ทบทวนครงเทอมชดก ำลงใจรศ.มำนตย จมปำ

กำรบรรยำยกฎหมำยรฐธรรมนญ ภำคหนง สมยท ๗๐ (ภำคค ำ)วนองคำรท ๑๘ กรกฎำคม พ.ศ.๒๕๖๐ เวลำ ๑๙.๐๐-๑๙.๕๐ น.

ส ำนกอบรมศกษำกฎหมำยแหงเนตบณฑตยสภำ

เสนชย ไมมำตองไปหำมนรำงวล มไวใหคนตงใจ

ขวำกหนำม ทมแทงกอนผำนพนไปโลกนไมมอะไรไดมำงำยดำยใจสหรอเปลำ ไหวไหมบอกมำ

โอกำสของผกลำ ศรทธำไมมทอ (เพลงศรทธำ)

หวขอการบรรยายตามหลกสตรเนตบณฑตไทยสแดง คอ สวนททานภทรศกด บรรยายไปแลว

• สวนท ๑ หลกทวไปของกฎหมำยรฐธรรมนญ

• สวนท ๒ ควำมเปนกฎหมำยสงสดของรฐธรรมนญ กำรควบคมกฎหมำยและกำรรำงกฎหมำยไมใหขดตอรฐธรรมนญ (เอกสทธและควำมคมกน)

• สวนท ๓ คดพเศษตำมรฐธรรมนญ (รอกฎหมำยใหม)

• สวนท ๔ สทธเสรภำพของประชำชนตำมรฐธรรมนญ

จงขอบรรยำยสวนท ๔ กอน แลวปดทำยดวยสวนท ๓

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 2

จดแขงของการเตรยมตวสอบในสวนของวชากฎหมายรฐธรรมนญ

เรองจรง คอ ตวบทรฐธรรมนญ แมนบเลขมาตราแลว ๒๗๙ มาตรา ถอวาเปนจ านวนมาก เมอตองเตรยมตวส าหรบการสอบขอสอบเพยง ๑ ขอ แตหากเรารเรองจรงตอไปวา เนตฯ ไมไดเอาทกมาตรามาออกขอสอบ เพราะรฐธรรมนญทเนตฯ เนนไปทส งทเกดเปนคด ดงนน อยางมาก มาตราทตองดเพอเตรยมตวสอบมไม เกน ๓๐ มาตรา และหากดจรง มาตราเดน ๆ กมอยประมาณ ๙มาตรา

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 3

ตอ

• เรองจรงยงกวาจรง หลายทานทเตรยมตวสอบเนฯ มกนยมตดการเตรยมตวสอบในวชาพเศษทงหลายออก แลวเหลอแตวชาหลก คอ อาญา และแพง เพราะเชอวาวชาพเศษ เนอหามาก ไมคมกบการเตรยมตว วดดวงเอาชวงใกลสอบหากเวลาเหลอคอยด หรอไมทน กเดาเอา อนนเปนความเชอ แตเรองจรง คอ เนอหาของวชาพเศษเยอะจรง แตขอบเขตทออกสอบไมไดเยอะอยางทเขาใจ กลบเปนในทางตรงกนขาม วชาพเศษ เนอหาทเตรยมตวสอบนอย หากเตรยมตวใหด กยอมจะท าขอสอบได โดยไดคะแนนด

• ขอสอบวชากฎหมายรฐธรรมนญปกตจะอยในล าดบขอท ๙ ของการสอบในวนแรก คอ วนสอบกฎหมายอาญา

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 4

วเคราะหไดวา ในทางสถตขอสอบเนตฯ • (๑) โดยหลก เรองการควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญ โดยเฉพาะเรองการ

