โครงการศึกษา วิเคราะห์ เปรียบ ...office.dpt.go.th/legal/images/pdf/book4.pdfแผนภาพ 1.3 จ ดให พ นท ส

โครงการศกษา วเคราะห เปรยบเทยบและการแปลกฎหมายในกลมประเทศอาเซยนในเรองกฎกระทรวงทออกตามความในกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารเพอเตรยมความพรอมในการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน

กรมโยธาธการและผงเมอง (เลม 4) หนา 1

เลม 4 การศกษา วเคราะห เปรยบเทยบกฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรง

มหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพและอตราคาธรรมเนยมส าหรบการอนญาตใหใช

อาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และกฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความ

ปลอดภยของอาคารทใชเพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ .ศ . 2555 กบกฎหมายซงเปนเรองเดยวกน

กบประเทศในกลมอาเซยน และท าการแปลกฎหมายของประเทศไทยเปนภาษาองกฤษและแปลกฎหมาย

ของประเทศในกลมอาเซยนเปนภาษาองกฤษและภาษาไทย หากกฎหมายใดเปนภาษาองกฤษแลวใหแปล

เปนภาษาไทยเพอใหเหนถงความชดเจนในเจตนารมณและการบงคบใชกฎหมายของแตละประเทศ


หนา 2 (เลม 4) กรมโยธาธการและผงเมอง

ค าน า การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ถอเปนกาวส าคญของการพฒนาทางดานการเมอง เศรษฐกจ

และสงคมวฒนธรรม ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต การเตรยมความพรอมในดานตาง ๆ จ งเปนเรองส าคญในการพฒนาประเทศ

กระทรวงมหาดไทยโดยกรมโยธาธการและผงเมองเลงเหนวา การศกษาวเคราะห เปรยบเทยบ และแปลกฎหมายเปนกระบวนการหนงซงถอเปนสงส าคญโดยเฉพาะอยางยง การศกษาในเรองเกยวกบกฎกระทรวงทออกตามความในกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารทเปนเทคนควชาการดานชาง ซงมผลกระทบตอประชาชนโดยตรงเพราะวตถประสงคของกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร เพอควบคมการกอสราง ดดแปลง รอถอน เคลอนยาย ใชหรอเปลยนลกษณะการใชอาคารใหมความมนคงแขงแรงและมความปลอดภยส าหรบผใชอาคาร ตลอดจนเพอสรางความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมองนอกจากนยงมการก าหนดมาตรการในการควบคมการออกแบบ การอนญาตกอสราง การด าเนนการ กอสราง การใชและการตรวจสอบ การดแลบ ารงรกษาเพอใหอาคารมสภาพใชงานไดตลอดเวลาและถกตองปลอดภยตามหลกวศวกรรม

กรมโยธาธการและผงเมองจงไดวาจางศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยใหด าเนนการศกษาดงกลาวภายใต “โครงการศกษา วเคราะห เปรยบเทยบและการแปลกฎหมายในกลมประเทศอาเซยนในเรองกฎกระทรวงทออกตามความในกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารเพอเตรยมความพรอมในการเขาสการเปนประชาคมอาเซยน” ทงน เพอด าเนนการศกษา วเคราะหกฎหมายดงกลาวเพอน าไปสการปฏบตอยางมประสทธภาพเพอใหเกดความเสมอภาค เทาเทยมระหวางสมาชกของประเทศในกลมอาเซยนตอไป

กรมโยธาธการและผงเมอง



สารบญ บทท 1 บทน า ..................................................................................................................................................... 8

1.1 พฒนาการของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบ ......................................................................................... 10

1.2 สาระส าคญโดยสงเขป ของ “กฎกระทรวงโรงมหรสพ” ............................................................... 12

1.2.1 การแบงประเภทตามลกษณะทางกายภาพ (หมวด 1) .............................................................. 12

1.2.2 ก าหนดกรอบเชง “สมรรถนะ” ในการด าเนนการ (Performance-Based Design) ............... 13

1.2.3 กระบวนการขออนญาต (หมวด 2) และการเพกถอน (หมวด 5) .............................................. 15

1.2.4 หลกการเรองการประกนภย (ขอ 6-7) ...................................................................................... 17

1.2.5 การขออนญาตเปนการขออนญาตกบหนวยงานของรฐบาลกลาง ไมใชหนวยงานทองถน

(หมวด 1) ............................................................................................................................................. 17

1.2.6 หลกคดของผงอพยพ หรอ Exit Plan (ขอ 12) ......................................................................... 17

1.2.7 หลกคดเรอง Safety in Building System (ขอ 13) และ (หมวด 3) ....................................... 18

1.2.8 หลกคดเรองการจ าลองการอพยพ หรอ Egress Simulation (ขอ 14) .................................... 20

1.2.9 ผดแลระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย (ขอ 15) .................................................. 20

1.2.10 การทนไฟของวสด (ขอ 29) .................................................................................................... 20

1.2.11 การจดทนง (หมวด 4) ............................................................................................................. 21

1.2.12 จ านวนประตทางออก (ขอ 35 ขอ 36 และขอ 37) อปกรณบอกทาง (ขอ 38) ...................... 24

1.3 สาระส าคญโดยสงเขป ของ “กฎกระทรวงสถานบรการ” ............................................................ 30

1.3.1 เปนสะพานเชอมตอระหวาง พ.ร.บ. สถานบรการ และพ.ร.บ.ควบคมอาคาร ซงกรอบและนยามมา

จากทง สอง พ.ร.บ. ถอวาเปนกฎกระทรวงทมความส าคญในการพฒนาการในเชงนตศาสตร ............... 30

1.3.3 แบงประเภทตามลกษณะทางกายภาพ (ขอ 4) ไมใชตามธรกจ แบบใน พ.ร.บ. สถานบรการฯ 31

1.3.4 สถานบรการ .............................................................................................................................. 32

1.3.5 หลกคดของผงอพยพ (Exit Plan) (ขอ 6) ................................................................................. 32



1.3.6 คณสมบตของการกนไฟดานวสด (หมวด 2) ............................................................................. 33

1.3.7 หลกคดเรอง Safety in Building System (หมวด 3) ............................................................. 35

1.3.8 หลกคดเรองระบบปองกนเพลงไหม (หมวด 4) ......................................................................... 35

1.3.9 หลกคดเรอง Egress Design (หมวด 5 ขอ 28 ตารางท 1) ...................................................... 36

1.3.10 หลกคดเรองการระบายอากาศ (หมวด 6) ............................................................................... 37

1.3.11 ผดแลระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย (หมวด 7 ขอ 46) ................................. 37

1.3.12 บทบาทของผตรวจสอบอาคาร (หมวด 7 ขอ 47) ................................................................... 37

1.4 สาระโดยสรปของบทน า ..................................................................................................................... 38

ขนท 1 การเรยงล าดบโครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ ................... 42

ขนท 2 การจ าแนกประเดนยอย ................................................................................................................ 43

ขนท 3 การเรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะห ............................................................................... 44

ขนท 4 การจดหมวดหมประเดนส าหรบการวเคราะห .............................................................................. 45

บทท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบกฎหมายทเทยบเคยงกนไดกบกฎกระทรวงโรงมหรสพฯ และกฎกระทรวง

สถานบรการฯ .................................................................................................................................................. 47

2.1 เนอหาทไดจากประเดนการวเคราะหเปรยบเทยบ .............................................................................. 52

2.2 บทสรปของการวเคราะหเปรยบเทยบ กฎกระทรวงโรงมหรสพ และกฎกระทรวงสถานบรการ ........ 99



สารบญตาราง

ตาราง 1.1 ตารางประเภทและลกษณะของอาคารทมพนทรบชมมหรสพ ........................................................ 13

ตาราง 1.2 ตารางประเภท ลกษณะอาคารและพนทจดบรการ ......................................................................... 31

ตาราง 1.3 ชนดของการกอสรางและโครงสรางหลก และความหนาของคอนกรต ........................................... 34

ตาราง 1.4 ตารางจ านวนคนสงสดในพนทตอจ านวนประตทางออก ................................................................. 36

ตาราง 1.5 การเรยงล าดบโครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ ..................... 42

ตาราง 1.6 การจ าแนกประเดนยอย .................................................................................................................. 43

ตาราง 1.7 การเรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะห ................................................................................. 44

ตาราง 1.8 การจดหมวดหมประเดนส าหรบการวเคราะห ................................................................................ 45

ตาราง 2.1 (7.4) จ านวนผใชงานอาคารตอพนท ............................................................................................... 50

ตาราง 2.2 ตารางสรปประเดนการศกษา วเคราะหเปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยน ................................. 53

ตาราง 2.3 ประเดนเปรยบเทยบระหวาง BUILDING CODE และ FIRE CODE ....................................................... 57

ตาราง 2.4 ตารางระยะเวลาขนต าของการทนไฟ ............................................................................................. 66

ตาราง 2.5 อตราการทนไฟของผนง สวนกน ประตกนไฟ และหนาตางกนไฟ ในสวนตาง ๆ ของอาคาร .......... 67

ตาราง 2.6 ระยะเวลาขนต าของการทนไฟ ........................................................................................................ 70

ตาราง 2.7 การจดหมวดหมการกนไฟ .............................................................................................................. 72

ตาราง 2.8 การระบายอากาศ ........................................................................................................................... 74

ตาราง 2.9 ตารางแสดงขอก าหนดในการตดตงระบบดบเพลงและระบบไฟฉกเฉน .......................................... 75

ตาราง 2.10 ตารางระบบตรวจจบและแจงเหตฉกเฉน แบงประเภทดวยการใชงาน จ านวนและพนทของอาคาร

............................................................................................................................................................. 80

ตาราง 2.11 (6.3) ขอก าหนดในการตดตงระบบเตอนเพลงไหมตามประเภทการใชงาน ความสงและขนาดของ

อาคาร .................................................................................................................................................. 81

ตาราง 2.12 ตารางขอก าหนดระยะเดนทางประเภทตาง ๆ .............................................................................. 85

ตาราง 2.13 (7) การค านวณปรมาณผใชงานและความจของทางหนไฟ .......................................................... 86

ตาราง 2.14 ระยะทางเดนเพอไปเขาสเสนทางการอพยพ ................................................................................ 88

ตาราง 2.15 (2.6.6 8) ความกวางของเสนทางอพยพ ....................................................................................... 89

ตาราง 2.16 (5E.3.1.68) ระยะเวลาการทนไฟทนอยทสดทยอมรบได (หนวย นาท) ....................................... 89



ตาราง 2.17 ตารางสตรค านวณระยะความกวางของทนง................................................................................. 91

ตาราง 2.18 (7.4) จ านวนผใชงานอาคารตอพนท ............................................................................................. 92

ตาราง 2.19 (2.8.3 (A)(II)) จ านวนทนงในแถว ................................................................................................... 94

สารบญแผนภาพ

แผนภาพ 1.1 แนวทางการศกษา เปรยบเทยบกฎหมายทเกยวของ ................................................................... 9

แผนภาพ 1.2 ลกษณะของโรงมหรสพตองตงอยในระดบทไมต ากวาพนดน ..................................................... 13

แผนภาพ 1.3 จดใหพนทสวนใดสวนหนงซงมความยาวไมนอยกวา 12.00 เมตร และทดนดานนนตองอยตด

ถนนสาธารณะทมเขตทางกวางไมนอยกวา 10.00 เมตร ...................................................................... 14

แผนภาพ 1.4 บนไดหนไฟ และทางหนไฟ ออกจากโรงมหรสพ ....................................................................... 14

แผนภาพ 1.5 ขนตอนการยนค าขออนมต ......................................................................................................... 15

แผนภาพ 1.6 การเพกถอนใบอนญาต .............................................................................................................. 16

แผนภาพ 1.7 การจดทนงตดตอกนและทนงปลายสดทงสองดานตดทางเดน ใหมทนงตดตอกนไดไมเกน 20 ท

นง ......................................................................................................................................................... 21

แผนภาพ 1.8 การจดทนงมากกวา 1 ตอน ก าหนดใหจดทนงไมเกน 16 ทนง ................................................... 22

แผนภาพ 1.9 ทก ๆ 8 แถวจะตองจดใหมทางเดนตามขวางของโรงกวางไมนอยกวา 1.50 เมตร ..................... 22

แผนภาพ 1.10 ทางเดนภายในโรงมหรสพ ........................................................................................................ 23

แผนภาพ 1.11 ระยะหางจากจอหรอเวทเปน 1.5 เทาของจดสงสด ของจอหรอเวท ........................................ 23

แผนภาพ 1.12 โรงมหรสพทมประต ตงแต 2 ประต ตองมระยะของประตไมนอยกวาครงหนงของเสนทแยงมม

............................................................................................................................................................. 24

แผนภาพ 1.13 ความจตงแต 51 - 250 คน ...................................................................................................... 25

แผนภาพ 1.14 ความจตงแต 251 - 600 คน ................................................................................................... 25

แผนภาพ 1.15 ความจตงแต 601 คนขนไป ...................................................................................................... 26

แผนภาพ 1.16 ทางออกดานหลงเวท ................................................................................................................ 26

แผนภาพ 1.17 ทนงหางจากทางหนไฟไมเกน 60 เมตร .................................................................................... 27



แผนภาพ 1.18 ประตทางออกทางหนไฟไมเกน 45 เมตร ................................................................................. 27

แผนภาพ 1.19 ตดตงระบบควบคมควน และระบบระบายควน ....................................................................... 28

แผนภาพ 1.20 ขอความเหนอประตวา “ทางออก” .......................................................................................... 28

แผนภาพ 1.21 ประตทางออกตองมขนาดสทธไมนอยกวา 1.50 X 2.00 เมตร ................................................. 29

แผนภาพ 1.22 ชานพกหนาประตขนาด 1.50 X 1.50 เมตร ............................................................................. 29

แผนภาพ 1.23 โรงมหรสพหลายโรงซงอยตดกน ทางเดนภายนอกทใชรวมกนตองมความกวางไมนอยกวา 3.00

เมตร ..................................................................................................................................................... 30

แผนภาพ 1.24 กรอบแนวคดในการก าหนดค าส าคญในการวเคราะหเปรยบเทยบ .......................................... 40

แผนภาพ 2.1 สปรงเกอร .................................................................................................................................. 75

แผนภาพ 2.2 หวกระจายน าดบเพลง ............................................................................................................... 76

แผนภาพ 2.3 ระบบโฟมอตราขยายตวสง ......................................................................................................... 76

แผนภาพ 2.4 ระบบดบเพลงกาซคารบอนไดออกไซด ..................................................................................... 76

แผนภาพ 2.5 ระบบสายฉดน าดบเพลงแบบสายยางมวนแขง .......................................................................... 77

แผนภาพ 2.6 ระบบตรวจจบไฟอตโนมต .......................................................................................................... 77

แผนภาพ 2.7 ระบบแจงเตอนเหตเพลงไหมแบบใชมอเปด ............................................................................... 77

แผนภาพ 2.8 ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉน ........................................................................................... 78

แผนภาพ 2.9 ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉนแบบใชมอเปด .................................................................... 78

แผนภาพ 2.10 จดแสดงสญญาณไฟเฉพาะท .................................................................................................... 79

แผนภาพ 2.11 ระบบไฟส ารองฉกเฉน แบบจายไฟจากสวนกลาง .................................................................... 79



บทท 1

บทน า

การศกษา เปรยบเทยบ และแปลกฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ

ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยมส าหรบอนญาตใหใชอาคารเพอ

ประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และกฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความปลอดภยของอาคาร

ทใชเพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ.ศ. 2555

จากการพจารณาจดประสงคตามสญญาจางทปรกษาไดด าเนนการตามสญญาจางโดยมสาระส าคญคอ

การ “ศกษา” และ “เปรยบเทยบ” โดยน าเนอหาในกฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบ

กจการโรงมหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยมส าหรบการ

อนญาตใหใชอาคาร เพอประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และกฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบ

ความปลอดภยของอาคารทใชเพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ.ศ. 2555 เปนเนอหาหลกในการ

เปรยบเทยบ

ส าหรบการศกษาเปรยบเทยบ และการแปลกฎกระทรวงทง 2 ฉบบนน ทปรกษาไดวางแนวทางใน

การศกษาดงปรากฏในรปแนวทางการศกษาเปรยบเทยบดานลางน



แผนภาพ 1.1 แนวทางการศกษา เปรยบเทยบกฎหมายทเกยวของ

ในเบองตน ทปรกษาไดท าการวเคราะหบรรดากฎหมายตาง ๆ ทมความเกยวของกบโรงมหรสพและ

สถานบรการตามกฎหมายไทยพบวาสถานทดงกลาวโดยสภาพจะมลกษณะเปนแหลงชมนมคน จงจะตองมการ

ก าหนดหลกเกณฑในการตรวจสอบอาคารหรอก าหนดมาตรฐานการกอสรางทเหมาะสมเพอใหอนญาตในการ

เปดใชอาคารทมวตถประสงคในการใชอาคารเปนโรงมหรสพหรอสถานบรการ โดยมจดมงหมายในการ

คมครองความปลอดภยในการใชสอยอาคาร

โดยรายละเอยดในกฎหมายดงกลาว จะเปนรายละเอยดทางดานมาตรฐานทางเทคนคในการกอสราง

อาคาร ทมเนอหาดานวชาการทเกยวของกบความปลอดภยทางวศวกรรมและสถาปตยกรรมของอาคารเปน

หลกมากกวาสวนเนอหาทางดานนตศาสตร

เนอหาในบทนจะเนนไปทการศกษาเรองพฒนาการของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบและการสรปเนอหา

โดยยอของกฎกระทรวงทง 2 เพอสรางความเขาใจพนฐานและเตรยมความพรอมในการก าหนดกรอบการ

วเคราะหและประเดนทจะใชในการวเคราะหในบทตอไป

กฎกระทรวงวาดวยการอนญาตให

ใชอาคารเพอประกอบกจการ

โรงมหรสพประเภทและระบบความ

ปลอดภยของโรงมหรสพ และอตรา

คาธรรมเนยมส าหรบอนญาตใหใช

อาคารเพอประกอบกจการโรง

มหรสพ พ.ศ. 2550

กฎกระทรวงก าหนดประเภท

และระบบความปลอดภย

ของอาคารทใชเพอประกอบ

กจการเปนสถานบรการ

พ.ศ. 2555

ค าส าคญ: พนทชมนมคน/ สถานทชมนมคน

ประเดน

ส าคญไดจากการสรปจากตวบท

ศกษารวบรวม เปรยบเทยบ และแปล

กฎหมายทเทยบเคยงไดในประเทศในกลมอาเซยน

สกดประเดนทเปนประโยชนตอการพฒนากฎหมายราชอาณาจกรไทย



1.1 พฒนาการของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบ

เมอพจารณาพฒนาการของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบ ทปรกษาไดรวบรวมขอมลจากเอกสาร วารสาร

บทความ สอสงพมพ และสอรายบคคล รวมทงการวเคราะห ถงทมาแหงพฒนาการ บทบาท และความส าคญ

ของกฎกระทรวงดงกลาว พบวาในสวนของโรงมหรสพนนแตเดมประเทศไทยไดมการวางหลกในการคมครอง

บคคลผใชอาคารโรงมหรสพจากกฎกระทรวงวาดวยการปองกนภยนตรายอนเกดแกการเลนมหรสพ พ.ศ.

2464 ตอมาไดถกยกเลกโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 เพราะเหตทเปนกฎหมายท

มความลาสมยไมเหมาะสมกบสภาวการณปจจบนทสภาพบานเมองไดพฒนาไปมากจงอาจเกดความไม

ปลอดภยในการใชอาคาร ทงน พระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 จงไดก าหนดหลกเกณฑ

เพอคมครองใหมใหมความเหมาะสมยงขนโดยไดก าหนดหลกเกณฑ การขออนญาตใชอาคารเพอประกอบ

กจการโรงมหรสพขนโดยผพจารณาจะมใชเจาพนกงานทองถนเหมอนการขออนญาตกอสรางแตจะจะเปน

รปแบบคณะกรรมการฯ จากหลายภาคสวนทมความเกยวของกบเรองโรงมหรสพโดยตรงและมกรมโยธาธการ

และผงเมองเปนประธานในการพจารณา ตอมาเมอป พ.ศ. 2550 ไดม การออกกฎกระทรวงซงก าหนด

รายละเอยดเกยวกบเรองโรงมหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยม

ส าหรบการอนญาตใหใชอาคาร เพอประกอบกจการโรงมหรสพเพมเตม

โดยกฎกระทรวงโรงมหรสพฯ ไดน าแนวคดของ Building Code ของประเทศสหรฐอเมรกา

ซงน าประเดนเรองทเกยวกบหลกการใชพนท ซงมทนงของคนดทมลกษณะยดตดกบพน หรอไมยดตดกบพน

เปนหลกในการก าหนดประเภทของโรงมหรสพ และพนททมการอพยพ หรอชมนมคนมาเปนหลกเกณฑในการ

ยกรางกฎหมายดงกลาว

โดยการปรบปรง แกไขกฎกระทรวงฯ แบงเปนสองสวน ดงน

1.1.1 การปรบปรงพระราชบญญตควบคมอาคารฯ เพมเตมหมวดทเกยวของกบโรงมหรสพ (หมวด 3

ทว) และ



1.1.2. กฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ ประเภทและระบบ

ความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยมส าหรบอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรง

มหรสพ พ.ศ. 2550 ซงก าหนดในรายละเอยดเกยวกบการก าหนดมาตรฐานความปลอดภยของโรงมหรสพ

สวนกฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความปลอดภยของอาคารทใชเพอประกอบกจการเปน

สถานบรการ พ.ศ. 2555 นน ทปรกษาพบวามสาเหตสวนหนงของพฒนาการตราและบงคบใชกฎกระทรวง

ดงกลาว มาจากเหตการณเพลงไหมซานตกาผบ ซงโศกนาฏกรรมดงกลาวมผเสยชวตและบาดเจบเปนจ านวน

มาก อนเนองมาจากการใชอาคารผดวตถประสงคทแจงขออนญาตตอเจาหนาท ประกอบกบขณะนนยงมไดม

กฎหมายทก าหนดหลกเหตเกยวกบความปลอดภยส าหรบอาคารทเปนสถานบรการเปนการเฉพาะ สงผลให

กรมโยธาธการและผงเมองไดเสนอรางกฎกระทรวงทเกยวของกบการขออนญาตใชอาคารทเปนสถานบรการ

เปนการเฉพาะเพอควบคมอาคารประเภทดงกลาว

เมอทราบพฒนาการและเจตจ านงแหงกฎกระทรวงทง 2 ฉบบแลว ทปรกษาไดศกษากฎหมายวาดวย

การควบคมอาคารของประเทศในกลมอาเซยนเพอหากฎหมายทมลกษณะใกลเคยงอนจะเปรยบเทยบกนไดกบ

กฎกระทรวงโรงมหรสพฯ และกฎกระทรวงสถานบรการฯ และพบวาในแตละประเทศจะมแนวทางในการออก

กฎหมายในเรองดงกลาวทมลกษณะแตกตางกน จงไมอาจเปรยบเทยบกนโดยตรงได จงตองใชการพจารณา

เปรยบเทยบโดยยดวตถประสงค หรอเจตนารมณของกฎกระทรวงทงสองฉบบเปนส าคญ ซงค าส าคญ

(Keyword) อนเปนหวใจในการรางกฎหมายทเกยวของซงมอยในทกกฎหมายของประเทศในกลมอาเซยน คอ

สถานทชมนมคน หรอ พนทชมนมคน (Assembly) ทปรกษาจงใชค าส าคญนเปนประเดนหลกในการศกษา

คนควา รวบรวมเอกสารทางดานกฎหมายเพอใชในการเปรยบเทยบตอไป

เพอใหการศกษา เปรยบเทยบกฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการ

โรงมหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยมส าหรบการอนญาตใหใช

อาคาร เพอประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และกฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความปลอดภย



ของอาคารทใชเพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ.ศ. 2555 เปนไปดวยความครบถวนและถกตองตาม

เจตนารมณของกฎหมายดงกลาว ทปรกษาไดศกษาและสรปประเดนส าคญของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบมา

โดยยอ ดงน

อนง เพอความสะดวกในการอางองและเอยนามกฎกระทรวงทง 2 ฉบบในรายงานฉบบน ทปรกษา

จะใชชอยออนกนความถงกฎกระทรวงทงสองฉบบวา “กฎกระทรวงโรงมหรสพ” ส าหรบ กฎกระทรวงวาดวย

การอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และ

อตราคาธรรมเนยมส าหรบการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และ

“กฎกระทรวงสถานบรการ” ส าหรบ กฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความปลอดภยของอาคารทใช

เพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ.ศ. 2555

1.2 สาระส าคญโดยสงเขป ของ “กฎกระทรวงโรงมหรสพ”

1.2.1 การแบงประเภทตามลกษณะทางกายภาพ (หมวด 1)

ต า ม พ ร ะ ร า ช บ ญ ญ ต ค ว บ ค ม อ า ค า ร พ . ศ . 2522 ไ ด ใ ห ค า น ย า ม ว า “ โ ร ง ม ห ร ส พ ”

หมายความวา อาคารหรอสวนใดของอาคารทใชเปนสถานท ส าหรบฉายภาพยนตร แสดงละคร แสดงดนตร

หรอแสดงรนเรงอนใด และมวตถประสงคเพอเปดใหสาธารณชนเขาชมการแสดงนนเปนปกตธระโดยจะมคา

ตอนแทนหรอไมกตาม

เมอพจารณาประเภทของโรงมหรสพ พบวากฎกระทรวงโรงมหรสพไดจ าแนกโรงมหรสพออกดวย 2

ปจจย คอ (1) ปจจยลกษณะของอาคาร (อาคารเดยว หรอ ประกอบกจการหลายประเภทรวมกน หรอ ตงอย

กลางแจง) และ (2) ปจจยลกษณะการจดทรบชมมหรสพ (จดทนงยดตดกบพนหรอไม และการมรวส าหรบ

ประเภทตงอยกลางแจง) โดยแบงออกเปน 5 ประเภท ดงน



ตาราง 1.1 ตารางประเภทและลกษณะของอาคารทมพนทรบชมมหรสพ

1.2.2 ก าหนดกรอบเชง “สมรรถนะ” ในการด าเนนการ (Performance-Based Design)

(ขอ 3) ลกษณะของโรงมหรสพ จะตองมสมรรถนะไมต ากวาสงเหลานเปนอยางนอย

(1) ตองตงอยในระดบทไมต ากวาพนดน

แผนภาพ 1.2 ลกษณะของโรงมหรสพตองตงอยในระดบทไมต ากวาพนดน1

1 รปจากกลมงานโรงมหรสพ กรมโยธาธการและผงเมองhttp://eservices.dpt.go.th/edocument/data/work/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87.pdf

ประเภทของโรงมหรสพ ลกษณะของอาคาร ลกษณะการจดทรบชมมหรสพ ลกษณะพนท

1. ประเภท ก

อาคารเดยว มการจดทนงคนดในลกษณะยดตดกบพนอาคาร

ไมก าหนด

2. ประเภท ข

อาคารเดยว ไมมการจดทนงคนดในลกษณะยดตดกบพนอาคาร


3. ประเภท ค อาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน

มจดทนงคนดในลกษณะยดตดกบพนอาคาร


4. ประเภท ง อาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน

ไมมการจดทนงคนดในลกษณะยดตดกบพนอาคาร


5. ประเภท จ ตงอยกลางแจง มรวทถาวรหรอมลกษณะมนคงแขงแรงกนขอบเขต

พนท 150 ตารางเมตรขนไป

http://eservices.dpt.go.th/edocument/data/work/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87.pdf




(2) ตองจดใหมพนทสวนใดสวนหนงซงมความยาวไมนอยกวา 12.00 เมตร และทดนดานนน

ตองอยตดถนนสาธารณะทมเขตทางกวางไมนอยกวา 10.00 เมตร

แผนภาพ 1.3 จดใหพนทสวนใดสวนหนงซงมความยาวไมนอยกวา 12.00 เมตร และทดนดานนนตองอยตดถนนสาธารณะทมเขตทางกวางไมนอยกวา 10.00 เมตร2

(3) ตองม 1. บนไดหนไฟ 2. ทางหนไฟ ออกจากโรงมหรสพ อยางนอย 2 เสนทางขนไป

โดยตองมขดความสามารถในการระบายคนไดภายในระยะเวลา 1 ชวโมง

แผนภาพ 1.4 บนไดหนไฟ และทางหนไฟ ออกจากโรงมหรสพ3

2 รปจากกลมงานโรงมหรสพ กรมโยธาธการและผงเมองhttp://eservices.dpt.go.th/edocument/data/work/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87.pdf 3 รปจากกลมงานโรงมหรสพ กรมโยธาธการและผงเมองhttp://eservices.dpt.go.th/edocument/data/work/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87.pdf







1.2.3 กระบวนการขออนญาต (หมวด 2) และการเพกถอน (หมวด 5)

(1) หมวด 2 หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขออนญาต การอนญาต การตออาย

ใบอนญาต การโอนใบอนญาต และการออกใบแทนใบอนญาต โดยมหนวยงานผรบผดชอบในการรบ

เรองเอกสารคอกรมโยธาธการและผงเมองหรอ ส านกงานโยธาธการและผงเมองจงหวดทอาคารทขอ

อนญาตตงอย โดยผพจารณาคอ คณะกรรมการพจารณาการประกอบกจการโรงมหรสพในเขต

กรงเทพฯ หรอคณะกรรมการพจารณาการประกอบกจการโรงมหรสพในเขตจงหวดอน ๆ และม

ระยะเวลาในการพจารณาดงน

- ระยะเวลาขนตอนการตรวจเอกสาร 45 วน นบแตวนทไดรบเอกสาร

- ระยะเวลาขนตอนการพจารณาของคณะกรรมการ 30 วน นบแตรบเรองเจาหนาทตรวจ

เอกสาร

- รวมระยะเวลาทงหมด 75 วน

แผนภาพ 1.5 ขนตอนการยนค าขออนมต4






(2) หมวด 5 การเพกถอนใบอนญาต

คณะกรรมการพจารณาการประกอบกจการโรงมหรสพในกรงเทพฯ หรอคณะกรรมการพจารณาการ

ประกอบกจการโรงมหรสพในตางจงหวด มอ านาจในการเพกถอนใบอนญาตใหใชอาคารไดในกรณดงตอไปน

(1) ผขออนญาตฯ แสดงหลกฐานอนเปนเทจตอคณะกรรมการ

(2) การประกนภยตอบคคลภายนอกทกฎหมายก าหนดใหมไดสนสดความคมครองลงไมวา

เพราะเหตใด

(3) ผรบใบอนญาตฝาฝนไมปฏบตตามค าสงหรอไมด าเนนการแกไขใหถกตองตามค าสงของ

คณะกรรมการฯ ภายในเวลาทก าหนด

ผทมอ านาจในการเสนอเรองขอเพกถอนการในอนญาตฯ คอ กรมโยธาธการและผงเมอง หรอ

ส านกงานโยธาธการฯ จงหวด

แผนภาพ 1.6 การเพกถอนใบอนญาต5






1.2.4 หลกการเรองการประกนภย (ขอ 6-7)

หลกการบงคบใหผทจะใชอาคารเปนโรงมหรสพ ตองมการท าประกนภยความรบผดตามกฎหมาย ตอชวต

รางกาย และทรพยสนของบคคลภายนอก

- กรณเสยชวตหรอทพพลภาพถาวรจะตองคมครองไมต ากวา 1 แสนบาท ตอคน

- คารกษาพยาบาลวงเงนคมครองไมต ากวา 1 แสนบาท ตอคน

- วงเงนประกนรวมทงหมดตองคมครองไมนอยกวา 5 ลานบาท ตอครง

- อายการคมครองตองไมนอยกวา 3 ป

การท าประกนภยตอบคคลท 3 เปนเงอนไขส าคญ ขอหนง ซงผขอใบอนญาตใชอาคารโรงมหรสพ จะตอง

มส าเนากรมธรรมประกนภยทมเงอนไขครบถวนเพอสงใหคณะกรรมการฯ พจารณา

1.2.5 การขออนญาตเปนการขออนญาตกบหนวยงานของรฐบาลกลาง ไมใชหนวยงานทองถน (หมวด 1)

ในการพจารณาค าขออนญาตการใชอาคารโรงมหรสพนน ตามกฎกระรวงวาดวยการอนญาตใหใช

อาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพฯ ก าหนดใหผพจารณาค าขอดงกลาวคอคณะกรรมการพจารณา

การประกอบกจการโรงมหรสพในเขตกรงเทพฯ กรณอาคารตงอยในกรงเทพฯ สวนกรณอยตางจงหวดใหยน

ตอคณะกรรมการพจารณาการประกอบกจการโรงมหรสพในเขตจงหวดนน ๆ ซงการขออนญาตใชอาคาร

โรงมหรสพ มความแตกตางทส าคญอกประการคอการพจารณาทกระท าโดยคณะกรรมการฯ ทเปนหนวยงาน

สวนกลาง กลาวคอ มกรมโยธาธการและผงเมองเปนหลกและตวแทนจากต ารวจและกรงเทพฯ หรอตวแทน

จงหวดนน ๆ ซงแตกตางกบการพจารณาขออนญาตกอสรางอาคารทอ านาจในการพจารณาเปนอ านาจของ

เจาพนกงานทองถน

1.2.6 หลกคดของผงอพยพ หรอ Exit Plan (ขอ 12)

โรงมหรสพจะตองจดใหม แผนผงบรเวณ แบบแปลน และรายการประกอบแบบ

1) แผนผงบรเวณ ขนาด ระยะ น าหนกและหนวยการค านวณตาง ๆ



2) ผงบรเวณสถานทตงขนาดไมนอยกวา 1:500 ของอาคารประกอบกจการโรงมหรสพ โดยตองม

รายละเอยดประกอบดงน

ก. แสดงทางเดนจากโรงมหรสพไปยงบนไดหนไฟ

ข. แสดงขอบเขตของสถานทตง

ค. แสดงระดบของพนโรงมหรสพและความสมพนธกบระดบทางถนนสาธารณะทใกลทสดและ

ระดบดน

ง. แบบแปลนแสดงรปตาง ๆ เชน แปลนพนท รปดาน รปตดทางขวาง รปตดทางยาว แผนผง

ทางเดน ระบบดบเพลง ระบบไฟฟา และแผนผนอน ๆ ทเกยวของกบอาคาร

3) แบบแปลนระบบไฟฟา

1.2.7 หลกคดเรอง Safety in Building System (ขอ 13) และ (หมวด 3)

หลกคดเรอง Safety in Building System เปนหลกการทก าหนดเกยวกบระบบความปลอดภยในการ

ใชอาคารทมลกษณะมการชมนมคนเปนจ านวนมากอยางเชน โรงมหรสพ โดยตามกฎกระทรวงโรงมหรสพ ได

วางหลกเกณฑไวดงตอไปน

1) ตองจดใหมผดแลระบบความปลอดภยอยางนอย 1 คน โดยจะตองมคณสมบต ดงน

ก. อายไมต ากวา 20 ปขนไป

ข. จบการศกษาไมต ากวา ปวช. สาขาไฟฟา ชางยนต หรอ

ค. มประสบการณเกยวกบการควบคมดแลโรงมหรสพไมต ากวา 5 ป

2) ตองมระบบไฟฟาแสงสวางโดยมการเดนสายตามมาตรฐาน ดงน

ก. มาตรฐานของการไฟฟานครหลวงหรอภมภาค หรอ

ข. มาตรฐาน ว.ส.ท.



3) ตองมระบบไฟฟาส ารอง โดยสามารถท างานไดโดยอตโนมตไมนอยกวา 1 ชวโมงส าหรบ

เครองหมายแสงดทางฉกเฉน ทางเดน บนได บนไดหนไฟ

4) ตองมระบบสญญาณเตอนเพลงไหมประกอบดวย

ก. กรงสญญาณ

ข. อปกรณแจงเหต

หากโรงมหรสพอยในอาคารขนาดใหญ อาคารสง และอาคารขนาดใหญพเศษ ตองเชอมตอสญญาณ

เขากบอาคารดงกลาวดวย

5) ตองมระบบปองกนเพลงไหม ซงมทอจายน าดบเพลง ทเกบน าส ารอง ตดบเพลง และหวรบน า

ดบเพลง แตส าหรบโรงมหรสพประเภท จ. ทตงอยทโลงแจง ไมจ าเปนตองม

6) ตองมถงดบเพลงชนดยกหวตามมาตรฐาน มอก. ขนาด 15 ปอนด หรอ 6.8 กโลกรม โดยตองจดตง

ไวตามต าแหนงทกฎหมายก าหนดเพอพรอมใชงานไดโดยสะดวก

7) โรงมหรสพทอยในอาคารขนาดใหญตองมระบบดบเพลงอตโนมต

8) ทางหนไฟตองมอตราการทนไฟไดอยางนอย 2 ชวโมง และตองสามารถปองกนควนไฟไมใหเขาไป

ภายในตวบนไดหนไฟได

9) โรงมหรสพทมการจดทนงแบบยดตดกบพน ทางเดนแตละชนตองมแสงไฟทางเดน

10) ตองมปายแสดงต าแหนงทางหนไฟทชดเจน โดยมขนาดตวอกษรไมต ากวา 10 เซนตเมตร

11) ผนงโรงมหรสพตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง (ยกเวน : โรงมหรสพกลางแจงประเภท

จ.)

12) ประตทางออกโรงมหรสพตองสามารถเปดไดตลอดเวลาทมผใชงานอยภายใน

13) วสดตกแตงภายในโรงมหรสพตองมคณสมบต ดงน

ก. ไมตดไฟหรอไมเปนเชอเพลง เมอถกเพลงไหมทอณหภมนอยกวา 750 องศาเซลเซยส



ข. ไมลามไฟและไมกระจายควน

14) สายไฟ สายสญญาณตาง ๆ ใหเดนในทอโลหะทมมาตรฐานอตสาหกรรม เวนแต กรณใชสายทน

ไฟ ตองมอตราทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง

1.2.8 หลกคดเรองการจ าลองการอพยพ หรอ Egress Simulation (ขอ 14)

กฎกระทรวงโรงมหรสพ ขอ 14 ก าหนดหลกเกณฑส าหรบการขอใบอนญาตใชโรงมหรสพ โดยจะตอง

จดใหมการท าจ าลองรายการค านวณการระบายคน ทออกจากโรงมหรสพไปสภายนอกอาคาร โดยตอง

สามารถอพยพคนไดทงหมดภายในระยะเวลา 1 ชวโมง

1.2.9 ผดแลระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย (ขอ 15)

ในโรงมหรสพจะตองจดใหมผดแลระบบความปลอดภยอยางนอย 1 คน โดยจะตองมคณสมบต ดงน

ก. อายไมต ากวา 20 ปขนไป

ข. จบการศกษาไมต ากวา ปวช. สาขาไฟฟา, ชางยนต หรอ

ค. มประสบการณเกยวกบการควบคมดแลโรงมหรสพไมต ากวา 5 ป

โดยบคคลดงกลาวจะมหนาทควบคม ดแล และกระท าการใด ๆ เพอใหเกดความปลอดภยตาม

กฎกระทรวงโรงมหรสพ ทงนผดแลระบบความปลอดภยจะตองประจ าอยตลอดระยะเวลาทมการเปดท าการ

แสดงโรงมหรสพ

1.2.10 การทนไฟของวสด (ขอ 29)

1) วสดตกแตงภายในโรงมหรสพตองมคณสมบตดงน

ก. ไมตดไฟหรอเปนเชอเพลง เมอถกเพลงไหมทอณหภมนอยกวา 750 องศา-

เซลเซยส

ข. ไมลามไฟและไมกระจายควน

2) สายไฟ สายสญญาณตาง ๆ ใหเดนในทอโลหะทมมาตรฐานอตสาหกรรม เวนแต กรณใชสายทน



ไฟ ตองทนมอตราทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง

1.2.11 การจดทนง (หมวด 4)

ในหมวดท 4 ของกฎกระทรวงโรงมหรสพ ก าหนดถงจ านวน และระยะหางของทนง โดยสามารถแยก

ไดดงตอไปน

1) โรงมหรสพประเภท ก และประเภท ค ซงตองจดเกาอรบชม ยดตดกบพนอาคาร

ก. กรณจดทนงตดตอกนและทนงปลายสดทงสองดานตดทางเดน ใหมทนงตดตอกนไดไมเกน

20 ทนง

แผนภาพ 1.7 การจดทนงตดตอกนและทนงปลายสดทงสองดานตดทางเดน ใหมทนงตดตอกนไดไมเกน 20 ทนง6

ข. ในกรณทจดใหมทนงตดตอกนตลอดแถวเกนกวาหนงตอนและทนงปลายสดทงสองดาน

ของแตละตอนตดทางเดน ใหมทนงตดตอกนไดไมเกนตอนละ 16 ทนง






แผนภาพ 1.8 การจดทนงมากกวา 1 ตอน ก าหนดใหจดทนงไมเกน 16 ทนง7

ค. ในกรณทจดใหมทนงตดตอกนตลอดแถวเกนกวาหนงตอน และมตอนใดตอนหนงตดผนง

ดานขางของโรงมหรสพ ใหตอนทตดผนงโรงมหรสพมทนงไดไมเกน 6 ทนง

แผนภาพ 1.9 ทก ๆ 8 แถวจะตองจดใหมทางเดนตามขวางของโรงกวางไมนอยกวา 1.50 เมตร8








แผนภาพ 1.10 ทางเดนภายในโรงมหรสพ9

สวนโรงมหรสพ ประเภท ข ประเภท ค และประเภท จ หากมการจดทนงในลกษณะเปนแถว กตอง

จดใหเปนตามลกษณะเดยวกน

โรงมหรสพประเภท จ ซงจดในพนทโลง การจดเกาอทนงรบชมจะตองเวนระยะหางจากจอหรอเวท

เปน 1.5 เทาของจดสงสด ของจอหรอเวท

แผนภาพ 1.11 ระยะหางจากจอหรอเวทเปน 1.5 เทาของจดสงสด ของจอหรอเวท10








1.2.12 จ านวนประตทางออก (ขอ 35 ขอ 36 และขอ 37) อปกรณบอกทาง (ขอ 38)

กฎกระทรวงโรงมหรสพ ก าหนดหลกเกณฑทเปนเงอนไขในความปลอดภยเกยวกบการก าหนดจ านวน

ประตทางออก และอปกรณบอกทาง โดยมรายละเอยดโดยสรปดงน

1) วธการค านวณเพอหาจ านวนของประตหนไฟ เพอความปลอดภยมวธการค านวณดงน

ก. ในกรณทมการจดทนงเพอรบชม ใหการค านวณหาประตทางออก คอ ใหนบจาก

จ านวนทนง

ข. ส าหรบกรณทไมมการจดทนงเพอค านวณประตทางออก ใหค านวณโดยน าความจ

ของจ านวนคนเทากบ 0.6 คณ ดวยขนาดของพนทหองทมการแสดง

2) จ านวนคนในโรงมหรสพจะเปนตวแปรของจ านวนประตทตองม โดยมหลกการดงตอไปน ก. ทางออก หรอประตทอยดานขาง ตองอยตรงกบแนวทางเดนตามขวาง ข. โรงมหรสพทมประต ตงแต 2 ประตตองมระยะของประตไมนอยกวาครงหนงของ

เสนทแยงมม

แผนภาพ 1.12 โรงมหรสพทมประต ตงแต 2 ประต ตองมระยะของประตไมนอยกวาครงหนงของเสนทแยงมม11






3) กรณโรงมหรสพมความจตงแต 51 - 250 คน ตองมทางออกหรอประตทางออกไมนอยกวา 3 ท

แผนภาพ 1.13 ความจตงแต 51 - 250 คน 12

4) หากมความจตงแต 251 - 600 คน ตองมทางออกหรอประตทางออกไมนอยกวา 4 แหง

แผนภาพ 1.14 ความจตงแต 251 - 600 คน 13








5) หากมความจตงแต 601 คนขนไปตองมทางออกหรอประตทางออกไมนอยกวา 5 แหง

แผนภาพ 1.15 ความจตงแต 601 คนขนไป14

6) โรงมหรสพทมเวทการแสดงจะตองมทางออกหรอประตทางออกดานหลงเวทเพมเตมอกอยางนอย

1 แหง

แผนภาพ 1.16 ทางออกดานหลงเวท15








7) ทนงทกทนงตองหางจากบนไดหนไฟหรอทางหนไฟไมเกน 60 เมตร

แผนภาพ 1.17 ทนงหางจากทางหนไฟไมเกน 60 เมตร16

8) ประตทางออกทกบานตองหางจากบนไดหนไฟหรอทางหนไฟไมเกน 45 เมตร

แผนภาพ 1.18 ประตทางออกทางหนไฟไมเกน 45 เมตร17








9) โรงมหรสพทตงอยในอาคารทมโถงเปด (Atrium) ตองตดตงระบบควบคมควน และระบบระบาย

ควน

แผนภาพ 1.19 ตดตงระบบควบคมควน และระบบระบายควน18

10) ประตทางออกจากโรงมหรสพ ตองมขอความเหนอประตวา “ทางออก”

แผนภาพ 1.20 ขอความเหนอประตวา “ทางออก”19








11) ประตทางออกตองมขนาดสทธไมนอยกวา 1.50 x 2.00 เมตร

แผนภาพ 1.21 ประตทางออกตองมขนาดสทธไมนอยกวา 1.50 x 2.00 เมตร20

12) ประตทางออกทอยตดกบบนได จะตองมชานพกหนาประตขนาด 1.50 x 1.50 เมตร

แผนภาพ 1.22 ชานพกหนาประตขนาด 1.50 x 1.50 เมตร21








พนทบรเวณรอบ ๆ โรงมหรสพทอย ในอาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน เชน

หางสรรพสนคา เปนตน ตองมทางเดนรอบนอกโรงมหรสพ กวางไมนอยกวา 2.00 เมตร และหากมโรงมหรสพ

หลายโรงอยตดกน ทางเดนภายนอกทใชรวมกนตองมความกวางไมนอยกวา 3.00 เมตร

แผนภาพ 1.23 โรงมหรสพหลายโรงซงอยตดกน ทางเดนภายนอกทใชรวมกนตองมความกวางไมนอยกวา 3.00 เมตร22

1.3 สาระส าคญโดยสงเขป ของ “กฎกระทรวงสถานบรการ”

1.3.1 เปนสะพานเชอมตอระหวาง พ.ร.บ. สถานบรการฯ และ พ.ร.บ.ควบคมอาคารฯ ซงกรอบและนยามมา

จากทงสอง พ.ร.บ. ถอวาเปนกฎกระทรวงทมความส าคญในการพฒนาการในเชงนตศาสตร

กฎกระทรวงสถานบรการมความคลายคลงกบ กฎกระทรวงโรงมหรสพทเปนเรองเกยวกบการก าหนด

หลกเกณฑเพอความปลอดภยส าหรบอาคารทมการชมนมคนเปนจ านวนมาก โดยจะแตกตางกนทวตถประสงคใน

การประกอบกจการ ซงอาคารทมลกษณะเปนโรงมหรสพนนจะเปนอาคารทเปดใหสาธารณชนเขาชมการแสดง

เปนกจธระ แตสถานบรการมวตถประสงคในทางการคาทมลกษณะใหบรการใหแกลกคาดวยวธใด ๆ แตอยางไร






กตามโดยกฎกระทรวงทงสองมสะพานเชอมตอทคลายคลงกนคอ เจตนารมณทจะสรางมาตรฐานความปลอดภย

ใหเกดขนในอาคารดงกลาว เพราะอาคารเหลานเปนอาคารทตองมระบบความปลอดภยภายในอาคารเปนพเศษ

เนองจากเปนทชมนมคนซงมผคนเขาไปใชบรการเปนจ านวนมาก

1.3.2 ตอยอดความเปนสถานบรการเขามาในเชงวชาการดานการออกแบบและกอสรางอาคารใหเกด

ความปลอดภย

เนองจากกฎกระทรวงสถานบรการมแนวคดและเจตนารมณในการบงคบใชเปนอยางเดยวกนกบ

กฎกระทรวงโรงมหรสพ ทมงหมายเพอความปลอดภยของผใชอาคารทมจ านวนมาก

1.3.3 แบงประเภทตามลกษณะทางกายภาพ (ขอ 4) ไมใชตามธรกจ แบบใน พ.ร.บ. สถานบรการฯ

ตาราง 1.2 ตารางประเภท ลกษณะอาคารและพนทจดบรการ

ประเภท ลกษณะอาคาร พนทจดบรการ

ประเภท ก อาคารเดยวหรอตงอยในอาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน

นอยกวา 200 ตารางเมตร

ประเภท ข อาคารเดยว

ตงแต 200 ตารางเมตร แตไมถง 500 ตารางเมตร

ประเภท ค อาคารเดยว ตงแต 500 ตารางเมตรขนไป

ประเภท ง ตงอยในอาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน ตงแต 200 ตารางเมตร แตไมถง 500 ตารางเมตร

