ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ระบบการแ

นะแนวใน

โรงเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

√–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

ปทพมพ พ.ศ. 2559

จำนวนพมพ 32,000 เลม

จดพมพโดย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด

79 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101

นายโชคด ออสวรรณ ผพมพผโฆษณา

คำนำ

งานแนะแนวเปนงานหลกทสำคญและจำเปนอยางยงทตองดำเนนการควบคไปกบ การเรยนการสอนจงจะสามารถจดการศกษาใหบรรลผลตามเปาหมายของหลกสตรได แตจาก สภาพการณทปรากฏ พบวา มปจจยซงไมเออใหสถานศกษาดำเนนงานแนะแนวทเปนผลตอ การจดการเรยนรและพฒนาผเรยนอยางจรงจง คอครและบคลากรทางการศกษาขาดความร ความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกและมงมนจะสงเสรมใหคร บคลากรทางการศกษาไดเพมพนความร ความเขาใจในเรองจตวทยา การแนะแนวมากขน สามารถนำความรสการปฏบตใหเกดผลเชงประจกษ ยงประโยชนตอผเรยน ทวทกถนไทย ครจะศกษาไดดวยตนเองในเวลาไมนาน และนำไปปฏบตไดจรง โดยไดจดทำเอกสารชด “แนะแนวเพอเยาวชนไทย” ประกอบดวยเอกสาร 9 รายการ ดงน เลม 1 การแนะแนวแบบมงอนาคต เลม 2 มาตรฐานการแนะแนว เลม 3 หลกการบรการแนะแนวและการปรกษาเชงจตวทยาเบองตน สำหรบคร และผบรหารการศกษา เลม 4 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน เลม 5 การออกแบบกจกรรมแนะแนวทเนนการพฒนาทกษะสำหรบผเรยน เลม 6 บรการแนะแนวและเครองมอทางจตวทยา เลม 7 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เลม 8 การใหคำปรกษา เลม 9 การจดการเรยนรกจกรรมแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานหวงเปนอยางยงวา เอกสารชดนจะชวยใหครและบคลากรทางการศกษาและผทเกยวของมความร ความเขาใจ และมนใจทจะนำไปปฏบต ในการพฒนาเยาวชนไดเปนอยางด ขอขอบคณคณะผจดทำจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย ททมเททงกำลงกาย ใจ เวลา กำลงสตปญญา ความสามารถ และทกทานทมสวนรวมดำเนนการ จดทำเอกสารจนสำเรจลลวง รวมทงขอขอบคณเจาของตนฉบบ เอกสาร สอตาง ๆ ทใชประกอบ การคนควา และเปนสวนเสรมสรางเนอหาสาระใหสมบรณยงขน

(นายกมล รอดคลาย)

เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ก

สารบญ

หนา

คำนำ ก

สารบญ ข

คำชแจง ค

บทนำ ง

ตอนท 1 องคความรทเกยวของกบระบบการแนะแนวในโรงเรยน 1

ตอนท 2 ผบรหาร : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 15

ตอนท 3 ครแนะแนว : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 28

ตอนท 4 ครทปรกษา : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 119

บรรณานกรม 156

ภาคผนวก 161

1. ตวอยางแผนการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน 162

2. ตวอยางเครองมอทใชรวบรวมและศกษาขอมลนกเรยน 191

คณะผจดทำ 213

ข

คำชแจง

เอกสารชดแนะแนวเพอเยาวชนไทยเกดขนไดดวยความรวมมอของสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานดานงบประมาณ ป 2558 โดยศนยพฒนาการนเทศและเรงรด

คณภาพการศกษาขนพนฐานกบสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย จดโครงการพฒนาบคลากร

ผรบผดชอบงานแนะแนวระดบเขตพนทการศกษาในรปแบบกจกรรม 2 กจกรรม ดงน คอ

กจกรรมท 1 จดทำหลกสตรและประชมปฏบตการพฒนาศกษานเทศกผรบผดชอบงานแนะแนว

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทกเขตพนทการศกษา เขตละ 1 คน รวม 225 คน เพอให

ศกษานเทศกไดมความร ความเขาใจดานจตวทยาการแนะแนว มแนวทางในการชแนะ (Coaching)

ใหแกบคลากรในสถานศกษา เพอนำไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมท 2 จดทำเอกสาร

ชดแนะแนวเพอเยาวชนไทย เพอใหคร บคลากรทางการศกษา และผเกยวของนำไปศกษาเพมเตม

กระบวนการ หลกการ วธการแนะแนว เสรมสรางความมนใจ ประยกตใชเพอประโยชนในการพฒนา

เยาวชนใหบรรลตามเปาหมายของหลกสตร และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต โดยสมาคม

แนะแนวแหงประเทศไทย เปนผคดสรร จดทำ เรยบเรยง ทง 9 เลม ดงกลาว

หวงวาเอกสารชดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองและพลโลก

ทมคณภาพตอไป

(นายภาสกร พงษสทธากร)

หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษาขนพนฐาน

ค

บทนำ

แนวคดการแนะแนวประเทศไทยมมาชานานแลว ตงแตป พ.ศ. 2455 ทประชม

ผบรหารการศกษาของประเทศไทยกระทรวงธรรมการ โดยมเจาพระยาพระเสดจสเรนทราธบด

เปนประธาน การประชมครงนน ไดเนนถงหนาทสำคญของโรงเรยน คอ “...การหดใหนกเรยนเปนคนด

มวชาการทำมาหากน เมอโตขนกใหสามารถเลยงตนเองได” และมงสอนเพอใหนกเรยนมอาชพ

มากกวาการสอนหนงสอ และการเลอกอาชพนน สนบสนนใหเลอกตามความสามารถและความถนด

ของแตละคน ถอวากระทรวงศกษาธการเปนหนวยงานแรกทรเรมนำหลกการแนะแนวมาใช เชน

พ.ศ. 2491 ม.ล.ปน มาลากล ปลดกระทรวงศกษาธการ ไดจดตงสำนกงานเพอให

ผปกครองมาตดตอขอรบคำแนะนำเกยวกบการเลอกแนวทางการศกษาและอาชพของเดก

และจดพมพ “คมอแนะทางการศกษา”

พ.ศ. 2495 กองการศกษาประชากร ไดเปลยนชอเปนกองเผยแพรการศกษาและอาชพ

และกรมอาชวศกษา ไดจดตงกรมสงเสรมอาชพขน โดยเนนการบรการแนะแนวอาชพ ใหคำปรกษา

การศกษาตอและอาชพ จดทำแบบทดสอบตาง ๆ จดหางานใหทำทงในระหวางทเรยนและสำหรบ

ผทสำเรจการศกษา

พ.ศ. 2496 กรมวชาสามญศกษารวมกบ UNICEF มโครงการทดลองโรงเรยนมธยม

แบบประสมทโรงเรยนเบญจมราชรงสฤษฎ จงหวดฉะเชงเทรา ไดจดบรการแนะแนวขนในโรงเรยน

เพอบรการนกเรยนเกยวกบการเลอกสายการเรยนทเหมาะสมกบตนตามหลกสตรมธยมแบบประสม

นบเปนครงแรกทมการจดบรการแนะแนวในโรงเรยน

พ.ศ. 2497 คณะกรรมการบญญตภาษาไทย กระทรวงศกษาธการ ไดบญญตศพท

“การแนะแนว” ตรงกบคำวา “Guidance” แผนกแนะนำการศกษาและอาชพในกองเผยแพร

การศกษา จงเปลยนชอเปนแผนกแนะแนวการศกษาและอาชพ และเปลยนสงกดไปอยสำนกงาน

ปลดกระทรวง แผนกนไดจดพมพเอกสาร “คมอแนะทางการศกษา” เพอแนะแนวการศกษา

ใหผสำเรจการศกษาในระดบตาง ๆ ระยะนกระทรวงมหาดไทยเรมมบทบาทการแนะแนวขน

โดยทกองแรงงานกรมประชาสงเคราะห ไดจดตงบรการแนะแนวอาชพขนเปนครงแรก

พ.ศ. 2503 หนวยศกษานเทศก กรมวสามญศกษา มหนาทสงเสรมการแนะแนว

ในโรงเรยนมธยม มการไหวตวเกยวกบการแนะแนวมากขน จดใหมการอบรมวชาการแนะแนวทง

ในสวนกลางและสวนภมภาค ทงระยะสน ระยะยาว ตามกำลงงบประมาณ และกรมแรงงาน

ไดดำเนนการแนะแนวอยางจรงจง โดยมการใหคำปรกษาแกประชาชนทวไปเกยวกบการเลอกอาชพ

ง

พ.ศ. 2504 คณะครศาสตร ไดเปดหลกสตรปรญญาโท สาขาจตวทยาการศกษา

และการแนะแนวขน

พ.ศ. 2505 กระทรวงศกษาธการ ไดจดตง “คณะกรรมการแนะแนวการศกษา

และอาชพ” มหนาทวางนโยบายเกยวกบการทำงานแนะแนวใหความชวยเหลอแกหนวยงานตาง ๆ

เกยวกบงานแนะแนว

พ.ศ. 2507 วทยาลยวชาการศกษาประสานมตร เปดหลกสตรประกาศนยบตรชนสง

สาขาการแนะแนวขน และไดขยายหลกสตรวชาการแนะแนวถงระดบปรญญาโทในระยะเวลาตอมา

พ.ศ. 2512 กองเผยแพร ไดจดสมมนาครใหญ-อาจารยใหญ โรงเรยนมธยมศกษา

ทงในสวนกลางและสวนภมภาคเกยวกบเรองการแนะแนว

พ.ศ. 2513 คณะกรรมการรเรมบรการแนะแนวในโรงเรยนรวมกบกองเผยแพร

การศกษา จดสมมนาครใหญและเจาหนาทบรหารโรงเรยนประถมศกษา เพอขยายการแนะแนว

ไปสระดบประถมศกษา

พ.ศ. 2518 กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ไดจดทะเบยนจดตงสมาคมแนะแนว

แหงประเทศไทยขน

พ.ศ. 2521 กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ กำหนดใหหลกสตรระดบมธยมศกษา

ตอนตน พทธศกราช 2521 และหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 มกจกรรม

แนะแนวอยางนอย 1 คาบตอสปดาห ตงแตระดบมธยมศกษาปท 1 ถงระดบมธยมศกษาปท 6

พ.ศ. 2544 กระทรวงสาธารณสข ไดพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน และ

ไดนำมาขยายผลตอสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ปจจบน

ทกโรงเรยนนำไปสการปฏบตถอเปนภาระหนาท

พ.ศ. 2551 สำนกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ กำหนดให

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มกจกรรมแนะแนวตงแต

ชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 6 ทงยงระบอกวากจกรรมแนะแนวทจดขนจะตอง

ครอบคลมทง 3 ดาน คอ ดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม มวตถประสงคเพอพฒนา

ใหผเรยนรกและเหนคณคาในตนเองและผอน สามารถวางแผนดานการศกษา อาชพ สวนตว

และสงคมปรบตวไดอยางเหมาะสม และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

จะเหนไดวา การแนะแนวในประเทศไทยเรมขนจากทมผนำทางการศกษามองเหน

ความสำคญ นำหลกการแนะแนวเขามาใชเปนแนวคดในการจดการศกษาในขณะทสงคมไทย

ไมมปญหาสลบซบซอน และไดมการพฒนาการในวงกวางมากขนตลอดมา แตปจจบนนการขยาย

การแนะแนวมอปสรรคตาง ๆ มากมาย แมวาไดพยายามกำหนดเปนนโยบาย มแผนยทธศาสตร

การแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐาน มมาตรฐานการแนะแนวกำหนดโดยสมาคมแนะแนว

แหงประเทศไทย เปนแนวทางการพฒนาการแนะแนวในโรงเรยน และมโครงการสนบสนนในระดบ

กระทรวงศกษาธการชวยสนบสนนการขบเคลอนในระดบเขตพนทการศกษาไปสโรงเรยน แตผลสมฤทธ

ทสงผลถงผ เรยนยงไมเปนทพอใจ ทงในระดบผบรหาร ผปฏบต และผปกครอง เนองจาก

ความเปลยนแปลงทางเทคโนโลยใหม ๆ วฒนธรรมตะวนตกทหลงไหลเขามา ทำใหเกดปญหาตาง ๆ

ทงดานการเรยน อาชพ เศรษฐกจ สงคม ฯลฯ ซงคาดการณไดวาแนวโนมของความตองการแนะแนว

ในอนาคตจะสงยงขน

ความสำคญของการแนะแนวจากทกลาวมาขางตน ถกนำมาทบทวนพจารณา

เพอหาแนวทางพฒนาการดำเนนงานแนะแนวใหเกดประสทธภาพประสทธผล จงไดนำแนวคด

เชงระบบการทำงานแบบมสวนรวมและระบบคณภาพของวงจรเดมมง มาเปนกรอบการคด

ระบบการแนะแนวในโรงเรยนทเชอมโยงกบระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เพอนำเสนอ

เปนแนวปฏบตการแนะแนวในโรงเรยนอยางเปนระบบทสามารถตรวจสอบไดทงดานปจจย

กระบวนการ และสมรรถนะดานทกษะชวตทเกดแกผเรยน ดงแผนภาพตอไปน

√–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

ปจจยสนบสนน สมรรถนะทเกดแกนกเรยน กระบวนการแนะแนว

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ใหการชวยเหลอ

ประเมนผล

สงตอ

สงกลบ

สนบสนน

แกไขได

แกไขไมได

ประชมปรกษาเปนรายกรณ พฒนา ประสานเฝาระวง

ประสานผปกครอง/สงตอผเชยวชาญ

ตดตาม/รายงาน

คอ การสนบสนนหรอประสานความรวมมอ

คอ งานรบผดชอบ

P D

C A

จากแผนภาพแสดงใหเหนวา ระบบการแนะแนวในโรงเรยน มสวนประกอบยอย ๆ

ประกอบดวยปจจย กระบวนการ และสมรรถนะดานทกษะชวตทคาดหวงใหเกดแกผเรยน ซงเกด

จากการสงเสรมสนบสนน การดำเนนกจกรรมแนะแนว การดแลนกเรยนทเชอมสมพนธกน

อยางแยกไมออกทงหมดรวมเปนหนงเดยวกน โดยแตละสวนทประกอบเปนระบบมบทบาทหนาท

ของตวเอง แตกมความเชอมโยงกนอยางเหมาะสมทำหนาทอยางสมพนธกน ทำงานเสรมประสานกน

เพอใหบรรลเปาหมาย คอ คณภาพผเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 1

องคความรทเกยวของกบระบบการแนะแนว

ในโรงเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน เปนการบรหารงานทนำแนวคดเชงระบบมาประยกตใช

โดยเนนทองคประกอบหลก คอ ดานปจจย (Input) ดานกระบวนการ (Process) และดานผลผลต

(Output) ทมการประสานการทำงานรวมกบระบบงานตาง ๆ ในโรงเรยน เชน ระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยน ระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา เปนตน และนำระบบคณภาพวงจร

เดมมง (Deming Cycle) มาใชในกระบวนการดำเนนงาน เพอประสทธภาพและประสทธผล

ทเปนไปตามวตถประสงค โดยมองคความรทเกยวของกบการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ดงแผนภาพตอไปน

ตอนท 1

2 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

องคความรทเกยวของกบการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยน

จดเนน

การพฒนา

คณภาพผเรยน

จดเนนทกษะชวต

ในระบบการศกษา

ขนพนฐาน

การประกน

คณภาพภายใน

ดานผเรยน

การประกนคณภาพ

ภายนอก

รอบส (2559-2563)

ดานผเรยน

ความ

รพนฐ

านดา

นการ

แนะแ

นว

ทกษะ

แหงอ

นาคต

ในศต

วรรษ

ท 21

การค

ดเชง

ระบบ

มาตรฐาน

การแนะแนว

แผน

ยทธศาสตร

การแนะแนว

ระดบการศกษา

ขนพนฐาน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 3

1. §«“¡√Ÿâæ◊Èπ∞“π¥â“π°“√·π–·π«

1.1 ความหมายของการแนะแนว

การแนะแนว เปนกระบวนการทางจตวทยาทมเปาหมายใหบคคลรจก เขาใจ

รกและเหนคณคาในตนเองและผอน สามารถตดสนใจเลอกสงตาง ๆ ไดดวยตนเองอยางชาญฉลาด

มเหตผล รจกปองกนปญหา สามารถวางแผน และพฒนาตนเองใหเตมตามศกยภาพ เพอการดำเนนชวต

ไดอยางมความสข และเปนประโยชนตอสวนรวม

1.2 ปรชญาของการแนะแนว

ปรชญาของการแนะแนว ซงเนนความเชออยางมเหตผล สำหรบใชเปนแนวปฏบต

ตอนกเรยน มดงตอไปน

1.2.1 มนษยเปนทรพยากรทมคณคาและมศกยภาพ

1.2.2 มนษยมความแตกตางระหวางบคคล

1.2.3 มนษยมศกดศรและตองการการยอมรบ

1.2.4 มนษยมการเปลยนแปลงและพฒนาได

1.2.5 พฤตกรรมของมนษยยอมมสาเหต

1.3 ความสำคญของการแนะแนว

พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 มงสนบสนนใหเครอขายทกภาคสวน

ตงแตระดบทองถนถงระดบชาต ในการดแลสภาวะความเปนอยของเดกทกคนในสงคม ใหม

มาตรฐานการดำรงชวตทด และมงเนนใหปฏบตตอเดก โดยคำนงถงประโยชนสงสดของเดก

เปนสำคญ และกระทรวงศกษาธการไดตรากฎกระทรวงฯ วาดวย กำหนดหลกเกณฑ วธการ เงอนไข

ในการจดการระบบงานและกจกรรมในการแนะแนว ใหคำปรกษา และฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา

และผปกครอง พ.ศ. 2548 ขอ 2 บญญตวา “ใหโรงเรยนและสถานศกษา จดใหมระบบงานและ

กจกรรมในการแนะแนว ใหคำปรกษา และฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา และผปกครองตามระบบ

ของโรงเรยนหรอสถานศกษา” ขอ 3 บญญตวา “ใหโรงเรยนและสถานศกษา มหนาทดงตอไปน

(1) พฒนาระบบงานแนะแนวทจะชวยดแลนกเรยนและนกศกษาเปนรายบคคล พรอมทงสงเสรม

ใหครทกคนมบทบาทในการแนะแนว รจกและเขาใจนกเรยน สามารถคนพบและจดการเรยนร

ทจะพฒนาศกยภาพของผเรยนและใหคำปรกษาดานการดำรงชวต การปรบเปลยนพฤตกรรม

การศกษาตอและการมงานทำ ทงน ใหมระบบขอมลตงแตแรกเขา เพอตดตามดแลอยางตอเนอง

จนจบการศกษา” (ราชกจจานเบกษา, 2549)

จากพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 และกฎกระทรวงฯ วาดวย กำหนด

หลกเกณฑ วธการ เงอนไขในการจดการระบบงานและกจกรรมในการแนะแนว ใหคำปรกษา

และฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา และผปกครอง พ.ศ. 2548 หมายถง ใหโรงเรยนพฒนาระบบ

การแนะแนว สงเสรมใหครทกคนมบทบาทในการแนะแนวเบองตน มระบบขอมลของนกเรยน

เปนรายบคคล เพอนำไปใชประโยชนในการพฒนาและการใหคำปรกษาแกนกเรยนและผปกครอง

4 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.4 เปาหมายของการแนะแนว

การแนะแนว มเปาหมายดงน

1.4.1 การสงเสรมและพฒนา เพอใหนกเรยนรจก เขาใจ รกและเหนคณคา

ในตนเองและผอน สามารถตดสนใจ วางแผนชวตดานการศกษาดานอาชพ ดานสวนตวและสงคมได

รวมทงการปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข และปฏบตตนเปนประโยชนตอสงคม

1.4.2 การปองกน เพอใหนกเรยนรเทาทนปญหา เลอกวธการปฏบตไดเหมาะสม

รจกยบยงชงใจ โดยเนนการปองกนกอนทจะเกดปญหาขน

1.4.3 การแกไขปญหา เพอแกไขปญหาของนกเรยน รวมทงการประสาน

ความรวมมอกบฝายตาง ๆ เพอการชวยเหลอนกเรยน

1.5 ขอบขายของการแนะแนว

ขอบขายของการแนะแนว ม 3 ดาน ดงน

1.5.1 ดานการศกษา

1.5.2 ดานอาชพ

1.5.3 ดานสวนตวและสงคม

1.6 ภารกจของการแนะแนว

ภารกจของการแนะแนว ประกอบดวย

1.6.1 การจดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

ซงมวตถประสงค ดงน

1) เพอใหผเรยนรจก เขาใจ รกและเหนคณคาในตนเองและผอน

2) เพอใหผเรยนสามารถวางแผนดานการศกษา ดานอาชพ รวมทง

ดานสวนตวและสงคม

3) เพอใหผเรยนสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสมและอยรวมกบผอน

ไดอยางมความสข

1.6.2 การจดบรการแนะแนว ไดแก

1) บรการสำรวจขอมลเปนรายบคคล

2) บรการสนเทศ

3) บรการใหคำปรกษา

4) บรการจดวางตวบคคล

5) บรการตดตามและประเมนผล

1.6.3 การจดกจกรรมและโครงการทสนบสนนใหบรรลเปาหมายการแนะแนว

และระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 5

2. ∑—°…–·ÀàßÕ𓧵„𻵫√√…∑’Ë 21 (21st Century Skills)

ทกษะแหงอนาคตในศตวรรษท 21

สรางทกษะแหงอนาคตใหม

สรางการมสวนรวม

สรางทางเลอกคณภาพ

สรางระบบขอมล

ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม - การคดรเรมสรางสรรค - การแกไขปญหา - การสอสารและรวมงานกบผอน

ทกษะ เนอหา

คณลกษณะ

คณลกษณะดานการทำงาน การปรบตว ความเปนผนำ คณลกษณะดานการเรยนร การชนำตนเอง การตรวจสอบ การเรยนรของตนเอง คณลกษณะดานศลธรรม ความเคารพผอน ความซอสตย สำนกพลเมอง

สาระวชาหลก - Reading (การอาน) - Riting (การเขยน) - Rithmatic (การคำนวณ) ความรเชงบรณาการ โลก การเงน เศรษฐกจ ธรกจ การเปนผประกอบการ สทธพลเมอง สขภาพ และสงแวดลอม

ทกษะดานชวตและอาชพ - การปรบตว - ทกษะสงคม - การเรยนรขามวฒนธรรม

วจารณ พานช (2555 : 16-21) ไดกลาวถงทกษะเพอการดำรงชวตในศตวรรษท 21 วา

สาระวชามความสำคญ แตไมเพยงพอสำหรบการเรยนร เพอมชวตในโลกยคศตวรรษท 21

ปจจบนการเรยนรสาระวชา (Content หรอ Subject Matter) ควรเปนการเรยนจากการคนควาของ

นกเรยนเอง โดยครชวยแนะนำและชวยออกแบบกจกรรมทชวยใหนกเรยนแตละคนสามารถ

ประเมนความกาวหนาของการเรยนรของตนเองได สาระวชาหลก (Core Subjects) ประกอบดวย

ภาษาแมและภาษาสำคญของโลก ศลปะ คณตศาสตร การปกครองและหนาทพลเมอง เศรษฐศาสตร

วทยาศาสตร ภมศาสตร และประวตศาสตร โดยวชาแกนหลกนจะนำมาสการกำหนดเปน

กรอบแนวคดและยทธศาสตรสำคญตอการจดการเรยนรในเนอหาเชงสหวทยาการ (Interdisciplinary)

หรอหวขอสำหรบศตวรรษท 21 โดยการสงเสรมความเขาใจในเนอหา วชาแกนหลก และสอดแทรก

ทกษะแหงศตวรรษท 21 เขาไปในทกวชาแกนหลก ดงน

2.1 ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม จะเปนตวกำหนดความพรอมของนกเรยน

เขาสโลกการทำงานทมความซบซอนมากขนในปจจบน ไดแก ความคดรเรมสรางสรรคและนวตกรรม

การคดอยางมวจารณญาณและการแกไขปญหา รวมทงการสอสารและการรวมงานกบผอน

2.2 ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย เนองดวยในปจจบนมการเผยแพร

ขอมลขาวสารผานทางสอและเทคโนโลยมากมาย ผเรยนจงตองมความสามารถในการแสดงทกษะ

การคดอยางมวจารณญาณและปฏบตงานไดหลากหลาย โดยอาศยความรในหลายดาน ไดแก ความร

ดานสารสนเทศ ความรดานสอ และความรดานเทคโนโลย

ทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย - ความรดานสารสนเทศ - ความรดานสอ - ความรดานเทคโนโลย

6 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.3 ทกษะดานชวตและอาชพ ในการดำรงชวตและทำงานในยคปจจบนใหประสบความสำเรจ นกเรยนจะตองพฒนาทกษะชวตทสำคญ ไดแก ความยดหยนและการปรบตว การรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง ทกษะสงคมและสงคมขามวฒนธรรม การเปนผสรางหรอผผลต (Productivity) ความรบผดชอบเชอถอได (Accountability) ภาวะผนำและความ รบผดชอบ (Responsibility) 3. ·ºπ¬ÿ∑∏»“ µ√å°“√·π–·π«√–¥—∫°“√»÷°…“¢—Èπæ◊Èπ∞“π „π™à«ß·ºπæ—≤π“

‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“µ‘ ©∫—∫∑’Ë 11 (æ.». 2555-2559)

การนำแผนยทธศาสตรสการปฏบตในระดบสถานศกษา สรปไดดงน

ยทธศาสตรท 1 พฒนาผเรยน ครแนะแนว ผบรหาร คร และบคลากรทเกยวของ กลยทธท 1.1 พฒนาศกยภาพผเรยน แนวทางการดำเนนงาน 1.1.1 จดทำแผนปฏบตการ โครงการ/กจกรรม เพอพฒนาศกยภาพผเรยนใหสอดคลองกบนโยบายระดบสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และหนวยงานอน ทจดการศกษาขนพนฐาน เขตพนทการศกษา และบรบทของสถานศกษา ใหครอบคลมบรการแนะแนว ทง 5 บรการ และสอดคลองกบวตถประสงคของกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 1.1.2 ดำเนนการใชหลกการและกระบวนการแนะแนวในการรจก และดแลผเรยน - กำหนดขอบเขตภาระงานในการรจกและดแลผ เรยน เปนรายบคคล - สรางความเขาใจในการใชหลกการและกระบวนการแนะแนว เพอการดแลชวยเหลอผเรยนเปนรายบคคลแกบคลากรทเกยวของ - นำหลกการและกระบวนการแนะแนวไปใชในการดแล ชวยเหลอผเรยนเปนรายบคคล 1.1.3 จดบรการแนะแนวทง 5 บรการ แกผเรยนอยางทวถง 1.1.4 จดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 - กำหนดจดประสงคชนปดำเนนการจดกจกรรมแนะแนว ใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา - จดทำแผนการจดกจกรรมแนะแนวตามจดประสงคชนปดำเนนการจดกจกรรมแนะแนวตามแผน ตดตามและประเมนผลคณภาพผเรยนตามวตถประสงค

การจดกจกรรมแนะแนว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 7

1.1.5 บรณาการทกษะชวตและแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

- ศกษาทำความเขาใจ และนำตวชวดของทกษะชวตตามจดเนน

การพฒนาคณภาพผเรยนของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมาเปนองคประกอบ

ในการจดบรการและจดกจกรรมแนะแนว

- ประยกตใชแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในการจดบรการและกจกรรมแนะแนว

1.1.6 ตดตามคณภาพผเรยนจากการจดบรการและกจกรรมแนะแนว

กลยทธท 1.2 เรงรดพฒนาครแนะแนว/ครททำหนาทแนะแนว

แนวทางการดำเนนงาน

1.2.1 สนบสนนใหครแนะแนว/ครททำหนาทแนะแนว เขารบ

การพฒนา เชน การอบรม ศกษาตอ ฯลฯ เพอใหมคณวฒทางการแนะแนว

1.2.2 สนบสนนใหครแนะแนว/ครททำหนาทแนะแนว ไดรบการ

พฒนาอยางตอเนอง เชน การอบรม ศกษาตอ ศกษาดงานในประเทศและตางประเทศ

กลยทธท 1.3 พฒนาผบรหาร คร และบคลากรทเกยวของกบผเรยนใหมบทบาท

ในกระบวนการแนะแนว

แนวทางการดำเนนงาน

1.3.1 พฒนาครทกคนใหมความรความเขาใจ และตระหนกถง

ความสำคญของการแนะแนว

1.3.2 กำหนดภาระงานใหครและบคลากรทเกยวของกบผเรยน

มบทบาทในกระบวนการแนะแนวในสถานศกษาและมสวนรวมในการปองกน แกไขปญหา

และพฒนาผเรยน

ยทธศาสตรท 2 พฒนาคณภาพการบรหารจดการการแนะแนว

กลยทธท 2.1 พฒนาการบรหารจดการการแนะแนวทกระดบ

แนวทางการดำเนนงาน

2.1.1 จดใหมงานแนะแนวในสถานศกษา

2.1.2 จดต งคณะกรรมการดำเนนงานระบบสารสนเทศทาง

การแนะแนว

2.1.3 จดทำขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบ มคณภาพ ทนสมย

และนำไปใชอยางเหมาะสมและเปนประโยชน

2.1.4 กำหนดใหมอตรากำลงครแนะแนวและ/หรอแตงต งคร

ทมคณวฒทางการแนะแนวหรอจตวทยาทเกยวของกบการแนะแนว หรอครทมคณลกษณะเหมาะสม

และผานการอบรมดานการแนะแนว ใหดำรงตำแหนงครแนะแนวอยางนอยโรงเรยนละ 1 คน

8 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.1.5 ศกษา วจยเชงปฏบตการ แลกเปลยนเรยนรและเผยแพร

ตลอดจนนำผลงานวจยไปใชพฒนางานแนะแนวและพฒนาคณภาพผเรยน

2.1.6 ใหภาคเครอขายการแนะแนวมสวนรวมในการบรหารจดการ

การแนะแนว

2.1.7 บรหารจดการการแนะแนวใหมคณภาพตามมาตรฐาน

การแนะแนว

กลยทธท 2.2 พฒนาระบบการบรหารจดการการแนะแนวในสถานศกษา

แนวทางการดำเนนงาน

2.2.1 จดโครงสรางระบบบรหารจดการการแนะแนวทเหมาะสม

กบบรบทของสถานศกษา

2.2.2 กำหนดใหบคลากรทกคนมบทบาทหนาทในการปฏบตงาน

ตามโครงสรางแนะแนว

2.2.3 จดทำคมอการปฏบตงานแนะแนวใหแกครทกคน

2.2.4 พฒนา จดหา และรวบรวมสอ เครองมอทมคณภาพและทนสมย

เพอใชในการจดบรการแนะแนวทง 5 บรการ และการจดกจกรรมแนะแนว

2.2.5 รวบรวมขอมลสารสนเทศทางการแนะแนวใหมคณภาพ

และเปนปจจบน

2.2.6 จดใหผเรยนไดเขาถงสอ เครองมอ และระบบสารสนเทศ

ทางการแนะแนวอยางทวถง

2.2.7 กำกบ ตดตาม นเทศ การดำเนนการแนะแนวตามแผนปฏบตการ

การแนะแนวของสถานศกษา

2.2.8 ประเมนตนเองตามมาตรฐานการแนะแนว

2.2.9 นำผลการประเมนมาพฒนางานแนะแนวอยางตอเนอง

ยทธศาสตรท 3 สนบสนนการมสวนรวมของภาคเครอขาย

กลยทธท 3 ภาคเครอขายมสวนรวมในกระบวนการแนะแนวอยางเขมแขง

แนวทางการดำเนนงาน

3.1 ประชาสมพนธผลการจดบรการแนะแนวทางดานการศกษา

ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคมของสถานศกษาดวยรปแบบหลากหลาย ใหแกภาคเครอขาย

ทเกยวของเกดความตระหนกและเหนความสำคญ

3.2 ประสานความรวมมอสรางภาคเครอขายการแนะแนว ทงภายใน

และภายนอกสถานศกษา และกำหนดบทบาทหนาทในการดำเนนงาน

3.3 ทำความเขาใจกบภาคเครอขายใหมความรเกยวกบกระบวนการ

แนะแนวในการปองกน แกไขปญหา และพฒนาผเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 9

3.4 จดใหภาคเครอขายมสวนรวมการดำเนนงานแนะแนวในการปองกน

แกไขปญหา และพฒนาผเรยนตามความเหมาะสม

3.5 ประกาศ เชดชเกยรตภาคเครอขายใหเปนแหลงเรยนรทางการแนะแนว

3.6 สรางแรงจงใจ โดยการใหความสำคญและเขารวมกจกรรมภาค

เครอขายของสถานศกษาอยางสมำเสมอ

3.7 จดตงกลม ชมรม องคกรภาคเครอขายการแนะแนว

3.8 ใหโอกาสกลม ชมรม องคกรภาคเครอขายในการมสวนรวมพฒนา

การแนะแนว

4. ¡“µ√∞“π°“√·π–·π«

มาตรฐานการแนะแนวทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการแนะแนวระดบการศกษา

ขนพนฐาน ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559)

เปนแนวทางใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของไดพฒนาคณภาพการแนะแนวและงานแนะแนว

ประกอบดวย 3 ดาน ม 6 มาตรฐาน 14 ตวบงช ดงตอไปน

ดานท 1 คณภาพผเรยน

2 มาตรฐาน 5 ตวบงช

มาตรฐานท 1 ผเรยนรจก เขาใจ รกและเหนคณคาในตนเองและผอน

ตวบงชท 1.1 ผเรยนรจก เขาใจ รกและเหนคณคาในตนเอง และพฒนาตนเอง

อยางตอเนอง

ตวบงชท 1.2 ผเรยนรจก เขาใจ รกและเหนคณคาผอน และปฏบตตนตอผอน

อยางเหมาะสม

มาตรฐานท 2 ผ เรยนสามารถวางแผนชวตดานการศกษา ดานอาชพ และ

ดานสวนตวและสงคม

ตวบงชท 2.1 ผ เรยนสามารถคดวเคราะห ตดสนใจ แกปญหา และวางแผน

ดานการศกษา

ตวบงชท 2.2 ผ เรยนสามารถคดวเคราะห ตดสนใจ แกปญหา และวางแผน

ดานอาชพ

ตวบงชท 2.3 ผ เรยนสามารถคดวเคราะห ตดสนใจ แกปญหา และวางแผน

ดานสวนตวและสงคม

10 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ดานท 2 คณภาพการดำเนนงานแนะแนว

3 มาตรฐาน 5 ตวบงช

มาตรฐานท 3 ครแนะแนว/ครททำหนาทแนะแนว ดำเนนงานแนะแนวตามหลกการ

ปรชญา ขอบขาย เปาหมาย และจรรยาบรรณทางการแนะแนว

ตวบงชท 3.1 มความรความสามารถในการดำเนนงานแนะแนวตามหลกการปรชญา

ขอบขาย เปาหมายการแนะแนว

ตวบงชท 3.2 ปฏบตตามจรรยาบรรณการแนะแนว

มาตรฐานท 4 สถานศกษาจดบรการแนะแนวและสงเสรมระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยน

ตวบงชท 4.1 จดบรการแนะแนวทง 5 บรการ ครอบคลมขอบขายการแนะแนว

อยางเปนระบบและตอเนอง

ตวบงชท 4.2 สงเสรมระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

มาตรฐานท 5 สถานศกษาจดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรสถานศกษา

ตวบงชท 5.1 จดกจกรรมแนะแนวสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา และครอบคลม

ขอบขายการแนะแนว

ดานท 3 คณภาพการบรหารจดการการแนะแนว

1 มาตรฐาน 4 ตวบงช

มาตรฐานท 6 สถานศกษามการบรหารจดการแนะแนวอยางมคณภาพ

ตวบงชท 6.1 ผบรหารใหการสนบสนนการดำเนนงานแนะแนว

ตวบงชท 6.2 บรหารจดการงานแนะแนวอยางเปนระบบ

ตวบงชท 6.3 จดใหมครแนะแนว/ครททำหนาทแนะแนว

ตวบงชท 6.4 มภาคเครอขายเขามามสวนรวมในงานแนะแนว

5. °√Õ∫·π«∑“ß°“√ªØ‘√Ÿª°“√»÷°…“ : ®ÿ¥‡πâπ°“√æ—≤π“§ÿ≥¿“溟â‡√’¬π

การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561) เนนการปฏรประบบ

การศกษาและการเรยนรอยางเปนระบบ รวมทงเปนสวนหนงของระบบการพฒนาประเทศ

ทเชอมโยงกบการพฒนาระบบอน ทงดานเศรษฐกจ สงคม เกษตรกรรม สาธารณสข ฯลฯ

ทำนองเดยวกน ระบบการแนะแนวกเปนสวนหนงของระบบการพฒนาคณภาพการศกษา

ของสถานศกษา และพฒนาความเปนมนษยของนกเรยนตามมาตรา 22 แหงพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2553) ไดกำหนดจดเนนสการพฒนา

คณภาพผเรยน เพอการขบเคลอนหลกสตร การจดการเรยนร การวดและประเมนผล ดานความ

สามารถ ทกษะ และคณลกษณะของผเรยน ดงแผนภาพ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 11

แผนภาพ แสดงจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยน

จากแผนภาพ จดเนนการพฒนาคณภาพผเรยนทเกยวของกบการแนะแนว คอ

ความสามารถและทกษะชวต ซงจะตองสรางและพฒนาเปนภมคมกนชวตใหแกผเรยน ม 4 องคประกอบ

ไดแก

1. การตระหนกรและเหนคณคาในตนเองและผอน

2. การคดวเคราะห ตดสนใจ และแกปญหาอยางสรางสรรค

3. การจดการกบอารมณและความเครยด

4. การสรางสมพนธภาพทดกบผอน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดกำหนดความสามารถและทกษะชวต

ของผเรยน ตงแตชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 6 ตามแผนภาพตอไป

®ÿ¥‡πâπ°“√æ—≤π“§ÿ≥¿“溟â‡√’¬π

เสนทางสความสำเรจ การปฏรปการศกษาไทยในทศวรรษทสอง

“เพอคณภาพเดกไทย คดเปน ทำเปน แกปญหาได กาวไกลสสากล เปนพลเมองทสมบรณ”

ความสามารถและทกษะชวต คณลกษณะ

แสวงหาความรเพอการแกปญหา

ใชเทคโนโลยเพอการเรยนร ใชภาษาตางประเทศ

(ภาษาองกฤษ) มทกษะการคดขนสง ทกษะชวต

ทกษะการสอสารอยางสรางสรรคตามชวงวย

แสวงหาความรดวยตนเอง

ใชเทคโนโลยเพอการเรยนร มทกษะการคดชนสง

ทกษะชวต ทกษะการสอสารอยางสรางสรรค

ตามชวงวย

อานคลอง เขยนคลอง คดเลขคลอง มทกษะ

การคดขนพนฐาน ทกษะชวต ทกษะการสอสาร

อยางสรางสรรคตามชวงวย

อานออก เขยนได คดเลขเปน มทกษะ

การคดขนพนฐาน ทกษะชวต ทกษะการสอสาร

อยางสรางสรรคตามชวงวย

ม.4-6

ม.1-3

ป.4-6

ป.1-3

◆ มงมน

ในการศกษา

และการทำงาน

◆ อยอยาง

พอเพยง

◆ ใฝเรยนร

◆ ใฝด

◆ รกชาต ศาสน

กษตรย

◆ ซอสตยสจรต

◆ มวนย

◆ ใฝเรยนร

◆ อยอยางพอเพยง

◆ มงมน

ในการทำงาน

◆ รกความเปนไทย

◆ มจตสาธารณะ

จดเนนตามชวงวย คณลกษณะตามหลกสตร

12 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

แผนภาพ แสดงจดเนนทกษะชวตในระบบการศกษาขนพนฐาน

จ ากจ ด เน นความสามารถและท กษะช ว ตท ก ำหนด ไว ใ นแต ล ะระด บช น

นำไปสการกำหนดคณภาพผเรยน โดยใหครอบคลมดานการศกษา ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคม

โดยใหสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน

®ÿ¥‡πâπ∑—°…–™’«‘µ„π√–∫∫°“√»÷°…“¢—Èπæ◊Èπ∞“π

ม.4-6 กำหนดเปาหมายและทศทางการดำเนนชวต สความสำเรจ วางตวและกำหนดทาทใหเหมาะสมกบสถานการณ

ประเมนและสรางขอสรปบทเรยนชวตของตนเอง

ม.3 มทกษะในการแสวงหาและใชขอมลใหเปนประโยชนกบตนเอง รจกสรางความสขใหตนเองและผอน

ม.2 ทำงานรวมกบผอนบนพนฐานความเปนประชาธปไตย และมจตอาสาชวยเหลอสงคม

ม.1 รความถนด ความสามารถ และบคลกภาพของตนเอง

ป.6 ภาคภมใจ เชอมนในตนเอง และผอน

ป.5 รกและเหนคณคาในตนเอง และผอน

ป.4 เคารพสทธของตนเองและผอน

ป.3 มองตนเองและผอน ในแงบวกและจดการกบอารมณ

ของตนเองได

ป.2 ยอมรบความแตกตางระหวางตนเองกบผอน และรจกควบคม

อารมณของตนเอง

ป.1 รจกตนเอง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 13

6. °“√ª√–°—π§ÿ≥¿“æ°“√»÷°…“ : §ÿ≥¿“溟â‡√’¬π

มาตรฐานและตวบงชดานคณภาพผ เรยนตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา กระทรวงศกษาธการ และการประเมนคณภาพ

ภายนอกรอบส (2559-2563) ทมความสอดคลองกบวตถประสงคการจดกจกรรมแนะแนว

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มรายละเอยดตอไปน

6.1 การประกนคณภาพภายในสถานศกษา กระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ ประกาศมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา เมอวนท 16 กมภาพนธ 2554 มตวบงชในมาตรฐานดานคณภาพผเรยน

ทงานแนะแนวการมสวนรวมพฒนาคณภาพผเรยนดงน

มาตรฐานท 1 ผเรยนมสขภาวะทดและมสนทรยภาพ

ตวบงชท 1.3 ปองกนตนเองจากสงเสพตดใหโทษและหลกเลยงตนเอง

จากสภาวะทเสยงความรนแรง โรคภย อบตเหต และปญหาทางเพศ

ตวบงชท 1.4 เหนคณคาในตนเอง มความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสม

