การเปรียบเทียบจ านวน ... · 358 Rama Nurs J • October - December 2011 การเปรียบเทียบจ านวนวันนอนโรงพยาบาลและภาวะแทรกซ้อนของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจ

358 Rama Nurs J • October - December 2011

การเปรยบเทยบจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลและภาวะแทรกซอนของผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนารชนดใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม

การเปรยบเทยบจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลและภาวะแทรกซอนของผปวยท

ไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนารชนดใชและไมใชเครองปอดและ

หวใจเทยม

นฤมล กจจานนท* พย.ม.

ศวพร ดบานคลอง** พย.บ.

บทคดยอ: การวจยส�ารวจเชงบรรยายนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบ จ�านวนวนนอนไอซย

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด และภาวะแทรกซอนหลงผาตด ในผปวยทไดรบการผาตด

หลอดเลอดหวใจโคโรนาร ชนดใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม โดยการศกษายอนหลง

จากเวชระเบยนของผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ในโรงพยาบาลมหาวทยาลย

ของรฐบาล ระยะเวลา 12 เดอน บนทกลงในแบบรวบรวมขอมลทไดสรางเพอการศกษาน

วเคราะหขอมลโดยใชสถตบรรยาย Chi-square, Fisher’s exact test, t-test, และ Mann-

Whitney test จากการคดเลอกเวชระเบยน กลมผปวยผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ชนดไม

ใชเครองปอดและหวใจเทยม จ�านวน 36 ราย และชนดใชเครองปอดและหวใจเทยมจ�านวน 55

ราย ผลการศกษาพบวา ปจจยเสยงสวนมากของทง 2 กลมไมแตกตางกน ยกเวน ผปวยทไดรบ

การผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ชนดไมใชเครองปอดและหวใจเทยม มจ�านวนเลอดทใชใน

หองผาตด ระยะเวลาคาทอชวยหายใจ จ�านวนวนคาสายระบายทรวงอก ภาวะแทรกซอนหลง

ผาตด ไดแก คลนไฟฟาหวใจผดปกต ภาวะแทรกซอนระบบหายใจ จ�านวนวนนอนไอซย และ

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด นอยกวากลมใชเครองปอดและหวใจเทยม ผปวยกลมไม

ใชเครองปอดและหวใจเทยมทมประวตสบบหร ความดนโลหตสง โรคปอดอดกนเรอรง และ

โรคระบบประสาท มจ�านวนวนนอนไอซย นอยกวากลมใชเครองปอดและหวใจเทยมอยางมนย

ส�าคญทางสถต

ค�าส�าคญ: การผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม ภาวะ

แทรกซอนหลงผาตด จ�านวนวนนอนโรงพยาบาล

*Corresponding author, ผชวยศาสตราจารย โรงเรยนพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

E-mail: [email protected]

**พยาบาลวชาชพ ฝายการพยาบาล คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

Vol. 17 No. 3 359

นฤมล กจจานนท และศวพร ดบานคลอง

ความส�าคญและความเปนมาของปญหา

มาตรฐานการรกษาโรคหลอดเลอดหวใจโคโรนาร

อดกนรนแรง ทมการอดกนหลอดเลอดโคโรนารใหญ

ดานซาย (left main) รอยละ 50 หรอมากกวา หรอการ

มการอดกนหลอดเลอดโคโรนาร 3 เสนส�าคญ คอ left

anterior descending, left circumflex, และ right

coronary artery และประสทธภาพการท�างานของหวใจ

หองลางซายผดปกต (abnormal left ventricle function)

คอ การผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ชนดใชเครอง

ปอดและหวใจเทยม (on-pump coronary artery bypass

surgery) (Eagle et al., 1999; Gibbons et al., 1999)

ซงไดเรมมการผาตดมาตงแตป ค.ศ. 1967 (Lytle,

2001) เนองจากเปนการผาตดทมวธการยงยากสลบ

ซบซอน ประกอบดวยวธการหลายขนตอน ศลยแพทย

ตองมความเชยวชาญ ช�านาญพเศษ และมการพฒนา

ทงเครองมอ และเทคนควธอยางตอเนองจนถงปจจบน

แตยงคงพบภาวะแทรกซอนหลงผาตด แมวาจะม

จ�านวนนอย แตกมผลตอจ�านวนวนนอนพกรกษาใน

โรงพยาบาลและคารกษาพยาบาลของผปวย ซงภาวะ

แทรกซอนหลงผาตดตางๆ เหลานมสาเหตมาจากหลาย

ปจจย และปจจยทส�าคญประการหนง คอ การใชเครอง

ปอดและหวใจเทยม (cardio-pulmonary bypass) ซง

เปนสาเหตของภาวะแทรกซอนหลายประการ ไดแก การ

เกดภาวะเลอดออกมากผดปกต ประสทธภาพการท�างาน

ของหวใจหองลางซาย และปอดลดลง เปนตน (Ferguson,

Hammill, Peterson, DeLong, & Grover, 2002;

Ledoux & Luikart, 2005; Lyte, 2001; Raja &

Dreyfus, 2006)

ตอมา ไดมการคดคนการผาตดชนดทไมใชเครอง

ปอดและหวใจเทยม (off-pump coronary artery bypass

surgery) โดยมวตถประสงคส�าคญ เพอลดผลขางเคยง

จากการใชเครองปอดและหวใจเทยม (Ascione et al.,

2000a; Ascione et al., 2000b; Bittner & Savitt,

2002; Van Dijk et al., 2001) แตยงมอกหลายปจจยท

มความสมพนธกบภาวะแทรกซอนหลงผาตดหลอด

เลอดหวใจโคโรนาร ไดแก อายมาก เพศหญง การมา

โรงพยาบาลแบบฉกเฉน ดชนมวลกายสงกวาปกต คลน

ไฟฟาหวใจผดปกต คาการบบตวของหวใจ (ejection

fraction, EF) ต�ากวาปกต ประวตโรค เบาหวาน ภาวะ

ไตวายเรอรง หรอครอะตนนสงมากกวา 1.2 มก./ดล.

