รายงานการศกษา เรอง ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพ

เพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม

ค ำน ำ

พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 บญญตใหมคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต (กดยช.) เปนกลไกเชงนโยบายในการสงเสรมการพฒนาเดก และเยาวชนของประเทศ โดยมนายกรฐมนตร เปนประธาน และกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวง การพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย รบผดชอบงานธรการและวชาการคณะกรรมการฯ ในชวงป ๒๕๕๗-๒๕๕๙ กรมกจการเดกและเยาวชนไดรวมกบส านกงานกองทนสนบสนน การเสรมสรางสขภาพ จดท า “โครงการพฒนาระบบสนบสนนกลไกระดบชาต เพอขบเคลอนนโยบาย ดานเดกและเยาวชน” (พกน.) เพอหนนเสรมใหเกดนโยบายระดบชาตเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน และขบเคลอนไปสการปฏบตทเขมแขง โดยใชฐานวชาการและการมสวนรวมของภาคเครอขาย เปนกลไก การด าเนนงาน ภายใตการก ากบของคณะกรรมการสนบสนนการด าเนนงานฝายเลขานการคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ซงมอธบดกรมกจการเดกและเยาวชน เปนประธาน คณะกรรมการสนบสนนฯ ไดพจารณาคดเลอกประเดนทเปนจดคานงด (Critical Success Issues) ตอการพฒนาเดกและเยาวชน เพอขบเคลอนเชงนโยบายสการปฏบต 4 ประเดน ไดแก การตงครรภในวยรน ความรนแรงตอเดกและครอบครว กจกรรมสรางสรรคส าหรบเดกและครอบครว และการสงเสรมการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน ส าหรบประเดนการสงเสรมการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน คณะกรรมการสนบสนนฯ ไดมการศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนในการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวม ในการพฒนาชมชน สงคม” ซงใหความส าคญกบกระบวนการรบฟงความคดเหนของวยรนและเยาวชน และเปนการท างานรวมกบของภาคเครอขายดานเดกและเยาวชน ไดแก สภาองคการพฒนาเดกและเยาวชน ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กลมนวตกรรมเยาวชนเพอสงคม เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย รวมทงการใหขอมลและขอเสนอแนะจากผแทนหนวยงานภาครฐทกภาคสวน องคกรพฒนาเอกชน องคกรภาคธรกจ เดกและเยาวชนทกคน ทเขารวมกจกรรมในขนตอนตางๆ

ในโอกาสน ขอขอบพระคณทกทานทมสวนรวมในการศกษาครงนเปนอยางยง และหวงวารายงานการศกษาฉบบน จะน ามาซงนโยบายการสงเสรมการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในการพฒนาชมชน สงคม อยางเปนระบบและตอเนองตอไป

กรมกจการเดกและเยาวชน และ

ส านกงานกองทนสนบสนนการเสรมสรางสขภาพ กมภาพนธ 2560

การศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชน ดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม”มวตถประสงคในการรวบรวม วเคราะหและสงเคราะหขอมลเกยวกบกระบวนการสงเสรม การมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยเนนกลมเปาหมายทเปนวยรนและเยาวชน และบรบทของชมชน/โครงการ และสงคม/นโยบาย เพอใหตกผลกเปนองคความรทสามารถพฒนาเปนขอเสนอแนะในเชงนโยบายและปฏบตการทกรมกจการเดกและเยาวชน สามารถน าไปจดท าเปนเอกสารประกอบในการน าเสนอ ตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต วธการศกษาขอมลประกอบดวย 1. การศกษาเอกสารทเกยวของทงในระดบสากล ภมภาคและประเทศ ใน 7 มต คอ หลกการ ทฤษฏ

นโยบาย ยทธศาสตรและแผน งานวจย กรณศกษา และคมอปฏบตงาน เพอใหไดความรดานวชาการ ทเปนองครวมและครอบคลมอยางกวางขวาง

2. การศกษาเชงคณภาพซงเปนการจดการประชมกลมยอยของวยรน เยาวชน และผทเกยวของทวทกภาค และการประชมหรอสมภาษณผบรหารและเจาหนาทของภาครฐทเกยวของ เพอใหไดเสยงสะทอน และขอเสนอแนะจากวยรนและเยาวชน และขอมลจากภาครฐทสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

3. การศกษาเชงปรมาณ โดยใชแบบสอบถามเพอเกบขอมลจากวยรนและเยาวชนทเปนแกนน าในพนทเกยวกบประสบการณในการมสวนรวม รวมทงองคกรเอกชนและภาคธรกจ ในดานการใหความสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

ผลของการวเคราะหและสงเคราะหขอมล คอ สาระส าคญเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 5 เรอง คอ ความหมายและขอบเขตของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน สถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในประเทศไทย กระบวนการและประสบการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน การพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม และบทบาทของภาคสวนของสงคมในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยมขอคนพบทส าคญของแตละเรอง ดงน 1. ความหมายและขอบเขตของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

การมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปนสทธของเดกและเยาวชนทกคน เปนไปดวยความเตมใจและผใหญตองสงเสรมสนบสนน โดยขนตอนการมสวนรวมม 5 ขน คอ การคดรเรมวางแผน การด าเนนการ การตดตามประเมนผล การเผยแพรขอมลและรณรงค และการขยายผลงาน

2. สถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในประเทศไทย กลมเยาวชนจ านวนมากท างานพฒนาชมชนและสงคมแตไมไดเชอมโยงกนใหเกดพลงการขบเคล อนงานหรอผลกดนระดบนโยบาย ยงไมมกลไกรบผดชอบการสงเสรมการมสวนรวมทชดเจนและมเอกภาพ กลไกทมอยไมครอบคลมทกกลมและมขอจ ากดดานศกยภาพในการท างาน มการก าหนดการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในยทธศาสตรและแผนงานของหนวยงาน แตยงเปนสวนนอย และการด าเนนงาน

บทสรปผบรหาร

ไมสมฤทธผล ภาคสวนของสงคมเกดความตระหนกแตไมเขาใจความหมายและขอบเขตของการมสวนรวม หนวยงานทสนบสนนการมสวนรวมด าเนนการตามความตองการของหนวยงานในลกษณะกจกรรม จตอาสาเปนครงคราว ไมมความเขมขนในการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนทมสวนรวมและไมมการตอเนองของงาน พเลยงและทปรกษาไมไดรบการพฒนาทกษะทเหมาะสมจงไมสามารถท างาน ไดอยางมประสทธภาพ ปญหาอปสรรคของการมสวนรวม คอ มโอกาสไมเทาเทยมกนและโอกาสในระดบนโยบายมจ ากด ความออนดอยประสบการณของเดกและเยาวชน และทศนคตทางลบของผใหญ เรองบทบาทของเดกและเยาวชนในการพฒนาสงคม

3. กระบวนการและประสบการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน ประเดนของการมสวนรวมทส าคญและด าเนนการมากทสด คอ กจกรรมและพนทสรางสรรค นนทนาการ วฒนธรรม กฬา สงแวดลอม และอาสาพฒนาชมชน ขนตอนการมสวนรวมสวนใหญ คอ รวมคด รวมท า ในระดบพนทเปนการรบค าสงจากผใหญใหท างานมากทสด ความคดเหนของเดกและเยาวชนไมไดรบ การพจารณาจากหนวยงานท เกยวของ รวมทงมความแตกตางระหวางบทบาทและการไดรบ ความสนบสนนของกลมเดกและเยาวชนทเปนทางการกบกลมอสระ

4. การพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม เนอหาการพฒนาศกยภาพตองครอบคลมทกษะสวนบคคล ทกษะวชาการและทกษะการท างาน โดยตองด าเนนการตงแตกอน ระหวางและหลงการท างาน และมระบบทตอบสนองตอความตองการของเดกและเยาวชนในบรบทตางๆ มการก าหนดคณสมบต คณคาและแรงบนดาลใจของเดกและเยาวชนในการมสวนรวม 8 ประการและทกษะทเดกและเยาวชนตองการพฒนาเพอยกระดบการมสวนรวม 13 เรอง นอกจากนตองมการปรบเปลยนทศนคตของผใหญ และพฒนาทกษะการสงเสรมการมสวนรวมใหกบผใหญทเกยวของ

5. บทบาทของภาคสวนของสงคมในการสงเสรมการมสวนรวม ขอมลของภาครฐ องคกรเอกชน และภาคธรกจ ระบวาทง 3 ภาคสวนด าเนนการสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในรปแบบการพฒนาจตอาสา ทกษะการมสวนรวมในชมชน ทกษะชวตและการสรางเครอขายการท างาน อยางไรกตามสวนใหญเปนการพฒนาความรในประเดนของหนวยงานทตองการ ใหเดกและเยาวชนด าเนนงานและการใหทนสนบสนน ไมมการเตรยมความพรอมกอนท างานและตดตามเสรมพลงใหกลมเขมแขงหลงจากท างานเสรจเรยบรอยแลว หรอเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนคดเอง ท าเองนอยมาก จงเปนการสนบสนนใหเดกและเยาวชนท างานเพอสนองภารกจของหนวยงานมากกวาสนบสนนใหไดคดรเรม ด าเนนการเอง และพฒนาศกยภาพใหสงขน

ขอเสนอแนะการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ในระดบนโยบายมขอเสนอแนะใหรฐจดกลไกรบผดชอบ เรองการมสวนรวมของเดกและเยาวชนโดยเฉพาะ และชดเจนเพอใหเกดเอกภาพและพลงในการท างาน รฐและองคกรทเชยวชาญดานการมสวนรวม รวมกนรณรงคเปนระบบใหความรความเขาใจตอสงคมเรองความหมาย และขอบเขตทแทจรงของการมสวนรวม

อยางมคณคาของเดกและเยาวชน สถานศกษาและหนวยงานทเกยวของตองสนบสนนการรวมกลม และ การพฒนาเครอขายของเดกและเยาวชนเพอท ากจกรรมพฒนาชมชนและสงคมอยางตอเนองจรงจง สรางระบบการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม และระบบการสนบสนนทรพยากรใหแกกลมเดกและเยาวชนอยางเพยงพอ ตอเนองและครอบคลมทกประเภทและทกระดบ รวมทงพฒนาเครอขายเยาวชนระดบชาตใหเขมแขง และยกระดบใหเปนสวนหนงของจตภาคการพฒนา ซงประกอบดวยภาครฐ ภาคสงคม ภาคเศรษฐกจ และเครอขายเยาวชน และเปนตวแทนเดกและเยาวชนไทยอยางเปนทางการ ในระดบภมภาคและระดบโลก ในระดบปฏบตการควรปรบโครงสรางของกลไกในกรมกจการเดกและเยาวชนใหครอบคลมกลมเดกและเยาวชนทกประเภท และเพมเตมบทบาทในการเชอมประสานการท างานและพฒนาศกยภาพของกลม และพฒนาเครอขายใหเขมแขง จดท าแนวทางการสงเสรมการมสวนรวมทมประสทธผล และรณรงค ใหหนวยงานทเกยวของน าไปปฏบต พฒนาชดหลกสตร/คมอการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม และจดกระบวนการพฒนาศกยภาพอยางเปนระบบและตอเนอง ก าหนดใหสถานศกษาสงเสรม การรวมกลมและจดสรรทรพยากรใหแกกลมนกศกษาทท างานพฒนาอยางเพยงพอและตอเนอง พฒนาระบบการสนบสนนทรพยากรเพอกจกรรมการมสวนรวมแบบขนบนไดและรณรงคใหหนวยงานสนบสนนน าระบบ ไปใช และเปดโอกาสใหผแทนจากเครอขายเยาวชนระดบชาตเขารวมในคณะกรรมการระดบนโยบาย ของภาครฐและเอกชนทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน รวมทงสนบสนนการพฒนาศกยภาพ และทรพยากรเพอใหผแทนของเครอขายเยาวชนระดบชาตไดปฏบตหนาทตวแทนเดกและเยาวชนไทยในเวทระดบภมภาคและระดบโลก

ค ำน ำ บทสรปผบรหำร บทท 1 : บทน ำ 1 - 2 บทท 2 : กำรทบทวนเอกสำรวชำกำร 3 - 29

และงำนวจยทเกยวของ บทท 3 : วธกำรศกษำ 30 –32 บทท 4 : สรปผลกำรประชมกลมยอย 33 - 62 (Focus Group) บทท 5 : กำรส ำรวจควำมคดเหนของวยรน 63 - 84 และเยำวชนดวยแบบสอบถำม บทท 6 : บทบำทภำครฐ องคกรพฒนำเอกชน 85 - 99 และภำคธรกจในกำรสงเสรมกำรมสวนรวม ของเดกและเยำวชน บทท 7 : สรปผลกำรศกษำและขอเสนอแนะ 100 - 106 ภำคผนวก : บรรณำนกรม 108 - 110 : แบบสอบถำมควำมตองกำรของวยรนและเยำวชนดำนกำรพฒนำ ศกยภำพเพอกำรมสวนรวมในกำรพฒนำชมชน สงคม 111 -115

: ภำพกจกรรม 116

สารบญ

1

1. ความเปนมา

คณะกรรมการสนบสนนการด าเนนงานฝายเลขานการคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต (กดยช.) โครงการพฒนาระบบสนบสนนกลไกระดบชาตเพอขบเคลอนนโยบายดานเดกและเยาวชน (พกน.) กรมกจการเดกและเยาวชน โดยการสนบสนนจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ไดมมตเหนชอบใหศนยประสานงานโครงการ พกน. ศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” เพอเปนขอมลประกอบการน าเสนอเชงนโยบายตอ กดยช. ในประเดนการสงเสรมการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในการพฒนาชมชน สงคม

การศกษาดงกลาวเปนการด าเนนงานรวมกนระหวาง กรมกจการเดกและเยาวชน สภาองคการพฒนาเดกและเยาวชน ในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา และกลมนวตกรรมเยาวชนเพอสงคม ในรปแบบของทมงานกลาง (core team) ซงไดออกแบบการเกบขอมลโดยใชกระบวนการประชมกลมยอย (focus group) ใน 9 พนททวทกภาค โดยมวยรนและเยาวชนเขารวมจ านวน 424 คน และการใชแบบสอบถามส าหรบผเขารวมการประชมจ านวน 400 คน ซงไดน ามาวเคราะหผลอยางถกตองตามหลกวชาการ มความนาเชอถอและจดท าเปนขอเสนอเชงนโยบายและปฏบตการ

2. วตถประสงคของการวเคราะห 2.1 เพอใหไดผลการศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพ เพอการม

สวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” ทถกตองตามหลกวชาการ มความนาเชอถอ และมการเสนอแนะเชงนโยบาย และปฏบตการทครอบคลมบรบททเกยวของและทนตอสถานการณการมสวนรวม

2.2 เพอเปนตนฉบบรายงานการศกษา เรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” ทกรมกจการเดกและเยาวชน สามารถน าไปใชในการจดท าเปนเอกสารประกอบการน าเสนอในการประชม กดยช.

3. ขอบเขตการวเคราะห เนอหาผลการวเคราะห จากการประชมกลมยอย 9 พนท และจากแบบสอบถาม ประกอบดวย 3.1 ความหมาย ขอบเขต “การมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” ตามความคดความเขาใจของ

วยรนและเยาวชนทเขารวมประชม 3.2 ใครเปนสาเหตของปญหาทเกยวของกบเดกและเยาวชนทเกดขน และใครควรมสวนรวมในการแกไข

หรอปองกนปญหาไดบาง

บทท 1 : บทน า

2

3.3 ประเดนใดบาง ทวยรนและเยาวชนมสวนรวมมากทสด และกจกรรมทมสวนรวมนนคออะไรบาง 3.4 ในการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมนน กจกรรมใดบางทไดคดเอง และไดลงมอท าเอง

กจกรรมใดทเปนเพยงเขารวมตามโครงการทหนวยงานจดขน 3.5 ในการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมนน ไดรบการพฒนาความร ความเขาใจ ความสามารถใน

สงทจะเขารวมกจกรรมกอนหรอไมและรปแบบใด (กจกรรม/รปแบบในดานการพฒนาศกยภาพ กจกรรม/รปแบบในดานการมสวนรวม และตววยรนและเยาวชนเองในดานสงคม)

3.6 คณสมบตของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม คณคาและแรงบนดาลใจในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม ของวยรนและเยาวชน

3.7 สถานการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในระดบประเทศและระดบพนท 3.8 ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการพฒนาศกยภาพเพอยกระดบการมสวนรวมในการพฒนาชมชน

สงคม 3.9 การสนบสนนทนส าหรบการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม (แหลง/วธการ) 3.10 ขอเสนอแนะเชงนโยบายดานการพฒนาศกยภาพและการสนบสนนทน

4. นยามศพท 4.1 วยรนและเยาวชน หมายถงบคคลทมอายตงแต 10 ป ถง 25 ป อยางไรกตามเนองจากประเดนของ

การมสวนรวมของเดกและเยาวชนไมไดมการแยกยอยกลมอยางชดเจน แตระบใหเปนไปตามความเหมาะสมของวยวฒและคณวฒ การศกษาจงไดขยายขอบเขตการศกษาใหครอบคลมกลมเดกและเยาวชนในสวนทเกยวกบการศกษาเอกสาร รวมทงเพมเตมขอมลจากการสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนของภาคสวนของสงคม เพอใหไดเนอหาครบถวนสมบรณ ซงจะท าใหสามารถใหขอเสนอแนะทมคณคาทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ

4.2 การพฒนาศกยภาพ หมายถง กระบวนการสรางเสรมสมรรถนะและทกษะของวยรนและเยาวชน ในดานจตใจ สตปญญา สงคมและอารมณ อยางเหมาะสมกบวย

4.3 การมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในการพฒนาชมชน สงคม หมายถงการทวยรนและเยาวชนไดรบการยอมรบในฐานะเปนกลไกทส าคญในการพฒนาชมชนและสงคม และไดรบมอบหมายใหเขารวมในกระบวนการพฒนาชมชน และสงคม ตงแตตนจนจบ รวมทงไดรบการจดสรรทรพยากรส าหรบรเรมด าเนนกจกรรมหรอโครงการพฒนาชมชนและสงคมในดานตางๆไดดวยตนเอง

5. ผลทคาดวาจะไดรบ รายงานการศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” ทถกตองตามหลกวชาการ มความนาเชอถอ และมการน าเสนอเชงนโยบายและเชงปฏบตการทกรมกจการเดกและเยาวชน สามารถน าไปใชในการจดท าเอกสารประกอบการน าเสนอในการประชม คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต

3

แนวคด หลกการและสาระส าคญเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนมทงในระดบสากล ระดบภมภาคและระดบประเทศ ในรปแบบตางๆมากมาย ทงในลกษณะของหลกการและทฤษฎ นโยบาย ยทธศาสตรและแผนงาน ตลอดจนผลการศกษาวจย กรณศกษาทประสบผลส าเรจ และคมอการปฏบตงาน ดงนนการทบทวนเอกสารนจงไดเลอกผลงานทเปนทยอมรบวาเปนแนวคด หลกการและสาระส าคญ หลกของการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทงในระดบสากล ระดบภมภาค และระดบประเทศ

แนวคดหลกการและเนอหาสากลเรองการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทส าคญปรากฎในเอกสารส าคญทงในระดบสหประชาชาตและนานาชาต ทงทเปนหลกการของขอตกลงระหวางประเทศ แนวทางการด าเนนงานระดบสากล ผลการศกษาวจย ยทศาสตรและแผน รวมทงกรณศกษาในระดบนานาชาต โดยมอนสญญาวาดวยสทธเดกของสหประชาชาตเปนกรอบหลก

1.1 อนสญญาวาดวยสทธเดก (Convention on the Rights of the Child) อนสญญานใชส าหรบเดกอายต ากวา 18 ป และระบสทธพนฐานของเดก 4 ประการ ประการหนง คอ สทธในการมสวนรวมโดยกลาวถงการมสวนรวมของเดกในกจกรรมทมผลกระทบโดยตรงตอเดก ซงเกยวกบสทธในการแสดงออก แสวงหา ไดรบและถายทอดขอมล ขาวสาร และความคด เสรภาพทางความคด มโนธรรมและศาสนา เสรภาพในการสมาคมและชมนมอยางสงบ การรวมกลมและเขารวมกจกรรมดานนนทนาการ วฒนธรรมและศลปะ รวมทงการนบถอศาสนา และภาษาของชนกลมนอย ซงปรากฎในขอ 12 13 14 15 และ 31 สวนขอท 23 และ 40 กลาวถงการมสวนรวมของเดกในสภาวะยากล าบาก 2 กลม คอ เดกพการและเดกทมปญหาทางกฏหมาย โดยขอท 23 ระบการสงเสรมเดกพการทางรางกายหรอจตใจใหสามารถพงพาตนเองได และเอออ านวยใหเดกพการมสวนรวมอยางแขงขนในชมชน สวนขอท 40 ระบการสงเสรมความเคารพตอสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานของผอนและสงเสรมการกลบคนสสงคม รวมทงการมบทบาทเชงสรางสรรคในสงคมของเดกทถกกลาวหา ตงขอหาหรอถกถอวาไดฝาฝนกฎหมายอาญา

1.2 เอกสารโลกทเหมาะสมส าหรบเดก (A World Fit for Children) เอกสาร A World Fit for Children น ทประชมสมชชาแหงสหประชาชาต สมยพเศษ สมยท 17 ในระหวางวนท 8 – 10 พฤษภาคม 2545 ไดมมตใหการรบรอง มผลผกพนใหประเทศสมาชกน าไปเปนแนวทางด าเนนงานดานการปกปองคมครองและพฒนาเดกโดยมสาระส าคญจ าแนกได 3 สวน คอ

บทท 2 : การทบทวนเอกสารวชาการ และงานวจยทเกยวของ

1. แนวคด หลกการและสาระส าคญระดบสากลเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

4

1.2.1 สวนทหนงเปนสวนของปฏญญา (Declaration) ซงมงเนนในการสรางโลกทเหมาะสมส าหรบเดก โดยยดมนในหลกการพนฐานและเปาหมายของการตอบรบเพอเดก (Say Yes for Children) ไดแก 1) ผลประโยชนของเดกตองมากอน 2) ตอสความยากจน ลงทนเพอเด ก 3) เดกตองไดรบความเสมอภาค 4) เดกทกคนตองไดรบการดแลเอาใจใส 5) ใหการศกษาแกเด กทกคน 6 ) เล กท าร ายและเอา เปร ยบเดก 7 ) ค มครอง เดกจากภยสงคราม 8) ตอส HIV/AIDS 9) รบฟงความความคดเหนของเดกและการใหเดกมสวนรวม และ 10) พทกษสงแวดลอมเพอเดก

1.2.2 สวนทสองเปนสวนของการสรปทบทวนความกาวหนา และบทเรยนจากอดต (Review of Progress and Lessons Learned)

1.2.3 สวนทสามเปนสวนของแผนปฏบตการ (Plan of Action) ซงประกอบดวยการสรางโลกทเหมาะสมส าหรบเดก เปาหมาย ยทธศาสตรและการด าเนนงาน การระดมทรพยากร สนบสนน การตดตามและประเมนผล

ส าหรบเรองการรบฟงความคดเหนของเดกและการใหเดกมสวนรวมนน ไดระบวาเดกและวยรนเปนประชากรทถอเปนทรพยากรส าคญทสามารถชวยสรางอนาคตทดขน ทกคนจงตองเคารพสทธของเดกและเยาวชนในการแสดงความคดเหนในเรองทมผลกระทบตอเดกและเยาวชนตามความเหมาะสมของวยและวฒภาวะ สวนในแผนปฏบตการไดก าหนดการมสวนรวมของเดกและเยาวชนไวในสวนของการเปนหนสวนและการมสวนรวม ดงน

เดกและเยาวชนสามารถใชสทธของตนในการแสดงความคดเหนไดอยางอสระตามความสามารถในเรองทเกยวของกบตน

สนบสนนการสรางเสรมความนบถอตนเอง การมความรและทกษะในการจดการกบความขดแยง การตดสนใจและการสอสารเพอใหสามารถรบมอกบสงทาทายตางๆทเกดขนในชวต

สงเสรมสทธของเดกและเยาวชนในการแสดงความคดเหนของพวกเขาในทกเรองทเกยวของกบเขา โดยพจารณาใหสอดคลองกบอายและวฒภาวะของเดก

บมเพาะพลงและความคดสรางสรรคของเดกและเยาวชนเพอใหเขาไดมสวนรวมอยางจรงจงในการก าหนดสภาพแวดลอม สงคม และโลกทเขาจะรบชวงตอไป

เดกดอยโอกาส และเดกชายขอบ โดยเฉพาะอยางยงเยาวชน ตองการการเอาใจใส และการสนบสนนเปนพเศษ เพอใหเขาถงบรการขนพนฐาน สรางเสรมความนบถอตนเองและเตรยมพรอมในการรบผดชอบตอชวตของตนเอง

5

มความมงมนทจะพฒนาและด าเนนการเพอสงเสรมเดกและเยาวชนใหเขามามสวนรวมอยางเตมทในกระบวนการตดสนใจทงในระดบครอบครว โรงเรยน ระดบทองถน และระดบชาต

1.3 เอกสาร UNDP Youth Strategy 2014 – 2017 : Empower Youth, Sustainable Future

เอกสารนจดท าโดย United Nations Development Programme ซงมสาระส าคญ 7 สวน คอ 1.3.1 ค านยามของเยาวชน 1.3.2 การวเคราะหสถานการณดานความทาทายของการพฒนา 1.3.3 ผลของยทธศาสตรดานเยาวชน 1.3.4 วธการบรรลผล 4 วธ 1.3.5 การตดตามประเมนผล 1.3.6 การสรางความรวมมอทยงยนและสรางสรรค เพอใหบรรลผล 1.3.7 ประสทธภาพของ UNDP ในการท าใหบรรลผล ในสวนของวธการบรรลผล 4 วธนน มเนอหาเกยวกบการพฒนาบทบาทของเยาวชนใหสามารถมสวนรวมไดอยางมคณภาพโดยแบงเปน 4 วธ คอ วธท 1 : การสนบสนนการพฒนาศกยภาพของเยาวชนและองคกรของเยาวชน โดยเนนสมรรถนะใน

การเปนผน า และการสรางสภาวะทเออประโยชนตอการมสวนรวมของเยาวชน วธท 2 : การใชมาตรการเชงรกเพอรณรงคและสอดแทรกประเดนเยาวชนในแผนการพฒนาทกระดบ

โดยวธการจดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางภมภาค และภาคสวนของสงคม ผลกดนใหมการน านโยบายของสหประชาชาตไปเปนแนวทางในการประสานงานของหนวยงานในระบบสหประชาชาตในการท าโครงการรวมกน

การรณรงคและรวมมอกบภาครฐ เพอใหเยาวชนไดมสวนรวมในระดบนโยบายในเรองตางๆทเปนทสนใจของเยาวชนและผก าหนดนโยบาย และใหเยาวชนไดมสวนรวม โดยมผแทนเขารวมในกระบวนการตดสนใจดวย

การรณรงคและรวมมอกบองคกรพฒนาสงคมและองคกรเอกชน ในการพฒนาทกษะของเยาวชนในดานการรณรงคประเดนของเยาวชนในระดบพนทและระดบชาต

การสนบสนนใหสอมวลชนและสอสารสนเทศมบทบาทในการสงเสรมใหเยาวชนไดมสวนรวมในการพฒนาแนวทางการรณรงคประเดนของเยาวชน และสงเสรมบทบาทของเยาวชนในการแกไขปญหาสงคมโดยผานสอตางๆ

การสรางเครอขายระหวางเยาวชนและภาคสวนตางๆของสงคม รวมทงองคกรของ

สหประชาชาตเพอผลกดนแนวคดสการปฏบต

6

วธท 3 : การสรางอทธพลโดยใชการเปนผน าทางความคด และเครอขายนโยบายระดบสากล เพอเปดโอกาสใหเยาวชนไดมบทบาทในการทบทวนผลสมฤทธจากเปาหมายการพฒนาสากล (MDGs) และการพจารณาเปาหมายใหมทเนนการพฒนาทยงยนดวย

วธท 4 : การสนบสนนการพฒนาและการด าเนนการตามนโยบายเยาวชนระดบชาต โดยเยาวชนมสวนรวมตลอดกระบวนการ

1.4 การมสวนรวมของเดกจาก “การท าพอเปนพธ”ส “ความเปนประชาชน” (Children’s

Participation: from Tokenism to Citizenship) องคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (UNICEF) ไดจดพมพวารสารทางวชาการเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน คอ “Innocenti Essays No.4 Children’s Participation: from Tokenism to Citizenship” ซงเขยนโดย Roger A. Hart และมเนอหาเกยวกบผลการศกษารปแบบการมสวนรวมของผเยาวในโครงการเกยวกบสงแวดลอมทด าเนนการในชมชน และ โรงเรยน ในประเทศทก าลงพฒนา โดยมแนวคดส าคญวาการมสวนรวมของเดกเปนปจจยพนฐานของการยกระดบสทธเดก ซงสงผลดตอการพฒนาคณภาพชวตของเดกในชมชน อยางไรกตามการทเดกจะสามารถมสวนรวมในกจกรรมชมชนได จ าเปนตองมการเตรยมทกษะและความรบผดชอบทเหมาะสมใหแกเดกกอน เพอใหเขาใจการมสวนรวมอยางเปนประชาธปไตยและตองใหเดกไดฝกฝนลงมอปฏบต เพอใหเกดความเชอมนและสามารถทจะมสวนรวมได ผเขยนเชอวาการทเดกจะมสวนรวมในชมชนเปนเรองซบซอนและหลากหลาย ซงไมไดขนอยกบการพฒนาแรงจงใจ และความสามารถตามวยเทานน แตขนอยกบสภาพทางวฒนธรรม และครอบครวของเดกดวย และในชมชนทผใหญไมไดมสวนรวมในการตดสนใจ เดกสามารถเปนพลงรเรมการเปลยนแปลงได นอกจากนครอบครวและชมชนตองรวมมอกนในการชวยเหลอเลยงดเดกในสภาวะยากล าบากเปนพเศษและเปดโอกาสใหเดกกลมนเขามามสวนรวมในกจกรรมชมชนมากขน ผเขยนไดน าเสนอบนไดแหงการมสวนรวม ซงเปนแนวทางในการพฒนาการมสวนรวมของเดกในกจกรรมชมชน ซงม 8 ขน ดงน

การบงการทางออม (Manipulation) คอ บนไดแหงการมสวนรวมขนต าสด เดกถกบงการใหท าหรอถกใชเปนเครองมอ โดยไมเขาใจความหมายและการกระท าทผใหญจดให ซงเปนการใชเดกเปนเครองมอภายใตรปแบบของการมสวนรวมทไมใชวธทเหมาะสมเพราะเดกไมไดเรยนรกระบวนการทางประชาธปไตยจากการกระท านน เนองจากบางครงการกระท าเหลานนเกดจากความไมตระหนกของผใหญตอความสามารถของเดก และอาจถอไดวาเปนการชกน าไปในทางทผดโดยเปนการหลอกใชเดกเปนเครองมอ

7

ไมประดบ (Decoration) คอ บนไดขนทสองของการมสวนรวม ซงผใหญจดใหเดกเขารวมกจกรรมโดยมไดเสแสรงวาเดกเปนผคดคนงานนขนมา เพยงแตใชเดกเปนตวชประเดนโดยทางออม การท าพอเปนพธ (Tokenism) คอ บนไดขนทสามของการมสวนรวม รปแบบกคอการใหเดกๆ ไดมโอกาสพด แตความจรงแลวผใหญเปนคนคดรปแบบและเนอหา เดกไมไดเลอกหรอแทบไมไดเลอกเรองทจะพดหรอวธการทจะสอสารเลย และเดกไมมโอกาสแสดงความคดเหนของตนเองหรอมโอกาสนอย ถกมอบหมายแตไดรบการอธบายใหทราบ (Assigned but Informed) บนไดขนท 4 เรมมนยยะของการมสวนรวมของเดก โดยทเดกๆ เขาใจเจตนารมณของโครงการ เดกรวาใครเปนผตดสนใจ ใหพวกเขาเขารวมและเพราะเหตใด เดกมบทบาททมความหมาย (มากกวาการเปนไมประดบ) เดกอาสาทจะเขารวมโครงการเองหลงจากเขาใจความเปนมาของโครงการแลว รวมปรกษาและรบทราบ (Consulted and Informed) ในขนนแมวาผใหญจะเปนผออกแบบและจดกจกรรม แตเดกๆก เขาใจกระบวนการ มการปรกษาหารอรวมกนระหว างผ ใหญกบเดก และขอคดเหนของเดกๆ กไดรบการพจารณาอยางจรงจง ผใหญเรม ตดสนใจรวมกบเดก (Adult-Initiated, Shared Decisions with Children) บนไดแหงการมสวนรวมขนทหกนนบเปนขนตอนของการมสวนรวมทแทจรง แมโครงการในระดบนจะเรมโดยผใหญแตการตดสนใจนนท ารวมกบเดกตงแตการวางแผนเปนตนไปจนจบกระบวนการ เดกรเรมและก ากบ (Child Initiated and Directed) ในขนนเดกรเรมตดสนใจและลงมอท ากจกรรมเอง โดยท างานรวมกนเปนกลม ผใหญเขาใจเดกไมเขาแทรกแซงหรอก ากบเดก เดกร เรมและตดสนใจรวมกบผ ใหญ (Child-Initiated, Shared Decisions with Adults) บนไดขนสงสดของการมสวนรวมน มงเนนการรวมมอเปนอนหนงอนเดยวกนของเดกและผใหญ โดยเดกเปนแกนน าในการท ากจกรรม ผใหญเขาใจเดกและตระหนกวาการเปนแกนน าในการท ากจกรรมดวยตนเองของเดกมคณคา เพราะเดกไดเรยนรเกยวกบตนเอง และสามารถชวยกนแกปญหาทเกดขน รวมทงน าประสบการณไปพฒนากจกรรมของตนเองได ดงนนในแนวคดของ Roger A. Hart เดกมสทธและหนาทในการมสวนรวมทงในบรบทของครอบครว โรงเรยน และชมชน แตการมสวนรวมของเดกจะเปนจรงไดกตอเมอหนวยของสงคมทง 3 น มความเขาใจ ตระหนกถงความส าคญของการสรางผเยาวทรจกสทธและหนาทของตนในฐานะทเปนพลเมอง

8

ในระบอบประชาธปไตย รวมทงเปดโอกาสและสนบสนนใหเดกไดมสวนรวมในกจกรรมตางๆ อยางเตมท

1.5 พลงการพฒนาคณภาพเดกและเยาวชน (Developmental Assets) ในป 2553 สถาบน Search Institute ในสหรฐอเมรกาไดท าการวจยเกยวกบการสรางคณภาพวยรนกบวยรนประมาณ 3 – 4 แสนคน และพฒนาเครองมอชวด 40 ตว เพอใชประเมนคณภาพของเดกและเยาวชน โดยเฉพาะวยรน รวมทงเปนแนวทางในการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนในเชงบวก เพอปกปองเขาจากพฤตกรรมเสยง และสงเสรมใหมทศนคตและการกระท าท เหมาะสม โดยแบงตวชวดเปน 2 หมวด คอ ปจจยเสรมจากภายนอก 4 สวน และปจจยภายใน 4 สวน ดงน

1.5.1 ปจจยเสรมจากภายนอก คอ • การไดรบการสนบสนนจากครอบครว เพอนบาน โรงเรยนและผใหญอนๆ ในชมชน • การเสรมพลงจากโรงเรยนและชมชน ซงเหนคณคาและมอบบทบาทส าคญให • ความมวนยของครอบครว โรงเรยน ชมชน และตวอยางทดจากผใหญ เพอน รวมทงกจกรรมทด โดยครและผปกครอง และ • การใชเวลาวางใหเปนประโยชนส าหรบกจกรรมสรางสรรคของตนเอง ชมชน และกลมเพอน

1.5.2 ปจจยจากภายใน คอ • การใฝรใฝเรยน และมสวนรวมในกระบวนการเรยนร การสรางคณคาใหกบตวเองดวยการชวยเหลอผ อน • การส านกดานความเสมอภาคและความยตธรรมทางสงคม การมจดยนทชดเจน ความซอสตย ความรบผดชอบ และการมวนย ในตนเองทจะไมเกยวของกบพฤตกรรมเสยง • ความสามารถในการอยรวมในสงคมโดยการมทกษะในการตดสนใจ ซงค านงถงผลดและผลเสยจากการตดสนใจนน ความสามารถในการสรางความสมพนธทดกบผอน ความรและการยอมรบความแตกตางระหวางวฒนธรรมและเชอชาต • ทกษะในการตานทานแรงกดดนจากเพอนใหกระท าสงไมด ทกษะในการแกปญหาขดแยงดวยสนตวธรวมทงขจดความโกรธ ความเปนตวตนทด โดยมพลงภายใน ในการควบคมสถานการณทเกดขนกบตนเอง เหนคณคาของตนเอง มเปาหมายในชวต และการมองอนาคตในเชงบวก ดงนนในการสรางคณภาพของเดกและเยาวชนใหเปนคนดมคณคาและมคณภาพชวตทดนน สงคมแวดลอมรอบตวตองสรางโอกาสการมสวนรวมใหแกเดกและเยาวชนโดยชมชนมบทบาทเปนหนงในปจจยภายนอก รวมกบครอบครวและโรงเรยน อนงในงานวจยอยางตอเนองของ Search Institute พบวาการมสวนรวมในชมชนมสวนส าคญในการลดปญหาพฤตกรรมเสยงของเดกและเยาวชนโดยเฉพาะใน 8 ดาน คอ การสบบหรและดมสรา พฤตกรรมรนแรง การใชสารเสพตด การมเพศสมพนธทไมเหมาะสม ปญหาในโรงเรยน ปญหาซมเศราและพยายามฆาตวตาย การตอตานสงคม และการเลนการพนน ในท านอง

9

เดยวกนชมชนตองเหนคาของเดกและเยาวชนในฐานะทรพยากรมนษย และเปนกลไก ในการพฒนาชมชน โดยมอบหมายใหเดกและเยาวชนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางสม าเสมอ รวมทงจดสรรทรพยากรส าหรบใหเดกและเยาวชนรเรมด าเนนโครงการพฒนาชมชนในดานตางๆ ไดดวยตนเอง

1.6 หนงสอเรอง “What Works in Youth Participation: Case Studies from Around the

World” รวบรวมโดย International Youth Foundation หนงสอเลมนรวบรวมและวเคราะหกรณศกษาของการมสวนรวมของเยาวชนในระดบตางๆ คอ การพฒนาศกยภาพของเยาวชนเพอการมสวนรวม การมสวนรวมของเยาวชนในระดบโครงการ การมสวนรวมของเยาวชนในระดบองคกร การมสวนรวมของเยาวชนในวถของการเมอง และการผสมผสานการมสวนรวมของเยาวชนเขาสโครงสรางของสงคม โดยมขอสรปทส า คญ 2 ประเดน คอ 1) คณสมบตทเยาวชนพงม เพอสามารถมสวนรวมได 5 ประการ คอ ความรบผดชอบ ความมนใจ

ในตนเอง ความสมพนธเชอมโยงกบผอน ทกษะดานการเรยนรและอาชพ และการมจตส านกและความมงมนทจะท างานพฒนาสงคม

2) ปจจยสงเสรมการมสวนรวมของเยาวชน ซงประกอบดวยการเปลยนทศนคตของผใหญในเรองบทบาทของเยาวชน ความสนบสนนจากผใหญและเพอนรอบขาง การเปลยนทศนคตของเยาวชนทมตอผใหญ การยอมรบวาการเปนผน าไมไดขนอยกบวยวฒ ความมงมนทจะเสยงใหเยาวชนคดและลงมอท างานดวยตนเอง การเปลยนแปลงอยางมากของขาวสารทสอความเปนตวตนของเยาวชน การเกดและเตบโตขององคกรและโครงสรางทสนบสนน การมสวนรวมของเยาวชนเปนสวนหนงของความส าเรจของโครงการหรอกจกรรมทสามารถประเมนและวดผลไดในระยะยาว และทายทสด คอ การจดสรรทรพยากรอยางตอเนองและทวถง

นอกจากนหนงสอเลมนยงไดระบแนวทางการพฒนาศกยภาพเยาวชนในการท างานรวมกบผใหญไวอยางชดเจน คอ 1.6.1 การพฒนาทกษะในการตดสนใจ ซงประกอบดวย ทกษะทเกยวของ ดงน

ทกษะการเกบและวเคราะหขอมล

ทกษะการตดสนใจดวยเหตผลและการตกลงรวมกน

ทกษะการแกไขปญหา 1.6.2 การปลกฝงทศนคตการคดถงประโยชนสวนรวม ซงประกอบดวยวธการ ดงน

การเปดโอกาสใหเปนอาสาสมคร

การเปดโลกทศนดานสงคม

10

การฝกปฏบตในองคกรทางสงคม

การฝกใหรจกและเหนคณคาของตนเอง 1.6.3 ความรบผดชอบและทมเทใหแกงาน ซงเปนการฝกใหก าหนดแนวทางการท างานรวมกน

ระหวางผใหญกบเดก โดยเหนความส าคญของความคดของเดกเปนหลก 1.6.4 การมองการณไกล และการตงปณธานส าหรบอนาคต ซงประกอบดวยกจกรรม ดงน

การกระตนและฝกใหมสวนรวมในการวางแผนการท างานตงแตเรมตน

การฝกใหเรยนรเหตผล และคดอยางรอบครอบถถวนกอนลงมอปฏบต

การปลกฝงแนวคดและหลกการท างานทเนนการพฒนาไมใชการสงเคราะห 1.6.5 การควบคมอารมณ ซงเปนการฝกใหแสดงออกอยางสงบและมเหตผล และควบคม

ความรสกนกคด 1.6.6 การเสรมสรางประสบการณชวต ซงม 3 วธการ คอ

การฝกใหใฝรใฝเรยนและคนหาความร

การฝกปฏบตอยางสม าเสมอและตอเนอง

การฝกการถอดบทเรยนจากการปฏบต 1.6.7 การพฒนาทกษะการสรางความสนกและความนาสนใจในการท างาน โดยฝกใหรจกใชสอ

ทหลากหลาย เพอใหเกดความสนกไปพรอมๆกบการท างานอยางมคณภาพ และการใชสอ ในการสอสารกบสงคมดวย

1.7 ชดคมอ “Tool Kit on Promoting Meaningful Children’s and Young People’s Participation” ชดคมอนจดท าโดย UNICEF’s Adolescent Development and Participation Unit และCommonwealth Youth Programme ม 4 เลม ดงน เลมท 1 : Participation in the Second Decade of Life: What and Why.

