชนบทอยางจรงจง โดยใชทงมาตรการดานภาษและรายจายของรฐบาล และใหมการกระจายอ านาจทางการคลงและงบประมาณไปสจงหวดและทองถน ตลอดทงการน าภาษกองมรดกและภาษทรพยสนมาใช ขณะเดยวกนกจะกระจายการลงทนในหลกทรพยสตางจงหวด และจดใหมการกระจายหนสพนกงานมากขน 5.2.2 กระจายการถอครองทรพยสน เพอใหเกษตรกรไดเปนเจาของทดนหรอมหลกประกนในทดนท ากน รวมทงประชาชนมทอยอาศยเปนของตนเองหรอมหลกประกนในการเชาทอยอาศย โดยเนนการเรงรดการปฏรปทดน การเรงรดการออกเอกสารสทธทดนการจดสนเชอเพอทอยอาศยแกผทมรายไดนอย และการเรงรดออกพระราชบญญตชมชนแออด 5.2.3 ปรบโครงสรางการผลตดานเกษตรกรรมและกระจายอตสาหกรรมและบรการไปสภมภาค โดยเนนการยกระดบรายไดของครวเรอนเกษตรกร การคมครองและสนบสนนใหเกษตรกรไดรบความเปนธรรมในระบบการผลต และราคาผลผลตทางการเกษตร ตลอดทงเนนการรกษาระดบราคาสนคาเกษตรใหมเสถยรภาพ นอกจากนนจะสนบสนนใหมการกระจายอตสาหกรรมไปส ตางจงหวดเปนพเศษ โดยเสรมสรางศกยภาพของจงหวดทจะเปนศนยกลางกระจาย อตสาหกรรมในภมภาค การพฒนาอตสาหกรรมในเขตพนทเขตเศรษฐกจใหม เชน พนทชายฝ งทะเลภาคใต พนทภาคกลางตอนบน เปนตน 5.2.4 พฒนาเมองศนยกลางความเจรญในภมภาคใหเปนฐานเศรษฐกจและฐานการจางงานหลกของแตละภาค เพอรองรบการกระจายความเจรญและกจกรรมทางเศรษฐกจจากสวนกลาง โดยเรงพฒนาโครงขายบรการพนฐานใหเชอมโยงกบเมองอนๆ โดยรอบ ควบคไปกบการก าหนดการใชประโยชนทดน และควบคมสภาวะสงแวดลอม 5.2.5 พฒนายกระดบคณภาพชวตของคนในชนบท มงกระจายอ านาจการบรหารงานพฒนาไปสสวนภมภาคและทองถน โดยจดใหมงบประมาณสนบสนนจงหวดเพอใชในการพฒนาตามความตองการของทองถนในการยกระดบรายได ความเปนอย และคณภาพชวตของคน

18

ยากจนในชนบท ขณะเดยวกนวางมาตรการเพอสนบสนนบทบาทขององคกรของประชาชน องคกรพฒนาเอกชนและภาคธรกจเอกชนเขารวมในกระบวนการพฒนาชนบท 5.2.6 พฒนาอาชพและยกระดบคณภาพชวตคนยากจนในเมอง โดยเฉพาะกลม ผดอยโอกาสทชวยตนเองไมได กลมแรงงานรบจางรายไดนอยและกลมผประกอบอาชพสวนตวขนาดเลกในชมชนแออด โดยเนนการเพมรายได การจดหาและปรบปรงทอยอาศย การใหไดรบ สวสดการและบรการสงคมพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต

5.2 แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวตและสงแวดลอม ประกอบดวย 5.3.1 พฒนาทรพยากรมนษย การศกษา และสาธารณสข ใหสอดคลองและ

สนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยเนน (1) เรงกระจายโอกาสและปรบปรงคณภาพการศกษา ซงจะตองให

ความส าคญตอการขยายการศกษาขนพนฐานในระดบมธยมศกษาตอนตนใหกวางขวางมากยงขน โดยปรบหลกสตรใหเนนการฝกทกษะและเพมพนความรดานอาชพใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในทองถน และใหมการก าหนดสงจงใจแกผปกครองทดอยฐานะทางเศรษฐกจใหสงเดกเขาเรยนตอไดมากขน (2) ปรบปรงและผอนคลายกฎ ระเบยบและขอบงคบตางๆ ใหเออตอการสนบสนนบทบาทของภาคเอกชนและองคกรเอกชนสาธารณประโยชน ใหเขามามสวนรวมในการ ลงทน และพฒนาการศกษาและสาธารณสขของประเทศมากยงขน เชนการทบทวนการก าหนดเพดานคาเลาเรยนของโรงเรยนเอกชน การปรบปรงคาหนวยกตและคาธรรมเนยมการศกษาระดบมหาวทยาลย โดยเฉพาะในสาขาวชาทขาดแคลนและเปนทตองการของตลาดแรงงานใหคมทน ควบคไปกบการจดระบบการใหทนการศกษาแกผดอยฐานะทางเศรษฐกจใหเพยงพอ ตลอดจนใหสถาบนอดมศกษาของรฐสามารถด าเนนการบรหารงานไดอยางมอสระและพงตนเองไดมากยงขน (3) ขยายความรวมมอในการฝกอบรมทกษะวชาชพ ระหวางสถาบนการศกษา สถาบนฝกอบรมฝมอแรงงาน กบสถานประกอบการใหกวางขวาง และก าหนดส ง จ ง ใ จ ใ ห เอกชนสามารถจดการฝกอบรมยกระดบทกษะฝมอแรงงานในสถานประกอบการของตนเองไดอยางมประสทธภาพ

(4) พฒนาและขยายระบบสาธารณสขมลฐานเขามาในเขตเมอง มากยงขน ในขณะทยงคงสนบสนนระบบสาธารสขมลฐานทด าเนนการอยอยางไดผลในชนบทใหด าเนนไปอยางตอเนอง

19

(5) ลดความแออดของโรงพยาบาลขนาดใหญในเขตเมอง โดย

ปรบปรงคณภาพและประสทธภาพของสถานอนามย และโรงพยาบาลชมชนใหผปวยเพยงเลกนอยสามารถเขารบบรการรกษาพยาบาลได สวนผปวยหนกตองใชเทคนคทางการแพทยขนสงในการรกษากจะไดรบการสงตอไปยงโรงพยาบาลขนาดใหญในเมอง (6) รณรงคอยางตอเนองเพอปองกนแกไขปญหาโรคเอดส โดยระดมความรวมมอจากทกฝายทงภาครฐและเอกชนและเนนการจดท าแผนปฏบตการรวมกนในการใหความรแกประชาชน ใหรจกวธปองกนโรคและมทศนคตทถกตองในการอยรวมกนกบผตดเชอในสงคมไดโดยไมรงเกยจ ควบคไปกบการจดบรการการแพทยและสงคมใหผตดเชอสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตไมแพรเชอไปสบคคลอน (7) สนบสนนบทบาทของสตรในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยการใหโอกาสสตรไดพฒนาตามศกยภาพและมคณภาพชวต ขจดการเลอกปฏบตทางเพศ โดยการปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบใหเหมาะสมและมผลบงคบใชอยางจรงจง รวมทงพฒนาคานยมของสงคมใหยอมรบคณคาของสตร และการมสวนรวมทเทาเทยมกนระหวางหญงและชาย จดใหมสวสดการทจะเอออ านวยและชวยเหลอแกสตรดอยโอกาสตลอดจนสงเสรมใหสตรมจตส านก มบทบาท และมสวนรวมในการพฒนาทงในระดบครอบครว ชมชน และสงคม 5.3.2 พฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม เพอ ใหคนปรบตวไดทนกบการ เปลยนแปลงและเปนก าลงใจในการพฒนาประเทศ โดย (1) จดใหมกลไกของรฐ เพอประสานงานและสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานของบาน วด โรงเรยน ชมชน และองคกรทางดานศลธรรมตางๆ ใหเขามามบทบาทในกระบวนการพฒนาจตใจรวมทงการปรบปรงโครงสรางและระบบบรหารงานดานวฒนธรรมใหม ประสทธภาพ เพอลดความซ าซอนและใหมการกระจายการบรหารงานดานวฒนธรรมไปสระดบ ทองถนมากขน (2) ใหความส าคญตอการสงเสรมความมนคงของครอบครว ดวยการรณรงคอยางตอเนองใหบดามารดามความรบผดชอบตอครอบครว ตลอดจนการใหมบรการให ค าปรกษาแนะน าในเรองชวตการครองเรอน การอบรมเลยงดเดกและการแกไขปญหาชวตคอยางกวางขวาง

20

(3) จดระบบการใหสวสดการสงคมแกผดอยฐานะทางเศรษฐกจและผไมสามารถชวยเหลอตนเองได ในลกษณะตางๆ เชน การใหเงนอดหนนหรอทนการศกษา การใหบรการรกษาพยาบาลแกผยากจน ผสงอาย และผพการทพพลภาพ โดยปรบแนวคดในการจด สวสดการชวยเหลอผดอยโอกาสจากลกษณะของการสงเคราะหไปสการเสรมสรางศกยภาพของ ผดอยโอกาสใหสามารถพงตนเอง และเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนาประเทศตอไป (4) ผนกก าลงของชมชน องคกรภาคเอกชนรวมทงสถาบนศาสนากบ ภาครฐ ในการปองกนแกไขปญหาสงคม โดยใหการสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานขององคกรเอกชน สาธารณประโยชน ตลอดจนปรบปรงและขยายขอบเขตความรวมมอระหวางภาครฐและ องคกรประชาชนในรปแบบตางๆ เชน ระบบสาธารณสขมลฐาน งานชมชนและมวลชนสมพนธ อาสาสมครเพออนรกษมรดกทางศลปวฒนธรรม ใหเปนไปอยางกวางขวางและปรบปรงใหม ประสทธภาพในการด าเนนงานยงขน 5.3.3 พฒนาคณภาพสงแวดลอมควบคไปกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยเนนการปรบปรงกลไกพฒนาและบรหารจดการมลพษทางน า ทางอากาศ กากของเสยและสารอนตรายใหมประสทธภาพ โดยด าเนนการดงน (1) น าหลกการ “ผสรางปญหามลพษจะตองเปนผรบภาระในการบ าบดและก าจดมลพษ” มาใชในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 (2) ใหมการปรบปรงองคกร บทบาทและกฎหมาย เกยวกบการบรหาร จดการสงแวดลอมใหเอออ านวยตอการพฒนาสงแวดลอม เชน ปรบปรงบทบาทของทองถนใหมความเขมแขงในทางบรหารจดการระบบบ าบดมลพษภายในทองถนไดอยางอสระทงในลกษณะทมหนวยงานปฎบตด าเนนการเองหรอจดจางเอกชนด าเนนการแทน โดยใหทองถนสามารถจดเกบ คาบรการในลกษณะตางๆ ไดตามความเหมาะสม เปนตน (3) ระดมการลงทนในการลดและควบคมมลพษ ในรปแบบตางๆ เชน รฐใหเงนอดหนนการลงทนในการสรางระบบบ าบดและก าจดน าเสยรวมส าหรบชมชนและการก าจด มลฝอยแกทองถนทงหมดหรอบางสวน รฐลงทน รวมลงทนหรอใหสมปทานในการสรางระบบก าจดกากของเสยอนตรายรวมส าหรบโรงงานอตสาหกรรม เปนตน (4) ใหมการผนกก าลงรวมกนทงภาครฐ เอกชน ชมชน และประชาชนในการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอม เชน จดตงองคกรรวม 3 ฝาย คอ ชมชน สถานประกอบการ

21

และภาครฐบาล เพอท าหนาทเฝาระวงก ากบ ดแล ปองกนและรกษาคณภาพสงแวดลอมใหเปนไปตามมาตาฐานทก าหนดไวโดยเฉพาะในเขตเมอง เขตอตสาหกรรมและแหลงทองเทยว เปนตน 5.3.4 ปรบปรงระบบบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาต ใหเปนปจจยพนฐานในการด ารงชวตของประชาชนในชนบท เปนมรดกของชาตส าหรบอนชนรนหลงและเปนรากฐานส าหรบการพฒนาทย งยนของประเทศไทยสบไป โดย (1) สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมกบรฐ ในการอนรกษทรพยากร ธรรมชาต โดยการสงเสรมองคกรประชาชน และองคกรพฒนาเอกชนทงในสวนกลางและสวน ทองถนใหมบทบาทในการก าหนดโครงการจดการทรพยากรธรรมชาต ตลอดจนการตดตาม ดแล และการประเมนผลความส าเรจของโครงดงกลาว (2) จดการควบคม ดแลใหสามารถปฏบตตามแผน การจดการทรพยากรธรรมชาตทมอยแลว เชน แผนการจดการอทยานแหงชาต เขตสงวนพนธสตวปา ปา ชายเลนและแหลงประการง โดยเนนการจดสรรงบประมาณและก าลงเจาหนาทพทกษสงแวดลอมอยางเพยงพอ และการเสรมสรางจตส านกของประชาชนทมสวนไดสวนเสยกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางเปดเผยเปนระยะๆ เพอปรบปรงมาตรการอนรกษทรพยากรธรรมชาตใหมประสทธภาพมากขน (3) ลดความขดแยงของการใชทรพยากรธรรมชาตในอนาคต โดยเรงรดการก าหนดแผนการใชทดนเสยแตตน เชน การก าหนดเขตพนทผลตเกลอสนเธาวในภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ การก าหนดเขตพฒนาทรพยากรแรในเขตปาสงวนแหงชาต ทงนโดยใหมการเปดเผยขอมลการวางแผนและการด าเนนงานใหเปนททราบแกผทสนใจโดยทวไป (4) น ามาตรการการเงน การคลงเขาชวยในการจดการทรพยากร ธรรมชาต เพอใหเกดความเปนธรรมในสงคมสงผลใหประชาชนไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตของประเทศโดยเสมอภาคกน เชน การปรบอตราคาใชน าส าหรบภาคเอกชนและส าหรบผใชน า ชลประทานรายใหญ การจดตงกองทนเพอฟนฟพนทหลงจากการท าเหมองและการปรบภาษทดนเพอลดการเกงก าไรทดนและการถอครองทดนผนใหญโดยไมไดท าประโยชน (5) จดตงระบบขอมลทรพยากรธรรมชาต เพอใชประกอบการวางแผนไดอยางมประสทธภาพและเชอถอได และเพอลดความสบสนในเรองขอมลจากหนวยงานตางๆ ดงทเปนอยในปจจบนน ทงนรวมทงการก าหนดแนวเขตพนทปาอนรกษใหชดเจนการก าหนดแผนการ

22

การใชประโยชนทดนชายทะเล เพอพฒนาทรพยากรประมงคไปกบการอนรกษปาชายเลน และแหลงปะการง (6) เรงรดการออกพระราชบญญตเพอรองรบ การอนรกษทรพยากร - ธรรมชาต ใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงไป เชน การออกพระราชบญญตเกยวกบปา ชมชนเพอเปดโอกาสใหประชาชนและองคกรพฒนาเอกชนมสวนรวมในการอนรกษปาโดยนตนย

5.4 แนวทางการพฒนากฎหมาย รฐวสาหกจ และระบบราชการ ประกอบดวย

5.4.1 ปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบทศทางและกระบวนการพฒนา ดวยการจดตงองคกรทเปนกลาง มอสระและมกฎหมายรองรบ เพอปฏรปกฎหมายทเปนอปสรรคตอการบรหารงานพฒนา โดยจะตองสนบสนนงบประมาณและบคลากรทจ าเปนใหแกองคกรดงกลาวใหมขดความสามารถทจะท างานไดอยางมประสทธภาพ 5.4.2 พฒนาประสทธภาพของรฐวสาหกจ โดยลดบทบาทการก ากบดแลของรฐและปรบปรงกฎหมาย ระเบยบตางๆ ใหรฐวสาหกจมความคลองตวมากขน ร ฐวสาหกจเองกจะตองด าเนนงานเปนเชงธรกจมากขน ทส าคญคอจะตองเปดโอกาสใหเอกชนเขามารวมด าเนนงานกบรฐวสาหกจในรปแบบตางๆ โดยก าหนดหลกเกณฑและขนตอนใหชดเจนโปรงใน 5.4.3 พฒนาระบบราชการ โดยปรบโครงสรางและระบบบรหารราชการ ตลอดจนก าลงคนภาครฐใหมขนาดเลกกะทดรดและมประสทธภาพ อนเอออ านวยตอความกาวหนาในระบบวชาชพมากยงขน พรอมทงพฒนาคณภาพขาราชการ ตลอดจนการปรบโครงสรางบญชเงนเดอนและคาตอบแทนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของตลาดแรงงาน ทงนใหถอวาการปรบปรงระบบราชการและพฒนาก าลงคนเปนการลงทนของรฐ 6. สรป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 จะเปนแผนทใหความสมดลแกการพฒนาในทกๆ ดาน กลาวคอ จะรกษาความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจไวในอตราทเหมาะสมและม เสถยรภาพ ควบคไปกบการกระจายรายไดทเ ปนธรรมสประชากร สวนใหญของประเทศ ขณะเดยวกน กจะมงเนนการพฒนาทรพยากรมนษยใหมความสามารถทจะชวยตวเองไดมากยงขน และพฒนาคณภาพชวต สงแวดลอม ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตไวมใหเสอมโทรมลงไป และเปนทคาดหมายวา ดวยแนวทางตางๆ ทก าหนดไว ตลอดจนการมแผนปฏบตการทเหมาะสม จะท าใหบรรลถงวตถประสงคและเปาหมายตางๆ ทก าหนดไว และจะท าใหประเทศในอก

23

5 ปขางหนา เปนประเทศทกาวออกสระดบนานาชาตมากขน ประชากรสวนใหญมคณภาพชวตและรายไดทดข น มการกระจายความเจรญไปสภมภาคและชนบทมากขน ควบคไปกบการธ ารงรกษา ไวซงศลปวฒธรรมอนดงาม สวนในดานภาระของการพฒนาประเทศนน ภาคเอกชนจะเขามาม บทบาทมากยงขน จงมความจ าเปนทภาคราชการจะตองมการปรบตว โดยลดบทบาทในการก ากบ ดแลหรอลงมอพฒนาเองมาเปนผประสานงานการพฒนากบภาคเอกชนอยางเหมาะสมตอไป

เปาหมายหลกการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

ผลการพฒนาในแผน พฒนาฯ ฉบบท 6

(2530 – 2534)

เปาหมายแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

(2535 – 2539) 1. การขยายตวทางเศรษฐกจ

(% ตอปในราคาคงท) 1.1 ภาคเกษตร 1.2 ภาคนอกเกษตร

- อตสาหกรรม - การกอสราง - บรการและอนๆ

2. รายไดถวเฉลยตอหว (บาท/ตอป)/1 3. การใชจาย (% ตอปในราคาคงท)

3.1 ภาคเอกชน - การบรโภค - การลงทน

3.2 ภาครฐบาล - การบรโภค - การลงทน

4. การสงออกสนคา 4.1 มลคาเฉลย (พนลานบาท) 4.2 อตราเพมเฉลย (%)

5. การน าเขาสนคา 5.1 มลคาเฉลย (พนลานบาท) 5.2 อตราเพมเฉลย (%)

6. ดลการคา 6.1 มลคาเฉลย (พนลานบาท)

10.5

3.4 12.1 13.7 18.7 11.0

41,000

9.1 26.0

2.0 6.5

496.0 24.5

664.3 32.6

(168.0)

8.2

3.4 8.6 9.5 8.9 8.1

71,000

5.7 8.8

3.3 8.5

1,063.0

14.7

1,358.0 11.4

(313.0)

24

6.2 ดลการคา / ผลผลตรวม (%)

(8.4) (9.4)

ผลการพฒนาในแผน พฒนาฯ ฉบบท 6

(2530 – 2534)

เปาหมายแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

(2535 – 2539) 7. รายไดจากการทองเทยว

7.1 มลคาเฉลย (พนลานบาท) 7.2 อตราเพมเฉลย (%)

8. ดลบญชเดนสะพด 8.1 มลคาเฉลย (พนลานบาท) 8.2 ดลบญชเดนสะพด/

ผลผลตรวม (%) 9. อตราเงนเฟอ (%) 10. การผลตพลงงานเชงพาณชย

(พนบาเรลน ามนดบ/วน) /1 10.1 อตราเพมเฉลย (%)

11. สดสวนการพงพาพลงงาน จากตางประเทศ (%) /1

12. สดสวนเลขหมายโทรศพท ตอประชากร 100 คน /1

13. จ านวนประชากร (ลานคน) /1 อตราการเพมประชากร (%)

14. อตราการเขาเรยนตอในชนมธยม ศกษาตอนตน (%) 15. การมงานท ารวม (ลานคน) /1

สดสวนการวางงานตอแรงงาน รวม (%) 16. อตราการตายของทารก

(ตอ 1,000 คนของการเกด มชพ) /1

91.5 27.5

(99.0)

(4.9) 4.7

280.0

60.0 3.6

56.9 1.4

46.2 /2

32.0 0.6

29

185.0 13.3

(170.3)

( 8.1) 5.6

410.0

ไมเกน 60 10.0

61.0 1.2

ไมต ากวา 73

34.9 0.5

23

25

ผลการพฒนาในแผน พฒนาฯ ฉบบท 6

(2530 – 2534)

เปาหมายแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

(2535 – 2539) 17. สดสวนประชากรทอยต ากวาขด

ขดความยากจน (%) 18. พนทปาอนรกษ (% ของพนท

ทงหมดของประเทศ) 19. ควบคมระดบเสยงใหไมเกน

(เดซเบลเอ) 20. จ ากดสารอนตรายทเกดจากการ

ใชพลงงานเชงพาณชยเมอเทยบ กบป 2533 ดงน - สารตะกวจากยานพาหนะ(ตน) - กาซคารบอนมอนอกไซด จากยานพาหนะ (พนตน) - กาซซลเฟอรไดออกไซด (พนตน)

ยานพาหนะ การผลตไฟฟา อตสาหกรรมและอนๆ

23.7 /3

18.4 /4 -

1,030 950

840

100 535 205

นอยกวา 20

25 -

300 750

860

50 620 190

/1 ตวเลขปสดทายของแผนพฒนาฯ (2534 และ 2539 ส าหรบแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 และ 7

ตามล าดบ) /2 ป 2532/33 /3 ป 2531 /4 ในป 2534 มพนทปาอนรกษประมาณรอยละ 18.4 ของพนทประเทศ พนทปาอนรกษ

รวมถง อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตลมน าชน 1 และปาชายเลนอนรกษ ซงปจจบนมทงหมดประมาณ 59 ลานไร

26

สวนท 2 แนวทางการรกษาอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจใหมเสถยรภาพ

บทน า 1. การทจะรกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทยในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ใหสามารถด าเนนตอเนองไปในระดบทเหมาะสมอยางมเสถยรภาพนน จะตองเพมขดความสามารถในการแขงขนของเศรษฐกจไทยกบนานาชาตใหสงขน ควบคไปกบการขยายความตองการสนคาและบรการของตลาดภายในประเทศ ในการน ประเทศไทยมความจ าเปนทจะตองปรบนโยบายเศรษฐกจ การเงน และการคาใหมลกษณะดงน

1.1 ผอนคลายขอจ ากด ใหกลไกตลาดสามารถด าเนนการแขงขนไดอยางเสร และม ประสทธภาพมากขน

1.2 เพมบทบาทภาคเอกชน เขามาแบงเบาภาระการด าเนนงานของรฐบาลมากขน 1.3 เพมประสทธภาพการผลต ภาคเกษตรกรรม อตสาหกรรมและบรการ โดยเนนการใช

วทยาศาสตรและเทคโนโลยมาสนบสนนการเพมผลผลตและเรงกระจายฐานการผลตเขาสสาขาการผลตทมมลคาเพมสง และมความไดเปรยบทางดานปจจยการผลต 1.4 กระจายฐานเศรษฐกจไปสภมภาคและพนทเศรษฐกจใหมๆ เพอเปนฐานการผลตใหมและสามารถเชอมโยงกบเศรษฐกจและการคากบนานาชาตไดโดยตรง และลดความแออดในเขต

มหานครไปดวย 2 . แนวทางการด าเนนการเพอรกษาอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจใหมเสถยรภาพ ประกอบดวยแนวทางหลก ดงน 2 . 1 การพฒนาการเงนการคลงและตลาดทน จ าเปนจะตองเรงด าเนนการระดมเงนออมภาคเอกชนในประเทศ เพอสนองการลงทนทจะเพมสงขน และปรบโครงสรางระบบภาษเพอเพม ขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจและการคากบตางประเทศ ตลอดทงผอนคลายขอจ ากด เพอเพมประสทธภาพระบบการเงน การพฒนาตลาดทนใหเอออ านวยใหประเทศไทยกาวเขาสการ

เปนศนยกลางการเงนในภมภาคนตอไป 2.2 การพฒนาการเกษตร จะตองมงเพมประสทธภาพการผลตและกระจายระบบการเกษตรสมยใหมทมมลคาเพมสง และก าหนดนโยบายการใชทดนและป ยเคมใหชดเจน 2 . 3 การพฒนาอตสาหกรรม การคาและบรการ จะตองเพมภาวะการแขงขนและลดการ คมครอง ตลอดทงผอนคลายขอจ ากดตางๆ ใหเอออ านวยตอการด าเนนงานของกลไกตลาดมากขน

และลดการแทรกแซงของรฐบาลลงใหเหลอนอยทสด

27

2 . 4 การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย จะตองมงการพฒนาและน าเทคโนโลยมาใชในการเพมผลผลต ทงทางดานการเกษตรและอตสาหกรรม เรงผลตและพฒนาก าลงคนดาน วทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงการจดระบบวจยและพฒนาเทคโนโลย ทงภาครฐและภาค เอกชนใหเกอกลตอการเพมผลผลต และการพงตนเองทางเทคโนโลยไดมากขน

2.5 การพฒนาบรการพนฐานและการพลงงาน จะตองเรงขยายบรการพนฐานเพอแกไขปญหาสภาพ “คอขวด” และกระจายบรการสภมภาค และพนทเศรษฐกจใหมโดยเพมการลงทน ภาครฐ และเพมบทบาทภาคเอกชนเขามามสวนรวมการด าเนนงานขยายบรการพนฐานอยาง กวางขวางโดยเรงปรบปรงกฎหมายและหลกเกณฑใหชดเจน โปรงใส เพอภาคเอกชนจะเขามาม สวนรวมไดอยางมประสทธภาพ สวนทางดานพลงงานนน จะตองมงการจดหาพลงงานใหเพยงพอกบความตองการของประเทศ พรอมกบมงการใชทประหยดและวางมาตรการปองกนแกไข ผลกระทบตอสงแวดลอมทเกดจากการใชพลงงานในสาขาขนสงและการผลตไฟฟาควบคไปดวย

2.6 การพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหม จะตองใชการพฒนาโครงขายบรการพนฐานเปนเครองชน าการขยายตวของกรงเทพมหานครและปรมณฑลใหเชอมโยงเขากบพนทเขตเศรษฐกจใหมบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก เพอใหเปนฐานเศรษฐกจหลกของประเทศ และเปนการเปดประตใหมสการคากบนานาชาต และประเทศเพอนบาน รวมตลอดทงมงวางระบบการบรหารพฒนาการเมองใหเกดความคลองตว มการกระจายอ านาจใหทองถนมบทบาทมากขน

บทท 1 การพฒนาการเงนการคลง และตลาดทน

1. ผลการพฒนาการเงนการคลง และตลาดทนทผานมา

1.1 ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เศรษฐกจเจรญเตบโตอยางรวดเรวในอตราเฉลยถงรอยละ 10.5 ตอป เทยบกบเปาหมายทก าหนดไวไมต ากวารอยละ 5 แมในชวงปลายแผนฯ ระดบเงนเฟอ การขาดดลการคา และดลบญชเดนสะพดไดเพมสงขนและมแนวโนมทจะสงตอไปในชวงแผนพฒนาฉบบท 7 แตเสถยรภาพดานการคลงมความมนคงและมเสถยรภาพสงโดยรฐบาลเกบรายไดสงกวาเปาหมายมาก คดเปนรอยละ 19.7 ของผลผลตรวมภายในประเทศในป 2533 เทยบกบรอยละ 15.1 ในป 2529 ซงแมรฐบาลจะไดเพมการใชจายขนอยางมากเพอลงทนในโครงสรางพนฐานทมลกษณะเปนปญหาคอขวด แตรฐบาลกยงมการเกนดลเงนสดมากและมเงนคงคลงเพมขนถงระดบกวา 1.84 แสนลานบาทในเดอนมถนายน 2534 ประกอบกบภาระหนเงนกตางประเทศไดลดลงตามล าดบ การออมของภาครฐบาลจงไดเพมขนเฉลยรอยละ 0.3 ของผลผลตรวมในประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 เปนเฉลยรอยละ 0.6 ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 นอกจากนนทนส ารองเงนตรา ตางประเทศกไดเพมขนในระดบสงขนถง 17,000 ลานเหรยญสหรฐฯ เมอกลางป 2534 ดวย อยางไรกดในภาคครวเรอนยงคงมการออมทคงตวอยในระดบต า แมวารฐบาลจะไดด าเนนมาตรการดานภาษเพอกระตนการออมแลวหลายประการ

1.2 ดานการเงน ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ไดมการปรบโครงสรางใหมความยดหยนและ มนคงมากขน โดยยกเลกเพดานอตราดอกเบยเงนฝากประจ าทมอายเกน 1 ป ปรบเพดานอตรา ดอกเบยเงนกของสถาบนการเงน การรบพนธะขอ 8 ของกองทนการเงนระหวางประเทศและ ผอนคลายปรวรรตเงนตรา เปนตน ซงชวยใหระบบการเงนกาวหนาทนตอการขยายตวของระบบเศรษฐกจและการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของการเงนของโลก รวมทงเปดโอกาสใหไทยกาวสความเปนศนยกลางทางการเงนในภมภาค

1.3 ดานการตลาดทน ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เปนชวงทตลาดทนไดพฒนากาวหนาไป

อยางมาก ในการเปนแหลงส าคญเพอระดมทนระยะยาวของภาคธรกจตางๆ โดยมมลคาหลกทรพยจดทะเบยนและรบอนญาตตามราคาตลาดในป 2533 สงถง 6.1 แสนลานบาทหรอรอยละ 29.5 ของผลผลตรวมในประเทศ อยางไรกตามการลงทนในตลาดหนไทยยงมลกษณะเปนการเกงก าไรสง และเมอเกดวกฤตการณสงครามอาวเปอรเซยขนในปลายป 2533 การซอขายในตลาดไดซบเซาลง และดชนตลาดหลกทรพยไดปรบ 1.4 ภาวะเงนเฟอในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ไดเพมสงขน โดยสงถงรอยละ 6.0 ในป 2534 เนองจากราคาน ามนทสงขนและก าลงซอของประชาชนทเพมขนตามความกาวหนาทาง

29

เศรษฐกจและมรายไดเพมขนจากการเกงก าไรทดนและหน และในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ถงแมวาธรกจทดนจะซบเซาลงจากผลกระทบของสงครามอาวเปอรเซยแตราคาทดนกมแนวโนมทจะฟนตวขนในอนาคต ซงจะสงผลใหตนทนการผลตสงขนและเปนอปสรรคตอการแขงขนกบ ตางประเทศ 2. เปาหมายการพฒนาการเงนการคลงและตลาดทน

2.1 เพมระดบการออมเบองตนของประเทศจากรอยละ 28 ของผลผลตรวมภายในประเทศในป 2534 เปนเฉลยรอยละ 32 ในป 2539 โดยเพมการออมของภาคครวเรอนจากรอยละ 10.0 ของ ผลรวมภายในประเทศเปนรอยละ 14.0 ในชวงเวลาเดยวกนทงนเพอลดการขาดดลบญชเดนสะพดลงเหลอรอยละ 2.5 ของผลผลตรวมภายในประเทศในป 2539 2.2 ปรบโครงสรางระบบการเงนการคลง และตลาดทนใหสนบสนนการเพมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศ 2.3 ใหประเทศไทยกาวสการเปนศนยกลางทางการเงนในภมภาค และมตลาดหนทเปนสากลมากขน 3. แนวนโยบายและมาตรการดานการเงนการคลงและพฒนาตลาดทน

3.1 การระดมเงนออมในประเทศ

3.1.1 การปฏรประบบและโครงสรางภาษเพอสงเสรมการออม

(1) พจารณาจดเกบภาษเงนไดจากตราสารการเงนทกประเภทในอตราเดยวกน

และในระดบทเหมาะสม และขจดความซ าซอนในการจดเกบภาษการคาประเภทสถาบนการเงน (2) พจารณายกเวนภาษเงนไดจากดอกเบยเงนฝากประจ าทมวตถประสงคการ

ออมเพอการศกษาบตร เพอซอทอยอาศยเพอความมนคงในชวต และการออมระยะยาวอนๆ หรอใหสามารถน าเงนออมดงกลาวไปลดหยอนภาษรายไดบคคลธรรมดา

3.1.2 การพฒนาเครองมอและชองทางการออมระยะยาว

30

(1) พฒนาตราสารแหงหนภาคเอกชนในรปแบบตางๆ ใหกวางขวางโดยในตลาดแรกจะขจดอปสรรคดานภาษและกฎหมายหรอระเบยบตางๆ เชน ระบบภาษการคาและ อากรแสตมปทจดเกบจากตราสารการเงน เปนตน และพฒนาบรการทเกยวของกบการซอขาย ตราสารการเงนใหสะดวกรวดเรว รวมทงก าหนดบทบาทของสถาบนทจะท าหนาทเปนผแทนจ าหนายและผสรางตลาดในตลาดรองดวย

(2) สงเสรมและพฒนารปแบบการแปลงสภาพหรอแปลงสทธในทรยพสนให

เปนตราสารทเปลยนมอได โดยพจารณาจดตงสถาบนพเศษเพอสนบสนนการออกตราสารใน รปแบบดงกลาว โดยน าลกษณะบางประการของกฎหมายทรสตมาใชเพอคมครองผลงทน (3) ใหสถาบนการเงนเอกชนเขามารวมจ าหนายพนธบตรรฐบาลออกใหม และก าหนดผลตอบแทนของพนธบตรออกใหมใหเปนทยอมรบของตลาด โดยมนอยรนและใหมปรมาณมากเพยงพอทจะจงใจใหมการพฒนาตลาดรอง รวมทงยกเลกกฎเกณฑการถอหลกทรพยภาค รฐบาลทบงคบตายตว สงเสรมการซอขายพนธบตรรฐบาลใหมความคลองตว และพจารณายกเลกการรบซอคนพนธบตรและการไถถอนครบก าหนด (4) สงเสรมใหสวนทองถนและรฐวสาหกจจดหาเงนทนโดยการออกพนธบตรส าหรบโครงการลงทนตางๆ โดยด าเนนการพฒนาตลาดแรกและตลาดรองของพนธบตรดงกลาวในลกษณะเดยวกบพนธบตรรฐบาล (5) สนบสนนการจดตงกองทนส ารองเลยงชพ กองทนบ านาญ การประกนชวต การออมในลกษณะผกพน และการจดตงกองทนรวมในรปแบบใหมๆ เพมมากขนรวมทงสงเสรมใหประชาชนทวไปมทศนคตในการออมเพมขน

(6) จดตงและพฒนาสถาบนทจะใหบรการพนฐานทจ าเปนแกสถาบนการเงนทจะท าธรกจดานตราสารการเงนทงในตลาดแรกและตลาดรอง รวมถงการพจารณาจดตงองคกรทท าหนาทศกษาและดแลระบบการเงนเพอทอยอาศย และการขยายบทบาทของธนาคารอาคารสงเคราะหในการท าการยดอายสนเชอเพอทอยอาศยและรบซอกลมสนเชอจ านองของสถาบนการเงน

3.2 การปรบปรงโครงสรางและประสทธภาพของระบบการเงนการคลงและตลาดทน ใหสนบสนนการเพมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศ โดยเพมความคลองตวและลดตนทนทางการเงนของธรกจลงตามแนวทางและมาตรการ ดงน

31

3.2.1 ผอนคลายขอจ ากดทางการเงน

(1) ปรบอตราดอกเบยเงนฝากออมทรพยทธนาคารพาณชย อตราดอกเบยหลกทรพยรฐบาลและรฐวสาหกจ รวมทงอตราดอกเบยอนๆ ใหสามารถเคลอนไหวขนลงเสรมากขนตามภาวะตลาดและความเหมาะสมของสภาวะเศรษฐกจการเงนในประเทศและตางประเทศ

(2) ผอนคลายดานปรวรรตเงนตราและพฒนาตลาดเงนตราตางประเทศตามความเหมาะสมทางเศรษฐกจการเงนในประเทศ พรอมทงพฒนาระบบอตราแลกเปลยนใหมความคลองตวมากขน

3.2.2 พฒนาสถาบนการเงนและตลาดทน และเพมระดบการแขงขนในระบบการเงน

(1) ก าหนดนโยบายใหสถาบนการเงนสามารถเปดสาขาไดคลองตวขนรวมทงปรบนโยบายการอนญาตเปดสถาบนการเงนรายใหมใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจการเงนหรอขอตกลงพหภาคระหวางประเทศ และขยายขอบเขตการประกอบธรกจการเงนและการใหบรการทางการเงนใหมๆ ของสถาบนการเงนในประเทศ โดยพจารณาใหธนาคารพาณชยประกอบธรกจทเกยวกบหลกทรพย และใหบรษทเงนทนและบรษทหลกทรพยประกอบธรกจเกยวกบปรวรรต - เงนตรา รวมทงพจารณาใหสถาบนการเงนเปนผบรหารกองทนตางๆ ไดมากขน

(2) เรงรดใหมการบรการทางการเงนใหมๆ เชน การจดตงธนาคารเพอ น าเขาและสงออก ระบบประกนสนเชอเพอการสงออก ฯลฯ โดยปรบปรงกฎหมายและระบบภาษใหเอออ านวยตอการด าเนนการดงกลาวการพฒนาสนเชอระยะยาว เชน สนเช อเพอการลงทนของ อตสาหกรรม สนเชอเพอการเคหะ ฯลฯ และสนบสนนการพฒนาธรกจลสซง โดยพจารณาประเภทของนตบคคลทจะไดรบอนญาตใหประกอบธรกจดงกลาวทเหมาะสม รวมทงปรบปรงระบบสนเชอเพอการซอขายหลกทรพยใหเพยงพอและรปแบบทเหมาะสมมากขน เชน การจดตงสถาบนสนเชอเพอธรกจหลกทรพย เปนตน

(3) พจารณาการอนญาตใหธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนถอหนในบรษทอนไดมากขนโดยถอหนไดไมจ ากดในธรกจดานการเงนสวนธรกจอนใหจ ากดการถอหนตามความเหมาะสม

(4) ปรบปรงระบบการรบชวงซอตวเงนของธนาคารแหงประเทศไทยโดยสนบสนนใหแยกเปนอสระจากธนาคารแหงประเทศไทย และพฒนาสถาบนการเงนการพฒนาเฉพาะดานทมอยในปจจบนใหเงนทนกระจายไปสภาคเศรษฐกจเปาหมายอยางมประสทธภาพ

(5) พจารณาจ าหนายหนบรษทตางๆ ทกระทรวงการคลงถอไวซงมลกษณะเปนการลงทนทกระจดกระจาย มาจดตงเปนกองทนเพอพฒนาอตสาหกรรมส าหรบโครงการทเหมาะสม

32

(6) สนบสนนใหมการจดตงตลาดซอขายหลกทรพยนอกตลาดหลกทรพย

(7) พจารณาจดล าดบความส าคญหลกทรพยทจะเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยใหสอดคลองกบสาขาเศรษฐกจส าคญและนโยบายการพฒนาประเทศ

(8) ศกษาความเหมาะสมในการจดตงตลาดหลกทรพยลวงหนา ตลอดจนมาตรการในการก ากบดแลมใหเกดคามผนผวนในตลาดทน

(9) พจารณาปรบโครงสรางพนฐานการบรหารงานของตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย เพอความมนคงของตลาดทนโดยใหแยกอ านาจหนาทในการก ากบควบคมธรกจหลกทรพยออกเปนหนวยงานอสระ รวมทงสนบสนนใหมหนวยงานวจยตลาดทนและสถาบน จดล าดบความนาเชอถอของตราสารการเงนตางๆ

3.3 การปรบโครงสรางภาษเพอลดความบดเบอนและสนบสนนใหเกดการแขงขนมากขน

3.3.1 เรงรดการน าระบบภาษมลคาเพมมาบงคบใชแทนภาษการคาโดยครอบคลมการผลต การบรการ การคาสงและการคาปลก และมอตราภาษเดยว ตลอดจนปรบโครงสรางภาษสรรพสามตใหท าหนาทจ ากดการบรโภคสนคาฟมเฟอยและทมผลกระทบทางลบตอสงคม ทงนโดยใหสอดคลองกบการปรบโครงสรางภาษการคาระหวางประเทศ

3.3.2 ปรบปรงภาษการคาประเภทสถาบนการเงน ซงไมรวมไมอยในระบบภาษมลคาเพมใหมความเปนกลางและไมซ าซอน เพอใหบรการทางการเงนมความคลองตวและมประสทธภาพมากขน

3.3.3 ปรบโครงสรางอตราอากรขาเขาสนคาประเภทสนคาประเภทตางๆ โดยลดอตราอากรขาเขาลงและใหเหลอนอยอตรา รวมถงการลดความแตกตางในอตราอากรเงนมความคลองตวและมประสทธภาพมากขน

3.3.4 พจารณาการใชระบบการประเมนราคาของขอตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาระหวางประเทศ

3.3.5 ปรบปรงหลกเกณฑการหกคาใชจายในการค านวนภาษเงนไดนตบคคลใหจงใจ เอกชนในการลงทนท าการวจยและพฒนามากขน และใหจงใจตอการพฒนาธรกจเวนเจอรแคปป - ตอล โดยใหสามารถหกผลขาดทนจากการรวมลงทนในโครงการทมความเสยงสงจากรายไดในการด าเนนงานอนได

33

3.3.6 ปรบปรงการใหสทธพเศษทางภาษอากรในการสงเสรมการลงทนใหเปนการทวไปมากขน โดยอาจใหสทธพเศษเฉพาะเพอสนบสนนการกระจายอตสาหกรรมไปสสวนภมภาค และการพฒนาอตสาหกรรมหลกเทานน

3.4 การลดการเกงก าไรในทดน

เพอลดผลกระทบตอตนทนการผลตสนคาและบรการและอตราเงนเฟอทสงขนเนองจากการเพมขนของรายไดและก าลงซอของประชาชนไดมาจากราคาทดนทสงขน ซงน าไปสพฤตกรรมบรโภคทมผลตอเงนเฟอ

3.4.1 ปรบปรงการจดเกบภาษจากสวนเกนทนของทดนหรอภาษแคปปตอลเกน

3.4.2 พจารณาน าระบบภาษทรพยสนมาใชแทนภาษบ ารงทองท และภาษโรงเรอนและทดน โดยใชมลคาทรพยสนเปนฐานภาษรวมทงก าหนดอตราภาษส าหรบทดนวางเปลาหรอทดนท มไดใชประโยชนตามควรแกสภาพใหสงกวาทดนทใชประโยชน เพอเพมภาระภาษส าหรบการ ถอครองทดนเพอการเกงก าไร

3.4.3 ปรบปรงโครงสรางภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยยกเลกหรอลดอตราคาใชจายทยอมใหหกจากเงนไดพงประเมนในการค านวณภาษเงนไดจากการขายอสงหารมทรพย ทเกดจากการซอขายทดนทมลกษณะเปนการถอครองระยะสนและเพอเกงก าไร

3.5 การพฒนาใหตลาดทนและตลาดเงนเรมเขาสการเปนศนยกลางทางการเงนและเปนตลาดหนสากล

3.5.1 พฒนาและสนบสนนใหประเทศไทยเปนศนยกลางทางการเงนในภมภาค

(1) สนบสนนใหเงนบาทมบทบาทในระบบการคาและการลงทนในประเทศ เพอนบาน รวมทงสนบสนนใหสถาบนการเงนไทยมบทบาทมากขนในประเทศเหลานน

(2) พฒนาระบบการกยมและใหกยมระหวางประเทศใหกวางขวาง มประสทธภาพ และเปนมาตรฐานสากล

(3) พฒนาตลาดซอขายเงนตราตางประเทศลวงหนา เพอรองรบธรกรรมดาน เงนตราตางประเทศทจะเพมขน

3.5.2 การพฒนาตลาดหลกทรพยไทยใหเปนตลาดหนสากล

(1) ระยะแรก สนบสนนใหนกลงทนชาวตางประเทศเขามาลงทนในตลาดหนไทยทงในลกษณะกองทนและบคคล โดยเนนกระจายนกลงทนไปทวโลก สนบสนนการเขามาตง

34

ส านกงานผแทนในไทยของบรษทหลกทรพยตางประเทศ และความรวมมอในการถายทอดเทคโนโลยเกยวกบการด าเนนงานในธรกจหลกทรพยทเปนมาตรฐานสากล รวมทงพจารณาใหบรษทไทยออกหลกทรพยจ าหนายในตลาดหนตางประเทศ

(2) ในระยะตอไป อ านวยความสะดวกใหบรษทหลกทรพยไทยไปตงส านกงาน ผแทนในตางประเทศ และอนญาตใหนกลงทนไทยน าเงนไปลงทนโดยตรงในตางประเทศในดานทจะสนบสนนการคาระหวางประเทศ พจารณาใหบรษทตางประเทศเขามาออกหลกทรพยจ าหนายในตลาดหนไทย รวมทงสนบสนนการจดตงกองทนเพอระดมเงนทนในประเทศแลวไปลงทนใน ตลาดหนตางประเทศ

(3) ในระยะยาว พจารณาใหมการประกอบธรกจหลกทรพยระหวางประเทศทเสร

บทท 2 การพฒนาการเกษตร

1. ผลการพฒนาการเกษตรทผานมา

1.1 การผลตภาคเกษตรกรรมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ขยายตวในระดบเฉลยรอยละ 3.4 ตอป ซงนบวาเปนระดบทดเมอเปรยบเทยบกบการขยายตวของการผลตภาคเกษตรกรรมของโลก ซงขยายตวในระดบรอยละ 1 . 5 เนองจากราคาสนคาเกษตรหลกในตลาดโลกเรมออนตวตงแตป 2 5 3 2 เปนตนมา และสภาพดนฟาอากาศทประสบกบภาวะฝนแลงตดตอกนในชวงปลายแผน พฒนาฯ ฉบบท 6 ในขณะทภาคอตสาหกรรมและบรการไดขยายตวในระดบทสงมาก ดงนนจงมผลท าใหสดสวนการผลตของภาคเกษตรกรรมและบรการไดขยายตวในระดบทสงมาก ดงนนจงมผลท าใหสดสวนการผลตของภาคเกษตรกรรมตอผลผลตรวมลดลงตามล าดบลงเหลอเพยงรอยละ 11.5 ใน ป 2534 อยางไรกตามภาคเกษตรกรรมยงมความส าคญตอระบบเศรษฐกจไทย ในแงของการเปนฐานรองรบการจางงานถงรอยละ 6 4 ของการจางงานรวมทงประเทศ

1 . 2 การพฒนาทผานมามผลท าใหโครงสรางการผลตภาคเกษตรกรรมมการกระจายตวทดข นจากสนคาเกษตรดงเดมไปสสนคาทมมลคาสงขน เชน พชไรทมราคาสง ประมงและปศสตวแผนใหม เนองจากมการน าเอาการจดการธรกจเกษตรสมยใหม ตลอดจนมการน าเอาระบบการจดการของ

การผลตใหเชอมโยงกบอตสาหกรรมแปรรปเกษตรในลกษณะครบวงจรมากขน

1 . 3 แมวาการผลตภาคเกษตรกรรมมการกระจายชนดของสนคามากวา 4 0 0 ชนดแตกยงมขนาดเลกจงยงไมสนบสนนการสงออกเทาทควร การสงออกสนคาเกษตรสวนใหญมเพยงสนคาเกษตรหลกดงเดม ไดแก ขาว มนส าปะหลง ยางพารา และขาวโพด ในขณะทการสงออกพชไรอนๆ ผกและผลไมยงคงมมลคาต า ดงนนสดสวนการสงออกสนคาเกษตรลดลงอยางรวดเรวจากรอยละ 41 ในป 2529 เหลอประมาณรอยละ 23 ของการสงออกรวมของประเทศ ในป 2533 แตอยางไรกตาม โอกาสการพฒนาการเกษตรโดยเฉพาะสนคาเกษตรทมมลคาเพมสง จะสามารถชวยสนบสนนการขยายตวของเศรษฐกจโดยสวนรวมในระยะของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2. เปาหมายการพฒนาการเกษตร

การทเศรษฐกจสวนรวมของประเทศจะสามารถขยายตวโดยตอเนองในระดบรอยละ 8.2 ตอปนน ภาคเกษตรกรรมจะตองขยายตวใหไดในระดบเฉลยรอยละ 3.4 โดยจ าเปนตองมเงอนไขทภาคเกษตรกรรมจะตองปรบโครงสรางการผลตใหสอดคลองกบความตองการของตลาดและการพฒนา

อตสาหกรรมการแปรรปสนคาเกษตร รวมทงยกระดบการใชเทคโนโลยดานการเกษตรมาชวยเพมประสทธภาพการผลตใหสงขนดวย

36

3. แนวทางการพฒนาการเกษตร

การพฒนาการเกษตรเพอสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจจะเนนการเพมประสทธภาพการผลตและเพมมลคาของผลผลตดงน

3.1 การคมครองเขตการเกษตรกรรมใหมประสทธภาพ ใหเปนฐานการผลตทางการเกษตรและรกษาทรพยากรไวส าหรบอนาคตโดยจะเนน

3 . 1 . 1 การคมครองเขตเกษตรกรรมทอดมสมบรณเปนพเศษ โดยเฉพาะพนทเกษตรท รฐบาลไดลงทนระบบชลประทานและบรการขนพนฐานไปแลวเปนจ านวนมากใหสามารถท า

การเกษตรตอไปตามศกยภาพของพนท เพอปองกนการรกล าและการเกงก าไรน าทดนไปใชในกจการอนๆ โดยมมาตรการดงน

(1) พจารณาเกบภาษในอตรากาวหนากบผถอครองทดนในเขตการเกษตรไว โดยมไดใชประโยชนหรอน าไปใชเพอกจกรรมอน ตลอดจนพจารณาน าระบบการเกบภาษจากผทไดประโยชนจากราคาทรพยสนทสงขน เนองจากอยใกลโครงสรางพนฐานการเกษตรทรฐพฒนาขนเพอ

กระจายผลประโยชนจากการพฒนาใหเทาเทยมกน

(2) ศกษาความเปนไปไดในการแกไขกฎหมายเกยวของใหมผลในการคมครองพนทเกษตรกรรมในเขตชลประทาน เพอสงวนพนทดงกลาวมใหเปลยนสภาพการใชทดนเพอ

กจกรรมอน

3 . 1 . 2 สนบสนนการใชทดนอยางเปนระบบ เพอลดความขดแยงระหวางผประกอบการเกษตรดวยกนและผประกอบอาชพอน เชน ชาวนากบผเลยงกง และชาวนากบผท านาเกลอ เปนตน โดยใชมาตรการจงใจตางๆ เชนการใหสนเชอโดยมเงอนไขผอนปรน

3 . 1 . 3 วางแผนการใชทดนเพอก าหนดเขตการใชทดนนนอยางชดเจน โดยสนบสนนใหมกฎหมายรองรบเพอเปนแนวทางพฒนาโครงสรางพนฐานใหสอดคลองกบการใชประโยชนของทดน

3.1.4 ด าเนนการใหมการใชน าอยางมประสทธภาพมากยงขน เนองจากน าเพอชลประทานมจ ากดและนบวนจะขาดแคลนมากขนโดยอาศยมาตรการดงน

( 1 ) พจารณาจดเกบคาใชน าจากการชลประทานในภาคเกษตรกรรมตามปรมาณการใช เพอใหมการใชน าอยางประหยดและเปนธรรมกบเกษตรกร

( 2 ) ทบทวนอตราคาใชน าจากการชลประทานทเกบจากภาคเกษตรกรรมและ นอกภาคเกษตรใหเหมาะสม โดยในภาคเกษตรกรรมควรถอเกณฑการค านวณคาใชน าจากการ

ชลประทานเฉพาะคาบ ารงรกษาระบบสงน าเทานน

37

( 3 ) จดใหมระบบการบรหารการใชน าตงแตระบบคลองสงน าสายใหญจนถงระดบ ไรนา สนบสนนบทบาทของกลมเกษตรกรผใชน าใหเขามามสวนรวมในการวางแผนการสงน าและการบ ารงรกษาระบบสงน าในไรนา ตลอดจนใหความรและวทยาการแกเจาหนาทและเกษตรกรใน

เรองการใชน าอยางมประสทธภาพ

3 . 2 สนบสนนการวจย พฒนา และถายทอดวทยาการเพอการเกษตร ตลอดจนจดหาปจจยการผลตทจ าเปน โดยก าหนดบทบาทของรฐและเอกชนทเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพในงานวจยและสงเสรมฝกอบรมใหเกษตรกรน าไปปฏบต เพอลดตนทนการผลตใหสามารถแขงขนไดมากขน และใหเกษตรกรมปจจยการผลตใชอยางเพยงพอและทวถงเชนเดยวกบการพฒนาปจจย พนฐานอนๆ ตามแนวทางและมาตรการดงน

3 . 2 . 1 สนบสนนภาคเอกชนโดยมรฐเปนแกนน าในการวจย พฒนา และสงเสรมการใช พนธพชและพนธสตว ทมความเหมาะสมกบสภาพพนทและฐานะทางเศรษฐกจของเกษตรกร โดยม

มาตรการดงน

( 1 ) เผยแพรความรใหเกษตรกรทราบถงคณสมบตตางๆ ทงขอดและขอเสยของเมลดพนธลกผสม พนธโคเนอและโคนม เพอใหเกษตรกรสามารถตดสนใจเลอกใชไดอยางเหมาะสมแกกรณ และสอดคลองกบฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอน

( 2 ) ใหความรแกภาคเอกชนและเกษตรกรในการผลตเมลดพนธ สนบสนนการ สงออกเมลดพนธเพอการคา และพจารณาใหการคมครองสทธทรพยสนทางปญญาพนธพชทภาคเอกชนผลตได ตรวจสอบและรบรองคณภาพพนธพชและพนธสตวทตรงตามขอก าหนดของ

กฎหมาย

(3) เรงรดงานวจยทงดานพนธพชและวทยาการหลงเกบเกยว โดยมงลดตนทนการผลตของเกษตรกรและการผลตสนคาใหมๆ เพอกระจายการผลตในไรนาและเปนวตถดบปอนโรงงานอตสาหกรรมรวมทงการพฒนาวธการใหมๆ ในการขยายพนธพชและพนธสตว เชน การเพาะเลยงเนอเยอ การฝากตวออน ใหไดผลและมประสทธภาพยงขน สนบสนนการวจยและผลตพนธสตวน าใหมๆ ทมมลคาทางเศรษฐกจสง เพอสงเสรมใหเกษตรกรและภาคเอกชนน าไปขยาย

การผลตอยางแพรหลาย

( 4 ) สนบสนนการใหความรทางดานเทคโนโลยและการจดการเพาะเลยงสตวน าในแหลงน าธรรมชาตและชายฝ งแกผประกอบกจการดานการประมง

3 . 2 . 2 สนบสนนใหเกษตรกรใชป ยเคมอยางคมคาและมป ยเคมทมคณภาพใชทนกบความตองการ โดยมมาตรการดงน

38

(1) แนะน าและถายทอดความรในการใชป ยเคมใหถกวธและเหมาะสมกบสภาพดนในแตละทองถนและชนดของพชทปลกโดยเนนถงประสทธภาพ ตนทนและผลตอบแทนเพอใหเกษตรกรเลอกใช รวมทงรณรงคใหเกษตรกรใชป ยอนทรยควบคกบการใชป ยเคมดวย เพอรกษา

เนอดนและลดตนทนการผลต

( 2 ) ปรบโครงสรางการคาและการตลาดป ยเคมในประเทศใหมการแขงขนโดยเสรมากขน และทบทวนความเหมาะสมการผลตป ยเคมในประเทศไทย โดยค านงถงประโยชนของเกษตรกรเปนหลก และอาจถอไดวาเปนการใหบรการพนฐานทางการเกษตรประเภทหนงกได

3.2.3 สนบสนนการใชสารเคมทถกวธและลดการใชสารเคมในอนาคต เพอมใหเปนอนตรายตอผบรโภคสนคาเกษตรและตวเกษตรกรเองโดยมมาตรการดงน

( 1 ) รณรงคใหเกษตรกรด าเนนการปองกนก าจดศตรพช ดวยการตดตาม สถานการณและควบคมศตรพชดวยวธธรรมชาตอยางแพรหลายเพอลดการใชสารเคมและให

เกษตรกรตระหนกถงความส าคญ และมความรในการปองกนศตรพชตงแตกอนลงมอปลกพช ปองกนการเกดโรคและการแพรระบาดของโรคสตวแทนการมงเนนการรกษาโรคเมอสตวปวย

( 2 ) รณรงคใหเกษตรกรผปลกพช ผเลยงปศสตวและสตวน า ผน าเขาหรอ ผจ าหนายสารเคมทางการเกษตร มความรเกยวกบการใชสารเคมตางๆ ทถกตอง และอนตรายทเกดจากการใชสารเคมและเวชภณฑไมถกวธ ตลอดจนการน าพชและจลนทรยมาปองกนและ ปราบศตรพชและสตว ควบคไปกบการใชสารเคมใหถงมอเกษตรกรดวยสอตางๆ ทงดานสงพมพ วทย วดทศน และโทรทศน

(3) ทบทวนกฎหมายทเกยวของและพจารณาออกกฎหมายควบคมยาสตวเปนการเฉพาะ ใหสามารถดแลธรกจยาสตว เวชภณฑและสารเคมตางๆ อยางทวถงตงแตการผลตจนถงการใชเพอใหมการใชสารเคมอยางถกตอง และงดเวนการใชยาหรอสารเคมตองหาม ตลอดจนใหมการระบชอสามญของสารเคมโดยชดเจนเพอปองกนการเอาเปรยบเกษตรกรโดยอาศยชอเสยงของตรา

สนคาและการโฆษณา

(4) เรงรดงานวจยถงแนวโนมทางการปองกนก าจดศตรพช การน าเอาพชสารสกดจากพช และจลนทรยมาใชทดแทนสารเคมเพอน าออกเผยแพรใหเกษตรกรน าไปใชและภาคเอกชน

น าไปขยายการผลตเปนอตสาหกรรมตอไป

( 5 ) ก าหนดมาตรฐานระดบสารตกคางในเนอสตวและผลตภณฑจากสตวโดยอาศยความรวมมอระหวางรฐบาลและเอกชนในการศกษาวจยก าหนดขนาดทใช ระยะเวลาหยดยา และ

สารตกคางจากยาทยอมใหพบไดในอาหาร

39

3 . 2 . 4 เพมประสทธภาพการผลตและการใชเครองจกรกลเกษตรภายในประเทศโดยม มาตรการดงน

( 1 ) สงเสรมและสนบสนนความรวมมอกบภาคเอกชนในการวจยและพฒนาเครองจกรกลเกษตรใหเหมาะสมกบเพศของเกษตรกร สภาพพนทและชนดของพชผลทงดานการเพาะปลก การเกบเกยว การพฒนาและรกษาคณภาพของผลผลต การบรรจหบหอและเครองจกรกลในโรงงานแปรรปสนคาเกษตรกร ตลอดจนการประดษฐเครองทนแรงในระดบไรนา

( 2 ) ก าหนดมาตรฐานคณภาพของเครองจกรกลเกษตร รวมทงใหบรการดานการตรวจสอบและออกใบรบรองคณภาพ

(3) ฝกอบรมเจาหนาทและเกษตรกรใหมความรในการเลอกใช การบ ารงรกษา และซอมแซมเครองจกรกลเกษตรอยางมประสทธภาพ

( 4 ) สนบสนนสนเชอระยะยาวแกผผลตเครองจกรกลเกษตรรายยอยและเกษตรกร ในการจดซอเครองจกรกลเกษตรทเหมาะสมและจ าเปน ตลอดจนสนบสนนธรกจการใหบรการ

เครองจกรกลเกษตรโดยแพรหลาย

3.2.5 ขยายบทบาทสนเชอการเกษตรและสงเสรมการด าเนนธรกจแบบตลาดขอตกลง โดยมมาตรการดงน

( 1 ) เพมเงนทนใหกบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรใหเพยงพอในการปลอยสนเชอทงระยะสนและระยะยาวแกเกษตรกร เพอปรบโครงสรางการผลตและการท า

กจกรรมนอกภาคเกษตรโดยเฉพาะแกเกษตรกรรายยอย

( 2 ) สนบสนนใหมการแกไขพระราชบญญตธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร เพอใหสามารถขยายบทบาทการด าเนนงานสนเชอใหครองคลมถงกจกรรรมนอกภาค

เกษตรแกเกษตรกรรายยอยไดกวางขวางและทวถงมากขน

(3) ศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมในการจดตงกองทนประกนสนเชอเพอการเกษตร เพอลดความเสยงและจงใจใหสถาบนการเงนเขามาชวยเหลอเกษตรกรรายยอย ใหไดรบบรการสนเชอจากสถาบนการเงน และเพมสดสวนการปลอยสนเชอระยะปานกลางและระยะยาวให

มากขน

( 4 ) สนบสนนใหธรกจการเกษตร โดยรฐเปนตวกลางเชอมโยงระหวางกลมเกษตรกรกบนกธรกจการเกษตร ใหมโอกาสท าธรกจการเกษตร ใหมโอกาสท าธรกจแบบตลาด ขอตกลง และรวมลงทนในอตสาหกรรมการเกษตรทงดานการขยายธรกจและประเภทสนคาใหมาก

ชนดขน

40

(5) ดแลสญญาขอตกลงระหวางสถาบนเกษตรกรและนกธรกจใหมความรดกมและเกดความเปนธรรมทกฝาย

3.3 ปรบโครงสรางการผลตทางการเกษตรใหสอดคลองกบสภาพพนทและความตองการของตลาด ดวยการปรบระบบการเพาะปลกและระบบไรนาเปนแบบผสมผสานใหสาขาประมง ปศสตว และปาเศรษฐกจเขามามบทบาทในการพฒนาการเกษตรมากขน โดยมมาตรการดงน

3.3.1 ปรบระบบสงเสรมการเกษตรของทางราชการจากเดมทเนนการสงออกรายสนคา ไปสการสนบสนนและแนะน าใหเกษตรกรสามารถวางแผนการผลตในไรนาไดดวยตนเองมากขน โดยรฐใหบรการดแลสนบสนนดานตางๆ ทสอดคลองกบความตองการของเกษตรกรตามควรแกกรณ

3 . 3 . 2 สนบสนนภาคเอกชน สถาบนเกษตรกรและเกษตรกรในการเพาะปลกสรางสวนปา โดย

(1) เรงรดใหมพระราชบญญตสวนปา เพอใหผลงทนปลกสรางสวนปามความมนใจในสทธประโยชนทไดรบจากการลงทนของตนเองในการตดไมสกและไมยางทปลกในพนทของ

ตนเอง ตลอดจนไดรบยกเวนคาภาคหลวง และไมตองอยภายใตบงคบกฎเกณฑบางประการตามทก าหนดไวในพระราชบญญตปาไม พ.ศ. 2 4 8 4

( 2 ) สนบสนนใหมการปลกสรางสวนปาเศรษฐกจของภาคเอกชนทมอตสาหกรรมรองรบครบวงจรกบสถาบนเกษตรกรในรปสวนปาชมชนหรอเพอการคา พรอมทงก าหนดเขตปลกสรางสวนปาทงสองประเภทใหชดเจน ตลอดจนปรบปรงวธอนญาตใหเปนธรรมและรวดเรวยงขน

3 . 4 สนบสนนพฒนาอตสาหกรรมแปรรปสนคาเกษตร เพอเพมมลคาแกสนคาแทนการ สงออกในรปวตถดบและทดแทนการน าเขาสนคาเกษตรจากตางประเทศ โดยมมาตรการดงน

3 . 4 . 1 ก าหนดมาตรการเกยวกบการน าเขาวตถดบใหชดเจนและมเสถยรภาพเพอให อตสาหกรรมแปรรปพฒนาและขยายตวไปได

3 . 4 . 2 เพมประสทธภาพการแปรรปสนคาเกษตรดวยการสนบสนนความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนในการแสวงหาและถายทอดวทยาการดานพนธ การพฒนาคณภาพวตถดบและผลตภณฑ การพฒนามาตรฐานสนคาและการบรรจหบหอ

3.4.3 สนบสนนการด าเนนธรกจการเกษตรแผนใหมในการผลตสนคาเกษตรใหมๆ ทมลทางการตลาดดทงเพอการสงออก การแปรรปและการทดแทนการน าเขา

41

3.5 ปรบปรงการบรหารพฒนาการเกษตรและสหกรณ เพอใหการลงทนของรฐในการพฒนาการเกษตรถงมอเกษตรกร และแกปญหาในระดบพนททสอดคลองและตรงกบความตองการของเกษตรกร โดยมมาตรการดงน