ประเภท จ ตงอยในอาคารทประกอบกจการหลายประเภทรวมกน ตงแต 500 ตารางเมตรขนไป

ประเภท ฉ อาคารชนเดยวและไมมผนงภายนอกหรอมผนงภายนอกซงมความยาวรวมกนไมนอยกวาครงหนงของความยาวเสนรอบรปภายนอกของพนทอาคารทอยภายใตหลงคาเดยวกน

ตงแต 200 ตารางเมตรขนไป



1.3.4 สถานบรการ

บทนยามค าวา สถานบรการ ตามกฎหมายสถานบรการ ตาม ขอ 2 หมายความวา อาคารหรอสวนใด

ของอาคารทใชประกอบกจการเปนสถานบรการตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ

ซงพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2509 ไดใหค านยามค าวา สถานบรการ หมายถง สถานททตง

ขนเพอใหบรการ โดยหวงประโยชนในการคา ดงตอไปน

1) สถานเตนร า ร าวง หรอรองเงง ประเภททมและประเภททไมมหญงพาตเนอรบรการ

2) สถานททมอาหาร สรา น าชา หรอเครองดมอยางอนจ าหนายและบรการ โดยมหญง

บ าเรอส าหรบปรนนบตลกคา หรอโดยมทส าหรบพกผอน หลบนอน หรอมบรการนวดใหลกคา

3) สถานอาบน า นวด หรออบตว ซงมผบรการใหแกลกคา

4) สถานททมอาหาร สรา น าชา หรอเครองดมอยางอนจ าหนาย โดยจดใหมการแสดง

ดนตร หรอการแสดงอนใดเพอการบนเทง

จะเหนไดวาสาระส าคญตงแต ขอ 1) - 4) คอการจดใหมการบรการ ลกคา ไมวาทางใดทางหนง ซง

แตกตางกบโรงมหรสพทจะมลกษณะจดสถานทใหคนดรบชมการแสดง

1.3.5 หลกคดของผงอพยพ (Exit Plan) (ขอ 6)

หลกการทอาคารสถานบรการจะตองจดใหมการท าแผนผงอพยพ (Exit Plan) โดยตองมรายละเอยด

คอ สถานบรการจะตองจดใหมการตดตงแบบแปลนผงของอาคารซงแสดงต าแหนงทตดตงอปกรณดบเพลงตาง

ๆ ทางหนไฟ ทางออก และประตทางออก โดยแบบแปลนแผนผงดงกลาวใหตดตงไวในต าแหนงทสามารถ

มองเหนไดชดเจน บรเวณโถงบนไดหรอโถงลฟตทกแหงทกชน (ขอ 8) รวมถงบรเวณเขาออกหลกของสถาน

บรการ นอกจากนนในการขออนญาตใชอาคารสถานบรการ ผยนตองยนแบบรายรายการดงตอไปนดวย



1) มาตราสวน ขนาด ระยะ น าหนก และหนวยการค านวณตาง ๆ ใหใชระบบเมตรก

2) แผนผงบรเวณใหใชมาตราสวนไมเลกวา 1 : 500 ในการแสดงขอบเขตของอาคารสถาน

บรการ

2.1) แสดงขอบนอกของสถานบรการและอาคารทสถานบรการนนตงอย

2.2) ทางเดนจากสถานบรการไปยงทางหนไฟ หรอบนไดหนไฟ

2.3) ลกษณะและขอบเขตของสถานทเพอประกอบกจการสถานบรการ และบรเวณ

ทตดตอกนดวยโดยสงเขปพรอมดวยเครองหมายแสดงทศ

2.4) แสดงระดบของพนสถานบรการและความสมพนธกบระดบทางสาธารณะทใกล

ทสดและระดบพนดน

2.5) แบบแปลนอาคารทแสดงทางหนไฟจากสถานบรการออกสภายนอกอาคาร

2.6) แสดงต าแหนงปายแสดงทางออก ปายทางหนไฟ ไฟฉกเฉน และจดแจงเหต

ดวยมอและถงดบเพลง

3) แบบแปลน ใหใชมาตราสวนไมเลกกวา 1 : 100 โดยตองแสดงรปตาง ๆ เชน พน รปดาน

ทกดาน ของสถานทประกอบกจการสถานบรการ ใหชดเจน รวมทงแบบแปลนและ

รายละเอยดของระบบดบเพลง

4) รายการประกอบแบบแปลน ใหแสดงรายละเอยดเกยวกบคณลกษณะ ชนดและอตราการ

ทนไฟของวสด ทเปนไปตามมาตรฐานในกฎกระทรวง

5) รวมทงแบบแปลนระบบไฟฟาทแสดงรายละเอยดอยางชดเจน

1.3.6 คณสมบตของการกนไฟดานวสด (หมวด 2)

สบเนองจากกอนทกฎกระทรวงสถานบรการจะบงคบใช สถานบรการยงไมมมาตราเรองวสดกนไฟจง



ท าใหเกดเหตการณเพลงไหม สงผลใหเกดความเสยหายเปนจ านวนมาก ดงนนกฎกระทรวงสถานบรการจงได

ใหความส าคญเกยวกบเรองวสดทนไฟและการปองกนไฟเปนพเศษ โดยมหลกเกณฑเกยวกบคณสมบตของวสด

ทนไฟ ดงน

1) โครงสรางและโครงหลงคา ตองมคณสมบตทนไฟ ตามกฎกระทรวง ฉบบท 6 (พ.ศ.

2527) ดงแสดงในตาราง 1.3

ตาราง 1.3 ชนดของการกอสรางและโครงสรางหลก และความหนาของคอนกรต

2) ผนงทกนระหวางสถานบรการและกจการการใชอาคารประเภทอน ตองมอตราทนไฟไม



นอยกวา 2 ชวโมง แตหากมการวางระบบดบเพลงอตโนมตครอบคลมพนททงหมดของสถาน

บรการ จะตองมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง

3) สถานบรการทมหองครว

3.1) กรณหองครวอยภายในอาคาร ตองกนหองแยกจากหองอน ๆ ของอาคารดวยผนง

ทนทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง

3.2) กรณหองครวอยภายนอก ตองมระยะหางจากอาคารไมนอยกวา 10 เมตร

4) ชองเปด วสดตกแตงผวพนทใชภายใน ก าหนดใหใชมาตรฐานของกรมโยธาธการและ

ผงเมอง

5) วสดตกแตงผวผนงและฝาเพดานทใชภายในตองทนไฟไดไมนอยกวา 750 องศาเซลเซยส

หรอดชนการลามไฟไมเกน 75 และดชนการกระจายควนไมเกน 450

1.3.7 หลกคดเรอง Safety in Building System (หมวด 3)

ตามกฎกระทรวงสถานบรการจะตองมระบบความปลอดภยภายในอาคารเกยวกบไฟฟา (Safety in

Building System) เพอใหระบบพรอมใชเมอเกดเหตการณฉกเฉน โดยสถานบรการจะตองจดใหมระบบจาย

พลงงานไฟฟาเพอใหแสงสวางตามมาตรฐาน และมแผงสวตชวงจรยอย ทกแผงของระบบไฟฟาตองตอลงดน

เพอกนไฟฟาลดวงจร อกทงตองจดใหมระบบจายไฟส ารองเพอ สงพลงงานใหกบเครองหมายแสดงทางฉกเฉน

ทางเดน บนได บนไดหนไฟ ระบบสญญาเตอนเพลงไหมและไฟสงสวางส าหรบทางเดน หองโถง บนได และ

บนไดหนไฟ โดยตองแยกเปนอสระจากระบบไฟฟาปกตและตองครอบคลมเมอไฟฟาปกตหยดท างาน

1.3.8 หลกคดเรองระบบปองกนเพลงไหม (หมวด 4)

เนองจากกฎกระทรวงสถานบรการมทมาจากเหตการณเพลงไหมสถานบรการตาง ๆ ทกอใหเกดความ

เสยหายทงชวตและรางกายเปนจ านวนมาก กฎกระทรวงสถานบรการจงไดก าหนดรายละเอยดระบบการ



ปองกนเพลงไหมไวในหมวดท 4 ซงกฎกระทรวงไดก าหนดหลกเกณฑเพอความปลอดภยในกรณเพลงไหมไว

โดยสามารถสรปยอไดดงตอไปน

1) ในสถานบรการประเภท ค. และประเภท จ. ทมความสงตงแต 3 ชนขนไป หรอตงแต

15.00 เมตรขนไป ตองมการวางระบบปองกนเพลงไหมดวยระบบทอยน ตหวฉดน าดบเพลง ทเกบน า

ส ารอง และหวรบน าดบเพลง

2) ในสถานบรการประเภท ค. และประเภท จ. จะตองจดใหมระบบดบเพลงอตโนมต

3) สถานบรการตองมระบบสญญาณเตอนเพลงไหม

4) ตองมเครองดบเพลงแบบยกหวทไดรบมาตรฐาน โดยตดตงในสวนทมองเหนไดงาย และ

อยเหนอจากพน

5) ในสถานบรการประเภท ค. และประเภท จ. ทไมมชองระบายอากาศสภายนอกใหม

เครองควบคมการแพรกระจายของควน

1.3.9 หลกคดเรอง Egress Design (หมวด 5 ขอ 28 ตารางท 1)

กฎกระทรวงสถานบรการไดวางหลกเกยวกบ การอพยพ (Egress Design) เอาไวโดยจ านวนประต

และทางออกจะตองสมพนธกบจ านวนผใชงานในพนท โดยมหลกดงน

ตาราง 1.4 ตารางจ านวนคนสงสดในพนทตอจ านวนประตทางออก

จ านวนคนสงสด จ านวนทางออกและประตทางออกไมนอยกวา

(1) ไมเกน 50 คน 1 แหง

(2) ตงแต 51 คน ถง 200 คน 2 แหง




จ านวนคนสงสด จ านวนทางออกและประตทางออกไมนอยกวา



(6) ตงแต 1001 คนขนไป 6 แหง

1.3.10 หลกคดเรองการระบายอากาศ (หมวด 6)

เนองจากสถานบรการนนเปนทชมนมคนจ านวนมาก การไหลเวยนของอากาศภายในอาคารจงจดเปน

ปจจยส าคญตอสขภาพและอนามย รวมถงการปองกนภยพบต กฎกระทรวงสถานบรการจงไดก าหนดใหสถาน

บรการตองมการระบายอากาศภายในอาคาร โดยวธธรรมชาตหรอโดยเครองกล

1.3.11 ผดแลระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย (หมวด 7 ขอ 46) เชนเดยวกนกบกฎกระทรวงโรงมหรสพทจะตองจดใหมผดแลระบบความปลอดภยอยางนอย 1 คน โดยจะตองมคณสมบตดงน

1) อายไมต ากวา 20 ปขนไป 2) จบการศกษาไมต ากวา ปวช. สาขาไฟฟา ชางยนต หรอ 3) มประสบการณเกยวกบการควบคมดแลโรงมหรสพไมต ากวา 5 ป 4) ตองอยประจ าตลอดเวลาทเปดบรการ โดยบคคลดงกลาวจะเปนผมหนาทส าคญ ซงจะเปนผชวยควบคมสถานการณและปองกนการเกดภย

อนตรายจากเหตฉกเฉนภายในอาคาร กฎหมายจงก าหนดใหผทจะประกอบกจการโรงมหรสพหรอสถานบรการ จะตองมบคคลดงกลาวเพอคมครองความปลอดภยของผใชอาคาร

1.3.12 บทบาทของผตรวจสอบอาคาร (หมวด 7 ขอ 47)

สถานบรการจะตองจดใหผตรวจสอบท าหนาทตรวจสอบสถานทโดยมรายละเอยดการตรวจสอบ ดงน

1) ตรวจสอบวสดทใชภายในสถานบรการและทางเดนทงหมด



2) กระจก

3) จากการตรวจสอบอาคารและอปกรณประกอบอาคาร

โดยจะตองท าการตรวจสอบอาคารอยางสม าเสมอ ใหเปนไปตามกฎกระทรวงวาดวยการก าหนด

ประเภทอาคารทตองจดใหมผตรวจสอบอาคาร

1.4 สาระโดยสรปของบทน า

เมอพจารณาพฒนาการและเจตนารมณของกฎกระทรวงโรงมหรสพ และกฎกระทรวงสถานบรการ

แลว จะเหนวาเปนกฎหมายอนมงประโยชนในเรองการปองกนและบรรเทาซงภยนตรายอนอาจเกดแก

ประชาชนทชมนมกนอยเปนจ านวนมากในสถานทอนเขาขายเปนโรงมหรสพและสถานบรการ แมวาลกษณะ

การใชงานและการออกแบบของโรงมหรสพและสถานบรการจะมความแตกตางกน โดยโรงมหรสพจะมชวงเสา

กวาง เปนโถงโลงและออกแบบพนทภายในใหบรรจคนไดมาก ในขณะทสถานบรการจะออกแบบใหมพนทเปน

สดสวนแยกเปนพนทยอย ๆ เพอรองรบการใชงานเปนกลมยอย แตโรงมหรสพและสถานบรการนนมสวน

รวมกนตรงทเปนอาคารสาธารณะอนเปนไปเพอประกอบธรกจหรอกจการในลกษณะการเปนทชมนมคน

เชนกน ประเดนในเรองการออกแบบเพอความปลอดภยในชวตและทรพยสนของ “สถานทชมนมคน” จงเปน

สงส าคญและค าส าคญในการรวบรวมขอมล บทบญญต และกฎหมายทเกยวของซงสมารถเทยบเคยงไดใน

ประเทศในภมภาคอาเซยน

เมอพจารณาเนอหาสาระส าคญโดยสรปของกฎกระทรวงทง 2 ฉบบขางตนแลวจะสงเกตเหนไดวา

กฎกระทรวงทงสองนนมเนอหาในเรองทางเทคนคส าหรบสถานทชมนมคนโดยมประเดนครอบคลมในเรอง (1)

การก าหนดลกษณะของอาคารอนเขาขายสถานทชมนมคน (2) กระบวนการพเศษทเพมขนส าหรบอาคารทเขา

ขายหรอมลกษณะเปนสถานทชมนมคน (3) ขอก าหนดการออกแบบเพอความปลอดภย (4) คณสมบตของวสด



กอสราง (5) ระบบการหนไฟหรอระบบการอพยพจากอาคาร และ (6) คณสมบต บทบาท และ หนาทของ

บคลากรทเกยวของกบสถานทประเภทชมนมคน

ในล าดบถดไปจะกลาวถงการพฒนากรอบการวเคราะหและเนอหาทไดจากการวเคราะหเปรยบเทยบ

ตามกรอบแนวคดจากขอมลทไดจากการสกดค าส าคญและประเดนส าคญจากกฎกระทรวงทง 2 ฉบบ

ตามล าดบ

กรอบแนวคดในการวเคราะหเปรยบเทยบ

เนอหาในบทนจะกลาวถงการพฒนากรอบแนวคดทใชในการศกษาวเคราะหเปรยบเทยบกฎกระทรวง

โรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการทไดจากการสกดค าส าคญและสาระส าคญจากการศกษากฎกระทรวง

ทง 2 ฉบบในบททผานมา ตลอดจนแนวทางในการวเคราะหเปรยบเทยบกฎหมายในเรองดงกลาวของประเทศ

ในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตามกรอบแนวคดดงกลาว

จากการสบคนขอมล บทบญญต และกฎหมายในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในเรอง

โรงมหรสพ และสถานบรการ โดยใชโครงสรางตามกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการแหง

ราชอาณาจกรไทยโดยตรงนน ไมพบวามกฎหมายทสามารถเทยบเคยงกนไดโดยตรงตามโครงสรางของ

กฎหมายทง 2 ฉบบเลย ทปรกษาจงปรบเปลยนแนวทางการศกษา โดยใหน าหนกกบการพจารณาค าส าคญ

และสาระส าคญของกฎหมายตามเจตนารมณ วธการและกระบวนการทางดานเทคนคแทน

จากการพจารณาขอมลในเรองพฒนาการและเจตนารมณของกฎกระทรวงโรงมหรสพ และ

กฎกระทรวงสถานบรการในบทน าขางตนจะเหนไดวา กฎกระทรวงทง 2 ฉบบนน มเจตนารมณในการปองกน

และบรรเทาซงภยนตรายอนอาจเกดแกประชาชนทชมนมกนอยเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะภยนตรายตอ

ทรพยสนและภยนตรายตอชวตของผใชสอยในสถานท อนเขาขายเปนโรงมหรสพและสถานบรการ เมอ

พจารณาใหลกขนไปจะพบวา การใชงานในอาคารประเภทโรงมหรสพและสถานบรการนนมลกษณะรวมกน



ตรงทเปนอาคารสาธารณะอนเปนไปเพอประกอบธรกจหรอกจการในลกษณะการเปนสถานทชมนมคนเฉก

เชนกน (ทงน การประกอบธรกจสถานบรการยงอยภายใตกฎหมายอน คอ พระราชบญญตสถานบรการฯ อน

มไดเกยวของโดยตรงกบประเดนทางกายภาพดวย) ดงนนประเดนหลกในการศกษา วเคราะห เปรยบเทยบ

กฎหมายทเกยวของกบ “สถานทชมนมคน” จงเปนสงส าคญ และทปรกษาไดใชค าดงกลาวเปนค าส าคญ

(Keyword) ในการรวบรวมขอมล บทบญญต และกฎหมายทเกยวของทเทยบเคยงไดในประเทศในภมภาค

อาเซยน ดงกรอบแนวคดในการก าหนดค าส าคญในการวเคราะหเปรยบเทยบ

แผนภาพ 1.24 กรอบแนวคดในการก าหนดค าส าคญในการวเคราะหเปรยบเทยบ

เมอพจารณาศพทภาษาองกฤษของ “สถานทชมนมคน” อนเปนค าส าคญในการหาขอมล บทบญญต

และกฎหมายทเกยวของในกลมประเทศอาเซยนแลวพบวา ศพทภาษาองกฤษทหมายถงสถานทชมนมคน คอ

ค าวา “Assembly” หรอ “Places of Assembly” หรอ “Places of Public Resort” ทปรกษาจงใชศพท

เหลานในการหาบทบญญตทเกยวของ และพบวามกฎหมายของกลมประเทศอาเซยนทตรงกบค าส าคญนน

ดงน

Assembly

ในความหมายของกฎหมายใน AEC

อาคารสถานบรการ

อาคารมหรสพ อาคารชมนมคน



เนการา บรไน ดารสซาลาม - Building Guidelines and Requirements (PDB 12:2008) Building

Control Regulations 2014 และ Fire Safety Order 2016

ราชอาณาจกรกมพชา - Sub-Decree #86 on Construction Permit_971219

สาธารณรฐอนโดนเซย - Regulation of the Spatial Province of Jakarta Capital regarding

Building Number 7 Year 2010

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว - National Assembly No. 05/NA Vientiane Capital,

Date 26 November 2009

สหพนธรฐมาเลเซย - Uniform Building By-laws 1984 (Revision 2012)

สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา - Myanmar National Building Code 2012

สาธารณรฐฟลปปนส - Presidential Decree No. 1096 Adopting a National Building Code

of the Philippines

สาธารณรฐสงคโปร - Building Control Regulations 2003 (Amended 2013) และ Singapore

Fire Code 2013

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม - National Technical Regulation on Residential and Public

Building - Part 1: Residential Building และ Vietnam Building Code on Fire Safety of Building

ราชอาณาจกรไทย – กฎกระทรวงวาดวยการอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ

ประเภทและระบบความปลอดภยของโรงมหรสพ และอตราคาธรรมเนยมส าหรบอนญาตใหใชอาคารเพอ

ประกอบกจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 และ กฎกระทรวงก าหนดประเภทและระบบความปลอดภยของ

อาคารทใชเพอประกอบกจการเปนสถานบรการ พ.ศ. 2555

เมอไดศกษากฎหมายทเกยวของกบกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการในกลม

ประเทศอาเซยนขางตนพบวา กฎหมายทง 2 ฉบบนนมเนอหาครอบคลมกวางขวางทงกระบวนการปฏบตงาน



ขอก าหนดทางดานเทคนค การออกแบบ ระบบหนไฟ ระบบอพยพ วสดและอปกรณประกอบอาคาร การ

กอสราง การตรวจสอบ กระบวนการพเศษ/เพมเตม รวมถงบคลากรและวชาชพตาง ๆ ทเกยวของเปนจ านวน

มาก ทงนเนอหาและประเดนตาง ๆ นน มขอบเขตและความลกของเนอหาทแตกตางกนอยางยง ทปรกษาจง

ศกษาโครงสรางและสาระส าคญของบทบญญตของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการแหง

ราชอาณาจกรไทยเปนส าคญ ทงนเพอสกดประเดนทจะใชในการศกษา วเคราะหเปรยบเทยบกฎหมายท

เกยวของตอไป

การศกษาโครงสรางและสาระส าคญของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการเพอ

สกดประเดนในการศกษา วเคราะห เปรยบเทยบ สามารถจ าแนกออกไดเปน 4 ขนตอน คอ (1) การเรยงล าดบ

โครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ (2) การจ าแนกประเดนยอย (3) การ

เรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะห (4) การจดหมวดหมประเดนส าหรบการวเคราะห ดงน

ขนท 1 การเรยงล าดบโครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ

ขนตอนแรกนเปนการการเรยงล าดบบทบญญตของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถาน

บรการตามโครงสรางของกฎหมายเปนรายหมวดเสยกอน ทงนเพอพจารณาโครงสรางและเจตนารมณราย

หมวดของกฎหมายทง 2 ฉบบ ซงไดผลการเรยงล าดบตามตาราง 1.5

ตาราง 1.5 การเรยงล าดบโครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ

Stage 1 กฎกระทรวงสถานบรการ กฎกระทรวงมหรสพ

หมวดท 1 บททวไป หมวดท 1 บททวไป

หมวดท 2 วสดของอาคาร หมวดท 2 หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขออนญาต การอนญาต การตออายใบอนญาต การโอนใบอนญาต และการออกใบแทนใบอนญาต

หมวดท 3 ระบบไฟฟา หมวดท 3 ระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย



Stage 1 กฎกระทรวงสถานบรการ กฎกระทรวงมหรสพ

หมวดท 4 ระบบปองกนเพลงไหม หมวดท 4 จ านวนและระยะหางของสงของหรอสวนตาง

ๆภายในและภายนอกอาคารทใชเปนโรงมหรสพ

หมวดท 5 ทางออก ประตทางออก ทางหนไฟ บนไดหนไฟ และประตหนไฟ

หมวดท 5 การเพกถอนใบอนญาต

หมวดท 6 ระบบการระบายอากาศ

หมวดท 7 ผดแลระบบความปลอดภยและการตรวจสอบอาคาร

หมวดท 8 การแกไขระบบความปลอดภย

ขนท 2 การจ าแนกประเดนยอย

เมอไดเรยงล าดบบทบญญตของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการตามโครงสรางเปนรายหมวดและศกษาเจตนารมณของกฎหมายตามหมวดแลว ในขนถดไป ทปรกษาไดศกษาลงลกไปถงเนอหายอยของหมวดตาง ๆ เพอการจ าแนกประเดนยอยทเกยวของอนเทยบเคยงกนไดของกฎหมายทง 2 ฉบบ ดงรายละเอยดในตาราง 1.6 ตาราง 1.6 การจ าแนกประเดนยอย

Stage 2 กฎกระทรวงสถานบรการ กฎกระทรวงโรงมหรสพ


- หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท - หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท

- หมวดท 2 ยอย: ขอก าหนดในการขออนญาต (รปแบบของเอกสาร)

หมวดท 2 หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขออนญาต การอนญาต การตออายใบอนญาต การโอนใบอนญาต และการออกใบแทนใบอนญาต

หมวดท 2 ยอย - คนอพยพออกภายใน 1 ชวโมง

หมวดท 2 วสดของอาคาร (คณสมบตการกนไฟ การตดไฟ กระจกนรภย)

หมวดท 3 ระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย (ไฟฟา / น าดบเพลง / เครองดบเพลง / วสด)

- หมวดท 2 ยอย: คณสมบตการกนไฟ - หมวดท 3 ยอย: ผดแลระบบรกษาความปลอดภยและอนตราย

- หมวดท 2 ยอย: คณสมบตการตดไฟ หรอ ลามไฟ - หมวดท 3 ยอย: ความปลอดภยดานระบบไฟฟา

หมวดท 3 ระบบไฟฟา - หมวดท 3 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต




หมวดท 4 ระบบปองกนเพลงไหม - หมวดท 3 ยอย: เครองมอดบเพลง

- หมวดท 4 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต - หมวดท 3 ยอย: คณสมบตการกนไฟ

