กาตรวจคุณภาพมอเตอร์ ของ น.อ. ...powermahidol.com/download/power/CheckQualityMotor.pdf2.4 วงจรการทดสอบแกนเหล

คมอการตรวจคณภาพการซอมทามอเตอร

น.อ.ประจกษ พลสวสด หน.ไฟฟา กองควบคมคณภาพ อราชนาวมหดลอดลยเดช กรมอทหารเรอ กมภาพนธ 2550

2

คานา

ในคมอฯเลมน* จะนาเสนอการตรวจคณภาพการซอมทามอเตอร ซ/งโดยท /วไปแลวมอเตอรท/เขารบการซอมทาในโรงงานสวนมากจะเปนมอเตอรกระแสสลบ และการซอมทามอเตอรในอดตท/ผานมาพบวา เม/อซอมเสรจแลวนาไปตดต*งในเรอพอใชไปไดไมนานกเสยอก สวนใหญคอขดลวดไหม ท *งน*อาจเกดจากหลายสาเหต เชน การซอมทาหรอการตดต*งท/ไมไดมาตรฐาน รวมท *งไมมการตรวจสอบระบบควบคมมอเตอรเม/อนาไปตดต*งท/เรอ เปนตน ทาใหตองเสยเวลา รวมท *งงบประมาณในการซอมทาโดยไมจาเปน สงผลกระทบตอภารกจของกองทพเรอ ดงน*นการแกปญหาในเบ*องตน คอ การซอมทามอเตอรในโรงงานใหมมาตรฐานและผานการตรวจคณภาพตามเกณฑท/กาหนด ยอมเปนส/งท/รบประกนไดวามอเตอรท/ไดตองมประสทธภาพ สามารถท/จะนาไปตดต*งและใชงานไดเปนอยางด การตรวจคณภาพการซอมทามอเตอรท/จะกลาวถงในคมอฯ น* เปนการซอมทาเฉพาะมอเตอรกระแสสลบ เทาน*น โดยเน*อหามดวยกนท *งหมด 3 บท โดยในบทท/ 1 กลาวถงโครงสรางและข *นตอนการซอมทามอเตอร บทท/ 2 จะกลาวถงการพนขดลวด สวนในบทท/ 3 กลาวถงการโอเวอรฮอล และในตอนทายของคมอฯ น*น จะอธบายถงรายละเอยดและข *นตอนในการวดคาทางไฟฟาตลอดจนแบบฟอรมตางๆ รวมท *งเกณฑและมาตรฐานท/ใชในการตรวจและทดสอบคณภาพของมอเตอร แผนกไฟฟาฯ ขอขอบคณขาราชการ ซ/งประกอบดวย น.ท.มานตย ปรางศร ร.อ.สมชาย ญาณรกษา ร.อ.มานะชย คาแยม พ.จ.อ.สนทร ศรสวสด พ.จ.อ.รตนไกร นลคง พ.จ.อ.เอนกพงษ พานเจม จ.อ.ทระวตร ศรสวสด ท/ไดชวยกนจดทาคมอฯ เลมน*จนสาเรจ การจดทาคมอฯ เลมน* เปนเพยงจดเร/มตนในการท/จะพฒนาการซอมทามอเตอรของอราชนาวมหดลอดลยเดชใหมคณภาพไดตามมาตรฐาน อกท *งสามารถใชเปนเอกสารอางองได ถามขอผดพลาดประการใดกรณาแจงใหผจดทาทราบจะเปนพระคณย/ง

น.อ.ประจกษ พลสวสด หน.ไฟฟา กองควบคมคณภาพ อราชนาวมหดลอดลยเดช กรมอทหารเรอ กมภาพนธ 2550

3

สารบญ

เร/อง หนา

คานา 2

สารบญ 3

สารบญตาราง 5

สารบญภาพ 6

บทท/ 1 โครงสรางและข *นตอน 8

บทท/ 2 การพนขดลวด 19

บทท/ 3 การโอเวอรฮอล 40 รายการอางอง 56 ภาคผนวก 57

ก แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร 58

ก.1 แบบฟอรมบนทกผลการตรวจคณภาพมอเตอร 61

ก.2 แบบฟอรมการพนขดลวด 62

ก.3 แบบฟอรมการทดสอบแกนเหลก 63

ข เกณฑการทดสอบคาทางไฟฟา 64

ข.1 การตรวจสอบและทดสอลหลงถอด 64

ข.2 การเทสรน 65

ข.3 เกณฑการทดสอบความส /นสะเทอน 66

ข.4 กรณพนขดลวดใหม 67

ข.5 เกณฑการทดสอบคาฉนวนกรณโอเวอรฮอล 68

ข.6 กรณโอเวอรฮอล 69

ข.7 เกณฑการทดสอบทางไฟฟากอนประกอบ 70

ค.วธการวดคาทางไฟฟา 71

ค.1 การวด POWER FACTOR 71

ค.2 การวดกระแสไฟฟา 74

ค.3 การวดแรงดนไฟฟา 75

ค.4 การวดความตานทานฉนวน 76

4

ค.5 การวดคา PI 78

ค.6 การเปรยบเทยบเสรจ 80

ค.7 การทดสอบศกยสงกระแสตรง 86

ค.8 วธทดสอบคาความตานทานฉนวน 88

ค.9 วธการวดกระแสไฟฟาโดยใช CLAMP METER 90

5

สารบญตาราง ข.1 แรงดนทดสอบหลงถอด 64 ข.2 แรงดนทดสอบกอนเทสรน 65 ข.3.1 เกณฑการวดเสยงแบร/ง 66 ข.3.2 เกณฑการวดความส /นสะเทอน 66 ข.4 เกณฑการทดสอบกรณพนขดลวดใหม 67 ข.5 เกณฑการทดสอบคาฉนวนกรณโอเวอรฮอล 68 ข.6 เกณฑการพจารณากรณโอเวอรฮอล 69 ข.7 แรงดนทดสอบกอนประกอบ 70 ค.4 เกณฑคาความตานทานฉนวน 76 ค.5.1 แรงดนทดสอบในการวดคา PI 79 ค.5.2 เกณฑการทดสอบคา PI 79 ค.6 แสดงฟงกชนในการทดสอบเสรจ 81 ค.8 พกดแรงดนในการทดสอบความตานทานฉนวน 89

6

สารบญภาพ

1.1 แผนผงการซอมทามอเตอร 9

1.2 พ*นท/ปฏบตงานในโรงงาน 10

1.3 การเทสรน 12

1.4 การวดระยะหางระหวางดรเตอรและเฮาสซ/ง 14

2.1 ข *นตอนการพนขดลวดใหม 19

2.2 บรเวณท/พนขดลวดและทดสอบ 21

2.3 การร*อขดลวด 21

2.4 วงจรการทดสอบแกนเหลก 22

2.5 การวดอณหภมบนแกนเหลก 23

2.6 การทดสอบแกนเหลก 23

2.7 การซอมและทดสอบแกนเหลก 23

2.8 การพนวานชแดง 25

2.9 ลกษณะของขดลวดใหม 25

2.10 การลงขดลวดใหม 26

2.11 การทดสอบคาทางไฟฟา 26

2.12 การอบไลความช*น 27

2.13 การจมแชวานช 28

2.14 การหา BALANCE 30

2.15 การประกอบโรเตอรและสเตเตอร 32

2.16 การทดสอบข *นสดทาย 34

2.17 การทดสอบท/ NO LOAD 35

2.18 การทาสและบรรจ 37

2.19 การสงมอบ 38

3.1 ข *นตอนการโอเวอรฮอล 40

3.2 การวดระยะหางระหวางดรเตอรและเฮาสซ/ง 41

3 .3 การลางทาความสะอาด 43

3.4 การอบแหง 44

3.5 การจมแชวานช 45

7

3.6 การหา BALANCE 47

3.7 การประกอบโรเตอรและสเตเตอร 49

3.8 การทดสอบท/ NO LOAD 51

3.9 การทาสและบรรจ 54

3.10 การสงมอบ 55

ค.1.1 POWER FACTOR METER แบบใช AC 1 φ 72

ค.1.2 POWER FACTOR METER แบบใช AC 3 φ 73 ค.2 CLAMP ON MULTI METER 74 ค.3 วธวดแรงดนไฟฟา 75 ค.4 อณหภมของความตานทานฉนวน 77 ค.5.1 ลกษณะโมเลกลของฉนวน 78 ค.5.2 การวดคาความตานทานฉนวน 78 ค.5.3 ความตานทานฉนวนท/ 1 นาทและท/ 10 นาท 79

ค.6.1 ลกษณะ SURGE TEST 80 ค.6.2 สญญาณเสรจ 81 ค.6.3 การชอตของขดลวด 82

ค.6.4 รปคล/นของขดลวดท/ด 83 ค.6.5 รปคล/นของขดลวดท/ Short single winding 83

ค.6.6 รปคล/นของขดลวดท/ Short partial ground 83 ค.6.7 รปคล/นของขดลวดท/ Solid ground coil 84

ค.6.8 รปคล/นของขดลวดท/ Solid turn-to-turn short 84 ค.6.9 รปคล/นของขดลวดท/ Coil-to-coil short 84

ค.6.10 รปคล/นของขดลวดท/ Phase-to-phase short 85 ค.6.11 รปคล/นของขดลวดท/ Group-to-group short 85

ค.6.12 รปคล/นของขดลวดท/ Reverse coil 85 ค. 7 การทดสอบ Hi p o t 8 6 ค.8.1 ถอดสายไฟฟาปอนเขาอปกรณ 88 ค.8.2 ถอดสายไฟฟาท/ตอระหวางขดลวด 88 ค.8.3 ตอมาตรวดเมกกะโอหม 89 ค.9 การวดกระแสไฟฟาโดยใช Clamp on meter 90

8

บทท 1 โครงสรางและข%นตอน

โดยท /วไปแลวอปกรณไฟฟาท/ซอมทาในโรงงานของกรมอทหารเรอ สวนมากเปนอปกรณท/ตดต *งในเรอและสวนใหญจะเปนมอเตอร (AC motor) ซ/งการซอมทาสวนใหญ จะเปนการพนขดลวดใหมและโอเวอรฮอล โดยในการซอมทา จะอาศยประสบการณในการทางานของชาง หรอไมกทาตามความเคยชนท/มมานานแลว โดยท/ไมมรปแบบหรอขอกาหนด รวมท *งมาตรฐานท/ใชในการตรวจและทดสอบคณภาพการซอมทา จงทาใหไมสามารถรบประกนไดวามอเตอรท/ซอมทาเสรจแลวจะมคณภาพมากหรอนอยเพยงใด ในบทน*จะกลาวถงโครงสรางและข *นตอนการซอมทามอเตอร ต *งแตการรบมอเตอรท/ยกข*นมาจากเรอ มายงโรงงานเพ/อดาเนนการซอมทา โดยจะแยกเปน 2 สวน คอ 1. การโอเวอรฮอล (Overhauling) 2. การพนขดลวดใหม (Rewinding) พจารณาแผนผงโครงสรางและข *นตอนการซอมทามอเตอรในรปท/1.1 สามารถสรปข *นตอนในการซอมทามอเตอรดงน*

1. การรบมอเตอร ในข *นตอนน*จะกลาวถงการรบมอเตอรเขามาในโรงงานตามใบส /งงาน เพ/อดาเนนการซอมทาตอไป

2. การตรวจสภาพทางกายภาพ เปนการตรวจสอบสภาพของมอเตอรวาสามารถเทสรนไดหรอไม กลาวคอถาเทสรนใหดาเนนการเทสรน แตถาเทสรนไมไดใหทาการถอดแยกช*น

3. การเทสรน เปนการตรวจสอบคาเกณฑตางๆ ของมอเตอร ถาผานเกณฑใหทาการโอเวอรฮอล แตถาไมผานใหทาการถอดแยกช*น

4. การถอดแยกช*น ในข *นตอนน*จะทาเม/อมอเตอรเทสรนไมไดหรอเทสรนไมผาน 5. การตรวจสอบและทดสอบสภาพหลงถอด เปนการตรวจและทดสอบสภาพมอเตอรท *งทางกลและไฟฟา

หลงจากไดถอดแยกช*นแลว รวมท *งประเมนสภาพและกาหนดขอบเขตของงานท/จาเปนตองดาเนนการซอม 6. การพนขดลวดใหม ในข *นตอนน*จะกลาวถงในบทท/ 2 7. การโอเวอรฮอล ในข *นตอนน*จะกลาวถงในบทท/ 3

ซ/งในแตละข *นตอนมรายละเอยดดงตอไปน*

9

รปท/ 1.1 แผนผงการซอมทามอเตอร

10

รปท/ 1.2 พ*นท/ปฏบตงานในโรงงาน

1. รบมอเตอร วตถประสงค เพ/อรบมอเตอรเขาซอมทาตามใบส /งงาน เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

- วธการปฏบตงาน 1.1 นามอเตอรท/จะดาเนนการซอมทาไปไวในบรเวณท/จดเตรยม ดงรปท/ 1.2 1.2 จดวางมอเตอรใหสามารถตรวจสอบสภาพทางกายภาพได 1.3 มอบหมายงานใหชางหรอผรบผดชอบในการดาเนนการ เอกสารทใชบนทกขอมล

- ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

-

11

2. ตรวจสอบสภาพทางกายภาพ วตถประสงค เพ/อทาการตรวจสอบสภาพทางกายภาพหรอช*นสวนอปกรณของมอเตอรในบรเวณท/รบเขา กอนท/จะทาการถอดแยกช*นหรอเทสรนตอไป เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, เวอรเนย, ฟตเหลกหรอกลองถายรป วธการปฏบตงาน 2.1 ตรวจสอบใบส /งงานวาถกตองและระบชดเจนตรงกบมอเตอร จากน*นจดเนมเพลทและรายละเอยดตางๆของมอเตอร 2.2 ตรวจสอบสภาพและลกษณะโดยท /วไปหากมช*นสวนท/ซบซอนควรถายรปแนบกบแบบฟอรม 2.3 วดและบนทกตาแหนงของคปปล*ง, มเลยหรอเฟอง เทยบกบตาแหนงปลายเพลา (เชน เสมอเพลา เพลาลก 5.2 mm เพลาโผล 2.5 mm เปนตน) 2.4 ตรวจสอบสภาพช*นสวนตางๆของมอเตอรวามการแตกหก, ชารด หรอเสยหายหรอไม อยางไร หากมช*นสวนท/เสยหายบรรยายไดไมชดเจนอาจถายรป แลวแนบกบใบงานเพ/ออางองตอไป

2.5 บนทกผลการตรวจสอบสภาพทางกายภาพท *งหมด ลงในแบบฟอรม เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

-

3. การเทสรน วตถประสงค เพ/อทาการทดสอบสภาพมอเตอรในขณะรน เพ/อประเมนสภาพท *งทางดานไฟฟาและทางกล กอนการถอดแยกช*น สาหรบมอเตอรท/ไมแนใจ และตองการทราบวามความผดปกตอยางหน/งอยางใดหรอไม เชน มอเตอรส /นหรอมเสยงผดปกตเปนตน การทดสอบน*จะทาเม/อเหนวาเหมาะสมและมอเตอรตองอยในสภาพท/สามารถจะทาการเทสรนได เทาน*น เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน โวลทมเตอร, แอมมเตอร, มลตมเตอร, เมกเกอร , มลลโอหมมเตอร , เคร/องเสรจ, เคร/องวดรอบ,เคร/องวดความส /น/เสยงแบร/ง, เทอรโมมเตอร และหฟงเสยงแบร/ง

12

รปท/ 1.3 การเทสรน

วธการปฏบตงาน หมายเหต : การเทสรนจะทาไดเม/อมอเตอรอยในสภาพท/เทสรนไดเทาน*นมฉะน*นใหขามไปข *นตอนการถอดแยกช*น 3.1 ตรวจสอบทางกายภาพพ*นฐานวาสามารถหมนเพลาไดคลองไมตดขด

3.2 ตรวจสอบสภาพการหลอล/นของแบร/งวาเพยงพอแลว

3.3 ตรวจสอบท/เก/ยวของกบไฟฟา เชน คอมมวเตเตอร, แปรงถาน, สลปรง และสายลดสวาอยในสภาพเปนท/นาพอใจและไมเปนอปสรรคในการเทสรน รวมท *งขดลวดอยในสภาพท/ไมมรองรอยเสยหายหรอรอยชอต (กรณท/เหนขดลวด)

3.4 เม/อสภาพทางกายภาพเปนท/นาพอใจใหทาการทดสอบขดลวด ดงรปท/ 1.3 ดงตอไปน* •วดความตานทานขดลวด( Winding Resistance) •วดคาฉนวน (Megger) ของขดลวดทกชดดวยแรงดนทดสอบ และ คาฉนวนต /าสดท/ยอมรบไดกอนการเทสรน

•ทดสอบการ Surge Test (กรณท/ทาได) ดวยแรงดนทดสอบ

3.5 ถาผลการทดสอบเปนท/นาพอใจจงเร/มทาการเทสรนดงน* •ถาเปน AC Induction Motor จายแรงดน 25% - 50% ของแรงดนพกด

•ถาเปน AC Synchronous Motor สตารทและรนแบบซงโครนสมอเตอร

3.6 หลงจาก Start up ตามขางตนแลวใหตรวจสอบโดยทนทวามอเตอรหมนไดโดยไมมเสยงผดปกตท *งทางกลและไฟฟา หากมเสยงหรอส/งผดปกตให หยด ทดสอบทนท 3.7 ตรวจสอบใหแนใจวากระแสและแรงดนอยในระดบท/ปกต สาหรบ AC 3 เฟส ตรวจสอบความสมดลของกระแสและแรงดน 3.8 หากผลการทดสอบท/แรงดนต /าเปนท/นาพอใจ ใหเปล/ยนแรงดนจนถงแรงดนพกด (ถาทาได) และตรวจสอบสภาพการทางานวาปกตหรอไม • หากผดปกตให หยด ทนท

13 •ตรวจสอบพกดของแหลงจายไฟวาสามารถจายไดถงแรงดนพกดหรอไม สาหรบมอเตอรตวใหญอาจตองการโวลตหรอกระแสเกนท/แหลงจายจะจายได ในกรณน*ใหจายเทาท/จายได โดยไมเกนกาลงของแหลงจาย (ไมควรเกน 80% ของพกด) 3.9 ถาผลการทดสอบขางตนเปนท/นาพอใจ ใหวดแรงดน, กระแส, ความเรวรอบ, คาความส /นสะเทอน,

SPM, อณหภมของแบร/งและขดลวดหรอเฟรม 3.10 ลดแรงดนลงต /าสดและตดไฟจากมอเตอร

3.11 ตรวจสอบขอมลและผลการเทสรนกบเกณฑท/ยอมรบได เพ/อประเมนผลการทดสอบตอไป หากผลการทดสอบใดท/เกนจากท/ยอมรบได ควรระบใหชดเจนเพ/อจะไดดาเนนการแกไขซอมแซมตอไป 3.12 บนทกผลการทดสอบ

เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

เอกสารในภาคผนวก ข.2

4. การถอดแยกช%น วตถประสงค เพ/อทาจดทาแนวทางในการถอดมอเตอรแยกช*นสวน รวมท *งการมารคและระบช*นสวนตางๆ เพ/อชวยเปนขอมลในการประกอบกลบคนและการตรวจสอบหลงจากไดมอเตอรแลว ข *นตอนตางๆน* เปนข *นตอนพ*นฐานสาหรบมอเตอรท/มโครงสรางมาตรฐานท /วไปเทาน*น หากมอเตอรท/มโครงสรางพเศษ ซบซอนควรจะใชทกษะและความชานาญในการถอด เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, เวอรเนย, ฟตเหลก, ฟล เลอรเกจ, เทเปอรเกจ, พลาสตกเกจ, เมกเกอร, ไดอลเกจ วธการปฏบตงาน 4.1 กอนถอดตรวจสอบดวามอเตอรไดทาการเทสรนเปนท/เรยบรอยแลว (กรณท/จาเปนตองเทสรนกอน)

4.2 มารคตาแหนงคประกอบ (Match Mark) บนช*นสวนคประกอบตาง ๆ เชน ฝามอเตอรกบเฟรม, ฝาประกบแบร/งกบฝามอเตอร, เทอรมนอลบอรด กบเฟรม และ ฝาปดตาง ๆ เปนตนเพ/อใหแนใจวาเม/อประกอบสงคนแลวจะไดตาแหนงเดม

4.3 กรณสลฟแบร/ง

•ใหถายน*ามนออกจากอาง ตรวจดสภาพน*ามนแลวบนทกผล •วดระยะเคลยรแรนซของแบร/ง และ ขอมลในสวนแบร/งท *งสองดานแลวบนทกผล

•วดระยะชองวางระหวาง สเตเตอร กบ โรเตอร (Air Gap) ท *งสองดาน ดงรปท/ 1.4 (ถาโครงสรางมอเตอรมชองวางใหวดได) แลวบนทกผล

14

รปท/ 1.4 การวดระยะระหวางโรเตอรและเฮาสซ/ง

4.4 ถอดคปปล*ง (ถาม) และใบพดออก กอนถอดตรวจสอบใหแนใจวาไดวดและบนทกระยะ และตาแหนงไวแลว

4.5 คลายนอตยดฝาประกบท *งสองดาน ถอดฝาประกบนอกดานขบ พรอมช*นสวนท/ยดตดกบเพลา เชน แหวนลอคแบร/ง ปลอกกนจารบออก ถอดฝามอเตอร (เฮาสซ/ง) ดานขบออก

•ขณะถอดฝาออกระวงอยาใหโรเตอรกระแทกกบสเตเตอร สงเกตปลายแกนเหลกของ

สเตเตอรและโรเตอร อยในแนวเดยวกนหรอตรงกนหรอไม 4.6 ถอดฝาปะกบนอกดานตรงขามดานขบพรอมช*นสวนท/ยดตวเพลาออก แลวถอดฝามอเตอรออก ระวงอยาใหกระแทกกบสเตเตอร

4.7 ขณะถอดใหสงเกตและตรวจสอบลกษณะการตดต*ง ควรถายรปถาจาเปน

• สาหรบมอเตอรท/มโครงสรางแบร/ง แบบ Antifriction (บอล หรอ เอนย) หากดานหน/งเปนเอนย และ อกดานหน/งเปนบอล โดยท /วไปเอนยจะอยดานขบ และ บอลจะอยดานตรงขามดานขบ การถอดจะถอดฝาดานขบกอน แตหากดานเอนยอยดานตรงขามดานขบและบอลอยดานขบ การถอดจะถอดดานตรงขามดานขบกอน 4.8 กรณท/ตองเปล/ยนแบร/งใหม ใหถอดแบร/งออกท *งสองดาน อาจใชความรอนชวยถาจาเปน

•ใหปองกนขดลวดขณะถอดแบร/ง กรณท/ระยะแบร/งใกลเคยงและอาจเปนอนตรายกบขดลวดขณะถอดได ใหทาการชกโรเตอรออกกอนแลวจงถอดแบร/ง

4.9 ชกโรเตอรออกดวยเคร/องมอและอปกรณท/เหมาะสมกบขนาดและน*าหนกของโรเตอร ระวงอยาใหเกดการขดขด หรอ กระแทกขณะชกโรเตอรออก

4.10 ทาความสะอาดเบ*องตนเทาท/จาเปนเพ/อใหสามารถทาการตรวจสอบและทาการวดขนาดตาง ๆได 4.11 หลงจากท/ตรวจสอบเรยบรอยแลว

•ปกปดและปองกนช*นสวน ผวท/สาคญ เชนผวเพลาบรเวณสลฟแบร/ง เพ/อปองกนการกระแทกขณะขนยายและจดเกบ •เกบช*นสวนตางๆในท/ท/เตรยมไว

15เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ -

5. การตรวจสอบและทดสอบสภาพหลงถอด วตถประสงค

เพ/อทาการตรวจสอบและทดสอบสภาพมอเตอรท *งทางกลและไฟฟาหลงจากไดถอดแยกช*นแลว รวมท *งประเมนสภาพ และกาหนดขอบเขตของงานท/จาเปนตองดาเนนการซอม เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

เวอรเนย, ไมโครมเตอรวดนอก/ใน, ไดอลเกจ, สายตา,เมกเกอร, มลลโอหมมเตอร, เคร/องเสรจ, มลตมเตอรวธการปฏบตงาน การตรวจสอบทางกล

5.1 กอนการตรวจสอบตองทาความสะอาดผวงานท/จะตรวจสอบ

5.2 ตรวจสอบและบนทกสภาพของช*นสวนตาง ๆ เพ/อตรวจดความเสยหาย สกหรอ และความผดปกตของช*นงานดวยสายตาเบ*องตน

สเตเตอร

• ตวเฟรมมอเตอร

• แกนเหลกและล/มรองสลอต

• ฝามอเตอรและเบาแบร/ง

• ฝาปะกบแบร/งนอก / ใน และหวอดจารบ

• ฝาครอบคอยล (ถาม) โรเตอรและเพลา

• บารและเอนรง

• แบนดง, ตวยดลอคตางๆ

• ผวชาฟและรองล/ม

• ผวคอมมวหรอสลปรง

แบรงและช%นสวน

• เบอรแบร/งและชนดรง

• ชลตาง ๆ ยางกนฝ น

• ปลอก / จานกนจารบ

• แหวนลอคสปรงฟรโหลด

• กนรน

16• รองรอยการหลอล/นท/พบ

• ปรมาณจารบน *ามนท/พบ

ชดซองถานและแปรงถาน (กรณ ดซ และสลปรงมอเตอร) • ตรวจดสภาพความสมบรณและรองรอยการอารค

• แปรงถานและสายลดสแปรงถาน

• ซองถานและสปรงกดถาน

• แขนซองถาน (Brush Ringing) 5.3 ตรวจดความฟตของช*นสวนประกอบท/สาคญ โดยการวดขนาดเสนผานศนยกลางเบาแบร/งท *ง 2 ดาน

• กรณสลฟแบร/ง วดความโตรในของแบร/ง (Bore ID)

• รคปปลง, มเลย, เฟอง

• ผวชาฟบรเวณแบร/ง

• ผวชาฟบรเวณคปปลง

5.4 กรณท/ไมสามารถวดคารนเอาท (Run-Out) ของเพลาบนตวมอเตอรได ใหทาการวดบนแทนบาลานซแทน โดยใชตาแหนงรองรบท/เหมาะสมและผวกลมเรยบ 5.5 บนทกผลการตรวจสอบ

การตรวจสอบทางไฟฟา 5.6 หลงจากถอดแยกช*นใหตรวจสอบสภาพดวยสายตา เพ/อประเมนสภาพขดลวด แกนเหลก และช*นสวนอ/นๆท/เก/ยวกบไฟฟาดงน*

• ขดลวด ตรวจสอบสภาพความเสยหายลกษณะตาแหนง และขนาดของจดชอต รองรอย

ความผดปกตท /วไป

• แกนเหลก ตรวจดรองรอยการเสยดส รอยชอตท/แกนเหลก สแกนเหลกท/อาจเปล/ยน

เน/องจากความรอน, แกนเหลกเคล/อนจากจดเดมหรอไม • โรเตอร ตรวจสอบขดลวด / โรเตอรบาร , เอนรง ดสภาพรอยเช/อม มรอยแตกราว ขาด

หรอหลวม

• สายลดส ตรวจสอบความเปนฉนวนของสายลดส

• อปกรณอนๆ เชน ถาน แปรงถาน, สลปรง , คอมมว ดสภาพความเสยหาย หรอความผดปกตอ/น ๆ

• บนทกผลการการตรวจสอบ

5.7 การทดสอบขดลวดดวยการวดคาตาง ๆดงน* • ความตานทานขดลวด (Widing Resistance) ขดลวดทกชด

• ความตานทานฉนวน (Megger) ขดลวดทกชด

• ทดสอบเสรจ (Surge Test) • บนทกผลการทดสอบ

17เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ


18

สรป

ในบทน*ไดกลาวถงข *นตอนการซอมทามอเตอรในภาพรวม กลาวคอ แยกการซอมทาเปน 2 ประเภท คอการพนขดลวดใหมและการโอเวอรฮอล (พจารณาจากรปท/ 1.1) ซ/งมท *งหมด 7 ข *นตอน โดยในการซอมทาจะอธบายต*งแตข *นตอนการรบมอเตอรเขาซอมทาในโรงงานแลวจงแยกการซอมทามอเตอรวาจะพนขดลวดใหมหรอโอเวอรฮอลโดยใช เกณฑและมาตรฐานตางๆตามท/ระบไวในแตละข *นตอน สามารถแสดงเปนข *นตอนในการซอมทามอเตอรโดยเรยงตามลาดบไดดงน*

โอเวอรฮอล

พนขดลวดใหม

• กรณเทสรนได

• กรณเทสรนไมได

สาหรบการพนขดลวดใหมและโอเวอรฮอลจะกลาวถงในบทตอไป

19

บทท 2 การพนขดลวด

ในบทท/ผานมาเราไดกลาวถงโครงสรางและข *นตอนการซอมทามอเตอร โดยแยกเปนการโอเวอรฮอลและการพนขดลวดใหม ซ/งมเกณฑและมาตรฐานในการกาหนดหรอแยกวามอเตอรตวน*นๆจะรบการซอมทาแบบใด ในบทน*จะกลาวถงข *นตอนการพนขดลวดใหม ซ/งเกดจากขดลวดเดมไหมเสยหาย หรอขดลวดไมอยในสภาพท/จะใชงานได เชนสภาพฉนวนต /ากวาเกณฑท/กาหนด ดงน*น เราจะตองทาการเปล/ยนและพนขดลวดใหม โดยมข *นตอนดงรปท/ 2.1

รปท/ 2.1 ข *นตอนการพนขดลวดใหม

20 ซ/งมรายละเอยดดงตอไปน*

2.1 รบมอเตอร, เกบขอมลขดลวด, ร%อขดลวด, ทาความสะอาดแกนเหลก วตถประสงค

เพ/อทาการกาหนดแนวทางในการรบมอเตอร, เกบขอมลขดลวด, ร*อขดลวด, ทาความสะอาดแกนเหลก กอนท/จะ ดาเนนการ พนขดลวดตามข *นตอนตอไป

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน คมตดลวด, กระดาษทรายหยาบ, น*า วธการปฏบตงาน

2.1.1 นามอเตอรท/จะดาเนนการพนขดลวดไปไวในบรเวณท/จดเตรยมตามใบส /งงานดงรปท/ 2.2 2.1.2 ตรวจสอบช*นงานของมอเตอรวาตรงกบใบส /งงานจรง ตรวจสอบรายละเอยด ลกษณะและขอบเขตของงานใหชดเจน 2.1.3 มอบหมายงานใหชางหรอผรบผดชอบเพ/อดาเนนการตอไป 2.1.4 เกบขอมลกอนการพนขดลวดดงน* • เกบขอมลช*นสวนอปกรณท/ตดมาเชน เทอรมนอลบอรด, บอกซ, ฮทเตอรและลกษณะการตดต*งเดมกอนการถอด ถายรปถาจาเปน และมารคคประกบ บนทกขอมล • เขยนเลขท/ใบส /งงานหรอแขวนปายบนช*นสวนอปกรณน*นถอดแลวนาไปเกบบนช*น 2.1.5 บนทกความเสยหายของขดลวด ถายรปถาจาเปน รวมท *งขอสงเกต หรอขอควรระวงในขณะพนขดลวด (ถาม) 2.1.6 เกบขอมลการพนขดลวดจากของเดม ตามรายละเอยดในใบขอมลของขดลวดของมอเตอรตวน*น เชน ขอมลของลวด, การตอวงจร, สายลดส, การมารคสายระยะตางๆ , ชนดของฉนวนเดม เปนตน สเกตการตอวงจรหรออ/นๆ 2.1.7 ตรวจสอบความถกตองครบถวนของขอมลอกคร *ง กรณสงสยขอมลใดใหตรวจสอบกบหวหนางานหรอผชวย 2.1.8 ทาการร*อขดลวดเกาออก อาจใชเคร/องมอหรอมอตามความเหมาะสม ระวงอยาใหรองสลอตบดเสยรปหรอเสยหายตามรปท/ 2.3 2.1.9 ลอกฉนวนเกาออกใหใชความรอนจากเปลวแกสชวยเทาท/จาเปนอยาใหฉนวนระหวางแกนเหลกเสยหาย

2.1.10 ขดรองสลอตดวยกระดาษทรายหยาบ แตงปากสลอตพรอมทาความสะอาดแกนเหลก 2.1.11 ถาแกนเหลกมรองรอยการชอต ใหทาการทดสอบแกนเหลก (Loop test) แตถาไมมใหทาการพนวานชแดงตอไป


-

21

รปท/ 2.2 บรเวณท/พนขดลวดและทดสอบ

รปท/ 2.3 การร*อขดลวด 2.2 Loop Test หรอ Core loss test วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการทดสอบแกนเหลก (Loop Test) เพ/อท/จะหาจดรอนท/เกดข*นในแกนเหลก เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน Voltage Supply, โวลทมเตอร, แอมมเตอร, มลตมเตอร, เคร/องวดอณหภม, ฟตเหลก, ขดลวดตวนา วธการปฏบตงาน ในข *นตอนน*จะทาการทดสอบแกนเหลกกตอเม/อตรวจพบรอยชอตบนแกนเหลก (ประเมนดวยสายตา) และถาไมมรอยชอตใหนาแกนเหลกไปพนวานชแดงตอไป

2.2.1 จด Nameplate และบนทกรายละเอยดตางๆของมอเตอรท/จะทดสอบแกนเหลกลงในแบบในภาคผนวก ก. 2.2.2 นาแกนเหลกซ/งมโครงสรางดงรปท/ 2.4 มาวดคาตางๆ (หนวยเปน มลลเมตร) ดงน*

22 • ความยาวของแกนเหลก (L) • เสนผานศนยกลางภายในแกนเหลก (D1) • ความลกของรองสลอต (S) • ความหนาของแกนเหลก (B)

รปท/ 2.4 วงจรการทดสอบแกนเหลก

2.2.3 กาหนดแรงดนและความถ/ท/ใชในการทดสอบ แลวคานวณหา Loop turns, Estimated Amperes,

Core weight บนทกผลในแบบฟอรมภาคผนวก ก.3 จากน*นจงเลอกขนาดของขดลวดตวนาจากกระแสท/คานวณได 2.2.4 กาหนดจดท/จะวดอณหภมบนแกนเหลก โดยในการวดอณหภมจะตองวดตลอดความยาวของแกนเหลก และกาหนดจดวดจดอ/นอกประมาณ 3-5 จด ตามรปท/ 2.5 2.2.5 พนขดลวดตวนารอบแกนเหลกโดยมจานวนรอบท/พนตามท/คานวณไดตามขอ 2.2.3 และมลกษณะการพนดงรปท/ 2.6 2.2.6 จายแรงดน, กระแสและความถ/ในขอ 2.2.3 จากแหลงจาย แลววดอณหภมของแกนเหลกตามจดท/กาหนดในขอ 2.2.5 บนทกผล 2.2.7 เปรยบเทยบอณหภมท/วดระหวางจดโดยอณหภมเฉล/ยประมาณ 40-50 Cและคาแตกตางของอณหภมจดวดจดเดยวกนไมเกน 5 C

2.2.8 ถาอณหภมท/วดเกนจากท/กาหนด ใหทาการร*อแกนเหลกเพ/อเปล/ยนแกน แลวเคลอบและอดแกนเหลกใหมโดยจะตองใหขนาดของแกนเหลกเทาเดม ดงรปท/ 2.7

23

รปท/ 2.5 การวดอณหภมบนแกนเหลก

รปท/ 2.6 การทดสอบแกนเหลก

รปท/ 2.7 การซอมและอดแกนเหลก

24เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการและมรอยชอตบนแกนเหลก ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

-

2.3 การพนวานชแดง

วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการพนวานชแดงหลงจากท/ผานการร*อและการทดสอบแกนเหลก และทาความสะอาด เรยบรอยแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน วานชแดง วธการปฏบตงาน

2.3.1 ในการพนวานชแดงท/แกนเหลก ใหทาการเคลอบดวยการสเปรยวานชแดงลงไปบนช*นงานดงรปท/ 2.8 เม/อสเปรยท /วช*นงานแลวใหปลอยไวใหแหงเอง และเม/อแนใจวาวานชแดงแหงสนท ถายงไมมการประกอบใหทาการหอหมดวยพลาสตก และนาเกบในท/จดเกบ

2.3.2 ช*นสวนอะไหลตางๆใหเคลอบดวยการทาลงไปบนช*นงานท/ตองการ แลวปลอยใหแหงเอง เม/อแนใจวาวานชแดงแหงสนท ถายงไมมการประกอบใหทาการจดเกบในท/ท/จดเตรยมไว เพ/อดาเนนการข *นตอไป

2.3.3 สาหรบมอเตอรแรงสง 6.6 กโลโวลต ไมตองพนวานชแดงท/แกนเหลก มอเตอรเฮอรมาตกหรอคอมเพลสเซอรใหพนดวยวานชใสแทน