หรอตองลางไต (dialysis) โรคหลอดเลอดสมอง และ

โรคปอดอดกนเรอรง (Lytle, 2001; Shroyer et al.,

1998) แตผลจากหลายการศกษาพบภาวะแทรกซอน

หลงผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ทงชนดใชและไม

ใชเครองปอดและหวใจเทยม ไมแตกตางกนทง 2 กลม

(Malheiros et al., 1995; Musleh et al., 2003; Van

Dijk et al., 2001) ซงการศกษากอนหนานเกอบ

ทงหมดท�าในตางประเทศ ในขณะทผปวยและสถาบน

หรอโรงพยาบาลทใหการรกษาพยาบาล มสภาพแวดลอม

วฒนธรรมในการรกษาพยาบาล แตกตางกบในประเทศไทย

ดงนน ผวจยจงตองการศกษาและเปรยบเทยบจ�านวน

วนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด และภาวะแทรกซอนหลง

ผาตดในผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจ

โคโรนาร ชนดใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม

เพอเปนขอมลเชงประจกษ ใชประโยชนในการวางแผน

การพยาบาล และเปนแนวทางในการจดโครงการเพอ

พฒนาการพยาบาลผปวยหลงผาตดหวใจใหดยงขน

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาเปรยบเทยบจ�านวนวนนอนไอซย

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด ภาวะแทรกซอน

หลงผาตด และปจจยตางๆ ทเกยวของ (ไดแก อาย

เพศ การมาโรงพยาบาลแบบฉกเฉน ประวตสขภาพ

หรอโรคกอนผาตด ปจจยเสยงระหวางและหลงผาตด)

ในผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร

ชนดใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม



วธด�าเนนการวจย

การวจยนเปนการศกษายอนหลงจากเวชระเบยน

ของผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร

ครงแรก ชนดใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม

ในระยะเวลา 12 เดอน ตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2546 ถง ธนวาคม พ.ศ. 2546 และพกอยในไอซย ศลยกรรมหลงผาตดหวใจและทรวงอกโรงพยาบาลมหาวทยาลยแหงหนง โดยรวบรวมขอมลในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2549 ถงพฤศจกายน พ.ศ. 2550 ใชแบบรวบรวมขอมลทไดสรางขนมา น�าขอมลมาวเคราะหทางสถต

จรยธรรมการวจย

การวจยนไดผานการพจารณาและอนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เลขท 0030/2546 โดยขอมลทไดจะใชเพอประโยชนในการศกษาเทานน

เครองมอทใชในการวจย

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ทมผวจยไดพฒนาแบบรวบรวมขอมล ประกอบดวย ขอมลสวนบคคลและปจจยเสยงกอนผาตด (Shroyer et al., 1998) ไดแก เพศ อาย ดชนมวลกาย คาการบบตวของหวใจ (ejection fraction: EF) ประวตสบบหร ดมสรา โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคปอดอดกนเรอรง โรคไตเรอรง หรอระดบครอะตนน (creatinine: Cr) มากกวา 1.2 มก./ดล. โรคทางระบบประสาท เชน ออนแรงซกหนงของรางกาย ปจจยเสยงระหวางการผาตด

ไดแก จ�านวนเสนเลอดทตอ ระยะเวลาผาตด จ�านวน

เลอดทใชในหองผาตด ปจจยหลงการผาตด ไดแก

ระยะเวลาคาทอชวยหายใจ จ�านวนวนคาสายระบาย

ทรวงอก ภาวะแทรกซอนหลงผาตด ไดแก มอณหภม

สงมากกวา 37.9 องศาเซลเซยส การเกดคลนไฟฟา

หวใจผดปกตเกดขนใหมตองไดรบยาตานหวใจเตนผดปกต

(anti-arrhythmic agent) ความดนโลหตซสโตลกสง

มากกวา 150 มลลเมตรปรอท ความผดปกตระบบทาง

เดนหายใจไดแก มการตดเชอในปอด (pneumonia)

หรอตองไดการดแลรกษามากกวาปกต การลางไต

(hemodialysis) หรอคาครอะตนนสงมากกวากอนผาตด

และมากกวา 1.2 มก./ดล. แผลตดเชอตองรกษา

พเศษ ไดแก แผลแยก ตองผาตดเพอลางแผล เปนตน

ความผดปกตระบบประสาท เชน แขนขาออนแรง ชก

ระดบความรสกตวเปลยนแปลง เปนตน ภาวะสบสน

หลงผาตดตองไดรบยาสงบประสาท (เชน hadol) และ

ความผดปกตระบบทางเดนอาหาร ผลลพธของการ

รกษาพยาบาล ไดแก จ�านวนวนนอนไอซย จ�านวนวน

นอนโรงพยาบาลหลงผาตด และการยายกลบเขาไอซย

การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ส�าเรจรป ดงน

1. ขอมลสวนบคคล คณสมบต ของกลม

ภาวะแทรกซอน จ�านวนวนนอนไอซย และจ�านวนวน

นอนโรงพยาบาล น�ามาแจกแจงความถ หาคารอยละ

คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. เปรยบเทยบความถ ของ คณสมบต ปจจย

เสยง สวนบคคล และอตราการเกดภาวะแทรกซอน

หลงผาตด โดยใชสถต Chi-square และ Fisher’s exact

test และเปรยบเทยบคาเฉลยของ คณสมบต ปจจย

เสยง สวนบคคล จ�านวนวนนอนไอซย และจ�านวนวน

นอนโรงพยาบาลหลงผาตด ทดสอบขอมลดวยสถต

Kolmokorov-Smirnov ขอมลทมการแจกแจงปกตใช

สถต t-test และ Mann-Whitney test ส�าหรบขอมลทม

การแจกแจงไมปกต

Vol. 17 No. 3 361


ผลของการศกษา

กลมตวอยาง เปนผปวยโรคหลอดเลอดหวใจ

โคโรนารอดกน ทไดรบการผาตด หลอดเลอดหวใจ

โคโรนารเพยงอยางเดยวไมมการผาตดอนรวมดวย ได

รบการผาตดจากทมศลยแพทยผาตดหวใจชดเดยวกน

และสามารถตดตามประวตการรกษาไดเพยงพอ จ�านวน

91 ราย แบงเปน การผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร

ชนดใชเครองปอดและหวใจเทยม (on-pump) 55 ราย

และชนดไมใชเครองปอดและหวใจเทยม (off-pump)