- หมวดท 4 ยอย: ระบบเตอนภย - หมวดท 3 ยอย: คณสมบตการตดไฟ หรอ ลามไฟ3

- หมวดท 4 ยอย: เครองมอดบเพลง - หมวดท 3 ยอย: ระบบเตอนภย

- หมวดท 5 ทางออก ประตทางออก ทางหนไฟ บนไดหนไฟ และประตหนไฟ (การอพยพ)

- หมวดท 4 จ านวนและระยะหางของสงของหรอสวนตาง ๆ ภายในและภายนอกอาคารทใชเปนโรงมหรสพ

- หมวดท 6 ระบบการระบายอากาศ - หมวด 4 ยอย: ระบบระบายควนและควบคมการกระจายควน

- หมวดท 7 ผดแลระบบความปลอดภยและการตรวจสอบอาคาร

- หมวดท 8 การแกไขระบบความปลอดภย - หมวดท 5 การเพกถอนใบอนญาต

ขนท 3 การเรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะห

เมอเรยงล าดบโครงสรางของกฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ และจ าแนกประเดนยอยตามเนอหาแลว ทปรกษาไดเรยงล าดบประเดนยอยทเทยบเคยงกนไดระหวางกฎกระทรวงทง 2 ฉบบเพอเตรยมสกดประเดนส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบตอไป โดยมรายละเอยดดงตาราง 1.7 ตาราง 1.7 การเรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะห



- หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท - หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท

- หมวดท 1 ยอย: ขอก าหนดในการขออนญาต (รปแบบของเอกสาร)


หมวดท 8 การแกไขระบบความปลอดภย หมวดท 5 การเพกถอนใบอนญาต

หมวดท 2 วสดของอาคาร หมวดท 3 ระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย

- หมวดท 2 ยอย: คณสมบตการกนไฟ - หมวดท 3 ยอย: คณสมบตการกนไฟ

- หมวดท 2 ยอย: คณสมบตการตดไฟ หรอ ลามไฟ





หมวดท 3 ระบบไฟฟา - หมวดท 3 ยอย: ความปลอดภยดานระบบไฟฟา

หมวดท 4 ระบบปองกนเพลงไหม

- หมวดท 4 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต - หมวดท 3 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต

- หมวดท 4 ยอย: ระบบเตอนภย - หมวดท 3 ยอย: ระบบเตอนภย

- หมวดท 4 ยอย: เครองมอดบเพลง - หมวดท 3 ยอย: เครองมอดบเพลง

หมวดท 5 ทางออก ประตทางออก ทางหนไฟ บนไดหนไฟ และประตหนไฟ (การอพยพ)

หมวดท 4 จ านวนและระยะหางของสงของหรอสวนตาง ๆ ภายในและภายนอกอาคารทใชเปนโรงมหรสพ


หมวดท 6 ระบบการระบายอากาศ - หมวด 4 ยอย: ระบบระบายควนและควบคมการกระจายควน

หมวดท 7 ผดแลระบบความปลอดภยและการตรวจสอบอาคาร - หมวดท 3 ยอย: ผดแลระบบรกษาความปลอดภยและอนตราย

ขนท 4 การจดหมวดหมประเดนส าหรบการวเคราะห

หลงจากเรยงล าดบประเดนยอยเพอการวเคราะหแลว ทปรกษาไดสกดประเดนจากการจดหมวดหม

ประเดนส าหรบการวเคราะหดงหวขอในตารางท 1.8

ตาราง 1.8 การจดหมวดหมประเดนส าหรบการวเคราะห


1.1 Definition : สถานบรการ - หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท : สถานบรการ

1.2 Definition: มหรสพ - หมวดท 1 ยอย : แบงประเภท: มหรสพ

2. Special Process - หมวดท 1 ยอย: ขอก าหนดในการขออนญาต (รปแบบของเอกสาร)


หมวดท 8 การแกไขระบบความปลอดภย หมวดท 5 การเพกถอนใบอนญาต

3. Construction Material หมวดท 2 วสดของอาคาร หมวดท 3 ระบบความปลอดภยและการปองกนอนตราย

- หมวดท 2 ยอย: คณสมบตการกนไฟ - หมวดท 3 ยอย: คณสมบตการกนไฟ






4. Fire Protection and Suppression System

หมวดท 3 ระบบไฟฟา - หมวดท 3 ยอย: ความปลอดภยดานระบบไฟฟา

หมวดท 4 ระบบปองกนเพลงไหม

- หมวดท 4 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต - หมวดท 3 ยอย: ระบบดบเพลงอตโนมต

- หมวดท 4 ยอย: ระบบเตอนภย - หมวดท 3 ยอย: ระบบเตอนภย

- หมวดท 4 ยอย: เครองมอดบเพลง - หมวดท 3 ยอย: เครองมอดบเพลง

หมวดท 6 ระบบการระบายอากาศ - หมวด 4 ยอย: ระบบระบายควนและควบคมการกระจายควน

5. Egress System หมวดท 5 ทางออก ประตทางออก ทางหนไฟ บนไดหนไฟ และประตหนไฟ (การอพยพ)

หมวดท 4 จ านวนและระยะหางของสงของหรอสวนตาง ๆ ภายในและภายนอกอาคารทใชเปนโรงมหรสพ


6. Special Personnel หมวดท 7 ผดแลระบบความปลอดภยและการตรวจสอบอาคาร - หมวดท 3 ยอย: ผดแลระบบรกษาความปลอดภยและอนตราย



บทท 2

การวเคราะหเปรยบเทยบกฎหมายทเทยบเคยงกนไดกบกฎกระทรวงโรง

มหรสพฯ และกฎกระทรวงสถานบรการฯ ในการศกษาวเคราะห เปรยบเทยบ กฎกระทรวงโรงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการทปรกษาได

พบการใชค าศพทในการกลาวเรยกชอ อาคารชมนมคนหรอสถานทชมนมคนแตกตางกนออกไปในแตละ

ประเทศ ดงน

- สหพนธรฐมาเลเซยและเนการาบรไน ดารสซาลาม ใชค าวา “Places of Assembly”

- สาธารณรฐสงคโปร ใชค าวา “Places of Public Resort”

- สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาใชค าวา “Assembly”

- สาธารณรฐฟลปปนส ใชค าวา “Assembly”

- สาธารณรฐอนโดนเซยใชค าวา “Meeting” แตมความหมายไปในทางการชมนมคน

จากการคนควาขอมล ทปรกษาพบวาแมประเทศตาง ๆ จะใชค าศพททแตกตางกนส าหรบอาคาร

ชมนมคน แตความหมายในแตละประเทศนนมความใกลเคยงกนอยางยง ทปรกษาจงใชค าส าคญ (keyword)

เหลานในการคนหาเนอหากฎหมายตาง ๆ เพอน ามาวเคราะหเปรยบเทยบ โดยมสาระส าคญคอ ในประเทศ

ตาง ๆ นน กฎกระทรวงมหรสพ หรอ กฎกระทรวงสถานบรการไมไดมการแยกเปนกฎหมายตางหากออกมา

หากแตเปนสวนหนงของ Building Code โดยอยภายใตความเปนกฎหมายในลกษณะโครงขาย ทไมใชเปน

แบบ Checklist 23 ดงนนการแยก เรอง “โรงมหรสพ” และ “สถานบรการ” ออกจากกนนน จงไมใชเรองท

สามารถพจารณาแยกออกมาอยางเดดขาดได แตจะตองท าการพจารณาโดยเสมอนวาเปนสวนหนงของ

23 ดรายละเอยดเรองความแตกตางขงแนวคดในเรองกฎหมายลกษณะโครงขายละกฎหมาย Checklistได จากรายงานการศกษาวเคราะห

เปรยบเทยบกฎกระทรวงฉบบท 33 ฉบบท50 และฉบบท55



Building Code แมวา Building Code ดงกลาวจะมเนอหาบางสวนทตรงกบตวบทกฎหมายททปรกษาได

น าเสนอแลวในงวดท 3 แตในสวนของกฎหมายททปรกษาน ามาแปลและวเคราะหเปรยบเทยบนน จะหยบมา

จาก Building Code ของประเทศนน ๆ ท เกยวของกบความเปน “Assembly” ทมหลกคดในแนวทาง

เดยวกนกบ “โรงมหรสพ” หรอ “สถานบรการ” โดยมหลกการและแนวคดของอาคารและสถานทชมนมคนใน

แตละประเทศดงน

1) สหพนธรฐมาเลเซยและเนการาบรไน ดารสซาลาม

มการแบงนยามทใชเปรยบเทยบตารางประเภทของการใชงานอาคารอยางชดเจน จากการระบ

ประเภทของกจกรรมทเกดขนในอาคารนน ๆ แบงเปน 8 กลม โดยกลมท 1-6 จะเปนลกษณะการใชงาน

ประเภท ทอยอาศย โรงพยาบาลและ ธรกจตาง ๆ แตถามจ านวนผ ใชมากจนเขาขายของ กลมท 7 จะถอวา

เปนทชมนมคนจ านวนมาก ซงมขอก าหนดทมากขนไปอก สวนมาเลเซยและบรไน จะไมมนยามโดยตรง แตจะ

เนนทเรองพนทชมนมคนและมขอสงเกตคอ อาคารหรอพนทใดทใชในการชมนมคนเพอการศกษานน จะไมถก

จดรวมอยในกลมท 1 ถง 6

2) ราชอาณาจกรกมพชา

ราชอาณาจกรกมพชามหลกคดในดานกฎหมายของอาคารประเภทชมนมคนคอ การกอสรางทก

ประเภทตองไดรบการรบรองแผนการปองกนไฟและการดบเพลงกอนเรมการกอสราง และเมอสรางอาคาร

เสรจแลวจะตองมการตรวจสอบและรบรองคณภาพ ประสทธผลของระบบปองกนและดบเพลงภายในอาคาร

ทก 2 ป โดยผจดการอาคารหรอผจดการการใชพนทจะตองมสวนรวมในการวางแผนและระบบการปองกนไฟ

และการดบเพลงดวย

3) สาธารณรฐอนโดนเซย

สาธารณรฐอนโดนเซยมหลกการเดยวกบอาคารและสถานทชมนมคนคอ ก าหนดใหการใชงานในพนท



ทวไปเทากบ 2 ตารางเมตร ตอ 1 คน โดยในพนทซงมขอบเขตจ ากดทไมมการตดตงเกาอตดตายและอปกรณ

อ านวยความปลอดภยในระหวางทางเดน สามารถใชอตราสวนพนทสงสดคอ 0.65 ตารางเมตร ตอ 1 คนได และใน

พนทซงไมมการจ ากดขอบเขต หากไมมการตดตงทนงแบบตดตายและอปกรณอ านวยความปลอดภยในระหวาง

ทางเดน สามารถใชอตราสวนพนท คอ 1.4 ตารางเมตร ตอ 1 คน

4) สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวเนนหลกการควบคมไปทอาคารชมนมคนประเภท โรงละคร

โรงเรยน และสถานบนเทง ซงมผใชอาคารมากกวา 500 คน ขนไปก าหนดใหประตฉกเฉนของบนไดหนไฟ

จะตองไมเปดกลบเขาไปยงบรเวณทางเดนทอยดานในของอาคาร

5) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา

สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมานนมจดเดนของหลกการส าหรบอาคารชมนมคนคอ มการแบง

ลกษณะหมวดหมประเภทอาคารอยางชดเจน ท าใหสามารถจดประเภทอาคารไดชดและมขอก าหนด

เฉพาะเจาะจง เปนรายละเอยดลงไป เชน มการแบงประเภทเปน หมวดหม A-1 ทเปนอาคารในลกษณะของ

โรงมหรสพ A-2 เปนอาคารในลกษณะของสถานบรการ และ A-3-4-5 แบงยอยออกไปตามประเภทของอาคาร

อก แตเมอทปรกษาไดท าการศกษาในรายละเอยดพบวา เมยนมาเองยงใชบทขอก าหนดนเปนเพยง แนวทาง

(guideline) เทานนแตยงไมไดระบเปนกฎหมายทตองปฏบตจรง รวมถงยงมการแบงความหนาแนนของ

ผใชงานออกเปนประเภท A1-2 อก ซงทปรกษามความเหนวาเหตทงนนนาจะมาจากการแบงสวนกนท างาน

จงท าใหเนอหาในการรางกฎหมายนนไมสอดคลองกน

6) สาธารณรฐฟลปปนส

สาธารณรฐฟลปปนสมหลกการแนวคดในเรองการชมนมคนอยางชดเจน ทงในเรองของความหมาย

ลกษณะการใชงานพนทและขอก าหนดตาง ๆ เชนความหมายของการชมนมคน คอ พนทหรออาคารใดทใชใน

การรวบรวมคนใหอยในพนทเดยวกนตงแต 50 คน ขนไป เชน โรงมหรสพ หอประชม หองเรยน หองสมด



สถานบรการ สถานขนสงผโดยสาร แตหากมการใชงานพนทเพอชมนมคนซงมผใชงานนอยกวา 50 คน

สามารถนบการใชงานพนทนน ๆ รวมกบการใชงานพนทหลกของอาคารไดเลย

7) สาธารณรฐสงคโปร

สาธารณรฐสงคโปรมหลกการเกยวกบอาคารและพนทชมนมคนซงลงในรายละเอยดมาก อกทงยงมการจดหมวดหมทเขาใจงายจงเปนมตรตอผน าไปใชงาน (User-friendly) และทส าคญสงคโปรยงมตารางซงใชค านวณจ านวนผใชงานอาคารทชดเจนดงแสดงตวอยางในตารางท 3.1 ซงมาจากตาราง (7.4) ของ Singapore Fire Code Chapter 1

ตาราง 2.1 (7.4) จ านวนผใชงานอาคารตอพนท

จ านวนผใชงาน ตาราง 7.4

กลมอาคารเปาหมาย สถานทชมนมคน

ประเภทอาคาร โรงละคร โรงภาพยนตร สถานจดแสดงดนตร

ลกษณะการใชงานของพนท หมายเหต

จ านวนผใชงาน ตอตารางเมตร

ประชาสมพนธ / ทพกแขก 3.0

หองโถง / หองพกคอย 3.0

ทางเดนในอาคาร / ระเบยง มไดใชงานพรอมกน ---

พนทพกคอย / พนทพกส าหรบแขก 3.0

ส านกงาน 10.0

หองขายตว 10.0

โถงทนง ส าหรบสมาชก หรอ 1.5

เวท มไดใชงานพรอมกน ---

พนทหลงเวท 3.0

ทแสดงของวงดนตร 1.5

หองแตงตว 3.0

หองควบคมแสงสวางและงานระบบภาพและเสยง

5.0






ลกษณะการใชงานของพนท หมายเหต

จ านวนผใชงาน ตอตารางเมตร

หองฉายภาพยนตร 5.0

หองเกบของ 30.0

ภตตาคาร 1.5

โรงอาหาร / รานขายขนม 1.5

ครว 10.0

หองสวม มไดใชงานพรอมกน ---

หองเครอง 30.0

ทางเขาหลงคาเพอการซอมบ ารง ---

สวนบนหลงคา / พนทดาดฟาซงเจาหนาทหรอ

1.5 (ยกเวนพนททอยในภาคผนวก E)

ผใชงานอน

ในอาคารสามารถเขาถงได

(8) สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามมหลกการทเนนหนกไปในเรองของทางวชาการ รายละเอยดปลกยอย

และลงลกในเนอหาของการเลอกใชวสดและระบบภายในอาคาร



2.1 เนอหาทไดจากประเดนการวเคราะหเปรยบเทยบ

จากกรอบแนวคดในการก าหนดค าส าคญและการสกดประเดนในการศกษา วเคราะหเปรยบเทยบ

ขางตน ทปรกษาจะไดน าเสนอผลการศกษาตามแนวทางและประเดนในการวเคราะหตาง ๆ ตามล าดบ ดงน

2.1.1 Definition หรอ ค าจ ากดความ ความหมายโดยรวม และขอบเขตการบงคบใชของ โรงมหรสพ

และ สถานบรการ

2.1.2 Special Process หรอ ขนตอนการขออนญาตหรอขนตอนพเศษตาง ๆ ทเพมเตมจากการขอ

อนญาตหรอการควบคม การตรวจสอบ และการใชอาคารตามปกต

2.1.3 Construction Material หรอ ขอก าหนดดานการกอสรางและวสดทเกยวของกบการทนไฟ

(หรอ อาจเรยกไดวาเปนการปองกนเพลงไหมระบบเชงรบ หรอ Passive Fire Protection)

2.1.4 Fire Protection and Suppression System หรอ ระบบการปองกนเพลงไหม และระบบ

ดบเพลง (หรอ อาจเรยกไดวาเปนการปองกนเพลงไหมระบบ Active Fire Protection)

2.1.5 Egress System หรอ ระบบการอพยพในกรณเกดเหตฉกเฉน

2.1.6 Special Personnel หรอ ผไดรบอ านาจ หนาทพเศษ ในกรณเกดเหตฉกเฉน

จากการศกษารวบรวมขอมลส าหรบการวเคราะห เปรยบเทยบประเดนตาง ๆ ทง 6 ประเดนขางตน

ในกลมประเทศอาเซยนพบวากฎหมายในประเทศอาเซยนเหลานนมเนอหาทเกยวของกบประเดนเหลานนดง

ตารางตอไปน โดยพบวามประเดนทนาสนใจเพมขนอกหนงประเดนคอ ประเดนเรองบรเวณหลบภย หรอ

Area of Refuge ซงทปรกษาจดไวเปนประเดนอน



ตาราง 2.2 ตารางสรปประเดนการศกษา วเคราะหเปรยบเทยบในกลมประเทศอาเซยน

1.1

Definition

: สถาน

บรการ

1.2

Definition :

โรงมหรสพ

2.

Special

Process

3.

Construction

Material

4.

Fire Protection

and

Suppression

System

5.

Egress

System

6.

Special

Personnel

7.

Other

Aspects

ราชอาณาจกร

ไทย

X X X X X X X N/A

เนการา บรไน

ดารสลาม +

สหพนธ

สาธารณรฐ

มาเลเซย

X X X X X X X N/A

ราชอาณาจกร

กมพชา

N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A


อนโดนเซย

X X X X X X X N/A


ประชาธปไตย

ประชาชนลาว

N/A N/A N/A N/A X X N/A N/A

สาธารณรฐแหง

สหภาพเมยนมา

X X N/A N/A X X N/A N/A


ฟลปปนส

N/A N/A X X X X X X


สงคโปร

X X X X X X X X


สงคมนยม

เวยดนาม

N/A N/A N/A N/A N/A X N/A N/A

X หมายถง มเนอหาทสามารถใชเพอวเคราะหเปรยบเทยบกนได

N/A หมายถง ไมพบเนอหาในสวนนน



2.1.1 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 1: Definition : โรงมหรสพ และสถานบรการ

นยามของแตละประเทศนนมหลกการและแนวคดทคลายคลงกน ในรายละเอยดและขอก าหนดตาง ๆ

ทปรกษาจงขอใหค าจดความโดยรวมคอ โดยปกตแลวอาคารชมนมคนจะหมายความถงเฉพาะอาคารมหรสพ

แตในการวจยน เนนไปทจ านวนผใชงานอาคารและการจดการ มาตรการ เมอเกดเหตฉกเฉน เพอความ

ปลอดภยของผใชงานเปนส าคญจงขอน าอาคารสถานบรการ ซงมจ านวนผใชงานอาคารทมาก เมอเทยบกบ

พนทซงเปนพนทซงจ ากดขอบเขตเขามารวมดวยในการวเคราะหน ทปรกษาจงขอเรยก โรงมหรสพและสถาน

บรการรวมกนวา เปนอาคารและพนทชมนมคน โดยจากการศกษาทปรกษาพบวาประเทศทใหค าจ ากดความ

ไวอยางชดเจนทสดคอสหพนธรฐมาเลเซย และเนการา บรไน ดารสซาลาม หากแตกยงมใชค านยามโดยตรง

แตมการแบงทคาบเกยวทง อาคารประเภทโรงมหรสพและสถานบรการ เชน จ านวนผใชงานในพนทชมนมคน

ซงเปนสวนหนงสวนใดของอาคารหลก จะตองถกพจารณาโดยมาตรการและขอก าหนดทแยกตางหาก เชน

พนทสนทนาการ หองบรรยาย ศาสนสถานตาง ๆ หากในพนทนนไมมการตดตงทนงแบบตดตาย จะสามารถใช

อตรา พนท 0.65 ตารางเมตร ตอ จ านวนผใชงาน 1 คน ได สวนพนทซงใชเปนสถานทชมนมคนชวคราว พนท

ซงมการบรการเครองดมมนเมา จะตองใชอตราพนท 1.35 ตารางเมตร ตอจ านวนผใชงาน 1 คน และพนทซง

เปนพนทพกคอยจะตองมอตราการใชพนท 3 ตารางเมตรตอจ านวนผใชงาน 1 คน ในประเทศอน ๆ สวน

ฟลปปนสไมไดมการจ ากดความแยกกนระหวาง สถานบรการ และ โรงมหรสพ รวมทง ไมไดแยกประเภทของ

โรงมหรสพอยางชดเจนแบบไทย (ทแยกเปนประเภท ก-จ) แตจะใสรายละเอยดส าหรบการใชงานใน

ลกษณะตาง ๆ ซงเปนการใชงานอาคารหรอพนทตามนยามการใชเพอการชมนมคน โดยครอบคลมรปแบบ

การใชงานทหลากหลายกวา เชน พนทส าหรบประกอบพธกรรมทางศาสนา หองประชม หองจดเลยง โถงจด

แสดงนทรรศการ ลานเครองดม บาร เลานจ นฤตยศาลา ดสโกเธค โรงภาพยนตร โรงละครเวท เป นตน

นอกเหนอไปจากประเทศทกลาวมาขางตนแลวนน ทปรกษาพบวาแทบจะไมมเนอหาทสามารถน ามาปรบใช



หรอประยกตใชเพอใหเกดการพฒนากบประเทศไทยได อาจเปนเพราะเนอหาสวนใหญถกรางโดยวศวกรจงยง

ไมมการค านงถงการใชงานในรปแบบของพนทมากนก

เมอพจารณารายละเอยดจากบทบญญตขางตนจะเหนไดวากฎหมายของประเทศตาง ๆ ในกลม

ประเทศอาเซยนนน มไดเนนในเรองของชนดหรอลกษณะการใชงานอาคารหรอสถานทเปนหลก แตเนนใน

เรองจ านวนของคนทชมนมอยในอาคารหรอสถานทนนเปนส าคญ การไดมาซงจ านวนคนทอาจสามารถชมนม

อยในพนทนนจงเปนเรองทกฎหมายของประเทศตาง ๆ ไดวางแนวทางไว โดยมการค านวณทแตกตางกน

ออกไป ตามวฒนธรรม อทธพล และรากฐานของกฎหมายทเกยวของดวย โดยอาจจดท าเปนตาราง หรอสตร

ค านวณ ทงนจ านวนประชาชนทอาจสามารถชมนมอยในอาคารนนจะเปนปจจยทสงผลตอขอก าหนดความ

ตองการในการออกแบบ การกอสราง วสดกอสราง อปกรณประกอบอาคาร ระบบปองกนเพลงไหม ระบบ

ดบเพลง และระบบอพยพ ของอาคาร

ส าหรบราชอาณาจกรไทยควรพจารณาศกษาและพฒนาแนวทางในการก าหนดหรอค านวณจ านวน

ประชากรผใชสอยในโรงมหรสพ และอาคารชมนมคนประเภทอน ๆ เพมเตม เพอใหสามารถก าหนดแนวทาง

ในการออกแบบ กอสราง ระบคณสมบตของวสดกอสราง อปกรณประกอบอาคาร ระบบปองกนเพลงไหม

ระบบดบเพลง และระบบอพยพของอาคารไดอยางมประสทธภาพประสทธผลยง ๆ ขนไป

2.1.2 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 2 : กระบวนการพเศษหรอขอก าหนดเพมเตม

Special Process

เนองจากอาคารประเภทโรงมหรสพและสถานบรการเปนสถานททชมนมคนเปนจ านวนมากดงนน

กฎหมายจงไดก าหนดกระบวนการหรอขอก าหนดเพมเตมขน เพอคมครองและปองกนความปลอดภยของ

ประชาชนผใชสอยอาคาร

จากการศกษากฎกระทรวงทเกยวของกบสถานบรการและโรงมหรสพในเรองกระบวนการพเศษตาม

กฎกระทรวงทง 2 ฉบบแหงราชอาณาจกรแลวพบวา กระบวนการพเศษ คอ ขอก าหนดทเพมมากขนกวาปกต



ทจะตองด าเนนการ เพราะเหตทอาคารดงกลาวเปนอาคารโรงมหรสพ หรอสถานบรการ โดยทสามารถแบงได