ควบคมหลงประกาศใช มการออกขอสอบทผานมาจ านวนมาก ตอมาพฒนาออกในเรองเขตอ านาจศาลรฐธรรมนญเกยวกบการขดแยงในอ านาจหนาทระหวางองคก รตามรฐธรรมนญ ตามดวยคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง แลววนกลบมาทเรองการควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญ พรอมกบเสรมดวยเรองหลกความค มกนของสมาชกรฐสภา การฟองคดโดยตรงตอศาลรฐธรรมนญ และคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง (การอทธรณคดจากศาลฎกาแผนกคดอาญาผด ารงต าแหนงทางการเมองฯ ไปยงทประชมใหญศาลฎกา) ตลอดจนการพจารณาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง

• นอกจากนน หากสงเกต จะพบวา นยมออกขอสอบในลกษณะทถามวาศาลยตธ รรม จะตองสงเรองทโตแยงนน ๆ ไปใหศาลรฐธรรมนญหรอไม

• (๒) ขอยกเวน ในชวงหลงรฐประหาร ทมการประกาศใชรฐธรรมนญฉบบชวคราว ขอสอบออกในเรองสทธเสรภาพ คอ หลกความเสมอภาค

มานตย จมปา คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5

แหลงทเปนทมาของการน ามาใชในการออกขอสอบ เรยงจากแหลงทน ามาออกมากไปหานอย ไดแก

• (๑) ค าพพากษาหรอค าสงของศาลฎกาเ กยวกบรฐธรรมนญ รวมไปถงค าพพากษาศาลฎกาของศาลฎกาแผนกคดอาญาผด ารงต าแหนงทางการเมองดวย

• (๒) ค าวนจฉยและค าสงของศาลรฐธรรมนญ• (๓) ตวบทและหลกกฎหมายรฐธรรมนญ เชน เรองสทธเสรภาพโดยเฉพาะในเรองความเสมอภาค ความคมกนของสมาชกรฐสภา

มานตย จมปา คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 6

มาตราส าคญของรฐธรรมนญ ๒๕๖๐ ในการเรยนกฎหมายรฐธรรมนญหลกสตรเนตฯ สกดจากสถตการออกขอสอบ๑. มาตรา ๕ ความเปนกฎหมายสงสดของรฐธรรมนญ

“มาตรา ๕ รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ บทบญญตใดของกฎหมาย กฎหรอขอบงคบ หรอการกระท าใด ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ บทบญญตหรอการกระท านนเปนอนใชบงคบมได

เมอไมมบทบญญตแหงรฐธรรมนญนบงคบแกกรณใด ใหกระท าการนนหรอวนจฉยกรณนนไปตามประเพณการปกครองประเทศไทยในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 7

ขอสงเกต

1. “ใชบงคบมได” ยงกวา “โมฆะ” เพราะใชบงคบมได คอ ไมเคยเกดสงนนขนมากอนเลย ในขณะท “โมฆะ” สงนนเกด แตเสยเปลา เชน นตกรรมทตกเปนโมฆะ เพราะมวตถประสงคขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน นตกรรมนนเกด แตเมอมวตถประสงคขดตอความสงบเรยบรอยฯ กตกเปนอนเสยเปลา

2. มาตรานส าคญ เพราะเปนการก าหนดความเปนกฎหมายสงสดของรฐธรรมนญ และก าหนดผลกรณทกฎหมาย กฎอนใดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญวา “ใชบงคบมได”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 8

ตอ๒. การควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญกอนประกาศใช

“มาตรา ๑๔๘ กอนทนายกรฐมนตรจะน ารางพระราชบญญตใดขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตามมาตรา ๘๑

(๑) หากสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภารวมกนมจ านวนไมนอยกวาหนงในสบของจ านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา เหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ หรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ใหเสนอความเหนตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา หรอประธานรฐสภา แลวแตกรณ แลวใหประธานแหงสภาทไดรบความเหนดงกลาวสงความเหนนนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหนายกรฐมนตรทราบโดยไมชกชา

(๒) หากนายกรฐมนตรเหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ใหสงความเหนเชนวานนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภาทราบโดยไมชกชา”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 9