ซงระบค านยามเรองการมสวนรวม ตวอยางการมสวนรวมของวยรน เหตผลของการมสวนรวมในมตของการคมครอง การพฒนาและสทธ ระดบของการมสวนรวม การตระหนกถงความส าคญของการมสวนร วม และวธการมสวนรวมอยางมประสทธภาพ

เลมท 2 : Adolescent and Youth Participation: Adults Get Ready! ซงเกยวกบหลกการความรวมมอระหวางวยรนและเยาวชนกบผใหญ สภาวะทเออตอการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในบรบทตางๆ การรณรงคใหวยรนและเยาวชนมสวนรวม และการเตรยมความพรอมเพอการมสวนรวม

เลมท 3 : Adolescent Participation and the Project Cycle.

11

ซงระบการวเคราะหสถานการณ ตวอยางของบทบาทวยรนในกระบวนการด าเนนโครงการตงแตการวางแผน การลงมอท า การตดตามและการประเมนผล

เลมท 4 : Tools for Adolescent and Youth Participation. เปนค าแนะน าในการปฏบตงานของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวม โดยเฉพาะในการประชมสมมนา การวเคราะหสถานการณ การวางแผน และการประเมนความกาวหนาของงาน

คมอทง 4 เลมไดกลาวถงการพฒนาศกยภาพเยาวชน เพอใหมสวนรวมอยางมประสทธภาพไว 2 ระดบ คอ การมสวนรวมในการด าเนนโครงการและการมสวนรวมในระดบนโยบาย

1.7.1 การมสวนรวมในการด าเนนโครงการ

ทกษะทตองพฒนาส าหรบการมสวนรวมระดบน คอ

การวเคราะหสถานการณ ซงตองฝกทกษะดานการแยกแยะปญหา การท าความเขาใจกบสถานการณ การคนหาพลงของตวเองและปจจยแวดลอมทเกอหนน การเรยนรและสรางความตระหนกดานการพฒนาสงคม

การตดสนใจและการวางแผน ซงตองฝกใหสามารถรเปาหมาย รหลกและวธการ รจกการประเมนผล และมความรบผดชอบตองานทท า

การด าเนนงาน ซงตองมทกษะในการท างานเปนทม การเปนผน า การรจกหนาท ของตน การวเคราะหสวนดสวนเสยของตน และการเผยแพรผลงาน

การตดตามประเมนผล ซงตองฝกใหรจกคนหา ปญหา อปสรรคและการแกไข สามารถถอดบทเรยนจากการท างาน รจกวเคราะหสงเคราะหผลของการท างาน และรจกพฒนาและใชตวบงชในการตดตามประเมนผล

1.7.2 การมสวนรวมในระดบนโยบาย

ทกษะทตองพฒนาส าหรบระดบนโยบาย คอ

การบรหารจดการ ซงประกอบดวย การระดมทน การตดตอเชอมโยงกบหนวยงานอนๆ และการบรหารจดการการเงนและกระบวนการด าเนนงาน

การเปนผน า ซงตองฝกทกษะการเปนผน าเยาวชน และการมสวนรวม

การมสวนรวมในสงคมและการเมอง ซงเปนการฝกอบรมใหมความรความเขาใจ ในบรบทของการเมองและสงคม และการสบทอดงานจากรนเกาสรนใหม เพอใหเกดความตอเนอง ยงยน

12

สทธมนษยชน การเปนพลเมอง และการไมใชความรนแรง ซงสามารถด าเนนการไดโดยการประชมปฏบตการ การสรางทมงาน การใชเครองมอตางๆในการสรางความรวมมอ การใชศลปะในการรณรงค และการใหค าปรกษาดานกฎหมาย

การสอสาร ซงเปนการพฒนาทกษะดานการท าสอตางๆ เชน จดหมายขาว แผนพบ สออเลคทรอนกส

การสรางความเชอมโยงกบวฒนธรรมและวถช วต ซ ง เปนการจดกจกรรม ดานวฒนธรรม ศลปะ และภมปญญาทองถน

การสรางเครอขาย โดยฝกใหสามารถสรางความรวมมอกบภาคสวนตางๆและ การบรหารจดการเครอขายไดอยางมประสทธภาพ

1.8 เอกสารเรอง “Child and Youth Participation Resource Guide”

เอกสารนจดท าโดย UNICEF East Asia and Pacific Regional Office ในป 2006 โดยมสาระส าคญ คอ ขอมลทเกยวของกบการมสวนรวมของเดกจากทวป เอเชย ยโรป อเมรกาเหนอและใต แอฟรกา ออสเตรเลยและแปซฟก เนนการมสวนรวมของเดกทอายต ากวา 18 ป และมขอมลขององคกรรวมทง website ทมสาระส าคญดานการมสวนรวมของเดก โดยแบงเปน 4 สวน คอ

1.8.1 บทน า ซ งกลาวถง • แนวคด • จรยธรรมและมาตรฐานของการมสวนรวมของเดก • การพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวม • กรอบการบรณาการการมสวนรวมของเดกไปสงานดานเดก • การระดมทรพยากรส าหรบการมสวนรวมของเดก

1.8.2 การมสวนรวมของเดกในการวจย วเคราะหขอมล วางแผน ด าเนนการ และประเมนผล ซงประกอบดวย • การท างานวจยประเมนผลและวเคราะหขอมลกบเดกและเยาวชน • การวางแผนออกแบบและด าเนนการ • การตดตามและประเมนผลการมสวนรวมของเดก • ตวบงชเพอประเมนการมสวนรวมของเดก

1.8.3 การมสวนรวมของเดกในการท าโครงการตามประเดนตางๆ ซงประกอบดวย 11 ประเดน คอ • การพฒนาเดกปฐมวยและการมสวนรวมของเดกเลก • การศกษา • HIV/AIDS และอนามยเจรญพนธ • สขภาพและโภชนาการ • น าและสขาภบาล • เดกกบสงแวดลอม • การคมครองเดกจากการละเมดสทธ ความรนแรงและการแสวงประโยชน • การมสวนรวมของเดก ทท างานและเดกเรรอน • เดกพการ ก าพราและอพยพ • ภยพบตธรรมชาตและเหตฉกเฉน • สถานการณความขดแยงและการสรางสนตภาพ

1.8.4 การมสวนรวมของเดกในการตดสนใจในระดบนโยบาย ซงประกอบดวย • การมสวนรวม ของเดกในการวางแผนและรายงานผลเรองสทธเดกในระดบชาต • การมสวนรวมของเดกในการรณรงคระดบนโยบายและการว เคราะหงบประมาณ • การประชมสมมนาและการปรกษาหารอ • องคกร เครอขาย และขบวนการของเดก • การมสวนรวมของเดกและ

13

เยาวชนในองคกรของผใหญ • การมสวนรวมของเดกและเยาวชนในการปกครองและการเมอง • การมสวนรวมของเดกในสอ

1.9 เอกสาร “Practice Standards in Children’s Participation” มาตรฐานการปฏบตงานเกยวกบการมสวนรวมของเดกนจดท าโดยองคกร Save the Children เพอใหเปนมาตรฐานส าหรบผทท างานดานเดกถอปฏบตในดานการมสวนรวมของเดก มสาระส าคญ คอ ค านยามเรองการมสวนรวมของเดกวาเปนการมสวนรวมในการตดสนใจและการท าใหเกด การเปลยนแปลง ซงเดกทกคนสามารถมสวนรวมโดยไดรบการบอกเลาและสมครใจ และเปนกระบวนการส าคญทตองด าเนนการในทกโครงการ ทกสถานท และทกระดบตงแตในพนทจนถงนานาชาต มาตรฐานดงกลาวม 7 ขอ ดงน 1.9.1 มการด าเนนการตามแนวทางทมจรยธรรม มความโปรงใส และจรงใจ 1.9.2 การมสวนรวมของเดกตองอยในประเดนทเกยวของกบเดก และเปนไปดวยความสมครใจ

ของเดกเอง 1.9.3 มการจดสภาวะแวดลอมใหเปนมตรตอเดก โดยท าใหเดกมสวนรวมดวยความรสกปลอดภย

ไดรบการยอมรบและการสนบสนน 1.9.4 เดกควรมโอกาสเทาเทยมกนในการมสวนรวม ไมมการเลอกปฏบตและแบงแยก 1.9.5 มการพฒนาทกษะและการสนบสนนใหเจาหนาททเกยวของกบการมสวนรวมของเดก

ไดท างานอยางมประสทธภาพสง และมความมนใจ 1.9.6 นโยบายและมาตรการการคมครองเดก ตองเปนสวนส าคญของการท างานดานการมสวนรวม

ของเดก 1.9.7 ตองมการตดตามและประเมนผลดานคณภาพและผลกระทบของการมสวนรวมของเดก

1.10 เอกสาร World Vision’s Guidelines for Child Participation

ในป 2009 World Vision International ไดจดท านโยบาย เรอง Well-being of Children ซงมประเดนการมสวนรวมของเดกโดยระบวา เดกสามารถมบทบาทเปนแกนน าในการเปลยนแปลง และองคกรมวตถประสงคทจะพฒนาสมรรถนะของเดกในการมสวนรวม โดยค านงถงอาย และบรบท ตามอนสญญาวาดวยสทธเดก รวมทงค านงถงบทบาทและความรบผดชอบของพอแมผปกครองและผใหญทเกยวของ และใหความสนบสนนองคกรของเดกโดยเปดโอกาสใหเดกมเวทในการแสดงความคดเหนและสงเสรมทกษะความเปนผน าของเดก รวมทงเนนวาการมสวนรวมของเดกตองกระท าอยางมความหมายและดวยความตงใจ และไมกระท าแบบเปนไมประดบและเปนการบงการโดยเดดขาด เอกสารนจงระบหลกการในการด ารงคณภาพของการมสวนรวมของเดกส าหรบองคกร ดงน

14

1.10.1 การมสวนรวมของเดกเปนสทธประการหนงและเปนสวนทท าใหสทธอนๆ ของเดกสมบ รณ ตามอนสญญาวาดวยสทธเดก

1.10.2 การมสวนรวมของเดกเปนจรยธรรมและมความปลอดภย โดยมหลกการของความโปรงใสตลอดกระบวนการ และเปนหลกประกนวาเปนการกระท าเพอผลประโยชนสงสด เพอความปลอดภย และเพอความมนคงของเดกทกคน โดยไมเสยงตออนตรายตางๆ

1.10.3 การมสวนรวมของเดกมความหมายและความยงยน เนองจากการมสวนรวมอยางแทจรง เปนสวนหนงของสขภาวะและการเสรมพลงของเดกโดยเฉพาะกลมทเปราะบางใหพฒนาขนเปนพลเมองทแขงขนและมความรบผดชอบ โดยค านงถงอาย เพศ ศาสนา สมรรถนะ ทแตกตาง และบรบทของเดก ดงนนองคกรจงสนบสนนใหเกดโอกาสทเดกจะมสวนรวม ในชมชนอยางตอเนอง

1.10.4 การมสวนรวมของเดกสรางความเขมแขงใหแกความสมพนธในครอบครว ชมชน และสงคมเนองจากเปนการสนบสนนการสอสารทสรางสรรค เสรมสรางความมประสทธภาพ ของการพฒนาชมชนและสงเสรมความไวเนอเชอใจและเคารพซงกนและกนระหวางเดกกบผใหญ ซงน าไปสสงคมทมความเสมอภาคและเปนประชาธปไตยมากขน โดยเดกและผใหญรบผดชอบรวมกนในกระบวนการมสวนรวมของเดก

1.10.5 การมสวนรวมของเดกเปนกระบวนการและวธการทครอบคลมหลากหลายภาคสวน เพราะเปนกระบวนการทตอเนองและสามารถด าเนนการในมตตางๆ เชน การพฒนา การรณรงค การชวยเหลอฉกเฉน และการเตรยมความพรอมของเดก

นอกจากหลกการแลวยงมการก าหนดแนวทางในการน าหลกการไปสการปฏบตไว 10 ขอ คอ

ผใหญ เดก และเยาวชนในชมชนตองไดรบการกระตนใหมความร ความเขาใจ และตระหนกถงความส าคญและคณคาของการมสวนรวมของเดก

ผทรบผดชอบในกระบวนการมสวนรวมของเดกตองมสมรรถนะและไดรบการฝกอบรม ใหท างานอยางมประสทธภาพ โดยค านงถงความปลอดภยของเดก

ผดแลเดกตองใหขอมลแกเดกในการตกลงใหเขารวมในกจกรรมขององคกร โดยค านงถงสทธของเดกในการรวมกลมอยางสงบ

ตองใชมาตรฐานการคมครองเดกในกระบวนการมสวนรวมของเดก

ตองใหเดกไดมสวนรวมในเรองทเกยวของกบชวตประจ าวนและในเรองทตองการแสดง ความคดเหน

ตองท าใหการมสวนรวมของเดกเขาถง ครอบคลม และไมเลอกปฏบต

การมสวนรวมของเดกตองเปนการสนบสนนและอ านวยความสะดวก ไมใชการบงการ

กจกรรมและวธการมสวนรวมของเดกตองมลกษณะเปนมตรตอเดก

15

การใหเดกมสวนรวมตองด าเนนการ โดยมเปาหมายเพอเสรมพลงเดก เยาวชน เพอใหเปนพลเมองทมความรบผดชอบและเพอการเปลยนแปลงของชมชน

ผรบผดชอบตองตดตามประเมนผล และเรยนรไปกบเดก เพอปรบปรงคณภาพของการมสวนรวมของเดก

2.1 อาเซยน 2025 : มงหนาไปดวยกน

ASEAN 2025 : Forging Ahead Together หนงสอเลมนมเนอหาเปนวสยทศนประชาคมอาเซยน 2025 และแผนงานประชาคมอาเซยน 2016 – 2025 ซงจดท าในป 2558 และกรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศของไทยไดจดพมพเผยแพร ทงภาษาองกฤษและค าแปลภาษาไทย ในป 2559 2.1.1 วสยทศนประชาคมอาเซยน 2025 ครอบคลมประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนซงเนนการรวม เปนหนง มอตลกษณรวมกน มสนตภาพ และความมนคง รวมทงมความเจรญรงเรองรวมกน เปนประชาคมทยดมนในกฎกตกา ท าเพอประโยชนของประชาชน และมประชาชน เปนศนยกลาง ประชาชนมสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐาน มคณภาพชวตทดขนและไดรบประโยชนจากการสรางประชาคม ส าหรบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนนนปรากฎในสวนของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ในขอท 12.1 และ 12.2 ซงระบการมสวนรวมและความรบผดชอบตอสงคมของประชาชนทกคนรวมทงเดกและเยาวชน

2.1.2 แผนงานประชาคมอาเซยน 2016 – 2025 ในสวนทเกยวของกบประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนนน ไดตงเปาหมายใหประชาคมอาเซยนมคณลกษณะ 5 ประการ คอ • มปฏสมพนธและเปนประโยชนตอประชาชน (Engages and Benefits the People) • มความครอบคลม (Inclusive) • มความยงยน (Sustainable) • มภมคมกน (Resilient) และ • มพลวตร (Dynamic) ซงรวมเดกและเยาวชนไวในกลมเปาหมายทตองการดแลเปนพเศษมากกวาจะก าหนดใหเปนกลมตางหากทมศกยภาพในการมสวนรวมในกระบวนการทางสงคม อยางไรกตามในคณลกษณะการมปฏสมพนธและเปนประโยชนตอประชาชน การมความครอบคลม และการมความยงยนไดระบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน และกลมอนไว ดงน

การมปฏสมพนธและเปนประโยชนตอประชาชน – ระบไวในมาตรการ ก.2 (6) ทใหประชาชนมความเขมแขงและมอสระทมนคง โดยใหสงเสรมความตระหนกรเกยวกบ

2. แนวคด หลกการและสาระส าคญระดบภมภาคเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

16

อาเซยนแกนกเรยน เดกและเยาวชนในฐานะทเปนสวนหนงของการเสรมสรางจตส านกอาเซยน

การมความครอบคลม – ระบไวในมาตรการ ข.2 (1) และ (9) เรอง การเขาถงอยางเทาเทยมกนส าหรบทกคน ซงเนนการเพมเวทการด าเนนงานในระดบภมภาค เพอสงเสรมโอกาสทเทาเทยมกน การเขารวมและการมสวนรวมอยางมประสทธภาพของสตร เดก เยาวชน ผสงอาย คนพการ และอนๆ ในการพฒนาและด าเนนการตามนโยบายและแผนงานตางๆของอาเซยน รวมทงการรบประกนวากระบวนการตดสนใจในทกระดบจะเปนไปอยางครอบคลม มสวนรวมและสะทอนเสยงของประชาชน โดยใสใจในความตองการและความจ าเปนของผทตกอยในสถานการณทเสยเปรยบ ซงรวมถงเดกและเยาวชนดวย

การมความยงยน – ในมาตรการ ค.2 (4) เกยวกบเรองทมความยงยนดานสงแวดลอม ไดระบใหมการประสานทใกลชดระหวางภาคสวนทเกยวของ เพอสงเสรมเมองทเปนมตรตอเดก เยาวชน ผสงอายและคนพการ

2.2 รางแผนงานดานเยาวชนของอาเซยนในระยะ 5 ป (2016 – 2020)

แผนงานดานเยาวชนของอาเซยนในระยะ 5 ป (2016 – 2020) เปนสวนหนงของแผนงานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ซงก าหนดใหประชาคมอาเซยนเปนประชาคมทมความครอบคลม มความยงยน มภมคมกน มพลวตร และมสวนเกยวของและเปนประโยชนตอประชาชนอาเซยน ซงคณะท างานของอาเซยนไดน ามาสรปสาระส าคญและก าหนดเปาหมายของแผนงานดานเยาวชนอาเซยน ดงน 2.2.1 สรางความมนคงเพอผประกอบการรนเยาว โดยผานกระบวนการพฒนาทกษะและการ

ใหค าปรกษาแบบพเลยง 2.2.2 สงเสรมใหเกดการจางงานเพมขนในกลมเยาวชน โดยการพฒนาทกษะและการศกษา

ตลอดชวต 2.2.3 สงเสรมความตระหนกและความภมใจในการเปนประชาคมอาเซยน โดยการสงเสร ม

ความสมพนธทดของประชาชน ซงไดรบประโยชนรวมกน 2.2.4 สรางความเขมแขงใหแกการมสวนรวมของเยาวชนในการสรา งประชาคมอาเซยน

ดวยการด าเนนกจกรรมดานจตอาสา และกจกรรมการพฒนาภาวะผน าเยาวชน 2.2.5 เพมศกยภาพและทกษะชวตทเหมาะสม โดยการใชเทคโนโลย และทกษะดานการจดการ

ใหกบเยาวชน แผนขอท 4 ทวาดวยเรองการสรางความเขมแขง ใหแกการมสวนรวมของเยาวชนในการสรางประชาคมอาเซยน ดวยการด าเนนกจกรรมจตอาสาและกจกรรมพฒนาภาวะผน าเยาวชนนน ไดก าหนดกระบวนการท างานไว 3 ประการ คอ

17

การสงเสรมใหเยาวชนมจตอาสา โดยการสนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลเกยวกบผลงานทประสบความส าเรจ การเสรมสรางความเขาใจในวฒนธรรมทหลากหลาย และการพฒนาจตส านกของการมเอกลกษณระดบภมภาค ซงจะท าใหเยาวชนไดมสวนรวมในการพฒนาสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมของประชาคมอาเซยน

การสงเสรมการเปนผน าเยาวชนในฐานะเปนสวนส าคญของกระบวนการพฒนาเยาวชน ของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

การยกยองและสนบสนนองคกรทท างานดานพฒนาเยาวชน และองคกรของเยาวชน ในฐานะทท าประโยชนใหแกงานเยาวชนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

มการก าหนดกจกรรม/โครงการหลกของกระบวนการทง 3 ไวทงสน 9 กจกรรม/โครงการ ซงมทงการสานตอหรอปรบปรงคณภาพของโครงการเดมทด าเนนการอยแลว เชน โครงการ ASEAN Youth Volunteer Programme และโครงการ ASEAN Young Professionals Volunteer Corps โครงการ ASEAN Youth Interface และโครงการ ASEAN Youth Day Meeting ซงก าหนดใหมการด าเนนงานอยางสม าเสมอ โดยประเทศสมาชกผลดกนเปนแกนน า รวมทง การเพมประเภทของรางวลใหแกเยาวชนหรอองคกรทท างานพฒนาเยาวชน

นอกจากนมโครงการ/กจกรรมทไดก าหนดใหรเรมด าเนนการในชวงของแผน เชน โครงการ Youth Volunteerism in ASEAN โครงการนสงเสรมใหผทมชอเสยงและเปนทยอมรบในสงคม มสวนรวมในการขยายงานอาสาสมครเยาวชน การใชสออเลคโทรนกส เพอเผยแพรงานอาสาสมครเยาวชนอาเซยน และการรณรงคใหมการสนบสนนใหเยาวชนไดมสวนรวมมากขน ในการจดท านโยบายดานเยาวชนในภมภาคอยางโปรงใส รวมทงโครงการ ASEAN Youth Leaders Training และโครงการ ASEAN Youth Caucus

2.3 แผนปฏบตการภมภาคอาเซยนวาดวยการขจดความรนแรงตอเดก The ASEAN Regional Plan of Action on the Elimination of Violence against Children. เอกสารนมสาระส าคญ คอ แผนปฏบตการของภมภาคอาเซยนเพอขจดความรนแรงตอเดก ซงจดท าโดยคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก (ACWC) ใน ป 2558 โดยกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความม นคงของมนษย เปนแกนน าในการด าเนนการ และมมาตรการ 8 กลม คอ 2.3.1 การปองกน 2.3.2 การคมครอง ชวยเหลอและบรการสนบสนน

18

2.3.3 กรอบกฏหมาย การด าเนนคด และกระบวนการยตธรรม 2.3.4 การสรางศกยภาพ 2.3.5 การวจยและเกบขอมล 2.3.6 การบรหารจดการ ประสานงาน ตดตามประเมนผล 2.3.7 การสรางภาคและความรวมมอ 2.3.8 การทบทวนและสอสารระดบภมภาค

ส าหรบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนนนแผนปฏบตการนระบไวในมาตรการท 4 ซงเกยวของกบ การบรหารจดการ ประสานงาน ตดตามประเมนผล โดยระบวา ผมสวนไดสวนเสยทเกยวของตองม สวนรวมในทกขนตอนของกระบวนการพฒนาและ/หรอเสรมสรางความเขมแขง ใหแกแผน และตองมกลไกการประสานงานเพอด าเนนการในระดบชาต สวนในมาตรการท 7 เรอง การสรางภาค และความรวมมอนน มระบไวดงน

ในขอ 62 ระบวาตองจดใหมการมสวนรวมระหวางผมสวนไดสวนเสย โดยเฉพาะเดกและเยาวชนในโครงการหรอกจกรรมทเหมาะสมในการขจดความรนแรงตอเดกทงระดบชาตและระดบภมภาค

ในขอ 63 ระบวาตองมการสงเสรมสนบสนนใหเดกและเยาวชนไดมสวนรวมอยางแขงขน และมความหมาย โดยบรณาการความคดเหนของเดกและเยาวชนในนโยบาย แผนงาน และโครงการ เพอยตความรนแรงตอเดก และตองสนบสนนใหมการจดเวทเดกและเยาวชนและเครอขายเดกและเยาวชนในระดบภมภาคและระดบชาต

ในขอ 65 ระบวาตองสนบสนนการมสวนรวมอยางกระตอรอรนและปลอดภยส าหรบเดกในการแจงเหตเกยวกบการเลอกปฏบตและการละเมดสทธเดก เพอใหเดกปลอดภยจากความรนแรง ทอาจเกดขน

2.4 แนวแนะการเลยงด ดแล และการพฒนาเดกโดยไมใชความรนแรงในทกสภาพแวดลอม

ASEAN Guideline for a Non-Violent Approach to Nurture, Care and Development of Children in All Settings. เอกสารเลมนเปนผลงานของคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตร และสทธเดก (ACWC) ซงประเทศไทยเปนผประสานงานและด าเนนการโดยกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนแกนน า สาระส าคญของเอกสารเลมนแบงเปน 6 สวน คอ 2.4.1 บทน าวาดวยความหมาย วตถประสงคและโครงสรางของเอกสาร 2.4.2 สาระส าคญทเปนหลกพนฐานรวมกนในทกสภาพแวดลอม ส าหรบการเลยงด ดแล

และพฒนาเดกโดยไมใชความรนแรง 2.4.3 สภาพแวดลอมทมความรนแรงตอเดก 7 ประเภท และความรนแรงระหวางเดกกบเดก

19

2.4.4 สรปแนวแนะการเลยงด ดแล และพฒนาเดกโดยไมใชความรนแรง 2.4.5 สาระเพมเตมประกอบองคความรทเปนพนฐานหลกรวมกนในทกสภาพแวดลอม ส าหรบ

การเลยงด ดแล และพฒนาเดกโดยไมใชความรนแรง 2.4.6 ภาคผนวก

การมสวนรวมของเดกและเยาวชนทชดเจนปรากฏในสวนท 2 บทท 7 วาดวยการเสรมพลงเดก เพอปกปองตนเองจากความรนแรง ซงไดระบใหสนบสนนการมสวนรวมของเดกในทกกจกรรมตงแตการวางแผนก าหนดวธเกยวกบการคมครองเดก และสนบสนนใหเดกรวมกลมและสรางเครอขายดวยตนเอง รวมทงสนบสนนใหมการวจยโดยเดกมสวนรวมเกยวกบผลกระทบจากความรนแรงทกรปแบบตอเดก รวมทงผลกระทบตอเดกจากการใชการสอสารเชงบวก และการสรางวนยเชงบวกทงระยะสนและระยะยาว

3

3.1 วสยทศนแหงชาตส าหรบเดกและเยาวชนป 2570 วสยทศนแหงชาตส าหรบเดกและเยาวชนป 2570 เปนการมองไปในอนาคตของเดก เยาวชน และผใหญ จ านวน 67,185 คน จากทกภาคสวนทวประเทศทเขารวมกระบวนการโครงการระดมสรรพก าลงเพอก าหนดวสยทศนแหงชาตส าหรบเดกและเยาวชนป 2570 ซงด าเนนการโดยสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร รวมกบส านกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย โดยการสนบสนนจากองคการทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (UNICEF) ด าเนนงานในชวง กนยายน 2553 – กนยายน 2554 ผทเกยวของเหลานรวมกนคดวาอยากเหนเดกและเยาวชนเปนอยางไรใน 15 ปขางหนา และไดแบงวสยทศนออกเปน 2 สวน คอ วสยทศนส าหรบเดกและเยาวชนโดยรวม และวสยทศนตามชวงอาย โดยมสาระส าคญในแตละสวน ดงน 3.1.1 วสยทศนส าหรบเดกและเยาวชนโดยรวม

มการก าหนดการมสวนรวมไวในประเดนตางๆ คอ

การรวมสบสานวฒนธรรม ประเพณ ของประชาชนทองถน

โอกาสของเดกในการแสดงความคดเหนและมสวนรวมในครอบครวและสงคม

เดกมจตอาสาและความรบผดชอบตอสงคม เปนพลเมองทมคณคาของประเทศ

ชมชน สงคม และสอสรางพนทในการมสวนรวม และเพมชองทางใหมๆในการเรยนรและมสวนรวมกบสงคม โดยทกภาคสวนชวยกนลงทนทรพยากรสนบสนน และสรางเปนเครอขายเชอมโยงกน

3. แนวคด หลกการและสาระส าคญระดบประเทศเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

4.

20

3.1.2 วสยทศนตามชวงอาย

3.1.2.1 วสยทศนส าหรบเดกชวงวยเรยน (อาย 7 – 12 ป)

เดกรจกหลกการใหการท างานรวมกบผอน

เดกไดรบการเสรมสรางภาวะผน าและผตามทด 3.1.2.2 วสยทศนส าหรบเดกชวงวยรน (อาย 13 – 18 ป)

วยรนเรมแสดงความคดเหนเกยวกบการเมองการปกครองและการพฒนาชมชนของตนเอง

สงคมพรอมรบฟงความคดเหนของวยรนและสนบสนนการพฒนาศกยภาพดานการมสวนรวม เพอมงสความเปนพลเมองทดในระบอบประชาธปไตย

3.1.2.3 วสยทศนส าหรบเยาวชน (อาย 19 – 25 ป)

เยาวชนเขาใจในสทธและหนาทความเปนพลเมอง

เยาวชนมจตสาธารณะ เรมเปนแกนน าในกระบวนการพฒนาสงคม และสรางเครอขายการท างานในระหวางเพอนฝง และผใหญในภาคสวนตางๆ

เยาวชนเขาใจในบทบาทหนาทของตนในสงคม

3.2 พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 พระราชบญญตนมวตถประสงคเพอก าหนดหลกการ แนวทาง และกลไกการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชน โดยมสาระทเกยวของกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ดงน 3.2.1 หมวด 1 : บททวไป

มาตราท 6 (5) เรองการมสวนรวมอยางเสรของเดกและเยาวชนในทางวฒนธรรมและศลปะ และ (6) เรองรจกชวยเหลอผอน โดยมจตส านกในการให การอาสาสมคร และการมสวนรวม ในการพฒนาชมชนและประเทศชาต

หมวด 2 : คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต มาตราท 10 (7) เรองใหมผแทนเดกและเยาวชนซงไดรบเลอกจากสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย จ านวนสองคนเปนชายหนงคนหญงหนงคนในคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดก และเยาวชนแหงชาต

21

มาตราท 19 (5) เรองการส ารวจศกษารวบรวมขอมล วเคราะห ตดตามและประเมนผลเกยวกบสทธประโยชนของเดกและเยาวชนตามอนสญญาวาดวยสทธเดกและความตกลงระหวางประเทศทประเทศไทยเปนภาค ตลอดจนกฎหมายภายในประเทศ เพอจดท าฐานขอมลและรวบรวมความคดเหนของเดกและเยาวชน รวมทงจดท ารายงานเพอเปนแนวนโยบายในการพฒนาเดกและเยาวชนตอไป (8) เรองการสงเสรมสอมวลชนและสถานศกษาในการจดกระบวนการเรยนรเพอสรางจตส านกในการใหและการอาสาสมครใหแกเดกและเยาวชน (10) เรองก าหนดใหหนวยงานหลกภาครฐจดงานสมชชาเดกและเยาวชนแหงชาตรวมกบสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทยอยางนอยปละครง เพอเปนเวทแลกเปลยนเรยนรส าหรบเดกและเยาวชนในดานตางๆ

3.2.2 หมวดท 3 : มาตรการสงเสรมการด าเนนงานเพอการพฒนาเดกและเยาวชน

สวนท 1 : สภาเดกและเยาวชน ซงก าหนดกระบวนการจดตง กลไกการท างาน โครงสรางและบทบาทหนาทของสภาเดกและเยาวชนในระดบชาต จงหวด และอ าเภอ รวมทง กทม. เพอเปนชองทางใหเดกและเยาวชนไดมสวนรวมในกระบวนการพฒนา ตงแตระดบชมชนจนถงระดบนโยบาย พรอมทงก าหนดใหกรมกจการเดกและเยาวชน ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดและหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชน ใหการสงเสรม สนบสนน และประสานงานการจดตงและการด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชนทกระดบ

3.3 แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555 – 2559 แผนนมเปาหมายหลก คอ เดกและเยาวชนมความมนคงในการด ารงชวตอยางทวถง มความแขงแรงทางรางกายและจตใจ มคณธรรมจรยธรรม มส านกความเปนพลเมอง กลาคดและแสดงออกอยางสรางสรรคตามวถประชาธปไตย และมความสข แผนนประกอบดวย 4 ยทธศาสตรและ 16 มาตรการ ส าหรบเรองการมสวนรวมของเดกนนก าหนดเปนมาตรการหนงตางหากในยทธศาสตรท 1 ทวาดวยการสรางภมคมกนในการด ารงชวตของเดกและเยาวชน โดยแบงเปน 4 สวน คอ 3.3.1 การสงเสรม สนบสนน ใหเดกและเยาวชนมจตอาสาตอชมชนอยางตอเนองและใหเปน

องคประกอบส าคญเทยบเทาความรดานวทยากรเฉพาะดาน 3.3.2 การสงเสรม สนบสนน การรวมกลมของเดกและเยาวชน และการด าเนนกจกรรมสรางสรรค

เพอสรางคณคาตอตนเองและสงคมอยางเปนระบบ 3.3.3 การพฒนากระบวนการสอสารระหวางกลม องคกรเดกและเยาวชน โดยสนบสนนใหเกด

เวทแลกเปลยนเรยนรในทกระดบอยางตอเนอง

22

3.3.4 การสนบสนนการยกยองเชดชเดกและเยาวชน กลมเดกและเยาวชนทมงมนเปนนกกจกรรมดานตางๆและมจตสาธารณะใหมบทบาทในสงคมอยางเนองทกป

นอกจากนแผนนยงก าหนดใหมการพฒนาศกยภาพของสภาเดกและเยาวชนทกระดบใหเขมแขง ทงในดานการท ามาตรฐานสภาเดกและเยาวชน การพฒนาศกยภาพคณะบรหารสภาเดกและเยาวชนและการสรางความเขมแขงของสภาเดกและเยาวชน ซงเปนกลไกหลกในกระบวนการมสวนรวม ของเดกและเยาวชน

เนองจากในขณะนเปนปสนสดของแผนฉบบน จงไดมกระบวนการในการพฒนาแผนพฒนาเดกและเยาวชนฉบบใหมส าหรบป 2560 – 2564 โดยยงคงยดแนวทางการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน และการพฒนาศกยภาพในการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ใหเปนสาระส าคญสวนหนง ในยทธศาสตรและมาตรการของแผนพฒนาเดกและเยาวชนฉบบใหมดวย

3.4 (ราง) แผนการด าเนนงานประจ าป 2560 ของส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ แผนการด าเนนงานของส านกงานกองทนสนบสนนการเสรมสรางสขภาพ ส าหรบป 2560 มทงสน 15 แผน โดยม 2 แผนทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนและการมสวนรวมของเดกและเยาวชน คอ แผนสนบสนนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว และแผนสรางสรรคโอกาสและนวตกรรมสขภาวะ โดยมสวนทชดเจนในเรองการสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ดงน 3.4.1 แผนสนบสนนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว

แผนนไดระบแนวทางการใหความสนบสนนไว 4 แนวทาง คอ

การสนบสนนสขภาวะเดก เยาวชน และครอบครว

การสนบสนนการพฒนาระบบ กลไก นวตกรรมและนโยบายสาธารณะ

การสนบสนนงานวชาการ ตดตามประเมนผล และการพฒนาศกยภาพภาค

การสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน การสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ปรากฏชดเจนในแนวทางท 1 คอ การสนบสนนกจกรรม/โครงการทใหความส าคญกบการเสรมสรางและพฒนาแกนน าเยาวชน และเครอขายเยาวชนในชมชนระดบต าบล ผานกจกรรมสรางสรรค เพอเสรมสรางทกษะชวต สรางจตส านกความเปนพลเมอง และสรางคานยมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมและถกตองใหแกเดกและเยาวชน เพอพรอมยกระดบใหกลมเดกและเยาวชนเปนพนฐานการท างาน ตามทศทางเปาหมายและยทธศาสตร 10 ป ของ สสส.