เปน 2 กระบวนการ คอ

(1) กระบวนการพเศษทมขอก าหนดหรอขนตอนทเพมขนจากปกต

จากบทบญญตในขอ 4 ขอ 5 ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8 และขอ 9 ในหมวด 2 ของกฎกระทรวงโรงมหรสพ

พบวามกระบวนการพเศษทมขอก าหนดเพมเตมขนจากการอนญาตตามกระบวนการปกต คอ การยนเอกสาร

และค าขอรบในอนญาตใหใชอาคารใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ (แบบ ขม.1) และค าขอตออาย

ใบอนญาตใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ (แบบ ขม.2) โดยใหยนขอตอกรมโยธาธการและผงเมอง

หากอาคารมทตงอยในเขตกรงเทพมหานคร และส าหรบอาคารทตงอยในเขตจงหวดอนใหยนผานส านกโยธาธ

การและผงเมองจงหวด

นอกจากนนยงตองจดใหมซงการประกนความรบผดตามกฎหมายตอชวต รางกาย และทรพยสนของ

บคคลภายนอก โดยมจ านวนเงนคมครองกรณเสยชวตหรอทพพลภาพไมต ากวาหนงแสนบาทตอคน คา

รกษาพยาบาลไมต ากวาหนงแสนบาทตอคน รวมกนไมนอยกวาหาลานบาทตอครงและมระยะเวลาคมครองไม

ต ากวาสามป โดยจะตองสงส าเนากรมธรรมประกนภยใหคณะกรรมการเมอคณะกรรมการพจารณา และเหน

วาอาคารหรอสวนใดสวนหนงของอาคารทประสงคจะขออนญาตใชเพอเปนโรงมหรสพนนไดกอสรางหรอ

ดดแปลงแลวเสรจโดยถกตองตามทไดรบอนญาตตามมาตรา 21 หรอทไดแจงไวตามมาตรา 39 ทว และเหน

ควรใหใชอาคารเพอประกอบกจการโรงมหรสพ เพอด าเนนการอนญาตใหใชอาคารเพอเปนโรงมหรสพตอไป

(2) กระบวนการพเศษทมการใชบคคลในการบรการจดการความปลอดภย

ส าหรบกระบวนการพเศษทมการใชบคคลในการบรการความปลอดภยตามบทบญญตขอ 15 หมวด 3

กฎกระทรวงโรงมหรสพและขอ 46 หมวด 7 แหงกฎกระทรวงสถานบรการระบใหจดใหมซงผดแลระบบความ

ปลอดภยและการปองกนภยอนตราย โดยกฎกระทรวงสถานบรการก าหนดให ผดแลดงกลาวเปนผทมอาย



มากกวา 25 ปบรบรณและตองมใบประกาศนยบตรวชาชพในแผนกชางไฟฟาชางเครองยนต ชางกลโรงงาน

ชางกอสราง หรอชางอเลกทรอนกส เปนอยางนอย หรอมประสบการณเกยวกบการควบคม ดแล สถานบรการ

ไมนอยกวา 5 ป

นอกจากนนขอ 47 หมวด 7 แหงกฎกระทรวงสถานบรการยงระบใหจดใหมผตรวจสอบอาคารท า

หนาทตรวจสอบวสดทใชภายในสถานบรการและทางเดนทงหมด รวมถงวสดตกแตงผว ผนงและฝาเพดาน

และกระจก เพมเตมจากการตรวจสอบอาคารและอปกรณประกอบอาคารตามทก าหนดในกฎกระทรวงวาดวย

การก าหนดคณสมบตเฉพาะของผตรวจสอบอาคาร หลกเกณฑการขอขนทะเบยนและการเพกถอนการขน

ทะเบยนเปนผตรวจสอบ และหลกเกณฑการตรวจสอบอาคาร

เมอศกษากระบวนการพเศษหรอขอก าหนดเพมเตมแลว ทปรกษาจงไดสบคนเนอหาเกยวกบประเดน

ดงกลาวในอาคารหรอสถานทชมนมคนประเภทโรงมหรสพและสถานบรการทสามารถจะน ามาใชเปรยบเทยบ

ไดในเรองเกยวกบ กระบวนการพเศษทเพมเตมจากปกตในเรองความปลอดภยส าหรบอาคารทใชเปนโรง

มหรสพและสถานบรการดงกลาว แตไมพบวามประเทศใดนอกจากประเทศไทยทระบเรองดงกลาวไวใน

Building Code แมในสาธารณรฐสงคโปร และสาธารณรฐฟลปปนส ซงเปนประเทศทมการพฒนาเรอง

กฎหมายวาดวยการควบคมอาคารเปนอยางมากกพบวาม เนอหาเกยวกบความปลอดภยในการใชอาคารใน

Building Code เพยงรอยละ 20 สวนทเหลอจะบญญตไวใน Fire Code ทงสน ทปรกษาจงปรบเปลยนแนว

ทางการคนควาไปท Fire Code ซงจะถกตองและตรงประเดนมากกวา โดยสามารถสรปไดดงน

ตาราง 2.3 ประเดนเปรยบเทยบระหวาง Building Code และ Fire Code

Building Code Fire Code

การใชอาคารในสถานการณการปกต การใชอาคารในสถานการณการฉกเฉน

กรมโยธาธการฯ องคการปกครองสวนทองถน

เนนเรอง ออกแบบ กอสราง เนนเรองการตรวจการออกแบบ กอสราง บรหารจดการ



ทงน ทปรกษาจงไดศกษา Fire Code ของประเทศในกลมอาเซยน เชน เนการา บรไนดารสซาลาม

สหพนธรฐมาเลเซย และสาธารณรฐสงคโปร และพบวาเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) เปนบคคล

ส าคญในเรองทเกยวกบกระบวนการพเศษหรอขอก าหนดเพมเตมในการใชบคคลในการบรการจดการความ

ปลอดภย เนองจากเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ของประเทศดงกลาวมความแตกตางจาก

ราชอาณาจกรไทยมากเพราะเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) หรอเจาพนกงานปองกนและบรรเทา

สาธารณภย หรอเจาหนาทดบเพลงในบรบทของประเทศไทยจะเปนเพยงผทท าหนาทแกไขปญหาเฉพาะหนา

ในกรณทมภยพบตทเกดขนแลวกบอาคารเทานน แตเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ในประเทศใน

กลมอาเซยนจะมอ านาจหนาทรวมไปถงกระบวนการตรวจสอบแบบความปลอดภยของอาคาร ซงหนาทในเชง

ปองกนภยดวย ซงแนวคดในเรองดงกลาวมาจากเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ของประเทศทาง

ตะวนตก เชน สหราชอาณาจกร และสหรฐอเมรกา ซงสอดคลองและสามารถเปรยบเทยบไดกบกระบวนการ

พเศษทมการใชบคคลในการบรการจดการควบปลอดภย

ในการสรปเนอหาการวเคราะหในประเดนเรองกระบวนการพเศษนจะมงเนนทกระบวนการทง 2

ประการขางตนในภาพรวมเปนหลก และทปรกษาจะน าเนอหาเรอง เจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall)

ไปกลาวถงอกครงในมมมองของการก าหนดอ านาจ บทบาท หนาท และความรบผดชอบในการวเคราะห

เปรยบเทยบในประเดนเปรยบเทยบท 6 ทายบทน

1) ราชอาณาจกรไทย

ส าหรบราชอาณาจกรไทยจะมระบบในการขออนญาตกอสรางอาคารเพอส าหรบใชประกอบกจการ

โรงมหรสพ แบงออกเปน 2 ขนตอน คอ ขนตอนแรกเจาของหรอผครอบครองอาคารจะตองด า เนนการขอ

อนญาตกอสรางอาคารตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารกอนโดยขออนญาตตอเจาพนกงานทองถน

หลงจากไดใบอนญาตกอสรางแลวหากเจาของหรอผครอบครองอาคารนนประสงคจะประกอบกจการเปนโรง



มหรสพจะตองด าเนนการขอใบอนญาตใหใชอาคารเปนโรงมหรสพตอ กรมโยธาธ การและผงเมองซงเปน

หนวยงานสวนกลาง ประกอบกบเจาของหรอ ผครอบครองโรงมหรสพตองจดใหมบคคลทเปนผดแลความ

ปลอดภยโดยตองมคณสมบตตามทกฎกระทรวงก าหนด

สวนสถานบรการนนผทเปนเจาของหรอผครอบครองทมความประสงคประกอบกจการสถานบรการ

จะตองขออนญาตกอสรางโดยมขอก าหนดเพอความปลอดภยทเพมขนจากปกต ประกอบกบเจาของหรอผ

ครอบครองสถานบรการตองจดใหมบคคลทเปนผดแลความปลอดภยโดยตองมคณสมบตตามทกฎกระทรวง

ก าหนด นอกจากนนสถานบรการจะตองไดรบความตรวจสอบอาคารจากผตรวจสอบอาคารอยา งสม าเสมอ

ตามกฎกระทรวง

ดงนน จะเหนไดวาประเทศไทยจะมการก าหนดกระบวนการพเศษเพมเตม เพอความปลอดภยส าหรบ

อาคารทประกอบกจการนนไดก าหนดทงในเรองกระบวนการ และในสวนของผตรวจสอบอาคารของโรงสถาน

บรการ และการก าหนดใหมบคคลทมความรเกยวกบการปองกนภยประจ าอยภายในอาคารโรงมหรสพและ

สถานบรการเปน กระบวนการพเศษทมการใชบคคลในการบรการจดการควบปลอดภย แตมไดมการก าหนด

เกยวกบ เจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ทท าหนาทในเรองการบรการจดการความปลอดภยดวย

ซงเจาหนาทดบเพลงของประเทศไทย จะท าหนาทในการดบเพลงเฉพาะหนามไดมหนาทเกยวกบการบรการ

การปองกนภย เหมอนดงแนวคดของเจาพนกงานดบเพลงดานอคคภยของตางประเทศ

2) สหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลาม

แมวาเนการา บรไน ดารสซสลาม จะประกาศใชกฎวาดวยความปลอดภยจากอคคภย (Fire Safety

Order) ค.ศ. 2016 เมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2559 ทผานมา แตกฎดงกลาวเนนหนกไปในเรองการวางกรอบ

อ านาจและกระบวนการบรหารจดการเพอความปลอดภยจากสถานการณอนตรายจากอคคภยมากกวาการ

ก าหนดรายละเอยดทางเทคนคในการปองกนและบรรเทาซงภยจากเหตอคคภย ผนวกกบบรไนและมาเลเซยม

รากฐานในการใชกฎหมายเปนแนวทางเดยวกนทปรกษาจงขออนญาตรวมเปรยบเทยบเปนกลมเดยวกน



เชนเดยวกนกบแนวทางและหลกการในการวเคราะหกฎกระทรวงฉบบท 33 (พ.ศ.2535)ฯ และฉบบท 55

(พ.ศ.2543)ฯ ทผานมา โดยในบทน เจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ของประเทศมาเลเซย และ

ประเทศบรไน นนจะมความเปนสากล และมความเขมขนในการบงคบใชมากนอยไปตามขนาดของหวเมอง

โดยในเรองเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ของประเทศมาเลเซย และประเทศบรไน กระบวนการ

พเศษทมการใชบคคลในการบรการจดการควบปลอดภย ทงในดาน 1. การออกแบบ 2. กอสราง 3. บรการ

จดการอาคาร ครบวงจร โดยกรอบอ านาจหนาทของ Fire Marshall จะเปนมหนาทดเฉพาะความปลอดภย

ของอาคารเปนหลก สวนเรองการออกแบบอาคารมอ านาจใหค าแนะเพอความปลอกภยได

ในเรองการกอสราง เจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) จะมหนาทดแลในเรองระบบปองกน

ภยภายในอาคาร อาท ระบบทเกยวของกบอปกรณปองกนภยในอาคาร เชน ระบบดบเพลง ระบบสปรงเกอร

ระบบเครองสบน าดบเพลง (Fire Pump) ระบบสญญาณเตอนเพลงไหม (Fire Alarm System) โดยมอ านาจ

ในการสมตรวจอปกรณดงกลาว ในดานการบรการจดการอาคาร Fire Marshall มอ านาจออกค าสงในการให

เพมเตมซงอปกรณ หรอสงปดการใชอาคารในกรณพบวาไมปลอดภย หรอสงใหมการซอมหนไฟเพมเตม เปน

ตน

เพราะฉะนนเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) จงเปนเหมอนเครองมอของรฐในการปองกน

และตรวจสอบความปลอดภยของประชาชนทใชสอยอาคาร โดยมอ านาจเขาไปในพนททเปนทสวนบคคลหรอ

เคหะสถานของบคคล และในกรณทมอ านาจในเชงลงโทษหามการฝาฝน ขอก าหนดความปลอดภย เชน จอด

รถในพนททจดไวเพอรถดบเพลง เปนตน


- ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน




ประเทศอนโดนเซยนนทปรกษาไดศกษาจาก Jakarta Fire Code ซงเปนกฎหมายทสามารถน ามา

เปรยบเทยบได โดยในประเทศอนโดนเซยนนจะมประเดนเกยวกบอ านาจในการลงโทษเกยวกบการฝาฝน

ขอบงคบเกยวกบความปลอดภย เชน การเลน Fire Alarm หรอท าลายอปกรณในประเทศอนโดนเซยถอเปน

การฝาฝนกฎหมาย ซงเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) สามารถลงโทษหรอปรบผฝาฝนไดโดย Fire

Marshall ของอนโดนเซยจะเนนไปถงการบรการจดการเพอความปลอดภยเปนสวนใหญ และบงคบใชผสราง

อาคารทกฎหมายก าหนดตองท าแผนฉกเฉน โดยตองมรายละเอยดเกยวกบการอพยพแลวตองวางแผนไปถง

ขนาดตองมการจดเตรยมรถพยาบาลหรอไม ดวยโดยจะตองครอบคมทงหมด และมการวางแผน BCP หรอ

แผนความตอเนองทางธรกจ (Business Continuation Plan) เพอเปนแผนเพอรบรองสถาวะฉกเฉน

จากการศกษาทปรกษาพบวาเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ของประเทศอนโดนเซยจะม

อ านาจในการใชกระบวนการพเศษเพอความปลอดภยมาก โดยสามารถออกค าสงทางปกครองไดทนทเมอเหน

วามความเสยงในการกอใหเกดภยนตรายโดยตรง






สาธารณรฐฟลปปนสก าหนดใหมผตรวจสอบอาคารซงมเปนวชาชพ Fire Safety Inspector ท า

หนาทตรวจการใชอาคาร และ Fire Plan Investigator ท าหนาทตรวจแบบโดยสามารถเรยกโดยรวมคอ เจา

พนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ซงสาธารณรฐฟลปปนสจะก าหนดใหมการตรวจสอบในทกอาคาร

ตงแตกอนกอสรางคอการตรวจแบบ ตรวจขณะกอสราง ตรวจเมอกอสรางแลวเสรจเพอบงคบใชอาคาร และ

ตรวจสม ซงแตกตางกบไทยทกระบวนการตรวจสอบจะอยในอ านาจหนาทของทองถนและกรมโยธาธการและ



ผงเมองเปนสวนใหญ และผงเมองเทานนสวนสาธารณรฐฟลปปนสจะก าหนดโดยใหอ านาจกบบคคลผเปน

วชาชพ Fire Marshall ท าหนาทในการตรวจสอบความปลอดภยของตลอดกระบวนการ


โดยตามกระบวนการกอสรางอาคารของสาธารณรฐสงคโปรมการแบงเปน 2 กรณ คอ กระบวนการ

ขออนญาต และระบวนการตรวจสอบอาคารทกป ซงจะมเรองของการท าแผนอพยพ (Fire Safety Report)

โดยตองท าโดยผมคณสมบตตามทกฎหมายก าหนด (Qualified Person) โดยบคคลดงกลาวมหนาทจะตอง

พจารณาอาคารใดเขาขายตองท าแผนอพยพ (Fire Safety Report) ซงอาคารทสวนใหญจะเปนอาคารสง

อาคารใหญพเศษ และอาคารทชมนมคน (Assembly) โดยในรายละเอยดของรายงาน ตองมหวขอดงตอไปน

เปนอยางนอย

รายงานเรองระบบการปองกนเพลงและความปลอดภยของผใชงานจะตองประกอบไปดวยหวขอ

ดงตอไปน (ผมหนาทรบผดชอบตอรายงานนสามารถปรบแตงหรอเพมเตมเนอหาใหสอดคลองกบการน าเสนอ

ได)

A - รายละเอยดของโครงการ

B - การออกแบบการปองกนเพลงไหม

C - การเขาถงของรถดบเพลง

D - วธการออกจากอาคาร

E - การปองกนไฟของโครงสราง

F - การควบคมและระบายควนหรอสารพษ

G - ระบบดบเพลง

H - ระบบแจงเตอนเหตเพลงไหม



I - ระบบส ารองไฟฉกเฉน

J - ระบบแสงสวางฉกเฉน

L - ระบบสอสารเมอเกดเหตฉกเฉน

M - การควบคมลฟตดบเพลง

N - พนทเสยงเพลงไหม

O - การจ าลองสถานการณเพลงไหม

P - การจดการระบบปองกนเพลงไหม

Q - ขอสรป

โดยรายงานขางตนตองเปนรายงานสาธารณะททกคนสามารถขอตรวจดได ซงทปรกษาขอเสนอให

ศกษาแนวทางการก าหนดหวขอการท ารายงาน (Fire Safety Report) เปนแนวทางในการพฒนารายระบบ

การควบคมอาคารของประเทศไทย


-ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน

2.1.3 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 3: Construction Material

หวใจส าคญของการวเคราะหเปรยบเทยบในหวขอนคอ การออกแบบเพอปองกนเพลงไหม ดวยการ

เลอกใชวสดทมความทนไฟ หรออาจเรยกดวยศพททางเทคนคไดวา “การปองกนอคคภยแบบเชงรบ หรอ การ

ปองกนอคคภยแบบ Passive หรอ Passive Fire Protection (PFP)” ซงหมายถงการปองกนอคคภยโดย

อาศยองคประกอบทางโครงสรางเชงสถาปตยกรรมและวศวกรรมในการปองกนอคคภยและรกษาไวซงความ

ปลอดภยของอาคารจากเหตเพลงไหม การปองกนอคคภยแบบ Passive นน มเปาประสงคในการจ ากดหรอ

หยดซงการลกลามของเพลง โดยอาศยความสามารถในการทนไฟของวสดประกอบอาคาร เชน ผนง พน และ

ประต เปนตน



การปองกนอคคภยแบบ Passive นน มความเกยวของกบงานสถาปตยกรรมและวศวกรรมโดยตรง

ทงน หากวสดนนเกยวของกบสวนทเปนของวสดกรผว (Finishes) จะเปนหนาทของสถาปนกและมณฑนากรท

จะตองรบผดชอบ หากเปนสวนของโครงสราง (Structural Components) จะเกยวของกบงานวศวกรรม

โดยตรง

การออกแบบภายในเพอปองกนเพลงไหมมกจะพจารณาใน 2 ลกษณะ คอ

1. การกนพนท (Compartmentation) เพอจ ากดบรเวณ โดยการใชฉากหรอผนงกน คอ การ

แบงกนและปดลอมพนทตาง ๆ เปนการปองกนการลกลามของไฟ เพอใหมเวลาในการอพยพคนและการเขา

ดบเพลงของเจาหนาทดบเพลง โดยพจารณาตามคณสมบตการกนไฟของวสด ซงนบเปนรายชวโมง เชน การใช

ผนงทนไฟ ฝาเพดานทนไฟ และประตทนไฟทมอตราการทนไฟทเหมาะสม

2.วสดบผว (Finishing) คณสมบตการกนไฟของวสด แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ วสดไมลกตดไฟ

(Noncombustible Material) เปนวสดทจะไมเกดการเผาไหม สนบสนนการเผาไหม หรอปลอยไอทพรอม

จะลกไหม เมอสมผ สกบเปลวไฟหรอความรอน วสดจ า กดการลกตดไฟ (Limited-Combustible

Material) คอตดไฟแตไมมเปลว หรอมเปลวไฟไมนาน ปองกนการลามไฟ และ วสดลกตดไฟ (Combustible

Material) ซงการใชวสดลกตดไฟ จะตองมการจ ากดปจจยทท าใหเกดการลามไฟ (Flame spread factor) ซง

ในแตละประเทศจะมการระบคณสมบตแตกตางกนไป

เมอพจารณารายละเอยดของกฎหมายตาง ๆ แลว สามารถสรปประเดนทสกดไดจากเนอหาในสวน

ของการปองกนอคคภยแบบ Passive จากกฎหมายแหงราชอาณาจกรไทยและประเทศในกลมประชาคน

เศรษฐกจอาเซยนได ดงน




ทปรกษาไดท าการสบคนขอมลกฎหมายและพบเนอหาทเปนประเดนสอดคลองในการน ามา

เปรยบเทยบและวเคราะหในเรองการปองกนอคคภยแบบ Passive โดยอาศยความสามารถในการทนไฟของ

วสด โดยพบวาในกฎกระทรวง ฉบบท 33 ไดใหค าจ ากดความของวสดทนไฟไววา วสดกอสรางทไมเปน

เชอเพลง และ ผนงกนไฟ ทระบใหกอดวยอฐธรรมดาหนาไมนอยกวา 18 เซนตเมตร โดยไมมชองใหควนไฟ

ผานได ระบบทอลมและระบบปรบอากาศ จะตองเปนวสดทไมตดไฟ ทงน วสดทนไฟ กบ วสดตดไฟ ตาม

เนอหากฎกระทรวงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการทง 2 ฉบบมใจความส าคญของความหมายคลายคลง

กน และมลกษณะการก าหนดแบบ Prescriptive-based เปนหลก

2) สหพนธรฐมาเลเซยและ เนการา บรไน ดารสซาลาม

ในสวนของ Assembly จะมการแบงตามจ านวนชน ถามจ านวนชนทมาก คณสมบตการทจะตองม

การกนพนทกตองมากเชนกน ทส าคญคอการกนพนทของเสนทางอพยพ เพราะเปนสวนทตองหอหมเพอปอง

การกนไฟ ทงพน ผนง และฝาเพดาน ประหนงวาเปนทอทคนสามารถอพยพไปไดอยางปลอดภย อกลกษณะ

หนงคอ หากเกดเพลงไหมควรกนพนทใหไหมเพยงดานเดยว ใหเหลอดานทปลอดภยโดยจะนบเปนรายชวโมง

เชน ครงชวโมง หนงชวโมง หรอสองชวโมง เปนตน ซงกฎหมายสหพนธรฐมาเลเซยและ เนการา บรไน ดารส

ซาลามนน ไมมในเรองของการระบรายละเอยดของคณสมบตแบบไทย ยกตวอยางเชน ผนงกนไฟจะตองกอ

ดวยอฐธรรมดาและมความหนาไมนอยกวา 18 เซนตเมตร แตจะลงรายละเอยดเนนไปทเรอง คณสมบต

(Performance) อธบายแนวทางวาผนงทมอตราทนไฟ 2 ชวโมงนนจะตองมลกษณะอยางไร นอกจากนน

สหพนธรฐมาเลเซยและ เนการา บรไน ดารสซาลาม ยงมหลกคดเรองการแบงกนพนท (Compartment)

โดยใชตารางเดยวกบประเทศสงคโปร ดงสรปสาระส าคญไดดงตารางตอไปน



ตาราง 2.4 ตารางระยะเวลาขนต าของการทนไฟ

ลกษณะการใชงาน ขนาดสงสด ระยะเวลาขนต าของการทนไฟ (ชวโมง) ส าหรบองคประกอบของโครงสราง (*) ทเปนสวนของ

มตของความสง

(เมตร)

มตของพนทอาคาร

(ตารางเมตร)

มตของปรมาตร (ลกบาศกเมตร)

