สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอ…………………………………………………………………………………………. ก ประกาศคณปการ............................................................................................................................ ค สารบญ…………………………………………………………………………………………… ง สารบญตาราง…………………………………………………………………………………….. ฉ สารบญภาพ…………………………………………………………………………………...….. ช

บทท 1 บทนา ………………..………………………………………………………………….....1 ความเปนมา……………………...……..……….………………………...……………... 1 วตถประสงคของการวจย………....…………………………………………..………….. 4 สมมตฐานของการวจย……………..………………………..……………………...……. 4 ขอบเขตของการวจย……………………...………………………………………………..4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ..................................................................................................5 ตวแปรทใชในการวจย.........................................................................................................5 เครองมอทใชในการวจย......................................................................................................5 วธการดาเนนการวจย………………………………...……………………………………7 นยามคาศพทเฉพาะ......…………………………………..……………….……………....7

บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ……………………..…………………………………….…….9 สวนท 1 แนวคดเรองการจดการเรยนการสอนและรปแบบการสอน…………….……....10 งานวจยทเกยวของกบการพฒนารปแบบการสอน.............................................................20 สวนท 2 ทฤษฏทางจตวทยาการเรยนรและทฤษฏการเรยนร.............................................24 สวนท 3 หลกการเรยนร…………………………………………………………….........39 งานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ……………………………..……………….43 สวนท 4 แนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวคด ทฤษฏการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทกษะการแกปญหาและพฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ...........................51

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

สวนท 5 เทคนควธทใชในการกระตนใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนไดแก การใชคาถาม บทเรยนสาเรจรป แบบจดบนทกประจาวน บตรงาน แฟมสะสมงาน (Portfolio)……………………………………………………………………………..…68 สวนท 6 การสอนซอมเสรม……………………………………………………………...76 สวนท 7 สรปหลกการและแนวคดพนฐานทใชในการพฒนารปแบบการสอน……………………………………………………………………………………..82

บทท 3 วธดาเนนการวจย……………………………………………………..….………............88

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง……………..………...…………………………88 การกาหนดเครองมอทใชในการวจย……………………….…………….....…………..88 วธการทดลอง…………………………………………….……………….…………….88 การวเคราะหขอมล…………………………………………………..…………….…….93

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล…………………………………………………..………………...94 การพฒนารปแบบการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหาโดยเปนทกษะการพดและพฒนาทกษะการเขยน…………….....94 การพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา................................................96 การประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา.............................................................99

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

บทท 5 สรป อภปรายและขอเสนอแนะ ……………………………………...……….................101 ความมงหมายการวจย………..……………….…………………………….……..........101 สมมตฐานการวจย…………………...……………………………………….....………101 วธดาเนนการวจย…………………………..………………………………..………….101 สรปผล………………………….…………….……………………………...................102 อภปรายผล…………………………………..……………………………………….....102 ขอเสนอแนะ…………………………………..……………………………………..…103

บรรณานกรม…………………………………………………….…………….………………...105 ภาคผนวก ............................................................................................................................... ....112

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ….…….….................................114 ภาคผนวก ข ตวอยางแผนการสอนโดยใชชดการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ.…………………………………………………………………………………116 ภาคผนวก ค แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ.......118 ภาคผนวก ง แบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน โดยใชชดการสอน......................120

ประวตยอผวจย.............................................................................................................................122

สารบญตาราง ตารางท หนา

1. คาประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน……….…94 2. จานวน รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและระดบคะแนนผลสมฤทธทาง การเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม หลงการสอนทใชรปแบบ การสอนโดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา...............................................97 3. เปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย ราชภฏมหาสารคาม กบคะแนนเกณฑระดบ ด (70-74 คะแนน)....................................................98 4. จานวน คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสนใจในการเรยนจากการสอนโดยใชประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา.........................................................................99 5. เปรยบเทยบคาเฉลยความสนใจในการเรยน รปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม กบคะแนนเกณฑระดบ มาก (65-79 คะแนน)...............................................................................100

สารบญตารางภาพ ตารางภาพท หนา 1. ภาพประกอบ 1 ความสมพนธระหวางหลกสตรการสงสอนและการสอน……….….…10 2. ภาพประกอบ 2 ความสมพนธระหวางการเรยน การสอนและบรบท..............................11 3. ภาพประกอบ 3 รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร................................................12 4. ภาพประกอบ 4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา....................................................13 5. ภาพประกอบ 5 รปแบบการพฒนาหลกสตรของคปเลอร................................................16 6. ภาพประกอบ 6 องคประกอบรปแบบการเรยนการสอนของเยอรลาซ และอล...............17 7. ภาพประกอบ 7 องคประกอบของการออกแบบการสอนของเคมพ..................................18 8. ภาพประกอบ 8 ความสมพนธระหวางรปแบบการสอน และการออกแบบการสอน........19 9. ภาพประกอบ 9 ความสมพนธระหวางตวแปรทมอทธพลตอผลการเรยนของบลม.........46 10. ภาพประกอบ 10 ทกษะการแกปญหาทแสดงความคดเหนเปนพลวตรของโพลยา...........65 11. ภาพประกอบ 11 รปแบบการสอนซอมเสรมอยางเปนระบบ............................................77 12. ภาพประกอบ 12 รปแบบการตดตอสอสารระหวางผสอนกบผเรยนหรอนกศกษา...........79 13. ภาพประกอบ 13 รปแบบสอนของ สมชาย วรกจเกษมสกล (จาก Pimm. 1987)..............85 14. ภาพประกอบ 14 รปแบบพฤตกรรมการแสดงออกของผเรยนในรปแบบการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวคด เพอเพมทกษะการแกปญหา........................87

บทท 1

1. ความเปนมา การศกษาเปนรากฐานสาคญทสดในการสรางสรรคความเจรญกาวหนา และแกไขปญหาตาง ๆ ในสงคม เปนกระบวนการทชวยใหคนไดพฒนาในดานตาง ๆ ทจะดารงชพและประกอบอาชพไดอยางมความสข นอกจากนการศกษาจะเปนกระบวนการหนงทเตรยมและนาคนไทยและสงคมไทยใหกาวสยคใหมอยางมนคง และรทนโลกใหคนสามารถพฒนาคณภาพชวต พฒนาเศรษฐกจ พฒนาสงคม รจกปรบตว รจกแกปญหา มทกษะในการทางาน รจกพฒนา มคานยมทด (กรมวชาการ. 2540 ก : 1-2) ดงนน จงจาเปนตองจดการศกษาโดยยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ จงมความจาเปนทจะตองปรบปรงรปแบบการสอน ซงถอวาเปนกลไกลสาคญในการพฒนาการศกษาของประเทศ เพอสรางใหคนไทยเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพพรอมทจะแขงขนและรวมมออยางสรางสรรคในเวทโลก (กระทรวงศกษาธการ. 2545 : 1) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542ไดกาหนดใหการศกษาเปนกระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอมทางสงคม การเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และมคณธรรมจรยธรรม และวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ในกระบวนการเรยนร ตองมงปลกฝงจตสานกทถกตองเกยวกบการเมอง การปกครองในระบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาคและศกดศรความเปนมนษย มความภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนของสวนรวมและของประเทศชาตรวมทงสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถนภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความคดรเรมสรางสรรค ใฝร และเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (2542 : 2-6) การจดวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มความสาคญในการเรยนการสอนทงในระดบอดมศกษา โดยพจารณาจากจดมงหมายการจดการศกษาในภาพรวมทผานมา คอ “ อานออก เขยนได คดเลขเปน ” หรอในปจจบนทกาหนดจดมงหมายการศกษาเพอใหผเรยนสามารถ “ คดเปน ทาเปน วเคราะหและแกปญหาเปน ” เมอวเคราะหแลวพบวา มความสอดคลองกบหลกสตร ไดมการกาหนดเปาหมายในการจดการเรยนการสอนโดยเนนการสอนใหผเรยนเกดความเขาใจอยางแทจรง คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน ตองฝกฝนใหรจกพด แสดงความคดเหนอยางชดเจน มเหตผล มวารณญาณเปนผรจกพด แสดงความคดเหนอยางชดเจน มเหตผล มวจารณญาณเปนผรจรง ใฝแสวงหาความร กลาแสดงความรและเปนผเสยสละ เพอสวนรวมเปนผมน าใจและสามารถทางานรวมกบผอนได ( เสรมศกด สรวลลภ. ม.ป.ป. : 172 – 173 ) การพฒนาการเรยนการสอนและ

2

(ผกาศร เยนบตร. 2526) ดงนนในการจดการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ในฐานะ “ ภาษา ” ควรทจะใชทกษะการฟง ทกษะการอาน ทกษะการพด และทกษะการเขยน เพอชวยแกปญหาทเหมาะสม (Adams, Ellis and Beeson. 1977 : 173) ซงจะตองอาศยทกษะการอาน การวเคราะหปญหา การคานวณ การมองเหนความสมพนธเปนสวนประกอบ ในการแกปญหา (มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช. 2526 : 427) ทกษะการสอสาร เปนทกษะพนฐานของมนษยทอยในสภาพปกต เปนกระบวนการสงผานหรอถายทอดความคด ความร เนอหาสาระ ประสบการณ ความตองการ ความสนใจ ทศนคต ทกษะ ฯลฯ จากบคคลฝายหนง (sender) ไปสบคคลอกฝายหนง (Reciever) ซงสามารถจาแนกทกษะการสอสาร เปน 2 สวน คอ (1) ทกษะการรบเขา (Encode) ไดแก ทกษะการฟงและทกษะการอาน (2) ทกษะการแสดงออก (Decode) ไดแกการพดกบการเขยน ซงทกษะการพดกบการเขยน ซงทกษะการสอสารทง 4 เปนทกษะทมนษยจะไดรบมาตงแตเกดตามลาดบ ดงน (Berko, Wolvin. 1995 : 12) ทกษะแรก คอ ทกษะการฟง เปนทกษะททารกรบรและเรยนรสง ตาง ๆ รอบรางกายเปนทกษะทมความสาคญมากในการรบร ทกษะทสอง คอ ทกษะการพด ทารกจะเลยนเสยงจากบคคลใกลชด และเรมทจะสอความตองการของตนเองโดยการพดทใชภาษางาย ๆ และจะมพฒนาการเพมขนเรอย ๆ สวนทกษะทสามและทส คอ ทกษะการอานและทกษะการเขยน ผเรยนจะไดรบเมอถงวยเขามหาวทยาลย โดยไดรบการฝกฝนใหอานและเขยนพรอมๆ กน ถาผเรยนไดรบการฝกฝนทถกตองจะทาใหผเรยนมการพฒนาทกษะการอานและการเขยนทด ทาใหเกดการรกการอานและการเขยนหนงสอ แตปรากฏวาการเรยนระดบสงขนของประเทศไทยผเรยนจะมการใชทกษะการฟงและทกษะการอานเปนสวนมากทเปนการสอสารสงผานแบบทางเดยว สวนทกษะการพดกบทกษะการเขยนจะลดลงโดยเฉพาะในระดบอดมศกษา สวนทกษะทผเรยนใชมากทสดในการเรยนร คอ ทกษะการฟง รองลงมา คอ ทกษะการอาน สวนทกษะการพดนนใชเฉพาะการตอบคาถามของผสอนบางโอกาส แตละคาถามทใช สวนมากจะถามวาใชหรอไม ถกหรอไมถก อะไร ทไหน เมอไร ใคร เปนตน มไดกระตนใหผเรยนไดเกดความคดวเคราะหวจารณ (Critical Thinking) ทเปนความคดในระดบสง ดงนนผสอนควรปรบปรงการใชคาถามใหมเพอกระตนผเรยนใหเกดความคด เชน ทาอยางไร หรอ ทาไมจงเปนเชนนน (เสรมศกด สรวลลภ.2535) สวนทกษะการ

3

ผเรยนรและธรรมชาตของผเรยนทมกจะใชทกษะการสอสารทง 4 ทกษะ เปนเครองมอชวยในการแสวงหาความรทมประสทธภาพในการการจดกระทากบขอมลขาวสารทมอยรอบ ๆ ตวและมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา (เพญพไล ฤทชาคณานนท. 2536 : 67) ดงนน จงเปนหนาททของผสอนทจะจดรปแบบการสอนและกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหผเรยนไดมโอกาสฝกฝนการใชทกษะการสอสารทง 4 ทกษะ ในการเรยนการสอน รปแบบการสอสารทมประสทธภาพมากทสด คอ การสอสารแบบสองทางหรอการสอสารแบบเปด (Two–way) ทเปนการสอสารทมปฏสมพนธระหวางผสงกบผรบทสามารถโตตอบซกถามในสงทยงไมขาใจ (Abrams. 1986) แตในปจจบนการเรยนการสอนในสถานศกษาทงหมดจะเปนการเรยนการสอนแบบกลมใหญทมผสอนเปนผบรรยายหรออธบายประกอบยกตวอยางโดยมผเรยนเปนผฟง ทเปนการสอสารแบบทางเดยว (กมล สดประเสรฐ. 2526) หรอสอนในชนใชวธสอน สอและอปกรณ โดยไมคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ดงนนในการจดการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ตามรปแบบการสอนทผวจยสรางและพฒนาขนจากแนวคดการเรยนรโดยการสอสารแนวความคด จะเนนวธการทจะใหผเรยนไดปฏสมพนธซงกนและกน ดวยเหตผลสาคญทวาเพอนทอยในวยเดยวกนยอมมภาษาทใชในการสอความหมายให เกดความเขาใจไดดกวาผสอนทอยในวยทแตกตางกน (Young. 1972 : Allen. 1986 : 371) ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ควรจดผเรยนออกเปนกลมเลก ๆ โดยใหสมาชกภายในกลมเดยวกน มระดบความสามารถทแตกตางกนทาใหเกดการแลกเปลยนความคดเหน ชวยเหลอสนบสนนกนและกน รวมทงมความรบผดชอบรวมกนทงในสวนของตนเองและสวนรวม เพอใหกลมไดรบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนด (Leechor. 1988) การจดการเรยนเปนกลมทผานมา ผเรยนมการแบงกลมและนงรวมกนเปนกลม แตการทางานยงมลกษณะตางคนตางทายงขาดการรวมกนทา (ทศนา แขมมณ. 2536 : 1) สอดคลองกบงานวจยทพบวา คนไทยมสมรรถภาพในการทางานเดยว แตไมมสมรรถภาพในการทางานกลม (ไพศาล ไกรสทธ. 2524 : 158) ดงนนในรปแบบการสอนทผวจยพฒนาจะมการจดกจกรรมกระบวนการกลมเสรม เพอเปนตนแบบและเสรมทกษะในการทางานรวมกนของผเรยนอยางถกตอง และมการใชเทคนคการใชคาถามเปนตวกระตนใหผเรยนไดมสวนรวมในการเรยนการสอน ดงนน เพอใหผเรยนระดบอดมศกษาเปนประชากรทมประสทธภาพ เปนผมทกษะการแกปญหา ทกษะการทางานรวมกน และสามารถนาทกษะเหลานมาประยกตใชในชวตประจาวน หรอใชเปนเครองมอ ในการคนควาหาความรเพอศกษาตอไปในระดบทสงขน ดวยเหตผลดงกลาว ผศกษาคนควาจงมความสนใจทจะสรางและพฒนารปแบบการสอนวชา การวเคราะหเชงปรมาณ โดยใชแนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด ทฤษฏทางจตวทยาและทฤษฏการเรยนร หลกการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทกษะ

4

การแกปญหา พฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เทคนควธการทนามาใชและการสอนเสรม เพอพฒนาทกษะการแกปญหาของผเรยนระดบอดมศกษา โดยการใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนในสถานศกษา เพอสนองความตองการของผเรยน ชมชน ทองถนและสงคมตอไป

2. วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด

เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน 2. เพอพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา 3. เพอประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร

แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

3. สมมตฐานของการวจย รปแบบการสอนวชาการเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะ

การแกปญหาทมประสทธภาพจะตองมคณลกษณะ ดงน 1. มประสทธภาพตามเกณฑความสมพนธระหวางกระบวนการและผลลพธโดยเฉลย

เทากบ 80/80 2. กอใหเกดการเรยนรหรอพฒนาการในตวผเรยน นนคอ ผลสมฤทธทางการเรยน

ภายหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอนสงกวากอนไดรบการสอน 3. กอใหเกดความสนใจทดในผเรยน นนคอ ความสนใจตอการเรยนวชาการวเคราะห

เชงปรมาณทดขน ภายหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอนสงกวากอนไดรบการสอน

4. ขอบเขตของการวจย ในการศกษาวจยครงน เรอง การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม และไดกาหนดขอบเขตการวจยไวดงน

1. ประชากร ประชากรทจะใชในการศกษา คอ นกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการ จดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ในภาคเรยนท 2 ประจาปการศกษา 2552 เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนราย วชาการวเคราะหเชงปรมาณ จานวน 40 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต 2. มงพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหาโดยมงเนนเฉพาะทกษะการแสดงออก (Decode) ไดแก ทกษะการเขยน และทกษะการพด

5

3. เนอหาวชาทผวจยนามาใชเปนเนอหาวชาในการจดกจกรรมการเรยนการสอนในการพฒนารปแบบการสอนครงน คอ วชาการวเคราะหเชงปรมาณ 3593301 เรอง ตวแบบมารคอฟ นกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ จากการวจยในครงนทาใหไดรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา มประโยชนตอการนาไปใช ดงน

1. ชวยใหผสอนมแนวทางการจดการเรยนการสอนเพอเพมทกษะการแกปญหาอกรปแบบหนง 2. ชวยพฒนาทกษะทางสงคมของผเรยนสามารถทางานรวมและแกปญหารวมกน และผเรยนสามารถทางานรวมกบผอนไดเปนอยางด

3. ชวยพฒนาทกษะการสอสารของผเรยนในการถายทอดความคด ความร ทกษะของตนเองใหผอน เขาใจอยางชดเจน ลดความขดแยงทเกดขนจากการสอสารความคดไมตรงกน แนวคดหรอหลกการในการพฒนารปแบบการสอน สามารถนาไปปรบใชในเนอหาได

4. ชวยพฒนาปฏสมพนธในการเรยนการสอนโดยใชทกษะการสอสารระหวางผสอนกบผเรยน หรอ ระหวางผเรยนกบผเรยนดวยกนเอง

6. ตวแปรทใชในการวจยครงน แบงเปน 1. ตวแปรอสระ ไดแก ตวแปรจดกระทา (Treatment Variable) คอ การไดรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนทผวจยสรางและพฒนาขน 2. ตวแปรตาม เปนตวแปรทไดจากทฤษฏการเรยนของบลม ทแบง ผลการเรยนเปน 3 ดาน แตผวจยไดเลอกมาเปนตวแปรตามในการวจยครงน 2 ตวแปร ไดแก 2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ 2.2 เจตคตความสนใจทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณของผเรยนภายหลงการไดรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนทผวจยสรางและพฒนาขน

7. เครองมอทใชในการวจย 1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ 3593301 เรอง ตวแบบมารคอฟ ใชทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนกอนและหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอน เพอนามาเปรยบเทยบพฒนาการของผเรยนดานผลสมฤทธทางการเรยนภายหลงไดรบการสอนเพมขนกวากอนไดรบการสอนหรอไม มขนตอนการพฒนาดงน

6

1.1 ดาเนนการสราง โดยยดหลกการดงน 1.1.1 ศกษาแนวทางการแกโจทยปญหาตามแนวคดของโพลยา 1.1.2 ศกษาวธการสรางขอสอบทด ความชดเจนของคาถาม 1.2 นาแบบทดสอบทสรางขนใหผเชยวชาญดานการวดผลและประเมนผลไดพจารณา ความตรงเชงเนอหาและเชงโครงสราง 1.3 ปรบปรงและแกไขแบบทดสอบตามคาแนะนาของผเชยวชาญ 1.4 นาแบบทดสอบทแกไขแลวไปใชทดสอบกบกลมตวอยาง เพอหาประสทธภาพของแบบทดสอบฉบบน 2. แบบวดเจตคตความสนใจทดตอการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ใชวดเจตคต ความสนใจทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณของผเรยนกอนไดและหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอน เพอนามาเปรยบเทยบพฒนาการของผเรยนดานเจตคตทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณภายหลงไดรบการสอนเพมขนกวากอนไดรบการสอนหรอไม ขนตอนการพฒนาดงน 2.1 ดาเนนการสราง โดยยดหลกการดงน 2.1.1 ศกษาคณลกษณะของผทมเจตคตทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เพอใชเปนแนวทางในการสราง 2.1.2 ศกษาวธการสรางแบบสอบถามทด ความชดเจนของคาถามทใช เทคนค การใชแบบสอบถาม 2.2 นาแบบวดเจตคตทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณทสรางขนใหผเชยวชาญพจารณาความตรงเชงโครงสราง 2.3 ปรบปรงและแกไขแบบทดสอบตามคาแนะนาของผเชยวชาญ 2.4 นาแบบวดเจตคตความสนใจทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณทแกไขแลวไปใชสอบถามกบกลมตวอยาง เพอหาคาความเชอมนของแบวดเจตคตความสนใจทดตอวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยใชสถตทดสอบท แบบกลมเดยว (One – Sample t-test Statistics) ทระดบ นยสาคญทางสถต .05

7

8. วธการดาเนนการวจย ระยะเวลาในการดาเนนงาน มกราคม 2553 – ธนวาคม 2553

วน / เดอน / ป กจกรรม หมายเหต มกราคม 2553 - ศกษาสภาพปญหาและวเคราะหแนวทางแกไขปญหา มกราคม 2553 -กมภาพนธ 2553

- เขยนเคาโครงเรองงานวจยในชนเรยน - ศกษาเอกสารทเกยวของการงานวจย - ออกแบบเครองมอทจะใชในงานวจย

กมภาพนธ 2553 - ทดลองใชกบนกศกษากลมตวอยาง ผวจยบนทก พฤศจกายน 2553 - เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ผวจยบนทก ธนวาคม 2553 - สรปและอภปรายผล

- จดทารปเลม ผวจยบนทก

9. นยามคาศพทเฉพาะ 1. การสอสารแนวความคด (Commumicative Approach) หมายถง การเรยนการสอนการวเคราะหเชงประมาณ โดยใชทกษะการสอสารทเนน การฟง (Listening) การอาน (Reading) การอภปรายหรอการพด (Discussion or Talking) และการเขยน (Writing) เพอถายทอดความคด ความร ความเขาใจในเนอหาวชา ใหกบเพอนและใหครผสอนไดใชในการวนจฉยขอบกพรองของกระบวนการคด เพอทครผสอนจะไดหาแนวทางแกไขไดถกตองตรงประเดนมากขน ในการสรางและพฒนารปแบบการสอนครงนผวจยไดเนนทกษะการแสดงออก (Decoding) คอ ทกษะการพดและทกษะการเขยน เพอทครผเรยนไดแสดงความร ความเขาใจ และใหความชวยเหลอเพอนในการอธบายหรอแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนทยงมความคดรวบยอดทคลาดเคลอนหรอเขยนบรรยายสงทตนเองเรยนรหรอมความเขาใจ เพอใหครผสอนไดตรวจสอบความถกตอง ของกระบวนการการคด หรอเปนเอกสารใหเพอนไดศกษาทาความเขาใจเนอหาวชาไดดขน 2. รปแบบการสอน หมายถง แบบแผนหรอลกษณะการเรยนการสอนทจดขนตามทฤษฎ หลกการและแนวคดพนฐานทผวจยศกษาคนควา โดยมการจดองคประกอบของการเรยนการสอนอยางเปนระบบ เพอใหการเรยนการสอนบรรลจดประสงคทกาหนดไวไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพสง 3. ทกษะการแกปญหาทางการวเคราะหเชงปรมาณ หมายถง ความสามารถของผเรยนในการแกปญหาทางการวเคราะหเชงปรมาณตามแนวคดของโพลยาทแบงออกเปน 4 ขนตอน คอ การวเคราะหปญหา การวางแผนการแกปญหา การดาเนนการแกปญหาตามแผนการทวางไว และการตรวจผลลพธทไดกบโจทยปญหา 4. ประสทธภาพของรปแบบการสอน หมายถง ประสทธภาพผลของรปแบบการสอนททาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตของผเรยนในวชาการวเคราะหเชงปรมาณ บรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไว โดยผวจยไดกาหนดเกณฑประสทธภาพ คอ ตามเกณฑทกาหนด 80/80 ดงน

8

80 ตวแรก หมายถง รอยละ80 ประสทธภาพของกระบวนการทจดรปแบบการสอน คดเปนรอยละของคะแนนเฉลยทผเรยนทกคนทาไดจาก การประเมนผลงานในแตละแผน แบบวดพฤตกรรมระหวางเรยน แบบประเมนการปฏบตงานกลม และแบบวดทกษะกจกรรมการเรยนร

80 ตวหลง หมายถง รอยละ80 ประสทธภาพของกระบวนการทจดรปแบบการสอนในการ เปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนคดเปนรอยละจากการทากจกรรมหลงเรยน คะแนนเฉลยจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกเรยนทงหมด

ดชนประสทธผล ( The Effectiveness Index ) หมายถง คาทแสดงความกาวหนาของ ผเรยน ดวยรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ 5. การสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณโดยการเรยน หมายถง การถายทอดความรสก ความคด ความเขาใจดานจานวนของบคคลออกมาในรปของคาพด ตวอกษร สญลกษณรปภาพ แผนภม ฯลฯ เพอสอสารความหมายใหผอนเขาใจในสงทตนเองคดและเขาใจ 6. การสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณโดยการพด หมายถง การถายทอดความรสก ความคดและความเขาใจดานจานวนของบคคลออกมาในรปของเสยง ภาษา เปนประโยค เพอสอสารความหมายใหผอนเขาใจในสงทตนเองคดและเขาใจ 7. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ หมายถง ผลการเรยนทเกดจากความสามารถของผเรยนในการแกปญหาตามแนวคดของโพลยา แบงเปน 4 ขนตอน การวเคราะหปญหา การวางแผนการแกปญหา การดาเนนการแกปญหาตามแผนการทวางไว และตรวจสอบผลลพธทไดกบโจทยปญหา ซงวดไดจากแบบทดสอบทผวจยสรางขนตามขนตอนของการแกปญหาของโพลยา

9

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหา ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของแบงออกเปน 7 สวน ดงน สวนท 1 แนวคดเรองการจดการเรยนการสอนและรปแบบการสอน สวนท 2 ทฤษฏทางจตวทยาการเรยนรและทฤษฏการเรยนร 1. ทฤษฏพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget’s Theory of Interllectual Development) 2. ทฤษฏการเรยนรโดยวธการคนพบของบรเนอร (Bruner’s Theory of Discovery learning) 3. ทฤษฏการเรยนรของกาเย (Gagne’s Theory of Learning) 4. ทฤษฏการเรยนรอยางมความหมายของซเบล (Ausubel’s Theory of Meaningful Learning) 5. ทฤษฏการประมวลผลทางปญญา (Cognitive Information Processing) สวนท 3 หลกการเรยนร 1. หลกการเรยนรแบบรวมมอ (Cognitive Learning) 2. หลกการเรยนรเปนค (Cell Learning) 3. หลกการเรยนรเพอรอบร (Mastery Learning) สวนท 4 แนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวคด ทฤษฏการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทกษะการแกปญหาและพฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ สวนท 5 เทคนควธทใชในการกระตนใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนไดแก การใชคาถาม บทเรยนสาเรจรป แบบจดบนทกประจาวน บตรงาน แฟมสะสมงาน (Portfolio) สวนท 6 การสอนซอมเสรม สวนท 7 สรปหลกการและแนวคดพนฐานทใชในการพฒนารปแบบการสอน

10

สวนท 1 แนวคดเรองการเรยนการสอนและรปแบบการสอน 1. แนวคดเรองการเรยนการสอน การพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนเปนงานทนกศกษาไดพฒนามาอยางเปนระบบตงแตปลายศตวรรษท 19 โดยการเคลอนไหวของโจฮน ฟรดรด เฮอรบารตทไดนาเสนอทฤษฏของเฮอรบารต ทสงผลใหการศกษามการเปลยนแปลงทงดานหลกสตรและการเรยนการสอนอยางแพรหลายไปทวโลก อยางไรกตามนกศกษาไดเกดความคดเหนทแตกตางกนวา หลกสตรและการเรยนการสอนเปนระบบเดยวกนหรอตางระบบเปนเอกเทศจากกนและกน ในประเดนน ชมพนธ กญชร ณ อยธยา (2530 : 23) กลาววา หลกสตรและการเรยนการสอนเปนสงทอยคกนจะแยกออกจากกนไมได เพราะถามหลกสตรแตไมมการเรยนการสอน หลกสตรกจะเปนเพยงแผนกระดาษ หรอถามการเรยนการสอนแตไมดาเนนการอยางเปนระบบตามทหลกสตรไดเขยนไว การเรยนการสอนกอาจไมบรรลผลสมฤทธตามเปาหมายของหลกสตร การเรยนการสอน เปนขนตอนหนงของการนาหลกสตรไปใชเพอใหบงเกดผลตามทหลกสตรกาหนดไว หรอเปนปฏสมพนธระหวางการเรยนการสอนทมเปาหมายเพอใหผเรยนไดเรยนรตามความสามารถของแตละบคคล (สมตร คณานกร. 2520 : 180-182 ; สมศกด สนธระเวชญ. 2522 : 5 ) สวนธวชชย ชยจรฉายากล (2529 : 28) กลาววา “Instruction” ควรใชภาษาไทยวา “การสงสอน” ทมความหมายในรปของกจกรรมทกวางขวางและหลากหลายกวาการสอน เพราะนอกจากการสอนในหองเรยนแลวยงมการสงหรอมอบหมายใหผเรยนไปศกษาคนควาดวยตนเองเพอเพมประสทธภาพของการสอนในหองเรยนดวย ดงภาพประกอบ 1

สถานศกษา

หลกสตร

การสงสอน

การสอน

ภาพประกอบ 1 ความสมพนธระหวางหลกสตร การสงสอนและการสอน (ธวชชย ชยจรฉายากล. 2529 : 9)

11

แลงจ (lange. 1967 : 4) และแมกเซย (บหงา วฒนา 2534 : 7 ; อางอง มาจาก Maccia. 1967 : 132) ไดเสนอความสมพนธระหวางการเรยนการสอนและบรบทตาง ๆ อยางสอดคลองกน ดงนนผวจยไดผนวกแนวคดทงสองเขาดวยกนดงภาพประกอบ 2

วฒนธรรม

สถานศกษา

การเรยนการสอน

ภาพประกอบ 2 ความสมพนธระหวางการเรยนการสอนและบรบท (lange. 1967 : 4 ; บหงา วฒนา 2534 : 7 : อางองมาจาก Maccia. 1967 : 132) จากคานยามและแผนภมทนกศกษาไดนาเสนอ แสดงใหเหนวาการเรยนและการสอน ในบางครงอาจจะเกดขนพรอมกน หรอในบางครงอาจจะเกดขนไมพรอมกนกได สรปไดวาการเรยนการสอนเปนกระบวนการทเกยวของ เชอมโยงซงกนและกน หรอเปนกระบวนการทเกดจากปฏสมพนธระหวางการเรยนการสอน 2. รปแบบการสอน ไทเลอร (Tyler. 1970)ไดเสนอหลกการขนพนฐานในการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอน 4 ประการ คอ 1. มความมงหมายทางการศกษาอะไรบางทมหาวทยาลยแสวงหา 2. มประสบการณทางการศกษาอะไรบางทมหาวทยาลยควรจดขนเพอใหบรรลความมงหมายทกาหนดไว 3. จะจดประสบการณทางการศกษาอยางไรจงจะชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ 4. จะทราบไดอยางไรวาไดบรรลความมงหมายทกาหนดไวแลว ไทเลอร ไดเสนอรปแบบพฒนาหลกสตร ดงภาพประกอบ 3

12

รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร ดงภาพประกอบ 3

จดมงหมายชวคราว

จดมงหมาย สดทาย

จตวทยาของการเรยนร

ปรชญา

การเลอกประสบการณ

เรยน

ขอเสนอแนะ นกวชาการ

การศกษา สงคม

การศกษา ผเรยน

การจด ประสบการณ

เรยน

การประเมน ผล

ภาพประกอบ 3 รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร (Tyler. 1970) ทาบา (Taba. 1962) ไดเสนอองคประกอบของหลกสตรม 4 ประการ คอ

1. จดประสงค 2. เนอหาวชาและเวลาเรยน

กระบวนการเรยนการสอนหรอกจกรรม 3. 4. การประเมนผลตามจดประสงค ทาบา ไดเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตร

13

ทาบา ไดเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตร ดงภาพประกอบ 4

การประเมนผลเพอตรวจสอบดกจกรรมและประสบการณเรยนทจดไวบรรลจดมงหมายหรอไมรวมทงวธการประเมนผล

การศกษาวเคราะหความตองการของผเรยนและสงคม

การกาหนดจดมงหมาย

การเลอกเนอหาสาระ

การจดรวบรวมเนอหาสาระ

การจดประสบการณ

การเลอกประสบการณเรยน

ภาพประกอบ 4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา (Taba. 1962)

14

2.1 ความหมายของรปแบบการสอน รปแบบการสอน หมายถง สภาพหรอลกษณะของการเรยนการสอนทจดขนตาม

หลกปรชญา ทฤษฎ หลกการและแนวคด หรอความเชอ โดยอาศยวธสอน และเทคนคการสอน ชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามหลกการและจดประสงคทกาหนดไว (ทศนา แขมมณ. 2530 ; Joyce and Weil. 1986 : 2 : Cole and Larna. 1987 : 2) และตก (Duke. 1990 : 96) ไดกลาวเพมวา “รปแบบการสอนแตละรปแบบจะมจดออนจดดตางกนไมมรปแบบการสอนใดทเหมาะสมและเปนสากลสาหรบทกรายวชา” ดงนนเปนหนาทของครผสอนทจะเลอกใชรปแบบการสอนทเหมาะสมเพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทตองการ สงด อทรานนท (2529) ไดกลาวถงความสาคญของรปแบบการสอนวา เปนสงทชวยใหครผสอนดาเนนการสอนไดสะดวก ราบรน ลดปญหาทจะเกดขนในการสอนและประการทสาคญ คอ ชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เปลยนแปลงพฤตกรรมและเจตคตไปในแนวทางทตองการอยางมประสทธภาพ รปแบบการสอนควรมลกษณะสาคญ ดงน 1. มแนวคดหรอหลกการพนฐาน รปแบบการสอนทดควรมแนวคดหรอหลกการพนฐานเปนสวนประกอบ ซงรปแบบการสอนหนงอาจมเพยงแนวคดเดยว เชน รปแบบการสอนของจอยซและเวล หรออาจมหลายแนวคด (Multidisciplinary) ตามแนวคดของสเตน (Stern) แนวคดและหลกการพนฐานเหลานจะใชเปนหลกหรอแนวทางในการเลอกกาหนดและจดระเบยบความสมพนธขององคประกอบใหสอดคลองตอเนองกน 2. มองคประกอบทสมพนธกนตลอดรปแบบการสอน เปนหนาทของผออกแบบการสอนจะตองมความร ประสบการณ ความละเอยดรอบคอบและคดวเคราะห จะตองคานงถงองคประกอบทวไปและองคประกอบเฉพาะสาขา จะตองเลอกใหเหมาะสม คอ มความสมพนธและสงผลโดยตรงตอการเรยนรของผเรยนอยางสอดคลองตอเนองกนเปนลาดบกบแนวคดหรอหลกพนฐาน นอกจากนรปแบบการสอนควรมลกษณะของการใหความสาคญขององคประกอบจะมความสมพนธเทากน กลาวคอ ในรปแบบของการสอนหนงแตละองคประกอบจะมความสมพนธเทากน และรวมกนสงผลตอผเรยน กลาวไดวา รปแบบการสอนนนเปน รปแบบการสอนทมประสทธภาพ 3. มการพฒนาหรอออกแบบอยางเปนระบบ เรมตงแตศกษาวเคราะหขอมลและองคประกอบ กาหนดองคประกอบทสาคญ จดความสมพนธขององคประกอบใหสองคลองนาแผนการจดองคประกอบไปทดลองใชเพอตรวจสอบความเปนไปไดในการปฏบต และรบรองผลทเกดกบผเรยนวา สามารถชวยใหผเรยนเกดการเรยนรในสงทตองการ จงจะยอมรบวาการจดองคประกอบนเปนรปแบบการสอนทมประสทธภาพ 4. มผลตอการพฒนาดานตาง ๆ ของผเรยนทงเฉพาะเจาะจงและทวไป ซงจอยซและเวล (Joyce and Weil. 1986 : 2) ไดกลาว “รปแบบการสอนแตละรปแบบจะสงผลตอผเรยนตางกนออกไปตามแนวคดและหลกการของรปแบบการสอนนน” ดงนนกอนทจะนารปแบบการสอนไปใชควรพจารณาความสอดคลองกบพฤตกรรมทตองการ มฉะนนผลลพธทเกดขน อาจจะไมเปนไปตามทกาหนดไว

15

5. มแนวทางการนาไปใช รปแบบการสอนจะตองมการกาหนดแนวทางการนาไปใชอยางชดเจน เพอสะดวกกบครผสอนในการนาไปปฏบต เชน การเตรยมตวของครผสอนบทบาทของครผสอน ผเรยน การจดสภาพแวดลอมในหองเรยน เปนตน จะชวยใหมองเหนภาพและสามารถปฏบตไดงาย สงผลใหการสอนตามรปแบบมประสทธภาพบรรลผลตามทตองการมากขน 2.2 การออกแบบการสอน การออกแบบการสอน เปนการจดองคประกอบของการเรยนการสอนใหเปนระเบยบตามแนวคดทกาหนดโดย วชย วงศใหญ (2537 : 70-71) ไดเสนอแนวทางการออกแบบการสอน โดยผออแบบจะตองตอบคาถามทสาคญของระบบการสอน ดงน 1. สอนทาไม คอ จดประสงคของการเรยนการสอนทตองกาหนดอยางชดเจนแนนอน เพอใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมและประสบการณการเรยนร การประเมนผเรยนวา เกดการเรยนรและเปลยนแปลงพฤตกรรมตามจดประสงคกาหนดไวมากนอยเพยงใด 2. สอนอะไร หมายถง เนอหาวชา ทเปนสงทครผสอนตองศกษาคนควาวเคราะหเปนอยางด สอดคลองกบจดประสงคการเรยนการสอนชวยใหครผสอนเกดความมนใจวา กระบวนการเรยนการสอนจะดาเนนไปตามลาดบขนตอนของความร ทาใหผเรยนไมสบสนสามารถเรยนรไดอยางรวดเรว 3. สอนอยางไร หมายถง กจกรรมและประสบการณทจดขนเพอบรรลจดประสงค จะตองมการวางแผนเลอกวธการสอนและวตดการสอนใหมประสทธภาพและเหมาะสมกบจดประสงค เนอหาวชา กระบวนการเรยนการสอนและผลทจะเกดขนกบผเรยน 4. ผลการสอนเปนอยางไร หมายถง การประเมนผลจะทราบไดอยางไรวาไดเกดการเรยนรตามจดประสงคในระดบใด มสงทควรปรบปรง และสงทเรยนรสามารถนาไปใชในการเรยนรเรองตอไปมากนอยเพยงใด จงจะทาใหการเรยนการสอนเปนไปตามจดหมายของหลกสตร 2.3 รปแบบการเรยนการสอน ดบเลอร (Kibler. 1974 : 44-53) ไดเสนอรปแบบการเรยนการสอน มองคประกอบ คอ 1. จดมงหมายในการเรยนการสอน เปนผลผลตทางการเรยนการสอนทมงหวงใหเกดในผเรยน ซงมความครอบคลมพฤตกรรมทางดานสตปญญา (Cognitive Domain) ดานจตใจ (Affective Domain) และดานการปฏบต (Psychomotor Domain) 2. การวดพฤตกรรมพนฐาน เปนการตรวจสอบความพรอม ความรพนฐานและทกษะเบองตนของเรยนกอนการเรยนการสอนจรงๆ 3. การจดกระบวนการเรยนการสอน เปนการจดกจกรรม เพอพฒนาพฤตกรรมของผเรยนโดยเรมตนทพฤตกรรมของผเรยนโดยเรมทพฤตกรรมพนฐาน ตอเนองจนถงพฤตกรรมปลายทาง 4. การประเมนรวมเปนการประเมนผลเพอตรวจสอบวาการเรยนการสอนบรรลจดประสงคเพยงใด มวธการจดการเรยนการสอนเหมาะสมเพยงใด

16

คบเลอร ไดนาเสนอรปแบบการเรยนการสอน ดงภาพประกอบ 5

ผลยอยกลบ

จดมงหมายในการเรยน

การวดพฤตกรรมพนฐาน

กระบวนการเรยน การสอน

การวดและการประเมนผล

ภาพท 5 รปแบบการเรยนการสอนของคปเลอร ( Kibler. 1970 : 44-53 )

เยอรลาซ และอล(สงด อทรานนท. 2527 : 17 ; อางองมาจาก Gerlach and Ely.1971) ไดนาเสนอองคประกอบของระบบการเรยนการสอนออกเปน 6 สวน คอ

กาหนดวตถประสงค 1. 2. การเลอกเนอหาวชา การประเมนพฤตกรรมกอนเรยน 3. การดาเนนการสอน เลอกยทธวธการสอน จดกลมผผเรยน จดเวลาเรยน จดหองเรยน 4.

และเลอกแหลงทรพยากร 5. ประเมนผลการเรยน 6. วเคราะหขอมลยอนกลบ

17

เยอร ลาซ และอล ไดเสนอแผนภมแสดงองคประกอบรปแบบของการเรยนการสอน ดงภาพประกอบ 6

พจารณา

กลวธการสอน จดกลมผเรยน

จดเวลาเรยน

จดหองเรยน

เลอกแหลง ทรพยากร

ภาพประกอบ 6 รปแบบของการเรยนการสอนของเยอรลาซ และอล (ดดแปลงมาจาก สงด อทรานนท. 2527 : 17 ; อางองมาจาก Genach and Ely. 1971)

เคมพ (Kemp. 1985 : 11) ไดเสนอองคประกอบของการออกแบบการสอน 10 ประการ ดงน พจารณาความจาเปนในการเรยนร กาหนดเปาหมาย อปสรรคและลาดบความสาคญ 1. กาหนดหวขอเรองและความความมงหมายทวไป 2.

3. อธบายลกษณะทสาคญของผเรยน วเคราะหจดเรยงลาดบเนอหาวชา เพอใหสอดคลองกบจดมงหมาย 4. ระบจดมงหมายของการเรยนการสอน 5. เลอกวธสอนและกจกรรมการเรยน เพอใหผเรยนบรรลผลตามจดมงหมาย 6.

7. เลอกทรพยากรทสนบสนนการเรยนการสอน จดหาบรการตาง ๆ เพอสนบสนนการจดกจกรรมหรอการผลตสออปกรณการสอน 8.