36 ราย ไมพบภาวะแทรกซอนทางระบบประสาท หรอ

ระบบทางเดนอาหาร หรออาการผดปกตจนตองยาย

กลบเขาไอซย

จากตารางท 1 คาเฉลยลกษณะและปจจยเสยง

ระหวางชนดการผาตด ทแตกตางกนอยางมนยส�าคญ

ทางสถต ไดแก จ�านวนเสนเลอดทตอ (p < .001)

จ�านวนเลอดใชในหองผาตด (p < .001) ระยะเวลาคา

ทอชวยหายใจ (p = .014) จ�านวนวนคาสายระบาย

ทรวงอก (p = .003) จ�านวนวนนอนไอซย (p = .005)

และ จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด (p = .044)

ตารางท 1 เปรยบเทยบคาเฉลย ลกษณะและปจจยเสยง ระหวางชนดการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ขอมลม

การแจกแจงปกตใชสถต t-test และ Mann-Whitney test ส�าหรบขอมลมการแจกแจงไมปกต

ลกษณะของกลมตวอยาง

On-pump (n = 55) Off- pump (n = 36)

mean SD meanrank

mean SD mean rank

t z p-value

อาย 62.22 8.76 62.36 10.03 -.07 .943

ดชนมวลกาย(กก./ตรม.) 25.32 3.14 23.93 3.37 1.96 .054

EF (%)* 45.17 13.79 50.34 13.45 -1.68 .097

ระยะเวลาผาตด (นาท) 370.09 62.04 362.65 69.82 .52 .604

จ�านวนเสนเลอดทตอ 4.20 .68 54.15 3.45 .83 31.91 -4.29 <.001

จ�านวนเลอดทใชใน

หองผาตด (ยนต)

8.29 2.64 62.56 2.69 1.85 20.69 -7.52 <.001

ระยะเวลาคาทอชวย

หายใจ (ชวโมง)

32.33 28.44 51.50 27.79 45.76 37.60 -2.46 .014

จ�านวนวนคาสายระบาย

ทรวงอก

3 1.09 51.16 2.47 .88 35.93 -2.98 .003

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาล

กอนผาตด 4.20 3.29 45.90 3.92 2.44 46.15 -.05 .956

ในไอซย 4.96 2.13 52.12 4.17 3.13 36.65 -2.79 .005

หลงผาตด 11.84 2.67 50.46 11.72 5.55 39.18 -2.01 .044

* EF = คาการบบตวของหวใจ (Ejection fraction)



จากตารางท 2 เปรยบเทยบความถของลกษณะ

และปจจยเสยงตางๆ กลมตวอยางระหวางชนดการ

ผาตด ทแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถต ม 5

ปจจย ไดแก ประวตสขภาพหรอโรคความดนโลหตสง

(p = .007) ครอะตนนมากกวา 1.2 มก./ดล. (p =

.025) ภาวะแทรกซอนหลงผาตดโดยรวม (p = .025)

คลนไฟฟาหวใจผดปกต (p = .035) และภาวะแทรกซอน

หลงผาตดระบบทางเดนหายใจผดปกต (p = .015)

ตารางท 2 เปรยบเทยบความถของลกษณะ ปจจยเสยงสวนบคคล และอตราการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตด

ระหวางชนดของการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร โดยใชสถต Chi-square และ Fisher’s exact test

ลกษณะ/ปจจยOn-pump

(n = 55) (รอยละ)

Off-pump

(n = 36) (รอยละ)2 p

เพศ หญง 18(32.7 ) 6(16.7 ) 2.89 .089

ชาย 37(67.3) 30(83.3)

อาย (ป) > 69 ป 12(21.8) 8(22.2) .00 .964

< 69 ป 43(78.2) 28(77.8)

การมาผาตด* แบบฉกเฉน 8(14.5) 3(8.3) .293

แบบนดมา 47(85.5) 33(91.7)

ประวตสขภาพ/โรค

การสบบหร สบ 25( 45.5) 20(55.5 ) 1.17 .280

ไมสบ 30(54.5) 16(44.5)

ดมสรา ดมสรา 9(16.4 ) 9(25 ) 1.17 .280

ไมดมสรา 46(83.6) 27(75)

โรคเบาหวาน เปน 23( 41.8) 8(22.2) 3.41 .065

ไมเปน 32(58.2) 28(77.8)

ความดนโลหตสง* เปน 53(96.4 ) 27( 75) .007

ไมเปน 2(3.6) 9(25 )

โรคปอดอดกนเรอรง เปน 20(36.4 ) 14(38.9 ) .12 .729

ไมเปน 35(63.6) 22(61.1)

โรคทางระบบประสาท เปน 8(14.5 ) 5(13.9 ) .00 .973

ไมเปน 47(85.5) 31(86.1)

ครอะตนนในเลอด > 1.2 มก./ดล. 21( 38.2) 6(16.7 ) 5.01 .025

< 1.3 มก./ดล. 34(61.8) 30(83.3)

* ใช Fisher exact test

Vol. 17 No. 3 363


ลกษณะ/ปจจยOn-pump

(n = 55) (รอยละ)

Off-pump(n = 36) (รอยละ)

2 p

ภาวะแทรกซอนหลงผาตด

ม 44(80 ) 21(58.3 ) 5.01 .025

ไมม 11(20) 15(41.7)

ปรมาณเลอดออกจาก

หวใจ/นาทลดลง*

ตองใช Intra aortic

balloon pump

7(12.7 ) 2(5.5 ) .227

ไมตองใช Intra aortic

balloon pump

48(87.3) 34(94.4)

ไข ≥ 38 องศาเซลเซยส 17( 30.9) 11(30.6 ) .00 .971

< 38 องศาเซลเซยส 38(69.1) 25(69.4)

ความดนโลหต สง 23(41.8) 9(25) 2.7 .100

ปกต 32(58.2) 27(75)