ชนเหนอพนดน ชนใตดน

VII พนทชมนมคน 7.5 250 ไมจ ากด 0 1(c) x

7.5 500 ไมจ ากด 1/2 1

15 ไมจ ากด 3,500 (b) 1

28 5,000 14,000 1 1 1/2

ไมจ ากด ไมจ ากด ไมจ ากด 1 1/2 2

ค านยาม

(t) หอง หมายถงพนท ทถกแบงตามลกษณะในยอหนา (2) ของ โดยกฎหมายเลขท 215

(a) ระยะเวลาของการทนไฟครงชวโมง ส าหรบองคประกอบทเปนสวนหนงของชนใตดนทมพนท 50

ตารางเมตร ขนไป

(b) ระยะเวลาของการทนไฟจะลดลงไปครงชวโมงในสวนของชนซงไมไดมการกนพนท ยกเวนเปนสวน

หนงของคานทรองรบพนหรอสวนใดสวนหนงของพน ซงมสวนชวยในการรองรบโครงสรางของ

อาคารโดยรวม

(c) ไมจ าเปนตองใชระบบทมอตราการทนไฟ หากองคประกอบนน ๆ เปนสวนหนงของชนใตดนทมพนท

ไมเกน 50 ตารางเมตร

X หมายถงการท าเครองหมายสงทเปนอาคารแตไมใชหอง ยกเวนวาจะความสมพนธกบวตถประสงค

ของกลม III ดยอหนา 3 (ก) โดยกฎหมายเลขท 142 และยอหนา (1) โดยกฎหมายเลขท 147






สาธารณรฐอนโดนเซย มการเรยกระบบวสดทนไฟตามกฎหมาย ดวยค าวา Passive Fire Protection

System โดยมการก าหนดขนต าสดของการปองกนอคคภย ในรปแบบของตาราง ซงในตารางจะมจะแจกแจง

เปนแตละองคประกอบ โดยแบงตามลกษณะของการใชงาน ขอก าหนดการทนไฟเปนชวโมง คอนขางเขาใจ

งาย ซงแตกตางจากกฎหมายของไทย ทจะระบในลกษณะนยามเชงกวาง เชน ก าหนดวาเปนผนงกนไฟ แต

ไมไดระบวามองคประกอบอะไรบาง สาธารณรฐอนโดนเซยนน นอกจากก าหนดเปนชวโมงการทนไฟแลว จะม

ตวอยางทผานการรบรองจากรฐระบองคประกอบในเชงวสด ดงตวอยางตารางแนบทายน

ตาราง 2.5 อตราการทนไฟของผนง สวนกน ประตกนไฟ และหนาตางกนไฟ ในสวนตาง ๆ ของอาคาร

สวนประกอบ ผนงและสวนกน

(ชวโมง)

ประตกนไฟ

(ชวโมง)

หนาตางกนไฟ (ชวโมง)

ชองลฟต 2 1 1/2 ไมอนญาต

1 1 ไมอนญาต

เสนทางหนไฟแนวตง เชน บนไดหนไฟ ทางหนไฟ และปลองทงขยะ (refuse chutes)

2 1 1/2 ไมอนญาต

1 1 ไมอนญาต

1/2 1/3 ไมอนญาต

ผนงกนไฟ 3 3 ไมอนญาต

2 1 1/2 ไมอนญาต

1 3/4 3/4



สวนประกอบ ผนงและสวนกน

(ชวโมง)

ประตกนไฟ

(ชวโมง)

หนาตางกนไฟ (ชวโมง)

1/2 1/3 1/3

เสนทางหนไฟแนวราบ 2 1 1/2 ไมอนญาต

ทางเดนไปสทางหนไฟ 1 1/3 3/4

1/2 1/3 1/3

แนวกนควน * 1 1/3 3/4

ผนงกนควน 1/2 1/3 1/3






สาธารณรฐฟลปปนสอางองมาตรฐานของ NFPA (National Fire Protection Association) โดยมสวน

ทมการก าหนดวสดตกแตงไวเหมอนกนกบราชอาณาจกรไทย คอ หามมใหใชวสดตกแตงทสามารถตดไฟหรอ

ลามไฟได ในบรเวณพนท/อาคาร ทใชเพอการชมนมคน แตมรายละเอยดระบเพมเตม โดยก าหนดวธการ

ทดสอบการตดไฟและลามไฟเอาไวดวย รวมทงอนญาตใหมการใชสหรอสารทาปองกนการลามไฟลงบนวสด

ตกแตงทไมผานการทดสอบได แตจะตองมการทาผวเพอคงสภาพการทนไฟอยางสม าเสมอมขอก าหนดการใช

วสด ไวอยางละเอยด ไดแก



Pyroxylin Coated Fabric เนอผาทเคลอบสารไพรอกซลน จะใชในพนทชมนมคนได หากมสาร

Nitrocellulose เคลอบไวไมเกนคาทระบ คดเปนกรมตอตารางเมตร และใหมพนทของเนอผาทมการเคลอบ

สารนนจะตองไมเกนคาทระบเปนตารางเมตรตอปรมาตรหองในหนวยลกบาศกเมตร

จอฉายภาพ ผามานเวท ผาระบายตกแตง ตองเปนวสดไมตดเปลวไฟ (Flame-proofed) และผาน

การทดสอบการตดไฟและลามไฟตามทก าหนด

สถานทชมนมคนภายนอกอาคาร ทมการใชอฒจนทร เตนทผาใบ ทใชงานเพอการชมนมของ

สาธารณะชน อฒจนทรทอยในรม ตองเปนไปตามมาตรฐานโครงสรางนเชนกน

ชองเปดตามแนวดงใด ๆ ของพนท/อาคารทใชเพอการชมนมคน ตองออกแบบกอสรางใหไดรบการ

ปองกนไฟ โดยมรายละเอยดเชน บนได ชองลฟต ชองแสง ชองลม Shaft ทเชอมระหวางชน ชองระหวางชน

ตองกนดวยผนงทนไฟ โดยชนลางเปนชนถนน ทสามารถเชอมตอไปถงถนนภายนอก และ มชองเปดทไมมสง

บดบง สงเกตเหนเหตเพลงไหมไดทนท

อาคารทเปนอาคารกอสรางใหมทมความสงไมนอยกวา 4 ชน จะตองมอตราทนไฟอยางนอย 2 ชวโมง

วสดตกแตงพนผวภายในของพนท/อาคารชมนมคนมรายละเอยดดงน

1. Interior Finish หมายถง ผนงภายในอาคารรวมถงผนง Partition เสา ฝาเพดาน ทงแบบ

ตดตายและเคลอนยายได

2. Floor Covering ไมนบรวมวสดผวพน แตถา City/Municipal Fire Marshall ม

ความเหนวา ผวพนม Unusual Hazard จะพจารณาเปน Interior Finish กได

3. Interior Finishing Classification แบงวสดตามคาการลามไฟ เปน คลาส A - E โดยใหม

การทดสอบและใช Test Scaled

4. Method of Test Surface Burning (NFPA) ประกอบไปดวย Fire Retardant Paints

Automatic Sprinklers และ Use of Finishes




สาธารณรฐสงคโปรจะมขอก าหนดการกนพนท (Compartment )โดยแบงตามวตถประสงคของการ

ใชงาน ใกลเคยงกบสหพนธรฐมาเลเซยและ เนการา บรไน ดารสซาลาม โดยจะมการก าหนดระยะเวลาขนต า

ของการทนไฟแยกตามพนท โดยแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ ขอก าหนดส าหรบอาคารชนเดยวและอาคารท

มากกวา 1 ชน

ขอก าหนดของสาธารณรฐสงคโปร ถอวามความละเอยดมากทสด ขอก าหนดทนาสนใจ เชน ขอ

ก าหนดการทนไฟของฝาเพดาน ระบบการทดสอบความทนไฟของโครงสราง เปนตน ซงมสงคโปรทเดยว และ

ไมพบในประเทศอนไมม ทส าคญคอสามารถบงคบใชไดจรง

ตาราง 2.6 ระยะเวลาขนต าของการทนไฟ

สวนท 1 อาคารทมากกวา 1 ชน

ลกษณะ

การใชงาน

ขนาดสงสด ระยะเวลาขนต าของการทนไฟ (ชวโมง) ส าหรบ

องคประกอบของโครงสราง (*) ทเปนสวนของ

มตของความสง(ม.) มตของพนทอาคาร(ตร.ม.) มตของปรมาตร

(ลบ.ม.) ชนเหนอพนดน ชนใตดน

VII พนทชมนมคน

7.5 250 ไมจ ากด 1/2 1(a)

7.5 500 ไมจ ากด 1/2 1

15 ไมจ ากด 3,500 1(b) 1

28 1,000 7,000 1 1 1/2

ไมจ ากด ไมจ ากด 7,000 1 1/2 2

ค านยาม

(a) ระยะเวลาครงชวโมงส าหรบองคประกอบทเปนสวนหนงของชนใตดนชนซงมพนทไมเกน 50 ตารางเมตร

(b) ระยะเวลาของการทนไฟจะลดลงไปครงชวโมงในสวนของชนซงไมไดมการกนพนท ยกเวนเปนสวนหนง

ของคานทรองรบพนหรอสวนใดสวนหนงของพน ซงมสวนชวยในการรองรบโครงสรางของอาคารโดยรวม



ค านยามอน ๆ ทเกยวของในสวนของ Assembly

วสดปองกนการลามไฟ หมายถง วสดส าหรบใชปดรอยตอระหวางวตถ สวนประกอบหรอรอยตอจาก

การกอสรางในอาคาร เพอปองกนและจ ากดการรวซมของควนไฟและเปลวไฟมาตามรอยตอตาง ๆ

ประตปองกนควน หมายถง ประตหรอชดประตทตดตงอยภายในทางเดนในอาคาร เพอปองกนการ

แพรกระจายของควนไฟโดยการลดการน าพาดวยกระแสลม

โถงปองกนควน หมายถง โถงซงอยบรเวณทางเขาของบนไดหนไฟซงจะชวยปองกนหรอลดควนไฟท

จะแพรกระจายเขาไปภายในบนไดหนไฟ ขนาดของโถงกนไฟนนจะตองไมเลกกวา 3 ตารางเมตร

พนทส าหรบเตรยมการดบเพลง/โถงลฟตดบเพลง โถงกนไฟซงเชอมตอกบลฟตดบเพลงและบนได

หนไฟทออกแบบเพอใหนกดบเพลงสามารถใชงานไดเมอเกดเหตฉกเฉน ทงนมใหใชโถงกนไฟเพอการ

อน และจะตองมขนาดไมเลกกวา 6 ตารางเมตร และโถงแตละดานตองกวางไมนอยกวา 2 เมตร

พนทเสยงอนตรายสง หมายถง พนทใด ๆ ทมการใชงาน หรอใชเพอกจกรรมใด กจกรรมหนง

ดงตอไปน:

ก. วตถซงสามารถตดไฟไดเอง ทอณหภมต ากวา 200 องศาเซลเซยส โดยไมตองมประกาย

ไฟหรอแหลงก าเนดไฟ

ข. วตถซงปลดปลอยสารพษ ควนพษ หรอไอของวตถไวไฟ

ค. วตถซงสามารถกอใหเกดการระเบดได

ง. การใชงานทมอนตรายสง ตามมาตรฐานระบบดบเพลงอตโนมตแบบสปรงเกอร

สาธารณรฐสงคโปรเลขท SS CP 52 และ

จ. สสารซงตดไฟงาย และของเหลวทตดไฟได



9) สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามไมม การก าหนดนยามของความเปนมหรสพหรอ Assembly แบบ

เฉพาะเจาะจง การแบงประเภทมลกษณะไมชดเจน ขอก าหนดสวนใหญเนนไปในทางเทคนค ในลกษณะของ

การกนไฟตาง ๆ มาตรฐานการกนไฟอางองตามมาตรฐานยโรป

ตาราง 2.7 การจดหมวดหมการกนไฟ

พนทใชงาน ประเภทการกนไฟ

มาตรฐานการกนไฟไมนอยกวา

จ านวนประตของสวนทกนไวเพอปองกนการลามไฟ

ไมนอยกวา

จ านวนสวนกน เพอปองกนการลามไฟ,

ไมนอยกวา

ผนงกนไฟ 1 REI 150 1 1

2 REI 60 2 2

เพดานกนไฟ 1 EI 45 2 1

2 EI 15 3 2

พนกนไฟ 1 REI 150 1 1

2 REI 60 2 1

3 REI 45 2 1

4 REI 15 3 2

ค านยาม

R (Load Carrying Capacity) ระยะเวลาทโครงสรางจะสามารถรบน าหนกใด ๆ เหมอนสภาวะปกตในกรณ

เกดเหตเพลงไหม

E (Integrity) ระยะเวลาทโครงสรางจะรกษาสภาพความแขงแรงไวไดในกรณถกเพลงหรอไอรอนของเพลงไหม

I (Insulation) ระยะเวลากอนทอณหภมของวสดดานทไมไดรบเพลงหรอไอรอนของเพลงจะสงขน 140 องศา

เซลเซยส



2.1.4 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 4: Fire Protection and Suppression System

โดยทวไปแลว การบรหารระบบจดการเหตฉกเฉนตาง ๆ ภายในอาคารนน ไมสามารถท าไดดวยระบบ

ปองกนแบบตงรบ (Passive Fire Protection หรอ Passive Fire Safety) ไดเพยงอยางเดยว หากแตตองใช

ระบบปองกนแบบแจงเตอนภย (Active Fire Protection หรอ Active Fire Safety) ควบคกนไปดวย ทงน

ระบบ Passive โดยทวไปแลวนน จะเปนการวางแผนตงแตรปแบบการออกแบบอาคารใหมความปลอดภย คอ

การวางผงอาคารใหสามารถปองกนอคคภยไดเมอเกดเหตฉกเฉน หรอการเลอกใชวสดทมอตราการทนไฟตาม

ระดบและขอก าหนดทางกฎหมาย สวนระบบปองกนภยแบบแจงเตอนภยนนในปจจบน มสญญาณการเตอน

แจงเหต มอยหลายรปแบบดวยกน ยกตวอยางเชน อปกรณตรวจจบควน (Smoke Detector) อปกรณ

ตรวจจบความรอน (Heat Detector) อปกรณแจงเหตดวยมอ (Manual Station) และ อปกรณแจงเหตดวย

เสยง (Alarm Bell) ซงทปรกษาไดท าการศกษาระบบปองกนภยแบบแจงเตอนภยในแตละประเทศ และพบ

เนอหาทนาสนใจ ดงน


ขอก าหนดดานงานระบบของไทยนนเปนขอก าหนดทมความเปน สหสาขา (Multi-disciplinary)

กลาวคอ งานระบบนนมความเกยวของกบงานสถาปตยกรรม วศวกรรมงานระบบ วศวกรรมไฟฟา วศวกรรม

โครงสราง และวศวกรรมเครองกลตาง ๆ เชน ในหมวดท 2 ของกฎกระทรวงสถานบรการวาดวยเรองระบบ

ระบายอากาศ ระบบไฟฟาและระบบปองกนเพลงไหม ไดก าหนดใหมวธระบายอากาศทงวธธรรมชาตและวธ

กล โดยมรายละเอยดของการระบายอากาศ (สกดจากตารางท 7 และตารางท 8 จากกฎกระทรวงสถาน

บรการ) ดงแสดงสรปไวในตารางตอไปน



ตาราง 2.8 การระบายอากาศ

ล าดบ สถานท อตราการระบายอากาศไมนอยกวาจ านวนเทาของปรมาตรของหองใน 1 ชวโมง

1 หองน า หองสวมของทพกอาศยหรอส านกงาน 2

2 หองน า หองสวมของอาคารสาธารณะ 4

3 ทจอดรถทอยต ากวาระดบพนดน 4

4 โรงงาน 4

5 โรงมหรสพ 4

6 สถานทจ าหนายอาหารและเครองดม 7

7 ส านกงาน 7

8 หองพกในโรงแรมหรออาคารชด 7

9 หองครวของทพกอาศย 12

10 หองครวของสถานทจ าหนายอาหารและเครองดม 24

11 ลฟตโดยสารและลฟตดบเพลง 30

โดยสถานทอน ๆ ทไมไดมการระบในตาราง ใหใชอตราการระบายอากาศของสถานททมลกษณะ

ใกลเคยงกบอตราทก าหนดไวในตาราง และการน าอากาศภายนอกเขาและการระบายอากาศดวยวธกล ตองไม

กอใหเกดความเดอดรอนแกประชาชนผอยอาศยใกลเคยง

2) สหพนธรฐมาเลเซย และ เนการาบรไน ดารสซาลาม

สหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลามนน มการจดท าตารางขอก าหนดซงระบอยาง

ชดเจน วาพนทประเภทใด จะตองมการตดตงระบบแจงเตอนภย หรอระบบปองกนภยแบบใด ดงแสดง

รายละเอยดในตาราง ดงน



ตาราง 2.9 ตารางแสดงขอก าหนดในการตดตงระบบดบเพลงและระบบไฟฉกเฉน

พนทครอบครองอนตราย ระบบดบเพลงใน Note 2

ระบบแจงเตอนเพลงไหมใน Note 3

ระบบแสงสวางฉกเฉนใน Note 4

VII. อาคารชมนมคน 1. ประเภท Aและ B ซงอย

ต ากวาระดบทางออก … … …

2. เวทซงมสวนแขวนลอยเหนอพนทการแสดง และสวนแขวนลอยทสามารถขยบไดซงอาจจะเปนอปกรณประกอบฉาก การแสดง … … … …

3. พนทอนตราย … … … …

A&G

A&G A, B, C, D, E or F

2 2 -

b b a

โดยในตารางชอง Note 2นน มความหมายของตวอกษรถงประเภทของระบบดบเพลงดงตอไปน

A – ระบบสปรงเกอรอตโนมต (Automatic Sprinklers)

แผนภาพ 2.1 สปรงเกอร



B – ระบบหวกระจายน าดบเพลง (Water Spray System)

แผนภาพ 2.2 หวกระจายน าดบเพลง

C – ระบบโฟมอตราขยายตวสง (High Expansion Foam System)

แผนภาพ 2.3 ระบบโฟมอตราขยายตวสง

D – ระบบดบเพลงกาซคารบอนไดออกไซด (Carbon dioxide System)

แผนภาพ 2.4 ระบบดบเพลงกาซคารบอนไดออกไซด

E- ระบบดบเพลงน ายาเหลวระเหยฮาโลเจน (Approved Halogenated Extinguishing System)

F - ระบบดบเพลงอตโนมตอน ๆ (Other Automatic Extinguishing System)

G – ระบบสายฉดน าดบเพลงแบบสายยางมวนแขง (Hose Reel)



แผนภาพ 2.5 ระบบสายฉดน าดบเพลงแบบสายยางมวนแขง

H – ระบบทอน าดบเพลงรอบนอกอาคาร (Hydrant System)

โดยในตารางชอง Note 3 นน มความหมายของตวอกษรถงประเภทของระบบแจงเหตฉกเฉนดงตอไปน

1. ระบบตรวจจบไฟอตโนมต (Automatic Fire Detectors System)

แผนภาพ 2.6 ระบบตรวจจบไฟอตโนมต

2. ระบบแจงเตอนเหตเพลงไหมแบบใชมอเปด (Manual Electrical Fire Alarm System)

แผนภาพ 2.7 ระบบแจงเตอนเหตเพลงไหมแบบใชมอเปด



3. ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉน (Single Indicator Alarm System)

แผนภาพ 2.8 ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉน

4. ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉนแบบใชมอเปด (Manual Alarm System)

แผนภาพ 2.9 ระบบสญญาณเตอนแจงเหตฉกเฉนแบบใชมอเปด



โดยในตารางชอง Note 4 นน มความหมายของตวอกษรถงประเภทของระบบไฟสญญาณแจงเหตฉกเฉน

ดงตอไปน

ก. จดแสดงสญญาณไฟเฉพาะท (Single Point Units)

แผนภาพ 2.10 จดแสดงสญญาณไฟเฉพาะท

ข. ระบบไฟส ารองฉกเฉน แบบจายไฟจากสวนกลาง (Central Battery)

แผนภาพ 2.11 ระบบไฟส ารองฉกเฉน แบบจายไฟจากสวนกลาง

ค. เครองปนไฟส ารอง (Generators)

ส าหรบสวนระบบไฟส ารองฉกเฉนนน มการระบเปนแบบ Central Battery และ Generators แตท

ปรกษายงไมพบความแตกตางระหวาง Central Battery และ Generators วามความแตกตางกนอยางไร แต

จากการสอบถามใชงานโดยปกตแลว พบวามความนยมในการใช Central Battery มากกวา


- ทปรกษาไมพบขอมลทเกยวของในสวนน




สาธารณรฐอนโดนเซยนน มความคดเหนวาระบบอตโนมต (Automatic) มความส าคญมากกวาแต

ทงนในการตดตงและใชงานกยงตองมตวปดระบบเปนแบบ manual ดวย ดงแสดงรายละเอยดในตาราง 2.10

ตาราง 2.10 ตารางระบบตรวจจบและแจงเหตฉกเฉน แบงประเภทดวยการใชงาน จ านวนและพนทของอาคาร

ประเภทของอาคาร

ลกษณะการใชงานอาคาร

จ านวนชน

ขนาดพนททนอยทสด/ชน (m2)

ระบบตรวจจบและแจงเหตฉกเฉน

อาคารสาธารณะ

ประชมกจกรรมทางศาสนาการศกษาและวฒนธรรม

1 400 M

2-4 200 M

>4 Per Standard O

M = ระบบ Manual

S = ระบบตรวจจบควนไฟ (single station smoke detector)

O = ระบบ Automatic


สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวนนมการก าหนดการใชระบบปองกนอคคภยในอาคารควบคม

ตามความเหมาะสมกบเปาหมายการใชของอาคารและลกษณะเฉพาะของวสดเชอเพลง โดยประเภทของระบบ

ปองกนอคคภยทท าในปจจบนสามารถยกตวอยางได เชน ถงดบเพลงแบบถอหรอแบบเคลอนยายได และ

ระบบดบเพลงดวยน าแบบสายฉด ระบบหวฉดน าดบเพลงแบบอตโนมต


สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมานน มขอก าหนดโดยเฉพาะ ส าหรบโรงละคร โรงภาพยนตร โดย

จะตองท าการตดตงระบบ Auto Sprinkler ในกรณท อาคารนนมพนทเกน 1,000 ตารางเมตร หรอมจ านวน



ผใชงานมากกวา 300 คน โดยมทางออกอยคนละชนกบเสนทางอพยพ และในอาคารนน มหลายโรงภาพยนตร

อยดวยกน


สาธารณรฐฟลปปนสนนมการอางองขอก าหนดตาง ๆ มาจาก NFPA (National Fire Protection

Association) เพอใชในการตรากฎหมาย โดยมแนวคดเชน ถาวสดกรผวภายในอาคาร ( Interior finishes)

คอนขางเปนวสดปดทบและทนไฟ ขอก าหนดของการตดตงสปรงเกอรจะลดลง อยางไรกด หากจ านวนผใชงาน

มมากกวา 300 คนขนไป จะตองตดตงระบบแจงเหตฉกเฉนทงแบบ เสยง และ รปแบบการของปาย สญลกษณ

และทส าคญคอ หากเปนสถานบรการจะตองมการตดตงระบบสปรงเกอรในทกกรณ


สาธารณรฐสงคโปรนนมขอก าหนดใหในสถานบรการจะตองตดตง Visual Alarm ซงแสงไฟทใชนน

จะตองมความเขมและสวางพอทผใชงานจะเหนถงความแตกตางไดอยางชดเจน และในโรงภาพยนตรระบบ

แจงเหตฉกเฉนจะตองมระบบการเตอนภยทสามารถเปดไดดวยมอ ตดตงในพนทพกคอยและหองฉาย

ภาพยนตร โดยเมอเกดเหตฉกเฉนและเปดระบบแจงเตอนภยแลวนน จะตองมการแจงเตอนไปยงสถาน

ดบเพลงทอยในพนททนท และสงคโปรยงมตารางซงระบขอก าหนดในการตดตงระบบแจงเตอนเหตฉกเฉนตาม

ประเภทการใชงานอาคาร ดงแสดงในตารางท 6.3

ตาราง 2.11 (6.3) ขอก าหนดในการตดตงระบบเตอนเพลงไหมตามประเภทการใชงาน ความสงและขนาดของอาคาร

A B C

ประเภทของอาคาร และ จ านวนชนของอาคาร

พนทรวมอาคาร (ตอชน ในหนวย ตารางเมตร) หากเกนวาก าหนดตองจดใหมสญญาเตอนเพลง

ไหม ประเภทของสญญาณ

VII อาคารชมนมคน

(i) ประเภททพกซงอ านวยความสะดวก เชน โรงแรม บานพก อาคารชดพกอาศย โรงแรม หอพก

a - อาคารชนเดยว มก (ม)



A B C

ประเภทของอาคาร และ จ านวนชนของอาคาร

พนทรวมอาคาร (ตอชน ในหนวย ตารางเมตร) หากเกนวาก าหนดตองจดใหมสญญาเตอนเพลง

ไหม ประเภทของสญญาณ

b - อาคารสง 2 - 4 ชน มก (ว)

c - อาคารสง 4 ชนขนไป มก (ม)

(ii) ทพกทวไป

a - อาคารชนเดยว 400* (ม)

b - อาคารสง 2 - 4 ชน 200+- (ม)

c - อาคารสง 4 ชนขนไป มก (ว)