ตวบงชท 1.5 มมนษยสมพนธทดและใหเกยรตผอน

มาตรฐานท 3 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกเรยนร

และพฒนาตนเองอยางตอเนอง

ตวบงชท 3.3 เรยนรรวมกนเปนกลม แลกเปลยนความคดเหนเพอการเรยนร

เพมเตม

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ คดสรางสรรค

คดตดสนใจ แกปญหาไดอยางมสต สมเหตสมผล

ตวบงชท 4.2 นำเสนอวธคด วธแกปญหา ดวยภาษาหรอวธการของตนเอง

ตวบงชท 4.3 กำหนดเปาหมาย คาดการณ ตดสนใจแกปญหาโดยมเหตผล

ประกอบ

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการทำงาน รกการทำงาน สามารถทำงาน

รวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพทสจรต

ตวบงชท 6.3 ทำงานรวมกบผอนได

ตวบงชท 6.4 มความรสกทดตออาชพสจรตและหาความรเกยวกบอาชพ

ทตนเองสนใจ

14 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

6.2 การประเมนคณภาพภายนอกรอบส (2559-2563)

ระดบการศกษาขนพนฐาน มตวบงชในมาตรฐานดานคณภาพผเรยนทงานแนะแนว

ควรมสวนรวมพฒนาคณภาพผเรยน ดงน

ตวบงชท 1.1 ผเรยนมนำหนก สวนสง และสมรรถภาพทางกายตามเกณฑ

รวมทงรจกดแลตนเองใหมความปลอดภย

ตวบงชท 2.2 ผเรยนเปนนกเรยนทดของโรงเรยน และมจตสาธารณะ

ตวบงชท 4.1 ผเรยนมความสามารถดานการคด

ตวบงชท 4.2 ผเรยนมความสามารถในการปรบตวเขากบสงคม

ตวบงชท 5.2 ผเรยนสามารถพฒนาตนเองตามกจกรรมการเรยนร

ตวบงชทกำหนดไวในมาตรฐานการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและ

การประเมนคณภาพภายนอกรอบส (2559-2563) ของระดบการศกษาขนพนฐาน ควรนำไป

เชอมโยงกบการกำหนดคณภาพผเรยนในการจดกจกรรมแนะแนว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน จะประสบความสำเรจเกดคณคาแกผเรยนไดอยาง

แทจรง จำเปนตองใชองคความรพนฐานดานการแนะแนว ทกษะแหงอนาคตในศตวรรษท 21

แผนยทธศาสตรการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐาน มาตรฐานการแนะแนว จดเนนการพฒนา

คณภาพผเรยน จดเนนทกษะชวตในระบบการศกษาขนพนฐาน การประกนคณภาพภายใน และการ

ประกนคณภาพภายนอกรอบส (2559-2563) จากทกลาวมาเปนองคความรพนฐานทจำเปน

ในการนำไปบรณาการปรบใชในการบรหารจดกระบวนการแนะแนวในโรงเรยนใหเกดประสทธภาพ

และประสทธผล

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 15

ผบรหาร : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน จะขบเคลอนไปไดและสงผลตอคณภาพผเรยน

ตามจดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดวยกจกรรมแนะแนว

และบรการแนะแนว บคคลทสำคญ คอ ผบรหาร เพราะเปนผมบทบาทสำคญในการกำหนดทศทาง

และสนบสนนงานแนะแนว ซงควรพจารณาในดานตอไปน

ดานปจจย คอ การสนบสนนใหมโครงสรางการบรหารงานแนะแนว กำหนดบทบาท

หนาทครแนะแนว ครทปรกษา นกเรยน ผปกครอง จดสรรงบประมาณ สงเสรมใหมหลกสตร

การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน โปรแกรมการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน โปรแกรมการจด

กจกรรมแนะแนวนอกชนเรยน และโครงการ/กจกรรมแนะแนว ฯลฯ

ดานกระบวนการ คอ การดำเนนงานแนะแนวทยดหลกระบบคณภาพวงจรเดมมง

(Deming Cycle) ประกอบดวย การกำหนดเปาหมาย กลยทธและแผนพฒนา จดระบบบรหาร

ระบบขอมลสารสนเทศเพอการแนะแนว ดำเนนการจดกจกรรมแนะแนวทงใน/นอกชนเรยน

จดโครงการ/กจกรรมแนะแนว และสนบสนนระบบดแลชวยเหลอนกเรยน การนเทศ ตดตาม และ

ประเมนผล รายงานผลงานแนะแนว และนำผลการประเมนมาปรบปรงงานแนะแนวอยางตอเนอง

ดานคณภาพผเรยน คอ สมรรถนะดานทกษะชวตทนำวตถประสงคของกจกรรม

แนะแนวของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และองคประกอบของ

ทกษะชวตในระบบการศกษาขนพนฐาน ทกษะแหงอนาคตในศตวรรษท 21 ซงมความสอดคลองกน

มาบรณาการเปนเปาหมายใหเกดแกผเรยนและสถานศกษา สามารถพจารณาตวบงชดานคณภาพ

ผเรยนในการประกนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน

นำมากำหนดเปนเปาหมายการพฒนาผเรยนโดยผานกจกรรมแนะแนวและบรการแนะแนว

เพอใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา

ตอนท 2

16 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทงน การบรหารจดการ ควรดำเนนการแบบมสวนรวมของบคลากรทกฝายทเกยวของ

เชน คณะกรรมการสถานศกษา คณะกรรมการสมาคมผปกครอง คณะกรรมการสมาคมศษยเกา

และคณะกรรมการเครอขายผปกครอง ครแนะแนว ครทปรกษา นกเรยน ผปกครอง หนวยงาน

ทเกยวของทงของรฐและเอกชน ฯลฯ ตามบทบาทหนาทของแตละฝาย ดงแผนภาพตอไปน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 17

√–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

คณะกรรมการสถานศกษา ผบรหาร

คณะกรรมการสมาคมผปกครอง

คณะกรรมการสมาคมศษยเกา

คณะกรรมการเครอขายผปกครอง

ศกษานเทศก ผปกครอง

ครแนะแนว ครทปรกษา

กจกรรมแนะแนว

ใน/นอกชนเรยน ประสาน/สนบสนน

ผปกครอง บรการ

แนะแนว

ประสาน/สนบสนน

ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

ใหการชวยเหลอ

ประเมนผล

ประชมปรกษาเปนรายกรณ

ประสานผปกครอง/สงตอผเชยวชาญ

รบกลบ/เฝาระวง/พฒนา

ตดตามและรายงานผล

พฒ

นา

สงกลบ

สงตอ

แกไขไมได แกไขได

ประสานเฝาระวง

คอ การสนบสนนหรอประสานความรวมมอ

คอ งานรบผดชอบ

แผนภาพ แสดงระบบการแนะแนวในโรงเรยน

18 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·π«∑“ß°“√∫√‘À“√√–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

เพอใหการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยน มแนวทางในการดำเนนงาน

จงไดกำหนดกระบวนการทครอบคลมทงดานปจจยและกระบวนการตามขนตอนตอไปน

1. การกำหนดเปาหมาย กลยทธและแผนพฒนาระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.1 ผบรหาร คร และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานรวมกนศกษาวเคราะห

นโยบาย มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ขอมลพนฐานของ

นกเรยน บรบทของโรงเรยน นำมากำหนดเปนเปาหมายและยทธศาสตรของระบบการแนะแนว

ใหเปนสวนหนงของแผนพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยน

1.2 จดทำมาตรฐานคณภาพผเรยนทเกดจากระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.3 จดทำมาตรฐานการปฏบตงานตามระบบการแนะแนว โดยการมสวนรวม

ของผบรหาร ครแนะแนว ครทปรกษา คร และบคลากรอน ๆ ในโรงเรยน นกเรยน ผปกครอง ชมชน

และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

1.4 จดทำแผนงาน/โครงการ/กจกรรมทสอดคลองกบเปาหมายตามแผน

ยทธศาสตรของระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2. การจดระบบบรหารและระบบขอมลสารสนเทศเพอระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.1 จดทำโครงสรางการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยนอยางเปนระบบ ครบวงจร

ใหบรรลเปาหมายตามแผนยทธศาสตรการแนะแนวทมความคลองตว สามารถปรบเปลยน

ไดตามความเหมาะสม บรหารงานเชงกลยทธ ใชหลกการมสวนรวม มการตรวจสอบ

2.2 แตงตงคณะกรรมการดำเนนงานแนะแนวและกำหนดบทบาทหนาท ซงอาจ

จดทำเปนคณะเดยวหรอหลายคณะขนอยกบบรบทของโรงเรยน ในทนนำเสนอตวอยางเปน 2 คณะ

ซงโรงเรยนสามารถปรบเปนคณะเดยวกนหรอแบงมากกวานนใหเหมาะกบบรบทของโรงเรยน

ดงตวอยางตอไปน

2.2.1 คณะกรรมการอำนวยการ ประกอบดวย ผอำนวยการโรงเรยน

เปนประธานกรรมการ รองผอำนวยการทกฝาย หวหนางานทเกยวของ ผแทนคร ผแทนผปกครอง

กรรมการสถานศกษา ผแทนชมชน และหวหนางานแนะแนว เปนกรรมการและเลขานการ

บทบาทหนาท

- สงเสรมสนบสนนการบรหารการแนะแนวตามระบบการแนะแนว

ในโรงเรยน

- บรณาการภารกจการแนะแนวในแผนพฒนาคณภาพการศกษาของ

สถานศกษา

- ประสานสมพนธ สรางความเขมแขง สรางขวญกำลงใจ และพฒนา

บคลากร

- นเทศ กำกบ ตดตาม และประเมนผล

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 19

2.2.2 คณะกรรมการดำเนนงาน ประกอบดวย รองผอำนวยการทผบรหาร

มอบหมาย เปนประธานกรรมการ ครแนะแนวทกคน ครอน ๆ ตามทโรงเรยนพจารณา

ตามความเหมาะสม เปนกรรมการ โดยมหวหนางานแนะแนว เปนกรรมการและเลขานการ มคนอน ๆ

ทไดรบมอบหมายให เปนผชวยเลขานการ

บทบาทหนาท

- จดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

- จดอบรม ทำเครองมอ สออปกรณทจำเปน เพอการดำเนนงาน

แนะแนว และสนบสนนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนใหแกครทปรกษาและบคลากรทเกยวของ

- จดกจกรรม/โครงการ เพอพฒนา ปองกน และแกไขปญหานกเรยน

กลมตาง ๆ รวมทงรบนกเรยนจากการสงตอไปในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

- รวมมอกบนกจตวทยาโรงเรยน ในการพฒนา ปองกนและแกไข

ปญหานกเรยน

- จดกจกรรม/โครงการทสนบสนนการแนะแนวในโรงเรยน

- ประสานงานกบบคลากรหรอหนวยงานทเกยวของในการพฒนางาน

- สรปรายงานผลการดำเนนงาน

จากบทบาทหนาทของแตละคณะขางตน อาจแจกแจงรายละเอยด

เพมเตมตามตารางตอไปน

ตาราง แสดงบทบาทหนาทของบคลากรทเกยวของกบระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1. ผบรหาร

ผบรหารเปนบคคลสำคญทมผลตอ

การดำเนนงานแนะแนวทมประสทธภาพ

และประสทธผลจากการเปนผนำ

ในการกำหนดทศทาง และสนบสนน

การทำงานแนะแนว

บคลากรทเกยวของ บทบาทหนาท

1) กำหนดระบบงานและจดโครงสรางการบรหารงานแนะแนวของ

สถานศกษาใหชดเจน

2) สรางความตระหนกใหครทกคนเหนคณคาของการใชกระบวนการ

แนะแนวเพอพฒนานกเรยน

3) สงเสรมใหครไดรบความรเพมเตม

4) คดเลอกบคลากรทเหมาะสมเพอปฏบตหนาทตาง ๆ

5) ดแล กำกบ นเทศ ตดตาม และสนบสนนการดำเนนงานแนะแนว

อยางเปนระบบ

6) มสวนรวมในการวเคราะหและแกไขปญหาทเกดขน สรางขวญกำลงใจ

แกผปฏบตงานตามหนาทตาง ๆ

7) สงเสรมความรวมมอและความเขาใจอนดระหวางคร ผปกครอง

ชมชน และเครอขาย

20 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บคลากรทเกยวของ บทบาทหนาท

2. ครแนะแนว

เปนบคลากรหลกในการดำเนนงาน

แนะแนว เพอการพฒนาคณภาพของ

นกเรยนตามเปาหมายของกจกรรม

แนะแนวตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน

3. ครทปรกษา

เปนผทใกลชดกบนกเรยน

และเปนบคคลสำคญในการดแลชวยเหลอ

สงเสรมและพฒนานกเรยน

1) เปนคณะทำงานแนะแนว มหนาทจดกจกรรมแนะแนว จดบรการ

แนะแนว ดำเนนงานกจกรรม/โครงการทสนบสนนใหงานแนะแนว

บรรลเปาหมายตามแผนยทธศาสตร/แผนปฏบตการ ใหผเรยนทกคน

ไดรบบรการอยางทวถง รวมทงตดตาม ประเมนผล และรายงานผล

การแนะแนวตอคณะกรรมการแนะแนว

2) เปนทปรกษา (Supervisor) แกครและผเกยวของทกคน

ในการใหความร เทคนคกระบวนการแนะแนวตามหลกจตวทยา

และการแนะแนว

3) สนบสนนบคลากรทเกยวของกบคณภาพของนกเรยนใหสามารถ

ใชกระบวนการแนะแนวในการพฒนานกเรยนไดอยางตอเนอง

และจรงจง เชน

- การจดประชมอบรมใหความรแกคร ผปกครอง และผทเกยวของ

ในการรจกและเขาใจนกเรยนดวยวธการตาง ๆ เชน การใช

ระเบยนสะสม การใชแบบทดสอบ การสงเกต เทคนคการสมภาษณ

เทคนคการเยยมบาน เปนตน รวมทงการใหความรความเขาใจ

เกยวกบธรรมชาต ลกษณะปญหาของนกเรยนแตละวย

- เสนอแนะแนวทางจดกจกรรมโฮมรม และบรการแนะแนว

ใหแกครทปรกษา เปนตน

4) เปนผใหคำปรกษาแกนกเรยน ผปกครอง และผมาขอรบบรการ

ทวไป

5) สนบสนนสงเสรมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน โดยประสาน

ความรวมมอในการรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคล และรบ

นกเรยนทจำเปนตองไดรบการชวยเหลอเปนพเศษจากครทปรกษา

6) เปนผประสานงานกบผทเกยวของทงในและนอกโรงเรยน

1) รวบรวมขอมลของนกเรยนเปนรายบคคล จดทำขอมลเปนระบบ

และเปนปจจบน

2) คดกรอง จำแนกกลมนกเรยนเปนกลมปกต กลมพเศษ และประสาน

ขอมลกบครแนะแนว

3) ดแล ชวยเหลอนกเรยน และใหคำปรกษาเบองตน

4) สงเสรมสนบสนน จดกจกรรม/โครงการ เพอพฒนานกเรยน

ใหบรรลเปาหมายตามยทธศาสตรการแนะแนว

5) ตดตามผลการสงเสรมพฒนา และดแลชวยเหลอนกเรยนอยางตอเนอง

6) ประสานงานกบผปกครอง ชมชน และหนวยงานทเกยวของ

เพอรวมมอกนในการสงเสรมพฒนา ปองกน และแกไขปญหา

ของนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 21

บคคลทเกยวของ บทบาทหนาท

4. ครผสอน

เปนผมบทบาทสำคญในการพฒนา

นกเรยนใหบรรลตามจดหมายของ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

5. นกเรยน

นกเรยนเปนผรบการแนะแนวและ

สามารถเปนผใหบรการแนะแนว

ทมความเขาใจความตองการของเพอน

นกเรยนวยเดยวกนไดเปนอยางด

6. ผปกครอง

ผปกครองจะใกลชดกบนกเรยน

มากทสด มบทบาทสำคญในการพฒนา

ทางดานรางกาย จตใจ และความสามารถ

ในการเรยนรของนกเรยน

7. ชมชน

ชมชนเปนสงคมแหงการเรยนร

และมสวนรวมในการดแลชวยเหลอ

สงเสรมใหนกเรยนพฒนาตามแนวทาง

ทเหมาะสม

8. สหวชาชพ

สหวชาชพเปนทงแหลงเรยนร

และชวยเหลอ แกปญหานกเรยนอยาง

มออาชพ

7) มสวนรวมในการประเมนผลและปรบปรงแกไขการปฏบตงาน

แนะแนวของโรงเรยน

1) ใหคำปรกษาเบองตนในรายวชาทสอน ในดานการศกษา อาชพ

สวนตวและสงคม

2) ใชขอมลเพอการรจกและเขาใจนกเรยนมาใชในการออกแบบการจด

กระบวนการเรยนร และการจดประสบการณใหนกเรยนไดพฒนา

ตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

3) หมนสงเกตและเอาใจใสนกเรยน และประสานความรวมมอกบ

ครทปรกษาและครแนะแนว

4) มสวนรวมในการดำเนนงานแนะแนวของโรงเรยนในลกษณะเครอขาย

การแนะแนว

1) มสวนรวมในการใหขอคดเหนในการพฒนางานแนะแนวของโรงเรยน

2) รวมทำงานกบครแนะแนวตามศกยภาพ เชน การเปนเพอนทปรกษา

(Youth Counselor) การจดกจกรรมแนะแนว เปนตน

1) ยอมรบศกยภาพของนกเรยน ใหโอกาสสำรวจตนเองเพอตดสนใจ

เลอกศกษาและเลอกอาชพทเหมาะสมกบตนเอง

2) มสวนรวมในการวางแผนจดกจกรรมแนะแนว

3) เปนทปรกษาการดำเนนชวตและเสรมสรางทกษะชวตใหแกนกเรยน

1) รวมมอกบครแนะแนวในการจดกจกรรมทสรางสรรคแกนกเรยน

2) สอดสองดแลดานพฤตกรรม ความปลอดภยของนกเรยน

3) เปนแหลงเรยนร แหลงฝกทกษะดานการศกษาและอาชพ

4) ตดตามผลการดำเนนงาน สะทอนปญหา และแสดงความคดเหน

ทเปนประโยชนตอการพฒนานกเรยน

1) ใหความรและประสบการณของแตละวชาชพ

2) ชวยเหลอผเรยนตามบทบาทหนาทของแตละวชาชพ

3) เปนทปรกษาใหแกคร ผปกครอง และนกเรยน

22 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.3 จดทำระบบขอมลสารสนเทศเพอการแนะแนว เพอรวบรวมขอมลทเกยวของ

ใหถกตอง ครอบคลม และเปนปจจบน โดยใชกระบวนการวเคราะห ประมวลผลทเปนวทยาศาสตร

สามารถนำไปใชในการวางแผน ประกอบการตดสนใจในการดำเนนกจกรรมตาง ๆ ในงานแนะแนว

โดยมแนวทางในการดำเนนการ ดงตอไปน

2.3.1 ขอมลสารสนเทศของโรงเรยน ไดแก ขอมลพนฐานตาง ๆ ทเกยวของกบ

โรงเรยน บคลากร และนกเรยนโดยรวม เชน สภาพเศรษฐกจของชมชน สภาพแวดลอมโรงเรยน

ความตองการผปกครองและชมชน ฯลฯ

2.3.2 ขอมลสารสนเทศของนกเรยน ไดแก

1) ขอมลสารสนเทศดานครอบครว เชน สถานภาพของบดามารดา

เศรษฐกจ อาชพ เปนตน

2) ขอมลสารสนเทศดานสวนตวของนกเรยน เชน ความสนใจ

ความถนด ความสามารถ พฤตกรรมการแสดงออก สขภาพ ผลการเยยมบาน ผลการสำรวจ

คณลกณะตาง ๆ การรบบรการตาง ๆ จากโรงเรยน รายงานผลความกาวหนาของนกเรยน เปนตน

3) ขอมลสารสนเทศดานการเรยน ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน

วชาทเรยน การเขารวมกจกรรมตาง ๆ รวมทงผลงาน รางวล เปนตน

2.3.3 ขอมลสารสนเทศเพอการรายงาน เปนการรายงานภาพรวมของ

นกเรยนดานตาง ๆ เชน ความสนใจ ความถนด ความสามารถ ผลสมฤทธทางการเรยน ความกาวหนา

ของนกเรยน คณลกษณะอนพงประสงค รวมทงสภาพเศรษฐกจของผปกครอง ผลการเยยมบาน

สภาพแวดลอมโรงเรยน ความตองการของผปกครองและชมชน ฯลฯ เปนขอมลสารสนเทศ

เพอใหผบรหารนำไปประกอบการพจารณากำหนดนโยบายวางแผนพฒนาคณภาพการศกษา

2.4 จดทำระบบขอมลสารสนเทศของเครองมอการแนะแนว สอนวตกรรม

การแนะแนว และภาคเครอขายการแนะแนว เพอเปนการอำนวยความสะดวกในการใชสอนวตกรรม

และภาคเครอขายการแนะแนวจะชวยใหการจดกจกรรมแนะแนว การบรการแนะแนว และการจด

กจกรรม/โครงการพฒนานกเรยนใหมประสทธภาพมากขน

3. การดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ในการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน ผทเกยวของทกฝายตองดำเนนการ

ดงตอไปน

3.1 สรางความร ความตระหนกใหแกบคลากรในโรงเรยนและภาคเครอขาย

เชน ผบรหาร ครทปรกษา นกเรยน ผปกครอง ชมชน และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

3.2 จดกจกรรมแนะแนวในและนอกชนเรยน

3.3 จดบรการแนะแนว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 23

3.4 ดำเนนงานแนะแนวใหสมพนธเชอมโยงกบบคลากรและงานตาง ๆ ในโรงเรยน เชน 3.4.1 บคลากรทเกยวของกบงานแนะแนว ไดแก ผบรหาร ครทปรกษา คร นกเรยน ผปกครอง ชมชน ฯลฯ เปนการประสานความรวมมอในการสงเสรมสนบสนนงานแนะแนวใหบรรลเปาหมาย 3.4.2 ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ไดแก การประสานความรวมมอ ในการรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคล การรบนกเรยนทจำเปนตองไดรบการพฒนาเปนพเศษจากครทปรกษา การสนบสนนการจดกจกรรมโฮมรม การประชมผปกครองระดบชนเรยน และกจกรรมเพอนทปรกษา (Youth Counselor) 3.4.3 นกจตวทยาโรงเรยน ไดแก การประสานความรวมมอในการดแล ชวยเหลอนกเรยนทจำเปนตองไดรบการพฒนาเปนพเศษ ทงเปนรายบคคลและเปนกลม 3.4.4 กจกรรมพฒนาผเรยน โดยการสงเสรมสนบสนนใหนกเรยนใช ผลการสำรวจตนเองดานความสามารถ ความถนด ความสนใจ ไปพจารณาการเขารวมกจกรรมชมนม และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน 3.4.5 การจดการเรยนรในรายวชาตาง ๆ โดยการสนบสนนสงเสรมใหคร มขอมลตาง ๆ ของนกเรยน เพอใหเขาใจความแตกตางระหวางบคคล และนำไปใชในการจดการเรยนการสอนดวยการศกษา วเคราะหนกเรยนเปนรายบคคล ออกแบบและจดการเรยนรใหสอดคลองกบธรรมชาต รปแบบการเรยนรและศกยภาพของนกเรยน รวมทงคำนงถงความสามารถ ความถนด ความสนใจ ฯลฯ ของนกเรยน 3.5 จดกจกรรม/โครงการทสงเสรมใหนกเรยนบรรลเปาหมายของการแนะแนว 4. การนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน 4.1 แตงตงคณะกรรมการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงาน ตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน 4.2 วางแผนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน 4.3 นเทศ ตดตามผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน รวมทงใหขวญและกำลงใจ 4.4 ประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยนตามตวชวดความสำเรจ และประเมนความพงพอใจของผมสวนเกยวของกบระบบการแนะแนวในโรงเรยน 4.5 ประเมนผลความพงพอใจของนกเรยน ผปกครอง ชมชน 5. การรายงานผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน 5.1 จดทำรายงานผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน ใหเหนถงผลของการบรรลเปาหมายและตวชวดความสำเรจของการบรหารระบบการแนะแนว

ในโรงเรยน รวมทงความพงพอใจของผเกยวของกบระบบการแนะแนวในโรงเรยน

24 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5.2 จดทำสารสนเทศทแสดงถงผลการบรหารจดการในภาพรวมของระบบ

การแนะแนวในโรงเรยนทสงผลตอการพฒนาคณภาพของนกเรยนและโรงเรยน

5.3 จดทำวารสาร/จลสาร หรอสออน ๆ เพอสอสาร ประชาสมพนธการดำเนนงาน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยนไปสผทเกยวของ

6. การพฒนาระบบการแนะแนวในโรงเรยนอยางตอเนองและยงยน

กลไกทจะทำใหระบบการแนะแนวในโรงเรยน มความตอเนองและยงยน เกดผลตอ

คณภาพของนกเรยน และเกดการเปลยนแปลงตอคณภาพของการศกษา ไดแก

6.1 การจดใหมการจดการความร (KM) และแลกเปลยนเรยนรถงการดำเนนงาน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยนของบคลากรผทเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา

6.2 การมสวนรวมในการวางแผนพฒนาคณภาพระบบการแนะแนวของโรงเรยน

6.3 การดำเนนงานแนะแนวดวยระบบคณภาพ (PDCA)

6.4 การนเทศการดำเนนงานอยางตอเนอง

6.5 การสงเสรมสนบสนนใหครแนะแนวและผทเกยวของไดรบการพฒนาทาง

วชาการดานการแนะแนว จตวทยา สขภาพจต ฯลฯ

µ—«™’È«—¥§«“¡ ”‡√Á®¢Õß°“√∫√‘À“√√–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

จากแนวคดการบรหารงานแนะแนวดวยวงจรเดมมง (Deming Cycle) ทมการตรวจสอบ

และประเมนผลการดำเนนงาน จงจำเปนตองมตวชวดความสำเรจของการดำเนนงานแนะแนว

ซงสามารถนำยทธศาสตรการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐานและมาตรฐานการแนะแนว

มาเปนแนวทางในการกำหนดตวชวดความสำเรจของการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ดงรายละเอยดดงน

1. การกำหนดเปาหมาย กลยทธและแผนพฒนาระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การพจารณา

1.1 มการกำหนดเปาหมาย กลยทธการแนะแนวใหเปนสวนหนงของแผนพฒนา

คณภาพการศกษาของโรงเรยนแบบมสวนรวม

1.2 มมาตรฐานคณภาพของนกเรยนทผานระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.3 มมาตรฐานการปฏบตของบรการแนะแนวทสอดคลองกบระบบการแนะแนว

ในโรงเรยน

1.4 มแผนงาน/โครงการ/กจกรรมแนะแนวทสงเสรมสนบสนนการแนะแนว

ใหบรรลเปาหมายและสอดคลองกบกลยทธ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 25

2. การจดระบบบรหารและระบบขอมลสารสนเทศเพอระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การพจารณา

2.1 มโครงสรางการบรหารแนะแนว

2.2 มคณะกรรมการดำเนนงานและผรบผดชอบงานแนะแนว

2.3 มขอมลสารสนเทศของนกเรยน

2.4 มขอมลสารสนเทศของเครองมอการแนะแนว

2.5 มขอมลสารสนเทศของสอนวตกรรมการแนะแนว

2.6 มขอมลสารสนเทศของภาคเครอขายการแนะแนว

3. การดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การพจารณา

3.1 มการสรางความร ความตระหนกใหแกบคลากรทเกยวของ

3.2 มการจดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

3.3 มการจดบรการแนะแนวตามมาตรฐานการปฏบต

3.4 มการดำเนนงานแนะแนวทมการประสานความรวมมอกบผบรหาร

ครทปรกษา คร นกเรยน ผปกครอง ชมชน

3.5 มการดำเนนงานแนะแนวทมความสมพนธเชอมโยงกบงานระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยน

3.6 มการดำเนนงานแนะแนวทมความสมพนธเชอมโยงกบงานนกจตวทยา

โรงเรยน

3.7 มการดำเนนงานแนะแนวทมความสมพนธเชอมโยงกบงานกจกรรมพฒนาผเรยน

3.8 มการดำเนนงานแนะแนวทมความสมพนธเชอมโยงกบการจดการเรยนการสอน

3.9 มการจดกจกรรม/โครงการทสงเสรมใหนกเรยนบรรลเปาหมายการแนะแนว

4. การนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การพจารณา

4.1 มคณะกรรมการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงานตามระบบ

การแนะแนวในโรงเรยน

4.2 มแผนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการ

แนะแนวในโรงเรยน

4.3 มการนเทศ ตดตามผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

รวมทงใหขวญกำลงใจ และสะทอนผลการนเทศ

4.4 มการประเมนผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตามตวชวดความสำเรจ และประเมนความพงพอใจของผมสวนเกยวของกบระบบการแนะแนว

ในโรงเรยน

26 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5. การรายงานผลการดำเนนงานตามระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การพจารณา

5.1 มรายงานผลการดำเนนงานแนะแนวภายในโรงเรยนและสาธารณชน

5.2 มรายงานความพงพอใจของผเกยวของกบระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5.3 มรายงานทสะทอนใหเหนถงผลการบรรลเปาหมายและตวชวดความสำเรจ

ของการบรหารระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5.4 มสารสนเทศทแสดงถงผลการบรหารจดการในภาพรวมของระบบการ

แนะแนวในโรงเรยน

5.5 มวารสาร/จลสาร หรอสออน ๆ เพอสอสาร ประชาสมพนธการดำเนนงาน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยนไปสผเกยวของ

6. การพฒนาระบบการแนะแนวในโรงเรยนใหเกดอยางตอเนองและยงยน

การพจารณา

6.1 มการแลกเปลยนเรยนรถงการดำเนนงานระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ของบคลากรผเกยวของ ทงภายในและภายนอกสถานศกษา

6.2 มการดำเนนงานแนะแนวแบบมสวนรวม เชน การวางแผนพฒนาคณภาพ

ระบบการแนะแนวของโรงเรยน

6.3 มการดำเนนงานแนะแนวดวยระบบคณภาพ (PDCA)

6.4 มการนเทศการดำเนนงานอยางตอเนอง

6.5 มการสงเสรมสนบสนนใหครแนะแนวและผเกยวของไดรบการพฒนาทาง

วชาการดานการแนะแนว จตวทยา สขภาพจต ฯลฯ

6.6 มการจดทำวจยเพอการพฒนา

จากแนวคดการคดเชงระบบ ทมองภาพรวมของระบบการแนะแนวในโรงเรยนทม

สวนประกอบยอย ๆ มาประกอบการคด คอ องคประกอบของการบรหารดานปจจย ดานกระบวนการ

ดงกลาวมาแลว องคประกอบดานผลผลต ทเปนตวชวดความสำเรจของการบรหารการแนะแนว

ในโรงเรยน คอ คณธรรมของผเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 27

µ—«™’È«—¥¥â“π§ÿ≥¿“溟â‡√’¬π

การจดกจกรรมแนะแนวและบรการแนะแนว เปนกจกรรมทสงเสรมใหผ เรยน

เกดสมรรถนะดานทกษะชวตไดโดยนำวตถประสงคของกจกรรมแนะแนวของหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 องคประกอบของทกษะชวตในระบบการศกษาขนพนฐาน

ทกษะแหงอนาคตในศตวรรษท 21 ซงมความสอดคลองกนมาบรณาการเปนเปาหมายใหเกด

แกผเรยน นอกจากนสถานศกษาสามารถพจารณาตวบงชดานคณภาพผเรยนในการประกนคณภาพ

ภายในและการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน นำมากำหนดสมรรถนะ

ของกจกรรมแนะแนวได เพอใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา ดงตวอยางตวชวดคณภาพผเรยน

ตอไปน

1. สมรรถนะดานการรจก เขาใจตนเอง รกและเหนคณคาในตนเองและผอน

2. สมรรถนะดานการคดวเคราะห การตดสนใจ การวางแผน และการแกปญหา

อยางสรางสรรคในดานการศกษา ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคม

3. สมรรถนะดานการจดการกบอารมณและความเครยด

4. สมรรถนะการสรางสมพนธภาพทดกบผอน

28 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ครแนะแนว : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การดำเนนงานแนะแนวอยางมระบบเพอพฒนาคณภาพของผเรยนใหเกดสมรรถนะ

ดานทกษะชวตตามวตถประสงคของการแนะแนว ทใหผเรยนรจก เขาใจ เหนคณคาตนเองและผอน

สามารถวางแผนการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม รวมทงการรจกปรบตวไดอยางเหมาะสม

อยรวมกบผอนไดอยางมความสขนน สามารถดำเนนงานดวยการจดบรการแนะแนว และการจด

กจกรรมแนะแนวทงในและนอกชนเรยน การประสานงานเครอขายการแนะแนว และสนบสนน

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ดวยกจกรรม/โครงการตาง ๆ โดยมการตดตามประเมนผล สรป

รายงานผลการดำเนนงาน ดงแผนภาพแสดงการดำเนนงานแนะแนวในโรงเรยนตอไปน

ตอนท 3

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 29

§√Ÿ·π–·π« : √–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

คณะกรรมการสถานศกษา ผบรหาร

คณะกรรมการสมาคมผปกครอง

คณะกรรมการสมาคมศษยเกา

คณะกรรมการเครอขายผปกครอง

ศกษานเทศก

ครแนะแนว

จดบรการ

แนะแนว กจกรรมแนะแนว

ใน/นอกชนเรยน

ประเมนผล

การดำเนนงาน

หาสาเหต/แกไข/ปรบปรง

สรป/รายงานผล

ไมเปนไปตามวตถประสงค เปนไปตามวตถประสงค

พฒนา/ตอยอด

จดโครงการ/

กจกรรมแนะแนว ประสานงาน

เครอขายการแนะแนว

สนบสนนระบบดแล

ชวยเหลอนกเรยน

30 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

จากแผนภาพขางตน ภารกจของครแนะแนว อาจแบงเปนงานหลกสำคญคอ

การใหบรการแนะแนว 5 บรการ การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน และการประสานงานเครอขาย

แนะแนวและจดกจกรรม/โครงการ สนบสนนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ดงมรายละเอยดตอไปน

1. °“√®—¥∫√‘°“√·π–·π«

1.1 บรการสำรวจขอมลนกเรยนรายบคคล

1.1.1 ความหมาย

การสำรวจขอมลนกเรยนรายบคคล หมายถง การศกษา รวบรวม และ

จดบนทกเรองราวตาง ๆ เกยวกบนกเรยนรายบคคล เพอทจะทำความรจกและเขาใจนกเรยน

ใหมากขน ซงจะสงผลใหครสามารถใหความชวยเหลอนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ ทงยงชวยให

นกเรยนไดรจกและเขาใจตนเองดขนดวย

1.1.2 วตถประสงค

1) ครและผทเกยวของรจกและเขาใจนกเรยนไดดและถกตองมากยงขน

2) นกเรยนมโอกาสรจกและเขาใจตนเองในดานตาง ๆ มากขน

3) บคลากรในโรง เรยนสามารถนำผลจากความร ความเข า ใจ

ในตวนกเรยนไปใชจดโครงการ/กจกรรมเพอปองกน แกไข และสงเสรมคณภาพนกเรยน

1.1.3 หลกการ

1) การศกษารวบรวมขอมลเปนกระบวนการศกษารายละเอยด ทงท

เกยวกบนกเรยนโดยตรง และสงแวดลอมของนกเรยน

2) การศกษารวบรวมขอมลดวยเทคนคและวธทหลากหลายเพอใหรจก

นกเรยนในหลายแงมม

3) การเลอกใชเครองมอหรอวธการใหเหมาะสมสอดคลองกบลกษณะ

ของนกเรยนแตละคน

4) เปาหมายของการสำรวจขอมลเปนรายบคคล คอ การชวยให

นกเรยนรจกและเขาใจตนเองดขน ซงจะนำไปสการตดสนใจแกปญหาไดอยางถกตองเหมาะสม

ตอไป

5) ครควรศกษาและรวบรวมรายละเอยดเกยวกบตวนกเรยนทกคน

ทงเดกทปกตและเดกพเศษ

6) ประสทธภาพของการรวบรวมขอมลขนอยกบความรวมมอของ

ทกฝายทเกยวของในการใหขอมล

7) การศกษาและรวบรวมขอมลควรเปนกระบวนการทำความขาใจ

ควบคไปกบการใหความชวยเหลอนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 31

1.1.4 วธการ/เครองมอใชรวบรวมขอมลนกเรยนรายบคคล

1) การสงเกต เปนการศกษาพฤตกรรมของนกเรยน โดยใชแบบสงเกต

พฤตกรรม เพอนำมาเปนขอมลในการวนจฉยปญหาของนกเรยน ซงตองมวตถประสงคในการสงเกต

การสงเกตแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

ก) การสงเกตอยางไมเปนทางการ คอ การสงเกตตามเวลาหรอ

โอกาสอำนวย

ข) การสงเกตอยางเปนทางการ คอ การสงเกตทมการวางแผน

ลวงหนาวาจะสงเกตเกยวกบเรองอะไร และสงเกตเวลาใด

2) การสมภาษณเพอการแนะแนว แบงออกเปน 3 ชนด คอ

ก) การสมภาษณเพอหาความจรง

ข) การสมภาษณเพอใหคำปรกษา

ค) การสมภาษณเพอการรจกคนเคย

3) การใชสงคมมต ใชศกษาเดกเปนรายบคคล โดยศกษาความสมพนธ

เกยวกบสงคมของบคคลทอยในกลมเดยวกน โดยการถามถงความรสกของนกเรยนแตละคนทมตอ

เพอนในกลมของตน

4) การศกษานกเรยนเปนรายกรณ เปนวธทใชสำหรบสรปขอมลของ

นกเรยนเปนราย ๆ ไป เพอการหาภาพรวมของนกเรยน ซงตองมการศกษาประวตทรวบรวมขอมล

จากแหลงทเชอถอได และกระทำอยางตอเนอง ทงน เพอชวยใหนกเรยนทประสบปญหาสามารถ

ปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมได โดยการวเคราะห และตความหมายของขอเทจจรงตาง ๆ

จากขอมลทรวบรวมไว

5) ระเบยนพฤตการณ เปนวธการบนทกขอมลเกยวกบเหตการณตาง ๆ

ทเกดขนกบนกเรยนอยางยอ ๆ ในชวงเวลาหนง ระเบยนพฤตการณเปรยบเสมอนการถายภาพ

การกระทำตาง ๆ ของนกเรยนในแตละครงในแตละสถานการณออกมาเปนขอความเชงบรรยาย

6) ระเบยนสะสม เปนการบนทกขอมลตาง ๆ เกยวกบตวนกเรยน ตงแต

เรมเขาเรยนจนออกจากโรงเรยน ระเบยนสะสมควรมขอมลเกยวกบนกเรยนในดานตาง ๆ ดงน

ประวตสวนตว สขภาพ การเรยน บคลกภาพ การทดสอบ การเขารวมกจกรรม การศกษาและอาชพ

การปรบตวเขากบสงคม ระเบยนพฤตการณ ฯลฯ

7) การเยยมบาน เปนวธทครเดนทางไปเยยมนกเรยนทบานเพอพบปะ

ปรกษาหารอกบผปกครอง ชวยใหครเขาใจนกเรยนมากขน เพอประโยชนในการแกไขปญหา

8) การใชแบบสำรวจปญหา เปนวธสำรวจปญหาของนกเรยนวา

มปญหาอะไรบาง ครจะตองรวบรวมปญหาไว แลวนำปญหาเหลานนมาเขยนเปนขอความทสละสลวย

การสำรวจปญหาจะชวยใหเขาใจถงปญหาของนกเรยนเพอนำไปจดการแกไขตอไป

32 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

9) การใชแบบทดสอบ เปนเครองมอทใชวดสตปญญา ความถนด

ความสนใจ บคลกภาพ ทศนคต ฯลฯ เพอทำใหเขาใจนกเรยนไดดยงขน การใชแบบทดสอบตองระวง

ความผดพลาด จากการดำเนนการทดสอบและการแปลผล ขอทดสอบตองมาตรฐานเทยงตรง

เชอถอได การนำแบบทดสอบมาใชตองมนใจวามความจำเปนตองใช การใชแบบทดสอบศกษา

นกเรยนเปนรายบคคล ควรใชภายหลงวธอน ๆ ชนดของแบบทดสอบทใชในการแนะแนวทสำคญ ๆ

มดงน แบบทดสอบวดสตปญญา แบบทดสอบวดความถนด แบบทดสอบวดความสนใจ แบบทดสอบ

วดผลสมฤทธ แบบทดสอบเกยวกบการปรบตว แบบทดสอบวดบคลกภาพ

10) การใชแบบประเมนพฤตกรรม (SDQ) เปนเครองมอสำหรบการ

คดกรองนกเรยนดานพฤตกรรม การปรบตว ทมผลเกยวเนองกบสภาพจต ซงจะชวยใหครทปรกษา

มแนวทางการพจารณานกเรยนดานสขภาพจตมากขน ม 3 ชด คอ ชดทครเปนผประเมนนกเรยน

ชดทพอแม ผปกครอง เปนผประเมนนกเรยน และชดทนกเรยนประเมนตนเอง

11) การใชแบบสอบถาม เพอใชในการรวบรวมขอมลตาง ๆ จากบคคล

จำนวนมาก โดยใชระยะเวลาสน ๆ และจะไดขอมลจำนวนมากอยางกวาง ๆ สามารถประหยด

ทงเวลา แรงงาน และคาใชจาย

12) การบนทกประจำวน เปนเครองมอทชวยครทปรกษาใหทราบขอมล

เรองราว และรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบนกเรยน โดยใหนกเรยนเขยนเรองตาง ๆ เกยวกบกจกรรม

ของนกเรยนทไดทำในวนหนง ๆ

13) การเขยนอตชวประวต เปนการใหนกเรยนเขยนเรองราวเกยวกบ

ตนเอง เพอแสดงถงความคด ความรสก อดมคต หรอความปรารถนาทเปนเหตการณ ทงในอดต

ปจจบน และอนาคต ครทปรกษาอาจกำหนดหวขอทตองการรจกนกเรยน เพอจะไดทราบความคด

ความรสกทนกเรยนมตอตนเอง และสงแวดลอมในดานตาง ๆ เชน อตชวประวตของขาพเจา

ประสบการณทฉนประทบใจ ครอบครวของฉน เพอนของฉน เปาหมายชวตของฉน ฯลฯ

1.2 บรการสนเทศ

1.2.1 ความหมาย

บรการสนเทศ หมายถง บรการ จดหา รวบรวมขอมลและขาวสารตาง ๆ

ทางดานการศกษา อาชพ สงคม และการปรบตวอยางเปนระบบ เพอใหนกเรยนนำไปใชประกอบ

การตดสนใจ วางแผนชวตและพฒนาตนไดอยางเหมาะสม

1.2.2 วตถประสงค

การจดบรการสนเทศดำเนนการโดยมจดมงหมายสำคญ สรปไดดงน

1) เพอใหนกเรยนไดรบขาวสาร เรองราวตาง ๆ ทมคณภาพเปน

ประโยชนตอตนเอง

2) เพอเปนแหลงความรและขอมลในการตดสนใจดานตาง ๆ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 33