9. เตรยมการวดและการประเมนผลการเรยนร 10. พฒนารปแบบการวดผลกอนเรยน

การเรยนการสอน

ประเมนผลการเรยน

ประเมนพฤตกรรมกอนเรยน

วเคราะหขอมลยอนกลบ

เลอกเนอหาวชา

กาหนดจดประสงค

18

เคมพ(1985 : 11) ไดเสนอแผนภมแสดงองคประกอบของการออกแบบการสอน ดงภาพประกอบ 7

1. ความจาเปนในการเรยนรเปาหมายลาดบ

2.หวขอเรองและความมงหมาย

9.การประเมนผล

การเรยน

3.คณลกษณะของผเรยน

8.การบรการทสงเสรมการเรยนการ

5.จดประสงคการเรยนร

การประเมนผลรวม

7.แหลงทรพยากรประกอบการเรยน

4.เนอหา

6.กจกรรมการเรยนการสอน

ทบทวน

การประเมนผลยอย

10.การทดสอบกอนเรยน

ทบทวน

ภาพประกอบ 7 รปแบบการเรยนการสอนของเคมพ ( ดดแปลงจาก Kemp. 1985 : 11)

19

ความสมพนธระหวางรปแบบการสอนและการออกแบบการสอน 2.4 ความสมพนธระหวางรปแบบการสอนและการออกแบบการสอนเปนความสมพนธทตอเนองกน กลาวคอ รปแบบการสอนเปนผลของการออกแบบการสอน ในการออกแบบการสอนเปนความพยายามจดองคประกอบของการสอนใหเปนระบบระเบยบสอดคลองกบแนวคดทกาหนดขน เพอความสะดวกในการนาไปใชและมประสทธภาพตอการเรยนการสอนดงนนกอนทจะนารปแบบการสอนไปใชตองมการนาไปทดลองใชเพอตรวจสอบความเปนไปไดและประสทธภาพในการปฏบต รวมทงการปรบปรงแกไขใหมความสมบรณยงขน

ทศนา แขมมณ (2530) ไดเสนอแผนภมแสดงความสมพนธระหวางรปแบบการสอนและ การออกแบบการสอน ดงภาพประกอบ 8

องคประกอบการสอน รปแบบการสอน

การออกแบบการสอน ไดแก สารวจผเรยน เนอหา ขอจากดศกษาทฤษฎการสอนแนวคดทเกยวของกาหนดองคประกอบทสาคญตรวจสอบประสทธภาพปรบปรงแกไข

ไดแก แนวคดพนฐานองคประกอบตาง ๆ แนวการนาไปใช

ไดแก จดมงหมาย เนอหา กระบวนการสอน วธสอน สอการสอน ผเรยน สภาพแวดลอม คร และทฤษฎการสอน

ภาพประกอบ 8 ความสมพนธระหวางองคประกอบการสอน การออกแบบการสอนและรปแบบการสอน (ทศนา แขมมณ. 2530)

2.5 ขนตอนในการพฒนารปแบบการสอน ในการพฒนารปแบบการสอนมผเสนอแนวทางขนตอนไวอยางหลากหลายแตจากการศกษารปแบบ

การสอนของทศนา แขมมณ (2530) และจอยซและเวลส (Joyce and Weil. 1986) สามารถสรปขนตอนการพฒนารปแบบการสอนออกเปน 4 ขนตอน ดงน

ศกษาแนวคดและองคประกอบสาคญทเกยวของกบการสอนสงทตองการ เปนการศกษา 2.5.1 วเคราะหประเดนสาคญสาหรบนามาใชในการกาหนดองคประกอบของรปแบบการสอนทจะพฒนา

2.5.2 กาหนดองคประกอบและความสมพนธขององคประกอบของรปแบบการสอน เชน จดมงหมาย เนอหา กระบวนการสอน ขนตอนและกจกรรมการสอน การวดและการประเมนผล เปนตน เปนการกาหนดความสมพนธแตละองคประกอบใหสอดคลองกนตามแนวคดและหลกการพนฐานทใช

20

2.5.3 ตรวจสอบประสทธภาพของรปแบบการสอน เปนการหาขอมลเชงประจกษเพอยนยน วา แผนการจดองคประกอบตาง ๆ ทไดพฒนาขนอยางมระบบนมคณภาพ และประสทธภาพจรง กลาวคอ สามารถนาไปใชปฏบตไดและเกดผลตอผเรยนตามทตองการหรอทไดกาหนดจดมงหมายไว การหาขอมลเชงประจกษทาไดโดยการนาแผนการจดองคประกอบไปทดลองใชในหองเรยนตามระเบยบวธวจยทเปนวธการทางวทยาศาสตรทยอมรบโดยทวไป และสามารถยนยนไดดวยตวเลข นอกจากนยงสามารถใชการตรวจสอบเชงประเมนจากผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของได ในทางปฏบตการตรวจสอบประสทธภาพของรปแบบการสอน จะเรมจากการตรวจสอบเชงประเมนของผทรงคณวฒ นาผลการประเมนมาปรบปรงแกไขแผนการจดองคประกอบใหเหมาะสมมากขนกอนทจะนาไปทดลองใชในหองเรยน

2.5.4 การปรบปรงรปแบบการสอน เปนการปรบปรงแกรปแบบการสอนทไดพฒนาใหด ยงขนมขอพกพรองนอยลง โดยการนาสงทไดจากการทดลองใชรปแบบการสอนมาปรบปรงแกไข สงปรบปรงนอาจเปนองคประกอบ ลกษณะความสมพนธขององคประกอบตลอดจนแนวการใชรปแบบการสอน

2.6 งานวจยทเกยวของกบการพฒนารปแบบการสอน ละเอยด รกเผา (2528) ไดพฒนารปแบบการสอนเปนกลมทผลการเรยนใกลเคยง

กบผลการสอนครหนงคนตอนกเรยนหนงคน ผลการวจยพบตวแปรทมอทธพลตอการเรยนการสอน ดงน 1. ความรวมมอระหวางนกเรยนกบครผสอนตงแตเรมแรก 2. การบอกจดหมายและเกณฑการประเมน 3. การใชบคลากรเสรม(เพอน) 4. การสอนซอมทกระยะ แจงผล ปรบปรง

สมเจตน ไวยาการณ (2530) ไดพฒนารปแบบการสอนเพอสงเสรมความสามารถ ดานการใชเหตผลของนกเรยนโดยอาศยแนวคดของบลมและคณะเปนพนฐาน โดยเนนกระบวนการสอนทใชเนอหาเปนสอ ประกอบดวยกระบวนการสอน 4 ขนตอน คอ การวางแผน กรสรางแนวความคดรวบยอด การนาความรไปประยกตใชและประเมนผลผลการทดลองรปแบบการสอน ปรากฏวา นกเรยนมการพฒนาการการคดดานวเคราะห การสงเคราะห การสงเคราะหและการประเมนคา ทาใหนกเรยนมความสารถในการใชเหตผลสงขน

บญชม ศรสะอาด และนภา ศรไพโรจน (2531) ไดพฒนารปแบบการสอนและ วธการทางสถตสาหรบการวจยทมประสทธภาพ แบงขนตอนการพฒนารปแบบการสอนเปน 2 ขนตอน คอ

1) พฒนารปแบบการสอนวธการทางสถตทมงประสทธภาพโดยศกษาจาก ทฤษฎ แนวความคดงานวจย

2) ทดสอบประสทธภาพรปแบบการสอน ผลการทดลองปรากฏวา ไดรปแบบ การสอนทมประสทธภาพทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

21

สจตรา ศรนวล (2533) ไดพฒนารปแบบการสอนอานภาษาไทยเพอความเขาใจโดยใชกลวธ

การอาน - การคดสาหรบนกเรยนประถมศกษา แบงขนตอนการพฒนารปแบบการสอน เปน 2 ขนตอน คอ 1) การพฒนารปแบบการสอนและเอกสารประกอบการสอน 2) การทดลองใช ไดองคประกอบรปแบบการสอนทประกอบดวย หลกการ จดประสงคการสอน โครงสรางเนอหา บทอานหนวยการเรยน การวดผลและประเมนผลการเรยนร ผลการทดลองปรากฏวารปแบบการสอน ทาใหนกเรยนมความเขาใจและตระหนกรเกยวกบการอานของตนเองสงขน

นวลจตต เชาวกรตพงษ (2534) ไดพฒนารปแบบกาจดการเรยนการสอนทเนนทกษะปฏบต สาหรบครวชาชพแบงขนตอนการพฒนาเปน 3 ขนตอน คอ 1) การศกษาขอมลพนฐาน 2) การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอน 3) การทดลองใชรปแบบการจดการเรยนการสอนไดรปแบบการจดการเรยนการสอนทประกอบดวย ความสาคญและความเปนมา วตถประสงคขอบเขตของรปแบบ ความเชอพนฐานและหลกการของรปแบบลกษณะของรปแบบ กระบวนการจดการเรยนการสอนของรปแบบและขอเสนอแนะการใชรปแบบ ผลการทดลองปรากฏวาไดรปแบบการสอนทมประสทธภาพตรงตามเกณฑทกาหนด

ศศธร วทยะสรนนท (2534) ไดพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอน แบบเรยนรวมสาหรบ เดกพการกอนวยเรยนแบงขนตอนการพฒนารปแบบการสอนเปน 4 ขนตอน คอ 1) การศกษาขอมลพนฐาน 2) การพฒนารปแบบการสอนฉบบราง 3)การทดลองใชรปแบบการสอน : กรณศกษา 4)การแกไขปรบปรงรปแบบการสอน มองคประกอบของรปแบบการสอนประกอบดวยความเปนมาและความสาคญของรปแบบการสอน จดมงหมายขอบเขต หลกในการพฒนารปแบบการสอน แนวคดพนฐานการจดการเรยนการสอนแบบเรยนรวมสาหรบเดกพการกอนวยเรยน ปจจยภายนอก ปจจยภายในและกระบวนการจดการเรยนการสอนตามรปแบบ ผลการทดลองไดรปแบบการสอนทมประสทธภาพทาใหเดกพการมพฒนาทสงขนทกดานระดบความพกพรองลดลง

อรณ สถตภาคกล (2534) ไดพฒนารปแบบการสอนภาษาองกฤษสาหรบนกเรยน ระดบประถมศกษาตามแนวยทธศาสตรการสอนภาษาแบบผสมผสานของมารทน แบง ขนตอนการพฒนารปแบบการสอนเปน 3 ขนตอน คอ 1) พฒนารปแบบการสอน 2) ทดลองใชรปแบบการสอน 3) ปรบปรงรปแบบการสอน ไดองคประกอบรปแบบการสอนประกอบดวย หลกการ จดมงหมาย เนอหาและทกษะทตองการสอน ยทธศาสตรการสอนกระบวนการสอน วธสอน ขนตอนและกจกรรมการเรยนการสอน การวดผลและประเมนผลการทดลองปรากฏวาไดรปแบบการสอนทมประสทธภาพ

ผองศร เกยรตเลศนภา (2536) ไดพฒนารปแบบการสอนแบบใชปญหาเปนหลก ทางการศกษาพยาบาล แบงขนตอนการพฒนารปแบบการสอนเปน 4 ขนตอน คอ 1) การศกษาวเคราะหขอมลดานรปแบบการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก ดงานหลกสตรพยาบาลศาสตร 2) สรางและพฒนารปแบบการสอน 3) หาประสทธภาพของรปแบบการสอน 4) การพฒนาและรปแบบการสอน โดยกาหนดองคประกอบของรปแบบการสอนเปน 3 สวน คอ 1) หลกการ 2) องคประกอบของรปแบบการสอน

22

3) กจกรรมการเรยนการสอน ผลการทดลองใชรปแบบการสอนทพฒนา ปรากฏวา เปนรปแบบการสอนทมประสทธภาพในการพฒนาความสามารถของนกเรยนในการแกไขปญหา แตยงไมสามารถพฒนาความคดวจารณญาณไดจะตองมการพฒนาปรบปรงตอไป

วชา ทรวงแสวง (2538) ไดพฒนารปแบบการสอนวชาภาษาไทยและวรรณกรรม ดวยภมปญญาทองถนสาหรบวชาเอกภาษาไทยในวทยาลยครแบงขนการพฒนารปแบบเปน 7 ขนตอน คอ 1) ศกษาคนควาขอมลพนฐาน 2 ) พฒนารปแบบการเรยนการสอน 3) พฒนาเอกสารประกอบการสอนและเครองมอวดผล 4) การตรวจสอบคณภาพของเอกสาร 5) การแกไขปรบปรง 6) ทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน 7) ประเมนผลและปรบปรงรปแบบการเรยนการสอนไดองคประกอบของรปแบบการสอนประกอบดวย ปจจยนาเขา กระบวนการ และเปาหมายผลผลต ผลการทดลองพบวา นกเรยนมผลสมฤทธ ทศนคตตอภมปญญาทองถน และมความสนใจในการมากขนแตควรทปรบปรงจดมงใหสอดคลองกบทองถนมากขน เพมงบประมาณและกามสวนรวมในการเรยนการสอนของนกเรยน จากศกษางานวจยเกยวกบรปแบบการสอน ผวจยไดสรปขนตอนการพฒนา รปแบบการสอนออกเปน 3 ขนตอน คอ 1) การวเคราะหขอมลพนฐาน 2) การพฒนารปแบบการสอนและเอกสารประกอบการสอน 3) หาประสทธภาพและปรบปรงรปแบบการสอนซงผวจยไดใชขนตอนการพฒนาทง 3 ขนตอน ในการสรางและพฒนารปแบบการสอนของผวจย

2.7 เกณฑการทดสอบประสทธภาพของรปแบบการสอน ในการหาประสทธภาพของรปแบบการสอนจาเปนมเกณฑในการประเมน

ประสทธภาพ การพฒนารปแบบการสอนครงนมเกณฑในการวเคราะห ขอมลเพอหาประสทธภาพของรปแบบการสอน มรายละเอยดดงน(อรพรรณ พรสมา.2530 : 129-131 ; ฉลองชย สรวฒนบรณ. 2528 : 295)

เกณฑความสมพนธระหวางกระบวนการและผลเฉลย โดยประเมน 1. พฤตกรรมตอเนอง ซงเปนกระบวนการกบพฤตกรรมขนสดทายทเปนผลลพธ กาหนดคาประสทธภาพเปน E1/E2 หมายความวา จะตองกาหนดเปนเปอรเซนตของผลเฉลยของคะแนนการทางานของนกเรยนทงหมด (E1) ตอเปอรเซนตของผลการสอนหลกเรยนของผเรยนทงหมด (E2) มสตรคานวณคาE1.E2 ดงน (ฉลองชย สรวฒนสมบรณ. 2528 : 214)

A

100n

x

E1

×∑

=

โดยท E1 หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการทจดไวในรปแบบการสอน

คดเปนรอยละ จากกการทากจกรรมในระหวางเรยน

23

∑ x หมายถง คะแนนรวมของผเรยนจากการทากจกรรมการเรยน มลกษณะเปนการวดผล

เปนระยะ ๆ (Formative Evaluation) N หมายถง จานวนผเรยน A หมายถง คะแนนเตมของกจกรรมการเรยนทกชนรวมกน

B

100n

x

E2

×=

∑

โดยท E2 หมายถง ประสทธภาพของรปแบบการสอนในการเปลยนแปลงพฤตกรรมของ

ผเรยนคดเปนรอยละจากการทากจกรรมหลงเรยน ∑ F หมายถง คะแนนรวมของผเรยนจากการทากจกรรมหลงเรยนทมลกษณะ

เปนการวดผลสรปรวม (Summative Evaluation) N หมายถง จานวนผเรยน B หมายถง คะแนนเตมของกจกรรมการเรยนหลงเรยน

ในการกาหนดเกณฑประสทธภาพของรปแบบการสอนสาหรบเนอหาวชาทเปนทกษะหรอ เจตคต คอ 80/80

เกณฑประสทธภาพของรปแบบการสอนทพฒนา กาหนดไว 3 ระดบ คอ (ฉลองชย สรวฒนสมบรณ. 2528 : 215)

สงกวาเกณฑ เมอประสทธภาพของรปแบบการสอนสงกวาเกณฑทตงไวมคา 1. เกน 2.5 % ขนไป (ตงแตรอยละ 82.5 ขนไป)

เทากบเกณฑ เมอประสทธภาพของรปแบบการสอนเทากบหรอสงกวาเกณฑ 2. ทตงไวมคาไมเกน 2.5 % (ระหวางรอยละ 77.5-82.49)

ตากวาเกณฑเมอประสทธภาพของรปแบบการสอนตากวาเกณฑตงไมกวา 3. 2.5 % ถอวา ยงมประสทธภาพทยอมรบได (ตากวารอยละ 77.5 ลงมา )

เกณฑการพฒนาการของผเรยน หมายถง พฒนาการของผเรยนทเกดจากผลตาง ระหวางคะแนนของกอนและภายหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอนน โดยผวจยไดนาขอมลทไดจากการทอสอบกอนและหลงไดรบการสอนมาทดสอบความแตกตางของคาเฉลยดวยสถตทเหมาะสม ในงานวจยนใช t – test ) ทระดบความเชอมนไมตากวา 95 % (

24

สวนท 2 ทฤษฎจตวทยาการเรยนรและทฤษฎการเรยนร ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยรเจต

1. กระบวนการเรยนร การเรยนรจะเกดขนโดยการกระทา ระดบสตปญญาของเดกเรมพฒนาจากการม

ปฏสมพนธอยางตอเนองระหวางรางกายกบสงแวดลอม กาปฏสมพนธ หมายถง การจดระบบภายใน (Organization) และการปรบตวของรางกายกบสงแวดลอมภายนอก (Adaptation) ทเปนกระบวนการทตอเนองปรบปรงเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเพอใหสมดลกบสงแวดลอม แบงออกเปน 2 กระบวนการ ไดแก (พรรณ ช.เจนจต. 2538 : 133-136 ; เพญพไล ฤทธาคณานนท. 2536 : 4-5 ; สรางค โควตระกล. 2536 : 34) การจดระบบภายใน (Organization) เปนกาจดการและรวบรวมกระบวนการภายในเขาเปนระบบอยางตอเนอง เปนระเบยบ และมการปรบปรงอยตลอดเวลาทมปฏสมพนธกบสงแวดลอม กระบวนการปรบตวของรางกายกบสงแวดลอมภายนอก (Adaptation) เปนการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมเพอใหอยในสภาพสมดล ซงการปรบตวประกอบดวยกระบวนการ 2 กระบวนการ คอ

1.2.1 กระบวนดดซม (Assimilation) เปนกระบวนการทเกดขน เมอมนษยม ปฏสมพนธกบสงแวดลอมจะดดซมประสบการณใหมใหเขาส “ความคดรวบยอดเดม”ทมอยแลว สวนบคคลจะเกดการรบรมากนอยขนอยกบความสามารถในการรบรของแตละบคคล 1.2.2 กระบวนการปรบความแตตาง (Accommodation) เปนกระบวนการทปรบโครงสรางของสตปญญาทมอยแลวใหเขากบสงแวดลอมหรอประสบการณใหม ดงนนกระบวนการทงสองเปนกระบวนการทมความสาคญตอทกษะการแกปญหา คอ ในระยะแรกผเรยนรเนอหาวชา กระบวนการแกปญหาจาการถายทอดความรของครผสอนอยางเตมทโดยใชกระบวนการการดดซม หลงจากนนครผสอนควรนาปญหาหรอวธการทแปลกใหมมาเปนสงกระตน เพอใหผเรยนไดมโอกาสใชทกษะความรทไดรบการถายทอดมาประยกตใช เพอฝกฝนทกษะการแกปญหาในสถานการณใหมโดยใชกระบวนการปรบความแตกตาง เพอพฒนาเขาสระดบพฒนาการทางสตปญญาขนทสงขนดวยกระบวนการปรบสมดล

2. องคประกอบทเสรมสรางพฒนาการทางสตปญญา เพยเจต กลาววา เดกทกคนทเกดมาพรอมทจะมปฏสมพนธกบสงแวดลอม และ

ปฏสมพนธน กอใหเกดการพฒนาทางสตปญญา และเพยเจตไดแบงองคประกอบทมสวนเสรมสรางพฒนาทางสตปญญาเปน 4 องคประกอบ คอ (สรางค โควตระกล. 2536 : 35) 2.1 วฒภาวะ เปนสภาพรางกายทมความพรอมตอการพฒนาทางสตปญญาดงนนครผสอนควรจดประสบการณหรอสงแวดลอมใหเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน 2.2 ประสบการณทเกดจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม กอใหเกดประสบการณ 2 ชนด คอ 2.2.1 ประสบการณทเกดจากการปฏสมพนธกบสงแวดลอมตามธรรมชาต

25

2.2.2 ประสบการณทเกยวกบการคดหาเหตผลทางคณตศาสตร ทมความสาคญตอทกษะกระบวนการแกปญหา 2.3 การถายทอดความรทางสงคม หมายถง การทบคคลรอบขางถายทอดความรแกเดก โดยผานกระบวนการการดดซมและกระบวนการปรบความแตกตาง 2.4 กระบวนการปรบสมดล (Equilibration) หรอการควบคมพฤตกรรมของตนเอง เพอปรบสมดลของพฒนาการทางสตปญญาขนตาไปสขนทสงกวา โดยผานกระบวนการดดซมและปรบความแตกตาง

3. ระดบพฒนาการทางสตปญญา การจดระเบยบทางความคด หมายถง โครงสรางทางสตปญญาของเดกแตละคนซง

เพยเจต ไดแบงการจดระเบยบทางความคด เปน 4 ขนตอน คอ (พรรณ ช.เจนจต. 2538 :137-147 ; สชาจนทรเอม. 2527 :34-35 ; สรางค โควตระกล. 2536 : 36-44 ; Nerboving and Klausmeier. 1974 : 227)

3.1 ขนการเคลอนไหวสมผส (Sensory – Motoe Stage) มอายตงแต 0 ถง 2 ป กระบวนการคดคนพฒนาโดยอาศยการเคลอนไหวสมผสเปนปฏกรยาสะทอน ความคดถกจดดวยประสบการณทางประสาทสมผส เดกจงไมสามารถพด ใชภาษา หรอสญลกษณตาง ๆ ได ซงการทาในครงแรกจะเกดขนจากการบงเอญ แตครงตอไปทเกดขนจะมการวางแผนตามประสบการณในครงแรก

3.2 ขนกอนปฏบตการ (Pre-Operational Stage) มอายตงแต 2-7 ป ในขนนนจะ มพฒนาการทางภาษาและความคดอยางรวดเรว สามารถใชภาษาบอกสงตาง ๆ รอบตวไดกอใหเกดความคดรวบยอด ความเหมอนกน มากกวา นอยกวา แตยงคงเปนการรบรทางประสาทสมผสมากกวาเหตผล การคดแกปญหาจะมงแตความสนใจในสงทตนเองรบรเปนสาคญ ความคดเกยวกบคณตศาสตรนนจะยงไมสมารถเรยงลาดบจานวนได (Secrialization) แตยงไมเขาใจความคดยอนกลบ (Reversibility) เชน 2+2 = 4 แตยงไมเขาใจ 4 – 2 = 2 เปนตน

3.3 ขนปฏบตการรปธรรม (Concrete – Operation Stage ) มอายตงแต 7-11 ป กระบวนการคดของเดกในขนน เปนจดเรมตนของงกระบวนการคดทสลบซบซอนตองใชเหตผลมาสนบสนน ในขนนสามารถทจะคดอยางมเหตผลและสามารถทจะจาแนกประเภทของสงตาง ๆ ไดโดยใชการเปรยบเทยบทงในลกษณะทเหมอนกนและตางกน มการแกปญหาอยางมเหตผลและเปนระบบ แตปญหานนจะตองมลกษณะเปนรปธรรม สามารถมองวตถได 2 ลกษณะพรอม ๆ กน คอ ขนาดและนาหนก หรอ ขนาดและปรมาณ คดเกยวเกยวตวเลข สามารถเรยงลาดบจานวนไดและมความเขาใจเกยวกบความคดยอนกลบแลว ขนปฏบตการแบบนามธรรม (Fomal – Operation Stage) มอายตงแต 12 ป ขนไป เปนขนทเดกเรมเขาสวยรนและเปนผใหญ เดกวยนจะมพฒนาการทางสตปญญาและความคดสงสด คอ สามารถคดปญหาทเปนนามธรรมโดยใชการคดหาเหตผลอยางแทจรงเรมมความคดแบบผใหญ คอ สามารถคดหาเหตนอกเหนอจากขอมลทมอย มความพอใจทจะคดถงสงทเปนนามธรรม มลกษณะการคดแบบต งสมมตฐานเขาใจกระบวนการคดยอนกลบขนสงและสามารถใชภาษาหรอสญลกษณสอสารความคดของตนเองใหผอนเขาใจได

26

4. หลกการสอนตามทฤษฎพฒนาการดานสตปญญาของเพยเจต จากแนวคดไดสรปเปนหลกการสอน ดงน

4.1 การเรยนรจะเกดขนเมอผเรยนไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมตามระดบความสามารถดานสตปญญา 4.2 มโนมตหนง อาจแบงไดหลายระดบตามขนการพฒนาการทางสตปญญา 4.3 การพฒนาสตปญญาเกดขนไดโดยการปรบโครงสรางความคดใหอยในสภาวะสมดลโดยพยายามเพมพนสตปญญา 4.4 การสอนควรใหผเรยนไดพบปญหา ใชความคดในการทดลองแกปญหาและ หาเหตผลทใชสาหรบแกปญหา ในประเทศไทยผเรยนทมอายประมาณ 11-12 ป จะมระดบสตปญญาอยในระหวางขนปฏบตการแบบเปนรปธรรมและขนปฏบตการแบบนามธรรม ตางจากงานวจยหลายชนไดชใหเหนวาเดกไทยมระดบพฒนาการทางดานสตปญญาในขนปฏบตการแบบนามธรรม (Formal – Operation Stage) ตากวาประเทศทพฒนาอยแลวอยประมาณ 2-3 ป (ธงชย ชวปรชา. 2537 : 8 : สนธยา ฉตรมาศ. 2532 : 16 ; ประสาท อศรปรตา. 2538 : 71) จงเปนสงทครผสอนควรคานงถงในการจกกจกรรมการเรยนการสอน โดยเฉพาะวชาทมตวเลขหรอคานวณลกษณะวชาเปนนามธรรมคอนขางสง ผเรยนทาความเขาใจไดยากไมมตวอยางเปนรปธรรมเพยงพอ ดงนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนน ควรใหตวอยางประกอบทเปนรปธรรมและมความสมพนธกบชวตประจาวนและสภาพแวดลอมรอบ ๆ ตวจะทาใหผเรยนสามารถทาความเขาใจในวชาไดดขน เชน อาจยกตวอยางทเปน ของจรงมประสบการณในสถานการณทเปนจรง หรออยางนอยทสดอาจแสดงรปภาพ แผนภมไดอะแกรมประกอบการอธบาย วธการหนงทครผสอนนยมใชเพอฝกฝนทกษะการแกปญหาในปจจบน คอ ใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน เชน ใหผเรยนตงคาถามเพมเตมจากโจทยปญหาทกาหนดใหโดยมการเพมเงอนไข หรอการสรางโจทยปญหาขนใหม (Posing Problem) ตามความคด และหลกการทผเรยนเรยนร รวมทงแสดงวธการแกไขปญหาแลวใหเพอนในหองรวมกนพจารณาและอภปรายแสดงความคดเหนในกระบวนการแกปญหานน ๆ

ทฤษฎการเรยนรโดยวธการคนพบของบรเนอร การพฒนากระบวนการคดเชงเหตผลและสตปญญาของเดกขนอยกบองคประกอบ

ภายในและภายนอกผสมกน ในสวนทเกยวกบกระบวนการอนเนองมาจากกระบวนการภายในกระบวนการคดเชงเหตผลของเดกจะขนอยกบปฏสมพนธระหวางเดกคนอน และขนอยกบความตองการของเดกทจะพฒนาหรอเปลยนแปลงพฤตกรรมทว ๆ ไปของเดกเองดวย (จานง วบรยศร. 2536 : 13 ; อางองมาจาก Bruner. 1964 :14 ; พรรณ ช.เจนจต.2538 : 197-198 ; Collete. 1986 )

27

1. แนวคดพนฐาน 1.1 การเรยนร เปนกระบวนการทผเรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอม การ

เปลยนแปลงผลลพธของการเกดปฏสมพนธ 1.2 ผเรยนแตละคนมประสบการณและพนฐานความรแตกตาง การเรยนรจะ

เกดขนจากการทผเรยนสรางความสมพนธระหวางทพบใหมกบประสบการณและความหมายใหม 1.3 พฒนาการทางสตปญญาจะเหนไดจากการทผเรยนสามารถรบสงเราทใหเลอกไดหลายประเภทพรอมๆ กน

2. องคประกอบทสงผลตอพฒนาการดานการคด บรเนอร ไดเสนอวา กระบวนการคดและสตปญญาของเดกขนอยกบเทคนค

หลายประเภท ซงเทคนคแตละประเภทตองอาศยทกษะทเปนภาษาถอยคาและวฒนธรรมทเปนสอกลาง สรปไดวา พฒนาการดานความคดของเดกขนอยกบองคประกอบทสงเสรมและสนบสนนซงกนและกน 2 ประเภท คอ (ประยร อาษนาม. 2537 ; อางองมาจาก Stephen and Weise. 1975 : 25 - 29) 2.1 องคประกอบทเปนตวแทน (Reprsentation) หมายถง ระบบขาวสารทเดกๆจะไดรบ เพอนาไปพฒนากระบวนการคดของตนเอง มกระบวนการทเกยวของม 3 ขนตอนคอ 2.1.1 ขนทเปนตวแทนในเชงกระทา (Enactive Reprsentation) หมายถง กระบวนการกาหนดความหมายใหกบเหตการณหรอวตถสงของตางๆ โดยอาศยการกระทาเปนหลก (Lealrning by Doing) เพราะการกระทาใหดเปนตวอยางในบางโอกาสจะทาใหผเรยนเขาใจไดด กวาการอธบายดวยคาพด 2.1.2 ขนทเปนตวแทนเชงรปภาพทปรากฏใหเหน (Lconic Reprsentation ) หมายถง กระบวนการคดหรอตดสนใจในการแกปญหาอยางใดอยางหนงโดยใชภาพทเหนเปนหลก 2.1.3 ขนทเปนตวแทนเชงสญลกษณ (Symbolic Reprsentation) หมายถง กระบวนการทสามารถถายทอดประสบการณของตนใหคนอนทราบโดยการใชภาษาทเปนถอยคาเปนหลก เชน การทสามารถเลาเรองหรอเหตการณตางๆ ทประสบดวยตนเองใหผอนเขาใจโดยใชทวงทลลาของภาษาทพดภาษาหรอภาษาทเขยนแลวแตกรณ 2.2 องคประกอบทเปนบรณาการ (Integration ) หมายถงกระบวนการคดหาเหตผลทซบซอนเพอแกปญหาอยางใดอยางหนง กระบวนการคดตองอาศยองคประกอบตางๆ รวมกนหลายดานทงจากประสบการณเดม ประสบการณใหม รวมทงขอมลตางๆ ทเกยวของกบ องคประกอบทเปนบรณาการนขนอยกบปจจยตางๆ อนเนองมาจากสงแวดลอมของแตละละคนและในบรรดาปจจยเหลานน 3. หลกการสอนโดยวธการคนพบของบรเนอร ในการจดการศกษาควรคานงถงทฤษฎพฒนาดานสตปญญาทใชในการกาหนดเนอหา ความรและวธสอน ควรปรบเนอหาใหสอดคลองกบระดบสตปญญาของผเรยน โดยเรยนรจากทกษะทงาย ๆ กอนเพอเปนพนฐานของทกษะทยากและซบซอนเพมขนเรอย ๆ แบบบนไดเวยน (Spiral) เนนใหผเรยน เรยนร

28

(สรางค โควตระกล. 2536 : 203-204 ) 3.1 ผเรยนมแรงจงใจภายใน (Self-Motivation) และมความอยากร อยากเหน อยากคนพบสงทอยรอบๆ ดวยตนเอง ฉะนนครผสอนมหนาทสาคญในการจดสงแวดลอมในหองเรยน เพอใหผเรยนมโอกาสสนบสนนใหผเรยนเกดความมนใจในตนเอง 3.2 โครงสรางของบทเรยน (Structure) การจดบทเรยนจะตองใหเหมาะสมกบวยของผเรยนและธรรมชาตของบทเรยนแตละหนวย ครควรแนะนาใหผเรยนเหนหรอคนควาสงทผเรยนตองการจะเรยนร นอกจากนครผสอนควรสารวจความรพนฐานทผเรยนจาเปนตองมเพอคนพบความรใหม ถาผเรยนยงไมมพนฐานควรมวธการสรางเสรมกอนทจะเรมเรยนรบทเรยนใหม 3.3 การลาดบความยากงาย (Sequence) ของบทเรยนอยางมรประสทธภาพ โดยคานงถงพฒนาการดานสตปญญาของผเรยน และวธการทผเรยนใชเปนเครองมอในการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม คอ ขนทเปนตวแทนในเชงกระทา ขนทเปนตวแทนเชงรปภาพทปรากฏใหเหน และขนทเปนตวแทนเชงสญลกษณ 3.4 แรงเสรมดวยตนเอง (Self Reinforcement) แรงเสรมดวยตนเองมความหมายมากกวาแรงเสรมภายนอก ครผสอนควรจะใหผลยอนกลบแกผเรยนวาทาถกหรอผด แตไมควรเนนแตการทาถกเพราะการทาผดกเปนสวนหนงของการเรยนร ควรสอนให ผเรยนสามารถตงความคาดหวงทเปนจรงและเหมาะสมกบความสามารถของตน แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน ทฤษฎการเรยนรโดยวธการคนพบของบรเนอร พบวา มแนวความคดเกยวกบระดบพฒนาการทางสตปญญาสอดคลองกบทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต ทเนนวาการเรยนรของผเรยนเกดจากปฏสมพนธระหวางรางกายกบสงแวดลอมใหมทเหมาะสมโดยวธการคนพบดวยตนเองจากการนาเสนอกจกรรมของครผสอน 3 ลกษณะ คอ ของจรง รปภาพ และสญลกษณตามลาดบ โดยทเนอหาของครผสอนนามาเสนอจะตองเปนแกนแทของเนอหาวชาและอกประเดนหนงทบรเนอรเนนใหความสาคญในการนามาพจารณาวาผเรยนเกดการเรยนรอยางแทจรง คอ กระบวนการและขนตอนการคดทผเรยนจะตองสามารถแสดงวธการไดอยางถกตองและเปนลาดบขนตอน เพราะการแสดงวธการจะชวยทาใหครผสอน สามารถพจารณาเหนขอบกพรองของผเรยนไดอยางชดเจน จะไดหาวธการแกไขขอบกพรองนนไดอยางถกตอง

ทฤษฎการเรยนรของกาเย 1. แนวคดพนฐาน การเรยนร คอ การเปลยนแปลงสมรรถภาพทคงทนและไมใชการเปลยนแปลงทเกดจากการเตบโตการเรยนรจะเกดขนไดเมอมภาวะภายนอก (สงเรา) และภาวะภายใน (ความรทเกบสะสมไว) ทเหมาะสม (พรรณ ซ.เจนจต. 2538 : 434 ; สรางค โควตระกล. 2536 : 190 ; อางองมาจาก Gagne. 1958)

29

กาเย ไดเสนอแนวคดเกยวกบการสอนแบบชแนะเพอเกดการคนพบ โดยมงทผลลพธ (Product) ของพฤตกรรม การเรยนรของผเรยนจะเรยนรอะไร การเรยนการสอนจะตองกาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมวา จะใหผเรยนสามารถแสดงพฤตกรรมทพงประสงคอะไร ดงนนกจกรรมการเรยนการสอนควรเรมจากการกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมการวเคราะห พนฐานเดมของผเรยน การจดลาดบขนการเรยนรโดยการชแนะของครผสอน การจดกจกรรมการเรยนตามความถนดหรอพฤตกรรมขนสดทายของผเรยนและเชอวาผเรยนจะสามารถจดจา ความรไดนาน มปจจยทเกยวของ 3 ประการ คอ (ประยร อาษานาม. 2537 : อางองมาจาก Stephen and Weise. 1975 : 19 ) 1.1 กจกรรมทสงเสรมใหเกดความเขาใจ 1.2 ความเขาใจในสงทเรยนรอยางชดเจน 1.3 การจาแนกความรเดมและความรใหม 2. ลาดบขนตอนในการเรยนรของกาเย

กาเยไดเสนอลาดบขนการเรยนรทางดานสตปญญาออกเปน 8 ขน ไดแก (พรรณ ซ.เจนจต. 2538 : 408-411) 2.1 การเรยนรสญญาณ (Signal Learning) เปนการเรยนรทผเรยนไมสามารถควบคมได เปนการเรยนรโดยกระบวนการทเกดเนองจากความใกลชดของสงเราและการทาซาๆ เปนเรองทเกยวของกบอารมณและความรสก 2.2 การเรยนรจากความสมพนธของสงเรากบการตอบสนอง (Stimulus Response Learning) เปนการเรยนรเนองจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนองสามารถควบคมได เปนการเรยนรทเกดขนเนองจากการไดรบแรงเสรมประกอบกบการมโอกาสกระทาซาๆ 2.3 การเรยนรจากปฏกรยาตอบสนองตอเนองแบบลกโซ (Chaining) เปนการเรยนรสบเนองจากสงเราและการตอบสนองเปนลกโซ เปนพฤตกรรมทเกยวของกบการกระทา การเคลอนไหว 2.4 การเรยนรจากความสมพนธดวยภาษา (Verbal Association) มลกษณะคลายการเรยนรจากปฏกรยาตอบสนองแบบตอเนองเปนลกโซ แตในขนนจะเนนการใชภาษาทเปนสงสาคญในชวตประจาวน 2.5 การเรยนรขอเทจจรงโดยการจาแนกแยกแยะ (Discrimination Learning) เปนการเรยนรจากการรวบรวมขอมลและเตรยมความรพนฐานของสงทเรยน ไดแก การระบชอ วน สงของ สถานท และเหตการณตางๆ 2.6 การเรยนรความคดรวบยอด (Conceptual Learning) ไดแก กระบวนการ การเรยนรการเรยน ทครผสอนจดสภาพการเรยนรเพอใหเกดการตอบสนองเกดแนวคด สรปจากขอมลทปรากฏ ความสามารถบอกความแตกตางของสงของและเหตการณของสงตางๆ ได โดยการจาแนก ประเภท การจดกลมสงทมคณลกษณะคลายคลงกนและกาหนดเรองใหม

30

2.7 การเรยนรกฎหรอหลกการ (Principle Learning ) ไดแก ลาดบขนของการเรยนร ควรจะเรยงลาดบตอเนองกนอยางชดเจน ทาใหผเรยนสามารถนาความคดรวบยอดตางๆ มาสรปรวมสมพนธกน และสามารถจาแนกแยกแยะสรปเปนกฎเกณฑหรอหลกการใหมๆ จากสงทเรยนรใหปรากฏออกมา 2.8 การเรยนรทเกยวกบการแกปญหา (Problem Solving) เปนการเรยนรทตองอาศยหลกการเบองตนเปนพนฐานของความเขาใจ ทจะเปนแนวทางนาไปสกระบวนการคดใหมๆ สามารถประยกตใช นากฎเกณฑไปใชในสถานการณใหม โดยมงทจะแกปญหา การสรางสรรค อธบายเหตการณและอางองเหตผลหรอการทานายผลทไดจากสงตางๆ การเรยนรทสมพนธและจาเปนกบการเรยนรในสถาบนการศกษาและการเรยนร คอ การเรยนรในระดบท 5 ถงระดบท 8 (วชย วงษใหญ. 2537 : 91-92 ; ดวงเดอน ออนนวม. 2533 : 23 ; อางองมาจาก Schminke and Oters. 1978 : 13-14) การเรยนรในขนสงตองอาศยความรเกยวกบภาษาเปนพนฐาน เพราะจะชวยทาใหเกดความคดรวบยอด เขาใจหลกการ จนกระทงนาหลกการไปใชในการแกปญหาตางๆ ได สอดคลองกบหลกการจดลาดบขนการเรยนร ความคดรวบยอดหลกเกณฑ โดยการสรปดวยตนเองไมใชครผสอน เปนผบอกและขนสดทายผเรยนจะสามารถนาความรไปใชแกปญหาได 3. การจาแนกประเภทของจดประสงค กาเย และ บรกส (Gagne and Briggs. 1974 : 23-70) ไดจาแนกประเภทของจดประสงคทเปนผลทคาดหวงจากการสอนออกเปนสมรรถภาพ 5 ประการ คอ 3.1 ทกษะทางสตปญญา (Intellectual Skill) คอ ความสามารถในการใชสมองในการเรยนและการคดในดานตางๆ ทเปนหวใจของการเรยนรในโรงเรยนเปนสมรรถภาพททาใหมนษยตอบสนองสงแวดลอม โดยผานทางสญลกษณทเปนภาษา ตวเลขและสญลกษณ แบงตามความซบซอนได 5 ประเภท ไดแก 3.1.1 การจาแนก (Discrimination) คอ ความสามารถในการจาแนกความเหมอนและความแตกตางของสงตางๆ โดยการเปรยบเทยบจากคณสมบตของสงของ 3.1.2 การเรยนรความคดรวบยอดเชงรปธรรม (Concrete Concept Learning) การเรยนรความคดรวบยอดเชงรปธรรม เปนการเรยนรทผเรยนสามารถจดกลม

3.1.3 ความคดรวบยอดเชงนยาม (Define Concept) กลาวไดวา บคคล มการเรยนรความคดรวบยอดเชงนยาม เมอสามารถแสดงความหมายของประเภทสงตาง ๆ เหตการณหรอความสมพนธตาง ๆ 3.1.4 กฎหรอหลกเกณฑ (Rule Learning ) หมายถง การเรยนรกฎหรอหลกเกณฑอยางเขาใจและมความหมาย จะเหนไดจากการทผเรยนสามารถนาความคดรวบยอด มาตงเปนกฎเกณฑและนาไปใชได 3.1.5 กฎเกณฑขนสง (Higher-Order Rule Learning) หรอการแกปญหา หมายถง การเรยนรทตองอาศยทกษะการคดทจะรวมหรอหาความสมพนธของกฎเกณฑตงแต 2 หลกกฎเกณฑและสามารถนาไปใชแกปญหาได 3.2 ยทธศาสตรการคด (Cognitive Strategies) เปนกระบวนการภายในของมนษยท

31

3.2.3 การเรยกขอมล เปนการเรยกขอมลทสะสมไวมาเพอใช การแกปญหา บทบาทของครคอ ชวยจดสภาพการณ เพอกระตนใหผเรยนไดฝกแกปญหา

3.3 การเรยนรขอสนเทศทางวาจา (Verbel Information ) เปนการเรยนร ขอสนเทศหรอเทจจรงตางๆ โดยการใชวาจา หรอเปนความสามารถทผเรยนสามารถบอกขอเทจจรงความคดหรอการเรยกชอตางๆ ในรปของหลกการหรอทฤษฎได โดยผเรยนมความคดรวบยอด เกยวกบสงนน หรอเรองนนอยแลว

3.4 ทกษะการเคลอนไหว (Motor Skill) เปนความสามารถในการ เคลอนไหวกลามเนอสวนตางๆ และการทากจกรรมกลาวคอ ในการทากจกรรมตางๆ ของมนษยตองมการทางานประสานสมพนธระหวางกลามเนอกบสวนตางๆ และตองมสตปญญาในการคดขนตอนการทางาน ในใดควรทากอนหลง

3.5 เจตคต (Allitudes) เปนเรองทซบซอนและมความรสกดานอารมณ เกยวของ ทมองไมเหนเปนตวกาหนดบคคลใหมการกระทาตางๆ แลวแตความเชอ คานยม และความรสกในการจดการเรยนการสอน

4. การจดลาดบขนการเรยนร (Hierarchy Learning) 4.1 ความหมายและความสาคญของลาดบขนการเรยนร

การจดลาดบขนการเรยนร หมายถง การจดกลมของเนอหาวชาหรอประสบการณเรยนรใหมความตอเนอง และสอดคลองกบแนวคดทางทฤษฎ โดยสงทเรยนกอนจะเปนสอกอใหเกดการถายโยงทางบวก (Positive Transter) ไปยงสงทเรยนภายหลง และในบางครงผเรยนจาเปนตองเรยนเนอหายอยอนทเปนเนอหาพนฐานทจาเปนมากอน กอนทจะเรมเรยนบทเรยนใหม ซงลาดบขนการเรยนรไดมาจากการวเคราะหกจกรรมการเรยนร ทมองคประกอบสมพนธกนเปนโครงสราง ทาใหไดกลมของสมรรถภาพทางเชาวปญหา หรอกจกรรมการเรยนรหรอพฤตกรรมขนตากวาทสามารถถายโยงการเรยนรไปสพฤตกรรมทสงกวา (กมล ภประเสรฐ. 2523 ; Gagne and Baggs. 1974)

4.2 หลกการของการจดลาดบขนการเรยนร 4.2.1 การถายโยงความร เนอหาวชาใดจะเปนลาดบขนกบอกเนอหาหนง

กตอเมอเนอหาวชานนกอใหการถายโยงทางบวก ไปยงอกเนอหาหนง กลาวคอ สงทเรยนกอน มกจะงายกวาและเปนองคประกอบของเนอหาวชาทยากและซบซอนขนไป

32

4.2.2 การวดผล เนอหาวชาใดจะเปนลาดบขนกบอกเนอหาหนง ในเมอ ผเรยนจะเรยนเนอหาวชาทยากและสลบซบซอนกวาได กอเมอผเรยนมพฤตกรรมทแสดงวาไดผานการเรยนวชาทเปนพนฐานมาแลว

4.2.3 การพฒนาการ เนอหาวชาใดจะเปนลาดบขนกบอกเนอหาวชาหนง เมอผเรยนทเรยนเนอหานน กาวสพฒนาการขนสงกวาได กตอเมอผเรยนนนไดผานพฒนาการขนตากวา และพฒนาการทเปนพนฐานมาแลว

4.3 วธวเคราะหกจกรรมการเรยนร เปนวธวเคราะหททาใหไดการเรยนรทเปนพนฐานกน ตามลาดบจาก

พฤตกรรมขนตนจากพฤตกรรมปลายทาง มขนตอน ดงน (กมล ภประเสรฐ . 2523) 4.3.1 กาหนดจดมงหมายเชงพฤตกรรมปลายทางใหชดเจน โดยตองตอบ