*อาคารชนเดยวทมพนทนอยกวาทระบไวไมจ าเปนตองตดตงสญญาเตอนเพลงไหม เวนแตพนกงานเจาหนาททเกยวของจะระบใหเปนอยางอน

**พนทโดยรวมตอชนมากเกนกวาทระบในขอ CI.6.3.1

มก = ตองจดใหมซงสญญาณเตอนเพลงไหม โดยไมเกยวของกบขนาดพนทรวมของอาคาร

(ม) = สญญาเตอนเพลงไหมแบบควบคมดวยมอ

(ว) = สญญาณเตอนเพลงไหมแบบอตโนมต + แบบควบคมดวยมอ

9) สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

- ทปรกษาไมพบเนอหาในประเดนทเกยวของกบระบบการปองกนอคคภยในสวนน

2.1.5 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 5: Egress System

ระบบการอพยพนน คอสาระส าคญทสดของกฎหมายทเกยวของกบเอกสารการแปหรอสถานทชมนม

คนของประเทศตาง ๆ ในกลมอาเซยนน ซงประเดนอนเปนสาระส าคญของระบบการอพยพนนม 2 ประเดน

ดงน



(1) การค านวณปรมาณผใชงาน (Occupancy Load) ซงเปนสงเชอมโยงกบลกษณะการใชพนทของ

อาคาร

(2) การออกแบบระบบอพยพ (Egress System) ซงมหลกการคอ การเขาถงเสนทางอพยพ การ

เคลอนทในระบบอพยพ และ การออกจากระบบอพยพไปยงพนทปลอดภย โดยสามารถอธบายรายละเอยดได

ดงน

- การเขาถงเสนทางอพยพ (Exit Access) คอ เสนทางทสามารถน าผใชงานอาคารไปยงเสนทาง

อพยพออกนอกอาคารได ซงจะเกยวของตงแตการออกแบบวางผงทางเดน ทางหนไฟ ในจดตาง ๆ

- การเคลอนทในเสนทางอพยพ (Exit System) คอ เมอผใชงานอาคารเขาไปในเสนทางอพยพแลว

จะมการเคลอนทไปในทศทางไหน ทจะน าออกไปสการออกจากระบบอพยพ โดยจะตองมการวาง

เสนทาง หรอการตดตงปายสญลกษณแสดงทางออกในจดตาง ๆ เพอไมใหผใชงานเกดความสบสน

- การออกจากระบบอพยพไปยงพนทปลอดภย (Exit Discharge) คอ การจดการเมอผอพยพไดออก

จากระบบอพยพแลว วาผอพยพนนจะตองไปยงพนทปลอดภย ซงจะตองถกจดเตรยมไวให โดย

การวางแผนในเรองนจะมความเกยวของตอเนองไปยง การวางผงเมองดวย

เมอศกษากฎกระทรวงมหรสพและกฎกระทรวงสถานบรการ และกฎหมายทเกยวของของประเทศใน

กลมอาเซยนแลว สามารถสรปประเดนในเรองระบบการอพยพได ดงน

(1) ราชอาณาจกรไทย

กฎหมายของประเทศไทยนนไมไดก าหนดแนวทางในการค านวณจ านวนประชากร เวนแต

กฎกระทรวงทเกยวของกบ สถานบรการหรอโรงมหรสพ ทมการวางแนวทางใหเปน Performance Based

Design และสามารถท า Simulation ได



การเขาถงเสนทางอพยพ ทไดมการระบไวในกฎกระทรวงนนเนนเนอหาส าคญไปทคณสมบตของ

บนไดหนไฟจะตองท าดวยวสดทนไฟ มความกวางสทธไมนอยกวา 80 เซนตเมตร สงไมนอยกวา 1.90 เมตร

และระยะหางของบนไดหนไฟในอาคารจะตองอยหางกนไมเกน 60 เมตร เมอวดตามแนวทางเดน

การใชเสนทางอพยพ มเนอหาส าคญคอวสดของบนไดหนไฟ ลกษณะของบนไดหนไฟ และขอก าหนด

ของเสนทางทน าไปสทางหนไฟ เชน บนไดหนไฟตองท าดวยวสดทนไฟและไมผกรอน เชน คอนกรตเสรมเหลก

เปนตน มความกวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร ลกนอนกวางไมนอยกวา 22 เซนตเมตร และลกตงสงไมเกน

20 เซนตเมตร มชานพกกวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร และมราวบนไดอยางนอย 1 ดาน และตองมแสงสวาง

ฉกเฉนใหมองเหนชองทางไดขณะเกดเพลงไหม

การออกจากเสนทางอพยพ มเนอหาส าคญอธบายถงลกษณะของทางออกจากอาคาร และพนท

บรเวณหนาทางออกของอาคาร เชน บนไดหนไฟทลงสพนของอาคารนนตองอยในต าแหนงทออกสภายนอกได

โดยสะดวก

(2) สหพนธรฐมาเลเซยและ เนการาบรไน ดารสซาลาม

ประเทศมาเลเซยและบรไนนน มหลกการในเรองการออกแบบระบบการอพยพคอ การใชระยะ

ทางเดนทไกลทสดทอนญาตใหมตามขอก าหนด (Maximum travel distance) เปนตวเลขทใชก าหนดในการ

วางแผนผงอาคาร ความกวางของเสนทางอพยพ โดยเสนทางสทางออกนนจะตองมขนาดไมนอยกวา

700 มลลเมตร รวมถงการใชอตราการปลอยคนออกจากพนทในการก าหนดความกวางของประต เชน อตรา

การเดนทางของผใชอาคารตอหนงชน คดเปน 60 คนตอหนงนาท โดยใชอตรานในการคดการสญจรผานประต

หรอระหวางเสนทางสทางออก และ ใชอตรา 45 คนตอหนงนาท เมอคดการลงบนได และส าหรบ 1 หนวยของ

ทางออกนน จะใชไดกบจ านวนคนไมเกน 100 คน โดยประตทใชกบขอก าหนดนไดนนจะตองเปนประตท

น าไปสทางออกอาคาร ณ ระดบพนดน หรอส าหรบอาคารสงไมเกน 3 ชน หรอ ต ากวาระดบพนดน 1 ชน



โถงบนได หรอ ทางออกลกษณะอนใดทอยนอกเหนอจากขอก าหนดใหใชอตราท 75 คนตอทางออก 1 หนวย

และพนทรวมคนประเภท A (มความจตงแต 1000 คนขนไป) ใหมทางออกแยกจากกน 4 ต าแหนง อยาง

ชดเจน พนทรวมคนประเภท B (มความจตงแต 300 ถง 1000 คน) ใหมทางออกแยกจากกน 4 ต าแหนง อยาง

ชดเจน หากพนทมความจคนเกน 600 คนขนไป ใหมทางออกอยางนอย 3 ต าแหนง และพนทรวมคนประเภท

C (มความจตงแต 100 ถง 300 คน) ใหมทางออกอยางนอย 2 ประเภท ประกอบดวย ประตฉกเฉน หรอบาน

ประตทน าไปสระเบยงทางออก หรอ พนทอนทน าไปสการออกจากอาคาร ในทศทางทตางกน ซงขอก าหนด

ตาง ๆ น สามารถแสดงรายละเอยดไดดงตารางตอไปน

ตาราง 2.12 ตารางขอก าหนดระยะเดนทางประเภทตาง ๆ

ประเภทอาคาร เมอมทางออกอน ๆ

(1) ระยะทางตน (เมตร)

(2) ไมตดตงสปรงเกอร (3) ตดตงสปรงเกอร

I.ทอยอาศย NR NR NR

VI. โรงงาน โรงงานทวไปหรอโรงงานเฉพาะทาง พนทอนตราย อาคารแสดงโครงสราง

15 0

NR

30 22 NR

45

22.5 NR

VII. สถานทชมนมคน NR 45 61

NR หมายความวา ไมมขอก าหนดใหตองท าการตดตง



ตาราง 2.13 (7) การค านวณปรมาณผใชงานและความจของทางหนไฟ

ประเภทอาคาร ปรมาณผใชงาน ตอ ตารางเมตร

ความจของทางหนไฟ จ านวนของคนตอหนงหนวยทางหนไฟ

ประตภายนอก

ทางหนไฟแนว

เสนตรง

ทางหนไฟทางลาด

หลก

ทางหนไฟทางลาด

รอง

บนไดเลอน

บนได

VII. สถานทชมนมคน ไมมทนงตดตาย ทนง ……. พนทยน …...

1.5 สทธ

0.7 สทธ 0.3 สทธ

100 100 100 75 75 75

หมายเหต : หนงหนวยทางหนไฟกวาง 550 มลลเมตร และการค านวณปรมาณผใชงานตอตารางเมตรใน

สดมภท 2 ใหค านวณจากพนทใชงานสทธ (Net)

(3) ราชอาณาจกรกมพชา

- ทปรกษาไมพบขอมลทเกยวของในสวนน

(4) สาธารณรฐอนโดนเซย

สาธารณรฐอนโดนเซยใชหลกการในการวางแผนระบบการอพยพคอ พจารณาตงตนทจ านวน

ประชากร แลวน าตวเลขนน ไปใชก าหนดความกวางของเสนทางอพยพ โดยไมวาในกรณใด ๆ เสนทางทไปส

ทางอพยพนนจะตองไมมขนาดเลกลงซงพจารณาภายใตขอก าหนดดงน

ก. ระยะทางในการอพยพ และ

ข. จ านวนผใชงาน และลกษณะของผอพยพ หรอผใชงานอาคาร และ

ค. ลกษณะการใชงานของอาคาร และ

ง. ความสงอาคาร และ

จ. มาตรการในการอพยพออกจากอาคาร โดยอพยพออกจากอาคารทอยต ากวาชนใตดน



ระบบการอพยพนน จะถกจ าลองดวยคอมพวเตอรเพอน ามาใชเปนหลกการในการออกแบบโดยอนโดนเซยนน

มการก าหนดโทษกบผทใชงานระบบแจงเตอนภยโดยไมมเหตอนจ าเปน รวมถงการท าลายระบบแจงเตอนภย

เอาไวดวย และยงก าหนดใหตองมการท าแผนฉกเฉนส าหรบอาคารสาธารณะ ตามมาตรฐานของ OBS

(หมายถง Fire Marshall ในบรบทของอนโดนเซย) รวมถง Business Continuation Plan ดวย ซงใน หลาย

ประเทศ เปนเพยงขอบงคบของนตบคคล แตในประเทศอนโดนเซยนน บงคบใช เปนกฎหมาย เจาพนกงาน

ดบเพลง และ หนวยงาน OBS จงมอ านาจมาก

(5) สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวนน ในการก าหนดระบบอพยพจะใชวธการค านวณในลกษณะ

Performance based คอก าหนดตวเลขมาใหเลย และใหไปหาวธออกแบบใหไดตวเลขนนมา เชน การก าหนด

จ านวนทางหนไฟ โดยก าหนดใหจ านวนผใชอาคาร นอยกวาหรอเทากบ 500 คน ตองมจ านวนทางหนไฟ 2

ทาง จ านวนผใชอาคาร มากกวา 500 - 1,000 คนตองมจ านวนทางหนไฟ 3 ทางขนไปและหากจ านวนผใช

อาคาร มากกวา 1,000 คน ตองมจ านวนทางหนไฟ 4 ทางขนไป โดยใหความหมายของทางหนไฟเอาไววา ทาง

หนไฟ หมายถง เสนทางหนไฟและประตออกฉกเฉน (ประตหนไฟ) รวมทงจดปลอยคนออกจากอาคาร ทางหน

ไฟตองสามารถตอบสนอง การอพยพผคนทงหมดออกจากอาคาร ภายใน 1 ชวโมง ในเวลาเกดเหตฉกเฉน หรอ

เกดอคคภย ผนงบรเวณทางหนไฟ ตองสามารถสกดกนการลกลามของไฟ อยภายในอาคาร การจดสรรพ นท

ภายในอาคารตอง เอออ านวยใหเกดความปลอดภย ในการอพยพคนในกรณเกดอคคภยและไมสรางสงกดขวาง

แกเสนทางของผใช โดยมรายละเอยดของทางหนไฟคอ เสนทางหนไฟ ตองไมใชสอยหรอเขาไปสประต

ทางออก, ตองปราศจากสงกดขวางทกอยางตามแนวตง, ความสงในเสนทางหนไฟตองมากกวา 2.30 เมตร ขน

ไป ความกวางของทางหนไฟ ขนอยกบ จ านวนคนใชอาคาร ซงความกวางนอยทสดไมเกน 90 ซม. ในกรณม

การลดระดบเพดานลง หรอมอปกรณอนทหยอนลงมาจากเพดาน เชน ดวงไฟ เครองหมายปายสญญาณตาง ๆ

กตองมความสงมากกวา 2 เมตร ขนไป



(6) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา

สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมานน มหลกการในการวางระบบอพยพคอ ยงมจ านวนผใชงานอาคาร

มาก ขนาดของทางหนไฟกจะตองใหญตามขนไป และใหมความสมพนธกน โดยใชระยะทางเดนทไกลทสดท

อนญาตใหมตามขอก าหนด และความกวางของประตมาใชในการก าหนด โดยสามารถแสดงตวอยางไดดง

ตาราง 2.14

ตาราง 2.14 ระยะทางเดนเพอไปเขาสเสนทางการอพยพ

ประเภทการใชงาน

ระยะทางเดนทไกลทสด (ไปกลบทางเดยว)

ระยะทางเดนทไกลทสด (ไปกลบ 2 ทาง)

ระยะทางตน

ไมตด สปรงเกอร

ตดสปรงเกอร


ตดสปรงเกอร ทางเดน


ตดสปรงเกอร

พนทอนตราย 35 65 65 115 50 65

อาคารอตสาหกรรม (โรงงาน โกดง หองเกบของ)

50 80 100 200 50 60

หอพก โรงแรม

50 100 145 245 50 60

รานคา 50 80 145 200 50 65

ส านกงาน 50 100 145 245 50 65

สถานทชมนมคนและลานจอดรถ

50 80 145 200 50 65



ตาราง 2.15 (2.6.6 8) ความกวางของเสนทางอพยพ

ประเภทของการใชงานอาคาร

ชองเปดประต / คน (นว) ความกวางทนอยทสด (ฟต)

ออกสภายนอกทระดบพนดน (นว)

ทางออกอน ๆ & และประตระเบยง

บนได ระเบยงทางลาด

บนได ทางเดน

รานคา 0.2 0.25 0.35 0.2 3.5 3.5

ส านกงาน 0.2 0.25 0.35 0.2 3.5 3.5

สถานทชมนมคนและลานจอดรถ

0.2 0.25 0.35 0.2 3.5 3.5

โรงเรยนและอาคารเพอการศกษา

0.2 0.25 0.35 0.2 3.5 5(a)

ซงเสนทางระบบอพยพนนยงตองเปนไปตามขอก าหนดดานระยะเวลาการทนไฟดวย ดงแสดงใน

ตารางตอไปน

ตาราง 2.16 (5E.3.1.68) ระยะเวลาการทนไฟทนอยทสดทยอมรบได (หนวย นาท)

ประเภทของอาคารและ

สวนประกอบของอาคาร

ชนใตดน ชนระดบพนดนและเหนอขนไป

อาคารสงไมเกน 33 ฟต

อาคารสงกวา 33 ฟต

อาคารสงไมเกน 16.5 ฟต

อาคารสงเกน 65.5 ฟต



อพารทเมนตพกอาศย

90 60 30 60 90 120

บานเดยว 30 30 60

ส านกงาน 90 60 30 60 90 x

รานคาและ 90 60 60 60 90 x



ประเภทของอาคารและ

สวนประกอบของอาคาร

ชนใตดน ชนระดบพนดนและเหนอขนไป

อาคารสงไมเกน 33 ฟต

อาคารสงกวา 33 ฟต





ศนยการคา

โรงภาพยนตร/ โรงละคร

90 60 60 60 90 x

อาคารอตสาหกรรม

120 90 60 90 120 x

โรงเกบของ 120 90 60 90 120 x

อาคารจอดรถ 90 60 30 60 x x

ผนงในอาคาร

ผนงลฟต 90 90 90 90 90 120

ผนงภตตาคาร/ ผนงหองครวในโรงแรม

120 120 120 120 120 120

ผนงอซอมรถ 120 120 120 x x x

ผนงหองเชอม 120 120 120 x x x

ผนงหองซงใชเปนทเกบน ามน

120 120 120 x x x

X หมายความวาไมอนญาต



(7) สาธารณรฐฟลปปนส

สาธารณรฐฟลปปนสมความคลายคลงกบกฎหมายของประเทศสงคโปรในดานหลกการ ในเรองการ

ค านวณเพอใหไดมาซงจ านวนประชากรทใชงานในพนท โดยมการลงรายละเอยดลงไปเชน ทางเดนไปสทางหน

ไฟทใชรวมกนทงอาคาร(ไมเฉพาะแตผใชงานในสวนโรงมหรสพ) จะตองน าจ านวนผใชงานทงอาคารไปค านวณ

รวมกนทงหมด โดยตองคดในกรณทผใชงานทงอาคารมการใชงานทางหนไฟพรอม ๆ กน และมขอก าหนดลง

รายละเอยดเกยวกบระบบการอพยพ วาเมอออกจากอาคารไดแลวจะตองมพนทเปดโลงไมมหลงคาคลมเพอให

ผอพยพไมไปตกคางอยหนาทางออก โดยทางออกหลกจะตองสามารถรองรบจ านวนผอพยพไดมากกวา

ครงหนงของจ านวนผอพยพทงอาคาร รวมถงยงมรายละเอยดในการก าหนดระยะทางเดนทเปนไปตาม

ขอก าหนด ของพนททมระบบสปรงเกอรและพนททไมตดระบบสปรงเกอร และ มสตรค านวณระยะความกวาง

ของทางเดนระหวางทนง และความกวางของทางหนไฟส าหรบโรงมหรสพหรออาคารทมการจดทนงเปนแถว

ดงแสดงในตารางท 2.17

ตาราง 2.17 ตารางสตรค านวณระยะความกวางของทนง

จ านวนทนง ความกวางสทธตอทนง (มลลเมตร)

บนได ทางเดน ทางลาด และ ประต

ไมจ ากด 7.6AB 5.6C

โดยท Factor A = หากความสงของลกตงเกน 178 มม. ใหคณเพมดวย 1+ (ความสงของลกตง - 178/125)

Factor B = หากไมมราวจบใหคณเพมดวย 1.25

Factor C = หากทางลาดมความชนเกน 1:10 ใหคณเพมดวย 1.10



และหากประต หรอบรเวณพนท ซงถกก าหนดใหใชเปนเสนทางอพยพ อปกรณทเปนประตกน

อตโนมตทกชนดตองถกปลดกลอนในทนททเกดเหตฉกเฉน ในสวนของขอก าหนดตาง ๆ ทเกยวของโดยตรง

กบอาคารมหรสพนน ทปรกษาเหนวานาจะเปนการก าหนดมาจากผเชยวชาญในการออกแบบโรงมหรสพ

เนองจากมการลงรายละเอยดมาก

(8) สาธารณรฐสงคโปร

สาธารณรฐสงคโปรมหลกการคดทชดเจนในเรองของการก าหนดจ านวนประชากร โดยมการแจกแจง

รายละเอยดในขอกฎหมายออกมาเปนตารางเพอใชในการออกแบบ แสดงรายละเอยด

ตาราง 2.18 (7.4) จ านวนผใชงานอาคารตอพนท




ลกษณะการใชงานของพนท หมายเหต จ านวนผใชงาน ตอตารางเมตร

ประชาสมพนธ / ทพกแขก 3.0

หองโถง / หองพกคอย 3.0

ทางเดนในอาคาร / ระเบยง มไดใชงานพรอมกน ---

พนทพกคอย / พนทพกส าหรบแขก 3.0

ส านกงาน 10.0

หองขายตว 10.0

โถงทนง ส าหรบสมาชก หรอ 1.5

เวท มไดใชงานพรอมกน ---

พนทหลงเวท 3.0

ทแสดงของวงดนตร 1.5



หองแตงตว 3.0

หองควบคมแสงสวางและงานระบบภาพและเสยง

5.0

หองฉายภาพยนตร 5.0

หองเกบของ 30.0

ภตตาคาร 1.5

โรงอาหาร / รานขายขนม 1.5

ครว 10.0

หองสวม มไดใชงานพรอมกน ---

หองเครอง 30.0

ทางเขาหลงคาเพอการซอมบ ารง ---

สวนบนหลงคา / พนทดาดฟาซงเจาหนาทหรอ

1.5 (ยกเวนพนททอยในภาคผนวก E)

ผใชงานอน

ในอาคารสามารถเขาถงได

หากในอาคารเดยวกนนน มการใชงานทหลากหลายใหยดถอเอามาตรการทใชกบพนททเขมขนกวา

เปนตวตง โดยในประเภทอาคารทพกอาศย และโรงพยาบาล มขอก าหนดพเศษเพมเตมจากขอก าหนดอน ๆ

เชน มการก าหนด area of refuge พนทส าหรบผมปญหาทางกายภาพ หรอการเคลอนไหว ส าหรบอาคารซง

ใชเปนโรงภาพยนตรนน หากมโรงภาพยนตรเชอมตอกนเปนจ านวนหลายโรง ก าหนดใหสามารถใชทางอพยพ

รวมกนได แตขนาดของทางอพยพจะตองไมเลกลง และยงมขอก าหนดรายละเอยดในเรองของทนง เนองจาก

ในโรงภาพยนตรนน อปสรรคในการอพยพทส าคญคอ เกาอทมลกษณะตดตาย เนองจากมผใชงานเปนจ านวน

มากและทางเดนระหวางทนงกจ ากด จงมขอก าหนดเปนรายละเอยดดงแสดงในตารางท 2.19



ตาราง 2.19 (2.8.3 (a)(ii)) จ านวนทนงในแถว

ความกวางของทางเดนทนง

จ านวนทนงทมากทสดตอแถว

มลลเมตร ทางเดนทมทางออกดานเดยว

ทางเดนทมทางออก 2 ดาน

300 - 324 7 14

325 - 349 8 16

350 - 374 9 18

375 - 399 10 20

400 - 424 11 22

425 - 449 24

450 - 474 12 26

475 - 499 28

500 หรอมากกวา ก าหนดโดยระยะเดนทาง


ประเทศเวยดนามนน ระบบในการตรากฎหมายจะใชวธการค านวณในดานความกวางของทางเดน

และแบงประเภทของพนทตามจ านวนผใชงาน เปนส าคญ

3.1.6 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 6: Special Personnel



(1) ราชอาณาจกรไทย

จากเนอหาการวเคราะหสวนหนงในประเดนวเคราะหท 2 ทกลาวแลวขางตนราชอาณาจกรยงมไดม

ไทยหลกการของ Fire Marshall ในเชงบรหารจดการและวางแผนในการปองกนเหตอนตรายเทาทควรและยง

ตองมการวางรากฐานใหวชาชพนอกมาก

(2) สหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลาม

ส าหรบสหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลาม มเจาพนกงานดานอคคภย ( Fire

Marshall) ซงเปนบคลากรพเศษทเกยวของกบการปองกนซงภยในอาคารชมนมคนหรอสถานทชมนมคน โดย

Fire Marshall มบทบาท อ านาจหนาท และความรบผดชอบตาง ๆ ดงน

- มอ านาจในการเขาตรวจอาคาร และสงใหเพม /เปลยน อปกรณตาง ๆ ได

- มอ านาจในการตรวจตอนกอนเปดใช และสมตรวจเมอไดรบการรองเรยนได

- มอ านาจในการสงปดอาคารได หากพบเหตทไมพงประสงคและอาจกอใหเกดภยนตรายตอผใชสอย

อาคารและประชาชน

- มหนาทในการออกแบบ กอสราง บรหารจดการ (Facilities Management)

- มหนาทในการตรวจสอบอาคารดานความปลอดภย ตามขอก าหนดใน Fire Code

- มหนาทในการตรวจสอบระบบ Active System

- มอ านาจเขาไปตรวจสอบในพนทสวนบคคลได

(3) ราชอาณาจกรกมพชา


(4) สาธารณรฐอนโดนเซย

สาธารณรฐอนโดนเซยมเจาพนกงานดานอคคภย (Fire Marshall) ในลกษณะเดยวกนกบสหพนธรฐ

มาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลาม แตมชอยอในภาษาบาฮาซา อนโดนเซย วา OBS ทงนบทบาท



