ระบบนเวศ ( Ecosystems ) ชวบรเวณ หมายถง บรเวณทกลมมชวตอาศยอย รวมถงสงไมมชวตทมความสมพนธกบกลมสงมชวตนนดวย ระบบนเวศ หมายถง ความสมพนธเกยวของกนระหวางสงมชวตกบสงมชวตดวยกนหรอความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงไมมชวต โดยอาศยอยในแหลงเดยวกน เปนลกษณะความสมพนธของสงมชวต คอ มนษย สตว และพช กบสงแวดลอม องคประกอบของระบบนเวศ ระบบนเวศมองคประกอบทส าคญ 2 สวน ดงน

1. สวนประกอบทไมมชวต แบงไดดงน 1.1 องคประกอบของเซลลสงมชวต ไดแก น า ออกซเจน ไนโตรเจน

ฟอสฟอรส โพแทสเซยม คารบอน ฯลฯ 1.2 สงทจ าเปนตอชวต ไดแก โปรตน ไขมน คารโบไฮเดรต 1.3 สภาพแวดลอม ไดแก แสง อณหภม อากาศ ความชน ทอยอาศย ฯลฯ

2. สวนทมชวต ไดแก สงมชวตทกชนด แบงตามบทบาทหนาทได 3 กลมดงน 2.1 ผผลต ( Producer ) หมายถง สงมชวตทสามารถสรางอาหารเองได โดย

วธการสงเคราะหแสง ไดแก พชสเขยว 2.2 ผบรโภค ( Consumer ) สงมชวตทไมสามารถสรางอาหารเองไดแตไดรบ

อาหารจากผผลตหรอผบรโภคดวยกนเอง ไดแก สตวตางๆ เราแบงผบรโภคเปน 4 พวก คอ - พวกทกนพชเปนอาหารอยางเดยว เชน ชาง มา วว ควาย แกะ แพะ กระตาย เปนตน

- พวกทกนทงพชและสตวเปนอาหาร เชน คน ไก เปน หน สนข แมว เปนตน - พวกทกนซากพช ซากสตวทตายจนเนาเปอยผพงเปนอาหาร เชน นกแรง ไสเดอน

ปลวก กงกอ เปนตน

- ผยอยสลายอนทรยสาร ( Decomposer ) หมายถง สงมชวตทไมสามารถสรางอาหารเองได แตไดจากการยอยสลายซากพช ซากสตวทตายใหเนาเปอยผพง กลายเปนธาตอาหารใหผผลตน าไปใชไดอก ตวอยางสงมชวตพวกนไดแก เหด รา ยสต แบคทเรย

เรอง ความสมพนธในระบบนเวศ

ความสมพนธในระบบนเวศ 1. การสรางอาหาร พช สามารถปรงอาหารเองได โดยอาศยน า และแกสคารบอนไดออกไซน โดยใชสารสเขยว และพลงงานแสงแดดชวยในการปรง เรยกวา กระบวนการสงเคราะหดวยแสง ซงการเจรญเตบโตของพชตองอาศยสงแวดลอมทไมมชวต คอ น า ดน อากาศ แสง แรธาตในดน และอณหภม สวนคนและ สตว ไดรบอาหารและแกสออกซเจน จากพช 2. โซอาหาร ( Food Chain ) ผผลต ผบรโภคพช และผบรโภคสตว ในแตละระบบนเวศมความสมพนธกนในลกษณะการกนกนเปนทอดๆ คลายกบแตละหวงในสายโซ ความสมพนธเชนนในระบบนเวศ เรยกวา โซอาหาร ตวอยางโซอาหาร

3. แกสส าคญในระบบนเวศ 3.1 แกสออกซเจน ใชในการหายใจของคนและสตว 3.2 แกสคารบอนไดออกไซน ใชในการสรางหารของพช สายใยอาหาร ( Food Web ) หมายถง ลกษณะความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆมากชนดในแงการกนอาหารทซบซอนไมเปนล าดบ

ความสมพนธของสงมชวตกบไมมชวต

สงไมมชวต อทธพลตอสงมชวต

แสง - ปจจยในการปรงอาหารของพช - ก าหนดเวลาออกหากนของสตวบางชนด

อณหภม

- สตวเมองหนาวมขนดกกวาสตวเมองรอน - พชจะผลดใบเมออากาศมอณหภมสงขน

น า

- เมลดพชจะงอกไดเมอไดรบน า / ความชน - สงมชวตทกอยางขาดน าไมได

ดน

- เปนทยดรากและล าตนของพช - แรธาตในดนท าใหพชเจรญเตบโตไดด

อากาศ

- สงมชวตใชอากาศหายใจ - พชใช CO2 เปนวตถดบในการสรางอาหาร

ตวอยางความสมพนธ - ปลาอาศยน าเปนทอยอาศย และไดรบอออกซเจนจากน าเพอใชในการหายใจ - ตนไมบางชนดอาศยอยในน า - ตนไมสงเคราะหดวยแสง ชวยเพมออกซเจนในน า ความสมพนธของสงมชวตทอยรวมกนในแงของการถายทอดพลงงาน