3) เพอใหขอสนเทศทถกตองและทนตอเหตการณแกนกเรยนและ

ผทเกยวของ

4) เพอกระตนและสงเสรมใหนกเรยนไดพจารณาโอกาสและทางเลอก

ตาง ๆ ทางการศกษาและอาชพ

5) เพอปลกฝงใหนกเรยนมเจตคตทดตอการศกษา อาชพ และ

มคณลกษณะพนฐานทสอดคลองกบการดำเนนชวต

6) เพอปลกฝงใหนกเรยนมนสยในการทำงานทด

1.2.3 หลกการ

การจดบรการสนเทศใหประสบความสำเรจนน ครแนะแนวควรยดหลกการ

สำคญ 10 ประการ สรปไดดงน (เจยรนย ทรงชยกล, 2544 : 73-76)

1) มงชวยใหนกเรยนไดรบขอสนเทศทมคณภาพตามความตองการ

และความจำเปนอยางเพยงพอ และชวยนกเรยนใหสามารถนำขอสนเทศทไดรบไปใชประโยชน

ไดอยางเหมาะสมในการตดสนใจ การวางแผน การปองกนปญหา และการพฒนาตน ทงในดาน

การศกษา อาชพ สวนตวและสงคม

2) ตองใหความสำคญกบขอสนเทศทมคณภาพทจะใหแกนกเรยน

ครแนะแนวควรตระหนก และใหความสำคญกบขอสนเทศทรวบรวมมาใหแกนกเรยน วาเปน

ขอสนเทศทจำเปน ถกตอง เปนปจจบน ปรมาณเพยงพอ นาเชอถอ และสอดคลองกบพฒนาการ

ของนกเรยน

3) การจดบรการสนเทศตองใหนกเรยนทกคนไดรบสทธและโอกาส

ไดรบการสนเทศ ทจดใหอยางเสมอกน หนวยงานซงจดบรการสนเทศจะตองมงใหเกดประโยชน

แกนกเรยนเปนสำคญ ครแนะแนวจงตองใหนกเรยนกลมเปาหมายทกคนไดรบสทธและมโอกาส

ไดรบบรการสนเทศทจดใหอยางเสมอภาคกน

4) จดใหสอดคลองกบพฒนาการของนกเรยนดานสงคม และดาน

สตปญญา

5) จดอยางตอเนองและตามขนตอนของพฒนาการของมนษย และ

พฒนาการทางอาชพ ครแนะแนวตองจดบรการสนเทศอยางตอเนองและตามขนตอนของพฒนาการ

ของมนษย เชน นกเรยนทเปนเดกวยเรยนควรเรมไดรบขอสนเทศอยางกวาง ๆ ทวไปกอน และควร

จะไดรบขอสนเทศอยางตอเนองเรอยไป แตขอสนเทศจะมความเฉพาะเจาะจง มรายละเอยด มความ

ลมลกซบซอน เพมขนตามวยทสงขนของนกเรยน เปนตน

6) คำนงถงความแตกตางของนกเรยนกลมเปาหมาย เพอใหสามารถ

จดบรการสนเทศทตอบสนองความสนใจ ความตองการ ความจำเปน และศกยภาพของนกเรยน

แตละรายไดอยางเหมาะสม

34 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

7) คำนงถงปจจยดานสงแวดลอมทมอทธพลตอนกเรยน ในการจด

บรการสนเทศตองคำนงถงปจจยดานสงแวดลอมตาง ๆ ทมอทธพลตอนกเรยนกลมเปาหมาย เชน

ความคาดหวงของบดามารดา กลมเพอน สอมวลชน และการเปลยนแปลงของตลาดแรงงาน

8) เคารพในสทธ เสรภาพ และความสามารถในการตดสนใจของ

นกเรยน ไมโนมนาวใจหรอกดดนใหนกเรยนรบเรงตดสนใจตามความเหนชอบของครแนะแนว

9) ควรใชทรพยากรในการบรหารจดการบรการสนเทศทมอยจำกด

ใหเกดประโยชนไดสงสดตอนกเรยนและโรงเรยน

10) ควรใหความสำคญตอการวางแผน มการกำหนดเปาหมาย วตถประสงค

ของการจดบรการสนเทศสำหรบนกรยนกลมเปาหมายทตองรบผดชอบ

จากการนำเสนอหลกการจดบรการสนเทศขางตน สรปไดวา การจดบรการ

สนเทศทดมประสทธภาพมหลกการสำคญ คอ จดบรการสนเทศใหสอดคลองกบความตองการและ

ความจำเปนของนกเรยน โดยดำเนนการอยางเปนระบบ ผานวธการทหลากหลาย ทงเนนใหนกเรยน

ไดมสวนรวมในการจดบรการ

1.2.4 ประเภทของขอสนเทศ

สำหรบขอสนเทศทจดใหแกนกเรยน ควรจดใหครอบคลมขอบขาย

การแนะแนว ทง 3 ดาน คอ

1) ขอสนเทศดานการศกษา

การใหขอสนเทศดานการศกษา เปนการใหความร ประสบการณ

และรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบการศกษาในชวงปจจบนและอนาคต รวมทงวธการศกษาเลาเรยน

ใหประสบผลสำเรจ ทนการศกษาและกจกรรมเสรมประสบการณตาง ๆ แนวทางการศกษาตอ ขอด

และขอเสยในการศกษาเลาเรยนในแตละสาขาอาชพ เปนตน

ขอสนเทศดานการศกษาทควรจดใหแกนกเรยน ประกอบดวย

ก) กฎระเบยบ ขอบงคบ และแนวปฏบตตาง ๆ ของสถานศกษา

ข) หลกสตรของสถานศกษา ซงประกอบดวยหลกการ จดมงหมาย

โครงสรางของหลกสตร รายวชา แผนการเรยน การวดและการประเมนผล การสำเรจการศกษา

ค) บรการตาง ๆ เชน บรการพยาบาล แหลงการเรยนร บรการ

โสตทศนปกรณ บรการกยมเงนเพอการศกษา บรการแนะแนว เปนตน

ง) กจกรรมตาง ๆ ทจดใหแกนกเรยน ไดแก กจกรรมเสรมหลกสตร

กจกรรมทางสงคม เปนตน

จ) ลกษณะของโรงเรยน ขอกำหนด กฎเกณฑ และคณสมบต

ในการศกษาตอในสถาบนตาง ๆ เชน สถานทตง สาขาทเปดสอน วธการเขาศกษา คาใชจาย เปนตน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 35

ฉ) องคประกอบในการตดสนใจเลอกแนวทางการศกษาตอ ไดแก

ความสามารถทางการเรยน ความถนด นสย ความสนใจ ทศทางและแนวโนมการประกอบอาชพ

รายไดของอาชพ เปนตน

ช) วธการเรยนอยางมประสทธภาพ ไดแก การบรหารตนเอง

เทคนคการอานหนงสอ และการจดบนทก การคนหารปแบบการเรยนร การควบคมตนเอง

การแสวงหาแหลงการเรยนร เปนตน

2) ขอสนเทศดานอาชพ

การใหขอสนเทศดานอาชพเปนการชวยใหนกเรยนมความร

ความเขาใจเรองอาชพ เชน วธการเลอกอาชพ การเตรยมตวเพอประกอบอาชพ การสมครงาน

คณสมบตของผสมคร ภาระหนาทในการปฏบตงาน สภาพของงานอาชพนน ๆ รายได และ

ความกาวหนาในงานอาชพนน ตลอดจนสวสดการทไดรบ

ขอสนเทศดานอาชพทควรจดใหแกนกเรยน ประกอบดวย

ก) ลกษณะ ความสำคญ และเจตคตตออาชพตาง ๆ

ข) รายละเอยดเกยวกบอาชพ ไดแก คณสมบตสวนตว คณสมบต

เฉพาะตำแหนง วธการคดเลอกคนเขาทำงาน ลกษณะของการทำงาน สถานทของการทำงาน

ความมนคงในการทำงาน รายได ความตองการของตลาดแรงงาน ความกาวหนาของงาน สวสดการ

เปนตน

ค) การเตรยมตนเองเขาสงาน การเขยนใบสมครงาน

ง) มาตรฐานและกฎระเบยบทางอาชพ

3) ขอสนเทศดานสวนตวและสงคม

การใหขอสนเทศดานสวนตวและสงคมเปนการชวยใหนกเรยนมชวต

หรอความเปนอยอยางสงบ มความเจรญทงรางกายและจตใจ มคณลกษณะอนพงประสงค ปรบตว

ใหเขากบสงคม อยรวมกบผอนไดอยางมความสข รจกการเปนผนำ และผตามทด มบคลกภาพ

และมารยาทเหมาะสมตามกาลเทศะ รจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน

ขอสนเทศดานสวนตวและสงคมทควรจดใหแกนกเรยน ประกอบดวย

ก) การรจกตนเองในดานตาง ๆ ไดแก ระดบเชาวนปญญา

ความสามารถ ความสนใจ ความถนด ความตองการ ตลอดจนนสยใจคอ เปนตน

ข) วธการสรางความสมพนธกบเพอนเพศเดยวกนและตางเพศ

ค) การเขาใจในบทบาทของเพศสภาพ

ง) การเขาใจพฤตกรรม ลกษณะนสยใจคอ คณลกษณะ และความ

ตองการของผอน ตลอดจนความแตกตางระหวางบคคล

36 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

จ) การปรบตว การยอมรบ และเขาใจตนเอง สภาพแวดลอม

ครอบครว สถานศกษา และสงคม

ฉ) การยอมรบตนเองและผอน อนไดแก ความกดดนของกลมเพอน

ความคาดหวงของบดามารดา เปนตน

ช) การวางตนใหเหมาะสมกบกาลเทศะ วธการเขาสงคม การพฒนา

บคลกภาพ

ซ) การรเทาทนตนเองและสงคม ทกษะชวต

ฌ) การวางแผนทางการเงน การใชเวลาวาง การใชชวต

1.2.5 วธการจดบรการสนเทศ

การจดบรการสนเทศในโรงเรยนสามารถทำไดหลายวธ บรการสนเทศ

ทครแนะแนวควรใหความสำคญ คอ กจกรรมโฮมรม ปายนเทศ ศนยสนเทศ วนอาชพ และกจกรรม

นกเรยนทควรเขาไปมสวนรวม เชน ปฐมนเทศ ปจฉมนเทศ และการจดทำคมอนกเรยน นอกจากน

หากจำเปนสามารถจดเปนโครงการหรอกจกรรมเพมเตม สำหรบบรการสนเทศทครแนะแนวควรจด

มดงน

1) กจกรรมโฮมรม

กจกรรมโฮมรมเปนวธการจดบรการสนเทศทครสามารถจดใหม

ประสทธภาพสงสดนอกเหนอจากการใหขอสนเทศ กจกรรมโฮมรมเปนการสงเสรมหรอพฒนาทกษะ

ชวตใหแกนกเรยน และเปนการจดวางตวบคคลไดดวย ซงเปนอกบรการหนงของงานแนะแนว

ในโรงเรยน

ก) ความหมายของกจกรรมโฮมรม

กจกรรมโฮมรม หมายถง กจกรรมทจดขนเพอพฒนานกเรยน

ใหเกดความเจรญงอกงามตามคณลกษณะอนพงประสงคของสงคม โดยมพนฐานจากการสราง

สมพนธภาพ ความปรารถนาดทมตอกน การนำเสนอสารสนเทศทมประโยชน ทำใหนกเรยนไดรบ

ความร ไดคดวเคราะห ตดสนใจ เพอใหเกดความเขาใจในตนเอง ผอน และสงคม

ข) วตถประสงคของการจดกจกรรมโฮมรม

การจดกจกรรมโฮมรมมวตถประสงคสำคญ คอ การรจกนกเรยน

การใหขอสนเทศแกนกเรยน และการพฒนานกเรยน

ค) แนวการจดกจกรรมโฮมรม

การจดกจกรรมโฮมรมจดไดหลายลกษณะ ซงอาจจดในเวลาเรยน

หรอนอกเวลาเรยนกได รวมทงระยะเวลาทจด ขนอยกบบรบทของแตละโรงเรยน สำหรบขนตอน

การจดกจกรรมโฮมรม เพอประโยชนสงสดและคณภาพของนกเรยน มขนตอนเสนอเปนแนวทาง

ดงน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 37

ขนท 1 การวเคราะหนกเรยนรายบคคล/กลม เปนการวเคราะห

นกเรยนในลกษณะตาง ๆ เชน ธรรมชาตและพฒนาการของนกเรยน ความตองการของนกเรยน

คณลกษณะตาง ๆ จดเดน จดดอยทตองปรบปรงพฒนา สภาพความตองการของครอบครว ชมชน

และสงคม ขอมลนจะทำใหไดแนวทางในการจดกจกรรมโฮมรม

ขนท 2 การกำหนดจดมงหมายของการจดกจกรรมโฮมรม

วาตองการใหนกเรยนไดรบประโยชนอะไร หรอไดอะไรจากการเขารวมกจกรรมโฮมรม

ขนท 3 การกำหนดเนอหาและสารสนเทศของการจดกจกรรม

โฮมรม เปนการวเคราะหความจำเปนและความสำคญของเนอหา/สารสนเทศเพอใหนกเรยน

เกดการเรยนร โดยคำนงวาปญหาหรอคณลกษณะใดทมความจำเปนเรงดวน หรอสำคญมากเพยงใด

และเนอหา/สารสนเทศใหมความยากงาย ความทนสมย หรอตรงกบความตองการ ความสนใจ

ของนกเรยน ตรงตามจดมงหมายของการจดกจกรรมโดยเนอหา/สารสนเทศตองครอบคลมหลกการ

จดการเรยนรทง 3 ดาน คอ พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย

ขนท 4 ขนวางแผนการจดกจกรรมโฮมรม เปนการนำเนอหา

มาวเคราะหวา ควรนำเสนอประสบการณการเรยนรในลกษณะใด ไดแก เทคนควธการจด

กระบวนการเรยนร สอการเรยนร ตลอดจนการวดประเมนผล และใหตรวจสอบพจารณาวา

แผนการจดกจกรรมทจดทำนมความสมบรณเหมาะสมมากนอยเพยงใด จดประสงค เนอหา กจกรรม

สอ และการวดประเมนผลสอดคลองกนหรอไม ระยะเวลาการจดกจกรรมเพยงพอหรอไม เปนตน

จากนนดำเนนการปรบปรงแกไขกอนการนำไปใช

ขนท 5 ขนการเตรยมการจดกจกรรม เปนการเตรยมการจดหา

อปกรณ สอตาง ๆ สรางเครองมอแบบวด/ประเมนผล ซกซอมความเขาใจ จนตนาการถงการ

จดกจกรรม คดทบทวน แกไขขอบกพรอง จดออนของแผนการจดกจกรรม คดทบทวน แกไข

ขอบกพรอง จดออนของแผนการจดกจกรรม วเคราะหปญหาอปสรรคทจะเกดขน โดยเตรยมหาทาง

แกไขไวลวงหนา

ขนท 6 ขนดำเนนการจดกจกรรม เปนการจดกจกรรมตาม

แผนทวางไวอยางเปนขนตอน มการจดบนทก เกบขอมลตาง ๆ ขณะดำเนนการจดกจกรรม และ

คำนงสมพนธภาพทดระหวางครกบศษย และเพอนนกเรยนกบเพอนนกเรยนดวยกน ในขนนำ

หรอขนสรปตองมการดแลนกเรยนในเรองตาง ๆ เชน การแตงกาย พฤตกรรม มการอบรมคณธรรม

จรยธรรมเสรมแทรกในการจดกจกรรมแตละครง อกทงตองแจงขาวสารและสารสนเทศตาง ๆ ทเปน

ประโยชนตอนกเรยน โดยไมจำเปนตองใชวธบอกกลาวทกครงไป อาจนำเสนอเปนปายนเทศ

ประชาสมพนธ หรอฝากขอความใหแกหวหนาชนหรอตวแทนไวบอกตอกนไปกได

38 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ขนท 7 ขนประเมนผล ขนนเปนขนของการพจารณาวา การจด

กจกรรมมความสำเรจ และเกดประโยชนตอนกเรยนเพยงใด โดยพจารณาจากวธการวดผลทกำหนด

ไวในแผนการจดกจกรรม สวนใหญมกจะนยมใชการสงเกตพฤตกรรมการมสวนรวม การซกถาม

การใชแบบสอบถาม/แบบทดสอบการเขยนรายงาน การเรยนร เปนตน โดยวเคราะหเปรยบเทยบกบ

จดประสงคการเรยนรแลวสรปรวบรวมเพอนำขอมลดงกลาวมาพฒนาปรบปรงการจดกจกรรมตอไป

ขนท 8 ขนการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน ภายหลงการประเมนผล

การจดกจกรรมเปนการนำเสนอผลการจดกจกรรมและขอมลอนเปนประโยชนตอการพฒนานกเรยน

ตามวตถประสงคและประสทธภาพ ประสทธผลของการจดกจกรรม

ทง 8 ขนของการจดกจกรรมโฮมรม ครแนะแนว หรอคร

ทปรกษาทรบผดชอบการจดกจกรรมอาจพจารณาประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของโรงเรยน

2) การจดปายนเทศ

นอกจากการจดกจกรรมโฮมรมทสามารถเขาถงนกเรยนโดยตรง

แลวนน การจดปายนเทศกเปนวธการจดบรการสนเทศอกวธการหนงทนกเรยนสามารถเขาถงขอมล

ไดสะดวก

ก) ความหมายของปายนเทศ

ปายนเทศ คอ แผนปายทใชจดแสดงทางการศกษา หรอเปนสอ

การเรยนการสอนใชถายทอดความร เรองราว ความคด ขาวสารโดยรปภาพ แผนภาพ แผนภม สถต

ของจรง ของจำลอง และอน ๆ เสนอเรองราวดวยรปแบบทนาสนใจ ซงนกเรยนสามารถเรยนรได

ตามลำพง และเรยนรไดงาย

ข) วตถประสงคของการจดปายนเทศ

• เพ อ ใหน ก เร ยนได รบขอมลข าวสารท เปนประโยชน

ทราบความเคลอนไหวตาง ๆ ของโรงเรยนหรอกจกรรมตาง ๆ ทมความสำคญตอนกเรยน

• เพอฝกใหนกเรยนรจกแสวงหาขาวสารความรใหทนตอ

เหตการณตาง ๆ

• เพอสรางบรรยากาศการเรยนรทดในโรงเรยน

ค) แนวการจดปายนเทศ

ปายนเทศเปนสวนหนงของการเรยนร ดงนน โรงเรยนจงควร

ใหความสำคญตอการจดปายนเทศ ไมควรปลอยปละละเลยการจดปายนเทศ นอกจากนควรม

การวางแผนการจดปายนเทศอยางเปนระบบ มผรบผดชอบการจดชดเจน อกทงควรใหนกเรยน

มสวนรวมในการรบผดชอบปายนเทศในรปแบบตาง ๆ เชน การจดตกแตง การดแลรกษา เปนตน

โดยมหลกการเพอยดเปนแนวทางปฏบตดงน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 39

• เนอหาการจดปายนเทศควรเปนเรองนาสนใจ อาจจดให

สอดคลองกบวชาเรยน เหตการณวนสำคญ หรอเรองจำเปนเรงดวน โดยยดหลกสอดคลองกบ

ความตองการและพฒนาการของนกเรยน

• ปายนเทศควรตดตงอยในสถานทซงนกเรยนสามารถพบเหน

อานไดสะดวก มสสนการตกแตงทสวยงาม เหมาะสม และเปนปจจบน

• เนอหาบนปายนเทศตองมความถกตอง

• ยดหลกความประหยด ใชวสดอปกรณใหคมคา

• ควรนำหลกการออกแบบสอการเรยนรมาใช เชน การออกแบบ

โครงราง สสน และความเปนมต เปนตน เพอใหปายนเทศมความสวยงาม นาสนใจ ดงดดใหนกเรยน

มาศกษาคนควา

3) ศนยสนเทศ

ปจจบนโรงเรยนสวนใหญใหความสำคญตอเทคโนโลยและ

สารสนเทศ ทงมแนวคดทจะพฒนานกเรยนใหมความรความสามารถในการจดการสารสนเทศ ดงนน

จงมการจดตงหนวยงานเกยวกบขอมลสารสนเทศขนโดยใชชอหนวยงานแตกตางกนไป เชน หอง

แหลงการเรยนร หองคลงปญญา หองสารสนเทศ ศนยการเรยนร เปนตน ในทนใชชอวาศนยสนเทศ

ก) ความหมายของศนยสนเทศ ศนยสนเทศ คอ สถานททจดขน

ในรปแบบตาง ๆ โดยมวตถประสงคหลกเพอเปนแหลงใหนกเรยนไดรบความร/ขอสนเทศทมประโยชน

โดยทวไปโรงเรยนมกจะรวบรวมเอกสาร หนงสอ แผนปลว แหลงสบขอมลตาง ๆ ไวใหแกนกเรยน

ข) วตถประสงคของการจดศนยสนเทศ

• เพอรวบรวมขอมลดานการศกษา อาชพ และการดำเนนชวต

ใหเปนระบบ สะดวกตอการใชงานของนกเรยน

• เพ อ ใหนก เร ยนมแหล งคนคว าขอมลท สอดคลองกบ

ความตองการของตนเอง สามารถนำขอมลนนมาใชในการวางแผนตดสนใจศกษาตอการประกอบอาชพ

ตลอดจนการดำเนนชวตในสงคมไดอยางมคณภาพ

• เพอเปนแหลงขอมลคนควาแกคร และผทสนใจในการนำ

ขอสนเทศมาพฒนาตนเอง และพฒนานกเรยน

• เพอฝกนสยการคนควาการจดการความร ซงเปนคณลกษณะ

สำคญของนกเรยนยคปจจบน ตลอดจนฝกการสรางนสยการใชเวลาวางใหเกดประโยชน

ค) แนวการจดศนยสนเทศ การจดศนยสนเทศอาจดำเนนการ

ไดแตกตางกนไปตามบรบทของโรงเรยน เชน อาจจดเปนมมหนงของหองเรยนหรอหองปฏบตการ

จดเปนสวนหนงของหองสมด หรอจดเปนหองศนยสนเทศโดยเฉพาะ ทงน มหลกการเพอยดเปน

แนวทางดำเนนการ ดงน

40 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

• การจดศนยสนเทศควรดำเนนการในลกษณะคณะกรรมการ

ซงประกอบดวยบคลากรจากหลายฝาย เพอใหไดความรวมมอในการดำเนนงานมากทสด

• ศนยสนเทศควรตงอยในสถานทเหมาะสม เพอสะดวกตอการ

ใชงานของนกเรยน/ผรบบรการ

• การดำเนนงานนนตองมการกำหนดขอบขายของการปฏบตงาน

และขอสนเทศทตองการรวบรวม

• ขอสนเทศภายในศนยควรมการจดหมวดหมอยางเปนระบบ

เพอสะดวกตอการใชงาน อาจจดหมวดประเภทขอสนเทศตามประเภทของการแนะแนว คอ

ขอสนเทศดานการศกษา ขอสนเทศดานอาชพ และขอสนเทศดานสวนตวและสงคม

• ควรใหนกเรยนและผท เกยวของมสวนรวมรบผดชอบ

และใหขอเสนอแนะ

• ขอสนเทศภายในศนยสนเทศควรมจำนวนเพยงพอกบจำนวน

นกเรยน และมความทนสมย ทงควรมโสตทศนปกรณไวบรการแกนกเรยนดวย

• ควรมมาตรการททำใหนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน

เหนความสำคญของศนยสนเทศ โดยเฉพาะผบรหารโรงเรยน เพอจะไดใหการสนบสนน เชน

งบประมาณ เปนตน

4) การจดวนงานอาชพ

วนงานอาชพเปนกจกรรมทจดขนโดยเนนการใหขอสนเทศดาน

อาชพแกนกเรยน โดยจดระยะเวลาระหวาง 1-7 วน ปจจบนอาจเรยกชอวนงานอาชพใหสอดคลอง

กบระยะเวลาการจดกจกรรมวาการจดงานสปดาหอาชพ

ก) ความหมายของวนงานอาชพ

วนงานอาชพ หมายถง กจกรรมทจดขนเพอเนนการใหขอสนเทศ

ดานอาชพแกนกเรยน กจกรรมในวนงานอาชพไดออกแบบเพอชวยใหนกเรยนไดคด และไดรบ

ประสบการณเกยวกบความสนใจและความสามารถของตนเองในดานอาชพ การจดกจกรรมมกนยม

จดเปนนทรรศการ การเชญวทยากร และการออกรานงานอาชพตาง ๆ

ข) วตถประสงคของการจดวนงานอาชพ

• เพอใหนกเรยนไดรบประสบการณเกยวกบขอมลอาชพตาง ๆ

ทงทางตรงจากผประกอบการและทางออมจากสอตาง ๆ

• เพอใหนกเรยนไดทราบขอสนเทศเกยวกบอาชพตาง ๆ เชน

ความกาวหนาในอาชพ คาตอบแทน ความเสยงหรอขอดอยตาง ๆ

• เพอใหนกเรยนเขาใจถงคณสมบตและความสามารถของ

ตนเองกบคณลกษณะของอาชพตาง ๆ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 41

• เพอปลกฝงเจตคตทดตอการประกอบอาชพสจรต

• เพอเปนการกระตนใหนกเรยนไดวางแผนการคดตดสนใจ

ประกอบอาชพและการศกษาเลาเรยน

• เพอปลกฝงใหนกเรยนตระหนกถงความสำคญของการ

วางแผนชวตตนเอง ซงจะชวยใหสามารถดำเนนชวตไดอยางมคณภาพ

ค) แนวการจดวนงานอาชพ

• สำรวจความตองการของนกเรยนเพอจดหมวดหม ความตองการ

เกยวกบอาชพ

• กำหนดแนวทางและประเดนหลกของการจดวนงานอาชพ

เชน สาระสำคญและแนวโนมการประกอบอาชพ การศกษาเลาเรยน การกำหนดรปแบบวธการ

การกำหนดวนเวลาจดกจกรรม

• ควรดำเนนการในรปแบบคณะกรรมการเพอวางแผนและ

แบงภาระการปฏบตงาน

• ดำเนนการจดกจกรรมตาง ๆ โดยเนนความหลากหลาย

ของกจกรรม เชน การเชญวทยากรมาบรรยาย การอภปรายเกยวกบอาชพ การสนทนากลมเกยวกบ

อาชพและผประกอบการหรอผมประสบการณ จดนทรรศการ จดฉายภาพยนตรหรอภาพนงเกยวกบ

อาชพ การแจกเอกสาร การแสดงผลงานตาง ๆ ของนกเรยน การออกรานดานอาชพ การสำรวจความถนด

และความสามารถของนกเรยน เปนตน ทงน การจดกจกรรมทกลาวมาขางตนควรเนนใหนกเรยน

มสวนรวมในการปฏบตกจกรรมอยางทวถง เพอใหนกเรยนไดรบประสบการณมากทสด

• การประเมนผลการจดกจกรรมวนงานอาชพวา การดำเนนงาน

ประสบความสำเรจหรอไม มากนอยเพยงใด เชน การสอบถามความคดเหนเกยวกบกจกรรม

ประโยชนทไดรบ หรออาจใหนกเรยนเขยนบนทกการเรยนรทไดเขารวมกจกรรม

1.3 บรการใหการปรกษาเชงจตวทยา

1.3.1 ความหมาย

เปนกระบวนการใหความชวยเหลอบคคลดวยการสนทนา หรอการ

พดคยกนอยางมเปาหมาย โดยผใหคำปรกษาเปนผชวยสรางบรรยากาศของสมพนธภาพทด

ตลอดจนใชทกษะ ขนตอนและทฤษฎของการใหคำปรกษา เพอใหผมปญหาหรอผรบคำปรกษา

มความรสกอบอนใจวาไดรบการยอมรบและเกดความรสกไววางใจ พรอมทจะเปดเผยความรสก

หรอปญหาของตน เกดการเรยนรสาเหตของปญหาทกำลงเผชญอยจนสามารถตดสนใจและแกไข

ปญหาในเรองตาง ๆ ดวยตนเองอยางเหมาะสม

42 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.3.2 วตถประสงค

เพอชวยใหนกเรยนทประสบปญหา หรอมความทกขใจ

1) รสกดขนหรออยางนอยสบายใจขนและรสกวาตนเองไมโดดเดยว

ยงมผทยนดและเตมใจใหความชวยเหลอ

2) สำรวจตนเอง เขาใจตนเอง เขาใจปญหาและสงแวดลอมไดอยางถกตอง

3) รจกใชความคดและสตปญญาทมอยทงหมดในการตดสนใจ แกไข

ปญหา ไมใชอารมณในการแกไขปญหา

4) เกดความกระจางขนในใจ มองเหนลทางในการแกไขปญหา

ดวยตนเอง

5) ลดระดบความเครยดและความไมสบายใจทเกดจากการมปฏสมพนธ

กบสงแวดลอมหรอเกดจากความคด ความรสกของตนเอง

6) สามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดและดำเนนชวตอยางเปนสข

7) สามารถปรบปรงและเปลยนแปลงพฤตกรรมตนเองไปในทศทาง

ทพงประสงค เชน มความรบผดชอบมากขน มพฤตกรรมทเหมาะสม สรางสมพนธภาพกบผอนได

ยอมรบความจรงและกลาเผชญกบความจรง ยอมรบตอสภาวการณทแทจรง และสามารถ

เผชญปญหาทหลกเลยงไมได

8) มการพฒนาการและเจรญงอกงามไปถงขดสงสด

จากวตถประสงคของการใหการปรกษาทกลาวมานน อาจแบง

เปาหมายของการใหการปรกษาออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว

ระยะสน เปนการชวยใหนกเรยนทประสบปญหารสกอบอนใจ

และมความหวง จากการไดรบรวามผทเหนอก เหนใจ เขาใจและพรอมทจะรบฟงและชวยเหลอ

ระยะกลาง เปนการชวยใหนกเรยนทประสบกบปญหาลดความเครยด

หรอความทกขจากการเขาใจปญหาและสงแวดลอม มองเหนลทางในการแกไขปญหาและ

เปลยนแปลงพฤตกรรม

ระยะยาว เปนการชวยใหนกเรยนทประสบกบปญหาสามารถพฒนา

ตนเองใหเจรญเตบโตเตมตามศกยภาพ

1.3.3 หลกการ

1) ผใหการปรกษาจำเปนตองไดเรยนร ไดรบการฝกอบรมใหมความร

ความเขาใจ และความสามารถในการชวยเหลอ แกไขปญหา รวมทงการมเจตคตทดตอผรบ

การปรกษาและเหตการณตาง ๆ

2) ผมารบบรการ มความเตมใจทจะรบความชวยเหลอ คลคลายปญหา

3) การมสมพนธภาพทด ระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษา

4) การมจรรยาบรรณในการใหการปรกษา

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 43

1.3.4 วธการ/แนวทางการใหคำปรกษา

สามารถจดเปนกลมแนวทางใหญ ๆ ได 3 แนวทาง คอ

- การใหการปรกษาแบบนำทาง (Directed Counseling)

- การใหการปรกษาแบบไมนำทาง (Non-directed Counseling)

- การใหการปรกษาแบบผสมผสานหรอสายกลาง (Eclectic Counseling)

1) การใหคำปรกษาแบบนำทาง

มกระบวนการใหการปรกษาอย 5 ขน คอ

ขนท 1 การสรางความสนทสนมคนเคยกบผรบคำปรกษา

ขนท 2 การหาทางใหผรบคำปรกษาเกดความเขาใจตนเอง จากการ

วเคราะหหรอวนจฉยปญหาและทำนายปญหา

ขนท 3 การวางแผนการปฏบตการแกไขปญหารวมกนระหวาง

ผใหการปรกษาและผรบการปรกษา

ขนท 4 การกระตนและใหกำลงใจแกผรบคำปรกษาใหปฏบต

ตามแผนและตดตามผล

ขนท 5 การส งต วผ รบคำปรกษาไปขอความชวยเหลอจาก

แหลงอน ๆ เมอปญหาเกนความสามารถของผใหคำปรกษาทจะชวยแกไขได

การใหคำปรกษาแบบนำทาง เปนทนยมใชมากในโรงเรยน เนองจาก

ใชไดผลดกบการชวยเหลอนกเรยนทมปญหาดานการเรยน และการปรบตว ซงนกเรยนสวนใหญ

เมอประสบปญหามกจะไมสามารถแกไขปญหาดวยตนเองได ตองอาศยครซงทำหนาทเปนผให

การปรกษา เปนผรวบรวมขอมล วนจฉยปญหา เสนอแนะแนวทางแกไข รวมทงการวางแผนแกไขปญหา

กระตนใหนกเรยนปฏบตตามแผนและตดตามผล อยางไรกด การใหการปรกษาแบบนำทางกนบวา

มประโยชนและสามารถชวยเหลอแกไขปญหาไดอยางดวธหนง แมวาจะถกวจารณวาเปนการให

คำปรกษาทชนำเกนไป เพราะผใหการปรกษามกจะเปนผวนจฉยปญหาในขนสดทาย และเลอกวธ

แกไขปญหาเองกตาม

ผใหการปรกษาแบบนำทางจะตองเปนผทไดรบการศกษาดานการ

ใหคำปรกษามาอยางด มทกษะอยในขนสงและพรอมทจะใหคำปรกษาไดอยางมประสทธภาพ

มความสนใจใฝหาความรอยเสมอ มองปญหาไดอยางทะลปรโปรง

2) การใหการปรกษาแบบไมนำทาง

การใหคำปรกษาแบบไมนำทางใชไดผลดกบปญหาทเกยวพนกบ

อารมณ เนองจากเปนแนวทางการใหคำปรกษาทใหโอกาสแกผรบคำปรกษาไดเลาระบายเรองราว

ตาง ๆ ไดอยางอสระ จนผรบคำปรกษาเกดความเขาใจในปญหาของตนอยางแทจรง อนจะนำมา

ซงแนวทางในการแกไขปญหาในทสด

44 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ผใหการปรกษาแบบไมนำทางควรเปนผทมความรความเขาใจในชวต

พดคยอยางเปนกนเองกบผรบการปรกษาเสมอนหนงเปนเพอนสนท ทคอยกระตนและจงใจใหเขาพด

ระบายความรสกออกมาและชวยสะทอนความคดเหนในแงมมตาง ๆ เพอใหเกดการรบร เขาใจ

ในตวเอง และพรอมทจะแกไขปญหาดวยตวเองไดในทสด

3) การใหการปรกษาแบบผสมผสานหรอแบบสายกลาง

การใหการปรกษาแบบผสมผสานหรอแบบสายกลาง เปนการนำเอา

วธการใหการปรกษาทงแบบนำทาง และไมนำทางมาผสมผสานกน โดยเลอกกลวธทเหนวาด

และเหมาะสมกบปญหาของผรบการปรกษามาใชในการแกปญหา เชน ใชการใหการปรกษา

แบบไมนำทางในชวงตนของการใหการปรกษาแกผรบการปรกษาทมปญหาดานการปรบตว เพอให

โอกาสในการเลาระบายความคบของใจ จนผรบการปรกษารสกผอนคลายและเขาใจปญหา แลวจง

เรมใชการใหการปรกษาแบบนำทางเพอชวยหาสาเหต และวนจฉยปญหา เพอนำไปสการทำนาย

และการแกไขปญหาตอไป การใหการปรกษาแบบสายกลางหรอแบบผสมผสานถอวาผรบการปรกษา

มความสามารถทจะแกปญหาของตนได ถาไดรบการใหการปรกษาทถกตอง

การใหการปรกษาแบบผสมผสานหรอแบบสายกลางจะใชวธการตาง ๆ

ทงการใหการปรกษาแบบนำทาง และแบบไมนำทางรวมกน การใหการปรกษาแบบผสมผสาน

ใหความสำคญกบการทผรบการปรกษามบทบาทในการพดมากกวาผใหการปรกษาและรบผดชอบ

ในการตดสนใจเลอกแนวทางในการดำเนนชวตของตนเอง

กระบวนการใหการปรกษาแบบผสมผสานหรอแบบสายกลาง

มรายละเอยดดงน

ก) เปดโอกาสใหผรบการปรกษาระบายความรสกและทำความเขาใจ

ความรสกของตนเอง

ข) ผรบการปรกษาเสนอวธแกปญหาของตนเองและผใหการปรกษา

เสนอแนวทางหรอวธแกปญหาอน ๆ เพมเตม สวนการตดสนใจเลอกวาวธใดเหมาะสมเปนของ

ผรบการปรกษา

ค) ผ ใหการปรกษากำหนดงานหรอกจกรรมบางอยางใหผรบ

การปรกษาทำเพอใหเขาใจตนเองหรอพฒนาตน

ง) ผใหและผรบการปรกษาอภปรายรวมกนเพอใหไดขอสรปเกยวกบ

แนวทางทสามารถเผชญกบปญหาไดอยางแทจรง ซงอาจเปนแนวทางการใหการปรกษาแบบ

ไมนำทาง หรอแบบนำทางกได หากเหมาะสมกบลกษณะของแตละปญหา

1.3.5 คณลกษณะของผใหการปรกษา

การใหการปรกษาจะประสบความสำเรจหรอไม มากหรอนอยเพยงใด

ครททำหนาทใหการปรกษาเปนองคประกอบทมความสำคญทสด และปจจยทเกยวของโดยตรง

กบประสทธภาพของผใหการปรกษา คอ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 45

1) มบคลกภาพทอบอนและเปนมตร

2) มลกษณะนาไววางใจ นาเคารพ นาเชอถอและรกษาความลบได

3) มความสนใจในการชวยเหลอผอน มคณธรรม เมตตาธรรม และเสยสละ

4) รจกพดเพอใหผรบการปรกษารบทราบปญหาทแทจรง และชวยให

ผรบการปรกษาสามารถแกปญหาไดดวยตนเอง

5) รจกฟง ฟงเปน จบประเดนไดไวและกระจางชด

6) สามารถอธบายและคลคลายปมประเดนตาง ๆ ไดชดเจนและเขาใจงาย

7) สามารถชวยใหผรบการปรกษารบผดชอบตอการตดสนใจของตนเอง

โดยผใหการปรกษาจะไมตดสนใจแทน

8) มสขภาพจตด มอารมณมนคง

1.3.6 ทฤษฎการใหการปรกษา

ทฤษฎการใหการปรกษามความสำคญอยางยงตอความสำเรจของการ

ใหการปรกษา ทฤษฎการใหการปรกษาชวยใหผใหการปรกษาเขาใจระบบและกระบวนการใหการปรกษา

อยางแทจรงและยงเปนกรอบหรอหลกสำหรบผใหการปรกษาไดยดถอเปนแนวทางในการปฏบต

ขณะใหการปรกษาอกดวย

ปจจบนมทฤษฎการใหการปรกษาเปนจำนวนมาก สำหรบทฤษฎทสำคญ

และใชกนอยางแพรหลายม 6 ทฤษฎ คอ

1) ทฤษฎผรบการปรกษาเปนศนยกลาง (Person-Centered Counseling)

2) ทฤษฎจตวเคราะห (Psychoanalytic Counseling)

3) ทฤษฎวเคราะหบคคลและองคประกอบสงแวดลอม (Trait-Factor

Counseling)

4) ทฤษฎเกสตอลท (Gestalt Counseling)

5) ทฤษฎการรคด (Cognitive Counseling)

6) ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behavioral Counseling)

แตละทฤษฎมรายละเอยดดงน

46 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

1. ผรบการปรกษา

เปนศนยกลาง

(Person-Centered

Counseling)

ปรชญา

- มนษยเปนผทมคณคา

มศกดศร มความ

ปรารถนาทจะพฒนา

ตนใหเจรญสงสด

- มนษยมเหตผล

มความสามารถในการ

แกไขปญหา และ

สามารถตดสนใจ

ดวยตนเอง หากเขา

ไดรบการยอมรบ

และความไววางใจ

เปาหมาย

เพอใหผรบการปรกษา

1. คนหาความหมายทนา

พงพอใจในชวตของตนเอง

2. พฒนาตนในดานอน

ควบคไปกบการชวยแก

ปญหาทกำลงเผชญอย

3. ยอมรบอารมณและ

ความรสกทกข กงวล

สบสนและขดแยงของ

ตนเองไดมากขน

4. ยอมรบและเหนคณคา

ในตวเองรวมทงตง

ความคาดหวงจาก

ทงคนอนและตนเอง

ทเปนจรงได

1. สรางบรรยากาศ

ทเปนมตรและปลอดภย

เอออำนวยใหผรบ

การปรกษา ไดแสดงออก

ตอไปน

ก. สำรวจชวต/

เหตการณททำให

ตอตานหรอหลอก

ตนเอง

ข. ยอมรบความ

แตกตางของการ

รบรของตนกบ

ความเปนจรงทตน

เผชญอย

ค. แสดงอารมณ/

ความรสกผด กลว

วตกกงวล และ

อารมณ/ความรสก

ดานลบอน ๆ

2. ใสใจ/ใหความสำคญกบ

การรบรตนเองและการ

รบรโลกของผรบ

การปรกษา

3. ไมกำหนดเปาหมาย

ทเฉพาะเจาะจงใหแก

ผรบการปรกษา

1. การฟงอยางใสใจ

และแปลความหมาย

ในสงทผรบการปรกษา

ตองการสอ

2. การใชภาษาทาทาง

ทแสดงถงความใสใจ

เชน การสบตา

3. แสดงการยอมรบ

การแสดงออกทาง

อารมณของผรบ

การปรกษาอยางไมม

เงอนไข

4. การสะทอนผล

เพอกระตนใหผรบ

การปรกษาเปดเผย

และยอมรบความรสก

ทแทจรงของตน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 47

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

1. การตความหมาย

2. การวเคราะหความฝน

3. การวเคราะหคำพด

ทพลงเผลอ

4. การเชอมโยงเสร

1. การพดคยอยางอสระ

เพอสำรวจสภาพการณ

ของปญหาทเกยวพน

กบความคด ความรสก

และเหตการณทเจบปวด

ขดแยงทเกบกดไว

2. การกระตนใหผรบ

การปรกษาขจดหรอ

แกไขประสบการณ

ทเจบปวด หรอความ

ขดแยงทอยใน

จตไรสำนกดวย

ปรชญา

- พฤตกรรมของมนษย

เกดจากแรงจงใจ

ในระดบจตสำนก

และจตไรสำนก

- มนษยกำจดความทกข

ความผดหวงและ

ความเจบปวดทรนแรง

ทไมสามารถทนไดไป

ไวในจตไรสำนกโดยใช

กลวธปองกนจตใจ

ตนเอง เชน การเกบกด

เพอใหพนจากการ

ตระหนกร โดยทสาเหต

ของความทกขหรอ

ความผดหวงยงไมไดรบ

การแกไข

เปาหมาย

เพอใหผรบคำปรกษา

1. เขาใจสาเหตของ

พฤตกรรมตนเองทเกด

จากความขดแยงใน

จตใจ ความวตกกงวล

และลดการใชกลวธ

ปองกนจตใจตนเอง

2. ใชเหตผลในการพจารณา

สงตาง ๆ ตามขอเทจจรง

3. ปรบเปลยนพฤตกรรม

ใหม

2. จตวเคราะห

(Psychoanalytic

Counseling)