3 . 5 . 1 ใหมการจดท าแผนปรบโครงสรางการผลตทางการเกษตรระดบจงหวดทมแผนงานและโครงการสนองตอบตอการแกปญหาและความตองการของเกษตรกร ในลกษณะการท างานแบบผสมผสานของหนวยงานตางๆ และเปนเครองมอทจะรองรบระบบบรหารของรฐบาลในการกระจาย

อ านาจและงบประมาณใหแกสวนภมภาคมากขน

3.5.2 ปรบปรงและพฒนาขดความสามารถของระบบสนเทศ ทงการจดเกบการเผยแพร การบรหารขาวสารการเกษตร และวทยาการททนสมย โดยก าหนดขอบขายและหนวยงานรองรบอยาง

ชดเจนทงในระดบประเทศและระดบพนท

3.5.3 ฝกอบรมดานบรหารและจดการ ตงแตการผลต การพฒนาคณภาพสนคาการตลาด และการใหสนเชอแกเกษตรกรผน ากลมเกษตรกร และผบรหารสหกรณการเกษตรรวมทงจดท า ขอมลขาวสารการตลาดทเกยวของกบลกษณะสนคาเกษตรแตละชนดทตลาดตองการ เพอแจกจายใหแกสถาบนเกษตรกรตางๆ อยางทวถงและทนตอเหตการณ เพอใชประกอบการตดสนใจการผลตและปรบปรงคณภาพสนคาใหเปนไปตามความตองการของตลาด

บทท 3 การพฒนาอตสาหกรรมการคาและบรการ

1. ผลการพฒนาอตสาหกรรมและการคาทผานมา

1.1 ดานอตสาหกรรม

1.1.1 ในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ภาคอตสาหกรรมไดมบทบาทส าคญตอการขยายตวทางเศรษฐกจและการสงออกของไทยเปนอยางยง โดยสดสวนของผลผลตอตสาหกรรมในผลผลตรวมของประเทศไดเพมจากรอยละ 23.5 ในป 2529 ซงเปนปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 มาเปนรอยละ 26.0 ในป 2534 อตราการขยายตวทก าหนดไวรอยละ 6.6 ปจจยส าคญทกระตนใหเกดการขยายตวสงเชนน ไดแก การขยายตวของการสงออกและการลงทน โดยเฉพาะการผลตเพอ

สงออกและการลงทนอตสาหกรรมขนาดใหญเพอทดแทนการน าเขา

1.1.2 ในดานกระบวนการผลตอตสาหกรรม ไดมการพฒนาไปอยางมากเมอเทยบกบระยะทผานมา ทงดานประเภทการผลตและคณภาพของสนคาไปสอตสาหกรรมทมการผลตสลบซบซอน และมอตสาหกรรมตอเนองมากขน และเปนโรงงานใหมทใชเทคโนโลยและเงนลงทนสงขน ทงนเปนผลมาจากการพฒนาอตสาหกรรมสงออกทจะตองแขงขนในตลาดโลก และเปนการเขารวมทนกบ

ตางประเทศ

1.1.3 แมวาอตสาหกรรมจะขยายตวไปอยางรวดเรวแตแหลงทต งของโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญยงกระจกตวอยในบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑล และมเพยงบางสวนเรมกระจายไปยงพนทรอบนอกแถบจงหวดภาคกลางและภาคตะวนออก ส าหรบในภมภาคทหางไกลออกไป การกระจายอตสาหกรรมยงไปไมถง ดงจะเหนไดวาจ านวนโรงงานทต งอยในกรงเทพมหานครและปรมณฑลมสดสวนถงรอยละ 5 2

1 . 1 . 4 ปรมาณมลพษอนเกดจากโรงงานอตสาหกรรมมมากขนอยางรวดเรวทงจากแหลงโรงงานอตสาหกรรมหนาแนนเดม และจากอตสาหกรรมทเกดขนใหม ทงนเพราะการควบคมดแลของรฐไมมประสทธผลเทาทควร ตนทนการสรางระบบก าจดของเสยสงและการละเลยของผประกอบการอตสาหกรรมบางกลมลวนมสวนสนบสนนใหระดบความรนแรงของปญหานทวสงขน

1.1.5 บรการพนฐานทจ าเปนตอภาคอตสาหกรรม โดยเฉพาะดานไฟฟา การขนสง สอสาร สาธารณปโภคตางๆ ไมสามารถรองรบการขยายตวของภาคอตสาหกรรมและการคา ไดทนทวงท

และเกดสภาพคอขวดทเปนอปสรรคตอการพฒนา

43

1 . 1 . 6 ก าลงคนและแรงงานฝมอเรมขาดแคลนในสาขาวชาชพตางๆ ซงสงผลตอการ ขยายตวทงในดานการผลต การคา และบรการ นอกจากนงานวจยและพฒนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและมาตรฐานสนคาทจะเขามาเสรมกระบวนการผลตและการคายงมขอบเขตทจ ากด

ขณะเดยวกน การถายทอดเทคโนโลยและการพฒนาขดความสามารถทางการผลตของอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมกยงไมดเทาทควร

1.1.7 กฎ ระเบยบ และขอปฏบตของรฐ ตลอดจนโครงสรางภาษและวธจดเกบยงไมสามารถปรบตวไดทนกบสถานภาพของกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ทไดขยายตวไปอยางรวดเรว ซงเปนขอจ ากดตอความสามารถแขงขนของไทยในตลาดโลก ทงยงเปดโอกาสใหมการตอบโตจาก

ประเทศคคาไดอกดวย

1.2 ดานการคาสนคาและการคาบรการ

1.2.1 เศรษฐกจของไทยไดเปดกวางสนานาชาตมากขน โดยพงพาการคาตางประเทศมากยงขน กลาวคอ ในชวงสปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 คอป 2530-2533 มลคาการคาและบรการระหวางประเทศไดเพมจาก 7.4 แสนลานบาท ในป 2530 เปน 16.6 แสนลานบาท ในป 2533 โดยทมลคาการสงออกเพมขนประมาณ 2.6 เทา คอ เพมจาก 3.7 แสนลานบาท เปน 9 แสนลานบาท ทงน สดสวนของมลคการคาและบรการระหวางประเทศตอผลผลตรวมของประเทศไดเพมขนจาก รอยละ 59 เปนรอยละ 80 ในชวงเวลาเดยวกน โดยแยกเปนการสงออกรอยละ 37 และการน าเขารอยละ 4 3

1 . 2 . 2 สนคาสงออกของไทยไดกระจายตวเพมขนโดยเฉพาะสนคาอตสาหกรรมจากสนคาอปโภคบรโภค เชน สงทอ อาหารแปรรป เปนสนคาชนสวนและอปกรณมากขนเชน ชนสวน อเลคทรอนกส ชนสวนรถยนต ในสวนของสนคาเกษตรแมวาจะมมลคาการสงออกเพมขนและการกระจายประเภทสนคามากขน แตกเพมในอตราทไมสงนกมผลใหสนคาอตสาหกรรมไดเขามาม บทบาทส าคญแทนทสนคาเกษตร กลาวคอ สดสวนมลคาสงออกสนคาอตสาหกรรมตอมลคาสงออกรวมในป 2 5 3 3 คดเปนประมาณรอยละ 7 5 ส าหรบตลาดสงออกส าคญยงคงเปนสหรฐอเมรกา ประชาคมยโรป และญปน ซงรวมกนคดเปนรอยละ 6 0 ของตลาดสงออกทงหมด

1.2.3 ระบบเศรษฐกจไทยเรมผกพนและพงพาการคากบตางประเทศมากขน ท าใหตองปรบกลยทธและวธการในการเจรจาปกปองและแสวงหาผลประโยชนทางการคาของประเทศ

1 . 2 . 4 การพฒนาระบบการตลาดสนคาเกษตรในรปแบบตางๆ ยงมขดจ ากดอยเฉพาะ สนคากลมพชไร และสวนใหญเปนบทบาทของภาครฐ เกษตรกรจงมทางเลอกในการขายสนคาจ ากด จ าเปนตองพงพอคาคนกลางเปนสวนใหญ นอกจากนราคาสนคาเกษตรส าคญๆ ยงไดรบผลกระทบจากการเคลอนไหวของราคาในตลาดโลกท าใหเกษตรกรไดรบผลกระทบทางดานรายได

44

1 . 2 . 5 การคาบรการไดมบทบาทส าคญเพมขนในระบบเศรษฐกจ ประเทศไทยเรมมดลการคาบรการระหวางประเทศเกนดลเปนครงแรกในชวงกลางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 คอ

รายได รอยละ 50 ของรายรบทงหมดมาจากการทองเทยวซงขยายตวอยางรวดเรวในขณะเดยวกนประเทศไทยกมรายจายทเพมสงมากในดานบรการขนสงระหวางประเทศและประกนภยสนคาซงคดเปนรอยละ 42 ของรายจายรวม เนองจากการขยายตวดานการคาตางประเทศ รายจายอนทส าคญรองลงมา ไดแก การจายดอกเบย ก าไร และเงนปนผลคนกลบไปตางประเทศ

1.2.6 ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 น การคาบรการในประเทศไดเรมเขามาสนบสนนการผลต การคา และกจกรรมอนๆ เพมมากขนทงยงเปนประเดนส าคญในการเจรจาการคาระหวางประเทศ ซงเปนผลมาจากแรงผลกดนของประเทศพฒนาแลวทจะใหมการเปดตลาดการคาบรการเสรขนในสาขาตางๆ เชน สาขาการขนสงทางบก ทางเรอ ทางอากาศ การสอสารโทรคมนาคม และการโฆษณา เปนตน

2. เปาหมายการพฒนาอตสาหกรรม การคา และบรการ

เพอใหภาคอตสาหกรรม กาคาสนคาและบรการ มสวนสนบสนนวตถประสงคการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศในการรกษาอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนอง จงก าหนดเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรม การคาและบรการไวดงน คอ

2.1 ดานอตสาหกรรม

2.1.1 ใหการผลตภาคอตสาหกรรมขยายตวอยางตอเนองในอตราเพมเฉลยรอยละ 9.5 ตอป

2.1.2 ใหการผลตอตสาหกรรมการเกษตรขยายตวโดยเฉลยไมต ากวารอยละ 5.5 ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2 . 1 . 3 ใหอตสาหกรรมสงออกมสดสวนในมลคาสงออกเพมขนไมต ากวารอยละ 8 0 ในป 2 5 3 9

2.1.4 ก าหนดอตสาหกรรมเปาหมาย 6 สาขา คอ อตสาหกรรมการเกษตร อตสาหกรรม สงทอและเครองนงหม อตสาหกรรมงานโลหะ อตสาหกรรมอเลกทรอนกส อตสาหกรรมปโตรเคม

และอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา

2.1.5 ก าหนดใหมมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไมนอยกวา 2,500 เรองภายใน 2539

45

2.2 ดานการคาสนคาและบรการ

2 .2 . 1 รกษาอตราการขยายตวดานการสงออกสนคาเฉลยไมนอยกวารอยละ 14 . 7 ตอป ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 เพอจะน าไปสการลดการขาดดลการคาในระดบทเหมาะสม

2 . 2 . 2 สงเสรมการทองเทยวระหวางประเทศเพอเปนแหลงรายไดเงนตราตางประเทศ ใหขยายตวไมต ากวาอตราเฉลยรอยละ 13 ตอป และจ านวนนกทองเทยวตางประเทศเพมขนไมต ากวารอยละ 8 ตอป

2.2.3 ก าหนดสาขาการคาบรการเปาหมายทจ าเปนตอการเพมขดความสามารถการ แขงขนทางการคา คอ บรการขนสงทางเรอและอากาศ บรการประกนวนาศภยสนคาบรการสอสาร

โทรคมนาคมและบรการกอสราง

3 . แนวทางการพฒนาอตสาหกรรม

3 . 1 สงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรมโดยสวนรวม

3 . 1 . 1 ใชนโยบายการคลงทงทเปนมาตรการภาษและมาตรการการคลงดานอนๆ เพอขจดอปสรรคในการสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมและการสงออก ตลอดจนด าเนนนโยบายสนบสนนให

เอกชนเขามามสวนรวมลงทนในโครงการบรการพนฐาน

3 . 1 . 2 พจารณาปรบเพดานอตราดอกเบยเงนกและอตราดอกเบยเงนฝากสะสมทรพยใหเปนไปตามภาวะตลาดการเงนและเศรษฐกจ รวมทงควรพจารณาปลอยใหอตราดอกเบยเงนก และ

อตราดอกเบยฝากลอยตวตามภาวะตลาดการเงนภายในประเทศและระหวางประเทศ

3.1.3 พจารณาใหอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ไมเปนอปสรรคในการพฒนา อตสาหกรรม

3.1.4 สนบสนนใหมสถาบนเงนทนระยะยาวของภาคเอกชนมากขน พฒนาตลาดทนในประเทศใหกวางขวางขนและสงเสรมใหมการใชตราสารทางธรกจตางๆ และพฒนาใหมตลาดรอง

ส าหรบพนธบตรรฐบาลหรอพนธบตรของหนวยงานของรฐ และตราสารธรกจตางๆ

3.2 ปรบระบบภาษอากรและสทธประโยชน

3.2.1 ลดอตราภาษศลกากรใหเหลอนอยอตราเพอใหโครงการสรางภาษความเปนกลางมากทสด พรอมทงปรบปรงอตราอากรขาเขาสนคาส าเรจรป ชนสวน และวตถดบใหแตกตางกนตามความเหมาะสม เพอสงเสรมการผลตขนกลางและขนตนภายในประเทศใหมากขน

46

3.2 .2 ใหมการพจารณาใชระบบสากลในการประเมนราคาสนคาตามระบบขอตกลงการคาระหวางประเทศ เพอค านวณคาภาษอากรทผน าเขาตองเสย

3.2.3 ใหมมาตรการการเงนการคลงใหมๆ เพอสนบสนนการขยายตวดานการสงออกและการลงทน เชน ธนาคารเพอการน าเขาและสงออก การประกนสนเชอเพอการสงออก บรการใหเชาทรพยสน และบรการรบซอหน เปนตน

3.3 ปรบปรงกฎระเบยบและนโยบายสงเสรม

3.2.1 เรงรดปรบปรงแกไขกฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการขยายตวดานการคาและการคาลงทน เชน พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ.2512 พระราชบญญตจดทะเบยนเครองจกร พ.ศ. 2514

เปนตน

3.2.2 ใหมการแยกกลมอตสาหกรรมทมผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนเพอทการขออนญาตและขอตออายการประกอบกจการโรงงานสามารถท าไดรวดเรวยงขนส าหรบอตสาหกรรมทมผลตอชมชนและสงแวดลอมนอย และตรวจดอยางรอบคอบ หรอบงคบใหไปอยในเขตหรอนคม

อตสาหกรรมในกรณทเปนอตสาหกรรมทสรางมลพษมาก

3.2.3 สนบสนนภาคเอกชนเขามาแบงเบาภาระการด าเนนงานของรฐบางประการเชน การตรวจสอบเครองจกรและอปกรณโรงงาน การตรวจสอบหองปฏบตการ เปนตน เพอใหมความ

สะดวกและรวดเรวยงขน

3.2.4 สนบสนนงบประมาณใหแกองคกรเอกชนทไมมงหวงก าไรเพอจดการฝกอบรมและจดกจกรรมสนบสนนใหแกผประกอบการอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม

3.2.5 สนบสนนใหเอกชนขยายการรวมลงทนในตางประเทศทงในกลมประเทศทมปจจยเอออ านวยตอการผลต และกลมประเทศคคาทมแนวโนมอตสาหกรรมภายในประเทศ

3.2.6 สนบสนนบทบาทสถาบนภาคเอกชน เชน สภาหอการคาแหงประเทศไทยสภา อตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารไทยและหอการคาจงหวด ใหเขามามสวนรวมในการแกไขปญหาและพฒนาเศรษฐกจ ทงในระดบสวนกลางและสวนทองถนมากยงขน

3.4 เรงรดขยายบรการพนฐาน โดยเฉพาะอยางยง ดานไฟฟา น าเพอการอตสาหกรรม โทรคมนาคม และระบบการขนสงทางบกใหเพยงพอ ทนเวลา และสอดคลองกบความตองการของ อตสาหกรรม ทงในแงคณภาพของบรการ และราคาใหอยในระดบมาตรฐานสากล

47

3.5 ปรบปรงพระราชบญญตการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย พ.ศ. 2 5 2 2 ใหมผลบงคบใชครองคลมถงเขตอตสาหกรรมของเอกชน เพอเปนการคมครองผประกอบการตงโรงงานใน

เขตอตสาหกรรมของเอกชนใหไดรบการดแลอยางเปนธรรม

3.6 ฝกอบรมและพฒนาระดบฝมอแรงงานใหเพมสงขน สนบสนนความรวมมออยางเปนระบบระหวางหนวยงานของรฐ และสถานประกอบการในการฝกอบรมบคลากรภาคอตสาหกรรม รวมทงสนบสนนใหเอกชนฝกอบรมแรงงานของตนเอง โดยอาจจดตงเปนกองทนพฒนาฝมอแรงงาน ซงรฐใหความชวยเหลอทางการเงนสวนหนง และอกสวนหนงเรยกเกบจากโรงงานหรอบรษท หางราน เพอน ามาเปนคาใชจายในการด าเนนงานและจดการฝกอบรม

3.7 เสรมสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของอตสาหกรรม เพอเพมประสทธภาพการผลตและการแขงขนของสนคาไทยในตลาดโลก และพฒนาเทคโนโลยขนพนฐานเพอใหอตสาหกรรมพงตนเองไดในระยะยาว โดย

3.7.1 สนบสนนการพฒนาระบบรบชวงการผลตในภาคอตสาหกรรม ตงแตระดบการลงทนจากตางประเทศกบอตสาหกรรมในประเทศ ระหวางอตสาหกรรมในประเทศดวยกนเอง เพอใหมการ

ถายทอดและพฒนาเทคโนโลย

3.7.2 สงเสรมการวจยและพฒนาการออกแบบผลตภณฑ เพอยกระดบคณภาพสนคาให สอดคลองกบความตองการของตลาด

3.8 สงเสรมการใชระบบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

3.8.1 พจารณาทบทวนและปรบปรงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 โดยเฉพาะในการก าหนดมาตรฐานและในการรบรองคณภาพ เพอใหสอดคลองกบการ

ด าเนนการทางดานงานมาตรฐานตางประเทศและมาตรฐานระหวางประเทศไดคลองตวและเอออ านวยตอการสงออกยงขน

3.8.2 พจารณาทบทวนล าดบความส าคญของผลตภณฑทควรมมาตรฐานใหสอดคลองกบการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ ความตองการของผบรโภค และเครองมอทจะใชตรวจสอบ

3.8.3 สงเสรมการวจยและพฒนาเพอใชเปนขอมลในการก าหนดมาตรฐานของประเทศและในการเจรจาระหวางประเทศ

3.8.4 ใหมการก าหนดแนวปฏบตในการสอบเทยบเครองมออปกรณทใชในการตรวจสอบ เพอใหการทดสอบมความเทยงตรงมากยงขน

48

3.8.5 สนบสนนบทบาทของภาคเอกชนในการพฒนาคณภาพสนคาในโรงงานอตสาห-กรรม และในการใหบรการทดสอบและรบรองคณภาพผลตภณฑ เพอเสรมงานของหนวยงานของรฐ โดยพจารณาใชมาตรการดานภาษสนบสนนการจดหาเครองมอและอปกรณทใชในการพฒนาและ

ตรวจสอบคณภาพสนคา

3.8.6 พจารณาแนวทางก าหนดระบบการตรวจสอบและรบรองคณภาพของหนวยงานตางๆ ของรฐใหเปนระบบเดยวกนทงประเทศ โดยปรบหลกเกณฑและวธการดานการรบรองคณภาพผลตภณฑ การรบรองคณภาพโรงงาน การรบรองหองปฏบตการทดสอบ การทดสอบ และ

มาตรวทยาใหสอดคลองอยางสมบรณกบแนวปฏบตมาตรฐานสากล

3.8.7 จดตงศนยสนเทศมาตรฐานและศนยบรการทางวชาการ เพอใหบรการแนะน าแก โรงงานอตสาหกรรมและผสงออก

3.9 พฒนาอตสาหกรรมเปาหมายเฉพาะสาขา

นอกเหนอจากแนวทางทมงสนบสนนและสงเสรมอตสาหกรรมโดยทวไปแลวเหนควรก าหนดแนวทางเฉพาะส าหรบอตสาหกรรมเปาหมายรายสาขา เนองจากอตสาหกรรมเหลานมความส าคญตอเศรษฐกจของประเทศและเปนพนฐานในการพฒนาทางอตสาหกรรมในระยะยาว

นอกจากนยงมความเชอมโยงกบอตสาหกรรมอนสง ใชวตถดบกงส าเรจรปในประเทศสง กอใหเกดมลคาเพมสงและมความไดเปรยบเชงการผลตและการคา

3.9.1 อตสาหกรรมการเกษตร ประเดนปญหาส าหรบอตสาหกรรมน พอสรปไดคอ

(1) การผลตวตถดบสนคาเกษตรเพอปอนโรงงานแปรรป โดยเฉพาะกจการสงออก ยงมปญหาและขอจ ากดอยมากทงดานปรมาณไมเพยงพอ คณภาพผลผลตสม าเสมอ ราคาไม แนนอน การจดสงไมตรงตามก าหนด รวมทงประเภทของวตถดบทผลตไดไมตรงกบความนยมของ

ตลาด

( 2 ) อตสาหกรรมการเกษตร ในสวนทเปนกจการขนาดยอมมปญหาดานเทคโนโลยการผลตทไมทนสมยและประสทธภาพการผลตต า ท าใหสนคาทผลตไดมคณภาพไมไดมาตรฐาน และยงขาดความรดานการตลาด

(3) ระบบการจดการระหวางผผลตวตถดบกบโรงงาน เชน ระบบตลาด ขอตกลงระหวางเกษตรกรกบโรงงานซงยงมอยจ ากด

49

3.9.2 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมการเกษตร

(1) สนบสนนระบบจดการเกษตรแผนใหม พฒนาระบบตลาดขอตกลงระหวางเกษตรกรกบโรงงานแปรรปใหขยายตวมากขน เพอเปนการประกนปรมาณ

ราคาและคณภาพของผลผลตเกษตรใหตรงกบความตองการของโรงงาน แปรรป โดยรฐจะท าหนาทเปนผประสานงานระหวางผประกอบการอตสาห-

กรรมและเกษตรกร

(2) จดตงองคกรหรอคณะกรรมการนโยบายอตสาหกรรมเกษตรระดบชาต เพอจดท าแผนและประสานการพฒนาอตสาหกรรมการเกษตร และก าหนดภาระ หนาทของหนวยงานทรบผดชอบในดานตางๆ ใหชดเจน

(3) ใหมศนยสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมการเกษตร เพอสนบสนนและ ชวยเหลอผประกอบการอตสาหกรรมการเกษตรขนาดยอม ในดานการผลต การควบคมคณภาพสนคา และการจดการ

(4) ยกเลกมาตรการบงคบใหอตสาหกรรมการเกษตรบางประเภทตองซอวตถดบภายในประเทศควบคไปกบการน าเขาวตถดบในประเทศ หรอแขงขนกบ

วตถดบตางประเทศไดแลว

3 . 9 . 3 อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม เปนอตสาหกรรมทสรางรายไดจากการสงออก และมการจางงานสง แตยงมขอจ ากดเรองการตง ขยายโรงงาน และจดออนดานอตสาหกรรม

ฟอกยอม

3.9.4 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

(1) ลดการคมครองดานอากรน าเขาอตสาหกรรมขนตนและขนกลางและสงเสรมใหมการลงทนในอตสาหกรรมป นดายและทอผาในนคมอตสาหกรรม

(2) จดตงอตสาหกรรมฟอกยอมโดยเฉพาะ ใหการจดหาดแลดานมลพษและ สงแวดลอมเปนระบบ พรอมทงก าหนดมาตรการทชดเจนและระยะยาวเวลาท

แนนอนในการสนบสนนใหโรงงานยายเขาไปตงในนคมอตสาหกรรม

(3) ใหมสถาบนหรอองคกร ท าหนาทพฒนาเทคโนโลยและวเคราะหขอมล อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม ใหบรการขาวสาร ตลอดจนพฒนาและ สงเสรมงานดานตางๆ ทเกยวของกบอตสาหกรรมน เชน การพฒนาก าลงคน

50

3.9.5 อตสาหกรรมงานโลหะ ผผลตขนาดใหญของอตสาหกรรมน โดยเฉพาะอตสาห-กรรมประกอบยานยนตไดรบการคมครองสง ในขณะทขดความสามารถทาง การผลตของอตสาหกรรมเครองจกรและโรงงานโลหะขนกลางในประเทศ ยงไมไดพฒนาใหมคณภาพและราคาแขงขนกบตลาดตางประเทศและเพยงพอทจะเปนฐานของการผลตยานยนตและอตสาหกรรมอน นอกจากนเครองมอวดและอปกรณ

ทดสอบและชนสวนเครองจกรยงมไมพอเพยงเพราะตองเสยอากรน าเขาสง

3.9.6 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมงานโลหะ

(1) ลดการคมครองแกอตสาหกรรมประกอบยานยนตในประเทศ

(2) สงเสรมสนบสนนและเพมขดความสามารถของอตสาหกรรมเครองจกรกล และงานโลหะขนกลาง เชน อตสาหกรรมผลตเครองจกร อตสากรรมแบบและ แมพมพ การหลอโลหะ การทบขนรป การชบแขง และการผลตชนสวนโลหะทมความเทยงตรงสงดวยเครองมอกล เปนตน ใหมประสทธภาพในการผลต

สงขน

(3) เรงรดใหมการก าหนดมาตรฐานของสนคาอตสาหกรรมประเภทนเพมขน เพอสนบสนนการปรบปรงคณภาพสนคาใหเปนทยอมรบจากผใชภายในประเทศ

และตลาดสงออก

3.9.7 อตสาหกรรมอเลกทรอนกส การลงทนดานอเลกทรอนกส ปจจบนสวนใหญเปนระดบการประกอบ ซงเนนความไดเปรยบดานคาจางแรงงานเปนหลก ในอนาคตจงตองค านงถงการยกระดบเทคโนโลยเพอมงการแขงขนไปสผลตภณฑทมมลคาเพมสงนอกจากนโครงสรางอากรน าเขาและมาตรการสงเสรมการลงทนเพอการสงออกของรฐ ท าใหอตสาหกรรมขนกลางในประเทศไมขยายตวเทาทควร

3.9.8 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

(1) สนบสนนใหโครงการลงทนดานอเลกทรอนกสขนาดใหญใชชนสวนทผลตไดในประเทศใหมากทสด เพอกระตนใหเกดการพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน

มากขน

(2) สงเสรมอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทมศกยภาพทางการตลาดในระยะยาว เชน โทรสาร แผงวงจรไฟฟาเฉพาะงาน เปนตน เพอสนบสนนการพฒนาเทคโนโลย

สาขานใหกาวไปสระดบทสงขนอยงเปนขนตอน

51

(3) สนบสนนใหโรงงานอตสาหกรรมและสถาบนการศกษาเอกชนมสวนรวมในการฝกอบรมและพฒนาบคลากร นอกเหนอไปจากการเรงรดการผลตวศวกรและ

ชางเทคนคทรฐจะตองด าเนนการอยแลว

3.9.9 อตสาหกรรมปโตรเคม โครงสรางอากรน าเขาปกปองอตสาหกรรมในประเทศคอนขางมาก โดยเฉพาะอตสาหกรรมขนกลางท าใหขาดประสทธภาพ และ

อตสาหกรรมขนปลายเตบโตชาเพราะตนทนวตถดบสง

3.9.10 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม

(1) ลดการคมครองทงในอากรน าเขา และยกเลกมาตรการหามน าเขาอยางเปน ขนตน

(2) เปดใหเอกชนลงทนในอตสาหกรรมนโดยเสร

(3) ปรบบทบาทของรฐจากผลงทนโดยตรง เปนผประสานงานการลงทนและเนนบทบาทของรฐในดานการจดการโครงสรางพนฐาน ดแลตรวจสอบดานมลภาวะและความปลอดภย และพฒนาบคลากร

(4) สงเสรมอตสาหกรรมขนปลาย โดยเฉพาะผลตภณฑพลาสตกใหขยายตวอยางตอเนอง

3.9.11 อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา ยงไมไดมการพฒนา โดยเฉพาะอยางยงอตสาห-กรรมเหลกตนทาง ในขณะทความตองการผลตเหลกและเหลกกลาสงขนอยางมากตามการขยายตวทางเศรษฐกจ และจ าเปนตองน าเขาในมลคาทสง จงจ าเปนท

จะตองเรงรดใหมอตสาหกรรมนเกดขนโดยเรว

3.9.12 แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา

(1) สงเสรมใหเอกชนด าเนนการลงทนผลตเหลกขนตน โดยรฐจะใหการสนบสนนในดานก าหนดพนทต ง และประสานงานจดหาสงอ านวยความสะดวกและปจจย

สนบสนนตางๆ

(2) สนบสนนใหมการเพมก าลงผลตเหลกแผนโดยเสร เพอใหสนองความตองการภายในประเทศไดอยางเพยงพอ

(3) ปรบปรงโครงสรางอตราอากรน าเขาผลตภณฑเหลกส าเรจรปและกงส าเรจรป ใหลดหลนกนอยางเหมาะสมเพอสนบสนนการผลตภายในประเทศมากขน

52

4. แนวทางและมาตรการพฒนาการคาสนคาและบรการ

4.1 การคาตางประเทศ

4.1.1 พฒนาขดความสามารถในการขยายและรกษาผลประโยชนทางการคา เนองจากการคาระหวางประเทศในปจจบนมลกษณะทเปนระบบการคาทมการแทรกแซง

แนวโนมการกดกนทางการคารนแรงขน เพอประโยชนในการขยายและรกษา ผลประโยชนทางการคา จงควรก าหนดแนวทางพฒนา ดงน

(1) ใหมองคกรการเจรจาการคาทมเอกภาพเพอรบผดชอบการเจรจาการคาระหวางประเทศ ทงระดบพหภาค ภมภาค ทวภาค และเอกภาค

(2) ปรบปรงกฎหมายและระเบยบทเกยวของกบการคาและการลงทนมใหขดตอขอตกลงทางการคาระหวางประเทศ เชน กฎระเบยบเกยวกบการน าเขา – สงออกการใหสทธประโยชนจากการสงเสรมการลงทน รวมทงปรบปรงกฎหมายเพอปองกนการเอารดเอาเปรยบจากประเทศคคา และการแขงขนทไมเปนธรรม เชน การทมตลาด และการอดหนนจากตางประเทศ เปนตน

(3) จดท าแผนการเจรจาทางการคากบประเทศคคา และกลมพหภาคทส าคญ คอ สหรฐอเมรกา ประชาคมยโรป ญปน และแกตต

(4) เสรมสรางความรวมมอทางเศรษฐกจการคา กบประเทศตางๆ ทมผลประโยชนรวมกนในการสรางอ านาจการตอรองการเจรจา

(5) ก าหนดแนวทางและแผนการปรบตว เพอปกปองและแสวงหาผลประโยชนทางการคา อนเนองมาจากการเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจและการคาในตลาดโลก เชน การรวมตวเปนตลาดเดยวกบของประชาคมยโรป เขตการคาเสรอเมรกาเหนอ ทงน โดยใหมหนวยงานท าหนาทเปนแกนกลาง ประสานการ

ด าเนนงานเรองนอยางตอเนองและมประสทธภาพ

4.1.2 ขยายและรกษาสวนแบงการตลาดในตลาดดงเดมและการเจาะตลาดใหมๆ โดยใหความส าคญล าดบสงอยางตอเนองในการพฒนาและสงเสรมการสงออก โดยเฉพาะกลมสนคาทไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบและสามารแขงขนไดด รวมทงการใหความส าคญกบการเพมขดความสามารถทางดานการตลาดของภาคเอกชน โดยก าหนดแนวทาง ดงน

(1) จดท าแผนสนคาและตลาดเปามายสงออกในเชงกลยทธทงระยะสน ระยะ ปานกลาง และระยะยาว โดยใหความส าคญกบการปรบเปลยนกลยทธการ

53

สงออกใหเหมาะสมสอดคลองกบภาวะการณทเปลยนไปของตลาดตางๆ เชน การปรบนโยบายตลาดสนคาเกษตรของญปน การปรบระบบมาตรฐานสนคาของประชาคมยโรป รวมทงการปรบระบบเศรษฐกจและการคาของยโรป- ตะวนออก เปนตน

(2) เพมบทบาทของส านกงานทปรกษาการพาณชย และศนยพาณชยการในตางประเทศใหมสวนสนบสนนการคาตางประเทศของไทยมากขน โดยเฉพาะ

ขาวสารทจะเปนประโยชนตอการเจาะและขยายตลาดเพมขน

4.1.3 พฒนาระบบขอมลขาวสารการคา ใหมประสทธภาพและเอออ านวยตอการพฒนา การคาของประเทศ โดยมมาตรการ คอ

(1) ผลกดนใหมการจดระบบขอมลขาวสารใหสามารถน ามาสนบสนนการวางแผนทางเลอกในระดบนโยบาย สรางระบบเตอนภยทางการคา การพยากรณ การตงเปาหมายและโอกาสทางการคาไดอยางมประสทธภาพ ทงน โดยรวมมอ

ระหวางรฐบาลและเอกชน

(2) จดระบบการกระจายขอมลใหมการน าเขาขอมลไปใชอยางแพรหลายและทวถง โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลกใหสามารถเขาถง

ขอมลอยางสะดวกรวดเรว

4.1.4 สนบสนนบทบาทภาคเอกชนในการพฒนาการคา โดยจดท าเครอขายและแผนงานความรวมมอระหวางรฐและเอกชนอยางเปนระบบและตอเนอง เพอเปดโอกาสใหภาคเอกชนไดมสวนรวมในกจกรรมบรการของรฐ เชน การตรวจสอบและพจารณา

มาตรฐานสนคาออกใหกวางขวางยงขน

4.1.5 พฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางทางการคา โดยเฉพาะในภมภาคอนโดจน โดย

(1) ใหมหนวยงานรบผดชอบในการจดท าแผนปฏบตการเพอการประสานแนวทางและมาตรการทจ าเปน ไดแก สงอ านวยความสะดวกพนฐานดานโทรคมนาคม

สอสารและขนสง

(2) สนบสนนใหตางประเทศมาจดตงส านกงานตวแทนภมภาค โดยก าหนด มาตรการและกลไกของรฐบาล สนบสนนใหแกกจการประเภทนโดยไมขดตอ

ขอตกลงทางการคาระหวางประเทศ

54

4.2 การคาภายในประเทศ

4.2.1 สงเสรมการคาเสรในระบบตลาดสนคาเกษตร ใหมการก าหนดนโยบายราคาอยางเปนระบบและตอเนอง เพอบทบาทการแทรกแซงทางดานการตลาดของภาครฐโดย

ยกเลกกฎระเบยบทท าใหเกดการบดเบอนทางการตลาดอยางเปนขนตอน

(1) สนบสนนภาคเอกชนในการพฒนาระบบการตลาดรปแบบตางๆ โดยเฉพาะตลาดประมล เชน ตลาดกลางและตลาดซอขายลวงหนาเฉพาะประเภท เพอเปนการก ากบดแล ใหการด าเนนการทางดานการตลาดเปนไปอยางยตธรรมตามกฎหรอกตกาโดยใชกลไกตางๆ เชน ระเบยบหรอประกาศของกระทรวงพาณชย ในกรณทจ าเปนกใหมมาตรการดานการเงนการคลงมาสนบสนน

รวมทงออกกฎหมายเพอการก ากบดแลทชดเจน

(2) สนบสนนภาคเอกชนในการพฒนาสงอ านวยความสะดวกดานการตลาด เพอการเกบรกษาและพฒนาคณภาพสนคา เชน ระบบคลงสนคาและไซโลในลกษณะของบรการสาธารณะ และการใหสนเชอโดยใชสนคาเปนประกน โดยปรบกฎหมายและระเบยบทเกยวของใหเออตอการด าเนนงานของภาคเอกชน

4.2.2 เสรมสรางประสทธภาพการตลาดสนคาอตสาหกรรม โดย

(1) ยกเลกการควบคมราคาสนคาอตสาหกรรมประเภททมการแขงขนภายในประเทศคอนขางสมบรณ

(2) เสรมสรางการแขงขนและคมครองผบรโภคโดยปรบปรงกฎหมายการประกอบธรกจเกยวกบการปองกนการผกขาด การจ ากดการแขงขน และการแขงขนทไมเปนธรรม รวมทงการปรบปรงกฎหมายคมครองผบรโภค โดยใหมการก าหนด

แนวทางประสานการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของใหเปนระบบ

4.3 การคาบรการ

พฒนาการคาบรการในสาขาตางๆ ทเปนแหลงรายไดของประเทศและมศกยภาพในการแขงขนสง รวมทงการคาบรการทจะมบทบาทส าคญในการเจรจาการคาระหวางประเทศ โดยมงสนบสนนภาคเอกชนในการประกอบธรกจการคาบรการ ปรบปรงกฎหมายและระเบยบทเกยวของ ใหมความยดหยนเพยงพอทจะสนบสนนการประกอบธรกจของภาคเอกชน ให สอดคลองกบสถานการณและแนวทางการเจรจาการคาระหวางประเทศ เชน พระราชบญญตบรษทมหาชน จ ากด และกฎหมายทเกยวกบการประกอบธรกจคนตางดาว (ประกาศคณะปฏวต ฉบบท 281) เปนตน สาขาการคาบรการทส าคญ ไดแก การทองเทยวการบรการขนสงสนคา

55

ทางเรอ และทางอากาศ การประกนวนาศภยสนคา บรการสอสารและโทรคมนาคมและ อตสาหกรรมกอสราง

4.3.1 การทองเทยว

(1) ด าเนนการใหไทยเปนศนยกลางการทองเทยวในภมภาคเอเชยตะวนออก- เฉยงใต

(1.1) รวมมอกบประเทศในอาเซยนเพอพฒนาวงจรทองเทยวในภมภาค อาเซยนมากขน โดยเนนการรวมมอทางการตลาดแทนการแขงขน

ระหวางประเทศในภมภาคน

(1.2) ก าหนดแนวทางสนบสนนใหไทยเปนประตทางออกสการพฒนา วงจรทองเทยวในกลมประเทศอนโดจนและประเทศเพอนบาน

(1.3) สนบสนนการลงทนของภาคเอกชนในการพฒนากจกรรมการ ทองเทยวประเภทใหมๆ เพอเพมจดดงดดความสนใจนอกจากอาศยแหลงธรรมชาตและแหลงศลปวฒนธรรม เชน การทองเทยวทางทะเลและแมน า การทองเทยวเพอการกฬาและสขภาพ การ

ประชมและการแสดงสนคานานาชาต

(2) อนรกษและพฒนาทรพยากรและปจจยทเกยวของในแหลงทองเทยว

(2.1) ใหมแผนแมบทเพอพฒนาฟนฟสภาพแหลงทองเทยวและระบบสาธารณปโภคบรการพนฐานตางๆ ทงในแหลงทองเทยวหลกและแหลงทองเทยวใหมทมศกยภาพในระบบเดยวกบการพฒนาเมองหลก ไดแก เมองพทยา ภเกต เชยงใหม หาดใหญ ชะอ า-หวหน เชยงราย เกาะสมย/สราษฎรธาน กาญจนบร พระนครศรอยธยา

และพนทอสานตอนลาง

(2.2) น ามาตรการทางกฎหมายควบคมอาคารผงเมอง อทยานแหงชาตและโบราณสถานมาใชก ากบการใชประโยชนทดนเพอกจกรรม

ตางๆ ของธรกจเอกชนในบรเวณรอบๆ แหลงทองเทยว เพอ ปองกนผลกระทบทางสงแวดลอมจากการลงทนประกอบการของ

ธรกจตางๆ

(2.3) สนบสนนองคกรของรฐ ภาคเอกชนและประชาชนในระดบทองถนเขามามสวนรวมในการบรหาร บรณะจดการทรพยากรธรรมชาต

56

และอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต เชน น าตก เกาะและหาดทราย ตลอดจนอนรกษสงแวดลอม ศลปกรรม เชน โบราณสถาน แหลงประวตศาสตร เปนตน

(2.4) สนบสนนบทบาทของภาคเอกชนใหเขามามาสวนรวมในการพฒนาพนทแหลงทองเทยวตางๆ มากขน พรอมกบการปรบปรง

กฎระเบยบทเกยวของใหเออตอการลงทนของภาคเอกชน โดยเฉพาะการลงทนเพอพฒนาแหลงทองเทยวใหมเพอสนบสนน

การพฒนาวงจรทองเทยวในภมภาค

(2.5) เพมประสทธภาพการบรการดานสาธารณปโภค สาธารณปการ โดยมงการใชประโยชนในระยะยาวและความปลอดภยของนก

ทองเทยว รวมทงการปรบปรงกฎหมายตางๆ เพอคมครองนกทองเทยวและผประกอบธรกจทเกยวของใหด าเนนการอยใน

กรอบไมเอาเปรยบนกทองเทยว จนเกดภาพพจนทางลบตอประเทศโดยสวนรวม

(3) พฒนาและยกระดบคณภาพก าลงคนดานการทองเทยว

(3.1) ขยายการผลตก าลงคนทงในระดบอดมศกษาและวชาชพใหไดปรมาณ และมคณภาพทสอดคลองกบความตองการของตลาดของ

ธรกจทองเทยวทงในสวนกลางและในสวนภมภาค

(3.2) สนบสนนภาคเอกชนเขามามบทบาทในการลงทนผลตและฝก อบรมก าลงคนดานตางๆ ใหมคณภาพมาตรฐานการบรการในระดบสง พรอมทงปรบปรงกฎหมายตางๆ ทเกยวของ เพอใหการพฒนาก าลงคนเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยเฉพาะแกไข พระราชบญญตโรงแรม พ.ศ. 2478 เพอเปดโอกาสใหใชโรงแรมท

มมาตรฐานสงเปนสถานทผลตและฝกอบรมไดมากขน

4.3.2 การบรการขนสงสนคาทางเรอและทางอากาศ

(1) ปรบปรงระบบบรหารและเครองมออปกรณการบรหารในทาเรอขนสงสนคาระหวางประเทศ เพอใหมตนทนต าลงและมความสะดวกรวดเรวในการขนถายสนคามากขน รวมทงปรบปรงขนตอน การด าเนนงานของสวนราชการท

เกยวของใหมความคลองตวมากขน

57

(2) สนบสนนและสงเสรมใหมการวมทนเดนเรอและพฒนากองเรอไทยทงระหวางธรกจของไทยดวยกน และกบธรกจเดนเรอจากตางประเทศเพอเพมขดความสามารถในการลงทน การบรหาร และการแขงขนมากขน โดยปรบปรง

กฎหมายทเกยวของใหเอออ านวยตอการด าเนนการตามแนวทางดงกลาว

(3) สนบสนนใหมการลงทนขยายขดความสามารถในการบรการขนสงสนคาทางอากาศโดยเฉพาะมากขน รวมทงระบบบรการคลงสนคาทางอากาศ เพอสนบสนนการสงออกสนคาอตสาหกรรมทนสมย และผลกดนใหไทยเปน

ศนยกลางขนสงทางอากาศทสมบรณแบบในภมภาคน

4.3.3 การประกนวนาศภยสนคา

(1) เรงรดแกไขพระราชบญญตประกนวนาศภย พ.ศ.2510 เพอพฒนาธรกจประกนวนาศภยใหมขดความสามารถรองรบการประกนภยมากขน โดยใหธรกจ ประกนภยขยายเงนกองทนมากขน พรอมทงเพมโอกาสในการลงทนประกอบธรกจอนๆ และก าหนดขอบเขตควบคมการประกอบการใหมความมนคงและ

เปนธรรมแกทงผประกอบการและผเอาประกน

(2) สงเสรมใหมการท าประกนภยสนคาไวในประเทศมากขน พรอมกบพฒนา คณภาพก าลงคน และประชาสมพนธท าความเขาใจใหเหนประโยชนของการ

ประกนภยสนคาทมตอการลดการขาดดลตอผน าเขาและผสงออก

4.3.4 การสอสารและโทรคมนาคม

(1) เรงรดการขยายบรการสอสารและโทรคมนาคมใหเพยงพอกบความตองการ โดยปรบปรงกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบตางๆ เพอลดการผกขาดในกจการสอสารของรฐ และสงเสรมใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมด าเนนการมากขน

(2) พฒนาคณภาพของบรการสอสารและโทรคมนาคม ใหมความสะดวกรวดเรวมราคาคาบรการทไมเปนอปสรรคในการเพมตนทนสนคาและการแขงขนระหวาง

ประเทศ

4.3.5 อตสาหกรรมการกอสราง

(1) โดยทอตสาหกรรมกอสรางเปนอตสาหกรรมบรการขนาดใหญทเกยวของกบการจางงานจ านวนมากและความปลอดภยในชวต จงเหนควรมอบหมายใหกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานโดยตรงรบผดชอบดแล และพฒนาอตสาห-กรรมบรการประเภทนทงระบบ โดยด าเนนงานในรปแบบของคณะกรรมการ

58

พฒนาอตสาหกรรมกอสรางแหงชาต หรอมอบหมายใหหนวยงานภายในกระทรวงมหาดไทยรบผดชอบโดยตรง

(2) สนบสนนใหผรบเหมาไทยสามารถรบงานตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการฟนฟเศรษฐกจในการตลาดอนโดจนทงทเปนการรบเหมาของฝายไทยโดยตรง

และการรวมลงทนกบผรบเหมาตางประเทศ

(3) ปรบปรงกฎระเบยบของภาครฐในสวนทเกยวกบการประมลรบเหมากอสราง เพอใหเกดความคลองตวและสามารถด าเนนการไดตามแผนงานและโครงการ

ลงทนของภาครฐบาล

บทท 4 การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

1. ผลการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทผานมาไดประสบความส าเรจทส าคญ 3 ประการ คอ

1.1 การสรางบรรยากาศทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ผลส าเรจทส าคญคอการท าให ประชาชนโดยทวไปมความตนตวในบทบาทและความส าคญของวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะอยางยงผบรหารประเทศระดบสงและสวนราชการตางๆ ไดใหความส าคญและสนบสนนการพฒนาและการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยในกระบวนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมมากยงขน

1.2 การสงเสรมการวจยและพฒนาทงในภาครฐและภาคเอกชน กลาวคอ

1.2.1 ในภาครฐไดมการจดตงองคกรระดบชาต เพอท าหนาทก าหนดนโยบายและใหการสนบสนนการวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเฉพาะดานขนหลาย องคกร เพอใหการสนบสนนการวจยและพฒนาใน 3 สาขาหลกคอ สาขาเทคโนโลยชวภาพเทคโนโลยโลหะและวสด และเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร

1.2.2 ในภาคเอกชนมการใชมาตรการมากกระตนใหภาคเอกชนท าการวจยและพฒนามากยงขน โดยสนบสนนทางดานการใหเงนกอตราดอกเบยต าหรอเงนใหเปลา การใหสทธประโยชนทางภาษแกเครองจกรอปกรณ เงนไดนตบคคลและเงนปนผล แก กจการวจยและพฒนาทไดรบการสงเสรมการลงทน เปนตน

1.3 การเตรยมบคลากร

มการเพมการผลตบคลากรระดบสงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอท าหนาทอาจารยมหาวทยาลยและนกวจย โดยใหทนศกษาตอทงในประเทศและตางประเทศในระดบ ปรญญาตร – โท – เอก ใน 3 สาขาหลก รวมทงสาขาวศวกรรมศาสตรและวทยาศาสตรท เกยวของ

2. ประเดนการพฒนาทยงเปนขอจ ากดส าหรบการสนบสนนการพฒนาทยงยน สรปทส าคญ คอ

60

2.1 การใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลตยงไมไดด าเนนการไปเทาทควร

2.1.1 แมวาจะไดมการกระจายการผลตทางดานอตสาหกรรมออกไปหลายประเภทเปน อตสาหกรรมชนสง/สมยใหมมากขนกตาม แตกระบวนการหรอขนตอนการผลตสวนใหญยงคงใชแรงงานและทรพยากรธรรมชาตเปนส าคญ เพราะแรงงานและทรพยากรธรรมชาตมราคาถก สวนภาคเกษตรกรรมนนยงคงใชวธขยายพนท เพาะปลกในการเพมผลผลตและการเพมผลผลตและใชแรงงานราคาถกในการลด ตนทนการผลต ซงในอนาคตภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรมไมอาจใชปจจยทเคยไดเปรยบเหลาน ตอไปได เนองจากคาจางแรงงานมแนวโนมสงขนและพนท เพาะปลกมจ ากดและราคาสงขนมากดวย

2.1.2 สาเหตส าคญอกประการหนง ทท าใหภาคอตสาหกรรมไมตระหนกถงความจ าเปนของการน าเอาเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลตกคอ มการปกปองและคมครองทางอตสาหกรรมและการคา เชน การใชมาตรการก าแพงภาษอากร มาตรการหามน าเขา หรอหามตงโรงงานอตสาหกรรมบางประเภท เปนตน

2.2 ความสามารถในการจดหาและการถายทอดเทคโนโลยยงมขดจ ากดอย

2.2.1 ประเทศไทยจ าเปนตองน าเขาเทคโนโลยในรปแบบตางๆ มมลคาเพมขนทกป แต ขดความสามารถในการจดหาเทคโนโลยยงมจ ากด โดยอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกมกเสยเปรยบในดานราคาและเงอนไขขอจ ากดทางธรกจ ทงนเพราะขาด ขอสนเทศทางเทคโนโลย อ านาจตอรอง และการสนบสนนทางการเงนทเหมาะสม

2.2.2 การแพรกระจายเทคโนโลยจากตางประเทศยงอยในวงจ ากด โดยบรษทแมมกจะใหเฉพาะบรษทผซอเทคโนโลยหรอบรษทสาขาเทานน ไมไดเผยแพรไปถงบรษทขนาดกลางและขนาดเลกของไทยใหสามารถรบชวงการผลตชนสวนทเปนความตองการไดท าใหตองน าเขาวสดและชนสวนจากตางประเทศ หรอน าบรษทจากตางประเทศมารบชวงการผลตตอ

2.2.3 อตสาหกรรมขนาดใหญรวมทงรฐวสาหกจ ซงมการสงซอวสดและอปกรณและมการใชเทคโนโลยชนสงจากตางประเทศ ยงขาดความส านกในการสรางขดความสามารถในการจดหา คดเลอกและดดซบเทคโนโลยทน าเขาจากตางประเทศ

2.3 ก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยยงมไมเพยงพอทงดานปรมาณและคณภาพ

2.3.1 การขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรว รวมทงการเปลยนโครงสรางทางเศรษฐกจไปสการผลตในภาคอตสาหกรรม บรการและการเกษตรททนสมย ท าใหเกดการ ขาดแคลนก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะวศวกร ชางเทคนค

61

และชางฝมออยางมาก โดยในชวงป 2530-2532 มการขาดแคลนวศวกรถง 5,000 คน และคาดหมายวาความตองการก าลงคนประเภทดงกลาวจะมมากขนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.3.2 เกดปญหา “สมองไหล” ของบคลากรในภาครฐบาลและรฐวสาหกจสภาคเอกชน โดยเฉพาะอาจารยมหาวทยาลยซงเปน “แมพมพ” ในการผลตก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย นอกจากนคาดวาความตองการก าลงคนระดบสงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะเพมมากยงขน เพอท างานดานวจยและพฒนา ซงจะสงผลใหการขาดแคลนก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความรนแรงยงขนดวย

2.4 การวจยพฒนาและการบรการพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยของตนเอง

2.4.1 การวจยและพฒนาสวนใหญด าเนนการในภาครฐเปนไปอยางกระจดกระจาย การวจยไมสงผลตอการแกไขปญหาส าคญๆ และการคนควาวทยาการใหมๆ ยงขาดความเชอมโยงกบภาคอตสาหกรรม ท าใหผลการวจยไมไดน าไปใชในเชงพาณชยส าหรบภาคเอกชนซงเปนผใชประโยชนกยงไมเหนความส าคญของการวจยและพฒนา เพราะขาดมาตรการผลกดนและจงใจใหเอกชนลงทนในเรองน

2.4.2 บรการสนบสนนอนๆ เชน มาตรวทยา มาตรฐานการวเคราะหทดสอบและการ รบรองคณภาพผลตภณฑ มหลายหนวยงานรบผดชอบ แตยงมขดความสามารถและประสทธภาพไมเพยงพอทจะใหบรการทรวดเรว เพอตอบสนองตอความตองการทเพมขนได

3. เปาหมายการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เพอใหมการน าเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการเพมประสทธภาพการผลต เพมขดความสามารถในการแขงขนและเสรมสรางความสามารถในการจดหาและถายทอดเทคโนโลยจากต า ง ประเทศ และการพฒนาเทคโนโลย ตลอดทงการพฒนาก าลงคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสาขาทขาดแคลน ใหมปรมาณเพยงพอและมคณภาพเปนทยอมรบและจดใหมการพฒนาบรการพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหเอออ านวยตอการใชและการพฒนาเทคโนโลยของประเทศนน ไดก าหนดเปาหมายการพฒนาไวดงน

3.1 ใหมการพฒนาและน าเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลตทงดานการเกษตรและอตสาหกรรม โดย

62

3.1.1 เพมประสทธภาพการผลต ภาคอตสาหกรรม ในอตราดอกเบยรอยละ 2.6 ตอปในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 เพอสนบสนนการขยายตวภาคอตสาหกรรมใหไดตามเปาหมายทก าหนดไวรอยละ 9.5 ตอป

3.1.2 เพมประสทธภาพการผลต ภาคเกษตรกรรมจากประมาณรอยละ 1.0 ตอป ในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เปนรอยละ 1.8 ตอป ในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 เพอสนบสนนการขยายตวภาคเกษตรกรรมใหไดตามเปาหมายทก าหนดไวรอยละ 3.4 ตอป

3.2 เพมการผลตก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหมก าลงคนสาขาตางๆ ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ดงน

3.2.1 ใหมวศวกรเพมขนจาก 9.8 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คน เปน 14.9 คนตอจ านวนประชากร 10.000 คน

3.2.2 ใหมนกวทยาศาสตรเพมขนจาก 7.2 คน ตอจ านวนประชากร 10,000 คน เปน 10.2 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คน

3.2.3 ใหมนกวชาการเกษตรเพมขนจาก 6.7 คน ตอจ านวนประชากร 10,000 คน เปน 10.5 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คน

3.2.4 ใหมชางเทคนคเพมขนจาก 141.5 คน ตอจ านวนประชากร 10,000 คน เปน 221.5 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คน

3.2.5 เพมนกวจย (วศวกรและนกวทยาศาสตร) จาก 1.4 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คนเปน 2.5 คนตอจ านวนประชากร 10,000 คน

3.3 เพมงบวจยและพฒนาของประเทศ เปนรอยละ 0.75 ของผลผลตรวมภายในประเทศ ในป 2539 โดยจ าแนกเปนงบวจยของภาครฐรอยละ 0.50 ของผลผลตรวมภายในประเทศ หรอประมาณรอยละ 2.0 ของงบประมาณรายจายประจ าป และงบวจยของภาคเอกชนรอยละ 0.25 ของผลผลตรวมภายในประเทศ

4. แนวทางและมาตรการพฒนาวทยาศสตรและเทคโนโลย

4.1 กระตนใหภาคอตสาหกรรมใชเทคโนโลยในการเพมประสทธภาพการผลตมากยงขน โดย

4.1.1 สรางบรรยากาศการแขงขน โดยลดการคมครองอตสาหกรรมภายในประเทศ เชน ลดการปกปองหรอยกเลกการหามมใหมผเขามาใหมในอตสาหกรรมบางประเภท ลดการควบคมการน าเขาและการตงพกดอตราภาษศลกากรในอตราทสง เปนตน

63

4.1.2 สรางบรรยากาศจงใจ โดยลดภาษเครองในหองทดลอง อปกรณวดเครองมอทดสอบ และคอมพวเตอรชวยผลตใหเทากบเครองจกร เปนตน

4.1.3 สงเสรมและเผยแพรเทคโนโลยทมความส าคญตออตสาหกรรมโดยทวไป คอเทคโนโลยการจดการ การใชคอมพวเตอรชวยงาน การประหยดพลงงาน การจดการของเสย และการควบคมคณภาพ ตลอดจนการใหบรการสารสนเทศ บรการ สอบเทยบเครองมอวดระดบใชงาน การทดสอบผลตภณฑตามมาตรฐานของประเทศคคา

4.1.4 ปรบปรงกฎระเบยบทางราชการ เพอใหองคกรสงเสรมเทคโนโลยของรฐมความ คลองตว และบรหารงานอยางมประสทธภาพเชนเดยวกบองคกรเอกชน เชนใหสามารถสะสมเงนรายไดจากการใหบรการเพอน าไปซอครภณฑหรอใหบรการดานอนได เปนตน

4.1.5 สนบสนนการพฒนาและใชเทคโนโลยเฉพาะดาน เพอเพมประสทธภาพการผลตของอตสาหกรรมทไดรบเลอกเปนอตสาหกรรมเปาหมาย ดงตอไปน

(1) อตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหการ เนนการพฒนาเทคโนโลยโลหการเพอเพมความสามารถในการรบชวงผลตชนสวน การใชเทคโนโลยทมความ แมนย าสงเพอเพมประสทธภาพของอตสาหกรรมแมพมพ และการผลตเครองมอกล พฒนาความรความช านาญเกยวกบการออกแบบเครองจกรกลและเครองมอกล และใหมศนยความเปนเลศทางวชาการในแตละสาขาของงานโลหะ

(2) อตสาหกรรมอเลกทรอนกส สนบสนนใหมการลงทนในการใชเทคโนโลยชนสง เชน การเจอสารแผงวงจรไฟฟา การผลตตชมสายโทรศพทขนาดใหญสนบสนนการวจยและพฒนารวมระหวางรฐและเอกชนในการผลตตนแบบผลตภณฑบางอยางทมเทคโนโลยไมสงนก แตมศกยภาพสงทางการตลาด เชน คอมพวเตอรสวนบคคล โทรศพทเคลอนท แผงวงจรไฟฟาเฉพาะดาน สรางความรความช านาญดานการออกแบบผลตภณฑ รวมทงการมศนยความเปนเลศทางวชาการอเลกทรอนกสเฉพาะดาน

(3) อตสาหกรรมสงทอ สนบสนนการใชเครองจกรชนดใหมเพอลดตนทนการผลตของอตสาหกรรมป นดายและทอผา สงเสรมการพฒนาเทคโนโลยแตงส าเรจโดยเฉพาะการฟอกยอมเพอผลตภณฑคณภาพสง รวมทงการพฒนาเทคโนโลยการจดการใหทนสมย

64

(4) อตสาหกรรมอาหาร สนบสนนการวจยดานความรพนฐานเกยวกบวตถดบ เทคโนโลยหลงการเกบเกยว เทคโนโลยการแปรรปและสตรอาหาร ปรบปรงเกยวกบความสะอาด การปลอดเชอและสารปลอมปน การควบคมคณภาพและการจดการผลต ใหมการคนควาวจยเกยวกบการใชประโยชนของเสยจากโรงงานอตสาหกรรม

(5) อตสาหกรรมพลาสตก สงเสรมการพฒนาเทคโนโลยการผสมสารโพลเมอรกบสารปรงแตง เพอปรบปรงคณภาพพลาสตกใหเปนพลาสตกชนกลาง และพลาสตกวศวกรรมเพอใชในอตสาหกรรมตางๆ การปรบปรงเครองจกรใหมประสทธภาพมากขน

(6) อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา สนบสนนการพฒนาคณภาพการหลอม การลดคาใชจายในการหลอม และการใชเตาหลอมใหมประสทธภาพ รวมทงพฒนาเทคโนโลยการผลตเหลกผสมโลหะอน และการหลอเหลกผสม

(7) อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ สงเสรมการคนควาวจยดานโลหะมคาส าหรบอตสาหกรรมเครองประดบ และใหมก าหนดและออกประกาศนยบตรรบรองมาตรฐานสและแสงอญมณแกผใช

4.2 สงเสรมการใชวทยาการสมยใหมควบคกบการจดการใชทรพยากรใหมประสทธภาพเพอเพมผลผลตและลดตนทนการผลตของภาคเกษตรกรรม โดย

4.2.1 ใหมมาตรการรกษาระดบราคาสนคาเกษตรใหมเสถยรภาพและแนวโนมสงขน รวมทงการก าหนดคณภาพและราคาผลตผลเกษตร เพอจงใจเกษตรกรในการใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพการผลต

4.2.2 สนบสนนสหกรณการเกษตร และการรวมกลมเกษตรกร ในรปตางๆ เพอพฒนาการผลต คณภาพ และลดตนทนการผลตเพอใหมความตนตวในการใชเทคโนโลย

4.2.3 จดองคกรบรการทางวชาการของรฐใหเหมาะสม เพอสามารถรบผดชอบและแกไขปญหาทางวชาการชองเกษตรกรในแตละพนทไดทกๆ ดาน

4.2.4 เพมบทบาทของเอกชนในการพฒนาและถายทอดเทคโนโลยสเกษตรกร โดยสนบสนนการท าธรกจแบบตลาดขอตกลงและรวมทนในอตสาหกรรมเกษตร เพอเปดโอกาสใหเกษตรกร ไดรบการถายทอดเทคโนโลยใหมๆ

4.2.5 ใหมมาตรการในการพฒนาและถายทอดเทคโนโลยเพอเพมผลผลตทางการเกษตร ดงตอไปน

65

(1) กสกรรม สนบสนนการใชวทยาการแขนงใหม เชน พนธวศวกรรมและ การเพาะเลยงเนอเยอพฒนาพนธพชใหมคณสมบตดขน การใชเทคโนโลย เขตกรรมการอารกขาพช และการเกบเกยวใหเหมาะสมและถกตอง โดยใหความส าคญตอการใชสารเคมทถกวธ การพฒนาแลใชชวภณฑและชววธตางๆ การพฒนาเครองมอและอปกรณการเกษตรใหเหมาะสมกบสภาพพนท การศกษาเกยวกบระบบหรอกระบวนการในการถนอมรกษา การแปรรป และการบรรจภณฑ

(2) ปศสตว ปรบปรงเทคโนโลยการผสมเทยมและการถายฝากตวออนส าหรบ โคเนอและโคนมใหมประสทธภาพเพมขน เพอการพฒนาพนธ พฒนาอาหารสตวใหมประสทธภาพสงสดและตนทนต าสด ใหความรพนฐานเกยวกบการเลยงโคนมพนธแทแกเกษตรกรรายยอยทน าเขา ปรบปรงกระบวนการ ฆาสตว ควบคมการบ าบดน าเสย และรกษาสขาภบาลโรงงานทดของโรงงานฆาสตว

(3) ประมง วางแผนและก าหนดมาตรการอนรกษทรพยากรสตวน าโดยเฉพาะสตวน าทางทะเล วจยและพฒนาดานปรบปรงพนธ การผสมเทยมปลาและสตวน าชนดใหมๆ พฒนาเทคโนโลยหลงการจบ และเทคโนโลยการแปรรปสตวน าใหไดคณภาพตามความตองการของตลาด รวมทงพฒนาเทคโนโลยเพอปองกนและฟนฟสภาวะแวลลอมอนเปนผลกระทบจากการท าประมง

4.3 เพมประสทธภาพการจดหาและการถายทอดเทคโนโลย โดยด าเนนการดงตอไปน

4.3.1 สรางอ านาจตอรองในการจดหาเทคโนโลย โดย

(1) จดท าแผนสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ เพอคดเลอกโครงการทเปนประโยชนเชอมโยงกบการพฒนาเทคโนโลยในประเทศ รวมทงการใหสทธประโยชนเปนพเศษแกกจกรรมทตองการใหเกดขน และใหมการถายทอดเทคโนโลยอยางเปนระบบ

(2) ก าหนดหนวยงานทมศกยภาพเปนศนยกลางขอมลเกยวกบแหลงเทคโนโลย คณภาพ ราคา และเงอนไขการซอ ใหค าปรกษาและเผยแพรความรเกยวกบการประเมนคณคาเทคโนโลย การตดสนใจเลอกเทคโนโลย การเจรจาตอรอง รวมทงใหมมาตรการสงเสรมใหเอกชนแสวงหาขอมลเทคโนโลยดวยตนเอง

4.3.2 สงเสรมใหมการแพรกระจายเทคโนโลยน าเขา โดย

66

(1) สงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยรบชวงการผลตในภมภาคเอเชยส าหรบ อตสาหกรรมบางประเภท โดยจดใหมหนวยพฒนาการเชอมโยงอตสาหกรรม สรางระบบขอมลเกยวกบผขาย ผร บชวงผลต ผส งผลต ทงภายในและภายนอกประเทศ และด าเนนหนาทประสานใหอปสงคและอปทานมาพบกน

(2) ใหความสนบสนนทางการเงนแกอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก ในการปรบปรงเทคโนโลย และการเขาไปตง ในนคมอต สาหกรรม เพอ แลกเปลยนเทคโนโลยระหวางกน และรบการถายทอดเทคโนโลยจากอตสาห-กรรมขนาดใหญไดมากขน