เอกสารทใชบนทกขอมล


-

25

รปท/ 2.8 การพนวานชแดง

2.4 การพนขดลวดและทดสอบ วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการพนขดลวดใหมและทดสอบเบ*องตนกอนนาขดลวดไปเคลอบวานช เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน ขดลวด, โวลทมเตอร, แอมมเตอร, มลตมเตอร, เมกเกอร ,มลลโอหมมเตอร ,เคร/องเสรจ วธการปฏบตงาน

รปท/ 2.9 ลกษณะของขดลวดใหม

2.4.1 เตรยมฟอรมของลวด ดงรปท/ 2.9 และฉนวนตางๆตามขอมลท/บนทกในภาคผนวก ก.1 2.4.2 กอนลงขดลวด ใหยนยนนบจานวนขดลวดอกคร *ง แลวจงลงขดลวดและตอวงจรตอไปดงรปท/ 2.10

26

รปท/ 2.10 การลงขดลวดใหม 2.4.2 ในระหวางการพนขดลวดใหทาการทดสอบตามรายการท/ระบทกข *นตอน หากข *นตอนใดผลการทดสอบไมผาน ใหแจง หรอรายงานใหหวหนางานทราบ เพ/อกาหนดแนวทางแกไขและปองกนตอไป

2.4.3 หลงจากใสขดลวดแลวใหตรวจสอบสภาพดวยสายตา เพ/อประเมนสภาพขดลวด, แกนเหลก และช*นสวนอ/นๆท/เก/ยวของกบการทดสอบ 2.4.4 ทดสอบขดลวดดวยการวดคาตาง ๆดงรปท/ 2.11 ดงน*

• ความตานทานขดลวด (Widing Resistance) ขดลวดทกชด

• ความตานทานฉนวน (Megger) ขดลวดทกชด

• ทดสอบเสรจ (Surge Test) 2.4.5 บนทกผลการทดสอบ



รปท/ 2.11 การทดสอบคาทางไฟฟา

27 2.5 การอบไลความช%นและทดสอบขดลวด วตถประสงค

เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการอบไลความช*นหลงจากท/พนขดลวดและทดสอบเสรจแลว ซ/งเปนการอบมอเตอรเพ/อไลความช*นและปลอยใหเยนตวลงหลงจากน*นจงทดสอบขดลวด เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน ตอบ วธการปฏบตงาน 2.5.1 นามอเตอรเขาเตาอบเพ/อไลความช*นดงรปท/ 2.12 ดงน* • มอเตอรแรงต /า (<1000 V) อบท/ 80-100°C

- ขนาดไมเกน 200 kW อบ 1-2 ช /วโมง

- ขนาดเกน 200 kW อบ 2-4 ช /วโมง • มอเตอรแรงดนสง (3.3 kV- 6.6 kV ) ซ/งมเรซนในขดลวดแลวอบท/ 120-140°C

- ระยะเวลาในการอบ 12 ช /วโมง 2.5.2 หลงจากอบแหงแลวรอใหขดลวดเยนตวลงแลวทาการทดสอบขดลวด (Megger) ขดลวดทกชด กอนทาการเคลอบ

รปท/ 2.12 การอบไลความช*น

เอกสารทใชบนทกขอมล -

ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

-

28 2.6 การเคลอบวานช วตถประสงค

เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการเคลอบวานชดวยการจมแช หลงจากท/อบแหงแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, เมกเกอร, เทอรโมมเตอร, ถงแชวานช วธการปฏบตงาน หลงจากท/อบมอเตอรเพ/อไลความช*นและปลอยใหเยนตวลงแลวใหวดคาเมกเกอร การเคลอบวานชดวยการจมแช (DIP) 2.6.1 ทาการปดหรอปองกนช*นสวนท/ไมตองการใหสมผสวานช เชน สายลดส ,หลกเทอรมนอล ,เนมเพลท

2.6.2 ยกและเคล/อนยายมอเตอรโดยใชสลงและสเกนท/มขนาดเหมาะสมและปลอดภย ดงรปท/ 2.13

2.6.3 นามอเตอรลงจมแชในถงวานชใหน *ายาทวมสวนท/เปนขดลวด

2.6.4 แชท*งไวจนกวาฟองอากาศจะหมด

2.6.5 หากระดบวานชไมทวมขดลวดท *งหมดใหทาการพลกกลบดานมอเตอร หรอหมนโรเตอรใหสวนท/ยงไมสมผสวานชอยดานลาง

2.6.6 นามอเตอรข*นจากถงวานช

2.6.7 ลางคราบวานชในสวนท/ไมตองการใหวานชแหงตดกนดวย ไซลน เชน สายลดส เนมเพลท ผวเพลาบรเวณแบร/ง บรเวณฉนวน สลปรง เปนตน

รปท/ 2.13 การจมแชวานช

การเคลอบวานชดวย VPI (Vacuum Pressure Impregnation)

กรณท/ตองการเคลอบวานชดวยวธวพไอ

2.6.8 ตรวจสอบใหแนใจวาขนาดของมอเตอรสามารถลงในถงวพไอได จงนามอเตอรลงในถงใหอยในตาแหนงท/เหมาะสมและม /นคงแลวปดฝาใหสนท

29 2.6.9 ทาการเดนป Fมสญญากาศ (Vacumm) เพ/อดดอากาศออกจากมอเตอรและถงจนกระท /งความดนในถงอยในเกณฑท/กาหนด แชท*งไวประมาณ 1 ช /วโมง เปดน*ายาเรซนเขาถง VPI เชคระดบจนใหน *ายาทวมขดลวด ปดวาลวจากถงน*ายา อดอากาศแหงเขาถง จนกระท /งไดความดนท/ 4-6 บาร ท*งไวใหขดลวดแชในน*ายาท/ความดนดงกลาว 1-2 ช /วโมง ตามขนาดของมอเตอร คอยๆเปดวาลวเพ/อใหน *ายาไหลยอนกลบคนสถงน*ายาจนหมด คอยๆปลอยอากาศท/มความดนออก เปดฝาแลวยกมอเตอรข*นจากถงวพไอ ลางคราบน*ายา



-

2.7 การอบแหงและขดวานชสวนเกน วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการอบแหงและขดวานชสวนเกนหลงจากท/เคลอบวานชแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน เตาอบ มดขด วธการปฏบตงาน

2.7.1 หลงจากผานข *นตอนการเคลอบวานชแลว นามอเตอรเขาเตาอบอณหภม 120 °C- 140°C ระยะเวลาในการอบ ข*นอยกบขนาดของมอเตอร

• มอเตอรขนาดเลก – ขนาดกลาง (ไมเกน 1000 kW) ใชเวลาในการอบ 8-10 ชม. • มอเตอรขนาดใหญ (>1000 kW) ใชเวลาในการอบ 10-15 ชม. 2.7.2 เม/อทาการอบแหงแลวใหทาการตรวจสอบใหแนใจวา วานชทกสวน แหงสนทดแลวจงนามอเตอรออกจากเตาอบและทาการขดวานชสวนเกนออก



_

30 2.8 หาสมดลโรเตอรและเปลยนแบรง

วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการหาบาลานซโรเตอร ใหอยในเกณฑมาตรฐาน ซ/งจะมผลตอระดบความส /นสะเทอนของมอเตอรขณะใชงาน

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, ฟตเหลก, ตลบเมตร, เวอรเนย, ไดอลเกจ, เคร/องช /งน *าหนก, ชดควบคมและแสดงผลการบาลานซ

วธการปฏบตงาน 2.8.1 ตรวจสอบรายละเอยดของโรเตอร แลวบนทกในแบบฟอรม 2.8.2 ตรวจสอบคา Rotor Approx weight, Service speed, Balancing speed และพกดมาตรฐานในการบาลานซพรอมสเกตชภาพโรเตอร

รปท/ 2.14 การหา Balance

2.8.3 เม/อไดคา Balancing speed และ grade ท/ใชบาลานซ นาคาท/ไดไปหาคา Max Permissible

unbalance weight จากกราฟ standard ท/ใช Balancing และคานวณหาน*าหนก Unbalance สงสดท/ยอมรบได (Max Permissible unbalance weight) ท*งสองดาน

2.8.4 ทาการตรวจเชคหนาสมผสของเพลา ตาแหนงท/จะวางบนแทน balance ม 2 กรณ

•ใชตาแหนงแบร/งของเพลาท *งสองดานตองทาการใสแบร/งในตาแหนงเดมกอนนาข*นแทน Balance

•ใชตาแหนงฝาปะกบหรอตาแหนงอ/นท/เหนวาเหมาะสมใหเชคหนาสมผสดวยสายตาและการสมผส ถาหนาสมผสไมเรยบใหทาการปรบแตงใหเรยบโดยการใชกระดาษทรายเบอร 150 2.8.5 ถาโรเตอรมใบพด, คปปล*ง, เกยร, มเลย ใหประกอบเขากบเพลาในตาแหนงเดมกอนทาการ Balance

กรณท/ไมม คปปล*ง, เกยร, มเลย ตดมาใหตดเหลกใสรองล/มใหเสมอกบความสงของรองล/ม 2.8.6 ตรวจเชคความโตของตาแหนงท/จะวางโรเตอรบนแทน Balance และเชคระยะหางตาแหนงท/จะวางโรเตอรบนแทน Balance เพ/อปรบตาแหนงแทนใหสามารถวางโรเตอรไดพอด 2.8.7 เม/อนาโรเตอรข*นแทน Balance เรยบรอยแลว ใหทาการยดโรเตอรตดกบเพลาของเคร/อง Balance

และเชคระยะ A, B, C และรศม R1, R2 แลวบนทกผล

31 2.8.8 เชคคา Run Out ของเพลาท/ตาแหนงตางๆบนทกคาในฟอรม 2.8.9 ทาการเดนเคร/อง Balance และอานคาน*าหนก Unbalance เร/มตนและมมท *ง 2 ดาน 2.8.10 ทาการใสหรอเอาน*าหนกออกตามท/ระบจากเคร/อง กรณใสน*าหนกควรยดใหแขงแรง

2.8.11 เดนเคร/อง Balance เพ/อหาคาน*าหนก Unbalance และใสหรอนาน*าหนกออกจนกวาคาจะอยในเกณฑมาตรฐาน

2.8.12 บนทกผลการ Balance ตามแบบฟอรมในภาคผนวก ก.2


- 2.9 การตรวจสอบและทดสอบกอนประกอบ วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางในการตรวจสอบและทดสอบขดลวดรวมท *งช*นสวนตางๆหลงจากท/ซอมแลวกอนการประกอบ เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

เมกเกอร, เคร/องเสรจ, ไมโครมเตอรวดนอกวดใน, เวอรเนย, มลตมเตอร วธการปฏบตงาน การตรวจสอบทางกล

2.9.1 ตรวจสอบความเรยบรอยของช*นสวนตางๆ เชน ขดลวด ,แกนเหลก, วานช ,ล/ม, สายลดส, ตววด อณหภม, โรเตอร, น*าหนกท/ใสบาลานซ ,ผวเพลา, สลปรง ,คอมมวเตเตอร, แบร/ง และช*นสวนประกอบอ/นๆ

2.9.2 ตรวจวดขนาดของเพลาบรเวณแบร/ง เบาแบร/ง ปลายเพลา 2.9.3 ตรวจสอบเบอรแบร/งใหมวาถกตอง และตรวจสอสภาพวาหมนคลองไมมรอยสนม

2.9.4 บนทกผล การตรวจสอบทางไฟฟา

2.9.5 วดคาเมกเกอรของขดลวด ซองถาน กอนประกอบ เกณฑตามภาคผนวก ข.7

2.9.6 กรณ ดซมอเตอรใหเสรจเทส อารเมเจอรกอนการประกอบ

2.9.7 ตรวจสอบฮทเตอรตววดอณหภมตางๆ

2.9.8 บนทกผล

32เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ


2.10 ประกอบมอเตอร

วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการประกอบมอเตอรลงจากผานการตรวจและทดสอบแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

สายตา, ฟตเหลก, เวอรเนย, ฟลเลอรเกจ, เทเปอรเกจ, พลาสตกเกจ, เมกเกอร

วธการปฏบตงาน

รปท/ 2.15 การประกอบโรเตอรและสเตเตอร

2.10.1 จดเตรยมช*นสวนอปกรณ เคร/องมอท/จะใชในการประกอบมอเตอร พรอมท *งจดเตรยมพ*นท/สาหรบการประกอบใหพรอม

2.10.2 ตรวจดช*นสวนขดลวดและผวสมผสท/สาคญของช*นงานตางๆวาไดผานการตรวจสอบมาแลว

2.10.3 ปองกนผวท/สาคญเชนผวคอมมวเตเตอร ผวสลปรง ดวยการหอกระดาษแขง

2.10.4 เสยบโรเตอรดวยเคร/องมอและอปกรณท/เหมาะสมกบขนาด และน*าหนกของโรเตอร ใหดานขบ (DE)อยดานขบ (DE) ของสเตเตอรขณะเสยบโรเตอรใชความระมดระวงอยาใหเกดการกระแทก หรอเสยดสอยางรนแรงซ/งอาจทาใหแกนเหลกหรอขดลวดเสยหาย และจดแนวปลายแกนเหลกของโรเตอรใหตรงกบสเตเตอร

2.10.5 แบร/งชนด บอล /โรลเลอร ใหฮทแบร/ง โดยเคร/องมอเหน/ยวนาความรอนท/ทาใหอณหภมวงในไมเกน 100 C หามใชความรอนจากแกสโดยเดดขาด

33 2.10.6 ใสฝาประกบในแบร/งใหตรงกบดานขบ (DE) หรอดานตรงขามดานขบ (NDE) โดยสงเกตจากจดมารค จากน*นใหทาจารบบางๆลงบนผวชารฟ บรเวณแบร/งใสแบร/งท/ ฮทแลวเขาเพลาใหไดตาแหนงท/ถกตองซ/งโดยปกตแลวแบร/งจะยนบาโดยใหตวเลชเบอรแบร/งหนออกดานนอก

2.10.7 เม/อแบร/งเยนตวแลวใสจารบใหแบร/ง (กรณท/เปนแบร/งแบบเปด) ดวยชนดและปรมาณท/กาหนด

2.10.8 กรณท/มอเตอรมซองถาน ใหตดต *งชดซองถานเขากบฝาของมอเตอร (ปกตจะอยตรงขามดานขบ (NDE)) สงเกตจดมารกคประกบเพ/อรกษาตาแหนงของนวตรอนใหตรงตามเดม ปรบเล/อนซองถานใหมระยะหางจากผวคอมมวเตเตอรหรอสลปรงใหมากท/สดกอน เพ/อสะดวกในการประกอบฝาของมอเตอรเขากบเฟรม

2.10.9 ประกอบช*นสวนท/สมผสกบแบร/ง เชนแหนบบลอค ปลอกกนจารบ หรออ/นๆท/อยบนเพลาสงเกตระยะและตาแหนงใหถกตอง

2.10.10 เชคดบาของฝาเฮาสซ/งและบาของเฟรมวาไมมรอยเบลอ หรอคราบวานชตดอย จากน*นใหใสฝา เฮาสซ/งดานท/ตรงกนกบเฟรมมอเตอรโดยสงเกตจดมารค ขณะใสฝาเฮาสซ/งควรใชสตดเกลยวรอยผานรเพ/อหาตาแหนงของฝาประกบในแบร/งดวย

2.10.11 ยดนอตฝามอเตอร แลวกวดนอตใหสม /าเสมอจนแนน

2.10.12 ใสจารบเขาฝาประกบนอกของแบร/งดวยจารบชนดเดยวกนกบท/ใสในแบร/ง ปรมาณท/ใสประมาณคร/งหน/งของชองวางฝาประกบ ขณะใสฝาประกบสงเกตตาแหนงจดมารคบนฝาประกบและบนเฮาสซ/งใหตรงกน

2.10.13 ประกอบฝาดานท/เหลอดวยวธเดยวกน

•กรณแบร/งเปนแบร/งชนดสลฟแบร/ง (Sleeve Bearing) โดยปกตแบร/งท/จะประกอบหลงจากใสฝามอเตอรเขาไปกอนแลว ขณะใสฝามอเตอรระวงอยาใหกระแทกผวชาฟ

2.10.14 ประกอบแบร/งเขาเฮาสซ/งดานท/ตรงกน โดยยกเพลาลอยข*นเลกนอย แลวคอยๆใสแบร/งซกลางให คอยๆเล/อนลงตามผวโคงประกอบแบร/งซกบนตวลอคและฝาปดบนเพ/อตรวจสอบแนวรอยน /งของเพลาบนผวแบบบท

•ปกตแบร/งท/ไมไดทาแรบบท (Rabbet) มาใหม และมรอยแนวน /งเดมท/นาพอใจอยแลว กไมจาเปนตองทาการปรบหรอขดแรบบทอก

•หากรอยแนวน /งแรบบทไมนาพอใจ ใหทาการขดจดสงเพ/อปรบจดสมผสแนวรอยน /งแนวรอยน /งควรเปนแถบตรงจดต /าสดของแรบบท กวางประมาณ 1-2 น*ว เน*อท/ขดจดสมผสไมควรต /ากวา 75% ของแถบ (แถบรอยน /งบนแรบบทท/กวางเกนไปอาจทาใหแบร/ง รอนขณะทางานได)

2.10.15 วดแบร/ง เคลยรแรนซดวยพลาสตกเกจ และ ฟลเลอรเกจ

•วด Air Gap ระหวางสเตเตอรและโรเตอร

•กรณแบร/งมฉนวนใหทดสอบคาความตานทานฉนวนของแบร/ง คาท/ไดตองสงกวา 3000 โอหม

•บนทกผลลงในแบบฟอรม

2.10.16 ตรวจสอบและตดต*งแหวนวกน*ามน (Oil Ring) แหวนตองหมนไดอสระ ขอบดานในตองเรยบไมมรอยสะดด หากพบใหใชตะไบละเอยดลบออก เวลาประกอบแหวน (ชนดผาซก) หวสกรตองไมย/นออกมาดานนอก และรอยตอระหวางซกบนซกลางตองเรยบเสมอกนและไมสะดด

2.10.17 ประกอบชลดกนน*ามนและวดระยะเคลยแรนซใหเหมาะสม

2.10.18 ใหแนใจวารอยตอของฝาครอบแบร/งไดทาปะเกนเหลวชนดทนน*ามนท*งไวแลวประกอบสวนท/เหลอ

34 2.10.19 หมนเพลาเพ/อใหแนใจวาไมมการเสยดสหรอมความฝดท/ผดปกต 2.10.20 เขาสายลดสภายในชองซองถานตามตาแหนงมารคเดม