48 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

3. วเคราะหบคคล

และองคประกอบ

สงแวดลอม

(Trait-Factor

Counseling)

ปรชญา

- มนษยมสตปญญา

สามารถพฒนาความคด

ทกษะพเศษ ความสนใจ

และทศนคตทจะนำไปใช

ในการตดสนใจไดเอง

- การรจกวเคราะห

คณลกษณะของตนเอง

และความตองการ

ของโลก จะทำใหมนษย

สามารถวางแผน

และมชวตทด

และเปนประโยชน

เปาหมาย

เพอใหผรบการปรกษา

1. รจกวธสำรวจตนเอง

2. รจกแสวงหาขอมลจาก

สงแวดลอม

3. ไดเรยนรกระบวนการ

ตดสนใจ แกปญหา

และการวางแผน

โครงการอนาคต

อยางมระบบผาน

การคดวเคราะห

อยางถถวน

ใชวธการแกปญหาดวย

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร 6 ขนตอน คอ

1. การวเคราะหขอมล

โดยการรวบรวมและ

ตรวจสอบขอมล

ของผรบการปรกษา

2. การสงเคราะหขอมล

เปนการสรปขอมล

ทรวบรวมไดเพอใหเหน

ภาพโดยรวมของผรบ

การปรกษา

3. การวนจฉยเพอหา

สาเหตของปญหา

4. การทำนายพฒนาการ

ในอนาคตเกยวกบ

ความเจรญงอกงาม

ของผรบการปรกษา

5. การใหคำปรกษา

เพอพฒนาและชวยให

ผรบการปรกษากำหนด

แนวทางการปรบตว

การเปลยนแปลง

สงแวดลอม การพฒนา

ทกษะใหม ๆ รวมถง

การปรบเปลยนเจตคต

6. การตดตามผลเพอเฝาด

การเจรญงอกงามของ

ผรบการปรกษาและให

ความชวยเหลอเพมเตม

ในกรณทผรบการปรกษา

ไมสามารถพฒนา

ตอไปได

1. การรวบรวมขอมล

2. การแนะนำ

3. การอภปราย

4. การทำขอความให

กระจาง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 49

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

4. เกสตอลท

(Gestalt Counseling)

ปรชญา

- มนษยไมสามารถจดการ

กบอดตและอนาคตได

แตสามารถจดการ

กบปจจบนได

- มนษยมความสามารถ

ทจะรบผดชอบตวเองได

เปาหมาย

เพอใหผรบการปรกษา

1. กระตนใหผรบ

คำปรกษาพฒนาตน

2. กระตนใหผรบคำ

ปรกษาพจารณา

ความแตกตางทเกดขน

ในการคดและความรสก

เกยวกบชวตทนำไปส

ประสบการณ และ

ความกาวหนาทถก

สกดกน

3. กระตนใหผรบการปรกษา

ตระหนกในภาวะ

ปจจบนของตนเอง

และพงตนเอง

1. การใหผรบการปรกษา

สนใจความรสก

ของตนเอง

2. การใหผรบการปรกษา

ปรบเปลยนพฤตกรรม

3. การใหผรบการปรกษา

ตระหนกถงจดแขง

ของตนเอง และใช

จดแขงนนใหเปน

ประโยชนในการดำเนน

ชวต

1. การเผชญหนา

2. กลวธทนและเดยวน

3. การแสดงบทบาทสมมต

4. กลวธเกาอวางเปลา

5. การแสดงพฤตกรรม

ทเหมาะสม

6. การใชสรรพนาม

สวนบคคล “ฉน”

และ “เธอ”

50 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

5. การรคด

(Cognitive

Counseling)

ปรชญา

- ความคด อารมณและ

การกระทำของมนษย

มความสมพนธและ

เปนเหตเปนผลกน

- มนษยเกดมาพรอมกบ

ความคดทมและไมม

เหตผล

- ความเชอทไมมเหตผล

เปนเหตใหมนษยเกด

ความทกข

- มนษยมความสามารถ

ทจะเปลยน

กระบวนการคด

อารมณ และพฤตกรรม

เพอลดความทกข

เปาหมาย

เพอใหผรบการปรกษา

1. เปลยนความเชอทไมม

เหตผลซงเปนเหตของ

การเกดอารมณทางลบ

2. ยอมรบความไม

สมบรณแบบของตนเอง

และการทำสงทผดพลาด

ของตนได

3. เรยนรทจะมชวตอย

อยางสงบดวยตนเอง

4. คดอยางมเหตผล

1. การมอบหมายงาน

เกยวกบการคด

และการกระทำ

2. ใชจนตนาการ

3. การแสดงบทบาทสมมต

4. การสอนใหคดอยาง

มเหตผล

5. การไมสนใจพฤตกรรม

ในอดตและการแสดง

อารมณ

6. การยอมรบผรบ

การปรกษาและตอตาน

ความเชอทไมมเหตผล

1. มงทความเชอ

ทไรเหตผลวาเปนเหต

ของพฤตกรรมทเปนทกข

2. การทาทายผรบ

คำปรกษาใหคด

เปนเหตเปนผล

3. ใชคำถามปลายเปด

4. การสอนใหคด

อยางเปนเหตเปนผล

การวางเงอนไข

พฤตกรรม

5. มอบหมายงาน/

การบานใหทำ

6. ใชการจนตนา

สถานการณ

และบทบาทสมมต

7. การสาธตใหผรบการ

ปรกษาเขาใจธรรมชาต

ของการคดทเปนเหต

เปนผล

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 51

ทฤษฎ ปรชญาและเปาหมาย กระบวนการ เทคนค

1. การนำเสนอตวแบบ

2. การวางเงอนไข

การเรยนรใหม

โดยกลวธเสรมแรง

3. การฝกพฤตกรรม

กลาแสดงออก

4. การใชกลวธขจด

ความรสกวตกกงวล

อยางเปนระบบ

1. สำรวจเพอทำความ

เขาใจสภาพการณ

ททำใหเกดพฤตกรรม

ทเปนปญหา

2. กำหนดเปาหมาย

การปรบเปลยน

พฤตกรรมของผรบ

การปรกษา

3. กำหนดกลยทธในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรม

รวมกนระหวางผให

และผรบการปรกษา

4. ประเมนผลการให

คำปรกษา เพอให

ความชวยเหลอเพมเตม

และยตการใหการปรกษา

ปรชญา

- พฤตกรรมสวนใหญ

ของมนษยเกดจาก

การเรยนรและมนษย

สามารถควบคม

พฤตกรรมได

- พฤตกรรมทไมเหมาะสม

เกดจากการเรยนร

แบบผด ๆ

เปาหมาย

เพอใหผรบการปรกษา

1. ปรบเปลยนพฤตกรรม

ทไมเหมาะสม

2. คดอยางมเหตผล

และสามารถวเคราะห

ความสมพนธของ

สถานการณหรอ

เหตการณทเกดกอน

หรอหลง การเกด

พฤตกรรมทเหมาะสม

และไมเหมาะสม

6. พฤตกรรมนยม

(Behavioral

Counseling)

นกจตวทยาการปรกษาใหขอคดไววา ไมมทฤษฎใดทสมบรณและสามารถแกไขปญหา

ไดทกเรอง ดงนน ในหลายกรณจงตองผสมผสานหลายทฤษฎ เพอใหเกดประสทธภาพในการให

ความชวยเหลอผรบการปรกษา โดยพจารณาใหเหมาะสมกบลกษณะของปญหาและผรบการปรกษา

นอกจากน ประสทธภาพของการปรกษายงขนอยกบทกษะทใช และความเขาใจ

ความสามารถในการดำเนนการอยางเปนขนตอนอกดวย ดงมรายละเอยด และตวอยางการ

ใหการปรกษา ทจะกลาวตอไป

52 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.3.7 ทกษะการใหการปรกษา

ทกษะการใหการปรกษา คอ ความสามารถหรอความชำนาญในการสอสาร

ทงการใชภาษาทาทางและภาษาพด ซงเปนเครองมอสำคญของผใหการปรกษาในการชวยเหลอ

บคคลทมความทกขหรอผรบการปรกษา ใหมความไววางใจและมทศนคตทดตอผใหการปรกษา และให

ผรบการปรกษาเขาใจปญหา สาเหตของปญหา และความตองการของตวเอง แสวงหาแนะแนวทาง

การปรบเปลยนการคด การรสก และการปฏบตตนเพอใหมชวตทดขน ซงทกษะการใหการปรกษานน

ประกอบไปดวยทกษะขนพนฐานและทกษะขนสง

ทกษะการใหการปรกษาขนพนฐาน (Basic Skills) ไดแก

ทกษะการใสใจ (Attending Skill)

ความหมาย การใสใจ เปนพฤตกรรมของผใหการปรกษา ทแสดงออก

ดวยภาษาพดหรอภาษาทาทางทบงบอกถงความกระตอรอรนทจะชวยเหลอผรบการปรกษา โดยการ

แสดงความสนใจ การเหนความสำคญ และการใหเกยรตผรบการปรกษา เพอชวยใหผรบการปรกษา

เกดความอบอนใจและไมรสกหางเหน

วตถประสงค

1. เพอแสดงความสนใจ เหนความสำคญ และใหเกยรตผรบการปรกษา

2. เพอเปนการแสดงความกระตอรอรนทจะใหความชวยเหลอ

3. เพอชวยเพมพนความอบอนใจใหผรบการปรกษา

การใสใจ แบงออกไดดงน

1. การใสใจโดยการแสดงออกดวยภาษาพด เปนการพดตอเนองในเรอง

เดยวกนกบทผรบการปรกษากำลงพดในขณะนน แสดงการรบรและเขาใจในทศนะและแนวคด

ของผรบการปรกษา

2. การใสใจโดยการแสดงออกดวยภาษาทาทาง เปนการแสดงพฤตกรรม

ตาง ๆ ทไมใชคำพด แตมความหมายทสอถงความเขาใจและการยอมรบความคด ความรสกของ

ผรบการปรกษา ภาษาทาทางมความหมายและมนำหนกมากกวาภาษาพด ภาษาทาทางทผให

การปรกษาควรแสดงออกขณะใหการปรกษา ไดแก

2.1 การประสานสายตากบผรบการปรกษา เปนการแสดงความสนใจ

ในสงทผรบการปรกษากำลงพด แตไมควรจองมองมากเกนไป เพราะจะทำใหผรบการปรกษารสกอดอดได

2.2 การแสดงออกทางสหนา ทาทาง การเคลอนไหว และระยะหาง

ดงรายละเอยดตอไปน

2.2.1 การแสดงออกทางสหนาทอบอน เปนมตร

2.2.2 การวางตวทโนมตวเขาหาผรบการปรกษา เปนการแสดง

ความตงใจและใสใจ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 53

2.2.3 การแสดงออกทางสหนาและทาทางทมความสอดคลอง

กบเรองราวของผรบการปรกษา

2.2.4 การนงหรอยนใหมระยะหางระหวางผ ใหและผรบ

การปรกษาทพอเหมาะ

2.3 นำเสยงการพด จงหวะการพด ความดงหรอเบาของเสยง ระดบเสยง

ความมชวตชวาของนำเสยง การเนนคำตองมความสมพนธกบสงทผรบการปรกษากำลงพดถง

ทกษะการนำ (Leading Skill)

ความหมาย การนำเปนการทผใหการปรกษาพดนำผรบการปรกษาไป

ในทศทางทผใหการปรกษาคดวาจะทำใหผรบการปรกษาไดประโยชนสงสดในการมาขอรบ

การปรกษา

วตถประสงค

1. เพอกระตนใหผรบการปรกษากลาทจะพดคยมากขน

2. เพอเปดประเดนปญหาของผรบการปรกษา

3. เพอใหผรบการปรกษาเลอกประเดนปญหาทตองการปรกษา

4. เพอกระตนใหผรบการปรกษาสำรวจปญหา และนำเสนอความรสก

ของตวเองมากขน

ตวอยาง

ตวอยางการนำดวยการใชประโยคบอกเลา

“หนจะเรมตนเลาสาเหตของการทหนมาพบฉนในตอนนไดเลยนะ”

“ขอรายละเอยดเกยวกบเรอง...เพมเตมอกสกหนอยซ”

“ลองบอกความรสกของเธอทมตอแมของเธอใหครฟงซ”

“เมอกหนพดวา...”

“ลองยกตวอยางการกระทำของแมททำใหเธอรสกเสยใจ สก 1-2 ตวอยาง

ซครบ”

ตวอยางการนำดวยการถาม

“วนนหนอยากคยเรองอะไรคะ”

“เราจะเรมทเรองไหนกอนด”

“มอะไรอกไหมทคณอยากพดถง”

“เธอกำลงรสกอยางไรในตอนน”

“คณคดวาทเคาพดอยางนน หมายความวาอยางไร”

“คณบอกวามเรองกงวลอยหลายเรอง แลวเรองไหนทคณกงวลมากทสด

และอยากพดถงกอนเปนอนดบแรก”

54 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทกษะการถาม (Question Skill)

ความหมาย การถาม เปนการใหผรบการปรกษาไดเลาเรองราว

ทตองการปรกษา รวมทงความรสกนกคด ตลอดจนความเชอของผรบการปรกษา

วตถประสงค

1. เพอใหโอกาสผรบการปรกษาไดบอกถงความรสกและเรองราวตาง ๆ

ทตองการจะปรกษา

2. เพอใหผรบการปรกษาไดสำรวจและคดถงเรองราวของตวเอง

เพอใหเขาใจตวเองมากขน

3. เพอใหไดขอมล แนวทางแกไขปญหา และแผนการปฏบตตามแนวทาง

ดงกลาว

ตวอยาง

การถามแบบปด การถามแบบเปด

“วนนเราคยกนเรองเรยนของหนกอนดไหม” “วนนหนอยากคยเรองอะไร”

“หลงจากคยกนครงกอน หนไดทำแลวหรอยง” “หลงจากคยกนวนกอน หนทำอะไรไปบางแลว”

“เธอไมชอบเคาเหรอ” “เธอรสกอยางไรกบเคา”

“เธอไมตองการใหเคาทำแบบนนใชไหม” “เธอตองการใหเคาทำอยางไร”

“เธอจะตงใจเรยนใหมากขนไดไหม เพอให

เกรดดขน”

“เธอจะทำอะไรบาง เพอใหเกรดของเธอดขน”

“หลงจากรคะแนนวชาแลว เธอโกรธอาจารย

และกไมตงใจเรยนใชไหม”

“หลงจากรคะแนนวชาแลว การเรยนวชาน

ของเธอเปนอยางไรบาง”

ตวอยางการถามคำถาม “ทำไม”

ผรบคำปรกษา : ผมโกรธมากจนทนไมไหว ผมกเลยผลกเคาลมลง

ผใหคำปรกษา : ทำไมเธอไมเดนหนไป (เธอเปนคนผด ทไมหาวธ

แกปญหาอยางอนทสรางสรรค)

ผรบคำปรกษา : กเคาทำ...(แกตว)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 55

ทกษะการเงยบ (Silence Skill)

ความหมาย การเงยบ เปนชวงระยะเวลาระหวางการปรกษาทไมม

การสอสารดวยวาจาระหวางผใหการปรกษากบผรบการปรกษา แตยงคงมการสอสารทางอารมณ

และความรสก

วตถประสงค

1. เพอใหผรบการปรกษาไดคดทบทวนเรองราวของตวเอง และ

ทำความเขาใจในสงทเขาพดหรอรสก

2. เพอใหผรบการปรกษาไดหยดพก หลงจากแสดงอารมณโกรธ เสยใจ

เชน บน รองไห

3. เพอแสดงความใสใจ และรวมรบรและเขาใจในอารมณและ

ความรสกของผรบการปรกษาทเกดขนในขณะนน

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : ผมไมแนใจวา ผมจะมโอกาสตอบแทนบญคณ

ของแมไหม...เพราะ...

ผใหการปรกษา : (เงยบ)...

ผรบการปรกษา : ...หมอบอกวา...แม...แม...อาจจะ...(นำตาไหล)

ผใหการปรกษา : (เงยบ)...(สงกระดาษซบนำตาให)...

ผรบการปรกษา : แม แมอาจจะ...อยกบพวกเรา...ไดไมนาน...(รองไห)

ผใหการปรกษา : (เงยบ)...ฉนเขาใจความรสกของคณคะ...ในเมอ

ตอนนแมของคณยงอย คณคดวาคณจะทำอะไร

ใหแมชนใจไดบางละ

ทกษะการสะทอนกลบ (Reflection Skill)

ความหมาย การสะทอนกลบ เปนการบอกความเขาใจของผใหการปรกษา

ทมตอสงทผรบการปรกษารสก รบร หรอสนใจ ทเปนปจจบนขณะใหการปรกษา การสะทอนกลบจะรวม

ความรสกของผรบการปรกษาและเนอหาทผรบการปรกษาพดถง หรอสงทผใหการปรกษาสงเกตเหน

จากกรยาทาทางของผรบการปรกษา และเนอหาทผรบการปรกษาใหความสำคญ โดยใชคำพดของ

ผใหการปรกษาทชดเจนเขาใจไดงายขน

วตถประสงค

1. เพอกระตนใหผรบการปรกษาแสดงความรสกและเปดเผยเรองราว

ของตนเองใหมากขนหรอชดเจนขน

2. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจปญหา รวมทงสาเหตและผลกระทบ

ทเกดขน ตลอดจนเขาใจความรสกของตวเองมากขน

56 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

3. เพอแสดงความสนใจและเขาใจความรสกและเรองราวของผรบ

การปรกษา

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : พอกบแมทะเลาะกนตลอด ผมไมรวาเมอไหร

ครอบครวของผมจะอย กนอย างสงบสขแบบ

ครอบครวอนเคาบาง

ผใหการปรกษา 1 : เธอไมมความสขทตองอยในทามกลางความขดแยง

ของพอแม (สะทอนความรสกกอน)

ผใหการปรกษา 2 : การทพอแมไมปรองดองกน ทำใหเธอไมมความสข

(สะทอนเนอหากอน)

ทกษะการซำความ/การทวนความ (Paraphrasing Skill)

ความหมาย การซำความ/การทวนความ เปนการทผใหการปรกษา

พดซำในเรองทผรบการปรกษาบอกอกครงหนง โดยคงสาระสำคญของเนอหาหรอความรสกไว

ตามเดม และใชคำพดนอยลง แตไมไดหมายถงการทวนซำตลอดเวลาเหมอนนกแกวนกขนทอง

วตถประสงค

1. เพอแสดงถงความใสใจ ความเขาใจของผใหการปรกษาทมตอผรบ

การปรกษา

2. เพอใหผรบการปรกษาเปดเผยตวเองมากขน

3. เพอยำใหผรบการปรกษาเขาใจในสงทตวเองพดไดชดเจนยงขน

จากการฟงสงทตวเองพดอกครง

4. เพอชวยใหผรบการปรกษาชดเจนและตรงประเดนในสงทเขาตองการพด

5. เพอตรวจสอบความเขาใหตรงกนระหวางผใหและผรบการปรกษา

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : ผมไมรวาจะจดการกบชวตของผมตอไปอยางไรด

บางครงอยากจะออกไปหางานทำใหไดประสบการณ

กอน ขณะเดยวกนกคดวา...นาจะเรยนใหจบ ๆ ไป

แต...กไมแนใจวาจะเรยนจบไหม

ผใหการปรกษา 1 : เธอไมรวาจะตดสนใจอยางไรด ระหวางออกไป

ทำงานเพอหาประสบการณ กบเรยนตอจนจบ แตก

ไมแนใจวาจะเรยนจบไหม (ซำความ/ทวนความ

ทงหมด เปลยนความเฉพาะสรรพนาม)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 57

ผใหการปรกษา 2 : เธอทงอยากออกไปทำงานและเรยนตอไปจนจบ

(ซำความ/ทวนความ เฉพาะประเดนสำคญ)

ผใหการปรกษา 3 : เธอตดสนใจไมไดวาทางเลอก 2 ทางนน ทางไหน

เหมาะกบตวเธอ (ซำความ/ทวนความ โดยสรป แตคง

สาระสำคญไว)

ทกษะการใหกำลงใจ (Encouragement Skill)

ความหมาย การใหกำลงใจ เปนการแสดงความสนใจ เขาใจในสงทผรบ

การปรกษาพด และสนบสนนใหเขาพดตอไปโดยใชคำพดหรอทาทาง

วตถประสงค

1. เพอกระตนใหผรบการปรกษากระตอรอรนและมนใจในตนเอง

รวมทงตระหนกในความสามารถและคณคาในตวเอง

2. เพอกระตนใหผรบการปรกษากลาทจะคดและทำในสงทไมเคยคด

หรอทำมากอน

ตวอยาง

“นอยคนนกจะคดไดอยางเธอ ครเชอวาเธอจะสามารถจดการกบ

เรองยง ๆ นไดอยางแนนอน”

“ทำตอไปเถอะ แมผลจะออกมาไมดอยางทหวงทงหมด แตทกอยาง

กคลคลายไปมากแลว”

ทกษะการสรปความ (Summarizing Skill)

ความหมาย การสรปความ เปนการรวบรวมใจความสำคญทงหมด

ของความคด อารมณ ความรสกของผรบการปรกษา ทเกดขนในระหวางใหการปรกษาหรอในแตละครง

โดยใชคำพดสน ๆ ใหไดใจความสำคญทงหมด

วตถประสงค

1. เพอยำประเดนสำคญใหมความชดเจนในกรณทมการพดคยกน

หลายประเดน

2. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจเรองราวและความรสกของตวเอง

3. เพอใหการใหการปรกษาแตละครงมความตอเนองกน

4. เพอชวยใหผรบการปรกษาและผใหการปรกษาเขาใจเรองราวทกำลง

สนทนาไดอยางถกตองตรงกน และไดใจความทชดเจน

58 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตวอยางท 1

ผใหการปรกษาสรป : จากทเราคยกนมาประมาณ 40 นาท เธอกงวล

เรอง...เพราะ...และเธออยาก (ตองการ) ให...

เรากำลงชวยกนคดวธการเพอใหเปนไปอยาง

ทเธอตองการ เพงจะคดไดวธเดยว คอ...แตเวลา

ทเราจะพดคยกนหมดลงเสยกอน เพราะฉะนน

ฉนจะขอ ใหเธอมาพบฉนอก ในวน...เวลา...

เพอเราจะไดมาชวยกนคดหาวธการอน ๆ ตอไป

ตวอยางท 2

ผใหการปรกษาขอใหผรบการปรกษาสรป : กอนทจะหมดเวลาคยกน

ในวนน ครจะขอใหคณสรปวาเราคยอะไรกนไปบาง โดยครจะชวยเสรม

ในสวนทขาดให

ทกษะการใหการปรกษาขนสง (Advanced Skills)

เปนทกษะทจะชวยใหผรบการปรกษาเปลยนพฤตกรรม เพอนำไปสเปาหมาย

ทตงไวรวมกนกบผใหการปรกษา ไดแก

ทกษะการทำใหกระจาง (Clarifying Skill)

ความหมาย การทำใหกระจาง เปนการทผใหการปรกษากลาวถง

สงทคดวาผรบการปรกษาพยายามจะพดถง โดยไมเปลยนเนอหาของคำพดนน แตใชภาษาทชดเจน

เพอใหเขาใจไดงายขน

วตถประสงค

1. เพอใหผรบการปรกษาไดเขาใจความคด ความรสกของตนเอง

ซงเปนสาเหตของปญหาหรอสาระสำคญของประสบการณในชวต

2. เพอเอออำนวยใหผรบการปรกษาใหขอมลเพมเตมหรอขยาย

ความมากยงขน

3. เพอแสดงใหเหนวาผใหการปรกษามความเขาใจทถกตองในปญหา

ของผรบการปรกษา

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : อาจารยพรรณทพยนะ ทาทางจะไมชอบหน

เอาซะเลย เขาจะจกหนโดยการแกลงเรยกหนใหตอบ

ตลอด...แทบจะทกชวโมงทสอนเลยคะ

ผใหการปรกษา : เธอกำลงพดวา อาจารยพรรณทพยถามเธอ เพราะ

ไมชอบเธออยางนใชไหม

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 59

ทกษะการตความ (Interpretation Skill)

ความหมาย การตความ เปนการทผใหการปรกษาทำความเขาใจปญหา

ของผรบการปรกษาในประเดนตาง ๆ จากการสงเกตและแปลความหมายทผรบการปรกษามได

แสดงออกโดยตรง แลวอธบายพฤตกรรม ความรสก และอารมณของผรบการปรกษาเปนคำพด

ของผรบการปรกษา

วตถประสงค

1. เพอขยายความใหผรบการปรกษามองปญหาในแงมมใหมทตางจาก

การรบรเดม

2. เพอชวยใหผรบการปรกษามองโลกกวางขน

3. เพอชวยใหผรบการปรกษาเขาใจตนเองในระดบทลกและถกตองมากขน

4. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจปญหาและสาเหตของปญหา

ตวอยางท 1

ผรบการปรกษา : เคาหมดรกหนแลว หนตงใจวาจะหยากบเคา

ใหหมดเรองไป แตหน...ก...กคงตองทำใจ หนจะทำ

ไงด บางท...หนอดทจะนกถง...ความหลงทด ๆ

ของเราสองคนไมได แลวกคดถง...วนนงทตองอย

คนเดยว...

ผใหการปรกษา : ดเหมอนวาหนยงรกและผกพนกบเคาอย

ตวอยางท 2

ผรบการปรกษา : เกรดของทกวชาเลขออกมาไมดเลย หนไมรวา

ทำไม...กเลย ไมอยากเรยนแผนนแลว อยากเปลยน

แผน...หรอวา...ผหญงไมเหมาะกบการเรยนวชาเลข

ผใหการปรกษา : เปนไปไดไหมทหนกำลงจะใชเหตผลความเปนผหญง

กบความถนดในการเรยนวชาเลข เปนเหตผลทจะ

เปลยนแผนการเรยน

ทกษะการเปดเผยตนเอง (Self-disclosure Skill)

ความหมาย การเปดเผยตนเอง เปนการทผใหการปรกษาเลาถงขอมลเกยวกบ

ตนเองใหผรบการปรกษาฟง อาจเปนขอมลทเปนขอสงเกต ความคด ความรสก หรอประสบการณ

การเปดเผยตนเองอาจเปนไปในทางลบหรอทางบวก ผใหการปรกษาจะตองสำนกอยเสมอวา นอกจาก

การเปดเผยตนเองดวยคำพดแลว ทาทางกรยาและวธการตาง ๆ ทไมใชการพดนน กเปนการ

เปดเผยตนเองดวยเชนกน ถงแมวาจะไมไดตงใจทจะเปดเผย ผรบการปรกษาจะรบรสงเหลานได

มากกวาคำพด

60 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

วตถประสงค

1. เพอเปนการใหกำลงใจใหแกผรบการปรกษา

2. เพอสรางความไววางใจใหแกผรบการปรกษา

3. เพอสรางความเสมอภาคระหวางผรบและผใหการปรกษา

4. เพอกระตนใหผรบการปรกษาเปดเผยตนเองมากขน เมอรบรวา

ผใหการปรกษากมลกษณะหรอปญหาบางอยางคลาย ๆ กบตน

ขอควรระวง

1. ถาผใหการปรกษาเปดเผยตวเองมากเกนไป จะทำใหจดสนใจ

กระบวนการใหการปรกษาเนนไปทผใหการปรกษา แทนทจะเจาะจงถงปญหาของผรบการปรกษา

2. การเปดเผยตวเองถงความรสกทลกเกนไป อาจทำใหผรบการปรกษา

ตกใจ กลว และเปนอปสรรคในการดำเนนการใหการปรกษาตอไป

3. ผใหการปรกษาควรสำนกวา ประสบการณของตนเองจะมสวน

เหมอนกบประสบการณของผรบการปรกษา แตกมหลาย ๆ สงทแตกตางกนในแตบรบท ความหมาย

และสงแวดลอม

ทกษะการเผชญหนา (Confrontation Skill)

ความหมาย การเผชญหนา เปนการทผใหการปรกษาแสดงออกดวย

วาจาถงความขดแยง ความไมสอดคลอง ความสบสนระหวางพฤตกรรม ความคด ความรสก และ

การรบรของผรบการปรกษา

วตถประสงค

1. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจตนเองมากยงขน

2. เพอชวยใหผรบการปรกษาเขาใจถงปญหาสำคญ ๆ ของตนเองไดเรวขน

3. เพอเปนการสนบสนนและใหกำลงใจผรบการปรกษาในการเผชญกบ

ปญหาและความจรงเกยวกบตนเอง

4. เพอกระตนใหผรบการปรกษาเปดเผยตนเองมากขน

5. เพอใหผรบการปรกษายอมรบความจรง สามารถจดการใหเกด

ความสอดคลองในตนเอง ซงจะนำไปสชวตทมศกยภาพมากขน

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : หนคดวา...ไมโกรธเพอน ไมเคยโกรธใครเลย

(หลบสายตาและกำมอแนน)

ผใหการปรกษา : หนบอกวาไมโกรธเพอน แตหนกำมอแนน หนลอง

ทบทวนความรสกของหนใหมอกทซ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 61

ทกษะการใหขอมลและการใหคำแนะนำ (Giving Information

and Advising Skill)

ความหมาย การใหขอมล เปนการสอสารทางวาจาเกยวกบขอมล

หรอรายละเอยดตาง ๆ ทจำเปนแกผรบการปรกษา

การใหคำแนะนำ เปนการชแนะแนวทางปฏบตในการแกไขปญหาใหแก

ผรบการปรกษา

วตถประสงค

1. เพอใหความร ขอมล และรายละเอยดตาง ๆ ทจำเปนแกผรบ

การปรกษา

2. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจปญหาของตนเองและใชคำแนะนำ

3. เพอใหผรบการปรกษามขอมลประกอบการตดสนใจ

4. เพอใหผรบการปรกษามทางเลอกและแนวทางปฏบตทเขาอาจจะ

นกไมถง

ตวอยาง

“กอนทครจะใหรายละเอยดเกยวกบเรอง...ครอยากทราบวานกเรยนร/

เขาใจเกยวกบเรองนวาอยางไรบางครบ”

“ในสวนไหนของเรอง...ทหนคดวายงไมรและตองการรายละเอยดเพม”

“สำหรบแนวทางทจะจดการเรอง...ครคดวาควรจะ...หนคดวาอยางไรคะ”

“เทาทครนกออกในตอนนนะ ครวา นกเรยนนาจะ...นกเรยนคดอยางไร

กบขอเสนอแนะของคร”

ขอควรระวง

การใหคำแนะนำมขอเสยอยหลายประการ เชน หากผรบการปรกษา

ไมชอบกจะปฏเสธ และมทศนคตทางลบตอการใหการปรกษาและผใหการปรกษา หรอถาผรบ

การปรกษาไดรบคำแนะนำแลวนำไปปฏบตและไมไดรบผล กจะโทษผใหการปรกษา หากไดรบผลด

ผรบการปรกษา กจะมาใหมอก เปนการสรางความรสกผกพนและพงพง นอกจากนการใหคำแนะนำ

มโอกาสทจะเกดความเขาใจไมตรงกนได แมผใหการปรกษาจะเปนผมบทบาทมากในการแนะนำ

ผใหการปรกษาตองตระหนกไวเสมอวา ในทสดแลวผรบการปรกษาจะตองเปนผตดสนใจเลอกเอง

ทกษะการชผลทตามมา (Pointing Outcome Skill)

ความหมาย การชผลทตามมา เปนการเนนใหผรบการปรกษาไดเหนผล

ทอาจตามมาจากการคดการตดสนใจ การวางแผน และการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและ

ทางบวก ผลทตามมาน อาจเปนไดทงเหตการณทเกดขนในใจเขาหรอเหตการณภายนอก ซงทำให

พฤตกรรมทเปนปญหาคงอยรนแรงขนหรอลดลง เชน ดานอารมณความรสก ไดแก รสกด ไมด กลมใจ

62 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

สบสน ไมมนใจ ฯลฯ ดานรางกาย เชน ใจเตน ปวดศรษะ ทองผก เจบปวย ฯลฯ ดานพฤตกรรม

การปฏบตตว กจกรรมททำ ฯลฯ ดานความคด เชน ทศนคต ความเชอ ฯลฯ ดานสงแวดลอม เชน

เวลา เหตการณ สถานท เงน ทรพยสน ฯลฯ ดานความสมพนธกบผอน เชน ทำใหมปญหากบเพอน

ญาต เพอนรวมงาน ฯลฯ การชผลทตามมา อาจทำได 2 ทาง คอ

1. การชผลทตามมาในทางบวก เปนการชใหผรบการปรกษาเหนขอด

และประโยชนทจะไดรบ การสนบสนนใหผรบการปรกษากลาตดสนใจหรอปฏบตตามแผนทวางไว

2. การชผลทตามมาในทางลบ เปนการบอกถงผลทไมดหรอโทษทอาจ

จะตามมาจากการตดสนใจหรอการปฏบต

วตถประสงค

1. เพอใหผรบการปรกษารบรถงผลดและผลเสยของการคด การตดสน

ใจ การวางแผน และการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและทางบวก

2. เพอใหผรบการปรกษาตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน

ตวอยาง

ผรบการปรกษา : ผมไมเรยนแลว ผมเบอ...เบอทกอยางเลย...

ผมจะไปจากทกคน ไปตามทางของผม แลวผม

กจะไมตดตอกบใครเลย...และกไมไปทบานดวย

อาจารยคอยดนะ

ผใหการปรกษา 1 : ถาเธอทำอยางทบอก ลองคดสวา พอกบแมเธอ

จะเปนอยางไร (ใหผรบการปรกษา ชผลลบทตามมา)

ผใหการปรกษา 2 : ถาเธอทำอยางทบอก พอกบแมเธอคงจะผดหวง

และเสยใจมาก (ใหผรบการปรกษา ชผลลบทตามมา)

ทกษะการจดการ (Verbal Setting Operation Skill)

ความหมาย การจดการ เปนคำอธบายเกยวกบลกษณะ ขอบขาย

กระบวนการ หรอกลวธในการใหการปรกษา ทผใหการปรกษาอธบายหรอชแจงใหผรบการปรกษา

เกดความเขาใจเกยวกบบรการใหการปรกษา

วตถประสงค

1. เพอชวยใหผรบการปรกษาเกดความเขาใจเกยวกบกระบวนการ

และองคประกอบทสำคญของการใหการปรกษามากขน

2. เพอใหผรบการปรกษาเขาใจบทบาทหนาทของผใหการปรกษาและ

ตวเขาเอง

3. เพอใหผรบการปรกษาแสดงบทบาทไดเหมาะสมขน

4. เพอจงใจใหผรบการปรกษาเกดความไววางใจและมนใจในการใช

บรการใหการปรกษา

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 63

ตวอยาง

“การพดคยกนของเราในวนน กเพอชวยใหเธอสบายใจขน ทไดเลา

ไดระบายความรสกตาง ๆ ออกมา แลวยงชวยใหเธอเขาใจตวเองมากขน”

“เราอาจตองคยกนหลายครง เพอทำความเขาใจปญหาและความตองการ

ทแทจรงของหน เพอชวยกนหาแนวทางใหไดในสงทหนตองการ หนมความเหนวาอยางไรบาง”

“ในการปรกษากนน ครมหนาทชวยวเคราะหเพอใหหนเขาใจตวเอง

มากขน การตดสนใจวาจะแกไข/ปรบปรงตวเองหรอไมนน เปนการตดสนใจของหนเอง”

“แมเธอตดสนใจวาจะทำตามแนวทางทเราชวยกนคดไว แตถาเธอ

ไมลงมอทำอยางจรงจง มนกคงไมเกดผลอะไร เพราะฉะนนถาไดแนวทางแกไขแลว เธอตองลงมอทำ

การปรกษาจงจะเปนประโยชนตอตวเธอ ไดขอมลแบบนแลวรสกอยางไรบาง”

1.3.8 ขนตอนการใหการปรกษาเชงจตวทยา

ขนตอนการใหการปรกษา เปนตวกำหนดแนวทางปฏบตททำใหการ

ใหการปรกษาเชงจตวทยาดำเนนไปอยางมระบบและมทศทางทชดเจน แบงไดเปน 5 ขนตอน ไดแก

ขนท 1 ขนสรางสมพนธภาพ การเรมตนการใหการปรกษาทเปนไปดวย

ความอบอนเปนกนเองจะชวยใหผรบการปรกษาเกดความรสกประทบใจและไววางใจ

ขนท 2 ขนสำรวจทำและความเขาใจปญหา ผลกระทบ ความตองการ

ของผรบการปรกษาและกำหนดเปาหมายทเปนจรงได ซงในบางกรณอาจตองใชเวลาเพอดำเนนการ

ในขนนมากกวา 1 ครง

ขนท 3 ขนหาแนวทางแกไขปญหา ในขนนผใหการปรกษาควรสนบสนน

ใหผรบการปรกษาคดและตดสนใจเลอกวธแกไขปญหาทเหมาะสมกบตวของเขาดวยตวเอง

ขนท 4 ขนวางแผนเพอไปนำสการปฏบต เปนการกำหนดแนวทาง

ปฏบตทเปนระบบและทำขอตกลงรวมกนระหวางผใหและผรบการปรกษาวา ผรบการปรกษาจะ

ปฏบตตามแผน

ขนท 5 ขนยตการใหการปรกษา เมอการใหการปรกษาดำเนนไปจน

หมดเวลาทกำหนดไวในแตละครงในแตละราย หรอในกรณทผรบการปรกษามทาทตอตาน ไมรวมมอ

ในการปรกษา กใหยตการใหการปรกษาดวยความนมนวล อบอนเปนมตร แสดงความพรอมในการ

ใหความชวยเหลอในโอกาสตอไป แตทกครงของการใหการปรกษาจะตองเรมตนขนท 1 และจบลง

ทขนท 5 เสมอ สวนในขนท 2 3 และ 4 ขนอยกบสถานการณของปญหาในขณะนน

1.3.9 ตวอยางการใหการปรกษาเชงจตวทยา

ตวอยางการใหการปรกษาทแสดงขนตอนและทกษะการใหการปรกษา

สถานการณ อาจารยประจำชนสงเกตพบวา นกเรยนในหองคนนง

มพฤตกรรมเปลยนไป คอ ขาดเรยนบอย ไมสงงาน และผลการเรยนตกลง จงเรยกนกเรยนพบ

64 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ขนสรางสมพนธภาพ

นกเรยน : สวสดคะ อาจารย

อาจารย : จะ นงกอนส (ยม ชทเกาอ : ทกษะการใสใจ)

นกเรยน : อาจารย ใหเพอนไปตามหนมา มอะไรหรอคะ

อาจารย : ครอยากคยดวยนะ เปนยงไงบางชวงน สบายดหรอเปลา

(ทกษะการใสใจและการถาม)

นกเรยน : กสบายดคะ อาจารย

อาจารย : ออ ครนกวาหนไมสบาย เหนไมคอยมาโรงเรยน (ทกษะ

การใสใจ)

นกเรยน : เออ...ทจรงก...ไมคอยสบายคะ...

อาจารย : ไมคอยสบาย เปนอะไรหรอ (ทกษะซำความ/การทวน

ความและการถาม)

นกเรยน : คอ...กไมไดปวยอะไรคะ...แคตอนน...หน...

อาจารย : ...(ทกษะการเงยบ)...

นกเรยน : คอ...หน...

อาจารย : เธออาจจะกำลงลงเลวาควรเลาหรอไม แลวแตเธอนะ

แตถาเธอกลวเรองการรกษาความลบ ครรบรองวา

จะไมนำเรองของเธอไปเปดเผยใหใครฟงอยางแนนอน

และการได เล า เร องท เราไมสบายใจให ใครสกคน

ทเปนหวงและหวงดตอเรา มนจะทำใหเรารสกดขน

เพราะอยางนอยกมคนรบฟงและยนดใหการชวยเหลอ

(ทกษะการจดการ)

นกเรยน : หน...ก...มเรองไมคอยสบายใจนดหนอยนะคะ

อาจารย : ทวามเรองไมคอยสบายใจ มอะไรทครพอจะชวยได

ครกยนดนะ (ทกษะการซำความ/การทวนความและ

ทกษะการใสใจ)

ขนสำรวจและทำความเขาใจปญหา ผลกระทบ ความตองการของ

ผรบคำปรกษา และกำหนดเปาหมายทเปนจรงได

นกเรยน : คอวา...ตอนน หน...ไมคอยสบายใจเรองทางบานคะ

อาจารย : ไมสบายใจเรองทบาน มอะไรเหรอ (ทกษะการซำความ/

การทวนความและทกษะการถาม)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 65

นกเรยน : คอวา...คณพอของหนตองไปทำงานทตางจงหวดนะคะ

หนเลยตองอยบานกบคณแม 2 คน แตทน คณแมเปนคน

ทชอบออกสงคม ไมคอยไดอยบาน เวลาตอนเยนหนกลบบาน

กไมคอยไดเจอคณแมเลย ขาวเยนหนกตองหากนเอง

คนเดยว เชามาคณแมกไปทำงาน

อาจารย : แลวหนรสกอยางไร (ทกษะการถาม)

นกเรยน : หนก...เหงา เซง เบอ กเลยออกไปขางนอก ไปอยทหอ

เพอนจะไดมเพอนคย มเพอนกนขาว

อาจารย : ทคณแมไมคอยอยบาน หนตองกนขาวคนเดยวบอย ๆ

มนทำใหหนเหงา กเลยตองออกไปหาเพอน (ทกษะ

การสะทอนกลบ)

นกเรยน : คะ

อาจารย : ไปอยกบเพอนแลวเปนอยางไรบาง (ทกษะการถาม)

นกเรยน : กดคะ แตบางทหนก...เกรงใจเคา แบบวาบางทแฟนเคา

กมาหา หนคดวาเคาอาจจะอยากมความเปนสวนตวบาง

แลวเคากชอบออกไปเทยวกลางคนกบแฟนเคาดวย

เวลาเคาไป เคากชอบชวนหนไปดวย หนกไมอยากไป

แตไมรวาจะปฏเสธเคายงไง จะอยคนเดยวกเหงา

กเลย...ไปกไป พอตอนเชา หนกตนมาโรงเรยนไมไหว...