คาถามใหไดวา พฤตกรรมใดทผเรยนควรจะสามารถปฏบตไดกอน ทจะมพฤตกรรมปลายทางน ผลทไดคอ พฤตกรรมดาเนนการ (En Route Behaviors) ทจะนาไปสพฤตกรรมปลายทาง

4.3.2 วเคราะหพฤตกรรมปลายทาง เปนพฤตกรรมรอง โดยตองตอบ คาถาม ผเรยนจะสามารถปฏบตกจกรรมการเรยนรน โดยอาศยการชแนะเทานน ผเรยนควรปฏบตพฤตกรรมใดไดเสยกอน ผลทไดคอ พฤตกรรมยอยทเปนพนฐานตอเนองกนตามลาดบจนถงพฤตกรรมปลายทาง

4.4 ขนการเรยนการสอนของกาเย กาเย กลาววา การเรยนการสอนเปนกระบวนการ ทสอดคลองกนในการทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมผเรยนไปในทางทพงปรารถนา และไดเสนอวธเพอนอาไปสการเรยนร และวธการสอน เพอใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนรดงน (Slaring. 1991)

4.4.1 วธการเรยนร กาเยไดแบงวธการ 8 ขนตอน เพอนาไปสการเรยนรดงน 4.4.1.1 ขนจงแรงใจ เปนขนตอนทผเรยนเกดแรงจงใจภายใน เนองจาก

เกดความคาดหวงทไดรบ การเสรมแรงเมอบรรลเปาหมายการเรยนรแลว 4.4.1.2 ขนความเขาใจ เปนขนทผเรยนจะตองใหความสนใจทจะรบรสงท

เรยนในขณะนน หรอความสนใจนาไปสการเลอกรบรสงเรานน 4.4.1.3 ขนการนาขอมลทเรยนรมาแปลงเปนรหส เปนการนาขอมลท

เรยนรมาแปลงเปนรหส หรอความเขาใจเฉพาะตน โดยอาจเกดจากการผสมผสานกบความรเดมกลายเปนความรใหมทมความหมายและจดจาไดนาน

4.4.1.4 ขนกกเกบ เปนการนาขอมลทถกดดแปลงเขามาเกบในรปของ ความจาชวคราว หรอความจาถาวร

4.4.1.5 ขนการระลกได เปนกระบวนการทผเรยนดงขอมลหรอสงเรา ออกมาใชหลงจากผานกระบวนการในขนท 4 ในบางครงผเรยนอาจจะนกไมออก เนองจากเกดการลม ดงนนอาจจะตองชาการชแนะของครผสอน

33

4.4.1.6 ขนนยทวไป เปนการนาความรไปใชในสถานการณตางๆ โดยความเขาใจหรอ การถายโยงการเรยนร

4.4.1.7 ขนปฏบต เปนการกระทาทสงเกตไดจากพฤตกรรมของผเรยน นน คอ มการ เปลยนแปลงเกดขนหลงจากผานกระบวนการเรยนรแลว

4.4.1.8 ขนขอมลยอนกลบ เปนระยะสดทายของการเรยนร คอ การใหผเรยนไดรบทราบผลของการเรยนทเกดขน ถอวาเปนแรงเสรมอยางหนง 4.4.2 วธการสอน กาเย ไดเสนอแนะวธการสอน เพอใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนร ออกเปน

7 ขนตอนดงน 4.4.2.1 การกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจภายในการบอกจดประสงคของบทเรยน 4.4.2.2 ชนาใหผเรยนใสใจในประเดน ทสาคญในบทเรยน 4.4.2.3 สอนขอมลหรอเนอหาใหม โดยสมพนธกบความรททาใหผเรยน สามารถระลก

ถงความรเดมได 4.4.2.4 ใชรปแบบการสอนอยางหลากหลาย สอดคลองกบเนอหาและวตถประสงค

ของบทเรยน 4.4.2.5 จดสถานการณใหผเรยนไดคนพบวธการระลกถงสงทเรยนในหลาย ๆ ลกษณะ

เชน การชแนะ การใชคาถามนาเปนตน 4.4.2.6 สะสมการถายโดยการเรยนร คอการสงเสรมใหผเรยนนากฎเกณฑ ไป

ประยกตใชกบสถานการณทมความเกยวของไดอยางเหมาะสม ตรวจสอบความกาวหนาของผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เพอใหไดขอมลทสอดคลองกบสภาพจรง

แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน ทฤษฎการเรยนรของกาเย มแนวคดวา การ เรยนรเปนสมรรถภาพทคงทน และเกดขนเมอสงเราทมากระตนมความสอดคลองกบความรเดมทผเรยนมอย ดงนนการจดลาดบขนขนการเรยนรของเนอหา เพอจดโครงสรางของเนอหาตามลาดบตามความยากงายหรอความซบซอน จงเปนสงทมความสาคญนากรนามาเปนแนวทาง ในการกาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม (จดประสงคนาทาง)โดยมเปาหมายสงสดของการเรยนรคอ ใหผเรยนเกดการเรยนรเกยวกบการแกปญหา และใหความสาคญของผลลพธ(Product) ทถกตองจากการแกปญหา วามความสาคญในการนามาประกอบพจารณาวาผเรยนไดเรยนรเกยวกบการแกปญหาอกดวย ทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายของออซเบล ( Theory Meaningful learning ) 1. แนวความคดพนฐาน การรบรหรอการคนพบ เปนขนแรกของการเรยนร ขนตอมาผเรยนจะตองนาความรทไดจดจาไวใชตอไป ถาผเรยนตองการใหความรทไดรบใหมเกดความคงทนจดจาไดนานโดยการนาไปสมพนธกบความรเดมกอใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย แตถาไมนาความรใหมไปสมพนธกบความรเดมจะเกดการ

34

1.1 การเรยนแบบรบรอยางมความหมาย เปนการเรยนทไดรบการสอนสงใหมอยางครบถวนและผเรยนนาไปสมพนธ กบความรเดมทมอย 1.2 การเรยนรแบบรบรโดยการทองจา เปนการเรยนรทผเรยนไดรบการสอนสงใหมอยางครบถวนและผเรยนทองจาไว 1.3 การเรยนแบบคนพบอยางมความหมาย เปนการเรยนรทผเรยนคนหาคาตอบดวยตนเองและนาไปสมพนธกบความรเดมทมอย 1.4 การเรยนแบบคนพบโดยการทองจา เปนการเรยนรทผเรยนคนพบแตทองจาไว 2. การเรยนแบบรบรอยางมความหมาย ออซเบล ไดแบงการเรยนแบบรบรอยางมความหมายออกเปน 3 ประเภท คอ (สรางค โควตระกล.2536:155) 2.1 การเรยนรระดบพนฐาน เปนการเรยนรโดยการรบรอยางมความหมาย โดยใชขบวนการจดการหมวดหมทเปนการเชอมโยงสงทเรยนรใหมกบหลกการหรอกฎเกณฑทเคยเรยนรมาแลวอยางมความหมาย 2.2 การเรยนรโดยวธการอนมาน เปนการเรยนรโดยการจดกลมของสงทเรยนรใหมใหเขากบมโนมตทกวางและครอบคลมกวา 2.3 การเรยนรโดยวธการเชอมโยง เปนการเรยนรหลกการ กฎเกณฑเชงผสมในวชาคณตศาสตรและวชาวทยาศาสตร โดยการใหเหตผลหรอผลจากการสงเกต 3. เทคนคแอดวานซออแกไนเซอร (Advance Organizer) เทคนคแอดวานซออแกไนเซอร (Advance Organizer) เปนการจดเรยบเรยงขอมลขาวสารทตองการใหผเรยนรออกเปนหมวดหม หรอใหหลกการอยางกวางๆ กอนทจะเรยนความรใหมหรอแบงบทเรยนออกเปนหวขอสาคญ ถามความคดรวบยอดทสาคญเกยวกบ หวขอทจะตองเรยนรใหมควรทจะอธบายใหผเรยนทราบกอนทจะสอนหนวยการเรยนใหม หรอกลาวไดวาเปนเทคนควธทเชอมความรเดมกบความรใหมเขาสโครงสรางความรทแตละบคคลมอย (พรรณ ช เจนจต. 2538:398)

4. หลกการจดการศกษา ออซเบล กลาววา ความสาคญของการใหการศกษา คอ การใหความรทถกตองชดเจน มความหมาย เปนความรทรวบรวมไวอยางเปนระบบระเบยบ โดยเสนอหลกการทจะทาใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงค ม 2 ประการ คอ (ประยร อาษานาม.2537: อางองมาจาก Stephen and Weise. 1975:19-21)

35

4.1 การจดความรใหมโครงสรางทเหมาะสม 4.2 การจดลาดบความยากงายของความรอยางเหมาะสม 5. วตถประสงคของการจดการศกษา ออซเบล ไดนาเสนอวตถประสงค ทสาคญของการศกษา 2 ประการ คอ (ประยร อาษานาม.2537: อางองมาจาก Stephen and Weise. 1975:19-21) 5.1 กระตนใหผเรยนมความตองการทจะเรยนร และมความคงทนในการเรยนรมากทสด 5.2 ใหความรฝกทกษะในการแกไขปญหาได อยางมประสทธภาพ การเรยนรอยางมความหมายจะเกดขนเมอความรใหมเชอมมโนมตทอยในโครงสรางของความรเดมทมอยในสมองดวยกระบวนการดดซม เรยกวา ซบซเมอร แตถาไมไดนาความรใหมเขาไปเชอมกบความรเดมทมอยจะเปนการเรยนรแบบทองจา แนวคดทจะไปใชในการพฒนารปแบบการสอน ประเดนทผวจยสนใจทไดนามาใชในการพฒนารปแบบการสอนครงน คอ การผสมผสานรปแบบการเรยนรแบบรบรอยางมความหมาย เพราะการเรยนทจะใหผเรยนเรยนรวชาวเคราะหเชงปรมาณ โดยการคนพบดวยตนเองนนเปนสงทเปนไปไดยาก เนองจากวชาวเคราะหเชงปรมาณ เปนวชาทเปนนามธรรมคอนขางสง หรอคนเคยกบการเรยนการสอนทครผสอนเปนผ ถายทอดแนวความคดมาโดยตลอด การเรยนการสอนโดยการคนพบดวยตนเองอาจจะตองใชเวลานานหรอในบางครงอาจไมสามารถเกดเรยนรใดๆ กได ดงนนในการจดการกจกรรมการเรยนการสอนผวจยเนนเนอหาทมความหมายและสอดคลองกบชวตประจาวนของผเรยน โดยเนนการเชอมตอของประสบการณใหมใหสอดคลองกบประสบการณเดมของผเรยนใหมากทสด ทฤษฎการประมวลผลทางปญญา (Cognitive information processing Model) 1. ความหมายของทฤษฎการประมวลผลทางปญญา ทฤษฎการประมวลผลทางปญญา เปนทฤษฎทอธบายกระบวนการเรยนรหรอพฒนาการทางสตปญญาในรปของการประมวลผลขอมลทประกอบดวย การจดโครงสรางขอมลเพอจดระบบ การเรยกใช การสงเคราะหอยางตอเนอง และการปรบและปรงแตง เพอนาไปใชในการคดและการแกไขปญหาหรอการเรยนร นอกจากนยงใชอธบายผลของการประมวลผลขอมล ในรปโครงสรางความรทางสตปญญา (Cognitive Structure) กระบวนการทางปญญา (Cognitive processing) และกรอบการวเคราะห (Schemata) (Snow and Lohman. 1989) ทฤษฎการประมวลผลทางปญญา เปนทฤษฎทเกดจากผลการสงเคราะหงานวจยและแนวคดทางจตวทยาของนกจตวทยา นกวชาการจากกลมทฤษฎ 3 กลม คอ (กรมวชาการ. 2538:12-13) 1) กลมทฤษฎทางจตวทยา 2) กลมเพยเจตเดยน และ 3) กลมประมวลผลขอมล 2. องคประกอบเชงระบบของกระบวนการประมวลผล แบบจาลองระบบประมวลในมนษยตามการแบงเชงตรรก ประกอบดวยหนวยความจา 3 ประเภท ไดแก

36

2.1 หนวยความจาสารอง เปนหนวยความจาททาหนาทรบขอมลจากประสาทสมผสทงหา ขอมลจะอยในหนวยความจาสวนนเปนระยะเวลาสนๆ เพอใหสมองจาแนกประเภทและใสรหสกอนทจะจดสงใหหนวยความจาชวคราว เพอทาการประมวลผลขอมล ในหนวยความจาสารองประกอบดวยกระบวนการ ดงน 2.1.1 การบนทกสมผสขอมลทรบจากการประสาทสมผสทงหาจะมาพกอยเพอใสรหสประมาณ 1-3 วนาท เพอรอการตดสนใจวานาสนใจหรอไม ถาสนใจกจะบนทกหรอแปรรปเกบไวในหนวยความจาชวคราว 2.1.2 การระลกได เกยวของกบการสงเกตลกษณะของสงทเราทสามารถเชอมโยงกบขอมลทสะสมไวแลวในหนวยความจาถาวร 2.1.3 การสนใจ เปนลกษณะของการเลอกใหความสนใจเฉพาะขอมลบางสวนทอยในการเอาใจใสเทานน 2.2 หนวยความจาชวคราวเปนพนททกระบวนการประมวลผลเกดขนโดยรบขอมลจากสภาพแวดลอมโดยผานหนวยความจาสารอง และเรยกใชขอมล จากหนวยความจาถาวรในรปของขอมลเพมเตม กระบวนการและกรอบการวเคราะหทเรมจากกระบวนการงายๆ จนกระทงบรรลการแกปญหาทเปนกระบวนการทซบซอนแตเนองจากมพนทจากดทาใหไมสามารถประมวลผลขอมลจานวนมากดวยกระบวนการขนตอนเดยวถามขอมลจานวนมากจงตองมการบนทกผลเปนชวงๆ เพอใชในการประมวลผลขนตอไป แตถามการฝกฝนทกษะการแกปญหาอยางสมาเสมอ จะทาใหเปนผเชยวชาญทมวธการรวบรดและมประสทธภาพทชวยทาใหสามารถใชพนทในการประมวลผลนอยลง ในหนวยความจาชวคราวจะมจะมการประมวลผลเกดขน 2 ลกษณะ คอ (Schneider and Shiffin. 1977) 2.2.1 แบบทตองควบคม เปนการเรยกใชขอมลจากหนวยความจาถาวร การคนหา การเลอกใชและการจดลาดบอยในการควบคมของสมองมการประมวลผลทละขนตอนเพราะตองใชพนททงหมดในการประมวลผล 2.2.2 แบบอตโนมต จะมการประมวลผลตามลาดบขนตอนของแผนงานทเกบไวในหนวยความจาถาวรทาใหการตอบสนองเปนแบบปฏกรยายอนกลบโดยไมอยภายใตการสงการหรอควบคมดแลของสมอง เปนการประมวลผลทเกดจากการฝกฝนอยางสมาเสมอเปนระยะเวลานาน 2.3 หนวยความจาถาวร เปนพนททเกบขอมลความรทผานกระบวนการประมวลผลในหนวยความจาชวคราว แตการจดเกบมลกษณะถาวรลบทงไมไดโดยงาย นอกจากจะไดรบบาดเจบและจากโรคภยทางสมอง แตสามารถปรบรปแบบหรอโครงสรางไดเรอยๆ ซงเปนผลจากประสบการณและการเรยนร มพนทจดเกบไมจากด (Federiksen.1984) ความรทไดเกบในหนวยความจาถาวรแบงเปน 2 ประเภท คอ 2.3.1 ความรเชงเนอหา เปนความรทเปนขอเทจจรงเกยวกบความหมาย หรอลกษณะของสงของหรอปรากฏการณตลอดจนสาระทางวชาการ การเรยกใชขอมลจะเปนระบบเครอขาย เมอหนวยความรหนงถกกระตนจะทาใหหนวยความรอนตนตวเตรยมพรอม ดงนนประสทธภาพของการเรยกใชขอมลจะขนอย

37

2.3.1.1 การเชอมตอแบบนทาน เปนหนวยความรทเชอมตอกบขอมลอนๆ ในเครอขายทเปนรปธรรม ไดแก สงของหรอประสบการณในชวตประจาวนหนวยความรนมความผกพนอยกบสภาพแวดลอมทเปนทมาของหนวยความรนน การเรยกใชความรประเภทนตองใชความรในสภาพแวดลอมเปนสงเรา ขอบเขตการใชนคอนขางจากด กลาวคอ จะนาไปประยกตใชในสถานการณทมสภาพแวดลอมตางจากเดมไดยาก 2.3.1.2 การเชอมตอดวยความหมาย หนวยความรทเชอมตอกบขอมลอนๆ ในระบบการเชอมตอดวยความหมายจะมลกษณะการเชอมตอในรปแบบของความสมพนธเชงความหมายกบความคดรวบยอดอนๆ ในเครอขาย จงมลกษณะไมผกพนกบสภาพแวดลอมมเปนรปธรรม ทาใหสามารถเรยกใชไดในขอบเขตและสถานการณทกวางขวาง 2.3.2 ความรเชงการการบวนการ คอ ความรทเกยวกบวธการขนตอนการปฏบตทมความสมพนธกบทกษะอยางแยกแยะไมออกความรเชงกระบวนการเปนความรทพฒนามาจากบางสวนของความรเชงเนอหาและจะมการพฒนาตอไปเรอยๆ ตามประสบการณหรอการเรยนรทเพมขน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ (Snow and Lohlman.1989:263-331) 2.3.2.1 การะบวนการหรอทกษะทางปญญา แบงออกเปน 2 ระดบ คอ 1. กระบวนการทางปญญาระดบตกตา เปนกระบวนการหรอทกษะทใชสาหรบการประมวลผลอยางงายๆ ในชวงความจาในการทางาน เชน การใสรหสการจดเกบและเลอกใชขอมลและการแปลงขอมล เปนตน 2. กระบวนการทางปญญาระดบสง เปนกระบวนการทใชในการวางแผน กระตน กากบ ดแลประเมนและปรบปรงกระบวนการทางปญญาในระดบตา 2.3.2.2 กรอบการวเคราะห เปนโครงสรางระดบสงทางสตปญญามลกษณะเปนเครอขายของระบบความสมพนธขนสงระหวางความคดรวบยอด ความรเชงเนอหาและความรเชงกระบวนการ กรอบการวเคราะหเปนเครองมอสาคญในการจดเกบเรยกกลบ และใชประโยชนความรทงสองประเภทไดอยางเปนระบบ เพอการตความและการแกปญหา กรอบการวเคราะหแบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก (Messick.1984:215-237;Snow and Lohman. 1989:263-331) 1. กรอบการวเคราะหประเภททวไป เปนกรอบทประกอบดวยหนวยความร ความสมพนธและกระบวนการทสอดคลองกบหลกวชาการและเปนทยอมรบทวไป 2. ทฤษฎไรเดยงสา เปนกรอบทประกอบดวยความคดรวบยอด ความสมพนธหรอกระบวนการทบคคลรบรมาอยางผดๆ หรอไมสมบรณ โดยจะแสดงออกในรปความเชอหรอทศนะสวนบคคลทผดหลกวชาหรอเหตผลและไมเปนทยอมรบของคนทวไป เปนสงทแกไขไดยากและเปนปญหาตอการเรยนรในอนาคต 3. แบบจาลองทางปญญา เปนกรอบทมลกษณะคลายกรอบการวเคราะหทวไป แตจะมการใชทไมเจาะจงและการเลอกใชไมมกฎเกณฑทแนนอน

38

3. กระบวนการประมวลการเรยนร

3.1 การพฒนาโครงสรางความร (Knowledge Structure) หนวยความจาถาวรทรบขอมลทผานจากการประมวลผลเบองตนในหนวยความจาชวคราวและจดเกบในรปหนวยความร ในระยะเรมตนหนวยความรจะอยเดยวๆ ไมมความสมพนธกน จะถกเรยกใชในการประมวลผลขอมลใหม โดยใชกระบวนการทางปญญาในหนวยความจาถาวรกอใหเกดความสมพนธทเชอมตอระหวางหนวยความร เปนกลมทสมพนธกน ความสมพนธจะมการพฒนาจะมการพฒนาเมอไดรบขอมลเพมขนและมการใชขอมล โดยใชกระบวนการทางปญญาทซบซอนมประสทธภาพสงขนนาไปสการพฒนาโครงสรางความรทมแบบแผนและเปนระบบ มประสทธภาพสงในการเรยกใชในสถานการณตางๆ และทาใหขอมลใหมๆ ทรบเขามามการเชอมโยงกบขอมลเกาไดงายและรวดเรวยงขน 3.2 การพฒนาทางกระบวนการทางสตปญญา (Coognitive Process) ความรทไดจดเกบในหนวยความจาถาวรประกอบดวยความรเชงเนอหาและความรเชงกระบวนการ ซงความรเชงกระบวนการในระยะแรกจะเกบอยในรปความรเชงเนอหากอน และสามารถนาไปใชได โดยอาศยทกษะการการแกปญหาทวไปทอยในหนวยความจาถาวรทมลกษณะคลายกบการประมวลผลแบบควบคม ในการเกบขอมลลกษณะนยงไมม สวนประกอบทเปนเงอนไขระบจดประสงคการใชจงสามารถนาไปใชไดอยางกวางขวาง ในระยะตอมาเมอบคคลไดรบการฝกฝนและมประสบการณมากขน ความรเชงกระบวนการทจดเกบในรปเนอหาจะเปนความรเชงกระบวนการทแทจรงสามารถนาความไปใชไดโดยตรง 3.3 การพฒนากรอบการวเคราะห (Schemata) กรอบการวเคราะหเปนโครงสรางระดบสงของสตปญญา ประกอบดวยเครอขายของความสมพนธ ระหวางหนวยความรตางๆ ทงความรเชงเนอหาและความรเชงกระบวนการหรอเปนพฒนาตอจากการจดโครงสรางในสมองหนวยความจาถาวร การไดรบประสบการณและการฝกฝนเพมเตมทาใหเกดประมวลผลในสมอง จะตองเรยกใชขอมลโครงสรางความร และกระบวนการตางๆ และนาผลการประมวลจดเกบในหนวยความจาถาวร กอใหเกดการปรบองคประกอบในโครงสรางความรตลอดเวลา กรอบการวเคราะหทพฒนาจะถกจดเกบเปนขอมลประเภทหนงในหนวยความจาถาวรและสามารถเรยกกลบมาใชเปนกรอบชวยในการตความหมาย หรอกาหนดแนวทางปฏบต ในการแกปญหากรอบการวเคราะหจะถกกระตนโดยขอมลจากสงแวดลอมทมลกษณะสอดคลองกบองคประกอบสาคญของกรอบวเคราะห ดงนนกรอบการวเคราะหจงมลกษณะการใชคอนขางเฉพาะเจาะจงกบปญหาแตละประเภท และจะมการพฒนาควบคไปกบความเชยวชาญทเพมขนนนคอ จะตองมการพฒนาความสมพนธระหวางกรอบตางๆ จนเกดเครอขายทเปนระบบและมการเคลอนไหวอยางไมหยดนง ทาใหสามารถเลอกใชกรอบตางๆ ไดอยางกวางขวางเพอใชในการตความและแกปญหาจากมมมองทหลากหลาย

แนวคดทนาไปใชในการพฒนารปแบบการสอน ทฤษฎการประมวลผลทางปญญา แบงความรออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ความรเชงเนอหา ทเกยวของกบการเรยนรเนอหาวชาทผเรยนจะตองมความรอบรทถกจดเกบอยางเปนระบบ และสามารถทจะตอบสนองไดทนท เมอถกกระตนจากสงแวดลอม

39

สวนท 3 หลกการเรยนร การเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) 1. ความหมายและองคประกอบของการเรยนรแบบรวมมอ การเรยนรแบบรวมมอ เปนรปแบบการจดการเรยนทแบงผเรยนเปนกลม โดยใหสมาชกในกลมมความสามารถทแตกตางกน มการเปลยนความคดเหน สบคน อภปราย อธบาย บรรยายชวยเหลอ สนบสนน ซงกนและกน มความรบผดชอบรวมกนทงในสวนของตนเองและสวนรวม เพอใหกลมไดรบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนด ครผสอนมบทบาทเปนผคอยใหความชวยเหลอ และรวบรวมขอมลในการเรยนรของผเรยน ไมใชแหลงความรทคอยปอนแกผเรยน แตผเรยนจะเปนแหลงความรซงกนและกนเอง (ทศนา ประสานศร.2536:23-25; วชาดาสนประจกษ .2536:27-28:; สรศกด หลาบมาลา. 2536 : 3 ; Artzt and Newman. 1990 : 448-449 ; Slavin. 1990 : 3; Woolfolk. 1993) มองคประกอบทสาคญ ดงน (Johnson and Johnson. 1987: 446-452 ; Johnson and Johnson. 1991; Slavin. 1990) 1.1 การพงพากนในเชงสรางสรรค คอ สมาชกในกลมทางานและมเปาหมายรวมกน แบงปนวสดอปกรณ ขอมล มบทบาทหนาทและประสบความสาเรจรวมกนอยางเทาเทยม 1.2 การเผชญหนา เปนการสนบสนนการเกดปฎสมพนธ การอภปรายแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน หรออธบายความรใหกบเพอนในกลมเปนรปแบบการตดตอกนโดยตรงกอใหเกดปฏกรยายอนกลบ เพอตรวจสอบและเปดโอกาสใหสมาชกเสนอแนวคดใหมๆ 1.3 ความสามารถในการใชเหตผลเปนรายบคคล การเรยนรของสมาชกทกคนในกลมมการชวยเหลอสงเสรมซงกนและกน เพอใหเกดความสาเรจตามเปาหมายกลมโดยทสมาชกทกคนในกลมเกดความมนใจและพรอมทจะไดรบการทดสอบเปนรายบคคล 1.4 ทกษะระหวางบคคลและการทางานในกลมยอย เปนทกษะควรไดรบการฝกฝนเพราะเปนทกษะทชวยใหการทางานกลมระสบความสาเรจ เชน ทกษะการสอสารการเปนผนา การไววางใจผอน การตดสนใจการแกปญหา เปนตน 1.5 กระบวนการกลม เปนกระบวนการทางานอยางมขนตอน หรอวธการทจะชวยใหการดาเนนกลมเปนไปอยางมประสทธภาพ สมาชกทกคนในกลมตองทาความเขาใจในเปาหมาย มการวางแผนรวมกน ดาเนนงานตามแผนตลอดจนประเมนผลและปรบปรงงานอยตลอดเวลา

40

2. แนวคดพนฐานของการเรยนแบบรวมมอ การเรยนแบบรวมมอมแนวคดพนฐานดงน (Joyce,Weil and Showers. 1992) 2.1 สรางแรงจงใจมากกวาการเรยนรแบบรายบคคล เพราะการมจดมงหมายเดยวกนของกลมจะทาใหเกดพลงทสรางสรรคแกกลม 2.2 สมาชกทกคนในกลมจะเกดการเรยนรโดยการพงพาซงกนและกน 2.3 การเกดปฎสมพนธในกลม นอกจากทาใหเกดการพฒนาดานสตปญญาแลวยงพฒนาทกษะทางสงคมใหกบสมาชกของกลมดวย 2.4 เกดความรสกในททางทด ระหวางสมาชกในกลมและบคคลอนๆ 2.5 พฒนาความรสกในการยอมรบตนเอง (Self Esteem) จากการยอมรบและความเอาใจใสของสมาชกในกลม 2.6 พฒนาความสามารถในการทางานรวมกนเปนกลมอยางมประสทธภาพ 2.7 เกดการพฒนาทกษะทางสงคม ทจะสามารถนาไปใชเมอจบการศกษา ออกไปประกอบอาชพในสงคมทตองอาศยการรวมมอกนเปนสาคญ 3. บทบาทของครในการเรยนแบบรวมมอ บทบาทของครผสอนในการเรยนแบบรวมมอ จาแนกเปน บทบาทกอนสอน ขณะสอนและหลงสอนมรายละเอยดดงน (Simom. 1986 : 40-43) 3.1 บทบาทในการเลอกสาระสาคญ เนองจากมขอจากดดานเวลาและเนอหามจานวนมาก ดงนนครผสอนตองเลอกเนอหาทคดวามความสาคญ จากประสบการณของตนเอง โดยเฉพาะเนอหาทมงใหผเรยนมโอกาสในการพฒนาทกษะการแกปญหา สตปญญา ความคดสรางสรรค และมความเชอมนในการเรยนคณตศาสตรเพมขน 3.2 การเปนผจดการบวนการเรยนการสอนใหสอดคลองกบเนอหาทเลอกจาแนกออกเปน 3 ลกษณะดงน 3.2.1 เนอหาทเปนขอเทจจรง ใหใชวธสอนแบบบรรยายประกอบการสาธต จะทาใหเกดประสทธภาพในการสอนมากกวาวธอน 3.2.2 เนอหาทเนนการใชกระบวนการในการเรยนรหรอแกปญหาตองใหผเรยนไดลงมอปฏบตจนผเรยนเกดการเรยนรแบบรอบรในกระบวนการนนๆ 3.2.3 เนอประเภทความคดรวบยอด ผเรยนจะเรยนรไดดในการคนพบดวยตนเองจากการทางานกลม เพราะผเรยนจะรวมกนสรางความร ความเขาใจอยางมความหมาย 3.3 เปนผอานวยความสะดวกขณะทผเรยน เรยนรมโนมตใหม ครผสอนจะเปนผใหขอมล จดวสดอปกรณทจะชวยทาใหผเรยน เรยนรความคดรวบยอดนนและเปนผชแนะใหผเรยนความเชอมโยงระหวางความคดรวบยอดเดมกบความคดรวบยอดใหม 3.4 เปนผใชคาถามกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคด ครผสอนจะตองเปนผต งคาถาม เพอกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคด และคนพบสงทจะเรยนรใหมดวยตนเอง คาถามทใชควรเปนคาถามท

41

3.5 เปนผพจารณาแบงเนอหาเปนเนอหายอยๆ การมอบหมายใหผเรยนทางานเปนกลม เปนงานทยงยากซบซอน ดงนนเปนหนาทของครผสอนทจะตองแบงเนอหาเปนเนอหายอยๆ เพอใหผเรยนเกดคนเคย และความชานาญกอนททางานชนใหญทยงยากซบซอนมากขน 3.6 เปนผทประเมนผลความร และความเขาใจของผเรยนอยางสมาเสมอในการทางานยอยๆ ทมอบหมายใหจะตองมการประเมนทกครง และวธใชการประเมนผลทสอดคลองกบพฤตกรรมทตองการประเมน อาจใชแบบฝกหด แบบทดสอบ หรอแบบสงเกต

4. ประโยชนของรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ ประโยชนของรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ มดงน (สรย บาวเออร.2535:19-20;Kyriacou and Newson. 1991:44)

4.1 ทาใหผเรยนมโอกาสอภปรายและสอสารแนวคดทางวชาวเคราะหเชงปรมาณกบเพอนๆ 4.2 เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรความคดรวบยอดใหมๆ รวมกน 4.3 พฒนาทกษะการทางานรวมกนของผเรยน 4.4 เพมความรบผดชอบและรจกควบคม ตลอดจนการจดดาเนนการใหแกผเรยนในการทางาน

กลม ใหประสบความสาเรจ 4.5 ผเรยนจะคนพบการเรยนรดวยตนเอง ดวยกระบวนการทสนกนาสนใจ 4.6 การทางานกลมจะทาใหผเรยนไดประเมนผลตนเองและไดรบการประเมนจากเพอนรวม

กลม 4.7 ทาใหเกดบรรยากาศทาใหชวยเหลอซงกนและกน จะทาใหผเรยนเกดความเชอมนใน

ตนเอง 4.8 กอใหเกดความคดสรางสรรค จากแนวคดทหลากหลายทเกดจากการอภปราย 4.9 เมอมความตองการจะเรยนรสงใหมเพมขน ผเรยนจะมความพยายามและมความควบคม

ตนเองมากขน 4.10 ผเรยนนาการเรยนรทไดจากสถานการณจาลองทสรางขนไปใชในชวตประจาวน 4.11 กระตนผเรยนใหเกดการเรยนร โดยการสบสวนการสอบสวนและ

กระบวนการแกปญหาในการทางานกลม 4.12 บทบาทของครจากการเปนผบรรยายใหความร เปนผประสานงานและอานวย

ความสะดวก ใหผเรยนไดทากจกรรมจนประสบความสาเรจ 5. ขอเสนอแนะนาวธการแกปญหาทเกดจากการเรยนแบบรวมมอ เอลรสและวาเรน (อาไพวรรณ ทวไผงาม.2536:6-8;อางองมาจาก Ellis and Walen. 1992) ไดรวบรวมขอเสนอแนะ เพอแกปญหาทเกดจาการเรยนแบบรวมมอดงน

42

5.1 กรณทผเรยนบางคนชอบทางานตามลาพง : ควรปฏบตดงน 5.1.1 ชแนะใหผเรยนเหนคณคาหรอความจาเปนในการทางานรวมกบคนอน เพอนาไปใชเมอผเรยนออกไปสสงคมจรง 5.1.2 ใหแรงเสรมทางบวก เมอผเรยนทางานกลมประสบความสาเรจ 5.1.3 ใหโอกาสผเรยนเลอกเขากลมเองในบางโอกาส 5.2 กรณทผเรยนบางคนขาดแรงจงใจ: ควรปฏบตดงน 5.2.1 ตรวจสอบพฤตกรรมของผเรยนทขาดแรงจงใจโดยการสมภาษณหรอสอบถามครผสอนทเคยสอนผเรยนคนนน 5.2.2 พยายามสงทผเรยนสนใจมาเปนแนวทางในการทางานกลม 5.2.3 พยายามมอบหมายงานใหตรงกบระดบความสามารถหรอความรบผดชอบ 5.2.4 มอบหมายใหผเรยนทขาดแรงจงใจ เปนผสอนแกผเรยนทเรยนชาจะทาใหรสกเกดความภาคภมใจ 5.3 กรณทผเรยนบางคนตดตามบทเรยนไมทน: ควรปฏบตดงน 5.3.1 มอบหมายงานทผเรยนสามารถทาได โดยใชคาสงทชดเจนและเขาใจงาย 5.3.2 มอบหมายงานลวงหนา หรอลดปรมาณงาน 5.3.3 ใหแรงเสรมอยางสมาเสมอ 5.4 กรณทผเรยนบางกลมทางานเสรจชา : ควรปฏบตดงน 5.4.1 กาหนดปรมาณงานใหสอดคลองกบระดบความสามารถ 5.4.2 คอยชวยเหลอใหคาแนะนาในบางครง 5.4.3 ใหผเรยนนาไปเปนการบานแลวนามาสง 5.4.4 ใหกลมทางานเสรจแลวเปนพเลยงคอยใหคาแนะนา 5.5 กรณทผเรยนบางกลมเสยงดงขณะทางาน : ควรปฏบตดงน 5.5.1 กาหนดขอตงลงเบองตนวาทกกลมตองทางานโดยไมสงเสยงรบกวนกลมอน 5.5.2 ใหแรงเสรมทางบวกกบกลมททางานอยางเงยบๆ หรอใหตกเตอนกลมทสง เสยงดง 6. การวดผลของการเรยนรแบบรวมมอ จนทนย อนทรสตร (ม.ป.ป. : 6-7) ไดเสนอการวดผลของการเรยนรแบบรวมมอวา ควรเปนการวดผลแบบองเกณฑ มรายละเอยดการใหคะแนน ดงน 6.1 ใหคะแนนรายบคคลกบบวกคะแนนพเศษ (Bonus Point) ถาผเรยนทกคนในกลมทางานไดตามเกณฑทกาหนดไว 6.2 ใหคะแนนรายบคคลบวกกบคะแนนพเศษ โดยคดเกณฑจากคะแนนตาสดในหอง เชน ครกาหนดคะแนนตาสด 5 ใน 10 คะแนน ถาผเรยนไดเกน 5 คะแนน จะไดรบคะแนนพเศษ (Bonus Point)

43

6.3 ใหคะแนนรายบคคลบวกกบคะแนนพเศษ ซงเปนคะแนนความกาวหนา เชน ครงแรกได 5 คะแนน ใน 10 คะแนน ครงตอไปได 6 ใน 10 กจะไดรบคะแนนพเศษ 6.4 ใหคะแนนเดยวสาหรบทกคนในกลม 6.5 เลอกงานของคนใดคนหนงในกลมแลวตรวจใหคะแนน 6.6 ตรวจงานของทกคนในกลมแลวหาคะแนนเฉลย แลวจงเอาคะแนนเฉลยบวกกบการทางานรวมกน 7. งานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ จอหนสนและจอหนสน (จราภรณ ศรทว. 2533:85-92; อางองมาจาก Johnson and Johnson. 1979,1980,1981) และศรไกร รงรอด (2533) ไดวจยการเรยนแบบรวมมอในวชาคณตศาสตร พบวา วธการเรยนแบบรวมมอใหผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาวธการเรยนแบบอนๆ สลาวน (Slavin. 1987:7-13) ไดสรปงานวจยการเรยนแบบรวมมอในวชาคณตศาสตร พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทเรยนแบบรวมมอสงกวากลมทไมไดเรยนแบบรวมมอ สอดคลองกบงานวจยของสกอต (Scott. 1984) จอหนสนและจอหนสน (สรศกด หลาบมาลา. 2536:3-4 อางองมาจาก Johnson and Johnson. 1992) และไซมอน (Simon. : 42 ) จากผลงานวจยหลายชนทผานมาชใหเหนวาสวนมากผเรยนจะมเจตคตทดตอวชาทเรยนดขน หลงจากไดรบการสอนดวยวธการสอนแบบรวมมอ สอดคลองกบโรเจอร (Roger. 1970: 121-122 ) ทกลาวอางถงผลการวจยของกบบ (Gibb) พบวาการทางานกลมจะทาใหเกดการเปลยนแปลงดานการรบร ความรสก มความตระหนกถงความรสกของตนเองและผอนมากขน มความจรงใจอยางเปนธรรมชาตมแนวทางการสรางความเขาใจดวยตนเอง รจกตดสนใจดวยตนเอง

แนวคดทจะนาไปใชในการพฒนารปแบบการสอน ประเดนทนาสนใจของหลกการของการเรยนรแบบรวมมอ คอ มงเนนใหผเรยนเกดการเรยนรโดยการเกดสมพนธ ของผเรยนในการใหความชวยเหลอกนและกนโดยมเดกเรยนเกงชวยเหลอเดกเรยนออน เพอเปนสวนหนงในการแกไขระบบการแขงขน ทเปนระบบ การแขงขนแบบแพคดออก ทผวจยวเคราะหแลววาอาจจะเปนสาเหตทกอใหเกดความลมเหลวในการจดการเรยนการสอน รวมทงใชแนวทางในการปรบเปลยนพฤตกรรมการสอนของครผสอน จากการเปนผถายทอดความรโดยวธบรรยาย อธบาย มาเปนผเรยนรโดยการบฟงการอภปรายแดงความคดเหนของผเรยน หรอเปนผจดกจกรรมใหผเรยนเกดการเรยนรโดยการคนพบดวยตนเอง หรอเปนผประสานงานและอานวยความสะดวกในการใหบรการสออปกรณการเรยนการสอน หรอเปนผใหคาอธบาย ชแจง เพมเตมสงทผเรยนบกพรอง

44

การเรยนรเปนค (Learning Cell) 1. ความหมายและหลกการ การเรยนรเปนค คอ ผเรยน 2 คน มากระทากจกรรมการเรยนรรวมกน กจกรรมอาจจะอยในรปการถาม-ตอบ อภปราย หรอแสดงความคดเหนซงกนและกนเกยวกบเรองทเรยน ทมหลกการของการเรยนร คอ การเรยนรจะเกดขนอยางมประสทธภาพและประสทธผล เมอผเรยนไดรวมกระทากจกรรม (Participate) ตลอดเวลา โดยรบรขอมลยอนกลบ(Feedback) และแกไขในสวนทผดพลาดเกยวกบเรองทเรยนนน (บญชม ศรสะอาด. 2537:118) 2. รปแบบของการเรยนรเปนค โกลดสมทธ (บญชม ศรสะอาด. 2537:119: อางองมาจาก Goldachmid. 1971: 2-3) ไดเสนอวธการเรยนรเปนค 2 วธ ไดแก 2.1 วธท 1 ใหผเรยนศกษาเนอหาเดยวกนเพอตรวจสอบความเขาใจในการศกษา และเกดการแลกเปลยนขอมล (Information) หรอความคดเหนเพมเตม มขนตอนดงน 2.1.1 กาหนดเรองใหผเรยนเปนเรองเดยวกนเปนเรองทนาสนใจไมมากเกนไป 2.1.2 ใหผเรยนเรมศกษาพรอมกน 2.1.3 ใหผเรยนตงคาถามจากเนอหาทกาหนดใหโดยคาถามควรมลกษณะ ดงน 2.1.3.1 คาถามทไดจากประเดนสาคญเรองทอาน 2.1.3.2 คาถามทเกยวของกบเรองศกษาโดยการคนควาเพมเตม 2.1.4 การใหผเรยนจบค โดยวธสม เลอกดวยตนเอง จดใหตามความเหมาะสม 2.1.5 นาคาถามทผเรยนสรางขนมาตรวจสอบความถกตอง ชดเจน 2.1.6 ใหผเรยนแตละคนนาคาถามของตนมาถามซงกนและกน 2.1.7 ผสอนจะเดนไปตามคตางๆ เพอตรวจสอบ ใหคะแนะนา ประเมนกจกรรมการเรยนโดยการสงเกต 2.2 วธท 2 มขนตอนดงน 2.2.1 กาหนดเรองทศกษาไมเหมอนกน แลวดาเนนการตามขน 2.1.2-2.1.5 ในวธท 1 2.2.2 คนท 1 อธบายเรองทตนศกษาใหคนท 2 ฟงแลวใชคาถามตรวจสอบดวาคนท 2 มความเขาใจในสงทตนอธบายอยางไร เพอทาการแกไขหรอเพมเตมเสรจแลวใหผเรยนสลบหนาทกน 2.2.3 ผสอนจะเดนไปตามคตางๆ เพอตรวจสอบใหคาแนะนา ประเมนกจกรรมการเรยนโดยการสงเกต

45

ประโยชนของการเรยนรเปนค บญชม ศรสะอาด (2537:120) ไดเสนอประโยชนของการเรยนรเปนค ดงน 3.1 ผเรยนมสวนรวมในการทากจกรรมการเรยน ทาใหตองสนใจอยตลอดเวลา 3.2 ผเรยนจะตองศกษาเรองอยางเขาใจ เพอเตรยมตวอธบาย และคาถามตอเพอนทจบค 3.3 ผเรยนมโอกาสฝกทกษะตงคาถามจากเรองทศกษา ทาใหสามารถนาทกษะทไดไปตงคาถาม และถามสงทตนไมเขาใจไดในการเรยนการสอน 3.4 ผเรยนไดพฒนาทกษะการสอสารกบบคคลอน เรยนรซงกนและกนทาใหเกดทกษะทางสงคมหลงจากจบการศกษา 3.5 ผเรยนไดรบขอมลยอนกลบเพอแกปญหาขอบกพรองจากเพอนและครผสอน ในขณะสงเกตการทากจกรรมของผเรยน ขอเสนอแนะเพอแกปญหาการเรยนรเปนค (บญชม ศรสะอาด. 2537:32) 4.1 ในระยะเรมตนผเรยนอาจจะไมคนเคยหรอประหมาในการอธบายอยางชดเจนใหเพอนฟง หรอคาถามของเพอน วธแกไข คอ ฝกทกษะในการสอสาร และใชเวลาไปซกระยะหนงผเรยนจะเกดความคนเคย 4.2 การถามตอบของแตละคอาจรบกวนผอน หรอหองเรยนอน หรอควรเนนใหผเรยนถามตอบกนเบาๆ 4.3 ถาคใดทางานเสรจแลวใหแยกไปสงเกตคอนๆ แนวคดทนาไปใชในการพฒนารปแบบการสอน หลกการของการเรยนรทผวจยไดนามาใชในรปแบบการสอนครงน โดยมแนวคดเพอใหผเรยนไดเกดปฎสมพนธกนอยางใกลชดตรวจสอบความเขาใจและใหความชวยเหลอกนและกนมากขน

การเรยนเพอรอบร (Mastery Learning) 1.ความหมายของการเรยนเพอรอบร การเรยนเพอรอบรเปนวธการเรยนทคานงความแตกตางของบคคลเปนสาคญ โดยม

จดมงหมายทจะชวยใหผเรยนทกคน หรอเกอบทกคนประสบความสาเรจ ในการเรยนตามเกณฑทตงไว กลาวคอ ภายใตระบบการเรยนประมาณ 95% สามารถสมฤทธผลในระดบสงไดแตจะแตกตางกนในเวลาทใชในการเรยน ฉะนนเวลาในการเรยนกจะมความแปรปรวน แตถาหนวยของการเรยนทจดสรางไวอยางเปนลาดบขน แลวภายใตสภาพการจดการเรยนเพอรอบรน ความแปรปรวนเรองเวลาในการเรยนมแนวโนมลดลงเรอยๆ เนองจากผเรยนมพนฐานความสามารถในการเรยนเขาสระดบเดยวกนและมประสทธภาพมากขน เมอระหวางเรยนนนผเรยนไดรบการชวยเหลอโดยการแกไขขอบกพรองในการเรยนโดยทนท (รจร ภสาระ. 2530:35; สาเรง บญเรองรตน. 2537:54-56; Bloom. 1976: 4)