2.10.21 ตรวจสอบความเรยบรอยโดยท /วไปรวมท *งความแนนของนอตยดตางๆ

2.10.22 กรณมอเตอรมคลปปลงหรอมเลยมาดวยใหใสกลบคนหลงจากการทา No load Test Run แลว

2.10.23 เม/อการประกอบผานแลวใหตดตอหวหนาชาง เพ/อนาแทนทดลองมาทดลองตอไป



-

2.11 การทดสอบข%นสดทาย วตถประสงค

เพ/อกาหนดแนวทางการทดสอบมอเตอรข *นสดทายและทาการเทสรนท/ No load หลงจากท/ซอมบรการแลว และเกณฑพจารณาผลการทดสอบ เพ/อใหแนใจวามอเตอรอยในสภาพท/จะนาไปใชงานไดตอไป เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

โวลตมเตอร, แอมมเตอร, มลตมเตอร, เมกเกอร ,มลลโอหมมเตอร ,เคร/องเสรจ ,เทอรโมมเตอร เคร/องวดความส /นสะเทอน, เคร/องวดรอบ

รปท/ 2.16 การทดสอบข *นสดทาย

35

รปท/ 2.17 การทดสอบท/ No load

วธการปฏบตงาน 2.11.1 ตรวจสอบทางกายภาพวามอเตอรสามารถหมนไดคลองไมตดขด สภาพท /วไปเรยบรอย ท *งภายในชองคอมมวเตเตอรหรอสลปรง

2.11.2 ตรวจสอบดวามการหลอล/นแบร/งดวยจารบหรอน*ามนเพยงพอหรอไม 2.11.3 ทาการทดสอบขดลวดดงรปท/ 2.16 ดงน*

•ทดสอบความตานทานขดลวด ( Winding Resistance ) •คาความตานทานฉนวน ( Insulation Resistance ) •ทดสอบการเสรจ ( Surge Test )

2.11.4 ทดสอบอปกรณอ/นๆท/ตดมากบมอเตอร

•ตววดอณหภมขดลวด ใหทาการทดสอบคาความตานทานและคาความเปนฉนวน

•ฮทเตอร ใหทาการทดสอบคาความตานทานและคาความเปนฉนวน

• ตววดอณหภมแบร/งใหทดสอบคาความตานทาน

•ไดโอด (กรณเปน Generator) ใหทดสอบการนาไฟฟาและข *วของไดโอด

2.11.5 เม/อการทดสอบข *นตนผานเปนท/นาพอใจจงเร/มทาการเทสรน โดยตอสายไฟจากแหลงจาย ให ถกตองตามชนดของมอเตอรตดแผนสะทอนเพ/อวดความเรวรอบท/เพลาของมอเตอร

2.11.6 เร/มจายไฟเพ/อใหมอเตอรเร/มหมนท/ความเรวรอบต /าๆกอน

•สงเกตเสยง เม/อมอเตอรเร/มหมนตองไมมเสยงดงผดปกต •ตรวจสอบกระแสใหอยในเกณฑปกตและสมดล

•หากมเสยงผดปกตหรอกระแสสงหรอต /าผดปกตใหหยดเดนเคร/องทนท

2.11.7 ถาหากผลการหมนท/ความเรวรอบต /าเปนท/นาพอใจ

•กรณแบร/ง NU :ใหรนท/รอบต /า ท*งไวประมาณ 10 นาท

•กรณสลฟแบร/ง: ใหสงเกตแหวนวกน*ามนวาหมนไดอสระและวกน*ามนมาหลอล/นแบร/งไดปกต 2.11.8 เพ/มแรงดนท/จายจนแรงดนพกด (ถาทาได) ตรวจสอบการทางานของขดลวดวาปกตหรอไม 2.11.9 หากพบวาผดปกตใหหยดเดนเคร/องทนท

36 2.11.10 กรณมอเตอรตวใหญ ใหตรวจสอบกระแสและพกดของแหลงจายไฟไมควรเกน 80% ของพกดแหลงจายไฟ

2.11.11 เพ/มแรงดนจนจนความเรวรอบคงท/วดคาแรงดน กระแส ความเรวรอบ ความส /นสะเทอน เสยงแบร/ง (กรณบอลและโรลเลอรแบร/ง) อณหภมของแบร/งและเฟรม

2.11.12 ประเมนผลจากคาท/วดได

2.11.13 สาหรบ AC 3 เฟส ปกตไมมเกณฑท/แนนอนข*นอยกบขนาด จานวนโพล (Pole) และชนดการใช งานของมอเตอร

2.11.14 เปอรเซนตของกระแส Unbalance ของ AC 3 เฟส ท/โนโหลดไมเกน 10% ของคาเฉล/ย

2.11.15 ระดบความส /นสะเทอน ใชเกณฑในภาคผนวก ก.3

2.11.16 เสยงของแบร/งสาหรบกรณแบร/งบอลและโรลเลอร และแบร/งใหมมคาความเรวพกด

-DBc < 10 (DBN)

-DBM < 10(DBN)

2.11.17 อณหภมของแบร/งสาหรบมอเตอรท /วๆไปไมควรเกน 10°C 2.11.18 ระยะเวลาการเทสรนในเกณฑเบ*องตนดงน* 2.11.19 สลฟแบร/ง ระยะเวลาในการทดลอง > 1 ช /งโมง

2.11.20 บอลหรอโรเลอรแบร/ง ระยะเวลาในการทดลอง > 15-30 นาท (ตามขนาดของมอเตอร) 2.11.21 มอเตอร ระยะเวลาในการทดลอง 5-10 นาท 2.11.22 บนทกผล

เอกสารทใชบนทกขอมล แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ เอกสารในภาคผนวก ข.4

2.12 การทาส วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการทาสบนตวมอเตอรหลงจากท/ไดทาการซอมเสรจแลว

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน ส

วธการปฏบตงาน 2.12.1 ตรวจสอบวาสท/จะใชเปนสเดมหรอสท/ตองการหรอไม

2.12.2 จดเตรยมส เคร/องมอและอปกรณท/จาเปนตองใชในการทาส

37 2.12.3 เตรยมผวช*นงานเพ/อขจดผวมอเตอรท/ไมเรยบ และคราบจารบหรอน*ามนออก 2.12.4 ปองกนช*นสวนท/ไมตองการใหส พนทบ

• ผวเพลา • กระจกใส, พลาสตกใสตาแมว (Sight glass), ท/ดระดบน*ามน

• หวอดจารบ

• ช/อหรอเบอรเคร/องจกรท/ตดอยบนมอเตอร

• คปปล*ง ,มเลย (ยกเวนบรเวณท/มสเดมอยแลว) , ลกยาง • จดสาหรบตอสายกราวด (ถาม)

• นอตสาหรบปรบระดบอะไลเมนท • จดอ/นๆท/เหนสมควร

2.12.5 ผสมสกบทนเนอรในอตราสวนท/เหมาะสมและวางหรอแขวนช*นงานเพ/อความสะดวกในการพนส 2.12.6 ทาการพนสลงบนช*นงานใหละอองสกระจายสม /าเสมอจนกระท /งสจบท /วถง (ขณะพนสใหเปดเคร/องดดละอองสดวย)

2.12.7 ตรวจสอบความเรยบรอยและท /วถงของสท/พนอกคร *ง 2.12.8 ลอกกระดาษท/ตดในขอ 2.12.4 ออกจากช*นงาน 2.12.9 เกบความเรยบรอยของงานและนาปายและนาปายระบเลขท/งานตดท/ตวมอเตอร

2.12.10 นามอเตอรไปต*งบรเวณท/จดไวเพ/อรอใหสแหง และรอตรวจสอบความเรยบรอยกอนสงงาน

รปท/ 2.18 การทาสและบรรจ เอกสารทใชบนทกขอมล

- ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ -

38 2.13 ตรวจสอบความเรยบรอยข%นสดทายและสงมอบ

วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการตรวจสอบความเรยบรอยข *นสดทายกอนสงคนมอเตอร

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา วธการปฏบตงาน 2.13.1 นาใบส /งงานมาตรวจสอบรายละเอยดอกคร *ง

2.13.2 ตรวจสอบความเรยบรอยภายนอก เชน นอตทกตวแนนหรอไม สายลดส (สภาพฉนวน) อยในสภาพดหรอไม ท/เฟรมมรอยมารคหรอไม ถามใหทาการลบออก ถามปญหาควรแจงหวหนาชางเพ/อดาเนนการแกไขตอไป

2.13.3 หอมอเตอรพรอมอะไหลท/ตองสงคน (ถาม) พรอมรายละเอยดการซอมทาและการทดสอบมอเตอรท *งหมดตามเอกสารทายบท ดงรปท/ 2.18 2.13.4 สงมอบมอเตอรเพ/อดาเนนการตอไป ดงรปท/ 2.19

รปท/ 2.19 การสงมอบ



-

39

สรป

ในบทน*ไดกลาวถงข *นตอนการพนขดลวดใหมซ/งมสาเหตจากขดลวดไหมเสยหายหรอสภาพของฉนวนไมสมบรณ และมคาความตานทานฉนวนต /ากวาเกณฑท/กาหนดซ/งพบวาในแตละข *นตอนน*นมความสาคญและบางข *นตอนจาเปนตองทาการตรวจและทดสอบคณภาพใหผานเกณฑกอนท/จะดาเนนการในข *นตอนตอไป ท *งน* เพ/อใหมอเตอรท/ซอมทาเสรจแลวมคณภาพและไดมาตรฐาน สามารถนาไปตดต*งและใชงานไดอยางมประสทธภาพตอไป

40

บทท 3 การโอเวอรฮอล

ในบทน*จะกลาวถงข *นตอนการโอเวอรฮอล ซ/งเปนข *นตอนท/ตอเน/องจากบทท/ 1 น /นคอ มอเตอรท/จะทาโอเวอรฮอลน*น ขดลวดยงอยในสภาพท/ใชงานไดด กลาวคอคาความตานทานฉนวนอยในเกณฑท/กาหนด โดยม ข *นตอนในการซอมทาดงรปท/ 3.1 มรายละเอยดดงน*

รปท/ 3.1 ข *นตอนการโอเวอรฮอล

41

3.1 รบมอเตอรและถอดมอเตอรแยกช%น วตถประสงค

เพ/อทาการรบมอเตอรเขาทาการโอเวอรฮอลในบรเวณท/จดเตรยมไว และจดทาแนวทางในการถอดมอเตอรแยกช*น รวมท *งการมารคและระบช*นสวนตางๆ เพ/อชวยเปนขอมลในการประกอบกลบคนและการตรวจสอบหลงจากได มอเตอรแลว ข *นตอนตางๆน* เปนข *นตอนพ*นฐานสาหรบมอเตอรท/มโครงสรางมาตรฐานท /วไปเทาน*น หากมอเตอรท/มโครงสรางพเศษ ซบซอน ควรจะใชทกษะและความชานาญในการถอด เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, เวอรเนย, ฟตเหลก, ฟลเลอรเกจ, เทเปอรเกจ, พลาสตกเกจ, เมกเกอร, ไดอลเกจ วธการปฏบตงาน 3.1.1 นามอเตอรท/จะทาการโอเวอรฮอลไปไวในบรเวณท/จดเตรยมไว 3.1.2 จดวางมอเตอรใหสามารถดาเนนการไดอยางสะดวก 3.1.3 มอบหมายงานใหชางหรอผท/เก/ยวของดาเนนการตอไป 3.1.4 กอนถอดตรวจสอบดวามอเตอรไดทาการเทสรนเปนท/เรยบรอยแลว

3.1.5 มารคตาแหนงคประกอบ (Match Mark) บนช*นสวนคประกอบตางๆ เชนฝามอเตอรกบเฟรม, ฝาประกบแบร/งกบฝามอเตอร, เทอรมนอลบอรดกบเฟรมและ ฝาปดตาง ๆ เปนตนเพ/อใหแนใจวาเม/อประกอบสงคนแลวจะไดตาแหนงเดม

3.1.6 กรณสลฟแบร/ง

•ใหถายน*ามนออกจากอาง ตรวจดสภาพน*ามนแลวบนทกผล •วดระยะเคลยรแรนซของแบร/ง และ ขอมลในสวนแบร/งท *งสองดานแลวบนทกผล

•วดระยะชองวางระหวาง สเตเตอร กบ โรเตอร (Air Gap) ท *งสองดานถาโครงสรางมอเตอรมชองวางใหวดได แลวบนทกผล

รปท/ 3.2 การวดระยะระหวางโรเตอรและเฮาสซ/ง

42 3.1.7 ถอดคปปล*ง (ถาม) และใบพดออก กอนถอดตรวจสอบใหแนใจวาไดวดบนทกระยะ และตาแหนงไวแลว

3.1.8 คลายนอตยดฝาประกบท *งสองดาน ถอดฝาประกบนอกดานขบ พรอมช*นสวนท/ยดตดกบเพลา เชน แหวนลอคแบร/ง ปลอกกนจารบออก ถอดฝามอเตอร (เฮาสซ/ง) ดานขบออก

•ขณะถอดฝาออกระวงอยาใหโรเตอรกระแทกกบสเตเตอร สงเกตปลายแกนเหลกของสเตเตอรและโรเตอร อยในแนวเดยวกน / ตรงกนหรอไม 3.1.9 ถอดฝาปะกบนอก ดานตรงขาม ดานขบ พรอมช*นสวนท/ยดตวเพลาออกแลวถอดฝามอเตอรออก ระวงอยาใหกระแทกกบสเตเตอร

3.1.10 ขณะถอดใหสงเกตและตรวจสอบลกษณะการตดต*ง ควรถายรปถาจาเปน

•สาหรบมอเตอรท/มโครงสรางแบร/ง แบบ Antifriction (บอล หรอ เอนย) หากดานหน/งเปนเอนย และ อกดานหน/งเปนบอล โดยท /วไปเอนยจะอยดานขบ และ บอลจะอยดานตรงขามดานขบ การถอดจะถอดฝาดานขบกอน แตหากดานเอนยอยดานตรงขามดานขบและบอลอยดานขบ การถอดจะถอดดานตรงขามดานขบกอน 3.1.11 กรณท/ตองเปล/ยนแบร/งใหม ใหถอดแบร/งออกท *งสองดาน อาจใชความรอนชวยถาจาเปน

•ใหปองกนขดลวดขณะถอดแบร/ง กรณท/ระยะแบร/งใกลเคยงและอาจเปนอนตรายกบขดลวดขณะถอดได ใหทาการชกโรเตอรออกกอนแลวจงถอดแบร/ง

3.1.12 ชกโรเตอรออกดวยเคร/องมอและอปกรณท/เหมาะสมกบขนาดและน*าหนกของโรเตอร ระวงอยาให เกดการขดขด หรอ กระแทกขณะชกโรเตอรออก

3.1.13 ทาความสะอาดเบ*องตนเทาท/จาเปน เพ/อใหสามารถทาการตรวจสอบและทาการวดขนาดตาง ๆได 3.1.14 หลงจากท/ตรวจสอบเรยบรอยแลวใหดาเนนการ •ปกปดและปองกนช*นสวน ผวท/สาคญ เชนผวเพลาบรเวณสลฟแบร/ง เพ/อปองกนการกระแทกขณะขนยายและจดเกบ •เกบช*นสวนตางๆในท/ท/เตรยมไว เอกสารทใชบนทกขอมล


-

43

3.2 ลางทาความสะอาดและอบแหง วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการลางทาความสะอาดขดลวด ช*นสวนอะไหล สาหรบมอเตอรท/ทาการโอเวอรฮอล ตลอดจนการอบแหงหลงจากลางทาความสะอาด

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

แปรงขด, น*า, สารซกฟอก, เตาอบ


รปท/ 3.3 การลางทาความสะอาด

3.2.1 กอนลางทาความสะอาดควรเชคใหแนใจวาไดทาการวด และบนทกคาการตรวจสอบหลงการถอดเรยบรอยแลว

3.2.2 ตรวจดช*นงานท/จะลางวามช*นสวนท/อาจเสยหายหรอเส/อมสภาพขณะทาการลางไดหรอไม 3.2.3 วางช*นงานบนท/ต *งใหเหมาะสม กรณโรเตอร อาจต*งไวบนขาต*งท/มจดรองรบผวเพลาท/ออนเพ/อปองกนผวเพลาโดยเฉพาะบรเวณจดแบร/ง

3.2.4 กรณมความสกปรก จารบ หรอ ฝ น จานวนมากสะสมอยท/ช*นงานควรขจดออกกอนโดยใชผาเชด แปรงขด หรอลมเปา เพ/อใหทาความสะอาดไดงายข*น

3.2.5 กรณการทาความสะอาดดวยการฉดน*าลาง กอนการฉดน*าลางควรตรวจสอบสภาพของขดลวดและฉนวนอกคร *ง เพ/อสงเกตรอยแตก (Crack) หรอสภาพเป/อยยยของฉนวนวามหรอไม ควรระวงอยาใหปลายหวฉดเขาใกลขดลวดมากเกนไป (ไมควรต /ากวา 2 น*วโดยประมาณ) 3.2.6 ฉดลางคราบสกปรกโดยรอบใหท /วกอนแลวจงฉดน*ารอนลางคราบ กรณมคราบไขมนหรอส/งสกปรกท/น *าไมสามารถลางออกได ใหผสมสารซกฟอกในอตราสวนท/เหมาะสม ท*งไวใหข*นฟองจนกระท *งฟองแตกแตไมเกน

5 นาท สาหรบช*นสวนท/ไมใชขดลวดสามารถใชปรมาณสารซกฟอกมาข*นได

44 3.2.7 ชะลางดวยน*า และ น*ารอน ใหท /วจนแนใจวาคราบสารซกฟอกไมหลงเหลอแลวระยะเวลาในการฉดน*าฉะลางไมควรเกน 5 เทาของระยะเวลาแชฟอง

3.2.8 ตรวจสอบดความสะอาด หากไมพอใจ อาจทาความสะอาดใหมอกคร *ง สาหรบคราบเหนยวท/ยงหลงเหลออยเม/อเปาลมแลวอาจใชน *ายาโซเวนท เชน LEC ทาความสะอาดอก

3.2.9 หลงทาความสะอาดเสรจ ใชลมเปาคราบน*าออก เพ/อใหการอบเรวข*น

3.2.10 นาช*นงานเขาเตาอบ ช*นสวนท/ไมจาเปนตองอบหรอไมสามารถทนความรอนได เชน เทอรมนอลพลาสตก หรอฝาครอบพลาสตก ใหถอดออก 3.2.11 นามอเตอรเขาตอบโดยท/อณหภมและระยะเวลาในการอบข*นอยกบขนาดของมอเตอร ดงรปท/ 3.4 โดยมเกณฑในการอบคอ สาหรบกรณฉดลางดวยน*า