(3) ใหนคมอตสาหกรรมหรอเขตอตสาหกรรมจดพนทรองรบ และมศนยอปกรณรวม เชน อปกรณทดสอบ คอมพวเตอรชวยออกแบบ ใหแกอตสาหกรรมสนบสนนขนาดกลางและขนาดยอม เพอความสะดวกในการเชอมโยงกบ โรงงานขนาดใหญทงนนคมอตสาหกรรรมหรอเขตอตสาหกรรมควรไดรบความชวยเหลอทางการเงนดวย

(4) ใหมมาตรการกระจายความรและเทคโนโลยจากบรษทตางประเทศทไดรบการสงเสรม สผประกอบการและงงการศกษาไทยใหมากขน เชน การใชทปรกษาและผเชยวชาญตางประเทศเปนวทยาการการท ากจการวจยและพฒนา เปนตน

4.3.3 ใหร ฐวสาหกจทมการซอวสดและครภณฑจากตางประเทศเปนประจ าสรางขดความสามารถในการคดเลอก และเรยนรเทคโนโลยจากตางประเทศ โดย

(1) สนบสนนการก าหนดเงอนไขในสญญาจดซอใหแหลงขายเทคโนโลยมการ ถายทอดเทคโนโลยในขนตอนทส าคญแกฝายไทย

(2) ใหจดสรรเงนสวนหนงเพอการวจยและพฒนาเกยวกบการก าหนดรปแบบวสดครภณฑทจะซอ และการประเมนเทคโนโลยใหมๆ เพอเพมขดความสามารถในการจดหาเทคโนโลย

4.3.4 ใหมการตดตามผลการถายทอดสดเทคโนโลยเฉพาะจากโครงการขนาดใหญ โดยก าหนดหนวยงานและกลไกทเหมาะสมเพอท าหนาทก าหนดเปาหมายและตดตามผล

4.4 พฒนาก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจ และการพงตนเองทางเทคโนโลย โดยด าเนนการดงตอไปน

67

4.4.1 เรงรดการผลตวศวกร นกวทยาศาสตร นกคณตศาสตร และนกเทคโนโลยในสาขาวชาทมความตองการสง โดย

(1) ใหสถาบนการศกษาของรฐขยายการผลตก าลงคนในสาขาทมความตองการสงเชน คณตศาสตร วศวกรรมเครองกล วศวกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส วศวกรรมโลหการ ปโตรเคม อตสาหกรรมการเกษตร การออกแบบ อตสาหกรรม เปนตน

(2) จางผมคณวฒเหมาะสมจากหนวยงานรฐ เอกชน หรอจากตางประเทศมาเปนอาจารยชวคราวเพอแกปญหาการขาดแคลนอาจารย

(3) สงเสรมใหเอกชนผลตก าลงคนสาขาทขาดแคลน โดยผอนคลายกฎระเบยบราชการใหภาคเอกชนมอสระพอสมควรในการบรหารและการจดการทางการศกษา รวมทงใหไดรบการยกเวนหรอลดภาษอปกรณทางการศกษาและการวจย

(4) ใหภาคเอกชนมสวนรวมรบผดชอบในการวางแผนการศกษาและการผลตก าลงคน ตลอดจนการก าหนดหลกสตร การฝกงาน เพอใหผส าเรจการศกษามคณภาพตรงความตองการของตลาดแรงงานมากขน

(5) สนบสนนใหมมาตรการขยายโอกาสทางการศกษาภาคบงคบขนพนฐานเพอใหเยาชนของชาตไดรบการศกษาถงขนมธยมศกษาปท 3 ใหมากทสดในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ซงจะท าใหมคนมความรข นพนฐานเพยงพอทง ปรมาณและคณภาพในการทจะศกษาตอดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4.4.2 เรงรดและผลตชางเทคนคและแรงงานมฝมอในสาขาทขาดแคลนใหมปรมาณเพยงพอกบความตองการและมคณภาพเปนทยอมรบ โดย

(1) ยกระดบสถานการณของช าง เทคนคและช าง ฝมอ เพ อดงดดใหผมความสามารถเขาเรยนหลกสตรชางเทคนค และชางฝมอ

(2) ใหมการรวมมออยางใกลชดระหวางสถาบนการศกษาและภาคอตสาหกรรม ในการปรบปรงระบบการสอนใหสามารถสนองตอบความตองการของตลาดแะใหทนกบความกาวหนาทางวทยาการ

(3) ใหโรงเรยนสามารถรบงานบางประเภทมาท า เพอเพมประสบการณเชง อตสาหกรรม และเพมเวลาใหนกเรยนฝกงานในโรงงานมากขน

68

(4) ขยายระบบความรวมมอระหวางโรงเรยน โรงงาน เพอใหมการสอนภาคทฤษฎแกคนงานในโรงงาน รวมทงการใหนกศกษามการฝกภาคปฏบตใ น โรงงานมากขน

(5) ใหมระบบสอบเทยบฝมอตางๆ เพอใหชางเทคนคและชางฝมอไดมการพฒนาวชาชพของตนในระยะยาว

4.4.3 สรางและเรงรดการผลตอาจารยมหาวทยาลย และนกวจยในสาขาทขาดแคลน โดย

(1) เพมการจดสงบคคลไปศกษาระดบปรญญาโท-เอก ในมหาวทยาลยชนน าของตางประเทศ

(2) สนบสนนการเพมจ านวนขาราชการ และลกจางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยซงขาดแคลนอยในปจจบน

(3) พฒนาสถาบนอดมศกษาในประเทศใหสามารถผลตบณฑตศกษาในสาขาวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยใหมคณภาพไดมาตรฐานสากล โดยเนนความรวมมอกบสถาบนตางประเทศทมชอเสยง

(4) สนบสนนการน าเขาผเชยวชาญตางประเทศ หรอชาวไทยทมสญชาตอน เพอมาสอน วจยและพฒนา หรอเปนวทยากร ในการฝกอบรมโดยใหมการผอนคลายดานการเกบภาษเงนได และใหไดรบความสะดวกเกยวกบการไดรบใบอนญาตท างาน

4.4.4 ใหความส าคญเปนอนดบเรงดวนตอการฝกอบรม โดย

(1) สรางระบบความรวมมอระหวางรฐ และสถานประกอบการเอกชนในการจดฝกอบรมก าลงคนเพอสนองความตองการของภาคอตสาหกรรม ตลอดจนกระตนใหภาคเอกชนไดมสวนรบผดชอบในการฝกอบรมแรงงานของตนเองโดยจดตงกองทนพฒนาทกษะขน

(2) ชกชวนรฐบาลตางประเทศ บรษทขามชาต หรอสถาบนทมชอเสยงของ ตางประเทศใหจดโครงการฝกอบรมเปนพเศษแกบคลากรไทยในสาขาทมความตองการสง เชน ผบรหารงานวจย ผน าการวจย และนกวจย

69

(3) สนบสนนใหบคลากรดานวทยาศาสตร และเทคโนโลยไดมโอกาสเขารบฝก อบรม รวมทงเขารวมประชมสมมนาวชาการเพอเพมพนความรใหทนสมยอยเสมอ

4.4.5 ปรบปรงสภาพการท างานดานวชาการโดยเฉพาะการสอน การวจยและพฒนาใหอยในสภาพทจะรกษาก าลงคนทมความสามารถสงไวในระบบราชการ โดย

(1) ปรบปรงระบบบรหารและด าเนนงานขององคกรวจย สถาบนอดมศกษา หนวยงานรฐบาล และรฐวสาหกจ ใหมความคลองตวทงทางดานการเงน พสด และบคลากร

(2) ปรบปรงอตราเงน เดอนหรอจายเงน เพมพเศษใหแ กอาจารยคณะวศวกรรมศาสตร คณะวทยาศาสตร รวมทงบคลากรในสาขาวชาทมความส าคญสงตอภาครฐและขาดแคลน

(3) ใหสถาบนอดมศกษาและองคกรวจยตางๆ มการโอนยายหมนเวยนบคลากรดานวชาการขามสถาบนหรอหนวยงานมากยงขน เพอเพมพนประสบการณและเปนการพฒนาบคลากรดานการวจยใหมประสทธภาพ รวมทงพจารณามาตรการผอนผนใหบคลากรภาครฐไปรวมท างานวชาการกบภาคเอกชนไดโดยสะดวกโดยไมผดกฎระเบยบของราชการ

(4) จดใหบคลากรวจยทมความสามารถสงไดท างานททาทายรวมกนอนจะชวยเพมพนทกษะและบงเกดประโยชนแกประเทศชาตอยางจรงจง เชน จดใหมโครงการวจยและพฒนาระดบชาต สถาบนวจ ยเฉพาะทาง อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนตน

4.5 จดระบบการวจยและพฒนาเพอสนบสนนการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาอตสาหกรรม ดงน

4.5.1 ก าหนดนโยบายและแผนการวจยและพฒนาใหสอดคลองกบระดบการพฒนาทาง อตสาหกรรม ดงน

(1) ใหความส าคญตอการวจยและพฒนาเพอการคดเลอก การดดแปลงและการปรบปรงเทคโนโลยน าเขา โดยเฉพาะอยางยงการออกแบบและการพฒนาผลตภณฑ

70

(2) ใหมการปรบนโยบายและแผนการวจยและพฒนาใหเ ปนไปอยางมประสทธภาพและมความสอดคลองสมพนธกบการพฒนาอตสาหกรรมอยางตอเนองอยเสมอ

(3) ใหมการจดระบบบญชส าหรบการวจยและพฒนาทงในระดบองคกรรฐ รฐวสาหกจ และเอกชน เพอประโยชนในการสงเสรมและตดตามประเมนผล

4.5.2 ปรบปรงสถาบนวจยและพฒนาของรฐใหมประสทธภาพในการแกไขปญหาทางเทคโนโลยของอตสาหกรรม โดย

(1) ใหสถาบนวจยด าเนนการในลกษณะทเชอมโยงกบธรกจอตสาหกรรมมากขนโดย ใหเอกชนรวมเปนกรรมการบรหาร สรางกลไกรวมมอกบเอกชนในการบงชหวขอการวจยและจดท าแผนด าเนนการรวมกน เผยแพรประชาสมพนธใหเอกชนเขามาใชบรการใหมากขน เปนตน

(2) ปรบปรงองคกรวจยของรฐใหมความช านาญเฉพาะทางมากขน เพอใหไดรบการสนบสนนทางบคลากรและเครองมออปกรณอยางเพยงพอทจะเปนศนยแหงความเปนเลศทางวชาการ ทพรอมจะใหความสนใจสนบสนนทางเทคโนโลยแกอตสาหกรรมเฉพาะดานได

(3) ปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ใหมการด าเนนงานทคลองตวและเปนทดงดดบคลากรทมความสามารถใหเขามาท างาน และใหมการลดภาษเครองมออปกรณเกยวกบการวจยและพฒนาแกองคกรรฐดวย

4.5.3 สนบสนนการวจยคนควาในสถาบนการศกษา เพอเปนศนยรวมความรทาง วทยาศาสตรและเทคโนโลยของชาต โดย

(1) สงเสรมใหสถาบนอดมศกษาท าการวจย และพฒนาใหมากขนโดยไดรบการสนบสนนจากกองทนสนบสนนการวจยและพฒนาของรฐ

(2) สนบสนนการวจยและพฒนาของนกศกษาปรญญาโท-เอก โดยใหมการชแนะใหท าการวจยตามแผนการวจยและพฒนาของชาต และใหมการเผยแพร ผลงานวจยเพอน าไปสการคา

4.5.4 สงเสรมบทบาทของเอกชนในการวจยและพฒนาเทคโนโลย โดย

(1) ใชมาตรการจงใจดานภาษ เชน ใหหกลดหยอนคาใชจายดานวจยและพฒนาจากเงนไดพงประเมนนตบคคลมากกวาคาใชจายจรง เปน 1.5-2.0 เทา ใหหก

71

คาเสอมราคาอปกรณวจยและทดสอบไดในอตราเรง ยกเวนหรอลดภาษ ขาเขาเครองจกรเครองมอวดชนสวน วตถดบและวสดสนเปลอง ตลอดจน ตวอยางสนคาทใชในกจกรรมวเคราะหทดสอบ และวจยและพฒนา เปนตน

(2) ใชมาตรการจงใจดานการเงน เพอใหเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนาเทคโนโลย เชน การใหเงนกดอกเบยต า และเงนสมทบส าหรบการวจยและพฒนาสนบสนนใหมกองทนในลกษณะเวนเจอรแคบปตอล เพอใชในการน าผลการวจยหรอเทคโนโลยใหมๆ มาด าเนนการทางธรกจ สงเสรมการจดตงกองทนรวมระหวางรฐและเอกชนในการวจยและพฒนา

(3) ใหมมาตรการจงใจดานอนๆ เชน การปรบปรงการจดซอ / จดจางของทางราชการและรฐวสาหกจ เพอเปดตลาดใหกบผลตภณฑทพฒนาในประเทศ การใหความคมครองดานทรพยสนทางปญญา เปนตน

(4) ขยายขอบเขตการวจยและพฒนาเทคโนโลยใหครอบคลมถงการควบคม คณภาพ การปรบปรงผงโรงงาน และการน าผลการวจยและพฒนาไปใชในเชงพาณชยดวย

4.5.5 ใหมการพฒนาอาชพนกวจยและพฒนา โดย

(1) ปรบปรงความกาวหนาของนกวจยใหสามารถเลอนระดบชนไปจนถงระดบสงสดเทยบเทากบต าแหนงในสายการบรหารในกรณของสวนราชการ และระดบสงสดของสายวชาการในกรณของสถาบนศกษา โดยยงคงหนาทความ รบผดชอบในการวจยตอไป

(2) ใหมการประกาศเกยรตคณและการยกยองความด ความชอบในทางราชการแกนกวจย และนกประดษฐคดคนทมผลงานดเดนและเปนประโยชนตอสงคม

(3) ใหถอวานกวทยาศาสตร นกประดษฐ นกวจยและพฒนาทางเทคโนโลย เปน ผประกอบวชาชพอสระตามประมวลรษฎากร เพอใหไดสทธประโยชนในการหกคาใชจายในการคดค านวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

4.6 การพฒนาโครงสรางพนฐานอนๆ เพอสนบสนนการใช และการพฒนาเทคโนโลย ดงน

4.6.1 พฒนาระบบมาตรวทยา มาตรฐานผลตภณฑ และเพมประสทธภาพการวเคราะหทดสอบ โดย

72

(1) เรงรดพฒนาการด าเนนการตามระบบมาตรวทยาทางวทยาศาสตรใหเปนทยอมรบในระดบนานาชาต โดยสนบสนนหนวยงานทไดรบมอบหมายดานความพรอมของเครองมออปกรณ ก าลงคน และการพฒนาความสามารถของบคลากร รวมทงก าหนดแนวทางการด าเนนงานรวมกนในระยะยาวระหวางหนวยงานทเกยวของกบการวจยและพฒนามาตรวทยา ตลอดจนสงเสรมการลงทนในการผลตเครองมอวด และเครองมอวเคราะหทดสอบเพอทดแทนการน าเขา

(2) เรงรดการก าหนดมาตรฐานผลตภณฑใหเพยงพอและสอดคลองกบการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ ความตองการของผบรโภค และเครองมอทจะใชตรวจสอบ รวมทงก าหนดระบบการตรวจสอบ และรบรองคณภาพใหเปนระบบเดยวกนทงประเทศและใหสอดคลองกนอยางสมบรณกบแนวปฏบตและมาตรฐานสากล

(3) สนบสนนและเรงรดการด าเนนงานของรฐและเอกชนทเกยวของกบการเพมประสทธภาพการวเคราะหทดสอบ การพฒนาระบบการรบรองหองปฏบตการการสอบเทยบปรบตงความถกตองของเครองมอวด เครองมอวเคราะหทดสอบตางๆ ใหเปนทยอมรบของตางประเทศ และสามารถใหบรการไดตามความตองการของอตสาหกรรมรวมทงใหมการลดภาษแกเครองมออปกรณทใชวเคราะหทดสอบ

4.6.2 สรางบรรยากาศและจตส านกทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดย

(1) สงเสรมบทบาทของสมาคมทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการสรางความเขาใจทถกตอง และเกดความรวมมอระหวางกลมคนในสาขาอาชพตางๆ ตลอดจนเผยแพรความร ความเขาใจและสรางบรรยากาศทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหกบประชาชน

(2) ปรบปรงหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน ใหมการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชในชวตประจ าวนในการศกษาทงในระบบและนอกระบบและนอกระบบโรงเรยนและจงใจใหมผสนใจศกษาทางวทยาศาสตรมากขน โดยปรบปรงสภาพการเรยน การสอนใหมอปกรณการทดลองใหเหนจรง หรอสรางบรรยากาศทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยแกผเรยน เปนตน

บทท 5 การพฒนาบรการพนฐาน

1. ผลการพฒนาดานบรการพนฐานทผานมา

1.1 ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) การพฒนาระบบการบรการพนฐาน ไดด าเนนการตามแนวทางการพฒนาทก าหนดไว กลาวคอ การน าบรการพนฐานทมอยมาใชประโยชนอยางเตมท การเชอมโยงโครงขายใหสมบรณและยกระดบคณภาพบรการ การเพมบทบาทเอกชนในการแบงเบาภาระการลงทนและเพมประสทธภาพบรการการปรบปรงการบรหารและการด าเนนงานของรฐ การปรบโครงสรางราคาใหเหมาะสมและการปรบปรงระเบยบ ขอบงคบ และกฎหมายทเปนอปสรรคตอการพฒนา โดยไดใชเงนลงทนเปนจ านวนถง 344 , 000 ลานบาท ซงสงกวาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 ประมาณเกอบ เทาตว อยางไรกตาม การลงทนตามโครงการตางๆ ตองใชระยะเวลาพอสมควรประกอบกบภาครฐยงมขอจ ากดหลายดานทไมอาจด าเนนการตามแผนไดอยางเตมท โดยเฉพาะการเพมบทบาทของภาคเอกชนเขามารวมลงทนขยายบรการพนฐานเปนไปอยางประเทศได

ขยายตวในอตราสงเกนกวาเปาหมายทแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ก าหนดไวมากจงสงผลใหปญหาการขาดแคลนบรการพนฐานทวความรนแรงมากขน และมสภาพคอขวดทส าคญตอการพฒนาในอนาคต ดงน

1.1.1 การขนสง ระบบโครงขายยงไมสมบรณและไมเพยงพอทจะรองรบปรมาณการขนสงใหเกดความสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ โดยเฉพาะการแกไขปญหาสภาพการจราจรทแออด แมวาจะไดมการรเรมโครงการทส าคญไปบางแลว เชน ทาเรอพาณชยแหลมฉบง ถนนวงแหวนรอบนอกกรงเทพมหานคร ระบบทางดวนขนท 2 ทางรถไฟและทางดวนยกระดบ เปนตน แตการด าเนนงานตามโครงการดงกลาว ตองใชระยะเวลาพอสมควร ประกอบกบขนตอนการด าเนนงานมความลาชาอยอกมาก โดยเฉพาะการเพมบทบาทของภาคเอกชน

1.1.2 โทรศพท ยงมผท รอใชเปนจ านวนสงถงประมาณ 1 ลานเลขหมายแมวาจะไดด าเนนการขยายโทรศพทเพมขนจาก 8 เลขหมาย เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 เปน 1 . 8 ลานเลขหมายแลวกตาม แตกยงท าใหจ านวนโทรศพทตอประชากรม สดสวนเพยง เลขหมายตอ 100 คนเทานน ซงยงอยในเกณฑต าเมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศอาเซยน ซงมโทรศพทเฉลย 9 เลขหมายตอ 1 0 0 คน

74

1.1.3 น าประปา ยงไมสามารถสนองความตองการไดอยางพอเพยงกลาวคอในเขตนครหลวงก าลงผลตยงต ากวาความตองการถง 4 แสนลกบาศกเมตรตอวน และในเขต

ภมภาคการใหบรการยงไมสามารถกระจายไดอยางทวถง

1.1.4 ทอยอาศย มจ านวนชมชนแออดทจะตองด าเนนการปรบปรงใหมสภาพความเปนอยใหดข นอก 1 9 0 , 0 0 0 ครวเรอน ในขณะทในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 สามารถปรบปรงชมชนแออดไดเพยง 3 0 , 0 0 0 ครวเรอนเทานน

1.2 การพฒนาบรการพนฐานทผานมา ยงมปญหาและอปสรรคทส าคญๆ สรปไดดงน

1.2.1 ผกขาดโดยภาครฐ ขอจ ากดวธลงทนและเพมบทบาทภาคเอกชน

บรการพนฐานสวนใหญยงด าเนนการผกขาดโดยหนวยงานของรฐซงมขอจ ากดในดานเงนลงทนทยงตองพงพาเงนกตางประเทศเปนหลก ท าใหไมสามารถขยายบรการไดทนกบความตองการ ทงน เนองจากขอจ ากดของกฎหมายทไมเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามามบทบาทในการด าเนนการ และลงทนจดบรการพนฐานในรปแบบตางๆ

ได

1.2.2 ขาดประสทธภาพในการบรหารและการจดการ

การจดบรการพนฐานสวนใหญ ด าเนนการโดยภาครฐ ซงมกฎระเบยบและขนตอนด าเนนงานทยงยากซ าซอน และขาดความคลองตว ท าใหการด าเนนงานโครงการหลายโครงการมความลาชา และเปนอปสรรคตอการพฒนาดานอนๆ แมวาในระยะทผานมาไดพยายามปรบปรงโครงสรางองคกร และปรบปรงเพม ประสทธภาพการด าเนนงานของรฐวสาหกจใหเปนเชงธรกจมากขนบางแลวกตาม แตเนองจากเปนปญหาทตองใชเวลาในการแกไข ท าใหผลทไดรบในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 จงยงไมคบหนาเทาทควร

1.2.3 ขาดแผนระยะยาว

หนวยงานทใหบรการสวนใหญยงไมมการจดท าแผนระยะยาว ในการขยาย โครงขายบรการพนฐานใหไดมาตรฐาน และสอดคลองกบความตองการ รวมทงยงขาดการประสานแผนระหวางหนวยงานทเกยวของท าใหการด าเนนงานโครงการ

ประสบปญหาทงในขนพจารณาอนมตและขนปฏบตงานตามโครงการ

1.2.4 คณภาพบรการพนฐานบางประเภทยงไมไดมาตรฐานสากล

75

บรการพนฐานบางประเภท ยงไมมคณภาพสงพอกบระดบความตองการใชทพฒนาไปตามความกาวหนาของเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ในอนทจะชวยสนบสนนขดความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ

เชน ระบบขนสงและสภาพการจราจรทแออดคบคง โทรศพททงภายในประเทศและระหวางประเทศยงตดตอไดไมสะดวก และน าประปาไหลไมสม าเสมอ เปนตน

1.2.5 ขาดองคกรกลางระดบนโยบายทจะประสานโครงขายตางๆ ใหเปนระบบ

(1) ดานขนสง หนวยงานรบผดชอบในการพฒนาดานขนสงยงขาดการประสานงานโครงขายในรปแบบตางๆ ใหเปนระบบครบวงจร

(2) ดานการสอสาร องคการโทรศพทแหงประเทศไทย และการสอสารแหงประเทศไทย ยงขาดการประสานงานทด และมการด าเนนงาน

ในลกษณะซ าซอน

(3) ดานน าประปา การพฒนาแหลงน าดบกระจดกระจายอยตามหนวยราชการตางๆ และขาดองคกรหลกเพอท าหนาทก าหนดนโยบายการบรหารและการ

จดการ

1.2.6 ราคาและอตราคาบรการยงไมสะทอนตนทนทแทจรง

กระบวนการพจารณานโยบายในดานราคายงไมมความคลองตวและยดหยนในเชงธรกจอยางเพยงพอ โดยเฉพาะอยางยงยงองอยกบนโยบายทางการเมองมากกวาการค านงถงตนทนทแทจรง ท าใหเปนอปสรรคตอการเพมประสทธภาพการด าเนนงานและคณภาพบรการ นอกจากนน ในบางกรณยงเปนภาระตองมการอดหนนจาก

ภาครฐอกดวย

1.2.7 ปญหามลภาวะและสงแวดลอม

การขยายบรการพนฐานในระยะทผานมา ยงไมไดใหความส าคญกบการปองกนและแกไขปญหามลภาวะและสงแวดลอมอยางจรงจง ท าใหสภาพแวดลอมเสอมโทรมทวความรนแรงยงขนถงขนวกฤต และยากตอการแกไข เชนปญหาบ าบดน าเสยและปญหาอากาศเปนพษอนเนองมาจากการจราจร เปนตน

1.2.8 ขาดแคลนบคลากร

บคลากรดานพนฐานยงมไมเพยงพอกบความตองการ ทงในดานปรมาณและคณภาพ โดยเฉพาะบคลากรในระดบวศวกร ชางเทคนค และระดบผบรหารท า

76

ใหการพฒนาและขยายบรการพนฐานบางประเภทมอปสรรคในการเพมคณภาพ และประสทธภาพ

2. เปาหมายการพฒนาบรการพนฐาน

การพฒนาบรการพนฐานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มแนวนโยบายทจะ เรงรดขยายการลงทนดานบรการพนฐาน ใหมปรมาณและคณภาพเพยงพอทจะรองรบการผลตของอตสาหกรรมและการขยายตวทางเศรษฐกจ โดยเรงรดก าหนดการด าเนนการเพมบทบาทเอกชนใหสามารถเขามามสวนรวมในการลงทนและด าเนนการไดอยางจรงจงมากข รวมทงปรบปรงการด าเนนงานของภาครฐโดยผอนคลายกฎระเบยบ และลดขนตอนการด าเนนโครงการลงทนตางๆ ใหสามารถด าเนนการไดรวดเรวและมประสทธภาพ ดงนนเปาหมายดานบรการพนฐานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงก าหนดไวดงน

2.1 ขนสง

2.1.1 เพมขดความสามารถและประสทธภาพการใหบรการดานขนสงใหเกดความสะดวกรวดเรว ปลอดภย และมตนทนต า เพอสนบสนนการพฒนาดานอนๆ และเสรมฐานะการแขงขนของประเทศใหคงไวซงอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระดบสง

อยางตอเนอง

2.1.2 ใหระบบการขนสง เปนตวเรงหรอชกน าใหเกดการกระจายความเจรญไปสภมภาค เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหดขน

2.1.3 มงรกษาไวซงความปลอดภย และคณภาพสงแวดลอมทดท งทางบก ทางน า และทางอากาศ

2.2 สอสาร

2.2.1 ขยายบรการโทรศพทใหเพยงพอกบจ านวนค าขอใชบรการ เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.2.2 เพมจ านวนโทรศพทใหไดไมนอยกวา 1 0 เลขหมาย ทใหบรการไดตอประชากร 1 0 0 คน เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.2.3 ยกระดบคณภาพการใหบรการดานสอสารทงภายในประเทศ และตางประเทศใหไดมาตรฐานสากล

77

2.2.4 ใหมบรการสอสารรวมระบบดจตอล เพอสนองความตองการขอภาคธรกจและสนบสนนการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศ

2.3 น าประปา

2.3.1 จดบรการน าประปาใหเพยงพอกบความตองการในการขยายตวของชมชนเมองและอตสาหกรรม โดยเฉพาะในพนททมการพฒนาทางเศรษฐกจสง และพนทเศรษฐกจ

ใหม

2.3.2 ขยายก าลงผลตน าประปาในเขตนครหลวงเพมขนจาก 2.8 เปน 4.5 ลานลกบาศกเมตรตอวน เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.3.3 ขยายก าลงผลตน าประปาในภมภาค เพมขนจาก 1.3 เปน 2.9 ลานลกบาศกเมตรตอวน เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.3.4 จดใหมการส ารวจและกอสรางระบบประปาชนบท ในหมบานทงขนาดใหญ กลาง และเลก เพมขนจ านวน 1 5 , 8 6 5 หมบาน

2.4 ทอยอาศย

2.4.1 รฐจะจดสรางทอยอาศยใหสอดคลองกบความเจรญเตบโตของกรงเทพมหานครและปรมณฑล เมองในภมภาค และพนทเศรษฐกจใหมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 รวม 1 1 2 , 0 0 0 หนวย โดยเนนทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอย และคนงานใน โรงงานอตสาหกรรม แบงเปน

(1) ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล 6 5 , 0 0 0 หนวย

(2) ในเขตภมภาค 4 7 , 0 0 0 หนวย

2.4.2 ปรบปรงชมชนแออด และจดใหมระบบบรหารชมชนทมประสทธภาพในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 รวม 8 0 , 0 0 0 ครวเรอน แบงเปน

(1) ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล 7 3 , 0 0 0 ครวเรอน

(2) ในเขตภมภาค 7 , 0 0 0 ครวเรอน

3. แนวทางการพฒนาบรการพนฐาน

78

3.1 สนบสนนบทบาทเอกชนเขารวมลงทน และกระจายวธระดมทนใหกวางขวางขน

(1) แกไขกฎหมายทเปนอปสรรคตอการใหเอกชนเขามาลงทนและด าเนนงานใหบรการ พนฐาน

(2) ก าหนดใหมองคกร หลกเกณฑ วธการ และขนตอนทชดเจน ส าหรบการพจารณา บทบาทภาคเอกชนทจะมาลงทน และด าเนนงานใหบรการพนฐานในรปแบบตางๆ เพอ

น าไปสการปฏบตไดอยางจรงจงตอไป

(3) สงเสรมใหมการท าสญญาวาจางเอกชน เพอด าเนนกจกรรมบางอยางของรฐ หรอท าสญญาวาจางเอกชนมาบรหารงานบางสวน

(4) ปรบปรงวธระดมทนดานบรการพนฐานใหกวางขวางยงขน โดย

(4.1) ใหความส าคญกบวธการเพมสวนทนในรปแบบตางๆ แทนการกเงนใหมากขน

(4.2) สนบสนนใหมการเปลยนสถานะรฐวสาหกจบางแหงใหอยในรปบรษทจ ากด โดยกระจายหนบางสวนหรอทงหมดออกขายใหสาธารณชนในตลาดหลกทรพย หรอตกลงขายหนใหกบพนกงานและเอกชนโดยตรง

(4.3) สนบสนนใหมการระดมทนโดยการขายพนธบตร

(4.4) สนบสนนใหมการจดตงบรษทรวมทนกบเอกชนเพอวตถประสงคเฉพาะ

3.1.1 ปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงานของหนวยงานทใหบรการพนฐาน

(1) ปรบปรงโครงสรางองคกร ระบบการบรหารและการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐทเกยวของกบการใหบรการพนฐาน ใหมความคลองตวในการจดการและเปนเชงธรกจมากขน โดยเฉพาะใหความส าคญกบการพฒนาระบบขอมล การจดท าแผนการลงทน และแผนวสาหกจ เพอเปนกรอบในการบรหารและ

ด าเนนงาน

(2) ปรบปรงกฎระเบยบ หลกเกณฑ ขอบงคบ และลดขนตอนตางๆ ของระเบยบราชการใหมความคลองตว และรวดเรวในการพจารณาโครงการ รวมทง

เอออ านวยตอการด าเนนงานในลกษณะการใหบรการในเชงธรกจมากขน ตลอดจนใหมระบบตดตามและประเมนผลการด าเนนงานทมประสทธภาพ

3.1.2 จดใหมการวางแผนระยะยาวและมระบบการสานแผน

79

(1) ก าหนดใหหนวยงานทใหบรการพนฐานจดท าแผนระยะยาว 10-20 ป เพอใชเปนกรอบหลกในการขยายงาน และก าหนดโครงการในอนาคต

(2) ก าหนดใหมองคกรเฉพาะรบผดชอบการประสานแผนระยะยาวของหนวยงานตางๆ ใหสอดคลองเกอหนนซงกนและกน

3.1.3 ปรบปรงกระบวนการก าหนดราคาใหเหมาะสม และเปนธรรมมากขน

(1) สนบสนนใหมการตงองคกรทมลกษณะถาวรและเปนอสระจากกการแทรกแซงทางดานการเมอง เพอก ากบดแลและก าหนดราคาบรการพนฐานแตละชนดใหสะทอนตนทนทแทจรง เพอใหการใชบรการเปนไปอยางมประสทธภาพและเกด

ความเปนธรรมแกผผลตและผใชบรการ

(2) ก าหนดใหมขอยกเวน ในลกษณะทผอนปรนส าหรบการก าหนดราคาบรการ พนฐานบางประเภทแกผยากจน หรอผดอยโอกาส เชน การปรบปรงสภาพ

ชมชนแออดรฐควรใหการอดหนเปนกรณเฉพาะ

3.1.4 จดใหมระบบการปองกนและแกไขปญหามลภาวะ และสงแวดลอม

(1) ก าหนดใหการกอสรางโครงการบรการพนฐานทมผลกระทบตอสงแวดลอม ตองมระบบปองกนปญหาสงแวดลอม โดยใหรวมคาใชจายของแผนงาน

ดงกลาวไวในตนทนของโครงการดวย

(2) จดท าแผนแมบทส าหรบระบบบ าบดน าเสย และก าจดขยะมลฝอยโดยพจารณาถงประเดนทส าคญ คอ

(2.1) การก าหนดรปแบบการระดมเงนทนและรวมทนจากภาคเอกชน

(2.2) การก ากบ ดแลใหมมาตการลงโทษผกอใหเกดความเสยหายตอสภาพแวดลอมอยางจรงจง

(2.3) การจดเกบคาใชจายดานระบบบ าบดน าเสยและการก าจดขยะ มลฝอย ใหคมคาการลงทนและบ ารงรกษา โดยใหหนวยราชการ

สวนทองถนเปนผดแล

3.1.5 พฒนาบคลากรทจะสนองความตองการส าหรบการพฒนาบรการพนฐาน

80

เรงผลตบคลากรโดยเฉพาะวศวกร และชางเทคนคใหสอดคลองกบความตองการทงในดานปรมาณ และคณภาพ โดยใหการสนบสนนสถาบนการศกษา และสถาบน

ฝกอบรมทงภาครฐและเอกชน

3.2 แนวทางการพฒนาเฉพาะสาขา

3.2.1 ขนสง

(1) การแกไขปญหาความแออดของการจราจรและจดระบบขนสงในเมอง

(1.1) เรงกอสรางถนนวงแหวนรอบเมองหรอทางเลยงเมองส าหรบเขตชมชนขนาดใหญ เพอเปนทางเลอกของผเดนทางทไมจ าเปนผานเขาเมอง และลดปญหาความแออดของการจราจรในเมอง

(1.2) เรงกอสรางถนนสายรองในพนทชานเมองกรงเทพมหาตร ใหม โครงขายเชอมโดยงกบถนนสายหลกอยางเปนระบบ

(1.3) กอสรางศนยผโดยสารกลางเมองทมลกษณะเปนจดรวม และ ตอเชอมโครงขายระบบบรการขนสงผโดยสาร ทเดนทางดวยรถไฟ รถไฟฟาขนสงมวลชน เครองบน และรถโดยสาร เพออ านวยความ

สะดวกในการประสานตอระหวางระบบ

(1.4) เรงด าเนนการกอสรางทางรถไฟยกระดบ รถไฟฟาขนสงมวลชน รถไฟชมชน และทางดวน โดยใหมแผนงานทสอดคลองกนและประสานกบโครงขายถนนอนๆ รวมทงพจารณาใหรถโดยสารประจ าทางใชทางดวนไดสะดวกและมจดจอดรบสงผโดยสารดวย

(1.5) ใชมาตรการควบคม และวธจดระบบการจราจรในการลดการใช รถยนตสวนบคคลลง โดยสนบสนนใหมการใชระบบขนสงมวลชนใหมากขน รวมทงจะตองควบคมการใชพนทถนนทมอยอยางม ประสทธภาพเตมท เชน การหามจอดรถ และการปรบปรงทางแยกใหมขดความสามารถของการระบายจราจรไดดขน เปนตน

(1.6) กอสรางสถานรถบรรทกสาธารณะในจดทเหมาะสม เพอขนถาย สนคาในเมอง

81

(1.7) สนบสนนใหมบรการขนสงผโดยสารในแมน าเจาพระยาและ ล าคลอง ตอเนองในกรงเทพมหานครและปรมณฑลอยางเปนระบบ โดยใหรฐหรอเอกชนรวมกอสรางสถานขนสง ผโดยสารทางน าททนสมยและปลอดภย พรอมทงจดใหมสงอ านวยความสะดวกอนๆ เชน ถนนทางเขา-ออก ทจอดรถยนต จดจอดรถโดยสาร

ประจ าทาง

(1.8) ปรบปรงองคกรและกลไกด าเนนงานทเกยวของกบการแกไขปญหาการจราจร ใหมประสทธภาพในการก ากบดแล และประสาน

การด าเนนงานใหมากขน

(1.9) สนบสนนความรวมมอของภาครฐและเอกชน เพอลดปญหาสง แวดลอมจากการจราจร ในเรองอากาศเปนพษ เสยงดง ฝนละออง และทศนยภาพโดยก าหนดใหมแผนงานปองกนและแกไขปญหา

สงแวดลอมอยางชดเจน รวมทงใหรวมไวเปนสวนหนงของตนทนโครงการดวย

(2) ดานการขนสงทางบก

(2.1) พฒนาโครงขายระบบทางดวนระหวางเมอง หรอทางหลวงพเศษทควบคมทางเขา-ออก เปนระบบทสมบรณ เพอใหการขนสงม ประสทธภาพสง และชวยกระจายความเจรญไปสภมภาค

(2.2) พฒนาการขนสงทางถนน รถไฟ ความเรวสง และการขนสงระบบทอ ใหทนตอความตองการในพนทเศรษฐกจใหม

(2.3) พฒนาโครงขายถนนและรถไฟ ใหตอบสนองการขยายตวของภาคอตสาหกรรมและเกษตรกรรม โดยกอสราง ปรบปรง และเพม มาตรฐานทางใหสามารถเชอมระหวางแหลงวตถดบ แหลงผลต

และผบรโภค

(3) ดานการขนสงทางน า

(3.1) พฒนาและสงเสรมระบบพาณชยนาวของไทย โดยใหมการศกษาเพอวางแผนระยะยาวในการพฒนากองเรอ และอเรอใหเพมมากขนทงปรมาณและคณภาพ พรอมทงด าเนนการใหมการรวมทนกบตางประเทศ และเปดเสนทางเดนเรอสายใหม ตลอดจนใหมการจดตงศนยจองระวางเรอ และการประสานการขนสงทางอากาศกบ

82

ทางทะเล เพอเพมประสทธภาพในดานการตลาดใหกวางขวางขน รวมทงการพจารณามาตรการดานภาษเพอพฒนาและสงเสรม

ระบบพาณชยนาวของไทย

(3.2) เพมขดความสามารถทาเรอระหวางประเทศ ใหสอดคลองกบ แนวทางการพฒนาพนทเศรษฐกจตามแนวชายฝ งทะเลทม

ความส าคญสง

(3.3) เรงรดและปรบปรงงานดานการวางแผน ประสานนโยบายและการด าเนนงาน ในเรองทเกยวของกบการพฒนาทาเรอ พาณชยนาว

การประสานโครงขายในระบบขนสงและบรการทตอเนองจากทาเรอ เพอใหการขนสงสนคาเขา-ออก ทาเรอเปนไปอยางมระบบ

และมประสทธภาพ

(3.4) พฒนาทาเรอระหวางประเทศใหสามารถใชงานไดอยางเตมท โดยการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานตอเนอง เชน ถนน รถไฟ สถานบรรจและแยกสตคาคอนเทนเนอร รวมทงด าเนนการดานการตลาดไวลวงหนา เพอใหความสมพนธสอดคลองกบการเปดใช

ทาเรอ

(3.5) สงเสรมเอกชนในการลงทนกอสราง และประกอบกจการเรอโดยสารเพอการทองเทยว โดยรฐจะอ านวยความสะดวกในดาน กฎระเบยบ ตลอดจนโครงสรางพนฐานอนๆ ทเกยวของ

(3.6) สนบสนนใหมการใชประโยชนจากแมน า ล าคลอง และชายฝ งทะเล ในการขนสงสนคาและผโดยสารใหมากขน โดยเฉพาะทาเรอทรฐกอสรางแลวเสรจ จะตองน ามาใชประโยชนไดอยางเตมท โดย เรงรดด าเนนการใหภาคเอกชนเขามามบทบาทในการบรหารและ

การจดการ

(4) ดานการขนสงทางอากาศ

(4.1) สงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางการขนสงทางอากาศใน ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยมแนวทางการพฒนา ดงน

(4.1.1) เพมขดความสามารถการใหบรการทาอากาศยานพาณชยสากลทมอยและทก าลงจะพฒนาขนใหมใหเกดความ

83

สะดวก ในการใหบรการแกผโดยสารและสนคาใหมากขน รวมทงยกระดบการใหบรการใหไดมาตรฐานสากล

(4.1.2) สงเสรมใหสายการบนตางๆ เพมการบนประจ ามาลงในประเทศไทย โดยเฉพาะทาอากาศยานพาณชยสากลใน ภมภาคใหมากขนทงจ านวนสายการบน และจ านวน

เทยวบน

(4.1.3) ขยายและปรบปรงโครงสรางพนฐานทตอเนองกบ ทาอากาศยาน เชน โครงขายถนน รถไฟ ทาเรอ ระบบทอ น ามน ระบบสอสารตลอดจนการใหบรการขนสงให เพยงพอและมประสทธภาพ เพอใหเกดความสะดวกในการเชอมโยงทางเขา-ออกระหวางสนามบนกบตวเมอง

เขตเศรษฐกจพเศษ และแหลงทองเทยว

(4.1.4) เพมประสทธภาพดานการจดการ การบรหารและพฒนาเสนทางบน โดยแสวงหาความรวมมอกบประเทศเพอนบานในภมภาคน เพอประสานและเชอมโยงระบบอปกรณควบคมจราจรใหพอเพยง และมความปลอดภยสง

(4.1.5) สนบสนน และเพมความสะดวกใหมการเดนทางทางอากาศเขาสประเทศไทยเพอการทองเทยว ทงแหลง ทองเทยวภายในประเทศ และเชอมตอไปยงแหลง

ทองเทยวของประเทศใกลเคยงดวย

(4.1.6) สงเสรมใหมการขนสงสนคาเชอมโยงระหวางทางน า และทางอากาศ ทงการสงออก การน าเขา และสนคาถายล า

เพอจงใจใหสนคามาผานประเทศไทยมากขน

(4.1.7) พจารณาด าเนนการกอสรางทาอากาศยานพาณชยสากลแหงท 2 ของกรงเทพมหานคร เพอแบงเบาภาระของ ทาอากาศยานกรงเทพ โดยการพฒนาดงกลาวตองค านงถงความสอดคลองในดานการพฒนาเมอง การพฒนากจการตอเนองกบการบน การพฒนาโครงขายเชอมโยงทสะดวก และเหมาะสม ตลอดจนควบคม

ผลกระทบดานสภาพแวดลอมใหอยในระดบมาตรฐานสากล โดยเฉพาะอยางยงทเกดจากเสยงรบกวน

84

นอกจากนน รปแบบในการบรการและพฒนาดงกลาวควรใหเกดความคลองตวทงดานการด าเนนงานและการลงทน โดยพจารณาใหเอกชนไดมโอกาสเขารวมในการพฒนา

ดงกลาวดวย

(4.2) เพมประสทธภาพดานการวางแผน การบรหาร การจดการ และวธการลงทน

(4.2.1) ก าหนดใหมการจดท าแผนระยะยาว 15 ป ในการพฒนาและการลงทนของหนวยงานตางๆ ใหเปนไปอยางมระบบและไดมาตรฐานยงขน ซงไมเพยงแตจะครอบคลมเรองทาอากาศยาน และสายการบนเทานน แตใหรวมถงโครงขายการขนสงและสอสาร ตลอดจนกจกรรมอนๆ ทเกยวของ เชน การสงเสรมการทองเทยว การสงเสรมการลงทนและการสงออก รวมทงการพฒนาบคลากรทเกยวของกบ

กจการบนและการพฒนาดานเทคโนโลยการบนทเปลยนแปลงไปดวย นอกจากนจะตองใหความส าคญกบการพฒนาองคกรการวางแผนใหมลกษณะถาวรยงขน เพอใหเกดความตอเนองและมประสทธภาพในการ

ด าเนนงาน

(4.2.2) ปรบโครงสรางกจการทเกยวของกบการบน เชน บรษทการบนไทย จ ากด การทาอากาศยานแหงประเทศไทย และบรษทวทยการบนแหงประเทศไทย ใหเปนเชงธรกจมากขนในดานการบรหารการด าเนนงานและการปรบปรงองคกรตลอดจนวธการลงทน โดยเฉพาะการเพมบทบาทเอกชนใหเขามามสวนรวมในการพฒนาในรปแบบตางๆ มากยงขน เชน การใหสมปทาน การรวมทน การระดมทนจากมหาชน ตลอดจนการใหเอกชนมาลงทนและด าเนนการในกจการบางอยาง เปนตน

(4.2.3) สนบสนนการจดตงสถาบนฝกอบรมบคลากรขนสงทางอากาศทกสาขาภายในประเทศไทย เพอเปนศนยกลางในการฝกอบรมและเสรมสรางคณภาพ ประสทธภาพของบคลากรใหไดมาตรฐานระดบสง โดยสนบสนนเอกชนใหม

บทบาทด าเนนการในดานนมากขน

85

3.2.2 การสอสาร

(1) ปรบปรงกฎระเบยบดานสอสาร

(1.1) ปรบปรงกฎหมายใหทนสมย และสอดคลองกบเทคโนโลยดาน สอสารทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

(1.2) ปรบปรงกฎหมายใหเอออ านวยตอการเพมบทบาทภาคเอกชน เพอใหสามารถเขามารวมลงทนกบภาครฐในหารขยายบรการหลก และบรการเสรมมากขน โดยเฉพาะบรการเสรมใหเอกชนสามารถ

ลงทนและด าเนนการไดดวยตนเอง

(1.3) ปรบปรงกฎระเบยบทก ากบการด าเนนงานของหนวยงานภาครฐใหชดเจน เพอเพมประสทธภาพในการด าเนนงานและขจดความ

ซ าซอนในการลงทนใหบรการ

(2) ปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงาน

(2.1) จดใหมแผนแมบทการพฒนาการสอสารแหงชาต ทมลกษณะเปนแผนระยะยาวประมาณ 10 เพอเปนกรอบการพฒนาดานสอสารใหมทศทางการพฒนาทตอเนองและมเปาหมายชดเจน ประกอบดวย การประมาณความตองการ และการขยายเครอขายบรการประเภทตางๆ การพฒนาองคกร การพฒนาเทคโนโลยดานสอสารการผลตและพฒนาบคลากร และการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ

(2.2) ปรบปรงระบบบรหารและการด าเนนงานหนวยงานของรฐทใหบรการใหเกดความคลองตว และมเอกภาพมากยงขน

(2.3) ใหมการจดตงองคกรกลางอสระระดบสงและมกฎหมายรองรบ ประกอบดวย ผแทนจากภาครฐและเอกชน เพอก าหนดนโยบายตางๆ ดานสอสารรวมถงการก าหนดโครงสรางราคาคาบรการใหเกดความเปนธรรมตอผใหและผใชบรการและประสานแผนงาน

86

ดานสอสารเพอใหบรรลแนวทางดงกลาว ใหอาศยอ านาจทางฝายบรหารจดตงคณะกรรมการการสอสารแหงชาตขนในระยะแรก

(3) ปรบโครงสรางราคาใหเหมาะสม

ก าหนดอตราคาบรการใหสอดคลองกบตนทนทแทจรง โดยเฉพาะบรการโทรศพทระหวางประเทศ ใหมอตราคาบรการอยในระดบทสามารถแขงขนกบ ตางประเทศ อนจะเปนการสนบสนนการลงทนในสาขาอนๆ เชน สาขาอตสาหกรรม และสาขาบรการ เปนตน

(4) สงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยดานโทรคมนาคม

ใหมการวจยและน าผลงานวจยดานโทรคมนาคมมาใชประโยชนในเชงพาณชยมากขน เพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลตอปกรณดานโทรคมนาคม

(5) สงเสรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

ใหมการท าแผนสารสนเทศแหงชาตและใชเปนแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรมสารสนเทศ ซงประกอบดวยอตสาหกรรมขอมล อตสาหกรรมซอฟทแวร อตสาห-กรรมดานบรการโทรคมนาคม และอตสาหกรรมดานผลต

อปกรณคอมพวเตอรและโทรคมนาคม

(6) บรหารความถวทยใหมประสทธภาพ

(6.1) ควบคม ดแล การน าความถวทยมาใชในกจการสอสารเฉพาะทม ความจ าเปน ตลอดจนจดระเบยบการใชความถวทยใหม

ประสทธภาพสงสด

(6.2) ควบคมขายสอสารเฉพาะกจใหมการขยายเทาทจ าเปนเทานน โดยค านงถงการใชโครงขายหลกใหมากทสดกอน ทงน เพอหลกเลยง

การลงทนซ าซอนและการสนเปลองทรพยากร

(7) ปรบปรงงานดานสอสารมวลชน

(7.1) จดท าแผนประชาสมพนธของรฐ โดยเนนการใชสอสารมวลชนทางดานวทยและโทรทศนทสามารถตอบสนองตอการเผยแพร

87

ขอมลขาวสาร เพอสรางความเขาใจในแนวโนมนโยบายและนโยบายและโครงการพฒนาประเทศแกประชาชน

(7.2) ปรบปรการผลตรายการใหมสาระทเปนประโยชนมากขน ทางดานการศกษา และการสงเสรมคณภาพชวต

3.2.3 น าประปา

(1) การพฒนาและจดหาแหลงน าดบ

(1.1) จดใหมกลไกประสานงานอยางเปนระบบครบวงจร ตงแตขนตอนการพฒนาและจดหาแหลงน าดบ การวางระบบสงน า การ

วางแผนผลตและการจ าหนายน าประปา

(1.2) ก าหนดขอบเขตความรบผดชอบของหนวยงานทเกยวของพรอมทงสนบสนนภาคเอกชนเขามบทบาทมากขน

(1.3) ก าหนดหลกเกณฑการแบงเบาภาระการลงทนและก าหนดอตราคาน าดบ ใหสะทอนตนทนในการผลต

(2) การปรบปรงกจการประปา

(2.1) ปรบปรงกจการประปาเดมและกอสรางประปาใหม เพอขยายก าลงผลตและยกระดบคณภาพบรการน าประปาใหเพยงพอกบความ

ตองการ โดยเฉพาะพนทมแนวโนมการพฒนาเศรษฐกจสง

(2.2) ก าหนดอตราคาน าใหสะทอนตนทนทางเศรษฐกจอยางแทจรงในแตละพนท ตลอดจนปรบปรงหลกเกณฑการคดคาบรการให เหมาะสม และเปนธรรมแกผผลตและผใชบรการ

(2.3) ก าหนดแนวทางสงเสรมและจงใจใหเอกชนเขามามสวนรวมลงทน ในการพฒนาระบบบรการน าประปาเพอการบรโภคและอตสาห-

กรรมใหมากขน

3.2.4 ทอยอาศย

(1) พฒนาการใชประโยชนทดนเพอทอยอาศย

88

(1.1) น ามาตรการผงเมองมาเปนเครองชน า ในการก ากบดแลการใชประโยชนทดนและการลงทนในดานสาธารณปโภคของรฐ เพอเปน

แนวทางในการพฒนาทอยอาศย

(1.2) ใหจดเตรยมพนท หรอเวนคนทดนเพอการจดสรางทอยอาศย ส าหรบผมรายไดนอยไวดวย เมอมการพฒนาพนทเศรษฐกจใหม หรอโครงการใหญๆ ทมผลเกยวของตอการพฒนาทอยอาศย

(2) พฒนาองคกร เพมบทบาท และขดความสามารถในการประสานงาน และการใหบรการของหนวยงานของภาครฐ และทองถนใหชดเจน และมประสทธภาพโดยพฒนาใหมองคกรกลางในลกษณะถาวรเพอประสานนโยบาย และการ

ด าเนนงานในการพฒนาทอยอาศยใหมประสทธภาพมากขน

(3) พฒนาทอยอาศยส าหรบผทมรายไดนอย แรงงานอตสาหกรรม และชมชนแออดในเมอง ใหสอดคลองกบแนวทางพฒนาภาคมหานคร และเขตเศรษฐกจใหมโดยรฐเพมการอดหนนใหเพยงพอเพอยกระดบคณภาพชวต และความ

เปนอยใหดข น

บทท 6 การพฒนาพลงงาน

1. สรปสถานการณพลงงานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6

1.1 ในชวงทผานมาเศรษฐกจไทยไดขยายตวในอตราสงเกนกวาเปาหมายทแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ก าหนดไวมาก กลาวคอ มการขยายตวในอตราเฉลยถงรอยละ 10.5 ตอป เนองจากการสงออก การลงทน และการทองเทยวขยายตวสงมาก นอกจากนโครงสรางเศรษฐกจไทยไดเปลยนแปลงจากภาคเกษตรชนบทสการผลตภาคอตสาหกรรมมากขน โดยมการกระจายธรกจอตสาหกรรม ไปยงชมชนศนยกลางในภมภาคตางๆ และพนทเศรษฐกจใหมเพมขน

1.2 ผลการขยายตวของเศรษฐกจไทยดงกลาว ท าใหความตองการใชพลงงานเชงพาณชยของประเทศในแตละวนเพมขนอยางรวดเรว คอเพมจาก 388 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2530 เปน 605 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2533 โดยการใชสวนใหญประมาณรอยละ 6 4 เปนการใชน ามนปโตรเลยม ในขณะทการผลตพลงงานในประเทศมเพยงวนละ 1 7 7 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2533 เทานน และสวนใหญเปนกาซธรรมชาตและถานหน

1.3 โดยเหตทความตองการใชพลงงานในประเทศเพมขนอยางรวดเรว แตการผลตมจ านวนจ ากด จงตองมการน าเขาพลงงานจากตางประเทศจ านวนมาก ทงน เปนการน าเขาน ามนปโตรเลยมเกอบทงหมด ท าใหสดสวนการน าเขาตอการใชพลงงานของประเทศสงถงประมาณรอยละ 6 0 เกนกวาเปาหมายทจะลดการพงพาพลงงานจากตางประเทศใหเหลอรอยละ 49 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ซงสงผลกระทบตอฐานะการเงนของประเทศ

1.4 สถานการณพลงงานของประเทศทผานมา แสดงใหเหนถงปญหาหลกของการพฒนา พลงงานซงอาจมผลกระทบตอการพฒนาในระยะตอไป หากไมมการก าหนดแนวทางการพฒนาทเหมาะสม คอ

1.4.1 ความตองการพลงงานเชงพาณชยเพมขนอยางรวดเรว ซงจะมผลท าให

(1) การพงพาพลงงานจากตางประเทศมแนวโนมสงขน เพราะในชวงสนไมสามารถพฒนาแหลงปโตรเลยมในประเทศไดเพยงพอ สงผลกระทบตอฐานะ

การเงนของประเทศ

(2) การลงทนในการพฒนาพลงงานเพมขนมาก ท าใหภารการลงทนของรฐเพมสงขนตามไปดวย เนองจากการพฒนาสวนใหญยงคงด าเนนการโดย

90

ภาครฐบาลการเพมบทบาทภาคเอกชนยงด าเนนการไปไดชาและอยในขนเรมตน

1.4.2 ในชวงตนของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ประเทศไทยไดรบประโยชนมากจากการลดลงของราคาน ามนในตลาดโลก แตในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 และในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ราคาน ามนในตลาดโลกมความไมแนนอนสงมาก ซงจะม

ผลกระทบตอฐานะการเงนของประเทศ

1.4.3 โครงสรางและระดบราคาพลงงานยงไมสะทอนถงตนทนการจดหาทแทจรงหรอเปนไปตามกลไกตลาด เพราะเหตผลทางดานการเมอง ท าใหการใชพลงงานเพมมากขน และเปนไปอยางไมมประสทธภาพและไมประหยด โดยเฉพาะการใชไฟฟา

1.4.4 การผลตและการใชพลงงานบางประเภทมผลท าใหสภาวะแวดลอมเสอมโทรมลงมาก โดยเฉพาะการใชพลงงานของยานพาหนะในเมอง และการใชถานหนในการผลตไฟฟา ซงมแนวโนมจะเพมขน 4 เทาตวในชวง 1 0 ปขางหนา และอาจกอใหเกดปญหาฝนกรดไดในอนาคต เปนตน

1.4.5 กลไกการบรหารและการด าเนนงานของหนวยงานของรฐบางสวนในดานการพฒนาพลงงานยงไมมประสทธภาพเพยงพอทจะพฒนาพลงงานไดทนตอการเปลยนแปลงทรวดเรวของความตองการและการขยายตวทางเศรษฐกจ ขณะเดยวกนกประสบปญหาการขาดแคลนบคลากรเฉพาะดานเพราะมการเลอนยายออกจากหนวยงาน

สง

2. เปาหมายการพฒนาพลงงาน

แนวนโยบายการพฒนาพลงงานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มงทจะจดหาพลงงานให เพยงพอกบความตองการ โดยพฒนาแหลงงานในประเทศและรวมมอกบประเทศเพอนบานใหมาก

ขนในการจดหาแหลงตนพลงงานสวนการบรหารจะจดการและเรงรดใหมการใชพลงงานอยางม ประสทธภาพ โดยผอนคลายการควบคมเพอใหระบบพลงงานเปนไปตามกลไกตลาดและมการ แขงขนมากทสด รวมทงสนบสนนใหเอกชนมสวนรวมลงทนและด าเนนการมากขน ดงนน เปาหมายการพฒนาพลงงานในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงก าหนดไวดงน

2.1 เพมการผลตพลงงานเชงพาณชย ในอตรารอยละ 8 ตอป จาก 280 พนบาเรล น ามนดบ ตอวน ในป 2 5 3 4 เปน 4 1 0 พนบาเรลน ามนดบตอวน ในป 2 5 3 9

2.2 ลดอตราการเพมการใชพลงงานเชงพาณชยของประเทศโดยสวนรวม โดยใหเพมขนเฉลยในอตราไมเกนรอยละ 1 0 ตอป ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

91

2.3 รกษาสดสวนการพงพาพลงงานจากตางประเทศใหอยในระดบไมเกนรอยละ 60 ในป 2539

2.4 เรงรดการส ารวจและผลตปโตรเลยมในประเทศ โดยก าหนดเปาหมายการเจาะหลมส ารวจและหลมประเมนผลจ านวนไมต ากวา 50 หลม ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 (วงเงนลงทนไมต ากวา 6 , 0 0 0 ลานบาท เพอคนหาแหลงปโตรเลยมใหมๆ )

2.5 เพมก าลงกลนปโตรเลยมจาก 246 พนบาเรลตอวนในป 2534 เปน 740 พนบาเรลตอวน ในป 2 5 3 9

2.6 ก าหนดเปาหมายการผลตกาซธรรมชาต น ามนดบ กาซธรรมชาตเหลว และถานหนในประเทศ ดงน

ป 2534 ป 2539

กาซธรรมชาต (ลานลกบาศกฟต/วน) 760 1,250 กาซธรรมชาตเหลว (บาเรล/วน) 22,000 31,000 น ามนดบ (บาเรล/วน) 24,000 24,000 ถานหน (ลานตน/ป) 14.6 18.5 (1) เพอใชในการผลตไฟฟา 12 14 (2) เพอใชในภาคอตสาหกรรม 2.6 4.5

2.7 เพมก าลงผลตไฟฟาอก 5 , 4 0 0 เมกกะวตต ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 และก าหนด เปาหมายการใชเชอเพลงในการผลตไฟฟา ดงน

ป 2534 ป 2539

กาซธรรมชาต : Gwh 19,900 31,950 ลาน ลบฟ./วน 566 780 ถานลกไนท : Gwh 12,431 14,275 ลานตน 12.1 14.0 ถานหนน าเขา : Gwh 0 766 ลานตน 0 0.29

92

2.8 ก าหนดใหก าลงผลตส ารองของระบบไฟฟาอยในเกณฑไมต ากวารอยละ 1 5 ของความตองการก าลงไฟฟาสงสดตอป

2.9 ก าหนดเปาหมายการลงทนในการผลตไฟฟาโดยเอกชนส าหรบระบบการผลตพลงานความรอนและไฟฟารวมกนอยางนอย 5 0 0 เมกกะวตต ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.10 ก าหนดเปาหมายการลดการใชพลงงานจากมาตรการการจดการดานการใชไฟฟาในระดบ 4 , 5 0 0 จกกะวตตชวโมงตอป ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.11 จ ากดจ านวนไฟฟาดบตอผใชไฟฟาหนงรายในรอบป ดงน

หนวย : จ านวนครง/ป/ผใชหนงราย

ในเขตการไฟฟานครหลวง ในเขตการไฟฟาภมภาค

2533 2539 2533 2539

ไฟฟาดบถาวร 6.7 3.3 10.0 7.0 ไฟฟาดบชวคร 10.3 5.0 24.0 17.0 รวม 17.0 8.3 34.0 24.0

2.12 ก าหนดเปาหมายใหมการยกเลกการจ าหนายน ามนเบนซนพเศษทมสารตะกวภายในปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2.13 จ ากดระดบการปลอยสารอนตรายจากการใชพลงงานเชงพาณชยใหไมเกนระดบดงน

2533 2539

สารตะกวจากยานพาหนะ (ตน) 1,030 300 กาซคารบอนมอนนอกไซดจากยานพาหนะ (พนตน) 950 750 กาซซลเฟอรไดออกไซด (พนตน) 840 860 - ยานพาหนะ 100 50 - การผลตไฟฟา 555 620 - อตสาหกรรมและอนๆ 205 190

3 . แนวทางการพฒนาพลงงาน

93

เพอด าเนนการใหไดตามเปาหมายการพฒนาพลงงานดงกลาวแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไดก าหนดแนวทางการพฒนาพลงงานไวดงตอไปน

3.1 จดหาพลงงานใหมปรมาณเพยงพอกบความตองการและใหมความมนคงในราคาทเหมาะสม โดย

3.1.1 เรงการส ารวจและพฒนาปโตรเลยม

(1) ปรบปรงโครงสรางองคกร บคลากรและระบบขอมลปโตรเลยมของกรมทรพยากรธรณใหมความพรอมและคลองตวมากขน รวมทงก าหนดแนวทางปองกนและแกไขปญหาการถายเทบคลากรสภมภาคเอกชน เพอรองรบ พระราชบญญตปโตรเลยมฉบบ พ.ศ. 2 5 3 2

(2) จดท าแผนปฏบตการรวมวาดวยการส ารวจและผลตปโตรเลยมของประเทศใหชดเจน โดยเฉพาะการผลตและการใชปโตรเลยมจากแหลงตางๆ ทไดมการคนพบแลว และสงเสรมภาคเอกชนใหมบทบาทเพมขน

(3) ศกษาและประเมนศกยภาพธรณวทยาปโตรเลยมในบรเวณทเปนทสนใจของเอกชน เพอเผยแพรเปนขอมลจงใจใหมการลงทนส ารวจและผลตปโตรเลยม

เพมขน

(4) เรงรดการจดตงองคกรรวมไทย-มาเลเซย ตามพระราชบญญตองคกรรวมไทย-มาเลเซย พ.ศ. 2 5 3 3 ใหเปนรปธรรมและปฏบตการไดโดยเรว เพอ

น าไปสการเจรจาอนญาตใหบรษทน ามนสามารถส ารวจและพฒนากาซธรรมชาตจากพนทพฒนารวมขนมาใชประโยชนโดยเรว

(5) เรงรดใหการปโตรเลยมแหงประเทศไทยด าเนนการกอสรางระบบทอสงกาซธรรมชาตสายประธานใหเพยงพอตอการผลตกาซธรรมชาตไดตามเปาหมาย เชน การกอสรางทอสงกาซสายประธานจากอาวไทย-ระยอง สายทสอง

3.1.2 เรงการส ารวจและพฒนาถานหน

(1) ปรบปรงวธการด าเนนการและองคกรและบคลากรของกรมทรพยากรธรณ และปรบปรงแกไขกฎเกณฑตางๆ ทเปนอปสรรคตอการพฒนาถานหน โดยเฉพาะการแกไขพระราชบญญตแร เพอใหเกดความคลองตวและใหการ

พฒนาถานหนเปนระบบมากขน

94

(2) สนบสนนบทบาทภาคเอกชนในการลงทนส ารวจและพฒนาถานหนปรบปรงหลกเกณฑการพจารณาจดสรรแหลงถานหนใหภาคเอกชนเขาพฒนาเพอใชประโยชนดานอตสาหกรรม รวมทงใหเอกชนเขามาพฒนาแหลงถานหนทไดกนไวใหแกการไฟาฝายผลตแหงประเทศไทยและยงไมมการพฒนามาใช

ประโยชนในการผลตไฟฟา

(3) พฒนาเทคโนโลยในการผลตและการใชถานหนใหมประสทธภาพและประหยด เชน การผลตภณฑถานหนในรปถานโคกและถานอดและผลตภณฑ

อนๆ

3.1.3 เรงใหมการเจรจากบประเทศเพอนบานในระดบรฐบาลเพอ

(1) รวมพฒนาแหลงพลงงาน ไดแก การผลตไฟฟาจากแหลงน ารวมกบประเทศลาวและพมา การส ารวจและพฒนาปโตรเลยมรวมกบพมา มาเลเซย เวยดนามและกมพชา รวมทงพจารณาก าหนดรปแบบการรวมลงทนทชดเจน