2. จดมงหมายของการจดการเรยนเพอรอบร

46

จดมงหมายของการจดการศกษานน จะสมฤทธผลไดอยางดอยทการจดการ การเรยนการสอนในชนเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนการสอนในชนเรยนใหไดผลอยางดยงนน มเกณฑสาคญอย 2 ประการ ดงน (สาเรง บญเรองรตน.2523 : 1-2) 2.1 จดการเรยนการสอนแลวทาใหผลผลตทางการศกษาเพมพนขนอยางมากทสด ผลผลตทางการศกษาในทน ประกอบดวยผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในดานตางๆ ไดแก สตปญญา ความสามารถของผเรยน และทศนะตางๆ ตอวชาทเรยนของผเรยน ผลผลตทางการศกษาเหลาน เปนหนาทของครผสอนและผจดการศกษาจะตองทาใหผเรยนทกคน ทอยในความรบผดชอบของตนมผลผลตทางการศกษา เหลานนอยในระดบทสงจนเปนผรอบรทจะประกอบอาชพ หรอใชเปนพนฐานในการเรยนชนสงตอไปได

2.2 จดการเรยนการสอนแลวทาใหความแตกตางระหวางผเรยนในเรองผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถและทศนะตางๆ ทเกยวกบวชาทเรยนมนอยหรอแทบจะไมมเลย การจดการเรยนการสอนใหไดผลตามเกณฑดงกลาวนน ครผสอนและผบรหาร จะตองละทงความคดความเชอเกาๆ ทสาคญ 2 ประการออกไปจากตนใหไดดงน

2.2.1 จะตองละทงความคดความเชอวา ในชนนมผเรยนฉลาดมผเรยนบางคนโง 2.2.2 จะตองละทงความคดความเชอทวา ในชนเรยนนมผเรยนบางคนสามารถเรยนรไดอยางรวดเรว แตผเรยนบางคนเรยนรสงตางๆ ไดอยางเชองชา 3. องคประกอบทสงผลตอคณภาพการเรยนร บลมไดอธบายตวแปรสาคญทมอทธพลตอการเรยนของผเรยนคอ คณลกษณะของผเรยนกบคณภาพของการสอน โดยเฉพาะคณลกษณะของผเรยนทมความหมายครอบคลม ความพรอมดานความรพนฐานและความพรอมดานจตใจ ไดนาเสนอความสมพนธของตวแปรกบผลการเรยน ดงภาพ ประกอบ 9 คณลกษณะของผเรยน การสอน ผลการเรยน ความรพนฐาน ระดบและประเภทของผลสมฤทธ

อตราการเรยนร จตพสย

สภาพจตใจพนฐาน

กจกรรมการเรยน

คณภาพการสอน

ภาพประกอบ 9 ความสมพนธระหวางตวแปรทมอทธพลตอผลการเรยน (Bloom. 1976 : 11)

47

บลมไดอธบายรายละเอยดขององคประกอบทสงผลตอการเรยนร ดงน (Bloom. 1976 : 172) 3.1 ความรพนฐานกอนเรยน เปนสวนทสงผลตอความแปรปรวนของผลสมฤทธ ทางการเรยนรอยละ 50 3.2 ลกษณะจตใจพนฐานกอนเรยน เปนสวนทสงผลตอความแปรปรวนของผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 25 3.3 คณภาพการสอน เปนสวนทสงผลตอตอความแปรปรวนของผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 25 การทผเรยนจะเกดการเรยนรไดด ครจะตองจดการเรยนการสอนใหมคณภาพ ซงการเรยนการสอนทมคณภาพตามหลกการเรยนแบบรอบร ม 4 ประการ คอ 3.3.1 การชแนะ (Cues) เปนคาอธบายของครเกยวกบจดประสงคการเรยนรวา ผเรยนควรมความสามารถอะไรบาง จะตองเรยนอยางไร ทาอะไรและทาอยางไร จงจะไปสจดมงหมายนนได (Charles, 1971:4979-A;Duncan. 1976:1370-A ;Kenneth. 1971:3148-A ;Reese. 1977:4904-A ; William.1971: 841-A) 3.3.2 การมสวนรวมในกจกรรมการเรยน (Participation) การสอนทมคณภาพตองจดใหผเรยนมสวนรวมเพอฝกหดและตอบสนองในกจกรรมการเรยน ครผสอนมหนาททจะตองวเคราะหวาผเรยนแตละคน ควรไดรบการฝกหดมากนอยตางกนเพยงใด หรอจดกจกรรมฝกหดใหเพยงพอกบความตองการของผเรยน (วชย วงษใหญ. 2537 : 76; Duncan. 1976:1370-A ; William.1971: 841-A ; William. 1976 : 4978-A) 3.3.3 การเสรมแรง (Reinforcement) ครจะตองใหการเสรมแรงในโอกาสทเหมาะสม ทงการเสรมแรงภายนอก ไดแก การตชม การใหกาลงใจ เปนตน หรอการเสรมแรงภายใน ไดแก ความอยากรอยากเหน อยากศกษาคนควา เปนตน (วชย วงษใหญ. 2537:76 ;Anthony. 1971 : 100) 3.3.4 การแกไขขอบกพรอง (Feedback) การสอนทมคณภาพครตองใหขอมลยอนกลบแกผเรยน จะตองแจงผลการสอบใหผเรยนทราบความสามารถในการเรยนมากนอยเพยงใด และทสาคญ คอ ครจะตองแกไขขอบกพรองของผเรยนควบคไปกบการเรยนการสอน เพอใหผเรยนมความรพนฐานอยางเพยงพอในบทเรยนตอไป (รจร ภสาระ. 2523 ; วชย วงษใหญ. 2537:76 ; สาเรง บญเรองรตน. 2523; Bailey. 1978 : 7219-A ; Block. 1970 : 104 ; Duncan. 1976: 1370-A;Reese. 1977:4904 –A; William. 1971: 841-A) บลม (Bloom. 1976 : 169) ไดสรปวา ความรพนฐานและลกษณะจตใจพนฐานกอเรยนรวมกนสงผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 65 และความรพนฐานกบลกษณะจตใจพนฐานกอนเรยนและคณภาพการสอนรวมกนสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 90 4. ความสมพนธระหวางผลสมฤทธทางการเรยนกบเจตคต บลม (1976:151) ไดกลาวถงเจตคตทดกบการเรยนรโดยธรรมชาตมความสมพนธเชงเหตและผลซงกนและกนแบบขดเกลยว กลาวคอ ผลสมฤทธทสงกอใหเกดเจตคตทดตอวชานน และเจตคตทดจะสงผลใหผเรยนมผลสมฤทธสงขน ผลสมฤทธทสงขนจะไปเพมพนเจตคตทดยงขน สลบเวยนขนเรอยๆ และในทานองทกลบกน

48

5. ขนตอนการจดการเรยนเพอรอบร การจดการเรยนการสอนเพอรอบรในหองเรยนสามารถดาเนนการ ไดดงน 5.1 กอนเรมสอน ครผสอนจะตองตรวจสอบพนฐานของผเรยนกอนวามความพรอมเพยงพอทจะเรยนเรองใหมไดหรอยง มความบกพรองตรงไหนเมอรบรขอบกพรองตรงไหน เมอรบรขอบกพรองแลวกจดการสอนซอมเสรม เพอใหผเรยนทกคนมพนฐานในการเรยนเทาเทยมกน 5.2 ทกๆ ครงมการเรยนการสอน ครผสอนตองกาหนดจดมงหมายของการเรยนการสอนใหแจมชด และกาหนดเกณฑของความสมฤทธผลไวใหชดเจนดวย การกาหนดจดมงหมายของการเรยนการสอนดงกลาว จะตองแจงใหผเรยนไดทราบดวยเพราะถาผเรยนเขาใจวตถประสงคของการเรยนการสอนแลว จะทาใหผเรยนพยายามชวยเหลอตนเองเพอใหบรรลผลสมฤทธตามเกณฑทกาหนดไว 5.3 เมอครผสอนกาหนดจดมงหมายของการเรยนการสอนไวอยางชดเจน แลวสรางแบบทดสอบไวทดสอบเพอประเมนผลวา การเรยนการสอนมผลสมฤทธตามเกณฑหรอยง 5.4 ดาเนนการสอนโดยใชอปกรณและวสดการเรยนการสอนทเหมาะสมทสามารถจะทาใหผเรยนบรรล ผลสมฤทธตามจดมงหมายทกาหนดไว 5.5 เมอสอนจบแตละตอนแลว นาแบบทดสอบทสรางขนมาทดสอบผเรยนแลวประเมนผลการเรยนการสอน 5.6 แจงผลการสอบใหผเรยนทราบแลวกอภปรายผลการสอบรวมกนทงชนแกไขผเรยนททาผด เพอใหผเรยนมความรความคดทถกตองในสงทเรยนร แนวคดทนาไปใชในการพฒนารปแบบการสอน

จากการศกษาของการเรยนรเพอรอบร พบวา ตวแปรทมอทธพลตอผลการเรยน (ผลสมฤทธทางการเรยน อตราการเรยนรและผลทางจตพสย) คอ คณลกษณะของผเรยน และคณภาพการสอน ดงนนผวจยไดนาตวแปรดงกลาวไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน คอ ใชศกษาคณลกษณะของผเรยนเพอเตรยมความพรอมของผเรยนทงทางดานความรพนฐานและสภาพจตใจกอนเรยน และใชยทธวธทไดจากคณภาพการสอน ไดแก การชแนะ ในการชแจงจดประสงคนาทางและปรายทาง เนนการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน การเสรมแรงทงการเสรมแรงภายในและภายนอก และการแกไขขอบกพรองโดยการแจงผลการเรยนและใหการแกไขไปพรอมกนน ผวจยไดนาผลการเรยนทจาแนกเปน 3 ดาน มาเปนตวตวแปร 2 ดาน คอ ผลสมฤทธทางการเรยน และเจตคตทางการเรยน ทเปนผลทางจตพสย เพอเปนดชนบงชประสทธภาพของการจดกจกรรมการเรยนการสอนในการพฒนารปแบบการสอนครงน

49

กลมสมพนธ (Group Dynsmic) 1. กระบวนการกลมสมพนธ (Group Dynsmic Process) คอกระบวนการขนตอนและปฎสมพนธทเกดขนในกลม หากบคคลมความรความเขาใจเรองกลมสมพนธอยางดแลวยอมแสดงพฤตกรรมทเอออานวยใหกลมเกดกระบวนการทดในเรองการดาเนนงานใหบรรลเปาหมายและไดรบความรสกและความสมพนธทดระหวางเพอนรวมงาน (ทศนา แขมมณ. 2536 : 15 : 1981 : 6) 2. หลกการเรยนรของกระบวนการกลมสมพนธ หลกการเรยนรของกระบวนการกลมสมพนธ มดงน (ทศนา แขมมณ. 2536 : 24) 2.1 การเรยนรเปนกระบวนการทควรเปนไปอยางมชวตชวา การเรยนรจะเกดขนไดด ถาผเรยนมบทบาทรบผดชอบตอการเรยนรของตนและมสวนรวมในกจกรรมการเรยน 2.2 การเรยนรเกดขนไดจากแหลงตางๆ กนมใชจากแหลงใดแหลงหนงเพยงแหลงเดยว ประสบการณ ความรสกนกคดของแตบคคลถอวาเปนแหลงการเรยนรทสาคญ 2.3 การเรยนรทดจะตองเปนการเรยนรทเกดจากความเขาใจจงจะชวยใหผเรยนจดจาและสามารถใชการเรยนรนนใหเปนประโยชนนนได การเรยนรทผเรยนเปนผคนพบดวยตนเอง มสวนชวยใหผเรยนเกดความเขาใจลกซงและจดจาไดด 2.4 การเรยนรกระบวนการนนมความสาคญเพราะกระบวนการเปนเครองมอในการแสวงหาความร และคาตอบตางๆ ทตนตองการ ผลงานตางๆ จะมประสทธภาพมากนอยเพยงใดขนอยกบกระบวนการเปนสาคญ ดงนนการเรยนรทด จะตองเนนการกระบวนการ 2.5 การเรยนรทมความหมายตอผเรยน คอ การเรยนรทสามารถนาไปใชได การชวยใหผเรยนไดใชความรจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในสงนนมากขน และเกดการเรยนรเพมเตม

3. หลกการสอนของทฤษฎกลมสมพนธ การสอนทยดทฤษฎกลมสมพนธเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอน คอ การสอนทเนนหรอใหความสนใจเปนพเศษในเรองพฤตกรรมของคนทมผลกระทบตอกนและกน โดยครผสอนพยายามจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนไปตามหลกการเรยนรของทฤษฎกลมสมพนธ ดงน (ทศนา แขมมณ. 2536 : 24-25) 3.1 หลกการสอนทยดผเรยนเปนจดศนยกลาง เนนใหครผสอนพยายามจดการเรยนการสอนใหทวถงกนและกนใหมากทสดเทาทจะมากได (Active Participation) เพราะการเรยนรทผเรยนไดมบทบาทตางๆ จะชวยใหผเรยนเกดความพรอม ความกระตอรอรนทจะเรยน และเรยนอยางมชวตชวา 3.2 หลกการสอนทยดกลมเปนแหลงความรทสาคญ เนนใหครผสอนพยายามจดการเรยนการสอนใหผเรยนการสอนใหผเรยนไดมโอกาสเรยนรจากกลม ไดพดคยปรกษาหารอแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน ทงนเพราะมนษยเปนสตวสงคมจาเปนตองอาศยรวมกบผอน ความคด ความรสก และพฤตกรรมมผลกระทบตอกนและกนเสมอ การใหผเรยนไดฝกการเรยนรในลกษณะกลมจะชวยใหผเรยนเกด

50

3.3 หลกการสอนโดยวธการคนพบดวยตนเอง เปนกระบวนการสาคญในการเรยนรทเนนใหครพยายามจดการเรยนการสอนสงเสรมใหผเรยนพยายามคนหาและพบคาตอบดวยตนเองทงนเพราะการคนพบใดๆ ดวยตนเองนนผเรยนมกจะจดจาไดด และมกจะกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไดมากกวาการเรยนรทไดรบจากการบอกเลาจากผอน 3.4 หลกการสอนทยดความสาคญของกระบวนการเรยนร (Process Oriented) เปนเครองมอทจาเปนในการแสวงหาความรและคาตอบตางๆ ในการแสวงหาคาตอบไมใชมงอยทคาตอบอยางเดยว โดยไมคานงถงกระบวนการและวธการทไดคาตอบนน กลาวไดวา การเรยนร กระบวนการจงเปนสงทจะชวยใหงานดขน 3.5 หลกการสอนทยดความสาคญการนาความรไปใชในชวตประจาวน (Application of Knowledge) เปนสงจาเปนทจะชวยใหการเรยนรมความหมายยงขน ดงนน ครผสอนควรตดประบวนการการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนไดมโอกาสคดคนแนวทางทจานาความรความเขาใจทไดรบจากการเรยนไปใชในชวตประจาวน รวมทงพยายามตดตามผลการปฏบตงานของผเรยนดวย

4. ลกษณะทสาคญของกจกรรมการเรยนการสอน กจกรรมการเรยนการสอนของกระบวนการกลมสมพนธ มลกษณะสาคญ ดงน (ทศนา แขมมณ. 1536 : 25-26 ) 4.1 กจกรรมทผเรยนกระทาเพอใหเกดประสบการณการเรยนร ตองมลกษณะเอออานวยใหผเรยนมบทบาทในการเรยนรอยางทวถง และมากทสดเทาทจะทาได 4.2 กจกรรมมลกษณะเปนกจกรรมยอย เพอชวยใหผเรยนมโอกาสเขารวมกจกรรมอยางทวถงและสามารถแลกเปลยนขอมลความคดเหนประสบการณซงกนและกน 4.3 กจกรรมมลกษณะทผเรยนตองคนหาคาตอบดวยตนเอง ครผสอนจะทาหนาทเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนรมากกวาทเปนผถายทอดความรหรอขอมล 4.4 กจกรรมประกอบดวยขนตอนการวเคราะหและอภปรายเกยวกบกระบวนการตางๆ ทเกยวของ เชน กระบวนการทางาน กระบวนการสอสาร กระบวนการแกปญหา กระบวนการตดสนใจ เปนตน ทงนเพราะกระบวนการตางๆเหลานนมผลตอการทางานและผลงาน 4.5 กจกรรมจะประกอบไปดวยการอภปรายหาวธการและแนวทางในการนาการเรยนรทไดรบไปใชในชวตประจาวน จะชวยทาใหการเรยนรนน มความหมายและเปนประโยชนแกผเรยน แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน จดเนนของกลมสมพนธ คอการเกดปฏสมพนธระหวางผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร ครผสอนใชกจกรรมเปนสงเราชวยกระตนใหผเรยนมสวนรวมและเกดการเรยนร โดยวธการคนพบดวยตนเอง โดยทสมาชกทกคนในกลมมบทบาทและหนาทความรบผดชอบตามทรบมอบหมายจากกลม ดงนนในรปแบบการสอนทผวจยพฒนาขนไดใชกจกรรมกลมสมพนธในการฝก

51

สวนท 4 แนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทกษะการแกปญหา และพฤตกรรมดานสตปญญาการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ การเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณโดยการสอสารแนวความคด 1. ความหมายของการสอสาร การสอสาร (Communication) เปนการสรางความเหมอนกนหรอสรางลกษณะรวมกนในการทาความเขาใจความคด สญลกษณหรอขอมลขาวสารทเกดขนระหวางบคคลทเกยวของระหวางจดมงหมาย (ณรงค สมพงษ. 2535 : 17-18 ; วรพล พรหมกบตร. 2534 : 20) โดยวธการพด การเขยน การใชเครองหมาย หรอการแสดงกรยาทาทาง (Schramm. 1974 : 18) ซงวรรณ โสมประยร (2537 : 24) ไดจาแนกความหมายของการสอสารเปนขอ ๆ ดงน 1.1 การสอสารเปนวธการแลกเปลยนทมผลตอความเขาใจกนและกนของบคคลตงแต 2 คนขนไป 1.2 การสอสารเปนการแลกเปลยนแนวคดซงกนและกนโดยวธการทมประสทธภาพ 1.3 การสอสารเปนการใหความร ความคด ความเหนหรอขอมลตางๆ โดยการพด การเขยนหรอการใชสญลกษณ 1.4 การสอสาร คอ การจดสภาพแวดลอมเพอเราใหเกดพฤตกรรมบางอยางทตองการ สรปไดวา การสอสารมงทจะทาใหความคดความเขาใจของคนทกคนตรงกน เพราะธรรมชาตของมนษยแมนจะไดรบขาวสารอยางเดยวกน แตความเขาใจและความรสกนกคดการปฏบต เหมอนดงทผสงสารตองการ 2. ความสาคญของการสอสาร การสอสารเปนกระบวนการพนฐานของการดารงชวตของมนษยในสงคมตงแตเกดจนกระทงตาย มนษยจะมการสอสารกนอยตลอดเวลาเพอแสดงความตองการและความรสกนกคดของตนเองใหผอนไดรบทราบจะไดสนองความตองการนนๆ ไดจงกลาวไดวา การสอสารเปนเครองมอทชวยใหมนษยมความเขาใจซงกนและกน สงผลใหมนษยสามารถอยรวมกนไดอยางเปนปกตสขในสงคมเดยวกน มนษยเกดมากเรมทจะสอสารกบพอแม หลงจากเจรญเตบโตจะสอสารกบบคคลทอยรอบขาง เพอแสดงอารมณหรอความตองการของตนเอง เชน จะรองไหเมอรสกหวหรอปวดทอง ยมหรอหวเราะใหกบสงทพงพอใจ ฯลฯ และเมอเจรญเตบโตมาสกระยะหนงเดกจะเรมเรยนรจากการฟงและการพดจากพอแมและญาตพนองจากเพอนบาน จนกระทงถงวยเขาโรงเรยนเดกจะรบการฝกฝนการเรยนรทกษะการสอสารทง 4 คอ การฟง การอาน การพดและการเขยนรวมกบเพอนๆ ดงนนโรงเรยนจะเปนสถาบนการศกษาทชวยฝกฝนใหเดกเกดการ

52

จากหลกสตร ทระบใหผเรยนมคณลกษณะสามารถทางานรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงวไล ทองแผ (2537) ไดสรปวา ทกษะพนฐานทจาเปนสาหรบสนองตอบใหผเรยนมคณลกษณะดงกลาว คอ ทกษะการสอสาร ทประกอบดวยทกษะการฟง เพอรบฟงความคดเหนของผอน ทกษะการอานเพออานขอมลขาวสารทมอยางมากมายในลกษณะสอสงพมพ ทกษะการพด เพอแสดงความคดเหนและความคดเหนความเขาใจ และทกษะการเขยน เพอจดบนทกถายทอดความคดเหนออกมาเปนตวอกษรเพอใหผอนไดศกษาคนควา หรอตรวจสอบความถกตองของความเขาใจในประเดนเดยวกนโดยเฉพาะสงทมลกษณะเปนนามธรรมคอนขางสง เชน ผเรยนนาจะโอกาสไดใชทกษะการสอสาร เพอชวยเพมประสทธภาพของการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรใหมประสทธภาพสงขนไดเปนอยางด 3. รปแบบการสอสาร รปแบบการสอสาร จาแนกออกเปน 2 รปแบบ คอ (บรณะ สมชย. ม.ป.ป. ; 22 ; วรพล พรหมกบตร. 2534 : 30 : วรรณ โสมประยร. 2537 : 27) 3.1 การสอสารแบบทางเดยว (One-way Communication) เปนกระบวนการสอสารทไมเปดโอกาสใหผรบสารสงผลยอนกลบไปยงผสงสารหรอตอบโตขาวสารกนอยางตอเนอง ดงนนหากเกดความเขาใจคลาดเคลอนสงผลใหไมสามารถทาความเขาใจรวมกนได 3.2 การสอสารแบบสองทาง (Two-way Communication) เปนกระบวนกรสอสารทเปดโอกาสใหผรบสาร (ผเขยน) สามารถสงผลการตความหมายของตนยอนกลบไปยงผสงสาร(ครผสอน) ไดทนท เกดการตอบสนองซงกนและกน มโอกาสตงขอสงสย ซกถาม หรอโตแยง อภปรายหาขอยต ผลยอนกลบ (Feedback) จงเปลยนเปนขาวสารชดใหม โดยผรบสารจะสลบหนาทเปนผสงสาร และผสงสารจะเปนผรบสาร ในปจจบนวธการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยทวไป เปนการสอสารแบบทางเดยวทครเปนผมบทบาทในการถายทอดความรแกผเรยนโดยการบรรยาย หรออภปรายประกอบตวอยางเพราะครผสอนมความเชอวาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนวชานามธรรม(Abstract) ทผเรยนไมสามารถเรยนรไดถาไมมครผสอนเปนผถายทอดความรให (กมล สดประเสรฐ. 2526 : 10-11 ; ชอบ ลซอ. 2534 : 54-55 ; วโรจน เลศพงศ. 2530 : 146) กอใหผเรยนเกดความกลว วตกกงวล และไมกลาซกถามในสงทไมเขาใจ และระบบการเรยนในมหาวทยาลย ทเปนระบบการแขงขนสง(คณะอนกรรมการโครงการชเศรษฐกจไทยในสากล. 2539 : 13 ) ทาใหผเรยนเกดการเกบกกความรไวเปนสวนตวไมยอมถายทอดหรออธบายสงทตนเองเขาใจใหกบเพอนๆ ไดเขาใจบาง ซงอาจจะเปนสาเหตประการหนงททาใหการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เกดความลมเหลว ดงนนรปแบบการสอนทผวจยสรางและพฒนาน จงมงเนนใหผเรยนเกดการสอสารแบบสองทาง

53

(Two-way Communication) ทเปนการสอสารโตตอบระหวางครผสอนกบผเรยน หรอระหวางผเรยนดวยกนเอง เพอทาใหการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ นาสนใจและสงเสรมใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน 4. ความหมายของแนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด การเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เปนความสามารถของผเรยนในการใชศพท สญลกษณและโครงสรางทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เพอแสดงและทาความเขาใจแนวความคด เปนการผสมผสานความรและวธการดาเนนการทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เพออธบายความหมายของสงทผเรยนสนใจ การแสดงแนวความคดและการทาความเขาใจในแนวความคดตลอดจนหาความสมพนธของแนวความคดเหลานนทอาจเกดจากการพด การฟงอภปราย การอาน การเขยนและการแสดงแนวความคด โดยการสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนประเดนสาคญประเดนหนงทมงใหผเรยนเปนจดศนยกลางของการเรยนร เพอสนบสนนการพฒนาความรความสามารถในการเปนผมทกษะการแกปญหาและถายทอดความคดของตนใหผอน (Moynihan. 1994 : 1462-A ) ดงนนจงเปนหนาทของครผสอนทจะตองสรางบรรยากาศทเอออานวยใหผเรยนไดพดเกยวกบวชาการวเคราะหเชงปรมาณ สงทสาคญ เพราะผเรยนจะเกดการเรยนรโดยการพด และการปฏสมพนธกบเพอนชวยใหผเรยนเกดความร เรยนรวธการคด และมความชดเจนในสงทผเรยนคดมาก นอกจากนการอภปรายจะทาใหครผสอนรวาผเรยนคดอยางไร และมความรอะไรบางทเกดขนในระหวางกระบวนการเรยนรของผเรยน จะทาใหครผสอนรขอบกพรองและสามารถชวยแกไขความเขาใจความคดรวบยอดทคลาดเคลอนของผเรยนใหถกตอง ชดเจน กอนทเรมเรยนเนอหาใหมทซบซอนมากขน 5. ความสาคญของแนวคดการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด จากสภาพสงคมในยคสารสนเทศ (Information Society) ทเปนยคของขอมลขาวสารในการใชเทคโนโลยชนสง ดงนนผเรยนทจะออกสสงคม จะตองเปนผทมทกษะพนฐานในการสอสารแนวความคดของตนรวมกบคนอนๆ ในการทางานและในบางครงอาจจะตองสอสารผานเทคโนโลยตางๆ เชน เครองคานวณ คอมพวเตอร ทเปนเครองมอทตองอาศยคาสงการทางานจากมนษยอยางเปนระบบมขนตอนทขดเจน จงจะสามารถปฏบตงานได และจากลกษณะสาคญของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ประการหนง คอ วชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนภาษาทมความหมาย เปนภาษาเฉพาะ รดกม สามารถสอสารและนามาประยกตใชกบชวตประจาวนได และมบทบาทในการเรยนการสอน คอ เปนตวเชอมระหวางความคดนามธรรมกบรปธรรม โดยใชรปภาพ กราฟ สญลกษณ ตวอกษร กลาวไดวา การสอสารนนชวยใหผเรยนมความขดเจนในความคดและเกดความเขาใจทลกซงยงขน (Kennedy and Tipps. 1994 : 181) 6. ประโยชนของการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด ดงน 6.1 การสอสารแนวความคด จะชวยสงเสรมในการทาความเขาใจเนอหาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของผเรยน กลาวคอ การแสดงออกทางความคด การเขารวมอภปราย การฟง ผเรยนคนอนๆ จะชวยใหผเรยนมความเขาใจวชาการวเคราะหเชงปรมาณ อยางลกซงมากขน การฟงความคดของคนอน จะเปนวธการท

54

6.2 การสอสารแนวความคด เปนวธการรวมกน (Share) ทาความเขาใจวชาการวเคราะหเชงปรมาณ กลาวคอ ผเรยนจานวนมากทรสกผดหวง เกดความวตกกงวลในการรบรความคดหรอเนอหาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เมอครผสอนไดนาเสนอกฎเกณฑผเรยนจาใชกระบวนการจามากกวากระบวนการคนพบดวยตนเอง และไมแบงปนความคดกบผอนในการทาความเขาใจรวมกน ขดแยงกบความตองการทแทจรงของครผสอนทตองการสอสารโตตอบกบผเรยนหรอใหผเรยนสอสารโตตอบกนและกน จะทาใหเกดการชวยเหลอแลกเปลยนความคดเหน เกดการเรยนรจากเพอนในกลมมากกวาจากครเฉพาะในกลมผเรยนดวยกนจะมการใชภาษาในระดบเดยวกน ยอมพดกนรเรองและไมเกดความอบอายในการซกถามในสงทตนเองไมเขาใจ ชวยสงเสรมผเรยนทอธบายเกดความเขาใจเนอหาวชาทลกซงมากขน เพราะผเรยนทอธบายจะตองศกษาคนควาเพมเตมอยางมากมายกอนทจะมาอธบายได และยงทาใหผเรยนทเปนผอธบายเกดความภาคภมใจในตนเองทมสวนในการชวยเหลอเพอน 6.3 การสอสารเปนเสรมสรางใหผเรยนเปนผเรยนร กลาวคอ เมอครผสอนเปนผต งคาถามและผเรยนเปนผตอบ โดยการพดและเขยนในสงทผเรยนคด หรอผเรยนถามตอบกนเองจะทาใหผเรยนเกดความเชอมนในความสามารถทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของตนเอง การรายงานในสงทผเรยนคดเปนประเดนทมความสาคญ เพราะผเรยนจะตองใชศกยภาพและควบคมการเรยนรของตนเองในการศกษาคนควาเพมเตม และในทสดผเรยนจะเปลยนเปนผเสรมสรางความร (Empowerment) ดวยตนเอง 6.4 การสอสาร เปนการสงเสรมสภาพแวดลอมทเหมาะสมในการเรยนร กลาวคอ การพดและการฟงในกลมเพอน โดยเรยนรรวมกนเปนกลมยอย เปนวธการทปราศจากความวตกกงวลในการแสดงความคดใหมๆ หรอทดสอบความคดของผเรยนการมสมพนธกบเพอนๆ เปนสงทนาสนกสนานสาหรบผเรยน จะทาใหเกดความเตมใจในการรวมกนคดรวมกนทา 6.5 การสอสาร ชวยใหครไดหย งร (Insight) ในความคดของผเรยน กลาวคอ ครผสอนจะเรยนรสงทผเรยนร โดยการฟงทผเรยนอธบายโดยกระบวนการใหเหตผลความสามรถในการอธบายเปนทกษะทไดจากการฝกฝนทกษะการสอสารในกลมเพอนทมการใชภาษาอยางงายๆ และเหมาะสมกบระดบความสามารถของผเรยน

7. การสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณโดยการเขยน การเขยน เปนทกษะการสอสารทชวยใหผเรยนมความชดเจนในความคด ชวยพฒนาการใชการรบรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยใหผเรยนไดเขยนกระบวนการแกปญหา และแนวความคดของตนเองใหเพอนๆ ไดทราบวาตนเองมความคดเหนและมความเขาใจอยางไร เปนการเปดโอกาสใหผเรยนทไมกลาแสดงออกโดยการพด ไดแสดงออกโดยการเขยน ซงเรดเชล (Riedesel. 1990 : 377) ไดนาเสนอประโยชนของการสอสารโดยการเขยนมดงน

55

7.1 เปนการประเมนการเรยนรผเรยนเปนรายบคคล เพราะสงทผเรยนเขยนบรรยายจะแสดงระดบความเขาใจทแตกตางกน 7.2 เปนเครองมอชวยวนจฉยกระบานการคดของผเรยน 7.3 เปนทกษะทจาเปนชวยใหผเรยนเกดความชดเจนในการคด 7.4 เปนทกษะทอาจจะชวยเสรมทกษะการอาน และการเรยนในรายวชาอน โดยเฉพาะวชาวทยาศาสตรทตองใชการบรรยายในสงทคนพบ 7.5 เปนวธการในการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ วธหนงทปกตผเรยนไมคอยไดใช 7.6 เปนทกษะทกระตนใหผเรยนเกดความคดในระดบสง เพอตอบคาถามวา อยางไร (How) และทาไม (Why) มากกวาตอบวา อะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) 7.7 เปนการรวมมอในการทากจกรรมเดยวกน ทาใหผเรยนรสกวาสมาชกในกลมประสบความสาเรจรวมกน เกดความเปนอนหนงอนเดยวกนในการเรยนร 8. การพฒนาทกษะในการสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปาหมายของการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เปนวธการใหผเรยนไดแสดงแนวความคดทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการพด การเขยน การแสดงดวยภาพ ศพท สญลกษณ ในการนาเสนอแนวความคด อธบายความสมพนธ และจาลองสถานการณ โดยครผสอนเปนผ กระตนใชคาถามแลวใหผเรยนอธบายแนวความคดของตน โดยใหเพอนๆ มสวนรวมใน การอภปรายแนวความคดนน กอใหเกดปฎสมพนธแลกเปลยนแนวความคดกนและกน อภปรายประโยชนและขอบกพรองของแตละแนวทางและรวมกนตดสนใจเลอกแนวทางการแกปญหาทดทสด ดงนนการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เพอพฒนาทกษะในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดควรจะเปดโอกาสใหผเรยนไดพดมปฎสมพนธกบเพอน ๆ และใหผเรยนไดมโอกาสฝกการอานและการเขยนไปพรอม ๆ กน การแสดงแนวความคด เปนการแปลความปญหา หรอแนวคดไปสรปแบบทคนเคยเขาใจงาย เชน เขยนแผนภาพหรอของจรง เพอเสนอแนวคดและมมมองทแตกตางใหสามารถเขาใจปญหาไดงายขน การวดผลและประเมนผลการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด อาจกระทากอนทจะหมดคาบเรยน ครผสอนอาจใชคาถามกระตนใหผเรยนไดเขยนบรรยายหรอวาดภาพทเกยวกบเนอหาวชาทไดเรยนรในคาบนน ๆ ในการพฒนาผเรยนใหผทมความสามารถในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดจะตองพฒนาใหผเรยนมความร ทกษะและความสามารถทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ และใชความรและทกษะเหลานนในการสอสาร แนวคดทงการฟง การอาน การพดและการเขยน การนาเสนอ การแสดงแนวความคดทจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในสงทเรยนอยางลกซง กจกรรมการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดควรเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมในการอธบายความคดของตนเอง โดยครเปนเพยงผชวยเหลอและสนบสนนให

56

9. เกณฑการประเมนผลการเรยนรโดยการสอสารแนวความคด เกณฑการประเมนผลการเรยนรโดยการสอสารแนวความคดวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ไดจาแนกเกณฑการประเมนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด ออกเปน 3 ดาน คอ (Kennwdy and Tipps. 1994 : 112 ; citing Vermont Department Education. n.d. : 14-15) 9.1 ภาษาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ 9.2 การใชสญลกษณคณตศาสตร (Representation) 9.3 การนาเสนอแนวคด (Presentation) 9.3.1 การนาเสนอไมชดเจน (ไมสมบรณ ขาดรายละเอยด เนอหาสบสน) 9.3.2 การนาเสนอชดเจนเปนบางสวน 9.3.3 การนาเสนอมความชดเจนเกอบสมบรณ 9.3.4 การนาเสนอชดเจนดมาก (สมบรณ เปนระบบ) 10. วตถประสงคของการเรยนแบบรวมมอในวชาการวเคราะหเชงปรมาณ วตถประสงคของการเรยนแบบรวมมอในวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มประเดนทนาสนใจ มดงน (Johnson and Johnson. 1989 : 233-234 ) 10.1 การแบงกลมเปนการเตรยมทผเรยนไดถามคาถาม อภปรายแนวความคด เรยนรขอผดพลาด ฟงแนวความคดของผอน สงเสรมใหมการวจารณ ตชมและรวบรวมขอคนพบตางๆ 10.2 ใหโอกาสผเรยนทกคนมการปฎสมพนธในกลม เพอความสาเรจในการเรยนคณตศาสตร ในการเรยนรความคดรวบยอดและยทธวธการแกปญหา 10.3 การแกปญหาของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนการแกปญหาทตองใชเหตผลทางตรรกศาสตร จงไมสามารถใชความคดเหนสวนตวมาเกยวของ จงมความเหมาะสมทจะนามาอภปรายกลม 10.4 การแกปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มวธการหาคาตอบหลากหลายวธแตกตางกน ซงสมาชกในกลม สามารถอภปรายถงวธทคดวาดทสด 10.5 สมาชกทกคนใหความชวยเหลอซงกนและกนในการอธบายหรออภปรายใหเกดความเขาใจเกดการเรยนรอยางมความหมาย 10.6 วชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนวชาททาทายความสามารถ การเรยนรอาจเกดไดโดยการพด การฟง การเขยน การรวมคดกบเพอนในหองเรยน 10.7 วชาการวเคราะหเชงปรมาณ กอใหเกดความคดสรางสรรค การแกปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณแบบปรายเปด การสรางขอสมมตฐานและตรวจสอบขอมล การกาหนดปญหาใหม และการแกปญหาดวยวธการคดสรางสรรค นอกเหนอจากความคดของสมาชกในกลม 11. เหตผลททาใหการเรยนแบบรวมมอกบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มประสทธภาพ การเรยนแบบรวมมอในการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มจดประสงค เพอใหผเรยนเกดความคด ความเขาใจ

57

235-237) 11.1 มโนมตและทกษะทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เรยนรไดดในกระบวนการทเคลอนไหวทผเรยนมสวนรวมมากกวาการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ แบบเดมทผเรยนเปนผรบคอยดดซมขอมลความร การฝกฝนซาๆ อาจจะทาใหเกดการลมไดงาย มาเปนการมสวนรวมในการแกปญหาททาทาย และความอยากรอยากเหนทกระตนใหเกดการอภปรายกบคนอนๆ 11.2 การแกปญหาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนกจกรรมระหวางบคคล การสนทนาปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ การอธบายยทธวธการใหเหตผลและการวเคราะหการแกปญหากบเพอนชวยใหผเรยน เรยนรวธการแกปญหาทถกตอง เกดการหยงร การใชยทธวธการใหเหตผลระดบสง และการคดในระดบสง เพอตรวจสอบสมมต พสจนและปรบปรงขอผดพลาดในความเขาใจและหลกการทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ผเรยนแลกเปลยนกนในการอธบายใหเหตผล และมความสะดวกในการทางานกลมมากกวาการอภปรายทงชน 11.3 การเรยนแบบรวมมอทาใหเกดการสอสารอยางมประสทธภาพ มากกวาการเรยนรเปนรายบคคลทมกจะหลกเลยงการแลกเปลยน การวเคราะหปญหา หรอมฉะนนกจะเปนแบบไมเตมใจหรอใหขอมลไมสมบรณ 11.4 การเรยนแบบรวมมอสงเสรมการคนพบ การใชยทธวธการใชเหตผลทมประสทธภาพ การสรางแนวคดใหมและคาตอบของปญหา การถายโยงยทธวธทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ และขอเทจจรงกบปญหายอยๆ ไปสรายบคคล 11.5 การเรยนแบบรวมมอจะเพมความมนใจ ในความสามารถทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ตนเอง สนบสนนใหเกดความพยายามในการเรยนรมโนมต กระบวนการและยทธวธวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เหนคณคาและความสามารถในการแกปญหาของคนอน มความสมพนธในทางบวกกบเพอน เกดการเรยนรในระดบสง ตระหนกในคณคาของตนเอง (Selt Esteem) และความสามารถของตนเองในการแกปญหา 11.6 การเรยนรแบบรวมมอทาใหผเรยนมแนวโนม ทจะชอบและสนกสนานกบการแกปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทาใหผเรยนเกดการเรยนรมโนมตและการวเคราะห ทเกดจากการอภปราย อธบายและการวางแผนอยางรอบคอบในการเรยนรสถานการณใหมเปนการเพมความสามารถ ในการสอสารแนวความคดทางตวเลข การสนบสนนและชวยเหลอกนและกนภายในกลม ทาใหเกดความสมพนธทางบวกตอเจตคตทางการคานวณ และความเชอมนในตนเอง (Self-Confidence)

58

แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ จะมครเปนศนยกลางของการเรยนรของการเรยนร เปนผถายทอดความร เปนเพยงผรบฟง ปราศจากการซกถามโตตอบ ทเปนกระบวนการการสอสารแบบทางเดยวทมประสทธภาพในการเรยนรตา ประกอบกบระบบการเรยนการสอนในโรงเรยนเปนระบบการแขงขน ทาใหผเรยนเกดการเกบกกความรไวเปนสวนตวจะไมอธบายสงทตนเองเขาใจใหผอนไดเรยนร หรอถาผเรยนจาเปนจะตองอธบายกจะอธบายเนอหาเพยงบางสวนเทานน และจากลกษณะวชาของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทเปนวชาทมลกษณะเปนวชานามธรรมคอนขางสง ดงนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ เพอพฒนารปแบบการสอนครงน ผวจยมแนวความคดวา ควรทจะมการปรบปรงพฤตกรรมของครผสอนและผเรยนมปฏสมพนธในการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการสอสารแบบสองทาง ทเปนกระบวนการทกอใหเกดปฎสมพนธ ระหวางครผสอนกบผเรยน หรอระหวางผเรยนดวยกนใหความชวยเหลอ และตรวจสอบความเขาใจซงกนและกน จะไดชวยเหลอกนในการแกไขขอบกพรองทคนพบ กอนทผเรยนจะเรมเรยนรเนอหาวชาใหมทมความซบซอนมากขน ในการพฒนารปแบบการสอนครงน ผวจยไดมงเนนใหผเรยนไดใชทกษะการแสดงออก คอ ใชทกษะการพดในการรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนในกจกรรมหรอ สถานการณปญหาทครผสอนกาหนดให และใชทกษะการเรยนในการเขยน วาดรปหรอสญลกษณ ในการสอสารแนวคดระหวาง ครผสอนกบผเรยนหรอระหวางผเรยนกบผเรยนดวยกน เพอเพมทกษะการแกปญหารวมกน โดยผวจยมเหตผล การพดและการเขยนเปนทกษะ การแสดงออกทเกดขนโดยใชเครองมอทสรางขนไดงาย ชดเจน มความเทยงตรงสง สวนการฟงและการอานทเปนทกษะการรบเขา เปนทกษะทเกดขนภายในแตละบคคลทาใหการวด และประเมนผลพฤตกรรมทเกดขนไดยาก นอกจากใชการสงเกตของครผสอนทอาจคลาดเคลอนจากความชดเจนของพฤตกรรม และครผสอนอาจไมมเวลาทจะสงเกตพฤตกรรมของผเรยนทมจานวนมากไดอยางทวถงในขณะเดยวกนไดอยางมประสทธภาพ

ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทผวจยสนใจศกษาและนาเสนอม 2 ทฤษฎ คอทฤษฎการซมซบ (Absorption Theory) และทฤษฎดานสตปญญา (Cognitive Theory) ทมความเชอพนฐาน ดงน ( สนย เหมะประสทธ. 2533 ; อางองมาจาก Baroody. 1987 : 7-13 )

1.ทฤษฎการซมซบ (Absorption Theory) มหลกการวา ความร คอ ขอเทจจรงทเกดการเรยนรดวยความจา มรายละเอยด ดงน

1.1 การเรยนรโดยวธการเชอมโยงสมพนธ กลาวคอ ความรทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนเรองของขอเทจจรงและทกษะ สามารถเรยนรไดดวยการเชอมโยงความสมพนธ เชน การบวกขนพนฐาน ผเรยนจาเปนตองเรยนรเกยวกบคของจานวน ทเชอมโยงกบผลบวกเฉพาะจานวนหนง ดงตวอยาง 7 และ 3 จะเชอมโยงกบ 10 นนคอ เมอเหนหรอไดยนวา 7+3 การตอบสนองหรอผลลพธจะเปนไปอยางอตโนมตและเทยงตรง คอ 10 ผเรยนจาเปนตองใชความจาระยะยามจนเกดความคนเคยของการตอบสนองเฉพาะทเกดขนจากสงเราเฉพาะ

59

1.3 การเรยนรเปนกระบวนการสะสม การเรยนรเปนเรองของการสรางและสะสมขอเทจจรงและทกษะ แลวนามาเชอมโยงใหเกดความสมพนธใหมๆ เปนขอเทจจรงหรอทกษะทซบซอนมากขน

1.4 การเรยนรทมประสทธภาพจะมรปแบบทชดเจน การทเรยนรเกดจากการทผเรยนสามารถเรยนรดวยรปแบบทงายๆ พรอมทจะไดรบความรทเกดจากการลอกเลยนแบบ ทาใหเกดผลอยางรวดเรวและเทยงตรง ดงนนผเรยนทกคน จะเรยนรโดยใชความสามารถในการจาทคลายคลงกน การเรยนรควรเปนไปโดยอตราทสมพนธกนอยางสมาเสมอ