23

สวนแนวทางท 3 ไดก าหนดสนบสนนกจกรรม/โครงการพฒนาศกยภาพแกนน าเยาวชน และผทเกยวของใหมความร ความสามารถทจะท างานตอบสนองความตองการของสงคม พรอมพฒนาเปนผน าการเปลยนแปลงทงดานสงคม และดานการพฒนาในระดบองคกร และชมชนทองถน

3.4.2 แผนสรางสรรคโอกาสและนวตกรรมสขภาวะป 2560 แผนนมเปาประสงคหลกในการขยายโอกาสและพฒนาศกยภาพในการสรางนวตกรรมเกยวกบการสรางเสรมสขภาวะ โดยเปดโอกาสใหกลมบคคล ชมชน องคกรทวไป รวมทงกลมเดกและเยาวชนเขาถงการสนบสนนไดและมแนวทางการด าเนนงานทเกยวของกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ในแนวทางท 3 และท 4 คอ โครงการสรางเสรมสขภาพขนาดเลกและกจกรรมอยางงาย ซงเนนการสนบสนนกลมเดกและเยาวชนใหสามารถด าเนนกจกรรมไดดวยตนเอง ในแผนนยงไดมการรายงานผลการด าเนนงานในป 2558 – 2559 ซงมสาระทเกยวของกบการมสวนรวมของเดกในหมวดการพฒนาสขภาวะของเดกและเยาวชน และกจกรรมสรางสรรคอยางงาย (เนนกลมเปาหมายเดกและเยาวชน) ดงน

การพฒนาสขภาวะเดกและเยาวชน – มขอมลผลการด าเนนโครงการ 3 โครงการทเนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน คอ

โครงการคายอาสาพฒนาซงสนบสนนการพฒนาศกยภาพแกนน านสตนกศกษา ผานกระบวนการคายอาสา 60 คาย และสรางเครอขายนกกจกรรมรนใหม 4 ภาค

โครงการชมชนคนรนใหม เตรยมพรอมภยพบต ซงสนบสนนกลมเยาวชน 16 กลม ทสนใจประเดนภยพบตใหด าเนนโครงการรวมกบชมชนเพอเตรยมความพรอม เรองภยพบต ในชมชน ท าให เกดอาสาสมครคนรนใหม 100 คน ทท างาน ดานภยพบต

โครงการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนในพนทภาคตะวนออก ซงสนบสนนกลมเดกและเยาวชนในพนท 8 จงหวดภาคตะวนออกจ านวน 50 กลม ใหด าเนนกจกรรมในรปแบบจตอาสา

กจกรรมสรางสรรคอยางงาย – ซงเนนกลมเปาหมายเดกและเยาวชน โดยสนบสนนใหเดกและเยาวชนไดรวมกลมด าเนนกจกรรมสรางเสรมสขภาพทสรางสรรคและเกดประโยชนตอตนเองและประชาชนในพนท จ านวน 500 กลม

3.5 รายงานสรป A Way Forward : Empowering the Youth in Thailand

24

รายงานนเปนการวเคราะหศกยภาพ และกรอบยทธศาสตรเรองการมสวนรวมและการท างานแบบเสรมพลงเดกและเยาวชนในกระบวนการและนโยบายเกยวกบเรองเพศเชงบวกในประเทศไทย เพอน าเสนอตอกองทนประชากรแหงสหประชาชาต (UNFPA) สาระส าคญของรายงานฉบบน คอ 3.5.1 บทน า ซงระบวตถประสงคและระเบยบวธวจยทใชในการศกษา 3.5.2 กรอบแนวคดหลก เรอง เพศเชงบวกและการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 3.5.3 กรอบนโยบายระดบชาตดานการมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยเนน พระราชบญญต

สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550 และแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2555-2559

3.5.4 การวเคราะหจดออน จดแขง และความตองการเสรมศกยภาพของสภาเดกและเยาวชน ในดานโครงสรางองคกร การสนบสนนงบประมาณ ศกยภาพของผแทนเดกและเยาวชน โครงการและกจกรรมของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย การประสานงานและการสอสาร การตดตามและประเมนผล และพเลยงและทปรกษา

3.5.5 วสยทศนของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ซงเนนบทบาทหนาท คณลกษณะ ของสมาชก การประสานงาน

3.5.6 ขอเสนอแนะ เกยวกบหลกสตรการเสรมสรางศกยภาพสมาชกสภาฯ/พเลยงและทปรกษา ซงเปนกรอบการเสรมสรางศกยภาพของสมาชกสภาฯ พเลยง และทปรกษาซงเนนประเดนส าคญ คอ หลกการเรองการมสวนรวมของเดก ความรเรองกฎหมายและกฎระเบยบ ทเกยวของ ทกษะทจ าเปนในการท างานกบเดก ทกษะในการรณรงคระดบนโยบายอยางมประสทธภาพ ทกษะในการบรหารจดการสภาเดกและเยาวชนและทกษะอนๆ โดยเฉพาะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

3.5.7 กรอบยทธศาสตร การเสรมสรางการมสวนรวมในการท างานและการเสรมพลงสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย ซงประกอบดวยวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตรและมาตรการ โดยมยทธศาสตร 4 ยทธศาสตร คอ

การเสรมสรางความเขมแขงใหแกสภาเดกและเยาวชนและสมาชก เพอใหสภามสวนรวมอยางมประสทธภาพ และมนใจในกจกรรมทเกยวของกบตน โดยจดท าแผนพฒนาศกยภาพอยางเปนระบบประกอบดวยหลกการและแผนปฏบตการ

การสรางความเขมแขงใหกลไกการหารอเดกและเยาวชน โดยเฉพาะชองทางการสอสารในกระบวนการหารอและฟงความคดเหนของเดกและเยาวชน โดยปรบปรงการจดสมชชาเดกและเยาวชนและเวทรบฟงเสยงเดกอนๆ ใหมประสทธภาพ และสรางเครอขายประสานงานออนไลนและมอถอ

25

การเสรมสรางศกยภาพของหนวยงานและองคกรในดานแนวคด วธปฏบตและทกษะ ในการท างานแบบมสวนรวม โดยสรางความเขมแขงใหแกกลไก ศกษาความตองการของบคลากรและการท างานอยางเปนระบบ

สงเสรมและพฒนาระบบจดการความรและระบบขอมลดานเดกและเยาวชน โดยสรางเครอขายประสานงาน ซงใชเทคโนโลยสารสนเทศ และจดระบบขอมลสถานการณ ดานเดกและเยาวชน

3.6 รายงาน “คนไทย” มอนเตอร 2557 เสยงเยาวชนไทย (Youth Today)

รายงานนจดท าโดยมลนธเพอ “คนไทย” ในป 2557 ซงเปนการเกบขอมลดวยวธการสมภาษณเดกและเยาวชนอายระหวาง 15 – 25 ปแบบตวตอตวจ านวน 4,000 คน จาก 21 จงหวด ใน 6 ภมภาค การศกษาขอมลนเปนสวนหนงของโครงการ “คนไทย” มอนเตอร เสยงเยาวชนไทย ซงมเปาหมาย ในการเปนชองทางใหเยาวชนไทยไดสะทอนความคดเหน เพอกระตนใหคนไทยเลงเหนถงประเดนส าคญตางๆทควรรวมกนขยายผลเพอการพฒนาทยงยนของคนไทยและประเทศไทย และเปนการสรางการมสวนรวมและกระตนความตนตวของประชาชน รวมถงเปดโอกาสใหเปนชองทางทประชาชนสามารถรวมกนพฒนาประเทศ สาระส าคญของรายงานน แบงเปน 4 สวน คอ บทสรปเสยงจากเยาวชนไทย เสยงสะทอนความตองการจากเยาวชนไทย พลงเสยงของเยาวชนทม ผลตอการขบเคลอนประเทศไทยและวธการศกษาและลกษณะเยาวชนผใหสมภาษณ

ในสวนท 2 ทเกยวของกบเสยงสะทอนความตองการของเยาวชนไทยนน มสาระทเกยวของกบ การมสวนรวมของเดกและเยาวชนในหวขอ “ความเปนพลเมองและการมสวนรวมในการพฒนาประเทศ” ซงเมอสรปจากการสมภาษณเยาวชน 4,000 คน มประเดนทนาสนใจ ดงน 3.6.1 เยาวชนทใหขอมล 4,000 คน คดวาบทบาทของตนเองในการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ

ทสรางประโยชนตอสงคมและประเทศชาตได ดงน

แนะน า/มสวนรวมในการไปใชสทธใชเสยง และไมขายเสยง

ชวยแนะน าเพอนๆ/คนรอบขางใหรจกสามคคกน

ใหความรแกชมชน และพฒนาชมชนใหนาอย

ชวยปลกปาชายเลน/ปลกตนไมตามทสาธารณะเพอสรางมลภาวะทด

ชวยรกษาสงแวดลอม/ชวยลดโลกรอน

ใหทน/สงเสรมดานการศกษากบเดก/เดกดอยโอกาส/สรางโรงเรยน อยางไรกตามเยาวชนใหขอมลวายงไมสามารถท ากจกรรมดงกลาวไดทกอยางดงทตงใจไว เนองจากสาเหตตางๆ เชน ยงอายนอยเกนไป ไมมเวลา หรอเอาเวลาไปท าอยางอน ขเกยจ ยงไมมความสามารถหรอไมมโอกาส ยงไมไดรบความรวมมอและสนบสนน เปนตน

26

3.6.2 มเยาวชนจ านวน 840 คน หรอรอยละ 21 จากเยาวชนทใหขอมล 4 ,000 คน ทเขารวมกจกรรมกบกลม/ชมรม/องคการทท างานเพอสงคม

3.6.3 เมอน าขอมลเกยวกบความเปนพลเมองทรบผดชอบตอสงคม (Active Citizen) ของเยาวชนไทยทใหขอมลมาพจารณาจดระดบความเปนพลเมองทรบผดชอบตอสงคมจะปรากฏแนวโนม ดงน

รอยละ 6 หรอ 240 คน ไมรบผดชอบตอสงคมเลย

รอยละ 15 หรอ 600 คน คอนขางไมรบผดชอบตอสงคม

รอยละ 28 หรอ 1,120 คน ปานกลาง

รอยละ 37 หรอ 1,480 คน คอนขางรบผดชอบตอสงคม

รอยละ 15 หรอ 600 คน รบผดชอบตอสงคมมาก 3.6.4 นยามของการเปนพลเมองทมจตอาสาทเยาวชนใหขอมลเลอกมากทสด 3 อนดบแรก คอ

รวมกบมลนธ/ชวยเหลอสงคม/ชวยเหลอคนทเดอดรอน ผทประสบภยดวยความเตมใจ – รอยละ 69 หรอ 2,760 คน

มน าใจ/มจตใจทดงาม – รอยละ 25 หรอ 1,000 คน

เสยสละเวลาสวนตวเพอสงคม – รอยละ 15 หรอ 600 คน ในบทสรปของรายงานไดระบประเดนการมสวนรวมในมตของการเปนพลเมองทรบผดชอบตอสงคมวา เยาวชนทใหขอมลยงมความเขาใจในหนาทของการเปนพลเมองทดไมมาก และยงเนนบทบาทของการรกษาสทธของตวเองและผอน มากกวาการมสวนรวมในกจกรรมเพอสงคม/ชมชน/ประเทศชาต แตเยาวชนทใหขอมลกแสดงวามความพรอมและตองการชวยเปลยนแปลงและพฒนาประเทศใหดขนในอนาคต และไดใหขอเสนอแนะเพอสงเสรมผลกดนใหเยาวชนมความกระตอรอรน และรบผดชอบตอสงคม มจตส านกเปน Active Citizen และตระหนกถงประโยชนของการมสวนรวมในการท า เพอสวนรวม โดยเนนการสงเสรมครอบครวใหมบทบาทในการหลอหลอมทศนคตและพฤตกรรมทด ของเยาวชน ยกยองเชดชแบบอยางทดในสงคมเพอสรางแรงบนดาลใจ ปลกฝงจตส านกความเปนพลเมองทด พฒนาระบบการศกษาใหเนนความรและทกษะทเปนประโยชนตอการด าเนนชวต และการเปนพลเมองทมความรบผดชอบตอสงคม และการศกษาเชงลกเพอวเคราะหปจจยทมสวนผลกดนในการสรางเยาวชนทมจตส านกรบผดชอบตอสงคม

3.7 เอกสารเรอง “การมสวนรวมของเดกในสงคมไทย”

เอกสารนสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จดท าขนในป 2545 เพอเปนขอมลพนฐานในการท านโยบาย ยทธศาสตร และแผนปฏบตการหลกตามแนวทาง “โลกทเหมาะสมส าหรบเดก” ของสหประชาชาต โดยรวบรวม

27

วเคราะหขอมลจากผลของการระดมความคดเหนจากเดกและเยาวชนในเวทระดบชาตตางๆ และจากกลมเดกและเยาวชนในระดบทองถนจาก 43 จงหวดทวประเทศ มกลมเดกและเยาวชนเขารวม 150 กลม รวมเดกและเยาวชนทงสน 12,000 คน จงเปนเอกสารทสะทอนใหเหนความคด ความหวง และความมงมนของเดกและเยาวชนทจะมสวนรวมในกระบวนการพฒนาสงคมและประเทศชาต อยางแทจรง

ตอมาในป 2555 ไดมการน าเอกสารชนนมาปรบปรงใหทนสมย เพอเสนอตอมลนธเยาวชนนานาชาตในการจดท าแผนระยะยาว เพอพฒนากระบวนการมสวนรวมของเยาวชนในระดบสากล รวมกบองคกรเยาวชนระดบชาตอก 42 ประเทศ โดยในการปรบปรงไดมการหารอและประชมแกนน า กลมเดกและเยาวชนทเปนสมาชกของเครอขายเยาวชนเพอการพฒนา 15 กลมทวประเทศดวย เอกสารนมเนอหา 7 สวน คอ 3.7.1 แนวคดและหลกการระดบสากลวาดวยการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 3.7.2 การมสวนรวมของเดกและเยาวชนในบรบทของกฎหมายไทย 3.7.3 สถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในสงคมไทยทงในดานการไดรบขอมลขาวสาร

และการพฒนาทกษะในการคดวเคราะหขอมล การตดสนใจและการแสดงออกในบรบท ของครอบครว โรงเรยน ชมชน โครงการและองคกร สงคมและประเทศ การคดรเรม และด าเนนการ

3.7.4 การด าเนนงานของภาครฐและเอกชนเรองการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ตงแตกลไกระดบนโยบายและกลไกทางสงคม

3.7.5 โครงการทสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 3.7.6 ปญหาอปสรรคและทางเลอกในกระบวนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในสงคมไทย 3.7.7 ขอเสนอแนะเพอจดท าแผนระยะยาว

ในสวนทวาดวยปญหาอปสรรคและทางเลอกนนมประเดนส าคญทนาสนใจซงยงคงด ารงอยจนถงปจจบน คอ โอกาสการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทกคนไมเทาเทยมกน กระบวนการสงเสรมการมสวนรวมยงไมตอเนองและไมเปนระบบ โอกาสในการคดรเรมและด าเนนการในระดบชาตมจ ากด เดกและเยาวชนมความออนดอยดานประสบการณและความเชอมนในตนเองของเดกและเยาวชนยงมนอย มการหาประโยชนทางการเมองจากการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ผใหญขาดความเขาใจความหมายทแทจรงของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน และทศนคต เชงลบของผใหญตอบทบาทของเดกและเยาวชนในการพฒนาสงคม

ส าหรบขอเสนอแนะเพอจดท าแผนงานในระดบชาตและสากลนนเนนดานการท าความเขาใจกบแนวคดทถกตองของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน การค านงถงสถานะของเดกและเยาวชนทแตกตางกน

28

ในการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวม การจดล าดบขนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนใหชดเจน และการพฒนากระบวนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในระดบชาตและสากล

3.8 รายงานการพฒนาเดกและเยาวชนประจ าป 2558 กรมกจการเดกและเยาวชนไดจดท ารายงานการพฒนาเดกและเยาวชนประจ าป 2558 โดยมสาระส าคญ 6 สวน คอ 3.8.1 สถานการณเดกและเยาวชน ซงประกอบดวยเรอง ประชากรเดกและเยาวชนป 2558 และ

ประเดนการท างานเพอการพฒนาเดกและเยาวชนทเกดขนในป 2558 3.8.2 สภาพการณเดกและเยาวชน ผลการด าเนนการและแนวทางการพฒนาเดกและเยาวชน

ซงจดท าเปนชวงอาย 5 ชวง คอ ปฏสนธ – 2 ป ชวงเดกปฐมวย 3 – 5 ป ชวงเดกวย 6 – 12 ป ชวงเดกวย 13 – 17 ป ชวงเยาวชน 15 – 25 ป และเดกและเยาวชนในสภาวะพเศษ 2 กลม คอ เดกและเยาวชนทตองการการคมครองเปนพเศษ และเดกและเยาวชนกลมพเศษ

3.8.3 การมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน ซงมเนอหาเกยวกบสภาเดกและเยาวชน แหงประเทศไทย และเครอขายเดกและเยาวชนในพนท

3.8.4 บทบาทภาคเอกชน ภาคประชาสงคม องคกรปกครองสวนทองถน ในการพฒนาเดกและเยาวชน

3.8.5 งบประมาณเพอการพฒนาเดกและเยาวชน ซงเกยวกบงบประมาณรฐบาล งบประมาณ ของศนยอ านวยการบรการจงหวดชายแดนภาคใต และงบประมาณขององคการพฒนาเอกชนและภาคธรกจ

3.8.6 บทสรปและวเคราะหและขอเสนอแนะ ในสวนท 3 ทเปนเรองการมสวนรวมในการพฒนาเดกและเยาวชน เนนการมสวนรวม ของเดกและเยาวชน ในบรบทของการรวมกลมและเครอขายทงทเปนทางการและเปนอสระ

ในดานของสภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย นนสาระส าคญซงเปนจดเนนในเรองของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน คอ • ผลงานทส าคญในป 2558 จ านวน 3 เรอง คอ การมสวนรวมในการประชมสมชชา

เพอการพฒนาเดกและเยาวชน ซงเนนการพจารณาและใหขอเสนอแนะเกยวกบ การรเทาทนสอออนไลนของเดกและเยาวชน ทงในเชงนโยบายและเชงปฏบตการ การจดสมชชาเดกและเยาวชนของชาตประจ าป 2558 ซงเดกและเยาวชนไดแลกเปลยนความคดเหนและมขอเสนอแนะในระดบนโยบายและปฏบตการในเรองการตงครรภในวยรน การเรยนร เทาทนสอออนไลน และการใชสารเสพตด และการจดเวทสทธเดก ซงเดกไดจดท าขอเสนอตอรฐบาลเพอใชแนวทางในการปองกนและแกไขปญหาของเดกในปจจบนโดยเปนเรองสอออนไลนเชนเดยวกน

29

• จดออน จดแขง และความตองการเสรมศกยภาพของสภาเดกและเยาวชน ซงเปนการวเคราะหในมตตางๆ คอ โครงสรางองคกร การสนบสนนงบประมาณ ศกยภาพของผแทนเดกและเยาวชน โครงการและกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน แหงประเทศไทย การประสานงานและการสอสาร และพเลยงและทปรกษา ผลการวเคราะหไดวาปจจยทสงเสรมหรอเปนอปสรรคตอการท างานของสภาฯมทงปจจยภายใน คอ สภาเดกและเยาวชนเอง และปจจยภายนอก คอ การสนบสนนสงเสรมจากนโยบายและโครงสรางทเปนทางการของภาครฐ

• ขอเสนอแนะในการเสรมสรางศกยภาพของสภาเดกและเยาวชน รวมทงองคกร/หนวยงานทสนบสนนสภาเดกและเยาวชน คอ เพมความยดหยนและขจดอปสรรค ทเกยวกบโครงสรางองคกรและการสนบสนนงบประมาณ สรางความเขมแขงใหแกแผนงานพฒนาศกยภาพทเปนระบบส าหรบผแทนสภาเดกและเยาวชน และองคกรพเลยง/ทปรกษา และสงเสรมการประสานงาน และการสอสารทมประสทธภาพ ในระหวางหนวยงานทเกยวของ

ในดานของเครอขายเดกและเยาวชนในพนท เปนขอมลเกยวกบเครอขายเดก และเยาวชนอสระในพนททงในระบบการศกษาและนอกระบบการศกษา โดยเนน ความเปนมาและผลงานทส าคญของแตละเครอขาย โดยมเครอขายในระบบการศกษา 2 เครอขาย คอ สภานกเรยน และสหพนธนสตนกศกษาแหงประเทศไทย เครอขาย ในพนท 3 เครอขาย คอ เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา เครอขายเยาวชนภาคอสาน และเครอขายเยาวชนสงแวดลอมภาคเหนอ รวมทงเครอขายตามประเดน 1 เครอขาย คอ โครงการพลงเยาวชนเพอสขภาวะทางเพศ

30

การศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชน ดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” มวธการ ดงน

1. การออกแบบการศกษา การศกษานใชวธการศกษาประยกตทงวธการศกษาเอกสาร (Documentary Review) วธการศกษาเชงคณภาพ (Qualitative Study) และวธการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Study) ดงน

1.1 วธการศกษาเอกสาร - เพอสงเคราะหขอมลทตยภม เกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในระดบสากล ภมภาค และประเทศไทย รวมถงความเขาใจเกยวกบ นโยบาย ยทธศาสตร และแผนทง 3 ระดบเกยวกบการพฒนากระบวนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนและการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชน เพอใหมสวนรวมไดอยางมคณภาพ โดยเลอกศกษาเอกสารหลก ทง 3 ระดบ ซงครอบคลมมตตางๆ คอ แนวคด หลกการ นโยบาย ยทธศาสตร แผนงาน และผลการศกษาวจยตลอดจนกรณศกษาทประสบผลส าเรจ เอกสารหลกทน ามาศกษามจ านวน 22 เรอง เปนระดบสากล 10 เรอง ระดบภมภาค 4 เรอง และระดบประเทศ 8 เรอง

1.2 วธการศกษาเชงคณภาพ – เปนการเกบขอมลจากการประชมกลมยอย (focus group) ใน 9 พนททวทกภาค มวยรนและเยาวชนผ เขาประชมรวมทงสน 424 คน จาก 46 จงหวด โดยมรายละเอยด ดงน 1.2.1 ภาคเหนอตอนบนมวยรนและเยาวชนเขารวม 55 คน จาก 5 จงหวด คอ ล าปาง

เชยงราย เชยงใหม พะเยา และแพร 1.2.2 ภาคเหนอตอนลางมวยรนและเยาวชนเขารวม 47 คน จาก 4 จงหวด คอ ตาก อตรดตถ

ก าแพงเพชร และอทยธาน 1.2.3 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบนมวยรนและเยาวชนเขารวม 48 คน จาก 4 จงหวด

มหาสารคาม กาฬสนธ อดรธาน และขอนแกน 1.2.4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลางมวยรนและเยาวชนเขารวม 48 คน จาก 5 จงหวด

อบลราชธาน ศรสะเกษ รอยเอด สรนทร และนครราชสมา 1.2.5 กรงเทพและปรมณฑลมวยรนและเยาวชนเขารวม 34 คน จาก 4 จงหวด คอ กรงเทพฯ

สมทรปราการ นนทบร และปทมธาน 1.2.6 ภาคกลางและตะวนตก มวยรนและเยาวชนเขารวม 34 คน จาก 9 จงหวด คอ เพชรบร

สมทรสงคราม สมทรสาคร ราชบร กาญจนบร สพรรณบร ลพบร สระบร และสงหบร

บทท 3 : วธการศกษา

31

1.2.7 ภาคตะวนออกมวยรนและเยาวชนเขารวม 36 คน จาก 7 จงหวด คอ ระยอง ชลบร จนทบร ตราด ปราจนบร สระแกว และฉะเชงเทรา

1.2.8 ภาคใตตอนบน มวยรนและเยาวชนเขารวม 67 คน จาก 5 จงหวด คอ สราษฎรธาน ประจวบครขนธ ชมพร นครศรธรรมราช และกระบ

1.2.9 ภาคใตตอนลางมวยรนและเยาวชน 55 คน จาก 3 จงหวด คอ ยะลา ปตตาน และนราธวาส

นอกจากนยงมการน าผลจากการจดประชมกลมยอยหรอสมภาษณกบผบรหารและเจาหนาท ของหนวยงานภาครฐ 27 หนวยงานทสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนซงด าเนนการโดยคณะกรรมการสนบสนนการด าเนนงานฝายเลขานการคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต โดยเปนสวนหนงของโครงการพฒนาระบบสนบสนนกลไกระดบชาต เพอขบเคลอนนโยบายดานเดกและเยาวชน (พกน.) ของกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยมาวเคราะหดวย

1.3 วธการศกษาเชงปรมาณ – เปนการใชแบบสอบถามเกบขอมลจากวยรนและเยาวชนจ านวน 400

คน ใน 49 จงหวด ดงน 1.3.1 ภาคเหนอมผตอบแบบสอบถาม 88 คน จาก 9 จงหวด คอ ล าปาง เชยงราย เชยงใหม

พะเยา แพร ตาก อทยธาน อตรดตถ และก าแพงเพชร 1.3.2 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มผตอบแบบสอบถาม 87 คน จาก 9 จงหวด คอ สรนทร

นครราชสมา ศรสะเกษ รอยเอด อบลราชธาน มหาสารคาม กาฬสนธ ขอนแกน และอดรธาน

1.3.3 ภาคกลาง ภาคตะวนตก และภาคตะวนออกมผตอบแบบสอบถาม 90 คน จาก 21 จงหวด คอ กรงเทพฯ นนทบร ปทมธาน สระบร ลพบร สงหบร สมทรปราการ ชลบร ฉะเชงเทรา ปราจนบร สระแกว ระยอง จนทบร ตราด นครปฐม สมทรสงคราม สมทรสาคร ราชบร เพชรบร สพรรณบร และกาญจนบร

1.3.4 ภาคใตมผตอบแบบสอบถาม 114 คน จาก 10 จงหวด คอ ประจวบครขนธ ระนอง ชมพร สราษฏธาน นครศรธรรมราช ตรง กระบ ปตตาน ยะลา และนราธวาส

นอกจากนยงมการน าผลการเกบขอมลจากองคกรพฒนาเอกชนและภาคธรกจทใหการสนบสนนงานพฒนาเดกและเยาวชนในป 2557 และ 2558 มาวเคราะหดวย

การออกแบบวธการศกษาทง 3 วธนน าไปสการว เคราะหผล เ พอจดท าเปนขอเสนอเชงนโยบาย และเชงปฏบตการ เพอสนบสนนการพฒนาศกยภาพของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคมดงแผนภมตอไปน

32

การออกแบบวธการศกษาขอมล

การศกษาเอกสาร (Documentary Review) 1. การวเคราะหขอมลเกยวกบ

การมสวนรวมของเดกและเยาวชน 3 ระดบ 7 มต

2. การส ง เ คร าะหข อม ล การพฒนากระบวนการมสวนรวมและการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนใน 3 ระดบ

การศกษาเชงคณภาพ (Qualitative Study) 1. ก า ร จ ด ป ร ะ ช ม ก ล ม ย อ ย

(focus group) ทวทกภาค 9 ครง โดยมวยรนและเยาวชนเขาร วม 424 คน จาก 46 จงหวด

2. กา รจ ดประ ชมกล ม ย อ ย /สมภาษณกบผ บรหารและเ จ า ห น า ท ข อ ง ภ า ค ร ฐ ทเกยวของ 27 หนวยงาน

การศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Study) 1. การเกบขอมลดวยแบบสอบถาม

จากวยรนและเยาวชน 400 คน จาก 49 จงหวด ซงด าเนนการโดยแกนน าในพนท

2. การเกบขอมลดวยแบบสอบถามจากองคกรพฒนาเอกชน 73 องคกรและภาคธรกจ 48 บรษททสนบสนนงานพฒนาเดกและเยาวชน

ผลทไดรบ

1. แนวคดและหลกการเรองการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ในระดบสากล/ภมภาคและประเทศ

2. น โ ย บ า ย ย ท ธ ศ า ส ต ร แ ล ะแผนงานในการพฒนาการมสวนรวมและการพฒนาศกยภาพ ของเดกและเยาวชนทง 3 ระดบ

3. ต ว อย า ง ก รณ ศ กษาและผ ล การศกษาวจยเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในระดบสากล/ประเทศ

1. เส ย งสะ ทอนจากว ยร นและเยาวชนในพ น ท ท วประ เทศ เกยวกบสถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

2. มมมองของวยรนและเยาวชนเรองบทบาทของตนเองในการมสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคม

3. ขอ เสนอแนะจากวยร นและเยาวชนทวประเทศในเรองการพฒนาศกยภาพของวยรนและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคม

4. ขอมล เก ยวกบการสร างและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนของหนวยงานภาครฐ

1. ข อ ม ล เ ก ย ว ก บ ประสบการณ การรวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคมของวยรนและเยาวชน

2. ข อ ม ล เ ก ย ว ก บ ก า ร พ ฒ น าศกยภาพทไดรบจากการรวมกลมและความตองการในการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน

3. ขอมลเกยวกบการสนบสนนการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพ ฒ น า ช ม ช น แ ล ะ ส ง ค ม ขององคกรพฒนาเอกชนและภาคธรกจ

วเคราะห/สงเคราะหขอมล และจดเวทวพากย

ขอเสนอแนะเชงนโยบายและปฏบตการ

33

การจดท า focus group มวตถประสงคเพอระดมความคดเหนจากวยรนและเยาวชนทท างานพฒนาสงคมทวประเทศ ในดานการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในกระบวนการพฒนาชมชนและสงคมเพอใชเปนขอมลหลกในการเสนอแนะเชงนโยบายและเชงปฏบตการตอทประชมคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตและกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย องคกรแกนน าในการด าเนนการ คอ เครอขายเยาวชนเพอการพฒนาและกลมนวตกรรมเยาวชนเพอสงคมรวมกบเครอขายและกลมเยาวชนในพนท

มวยรนและเยาวชนอายระหวาง 15 – 25 ป เขารวมประชมกลมยอย 424 คน จาก 46 จงหวดทวประเทศ โดยมการประชมกลมยอย 9 ครง เพอใหครอบคลมทกภาคของประเทศ ดงตารางตอไปน ตารางท 1 : จ านวนครงของการประชม/ผเขารวมประชม

ครงท พนท สถานท/องคกรด าเนนการ จงหวดทครอบคลม จ านวนผเขาประชม

1. ภาคเหนอตอนบน

พะเยา

เครอขายคนท างานดานเดกและเยาวชนภาคเหนอและศ นย ป ระสานง านส านกขาวเดกและเยาวชน จงหวดพะเยา

5 จงหวด

เ ช ย ง ร า ย เ ช ย ง ใ ห ม ล าปาง พะเยา แพร

55 คน

2. ภาคเหนอตอนลาง

ก าแพงเพชร

เครอขายเยาวชนเพอการพฒ น า แ ล ะ เ ค ร อ ข า ยคนท างานดานเดกและเยาวชนภาคเหนอ

4 จงหวด

ก า แ พ ง เ พ ช ร ต า ก อตรดตถ อทยธาน

47 คน

3.

ภาคตะวนออกเฉยง เหนอตอนบน

ขอนแกน

เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา และเครอขายเดก

4 จงหวด

มหาสารคาม กาฬสนธ อดรธาน ขอนแกน

48 คน

บทท 4 : สรปผลการประชมกลมยอย (focus group)

จ านวนครงของการประชม/ผเขารวมประชม

34

ครงท พนท สถานท/องคกรด าเนนการ จงหวดทครอบคลม จ านวนผเขาประชม

และเยาวชนอสาน/สมาคมปาชมชนอสาน

4.

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตอนลาง

สรนทร

เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา และเครอขายเดกและเยาวชนอสาน/สมาคมปาชมชนอสาน

5 จงหวด

อบลราชธาน ศรสะเกษ รอยเอด สรนทร นครราชสมา

48 คน

5.

กรงเทพและปรมณฑล

สมทรสงคราม

กลมนวตกรรมเยาวชน เพอสงคม และ Blackbox

4 จงหวด

กรงเทพฯ สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน

34 คน

6.