ตอ

ในระหวางการพจารณาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ นายกรฐมนตรจะน า รางพระราชบญญตดงกลาวข นทล เก ลาทลกระหมอมถวายเ พ อพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยมได

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ และขอความดงกลาวเปนสาระส าคญใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ แตมใชกรณตามวรรคสาม ใหขอความทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญนนเปนอนตกไป และใหนายกรฐมนตรด าเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 10

ขอสงเกต

1. ตองเปนการโตแยงวา รางพระราชบญญต “มขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ” หรอ “ตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ” กลาวอกนยหนง คอ โตแยงไดทงเรองเนอหาขดรฐธรรมนญ และกระบวนการตราขดรฐธรรมนญ ซงตางจากการควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญหลงประกาศใช ทตรวจสอบไดเฉพาะในเรองเนอหาขดรฐธรรมนญเทานน

2. ในเรองกระบวนการตราขดรฐธรรมนญทมโอกาสเกดขนได คอ กรณทรางพระราชบญญตผานความเหนชอบของสภาผแทนราษฎรเขาสการพจารณาของวฒสภา แลววฒสภามการแกไข ซงรฐธรรมนญก าหนดใหตองยอนเรองมาใหสภาผแทนราษฎรพจารณาอกครง แตหากไมมการยอนเรองมาใหสภาผแทนพจารณา กลบน ารางพระราชบญญตทวฒสภาแกไขเพมเตมขนทลเกลาฯ หรอกรณทจ านวนองคประชมของสภาไมครบในการพจารณารางพระราชบญญต (เกดขนจ านวนมากในสมยสภานตบญญตแหงชาตชดกอน)

3. กรณในระหวางการพจารณารางกฎหมายของรฐสภา หากสมาชกรฐสภาเหนวาเนอหาของรางกฎหมายขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ จะเสนอเรองใหศาลรฐธรรมนญพจารณาไมได ตองใชวธการลงมตในสภาเพอแกไขมาตราหรอเนอหาสวนทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ตอเมอรฐสภาพจารณารางกฎหมายแลวเสรจจงจะโตแยงเพอใหเสนอเรองสการพจารณาของศาลรฐธรรมนญไดมานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 11

๓. การควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญหลงประกาศใช กรณการพจารณาคดในศาล

“มาตรา ๒๑๒ ในการทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายบงคบแกคดใด ถาศาลเหนเองหรอคความโตแยงพรอมดวยเหตผลวาบทบญญตแหงกฎหมายนนตองดวยมาตรา ๕ และยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนน ใหศาลสงความเหนเชนวานนตอศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย ในระหวางนน ใหศาลด าเนนการพจารณาตอไปไดแตใหรอการพพากษาคดไวชวคราวจนกวาจะมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ

ในกรณทศาลรฐธรรมนญเหนวาค าโตแยงของคความตามวรรคหนง ไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ศาลรฐธรรมนญจะไมรบเรองดงกลาวไวพจารณากได

ค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหใชไดในคดทงปวง แตไมกระทบต อค าพพากษาของศาลอนถงทสดแลว เวนแตในคดอาญาใหถอวาผซง เคยถกศาลพพากษาวากระท าความผดตามบทบญญตแหงกฎหมายทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาไมชอบดวยมาตรา ๕ นน เปนผไมเคยกระท าความผดดงกลาวหรอถาผนนยงรบโทษอยกใหปลอยตวไป แตทงนไมกอใหเกดสทธทจะเรยกรองคาชดเชยหรอคาเสยหายใด ๆ”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 12

หลกเกณฑในการเสนอเรองใหศาลรฐธรรมนญตรวจสอบความชอบดวยรฐธรรมนญของกฎหมายทประกาศใชแลวตามมาตรา ๒๑๒มดงน(๑) ตองเปนการโตแยงวาบทบญญตแหงกฎหมายนนขดตอรฐธรรมนญ(๒) บทบญญตแหงกฎหมายทโตแยงนนตองเปนบทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบแกคดนน(๓) ศาลเหนเองหรอคความโตแยง(๔) บทบญญตแหงกฎหมายทโตแยงนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ตามมาตรา ๕ (๕) ยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวของกบบทบญญตนน

อนง ในมาตรา ๒๑๒ นค าวา “ศาล” หมายถง ศาลยตธรรม ศาลปกครอง และศาลทหาร

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 13

๔. การควบคมกฎหมายมใหขดรฐธรรมนญหลงประกาศใช กรณเสนอเรองใหผตรวจการแผนดนเพอพจารณาสงเรองตอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย

มาตรา ๒๓๑ ในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๒๓๐ ผตรวจการแผนดนอาจเสนอเรองตอศาลรฐธรรมนญหรอศาลปกครองไดเมอเหนวามกรณ ดงตอไปน

(๑) บทบญญตแหงกฎหมายใดมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ และใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

(๒) กฎ ค าสง หรอการกระท าอนใดของหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ มปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครองและใหศาลปกครองพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 14

ขอสงเกต

1. “กฎหมาย” ตางจาก “กฎ ค าสง ฯลฯ” เพราะแยกเขยนคนละอนมาตรา

2. “กฎหมาย” (เรยกกนทวไปวา “กฎหมายทตราขนโดยอ านาจนตบญญต” , “กฎหมายในความหมายของรฐธรรมนญ ” ) ไ ดแก พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ พระราชบญญต พระราชก าหนด และกฎหมายอนทเทยบเทา (เชน ประกาศคณะปฏวต)

3. “กฎ” ไดแก พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ระเบยบ ขอบงคบ ฯลฯ ทออกโดยหนวยงานรฐ (นยามตาม พรบ.วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.๒๕๓๙)

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 15

๕. การควบคมการกระท าไมใหขดรฐธรรมนญ ยนตรง

“มาตรา ๒๑๓ บคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญคมครองไวมสทธยนค ารองตอศาลรฐธรรมนญเพอมค าวนจฉยวาการกระท านนขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 16

มานตย จมปา คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 17

หลก มาตรา ๕

กฎหมายทประกาศใชแลว

ราง พ.ร.บ.

มาตรา ๒๓๑ผตรวจการแผนดน

มาตรา ๒๑๒ศาล

ศาลรฐธรรมนญ

ศาลปกครอง

กฎหมายในความหมายของรฐธรรมนญ

กฎหมาย

อน(กฎ)

มาตรา ๑๔๘

มาตรา ๒๑๓บคคล (การกระท า)

๖. การด าเนนคดอาญากบผด ารงต าแหนงทางการเมอง

มาตรา ๑๙๕ ใหมแผนกคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมองในศาลฎกา โดยองคคณะผพพากษาประกอบดวยผพพากษาในศาลฎกาซงด ารงต าแหนงไมต ากวาผพพากษาศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยด ารงต าแหนงไมต ากวาผพพากษาศาลฎกา ซงไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาจ านวนไมนอยกวาหาคนแตไมเกนเกาคนตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพ จารณาคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง โดยใหเลอกเปนรายคด

ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองมอ านาจพจารณาพพากษาคดตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 18

ตอวธพจารณาคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบ

รฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองค าพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมอง ใหอทธรณตอท

ประชมใหญศาลฎกาไดภายในสามสบวนนบแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมองมค าพพากษา

การวนจฉยอทธรณของทประชมใหญศาลฎกาตามวรรคส ใหด าเนนการโดยองคคณะของศาลฎกาซงประกอบดวยผพพากษาในศาลฎกาซงด ารงต าแหนงไมต ากวาผพพากษาหวหนาคณะในศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยด ารงต าแหนงไมต ากวาผพพากษาหวหนาคณะในศาลฎกาซงไมเคยพจารณาคดนนมากอน และไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาจ านวนเกาคน โดยใหเลอกเปนรายคดและเมอองคคณะของศาลฎกาดงกลาวไดวนจฉยแลว ใหถอวาค าวนจฉยนนเปนค าวนจฉยอทธรณของทประชมใหญศาลฎกา

ในกรณทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองมค าพพากษาใหผ ใดพนจากต าแหนง หรอค าพพากษานนมผลใหผใดพนจากต าแหนง ไมวาจะมการอทธรณตามวรรคสหรอไม ใหผนนพนจากต าแหนงตงแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองมค าพพากษา

หลกเกณฑและวธการอทธรณตามวรรคส และการพจารณาวนจฉยอทธรณตามวรรคหา ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมอง

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 19

๗. การสงเรองของ ป.ป.ช. กรณผด ารงต าแหนงร ารวยผดปกต ทจรตตอหนาท หรอจงใจปฏบตหนาทหรอใชอ านาจขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมาย หรอฝา

ฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง

มาตรา ๒๓๕ ภายใตบงคบมาตรา ๒๓๖ ในกรณทมเหตอนควรสงสยหรอมการกลาวหาวาผด ารงต าแหนงทางการเมองเฉพาะทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ หรอผ วาการตรวจเงนแผนดนผ ใดมพฤตการณตามมาตรา ๒๓๔ (๑) ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไตสวนขอเทจจรง และหากมมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของกรรมการท งหมดเทาทมอยเหนวาผ นนมพฤตการณหรอกระท าความผดตามทไตสวนใหด าเนนการดงตอไปน

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 20

ตอ

(๑) ถาเปนกรณฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง ใหเสนอเรองตอศาลฎกาเพอวนจฉย ทงน ใหน าความในมาตรา ๒๒๖ วรรคเจด มาใชบงคบแกการพจารณาพพากษาของศาลฎกาโดยอนโลม

(๒) กรณอนนอกจาก (๑) ใหสงส านวนการไตสวนไปยงอยการสงสดเพอด าเนนการฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมอง หรอด าเนนการอนตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

การไตสวนขอเทจจรงและมมตตามวรรคหนง คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตตองด าเนนการใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนดไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 21

ตอ

เมอศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองประทบรบฟองใหผ ถกกลาวหาหยดปฏบตหนาทจนกวาจะมค าพพากษา เวนแตศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองจะมค าสงเปนอยางอน ในกรณทศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผ ด ารงต าแหนงทางการเมองมค าพพากษาวาผ ถกกลาวหามพฤตการณหรอกระท าความผดตามทถกกลาวหา แลวแตกรณ ใหผ ตองค าพพากษานนพนจากต าแหนงนบแตวนหยดปฏบตหนาท และใหเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงของผนนและจะเพกถอนสทธเลอกตงมก าหนดเวลาไมเกนสบปดวยหรอไมกได

ผ ใดถกเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงไมวาในกรณใด ผนนไมมสทธสมครรบเลอกตงหรอสมครรบเลอกเปนสมาชกสภาผ แทนราษฎร สมาชกวฒสภา สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนตลอดไป และไมมสทธด ารงต าแหนงทางการเมองใด ๆ

ในกรณทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมองพพากษาวาผถกกลาวหามความผดฐานร ารวยผดปกตหรอทจรตตอหนาท ใหรบทรพยสน ทผนนไดมาจากการกระท าความผด รวมทงบรรดาทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไดมาแทนทรพยสนนนตกเปนของแผนดน

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 22

ตอ

การพจารณาของศาลฎกาและศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง ใหน าส านวนการไตสวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนหลกในการพจารณา และเพอประโยชนแหงความยตธรรม ใหศาลมอ านาจไตสวนขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตมได

ใหน ามาตรานมาใชบงคบแกกรณทบคคลตามมาตรา ๒๓๔ (๓) จงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน หรอจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนหรอหนสนอนเปนเทจหรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ และมพฤตการณอนควรเชอไดวามเจตนาไมแสดงทมาแหงทรพยสนหรอหนสนนนดวยโดยอนโลม