1.5 การควบคมจากภายนอก การเรยนรจะเกดขนเมอถกควบคมจากภายนอก เชน ครผสอนจะเปนผควบคมชแนะและใหรางวล หรอลงโทษเพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนดไว

2. ทฤษฎดานสตปญญา (Cognitive Theory) มหลกการวา ความรเกดจากการหยงร จนเกดความเขาใจ สามารถแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ มรายละเอยดดงน

2.1 ความสมพนธ เปนพนฐานของการเรยนร ดงนนหลกการสาคญของความรจงอยทการสรางความสมพนธของโครงสรางและองคประกอบของขอมลทมอยจานวนมาก ทไมสามารถจดจาไดทงหมด

2.2 การสรางความรดวยการกระทา มหลกการวาความรเพมขนเกดจากกระบวนการ 2 ชนด คอ กระบวนการดดซบ (Assimilation) ทเปนกระบวนการทาใหเกดความเขาใจและเกดความเชอมโยงระหวางขอมลเกากบขอมลใหม และกระบวนการบรณาการ (Integration) ทเปนกระบวนการผสมผสานขอมลใหเกดความรใหม

2.3 การเปลยนแปลงรปแบบการคด มหลกการวา ความรไมไดเกดจากการสะสมของขอมลเทานน แตอาจจะเกดจาการเปลยนแปลง ระบบการคดทเปนปจจยหลกของการพฒนาการเรยนการสอนของคณตศาสตร โดยมการเปลยนแปลงระบบความคดทงเชงปรมาณและคณภาพ ทเกยวกบจานวนขอมลทสะสมอย

2.4 ขอบเขตกากดของการเรยนร มหลกการวา ผเรยนจะดดซบความรไดมากหรอนอย ขนอยกบความสามารถของครเปนสาคญ และใชเวลานานในการเรยนรคณตศาสตร ผเรยนจะสรางความเขาใจอยางชาๆ แบบการหยงรทละขนตอน ซงความเขาใจและการเรยนรทมคณคานน ขนอยกบความพรอมของแตละบคคลอกดวย

2.5 การควบคมภายใน มหลกการวา การเรยนรเปนการใหรางวลในตวเองอยแลว ตามธรรมชาตเดกมความกระตอรอรนและปรารถนาทจะเรยนรและแสวงหาสงททาทายความสามารถอยตลอดเวลา

วธการสอนแบบดงเดม มงเนนใหผเรยนเกดทกษะการคานวณ ทาใหละเลยความสามารถดานมโนมต แตวธการพฒนาสตปญญา ทยดผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร มงเนนการพฒนามโนมตมากกวาทกษะการคานวณ เนนกจกรรมเปนหลกเพอใหผเรยนรโดยวธการคนพบมากกวาการบรรยายหรอการใชกระดาษ ดนสอ และมงเนนภาพรวมเปนสาคญ ( Reid and Hresko. 1981 : 306 )

60

แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน ทฤษฎการเรยนรทเกยวของ ในการเรยนรผวจยสนใจศกษาคนควาเพอนามาใชทง 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฎการซมซบเปนทฤษฎทแนวคดวา การเรยนรนนเกดจากการจาจดขอเทจจรงและการเสรมแรงภายนอก ทเกดจากมสงเรามากระตน เชน การใหรางวล การใชสออปกรณการสสอน ฯลฯ สวนทฤษฎดานสตปญญามแนวคดวา การเรยนรนนเกดจากการหยงรของผเรยนทละขนตอน และการเสรมแรงภายในทเกดจากผเรยนไดกาหนดเปาหมายขนเองแลวไดรบการตอบสนอง ซงผวจยมความคดวาทฤษฎทงสองนาจะมประโยชน ในการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร ในการนามาชวยเสรมสรางใหผเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพมากยงขนได เพราะการเรยนวชาคณตศาสตร ในบางครงผเรยนตองจาสตร และสญลกษณ แตผเรยนกตองมความเขาใจในสตร และสญลกษณ เปนอยางดจงสามารถนาไปบรณาการ เพอใชในการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ

3. พฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ วลสน แบงพฤตกรรมดานสตปญญา เกยวกบการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

ออกเปน 4 ขน คอ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2526 : 298-319) 1. ความรความจาเกยวกบการคดคานวณ เปนความสามารถในการละลกถงสงทได

เรยนรมาแลวทงดานขอเทจจรง ศพท นยามตลอดจนความสามารถในการดาเนนการคดโจทยอยางงายๆ ไมยงยากซบซอน ไมตองอาศยการตดสนใจรวมถงโจทยปญหาทเหมอนกบตวอยาง หรอแบบฝกหดทเคยทามาแลว แบงออกเปน 3 ขน คอ

1.1 ความรความจาเกยวกบขอเทจจรง(Specific Facts) เปนความสามารถทละลกขอเทจจรงทไดเรยนมาแลว ตลอดจนพนฐานทผเรยนไดสะสมมาเปนเวลานาน

1.2 ความรความจาเกยวกบศพทและนยาม (Teminology) เปนความสามารถในการละลกถงศพทนยามตางๆ ทไดเรยนมาแลวได โดยไมตองอาศยการคดคานวณแตอยางใด และไมตองการความรมาชวย

1.3 ความรความจาเกยวกบการใชกระบวนการคดคานวณ (Algorithms) เปนความสามารถในการใชขอเทจจรง ศพทหรอนยาม และกระบวนการทไดเรยนมาแลวมาคดคานวณตามกระบวนการทไดเรยนมาแลว

2. ความเขาใจ เปนความสามารถในการนาความรทไดเรยนมาแลวสมพนธกบโจทยหรอปญหาใหม ตลอดจนความสามารถในการตความแปลความและขยายความได แบงออกเปน 6 ขน คอ

2.1 ความเขาใจเกยวกบมโนมต เปนความสามารถในการนาขอเทจจรงทมอย มาประมวลเขาเปนมโนมตทมความซบซอนมากกวาขอเทจจรงตองอาศยความรตางๆ มาผสมผสานกน คาถามเกยวกบมโนมตนนครผสอนตองไมเคยสอนมากอนเพราะฉะนนจะกลายเปนความรความจาเกยวกบขอเทจจรง

2.2 ความเขาใจเกยวกบหลกการ กฎ และการสรปอางองเปนกรณทวไปทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนความสามารถในการนาหลกการ กฎ และความรเกยวกบมโนมตไปสมพนธกบโจทยจนกระทงไดแนวทางในการแกปญหา

61

2.3 ความเขาใจในโครงสรางทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ คาถามทใชในการวดพฤตกรรมขนนตางพฤตกรรมขนตอนความรความจาเกยวกบศพทและทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

2.4 ความสามารถในการแปลงโจทย เปนความสามารถในการแปลขอความทกาหนด ใหออกเปนขอความใหมหรอภาษาใหมแตมความหมายคงเดม เชน การเปลยนแปลงโจทยขอความทอยในรปสมการ ในขนนไมรวมวธในการหาคาตอบของสมการ

2.5 ความสามารถในการดาเนนความคดตามแนวทางของเหตผลทวางไว เปนความสามารถในการดาเนนความคดตามแนวของเหตผล เปนความสามารถในการอานและเขาใจขอความทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ และสามารถบอกไดวาผลสรปในแตละขนตอนมาจากเหตผลใด

2.6 ความสามารถในการอานและตความหมายโจทย เปนความสามารถในการอานและตความจากโจทยทกาหนดให เพอทราบวาโจทยตองการอะไร โจทยกาหนดอะไรใหบาง สงทโจทยกาหนดใหยงขาดสวนใดบาง รวมทงการแปลความหมายจากกราฟหรอขอมลทางสถต ตลอดจนการแปลสมการหรอตวเลขใหเปนรปภาพ

3. การนาไปใช เปนความสามารถในการแกปญหาตางๆ ทคลายคลงกบทผเรยนเคยเรยนมาแลว นนคอ ผเรยนจะตองผสมผสานความรความสามารถจากระดบ 1 และ 2 มาใชในแกปญหาโจทยทมหลายขนตอน ในการจดกระทาเพอใหไดคาตอบ จงจะตองมการเลอกการดสนใจวาจะทาขนตอนใดกอนหลง แบงออกเปน 4 ขนตอน คอ

3.1 ความสามารถในการแกปญหาทคนเคย เปนความสามารถในการแกโจทยปญหาทคลายคลงกบตวอยางหรอแบบฝกหด ใชเพยงความร ความจาเปนเกยวกบการคดคานวณและความเขาใจผสมผสานกนเพอใหไดผลลพธออกมา

3.2 ความสามารถในการเปรยบเทยบ เปนความสามารถในการหาความสมพนธโดยการเปรยบเทยบขอมลทเปนโจทยกาหนดใหมา 2 ชด ตองใชวธการคานวณความเขาใจ แลวนามาเปรยบเทยบเพอตดสนใจ

3.3 ความสามารถในการวเคราะหขอมล เปนความสามารถในการจาแนกและตดสนใจวา ขอมลจาเปนหรอไมจาเปนตอการแกปญหา

3.4 ความสามารถในการเหนรปแบบ ลกษณะโครงสรางทเหมอนกนและการสมมาตร เปนความสามารถในการละลกถงขอมล แปลงปญหา การจดกระทาขอมล การเหนความสมพนธระหวางขอมลทคยเคยกบขอมลทกาหนดให

4. การวเคราะห เปนพฤตกรรมสงสดทางดานสตปญญา ผเรยนจะตอบปญหาทวดพฤตกรรมขนนไดตองมความสามารถในระดบสง โจทยปญหามลกษณะซบซอน ผเรยนไมเคยทามากอน แตยงมขอบขายเนอหาทเคยเรยนมา ดงนนจงตองผสมผสานความสามารถ ทง 3 ระดบ รวมทงมความคดรเรมสรางสรรค เพอคนพบวธการหรอแนวทางในการแกโจทยปญหา แบงออกเปน 4 ขนตอน คอ

4.1 ความสามารถในการแกโจทยปญหาทไมคนเคยมากอน เปนความสามารถทใชความคดทซบซอน โจทยปญหาเปนโจทยทไมเคยเหนมากอน ผเรยนจะแกปญหาได จะตองใชความคด

62

4.2 ความสามารถในการคนหาความสมพนธ เปนการจดขอมลทกาหนดใหใหม แลวสรางความสมพนธเพอใชในการแกปญหา ไมใชความสมพนธเดมกบขอมลชดใหม

4.3 ความสามารถในการสรางขอพสจน เปนความสามารถในการสรางขอพสจนทโจทยไมคนเคย ตองอาศยนยามและทฤษฎมาชวยแกปญหา

4.4 ความสามารถในการวจารณการพสจน เปนการใชเหตผลควบคกบความสามารถในการพสจน เพอใหผเรยนมองเหนหรอเขาใจวาการพสจนนนถกตองหรอไม

4.5 ความสามารถในการสรางสตรและการทดสอบความถกตองของสตร ในกรณทวไป เปนพฤตกรรมทซบซอนของผเรยนสามารถสรางสตรใหมโดยสมพนธกบเรองทเคยเรยนมาแลว มความสมเหตสมผลใชไดทกกรณ

แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน

พฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปน สงททาใหผวจยไดเรยนรพฤตกรรมดานสตปญญาในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณของผเรยน ทาใหมแนวทางในการจดลาดบเนอหาและขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนร จากงายไปสการเรยนทมความซบซอนเพมขน และใชเปนแนวทางในการวดผล และประเมนผลไดอยางครอบคลมพฤตกรรมของผเรยนในการเรยนรวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

ทกษะแกปญหา 1. ความหมายและความสาคญ การแกปญหา (Problem Solving) คอ กระบวนการการประยกตนา หลกเกณฑความรทมอยไปใชแกปญหาในสถานการณใหม (ดษฎ สตลวรางค. 2531 : 55 ; วลลภา อารรตน. 2528 : 36 ; Hilgard and Bower. 1975 : 615 ; Gahne. 1985 : 178) เปนกระบวนการทางสมองทซบซอนทตองอาศยความรพนฐาน ความคดรวบยอดและทกษะทเกยวของกบปญหานนๆ เปนกระบวนการทตองใชเวลานาน เพอใหผเรยนเกดความเขาใจ (หลา ภวภตานนท. 2538 : 8)

โจทยปญหาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ คอ โจทยภาษา หรอโจทยเรองราวหรอโจทยเชงสนทนาทไมคนเคย ประกอบดวยสถานการณทเปนขอความและตวเลขโดยตองการคาตอบเชงปรมาณตวเลขหรอคาอธบายใหเหตผล ซงผแกปญหาตองคนควาหาวาใชวธการใดแกโจทยปญหา (Adams,Ellis and Beeson. 1977 : 178 : ปรชา เนาวเยนผล. 2538 :52) ดงนนการแกปญหาตองอาศยทกษะหลายๆ ทกษะ เชน ทกษะการอาน ทกษะการวเคราะหปญหา ทกษะการคดคานวณ การมองเหนความสมพนธของสงตางๆ มาประกอบกน จงจะสามารถบรรลผลสาเรจในการแกปญหา (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2526 : 427)

63

เปาหมายสงสดของหลกสตรการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณทวโลก คอ การพฒนาทกษะการแกปญหา (ทบวงมหาวทยาลย. 2524 : 140 ; นอมศร เคท. 2526 : 65 : Adams, Ellis and Beeson. 1977 : 1977 ; Ashlock and Others. 1983 : 238) ประเทศไทยไดกาหนดวตถประสงคของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ตามหลกสตร

1.1 เพอใหมความรความเขาใจในวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ขอมลทปรากฏในสงแวดลอม สามารถคดอยางมเหตผลและใชเหตผลในการแสดงความคดเหนอยางมระเบยบชดเจนและรดกม

1.2 เพอใหมทกษะในการคดคานวณ 1.3 เพอใหเหนประโยชนของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทงทมตอชวตประจาวน และทเปน

เครองมอแสวงหาความร 1.4 เพอใหสามารถนาความร ความเขาใจและทกษะวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ไปใชใน

ชวตประจาวน และเปนพนฐานในการศกษาวชาอน ๆ จากการวเคราะหจดประสงคทมเปาหมายเพอใหผเรยนในระดบอดมศกษา เปนผทมทกษะการ

แกปญหาเปนประเดนสาคญ ดงนนในการจดการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ จงจาเปนตองเนนการพฒนาทกษะการแกปญหา โดยจะตองปรบปรงวธการเรยนการสอน กาหนดโจทยปญหาใหมความสอดคลองกบชวตประจาวน ใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร โดยการคนพบหรอการรวมมอของเพอนในหอง โดยครผสอนมบทบาทเปนเพยงผประสานงานคอยชแจงในสงทเปนปญหา และชวยพจารณาแกไขในสวนทผเรยนบกพรอง (นอมศร เคท.2526 : 65)

รปแบบของโจทยปญหา รปแบบของโจทยปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณแบงออกกเปน 2 ประเภท คอ (ปรชา เนาวเยนผล. 2537 : 63 ; สนย เหมะประสทธ. 2533 ; อางองมาจาก Baroody-1987 : 260-261 ; Ashiock and Others. 1983 : 239)

2.1 โจทยปญหาปกต ( Routine Problems ) เปนโจทยปญหาทมงเนนฝกทกษะใดทกษะหนง ใชหลกการและกฎเกณฑทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทไมยงยาก มขอมลทจาเปนและมคาตอบถกองเพยงคาตอบเดยว

2.2 โจทยปญหาไมปกต ( Nonroutine Problems ) เปนโจทยปญหาทสอดคลองกบสภาพความเปนจรง มขอมลทงจาเปนและไมจาเปน ใชหลกการและกฎเกณฑทซบซอนเนนกระบวนการคดวเคราะหอยางมเหตผล คาตอบอาจจะมมากกวา 1 คาตอบกได

ครลค และรดนค (Krulik and Rudnick. 1993 : 10-11) ไดเสนอคณลกษณะของปญหาทด ดงน 1. เปนปญหาทนาสนใจและทาทายความสามารถของผเรยน 2. เปนปญหาทตองการการวเคราะห และลกษณะการสงเกต

3. เปนปญหาทมคาตอบไมชดเจนเหมาะสาหรบการอภปรายในกลม 4. เปนปญหาทนาไปสหลกการหรอรปแบบทวไปของการแกปญหา 5. เปนปญหาทมวธการแกปญหาทหลากหลาย หรออาจมคาตอบไดหลายคาตอบ

64

ปรชา เนาวเยนผล (2537 : 62) เสนอปญหาทางการคณตศาสตร ออกเปน 2 ประเภท คอ 1. ปญหาใหคนหา เปนปญหาทตองคนคาตอบ ทอยในรปปรมาณ จานวน หรอวธการคาอธบายใหเหตผล 2. ปญหาใหพสจน เปนปญหาใหแสดงการใหเหตผลวาขอความทกาหนดใหเปนจรงหรอเปนเทจ 3. กระบวนการแกปญหา (Probiem Solving Process) กระบวนการแกปญหา มบทบาททสาคญในการพฒนาวชาคณตศาสตร เพราะคาตอบทไดจากกระบวนการแกปญหาจะทาใหเกดขอคนพบใหม และสามารถประยกตไปใชกบปญหาอนๆ ได (Perdikaris. 1993 : 155) รปแบบการแกปญหาของโพลยาทใชกนโดยทวไปมกจะเหนกระบวนการแกปญหาทเปนรปแบบเชงเสน (Ploya.1957) โดยเรมตนจาก การอานปญหา การทาความเขาใจกบปญหา การวางแผนการแกปญหา การดาเนนการแกปญหา และตรวจสอบปญหา การเรยงตามลาดบขนตอนเพอใหไดคาตอบทถกตอง วลสน และคนอนๆ (Wilson and Other. 1993 : 61-62) ไดชใหเหนขอบกพรองของการตดตามขนตอน คอ ทาใหเขาใจวากระบวนการแกปญหาเปนกระบวนการในแนวเสนตรงจะตองดาเนนการตามขนตอนจงจะไดคาตอบ ทาใหผเรยนเกดการจากระบวนการขนตอนมากกวาคดแกปญหาเชงสรางสรรค และเกดความเขาใจวาการแกปญหาขนตอนสดทายจะไดผลลพธ คอ คาตอบทถกเพยงคาตอบเดยวเทานน ไดเสนอรปแบบกระบวนการ การแกปญหาทเปนพลวตร (Dynamic) ตามแนวคดของโพลยา ดงภาพประกอบ 10

65

แนวคดของโพลยา ดงภาพประกอบ 10

กาหนดสถานการณ ปญหา ทาความเขาใจ

ปญหา

กระบวนการจดการ กจกรรมการสอน

ตรวจสอบผล วางแผนการแกปญหา

ดาเนนการแกปญหา

ภาพประกอบ 10 แสดงทกษะการแกปญหาทแสดงความเหนเปนพลวตรของโพลยา ( Wilson and others. 1993 : 60-63 ) องคประกอบทสงผลตอความสามารถในการแกปญหา 4.

ปรชา เนาวเยนผล(2537: 64 - 66)ไดเสนอองคประกอบทสงผลตอความสามารถในการแกปญหาทางวชาการวเคราะหเชงปรมาณ 5 ประการ คอ 4.1 ความสามารถในการทาความเขาใจปญหามทกษะทเกยวของ คอ ทกษะการอานและทกษะการฟง โดยแยกแยะประเดนปญหากาหนดอะไรใหและตองการใหอะไรมขอมลใดบางทจาเปนและไมจาเปน ตองรศพท นยาม มโนมตและขอเทจจรงและนามาเชอมโยงกบปญหาทกาลงเผชญอย หรอการเนนขอความสาคญ การแบงวรรคตอน การจดบนทก เพอแยกประเดนสาคญ การเขยนภาพหรอแผนภม การสรางตวแบบ การยกตวอยางทสอดคลองกบปญหา

66

4.2 ทกษะในการแกปญหา เกดจากการฝกทกษะการแกปญหา จนกระทงมความชานาญกบรปแบบการแกปญหา ดงนนเมอเผชญกบปญหาใหมจงสามารถเชอมโยงนาวธการไปใชแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ 4.3 ความสามารถในการคดคานวณและความสามารถในการใหเหตผล แมวาผเรยนจะแกปญหาไดแตถาการคานวณผดพลาดกถอวาการแกปญหาไมประสบความสาเรจสาหรบปญหาทตองการคาอธบายใหเหตผลผเรยนจะตองอาศยทกษะพนฐานในการเขยนและการพด มความเขาใจในกระบวนการใหเหตผลทางคณตศาสตร 4.4 แรงขบ เนองจากปญหาเปนสถานการณทแปลกใหม ตองอาศยความสามารถสง ดงนนผเรยนจะตองอาศยแรงขบทจะสรางพลงในการคด ไดแก เจตคต ความสวนใจ อตมโนทศน หรอ แรงจงใจใฝสมฤทธ ฯลฯ เพอใชในการแกปญหา 4.5 ความยดหยน ผแกปญหาทดตองยดหยนในการคดไมหยดคดตดรปแบบทคนเคย และยอมเปนรปแบบและวธการใหมๆเพราะความยดหยนเปนความสามารถในการปรบกระบวนการคดแกปญหาโดยการบรณาการความเขาใจ ทกษะและความสามารถในการแกปญหาแรงขบทมอยจะเชอมโยงกบสถานการณใหมสรางเปนองคความรทสามารถใชเพอแกปญหาใหม 5. การพฒนาความสามารถในการแกปญหา ปรชา เนาวเยนผล (2537 ; 66- 74) ไดเสนอวธการพฒนาความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร ทางการวเคราะหเชงปรมาณ ทใชในวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยประยกตขนตอนการแกปญหาของโพลยามาเปนวธการพฒนาดงน 5.1 การพฒนาทกษะการอาน โดยวเคราะหความสาคญความเขาใจ ในปญหาเปนรายบคคลหรอกลม อภปรายความเปนไปไดของคาตอบความเพยงพอหรอความเกนของขอมล ปญหาทใชเพมเตมอาจไมใชปญหาวชาการวเคราะหเชงปรมาณ กได 5.2 การใชกลวธเพอเพมพนความเขาใจ 5.2.1 การเขยนภาพ แผนภาพ หรอแบบจาลอง เพอแสดงความสาพนธของขอมลจะชวยใหขอมลมความเปนรปธรรมทาความเขาใจไดงายขน 5.2.2 ลดปรมาณทกาหนดในปญหาใหนอยลง เพอโครงสรางของปญหามความชดเจนขนโดยคานงถงความเปนไปไดและความมเหตผล 5.2.3 การยกตวอยางทสอดคลองกบปญหา 5.2.4 การเปลยนแปลงสถานการณใหเปนเรองทสอดคลองกบชวตประจาวน 5.3 การใชปญหาทใกลเคยงกบชวตประจาวน มาใหผเขยนฝกทาความเขาใจโดยกาหนดขอมลเกนความจาเปนหรอไมเพยงพอ เพอใหผเรยนฝกการวเคราะหวาขอมลทกาหนดใหขอมลใดไมไดใชหรอขอมลทกาหนดใหเพยงพอหรอไม ซงสอดคลองกบชวตประจาวนทบางครงมขอมลมากมายทผเรยนจะตองเลอกขอมลทเกยวของมาใช หรอบางครงขอมลอาจไมเพยงพอ ผเรยนจะตองแสวงหาขอมลใหเพยงพอ

67

5.4 การพฒนาสามารถในการวางแผน ถาโจทยปญหามความซบซอน ควรฝกใหผเรยนเขยนเปนประโยคสญลกษณและเขยนหรอพดลาดบขนตอนการคดอยางคราวๆกอนลงมอทา เพราะขนตอนดงกลาวเปนเสมอนการวางแผนในการแกปญหา ถาผเรยนฝกฝนอยางสมาเสมอยอมทาใหผเรยนสามารถในการวางแผนแกปญหา ดงนน การพฒนาความสามารถในการวางแผนแกปญหามแนวทางดงน 5.4.1 ไมบอกวธการแกปญหาโดยตรงกระตนโดยใชคาถามนาแลวใหผเรยนหาคาตอบ ถายงไมตอบไมไดใหเปลยนคาถามใหงายลง คาตอบของผเรยนจะชวยใหแผนการการแกปญหาชดเจนขน 5.4.2 สงเสรมใหผเรยนคดออกมาดงๆ (Think Aloud) สามารถบอกใหผอนทราบวาตนคดอะไร ไมใชคดอยในใจตนเองเงยบๆการคดออกมาดงๆอาจอยในของการสนทนาหรอการเขยนลาดบขนตอนการคดออกมาใหผอนทราบ ทาใหเกดการอภปรายเพอหาแนวทางในการแกปญหาทเหมาะสม 5.4.3 สรางลกษณะนสยของผเรยนคดวางแผนกอนลงมอทา ทาใหเหนภาพรวมของปญหา ประเมนความเปนไปไดกอนลงมอแกปญหาปองกนการผดพลาดหรอแกไขขอบกพรองไดทนท เนนวธการแกปญหาสาคญวาคาตอบ 5.4.4 จดปญหาใหผเรยนฝกทกษะ ควรเปนปญหาททาทายเหมาะกบความสามารถไมยากหรอไมงายเกนไป 5.4.5 ในการแกปญหาแตละปญหาควรสงเสรมใหผเรยนใชยทธวธในการแกปญหาใหมากกวา 1 รปแบบ เพอใหผเรยนมความยดหยนในการคด 5.5 การพฒนาความสามารถในการดาเนนการตามแผน ในการดาเนนการตามแผนผเรยนตองตความขยายความนาไปสการปฏบตอยางละเอยดชดเจนและประเมนความสามารถทจะดาเนนการไดหรอไม 5.6 การพฒนาความสามารถในการตรวจสอบ การตรวจสอบการแกปญหาทางคณตศาสตรครอบคลมประเดนสาคญ 2 ประเดน คอประเดนแรก ตรวจสอบขนตอนตงแตเรมตนจนเสรจสนกระบวนการอกครงหนงรวมทงหายทธวธอนในการแกปญหา ประเดนทสอง คอ มองไปขางหนาเปนการใชประโยชนจากกระบวนการแกปญหา โดยสรางสรรคปญหาทเกยวของสาพนธกนขนมาใหม มแนวทางการพฒนา ดงน 5.6.1 กระตนใหผเรยนเหนความสาคญของการตรวจสอบคาตอบทไดใหเคยชนจนเปนนสย 5.6.2 ฝกใหผเรยนคาดคะเนคาตอบ 5.6.3 ฝกการตความหมายของคาตอบ (ความเปนไปได) 5.6.4 สนบสนนใหผเรยนทาแบบฝกหดโดยใชวธหาคาตอบมากกวา 1 วธ 5.6.5 ใหผเรยนฝกสรางโจทยปญหาเกยวกบเนอหาทเรยน แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน ทกษะการแกปญหาเปนทกษะทหลายประเทศใหความสาคญในการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ แตสามารถกลาวไดวายงไมมประเทศใดประสบความสาเรจอยางสมบรณ ดงนนจงตองมการแสวงหาวธทดทสด เพอสนองตอจดประสงคดงกลาว กระบวนการแกปญหาทครผสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มกจะนามาใช คอ การแกปญหาของโพลยาทแสดงความเปนพลวตรทมการตรวจสอบความถกตองของขนตอนซงกนและกนโดยมกระบวนการจดกจกรรมการสอนเปนตวเชอมตอ กอนทผเรยนจะไดรบคาตอบทถกตองเปนขอสรป

68

สวนท 5 เทคนควธทใชในการจดกจการเรยนการสอน 1. การใชคาตอบ ความหมายและความสาคญของการใชคาตอบ

คาถาม หมายถง โจทยปญหาทครตงขนทงทเปนคาพด ขอเขยนหรอกรยาอนๆใหผเรยนเปนผคดคาตอบคาตอบของผเรยนอาจเปนการพดตอบเขยนตอบลงมอทางานงานใหผลงานปรากฏเปนคาตอบ (วลลภ กนทรพย. 2535:3:Cunnigham. 1971:81:Rowntree. 1981:239) กลาวไดวา คาถามมบทบาทสาคญยงตอการจดประสบการณเพราะจะชวยกระตนสงเสรมใหผเรยนไดคดและเกดการเรยนร (กลยา เขยวขา.2525:19 จนทรเพญ เชอพานช. 2524 :57-58; ชมพนธ กญชร ณ อยธยา. 2530 :26; ระยบ ทฤษฎคณ. 2536; 70-71 ;วลลภ กนทรทรพย. 2535: 1-3: ยพน พพธกล. 2524:92;Carin and Sund. 1971:37 ;Cooney and others. 1973:88;Hunkins. 1972:78-88;King. 1990: 664-687) การใชคาถามทดจะตองมจดมงหมายทแนนอน อาท เพอทบทวนความจา กระตนการคดแกปญหาสงเสรมความคด สรางสรรค เปนตนการใชคาตอบใหเกดประโยชนสงสดนนผถามตองมทกษะการใชคาถามทดจงสงผลตอพฒนาการทางสตปญญาของผเรยน (Hyman.1970:218) การใชคาถามระดบจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรและความคดวจารณญาณมาก (จนตนา ปรดานนท. 2531:3) การเรยนการสอนในหองเรยนจะเกดคาถาม 3 ลกษณะคอ

1. แบบทครผสอนเปนผถามคาถาม 2. แบบทผเรยนเปนผถามคาถาม

3. แบบทครผสอนและผเรยนรวมกนถามคาถาม 4. คาถามทใชในการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ชมาลส (สจตรา โอสถอภรกษ.2538: อางองมาจาก Schmalz.1972:619-626)ไดสรางแนวการใชคาถามทใชในการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยยดแนวทางการกาหนดจดมงหมายดานพทธพสยของบลมเปนหลกแบงคาถามเปน 5 ประเภท

1. คาถามระดบตา (Lower-order Questions) เปนถามทใหผเรยนระลก ถงขอเทจจรงคาถามทใหแสดงวธคานวณอยางงายหรอใหแกปญหาทคลายกบตวอยางทคลายกบตวอยางทเคยพบมาแลว ไดแก

1.1 คาถามทใหระลกถงขอเทจจรงหรอนยาม เชน อนเวอร สมการบวก หมายความวาอยางไร

1.2 คาถามทใหระลกถงวธการในการแกปญหา เชน จะหาพนทของ สามเหลยมรปนไดอยางไร

1.3 คาถามทใหระลกถงกฎเกณฑทฤษฎและโครงสรางทางคณตศาสตร เชน เลข 4 ของ จานวน 4 ,536 มคาเทากบเทาไร

69

1.4 คาถามทไดผเขยนดดแปลงคาตอบ เชน ถาเราเรยก a (d+c) = ad+ac วากฎการ แจกแจงทางซายแลว (d+c) a = da+ca เรยกอะไร คาถามทใหผเรยนตดสนวาคาตอบทไดถกหรอผด เชน ผเรยน : รากทสาม ของ 289 ควรลงทายดวย 3 เพราะ 3 คณ 3 เทากบ 9 คร : เธอคดวาถกตองหรอไม คาถามทใชในการแกไขขอผดพลาดของผเรยน เชน คร : 72 มคาเทาไร ผเรยน : 14 ครบ คร : 7 มคาเทากบ 7 คณ 2 หรอเปลา ผเรยน : ไมครบ 7 เทากบ 49 ครบ คาถามทใหผเรยนแกปญหาทคลายกบตวอยางทเคยพบ มาแลว เชน คาสมบรณของ 4+3 มคาเทาไร

1.8 คาถามทใหผเรยนคนพบความสมพนธจากขอมลทกาหนดให เชน ถา a=3b-1 แลวขอมลตอไปนถกหรอไม a 5 7 11 b 2 3 5 2. คาถามระดบสง (Higher- order Questions ) เปนคาถามทใหผเรยนไดเปรยบเทยบ สรปกฎเกณฑอยางมเหตผล คาถามใหผเรยนคนพบรปแบบใหมรวมทงคาถามทใหผเรยนแกปญหาทไมเคยพบมากอนไดแก 2.1 คาถามทใหผเรยนแสดงความหมายของนามธรรมโดยการยกตวอยางทเปนรปธรรม เชน จงหาฟงกชน 1 และ g ททาให fog = gof เปนจรงทกคา 2.2.1 คาถามทใหใชวธการใหมๆ ในการแกปญหา เชน กาหนดใหเซตนมสมบตภายใตเครองหมาย # ถา a และ b อยภายในเซต เซตนจะมสมบตปดภายใตการคณหรอไม 2.2.2 คาถามทใหผเรยนอธบายขอความโดยใชภาษาของตนเอง 2.23 คาถามทใหผเรยนแปลงความหมายจากขอมลทวไปใหอยในรปประโยคสญลกษณทางคณตศาสตร หรอในทางทกลบกน 2.2.4 คาถามทใหผเรยนเปรยบเทยบหรอบอกความแตกตาง 2.2.5 คาถามทใหผเรยนแกปญหาทไมเคยพบมากอน 2.2.6 คาถามทใหผเรยนพสจน

70

2.2.7 คาถามทใหผเรยนพจารณาประโยคทดดแปลงมาถกตองหรอไมโดยอาศยการอางเหตผล (ตรรกศาสตร) 2.2.8 คาถามทใหผเรยนคนพบรปแบบตางๆ 2.2.9 คาถามทใหผเรยนคนพบวธการหรอขอมลทนาไปสการแกโจทยปญหา 2.2.10 คาถามทใหผเรยนคดแบบกวาง 3. ลกษณะของคาถามทด คาถามทดจะชวยสงเสรมใหผเรยนคดอยางเปนระบบและเกดการเรยนรตามจดประสงคทกาหนดไว คาถามทด มลกษณะดงน คอ 3.1 มความหมายชดเจนไมคลมเครอ ใชภาษางายๆ เจาะจง เมอผเรยนฟงคาถามแลวจะเขาใจอยางถกตอง 3.2 เปนขอความทกะทดรดและไมควรมคาถามหลายประเดนพรอมกน 3.3 เปนขอความทสมบรณไมควรละขอความบางสวนของคาถามเพอใหผเรยนคด 3.4 มความเหมาะสมกบระดบสตปญญาของผเรยน ความยากงายพอเหมาะเพราะคาถามทยาก อาจจะทาใหผเรยนเกดความทอถอย แตถาคาถามทงายเกนไปทาใหผเรยนไมไดฝกกระบวนการคด 3.5 เปนคาถามทสงเสรมและกระตนใหผเรยนใชความคดเพอหาคาตอบทเหมาะสม 4. ยทธวธการใชคาถามทด 4.1 เตรยมคาถามลวงหนา และลองตอบคาถามวาสามารถนาไปสประเดนทตองการหรอไม และควรเตรยมคาถามทยากสาหรบเดกเกงและคาถามทงายสาหรบเดกออน 4.2 ควรคานงถงลกษณะทดของคาถาม และถามโดยใชภาษางายๆเพอใหผเรยนอยากจะตอบ 4.3 พยายามใชคาถามหลายๆ ประเภท เพอมงสวตถประสงคทตองการ 4.4 ใหผเรยนทกคนมโอกาสในการตอบคาถามหรอขยายเพมเตมของคาตอบของเพอน 4.5 ใหผเรยนตอบคาถามทละคน เพราะการตอบพรอมกนผเรยนบางคนอาจไมสนใจในคาถาม ทาใหยงยากในการประเมนวาผเรยนคนใดเกดการเรยนรแลว 4.6 ใหโอกาสผเรยนตอบคาถามดวยความสมครใจ เพอเพมความเชอมนในตนเอง 4.7 ใหคาถามกอนเรยกชอใหผเรยนตอบเพราะวาทาใหผเรยนทกคนมความสนใจในคาถามและคดหาคาตอบ 4.8 เมอคาถามแลวควรเวนระยะ เพอใหผเรยนใชความคดเปนการรอคาตอบจากผเรยน 4.9 ไมควรทวนคาถามหรอคาตอบ เพราะจะทาใหผเรยนไมสนใจฟง 4.10 ถามคาถามจากงายไปหายาก เพราะจะเปนการเราความสนใจในการตอบเพมขน

71

4.11 เมอไดคาตอบทยงไมชดเจน ควรเปดโอกาสใหผเรยนขยายหรอเพมเตม 4.12 ควรใชกรยาทาทางและนาเสยงเปนสวนประกอบในการถาม เพอชวยใหบรรยากาศในการใชคาตอบดขน 4.13 เมอถามคาถามแลว ครไมควรชแนวทางหรอคาตอบใหผเรยนทนท

เพราะจะทาใหผเรยนไมคด 4.14 เมอผเรยนตอบถกครควรใหกาลงใจ เพอกระตนความสนใจในการ

ตอบคาถาม ตอไป 5. การหยดและการรอคอยคาตอบ ในการกระบวนการของการใชคาถามทด ครควรหยดเวนระยะเวลาเพอใหผเรยนไดใช

ความคดและคาถามควรเปนคาถามปลายเปด (Open-Ended Question) เพอฝกใหผเรยนคดแบบ นรนย ครผสอนจะตองเรยนรในการเพมความเงยบและรอคอยคาตอบ เมอใชคาถามระดบสงสอดคลองกบราวนทร ( Rowntree.1978) ทไดกลาวถงประโยชนของการรอคอยคาตอบเกนกวา 3 นาท คอ

5.1 คาตอบของผเรยน ตอบโตยาวและนานกวาเดม 5.2 ไดคาตอบทไมคาดคดแตเปนคาตอบทดมมากขน 5.3 การไมตอนบคาถามมนอยลง 5.4 มความเชอมนในการตอบมากขน 5.5 มการเสยงตอบเพมขน 5.6 ผเรยนมการเปรยบเทยบขอคนพบมากขน 5.7 ผเรยนมการลงความคดเหนเปนขอความทมหลกฐานสนบสนน

เพมขน 5.8 ผเรยนถามคาถามเพมขน 5.9 ผเรยนทเรยนไดตอบครเพมมากขน 5.10 ผเรยนมพฤตกรรมทางวาจาในหลายลกษณะหลายแบบเพมขน 5.11ครตอบคาถามไดยดหยนมากขน 5.12 ความคาดหวงของครตอพฤตกรรมของผเรยนปรากฏวา ผเรยนท

เรยนเขามพฤตกรรมเปลยนแปลงดขน 5.13 จานวนและประเภทของคาถามทครถามเปลยนแปลงไป แนวคดทนามาใชในการพฒนาในรปแบบการสอน เทคนคการใชคาถามเปนเทคนควธ

หนงทผวจย คดวามความเหมาะสมในการนามาใชเปนสงเราใหผเรยนเกดทกษะการพดโดยการตอบคาถามกระตนใหผเรยนรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนในประเดนทยงไมสามารถขอสรปได หรอสถานการณปญหาทกาหนดให

72

แฟมสะสมงาน 1. ความหมายของแฟมสะสมงาน ( Portfolio)

แฟมสะสมงาน คอ แฟมทใชบรรจหลกฐานหรอตวอยางผลงานทแสดงทกษะของ บคคลตามจดมงหมายของการประเมนผลทมการจดการ (Organize) อยางเปนระบบเพอใชเปนเอกสาร (Document) ทแสดงใหเหนพฒนาการของความเจรญงอกงามความพยายาม ความพยายามทประกอบดวย ความสามารถเจคตทกษะและการแสดงออกทมความหมายมากกวาแฟมใสผลงานผเรยนอภปรายแสดงความเหนเพอหาผลงานของทดทสดของตนเอง และชนงานทเพอนๆนาเสนอการคดทบทวนโดยผเรยน (Student-Fleflection) เปนวธการทนาไปสการรจกคด การเพมพนศกยภาพในการเรยนร และเชอมโยงครและผเรยนใหมสมพนธภาพทดตอกน (Bird.1990;Arter.1990;Hamm and Adams.1991:18) สรปไดวา แฟมสะสมงาน มสวนประกอบดงน

1.1 การสะสมตวอยางผลงานหรอหลกฐานตางๆทเกยวของกบผเรยนตลอดป การศกษาทเรยนวชานน

1.2 การจดการอยางเปนระบบ มองคประกอบ ดงน 1.2.1ใหผเรยนมสวนรวมในการกาหนดเนอหาของแฟมสะสมงาน 1.2.2 มขอเสนอแนะหรอเกณฑในการเลอกผลงานเพอเกบรวบรวมใน

แฟมสะสมงาน 1.2.3 มเกณฑในการพจารณาเพอตดสนคณคาของผลงานของผเรยน

1.3 มหลกฐานทแสดงถงการคดทบทวนตนเองของผเรยน (Evidence of Self – Reflection)

2. ลกษณะของแฟมสะสมงาน ในปจจบนการใชแฟมสะสมงานเพอประเมนผลการเรยนอยางมากในหลายวชา ไดมการจาแนกลกษณะสาคญสาคญของแฟมสะสมงาน ไว 7 ประการคอ (Wiggins. 1989 ;Wolf. 1989 ; Bird. 1990)

1.1 มการแสดงจดมงหมายอยางชดเจน (Explitness of Purpose)โดยความรวมมอของ คณะผสอนและครผสอนกบผเรยนในการกาหนดจดมงหมายของแฟมสะสมงาน เพอทผเรยนจะไดทราบวาควรม พฤตกรรมอยางไรกอนทจะเรมตนการเรยนรและพฒนาตนเองใหสอดคลองกบจดมงหมาย

1.2 มการบรณาการ ( lntegration) ระหวางการเรยนในหองเรยนกบประสบการณใน การปฏบตงาน

1.3 มแหลงขอมลอยางหลากหลาย (Multisource) ขอมลทใชในการประเมนผเรยน ตองไดจากหลายแหลงขอมลดวยวธหลากหลาย

1.4 มการปฎบตในภาพทเปนจรง (Authentic)โดยการเชอมโยงระหวางการสอนใน หองเรยนกบหลกฐานทเกบสะสมในแฟมสะสมงาน

1.5 เปนการประเมนทมการเปลยนแปลงอยตลออดเวลา เพอเปนเครองมอทม ประสทธภาพในการตรวจสอบความเจรญงอกงามและการเปลยนแปลงทเกดขนในผเรยน

73

1.6 มการสะทอนตนเองจากความรสกเปนเจาของ เพอทจะบรณาการนาไปสการ ปฏบตเพอสรางสรรคผลงานทชดเจนเพราะผเรยนเลอกและประเมนผลงานดวยตนเอง

1.7 มการใชในหลายจดประสงค (Multipurpose) กลาวคอ ผลงานทผเขยนสะสมใน แฟมสะสมงานสามารถใชในหลายจดประสงค หรอ หลายวชา เชน ใชในการประเมนผลการเรยนของผเรยนหรอการสอนของผสอนและประเมนผลการสอนในวชาทจดมงหมายสอดคลองกน

1. งานวจยกบการประเมนผลวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยใชแฟมสะสมงาน ไคลนและคนอนๆ (klien and others. 1995) ไดทาวจยเพอตรวจสอบความเชอมนของการใชแฟมสะสมงานในการประเมนผลการเรยน โดยการจดลาดบ ซงผประเมนจะไดรบการฝกอบรมและไมใหผประเมนประเมนผลแฟมสะสมงานผเรยนของตนเอง พบวา ในป พ.ศ. 1992 มความเชอมนคอนขางตา อาจมสาเหตจากงานเพอตอบสนองจดมงหมายไดอยางหลากหลายแตความเชอมนกเพมขนจากป ค.ศ 1992 ถง ค.ศ 1993 แสดงวาแฟมสะสมงานมมาตรฐานในการประเมนผลเพมขน และไดเสนอความคดเหนเพมเตมวาแฟมสะสมงาน เปนเครองมอทมประสทธภาพชวยเหลอผสอนในการตดตาม และตรวจสอบผลการเรยนเพอนาไปปรบปรงการเรยนการสอนไดด ถาครผสอนสามารถกาหนดโครงสรางใหชดเจน และใหคะแนนอยางยตธรรม จะทาใหมความเชอมนการประเมนผลทสง และใหคาแนะนาครผสอนวาไมควรกงวลเกยวกบความเชอมนจะสงหรอตาขอใหแฟมสะสมงานประเมนผลตามสภาพทเปนจรงและครอบคลมจดมงหมายทกาหนดไวแลว

2. สออปกรณในแฟมสะสมงาน 2.1 บทเรยนสาเรจรป

2.1.1 ความหมายและความสาคญ บทเรยนสาเรจรปเปนเอกสารทจดสรางขน โดยการแบงเนอหาออกเปน “กรอบ” ตามหลกการของลาดบขนการเรยนรในแตละกรอบจะประกอบดวย เนอหา คาชแจง ในขนตอนของการปฏบตกจกรรม และขอคาถามทใชตรวจสอบความเขาใจหลงการศกษากรอบเรยนนนๆจดมงหมายทสาคญของบทเรยนสาเรจรป คอ ใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองตามระดบความสามารถของแตละบคคลไมตองเสยเวลาในการรอคอยซงกนและกนทอาจใหความเบอหนายในการเรยนรและยงสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนในการรบทราบผลของการเรยนรในการตรวจสอบคาตอบของตนเองกบคาเฉลยทกาหนอใหไดอยางรวดเรวดวยตนเอง (ยพน พพธกล. 2530 : 22 : บญชม ศรสะอาด. 2537 : 76-77; Haring. 1972 :85-86)