โดยเนนการเพมบทบาทของเอกชน

(2) ซอพลงงาน ไดแก การซอกาซธรรมชาตจากมาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม พมา และการซอถานหนหรอรวมลงทนพฒนาถานหนในประเทศอนโดนเซย ลาว และพมา เปนตน

3.1.4 ด าเนนการเพอใหระบบการคา การกลน และการขนสงน ามนในประเทศม ประสทธภาพและมการแขงขนสงตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6

(1) สงเสรมตลาดการคาน ามนส าเรจรปใหมการแขงขนอยางเสรและเปนธรรม ตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เชน สงเสรมใหมสถานบรการน ามน ภายใตเครองหมายการคาหลายชนดมากขน โดยขจดนโยบายและกฎเกณฑ

ของรฐทเปนอปสรรครวมทงปรบปรงกฏเกณฑในการจดซอน ามนของ หนวยงานราชการ โดยลดการผกขาดจากการปโตรเลยมแหงประเทศไทย โดยเฉพาะการจ าหนายน ามนใหแกรฐวสาหกจทใชน ามนเชอเพลงในปรมาณสง นอกจากนนตองปรบปรงขนตอนการขออนญาตตงสถานบรการน ามนใหมความรวดเรว และการแกไขกฎเกณฑการตงสถานบรการใหมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาวะของเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลยในปจจบน เพอกระจายสถานบรการสภมภาคและลดตนทนในการประกอบกจการในเขตเมอง

ซงทดนมราคาแพง

95

(2) สงเสรมตลาดกาซปโตรเลยมเหลวใหมการแขงขนกนมากยงขนอยางเปนธรรมทกขนตอน โดยเฉพาะการยกเลกการควบคมการน าเขากาซปโตรเลยม

เหลว

(3) ปรบโครงสรางของการปโตรเลยมแหงประเทศไทย ใหมประสทธภาพและความคลองตวในการปฏบตงานทดเทยมกบบรษทเอกชนและใหกจการน ามน

ทรฐถอหนอยทกแหงสามารถแขงขนกนไดอยางเสร

(4) ลงทนเพมกลงกลนปโตรเลยมในประเทศ เพอเพมก าลงกลนปโตรเลยมให ใกลเคยงกบความตองการใชโดยเรงการกอสรางโรงกลนใหมในภาคตะวนออก ขยายโรงกลนทศรราชาภายใตเงอนไขทเปนธรรม ด าเนนการออกประกาศเชญชวนลงทนสรางโรงกลนปโตรเลยมฉบบใหม และขจดกฎเกณฑและ

ขอก าหนดของรฐทเปนอปสรรคตอการแขงขนกบโรงกลนน ามนใน ตางประเทศไทยเปนศนยกลางการสงออกน ามนส าเรจรปไดภายในชวง

แผนพฒนาฯ ฉบบท 8

(5) ปรบปรงระบบการสงน ามนและกาซปโตรเลยมเหลวของประเทศใหม ประสทธภาพเพอลดตนทนการขนสงน ามน กระจายศนยกลางการจายน ามนและกาซปโตรเลยมเหลวออกจากกรงเทพมหานครไปยงภมภาคตางๆ และลดปญหาการจราจรตดขดในกรงเทพมหานคร โดยเรงด าเนนการกอสรางทอน ามนศรราชา-ดอนเมอง-สระบร และทอน ามนบางจาก-ดอนเมอง-บางปะอน ใหเสรจโดยเรว สงเสรมใหมการขนสงน ามนและกาซปโตรเลยมเหลวทางรถไฟมากขน การคลงน ามนรวมกน และการกอสรางคลงน ามนในภาค

ตะวนตกและทางดานเหนอของกรงเทพมหานคร

(6) ตรวจสอบ ควบคม ดแล ใหคณภาพน ามนเชอเพลงตามสถานบรการเปนไปตามมาตรฐานททางราชการก าหนดเพอคมครองผบรโภค โดยใหหนวยงานของรฐมอปกรณ ก าลงคนในการปฏบตงานอยางเพยงพอ

3.1.5 ลงทนและปรบปรงคณภาพไฟฟา

(1) เรงพฒนาแหลงผลตไฟฟาใหมปรมาณเพยงพอกบความตองการไดแก การส ารวจและพฒนาถานหนในประเทศเพอผลตไฟฟา การส ารวจและพฒนาแหลงน าทเหมาะสมทางเศรษฐกจ และมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย เพอประโยชนในการผลตไฟฟา การพฒนาพลงน าขนาดเลกทคมคาทางเศรษฐกจ การพฒนาโรงไฟฟาถานหนน าเขาจากตางประเทศ และสนบสนนใหมการ

ผลตกาซธรรมชาตมากขนเพอทดแทนน ามนเตาในการผลตไฟฟา

96

(2) ปรบปรงระบบสงและระบบจ าหนายไฟฟาใหเพยงพอ มความมนคงมคณภาพและปลอดภยในการจายไฟยงขน โดยเฉพาะอยางยงในเขตอตสาหกรรมและพนทเศรษฐกจใหมในภมภาคตางๆ และปรบปรงการเชอมโยงระบบสงไฟฟาระหวางประเทศเพอนบาน ใหมก าลงความสามารถในการถายเทพลงงานไฟฟาเพมขน และเพอประโยชนทางดานเศรษฐกจและดานความมนคงของ

ระบบไฟฟา

(3) พจารณาศกษาความเหมาะสมในการน าพลงงานนวเคลยรมาใชประโยชนในการผลตไฟฟาทงทางเศรษฐศาตรเทคโนโลยและความปลอดภย และเรม

ประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจอยางตอเนอง

(4) เรงน าสายไฟฟาลงใตดน โดยเฉพาะในเขตกรงเทพและเมองใหญในสวน ภมภาค และสนบสนนใหการไฟฟาประสานงานและรวมมอกบหนวยงาน ผงเมองอยางใกลชดเพอใหการรวมระบบสาธารณปโภคสอดคลองกบการวาง

ผงเมอง

3.1.6 สงเสรมใหมการวจยและพฒนาการผลต และการใชพลงงานนอกแบบทมแนวโนม คมคาเชงพาณชยและเพมคณภาพชวต โดยเฉพาะ

(1) การผลตไฟฟาและพลงงานความรอนดวยพลงงานนอกแบบ ไดแกพลงงานแสงอาทตย ความรอนใตพภพ และวสดเหลอใชจากการเกษตรและ อตสาหกรรม เชน ชานออย แกลบ และขยะ

(2) การผลตสารเพมคาออกแทนในน ามนเบนซนโดยวสดทางการเกษตรเพอลดปรมาณสารพษทเกดจากการเผาไหมน ามนเบนซนในยานพาหนะ

(3) การสงเสรมใหเอกชนปลกปาไมพลงงาน เพอท าฟนและเผาถานเปน อตสาหกรรมพลงงานชนบท ตลอดจนสงเสรมและรณรงคใหราษฎรในหมบาน

นกเรยนในโรงเรยนปลกปาไมในบรเวณพนทวางเปลาของหมบานและ โรงเรยนของตน เพอใชไมท าฟนและเผาผลตถานส าหรบไวใชเองและ

จ าหนายเปนรายไดของหมบานและโรงเรยน

(4) การสงเสรมและสนบสนนใหมการผลตและการใชอปกรณพลงงานทคมคา เชงพาณชยแลว เชน เตาหงตมใชฟนและถาน เตาเผาผลตถานประสทธภาพสง เตาเผาชวมวล ฯลฯ และเผยแพรเทคโนโลยพลงงานเพอใหมการผลตและการใชใหไดคณภาพ และมมาตรฐานเพอผลตและจ าหนายเชงพาณชย

3.2 สงเสรมใหมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและประหยด

97

การใชพลงงานอยางประสทธภาพและประหยด นอกจากจะชวยลดการลงทนในการจดหา พลงงานแลว ยงชวยลดผลกระทบของการใชพลงงานตอสภาวะแวดลอมอกดวยมาตรการหลก ไดแก มาตรการทางดานราคา ซงจะสรางแรงจงใจใหมการใชพลงงานอยางม ประสทธภาพ โดยจะตองด าเนนการควบคไปกบการก าหนดและปรบปรงกฎระเบยบตางๆ การปรบปรงและสงเสรมบทบาทขององคกรทเกยวของ และการสงเสรมจตส านกของ

ประชาชน

3.2.1 ปรบปรงโครงสรางและระดบราคาพลงงาน รวมทงระบบการก าหนดราคาใหสะทอนถงตนทนทางเศรษฐศาสตรและเปนไปตามกลไกตลาดมากยงขน โดยไมตองอาศยการตดสนใจระดบการเมอง เพอใหเกดการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและ

ประหยด

(1) ด าเนนการใหราคาน ามนเชอเพลงเขาสระบบ “ลอยตวเตมท” โดยการยกเลกการควบคมราคาขายสงหนาโรงกลนและราคา ณ โรงกลนน ามนเชอเพลง

ตอเนองจากทไดยกเลกการควบคมราคาขายปลกแลว

(2) ด าเนนการยกเลกการควบคมราคากาซปโตรเลยมเหลว โดยใหมการน าระบบ “ลอยตวเตมท” มาใชภายในชวงตนแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 รวมทงยกเลก

ชดเชยคาคลงและคาขนสงกาซไปยงคลงขายสงทวประเทศ

(3) ก าหนดหลกเกณฑในการก าหนดราคากาซธรรมชาตใหชดเจนและโปรงในทงในระหวางผผลตกาซ (บรษทผรบสมปทาน) กบการปโตรเลยมแหงประเทศไทยและระหวางผขายกาซ (การปโตรเลยมแหงประเทศไทย) กบผใช (การ ไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยและผใชรายอนๆ) โดยใหกจการทอกาซเปนกจการสาธารณปโภค รวมทงด าเนนการใหมการท าสญญาซอขายกาซระยะยาว ระหวางการปโตรเลยมแหงประเทศไทยกบการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศกบผใชกาซอนๆ เพอใหสะทอนถงตนทนทแทจรงและพลงงานทใชทดแทน รวมทงคณภาพของเชอเพลงดวยและในขณะเดยวกนใหเกดความ

มนใจแกผผลตและผใชกาซธรรมชาต

(4) ปรบปรงโครงสรางและระดบราคาไฟฟา รวมทงปรบปรงการจดกลมประเภทผใชไฟฟาเพอสะทอนถงตนทนทแทจรง และจงใจใหมการใชไฟฟาอยางม ประสทธภาพและประหยด รวมทงใหสามารถเปลยนแปลงไปตามราคา เชอเพลงโดยอตโนมตโดยลดขอพจารณาทางสงคมและการเมองใหเหลอนอย

ทสดเทาทจ าเปนเทานน

98

(5) ขยายขอบเขตของระบบอตราคาไฟฟาในชวงวนทแตกตางกนทไดด าเนนการไปบางแลวในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ใหครอบคลมผใชไฟฟาประเภท อตสาหกรรมและธรกจขนาดใหญทงหมด และพจารณาขยายขอบเขตให

ครอบคลมผใชไฟฟาประเภทอนดวย

(6) ปรบปรงระบบภาษส าหรบยานพาหนะ โดยใชภาษอตรากาวหนาส าหรบ รถยนตนงสวนบคคลขนาดใหญ

(7) ลดอตราศลกากรส าหรบเครองจกรและวสดอปกรณทใชในการผลตอปกรณเครองใชไฟฟาทมประสทธภาพสง เชน หลอดฟลออเรสเซนตประสทธภาพสงบลลาสตทกนไฟนอย เครองปรบอากาศทกนไฟนอย เปนตน

(8) ลดอตราภาษศลกากรส าหรบเครองจกรและอปกรณทใช เพอลดการน าเขาพลงงาน ประหยดพลงงานหรอมลภาวะ

3.2.2 ก าหนดและปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ เพอสงเสรมใหมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพและประหยด

(1) เรงรดใหมพระราชบญญตการอนรกษและประหยดพลงงานในลกษณะใหการ สงเสรมการประหยดพลงงานทเปนไปไดอยางกวางขวางขน

(2) ปรบปรงขอบงคบและเทศบญญตเกยวกบการกอสรางอาคาร โดยเนนใหมขอพจารณาดานประหยดพลงงาน เชน มาตรฐานอตราการใชพลงงานตอหนวย

พนทอาคารไวดวย

(3) ปรบปรงระเบยบจดซอของทางราชการทเปนอปสรรคตอการจดซอเครองมอและวสดอปกรณอยางมประสทธภาพและประหยดพลงงาน

(4) ก าหนดขอบงคบมาตรฐานอปกรณเครองใชพลงงานในบานอยอาศยและอาคารพาณชย

(5) เพมอตราภาษส าหรบอปกรณทใชพลงงานมากเกนความจ าเปน

3.2.3 สงเสรมใหมการผลตเครองใชพลงงานประสทธภาพสง และการผลตอปกรณหรอวสดกอสรางทชวยใหเกดการประหยดพลงงาน

3.2.4 ปรบปรงระบบการขนสงและการจราจร โดยสนบสนนใหมการใชรถไฟฟาขนสง มวลชน รถรางไฟฟา ฯลฯ ตามทไดจดเตรยมโครงการไวในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท

99

6 และก าหนดกฎระเบยบไมใหมการขนสงกาซปโตรเลยมเหลวจากหรอผานกรงเทพมหานครโดยทางรถยนตไปยงภมภาค

3.2.5 ปรบปรงบทบาทขององคกรทมหนาทเกยวกบการประหยดพลงงานและระดมความรวมมอจากหนวยงานตางๆ

(1) ใหการไฟฟาทง 3 แหง ด าเนนการดานการจดการดานการใชไฟฟาโดยจดองคกรรวมเพอด าเนนการทชดเจน และใชมาตรการทางดานการใหสงจงใจควบคไปกบการแกไขกฎระเบยบของทางราชการ และการฝกอบรมใหค า

แนะน า

(2) สงเสรมใหสถาบนการศกษา สถาบนทางการเงน คณะกรรมการวชาชพและหนวยงานตางๆ มบทบาทมากขน และรวมมอกนด าเนนการดานการประหยด

พลงงานอยางจรง

3.2.6 เสรมสรางจตส านกของประชาชนใหเกดการใชพลงงานอยางมประหยด โดยรณรงค ใหการแนะน า ใหบรการการศกษาและประชาสมพนธใหเกดการนยมใชอปกรณ พลงงานประสทธภาพสง การใชพลงงานอยางประหยด

3.3 สงเสรมบทบาทเอกชนและการพฒนาองคกรของรฐ

3.3.1 สงเสรมและสนบสนนใหเอกชนเขามามสวนรวมในการด าเนนงานและรวมทนกบรฐดานพลงงานมากขนตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เพอลดภาระการรวมทนของรฐบาล เพมการแขงขนอนจะน าไปสการใชการจดหา และการจ าหนายพลงงานอยางมประสทธภาพ ตลอดจนสงเสรมการพฒนาตลาดทนและการระดมเงนออมจากภาคเอกชนและใหประชาชนมสวนรวมพฒนาพลงงานดวย โดย

(1) ในกจการปโตรเลยม ใหเอกชนเขารวมลงทนในกจการของรฐดานการกลน น ามน (เชน โรงกลนบางจาก) การจ าหนายน ามน การขนสงกาซธรรมชาต และการส ารวจและผลตปโตรเลยม โดยการใหเอกชนเขารวมลงทนและ / หรอน า

หนเขาจ าหนายในตลาดหลกทรพยแหงแรกประเทศไทย

(2) สงเสรมใหผผลตรายเลกเขาลงทนและด าเนนการผลตไฟฟาในรปการผลต พลงงานความรอนและไฟฟารวมกน และการผลตไฟฟาจากพลงงานนอกแบบโดยเรงการออก “ระเบยบการรบซอไฟฟาจากผผลตรายเลก” โดยเฉพาะการ

ผลตไฟฟาและไอน าเพอจ าหนายในเขตนคมอตสาหกรรม

100

(3) เรงด าเนนการจดตงบรษทในเครอของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย เพอรบซอโรงไฟฟาบางโรงจากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย และน าหนกระจายเขาตลาดหลกทรพย เชน โรงไฟฟาระยอง ขนอมและอาวไผ และระยะปานกลาง เปดโอกาสใหเอกชนเขามาลงทนในรปของโรงไฟฟาขนาดใหญใน รปแบบอนๆ ไดดวย เชน การมาลงทนและบรการดวยตวเองหรอแบบบโอโอ

โดยก าหนดเงอนไขในการลงทนทชดเจนและเหมาะสม

(4) แกไขกฎหมายทเปนอปสรรคตอการรวมทนกบเอกชน หรอกฎหมายทเปน อปสรรคตอการเพมการแขงขนในการใหบรการดานพลงงานดานสาธารณปโภค

(5) ในการพฒนาถานหน สงเสรมใหเอกชนไดเขาท าการส ารวจและท า เหมองถานหนในพนททรฐไดท าการส ารวจเบองตนไวแลวหรอในพนททการ

ไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยมไดใชประโยชนในการผลตไฟฟา เชน แองเวยงแหง

3.3.2 พฒนาองคกรของรฐในสามารถบรหารและด าเนนการดานพลงงานไดอยางม ประสทธภาพ

(1) ปรบปรงโครงสรางองคกรและการบรหารงานของรฐวสาหกจทเกยวของดานพลงงานใหเปนเชงพาณชยมากขน หรอใหเปนในรปบรษทเอกชน เพอเพม ประสทธภาพในการบรหาร การลงทน และการพฒนาบคลากรรวมทงเพมการแขงขน อนจะน าไปสการยกเลกการควบคมราคาพลงงานในอนาคต ขณะเดยวกนกเพอเตรยมการส าหรบเพมทนของรฐวสาหกจ โดยการจ าหนาย

หนใน ตลาดหลกทรพยในโอกาสตอไป โดยเฉพาะการพจารณาปรบปรงแกไขพระราชบญญตของรฐวสาหกจ เชน พระราชบญญตการไฟฟาทง 3 แหง ให

เกดความคลองตวในการรวมทนกบภาคเอกชนและเสรมสรางการแขงขน

(2) ด าเนนการยกฐานะของส านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาตใหเปนหนวยงานถาวรระดบกรมสงกดส านกนายกรฐมนตร โดยมพระราชบญญตรองรบโดยเรวทสด เพอท าหนาทก าหนดนโยบายพลงงาน และเปลยนแปลงส านกงานพลงงานแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรฯ ใหเปนหนวยงานวจย พฒนา ก ากบดแลและปฏบตการเพอใหการบรหารพลงงานของประเทศม เอกภาพ มความคลองตวสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงในสถานการณพลงงานไดอยางรวดเรว และสามารถประสานงานพฒนาพลงงานของ หนวยงานตางๆ อยางเปนระบบ

101

(3) ยกฐานะกองเชอเพลงธรรมชาต กรมทรพยากรธรณ ใหเปนหนวยงานระดบกรมสงกดกระทรวงอตสาหกรรม เพอท าหนาทควบคมและจดหางานปโตรเลยม

และถานหน

(4) ปรบปรงการบรหาร การพฒนาบคลากรและการด าเนนงานของหนวยราชการตางๆ ท เกยวของกบการพลงงาน ใหเ ปนไปตามบทบาท ไดอยางม ประสทธภาพ

บทท 7 การพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหม

1. ผลการพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหมทผานมา

1.1 กรงเทพมหานครและปรมณฑลเปนฐานเศรษฐกจหลกของประเทศ ทงทางดานเปนศนยบรหารทางเศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม ตลอดทงการตดตอกบนานาชาตมาโดยตลอด และเปนมหานครทมขนาดใหญอนดบท 1 5 ของโลกปจจบน นอกจากนน ยงเปนศนยกลางทางการบนนานาชาตทใหญทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ตลอดระยะเวลาทผานมา กรงเทพมหานครไดท าหนาทเปนฐานเศรษฐกจและบรการหลก ทมสวน ผลกดนใหมการขยายตวทางเศรษฐกจโดยสวนรวมของประเทศไปอยางรวดเรวในชวง

แผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ดงจะเหนไดจากการทกรงเทพมหานครและปรมณฑลมบทบาทหรอ สดสวนในการผลตถงรอยละ 51 ของผลผลตรวมของประเทศในป 2434 ซงเปนการยนยนถงความส าคญของกรงเทพมหานครและปรมณฑลในการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจใน

ขณะนและตอไปในอนาคตขางหนา ทจะเอออ านวยตอการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ การคาของประเทศใหสามารถเปดเขาสระบบเศรษฐกจนานาชาตดวย

1.2 การอพยพเขาสมหานคร จากการทเศรษฐกจอตสาหกรรมและบรการของประเทศยงคงกระจกตวในบรเวณมหานคร และโอกาสการมงานท าสงกวาภาคอนๆ จงมการอพยพของประชาชนเขามาอาศยอยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลเพมขน จนปจจบนมขนาดของประชากรถง 7.7 ลานคนทอาศยอยในมหานคร จากจ านวนประชากรทอาศยอยในเขตเมองทวประเทศประมาณ 18.3 ลานคน ทงนคดวาในระยะ 20 ปขางหนา จ านวนประชากรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลจะเพมขนเปน 1 2 ลานคน

1.3 ทศทางการขยายตวของชมชนและการใชทดน ในกรงเทพมหานครและปรมณฑลเปนไปในลกษณะทกระจดกระจาย แผลามไปตามโครงขายระบบบรการพนฐานหลก โดยเฉพาะตามแนวถนนสายหลก จงท าใหเชอมโยงกนอยางเปนระบบ ตลอดทงขดความสามารถของ ทองถนมอยจ ากด จงท าใหการประสานการลงทนบรการดานการขนสงการจราจร ทอยอาศยและการรกษาสงแวดลอมเปนไปดวยความล าบาก และมปญหาทบถมขนโดยล าดบ สรางความแออด ปญหาการจราจร การขาดแคลนทอยอาศย และมลพษทางดาน

สงแวดลอมรนแรงมากขนโดยล าดบ

1.4 ปญหาการปรบตวของแรงงานอพยพ แรงงานทอพยพเขามาหางานท าในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เปนฐานอตสาหกรรมและบรการทส าคญของประเทศ ซงสวนใหญเปน แรงงานทมสมรรถภาพแตไดรบคาแรงต า เพราะขาดประสบการณ จงท าใหขาดความมนคง

103

ในอาชพและไมสามารถด ารงชวตขนพนฐานในเขตเมอง และเพมปญหาชมชนแออดซงม ผอาศยอยในแหลงเสอมโทรมถงประมาณ 2 ลานคน จงจ าเปนตองมมาตรการชวยเหลอดานการจดหาทอยอาศยการเพมพนทกษะ ความรความสามารถในการประกอบอาชพ รวมตลอดทงการขยายบรการพนฐานทางสงคม เพอยกระดบคณภาพชวตของคนยากจนใน

เขตเมองใหดขน

1.5 แนวโนมการขยายตวของประชากร ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ในอนาคตจะยงคงขยายตวตอไป แตในอตราทชะลอตวลงอนเนองมาจากผลของนโยบายการกระจายตวความเจรญออกสสวนภมภาคในระยะทผานมา และเปนทคาดไววาสดสวนของประชากรในเขตกรงเทพมหานครจะลดลงจากรอยละ 42 ลงเหลอประมาณรอยละ 34 ของประชากรในเขตเมองใน 2 0 ปขางหนา ทงน ทศทางการขยายตวของมหานครใหญตดตอเขากบเขต พนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก และกลายเปนภาคมหานครใหญตดตอเขากบเขตพนทบรเวณชายทะเลตะวนออก ซงจะเปนฐานอตสาหกรรมหลกและประตเศรษฐกจใหมของประเทศไทย จงมความจ าเปนทจะตองวางมาตรการเรงสงเสรมแนวโนมนใหเกดการพฒนาภาคมหานครขน เพอใหเปนศนยกลางทางเศรษฐกจการคา และการเงนสนานาชาตตอไป

2. เปาหมายการพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหม

การพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มงทจะพฒนาโครงขายบรการพนฐาน เพอเปนแกนน าการขยายตวและการใชทดนในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ใหเปนไปในทศทางทเหมาะสมเปนระเบยบและใหสามารถเชอมโยงเปนระบบเขากบการพฒนาพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก โดยการวางแผนแกปญหาการขาดแคลนบรการพนฐานและพฒนาคณภาพชวต และสภาวะแวดลอมของเมอง ตลอดจนการเพมประสทธภาพระบบการบรหาร และก าหนดเปาหมายการพฒนาเปนกลมพนทหลก คอ

2.1 ภาคมหานครครอบคลมพนท และแนวเชอมตอระหวาง “กรงเทพมหานครและปรมณฑล” และ “พนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก” ซงมเปาหมายทจะพฒนาใหเปนระบบโครงขาย

ชมชนเมองเดยวกน

2.2 พนทแหลงอตสาหกรรมของภาคกลางตอนบน ซงจะตอเชอมกบระบบเศรษฐกจของภาคมหานคร โดยมสระบรเปนศนยกลาง

104

3. แนวทางการพฒนาภาคมหานครและเขตเศรษฐกจใหม

3.1 พนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

3.1.1 ก าหนดแนวทางการพฒนาขยายตวของกรงเทพมหานครและปรมณฑลโดยประสานการลงทนโครงขายบรการพนฐานกบการจดการดานทดนและสงแวดลอม ใหการขยายตวของกรงเทพมหานครและปรมณฑลออกไปเชอมตอกบพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก กลาวคอ

(1) แนวทางการจดการใชทดนและสงแวดลอมเมองในเขตมหานคร

(1.1) ใชผงเคาโครงพฒนาภาคมหานครและผงเมองรวมของแตละชมชน เมองเปนแผนชน าการพฒนาทเดยว และขยายระบบโครงขาย บรการพนฐานของกรงเทพมหานครและปรมณฑล เพอใหการใชทดนของเมองเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน นอกจากนน จ าเปนจะตองมมาตรการเพอกระจายความแออดออกจากใจกลางเมอง เชน การสรางเมองใหมและเมองบรวาร การควบคมกอสรางอาคาร รวมทงการก าหนดมาตรการเพอปองกนการขยายตวของ เมองตามแนวยาวของถนน

(1.2) เพมการใชประโยชนพนทวางเปลาในเมอง เพอกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยจดบรการพนฐานสนบสนน โดยเฉพาะการกอสรางถนนเขาสพนทใหสามารถเชอมโยงเขากบระบบถนนทมอย

(1.3) ก าหนดเขตสงเสรม และควบคมการขยายตวของอาคารในแนวสง พรอมก าหนดมาตรการใหผประกอบการตองรบภาระการแกไขปญหาดานการจราจร การบ าบดน าเสย และผลกระทบดานสง แวดลอมอนๆ และเรงรดใหเกดผลในทางปฏบตโดยเรว

(1.4) ปรบปรงฟนฟชมชนเมองทมสภาพเสอมโทรม และก าหนดให ทองถนเปนองคกรกลาง ในการประสานงานกบหนวยงานอนๆ พรอมทงจดท าผงเฉพาะขน เพอใหเปนมาตรการในการฟนฟ

ชมชนเมอง

(1.5) การอนรกษพนททางประวตศาสตรและวฒนธรรม โดยเฉพาะในเขตกรงรตนโกสนทร ซงจะมผลตอการสงเสรมการทองเทยวอกทางหนงดวย

105

(1.6) สงเสรมใหมสถานทพกผอนหยอนใจ ไดแก สวนสาธารณะและสนามกฬาเพมขน และกระจายไปในพนทตางๆ อยางทวถง

(1.7) สงเสรมการพฒนาระบบบ าบดน าเสยและก าจดขยะมลฝอยส าหรบชมชน โดยเรงจดท าแผนแมบท เพอใชเปนกรอบในการลงทนด าเนนงาน และจดระบบดแลบ ารงรกษา โดยใหรฐบาลกลาง ทองถน และภาคเอกชน มสวนรวมในการลงทนและด าเนนการ

(1.8) เรงรดออกกฎหมายบงคบใชมาตรฐานน าทงชมชน และใชใหเกดผลในการปฏบต ตลอดจนควบคมคณภาพน าทงชมชน และน าทงจากกจกรรมอนบรเวณรมสองฝ งแมน าเจาพระยาอยางเขมงวดควบคกนไปดวย

(2) แนวทางการพฒนาโครงขายบรการพนฐาน

(2.1) เรงแกไขปญหาการจราจรและจดระบบขนสงในเมอง โดย

(2.1.1) สงเสรมระบบการขนสงมวลชนสาธารณะ เพอลดความแออดคบคงของการจราจร และเพมประสทธภาพการใชประโยชนพนทชมชนหนาแนนโดยเฉพาะการเรงรด กอสรางระบบรถไฟฟาขนสงมวลชน การปรบปรงบรการรถโดยสารประจ าทาง และจดใหมระบบทางวงแยกเฉพาะส าหรบรถโดยสารประจ าทาง ตลอดจนสงเสรมการขนสง ผโดยสารทางน าใหเชอมโยงกบระบบรถโดยสารประจ า-ทางระบบรถโดยสารประจ าทาง และรถไฟฟาขนสงมวชน

(2.1.2) ประสานระบบทางดวนใหสมพนธกนและสอดคลองกบโครงขายระบบถนนทองถน ตลอดจนเรงรดกอสรางโครง ขายถนนสายหลก สายรองและถนนวงแหวนรอบเมองหรอทางเลยงเมอง เพอลดความแออดของการจราจรในเมองและชวยชน าใหการขยายตวของเมองเปนไปในกรอบและทศทางทเหมาะสม

(2.1.3) เรงรดการกอสรางสถานขนสงสนคาชานเมอง ตลอดจนมมาตรการควบคมการจอดรถบรรทกในเขตชนใน

(2.2) พฒนาระบบทางดวนระหวางเมอง ตลอดจนเตรยมการจดใหมระบบการขนสงทมประสทธภาพสง เชน ระบบรถไฟความเรวสง

106

เชอมโยงกรงเทพมหานครและปรมณฑลเขากบพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก

(2.3) พฒนาทาอากาศยานพาณชยสากลแหงท 2 ในเขตพนทภาค มหานคร โดยมการบรการพนฐาน ดานการจดทดนและสงแวดลอมใหสอดคลองกบการขยายตวของเมอง

(2.4) ขยายบรการระบบสอสาร ใหสามารถใหบรการไดอยางเพยงพอ มคณภาพทไดมาตรฐาน รวมทงสนบสนนใหมการน าบรการใหมๆ เขามาใหบรการมากขน โดยเฉพาะในพนทเขตเศรษฐกจใหม

(2.5) เรงรดการด าเนนงานตามแผนการปองกนน าทวมในกรงเทพ- มหานครและปรมณฑลใหเปนระบบทถาวร ควบคไปกบการอนรกษพนทน าหลากและการสงวนพนทลมเพอเกบกกน าชวคราว

(2.6) เรงขยายโครงขายบรการน าประปาเขาไปในพนทชานเมองกรงเทพมหานครและปรมณฑลทขยายตวรวดเรว ควบคไปกบการใชน าบาดาลของเอกชนและการอนรกษแหลงน าดบเพอการประปา

(3) ปรบปรงชมชนแออดเพอพฒนาทอยอาศยคนยากจนในเมองโดย

(3.1) ปรบปรงชมชนแออดเพอพฒนาทอยอาศยคนยากจนในเมองโดย

(3.1.1) ใหมกฎหมายเปนการเฉพาะขน เพอดแลชมชนแออด และคมครองสทธการอยอาศยของชาวชมชน รวมทงยกระดบรายไดและคณภาพชวตใหดขน

(3.1.2) ปรบปรงชมชนแออดทอยเดม และจดหาทอยใหมใหแก ชมชนทถกไลรอ โดยรวมลงทนระหวางรฐบาล ทองถน เจาของทดน และการเคหะแหงชาต

(3.1.3) รฐใหการอดหนนการลงทนกอสรางระบบสาธารณปการใหไดมาตรฐานสงขน เชน ระบบถนน ทางเดนเทา ทางระบายน า และการปรบถมทดน

(3.1.4) จดตงองคกรชมชนขนเพอดแลชมชนและจดใหมกองทน ส าหรบชาวชมชนแออดกยมควบคไปกบการสงเสรมอาชพ

107

(3.2) จดสรางทอยอาศยส าหรบผทมรายไดนอยและแรงงานอตสาห-กรรม โดย

(3.2.1) จดสรางทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอยในลกษณะอาคารเชามากขน เพอสนองความตองการทอยอาศยแบบ ชวคราว ตามสภาพสงคมอตสาหกรรมในปจจบน

(3.2.2) สนบสนนใหภาคเอกชนมสวนรวมในการจดสรางทอยอาศย ส าหรบผมรายไดปานกลางและนอยใหมากขน โดยพจารณาก าหนดมาตรการใหสงจงใจในการลงทน เพอใหสามารถสรางทอยอาศยราคาถกได

(3.2.3) รฐควรใหเงนอดหนนอยางพอเพยงในการจดสรางทอยอาศย ส าหรบผมรายไดนอย เพอเปนการชวยลดภาระ คาเชาหรอคาเชาซอแกผอยอาศย

(3.2.4) ใหเจาของโรงงานมสวนรวมลงทนในการสรางทพก ส าหรบคนงานใหมากขน เพอแบงเบาภาระภาครฐ

(3.3) พฒนาคนยากจนในเมองใหมโอกาสทางเศรษฐกจในการประกอบอาชพทม นคง มรายไดแนนอน สามารถมสวนรวมในการปรบปรงความเปนอยและคณภาพชวตของตนเองใหดขน โดยสงเสรมการประกอบอาชพสวนตวขนาดเลก และการฝกอบรมระยะสนเพอพฒนาฝมอแรงงาน

3.1.2 เพมประสทธภาพและวธการระดมทนของทองถนในการจดบรการพนฐานของเมอง ดงน

(1) เพมประสทธภาพการจดเกบรายไดของทองถนใหครบถวน และสอดคลองกบระดบการพฒนาทเปลยนแปลงไป โดยปรบปรงอตราภาษและคาธรรมเนยมตางๆ ของทองถนใหเปนปจจบนยงขน ปรบปรงฐานการจดเกบและเพมประเภทรายไดทรฐบาลแบงใหสวนทองถนมากขน รวมถงการพจารณาเพมเหลาสนเชอเพอการพฒนา เชน การจดตงกองทนพฒนาเมอง เปนตน

(2) สงเสรมใหภาคเอกชนเขามารวมมบทบาทในการลงทน และด าเนนงานบรการพนฐานมากขน โดยมการก าหนดประเภทกจกรรมทจะใหเอกชนเขารวมลงทนใหพรอมวธการและเงอนไขทจดเจน ควบคกบการพจารณาทบทวนกฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ ใหเอออ านวยเพอการน

108

(3) ใชมาตรการเกบคาบรการใหคมทน จากผใชบรการโดยตรง หรอผไดรบประโยชนจากการลงทนจดบรการพนฐานของรฐ ตลอดจนรเรมใชกลไกใหมๆ เชน การจดเกบคาธรรมเนยมการพฒนาจากโครงการของภาคเอกชนทท าใหตนทนการจดบรการพนฐานของรฐสงขน การจดเกบคาธรรมเนยมการประเมนพเศษจากเจาของทดนซงไดรบประโยชนจากบรการพนฐาน และการใชแนวคดการจดรปทดนเปนเครองมอในการเตรยมทดนเพอการจดบรการพนฐาน เปนตน

3.1.3 ปรบปรงการบรการงานพฒนากรงเทพมหานครและปรมณฑล

(1) จดใหมกลไกระดบนโยบาย เพอการวางแผนและประสานแผนโดยสวนรวมในระดบชาต ท าหนาทก าหนดนโยบายสงการ และประสานการปฏบตงานขนเปนการเฉพาะ

(2) ปรบปรงและเพมขดความสามารถขององคกรทองถน ใหเขมแขงยงขน ทงในดานการวางแผน การบรหารการเงนและการจดการ ตลอดจนวางผงเมอง

(3) พจารณาปรบปรงกฎหมายและระเบยบขอบงคบตางๆ ใหเออประโยชนตอการพฒนาเมอง เชน พระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ.2530 เพอใหสามารถจายคาทดแทนไดสอดคลองกบราคาตลาด พระราชบญญตรกษาคคลอง พ.ศ. 2445 เพอเพมบทลงโทษและคาปรบผบกรกใหสงขน

(4) พจารณาออกกฎหมายใหม เพอใชเปนเครองมอในการบรหารพฒนาเมอง เชน กฎหมายเกยวกบการจดรปทดนและการบรณะปรบปรงฟนฟเมอง เปนตน

3.2 การพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกใหสมบรณยงขน

พนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก เปนฐานอตสาหกรรมหลกและประตเศรษฐกจใหมของประเทศ ทจะชวยรองรบการขยายตวทางดานอตสาหกรรม และลดความแออดของกรงเทพมหานครและปรมณฑลประกอบดวย (1) พนทเปาหมายแหลมฉบง จงหวดชลบรซงจะเปนเมองทาสมยใหมของประเทศ มทาเรอพาณชยระดบมาตรฐานสากล ส าหรบขนสงสนคาตคอนเทนเนอร เขตนคมอตสาหกรรมทวไป และเขตอตสาหกรรมสงออก ( 2 ) พนทเปาหมาย มาบตาพด จงหวดระยอง ซงจะเปนเมองอตสาหกรรมสมยใหมของประเทศ มทาเรอ อตสาหกรรมส าหรบขนถายวตถดบสนคาทวไป และสนคาของเหลวทางเคม พรอมกบมเขตนคมอตสาหกรรมส าหรบรองรบอตสาหกรรมขนาดใหญ เชน โรงงานปโตรเคม และโรงกลนน ามนรวมตลอดทง ( 3 ) ชมชนเมองศนยกลางความเจรญของภาค ไดแก ชลบร ระยอง

ฉะเชงเทรา

109

ดงนน เพอใหการกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจและการขยายตวของเมองออกจากเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล สเขตพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก บรรล เปาหมายการพฒนาทจะใหพนทท งสองเขตเชอมโยงเปนระบบโครงขายชมชนเมองเดยวกน

ตลอดจนเพอเชอมโยงประตเศรษฐกจใหมของประเทศเขากบพนทตอนในของประเทศโดยเฉพาะภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ใหสามารถเปดออกสการคากบนานาชาตได โดยตรง จงก าหนดแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออกใหสมบรณยงขนส าหรบขนตอนตอไป ดงน

3.2.1 เรงขยายโครงขายพนฐานหลก โดยเฉพาะระบบถนน รถไฟ สอสารเพอเชอมโยงพนทเปาหมายบรเวณแหลมฉบง มาบตาพด ตลอดจนชมชนเมองศนยกลางความเจรญของพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออกเขากบโครงขายของประเทศใหเปน

ระบบ เพอใหพนทตอนในของประเทศสามารถใชประโยชนจากฐานเศรษฐกจใหมนไดอยางเตมท

3.2.2 เนนการปฏบตงานตามแผนงานดานชมชน สงคม สงแวดลอมและการปกครอง เพอจดสรางชมชนเมองใหมแหลมฉบง และมาบตาพด พรอมบรการพนฐานทางเศรษฐกจ บรการพนฐานทางสงคม ควบคไปกบการวางระบบวธการบรหารชมชน

ใหสอดคลองกบระดบของการพฒนา

3.2.3 วางระบบบรหารและจดการดานบรการพนฐานหลกตางๆ ใหมการแขงขนดานการใหบรการ โดยใหภาคเอกชนเขามามบทบาทมากยงขน เชน การบรหารจดการทาเรอพาณชย เปนตน

3.3 เรมพฒนาพนทแหลงอตสาหกรรมของภาคกลางตอนบน

เนองจากการขยายตวทางดานอตสาหกรรมในกรงเทพมหานครและปรมณฑลโดยเฉพาะบรเวณชานเมองยงสรางปญหาในดานความแออดและสภาวะแวดลอมของเมองจง

เปนการเหมาะสมทจะพฒนาฐานเศรษฐกจแหงใหมบรเวณภาคกลางตอนบน ใหเปนศนยกลางรองรบการกระจายอตสาหกรรมออกจากกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมตลอดทงเพอใหเปนจดเชอมโยงในการขนสงผลตผลการเกษตรเพอการสงออกเขากบทาเรอพาณชยแหลมฉบง โดยไมตองผานเขามาสรางความแออดในกรงเทพมหานคร ทงน โดยก าหนดเปาหมายทจะพฒนา (1) เมองสระบร เปนฐานเศรษฐกจหลกของภาคกลางตอนบนดานการคา การคมนาคมขนสงและบรการสนบสนนดานตางๆ ( 2 ) แกงคอย เปนศนยกลางอตสหกรรมซเมนต วสดกอสราง และอตสาหกรรมทจะกระจายตวออกจากกรงเทพมหานครและปรมณฑล และ ( 3 ) ทาเรอ/ทาหลวง เปนศนยกลางการแปรรปพชผลการเกษตรเพอการสงออกตามแนวทางการพฒนา ดงน

110

3.3.1 บรหารจดการใหการขยายตวของอตสาหกรมมในพนทเปาหมายเจรญเตบโตอยางเปนระบบ เพอมใหเกดปญหาสงแวดลอมเสอมโทรม โดย

(1) ก าหนดมาตรการจงใจใหโรงงานอตสาหกรรมทจะตงขนใหมเขาไปอยในพนทศนยกลางอตสาหกรรมสระบร

(2) สงเสรมการใชกาซธรรมชาต เปนพลงงานส าหรบอตสาหกรรม โดยเชอมทอกาซทสงมาจากพนทชายฝ งทะเลตะวนออกเขากบทอสงกาชทมาจากภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ

(3) เรงจดบรการพนฐานหลกตางๆ เชน ถนน ประปา ไฟฟา โทรศพท

(4) สงเสรมบทบาทของสวนทองถนในการควบคม ก ากบ ดแล การประกอบการของโรงงานอตสาหกรรม มใหเกดผลเสยตอสภาวะแวดลอม

3.3.2 พฒนาเมองสระบรใหเปนเมองศนยกลางของภาคกลางตอนบน และเปนศนยกลางคมนาคมขนสงระหวางภาค โดย

(1) พฒนาโครงขายบรการพนฐานใหเชอมโยงกบพนทบรเวณชายฝ งทะเล ตะวนออก

(2) พฒนาระบบคมนาคมขนสงเชอมโยงในแนวตะวนออก-ตะวนตกและระบบ เชอมโยงภายในภาคกบพนทศนยกลางอตสาหกรรมสระบร

(3) เรงพฒนาใหเปนฐานเศรษฐกจหลกของภาค โดยเฉพาะอยางยงการเปน ศนยกลางทางการคา การใหบรการทางวชาการ การศกษา ฝกอบรม พฒนา ฝมอแรงงานและการใหค าปรกษาทางธรกจ

บทน า

1. สรปสถานการณดานการกระจายรายไดและกระจายการพฒนา

ในระยะเวลาทผานมา เศรษฐกจของประเทศขยายตวในอตราสง แตชองวางระหวางรายไดของประชาชนกลมตางๆ ทงภายในเมองดวยกนเอง ระหวางเมองกบชนบท ตลอดจนระหวางกรงเทพมหานครกบภาคตางๆ มมากขน ซงนบวามลกษณะเชนเดยวกนกบของประเทศทก าลงกาวไปสการเปนประเทศอตสาหกรรมใหมโดยทวไป ทมกจะมปญหาชองวางระหวางรายไดเกดขนในชวงหวเลยวหวตอของการพฒนา แตหลงจากนนแลวหากมการด าเนนนโยบายกระจายรายไดทเหมาะสม สถานการณทางดานกระจายรายไดกจะคลคลายไปในทางทดข น อยางไรกตามประเดนปญหาการกระจายรายไดกจะคลคลายไปในทางทดข น อยางไรกตามประเดนปญหาการกระจายรายไดของประเทศไทยในปจจบนพอจะสรปได ดงน . -

1.1 สดสวนของประชากรทมอยในขายยากจนลดลงไมมากนก

แมวาโครงการผลตของไทยจะเปลยนแปลงจาก การผลตในภาคเกษตรกรรมเปนหลกมาเปนอตสาหกรรมมากขนเปนล าดบกตาม แตประชากรสวนใหญของประเทศกยงประกอบอาชพทางการเกษตร ซงรายไดไมแนนอน อนเนองมาจากการผลตทตองพงพาสภาพภมอากาศ และความ ผนผวนของราคาสนคาเกษตรในตลาดโลก ขณะเดยวกนการมงานเสรมเพอเพมรายไดนอกภาคเกษตรในชนบทกยงมจ ากด เพราะกจการอตสาหกรรมและบรการยงไมกระจายออกไปสสวน ภมภาคและเขตชนบทเทาทควร ดวยเหตนสดสวนประชากรทอยในขายยากจนในประเทศจงยงคงลดลงไมมากนกในชวงป 2519-2531 โดยลดลงจากละ 30 ในป 2519 เหลอรอยละ 23.7 ในป 2531 นอกจากน กลบเพมขนในปทมปญหาราคาสนคาเกษตรตกต า ดงจะเหนไดจากในป 2529 ซงเปนปทราคาพชผลเกษตรหลกตกต าอยางมาก สดสวนประชากรยากจนเพมขนเปนรอยละ 29.5 อยางไรกด เมอราคาสนคาเกษตรอยในเกณฑทดในป 2 5 3 1 สดสวนประชากรยากจนลดลงเหลอ รอยละ 23.7 ซงแสดงวาราคาสนคาเกษตรมบทบาทส าคญอยางมากกบการเปลยนแปลงภาวะความ

ยากจนของประชากรในชนบท

1.2 ความเหลอมล าของรายไดระหวางคนกลมตางๆ มมากขน

ความเหลอมล าของรายไดระหวางคนกลมตางๆ มแนวโนมเพมขน โดยปรากฏวาสดสวนรายไดของผทมรายไดสงสด 20 เปอรเซนตแรกของรายไดทงประเทศ เพมจากสดสวนรอยละ 49.3 ในป 2518/2531 ขณะทกลมผมรายไดต าสด 20 เปอรเซนตหลง มสดสวนของรายไดลดลงจาก รอยละ 6.1 เหลอรอยละ 4.5 ในชวงเวลาเดยวกน ทงนเนองจากอตราการขยายตวของระดบรายไดกลมแรกเฉลยสงถงรอยละ 9.9 ตอป ในชวงป 2518 – 2531 เปรยบเทยบกบอตราเพมเฉลยรายไดรอยละ 6.5 ตอป ในชวงเวลาเดยวกน ทงนเนองจากความไมสมดลในระบบเศรษฐกจ 4 ดาน คอ

112

ความไมสมดลระหวางโครงสรางการผลตกบโครงสรางการมงานท า ความไมสมดลระหวางการกระจายตวของประชากรผลตกบโครงสรางการมงานท า ความไมสมดลระหวางการกระจายตวของประชากรกบการกระจายตวของการผลตระหวางภมภาคตางๆ ความไมสมดลของระบบการศกษาทเขาเรยนตอจากระดบประถมศกษามอตราต ามากโดยเฉพาะอยางยงในชนบทและความไมสมดลในการถอครองทรพยสนทางเศรษฐกจทมการกระจกตวของทรพยสนอยในกลมบคคลจ านวนนอยราย

1.3 ชองวางของรายไดระหวางภาคตางๆ ของประเทศและระหวางเมองกบชนบทเพมสงขน

ทางดานชองวางของรายไดเฉลยตอหวของประชากรระหวางภาคตางๆ กปรากฏวาเพมสงขนตามล าดบ เนองจากรายไดของประชากรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลเพมขนในอตราทรวดเรวกวารายไดของประชากรในภาคอน กลาวคอระหวางป 2524-2531 รายไดเฉลยตอหวของประชากรเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลเพมขนในอตรารอยละ 10.9 ตอป ขณะทภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคเหนอมอตราเพมของรายไดประชากรเฉลยรอยละ 7 . 3 - 8 . 5 ตอป สงผลใหรายไดเฉลยตอหวประชากรเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลทงชวงหางจากภาคอนๆ

มากขน โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภาคทมระดบและปรมณฑล 8 . 7 เทาตวในป 2524 และระดบความความแตกตางของรายไดในสองภาคดงกลาวเพมขนเปนเกอบ 10 เทาตวในป 2 5 3 1 เปนตน

นอกจากน เมอพจารณาในแงของเมองกบชนบท พบวารายไดเฉลยตอหวของประชากรในเขตชนบทป 2519 ประมาณ 3,252 บาทตอป ในขณะทรายไดเฉลยตอหวของประชากรในเขตเมองประมาณ 7,908 บาทตอป หรอประมาณ 2.4 เทาของรายไดในเขตชนบท ตอมาในป 2530 / 2531 รายไดเฉลยตอหวของประชากรในเขตชนบทเพมขนเปน 8 , 916 บาทตอป และรายไดเฉลยตอหวของประชากรในเขตเมองเพมขนเปน 26,970 บาทตอป หรอตางกนประมาณ 3 เทา และมแนวโนม

ทจะหางออกไปอกหากมไดมการก าหนดมาตรการทจะดแลเอาใจใสในเรองนอยางจรงจง

ชองวางของรายไดระหวางภาค และระหวางเมองกบชนบททขยายกวางขนน มสาเหตมาจากการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตของประเทศมาสการผลตทางดานอตสหกรรมและบรการในเขตเมองมากขน โดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล และฐานการผลตเหลานยงไมกระจายตวออกไปสภมภาคและชนบทมากเทาทควร จงท าใหโอกาสทางเศรษฐกจ การจางงานและ

การเพมรายไดของประชากรในเมองสงกวาประชากรในชนบท

113

2. แนวโนมปญหาในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

นอกจากความเหลอมล าในดานตางๆ ดงทปรากฏในขอเทจจรงขางตนแลว ยงเปนท คาดหมายอกวาหากไมมการด าเนนนโยบายการกระจายรายไดอยางจรงจงในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 สถานการณดงกลาวจะรนแรงมากขนและจะกอใหเกดปญหาใหมเพมขนอก คอ

2.1 การอพยพจากชนบทเขาสเมองจะสงขน

ผลจากการทราคาสนคาเกษตรจะยงคงผนผวนและมแนวโนมไมสดนก เนองจากประสบปญหาการแขงขนในตลาดโลกคอนขางสง ประกอบกบทรพยากรตางๆ ทเคยใชเปนฐานการผลตเรมมสภาพเสอมโทรมลง ไดท าใหผลผลตลดต าลงหรอมฉะนนกจะตองใชตนทนสงขน ดวยสาเหตดงกลาวนจะท าใหรายไดของประชากรในภาคเกษตรมแนวโนมทไมแนนอน และจะมสวนผลกดนให

เกษตรกรผละจากอาชพเดมไปสอาชพใหมในเมองเพมมากขน

2.2 ความยากจนในเมองจะรนแรงขน

เมอการอพยพเขาสเมองเพมสงขน ปญหาทจะตามมากคอ จ านวนคนยากจนในเมองจะเพมขน เพราะสวนใหญของผอพยพมกเปนแรงงานไรฝมอ คาจางต า รายไดนอย ไมเพยงพอทจะ ด ารงชวตขนพนฐาน ขณะเดยวกนกจะมปญหาขาดแคลนทอยอาศย ปญหาสขภาพอนามย รวมไป

ถงการศกษาของเดกเลกทอพยพตดตามผปกครองเขามาหางานท าในเมอง

3. โอกาสในการกระจายรายได

อยางไรกด จากการพจารณาถงปจจยอนๆ และสถานการณโดยรวมทจะเกดขนในชวงเวลาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 พบวาโอกาสทการกระจายรายไดจะดขนมอยหลายประการเชนกน

ไดแก

3.1 การขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเนอง

การทเศรษฐกจไทยในชวงระยะเวลาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ขยายตวในระดบสงมาก และในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 กคาดวาอตราการขยายตวตอเนองไปตามเปาหมายทวางไวประมาณรอยละ 8 . 2 ตอปนน จะมสวนชวยใหรายไดประชาชาตโดยสวนรวมเพมสงขน ดงนน หากมการจดระบบการกระจายรายไดทเหมาะสมกจะชวยใหความเหลอมล าของกลมอาชพตางๆ ตลอดจน

ความแตกตางระหวางภมภาคมแนวโนมลดลง

3.2 โอกาสในการจางงานยงมสง

โดยทเศรษฐกจไทยยงขยายตวตอไปและจะปรบทศทางไปสการจางงานในภาคอตสาหกรรมและบรการมากขนอก จงท าใหความตองการก าลงในภาคดงกลาวจะยงอยในระดบสง ดงนน หาก

114

สามารถพฒนาก าลงแรงงาน โดยเฉพาะในสวนทอยในชนบทและแรงงานไรฝมอในชมชนแออดใหมความรความสามารถมากขน กจะเปนการเพมโอกาสการมงานท าและไดรบคาแรงงานสงขน

3.3 ภาครฐไดเนนความส าคญของการกระจายรายไดอยางเปนรปธรรมมากขน

โดยททกฝายในสงคมเหนพองตองกนวา ปญหาการกระจายรายไดเปนปญหาพนฐานทจะตองไดรบการแกไขเพอใหเกดความเปนธรรมในสงคม ฉะนน จงเปนโอกาสทภาครฐจะไดใหความส าคญตอการด าเนนนโยบายและแผนงานกระจายรายไดทเปนรปธรรมและเกดผลอยางจรงจง

ตอกลมเปาหมายผยากจนทงในเมองไดชดเจนยงขน

เมอพจารณาถงปญหาและโอกาสตางๆ ดงทกลาวถงขางตนแลว แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงมเจตนารมณ ดงตอไปน

3.3.1 เพอใหกลมผดอยโอกาสสามารถด ารงชพอยได โดยไดรบสงจ าเปนขนพนฐานแกการด ารงชพอยางเพยงพอ

3.3.2 เพอใหกลมเปาหมายมความสามารถในการพฒนาฐานะความเปนอยใหดข น

3.3.3 เพอลดความเหลอมล ารายไดระหวางประชาชนกลมตางๆ ใหคลคลายไปในทางท ดขน

3.3.4 ใหมแผนเพอเสนอแนวทางและมาตรการดานการกระจายรายไดทเปนรปธรรม สามารถใชเปนเครองมอในการประสานกบแผนงานในดานตางๆ ทเกยวกบการกระจายรายได และใชเปนกรอบนโยบายส าหรบกระทรวง ทบวง กรม และหนวยงานตางๆ ในการจดท าแผนปฏบตการ

เพอใหเกดการกระจายรายไดมากขน

4 . เปาหมายการกระจายรายได

เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการแกไขปญหาการกระจายรายได และการกระจายการพฒนาดงกลาวขางตน เหนควรก าหนดเปาหมายการกระจายรายได ดงตอไปน

4.1 กลมเปาหมาย ก าหนดกลมเปาหมายไวรวม 6 กลม คอ

4.1.1 กลมเกษตรกรยากจน

4.1.2 กลมแรงงานรบจางภาคเกษตรกรรม

4.1.3 กลมประกอบอาชพสวนตวขนาดเลกและธรกจขนาดยอม

4.1.4 กลมลกจางเอกชนผมรายไดนอย

115

4.1.5 กลมขาราชการและพนกงานของรฐ

4.1.6 กลมทชวยเหลอตวเองไมได

4.2 ใหกลมเปาหมายสามารถด ารงชพอยได โดยไดรบสงจ าเปนพนฐานแกการด ารงชพอยาง พอเพยง และมความสามารถในการพฒนาฐานะความเปนอยของตนเองใหดขน

4.3 เปาหมายดานจ านวนคนยากจน ลดสดสวนของประชากรทอยใตขดความยากจนจากรอยละ 23.7 ในป 2531 ใหเหลอต ากวารอยละ 20 ในป 2539 ซงเปนปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

4.4 เปาหมายลดความแตกตางของรายไดระหวางกลมคนในประเทศ โดยใชนโยบายและ มาตรการยกระดบรายไดของกลมผมรายไดนอย โดยเฉพาะในชนบทเปนกรณพเศษ

4.5 พนทเปาหมาย

4.5.1 เมองศนยกลางความเจรญในภมภาค

4.5.2 พนทเศรษฐกจใหม

4.5.3 พนทชนบทลาหลง

5 แนวทางการกระจายรายได

เพอสามารถบรรลเปาหมายทก าหนดไว จ าเปนตองก าหนดนโยบายและมาตรการดานเศรษฐกจและสงคม เพอสรางโอกาสและเพมขดความสามารถแกประชากรในแตละกลมเปาหมาย ใหสามารถเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนาประเทศ และไดรบผลตอบแทนจากการพฒนา

อยางมประสทธภาพและเปนธรรม

ในการสรางโอกาสทางดานเศรษฐกจและสงคมนน นโยบายทางดานการกระจายรายไดจะเนนการกระจายฐานทางเศรษฐกจไปสภมภาค เพอเพมการมงานท าในภาคนอกเกษตร เนนการ เขาถงปจจยในการผลต เชน ทดนท ากน และสนเชอ ตลอดจนบรการพนฐานตางๆ เพอยกระดบการผลต คณภาพชวต และความเปนอยทดข นของคนยากจน ทงนจะเนนการพฒนาใหสอดคลองกบความตองการของทองถน โดยจะการอ านาจการบรหารงานพฒนาสภมภาคและทองถน

สวนทางดานการเพมขดความสามารถของประชากรกลมเปาหมายในการกระจายรายได จะมงเนนการเพมศกยภาพใหประชากรกลมเปาหมาย โดยขยายโอกาสทางการศกษาจดฝกอบรมและบรการใหเปนประโยชนตอตนเองไดอยางมประสทธภาพ ทงน นโยบายและมาตรการประกอบดวย

116

5.1 ด าเนนนโยบายดานการเงนการคลงและการพฒนาตลาดทน

ใหมผลในการสนบสนนการกระจายรายไดยงขน โดยการกระจายอ านาจทางการคลง การกระจายหน และการใชมาตรการทงทางดานภาษและรายจายของรฐมงสรางความเปนธรรมในสงคม

มากขน

5.2 ก าหนดนโยบายและมาตรการส าหรบการกระจายการถอครองทรพยสน

เพอประโยชนประชาชนมหลกประกน ทงในดานทอยอาศยและทดนท ากนมากขน โดยเฉพาะดานทอยอาศย ควรเนนหนกในเขตเมองซงมปญหารนแรงขนทกขณะ

5.3 เนนการปรบปรงระบบการผลต

โดยเฉพาะในดานการเกษตรกรรม อตสาหกรรมและพาณชกรรมเพอสนบสนนการกระจายรายไดมากขน ประเดนส าคญทสด ไดแก ทางดานเกษตรกรรมใหมการขยายตวในอตราเฉลยรอยละ 3 . 4 ตอป และใหมนโยบายทชดเจนเกยวกบการผลตและราคาทจะท าใหรายไดของเกษตรกรไม

ผนผวนขนลงมากเกนไป

5.4 พฒนาเมองและการกระจายบรการพนฐานทางเศรษฐกจและสงคมไปสสวนภมภาคใหมากขน

รวมทงการกระจายอ านาจการบรหารไปใหจงหวดและสวนทองถนไดมโอกาสตดสนใจ เพอแกปญหาทตนเองเผชญอยตามความเหมาะสม

5.5 ด าเนนการพฒนาชนบท

โดยมงกระจายอ านาจบรหารงานพฒนาไปสสวนภมภาคและทองถน โดยจดใหม งบประมาณสนบสนนการพฒนาจงหวด เพอยกระดบรายไดและความเปนอยของคนยากจนในชนบท ขณะเดยวกนวางมาตรการเพอสนบสนนบทบาทขององคกรประชาชน องคกรพฒนาเอกชน

และภาคธรกจเอกชนเขารวมในกระบวนการพฒนาชนบทอยางมประสทธภาพ

5.6 ในระยะยาวควรก าหนดนโยบายพฒนาดานทรพยากรมนษย

โดยใหการศกษาทเหมาะสม อนจะเปนรากฐานตอการพฒนาในอนาคตขางหนาโดยเฉพาะอยางยงการเพมโอกาสการศกษาในระดบมธยมศกษาในใหสงขนส าหรบประชาชนในชนบท

นอกจากนควรพจารณาถงปญหาดานสาธารณสข สวสดการแรงงานและสงคมตางๆ ควบคไปดวย (รายละเอยดโปรดดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 สวนท 4 )

117

แนวนโยบายและมาตรฐานดงกลาวขางตนน หากไดมการด าเนนการอยางจรงจงแลว สถานการณการกระจายรายไดจะดขน หรออยางนอยกจะไมเลวลงไปกวาเดม ทงน เพราะวาเกษตรกรยากจน และกลมผมรายไดนอยอนๆ จะมความสามารถในการพฒนาความเปนอยใหดข น มทดนท ากน มความมนคงในทอยอาศยและรายได รวมทงไดรบการศกษาฝกอบรมและบรการ สาธารณสข ซงจะชวยพฒนาขดความสามารถในการเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนาและไดรบประโยชนจากการพฒนามากขน ในขณะเดยวกนการกระจายการพฒนาเมองศนยกลางใน ภมภาคและบรการพนฐานสสวนภมภาคจะเปนการสรางฐานเศรษฐกจใหม เพอใหเปนแหลงทมาของรายได และการมงานทส าหรบคนในชนบท ซงจะชวยลดความเหลอมล าของรายไดระหวางภาค และระหวางเมองกบชนบทลงเปนล าดบ

บทท 1 แนวนโยบายการเงนการคลงเพอเสรมสรางการกระจายรายได

1 . ผลการพฒนาทผานมา

1.1 ในระยะทผานมารฐบาลไดใชนโยบายรายจายเปนหลกในการสนบสนนการกระจายรายไดและกระจายการพฒนา โดยการจดสรรงบประมาณรายจายในดานบรการพนฐานรายไดและกระจายการพฒนา โดยการจดสรรงบประมาณรายจายในดานบรการพนฐานใหกระจายไปสสวนภมภาค เพอเพมรายได และพฒนาความเปนอยของประชาชนในชนบท ทงในดานการเกษตร การศกษา สาธารณสข บรการทางสงคมตางๆ เปนตน ทงน เฉพาะงบประมาณรายจายทจดสรรเพอการพฒนาชนบทโดยตรงและการสรางงานในชนบทในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 มจ านวนถง 112,140 ลานบาทเพมขนจากระยะของแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 ถง 6.6 เทา อยางไรกตาม การใชนโยบายรายจายเพอเสรมการกระจายรายไดในชนบทดงกลาว ไมอาจตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถนอยางเตมท เนองจากอ านาจการตดสนใจในการใชจายและพฒนาโครงการสวนใหญถกก าหนดจากสวนกลาง และทองถนยงมบทบาทจ ากด

1.2 ส าหรบการชวยเหลอผมรายไดในเขตเมองนน แมรฐบาลจะไดมการจดสรรงบประมาณ รายจายในการพฒนาทอยอาศยและจดสวสดการสงคมทจ าเปนใหผมรายไดนอยในเขตเมองแลวกตาม แตยงมจ านวนนอยและไมเพยงพอ โดยจะเหนไดจากการจดสรรงบประมาณใหการเคหะ- แหงชาตเพอสรางทอยอาศยใหแกประชาชนผมรายไดนอยในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 มจ านวนเพยง 1 , 6 6 0 ลานบาทเศษ เทานน

1.3 ในดานการใชนโยบายภาษสนบสนนกระจายรายไดนบไดวายงมการด าเนนการอยในขอบเขตทจ ากด คอ เพยงการปรบปรงอตราภาษและวธการจดเกบภาษเงนไดเพอลดภาระภาษของผมรายไดต าเปนหลกเทานน ยงไมมการมงใชภาษทจดเกบบนฐานของมลคาทรพยสน ซงเปน

เครองมอใหเกดการกระจายรายไดและการกระจายทรพยสนโดยตรง

1.4 ในดานนโยบายการเงนเพอเสรมสรางการกระจายรายได นอกจากรฐไดใหกยมแกเกษตรกรโดยผานทางธนาคารพาณชยแลว ยงไดสนบสนนการปลอยสนเชอสชนบทหรอใชในการผลตและเพมรายไดของเกษตรกรมากขน โดยการเพมทนใหแกธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ซงในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 (จนถงเดอนมนาคม 2534) สามารถปลอยสนเชอใหแกเกษตรกรและธรกจการเกษตรเปนจ านวนถง 109,880 ลานบาท รวมทงไดก าหนดเงอนไขการเปดสาขาของธนาคารพาณชยในการกระจายบรการและสนบสนนใหปลอยสนเชอสชนบทมากขน โดยชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 (จนถงสนเดอนมนาคม 2534) ธนาคารพาณชยด าเนนการปลอยสนเชอนประมาณ 875,569 ลานบาท หรอรอยละ 18.2 ของเงนฝากซงต ากวาเปาหมายรอยละ 20 เลกนอย

119

อยางไรกตามการด าเนนการตามนโยบายการเงนดงกลาวยงไมเพยงพอตอความตองการ และยงไมกระจายสเกษตรกรสวนใหญอยางทวถง

1.5 ในดานนโยบายรายได รฐบาลไดมการด าเนนการยกระดบและรกษาระดบรายไดของกลมสงคมตางๆ โดยตอเนอง ไดแก การยกระดบรายไดของเกษตรกรและชาวชนบทโดยการสรางงานในชนบท การพฒนาชนบท ตลอดจนยกระดบราคาพชผลเกษตรตางๆ ส าหรบผมรายไดประจ ากไดมการปรบโครงสรางเงนเดอนคาจางของขาราชการและพนกงานรฐวสาหกจตางๆ อยางไรกตาม การด าเนนการดงกลาว เปนภาระอยางมากตอรายจายของรฐบาล ท าใหไมสามารถด าเนนการไดอยาง ทวถงเตมท จงกอใหเกดปญหาการสญเสยก าลงคนในภาครฐสภาคเอกชนซงใหผลตอบแทนท