ภาคกลางและตะวนตก

นครปฐม

กลมนวตกรรมเยาวชน เพอสงคม และเครอขายเพอนกระบวนกร

9 จงหวด

เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร ราชบร กาญจนบร สพรรณบร ลพบร สระบร สงหบร

34 คน

7. ภาคตะวนออก ระยอง

เครอขายเยาวชนเพอการพฒนา และกลมรกษเขาชะเมา

7 จงหวด

ระยอง ชลบร จนทบร ตราด ปราจนบร สระแกว ฉะเชงเทรา

36 คน

8. ภาคใตตอนบน สราษฏรธาน

ศนยประสานงานเครอขายเยาวชนตานเอดสประเทศไทย และกลมพลอย

5 จงหวด

สราษฏรธาน ประจวบครขนธ ชมพร นครศรธรรมราช กระบ

67 คน

9. ภาคใตตอนลาง ปตตาน

สมาคมเดกและเยาวชนเพอสนตภาพชายแดนภาคใต (กลมลกเหรยง)

3 จงหวด

ยะลา ปตตาน นราธวาส

55 คน

รวม 9 พนท/12องคกร 46 จงหวด 424 คน

35

การประชมกลมยอยใชเวลา 2 วน โดยใชกระบวนการกลมตามบรบทและความเหมาะสมของพนทและเนนใหผเขารวมประชมมสวนรวมแสดงความคดเหนมากทสด มการแบงกลม 5 – 10 กลม และมวทยากรหลก และผชวยวทยากรดแลกลม ทกพนทใชกรอบเนอหาเดยวกน ซงคณะท างานกลางก าหนด คอ

1. ความหมาย ขอบเขต นยามการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนในการพฒนาชมชน สงคม โดยน า 5 ขนตอน “คด ท า ตาม ตอบ ตอ” ทเสนอโดยเครอขายคนท างานดานเดกและเยาวชน มาเปนแนวคดเบองตน

2. ใครเปนสาเหตของปญหาทเกยวของกบเดกและเยาวชนทเกดขน และใครควรมสวนรวมในการแกไขหรอปองกนปญหาไดบาง

3. มประเดนสงคมอะไรบางทมสวนรวมมากทสด และกจกรรมทมสวนรวมนนไดท าอะไรบาง 4. ในการมสวนรวมเพอพฒนาชมชน สงคม กจกรรมใดบางทไดคดเอง และไดลงมอท าเอง กจกรรมใดท

เปนเพยงเขารวมตามโครงการทหนวยงาน องคกรจดขน 5. ในการมสวนรวมเพอชมชน สงคมนน ไดรบการพฒนาความร ความเขาใจ ทกษะ ความสามารถ ในสง

ทจะเขารวมกจกรรมกอนหรอไม และรปแบบใด (สงทไดจากกจกรรม/รปแบบในดานการพฒนาศกยภาพ/รปแบบในดานการมสวนรวม ตววยรนและเยาวชนเอง/รปแบบในดานสงคม)

6. คณสมบตของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม 7. คณคาและแรงบนดาลใจในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน 8. สถานการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนระดบกวางและระดบพนท 9. ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการพฒนาศกยภาพเพอยกระดบการมสวนรวมในการพฒนาชมชน

สงคม 10. ขอเสนอเกยวกบ “ระบบในการพฒนาศกยภาพวยรนและเยาวชน” เพอการมสวนรวม ในการพฒนา

ชมชน สงคม

การประชมทง 9 ครงด าเนนการในเดอนเมษายน – พฤษภาคม 2559 ดงน ตารางท 2 : ระยะเวลาด าเนนการ

ท พนท ระยะเวลา ท พนท ระยะเวลา 1 ภาคเหนอตอนบน 2-3 เมษายน 2559 2 ภาคเหนอตอนลาง 20-21 เมษายน 2559 3 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตอนบน 10 -11 พฤษภาคม 2559

4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

7-8 พฤษภาคม 2559

กระบวนการ/กรอบเนอหาการประชมกลมยอย (Focus Group)

ระยะเวลาด าเนนการ

36

ท พนท ระยะเวลา ท พนท ระยะเวลา 5 กรงเทพและปรมณฑล 30 เมษายน –

1 พฤษภาคม 2559 6 ภาคกลางและตะวนตก 2-3 พฤษภาคม 2559

7 ภาคตะวนออก 30 เมษายน – 1 พฤษภาคม 2559

8 ภาคใตตอนบน 9-10 เมษายน 2559

9 ภาคใตตอนลาง 2-3 เมษายน 2559 1. ความเขาใจความหมาย “การมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม”

ผลของการประชมกลมยอยตามประเดนทง 10 ประเดนทก าหนดโดยคณะท างานกลาง มดงตอไปน

แนวคดเรองการมสวนรวม: คด – ท า – ตาม – ตอบ – ตอ หมายถงการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในทกขนตอนของวงจรการพฒนาโครงการ ไดแก ขนคดและวางแผนโครงการ ขนด าเนนโครงการ ขนตดตามและประเมนผลโครงการ ขนเผยแพรผลของโครงการ และขนขยายผล

ผเขารวมประชมแตละภมภาคมความเขาใจตอแนวคด “การมสวนรวม” ทแตกตางกน โดยสวนใหญ ใชค า

วา “การรวมคดและรวมท า”

เดกและเยาวชนสวนใหญเหนวาขน “ท า” เปนขนตอนการมสวนรวมทชดเจนทสด บางสวนยงเหนวา

การเขารวมรบฟงการประชมหรอรบการอบรม ถอเปนการมสวนรวม

บางสวนเหนวา “ขนคด” เปนขนตอนหนงของการมสวนรวม อยางไรกตาม นยามของค าวา “คด”

ของเดกและเยาวชนกมความแตกตางกน

เดกและเยาวชนกลมทมประสบการณในการท างานดานการมสวนรวม เหนวาขน “ตาม” เปนสวน

หนงของกระบวนการมสวนรวม โดยระบวาเปนการตดตามความกาวหนาของโครงการและ

ประเมนผล

สวนขน “ตอบ” เปนแนวคดทผเขารวมประชมมความเขาใจทแตกตางหลากหลายกนทสด เชน

บางคนเหนวาการตอบ หมายถงการตอบค าถามทชดเจนเกยวกบโครงการ และประโยชน

ของโครงการ

ขน “ตอ” หมายถง การตอยอด ขยายผลโครงการไปในวงกวางขน

สรปผลการประชมกลม

37

ตารางท 3 : ความหมายของการมสวนรวม

ท ภมภาค ความหมาย 1. ภาคเหนอตอนบน การมสวนรวม ประกอบดวย การรวมเสนอความคดเหน รวมรบผลประโยชน

รวมท า 2. ภาคเหนอตอนลาง การมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม 3. ภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

คดวาการเขารวมรบฟงการประชมเฉยๆ เปนการมสวนรวม (รอยละ ๖๕)

การลงมอท าคอการมสวนรวม (รอยละ ๑๐๐)

การคดวางแผนและการตดสนใจลงมอท าดวยตนเอง คอการมสวนรวม (รอยละ ๕๗) ไมแนใจ (รอยละ ๓๕)

การรบนโยบายและน ามาคด วางแผนไปสการลงมอปฏบต ถอเปนการ มสวนรวม (รอยละ ๑๐๐)

4. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

การรบฟง

การน าไปปฏบตงานตามโครงการ

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล คด – การมสวนรวมในการรเรมกจกรรม/โครงการใหมพรอมกน การมสวนรวมในการแสดงความเหนของตนตอประเดนการพฒนาชมชน สงคม การเปดโอกาสใหวยรนและเยาวชนไดเรยนรกระบวนการตงแตเรมตนคดและวางแผน

ท า – ชวยท า คอ ไมมสวนรวมในขนการคด แตเขามาท าเลย เชน มโครงการกจกรรมอยแลว มทมงานจดระบบแผนงานอยแลว แตตองการแคคนมาชวยลงแรงท างานใหเกดขนตามเปาหมาย

รวมคดรวมท า หรอคดเองท าเอง – คอ การท ากจกรรม/โครงการใหมทมสวนรวมตงแตประชมระดมความเหน ตอยอดไปสการวางแผนและลงมอท า หรอเดกและเยาวชนคดเองท าเองโดยไดรบการสนบสนนจากผใหญหรอหนวยงานทเกยวของ

ตาม – การตดตามผลการท างานเพอประเมนผลและปรบแผนงานใหไปสเปาหมาย

ตอบ – การสามารถสอสาร/อธบายไดวา งานของตนนนท าเพอใคร เพออะไร สามารถสรางการเปลยนแปลงใหกบชมชนและสงคมอยางไร โดยผานการใชสอ

ตอ – การถอดบทเรยน ประเมนผลการท างาน เพอน าไปสการขยายผลตอ

38

ท ภมภาค ความหมาย ยอดเพอใหเกดผลกระทบระยะยาว

6. ภาคกลางและตะวนตก

คด – ตองไดรบการเปดโอกาสใหไดรวมคดจากคร พเลยง ผานกระบวนการ และมขอมลพนฐานส าหรบคด

ท า – ไดลงมอท า แกไข พฒนากจกรรมใหมคณภาพ บรหารโครงการ สรปผล สรปบทเรยน

ตาม – ตดตามประเมนผล เพอน าไปสการท าโครงการตอเนองและขยายผลสรนนองและเครอขาย

ตอบ – สอสาร บอกตอเพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงมากขน และอาจตองเรยนรเพมเตม

ตอ – ขยายผล ตอยอด หรอสรางการเปลยนแปลงเพอใหเกดผล ในระยะยาว

7. ภาคตะวนออก การมบทบาทในการแสดงความเหน เปลยนแปลง ปรบปรง ก าหนดแนวทางตาง ๆ ในการด าเนนกจกรรม

การทไดเขาไปท างานกบชมชน ผใหญ

การรวมคด รวมท า รวมด าเนนการ ตดตามและประเมนผล

ท ากจกรรมรวมกน คดรเรม ก าหนดแนวทาง

มสทธ มเสยง ไดรบร ลงมอท า

มการแบงบทบาทหนาท และแลกเปลยนความคดเหน

ตดตามประเมนผล 8. ภาคใตตอนบน คด – มสวนรวมในการคดรเรมการด าเนนกจกรรมหรอแกปญหาในชมชน

ท า – สรางการมสวนรวมในการท ากจกรรม ตงแตคด ทดลองท า และท าจรง

ตาม – ตดตามดความเปลยนแปลงทเกดขนและปรบปรงพฒนาใหดขน

ตอบ – สงทท าไปตอบอะไรในตวเองและตอบอะไรแกสงคม

ตอ – สอสารใหสาธารณะทราบวาสงทท าไปเกดประโยชนดานไหนบาง 9. ภาคใตตอนลาง คด – วางแผน รเรมท าอะไรใหม ๆ ไมมการแบงแยก แสดงความเหน

ท า – ท าตามบทบาทหนาทของตนเองใหดทสด เชน ประสานงาน ผปฏบตการเบองหนา ลงพนท ตรวจสอบหาขอมลในพนท รวมถงควบคมมอบหมายงาน ตรวจสอบ เชคความเรยบรอย ประสานงาน ดใหความ

39

ท ภมภาค ความหมาย ชวยเหลอ

ตาม – ลงพนทดผลงานและการเปลยนแปลง การตดตามโครงการทไดคดและลงมอท าวาเกดผล มประโยชนหรอมปญหาอะไรบาง เพอแกไขและปรบปรง ตอยอดและปรบปรง

ตอบ – อธบาย สรปความหมาย ประเดนใหผอนเขาใจ คลายขอสงสย สามารถตอบค าถามผอนได โดยขอเทจจรง เปนสวนหนงของการประชาสมพนธใหผอนรบร การตงค าถามเพอตอบโจทยปญหา

ตอ – ตอยอดเปนกระบวนการขนทาย ๆ ทเอาสงทดอยแลวหรอสงทผดพลาดมาปรบแกไข ประยกตใชกบโครงการขนตอไป ตอเตมรอยยม ตอยอดผลตภณฑใหมคณภาพและน าไปใชประโยชนไดหลายดาน ตอยอดกจกรรมทผานมาจดตอไปเรอยๆ เสรมกจกรรมทผานมาใหดขน ตอเตม เชน ตอเตมหองสมด ตอลอตอเถยง ตอเตมความเสมอภาค

2. ปญหาทเกยวของกบเดกและเยาวชน

เนองจากเวลาการประชมกลมยอยมจ ากด และหลายพนทเหนวาหวขอเรองปญหาทเกยวของกบเดกและเยาวชนเปนขอมลซงเปนทประจกษอยแลว จงมเพยงบางพนททพจารณาหวขอนและเนนทปญหา และผปองกนแกไขปญหา โดยสรปไดดงน

ปญหาของเดกและเยาวชน – แบงไดเปน 3 กลม คอ • เดกและเยาวชนทถกกระท า เชน เดกและเยาวชนถกทอดทง เดกและเยาวชนก าพรา เดกและ

เยาวชนถกละเมดทางเพศ เดกและเยาวชนทกระท าผด ถกเลอกปฏบต • เดกและเยาวชนทขาดโอกาส เชน เดกและเยาวชนทขาดโอกาสทางการศกษาท าใหอานหนงสอ

ไมออกจงไมมความร เดกและเยาวชนดอยโอกาสทางสงคม เดกและเยาวชนทไมมสถานะ ทางทะเบยนราษฎร

• เดกและเยาวชนทประพฤตไมเหมาะสม เชน เดกและเยาวชนแวน ตดเกม หนเทยวกลางคน ตดบหร สรา ตดกระแสดาราและ Social Media เดกและเยาวชนทองไมพรอม/ท าแทง

ปญหาในสงคมทสงผลกระทบตอเดกและเยาวชน • ปญหาความยากจน และผลกระทบจากเศรษฐกจทไมด • ปญหาสงแวดลอมซงเกดจากการกระท าของคน เชน ขยะ น าเสย มลพษทางอากาศ ภยแลง/น าทวม

ชมชนแออด • ปญหาคานยมของสงคม เชน คอรรปชน บรโภคนยม การลอกเลยนแบบทไมเหมาะสม ขาดจตสาธารณะ • ปญหาความรนแรง เชน อาชญากรรม ขมขน ทะเลาะววาท ละเมดสทธสวนบคคล ลกทรพย

40

• ปญหาอบายมข เชน ตดสถานเรงรมย เลนการพนน ขายบรการทางเพศ ยาเสพตด • ปญหาดานสขภาพกายและจต เชน ฆาตวตาย เปนบา ขาดสทธดานสขภาพ

ผปองกนแกไขปญหา – ตามความเหนของวยรนและเยาวชนทพจารณาหวขอน ผปองกนและแกไขปญหา คอ ทกคนทอยในชมชนและสงคม ซงแบงไดเปน 7 กลม คอ • กลมผน า เชน คร ผน าชมชน/ทองถน ผบรหารองคกรจากทกภาคสวน จนถงผบรหารประเทศ • กลมประชาชนทวไปทอยในชมชน และสงคม • กลมทเปนเจาของหรอผกอปญหาจากการกระท าทงในระดบบคคล หมคณะ องคกร • กลมนกพฒนาชมชน • กลมผมหนาทปองกนและปราบปรามการกระท าผดตางๆ • พอแมผปกครองและสมาชกในครอบครว • เดกและเยาวชน และกลมเดกและเยาวชน

3. สถานการณ/ประสบการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน

3.1 ประเดนในการมสวนรวม ในภาพรวม ประเดนในการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน สามารถสรปไดดงน

กจกรรมนนทนาการ/วฒนธรรม กฬา สงแวดลอม และจตอาสาพฒนาชมชน มมากทสดในทกภาค

รองลงมาเปนประเดนเกยวกบ ยาเสพตด เรองเพศ/เอดส และทองไมพรอม ซงสะทอนปญหา

วยรนของประเทศไทย

สวนประเดนเนอหาดานดานกฎหมาย/สทธเดก การเมองและประชาธไตย และความรนแรงตอเดก

มคอนขางนอย ยกเวนในภาคใตตอนลาง

41

ตารางท 4 : ประเดนการมสวนรวม

ท

ภมภาค

ประเดนในการมสวนรวม

ยาเส

พตด

เพศ

อนาม

ยเจร

ญพน

ธ เอ

ดส

การเม

อง ป

ระชา

ธปไต

ย คอ

รรปช

น

จตอา

สาแล

ะพฒน

าชมช

น

ความ

รนแร

งตอเ

ดกแล

ะเยาว

ชน

กจกร

รมแล

ะพนท

สราง

สรรค

การศ

กษา

ภาษา

อาช

พ

ศลปะ

วฒน

ธรรม

นนท

นากา

ร

กฎหม

าย ส

ทธเด

ก แล

ะเยา

วชน

พฒนา

เดกแ

ละเย

าวชน

สงแว

ดลอม

และส

ขภาพ

อน ๆ

ระบ

(การ

พนน)

1. ภาคเหนอตอนบน √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ 2. ภาคเหนอตอนลาง √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ 3. ภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

√ √ √ √ √ √ √ √

4. ภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนลาง

√ √ √ √ √ √ √ √ √

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล

√ √ √ √ √ √ √

6. ภาคกลาง/ตะวนตก √ √ √ √ 7. ภาคตะวนออก √ √ √ √ √ √ √ 8. ภาคใตตอนบน √ √ √ √ √ √ √ 9. ภาคใตตอนลาง √ √ √ √ √ √ √ √ √ √ √

3.2 ขนของการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน ขนของการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน สวนใหญจะอยในขน ชวยท า และคดเองท าเอง อยางไรกตาม เอกสารบนทกการประชมของทง 9 ภาคไมสามารถระบค าตอบ ในขอนไดชดเจน เนองจากขนของการมสวนรวม จะมความแตกตางกนไปตามระดบการมสวนรวม โดยการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนจะครอบคลมขนตอน คด ท า ตาม ตอบ ตอ มากทสด ในกจกรรมระดบชมชน โดยกจกรรมระดบจงหวด ภมภาค หรอประเทศ จะมขนตอนของการมสวนรวมนอยกวา

42

ตารางท 5 : ขนของการมสวนรวม ท ภมภาค ขนของการมสวนรวม

คด ชวยท า คดเอง/ท าเอง

ตาม (ประเมน)

ตอบ ตอ

1. ภาคเหนอตอนบน √ √ √ 2. ภาคเหนอตอนลาง √ √ √ 3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตอนบน √

4. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

√ √ √

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล √ √ √ √ √ √ 6. ภาคกลาง/ตะวนตก √ √ √ √ √ 7. ภาคตะวนออก √ √ √ 8. ภาคใตตอนบน √ √ √ √ 9. ภาคใตตอนลาง √ √ √ √

3.3 ระดบและลกษณะการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน มขอสงเกตเกยวกบระดบและลกษณะการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน ดงน

ในระดบพนท

• เดกไดเขารวมกจกรรมในฐานะเปนผฟง รบการอบรม มากกวาปฏบตจรง

• การเขารวม เปนค าสงจากครใหท า เชน การจดตงและกจกรรมสภานกเรยน การเปน

ตวแทนชมชน/โรงเรยนในการแขงขนและประกวดระดบชมชน จงหวด

• กจกรรมทเยาวชนมสวนรวมมากทสด คอ โครงการ/กจกรรมในโรงเรยนและชมชน ทมพเลยง

ครหรอผปกครองคอยแนะน า ท าใหไดมสวนรวมทกระดบขน หรอเขารวมในลกษณะ

ของการเปน “แกนน า” ทผานการพฒนาศกยภาพหรอการเขารวมคายตางๆตาม

ประเดน เชน ธรรมะ ยาเสพตด สงแวดลอม เพศ/เอดส เปนตน ตามโครงการทมการ

ก าหนดมากอนแลว

• สวนใหญเปนการพฒนาศกยภาพเพอตวเองมากกวาพฒนาศกยภาพเพอไปพฒนาชมชน

สงคม

43

• ส าหรบกจกรรม/โครงการทเดกไดเปนผคดหรอออกแบบเอง เชน ผลตสอละคร พนท

สรางสรรค ยงมคอนขางนอย แตกยงมโอกาสทจะไดด าเนนงานแบบมสวนรวมครบ

ทกขนตอน (คด ท า ตาม ตอบ ตอ)

ในระดบจงหวด ภมภาค หรอระดบประเทศ เดกและเยาวชนมสวนรวมในระดบการคด

และชวยก าหนดนโยบายนอยมาก

นอกจากน พบวา กลมเดกและเยาวชนทมโครงสรางชดเจน เชน สภาเดกและเยาวชนฯ ซงม

การสนบสนนงบประมาณชดเจน จะมโอกาสในการมสวนรวมในกระบวนการคดเอง ท าเอง

เปนสวนใหญ และมกไดรบโอกาสในการพฒนาศกยภาพหรอ มกลไกรองรบการพฒนา

ศกยภาพมากกวากลมเดกและเยาวชนทรวมตวกนท ากจกรรมอยางไมเปนทางการ

ความคดเหนของเดกและเยาวชนทมการเสนอเขาไปในทประชม ทงในระดบพนท จงหวด

และระดบอน ๆ มกไมไดรบการพจารณาหรอน าไปปรบใชอยางจรงจงจากหนวยงาน

ทเกยวของ

ในสวนของขน ตาม ตอบ ตอ ยงมตวอยางทเปนรปธรรมคอนขางนอย แมในระดบพนท

ซงเดกและเยาวชนมสวนรวมในการตดตามผลความกาวหนาของงานในระดบโครงการ

ตารางท 6 : ระดบการมสวนรวม

ท ภมภาค ระดบการมสวนรวม 1. ภาคเหนอตอนบน เปนค าสงจากครใหท า (สภานกเรยน)

เดกในโรงเรยนเขาไปอบรม ฟง เปนผเขารวมไมไดปฏบต สวนใหญเปนการพฒนาศกยภาพเพอตวเองมากกวาพฒนาศกยภาพ เพอไปพฒนาชมชน สงคม ระดบพนท – ท ากจกรรมในหมบาน ชมชน เชน สรางฝายชะลอน า เกบขยะ ท าความสะอาดวด ลางหองน าวด ชวยงานบญวด รวมโครงการพฒนาในระดบหมบาน รณรงค เผยแพรความรตามประเดน เชน ก าจดยงลาย ยาเสพตด งดสบบหร เพศศกษา ท ากจกรรมชวย อสม. ระดบภมภาค – เปนตวแทนเขารวมอบรม แลกเปลยนดงาน เขาคาย แลกเปลยนความรกบสภาเดกฯ อ าเภออน รวมแลกเปลยนประเดนการท ากจกรรมสทธเดก (Convention on the Rights of the Child : CRC ) ของประเทศ

2. ภาคเหนอตอนลาง เปนการทผใหญใหไปท าหรอไปชวย ไมไดมาจากการรวมคดตดสนใจ สวนใหญรวมอยในขนท า มเพยงกลมเยาวชนอตรดตถทรวมในการคด

44

ท ภมภาค ระดบการมสวนรวม ตดสนใจและลงมอท าในกจกรรมพนทสรางสรรค กจกรรมละคร และมสวนรวมในการประเมนผล

3. ภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนบน

กจกรรมทเขารวม คอ คาย อบรมแกนน า จดกจกรรม ใหความรชาวบาน/ชมชน โครงงานรณรงคประชาสมพนธ ลงพนทเกบขอมล รวมกจกรรมตดตามโครงการ รบฟงและลงมอท าตามสงทผใหญออกแบบและวางแผนงานใหท า สวนใหญเปนการเขารบการอบรม ไมไดรบการพฒนาความรความเขาใจความสามารถกอนเขารวม มการพฒนาขณะรวมกจกรรมเทานน ขนท า ออกแบบกจกรรมในชมชน ประสานงาน เตรยมสถานท วสดอปกรณ เปนแกนน าเยาวชนในการจดกจกรรม เปนวทยากรประจ าฐาน

4. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

เขารวมตามโครงการ รบฟงและลงมอท าตามสงทผใหญออกแบบใหท า บรหารจดการโครงการ ประสานงานในเครอขาย วางแผน น ากระบวนการ ปฏบตการ อาสาสมคร มสวนรวมในระดบขนพนฐาน ในการคด ตดสนใจ และลงมอท าตามทผใหญก าหนดขนโดยมกรอบใหเยาวชนไดมสวนรวม เยาวชนไมสามารถออกแบบไดเอง และไมมสวนรวมในการรบผดชอบพฒนาชมชน

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล คด – มคะแนนนอยคอ ๔.๘ ประชมรวมกบผใหญ วเคราะหปญหา คดและออกแบบกจกรรมโครงการ หาแนวทางฟนฟปา บ าบดน าเสย บางพนทผใหญคดและบรหารจดการเปนหลก เยาวชนมสวนรวมแคชวยท า ท า (๗ คะแนน) – ท างานตามผใหญสง คดเองท าเอง (๔.๙) - จดหาอาสาสมครมาชวยงานคาย ชวยงานชมชน ในวนส าคญตางๆ รวมคดงานกบชมชน ลงพนท ตอบ (๓.๒ คะแนน) – เดนรณรงค ประชาสมพนธ ท าปาย เชญคนมารวมกจกรรมชมชน กลมทมการบรหารจดการหรอมการสนบสนนงบประมาณชดเจน จะมสวนรวมในกระบวนการคดเอง ท าเองเปนสวนใหญ และมกไดรบโอกาสในการพฒนาศกยภาพหรอมกลไกรองรบการพฒนาศกยภาพ เชน สภาเดกและเยาวชนสวนกลมทรวมตวกนเอง มกอยในขนชวยคดชวยท า ขนตามและตอ มการท าผานการประชมเปนประจ า และลงพนทเปาหมายเพอตดตามผลอยแลว แตมทกษะความรในการตดตามทแตกตางกน

45

ท ภมภาค ระดบการมสวนรวม การมสวนรวมพฒนาระดบประเทศมนอยมาก (๒ คน) เชน เปนตวแทนประเทศทไดไปประชมแลกเปลยนตางประเทศ เปนแกนน าทมศกยภาพ ใชภาษาองกฤษได และเปนเยาวชนในโครงสราง เชน สภาเดกและเยาวชน สโมสรนกศกษา

6. ภาคกลาง/ตะวนตก สวนใหญเปนกจกรรมทท าในระดบชมชนและโรงเรยน เปนโครงการทรเรมท าโดยกลมเยาวชน มพเลยง คร หรอแกนน าในชมชนใหค าปรกษา และไดลงมอทดลองท าจรง มการตดตามประเมนผล เชน การใชประโยชนของศาลาทสรางไป ตนไม ทรอดชวตหลงปลก ขยะลดลงหรอไม คณภาพน าดขนหรอไม พฒนาการของเกษตรกรรายบคคล มการน าขอมลโครงการมาเลาใหเพอนๆโครงการอน น าเสนอตอคร และนองๆและแลกเปลยนกบผขอทนของโครงการ ประเมนผล ถอดบทเรยน พฒนานองๆหลงจากจบโครงการ ท าโครงการอนๆ ตอในชมชน วางแผนพฒนาตอ กจกรรมทเยาวชนมสวนรวมมากทสด คอ โครงการ/กจกรรมในโรงเรยนและชมชน ทมพเลยง ครหรอผปกครองคอยแนะน า ท าใหไดมสวนรวม ทกระดบขน

7. ภาคตะวนออก ผลการด าเนนกจกรรมของสภาเดกและเยาวชน ถกเกบไวทพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด (พมจ.) โดยไมไดรบการผลกดน ไปสระดบทสง ความตองการของเดกและเยาวชนไมไดรบการสะทอน ท าใหแนวทางนโยบายดานเดกและเยาวชนไมเปนไปตามความตองการ ของเดกและเยาวชนศกษาการท างานของผใหญ

8. ภาคใตตอนบน มสวนรวมมากในระดบพนท ในระดบจงหวด ภมภาค และประเทศ มสวนรวมนอย เดกและเยาวชนไมคอยไดออกความเหนในระดบชมชน เพราะไมกลา และโดนผใหญปดกน บางครงมการรบฟงความเหนของเดก แตไมไดน าขอคดเหนไปใช ในระดบต าบล เดกและเยาวชนมโอกาสน าเสนอโครงการของบประมาณ ในระดบอ าเภอมการสนบสนนเดกและเยาวชนอยางเตมท เปนแกนน าการพฒนาเยาวชน กอตงกลมเยาวชน เดกและเยาวชนไดเปนคณะตดตามและประเมนผลการท างาน โดยเปนผชวยประสานงานในดานเดกและเยาวชน

46

ท ภมภาค ระดบการมสวนรวม ไดท ากจกรรมตางๆ ในโรงเรยนและชมชน เดกและเยาวชนไดเปนผเขารวมแตไมไดรวมคดกจกรรม ระดบจงหวดมการใหงบประมาณแกสภาเดกและเยาวชน และเปดโอกาสใหไดคดและรวมท างานกบกลมเดกและเยาวชนอน ๆ ในพนท มสวนรวมในสมชชาสภาเดกและเยาวชนระดบชาต เปนตวแทนเขารวมประชมแลกเปลยนในเครอขาย ท างานในโรงเรยน ท างานทผใหญเหนชอบแตไมไดรบการสนบสนนอยางแทจรง กลมเยาวชนนอกระบบสภาเดกและเยาวชน ไมคอยมบทบาทในการมสวนรวมในระดบชาตมากนก

9. ภาคใตตอนลาง ในระดบพนท มโอกาสมากในการมสวนรวมตงแตขนคด ท า ตาม ตอบ ตอ แตบางครง แนวคดทเยาวชนน าเสนอไมไดถกน าไปปฏบต สวนระดบจงหวด ภมภาค ประเทศ เยาวชนยงขาดการมสวนรวม ในแทบทกขนตอน

3.4 การพฒนาความร ความเขาใจในการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน การพฒนาความร ความเขาใจในการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน จ าแนกตามภมภาค แบงเปน

เนอหาเชงประเดนและทกษะในการท างานไดดงตอไปน

ตารางท 7 : ความร/ความเขาใจในการมสวนรวม

ท ภมภาค ความร/ความเขาใจ 1. ภาคเหนอตอนบน เนอหาเชงประเดน เชน เพศศกษา สงแวดลอม โดยวทยากรจากภายนอก

เชน ต ารวจ ใหความรเรองยาเสพตด กฎจราจร บคลกภาพ การวางตว ในสงคม ทกษะในการท างาน ทกษะการเปนผน า แกนน า นกสอสาร การฝกบรหารจดการโครงการโดยการใหโจทยมาท าในโรงเรยน ท างานรวมกบคร พฒนาทกษะจากการทดลองท าเอง ชวยกนคด วางแผน ดแล

2. ภาคเหนอตอนลาง เนอหาเชงประเดน เชน สงแวดลอม วทยาศาสตร สขภาพ เอดส/เพศ การปองกนการทองไมพรอม ยาเสพตด เศรษฐกจพอเพยง การจกสาน การอนรกษธรรมชาต การประหยดพลงงาน วฒนธรรมทองถน/ชนเผา

47

ท ภมภาค ความร/ความเขาใจ ทกษะในการท างาน เชน การผลตสอ การเปนนกขาว การดแลคนพการ การน านนทนาการ การถายทอดความร การแสดงละคร การจดกจกรรมพนทสรางสรรค การพดน าเสนอโนมนาวใจ การใหค าปรกษา ทกษะชวต การพฒนาแกนน า ทกษะการปฏเสธ การบรหารจดการ (สภานกเรยน)

3. ภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนบน

เนอหาเชงประเดน การปองกนเอดส ทกษะการด าเนนโครงการ การเปนแกนน า การพด/น าเสนอ การเกบขอมล วจย การคดวเคราะห การเรยนรรวมกบผอน

4. ภาคตะวนออก เฉยงเหนอตอนลาง

เนอหาเชงประเดน การปฐมพยาบาลเบองตน เพศ ทองกอนวย เอดส การอนรกษทรพยากรธรรมชาต การคอรรปชน ยาเสพตด ทกษะการด าเนนโครงการ การบรหารจดการการเงน การบรหารจด การโครงการ จตวทยาในการจดกระบวนการกลม เครองมอชมชน ทกษะการเปนผประกาศ DJ การเขยนโครงการ การถอดบทเรยน เทคนคการพด การละคร การวจย การเกบขอมล การผลตส อ กระบวนการคาย นนทนาการ

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล

เนอหาเชงประเดน การประชาสมพนธโดยใช Social Media การพฒนาชมชน/การมสวนรวมของชมชน การรณรงคและการอนรกษสงแวดลอม และการศกษา

6. ภาคกลาง/ตะวนตก

เนอหาเชงประเดน การเพมความรในประเดนตางๆและการตอยอดความรใหมประสทธภาพ ทกษะการด าเนนโครงการ การบรหารจดการโครงการ การประสานงาน การเขยนโครงการ การถายทอดงาน

7. ภาคตะวนออก เนอหาเชงประเดน ความรดานยาเสพตด สงแวดลอม การทองเทยวกฎหมายทเกยวของ เกษตรกรรม สขภาพ และอาชพ ทกษะการด าเนนโครงการ การสอสารและมนษยสมพนธ การน าเสนอ ความคดเหนและโครงการ การเขยนโครงการ การประสานงาน การท างานเปนทมและนนทนาการ

8. ภาคใตตอนบน เนอหาเชงประเดน เขาใจความแตกตางและการอยรวมกนในสงคม พหวฒนธรรม การปองกนทจรตคอรรปชน กฎหมายพเศษในพนทชายแดนใต การคมครองเดก ทกษะการด าเนนโครงการ การพฒนาระบบพเลยงในพนท การโนมนาวจตใจ ทกษะการสอสาร การพฒนาบคลกภาพ การเขยนโครงการ การเปนผน าผตามทด การตดตามและประเมนผล

48

ท ภมภาค ความร/ความเขาใจ การสรางพนทสรางสรรคใหเยาวชน โดยมงบประมาณสนบสนน สรางพนทการมสวนรวมในการตอยอด/สงเสรมประชาธปไตย

9. ภาคใตตอนลาง เนอหาเชงประเดน เขาใจความแตกตางและการอยรวมกนในสงคม พหวฒนธรรม การปองกนทจรตคอรรปชน กฎหมายพเศษในพนทชายแดนใต การคมครองเดก ทกษะการด าเนนโครงการ การพฒนาระบบพเลยงในพนท การโนมนาวจตใจ ทกษะการสอสาร การพฒนาบคลกภาพ การเขยนโครงการ การเปนผน าผตามทด การตดตามและประเมนผล การสรางพนทสรางสรรคใหเยาวชน โดยมงบประมาณสนบสนน สรางพนทการมสวนรวมในการตอยอด/สงเสรมประชาธปไตย

4. คณลกษณะของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม

ความเหนตอคณสมบตของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม แบงออกเปน 4 ดาน

หลก คอ 1) ความร 2) ทศนคต 3) พฤตกรรม และ 4) ทกษะ/ความสามารถ ซงแสดงใหเหนรายละเอยด

ในตารางท 8 ในหนาถดไป

โดยภาพรวม ในดานความร วยรนและเยาวชนควรมความรเกยวกบประเดนปญหาทตนท างาน ความร

เกยวกบสถานการณในชมชนหรอทองถนของตนเอง และความรรอบตวโดยทวไป ในดานทศนคต ควรม

จตอาสา เสยสละเพอสวนรวม และมคณธรรมจรยธรรมหลกๆ เชน ความซอสตย ความอดทน

การยอมรบฟงความเหนผ อน และการใฝเรยนรอยเสมอ ในดานพฤตกรรม เปนคณสมบตพนฐาน

ของคนท างานทวไป เชน มวนย ตรงตอเวลา มความรบผดชอบ กลาแสดงออก สวนทกษะความสามารถ

วยรนและเยาวชนควรมความสามารถในดานการสอสาร การบรหารจดการโครงการ การคดอยางเปน

ระบบ

นอกจากน ปจจยภายนอก ไดแก สภาพแวดลอมทเออและเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนมส วนรวม

กมความส าคญนอกเหนอจากปจจยภายใน ซงคอคณสมบตของวยรนและเยาวชนเอง

49

ตารางท 8 : คณลกษณะของวยรนและเยาวชนในการมสวนรวม

ท

ภมภาค

คณลกษณะ ความร ทศนคต พฤตกรรม ทกษะ/

ความสามารถ อนๆ

1. ภาคเหนอตอนบน มจตอาสา มแรงบนดาลใจ รกในการท ากจกรรม เปนผตามทด

มวนย ตรงตอเวลา รบผดชอบกบงานทไดรบมอบหมาย ภาวะผน า กลาตดสนใจ

มความสามารถในการสอสาร ทกษะในการพด จบประเดนเปน การคด อยางเปนระบบ

มสวนรวม ในการแสดงความคดเหน

2. ภาคเหนอตอนลาง การมสวนรวม สถานการณปจจบน ของสงคม

ยอมรบฟงความเหนของคนอน มน าใจ พรอมเรยนร สงใหม ยดหยน ไมท างานเอาหนา

รบผดชอบ ซอสตย มจนตนาการ กลาแสดงออก ตรงตอเวลา

เปนผน า มทกษะ การบรหารจดการคน วเคราะหปญหาได

3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

รในเนองาน ทท า

เหนใจผอน เปนผฟงทด มจตอาสา คณธรรม/จรยธรรม/ซอสตย ใฝหาความรและพฒนาศกยภาพตนเอง

อธยาศยด มวนย ตรงตอเวลา ใสใจในหนาท เปนผน า กลาแสดงออก

รจกประเมนผล แกปญหาเฉพาะหนา มความคดสรางสรรค มทกษะในการท างาน

4. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

เปดใจรบฟง ปรบตวเขาหา สงใหม เสยสละ มทศนคตทด ตอการพฒนาชมชน แชรประสบการณเพอการเรยนร

มบคลกภาพด มความมนใจ เปนผน าและผตามทดน าเสยงสภาพ วางตวในทสาธารณะ มความสภาพออนนอม กลาแสดงออก กลาน าเสนอ รบทบาทหนาท

ผใหญตองใหโอกาสและสนบสนนเดก

50

ท

ภมภาค

คณลกษณะ ความร ทศนคต พฤตกรรม ทกษะ/

ความสามารถ อนๆ

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล ความรรอบตว ศกษาคนควาเพมเตม ในประเดนงานทท า

พรอมเปดรบความคดใหมๆ ไมยดตดกรอบตายตว คดถงสวนรวมมากกวาสวนตว มจตสาธารณะ อดทน เขมแขง ตอแรงกดดน มสตในการเผชญปญหา รบฟงความเหนคนอน ใสใจ/เขาใจผอน มแรงบนดาลใจ

ชางสงเกต มความคดสรางสรรค คดกอนลงมอท า ไมแบงแยกพวกพอง น าสงทคนอน ไมเหนคณคามาท าใหเกดประโยชน แกสงคมและสวนรวมได รหนาท มความรบผดชอบ ตรงตอเวลา

การบรหารงานอยางเปนระบบ การคดวเคราะห การแกปญหาเฉพาะหนา การสอสาร การเกบขอมล มทกษะการสอสารประเดนอยางมประสทธภาพ รจกปรบใชประสบการณ ในการท างาน