2.1.2 หลกการของการเรยนรของการใชบทเรยนสาเรจรปบทเรยนสาเรจรปท สรางขนในครงนไดใช กฎการเรยนรของธอรนไดค ดงน (กมลรตน หลาสวงษ.2528:178-180) 2.1.2.1 กฎแหงผล (Law of Effect) กลาววาสงมชวตจะเรยนรและฝกฝนในสงทตนเองพอใจและคดวาตนเองสามารถกระทาไดสาเรจไดอยางถกตอง รวดเรว 2.1.2.2 กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) กลาววาพฤตกรรมทกระทาอยบอยๆครงยอมกอใหเกดการเรยนรทคงถาวร

74

2.1.2.3 กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) กลาววาการเรยนรจะเกดขน เมอสงมชวตเกดความพอใจ และไมเรยนรเมอเกดความไมพอใจในการถกบงคบใหเรยนร 2.1.3 ลกษณะทดของบทเรยนสาเรจรป มดงน (วาสนา ชาวหา. 2525 : 140 ; อางองมาจาก Houston and others. 1972) 2.1.3.1 จดประสงคการเรยนร จะตองชดเจน โดยกาหนดวา ผเรยนจะประสบความสาเรจอยางไรหลงจากเรยนบทเรยนสาเรจรปจบแลว 2.1.3.2 เนอหาวชา ทถกแบงออกเปนสวนยอยๆ เปน “กรอบ” ตามหลกการของลาดบขนการเรยนร 2.1.3.3 คาชแจง จะตองมคาชแจงในขนตอนของการปฏบตทชดเจนเพอใหผเรยนสามารถปฏบตไดอยางถกตอง 2.1.3.4 การเสรมแรง เปนคาชมเชยเมอผเรยนทาไดถกตอง และใหกาลงใจเมอทาผดพลาด และมคาเฉลยเพอใหผเรยนไดใชตรวจสอบความถกตองคาตอบทหาไดดวยตนเอง 2.1.3.5 เนนผเรยนเปนศนยกลางและการมสวนรวมในการเรยนรโดยใหผเรยนปฏบตกจกรรมตาม คาชแจงดวยตนเองตามระดบความสามารถ 2.1.4 ประเภทของบทเรยนสาเรจรป จาแนกออกเปน 2 ประเภท คอ (บญชม ศรสะอาด. 2537 : 78-79) 2.1.4.1 บทเรยนสาเรจรปชนดเสนตรง (Linear. Program) เปนบทเรยนทเรยงลาดบเนอหาจากงายไปยากอยางตอเนองตามลาดบ โดยทผเรยนจะตองเรมตนศกษาจากกรอบท 1 ตามลาดบจนกระทงถงกรอบสดทาย จะศกษาขามกรอบใดกรอบหนงไมไดเพราะจะทาใหขาดความสมบรณในบางสวน 2.1.4.2 บทเรยนสาเรจรปชนดสาขา (Branching Program)เปนบทเรยนทมการเรยงลาดบโดยใชคาตอบของผเรยนเปนเกณฑ และคานงถงความแตกตางของสตปญญา ดงนนในบางกรอบเรยน ผเรยนบางคนอาจขามไปโดยไมตองศกษากได 2.1.5 ประโยชนและขอจากดของบทเรยนสาเรจรป มดงน (บญชม ศรสะอาด. 2537 : 85-84 : Peter. 1972 : 132) 2.1.5.1 ประโยชนของของบทเรยนสาเรจรป 2.1.5.1.1 ชวยใหผเรยนไดเกดการเรยนรตามระดบความสามารถ 2.1.5.1.2 ชวยผเรยนในการทบทวนเนอหาทเรยนแลวใหมความเขาใจเพมขนและมความคงทนในการเรยนร 2.1.5.1.3 ชวยใหผเรยนมความรบผดชอบในการเรยนรเพราะไดรบการเสรมแรงจากการไดรบทราบผลการเรยนรของตนเองไดอยางรวดเรว จากการตรวจสอบดวยตนเองกบคาเฉลยทกาหนดให 2.1.5.1.4 ชวยแบงเบาภาระของครผสอนในการนาเสนอขอเทจจรง ทาใหครผสอนมเวลาในการเตรยมการสอนมากขน

75

2.1.5.2 ขอจากดของบทเรยนสาเรจรป 2.1.5.2.1 เปนสอการเรยนทเหมาะสมกบเนอหาวชาทเปนขอเทจจรง หรอเปนความรพนฐาน มากกวาเนอหาวชาทตองการแสดงความคดเหนทลกซง 2.1.5.2.2 ไมสงเสรมความคดรเรมสรางสรรค เพราะตองดาเนนการการเรยนรไปตามขนตอนและหวขอทกาหนดให 2.1.5.2.3 ทาใหผเรยนขาดทกษะการสอสารในการตดตอเพราะตองทางานดวยตนเองเปนรายบคคล 2.1.5.2.4 ภาษาทใชเขยนอาจเปนปญหาสาหรบผเรยนในบางทองถน 2.1.5.2.5 ครผสอนไมสามารถใชบทเรยนสาเรจรปแทนครผสอนไดทงหมด เนองจากในบางประเดนผเรยนยงตองการไดรบคาชแจงหรอคาแนะนาจากครผสอน 3. บตรงานหรอใบงานวชาการวเคราะหเชงปรมาณ บตรงานหรอใบงาน เปนเอกสารทประกอบดวยกจกรรมหรอแบบฝกหด ใชประกอบการเรยนการสอนเพอ ใหผเรยนมความเขาใจและมโอกาสไดฝกทกษะจากการทากจกรรมหรอแบบฝกหด ซงแบงออกเปน 3 ประเภท คอ (สมจต ชวปรชา. 2529 : 24) 3.1 กจกรรมหรอแบบฝกหดทงายกวาในหนงสอเรยน เพอใชชวยเหลอผเรยนทเรยนออนตองการฝกทกษะเบองตนเพมเตม 3.2 กจกรรมหรอแบบฝกหดทอยากกวาในหนงสอเรยนเพอใชเสรมผเรยนทเรยนเกงจะไดมงานทา เมอครกาลงชวยเหลอผเรยนทเรยนออน 3.3 กจกรรมหรอแบบฝกหดเสรมแบบฝกหดในหนงสอเรยน เพอเพมเตมการฝกทกษะ 4. แบบจดบนทก แบบจดบนทก เปนเอกสารทจดเตรยมใหผเรยนจดบนทกสงตางๆทแสดงผลของการเรยนรหรอความเขาใจทเพมเตมขน หรออาจจะเปนปญหาทผเรยนยงไมชดเจนตองการคาอธบาย หรออาจจะเปนการแสดงความคดเหนอยางอสระเกยวกบการเรยนการสอน เกยวกบครผสอนหรอเพอนๆ โดยการเขยนบรรยาย วาดรปภาพ แผนภม ไดอะแกรม ตามความถนดของผเรยนแตละบคคล ในระยะแรกครผสอนอาจใหผเรยนบรรยายรปภาพทกาหนดให หรอตอบคาถามทอาจเกยวของกบเนอหาวชากอน จนกระทงผเรยนเกดความคนเคยสามารถเขยนบรรยายสงตางๆ ไดดวยตนเอง แนวคดทนามาใชในการพฒนารปแบบการสอน แฟมสะสมงาน เปนแฟมจดเกบเอกสารทครผสอนจดเตรยมไวใหผเรยนในการเกบสะสมผลงานทงของตนเองและของกลมเพอใชเปนหลกฐานในการวดผลและประเมนผลการเรยนของผเรยน แตในการพฒนารปแบบการสอนครงน มวตถประสงคใชแฟมสะสมงานเปนเพยงเครองมอในการแสดงพฒนาการทกษะการแกปญหาของผเรยน หรอกบสมาชกในกลม โดยครผสอนเปนผใหคาแนะนาแลวผเรยนนาไปทบทวนวธการแกปญหาทมอยางหลากหลายในแตละสถานการณปญหา ในแฟม

76

สวนท 6 การสอนซอมเสรม 1. ความหมายและความสาคญของการสอนซอมเสรม การสอนซอมเสรม หมายถง การ

สอนผเรยนทมผลการเรยนอยในระดบตาหรอสงกวาเพอนในหองเรยนเดยวกน ดงนนการสอนซอมเสรมจงจาแนกออกเปน 2 ลกษณะ ดงน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2527 : 518 : ศรนภา นยมธรรม. 2530 : 2 ; สมศกด สนธระเวชญ. 2529 : 15 ; สกน เทยนทอง. 2528 : 22 )

1.1 การสอนซอม เปนการสอนผเรยนทมผลการเรยนอยในระดบตาชวยแกไข ขอบกพรองใหผเรยนไดเกดการเรยนรพรอมกบเพอนบรรลจดประสงคทกาหนดไว

1.2 การสอนเสรม เปนการสอนผเรยนทมผลการเรยนในระดบสงกวาเพอนให ไดรบความรเพมเตม เพอใหผเรยนไดใชความสามารถและศกยภาพทมใหเตมทเปนไปในแนวทางทถกตองและเปนประโยชนแกผเรยนมากทสด ดงนนการสอนซอมเสรมจงเปนสงทจาเปนสาหรบผเรยน เพราะวาผเรยนแตละบคคลจะมความรและความสามารถแตกตางกน ซงครผสอนจะใชวธการสอนทเปนรปแบบเดยวกนจะเปนการทไมเหมาะสมอยางยงในการทจะชวยสงเสรมใหการเรยนการสอนเกดประสทธภาพ ไดอยางเทาเทยมกนสาหรบผเรยนทกคน กลาวไดวา การจดการสอนซอมเสรมเปนวธการทชวยแกไขขอบกพรองหรอพฒนาศกยภาพของผเรยนใหประสบความสาเรจในการเรยนและพฒนาไปสจดสงสดของระดบความรความสามารถของตนเอง (ศรยา นยมธรรม. 2530 : 49 : พระ รศมสวาง. 2530 : 19 : อางองมาจาก Kochevar. 1975 : 18 : Sherman. 1980 : 15 ) 2 รปแบบการสอนซอมเสรมทเปนระบบ ปจจบนรปแบบการสอนซอมเสรมในมหาวทยาลย สวนมากจดการสอนซอมเสรมตามความเขาใจของครผสอน เชน สอนเพมในตอนเยน หรอมอบหมายใหงานเพมเตมไมมรปแบบการสอนซอมเสรมทเปนระบบและมกจะเปลยนแปลงไปตามสงทครผสอนวนจฉยสวนมากจะเปนในลกษณะของการลองผดลองถกทาใหผลสมฤทธของการสอนซอมเสรมไมประสบความสาเรจ ทาใหผเรยนเบอหนายมากขนและครกเกดความทอแทในการจดการสอนซอมเสรมมากยงขน (จรญ จยโชค. 2531 : 46-50) ประเทอง ภรมยรกษ (2533 : 39-43) ไดเสนอรปแบบการสอนซอมเสรมอยางเปนระบบทมความชดเจนในองคประกอบของรปการสอนทจาแนกออกเปน องคประกอบไดแก

1. องคประกอบดานปจจยในการสอน 2. องคประกอบดานกระบวนการสอน 3. องคประกอบดานผลทไดรบจากการสอน 4. องคประกอบทไดจากการทบทวนปรบปรงการสอน

77

ซงองคประกอบของรปแบบการสอนซอมเสรมทไดนาเสนอมรายระเอยดดงภาพประกอบ 11

ภาพประกอบ 11 แสดงรปแบบการสอนซอมเสรมอยางเปนระบบ (ประเทอง ภรมยรกษ. 2533 : 39 – 43)

วธการสาหรบสอนซอมเสรม 3.

สมศกด สนธเวชญ (2529 : 16-17) และ ช.ชนบท (2534 : 24-25)ไดเสนอวธการสอนซอมเสรม ดงน ผเรยนสอนกนเอง โดยใหผเรยนทเรยนเกงสอนผเรยนทเรยนออนเปนรายบคคล 1.

หรอกลมยอย เปนวธททาใหผเรยนสนใจและมความเขาใจในเนอหาวชาไดงายขนเพราะภาษาในระดบเดยวกนทาใหเกดการสอสารความหมายไดตรงกน

การสอนตวตอตวระหวางครกบนกเรยน เปนวธการสอนซอมเสรมทดทสด แตทาไดยากทสดแต 2. ทาไดยากทสดเพราะครผสอนคงจะไมมเวลาทจะมาดแลเอาใจใสผเรยนคนใดคนหนงแลวละทงผเรยนอกหลายคนใหเกดเรยนรตามลาพง

การสอนเปนกลมยอย โดยจดใหผเรยนทมปญหาหรอขอบกพรองเหมอนกนอย กลมเดยวกน 3. แลวใหสมาชกในกลมชวยเหลอกนแกปญหาทเกดขน วธการน จะชวยใหสมาชกทกคนในกลมเกดความรสกทเทากนในการเรยนรรวมกน

ใชบทเรยนสาเรจรปเปนสอการเรยนทผเรยนทกคนตองอาน ลงมอและตรวจคาตอบดวยตนเอง 4.5.ใชสมดแบบฝกหด เปนสอการเรยนทคลายกบบทเรยนสาเรจรปแตมแบบฝกหด

ปจจยในการสอน -ความพรอมของคร -ผเรยนทเรยนชา -เนอหาวชา -สถานทและสงแวดลอม

78

ใหผเรยน ฝกทกษะมากกวาเพราะมจดมงหมาย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรจกจากการฝกทกษะ สาหรบบลม (รจร ภสาระ.2529 24-26 : อางองมาจาก Bloom. 1971 : 48 – 49) และมะล จลวงษ(2530 : 17 ) ไดสรปวธการสอนซอมเสรม ดงน

1. การซอมเปนกลม (Group Study) โดยจดผเรยนเปนกลมยอยใหสมาชกในกลมม ความสามารถ ทแตกตางกนชวยเหลอซงกนและกน ทาใหเกดการชวยเหลอซงกนและกน ทาใหเกดการชวยเหลอเพอแกไขขอบกพรองของผเรยนทเรยนออนและเปนการทบทวนความรของผเรยนทเกงไปพรอม

2. การสอนซอมโดยมผทบทวน (Tutorial Help) เปนการสอนซอมตอตวระหวางครผสอนกบ ผเรยน หรอผเรยนดวยตนเอง โดยพจารณาจากปญหาทเกดขนดวยการใชวธการใหม ทอาจจะชวยใหผเรยนบรรลจดประสงคไดดขน

3. การสอนซอมโดยใชหนงสอเรยน (Textbook) เปนการสอนซอมทครผสอนตองพจารณาเลอก หนงสอหนงสอเรยนหลายๆ เลมประกอบกนเพราะหนงสอเรยนจะอธบายหรอแสดงวธการคดทงายกวาและสอดคลองกบขอบกพรองของผเรยน

4. การสอนซอมโดยใชแบบฝกหด/บทเรยนสาเรจรป เปนการสอนซอมโดยใชสออปกรณการเรยน ทชวยฝกฝนทกษะของผเรยนอยางมลาดบขนตอน ตามความยากงายของเนอหาวชาอาจนามาใชในกรณทวไป หรอในกรณทผเรยนมปญหาในการเรยนเปนบางหนวย

5. การสอนซอมโดยใชสอโสตทศนปการและเกมทเกยวกบเนอหาวชา เปนการสอนซอมโดยใช ของจรง รปภาพ/ไดอะแกรม/กราฟ สไลด ภาพยนตร ฯลฯ เพอชวยใหผเรยนทตองการประสบการณทเปนรปธรรมมผลการเรยนทดขน

จากสงทผวจยศกษาสรปไดวา วธการสอนซอมเสรมมหลายวธการแตไมมวธการสอนซอมเสรม ท สมบรณและเหมาะสมสาหรบผเรยนทกคน แตการเลอกวธการซอมเสรมวธการใดขนอยกบปญหาและสภาพแวดลอมทครผสอนจะเปนพจารณา

1. ลกษณะของผเรยนทควรไดรบการสอนซอมเสรม ออตโต เมคเมนมย และสมทซ (พระ รศมสวาง. 2530 : 31-32 : อางองมาจาก Otto, Mcmenemy and Smith. 1973 : 3-5 ) ไดจาแนกผเรยนทควรไดรบการสอนซอมเสรม ดงน

2. ผเรยนทมระดบสตปญญาปานกลางตามเกณฑปกต แตมผลกระทบหรอสาเหตท สงผลใหมผลการเรยนตา

3. ผเรยนทเรยนชา เปนผเรยนทเรยนไมทนเพอนจาเปนจะตองไดรบความชวยเหลอ ดแลเอาใจใส เพอใหมพฒนาการทดขนตามระดบความสามารถ

4. ผเรยนทไมเตมใจเรยน เปนผเรยนทมความสามารถแตไมสนใจเรยนเนองจากขาด แรงจงใจใฝสมฤทธในการเรยน

5. ผเรยนทมประสบการณและภมหลงจากด เปนผเรยนทมาจากครอบครวทยดมนใน วฒนธรรมหรอความเชอทเปนอปสรรคตอการเรยนรวมทงโรงเรยนทอยในชนบททหางไกลความเจรญ

6. ผเรยนทเรยนเกงหรอมสตปญญาสงแตมผลสมฤทธทางการเรยนตาเนองจากเกด

79

ความเบอหนายตอการเรยนในหองเรยน ศรยา นยมธรรม ( 2530 :47-48) ไดจาแนกคณลกษณะผเรยนทควรไดรบการสอน

ซอมทควรไดคลายกบ ออตโต เมคเมนย และสมทช และไดเพมเตมคณลกษณะผเรยนทควรไดรบการสอนซอม อก 1 ประเภท คอ ผเรยนทมความบกพรองดานรางกายและสตปญญาททาใหเกดปญหาในการเรยนร เชน การรบร การพด การฟง การอานหรอการเขยน สรปไดวา ผเรยนทควรจะไดรบการสอนซอมเปนผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตากวาระดบความสามารถทแทจรงเปนหนาทของครผสอนทจะตองจดสภาพแวดลอมในการสอนซอมใหเหมาะสมกบปญหาขอบกพรองของผเรยน

ลาดบขนตอนในการสอนซอมเสรม 4. ลาดบขนตอนในการสอนซอม สามารถจาแนกออกเปนขนตอนได 4 ขนตอนดงน (ศรยา นยมธรรม.2530 : 8 ; มะล จลวงษ. 2530 : 13 ;อางองมาจาก ฐะปะนย นาครทรรพ. 2522 : 1-3) ขนตอนท 1 วนจฉยปญหาขอบกพรองและอปสรรคของผเรยนเพอจะไดชวยเหลอและแกไขไดตรงประเดน ทาไดโดยการสงเกตหรอการทดสอบ ขนตอนท 2 วางแผนการสอนซอมเสรม โดยการกาหนดจดประสงคของการสอนซอมเสรมแลวเขยนแผนการดาเนนกาอยางละเอยด ขนตอนท 3 ปฏบตการสอน ครผสอนจะตองดาเนนการสอนตามแผนการทกาหนดไวใชวธการ กจกรรมและสอการสอนทหลากหลายและแตกตางจากในหองเรยน โดยคานงถงเวลาทเหมาะสม แรงจงใจและการใหการเสรมแรง ขนตอนท 4 การวดผล ครผสอนจะตองมการวดผลการสอนซอมเสรมเปนระยะเพอทราบความกวางหนาและความเหมาะสมของกจกรรม หากวามความบกพรอง จะไดแกไขหรอถาความกาวหนาจะไดพจารณาวาควรดาเนนการตอไปหรอยตเพราะบรรลจดประสงคทกาหนดไว 5. หลกการสอนซอมเสรม

ศรยา และประภสสร นยมธรรม (2525:66-69) ไดเสนอหลกทใชเปนแนวทางในการ สอนซอมเสรม ดงน

1. ความรวมมอของผเรยนเปนสงสาคญในความสาเรจของการซอมเสรมรปแบบการ ตดตอสอสารระหวางผสอนกบผเรยนอาจใหผลแตกตางกน ดงภาพประกอบ 12

ไดผลนอยทสด : ผสอนเปนผสอสารฝายเดยว

80

ไดผลดขน มการตดตอสอสารระหวางผสอนกบนกศกษา

นกศกษา

ไดผลดมาก: ผสอนและนกศกษาตดตอสอสารกนและนกเรยนยงตดตอสอสารกนเปนทางการอกดวย

นกศกษา นกศกษา

ไดผลดทสด: ผสอนรวมปนสมาชกของกลมและกระตนใหเกดความสมพนธ ระหวางสมาชกในกลมทกคน

ภาพประกอบ 12 แสดงรปแบบการตดตอสอสารระหวางผสอนกบนกศกษา ( ศรยา และ ประภสสร นยมธรรม. 2525 : 67 )

81

2. การชวยเหลอผสอนตองคานงถงสมรรถวสย ทกษะและขอบกพรองของผเรยนแตละ บคคล

3. สอนทละขนตอน และชวยใหผเรยนกาหนดเปาหมายของตนเองและชวยฝกทกษะ เหลานนให 4. การเสรมแรงมทงทางบวก เมอผเรยนทาสาเรจหรอทางลบเมอผเรยนทาผด 5. ทาสงทเรยนใหเปนสงทมความหมายสาหรบผเรยน จะทาใหเกดการเรยนรไดดขน 6. หาวธการเชอมโยงความรเกากบความรใหมใหชดเจนจะชวยใหผเรยนไมเกดความสบสน 7. ควรเปดโอกาสและจดสภาพแวดลอมใหผเรยนคนพบหลกเกณฑตางๆ มองเหนความสมพนธและ

ประโยชนการนาไปใชของสงไดเรยนร 8. ลดความเครยดทเกดจากขณะเรยนโดยการพดคยเรองทสนกสนาน 9. จดเวลาใหเหมาะสม มเวลาพกหรอเปลยนกจกรรมเปนครงคราว 10. ควรหาวธการหรอแนวทางใหผเรยนไดประสบความสาเรจในการเรยนบาง ศรยา ประภสสร นยมธรรม (2525:195-196) ไดเสนอหลกการสอนซอมเสรมวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

ใหประสบความสาเรจ ดงน 1. ตองไดรบความรวมมอจากผเรยน 2. ตองมการวางแผนสอนโดยกาหนดจดประสงคอยางชดเจนเพอแกไขขอบกพรองทได จากการ

วนจฉย 3. ตองใชวธการสอน กจกรรมและการสอสารเรยนใหมทมนใจวาทาใหผเรยนเกดการเรยนร

4. สารวจและการแกไของคประกอบอนๆ ทสงผลใหผเรยนเกดความลมเหลวในการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ดวงเดอน ออนนวม (2526:198-199) ไดเสนอหลกการการสอนซอมเสรมสาหรบผเรยนทมขอบกพรองในการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ดงน

1. วนจฉยขอบกพรองของผเรยนเพอนามาวางแผนการสอนซอมเสรมทเหมาะสม 2. คานกถงการรบรและความพรอมของผเรยน 3. คานกถงชวงเวลาทเหมาะสม ไมนานเกนไป 4. ใชวธการสอนทใหมๆ ทแตกตางจากวธการสอนในหองเรยน 5. วางแผนการสอนซอมเสรมใหเหมาะสมกบผเรยนแตละคน 6. ใชสออปกรณการสอน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรจากสงทเปนรปธรรม 7. ตดตามผลการสอนซอมเสรมเปนระยะๆ อยางใกลชด 8. กระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝสมฤทธในการเรยนใหเพมมากขน 9. นาหลกจตวทยามาใชในการเรยนการสอนและการแกไขปญหาทเกดขน 10. ขอความชวยเหลอ รวมมอกบผบรหาร ครผสอน ผเรยนและผปกครอง

82

แนวคดทนามาใชในการเรยนการพฒนารปแบบการสอน การสอนซอมเสรมเปนวธการทมความสาคญ ในการเรยนการสอน เพราะเปนวธการชวยเสรมเดกเรยนเกงและชวยแกไขเดกออนผสอนควรทจะมการดาเนนการอยางเปนระบบ เพอชวยใหการเรยนการสอนในภาพรวมมประสทธภาพทสงขน ในการพฒนารปแบบการสอนครงน มวตถประสงคเพอหาวธการทเหมาะสมในการเรยนการสอนซอมเดกเรยนออนใหเกดการเรยนรไดตามศกยภาพของแตละบคคล มขนตอนดงน 1) การชแจงจดประสงคเดมอกครงหนง 2) ใชบทเรยนสาเรจรปเปนสงเราชวยกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร 3)ใชเพอนชวยเพอนใหความชวยเหลอโดยการใหคาชแนะ

สวนท 7 สรปปญหาแนวทางแกไขและกรอบแนวคดพนฐานทใชการพฒนารปแบบการสอน สรปปญหา และแนวทางแกไข จากการศกษาวเคราะหหลกสตรวชาการและหนงสอเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณพบวา

1. เปนโจทยสญลกษณเพอฝกทกษะการใชหลกสตรแทนคาสตรและทกษะการคด คานวณเบองตน ทสอดคลองกบหลกทางคณตศาสตรเบองตนทไดเรยนร

2. เปนโจทยปญหา เปนโจทยปญหาแบบปกต ทมขอมลทโจทยกาหนดใหพอดกบสวน ทตองการใชในการหาคาตอบและเปนโจทยปญหาทตองการคาตอบทถกตองทสด เพยงคาตอบเดยวหรเปนโจทยปญหาแบบปกตทไมสอดคลองกบสภาพในชวตประจาวนของผเรยนทจะตองเผชญขอมลทหลากหลาย ทจะตองเลอกมาเพอใชแกปญหาใหเกดประสทธผลสงสด

จากลกษณะของโจทยปญหาดงกลาว กอใหเกดผลตอผเรยน ดงน 1. ทาใหผเรยนเกดการเรยนรทกษะการคดคานวณอยางรวดเรว คลองแคลวมากกวาทจะ

เกดการเรยนรโครงสรางของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทเปนจดเนนของการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ แนวใหม ทตองการใหผเรยนเรยนรหลกการโครงสรางของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ อยางมความหมาย แลกสามารถนาความรทไดเรยนมาบรณาการเพอใชในการแกปญหาได

2. แกโจทยปญหาทเนนผลลพธมากกวากระบวนการคด ทาใหไมสามารถทราบไดวา ผเรยนเกดการรอบรในเนอหาวชาทไดสอนหรอไม เรยนรในเนอหาวชามากหรอนอยเพยงใด หรอผเรยนมขอบกพรองในกระบวนการคดตรงจดใด เพอทครผสอนจะไดแกไขไดถกตองประเดน

3. ทาใหผเรยนเกดทกษะความรความจา เพราะโจทยปญหากระตนการใชความคดใน ระดบตา คอ ความรความจาในหลกสตรการคานวณ เงอนไขการใชหลกสตรการแทนคาในสตร รวมทงจดจาวาโจทยปญหาเรองใดเทานน

การเรยนการสอนตามแนวคดเดม มจดเนนทใหผเรยนมทกษะการคานวณมครผสอน เปนผถายทอดเนอหาโดยใชวธการบรรยายหรอการอธบายประกอบยกตวอยางทสอดคลองกบหลกการผเรยนเปนเพยงผฟงความร แลวนาความรทไดรบไปฝกฝนทกษะกบแบบฝกหดทมลกษณะคลายกบตวอยางในหนงสอเรยนหรอตวอยางทครผสอนอธบาย สรปวา แบบฝกหดดงกลาว มจดประสงคเพอใหผเรยนไดใชฝกฝนใช

83

กรอบความคดในการวจยและพฒนา จากภาพปญหาดงกลาว ผวจยไดสรางกรอบความคดทจะพฒนาและปรบปรงแบบการ

จดการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ อกแนวทางหนง เพอสงเสรมใหการจดการเรยนการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ มประสทธภาพเพมขน โดยใชผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร สามารถคนพบและเกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถนามโนมตทไดจากการเรยนรไปบรณาการในการแกปญหาได มการสอสารแบบสองทาวทเปนปฏสมพนธโตตอบระหวางผเรยนกบครผสอน หรอระหวางผเรยนดวยกนเพอใหผเรยนไดชวยเหลอกนและรวมมออภปรายแสดงความคดเหน หรอระหวางผเรยนไดชวยเหลอกนและกนรวมอภปรายแสดงความคดเหน และสอความรความเขาใจของตนเองใหเพอนๆไดเกดการเรยนรและตรวจสอบความถกตองของมโนมตของผเรยนร โดยใชทกษะการพดและทกษะการเขยน และประเดนทสาคญจากขอเสนอแนะของผเชยวชาญหลายทาน คอ ครผสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ควรปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเอง จากการเปนศนยกลางของการเรยนร หรอเปนผถายทอดเนอหามาเปนผจดกจกรรม เปนผประสานงานหรออานวยความสะดวกในการใหบรการสออปกรณประกอบการเรยนการสอนเปนผฟงทมประสทธภาพ เพอรบรปญหาของผเรยนทเกดขนจะไดหาวธแกไข และอภปรายชแจงเพมเตมในสวนทผเรยนยงบกพรองอยใหมความสมบรณเพมมากขน จากขอมลทไดผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพมเตม ไดนามาสรางเปนกรอบความคดในการวจยพฒนาเพอใชเปนแนวทางในการสรางและพฒนารปแบบการสอน ซงผวจยไดแบงขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนออกเปน 4 ขนตอน ไดแก

ขนตอนท 1 ขนเตรยมการ ใชทฤษฎพฒนาการดานสตปญญาของเพยเจยในการศกษา คณลกษณะ ของผเรยน และใชทฤษฎการเรยนรแบบรอบรของกาเยในการวเคราะหเนอหาวชาลาดบขนตอนการเรยนรเพอนามาใชกาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม

ขนตอนท 2 ขนการนาเขาสบทเรยน ใชการเสรมแรงโดยใหผเรยนรวมมอเลนเกม/แกปญหาทวไป ใชหลกการการเรยนรแบบรอบรทมการวนฉยพนฐานเดมของผเรยนกอนเรยนและชแนะแนวทางพฤตกรรม (จดประสงคนาทาง) และกระบวนการกลมสมพนธ เพอใหผเรยนไดรวมมอและชวยเหลอกนในการแกปญหาโดยการปฏบตกจกรรมตามบทบาทและหนาททไดรบมอบหมายจากกลม

ขนตอนท 3 ขนการเรยนการสอน การปฏบตและการตรวจสอบความเขาใจ 1) ใชทฤษฎการเรยนร โดยวธการคนพบของบรเนอรเนนใหผเรยนเกดการเรยนรโดยการคนพบ จากการนาเสนอกจกรรมของครผสอนตามหลกการการนาเสนอ คอ การนาเสนอดวยสญลกษณตามลาดบ 2) ทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายของออซเบลในดานเนอหาวชาทนามาประยกตใชเพอแกปญหาและเนนการเชอมตอของประสบการณใหมเชอมตอ

84

5)ใชหลกการการเรยนรแบบรวมมอในการจดแบงผเรยนในแตละหองเรยนโดยใหแตละกลมยอยในแตละหองประกอบดวยสมาชกทมระดบความสามารถทแตกตางกน(เกง 1คน ปานกลาง 2 คน และ ออน 2 คน) มจดมงหมายทจะใหสมาชกในกลมใหความชวยเหลอกนและกน 6) ใชแนวทางและทกษะการแกปญหาทเปนพลวตรตามแนวความคดของโพลยาปญหา การวางแผนการแกปญหา การดาเนนการตามแผนการทวางไวและการตรวจสอบผลลพธ 7) ใชเทคนควธการตางๆเชน การใชคาถามเปนสงเรากระตนใหผเรยนเกดการเรยนรโดยทกษะการพด และการใชแบบจดบนทกหรอแบบฝกหดทเปนปญหาแบบปลายเปดเปนสงเราใหผเรยนเกดการเรยนรโดยทกษะการเขยน 8) ฝกฝนทกษะโดยใชแบบฝกเพอใหผเรยนไดฝกทกษะเปนรายบคคล เปนค หรอเปนกลม

ขนตอนท 4 ขนตอนสรปผลการเรยนและการวดผลและประเมนผลการเรยนกจกรรม การเรยนการสอนในขนน ครผสอนจะตองใชเทคนควธการใชคาถาม ชวยกระตนใหผเรยนรวมกนอภปรายสรปสาระสาคญของผเรยนไดเรยนร หรอใหครผสอนใชเปนหลกฐานเพอคนหาวธการแกขอบกพรองของผเรยน รวมทงขนตอนการสอนซอมเสรมอยางเปนระบบโดยมการชจงจดประสงคการเรยนรซ าใหมอกครงหนง และใชบทเรยนสาเรจรปเปนสงเราชวยกระตนใหเกดการเรยนรจากการทบทวนดวยตนเองและใชเพอนทมผลสมฤทธทางการเรยนรใหชวยเหลอโดยการชแนะแนวทางการปฏบตและวธคด หลกจากจบขนตอนท 4 จะเรมกจกรรมการเรยนการสอนหนวยตอไปจะตองวนกลบไปเรมตนท ขนตอนท 5 แลวดาเนนการไปตามขนตอนจนกระทงครอบคลมเนอหาในบทเรยนนน ๆ แลวจงจะทาการทดสอบประจาบทและทดสอบเจตคตตอวชา เพอนาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวชามาใชพจารณาตดสนวาผเรยนไดบรรลประสงคการเรยนรในดานทกษะการแกปญหาเพมขนหรอไมมจดบกพรองขนตอนในทกษะการแกปญหาทผเรยนควรไดรบแกไข เพอใหผเรยนบรรลจดประสงคของทกษะการแกปญหาใหมากทสด

85

จากกรอบแนวคดในการพฒนา ผวจยไดเสนอรปแบบการสอน ดงภาพประกอบ 13

ไมผาน ชแจงจดประสงค ซอมเสรม บทเรยนสาเรจรป ผาน เพอนชวยสอน ภาพประกอบ 13 รปแบบสอนของ สมชาย วรกจเกษมสกล (ดดแปลงมาจาก Pimm.1987)

การทดสอบรายจดประสงคและการสมภาษณ

86

หลกจากผเรยนไดรบการสอนโดยการจดการจดกจกรรมการเรยนการสอนท พฒนาขนในครงน ผเรยนควรจะมพฤตกรรมการแสดงออกอยางชดเจนทแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1.ทกษะการพด เปนทกษะการแสดงของผเรยนในการสอสารแนวความคดของตนเองให ผอนไดรบทราบและเกดการเรยนรเพมเตมในลกษณะของการรวมกนอภปรายแสดงความคดเหน ตอบคาถามหรอซกถามกบครผสอน หรอผเรยนดวยกน เพอคนหาวธการหรอขอสรปทถกตอง ชดเจน โดยมงเนนผเรยนมพฤตกรรมการแสดงออกในดานทกษะการพด ดงน 1.1 ผเรยนสามารถตอบคาถามของครผสอนหรอผเรยนดวยกน เมอมคาถามเปนสงเรา

1.2 ผเรยนสามารถใชคาถามซกถามครผสอนหรอผเรยนดวยกน เมอเกดประเดน ขอสงสยจากการเรยน การสอน

1.3 ผเรยนสามารถนาเสนอผลงานของกลมไดอยางถกตอง ชดเจน เมอครผสอน มอบหมายงานใหไปศกษาคนควารวมกน

1.4 ผเรยนสามารถรวมอภปรายแสดงความคดเหนทงในประเดนทขดแยงกบ ความคดของตนเอง หรอสนนสนนประเดนทตนเองเหนดวยอยางมเหตผลทถกตองตามหลกตรรกศาสตร

1.5 ผเรยนสามารถทางานรวมกบสมาชกในกลมตามหนาททไดรบมอบหมายเพอ คนหาวธการหรอขอสรปทถกตอง ทสอดคลองกบจดหมายของหลกสตรอดมศกษา ทไดกาหนดใหผเรยนมทกษะพนฐานในการประกอบอาชพ และสามารถทางานรวมกบผอนได

2. ทกษะการเขยน เปนทกษะการแสดงออกของผเรยนในการสอสารแนวความคดของ ตนเองใหผอน ไดรบทราบและเกดการเรยนรเพมเตมในลกษณะของการเรยน หรอการวาดภาพ แผนภม ไดอยางถกตอง ชดเจน และครผสอนไดใชเปนหลกฐานทมความเปนรปธรรมในการตรวจสอบความถกตองสาระสาคญของเนอหาของผเรยนไดเรยนรในการพฒนารปแบบสอนครงนจะมงเนนใหผเรยนมพฤตกรรมการแสดงออกในทกษะการเขยน ดงน

2.1 ผเรยนสามารถแสดงวธการและขนตอนแกปญหาไดอยางถกตอง ชดเจนเมอ ครผสอนใชปญหา ปลายเปดเปนสงเราทชวยกระตนผเรยนเกดพฤตกรรมดงกลาว

2.2 ผเรยนสามารถเขยนบรรยาย อธบาย แลชแจงสงทผเรยนร หรอปญหาทเกดกบ ผเรยนในการสอนหรอ ตอบคาถามของครผสอนในกรณทผเรยนไมกลาแสดงออกโดยการพดอภปราย รวมทงขอเสนอแนะของผเรยนเกยวกบการเรยนการสอน โดยมแบบจดบนทกเปนสงเราใหผเรยนเกดพฤตกรรมดงกลาว

2.3 ผเรยนสะสมผลงานของตนเองและกลมในแฟมสะสมงานทครผสอนจดเตรยมให เพอใหครผสอนจดเตรยมใหเพอใหครผสอนใชเปนเครองมอในการตรวจสอบพฒนาของการเรยนรเปนระยะๆ หรอใหผเรยนใชเปนเครองมอในการทบทวนเนอหาทผานมาทอาจจะตองนามาใชในการเรยนรเนอหาใหม หรอเปนขอมลยอนกลบใหแกผเรยนในการศกษาขอบกพรองของตนเอง

จากขอสรป ผวจยไดนาเสนอพฤตกรรมการแสดงของผเรยนภายหลงไดรบการจด กจกรรมการเรยนการสอนตามรปแบบการสอน (สมชาย วรกจเกษมสกล ) ดงภาพประกอบ 14

87

ซกถาม ตอบคาถาม แสดงวธ การสะสม แฟมสะสมงาน การนาเสนอ ผลงาน portfolio ผลงาน อภปราย เขยนสงทไดเรยนร / ปญหา ทางานรวมกน 1. การพด 2. การเขยน

ประเดนทสงสย

แบบฝก

แบบจดบนทกประจาวน

เกม / กจกรรม

ประเดนทขดแยง

สงทศกษาคนควา

คาถาม

ผเรยน

ภาพประกอบ 14 รปแบบพฤตกรรมการแสดงออกของผเรยนในรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชง ปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหา (สมชาย วรกจเกษมสกล )

88

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการ

สอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา มวธการดาเนนการวจย ดงน 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. การกาหนดเครองมอทใชในการวจย 3. วธการทดลอง 4. การวเคราะหขอมล

1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม กลมตวอยาง ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวนทงหมด 320 คน เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนราย วชาการวเคราะหเชงปรมาณ จานวน 40 คน

2. การกาหนดเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ม 2 ชนด ไดแก

1. เครองมอทดลอง ไดแก 1.1 ชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ 1.2 แผนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนเชงทดลอง

2. เครองมอรวบรวมขอมล ไดแก 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.2 แบบวดความสนใจในการเรยนจากการใชชดการสอนเชงทดลอง

1. เครองมอทดลอง ม 2 ชนด ไดแก ชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ และ แผนการ

จดการเรยนรโดยใชชดการสอนเชงทดลอง

89

การสรางและตรวจสอบคณภาพของชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ และ แผนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนเชงทดลอง ดาเนนการดงน

1.1 ชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ มขนตอนการสรางและ ตรวจสอบคณภาพ ดงน

1.1.1 ศกษาขอบขายเนอหาของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ จากหลกสตร การศกษา ระดบปรญญาตร พทธศกราช 2551 ของระดบอดมศกษา และหลกสตรสถานศกษา แผนการสอน หนงสอเรยนและตาราเกยวกบวชาการวเคราะหเชงปรมาณ และเทคนคการสรางชดการสอน จากเอกสาร ตารา เพอนาเอาทฤษฎ แนวคด และเทคนควธการสรางมาเปนแนวทางในการสรางชด การสอน

1.1.2 กระบวนการสรางชดการสอน ในการสรางชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ระดบปรญญาตร ผทดลองไดแบงออกเปน 3 ขนตอน คอ

ขนท 1 การวเคราะหเนอหา ขนท 2 การผลตสอการสอน ขนท 3 การทดสอบประสทธภาพของชดการสอน

ขนท 1 การวเคราะหเนอหา ผทดลองไดศกษาผลการเรยนรทคาดหวงและขอบขาย เนอหาของวชาการวเคราะหเชงปรมาณ จากหลกสตรการศกษา ระดบปรญญาตร พทธศกราช 2551 ของระดบอดมศกษา และหลกสตรของสถานศกษา โดยแบงตามหนวยการเรยน 3 หนวย ดงน

หนวยการเรยนท เรอง 1 แนวความคดพนฐานของกระบวนการมารคอฟ 2 ตวแบบกระบวนการมารคอฟ (transition probability) 3 การทานายสถานการณโดยใชตวแบบกระบวนการ มารคอฟ (transient probability)

ขนท 2 การผลตสอการสอน ซงผทดลองไดดาเนนการผลตสอการสอน ในลกษณะ สอประสม คอ นาสอหลาย ๆ ชนดมาสมพนธกน โดยคานงถงความเหมาะสมกบเนอหา ผลการ เรยนรทคาดหวง และกจกรรมการเรยนการสอน เปนชดการสอนแตละชดตามหนวยการเรยนร โดย จดทาเปนชดการสอน

ขนท 3 การทดสอบประสทธภาพของชดการสอน ในขนตอนนผทดลองได ดาเนนการพฒนา ปรบปรง และหาประสทธภาพของชดการสอน ดงน

90

1. นาชดการสอนทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ และแกไขขอบกพรอง เชน เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สานวนภาษา ระยะเวลา สอการสอน การวดผลประเมนผล ซง ผเชยวชาญประกอบดวย รศ.ดร. สรพล เสารม ประธานสาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ

2. นาชดการสอนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ แลวนาไป ทดลองใชกบนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวนทงหมด 320 คน เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนราย วชาการวเคราะห เชงปรมาณ จานวน 40 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต

1.2 แผนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนเชงทดลอง มขนตอนการสรางและ ตรวจสอบคณภาพ ดงน

1.2.1 กาหนดเนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง และคาบเวลา โดยการปรบ เนอหา ผลการเรยนรทคาดหวง และคาบเวลาใหเหมาะสมแลวจดทากาหนดการสอน

1.2.2 ศกษาและกาหนดวธดาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ให สอดคลอง กบผลการเรยนรทคาดหวงและเนอหา

1.2.3 กาหนดวธการวดผลประเมนผล 1.2.4 นารายละเอยดดงกลาวขางตนมาสรางแผนการจดการเรยนร ดงน

แผนการเรยนรท เรอง 1 ตวแบบกระบวนการมารคอฟ

(transition probability)

1.2.5 นาแผนการสอนทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ และแกไขขอบกพรอง เชน เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สานวนภาษา ระยะเวลา สอการสอน การวดผลประเมนผล 1.2.6 นาแผนการสอนมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ แลว นาไปใชควบคกบชดการสอนเชงทดลอง โดยทดลองใชกบนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวนทงหมด 320 คน เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนราย วชาการวเคราะหเชงปรมาณ จานวน 40 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต

91

2. เครองมอรวบรวมขอมล ม 2 ชนด ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ และแบบวดความสนใจในการเรยนจากการใชชดการสอนเชงทดลอง

การสรางและตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะห เชงปรมาณ และแบบวดความสนใจในการเรยนจากการใชชดการสอนเชงทดลอง ดาเนนการดงน

2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนแบบทดสอบวด ความรความเขาใจในเรองตวแบบกระบวนการมารคอฟ (transition probability) ดงน

2.1.1 ศกษาเอกสารและตาราทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบวดผล สมฤทธทางการเรยน ดงน

1) ศกษาหลกสตรระดบปรญญาตร พทธศกราช 2551 ของระดบอดมศกษา เกยวกบอตราเวลาเรยน แนวดาเนนการ และวธการ วดผลประเมนผล

2) คมอหลกสตรของสถานศกษา สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ มหาวทยาลย ราชภฏมหาสารคาม

3) การวดผลประเมนผลในชนเรยนของสาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

4) ศกษาเอกสารทเกยวของกบแบบทดสอบ การวดผล และการประเมนผล การเรยนรเพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบ 2.1.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ระดบปรญญาตร เปนแบบทดสอบรวมทกเนอหาสาหรบใช ทดสอบหลงการทดลอง เปนแบบอตนย