หนาท และแนวทางการด าเนนงานของ OBS มดงน

- OBS ท างานในระดบการวางแผนยทธศาสตรในภาพรวม (Strategic Level) ทอานแบบอาคารได

และสามารถวางแผนได เปนนกยทธศาสตร คดแผนเชอมตอไปในระดบชมชน และระดบเมองเพอ

ความปลอดภยของผใชอาคารและประชาชนได

- ในการท างานนน มสายงานวชาชพตาง ๆ เขามาเกยวของในการท างานดวย

- กฎหมายของสาธารณรฐอนโดนเซยเนนในเชงการปฏบตงาน

- มการบงคบใหท าแผนฉกเฉน

นอกเหนอจากกฎหมายทเกยวของในเรองเจาพนกงานดานอคคภยแลว กฎหมายของสาธารณรฐ

อนโดนเซยยงมความเขมงวดอยางยงในเรองการปองกนเหตอนอาจกอใหเกดอคคภยหรอการอพยพ เชน

ขอก าหนดในการสบบหร โดยก าหนดใหการสบบหรในพนทหามสบมความผด เปนกฎหมายอาญา หรอ การ

จอดรถกดขวางชองทางหนภยหรอพนทภายนอกอาคารทใชในการหนภยเปนความผดทางอาญาดวยเชนกน

(5) สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว


(6) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา


(7) สาธารณรฐฟลปปนส

- มอาชพ Fire Safety Enforcer ท างานเชงยทธศาสตร ตรวจแบบ ตรวจการใชงาน

(8) สาธารณรฐสงคโปร

- คลายคลงกบมาเลเซย แตมขอก าหนดในบทบาทหนาทและคณสมบตทเขมขนกวา

- มการจดท า emergency plan (Fire Safety Report) ท าโดย third party ซงเปนวชาชพ โดยตอง



จดสงรายงาน 2 ครง คอ กอนเปดการใชงาน และหลงเปดใชงานแลว

- เจาของอาคารตองเปดเผยเอกสารรายงานนตอสาธารณชน



3.1.7 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 7: ประเดนอน ๆ (บรเวณหลบภย Area of Refuge)

ในบางประเทศของภมภาคอาเซยน ไดมการก าหนดใหม บรเวณหลบภยส าหรบอาคาร ทใชเพอการอพยพ ซงเปนขอก าหนดทเสรมประสทธภาพและเพมความปลอดภยในการอพยพกรณเกดเหตฉกเฉนหรอเพลงไหมในอาคาร โดยเฉพาะอยางยงในอาคารทตองรองรบการใชงานของผสงอายหรอผพการจ านวนมาก

ส าหรบประเทศทมขอก าหนด เก ยวกบ บรเวณหลบภย ไดแก สงคโปร และ ฟลปปนส โดยมนยามคลายคลงกน (1) ราชอาณาจกรไทย - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (2) สหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลาม - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (3) ราชอาณาจกรกมพชา - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (4) สาธารณรฐอนโดนเซย - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (5) สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (6) สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา



- ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน (7) สาธารณรฐฟลปปนส

บรเวณหลบภย คอ พนทในอาคารเดยวกน ซงมผนงหรอสวนปดกน ซงปองกนไฟและควนได โดยจะตองอยในระดบเดยวกนกบพนทชนนน ๆ หรอ พนทในอกอาคารหนง ซงเชอมตอในระดบเดยวกนมาจากอาคารทมการอพยพ (8) สาธารณรฐสงคโปร

บรเวณหลบภย คอ พนททแยกออกจากสวนอน ๆ ของอาคาร ดวยโครงสรางกนไฟ หรอ พนทในอกอาคารหนง ซงเชอมตอกนและสามารถอพยพเขาถงพนทนนดวยทางเดนภายนอกอาคาร ตามกฎหมายของประเทศสงคโปร ไดระบขอก าหนดตาง ๆ ส าหรบ บรเวณหลบภย ไวคอนขางละเอยด ดงน

การเขาถงบรเวณหลบภย ไมวาบรเวณหลบภยนนจะอยในอาคารเดยวกนแตกนดวยผนงทนไฟ หรอ อยอกอาคารทเชอมตอกนไว การเขาถงบรเวณหลบภย จะตองเขาถงโดยผาน ทางเดนภายนอกอาคาร

บรเวณหลบภย และ การลดจ านวนทางออกฉกเฉน หากพนทในชนใดของอาคารมการเชอมตอเขาถงบรเวณหลบภยในชนนนได ปรมาณความจผใชงานส าหรบทางออกฉกเฉนซงรองรบพนทในชนนน ๆ สามารถลดลงได โดย

o ลดลงเหลอ ½ หากสามารถเขาถงบรเวณหลบภยในชนนนไดอยางนอย 1 แหง o ลดลงเหลอ ⅓ หากสามารถเขาถงบรเวณหลบภยในชนนนไดอยางนอย 2 แหงขนไป

โดยบรเวณหลบภยนน จะตองมลกษณะทงหมด ดงตอไปน บรเวณหลบภยนน มขนาดเพยงพอ เพอรองรบปรมาณความจผใชงานอาคารจากทางออก

ฉกเฉนททดแทนไปในชนนน ๆ เพมเตมจากปรมาณความจของบรเวณหลบภย โดยค านวณพนทรองรบทขนาด 0.3 ตารางเมตรตอคน ยกเวน กรณทอาคารนนเปนอาคารเพอการสาธารณสข ใหค านวณพนทรองรบทมขนาดตามประเภทของอาคาร โดยมขนาดอยท 0.56 - 2.8 ตารางเมตรตอคน ตามแตละประเภทของอาคาร

บรเวณหลบภยนน มบนไดอยางนอย 1 แหง เพอใหสามารถเชอมตอไปยงบนไดหนไฟอน ๆ ของอาคาร หรอ เชอมตอโดยตรงลงไปยงระดบพนดน ซงเปนบรเวณพนทเปดโลงภายนอกอาคาร

บรเวณหลบภยนน จะตองเขาถงโดยทางเดนภายนอก และหอง หรอ พนท ทเปนบรเวณหลบภยจะตองแยกจากทางเดนภายนอกนนดวยผนงซงทนไฟไดอยางนอย 1 ชวโมง



ทางเดนภายนอก ทใชเขาสบรเวณหลบภย จะตองสอดคลองตามขอก าหนดของทางเดนภายนอกทใชส าหรบน าไปสทางออกฉกเฉน ทงระยะความกวางขนต า การเปลยนระดบพน หลงคา การปดลอม ชองเปดระหวางผนง

ประตทางออกฉกเฉนระหวางหองหรอพนททเปนบรเวณหลบภย กบ ทางเดนภายนอกทเขาถงบรเวณหลบภยนน จะตองทนไฟอยางนอย ½ ชวโมง และตดตงระบบปดประตอตโนมต

มทางออกฉกเฉนจากบรเวณหลบภยนน เปนบนไดหนไฟอยางนอย 1 แหงโดยมลกษณะตามขอก าหนดของบนไดหนไฟ

(9) สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม - ทปรกษาไมพบเนอหาในสวนน

2.2 บทสรปของการวเคราะหเปรยบเทยบ กฎกระทรวงโรงมหรสพฯ และกฎกระทรวงสถานบรการฯ

2.2.1 Definition หรอ ค าจ ากดความ ความหมายโดยรวม และขอบเขตการบงคบใชของโรงมหรสพ

และสถานบรการ

เมอพจารณาจากรายละเอยดดงทไดกลาวไปขางตนแลวนน จะเหนไดวากฎหมายของประเทศตาง ๆ

มความเหนไปในทางเดยวกนคอ สงส าคญของกฎหมายทเกยวของกบสถานทชมนมคนนคอ การก าหนดหรอ

ไดมาซง จ านวนของคนทชมนมอยในอาคารหรอสถานทนนเปนส าคญ ประเทศตาง ๆ จงมการวางแนวทางใน

การบรหารจดการและมาตรการ เมอเกดเหตฉกเฉนขน

การไดมาซงจ านวนประชากรทใชงานภายในอาคารจงเปนสงทราชอาณาจกรไทยควรจะพฒนา

แนวทางในการก าหนดหรอค านวณจ านวนประชากรผใชสอยในโรงมหรสพ สถานบรการ และอาคารชมนมคน

ประเภทอน ๆ เพมเตม เพอใหสามารถก าหนดแนวทางในการออกแบบกอสราง การระบคณสมบตของวสด

กอสราง อปกรณประกอบอาคาร ระบบปองกนเพลงไหม และระบบอพยพของอาคารไดอยางมประสทธภาพ

การก าหนดหลกการค านวณจ านวนดงรายละเอยดในตารางท 2 อตราสวนพนทตอคนในแตละ



ประเภทกจการการใชอาคาร อนเปนสวนหนงของขอ 28 หมวด 5 แหงกฎกระทรวงสถานบรการในรปแบบ

ตารางอตราสวนพนทตอคนเปนแนวทางหนงทนาจะน าไปประยกตใชส าหรบการค านวณจ านวนคนส าหรบ

อาคารประเภทตาง ๆ ของราชอาณาจกรไทยดวย เชน โรงมหรสพ อาคารชมนมคนและอาคารอน ๆ ดวย จะ

เปนประโยชนในการพจารณาและก าหนดระบบการอพยพในกรณเกดอบตภยหรอปองกนเหตสดวสยตาง ๆ ได

เปนอยางด แนวทางในการค านวณจ านวนประชากรผใชอาคารตอตารางเมตรจ าแนกการใชงานตาม

รายละเอยดในตาราง 7.4 แหง Singapore Fire Code Chapter 1 กเปนแนวทางทควรจะพจารณาปรบใชได

ในบรบทของไทยเชนเดยวกน

นอกจากนนยงอาจพจารณาการเรยงล าดบบทบญญตของกฎกระทรวงเสยใหมโดยใหความส าคญกบ

การค านวณจ านวนผใชอาคารใหเปนหมวดหมหรอจดไวในล าดบตนกอนในลกษณะ “เงอนไขสภาพแวดลอม

ทางกายภาพ” หรอเหต (Cause) แลวจงระบ ผล (Effect) หรอ “คณสมบตทตองม” ในเรอง ทางหนไฟ วสด

กอสราง ระบบปองกนภย ฯลฯ ตามล าดบไป

3.2.2 Special Process หรอ ขนตอนการขออนญาตหรอขนตอนพเศษตาง ๆ ทเพมเตมจากการขอ

อนญาตหรอการควบคม การตรวจสอบ และการใชอาคารตามปกต

ทปรกษาเหนวาดวยสภาพและบรบทของประเทศไทยยงไมเหมาะส าหรบการสรางระบบ Fire

Marshall โดยทนทในปจจบนแตไทยควรจะศกษาการท างานของระบบการท างานของฝายบรรเทาสาธารณภย

เพอน าขอจ ากด อปสรรคของประเทศอน ๆ เพอน ามาใชในการพฒนากฎหมายใหมความปลอดภยยงขน

เพราะหากฝายบรรเทาสาธารณภยสามารถท างานไดอยางเตมความสามารถกจะสงผลใหเกดความปลอดภยตอ

การใชอาคารโรงมหรสพและสถานบรการไดดยงขน ทงนควรพจารณาแนวทางการพฒนาตอยอดขด

ความสามารถ ความร ขอบเขตอ านาจ และการอบรมพฒนาวชาชพ Fire Marshall โดยใหเจาพนกงานปองกน

และบรรเทาสาธารณภยมโอกาสในการไดรบการพฒนาดงกลาวเปนล าดบแรก เพราะเปนบคลากรทมอย



ประจ าในพนทและมความช านาญและคนเคยกบบรบทของพนทรวมถงรวมถงการเขาถงอาคารสถานท

ตลอดจนทราบถงขอจ ากดทางดานทรพยากรและสภาพแวดลอมเปนอยางด

สวนในเรองขนตอนการขออนญาตหรอขนตอนพเศษตาง ๆ ทเพมเตมจากการขออนญาตหรอการ

ควบคม การตรวจสอบ และการใชอาคารตามปกตนนเหนวาเนองจากโรงมหรสพไดก าหนดขนตอนเพมเตมทผ

เปนเจาของหรอผครอบครองอาคารหากประสงคจะใชอาคารเปนโรงมหรสพจะตองขออนญาตใชจากกรม

โยธาธการและผงเมอง ซงเปนกระบวนการและขนตอนทเพมเตมขนจากเดมเพอเพมความปลอดภย โดยตอง

ไดรบการตรวจสอบคณสมบตของอาคารวาผานมาตรฐานตามกฎกระทรวงหรอไม ทงจะตองจดใหมการท า

ประกนภยตอบคคลทสามดวย

จากการด าเนนการศกษากฎกระทรวงทเกยวของกบสถานบรการและโรงมหรสพในเรองกระบวนการ

พเศษในประเทศกลมอาเซยนแลวพบวาราชอาณาจกรไทยมกระบวนการเฉพาะทมความพเศษและลง

รายละเอยดมากกวาประเทศอน ๆ ซงส าหรบราชอาณาจกรไทยนนการขออนญาตจะมการแบงเปน 2 ขนตอน

คอ ในขนตอนแรกจะเปนการขออนญาตเพอท าการกอสรางอาคาร และขนตอนท 2 คอ การขออนญาตเพอ

เขาใชงานอาคาร ซงทง 2 ขนตอนนมขอก าหนดทแตกตางกนเชน หากภายหลงจากการกอสราง เจาของอาคาร

หรอผครอบครองอาคารนนตองการใชงานอาคารประกอบกจการเปนโรงมหรสพจะตองด าเนนการตาม

ขอก าหนดทเพมเตมเขามาและจะตองมการจดใหมบคคลซงตองเปนผมคณสมบตตามทกฎกระทรวงก าหนดมา

เปนผดแลความปลอดภยของอาคารนน ๆ ตลอดชวงเวลาทเปดท าการ

ในสวนของเอกสารรายงานนน สาธารณรฐสงคโปรไดมการก าหนดใหตองสงรายงานความปลอดภย

หรอ Safety report ในการขออนญาตเพมเตมดวย ซงราชอาณาจกรไทยสามารถน ามาปรบใชเพอเพมความ

เขมขนของเนอหากฎหมายได โดยอาจพจารณาเพมเตมในเรองการท าแผนอพยพอนมรายละเอยดของแผนใน

ประเดนเรอง 1) รายละเอยดของโครงการ 2) การออกแบบการปองกนเพลงไหม 3) การเขาถงของรถดบเพลง

4) วธการออกจากอาคาร 5) การปองกนไฟของโครงสราง 6) การควบคมและระบายควนหรอสารพษ 7) ระบบ



ดบเพลง 8) ระบบแจงเตอนเหตเพล งไหม 9) ระบบส ารองไฟฉกเฉน 10)ระบบแสงสวางฉกเฉน 11)

ระบบสอสารเมอเกดเหตฉกเฉน 12) การควบคมลฟตดบเพลง 13) พนทเสยงเพลงไหม 14) การจ าลอง

สถานการณเพลงไหม 15) การจดการระบบปองกนเพลงไหม และ16) ขอสรป ตามล าดบ

3.2.3 Construction Material หรอ ขอก าหนดดานการกอสรางและวสดทเกยวของกบการทนไฟ

และ 3.24 Fire Protection and Suppression System หรอ ระบบการปองกนเพลงไหม ราชอาณาจกรไทย

สามารถน าหลกการในเรองของการใชระบบผสมผสานกนระหวางระบบแบบ passive และระบบแบบ active

เพอใหเกดประสทธผลดทสดในการปองกนเหตเพลงไหม ราชอาณาจกรไทยนนควรจะตองศกษาและจดท า

ตารางเพอก าหนดประเภทของระบบดบเพลงในแบบตาง ๆ ทเหมาะสมกบประเภทของอาคารและการใชงาน

พนท ดงเชนท ตารางทแยกตามองคประกอบของการกนพนท แบบสาธารณรฐอนโดนเซยหรอสาธารณรฐ

สงคมนยมเวยดนาม หรอแบงตามพนทใชงานแบบสหพนธรฐมาเลเซย และ เนการา บรไน ดารสซาลามและ

พมา รวมถงการศกษาระบบดบเพลงชนดใหม ทมความทนสมยและกอใหเกดผลกระทบตอตวอาคารนอยลง

ในเชงของ Passive แบงเปน

1. คณสมบตทางเคม หรอคณสมบตการกนไฟของวสด

2. การออกแบบ ผออกแบบทางสถาปตยกรรมและวศวกรรม ควรตองเขาใจมาตรฐานการกนไฟในแต

ละพนท เชนในเรองของทางออก 3 แบบ คอ การเขาสเสนทางอพยพ (Exit access) ชองทางการหน (Exit

system) และ สนสดเสนทางอพยพ (Exit discharge) ซงของสาธารณรฐอนโดนเซยเปนตวอยางทดในการแบง

ในเชงองคประกอบ เปน ผนง ประต หนาตาง

ประเทศไทยควรเลอกและศกษาแนวทางของตวเอง ทดทสดคอตองเชอมโยงกบ ลกษณะการใชงาน

อาคาร

เมอพจารณารายละเอยดของกฎหมายของประเทศตาง ๆ ในอาเซยนแลว กฎกระทรวงของไทยควร



ปรบปรงคณสมบตการกนไฟของวสดกอสรางใหครอบคลมมากกวาผนงกออฐธรรมดาหรอผนงเสรมเหลก แต

ควรรวมถงผนงประเภทอน ๆ หลงคา เสา คาน พน เหลกโครงสราง ไมโครงสราง ระบบเตอนภย ระบบไฟ

แสงสวาง ในรปแบบตารางตามแนวทางของสหพนธรฐมาเลเซยและสาธารณรฐส งคโปร เปนตน และควร

พจารณาออกประกาศเพอปรบปรงอปกรณและขอมลเรองในการเตอนภยและปองกนอคคภย หรอภยอน ๆ

เปนระยะเพอใหสอดคลองกบเทคโนโลยทเปลยนไป

3.2.5 Egress System หรอ ระบบการอพยพในกรณเกดเหตฉกเฉน มหลกการทราชอาณาจกรไทย

สามารถน ามาประยกตใชและพฒนาหลกการใหมประสทธภาพมากยงขนนนม 2 ประเดนส าคญ คอ

1) การค านวณปรมาณผใชงาน (Occupancy Load)

การค านวณใหไดมาซงปรมาณผใชงานนนเปนสงเชอมโยงและเปนตวก าหนดลกษณะของขอบงคบ

ทางดานการออกแบบผงอาคาร และการวางผงระบบดบเพลงตาง ๆ เชน ขนาดความกวางของทางหนไฟ ระยะ

การตดตงระบบสปรงเกอร และ ระยะเดนทางทมากทสดทยอมรบได

2) การออกแบบระบบอพยพ (Egress System) ซงมหลกการคอ การเขาถงเสนทางอพยพ(Exit

Access) การเคลอนทในระบบอพยพ (Exit System) และ (Exit Discharge)

การออกจากระบบอพยพไปยงพนทปลอดภย ซงการพฒนาโดยมหลกการส าคญทง 2 ขอนควบคไป

ดวย จะท าใหราชอาณาจกรไทย มความกาวหนาในการบรหารจดการวางแผนตาง ๆ มากขน

แนวทางการเพมเตมระบบอพยพในกรณเกดเหตฉกเฉนอาจพจารณารวมถงการกนแยกสวน

(Compartment) และการออกแบบระบบปายบอกทางทปองกนความสบสน โดยเฉพาะในกรณของโรง

มหรสพทใชทางเดนรอบโรงมหรสพหลาย ๆ โรงรวมกนและเพอใหสามารถเขาส Exit System ทปลอดภยได

อยางรวดเรวและเปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด



3.2.6 Special Personnel หรอ ผไดรบอ านาจ หนาทพเศษ ในกรณเกดเหตฉกเฉน

ในการพฒนาขอกฎหมายของราชอาณาจกรไทยยงตองมการวางรากฐานใหกบวชาชพนอกมาก โดย

สามารถอาศยแนวทางทประเทศขางเคยงมการพฒนาเอาไวแลว เชน การก าหนดต าแหนงเจาพนกงานดาน

อคคภย ซงเปนผมความรในวชาชพเฉพาะ ท าหนาทในระดบการวางแผนยทธศาสตรในภาพรวม รวมถงการ

ออกแบบและวางแผนระบบปฏบตการ การบรหารจดการอาคาร เมอเกดเหตฉกเฉน และระบบปองกนอคคภย

ภายในอาคาร โดยนอกเหนอจากการก าหนดต าแหนงและหนาทของเจาพนกงานดานอคคภยใหชดเจนแลว ยง

ตองใหอ านาจในการควบคมดแล การสงเพมอปกรณปองกนเพลงไหม หรอ สงหยดการใชงานอาคารไดดวย

และนอกเหนอจากนนการก าหนดใหมการจดท า Emergency plan หรอ Fire safety report กเปนแนวทางท

ราชอาณาจกรไทยสามารถน ามาปรบใช เพอเพมความเขมงวดของกฎหมายไดอยางมประสทธภาพ

3.2.7 ประเดนวเคราะห เปรยบเทยบท 7: ประเดนอน ๆ (บรเวณหลบภย Area of Refuge)

ในอาคารทมการรองรบการใชงาน ของผสงอาย ผพการ หรอผทตองการการดแลเปนพเศษ เชน

อาคารดานสาธารณสขตาง ๆ การก าหนดลกษณะของบรเวณหลบภยส าหรบใชเพอการอพยพหนภย กรณเกด

เหตฉกเฉนหรอเพลงไหมของอาคาร จะเปนประโยชนอยางยง เนองจากผใชอาคารดงกลาว มความสามารถใน

การอพยพ ไมเทากบผใชงานอาคารโดยทวไป

การมบรเวณหลบภย เพอใหเปนทพกระหวางการอพยพ ทปองกนจากเพลงไหมและควนไฟไดใน

ระยะเวลาชวงหนง เพอใหสามารถรอรบความชวยเหลอจากเจาหนาทกภยทจะสามารถเขาถงบรเวณหลบภยน

หรอสามารถเชอมตอไปยงทางออกฉกเฉนสภายนอกอาคารไดโดยแยกจากทางหนไฟหลก จะท าใหเกด

ประสทธภาพและความปลอดภยในการอพยพสงมากขน และไมท าใหเกดการกดขวางเสนทางในการอพยพ ซง

ประเทศไทย สามารถเพมเตมขอก าหนด เกยวกบ บรเวณหลบภย ไวในการควบคมอาคารได โดยพจารณาตาม

ความเหมาะสมของประเภทของการใชอาคารตาง ๆ เพอเพมความปลอดภยตอผใชอาคารใหสงมากยงขน



เมอกลาวโดยสรปแลวกฎกระทรวงสถานบรการมความคลายคลงกบกฎกระทรวงโรงมหรสพทเปน

เรองเกยวกบการก าหนดหลกเกณฑเพอความปลอดภยส าหรบอาคารทมการชมนมคนเปนจ านวนมาก โดยม

ความแตกตางกนทวตถประสงคในการประกอบการ ทอาคารซงทมลกษณะเปนโรงมหรสพจะเปนอาคารทเปด

ใหสาธารณชนเขาชมการแสดงเปนกจธระ แตสถานบรการมวตถประสงคในทางการคาทมลกษณะใหบรการ

ใหแกลกคาดวยวธใด ๆ แตอยางไรกตามโดยกฎกระทรวงทงสองมหลกการทคลายคลงกนคอ เจตนารมณทจะ

สรางมาตรฐานความปลอดภยใหเกดขนในอาคารดงกลาว โดยใจความส าคญของการศกษาวเคราะหนคอ

วธการไดมาซงจ านวนประชากรผใชงานภายในอาคาร ไมวาจะเปนในรปแบบขอก าหนด หรอตารางแบง

ประเภทอาคารและจ านวนผใชงาน ซงจ านวนผใชงานอาคารนจะสามารถใชเปนตวก าหนดลกษณะของอาคาร

ไดตงแตสวนการออกแบบแผนผง ไปจนถงงานระบบภายในอาคาร และการออกแบบระบบอพยพ ซงการ

ออกแบบระบบอพยพนกเปนอกหวใจส าคญเชนกน โดยการออกแบบระบบอพยพ จะตองค านงถงการเขาถง

เสนทางอพยพของผใชงานทอยตามสวนตาง ๆ ของอาคาร และเมอเขามาสเสนทางอพยพแลว การเคลอนท

ภายในเสนทางเพอไปสทางออกนนกเปนสงทตองไดรบการวางแผนโดยมหลกเกณฑมาจากจ านวนผใชงาน

อาคาร เชน ความกวางของเสนทางอพยพ หรอความกวางของประตทอยในเสนทางอพยพเพอน าไปสการออก

จากอาคาร เพอไปยงพนทปลอดภยภายนอก ซงจะตองมการเชอมโยงกบบรบทโดยรอบอาคารและมความ

เกยวโยงในระดบผงเมองดวย

Documents

โครงการศึกษา วิเคราะห์ เปรียบ ...office.dpt.go.th/legal/images/pdf/book4.pdfแผนภาพ 1.3 จ ดให พ นท ส