•อณหภมของช*นงานขณะอบ 100°C -130°C แนะนาท/ 120°C

•ระยะเวลาในการอบ • มอเตอรขนาดเลก – ขนาดกลาง (ไมเกน 1000 KW):10-15 ช /วโมง

• มอเตอรขนาดใหญ (มากกวา 1000 KW): 15-24 ช /วโมง

สาหรบกรณใชโซเวนททาความสะอาด

•อณหภมในการอบอบ 80°C - 100°C

•ระยะเวลาในการอบ 2-4 ช /วโมง

3.2.12 เม/ออบแหงแลว จงนามอเตอรออกจากเตา เพ/อดาเนนการในข *นตอนตอไป

รปท/ 3.4 การอบแหง


- ความถในการตรวจสอบ มอเตอรท/รบการโอเวอรฮอลและช*นสวนมอเตอรท/ตองทาความสะอาด ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ

-

45

3.3 การเคลอบวานช วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการเคลอบวานชดวยการจมแช หลงจากท/อบแหงแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา, เมกเกอร, เทอรโมมเตอร, ถงแชวานช วธการปฏบตงาน หลงจากท/อบมอเตอรเพ/อไลความช*นและปลอยใหเยนตวลงแลวใหวดคาเมกเกอร การเคลอบวานชดวยการจมแช (DIP) 3.3.1 ทาการปดหรอปองกนช*นสวนท/ไมตองการใหสมผสวานช เชน สายลดส ,หลกเทอรมนอล ,เนมเพลท

3.3.2 ยกและเคล/อนยายมอเตอรโดยใชสลงและสเกนท/มขนาดเหมาะสมและปลอดภย ดงรปท/ 3.5

3.3.3 นามอเตอรลงจมแชในถงวานชใหน *ายาทวมสวนท/เปนขดลวด

3.3.4 แชท*งไวจนกวาฟองอากาศจะหมด

3.3.5 หากระดบวานชไมทวมขดลวดท *งหมดใหทาการพลกกลบดานมอเตอร หรอหมนโรเตอรใหสวนท/ยงไมสมผสวานชอยดานลาง

3.3.6 นามอเตอรข*นจากถงวานช

3.3.7 ลางคราบวานชในสวนท/ไมตองการใหวานชแหงตดกนดวย ไซลน เชน สายลดส เนมเพลท ผวเพลาบรเวณแบร/ง บรเวณฉนวน สลปรง เปนตน

รปท/ 3.5 การจมแชวานช

การเคลอบวานชดวย (VPI) Vacuum Pressure Impregnation กรณท/ตองการเคลอบวานชดวยวธวพไอ

3.3.8 ตรวจสอบใหแนใจวาขนาดของมอเตอรสามารถลงในถงวพไอได จงนามอเตอรลงในถงใหอยในตาแหนงท/เหมาะสมและม /นคง แลวปดฝาใหสนท

46 3.3.9 ทาการเดนป Fมสญญากาศ (Vacuum) เพ/อดดอากาศออกจากมอเตอรและถงจนกระท /งความดนในถงอยในเกณฑท/กาหนด แชท*งไวประมาณ 1 ช /วโมง เปดน*ายาเรซนเขาถง VPI เชคระดบจนใหน *ายาทวมขดลวด ปดวาลวจากถงน*ายา อดอากาศแหงเขาถง จนกระท /งไดความดนท/ 4-6 บาร ท*งไวใหขดลวดแชในน*ายาท/ความดนดงกลาว 1-2 ชวโมง ตามขนาดของมอเตอร คอยๆเปดวาลวเพ/อใหน *ายาไหลยอนกลบคนสถงน*ายาจนหมด คอยๆปลอยอากาศท/มความดนออก เปดฝาแลวยกมอเตอรข*นจากถงวพไอ ลางคราบน*ายา การเคลอบวานชแดง 3.3.10 สวนท/เปนขดลวดของสเตเตอรและโรเตอร รวมท *งแกนเหลกใหทาการเคลอบดวยการสเปรยวานชแดงลงไปบนช*นงาน เม/อสเปรยท /วช*นงานแลวใหปลอยไวใหแหงเอง และเม/อแนใจวาวานชแดงแหงสนท ถายงไมมการประกอบใหทาการหอหมดวยพลาสตก และนาเกบในท/จดเกบ

3.3.11 ช*นสวนอะไหลตางๆใหเคลอบดวยการทาลงไปบนช*นงานท/ตองการ แลวปลอยใหแหงเอง เม/อแนใจวาวานชแดงแหงสนท ถายงไมมการประกอบใหทาการจดเกบในท/ท/จดเตรยมไว เพ/อดาเนนการข *นตอไป



-

3.4 การอบแหงและขดวานชสวนเกน วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางสาหรบการอบแหงและขดวานชสวนเกนหลงจากท/เคลอบวานชแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน เตาอบ, มดขด วธการปฏบตงาน

3.4.1 หลงจากผานข *นตอนการเคลอบวานชแลวนามอเตอรเขาเตาอบอณหภม 120°C-140°C ระยะเวลาในการอบ ข*นอยกบขนาดของมอเตอร

• มอเตอรขนาดเลก – ขนาดกลาง (ไมเกน 1000 kW) ใชเวลาในการอบ 8-10 ชม. • มอเตอรขนาดใหญ (>1000kW) ใชเวลาในการอบ 10-15 ชม. 3.4.2 เม/อทาการอบแหงแลวใหทาการตรวจสอบใหแนใจวา วานชทกสวน แหงสนทดแลวจงนามอเตอรออกจากเตาอบและทาการขดวานชสวนเกนออก



-

47

3.5 หาสมดลโรเตอรและเปลยนแบรง วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการหาสมดลโรเตอรใหอยในเกณฑมาตรฐาน ซ/งจะมผลตอระดบความส /นสะเทอนของมอเตอรขณะใชงาน

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

สายตา, ฟตเหลก, ตลบเมตร, เวอรเนย, ไดอลเกจ, เคร/องช /งน *าหนก, ชดควบคมและแสดงผลการบาลานซ

วธการปฏบตงาน 3.5.1 ตรวจสอบรายละเอยดของโรเตอรแลวบนทกในแบบฟอรม 3.5.2 ตรวจสอบคา Rotor Approx weight, Service speed, Balancing speed และพกดมาตรฐานในการบาลานซ พรอมสเกตชภาพโรเตอร

รปท/ 3.6 การหา Balance

3.5.3 เม/อไดคา Balancing speed และ grade ท/ใชบาลานซ นาคาท/ไดไปหาคา Max Permissible

unbalance weight จากกราฟ standard ท/ใช Balancing และคานวณหาน*าหนก Unbalance สงสดท/ยอมรบได (Max Permissible unbalance weight) ท*งสองดาน

3.5.4 ทาการตรวจเชคหนาสมผสของเพลา ตาแหนงท/จะวางบนแทน balance ม 2 กรณ

•ใชตาแหนงแบร/งของเพลาท *งสองดานตองทาการใสแบร/งในตาแหนงเดมกอนนาข*นแทน Balance

•ใชตาแหนงฝาปะกบหรอตาแหนงอ/นท/เหนวาเหมาะสม ใหเชคหนาสมผสดวยสายตาและการสมผส ถาหนาสมผสไมเรยบใหทาการปรบแตงใหเรยบโดยการใชกระดาษทรายเบอร 150

3.5.5 ถาโรเตอรมใบพด, คปปล*ง, เกยร, มเลย ใหประกอบเขากบเพลาในตาแหนงเดมกอนทาการ Balance

กรณท/ไมม คปปล*ง, เกยร, มเลย ตดมาใหตดเหลกใสรองล/มใหเสมอกบความสงของรองล/ม 3.5.6 ตรวจเชคความโตของตาแหนงท/จะวางโรเตอรบนแทน Balance และเชคระยะหางตาแหนงท/จะวางดรเตอรบนแทน Balance เพ/อปรบตาแหนงแทนใหสามารถวางโรเตอรไดพอด

48 3.5.7 เม/อนาโรเตอรข*นแทน Balance เรยบรอยแลว ใหทาการยดโรเตอรตดกบเพลาของเคร/อง Balance และเชคระยะ A, B, C และรศม R1, R2 แลวบนทกผล 3.5.8 เชคคา Run Out ของเพลาท/ตาแหนงตางๆบนทกคาในฟอรม 3.5.9 ทาการเดนเคร/อง Balance และอานคาน*าหนก Unbalance เร/มตนและมมท *ง 2 ดาน 3.5.10 ทาการใสหรอเอาน*าหนกออกตามท/ระบจากเคร/อง กรณใสน*าหนกควรยดใหแขงแรง

3.5.11 เดนเคร/อง Balance เพ/อหาคาน*าหนก Unbalance และใสหรอนาน*าหนกออกจนกวาคาจะอยในเกณฑมาตรฐาน 3.5.12 บนทกผลการ Balancing


แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ -

3.6 การตรวจสอบและทดสอบกอนประกอบ วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางในการตรวจสอบและทดสอบขดลวดรวมท *งช*นสวนตางๆหลงจากท/ซอมแลวกอนการประกอบ เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

เมกเกอร, เคร/องเสรจ, ไมโครมเตอรวดนอกวดใน, เวอรเนย, มลตมเตอร วธการปฏบตงาน การตรวจสอบทางกล

3.6.1 ตรวจสอบความเรยบรอยของช*นสวนตางๆ เชน ขดลวด แกนเหลก วานช ล/ม สายลดส ตววดอณหภม โรเตอร น*าหนกท/ใสบาลานซ ผวเพลา สลปรง คอมมวเตเตอร แบร/ง และช*นสวนประกอบอ/นๆ

3.6.2 ตรวจวดขนาดของเพลาบรเวณแบร/ง เบาแบร/ง ปลายเพลา 3.6.3 ตรวจสอบเบอรแบร/งใหมวาถกตอง และตรวจสอสภาพวาหมนคลองไมมรอยสนม

3.6.4 บนทกผล การตรวจสอบทางไฟฟา 3.6.5 วดคาเมกเกอรของขดลวด ซองถาน กอนประกอบ เกณฑตามภาคผนวก ก.6

3.6.6 กรณ ดซมอเตอรใหเสรจเทสอารเมเจอรกอนการประกอบ

3.6.7 ตรวจสอบฮทเตอรตววดอณหภมตางๆ

3.6.8 บนทกผล

49เอกสารทใชบนทกขอมล

แบบฟอรมการตรวจคณภาพมอเตอร ในภาคผนวก ก ความถในการตรวจสอบ มอเตอรทกตวท/ซอมหรอบรการ ขอกาหนดทางดานการตรวจสอบ


3.7 ประกอบมอเตอร วตถประสงค

เพ/อกาหนดแนวทางการประกอบมอเตอรหลงจากท/ตรวจและทดสอบกอนการประกอบแลว เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน

สายตา, ฟตเหลก, เวอรเนย, ฟลเลอรเกจ, เทเปอรเกจ, พลาสตกเกจ, เมกเกอร


รปท/ 3.7 การประกอบโรเตอรและสเตเตอร

3.7.1 จดเตรยมช*นสวนอปกรณ เคร/องมอท/จะใชในการประกอบมอเตอร พรอมท *งจดเตรยมพ*นท/สาหรบการประกอบใหพรอม

3.7.2 ตรวจดช*นสวน ขดลวด และผวสมผสท/สาคญของช*นงานตางๆวาไดผานการตรวจสอบมาแลว

3.7.3 ปองกนผวท/สาคญเชนผวคอมมวเตเตอร ผวสลปรง ดวยการหอกระดาษแขง

3.7.4 เสยบโรเตอรดวยเคร/องมอและอปกรณท/เหมาะสมกบขนาดและน*าหนกของโรเตอร ใหดานขบ (DE)อยดานขบ (DE) ของสเตเตอรขณะเสยบโรเตอรใชความระมดระวงอยาใหเกดการกระแทกหรอเสยดสอยางรนแรงซ/งอาจทาใหแกนเหลกหรอขดลวดเสยหาย และจดแนวปลายแกนเหลกของโรเตอรใหตรงกบสเตเตอร

3.7.5 แบร/งชนด บอล /โรลเลอร ใหฮทแบร/ง โดยเคร/องมอเหน/ยวนาความรอนท/ทาใหอณหภมวงในไมเกน 100 C หามใชความรอนจากแกสโดยเดดขาด

50 3.7.6 ใสฝาประกบในแบร/งใหตรงกบดานขบ (DE) หรอดานตรงขามดานขบ (NDE) โดยสงเกตจากจดมารค จากน*นใหทาจารบบางๆลงบนผวชารฟ บรเวณแบร/งใสแบร/งท/ฮทแลวเขาเพลาใหไดตาแหนงท/ถกตองซ/งโดยปกตแลวแบร/งจะยนบาโดยใหตวเลชเบอรแบร/งหนออกดานนอก

3.7.7 เม/อแบร/งเยนตวแลวใสจารบใหแบร/ง (กรณท/เปนแบร/งแบบเปด) ดวยชนดและปรมาณท/กาหนด

3.7.8 กรณท/มอเตอรมซองถาน ใหตดต *งชดซองถานเขากบฝาของมอเตอร (ปกตจะอยตรงขามดานขบ (NDE) ) สงเกตจดมารกคประกบเพ/อรกษาตาแหนงของนวตรอนใหตรงตามเดม ปรบเล/อนซองถานใหมระยะหางจากผวคอมมวเตเตอรหรอสลปรงใหมากท/สดกอนเพ/อสะดวกในการประกอบฝาของมอเตอรเขากบเฟรม

3.7.9 ประกอบช*นสวนท/สมผสกบแบร/ง เชนแหนบบลอค ปลอกกนจารบหรออ/นๆท/อยบนเพลาสงเกตระยะและตาแหนงใหถกตอง

3.7.10 เชคดบาของฝาเฮาสซ/งและบาของเฟรมวาไมมรอยเบลอ หรอคราบวานชตดอยจากน*นใหใสฝาเฮาสซ/งดานท/ตรงกนกบเฟรมมอเตอรโดยสงเกตจดมารค ขณะใสฝาเฮาสซ/งควรใชสตดเกลยวรอยผานรเพ/อหาตาแหนงของฝาประกบในแบร/งดวย

3.7.11 ยดนอตฝามอเตอร แลวกวดนอตใหสม /าเสมอจนแนน

3.7.12 ใสจารบเขาฝาประกบนอกของแบร/งดวยจารบชนดเดยวกนกบท/ใสในแบร/ง ปรมาณท/ใสประมาณคร/งหน/งของชองวางฝาประกบ ขณะใสฝาประกบสงเกตตาแหนงจดมารคบนฝาประกบและบนเฮาสซ/งใหตรงกน

3.7.13 ประกอบฝาดานท/เหลอดวยวธเดยวกน

• กรณแบร/งเปนแบร/งชนดสลฟแบร/ง (Sleeve Bearing) โดยปกตแบร/งท/จะประกอบหลงจากใสฝามอเตอรเขาไปกอนแลว ขณะใสฝามอเตอรระวงอยาใหกระแทกผวชาฟ

3.7.14 ประกอบแบร/งเขาเฮาสซ/งดานท/ตรงกน โดยยกเพลาลอยข*นเลกนอยแลวคอยๆใสแบร/งซกลางให คอยๆเล/อนลงตามผวโคงประกอบแบร/งซกบนตวลอคและฝาปดบนเพ/อตรวจสอบแนวรอยน /งของเพลาบนผวแบบบท

• ปกตแบร/งท/ไมไดทาแรบบท (Rabbet) มาใหม และมรอยแนวน /งเดมท/นาพอใจอยแลว กไมจาเปนตองทาการปรบหรอขดแรบบทอก

• หากรอยแนวน /งแรบบทไมนาพอใจ ใหทาการขดจดสงเพ/อปรบจดสมผสแนวรอยน /งแนวรอยน /งควรเปนแถบตรงจดต /าสดของแรบบท กวางประมาณ 1-2 น*ว เน*อท/ขดจดสมผสไมควรต /ากวา 75 % ของแถบ (แถบรอยน /งบนแรบบทท/กวางเกนไปอาจทาใหแบร/ง รอนขณะทางานได)

3.7.15 วดแบร/ง เคลยรแรนซดวยพลาสตกเกจ และ ฟลเลอรเกจ

• วด Air Gap ระหวางสเตเตอรและโรเตอร

• กรณแบร/งมฉนวนใหทดสอบคาความตานทานฉนวนของแบร/งคาท/ไดตองสงกวา 3000 โอหม

• บนทกผลลงในแบบฟอรม

3.7.16 ตรวจสอบและตดต*งแหวนวกน*ามน (Oil Ring) แหวนตองหมนไดอสระ ขอบดานในตองเรยบไมม

รอยสะดด หากพบใหใชตะไบละเอยดลบออก เวลาประกอบแหวน (ชนดผาซก) หวสกรตองไมย/นออกมาดานนอก และรอยตอระหวางซกบนซกลางตองเรยบเสมอกนและไมสะดด

3.7.17 ประกอบชลดกนน*ามนและวดระยะเคลยแรนซใหเหมาะสม

3.7.18 ใหแนใจวารอยตอของฝาครอบแบร/งไดทาปะเกนเหลวชนดทนน*ามนท*งไว แลวประกอบสวนท/เหลอ

51 3.7.19 หมนเพลาเพ/อใหแนใจวาไมมการเสยดสหรอมความฝดท/ผดปกต 3.7.20 เขาสายลดสภายในชองซองถานตามตาแหนงมารคเดม

3.7.21 ตรวจสอบความเรยบรอยโดยท /วไปรวมท *งความแนนของนอตยดตางๆ

3.7.22 กรณมอเตอรมคลปปลงหรอ มเลยมาดวยใหใสกลบคนหลงจากการทาเทสรนท/ No load แลว

3.7.23 เม/อการประกอบผานแลวใหตดตอหวหนาชาง เพ/อนาแทนทดลองมาทดลองตอไป



-

3.8 การทดสอบข%นสดทาย วตถประสงค

เพ/อกาหนดแนวทางการทดสอบมอเตอรข *นสดทายและทาการเทสรนท/ No load หลงจากท/ซอมบรการแลว และเกณฑพจารณาการทดสอบ เพ/อใหแนใจวามอเตอรอยในสภาพท/จะนาไปใชงานไดตอไป

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน โวลตมเตอร, แอมมเตอร, มลตมเตอร, เมกเกอร ,มลลโอหมมเตอร ,เคร/องเสรจ ,เทอรโมมเตอร

รปท/ 3.8 การทดสอบท/ No load

วธการปฏบตงาน 3.8.1 ตรวจสอบทางกายภาพวามอเตอรสามารถหมนไดคลองไมตดขด สภาพท /วไปเรยบรอย ท *งภายในชองคอมมวเตเตอรหรอสลปรง

3.8.2 ตรวจสอบดวามการหลอล/นแบร/งดวยจารบหรอน*ามนเพยงพอหรอไม 3.8.3 ทาการทดสอบขดลวดดงรปท/ 3.8 ดงน*

52 • ทดสอบความตานทานขดลวด( Winding Resistance ) • คาความตานทานฉนวน ( Insulation Resistance ) • ทดสอบการเสรจ ( Surge Test )