2.1.3 นารางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทสรางขน ไปให ผเชยวชาญตรวจสอบโครงสรางความคดเหนของ เนอหา ตลอดจนความถกตองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยน 2.1.4 ทาการปรบปรงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ 2.1.5 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทปรบปรงแลวไปทดลองใช กบ นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทลงทะเบยนเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวนทงหมด 320 คน เลอกมาโดยใชวธเจาะจงนกศกษา ทกาลงเรยนราย วชาการวเคราะหเชงปรมาณ จานวน 40 คน ในสภาพการเรยนการสอนปกต

2.1.6 ทาการปรบปรงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.1.7 กาหนดเกณฑวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน

92

คะแนน ความหมาย

80-100 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 0-49

ดเยยม ดมาก ด

ดปานกลาง ปานกลาง ออน

ออนมาก ตากวาเกณฑ (ตก)

2.2 แบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน จากการใชชดการสอนเชงทดลอง เปน แบบสอบถามทใช

ขอคาถามเกยวกบความคดเหนทมตอการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยใชชดการ สอนเชงทดลอง มขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพ ดงน

2.2.1 ศกษาคนควาเอกสารงานวจยและตาราตาง ๆ ทเกยวของ เพอเปน แนวทาง ในการสรางแบบสอบถาม

2.2.2 ออกแบบแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน จากการใชชดการ สอน เชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ เปนแบบสอบถามทออกแบบโดยใชขอคาถามเกยวกบความ คดเหนทมตอการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยใชชดการสอนเชงทดลอง

2.2.3 สรางแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน จากการใชชดการสอน เชง ทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ศกษาวธการสรางจากมาตรวดลเคอรท ซงเปนวธการวดเจตคตของ บคคลทมตอสงใด ๆ คดคนโดยเรนซส ลเคอรท ในป ครสตศกราช 1932 โดยกาหนดเปนชวงการวด 5 ระดบ คอ เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง จานวน 18 ขอ โดยในแบบสอบถามจะเปนคาถามในเรองตาง ๆ ดงน

1) กจกรรมการเรยนร 2) สอการสอน 3) อปกรณการเรยนการสอน 4) เนอหาสาระ 5) วธการสอนของครผสอน 6) การปฏบตการทดลอง

2.2.4 นารางแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยนทสรางขน ไปให ผเชยวชาญ ตรวจสอบความคดเหนของแบบสอบถามเพอวดความสนใจในการเรยน

93

2.2.5 ทาการปรบปรงแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน ตาม ขอเสนอแนะ ของผทรงคณวฒ

2.2.6 นาแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยนทปรบปรงแกไขแลวไป ทดลอง ใชกบกลมตวอยาง แลวนาแบบสอบถามทไดรบคนจากกลม ตวอยางมาวเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2.2.7 ทาการปรบปรงแบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน 2.2.8 กาหนดเกณฑวดระดบความสนใจในการเรยน ดงน

คะแนน ความหมาย

80-90 65-79 50-64

ตากวา 50

มากทสด มาก

ปานกลาง ปรบปรง

3. การวเคราะหขอมล 3.1 การจดกระทาขอมล

ตรวจสอบความถกตองของการตอบแบบทดสอบจากทงหมด 40 ฉบบ และแบบสอบถาม 40 ฉบบ คดเลอกทมความสมบรณไวเพอทาการวเคราะหไดจานวน 40 ฉบบ คดเปนรอยละ 100

3.2 วธการวเคราะหขอมล ทาการวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมการวเคราะหสถตดวยคอมพวเตอรชอ SPSS for

Windows ดงน 3.2.1 การศกษาประสทธภาพของชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ระดบ

ปรญญาตร ทาการวเคราะหโดยการบรรยายสรป โครงสราง และใชสถตคาเฉลย และรอยละ 3.2.2 การศกษาประสทธผลของชดการสอนเชงทดลอง วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ระดบ

ปรญญาตร ทาการวเคราะหขอมล ดงน 1) ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทาการวเคราะหโดยใชสถต

คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 2) เจตคตความสนใจในการเรยนจากการสอนโดยใชชดการสอนเชงทดลอง วชาการ

วเคราะหเชงปรมาณ ทาการวเคราะหโดยใชสถตคาเฉลยและสวนเบยงเบน มาตรฐาน ทาการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ กบคะแนนระดบ ด โดยใชสถตทดสอบท แบบกลมเดยว (One – Sample t-test Statistics) ทระดบ นยสาคญทางสถต .05

94

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยการพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร

แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา มผลการวเคราะหขอมลนาเสนอตามลาดบความมงหมายของการวจยและการทดสอบสมมตฐานการวจย ดงน

1. การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน

2. การพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนวชาการ วเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

3. การประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

1. การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน

ตารางท 1 คาประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน

คนท

คะแนนระหวางเรยน

เมอสนสดการสอนแตละแผนการสอน

คะแนนวดผลสมฤทธ เมอสนสดการเรยน

(30) 1

(10) 2

(10) 3

(10) 4

(10) 5

(10) 6

(10) รวม (10)

1 8 7 9 8 8 9 49 26 2 8 7 8 8 9 6 46 23 3 7 9 8 8 8 8 48 25 4 9 9 6 8 8 6 46 24 5 10 7 7 9 7 7 47 25 6 10 8 9 6 8 8 49 27 7 8 8 8 7 9 8 48 25

95

ตาราง 1 (ตอ)

คนท

คะแนนระหวางเรยน

เมอสนสดการสอนแตละแผนการสอน

คะแนนวดผลสมฤทธ เมอสนสดการเรยน

(30) 1

(10) 2

(10) 3

(10) 4

(10) 5

(10) 6

(10) รวม (10)

8 7 7 8 8 9 9 48 26 9 9 10 6 7 8 7 47 23 10 8 7 8 8 8 8 47 25 11 8 7 9 9 9 8 50 24 12 7 8 7 9 6 9 46 26 13 7 8 7 7 9 9 47 23 14 9 9 8 9 7 7 49 29 15 8 10 7 8 9 7 49 24 16 7 9 8 6 8 8 46 25 17 9 9 7 8 9 6 48 24 18 10 8 8 7 8 9 50 26 19 7 8 9 10 7 8 49 24 20 9 8 9 8 8 9 51 23 21 8 8 8 9 8 7 48 24 22 10 8 7 9 9 8 51 21 23 9 7 8 8 8 7 47 20 24 8 8 7 9 7 8 47 27 25 8 6 9 8 8 7 46 25 26 8 9 8 7 9 8 49 24 27 8 8 8 8 8 7 47 25 28 8 8 10 8 7 8 49 26 29 9 7 9 10 7 9 51 21 30 10 9 8 9 7 8 51 24 31 7 10 7 7 8 8 47 20 32 7 8 8 8 9 7 47 23

96

ตาราง 1 (ตอ)

คนท

คะแนนระหวางเรยน

เมอสนสดการสอนแตละแผนการสอน

คะแนนวดผลสมฤทธ เมอสนสดการเรยน

(30) 1

(10) 2

(10) 3

(10) 4

(10) 5

(10) 6

(10) รวม (10)

33 8 8 8 7 8 8 47 24 34 9 9 9 10 6 7 50 27 35 7 8 9 10 7 7 48 23 36 10 8 7 9 7 6 47 24 37 9 7 8 10 7 8 49 22 38 7 8 8 8 9 9 49 21 39 7 7 8 8 7 8 45 23 40 8 9 10 8 7 6 48 22

คาเฉลย (X) รอยละ

คาประสทธภาพ

48.08 80.13

80.13/80.27

24.08 80.27

จากตาราง 1 แสดงวาคาประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน ระดบปรญญาตร เปน 80.13/80.27 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทวาประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน เปนไปตามเกณฑ 80/80

2. การพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

การพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา มผลการวเคราะหขอมลดงน

97

ตาราง 2 จานวน รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและระดบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม หลงการสอนทใชรปแบบการสอนโดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

คนท

คะแนนเตม (30) ระดบคะแนน

คนท

คะแนนเตม (30) ระดบคะแนน คะแนนท

ได รอยละ คะแนนท

ได รอยละ

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

26 21 24 20 23 24 27 23 24 22 21 23 22 25 24 29 23 26 24 25

86.67 70 80

66.67 76.67

80 90

76.67 80

73.33 70

73.67 73.33 83.33

80 96.67 76.67 86.67

80 83.33

ดเยยม ด

ดเยยม ดปานกลาง ดมาก ดเยยม ดเยยม ดมาก ดเยยม ด ด

ดมาก ด

ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดมาก ดเยยม ดเยยม ดเยยม

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

26 23 25 24 25 27 25 26 23 24 26 24 23 24 21 20 27 25 24 25

86.67 76.67 83.33

80 83.33

90 83.33 86.67 76.67

80 86.67

80 76.67

80 70

66.67 90

83.33 80

83.33

ดเยยม ดมาก ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดมาก ดเยยม ด

ดปานกลาง ดเยยม ดเยยม ดเยยม ดเยยม

คาเฉลย (X) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ระดบคะแนน

24.08 80.27 1.98 ดเยยม

98

จากตารางท 2 แสดงวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนโดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา อยในระดบ ดเยยม ( 24.08 คะแนน คดเปนรอยละ 80.27 ) โดยมคะแนนสงสดเปน 29 คะแนน ( รอยละ 96.67 ) และมคะแนนตาสด 20 คะแนน ( รอยละ 66.67 )

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย ราชภฏมหาสารคาม กบคะแนนเกณฑระดบ ด (70-74 คะแนน)

ผลสมฤทธทางการเรยน N X S.D. df t P-Value คะแนนเกณฑ คะแนนของกลมทดลอง

40

70 80.27

1.98

39

50.88

.000

จากตารางท 3 แสดงวาคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษา

ระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม กบคะแนนเกณฑระดบ ด (70-74 คะแนน) แตกตางกนอยางไมมนยสาคญ .05 นนคอผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ อยในระดบ ด ซงสอดคลองกบสมมตฐานการ ทวาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ หลงการเรยนดวยชดการสอนรปแบบการสอนโดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา นน อยในระดบ ด

99

3. การประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา มผลการวเคราะหขอมล ดงน

ตารางท 4 จานวน คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และระดบความสนใจในการเรยนจากการสอนโดยใชประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

คนท

ความสนใจตอการเรยน คนท

ความสนใจตอการเรยน

คะแนน ระดบ คะแนน ระดบ 1 68 มาก 21 71 มาก 2 62 ปานกลาง 22 52 ปานกลาง 3 81 มากทสด 23 69 ปานกลาง 4 85 มากทสด 24 78 มาก 5 62 ปานกลาง 25 55 ปานกลาง 6 82 มากทสด 26 60 ปานกลาง 7 63 ปานกลาง 27 81 มากทสด 8 64 ปานกลาง 28 75 มาก 9 66 มาก 29 60 ปานกลาง 10 72 มาก 30 58 ปานกลาง 11 77 มาก 31 68 มาก 12 62 ปานกลาง 32 78 มาก 13 76 มาก 33 77 มาก 14 77 มาก 34 58 ปานกลาง 15 74 มาก 35 68 มาก 16 77 มาก 36 53 ปานกลาง 17 80 มากทสด 37 68 มาก 18 83 มากทสด 38 57 ปานกลาง 19 84 มากทสด 39 56 ปานกลาง 20 81 มากทสด 40 56 ปานกลาง

คาเฉลย (X) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ระดบคะแนน

69.35 9.85 มาก

100

จากตารางท 4 แสดงวาคาเฉลยความสนใจในการเรยน จากการเรยนดวยชดการสอนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลย ราชภฏมหาสารคาม อยในระดบ มาก (คาเฉลย 69.35 คะแนน) โดยมคะแนนสงสด 85 คะแนน (ระดบมากทสด) และคะแนนตาทสด 52 คะแนน (ระดบปานกลาง) โดยมจานวนนกเรยนทมความสนใจในการเรยนระดบมากทสด 8 คน ระดบมาก 17 คน และระดบปานกลาง 15 คน

ตารางท 5 เปรยบเทยบคาเฉลยความสนใจในการเรยน รปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม กบคะแนนเกณฑระดบ มาก (65-79 คะแนน)

ผลสมฤทธทางการเรยน N X S.D. df t P-Value คะแนนเกณฑ คะแนนของกลมทดลอง

40

65 69.35

9.85

39

44.533

.000

จากตารางท 5 แสดงวาคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน รปแบบการสอนวชาการวเคราะห

เชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 ในปการศกษา 2/2552 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามกบคะแนนเกณฑระดบ มาก (65-79 คะแนน) แตกตางกนอยางไมมนยสาคญ .05 นนคอความสนใจในการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ อยในระดบ มาก

101

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยการพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคด เพอเพม

ทกษะการแกปญหา มผลสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน

ความมงหมายของการวจย 1. การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพม

ทกษะการแกปญหา โดยเนนทกษะการพดและทกษะการเขยน 2. การพฒนาสออปกรณประกอบการเรยนการสอนตามรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ

โดยการสอสารแนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา 3. การประเมนประสทธภาพของรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร

แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

สมมตฐานการวจย 1. ประสทธภาพตามเกณฑความสมพนธระหวางกระบวนการและผลลพธโดยเฉลย เทากบ 80/80 2. เกดการเรยนรหรอพฒนาการในตวผเรยน นนคอ ผลสมฤทธทางการเรยนภายหลงไดรบการสอน

ตามรปแบบการสอนสงกวากอนไดรบการสอน 3. เกดความสนใจทดในผเรยน นนคอ ความสนใจตอการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ ทดขน

ภายหลงไดรบการสอนตามรปแบบการสอนสงกวากอนไดรบการสอน

วธดาเนนการวจย

1. ประชากรเปนนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม จานวน 320 คน

2. กลมตวอยางเลอกมาจากประชากรนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏ มหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 40 คน โดยใชวธเจาะจง

3. เครองมอในการวจยทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบ วดความสนใจในการเรยนจากการใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา

102

4. การเกบรวบรวมขอมลทาโดยวธการทดสอบและตอบคาถาม ณ อาคาร เฉลมพระ เกยรต 15 ชน หอง 151306 มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ในวนท 13 กนยายน 2553 ทาการวเคราะหขอมลโดยใชสถตจานวน คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบท ( t-test Statistics )

สรปผล

1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา เปน 80.13/80.27

2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณหลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบ การสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา อยในระดบ ด

3. ความสนใจในการเรยน จากการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะห เชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา อยในระดบ มาก

อภปรายผล การวจยครงนเพอการสรางชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการ

สอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ผลการวจยพบวา 1. ประสทธภาพของชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร

แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา คาประสทธภาพเปน 80.138/80.27 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว คอ ชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 40 คน มประสทธภาพ 80/80 แสดงวา การสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา เปนวธการสอนทมประสทธภาพ ชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรง ไดผานกระบวนการตาง ๆ ไดพสจน ทดสอบ และเหนผลประจกษดวยตนเอง จงเกดการเรยนรไดด มความเขาใจ และจดจาการเรยนรนนไดนาน (ทศนา แขมมณ, 2545 : 328-329)

2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน คน หลงการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา อยในระดบด ซงเปนไปตามสมมตฐาน แสดงวา หลงการสอนดวยชดการเรยนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ผลสมฤทธทางการเรยน ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 อยในระดบ ด ซงการสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ผลสมฤทธทางการเรยนนน สามารถชวย

103

3. ความสนใจในการเรยน จากการเรยนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 อยในระดบ มาก แสดงวา การสอนดวยชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา เปนกระบวนการชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนร ตามวตถประสงคทกาหนด โดยใหผเรยนไดเรยนร สงเกต ซกถาม อภปราย และสรปการเรยนรทไดจากการเรยนโดยใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา การสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา เปนวธการสอนทมงใหผเรยนทงชนเรยนไดพสจนและทดลองดวยตนเอง ทาใหเกดความรความเขาใจในเรองทสอนทาใหผเรยนมความสนใจในการเรยนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ อยในระดบ มาก

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะการใชผลการวจย

นกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ภาคเรยนท 1 ป การศกษา 2552 มผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาการวเคราะหเชงปรมาณ และความสนใจในการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ดขน เปนผลใหเปนแรงเสรมใหนกศกษาแสวงหาความรเพมเตม มความรเพมขนเปนกจนสย นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และจบหลกสตรตามเวลาทกาหนด มผลทางออมใหผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาอน ๆ ทเกยวของสงขน และมผลใหนกศกษาเรยนจบหลกสตรตามเปาหมายทมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามกาหนดไว 2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจย 2.1 ควรไดนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหาไปทดลองใหเตมรปแบบใน 1ภาคเรยน และหาประสทธภาพของรปแบบการสอนเปนอยางไรเมอไดกาหนดระยะเวลาในการสอนใหมากขน 2.2 ควรไดมการพฒนาแบบวดและประเมนผลโดยการประเมนตนเองหรอเพอนรวมงาน เพอนามาใชเปนเครองมอวดและประเมนผลอกประการหนงในการวดผลดานทกษะทางสงคมของผเรยนในการ

104

2.3 ควรปรบเปลยนวถการซอมเสรมในรปแบบการสอนนจากการใชบทเรยนสาเรจรปแบบเดมมาเปนการใชนวตกรรมใหม ๆ อาท บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน(CAI) ทเปนสอการการสอนทมปฏสมพนธสามารถตอบสนองผเรยนในการเรยนรไดอยางมประสทธภาพมากยงขน 2.4 ควรไดนารปแบบการสอนนไปปรบปรง แกไขแลวนาไปใชทดลองสอนกบผเรยนทมขนของะระดบสตปญญาในทฤษฎพฒนาการดานสตปญญาของเพยรเจตต ากวาหรอสงกวาของกลมตวอยางทใชในการทดลองรปแบบการสอนในครงน เพอตรวจสอบวารปแบบการสอนทพฒนานไปใชกบกลมตวอยางทแตกตางกนแลวเปนรปแบบการสอนทมประสทธภาพในทกระดบหรอไม 2.5 ควรไดนารปแบบการสอนนใหครผสอนทานอนๆ ทดลองการวดการเรยนการสอนเพอหาประสทธภาพของรปแบบการสอน ทปราศจากความคลาดเคลอนทอาจจะเกดจากความตงใจในการจดการกจกรรมการการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพของผวจยเอง 2.6 จากผลการทดลองทาใหผวจยไดตระหนกถงความสาคญของการใชทกษะการสอสาร (การพด / การเขยน) ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน และคดวาในการจดกจกรรมการเรยนสอนวชาอนๆ ควรทจะนาไปใชทดลองจดกจกรรมการเรยนการสอนบางซงอาจชวยใหการเรยนการสอนในวชาดงกลาวมประสทธภาพสงขน

ขอเสนอแนะเพอทาการวจยครงตอไป การสอนโดยใชชดการสอนบทเรยนรปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสาร แนวความคด เพอเพมทกษะการแกปญหา สามารถขยายผลไปใชกบนกศกษารนตอไปไดและเปนแนวทางในการจดทาชดการสอนบทเรยนสาเรจรปในรายวชาอน ๆ ดงน 1. นาเสนอผลการวจยกบผสอนใชเปนแนวทางในการพฒนาการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการทางวจย (Action Research) 2. นารปแบบการสอนในครงนไปปรบปรง แกไข และเพมเตมใหมความสมบรณแลวนาเสนอหนวยงานทเกยวของขอรบทนในการทาวจยในการตดตามและประเมนผลและใหหนวยงานดงกลาวเผยแพรผลการวจยไปสครผสอน ไดอยางมประสทธภาพมากกวา 3. นาเสนอผลงานการวจยในรปบทคดยอไปทวารสารการวจยทเกยวของกบการศกษา เพอใหนาเสนอผลงานและเผยแพรแกผทสนใจในรปของเอกสารไดอยางกวางขวาง 4. นาเสนอผลการวจยไปทหนวยงานทจดอบรมสมมนาเกยวกบงานวจยทางดานการจดการเรยนการสอน เพอทผวจยจะไดนาผลการวจยทไดไปนาเสนอเพอเผยแพรแนวความคด และใหคาแนะนากบผ ทสนใจไดอยางใกลชด

105

บรรณานกรม

กมล ภประเสรฐ. “ การวเคราะหกจกรรมการเรยนร.” การวดผลการศกษา . มกราคม- เมษายน 2523. กมล สดประเสรฐ. “ ตดตามผลการใชหลกสตร” จดหมายขาวกรมวชาการ. 1: 10-11: มถนายน 2526. กมลรตน หลาสวงษ. จตวทยาการศกษา (ฉบบปรบปรง). พมพครงท 2. กรงเทพๆหางหนสวนจากด ศรเดชา.2528. กอ สวสดพาณชย. “ การใชภาษาในการคด.” กาวไกล.1(8):56-57 ; พฤศจกายน 2533. กลยา เขยวขา. ลกษณะคาถามและทกษะการใชคาของครวทยาศาสตรในชนประถมศกษาปท 5 และปท 6 จงหวดขอนแกน. วทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2525. อดสาเนา . คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน . “รางแผนพฒนาศกษาแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ.2540-2544). กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตสานกนายกรฐมนตร, 2539. จรญ จยโชค. “รปแบบเสนอการจดการสอนซอมเสรมนกเรยนทเรยนชาในระประถมศกษา,” การวจยทางการศกษา.18(20):46-50; เมษายน – มถนายน 2531. จนทรเพญ เชอพานช. “หนวยงานท2 สมรรถภาพของครวทยาศาสตร.”ในเอกสารการสอนชดวชาการสอน วทยาศาสตรหนวยท 1 - 7. นนทบร ; มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2525. จนทนย อนทรสตร. เอกสารประกอบการสมมนาการสอนแบบเรยนรรวมกน. ม.ป.ท.,ม.ป.ป. อดสาเนา. จานง วบลยศร. อทธพลของภาษาตอการคดเชงเหตผลในเดกไทย : การวจยเชงทดลองพมพ ครงท2. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536. จราภรณ ศรทว. “การเรยนคณตศาสตรแบบกลม,”วารสารศกษาสตรปรทศน. 7 : 85-92 ; มกราคม-เมษายน 2533. จนตนา ปรดานนท. การพฒนาการใชคาถามของครปฐมวยดวยบทเรยนโปรแกรมวทยานพนธ ค.ม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536. อดสาเนา ฉลองชย สรวฒนบรณ. การเลอกและการใชสอการสอน. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2528. อดสาเนา ชมพนธ กญชร ณ อยธยา. เอกสารเกยวกบการพฒนาหลกสตร. กรงเทพ : มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ปทมวน, 2530. ณรงค สมพงษ. สอเพองานสงเสรมเผยแพร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โอ.เอส.พรนตงเฮาส, 2535. ดวงเดอน ออนนวม. การสอนซอมเสรมคณตศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2533. ดษฎ สตวรางค. “แนวคดของกาเยเกยวกบการเรยนการสอน,” สารพฒนาหลกสตร. 78 : 50- 57 ; กนยายน 2531.

106

ทศนา ประสานตร. “การสอนโดยเพอนชวยเพอน,” ขาวสารการนเทศการศกษา. หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา เขตการศกษา 6, 2536. ทศนา แขมมณ และคนอน ๆ. กจกรรมการสอนและฝกทกษะกระบวนการกลมสาหรบนกเรยน ระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ : บพธการพมพ จากด, 2536. ธงชย ชวปรชา. “แยกแยะทฤษฎคอนสตรคตวซม.” วารสาร สสวท. 22(86):3-8 ; กรกฎาคม- กนยายน 2537. ธวชชย ชยจรฉายากล. การพฒนาหลกสตรจากแนวคดสสการปฏบต กรงเทพ ฯ : อกษรบณฑต, 2537. นวลจตต เชาวกรตพงษ. การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนทเนนทกษะปฏบตสาหรบ ครวชาชพ.วทยานพนธ. ศศ.ม. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2534.อดสาเนา นอมศร เคท . “การสอนการแกโจทยปญหาคณตศาสตร.” หลกและแนวปฏบตในโรงเรยนประถมศกษา. กรงเทพฯ:วฒนาพานช.2526. บหงา วฒนะ.เอกสารคาสอนวชา หลกการสอน. พระนครศรอยธยา:วทยาลยครพระนครศรอยธยา : 2534 บญชม ศรสะอาด. การพฒนาการสอน.กรงเทพฯ: สวรยาสาสน, 2537. บญชม ศรสะอาด และ นภา ศรไพโรจน. รายงานวจยรปแบบการสอนวธการทางสถตสาหรบ การวจยทมประสทธภาพ.มหาสารคาม : โครงการสถาบนวจยและพฒนาการเรยนการ สอน มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2531. บรณะ สมชย. การสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน.กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน จากด (มหาชน). มปป. ประเทอง ภรมยรกษ. การเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบประถมศกษา : สารพฒนาหลกสตร. 96:39-43;มนาคม. 2533. ประยร อาษานาม. การเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบประถมศกษาประถมศกษา : หลกการ และแนวปฏบต. กรงเทพฯ: ประกายพรก. 2537. ปรชา เนาวเยนผล. “การพฒนาความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร.” คณตศาสตร 38(434-435):64-74; พฤศจกายน – ธนวาคม 2537. ผกาศร เยนบตร. ทกษะและความรทางภาษา. กรงเทพฯ:ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางเขน, 2526. ผองศร เกยรตเลศนภา.การพฒนารปแบบการสอนแบบใชเปนหลกทางการศกษาพยาบาล. ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร,2536. อดสาเนา. พรรณ ช.เจนจต.จตวทยาการเรยนการสอน.พมพครงท4. กรงเทพฯ: ตนออแกรมม จากด,2538. เพญพไล ฤทธาคณานนท. พฒนาการทางพทธปญญา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2536. ไพศาล ไกรสทธ.วฒนธรรมการทางานของคนไทย.ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร,2524. อดสาเนา.

107

มะล จลวงษ. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนซอมเสรมและแรงจงใจใฝสมฤทธในการเรยน วชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนจากคอมพวเตอรชวยสอน ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร,2530. อดสาเนา. รจร ภสาระ. การศกษาเปรยบเทยบวธการดานคณตศาสตรระดบม.1 6 วธทใหผลสมฤทธ สงสดโดยมความแปรปรวนของผลสมฤทธตาและใชเวลาในการเรยนนอยทสด. ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2523. อดสาเนา. รจร ภสาระ.แนวทางการจดสอนซอม,ขาวสารวจยการศกษา. 10(1):21-28; ตลาคม – พฤศจกายน 2529 รจร ภสาระ. แนวทางการจดสอนแบบรอบร, การวจยทางการศกษา. 17 (3) : 35-44; กรกฎาคม – กนยายน 2530. ละเอยด รกเผา.รปแบบการสอนเปนกลมทใหผลการเรยนใกลเคยงกบผลการสอนแบบครหนง คนตอนกเรยนหนงคน.ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2528. อดสาเนา. วรรณ โสมประยร. การสอนภาษาไทยในระดบประถมศกษา.กรงเทพฯ :ไทยวฒนาพานช, 2537. วลลภ กนทรพย. “คาถามเชงพฒนา,” วจยสนเทศ. 12(138):1-6; มนาคม 2535. วชย วงษใหญ. กระบวนการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอนภาคปกต. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน, 2537. วชา ทรวงแสวง. การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวชาภาษาและวรรณกรรมไทยดวยภม

ปญญาทองถนสาหรบนกศกษาวชาเอกภาษาไทยในวทยาลยคร. ปรญญานพนธ กศ.ด.. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2538. อดสาเนา.

วไล ทองแผ. การศกษาคณลกษณะของนกเรยนในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขน พนฐานของสานกงานการประถมศกษาแหงชาต. ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2537. อดสาเนา.

ศรไกร รงรอด. การศกษาผลสาฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรและการใหความรวมมอตอ กลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนแบบ

STAD กบกจกรรมการเรยนตามคมอครของ สสวท. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2533. อดสาเนา.

ศศธร วทยะสรนนท. การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนแบบเรยนรวมสาหรบเดก พการกอนวยเรยน. วทยานพนธ ด.ด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2534. อดสาเนา.

ศรยา นยมธรรม. “การสอนซอมเสรม,” สารานกรมศกษาศาสตรฉบบท 7. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2527. อดสาเนา.

108

ศรยา นยมธรรม และประภสสร นยมธรรม. การสอนซอมเสรม.(การสอนเพอบรรดการ) พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2525. สงด อทรานนท. การจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาควชา บรหารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2529. สมจต ชวปรชา. แนวทางในการแกปญหาในการเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบ ประถมศกษา.ประชาศกษา. 35(5):22-26; กมภาพนธ 2539. สมเจตน ไวยาการณ.รปแบบการเรยนการสอนเพอพฒนาความสามารถดานการใชเหตผล. ปรญญานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.2530. อดสาเนา. สมชาย พทธศร.การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 เรองอตราสวนระหวางกลมทมการทดสอบยอยกอนเรยนกบกลมทไม มการทดสอบยอยกอนเรยน.วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2533.อดสาเนา สมศกด สนธระเวชญ. การเรยนเพอรอบร, ในเอกสารประกอบคาบรรยายในการอบรม วทยากรวดผลของจงหวด. หนา 3-17. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2522. สาเรง บญเรองรตน. การเรยนรเพอรอบร,การวดผลการศกษา. 1(3):1-9; มกราคม–เมษยน2523. สาเรง บญเรองรตน.ผลของการเรยนเพอรอบรตอการเปลยนแปลงความแปรปรวนของเวลาใน การเรยนการสอน, วจยและวดผล’ 27.4(4):54-56;2527. สโขทยธรรมมาราช,มหาวทยาลย.เอกสารการสอนวชาการสอนคณตศาสตรหนวยท 8-15. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2526. สจตรา ศรนวล.การพฒนารปแบบการสอนอานภาษาไทยเพอความเขาใจโดยใชกลวธการอาน- การคดสาหรบนกเรยนโรงเรยนประถมศกษา.วทยานพนธ ด.ด.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2533.อดสาเนา. สนย เหมะประสทธ.การพฒนาชดการเรยนการสอนเพอแกไขขอบกพรองในการแกโจทย ปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนป 4 .วทยานพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.2533.อดสาเนา. สมตร คณากร.หลกสตรและการสอน.พมพครงท2.กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ ,2520. สรางค โควตระกล. จตวทยาการศกษา.พมพครงท2.กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย ,2536. สรย บาวเออร. การเรยนแบบรวมมอ, วชาการ-อดมศกษา.2(1):14-21; กนยายน – ธนวาคม 2535. เสรมศกด สรวลลภ.คณตศาสตรในโรงเรยนมธยมศกษา. กรงเทพฯ:ภาควชาหลกสตรและการ สอนคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ม.ป.ป.

109

หลา ภวภตานนท.การชวยใหเดกคนพบวธแกโจทยปญหาดวยตนเอง,ศกษาศาสตร.18(1):8-17; กมภาพนธ-พฤษภาคม 2538. อรพรรณ พรสมา.เอกสารประกอบการสอนวชาเทคโน437บทเรยนดวยตนเอง.กรงเทพฯ:คณะ ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางเขน,2530.อดสาเนา. อรณ สถตภาคกล.การพฒนารปแบบการสอนภาษาองกฤษสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา ตามแนวยทธศาสตรการสอนภาษาแบบผสมผสานของมารทน. วทยานพนธ ค.ด กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2534.อดสาเนา. Abrams. Kathleen S. Communication at Work. New Jersey: Prentice-Hall, 1986. Adam, Sam, Leslie C.Ellis and B.F. Beeson. Teaching Mathematics with Emphasis On the Diagnostic Approach. New York: Harper & Row, 1977. Bloom,Benjamin S. Human Characteristics and School Lesrming. New York:McGraw- Hill,1976 Bloom,Robert.B. and Bourdon,Linda. Type and Frepuiencies of Teacher Writter lnstructional Feedback, The Joumal of Educational Research. 74:13-15;September –october 1980. Carin, Arthur and Robert Sund.Developion Technique A Self Concept Approach. Ohio : Charles E Merrill, 1971. Duncan, Donald D. The Evaluation of Teaching Strategy Which Utilizes Bloom’s Mastery Leaming Procedures in a College Elementary Function Course, Dissertation Abstracts lntemational. 37(3) : 1370-A;September,1976. Gagne,Robert M. The Conditions of Learning and Theory of lostruction. 4th ed. New York : Holt Rinehart and Winston, 1985. Gagne, Robert M. and Leslie J.Biggs.Principle of lnstruction Design.New York : Rinehart and Winston, 1974. Hamm, Marry and Dennis Adames. “Portfolio Assessment,” The Science Teacher. 58(5) : 18-21 ; May, 1991. Hunkins, Francis. Question Strategies and Technique. Boston : Allyn and Bacon, 1972. Johnson, David W. and Roger T.Johnson. Circle of earning Cooperation in the Classroom. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice Hall 1989. Johnson, David W. and Roger T. Johnson. “Research Show the Benefits of Adult Cooperation,” Educational Leadership. 45(3) : 27-29 ; November, 1987,

110

Johnson, David W. and Roger T. Johnson. Learning Together and Alone : Cooperative And lndividualistic Leaming. 5th ed. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice Hall, 1991. Joyce, Bruce and Weil. Marcsha. Model of Teachtng. 3rd ed London : Prentice-Hall, 1986. Kemp, Jerrold E. The lnstructional Design Proess. New York : Harper & Row, 1985. Kidler, Robert J. “Behavioral Objectives and lnstructional Process,” ln Selected Reading For the lntroduction to the Teaching Profession. Edited by Milton Muse. P. 44-53. Berkeley : McCutchan, 1970. King, Alison. “Enhancing Peer lnteraction and Learning in Classroom Through Reciprocal Questioning,” American Educational Research Journal. 27(4) : 664-687 ; Winter , 1990. Klien, Stephen P. and others. “The Reliability of Mathematics Portfolio Scores : Lesson from The Vermont Experience,” Applied Measurement in Educaton. 8(3) : 243-260 ; 1995. Krulik, Stephen and Jesse A. Rudnick. “Reasoninhg and Problem Solving,” A Handbook for Elementary School Teachers. Boston : Allyn and Bacon, 1993. Ladd, Gorge T. and Hans O. Anderson . “Determining the Level of lnquiry in Teachers’ Questions,” Journal of Research in Science Teachinh. 7(4) : 395-400 ; December, 1970. Lange, Phillip C. The YearBook the National society for Study of Education Past ll. Chicago : Scott Forefmand and Co, 1967. Moynihan, C. Mary. “A Model and Study of the Role of Communication in the Mathematics. Mathematics Learning Process,” Dissertation Abstracts lntnrnational. Boston College : 1462-A ; December, 1994. National Council of Teachers of Mathematics. Curriculum and Evaluation Standards for school Mathematics.Reston :Verginia,1989. Perdiskaris, S.C.Application of Ergodic Chains to Problem Solving. lntemational Journal of Mathematical Education in Science and Technology. 24(3) : 423-427 ; May-June, 1993. Polya,George. How to Solve lt, Englewood Cliffs, New Jersey : Princenton University Press, 1957.

111

Riedesel, C Alan. Evaluation of Leaming in Elementary School Mathematics, Teaching Elementary School Mathematics. Englewood Cliffs, New Jersey : Prentice-Hall, 1990. Roger, Carl R. Encounter Group. NewYork : Harper & Row, 1970. Rowntree, D. A Dictionary of Education. London : Harper and Row, 1981. Schramm, Wilbur. “Nature of Communication Between Humans,” The Process and Effect of Mass Communication. Urbana lllinois : University of lllinois Press, 1974. Sherman, Thomas M. lnstructional Decision Making A Guide to Responsive lnstruction. Englewood Cliffs, New Jersey : Educatihonal Technology Publication, 1980. Simon, Martin A. “The Teacher’ s Role in lncreasing Students Understanding of Mathemetics,” Educational Leadership. 43(7) : 40-43 ; April, 1986. Taba, Hilda. Curriculum Development : Theory and Praclice. New York : Harcourt Brace World, 1962. Tyler, W. Ralph. Basic Principles of Curriculum and lnstruction. 3 rd ed. Chicago : the University of Chicago Press, 1970. Williams, Edward P. “A Mastery Learning Strategy for College Freshmen Mathematics,” Dissertation Abstracts lnternational. 32(2) : 841-A ; August, 1971. Williams, John W. “Mastery Learning in Bussiness Mathematics,” Dissertation Abstracts Lnternational. 36(8) : 4978-A ; Fedruary. 1976. Wilson,James W,Maria L. Fermandez and Nelda Hadaway. Mathematics Problem Solving, Research ldeas for the Classroom : High School. San Francisco,Calit:Macmillan Publishing Company,1993. .

112

ประวตยอผวจย 1. ชอ - สกล - นางสาวกมลทพย ตรเดช 2. ตาแหนง หนวยงานทสงกด - ตาแหนง อาจารย สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ คณะวทยาการจดการ หนวยงานทสงกดมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม 3. ทอย หมายเลขทโทรศพทตดตอ - มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ตาบลตลาด อาเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม 44000 โทร. 089-2753959 4. ประวตการศกษา - สาเรจการศกษาระดบปรญญาโท สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ ( ศม. )

- สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร สาขาการจดการทวไป ( บธ.บ. )

5. ประสบการณดานการวจย - ทาวจยเรอง ปจจยทมผลตอความตองการซอเสอผามอสอง ในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม - ทาวจยเรอง ตลาดการใหบรการสปาสนข ในเขตเทศบาลนครขอนแกน จงหวดขอนแกน

- ทาวจยเรอง ปจจยทมผลตอความตองการซอทอยอาศยในโครงการบานเอออาทร ในเขตเทศบาลเมอง จงหวดมหาสารคาม - ทาวจยเรอง การศกษาผลกระทบจากการเปดหางบกซ สาขามหาสารคาม ทมตอรานขาย ของชา ในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม

113

แผนการสอน วชา การวเคราะหเชงปรมาณ

( Quantitative Analysis ) รหสวชา 3593301

ผสอน อาจารยกมลทพย ตรเดช รหส 4E4

คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

114

แผนการสอน (Course Syllabus) สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

รายวชา 3593301 การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative Analysis) 3 (3-0-6) อาจารยผสอน อ.กมลทพย ตรเดช รหส 4E4 เบอรตดตอ : 081-785-8260 E-mail address kamontip_pak@hotmail.com คาอธบายรายวชา (วชาทตองเรยนมากอน : 4112105 สถตธรกจ) ศกษาถงกระบวนการตดสนใจ และประโยชนของการใชเทคนคทางคณตศาสตรเชงปรมาณ เพอชวยในการตดสนใจ ไดแก ความนาจะเปน แผนภมเพอการตดสนใจ (Decision Trees) ตวแบบเชงสนคาคงคลง (Inventory Model) โปรแกรมเชงเสนตรง (Linear Programming) เทคนคการประเมนผลและการตรวจสอบโครงการ (PERT/CPM) ตวแบบของมารคอฟ (Markov Model) ทฤษฎเกม (Game Theory) แถวรอคอย (Queueing) และการจาลองเหตการณ (Simulation) จดประสงคการเรยนการสอน เพอใหนกศกษาสามารถ 1. เพอใหนกศกษาสามารถอธบายถงความนาจะเปนและแผนภมเพอการตดสนใจได 2. เพอใหนกศกษาสามารถนาความรเรองตวแบบเชงสนคาคงคลงไปประยกตใชไดอยางถกตอง 3. เพอใหนกศกษาสามารถอธบายถงโปรแกรมเชงเสนตรง และการประยกตใชได 4. เพอใหนกศกษาทราบถงความสาคญของเทคนคการประเมนผลและการตรวจสอบโครงการ ตวแบบมารคอฟ ทฤษฎเกม แถวรอคอย และการจาลองเหตการณ 5. เพอใหนกศกษาสามารถนาความรทไดจากเทคนคทางคณตศาสตรเชงปรมาณน ไปประยกตใชในการตดสนใจได

115

ขอบขายของเนอหา

บทท เนอหา จานวนคาบ วธสอนและกจกรรม

1 การวเคราะหเชงปรมาณ - ขอมลกบการตดสนใจ - ความหมายของการวเคราะหเชงปรมาณ - กระบวนการตดสนใจ - ขอดและขอเสยของการวเคราะหเชงปรมาณ

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

2 ความนาจะเปน - ความหมายของความนาจะเปน - ขนตอนการหาคาความนาจะเปน - ประเภทของเหตการณทเกดขนจากการทดลอง

• เหตการณทเกดรวม • เหตการณทไมเกดรวม

- ประเภทของความนาจะเปน • ความนาจะเปนเชงวตถวสย • ความนาจะเปนเชงจตวสย

- ตวแปรสมและคาคาดหมาย • ตวแปรสมแบบตดตอน • ตวแปรสมแบบตอเนอง

- การแจกแจงความนาจะเปน

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

3 ทฤษฎการตดสนใจ • ชนดของปญหาทตองทาการตดสนใจ • ภายใตความแนนอน • ภายใตความเสยง • ภายใตความไมแนนอน • ภายใตความขดแยงหรอการแขงขน • ขนตอนการตดสนใจ • ทฤษฎการตดสนใจภายใตความเสยง • ทฤษฎมลคาของเงนทคาดหมาย (EMV) • ทฤษฎคาเสยโอกาสทคาดหมาย (EOL)

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

116

3 (ตอ) • ทฤษฎการตดสนใจภายใตความไมแนนอน • ทฤษฎใหญทสดในกลมใหญ (maximax

criterion) • ทฤษฎใหญทสดในกลมเลก (maximin criterion) • ทฤษฎความควรจะเปนเทากนหรอเกณฑลาปลาซ

(Laplace criterion) • ทฤษฎคาเฉลยถวงนาหนก (weighted average

criterion) • ทฤษฎเลกทสดในกลมใหญ (minimax criterion)

- บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

4 ทฤษฎสนคาคงคลง - ความหมายและความสาคญของสนคาคงคลง - ตนทนทเกยวของกบทฤษฎ - การสรางตวแบบกาหนดการเชงเสน

• ตวแบบการสงซออยางประหยดขนพนฐาน • ตวแบบการสงซออยางประหยดเมอมการทยอย

สงและทยอยใช • ตวแบบการสงซออยางประหยดเมอมการให

สวนลด • ตวแบบการสงซอสนคาสาหรบคาบเวลาเดยว

- การหาจดสงซอเพมและมลภณฑนรภย

6 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

5 ตวแบบแกปญหากาหนดการเชงเสน - การสรางตวแบบกาหนดการเชงเสน - การหาคาตอบทเปนไปไดโดยวธกราฟและการเลอกคาตอบทเหมาะทสด - การหาคาตอบทเปนไปไดโดยวธซมเพลกซ

6 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint

ทดสอบกลางภาค

6 การจดการโครงการ - ความนา - การสรางตวแบบการจดการโครงการ - เทคนคการประเมนผลและการตรวจสอบโครงการ(PERT) - วธวถวกฤต (CPM)

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

117

7

กระบวนการมารคอฟ - แนวความคดพนฐานของกระบวนการมารคอฟ - ตวแบบกระบวนการมารคอฟ (transition probability)

• แบบเมทรกซ • แบบแผนภาพ

- การทานายสถานการณโดยใชตวแบบกระบวนการมารคอฟ (transient probability) - การหาความนาจะเปนแบบทรานเซยนต ณ สถานะคงท - กระบวนการมารคอฟชนดดดกลน

6 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

8 ทฤษฎเกม - ภาษาของเกม - การสรางตวแบบทฤษฎเกม - ชนดของการเลนเกม

• การเลนเกมโดยใชกลยทธเดยว/ผสม

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint

9 ตวแบบเขาแถวรอคอย - ความสาคญของการเขาแถวรอคอย - การมาถงของลกคาและแถวของลกคา - การใหบรการของพนกงาน - ตนทนของแถวรอคอย - ตวแบบเขาแถวรอคอย

• ตวแบบเขาแถวรอคอยแบบชองทางเดยว ขนตอนเดยว

• ตวแบบเขาแถวรอคอยแบบหลายชองทาง ขนตอนเดยว

• ตวแบบเขาแถวรอคอยกรณเวลาใหบรการคงท • ตวแบบเขาแถวรอคอยกรณจานวนลกคามจากด

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint - การเรยนร รวมกน

10 ตวแบบจาลองเหตการณ - ตวแบบจาลองเหตการณแบบมอนต คารโล - ตวอยางการใชการจาลองสถานการณแบบมอนต คารโล - ขอดขอเสยของตวแบบจาลองเหตการณ

3 - บรรยาย - อภปราย สรป - แบบฝกหด

- powerpoint

ทดสอบปลายภาค

118

สอการเรยนการสอน เอกสารประกอบคาบรรยาย แผนใส กรณตวอยาง ใบงาน แบบฝกหด powerpoint และการเรยนรรวมกนระหวางครและผเรยน

การวดและประเมนผล 1. การวดผล 1.1 จตพสย 20 คะแนน 1) นกศกษาเขาเรยนตรงเวลา สมาเสมอ 10 คะแนน 2) นกศกษาแตงกายถกระเบยบ 5 คะแนน 3) พฤตกรรม เชน การชวยเหลอผอน ความรบผดชอบ การมสมมาคารวะ 5 คะแนน 1.2 แบบฝกหด กจกรรมเดยว กจกรรมกลม 20 คะแนน 1.3 สอบกลางภาค 30 คะแนน 1.4 สอบปลายภาค 30 คะแนน

2. การประเมนผล/เกณฑการตดเกรด ใชเกณฑของทางมหาวทยาลยกาหนดไว ดงน 80 ขนไป ระดบ A 76-79 ระดบ B+ 75-70 ระดบ B 66-69 ระดบ C+ 60-65 ระดบ C 50-59 ระดบ D+ 40-49 ระดบ D ตากวา 40 ระดบ F

หนงสออานประกอบ

กลยา วานชยบญชา. การวจยขนดาเนนงาน : การวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ. พมพครงท 6. จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544. เทดศกด ศรสรพล, ผศ. แบบฝกปฏบตการวเคราะหเชงปรมาณ. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏสวนดสต, 2541. วนทนย ภมภทราคม และคณะ. การวเคราะหเชงปรมาณ. พมพครงท 2. พระนครศรอยธยา : เทยนวฒนา, 2534. สปญญา ไชยชาญ, รศ. การวเคราะหเชงปรมาณ ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ : พ. เอ. ลฟวง, 2544. อไรวรรณ แยมนยม, รศ. และสวฒน ศรวทยารกษ, ผศ. การวเคราะหเชงปรมาณสาหรบการตดสนใจทางธรกจ. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามคาแหง, 2545.