6. ภาคกลาง/ตะวนตก ความรในงานทท า เทคนคการใชสอสารสนเทศ

คดสรางสรรค มองการไกล มจตอาสา มเหตผล รบฟงความเหนของผอน

มคณธรรม จรยธรรม มสตอดทน มเมตตา มงมนท างาน ไมทอถอย

การท างานเปนระบบและเปนทม การประเมนผลถอดบทเรยน การสอสาร ประสานงาน

7. ภาคตะวนออก มความรรอบตว

เหนอกเหนใจผอน มความเปนประชาธปไตย มจตอาสา ปรบตวได มทศนคต ทเปนบวกตองานดานสงคม มหวใจทพรอมส าหรบท างานเสมอ

กลาแสดงออก กลาคดกลาท า เปนผน าและผตามทด ซอสตย เสยสละ ใชเวลาวางใหเปนประโยชน มความรบผดชอบ มนษยสมพนธด สขภาพกายใจด

สรางอตลกษณใหตนเองและองคกร

8. ภาคใตตอนบน รจกทองถนและภมปญญา

รบฟงความเหนคนอน

รกษาน าใจลกทม มความเปนผน า

บนทกและสรปการเรยนร

51

ท

ภมภาค

คณลกษณะ ความร ทศนคต พฤตกรรม ทกษะ/

ความสามารถ อนๆ

ทองถน ไมมอคต อดทน รกและอยากท างาน มจตสาธารณะ คดบวก ในสถานการณแยๆ

เสยสละ ไมคอรรปชน

ทกษะสอสารกจกรรม สสาธารณะ บรหารโครงการ บรหารคน ไดท างานเปนระบบ ใชหลก PDCA ในการวางแผน

9. ภาคใตตอนลาง เขาใจผอน ไมเอาเปรยบผอน มจตอาสา รบฟงความเหนของคนอน

เสยสละ ตรงตอเวลา คดสรางสรรค มวนย ใฝร มความเปนผน า มความรบผดชอบ กลาแสดงออก อดทน

มเครอขาย มงบประมาณ สามารถบรหารงานได มทกษะการประเมนผล หลงท างาน ท างานเปนระบบ ใชหลก PDCA ในการวางแผน มเปาหมาย ทชดเจน

5. คณคาและแรงบนดาลใจในการมสวนรวมพฒนาชมชน สงคม

ในดานคณคาและแรงบนดาลใจในการท างานมสวนรวมเพอพฒนาชมชนและสงคม พบวา แรงบนดาล

ใจเกดขนจากเดกและเยาวชนไดพบเหนปญหาในพนทและตองการเปลยนแปลงใหสถานการณปญหา

นนดขน จากนน เยาวชนตองรสกวาตนเองมศกยภาพทจะสรางความเปลยนแปลงนนได และเหน

คณคาในตนเองทไดท างานดงกลาว เพอน พนองและคนรอบขางมสวนส าคญเชนกนทจะเปน

แรงบนดาลใจในการท างานพฒนาชมชน สงคม

นอกจากน ในการท างานเพอพฒนาชมชนและสงคมอยางตอเนอง ยงตองอาศยคณสมบตอกหลาย

ดานเชน อดทน ไมยอทอเมอเผชญอปสรรคและปญหา ฝกฝนเรยนรและพฒนาตนเองตลอดเวลา

52

ตารางท 9 : คณคา/แรงบนดาลใจในการมสวนรวม

ท ภมภาค คณคา/แรงบนดาลใจ 1. ภาคเหนอตอนบน หาคณคาและแรงจงใจในการด าเนนชวต

รจกการแบงปนใหคนอน รกธรรมชาต

2. ภาคเหนอตอนลาง มความรสกรวมกบประเดนนนๆ มใจรกและจตส านกตองานทท า มจตสาธารณะ

3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน

สะสมความร ฝกฝนตนเอง เรยนรตลอดเวลา

4. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

เตบโตตอเนอง ไมทอแทเมอเจอปญหา พฒนาตนเองตอเนอง เหนคณคาของตนเอง ใหคณคาการท างานเบองหลง อดทน ท าประโยชนใหผอนเหมอนเทยน

5. กรงเทพฯ/ปรมณฑล ไดสมผสปญหาโดยตรง และเกดแรงบนดาลใจในการรวมแกปญหา ตองการเหนความสขของคนในชมชน เหนคณคาและศกยภาพของตนในการท างานเพอสงคม พฒนาตนเองไปพรอมๆกบการพฒนาสงคม มเปาหมายชดเจน เชอมนในสงทท า ไมยอทออปสรรค

6. ภาคกลาง/ตะวนตก เชอมนในพลงของเดกและเยาวชนทสามารถเปลยนแปลงชมชนและสงคมได ไมยอมแพงายๆ ไมยอทอตออปสรรค อดทนและเชอมนในสงทท า เหนคณคาของตนเอง ตองการพฒนาศกยภาพและคณคาของตนเอง เหนปญหาและตองการเปลยนแปลงปญหา อยากท างานเพอสวนรวม อยากเหนสงคมดขน ครเพอนและรนพใหโอกาสและเปนแบบอยางทด

7. ภาคตะวนออก การท างานเพอสงคมท าใหเหนคณคาของตนเอง

53

ท ภมภาค คณคา/แรงบนดาลใจ 8. ภาคใตตอนบน แรงบนดาลใจจากคนรอบขาง ครอบครว ชมชน พฒนางานจากใจรก ท าใหเกด

ความภาคภมใจและประทบใจ การตระหนกถงคณคาของตนเองและสวนรวม จากการพสจนตนเองวาคดได ท าได ตองการเหนการเปลยนแปลงในสงคม ชมชน และสงแวดลอม

9. ภาคใตตอนลาง แรงบนดาลใจจากครอบครวและเพอน การเรยนรและรจกโลกดวยตนเอง มความภาคภมใจและประทบใจในผลงานทท า ไดท าสงทรกและรกสงทท า อยากเหนความเปลยนแปลงของชมชน และชมชนไดประโยชน

6. สถานการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชนระดบกวางและระดบพนท

ประเดนทวยรนและเยาวชนทเขารวมการประชมไดพจารณาเกยวกบประสบการณการมสวนรวมในระดบกวางและระดบพนทมดงน 6.1 ลกษณะของการมสวนรวม สวนใหญมความเหนวายงไมสามารถมสวนรวมไดทงในระดบพนทและ

ระดบกวางทง 5 มต แตเปนการมสวนรวมพนฐานเพยง 2 มต คอ คด ตดสนใจ และลงมอท า โดยผใหญจะมกรอบใหวยรนและเยาวชนมสวนรวมเพยงเทานน วยรนและเยาวชนไมสามารถออกแบบกจกรรมเอง รวมทงไมไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในการพฒนาชมชนดวย

6.2 ประเดนหลกทวยรนและเยาวชนคดวาไดเขามามสวนรวมในการด าเนนงานกบผใหญ คอ สงแวดลอม จตอาสา สขภาพ วฒนธรรม อาชพ และการศกษา โดยในระดบพนท จะมพเลยง ทใหค าปรกษาและสนบสนน

6.3 วยรนและเยาวชนคดวามความแตกตางระหวางบทบาทของสภาเดกและเยาวชนและกลมเยาวชนอสระอนๆ ในการมสวนรวม โดยเหนวาสภาเดกและเยาวชนนนด าเนนการตามนโยบายทมาจากสวนกลางและเปนผแทนอยางเปนทางการของเดกและเยาวชน อยางไรกตามในการน าเสนอขอมลในระดบนโยบาย สภาเดกและเยาวชนตองศกษาขอมลจากกลมเดกและเยาวชนใหครอบคลมและครบถวนเสยกอน ในขณะทกลม/เครอขาย เยาวชนอสระมบทบาทในระดบชาตนอยเนองจาก ไมสามารถเชอมตอโดยตรงถงระดบนโยบาย รวมทงยงไมคอยเปนทยอมรบของสงคมมากนก แตสามารถท างานไดอยางอสระปราศจากการแทรกแซงและชน าจากภาครฐ และหากมผลงาน ในระดบพนทเปนรปธรรมชดเจนกจะไดรบความสนบสนนจากผใหญทเกยวของตลอดจนองคกร ในชมชนดวย

6.4 วยรนและเยาวชนทรวมประชมมความเหนเกยวกบแนวทางการพฒนาการมสวนรวมของเดกและเยาวชนดงน

54

พฒนาแนวทางการมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยครอบคลมทกกลมไมใชเฉพาะสภาเดกและเยาวชน และในทกระดบตงแตชมชนจนถงระดบนานาชาตอยางยงยน

บรณาการการท างานของกลมเยาวชนทงทเปนทางการ กลมอสระ และกลมในระบบการศกษา เพอใหเกดความเชอมโยงสอดคลองและสงเสรมซงกนและกน รวมทงท าใหเกดพลงในการท างานและเกดการมสวนรวมในชมชน และสงคมในระดบตางๆ

ผใหญและหนวยงานตางๆ ตองเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนไดคดรเรม และแสดงออกในเรองความตองการของเขา รวมทงไมปดกนขอมลดงกลาวแตเปดชองทางสอสารจากเดกและเยาวชนไปจนถงระดบนโยบาย ซงจะท าใหผมอ านาจตดสนใจไดรบทราบความตองการของเดกและเยาวชน และสามารถผลกดนใหกระบวนการพฒนาเดกและเยาวชนของประเทศเปนไปตามความตองการของเดกและเยาวชนอยางแทจรง

เดกและเยาวชนตองไดรบการพฒนาศกยภาพทงภายในเพอใหเหนคณคาของตนเองและรจกเคารพผอน และภายนอกคอ มพนทและกจกรรมสรางสรรคทครอบคลมทกความถนด เพอใหไดแสดงออกอยางสรางสรรค รวมทงเปดโอกาสใหมสวนรวมในการแสดงความคดเหนเกยวกบการพฒนาชมชน สงคม และชวยปกปองชมชนจากภยคกคามของการพฒนาทไมเหมาะสม

7. ความตองการการพฒนาศกยภาพของวยรน/เยาวชน

ความตองการการพฒนาศกยภาพของวยรนและเยาวชน สามารถแบงประเภททกษะออกเปน 1) ทกษะ

สวนบคคล 2) ทกษะในการด าเนนงาน/กจกรรม 3) ทกษะดานการบรหารจดการ และ 4) ความรดานประเดนเนอหา

ทกภาคมความตองการการพฒนาทกษะทไมแตกตางกนมากนก เชน ทกษะพนฐานในดานการ

กลาแสดงออก การสอสารอยางมประสทธภาพ การบรหารจดการโครงการ การเงน การพฒนาโครงการ

จะเหนไดวา มความตองการพฒนาทกษะในดานภาษา (องกฤษ) ในหลายภาค ซงสะทอนใหเหนถงความ

จ าเปนในการแลกเปลยนและเชอมโยงกบเครอขายในตางประเทศ

ทกษะทเกยวกบประเดนและเนอหา มความหลากหลายคอนขางมาก เชน ในภาคใตตอนลาง มความ

ตองการทกษะเพอรบมอและแกปญหาความรนแรงและสรางสนตภาพโดยเฉพาะ ซงเหนไดจากสรปแยก

รายภาคในตารางท 10

55

ตารางท 10 : ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการ

ประเภททกษะ ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการ ทกษะสวนบคคล ภาคเหนอตอนบน / ตอนลาง

การสอสารสาธารณะ การพด น าเสนอ การกลาแสดงออก การโนมนาวใจ การเปนผน า การจบประเดน การคดอยางมเหตผล การรบฟงอยางเขาใจ การรกษาความลบ การมองคนอนใหเปน ดนตร กฬา ทกษะชวต การควบคมอารมณ ทกษะการคด/การพฒนาความคด/การแสดงความคดเหน การวางตว ในสงคม การเรยนรการอยรวมกนในสงคม/ภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ

กรงเทพฯ/ปรมณฑลและภาคกลาง/ภาคตะวนออก

มอใหม ความสามารถในการคดวเคราะห ความคดสรางสรรค การกลาแสดงออก/แสดงความคดเหน การเปนผน า การแกปญหาเฉพาะหนา โอกาสในการพฒนาและเสรมประสบการณจรง การเผยแพร โดยใชสอเพอสอสารขอมล การศกษาหาความร การอยรวมกบผอน การลงมอท าเพอสรางเสรมประสบการณ การคนหาขอมล การฝกพด ฟง น าเสนอ เขยนเพอการสอสาร

มอกลาง ความเปนผน า การฝกตงค าถาม การฝกคด/วเคราะหเปนระบบ การท างานเปนทม การสอสาร การน าเสนอ การใชสอและเทคโนโลยเพอการท างาน พฒนาบคลกภาพ กระบวนการกลม การฝกพด ฟง การน าเสนอ

มอเกา การรบฟง จบประเดน โนมนาวใจ การสงเคราะหความคด ทหลากหลายของสมาชก การสอสารทมประเด น การน าประชม จบประเดน ระดมความคดเหน การสรางการมสวนรวมจากทม การเปนวทยากรกระบวนการ การถอดบทเรยนกจกรรม การสอสาร การพด/ จดล าดบความส าคญสงทจะพด การออกแบบกจกรรม การน าเสนอผลงานสการเปลยนแปลง การสรางชดความร เทคนคการสอสาร

ภาคใตตอนลาง การคดวเคราะห การเปนผน า การสอสาร การตดสนใจ ทกษะทางจตวทยา เพอเขาใจตวตนของผอน

ทกษะในการด าเนนงาน/กจกรรม

ภาคเหนอตอนบน

การเปนวทยากรกระบวนการ นนทนาการ การน าเกมส การออกแบบกจกรรม การลงพนทเกบขอมลชมชน การผลตสอ การท างานเปนทม การแกไขปญหา

56

ประเภททกษะ ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการ การสงคมสงเคราะห ความเขาใจตนเองและความตองการของผอน

ภาคเหนอตอนลาง

การสอสาร การผลตสอ ทกษะละครและการแสดง การใหค าปรกษาแกวยรน เพอท างานในชมชน การเปนผน า วทยากรกระบวนการ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง การสอสาร การผลตสอ การเขยนบนทกและจบประเดน การปองกนตว การจดกระบวนการเรยนการสอน การออกแบบหลกสตร กรงเทพฯ/ปรมณฑล

การประชาสมพนธเชน social media การพฒนาชมชนและสงแวดลอม การท างานชมชน การรองเรยนและรณรงคเรองสงแวดลอม

ภาคตะวนออก

การสอสาร การน าเสนอ การพด ฟง รองเตน เลนละคร การจบประเดน ภาษา มารยาทการท างานกบคนอน มนษยสมพนธ การประสานงาน

ภาคใตตอนลาง

การน าประชมกลม การประสานงาน การประชาสมพนธ ทกษะดานภาษา

ทกษะดานการบรหารจดการ

ภาคเหนอตอนบน

การสรปงาน การแกไขปญหาเฉพาะหนา การประสานงาน การสรางภาค การรวมกลมเดกและเยาวชน การตงกลมในชมชน การชกชวนใหเดกเขารวมกจกรรม/ใชเวลาวางใหเปนประโยชน การวางแผน การบรหารจดการองคกร การบรหารจดการการเงน/บญช การเขยน/พฒนาโครงการ การจดท าโครงการ การตดตามและประเมนผล

ภาคเหนอตอนลาง ทกษะการคดวเคราะห การวางแผน การท างานเปนทม วธแกปญหาบคลากร ทกษะในการท างานกบเดก การเปนผน าและบรหารงานในชมชน การน ากระบวนการแบบมสวนรวมในระดบชมชน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง การพฒนาความสมพนธกบผปกครองในชมชนเพอขอความรวมมอท ากจกรรม การเขยนโครงการ

57

ประเภททกษะ ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการ การเตรยมความพรอมกอนน าเขาสกจกรรม กรงเทพฯ/ปรมณฑลและภาคกลาง/ตะวนตก

มอใหม ฝกการวางแผน การประสานงาน การบรหารจดการงาน โดยเปนผชวยรนพ

มอกลาง การถายทอดความรวธการท างานสรนนอง การบรหารโครงการ การบรหารทม การวางแผนการท างาน

มอเกา ทกษะในการจดโครงสรางการบรหารงานอยางเปนระบบ การบรหารการเงน การท างานเปนทม กลไกตดตามประเมนผลอยางตอเนอง การเขยนโครงการ การบรหารงานองคกร การประสานงาน

ตะวนออก การเขยนโครงการ การท าโครงการตอเนอง

ภาคใตตอนบน

การบร หา รจ ดการองค ก ร โ คร งการ งบประมาณ พฒนา โคร งการ การเปนวทยากร

การสอสาร การโนมนาว ภาษา การพฒนาทกษะการท าธรกจเพอสงคม

ภาคใตตอนลาง

การบรหารจดการกลม การจดการเอกสาร การรางโครงการ การเขยนโครงการ การจดการงบประมาณ การสรางเครอขาย การสรางทศนคตทดในชมชน

ความรดานประเดน เนอหา

ภาคเหนอตอนบน การคามนษย การพฒนาชมชน เอดส ทองไมพรอม การจดการขยะ การรบมอภยพบต ยาเสพตด สทธของบคคลทไมมสถานะทางทะเบยน (ดานกฎหมาย) อนามยเจรญพนธ เดกตดเกมส ประวตศาสตรชมชน ปาและสตวปา ภาคเหนอตอนลาง การอนรกษสงแวดลอม การปกครอง การอนรกษวฒนธรรมพนบาน/ทองถน การตงครรภในวยรน เพศศกษา/เอดส การศกษา ยาเสพตด การรเทาทนเทคโนโลย การมสวนรวมของเดกและเยาวชน การดแลผสงอาย พฒนาการเดก/วยรน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน การพฒนาความฉลาดทางอารมณ ภาษาองกฤษ การจดการทรพยากรน า การสรางอาชพ การออกแบบผลตภณฑในทองถน

58

ประเภททกษะ ทกษะทวยรนและเยาวชนตองการ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง การเกษตร การสอสารเรองเพศเชงบวก เพศศกษา วฒนธรรม การสงเสรม การอาน ประชาธปไตย สทธมนษยชน การพฒนาเวบไซต การออกแบบผลตภณฑ การเพมผลผลตการเกษตร กรงเทพฯ/ปรมณฑล สงแวดลอม การศกษา ภาคกลาง/ภาคตะวนตก การเรยนรในชมชน ภาคตะวนออก ยาเสพตด สงแวดลอมทเกยวกบการทองเทยว กฎหมาย การเกษตร สขภาพ อาชพ ภาคใตตอนลาง พหวฒนธรรม (การยอมรบความแตกตางทางศาสนา) สทธความเสมอภาคของชมชน การตานทานยาเสพตด การยตความรนแรงในสถาบนครอบครว โรงเรยน ชมชน สงคม อยากใหผใหญรบฟงความเหนเรามากขน

8. ขอเสนอแนะ : การพฒนาศกยภาพวยรนและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม

ขอเสนอแนะในการพฒนาศกยภาพวยรนและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคม

สามารถสรปไดดงตอไปน

ตารางท 11 : ขอเสนอแนะในการพฒนาศกยภาพวยรนและเยาวชน

ท ขอเสนอแนะ 1. เสรมสรางศกยภาพและความเขมแขงใหกลมเดกและเยาวชน เพอใหสามารถมสวนรวม

อยางมประสทธภาพและมนใจในกจกรรมทเกยวของกบตน โดย

จดท าแผนพฒนาศกยภาพอยางเปนระบบ จดท าหลกสตร คมอ และเอกสารประกอบ การพฒนาศกยภาพ

มกลไกตดตามผลการพฒนาศกยภาพเยาวชนอยางเปนระบบและทวถง (กทม/ปรมณฑล)

การพฒนาทกษะเพมเตมในรปแบบการจดอบรมอยางตอเนอง การศกษาดงาน ในดาน

59

ท ขอเสนอแนะ ตางๆ ตะวนออกเฉยงเหนอ (ตอนบน , ตอนลาง)

มกจกรรม/โครงการใหเยาวชนไดฝกและเรยนร (กลาง/ตะวนตก)

สงเสรมการเรยนรสถานการณทางสงคมจรงผานการเปนอาสาสมครทเรมจากการพฒนาอยางเปนระบบขนตอนเชน มอส (ใตตอนบน)

ประเดนในการพฒนาศกภาพมดงน

การพฒนาทกษะ • อบรมทกษะพนฐาน/กระบวนกร (กลาง/ตะวนตก) การกลาแสดงออก การพด

นนทนาการ (ตะวนออก) • ทกษะชวตเพอสรางภมคมกนใหเยาวชน (ใตตอนลาง) ทกษะอาชพ ทกษะการตอส การ

ปองกนตวในสถานการณฉกเฉน (ใตตอนลาง) • ทกษะการเปนผน า (คด วเคราะห แกปญหา) (ใตตอนลาง) • อบรมเรองการสอสารดานภาษาองกฤษ การพฒนาอคว (ตะวนออกฉยงเหนอตอนลาง) • ทกษะการสอสาร การสอสารสาธารณะ การพด การเปนผน า การแสดงออก

(ตะวนออกฉยงเหนอตอนบน ตะวนออก ใตตอนลาง ตะวนออกฉยงเหนอตอนลาง) • ทกษะการเจรจาตอรอง เพอเสรมสรางกระบวนการยตธรรมในพนท (ใตตอนลาง) • ทกษะการท างานในระบบเครอขาย/การสรางเครอขาย (ใตตอนลาง) • การบรหารจดการองคกร/โครงการ การพฒนาโครงการ/งบประมาณ (ตะวนออก

ใตตอนลาง) • ทกษะการท าธรกจเพอสงคม (ใตตอนบน) • สรางทศนคตดานจตอาสา(ทกภาค)

ดานเนอหา • การยอมรบความแตกตางและเขาใจในสงคมพหวฒนธรรม (ใตตอนลาง) • การปองกนการทจรต คอรรปชน (ใตตอนลาง) • ความรเรองกฎหมายในพนทพเศษ (ใตตอนลาง)

2. สงเสรมเครอขายการประสานงานและเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมเยาวชน โดย

จดระบบการบรณาการใหเกดการท างานรวมกนของกลมสภาเดกและเยาวชน/และกลมอสระ (ตะวนออก)

จดเวทแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมเยาวชนในระดบพนท/ภาค/ประเทศ เปนระยะ เพอพฒนาพนทรวมกน (กรงเทพมหานครและปรมณฑล กลาง ตะวนตก)

สรางเครอขายกลมเดกและเยาวชนเพอสรางแนวทางท างานรวมกน (ตะวนออก)

60

ท ขอเสนอแนะ

สรางเครอขายสภานกเรยนระดบจงหวด (ใตตอนบน)

จดประชมรวมคดรวมท าระหวางเยาวชนกบหนวยงานทเกยวของเปนประจ าและตอเนอง (กรงเทพมหานครและปรมณฑล)

3. สรางความเขมแขงใหกลไกการหารอของเดกและเยาวชน (ชองทางการสอสาร/กระบวนการหารอฟงความเหนเดกและเยาวชนในรปแบบตางๆเพอใหมเสยงสะทอนในระดบนโยบาย) สงเสรมสภาพแวดลอมและกลไกใหเดกและเยาวชนไดมสวนรวม/พนทสรางสรรคส าหรบเดก โดย

มพนทสรางสรรคใหเดกและเยาวชนไดแสดงออกทครอบคลมทกความถนด โดยเฉพาะเปดโอกาสใหเดกทถกสงคมมองวาเปนเดกและเยาวชนไมด (ตะวนออก)

ใหโอกาสเดกและเยาวชนในการมสวนรวมท าประชามตเกยวกบประเดนทเกยวของกบตนเอง ชมชน โดยใหขอมลทใชในการพจารณาทถกตอง (ตะวนออก) (ใตตอนลาง)

มพนทใหเดกและเยาวชนเขารวมและมสทธออกเสยง เสนอแนะ และมสวนรวมในการแกไขปญหาเกยวกบเดกและเยาวชน รวมถงคอรรปชน (ใตตอนลาง)

4. เสรมสรางศกยภาพของหนวยงานและองคกร (รฐ เอกชน และอปท.) ในดานแนวคด วธปฏบตและทกษะในการท างานแบบมสวนรวมกบเดกและเยาวชน เพอเพมพนศกยภาพของผใหญทท างานกบสภาเดกและเยาวชนและกลมเดกและเยาวชน (เชน พเลยงและทปรกษาสภาเดกและเยาวชน อบต. พมจ. อพช.) ใหสามารถใหการสนบสนนการด าเนนงานของกลมเดกและเยาวชนไดอยางพอเพยงและมประสทธภาพ โดย

สนบสนนและสรางความเขมแขงใหคณะอนกรรมการสงเสรมกจการสภาเดกและเยาวชน

ท าการศกษาความตองการการเสรมศกยภาพของพเลยงและทปรกษา

จดท าแผนพฒนาศกยภาพอยางเปนระบบ • จดท าหลกสตร คมอ และเอกสารประกอบการพฒนาศกยภาพ • จดท าแผนปฏบตการพฒนาศกยภาพ รวมถงการอบรม และการตดตามผล

กลไกพเลยง • มกลไกสนบสนนการพฒนาบคลากร (พเลยง) ใหสามารถใหค าแนะน า อบรม ปรกษา อยางใกลชด (กทม/ปรมณฑล) และเขาถงความตองการของเยาวชน (กลาง/ตะวนตก) (ใตบน) (ใตลาง) • สนบสนนเจาหนาทจากทองถนใหเปนกระบวนกรในการพฒนาเยาวชนได (กลาง/ ตะวนตก) • พฒนาแกนน าเยาวชนกลมมอเกา และคนทมบทบาทเกยวของ (กรงเทพมหานครและ

61

ท ขอเสนอแนะ ปรมณฑล) • พฒนาศกยภาพ/กลไก/ระบบพเลยงใหมประสทธภาพ (ใตตอนบน) • การพฒนาเยาวชนในระดบทองถน อบต. ควรมสวนรวม เพราะมงบประมาณแตขาดคน ด าเนนงาน (กลาง/ตะวนตก)

5. สงเสรมและพฒนาระบบจดการความรและระบบฐานขอมลดานเดกและเยาวชนเพอสรางระบบฐานความรและฐานขอมลทเปนปจจบน โดย

จดสรางเครอขายประสานงานในสอออนไลน รวมถงแอพพลเคชนในมอถอ กรปไลน เพอเปนเวทสอสาร ประสานงาน และแลกเปลยนขอมลระหวางสมาชกและคณะบรหารสภาเดกและเยาวชน

จดท าระบบขอมลสถานการณดานเดกและเยาวชนในพนท/กระบวนการแลกเปลยนเรยนร (ตะวนออก/ใตตอนบน)

6. จดงบประมาณและกองทนส าหรบการท างานดานการมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดย

จดตงกองทนสนบสนนงบประมาณแบบไมมเงอนไข เปนกองทนอสระใหเยาวชนสามารถเสนอโครงการทตอบสนองสถานการณปจจบน (กรงเทพมหานครและปรมณฑล)

มกองทนสงเสรมพฒนาการมสวนรวมของเดกและเยาวชน (ใตตอนลาง)

มกองทนพฒนาเดก หรอจดสรรงบประมาณในการพฒนาศกยภาพเยาวชนในอปท. จนถงระดบประเทศ (กลาง ตะวนตก ตะวนออก)

แกไขระเบยบเงนอดหนนสภาเดกและเยาวชนทด าเนนงานโดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ใหเยาวชนทกกลมเขาถงไดดวยกลไกของสภาเดกและเยาวชน เพราะเยาวชนทวไปเขาถงยาก ทงการมสวนรวมและเงนอดหนน (กลาง/ตะวนตก)

สนบสนนงบประมาณจากองคกรภายนอก ในการท า social enterprise เพอระดมทน มาด าเนนกจกรรมของกลมเยาวชนทกระดบ (ตะวนออก)

ตงกองทนสนบสนนเดกและเยาวชนในระดบจงหวดเพอสนบสนนกจกรรมเดกและเยาวชน (ตะวนออก)

7. เพมบทบาทของสถาบนการศกษาในการสนบสนนการมสวนรวมของเยาวชน โดย

มกลไกท างานเชอมตอกบสถานศกษา (กทม/ปรมณฑล)

ปฏรปการศกษา ปรบเปลยนการเรยนการสอนในระบบโรงเรยนเพอพฒนาศกยภาพเยาวชนคขนานกบความสามารถทางวชาการ มครทเปดโอกาสใหเดกไดเรยนร นอกหองเรยน ไมเนนแขงขน (กลาง/ตะวนตก)

คร โรงเรยน และผปกครองตองใหความรวมมอในการพฒนาชมชน (กลาง/ตะวนตก)

62

ท ขอเสนอแนะ ครตองสงเสรมใหเดกรจกชมชนของตนเอง ตองรเรองชมชน และท างานรวมกบชมชน ในการพฒนาเยาวชนไปดวยกน (กลาง/ตะวนตก)

8. กลไกกฎหมาย โดย มกฎหมายทเปดโอกาสใหเยาวชนมสทธมสวนรวมในการพฒนา โดยเฉพาะพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชน พ.ศ.2550 ควรเพมกลไกสอสารใหเยาวชนไดรบรและเขาใจสทธในพระราชบญญตน (กลาง ตะวนตก)

9. สรางการยอมรบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในวงกวาง โดย

ภาคประชาชนควรเปดโอกาสใหเยาวชนเขารวมกจกรรมและเรยนรชมชนทองถน (กลาง/ตะวนตก)

สรางโอกาสใหคนภายนอกเขาถงงานในพนท (ใตตอนบน)

ยกระดบงานในพนทโดยการเชดชเกยรต ผทมผลงานด (ใตตอนบน)

สรางคณคาและการยอมรบในสงคมวงกวาง เผยแพรอยางเปนรปธรรม (ใตตอนบน) 10. สรางโมเดลการมสวนรวมของทกฝายในระบบกลไกในการพฒนาศกยภาพวยรนและ

เยาวชน โดยครอบคลมผทมสวนเกยวของ ประกอบดวย ครอบครว เยาวชน โรงเรยน หนวยงานศาสนา องคกรรฐ เชน โรงพยาบาล หนวยงานของต ารวจ และส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ กรมกจการเดกและเยาวชน องคกรอสระดานเดกและเยาวชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรระหวางประเทศ ภาคธรกจ สอ/ศลปน หนวยงานระดบจงหวด ผน าระดบประเทศ (เหนอตอนบน/เหนอตอนลาง)

63

การส ารวจความคดเหนดวยแบบสอบถามน เปนการเกบขอมลจากวยรนและเยาวชนทเขารวมการประชม กลมยอยเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” ทเปนกลมตวอยาง ทงสน 400 คน ผลการวเคราะหประกอบดวยสสวน คอ สวนแรกเปนลกษณะทวไปของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง สวนทสองเปนประสบการณการเขารวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง สวนทสามเปนความตองการ ในการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง สวนทสเปนแนวคดการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมกบกลมอนๆ และขอเสนอแนะของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง ซงสรปผลการวเคราะหไดดงน

ตารางท 12 : ขอมลทวไปของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง

ขอมลทวไป จ านวน (N=400) รอยละ เพศ

ชาย 170 42.5 หญง 218 54.5 ทางเลอก 9 2.25 ไมตอบ 3 0.75

อาย ต ากวา 15 ป 30 7.5 15-18 ป 198 49.5 19-25 ป 147 36.75 ไมตอบ 25 6.25

ทอยปจจบน ภาคเหนอ 88 22.0 ภาคใต 114 28.5 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 87 21.75 ภาคกลาง 90 22.5 ไมตอบ 21 5.25

บทท 5 : การส ารวจความคดเหน ของวยรนและเยาวชนดวยแบบสอบถาม

ลกษณะทวไปของวยรนและเยาวชน

64

ขอมลทวไป จ านวน (N=400) รอยละ การศกษา

ก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน (รวมการศกษาตามอธยาศย)

51 12.75

ก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (รวมสายสามญ อาชวศกษาและการศกษาตามอธยาศย)

137 34.25

ก าลงศกษาในระดบอดมศกษา 118 29.5 จบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน และท างานแลว 25 6.25 จบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย และท างานแลว 44 11.0 ไมตอบ 25 6.25

อาชพ นกเรยน 308 77.0 คร พนกงานราชการ 5 1.25 เจาหนาทองคกรเอกชน เชน ผประกอบการทางสงคม อาสาสมคร

คณะท างาน เครอขายคนท างานประเดนตางๆ 5 1.25

อาชพอสระ เชน เกษตรกร ธรกจสวนตว 4 1.0 รบจางทวไป เชน พนกงานบรษท พนกงานบญช วศวกร ชางกอสราง เปนตน

9 2.25

ไมตอบ 69 17.25

ตามตารางท 12 เดกและเยาวชนทตอบแบบสอบถามเปนเพศหญงมากกวาคอ 54.5% เปนชาย 42.5% นอกจากนมผทตอบวาเปนเพศทางเลอก 2.25 % และมผไมตอบรอยละ 0.75

อายของผตอบแบบสอบถามสวนใหญอาย 15-18 ป 49.5% รองลงมาอาย 19-25 ป 36.75% นอกจากนมผอายต ากวา 15 ป 7.5% และมผไมตอบ 6.25%

ทอยปจจบนของผตอบแบบสอบถามมาจาก 35 จงหวด กระจายทกภาคและมจ านวนใกลเคยงกน คอภาคใต 28.5% ภาคกลางรวมกรงเทพมหานคร 22.5% ภาคเหนอ 22.0% ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 21.75% และมผไมตอบ 5.25%

ระดบการศกษาของผตอบแบบสอบถาม มหลายระดบ ทงก าลงศกษาในสถานศกษาและการศกษาตามอธยาศย จบการศกษาและท างานแลว โดยพบวาสวนใหญก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ซงมทงสายสามญ อาชวศกษาและการศกษาตามอธยาศย 34.25% ล าดบทสองก าลงศกษาในระดบ อดมศกษา 29.5% ล าดบทสามก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตน ซงรวมการศกษาตามอธยาศย

65

12.75% ล าดบทสจบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลายและท างานแลว 11.00% ล าดบสดทาย จบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตนและท างานแลว 6.25% และมผไมตอบ 6.25%

อาชพของผตอบแบบสอบถามทท างานแลว มอาชพรบจางทวไป เชน พนกงานบรษท พนกงานบญช วศวกร ชางกอสราง 2.25 % เปนคร พนกงานราชการ กบผมอาชพเปนเจาหนาทองคกรเอกชน เชน ผประกอบการทางสงคม อาสาสมคร คณะท างาน เครอขายคนท างานประเดนตางๆจ านวนทเทากนคอ 1.25% นอกจากนนมอาชพอสระ เชน เกษตรกร ธรกจสวนตว 1.0 % และมผไมตอบ 17.25%

ตารางท 13 : ขอมลประสบการณการเขารวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง

ประสบการณการรวมกลม จ านวน (N=400) รอยละ การเขารวมกลม

เขารวมกลม เชน กลม ชมรม ศนย สโมสร องคนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอน

317 79.25

ไมเขารวมในกลม 1 0.25 ไมตอบ 82 20.5

จ านวนกลม ชมรม ศนย สโมสร องคกรนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอนทเขารวม

1 กลม 95 23.75 2 กลม 32 8.0 3 กลม 29 7.25 4 กลม 3 0.75 5-9 กลม 4 1.0 ไมตอบ 237 59.25

ประเภทกลม ชมรม ศนย สโมสร องคกรนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอน/ทเขารวม

สภานกเรยน 26 6.5 สภาเดกและเยาวชน 42 10.5 สโมสรนกศกษา องคกรนสตนกศกษา 12 3.0

ประสบการณการเขารวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง

66

ประสบการณการรวมกลม จ านวน (N=400) รอยละ กลมทหนวยงาน องคกรสนบสนนจดตงขนตามประเดน/พนท 168 42.0 ไมตอบ 152 38.0

ระยะเวลาทเขารวมกลม 0-1 ป 80 20.0 2-3 ป 94 23.5 3-4 ป 24 6.0 5 ปขนไป 31 7.75 ไมตอบ 171 42.75

บทบาทหนาทในกลม สมาชก 147 36.75 เปนกรรมการและรบผดชอบต าแหนงตางๆ เชน ประธาน/รองประธาน เหรญญก เลขานการกลม

ประชาสมพนธ

99 24.75

มบทบาทหนาทมากกวาหนงหนาท 62 15.5 ไมตอบ 92 23.0

จากตารางท 13 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญมประสบการณเขารวมกลม ชมรม ศนย สโมสร องคกรนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอนถง 79.25 % และมผทไมเขารวมกลมใดๆ 0.25 % และผไมตอบ 20.5 %

จ านวนผตอบแบบสอบถามทเขารวมกลม ชมรม ศนย สโมสร องคนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอน สวนใหญเขารวมกลมเดยว คอ 23.75 % รองลงมาเขารวมสองกลม 8.0 % ซงใกลเคยงกบล าดบทสามเขารวมสามกลม 7.25 % ล าดบทสเขารวมสกลม 0.75 % ทนาสนใจคอ มผตอบแบบสอบถามทเขารวมกลมตงแตหาถงเกากลม 1.0 % และผไมตอบ 59.25 %

กลม ชมรม ศนย สโมสร องคกรนสตนกศกษา สภาเดกและเยาวชน หรอทเรยกเปนอยางอนทผตอบแบบสอบถามใหขอมลวาไดเขารวมกลม มทงสน 72 กลม ไดแก

1) สภาเดกและเยาวชนต าบล/อ าเภอ/จงหวด 2) สภานกเรยน 3) Power Teen 4) To Be Number One 5) สมาพนธเดกศรสะเกษ

67

6) ศนยอ านวยการประสานงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภาคเยาวชน (ศอ.ปส.ย.) 7) กลมเยาวชนส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค(สคบ. )จงหวดนครราชสมา/สคย.