แลว เค ากย งแนะนำเพ อนของแฟนใหร จ กกบหน

เคาบอกหนวา...ใหหนรบมแฟน จะไดไมตองเหงาอยคนเดยว

อาจารย : แลวหนมความคดวายงไงกบคำแนะนำของเขาจะ

(ทกษะการถาม)

นกเรยน : กดนะคะอาจารย หนเหนเวลาเคาอยดวยกน เคากม

ความสขด แตอกใจนงหนกวาไมดเวลาเคาทะเลาะกน

กนากลว แบบวา...เคาโดนแฟนตดวยนะคะอาจารย

แลวเพอนเคาแตละคนทแนะนำใหหนรจกเนย นากลว

กวาแฟนเพอนหนอก หนไมแนใจวาจะมแฟนดไหม

อาจารย : จากทหนเลามาทงหมด หนคดวาถาหนใชชวตอยางนตอไป

จะเปนยงไงจะ (ทกษะการชผลทตามมา)

นกเรยน : ก...

66 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

อาจารย : (ทกษะการเงยบ)

นกเรยน : กคง...จะตองเขาไปอยในกลมเทยว กนเหลา สบบหร

ความจรงแลวเพอนหน...แตกอนเคากไมไดเปนแบบน

หรอกคะ เคาพงมาเปนตอนคบกบแฟนคนนแหละ

อาจารย : นนส ถาหนยงไปหาเพอนคนน ไปเทยวตอนกลางคน

แลวกยงอยในกลมนบอย ๆ...(ทกษะการซำความ/

การทวนความ)

นกเรยน : หน...คง...แย . . .เพราะตงแตหนไปเทยวกบพวกเคา

โรงเรยน...กไมคอยไดมา มการบาน มงานคางเยอะไปหมด

คะแนนของหนกแยลงแทบจะทกวชา

อาจารย : ครดใจนะทหนคดไดแบบน แลวหนคดวาหนจะทำ

อยางไรตอไป (ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : หนวาจะเลกไปหาเคาทหอ แลวก...อยบานแทน

อาจารย : เปนความคดทดมากเลย เออ...แตวา หนบอกครวา..

ทออกไปหาเพอน เพราะวาเหงา ตองอยบานคนเดยว

แลวถาหนไมออกไปหาเคา...จะอยบาน หนจะเปนยงไง

(ทกษะการสรปความและการถาม)

นกเรยน : กคงจะเหงา...แลวกเหงามาก...

ขนหาแนวทางแกไขปญหา

อาจารย : นนส อยบานกเหงา ไปหาเพอนกดจะอนตราย แลวหน

คดวาจะทำอยางไร (ทกษะการสรปความและการถาม)

นกเรยน : กคงดทว ฟงเพลงไปตามภาษา เรอยเปอย

อาจารย : ดทว ฟงเพลง แลวหนคดวาจะหายเหงาไหม (ทกษะ

การทวนซำ และการถาม)

นกเรยน : มนก...ไมหายเหงาหรอกคะอาจารย ทหนไปเทยวผบ

กบเพอน ๆ ความจรงกด หายเหงา เพอนเยอะด

อยบานแลวเซง ไปคางหอเพอนบางกด

อาจารย : ไปเทยวผบ แลวกไปคางหอเพอนตอ ถาพอแมกลบมา

แลวรวาหนไมอยบาน หนคดวาจะเกดอะไรขน (ทกษะ

การซำความ/การทวนความและการชผลทตามมา)

นกเรยน : ...(เงยบ)...พอกบแมคงโมโหมาก เพราะเคยบอกวา

อยาไปไหนตอนกลางคน ไมใหไปคางบานคนอน...หาก

ไมไดขออนญาต อา...ทำไงดคะ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 67

อาจารย : นนส ทำไงด (ทกษะการถาม)

นกเรยน : ชางเหอะ จะไดรมงวา คนเรากเหงา กกลวเปนเหมอนกน

ทตองอยคนเดยว

อาจารย : ฟงเหมอนกบวา ทหนไปเทยวกบเพอนดก ๆ ดน ๆ เนยะ

นอกจากจะเหงาแลว หนยงกลวทตองอยคนเดยว

ตอนกลางคน แลวกจะประชดคณแมดวย (ทกษะ

การตความ)

นกเรยน : ...(เงยบ กมหนา นำตาไหล)

อาจารย : สงกระดาษซบนำตาให...(ทกษะการเงยบและการใสใจ)

นกเรยน : หนเหงา...(สะอน) หนอยากให...แมมเวลาใหหนบาง

อาจารย : . . .ส งกระดาษซบนำตาให . . . (ทกษะการเงยบและ

การใสใจ) หนเคยบอกหรอทำอะไรใหคณแมรบางวา

...หนเหงาแลวกอยากใหเขาอยกนขาวดวยในตอนเยน

(ทกษะการถาม)

นกเรยน : ไมคะ...

อาจารย : ทไมบอก เพราะอะไรเหรอ (ทกษะการซำความ/ทวนความ

และการถาม)

นกเรยน : ทำไมตองใหบอกดวย แมกตองรสวา ลกทไหน ๆ เขาก

อยากใหแมอยดวยทงนนแหละ

อาจารย : เปนไปไดไหมทคณแมจะคดวาหนอย เองคนเดยวได

เขาจงออกงานสงคมบอย ๆ แลวอกอยาง...ตวหนเองก

ไมเคยบอกหรอทำใหเคารวาอยากใหเขาอยดวย (ทกษะ

การตความ)

นกเรยน : หน...ไมร

อาจารย : แลวหนคดยงไง ถาจะบอกความตองการใหคณแมร

(ทกษะการถาม)

นกเรยน : ก...นาจะ...ดเหมอนกนคะ

ขนวางแผนเพอนำไปสการปฏบต

อาจารย : ถาด...หนจะลองบอกคณแมดไหม แลวกจะถามหน

อยากจะบอกคณแมวายงไงดละ (ทกษะการซำความ/

ทวนความและการถาม)

68 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

นกเรยน : กบอกวา...หนอยากใหคณแมออกงานตอนเยนใหนอยลง

และมเวลาใหหนบาง กนขาวเยนกบหนบาง แคอาทตยละ

2-3 วน กพอแลว

อาจารย : ดคะ...(ยม ผงกศรษะ)...แลวความรสกของหนทตองอย

คนเดยวละ จะบอกไหม (ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : บอกดไหมคะ...บอกดกวา หนจะบอกวา...หนเหงา

แลวกกลวดวยทตองอยคนเดยว

อาจารย : ออ...ถาหนพดแบบนกบคณแม หนคดวาคณแมจะวายงไง

(ทกษะการถาม)

นกเรยน : คณแมกคง...จะอยบานกบหนมากขน เพราะหนกไมได

เรยกรองอะไรมากมาย

อาจารย : อม...ครกคดอยางนนแหละ แลวตอนนรสกยงไงบาง

(ทกษะการใหกำลงใจและการถาม)

นกเรยน : กดคะ โลง ๆ ด ขอบคณมากนะคะอาจารย

อาจารย : ครวาถาหนทำตามอยางทหนคด ทกอยางนาจะดขน

แลวจะพดกบคณแมวนไหนดละ (ทกษะการใหกำลงใจ

และการถาม)

นกเรยน : เยนนเลยคะอาจารย คณแมกลบดกยงไง หนกจะรอ

ขนยตการใหคำปรกษา

อาจารย : ดแลวคะ รรอไปกไมมประโยชนอะไร ไดผลเปนยงไง

กมาเลาใหครฟงนะ (ทกษะการใหกำลงใจและการใสใจ)

นกเรยน : คะ...อาจารย ขอบคณมากนะคะ สวสดคะ

อาจารย : ไมเปนไรจะ ครยนด

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 69

ตวอยาง

แบบบนทกการใหการปรกษา

วนท...............เดอน.........................พ.ศ. ...............

เรมเวลา..............................น. ถงเวลา..............................น.

การใหการปรกษา ครงท...............

1. ขอมลสวนตวของนกเรยน

ชอ-สกล...............................................................................(ชอจรงหรอแฝงตามความเหมาะสม

และตองเกบเปนความลบ)

เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

อาย.....................ป ศกษาอยในชน...................................................

2. สาเหต/ความตองการทมาขอรบการปรกษา...................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

3. ปญหาทพบ....................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

4. ผลกระทบทเกดจากปญหาดงกลาว................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

5. แนวทางการใหความชวยเหลอ.......................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

6. การนดหมายครงตอไป (ถาม).........................................................................................................

ลงชอ...........................................

(.........................................)

ผใหการปรกษา

หมายเหต..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

70 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตวอยาง

แบบบนทกการตดตามดแลผลการใหการปรกษา (ฉบบครแนะแนว)

นกเรยน ชอ-สกล...........................................................ชน...........................เลขท...............................

ทอย.......................................................................................................................................................

โทรศพท................................................................................................................................................

ผปกครองชอ-สกล.............................................................โทรศพทททำงาน........................................

โทรศพททบาน........................................

สรปผลการตดตามดแลผลใหการปรกษา

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

วน เดอน ป/

จำนวนครง เรองทตดตามดแล วธการตดตามดแล ผลการตดตามดแล ชอผตดตามดแล

ครงท 1

ครงท 2

ครงท 3

ครงท 4

ลงชอ............................................

(.......................................)

ผบนทก

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 71

ตวอยาง

แบบบนทกบรการใหการปรกษา (ฉบบครแนะแนว)

วน เดอน

ป ชอ-สกลนกเรยน ปญหา แนวทาง/วธการชวยเหลอแกไข หมายเหต

สรปปรมาณของผมาขอรบการปรกษา

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลงชอ............................................

(.......................................)

ผบนทก

72 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตวอยาง

แบบบนทกผลการประสานความรวมมอกบผทเกยวของ

ในการชวยเหลอนกเรยน (ฉบบครแนะแนว)

นกเรยน ชอ-สกล.......................................................................ชน..........................เลขท....................

ลกษณะของปญหา c การเรยน c การปรบตว c บคลกภาพ c พฤตกรรม

c อน ๆ (ระบ)......................................

วน

เดอนป ผทเกยวของ แนวทาง/วธการชวยเหลอแกไข หมายเหต

ลงชอ............................................

(.......................................)

ผบนทก

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 73

1.4 บรการจดวางตวบคคล

1.4.1 ความหมาย

บรการจดวางตวบคคล เปนบรการทชวยใหนกเรยนรบร เกยวกบ

ตนเองทางดานความสนใจและความถนด สามารถวางแผนชวตและดำเนนการตามทนกเรยนได

ตดสนใจเกยวกบการศกษาและอาชพ โดยไดรบความรวมมอจากบคลากรภายในและนอกโรงเรยน

1.4.2 วตถประสงค

บรการจดวางตวบคคล มวตถประสงคเพอชวยใหนกเรยนไดพฒนา

ตนเอง และวางแผนชวตสอนาคต ทงดานการศกษา การประกอบอาชพทสอดคลองกบความสนใจ

ความถนด ความสามารถของตน รวมทงการพฒนาตนเองทงดานสวนตวและสงคม เพอการดำเนนชวต

ทเปนสข ประสบความสำเรจ

1.4.3 หลกการ

1) คำนงถงความแตกตางของนกเรยนแตละคน

2) ใหโอกาสแกนกเรยนไดเลอกในสงทตองการตามความเหมาะสม เชน

การเลอกวชาเรยน การเลอกทำกจกรรม เปนตน

3) จดกจกรรม/โครงการทใหนกเรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดาน

หรอมประสบการณ ทงความร วชาการ ทกษะชวต การปรบตว การศกษา และอาชพ

4) มความเชอวาการเปลยนแปลงของเวลาและสงคม ยอมมผลกระทบ

ตอความคด ความตองการ หรอคานยมของนกเรยน

1.4.4 ประเภทของบรการจดวางตวบคคล

แบงออกเปน 2 ประเภท ดงน

1) บรการจดวางตวบคคลแกนกเรยนทอยในโรงเรยน ครอบคลมงาน

หลายดาน ซงอาจมเนอหาแตกตางกนในแตละโรงเรยน เชน การเลอกวชาเรยนตามความตองการ

ความถนด ความสามารถ การคดเลอกนกเรยนรบทนการศกษาทเหมาะสมตามเงอนไขหรอ

ตามความเปนจรง การจดกจกรรมทเสรมพฒนาการดานสงคมของนกเรยน การทำงานในชวงปดเทอม

หรอในเวลาวางหลงจากเลกเรยนแลว เปนตน

2) บรการจดวางตวบคคลแกนกเรยนทออกจากโรงเรยนไปแลว นกเรยน

ทออกจากโรงเรยนไปแลว อาจดวยสาเหตตาง ๆ ไมวาจะลาออกกลางคน เพราะไมสามารถจะเรยนตอได

หรอออกเพราะจบชนสงสดของโรงเรยน ครแนะแนวอาจชวยเหลอนกเรยนกลมนได เชน

การใหขอมลเกยวกบการศกษา ไดแก หลกสตร คาใชจาย และสวนอน ๆ เกยวกบสถานศกษาตาง ๆ

การแนะแนวในการประกอบอาชพหรอศกษาตอ เพอใหนกเรยนไดพจารณาสถาบนการศกษาใหเหมาะ

กบตนเอง และแหลงงานตาง ๆ

74 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1.4.5 วธการจดวางตวบคคล

1) จดกจกรรมพฒนาบคลกภาพหรอปรบพฤตกรรม เพอวางตวบคคล

ใหเหมาะสม ทงดานการศกษาและอาชพ สวนใหญจดในชวโมงกจกรรมแนะแนว เพอใหครรขอมล

ของนกเรยน และนกเรยนรจกตนเอง ครแนะแนวจะเปนผกำหนดเนอหาหลกทเลอกมาสอน

เพอใหสอดคลองกบความสนใจและชวงวยของนกเรยน โดยมเนอหาหลก คอ การศกษาตอ อาชพ

และทกษะทจำเปนตอการดำเนนชวต

2) มสวนรวมในการพจารณาจดวชาเลอกของนกเรยน เพอใหสอดคลอง

กบความสามารถ ความถนด และความสนใจ ซงอาจทำไดในชวโมงกจกรรมแนะแนว หรอระหวาง

การใหบรการปรกษารายบคคลและกลม

3) มสวนรวมในการจดกจกรรมเพอเตรยมความพรอมในการวางแผน

เลอกอาชพ เชน การใหคำปรกษาแกผปกครอง ครแนะแนวอาจบรรยายใหความรแกผปกครอง

โดยเฉพาะผปกครองนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ในเรองโอกาสการเรยนตอ ความสามารถ

ของนกเรยน โอกาสทนกเรยนจะประสบความสำเรจในดานทเลอก ครแนะแนวอาจทำเอกสาร

แจกผปกครอง

4) มส วนรวมในการชวยใหนก เรยนไดรบความชวยเหลอด าน

ทนการศกษา รวมถงการหารายไดระหวางเรยน

5) มสวนรวมในการจดกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพของนกเรยน

โดยเฉพาะสขภาพจต ครแนะแนวอาจตดตอประสานงานกบผเชยวชาญภายนอก เชน แพทย

จตแพทย หรอนกจตวทยา นอกจากนอาจเชญบคคลเหลานนเปนทปรกษาประจำโรงเรยน

เพอขอคำปรกษาในกรณทซบซอน และตองการความรเฉพาะดาน

เมอครแนะแนวจดวางตวบคคลไดอยางเหมาะสมแลว ผลดจะเกดแก

นกเรยน คอ

1) เรยนอยางมประสทธภาพ

2) ทำงานอยางมประสทธภาพ

3) ไมเกดการสญเปลา

4) อยในสงคมไดด และมความสข

1.5 บรการตดตามผล

1.5.1 ความหมาย

บรการตดตามผล เปนการตดตามผลของการจดบรการแนะแนว

ซงรวมถงกจกรรม/โครงการทเกยวของกบการแนะแนววาประสบผลสำเรจหรอไม อยางไร

และมคณภาพอยางไร โดยใชวธการทหลากหลาย

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 75

1.5.2 วตถประสงค

บรการตดตามผล มวตถประสงคดงน

1) เพอประเมนปจจยทเกยวของกบการแนะแนวและกระบวนการ

ดำเนนงาน ซงจะทำใหทราบขอด ขอทควรพฒนา ปญหาอปสรรคในการดำเนนงาน

2) เพอใหไดขอมลสารสนเทศทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพ

ของนกเรยน และปจจยทเกยวของทสงผลดตอคณภาพการศกษาของโรงเรยน

1.5.3 หลกการ

1) ใหทกคนทมสวนเกยวของกบการแนะแนว รวมทงนกเรยนและ

ผปกครอง หรอชมชน มสวนรวมในการตดตามประเมนผล

2) มเครองมอและตวชวดความสำเรจสำหรบการประเมนผลทครอบคลม

ทงดานคณภาพของนกเรยน กระบวนการทำงาน และปจจยทเกยวของ

3) มแผนพฒนาคณภาพการแนะแนว/ปฏบตงานแนะแนว และการ

ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล โดยผเกยวของมสวนรวมคดรวมดำเนนการ

4) ใชวธการ/เครองมอการตดตามประเมนผลทหลากหลาย

5) นำผลการประเมนมาจดทำเปนสารสนเทศและใชในการพฒนางาน

ตอไป

1.5.4 วธการตดตามผล

การตดตามผลสามารถทำไดหลายวธ ครแนะแนวอาจทดลองใชวธตาง ๆ

เพอพจารณาความเหมาะสม ความสะดวก และประสทธภาพ ใหสอดคลองกบสถานการณ

การทำงาน โรงเรยน และนกเรยน ตวอยางวธการตดตามผล เชน

- การสมภาษณบคคลทมความสมพนธกบนกเรยนทตองการตดตามผล

- การสมภาษณนกเรยนทตองการตดตามผลโดยตรง

- การสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทตองการตดตามผล

- การทำสงคมมต ในกรณการปรบปรงพฤตกรรมทางสงคม

- การศกษารายกรณ

- การประชมปรกษารายกรณรวมกน ระหวางคร ผปฏบตงาน และ

ผเชยวชาญ

- การใชประโยชนจาก Social Network

1.5.5 ขอบขายของบรการตดตามผล

บรการตดตามผล เปนบรการทตองการใหครอบคลมบรการทง 4 ดาน

ทกลาวมากอนหนาน มรายละเอยดของแตละบรการดงน

76 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

1) บรการสำรวจขอมลนกเรยนรายบคคล เปนการตดตามผลนกเรยน

ทเลอนไปสระดบชนทสงขน เชน จากมธยมศกษาตอนตนไปสมธยมศกษาตอนปลาย จากประถมศกษา

ขนสมธยมศกษา เปนตน เพอจะไดศกษาพฒนาการของนกเรยนอยางตอเนองในเชงปฏบต

การสงตอขอมลรายบคคลของนกเรยนจะทำภายใตระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน โดยครทปรกษา

ของนกเรยนในระดบชนทตำกวาจะสงมอบแฟมขอมลนกเรยน (แฟมระบบการดแลชวยเหลอ

นกเรยน) ใหครทปรกษาในระดบชนทสงขน กอนปการศกษาตอไป

2) บรการสนเทศ ภายหลงการใหขอสนเทศแกนกเรยนแลว ควรม

การตดตามผลวานกเรยนไดรบขาวสารโดยทวกนหรอไม มปญหาอปสรรคในการสอสาร หรอจำเปน

ตองเปลยนวธการสอสารหรอไม ขอมลทนตอเหตการณหรอไม ขอมลบางอยางมกำหนดระยะเวลา

ในการทำงาน เชน การสงทนการศกษา โควตาการศกษาตอ เปนตน และตดตามผลวาไดดำเนนการ

ลลวงตามเวลาทกำหนดหรอไม

3) บรการใหการปรกษาเชงจตวทยา เปนงานทละเอยดออนและ

จำเปนตองมการตดตามผลอยางยง เพราะครแนะแนวตองตดตามพฒนาการของผรบบรการปรกษา

โดยจดทำบนทกการใหการปรกษาของแตละบคคลแลวแตรายกรณ โดยปกตแลวการใหคำปรกษา

ในทกกรณตองมการตดตามผล เพอตรวจสอบผลของการใหการปรกษาวา นกเรยนทมารบบรการ

มพฒนาการเปนทนาพอใจหรอไม สวนมากการใหการปรกษาจำเปนตองทำหลายครง เพอชวยให

นกเรยนคอย ๆ ปรบเปลยนพฤตกรรม ทศนคต สรางความเขมแขงในการดำเนนชวต และสามารถ

ดำเนนชวตตอไปไดอยางเปนสข

การตดตามผลการใหการปรกษาเชงจตวทยา ตองพจารณาวา

นกเรยนไดทำตามขอตกลงในการใหคำปรกษาหรอไม ไดผลเปนอยางไร ครแนะแนวสามารถตดตามผล

จากนกเรยนผขอรบการปรกษาโดยตรงหรอจากบคคลอน ๆ ทเกยวของ เชน เพอนรวมชน ครผสอน

ครทปรกษา ผปกครอง ในกรณทเปนการใหการปรกษาโดยนกเรยนทครทานอนสงมา ครแนะแนว

ควรรายงานความคบหนาใหครทานนนทราบ เพอรวมกนดแลชวยเหลอตอไป

4) บรการจดวางตวบคคล คอ บรการทชวยใหนกเรยนไดเรยนหรอ

ทำหนาทตาง ๆ ตามทนกเรยนตองการ โดยแบงเปนการศกษาตอ บรการจดหาอาชพ และ

การใหทนการศกษา ดงน

ก) การศกษาตอ ครแนะแนวตองตดตามผลนกเรยนทจบหลกสตร

เกยวกบสถาบนทไปศกษาตอ การทำงาน ฯลฯ เพอเปนสารสนเทศในการพฒนาคณภาพการศกษา

ตอไป

ข) บรการจดหาอาชพ สวนใหญแลวจะเกยวของกบการหางาน

พเศษใหนกเรยน เชน การสงนกเรยนไปทำงานในหางสรรพสนคา รานอาหาร โรงแรม โดยแตละงาน

ตองการนกเรยนทมคณลกษณะตางกนไป กอนทจะสงนกเรยนไปทำงาน ครแนะแนวตองใหขอมล

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 77

ทจำเปนแกนกเรยน รวมทงใหผปกครองของนกเรยนรบทราบและยอมรบ หลงจากทสงนกเรยน

ไปทำงานแลว จะตองตดตามผลทงจากตวนกเรยนและผจางงาน วามอปสรรคใดหรอไม ไดคาตอบแทน

ตามทแจงไวหรอไม เพอใชเปนขอมลในการประสานงานในปตอไป

ค) บรการทนการศกษา จำเปนตองตดตามผลนกเรยนทไดรบทนวา

หลงจากทไดรบทนไปแลว ไดนำเงนไปใชเพอการเรยนหรอไม ทงยงตองตดตามผลการเรยน และ

ความประพฤตของนกเรยนทไดรบทน วาเหมาะสมในการรบทนครงตอไปหรอไม เมอตดตามผลแลว

ตองแจงใหผมอบทนทราบเปนรายกรณไป

จากการดำเนนงานท ง 5 บรการของงานแนะแนวขางตน

ซงประกอบดวย 1. บรการสำรวจขอมลนกเรยนรายบคคล 2. บรการสนเทศ 3. บรการปรกษาเชงจตวทยา

4. บรการจดวางตวบคคล และ 5. บรการตดตามผล สามารถสรปเปนตารางแนวทางการดำเนนงาน

จดบรการแนะแนว ไดดงน

78 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตาราง แสดงแนวทางการดำเนนงานการจดบรการแนะแนวและประเมนผล

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

1. บรการสำรวจขอมลนกเรยนรายบคคล

มแนวทาง การดำเนนงาน ดงน 1.1 จดหาและใช

เครองมอในการ รจกและเขาใจ นกเรยน

ทหลากหลาย จดเปนหมวดหม และสามารถใช ไดจรง

การใชเครองมอตาง ๆ ในการศกษาและรวบรวมขอมลนกเรยน

1. เครองมอทางจตวทยา ทไมใชแบบทดสอบ (Non-Test) - แบบสงเกต - แบบเยยมบาน - แบบสอบถาม - สงคมมต - แบบสำรวจพหปญญา - แบบบนทกพฤตกรรม - การเขยนบนทกประจำวน - ระเบยนสะสม - การเขยนอตชวประวต - แบบบนทกสขภาพ - แบบสมภาษณ - แบบบนทกขอมลนกเรยน

เพอการศกษาตอและอาชพ - แบบสำรวจบคลกภาพ ฯลฯ 2. เครองมอทางจตวทยา และการแนะแนวทเปน แบบทดสอบ (Test) - แบบสำรวจความสนใจ

ในอาชพ (SDS) - แบบประเมน SDQ

- แบบประเมนความฉลาด ทางอารมณ (EQ)

- แบบคดกรองซมเศรา ในวยรน - แบบคดกรองปญหา

ยาเสพตด - แบบประเมนเดกตดเกม

บนทกรองรอยการใชเครองมอตาง ๆ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 79

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

1.2 รวบรวมขอมล

ใหเปนปจจบน

ดวยวธการ

หลากหลาย

1.3 วเคราะหและ

สงเคราะหขอมล

เพอการรจก

นกเรยนทเหมาะสม

1.4 นำขอมลทไดมา

รวบรวมเกบไว

อยางเปนระบบ

สะดวกตอการ

นำมาใช

มการรวบรวมขอมล

นกเรยนทเปนปจจบน

และเปนระบบ

มการจดทำ (วเคราะห/

สงเคราะห) ขอมล

อยางเหมาะสมสอดคลอง

กบลกษณะของนกเรยน

แตละคน

มการจดเกบขอมล

อยางเปนระบบ

- แบบคดกรองนกเรยน

รายบคคล

- แบบประเมนพฤตกรรม

เดกสมาธสน

- แบบประเมนความเสยง

ตอการฆาตวตาย

- แบบสำรวจคานยม

- แบบทดสอบ VISA

- แบบประเมนความสข

- แบบประเมนความเครยด

- แบบทดสอบ

ความสามารถ/ความสนใจ

- แบบทดสอบบคลกภาพ

ฯลฯ

แบบบนทกขอมลทชดเจน

เขาใจงาย และเปนปจจบน

วธ/สตรทใชวเคราะห

และสงเคราะห

- แฟมขอมล

- ระบบ IT

ขอมลนกเรยน

บนทกผลการวเคราะห

และสงเคราะหขอมล

นกเรยน

- ขอมลของนกเรยน

ทเปนหมวดหม

- ขอมลภาพรวม

ของนกเรยนเปน

รายบคคล

80 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

1.5 นำขอมลไปใช

แบบบรณาการ

2. บรการสนเทศ

2.1 สงเสรมใหนกเรยน

แสวงหา และ

แลกเปลยนขอมล

สารสนเทศดาน

การศกษา อาชพ

สวนตวและสงคม

เพอใหนกเรยน

นำไปวางแผน

และตดสนใจได

อยางเหมาะสม

2.2 รวบรวมขอมล

ทครอบคลม

ทนสมย

เปนประโยชน

และตรงความสนใจ

ของนกเรยน

ใหนกเรยนนำขอมล

ไปใชพฒนาตนเอง

และครนำไปใช

เพอพฒนาชวยเหลอ

นกเรยน

มการสนบสนนสงเสรม

ใหนกเรยนแสวงหา

และแลกเปลยนขอมล

สารสนเทศดานการศกษา

อาชพ สวนตวและสงคม

เพอใหนกเรยนนำไป

วางเแผน และตดสนใจ

ไดอยางเหมาะสม

มการรวบรวมขอมล

ทครอบคลมทนสมย

และเปนประโยชน และตรง

ตามความสนใจของนกเรยน

แบบบนทกการใหบรการขอมล

แกผทเกยวของ เพอพฒนา

นกเรยนหรอชวยเหลอนกเรยน

รปแบบ/วธการ/กจกรรม

ในการสงเสรมใหผเรยนแสวงหา

ขอมลสารสนเทศในดานตาง ๆ

รปแบบ/วธการรวบรวมขอมล

ทครอบคลมทนสมย

และเปนประโยชน และตรง

ตามความสนใจของนกเรยน

รองรอย หลกฐาน

ทแสดงถงการนำขอมล

ไปใชเพอใหนกเรยน

รจกและเขาใจตนเอง

ในดานตาง ๆ และคร

นำไปใช เพอพฒนา

ชวยเหลอนกเรยน

เชน แบบบนทก

การวางแผนศกษาตอ

เอกสารการสงตอ

นกเรยน เปนตน

รองรอย หลกฐาน

ทแสดงถงการสนบสนน

สงเสรมใหนกเรยน

แสวงหา และ

แลกเปลยนขอมล

สารสนเทศดาน

การศกษา อาชพ

สวนตวและสงคม เชน

ใบงาน ผลงาน

นกเรยน เปนตน

รองรอย หลกฐาน

ทแสดงถงการรวบรวม

ขอมลทครอบคลม

ทนสมยเปนระบบ เชน

แฟม ศนยสนเทศ

เอกสาร เปนตน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 81

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

2.3 วเคราะหและ

สงเคราะหขอมล

รวมทงจดเกบขอมล

อยางเปนระบบ

เชน แฟมขอมล

ระบบ IT

2.4 การนำเสนอขอมล

ดวยวธการ

ทหลากหลาย เชน

ศนยขอมล แผนพบ

เสยงตามสาย

นทรรศการ

ปฐมนเทศ

ปจฉมนเทศ การจด

กจกรรมแนะแนว

ในชนเรยน การใช

ประโยชนจาก

Social Network

ฯลฯ

2.5 การตดตาม

ประเมนผลบรการ

สนเทศและ

รายงานผล

มขอมลทเปนหมวดหม

มการนำเสนอขอมลดวยวธ

ทหลากหลาย

มการตดตาม ประเมนผล

และรายงานผลอยางเปน

ระบบ

วธการวเคราะหและสงเคราะห

ขอมลใหเปนระบบ

รปแบบ/วธการ/กจกรรมตาง ๆ

ในการนำเสนอขอมล

- แบบสำรวจความพงพอใจ

ของผใชบรการ

- แบบบนทกการใชบรการ

- แบบตดตาม ประเมนผล

และรายงานผล

รองรอย หลกฐาน

ทแสดงหมวดหม

ของขอมลตาง ๆ เชน

แฟมขอมลตาง ๆ

ศนยสนเทศ ระบบ IT

- รองรอยบนทก

การจดกจกรรม

ตาง ๆ

- เอกสารสรป ประเมน

และรายงานผล

การจดบรการ

แนะแนว การจด

กจกรรมตาง ๆ

- หลกฐานเชงประจกษ

เชน เอกสาร

ปายนเทศ

ศนยสนเทศ

- หลกฐาน รองรอย

การใชบรการ

- เอกสาร รายงาน

สรป ประเมนผล

การใหบรการ

สนเทศ

- เอกสารสรป

ผลสำรวจ

ความพงพอใจ

และขอเสนอแนะ

82 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

3. บรการปรกษา

เชงจตวทยา

3.1 ใหการปรกษา

แกนกเรยน

(การศกษา อาชพ

สวนตว สงคม)

ทงรายบคคล

และเปนกลม

3.2 เปนทปรกษา

แกผเกยวของ

ในการดแล

ชวยเหลอนกเรยน

3.3 ประสานความ

รวมมอกบผท

เกยวของในการ

ชวยเหลอ แกไข

ปญหาของนกเรยน

(เครอขาย) เชน

จดสภาพแวดลอม

ใหเหมาะสม

จดเพอนทปรกษา

เปนตน

3.4 การตดตาม

ประเมนผล

บรการ

ปรกษาและ

รายงานผล

ความพงพอใจของนกเรยน

ทมารบการปรกษา

ความพงพอใจของผรบ

บรการและผเกยวของ

มการประสานความรวมมอ

ผเกยวของในการชวยเหลอ

แกไขปญหาทเหมาะสม

ความพงพอใจของผรบ

บรการ

แบบบนทกใหการปรกษา

- แบบประเมนความพงพอใจ

- แบบบนทกการใหบรการ

- แบบประเมนความพงพอใจ

ของผเกยวของ

- แบบบนทกการประสาน

ความรวมมอผเกยวของ

แบบบนทกการใหการปรกษา

- แบบสรปผลเชงปรมาณ

และคณภาพ

- แบบสำรวจความพงพอใจ

- แบบบนทกการให

การปรกษา

- แบบสรปผล

การประเมนความ

พงพอใจของนกเรยน

ฯลฯ

- แบบบนทกปรมาณ

ผมาขอรบบรการ

- ขอมลผลการสำรวจ

ความพงพอใจ

- รองรอยหลกฐาน

ทแสดงถงการ

ประสานสงตอ เชน

บนทกขอความ

แบบสงตอบนทก

การประชม

- แบบบนทกผล

การประเมน

กจกรรม

- สรปรายงานผล

การประเมน

ความพงพอใจ

- สรปรายงาน

การตดตามผล

การใหการปรกษา

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 83

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

- จำนวนนกเรยนทรบ

บรการตาง ๆ

- ความพงพอใจของผรบ

บรการ

- พฒนาการของผรบ

บรการ

- นกเรยนสามารถเลอก

ศกษาตอ/ประกอบอาชพ

ไดเหมาะสมสอดคลอง

กบคณลกษณะของ

ตนเอง

- แบบคดกรองนกเรยน

ทมปญหาทางการเรยน

- คะแนนผลสมฤทธทาง

การเรยน

- แบบทดสอบความถนด

- แบบบนทกการเลอกวชา

เรยน/แผนการเรยน

- แบบทดสอบความสนใจ

เพอบอกทศทางอาชพ

- แบบสำรวจกจนสยใน

การเรยน

- แบบสำรวจการรจกตนเอง

(การวางเปาหมายชวต)

- แบบบนทกการเลอกคณะ/

สาขาวชา เพอศกษาตอ

ในระดบอดมศกษา

- แบบสำรวจความสนใจ

ในอาชพ SDS

ฯลฯ

- เอกสารบนทก/

ตดตอกบฝาย

ตาง ๆ ทเกยวของ

- ทำเนยบทน

การศกษา

- ระเบยนสะสม

ของนกเรยน

- สรปรายงาน

การตดตามผล

การศกษาตอ

และอาชพ

- แฟมสะสมภาพ

ของนกเรยน

- สรป รายงานผล

การดำเนนกจกรรม

ตาง ๆ

ฯลฯ

4. บรการจดวางตวบคคล

บรการจดวางตวบคคล

เปนบรการชวยเหลอ

นกเรยนใหสามารถ

ดำเนนตามแผนหรอ

โครงการทตนไดเลอกแะ

ตดสนใจไว

4.1 วางแนวทางในการ

จดวางตวบคคล

ดานศกษาอาชพ

และสวนตวสงคม

ใหแกนกเรยน ดงน

4.1.1 การจดวางตว

ดานการ

ศกษา

- การเลอก

วชาเรยน

และแผน

การเรยน

- การรบ

บรการใน

โครงการ

พเศษ

- การจดเขา

ชนเรยน

ฯลฯ

84 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

4.1.2 การจดวางตว ดานการ ศกษาตอ และอาชพ

- การเลอก อาชพและ สถาน ศกษาตอ

- การฝก ประสบ- การณ อาชพ

- การทำงาน ระหวาง เรยน

4.1.3 การจดวางตว ดานสงคม และสวนตว

- ทนการ ศกษา ประเภท ตาง ๆ

- การหาทอย อาศย

- การใช เวลาวาง

- การเขา รวม กจกรรม ตาง ๆ

- การหา รายได พเศษ

- กองทน

ใหกยม

- แบบสำรวจคานยมในอาชพ

- แบบสำรวจวฒภาวะทาง

อาชพ

- แบบสำรวจจดเดนของ

ตนเอง

- แบบสำรวจบคลกภาพ

ฯลฯ

- แบบคำรองขอทนการศกษา

- แบบคำรองขอทนอาหาร

กลางวน

- แบบคำรองจดทพกระหวาง

เรยน

- ใบสมครเขารวมโครงการ

สงเสรมการหารายได

ระหวางเรยน

ฯลฯ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 85

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

- จำนวนผรบบรการ

- ความพงพอใจของผรบ

บรการ

- พฒนาการของผรบ

บรการ

- จำนวนผรบบรการ

- ความพงพอใจของผรบ

บรการ

- พฒนาการของผรบ

บรการ

- แบบสมภาษณ

- แบบสอบถาม

- เอกสารบนทกและตดตามผล

การใหบรการตาง ๆ

1. เครองมอทใช

1.1 แบบสงเกต

1.2 แบบสมภาษณ

- สมภาษณตว

นกเรยนเอง

- สมภาษณครอบครว

เชน พอ แม พ นอง

ญาต ผปกครอง

- สมภาษณบคลากร

ทเกยวของ เชน

เพอน คร บคลากร

ในโรงเรยน แพทย

พยาบาล และชมชน

เปนตน

1.3 แบบสอบถาม/

แบบสำรวจ

1.4 การตดตอสอสาร

ดวยวธตาง ๆ เชน

โทรศพท Social

Network เปนตน

- เอกสารรองรอย

การบนทกการ

สงเกต สมภาษณ

และสอบถาม

เพอตดตามผล

- เอกสารและรอง

รอยการตดตามผล

การศกษา และ

ประกอบอาชพ

เชน ตดตาม

ผลสมฤทธทาง

การเรยน

- เอกสาร สรป

ประเมนรายงานผล

การจดบรการและ

กจกรรมโครงการ

ตาง ๆ

- เอกสารรายงานผล

การดำเนนงานให

ผเกยวของรบทราบ

ฯลฯ

4.2 มการตดตามผล

การใหบรการ

5. บรการตดตามผล

5.1 ตดตามผลตาม

ขอบขายการ

แนะแนว (ดานการ

ศกษา อาชพ

สวนตวและสงคม)

5.2 ตดตามผลงาน

บรการแนะแนว

(5 บรการ)

5.3 ตดตามผลตามแผน

ดำเนนงานของงาน

แนะแนว (แผนงาน

ประจำป)

5.4 รวบรวมขอมล

เรองราว และผล

การดำเนนการ

5.4.1 รวบรวม

ขอมล

เรองราวสถต

ของนกเรยน

ทจบการ

ศกษาไปแลว

86 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บรการแนะแนว/ขนตอน

แนวทางการประเมนผล

ตวชวด เครองมอ หลกฐานประกอบ

การพจารณา

5.4.2 ประเมนผล

การจด

กจกรรม

บรการ

แนะแนว

ตาง ๆ ท

ดำเนนการ

ไปแลว

5.4.3 ศกษาขอด

ขอทควร

พฒนา ปญหา

อปสรรค

ทเกดขนจาก

การดำเนนการ

5.4.4 เสนอแนะ

แนวทาง

การดำเนนการ

ใหม

ประสทธภาพ

ยงขน

2. ตวอยางเครองมอทใช

ตดตามผลในโรงเรยน

2.1 แบบบนทกผลการเรยน

ผลการทำแบบทดสอบ

ความถนด ความสามารถ

และความสนใจในอาชพ

แบบทดสอบคานยม

แบบทดสอบบคลกภาพ

กบอาชพ และกระบวนการ

ตดสนใจเลอกศกษาตอ

และประกอบอาชพ

ในระดบชน ม.3 และ ม.6

2.2 แบบตดตามผลการ

ศกษาตอของนกเรยน

ม.3 และ ม.6

2.3 แบบประเมนผลการ

จดงาน/โครงการของ

งานแนะแนว

2.4 แบบสรปจำนวนและ

ประเภทของนกเรยน

ทมารบการปรกษา

2.5 แบบประเมนผลการจด

บรการแนะแนว

2.6 แบบสรปจดเดน จดท

ตองพฒนา ปญหา

อปสรรคในการจดกจกรรม

แนะแนวและขอเสนอแนะ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 87

2. °“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«

กจกรรมแนะแนว เปนกจกรรมทสงเสรมและพฒนาใหนกเรยนรจกตนเอง สามารถ

ตดสนใจ คดแกปญหา กำหนดเปาหมาย วางแผนชวตทงในดานการศกษาและอาชพ สามารถปรบตน

ไดอยางเหมาะสม นอกจากนยงชวยใหครแนะแนวรจกและเขาใจนกเรยน รวมทงเปนการเออตอ

การมสวนรวมในกจกรรมของบคคลทเกยวของทกฝาย

2.1 หลกการ

เปนกจกรรมทจดใหสอดคลองกบสภาพปญหา ความตองการ ความสนใจ

ธรรมชาตของนกเรยน และวสยทศนของโรงเรยนตอบสนองจดมงหมายหลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน ใหครอบคลมทงดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม โดยใหนกเรยนเรยนร

ผานกจกรรม จนเกดเปนทกษะชวต

2.2 วตถประสงคของการจดกจกรรมแนะแนว

1) เพอใหนกเรยนรจก เขาใจ รก และเหนคณคาในตนเองและผอน

2) เพอใหนกเรยนสามารถวางแผนการศกษา อาชพ รวมทงการดำเนนชวตและ

สงคม

3) เพอใหนกเรยนสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสม และอยรวมกบผอนไดอยาง

สรางสรรคและมความสข

2.3 ขอบขายของการจดกจกรรมแนะแนว

การจดกจกรรมแนะแนว ควรจดใหครอบคลมองคประกอบทง 3 ดาน ดงน

2.3.1 ดานการศกษา ใหนกเรยนไดพฒนาตนเองในดานการเรยนอยางเตม

ตามศกยภาพ รจกแสวงหา และใชขอมลประกอบการวางแผนการเรยนหรอการศกษาตอไดอยางม

ประสทธภาพ มนสยใฝรใฝเรยน มวธการเรยนรทเหมาะสม และสามารถวางแผนการเรยนหรอ

การศกษาตอ ไดอยางเหมาะสม

2.3.2 ดานอาชพ ใหนกเรยนไดรจกตนเองในทกดาน รและเขาใจโลกของ

งานอาชพอยางหลากหลาย มเจตคตทดตออาชพสจรต มการเตรยมตวสอาชพ สามารถวางแผน

เพอประกอบอาชพตามทตนเองมความถนดและสนใจ

2.3.3 ดานสวนตวและสงคม ใหนกเรยนรจกและเขาใจตนเอง รกและ

เหนคณคาของตนเองและผอน มวฒภาวะทางอารมณ มเจตคตทดตอการมชวตทดมคณภาพ

มทกษะชวต และสามารถปรบตวดำรงชวตอยในสงคมไดอยางสรางสรรคและเปนสข

88 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.4 ประเภทของการจดกจกรรมแนะแนว

การจดกจกรรมแนะแนว สามารถดำเนนการได 2 วธ คอ

2.4.1 กจกรรมแนะแนวในชนเรยน เปนการจดกจกรรมแนะแนวทมหลกสตร

เนอหาสาระครอบคลมดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม ดำเนนการทกภาคเรยนตงแต

