โครงการศกษาปจจยทสงผลตอระบบการไหลเวยนของนา

ในลาคลองตาบลแพรกหนามแดง

พนทนารองในจงหวดสมทรสงคราม

ต.ดอนมะโนรา

ต.ทาคา

ต.กระดงงา

ต.บางพรม

ต.ทายหาดต.แพรกหนามแดง

อ.เมอง ฯ

อ.อมพวา

อ.บางคนท

สภาพพนทชมชนแพรกหนามแดง

ถนภมปญญาชาวบาน บานประตนาหบเผย เปดปด

ปลาสลดรสด มขาวกลองปลอดสาร เลองลอ

ถอสจจะสะสมทรพย ตนตาหรบความสามคค มสวสดการ

สถานการณปญหาทผานมาของพนท

2517 การกอสรางเขอนศรนครนทร จ.กาญจนบร

2522 ภาวะฝนแลง และเขอนศรนครนทรเรมกกเกบนา

เกดภาวะนาเคมหนนสง พชลมตาย คนยายถน

2525 โครงการแมกลองใหญ มการกอสรางประตระบายนา

ซงแบงแยกนาจดนาเคมตดวงจรนากรอย

2526 ปญหาความขดแยงจากการแบงแยกนาเคมนาจด

และการปดเปดประตระบายนา

2528 การสงเสรมการเลยงกงกลาดาในพนท

จงหวดสมทรสงคราม

ผลการดาเนนงานทผานมา

รปแบบประตระบายนาทสอดคลองกบชมชน

นาเสนอพฒนาเปนแบบมาตรฐานกรมชลประทาน

เกดรปแบบการจดการนารวมกนของชมชน

ลดความขดแยงสรางการมสวนรวมของชมชน

ชมชนเกดกระบวนการเรยนรงานวจยเพอทองถน CBR(การใชขอมลและกระบวนการมสวนรวม)