119

แผนการสอน บทนา ความเปนมาของการวเคราะหเชงปรมาณ

จานวน ( 3 คาบ ) วตถประสงค

1. สามารถอธบายความหมายและจดมงหมายของการวเคราะหเชงปรมาณได 2. สามารถอธบายความเปนมาและประวตของการวเคราะหเชงปรมาณได 3. สามารถเขาใจหลกและขนตอนในการวเคราะหเชงปรมาณและนามาประยกตใชในชวตประจาวนได

หวขอบรรยาย

- ความเปนมาของการวเคราะหเชงปรมาณ - ขนตอนของการวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ - การประยกตการวเคราะหเชงปรมาณในปญหาทางธรกจ - บทบาทของวทยาการคอมพวเตอรกบการวเคราะหเชง

ปรมาณทางธรกจ แนวคดและเนอหาในการบรรยาย ความเปนมาของการวเคราะหเชงปรมาณ ในหลาย ๆ ปทผานมานธรกจหรอองคกรตาง ๆ ไดมการเตบโตขนอยางมาก มการขยายขนาดขององคกร ทาใหการควบคมดแลตองเปนไปอยางมระบบ ผบรหารจาเปนตองมขอมลทชวยในการตดสนใจ เพอใหธรกจเจรญกาวหนาขน จงมการนาหลกการของเทคนคการวเคราะหเชงปรมาณเขามาประกอบการตดสนใจในปญหาทางธรกจหลาย ๆ ดาน 1. ความเปนมาของการวเคราะหเชงปรมาณ ในอดตเราเรยกหลกการของการวเคราะหเชงปรมาณ [Quantitative Analysis (QA)] วา การวจยดาเนนการ [Operations Research (OR)] โดยการวจยดาเนนการเปนหลกการทเกดขนเนองจากในสงครามโลกครงทสอง มนกวทยาศาสตรหลาย ๆ สาขาในองกฤษไดรวมตวกนเพอคดคนวธการแกปญหาตาง ๆในกองทพ เชน ปญหาการใชเรดาห ปญหาการจดเรอรบ ฯลฯ ภายหลงสงครามโลกครงทสองไดมการนาหลกการของวจยดาเนนการมาประยกตใชกบงานทางดานธรกจ และเรยกชอวาเปนการวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ

2. ความหมายและขนตอนของการวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ

120

การวเคราะหเชงปรมาณ [Quantitative Analysis (QA) ] หรอศาสตรการบรหาร (Management science) เปนการนาระเบยบวธทางวทยาศาสตรมาใชในการตดสนใจในงานดานบรหาร ภายใตเงอนไขทางดานทรพยากรทมอยอยางจากดเพอใหไดผลดทสด โดยเปนการประยกตใชเทคนคดานคณตสาสตรและหลกวทยาศาสตรสาหรบปญหาดานบรหาร เพอชวยผบรหารใหตดสนใจไดดขน

ในบางครงกลาวกนวา การวเคราะหเชงปรมาณเปนการนาแนวความคดทจะแบง ปญหาออกเปนปญหายอย ๆ หลาย ๆ ปญหา เพอทาใหการตดสนใจไดผลดทสด

ขนตอนของการวเคราะหเชงปรมาณ [Quantitative Analysis (QA) process] ขนตอนในการนาหลกการของการวเคราะหเชงปรมาณไปใชม 6 ขนตอน

1. การวเคราะหปญหา 2. การสรางตวแบบ 3. การรวบรวมขอมล 4. การหาผลลพธ 5. การทดสอบผลลพธ 6. การนาผลลพธไปใชแกปญหา

ความเปนมาของการวเคราะหเชงปรมาณ ในหลาย ๆ ปทผานมานธรกจหรอองคกรตาง ๆไดมการเตบโตขนอยางมาก มการ ขยายขนาดขององคกร ทาใหการควบคมดแลตองเปนไปอยางมระบบผบรหารจาเปนตองมขอมลทชวยในการตดสนใจ เพอใหธรกจเจรญกาวหนาขน จงมการนาหลกการของเทคนคการวเคราะหเชงปรมาณเขามาประกอบ การตดสนใจในปญหาทางธรกจหลาย ๆ ดาน

3. ความหมายและขนตอนของการวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ การวเคราะหเชงปรมาณ [Quantitative Analysis ( QA )] หรอศาสตรการบรหาร

(Management science) เปนการนาระเบยบวธทางวทยาศาสตรมาใชในการตดสนใจในงานดานบรหาร ภายใตเงอนไขทางดานทรพยากรทมอยอยางจากดเพอใหไดผลดทสด โดยเปนการประยกตใชเทคนคดานคณตศาสตรและหลกวทยาศาสตรสาหรบปญหาดานบรหาร เพอชวยผบรหารใหตดสนใจไดดขนในบางครงกลาวกนวา การวเคราะหเชงปรมาณเปนการนาแนวความคดทจะแบงปญหาออกเปนปญหายอย ๆ หลาย ๆ ปญหา เพอทาใหการตดสนใจไดผลดทสด การจดการโครงสราง

ขนท 1 การแจกแจงปญหา (Defining the problem) เปนงานแรกทตองทา โดยจะตองเขาใจในปญหาอยางถองแท และสามารถระบไดวาวตถปนระสงคหรอเปาหมายของปญหาคออะไร เชน หากาไรสงสดหรอตอนทนตาสด และจะตองกาหนดตวแปรทเกยวของอยางชดเจนวาตวแปรใดบางทควบคมได เชน จานวนสนคาทจะผลต หรอมตวแปรใดบางทควบคมไมได เชน การเปลยนแปลงความตองการซอของลกคา เปนตน

121

ขนท 2 การสรางตวแบบทางคณตศาสตรแทนระบบของปญหา ( Developing a model ) หลงจากททราบวตถประสงคและตวแปรของปญหาแลว จะตองเขยนวตถประสงคและเงอนไขหรอขอจากดของปญหาใหอยในรปสมการหรออสมการเพอแทนระบบปญหา ขนท 3 การรวบรวมขอมลทเกยวของ (Acquiring input data) จากทกลาวในขนท 2 เชน การผลตตองใชวตถดบกหนวย แรงงานกชวโมง มวตถดบและแรงงานอยเทาใด ในสวนนจะตองมการเกบรวบรวมขอมล หรอถามเงอนไขดานความตองการซอจะตองมการเกบรวบรวมขอมลเพอใหทราบถงความตองการซอในอนาคต ขนท 4 การหาผลลทธ (Developing a solution) หลงจากเขยนสมการและอสมการแสดงปญหาแลว จะสามารถแกปญหาเพอหาผลลพธทดทสดภายใตเงอนไขและขอจากดตาง ๆ ทมวธการหาผลลพธมหลายวธซงจะกลาวถงในภายหลง ขนท 5 การทดสอบรปแบบและผลลพธ (Testing the solution) ควรมการตรวจสอบวารปแบบทสรางขน และขอมลทไดรบมาในขนตอนท 2-3 นน มความถกตองหรอไม พรอมกบตองมการตรวจสอบผลลพธทไดในขนท 4 ดวย ถารปแบบและขอมลไมถกตอง ผลลพธยอมเชอถอไมได ขนท 6 การวเคราะหผลลพธและการวเคราะหความไว (Analyzing the results and sensitivity analysis) เปนการวเคราะหผลลพธทไดจากขนท 4 เพอนามาประยกตใช กรณทมการเปลยนแปลงในเรองทเกยวของเชน จานวนวตถดบทมลดลงหรอกาไรตอหนวยเปลยนไปซงจะมผลตอการตดสนใจโดยตองอาศยการวเคราะหความไว ขนท 7 การนาผลลพธไปประยกตใชกบงานดานตาง ๆ (Implementing the results) ผบรหารทจะนาผลลพธไปชวยตดสนใจในธรกจของตนจะตองมความมนใจในผลลพธทไดจากขนตอนท 4 และทาการตรวจสอบในขนตอนท 5 อยางไรกตามสวนใหญปญหาทใชหลกการของการวเคราะหเชงปรมาณจะเปนปญหาทเนนดานตวเลข ดงนนผบรหารจะตองคานงถงขอมลเชงคณภาพทเกยวของดวย สาหรบงานทสามารถทาการวเคราะหเชงปรมาณไปประยกตใช การประยกตการวเคราะหเชงปรมาณในปญหาทางธรกจ เทคนคการวเคราะหเชงปรมาณสามารถนาไปใชกบปญหาลกษณะตาง ๆ ทางธรกจไดอยางกวางขวาง เชน

1. ปญหาการจดสรร จะเกดขนเมอทรพยากรในการดาเนนงาน อนไดแก วตถ ดบ เงนทน แรงงาน ทดน เครองมอ เครองจกร ตลอดจนความสามารถของพนกงาน ฯลฯ ม จากด และทรพยากรเหลานนเปนสงทตองใชในงานหลาย ๆ อยาง เชน ในการผลตสนคา ก และสนคา ข ตองใชวตถดบอยางเดยวกน ใชแรงงานกลมเดยวกน ใชเครองจกรเครองเดยวกน เปนตน ปญหาลกษณะนจะมทางเลอกในการตดสนใจมากมาย ทงน สามารถนาการวเคราะห เชงประมาณไปใชชวยกาหนดไดวาควรใชทรพยากรเหลานนอยางไรจงจะใหผลดทสด

2. ปญหาการกาหนดสวนผสมเปนปญหาเกยวกบการหาสดสวนทเหมาะสมในการ ใชวตถดบตาง ๆ ในการผลตสนคาทตองการ เชน การผลตอาหารสตว มวตถดบทจะใชในการ

122

ผลตไดหลายอยาง บางอยางกทดแทนกนไดโดยทวตถดบเหลานนมสวนประกอบของสาร อาหารสตวประเภทนน ๆ ควรใชวตถดบอะไรบาง เปนสดสวนเทาใด จงจะมตนทนในการ ผลตทตาทสด เปนตน

3. ปญหาการขนสงนจะเกดขนในกรณทกจการตองการกาหนดปรมาณการสงสนคา จากแหลงสนคาหลาย ๆ แหลง เชน จากโรงงานหลายโรงไปยงจดหมายปลายทาง เชน ลกคา หลาย ๆราย เพอใหเสยตนทนคาขนสงตาทสด

4. ปญหาการกาหนดงาน จะเกดขนในกรณทมพนกงานหลายคนและมงานท ตองการมอบหมายใหทาหลายงาน การวเคราะหเชงปรมาณจะชวยในการแกปญหาวาควรมอบ หมายใหพนกงานคนใดรบผดชอบงานใดจงจะเหมาะสมทสด 5. การวเคราะหขายงาน คาวา ขายงาน ในทนอาจจะหมายถง กลมของกจกรรม หรองานทมความสมพนธกนตามลาดบเวลาหรอระยะทาง หรอทงสองกรณเราใชขายงาน แสดงถงการไหลของของเหลวในทอ เชน การสงนามน แสดงการตดตอสอสารทางสาย เชน การโทรศพท แสดงเสนทางทเปนไปไดจากจดเรมตนจดหนงไปยงจดหมายปลายทางจดหนง หรออาจหมายถงความสมพนธระหวางการทากจกรรมตาง ๆ ทประกอบกนเปนโครงการ ( project ) ปญหาทนาการวเคราะหเชงปรมาณไปใชอยางแพรหลายกคอการวางแผนและ ควบคมโครงการ 6. ปญหาการควบคมพสดคงคลง พสดคงคลงเปนทรพยอยางหนงทกจการตองจดหา ไวเพอสนองตอบความตองการในอนาคต ไดแก วตถดบ สนคาระหวางผลต สนคาสาเรจรป อะไหล วสดอปกรณตาง ๆ ซงถาจดไวมากเกนไปกจะทาใหเสยดอกเบย เงนลงทน และเสย คาใชจายขนได เชน ของไมพอขายไมพอผลต เปนตน ดงนนปญหาหลกในเรองพสดคงคลงจง เกยวของกบการกาหนดปรมาณการสงซอหรอสงผลตสนคา เวลาในการสงซอหรอสงผลต ปรมาณสนคาทจะเกบสตอก ตลอดจนเรองการตดสนใจในกรณมขอเสนอดานสวนลดปรมาณ 7. ปญหาแถวคอย นจะเกดขนในหนวยงานทใหบรการโดยตองการจะจดการให เพยงพอแกผทเขามารบบรการ เชน จดพนกงานคดเงนในซเปอรมารเกตใหเพยงพอทจะ ใหบรการลกคา เพอลกคาจะไดไมตองรอนาน หรอการใหบรการในธนาคาร ปมนามน การ เบกพสด บรการยม/คนหนงสอในหองสมด โทรศพท รานอาหาร ฯลฯ โดยพจารณาถง คาใชจายทผรบบรการตองเสยเวลารอและคาใชจายในการใหบรการเปรยบเทยบกน 8. ปญหาการตดสนใจภายใตความไมแนนอนและความเสยง นจะเกดขนเมอผ ตดสนใจเผชญกบปญหาทมสภาวะแวดลอมทไมแนนอน และตองทาการตดสนใจโดยเลอก ทางเลอกในการปฏบตทดทสด การตดสนใจนเรยกวา การตดสนใจภายใตความไมแนนอน สวนกรณทผตดสนใจทราบความนาจะเปนทจะเกดเหตการณตาง ๆ เรยกวา การตดสนใจ ภายใตความเสยง

123

9. การวเคราะหแบบมารคอฟ เปนกระบวนการทผตดสนใจพยายามวเคราะห พฤตกรรมการเปลยนแปลงของตวแปรบางตว เพอใชในการพยากรณพฤตกรรมในอนาคตของ ตวแปรนน 10. ปญหาการแขงขน เปนปญหาในการกาหนดกลยทธทางการแขงขน ในสภาพการ ตดสนใจทประกอบดวยผแขงขน 2 ฝายหรอมากกวา โดยใชทฤษฎการแขงขน ถงแมวาเทคนคดานการวเคราะหเชงปรมาณจะไดมดารนาไปใชกนอยางกวางขวางและประสบผลสาเรจในองคการตาง ๆ ทงภาครฐบาล เอกชน และรฐวสาหกจ ดงไดกลาวมาแลวขางตนแตกรณทนาไปใชแลวประสบความลมเหลวกมมาก ซงสาเหตของความลมเหลวพอจะสรปไดดงน

1) ความบกพรองในการระบปญหา 2) ตองใชเวลาในการดาเนนขนตอนตาง ๆ มากจนกวาจะไดผลลพธ บางครงจง

แกปญหาไดไมทนการ 3) เสยคาใชจายสง 4) พฤตกรรมของผทเกยวของทตอตานการเปลยนแปลง 5) เนนดานทฤษฎมากเกนไปจนไมสนใจการนาไปใชจรง 6) ไมสามารถทาใหผทเกยวของยอมรบแลละเชอมนในผลการคานวณได ในประเทศไทย การนาเอาเทคนคการวเคราะหเชงปรมาณไปใชในการแกปญหาคอนขาง

จากดอยในธรกจขนาดใหญทมเงนลงทน เวลา และบคลากรทมความรทางดานนพรอมมล สวนธรกจขนาดกลางและขนาดเลกซงมเงนทนจากด ความรความเขาใจของผบรหารจากด ประกอบกบการบรหารงานมกไมมการวางแผนระยะยาว ทาใหไมสามารถนาเอาการวเคราะหเชงปรมาณไปใชไดมากนก อยางไรกตามในปจจบนววฒนาการทางคอมพวเตอรไดกาวหนาไปอยางรวดเรว ไดมผพฒนาโปรแกรมสาเรจรปขนเพอชวยในการคานวณ ทาใหลดเวลาและคาใชจายในดานนไดมาก ดงนนถาผบรหารหรอผทจะเปนผบรหารในอนาคตไดศกษาเกยวกบเทคนคการวเคราะหเชงปรมาณตาง ๆ กจะชวยเสรมสรางความรความเขาใจในดานหลกเกณฑ วธการ การวเคราะห ตลอดจนการนาเทคนคเหลานไปใชแกปญหาทางการบรหารงานในโอกาสตอไปไดดยงขน กจกรรมการเรยนการสอน

1. ศกษาบทเรยนจากเอกสารประกอบการสอนวชา การวเคราะหเชงปรมาณ 2. สรปเนอหาจากบทเรยน

สอการสอน

1. เอกสารประกอบการสอน

124

2. แผนใส พรอมภาพประกอบการสอนในแตละบท หรอจดทาในลกษณะ MS-Power point 3. เอกสารและวารสารสงพมพอนเกยวเนองกบเนอหาในบทเรยน

การวดและการประเมนผล

1. การถาม – ตอบระหวางผสอนและผเรยน 2. อภปรายรวมกน 3. ทาแบบฝกหดสง 4. ทดสอบวดความรในแตละบท

125

แผนการสอน กระบวนการมารคอฟ จานวน ( 3 คาบ )

วตถประสงค

1. สามารถอธบายลกษณะของตวแบบมารคอฟได 2. สามารถอธบายขนตอนการเปลยนแปลงความนาจะเปนของสถานะตวแบบมารคอฟได 3. สามารถนาขนตอนและหลกการองตวแบบมารคอฟมาประยกตใชในชวตประจาวนได

หวขอบรรยาย

- บทนา - ลกษณะและสมมตฐานของตวแบบมารคอฟ - การเปลยนแปลงความนาจะเปนของสถานะ - สถานะคงตว

แนวคดและเนอหาในการบรรยาย บทนไดแนะนาแนวคดและหลกการคานวณพนฐานของ ตวแบบมารคอฟ (Markov -model) ในการนาไปใชชวยวเคราะหลกษณะการเปลยนแปลงของขอมลในปจจบนเพอ พยากรณสงทจะเปนไปในอนาคต โดยพจารณาการเปลยนแปลงทละชวงเวลาตามความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ คานวณคาความนาจะเปนทจะเกดสถานะตาง ๆ ในชวงเวลาทตองการศกษา ซงสามารถนาไปใชในการหาผลตอบแทนทคาดคะเนในอนาคตได นอกจากจะหาคาความนาจะเปนในแตละชวงเวลาแลวยงสามารถคานวณหาคาความนาจะเปน ณ สถานะคงตวหรอในบางครง เรยกวา ณ จดดลยภาพคอคาความนาจะเปนทคงทไมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา ตวแบบมารคอฟ สามารถนาไปใชแกปญหาไดหลายดานโดยเฉพาะอยางยงในดานการตลาด และสามารถใชกบรปแบบปญหาทซบซอนได แตในบทนไดจากดการศกษาไวเพยงตวแบบขนพนฐาน จงไดกาหนดสมมตฐานของปญหาไว คอ * สงทศกษาตองอยในสถานะใดสถานะหนงเทานน * ไมมการเปลยนแปลงชนดและจานวนของสถานะ * ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะไมเปลยนแปลงตลอดชวงเวลา1,2,3,…n

126

โปรแกรมสาเรจรปจะชวยใหการคานวณสะดวกรวดเรวและแมนยามากขน ควรเลอกใชใหเหมาะกบความตองการ เชน ถาตองการหาความนาจะเปนแตละชวงเวลาควรใชโปรแกรม AB:QM เพราะจะใหผลลพธโดยละเอยดรวมทงคาความนาจะเปน ณ สถานะคงตว ในขณะทโปรแกรมMicro Manager จะใหเฉพาะคาความนาจะเปน ณ สถานะคงตวเทานน ตวแบบมารคอฟ การตดสนใจในปญหาทางธรกจมกจะมความไมแนนอนเขามาเกยวของ จงจาเปนทผบรหารจะตองเตรยมการสาหรบความไมแนนอนทเกดขนนน โดยมสายตาทยาวไกลในการพจารณาเหตการณทจะเกดขนไดในอนาคต รวมทงตระหนกวาเหตการณทจะเกดขนในอนาคต รวมทงตระหนกวาเหตการณทคาดไวยอมตองมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา และในบทนจะกลาวถงตวแบบเชงปรมาณอกตวแบบหนง เปนการใชตดสนใจในอนาคตเพอใชชวยในการตดสนใจปญหาในดานตาง ๆ เชน ปญหาทางการตลาด ปญหาดานผลต ปญหาดานการเงน รวมทงปญหาดานบคลกร ตวแบบดงกลาวนคอ ตวแบบ มารคอฟ ( Markov model ) ลกษณะและสมมตฐานของตวแบบมารคอฟ องเดร มารคอฟ นกคณตศาสตรชาวรสเซย ไดพฒนาแนวคดในการพยากรณความนาจะเปนของสภาพการณใด ๆ ทจะเกดขนหรอจะเปนในอนาคต โดยวเคราะหจากขอมลการเกดสภาพการณ เชน การทลกคาเคยซอสนคา ข หรอไม มโอกาสมากนอยเพยงใดในการซอสนคาเดม หรอเปลยนไปซอสนคายหออน ลกหนจะยงคงเปนลกหนตามเดมหรอเปลยนสถานะเปนหนสญ เครองจกรทใชงานไดดจะยงคงใชงานไดหรอเปลยนสถานะเปนชารดตองซอมแซมนสตจะคงสถานนสตปกตหรอเปลยนเปนนสตวทยาทณฑ เปนตน ในการศกษาตวแบบมารคอฟตองทาความเขาใจเกยวกบ ขอมลและสมมตฐานทสาคญของตวแบบดงน

1. ปญหาทจะใชตวแบบมารคอฟจะตองสามารถแจกแจง สถานะ ของบคคลหรอสงทกาลงศกษาได เชน การศกษาพฤตกรรมการซอสนคา 2 ยหอ คอโคกกบแปบซ จะแบงเปน 2 สถานะ คอ ซอโคกหรอซอแปบซ การศกษาการทางานของเครองถายเอกสารในสานกงานแบงเปน 2 สถานะ คอ ใชงานได หรอชารด เปนตน

2. ตองมขอมลความนาจะเปนปจจบนเกยวกบการเกด สถานะตาง ๆ เชน ปจจบนลกคาซอโคกและแปบซเปนสดสวนเทาใด หรอโอกาสทกลองถายรปใชการไดกบชารดเปนเทาใด เปนตน ขอมลเทานจะเปลยนแปลงตามกาลเวลา 3. ตองมขอมลความนาจะเปนในการเกดเหตการณในอนาคตเกยวกบการคงอยในสถานะเดมหรอเปลยนแปลงสถานะใหม เรยกความนาจะเปนนวา ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ เชน ถาปจจบนลกคาซอโคกอยจะมความนาจะเปนเทาไรทลกคาจะยงคงซอโคกในการซอครงตอไป และจะมความนาจะเปนสกเทาไรทลกคาจะเปลยนไปซอแปบซ โดยมสมมตฐานวาลกคาจะมพฤตกรรมในการเปลยนแปลงการซอเชนนเหมอนกนในแตละชวงเวลา

127

ตวอยาง 1 ในการศกษาพฤตกรรมการซอสนคาโคกและแปบซเพอพยากรณสวนของตลาดในอนาคต พบวาปจจบนลกคา 55 % ซอโคก และ 45% ซอแปบซ ขอมลนแสดงคาความนาจะเปนปจจบนของทงสองสถานะ จากการวจยหรอสารวจขอมลจากผซอพบวาในการซอครงตอๆ ไปมความนาจะเปนในการเกดสถานะตาง ๆ ดงแสดงในตาราง 1 ตาราง 1 ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ

เคยซอ เปลยนเปน ซอโคก ซอแปบซ

โคก 0.80 0.20 แปบซ 0.05 0.95 ตวเลขความนาจะเปนของการเปลยนสถานะในแตละแถวนอนรวมกนจะตองเทากบ 1 เสมอ จากตาราง 1 อธบายไดวาลกคาทเคยซอโคกจะมโอกาส 80 % ทจะซอโคกอกในการซอครงตอไป และมโอกาส 20 % ทจะเปลยนไปซอแปบซ ในขณะทลกคาทเคยซอแปบซจะไมคอยเปลยนแปลงการซอมากนก โดยมความนาจะเปนเพยง 0.05 เทานนทจะเปลยนไปซอโคก สวนใหญคอ 0.95 จะซอแปบซซ าอก การเปลยนแปลงความนาจะเปนของสถานะ ตามทไดกลาวแลววาความนาจะเปนของสถานะของสงททาการศกษาจะเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา โดยใชการวเคราะหขอมลความนาจะเปนในปจจบนประกอบกบความนาจะเปนในการทสถานะเหลานนจะเปลยนแปลงไปในอนาคตจากสถานะหนงไปยงอกสถานะหนง เชน ในการเลอกซอสนคาประเภทอปโภคบรโภค เชน สบ ยาสฟน ยาสระผม นามนพช ผงซกผา ฯลฯ ซงลกคาจาเปนตองซอบอยครง และในการซอตอไปอาจจะเปลยนยหอทใชหรอไมกได ขนอยกบความภกดในยหอสนคา Brand นนมมากเพยงใด ในตวอยางท 2 จะแสดงการวเคราะหการเปลยนแปลงความนาจะเปนของสถานะททาการศกษาเพอพยากรณสงทจะเกดในอนาคต

128

ตวอยางท 2 ในการรวบรวมขอมลจากการวจยการเลอกซอผงซกผาซงมอย 3 ยหอ คอ บรส แฟบ และเปา ปญหานจงม 3 สถานะ คอ ซอบรส ซอแฟบ และซอเปา ลกคาแตละคนจะตองอยในสถานะใดสถานะหนง แสดงความนาจะเปน ( คา Pi ) ในการทลกคาซอสนคาทง 3 ชนด (I= บรส ,แฟบ,เปา ) โดยทผลรวมของคา Pi = 1 หรออาจแสดงในลกษณะสวนแบงตลาดในปจจบน มลกคาซอนามนพชทง 3 ยหอเปน 30 % , 40%และ 30% ตามลาดบ P (บรส ) = 0.30 P (,แฟบ ) = 0.40 P ( เปา ) = 0.30

∑ Pi = 1.00 ในการตดสนใจซอสนคาแตละละครงลกคาอาจจะอยในสถานะเดม คอซอสนคาเดมทเคยซอคราวทแลว หรอเปลยนสถานะใหมคอไปซอยหออน ความนาจะเปนทลกคาจะอยในสถานะเดมหรอเปลยนแปลงสถานะใหมแสดงในลกษณะเมทรกซการเปลยนสถานะ ในตารางตอไปน ตาราง 2 เมทรกซการเปลยนแปลงสถานะ

เปน ซอบรส ซอแฟบ ซอเปา จาก

ซอบรส 0.80 0.10 0.10

ซอแฟบ 0.05 0.90 0.05

ซอเปา 0.10 0.05 0.85

อธบายไดวาลกคาทเคยซอบรสจะมโอกาส 80 % ทจะยงคงซอบรสในครงตอไปและมโอกาสอยางละ 10% ทจะเปลยนไปซอแฟบหรอพลอย ในขณะทลกคาทเคยซอแฟบจะมความนาจะเปน 90 % ทจะซอแฟบอกในการซอครงตอไป มโอกาสเพยง 5 % ทจะเปลยนไปใชบรส และ 5 % ทจะเปลยนไปใชพลอย ลกคาทเคยซอพลอยและจะซอพลอยซาอกนนมความนาจะเปนเทากบ 85 % ทเหลอ 10 % จะเปลยนไปซอบรส และอก 5 % จะเปลยนไปซอแฟบ ถาตองการหาวาในการซอครงตอๆไปคอครงท 1,2,3, …n ลกคาจะมพฤตกรรมในการซออยางไร มการเปลยนแปลงการใชสนคาหรอไม และสวนแบงตลาดของสนคาแตละยหอจะเปลยนแปลงไปอยางไร ถาใหปจจบนเปนการซอครงท 0 (n=0 )พจารณาการซอครงท 1 ( n = 1 )

129

บรส Pi ( n = 0 ) ความนาจะเปน Pi ( n = 1) ของการเปลยนแปลงสถานะ 0.30 x 0.80 = 0.24 0.40 x 0.05 = 0.02 0.30 x 0.10 = 0.03 0.29 แฟบ 0.30 x 0.10 = 0.030 0.40 x 0.90 = 0.360 0.30 x 0.05 = 0.015 0.405 เปา 0.30 x 0.10 = 0.030 0.40 x 0.05 = 0.020 0.30 x 0.85 = 0.255 0.305 จากการคานวณขางตนแสดงวาในการซอผงซกผาครงตอไป ( n = 1 ) ลกคาจะเปลยนมาซอแฟบและเปามากขนจงทาใหความนาจะเปนในการซอสนคาทง 3 ยหอเปลยนแปลงไปดงน P (บรส) = 0.290 P ( แฟบ ) = 0.405 P ( เปา ) = 0.305

∑ Pi = 1.000 ในการหาความนาจะเปนหรอสวนแบงตลาดของสนคาทง 3 ยหอในการซอครงท 2,3,4…n กสามารถคานวณหาไดดวยวธเดยวกน โดยจะใชความนาจะเปนการซอกอนมาคานวณตอไปเรอย ๆ มลกษณะการเปลยนแปลงเปนลกโซ กลาวคอพฤตกรรมการซอครงท 2 ขนอยกบพฤตกรรมการซอในครงท 1 การซอในครงท 3 ขนอยกบการซอในครงท 2 เปนตน แตอยางไรกตาม ขอมลความนาจะเปนของการเปลยนสถานะจะไมเปลยนแปลง ในทนจะแสดงการคานวณหาความนาจะเปนในการซอครงตอไปอกครงหนง ( n = 2 ) เพอจะไดทาความเขาใจเกยวกบหลกการคานวณใหชดเจนยงขน

130

บรส Pi ( n = 1 ) ความนาจะเปน Pi ( n = 2) ของการเปลยนแปลงสถานะ 0.290 x 0.80 = 0.2320 0.405 x 0.05 = 0.0202 0.305 x 0.10 = 0.0305 0.2827 แฟบ 0.290 x 0.10 = 0.0290 0.405 x 0.90 = 0.3645 0.305 x 0.05 = 0.0153 0.4088 เปา 0.290 x 0.10 = 0.0290 0.405 x 0.05 = 0.0203 0.305 x 0.85 = 0.2593 0.3085 สรปไดวาถามการซอนามนพชครงตอไป ความนาจะเปนในการซอผงซกผาทง 3 ยหอจะเปลยนแปลงไปดงน P ( บรส ) = 0.2827 P (แฟบ ) = 0.4088 P (เปา ) = 0.3085

∑ Pi = 1.0000 สถานะคงตว จากตวอยางท 2 จะเหนไดวาเมอเวลาเปลยนไปจะมการเปลยนแปลงคาความนาจะเปนในการซอสนคา จากตวอยางขางตน ถาพฤตกรรมในการซอผงซกผาของลกคาเปนไปตามความนาจะเปนของการเลยนแปลงสถานะในตาราง 2 และเมอทาการศกษาตอไปใชชวงเวลาท 3,4,5,…ความนาจะเปนทลกคาจะซอบรส หรอ P (บรส ) จะตาลงเรอย ๆ ในขณะท (แฟบ ) และ P (เปา ) จะสงขน เรอย ๆ จนกระทงถงชวงเวลาหนงทตวเลขความนาจะเปนเหลานนจะคงท ซงอาจเปนในการซอครงใดครงหนงในภายหนา เชน ครงท 27 และเมอมการซอครงตอ ๆ ไปคาความนาจะเปนจะไมเปลยนแปลงเรยกวาเกดสถานะคงตว คาความนาจะเปนทคงทนนเรยกวา ความนาจะเปนในสถานะคงตว ซงสามารถคานวณหาไดดงน

131

ตวอยางท 3 จากขอมลในการซอโอวลตนและไมโลในตวอยางท 1 สรปไดดงน ตาราง 1 ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ

เคยซอ เปลยนเปน ซอโคก ซอแปบซ

โคก 0.80 0.20 แปบซ 0.05 0.95 คานวณคาความนาจะเปนในสถานะคงตวไดดงน ให P0 = ความนาจะเปนในการซอโคก Pm = ความนาจะเปนในการซอแปบซ P0 = 0.8P0 + 0.05Pm …..(1) Pm = 0.2P0 + 0.95Pm …..(2) P0 + Pm = 1 …..(3) ใชวธพชคณตแกสมการหาคา P0 และ Pm จาก (1) P0 - 0.8P0 - 0.05Pm = 0 0.2P0 - 0.05Pm = 0 …..(4) จาก (2) Pm - 0.2P0 - 0.95Pm = 0 0.05Pm - 0.2P0 = 0 …..(5) จาก (4) หรอ (5) จะไดคา Pm = 0.2P0 0.05 Pm = 4P0 แทนคา Pm = 4P0 ใน (3) P0 + 4P0 = 1 P0 = 1 = 0.2 5 แทนคา P0 = 0.2 ใน (3) 0.2 + Pm = 1 Pm = 1 – 0.2 = 0.8 สรปไดวาถงแมวาในปจจบนโคกจะมสวนแบงตลาดมากกวาแปบซคอ 55 % ในขณะทแปบซมเพยง 45 % แตถาพฤตกรรมของผบรโภคมลกษณะตามทศกษาในตวอยางจะพบวาโคกจะเสยลกคาใหแปบซไปเรอย ๆ จนในทสดจะเหลอสวนแบงตลาดเพยง 20 % ดงนนผบรหารของโคกกจะตองหากลยทธการตลาดดานอน ๆ เพอเปลยนแปลงพฤตกรรมของลกคา

132

กจกรรมการเรยนการสอน 1. ศกษาบทเรยนจากเอกสารประกอบการสอนวชา การวเคราะหเชงปรมาณ 2. สรปเนอหาจากบทเรยน

สอการสอน

1. เอกสารประกอบการสอน 2. แผนใส พรอมภาพประกอบการสอนในแตละบท หรอจดทาในลกษณะ MS-Power point 3. เอกสารและวารสารสงพมพอนเกยวเนองกบเนอหาในบทเรยน

การวดและการประเมนผล

1. การถาม – ตอบระหวางผสอนและผเรยน (การมสวนรวม) 2. อภปรายรวมกน 3. ทาแบบฝกหดสง 4. ทดสอบวดความรในแตละบท

133

แบบฝกหดกอนเรยน

คาชแจง ใหผเรยนเลอกคาตอบขอทถกตองเพยงขอเดยว

1. ขอใดเปนสมการ

ก. 8 + 9

ข. 6 + ล

ค. น - 9

ง. ม = 2

4. ขอใดไมเปนสมการ

ก. 6 + 3 = 10

ข. 5 + 4 = 12

ค. 8 + 3 ≠ 11

ง. 12 - 5 = 8

2. ขอใดไมเปนสมการ

ก. n = 6

ข. 3 + 2 = 6

ค. 8 – 2 = 6

ง. 2 + 4 + 6 + 8

5. ขอใดเปนสมการ

ก. m + 2 = 5

ข. 8 - 3 < 12

ค. 2c > 9

ง. n ÷ 6 ≠ 40

3. ขอใดเปนสมการ

ก. 5 + 3 ≠ 8

ข. 3 < 6

ค. 7 = 9

ง. 2 + 3 > 1

6. ขอใดไมเปนสมการ

ก. 10 + 3 = 13

ข. 5 + 5 = 10

ค. 4 + 3 ≠ 7

ง. 10 - 5 = 5

134

แบบฝกหดหลงเรยน

คาชแจง ใหผเรยนตอบโจทยขอนใหถกตองพรอมทงอธบาย

1. ประชากรของเมอง A ขณะนมจานวน 3.2 ลานคน และเพมขนปละ 10% ประมาณ 60% อยในตวเมอง สวนทเหลออยชานเมอง จากการสารวจพบวาประมาณ 30% ของผทอยในตวเมองยายออกมาอยชานเมองทกป และ 15% ของผทอยชานเมองยายเขามาอยในตวเมองทกป สวนทเหลอไมโยกยาย

อยากทราบวาอก 2 ปขางหนา ประชากรของเมอง A จะอยชานเมองมากหรอนอยกวาอยในเมอง และเปนจานวนเทาใด และในระยะยาวแลวประชากรเมอง A จะอยชานเมองและอยในตวเมองเปนสดสวนเทาใดของประชากรทงหมด ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ (การยายจากตวเมองไปอยชานเมอง และการยายจากชานเมองมาอยในตวเมอง ซงเกดขนเปนประจาทกป) ตวเมอง ชานเมอง ตวเมอง 0.70 0.30 ชานเมอง 0.15 0.85 สถานะปจจบน 60% อาศยอยในตวเมอง 40% อาศยอยชานเมอง เขยนในรปแมททรกซ ไดอยางไรจงแสดงวธทาพรอมทงอธบาย

135

เฉลยแบบฝกหดหลงเรยน

1. ประชากรของเมอง A ขณะนมจานวน 3.2 ลานคน และเพมขนปละ 10% ประมาณ 60% อยในตวเมอง สวนทเหลออยชานเมอง จากการสารวจพบวาประมาณ 30% ของผทอยในตวเมองยายออกมาอยชานเมองทกป และ 15% ของผทอยชานเมองยายเขามาอยในตวเมองทกป สวนทเหลอไมโยกยาย อยากทราบวาอก 2 ปขางหนา ประชากรของเมอง A จะอยชานเมองมากหรอนอยกวาอยในเมอง และเปนจานวนเทาใด และในระยะยาวแลวประชากรเมอง A จะอยชานเมองและอยในตวเมองเปนสดสวนเทาใดของประชากรทงหมด ความนาจะเปนของการเปลยนสถานะ (การยายจากตวเมองไปอยชานเมอง และการยายจากชานเมองมาอยในตวเมอง ซงเกดขนเปนประจาทกป) ตวเมอง ชานเมอง ตวเมอง 0.70 0.30 ชานเมอง 0.15 0.85 สถานะปจจบน 60% อาศยอยในตวเมอง 40% อาศยอยชานเมอง เขยนในรปแมททรกซ ไดดงน [0.6,0.4] 0.70 0.30 0.15 0.85 [ (0.6)(0.7) + (0.4)(0.15) , (0.6)(0.30) + (0.4)(0.85) ] = [0.48 , 0.52] ความนาจะเปนของสดสวนประชากรทอาศยอยในตวเมองและชานเมองในปหนาเทากบ 48% และ 52% ตามลาดบ แตโจทยตองการหา 2 ปขางหนา ดงนนตองนาสดสวนปหนาไปคณกบแมททรกซของการเปลยนสถานะอกครงหนง [0.48,0.52] 0.70 0.30 0.15 0.85 [ (0.48)(0.7) + (0.52)(0.15) , (0.48)(0.30) + (0.52)(0.85) ] = [0.414 , 0.586] ความนาจะเปนของสดสวนประชากรทอาศยอยในตวเมองและชานเมองในอก 2 ปขางหนาเทากบ 41.4% และ 58.6% ตามลาดบ

136

จานวนประชากรเพมขนปละ 10% ภายในสองปจะมประชากรทงหมดเทากบ 3.2 x 1.10 x 1.10 = 3.872 ลานคน ดงนน ประชากรทอาศยอยในเมองเทากบ 3.872 x 41.4% = 1.603 ลานคน และประชากรทอาศยอยชานเมองเทากบ 3.872 x 58.6% = 2.269 ลานคน มากกวาผทอาศยอยในเมอง 0.666 ลานคน ความนาจะเปนในระยะยาวทประชากรเมอง A จะอยชานเมองและอยในตวเมอง ในระยะยาว คาความนาจะเปนของสถานะตางๆ จะมการเปลยนไปจนถงชวงเวลาหนงตวเลขความนาจะเปนเหลานนจะคงทไมเปลยนแปลง เรยกวาเกดสถานะคงตว หรอ เรยกวาเปนเงอนไข ณ จดดลยภาพ สมมตให X1 คอ สดสวนประชากรทอาศยอยในตวเมอง X2 คอ สดสวนประชากรทอาศยอยชานเมอง ทเงอนไขดลยภาพ [X1,X2] 0.70 0.30 = [X1,X2] โดยท X1 + X2 = 1 0.15 0.85 นนคอ [ (0.7X1 + 0.15X2) , (0.3X1 + 0.85X2) ] = [ X1 , X2 ] หรอ 0.7X1 + 0.15X2 = X1 ………………….(1) 0.3X1 + 0.85X2 = X2 ………………….(2) X1 + X2 = 1 หรอ X1 = 1 – X2 ………………..(3) นาเอาสมการท (3) ไปแทนคาในสมการท (2) 0.3 ( 1-X2 ) + 0.85X2 = X2 0.3 – 0.3X2 + 0.85X2 = X2 X2 = 0.667 ดงนน X1 = 0.333 ในระยะยาว ความนาจะเปน ทประชากรเมอง A จะอาศยอยในตวเมองและอยชานเมอง เทากบ 33.3% และ 66.7% ตามลาดบ

137

ภาคผนวก

138

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ ภาคผนวก ข ตวอยางแผนการสอนโดยใชชดการสอน ภาคผนวก ค แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ ภาคผนวก ง แบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน โดยใชชดการสอน ภาคผนวก จ คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญตอเครองมอในการวจย

139

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ

140

รายชอผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ รายชอผเชยวชาญในการตรวจคณภาพของเครองมอในการวจย การสรางชดการสอนบทเรยน วชาการ

วเคราะหเชงปรมาณ ไดแก 1. ชอ – สกล รศ. ดร. สรพล เสารม สถานททางาน คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ตาแหนงหนาท ประธานสาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ

141

ภาคผนวก ข ตวอยางแผนการสอนโดยใชชดการสอน

142

ภาคผนวก ค แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ

143

ภาคผนวก ง แบบสอบถามวดความสนใจในการเรยน โดยใชชดการสอน

144

แบบสอบถามวดความสนใจการเรยนจากการใชชดการสอนบทเรยน วชาการวเคราะหเชงปรมาณ

..................................................................................................................................................... คาชแจง โปรดพจารณารายการความสนใจในการเรยนโดยใชชดการสอนเชงทดลอง วชา การวเคราะหเชงปรมาณ แลวแสดงความคดเหนของทานวามความสนใจอยในระดบใดโดยทาเครองหมาย (/)ในชองทตรงกบระดบความสนใจของทาน

รายการ ระดบความสนใจ

ดมาก ด ปานกลาง

นอย ปรบปรง

1. กจกรรมการเรยนร 1.1 ขนนาเขาสบทเรยน 1.2 ขนประกอบกจกรรม 1.3 ขนสรป

2. สอการสอน 2.1 คมอการใชชดการสอน 2.2 บทเรยนสาเรจรป จานวน 1 ชด

3. อปกรณการเรยนการสอน เครองคอมพวเตอร

4. เนอหาสาระ เงนสดและเงนฝากธนาคาร

5. วธการสอนของอาจารย ใชวธการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปเปนสอการสอนโดยแบงผเรยนเปนกลมประมาณ 3-5 คน ผเรยนจะชวยกนภายในกลมหากมปญหาสามารถถามอาจารยไดตลอดเวลา

6. การปฏบตการทดลอง แบบทดสอบกอนเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

กรณาตรวจสอบวาทานไดตอบทกขอแลว

145

รายงานวจยในชนเรยน

การพฒนารปแบบการสอนวชาการวเคราะหเชงปรมาณ โดยการสอสารแนวความคดเพอเพมทกษะการแกปญหา ของนกศกษาชนปท 2 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราช

ภฏมหาสารคาม

กมลทพย ตรเดช

ไดรบทนอดหนนการวจย จากสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2552

146