คลนไฟฟาหวใจ* ผดปกต 14(25.5) 3( 8.3) .035

ปกต 41(74.5) 33(91.7)

ระบบทางเดนหายใจ* ผดปกต 11(20 ) 1( 2.8) .015

ปกต 44(80) 35(97.2)

Creatinine* สง > 1.2 มก./ดล. 9(16.4 ) 4( 11.1) .455

ปกต 46(83.6) 32(88.9)

การลางไต (dialysis)* ตองลางไต (dialysis) 1(1.8) 0 .637

ไมตองลางไต 54(98.2) 36(100)

ภาวะสบสน ม 7(12.7) 6( 16.7) .34 .561

ไมม 48(87.3) 30(83.3)

การตดเชอแผล* มการตดเชอ 5(9.1) 1(2.8) .231

ไมมการตดเชอ 50(90.9) 35(97.2)

* ใช Fisher exact test

ตารางท 2 เปรยบเทยบความถของลกษณะ ปจจยเสยงสวนบคคล และอตราการเกดภาวะแทรกซอนหลงผาตด ระหวาง

ชนดของการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร โดยใชสถต Chi-square และ Fisher’s exact test (ตอ)



ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลย จ�านวนวนนอนไอซย และจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดระหวางชนดของ

การผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร ในแตละปจจยเสยงโดยสถต Mann-Whitney test (n = 91 )

จ�านวนวนนอนในไอซย จ�านวนวนนอนในโรงพยาบาลหลงผาตด

ปจจย ชนดการผาตด

n mean SD. mean rank

z p-value mean SD. mean rank

z p-value

อาย > 69 ป on-pump 12 4.67 2.06 10.54 -.04 .969 12.08 2.19 10.42 -.08 .938

off-pump 8 4.38 1.60 10.44 15.00 9.05 10.63

เพศหญง on-pump 18 5.33 2.06 13.50 -1.22 .221 12.39 2.95 14.17 -2.02 .043

off-pump 6 4.17 1.94 9.50 9.83 1.17 7.50

มาฉกเฉน on-pump 8 5.75 1.49 6.13 -.22 .829 11.75 1.03 6.25 -.43 .665

off-pump 3 5.00 1.73 5.67 14.00 6.08 5.33

BMI > 25 on-pump 21 5.10 1.76 16.67 -1.73 .083 12.24 3.06 16.38 -1.44 .149

กก./ตรม.) off-pump 8 3.75 1.91 10.63 10.38 1.51 11.38

EF < 50% on-pump 30 4.93 2.35 21.58 -.07 .943 11.67 2.02 21.98 -.41 .681

off-pump 12 5.67 4.79 21.29 13.33 5.47 20.29

สบบหร on-pump 25 5.16 2.48 26.88 -2.27 .023 11.36 2.29 26.58 -2.07 .038

off-pump 20 4.35 3.91 18.15 11.65 6.67 18.52

ดมสรา on-pump 9 5.56 3.71 10.44 -.77 .439 11.22 2.33 9.17 -.27 .789

off-pump 9 5.33 5.63 8.56 15.56 9.25 9.83

HT on-pump 53 5.02 2.15 46.58 -3.35 .001 11.89 2.71 43.82 -1.81 .071

off-pump 27 3.56 1.58 28.57 11.70 5.78 33.98

COPD on-pump 20 5.15 2.48 21.45 -2.83 .005 11.30 2.34 20.05 -1.81 .071

off-pump 14 4.21 4.69 11.86 10.21 3.40 13.86

เบาหวาน on-pump 23 5.13 1.96 17.43 -1.54 .123 12.35 3.21 17.46 -1.54 .124

off-pump 8 3.88 1.36 11.88 10.50 1.93 11.81

ครอะตนน > 1.2 มก./ดล.

on-pump 21 4.95 2.64 14.24 -.30 .761 12.00 2.51 14.88 -1.10 .271

off-pump 6 4.33 1.75 13.17 11.83 4.79 10.92

ระบบประสาท on-pump 8 6.00 1.60 8.69 -2.01 .045 13.25 3.10 8.25 -1.47 .140

off-pump 5 4.00 1.22 4.30 10.60 1.82 5.00

ผปวยทมภาวะแทรกซอนหลงผาตด

on-pump 44 5.07 2.34 35.49 -1.58 .113 12.00 2.78 34.02 -.64 .523

off-pump 21 4.67 3.80 27.79 12.81 6.55 30.86

หมายเหต BMI= ดชนมวลกาย (body mass index), EF = คาการบบตวของหวใจ, HT = ความดนโลหตสง, COPD = โรคปอดอดกน

เรอรง, ระบบประสาท ไดแก โรคเสนเลอดสมองตบ ชก เปนตน

Vol. 17 No. 3 365


จากตารางท 3 เมอวเคราะหจ�านวนวนนอนใน

ไอซยในแตละกลมปจจยเสยง พบวาผทไดรบการผาตด

แบบ on-pump ในกลมทสบบหร กลมทเปนโรคความ

ดนโลหต กลมทเปนโรคปอดอดกนเรอรง และกลมท

เปนโรคระบบประสาท มจ�านวนวนนอนในไอซยนานกวา

กลมทไดรบการผาตดแบบ off-pump อยางมนยส�าคญ

ทางสถต (p = .023, p = .001, p = .005, และ p =

.045 ตามล�าดบ) สวนการวเคราะหจ�านวนวนนอนใน

โรงพยาบาลหลงผาตดในแตละกลมปจจยเสยง พบวา

ผทไดรบการผาตดแบบ on-pump ในกลมเพศหญง

และกลมทสบบหร มจ�านวนวนนอนในโรงพยาบาลหลง

ผาตดนานกวากลมทไดรบการผาตดแบบ off-pump

อยางมนยส�าคญทางสถต (p = .043 และ p = .038

ตามล�าดบ)

อภปรายผล

การวจยส�ารวจเชงบรรยาย ครงนเปนการศกษา

ยอนหลง กลมผปวยทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจ

โคโรนาร ชนดใชเครองปอดและหวใจเทยม (on-pump)

กบชนดไมใชเครองปอดและหวใจเทยม (off-pump)