โครงการศกษาปจจยทมผลกระทบตอระบบการไหลเวยนของนา

ในลาคลอง โดยการมสวนรวมของ

ชมชนตาบลแพรกหนามแดง

โครงการศกษาปจจยทมผลกระทบตอระบบการไหลเวยนของนาใน

คลอง โดยการมสวนรวมของ

ชมชนตาบลแพรกหนามแดง

วตถประสงค

1. เพอศกษาการเปลยนแปลงของระบบการไหลเวยนของนา ผลกระทบจากความ

เปลยนแปลง และสภาพปญหา

2. เพอหาสาเหตปจจยทมผลตอระบบการไหลเวยนของนาในลาคลองตาบลแพรกหนาม

แดง ตงแตอดตถงปจจบน

3. เพอหาแนวทางในการจดการนาทเออประโยชนกบการใชนาในแตละอาชพของชมชน

แพรกหนามแดง

กระบวนการทางานของชมชน เวทสรางความเขาใจกบพนท

วางแผนการดาเนนงาน รวมกนตงโจทยวจยทจะศกษา

วเคราะห สภาพพนท

การเกบขอมล

- เกบขอมลเบองตนและเรยนรการใชแผนท

ทเปนเครองมอในการเกบขอมล

- เกบขอมลสภาพปญหาทเกดขน

วเคราะหขอมลสาเหตและสถานการณ

ปญหาของชมชน

จดทาแผนยทธศาสตรดานนาของชมชน

นาเสนอแผนนาของชมชน สทองถน หนวยงาน และจงหวด

การดาเนนงานของชมชนกบโครงการ ฯ

• เวทสรางความเขาใจระดบพนท

• เวทศกษาสถานการณและกาหนด

ประเดนศกษารวมกบชมชน

• ลงเกบขอมลศกษาถงสภาพปญหา

การดาเนนงานของชมชนกบโครงการ ฯ

• การเกบขอมลเบองตนและเรยนรการใช

แผนทเปนเครองมอในการเกบขอมล

• การคนหาสาเหตและสถานการณปญหา

ของชมชน

การเกบขอมลสภาพปญหา ผลกระทบ

ทอลอดแคบ และ ตน

ตะกอนดนใตสะพาน ตนเขน

คลองปนทบคลองธรรมชาตและถนนทบคลอง

วชพชในลาคลอง

นาประปาไมทวถง

ทางเดนนาไหลไมสะดวก

ทางเดนนาไหลไมสะดวก

คลองธรรมชาตตน

นาไหลไมสะดวก

ประชาชนไมม นากน นาใช

การขดลอกคคลองทไมตรงจด คลองลกบาง ตนบาง ขดลอกคลอเดมๆ

สถานการณปญหา

การวางแผนการพฒนาทไม

สอดคลองกบการจดการนา

ระดบพนท

การจดสรรนาไมสอดคลองกบ

วงจรการผลตของชมชน

การพฒนาทสงผลกระทบตอ

ระบบการไหลเวยนของนาใน

ชมชน

ปรมาณนาไมเพยงพอตอการ

รกษาคณภาพนา

สภาพปญหาถนนทบคลอง

ลาคลองธรรมชาตตน นาไมไหลเวยน

คลอง

ชลป

ระท

าน

ถนน

ลาคลองธรรมชาตตน

นาไมไหลเวยน

นาคลองชลประทานไมไหลมดคลองธรรมชาต

สภาพปญหาคลองปนทบคลองธรรมชาต

คลอง

ชลป

ระท

าน

ถนน

ปญหาทพบคอ ทอลอดทเลกและมตะกอน

ดนอดตนมากทาใหน าเกดการไมไหลเวยน

คอ คลองตาเรอง คลองยายปราง คลองตน

นน คลองขดใหม คลองตรงคลองตากม

คลองปลดสงวารณ เปนตน

สภาพปญหาทอลอด

นาเสยในลาคลองทไหลมาจาก

พนทใกลเคยง

สภาพปญหาผกตบชวาทมาจากนอกพนท ผกตบชวาขวางทางนาไหล และตดประตระบายนา

คลองตนไทร ม.4

ตะกอนดนขวางทางนาไหล

นาไมไหลเวยน

เศษการกอสรางสะพาน ไมไดเอาออก

สภาพปญหาตะกอนดนใตสะพาน

แสดงตาแหนงปญหา

แผนการจดการดานนา

โครงการจดทาแผนการใชนาแตละอาชพ

โครงการกอสรางคนทดนา (ภมปญญา คนดน)

โครงการปรบปรงทอลอดทขาดประสทธภาพ

โครงการ ขดลอกคคลอง, ลาราง, แพรก, ลาประโดง ในตาบลแพรกหนามแดง

โครงการ ดดเลนกนคลอง, แพรก, ลาประโดง ในตาบลแพรกหนามแดง

โครงการ จดสรางระบบประปาผวดน

โครงการ ปรบปรงคณภาพนาบาดาล

โครงการ สรางการมสวนรวมในการรกษาแหลงนาคคลอง ไดแก จดเกบขยะและวชพชในลา

คลองตาบลแพรกหนามแดง

โครงการ ประชาสมพนธเพอสรางการมสวนรวมในการพฒนาคคลอง ไดแก การออกขอบญญต

ของ อบต. เกยวกบการทงนาดานการเกษตร ปลอยพนธสตวนา กง ป ปลา ในลาคลองธรรมชาต

(ฝงนาจดและฝงนาเคม) 3 เดอนครง

โครงการสรางเขอนกนตลงทเปนมตรกบสงแวดลอม

โครงการสรางเครอขายเดกอนรกษพทกษสงแวดลอม

โครงการอนรกษและสงเสรมวถชวตลาคลองใหมระบบนเวศทด

กจกรรมโครงการ “ ปรบปรงถนนททบคลองธรรมชาต”ไดแก คลองตรง คลองตนนน

คลองตาเรอง คลองยายปราง คลองขดใหม คลอง แคลง

โครงการ “ ขดลอกคลองใตสะพานบรเวณถนนพระราม 2 เพมศกยภาพการไหลเวยนของ

นา

โครงการสงเสรมการจดทาแผนการจดการนา โดยชมชนอยางยงยน โครงการจดตงกลม

ผใชนา (JMC)