สงกวา

1.6 ดงนน นโยบายการเงนการคลงเพอเสรมสรางการกระจายรายไดในแผนพฒนาฯฉบบท 7 จ าเปนตองใหความส าคญเพมขนในเรองการก าหนดมาตรการทางดานภาษควบคไปกบมาตรการ

ทางดานการเงน การกระจายอ านาจในการบรหารรายจาย และการเพมประสทธภาพการบรหารงานของทองถน

2. เปาหมายการพฒนาเพอเสรมสรางการกระจายรายได

2.1 กระจายอ านาจและยกระดบขดความสามารถทางการคลงของสวนทองถนใหสงขน

2.2 กระจายการถอครองกรรมสทธในทรพยสนใหเปนธรรมมากขน และใชนโยบายรายจายเพอสนบสนนการเพมรายไดและพฒนาคณภาพชวตใหแกเกษตรกร ลกจาง ผประกอบการ รายยอย ขาราชการ พนกงานของรฐ และผทชวยเหลอตนเองไมได

2.3 กระจายสนเชอบรการทางการเงน และตลาดทนสสวนภมภาคใหมากขน โดยเฉพาะแกการเกษตรรายยอย ผประกอบอาชพสวนตวขนาดเลกและธรกจรายยอย พนกงานลกจางผมรายได

นอย

3. แนวนโยบายการพฒนาและมาตรการ

3.1 การกระจายอ านาจและยกระดบความสามารถทางการคลงสวนทองถน

3.1.1 การกระจายอ านาจการคลงและงบประมาณสราชการสวนภมภาคและสวนทองถน โดย

(1) พจารณาใหสวนภมภาคสามารถจดท าค าของบประมาณไดโดยตรงและพจารณาจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปเปนกอนตามหลกเกณฑทก าหนดใหแกจงหวดเพอ

120

ด าเนนการตามโครงการของสวนภมภาคและสวนทองถนไดโดยอสระภายใตกรอบแผนพฒนาจงหวด

(2) ใหมการปรบปรงกฎและระเบยบเกยวกบการเบกจายเงนงบประมาณของสวนภมภาคและทองถนใหมความคลองตว

3.1.2 การปรบปรงระบบการจดเกบรายได การอดหนนและการจดหาเงนทนของสวนทองถน โดย

(1) ด าเนนการจดท าแผนทภาษและทะเบยนทรพยสนใหครบถวน และปรบปรงการประเมนราคาทดนใหสะทอนราคาตลาดมากขน และประกาศใหราคาประเมนนอยางจรงจง

(2) พจารณาเพมประเภทภาษเสรมทจดเกบเพมเตมจากภาษสรรพสามตและ/หรอปรบปรงอตราภาษใหเพมขน

(3) ปรบปรงกฎหมายวาดวยการผลตจากทรพยากรธรรมชาตใตพนดนบางประเภท เพอใหสวนทองถนสามารถมรายไดในรปภาษบ ารงทองทและเงนบ ารงพเศษเพอฟนฟและ

บรณะพนทแหลงผลตทรพยากรธรรมชาตดงกลาว

(4) ปรบปรงหลกเกณฑการจดสรรรายไดจากภาษสวนกลางจดเกบแทนสวน ทองถน โดยจดสรรใหแกสวนทองถนใหมากขนและเหมาะสมตามประเภทของภาษเพอใหเกดความ

เปนธรรมในระหวางทองถน

(5) ปรบปรงหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนใหสวนทองถน ใหสอดคลองกบ ขดความสามารถและความพยายามในการจดเกบรายไดของสวนทองถน ทงเงนอดหนนเปนกอน

และเปนสดสวนของคาใชจายของโครงการพฒนาของสวนทองถน

(6) สนบสนนใหเอกชนเขารวมการพฒนาบรการสาธารณะทเปนอ านาจหนาทของสวนทองถนใหมากขน โดยการวาจาง การใหสมปทาน หรอการรวมลงทน สวนบรการสาธารณะททองถนสามารถด าเนนการเองใหด าเนนงานในเชงพาณชยมากขน โดยยดหลกผรบประโยชนเปน

ผจายในอตราทคมตอตนทนการผลตหรอการใหบรการ

(7) สนบสนนใหสวนทองถนระดมทนส าหรบโครงการลงทน โดยการออกพนธบตรในตลาดหลกทรพย

121

3.2 การใชนโยบายการคลงสนบสนนการกระจายรายไดและการกระจายกรรมสทธในทรพยสน

3.2.1 พจารณาแนวทางการน าภาษกองมรดกมาบงคบใชเพอกระจายการถอครอง ทรพยสน

3.2.2 พจารณาน าระบบภาษทรพยสนมาใชแทนภาษบ ารงทองท และภาษโรงเรอนและทดน โดยใชมลคาทรพยสนเปนฐานะภาษ รวมทงก าหนดอตราภาษส าหรบทดนวางเปลาหรอทดนทมไดใชประโยชนสงกวาทดนทใชประโยชน เพอเพมภาระภาษส าหรบการกวานซอ และถอครองทดนเพอการเกงก าไรใหสงขน และใหมการกระจายการถอครองอยางเปนธรรม

3.2.3 จดสรรงบประมาณแผนดนเพอยกระดบรายได ระดบการศกษา บรการสาธารณสข และสวสดการสงคมใหกบกลมผดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคมเพมขนทงในเขตชนบทและ

ชมชนแออดในเขตเมอง โดยเฉพาะอยางยงการขยายโอกาสการศกษาขนพนฐานเปน 9 ป รวมทงการฝกอาชพของกลมผดอยโอกาส

3.2.4 ใชนโยบายงบประมาณรายจายเพอพฒนายกระดบการผลตและรายไดของเกษตรกรใหมากขน โดยเนนเพมประสทธภาพและการกระจายการผลตสนคาเกษตร ทงน การใช

นโยบายการอดหนนการเกษตรโดยเฉพาะการอดหนนดานราคาของผลผลตของการเกษตรจะด าเนนการเทาทจ าเปน

3.3 การกระจายสนเชอและบรการทางการเงนและตลาดทน สสวนภมภาคและกลม ผดอยโอกาส

3.3.1 เพมทนใหธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรและสนบสนนสถาบนการเงนเพออตสาหกรรมขนาดยอมใหกระจายบรการสนเชอแกเกษตรกร ธรกจการเกษตร และ

อตสาหกรรมขนาดยอมในสวนภมภาคมากขน

3.3.2 พจารณารปแบบและแนวทางด าเนนงาน เพอปลดเปลองหนนอกระบบแกเกษตรกร

3.3.3 สนบสนนการจดสรรสนเชอระยะปานกลางและระยะยาวแกภาคเกษตรกรรม รวมทงการจดสรรสนเชอแกผประกอบการรายยอยและผรเรมประกอบอาชพสวนตวซงมลทางใน

ทางการเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงผยากจนทดอยโอกาสในเขตเมองและชนบท

3.3.4 สนบสนนการจดตงสถาบนสนเชอเพอทอยอาศย เพอระดมทนระยะยาวและชวยลดตนทนการจดหาทอยอาศยส าหรบครอบครวทมฐานะพอจดหาทอยอาศยไดเองและผทรายไดนอย

ทตองการทอยอาศยอยางถาวร

122

3.3.5 ปรบนโยบายการเปดสาขาของสถาบนการเงนใหมความคลองตวมากขนโดยเนนใหมการเปดสาขาในสวนภมภาค รวมทงการขยายสาขาของธนาคารแหงประเทศไทยไปสภมภาค

เพมขน

3.3.6 ขยายฐานผลงทนในตลาดหนไปสสวนภมภาคใหมากขน โดยสนบสนนใหบรษทหลกทรพยเปดส านกงานในสวนภมภาค และมการเผยแพรขาวสารความรแกผลงทนในภมภาค เทาเทยมกบผลงทนในกรงเทพมหานคร รวมทงเปดโอกาสใหธรกจในสวนภมภาคมโอกาสเขาระดม

ทนในตลาดทนไดมากขน

3.3.7 สนบสนนใหบรษทมแผนการกระจายหนใหแกพนกงานมากขน โดยการใหสทธประโยชนทางดานภาษ

3.4 นโยบายรายไดและคาจางส าหรบกลมผดอยโอกาส

3.4.1 กลมขาราชการและพนกงานของรฐ จะก าหนดเปนหลกการใหรายจายคาตอบแทนเงนเดอนและคาจางเปนการลงทนในการพฒนาก าลงคนภาครฐ โดยพจารณาก าหนดระบบคาตอบแทนทสามารถปรบใหสอดคลองตามสภาวะการครองชพ และลกษณะงานบรหาร ปฏบตการ และชวยอ านวยการอนๆ มงเนนการจดระบบคาตอบแทนทยดหลกระบบวชาชพใหมความทดเทยมหรอใกลเคยงกบผลตอบแทนในภาคเอกชน สนบสนนใหเกดการพฒนาก าลงคนในภาครฐ และสามารถรกษาก าลงคนดงกลาวใหคงอยในภาครฐได รวมทงใหมการปรบปรงระบบสวสดการแก ขาราชการและพนกงานรฐ ผมรายไดนอยและปานกลาง

3.4.2 กลมเกษตรกร พจารณาใหมการด าเนนงานเพอรกษาเสถยรภาพในดานราคา สนคาเกษตรและรายไดของเกษตรกรทเหมาะสม โดยมระบบองคกรและการบรหารทมประสทธภาพ

และไมเปนภาระแกรฐบาลเกนความจ าเปน

3.4.3 กลมแรงงานทวไป ก าหนดอตราคาจางและคาตอบแทนทเปนธรรมแกกลมผท างานทดอยฐานะทางเศรษฐกจ โดยพจารณาถงประสทธภาพในการผลตและการท างานควบคไปดวย เพอใหกลมทมรายไดต ามโอกาสเพมรายไดและยกฐานะความเปนอยใหดข น

บทท 2 การกระจายการถอครองทรพยสน

1. สภาพการถอครองทรพยสน

1.1 ในปจจบนความเปนเจาของทรพยสน โดยเฉพาะทดนและทอยอาศยมกจะกระจกตวอยในกลมประชาชนผมรายไดระดบปานกลางจนถงระดบสง สวนผมรายไดนอยมโอากาสในการเปน เจาของทรพยสนประเภทดงกลาวนอยมาก เพราะในชวง 3-4 ปทผานมาราคาทดนและทอยอาศยมแนวโนมสงขนเปนอยางมาก และมแนวโนมจะสงขนไปอก จากขอมลพนฐานการพฒนาชนบทระดบหมบาน (กชช. 2 ค) ในป 2533 พบวาครวเรอนในชนบทไมมทดนท ากนเปนของตนเองมทงหมด 552,977 ครวเรอนหรอคดเปนรอยละ 8.0 ของครวเรอนชนบททวประเทศ สวนครวเรอนทมทดน ท ากนเปนของตนเองและตองเชาเพมบางสวนมทงสน 730,751 ครวเรอนหรอคดเปนรอยละ 10.58

ของครวเรอนชนบททวประเทศ

1.2 ในขณะเดยวกนประชากรทมรายไดนอยในเขตเมองยงประสบปญหาการขาดแคลนทอยอาศยหรอมทอยอาศยในแหลงเสอมโทรม ซงจากการศกษาของการเคหะแหงชาตคาดวา ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 (พ.ศ. 2535-2539) ความตองการทอยอาศยของกลมรายไดตางๆ ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลจะมปรมาณรวมทงสนประมาณ 376,520 หนวย และในจ านวนนเปนความตองการทอยอาศยของผทไมสามารถรบภาระการจายไดจ านวน 203,838 หนวย หรอประมาณรอยละ 54.13 ของความตองการทอยอาศยทงหมด ทงน สาเหตส าคญๆ ทท าใหเกดขาดแคลนท ท ากนและทอยอาศยพอสรปได ดงน

1.2.1 การกระจายการถอครองทรพยสน โดยเฉพาะทดนท ากนยงมจ ากด เกษตรกรจ านวนมากไรทท ากนและขาดเอกสทธ เพราะปจจบนกรมทดนออกเอกสารสทธประเภทโฉนดทดนไดเพยงประมาณ 23.7 ลานไร จากพนทนอกเขตปาทงหมดประมาณ 160.7 ลานไร กลาวคอมพนททยงไมไดออกโฉนดอกประมาณ 137 ลานไร ขณะเดยวกนยงมเอกสารสทธในรปแบบตางๆ กน ซงออกใหโดยหลายหนวยงาน กอใหเกดความเหลอมล าในดานสทธการถอครองทดนดวย นอกจากนนประมวลกฎหมายทดนใหสทธการถอครองอยางเสรไมจ ากดจ านวนไดท าใหเกดความไมเปนธรรมในการถอครองทดน การเชาทดนซงประโยชนจะตกเฉพาะคนบางกลมเทานน

1.2.2 การขยายฐานเศรษฐกจในตวเมอง เนองจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ ทขยายตวสงมากในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ไดสงผลใหชมชนในเมองบางเมองซงเปนฐานรองรบการพฒนาดานอตสาหกรรม บรการและทองเทยวมการขยายตวในอตราสง ท าใหความตองการทอยอาศยเพมขนอยางรวดเรว มความตนตวในการซอขายทดนท าใหทดนมราคาแพงขนและมการกกตนเพอเกงก าไร มการซอขายทดนเปลยนมอกนในระยะสน และสวนใหญถกกวานซอ

124

โดยนกลงทนอตสาหกรรม จากปญหาดงกลาวท าใหเกดปญหาการขาดแคลนทดนทจะสามารถน ามาพฒนาเพอเปนทอยอาศยของผมรายไดปานกลางและผมรายไดนอย

2. แนวทางพฒนาเพอการกระจายการถอครองทรพยสน

แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงรเรมทจะใหมนโยบายแนวทางหลกในการกระจายการถอครอง ทดนอยางเปนรปธรรมมากขน ดงน

2.1 ทดนเพอเกษตรกรรม

2.1.1 เรงรดการกระจายกรรมสทธการถอครองทดน โดยการจดตงสถาบนการเงน และเรงรดด าเนนการปฏรปทดนในพนท 3 0 ลานไร ใหแลวเสรจภายใน 7 ป

2.1.2 เรงรดการออกเอกสารสทธทดนเพอใหราษฎรมทดนท ากนถกตองตามกฎหมายตามโครงการพฒนาของกรมทดน และเรงรดการออกโฉนดทดนทวประเทศภายในระยะเวลา 20 ป (พ.ศ. 2 5 3 8 - 2 5 4 7 )

2.1.3 ปรบปรงระบบการบรหารและจดการใชดานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม เพอใหการด าเนนงานมความคลองตวมากขน โดยเฉพาะอยางยงในสวนทเกยวกบกองทน การซอ

และการเวนคนทดน

2.1.4 ดแลการบงคบใชกฎหมายการเชาทดนเพอการเกษตรกรรมอยางจรงจง โดยใหมการควบคม เรงรด และตดตามใหมการใชขอบงคบพระราชบญญตการเชาทดนเพอเกษตรกรรม พ.ศ. 2 5 2 4 ใหเปนไปตามเจตนารมณและมประสทธภาพยงขน

2.2 ทดนทวไป

2.2.1 จดระบบการถอครองทดนแตละประเภทใหเหมาะสมกบการพฒนาเศรษฐกจและการกระจายรายไดของประเทศ โดยใชมาตรการทางดานกฎหมาย ไดแก ทดนเพอเกษตรกรรม ทดนเพออตสาหกรรม ทดนเพอพาณชยกรรม และทดนเพอทอยอาศย

2.2.2 เรงรดเพกถอนสภาพปาทมสภาพเสอมโทรมออกจากเขตปาสงวนแหงชาตอยางเปนขนตอน เพอใหเกษตรกรไดรบเอกสารสทธตามประมวลกฎหมายทดนโดยเนนการน าทดน

ดงกลาวไปใชประโยชนทางการเกษตร

2.2.3 ลดการซอขายทดนเพอการเกงก าไร โดยใชมาตรการทางดานกฎหมายและภาษ และจดตงส านกงานกลางประเมนราคาใหเปนหนวยงานอสระ ตลอดจนเพมอตราภาษส าหรบทดนท

ไมใชประโยชนและการเปลยนมอในการถอครองทดนระยะสนๆ

125

2.3 ทอยอาศย

2.3.1 สงเสรมและสนบสนนการจดสนเชอเพอจดหาทอยอาศยแกผมรายไดนอยใหมากขน รวมทงใหมการผอนคลายเงอนไขเงนกเพอทอยอาศยและสนบสนนการด าเนนงานของธนาคาร

อาคารสงเคราะห

2.3.2 สงเสรมการประกอบการของภาคเอกชน เพอจดทอยอาศยในราคายตธรรมแกประชาชนผมรายไดนอย โดยพจารณาก าหนดมาตรการใหสงจงใจในการลงทน เพอใหสามารถสราง

ทอยอาศยราคาถกได

2.3.3 ลดภาระภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยใหสามารถหกคาลดหยอนของดอกเบย คาผอนบานในอตราทสงขน

2.3.4 จดสรางทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอยในลกษณะอาคารเชามากขนเพอสนองความตองการทอยอาศยแบบชวคราว ตามสภาพสงคมอตสาหกรรมในปจจบน

2.3.5 กระจายอ านาจการออกใบอนญาตจดสรรทดนไปสหนวยงานทองถนรวมทงพจารณาลดขนตอนการขออนญาตจดสรรทดนเพอเอออ านวยใหเกดความคลองตวและรวดเรวใน

การพจารณาออกใบอนญาต

2.3.6 เรงออกพระราชบญญตชมชนแออดเพอคมครองสทธการอยอาศยของชาวชมชน และสงเสรมใหภาคเอกชนโดยเฉพาะเจาของทดนไดมสวนรวมในการแกไขปญหาชมชนแออด

2.3.7 ควบคมคาเชาทอยอาศยในอตราทยตธรรม และใหคณะกรรมการคมครอง ผบรโภครบไปดแล

2.3.8 สนบสนนการเคหะแหงชาตรวมด าเนนการกบภาคเอกชนในลกษณะโครงการ จางเหมาเบดเสรจ เพอจดสรางทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอย โดยใหการเคหะแหงชาตเปนผก าหนดหลกเกณฑและมาตรฐานตางๆ ตามความเหมาะสม เชน รปแบบอาคาร ขนาดพนทใชสอย

เปนตน

2.3.9 ปรบปรงชมชนแออดทมอยเดม และจดหาทอยใหมใหแกชมชนทถกไลรอ โดยรวมลงทนระหวางสวนกลาง สวนทองถน เจาของทดน และการเคหะแหงชาต

2.3.10 จดตงกองทนและจดสรรเงนทน ส าหรบใหกยมเพอซอทดนและทอยอาศยรวมทงสนบสนนสถาบนการเงนเอกชนใหเพมบรการสนเชอเพอทอยอาศยส าหรบผมรายไดนอย

โดยเฉพาะคนยากจนในชมชนแออด

บทท 3 การปรบโครงสรางการผลตการเกษตรและการกระจายอตสาหกรรม

ไปสภมภาค

1. การปรบโครงสรางการผลตการเกษตร

1.1 ผลการพฒนาทผานมา

การทภาคเกษตรกรรมไดลดบทบาทการเปนภาคการผลตน าในะบบเศรษฐกจโดยผลผลตทางการเกษตรมสดสวนการผลตลดลงจากรอยละ 16 ของผลผลตรวมของประเทศในป พ.ศ.2529 มาเปนรอยละ 11 . 5 ในป 2534 ขณะเดยวกนบทบาทของภาคเกษตรกรรมในดานการสงออกไดลดความส าคญลงดวย โดยมลคาการสงออกสนคาเกษตรมสดสวนลดลงจากรอยละ 41 มาเปนรอยละ 2 3 ของมลคาการสงออกทงหมดในชวงระยะเวลาเดยวกน แตจ านวนแรงงานทอยในภาค เกษตรกรรมมไดลดลงเปนสดสวนเดยวกนกบผลผลตทลดลงโดยยงคงมอยถงรอยละ 64 ของจ านวนแรงงานทงประเทศ ดงนนภาคเกษตรกรรมยงคงมความส าคญมากตอการจางงานและการกระจายรายไดใหแกผทอยในภาคเกษตรกรรมอยมาก แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงตองใหความส าคญกบการพฒนาการเกษตร เพอยกระดบรายไดของเกษตรกรใหมเสถยรภาพ ชวยใหมการกระจายรายไดดขน นอกจากนจะตองเนนใหความส าคญแกเกษตรกรในชนบทใหสามารถประกอบอาชพเสรมรายได

ทางภาคนอกการเกษตรใหมากขน

1.2 เปาหมายการปรบโครงสรางการผลตการเกษตร

1.2.1 ยกระดบรายไดของครวเรอนเกษตรใหสงขน คมครองและสนบสนนใหเกษตรกรไดรบความเปนธรรมในระบบการผลตและการคาผลตผลทางการเกษตร

1.2.2 พฒนาความพรอมของเกษตรกรในการปรบระบบการผลตใหมความสอดคลองกบภาวะการตลาด และสามารถเลอกใชวทยาการทางการเกษตรทเหมาะสม

1.3 แนวทางและมาตรการการปรบโครงสรางการผลตการเกษตร

เพอใหการปรบโครงสรางการผลตการเกษตรสามารถบรรลวตถประสงคในการเพมรายไดใหเกษตรกร จงควรก าหนดแนวทางและมาตรการดงน

1.3.1 การสงเสรมภาคการเกษตรใหมความมนคงในดานรายไดและทรพยสนตลอดจนเสรมสรางความเปนธรรมในระบบการผลตและการคา เพอใหเกษตรกรมหลกประกนดานทดนท ากน ยกระดบรายไดของครวเรอนเกษตรกร และเพมบทบาททางการตลาดมากขน ดงน

127

(1) สงเสรมการกระจายการถอครองทดนเพอเกษตรกรรมและปองกนการสญเสยกรรมสทธทดนเพอการเกษตร ตลอดจนใหเกษตรกรมหลกประกนดานทดนท ากนโดยมมาตรการ

ดงน

(1.1) จดทดนท ากนใหเกษตรกรยากจนโดยวธการปฏรปทดน

(1.2) เรงรดการออกเอกสารสทธท ากนในเขตปาไมทหมดสภาพและเกษตรกรไดครอบครองอยแลว ทงในรปแบบของเอกสารสทธทดนตามกฎหมายทดนใบอนญาต สปก. 4 0 1 และเอกสารสทธท ากน (สทก. ) ตลอดจนการอนญาตใหเกษตรกรเชาทดนท ากน

(1.3) ดแลการน ากฎหมายการเชาทดนมาบงคบใช มใหเปนอปสรรคตอการเชาทดนท ากนของเกษตรกร และยกเลกวธการขายฝากทดนการเกษตรในการน าทดนมาเปนหลกประกนช าระหน โดยใหใชวธการจ านองทดนแทนเพอปองกนการสญเสยกรรมสทธทดนของ

เกษตรกรอยางไมเปนธรรม

(1.4) พจารณาทบทวนหรอออกกฎหมายเพอก าหนดขนาดการถอครองทดน เพอสนบสนนการกระจายกรรมสทธการถอครองทดนเพอเกษตรกรรม

(1.5) เรงรดศกษาความเปนไปไดและรปแบบของการจดตงธนาคารทดน เพอเปนแหลงระดมทนและกระจายสนเชอระยะยาวแกเกษตรกรใชเปนทนในการจดหาและ

พฒนาทดนทางการเกษตร

(2) รกษาระดบราคาสนคาทเกษตรกรขายไดใหมเสถยรภาพและมแนวโนมสงขน เพอแกปญหาความไมแนนอนของรายไดจากการจ าหนายผลผลต และมงใหเกดแกเกษตรกร รายยอยซงเปนชนกลมใหญ โดยมมาตรการดงน

(2.1) ด าเนนการชวยชะลอการขายสนคาของเกษตรกร โดยเฉพาะในชวงตนฤดเกบเกยวโดยใชมาตรการตางๆ เชน สนบสนนการรบจ าน าสนคาเกษตรสนบสนนใหเกษตรกรมยงฉางเกบพชผลในทองถนไดอยางเพยงพอ และพฒนาระบบคลงสนคาและไซโล ทงน

มาตรการเหลานจะตองไมขดตอขอตกลงทางการคาระหวางประเทศ

(2.2) สนบสนนการพฒนาระบบการตลาดทกรปแบบ เชน ตลาดกลาง และตลาดซอขายลวงหนาสนคาเกษตรเฉพาะประเภท และปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ทกอใหเกดการบดเบอนทางการตลาด เชน การก าหนดเขตคาเนอสกร และใบยาสบ ตลอดจนพฒนาบรการ พนฐานตางๆ ทางการตลาด เพอใหประเทศไทยเปนศนยกลางการซอขายสนคาเกษตรระหวาง

ประเทศ

128

(3) สนบสนนการรวมกลมเกษตรในรปตางๆ เพอพฒนาการผลตคณภาพของ สนคา และการจ าหนาย เพอเพมราคาของผลผลตและใหเกดความเปนธรรมโดยมมาตรการดงน

(3.1) ฝกอบรมความรดานการบรหารและการจดการทงดานการผลต การพฒนาคณภาพสนคาและการตลาด รวมทงสนบสนนดานสนเชอแกเกษตรกร ผน ากลมเกษตรกร

และผบรหารสหกรณการเกษตร

(3.2) จดระบบขอมลและขาวสารการตลาดทเกยวกบคณภาพและลกษณะของสนคาเกษตรแตละชนดทตลาดตองการ เพอแจกจายแกกลมเกษตรกรและสหกรณตางๆ อยางทวถงและทนตอเหตการณ เพอใชประกอบการตดสนใจผลตและปรบปรงคณภาพสนคาให

เปนไปตามความตองการของตลาด

(4) ประสานประโยชนระหวางกลมเกษตรกรกบนกธรกจการเกษตรแผนใหม เพอใหเกดความเปนธรรมแกเกษตรกรในการรวมด าเนนธรกจการเกษตร “แบบตลาดขอตกลง” ระหวางเกษตรกรและผประกอบการทงในแงการแบงปนผลประโยชนและความเสยงภยรวมกน โดย

ม มาตรการดงน

(4.1) สนบสนนธรกจการเกษตรโดยรฐเปนตวกลางเชอมโยงกลมเกษตรกร และนกธรกจการเกษตรใหมโอกาสท าธรกจแบบตลาดขอตกลง และรวมลงทนใน

อตสาหกรรมการเกษตรทงในดานการขยายธรกจและประเภทของสนคาใหมากขน

(4.2) ดแลใหสญญาขอตกลงระหวางกลมเกษตรกรและนกธรกจการเกษตรมความรดกมและเกดความเปนธรรมแกทกฝาย

(4.3) สนบสนนการวจยดานพนธและการเขตกรรมเปนการเฉพาะแก สนคาใหมๆ ทเอกชนสนใจจะท าธรกจการเกษตร “แบบตลาดขอตกลง” แตยงขาดความพรอมในเรองวทยาการอนจะเปนการสนบสนนใหด าเนนธรกจดงกลาวมโอกาสเปนไปไมไดและหลากหลาย

ชนดขน

(5) ลดความเสยงในการผลตจากธรรมชาตและโรคระบาด ดวยการใชระบบ ประกนภยพชผลเกษตรและปศสตว โดยมมาตรการดงน

(5.1) ศกษาทดลองใชระบบการประกนภยพชผลเกษตรและปศสตวเชอมโยงกบระบบสนเชอเกษตร เพอใหทกฝายทเกยวของรบภาระและผลประโยชนจากการ

ด าเนนงานรวมกน

129

(5.2) สนบสนนใหภาคธรกจเอกชนเขามารวมด าเนนการในระบบ ประกนภยพชผลเกษตรและปศสตว อนจะเปนการชวยใหระบบดงกลาวมการด าเนนการไดอยาง

กวางขวางขน

( 6 ) สนบสนนใหเกษตรกรด าเนนกจกรรมอาชพเสรมนอกภาคเกษตรโดยม มาตรการดงน

(6.1) จดฝกอบรมใหเกษตรกรมความรในการแปรรปสนคาเกษตรพฒนาคณภาพของสนคาใหมอายการเกบรกษายาวนานและตรงกบความตองการของตลาดตลอดจน

จดระบบการผลตใหมประสทธภาพ

(6.2) สงเสรมการรบชวงการผลตระหวางกลมผประกอบการกบเกษตรกรในทองถน โดยเนนการผลตประเภทอตสาหกรรมในครวเรอน

(6.3) จดบรการขาวสารการตลาดทางดานแหลงวตถดบราคาถกการพฒนารปแบบและผลตภณฑใหมๆ ตามความตองการของตลาด และสนบสนนดานการตลาดแก

เกษตรกร

1.3.2 พฒนาความพรอมของเกษตรกร เพอใหเกษตรกรสามารถปรบตนเองไดทนตอการเปลยนแปลงของวทยาการทางการเกษตร สภาวะตลาดสนคาเกษตรและการออกไปประกอบอาชพนอกภาคเกษตร ควรมแนวทางและมาตรการดงน

(1) เพมพนความรทางการผลตสนคาเกษตรและขาวสารการตลาดของสนคาเกษตรผานระบบสอสารมวลชนตางๆ เชนวทย โทรทศน และระบบการสอนทางไกล เพอใหเกษตรกรไดรบ

ขาวสารขอมลทถกตองทนตอเหตการณ

(2) พจารณาบรรจเนอหาความรเกยวกบการพฒนาการเกษตรและการใชสารเคมตางๆ เขาไวในหลกสตรการศกษา ทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน เพอใหเกษตรกรมทกษะในการประกอบกจการและสามารถเลอกใชวทยาการทางการเกษตรทเหมาะสมในการประกอบอาชพได

ดยงขน

(3) ใหความชวยเหลอเปนกรณพเศษแกกลม หรอพนททมปญหาทางการเกษตรเปนการเฉพาะ เชน หมบานยากจนตามระบบ กชช. พนทลมน าปากพนง พนทประสบภยธรรมชาตและการเกษตรตางๆ อยางทวถง

(3.1) พฒนายกระดบคณภาพเกษตรกรเพอรองรบการปรบโครงสรางการผลตในชนบท ทตองการก าลงคนและแรงงานทมคณภาพสงขน เพอสนองความตองการของภาคเกษตรกรรม อตสาหกรรมและบรการในชนบท โดยสงเสรมทางดานการฝกอาชพ และความรดาน

130

การบรหาร และจดการแกเกษตรกรในชนบทใหสามารถรวมกลมในรปสถาบนการเกษตรตางๆ อยางทวถง

(3.2) ขยายโอกาสการผลตและการจางงานในชนบท โดยสงเสรมการมสทธเปนเจาของทดน จดหาปจจยการผลตทจ าเปนแกเกษตรกร เชน ป ย เมลดพนธ สนบสนนการประกอบอาชพเพอหารายไดเสรมแกครอบครวเกษตรกร และจดหาแหลงน าขนาดเลกใหทวถง

(3.3) จดท าโครงการในลกษณะผสมผสานของหนวยงานตางๆ เพอพฒนาทดนทมปญหา เชน ดนเคม ดนพร ดนถกชะลางพงทลาย พนทลาดเทเกน 35% โดยเนน

ชวยเหลอเกษตรกรรายยอย

(3.4) ก าหนดหลกเกณฑ ในการจ าแนกเกษตรกรรายยอยทยากจนให ชดเจน เพอใหการบรการและใหความชวยเหลอของรฐสามารถถงมอเกษตรกรรายยอยทยากจน

อยางทวถง

(4) สนบสนนโครงการทชวยเสรมสรางคณภาพชวตแกเกษตรกร ใหสามารถ ด าเนนการอยางแพรหลาย เชน ศนยพฒนาเดกเลกในหมบาน เปนตน

2. การกระจายรายไดอตสาหกรรมใปสภมภาค

2.1 ผลการพฒนาทผานมา

ภาคอตสาหกรรมเปนภาคเศรษฐกจทมการขยายตวในอตราทสงมาก แตแหลงทต งโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญกระจกอยในบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑลมบางสวนทกระจายไปยงพนทรอบนอกแถบจงหวดภาคกลางและภาคตะวนออก แตในภมภาคทหางไกลออกไปการกระจายอตสาหกรรมยงมอตราต า ทงๆ ทรฐมนโยบายสนบสนนดานสทธประโยชนเพมมากขน ทงน จ านวนโรงงานทต งอยในกรงเทพมหานครและปรมณฑลมสงถงรอยละ 5 2 ส าหรบสาเหตทท าใหอตสาห- กรรมในตางจงหวดขยายตวนอยมากเมอเปรยบเทยบกบการเตบโตของภาคอตสาหกรรมสวนรวมไดแก การขาดแคลนบรการพนฐานทจ าเปน ปญหาอปสรรคดานการเงน การตลาดและเทคโนโลย ตลอดจนขอเสยเปรยบในระยะหางจากศนยกลางการคาและคมนาคม ดงนนแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงควรมงเนนใหมการกระจายอตสาหกรรม ไปสภมภาคตางๆ อยางทวถง เพมการมงานท าและ

รายไดแกชาวชนบท

2.2 เปาหมายการกระจายอตสาหกรรมไปสภมภาค

2.2.1 มงพฒนาจงหวดทมศกยภาพทางดานอตสาหกรรม พรอมไปกบการพฒนา ผประกอบการไปสวนภมภาค เพอชวยใหสามารถขยายการด าเนนกจการ รวมทงสนบสนน อตสาหกรรมรบชวงการผลต เพอกระจายอตสาหกรรมไปสทองถนใหเพมมากขน

131

2.2.2 จงหวดทจะเปนศนยกลางพฒนาอตสาหกรรมในแตละภาค ไดแก เชยงใหม พษณโลก นครสวรรค ขอนแกน นครราชสมา สระบร ราชบร สราษฎรธาน สงขลา

2.3 แนวทางและมาตรการการกระจายอตสาหกรรมไปสภมภาค

2.3.1 สนบสนนและชวยเหลออตสาหกรรมในตางจงหวดเปนการทวไป

(1) กระจายอ านาจบรหารและตดสนใจใหแกองคกรของรฐระดบภาคและจงหวดเพอใหสามารถท าการแทนหนวยงานกลางไดมากขน เชน ในการขอหรอตอใบอนญาตประกอบ

กจการใหหนวยงานทรบผดชอบระดบทองถนสามารถด าเนนการไปไดอยางคลองตว

(2) การพฒนาผประกอบการทองถนใหมขดความสามารถทงดานการจดการและเทคโนโลยมากยงขน การพฒนาเหลานจะรวมตงแตจดฝกอบรมทงดานการตลาด การเงนและการจดการ ใหความชวยเหลอดานเทคนคการผลต จนถงกระตนใหเกดการรวมตวเพอรวมกนแกไข

ปญหาดวยตนเอง

(3) สงเสรมระบบการรบชวงการผลตใหแพรหลายยงขน ทงการรบชวงการผลตระหวางโรงงานกบโรงงาน โดยสงเสรมเปนกลมอตสาหกรรม ประกอบดวย โรงงานแมกบกลม โรงงานผรบชวงการผลตและการรบชวงผลตระหวางโรงงานกบอตสาหกรรมครวเรอน โดยมง

กระจายไปยงพนททประชากรมรายไดต าและวางงานแอบแฝงอย

(4) สงเสรมการพฒนาระบบการตลาดอตสาหกรรมขนาดยอมและอตสาหกรรม ครวเรอน โดยเนนการพฒนาคณภาพมาตรฐานสนคาและการพฒนารปแบบผลตภณฑตลอดจนการ

เปดตลาดใหมใหกวางขวางยงขน

(5) สนบสนนใหธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนทงทเปนของรฐและเอกชนเพมวงเงนสนเชอทจะจดสรรแกอตสาหกรรมในตางจงหวด โดยเฉพาะอตสาหกรรมขนาดยอมและ อตสาหกรรมครวเรอนใหมากขนและทวถง พรอมกบเรงรดใหมการจดตงสถาบนประกนสนเชอ อตสาหกรรมขนาดยอมเปนองคกรอสระ เพอทจะด าเนนการสนบสนนผประกอบการไดอยาง

คลองตวมประสทธภาพ

(6) กระจายขาวสารขอมลอตสาหกรรมตลาดไปสผประกอบการอตสาหกรรมในตางจงหวดใหกวางขวางโดยสนบสนนบทบาทสถาบนเอกชนทงสวนกลางและระดบจงหวด ควบค

กนไปกบการขยายขอบขายงานบรการขอมลทหนวยงานของรฐท าอยตลอดจนกระตนใหผประกอบการ

รบรและเหนความส าคญของขาวสารขอมล ซงจะเปนประโยชนตอการตดสนใจด าเนนงานธรกจ และใหรบรถงบรการของหนวยงานเหลานนดวย

132

2.3.2 เสรมสรางศกยภาพของจงหวดทมโอกาสการพฒนาอตสาหกรรมสงเสรมสรางและพฒนาจงหวดทมศกยภาพทางเศรษฐกจสง เพอใหเปนศนยกลางกระจายอตสาหกรรมไปสจงหวดโดยรอบ ซงไดแก จงหวดเชยงใหม พษณโลก นครสวรรค ขอนแกน นครราชสมา สระบร ราชบร สราษฎรธาน และสงขลา โดยก าหนดนโยบายสนบสนนตางๆ ดงน

(1) เรงพฒนาโครงสรางบรการพนฐานของรฐและจดเขตพนทกจกรรมเศรษฐกจ เพอใหรองรบการขยายตวของอตสาหกรรมในทองถนนนไดอยางเพยงพอและเหมาะสม

(2) ขยายการใหบรการสนบสนนอตสาหกรรมของรฐในดานตางๆ เชน การฝกอบรมผประกอบการ การพฒนาผลตภณฑ การเผยแพรขอมลขาวสาร การลงทนและการตลาดเปนตน ใหครอบคลมทกจงหวดขางตน

2.3.3 การพฒนาอตสาหกรรมในพนทเขตเศรษฐกจใหม สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมในพนทเศรษฐกจใหม เชน พนทชายฝ งทะเลภาคใต พนทภาคกลางตอนบนใหมรปแบบคลายคลงกบแนวทางการพฒนาพนทชายฝ งทะเลตะวนออก โดยเฉพาะบทบาทของรฐดานประสานงาน โครงการลงทนและจดหาสงอ านวยความสะดวกพนฐาน พรอมทงใหมองคกรดแลรบผดชอบ โดยเฉพาะ เพอใหการตดสนใจและการด าเนนงานมความชดเจนและคลองตว

บทท 4 การกระจายการพฒนาเมองและบรการพนฐานไปสสวนภมภาค

1. ผลการพฒนาทผานมา

1.1 การกระจายบรการพนฐานสภมภาคยงจ ากดอย ถงแมวาการพฒนาเมองทผานมาเพอใหเปนฐานเศรษฐกจในสวนภมภาค และรองรบการกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจออกสเมองศนยกลางความเจรญในแตละภาค การพฒนาเขตเศรษฐกจใหมทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก และภาคใตตอนบนของประเทศ เพอใหเปนทางเลอกของกรงเทพมหานครและปรมณฑลนน ไดด าเนนการไปในระดบหนงแลวกตามแตยงตองขยายการบรการพนฐานเพอสนบสนนการพฒนาเมองไปสสวน

ภมภาคมากขน เพราะยงมสภาพ “คอขวด” ในหลายพนทอย ซงจะตองปรบปรงประสทธภาพการจดการและการลงทนเพมขน ด าเนนงานใหคลองตวขน รวมทงเพมบทบาทของภาคเอกชนใหเขามามสวนรวมลงทนและด าเนนการขยายการบรการพนฐานตางๆ ใหมากขน

1.2 การอพยพของแรงงานจากชนบทสเมองเพอหางานท ายงมตอไป และมความส าคญตอการขยายตวและการเพมประสทธภาพการผลตของฐานเศรษฐกจเมองในภมภาค อยางไรกตาม แรงงานสวนใหญจากชนบททอพยพเขาเมองในสวนภมภาคนนยงเปนแรงงานขาดประสบการณ ซงตองการการเพมพนทกษะและความรความสามารถในการประกอบอาชพ ท าใหมรายไดต า ขาดความมนคงในการท างาน และยงไมสามารถด ารงชวตขนพนฐานในเขตเมองได กอใหเกดปญหาสภาพยากจนในเมองทก าลงมแนวโนมจะขยายตวมากขน หากไมมมาตรการรองรบทเหมาะสม

1 . 3 การกระจายอ านาจและขดความสามารถดารการคลงทองถนมอยจ ากดทจะสนองตอการลงทนขยายบรการพนฐานใหแกทองถน และเทศบาลเมองศนยกลางของแตละภาค ตลอดทงม

ขดจ ากดทางเทคนคในการวางแผนและโครงการพฒนาสวนทองถนดวย

2. เปาหมายการพฒนาเมองในสวนภมภาค

การพฒนาเมองในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 และพนทเขตเศรษฐกจใหมบรเวณชายฝ งทะเล ตะวนออก และภาคกลางตอนบน จะมงพฒนาเมองศนยกลางความเจรญในสวนภมภาคใหเปนฐานเศรษฐกจหลกของแตละภาค ตลอดทงจะรเรมพฒนาพนทเขตเศรษฐกจใหมเพมขน โดยใชศกยภาพและโอกาสทมอยของแตละภาคเพอจะรองรบการกระจายการพฒนาไปสภมภาค และลดความแออดใหกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทงในเมองศนยกลางในแตละภาคเปนฐานสงทอด

ความเจรญออกสเมองบรวารโดยรอบอยางเปนระบบ

134

3. แนวทางการพฒนาเมองในสวนภมภาค

3.1 แนวทางการพฒนาภาคและพนทเขตเศรษฐกจใหม

3.1.1 ภาคเหนอ

(1) วางแนวทางการพฒนาในเรองหลกๆ ส าคญดงน

(1.1) สงเสรมพฒนาการทองเทยวทงในดานแหลงธรรมชาต และ ขนบธรรมเนยมประเพณทเปนเอกลกษณของภาคควบคไปกบด าเนนมาตรการปองกนผลกระทบทจะมตอสงแวดลอม เพออนรกษแหลงตนน าล าธารและสามารถใชประโยชนเพอการทองเทยวได

อยางตอเนองในระยะยาว

(1.2) สงเสรมการผลตสนคาหตถกรรม อตสาหกรรมการผลตเสอผาส าเรจรป และอตสาหกรรมเครองเคลอบดนเผาเซรามค เพอสนองตอบความตองการตลาดนก

ทองเทยวภายในประเทศและตลาดสงออกทมแนวโนมเพมสงขน

(1.3) สนบสนนการผลตทางการเกษตรใหครบวงจรยงขน โดยเฉพาะใหมการจดตงตลาดกลางซอขายสนคาเกษตรกระจายในพนท และจดตงศนยสงออกพชผลไม

เมองหนาวเพอสงออกสตลาดโลกโดยตรง

(2) สนบสนนการพฒนาเมองศนยกลางความเจรญของภาค คอ

(2.1) พฒนาเชยงใหม ใหเปนศนยกลางดานธรกจ การคา บรการคมนาคมขนสงทางอากาศ และการทองเทยวของภาคเหนอตอนบน เชอมโยงกบล าปางและเชยงราย ทมงพฒนาเปนเมองทองเทยวและศนยอตสาหกรรมแปรรปวตถดบในทองถนตลอดทงจดคาขาย

ชายแดนทแมสาย (จงหวดเชยงราย)

(2.2) พฒนาพษณโลกใหเปนศนยกลางการคา บรการ และอตสาหกรรมแปรรปวตถดบในทองถน และนครสวรรคใหเปนศนยกลางการสงสนคาทงทางบกและทางน าของภาคเหนอตอนลาง เชอมโยงจดคาขายชายแดนทแมสอด (จงหวดตาก)

135

3.1.2 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

(1) วางแนวทางการพฒนาในเรองหลกๆ ทส าคญ ดงน

(1.1) สงเสรมการพฒนาเขตนคมอตสาหกรรมทใชวตถดบในภาคและวตถดบจากประเทศเพอนบาน เพอเปนฐานเศรษฐกจหลกของภาคเชอมโยงกบตลาดนานาชาตผาน

ประตเศรษฐกจใหมของประเทศทมพนทบรเวณชายฝ งทะเลวนออกไดโดยตรง

(1.2) สนบสนนการคาและบรการของภาค โดยเฉพาะดานการทองเทยวแหลงประวตศาสตรและศลปวฒนธรรม ทจะเชอมโยงกบแหลงทองเทยวระดบโลกในประเทศ ใกลเคยง เชน เขาพระวหารและนครวด และพฒนาศนยกลางการคาและบรการสนบสนนการเปดประเทศของกลมอนโดจน รวมตลอดทงเปนศนยประสานความชวยเหลอทางดานการเงน วชาการและเทคโนโลยจากนานาชาต เพอฟนฟบรณะกลมประเทศอนโดจน

(2) สนบสนนการพฒนาเมองศนยกลางความเจรญของภาค คอ

(2.1) พฒนาขอนแกนใหเปนศนยกลางการบรการ การคา การคมนาคมขนสง และการศกษาของภาค ทสนบสนนการประสานความชวยเหลอใหกบกลมประเทศอนโดจน และพฒนาอดรธานใหเปนศนยกลางการคาขายและบรการทตดตอกบกลมประเทศอนโดจน และกระจายสนคาของภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน โดยใหเชอมโยงกบสกลนครและจดคาขาย ชายแดนททาเสดจ (จงหวดหนองคาย) และทาขาม (จงหวดมกดาหาร)

(2.2) พฒนานครราชสมา ใหเปนศนยอตสาหกรรมของภาคทเชอมโยงกบพนทบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก และเมองศนยกลางของภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง คอ อบลราชธาน รอยเอด และสรนทร ตลอดทงจดคาขายชายแดนทชองเมก (จงหวดอบลราชธาน)

3.1.3 ภาคตะวนตก

( 1 ) วางแนวทางการพฒนาในเรองหลกๆ ทส าคญ ดงน

(1.1) ใชประโยชนจากศกยภาพของทรพยากรน าทมอยอยางอดมสมบรณในลมแมน าแมกลอง เพอเพมผลผลตและเพมมลคาผลผลตทางการเกษตร โดยมมาตรการทางดานการตลาด และมมาตรการทางการสงเสรมอตสาหกรรมแปรรปผลผลตทางการเกษตรรองรบ

(1.2) สงเสรมใหเปนศนยกลางการใหบรการทางดานอตสาหกรรมซงก าลงมการพฒนาอยางรวดเรว โดยเฉพาะอตสาหกรรมประกอบตวถงรถยนตและเครองจกรกลเพอ

การเกษตร

136

(3) สนบสนนการพฒนาเมองศนยกลางความเจรญของภาค โดยเฉพาะราชบรใหเปนศนยกลางหลกดานการคา บรการและบรหาร รวมทงเปนเขตอตสาหกรรมการเกษตร และ เครองจกรยนตของภาคทเชอมโยงกบกาญจนบร และเพชรบร

3.1.4 ภาคใต

(1) วางแนวทางการพฒนาในเรองหลกๆ ทส าคญ ดงน

(1.1) ก าหนดมาตรการอนรกษและฟนฟสภาวะแวดลอมดาน ทรพยากรธรรมชาตมใหเสอมโทรมลง โดยเนนการก าหนดแนวทางการประสานการใชประโยชนทรพยากรชายฝ งทะเล เพอใหสามารถใชประโยชนในกจกรรมเศรษฐกจดานตางๆ ไดอยางตอเนอง ทงในดานการทองเทยว การประมง และการพฒนาอนๆ เชน การกอสรางทาเรอ นคมอตสาหกรรม เปนตน ควบคไปกบการก าหนดพนทอนรกษปาไมชายเลน และปะการง

(1.2) เรงรดการขยายบรการพนฐาน โดยเฉพาะโครงขายระบบคมนาคมขนสงใหเชอมโยงกบโครงขายของประเทศ เพอสนบสนนการพฒนาดานการทองเทยวทงในประเทศและตางประเทศ โดยเนนการเชอมโยงแหลงทองเทยวทส าคญไดแก เขตภเกต-พงงา-กระบ รวมทงหมเกาะใกลเคยงเขตเกาะสมย – เกาะพงน – หมเกาะอางทอง

(1.3) สงเสรมการพฒนาเมองชายฝ งทะเลและเมองชายแดนของภาคเพอเปนประตการคากบประเทศเพอนบาน รวมตลอดทงการพฒนาเขตนคมอตสาหกรรมเพอเปน หลกฐานรองรบอตสาหกรรมตางๆ โดยเฉพาะการแปรรปการเกษตร เชน ยางพารา ปาลมน ามน

อาหารทะเล

(2) สนบสนนการพฒนาเมองศนยกลางความเจรญของภาค

(2.1) พฒนาสราษฎรธาน ใหเปนศนยอตสาหกรรมการคา เพอรบการพฒนาอตสาหกรรมชายฝ งอาวไทย และการใชกาซธรรมชาตจากอาวไทยโดยเชอมโยงกบ อตสาหกรรมหลกบรเวณชายฝ งทะเลตะวนออก และภเกตใหเปนเมองทาและศนยกลางธรกจการคาระหวางประเทศ การทองเทยว การบรการ และการอตสาหกรรมสงออกของภาคใตตอนบน พรอม

ทงเชอมโยงการพฒนากบนครศรรธรรมราช

(2.2) พฒนาสงขลา-หาดใหญ ใหเปนศนยกลางหลกดานการคา บรการ การทองเทยว การบรหารของภาคใตตอนลาง โดยใหสงขลาเปนเมองทา แหลงทองเทยวและศนยกลางบรหารราชการ และหาดใหญเปนศนยกลางคมนาคม ธรกจการคา การบรการ พรอมทง เชอมโยงการพฒนากบปตตาน และจดคาขายชายแดน เชน สะเดา (จงหวดสงขลา) สไหงโกลก (จงหวดนราธวาส) และเบตง (จงหวดยะลา)

137

(3) การเตรยมการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคใต

(3.1) พนทเปาหมาย

ก าลงด าเนนการศกษาแนวคดการเชอมโยงทางออกสทะเลทงสองดานของภาคใต คอ ทะเลอนดามนทางฝ งตะวนตกและอาวไทยทางฝ งตะวนออกดวย “สะพานเศรษฐกจ” อนประกอบดวยระบบถนน รถไฟ รวมทงระบบทอ และจะด าเนนการจดท ารายงานความเหมาะสมทางเศรษฐกจของโครงการตางๆ โดยมพนทเปาหมายบรเวณสองฝ งทะเลปลายสะพาน

เศรษฐกจคอ

(3.1.1) พนทบรเวณกระบ ซงจะเปนฐานเศรษฐกจใหมฝ งอาวไทย

(3.1.2) พนทบรเวณขนอม ซงเปนฐานเศรษฐกจใหมฝ งอาวไทย

(3.2) เปาหมายการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคใต

เพอเชอมโยงเขาเปนสวนหนงของเสนทางการเดนเรอระหวางประเทศ โดยใชแหลงทต งในจดยทธศาสตรของภาคใต และขอไดเปรยบเชงเปรยบเทยบของประเทศทงในเรองโอกาสทางเศรษฐกจ ทดนและแรงงานใหเปนประโยชน ซงเทากบเปนการยกระดบการ

พฒนาเศรษฐกจของประเทศเขาสระบบสากลนานาชาตขนอกระดบหนง

(3.3) แนวทางการด าเนนการขนตอไป

(3.3.1) ศกษาและจดท าแผนแมบทเพอวางกรอบการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคใต ซงรวมถงการใชทดน การลงทน ตลอดจนมาตรการดแลสงแวดลอมดานตางๆ

(3.3.2) วเคราะหและจดท าแผนปฏบตการระยะแรก เมอรฐอนมตกรอบแผนแมบทการพฒนาพนทชายฝ งทะเลภาคใต

3.2 แนวทางการกระจายบรการพนฐานไปสสวนภมภาค

3.2.1 พฒนาบรการพนฐานระดบภาคพนเชอมโยงฐานเศรษฐกจ เมองศนยกลางความเจรญเขากบเมอบรวารรอบๆ และชนบทเพอกระจายการผลต/รายไดใหเมองและชนบท โดยเฉพาะบรการพนฐานทางสงคม เพอยกระดบคณภาพชวตและเปนกลไกในการกระจายรายไดใหชนบท

(1) การขนสง

(1.1) การขนสงทางบก

138

(1.1.1) พฒนาโครงขายระบบทางดวนระหวางเมองหรอทางหลวงพเศษทควบคมทางเขา-ออก เปนระบบทสมบรณ เพอใหการขนสงมประสทธภาพสง และชวย

กระจายความเจรญไปสภมภาค

(1.1.2) พฒนาการขนสงทางบกใหเชอมตอกบประเทศเพอนบาน เพอใหการขนสงสนคาผานแดนมตนทนการขนสงต า และการเดนทางของประชาชนตามแนว

ชายแดนมความสะดวกรวดเรวยงขน

(1.1.3) กอสราง บรณะ และเพมมาตรฐานทางหลวงแผนดนและทางหลวงจงหวด ใหสามารถรองรบการจราจรและขนสงอยางเตมขดความสามารถ ทงน ควรพจารณาใหมระบบระบายน าในเสนทางตางๆ เพอปองกนน าทวมถนนดวย

(1.1.4) ปรบปรง บรณะทางหลวงชนบท ทางหลวงทองถนใหอยในสภาพทใชเดนทางไดทกฤดกาลอยางตอเนอง โดยใหความส าคญตอหมบานยากจนทอยหางไกล

และหมบานตามแนวชายแดน

(1.1.5) ปรบปรงกจการรถไฟใหทนสมยและมประสทธภาพโดยพฒนาการรถไฟความเรวสงในพนทเศรษฐกจส าคญ และปรบปรงคณภาพการใหบรการในเรองความปลอดภย ความตรงตอเวลา ความสะดวก ตลอดจนการน าเทคโนโลยใหมๆ มาใชและสงเสรม

ใหเอกชนมสวนรวมในการเพมประสทธภาพมากขน

(1.1.6) ใหความส าคญกบการควบคม ดแลการด าเนนการขนสงใหเปนไปตามกฎหมายการขนสงทางบกอยางเครงครด โดยเฉพาะการบรรทกน าหนกเกน และการใช

ยากระตนประสาทในขณะขบขยานพาหนะ

(1.1.7) ใหรฐหรอเอกชนด าเนนการกอสรางสถานรถโดยสารใหครบทกจงหวด เพอใหการเดนทางของประชาชนมความสะดวกทวประเทศ

(1.2) ขนสงทางน า

สนบสนนการใชประโยชนทาเรอชายฝ ง และการขนสงสนคาทางชายฝ งทะเลใหเตมทย งขน รวมทงปรบปรงขดลอกบ ารงรองน าทางเดนเรอทมล าดบความส าคญสง

ใหมขนาดและความลกเหมาะกบเรอทใชบรการและสภาพปรมาณน า

(1.3) ขนสงทางอากาศ

(1.3.1) พฒนาขดความสามารถและยกระดบมาตรฐานทาอากาศยานภมภาคในประเทศ ทมไดเปนทาอากาศยานพาณชยสากล โดยเฉพาะในเรองความปลอดภย

139

และการอ านวยความสะดวก เพอสนบสนนแผนการบนของสายการบนแหงชาตและสายการบน เอกชน ใหสอดคลองกบแผนการพฒนาการทองเทยว การบรการ การอตสาหกรรม และการ

พาณชยกรรม

(1.3.2) จดตงทาอากาศยานในสวนภมภาคใหมในอนาคตโดยพจารณาใหสอดคลองตามความจ าเปนของสภาพเศรษฐกจ และการตลาดในภมภาคนน เพอใหการกอสรางมความคมคากบการลงทน รวมทงพจารณาเปดโอกาสใหเอกชนเขามามบทบาทในการ

ลงทนและการด าเนนงานได

(1.3.3) รกษาระดบบรการการบนสภมภาคใหไดมาตรฐานสากล โดยการปรบโครงสรางอตราคาโดยสารทงระบบใหคมทน

(2) การสอสาร

เรงด าเนนการขยายโครงขายบรการวทย โทรทศนและวทยกระจายเสยง ใหครอบคลมทวประเทศ เพอใชเปนเครองมอในการเผยแพรขอมลและขาวสาร

(3) น าประปา

เรงรดขยายระบบประปาไปยงพนทชนบทอยางทวถง โดยก าหนดบทบาทของหนวยงานทเกยวของ และจดท าแผนปฏบตการทชดเจนในการพฒนาและจดหาแหลงน าดบ การกอสรางระบบการผลตและการกระจายน าประปา ตลอดจนก าหนดใหมการตดตามประเมนผล-

การด าเนนงานอยางเปนระบบ

(4) ไฟฟาและพลงงาน

(4.1) กระจายบรการไฟฟาทงในดานปรมาณและคณภาพไปสพนทเขตเศรษฐกจและอตสาหกรรมใหมในภมภาค และพนทชนบททยงขาดแคลนบรการไฟฟาอย

(4.2) พฒนาพลงงานในภมภาคเพอชกน าใหเกดการพฒนาอตสากรรมขน เชน การใชประโยชนกาซธรรมชาตทขนอม เปนตน รวมทงพจารณาผลประโยชนของรฐจากการพฒนาแหลงพลงงาน เชน คาภาคหลวงใหแกทองถนนนดวยเพอความเปนธรรมในการกระจาย

รายได

140

(5) การพฒนาทอยอาศย

การกระจายอ านาจการออกใบอนญาตจดสรรทดนไปสหนวยงานทองถน และลดขนตอนการขออนญาตใหเปนงานประจ ามากขน รวมทงพฒนาบคลากรประจ าทงใน

สวนกลางและทองถนในการออกใบอนญาตใหมความรทางดานชางมากขน

3.3.2 พฒนาโครงขายบรการพนฐานระดบเมอง ใหประสานเขากบการจดการทดนและ สงแวดลอม โดยการเรงรดพฒนาโครงขายสาธารณปโภค สาธารณปการ การปรบปรงผงเมอง การอนรกษบรเวณทมคณคาทางประวตศาสตร การเรงรดจดท าแผนบ าบดน าเสย การก าจดขยะมลฝอย

และการควบคมมลภาวะตางๆ

(1) มการจดการดแลสงแวดลอมและผงเมอง ดงน

(1.1) เรงรดการขยายเขตเทศบาลใหสอดคลองกบเขตพฒนาเมองตามผงเมองรวม ควบคไปกบการพฒนาโครงขายสาธารณปโภค สาธารณปการตางๆ ในเขตเมองใหทนกบการขยายตวเมอง และสนบสนนการสรางเมองใหมเพอกระจายควมแออดจากเมองศนยกลางท

ขยายตวเรว

(1.2) ใหสวนทองถนโดยเฉพาะเทศบาลทเปนเปาหมายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ปรบปรงผงเมองรวมและเรงวางผงเมองเฉพาะ เพอสงเสรมอนรกษบรเวณทมคณคาทางประวตศาสตรและสถานทพกผอนหยอนใจ และควบคมพนททมปญหาวกฤต

(1.3) เรงจดท าแผนหลกบ าบดน าเสย และด าเนนการกอสรางระบบบ าบดน าเสย ควบคไปกบการก าจดสงปฏกลและขยะมลฝอย โดยพจารณาความเหมาะสมการเกบคาบรการบ าบดน าเสยเพอคนทน รวมทงเรงจดเตรยมทดนเพอการน โดยเนนการใชประโยชนจาก

ทดนของรฐเปนหลก

(1.4) จดท าแผนหลกการควบคมมลภาวะทางน า และการบ าบดน าเสยระดบชาต ส าหรบการด าเนนงานในระยะตอไป

(1.5) เรงรดการก าหนดมาตรฐานน าทงจากอาคาร และชมชนให สอดคลองกบความสามารถทางเศรษฐกจและการบรหารดานสงแวดลอมของทองถน และเรงรดออก

ขอบญญตทองถนเพอควบคมน าทงใหเปนไปตามมาตรฐานดงกลาว

(2) จดใหมโครงขายบรการพนฐานระดบเมอง ดงน

(2.1) การจราจรและขนสงในเมอง เรงรดการกอสรางถนนวงแหวน รอบเมองและทางเลยงเมอง พรอมทงจดระบบการจราจรในเขตเมองและปรบปรงระบบขนสง

141

สาธารณะในเมองและระหวางเมองใหมประสทธภาพ โดยเนนการแกปญหาความแออดในยานธรกจของเมอง

(2.2) การบรการประปาและการจดการแหลงน าดบ เรงขยายก าลงผลตและยกระดบคณภาพบรการน าประปาในเมองศนยกลางตางๆ ใหเพยงพอกบความตองการและสอดคลองกบการขยายตวของเมอง โดยเนนการเพมประสทธภาพการจดการเพอลดปรมาณน า สญเสย ตลอดจนการสนบสนนวสดอปกรณคมอการปฏบตการและซอมบ ารง และการพฒนาคณภาพเจาหนาท พรอมกบพจารณาจดเกบคาน าประปาใหคมทนการผลตและจ าหนาย และแตกตางกนในแตละพนท และสนบสนนใหเอกชนมสวนรวมในการลงทนพฒนาระบบการประปา รวมทงการจดท าแผนแมบทการพฒนาแหลงน ามนดบ การอนรกษทรพยากรน า การจดสรรน า และ

การบรหารจดการแหลงน าในธรรมชาต

(2.3) การสอสารและไฟฟา จดระบบโครงขายการสอสารโทรคมนาคมของเมองศนยกลางใหทนสมยและมประสทธภาพสง และเพมประสทธภาพระบบสงและจ าหนาย

ไฟฟาใหเพยงพอกบการขยายตวอตสาหกรรมและชมชนเมอง

3.2.2 เรงกระจายอตสาหกรรมสเมองศนยกลาง โดยมมาตรการหลก ดงน

(1) ใหความส าคญตอเมองศนยกลางอตสาหกรรม 9 แหง คอ เชยงใหม พษณโลก นครสวรรค นครราชสมา สระบร สราษฎรธาน และสงขลา-หาดใหญ โดยจดตงนคม อตสาหกรรมพรอมกบบรการสาธารณปโภคและสาธารณปการตางๆ ส าหรบอตสาหกรรมทม ศกยภาพการพฒนาสง พรอมจดใหมศนยกลางการใหบรการแกอตสาหกรรมดานตางๆ ทงการ สงเสรมอตสาหกรรม การสงเสรมการลงทน ตลอดจนการฝกอบรมแรงงาน

(2) พฒนาผประกอบการอตสาหกรรมในทองถนในดานประสทธภาพการจดการเทคโนโลย พรอมทงชน าประเภทอตสาหกรรมทมศกยภาพการพฒนาตามความเหมาะสม แตละพนท สงเสรมการรบชวงการผลตและสนบสนนใหบรการสนเชอแกอตสาหกรรมมากขน

(3) พจารณาก าหนดเขตอตสาหกรรมทมมลพษขนเปนการเฉพาะ เพอความสะดวกและประหยดในการควบคมและจดการปญหามลพษ

3.2.3 มการกระจายอ านาจ การเงน การคลงทองถน

(1) ปรบระบบการบรหารรายจายของทองถน โดยควบคมรายจายเพอการบรหารใหเกดประสทธภาพ และเพมสดสวนรายจาย เพอการพฒนาใหสงขน รวมถงการจดเตรยม

แผนงานและโครงการพฒนารองรบกบงบพฒนาทเพมขน

142

(2) ขยายโอกาสสวนทองถนในการกเงนมาลงทนพฒนาบรการพนฐานตางๆ เพมมากขน โดยจดตงกองทนพฒนาทองถนและกองทนพฒนาสงแวดลอมภายใตการก ากบ ดแลของกระทรวงการคลงและหนวยงานทเกยวของ เพอใหบรการสนเชอส าหรบการขยายและ ปรบปรงกจการตางๆ ของสวนทองถน รวมทงท าหนาทใหความชวยเหลอในการจดการโครงการตางๆ ของสวนทองถน โดยระดมทนจากสวนทองถน รฐบาล สถาบนการเงนของเอกชน และแหลง

เงนกจากตางประเทศ

3.3 แนวทางการพฒนาอาชพและสภาพแวดลอมคนยากจนในเมอง

การแกไขปญหาความยากจนในเมองในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มแนวทางหลกในดานการเพมรายไดและความมนคงในการประกอบอาชพ การปรบปรงและจดหาทอยอาศย การยกระดบคณภาพชวตและสงแวดลอมและการเพมประสทธภาพขององคกรพฒนา ชมชน ซงมรายละเอยดในแตละดานดงน

3.3.1 สงเสรมการประกอบอาชพสวนตวขนาดเลก ในสาขาเศรษฐกจนอกระบบในเมองอยางเปนระบบครบวงจร โดยเนนกลมผคาหาบเร ผรบเหมางาน ผรบชวงงาน ผรบงานไปท าทบาน

โดยเฉพาะอยางยงในแหลงชมชนแออด

3.3.2 สงเสรมการด าเนนงานธรกจขนาดกลางและขนาดเลกใหเปนแหลงการจางงานของคนยากจนในเมอง และเปนองคประกอบหนงในกระบวนการผลตของธรกจขนาดใหญ