โดยศลยแพทยหวใจและวสญญแพทยกลมเดยวกน

เปนผคดเลอกผปวยทเหมาะสมกบการผาตดทง 2 ชนด

จากปจจยทางการแพทยหลายประการทเกยวของกบ

วธการผาตด ไดแก ต�าแหนงของเสนเลอดทตอพยาธ

สภาพของหลอดเลอดแดงใหญเอออรตา (Okum &

Horrow, 2008) ซงมผลตอจ�านวนเสนเลอดทตอดวย

และจากการศกษาครงน พบวาผปวยทง 2 กลมมคาเฉลย

จ�านวนเสนเลอดทตอ ในกลม off-pump นอยกวากลม

on-pump (เฉลย 3.45 กบ 4.20 เสน) เนองจากขอจ�ากด

ในการผาตดชนด off-pump เปนการผาตดขณะหวใจ

ยงท�างานอย ตองใชเครองมอพเศษชวยการหมน พลกหวใจ

หรอกดผนงของหวใจบรเวณทตอเสนเลอด ใหนงมาก

ทสด (Lytle, 2001) ขณะตอเสนเลอด เปรยบเทยบ

กบวธ on-pump ซงใชเครองปอดและหวใจเทยม ทดแทน

ขณะหวใจหยดท�างานและไมมเลอดในหวใจ ซงท�าให

หมนพลกหวใจ ตอเสนเลอดไดงายกวา จงสามารถตอ

เสนเลอดไดหลายเสนมากกวาวธ off-pump (Okum &

Horrow, 2008)

ลกษณะทส�าคญ และปจจยเสยงทเลอกมาศกษา

ในการศกษาครงน เปนปจจยเสยงของผปวยทผาตด

หวใจ ตามระบบยโรป (European System for Cardiac

Operative Risk Evaluation, EuroSCORE) (Nashef

et al., 2002) ไดแก อาย โดยเฉพาะอาย 70 ปขนไป

ซงนบวามความเสยงระดบปานกลาง เพศหญง การมา

โรงพยาบาลแบบฉกเฉน ดชนมวลกาย คาการบบตว

ของหวใจ เปนตน จากทแสดงใหเหนในตารางท 1

และ 2 พบวาทงในกลม off-pump และกลม on-pump

มลกษณะและปจจยเสยงไมแตกตางกน จงอาจจะ

สามารถน�ามาเปรยบเทยบผลการรกษาพยาบาลไดบาง

มเพยง 2 ปจจยทแตกตางกนคอ กลม off-pump จ�านวน

ผปวยทมประวตโรคความดนโลหตสงและ ประวตระดบ

ครอะตนนนอยกวากลม on-pump ซงทง 2 ปจจยไมได

เปนปจจยส�าคญในการเลอกวธการผาตด

จากการศกษานพบวาการผาตดทง 2 วธใชเวลา

ในหองผาตดเฉลยไมแตกตางกน (370.09 และ 364.41

นาท) แมจะเปนการผาตดชนด off-pump แตมขนตอน

เตรยมผปวยสวนใหญเหมอนกน เพอเตรยมพรอม

และเพอใหสามารถเปลยนวธการผาตดมาใชเครอง

ปอดหรอหวใจเทยมไดทนท ทงนเพอความปลอดภย

ของผปวยเปนประการส�าคญ (Morris et al., 2008)

แตในการศกษาครงนไมพบผปวยทจ�าเปนตองเปลยน

วธการผาตดระหวางการผาตด

การใชเครองปอดและหวใจเทยมในการผาตด

ชนด on-pump มผลตอประสทธภาพการท�างานระบบ

อวยวะส�าคญหลายระบบในระยะแรกหลงผาตด ไดแก

ระบบหวใจ และระบบทางเดนหายใจ กระตนกระบวนการ

อกเสบ (inflammatory state) ของรางกาย ท�าใหม



ของเหลวรวออกจากหลอดเลอดฝอยมาสะสม (capillary leak syndrome) ในระหวางเซลลใตผวหนง อาจมภาวะเลอดออกมาก เนองจากประสทธภาพ การท�างานของเกรดเลอดลดลง (Lytle, 2001; Morris et al., 2008; Raja & Dreyfus, 2006; Van Dijk et al., 2001) จากการศกษาครงนพบวากลม off pump มการใชเลอดในหองผาตดเฉลยนอยกวาการผาตดชนด on-pump (2.69 กบ 8.29 ยนต) คลายกบหลายการศกษาทผานมา (Al-Ruzzeh et al., 2006; Van Dijk et al., 2001) การใชเลอดในหองผาตดนอยลง นอกจากลดปญหาขาดแคลนเลอด ลดคาใชจาย ยงลดความเสยงของการตดเชอและความผดปกตตอระบบภมตานทานของ

รางกาย ซงเปนผลขางเคยงจากการไดเลอดจ�านวนมาก (Robbins & Royston, 2000)

จากการศกษาครงน พบภาวะแทรกซอนหลงผาตดโดยรวมในกลม off-pump นอยกวากลม on-pump อยางมนยส�าคญทางสถต อาจมสาเหตจากกลม off-pump มจ�านวนเลอดทไดรบในหองผาตดนอยกวา จ�านวนวนคาสายระบายทรวงอก (2.47วน) นอยกวากลม on-pump (3วน) เนองมาจากเกณฑการถอดสายระบายทรวงอก ขนอยกบปรมาณของเหลว และเลอดทออกเพมนอยกวา 100 มลลลตร ใน 8 ชวโมง (Morris et al., 2008) และภาพเอกซเรยปอดปกต ดงนนกลม off-pump มปรมาณเลอดและพลาสมาออกทางสายระบายทรวงอกนอยกวากลม on-pump ซงคลายกบการศกษาผลการรกษาในระยะแรกหลงผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนารแบบ off-pump เปรยบเทยบกบ on-pump ของแวนดค (Van Dijk et al., 2001) ระยะเวลาคาทอชวยหายใจหลงผาตด ในกลม off-pump เฉลย 33.47 ชวโมง นอยกวากลม on-pump ใชเวลาเฉลย 38.49 ชวโมง สอดคลองกบหลายการศกษาในตางประเทศ (Al-Ruzzeh et al., 2006;Van Dijk et al.,2001) และภาวะแทรกซอนหลงผาตดระบบทางเดนหายใจในกลม off-pump นอยกวากลม on-pump ซงคลายกบ