ชนมธยมศกษาปท 1-6 อยางตอเนอง และมการประเมนผล ผาน ไมผาน

แนวการจดกจกรรมในชนเรยน มดงน

1) ศกษาวเคราะหสภาพปญหา ความตองการ ความสนใจ ธรรมชาต

ของนกเรยน

2) วเคราะหทกษะชวตในระบบการศกษาขนพนฐาน คณลกษณะ

ทพงประสงค วสยทศนของโรงเรยน และวเคราะหขอมลของนกเรยนแตละชนป

3) กำหนดสดสวนของกจกรรมแนะแนวใหครอบคลมดานการศกษา

ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคม โดยยดสภาพปญหา ความตองการ ความสนใจ ตลอดจนธรรมชาต

ของนกเรยน และเปาหมายของโรงเรยน โดยคร ผปกครอง และนกเรยนมสวนรวม

4) กำหนดวตถประสงคการจดกจกรรมแนะแนวของโรงเรยนเปน

ระดบการศกษาและชนป

5) ออกแบบหนวยการเรยนรกจกรรมแนะแนว ประกอบดวย ชอกจกรรม

วตถประสงค พฤตกรรมนกเรยน หลกฐานการทำกจกรรม วธการจดกจกรรม วธการประเมนผล

ภาคเรยน และระยะเวลาทจดกจกรรมแนะแนว

6) จดทำแผนการจดกจกรรมแนะแนวรายชวโมง ประกอบดวย

ชอกจกรรม เวลา วตถประสงค สาระสำคญ ชนงาน/ภาระงาน วธการจดกจกรรม สอ/อปกรณ

และการประเมนผล

7) จดกจกรรมแนะแนวตามแผนการจดกจกรรมแนะแนว และประเมนผล

การจดกจกรรม

8) ประเมนเพอตดสนผลการเรยน และสรปรายงาน

2.4.2 กจกรรมแนะแนวนอกชนเรยน เปนการจดกจกรรมแนะแนวทหลกสตร

มวตถประสงคเฉพาะเจาะจง เพอพฒนาหรอแกปญหานกเรยน ระยะเวลาในการจดแตละหลกสตร

ประมาณ 12-15 ชวโมง มกจะดำเนนการนอกเวลาเรยนปกต เชน โปรแกรมการพฒนาแรงจงใจ

ใฝสมฤทธทางการเรยน โปรแกรมการพฒนาการเหนคณคาในตนเอง โปรแกรมการกำกบตนเอง

เพอพฒนาความรบผดชอบในการเรยน ฯลฯ

แนวการจดกจกรรมนอกชนเรยน มดงน

1) ศกษาสภาพปญหา ความตองการ ความสนใจของนกเรยน

2) สำรวจความตองการ ความสนใจเขารวมกจกรรม

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 89

3) ออกแบบหลกสตรโดยมหลกการทฤษฎรองรบ

4) จดทำโปรแกรมการจดกจกรรม

5) จดกจกรรมตามโปรแกรมทกำหนด

6) ประเมนผลสมฤทธการจดกจกรรม

2.5 เทคนควธการจดกจกรรมแนะแนว

การจดกจกรรมแนะแนวเพอใหมคณคาตอนกเรยนอยางแทจรง บรรลวตถประสงค

การจดกจกรรมแนะแนว ควรนำเทคนคการจดกจกรรมการเรยนรทมอยอยางหลากหลายมาใช

ใหเหมาะสมกบธรรมชาตของนกเรยน และจดประสงคของการจดกจกรรม ดงมตวอยางแนวคด

หรอหลกการตอไปน

2.5.1 แนวคดการจดการเรยนการสอนของ ทศนา แขมมณ (2550 : 142-144)

นำเสนอเปนตวอยาง ดงน

1) การจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการกลม (Group Process)

กระบวนการกลม เปนกระบวนการในการทำงานรวมกนของบคคล

ตงแต 2 คนขนไป โดยมวตถประสงครวมกน และมการดำเนนงานรวมกน โดยผนำกลมและ

สมาชกกลมตางกทำหนาทของตน และมกระบวนการทำงานทด เพอนำกลมไปสวตถประสงค และ

ชวยใหนกเรยนเกดทกษะทางสงคมและขยายขอบเขตการเรยนรทกวางขวางขน โดยมลกษณะ

การจดกจกรรม ดงน

- ใหนกเรยนทำงาน/ทำกจกรรมรวมกนเปนกลม

- คร ฝ ก /ช แนะ/สอนใหน ก เร ยน เก ดการ เร ยนร เ ก ย วกบ

กระบวนการทำงานกลมทดในจดใดจดหนงของกระบวนการ เชน บทบาทการเปนผนำกลม

กระบวนการทำงานกลม เปนตน

- นกเรยนมการวเคราะหการเรยนรของตนทงในดานเนอหาสาระ

ทเรยน และกระบวนการทำงานกลม

- ครมการวเคราะหและประเมนผลการเรยนทงดานเนอหาสาระ

และกระบวนการกลม

2) การจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการคด (Thinking-Based

Instruction)

กระบวนการคด เปนกระบวนการทางสตปญญาทครใชรปแบบ

วธการและเทคนคการสอนตาง ๆ กระตนใหนกเรยนเกดความคดขยายตอเนองจากความคดเดม

ทมอยในลกษณะใดลกษณะหนง เชน เกดความคดทกวางขวาง ลกซง ถกตอง มเหตผล นาเชอถอ

โดยมลกษณะการจดกจกรรม ดงน

90 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

- ครและนกเรยนมปฏสมพนธตอกน

- ครใชรปแบบ วธการ หรอเทคนคการสอนตาง ๆ ในการกระตน

ใหนกเรยนเกดการคดในลกษณะใดลกษณะหนง เชน ความคดมความหลากหลายมากขน มความ

ละเอยดขน มความรอบคอบขน นาเชอถอขน เปนตน

- มการจดกจกรรมฝกทกษะการคดและกระบวนการคดทเหมาะสม

กบนกเรยน

- ใหโอกาส ใหเวลาแกนกเรยนในการใชความคดรวมกน ครกบนกเรยน

หรอระหวางนกเรยนดวยกน

- มการอภปรายโตตอบกนเกยวกบความคดทเกดขนในการเรยน

การสอน

- ครและนกเรยนมการสรปประเดนทไดจากกระบวนการคด

ทเกดขนในระหวางการเรยนดวยกน และมการวดและประเมนผลการเรยน

การจดการเรยนการสอนดงกลาว อาจอาศยเทคนคการสอน (ทศนา

แขมมณ, 2550 : 327-365) ทครสามารถเลอกใชใหเหมาะสมเพอประสทธภาพในการเรยนร

ของนกเรยน ดงมตวอยางตอไปน

ก) การบรรยาย (Lecture) เปนกระบวนการทครเปนผเตรยม

เนอหาสาระแลวบรรยาย คอ การพด บอก เลา อธบายเนอหาสาระหรอสงทตองการสอนแก

นกเรยน โดยมสอหรอกจกรรมประกอบการบรรยาย เชน การลองปฏบตตาม การเลนเกม เปนตน

เพอเราความสนใจและเรยนรจากการปฏบตดวยตนเอง และประเมนผลการเรยนรของนกเรยน

ดวยวธใดวธหนงชวยใหนกเรยนจำนวนมากไดเรยนรเนอหาสาระหรอขอความรจำนวนมากพรอม ๆ กน

ไดในเวลาทจำกด

ข) การสาธต (Demonstration) เปนการแสดงหรอทำสงทตองการ

ใหนกเรยนไดเรยนร ใหนกเรยนสงเกตด แลวใหนกเรยนซกถาม อภปราย และสรปการเรยนร

ทไดจากการสงเกตการสาธต มงชวยใหนกเรยนทงชนไดเหนการปฏบตจรงดวยตาตนเอง ทำให

เกดความรความเขาใจในเรองหรอการปฏบตนนชดเจนขน

ค) การอภปรายกลมยอย (Small Group Discussion) เปนการ

แบงกลมนกเรยนประมาณ 4-12 คน และใหนกเรยนในกลมพดคยแลกเปลยนขอมล ความคดเหน

และประสบการณในประเดนทกำหนด และสรปผลการอภปรายออกมาเปนขอสรปของกลม

เปนวธการทมงชวยใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางทวถง มโอกาสแสดงความคดเหน

และแลกเปลยนประสบการณอนจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรในเรองทเรยนกวางขน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 91

ง) การใชกรณตวอยาง (Case) เปนการใหนกเรยนศกษาเรองทสมมต

ขนจากความเปนจรง และตอบประเดนคำถามเกยวกบเรองนน แลวนำคำตอบและเหตผลทมา

ของคำตอบนนมาใชเปนขอมลอภปราย เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคเปนวธการ

ทมงชวยใหนกเรยนฝกฝน การเผชญและแกปญหาโดยไมตองรอใหเกดปญหาจรง เปนวธการ

ทเปดโอกาสใหนกเรยนคดวเคราะหและเรยนรความคดของผอน ชวยใหนกเรยนมมมมองทกวางขน

จ) การใชเกม (Game) เปนการเลนเกมทมกตกา และนำเนอหา

และขอมลของเกม พฤตกรรมการเลน วธการเลน และผลการเลนของนกเรยนมาใชในการอภปราย

เพอสรปการเรยนร ทำใหนกเรยนสนกสนาน ทาทายความสามารถ ไดรบประสบการณตรง มสวนรวมสง

ฉ) การทดลอง (Experiment) ครและ/หรอนกเรยนกำหนด

ปญหาและสมมตฐานในการทดลอง ครใหคำแนะนำแกนกเรยนและใหปฏบตตามขนตอนทกำหนด

โดยใชวสดอปกรณทจำเปนเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปอภปรายผลการทดลอง

และสรปการเรยนรทไดจากการทดลอง ทำใหนกเรยนเหนผลประจกษจากการคดและการกระทำ

ของตนเอง

2.5.2 หลกการเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory Learning : PL)

หลกการเรยนรแบบมสวนรวม ไดรบการเผยแพรโดยกรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข (2541 อางถงใน พชญมณฑน สกำเนดไทย, 2544) ซงการเรยนร

แบบมสวนรวมมาจากความเชอทวาการเรยนรของคนเปนกระบวนการสรางความรดวยตวของ

นกเรยนเอง ดงมรายละเอยดตอไปน

1) องคประกอบของการเรยนรแบบมสวนรวม

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนหรอการเรยนรแบบมสวนรวม

อาศยองคประกอบสำคญ 4 ประการเปนหลกในการจดกจกรรม ดงน

ก) ประสบการณ (Experience) เปนขนตอนทครชวยใหนกเรยน

นำประสบการณเดมของตนมาพฒนาเปนองคความร

ข) การสะทอนความคดและถกเถยง (Reflect and Discussion)

เปนขนตอนทครชวยใหนกเรยนไดมโอกาสแสดงออก เพอแลกเปลยนความคดเหนและเรยนรซงกน

และกนอยางลกซง

ค) เขาใจและเกดความคดรวบยอด (Understanding and

Conceptualization) เปนขนตอนสรางความเขาใจเพอนำไปสการเกดความคดรวบยอด อาจเกดขน

โดยนกเรยนเปนฝายรเรมแลวครชวยเตมแตงใหสมบรณ หรอในทางกลบกนครเปนผนำทางและ

นกเรยนเปนผสานตอจนความคดนนสมบรณเปนความคดรวบยอด

92 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ง) การทดลองหรอประยกตแนวคด (Experiment/Application)

เปนขนตอนทตองการใหนกเรยนนำการเรยนรทเกดขนใหมไปประยกตใชในลกษณะหรอสถานการณ

ตาง ๆ จนเกดเปนแนวทางปฏบตของตนเอง

องคประกอบเหลานสามารถสรปเปนภาพรวมไดดงน

แผนภาพ แสดงองคประกอบของการเรยนรแบบมสวนรวม

ความสมพนธขององคประกอบทง 4 ประการจะเปนไปอยางพลวตร

โดยอาจเรมตนจากจดใดจดหนง และเคลอนยายไป-มาระหวางองคประกอบตาง ๆ ดงนน ในแงของ

การจดกจกรรมการเรยนรจงอาจเรมตนทจดใดกอนกได แตสำคญทการจดกระบวนการใหครบ

ทกองคประกอบ

2) การเรยนรแบบมสวนรวมทมประสทธภาพ

การเรยนรแบบมสวนรวมทมประสทธภาพ จำเปนตองจดกจกรรม

ททำใหนกเรยนเกด “การเรยนรสงสด” (Maximum Learning) ซงการเรยนรสงสดนเกดขนไดจาก

ก) การมสวนรวมสงสด (Maximum Participation) ของนกเรยน และ ข) การบรรลงานสงสด

(Maximum Performance) ในทกองคประกอบของการเรยนรแบบมสวนรวม นนคอ มการแบงปน

ประสบการณ ไดสะทอนความคดและถกเถยงกนอยางลกซง เกดความเขาใจและเกดความคด

รวบยอด ตลอดจนไดทดลองหรอประยกตแนวคด

ประสบการณตรง

เขาใจและ

เกดความคดรวบยอด

การทดลอง

หรอประยกตแนวคด การสะทอนความคด

และถกเถยง (อภปราย)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 93

ก) การมสวนรวมสงสด (Maximum Participation)

การมสวนรวมสงสด เกดจากการออกแบบกลม (Group Design)

ทเหมาะสมในแตละองคประกอบของการเรยนร กลมแตละประเภทจะมขอดและขอจำกดทตางกน

เชน บางประเภทเอออำนวยใหมสวนรวมไดมาก แตอาจขาดความหลากหลายของแนวคด จงเหมาะสม

สำหรบเวลาทผสอนตองการใหเกดการแสดงออกแลกเปลยนความคดเหนจากประสบการณ

โดยยงไมตองการขอสรป รายละเอยดของกลมแตละประเภท ขอบงใชและขอจำกด ปรากฏในตาราง

แสดงการจดกลมประเภทตาง ๆ ดงน

ประเภทกลม ความหมาย ขอบงใช ขอจำกด

กลม 2 คน (Pair Gr.)

ใหนกเรยนจบคกนทำกจกรรม ทไดรบมอบหมาย

ตองการใหทกคนมสวนรวมในการออกความเหนหรอปฏบต

ขาดความหลากหลาย ทางความคดและประสบการณ

กลม 3 คน (Triad Gr.)

ใหนกเรยนจบกลม 3 คน แตละคนมบทบาทหนาทชดเจนและหมนเวยนบทบาทกนได

ทกคนมสวนรวมในการเรยนร ตามบทบาท และสามารถเรยนร ไดครบทกบทบาท

ขาดความหลากหลาย และความกระจางชด ไปบาง

กลมยอย ระดมสมอง

3-4 คน (Buzz Gr.)

เปนการรวมกลมเพอแสดงความเหน ตองการใหนกเรยนมสวนรวม ในเวลาสน ๆ โดยไมตองการ ขอสรปหรอตองการขอสรป ทไมลกซงมากนก

ขาดความลกซง ไมม การอภปรายกนอยางลกซง

กลมเลก 5-6 คน (Small Gr.)

เปนการจดกลมทำกจกรรม ทไดรบมอบหมายจนลลวง

ตองการใหนกเรยนไดแลกเปลยนความคดเหนและถกเถยง อยางลกซงจนไดขอสรป

ใชเวลามาก

กลมใหญ (Large Gr.)

เปนการอภปรายในกลม 15-30 คน หรอทงชน

ตองการใหเกดการโตแยงหรอ การรวบรวมความคดจากกลมยอยเพอหาขอสรป

บางคนอาจใหความสนใจหรอมสวนรวมนอย ใชเวลามาก

กลมไขว (Cross-over Gr.)

เปนการจดกลม 2 ขนตอน โดยแยกใหนกเรยนทำกจกรรมเฉพาะบางกลม จนมความเชยวชาญ จากนนจงใหนกเรยนจากแตละกลมมารวมกนเปนกลมใหมเพอบรณาการ

ตองการใหนกเรยนใชศกยภาพของตนเองในการสรางความรนกเรยนจะมสวนรวมและ ไดเนอหามาก

ใชเวลามาก อาจมความร ทตกหลน

กลมแบงยอย (Subgroup)

เปนการจดกลม 2 ขนตอน จาก 8-12 คน แตละกลมถกแบงเปน กลมยอย 3-4 กลม เพอใหทำงานกลมละ 1 งาน (ทไมเหมอนกน) จากนนจงใหกลมยอยมารวมกน เพอบรณาการ

เหมอนกลมไขว

94 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

การรอยรดกระบวนการกล มท หลากหลายเข าด วยกน

อยางเหมาะสมในแตละชวโมงของการจดกจกรรม จะทำใหเกดการมสวนรวมอยางสงสด มพลวตร

หรอการเคลอนไหวของการเรยนรตลอดเวลา ทำใหนกเรยนมความสนใจอยางตอเนอง

ข) การบรรลงานสงสด (Maximum Performance)

การออกแบบกระบวนการกลมทหลากหลายชวยใหเกดการม

สวนรวมไดมาก แตไมไดหมายความวา การมสวนรวมนนไดเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

โดยไมเสยเวลา ดงนน หวใจสำคญของการบรรลงานสงสดอยทการกำหนดงานใหกบกระบวนการกลม

ซงมองคประกอบทสำคญของการกำหนดงาน 3 ประการ คอ

• กำหนดกจกรรมทชดเจนวา จะใหนกเรยนแบงกลมอยางไร

เพอทำอะไร ใชเวลามากนอยแคไหน เมอบรรลงานแลวจะใหทำอยางไรตอ (เชน เตรยมเสนอหนาชน

ในเวลาทกำหนดให)

• กำหนดบทบาทของกลมหรอสมาชกทชดเจน โดยปกต

การกำหนดบทบาทในกลมยอย ควรใหแตละกลมมบทบาททแตกตางกน เมอมารวมเสนอในกลมใหญ

จงจะเกดการขยายเครอขายการเรยนรโดยไมนาเบอ การกำหนดบทบาทยงรวมถงสมาชกในกลมดวย

เชน บทบาทของผเลนบทบาทสมมตและผสงเกตการณ หรอบทบาทของการนำกลม การรวบรวม

ความเหน และการนำเสนอ เปนตน

• ควรมโครงสรางของงานทชดเจน ซงบอกรายละเอยด

ของกจกรรมและบทบาท โดยทำเปนกำหนดงานทครแจงแกนกเรยนหรอทำเปนใบงานมอบหมาย

ใหกบกลม ซงประการหลงจะเหมาะกบการทำกลมยอยทตองการทำงานใหไดผลงานทเปนขอสรป

ของกลม โดยจดทำเปน

- ใบงาน เปนใบกำหนดงาน หรอใบมอบหมายงานให

กลมเลกหรอกลมยอยระดมสมองทมรายละเอยดมาก และตองการผลงานทเปนขอสรปของกลม

ทมความลกซงมาก ครอาจพมพหรอเขยนใสกระดาษแจกใหนกเรยน หรอแจกใหกลมประกอบ

การทำงานกลม มกใชในกจกรรมสะทอนความคดและอภปราย และกจกรรมประยกตแนวคด

- ใบชแจง เปนการอธบายงานทมรายละเอยดไมมากนก

ในกลมใหญ กอนทำกจกรรมกลม ครอาจเขยนบนกระดานใหนกเรยนอานพรอมกนในชนเรยน

หรอในกลมใหญ มกใชในกจกรรมดานประสบการณ หรอประยกตแนวคด

หลกการเรยนรแบบมสวนรวม จงเปนกระบวนการเรยนรทสามารถ

นำมาใชเพอการปองกน แกไขปญหา และสงเสรมนกเรยน โดยขนอยกบรปแบบการจดกจกรรม

และสาระทครตองการใหนกเรยนไดรบ ทงน นกเรยนจะเปนผสรางความรดวยตนเอง ซงแสดงถง

การใหความสำคญแกนกเรยนทกคน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 95

3. ‚§√ß°“√/°‘®°√√¡·π–·π«

การแนะแนวควรจดกจกรรมอยางรอบดาน นอกจากจดบรการแนะแนว 5 บรการ

กจกรรมแนะแนวทงในและนอกชนเรยน การจดโครงการ/กจกรรมเพอการแนะแนวยงเปนสงจำเปน

ทสมควรเตมเตมใหแกคร ผปกครอง และนกเรยน เชน โครงการ

µ—«Õ¬à“ß°“√®—¥∑”‚§√ß°“√

1. µ—«Õ¬à“ß‚§√ß°“√®—¥«“ßµ—«π—°‡√’¬π∑’ˇ°’ˬ«°—∫°“√»÷°…“

™◊ËÕ·ºπß“π แผนงานปรบปรงคณภาพการศกษา

™◊ËÕ‚§√ß°“√ โครงการจดวางตวนกเรยนทเกยวกบการศกษา

À≈—°°“√·≈–‡Àµÿº≈ เนองจากนโยบายของหลกสตรเปดโอกาสใหนกเรยนไดเลอกเรยนตามความถนด ความสนใจ และความสามารถ การจดกจกรรมใหนกเรยนไดทราบขอมลททนสมยถกตอง จงเปนประโยชนอยางยงในการทนกเรยนจะไดใชเปนขอมลในการตดสนใจ เพอวางแผนเกยวกบการเรยน ไดอยางมประสทธภาพ

«—µ∂ÿª√– ß§å เพอรวมกนวางแผนกบฝายวชาการ ฝายกจการนกเรยน ในการจดวชาเลอกเสร จดนกเรยนเขาแผนการเรยนในการศกษาตอทเปนการสอบ Admissions และการสอบโดยวธพเศษ (โควตา) และการสอบตรง

‡ªÑ“À¡“¬ ปรมาณ นกเรยน จำนวน 2,000 คน คณภาพ นกเรยนสามารถปรบตวเขากบวชาทตนเลอกไดอยางเหมาะสม และสามารถตดสนใจเลอกศกษาตอไดอยางเหมาะสมกบความถนด สตปญญา และความสามารถของตนเอง

æ◊Èπ∑’Ë¥”‡π‘π°“√ หองแนะแนว หองเรยน

96 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

«‘∏’¥”‡π‘π°“√ 1. ขนเตรยมการ 1.1 จดตงคณะกรรมการดำเนนงาน แบงหนาทรบผดชอบ 1.2 เตรยมขอมลเกยวกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของนกเรยน เชน คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน ผลจากการทดสอบความถนด ความสนใจ เปนตน 2. ขนดำเนนการ 2.1 จดกจกรรมแนะแนวการเรยนและการศกษาตอทง ม.3 และ ม.6 2.2 เชญศษยเกาทสอบเขาศกษาตอไดมาพบปะนกเรยนในชวโมงแนะแนว 2.3 รวมมอกบฝายวชาการในการดำเนนการเกยวกบการจดนกเรยนเลอกเรยนวชาเลอกเสรทกระดบชน 2.4 รวมมอกบฝายกจการนกเรยนดำเนนการเกยวกบนกเรยนทมความสามารถพเศษ เพอเตรยมตดคดเลอกเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาดวยวธพเศษ 2.5 ใหขอมลแกนกเรยน ม.3 เพอเลอกแผนการเรยนในการศกษาตอในชน ม.4 ตามเกณฑของโรงเรยน

√–¬–‡«≈“¥”‡π‘π°“√ เรมดำเนนการตงแต 15 พฤษภาคม ถง 30 เมษายน

ß∫ª√–¡“≥ เบกตามจายจรงของเงนบำรงการศกษา

ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫‚§√ß°“√ ครแนะแนว

Àπ૬ߓπ∑’Ë „Àâ°“√ π—∫ πÿπ ฝายวชาการ ฝายกจการนกเรยน

°“√ª√–‡¡‘πº≈ 1. สงเกตจากความสนใจของนกเรยน 2. สงเกตจากการเขารวมกจกรรมของนกเรยน 3. สอบถามจากการเลอกวชาเลอกเสร และแผนการเรยนวานกเรยนไดเลอกตรงกบความถนด ความสนใจ และความสามารถหรอไม 4. จากแบบสอบถามและการประชมสรปผลงานของกรรมการดำเนนงาน

ª√–‚¬™πå∑’˧“¥«à“®–‰¥â√—∫ 1. นกเรยนไดรบขอมลเกยวกบการศกษาทแมนตรงและทนสมย 2. นกเรยนสามารถเรยนไดอยางเหมาะสมกบความถนด ความสนใจ และความสามารถ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 97

2. µ—«Õ¬à“ß‚§√ß°“√®—¥«“ßµ—«π—°‡√’¬π‡°’ˬ«°—∫ß“πÕ“™’æ

™◊ËÕ·ºπß“π แผนงานปรบปรงคณภาพการศกษา

™◊ËÕ‚§√ß°“√ โครงการจดวางตวนกเรยนเกยวกบงานอาชพ

À≈—°°“√·≈–‡Àµÿº≈

บรการจดวางตวบคคลเปนการจดบคคลใหอยในททควรอยในโรงเรยน บรการจด

วางตวบคคลเปนบรการทจดขนเพอชวยเหลอนกเรยนใหไดดำเนนการตามโครงการทนกเรยน

ไดตดสนใจเลอกแลว โดยเฉพาะในการทำงานหรอการประกอบอาชพ นกเรยนควรไดประกอบอาชพ

ใหเหมาะสมกบความสามารถ ความสนใจ ความถนด และบคลกภาพ

การจดวางตวนกเรยนเกยวกบงานอาชพ เปนการเตรยมตวนกเรยนเขาสงานอาชพ

ใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบงานอาชพในปจจบน สามารถปรบตวและเจรญกาวหนา

ในชวตการทำงาน

«—µ∂ÿª√– ß§å

1. เพอเสนอขอมลในดานอาชพตาง ๆ ใหนกเรยนเปนแนวทางในการเลอกอาชพ

ใหเหมาะสมกบความสนใจ ความถนด และความสามารถ

2. เพอเตรยมตวนกเรยนทางดานการเรยน สำหรบใชเปนพนฐานในการเขาสอาชพ

ตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

‡ªÑ“À¡“¬

ปรมาณ เสนอปายอาชพเกยวกบอาชพ เดอนละ 1 อาชพ

จดทำแฟมอาชพทนกเรยนสนใจประมาณ 300 อาชพ (อาชพสำหรบผมความรพนฐาน

ดานวทยาศาสตร ศลปคำนวณ และศลปภาษา อยางละ 1 อาชพ)

คณภาพ นกเรยนรอยละ 80 ไดรบขอมลดานอาชพ

æ◊Èπ∑’Ë¥”‡π‘π°“√ หองแนะแนว ปายนเทศของหนวยแนะแนว บรเวณชนวางแฟมอาชพ

«‘∏’¥”‡π‘π°“√

1. ขนเตรยมการ

1.1 กำหนดขอมลเรองทจะจดปายประกาศ

1.2 สำรวจขอมลเกยวกบอาชพทนกเรยนสนใจ

98 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2. ขนดำเนนการ

2.1 จดปายประกาศเกยวกบอาชพ เดอนละ 1 อาชพ

2.2 จดขอมลเกยวกบการศกษาเพอไปสอาชพนน ๆ ใหเปนปจจบน

2.3 จดทำแฟมอาชพ 30 อาชพ

3. ขนตดตามผลประเมนผล

สงเกตความสนใจศกษาขอมลของนกเรยน

√–¬–‡«≈“¥”‡π‘π°“√

เรมดำเนนการตงแตเดอนพฤษภาคม 2554 ถงเดอนกมภาพนธ 2555

ß∫ª√–¡“≥

เบกจากพสด

ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫‚§√ß°“√

อาจารยและเจาหนาทหนวยแนะแนว

°“√ª√–‡¡‘πº≈

ประเมนจากการสงเกตและสอบถาม

Àπ૬ߓπ∑’Ë „Àâ°“√ π—∫ πÿπ ฝายวชาการ ฝายกจการนกเรยน

ª√–‚¬™πå∑’˧“¥«à“®–‰¥â√—∫

1. นกเรยนไดมโอกาสสำรวจตวเองและเตรยมตวในการเลอกอาชพ

2. นกเรยนไดรบความรเกยวกบอาชพตาง ๆ ไดอยางกวางขวาง

3. µ—«Õ¬à“ß‚§√ß°“√®—¥«“ßµ—«π—°‡√’¬π„π°‘®°√√¡‡ √‘¡À≈—° Ÿµ√

™◊ËÕ·ºπß“π แผนงานปรบปรงคณภาพการศกษา

™◊ËÕ‚§√ß°“√ โครงการจดวางตวนกเรยนในกจกรรมเสรมหลกสตร

À≈—°°“√·≈–‡Àµÿº≈

เนอหาวชาในการเรยนแตเพยงอยางเดยวไมสามารถชวยใหนกเรยนไดพฒนา

ไดครบทกดาน กจกรรมเสรมหลกสตรเปนแนวทางหนงทจะชวยสนองนโยบายของหลกสตรทจะชวย

พฒนานกเรยนไดครบ ทงทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 99

«—µ∂ÿª√– ß§å 1. เพอใหนกเรยนมโอกาสเลอกเขารวมกจกรรมชมรมตาง ๆ ตามความพอใจและความเหมาะสม 2. เพอใหนกเรยนไดมโอกาสปรบตวเขากบสมาชก และบรรยากาศการรวมในกจกรรม ตาง ๆ เพอเปนประสบการณในการดำเนนชวตตอไปในอนาคต

‡ªÑ“À¡“¬

ปรมาณ นกเรยน จำนวน 2,000 คน คณภาพ นกเรยนทกคนไดเขารวมกจกรรมเสรมหลกสตรไดตามความสนใจและความเหมาะสม

æ◊Èπ∑’Ë¥”‡π‘π°“√

หองเรยนของนกเรยน หองชมรมตาง ๆ «‘∏’¥”‡π‘π°“√ 1. ขนเตรยมการ 1.1 ครแนะแนวปรกษากบฝายกจกรรมนกเรยน เพอรบทราบจำนวนชมรม และเกณฑการรบสมาชกของชมรมตาง ๆ ทมในโรงเรยน 1.2 ประชาสมพนธรายละเอยดเกยวกบชมรมตาง ๆ โดยจดปายนเทศ 2. ขนดำเนนการ 2.1 จดนกเรยนเขาชมรมตามทตนสมคร 2.2 ดำเนนการเชญวทยากรมาบรรยายในบางชมรม 2.3 จดทศนศกษาในบางชมรม 2.4 จดนทรรศการเปดโลกกจกรรมเปนการแสดงผลงานของชมรมทกชมรม

√–¬–‡«≈“¥”‡π‘π°“√ เรมดำเนนการตงแต เดอนมถนายน ถงเดอนกมภาพนธของปตอมา

ß∫ª√–¡“≥ งบคาใชจายของงานกจกรรมชมรม/เกบคาสมาชกของชมรม ชมรมละ 5 บาท

ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫‚§√ß°“√ งานแนะแนว

Àπ૬ߓπ∑’Ë „Àâ°“√ π—∫ πÿπ ฝายกจกรรมนกเรยน สมาคมผปกครองและครฯ

100 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

°“√ª√–‡¡‘πº≈ 1. สงเกตการเลอกชมรมตาง ๆ ของนกเรยน 2. ประเมนการทำงานของชมรมตาง ๆ เปนระยะ ๆ และระยะสดทายในงานเปดโลกกจกรรม

ª√–‚¬™πå∑’˧“¥«à“®–‰¥â√—∫ 1. นกเรยนไดเขารวมกจกรรมเสรมหลกสตรตามความถนดและความสนใจ 2. นกเรยนไดมโอกาสฝกทกษะและแสดงความสามารถในกจกรรมของชมรม ทตนสงกด 3. นกเรยนไดมโอกาสทำงานรวมกน ทำใหเกดความรกใครสามคค 4. นกเรยนมทศนคตทดตอการเรยนการสอน และเกดความภาคภมใจวาตนกม ความสามารถเหมอนกบคนอน ๆ

4. µ—«Õ¬à“ß‚§√ß°“√®—¥«“ßµ—«π—°‡√’¬π‡°’ˬ«°—∫∑ÿπ°“√»÷°…“

™◊ËÕ·ºπß“π งานใหบรการแนะแนวแกนกเรยน

™◊ËÕ‚§√ß°“√ โครงการจดวางตวนกเรยนเกยวกบทนการศกษา

À≈—°°“√·≈–‡Àµÿº≈ จากสภาพความเปนในสงคมไทยปจจบนนน นกเรยนมาจากครอบครวทมฐานะ ทางเศรษฐกจทไมเหมอนกน หรออาจจะมนกเรยนทประสบภยโดยไมคาดฝน การทนกเรยน จะประสบความสำเรจในชวตมใชขนอยกบสตปญญาและความสามารถเพยงอยางเดยว แตขนอยกบปจจยทางเศรษฐกจดวย เพราะปญหาเศรษฐกจสงผลใหการเรยน สขภาพจต การชวยเหลอนกเรยนขาดแคลน ซงเปนงานสำคญงานหนงในบรการแนะแนว เพราะนอกจากเปนการสกดกนปญหาแลว ยงเปนการใหกำลงใจแกนกเรยนในการศกษาเลาเรยนตอไป

«—µ∂ÿª√– ß§å 1. เพอชวยเหลอนกเรยนทขาดแคลนและประสบภย 2. เพอสงเสรมและใหกำลงใจแกนกเรยนทเรยนดมนำใจแตขาดแคลนทนทรพย รวมกจกรรมกบโรงเรยน 3. เพอสงเคราะหนกเรยนทประสบภย

‡ªÑ“À¡“¬ ปรมาณ จำนวนนกเรยนขาดแคลนและประสบภย เทากบจำนวนเงนทนทมอย คณภาพ นกเรยนขาดแคลนและประสบภยทกคนไดรบทนการศกษา

æ◊Èπ∑’Ë¥”‡π‘π°“√ หนวยแนะแนว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 101

«‘∏’¥”‡π‘π°“√

1. ขนเตรยมการ

1.1 ประสานงานกบหวหนาระดบชนเพอหาขอมลเกยวกบนกเรยนทขาดแคลน

ทนทรพยในทางการเรยนและนกเรยนทประสบภย

1.2 ประสานงานกบแหลงเงนทนตาง ๆ เชน สมาคมผปกครองและครฯ มลนธ

ผมอปการคณทงในและนอกโรงเรยน เพอหาเงนทนมาชวยเหลอนกเรยนขาดแคลน

1.3 ประชาสมพนธในโรงเรยนขอรบบรจาคหนงสอ อปกรณการเรยน เครองแบบ

นกเรยนจากผมจตศรทธา

2. ขนดำเนนการ

2.1 สมภาษณและเยยมบานนกเรยนทขอรบทน และประเมนการคดเลอก

2.2 มอบทนใหนกเรยนทผานการคดเลอกในวนไหวครหรอวนสถาปนาโรงเรยน

2.3 เฉพาะนกเรยนทประสบภยใหการชวยเหลอตามเหตการณทเกดขน

2.4 ประสานงานกบอาจารยประจำชนหรออาจารยทปรกษาเพอชวยดแลการใชจายเงน

ของนกเรยน

√–¬–‡«≈“¥”‡π‘π°“√

เรมดำเนนการตงแต เดอนพฤษภาคม ถงเดอนกรกฎาคม หรอในเดอนทมนกเรยน

ประสบภย

ß∫ª√–¡“≥

เงนทนจากสมาคมผปกครองและคร

เงนทนจากมลนธ

เงนจากผมอปการคณ

ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫‚§√ß°“√ อาจารยและเจาหนาทหนวยแนะแนว

Àπ૬ߓπ∑’Ë „Àâ°“√ π—∫ πÿπ ฝายกจการนกเรยน

°“√ª√–‡¡‘πº≈

โดยการสงเกต สมภาษณผไดรบเงนทน ผไดรบการสงเคราะห ผเกยวของเปนระยะ ๆ

ª√–‚¬™πå∑’˧“¥«à“®–‰¥â√—∫

1. นกเรยนทขาดแคลนไดรบการชวยเหลออยางทวถง

2. ปญหาของนกเรยนอนเนองมาจากการขาดแคลนนอยลง

102 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

4. °“√ª√– “πß“π‡§√◊Õ¢à“¬°“√·π–·π«

การดำเนนงานแนะแนวในโรงเรยนใหประสบความสำเรจ จำเปนตองอาศยการทำงาน

แบบมสวนรวมทมการประสานงานกบผบรหารโรงเรยน ครทปรกษา ครประจำวชา ผปกครอง

ชมชน หรอสหวชาชพ รวมถงเพอนครตางโรงเรยน ซงอาจเรยกไดวาเปนเครอขายการแนะแนว

ทงภายในและภายนอกโรงเรยน

นอกจากนการแนะแนวซงมการทำงานทสมพนธกบระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

และดวยความรความสามารถดานจตวทยาการแนะแนว หรอจตวทยาทเกยวของกบการดแล

ชวยเหลอนกเรยนของครแนะแนว ครแนะแนวจงควรมสวนรวมในการสนบสนนระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยนดวยวธการตาง ๆ เชน การเปนพเลยงหรอเปนทปรกษาใหแกครในโรงเรยน

การพฒนาครในการดแลชวยเหลอนกเรยน เปนตน ดงมสาระสำคญตอไปน

4.1 การประสานงานกบครทปรกษา/ครประจำชน/ครอน ๆ

ความสำเรจในการดำเนนงานแนะแนวในโรงเรยนบคคลหนงทมความสำคญ

คอ ครทปรกษา เพราะครทปรกษามความใกลชดกบนกเรยนมากกวาครอน ๆ เปรยบเสมอน

พอแมคนทสองของนกเรยนทใหความใสใจในการพฒนาคณภาพของนกเรยนอยางรอบดาน

ทงดานสตปญญา จตใจ อารมณ และสงคม โดยการสงเสรมศกยภาพ ความสามารถพเศษ การปองกน

และการแกไขปญหาทเหมาะกบนกเรยนแตละคน โดยหลกการครทปรกษาจะเปนผทมขอมล

และรจกนกเรยนมากกวาครคนอน ดงนน ครแนะแนวจงจำเปนตองไดรบขอมลของนกเรยนจาก

ครทปรกษาเพมเตม รวมทงครประจำวชาตาง ๆ และครอน ๆ ทเกยวของหรอรจกนกเรยนคนนน ๆ

เพอการไดขอมลทถกตองชดเจนยงขน อนจะเปนประโยชนตอการพฒนานกเรยน

ครแนะแนวจงจำเปนตองเปนผทมมนษยสมพนธทด มความคดเชงบวก มความ

เตมใจทจะประสานการทำงานและใหความชวยเหลอแกครอน ๆ ในโรงเรยน

สำหรบครทปรกษา ซงเปนบคคลสำคญในการดำเนนงานตามระบบดแล

ชวยเหลอนกเรยน จะไดกลาวถงบทบาทหนาททเกยวของในระบบการแนะแนวในตอนท 4 ตอไป

4.2 การประสานงานกบผปกครอง

ความสำเรจในการดแลชวยเหลอนกเรยนขนอยกบการไดรบความรวมมอจาก

ผปกครองเชนกน เพราะผปกครองคอบคคลใกลชดและมอทธพลตอนกเรยนมากทสดคนหนง

ครแนะแนวจงตองทำงานประสานกบผปกครองในการดแลนกเรยนในรปแบบตาง ๆ เพอสราง

สมพนธภาพระหวางโรงเรยนกบครอบครว สมพนธภาพภายในครอบครว การรวมมอกนชวยเหลอ

และแกปญหาของนกเรยน ดงมตวอยางกจกรรมตอไปน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 103

4.2.1 การใหคำปรกษาผปกครอง

เปนการชวยเหลอพอแม ผปกครองใหมแนวทางในการดแลหรอปองกน

แกไขปญหาของนกเรยนทยงคงมสมพนธภาพทดตอกน สอดคลองกบพฒนาการของนกเรยน ทงน

ปจจยทสนบสนนใหการใหคำปรกษาแกผปกครองประสบความสำเรจ ไดแก

• มทศนคตเชงบวกตอผปกครอง เขาใจเสมอวา พอแม ผปกครองทกทาน

อยากดแลนกเรยนในปกครองใหไดดทกคน แตดวยเหตปจจยแทรกซอนตาง ๆ ทำใหไมสามารถ

ทำไดอยางทตงใจ และในบางครงความผดหวงจากการอบรมดแลลกอาจทำใหผปกครองไมสามารถ

ควบคมตนเองได อาจแสดงอารมณทไมเหมาะสม ครแนะแนวตองเขาใจและพยายามพดคยเพอ

ลดความเครยดใหแกผปกครอง ไมตำหนวาเปนความผดของใคร แตเปนเรองททกคนตองรวมมอกน

แกไข การมทศนะเชงบวกเชนนจะทำใหการตดตอสอสารกบผปกครองราบรน และเปนบรรยากาศ

ของการรวมมอกนอยางแทจรง

• มทกษะในการใชหลกจตวทยามาประยกตในการทำงาน ครแนะแนว

เปนวชาชพทไดรบการยอมรบวามบทบาทในการปรบเปลยนพฤตกรรมมนษย ครแนะแนว

จงตองพฒนาตนเองใหมทกษะความสามารถดานนอยเสมอ ไมวาจะเปนทกษะการสอสาร ทกษะ

การปรบพฤตกรรม ทกษะการดแลเดกวยรน ครอบครวบำบด ฯลฯ นอกจากนแลวครแนะแนว

ควรจะมความรดานกฎหมายทเกยวของกบงานดแลนกเรยนดวย

4.2.2 การใหความรแกผปกครอง

การใหความรและทกษะทจำเปนแกพอแม ผปกครองในการอบรมเลยงด

บตรหลานเปนสงจำเปน และเนองจากพอแม ผปกครองมประสบการณในการอบรมเลยงดบตรหลาน

อยแลว ลกษณะการจดกจกรรมจงควรอยในรปแบบของการแลกเปลยนเรยนรแทนทจะเปนสอน

หรอการอบรม อาจกลาวไดวากจกรรมดงกลาว คอ หองเรยนของพอแมทครแนะแนวเปนผบรหาร

จดการใหพอแมทกคนมโอกาสแลกเปลยนประสบการณในการดแลบตรหลานนนเอง ซงจะทำให

พอแม ผปกครองมความรความเขาใจในพฒนาการของนกเรยน รจกปรบบทบาทของตน

ใหสอดคลองกบพฒนาการของนกเรยน มทกษะในการอยรวมกนกบเดกแตละวย สามารถสนบสนน

สงเสรมศกยภาพ ปองกน และแกไขปญหาใหกบบตรหลานได ทงนมปจจยททำใหการใหความร

แกผปกครองประสบความสำเรจ ไดแก

• มองคความรและทกษะในการอบรมโดยวธการเรยนรแบบมสวนรวม

• มองคความรเกยวกบการอบรมเลยงดเดกแตละวย

ในการจดกจกรรม ครแนะแนวตองคำนงถงประโยชนทผปกครองจะได

รบเสมอ เพราะเมอผปกครองไดรบประโยชนจากการมารวมกจกรรมยอมสงผลตอความรวมมอ

ในการจดกจกรรมครงตอไป และเปนผลดตอการจดกจกรรมอน ๆ ทผปกครองจะมสวนรวม

เชน กจกรรมเครอขายผปกครอง เปนตน

104 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

สำหรบกระบวนการในการจดกจกรรมใหความรแกผปกครองมแนวทาง

ดงน

• ใชการแลกเปลยนประสบการณของผปกครอง และการเตมเตม

จากครหรอวทยากร

• การอภปรายกลม โดยมอบหมายประเดนหรอหวขอการพดคย

ใหวเคราะหโตแยงและหาขอสรป

• การฝกทกษะทจำเปนในการอยรวมกบเดกแตละวย

4.3 การประสานงานกบหนวยงานอน ๆ

การประสานงานกบหนวยงานอน ๆ ซงเปนหนวยงานภายนอก เปนปจจยหนง

ทจะทำใหการแนะแนวและการดแลชวยเหลอนกเรยนดำเนนไปอยางมประสทธภาพมากขน

ทงดานการสงเสรมศกยภาพของนกเรยน การปองกนและการแกไขปญหา ซงอาจจดในรปแบบ

ของโครงการ/กจกรรม หรอการทำขอตกลงรวมกน และอาจเปนการเชญมารวมกจกรรม เชน

การเปนวทยากรใหความรแกคร นกเรยน ผปกครองเปนครงคราว การรวมในกจกรรม

ศกษานกเรยนเปนรายกรณ เปนตน รวมทงการสนบสนนปจจยในรปแบบตาง ๆ

สำหรบหนวยงานภายนอกมหลากหลายทโรงเรยนสามารถพจารณา และ

ประสานงานเชญใหมารวมโครงการ/กจกรรม เชน

- หนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข เชน โรงพยาบาล สาธารณสขจงหวด