3.3.3 สงเสรมการจดหาและปรบปรงทอยอาศยของคนยากจนในเมองใหมความมนคงในทอยอาศย และการมคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชนใหดขน

3.3.4 สงเสรมความเขมแขงขององคกรประชาชนในชมชนแอดดใหมบทบาทในการพฒนาชมชนของตนเองมากขน

3.3.5 สงเสรมบทบาทขององคกรเอกชน ใหมสวนรวมในการแกปญหาความยากจนในเมองมากขน

3.3.6 สงเสรมการฝกอบรมพฒนาฝมอแรงงานเพอเพมขดความสามารถของผดอยโอกาสใหมความร ฝมอ ทกษะในการประกอบอาชพ เพอเสรมสรางโอกาสการมงานท าและยกระดบรายไดใหสงขน ตลอดจนใหมความมนคงในการท างาน ไดรบรายไดคาจางทเปนธรรม รวมทงใหมสภาพการท างานทเหมาะสม มความปลอดภยและไดรบสวสดการอยางทวถง

3.3.7 สงเสรมการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน โดยเฉพาะผดอยโอกาสใหไดรบ สวสดการสงคม และบรการสงคมพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวตอยางทวถงและเปนธรรม ยงขน เพอใหสามารถพฒนาตนเองและเปนก าลงในการพฒนาประเทศตอไป

143

3.4 แนวทางการกระจายบรการพนฐานทางสงคมสชนบท

นอกจากบรการพนฐานการพฒนาเศรษฐกจแลว บรการพนฐานทางสงคมกมความจ าเปนอยางยง แผนพฒนาฯ ฉบบท 7 จงใหความส าคญตอการปรบปรงและการกระจายบรการพนฐานทางดานสงคมไปสสวนภมภาคใหมากยงขน ทงทางดานการศกษาและฝกอบรม สาธารณสข ความปลอดภยในชวตและทรพยสน และกระบวนการยตธรรมตลอดจนการบรการ พนฐานดานสงคมอนๆ ใหมความพอเพยงทงดานปรมาณและคณภาพทจ าเปนแกประชาชนในสวนภมภาค ดงน คอ

3.4.1 บรการดานการศกษาและฝกอบรม

( 1 ) ขยายบรการการศกษาขนพนฐาน เพอเตรยมความพรอม เพมพนความรและทกษะทจะน าไปสการประกอบอาชพ โดย

(1.1) การขยายการจดชนเดกเลก และชนอนบาลใหครอบคลมเปาหมายเดกชนบททหางไกลใหมากขน

(1.2) จดการศกษาภาคบงคบ ( 6 ป) ใหเดกชนบทและหางไกล เดกทเคลอนยายตามผปกครองไปท างานยงทตางๆ เดกไทยภเขา และเดกชาวเล ใหเพมจ านวนและ

ครอบคลมพนทใหบรการใหทวถง

(1.3) ขยายการศกษาขนพนฐานจาก 6 ป เปน 9 ป ทงทางดานปรมาณและคณภาพ เพอใหเดกในชนบทประถมปท 6 ไดมโอกาสไดเขาเรยนมากขน โดยเฉพาะในพนท

ชนบททหางไกลและยากจน

( 2 ) พฒนาก าลงคนระดบกลางและระดบสง ทงทางดานปรมาณและคณภาพในสาขาทขาดแคลน ในวทยาลยและมหาวทยาลยทงทมอยเดมและจดตงขนใหมโดยเปดโอกาสใหเดก

และเยาวชนในระดบพนทมโอกาสศกษาตอมากขน

( 3 ) จดการศกษาตลอดชวต เพอรองรบและเพอสนองตอบความตองการของประชาชนในสวนภมภาค โดยอาศยสอและระบบการศกษาในและนอกโรงเรยนเปนพนฐานในการจด

และขยายบรการ

( 4 ) สงเสรมการฝกอาชพระยะสน ส าหรบแรงงานทไรฝมอและแรงงานในภาคเกษตรกรรม เพอยกระดบฝมอและการฝกอาชพเสรม โดยความรวมมอของสถาบนการศกษาและ ฝกอบรมของรฐและเอกชนทมกระจดกระจายในจงหวดตางๆ ไดรวมกนจดบรการ

144

3.4.2 บรการดานสาธารณสข

(1) จดสรรทรพยากรทางดานสาธารณสขทงทางดานบคลากรในระดบตางๆ และเครองอปกรณทางการแพทย รวมทงเวชภณฑใหเพยงพอตอการขยายและปรบปรงคณภาพและ ประสทธภาพของสถานบรการระดบตางๆ ในสวนภมภาค โดยเฉพาะสถานอนามยโรงพยาบาล

ชมชน

(2) พฒนาภมปญญาทางดานการรกษาพยาบาลแบบพนบาน เชน แพทยแผนไทยสมนไพร และการประสานเขากบการแพทยแผนปจจบน เพอเพมการจดบรการทางดานรกษาใน

ชนบท

(3) พฒนาและขยายบรการพนฐานดานสาธารณสข ใหสามารถรองรบการเปลยน-แปลงของพนทเศรษฐกจใหม โดยพฒนาสถานบรการ และจดสรางสถานบรการใหมเพมขนให

พอเพยงกบความตองการ

(4) พฒนาระบบการประกนสขภาพทมอยในปจจบน เชน ระบบประกนสขภาพโดยสมครใจ การสงเคราะหผมรายไดนอย การสงเคราะหและรกษาพยาบาลผสงอายใหกวางขวาง

เพอใหครอบคลมพนทกลมเปาหมายใหกวางขวางยงขน

(5) เสรมสรางความอยดกนดของประชาชนในชนบทใหมทอยอาศยทถก สขลกษณะ ไดรบอาหารทสะอาดและพอเพยง สงเสรมใหมการออกก าลงกายเพอสขภาพและนนทนาการ มความรเรองอาหารในการบรโภคและวธจดความสะอาดบรเวณบาน จดสถานท พกผอนสวนหยอมและสถานเลยงเดก เปนตน

3.4.3 บรการสวสดการสงคมและยกระดบคณภาพชวต

(1) สงเสรมการจดทงศนยพฒนาเดกเลกในชนบท รวมทงการฝกอบรมเลยงดเดกเลกทถกวธแกผดแลเดก แมบานพอบานและเจาหนาททเกยวของกบการพฒนาเดกเลก

บทท 5 การพฒนาคณภาพชวตและความเปนอยของคนยากจนในชนบท

1. ผลการพฒนาทผานมา

การพฒนาชนบทในระยะทผานมา ทมงเนนการพฒนาคนเปนหลก โดยเฉพาะคนยากจนและผดอยโอกาส ไดสงผลใหคนยากจนในชนบทมคณภาพชวตดขนในบางพนท และสามารถชวยตนเองไดในระดบหนง ดงจะเหนไดจากอตราการไมรหนงสอของคนในชนบทลดลงจากรอยละ 1 1 ในป 2528 เหลอรอยละ 9 ของคนชนบททงหมดในป 2533 คนชนบทมสขภาพดขน โดยอตราการตายในทกกลมอายลดลงจาก 5.1 ตอพนคนในป 2525 เหลอ 4.3 ตอพนคน ในป 2530 เดกขาดสารอาหารในระดบรนแรงไดลดลงจนเกอบจะหมดไป ขณะเดยวกน ชาวชนบทมความสะดวกสบายในการด ารงชวตดขนจากบรการพนฐานของรฐทกระจายไปสชนบทคอนขางทวถงไมวาจะเปนไฟฟา ถนนเขาหมบาน แหลงน ากนน าใช โรงเรยน โรงพยาบาล สถานอนามย เปนตน

อยางไรกตาม ยงมปญหาบางประการทคนในชนบทเผชญอย และตองไดรบการเอาใจใสแกไข เชน ปญหาผลผลตไมแนนอน อนเนองมาจากการผลตทตองพงปรมาณน าฝนและราคาของผลผลตไมมความแนนอน ท าใหรายไดของชาวชนบทโดยเฉพาะทเปนเกษตรกรไมมนคง รวมทงปญหาใหมๆ ซงมแนวโนมรนแรงขน ตามการเปลยนแปลงของสภาพความเจรญทางเศรษฐกจของประเทศ เชน ปญหามลภาวะจากการใชสารเคมปราบศตรพช การเนาเสยของน าเพอการเกษตร และน าเพออปโภคทเกดจากโรงงานอตสาหกรรมซงตงอยบนทองทเขตชนบทหรอเขตชานเมอง การขาดแคลนแรงงานเกษตรมฝมอซงโยกยายเขาไปหางานท า หรอประกอบอาชพอนในเมอง ฯลฯ ซงทงหมดนสงผลกระทบตอการพฒนาคณภาพชวตและภาวะความเปนอยของคนในชนบทอยางมาก นอกจากนในดานการบรหารการพฒนาทผานมา จงหวดยงไมไดรบบทบาทเปนผรเรมก าหนดโครงการบรหารและตดสนภายใตแผนของตนเองเทาทควร ดงนนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 น นอกจากจะมงเนนการพฒนาชนบทตอเนองจากหลกการทด าเนนมาแลว กจะใหความส าคญกบการปรบปรงระบบบรหารการพฒนาชนบทใหมเอกภาพยงขน พรอมกบกระจายอ านาจการบรหารและตดสนใจใหกบระดบจงหวดมากขน รวมทงใหความส าคญกบการเพมคณภาพของคนในชนบท ใหมพนฐานความรและการศกษา ใหสามารถเปนผประกอบการหรอด าเนนการในดานธรกจ ตลอดจนสนบสนนใหองคกรประชาชนและองคกรเอกชนใหมสวนรวมในการพฒนาชนบท เพอเพมคณภาพชวตและความ

มนคงของรายไดแกคนยากจนในชนบท

(1) สนบสนนการจดตงกลมเยาวชนและคายเยาวชน ตลอดจนพฒนาบทบาทศนยเยาวชนและกลมอาสาสมครใหมสวนส าคญในการพฒนาเดกและเยาวชน รวมทงพฒนาหองสมด

และสนามกฬาขนในระดบจงหวดใหทวถง

146

(2) ใหการฝกอาชพและทกษะในการประกอบอาชพแกสตรในชนบท

(3) จดบรการดานการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน เสรมสรางความ สงบสขในสงคม ดวยการจดตงสถานต ารวจยอยขนในระดบพนท จดตงหนวยลาดตระเวนและจดท า

โครงการระหวางชมชนและเจาหนาทเพอรวมกนดแลความปลอดภยในระดบพนท

(4) จดสถานบรการและการใหการศกษาและอบรม เพอบรการแกผสงอาย โดยความรวมมอระหวางองคกรของรฐและเอกชน เพอจดบรการทอยอาศยและความรเพอการปรบ

สภาพความเปนอยทเหมาะสมตามวย

(5) เสรมสรางการลงทนของประชาชนในทองถน เพอด าเนนกจกรรมดานการพฒนาจตใจใหเปนพนฐานในการรวมมอหรอเกอกลกนในดานการประกอบอาชพและพฒนาทองถน

2. เปาหมายการพฒนาชนบท

เพอเปนการพฒนาคณภาพชวตและความเปนอยของคนยากจนในชนบท จงควรก าหนด เปาหมายการพฒนา ดงน

2.1 เพอพฒนาคณภาพชวตของทกครวเรอนในชนบท ใหไดมาตรฐานความจ าเปนขนพนฐาน อนไดแก การกนดอยด สขภาพอนามยสมบรณมความปลอดภยในชวตและทรพยสน และการม

สวนรวมในการพฒนา

2.2 เพมรายไดและการมงานท า แกกลมเปาหมายผยากจนในชนบท อนไดแก กลมเกษตรกรทไมมทดนท ากน กบครวเรอนรบจางทมรายไดต าประมาณ 1 ลานครวเรอนทวประเทศ โดยใหม

รายไดเพมขนอยางมเสถยรภาพ

2.3 อนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยอาศยการมสวนรวมขององคกรประชาชน

3. แนวทางการพฒนาชนบท

3.1 ปรบปรงระบบบรหารงานพฒนาชนบท โดยการกระจายอ านาจการบรหารงานพฒนาชนบทไปสสวนภมภาค

3.1.1 เรงรดการด าเนนการตามนโยบายของรฐบาล ทมงสรางเอกภาพในการบรหารงานพฒนาชนบท โดยปรบระบบการท างานของโครงการ กสช. และโครงการพฒนาชนบทในรปแบบอนๆ ใหเขาอยในระบบ กชช.

147

3.1.2 จดสรรงบประมาณอดหนนการกระจายอ านาจการบรหารงานพฒนา โดยใหมการ จดตงงบประมาณพเศษอดหนนจงหวด เพอสนบสนนใหจงหวดมงบประมาณสนบสนนการด าเนนโครงการ และกจกรรมเพอแกไข ปญหา หรอพฒนาตามแนวทางทปรากฏในแผนพฒนาจงหวด

3.1.3 เพมบทบาทของจงหวด โดยใหจงหวดรเรมแผนงาน/โครงการพฒนา ซงสอดคลองกบความตองการของทองถน และสอดคลองกบนโยบายรฐบาล ภายใตการจดท าแผนพฒนาจงหวด

เปนแผนหลกแผนเดยวครอบคลมทกพนทของจงหวดทงในเขตเมองและเขตชนบท

3.1.4 ปรบปรงขนตอนการประสานแผนปฏบตการอยางเปนระบบ เชน แผนงาน แผนก าลงคน และแผนการเงน โดยใชแผนพฒนาจงหวดระยะยาวเปนเครองมอในการประสานการด าเนนงานพฒนา ปรบปรงระบบขอมลเพอการบรหารงานพฒนาชนบท เพอใชเปนเครองมอรองรบการบรหารงานทปรบปรงใหมทงกระบวนการ และปรบปรงระบบการตดตามและประเมนผลการพฒนาชนบทใหสอดคลองนโยบายการพฒนาชนบท ทมงไปสการกระจายอ านาจการบรหารงาน

พฒนาชนบทไปสภมภาคมากขน

3.1.5 สนบสนนเงนอดหนนใหแกองคการพฒนาเอกชน และเพมบทบาทขององคกร ประชาชนและองคกรธรกจเอกชน ในการรวมมอกบภาครฐและชมชน เพอการพฒนาชนบททกระดบ

โดยเฉพาะในระดบหมบาน

3 . 2 ยกระดบรายไดและมการงานท าในชนบท

3.2.1 จดท าแผนงานพฒนาครวเรอนรายไดนอยในชนบท โดยเปนแผนงานหนงในแผนพฒนาจงหวด เพอรองรบงบประมาณอดหนนเพอการกระจายรายอ านาจการบรหารงานพฒนาไปสจงหวด ทงนสาระส าคญของแผนพฒนาครวเรอนรายไดนอยในชนบท ประกอบดวย กลมเปาหมาย ลกษณะกจกรรมการพฒนา และการบรหารงานพฒนา

3.2.2 ใหหนวยงานภาครฐ และสนบสนนภาคเอกชนพฒนาขดความสามารถของประชาชนในชนบทใหสามารถแสวงหาโอกาส และสามารถใชโอกาสในการปรบปรงการผลตการตลาดและการประกอบอาชพ และรเรมอาชพของตนเอง ทงทเปนอาชพหลกและอาชพเสรม

(1) เพมพนฐานทางการศกษาเพอใหประชาชนในชนบทมโอกาสในการเลอกประกอบอาชพ

(1.1) ขยายโอกาสการศกษาทงในและนอกระบบใหแกผยากจน

(1.1.1) การศกษาในระบบโรงเรยน ขยายโอกาสการศกษาระดบกอนประถมศกษาภาคบงคบ และสงกวาภาคบงคบใหเหมาะสมกบสภาพแตละทองถน

148

(1.1.2) การศกษานอกระบบโรงเรยนโดยจดบรการศกษานอกระบบโรงเรยนใหเดกและเยาวชนทสนใจมโอกาสไดเรยนรฝกอบรม

(1.2) เนนการฝกอบรมอาชพและการพฒนาฝมอแรงงานทสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน

(2) พฒนากลมผประกอบอาชพในชนบท เพอเพมผลผลตรายไดโดยสงเสรมใหหนวยงานของรฐและภาคเอกชนมการพฒนากลมอาชพตางๆ ทงภาคเกษตรและนอกภาคเกษตรอยางตอเนอง โดยมงใหเกดการเพมผลผลตและความมนคงของรายได

3.2.3 ปรบโครงสรางเศรษฐกจชนบท ใหกระจายไปสกจกรรมการผลตหลายๆ สาขา ทงภาคเกษตรกรรมและภาคนอกการเกษตรและการตลาด โดย

(1) สงเสรมทางดานการผลต ทงภาคเกษตรและภาคนอกการเกษตร

(1.1) พฒนาอาชพการเกษตรในพนทท วไปและในพนททมปญหาเพอกระจายการผลตจากการเพาะปลกไปสการท ากจกรรมอนๆ ในรปแบบไรนาสวนผสม

(1.2) พฒนาอตสาหกรรมการเกษตร เพอสนบสนนการจางงาน

(1.3) พฒนาหตถกรรม/อตสาหกรรมในครวเรอนและขนาดยอมใน ภมภาค เพอสนบสนนการเพมรายไดและการจางงานในภมภาคและชนบท

(1.4) สงเสรมการทองเทยวและการบรการในทองถนทมศกยภาพทจะพฒนาเปนแหลงทองเทยวใหมๆ ในทองถน

(2) สงเสรมใหมตลาดเพอรองรบผลผลตในชนบท โดยสนบสนนภาคเอกชนในการสรางตลาดรองรบสนคา

(3) สงเสรมการรบจางทงดานการเกษตร และนอกการเกษตร โดยจดระบบการหางานใหมประสทธภาพ

(4) สนบสนนองคการพฒนาเอกชน ธรกจเอกชนและสถาบนเกษตรกรเขารวมในการพฒนาเชงเศรษฐกจในชนบทมากขน โดยเฉพาะใหเขามามสวนรวมก าหนดแผนการผลต

การตลาด

3.2.4 กระจายโครงสรางพนฐานทเอออ านวยตอการพฒนาอาชพใหทวถง

(1) กอสรางและซอมบ ารงถนนระหวางหมบานจนถงอ าเภอ หรอแหลงคาขายใหอยในมาตรฐาน ทสามารถใชประโยชนไดทกฤดกาล

149

(2) กระจายไฟฟาใหเขาถงทกหมบานและครวเรอน เพอความเปนอยทดข น และใชในการพฒนาอาชพ

(3) พฒนาแหลงน าในระดบหมบานเพอการเกษตร และสนบสนนใหมการใชประโยชนจากแหลงน าเพอการเกษตรส าหรบการผลตทางการเกษตร

(4) สนบสนนใหมสถาบนเกษตรกรและแหลงสนเชอเพอการเกษตรอยางเพยงพอตอความตองการ

3.3 ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในชนบท

เพอใหบรรลตามเกณฑความจ าเปนขนพนฐาน (จปฐ. ) โดยมแนวทางการด าเนนงานดงน

3.3.1 เพมการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพฒนาคณภาพชวต เพอยกระดบความเปนอยของประชาชนในชนบท

(1) เพมศกยภาพของประชาชน ใหสามารถคนหาปญหาของครวเรอนและชมชน ตลอดจนหาทางแกไขปญหาขนพนฐานตามศกยภาพของตนเองและชมชน

(2) เพมศกยภาพในการพงตนเองของประชาชน โดยระดมทรพยากรทองถนในรปการจดตงกองทนพฒนาหมบาน

(3) เสรมสรางความเขมแขงขององคกรประชาชนในระดบต าบลและหมบาน ใหมบทบาทในการวางแผน

(4) ใหมระบบการตดตามประเมนผลการด าเนนงานและผลกระทบตอการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในชนบทประจ าป โดยใชประโยชนจากขอมล จปฐ.

3.3.2 เพมประสทธภาพการแกปญหาทางดานสขาภบาลของชมชนชนบท โดยใหความส าคญกบ

(1) การจดหาน าสะอาดเพออปโภคและบรโภค

(2) การสนบสนนกจกรรมดานสขาภบาลอาหาร การควบคมสตวพาหะน าโรค การก าจดน าเสย การสขาภบาลทอยอาศย และการก าจดสงปฏกลและขยะมลฝอย

(3) การใหความรดานสขาภบาลแกชมชน การสงเสรมสขศกษาและสขาภบาล โรงเรยนประถมศกษา การศกษาวจยและพฒนาระบบขอมลดานสขาภบาลและสงแวดลอม

150

3.3.3 ปรบปรงการใหบรการสาธารณสขใหสอดคลองกบลกษณะโรคภยไขเจบโดยเฉพาะโรคภยไขเจบอนมสาเหตมากจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม โดย

(1) ปรบระบบบรการสาธารณสขใหสอดคลองลกษณะโรคภยไขเจบเฉพาะทองถน

(2) สนบสนนใหเกดความรวมมอในการปองกนและแกไขปญหามลพษอนเกดจากการประกอบการอตสาหกรรม และการใชสารเคมในภาคเกษตรกรรม

(3) ควบคมปองกนโรคเฉพาะถนในภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต

(4) สงเสรมและพฒนาการกฬาเพอใหเดก เยาวชนและประชาชนมความสนใจในการเลนกฬา การออกก าลงกาย

3.3.4 สงเสรมจรยธรรมและวฒนธรรม เพอรกษาเอกลกษณของชมชน และเสรมสรางการอยรวมกนในสงคมอยางมความสนตสข โดย

(1) สงเสรมใหประชาชนเหนคณคาและรวมกนรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของชาตและทองถน

(2) เรงสรางความส านกถงความส าคญของการรวมกนรบผดชอบในการท านบ ารง และดแลรกษามรดกทางวฒนธรรมของชาต

(3) สรางจตส านกในหนาทและความรบผดชอบของประชาชนตอชมชนและสงคม

3.3.5 สนบสนนการมสวนรวมขององคการพฒนาเอกชน องคกรประชาชน และประชาชนในการแกไข และพฒนาสงคมชนบท โดย

(1) เนนบทบาทองคการพฒนาเอกชนซงด าเนนกจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมทองถน

(2) เนนกจกรรมขององคการพฒนาเอกชนทกอใหเกดผลทางดานการพฒนา ทองถน และสอดคลองกบความตองการของประชาชนในทองถน

(3) พฒนาการมสวนรวมขององคกรประชาชนหรอชมชน โดยเนนการบรหาร จดการอยางมประสทธภาพในการด าเนนการแกไขปญหา สวสดการ และปองกนปญหาของชมชน

อยางตอเนอง

(4) สนบสนนใหมองคกรเพอประสานการด าเนนงานขององคกรชมชนและประชา-ชนของทองถนอยางเปนระบบและถาวร

151

(5) สนบสนน สถาบนครอบครว สถาบนชมชนและสถาบนศาสนาใหเขามาม บทบาทในการแกปญหาครอบครวของชนบท โดยการสรางสอเพอใหความรและความเขาใจในการ

ปรบวถชวตใหเขากบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม

3.4 พฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเปนฐานะรองรบการพฒนาชนบทในระยะยาว

3.4.1 เพมบทบาทของประชาชนและองคกรประชาชน ในการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรธรรมชาต รวมทงการปองกนภยจากธรรมชาต โดย

(1) สงเสรมใหเกษตรกรด าเนนการแกปญหาทดนสภาพไมเหมาะสมตอการท าเกษตร เชน ดนเคม ดนเปรยว ดนขาดความอดมสมบรณ รวมทงปองกนการชะลางพงทลายของดนอยางถกวธและลงทนนอย โดยหนวยงานของรฐใหการสนบสนนดานการศกษา และถายทอดวธอยางถกตองและลงทนนอย โดยหนวยงานของรฐใหการสนบสนนดานการศกษา และการถายทอด

วธการไปสเกษตรกรใหสามารถปฏบตได

(2) สงเสรมความรใหแกเกษตรกรในการอนรกษและการใชประโยชนจากแหลงน าการเกษตรทรฐไดลงทนไปเปนจ านวนมาก โดยเนนการใชประโยชนสงสดจากแหลงน า

(3) เนนโครงการปาชมชน และบทบาทชมชนในการรกษาปาไม

(4) สรางความตระหนกใหแกชมชนเกยวกบเรองของการอนรกษทรพยากร- ธรรมชาตและสงแวดลอม โดยอาศยความรวมมอขององคกรประชาชน องคการพฒนาเอกชน และ

องคกรธรกจเอกชนในพนท

3.4.2 กระจายบทบาทการบรหารการพฒนาทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไปสจงหวด

(1) ใหมการจดท าแผนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมระดบจงหวด โดยจงหวดเปนผคดรเรมและด าเนนการแกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภายใน

จงหวดของตนเอง

(2) ใหจงหวดและอ าเภอเพมบทบาทในการบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ภายใตงบประมาณสนบสนนการกระจายอ านาจการบรหารสสวนภมภาคและ

ทองถน

(3) สนบสนนงบประมาณใหจงหวดด าเนนการแกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ภายใตงบประมาณสนบสนนการกระจายอ านาจบรหารสสวนภมภาคและทองถน

152

3.5 พฒนาพนททมปญหาเปนการเฉพาะ เชน พนทตามแนวชายแดนทลาหลงหางไกล พนททยงมปญหาความมนคง และพนททไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาต ประกอบดวยมาตรการดงน

3.5.1 การจดใหมกลไกการประสานงานระหวางหนวยงานของรฐ ภาคเอกชนและประชาชน เพอแกปญหาเฉพาะหนา

(1) ปรบปรงองคกรประกอบความรบผดชอบของคณะกรรมการรวมทมหนาท แกปญหาเฉพาะหนาในพนท ใหสามารถด าเนนการประสานงานอยางคลองตวมากขน

(2) สนบสนนบทบาทขององคกรเอกชน และประชาชน ในการเตรยมการปองกนปญหาเฉพาะหนา ทคาดวาจะเกดขน

3.5.2 สรางระบบการพฒนาในพนททมปญหาเปนการเฉพาะ เชน พนทชายแดนใหเชอมตอกบพนทพฒนาปกต

(1) ปรบปรงการด าเนนการพฒนาในระดบพนทใหมประสทธภาพ โดยการประสานแผนในสวนกลาง คอแผนพฒนาเพอเสรมความมนคงกบแผนกระทรวง โดยยดแผนพฒนา

จงหวดเปนจดเชอมประสานในการแปลงแผนนโยบายจากสวนกลางไปสสวนภมภาค

(2) เสรมบทบาทของจงหวดใหมความสนใจในการเตรยมการแกไขปญหา เฉพาะหนา โดยการสนบสนนบคลากร แนะมแนวทางการแกปญหาเฉพาะหนาในแผนพฒนาจงหวด

(3) ปรบปรงขนตอนและวธการบรหารโครงการและกจกรรมการพฒนาเพอ แกปญหาเฉพาะ โดยใหจงหวดเขามามสวนรวมหรอรเรมไดในทกขนตอน

(4) ใหมการด าเนนการโครงการรกษาภมประเทศทถกเปลยนแปลงโดยสภาพธรรมชาต เพอรกษาแนวเขตแดนพนทชายแดนดงเดมของประเทศ

(5) สนบสนนใหมการศกษาและพฒนาระบบ และกระบวนการปองกนการเกดอบตภยและภยจากธรรมชาต

3.5.3 เพมขดความสามารถขององคกรประชาชนในการแกไขปญหาเฉพาะหนาและการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และความมนคงอยางตอเนอง

(1) ใหมการฝกอบรมองคกรเอกชนทเขาไปด าเนนการในพนทอยางสม าเสมอ โดยเนนการปฏบตอยางตอเนอง และการเรยนรจากตวอยางของความส าเรจตลอดจนใหมการ

ประเมนผลเพอปรบปรงประสทธภาพเปนระยะๆ

153

(2) สนบสนนการใหความรทางดานเทคนคทจ าเปนตอการเตรยมการปองกนการแกปญหาเฉพาะหนา เชน ปญหาภยธรรมชาต

(3) สงเสรมใหมโครงขายกลมประชาชน โดยการประสานกนระหวางองคกรประชาชนในระดบหมบาน และตามลกษณะอาชพ เพอใหมการชวยเหลอซงกนและกนในการปองกนฟนฟชมชน และรบการสนบสนนดานทรพยากรจากรฐอยางมประสทธภาพ

(4) ยอมรบและใหความส าคญกบศกยภาพ ภมปญญาของทองถนในทกขนตอนของการด าเนนการพฒนา และสนบสนนบทบาทของผน าตามธรรมชาต

บทน ำ

1. การพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต และสงแวดลอม เปนเรองเกยวของกบคนซงเปนทงผก าหนด ผสนบสนน ใหกระบวนการพฒนาด าเนนตามเปาหมายทก าหนดไวโดยคนจะเปนผรบประโยชนและรบผลกระทบจากการพฒนานนโดยตรง ดงนนการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต และสงแวดลอมจงมบทบาทส าคญอยางยงตอแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 ทจะกอใหเกดความสมดลในการพฒนาทงในเชงปรมาณ คณภาพ และความเปนธรรมในสงคม

ปจจบนการพฒนาก าลงอยในจดหวเลยวหวตอทส าคญ โดยทเศรษฐกจของประเทศไทยก าลงกาวเขาสระดบนานาชาต และจะตองแขงขนในเวทโลกมากยงขนทกขณะ โดยทโครงสรางเศรษฐกจภายในประเทศไดเปลยนแปลงไปสภาคอตสหกรรมและบรการททนสมย ในขณะทฐานทต งของชมชนไดเรมเปลยนจากเกษตรสงคมชนบทสความเปนสงคมเมองยงขน ดงนน ถาจะใหคน

เปนผก าหนดหรอผสนบสนนใหเกดการพฒนาไดจ าเปนตองพฒนาคนใหมศกยภาพและขดความสามารถสอดคลองกบสภาพแวดลอมทก าลงเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

ประเดนปญหาหลกทประเทศก าลงเผชญอยในขณะนกคอ การพฒนาคนยงไมสามารถสนบสนนการพฒนาประเทศไดอยางมประสทธภาพเทาทควร ความไดเปรยบทางดานทรพยากรมนษยของไทยก าลงลดนอยถอยลงไปทงในแงปรมาณ คณภาพ และอตราคาจางทเรมขยบตวสงขน โดยเฉพาะอยางยงปญหาการขาดแคลนแรงงานทงในระดบพนฐาน ระดงกลางและระดบสง ท เกยวของกบทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในขณะเดยวกนเปนทคาดวาในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ยงมแรงงานดอยทกษะฝมอทยงมงานท าไมเตมทในภาคเกษตร ซงมความจ าเปนจะตอง

ไดรบการยกระดบทกษะฝมอใหสอดคลองกบลกษณะโครงสรางการผลตดานอตสาหกรรมและเกษตรกรรมทก าลงเปลยนไปสความทนสมยอกเปนจ านวนมาก

2. ขณะเดยวกนเมอหนมาพจารณาสถานการณดานสงคม ในแงของคนทซงเปนผรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของการพฒนาประเทศพอจะกลาวไดวาคณภาพชวตของคนใน

สงคมไทยก าลงถกกระทบกระเทอนจากการเปลยนแปลงจากสงคมชนบทไปเปนสงคมเมอง ซงมการอพยพของประชาชนในชนบทเขาสเมองและความไมมนคงของสถาบนครอบครวไดกอใหเกด

ปญหาเดกและเยาวชน ปญหายาเสพตด ปญหาโสเภณ ปญหาความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ปญหาสขภาพอนามยทมการเจบปวย ซงสมพนธกบความเปนจรงสงคมเมองของประเทศ

และการ เปลยนแปลงโครงสรางกลมอายทมสดสวนของคนวยกลางคน และคนสงอายมากขน ในขณะท

สดสวนของเดกนอยลง

นอกจากน ยงมปญหาทเปนผลกระทบตอคณภาพชวตคอผลกระทบจากการพฒนาตอ วถชวต จตใจ คานยม และวฒนธรรมทดงามของไทย และผลกระทบจากปญหาสงแวดลอมอนเกด

155

จากความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตทเคยมอยอยางอดมสมบรณ ไดถกน ามาใชอยางมากมายในการเพมผลผลตในภาคเกษตรและอตสาหกรรม และในการบรรเทาปญหาความยากจนใน

ชนบท

3. ดงนน จงไดก าหนดจดมงหมายเพอการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวตและสงแวดลอมในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ทส าคญโดยสรปได 4 ประการ ดงตอไปน

3.1 การจดระบบการศกษาและฝกอบรมทรพยากรมนษยในกลมเปาหมายตางๆ ใหมศกยภาพและขดความสามารถทเหมาะสมในอนทจะปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของการ

พฒนาประเทศไดทนเหตการณมากยงขน

3.2 การปองกนแกไขและบรรเทาปญหาทเกดขนจากความขดแยงในสงคมในชวงหวเลยวหวตอของการพฒนาประเทศ โดยใหความเอาใจใสค าจนเพมขดความสามารถของกลมชนทดอยโอกาสซงพงตนเองไมได และยงปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงไดยากและไมทนเหตการณ

3.3 ลดผลกระทบตอคณภาพชวตทคนในสงคมไดรบความเสอมโทรมของสภาวะแวดลอม อน สบเนองมาจากการเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากสงคมเกษตรชนบทมาเปนสงคมเมอง สงคม อตสาหกรรม และความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต

3.4 สงเสรมและสนบสนนการพฒนาคณภาพชวตใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของคนในกลมอายตางๆ ตงแตวยเดกและเยาวชนวยท างานไปจนถงวยสงอาย โดยการให

การศกษาตลอดชวต

4. เพอบรรลจดมงหมายดงกลาวขางตน จ าเปนจะตองปรบนโยบายการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต และสงแวดลอมใหเปนไปในลกษณะดงนคอ

4.1 เพมบทบาทของรฐในการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวตและสงแวดลอมโดยเนนการใหความชวยเหลอกลมผดอยโอกาส ใหมศกยภาพและขดความสามารถสงขนในลกษณะตางๆ เชนการใหเงนอดหนนหรอทนการศกษาแกผดอยฐานะทางเศรษฐกจ การจดระบบการใหสวสดการดานการศกษา และการรกษาพยาบาลแกผจากจน ผสงอายและผพการทพพลภาพ และรวมทงการ จดสรรงบประมาณและใหเงนอดหนนการลงทน เพอปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมและพฒนา

คณภาพชวตเปนกรณพเศษเรงดวน

4.2 ปรบปรงผอนคลายกฎระเบยบและขอบงคบตางๆ ใหเกดประสทธภาพและเออตอการทจะใหภาคเอกชนเขามสวนรวมในการพฒนาทรพยากรมนษย คณภาพชวต และสงแวดลอมมากยงขน การขยายความรวมมอระหวางภาครฐกบเอกชนในการฝกอบรมพฒนาฝมอแรงงาน รวมทงการระดมทนจากภาคเอกชนมาใชในการฝกอบรมใหมากขน นอกจากน ใหน าหลกการ “ผสรางปญหา

156

มลพษ” จะตองเปนผรบภาระในการบ าบดและก าจดมลพษมาใชในระยะเวลาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 เปนตน

4.3 สนบสนนการผนกก าลงของสถาบนครอบครว ชมชน องคกรภาคเอกชนรวมทงสถาบนศาสนากบภาครฐในการปองกนแกไขปญหาสงแวดลอม และยกระดบคณภาพชวตทางดานจตใจและวฒนธรรมของคนในสงคม โดยการเสรมสรางความมนคงของสถาบนครอบครว การใหความ ชวยเหลอและสนบสนนการด าเนนการขององคกรเอกชน สาธารณประโยชน การขยายขอบเขตความรวมมอระหวางภาครฐและองคกรประชาชนในรปแบบตางๆ เชน ระบบสาธารณสขมลฐาน งานชมชนและมวลชนสมพนธ อาสาสมครเพอนรกษมรดกทางศลปวฒนธรรม ตลอดจนการจดตงองคกรรวมสามฝาย คอ ชมชน สถานประกอบการและภาครฐบาล เพอท าหนาทเฝาระวงและก ากบดแลปองกนรกษาคณภาพสงแวดลอมใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดไว เปนตน

ส าหรบรายละเอยดของนโยบายและมาตรการจะปรากฏอยในบทตอๆ ไปของแผนสวนน ซงประกอบดวยบททวาดวยการพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและสาธารณสขตดตามดวยบททวาดวยการพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม ตลอดจนบทวาดวยการพฒนาสงแวดลอมเพอคณภาพชวต และการบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาต ตามล าดบ

บทท 1 การพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและสาธารณสข

1. ประเดนการพฒนา

จากผลการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมในระยะทผานมาและแนวโนมในอนาคต จงมประเดนหลกของการพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและสาธารณสขในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

1.1 อตราเพมของประชากรไดลดลงมาเปนล าดบโดยทวไปแตยงมปญหาในบางพนท

ถงแมวาประเทศไทยจะประสบความส าเรจอยางมากในดานการลดอตราเพมของประชากรเหลอประมาณรอยละ 1.4 เมอสนแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 แตในบางพนทอตราเพมของประชากรยงอยในระดบสง โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต ซงยงมกลมชาวเขา ชาวไทย

ตางวฒนธรรมในภาคใตซงเปนกลมทมรายไดต า

1.2 โครงสรางกลมอายของประชากรเปลยนไปโดยมวยเดกลดลง แตประชากรวยหนมสาว วยกลางคนและวยสงอายเพมขน

การทอตราเพมของประชากรลดลง มผลท าใหลกษณะโครงสรางกลมอายประชากรเปลยนไปมาก กลาวคอ สดสวน “วยเดก” (0 -14 ป) มแนวโนมลดลงเหลอประมาณรอยละ 33 สวน “วย หนมสาว” และ “วยกลางคน” (15-59 ป) เพมขนรอยละ 61 และวยสงอาย (60 ปขนไป) เพมขนเปนรอยละ 6.2 ของประชากรทงประเทศ ซงจะสงผลกระทบตอการวางแผนการศกษา การมงานท า การ

จดสาธารณสขและการจดสวสดการสงคมของประเทศเปนอยางมาก

1.3 ฐานทต งถนฐานชมชนเรมเปลยนแปลงจากสงคมชนบทเปนสงคมเมองมากขน

เนองจากฐานเศรษฐกจอตสาหกรรมและบรการสวนใหญอยในเมองจงท าใหมการอพยพยายถนจากชนบทเขาสเมองมากขน ถงแมวาประชากรบางสวนอาจมโอกาสไดมงานท าและมรายไดดขน แตกสงผลกระทบตอวถชวตและสรางปญหาสงคมตามมาหลายดาน เชน การขาดแคลนทอยอาศย บรการดานการศกษาและสาธารณสข ปญหาอาชญากรรม ยาเสพตด ชมชนแออด การจราจรตดขดในเมองใหญ ความเสอมโทรมของคณภาพชวตอนเกดจากภาวะมลพษ ความไมปลอดภยในชวตและทรพยสน ปญหาเดกและเยาวชน สขภาพจต แรงงานโสเภณ ตลอดจนปญหาทสบเนองจาก

ความยากจนในเมอง

1.4 ความไดเปรยบดานทรพยากรมนษยเรมลดนอยถอยลงทงในดานปรมาณ คณภาพและอตราคาจาง

158

การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคมและประชากรมผลท าใหความไดเปรยบดานทรพยากรมนษยเรมลดลง เกดปญหาการขาดแคลนแรงงานทงในดานปรมาณและ คณภาพ ในระดบพนฐาน ระดบกลางและระดบสง ในสาขาวชาทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยอนเปนผลท าใหอตรคาจางมแนวโนมสงขน ซงจะสงผลกระทบตอฐานะการแขงขนกบ ตางประเทศ ในขณะเดยวกนระบบการศกษาและฝกอบรมยงไมสามารถปรบตวในการเพมการผลตก าลงคนใหสอดคลองกบความตองการทเปลยนแปลงอยางรวดเรว โดยมลกษณะความตองการและความขาดแคลนก าลงคนในระดบตางๆ ดงน

1.4.1 ก าลงคนระดบพนฐาน

จากการทเศรษฐกจในภาคอตสาหกรรมและบรการขยายตวอยางรวดเรวท าใหมความตองการก าลงคนทมการศกษาสงกวาระดบประถมศกษาเพมขนมาก ในขณะทอตราการเขาสก าลงแรงงานของคนในกลมอายนเรมมแนวโนมลดลง ท าใหเกดภาวะตงตวขนในตลาดแรงงาน

1.4.2 ก าลงคนระดบกลางและระดบสง

ปจจบนภาคธรกจเอกชนมความตองการชางเทคนคทมฝมอและประสบการณในสาขา อตสาหกรรมเฉพาะดานเปนจ านวนมากขน แตหาคนทมคณภาพตามทตองการไมได ในขณะเดยวกนกยงคงมปญหาวางงานของผส าเรจการศกษาในระดบอาชวศกษาและการขาดแคลน

ดานปรมาณส าหรบก าลงคนในระดบสง โดยเฉพาะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (วศวกรรมเครองกลโลหการ ไฟฟา เคม เครองมอวดและควบคมโยธาคอมพวเตอร) ดานการตลาดและการจดการ ธรกจ ทองเทยว สงแวดลอมการแพทย และเกษตรสมยใหม โดยจะมความตองการก าลงคนเหลานเพมขนมาก แตระบบการศกษาผลตออกมาไมทนกบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของการพฒนาประเทศ

อยางไรกตาม ในระยะของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 คาดวามงานท าไมเตมทของ แรงงานในภาคเกษตรยงจะคงมอยตอไป โดยเฉพาะในแรงงานทมการศกษาต าดอยทกษะและความรในการประกอบอาชพ ซงไมสามารถปรบตวเขากบการผลตในภาคเกษตรและอตสาหกรรม

สมยใหมได

1.5 การเจบไขไดปวยของคนในสงคมมลกษณะเปลยนแปลงไป

การเปลยนแปลงโครงสรางอายประชากร เศรษฐกจสงคมและสภาพแวดลอมท าใหความกดดนในดานปรมาณลดลงส าหรบบรการใหภมคมกนโรคและอนามยแมและเดก แตความตองการบรการดานการรกษาพยาบาลส าหรบผปวยในวยหนมสาว วยกลางคน และวยสงอายมแนวโนมสงขน โดยเฉพาะการเจบไขไดปวยทเกดขนจากการประกอบอาชพในภาคอตสาหกรรมและบรการ และโรคทเกดขนกบคนในวยกลางคนและสงอาย เชน โรคหวใจ โรคมะเรง โรคระบบทางเดนอาหาร

159

รวมทงโรคทเกดจากสภาพแวดลอม เชน โรคจตประสาท โรคเอดส และโรคทเกดจากการบรโภคอาหารทมสารเคม ในขณะเดยวกนโรคตดตอและโรคทเกดจากความยากจนกยงมปญหาอย

2. เปาหมายการพฒนา

จากประเดนการพฒนาดงกลาวขางตน จ าเปนทจะตองเนนการพฒนาคนใหเปนคนดมความสามารถ และมสขภาพอนามยทดอยางเหมาะสมทจะเปนผน า และสนบสนนการพฒนาประเทศใหสามารถรกษาสถานภาพการแขงขนในตลาดตางประเทศไดอยางมประสทธภาพ พรอมทงสรางโอกาสใหแกกลมผดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคมไดรบการพฒนาความร ฝมอและทกษะ เพอเสรมสรางขดความสามารถในการประกอบอาชพใหสงขน เพอบรรลเปาหมายดงกลาว จงก าหนดเปาหมายการพฒนา ดงน

2.1 ประชากร

2.1.1 ลดอตราเพมประชากรใหเหลอรอยละ 1.2 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 (จะมจ านวน 6 1 ลานคน) โดยเนนกลมเปาหมายภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต และกลม เปาหมายพเศษ เชน ชาวนา ชาวไทยตางวฒนธรรมภาคใต ชาวชมชนแออดและแรงงานภาค

อตสาหกรรม

2.1.2 พฒนาการตงถนฐานทเปนชมชนเมอง และชนบทใหเตบโตอยางมระเบยบและไมกอมลภาวะเปนพษตลอดจนปญหาสงแวดลอม

2.2 การศกษาและการฝกอบรม

2.2.1 ขยายการศกษาขนพนฐานจาก 6 ป เปน 9 ป อยางเปนขนตอนและก าหนดใหอตราการเรยนตอชนมธยมศกษาตอนตนเพมขนจากอตราปจจบนรอยละ 4 6 . 2 เปนไมต ากวา รอยละ 73 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 โดยเนนพนทชนบทยากจนซงมอตราการเรยนต า

2.2.2 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ก าหนดใหมการรบนกศกษาใหมในระดบ อดมศกษามสดสวนของสายวทยาศาสตรตอสายสงคมศาสตรเปน 3 0 : 7 0 โดยเนนการผลตแพทย ทนตแพทย เภสชกร วศวกร นกวทยาศาสตร และก าลงคนสาขาบรการตางๆ ทสอดคลองกบการ

พฒนาประเทศ

2.2.3 ใหประชาชนไดรบการศกษาทงในระบบและนอกระบบโรงเรยนอยางกวางขวางทวถงและตอเนอง

2.3 การยกระดบรายไดและสวสดการแรงงาน

160

2.3.1 เพมการจางงานใหสงขน 2 . 8 ลานคนในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 โดยเพมจ านวนการมงานท าสวนรวมจากจ านวน 3 2 . 0 2 ลานคนในป 2 5 3 9

2.3.2 ใหมการฝกอบรมแรงงานทดอยโอกาสทางเศรษฐกจ ไดพฒนาขดความสามารถเพอการยกระดบรายไดและฐานะของตนเองใหดขน และเพอประกอบอาชพสวนตวและธรกจขนาดเลกทไมเปนระบบในเขตเมอง ตลอดจนเสรมสรางโอกาสในการประกอบอาชพเสรมแกเกษตรกรและการ

ท างานนอกภาคเกษตรในชนบท

2.3.3 ใหกลมผดอยโอกาสทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะแรงงานรบจางภาคเกษตรแรงงานทม รายไดต าในเมอง แรงงานเดกและสตร แรงงานไทยในตางประเทศ มความมนคงในการท างาน ไดรบคาจางทเปนธรรม ตลอดทงไดรบการคมครองในดานความปลอดภยและการพฒนาสภาพ แวดลอม การท างานทเหมาะสม รวมทงไดรบการจดสวสดการอยางทวถง

2.4 การพฒนาสขภาพและพลานามย

ใหประชาชนมสขภาพดถวนหนาในทศวรรษหนา โดยภายในสนแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มงจะ

2.4.1 ลดอตราปวยและตายในโรคตางๆ ซงเปนปญหาทส าคญใหต าลง ดงนคอ

(1) ลดอตราการตายของทารกจาก 29 ตอ 1’000 ของการเกดมชพใหเหลอ 23 ตอ 1 , 0 0 0 ของการเกดมชพ

(2) ใหเดก 0 - 5 ปไดรบวคซนปองกนโรคไดไมนอยกวารอยละ 9 0

(3) ลดการปวยและตายของทกกลมอายจากโรคทส าคญคอ โรคทางเดนอาหาร โรคหวใจ โรคมะเรงและโรคเอดสใหต าลง

2.4.2 ประชาชนไดบรโภคอาหารทมคณคา ปลอดภย และเพยงพอกบความตองการของรางกาย ตลอดจนทอยอาศยและสภาพแวดลอมทเหมาะสม ดงน

(1) ลดภาวะทพโภชนาการระหวางอาย 0-4 ป ในระดบ 2 และระดบ 3 ใหต ากวารอยละ 1

(2) ใหบรการทางดานสขภาพและพลานามยใหแกกลมอายตงแต 60 ป ขนไปใหพอเพยงตามวย

2.4.3 ประชากรไดรบบรการสาธารณสขเพยงพอ ตามความจ าเปนโดยเฉพาะกลมผยากจน ผสงอาย เดก และผปวยทพพลภาพ

3. แนวทางและมาตรการการพฒนาทรพยากรมนษย การศกษาและสาธารณสข

161

เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายดงกลาวขางตน จงก าหนดแนวทางและมาตรการในการพฒนาทรพยากรมนษย การศกษา และสาธารณสขในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไวดงตอไปน

3.1 ประชากร

3.1.1 ลดอตราการเพมประชากร ใหไดตามเปาหมายทก าหนดไว โดย

(1) ขยายบรการวางแผนครอบครว ใหทวถงทกกลมเปาหมายประชากรและรกษาระดบการวางแผนครอบครวในพนทซงมการคมก าเนดสงแลวไวอยางตอเนองโดยเนน

(1.1) เพมขดความสามารถและประสทธภาพของบคลากร และสงเสรมการใชระบบอาสาสมครเขาชวยขยายใหบรการวางแผนครอบครวในชมชนแออด ควบคกบการ

ปรบปรงสขภาพอนามยแมและเดก

(1.2) ผสมผสานการใหบรการวางแผนครอบครวกบกจกรรมพฒนาดานตางๆ

(1.3) ปรบปรงระบบขอมลเกยวกบภาวะเจรญพนธและการวางแผนครอบครวของกลมเปาหมายพเศษใหสมบรณยงขน

(2) รณรงคและเผยแพรประชาสมพนธ เกยวกบการวางแผนครอบครวและ ประชากรกบการพฒนา โดย

(2.1) เผยแพรความรเกยวกบผลเสยของการมลกมากและปลกฝงคานยมการมลก 2 คน ใหแกประชาชนทงในและนอกระบบโรงเรยน ปรบปรงวธการสอนวชาประชากร

ศกษาในระบบโรงเรยนใหเปนทดงดดความสนใจของนกเรยนแตละระดบตลอดจนมเนอหาดาน สงเสรมคณภาพประชากรและสงแวดลอม

(2.2) สงเสรมบทบาทองคกรเอกชนและชมชน ตลอดจนมการรวมมอและประสานงานกนระหวางหนวยงานราชการ องคกรเอกชนและชมชนโดยเฉพาะผน าทองถนในการรณรงคเรองวางแผนครอบครว การสรางความรความเขาใจในเรองผลกระทบของประชากรทมตอ

การพฒนา

(2.3) เนนการรณรงคในเรองความพรอมของการมบตรส าหรบคสมรสใหม และการมสวนรบผดชอบของคสมรสตอการมบตร

3.1.2 สงเสรมและสนบสนนใหการกระจายตวของประชากรและการตงถนฐานใหสอดคลองกบการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และภาวะการจางงาน โดย

162

(1) สนบสนนใหองคกรทองถน (เทศบาลและสขาภบาล) วางแผนปรบปรงและจดหาบรการพนฐานใหเพยงพอกบการขยายตวของชมชนเมองเดมและชมชนเมองใหม โดยกระจาย

อ านาจการบรหารและความรบผดชอบในการพฒนาชมชนเมองใหแกองคกรทองถน

(2) ปรบปรงและจดเกบขอมลเกยวกบชมชนและประชากรเขตเมอง โดยเฉพาะจ านวนประชากรในเขตชมชนเมองทเกดขนใหม ซงยงไมเคยมการรวบรวมขอมลโดยมอบให

หนวยงานทเกยวของและจงหวดรวบรวมขอมลดงกลาวอยางตอเนอง

(3) ยบยงการอพยพยายถนของชาวเขาทจะเขามาตงถนฐานในประเทศไทย และยายถนของชาวเขาทอยในประเทศไทย ตลอดจนยบยงการอพยพของชาวไทยพนทราบมใหเขาไปตงถนฐานในเขตปาไม โดยเรงรดใหหนวยราชการทงสวนกลางและสวนภมภาคทเกยวของรวมมอกนวางแผนจดระเบยบหมบานชาวเขา รวมทงรณรงคใหความรเกยวกบผลดและผลเสยของการยายถน ใหชาวไทยพนราบและชาวเขาไดมความเขาใจทถกตอง

3.2 การศกษาและการฝกอบรม

3.2.1 ใหความส าคญตอการขยายบรการการศกษาขนพนฐาน เพอเตรยมความพรอม เพมพนความรและทกษะทจะน าไปสการประกอบอาชพตอไป โดยเฉพาะกลมผดอยโอกาสซงพง- ตนเองไมไดอยางทวถงโดยด าเนนงาน ดงน

(1) สงเสรมพฒนาการของเดกตงแตแรกเกดจนถงวยการศกษาภาคบงคบ

(1.1) ในระดบ 0 - 5 ป เนนบทบาทของสถาบนครอบครวในการอบรมเลยงดเดก สงเสรมใหชมชน สถานประกอบการและหนวยงานตางๆ จดศนยเลยงดเดกกอนวยเรยน

อยางกวางขวางยงขน

(1.2) ขยายและสงเสรมการจดการศกษาในการบรบาลทารก การดแล เดกเลกในชนอนบาลทงในระบบและนอกระบบ โดยชกจงหรอใหสงจงใจภาคเอกชนเขามามสวนรวม

มากขน

(2) เรงรดการจดการศกษาภาคบงคบ ( 6 ป) ใหครอบคลมประชากรในกลมอาย โดยเฉพาะเดกในชนบทหางไกล เดกทเคลอนยายตามผปกครองไปท างานยงทตางๆ รวมทง เยาวชนและสตรทถกใชเปนเครองมอในการหาผลประโยชนทางเศรษฐกจอยางไมเปนธรรม โดยเนน

(2.1) ขยายและพฒนารปแบบวธการจดการเรยนการสอนทเหมาะสมแกเดกผดอยโอกาสในชนบททหางไกลในชมชนแออด เดกทมความผดปกตทางรางกาย จตใจ รวมทง

เดกและเยาวชนทมปญญาเลศหรอมความสามารถพเศษ

163

(2.2) ปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนเพอลดอตราการออกกลางคนและการตกซ าชน ตลอดจนพฒนาระบบการสงตอนกเรยนใหไดผลอยางจรงจง

(2.3) ทบทวนและปรบปรงวธการด าเนนงานโครงการอาหารกลางวนใหมประสทธภาพยงขน และใหครอบคลมกลมเปาหมายอยางทวถงและตอเนอง

(2.4) แกไขปรบปรง กฎ ระเบยบ และขอบงคบตางๆ ทเปนอปสรรคตอการใหการศกษาแกเดกและเยาวชน โดยเฉพาะการเขาศกษาภาคบงคบ เชน กฎหมายเกยวกบทะเบยนราษฎรและระเบยบการไมอนญาตใหเดกทจบประถมศกษาทอายต ากวา 1 5 ป เขารบบรการศกษานอกระบบโรงเรยน เปนตน

(3) ขยายการศกษาขนพนฐานจาก 6 เปน 9 ป อยางเปนขนตอนเนนใหความส าคญทงดานคณภาพและปรมาณ โดยเฉพาะพนทชนบทหางไกลทมอตราการเรยนตอต า

(3.1) ใหสงจงใจแกผปกครองทดอยฐานะทางเศรษฐกจเพอสงเดกเขาเรยนตอมากขน ดวยการใหเงนอดหนนเพอทดแทนคาเสยโอกาส หรอการน าระบบคปองการศกษา

มาใช

(3.2) ปรบปรงหลกสตรทางดานการฝกทกษะและเพมพนความรดานอาชพทเหมาะสมกบทองถน และใหมการน าภมปญญาชาวบานมาประยกตเขากบกระบวนการการ

เรยนการสอน

(4) พฒนาการเรยนการสอนทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและภาษาศาสตร (องกฤษ) โดย

(4.1) เรงรดการผลตและการฝกอบรมครทงกอนประจ าการและระหวางประจ าการในทกระดบอยางตอเนอง เนนใหความส าคญตอกระบวนการผลตครทมคณภาพ จรรยา-บรรณทางวชาชพ และมเทคนคในการถายทอดความรใหเกดผลในดานการสอนอยางจรงจง

(4.2) ปรบปรงอปกรณหองปฏบตการและหองสมดใหทนสมย และรณรงคใหมการใชประโยชนอยางตอเนอง เนนกจกรรมในเชงรปธรรมอยางจรงจง เชน การจดนทรรศการและการประกวดสงประดษฐ เปนตน

3.2.2 พฒนาก าลงคนระดบกลางและระดบสงทงดานปรมาณและคณภาพในสาขาทขาดแคลน และสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน โดยด าเนนการดงน

164

(1) เรงขยายการผลตแพทย ทนตแพทย เภสชกร วศวกร สถาปนก นกวทยา-ศาสตร นกเทคโนโลยและชางเทคนค ดวยการเพมเปาหมายการผลตในสถาบนการศกษาของรฐทผลตอยเดม และทก าลงอยในระหวางการจดตงขนใหมในสวนภมภาค

(2) พฒนาระบบขอมลขาวสารขอสนเทศเกยวกบภาวะตลาดแรงงานเพอปรบปรงหลกสตรและขบวนการเรยนการสอนใหสอดคลองกบการมงานท า โดยมการตดตามผลการมงานท าของผส าเรจการศกษาในสถาบนอยางกวางขวาง เพอน าขอมลมาประกอบการปรบปรงหลกสตรการ

เรยนการสอนใหสอดคลองกบการมงานท าและการแนะแนวการศกษาและมอาชพ

(3) เรงรดการผลตและฝกอบรมครและอาจารยในสาขาทขาดแคลน โดยมแนวทางการด าเนนงาน โดย

(3.1) เนนการผลตและฝกอบรมในสถาบนทมอยแลวโดยขอความ ชวยเหลอทางวชาการจากตางประเทศ ใหความส าคญตอการพฒนาคณภาพในดานคณธรรม จรรยาบรรณ และทกษะในดานวชาการ การบรหาร และการถายทอดความรไดอยางจรงจง

(3.2) ประสานความรวมมอกบสถานประกอบการในการฝกทกษะวชาชพ และการพฒนาขอมลขาวสารใหทนความกาวหนาทางเทคโนโลยอยเสมอ

(3.3) ใหมการหมนเวยนบคลากรระหวางสถาบนการศกษา สถาบนวชาการของรฐและสถานประกอบการเอกชน เพอเปดโอกาสใหบคลากรมประสบการณกวางขวาง

และเพมพนความสามารถในการปฏบตงาน

(3.4) ก าหนดสงจงใจใหคร-อาจารยในสาขาวชาทขาดแคลนโดยเฉพาะวศวกรรมศาสตร วทยาศาสตร แพทยศาสตร ทนตแพทยศาสตร ในรปแบบตางๆ เชนการใหทนการศกษา การใหเงนอดหนนในรปของเงนเพมพเศษ การเพมคาสอนรายชวโมง การใหสทธ อาจารยทเกษยณอายแลวไดท าการสอนตอจนอาย 6 5 ป เปนตน

(4) สนบสนนใหสถาบนอดมศกษาของรฐสามารถด าเนนการไดอยางมอสระและพงตนเองไดมากขน

(4.1) ใหมหาวทยาลยมอสระในการบรหารงบประมาณทรฐจดสรรให โดยสามารถออกระเบยบการใชจายเงนของตนเอง แตระเบยบบรหารบคลากรยงคงอยในระบบ ราชการตามเดม หรอ

(4.2) ใชรปแบบของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร คอเปนมหาวทยาลยของรฐแตไมเปนสวนราชการ โดยรฐใหเงนอดหนนประจ าปสวนหนง เพอใหมหาวทยาลยด าเนนการไปไดตามปกต และอกสวนหนงมหาวทยาลยหารายไดเองเพอเสรมสรางความเปนเลศทางวชาการ

165

ทงนสภามหาวทยาลยจะรบผดชอบในการออกระเบยบในการบรหารงบประมาณของแตละมหาวทยาลยตอไป

(5) สนบสนนการจดการศกษาในระดบอดมศกษา ใหผทเรยนมความร มระเบยบ วนย ควบคไปกบการมจรรยาบรรณในวชาชพ พรอมทงมประสบการณเปนสากลยงขน

(5.1) จดหลกสตรใหมการผสมผสานระหวางวชาดานวทยาศาสตรและวชาดานสงคมศาสตร เชน วชาวศวกรรมศาสตรผสมผสานกบวชาเศรษฐศาสตร

(5.2) รวมมอกบสถาบนการศกษาตางประเทศในดานวชาการ เชน การแลกเปลยนอาจารยและจดท าหลกสตรรวมกน

(6) ปรบคาหนวยกตและคาธรรมเนยมของสถาบนอดมศกษาของรฐในสาขาทขาดแคลนหรอสาขาทมความตองการเรยนสง ใหคมทนมากยงขนควบคไปกบระบบการใหทนอดหนนการศกษาแกผยากจน หรอการใหเงนยมเพอการศกษาหรอในรปอนๆ

(7) สนบสนนใหสถาบนอดมศกษาท าการวจยและพฒนาใหกวางขวางรวมทงสนบสนนใหเอกชนจดตงกองทนเพอการวจยและพฒนา โดยใหความส าคญในการน าผลการวจยและ

พฒนามาถายทอดใหเกดผลในเชงพาณชยมากขน

3.2.3 สงเสรมและสนบสนนใหเอกชนมบทบาทในการจดการศกษาและฝกอบรมมากขน โดยเนนใหความส าคญและด าเนนการ ดงน

(1) ปรบปรงและผอนคลาย กฎ ระเบยบและขอบงคบตางๆ เพอลดขนตอนการด าเนนงานและจงใจใหเอกชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษามากขน โดย

(1.1) ยกเลกเพดานคาเลาเรยนของโรงเรยนเอกชนในทกระดบการศกษา เพอเปดโอกาสใหปรบตวไดตามความเหมาะสมของแตละสถานศกษา

(1.2) ใหเอกชนมอสระในการจดท ารายละเอยดของหลกสตรภายใตกรอบโครงสรางของแตละหลกสตรททางราชการก าหนดไว เพอใหเกดความคลองตวในการบรหาร

และการจดการ

(1.3) ใหการสงเสรมการลงทนแกเอกชนทจะจดบรการทางการศกษา โดยเนนชมชนศนยกลางในภมภาค เชน พนทเขตเศรษฐกจใหม ชายฝ งทะเลภาคตะวนออกและ ชายฝ งทะเลภาคใต และใหผลตก าลงคนตามความตองการของแตละภมภาค

(1.4) สงเสรมใหเอกชนผลตก าลงคนในสาขาทขาดแคลน เชน วศวกร แพทย และทนตแพทย โดยการสนบสนนจากทบวงมหาวทยาลยและสมาคมวชาชพ

166

(2) จดใหมความรวมมอระหวางสถาบนการศกษาและฝกอบรมของรฐกบสถานประกอบการ เพอการฝกทกษะวชาชพในรปแบบตางๆ ใหเปนไปอยางกวางขวางยงขน เชน ความรวมมอในรปแบบชางฝกหด หรอแบบโรงเรยน-โรงงาน ปรบกระบวนการเรยนการสอนทงภาคทฤษฎควบคไปกบภาคปฏบตและการท างานในสถานประกอบการ เปนตน

3.2.4 ปรบปรงการจดการศกษาตลอดชพเพอปวงชน ทงในดานปรมาณและคณภาพใหมความตอเนองแกกลมเปาหมายตงแตเดกปฐมวยไปจนถงวยสงอาย และมความสมดลกบการจดบรการการศกษาทกระดบ โดยด าเนนการ ดงน

(1) กระจายอ านาจการตดสนใจในการก าหนดทศทางและนโยบายการศกษา รวมทงการบรหารงานบคคล การบรหารงบประมาณไปสวนภมภาคและทองถนมากขน

(2) จดใหมความเชอมโยงระหวางการศกษาในระบบและนอกระบบโรงเรยน รวมทงการศกษาตามอธยาศย ใหครอบคลมประชากรทกกลมเปาหมายอยางทวถงโดย

(2.1) ปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนเพอปลกฝงจตใจเดกและเยาวชนใหมคณธรรม จรยธรรม การสงเสรมการเลนกฬาและการออกก าลงกายความมระเบยบวนย และความซาบซงดานสนทรยภาพ โดยอาศยกระบวนการลกเสอ ยวกาชาด การฝกวชาทหารและการจดกจกรรมในศนยเดกและเยาวชน เปนตน

(2.2) ใหความรแกปวงชนเพอน าไปสกระบวนการกาวหนาสมยใหม เพอใหรเทาทนเทคโนโลยในการใชป ย ยาฆาแมลง การใชพลงงาน และใหรจกรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตลอดจนปลกฝงความรความเขาใจทถกตองดานการเมองและการปกครอง แกประชาชนทกกลมอยางเปนระบบและตอเนอง

(3) สนบสนนใหเดกทงในระบบและนอกระบบโรงเรยนมโอกาสไดรบการศกษาและสอบเทยบความรไดอยางเหมาะสมตามวยและระดบการศกษา โดยพจารณาวางกฎและระเบยบเพอการสงเสรมการศกษาตามความเหมาะสมในแตละกลมเปาหมาย ดงน

(3.1) ใหประชาชนไดมการเรยนรและศกษาดวยตนเองและน าความรความสามารถในการเรยนรไปสอบเทยบระดบความรได

(3.2) เรงขยายการจดการศกษาผใหญใหกวางขวางและครอบคลมกลมเปาหมายผดอยโอกาส ใหทวถงมากยงขน

(3.3) จดรปแบบและวธการเรยนการสอนทเหมาะสมส าหรบกลมเดกในระบบโรงเรยนทมความสามารถพเศษเพอใหเรยนจบเรวขน และส าหรบกลมเดกในโรงเรยนทมอายสงกวาเกณฑทก าหนด ควรเปดโอกาสใหศกษาในระบบการศกษาผใหญได เชนกน

167

(4) พฒนาคณภาพครระดบประถมศกษาและมธยมศกษา โดยฝกอบรมครประจ าการใหมความรและความสามารถในการสอนไดตามหลกสตร โดยเนนครทสอนเดกทมความ