การศกษาในตางประเทศ (Angelini et al.,2002)

เมอเปรยบเทยบ จ�านวนวนนอนในไอซย และจ�านวน

วนนอนในโรงพยาบาลหลงผาตด พบวากลม off-pump

มจ�านวนวนนอนนอยกวา กลม on-pump ซงเปนเพราะ

ผปวยทไดรบผาตดแบบไมใชเครองปอดและหวใจเทยม

ลดภาวะแทรกซอนจากการใชเครองปอดและหวใจเทยม

ฟนตวไดเรวกวาผปวยทไดรบผาตดแบบใชเครอง

ปอดและหวใจเทยม สอดคลองกบหลายการศกษาใน

ตางประเทศ (Al-Ruzzeh et al., 2006; Angelini et

al.,2002, Sohrabi et al., 2003 ; Van Dijk et al.,

2001) ยกเวนจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลกอนผาตดท

ไมแตกตางกน เนองจากตองผานขนตอนการเตรยมพรอม

กอนผาตดคลายกน

ผปวยทมปจจยเสยง ไดแก อายมากกวา 69 ป

มาผาตดแบบฉกเฉน ดชนมวลกายมากกวา 25 กก./ตรม.

คาการบบตวของหวใจนอยกวารอยละ 50 มประวต

ดมสรา โรคเบาหวาน ระดบครอะตนนมากกวา 1.2 มก./ดล.

ทงกลมทใช (on-pump) และไมใชเครองปอดและ

หวใจเทยม (off-pump) มจ�านวนวนนอนไอซย หรอ

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดไมแตกตางกน

เนองจากปจจยเสยงท�าใหผปวยมการฟนตวชาไมวาจะ

ผาตดแบบใชเครองปอดหรอหวใจเทยมหรอไม ตองไดรบ

การดแลพเศษหลงผาตด เชน ภาวะน�าตาลในเลอดสง

ในผปวยเบาหวาน อาจท�าใหตองอยในไอซยนานขน สงผล

ใหระยะเวลาอยโรงพยาบาลหลงผาตดไมแตกตางกน

นอกจากน จากการศกษาส�ารวจปจจยเสยงทมความ

สมพนธตออตราตายของการผาตดหลอดเลอดหวใจ

โคโรนาร ของสมาคมศลยแพทยทรวงอกของอเมรกา

(Shroyer et al., 1998) รายงานวาเพศหญงอาจม

ความเสยงในการผาตดหลอดเลอดหวใจโคโรนาร จากการ

ศกษาน เมอเปรยบเทยบมจ�านวนวนนอนไอซย ในผปวย

หญงระหวางการผาตดชนด off -pump กบชนด on-pump

ไมแตกตางกน (เฉลย 4.17 วน กบ 5.33 วน) แตม

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดนอยกวากลมผาตด

ชนด on-pump (เฉลย 9.83 วน กบ 12.39 วน)

Vol. 17 No. 3 367


สอดคลองกบการศกษาผลการผาตดหลอดเลอดหวใจ

โคโรนารแบบ off-pump เปรยบเทยบกบแบบ on-pump

ในผปวยหญงของบราวน (Brown et al., 2002)

แมวาผปวยทมปจจยเสยงโรคความดนโลหตสง

ปอดอดกนเรอรง ระบบประสาท กลม off-pump ม

จ�านวนวนนอนไอซยนอยกวากลม on-pump แตจ�านวน

วนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดไมแตกตางกน จากท

กลาวมาขางตนในการศกษาครงน ผปวยทมปจจยเสยง

ทไดรบการผาตดชนด off-pump มระยะเวลานอน

โรงพยาบาลหลงผาตดไมแตกตางกบชนด on-pump

ซงสอดคลองกบการศกษาในตางประเทศ (Guler et al.,

2001; Malheiros et al., 1995; Staton et al., 2005;

Van Dijk et al., 2001) และจากการศกษาน ผปวยม

ประวตสบบหร กลม off-pump มจ�านวนวนนอนไอซย

และจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตดนอยกวากลม

on-pump แสดงวาผปวยทเสยงจะมภาวะแทรกซอน

ทางระบบหายใจ นาจะไดประโยชนทางระบบหายใจ

จากการผาตดแบบไมใชเครองปอดและหวใจเทยม

มากกวา สอดคลองกบการศกษาประสทธภาพระบบ

หายใจและปอดในผปวยทมปจจยเสยงตอภาวะแทรกซอน

ทางระบบหายใจ ทไดรบการผาตดหลอดเลอดหวใจ

โคโรนารระหวางแบบ off-pump กบแบบ off-pump

รวมกบแผลเลกและแบบ on-pump ของ เรดด (Reddy

et al., 2006)

ภาวะแทรกซอนหลงผาตด เปนปจจยหนงทมผล

โดยตรงตอจ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด ในการ

ศกษาครงน กลม off pump พบภาวะแทรกซอนหลง

ผาตดโดยรวม นอยกวากลม on-pump (รอยละ 58.3 กบ

80) เมอแยกวเคราะห พบวาภาวะแทรกซอนสวนมาก

ทงกลมทใชและไมใชเครองปอดและหวใจเทยม มอตรา

การเกดไมแตกตางกน ยกเวนกลม off pump มอตรา

การเกดคลนไฟฟาหวใจผดปกต และภาวะแทรกซอน

ระบบทางเดนหายใจ นอยกวากลม on-pump เนองจาก

การหยดการท�างานของปอด และปจจยอนๆ จากการใช

เครองปอดและหวใจเทยม ท�าใหหลงผาตดอาจเกด

ภาวะปอดแฟบ (atelectasis) ภาวะสารน�าและเกลอแร

ไมสมดล (Ascione et al., 2000 a, Ledoux & Luikart,

2005) ซงอาจเปนสาเหตใหเกดคลนไฟฟาหวใจผดปกต

และภาวะแทรกซอนระบบทางเดนหายใจ นอกจากน

ทง 2 อยางน เปนภาวะแทรกซอนทมความสมพนธกบ

การใชเครองปอดและหวใจเทยมทพบบอย (Al-Ruzzeh

et al., 2006; Angelini et al., 2002; Reddy et al.,

2006; Staton et al., 2005; Van Dijk et al., 2001)