3.8.4 ทดสอบอปกรณอ/นๆท/ตดมากบมอเตอร

• ตววดอณหภมขดลวด ใหทาการทดสอบคาความตานทานและคาความเปนฉนวน

• ฮทเตอร ใหทาการทดสอบคาความตานทานและคาความเปนฉนวน

• ตววดอณหภมแบร/งใหทดสอบคาความตานทาน

• ไดโอด (กรณเปน Generator) ใหทดสอบการนาไฟฟาและข *วของไดโอด

3.8.5 เม/อการทดสอบข *นตนผานเปนท/นาพอใจ จงเร/มทาการเทสรน โดยตอสายไฟจากแหลงจายใหถกตองตามชนดของมอเตอร ตดแผนสะทอนเพ/อวดความเรวรอบท/เพลาของมอเอตร

3.8.6 เร/มจายไฟเพ/อใหมอเตอรเร/มหมนท/ความเรวรอบต /าๆกอน

• สงเกตเสยง เม/อมอเตอรเร/มหมนตองไมมเสยงดงผดปกต • ตรวจสอบกระแสใหอยในเกณฑปกตและสมดล

• หากมเสยงผดปกตหรอกระแสสงหรอต /าผดปกตใหหยดเดนเคร/องทนท

3.8.7 ถาหากผลการหมนท/ความเรวรอบต /าเปนท/นาพอใจ

• กรณแบร/ง NU :ใหรนท/รอบต /า ท*งไวประมาณ 10 นาท

• กรณสลฟแบร/ง : ใหสงเกตแหวนวกน*ามนวาหมนไดอสระและวกน*ามนมาหลอล/นแบร/งไดปกต 3.8.8 เพ/มแรงดนท/จายจนแรงดนพกด (ถาทาได) ตรวจสอบการทางานของขดลวดวาปกตหรอไม 3.8.9 หากพบวาผดปกตใหหยดเดนเคร/องทนท

3.8.10 กรณมอเตอรตวใหญ ใหตรวจสอบกระแสและพกดของแหลงจายไฟไมควรเกน 80% ของพกดแหลงจายไฟ

3.8.11 เพ/มแรงดนจนจนความเรวรอบคงท/วดคาแรงดน กระแส ความเรวรอบความส /นสะเทอน เสยงแบร/ง (กรณบอลและโรลเลอรแบร/ง) อณหภมของแบร/งและเฟรม

3.8.12 ประเมณผลจากคาท/วดได

3.8.13 AC 3 เฟส ปกตไมมเกณฑท/แนนอนข*นอยกบขนาด จานวนโพล (Pole) และชนดการใชงานของมอเตอร

3.8.14 เปอรเซนตของกระแส Unbalance ของ AC 3 เฟส ท/โนโหลดไมเกน 10% ของคาเฉล/ย

3.8.15 ระดบความส /นสะเทอน ใชเกณฑในภาคผนวก ก

3.8.16 เสยงของแบร/งสาหรบกรณแบร/งบอลและโรลเลอร และแบร/งใหมมคาความเรวพกด

-DBc < 10(DBN)

-DBM < 10(DBN)

3.8.17 อณหภมของแบร/งสาหรบมอเตอรท /วๆไปไมควรเกน 10°C 3.8.18 ระยะเวลาการเทสรนในเกณฑเบ*องตนดงน* 3.8.19 สลฟแบร/ง ระยะเวลาในการทดลอง > 1 ช /งโมง

53 3.8.20 บอลหรอโรเลอรแบร/ง ระยะเวลาในการทดลอง > 15-30 นาท (ตามขนาดของมอเตอร) 3.9.21 มอเตอร ระยะเวลาในการทดลอง 5-10 นาท 3.8.22 บนทกผล



3.9 การทาส วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการทาสบนตวมอเตอรหลงจากท/ไดทาการซอมเสรจแลว

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน ส วธการปฏบตงาน 3.9.1 ตรวจสอบวาสท/จะใชเปนสเดมหรอสท/ตองการหรอไม 3.9.2 จดเตรยมส เคร/องมอและอปกรณท/จาเปนตองใชในการทาส

3.9.3 เตรยมผวช*นงานเพ/อขจดผวมอเตอรท/ไมเรยบ และคราบจารบหรอน*ามนออก 3.9.4 ปองกนช*นสวนท/ไมตองการใหส พนทบ

• ผวเพลา • กระจกใส, พลาสตกใสตาแมว (Sight glass), ท/ดระดบน*ามน

• หวอดจารบ

• ช/อหรอเบอรเคร/องจกรท/ตดอยบนมอเตอร

• คปปล*ง ,มเลย (ยกเวนบรเวณท/มสเดมอยแลว) , ลกยาง • จดสาหรบตอสายกราวด (ถาม)

• นอตสาหรบปรบระดบอะไลเมนท • จดอ/นๆท/เหนสมควร

3.9.5 ผสมสกบทนเนอรในอตราสวนท/เหมาะสมและวางหรอแขวนช*นงานเพ/อความสะดวกในการพนส 3.9.6 ทาการพนสลงบนช*นงาน โดยใหละอองสกระจายสม /าเสมอ จนกระท /งสจบท /วถง(ขณะพนสใหเปดเคร/องดดละอองสดวย)

3.9.7 ตรวจสอบความเรยบรอยและท /วถงของสท/พนอกคร *ง 3.9.8 ลอกกระดาษท/ตดในขอ 3.9.4 ออกจากช*นงาน

54 3.9.9 เกบความเรยบรอยของงานและนาปายและนาปายระบเลขท/งานตดท/ตวมอเตอร

3.9.10 นามอเตอรไปต*งบรเวณท/จดไวเพ/อรอใหสแหง และรอตรวจสอบความเรยบรอยกอนสงงานตอไป

รปท/ 3.9 การทาสและบรรจ



-

3.10 ตรวจสอบความเรยบรอยข%นสดทายและสงมอบ วตถประสงค เพ/อกาหนดแนวทางการตรวจสอบความเรยบรอยข *นสดทายกอนสงคนมอเตอร

เครองมอวด/ทดสอบทจาเปน สายตา วธการปฏบตงาน 3.10.1 นาใบส /งงานมาตรวจสอบรายละเอยดอกคร *ง

3.10.2 ตรวจสอบความเรยบรอยภายนอก เชน นอตทกตวแนนหรอไม สายลดส (สภาพฉนวน) อยในสภาพดหรอไม ท/เฟรมมรอยมารคหรอไม ถามใหทาการลบออก ถามปญหาควรแจงหวหนาชางเพ/อดาเนนการแกไขตอไป

3.10.3 หอมอเตอรพรอมอะไหลท/ตองสงคน (ถาม) พรอมรายละเอยดการซอมทาและการทดสอบมอเตอรท *งหมดตามเอกสารทายบท ดงรปท/ 3.9 3.10.4 สงมอบมอเตอรเพ/อดาเนนการตอไป ดงรปท/ 3.10

55

รปท/ 3.10 การสงมอบ



-

สรป

ในบทน*ไดกลาวถงข *นตอนการโอเวอรฮอล โดยมอเตอรตองผานการเทสรนเรยบรอยแลว (ผานเกณฑ) และขดลวดยงอยในสภาพท/ใชงานไดดหรออาจจะเคลอบวานชเสรมอกคร *งกได การโอเวอรฮอลเปนเพยงการถอดมอเตอรเพ/อลางทาความสะอาดและผานข *นตอนตางๆดงท/กลาวมาแลวเทาน*น มอเตอรไมไดเสยหายอะไร และพบวาบางข *นตอน เหมอนกบข *นตอนในการพนขดลวด

56

รายการอางอง

1. บรษท ยเซอรวสเซส (ระยอง) จากด, ``เอกสารการซอมทามอเตอร", ๒๕๔๘.

2. EASA Guide , ``The Effect of Repair/Rewinding on motor Efficiency", England UK, ๒๕๔๘.

3. IEEE Standard 43-2000: IEEE Recommend Practice for Testing Insulation Resistance of Rotating

Machinery. Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc. New York, NY, 2000.

4. IEEE Standard 522-1992: IEEE Guide for Testing Turn-To-Turn Insulation on Form-Wound Stator

Coil for Alternating-Current Rotating Electric Machines. Institute of Electrical and Electronics

Engineers, Inc. New York, NY, 1992.

5. Standard Publication 60034-8: Rotating Electrical Machines, Part 8: Terminal Markings and

Direction of Rotation of Rotating Machines .International Electrotechnical Commission. Geneva,

Switzerland, 1972; second impression, 1990.

6. Standard Publication 60136: Dimensions of Brushes and Brush-holders for Electric Machinery.

International Electrotechnical Commission. Geneva, Switzerland, second edition, 1986.

7. IEEE Standard 4-1995: Standard Techniques for High-Voltage Testing. Institute of Electrical

and Electronics Engineers, Inc. New York, NY, 1995.

8. IEEE Standard 95-1977: IEEE Recommended Practice for Insulation Testing of Large AC Rotating

Machinery with High Direct Voltage. Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc. New

York, NY, 1977; reaffirmed 1991.

9. IEEE Standard 1068-1996:IEEE Recommended Practice for the Repair and Rewinding of Motors for

the Petroleum and Chemical Industry. Institute of Electrical and Electronics Engineers, Inc. New

York, NY, 1977; reaffirmed 1997.

10. ISO 1940-1: Mechanical Vibration – Balance Quality Requirements of Rigid Rotors. International

Organization for Standardization. Geneva, Switzerland, 1986.

11. ISO 1940-2: Determination of Permissible Residual Unbalance. International Organization for

Standardization. Geneva, Switzerland, 1997.

12. NEMA Standards MG 1-1998: Motors and Generators. National Electrical Manufacturers

Association. Rosslyn, VA; 1998.

13. Electrical Apparatus: Let’s Solve Your Problem II. Barks Publications, Chicago, Inc. 1999.

57

ภาคผนวก

58ภาคผนวก ก

แบบฟอรมบนทกผลการตรวจคณภาพการซอมทามอเตอร

บนทกผลการตรวจคณภาพ การซอมทามอเตอร

Tag. No.:xxxxx

ชdอมอเตอร: หมายเลขใบสdงงาน:

หวเรdองใบสdงงาน: วนทdรบ:

วนทdแลวเสรจ: พกดมอเตอร

Type: Ser No: Power: kW. Volt: V. Phase: φ Amp: A. Freq: Hz. Insulation Class: Cos θ : RPM:

กองควบคมคณภาพ อราชนาวมหดลอดลยเดช กรมอทหารเรอ

Last update: Nov-06

59

หวเร/องใบส/งงาน: หมายเลขใบส/งงาน:

วนท/ : ชางผรบผดชอบ:

ตรวจสภาพทางกายภาพ 1. เพลา ยาว …………… ลก …………… เสมอ มลdม ไมมลdม

2. การหมนของเพลา ได ไมได

3. การหลอลdนของแบรdง ผาน ไมผาน

4. ตรวจสอบสภาพคอมมวเตเตอร สภาพด เสdอมสภาพ

5. ตรวจสอบสภาพแปรงถาน สภาพด เสdอมสภาพ

6. ตรวจสอบสภาพสลปรง สภาพด เสdอมสภาพ

7. ตรวจสอบสภาพสายลดส สภาพด เสdอมสภาพ

8. ตรวจสอบสภาพขดลวด สภาพด เสdอมสภาพ(ไหม)

9. ตรวจสอบการเทสรน ได ไมได การเทสรน

Insulation Test at: ………V.DC In Time …… Min

U-V: ………….MΩ U-W :…………MΩ V-W:.. .….........MΩ

Resistance Test at:………………..°C

U-V: ………….MΩ U-W :…………MΩ V-W:.. .….........MΩ

Surge Test at: ……………. KV Good Fail DA:……………. PI:……………

Running Test L1:……………A. At ………….V.AC

L2:……………A. At ………….V.AC

L3:……………A. At ………….V.AC

Connection ………… Speed …………RPM

Vibration Test: Drive End Nondrive End

VER: ………….mm/s VER: ………….mm/s

HOR: ………….mm/s HOR: ………….mm/s

AX:………… ..mm/s AX:………… ..mm/s

Bearing Test Drive End Nondrive End

dBM: ………… dBM :…………

dBC: …………. dBC :………….

dBI: …………. dBI :………….

Bore Diameter of Bearing end Shield DE………………..mm. NDE……………………mm.

Shaft Diameter at Bearing Journal DE………………..mm. NDE……………………..mm.

Rotor Unbalance Check DE………………..g. NDE…………………….g.

ผลการเทสรน ผาน ไมผาน ไมไดเทสรน

หมายเหต:

กองควบคมคณภาพ อราชนาวมหดลอดลยเดช อร.

60

DELIVERED RECORD

ภาพมอเตอรซอมทาเสรจแลว

Insulation Test at:………..V.DC In Time:……….Min

U-V: ………….MΩ U-W :…………MΩ V-W:.. .….........MΩ

Resistance Test at: ……..°C

U-V: ………….MΩ U-W :…………MΩ V-W:.. .….........MΩ

Surge Test AT: 1000 V Good Fail DA:……….PI:…………

Running Test L1:……………A. At ………….V.AC

L2:……………A. At ………….V.AC

L3:……………A. At ………….V.AC

Connection ………… Speed …………RPM

Vibration Test: Drive End Nondrive End

VER ………….mm/s VER ………….mm/s

HOR ………….mm/s HOR ………….mm/s

AX………… ..mm/s AX………… ..mm/s

Bearing Test Drive End Nondrive End

dBM ………… dBM …………

dBC …………. dBC ………….

dBI …………. dBI ………….

Bore Diameter of Bearing end Shield DE………………..mm. NDE…………………mm.

Shaft Diameter at Bearing Journal DE………………..mm. NDE………………….mm.

Rotor Unbalance Check DE………………..g. NDE…………………g.


QC BY ……………………. APPROVED BY ……………………………..

61ก.1 แบบฟอรมการพนขดลวด

ช/อเรอ: ช/อมอเตอร: วนท/: หมายเลขใบส /งงาน:

Type: 3 phase 1 phase

Brand: Type: Ser No:

Power : Volt:

Amp: Freq :

RPM: Cosθ:

Description Original Rewound To จานวนสลอต

จานวนขดลวดท *งหมด

จานวนขดลวดตอกรป

ระยะสแปน

จานวนรอบในหน/งขดลวด

จานวนขดลวดตวนาท/ใช ขดลวดตวนา

วงจรการตอ

จานวนสายไฟท/ออกมาใชงาน

ความยาวคอลย DE

ความยาวคอลย NDE

ดานออกหวสาย

สายหรด เบอร/ความยาว

น*าหนกลวด

ตวเชคอณหภม

ความยาวของแกนเหลกสเตเตอร

เสนผานศนยกลาง สเตเตอร

สาเหตของการไหม

ผร*อลวด: ผท/พนขดลวด: :

62ก.2 แบบฟอรมการหาสมดลโรเตอร

ช/อเรอ: ……………………….. หวเร/องใบส /งงาน:……………………………

วนท/ ………./………/………. หมายเลขใบส /งงาน:………………………….

Type:……………………………… Ser No:……………………

Power :…………………………… Volt……………….

Amp:…………………………….. Freq……………………..

Insulation Class:…………………. Cosθ:………………….. RPM:……………..

Rotor: AC DC GEN BLOVO BLOVO-PUMP

DRAWING

DxBxL = ………………… mm.

A = ……………. B = ………………… C = ………………….

R1 = ……………… R2 = ………………..

CHECK RESD.WEIGHT ON DE. RESD.WEIGHT ON NDE.

WEIGHT (g) ANGLE(C°) WEIGHT (g) ANGLE(C°) INCOMMING CHECK

FINAL SET UP

SPE

ED

…

………RPM

Tested By ………………….. QC By ………………………………..

ก.3 แบบฟอรมการทดสอบแกนเหลก CORE LOSS TEST FROM

RPM MFR. FRAME TYPE PHASE Hz.

VOLTS AMPS MODEL SERIAL NO.

CORE DIMENSION

Inch mm

Length less air ducts

L =

Inside diameter

D1 =

Slot depth

S =

Back – Iron depth

B =

Use this section when core dimensions are in MILLIMETERS

Mean Dia. D D1 + (2 x S) + B = + (2 x ) + = mm Mean Dia. D

Loop Turns 180000 x Vs = 180000 x =

f x L x B x x

Loop Turns

Estimated Amperes 1.1 x D = 1.1 x =

Loop Turns

Estimated Amperes

Core Weight * D x L x B = x x x =

43821 43821

lb

Core Weight

*Note: Weight calculation is based on back – iron only, and does not include teeth.

LEAD

WIRE

SELECTI

ON

Size AWG 18 16 14 12 10 8 6 4 3 2 1 1/0 2/0 3/0 4/0 LEAD

SIZE

Amperes* 18 22 25 30 40 50 70 90 105 120 140 155 185 210 235

Metric

Size(mm2)

1.0 1.5 2.5 4.0 6.0 10 16 25 25 35 50 50 70 95 120

*Note: If estimated amperes fall between table’s values, use next higher value for selection of lead wire or cable.

CORE TEMPERATURES oF oC TEST

DATA

Use only meters that read true RMS value.

METER READING

CORE W2

ASSESSMENT W1

Ambient At start At end Rise Time Elapsed (minutes) Volts Amps Watts Disposition of core: Use Repair Scrap

Before stripping W1 Watts/lb** Watts/kg**

After stripping W2 Watts/lb** Watts/kg**

POWER SUPPLY FOR TESTING

Vs = Volt f = Hz.