ผดปกตทางรางกายและจตใจเปนพเศษ

(5) พฒนาระดบขอมลขาวสารในการใหความรผานทางระบบสอสารมวลชนตางๆ โดยการจดท าแผนการใชสอสารมวลชนในทกรปแบบ เพอประโยชนตอการใหการศกษา การ

เผยแพรและเสรมสรางความเขาใจรวมกนตอนโยบายและโครงการพฒนาประเทศ

3.3 การยกระดบรายไดและสวสดการแรงงาน

3.3.1 สงเสรมการฝกอบรมและพฒนาฝมอแรงงาน เพอเพมขดความสามารถของกลม ผดอยโอกาสใหมความร ฝมอและทกษะในการประกอบอาชพ อนเปนการเสรมสรางโอกาสการม งานท าและยกระดบรายไดใหสงขนดวย โดย

(1) สนบสนนการฝกอาชพระยะสนส าหรบแรงงานไรฝมอ เพอพฒนาทกษะและประสทธภาพในการท างานควบคไปกบการปรบปรงหลกสตร และระบบการจดฝกอบรมให สอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน โดยการประสานความรวมมอระหวางสถาบนฝกอาชพ

ของรฐและสถานประกอบการเอกชน

(2) เรงรดการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการฝกอาชพ ในสถานประกอบการ เพอสงเสรมใหสถานประกอบการเอกชนเขามามสวนรวมในการฝกชางฝมอรวมกบ

สถาบนฝกอาชพของรฐ

(3) ขยายรปแบบความรวมมอ รวมทงระดมทนจากภาคเอกชน มาใชในการฝก- อบรมมากขน โดยก าหนดระบบการใหสงจงใจในรปแบบตางๆ ทเหมาะสมกบการฝกอบรมแกสถาน

ประกอบการทกขนาด

(4) ประสานงานระหวางภาครฐและเอกชน ในการจดตงศนยฝกอบรมเฉพาะดานในสาขาทตองการแรงงานทมฝมอและความช านาญสง เพอด าเนนการใหการฝกอบรมรวมกนโดยให

ภาคเอกชนเปนผออกคาใชจายในรปของกองทนฝกอบรม

(5) ปรบปรงระบบการวางแผนและประสานการฝกอาชพของหนวยงานตางๆ ในระดบจงหวดใหมประสทธภาพมากยงขน เพอลดปญหาการฝกอบรมซ าซอนและเปนการประหยด

งบประมาณ

(6) พฒนาระบบขอมลขาวสารตลาดแรงงานทสามารถใหบรการขอมลขาวสารทถกตอง รวดเรวทนตอเหตการณ ใหแกผใชแรงงานและประชาชนทวไปจนถงระดบต าบล หมบาน

168

รวมทงการพฒนาระบบการแนะแนวอาชพและบรการจดหางานใหมประสทธภาพ เพอสงเสรมโอกาสการมงานท าเพมขน

(7) สนบสนนใหมศนยกลางในการพฒนาความรดานแรงงานและการจดการใหแกผใชแรงงาน ผประกอบการและผประกอบอาชพสวนตว เพอเพมประสทธภาพในการจดการและ

ผลตภาพแรงงาน

3.3.2 สงเสรมและสนบสนนความตองการพนฐานทจ าเปนแกผประกอบธรกจทไมเปนระบบขนาดเลกและผประกอบอาชพสวนตวในเขตเมองรวมทงใหการสนบสนนการประกอบอาชพเสรมแกเกษตรกรในชนบท ในชวงฤดแลงและชวงรอฤดกาลเกบเกยว โดย

(1) สนบสนนใหหนวยงานทเกยวของจดระบบขอมลขาวสารเชงธรกจททนสมย ไดแก ขอมลดานการตลาด เงนทน และความรดานการผลต เพอน ามาใชในการประสานแผนการผลต ใหสอดคลองกบความตองการของตลาดภายในและตางประเทศทงในแงปรมาณและคณภาพ

ตลอดจนมการแลกเปลยนขอมลดงกลาว

(2) สนบสนนใหมการประสานงานระหวางหนวยงานของราชการและภาคเอกชนทเกยวของเพอขจดความซ าซอน และสงเสรมใหการประกอบอาชพสวนตวและธรกจทไมเปนระบบใหเปนไปไดอยางครบวงจร โดยสนบสนนใหศนยธรกจหตถกรรมขนาดยอมเปนศนยกลางในการประสานงานทงดานการฝกอาชพ เทคโนโลยการผลต เงนทนการตลาด รวมทงสงเสรมใหมการ

รวมกลมออมทรพยเพอธรกจดวย

(3) สนบสนนใหผท างานทมประสบการณในสถานประกอบการสามารถแยกตวมาจดตงสถานประกอบการของตนเองได โดยทางราชการใหค าแนะน าการจดท าโครงการ เพอขอรบ

การสนบสนนดานเงนทนจากสถาบนการเงนภาครฐและเอกชน

(4) สนบสนนระบบการรบชวงงาน การรบเหมางาน การรบงานไปท าทบาน เชน การเจยระไนพลอย การท าดอกไมประดษฐหรออตสาหกรรมอนทมโอกาสขยายตวสงใหเปนไปอยางกวางขวางยงขน โดยใหเอกชนเปนแกนน าในการจดหาวตถดบ ตลาด ใหค าแนะน ารปแบบและพฒนาฝมอ เพอปรบปรงเทคนคการผลต

(5) ทบทวนและผอนคลายกฎ ระเบยบ และขนตอนตางๆ ของทางราชการทเปนอปสรรคตอการประกอบธรกจทไมเปนระบบและอาชพสวนตว เชน ใหภาคเอกชนมสวนในการสนบสนนการฝกอาชพ ลดขนตอนการจดทะเบยน การประกอบธรกจเปดโอกาสใหมการค าประกนเงนกรวมกนระหวางหนวยงานราชการ หรอสถาบนการเงนกบผประกอบการ

169

(6) ประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของใหการสนบสนนดานการฝกอาชพ การเงน การตลาด และวตถดบ แกเกษตรกร ใหมอาชพเสรม ในชวงฤดแลง รวมทงสงเสรมใหเกษตรกรในเขตยากจน ทมความแหงแลงเปนประจ า สามารถประกอบอาชพนอกภาคเกษตรได

3.3.3 สงเสรมและสนบสนนกลมผท างานทดอยโอกาสทางเศรษฐกจ ไดแกกลมแรงงานภาคเกษตรในชนบท กลมแรงงานยากจนในเมอง แรงงานหญง และแรงงานเดกใหมความมนคงในการท างาน ไดรบรายไดและคาจางทเปนธรรม มสภาพการท างานทเหมาะสมมความปลอดภยและไดรบสวสดการอยางทวถง โดยด าเนนการ ดงน

(1) สนบสนนใหมการก าหนดคาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรมส าหรบกลมผท างานทดอยฐานะทางการเศรษฐกจ โดย

(1.1) ใหมการจดสรรรายไดทเปนธรรมระหวางผประกอบการและผใช แรงงาน โดยพจารณาคาตอบแทนดานคาจางแรงงานใหเหมาะสมและสอดคลองกบรายไดของ ผท างานกลมอนๆ เชน เกษตรกรและขาราชการ ตลอดจนการเพมประสทธภาพการผลตและ

คาครองชพ

(1.2) สนบสนนการด าเนนงานของคณะกรรมการคาจาง ใหสามารถท าหนาทในการก าหนดนโยบายคาจางและรายงานกลมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

(2) สนบสนนระบบสวสดการแรงงานทเหมาะสมและไดมาตรฐาน โดย

(2.1) ปรบปรงกฎหมาย ระเบยบขอบงคบตางๆ ใหเออตอการสงเสรมความรวมมอของภาคเอกชน ในการจดสวสดการดานทพกอาศยชวคราวทถกสขลกษณะส าหรบ แรงงานกอสราง รวมทงการจดการศกษาส าหรบลกคนงานกอสรางกอสราง รวมทงการจดใหมศนย

ดแลเดกส าหรบคนงานในโรงงาน

(2.1) สนบสนนระบบสวสดการกฎหมาย ระเบยบและขอบงคบตางๆ ใหเออตอการสงเสรมความรวมมอภาคเอกชน ในการจดสวสดการดานทพกอาศยชวคราวทถก สขลกษณะ โรงเรยน หรอหนวยการศกษาเคลอนท และการจดใหมศนยดแลเดกส าหรบคนงานใน

โรงงาน

(2.2) ขยายโอกาสแกแรงงานทประสบอนตรายจนตองกลายเปน คนพการ ใหไดรบการฟนฟสมรรถภาพในการท างานทเหมาะสมกบสภาพรางกาย รวมทงสงเสรมใหไดรบการจางงาน หรอประกอบอาชพสวนตวตามความสามารถ

(2.3) สนบสนนใหแรงงานหญง และแรงงานเดกทกฎหมายอนญาตใหท างาน ไดมโอกาสพฒนาตนเองในรปแบบตางๆ ทงในดานความรเกยวกบสทธหนาทตามกฎหมาย

170

แรงงาน ทกษะฝมอเพอการประกอบอาชพเพอการประกอบอาชพและพฒนาการดานรางกายจตใจและอารมณ

(2.4) จดใหมการลงทะเบยนแรงงานรบจางภาคเกษตร เพอประโยชนในการจดรฐสวสดการ หรอจดหามาตรการอนๆ ใหนายจางจดสวสดการแกแรงงานไดอยางทวถง

(3) เรงรดและขยายการด าเนนงานคมครองแรงงานใหทวถง โดย

(3.1) ปรบปรงพระราชบญญตคมครองแรงงานโดยขยายขอบเขตใหครอบคลมแรงงานรบจางภาคเกษตร ในเรองสภาพการท างาน สวสดการ ความปลอดภยและการจายคาจางทเปนธรรม รวมทงการขยายอายเดกทอนญาตใหท างานจาก 1 3 ป เปน 1 5 ป ตาม

มาตรฐานสากลและเพมสทธแกแรงงานหญงในการลาคลอดและอภบาลบตร

(3.2) ขยายงานกองทนเงนทดแทนใหคมครองลกจางทประสบอนตรายหรอเจบปวยและพการเนองจากการท างานในสถานประกอบการตงแต 1 0 คน ขนไป

(3.3) ก ากบดแลการไปท างานตางประเทศของแรงงานไทย ทงดานการปองกนและปราบปรามการหลอกลวง การลดภาระคาใชจายในการไปท างานตางประเทศการใหความคมครองดแลใหไดรบความเปนธรรมในดานมาตรฐานสญญาจาง คาจางและสภาพแวดลอมในการด ารงชพในตางประเทศ และการพฒนาระบบขอมลเกยวกบอาชพและทอยอาศยของแรงงานท

เดนทางกลบจากการท างานในตางประเทศ

(4) สงเสรมระบบแรงงานสมพนธทมประสทธภาพ โดย

(4.1) สนบสนนระบบแรงงานสมพนธแบบทวภาคในระดบธรกจเพอใหนายจางและลกจางมความสมพนธทดตอกนและมความรวมมออยางใกลชดมากขนเพอลดปญหา

ความขดแยงรนแรงทเปนผลเสยตอระบบเศรษฐกจสวนรวม

(4.2) สนบสนนระบบไตรภาคและพฒนาองคกรนายจางและองคกร ลกจาง ใหมโอกาสท าหนาทเปนตวแทนของแตละฝายอยางแทจรง ในการสนบสนนการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมไดอยางมประสทธภาพ

(4.3) สนบสนนการฝกอบรมไตรภาคแบบเขมขนดานแรงงานสมพนธเพอใหนายจาง ลกจาง และเจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานแรงงานสมพนธ มความรความเขาใจปรชญาของการแรงงานทถกตองและเปนไปในทศทางเดยวกน อนจะชวยลดความขดแยงในการ

ปฏบตงาน

171

(4.4) สอดแทรกความรและความเขาใจเกยวกบระเบยบวนยในการท างานรวมกนระหวางนายจางและลกจาง และรบผดชอบตอองคกร ไวในหลกสตรการฝกอบรม

แรงงานทงของรฐและเอกชนเพอยอมรบบทบาทซงกนและกน

(4.5) จดท าสอเพอการประชาสมพนธใหผใชแรงงานทจะเขาสตลาด แรงงาน ไดทราบถงชวตการท างานในระบบการผลตสมยใหม

(5) สงเสรมความปลอดภยและพฒนาสภาพแวดลอมในการท างาน โดย

(5.1) ขยายขอบเขตการใหความคมครองดานความปลอดภยในการท างานใหทวถง และครอบคลมแรงงานภาคเกษตร อตสาหกรรมและบรการ โดยเฉพาะในเรองการใชเครองจกรสมยใหม และการใชสารเคมในการเกษตร

(5.2) พฒนาระบบสารสนเทศความปลอดภยเพอประโยชนในการปองกน และควบคมปญหาการประสบอนตรายจากสถานประกอบการทวประเทศ

(5.3) สนบสนนการศกษาวจยเกยวกบอนตราย และปญหาสขภาพอนมยอนเกดจากสภาพการท างาน สารเคม การใชเครองจกรกล เพอก าหนดมาตรการปองกน ควบคม

และปรบปรงมาตรฐานดานความปลอดภย

(5.4) ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบความปลอดภย อนามยและ สงแวดลอมในการท างาน ตลอดจนการใชและปองกนภยจากสารเคมเพอใหสอดคลองกบสภาพทางเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป

3.4 การพฒนาสขภาพและพลานามย

3.4.1 สงเสรมใหประชาชนมสขภาพด มความรในการปองกนโรค รจกรกษาพยาบาล เบองตนดวยตนเอง และมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม โดยเรงพฒนาคณภาพและปรมาณงาน สาธารณสขมลฐานในเขตชนบท และขยายงานสาธารณสขมลฐานในเขตเมองใหมากยงขน โดยด าเนนการ ดงน

(1) สนบสนนการพฒนารปแบบการมสวนรวมของประชาชนดานสาธารณสขใหมความหลากหลาย สามารถปรบใชกบสภาพพนท ซงแตกตางกนอยางเหมาะสม

(2) สนบสนนบทบาทของประชาชนในการตดสนใจ ก าหนดความตองการและวธการด าเนนงาน ตลอดจนการบรหารทรพยากรทงทระดมจากชมชนและทไดจากแหลงอน รวมทงการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอพฒนาสขภาพดวยตนเองมากขน เชน เลกการสบบหรและเสพสรา

172

(3) พฒนาภมปญญาทางดานการรกษาพยาบาลแบบพนบาน เชน แพทยแผนไทย สมนไพรและการนวด ประสานเขากบระบบบรการการแพทยแผนปจจบน

(4) จดใหมองคกรในการประสานการด าเนนงานพฒนาสาธารณสขในเขตเมอง ใหไดผลในทางปฏบตมากยงขน

(5) ปรบปรงแกไขระเบยบและขอบงคบตางๆ ใหสามารถเอออ านวยตอการกระจายอ านาจใหเทศบาล สามารถด าเนนการแกไขปญหาดานสาธารณสขดวยตนเองไดอยางม

ประสทธภาพ

3.4.2 พฒนาสถานบรการทกระดบ ใหสามารถบรการประชาชนไดอยางทวถง มคณภาพ และประสทธภาพมากยงขน โดยด าเนนการ ดงน

(1) จดสรรทรพยากรสาธารณสข ทงในดานบคลากรในระดบตางๆ และเครองอปกรณการแพทย รวมทงเวชภณฑใหเพยงพอตอการขยาย และปรบปรงคณภาพและประสทธภาพของสถานบรการระดบตางๆ ในสวนภมภาค โดยเฉพาะในระดบสถานอนามย และโรงพยาบาล

ชมชน

(2) กระจายและจดสรรทรพยากรสาธารณสข ตลอดจนระดมความรวมมอจาก ทกฝาย ทงภาครฐและเอกชนในการปองกนและสงเสรมสขภาพ ทงทางรางกายและจตใจ รวมทงการฟนฟสภาพโดยมงไปสสาเหตของโรคทปองกนได เชน โรคจต โรคมะเรง โรคหวใจ โรคเอดส โรคทเกยวเนองกบความพการทเกดจากอบตเหตและโรคทเกดจากความไมปลอดภยในการท างาน

ในภาคเกษตรและอตสาหกรรม

(3) เพมบทบาทภาคเอกชนในการจดบรการดานการสงเสรมสขภาพปองกนโรค และการรกษาพยาบาล ตลอดจนการมสวนรวมในการผลตบคลากรสาธารณสขในสาขาทขาดแคลน

และใชตนทนสง

(4) พฒนาเครอขายระบบการสงตอผปวย ระหวางสถานบรการของภาครฐดวยกน และระหวางรฐกบเอกชนใหมประสทธภาพมากยงขน เพอลดความแออดของโรงพยาบาล

ขนาดใหญในเขตเมอง

(5) จดระบบควบคมการน าเขาเทคโนโลย และใหมกรกระจายไปตามทตางๆ ใหเหมาะสม พรอมไปกบการพฒนาเทคโนโลยใหสามารถพงตนเองไดมากทสด

3.4.3 พฒนาและขยายบรการพนฐานทางดานสาธารณสข ใหสามารถรองรบการเปลยนแปลงของพนทเขตเศรษฐกจใหม โดยเฉพาะพนทชายฝ งทะเลตะวนออก โดยด าเนนการดงน

173

(1) จ าแนกพนทพรอมทงก าหนดเปาหมายและแนวทางการพฒนาสาธารณสขใหสอดคลองกบสภาพของพนท โดยใหความส าคญกบการปองกนและแกไขปญหาอาชวอนามย และสงแวดลอมทมแนวโนมจะทวความรนแรงขนในแผนฯ 7

(2) สนบสนนใหเอกชนเขามาจดตงสถานรกษาพยาบาลในเมองใหญและเขตพนทเศรษฐกจใหม พรอมไปกบการขยายและปรบปรงการสาธารณสขของรฐใหครอบคลมในสวนท

ยงขาดอย

3.4.4 พฒนาระบบประกนสขภาพทมอยในปจจบน เชน การประกนสขภาพโดยสมครใจ และการสงเคราะหผมรายไดนอยในดานการรกษาพยาบาล ใหสนบสนนและสอดคลองกบพระราช-

บญญตประกนสงคม

3.4.5 เรงรดการด าเนนงานปองกน ควบคม และแกไขปญหาสขภาพ อนเนองมาจากการประกอบอาชพ สภาพแวดลอมเปนพษและความปลอดภยในการบรโภค โดยด าเนนการดงน

(1) ประสานการจดท าแผนทส าหรบงานทมหลายหนวยงานทเกยวของ อาท ดานการควบคมสงแวดลอม ดานความปลอดภยในการบรโภค และดานความปลอดภยในการประกอบอาชพ เปนตน

(2) ใหมองคกรหรอใชองคกรทมอย เชน คณะกรรมการรวมรฐบาลและเอกชนเพอพฒนาสาธารณสข (กรอ.สาธารณสข) เปนผประสานความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนให

เกดผลในทางปฏบตอยางจรงจงและตอเนอง

(3) ปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบใหมผลบงคบใชอยางมประสทธภาพ และลดขนตอนการท างานใหเอออ านวยตอการด าเนนงานพฒนาคณภาพชวตของประชาชน

(4) สนบสนนใหประชาชนและชมชนเขามามสวนรวมในการปองกนและแกปญหา โดยการเผยแพรความรและขอมลขาวสารทจ าเปน

(5) ควบคมคณภาพอาหาร ไดแก อาหารหลกทคนสวนใหญตองบรโภค เชน น าปลา ปลาท ปลาเคม และผก เปนตน

3.4.6 รณรงคอยางตอเนองเพอปองกนและควบคมโรคเอดส ซงเกยวของกบพฤตกรรมของมนษยทสามารถแกไขได โดย

(1) ระดมความรวมมอจากทกฝายทงภาครฐบาลและเอกชนในการใหความรแกประชาชนใหรจกวธควบคมและปองกนโรคเอดสและมทศนคตทถกตองในการอยรวมกบผตดเชอ

เอดสในสงคมโดยไมรงเกยจ

174

(2) จดบรการทางการแพทยและสงคมแกผทตดเชอ ใหสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกต และไมแพรเชอไปสคนอน

(3) รณรงคใหลดและเลกการประกอบอาชพโสเภณ และใหความรเรองโรคเอดสและเพศศกษา แกกลมเปาหมายทส าคญๆ อยางตอเนอง

(4) สงเสรมการศกษา คนควาและวจยเกยวกบโรคเอดส

3.4.7 เสรมสรางความอยดกนดของประชาชน ใหมทอยอาศยทถกสขลกษณะไดกนอาหารและดมน าทสะอาด และมคณคาเพยงพอกบความตองการของรางกาย ตลอดจนสงเสรมใหมการออกก าลงกายเพอสขภาพและนนทนาการ โดย

(1) เรงรดด าเนนงานดานโภชนาการ สขาภบาลสงแวดลอม และการจดหาน าสะอาดตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 โดยเฉพาะในเขตพนทชนบท

(2) ปรบระดบฟลออไรดในน าบรโภคของประชาชน ใหมปรมาณฟลออไรดท พอเหมาะ เพอเสรมคณภาพชวตในดานการปองกนโรคฟนผและสภาวะฟนตกกระ ตลอดจนผล

ขางเคยงจากการมปรมาณฟลออไรดมากหรอนอยเกนไปในธรรมชาต

(3) สนบสนนการเผยแพรและประชาสมพนธความรแกประชาชน ใหบรโภค อาหารทถกตองตามหลกโภชนาการควบคไปกบการสงเสรมใหมการผลตกระจายอาหารอยาง

เหมาะสมและเพยงพอตอการบรโภคของชมชน

(4) พฒนาระบบขอมลการเฝาระวงทางอาหารและโภชนาการทมอยในปจจบน ใหสามารถใชในการก าหนดนโยบาย แนวทางและกจกรรมการพฒนาไดอยางมประสทธภาพ

(5) ปองกนและแกไขเดกและเยาวชนในเขตเมองทมภาวะโภชนาการเกน โดยเนนการใหความรเรองโภชนาการและการออกก าลงกาย

(6) สนบสนนใหมการจดกจกรรมดานการออกก าลงกาย การกฬา และนนทนาการ ตลอดจนการจดสรางสวนสาธารณะใหประชาชนไดมสถานทพกผอนหยอนใจใหทวถง

ทงในสวนกลางและสวนภมภาค

3.4.8 จดท าแผนงานในการปองกนและเตรยมการรบสถานการณอนเกดจากสาธารณภย ทงทางธรรมชาตและจากอบตภย โดย

(1) ประสานงานกบหนวยงานทรบผดชอบและเกยวของทงภาครฐและเอกชน ตลอดทงองคกรระหวางประเทศ

175

(2) ปรบปรงแกไขนโยบาย ระเบยบ และขอบงคบ ใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน รวมทงการฟนฟและพฒนาพนทหลงจากเกดสาธารณภย

บทท 2 การพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม

1. ประเดนการพฒนา

ในชวงทศวรรษทผานมา การทประเทศไทยไดรบผลส าเรจอยางสงในการพฒนาเศรษฐกจ แตกมปญหาสงคมทางดานพฒนาจตใจ และสถาบนครอบครวตลอดจนวฒนธรรมตามมา ดวยเหตนการใหความเอาใจใสอยางจรงจงตอการพฒนาทรพยากรมนษยในดานจตใจ วฒนธรรมและสงคมในชวงหวเลยวหวตอของการพฒนาเศรษฐกจ จงเปนเรองทมความจ าเปนตอการมเสถยรภาพของ

สงคมไทยตอไป

การพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม ในชวงแผนนมประเดนการพฒนาหลกทส าคญ ดงน คอ

1.1 สถาบนครอบครวทมความมนคงนอยลง

ผลจากการลดอตราการเพมประชากรท าใหครวเรอนมขนาดเลกลงและมผลใหลกษณะของครอบครวทอยรวมกนหลายชวอายคนเรมเสอมคลาย เกดครอบครวในลกษณะครอบครวเดยวหลายลกษณะ เชน ครวเรอนในชนบททหวหนาครอบครวอพยพไปท างานภายในเมอง ทงผสงอายและเดกไวขางหลง ครวเรอนในเมองซงหวหนาครอบครวคนเดยวเปนโสดซงมคสมรสตายหรอหยารางหรอแยกกนอยมสดสวนขนดวย โดยเฉพาะครวเรอนซงมหวหนาครอบครวเปนผหญงไรค การท ครอบครวมขนาดเลกลงและมลกษณะเปนครอบครวเดยวมากขนน ท าใหระบบความมนคงทางสงคมของสถาบนครอบครวซงเคยมมาแตเดมตองเปลยนไปสความเปนเหตเปนผลทางเศรษฐกจ

มากกวาการด าเนนชวตตามประเพณวฒนธรรมและความเชอดงเดม กอใหเกดปญหาขาดความ อบอนในครอบครว การดแลเดกและผสงอาย

1.2 การขยายตวอยางรวดเรวทางเศรษฐกจสงผลกระทบตอความสงบสขในสงคม

การเปลยนแปลงของประเทศไปสระดบการพฒนาทสงขนเปนล าดบ กอใหเกดความ เหลอมล าทางสงคมระหวางผทไดรบผลประโยชนทางเศรษฐกจมากกบผทไดรบผลประโยชนทาง

เศรษฐกจนอย ความเหลอมล าดงกลาวนกอใหเกดปญหาอนเกดจากความขดแยงในสงคมทไมพง ปรารถนาหลายประการ เชน ปญหายาเสพตด อาชญากรรม ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

ปญหาเดกและเยาวชน และปญหาโสเภณ เปนตน

1.3 ปญหาการปรบวถชวต จตใจ และคานยมใหเขากบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของการพฒนา

177

การพฒนาภายใตระบบเศรษฐกจทเปดกวางสนานาชาตและเนนหนกทางดานวตถมากยงขนทกขณะ ไดกอใหเกดการขาดความสมดลทางดานจตใจ ศลธรรมและคานยมอนดงามของสงคมไทยทมมาแตในอดต ซงน าไปสปญหาการปรบตวของคนไทยในสงคมใหสามารถเลอกรบวถชวต คานยมอนดงามของสงคมไทยไดอยางเหมาะสม

2. เปาหมายการพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม

จากประเดนการพฒนาดงกลาวขางตน จงจ าเปนจะตองเนนการพฒนาจตใจคนใหเปนคนด มวนย และคณธรรม ตลอดจนอนรกษพฒนาศลปวฒนธรรมใหสมดลกบการพฒนาควบคไปกบการปองกนและแกไขปญหาสงคม และลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคม เพอยกระดบคณภาพชวตของคนในกลมเปาหมายโดยเฉพาะผดอยโอกาสทยงไมสามารถปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงใหสามารถอยในสงคมไดอยางสงบสขโดยมเปาหมายพฒนา ดงน

2.1 พฒนาจตใจใหคนเปนคนด มวนยและคณธรรม สามารถปรบตวไดทนตอการเปลยนแปลง และเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศตลอดจนสงเสรมการอนรกษและพฒนาศลปวฒนธรรมให

สมดลกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

2.2 เสรมสรางสถาบนครอบครวใหมความมนคงและมบทบาทส าคญในการพฒนาคนตลอดจนมสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหาสงคม

2.3 ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนโดยเฉพาะผทดอยโอกาสทไมสามารถพงตนเองได โดยเฉพาะกลมผมรายไดต า เดกดอยโอกาส คนไรทพ งและผสงอายทถกทอดทงใหไดรบสวสดการสงคม และบรการสงคมพนฐานทมความจ าเปนตอการด ารงชวตและเปนธรรมยงขน เพอใหสามารถ

พฒนาตนเองและเปนก าลงในการพฒนาประเทศตอไป

2.4 เสรมสรางความสงบสขในสงคมเพอใหเกดความปลอดภยในชวตและทรพยสนและไดรบบรการดานกระบวนการยตธรรมทมประสทธภาพแกประชาชนในเมองและชนบท

3. แนวทางการพฒนาจตใจ วฒนธรรมและสงคม

เพอใหบรรลเปาหมายดงกลาวขางตน จงก าหนดแนวทางและมาตรการพฒนาจตใจ วฒน-ธรรมและสงคม ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 ไวดงตอไปน

3.1 การพฒนาจตใจและวฒนธรรม

3.1.1 ใหสถาบนศาสนาเปนศนยกลางในการพฒนาจตใจประชาชน โดย

178

(1) เพมประสทธภาพดานการบรหารจดการ การปกครอง และการจดการศกษาการศาสนา โดยเฉพาะการศกษาของสงฆ

(2) จดใหมกลไกของรฐเพอประสานงานและสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานของบาน วด โรงเรยน ชมชนและองคกรทางดานศลธรรมตางๆ ใหเขามามบทบาทใน

กระบวนการพฒนาจตใจ

3.1.2 สงเสรมการพฒนาจตใจตามแนวทางอดมการณแผนดนธรรมแผนดนทอง โดย เสรมสรางการรวมกลมของประชาชนในทองถนเพอด าเนนกจกรรมดานการพฒนาจตใจ ใหเปน

พนฐานในการรวมมอชวยเหลอเกอกลกนในดานการประกอบอาชพและการพฒนาทองถน

3.1.3 พฒนาสงแวดลอมทางสงคมใหเอออ านวยตอการพฒนาจตใจและการสรางคานยมทดงาม โดย

(1) ปรบปรงหลกสตรและวธการเรยนการสอน โดยเนนวธการฝกอบรมในเชงวทยาศาสตรทสอนใหคนคดในเชงวเคราะห วจยหาเหตผลรจกตนเองและเนนการปฏบตไดดวย ตนเอง ตลอดจนการผลตและฝกครใหมความสามารถ สอดแทรกคณคาดานคณธรรม จรยธรรม และ

คานยมทดงามในกระบวนการเรยนการสอนและการฝกอบรมใหมประสทธภาพยงขน

(2) ปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนเรองศาสนาและจรยธรรมในสถานศกษาทกระดบ รวมทงจดใหมกจกรรมสงเสรมจรยธรรมเพอใหเปนสวนส าคญในการพฒนาคณภาพและคานยมทพงประสงคของเดกและเยาวชน เชน การเขาคายพฒนาจตใจ การบรรพชาสามเณรภาค ฤดรอน เปนตน

(3) ปรบปรงสอสารมวลชนของรฐและจงใจสอสารมวลชนของเอกชน ใหผลต รายการและเผยแพรขาวสาร ทชวยพฒนาทางดานจตใจและศลปวฒนธรรมมากยงขน

(4) ใหผใหญเปนแบบอยางทดทางดานจรยธรรมและวฒนธรรมโดยการรณรงคผานสอมวลชน ตระหนกถงความส าคญของการเปนแบบอยางทดในการด าเนนชวต ตลอดจน สงเสรมความมนคงของสถาบนครอบครวและคานยมของสงคมในการเคารพยกยองคนดมคณธรรม

(5) ยกยอง สนบสนน และประกาศเกยรตคณคนดในทกสาขาอาชพทมความประพฤตดและปฏบตตามศลธรรม คณธรรม หลกธรรม วนยของศาสนา

(6) จดใหมสถานพกผอนหยอนใจเพอเปนการสรางสงแวดลอมทางสงคมทดเพมขน เชน สวนสาธารณะ สนามกฬา สนามเดกเลนและหองสมด

179

(7) ควบคมและปราบปรามแหลงมวสมและแหลงอบายมขตางๆ รวมทงชะลอการด าเนนงานใดๆ ของรฐและเอกชนทเปนการสงเสรมการมอมเมาประชาชนใหลมหลงอยกบอบายมข

3.1.4 ปรบปรงการบรหารงานดานการพฒนาจตใจและวฒนธรรมใหมประสทธภาพ โดย

(1) ก าหนดใหสมาคม มลนธ ชมรมพทธศาสนา สถาบนทางสงคมตางๆ และ รฐวสาหกจ จดฝกอบรมพฒนาจตใจ โดยใหสภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทยฯ รวมกบ

หนวยงานของรฐทเกยวของเปนผประสานงาน

(2) ใหกระทรวง ทบวง กรม สถาบนการศกษา สถาบนทางสงคมตางๆ และ รฐวสาหกจ จดฝกอบรมทางดานจตใจ แกขาราชการ คร อาจารย ผบรหารการศกษา พนกงาน รฐวสาหกจ และบคคลกลมเปาหมายส าคญ โดยเนนพฒนาระดบผบงคบบญชาระดบหวหนางาน ระดบผปฏบตทเกยวของกบการใหบรการแกประชาชน ผน าชมชน ผน าเยาวชน ผน าครอบครวและแมบาน ตลอดจนผน าการเมอง พรอมทงใหปลกฝงหรอสอดแทรกการพฒนาจตใจไวในการฝกอบรม ประชม สมมนา โดยประสานงานกบองคกรกลางบรหารงานบคคลตางๆ ในการฝกอบรม

(3) กระจายอ านาจการบรหารงานและความรบผดชอบไปสองคกรทองถนในสวนภมภาค รวมทงสงเสรมใหประชาชนเขามสวนรวมในการอนรกษ ท านบ ารงศลปวฒนธรรม ในฐานะ

เจาของวฒนธรรมมากยงขน

(4) จดใหมองคกรกลางท าหนาทเปนศนยประสานงานพฒนาจตใจ และสามารถตดตามผลการด าเนนงานไดอยางใกลชด

3.1.5 ใหความส าคญดานวฒนธรรมควบคไปกบการพฒนาทางเศรษฐกจ โดย

(1) สนบสนนการเรยนร การประยกตใชและการเผยแพรภมปญญาทองถนหรอความรของชาวบานทส งสมตอกนมาในทกๆ ดานใหสามารถคงอยและมบทบาทส าคญในการพฒนาชวตและความเปนอย ใหสอดคลองกบสภาพสงคมไทยและความเปลยนแปลงทเกดขน

(2) สนบสนนบทบาทเดก เยาวชน สตรและประชาชนในกรด าเนนการทางศลป-วฒนธรรมและเรงเราจตส านกวาวฒนธรรมเปนเรองของทกคนซงจะตองมหนาทรวมกนในการ

อนรกษและพฒนา

(3) ขยายขอบขายความรวมมอระหวางภาครฐ เอกชน และประชาชนในการอนรกษ ท านบ ารง ดแลมรดกทางศลปวฒนธรรม ตลอดจนประสานงานและรวมมอกบองคกรระหวางประเทศ ในการแลกเปลยนความร การระดมทรพยากร การอนรกษและการสงเสรมทาง

ศลปวฒนธรรม

180

(4) พฒนาแหลงโบราณสถาน โบราณคด ใหเปนแหลงความรและเปนสถานท ทองเทยวทางวฒนธรรม โดยมใหมผลกระทบตอการอนรกษมรดกศลปวฒนธรรม

(5) พฒนาระบบเครอขายสารสนเทศทางวฒนธรรม ใหเปนศนยกลางในการบรการขอมล และการศกษาคนควา วจยงานศลปวฒนธรรมอยางแพรหลายและเปนระบบ รวมทง

เผยแพรและพฒนาประสทธภาพงายวจยใหไดมาตรฐานทดเทยมกบงานวจยดานอนๆ

(6) ปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของในการรกษามรดกทางศลป- วฒนธรรมใหทนสมย รดกมและสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจสงคมทเปลยนแปลง

3.2 การเสรมสรางความมนคงของสถาบนครอบครว

3.2.1 สงเสรมใหทกฝายเหนความส าคญและรวมมอกนด าเนนการใหครอบครวมบทบาทส าคญ ในการปองกนและแกไขปญหาสงคม โดย

(1) สนบสนนใหมการรวมมอและประสานงานระหวางโรงเรยนและครอบครว เพอใหสามารถรบรถงพฒนาการและสภาพปญหาตางๆ ทเกดขนกบเดกอยางใกลชด

(2) สนบสนนใหชมชน และองคกรเอกชนเขามสวนรวมในการสงเคราะห ชวยเหลอหวหนาครวเรอนไรค และสมาชกในครอบครวทประสบปญหา

(3) สอดแทรกเรองครอบครวศกษาไวในหลกสตร การศกษาทกระดบทงในและนอกระบบโรงเรยน

(4) สนบสนนการจดท าสอตางๆ เพอเผยแพรสาระส าคญความรเกยวกบ ครอบครวและความรบผดชอบทมตอครอบครว

3.2.2 เสรมสรางความอบอนและความมนคงของสถาบนครอบครว โดย

(1) สนบสนนใหมการจดตงศนยใหค าปรกษาแนะน าในเรองชวตการครองเรอน การวางแผนครอบครว การแกไขปญหาชวตค อาชพการงาน และการใหค าแนะน าดานกฎหมาย ในกรณทมการหยารางเกดขน โดยสนบสนนการจดตงศนยใหค าปรกษาใหกวางขวางทงของภาครฐ

และเอกชน

(2) พฒนาขดความสามารถในการประกอบอาชพและสงเสรมดานการฝกอาชพแกครอบครวทประสบปญหาทางเศรษฐกจ ตลอดจนใหการชวยเหลอดานเงนทนกยมแกหวหนา ครวเรอนไรคทประสบปญหา พรอมทงปลกฝงใหรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน และรจกใชจาย

อยางประหยด

181

(3) สงเสรมใหบดามารดาสนใจศกษาหาความรและท าความเขาใจในการอบรมเลยงดเดก ในเรองของโภชนาการของเดกและจตวทยาของเดกจากสอตางๆ รวมทงกระตนใหบดามารดาพฒนาทกษะทางปญญา อารมณอยางใกลชด

(4) รณรงคอยางตอเนองใหชายและหญงมความส านกในความเปนพอและแม และมบทบาทความรบผดชอบรวมกนในการสรางความรกความอบอนในครอบครว โดยเฉพาะ

บทบาทของบดาในการรบผดชอบครอบครวและการอบรมเลยงดบตร

3.3 การจดระบบสวสดการสงคมและการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

3.3.1 ปรบปรงโครงสราง และระบบการจดสวสดการสงคม ใหมประสทธภาพ โดย

(1) ปรบแนวความคดในการจดระบบสวสดการสงคมนนทงในหนวยงานของรฐและองคกรของเอกชนจากลกษณะของการสงเคราะหไปเปนการพฒนา ทงนเพอเสรมสรางศกยภาพ

ของผดอยโอกาสใหสามารถพงตนเองไดในระยะตอไป

(2) สนบสนนบทบาทคณะกรรมการสงเสรมสวสดการแหงชาต ใหสามารถด าเนนการประสานงานระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรพฒนาเอกชนทงสวนกลาง และระดบจงหวด ดวยการจดท าแผนปฏบตการอยางมระบบ พรอมทงสงเสรมและสนบสนนใหเกดการรวมตวขององคกรภาคเอกชน เพอใหการด าเนนงานชวยเหลอผดอยโอกาสเปนไปอยางม

ประสทธภาพ

(3) ลดขนตอนการจดทะเบยนการจดตงองคกรเอกชนสาธารณประโยชนใหสะดวกรวดเรวยงขน ควบคไปกบการพจารณายกเวนภาษเงนไดนตบคคลใหแกหนวยงานสาธารณ-ประโยชน และลดหยอนภาษเงนไดบคคลธรรมดาใหแกผบรจาคเงนชวยเหลอ

(4) สนบสนนใหมการจดตงกองทนเพอน าดอกผลมาใชในการด าเนนกจกรรมขององคกรเอกชน รวมทงพจารณาจดสรรงบประมาณสมทบแกโครงการทมความส าคญสง ใหการ ชวยเหลอดานการพฒนาบคลากร การเผยแพรประชาสมพนธขาวสารกจกรรมขององคกรเอกชน

(5) พฒนาและปรบปรงระบบขอมล รวมทงการด าเนนการประชาสมพนธดาน สวสดการสงคมและผดอยโอกาสกลมตางๆ ใหทนสมยและเปนไปในทศทางเดยวกน และทงใหมการจดท าระบบการตดตามและประเมนผล เพอเพมประสทธภาพในการท างาน

(6) พฒนาและปรบปรงระบบประกนสงคมและการสงเคราะหผมรายไดนอยดานสาธารณสข ใหสามารถด าเนนการเขาสระบบการประกนสงคมในระยะยาว

3.3.2 ปรบปรงประสทธภาพการปองกนและแกไขปญหาสงคม โดย

182

(1) สนบสนนบทบาทสถาบนการศกษา สถาบนศาสนา สอมวลชน สถาบน ครอบครว และองคกรชมชน โดยเฉพาะ คณะกรรมการหมบาน คณะกรรมการชมชน กลมอาสาสมครตางๆ ใหเขามามสวนรวมในการปองกนแกไขปญหาสงคมเพมขน

(2) พฒนาและเพมประสทธภาพบคลากรทปฏบตงานดานสวสดการสงคม เชน นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา และนกแนะแนวใหสอดคลองเอออ านวยประโยชนตอการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมของประเทศในปจจบน

(3) ปรบปรงทบทวน กฎหมาย ระเบยบ ทเกยวของกบการใหการชวยเหลอ และสงเคราะหประชาชนผดอยโอกาสใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน โดยเฉพาะพระราชบญญตปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ.2503 พระราชบญญตควบคมขอทาน พ.ศ. 2489 พระราชบญญตสญชาต พ.ศ. 2508 ประกาศคณะปฏวต ฉบบท 294 และ 337 เกยวกบการใหสญชาตเดก และการ

ใหการสงเคราะหเดกและเยาวชน

3.3.3 สงเสรมการคมครองสวสดภาพเดก เยาวชนและสตร โดย

(1) ขยายการจดตงศนยพฒนาเดกเลก ในเขตเมอง และชนบท รวมทงฝกอบรมการเลยงดเดกเลกทถกวธแกผดแลเดก แมบาน พอบาน และเจาหนาททเกยวของกบการพฒนา

เดกเลก

(2) สนบสนนการจดตงกลมเยาวชนและคายเยาวชนตลอดจนการพฒนาบทบาทของศนยเยาวชน และกลมอาสาสมครใหมสวนส าคญในการพฒนาศกยภาพของเยาวชนพรอมทงปรบปรงหองสมดประชาชนในระดบตางๆ รวมทงสนามกฬาใหสามารถใหบรการแกเดกและเยาวชน

ไดอยางเพยงพอและทวถง

(3) ใหการสนบสนนสถาบนครอบครว หนวยงานภาครฐ หนวยงานภาคเอกชน องคกรชมชน สถาบนศาสนา ตลอดจนสอมวลชนเขามามบทบาทในการปองกนแกไขปญหา และพฒนาเดกและเยาวชนในภาวะยากล าบากใหสามารถด ารงชวตไดอยางปกตสข รวมทงปองกนและ

แกไขปญหาแรงงานเดกและโสเภณเดกชายและเดกหญงทมแนวโนมเพมสงขนดวย

(4) ฝกอบรมอาชพและเพมพนทกษะในการประกอบอาชพแกสตรใหเปนไปอยางกวางขวางทงในเขตเมองและชนบท โดยมรปแบบของการจดการฝกอบรมทเหมาะสมกบสภาพทางเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไป ตลอดจนเรงรดการแกไขปญหาการเลอกปฏบตตอสตรในดานตางๆ เพอใหสตรสามารถพฒนาตนเองไดตามศกยภาพ

183

3.4 การรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน และการเสรมสรางความสงบสขในสงคม โดย

3.4.1 เพมประสทธภาพการด าเนนงานดานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม โดย

(1) เรงรดแกไขปญหาและปราบปรามการประกอบอาชญากรรรมอนเกดจากผม อทธพลในพนทอยางจรงจงและตอเนอง

(2) ขยายงานดานชมชนและมวลชนสมพนธ การเผยแพรอบรมใหความรดานการปองกนอาชญากรรมแกประชาชน องคกรชมชนและผน าทองถน เพอใหประชาชนและชมชนเขาม

สวนรวมในการปองกนและแกไขปญหาอาชญากรรมอยางกวางขวางยงขน

(3) พฒนาขดความสามารถของหนวยปฏบตในดานการปองกนและปราบปรามอาชญากรรม ใหมประสทธภาพสงยงขน รวมทงปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตางๆ เพอให

เออตอการปฏบตงานและธ ารงไวซงความยตธรรม

(4) ใหมการประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของในการปองกนและแกไขปญหาอาชญากรรม ทงในหนวยงานของรฐ กลมอาสาสมครตางๆ ผน าชมชน และผน าทองถน

เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและสอดคลองกน

3.4.2 เพมขดความสามารถในการปองกนและปราบปรามยาเสพตดและสารเสพตด รวมทงการปราบปรามและแกไขปญหาการใชเดกเปนเครองมอในการคา โดย

(1) เพมประสทธภาพการปราบปรามยาเสพตดและสารเสพตด โดยเฉพาะสารระเหย และยามา โดยการประสานการปฏบตงานดานการขาวและดานการพฒนาบคลากร

(2) รณรงคปองกนการเผยแพรระบาดของยาเสพตดและสารเสพตดโดยการใหความรแกเดก เยาวชน และประชาชนถงโทษของยาเสพตด รวมทงเผยแพรกฎหมายเกยวกบยา เสพตดใหกวางขวาง ตลอดจนสนบสนนใหครอบครวชมชนภาคเอกชน และกลมอาสาสมครตางๆ

เขามามสวนรวมในการปองกนปญหายาเสพตดมากยงขน

(3) เรงรดการปราบปรามโสเภณเดกทงชายและหญงโดยกวดขนตรวจตราสถาน-บรการและสถานเรงรมยใหปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตางๆ ควมทงลงโทษอยาง

เฉยบขาดแกผทมสวนเกยวของกบการลอลวงเดกมาเปนโสเภณ

(4) รณรงคสรางความร ความเขาใจแก พอ แม และเดก ตลอดจนประชาชน เกยวกบความรนแรงของปญหาโสเภณเดก โดยเฉพาะในแหลงชมชนทมเดกถกลอลวงเขามามาก

เพอปองกนการลอลวงเดก

184

3.4.3 ปรบปรงระบบการปองกนและบรรเทาอบตภย สาธารณภยใหมประสทธภาพและ สอดคลองกบสภาพการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย โดย

(1) ใหหนวยงานของรฐ และเอกชนทเกยวของจดท าแผนการประสานการปฏบตงานในการปองกน ระงบและบรรเทาอบตภย ทงในดานการจราจรทางบก การท างานในสถานประกอบการ อบตภยจากอคคภย และอบตภยในสาธารณสถานและเคหะสถานใหเปนระบบส

ภาคปฏบตได

(2) เรงรดใหมการประกาศใชพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถเพอใหการชวยเหลอบคคลทสามในกรณทประสบอบตเหต

(3) แกไข ปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบตางๆ ทเกยวของใหสอดคลองเหมาะสมกบสภาพการณในปจจบน รวมทงกวดขนใหมการปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบ

อบตภยและสาธารณภยอยางจรงจงและตอเนอง

(4) พฒนาขดความสามารถในการปฏบตงานของเจาหนาทรวมทงจดหาเครองมออปกรณทมประสทธภาพและอยในสภาพพรอมใชงาน

(5) รณรงคและเผยแพรประชาสมพนธ แกประชาชนกลมเปาหมายโดยเฉพาะ นกเรยน ผใชรถใชถนน และผใชแรงงาน ในสถานประกอบการ กรรมกรกอสราง นายจางและ ประชาชนในชมชนหนาแนนใหมความรความเขาใจในการปองกนและบรรเทาอบตภย สาธารณภย

3.4.4 พฒนาระบบการบรหารงานดานการอ านวยความยตธรรมใหมประสทธภาพและ รวดเรวยงขน โดย

(1) ปรบปรงระบบการประสานงานของหนวยงานดานกระบวนการยตธรรม เพอเพมประสทธภาพในการด าเนนงานใหรวดเรวและลดขนตอนในการปฏบตงาน

(2) สนบสนนใหมการระงบขอพพาท โดยวธการอนญาตตลาการ เพอแบงเบาภาระคดทข นสศาลใหลดนอยลง

3.4.5 เพมประสทธภาพในการพทกษคมครองสทธผลประโยชนทางกฎหมายของประชาชน โดย

(1) สนบสนนใหประชาชนในฐานะผบรโภคสนคาและบรการไดรบการคมครองตามกฎหมายไดก าหนดไวพรอมทงลงโทษผฝาฝนและไมปฏบตตาม

(2) ขยายการใหบรการทางกฎหมายและการเผยแพรความรทางกฎหมายแกประชาชน ตลอดจนแกไขปญหาเกยวกบสภาพแหงบทบญญตของกฎหมายทใหประชาชนเดอดรอน

185

บทท 3 การพฒนาสงแวดลอมเพอคณภาพชวต

1. ประเดนการพฒนาสงแวดลอม

การขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรวในระยะทผานมา การเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจไปเปนอตสาหกรรม บรการ และการเกษตร รวมทงการเปลยนแปลงจากสภาพชนบทเปนสงคมเมองมากยงขน ท าใหสงผลกระทบตอสงแวดลอมดานมลพษตางๆ มความรนแรงมากยงขน ดงนน การพฒนาสงแวดลอมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มประเดนทควรค านงดงตอไปน

1.1 ควบคมมลพษทางน า

1.1.1 คณภาพน าในแมน าสายหลก โดยเฉพาะแมน าเจาพระยาและมแมน าทาจนรวมทง คณภาพน าทะเลชายฝ งบรเวณแหลงอตสาหกรรมและแหลงทองเทยวมความเสอมโทรมและม

คณภาพต ากวามาตรฐานทจะใชประโยชน เพอการอปโภคบรโภคและเพออตสาหกรรมและ การประมง

1.1.2 แหลงก าเนดมลพษทางน ามทมาทงจากน าเสยชมชน ธรกจบรการ โรงงาน อตสาห-กรรมและการเกษตร โดยมน าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมจะยงคงเปนแหลงก าเนดทมความส าคญอยเมอค านงถงการขยายตวของประเภทและก าลงการผลต และประสทธภาพในการบ าบดและการ

ตรวจเฝาระวง

1.1.3 การควบคมและลดปญหามลพษทางน าในระยะทผานมายงขาดาการลงทนท เหมาะสมในการกอสรางระบบบ าบดน าเสยรวมจากชมชนขนาดใหญ เชน กรงเทพมหานครและ เมองหลวงตางๆ ตลอดจนเขตชมชนใหมทจะเกดขน

1.2 ปญหามลพษทางอากาศและเสยง

1.2.1 คณภาพอากาศและระดบเสยงจากยานพาหนะในกรงเทพมหานครและเมองใหญๆ ทมการจราจรคบคงอยในระดบเกดกวามาตรฐานไดแก ฝนละออง กาซคารบอนมอนอกไซด สวน

ปรมาณความเขมขนของสารตะกวในอากาศมแนวโนมเพมขนมากตามปรมาณการใชน ามน เชอเพลงและอาจเปนอนตรายตอสขภาพได นอกจากนนคณภาพอากาศและระดบเสยงจากโรงงานอตสาหกรรมบางประเภท การขนสงสนคาและใชพลงงานในรปแบบตางๆ อยในระดบทเปนอนตรายตอสขภาพ เชน โรงงานทอผา โรงงานอตสาหกรรมเคม เปนตน

187

1.2.2 แหลงก าเนดมลพษทางอากาศทจะกอใหเกดปญหามลพษมากขนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไดแก มลพษทางอากาศจากอตสาหกรรม เชน โรงงานปนซเมนตโรงงานบมใบยาสบ และการใชถานหนลกไนตในการผลตไฟฟา เปนตน

1.2.3 คณภาพของน ามนเชอเพลง ซงไดแก น ามนเบนซน น ามนดเซล และน ามนเตา กอใหเกดมลพษมากกวาทควร และปจจบนยงขาดมาตรการควบคมคณภาพถานหนลกไนตใหมมลพษทางอากาศนอย รวมทงขาดการลงทนในระบบการขนสงมวลชนทมประสทธภาพ

1.2.4 ยงไมมก าหนดมาตรฐานเสยงและความสนสะเทอน (ชมชน การจราจร และโรงงานอตสาหกรรม) รวมทงยงขาดการตรวจสอบยานพาหนะซงไดไดมาตรฐานระดบเสยง

1.3 ปญหามลพษจากกากของเสย

1.3.1 มลฝอยในเขตกรงเทพมหานครและเมองใหญๆ มกประสบปญหามลฝอยตกคางเกบขนไมหมด และไมมการแยกชนดของมลฝอย และมกมการลกลอบระบายสงปฏกลบานพกอาศยหรอกจกรรมตางๆ ลงสทอระบายน าสาธารณะและแหลงน าตางๆ

1.3.2 ปญหามลพษจากกากของเสยทมแนวโนมเพมขนมากในระยะตอไป ไดแก กากของเสยอนตรายทเกดจากอตสาหกรรม โดยในป 2534 กากของเสยอนตรายจากอตสาหกรรมมจ านวนประมาณ 2.0 ลานตน และภายในป 2539 จะมปรมาณถง 3.5 ลานตน กากของเสยอนตรายดงกลาว รอยละ 9 5 . 5 เกดจากภาคอตสาหกรรมการผลต สวนทเหลอเกดจากของเสยชมชนและสถาน-พยาบาล และรอยละ 7 0 ของปรมาณกากของเสยอนตรายทงหมดนนเกดขนอยในเขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑล

1.3.3 ปจจบนยงขาดการจดการกากของเสยและกากของเสยอนตรายอยางถกตองหลกวชาการ ตงแตการเกบรวบรวม การขนสง การใชและการก าจด รวมทงการขาดแคลนสถานทในการก าจดกากของเสย นอกจากน การจดการกากของเสยอนตราย เชน กากสารอนตราย มลฝอยตดเชอจากสถานพยาบาล ยงขาดการด าเนนการอยางเปนระบบและถกตองตามหลกวชาการ

1.4 ปญหามลพษจากสารอนตราย

1.4.1 การพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทผานมามผลใหมการน าเขาสารอนตรายเพมขนเปนจ านวนมาก เพอใชในการเกษตรและอตสาหกรรม โดยเฉพาะการใชสารเคมเพอปราบ ศตรพชและสตว การผลตและใชสารเคมในโรงงานอตสาหกรรมตางๆ

1.4.2 ปจจบนการจดการสารอนตรายนบตงแตน าเขาการจดเกบ การขนสงการใชและการก าจดยงไมเปนระบบครบวงจรและปลอดภยตอชวตและทรพยสนของประชาชน

188

1.4.3 ยงไมมแผนปองกนแกไขและฟนฟจากอบตภยฉกเฉนอนเนองมาจากสารอนตราย

1 . 5 ปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศโลก

ปจจบนอณหภมโลกคอยๆ เพมสงขนซงจะสงผลกระทบโดยตรงตอผลผลตทางการเกษตรของโลก และอาจสงผลใหระดบน าทะเลสงขน มผลกระทบตอเมองชายฝ งทะเลได ส าหรบสาเหตส าคญทท าใหอณภมโลกสงขนเนองจากมการบกรกท าลายปาไมและใชสารคลอไรฟลโอโรคารบอนในอตสาหกรรมประเภทตางๆ เพมขนมาก

1.6 กลไกการบรหารและจดการสงแวดลอมยงไมเอออ านวยตอการจดการสงแวดลอมใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

1.6.1 การปองกนและแกไขปญหามลพษในระยะทผานมาเปนบทบาทและหนาทฝายรฐเปนส าคญ โดยผทสรางปญหามลพษไมตองรบผดชอบหรอรบภาระในการทกอใหเกดปญหามลพษเทาทควร การใชมาตรการทางการเงนและการคลงยงไมชวยกระตน ใหเกดแรง-

จงใจหรอผลกดนใหผสรางปญหามลพษตองหาวธลดมลพษใหนอยลง

1.6.2 การบรหารจดการสงแวดลอม ปจจบนอยในความรบผดชอบของหลายหนวยงาน หลายสงกดทงทสงกดสวนกลางและองคการบรหารสวนทองถน การทจะปฏบตงานใหไดผลจงขนอยกบการประสานงาน ก ากบงานและการปฏบตงานใหเปนไปในทศทางเดยวกนเปนส าคญ แตปจจบนยงไมมกลไกทจะก ากบและประสานงานอยางมประสทธภาพ

1.6.3 การพฒนาก าลงคนและเทคโนโลยในการควบคมและลดปญหามลพษยงไมทนกบขนาด และความรนแรงของปญหา

1.6.4 ปจจบนยงไมมกฎหมายวาดวยการปองกนและควบคมมลพษโดยตรงกฎหมายทมอยคอ พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต แทบไมมผลบงคบทางกฎหมายแตอยางใด สวนกฎหมายทเกยวของอนๆ มวตถประสงคหลกแตกตางกนไป เปนการยากทจะปรบปรงกฎหมายดงกลาวใหเหมาะสม และมประสทธภาพในการแกไข

ปญหามลพษ

1.6.5 การปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอม จะตองไดรบความรวมมอจากทกฝาย โดยเฉพาะการมสวนรวมของประชาชนใหเขามามสวนรวม โดยเฉพาะในการเฝาระวง

และ ตดตามรกษาคณภาพสงแวดลอมใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดไว

189

2 เปาหมายการพฒนาสงแวดลอมเพอคณภาพชวต

เพอพฒนาคณภาพชวตควบคกนไปกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศและ ยกระดบคณภาพสงแวดลอมใหอยในระดบทปลอดภยตอการด ารงชวตประชาชน จงไดก าหนด เปาหมายของการพฒนาสงแวดลอมดานมลพษในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไวดงน

2.1 มลพษทางน า : ลดปรมาณความสกปรกในรปของสารอนทรยทระบายลงสแหลงน าตางๆ เพอใหคณภาพน ามปรมาณความสกปรกคดคาเปน บ.โอ.ด. ไมเกน 4 มลลกรมตอลตร ในพนทเปาหมายดงตอไปน

(1) ชวงตอนลางของแมน าเจาพระยาตงแตปากน าจนถงกโลเมตรท 100 ซงอยในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

(2) ชวงตอนลางของแมน าทาจนตงแตปากน าถงกโลเมตรท 1 5 0 ซงอยในพนทนครปฐมและสมทรสาคร

(3) พนทชายฝ งทะเลและแหลงทองเทยว เชน พทยา ชลบร ภเกต เปนตน

(4) ค คลอง หนองบงและแหลงน าตามธรรมชาตตางๆ ในเมองหลกทมปญหาวกฤตเรองน า

เสย เชน สกลนคร ขอนแกน หาดใหญ-สงขลา เชยงใหม เปนตน

2 . 2 มลพษทางอากาศและเสยง

2.2.1 ลดระดบมลพษทางอากาศทเกนมาตรฐานคณภาพอากาศอยในปจจบน คอ ฝนละออง คารบอนมอนอกไซด ซลเฟอรไดออกไซดและสารตะกว ในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑลและเมองหลกใหอยในคามาตรฐาน

2.2.2 ยกเลกการจ าหนายน ามนเบนซนพเศษทมสารตะกวเจอปน ภายในปลายแผน-พฒนาฯ ฉบบท 7

2.2.3 ลดการควบคมระดบเสยงจากแหลงก าเนดโดยเฉพาะเสยงจากยานพาหนะและ อตสาหกรรมการกอสราง ใหอยในทปลอดภยตอสขภาพของประชาชน คอ ไมเกน 8 5 เดซเบล

2.3 มลพษจากกากของเสย

2.3.1 ลดอตราการเกดมลฝอยในกรงเทพฯ และเมองหลกตางๆ ใหนอยกวา 0.8 กโลกรมตอคนตอวน

190

2.3.2 ใหมการจดเกบและก าจดกากของเสยทงทมอนตรายและไมมอนตรายอยางถก หลกวชาการ

2.4 มลพษจากสารอนตราย

2.4.1 ใหมการจดกากสารอนตรายอยางถกวธและครบวงจรตงแตการน าเขา การจดเกบ การขนสง การใช และการก าจด

2.4.2 ใหมการลดการใชสารอนตรายในอตสาหกรรมและเกษตรกรรม

3 แนวทางการพฒนาสงแวดลอมเพอคณภาพชวต

เพอใหเปนไปตามเปาหมายดงกลาวเหนควรก าหนดแนวทางการด าเนนการและมาตรการในการควบคม ปองกน และไขปญหาสงแวดลอมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ไวดงน

3.1 ดานมลพษทางน า

3.1.1 ลดปรมาณและความสกปรกของน าทงจากชมชนอตสาหกรรมและเกษตรกรรม โดย

(1) สนบสนนการยายโรงงานอตสาหกรรมประเภททมปญหามลพษในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ใหไปตงพนทก าหนด

(2) บงคบใหใชมาตรฐานน าทงชมชนส าหรบอาคารตางๆ ตามพระราชบญญตควบคมอาคารหรอกฎหมายเฉพาะทมอย รวมทงบงคบมาตรฐานน าทงจากฟารมปศสตว และฟารมเพาะเลยงสตวน า และใหมการควบคมน าทงใหเปนไปตามมาตรฐานอยางเครงครด

(3) เกบคาน าเพอเกษตรกรรมอตสาหกรรม และคาธรรมเนยมน าทง เพอกอใหเกดการประหยดและการน าเอาเทคโนโลยทเหมาะสมมาใช

(4) สนบสนนใหมการใชเทคโนโลยทสะอาดหรอเทคโนโลยทสะอาดหรอเทคโนโลยททปลอดของเสยในการผลตหรอประกอบการ

(5) สนบสนนใหมการน าของเสยมาใชมาประโยชนตลอดจนการหมนเวยนของการใชน า

(6) ควบคมใหมการลดมลพษ ณ แหลงก าเนดตางๆ ในพนทนอกเขตเปาหมายของระบบบ าบดน าเสยรวม โดยค านงถงความสามารถในการรองรบของสงแวดลอมและแหลงน า

191

3.1.2 ควบคมมใหมการระบายน าทงเพมเตมลงในแหลงน าทมปญหามลพษทางน าในขนวกฤต โดย

(1) ควบคมการกอสรางหรอขยายโรงงานอตสาหกรรมประเภททกอใหเกดปญหามลพษทางน า รวมทงควบคมทต งและการขยายตวของชมในบรเวณแหลงน าพนทเปาหมาย

(2) สนบสนนการจดตงนคมอตสาหกรรมเขตอตสาหกรรมหรอแฟลตหรอคอนโดมเนยมส าหรบโรงงานอตสาหกรรมโดยใหเอกชนเปนผลงทนหรอรวมทน

(3) ก าหนดเขตการใชทดนส าหรบฟารมเลยงสตว และฟารมเพาะเลยงสตวน า รวมทงสนบสนนการประการกอบการในลกษณะของนคม หรอกลม หรอสมาคมทมการจดระบบปจจยพนฐาน เชน ชลประทานน าเคม ระบบบ าบดน าทง และคลองระบายน า ในกรณของฟารมเพาะเลยงสตวน า เปนตน

(4) ก าหนดใหมการใชระบบระบายน าเสยแยกออกจากระบบระบายน าฝนในพนททไดรบการพฒนาใหม ทงในดานชมชนและอตสาหกรรม เพอเพมประสทธภาพในการควบคมมลพษ

3.1.3 ใหมการลงทนและเตรยมการลงทนในการจดสรางระบบบ าบดน าเสย ดงน

(1) สรางระบบบ าบดบดน าเสยรวมส าหรบชมชนและโรงงานอตสาหกรรมในพนทเปาหมาย เชน กรงเทพมหานครและเทศบาลเมอง ปรมณฑล เมองหลก เมองศนยกลางความเจรญ แหลงทองเทยว เปนตน

(2) ศกษาความเปนไปไดกอสรางระบบบ าบดเสยรวม ส าหรบชมชนและอตสาห-กรรมในพนทอนๆ ตามล าดบความส าคญ

3.2 ดานมลพษทางอากาศและเสยง

3.2.1 ลดและควบคมมลพษอากาศ อนเนองมาจากการจราจร โดย

(1) ลดปรมาณสารตะกวในน ามนเบนซนจาก 0.4 กรมตอลตรเปน 0.15 กรมตอลตร ภายในวนท 1 มกราคม 2 5 3 5 และเรงกระจายการจ าหนายน ามนเบนซนไรสารตะกวให ทวประเทศภายในสนป 2534 เพอใหสามารถมการตดตงอปกรณขจดมลพษ (แคตาลตกคอนเวอร-เตอร) ในรถยนตใหมไดตงแตวนท 1 มกราคม 2 5 3 5

(2) พจารณาปรบปรงคณภาพน ามนเบนซนเพอใหมการใชสารประกอบประเภทออกซเนทผสมน ามนเบนซนเพอลดกาซคารบอนมอนอกไซดในเขตเมอง

192

(3) ใหมการก าหนดมาตรฐานอากาศเสยทยนยอมใหระบายไดจากยานพาหนะรวมถงรถจกรยานยนตใหมตงแตป 2 5 3 5 เปนตนไป และก าหนดใหรถยนตใหมทใชเครองยนต กาซโซลนทจะจดทะเบยนตงแตตนป 2 5 3 5 เปนตนไป ตองตดตงอปกรณขจดมลพษ (แคตานก คอนเวอรเตอร) ในกรณทไมสามารถบงคบไดส าหรบรถยนตใหมทกชนด ใหก าหนดสงจงใจทางดานภาษเพอใหมการตดตงอปกรณขจดมลพษโดยความสมครใจ และใหเปนมาตรฐานบงคบหลงจากท

ไดใหผผลตรถยนตมระยะเวลาในการเตรยมการทเหมาะสม

(4) ใหมการก าหนดมาตรฐานไอเสยทยนยอมใหระบายไดจากยานพาหนะ ส าหรบตรวจสอบสภาพรายปส าหรบรถยนตและรถจกรยานยนตทใชงานอยแลว และใหมการ