ซงแตกตางกบกลม off- pump ทไมไดใชเครองปอด

และหวใจเทยม

สรปจากการศกษาน ผปวยทไดรบการผาตด

หลอดเลอดหวใจโคโรนาร ชนดไมใชเครองปอดและ

หวใจเทยม มจ�านวนเลอดทใชในหองผาตด ระยะเวลา

คาทอชวยหายใจ จ�านวนวนคาสายระบายทรวงอก ภาวะ

แทรกซอนหลงผาตด ไดแก คลนไฟฟาหวใจผดปกต

ภาวะแทรกซอนระบบหายใจ จ�านวนวนนอนไอซย และ

จ�านวนวนนอนโรงพยาบาลหลงผาตด นอยกวากลมใช

เครองปอดและหวใจเทยม ผปวยทมปจจยเสยงสวนมาก

มจ�านวนวนนอนไอซย และจ�านวนวนนอนโรงพยาบาล

หลงผาตดไมแตกตางกน ยกเวนผปวยกลมไมใชเครอง

ปอดและหวใจเทยมทมประวตสบบหร ความดนโลหตสง

โรคปอดอดกนเรอรง โรคระบบประสาท มจ�านวนวนนอน

ไอซย นอยกวากลมใชเครองปอดและหวใจเทยม

ขอเสนอแนะและการน�าผลการศกษาวจยไปใช

พยาบาลทดแลผปวยหลงผาตดหวใจ ควรพฒนา

ความรในเรองการผาตดแบบใหมทกาวหนาทนสมย

เขาใจในประโยชนและภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนได

เพอสามารถวางแผนการพยาบาลผปวยเปนรายบคคล

ใหเหมาะกบพยาธสภาพของโรค และการรกษาทผปวย

ไดรบ ตลอดจนวางแผนการพยาบาลเพอปองกนและ

ลดอนตรายจากภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนหลงผาตด



นาจะมสวนชวยลดจ�านวนวนนอนไอซย และจ�านวนวน

นอนโรงพยาบาล ซงจะลดคาใชจาย เพมความพงพอใจ

ของผปวยและครอบครว และการทผปวยออกจากไอซย

เรวขน มผลท�าใหเพมจ�านวนผปวยตองผาตดหวใจท

เขารกษาในไอซย และลดระยะเวลารอผาตดผปวยผาตด

หวใจ ซงอาจมอาการรนแรงมากขนท�าใหรกษาล�าบาก

หรออาจเกดอนตราย หรอเสยชวตระหวางรอผาตด

ขอจ�ากดของการศกษา

การศกษาครงนเปนการศกษายอนหลงจงท�าใหไดขอมลบางอยางไมครบ และไมสามารถศกษาเชงลก ไดแก ระดบความปวด ปจจยอนๆทเกยวกบการฟนฟสขภาพของผปวย เปนตน นอกจากน ยงไมสามารถอธบายความสมพนธเชงเหตและผลได เพราะเปนขอมลตามทเปนอย (existing data) ไมไดมการจดกระท�า หรอควบคมตวแปรแทรกซอนใดๆ

การวจยในอนาคต ควรท�าการศกษาแบบไปขางหนา (prospective cohort study) เพอใหไดขอมลครบถวน และควรเพมจ�านวนตวอยางประชากรมากขนหรอเพมหลายสถาบน

เอกสารอางอง

Al-Ruzzeh, S., George, S., Bustami, M., Wray, J., Ilsley, C., Athanasiou, T., et al. (2006). Effect of off-pump coronary artery bypass surgery on clinical, angiographic, neurocognitive, and quality of life outcomes: Randomised controlled trial. British Medical Journal, 332(1365) Retrieved 18 Sep, 2008., from website: http:www.bmj.com/bmj/content/332/1365.

Angelini, G. D., Taylor, F. C., Reeves, B. C., & Ascione, R. (2002). Early and midterm outcome after off-pump and on-pump surgery in Beating Heart Against Cardioplegic Arrest Studies (BHACAS 1 and 2): A pooled analysis of two randomised controlled trials. Lancet, 359(9313), 1194-1199.

Ascione, R., Caputo, M., Calori, G., Lloyd, C. T., Underwood, M. J., & Angelini, G. D. (2000a). Predictors of atrial fibrillation after conventional and beating heart coronary surgery: A prospective randomized study. Circulation, 102(13), 1530-1535.

Ascione, R., Lloyd, C. T., Underwood, M. J., Lotto, A. A., Pitsis, A. A., & Angelini, G. D. (2000b). Inflammatory response after coronary revascularization with or without cardiopulmonary bypass. Annals Thoracic Surgery, 69(4), 1198-1204.

Bittner, H. B., & Savitt, M. A. (2002). Off-pump coronary artery bypass grafting decreases morbidity and mortality in a selected group of high-risk patients. Annals Thoracic Surgery, 74(1), 115-118.

Brown, P. P., Mack, M. J., Simon, A. W., Battaglia, S., Tarkington, L., Horner, S., et al. (2002). Outcomes experience with off-pump coronary artery bypass surgery in women. Annals Thoracic Surgery, 74(6), 2113-2119.

Eagle, K. A., Guyton, R. A., Davidoff, R., Ewy, G. A., Fonger, J., Gardner, T. J., et al. (1999). ACC/AHA Guidelines for Coronary Artery Bypass Graft Surgery: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Committee to Revise the 1991 Guidelines for Coronary Artery Bypass Graft Surgery). Circulation, 100(13), 1464-1480.

Ferguson, T. B., Jr., Hammill, B. G., Peterson, E. D., DeLong, E. R., & Grover, F. L. (2002). A decade of change risk profiles and outcomes for isolated coronary artery bypass grafting procedures, 1990-1999: A report from the STS National Database Committee and the Duke Clinical Research Institute. Society of Thoracic Surgeons.Annals of Thoracic Surgery, 73(2), 480-489.