KW:

HP:

= =

ภาคผนวก ข เกณฑการทดสอบคาทางไฟฟา

ภาคผนวก ข.1 การตรวจสอบและทดสอบหลงถอด ตารางท ข.1: แรงดนทดสอบหลงถอด

แรงดนพกดของ เคร/องจกร

การทดสอบคาฉนวน การทดสอบเสรจ

แรงดนทดสอบ แรงดนทดสอบ คาต /าสดท/ยอมรบได

AC สเตเตอร 220 V

380 V

500 V

660 V

3300 V

6600 V

500 V

500 V

500 V

500 V

2500V

5000 V

2 MΩ

2 MΩ

2 MΩ

2 MΩ

5 MΩ

10 MΩ

700 V

800 V

1000 V

1100 V

3800 V

7000 V

AC โรเตอร

≤ 1000 V

> 1000 V

500 V

1000 V

2 MΩ

5 MΩ

แรงดนพกด+500 V


DC Machine

≤ 1000 V

500 V

2 MΩ


หมายเหต: สาหรบ AC Machine ผลการทดสอบเสรจกราฟตองสมดลท *ง 3 เฟส 2.คาความตานทานของขดลวด สาหรบมอเตอร AC 3 เฟส จะตองสมดล และคาความคลาดเคล/อนไมเกน 5% จากคาเฉล/ย

3.ผลการดรอปขดลวด (Winding Drop Test) ท*ง DC สเตเตอร และซงโครนสโรเตอร • DC Voltage drop: แรงดนท/แตกตางกนของขดลวดแตละโพล ควรจะไมเกน 5% ถอวายอมรบได

• AC Voltage drop:แรงดนท/แตกตางกนของขดลวดแตละโพล ควรจะไมเกน 10% ถอวายอมรบได

4. ผลการทดสอบ Core loss test อณหภมเฉล/ยท/ยอมรบไดควรจะไมเกน 40-50 ºC ถามจดรอน (Hot spot) เกน 10 ºC ควรดาเนนการแกไขโดยการสลบแกนหรอเปล/ยนแกน

5. การทดสอบพไอ (PI: Polarization Index) ควรจะ ≥ 2

หมายเหต: เกณฑการประเมนผลดงกลาวเปนเพยงแนวทางเบ*องตนเทาน*น จาเปนตองใชหลายอยางพจารณาประกอบดวย กรณท/ไมพบความเสยหายของขดลวดชดเจน แตผลการวดมคาท/แยกวาเกณฑขางตน กอาจไมได หมายความวาขดลวดน*นใชไมได การแนะนาการซอมแซมใหพจารณาผลหลายๆคา กรณท/สภาพฉนวนยงปกต แคสกปรกหรอช*น อาจแนะนาใหทาการโอเวอรฮอล

65ภาคผนวก ข.2 เกณฑการเทสรน ตารางท ข.2: แรงดนทดสอบกอนท/จะดาเนนการเทสรน

แรงดนพกดของ

เคร/องจกร

การทดสอบคาฉนวน การทดสอบเสรจ แรงดนทดสอบ แรงดนทดสอบ คาต /าสดท/ยอมรบได

AC สเตเตอร 220 V

380 V

500 V

660 V

3300 V

6600 V

500 V

500 V

500 V

500 V

2500V

5000 V

20 MΩ

20 MΩ

20 MΩ

20 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

700 V

800 V

1000 V

1100 V

3800 V

7000 V

AC โรเตอร

≤ 1000 V

> 1000 V

500 V

1000 V

20 MΩ

20 MΩ



DC Machine

≤ 1000 V

500 V

2 MΩ


หมายเหต: สาหรบ AC Machine ผลการทดสอบเสรจกราฟตองสมดลท *ง 3 เฟส

1. คาความตานทานของขดลวด สาหรบมอเตอร AC 3 เฟส จะตองสมดล และคาความคลาดเคล/อนไมเกน

5% จากคาเฉล/ย 2. กระแส No Load

• AC 3 เฟส กระแสควรอยระหวาง 20 - 40% สาหรบมอเตอร 2-4 โพล กระแสท *ง 3 เฟสควรสมดลกนและคาความคลาดเคล/อนไมเกน 10% จากคาเฉล/ย กรณ DC มอเตอร

1. เม/อทากาจายแรงดนท/ขดลวดฟลด (Shunt field) ท/แรงดนพกดและจายกระแสใหอารเมเจอรเม/อความเรวเทาท/ความเรวพกด กระแสของอารเมเจอรควรมคาประมาณ 2 - 5% ของกระแสพกด

2. เม/อทากาจายแรงดนของอารเมเจอรเทากบแรงดนพกด และทาการจายแรงดนท/ขดลวดฟลด จนไดความเรวเทาความเรวพกด แรงดนของขดลวดฟลดจะมคาประมาณ 60 - 70% ของแรงดนพกด

66 ภาคผนวก ข.3 เกณฑการทดสอบความส /นสะเทอน

ตารางท/ ข.3.1:เกณฑการวดเสยงแบร/งจากเคร/อง SPM (Shock Pulse Meter) คาท/วดไดจากเคร/อง SPM ผลการตรวจสอบ

0- 20 ดมาก

21- 35 ควรท/จะแกไข

>35 ตองแกไข

ตารางท/ ข.3.2:เกณฑการวดความส /นสะเทอน

ระดบความส /น การแบงระดบของเคร/องจกรหมนตามพกด

ยานการทดสอบ คาความส /น (mm/s) ระดบ 1 ระดบ 2

ระดบ 3 ระดบ 4

0.28

0.28

0.45

0.71

1.12

1.8

2.8

4.5

7.1

11.2

18

28

45

A

A

A

A

0.45 0.71

1.12 B

1.8 B

2.8 C B

4.5 C B

7.1

D

C

11.2

D

C

18

D

28

D 45 71 ระดบ1: มอเตอรขนาดมากกวา 20 HP ตดต*งบนฐานเหลกท/สรางข*นมการส /นไหวเลกนอย ระดบ 2: มอเตอรขนาด 20- 100 HP ตดต *งบนฐานเหลกท/สรางข*นมการส /นไหวเลกนอย

มอเตอรขนาด 100- 400 HP ตดต *งบนฐานหลอแนนมการส /นไหวนอยมาก ระดบ 3: มอเตอรขนาดมากกวา 400 HP ตดต *งบนฐานหลอแนนมการส /นไหวนอยมาก ระดบ 4: มอเตอรขนาดมากกวา 100 HP ตดต *งบนฐานเหลกท/สรางข*นมการส /นไหวเลกนอย

คณภาพมาตรฐาน ISO 3945

A = ดมาก B = พอใช

C = ควรจะแกไข D = ตองแกไข

67ภาคผนวก ข.4 กรณพนขดลวดใหม ตารางท/ ข.4: เกณฑการทดสอบกรณพนขดลวดใหม แรงดนพกด แรงดนทดสอบ

(Megger Voltage ) Minimum

Megger value

Surge voltage DC Hi pot

(กอน Dip) (10 sec)

DC Hi pot

(หลง Dip) (60sec)

สเตเตอร

380 V

500 V

660 V

3300 V

6600 V

1000 V

1000 V

1000 V

2500 V

5000 V

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

1800 V

2000 V

2400 V

7600 V

10000 V

-

-

-

7600 V

14000 V

-

-

-

13000 V

24000 V

โรเตอร ทกแรงดน

พกด

1000 V

100 MΩ

2U+1000 V

-

-

DC Machine

≤ 300 V

> 300 V

500 V 1000 V

50 MΩ 50 MΩ

2U+1000V 2U+1000 V

- -

- -


การทา Hi – Pot ใหทาหลงอบแลว อณหภมลวดไมเกน 40°C และคาเมกเกอร มากกวา 100 MΩ เทาน*น

68 ภาคผนวก ข.5 เกณฑการทดสอบคาฉนวนกรณโอเวอรฮอล หลงจากทาความสะอาด เคลอบวานช และ อบแหง

ตารางท/ ข.5: เกณฑการทดสอบคาฉนวนกรณโอเวอรฮอล แรงดนพกด แรงดนทดสอบ คาต /าสดท/ยอมรบได

AC สเตเตอร 220 V 380 V 500 V 660 V 3300 V 6600 V

500 V 500 V 500 V 500 V

2500 V 5000 V

50 MΩ

100 MΩ 100 MΩ 100 MΩ 100 MΩ 100 MΩ

AC โรเตอร แรงดนทกพกด

1000 V

1 MΩ/(kV+1 MΩ)

DC อารเมเจอร

< 300 V

≥ 300V

500 V 1000 V

50 MΩ 50 MΩ

DC ฟวส

< 300 V

≥ 300 V

500 V

1000 V

50 MΩ 50 MΩ

ซองถาน

< 300 V

≥ 300 V

500 V

1000 V

10 MΩ 10 MΩ

69 ภาคผนวก ข.6 กรณโอเวอรฮอล

การโอเวอรฮอล (Overhaul) •คาเมกเกอร (Megger) ตอนมา •สภาพของขดลวดและฉนวน ตอนมา ตารางท/ ข.6:เกณฑการพจารณาและวธการโอเวอรฮอล

สภาพตอนมา วธการโอเวอรฮอล

< 100 MΩ หรอขดลวดฉนวนเกา สตม อบ ด Fบ

100 MΩ แต < 1000 MΩ > 1000 MΩ แตสกปรก

สตม อบ -

> 1000 MΩ แตคอนขางสะอาด LEC อบ - > 1000 MΩ สะอาด - อบ - กรณพเศษ ระบโดยหวหนางาน

คาเมกเกอรหลงการโอเวอรฮอล •คาต /าสดท/ยอมรบได 100 MΩ •คาท/ดนาพอใจ >1000 MΩ

70 ภาคผนวก ข.7 เกณฑการทดสอบทางไฟฟากอนการประกอบ

1. แรงดนทดสอบและคาต /าสดท/ยอมรบไดกอนท/จะดาเนนการประกอบ ตรารางท/ ข.7: แรงดนทดสอบกอนท/จะดาเนนการประกอบ

แรงดนพกดของ

เคร/องจกร

การทดสอบคาฉนวน คาต /าสดท/ยอมรบได โอเวอรฮอล พนขดลวดใหม

แรงดนทดสอบ

คาต /าสดท/ยอมรบได แรงดนทดสอบ

คาต /าสดท/ยอมรบได

โอเวอรฮอล พนขดลวดใหม

AC สเตเตอร

220 V

380 V

500 V

660 V

3300 V

6600V

500 V

1000 V

1000 V

1000 V

2500 V

5000 V

50 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

500 V

1000 V

1000 V

1000V

2500 V

5000 V

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

100 MΩ

840 V

1000 V

1200V

1400 V

4500 V

8400 V

1400 MΩ

1800 MΩ

2000 MΩ

2400 MΩ

7600 MΩ

1000 MΩ

โรเตอรทกแรงดนพกด

1000 V

1 MΩ/(kV+1 MΩ)

1000 V

100 MΩ

0.6(2U+1000) V

2U+1000 V

DC แมชชน ทกแรงดนพกด

1000 V

50MΩ

1000 V

50 MΩ

0.6(2U+1000) V

2U+1000 V

หมายเหต: •ผลการเสรจท/ยอมรบไดกราฟจะตองสมดลกน •กรณเคร/องจกรใหญและแรงดนพกดสงๆ เคร/องทดสอบไมสามารถจายแรงดนหรอกระแสไดเทาท/ตองการ ให ใชแรงดนเทาท/เร/องจายไดโดยไมเกนพกดของเคร/อง (Over Load)

2.การเชคคาฉนวนของฮทเตอร ใชแรงดนทดสอบ 500Vdc คาจากเมกเกอรไมควรต /ากวา 2 MΩ

3.คาการทดสอบคาพไอ ( PI = Polarization Index) คาต /าสดท/ยอมรบไดคอ ≥ 2

71ภาคผนวก ค

วธการวดคาทางไฟฟา

ภาคผนวก ค.1 การวดคา Power Factor

Power Factor คอ อตราสวน ระหวางกาลงไฟฟาท/ใชจรง (Watt) กบ กาลงไฟฟาปรากฏ หรอกาลงไฟฟาเสมอน (VA) ซ/ง คาท/ดท/สด คอ มอตราสวนท/เทากน (จะมคาเปนหน/ง) แตในความเปนจรงแลวไมสามารถทาได เพราะคา Power Factor

เปล/ยนแปลงไปตามการใช Load ซ/ง Load ทางไฟฟามอย 3 ลกษณะ คอ

1. Load ประเภท Resistive หรอ ความตานทาน จะมคา Power Factor = 1ไดแก หลอดไฟฟาแบบไส เตารดไฟฟา หมอหงขาว เคร/องทาน*าอน เปนตน

2. Load ประเภท Inductive หรอ ความเหนยวนา จะมคา Power Factor ไมเปนหน/ง อนไดแก เคร/องใชไฟฟาท/ใช ขดลวดเชน มอเตอรและเคร/องปรบอากาศ เปนตนและ Load ประเภทน* จะทาให คา Power Factor ลาหลง (Lagging) และถาตองการ ปรบปรงคา Power Factor ทาไดโดยการนา Load ประเภทใหคา Power Factor นาหนา (Leading) อยางเชน ชดCapacitor Bank เขาไปในชดควบคมไฟฟา 3. Load ประเภท Capacitive หรอ Load ท/มตวเกบประจ (Capacitor) เปนองคประกอบ Load ประเภทน*จะมใช นอยมาก จะมคา Power Factor นาหนา (Leading) คอกระแสจะนาหนาแรงดน จงนยมนา Load ประเภทน*มาปรบปรงคา Power Factor ของระบบท/มคา Power Factor ลาหลง ขอด ของการปรบปรง คา Power Factor

•กระแสไฟฟาท/ไหลในวงจรไฟฟาลดลง

•หมอแปลง และสายเมนไฟฟา สามารถรบ Load เพ/มไดมากข*น

•ลดกาลงงานสญเสยในสายไฟฟาลง

•ลดแรงดนไฟฟาตก

•เพ/มประสทธภาพระบบไฟฟาท *งระบบ

กาลงไฟฟา มดวยกน 3 อยางคอ

• กาลงไฟฟาจรง มหนวยเปน วตต (Watt)

• กาลงไฟฟาแฝง มหนวยเปน วาร (VAR)

• กาลงไฟฟาปรากฏ มหนวยเปน โวลทแอมป (VA)

สตร การคานวณคาทางไฟฟากระแสสลบ

)1(1000

PhasePFV

kWA

×

×=

)3(732.1

1000Phase

PFV

kWA

××

×=

•หมายเหต (V คอแรงดนไฟฟา , A คอคากระแสไฟฟา , KW คอกาลง , PF คอคาเพาเวอรแฟกเตอร )

72สตรคานวณคา Power Factor ของไฟ Single Phase คอ

Power Factor = กาลงไฟฟาท/ใชจรง มหนวยเปน (Watt) / กาลงไฟฟาปรากฏ มหนวยเปน (VA)

VA

WfactorPower =

สตรคานวณคา Power Factor ของไฟ 3 Phase คอ

Power Factor = กาลงไฟฟาท/ใชจรง มหนวยเปน (Watt) / กาลงไฟฟาปรากฏ มหนวยเปน (VA)(1.732)

VA

WfactorPower

×=

732.1

วธการวดคา Power Factor

ในการวดคา Power factor น*นจะมเคร/องมอ Power factor Meter อย 2 แบบ คอ แบบท/สามารถใชกบไฟ Single

Phase และ แบบท/สามารถใชกบไฟ 3 Phase ได ดงรปท/ ค.1.1

รปท/ ค.1.1 Power factor Meter แบบท/ใชกบไฟ AC Single Phase

73

รปท/ ค.1.2 Power factor Meter แบบท/ใชกบไฟ AC 3 Phase

ข%นตอนการวดคา Power Factor โดยใช Power Factor Meter

1.กอนทาการวด Power factor น*น ควรตรวจสอบในระบบกอนวามการจายไฟมาท/โหลดหรอไม คอตรวจสอบกอนวาอปกรณท/เราตองการวดคาน*นมการทางานอยหรอไม ถากาลงทางานอยใหปดกอนท/จะตดต *งเคร/องมอวด

2. ในการวดคา Power factor ของไฟ Single Phase น*น ใหใชสายสดาวดสายนวตรอน และสายสแดงวดท/สายไลน

หลงจากน*นใหทาการเร/มเดนระบบและอานคา Power factor ท/ไดจากการวด

3. ในการวดคา Power factor ของไฟ 3 Phase น*น เราตองทาการวดท *งสามเสนพรอมกน L1, L2, L3 โดยใช สายวด A วดทสาย L1, สายวด B วดทสาย L2 , สายวด C วดทสาย L3 หลงจากน*นใหทาการเร/มเดนระบบและอานคา Power factor ท/ไดจาก Power factor Meter และคาท/วดไดไมควรต /ากวา 0.7

74 ภาคผนวก ค.2 การวดกระแสไฟฟา

รปท ค.2 CHAMP ON MULTI METER

คอเคร/องวดท/สามารถวดไดท *งกระแสไฟฟาท/ยานวด 0-600 แอมแปร (Ampere) ,แรงดนไฟฟาท/ยานวด 0-600 โวลต (Volt)และคาความตานทานท/ยานวด 0-2000โอหม (Ohm)

ขอควรระวง

1. ระวงการกระชากของกระแสไฟฟาขณะสตารทของมอเตอร ควรต*งยานการวดใหอยตาแหนงสงสด

2. ระวงการเลอกยานการวดควรต*งยานวดใหตรงกบการใชงาน เชน ถาวดกระแสไฟฟาควรต*งท/ยานการวดกระแสไฟฟา ถาวดแรงดนไฟฟาควรต*งท/ยานการวดแรงดนไฟฟา เปนตน

3. ขณะวดกระแสไฟฟาโดยเคร/องวด Champ On Multi Meter อยน*น ไมควรทาการวดแรงดนไฟฟาหรอคาความตานทานรวมกน

75 ภาคผนวก ค.3: การวดแรงดนไฟฟา

1. นาสายวดมาเสยบเขาชองเสยบสาหรบวดแรงดนไฟฟา คอสายสแดงเสยบชอง VOLT และสายสดาเสยบชอง COM

2. ต*งยานการวดแรงดนไฟฟาโดยใหต *งท/ยานท/สงท/สด

3. ทาการวดแรงดนไฟฟาโดยวดครอมอปกรณท/ทาการวด เชน ถาเปนไฟเฟสเดยวใหวดท/สาย Line กบ สาย Neutral ถาเปนไฟสามเฟสใหวดท/สาย L1-L2 ,L1-L3 ,L2-L3 เปนตน

4. อานคาแรงดนไฟฟาท/วดไดหากแรงดนไฟฟาท/อานไดน*นมคาท/นอยมากใหลดยานการวดลงมายงตาแหนงท/สามารถอานคาไดชดเจน

รปท ค.3 วธการวดแรงดนไฟฟา

76 ภาคผนวก ค.4: การวดคาความตานทานฉนวน

Spot Reading Test เปนการทดสอบเบ*องตน เพ/อนาคาท/ไดไปพจารณาวาควรท/จะจายไฟเขาขดลวดหรอไม ซ/งใชเวลาในการทดสอบ 60 วนาท ท/ 400 C คาท/ยอมรบไดสาหรบการทดสอบแบบ Spot Reading Test ตามมาตรฐาน

IEEE.STD.43 – 2000.Table 3 ไดกาหนดคาความตานทานฉนวนต /าสดท/ยอมรบไดน*นจะแปรเปล/ยนคาตามปท/ผลตและประเภทของเคร/องจกรและเปนคาท/กาหนดใชเปนแนวทางในการพจารณาการจายไฟใหกบขดลวดเทาน*น

ตารางท/ ค.4: เกณฑคาความตานทานฉนวน คาความตานทานฉนวน

ต /าสด

ประเภทท/ทดสอบ

1min1 += kVIR For most windings made before about 1970 ,all field windings and others not

described below

100min1 =IR For most DC armature and AC windings built after 1907 (form – wound coils)

5min1 =IR For most machines with random – wound stator coils and form – wound coils

rated below 1 kV

Note:

•IR1min is the recommended minimum insulation resistance in megohms at 40 C of the entire

machine winding.