ปล.ตองรอพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง พ.ศ. .... (พ.ศ.๒๕๖๐) ทเสรจสนจากสภานตบญญตแหงชาตแลว

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 23

๘.เอกสทธของสมาชกสภา

“มาตรา ๑๒๔ ในทประชมสภาผแทนราษฎร ทประชมวฒสภา หรอทประชมรวมกนของรฐสภา สมาชกผใดจะกลาวถอยค าใดในทางแถลงขอเทจจรง แสดงความคดเหนหรอออกเสยงลงคะแนนยอมเปนเอกสทธโดยเดดขาด ผใดจะน าไปเปนเหตฟองรองวากลาวสมาชกผนนในทางใด ๆ มได

เอกสทธตามวรรคหนงไมคมครองสมาชกผกลาวถอยค าในการประชมทมการถายทอดทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศนหรอทางอนใด หากถอยค าทกลาวในทประชมไปปรากฏนอกบรเวณรฐสภาและการกลาวถอยค านนมลกษณะเปนความผดทางอาญาหรอละเมดสทธในทางแพงตอบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานน

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 24

ตอ

ในกรณตามวรรคสอง ถาสมาชกกลาวถอยค าใดทอาจเปนเหตใหบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานนไดรบความเสยหาย ใหประธานแหงสภานนจดใหมการโฆษณาค าชแจงตามทบคคลนนรองขอตามวธการและภายในระยะเวลาทก าหนดในขอบงคบการประชมของสภานน ทงน โดยไมกระทบตอสทธของบคคลในการฟองคดตอศาล

เอกสทธทบญญตไวในมาตราน ยอมค มครองไปถงผ พมพและผโฆษณารายงานการประชมตามขอบงคบของสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอรฐสภา แลวแตกรณ และคมครองไปถงบคคลซงประธานในทประชมอนญาตใหแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในทประชม ตลอดจนผ ด าเนนการถายทอดการประชมสภาทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศนหรอทางอนใดซงไดรบอนญาตจากประธานแหงสภานนดวยโดยอนโลม”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 25

๙.ความคมกนของสมาชกสภา

“มาตรา ๑๒๕ ในระหวางสมยประชม หามมใหจบ คมขง หรอหมายเรยกตวสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาไปท าการสอบสวนในฐานะทสมาชกผนนเปนผ ตองหาในคดอาญา เวนแตจะไดรบอนญาตจากสภาทผนนเปนสมาชก หรอเปนการจบในขณะกระท าความผด

ในกรณทมการจบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในขณะกระท าความผด ใหรายงานไปยงประธานแหงสภาทผ นนเปนสมาชกโดยพลน และเพอประโยชนในการประชมสภา ประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกอาจสงใหปลอยผถกจบเพอใหมาประชมสภาได

ถาสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาถกคมขงในระหวางสอบสวนหรอพจารณาอยกอนสมยประชม เมอถงสมยประชม พนกงานสอบสวนหรอศาล แลวแตกรณ ตองสงปลอยทนทถาประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกไดรองขอ โดยศาลจะสงใหมประกนหรอมประกนและหลกประกนดวยหรอไมกได

ในกรณทมการฟองสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในคดอาญา ไมวาจะไดฟองนอกหรอในสมยประชม ศาลจะพจารณาคดนนในระหวางสมยประชมกได แตตองไมเปนการขดขวางตอการทสมาชกผนนจะมาประชมสภา”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 26

แบบทดสอบครงทาง

พนกงานอยการจงหวดพระนครศรอยธยาเปนโจทกในคดอาญา หมายเลขด าท ๒๒๖๐/๒๕๖๐ ฟองนายสมชาย ศกดเกต เปนจ าเลยตอศาลจงหวดพระนครศรอยธยา ขอหาฝาฝน ค าสงผวาราชการจงหวดซงไดรบมอบอ านาจจากนายกรฐมนตร เรอง ระงบการเพาะเลยงกงกลาด า เพอรกษาคณภาพสงแวดลอม