Gibbons, R. J., Chatterjee, K., Daley, J., Douglas, J. S., Fihn, S. D., Gardin, J. M., et al. (1999). ACC/AHA/ACP ASIM Guidelines for the management of patients with Chronic Stable Angina: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Committee on Management of Patients with Chronic Stable Angina). Circulation, 99(21), 2829-2848.

Vol. 17 No. 3 369


Guler, M., Kirali, K., Toker, M. E., Bozbuga, N., Omeroglu, S. N., Akinci, E., et al. (2001). Different CABG methods in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Annals of Thoracic Surgery, 71(1), 152-157.

Ledoux, D., & Luikart, H. (2005). Cardiac surgery. In S. L. Wood, E. S. S. Froelicher, S. U. Motzer,& E. J. Bridges (Eds.), Cardiac nursing (5th ed., pp. 628-658). Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins.

Lytle, B. W. (2001). Coronary bypass surgery. In V. Fuster, R. W. Alexander, R. A. O'Rourke, R. Roberts, S. B. King, & H. J. J. Wellens (Eds.), Hurst's the heart (10th ed., Vol. 2, pp. 1507-1524). New York: McGraw-Hill.

Malheiros, S., Brucki, S., Gabbai, A., Bertolucci, P., Juliano, Y., Carvalho, A., et al. (1995). Neurological outcome in coronary artery surgery with and without cardiopulmonary bypass. Acta Neurologica Scandinavica, 92(3), 256-260.

Morris, D. C., Clements, S. D., & Pepper, J. (2008). Management of the patient after cardiac surgery. In V. Fuster, R. A. O'Rourke, R. A. Walsh, & P. Poole-Wilson (Eds.), Hurst's the heart (12th ed., Vol. 2, pp. 1519-1528). New York: McGraw-Hill.

Musleh, G., Patel, N., Grayson, A., Pullan, D., Keenan, D., Fabri, B., et al. (2003). Off-pump coronary artery bypass surgery does not reduce gastrointestinal complications. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery, 23(2), 170-174.

Nashef, S. A., Roques, F., Hammill, B. G., Peterson, E. D., Michel, P., L.Grover, F., et al. (2002). Validation of European System for Cardiac Operative Risk Evaluation (EuroSCORE) in North American cardiac surgery. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery, 22(1), 101-105.

Okum, G., & Horrow, J. C. (2008). Anesthetic management of myocardial revascularization. In F. A. Hensley, D. E. Martin, & G. P. Gravlee (Eds.), A practical approach to cardiac anesthesia (4th ed., pp. 309). Philadelphia: Walters Klumer/Lippincott Williums& Wilkins.

Raja, S., & Dreyfus, G. (2006). Impact of off-pump coronary artery bypass surgery on postoperative bleeding: Current best available evidence. Journal of Cardiac Surgery, 21(1), 35-41.

Reddy, S. L. C., Grayson, A. D., Oo, A. Y., Pullan, M. D., Poonacha, T., & Fabri, B. M. (2006). Does off-pump surgery offer benefit in high respiratory risk patients?: A respiratory risk stratified analysis in a propensity-matched cohort. European Journal of Cardiothorac Surgury, 30(1), 126-131.

Robbins, P. M., & Royston, D. (2000). Blood conservation in cardiac surgery. Current Anaesthesia & Critical Care, 11(4), 194-199.

Shroyer, A. L. W., Grover, F. L., & Edwards, F. H. (1998). 1995 Coronary artery bypass risk model: The society of thoracic surgeons adult cardiac national database. Annals Thoracic Surgery, 65(3), 879-884.

Staton, G. W., Williams, W. H., Mahoney, E. M., Hu, J., Chu, H., Duke, P. G., et al. (2005). Pulmonary outcomes of off-pump vs on-pump coronary artery bypass surgery in a randomized trial. Chest, 127(3), 892-901.

Sohrabi, F., Mispireta, L. A., Fiocco, M., Dibos, L. A., Buescher, P. C., & Sloane, P. J. (2003). Effects of off-pump coronary artery bypass grafting on patient outcome. Journal of Investigative Medicine, 51(1), 27-31.

Van Dijk, D., Nierich, A. P., Jansen, E. W. L., Nathoe, H. M., Suyker, W. J. L., Diephuis, J. C., et al. (2001). Early outcome after off-pump versus on-pump coronary bypass surgery: Results from a randomized study. Circulation, 104(15), 1761-1766.



A Comparison of Length of Hospital Stay and Complications in Patients with On-Pump and Off-Pump Coronary Artery Bypass Surgery

Narumol Kijjanon* M.S.NSiwaporn Deebanklong** B.S.N

Abstract: This descriptive survey research aimed to examine and compare the length of intensive care unit stay, the length of hospital stay post operative, and post operative complications in patients who underwent off-pump coronary artery bypass surgery (off-pump CABG) versus conventional coronary artery bypass surgery (on-pump CABG). The medical records of all patients who had underwent off-pump coronary artery surgery and conventional coronary artery surgery in the 12 months interval at a university hospital had been retrospectively reviewed and recorded on the survey tool developed for this study. Data analysis was done using descriptive statistics, Chi-square, Fisher’s exact test, t-test, and Mann-Whitney test. Thirty-six 36 off-pump coronary artery surgery’s medical records and 55 conventional coronary artery surgeries were enrolled in this study. Findings of the study revealed that most of the patients’ risk factors of both groups were not significantly different, except the amount of revascularization (vessels). The off-pump coronary artery surgery group had less blood used in the operating room (units), intubation duration, chest drain-dwelling duration (days), post operative complications such as arrhythmia and respiratory system complication, length of intensive care unit stay, and the length of hospital stay post operative than did the on-pump group. Patients in the off-pump coronary artery surgery group who had past history of smoking, hypertension, chronic obstructive pulmonary disease, and neurological disease had significantly less length of intensive care unit stay than did the on-pump coronary artery surgery group.

Keywords: Coronary artery bypass surgery, On-Pump and Off-Pump CABG, Post

operative complications, Length of stay

*Corresponding author, Assistant Professor, Ramathibodi School of Nursing, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol

University, E-mail: [email protected]

**Registered Nurse, Nursing Service Department, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University

Documents