•kV is the rated machine terminal to terminal voltage in rms kV

77กราฟแสดงคาสมประสทธของอณหภม( tK )

100

10

1

0.1

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140

ท องศา Kt = 0.25

ท องศา

Kt = 16

Winding Temperatuer (Degree Celsius)

Coe

fficien

t K

t

รปท/ ค.4 แสดงอณหภมของความตานทานฉนวน

ผลของอณหภมท/มผลตอคาความตานทานฉนวนท/อณหภม 400° C ( 40R °C) ท/อณหภมตาง ๆ

mt RKCR ×=°40

เม/อ 40R °C = คาความตานทานฉนวนท/อณหภม 400° C

tK = คาสมประสทธท/ไดจากตารางกราฟ mR = คาความตานทานฉนวน ณ อณหภมท/ทาการวด

ตวอยางการคานวณ

วดคาความเปนฉนวนได 120 MΩ ท/อณหภม 800°C อยากทราบวามอเตอรจะมคาความเปนฉนวนเทาใดท/

อณหภม 400°C และท/ 200°C จากสตร mt RKCR ×=°40

จากกราฟท/อณหภม 800° C และ 200° C จะได tK = 16 และ 0.25 ตามลาดบ

แทนคา 40R °C = 16 x 120 = 1920 MΩ

แทนคา mR ( 40R °C) = 25.0

1920 = 7680 MΩ Ans.

สรปผลของอณหภมทมผลตอความตานทานฉนวน

•อณหภมท/เพ/มข*นทก ๆ 10 องศา คาความตานทานฉนวนจะลดลงไปคร/งหน/ง •อณหภมท/ลดลงทก ๆ 10 องศา คาความตานทานฉนวนจะเพ/มข*นเทาตว

78 ภาคผนวก ค.5: การวดคา PI (Polarization Index Test)

Polarization index (PI) แปลวาดชนการกลบข *ว ซ/งหมายถงการนาการกลบข *วของโมเลกลของฉนวน ท/เกดจาก

การจายแรงดนใหกบฉนวนในขณะทดสอบมาพจารณา ดงรปท/ ค.5.1 การทดสอบน* เปนการทดสอบขยายผลการทดสอบความตานทานฉนวนจะใชเคร/องมอวดคา PI ลกษณะดงรปท/ ค.5.2 โดยการอานคาความตานทานฉนวน 2 คา คอคาท/เวลา1 นาท และ 10 นาท นบต *งแตเร/มปอนแรงดนใหกบฉนวนดงรปท/ ค.5.3 แลวนามาหาดรรชนความตานทานฉนวน(Polarization index: PI)

รปท ค.5.1 ลกษณะโมเลกลของฉนวนท/ยงไมจายแรงดน รปซาย)และลกษณะโมเลกลของฉนวนท/จายแรงดน(รปขวา)

รปท ค.5.2 แสดงลกษณะการวดคาความตานทานฉนวน

79

รปท ค.5.3 คาความตานทานฉนวนท/ 1 นาท และท/ 10 นาท

min)1(

min)10(

IR

IRPI =

โดยท/ PI คอ ดรรชนความตานทานฉนวน

min)10(IR คอ คาความตานทานฉนวนท/ 10 นาท min)1(IR คอ คาความตานทานฉนวนท/ 1 นาท

โดยคาแรงดนท/ใชทดสอบเม/อเทยบกบพกดแรงดนของมอเตอรเปนดงตารางท/ ค.5.1

ตารางท ค.5.1 คาแรงดนท/ใชทดสอบในการวดคา PI

พกดแรงดนมอเตอร (AC) แรงดนทดสอบ (DC)

<1000 500

1,000-2,500 500-1,000

2,501-5,000 1,000-2,500

5,001-12,000 2,500-5,000

>12,000 5,000-10,000

จากน*นนาคา PI ท/ไดไปเทยบคาในตารางท/ ค.5.2 ซ/งแสดงคาต /าสดท/ยอมรบไดสาหรบการทดสอบแบบ PI Test ตามมาตรฐาน IEEE 43-2000 ไดกาหนดคา PI ต /าสดท/ยอมรบไดอางองกบชนดของฉนวนเคร/องจกร

ตารางท ค.5.2 เกณฑการทดสอบคา PI

คลาสของฉนวน คา PI A 1.5 B 2.0 F 2.0 H 2.0

80ภาคผนวก ค.6: การเปรยบเทยบเสรจ เปนการทดสอบการชอตเทรนของคอยลเปนหลก โดยอาศยหลกการของการดสชารจของแรงดนท/อยในคาปาซสเตอรไปยงขดลวดทาใหเกดสญญาณเสรจข*น และมการเปล/ยนแปลงรปรางข*นอยกบคาอนดกแตนทของขดลวด

รปท/ ค.6.1 ลกษณะของ Surge test

จากรปท/ ค.6.1สวนประกอบของ Surge test ประกอบดวย

หมายเลข 1 คอ PRINTER PORT ใชเช/อมตอกบ PRINTER

หมายเลข 2 คอ AUX PORT ใชสาหรบทดสอบแรงดนสงขนาด 30 kV (Power pack)

หมายเลข 3 คอ LINE IN ใชตอกบไฟ AC POWER

หมายเลข 4 คอ ON/OFF ใชสาหรบเปด/ปด เคร/อง

หมายเลข 5 คอ FUNCTION KEYS ใชสาหรบบนทกขอมล การเรยกขอมลท/บนทก การลบรวมท *งการพมพ หมายเลข 6 คอ CRT DISPLAY แสดงรายละเอยดการทดสอบ หมายเลข 7 คอ OPEN GROUND WARNING LIGHT จะมไฟแสดงเม/อเคร/องไมไดตอ GROUND

หมายเลข 8 คอ HIPOT TRIP WARNING LIGHT จะมไฟสแดงปรากฏเม/อ DC HIPOT trip ในวงจรโดยเคร/องจะหยดทดสอบจนกวาจะกดปม TEST อกคร *ง หมายเลข 9 คอ ปมปรบความสวางของจอ หมายเลข 10 คอ ปมปรบตาแหนงของรปคล/นให ข*น/ลง หมายเลข 11 คอ ปมปรบตาแหนงของรปคล/นใหเล/อนทางซาย-ขวา หมายเลข 12 คอ ปมเลอกฟงกชนในการทางาน เชน ทดสอบความตานทานแตละเฟส, ทดสอบ HIPOT, Auxiliary

Power pack (30 kV)

หมายเลข 13 คอ ปมปรบ VOLTS/DIV

81หมายเลข 14 คอ ปมปรบ SECONDS/DIV

หมายเลข 15 คอ ปมแสดงการทางานเม/อจายแรงดนทดสอบ หมายเลข 16 คอ ปมเพ/มแรงดนทดสอบประมาณ 1000 V/second

หมายเลข 17 คอ ปมเพ/มแรงดนทดสอบประมาณ 33.3 V/second

หมายเลข 18 คอ ปมลดแรงดนทดสอบประมาณ 250 V/second

หมายเลข 19คอ ปมทดสอบซ/งอาจใช FOOTSWITH ชวย หมายเลข 20 คอ ปมเลอกการทดสอบ แสดงรายละเอยดตามตาราง

ตารางท/ ค.6: แสดงฟงกชนในการทดสอบเสรจ Switch Position Test Lead#1 Test Lead#2 Test Lead#3 Ground

Surge Lead 1 Hot Ground Ground Ground

Surge Lead 2 Ground Hot Ground Ground

Surge Lead 3 Ground Ground Hot Ground

Hipot Hot Open Open Ground

All Leads Ground Ground Ground Ground Ground

หมายเลข 21 คอ FOOTSWITCH ใชแทนปมทดสอบไดในกรณท/ไมตองการกดปมทดสอบเปนเวลานานๆ หมายเลข 22 คอ สายท/ใชในการทดสอบ Test Lead#1, Test Lead#2, Test Lead#3 (สแดง) และ Ground (สดา) หมายเลข 23 คอ สายท/ใชทดสอบความตานทาน

ลกษณะของสญญาณเสรจ

รปท ค.6.2 แสดงสญญาณเสรจ

แกนต*งเปนขนาดแรงดน (Volt/div) แกนนอนเปนเวลา ( sµ /div)

82วเคราะหความเสยหายของขดลวด การทดสอบเสรจเปนวธการตรวจหาความผดพรองของฉนวนระหวางรอบของขดลวด โดยการพจารณาเวลาในการไตระดบ (rise time) และกระแสอมพลสท/จายใหขดลวด โดยขนาดของแรงดนหรอแอมปลจดของรปคล/นจะลดลงเม/อ inductance ลดลง โดยคานวณจาก

dt

diLV =

โดยท/กระแสจะแปรตามเวลา และความเหน/ยวนา (L) ของขดลวดข*นอยกบจานวนรอบของขดลวดและชนดของแกนเหลกท/พนอย โดยความถ/ของรปคล/นหาไดจาก

LCf

π2

1=

จากสมการจะพบวา เม/อความเหน/ยวนาลดลงความถ/จะเพ/มข*น การพจารณาความผดพรองของขดลวด เม/อฉนวนเสยหาย เชนเกดการชอตข*นภายใน สวนมากรปแบบการชอตของขดลวดจะปรากฏดงรปท/ ค.6.3

รปท/ ค.6.3 แสดงการชอตของขดลวดแบบตางๆ ซ/งเม/อเราใชเคร/องทดสอบเสรจรน D12R จะปรากฏกราฟดงตอไปน*

83

รปท/ ค.6.4 รปคล/นขดลวดท/ด

รปท/ ค.6.5 รปคล/นของขดลวดท/ Shorted single winding

รปท/ ค.6.6 รปคล/นของขดลวดท/ Short partial ground

84

รปท/ ค.6.7 รปคล/นของขดลวดท/ Solid ground coil

รปท/ ค.6.8 รปคล/นของขดลวดท/ Solid turn-to-turn short

รปท/ ค.6.9 รปคล/นของขดลวดท/ coil-to-coil short

85

รปท/ ค.6.10 รปคล/นของขดลวดท/ phase-to-phase short

รปท/ ค.6.11 รปคล/นของขดลวดท/ Group-to-group short

รปท/ ค.6.12 รปคล/นของขดลวดท/ Reverse coil

86ภาคผนวก ค.7: การทดสอบศกยสงกระแสตรง (High Potential Test)

Hipot Test มช/อเตมวา High Potential Test เปนการทดสอบคณภาพหรอความสามารถของระบบฉนวนท*งหมดของอปกรณท/ตองการทดสอบ วาสามารถทนตอสภาวะแรงดนสงซ/งมโอกาสเกดไดในระบบแหลงจายไฟและถกจายเขามายงขดลวดของอปกรณไฟฟา ลกษณะท วไปของการนาไปใชงาน

•เปนการทดสอบคณภาพหรอความสามารถของระบบฉนวนท*งหมดของอปกรณท/ตองการทดสอบวาสามารถทนตอสภาวะแรงดนสงซ/งมโอกาสเกดไดในระบบแหลงจายไฟและถกจายเขายงขดลวดของอปกรณไฟฟา • การทดสอบ Hi-Pot test เปนการทดสอบแบบผานหรอไมผาน (Go & No-Go) •Hi-Pot test มการทดสอบดวยกน 2 วธ

- AC Hi-Pot test

- DC Hi-Pot test

•ในการทดสอบจะนยมกระทากนเฉพาะขดลวดใหมหรอมการพนใหมเน/องจากคาแรงดนท/สงจะไปกระทาใหเกดคาแรงเครยดใหแกฉนวนของขดลวด • การทดสอบดวยวธ AC Hi-Pot Test เปนการทดสอบแบบทาลาย ถาการทดสอบไมผานจะทาใหเกดการเสยหายแกฉนวนได

รปท ค.7 วงจรแสดงการทดสอบ Hi-Pot Test

การทดสอบดวยวธ AC Hi-Pot test

•แรงดนท/ใชทดสอบ = 2 เทาของแรงดนแหลงจาย + 1000V ( 10002 +U ) ถาหากมอเตอรเกาจะใชแค 65%

•การทดสอบจะแบงการทดสอบออกเปนข *นๆ แตละข *นมคาเทากน และเวลาท/ใชในการทดสอบแตละข *นเทากนคอ 1 นาท ตวอยางเชนมอเตอรท/มแรงดน 6000 V

- จะมแรงดนสงสดท/ทดสอบ = V130001000)60002( =+×

- แบงแรงดนเปนข *นๆ ข *นละ 1000 V จะไดท *งหมด 13 ข *น - ทดสอบแตละข *นเชน 1000 , 2000 , 3000 ...........13000 V

•จดบนทกคากระแส และพลอตดแนวโนม หากคา Slope ข*นชนมากใหหยดการทดสอบเพราะมโอกาสเกดการเบรกดาวนได

V

mA

Contactor

AC Voltage

High Voltage

Over Current

Motor Test

87การทดสอบดวยวธ DC Hi-Pot Test

•แรงดนท/ใชทดสอบ = 2 เทาของแรงดนแหลงจาย+1000V และคณดวย 1.7 หรอ 7.1)10002( ×+U ถาหากมอเตอรเกาจะใชแค 65%

•การทดสอบจะแบงการทดสอบออกเปนข *นๆ แตละข *นมคาเทากน และเวลาท/ใชในการทดสอบแตละข *นเทากนคอ 1 นาท ตวอยางเชนมอเตอรท/มแรงดน 6000 V

- จะมแรงดนสงสดท/ทดสอบ = V221007.1)1000)60002(( =×+× - แบงแรงดนเปนข *นๆ ข *นละ 1500 V จะไดท *งหมด 15 ข *น - ทดสอบแตละข *นเชน 1500, 3000, 4500 ...........22100V

•จดบนทกคากระแส และพลอตดแนวโนม หากคา Slope ข*นชนมากใหหยดการทดสอบเพราะมโอกาสเกดการเบรกดาวนได การตรวจเชคกอนทาการวด

•วสดตางๆ รงหน, ปลวก, มด ฯลฯ

•ส/งสกปรกตางๆ เชน น*ามนหลอล/น, น*ามนจาระบ, ฝ น, เกลอ, ทราย และความช*น •น*าส/งสกปรกออกจากขดลวด •อปกรณท/ปองกนการขยายตวของขดลวด เชน เชอกผกหรอวสดท/ยดตวโรเตอร

88ภาคผนวก ค.8: วธการทดสอบคาความตานทานฉนวน

•ตดสวทซไมใหเคร/องจกรทางาน และตดปายหามใชสวทซควบคม

•ตรวจหาความช*นดวยตาเปลา •กาหนดช*นสวนท/จะทาการทดสอบ เชน ขดลวดชดสเตเตอร หรอ โรเตอร หรอ เอกซไซตเตอร • ดสชารจประจไฟฟาออกจากขดลวด •ถอดสายศนยออกจากเฟรมเคร/อง (ดน)

รปท ค.8.1 ถอดสายไฟฟาท/ปอนเขาอปกรณ เชน U1 ,V1 ,W1 •ถอดสายไฟฟาท/เปน Sensing ใหกบโวลเตจเรกกเลเตอรปกตจะเปน 3 เฟส(ยกเวนเคร/องท/เปน 1 เฟส)

ถอดสายไฟฟาทตอกนระหวางขดลวด U2, V2, W2

รปท ค.8.2 ถอดสายไฟฟาท/ตอกนระหวางขดลวด U2, V2, W2

ตอสายมาตรวดเมกกะโอหม

ตอสายมาตรวดเมกกะโอหมสแดง (+) เขาท/ขดลวด U๑ และสดา (-) เขาท/แทนเคร/องไมมสทาไว

L2

L3

U1

V1

W1

L1

89

รปท ค.8.3 ตอสายมาตรวดเมกกะโอหม

ต %งแรงดนไฟฟาทเครองวดดงน% ตารางท/ ค.8: พกดแรงดนท/ใชทดสอบความตานทานฉนวนของมอเตอร

Winding Rated Voltage (V) Insulation Resistance Test Direct Voltage (V)

< 1000 < 1000

1000 – 2500 500– 1000

2501 – 5000 1000– 2500

5001 – 12000 2500 – 5000

>12000 5000 - 10000

•เปดโวลตท/มาตรวด

•บนทกคาฉนวนท/ 30 วนาท ,60 วนาท และ 10 นาท ลงในแบบฟอรม •บนทกคาอณหภมบรรยากาศ, คาความช*นท/ 30 วนาท, 60 วนาท และ 10 นาท ลงในแบบฟอรม •ปดแรงดนไฟฟาท/มาตรวด

90ภาคผนวก ค.9: วธการวดกระแสไฟฟา โดยใชเคร/องมอวด Clamp Meter Fluke Model 337 มข *นตอนดงน*

1. ตรวจเชคยานวดของ Clamp Meter โดยใหอยในตาแหนงการวดกระแสไฟฟา 2. ทาการ Set Clamp Meter ใหมคาเปน 0 กอนทาการวดทกคร *ง

3. ต*งยานการวดกระแสของ Clamp Meter ใหอยในตาแหนงการวดกระแสสงสด

4. ทาการวดกระแสไฟฟาโดยนา Clamp Meter คลองท/สายไฟท/จายใหกบอปกรณ (Load) เพยงเสนใดเสนหน/ง ถาเปนไฟสามเฟสควรทาการคลองท *งสามสายแตทละสาย เชน L1,L2,L3 เปนตน ตามตวอยาง

วธการวดกระแสไฟฟาท/ถกตอง

วธการวดกระแสไฟฟาท/ผด

รปท/ ค.9 วธการวดกระแสไฟฟา โดยใชเคร/องมอวด Clamp Meter

ขอควรระวงในการวดกระแสไฟฟา 1. ใหระวงการกระชากของกระแสไฟฟาขณะสตารทมอเตอร ควรต*งยานวดใหอยในตาแหนงสงสด

2. ระวงการเลอกยานการวด ควรต*งยานวดใหตรงกบการใชงาน เชน ถาตองการวดกระแสไฟฟาควรเลอกการวดกระแสไฟฟา ถาวดแรงดนไฟฟาควรเลอกการวดแรงดนไฟฟา เปนตน

3. ขณะวดกระแสไฟฟา โดยใช Clamp Meter อยน*นไมควรทาการวดแรงดนไฟฟาหรอคาความตานทานรวมกน

POWER

SUPPLY FOR

TESTING

Vs =

HP: KW: KW:

Documents

กาตรวจคุณภาพมอเตอร์ ของ น.อ. ...powermahidol.com/download/power/CheckQualityMotor.pdf2.4 วงจรการทดสอบแกนเหล