โครงการตดตามประเมนผลและเฝาระวงสถานการณนาในตาบลโดยการมสวนรวม

โครงการสรางมาตรการขอบงคบเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม

โครงการจดทาแผนปฏบตการพฒนาระบบฐานขอมล การใชนา

โครงการสงเสรมการจดทาแผนนาระดบตาบล

แผนการจดการดานนา

ผลทเกดขนในการทางาน ไดขอมลปญหาอาชพของชาวบานในชมชน

ไดเรยนรเหนสภาพทแทจรงของชมชนรวมกน

ไดเกดการแลกเปลยนเรยนรกบพนทอนและหนวยงานทเกยวของ

ไดวเคราะหสาเหตของปญหารวมกนบนฐานขอมลความจรง

ไดเหนสภาพปญหาแบบเชอมโยงโดยใชแผนทเปนเครองมอในการดาเนนงาน

ไดกาหนดแนวทางการแกไขปญหาโดยชมชนผเดอดรอน อยางตรงประเดน

สงททมไดเรยนรในการทางาน

ชมชนตองแกปญหาดวยตวชมชนเอง ไมมใคร

รปญหาแพรกหนามแดงเทากบคนแพรกหนามแดง

ไดเรยนรขอจากดของชาวบาน และหนวยงาน

ไดเรยนรวธการใชแผนทและ GPS เพอใชใน

การวางแผนจดการนาในตาบล

ไดเรยนรวาการพฒนาตาบลควรพฒนาบนฐาน

ขอมลความร ความเปนจรง

ประโยชนทไดทางาน ทาใหคนในตาบลเหนเรองนา เปนเรองสาคญของชมชน

เกดโครงการหรอแผนทมผลด ตอคนในชมชน

คนในชมชนรวมกนทางาน รวมหาทางแกไขปญหา โดยชมชน

ชมชนมแผนรองรบกบสถานการณดานนาทจะเกดขนในอนาคต

คนพรอม พนทพรอม เพอทจะรองรบกบสถานการณทจะเกดขน

ชมชนเรมรจก ชมชนของตนเองมากขน

เดกๆทเขารวมกจกรรมเรมเหนความสาคญของ สงแวดลอม

บานเกด

แผนการดาเนนงานในอนาคต

ชมชนลงสารวจและเกบขอมลเพมเตม

นาขอมลเขาสระบบโปรแกรมแผนท GIS มเวทวเคราะหขอมลไดปญหาอยตรงไหนแกอยางไร

อบรมการใชงานขอมลบนอนเตอรเนต

อบรมการอพเดทขอมลทไดจากการ

วเคราะห

นาขอมลเผยแพรสอนเตอรเนต

ผลการดาเนนงาน ระดบชมชน

ชมชนมความเขาใจปาหมายและการดาเนนงานโครงการตลอดจนสนใจเขารวมโครงการ

แกนนาชมชนมความมงมนตงใจและเหนความสาคญมบทบาทสาคญในการดาเนนงาน โครงการ ชมชนตาบลแพรกหนามแดง ชมชนบางพรม และชมชนตาบลกระดงงา

ผนาชมชนมบทบาทสาคญในการดาเนนงาน ไดแก ตาบลทายหาด (กานน)

ระดบหนวยงาน ผบรหารทองถนใหความสาคญกบโครงการ ไดแก องคการบรหารสวนตาบลทาคา (รองนายก อบต.)

องคการบรหารสวนตาบลดอนมะโนรา(นายกและรองนายก อบต.)และองคการบรหารสวนตาบลทายหาด (รองนายกอบต.)

เจาหนาทองคการบรหารสวนตาบลเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง ไดแก ชมชนตาบลทาคา,ชมชนกระดงงา

การบรณาการความรวมมอ ระหวางชมชน ผนาทองทและองคกรปกครองสวนทองถน ไดแก ตาบลทาคา ตาบลทายหาดและตาบลบางพรม

มปจจยทนาไปสความสาเรจ การลงพนทเพอเรยนรขอมลสภาพพนทและสถานการณนาในระดบชมชน อยางตอเนอง

ตลอดจนสรางความสมพนธกบผทเกยวของ สงผลตอความเขาใจและการมสวนรวมของแกนนาระดบชมชน

การใหความสาคญกบกจกรรมสรางความเขาใจ ซงเปนกจกรรมหลกทสรางการมสวนรวมของชมชน โดยชกชวนผทเกยวของทงในระดบชมชน และระดบจงหวดเขารวมกระบวนการเรยนรอยางตอเนอง

การมสวนรวมกาหนดโจทยวจย จะตองเปนการเรยนระหวางผเกยวของในระดบโครงการ ตงแตการเรยนรสภาพพนท วเคราะหปญหา กาหนดประเดนศกษาและพฒนาเปนโจทยการวจยทผานการเรยนรรวมกนของผทเกยวของพนท

การทดลองเรยนรระบบสารสนเทศภมศาสตร เบองตน โดยการเรยนรการใช GPS สรางชดขอมลทาใหชมชนและหนวยงานเหนประโยชนของขอมลและกระตอรอรนในการเขารวมกจกรรมอยางตอเนอง

การจดเวทแลกเปลยนเรยนรในระดบเครอขายอยางตอเนอง

การยกระดบงานวจยชาวบาน

สระบบสารสนเทศภมศาสตรบนเวบ

ระบบการจดการ

น าของประเทศ

ลมน าแมกลอง

สมทรสงคราม

แพรกหนามแดง

• หนวยงานไดแผนการจดการนาทสอดคลอง

กบพนท

• นกวชาการไดขอมลเชงลกในการแกไข

ปญหานโยบาย

• ชมชนไดเรยนรเครองมอระบบสารสนเทศ

ภมศาสตรบนเวบกบการแกปญหาและ

กระบวนการวจย

• สรางการมสวนรวมของชมชนกบงาน

วชาการ

• ระบบสารสนเทศภมศาสตรจะเปนสอกลาง

ในการบรณาการและใชประโยชนขอมล

รวมกนของทกภาคสวนยงกระสนไดถกเปา

เกาถกทคน

สงทชาวบานทมวจยคาดหวงตอการ

ตดสนใจของหนวยงานทเกยวของ

ชมชน

ชาวบานวชาการ

อปท. หนวยงาน