สถานอนามย เปนตน

- หนวยงานปกครองในทองถน เชน สถานตำรวจ องคการบรหารสวนจงหวด/

ตำบล เปนตน

- หนวยงานในสงกดของสถาบนอดมศกษา

- โรงเรยนหรอครในเขตพนทเดยวกน หรอใกลเคยง

- ฯลฯ

5. °“√ π—∫ πÿπ√–∫∫°“√¥Ÿ·≈™à«¬‡À≈◊Õπ—°‡√’¬π

เนองจากแนวคดของงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน มความเชอมโยงกบจตวทยา

การแนะแนว ครแนะแนวเปนบคคลสำคญทจะชวยใหระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนประสบ

ความสำเรจ โดยการสนบสนนการพฒนานกเรยนเพอนทปรกษา และการศกษาเปนรายกรณ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 105

5.1 การพฒนานกเรยนเพอนทปรกษา (YC : Youth Counselor)

การทนกเรยนจะไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ สามารถดำรงชวตอยางม

คณคาตอตนเองและสงคม และปลอดภยจากภาวะวกฤตนน เรมตงแตป 2544 กระทรวงศกษาธการ

ไดจดใหมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน และตอมาไดสงเสรมใหมการพฒนานกเรยนใหมสวนรวม

ในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เรยกวา “นกเรยนเพอนทปรกษา” (YC : Youth Counselor)

เพราะนกเรยนเปนผใกลชด เขาถง และเขาใจเพอนนกเรยนดวยกนมากทสด โดยใหครแนะแนว

ทำหนาทสงเสรมสนบสนน ตลอดจนกำกบดแลและเอออำนวยให “นกเรยนเพอนทปรกษา”

ทำหนาทดแลชวยเหลอเพอนนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ ดงมรายละเอยดตอไปน

5.1.1 การสรางเสรมสมพนธภาพและความไววางใจกบนกเรยนเพอนทปรกษา

สมพนธภาพทดระหวางครแนะแนวและนกเรยนเพอนทปรกษา

เปนปจจยทสำคญยงของความสำเรจในการชวยใหระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนมประสทธภาพ

เนองจากการดแลชวยเหลอนกเรยนทประสบปญหาเปนงานทตองมการประสานสมพนธกนอยางใกลชด

ระหวางครแนะแนวและนกเรยนเพอนทปรกษา หากนกเรยนเพอนทปรกษามความเชอมน

วางใจ และศรทธาในตวครแนะแนว นกเรยนจะมความมนคงปลอดภยและรสกวามคนทเขาใจ

และพรอมทจะใหความชวยเหลอใหงานของพวกเขาประสบความสำเรจ โดยมแนวทาง

ในการสรางเสรมสมพนธภาพและความไววางใจกบนกเรยนเพอนทปรกษาของครแนะแนว เชน

1) ยมแยมแจมใส และทกทายอยางเปนกนเองทกครงทพบกน

2) สรางทศนคตทดและเหนคณคาของนกเรยนเพอนทปรกษา

3) แสดงความเตมใจและกระตอรอรนทจะฟงหรอเสนอแนะแนวทาง

แกปญหาแกนกเรยนเพอนทปรกษา ในการชวยเหลอเพอนนกเรยนทประสบปญหา และรวมถง

ปญหาของนกเรยนเพอนทปรกษาเองดวย

5.1.2 การสรางขวญและกำลงใจแกนกเรยนเพอนทปรกษา

เพอใหนกเรยนเพอนทปรกษามขวญและกำลงใจในการปฏบตหนาท

ครแนะแนวควรดำเนนการ ดงน

1) จดใหมการประชม พบปะสงสรรคในกลมนกเรยนเพอนทปรกษา

ครแนะแนวและคณะกรรมการนกเรยนเพอนทปรกษา เพอไตถามทกขสข ความกาวหนาของงาน

และปญหาอปสรรคในการปฏบตงาน อยางนอยเดอนละ 1 ครง โดยกำหนดวน เวลาไวในปฏทน

ปฏบตงาน

2) ประชาสมพนธ ร ปแบบ/ก จกรรมหรอผลงานของนก เร ยน

เพอนทปรกษากบนกเรยน คร และบคคลภายนอกโรงเรยนอยางสมำเสมอ

106 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

3) จดใหมการเพมพนองคความรและทกษะในการพฒนาตนของ

นกเรยนเพอนทปรกษา เชน การพฒนาจตสาธารณะเพอการตอบแทนสงคม การพฒนาจตดวยสมาธ

การวางตวใหมเสนห แนวทางการสรางสมพนธภาพทดกบผอน อยางนอยเทอมละ 1-2 ครง

5.1.3 การพฒนางาน/กจกรรมของนกเรยนเพอนทปรกษา

เพอเปนการพฒนางานของนกเรยนเพอนทปรกษา ครแนะแนว

ควรดำเนนการ ดงน

1) จดเตรยมและเสนอตงคณะกรรมการนกเรยนเพอนทปรกษา

ประกอบดวย ผบรหารโรงเรยน หวหนาในแตละระดบชน ตวแทนนกเรยนเพอนทปรกษา 3-5 คน

และครแนะแนว เปนตน (ตามบรบทของโรงเรยน)

2) รวมกบคณะกรรมการนกเรยนเพอนทปรกษาจดทำแผนงานประจำป

โครงการตาง ๆ และปฏทนปฏบตงานของนกเรยนเพอนทปรกษา

3) จดหาสงอำนวยความสะดวกในการทำงานของนกเรยนเพอนทปรกษา

เชน หองทำงาน โตะ เกาอ ต คอมพวเตอร โทรศพท เปนตน (ตามบรบทของโรงเรยน)

4) จดหางบประมาณสำหรบแผนงานและโครงการตาง ๆ ตามแผนงาน

ประจำปของนกเรยนเพอนทปรกษา

5) ชวยจดทำเอกสาร แบบฟอรมตาง ๆ ทจำเปนตองใชในกจกรรม

ของนกเรยนเพอนทปรกษา เชน ตารางเวรการใหคำปรกษา (กรณมหองทำงานของนกเรยน

เพอนทปรกษาและกรณทมการใหคำปรกษาอยางเปนทางการ) ใบนดรบคำปรกษา แบบบนทก

ผลการใหคำปรกษา แบบบนทกขอความเชญประชม แบบฟอรม ประชาสมพนธงาน เปนตน

6) ชวยประชาสมพนธกจกรรม โครงการ แผนงานของนกเรยน

เพอนทปรกษาดวยสอทหลากหลายและตอเนอง เชน Website ของโรงเรยน เสยงตามสาย

วทยโรงเรยน วารสาร จลสาร แผนพบ ปายนเทศ และหนาเสาธง เปนตน

7) จดใหนกเรยนเพอนทปรกษาไดแลกเปลยนเรยนร (KM) ประสบการณ

ในการใหคำปรกษาเบองตนแกเพอนทประสบปญหา อยางนอยเทอมละ 2 ครง

8) จดใหมการเพมพนองคความรและทกษะการใหคำปรกษา รวมทง

การฝกวเคราะหปญหาและแนวทางการชวยเหลอกรณศกษาทซบซอน และพบบอยแกนกเรยน

เพอนทปรกษา อยางนอยเทอมละ 1 ครง เพอเพมพนประสบการณและความมนใจ

9) กำหนดชวงเวลาในการประชมเพอตดตามและประเมนผลการทำงาน

อยางนอยเดอนละ 1 ครงไวในปฏทนปฏบตงาน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 107

10) กำหนดแนวทาง/วธการตดตามและประเมนผลการทำงานของ

นกเรยนเพอนทปรกษา

11) กระตนใหนกเรยนเพอนทปรกษาสรปและรายงานผลการปฏบตงาน

เดอนละ 1 ครง

12) สรปและรายงานผลการปฏบตงานของนกเรยนเพอนทปรกษา

5.1.4 การใหความชวยเหลอนกเรยนเพอนทปรกษา

ในกรณทนกเรยนเพอนทปรกษาประสบปญหาในการดำเนนงาน เชน

พบวาปญหาของเพอนมความซบซอนมาก ยงชวยเหลอไดไมมากนก และไมสามารถสงใหครแนะแนว

ดำเนนการตอได เหตผลอาจเนองจากนกเรยนทประสบปญหาตองการใหเกบเปนความลบ หรอ

ไมตองการมาพบกบครแนะแนว แตตองการการชแนะจากเพอนทปรกษาเทานน เปนตน

ครแนะแนวสามารถดำเนนการไดดงน

1) ใหความมนใจแกนกเรยนเพอนทปรกษาในเรองของการรกษาความลบ

2) ใหนกเรยนเพอนทปรกษาเลารายละเอยดของปญหาและแนวทาง

การใหคำปรกษาทไดดำเนนการไปแลว ตลอดจนผลทเกดขนจากการปรกษา โดยไมตองระบชอ

หรอรายละเอยดทจะเชอมโยงไปถงเจาของปญหา

3) ชวยวเคราะหปญหาวาคออะไร จากสาเหตอะไร แนวทางการแกไข

มกแนวทาง และแตละแนวทางมขอดขอดอยอะไร แนวทางไหนนาจะใชไดผล

4) บนทกรายละเอยดของแนวทางชวยเหลอนกเรยนทประสบปญหา

ทพจารณารวมกบนกเรยนเพอนทปรกษา เพอตดตามผลตอไป

5) ตดตามผลการใหความชวยเหลอของนกเรยนเพอนทปรกษา

และบนทกผล ในกรณทการชวยเหลอยงไมคบหนา ครควรใหกำลงใจและใหขอเสนอแนะเพมเตม

แกนกเรยนเพอนทปรกษาตอไป

5.1.5 การรบนกเรยนทประสบปญหาตอกจากนกเรยนเพอนทปรกษา

เมอนกเรยนเพอนทปรกษาใหความชวยเหลอแกเพอนทประสบปญหาแลว

พบวาปญหาดงกลาวมความยงยากและซบซอนมาก เกนความสามารถของตน และนกเรยน

ทประสบปญหาตองการรบคำปรกษาจากครแนะแนว ครแนะแนวสามารถดำเนนการโดยใหคำปรกษา

ตามขนตอนการใหคำปรกษาและประสานงานนกเรยนเพอนทปรกษา เพอการชวยเหลอ ประคบประคอง

นกเรยนทประสบปญหาใหสามารถแกไขปญหาและปรบตวได รวมทงตดตามผล สรป และรายงานผล

การใหความชวยเหลอ

108 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5.1.6 การประชมเปนรายกรณ (Case Conference)

สำหรบปญหาของเพอนนกเรยนทมความยงยากและซบซอนมาก

จนเกนความสามารถของนกเรยนเพอนทปรกษาและครแนะแนวทจะรวมมอกนชวยเหลอได จำเปน

ตองไดรบความรวมมอจากบคคลหลายฝาย ทงในและนอกโรงเรยน ครแนะแนวควรดำเนนการ

จดใหมการประชมเปนรายกรณเพอพจารณาปญหา หาสาเหต และกำหนดแนวทาง รวมทงตวบคคล

ในการใหความชวยเหลอรวมกน

5.2 การศกษานกเรยนเปนรายกรณ

5.2.1 การศกษานกเรยนเปนรายกรณ คออะไร

การศกษานกเรยนเปนรายกรณ (Case Study) คอ กระบวนการรวบรวม

ขอมลของนกเรยนเปนรายบคคลอยางละเอยด ดวยวธการทหลากหลาย และนำขอมลมาวเคราะหสรป

เพอทำความเขาใจสภาพของนกเรยน เพอชวยเหลอหรอสงเสรมพฒนาการของนกเรยน

ใหสามารถปรบตวและดำเนนชวตอยในสงคมไดอยางเหมาะสมและมความสข

5.2.2 ประโยชนของการศกษานกเรยนเปนรายกรณ

1) ประโยชนตอนกเรยน

นกเรยนไดรบความชวยเหลอ สงเสรม และพฒนาตามศกยภาพ

สามารถปรบตวและดำเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

2) ประโยชนตอคร

ครรจก เขาใจนกเรยนเปนรายบคคล โดยเฉพาะนกเรยนทตองไดรบ

การเอาใจใสเปนพเศษ ทำใหไดรบขอมลทชดเจนขน นำไปสการวางแผนและใหความชวยเหลอ

นกเรยนอยางมประสทธภาพ

3) ประโยชนตอผปกครอง

ผปกครองไดรวมมอกบโรงเรยนในการสงเสรมสนบสนน แกปญหา

หรอพฒนานกเรยนทเปนบตรหลาน

5.2.3 การศกษารายกรณ มขนตอนการดำเนนงาน ดงน

1) กำหนดปญหาและตงสมมตฐาน (นกเรยนคนใดทครควรศกษา

เปนรายกรณ)

ก) ปญหาทางสขภาพกาย เชน ความพการ โรคประจำตว ฯลฯ

ข) ปญหาสขภาพจตทสมพนธกบปญหาอน ๆ เชน

- ปญหาพฤตกรรมทเกดจากการเรยน ครอบครว เศรษฐกจ ฯลฯ

- ปญหาบคลกภาพ เชน ใชสารเสพตด อาชญากรรม ลกขโมย ฯลฯ

- ปญหาทางอารมณ เชน ปสสาวะรดทนอน กดเลบ อมนว ฯลฯ

- ปญหาทางดานสมพนธภาพกบบคคลอน

ค) นกเรยนปญญาเลศ และนกเรยนทมความสามารถพเศษเฉพาะทาง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 109

2) การรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล

ก) การสงเกตและการบนทกขอมล

ข) การสมภาษณ

ค) อตชวประวต บนทกประจำวน

ง) สงคมมต

จ) แบบสอบถาม

ฉ) แบบทดสอบ

ช) ระเบยนสะสม

ซ) เครองมอทางจตวทยาการแนะแนว ฯลฯ

3) การสงเคราะหและการวนจฉยปญหาทไดรบจากการรวบรวมขอมล

4) การชวยเหลอ การปองกน และการสงเสรมทครแนะแนวเปน

ผปฏบตเอง

5) การทำนายผล

6) การตดตามผลและการดแลชวยเหลอ

7) การสรปผลและการใหขอเสนอแนะ

8) การยตการศกษารายกรณ เนองจาก

ก) หมวดเวลาทศกษา

ข) ชวยเหลอไดสำเรจ/แกปญหาไดสำเรจ

ค) สงตอกรณมความจำเปนตองการความชวยเหลอจากหนวยงานอน

5.2.4 การรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ

แบบรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ เปนเอกสารทสรปและ

รายงานผลการศกษาชวยเหลอ สงเสรม และพฒนานกเรยน เพอเสนอตอผเกยวของเปนระบบ

1) สาระทควรมในรายงานศกษานกเรยนเปนรายกรณ ประกอบดวย

ชอนกเรยน (นามสมมต) ระดบชนทกำลงศกษา

ผศกษา (ครแนะแนว/ครทปรกษา/ครประจำชน)

ระยะเวลาในการศกษา

สาเหตของการศกษา

เครองมอและเทคนคทใชในการรวบรวมขอมล

110 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ขอมลทไดจากการสงเคราะหขอมล

- ขอมลสวนตวและครอบครว

- ขอมลสขภาพ (สขภาพกาย สขภาพจต)

- ขอมลดานการเรยน

- ขอมลดานสงคม

- ความสนใจ งานอดเรก และประสบการณในดานตาง ๆ

- เปาหมายและความคาดหวงในอนาคต

- ความภาคภมใจ ปญหาและอปสรรคในการดำเนนชวต

การวเคราะหและวนจฉยปญหา

การชวยเหลอ สงเสรม และพฒนา

การตดตามผล

ขอเสนอแนะ

หลกฐาน/เอกสารการยนยอมจากบดามารดาหรอผปกครอง

เอกสารเกยวกบการเผยแพรขอมลของกรณศกษา

2) รายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณทด ควรมลกษณะดงน

ก) กำหนดปญหาหรอสงทศกษาใหชดเจน

ข) สงเคราะหขอมลอยางเปนระบบ และเปนขอมลทสามารถนำไป

ใชในการวเคราะหและวนจฉยปญหาไดอยางตรงประเดน

ค) อธบายหรอบรรยายลกษณะเดนลกษณะดอยของนกเรยน

รวมถงสภาพแวดลอมทเกยวของ

ง) ขอเสนอแนะตองเฉพาะเจาะจงและสามารถปฏบตได

5.2.5 ตวอยางการศกษานกเรยนเปนรายกรณ

ลกษณะทวไป

ด.ช.บอล (นามสมมต) อาย 14 ป สง 165 เซนตเมตร นำหนก 58 กโลกรม

รปรางทวม ผวคอนขางคลำ นยนตาสดำ 2 ชน ใบหนากลม มสวขนตามใบหนา ผมตดสน พดจา

คลองแคลว ทาทางสภาพ การแตงกายเรยบรอย มโรคประจำตว คอ หอบหด

ลกษณะปญหา พฤตกรรมทพบ คอ

1. การขาดเรยนบอย เดอนละประมาณ 5 ครง

2. ไมคอยสงงานตามทครมอบหมายใหทำ ถกครตกเตอนและลงโทษ

เปนประจำ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 111

จากพฤตกรรมปญหาดงกลาว โรงเรยนไดมการบนทกพฤตกรรม

นกเรยน และอยในเกณฑการคดกรองของโรงเรยนวามแนวโนมออกกลางคน อาจารยทปรกษาจงได

สงมาใหผศกษาไดศกษาสาเหตและใหความชวยเหลอตอไป

จากการเกบรวบรวมขอมลดวยเทคนคตาง ๆ พรอมทงการวเคราะห

ขอมลสามารถสรปไดดงน

1. การสงเกต : ผศกษาสงเกตนกเรยน จำนวน 3 ครง ไดแก ในหองเรยน

นอกหองเรยน และทบาน พบวา

1.1 จากการสงเกตในหองเรยน ชวโมงคณตศาสตร พบวา ด.ช.บอล

มความสนใจในการเรยนด และจะนงอยแถวหนาของหองเรยน เมอครถามคำถามจะคดและตอบคร

ไดอยางรวดเรว เมอครมอบหมายใหทำงานในหองเรยนจะพดคยปรกษากบเพอนสนท และจะตงใจทำ

จนเสรจเรยบรอยกอนจงจะหนไปพดคยกบเพอน ๆ ในหองวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

เมอครถามจะนงเฉยไมตอบคำถามคร และเมอครทวงงานในหองเรยนทมอบหมายใหทำจะนงเฉย

และไมสงงาน สงทนาสงเกต คอ ด.ช.บอล จะขาดเรยนในวนพฤหสบด

1.2 จากการสงเกตนอกหองเรยน ครงท 1 พบวา ในเวลาเชา

จะเดนทางโดยรถจกรยานยมเรยน มาถงโรงเรยน เวลา 07.50 น. เมอนำรถจกรยานไปจอดไวแลว

จะไปนงอยบรเวณโตะขาง ๆ สนามของโรงเรยน พดคยกบเพอน และเตรยมเขาแถว ครงท 2 พบวา

ในชวงเวลาพกกลางวน เวลา 11.40 น. เมอออกจากหองเรยนจะเดนไปรบประทานอาหาร

กลางวนทโรงอาหารของโรงเรยนกบกลมเพอนสนท ประมาณ 3 คน ขณะเวลารบประทานอาหาร

จะพดคยเลนและหยอกลอกบเพอนดวยความสนกสนาน ราเรงแจมใส และพดจาคอนขางสภาพกบ

เพอน ๆ เมอรบประทานอาหารเสรจจะเดนไปนงทโตะขางสนามของโรงเรยนกบเพอนสนท และนงคย

กนตอ จนถงเวลาเขาเรยนจะพากนเดนไปเขาหองนำ และเขาชนเรยน

1.3 จากการสงเกตทบาน เมอผศกษากบอาจารยทปรกษา ทราบวา

ด.ช.บอล ไมมาโรงเรยน จงไดเดนทางไปพบ ด.ช.บอล ทบานพก เมอเดนทางไปถง พบวา ด.ช.บอล

ปดประตอยในบานพกคนเดยว ผศกษาไดสอบถามสาเหตของการไมไปโรงเรยน ไดรบคำตอบวา

ไมคอยสบาย และยงไมไดรบประทานอาหารกลางวน จากการสงเกตสหนาไมคอยราเรงแจมใสเทาทควร

2. การสมภาษณ : จากการสมภาษณตวนกเรยนเอง ครทปรกษา

ครประจำวชา เพอนของนกเรยน พบวา

2.1 จากการสมภาษณตวนกเรยนเอง ทำใหทราบวา ด.ช.บอล

ชอบเรยนวชาคณตศาสตรมากทสด โดยใหเหตผลวา ตนเองคดเลขไดเรว และเปนวชาทสามารถ

ทำงานเสรจพรอมทงสงไดทนทในหองเรยน แตจะกงวลใจกบวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

เพราะครจะมอบหมายงานใหทำมาก ทำใหไมสามารถทำงานไดทนและสงไดตามกำหนดเวลา

หาขอมลยาก และไมมเงนทจะซออปกรณในการทำงาน และครจะบอกไววา หากไมสงงาน

112 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ตามกำหนดจะลงโทษโดยการใหทำงานเพมจาก 1 ชน เปน 20 ชน ซง ด.ช.บอล ไดเหนบทเรยน

การถกลงโทษจากรนพมาแลว สำหรบในวนพฤหสบดทมวชาพลศกษา ตนเองไมมเงนซอชดพละ

เมอมาเรยนจะถกลงโทษอยเสมอ สงตาง ๆ เหลานทำให ด.ช.บอล วตกกงวลวาจะตด 0 หรอ ร

และจะเรยนไมจบชนมธยมศกษาปท 3 ด.ช.บอล เลาวา สาเหตทขาดเรยนบอย ๆ เนองจากกลว

การถกลงโทษจงไดหลกเลยงโดยการไมมาโรงเรยน และในบางวนพอกบแมไมมเงนใหตนเอง

มาโรงเรยน ด.ช.บอล กบนองชายอก 2 คน จงตองขาดเรยนไปโดยปรยาย บางครงโรคประจำตว

(หอบหด) ยงกำเรบ เงนทจะไปโรงพยายาลกไมม ตองทนอยกบอาการแนนหนาอก หายใจไมคอยออก

ไมรจะทำอยางไร ไดแตนอนเฉย ๆ อยในหองเชา ใชมอทบหนาอกตนเองแรง ๆ ดวยคดวาอาจจะ

สามารถทำใหอาการดขนไดบาง เมอครอบครวของตนมปญหาในเรองการเงนดงกลาว ทำให

ด.ช.บอล ตองหาทางชวยเหลอพอแม เพอหารายไดมาจนเจอครอบครว โดยไปรบจางทำงาน

คราดหลมทรายทสนามกอลฟชลประทานหลงเลกเรยน ตงแตเวลา 17.00-20.00 น. วนละ 100 บาท

หยดเฉพาะวนจนทรและวนทฝนตกจะไมไดทำงาน หากสงเหลานจะเปนอปสรรคทำใหตนเรยนไมจบ

หรอตองออกจากโรงเรยน ตนจะรสกเสยใจมาก

2.2 จากการสมภาษณครทปรกษา ครประจำวชา และเพอน

นกเรยน ไดใหขอมลตรงกนวา ด.ช.บอล มมนษยสมพนธและเขากบเพอน ๆ ไดด แตในบางครง

จะไมคอยพด และขาดเรยนอยบอย ๆ รวมถงฐานะทางครอบครวยากจน ในวชาคณตศาสตร เมออย

ในหองเรยนหรอทำกจกรรมตาง ๆ จะมความสนใจและตงใจเรยนด เวลาเรยนมกจะนงอยดานหนา

ของหอง กรยามารยาทคอนขางเรยบรอย แตในวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ภาษาไทย

จะไมคอยสงงานทไดรบมอบหมาย ผลการเรยนไมคอยดอาจเนองมาจากการขาดเรยนบอย ๆ ทำให

เรยนไมคอยทนเพอน

3. การเยยมบาน : จำนวน 1 ครง โดยใชเทคนคการสงเกตและ

สมภาษณ ไดผลดงน

3.1 จากการสงเกต ผศกษาไดไปเยยมบาน ด.ช.บอล พบวา

3.1.1 สภาพบานและสงแวดลอม เปนหองเชาอยหางจาก

โรงเรยนประมาณ 3 กโลเมตร ทางเขาหองเชาของ ด.ช.บอล ตองเขาซอยและอยหางจากถนนใหญ

ประมาณ 1.5 กโลเมตร สภาพลกษณะภายนอกเปนตก 2 ชน ในบรเวณนนสวนใหญจะเปน

หองแบงใหเชาหลายหลงคาเรอน และมผอาศยเชาอยหลายครอบครว ซงครอบครวของ ด.ช.บอล

จะเชาอยชนลาง ขนาดของหองเชาประมาณ 3.50 x 5 เมตร เมอผศกษาไปถงหนาหองเชา พบนองชาย

ของ ด.ช.บอล 2 คน กำลงเลนอยบรเวณหนาหองเชา และ ด.ช.บอล คอยดแลนองอยในบรเวณ

ดงกลาว พอกบแมของ ด.ช.บอล ไดออกมาใหการตอนรบ และเชญเขาไปพดคยกนในหองเชา

ดวยทาททยมแยมแจมใส สภาพ และเปนมตร ผวจยไดสงเกตสภาพลกษณะภายในหองเชา

ครอบครวของ ด.ช.บอล จะจดหองโดยใชตเสอผากนเพอแบงบรเวณเนอทของหองออกเปน 2 สวน สำหรบ

จดเปนทนอนของพอกบแม และนองชายคนเลก และอกมมหนงจะเปนทนอนของ ด.ช.บอล และ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 113

นองชายคนรอง มมมสำหรบทำครวอยบรเวณดานหนาหองนำ หองนำอยดานหลงและอยภายใน

บรเวณของหอง ภายในหองเชาจะมเครองอำนวยความสะดวก คอ พดลม เตารด โทรทศน เครองซกผา

หมอหงขาว และมอปกรณสำหรบทำครวเลกนอย พอของ ด.ช.บอล อายประมาณ 45 ป รปรางผอมสง

ผวคลำ ฟนดานหนาบนหกหมดแลว สำหรบแม อายประมาณ 38 ป รปรางสมสวน ผวขาว หนาตาด

ทงพอและแมพดจาคลองแคลว

3.1.2 จากการสงเกตเกยวกบความสมพนธในครอบครว พบวา

ความสมพนธในครอบครวคอนขางด การพดคยของพอกบแมและลก ๆ คอนขางเปนกนเอง มพดเลน

หยอกลอกนบาง

3.2 จากการสมภาษณพอกบแมของ ด.ช.บอล พบวา ในชวงเยน

พอถงเวลาคำพอจะเรยกลกทกคนใหเขาบาน และจะรบประทานอาหารเยนรวมกน พอจะเปนคนดแล

เรองกบขาว เมออยบาน ด.ช.บอล จะมหนาทในการดแลนองชายทง 2 คน และชวยดแล

ทำความสะอาดหองพก ชวงเชาวนเสารและวนอาทตยไปชวยงานทวด และจะนำอาหารทเหลอจาก

ผทไปทำบญถวายภตตาหารพระกลบมาใหสมาชกทบานไดรบประทาน ซงชวยลดคาใชจาย

ในครอบครวไดสำหรบความคดเหนเกยวกบความประพฤตในดานการเรยน พอกบแมของ ด.ช.บอล

เหนวา บตรชายมความตงใจเรยนด ไมเคยเกเร สำหรบการคบเพอนไมคอยนาเปนหวง เพราะเพอน

ทคบอยนนเปนเพอนทพากนไปทำงานเพอหารายไดพเศษหลงเลกเรยนทสนามกอลฟ และยงม

ความภาคภมใจในตวบตรชายทสามารถชวยแบงเบาภาระโดยการหารายไดพเศษมาชวยจนเจอ

ใหกบครอบครวไดในเรองของความคาดหวงทมตอ ด.ช.บอล และทศนะทมตอการศกษา พอกบแม

มความคดเหนวา อยากใหเรยนจบสง ๆ และจะพยายามสงใหถงทสดเทาทจะเรยนได และจะไมบงคบ

วาจะเรยนอะไร แตขอเปนสถาบนทางการศกษาทไมมความเสยงในเรองการยกพวกตกน เพราะคดวา

การศกษามความสำคญมาก โดยไดใหเหตผลวา “ตนเองเรยนจบ ปวส.” ยงใชชวตในการประกอบ

อาชพเพอหาเลยงครอบครวดวยความยากลำบาก ครอบครวมฐานะยากจน ตนเองตองประกอบ

อาชพขบรถแทกซรบจาง มรายไดในแตละวนไมคอยแนนอน บางวนมเงนเหลอจากการขบรถแทกซ

เพยงแค 80 บาท ทำใหไมพอใชจายในครอบครว สวนแมของ ด.ช.บอล ประกอบอาชพรบจาง

เปนพนกงานแผนกตดเยบในโรงงานผลตเสอผาแหงหนง มรายไดเดอนละ 4,000 กวาบาทตอเดอน

เมอรวมรายไดแลวทำใหไมเพยงพอกบคาใชจายในแตละเดอน ทงคาหองเชารวมคานำคาไฟ

ประมาณ 2,000 กวาบาท คาใชจายอน ๆ ในครอบครว และคาเลาเรยนของลก 3 คน หากวนไหน

ทไมมเงนใหลกไปโรงเรยน ลกทง 3 คนตองหยดเรยนทงหมด บางครงสงเกตเหนวา ด.ช.บอล

จะไมไปโรงเรยนในชวโมงพละหรอชวโมงทตองสงงาน แลวไมมเงนซออปกรณเพอทำงานสง

ตามทครมอบหมาย ด.ช.บอล จะแกปญหาดวยการไมไปโรงเรยนเพราะกลววาครจะลงโทษ

ตนกไมรจะทำอยางไร รสกเสยใจทไมสามารถหาสงตาง ๆ ใหกบลกไดเหมอนกบคนอน จงคดวา

“ลกนาจะไดเรยนสง ๆ เพอทจะมทางเลอกของชวตทดกวาเดม” สวนทศนะทมตอครและโรงเรยน

114 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทบตรชายเรยนอยนน ตนเองไมคอยมเวลาตดตอสอสารกบครและโรงเรยนเทาทควร เพราะตองทำงาน

ทกวนและไมมวนหยด แตโรงเรยนไดใหความชวยเหลอในการใหผอนชำระคาเทอมของลกชายคนเลก

ทกำลงเรยนชนอนบาล และจดหาทนการศกษาใหกบลกชายทเรยนอยชนประถมศกษาปท 4 สำหรบ

ด.ช.บอล โรงเรยนไดเขามาชวยเหลอในเรองของหนงสอเรยนและใหจกรยานยมเรยน เมอ

ตองพบกบปญหาและอปสรรคในเรองการเงนกยงอยากใหลกไปโรงเรยนและเรยนใหจบชนมธยม

ศกษาปท 3 และมความรสกกงวลกบสงแวดลอมตาง ๆ ทอาจมผลกระทบในการเลยงดบตรชาย

ในปจจบน

4. อตชวประวต

ผศกษาไดใหเขยนอตชวประวต พบวา ด.ช.บอล มความมงหวง

ทจะเรยนตอในสาขาวชาตกแตงภายใน โรงเรยนกอสราง และมงหวงถงเงนเดอนทดเพอมรายได

ทจะเลยงดพอแมในอนาคต การเขยนใชกระดาษทำรายงานของโรงเรยนเขยนดวยลายมอ

ทเปนระเบยบ มขอความทเขยนผดอย 2 แหง การจดลำดบทางความคดยงไมคอยมความตอเนอง

แสดงถงลกษณะนสยของผเขยนเปนคนทมความตงใจในการเขยน มความเปนระเบยบในการทำงาน

พอสมควร แตยงขาดการวางแผนและความรอบคอบ

5. การสำรวจนสยและทศนคตตอการเรยนโดยใชแบบสอบถาม

แบบสำรวจนสยและทศนคตตอการเรยน 4 ดาน พบวา

5.1 นสยดานการผลดเวลา คะแนนภาพรวมอยในระดบด พบขอ

ทควรพฒนา คอ มการหลกเลยงการผลดเวลาเมอครมอบหมายใหคนควาหรออานหนงสอเพมเตม

และไมมการเตรยมบทเรยนลวงหนาสำหรบการเรยน

5.2 นสยดานวธการทำงาน คะแนนภาพรวมอยในระดบด พบขอ

ทควรพฒนา คอ ยงมความรสกลงเลทจะใหครอธบายเพมเตมเมอไมเขาใจในบทเรยน ไมม

ความพยายามในการคนหาคำตอบในการสอบทตอบไมได ไมมความพยายามทจะทำคะแนน

ใหดกวาเดม เมอรวาตนสอบไดคะแนนนอยกวาเพอน และไมมการใชเวลาวางในการคนควางาน

ในหองสมด

5.3 ทศนคตดานการยอมรบในตวคร คะแนนภาพรวมอยในระดบด

พบขอทควรพฒนา คอ มความคดเหนวาครตอบคำถามและอธบายบทเรยนไมเขาใจ ครตองการ

ใหนกเรยนประพฤตตวในแบบอยางทครกทำไมได

5.4 ทศนคตดานการยอมรบคณคาของการศกษา คะแนนภาพรวม

อยในระดบด พบขอทควรพฒนา คอ มความคดเหนวาไมเชอวาคนทมการศกษาจะสามารถแกปญหา

ไดดกวาคนทไมมการศกษา และไมเชอวาการอานหนงสอทำใหคนฉลาดและรอบรมากขน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 115

การวนจฉย

จากการเกบรวบรวมขอมล วนจฉยไดวา นกเรยนมพฤตกรรมดงกลาว

เกดจากสาเหต ดงน

1. สาเหตจากตวนกเรยนเอง จากการสงเกต การสมภาษณ เยยมบาน

อตชวประวต และแบบสำรวจนสยและทศนคตตอการเรยน พบวา เกดจากปญหาใน 3 ดาน คอ

1.1 ปญหาดานรางกาย นกเรยนมปญหาสขภาพ มโรคประจำตว

(หอบหด)

1.2 ปญหาดานจตใจ นกเรยนขาดแรงจงใจทจะเผชญหนาและตอส

กบปญหาอปสรรคทเกดขนกบตนเองในดานการเรยน

1.3 ปญหาดานพฤตกรรมการเรยน นกเรยนตองทำงานเพอ

หารายไดจนเจอครอบครว สงผลทำใหขาดการวางแผน การจดแบงเวลาไมเหมาะสม ขาดเรยนบอย

เรยนไมทนเพอน ไมสงงาน และขาดความรบผดชอบ มนสยและทศนคตตอการเรยนไมเหมาะสม

2. สาเหตจากสงแวดลอม พบวา เกดจากสงแวดลอม 3 ดาน คอ

2.1 สาเหตจากครอบครว จากการสมภาษณและเยยมบาน พบวา

2.1.1 ดานสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม ครอบครว

ของนกเรยนมฐานะทางเศรษฐกจและรายไดตำ ครอบครวมฐานะยากจน พอแมตองเลยงดบตรหลายคน

พอประกอบอาชพทมรายไดไมคอยแนนอน แมมรายไดนอย ทำใหมรายไดไมเพยงพอในการดแล

ครอบครว สงผลกระทบใหไมมเงนซออปกรณในการเรยน และไมมคาใชจายในการไปเรยนหนงสอ

2.1.2 ดานสมพนธภาพในครอบครว ไมพบสาเหตทเปนปญหา

ในดานดงกลาว

2.1.3 ดานการอบรมเลยงด ไมพบสาเหตทเปนปญหาในดาน

ดงกลาว

2.2 สาเหตจากโรงเรยน จากการสงเกตและการสมภาษณ พบวา

2.2.1 ดานสภาพในโรงเรยน นกเรยนมจำนวนมากในแตละ

หองเรยน ทำใหครไมสามารถดแลนกเรยนไดอยางทวถง อกทงยงมกฎระเบยบทเครงครด นกเรยน

ขาดแคลนวสดอปกรณการเรยน ไมสามารถทำงานตามทครมอบหมายไดตามกำหด และในวนท

มการเรยนวชาพลศกษา ไมมชดพละ ถกครตกเตอนและลงโทษรนแรงเปนประจำ ทำใหเกด

ความเกรงกลวตอการลงโทษ ทำใหหลกเลยงและแกปญหาเฉพาะหนาโดยการไมมาเรยน

2.2.2 ดานคร ครมภาระงานมากนอกเหนอจากงานการสอน

ทำใหไมเขาใจปญหาของนกเรยน ไมมเวลาในการดแลนกเรยนไดอยางทวถง และลงโทษรนแรง

2.2.3 ดานเพอน ไมพบสาเหตทเปนปญหาในดานดงกลาว

116 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.2.4 การสนบสนนดานตาง ๆ ของโรงเรยน ไมมทนสนบสนน

ในดานการเรยนอยางเพยงพอ

2.3 สาเหตจากสงคม จากการสงเกต การสมภาษณ และเยยมบาน พบวา

2.3.1 ดานสภาพชมชน ไมพบสาเหตทเปนปญหาในดานดงกลาว

2.3.2 ดานเพอนบาน ไมพบสาเหตทเปนปญหาในดานดงกลาว

2.3.3 ดานสอมวลชน ไมพบสาเหตทเปนปญหาในดานดงกลาว

การทำนายผล สามารถหยดยงการออกกลางคนได

การใหความชวยเหลอ

ผศกษาไดใหความชวยเหลอ ดงน

1. ใหคำปรกษารายบคคล กบ ด.ช.บอล จำนวน 4 ครง โดยใชเทคนค

ในการใหการปรกษา การฟง การใชคำถาม การทวนความ การสะทอนความรสก การเงยบ การแปลความ

การใหขอมล การใหกำลงใจ และการสรป โดยเรมตนดวยการสรางสายสมพนธ การใชคำถาม เพอให

ไดระบายความรสกใหไดทบทวนตนเอง และความรสกของตนเอง การทวนความและสะทอนความรสก

เพอคนหาตนเอง และสาเหตใหขอมลเพอใหความรในการกระตนความคดใหเขาใจและตดสนใจเลอก

แนวทางแกปญหาและพฒนาตนเองโดยการใชปญญา การวางเปาหมายเพอนำไปปฏบตใหบงเกดผล

ใหกำลงใจโดยการชนชมในความรกและความกตญทมตอพอแม ผลปรากฏวา ด.ช.บอล มความ

เขาใจตนเองและยอมรบในสงทเกดขน ทราบถงสาเหตและสามารถเลอกแนวทางในการแกไขปญหา

และมเปาหมายทจะพฒนาตนเองใหดขน

2. ใหขอมล พรอมทงแนวทางเพอสรางความเขาใจและขอความรวมมอ

จากครทปรกษา ครประจำวชา ครผรบผดชอบงานระบบดแลชวยเหลอนกเรยน ผอำนวยการ

โรงเรยน และผปกครอง เกยวกบนกเรยน เพอชวยกนประคบประคองใหนกเรยนไดเรยนจนจบ

การศกษาภาคบงคบ

การตดตามผล

ผศกษาไดตดตามผลหลงจากการใหการปรกษารายบคคล โดยใช

แบบสมภาษณเพอตดตามผล พบวา ด.ช.บอล มความเขาใจตนเองเกยวกบสาเหตการขาดเรยนบอย

และไมสงงาน และยอมรบในสงทเกดขน เนองมาจากตวนกเรยนเองและสงแวดลอม ไดมการ

วางแผนและมเปาหมายในการทจะพฒนาตนเองในเรองการเรยน โดยจะใชวธการทำงานเพอ

หารายไดพเศษเฉพาะวนเสารและวนอาทตย และจะแบงเวลาในการทำงานตามทครมอบหมาย เมอ

ครสงงานจะรบทำงานไมใหงานคงคาง และตงใจเรยนใหจบชนมธยมศกษาปท 3 หากมงานทไมเขาใจ

จะขอคำปรกษาจากครประจำวชาทมอบหมายงาน สำหรบในเรองของสขภาพจะดแลสขภาพตนเอง

โดยการออกกำลงกายใหสมำเสมอ และตดตามทำบตรประกนสขภาพกบโรงพยาบาลพระนงเกลา

จะตอสกบปญหาอปสรรคและแกไขปญหาโดยใชปญญา หากมปญหาหรออปสรรคอน ๆ ทไมสามารถ

แกไขไดจะขอคำปรกษาจากครทรบผดชอบงานระบบดแลชวยเหลอนกเรยนและครทปรกษา และ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 117