จ าเลยใหการปฏเสธสรปไดวา ไมไดเลยงก งกลาด าในระบบความเคมต า ผวาราชการจงหวดพระนครศรอยธยาออกค าสง ท ๑๖๔๙/๒๕๖๐ เกนอ านาจของค าสงนายก รฐมนตร ท ๒/๒๕๔๑ เพราะค าสงจงหวดพระนครศรอยธยา ระบใหระงบการเพาะเลยงก งกลาด าในพนทจงหวดพระนครศรอยธยาโดยเดดขาด จงไมชอบดวยกฎหมาย ใชบงคบกบจ าเลยมได ทงค าสงนายกรฐมนตร ท ๒/๒๕๔๑ ไมชอบดวยพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๙

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 27

ตอ

เนองจากการหามเพาะเลยงก งทกระบบเปนการลดรอนสทธของผ เลยงก งทมการจดการทด สวนกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมมความมงหมายใหมการรกษาสงแวดลอม การใชกฎหมายด าเนนการกบผ ทมไดกออนตรายตอสงแวดลอม จงไม ชอบดวยกฎหมาย ดงน น ค าส งนายก รฐมนตรและค าสงจงหว ดพระนครศรอยธยาดงกลาว จงขดตอรฐธรรมนญ มาตรา ๒๗ และ มาตรา ๔๐ เนองจากอางอ านาจในการออกค าสงไมถกตอง เพราะกฎหมายเฉพาะตามรฐธรรมนญ มาตรา ๔๐ วรรคสอง หมายความถง กฎหมายทออกโดยฝายรฐสภา มใชค าสงทางปกครองทออกโดยฝายบรหาร นอกจากนพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาตฯ เปนกฎหมายทวไปมงสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมทกชนด ซงมไดเจาะจงในเรองหน งเรองใดโดยเฉพาะ การออกค าสงลดรอนสทธเสรภาพในการประกอบกจการ

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 28

ตอ

หรอการประกอบอาชพของประชาชนชาวไทย จงไมชอบดวยกฎหมาย ขดตอรฐธรรมนญ เปนอนใชบงคบมได การออกค าสง ทกระท าหลงจากผ รองประกอบอาชพเลยงก งแลว เปนการกระท าทไมเปนธรรมตอผ รอง กฎหมายทศาลจะน ามาใชบงคบแกคดของผ รอง คอ ค าสงนายกรฐมนตร ท ๒/๒๕๔๐ และค าสงจ งหวดพระนครศ รอยธยา ท ๑๖๔๙/๒๕๖๐ ซ ง ออกตามความในพระราชบญญต สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๙ จงขดตอรฐธรรมนญ มาตรา ๒๗ และ มาตรา ๔๐ ดงนน จ าเลยจงยนค ารองขอใหศาลจงหวดพระนครศรอยธยาสงประเดนปญหาขางตนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยตามบทบญญตในรฐธรรมนญ

หากทานเปนผพพากษาศาลจงหวดพระนครศรอยธยาทรบผดชอบคดน ทานจะวนจฉยค ารองของจ าเลยอยางไร เพราะเหตใด

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 29

รฐธรรมนญ ๒๕๖๐

“มาตรา ๔๐ บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพ

การจ ากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระท ามได เวนแตโดยอาศย

อ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอรกษาความมนคงหรอ

เศรษฐกจของประเทศ การแขงขนอยางเปนธรรม การปองกนหรอขจด

การกดกนหรอการผกขาด การคมครองผบรโภค การจดระเบยบการ

ประกอบอาชพเพยงเทาทจ าเปน หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน”

มานตย จมปา รฐธรรมนญ เนตฯ ๒๕๖๐ 30