ตรวจสอบอยางเครงครด

(5) ก าหนดมาตรฐานประสทธภาพการใชเพลงในยานพาหนะส าหรบรถยนตใหม

(6) ปรบปรงคณภาพน ามนดเซลหมนเรวเพอลดปญหาควนด าและกาซพษจากการเผาไหมโดย ก) การลดปรมาณก ามะถนจากรอยละ 1.0 เปนรอยละ 0.5 ภายในวนท 1 กนยายน 2 5 3 6 และพจารณาลดปรมาณสารก ามะถนใหอยใหอยในระดบทเหมาะสมในปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 และ ข) ลดอณหภมของจด 90 เปอรเซนต ของการกลน จาก 370 องศาเซลเซยสเปน 357 องศาเซลเซยส ภายใน 1 กนยายน 2535 เปนอยางชา โดยใชมาตรการจงใจกระตนใหผใชน ามน

ผคาน ามนและโรงกลนน ามนเรงด าเนนการ

(7) ใหมการน าเชอเพลงทมมลพษนอยมาใช เชน กาซปโตรเลยมเหลวในรถยนตในเขตกรงเทพมหานคร และการใชกาซธรรมชาตอดในรถประจ าทาง เปนตน

(8) เรงรดใหมการน าระบบขนสงมวลชนทมประสทธภาพมาใชโดยเรวโดยเฉพาะรถไฟฟาขนสงมวลชนเพอลดปญหาจราจรตดขดและมลพษ

(9) ใหมการลงทนแกไขปญหาอากาศเสยเพอเปนตวอยางทดและแสดงความตงใจจรงของรฐ โดยเฉพาะการลงทนแกไขมลพษในการขนสงของรฐ เชน ขสมก. รสพ. และ บขส. โดยปรบปรงสภาพและดแลรกษารถอยางสม าเสมอ และน ารถใหมเขามาแทนทรถเกาทหมดสภาพการ

ใชงานตามมาตรฐานสากล

(10) ลดการขนสงน ามนโดยทางรถยนตจากคลงน ามนทชองนนทรยและลดขนาดของคลงน ามนทชองนนทรย เพอลดความแออดของการจราจรและปญหาสภาวะแวดลอมใน

กรงเทพมหานครโดยเรงปรบปรงระบบการขนสงน ามน

(11) ควบคมการตกหลนของสนคา/วตถบนผวจราจรอยางจรงจงและควบคมการบรรทกดนและสนคาเกนน าหนกอยางเครงครดตามกฎหมายไดก าหนดไว

193

(12) ใหมการตรวจวดคณภาพอากาศอยางตอเนองและควบคมใหเปนไปตามมาตรฐานอยางเครงครด

3.2.2 ลดและควบคมมลพษทางอากาศ อนเนองมาจากโรงงานอตสาหกรรม โดย

(1) ก าหนดมาตรฐานระดบสารอนตรายทระบายจากปลองและปรมาณทจะระบายไดจากโรงงานอตสาหกรรมหรอกลมโรงงาน (เชน นคมอตสาหกรรม) และโรงไฟฟาทเหมาะสมกบสภาพพฒนาและสภาพพนท โดยเฉพาะฝนละอองและซลเฟอรไดออกไซด และควบคมใหเปนไป

ตามมาตรฐาน

(2) ใหมการจ าหนายน ามนเตาทมก ามะถนและควบคมคณภาพถานหนลกไนต เพอใหโรงงานอตสาหกรรมหรอโรงไฟฟาทไมมระบบบ าบดกาซซลเฟอรไดออกไซดสามารถน ามาใชได เพอระบายสารอนตรายเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดทงนอาจใชมาตรการทางดานภาษ และ

ราคาจงใจใหมการเรงด าเนนการใหเกดผลในทางปฏบต

(3) ก าหนดมาตรฐานประสทธภาพการใชพลงงานและการปลอยสารอนตรายของหมอตมในโรงงานอตสาหกรรมใหม

(4) ก าหนดใหโรงไฟฟาใหมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยทใชถานหนลกไนตตองตดตงหนวยงานก าจดก ามะถน

(5) ลดผลกระทบจากการท าเหมองลกไนตและยอยหน

(6) สนบสนนนใหอตสาหกรรมประเภททมมลพษทางอากาศไปอยในนคมอตสาห-กรรมหรอเขตอตสาหกรรมทก าหนด

(7) ศกษาความเปนไปไดในการน าพลงงานทปลอดมลพษมาใช เชน การน า กาซธรรมชาต การพฒนาพลงงานไฟฟาพลงน าระหวางประเทศ เปนตน

(8) ใหมการก าหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในเขตอตสาหกรรมและพนท เกยวเนองและใหมการตรวจวดคณภาพอากาศอยางตอเนอง

3.2.3 ลดและควบคมมลพษทางเสยง

(1) ก าหนดมาตรฐานระดบเสยงส าหรบรถยนตและรถจกรยานยนตทผลตและประกอบภายในประเทศ รวมทงบงคบใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด

194

(2) ใหมการก าหนดมาตรการในการปองกนเสยงและความสนสะเทอนในสถาน-ประกอบการ และการคมนาคมขนสงโดยเฉพาะอยางยงจากสนามบนและงานกอสรางซอมแซม

ตางๆ

3.3 ดานมลพษจากกากของเสย

3.3.1 สนบสนนใหมการใชเทคโนโลยทชวยลดปรมาณของเสยและการน าของเสย เชน มลฝอย สงปฏกลและวสดเหลอทงจากกจกรรมตางๆ มาใชประโยชนเพอเปนการประหยดทรพยากร

ลดคาใชจายในการเกบและจ ากด

3.3.2 ใหมการจดการกากของเสยอยางถกตองตามหลกวชาการ ตงแตการเกบรวบรวม การขนสง การใชและการก าจดขนสดทายโดยสนบสนนใหภาคเอกชนรวมทนหรอรบสมปทาน

3.3.3 สนบสนนใหหนวยงานปฏบตโดยเฉพาะหนวยงานทองถน เชนกรงเทพมหานคร เทศบาล และสขาภบาลจดท าแผนการจดการกากของเสยส าหรบอนาคตเพอใหทนกบการเพม

ปรมาณของกากของเสย

3.3.4 ใหความรแกประชาชนในการเกบรวบรวมมลฝอยและสงปฏกล รวมทงวธการลดประมาณมลฝอยในชวตประจ าวนเพอใหสอดคลองกบวธการเกบ และก าจดของหนวยปฏบต

ตลอดจนคาบรการในอตราทเหมาะสม

3.3.5 ใหมการจดหาทดนเพอการก าจดมลฝอยดวยวธฝงกลบส าหรบชมชนทกขนาดเปนระยะเวลาไมนอยกวา 5 ป รวมทงพจารณาความเหมาะสมและความเปนไปไดในการน าเตาเผามล

ฝอยมาใช

3.3.6 ควบคมและกวดขนใหมการก าจดกากของเสยอนตรายจากการเกษตรและอตสาห-กรรม เชน ภาชนะบรรจสารเคมอนตราย ซากถานไฟฉาย หลอดฟลออเรสเซนตช ารด รวมทง

มลฝอยตดเชอจากโรงพยาบาลทงของรฐและเอกชนอยางถกวธ

3.3.7 ใหมการลงทนสรางระบบก าจดกากของเสยอนตรายรวม ส าหรบโรงงาน อตสาหกรรมในเขตพนททมโรงงานอตสาหกรรมหนาแนน โดยสนบสนนใหภาคเอกชนรวมลงทน

หรอรบสมปทานหรอรฐเปนผลงทนน ารอง

3.4 ดานมลพษจากสารอนตราย

3.4.1 ก าหนดมาตรการในการจดการสารอนตรายใหครบวงจรตงแตการน าเขา การก าหนดมาตรฐานของสถานทจดเกบเอกสารอนตราย มาตรฐานในการขนสงสารอนตราย ตลอดจน

มาตรฐานในการก าจดสารอนตรายและควบคมใหมการปฏบตตามมาตรฐานอยางเครงครด

195

3.4.2 ก ากบดแลใหการใช การเกบรกษาและการขนสงน ามนเปนไปอยางปลอดภยมากยงขน โดยก ากบดแลใหมการปฏบตการตามกฎเกณฑ และขอก าหนดเกยวกบความปลอดภยอยางเขมงวด พรอมทงเรงรดใหหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชนจดเตรยมอปกรณควบคม ปองกนการรวไหลของน ามนทมประสทธภาพและมแผนปฏบตการฉกเฉนกรณเกดเหตการณรวไหล และพจารณาทบทวนขอก าหนดเกยวกบความปลอดภยทไมเหมาะสม โดยเฉพาะในเรองกาซ

ปโตรเลยม

3.4.3 ลดปรมาณการใชสารอนตรายในการเกษตรและอตสาหกรรม โดยสนบสนนใหใชสารหรอวตถดบอนทดแทน เชน การใชป ยอนทรย การปองกนและควบคมศตรพชโดยวธธรรมชาต การปรบปรงกระบวนการผลตในโรงงานอตสาหกรรม เปนตน

3.4.4 ใหมการจดท าแผนปองกนอบตภยจากเคมภณฑและวตถเสยงภย โดยเฉพาะในเขตอตสาหกรรมชายฝ งทะเลตะวนออกและคลงเกบสนคาอนตรายตางๆ

3.4.5 ใหมศนยขอมลสารอนตรายเพอการแลกเปลยนขอมล ประชาสมพนธฝกอบรมใหความรแกหนวยงานและประชาชนเกยวกบการเกบสารอนตราย การใชสารอนตราย การใชสาร

อนตรายและวธปฏบตในกรณทประสบอบตภยจากสารอนตราย

3.5 ดานการเปลยนแปลงภมภาคอากาศโลก

3.5.1 เรงรดใหมการศกษาเพอก าหนดจดยนของประเทศในการรวมมอกบประชาคมโลกในการควบคมการเปลยนแปลงภมอากาศโลก โดยเนนการปลกสวนปาเพอเปนดดซบกาซ

คารบอนไดออกไซด

3.5.2 ปองกนปญหาการเกดการเปลยนแปลงอณหภมและภาวะเรอนกระจกอนเนองมาจากการเพมขนของกาซคารบอนไดออกไซด จากการเผาผลาญเผาไหมของเชอเพลง โดยสงเสรมใหมการปลกตนไมและการปลกปา และประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจถงผลกระทบและ

รณรงค รวมมอเพอแกไขปญหา

3.6 ดานการปรบปรงกลไกพฒนาและบรหารจดการสงแวดลอม

3.6.1 ใหน าหลกการ “ผสรางปญหามลพษ จะตองเปนผรบภาระในการบ าบดและก าจดมลพษดวย” มาใชในระยะเวลาของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 โดย

(1) ใหมการจดเกบคาบ าบดและก าจดมลพษในลกษณะของภาษมลพษ คา ธรรมเนยม หรอคาบรการ แลวแตความเหมาะสมของกจการและผลตภณฑทกอใหเกดของเสยตอ สงแวดลอม เพอสมทบเขากองทนในการลงทนจดการดานสงแวดลอม

196

(2) ใหมการจดตงกองทนสงแวดลอม โดยรฐบาลใหความชวยเหลอดานการเงนกอนในระยะเรมกอตง และในระยะใหองคกรของรฐทมอยแลวบรหารจดการจนกวาจะไดมการ รางกฎหมายกองทนใหอ านาจ และจดตงองคกรอสระทเปนนตบคคลขนเพอด าเนนการเรองนเปน

การเฉพาะ

(3) ใหล าดบความส าคญแกกจการทมการดแลสงแวดลอมใหเขาระดมทนใน ตลาดหน รวมทงสนบสนนใหสถาบนการเงนจดตงกองทนเพอระดมทนจากประชาชนมาลงทนในหน

ของธรกจหรอโครงการเกยวกบสงแวดลอม

3.6.2 ปรบปรงองคกร กฎหมาย และการบรหารจดการ โดย

(1) จดใหมการวางแผนและประสานแผนพฒนาสงแวดลอมในเมองอยางเปน ระบบควบคไปกบการก าหนดนโยบายและประสานงานทงสวนกลางและสวนทองถนใหชดเจน โดยจดตงองคกร ก าหนดนโยบายฟนฟและพฒนาสภาพแวดลอมระดบชาตและระดบพนท (กรงเทพ- มหานครและปรมณฑลและแตละจงหวด) เพอรบผดชอบในการก ากบนโยบายและประสานงานกบ

หนวยงานทเกยวของกบสงแวดลอม

(2) ก าหนดใหการกอสรางโครงการบรการพนฐานทมผลกระทบตอสงแวดลอมตองมระบบปองกนปญหาสงแวดลอมโดยใหรวมคาใชจายของแผนงานโครงการดงกลาวไวในตนทน

ของโครงการดวย

(3) ก าหนดใหการกอสรางโครงการบรการพนฐานทมผลตอผลกระทบตอสง- แวดลอมตองมระบบปองกนปญหาสงแวดลอมโดยใหรวมคาใชจายของแผนงานโครงการดงกลาวไว

ในตนทนของโครงการดวย

(4) ใหรฐบาลอดหนนการลงทนในการสรางระบบบ าบดและการก าจดน าเสยและการก าจดมลฝอยแกทองถนทงหมดหรอบางสวน ซงรวมทงการจดหาทดน การจดซออปกรณ

เครองมอและยานพาหนะในการควบคมและลดมลพษดวย

(5) ใหมการปรบปรงบทบาทของทองถนใหมความเขมแขงในการจดการบรหารระบบบ าบดมลพษภายในทองถนไดอยางอสระ ทงในลกษณะทมหนวยงานปฏบตด าเนนการเองหรอจดจางเอกชนมาด าเนนการแทน โดยใหทองถนสามารถจดเกบคาบรการในลกษณะตางๆ ไดตาม

ความเหมาะสม

(6) จดตงองคกรรวม 3 ฝาย คอ ชมชน สถานประกอบการและภาครฐบาล เพอท าหนาทเฝาระวงและก ากบดแลปองกนรกษาคณภาพสงแวดลอม ใหเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดไว โดยเฉพาะในเขตเมอง เขตอตสาหกรรม และทองเทยว

197

(7) พฒนาก าลงคนและเทคโนโลยในการลดและบ าบดมลพษ โดยเรงผลตก าลงคนในระดบอดมศกษา ในสาขาวศวกรรมสขาภบาล วศวกรรมสงแวดลอม วทยาศาสตรสงแวดลอม ซงเนนหนกเรองมลพษ รวมทงชางเทคนคระดบ ปวช.ปวส. หรอ ปวท. ในสาขาวาดวยการควบคมมลพษเพอควบคมการท างานของระบบบ าบดน าเสยตางๆ นอกจากน ตองเรงใหมการวจยและถายทอดเทคโนโลยการควบคมและลดมลพษทสามารถออกแบบกอสรางและผลตเครองจกร

อปกรณในการบ าบดมลพษได

(8) ปรบปรงแกไขพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2 5 1 8 ใหครอบคลมการปองกน ควบคมและบรหารจดสงแวดลอมในทกดานรวมทงการจดตงกองทนสงแวดลอม และสามารถน ามาใชบงคบไดอยางมประสทธภาพ

(9) สงเสรมการประชาสมพนธ ใหการศกษาและเผยแพรขอมลเกยวกบมลพษแกประชาชนทกระดบ พรอมทงรณรงคใหเกดความรวมมอในการแกไขปองกนอยางตอเนอง

บทท 4 การบรหารและการจดการทรพยากรธรรมชาต

การบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาตในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 มแนวนโยบายหลกทจะยกระดบการบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาตใหเปนปจจยพนฐาน ในการด ารงชวตของประชาชนในชนบท รวมทงเปนมรดกของชาตส าหรบอนชนรนหลง และเปนรากฐานส าหรบการ

พฒนาทย งยนของประเทศสบตอไป

1. ผลการพฒนาทผานมา

การขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรวในระยะทผานมา สวนใหญเปนผลมาจากการน าทรพยากรธรรมชาตมาใชอยางสนเปลองโดยปราศจากแผนการและฟนฟทรพยากรธรรมชาตอยาง

เปนระบบซงมผลใหทรพยากรธรรมชาตทกสาขาเสอมโทรมน าไปสความขดแยงในการใชทรพยากรธรรมชาตมากขนตามล าดบ และทรพยากรธรรมชาตไดเปลยนสภาพจากปจจยเกอหนนไปเปนขอจ ากดของการพฒนาประเทศในระยะตอไป ซงเปลยนประเดนการพฒนาทจะตองค านงถงไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ดงน

1.1 ทรพยากรทดน มความเสอมโทรมและมการใชงานไมถกตองและเหมาะสมกบคณภาพของดน โดยจากการส ารวจของกรมพฒนาทดนพบวามการปลกขาวในพนทดนไมเหมาะสมประมาณ 1 3 . 5 ลานไร คดเปนรอยละ 2 2 . 0 ของพนทเพาะปลกขาวทงหมด มการปลกพชไรในดนทไมเหมาะสม 14.6 ลานไร และปลกไมยนตนในดนทไมเหมาะสม 1.7 ลานไร ในขณะเดยวกนพนทโครงการเกษตรทมอยเดมนน ขาดการบ ารงรกษาอยางถกวธและการใชกยงไมถกตองตามหลก วชาการ กอใหเกดปญหาการชะลางพงทลายของดนในหลายๆ พนทท วประเทศ ประมาณ 107 ลานไร นอกจากนน ยงมดนทมเปนปญหาตอการท าการเกษตรอกประมาณ 1 8 2 ลานไร ไดแก ดนเปรยวจด ดนเคม ดนอนทรย (พร) ดนทรายจด ดนตนและดนบนภเขา และปจจบนกไดมการน า พนทเกษตรกรรมทมความสมบรณ โดยเฉพาะพนทในเขตชลประทาน ซงเหมาะแกการเพาะปลกไปใชในกจกรรมอนเปนจ านวนมาก เชน สรางทอยอาศย สนามกอลฟ โรงงานอตสาหกรรม เปนตน

1.2 ทรพยากรปาไม มความเสอมโทรมและถกบกรกท าลายไปเปนจ านวนมากดงเหนไดจากพนทปาของประเทศลดลงเหลอนอยกวา 90 ลานไร หรอต ากวารอยละ 28 ของพนทท งหมดของประเทศ ทงนเนองจากความตองการใชพนทดนเพอการเพาะปลกและอนๆ เพมขนตามจ านวนประชากรของประเทศเพมขน แตการบรหารและจดการยงตามไมทนกบการเปลยนแปลงดงกลาว

1.3 ทรพยากรแร มการใชอยางฟมเฟอยไมสอดคลองกบความตองการของประเทศโดยขาดแผนการผลต การใชและการเตรยมการในดานการส ารวจวตถดบเพอรองรบความตองการ และการ

199

ขยายตวของภาคอตสาหกรรมภายในประเทศ ท าใหการผลตแรบางประเภทยงคงมทศทางทเนนเพอการสงออก และมปญหาความขดแยงระหวางการใชและการอนรกษเนองจากพนทการผลตทรพยากรแรมจ านวนลดนอยลง และทดนราคาแพงขน

1.4 ทรพยากรแหลงน า มจ ากดและมความขดแยงในการใชแหลงน าเพอการเกษตร เพอการอปโภคบรโภค เพอการอตสาหกรรมและอนๆ ทงนเนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจอยางรวดเรวท าใหความตองการ และการขยายตวภาคอตสาหกรรมภายในประเทศ ท าใหเกดผลตแรบางประเภทยงคงมทศทางเพอการสงออก และมปญหาความขดแยงระหวางการใชและการอนรกษเนองจาก พนทการผลตทรพยากรแรมจ านวนลดนอยลง และทดนมราคาแพงขน

1.5 ทรพยากรประมง ทงประมงน าจด การเพาะเลยงสตวน าชายฝ งและประมงทะเลอยในสภาพเสอมโทรม ท าใหประมงน าจด และมงทะเลประสบปญหาเกยวกบทรพยากรสตวน าจดและน าทะเลมปรมาณลดนอยลง ส าหรบการเพาะเลยงสตวน าชายฝ งโดยเฉพาะการเลยงกง ปรากฏวา ผเลยงสวนใหญยงขาดความรเกยวกบวธการจดการดานการเพาะเลยงจงกอใหเกดผลกระทบตอ

ปญหามลภาวะและตอระบบนเวศนของทรพยากรชายฝ ง

1.6 ทรพยากรชายฝงทะเล ก าลงประสบภาวะการสญเสยความอดมสมบรณ โดยเฉพาะอยางยงทรพยากรปาชายเลนถกบกรกน าไปใชในกจกรรมประเภทอน ทรพยากรปะการงถกท าลาย เสยหายเนองจากปจจยธรรมชาตและกจกรรมทางเศรษฐกจ เชน การทองเทยว การประมง เปนตน นอกจากนทรพยากรชายฝ งประเภทหาดทรายแนวฝ งทะเลพนทบนบก เขตตดตอฝ งทะเลกประสบ

การเสอมโทรมมากขน

2. เปาหมายการยกระดบการบรหารและจดการทรพยากรธรรมชาต

เพออนรกษทรพยากรธรรมชาตสบทอดเปนมรดกส าหรบอนชนรนหลงควบคไปกบการใชทรพยากรธรรมชาตเปนรากฐานส าหรบการพฒนาประเทศทย งยนตอไป จงไดก าหนดเปาหมายการบรหารและการจดการทรพยากรธรรมชาตในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7

2 . 1 ทรพยากรทดน

2 . 1 . 1 เรงรดการปฏรปทดนในพนท 3 0 ลานไร ใหแลวเสรจภายใน 7 ป

2.1.2 เรงรดการออกเอกสารสทธทดนปละ 810,000 แปลง หรอคดเปนพนทประมาณปละ 4 ลานไร

2.1.3 จดตงระบบขอมลทรพยากรทดนใหเปนระบบเดยวกนทงสวนภาคกลางและสวน ภมภาค

200

2.2 ทรพยากรปาไม

อนรกษพนทปาเพอการอนรกษใหไดรอยละ 2 5 ของพนทประเทศ

2.3 ทรพยากรแร

ใหมการก าหนดเขตพฒนาทรพยากรแรตอเนองจากผลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศเฉพาะในพนททมศกยภาพสงกอน

2.4 ทรพยากรแหลงน า

ใหมการพฒนาแหลงน าอยางเปนระบบลมน าทง 2 5 ลมน าทวประเทศ

2.5 ทรพยากรประมง

ก าหนดแผนการใชทดนชายฝ งทะเลเพอรกษาความสมดลระหวางการเพาะเลยงสตวน า ชายฝ งทะเลและการอนรกษปาชายเลน

2 . 6 ทรพยากรชายฝงทะเล

2.6.1 อนรกษแหลงปะการงในอทยานแหงชาตทางทะเลทกแหงใหอยในสภาพสมบรณ

2.6.2 รกษาและฟนฟพนทปาชายเลนทเหลออยประมาณ 1.1 ลานไร ใหคงอยในสภาพทสมบรณตอไป

3. แนวทางการพฒนาและมาตรการบรหาร และจดการทรพยากรธรรมชาต

เพอใหการบรการและจดการทรพยากรธรรมชาตในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบ 7 เปนไปตามเปาหมายทก าหนดไว จงไดก าหนดแนวทางการพฒนา และมาตรการไว ดงน

3 . 1 แนวทางหลก

3.1.1 สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมกบรฐในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต โดยการสงเสรมองคกรประชาชน และองคกรพฒนาเอกชนทงในสวนกลางและทองถนใหมบทบาทในการก าหนดโครงการจดการทรพยากรธรรมชาต ตลอดจนการตดตาม ดแลและการประเมนผล

ความส าเรจของโครงการดงกลาว

3.1.2 จดการควบคมดแลใหสามารถปฏบตตามแผนการจดการทรพยากรธรรมชาต ทมอยแลว เชน แผนการจดการอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา ปาชายเลนและแหลง

201

ปะการงโดยเนนการเสรมสรางจตส านกของประชาชนทมสวนไดสวนเสยกบการอนรกษทรพยากร-ธรรมชาตใหบรรลผล

3.1.3 ลดความขดแยงของการใชทรพยากรธรรมชาตในอนาคต โดยการเรงรดการก าหนดแผนการใชทดนเสยตงแตตน เชน การก าหนดเขตพนทผลตเกลอสนเธาวในภาคตะวนออก-เฉยงเหนอ การก าหนดเขตพฒนาทรพยากรแรในเขตปาสงวนแหงชาต ทงน โดยใหมการเปดเผย ขอมลการวางแผนและการด าเนนงานใหเปนททราบแกผทสนใจโดยทวไป และปรบปรงใหองคกรทม

อ านาจชขาดกรณขดแยงของการใชทรพยากรธรรมชาตประสทธภาพมากขน

3.1.4 น ามาตรการการเงน การคลง เขาชวยในการจดการทรพยากรธรรมชาต เพอใหเกดความเปนธรรมในสงคม สงผลใหประชาชนไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตของประเทศโดยเสมอภาคกน เชน การปรบอตราคาใชน าส าหรบภาคเอกชน และส าหรบผใชน า

ชลประทาน รายใหญ การจดตงกองทนเพอฟนฟพนทหลงจากการท าเหมอง และการปรบภาษทดนเพอลดการเกงก าไร และการถอครองทดนผนใหญโดยไมไดท าประโยชน

3.1.5 จดวางระบบขอมลทรพยากรธรรมชาต เพอใชประกอบการวางแผนไดอยางมประสทธภาพและเชอถอได และเพอลดความสบสนในเรองขอมลจากหนวยงานตางๆ ดงทเปนอยในปจจบน ทงน รวมทงการก าหนดแนวเขตพนทปาอนรกษใหชดเจน การก าหนดแผนการการใชประโยชนทดนชายทะเล เพอพฒนาทรพยากรประมงควบคไปกบการอนรกษปาชายเลนและแหลง

ปะการง

3.1.6 เรงรดการออกพระราชบญญตเพอรองรบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงไป เชน การออกพระราชบญญตเกยวกบปาชมชน เพอ

เปดโอกาสใหเปนประชาชนและองคกรมสวนรวมในการอนรกษปาโดยนตนย

3.2 แนวทางและมาตรการเฉพาะดาน

3.2.1 ทรพยากรทดน

(1) เรงรดแกไขปญหากรรมสทธทดน โดย

(1.1) ปรบปรงระบบการบรหารและการจดการในดานการปฏรปทดนเพอการเกษตรกรรม เพอใหการด าเนนงานมความคลองตวมากขน โดยเฉพาะอยางยงในสวนท เกยวกบกองทน การซอและการเวนคนทดน

(1.2) สรางระบบการประสานงานดานการจดทดนระหวางหนวยงานตางๆ ทรบผดชอบ เพอใหการด าเนนงานสอดคลองและสนบสนนซงกนและกน

202

(1.3) ลดการซอขายทดนเพอการเกงก าไรโดยใชมาตรการทางกฎหมายและภาษ และใหจดตงส านกงานกลางประเมนราคาทดนใหเปนหนวยงานอสระตลอดจนภาษ

เกยวกบทดนโดยเฉพาะทดนทไมไดใชประโยชนและมการถอครองในระยะสนๆ

( 2 ) ปองกนแกไขปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรทดน โดย

(2.1) ก าหนดเขตการใชประโยชนทดนใหเหมาะสมกบสมรรถนะของดนและศกยภาพของพนท โดยเนนการใชมาตรฐานการจงใจเปนหลก

(2.2) ขยายการใหบรการและการอดหนนของรฐในการปรบปรงและ แกไขคณภาพดนทมปญหา เชน ดนเปรยว ดนเคม ดนทรายจด เปนตน

(2.3) เรงรดการด าเนนงานในดานการอนรกษดนและน าโดยวธการทไมยงยากและลงทนนอย สามารถถายทอดใหน าไปปฏบตได โดยรฐจะเปนผใหการบรการทางดาน

วชาการส าหรบพนททปญหารนแรงมาก

(2.4) จดหมบานอนรกษดนและน าหรอหมบานพฒนาทดนใหครบทกอ าเภอทวประเทศเพอเปนแกนกลางในการถายทอดเทคโนโลยแกเกษตรกร

(2.5) ควบคมการแพรกระจายดนเคมเพอปองกนการเสอมโทรมของทรพยากรทดนจะกลายเปนพนททมปญหาดนเคม อนเนองมาจากการใชทดนไมถกวธโดยเนนวธ

ทางธรรมชาตใหมากขน

(2.6) เรงรดใหมการก าหนดเขตพนทและวธการผลตเกลอสนเธาวทเหมาะสมในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

(2.7) สงเสรมใหมการน าผลการวจยทางดานสงแวดลอมและนเวศนวทยาทเกยวกบของกบคณภาพดนมาใชในทางปฏบต

(2.8) จดหาและถายทอดความรดานทรพยากรทดนทถกตองและ เหมาะสมแกเกษตรกรและประชาชนทวไป เพอใหตระหนกถงความส าคญของการใชการทดนควบค

ไปกบการอนรกษและการพฒนา

( 3 ) แกปญหาดานการใชประโยชนทดน โดย

(3.1) จดระบบองคกรเพอก าหนดนโยบายและควบคมตดตามการ ด าเนนงานตางๆ เกยวกบทรพยากรทดนใหมแนวทางการด าเนนงานเดยวกน ตลอดจนพจารณาทบทวน และปรบปรงกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบทรพยากรทดนใหสอดคลองกบนโยบายท

ก าหนดไว

203

(3.2) สนบสนนการจดตงระบบขอมลทรพยากรทดนขของแตละ หนวยงานใหเปนระบบเดยวกนทงสวนกลางและสวนภมภาค ทงนเพอใหการก าหนดขอเสนอแนะการใชประโยชนทดนสามารถท าไดอยางถกตองเหมาะสม โดยสนบสนนใหมการน าเทคโนโลยจดหาเครองมอใชในการด าเนนงาน พรอมทงฝกอบรมบคลากรใหมการใชคอมพวเตอรและพฒนาใน

ลกษณะขายทสามารถเชอมโยงขอมลกนได

(3.3) ศกษาการใชประโยชนทดนเพอกจการตางๆ ทหนวยงานของรฐเปนผดแล โดยเรงรดจดท าแผนทขอบเขตประเภทการใชทดนในระดบจงหวดทวประเทศ

(3.4) เรงรดการปรบปรงแผนการใชทดนและใหมผลบงคบใชทวประเทศ โดยก าหนดมาตรการทชดเจน เพอใหหนวยงานของรฐสามารถน าไปใชใหเกดผลในทางปฏบต

(3.5) เรงรดการศกษาและวางแผนการใช การอนรกษและการพฒนา พนทสง 9 6 ลานไร ทวประเทศ

3.2.2 ทรพยากรปาไม

(1) แนวทางและมาตรการบรหารจดการทรพยากรปาไมในพนทเขตปาอนรกษและนอกเขตปาอนรกษ ประกอบดวย

(1.1) เรงรดการจดท าแผนการบรหารและจดการในการรกษาพนทปาไมในเขตอนรกษ โดยเปดโอกาสใหสวนราชการและผน าในระดบทองถนเขามามสวนรวมในการจดท า

แผนดงกลาวในแตละแหง

(1.2) ควบคมดแลใหสามารถปฏบตไดตามแผนบรหารและจดการพนทปาอนรกษทมอย โดยเนนใหมการประเมนผลอตราการท าลายทรพยากรธรรมชาตในพนทดงกลาวเปนระยะๆ อยางเปดเผย รวมทงการสนบสนนดานงบประมาณ

(1.3) ก าหนดและท าเครองหมายแนวเขตพนทปาอนรกษและพนทปานอกเขตอนรกษในแตละแหงใหชดเจน

(1.4) เรงรดการออกกฎหมายรองรบการอนรกษพนทปาตนน าล าธาร

( 2 ) แนวทางและมาตรการบรหารและจดการทรพยากรปาไมทวไป ประกอบดวย

( 2 . 1 ) ใหประชาชนในทองถนเขารวมในการบรหารและจดการทรพยากร ปาไม โดยเรงรดการออกกฎหมายรองรบปาชมชนเพอสนบสนนประชาชนและองคกรปาชมชนเพอสนบสนนประชาชนและองคกรประชาชนใหมอ านาจตามกฎหมายในการมสวนรวมปลก ปองกน รกษา และใชประโยชนชมชน

204

(2.2) เรงรดการออกพระราชบญญตสวนปา เพอใหเอกชนทด าเนนการปลกปามความมนใจในการลงทนและไดรบและไดรบสทธประโยชนทจะพงไดรบ

(2.1) ใหมการตรวจสอบสถานการณปาไมไดอยางรวดเรว โดยใชเทคโนโลยสมยใหม เชน ภาพถายดาวเทยมและระบบสนเทศภมศาสตร เพอเปนฐานขอมลส าหรบ

การบรหารและจดการทรพยากรปาไมรวมกบอนทรพยากรอนๆ

3.2.3 ทรพยากรแร

( 1 ) เนนการใชทรพยากรแรเพอเพมมลคาเพมและเปนฐานรองรบอตสาห-กรรมในประเทศ โดย

(1.1) เรงรดการจดท าแผนการผลตและการใชทรพยากรแรใหสมพนธกบการขยายตวของอตสหกรรม เพอเปนกรอบหลกในการบรหารจดการดานการผลต การใชและการ

รกษาสงแวดลอม

(1.2) ด าเนนการใหมการวจยเพอการพฒนาเกยวกบเหมองแร และใชประโยชนทรพยากรแร โดยการจดตงศนยวจยการพฒนาทรพยากรธรณเพอสงเสรม ใหเกดการ

ประหยดในกระบวนการผลตและสามารถน าเทคโนโลยททนสมยมาใชอยางคมคาโดยค านงถง ผลกระทบตอสงแวดลอม

(1.3) ปรบปรงขอมลพนฐานดานเศรษฐกจแรและการตลาดแรใหเปนระบบ สามารถใหความรททนสมยแกผประกอบการและเอออ านวยตอการลงทน

(1.4) ก าหนดมาตรการในการสงวนรกษาแรทมศกยภาพทจะเปนปจจยการผลตของอตสาหกรรมภายในประเทศในอนาคต โดยพจารณาจากแนวโนมดานราคาแรและ

ปรมาณแรส ารองในประเทศและประเทศใกลเคยง

(2) ก าหนดเขตการพฒนาทรพยากรแรใหสอดคลองกบโครงสรางการผลตแร เพอชวยลดความขดแยงในการใชประโยชนทรพยากรแรกบการพฒนาหรอการอนรกษสภาพแวดลอมอนๆ โดย

(2.1) เรงรดการส ารวจแหลงแรและประเมนปรมาณแรส ารองทวประเทศ เพอการก าหนดเขตการพฒนาทรพยากรแรตอเนองจากผลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศส าหรบเปนขอมลพนฐานดานทรพยากรแรของประเทศ โดยใหเอกชนเขามาชวยด าเนนการภายใตการก ากบดแลของรฐ เพอใหการส ารวจเปนไปอยางรวดเรว

205

(2.2) ใชประโยชนจากระบบสนเทศภมศาสตร เพอจดล าดบความส าคญของการใชพนทและการจดการใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจซงจะชวยลดปญหาความขดแยงของ

การใชทดน

(3) เรงรดการประเมนปรมาณแรส ารองประเทศควบคกบการรวมลงทน เพอพฒนาแรในประเทศเพอนบาน โดย

(3.1) ใหมการวางหลกเกณฑการถายทอดขอมลดานแร และผลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศใหหนวยงานของรฐบาลและ/หรอภาคเอกชน

(3.2) สนบสนนและเพมบทบาทใหภาคเอกชนน าเทคโนโลยททนสมยมาใชในการส ารวจแหลงแรและประเมนศกยภาพแรในเชงพาณชย ในพนททไมเปนเขตหวงหามตาม

นโยบายของรฐ

(3.3) เพมขดความสามารถภาคเอกชนในการส ารวจแหลงแร เพอรองรบการขยายการลงทนในตางประเทศ

(3.4) ใหมการจดท าหลกเกณฑใหแกผประกอบการ ในการจดท าแผนการน าแรออกมาใชประโยชนภายในระยะเวลาทเหมาะสม นบแตวนทไดรบประทานบตร

(4) ปรบปรงกลไกการพฒนาและกฎหมายเพอลดความขดแยงและแกไขอปสรรคในการพฒนาทรพยากรแร โดย

(4.1) เรงรดใหมการปรบปรงพระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 และพระราชบญญตพกดอตราคาภาคหลวงแร พ.ศ.2509 รวมทงกฎระเบยบตางๆ ทเกยวของใหเหมาะสมสอดคลองกบ

สถานการณแรทเปลยนแปลงไป

(4.2) ใหมการศกษาเพอก าหนดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอม รวมทงมาตรฐานคณภาพน าทงใหเหมาะสมกบวธการท าเหมอง พรอมทงใหมการตดตามตรวจสอบผประกอบการให

ด าเนนการแกไขผลกระทบสงแวดลอมตามทก าหนดไว

(4.3) ก าหนดมาตรการและระเบยบในการจดตงกองทนเพอฟนฟบรณะ สภาพแวดลอมเหมองแร รวมทงก าหนดแนวทางใหองคกรทองถนไดมสวนรวมในการฟนฟบรณะ

สภาพแวดลอม

3.2.4 ทรพยากรแหลงน า

206

(1) จดท าแผนงานจดสรรงบประมาณดานการพฒนาแหลงน าทกประเภทในรปของกลมโครงการอยางเปนระบบลมน า โดยจดล าดบความส าคญให

สอดคลองกบสภาพของปญหา

(2) ก าหนดใหโครงการพฒนาแหลงน าขนาดกลางมการพจารณาถงความเหมาะสมดานอทกวทยา สภาพภมศาสตร และผลกระทบตอสงแวดลอมตงแตในขนตอนของการวางแผนส าหรบการออกแบบกอสรางนน ใหก าหนดแผนการด าเนนงานเปนระยะๆ โดยใหเรงกอสรางอางเกบน าทม ศกยภาพกอน แลวจงท าการกอสรางระบบสงน าภายหลง

(3) ใหมการจดสรรงบประมาณเพอการพฒนาแหลงน าขนาดเลกทกระจายออกไปอยางทวถงทกพนท โดยเนนพนทฝนตกนอยกวาปกต และพนท

นอกเขตชลประทาน

(4) จดรปแบบการบรหารและการจดการโครงการแหลงน าเพอการเกษตรและโครงการแหลงน าเพอการอปโภคบรโภคทกอสรางไปแลว โดยใหองคกรประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารและบ ารงรกษาโครงการ และให

หนวยงานของรฐเปนฝายสนบสนนดานวชาการ

(5) เรงรดใหมการจดตงองคกรระดบชาต โดยมกฎหมายรองรบเพอการ วางแผนการบรหารและจดการทรพยากรน า โดยเนนการจดการระบบ

ลมน าเปนหลก

(6) ก าหนดแผนงานเพอการจดหาแหลงน าดบส าหรบการประปาและจดท ามาตรการควบคมคณภาพน าในแหลงน าตางๆ เพอรองรบการขยายตว

ของชมชน

(7) สนบสนนใหมการศกษาในขนรายละเอยดเรองศกยภาพของแหลง น าบาดาลทวประเทศ และจดท าแผนแมบทการพฒนาทรพยากรน าบาดาล

(8) สนบสนนการจดท าระบบขอมลแหลงน า เพอประโยชนในการวางแผนและก าหนดนโยบายจดสรรน า ปองกนและบรรเทาอทกภย

(9) ปรบปรงอตราคาใชน าจากการชลประทานทเกบจากภาคเกษตรกรรมและนอกภาคเกษตรใหเหมาะสมตามปรมาณการใชและค านงถงสทธการใชน า โดยภาคเกษตรกรรมใหคดเฉพาะคาบ ารงระบบสงน า สวนนอกภาค

เกษตรใหคดรวมคากอสรางระบบสงน าและคาบ ารงรกษาระบบสงน า

207

3 . 2 .5 ทรพยากรประมง

(1) เรงด าเนนการพจารณาแกไขกฎระเบยบขอบงคบของสวนราชการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงกฎระเบยบขอบงคบทเกยวกบการควบคมเรอประมงและท าการประมงทไมเปนเอกภาพ ซงเปนอปสรรคตอการอนรกษและการพฒนาทรพยากรประมง ตลอดจนการบงคบใชใหเกดผลในทางปฏบต

(2) ปรบปรงคณภาพของแหลงน าธรรมชาต รวมทงปองกนและแกไขปญหา มลภาวะอนจะมผลกระทบตอการประมงและการเพาะเลยงสตวน า โดย

เรงดวน

(3) จดท าแผนแมบทการจดการทรพยากรประมงในระดบพนท

(4) พฒนาการเพาะเลยงชายฝ งใหไดผลดยงขน โดยค านงถงแผนการใชประโยชนทดนชายฝ งทะเลและการพฒนาเขตชายฝ ง

(5) เรงรดการประสานงานระหวางสวนราชการทเกยวของในการบรหารแหลงน าจดของประเทศ เพอใหเกดประโยชนสงสดตอการกสกรรม การชลประทาน การประมง การผลตกระแสไฟฟาและอนๆ

(6) สงเสรมใหมการรวมกลมผประกอบการประมงรายยอยเพอพฒนาเทคนคการท าประมง และเผยแพรความรใหแกชาวประมง ผประกอบธรกจประมงและประชาชนเกยวกบการอนรกษทรพยากรสตวน าและการใชประโยชนจากสตว

น าใหเกดผลตอบแทนสงสด

3 . 2 . 6 ทรพยากรชายฝงทะเล

(1) เรงรดการวางแผนจดการทรพยากรชายฝ งทะเลในระดบพนทและในระดบจงหวด รวมทงการจดตงระบบขอมลทรพยากรชายฝ งทะเล

(2) เรงรดการก าหนดเขตและหลกเกณฑการใชประโยชนในแนวเขตปะการง รวมทงการออกระเบยบ ขอบงคบกบการครอบครองปะการง

(3) เรงรดการปฏบตตามแผนการฟนฟปาชายเลนและปะการง

(4) จดท าแผนการจดอทยานแหงชาตทางทะเลใหครบทกแหง

208

(5) จดท าโครงการคองานประชาสมพนธและปองกนการบกรกท าลายทรพยากรชายฝ งทะเล โดยเนนการมสวนรวมขององคกรทองถนเอกชน และประชาชนในการ

อนรกษทรพยากรธรรมชาตชายฝ งทะเล

(6) ก าหนดเขตการใชประโยชนในพนทชายฝ งทะเลทวประเทศ และก าหนดคณภาพน าชายฝ งทะเลใหเหมาะสมกบการใชประโยชน โดยเนนการอนรกษบรเวณทมปะการง แหลงรกษาพชพนธสตวน า และแหลงทมความส าคญทางประวตศาสตรและการทองเทยว

สวนท 5 แนวทางการพฒนากฎหมาย รฐวสาหกจและระบบราชการ

1. ดานกฎหมาย

1.1 การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยในระยะทผานมานบไดวาประสบความส าเรจมาในระดบหนง แตในดานกฎหมายซงเปนเครองมอก าหนดการจดองคกรของสวนราชการ ขอบเขตการใชอ านาจและความรบผดชอบของเจาหนาท ขอบเขตของสทธและหนาทของภาคเอกชนในการด าเนนธรกรรมทางเศรษฐกจและสงคม ตลอดจนกลไกการบงคบใชกฎหมายใหมประสทธภาพในดานขบวนการยตธรรมยงลาหลงอยมาก ขาดการปรบปรง หรอการตราขนใหมใหทนตอเหตการณใหเปนไปตามหลกวชาการและหลกกฎหมายสมยใหมซงพฒนาไปอยางรวดเรว จงเปนอปสรรคตอการบรหารงานพฒนาเศรษฐกจและสงคมตลอดทงการเสรมสรางความเปนธรรมในสงคมหลายดาน

1.2 นอกจากนนกฎหมายล าดบรอง เชน กฎกระทรวง พระราชกฤษฎกา ฯลฯ และอนบญญตตางๆ รวมทงระเบยบขอบงคบของทางราชการ ซงมความส าคญในการก าหนดวธการและ รายละเอยดของพระราชบญญตกมไดก าหนดใหสอดคลองกบความมงหมายและเจตนารมยของกฎหมาย ในบางกรณกเปดโอกาสใหเจาหนาททมอ านาจใชดลพนจมากเกนไปโดยปราศจากขอบเขตและกรอบการใหอ านาจ จนเปนโอกาสใหเจาหนาทของรฐแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ แตในทางตรงขามในบางกรณกลบมขอจ ากดและก าหนดเกณฑบงคบใหเจาหนาทตองปฏบต จนกระทงเจาหนาทไมสามารถใชดลพนจในการบรหารงานพฒนาไดตามสมควร จงกลายเปนสภาพ คอขวดตอการพฒนาประเทศอกดานหนง

2. ดานรฐวสาหกจ

2.1 ในชวงครงหลงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 ความตองการบรการพนฐานไดเพมสงขนมากจนเกดสภาพคอขวดขนหลายดาน โดยเฉพาะดานบรการโทรคมนาคมสอสารดานขนสง ไฟฟาและน าประปา เพอรองรบการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจ การเงนและการสอสารในภมภาคน รฐวสาหกจจะตองลงทนสงกวา 7.6 แสนลานบาท ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ทจะตองเรงรดขยายบรการพนฐานใหเพยงพอ สนองตอบการขยายตวทางเศรษฐกจอยางสง ตอไป

2.2 ในขณะทรฐวสาหกจสวนใหญ ไดประสบปญหาในดานประสทธภาพการด าเนนงาน กระดมทนและการเพมบทบาทเอกชนในการรวมพฒนายงเปนไปอยางจ ากดและลาชา จงจ าเปนทจะตองปรบปรงแนวทางการพฒนารฐวสาหกจ ใหสามารถขยายการลงทนการระดมทน การจดการ การเพมบทบาทเอกชนในการรวมพฒนารฐวสาหกจ ตลอดทงการปรบปรงระบบการ

210

ควบคมก ากบดแลรฐวสาหกจ และการปรบปรงองคกรภายในของรฐวสาหกจใหมประสทธ-ภาพมากขน

3. ดานระบบราชการ

3.1 ปจจบนมปรากฏการณ “สมองไหลจากภาครฐสเอกชน” บคคลมคณภาพไมสนใจในการเขารบราชการ จากผลกรศกษาวจยของส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เรอง “ปญหาการสญเสยก าลงคนระดบสมองในราชการพลเรอน” สรปไดวา ก าลงคนระดบสมองไหลออกจากระบบราชการเปนจ านวนมาก กลาวคอ ในชวงป 2532-2538 ขาราชการระดบสมองสงกด ก.พ. ไดลาออกจากระบบราชการเปนจ านวนถง 1,684 คน ในจ านวนนเปนก าลงคนในสาขาทขาดแคลนถง 1,171 คน ซงสวนหนงเปนก าลงคนทมวฒระดบปรญาโท ก าลงคนในสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย และก าลงคนเหลานสวนใหญเปนวยทมพลงในการท างานและเปนเพศชาย ปจจยหลกทเปนสาเหตการลาออกไดแก ปญหาคาตอบแทน ปญหาโอกาสกาวหนาในหนาทการท างาน และปญหาการบรหารงานขาดความคลองตวในระบบราชการ

3.2 สาเหตส าคญทท าใหระบบราชการสญเสยก าลงคนทมคณภาพ เน องมาจากปจจยภายนอกและปจจยภายในระบบราชการ

3.2.1 ปจจยภายนอกระบบราชการ ซงเปนปจจยในการดงดดก าลงคนภาครฐสภาค เอกชน

(1) ความตองการก าลงคนทมความรความสามารถและระดบสงเพมขนในภาคเอกชน อนเนองมาจากผลการขยายตวอยางรวดเรวของระบบเศรษฐกจในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 แตการผลตก าลงคนบางสาขาไมสามารถผลตไดทนกบความตองการเชน วศวกร แพทย นกคอมพวเตอรฯ เปนตน

(2) ความแตกตางระหวางเงนเดอนภาครฐกบเอกชนมชองวางมากขนตามล าดบ ในปจจบนอตราเงนเดอนเฉลยส าหรบงานลกษณะเดยวกนในภาครฐจะต ากวาภาคเอกชน และ รฐวสาหกจอยางมาก ความแตกตางนเรมตงแตการเรมบรรจ และปรากฏชดยงขนเมอระดบสงขน

(3) ลกษณะการบรหารการจดการในภาคเอกชนมความคลองตว สภาพแวดลอมและเครองมอในการท างานททนสมย

3.2.2 ปจจยภายในระบบราชการ ซงเปนปจจยในการผลกดนก าลงระดบสมองออกจากระบบราชการ คอ

211

(1) ระบบบรหารงานทขาดความคลองตว การปฏบตงานมกฎระเบยบหลกเกณฑตางๆ มากมาย ท าใหขาราชการทมความร ความสามารถไมสามารถรเรมแนวความคดใหมๆ ไดอยางอสระ งานในระบบราชการไมทาทายและนาเบอหนาย

(2) การขาดเกยรตภมในอาชพราชการ ปจจบนภาพพจนของขาราชการในสายตาบคคลภายนอกเสอมโทรม ไมดงดดใหผทมความร ความสามารถนยมเขารบราชการอยางในอดต

(3) ระบบและโครงสรางองคกรบรหารบคลากรของรฐขาดความยดหยนท าใหความกาวหนาในอาชพรบราชการเปนไปอยางเชองชา การบรหารบคคลของรฐขาดการกระจายอ านาจทเหมาะสม การจดองคกรมลกษณะเปนยอดแหลม ต าแหนงระดบสงคอนขางนอย

4. แนวทางการพฒนาดานกฎหมาย

เพอใหการปรบปรงกฎหมายทส าคญๆ ตามสาขาการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ใหสอดคลองกบทศทางและกระบวนการพฒนา จงก าหนดแนวทางการพฒนาดานกฎหมายไวดงน

4.1 จดตงองคกรเพอการปฏรปกฎหมาย ใหหนาทใหขอคดเหนและขอวเคราะหในการตราขนใหม หรอปรบปรงแกไข ซงบรรดาพระราชบญญตกฎหมายล าดบรอง และอนบญญต ฯลฯ ทงทเปนปญหาอยแลวในปจจบนหรอตดตามแกไขปญหาทพงคาดหมายวาจะเกดขนในอนาคตตามสภาพของเศรษฐกจและสงคมของประเทศทเปลยนแปลงอยเสมอองคกรดงกลาวจะท าหนาทเสรมกระบวนการรางกฎหมายทงในดานรฐบาลและทางดานรฐสภา แนวทางและรปแบบขององคกรซงเ ป น ท ยอมรบของบคคลทวไป ซงตองเปนองคกรทเปนกลางมอสระและมกฎหมายรองรบ ประกอบดวย ตวแทนจากทกฝายทเกยวของ

4.2 รฐบาลควรใหการสนบสนนในดานงบประมาณ บคลากรและเรองอนๆ ทจ าเปนแกองคกรเรองปฏรปกฎหมายดงกลาว เพอใหการปฏรปกฎหมายของประเทศเปนไปอยางมระบบ และใหมการศกษาวจยในปญหาและผลประโยชนตางๆ ของกลมสงคมอยางรอบคอบ ซงจะสามารถท าใหสถาบนของรฐทมอ านาจในการตรากฎหมายอนไดแก รฐบาลและรฐสภา ตลอดจนบคคลทวไป หรอผทมสวนเกยวของไดมองถงเหตผลของบทบญญตของกฎหมายในเรองหรอประเดนตางๆ ไดอยางถองแท โดยเขาใจถงความส าคญของรปแบบขององคกร ขอบเขต อ านาจหนาทของเจาหนาทของรฐ และขอบเขตสทธและหนาทของเอกชนภายในบทบญญตของกฎหมาย

5. แนวทางการพฒนาประสทธภาพรฐวสาหกจ

เนองจากรฐวสาหกจจะตองการระดมเงนทนและการขยายบรการพนฐานเพมสงขนมากในชวงแผน พฒนาฯ ฉบบท 7 เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจสระบบนานาชาตมากขนตลอดทงทจะ

212

รองรบความไปสการเปนศนยกลางทางเศรษฐกจ การเงน และการคมนาคมสอสารของประเทศไทย รฐวสาหกจจะตองลงทนเพมขนกวา 7.6 แสนลานบาทหรอเพมขนจากในแผนพฒนาฯ ฉบบท 6 เกอบเทาตว จงจ าเปนทจะตองวางแนวทางการระดมทน การเพมสวนทนและบทบาทของภาค เอกชนในการรวมมอพฒนารฐวสาหกจ ใหไดอยางเปนระบบเพอสนบสนนวตถประสงคหลกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 7 ทตองการรกษาการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนองและมเสถยรภาพ

5.1 ปรบปรงกลไกการก ากบดแล โดย

5.1.1 ลดบทบาทก ากบดแลจากหนวยงานของรฐ โดยก ากบเฉพาะงานทเปนนโยบายส าคญของรฐ เชน การกอหน การน ารายไดสงรฐ การตรวจสอบงบการเงน ขนาดและลกษณะการ ลงทน การตดตามประเมนผล และการเพมบทบาทภาคเอกชน สวนการบรหารรฐวสาหกจภายในใหอยในความรบผดชอบของกรรมการและฝายบรหารของรฐวสาหกจ

5.1.2 ใหความส าคญกบแผนวสาหกจใหกระทรวงเจาสงกดใชเปนเครองมอในการก ากบ ดแลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ ใหเปนไปตามเปาหมายการพฒนาสวนรวมของประเทศ

5.1.3 ปรบปรงกฎหมายและระเบยบทใชในการก ากบดแลใหเกดความคลองตวแก รฐวสาหกจ

5.2 ปรบปรงระบบการด าเนนงานของรฐวสาหกจ โดย

5.2.1 ปรบปรงโครงสรางองคกร ระบบการบรหารและการด าเนนงานของรฐวสาหกจใหคลองตวและเปนเชงธรกจมากขน โดยใหความส าคญกบระบบขอมล การจดท าแผนวสาหกจและการจดท าแผนระยะยาว

5.2.2 ปรบปรงกฎระเบยบภายในของรฐวสาหกจใหเอออ านวยตอการด าเนนงานและการเพมบทบาทการด าเนนงานรวมกบภาคเอกชน

5.2.3 ใหมการประเมนผลภายในรฐวสาหกจ

5.2.4 วางแผนพฒนาบคลากรและคาตอบแทนใหสอดคลองกบสภาพตลาดแรงงานและการพฒนาเทคโนโลยของประเทศทเปลยนแปลงไปรวดเรว

5.3 ใชนโยบายราคา เพอใหร ฐวสาหกจก าหนดราคาสนคาและบรการทคมกบตนทนทม ประสทธภาพและคณภาพด โดยเปรยบเทยบราคาสนคาหรอคาเชาบรการกบราคาสากลเปนเกณฑ

213

5.4 เพมบทบาทการด าเนนงานรวมกบภาคเอกชน

รปแบบในการเพมบทบาทของภาคเอกชนในการรวมพฒนารฐวสาหกจดงน คอ

5.4.1 เปดโอกาสใหเอกชนเขามาด าเนนการในกจการ ซงเดมรฐท าในลกษณะผกขาด แตผเดยว

5.4.2 การรวมทนกบเอกชน

5.4.3 การท าสญญาวาจางเอกชนเพอด าเนนการกจกรรมบางอยางของรฐวสาหกจหรอท าสญญาจางเอกชนมาบรหารงานของฐวสาหกจตลอดทงการเปดโอกาสใหเอกชนมาลงทนและบรหารงานในโครงการใหมๆ ของรฐวสาหกจ โดยมเงอนไขใหท าการโอนสทธใหกบรฐเมอสนสดสญญา

5.4.4 การกระจายหนบางสวนหรอทงหมดออกขายใหสาธารณชนในตลาดหลกทรพยหรอการตกลงขายหนใหกบพนกงาน/เอกชนโดยตรง โดยไมผานตลาดหลกทรพย

การเพมบทบาทภาคเอกชนในรฐวสาหกจแหงใดแหงหนง สามารถน าเอาวธการทง 4 ดงกลาวขางตนมาใชรวมกน เพอใหบรรลวตถประสงคดานตางๆ ได อยางไรกตามการทจะเลอกใชวธใดจ าเปนตองมการศกษาอยางรอบคอบและก าหนดหลกเกณฑและขนตอนใหชดเจนโปรงใส โดยองคกรทมหนาทรบผดชอบโดยตรง

5.5 ด าเนนมาตรการทจ าเปนเพอใหโครงการเพมบทบาทภาคเอกชนประสบผลส าเรจ

การเพมบทบาทภาคเอกชนจะตองด าเนนมาตรการดงน.-

5.5.1 สรางความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ โดยการเผยแพรความร ประชาสมพนธใหสาธารณชนทราบถงผลดผลเสย เพอสรางเสยงสนบสนนจากประชาชนทกฝาย ไดแก นกธรกจ นกวชาการ นกการเมอง ขาราชการ สอมวลชน และประชาชน

5.5.2 ปรบปรงใหแผนงานมความกระจางชด โดยจดท าแผนปฏบตการเพอทกฝายท เกยวของไดทราบถงวธการและขนตอนทชดเจน ซงจะน าไปสการปฏบตตอไป

5.5.3 ก าหนดสงจงใจส าหรบผทเกยวของ โดยก าหนดวธการใหผลประโยชนตอบแทนในรปแบบตางๆ เชน ใหพนกงานโดยพจารณาความเหมาะสมเปนกรณไป รวมถงการจดฝกอบรมเพอหางานใหมให เปนตน

214

5.5.4 สงเสรมการประกอบการเชงธรกจ โดยแกไขกฎหมายบางฉบบทเปนอปสรรคตอการใหเอกชนด าเนนกจการบางประเภท ลดเงนอดหนนจากรฐบาล และการเปลยนสถานะของ รฐวสาหกจใหอยในรปบรษทจ ากด

5.5.5 การสงเสรมสรางความเขาใจตอสาธารณชนและวสาหกจ การเสรมสรางความเขาใจและเผยแพรบทบาทของรฐวสาหกจตอสาธารณชนและรฐวสาหกจ จะชวยใหการพฒนารฐวสาหกจบรรลผลส าเรจตามเปาหมายไดรวดเรวนน จงตองใหหนวยงานกลางทดแลรฐวสาหกจจดท าแผนการเผยแพรทเกยวกบนโยบาย กลยทธ และแผนปฏบตงานในดานตางๆ ของรฐเพอเสรมสรางความเขาใจอยางตอเนองตอสาธารณชนและกลมบคคลทเกยวของ โดยเฉพาะจะตองประชาสมพนธภาพรวมผลการพฒนารฐวสาหกจ ผลด-ผลเสย ประเดนปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขผบรหารและพนกงานรฐวสาหกจอยางตอเนอง

6. แนวทางการพฒนาระบบราชการ

ปรบโครงสรางองคกรและระบบบรหารราชการ ตลอดจนก าลงคนภาครฐใหมขนาดเลกกะทดรดและมประสทธภาพ อนเอออ านวยตอความกาวหนาในระบบวชาชพมากยงขนพรอมท งพฒนาคณภาพขาราชการ ตลอดจนการปรบโครงสรางบญชเงนเดอนและคาตอบแทนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของตลาดแรงงาน ทงนใหถอวาการปรบปรงระบบราชการและพฒนาก าลงคนเปนการลงทนของรฐ โดยมมาตรการดงน

6.1 ระบบโครงสรางองคกรและการบรหาร

6.1.1 ปรบบทบาทของราชการจากการตรวจสอบ ควบคมเปนการก ากบดแลและสงเสรม

6.1.2 ปรบขนาดและโครงสรางขององคกรภาครฐใหมขนาดกะทดรด โดยใชมาตรการเสรมตางๆ เชน การจางเหมาเอกชนบทในงานบางเรอง เพอลดภาระของราชการและจ านวน ขาราชการและลกจางใหนอยลง

6.1.3 ปรบระบบการราชการใหเปนระบบวชาชพ เพอใหขาราชการมโอกาสกาวหนาตามความสามารถและมดลยภาพกบระบบการควบคมทางการเมอง

6.1.4 ปรบระบบบรหารราชการ กฎระเบยบตางๆ และขนตอนการอนมต อนญาต และขนตอนการปฏบตงานใหสนและรวดเรว ลดความยงยากเพออ านวยความสะดวกแกประชาชนผขออนมตอนญาต และธรกจเอกชนใหไดรบบรการอยางรวดเรวและยตธรรม

6.1.5 ปรบปรงบรรยากาศและระบบการท างานภาคราชการใหทนสมยและเอออ านวยใหเกดประสทธภาพและความสะดวกรวดเรว โดยการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศการบรหารปรบใชใหเหมาะสม ตลอดจนจดใหมสงอ านวยความสะดวกในการปฏบตงาน

215

6.1.6 ปรบระบบการท างานของขาราชการโดยการกระจายความรบผดชอบและอ านาจการตดสนใจใหแกขาราชการในระดบปฏบตการใหมากขน

6.2 ระบบก าลงคน

6.2.1 ดานปรมาณ

(1) ใหสวนราชการมการวางแผนก าลงคนเพอใหการใชก าลงคนเปนไปอยางม ประสทธภาพสงสด และมระบบการใหสงจงใจทเหมาะสมในการสนบสนนการด าเนนการของสวนราชการในเรองน

(2) ควบคมคาใชจายดานบคคลตองบประมาณรายจายรวมใหอยในสดสวนไมเกนรอยละ 40

(3) จ ากดการเพมและลดขนาดบคลากรตามภาระหนาทหลกของหนวยงานและจดล าดบความส าคญของนโยบายและภารกจ

(4) สรางกลไก การโยกยายถายเทก าลงคนระหวางสวนราชการรเพอเกลยก าลงคนจากจดทหมดความจ าเปนหรอจ าเปนนอยไปใหจดทมความจ าเปนมาก เชน การจดสรร งบประมาณเพอการรองรบการเกลยก าลงคนระหวางสวนราชการ

(5) สรางกลไกใหเอออ านวยในการโยกยายถายเทก าลงคนระหวางภาครฐและภาคเอกชนอยางสะดวกยงขน

(6) สรางกลไกและจงใจใหขาราชการและลกจางบางสวนออกจากราชการกอนเกษยณ

(7) ใหมการศกษาวจยการใชก าลงการใชก าลงคนภาครฐใหเกดประโยชนสงสด

6.2.2 ดานคณภาพ

(1) สรางระบบจงใจใหผทมความรความสามารถสงเขารบราชการเปนจ านวนมากขน เชน การใหทนการศกษาและสรรหาโดยวธการพเศษ รวมทงการใหคาตอบแทนตามระดบความรความสามารถและประสบการณการท างาน

(2) ก าหนดทศทางพฒนาขาราชการ โดยชน ากลมเปาหมาย รปแบบวธการ เนอหาสาระทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

216

(3) สนบสนนใหมการจดสรรงบประมาณ เพอการพฒนาและฝกอบรมอยาง จรงจง โดยจดเปนล าดบความส าคญสง และใหถอเปนการลงทนอยางหนงในภาครฐโดยเนนใหเกดประสทธผลมากทสด

(4) ใหองคกรกลางบรหารงานบคคลจดและสงเสรมใหเจาหนาทของรฐไดรบการฝกอบรมและพฒนาอยางมระบบและตอเนองนบตงแตเรมรบการบรรจ การเลอนต าแหนงหรอยายเปลยนหนาทรวมทงสงเสรมใหมการพฒนาตนเอง

(5) ใหสวนราชการ กระทรวง ทบวง กรม เนนการพฒนา/ฝกอบรม เปนหนาทความรบผดชอบของหนวยงานและเปนสวนหนงในการปฏบตราชการ

(6) สงเสรมและสนบสนนใหหนวยราชการน าระบบ “การพฒนาคณภาพของการท างาน” มาปรบใชใหเหมาะสม เพอใหการบรหารงานมประสทธภาพและสามารถพฒนาคนใหมคณภาพยงขน

(7) สงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานราชการมระบบขอมลก าลงคนทเหมาะสมการจดท ามาตรฐานในการท างาน และแผนการใชประโยชนก าลงคน เพอเปนแนวทางการควบคมก ากบใหก าลงคนมคณภาพ ประสทธภาพ และเปนมาตรฐานเดยวกน

6.3 ระบบคาตอบแทน

6.3.1 ก าหนดวงเงนรอยละ 5 ของงบประมาณรายจายอยางตอเนอง น ามาบรณะพฒนาระบบโครงสรางองคกรและคาตอบแทน คอ

(1) การปรบปรงโครงสรางบญชอตราเงนเดอนขาราชการใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงตลาดแรงงาน

(2) ปรบปรงระบบคาตอบแทนแกก าลงคนภาครฐใหเกดความคลองตวแกปญหาการบรหารก าลงคนในดานการสรรหาธ ารงรกษาก าลงคนทมคณภาพและมความจ าเปนพเศษ

(3) พจารณาแยกบญชอตราเงนเดอนตามกลมผปฏบตงานตางๆ เชน กลมทวไป กลมวชาการวชาชพ และกลมบรหาร เพอใหสอดคลองกบการจางงาน โดยใหเกดความยดหยนและคลองตวในการปรบปรงแกไข

(4) ปรบปรงระบบสวสดการใหเกดความเปนธรรมแกขาราชการผมรายไดนอยและปานกลางเปนหลก เพอเปนสวนเสรมในการด ารงชพ

217