- คนและสตวไดรบอาหารและแกสออกซเจน ( O2 ) จากพช

- พชไดรบแกสคารบอนไดออกไซน ( CO2 ) จากคนและสตว - เมอพช คน และสตว ตายลงจะถกจลนทรย เชน แบคทเรย รา ยอยสลายกลายเปนแรธาตในดน

ใบกจกรรมท 1 ตารางบนทกผลการส ารวจ

บรเวณทส ารวจ สงไมมชวต สงมชวต

ชอ ปรมาณ ต าแหนงทพบ ชอ ปรมาณ ต าแหนงทพบ

แผนผงบรเวณทส ารวจ

ค าถาม

1. บรเวณทส ารวจมลกษณะเปน ... พนดน ... พนหญา ... ในน า ... บนถนน ... บนตนไม ... อนๆ .......... 2. บรเวณทส ารวจประกอบดวย ... ดน ... น า ... อากาศ ... ตนไม ... สตว ... อนๆ .......... 3. สงมชวตในบรเวณทส ารวจ ... ม ... ไมม 4. สงมชวตทพบสวนใหญเปน ... พช ... สตว 5. จ านวนสงมชวตทส ารวจพบในบรเวณเดยวกน ... นอย ... ปานกลาง ... มาก 6. สงมชวตทส ารวจพบในบรเวณเดยวกน ... ชนดเดยวกน ... ตางชนดกน 7. เปรยบเทยบบรเวณส ารวจกบกลมเพอน ... เหมอนกน ... ตางกน 8. เปรยบเทยบสงมชวตทพบกบกลมเพอน ... เหมอนกน ... ตางกน กลมท.............. สมาชกในกลม

1. ...................................................................... 2. ...................................................................... 3. ...................................................................... 4. ...................................................................... 5. ......................................................................

ใบกจกรรมท 2

ค าชแจง : จากการศกษาใบความร เรอง ระบบนเวศ ใหนกเรยนเตมค าตอบใหถกตอง

1. ระบบนเวศ หมายถง ............................................................................................................... 2. ระบบนเวศมองคประกอบกสวน ............................................................................................ 3. ผผลต หมายถง ........................................................................................................................ 4. ผบรโภค หมายถง .................................................................................................................. 5. ชาง มา เปนผบรโภคพวกใด ................................................................................................... 6. ง กบ เขยด เปนผบรโภคพวกใด .............................................................................................. 7. นกแรง ไสเดอน ปลวก เปนผบรโภคพวกใด ......................................................................... 8. คน เปนผบรโภคพวกใด ......................................................................................................... 9. ผลา คอ ................................................................................................................................... 10.เหยอ คอ ...................................................................................................................................

ชอ - นามสกล..............................................................................เลขท............ชน........ เกณฑการประเมนและระดบคณภาพ คะแนน 8 - 10 คะแนน หมายถง ดมาก คะแนน 5 – 7 คะแนน หมายถง ด คะแนน 1 – 4 คะแนน หมายถง ปรบปรง

ใบงานท 3

ใครกนใคร ค าชแจง

1. ใหนกเรยนสบคนขอมลของสตวตางๆตามทก าหนด 2. บนทกลงในตาราง

ตารางบนทกผล

ชอสตว

อาหารทสตวกน ทมาของอาหาร

พช สตว 1. สนข 2. แมว 3. วว 4. เสอ 5. ง 6. หน 7. หนอน 8. ไก

ชอ – นามสกล...........................................................................เลขท....................ชน.........

ใบงานท 4

สายใยอาหาร

ค าชแจง

1. ใหนกเรยนเขยนสายใยอาหารของระบบนเวศในสระน า ชอ – นามสกล..................................................................... เลขท ........................ชน...............

ใบงานท 5

แบบฝกกจกรรม

ค าชแจง : จากการศกษาใบความร เรอง ความสมพนธในระบบนเวศใหนกเรยนเตมค าตอบใหถกตอง

1. หวงโซอาหาร หมายถง ................................................................................................................. 2. แกสส าคญในระบบนเวศ คอ ........................................................................................................ 3. สายใยอาหาร หมายถง .................................................................................................................. 4. คนและสตวไดรบอาหารและออกซเจนจาก .................................................................................. 5. พชไดรบแกสคารบอนไดออกไซนจาก ........................................................................................ 6. เมอ พช คน และสตว ตายลงจะถกจลนทรยยอยสลายกลายเปน ................................................... 7. จงเขยนหวงโซอาหารตางๆมา 1 หวงโซอาหาร

ชอ- นามสกล.................................................................................เลขท......................ชน.........