นครราชสมา 8) กลมรกษเขาใหญ 9) ยวชนอาเซยน 10) Eating Addition 11) กลมดนตรพนบาน เชน กลมกลองสะบดชย 12) วยใสใสใจอนรกษน า 13) กลมรสอรท 14) คนวยใส 15) เยาวชนทงรวงทอง 16) เยาวชนรกด 17) เยาวชนบานธรรมรกษ 18) เยาวชนฮกภซาง 19) พลงโจ 20) คายตานยาเสพตด 21) ชมรมพทธศาสนา 22) คายธรรมะ 23) สภาเดกและเยาวชนบางแค กรงเทพฯ 24) ชมรมแกนน า 25) กลมแกนน าเยาวชน 26) สโมสรนกศกษา 27) ชมรมงานธนาคารโรงเรยน 28) กลมเยาวชน/เดก/ชมรมประชาสมพนธ/จตอาสา เชน จตอาสาอาชวะ 29) องคกรสาธารณประโยชน 30) คายอาสา/เดกรกบาน 31) พลเมองเดกเมองพระชนกจกร 32) กลมกงกานใบ 33) UTB Club 34) รายการอตรดตถตดดาว 35) ชมรมสขภาพ 36) ชมรมมง 37) โครงการสมมนา

68

38) เยาวชนคนเปอนดน 39) ชมรมพทธ 40) คายภาคฤดรอน 41) กลมวาทนเทศ 42) ดอกไมยม 43) ศนยฟาใส 44) กลมเยาวชนบานน าใส 45) ลานเดกด 46) ศ.อบต. 47) กลมรวงขาว 48) โครงการสงเคราะหเดกยากจนCCF 49) เยาวชนต าบลบวเงน 50) โพธทองซต 51) บานพกใจ 52) ชมนมรกษสงแวดลอม 53) กลมรกษเขาชะเมา 54) บางเพลย 55) เทคนคระยอง 56) สอหนมอ 57) กลมอนรกษบานเกด 58) คลองยน 59) กลมพลอย 60) กลมอสระ 61) กลมเวยงสระ 62) คนรกษเกษตรสงห 63) คลตลางดจง 64) ชมรมเพชรครอาสาพยาบาล 65) กลมอนรกษปาโปงราชบร 66) ชมรมมอวยใส 67) กลมเยาวชนรกษแมกลอง 68) YC 69) ยวชนประชาธปไตย 70) เยาวชนปาสก

69

71) หลานยารกษน า 72) กลมเดกรกษเกาโจร

ทงนโดยสวนใหญเขารวมสภาเดกและเยาวชนต าบล และ/หรออ าเภอ และ/หรอจงหวด 10.5 % รองลงมา

สภานกเรยน 6.5 % ล าดบทสามชมรม สโมสรนสตนกศกษา องคกรนสตนกศกษา 3.0 % และมผไมตอบ

38.0 %

ระยะเวลาการเขารวมกลมดงกลาวมาน สวนใหญเขารวมเปนระยะเวลา 2-3 ป 23.5 % ล าดบสองเขารวม

กลมเปนระยะเวลาต ากวา 1 ป 20.0 % ล าดบสามเขารวมกลมเปนระยะเวลา 3-4 ป 6.0 % ล าดบสเขา

รวมกลม เปนระยะเวลา 5 ปขนไป 7.75 % และมผไมตอบ 42.75%

ประเภทของกลมทผตอบแบบสอบถามใหขอมล มหลากหลายแบบ ไดแก 1) กลมทแตงตงตามกฎหมาย

เชน สภาเดกและเยาวชนระดบประเทศ ระดบจงหวด ระดบอ าเภอ ระดบต าบล (ระดบต าบลยงไมได

บญญตเปนกฎหมายแตหนวยงานสนบสนนใหมการจดตง) 2) กลมในระบบการศกษา เชน องคกรนสต

นกศกษา สโมสรตางๆของนสตนกศกษา สภานกเรยน 3) กลมทหนวยงาน องคกรตางๆสนบสนนใหเปน

กลมตามประเดน หรอตามพนท เชน กลมประเดนยาเสพตด กลมประเดนสงแวดลอม ฯลฯ 4) กลม

เอกเทศ คอกลมทรวมตวกนเองตามความสนใจ เปนตน กลมเหลานนบเปนกลไกทจะสรางแรงบนดาลใจ

ประสบการณ ชวยพฒนาศกยภาพ ทงดานความร ทกษะ ทศนคต เพอการน าไปสคณภาพของวยรนและ

เยาวชนทงสน จงจ าเปนตองมการจดท าฐานขอมลในระดบพนท อ าเภอ จงหวด และประเทศ เพอการ

สงเสรมและพฒนากลมอยางชดเจนและเปนระบบ

บทบาทหนาทในกลมสวนใหญเปนสมาชก ไมมต าแหนงเฉพาะ 36.75% ในขณะทมผมบทบาทรบผดชอบ

ในต าแหนงหนาทตางๆ 24.75 % (ประธาน หวหนา 10.5 % รองประธาน/รองหวหนา 6.0 % เลขานการ

3.5 % ประชาสมพนธ 2.5 % เหรญญก 1.5 % ฝายขอมลสารสนเทศ 0.75 %) และทนาสนใจคอ มผทม

บทบาทหนาทมากกวาหนงหนาท 15.5 % และมผไมตอบ 23.0 %

ตารางท 14 : เหตผลทเขารวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมของวยรนและเยาวชน

ทเปนกลมตวอยาง

ขอมลทวไป จ านวน (N=400) รอยละ สนใจประเดนทกลมท า (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ)

ยาเสพตด 137 34.25

70

ขอมลทวไป จ านวน (N=400) รอยละ การศกษา ภาษา 144 36.0 เพศ อนามยเจรญพนธ 124 31.0 ศลปวฒนธรรม การแสดง 151 37.75 การเมองการปกครอง ประชาธปไตย 96 24.0 กฎหมาย สทธเดก เยาวชน 149 37.25 นนทนาการ 195 48.75 สอเทคโนโลย 94 23.5 ความรนแรงตอเดกและเยาวชน 150 37.5 ธรรมชาต สงแวดลอม 180 45.0 กจกรรมสรางสรรค พนทสรางสรรค 241 60.25

จากตารางท 14 ผตอบแบบสอบถามใหเหตผลทเขารวมกลมโดยตอบไดมากกวาหนงค าตอบวาเปนเพราะ

มความสนใจประเดนทเกยวกบเดกและเยาวชน ทกลมท าอย โดยมประเดนของความสนใจมากกวาครงคอ

ประเดนกจกรรมสรางสรรค พนทสรางสรรค 60.25 % ล าดบทสองประเดนนนทนาการ 48.75 % ล าดบ

ทสามประเดนธรรมชาต สงแวดลอม 45.0 % ล าดบทสประเดนศลปวฒนธรรม การแสดง 37.75 %

ล าดบทหาประเดนความรนแรงตอเดกและเยาวชน 37.5 % ล าดบทหกประเดนกฎหมาย สทธเดกและ

เยาวชน 37.25 % ล าดบทเจดประเดนการศกษาและภาษา 36.0 % ล าดบทแปดประเดนสารเสพตด

34.25 % ล าดบทเกาประเดนเพศ อนามยเจรญพนธ เอดส 31.0 % ล าดบทสบประเดนการเมอง

การปกครอง ประชาธปไตย 24.0 % ประเดนสบเอด สอเทคโนโลย 23.5 % และมผไมตอบ 11.5 %

จากขอมลน ผตอบแบบสอบถามสนใจประเดนกจกรรมสรางสรรค พนทสรางสรรคสงมากทสด อาจเปน

เพราะเปนประเดนทกวางและเนอหาอาจจะครอบคลมประเดนอนได นอกจากนผตอบแบบสอบถาม

สวนใหญมาจาก สภาเดกและเยาวชน ซงในปงบประมาณ 2559 น กรมกจการเดกและเยาวชน ใหความ

สนบสนนโดยส านกงานการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดใหสภาเดกและเยาวชน

จดกจกรรมประเดนนดวย อยางไรกตามค าตอบนาสนใจมากคอ ประเดนความรนแรงตอเดกและเยาวชน

และประเดนกฎหมาย สทธเดกและเยาวชน อยในหกอนดบแรก และมจ านวนผตอบทใกลเคยงกนมาก

และมถงหนงในสามของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง ซงท าใหเหนวาผตอบแบบสอบถาม

ใหความส าคญกบประเดนปญหาน จงควรมการสงเสรมอยางจรงจง ในขณะเดยวกนมขอสงเกตวาประเดน

สอเทคโนโลย เปนประเดนทายสดทผตอบใหความสนใจ ทงทเปนปจจยส าคญมากในการพฒนาศกยภาพ

71

ของเดกและเยาวชนในสงคมปจจบน ทตองอาศยสอเทคโนโลยเพอการเรยนร การพฒนาตนเองและ

ใชประโยชนอยางอน

ตารางท 15 : ผแนะน าชกชวนใหเขารวมกลม

ผแนะน าชกชวน และการมสวนรวมในกจกรรมกลม จ านวน (N=400) รอยละ ผแนะน าชกชวน (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ)

อาจารย 118 29.5 รนพ 117 29.25 เพอน 131 32.75 ผปกครอง 29 7.25 เจาหนาทของหนวยงาน องคกร 87 21.75

จากตารางท 15 ผตอบแบบสอบถามใหเหตผลทเขารวมกลมทเกดจากการมผแนะน าชกชวน ซงตอบได

มากกวาหนงค าตอบวา ผมสวนแนะน า ชกชวนล าดบแรกคอ เพอน 32.75 % ล าดบทสองอาจารย 29.5 %

ล าดบทสามรนพ 29.25 % ล าดบทสเจาหนาทของหนวยงาน องคกร 21.75 % ล าดบทหาผปกครอง

7.25 % อนๆ 2.75 % และมผไมตอบ 7.0 %

ตารางท 16 : ในการมเขารวมกลมวยรนและเยาวชนกลมตวอยางไดมสวนในขนตอนใดบาง

ทานมสวนรวมท ากจกรรมในขนตอนใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ) จ านวน (N=400) รอยละ รวมคด/วางแผน เตรยมการ 322 80.5 รวมท า 335 83.75 รวมน าเสนอ สอสารใหชมชน สงคมไดรบร 238 58.25 รวมตดตาม 163 40.75 รวมประเมนผล 166 41.5

จากตารางท 16 ผตอบแบบสอบถามใหค าตอบเกยวกบการมสวนรวมขนตอนใดในกลม ซงตอบได

มากกวาหนงค าตอบวา ล าดบแรกรวมท า 83.75 % ล าดบทสองรวมคด วางแผน เตรยมการ 80.5 %

ล าดบทสามรวมน าเสนอ สอสารใหชมชน สงคมไดร 58.25 % ล าดบทสรวมประเมนผล 41.5 % ล าดบ

ทหารวมตดตาม 40.75% ล าดบทหกอนๆ 2.25 % และมผไมตอบ 6.5 % ทงน เปนทนาสงเกตวาใน

72

ขนตอนการรวมน าเสนอมประมาณสองในสามของขนตอนการรวมท า อกทงขนตอนการรวมประเมนผล

และตดตามมเพยงครงของการรวมท า

ตารางท 17 : การไดรบการพฒนาศกยภาพจากการเขารวมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชนสงคม

การไดรบการพฒนาศกยภาพจากการเขารวมกลม จ านวน (N=400) รอยละ การไดรบการพฒนาศกยภาพ

เคยไดรบ 284 71.0 ไมเคยไดรบ 61 15.25 ไมตอบ 55 13.75

ไดรบการพฒนาศกยภาพจากหนวยงานใด ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด (พมจ.) รวมทงสภาเดกและเยาวชนระดบอ าเภอ จงหวด

41 10.25

เทศบาล/อบต. 19 4.75 สสส. 19 4.75 มหาวทยาลยตาง ๆ 9 2.25 องคกรเอกชน องคกรประชาชน ชมชน เครอขายคนท างานทท างานตามประเดน/พนท

169 42.25

ไมตอบ 143 35.75 เคยไดรบการพฒนาศกยภาพโดยรปแบบวธการใด (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ)

เขาอบรมกอนลงมอท า 109 27.25 การใหสอไปเรยนร 65 16.25 จดใหมรนพ เพอนแนะน า 46 11.5 ลงมอท าจรงๆ ในพนท 94 23.5 จดใหมการทบทวนสงทท า สรปผล ถอดบทเรยน 71 17.75 น าเสนอ บอกเลาใหหนวยงานจดรบร 52 13.0 น าเสนอใหชมชน หรอนอกหนวยงานทจด 44 11.0 ตดตามผลสงทท า 58 14.5 ประเมนผลสงทท า 41 10.25 จดเจาหนาทเฉพาะขน เพอท าหนาทเปนทปรกษา เปนพเลยง 30 7.5

ไมเคยไดรบการพฒนาความร ทกษะ จากหนวยงาน องคกร

73

การไดรบการพฒนาศกยภาพจากการเขารวมกลม จ านวน (N=400) รอยละ จงใชวธการพฒนาตนเอง โดยวธการตางๆ (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ) ศกษาคนควาเรยนรดวยตนเอง 26 6.5

ปรกษาและไดรบค าแนะน าจากรนพ 22 5.5

ปรกษาและไดรบค าแนะน าจากผปกครอง 17 4.25

ปรกษาหารอและไดรบค าแนะน าจากเพอน 14 3.5

ปรกษาและไดรบค าแนะน าจากเจาหนาท ผน าทองถน 13 3.25

ไมตอบ 341 85.25

จากตารางท 17 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยไดรบการพฒนาความร ทกษะ เพอการมสวนรวมในการ

พฒนาชมชน สงคม 71.0 % มผตอบวาไมเคยไดรบการพฒนาความร ทกษะเพอการมสวนรวมในการ

พฒนาชมชน สงคม 15.3 % และมผไมตอบ 13.8 % และพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยไดรบ

การพฒนาความร ทกษะเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมและไดจากหนวยงาน องคกรเอกชน

ภาคประชาชน ชมชน เครอขายคนท างานทท างานเชงประเดนหรอในพนท 42.25 ซงมล าดบทมากทสด

และตางจากหนวยงานอนมาก รองลงมาคอ ไดจากส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวด (พมจ.) และสภาเดกและเยาวชนอ าเภอ จงหวด 10.25 % ล าดบทสามคอเทศบาล องคการบรหาร

สวนต าบล และส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ทคาเทากนคอ 4.75 % ล าดบทส

มหาวทยาลยตางๆ 2.25 % และมผไมตอบ 35.75 %

ผตอบแบบสอบถามไดใหขอมลถงมรปแบบ/วธการทหนวยงาน องคกรดงกลาวขางตนในการพฒนาความร

ทกษะเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม ซงตอบไดมากกวาหนงค าตอบวา สวนใหญเปนการเขา

อบรมกอนการลงมอ 27.25 % ล าดบทสองการลงมอท าจรงๆในพนท 23.5 % โดยมคาใกลเคยงกบล าดบ

แรก ล าดบทสามเปนการจดใหมการทบทวนสงทท า สรปผล ถอดบทเรยน 17.75 % ล าดบทสเปนการให

สอไปเรยนร 16.25 % นอกจากนนเปนการการตดตามผล การน าเสนอบอกเลาใหหนวยงานทรบผดชอบ

สนบสนน และหนวยงานภายนอก ชมชนทวไป การประเมนผล การจดใหรนพเพอนแนะน า และการจด

เจาหนาทเฉพาะขน เพอท าหนาททปรกษา พเลยงซงมไมถง 15 %

ผตอบแบบสอบถาม ไดใหชอหนวยงาน องคกรทไดจดกจกรรมการพฒนาความร ทกษะเพอการมสวนรวม

ในการพฒนาชมชน สงคม ซงมทงหนวยงานองคกร ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคทองถน ภาคประชาชน

ภาคธรกจ องคกรระหวางประเทศ รวมถงบคคล ประมาณ 68 แหง ดงน

74

หนวยงานภาครฐ จ านวน 12 แหง 1) ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ปปส.) ในภาคตางๆ 2) ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด (พมจ.) รวมกบ

กรมอนามย (โครงการ อย.นอย) โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร กระทรวงสาธารณสข 3) โรงเรยน ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (ส.พ.ม.) รวมกบคณะสงคมวทยาและ

มนษยวทยามหาบณฑต (สม.ม.) มหาวทยาลยราชภฎ วทยาลยการอาชพกาญจนาภเษก หนองจอก เทคนคระยอง มหาวทยาลยธรรมศาสตร กระทรวงศกษาธการ

4) สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 5) สถาบนพระปกเกลา 6) หนวยงานเกยวกบการดบไฟปา 7) ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (โครงการยวทตความด

คนดของประเทศไทย) 8) สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย จงหวดอตรดตถ (สวท.) 9) กองอ านวยการรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร (กอ.รมน. ภาค4) /คายสนตสขท 305 10) ศนยอ านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) 11) ส านกงานสภาผแทนราษฎร 12) โครงการเยาวชนกองทพไทยรรกสามคค

ภาคเอกชน จ านวน 14 แหง 1) มลนธศภนมตแหงประเทศไทย 2) มลนธไทยอาทร 3) มลนธส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย 4) โครงการสงเคราะหเดกยากจน CCF 5) โครงการพนทนดจง สถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.) สสส. 6) บานธรรมรกษ 7) ภมทศนเทคโนสรนทร 8) สมาพนธเดกและเยาวชน จงหวดศรสะเกษ 9) เครอขายเยาวชนปลอดเหลา 10) องคกรงดเหลา 11) เครอขายเพอนคณธรรม 12) มลนธเพอเดก 13) ส านกงานอาสากาชาด 14) มลนธสงแวดลอมศกษาเพอการพฒนาอยางยงยน (ประเทศไทย)”: FEED

75

ภาคประชาชน จ านวน 33 แหง 1) ศนยอ านวยการประสานงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภาคเยาวชน (ศอ.ปส.ย ภาคตางๆ) 2) กลมรกษเขาใหญ 3) กลมกงกานใบ 4) พลเมองเดกและเยาวชนพระชนกจกร 5) สภานกเรยน เชน สภานกเรยนบญวฒนา 6) สภาเดกและเยาวชน จงหวด อ าเภอ ต าบล 7) กลมคนวยใส 8) ชมชน 9) B Cateen 10) อตรดตถตดยม 11) โครงการปองกนวยรนทองไมพรอม 12) กลมวฒนธรรมชนเผา 13) ศนยสรางสรรคเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม จ.แพร 14) โครงการ Miracle of Life 15) Eco School 16) กลมนกพราบขาว 17) กลมลกเหรยง 18) กลม family 19) KK box 20) กลมฮกหนองแข 21) กลมรกษเขาชะเมา 22) กลมปนฝน 23) กลมบางเพลย 24) กลมเยาวชนบานน าใส 25) ยวชนสรางสรรค/ YC (Young Counselor) 26) กลมเหดขอนขาว 27) กลมเยาวชนคนเปอนดน 28) กลมD.J. 29) ศนยกจกรรมเยาวชนพทยา 30) สงขลาฟอรม 31) ศนยพฒนาบคลกภาพ 32) จตอาสาอาชวะ

76

33) กลมนกส ารวจแหงทองทง ภาคทองถน จ านวน 3 แหง

1) เทศบาลนคร เทศบาลเมอง 2) องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) 3) ศนยเยาวชน กรงเทพมหานคร

หนวยงานรฐทมลกษณะเฉพาะ จ านวน 3 แหง 1) ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 2) องคการบรหารพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน (องคกรมหาชน) 3) ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

รฐวสาหกจ จ านวน 1 แหง การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

ภาคธรกจ จ านวน 1 แหง บรษท Cannon องคกรระหวางประเทศ จ านวน 1 แหง Oxfam in Thailand

ผตอบแบบสอบถามทตอบวาไมเคยไดรบการพฒนาความร ทกษะเพอการมสวนรวมในการพฒนา

ชมชน สงคม จากหนวยงาน องคกร ใชวธการพฒนาตนเองโดยรปแบบ วธการตางๆ ล าดบแรกคอ

การศกษาคนควาเรยนรดวยตนเอง 6.5 % ล าดบทสองการปรกษาและรบค าแนะน าจากรนพ 5.5 %

ล าดบทสามการปรกษาและรบค าแนะน าจากผปกครอง 4.25 % ล าดบทสการปรกษาหารอรบค าแนะน า

จากเพอน 3.5 % ล าดบทหาปรกษาและรบค าแนะน าจากเจาหนาท ผน าทองถน 3.25 % และมผไมตอบ

รอยละ 85.25 จากขอมลทผตอบแบบสอบถามใชวธการคนควาเรยนรดวยตนเองล าดบแรก ท าใหเหนวา

การสนบสนนพฒนาศกยภาพเยาวชนเพอการสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม ควรมรปแบบ

ทหลากหลายและวธการกระตนใหเยาวชนคนควาเรยนรดวยตนเองเปนวธการหนงทควรสนบสนน แตทงน

ตองค านงถงแหลงทเผยแพรความร และเนอหาสาระทถกตองดวย

ตารางท 18 : ความพงพอใจ ความประทบใจทเคยไดรบการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการ

พฒนาชมชน สงคม

ความพงพอใจ ความประทบใจทเคยไดรบการพฒนาศกยภาพ

เพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ)

จ านวน (N=400) รอยละ

เขาอบรมกอนลงมอท า 166 41.5 การใหสอไปเรยนร 77 19.25

77

ความพงพอใจ ความประทบใจทเคยไดรบการพฒนาศกยภาพ

เพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม (ตอบไดมากกวา 1 ค าตอบ)

จ านวน (N=400) รอยละ

จดใหมรนพ เพอนแนะน า 60 15.0 ลงมอท าจรงๆ ในพนท 158 39.5 จดใหมการทบทวนสงทท า สรปผล ถอดบทเรยน 103 25.75 น าเสนอ บอกเลาใหหนวยงานทเปนผจด 74 18.5 น าเสนอใหชมชน หรอนอกหนวยงานทเปนผจด 56 14.0 ตดตามผลสงทท า 85 21.25 ประเมนผลสงทท า 61 15.25

จากตารางท 18 ผตอบแบบสอบถามตอบไดมากกวาหนงค าตอบ พบวาสวนใหญผตอบแบบสอบถาม

มความพงพอใจ ความประทบใจทเคยไดรบการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน

สงคม ในรปแบบของเปนการเขาอบรมกอนการลงมอท าเปนล าดบแรก โดยมมากถง 41.5 % ล าดบท

สองการลงมอท าจรงๆในพนท 39.5 % และมจ านวนใกลเคยงกบล าดบแรกมาก ล าดบทสามเปนจดใหม

การทบทวนสงทท า สรปผล ถอดบทเรยน 25.75 % ล าดบทสเปนการตดตามผล 21.25 % ซงแสดงใหเหน

วาหนวยงาน องคกร ทสงเสรมการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม มการเตรยมความพรอมโดยการ

ใหอบรมใหความรกอนลงมอท า และการใหเยาวชนลงมอท า เปนรปแบบทสรางพงพอใจ ความประทบใจ

แกวยรนและเยาวชนเปนอยางมากเพราะไดความรทงหลกการ วธการ และไดปฏบตจรงตอเนองกน

ตารางท 19 : ความตองการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม

ความตองการพฒนาศกยภาพ จ านวน (N=400) รอยละ การพดน าเสนอ การเขาสงคม การหาประสบการณภายนอก 82 20.5 ความเปนผน า กลาแสดงออก กลาท า กลาเผชญปญหา การสรางความกระตอรอรน ความตงใจ

62 15.5

ความร วชาการดานสงคมตางๆเชน ปญหาของเดก เยาวชน (ความรนแรง เพศ ) สงแวดลอม กฎหมายทเกยวกบเดกและเยาวชน

22 5.5

การควบคมจตใจไมใชอารมณ 12 3.0 ความสามารถเฉพาะตว ความสามารถพเศษ เชน ดนตร 60 15.0

ความตองการในการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม

78

ความตองการพฒนาศกยภาพ จ านวน (N=400) รอยละ การแสดงละคร การจดกจกรรมกฬาและนนทนาการ ภาษาทสอง การเดนปา การจดอบรมสมมนา เพอน าไปพฒนาองคกร

ดานการบรหารจดการ เชน การเงน การบญช แผนการตลาด งานสารบรรณ การสรางความรวมมอ การจดการทมงาน การท างานรวมกบผใหญของหนวยงานตางๆ

23 5.75

กระบวนการคด เชน การคดอยางเปนระบบ การคดวเคราะห คดวางแผน คดกจกรรมการมสวนรวมระหวางผท างานของหนวยงาน กบเยาวชน

14 3.5

กระบวนการท างาน เชน การท าโครงการ การสรปถอดบทเรยน การเขยนขอมลทางวชาการ การจบประเดนความส าคญของปญหา

12 3.0

การใหค าปรกษา เชน เรองเหลา บหร เพศ การประกอบอาชพ การศกษา การบ าบดพนฐานทางจตใจของเดกและเยาวชน ผปกครอง คนในชมชน ทเกยวของกบการตดยาเสพตด

2 0.5

ไมตอบ 117 29.25

จากตารางท 19 ผตอบแบบสอบถามในเรองของความตองการพฒนาศกยภาพตนเองเพอการมสวนรวม ในการพฒนาชมชน สงคม พบวาความตองการพฒนาศกยภาพตนเอง ล าดบแรกคอ พดน าเสนอ การเขาสงคม การหาประสบการณภายนอก 20.5 % ล าดบทสองความเปนผน า กลาแสดงออก กลาท า กลาเผชญปญหา การสรางความกระตอรอรน ความตงใจ 15.5 % ล าดบทสาม ซงใกลเคยงกบล าดบสองมาก คอ ความสามารถเฉพาะตว ความสามารถพเศษตางๆ เพอน าไปพฒนาองคกร เชน การจดกจกรรมกฬาและนนทนาการ เชน ดนตร ละคร ภาษาทสอง การเดนปา การจดอบรมสมมนา 15.% ล าดบทสดานการบรหารจดการ เชน การเงน การบญช แผนการตลาด งานสารบรรณ การสรางความรวมมอ การจดการทมงาน การท างานรวมกบผใหญของหนวยงานตางๆ 5.75 % ล าดบทหาการไดรบความรวชาการดานสงคมตางๆ เชน ปญหาของเดก เยาวชน(ความรนแรง เพศ) สงแวดลอมกฎหมายทเกยวกบเดกและเยาวชน 5.5 % นอกจากนยงมเรองทผตอบแบบสอบถามตองการพฒนาศกยภาพตนเอง แมจะไมมล าดบทสงแตเปนเรองทเปนรากฐานส าคญทจะท าใหเยาวชนมคณภาพทางความคด การท างานอยางเปนระบบ ไดแก กระบวนการคด เชน การคดอยางเปนระบบ การคดวเคราะห คดวางแผน คดกจกรรมการมสวนรวมระหวางผท างานของหนวยงานกบเยาวชน การควบคมจตใจไมใชอารมณ กระบวนการท างาน เชน การท าโครงการ การสรปถอดบทเรยน การเขยนขอมลทางวชาการ การจบประเดนความส าคญของปญหาเปนตน อกทงยงมเรองการใหค าปรกษาเรองเหลา บหร เพศ การประกอบอาชพ การศกษา การบ าบดพนฐาน ทางจตใจของเดกและเยาวชน ผปกครอง คนในชมชน ทเกยวของกบการตดยาเสพตดดวย

79

ตารางท 20 : หนวยงานทสนบสนนงบประมาณในการท ากจกรรมกลมเพอการมสวนรวมในการพฒนา

ชมชน สงคม

หนวยงานสนบสนน จ านวน รอยละ เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล ส านกงานเขต กรงเทพมหานคร 68 17.0 องคกรทนตางๆ เชน สสส. สกว. สสย. 48 12.0 โรงเรยน วทยาลย/มหาวทยาลย ส านกงานเขตการศกษา กระทรวงศกษาธการ

24 6.0

ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด กรมกจการเดกและเยาวชน สภาเดกและเยาวชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ทงสวนกลางและในภาคตางๆ ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

39 9.75

องคการบรหารสวนจงหวด 9 2.25 องคกรเอกชน 27 6.75 ภาคธรกจ 4 1.0 ขอรบบรจาคจากบคคลทวไปทสนใจในทองถน พนท หมบาน และกลมตนเอง

8 2.0

ไมตอบ 173 43.25 รวม 400 100.0

จากตารางท 20 ผตอบแบบสอบถาม ไดใหขอมลหนวยงานทสนบสนนใหทนในการท ากจกรรมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม (เปนค าถามปลายเปด) พบวา หนวยงานทผตอบแบบสอบถามตอบเหมอนกนมล าดบดงน ล าดบแรกเทศบาล/องคการบรหารสวนต าบล ส านกงานเขตกรงเทพมหานคร 17.0 % ล าดบทสององคกรทนตางๆ เชน ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) สถาบนสอเดกและเยาวชน 12.0 % ล าดบทสามส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด กรมกจการเดกและเยาวชน สภาเดกและเยาวชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตดทงสวนกลางและในภาคตางๆ ส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต 9.75 % ล าดบทสองคกรเอกชน 6.75 % ล าดบทหาโรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลย 6.0% นอกจากน มภาคธรกจ องคกรบรหารสวนจงหวด ภาคประชาชน องคกรระหวางประเทศ ทเปนหนวยสนบสนนทน และมผไมตอบ 43.25% แตทงนมผตอบแบบสอบถามระบวาแมจะมหนวยงาน องคกรทใหการสนบสนนทนท าประเดนทหนวยงานก าหนดแลวก

80

ตาม กลมยงขอรบการสนบสนนจากแหลงอนๆดวยเพราะไมเพยงพอในการจดกจกรรม อกทงพบวา มหลายหนวยงาน องคกรทรวมมอสนบสนนกลมเยาวชนกลมเดยวกน

รายชอหนวยงานทสนบสนนใหทนในการท ากจกรรมเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม ประกอบดวยหลายภาคสวน เชน ภาครฐ หนวยงานรฐทมลกษณะเฉพาะ ภาคเอกชน ภาคทองถน ภาคประชาชน ภาคธรกจ องคกรระหวางประเทศ ประมาณ 64 แหง ดงน

หนวยงานภาครฐ จ านวน 9 แหง

1. ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) โรงเรยน/วทยาลย/มหาวทยาลยของรฐ /ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา กระทรวงศกษาธการ (ศธ.)

2. กรมกจการเดกและเยาวชน (ดย.) ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด (พมจ.) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (พม.)

3. ส านกงานสาธารณสขจงหวด(สสจ.) ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กระทรวงสาธารณสข

4. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (สวนกลางและในภาคตางๆ) 5. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต 6. หนวยงานทหาร เชน ทหารชดสนตสข หนวยเฉพาะกจยะลา (ฉก.)

หนวยงานเฉพาะกจชดควบคมพนท 953 7. วดตางๆ 8. ทท าการหมบาน/ทท าการอ าเภอ 9. ส านกงานกฬา

องคกรเอกชน องคกรเครอขายเอกชน จ านวน 25 แหง 1) มลนธศภนมตแหงประเทศไทย 2) มลนธเดก 3) มลนธส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย 4) มลนธอทกพฒนในพระบรมราชปถมภ 5) มลนธกองทนไทย 6) มลนธรฐบรษ 7) มลนธปาทะเลเพอชวต 8) มลนธสยามกมมาจล 9) เครอขายเยาวชนปลอดเหลาของแตละจงหวด 10) ส านกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.)

81

11) ส านกงานสงคมวทยาและมนษยวทยามหาบณฑต (สม.ม.) 12) สถาบนดนลแหงเอเชย 13) สมาคมเดกและเยาวชนเพอสนตภาพ กลมลกเหรยง 14) โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร 15) สถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.) เชน โครงการพนทนดจง สสส. 16) โครงการนกสขาว 17) โครงการ Miracle of Life 18) YSEAL 1 19) ชมรมเตะกระปอง 20) สภาเดกและเยาวชนจงหวด/อ าเภอ/ต าบล 21) โรตารเมองพทยา ศนยกจกรรมเยาวชนเมองพทยา 22) วดตางๆ 23) บานธรรมรกษ 24) เครอขายสบสานภมปญญา 4 ภาค 25) ชมชนกลาตะวน

ภาคธรกจ จ านวน 6 บรษท 1) บรษท ปนซเมนตไทย จ ากด (SCG) 2) ธนาคารไทยพานชย จ ากด (มหาชน) 3) ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) 4) ธนาคารเพอการเกษตร และสหกรณการเกษตร 5) สโมสรโรตาร 6) บรษทหางรานตางๆ เชน บรษท Coca - cola

หนวยงานรฐทมลกษณะเฉพาะ จ านวน 5 แหง 1) ส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย 2) องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน องคการมหาชน (อพท.) 3) ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 4) ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) 5) อทยานการเรยนร (Thailand Knowledge Park : TK park)

ภาคทองถน จ านวน 4 แหง 1) องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) 2) เทศบาลนคร(ทน.) เทศบาลเมอง (ทม.) /เทศบาลต าบล (ทต.)/เทศบาลเมองพทยา 3) องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) 4) กรงเทพมหานคร(กทม.)/ส านกงานเขตตางๆ ของกรงเทพมหานคร

82

ภาคประชาชน จ านวน 9 แหง 1) กลมยวชนสรางสรรค 2) กลมรกษเขาใหญ 3) ผวาราชการจงหวด 4) ประชาชนในหมบาน ชมชน บาน 5) สงขลาฟอรม 6) กลมนกพราบขาว 7) สมชชาเดกและเยาวชน 8) สภาเดกและเยาวชนจงหวด อ าเภอ ต าบล 9) บคคลทวไปผมประสบการณในประเดนทกลมเดกและเยาวชนก าลงด าเนนการอย

รฐวสาหกจ จ านวน 4 แหง 1) การไฟฟาฝายผลต เชน ทท าการเขอนภมพล 2) ธนาคารออมสน 3) สมาพนธแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ (สรส.) 4) การประปานครหลวง

องคกรระหวางประเทศ จ านวน 2 แหง 1) กองทนประชากรแหงสหประชาชาต (UNFPA)

2) โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP)

ในสวนของรายชอ จะมทงรายชอเฉพาะเจาะจง และรายชอของประเภทหนวยงาน เชน มหาวทยาลย องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลนคร เทศบาลเมอง เทศบาลต าบล องคการบรหารสวนต าบล

ตารางท 21 : ความสนใจเขาไปมสวนรวมกบกลมทยงไมเคยเขารวม

ความสนใจ จ านวน (N=400) รอยละ ความสนใจ

ไมสนใจ 20 5.0 สนใจ 222 55.5 ไมตอบ 158 39.5

ประเดนทสนใจ สงแวดลอม อนรกษธรรมชาต ปลกปา 44 11.0 ยาเสพตด 16 4.0

แนวคดการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมกบกลมอนๆ และขอเสนอแนะของวยรนและเยาวชนทเปนกลมตวอยาง

83

ความสนใจ จ านวน (N=400) รอยละ ความรนแรงทกรปแบบ 12 3.0 การปองกนและแกปญหาตงครรภวยรน 17 4.25 การคมครองเดก การชวยเหลอเดก ผดอยโอกาสใน

ครอบครว ชมชน 36 9.0

สาธารณสข การเมอง (เพอตอยอดกจกรรมเดม) 77 19.25 ไมตอบ 198 49.5

เหตผลทสนใจ อยากแลกเปลยนเรยนรสงคมภายนอก นอกหองเรยน 30 7.5 พฒนาศกยภาพตนเอง พฒนาเดกและเยาวชนในชมชน 14 3.5 อยากมสวนรวมในการท ากจกรรม 55 13.75 ความสนใจสวนตว 35 8.75 กระจายโอกาสใหผดอยโอกาส 47 11.75 ไมตอบ 219 54.75

เหตผลทไมสนใจ ไมถนด ไมชอบ 6 1.5 ท าหมดแลว/เคยเขารวมมาหมดแลว 2 0.5 เปนความรบผดชอบของหนวยงาน 1 0.25 ท าหลายประเดนแลวคณภาพไมด 1 0.25 ไมตอบ 390 97.5

จากตาราง 21 ผตอบแบบสอบถามสวนใหญสนใจเขารวมกลมทท าประเดนอนๆและยงไมเคยเขารวมมถง

55.5 % ในขณะทผตอบทไมสนใจเขารวมกลมประเดนอนๆ มนอยมากคอ 5.0 % เทานน และมผไมตอบ

รอยละ 39.5 ส าหรบประเดนทสนใจเขารวมกลมอนๆ ทยงไมเคยเขารวม พบวาล าดบแรกคอ กลมท

ท างานดานสาธารณสข การเมอง ทงนใหเหตผลวาเพอตอยอดกจกรรมเดม 19.25 % ล าดบทสอง

สงแวดลอม/อนรกษธรรมชาต/ปลกปา 11.0 % ล าดบทสามการคมครองเดก การชวยเหลอเดก คนพการ

ผดอยโอกาส ในชมชน 9.0 % ล าดบทสการปองกนและแกปญหาตงครรภวยรน 4. 25 % ล าดบทหา

สารเสพตด เชน บหร 4.0% ล าดบทหกความรนแรงตอเดกและเยาวชนทกรปแบบ 3.0 % และมผไมตอบ

49.5 %

เหตผลทสนใจเขาไปมสวนรวมกบกลมทยงไมเคยเขารวม ล าดบแรก คออยากมสวนรวมในการท า

กจกรรม 13.75 % ล าดบทสองคอกระจายโอกาสใหผดอยโอกาส 11.75 % ล าดบทสามความสนใจ

84

สวนตว 8.75 % ล าดบทสตองการเรยนรสงคมภายนอก นอกหองเรยน 7.5 % ล าดบทหาพฒนาศกยภาพ

ตนเอง และพฒนาเดก เยาวชนในชมชน 3.5 %

เหตผลของผทไมสนใจเขารวมกจกรรมอนอก ล าดบทหนงไมถนด ไมชอบ 1.5 % ล าดบทสองเคยท า ทกๆ สงมาแลว เคยเขารวมมาหมดแลว 0.5 % ล าดบทสามมสองเหตผลคอ ควรเปนความรบผดชอบ ของหนวยงานมากกวา และท าหลายประเดน/ท ามากขนจะท าใหคณภาพงานอาจจะไมด 0.25 % และมผไมตอบ 97.5 %

85

หนวยงานภาครฐ องคกรพฒนาเอกชนและภาคธรกจ เปนจ านวนมากมบทบาทในการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนทงในดานทรพยากร วชาการ บคลากร วสดอปกรณและอนๆ ในจ านวนหนวยงานเหลานมจ านวนหนงซงเนนการท างานหรอสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนโดยตรง ในรปแบบของการสงเสรม ดานจตอาสา ดานการมสวนรวมของเดกและเยาวชน และการสรางและสนบสนนกลมและเครอขายเดกและเยาวชน หรอโดยทางออม เชน การพฒนาทกษะชวต การสงเสรมดานกจกรรม/กฬา นนทนาการ/ศลปะ การสงเสรมการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชน การสรางแกนน าเดกและเยาวชนหรอการสรางและพฒนาส านกความเปนพลเมอง เปนตน ดงนนเพอใหไดขอมลเฉพาะในดานการสงเสรม สนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชนของหนวยภาครฐ องคกรพฒนาเอกชนและภาคธรกจ กรมกจการเดกและเยาวชน และสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชน ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จงเปนแกนน าในการน าเสนอขอมลดงกลาว โดยการสมตวอยางจากหนวยงานภาครฐ 27 หนวยงาน องคกรพฒนาเอกชน 73 องคกร และภาคธรกจ 48 บรษท ซงผลการวเคราะหขอมลดงกลาวมดงตอไปน คณะกรรมการสนบสนนการด าเนนงานฝายเลขานการคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาตของกรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย ไดท าการศกษาเรอง สถานภาพการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน ส งคม โดยเนนกลมตวอยางทเปนหนวยงานภาครฐ หนวยงานภาคเอกชนทเนนการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอ การมสวนรวม และกลมเดกและเยาวชนทเปนตวอยางของความส าเรจของการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม ส าหรบหนวยงานภาครฐทใหขอมลในการศกษานแบงเปน 2 ประเภท คอ ประเภทท 1 : หนวยงานภาครฐทวไป 1. กระทรวงกลาโหม : กรมกจการพลเรอนทหารเรอ และกรมกจการพลเรอนทหารอากาศ 2. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย : กรมกจการเดกและเยาวชน และกรมพฒนาสงคม

และสวสดการ 3. กระทรวงเกษตรและสหกรณ : กรมสงเสรมการเกษตร 4. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม : กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม 5. กระทรวงการทองเทยวและกฬา : สถาบนพลศกษาวทยาเขตกรงเทพฯ

บทท 6 : บทบาทภาครฐ องคกรพฒนาเอกชน และภาคธรกจในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

บทบาทของภาครฐในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

86

6. กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม : ส านกสงเสรมและพฒนาการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7. กระทรวงพลงงาน : การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย 8. กระทรวงมหาดไทย : กรมการพฒนาชมชน และกรมสงเสรมการปกครองทองถน 9. กระทรวงยตธรรม : ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด 10. กระทรวงวฒนธรรม : ส านกเฝาระวงทางวฒนธรรม 11. กระทรวงศกษาธการ : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการศกษา

เอกชน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ส านกพฒนาสงเสรมผทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร และส านกงานสงเสรมการศกษา นอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

12. ส านกนายกรฐมนตร : กองก ากบการสวสดภาพเดกและสตร ส านกงานต ารวจแหงชาต 13. กระทรวงสาธารณสข : ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ส านกงานโครงการ To Be Number One 14. กระทรวงอตสาหกรรม : การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ประเภทท 2 : หนวยงานทจดตงตามกฎหมายเฉพาะ 1. มลนธสถาบนวจยและพฒนาประเทศตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ 3. ศนยคณธรรม 4. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ผลการศกษาขอมลซงเกยวกบการสงเสรมการมสวนรวมของกลมเดกและเยาวชนมดงตอไปน ตารางท 22 : ลกษณะของหนวยงาน

ลกษณะของหนวยงาน จ านวนหนวยงาน คาเฉลย (รอยละ) มหนาทรบผดชอบตามกฎหมาย น โยบายของกระทรวง หร อก าหนดเปนนโยบายและภารกจหลกของหนวยงานชดเจน

7 25.9

มหนาทรบผดชอบเชงประเดน และก าหนดใหเดกและเยาวชนเ ป น ก ล ม เ ป า ห ม า ย ใ น ก า รด าเนนงาน

20 74.1

รวม 27 100.0

87

ในจ านวนหนวยงานภาครฐ 27 หนวยงานทใหขอมลมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมโดยตรง 7 หนวย งาน คอ กรมกจการเดกและเยาชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยและ 6 หนวยงานในกระทรวงศกษาธการ คอ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ส านกพฒนาสงเสรมผทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย และส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

อก 20 หนวยงานมหนาทรบผดชอบเชงประเดนโดยไมมหนาทตามกฎหมาย และไมมนโยบายอยางชดเจนในเรองการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม แตพจารณาวาเดกและเยาวชนคอผทควรไดรบการพฒนาและการถายถอด จงก าหนดใหเดกและเยาวชนเปนกลมเปาหมายในการด าเนนงานดวย โดยทบางหนวยงานไดพฒนาและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนใหมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมอยางตอเนองยาวนาน เชน กลมเยาวชนสมพนธของกองก ากบการสวสดภาพเดกและสตร ส านกงานต ารวจแหงชาตซงด าเนนการเปนเวลา 40 ป

ในดานกลไกรบผดชอบโดยตรงของภาครฐ ในการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมนน หนวยงานทมหนาทโดยตรงทง 7 หนวยงาน มกลไกรบผดชอบ เปนการเฉพาะ ในลกษณะของส านก กอง สวนและกลม โดยมเจาหนาท 3 – 8 คน รบผดชอบโดยตรงอยางชดเจนอยางไรกตามในหนวยงานทไมไดรบผดชอบตามกฎหมายหรอนโยบายโดยตรง ไมมกลไก ในโครงสรางของหนวยงาน แตจดใหมคณะกรรมการหรอคณะท างานโดยเฉพาะ ซงมค าสงแตงตง ของหนวยงานรองรบ

ในดานการสรางองคความรทเกยวของกบการสนบสนนกลมเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคมนน แบงไดเปน 2 ประเภท คอ องคความรดานเนอหาสาระทใชถายทอด สรางความตระหนก ซงแตกตางกนไปตามประเดนของหนวยงาน และองคความรดานกระบวนการท างานซงมการสรปถอดบทเรยน จดท าตนแบบ คมอ แนวทางพรอมสอเพอใชเผยแพรขยายผล โดยหนวยงาน ทด าเนนการสรางองคความรประเภทน คอ มลนธสถาบนวจยและพฒนาประเทศตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง กรมกจการเดกและเยาวชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ส านกงานสงเสรมและพฒนาการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา และส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ตารางท 23 : งบประมาณ – เงนอดหนนทใหเดกและเยาวชนในการท ากจกรรม

จ านวนเงนอดหนน จ านวนหนวยงาน คาเฉลย (รอยละ) 200,000 – 500,000 บาท 4 14.8 1,000,000 – 5,000,000 บาท 9 33.4

88

จ านวนเงนอดหนน จ านวนหนวยงาน คาเฉลย (รอยละ) 10,000,000 – 15,000,000 บาท 7 25.9 50,000,000 – 80,000,000 บาท 2 7.4 245,000,000 – 280,000,000 บาท 1 3.7 ไมระบ 4 14.8

รวม 27 100.0

จ านวนหนวยงานมากทสด คอ 9 หนวยงานหรอรอยละ 33.4 มงบประมาณอดหนนในระหวาง 1,000,000 บาท ถง 5,000,000 บาท

มขอคนพบวางบประมาณอดหนนของหนวยงานภาครฐทง 27 หนวยงาน มกจะถกตดใหนอยลง และหากหนวยงานใดมกจกรรมเพมเตมตามประสบการณและความจ าเปน จะไดรบอนมตใหด าเนนการแตใหปรบใชจากวงเงนทไดรบการอนมตแลว ไมมการเพมงบประมาณ

ประมาณการวาในป 2559 มเงนอดหนนรวมของทกหนวยงาน (27 หนวยงาน) ทใหกบเดกและเยาวชน เพอท ากจกรรมทงสน 68,290,000 บาท

ตารางท 24 : ตวอยางการจดสรรเงนอดหนนใหแกกลมเดกและเยาวชน (12 หนวยงาน)

หนวยงาน กจกรรมทอดหนน จ านวนเงนอดหนน กรมกจการเดกและเยาวชน

• กจกรรมของสภาเดกและเยาวชน ทกระดบดานเอดสและยาเสพตด

42,280,000

ส านกงานคณะกรรมการ การอดมศกษา

• กจกรรมชมรมดานจตอาสาพฒนา บ าเพญประโยชน

8,000,000-10,000,000

ส านกพฒนาสงเสรมผทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

• กจกรรมดานคายอาสาของกลม นกศกษาทน สสวท.

300,000

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย • กจกรรมโรงเรยนเชงอนรกษ (Eco School)

1,800,000

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม • กจกรรมชมรมอนรกษสงแวดลอม ของมหาวทยาลยตางๆ

1,000,000

ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

• กจกรรมของกลมยวทต ป.ป.ช. ใน ระดบภาค

200,000

ส านกเฝาระวงทางวฒนธรรม • กจกรรมของกลมเดกและเยาวชน อาสาสมครเฝาระวงทางวฒนธรรม

12,000,000

การไฟฟาฝายผลต • โครงการของกลมเดกและเยาวชน 2,000,000

89

หนวยงาน กจกรรมทอดหนน จ านวนเงนอดหนน • รางวลการประกวดโครงการคาย ดเดน

150,000

มลนธสถาบนวจยและพฒนาประเทศตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

• โครงการของกลมเดกและเยาวชน 560,000

ศนยอ านวยการประสานงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภาคเยาวชน

• โครงการเพอปองกน แกไขและเฝา ระวงปญหายาเสพตด

ไมระบจ านวน

ส านกโครงการ To Be Number One • กจกรรมกลม To Be Number One ในทองถน

ไมระบจ านวน

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

• โครงการของกลมเดกและเยาวชน ในแผนงานสขภาวะเดก เยาวชนและ ครอบครว

ไมระบจ านวน

• โครงการขนาดเลกและกจกรรม อยางงายของกลมเดกและเยาวชน ในแผนสรางสรรคโอกาสและ นวตกรรมสขภาวะ

ไมระบจ านวน

ส าหรบหนวยงานทมงบประมาณทจดสรรเปนเงนอดหนนใหแกเดกและเยาวชนมากทสด คอ กรมกจการเดกและเยาวชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยนน ไดจดสรรเงนอดหนนใหแกสภาเดกและเยาวชนในระดบตางๆ ดงน • สภาเดกและเยาวชนแหงประเทศไทย 573,200.00 บาท • สภาเดกและเยาวชนกรงเทพมหานคร 300,000.00 บาท • สภาเดกและเยาวชนระดบจงหวด 13,693,000.00 บาท • สภาเดกและเยาวชนระดบอ าเภอ 17,560,000.00 บาท • สภาเดกและเยาวชนระดบต าบล 10,975,000.00 บาท • พนทสรางสรรคตนแบบ 51,800,.00 บาท

กระบวนการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนของหนวยงานภาครฐ ในดานกระบวนการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนของหนวยงานภาครฐนนม 3 ขนตอน คอ กระบวนการกอนการสรางและสนบสนน/เตรยมสราง กระบวนการระหวางการสรางและสนบสนน/พฒนาศกยภาพและใหทน และกระบวนการหลงจากการสรางและสนบสนน/ตดตามเสรมใหเขมแขง ดงปรากฏ ในแผนภมตอไปน

90

อยางไรกตามมขอคนพบวาหนวยงานสวนใหญจะเนนทการพฒนา ศกยภาพและใหทน และไมมกระบวนการเตรยมความพรอมและการตดตามเสรมพลงใหเขมแขง กลมเดกและเยาวชนและกจกรรมทเกดขนจากการสรางและสนบสนนของภาครฐ การจ าแนกประเภทของกลมเดกและเยาวชนและกจกรรมทเกดขนจากการสรางและสนบสนนของภาครฐนนกระท าไดโดยพจารณาจากการสนบสนนใหเกดการรวมตวของเดกและเยาวชนเปนกลมใหม แลวมการพฒนา

ส า ร ว จ ส ถ า น ก า ร ณ ในพนทเปาหมาย

ก า ห น ด ก ร อบ เ ก ณ ฑคณสมบตสมาชกกลมและประกาศรบสมคร

ก าหนดประเดนในการถายทอด เรยนร สรางความตระหนก จดเตรยมโครงการ งบประมาณ

ประสานความรวมมอ กบตนสงกด

ตอบรบ ว ทยากรและสมาชกกลม

จดประชมชแจงสรางความรความเขา ใจใหแ กเดกและเยาวชนทเขากลม

จดกจกรรมฝกอบรมใหความรดวยวธการตางๆ

จดเจาหนาทเปนพเลยง รนพใหค าปรกษาแนะน า

สนบสนนใหคดและพฒนากจกรรม/โครงการตามความรทไดรบจากการฝกอบรม

จดเวท พนทใหแลกเปลยนเรยนร เพอปรบปรงโครงการ/กจกรรม

จดแหลงเรยนรในทองถน

ใหทน/แสวงหาทนใหกลมท ากจกรรม

สนบสนน ใหม กา รส อสา รผ าน Social Media เพอการแลกเปลยนกบกลมอน

จดกจกรรมตดตามผลการด าเนนกจกรรม/โครงการ เปนระยะ และสนบสนน ใหค าปรกษาในการพฒนาคณภาพหรอขยายผล

ใหขาวสารขอมลการสรางและสนบสนนกลมเดกและเยาวชนในภาพรวม เพอใหเกดการรบรและยอมรบ

ใหกลมเขารวมกจกรรมในเวทสาธารณะ ตามความสนใจ

ประสานเชอมโยงใหเขาสระบบการเรยนการสอน โดยจดท าเปนหลกสตรส าหรบ การประยกตใช

ตดตามใหค าแนะน าปรกษา

จดเวทสรปผลงาน/เวทถอดบทเรยน

จดหาและมอบรางวลโครงการ/กจกรรม

ดเดนเปนตวอยาง และมอบเครองหมาย

แสดงความเปนกลม

จดท าสอเพอการถายทอดความร

เตรยมสราง พฒนาศกยภาพและใหทน

ตดตาม เสรมใหเขมแขง

91

ศกยภาพ และสงเสรมใหท ากจกรรม หรอการแสวงหากลมเดกและเยาวชนทมลกษณะเปนกลมกอนหรอรวมตวกนอยแลว และพฒนาศกยภาพรวมทงสนบสนนใหเกดกจกรรมใหมๆขน ดงตอไปน 1. การสนบสนนใหเกดการรวมตวของเดกและเยาวชนเปนกลมใหม โดยการประสานความรวมมอกบ

หนวยงานทมเดกและเยาวชนอยในสงกด ใหสงผแทนเดกและเยาวชนเขามาเพอรวมตวกนเปนกลม และพฒนาศกยภาพรวมทงสนบสนนใหท ากจกรรมตามประเดนทหนวยงานตองการ

2. การน าประเดนทหนวยงานตองการถายทอดเขาไปยงสถานศกษา สนบสนนใหมการรวมกลมกนแลวพฒนาศกยภาพและสนบสนนใหท ากจกรรม

3. การน าประเดนทหนวยงานตองการถายทอดเขาไปในกลมเดกและเยาวชน ซงมการรวมกลมกนอยแลว หรอมลกษณะเปนกลมกอน โดยมภารกจเฉพาะในสถานศกษา เชน ลกเสอ ยวกาชาด เนตรนาร และขอใหผนวกองคความร/กจกรรม ตามประเดนเขาไปกบกจกรรมทมอยแลว และสนบสนนใหท ากจกรรมใหมตามประเดนนนๆ

4. การรวมมอกบกลมเดกและเยาวชนทมอยแลวทงทเปนทางการและเปนกลมอสระ และพฒนาศกยภาพ รวมทงสนบสนนใหท ากจกรรมตามประเดนทตองการ

ในป 2557 และป 2558 สภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนฯ ไดด าเนนการส ารวจขอมลจากองคกรพฒนาเอกชนเกยวกบการพฒนาเดกและเยาวชน ในดานระดบการด าเนนงาน พนทการด าเนนงาน ประเดนกจกรรมของการพฒนาเดกและเยาวชน และงบประมาณด าเนนงาน จากการวเคราะหขอมลมสวนทบงชถงบทบาท ขององคกรพฒนาเอกชนในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ดงน

ตารางท 25 : ระดบการด าเนนงานขององคกรพฒนาเอกชน ระดบการด าเนนงาน ป 2557 ป 2558

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ)

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ)

ระดบประเทศ 40 62.5 46 63.0 ระดบจงหวด 10 15.7 12 16.4 ระดบชมชน 7 10.9 10 13.7 ไมระบ 7 10.9 5 6.9 รวม 64 100.0 73 100.0

องคกรพฒนาเอกชนทตอบแบบสอบถามในป 2558 เพมขนจากป 2557 จ านวน 9 องคกร ซงในจ านวน ทเพมขนนเปนองคกรระดบประเทศ 6 องคกร ระดบจงหวด 2 องคกร และระดบชมชน 3 องคกร และจ านวนองคกรทไมไดระบระดบการด าเนนงานลดลง 2 องคกร

บทบาทขององคกรพฒนาเอกชนในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

92

ตารางท 26 : พนทการด าเนนงานขององคกรพฒนาเอกชน

มากกวาครงหนงขององคกรทตอบแบบสอบถามในป 2557 และ 2558 ด าเนนการในหลายพนท ในป 2557 มจ านวนขององคกรทด าเนนการในพนทภาคเหนอ และกรงเทพและปรมณฑลมากกวาครงหนง ของจ านวนองคกรทตอบแบบสอบถาม 64 องคกร คอ ภาคเหนอ 37 องคกร หรอรอยละ 57.8 และกรงเทพและปรมณฑล 44 องคกรหรอรอยละ 68.8 ในท านองเดยวกนในป 2558 มจ านวนองคกรทด าเนนการในพนทภาคเหนอและกรงเทพและปรมณฑลมากกวาครงหนงของจ านวนองคกรทตอบแบบสอบถาม 73 องคกร คอ ภาคเหนอ 39 องคกรหรอรอยละ 53.4 และกรงเทพและปรมณฑล 49 องคกรหรอรอยละ 67.1

นอกจากนพบวาจ านวนองคกรทด าเนนงานในแตละพนทเพมขนทกภาค ยกเวนภาคตะวนตกทมจ านวนองคกรเทาเดม คอ 16 องคกรหรอรอยละ 25.0 ในป 2557 ซงมจ านวนองคกรทตอบแบบสอบถามทงสน 64 องคกร และรอยละ 21.9 ในป 2558 ซงมจ านวนองคกรทตอบแบบสอบถามเพมขนเปน 73 องคกร

ตารางท 27 : ประเดนการด าเนนงานพฒนาเดกและเยาวชน

พนทด าเนนงาน ป 2557 (N = 64) ป 2558 (N = 73)

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ)

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ)

ภาคเหนอ 37 57.8 39 53.4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 33 51.6 35 48.0 ภาคกลาง 34 53.1 38 52.0 ภาคตะวนออก 18 28.1 21 28.8 ภาคตะวนตก 16 25.0 16 21.9 กรงเทพฯและปรมณฑล 44 68.8 49 67.1 ภาคใต 32 50.0 39 53.4

ประเดนการด าเนนงาน ป 2557 (N = 64) ป 2558 (N = 73)

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) การสงเสรมครอบครว 34 53.1 35 47.9 การสงเสรมดานโภชนาการ 27 42.2 26 35.6 การสงเสรมดานความปลอดภยและปองกนการบาดเจบ

19 29.7 17 23.3

การสนบสนนดานทพกอาศยและสภาพความเปนอย

11 17.2 11 15.1

93

การสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษา

46 71.1 52 71.2

การสงเสรมดานศาสนา/วฒนธรรม/ ภมปญญาทองถน

24 37.5 27 37.0

การส ง เสรมด านวทยาศาสตร และเทคโนโลย

9 14.1 12 16.4

การสงเสรมทกษะอาชพ 26 40.6 28 38.4 การสงเสรมดานจตอาสา 38 59.4 48 65.8 การสงเสรมดานสทธเดก 33 51.6 33 45.2 การคมครองแรงงานเดก 14 21.9 12 16.4 การตอตานการลวงละเมดตอเดก 23 35.9 22 30.1 การตอตานสงเสพตด/อบายมข 22 34.4 25 34.2 การสนบสนนในการออกระเบยบ/กฎหมายทเกยวกบเดก

20 31.3 15 20.5

การชวยเหลอเดกพการ/เดกกลมพเศษ/เดกดอยโอกาส

33 51.6 37 50.7

การชวยเหลอดแลเดกทไดรบผลกระทบจากโรคเอดส

18 28.1 16 21.9

การชวยเหลอเดกท ไดรบผลกระทบ จากภยภบตทางธรรมชาต

12 18.8 10 13.7

การชวยเหลอเดกท ไดรบผลกระทบ จากอบตเหต

6 9.4 6 8.2

การสนบสนนศนยพฒนาเดกเลก 21 32.8 27 37.0 ประเดนการด าเนนงาน ป 2557 (N = 64) ป 2558 (N = 73)

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) การผลตสอการเรยนร เ พอเดกและเยาวชน

25 39.1 25 34.2

การ พฒนาความร ด า นภาษาและวฒนธรรมใหเดกและเยาวชนเพอเขาสประชาคมอาเซยน

18 28.1 15 20.5

จดตงสายดวนใหค าปรกษาแกเดกและเยาวชน

4 6.3 4 5.5

94

การสงเสรมสขภาพกาย/สขภาพจต 24 37.5 28 38.4 การสนบสนนดานสาธารณสข 21 32.8 15 20.5 การสงเสรมสขภาวะอนามยเจรญพนธ/เพศวถ

21 32.8 23 31.5

การสนบสนนดานการศกษาขนพนฐาน/อาชวศกษา/การศกษานอกระบบ

26 40.6 30 41.1

กา รส ง เ ส ร ม ด า นก จ ก ร รม /ก ฬ า /นนทนาการ/ศลปะ

24 37.5 29 39.7

การสงเสรมดานการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

23 35.9 20 27.4

การสงเสรมทกษะชวต

33 51.6 33 45.2

การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

42 65.6 50 68.5

การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน 26 40.6 29 39.7 การปกปองและคมครองเดก 30 46.9 25 34.2 การตอตานการคามนษยทเกยวกบเดก 20 31.3 18 24.7 การตอตานการใชความรนแรงตอเดก 26 40.6 25 34.2 การควบคมดแลดานสอ/เทคโนโลยทเหมาะสมกบเดก

13 20.3 15 20.5

การสนบสนนดานสงคมสงเคราะห 29 45.3 29 39.7 การชวยเหลอดแลเดกและเยาวชนทตองคด

5 7.8 7 9.6

ประเดนการด าเนนงาน ป 2557 (N = 64) ป 2558 (N = 73) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ)

กา รช ว ย เ หล อด แ ล เ ด ก ต า ง ช าต / ไรสญชาต/ชาตพนธ/อพยพลภย

21 32.8 18 24.7

การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากเหตการณ 3 จงหวดชายแดนภาคใต

9 14.1 10 13.7

การสนบสนนการจดต งและพฒนา ศนยการเรยนร

18 28.1 18 24.7

การพฒนาบคลากรดานการพฒนาเดก/ 27 42.2 29 39.7

95

จากป 2557 ถงป 2558 องคการพฒนาเอกชนทตอบแบบสอบถามซงมจ านวนเพมขนจาก 64 องคกร เปน 73 องคกรไดระบประเดนทด าเนนการหลากหลาย โดยเมอเปรยบเทยบกนระหวางป 2557 และ 2558 แลวมนยยะส าคญ ดงน

ประเดนทมจ านวนองคกรเพมขนม 18 ประเดน และมจ านวนองคกรเพมขน 5 องคกรขนไป ม 4 ประเดน คอ การสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษา การสงเสรมดานจตอาสา การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน การสงเสรมดานกจกรรม/กฬา/นนทนาการ/ศลปะ

ประเดนทมจ านวนองคกรลดลงม 17 ประเดนและทมจ านวนองคกรลดลง 5 องคกรขนไปม 3 ประเดน คอ การสนบสนนการออกระเบยบ/กฎหมายทเกยวของกบเดก การปกปองคมครองเดกและความสนบสนนดานสาธารณสข

ประเดนทมจ านวนองคกรคงทม 8 ประเดน คอ การสนบสนนดานทอยพกอาศยและสภาพความเปนอย การสงเสรมดานสทธเดก การชวยเหลอเดกทไดรบผลกระทบจากอบตเหต การผลตสอการเรยนรเพอเดกและเยาวชน การจดตงสายดวนใหค าปรกษาแกเดกและเยาวชน การพฒนาทกษะชวต การสนบสนนดานสงคมสงเคราะห การสนบสนนการจดตงและพฒนาศนยการเรยนร

ส าหรบประเดนทเกยวของโดยตรงกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน คอ การสงเสรมดานจตอาสา และการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนนน มจ านวนองคกรทด าเนนการเกนครงหนงและมากเปนท 2 รองจากเรองการสนบสนนทนการศกษา/อปกรณการศกษาทงในป 2557 และ 2558 รวมทงในป 2558 มการเพมจ านวนองคกรจากป 2557 ถง 10 องคกรในประเดนการสงเสรมจตอาสา และ 8 องคกรในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชนและการสงเสรมทกษะชวตเปนอก 2 ประเดน ซงเกยวของกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน และในป 2558 มจ านวนองคกรทด าเนนงานในประเดนนเพมขนจาก 26 เปน 29 องคกร ในการสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน และจ านวนคงท คอ 33 องคกรในการพฒนาทกษะชวต

ตารางท 28 : งบประมาณด าเนนงานขององคกรพฒนาเอกชน งบประมาณการด าเนนงาน ป 2557 ป 2558

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) นอยกวา 100,000 1 1.6 2 2.7

ดแลเดก/คมครองเดก การสรางครอบครวทดแทนส าหรบเดกทสญเสยผปกครอง

6 9.4 5 6.8

อนๆ 12 18.8 10 13.7

96

100,000 – 500,000 6 9.4 15 20.6 500,501 – 1,000,000 4 6.2 15 20.6 1,000,001 – 5,000,000 12 18.8 10 13.7 5,000,001 – 10,000,000 11 17.2 7 9.5 มากกวา 10,000,000 20 31.3 15 20.6 มากกวา 50,000,000 2 3.1 2 2.7 มากกวา 100,000,000 4 6.2 3 4.1 ไมระบ 4 6.2 4 5.5 รวม 64 100.0 73 100.0

เมอเปรยบเทยบขอมลในดานงบประมาณด าเนนงานขององคกรพฒนาเอกชนในป 2557 กบป 2558 มขอสงเกต ดงน

จ านวนองคกรทมงบประมาณตงแต 1,000,000 บาท ลงมาเพมขนจาก 11 องคกร ในป 2557 เปน 32 องคกร ในป 2558

จ านวนองคกรทมงบประมาณตงแต 1,000,001 บาท ถงมากกวา 10,000,000 บาท ลดลงจาก 43 องคกรในป 2557 เปน 32 องคกร ในป 2558

จ านวนองคกรทมงบประมาณมากกวา 50,00,000 บาท คงเดมคอ 2 องคกร

จ านวนองคกรทมงบประมาณมากกวา 100,000,000 บาท ลดลงจาก 4 องคกร ในป 2557 เปน 3 องคกร ในป 2558

39 องคกร หรอรอยละ 53.4 ของจ านวนองคกรทตอบแบบสอบถามระบวาเนองจากมวกฤตทางเศรษฐกจ ในป 2558 จงไดรบการสนบสนนงบประมาณนอยลงกวาเดม และไมสามารถระดมทรพยากรไดมาก เทา ป 2557

ขอมลทส ารวจจากภาคธรกจจ านวน 42 บรษทในป 2557 และ 48 บรษทในป 2558 ในเรองบทบาทในการพฒนาเดกและเยาวชน แบงเปน 4 ดาน คอ ประเภทของธรกจ จดเนนการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชน พนทการสนบสนนงานพฒนาเดกและเยาวชนและงบประมาณสนบสนน เมอวเคราะหขอมลจากการส ารวจ ทง 4 ดานแลว มสวนทเกยวของกบการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ดงน ตารางท 29 : ประเภทของธรกจ

ประเภทของธรกจ ป 2557 ป 2558

จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) อตสาหกรรมหลก 12 28.6 12 25.0

บทบาทภาคธรกจในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

97

ประเภทของธรกจ ป 2557 ป 2558

จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) การเงน 13 30.9 13 27.1 บรการ 3 7.1 8 16.7 ขายปลก/ขายสง 8 19.0 5 10.4 ผลตสอ 2 4.8 3 6.2 ผลต/จ าหนายเครองอปโภค/บรโภค

2 4.8 7 14.6

ไมตอบ 2 4.8 - - รวม 42 100.0 48 100.0

จ านวนบรษทในประเภทธรกจดานอตสาหกรรมหลกและการเงนในป 2557 และ 2558 คงเดม คอ ดานอตสาหกรรมหลก 12 บรษท และดานการเงน 13 บรษท

ทงในป 2557 และป 2558 จ านวนธรกจดานการเงนมมากทสด คอ 13 บรษท

ในป 2557 จ านวนธรกจทนอยทสด คอ ดานการผลตสอและการผลต/จ าหนายเครองอปโภค/บรโภค คอ 2 บรษท ในขณะทในป 2558 จ านวนธรกจดานการผลตสอเพมขน 1 บรษท และการผลต/จ าหนายเครองอปโภคบรโภคเพมขน 5 บรษท

จ านวนธรกจดานการใหบรการเพมขนจากป 2557 คอ จาก 3 บรษทเปน 8 บรษทในป 2558 ในขณะทจ านวนธรกจดานขายปลก/ขายตรงลดลงจาก 8 บรษทในป 2557 เปน 5 บรษทในป 2558

ตารางท 30 : พนทการสนบสนน

พนทการด าเนนงาน ป 2557 (N = 42) ป 2558 (N = 48)

จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) ภาคเหนอ 16 38.1 17 35.4 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 16 38.1 18 37.5 ภาคตะวนออก 15 35.7 13 29.2 ภาคกลาง 21 50.0 18 37.5 ภาคตะวนตก 14 33.3 12 25.0 กรงเทพและปรมณฑล 30 71.4 19 39.4 ภาคใต 12 28.6 15 31.2

98

เมอเปรยบเทยบพนทการสนบสนนของภาคธรกจในป 2557 กบป 2558 จะเหนความแตกตางกนชดเจน

ในการกระจายตวของพนท ในป 2557 มากกวาครงหนงของจ านวนบรษททตอบแบบสอบถามสนบสนน

การท างานในพนทกรงเทพและปรมณฑล คอ 30 บรษทหรอรอยละ 71.4 ในขณะทในป 2558

มการกระจายตวของพนทท าใหความแตกตางในดานจ านวนของบรษททสนบสนนในแตละพนทไมตางกน

มาก และถงแมวาจ านวนบรษททสนบสนนในพนทกรงเทพและปรมณฑลจะมากทสด คอ 19 บรษท

แตกเปนเพยงรอยละ 39.4 ของบรษททตอบแบบสอบถามทงหมดเทานน ดงนนเมอเปรยบเทยบกบ

ป 2557 ในป 2558 มการกระชบจ านวนพนทการสนบสนนและการกระจายตวลงสทองถน โดยไมกระจก

อยในกรงเทพและปรมณฑลของบรษททตอบแบบสอบถามอยางเหนไดชดเจน

นอกจากจ านวนบรษททสนบสนนการด าเนนงานในกรงเทพและปรมณฑลในป 2558 จะลดลงจากป 2557 ถง 11 บรษทแลว ยงมภาคตะวนออกและภาคตะวนตกทมจ านวนบรษทลดลงภาคละ 2 บรษท สวนภาคกลางจ านวนลดลง 3 บรษท

ตารางท 31 : จดเนนการสนบสนนการพฒนาเดกและเยาวชน (ตงแต 10 บรษทขนไป)

จดเนนการสนบสนน ป 2557 (N = 42) ป 2558 (N = 48)

จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) จ านวนบรษท คาเฉลย (รอยละ) ทนการศกษา 31 73.8 35 72.9 กจกรรม/กฬา/นนทนาการ/ศลปะ

19 45.2 21 43.7

ชวยเหลอเดกดอยโอกาส 17 40.5 20 41.7 ทกษะอาชพ 15 35.7 15 31.2 จตอาสา 15 35.7 15 37.5 อนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 14 33.3 16 33.3 สอการเรยนร 12 28.6 13 27.1 การมสวนรวม 10 23.8 14 29.1 วทยาศาสตร/เทคโนโลย 10 23.8 15 31.2

จากขอมลในป 2557 และ 2558 เหนไดชดวามการเพมจ านวนบรษททมจดเนนในการสนบสนนถง 7 ใน 8 ดาน และมเพยงดานทกษะดานอาชพทมจ านวนบรษทคงท คอ 15 บรษททงในป 2557 และ 2558

จดเนนทมจ านวนบรษทสนบสนนมากทสด คอ ทนการศกษา ซงในป 2557 มจ านวน 31 บรษท หรอรอยละ 73.8 ของจ านวนบรษททตอบแบบสอบถามทงหมด คอ 42 บรษทและในป 2558 มจ านวน 35 บรษทหรอรอยละ 72.9 ของจ านวนบรษททตอบแบบสอบถามทงหมด คอ 48 บรษท

99

ส าหรบจดเนนทเกยวของกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชนม 2 ดาน คอ ดานจตอาสาและดานการมสวนรวม นนในป 2558 มจ านวนบรษททสนบสนนเพมขนจากป 2557 โดยดานจตอาสาเพมจาก 15 บรษทเปน 18 บรษทและการมสวนรวมเพมจาก 10 บรษท เปน 14 บรษท อยางไรกตามจ านวนบรษท ทมจดเนนในดานทเกยวของกบการมสวนรวมของทง 2 ป ยงไมถงครงหนงของจ านวนบรษททตอบแบบสอบถามทงหมด

ประเดนการสนบสนนอก 2 ประเดนทเกยวของกบการมสวนรวม คอ การสนบสนนเครอขายเดกและเยาวชน ซงมจ านวนบรษททสนบสนนดานนนอยมาก คอ 6 บรษทในป 2557 และ 7 บรษทในป 2558 ในขณะทการสงเสรมทกษะชวต มจ านวนบรษททสนบสนนคงททงในป 2557 และป 2558 คอ 7 บรษท

ตารางท 32 : งบประมาณสนบสนน งบประมาณสนบสนน ป 2557 ป 2558

จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) จ านวนองคกร คาเฉลย (รอยละ) นอยกวา 100,000 5 11.9 6 12.5 100,000 – 500,000 10 23.8 20 41.7 500,501 – 1,000,000 3 7.1 8 16.7 1,000,001 – 5,000,000 11 26.2 6 12.5 5,000,001 – 10,000,000 3 7.1 2 4.2 มากกวา 10,000,000 6 14.4 4 8.3 มากกวา 50,000,000 3 7.1 2 4.1 มากกวา 100,000,000 1 2.4 0 0.0 รวม 42 100.0 48 100.0

ในป 2558 บรษททสนบสนนงบประมาณต ากวา 100,000 บาท 100,000 – 500,000 บาท และ 500,001 – 1,000,000 บาท เพมขนจากป 2557 จาก 5 เปน 6 บรษท จาก 10 เปน 20 บรษท และจาก 3 เปน 8 บรษท ตามล าดบ

บรษททสนบสนนงบประมาณในป 2558 ตงแต 1,000,001 บาทขนไป จนถงมากกวา 50,000,000 บาท มจ านวนลดลงจากป 2557 โดยลดลงจาก 23 เปน 14 บรษท

ไมมบรษทใดทตอบแบบสอบถามในป 2558 ทมงบประมาณสนบสนนมากกวา 100 ,000,000 บาท ในขณะทในป 2557 ม 1 บรษท

100

การศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชน ดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม” มวตถประสงคในการรวบรวม วเคราะหและสงเคราะหขอมลเกยวกบกระบวนการสงเสรม การมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยเนนกลมเปาหมายทเปนวยรนและเยาวชน และบรบทของชมชน/โครงการ และสงคม/นโยบาย เพอใหตกผลกเปนองคความรทสามารถพฒนาเปนขอเสนอแนะในเชงนโยบายและปฏบตการ ทกรมกจการเดกและเยาวชน สามารถน าไปจดท าเปนเอกสารประกอบในการน าเสนอ ตอคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต วธการศกษาขอมลประกอบดวย 1. การศกษาเอกสารทเกยวของทงในระดบสากล ภมภาคและประเทศ ใน 7 มต คอ 1.หลกการ 2.ทฤษฏ

3.นโยบาย 4.ยทธศาสตรและแผน 5.งานวจย 6.กรณศกษา 7.และคมอปฏบตงาน เพอใหไดความร ดานวชาการทเปนองครวมและครอบคลมอยางกวางขวาง

2. การศกษาเชงคณภาพซงเปนการจดการประชมกลมยอยของวยรน เยาวชน และผทเกยวของทวประเทศ และการประชมหรอสมภาษณผบรหารและเจาหนาทของภาครฐทเกยวของ เพอใหไดเสยงสะทอน และขอเสนอแนะจากวยรนและเยาวชน และขอมลจากภาครฐทสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

3. การศกษาเชงปรมาณ โดยใชแบบสอบถามเพอเกบขอมลจากวยรนและเยาวชนทเปนแกนน าในพนทเกยวกบประสบการณในการมสวนรวม รวมทงองคกรเอกชนและภาคธรกจ ในดานการใหความสนบสนนการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

ผลของการวเคราะหและสงเคราะหขอมล คอ สาระส าคญเกยวกบการมสวนรวมของเดกและเยาวชน 5 เรอง คอ ความหมายและขอบเขตของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน สถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในประเทศไทย กระบวนการและประสบการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน การพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม และบทบาทของภาคสวนของสงคมในการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน โดยมขอคนพบทส าคญของแตละเรอง ดงน 1. ความหมายและขอบเขตของการมสวนรวมของเดกและเยาวชน

ในระดบสากล ภมภาคและประเทศ ระบวาการมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปนสทธของเดกและเยาวชนทกคน โดยไมมการเลอกปฏบตทจะแสดงออก แสวงหาและไดรบขอมลขาวสารและรวมกลมท ากจกรรม โดยเปนไปดวยความเตมใจ ไมมการบงคบหรอท าพอเปนพธหรอหาประโยชน และผใหญตองสงเสรมสนบสนนใหเดกและเยาวชนไดมสวนรวมในบรบทของครอบครว สถานศกษา โครงการ องคกร ชมชน สงคม ประเทศและนานาชาต ตามความเหมาะสมของวยวฒและคณวฒ โดยเปดโอกาสใหเดกและเยาวชนไดคดรเรมลงมอท า และตดตามประเมนผล สวนวยรนและเยาวชนทเขารวมการศกษาขอมล

บทท 7 : สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

101

เนนการมสวนรวมในระดบชมชนและสงคม และใหความหมายและขอบเขตไววาเปนการมสวนรวมทกขนตอนของวงจรการพฒนาชมชนและสงคมไดแก ขนตอนคดรเรมวางแผน ขนตอนด าเนนการ ขนตอนตดตามประเมนผล ขนตอนเผยแพรขอมลและรณรงค และขนตอนการขยายผลงาน

2. สถานการณการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในประเทศไทย

มกลมเดกและเยาวชนจ านวนมากกระจายอยทวประเทศทท างานเพอพฒนาชมชนและสงคม และสามารถแบงกลมไดเปนกลมทเปนทางการ คอ สภาเดกและเยาวชน กลมอสระทรวมตวกนเอง กลมในสถานศกษา และกลมทหนวยงานจดตงขน แตกลม เหลานยงไมเชอมโยงใหเปนปกแผน และสภาเดกและเยาวชนซงเปนกลไกหลกทเปนทางการกยงไมสามารถเปนแกนน าไดอยางแทจรง เนองจากมขอจ ากดในการท างานตามกรอบนโยบายของรฐ ซงก าหนดบทบาทและประเดนทตองด าเนนการ ท าใหไมสามารถประสานงานและรวมมอกบกลมเยาวชนอนๆ ไดอยางเตมท บทบาทของเดกและเยาวชนในการมสวนรวมจงยงไมมพลงพอทจะขบเคลอนงานอยางเปนองครวม หรอผลกดนขอเสนอแนะใหเกดเปนนโยบายหรอการปฏบตไดอยางเปนทางการ

ยงไมมกลไกทรบผดชอบการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทชดเจน ถงแมวาจะมคณะอนกรรมการสงเสรมกจการสภาเดกและเยาวชน และมกลมงานทรบผดชอบดแลงานของ สภาเดกและเยาวชนและกลมเยาวชนอนๆ อยในโครงสรางของกรมกจการเดกและ เยาวชน แตการท างานไมครอบคลมเดกและเยาวชนทกกลมและมขอจ ากดดานศกยภาพในการท างาน

มการก าหนดการมสวนรวมของเดกและเยาวชนในดานยทธศาสตรและแผนงานของบางหนวยงาน ทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ แตยงไมครอบคลมหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาเดกและเยาวชนทงหมด รวมทงการด าเนนงานยงไมสมฤทธผลเทาทควร เนองจากขอคดเหนของเดกและเยาวชนยงไมไดรบการยอมรบและน าไปพจารณาอยางจรงจง

ภาคสวนของสงคมตระหนกและสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน แตสวนใหญยงไมเขาใจความหมายและขอบเขตของการมสวนรวมอยางแทจรง สวนใหญจงด าเนนการตามความตองการของหนวยงานในลกษณะกจกรรมจตอาสาเปนครงคราว ซงไมมความเขมขนในการพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนทมสวนรวม และไมมความตอเนองของการท างาน อกทงไมไดมการเชอมโยงหรอบรณาการกนจงเกดความซ าซอนหรอแยงกนท างานในทสด

มการพฒนาระบบพเลยงหรอทปรกษาส าหรบกลมเดกและเยาวชนทท างานเพอสงคม แตพเลยงหรอทปรกษาไมไดรบการพฒนาทกษะอยางเพยงพอและเหมาะสม จงไมสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

ปญหาอปสรรคทส าคญของการมสวนรวม คอ โอกาสการมสวนรวมของเดกและเยาวชนไมเทาเทยมกน และโอกาสในระดบนโยบายมจ ากด มการหาประโยชนจากการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ผใหญขาดความเขาใจเกยวกบกระบวนการทแทจรงของการมสวนรวม ทศนคตทางลบของผใหญ

102

เรองบทบาทของเดกและเยาวชนในการพฒนาสงคม ความออนดอยประสบการณของเดก และเยาวชน และการขาดพเลยงและทปรกษาทมคณภาพ

3. กระบวนการและประสบการณการมสวนรวมของวยรนและเยาวชน จากการวเคราะห สงเคราะหขอมลของวยรนและเยาวชนทเขารวมการศกษาพบวา

ประเดนทส าคญ ซงวยรนและเยาวชนไดมสวนรวมและด าเนนการเปนล าดบตนๆ คอ กจกรรมและพนทสรางสรรค นนทนาการ วฒนธรรม กฬา สงแวดลอมและอาสาพฒนาชมชนมมากทสด สวนในเรองการปองกนแกไขปญหาจะเนนเรองยาเสพตด เพศ เอดส ความรนแรง และสทธเดก ในขณะทกจกรรมเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศมนอยทสด

ขนตอนการมสวนรวมสวนใหญ คอ การรวมคด รวมท า สวนขนการตดตามประเมนผล เผยแพรขอมลและขยายผลมนอย โดยเฉพาะในระดบพนทซงเปนการรบค าสงจากผใหญใหท างานมากทสด

แมวาจะมการเปดโอกาสใหเสนอความคดเหนในระดบนโยบายแตความคดเหนดงกลาวมกไมไดรบการพจารณา หรอสงตอขอมลไปยงระดบสงหรอน าไปใชอยางจรงจงโดยหนวยงานทเกยวของ

หนวยงานทใหความสนบสนนแกกลมวยรนและเยาวชน เรยงจากมากไปหานอย คอ องคกรสวนทองถน องคกรทน หนวยงานรฐ องคกรเอกชน สถานศกษา และภาคธรกจ

ความแตกตางระหวางบทบาทและการไดรบความสนบสนนของกลมเดกและเยาวชนทเปนทางการกบกลมอสระ คอ กลมทเปนทางการจะไดรบการยอมรบวาเปนผแทนของเดกและเยาวชนและไดรบความสนบสนนจากภาครฐอยางตอเนอง แตกลมอสระมบทบาทในระดบชาตนอย ไมคอยเปนทยอมรบของสงคมและตองพสจนตนเองดวยผลงานทเปนรปธรรมจงจะไดรบการยอมรบและการสนบสนน

4. การพฒนาศกยภาพของเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม มแนวคดทชดเจนทงในระดบสากล ภมภาค และประเทศ รวมทงความคดเหนของวยรนและเยาวชนทใหขอมลวาตองมระบบการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม โดยมขอค านงถง ดงน

เนอหาการพฒนาศกยภาพตองครอบคลมทงทกษะสวนบคคล ทกษะวชาการ และทกษะการท างาน

กระบวนการพฒนาศกยภาพตองตอเนองตงแตกอนท างาน ระหวางท างาน และหลงงานสนสดแลว

ตองจดระบบการพฒนาศกยภาพใหตอบสนองตอความตองการของเดกและเยาวชน โดยจดระดบความเขมขนและเนอหาใหเหมาะสมกบบทบาท ระดบ และบรบทการมสวนรวม รวมทงมการตดตามสนบสนน หรอเพมเตมความรและทกษะของเดกและเยาวชนอยางตอเนอง

ปรบเปลยนทศนคตของผใหญ และพฒนาทกษะการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนใหกบพเลยง ทปรกษาและผใหญทเกยวของ

103

คณสมบต คณคาและแรงบนดาลใจในการมสวนรวม 8 ประการ ทว ยรนและเยาวชนทเขารวมการศกษาขอมลครงนก าหนด คอ • มความรเกยวกบประเดนทท างาน/สถานการณในพนท และความรรอบตวทวไป • มทศคตในดานจตอาสา เสยสละเพอสวนรวม • มคณธรรมจรยธรรม และซอสตย อดทน ยอมรบฟงความคดเหนของผอน • มพฤตกรรมในดานวนย ตรงตอเวลา กลาแสดงออก • มทกษะในการสอสาร การบรหารจดการโครงการ การคดเปนระบบ • เขาใจปญหาในพนทและตองการสรางการเปลยนแปลงสถานการณ • เหนคณคาของตนเองในการท างาน • ใฝรใฝเรยน ฝกฝนเรยนรและพฒนาตนเองตลอดเวลา

ทกษะทวยรนและเยาวชนทเขารวมการศกษาขอมลครงนตองการพฒนาเพอยกระดบการมสวนรวม คอ • ทกษะการแสดงออก การพด นนทนาการ และการสอสารสาธารณะ • ทกษะการเขาสงคมและการหาประสบการณจากภายนอก • ทกษะชวตเพอสรางภมคมกน • ทกษะการคด วเคราะห แกปญหาอยางเปนระบบ • ทกษะการสอสารดวยภาษาองกฤษ • ทกษะการเปนผน า • ทกษะการเจรจาตอรองเพอเสรมสรางกระบวนการยตธรรมในพนท • ทกษะการตอส การปองกนตวในสถานการณฉกเฉน • ทกษะการท างานในระบบเครอขาย/การสรางเครอขาย • ทกษะการพฒนาโครงการและการบรหารจดการองคกร/โครงการ/งบประมาณ • ทกษะการท าธรกจเพอสงคม • ทกษะดานอาชพ • การสรางทศนคตดานจตอาสา

5. บทบาทของภาคสวนของสงคมในการสงเสรมการมสวนรวม

ภาคสวนของสงคมทรวมในการศกษาขอมลครงน คอ ภาครฐ องคกรเอกชน และภาคธรกจ

ภาครฐทใหขอมลมทงสน 27 หนวยงาน ซงมทงทมหนาทรบผดชอบโดยตรง และไมไดรบผดชอบโดยตรงแตมการด าเนนงานโดยอาศยโครงสรางภายในรองรบ โดยจดสรรงบประมาณส าหรบการสนบสนนกลมเยาวชน ใหท ากจกรรมเพอชมชนและสงคม ตงแตปละ 200,000 บาท จนถงปละ 280,000,000 บาท มการสนบสนนใหรวมกลมหรอสนบสนนการท างานของกลมทมอยแลว โดยการ

104

พฒนาความรในประเดนของหนวยงาน และสนบสนนทรพยากรในการท างานเทานน มหนวยงานจ านวนนอยมากทจดการเตรยมความพรอมกอนการท างานและตดตามเสรมพลงใหกลมเขมแขงหลงจากท างานเสรจเรยบรอยแลว ประเดนของการท างานสวนใหญมกจะก าหนดโดยหนวยงาน และเปดโอกาสใหเดกคดรเรมเองนอยมาก ซงสะทอนใหเหนวาการสนบสนนเชนนเปนการใหกลมเดกและเยาวชนท างานสนองภารกจของหนวยงานมากกวาการสนบสนนใหกลมเดกและเยาวชนไดมโอกาสคดรเรมและด าเนนงานของตนเอง และพฒนาศกยภาพใหสงขนเพอความกาวหนาของการท างาน

องคกรเอกชน 73 องคกรทใหขอมลในป 2558 มระดบการด าเนนงานทงในระดบประเทศ จงหวด และชมชน และกระจายกนอยทกภาค มากกวาครงหนงทด าเนนงานเกยวกบการสงเสรมการมสวนรวมโดยตรง คอ การพฒนาจตอาสา การพฒนาทกษะการมสวนรวมในชมชน และการพฒนาเครอขายเดกและเยาวชน และรอยละ 40 ด าเนนการสงเสรมการมสวนรวมโดยการพฒนาทกษะชวตในดานทเกยวของกบการมสวนรวม งบประมาณขององคกรเอกชนทใชในการพฒนาเดกและเยาวชนแตละปมตงแตนอยกวา 100,000 บาท จนถงมากกวา 100,000,000 บาท แตไมไดมการจ าแนกวาใชในการสงเสรมการมสวนรวมโดยเฉพาะเทาใด

ภาคธรกจทใหขอมลในป 2558 ม 48 บรษท ซงครอบคลมประเภทของธรกจตงแตอตสาหกรรมหลก การเงน การใหบรการ การขายปลก/ขายสง การผลตสอ การผลตและจ าหนายเครองอปโภคบรโภค และพนททใหความสนบสนนงานดานเดกและเยาวชนกระจายตวอยในทกภาค อยางไรก ตาม มจ านวนบรษททสนบสนนกจกรรมเกยวกบการมสวนรวมดานจตอาสา และการพฒนาชมชนไมถงครงหนง นอกจากนในจ านวนงบประมาณการสนบสนนในแตละป ซงมตงแตนอยกวา 100,000 บาท จนถงมากกวา 100,000,000 บาท ไมไดมการแยกประเดนการสนบสนนวาเปนเรองของการม สวนรวมเทาใด

ขอเสนอแนะการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ขอเสนอแนะการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนนเปนผลมาจากการวเคราะห สงเคราะหขอมล จากแหลงตางๆดวยวธการทหลากหลาย ท าใหสามารถกลนกรองจนตกผลกเปนสาระส าคญ 2 ระดบ คอ ระดบนโยบายและระดบปฏบตการ ดงน ระดบนโยบาย 1. รฐตองจดใหมกลไกรบผดชอบเรองการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทชดเจน เพอใหเกดเอกภาพและ

พลงในการท างาน เนองจากในปจจบนกระแสการมสวนรวมของเดกและเยาวชนเปนทแพรหลายท าใหเกดกระบวนการสงเสรมการมสวนรวมทหลากหลาย ซบซอน ไมเปนไปในทศทางทจะท าใหเกดผลสมฤทธอยางเปนองครวม และในหลายครงเปนการบนทอนศกยภาพและพลงของเดกและเยาวชน

105

2. รฐและหนวยงานภาคเอกชนทเชยวชาญและมประสบการณยาวนานในดานการมสวนรวมของเดกและเยาวชน ตองรวมมอกนในการรณรงคอยางเปนระบบเพอใหความรความเขาใจแกสงคม และผทเกยวของรวมทงเดกและเยาวชนในเรองความหมายและขอบเขตทแทจรงของการมสวนรวมอยางมคณคาของเดกและเยาวชน

3. หนวยงานทท างานดานเดกและเยาวชน รวมทงสถานศกษาทกระดบ ตองสนบสนนการรวมกลมของเดกและเยาวชนเพอท ากจกรรมพฒนาชมชนและสงคม รวมทงสงเสรมใหรวมตวกนเปนเครอขายการท างานระหวางกลมอยางตอเนองจรงจง

4. รฐและองคกรเอกชนทเกยวของตองรวมกนสรางระบบการพฒนาศกยภาพเพอสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนทมประสทธภาพและยงยน โดยครอบคลมเดกและเยาวชน พเลยง ทปรกษา และผรบผดชอบการพฒนาเดกและเยาวชน

5. ตองมการจดระบบการสนบสนนทรพยากรส าหรบกลมเดกและเยาวชนในการท างานพฒนาใหเพยงพอ เหมาะสมและตอเนอง รวมทงครอบคลมกลมเยาวชนทกประเภทและทกระดบ

6. รฐและองคกรเอกชนดานการพฒนาเดกและเยาวชน รวมทงเครอขายเยาวชน ควรมแผนการพฒนาเครอขายเยาวชนระดบชาตใหเขมแขงและยกระดบสถานะใหเปนสวนหนงของ จตภาคการพฒนา ซงประกอบดวยภาครฐ ภาคสงคม ภาคเศรษฐกจ และเครอขายเยาวชน รวมทงเปนตวแทนอยางเปนทางการทมคณภาพของเยาวชนไทยในเวทระดบภมภาค และระดบโลกในอนาคต

ระดบปฏบตการ 1. พจารณาโครงสรางเดมในกรมกจการเดกและเยาวชนทงในระดบกลมงานและระดบอนกรรมการ

และปรบปรงโครงสราง และองคกร กรรมการ/บคลากร ใหครอบคลมกลมเดกและเยาวชนทกประเภท และเพมเตมบทบาทในการเชอมประสานการท างานสงเสรมการมสวนรวม และการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวม ตลอดจนการสงเสรมพฒนาเครอขายเดกและเยาวชนใหเขมแขง สามารถเปนตวแทนของเดกและเยาวชนไทยในเวททกระดบได รวมท งรบผดชอบในการจดท าแผนแมบท การสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนดวย

2. พฒนาแนวทางการสงเสรมการมสวนรวมทมประสทธผล โดยเรมตงแตการสนบสนนการรวมกลมและ การพฒนาเครอขายระหวางกลม การพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอเพมพลง การเปดโอกาสใหมสวนรวมทกระดบและทกขนตอนของการท างาน การจดระบบพเลยงและทปรกษาทมคณภาพ การสนบสนนทรพยากรอยางทวถงตอเนอง และการยอมรบสถานะของเครอขายเยาวชนระดบชาตในการเปนหนสวนทเทาเทยมกนของจตภาคการพฒนา รวมทงรณรงคผลกดนใหหนวยงานทเกยวของน าแนวทางนไปใชตามความเหมาะสม

3. พฒนาชดหลกสตร/คมอการพฒนาศกยภาพเดกและเยาวชนเพอการมสวนรวมทหลายหลาย และครอบคลมกลมเปาหมายเดก เยาวชนและผใหญทเกยวของ โดยค านงถงบรบทของการมสวนรวม

106

และเนนทกษะสวนบคคล ทกษะวชาการ และทกษะการท างาน แลวจดกระบวนการพฒนาศกยภาพอยางเปนระบบและตอเนอง

4. ก าหนดใหสถานศกษาทกระดบสงเสรมการรวมกลม เพอการท างานพฒนาของนกเรยนนกศกษา และจดสรรทรพยากรเพอกจกรรมของกลมดงกลาวอยางเพยงพอและตอเนอง

5. พฒนาระบบการสนบสนนทรพยากรเพอกจกรรมการมสวนรวมแบบเปนขนบนได ตงแตสนบสนนกจกรรมยอยของกลมเยาวชนในพนททมอยเดมหรอกลมทเกดใหม โครงการขนาดเลกของกลมเยาวชน ทท างานประสบผลส าเรจและตองการขยายผล หรอกลมเยาวชนทมประสบการณและศกยภาพ ในการบรหารจดการโครงการ โครงการขนาดใหญเพอการท างานแบบเครอขายกลมเยาวชน โดยแกนน าของกลมเยาวชน ทงในมตของพนท กลมเปาหมายหรอประเดนทมการเชอมประสานการท างานของกลมเยาวชนหลายกลม และรณรงคใหหนวยงานทสงเสรมการมสวนรวมของเดกและเยาวชนน าระบบดงกลาวไปใชตามความเหมาะสม

6. ก าหนดใหภาครฐและองคกรเอกชนทเกยวของเปดโอกาสใหผแทนจากเครอขายเยาวชนระดบชาตไดเขารวมในคณะกรรมการระดบนโยบาย เพอรบฟงขอคดเหนของเดกและเยาวชน รวมทงสนบสนนการพฒนาศกยภาพและทรพยากรเพอใหผแทนของเครอขายเยาวชนระดบชาตไดปฏบตหนาท เปนตวแทนเดก และเยาวชนไทยในเวทระดบภมภาคและระดบโลกไดอยางภาคภมและมประสทธภาพ

ภาคผนวก

108

กรมกจการเดกและเยาวชน.(2559).รายงานการพฒนาเดกและเยาวชนประจ าป 2558. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

กองอาเซยน ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2559). อาเซยน 2025 : มงหนาไปดวยกน ASEAN 2025 : Forging Ahead Together. โรงพมพอาสารกษาดนแดน กรมการปกครอง.

คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต. (2554). แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ.

2555 – 2559. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. จตราภรณ วนสพงศ. (2558).รายงานสรป A Way Forward : Empowering the Youth in Thailand. การ

วเคราะหศกยภาพและกรอบยทธศาสตร เรองการมสวนรวม & การท างานแบบเสรมพลงเดกและเยาวชนในแผนงานและนโยบายเกยวกบเรองเพศเชงบวกในประเทศไทย. กองทนประชากรแหงสหประชาต (UNFPA).

มลนธเพอคนไทย. (2557). รายงาน“คนไทย”มอนเตอร 2557: เสยงเยาวชนไทย(Youth Today). แหลงทมา:

http://khonthaifoundation.org/wp-content/files/5___Full_version_2557.pdf. คนเมอวนท 28 กนยายน, 2559.

สภาองคการพฒนาเดกและเยาวชนในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร.

(2545).การมสวนรวมของเดกและเยาวชนในสงคมไทย ฉบบปรบปรง Young People Participation in Thai Context. 2012.

_____(2555). วสยทศนแหงชาตส าหรบเดกและเยาวชน ป 2570. ส านกนโยบายและยทธศาสตร.(2559). แผนการด าเนนงานประจ าป 2560. ส านกงานกองทนสนบสนนการ

สรางเสรมสขภาพ. ส านกสงเสรมและพทกษเดก. (2550). โลกทเหมาะสมส าหรบเดก (A World Fit for Children) แปลจากการ

ประชมสมชชาสหประชาชาตสมยพเศษ (ฉบบท 27) (UNGASS) วาดวยโลกทเหมาะสมส าหรบเดก ระหวางวนท 8 – 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 ณ นครนวยอรก. ส านกงานสงเสรมสวสดภาพและ

บรรณานกรม

109

พทกษเดกเยาวชน ผดอยโอกาส คนพการและผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

_____(2550). พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550. ส านกงานสงเสรม

สวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

_____(2550). อนสญญาวาดวยสทธเดก Convention on the Rights of the Child. ส านกงานสงเสรม

สวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.

Adolescent Development and Participation Unit and Commonwealth Youth Program.(2014).

Tool Kit on Promoting Meaningful Children’s and Young People’s Participation. UNICEF.

ASEAN Division. (2015). The ASEAN Regional Plan of Action on the Elimination of Violence

against Children (ASEAN RPA on EVAC). Ministry of Social Development and Human Security.

_____(2016). ASEAN Guidelines for a Non-Violent Approach to Nurture , Care and

Development of Children in All Settings. Ministry of Social Development and Human Security.

ASEAN Secretariat. (2016). ASEAN 5 – Year Workplan on Youth (2016-2020). Hart, Roger A. (1992). Child Participation : from Tokenism to Citizenship. UNICEF International

Child Development Center. International Youth Foundation. (2002). What Works in Youth Participation : Case Studies

from Around the World. Save the Children. (2005). Practice Standards in Children’s Participation. Online at:

http://resourcecentre.savethechildren.se/sites/default/files/documents/3043.pdf (accessed Sep 19, 2016).

110

Search Institute. (2553). Developmental Assets. Online at : http://www.search institute .org

/research/developmental-assets (accessed September 19,2016). UNDP.(2014).UNDP Youth Strategy 2014-2017 : Empower Youth, Sustainable Future. Online at

: http://www.undp.org/content/undp/en/home/librarypage/democratic-governance/youthstrategy.html ( accessed Sep 27,2016).

UNICEF. (2006). Child and Youth Participation Resource Guide. Online at:

http://www.unicef.org/ceecis/Child_Youth_Resource_Guide.pdf (accessed Sep 19, 2016) World Vision. (2009). World Vision’s Guidelines for Child Participation. Online at:

http: www.wvi.org/sites/default/files/WV_Guidelines_on_Child _Participation.pdf (accessed sep 19,2016).

111

แบบสอบถามการศกษาเรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชน

ดานการพฒนาศกยภาพเพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน”

จดโดย ทมงานกลาง (core team) การศกษา ฯ

โครงการพฒนาระบบสนบสนนกลไกระดบชาตเพอขบเคลอนนโยบายดานเดกและเยาวชน

------------------------------------

กรณากรอกขอมลตามความเปนจรง

1. เพศ ชาย หญง ทางเลอก

2. อาย ตากวา 15 ป อาย 15-18 ป 19-25 ป

3. ทอยปจจบน จงหวด ........................................................ ภาค.......................................................................

4. การศกษา กาลงศกษาอยในสถานศกษา ระดบชน

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ

มธยมศกษาตอนปลาย สายอาชวศกษา อดมศกษา

กาลงศกษาอยในระบบการศกษาตามอธยาศย ระดบชน

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ

มธยมศกษาตอนปลาย สายอาชวศกษา

จบการศกษาในระดบ และทางานแลว

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ

มธยมศกษาตอนปลาย สายอาชวศกษา

ทางาน ระบ (อาชพ) ................................................................

5. ประสบการณการรวมกลม

5.1 ปจจบนทานเปนกลม/ชมรม ศนย สภา หรอเรยกเปนอยางอน หรอไม

เปนกลม/ชมรม ศนย สภา หรอเรยกเปนอยางอน จานวน ...... แหง ไดแก (ระบอยางนอย 3 ชอ)

5.1.1 ....................................จานวนเวลาททา..... ป ของหนวยงาน (ระบ) ...............................................

และมบทบาทหนาทในกลมดงกลาว คอ

เปนสมาชกไมมตาแหนงเฉพาะของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ............................................

ประธาน /หวหนา ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ....................................................................

รองประธาน รองหวหนา ของกลม/ชมรม หรอเรยกเปนอน ระบ.........................................................

เหรญญกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ............................................................... ...................

112

เลขานการ ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ.................................................................. .............

ประชาสมพนธ/โฆษกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ................................................... ............

ขอมลสารสนเทศของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ......................................................................

อนๆ ระบ.................................ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ................ .............................

5.1.2 ....................................จานวนเวลาททา..... ป ของหนวยงาน (ระบ) ...............................................

และมบทบาทหนาทในกลมดงกลาว คอ

เปนสมาชกไมมตาแหนงเฉพาะของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ............................................

ประธาน /หวหนา ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ....................................................................

รองประธาน รองหวหนา ของกลม/ชมรม หรอเรยกเปนอน ระบ.........................................................

เหรญญกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ............................................................... ...................

เลขานการ ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ.................................................................. .............

ประชาสมพนธ/โฆษกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ...............................................................

ขอมลสารสนเทศของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ......................................................................

อนๆ ระบ.................................ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ................ .............................

5.1.3 ....................................จานวนเวลาททา..... ป ของหนวยงาน (ระบ) ...............................................

และมบทบาทหนาทในกลมดงกลาว คอ

เปนสมาชกไมมตาแหนงเฉพาะของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ............................................

ประธาน /หวหนา ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ....................................................................

รองประธาน รองหวหนา ของกลม/ชมรม หรอเรยกเปนอน ระบ.......................................................

เหรญญกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ..................................................................................

เลขานการ ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ.................................................................. .............

ประชาสมพนธ/โฆษกของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ...............................................................

ขอมลสารสนเทศของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนอน ระบ......................................................................

อนๆ ระบ.................................ของกลม/ชมรมหรอเรยกเปนชออนระบ.............................................

113

5.2 ทานคดวา ททานเขามารวมทากจกรรมในกลมดงกลาวมา เพราะเหตใด

สนใจประเดนทกลมทา จงสมครเขารวม ไดแก (ตอบไดมากกวาหนงขอ)

( ) ยาเสพตด ( ) การศกษา ภาษา

( ) เพศ อนามยเจรญพนธ เอดส ( ) ศลปวฒนธรรม การแสดง

( ) การเมองการปกครอง ประชาธปไตย ( ) กฎหมาย สทธเดก /เยาวชน

( ) นนทนาการ ( ) สอเทคโนโลย

( ) ความรนแรงตอเดกและเยาวชน ( ) ธรรมชาต สงแวดลอม

( ) กจกรรมสรางสรรค /พนทสรางสรรค ( ) อนๆ ระบ............................................

ผแนะนาชกชวนใหเขารวมกลม คอ

( ) อาจารย คร ( ) รนพ ( ) เพอน ( ) ผปกครอง

( ) เจาหนาทของหนวยงาน องคกร (ระบหนวยงาน)...............................................................................

( ) อนๆ ระบ...................................................................................................................................................

5.3 ในการเขารวมกลมดงกลาว ทานไดมสวนรวมทากจกรรมในขนตอนใดบางในภาพรวมจากทกประเดน

ทกลาวมา ทานมสวนรวมในขนตอนใดบางของการทากจกรรม (ไดมากกวาหนงขอ)

( ) รวมคด/วางแผน เตรยมการ ( ) รวมทา

( ) รวมตดสนใจ ( ) รวมรบผดชอบ

( ) รวมนาเสนอ สอสารใหชมชน สงคม ไดร ( ) ตดตาม

( ) ประเมนผล ( ) อนๆ ระบ......................................

5.4 การเขารวมกลมดงกลาว ทานไดรบการพฒนาศกยภาพตวเอง ดานความร ทกษะความช านาญ ทศนคต

หรอไม ถาเคยไดรบ กรณาใหขอมลตามตารางขางทายน ถาไมไดรบ ไมตองใหขอมลในตาราง

( ) เคยไดรบ *** จากหนวยงาน องคกรใด ระบ 3 หนวย ไดแก

1. ชอหนวยงานทจดให ...................................................................................................

โดยรปแบบ/วธการ (ตอบไดมากกวาหนงขอ )

( ) เขาอบรมกอนการลงมอทา ( ) การใหสอไปเรยนร ( ) จดใหมรนพ เพอนแนะนา

( ) ลงมอทาจรงๆในพนท ( ) จดใหมการทบทวน สงททา สรปผล ถอดบทเรยน

( ) นาเสนอ บอกเลาใหหนวยงานจด ( ) นาเสนอใหชมน หรอนอกหนวยงานทจด

( ) ตดตามผลสงททา ( ) ประเมนผลสงททา ( ) อนๆระบ.........................................

( ) จดเจาหนาทเฉพาะขน เพอทาหนาทเปนทปรกษา เปนพเลยง

114

2. ชอหนวยงานทจดให ...................................................................................................

โดยรปแบบ วธการ (ตอบไดมากกวาหนงขอ )

( ) เขาอบรมกอนการลงมอทา ( ) การใหสอไปเรยนร ( ) จดใหมรนพ เพอนแนะนา

( ) ลงมอทาจรงๆในพนท ( ) จดใหมการทบทวน สงททา สรปผล ถอดบทเรยน

( ) นาเสนอ บอกเลาใหหนวยงานจด ( ) นาเสนอใหชมน หรอนอกหนวยงานทจด

( ) ตดตามผลสงททา ( ) ประเมนผลสงททา ( ) อนๆระบ..............................

( ) จดเจาหนาทเฉพาะขน เพอทาหนาทเปนทปรกษา เปนพเลยง

3.ชอหนวยงานทจดให ...................................................................................................

โดยรปแบบ วธการ (ตอบไดมากกวาหนงขอ )

( ) เขาอบรมกอนการลงมอทา ( ) การใหสอไปเรยนร ( ) จดใหมรนพ เพอนแนะนา

( ) ลงมอทาจรงๆในพนท ( ) จดใหมการทบทวน สงททา สรปผล ถอดบทเรยน

( ) นาเสนอ บอกเลาใหหนวยงานจด ( ) นาเสนอใหชมน หรอนอกหนวยงานทจด

( ) ตดตามผลสงททา ( ) ประเมนผลสงททา ( ) อนๆระบ...................

( ) จดเจาหนาทเฉพาะขน เพอทาหนาทเปนทปรกษา เปนพเลยง

5.5 หากทานเคยไดรบ ตามขอ 5.4 ทานมความพงพอใจ ประทบใจ และคดวามประสทธภาพมาก

( ) เขาอบรมกอนการลงมอทา ( ) การใหสอไปเรยนร ( ) จดใหมรนพ เพอนแนะนา

( ) ลงมอทาจรงๆในพนท ( ) จดใหมการทบทวน สงททา สรปผล ถอดบทเรยน

( ) นาเสนอ บอกเลาใหหนวยงานจด ( ) นาเสนอใหชมน หรอนอกหนวยงานทจด

( ) ตดตามผลสงททา ( ) ประเมนผลสงททา ( ) อนๆระบ..............................

( ) ไมเคยไดรบ * แตทานพฒนาศกยภาพตวเอง ในดานความร ความสามารถ ทกษะ ความช านาญ

ทศนคต

โดยรปแบบ วธการ ( ) ศกษา คนควา เรยนรดวยตนเอง ( ) ปรกษา แนะนา จากรนพ

( ) ปรกษา แนะนาจากเพอน ( ) ปรกษา แนะนาจากผปกครอง

( ) ปรกษา แนะนาจาก เจาหนาท ผนาทองถน (ระบหนวยงาน)..................................................

5.6 ทานสนใจและตองการพฒนาศกยภาพตวเอง ดานใด (ความสามมารถเฉพาะตว/ประเดน/การจดการ)

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

115

6. กลมทานไดรบการสนบสนนทน งบประมาณในการพฒนาชมชน สงคม จากหนวยงานใดบาง (ระบชอ

6.1 ……………………………………………………………………………………………………………………….....................….............

6.2 .........................................................................................................................................................................….

6.3 .........................................................................................................................................................................….

7. ทานมความสนใจ และคดวาตนเองสามารถเขาไปมสวนรวมกบกลมประเดนสงคมใด (ททานยงไมเคยเขารวม)

อกหรอไม

สนใจกลมททาประเดน (ระบ)...............................................................................................................................

เพราะเหตใด……………………………………………………………………………………………………………..............…………..

ไมสนใจ

เพราะเหตใด…………………..................…………………………………………..............………………….............…………….

8.ขอเสนอแนะอนๆ.........................................................................................................................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ดวยความขอบคณเปนอยางยง

ภาพกจกรรม

ผมสวนรวมในการจดท ารายงานการศกษา

เรอง “ความตองการของวยรนและเยาวชนในการพฒนาศกยภาพ

เพอการมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม”

----------------------------

ทปรกษา

นายวทศน เตชะบญ อธบดกรมกจการเดกและเยาวชน

นายมานตย มณธรรม รองอธบดกรมกจการเดกและเยาวชน

นางสาวอรพนท ศกดเอยม ผอ านวยการกองยทธศาสตรและแผนงาน (พ.ศ.2558-2560)

นางศรทพย ภาศรสมบต ผอ านวยการกองยทธศาสตรและแผนงาน (พ.ศ.2561-ปจจบน)

ผเขยนเรยบเรยง

นางศรศกด ไทยอาร ผอ านวยการสภาองคการพฒนาเดกและเยาวชน ในพระราชปถมภ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ผสนบสนนขอมล (บทท 5 บทท 6 : ขอมลหนวยงานภาครฐ)

นางสกญญา เวชศลป ผจดการโครงการพฒนาระบบสนบสนนกลไกระดบชาต

เพอขบเคลอนนโยบายดานเดกและเยาวชน (พกน.)

กรมกจการเดกและเยาวชน

นางสาวอาจาร แสงชน เจาหนาทประสานงานโครงการ พกน.

...................................................