มความมงมนทจะเรยนใหจบชนมธยมศกษาปท 3 หลงจากใหความชวยเหลอโดยการใหคำปรกษาแลว

ผศกษาไดตดตามผลโดยการสอบถามครทปรกษา ผลปรากฏวา ด.ช.บอล มพฤตกรรมในการเรยนดขน

การสรปผลและขอเสนอแนะ

การสรปผล

จากการศกษารายกรณ ด.ช.บอล ทำใหทราบสาเหตทมแนวโนม

ออกกลางคนไดวา เกดจากสาเหตของตวนกเรยนเอง พบวา เปนปญหาในดานรางกาย ดานจตใจ

ดานพฤตกรรมการเรยน และสาเหตจากสงแวดลอม ไดแก สาเหตจากครอบครวและโรงเรยน

เมอทำการศกษารายกรณแลวพบวา ปญหาทดขน คอ ปญหาทเกดจากตวนกเรยนเอง ซงในดาน

รางกาย พบวา มปญหาสขภาพลดลง ดานจตใจ พบวา นกเรยนมความเขาใจตนเองเกยวกบสาเหต

และยอมรบในสงทเกดขน และมแรงจงใจในการเรยนมากขน ดานพฤตกรรมการเรยน พบวา นกเรยน

มพฤตกรรมการเรยนดขน เชน มความสนใจในการเรยนมากขน ขาดเรยนนอยลง มการวางแผน

กำหนดเปาหมาย สามารถเลอกแนวทางในการแกปญหาและพฒนาตนเองในเรองการเรยนได สำหรบ

ปญหาทเกดจากสงแวดลอม พบวา ดานสภาพในโรงเรยน ดานคร และการสนบสนนดานตาง ๆ

จากโรงเรยน ครมความเขาใจในปญหา ดแล และใหความชวยเหลอในการจดหาทนการศกษา

ใหแกนกเรยน สำหรบปญหาทคงเดม คอ ปญหาทเกดสงแวดลอมทเปนสาเหตมาจากครอบครว

ในดานสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมยงคงมสภาพเชนเดม

ขอเสอแนะ

1. ขอเสนอแนะสำหรบตวนกเรยนเอง

นกเรยนควรมการวางแผนและจดแบงเวลาใหเหมาะสม ทงใน

ดานการเรยนและการทำงานหารายไดพเศษ เพอไมใหเกดผลกระทบตอการเรยนควรนำ

เปาหมายความมงหวงทางการเรยนในอนาคตมาเปนแรงจงใจเพอเปนแรงผลกดนใหมความมงมน

มานะ พยายามทจะเผชญและฟนฝากบปญหาอปสรรคตาง ๆ เมอมปญหาควรปรกษาอาจารย

ผปกครอง และควรใสใจในการดแลสขภาพของตนเองใหมากขน

2. ขอเสนอแนะสำหรบผเกยวของกบนกเรยน

2.1 บคลากรในโรงเรยน ไดแก ผอำนวยการโรงเรยน ครทปรกษา

ครประจำวชา ครทรบผดชอบงานระบบดแลชวยเหลอนกเรยนควรมความเขาใจในพฒนาการ

ของวยรน รวมกนดแลและใหกำลงใจในเรองการเรยนแกนกเรยนอยางสมำเสมอ เพอชวยกน

ประคบประคองใหนกเรยนไดเรยนจนจบชนมธยมศกษาปท 3

2.2 เพอนนกเรยนควรเปนผใหคำปรกษาทดในเรองตาง ๆ ได

2.3 ผปกครองควรดแลเอาใจใสและหาแนวทางแกไขเกยวกบ

ปญหาดานสขภาพของนกเรยนอยางจรงจง

118 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.4 ผปกครองและบคลากรในโรงเรยนควรมการตดตอสอสาร

ทนท เมอพบวานกเรยนขาดเรยน และมการเยยมบาน พดคยเกยวกบดานการเรยนหรอพฤตกรรม

ของนกเรยนอยางสมำเสมอ

2.5 โรงเรยนควรมผทสามารถเปนทไววางใจใหนกเรยนไดพดคย

ระบายความไมสบายใจหรอใหคำปรกษากบนกเรยนได

2.6 โรงเรยนควรจดหาทนการศกษาใหนกเรยน

2.7 โรงเรยนควรจดหาอาชพเสรมเพอชวยใหนกเรยนไดมรายไดพเศษ

3. ขอเสนอแนะสำหรบผสนใจศกษา

ผทสนใจในการศกษาควรมนกจตวทยาบำบดเขามามสวนรวมในการให

ความชวยเหลอนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 119

ครทปรกษา : ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ครทปรกษาเปนบคคลหนงทมบทบาทสำคญทจะสงเสรมสนบสนนใหระบบการแนะแนว

ในโรงเรยนประสบความสำเรจ ดงแผนภาพตอไปน

ตอนท 4

120 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

§√Ÿ∑’˪√÷°…“ : √–∫∫°“√·π–·π«„π‚√߇√’¬π

ศกษานเทศก ผบรหาร

ครแนะแนว ครทปรกษา

บรการแนะแนว

พฒ

นากา

รและ

บคลก

ภาพ

ของเ

ดกแต

ละวย

ใหการชวยเหลอ

ประเมนผล

ประชมปรกษาเปนรายกรณ

ประสานผปกครอง/สงตอผเชยวชาญ

รบกลบ/เฝาระวง/พฒนา

ตดตามและรายงานผล

พฒ

นา

สงกลบ

สงตอ

แกไขไมได แกไขได

ประสานเฝาระวง

คอ การสนบสนนหรอประสานความรวมมอ

คอ งานรบผดชอบ

ระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยน

ครทปรกษา ผปกครอง

ปญหา

นกเร

ยน/ว

ธการ

ชวยเ

หลอ

กรอบความคด

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 121

เพอใหระบบการแนะแนวในโรงเรยนสามารถดำเนนการประสานความรวมมอระหวาง

ครแนะแนวทรบผดชอบบรการแนะแนว สงเสรมสนบสนนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน และ

รบการสงตอนกเรยนทมปญหาจากครทปรกษา จงควรทำความเขาใจภาระงานระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยนในสวนภาระหนาทของครทปรกษาทเชอมโยงกบบรการแนะแนว ซงมรายละเอยดดงน

1. °“√√Ÿâ®—°π—°‡√’¬π‡ªìπ√“¬∫ÿ§§≈ : √Ÿâ®—°π—°‡√’¬π

1.1 ความสำคญในการรจกนกเรยนเปนรายบคคล

ดวยความหลากหลายของนกเรยนแตละคน ซงมพนฐานความเปนมาของชวต

ทแตกตางกน ผานการหลอหลอมใหเกดพฤตกรรมหลายลกษณะทงดานบวกและดานลบ ดงนน

การรจกขอมลทจำเปนเกยวกบตวนกเรยนจงเปนสงสำคญ เพราะชวยใหครทปรกษามความเขาใจ

นกเรยนมากขน สามารถนำขอมลมาวเคราะห เพอชวยเหลอสงเสรมและพฒนานกเรยนไดอยาง

ถกตอง

1.2 วตถประสงคในการรจกนกเรยนเปนรายบคคล

1.2.1 เพอใหครทปรกษาไดรจกและเขาใจนกเรยนมากขน

1.2.2 เพอชวยใหนกเรยนมโอกาสทจะรจกและเขาใจตนเองในดานตาง ๆ

มากขน เชน ดานความสามารถ ความถนด ความสนใจ บคลกภาพของตนเอง เปนตน

1.2.3 เพอนำผลจากการรวบรวมขอมลของนกเรยนเปนรายบคคล มาประกอบ

ในการวางแผน ปองกน ชวยเหลอ และพฒนานกเรยน

1.3 หลกการในการรจกนกเรยนเปนรายบคคล

1.3.1 เคร องมอและวธการในการศกษาและรวบรวมขอมลนก เรยน

มหลายชนด แตละชนดมคณสมบตทเฉพาะจงไมมเครองมอหรอวธการใดทดทสดและใหผล

ไดครบถวน ดงนน ควรใชเครองมอและเทคนคหลาย ๆ วธทเหมาะสมสอดคลองกบนกเรยน

1.3.2 ขอมลตาง ๆ ของนกเรยน ถอเปนความลบ เพอใหนกเรยนเกดความ

ไววางใจและยนดใหความรวมมอใหขอมล

1.3.3 เมอเกบรวบรวมขอมลของนกเรยนแลว ครควรชวยเหลอนกเรยนควบคกน

ไปในเวลาเดยวกน เพราะถาครเกบขอมลเพอจะไดรจกนกเรยนเพยงอยางเดยว แลวไมไดชวยเหลอ

นกเรยนกไมเกดประโยชนแตอยางไร จะทำใหนกเรยนรสกวาไมไดประโยชนและเสยเวลาในการ

ใหความรวมมอในการเกบขอมล

1.3.4 การเกบรวบรวมขอมลของนกเรยนควรเกบใหเปนปจจบนและเกบ

อยางเปนระบบ นำมาใชไดสะดวก และทนเหตการณ

122 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ประเภทของขอมลทควรเกบรวบรวม ไดแก

1) ขอมลสวนตว

2) ขอมลสขภาพและลกษณะทางรางกาย

3) ขอมลประวตครอบครว

4) ขอมลประวตการศกษาและผลสมฤทธทางการศกษา

5) ขอมลความสามารถและความถนด

6) ขอมลกจกรรมทสนใจ

7) ขอมลการปรบตวทางดานอารมณและสงคม

8) ขอมลแผนการหรอโครงการในอนาคต

นอกจากนครทปรกษาอาจมอบหมายใหนกเรยนเกบขอมลทเกยวของกบตนเอง

ไวในแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) ซงนกเรยนจะนำไปใชในการสมภาษณเขาศกษาตอ ขอสมครรบ

ทนการศกษา ฯลฯ ขอมลทนกเรยนเกบไวในแฟมสะสมผลงาน ประกอบดวย 3 สวน คอ

สวนท 1 ขอมลสวนตวของนกเรยน ไดแก ประวตสวนตว ประวตครอบครว

ผลการเรยน ความสามารถพเศษ กจกรรมทสนใจทำในเวลาวาง เปนตน

สวนท 2 พฒนาการตนเอง คอ การเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทงในและ

นอกโรงเรยน การทำกจกรรมนอกหลกสตรทเปนการพฒนาศกยภาพของตนเอง เชน เปนนกดนตร

ในวงดรยางค นกฟตบอล เชยรลดเดอรในงานกฬาส หวหนาชมรมและชมนมตาง ๆ เปนตน

สวนท 3 ผลงาน อาจนำเสนอไดเปน 4 รปแบบ คอ

รปแบบท 1 ผลงานทเปนเกยรตบตรจากการเขารวมกจกรรมหรอ

ชนะการแขงขนตาง ๆ

รปแบบท 2 ผลงานทเปนรปภาพจากการทำกจกรรมตาง ๆ พรอม

คำบรรยายแสดงวน เวลาในการเขารวมกจกรรม และสงทไดเรยนรจากการเขารวมกจกรรม

รปแบบท 3 ผลงานทเปนภาระงานหรอชนงานทนกเรยนทำสง

ในวชาตาง ๆ ทนกเรยนคดเลอกมานำเสนอ พรอมทงระบเหตผลในการคดเลอกภาระงานนน ๆ

รปแบบท 4 ผลงานทเปนการสบคนขอมลจากสอตาง ๆ เชน

หนงสอพมพ วารสาร นตยสาร สอ อนเทอรเนต ในดานทนกเรยนสนใจพรอมระบความสำคญ

ของงานทนกเรยนสบคนมา

ครทปรกษาอาจใหนกเรยนนำแฟมสะสมงานนกเรยนหนาชนเรยน เพอให

นกเรยนไดแสดงความเปนตวเองใหเพอนและครไดรจกตนเองมากขน การซกถามเพมเตมจากเพอน

และครจะชวยใหนกเรยนทำความกระจางแกตนเองและยงเปนการฝกซอมตอบคำถามเกยวกบ

แฟมสะสมงานของตนเองอกดวย

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 123

1.4 วธดำเนนการ

1.4.1 การสงเกตพฤตกรรม

1.4.2 การสมภาษณนกเรยน/ผปกครอง/เพอน

1.4.3 การใชแบบวด/แบบสอบถาม/เครองมออน ๆ

1.4.4 การเยยมบานนกเรยน

การรวบรวมขอมลใหไดขอเทจจรง เพอนำไปสการชวยเหลอ สงเสรมพฒนา

ทเหมาะสมนน นอกจากครทปรกษาจะรและเขาใจคณสมบตของเครองมอแตละชนดเปนอยางดแลว

ครทปรกษาจะตองมทกษะหรอศลปะทใหผ เรยนเปดเผยขอมลท เปนขอเทจจรงของตนเอง

ดวยความรสกทปลอดภย และมนใจวาจะไดรบการชวยเหลออยางเตมความสามารถ ซงทกษะ

ทจำเปนตองใช ไดแก

ทกษะการสงเกต ครตองใชการสงเกตเพอรบรความรสก ความพรอมของ

นกเรยนทแสดงออกดวยกรยา ทาทาง และพฤตกรรมตาง ๆ ทไมใชคำพด เชน สหนา สายตา

นำเสยง และพฤตกรรมอน ๆ ใหการพดคยกบผเรยนเปนไปดวยความเขาใจ เหนใจ ซงจะชวยให

ผเรยนรสกเปนกนเอง กลาทจะพดคยเปดเผยความคดเหนหรอความรสกทแทจรง

ทกษะการฟง การฟงทมประสทธภาพทกษะครควรสนใจสงทนกเรยนสอสาร

ออกมา มใชเพยงคำพดเทานน แตตองเปนการฟงทสามารถสมผสถงความรสกของผพดได ซงไดมา

จากเนอหา นำเสยง การสงเกต สหนา แววตา กรยา ทาทาง ของผพดขณะพด และตองเปนการฟง

ทไมเปนอคต ไมคดตอตานคดคาน

ทกษะการถาม การถามจะชวยใหนกเรยน ไดทบทวนตวเอง ซงบางประเดน

อาจไมเคยคดมากอน ดงนน การถามจงเปนการถามเพอชวยใหนกเรยนไดไตรตรองเขาใจตนเอง

และนำไปสการปรบปรงและเปลยนแปลงตนเอง เชน คำถามทลงทายดวย เชนไร อยางไร อะไรบาง

วธใด รวมทงควรหลกเลยงคำถาม ลงทายดวย ทำไม เพราะคำถามลกษณะนมกจะนำไปส

การใชเหตผลตาง ๆ ทไมเปนจรงได

124 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2. °“√„Àâ¢âÕ π‡∑» : ‡æ’¬√„Àâªí≠≠“

2.1 ความสำคญของการใหขอสนเทศ

โลกปจจบนเปนโลกยคขอมลขาวสาร การใหนกเรยนไดเรยนรแหลงขอมล

การเลอกรบขอมลขาวสารและปรบตวไดอยางเหมาะสม จะนำไปสการพฒนาตนเองไดอยาง

เตมตามศกยภาพ มชวตทมความสข สำเรจ และเปนประโยชน

2.2 วตถประสงคของการใหขอสนเทศ

2.2.1 นกเรยนไดรบขาวสาร ขอมล ความร และมความเขาใจเกยวกบตนเอง

สงแวดลอม รโลกกวางทางการศกษา อาชพและสงคม

2.2.2 นกเรยนสามารถใชขอมลทเปนประโยชนตอการดำเนนชวต และการ

ตดสนใจแกปญหา

2.3 หลกการของการใหขอสนเทศ

2.3.1 การใหขอสนเทศ ตองคำนงถงพฒนาการของนกเรยน และสอดคลองกบ

ความสนใจ ความตองการของนกเรยน ซงเปนประโยชนตอนกเรยนครอบคลมทงดานการศกษา

การอาชพ และการปรบตว ทกษะชวต

2.3.2 ขอสนเทศตองทนสมย เปนปจจบน

2.4 วธดำเนนการ

2.4.1 จดกจกรรมชวโมงโฮมรม

2.4.2 มอบหมายใหนกเรยนจดปายนเทศ

2.4.3 เชญวทยากร/มอบหมายใหนกเรยนเชญวทยากรมาบรรยาย

2.4.4 นำนกเรยนไปศกษานอกสถานท

2.4.5 ปฐมนเทศ

2.4.6 ปจฉมนเทศ

2.5 ขอบขายการใหขอสนเทศ

2.5.1 ดานการศกษา

2.5.2 ดานอาชพ

2.5.3 ดานชวตและสงคม

ตวอยางเรอง/กจกรรมเพอการใหขอสนเทศ

ดานการศกษา

• เทคนคการจำ

• เทคนคการเรยนด

• เกณฑการจบหลกสตร

• การประเมนผลการเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 125

• การเตรยมตวสอบ

• การใชหองสมด

• Website ทนาสนใจ

ดานอาชพ

• อาชพในฝน

• อาชพสจรต

• อาชพสดฮต

• อาชพของบดา/มารดา (อาจเชญบดา/มารดาของนกเรยนในชนมาเลาเกยวกบ

อาชพใหนกเรยนฟง)

ดานอาชพและสงคม

• วาเลนไทนทแทจรง

• Chat ใหปลอดภย

• ภยบหร

• การระบายความเครยด

• ขาวเลาเชาน (ใหนกเรยนนำเรองราวทเปนขาว เชน ภยสงคม กจกรรมทนาสนใจ

ฯลฯ)

• ความพอเพยง

• งานอดเรกของฉน

• โรงเรยนนาอย

• วนแม วนพอ และวนอน ๆ ตามเทศกาล

• โรคภย

• อบตเหต

• เพอนทนาคบ

• เลนเกมคอมพวเตอรอยางสรางสรรค

• กนอะไรจงสวย/หลอ

3. °“√„À⧔ª√÷°…“ : ª√÷°…“Õÿàπ„®

3.1 ความสำคญของการใหการปรกษา (Counseling)

การใหการปรกษา หมายถง กระบวนการทมปฏสมพนธระหวางบคคล อาศย

การสอสารแบบสองทาง ระหวางบคคลหนงในฐานะผใหการปรกษา ซงทำหนาทเอออำนวย

ใหอกฝายหนง ซงเปนผรบการปรกษา ไดคนหาและเขาใจสงทเปนปญหาและแสวงหาหนทาง

แกไขปญหาเหลานนไดดวยตนเอง (จน แบร, 2537)

126 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บคคลสำคญทจะใหการปรกษาแกนกเรยน คอ ครทปรกษา เนองจาก

3.1.1 ครทปรกษาจะเปนบคคลสำคญในการดแล ชวยเหลอ สงเสรม พฒนา

นกเรยนอยางตอเนอง

3.1.2 ครทปรกษาเปนบคคลทใกลชดนกเรยนมากทสด

3.1.3 นกเรยนคาดหวงใหครทปรกษาเปนทพงทางใจ ใหความอบอน ตอจาก

พอแม

3.2 วตถประสงค

เพอชวยใหนกเรยนสามารถคด ตดสนใจ และแกปญหาดวยตนเองไดอยางรอบคอบ

และเหมาะสม

3.3 วธดำเนนการ

การใหคำปรกษาเบองตนแกนกเรยน สำหรบครทปรกษามกระบวนการทเปน

ขนตอนและทกษะการปรกษาทนำมาใช เพอผลทเกดกบนกเรยนทมารบคำปรกษา ดงแสดงเปน

แผนภาพ ตอไปน

ขนตอน วธการและทกษะ ผลทเกดกบนกเรยน

1. สรางสมพนธภาพ • ใหการตอนรบ • เกดความอบอนใจ

• ใหความใสใจ • คลายความเครยด

• ตงคำถาม • ไววางใจ

• อยากบอกเรองราวของตวเอง

2. ใหการสนบสนน

ทางอารมณ

• สะทอนความรสก • เกดความอบอนใจ

• ใหความใสใจ • ผอนคลายทางอารมณ

• รบฟง • มกำลงใจ

• ไววางใจ

• อยากบอกเรองราวของตวเอง

3. สำรวจปญหา • ตงคำถามทเหมาะสม • สำรวจปญหา

• ทวนความ • สำรวจตนเอง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 127

ขนตอน วธการและทกษะ ผลทเกดกบนกเรยน

4. เขาใจปญหา/

สาเหต/

ความตองการ

•

•

•

สรปความ

อธบาย/ชประเดน

ใหกำลงใจ

•

•

เขาใจปญหา/สาเหต

คดแกปญหา

5. วางแผนแกปญหา •

•

•

•

•

ชวยใหนกเรยนทบทวนการตดสนใจ

และสรปความเขาใจ

สงเสรมใหเหนคณคาในตนเอง

สนบสนนจดแขงของนกเรยน

เสนอทางเลอก

ชผลทตามมา

•

•

•

•

•

มเปาหมาย

สำรวจทางเลอกและผล

วางแผนแกปญหา

มกำลงใจ

ตดสนใจดวยตนเอง

6. ยต •

•

•

•

ทบทวนการตดสนใจ

สงเสรมการเหนคณคาในตนเอง

เสรมแรงใหเกดการปฏบต

ใหกำลงใจ

•

•

•

•

ทบทวนการตดสนใจ

สรปความเขาใจ

มแรงจงใจนำไปปฏบต

เกดความมนใจ

สำหรบทกษะการปรกษาทครทปรกษาควรมและนำมาใชระหวางการใหคำปรกษา

แกนกเรยนเพอผลประโยชนตอกระบวนการใหการปรกษา มดงน

ทกษะการฟง

ผล

เปนทกษะสำคญในการใหคำปรกษา ทเปนการรบฟง

ความคด อารมณ ความรสกของผรบคำปรกษา

• งดทำกจกรรมอน ๆ เพอตงใจฟงผทมาปรกษา

• แสดงทาท และใชคำพดทแสดงใหเหนวากำลง

สนใจฟง และยอมรบผมารบการปรกษา

• ฟงเนอหาสาระ อารมณ ความรสก ฟงจากคำพด

พรอมสงเกต นำเสยง สหนา กรยา ทาทาง

อยางละเอยด

• ชวยใหผใหการปรกษาสามารถจบประเดน

สำคญของเรองราวหรอสงทผรบคำปรกษา

สอสารออกมาได

• ชวยใหผใหคำปรกษาและผรบคำปรกษา

เกดความเขาใจปญหาตรงกน

• ผรบคำปรกษาไดระบายความคด อารมณ

ความรสกทเปนปญหา เพอนำไปสการแกไข

ปญหา

128 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ทกษะการถาม ผล

เปนการตงคำถามใหผรบการปรกษา บอกความคด

อารมณ ความรสก และเรองราวทตองการปรกษา

และใชในการคนหาขอมลเพมเตม

ใชคำถามเปด เชน อยางไร อะไร ทไหน เพราะอะไร

เพอเออใหผรบคำปรกษาพด เปดเผย ความคด

ความรสก และปญหา

ใชคำถามปด เพอตรวจสอบความเขาใจ และตดสนใจ

ใชเปดการสนทนา ใชกระตนใหผรบการปรกษา

เปดเผยเรองราว เพอนำเขาสประเดนสำคญ

เพอความชดเจน และเหนรปธรรมของปญหา

ใชเมอมขอสงสย ไมเขาใจ ไมชดเจน

• ทำใหสามารถเขาใจผรบคำปรกษา

• ชวยใหผรบคำปรกษาไดสำรวจและเขาใจ

ตนเองมากขน

• ชวยใหผรบคำปรกษาไดจดลำดบความคด

ของตนเอง

ทกษะการ

ทวนความ

เปนการตรวจสอบความเขาใจและใหผรบคำปรกษา

หยดคดในสงทเขาพด

พดในสงทผรบคำปรกษาไดบอกเลา หรอพดไปแลว

อกครงหนง การทวนความเฉพาะสาระสำคญทผรบ

คำปรกษาสอออกมา โดยไมมการเพมเตมความคดเหน

ของผรบคำปรกษา

• เปนการแสดงการรบร ความสนใจ และ

ความเขาใจของผใหคำปรกษาทมตอผรบ

คำปรกษา

• เพอใหผรบคำปรกษาสำรวจตนเอง และจด

ลำดบความคด

• ชวยกระตนใหผรบคำปรกษาอยากสอสาร

มากขน

ผล

ผล

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 129

ทกษะการสะทอนความรสก

เปนการแสดงถงการรบรและเขาใจสภาวะอารมณ

ความรสกทอยเบองหลงคำพดและพฤตกรรมของ

ผรบการปรกษาแลวสะทอนกลบใหผรบการปรกษา

ไดรบรและเขาใจตนเอง

ตความหมายคำพดของผรบคำปรกษาออกมา

เปนความรสก โดยใชทกษะการฟงและสงเกต

รวมรบรอารมณ ความรสกของผรบคำปรกษา

เลอกใชคำแสดงอารมณทตรงกบความรสกของ

ผรบการปรกษามากทสด ใชภาษาทเขาใจงาย

และสะทอนทนท โดยใชนำเสยง ทาทางอบอน

เปนมตร และมการตรวจสอบเมอสะทอนแลว

• ชวยใหเขาเขาใจความรสกทแทจรง

ของตนเอง

• แสดงถงความเขาใจสภาวะอารมณ ความรสก

ของเขา

ทกษะการ

สรปความ

เปนการสรปเนอหา และความรสกทผรบ

คำปรกษาพด/แสดงมา เพอความชดเจน

ในประเดนสำคญ

รวบรวมสงทเกดขนในระหวางการใหคำปรกษา

ในประเดนสำคญทผรบคำปรกษาสอสารออกมา

ไมวาจะเปนความคด อารมณ ความรสก และ

พฤตกรรม แลวประมวลดวยคำพดสน ๆ ใหได

ใจความสำคญ เปนระยะ ระยะ หรอเมอจบ

การใหคำปรกษา

• ชวยใหผรบคำปรกษาและผใหคำปรกษาได

เขาใจเรองราวทงหมดทพดคยกนอยางชดเจน

และตรงกน

• เกดความชดเจนในประเดนสำคญ

ผล

ผล

130 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

4. °“√®—¥«“ßµ—«∫ÿ§§≈ : „À⧫“¡™à«¬‡À≈◊Õ

4.1 ความสำคญของการจดวางตวบคคล

หากบคคลไดทำงานและดำเนนชวตทเหมาะสมกบความตองการของตนเอง

กจะทำใหบคคลมความสขในการทำงานและดำเนนชวต สงผลใหการทำงานมประสทธภาพและสงคม

เกดความสงบสข

4.2 วตถประสงค

เพอใหการสนบสนนสงเสรม และชวยเหลอนกเรยนใหมโอกาสไดรบบรการ

และประสบการณท เหมาะสมกบความตองการและคณลกษณะในการพฒนาความสามารถ

ความถนด และความสนใจอนจะนำไปสการพฒนาไดอยางเตมศกยภาพ

4.3 หลกการ

4.3.1 บรการจดวางตวบคคลควรจะเปนบรการเพอนกเรยนทกคน โดยมงให

นกเรยนทกคนไดรบประโยชนจากสงแวดลอมใหมากทสด

4.3.2 ควรคำนงถงความแตกตางระหวางบคคล ตองเขาใจนกเรยนในแบบทเขาเปน

4.3.3 การใชคนใหเหมาะสมกบงาน พจารณาถงคณสมบต ความถนด และ

ความชอบของนกเรยน ใหเขากบธรรมชาตของวชาทเรยนมาและงานททำ

4.3.4 สงคมมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ความนยมในดานอาชพ ความ

ตองการของตลาด จงเปลยนแปลงไดตลอดเวลาเชนกน

4.3.5 สทธเสรภาพในการเลอกโอกาสและการตดสนใจของนกเรยนตองไมถก

วางตวโดยขดกบความตองการ ความสนใจ และคานยมของเขา

4.4 วธดำเนนการ

4.4.1 จดนกเรยนเขาชนเรยน

4.4.2 จดใหนกเรยนไดรวมกจกรรมทเหมาะสมตามความถนด ความสนใจ

4.4.3 จดใหนกเรยนไดเลอกวชาเรยนทเหมาะสมตามความถนด ความสนใจ

เปาหมายชวต

4.4.4 จดใหนกเรยนไดเรยนซอมเสรม

4.4.5 สงนกเรยนไปขอรบทนการศกษา และการชวยเหลออน ๆ ตามความ

ตองการจำเปน

4.4.6 สงนกเรยนไปรบการชวยเหลอ ดานสขภาพอนามย ปญหาอน ๆ

4.4.7 สงนกเรยนไปแขงขนตามความถนด

4.4.8 สงนกเรยนเขาคายเพอพฒนาคณลกษณะ ความสามารถตาง ๆ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 131

5. °“√µ‘¥µ“¡ª√–‡¡‘πº≈ : ‡Õ◊ÈÕ‡øóôÕµ‘¥µ“¡

5.1 ความสำคญของการตดตามประเมนผล

การตดตามผลเปนกจกรรมหน งทครจดขนเพอตดตามนกเรยนท ไดรบ

การดแลชวยเหลอไปแลววาผลการชวยเหลอเปนอยางไร

การตดตามผลมความสำคญไมยงหยอนไปกวาการดำเนนการจดกจกรรมตาง ๆ

เพราะจะทำใหการปฏบตหนาทของครทปรกษามประสทธภาพเพมขน โดยครมกจะใหความสำคญ

กบการรจกนกเรยนเพยรใหปญญา ปรกษาอนใจ และใหความชวยเหลอ โดยละเลยการเออเฟอตดตามผล

ดวยครเหนวาสามารถชวยเหลอนกเรยนไดด ประกอบกบการตดตามผลมปญหาอปสรรคในการ

ดำเนนการ โอกาสในการตดตามไมเอออำนวยตอการปฏบตงานและตดตอกบนกเรยนไดยากลำบาก

แทจรงแลว การเออเฟอตดตามผลมความสำคญไมนอยไปกวากจกรรมอน ๆ เพราะการตดตาม

จะชวยใหครทราบขอมลทเกดขนกบนกเรยนภายหลงการไดรบความชวยเหลอ

5.2 วตถประสงค

5.2.1 เพอตดตามขอมลเกยวกบสภาพและปญหาของนกเรยนทกำลงศกษาอย

5.2.2 เพอตรวจสอบนกเรยนทลาออกจากสถานศกษากลางคนวามปญหา

และอปสรรคอยางไร

5.2.3 เพอทราบความกาวหนาดานตาง ๆ ของนกเรยน เชน โอกาสในการ

ศกษาตอ การประกอบอาชพ และการใชชวตในสงคม

5.2.4 เพอรวบรวมขอมลตาง ๆ ขอคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการศกษา

อาชพจากนกเรยนเพอประโยชนในการปรบปรงบรการแนะแนวของโรงเรยน อนจะเกดประโยชน

ตอนกเรยนคนอน ๆ ตอไป

5.2.5 เพอสำรวจปญหาตาง ๆ อนจะเกดประโยชนตอการพจารณาปรบปรง

พฒนาหลกสตรและบรการแนะแนวของโรงเรยน

5.2.6 เพอสรางสมพนธภาพทดระหวางโรงเรยนกบชมชน แสวงหาความรวมมอ

จากหนวยราชการ องคกรตาง ๆ บรษท รานคา ฯลฯ เพอประโยชนในการจดหางานใหแกเดกนกเรยน

5.3 หลกการของการเออเฟอตดตามผล

หลกการสำคญเพอมงพฒนาและชวยเหลอแกไขปญหาของนกเรยน สรปไดดงน

5.3.1 การเออเฟอตดตามผลควรเนนการตดตามรายบคคล เพอสำรวจวา

นกเรยนแตละคนทรบการชวยเหลอไปแลวเปนอยางไร เพอนำไปสการปรบปรงพฒนาการจด

กจกรรมตาง ๆ ในโอกาสตอไป

5.3.2 ครทปรกษาควรตดตามผลอยางเสมำเสมอและเปนระบบ

5.3.3 ควรนำขอมลจากการตดตามผลมาพจารณาปรบปรงกจกรรมตาง ๆ

เพอชวยใหมประสทธภาพยงขน ทงควรมการเผยแพรขอมลใหนกเรยนและผทเกยวของไดรบทราบ

132 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

5.4 วธการตดตามผล

วธการตดตามและประเมนผลมหลายวธ เชน การสมภาษณนกเรยน ผปกครอง

นายจางของศษยเกาทประสบความสำเรจ การใชแบบสอบถาม การประชมศษยเกา การสงจดหมาย/

ไปรษณยบตร เพอตดตามผลผสำเรจการศกษา การประชมผปกครอง การประชมคร การประชม

นายจาง เพอหารอความตองการผสำเรจการศกษาในแตละสาขาอาชพ การสนทนาทางโทรศพท

เปนตน นอกจากนในปจจบนซงมความกาวหนาทางการสอสารจงทำใหมเครองมอในการตดตอ

ประเมนผลเพมอกหลายรปแบบ รวดเรว ทำใหกระบวนการตดตามประเมนผลมประสทธภาพสงขน

แตบคลากรททำหนาทในการตดตามและประเมนผล ตองศกษาและทำความเขาใจขอดและขอจำกด

ของวธการและเครองมอแตละชนดใหชดเจนกอนทจะตดสนใจเลอกใช

ครทปรกษาดำเนนการตามภาระหนาทโดยใชองคความร พฒนาการและ

บคลกภาพของเดกแตละวย ปญหานกเรยนและวธการชวยเหลอ เปนพนฐานในการดแลนกเรยน

และเชอมโยงบรการรวบรวมขอมลนกเรยน บรการสนเทศ บรการจดวางตวบคคล บรการใหการปรกษา

และบรการตดตามผล ตามรายละเอยดขางตนดวยการทำโฮมรม การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

การคดกรองและจดกลมนกเรยน การสงเสรม พฒนานกเรยน เมอพบนกเรยนกลมเสยง หรอมปญหา

ครทปรกษาจะตองเฝาระวงและดแลผลเปนพเศษ หากเกนความสามารถควรสงตอบรการ

แนะแนวของโรงเรยนเพอรวมกนแกปญหา เมอแกไขไดแลวบรการแนะแนวจงสงกลบครทปรกษา

แตถาประเมนผลแลว จำเปนตองสงผเชยวชาญเฉพาะทาง จงควรประสานผปกครองใหรบทราบ

และสงตอผเชยวชาญเฉพาะทางเพอชวยเหลอจนเปนปกต บรการแนะแนวรบกลบสงกลบครท

ปรกษา โดยมครแนะแนว ครทปรกษา และผปกครองรวมกนเฝาระวง/พฒนาตอไป

จากภาระหนาทของครทปรกษาในระบบการแนะแนวดงกลาวมาแลว สามารถ

สรปเปนตารางแนวทางการดำเนนงาน ดงตอไปน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 133

งาน

จดปร

ะสงค

เค

รองม

อ/วธ

การ

หมาย

เหต

1.

ศกษา

และร

วบรว

มขอม

ล

นกเร

ยนรา

ยบคค

ล

1.

2.

3.

ไดขอ

มลขอ

งนกเ

รยนร

ายบค

คลใน

ดาน

ตาง

ๆ เช

น ดา

นควา

มสนใ

จ

ดานก

ารเร

ยน ด

านปญ

หาตา

ง ๆ

เปนต

น

นำขอ

มลใช

ประโ

ยชนใ

นการ

วางแ

ผน

การพ

ฒนา

นกเร

ยน ก

ารจด

การเ

รยน

การส

อน แ

ละกา

รปอง

กนแก

ไขปญ

หา

เปนห

ลกฐา

นทาง

การศ

กษา

เครอ

งมอท

ใช ค

อ ระ

เบยน

สะสม

หรอแ

บบบน

ทก

ขอมล

ของน

กเรย

นราย

บคคล

เพอส

อบถา

มหรอ

ประเ

มน ร

วมทง

แบบส

มภาษ

ณ

วธกา

ร

ตองร

ะมดร

ะวงเร

องขอ

มล

สวนต

วของ

นกเร

ยนแล

ะ

ครอบ

ครว

ซงตอ

งเปนค

วามล

บ

1.

2.

3.

กำหน

ดวาจ

ะเกบ

ขอมล

ในดา

นใดบ

างเพ

อใช

ประโ

ยชนใ

นดาน

ใด โด

ยวธใ

ด ซง

เปน

การด

ำเนน

การ

ดำเน

นงาน

รวมก

บ

ครแน

ะแนว

และค

รทเก

ยวขอ

งกบน

กเรย

น

จดเก

บเอก

สารข

อมลข

องนก

เรยน

ทสะด

วก

แกกา

รนำม

าใช

และเ

ปนคว

ามลบ

ศกษา

และว

เครา

ะหขอ

มลขอ

งนกเ

รยน

รายบ

คคล

2.

ใหขา

วสาร

ขอม

ล คว

ามร

1.

2.

นกเร

ยนได

รบขา

วสาร

ขอม

ล คว

ามร

และม

ความ

เขาใ

จเกย

วกบต

นเอง

สงแว

ดลอม

รโล

กกวา

งทาง

การศ

กษา

อาชพ

และส

งคม

นกเร

ยนมข

อมลท

เปนป

ระโย

ชน ต

อการ

ดำเน

นชวต

การ

ตดสน

ใจแล

ะแกป

ญหา

1.

2.

รวมม

อในก

ารจด

กจกร

รมปฐ

มนเท

ศนกเ

รยน

นำเส

นอขอ

มลอย

างหล

ากหล

ายวธ

และ

หลาย

แงมม

ในชว

งเวลา

เดยว

กน โด

ยครอ

บคลม

งานด

านกา

รศกษ

าอาช

พ ชว

ต แล

ะสงค

ม เช

น

การจ

ดปาย

นเทศ

การ

บรณ

าการ

ในวช

าหรอ

กจกร

รมชม

นมทต

นรบผ

ดชอบ

เปนต

น

1.

2.

การใ

หขาว

สาร

ฯลฯ

ควรใ

หนกเ

รยนม

สวนร

วม ท

งดาน

ความ

ตองก

ารขา

วสาร

การร

วมคน

หา

หรอเ

สนอข

าวสา

ร

ความ

รบาง

ประเ

ภท

ควรใ

หผปก

ครอง

ทราบ

ดวย

·π«°

“√¥”

‡π‘πß

“π ”

À√—∫§

√Ÿ∑’˪√

÷°…“„π

√–∫∫

°“√·

π–·π

«

134 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

งาน

จดปร

ะสงค

เค

รองม

อ/วธ

การ

หมาย

เหต

3.

ใหกา

รปรก

ษา

1.

2.

3.

4.

5.

เพอล

ดควา

มทกข

ใจแล

ะคลค

ลายป

ญหา

ของน

กเรย

น เช

น คว

ามวต

กกงว

ล

ความ

เครย

ด เป

นตน

เพอช

วยให

นกเร

ยนสา

มารถ

ตดสน

ใจ

เลอก

วธกา

รแกป

ญหา

ของต

นไดอ

ยาง

เหมา

ะสม

เพอใ

หนกเ

รยนม

ขอมล

ประก

อบกา

ร

แกไข

ปญหา

ของต

น

เพอช

วยให

นกเร

ยนรจ

กปรบ

ตวได

ดขน

เพอใ

หนกเ

รยนเ

พอนท

ปรกษ

าไดด

แล

เพอน

ทประ

สบกบ

ปญหา

ในเบ

องตน

1.

2.

3.

4.

5.

เครอ

งมอท

ใชปร

ะกอบ

การใ

หการ

ปรกษ

า

เชน

ระเบ

ยนสะ

สม ห

รอแบ

บบนท

กขอม

ล

ของน

กเรย

นราย

บคคล

เพอส

อบถา

ม

แบบบ

นทกก

ารให

การป

รกษา

เปนต

น

วเคร

าะหพ

ฤตกร

รมนก

เรยน

โดยศ

กษา

ขอมล

ในเค

รองม

อตาง

ๆ

ใหกา

รปรก

ษาโด

ยใชว

ธการ

หลาย

ๆ อ

ยาง

จนนก

เรยน

สามา

รถเข

าใจป

ญหา

ตดส

นใจไ

ด

ดวยต

นเอง

ใชคำ

พดทส

รางส

รรค

เขาใ

จนกเ

รยน

เปนผ

ดแลป

ระสา

นการ

ทำงา

นของ

นกเร

ยน

เพอน

ทปรก

ษาใน

การใ

หการ

ปรกษ

าเบอ

งตน

แกเพ

อน ๆ

บนทก

การใ

หการ

ปรกษ

า

ทกคร

ง เพ

อใหเ

หนคว

าม

เปลย

นแปล

งของ

นกเร

ยน

- - -

วเคร

าะหพ

ฤตกร

รมนก

เรยน

ใหกา

รปรก

ษาดว

ยวธก

าร

ตาง

ๆ

ใหคก

ารดแ

ลนกเ

รยนเ

พอน

ทปรก

ษา (Y

outh

Coun

selo

r)

4.

จดวา

งตวน

กเรย

นใหส

อดคล

อง

กบสภ

าพขอ

งนกเ

รยน

1. 2

3.

เพอเ

พมพน

ความ

ร ทก

ษะ แ

ละ

ประส

บการ

ณชว

ตตาม

ความ

ถนด

ความ

สนใจ

ทงด

านกา

รเรย

นอาช

พและ

สงคม

เพอเ

ปนพน

ฐานใ

นการ

เลอก

ศกษา

ตอแล

ะ

ประก

อบอา

ชพ

เพอพ

ฒนา

ลกษณ

ะนสย

ในกา

รทำง

าน

และก

ารอย

รวมก

บผอน

นำขอ

มลทไ

ดจาก

การส

ำรวจ

ความ

ถนด

ความ

สนใจ

หรอ

จากแ

หลงเ

อกสา

ร กา

รสมภ

าษณ

นกเร

ยนมา

จดกล

มเปน

ดานส

ำหรบ

การเ

พมพน

ความ

ร ๆ

หรอพ

ฒนา

นกเร

ยนใน

ดานต

าง ๆ

ดวยว

ธการ

ทเหม

าะกบ

นกเร

ยนแต

ละวย

เชน

การจ

ดทศน

ศกษา

การ

ฝกงา

น กา

รหาร

ายได

พเศษ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 135

งาน

จดปร

ะสงค

เค

รองม

อ/วธ

การ

หมาย

เหต

5.

ตดตา

มและ

ประเ

มนผล

การท

ำหนา

ทของ

ครทป

รกษา

เพอร

วบรว

มขอม

ลมาใ

ชประ

โยชน

และ

จดทำ

เปนส

ารสน

เทศ

ในกา

รกำห

นดแน

วทาง

การ

พฒนา

งานท

ไดดำ

เนนก

าร ร

วมทง

การพ

ฒนา

ศกยภ

าพขอ

งตนเ

อง

- - - - -

แบบต

ดตาม

ผลนก

เรยน

แบบป

ระเม

นผลก

ารดำ

เนนก

าร

ตดตา

มผลก

ารพฒ

นานก

เรยน

ในดา

นตาง

ๆ

ทงดา

นผลส

มฤทธ

ทางก

ารเร

ยน ก

ารจบ

การศ

กษา

ดานพ

ฤตกร

รม ก

ารดำ

เนนช

วต

ไมวา

จะเป

นนกเ

รยนท

รบกา

รปรก

ษา

หรอน

กเรย

นปกต

ทวไป

ประส

านกา

รทำง

านรว

มกบค

รแนะ

แนว

และค

รอน

ๆ ทเ

กยวข

อง

ตดตา

มประ

เมนผ

ลพฤต

กรรม

ของน

กเรย

น

จากก

ารรว

มกจก

รรมห

รอโค

รงกา

รทโร

งเรยน

จดให

136 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

6. æ—≤π“°“√·≈–∫ÿ§≈‘°¿“浓¡«—¬¢Õßπ—°‡√’¬π

ครทปรกษาจะเขาใจและสงเสรมนกเรยนใหประสบความสำเรจทงดานชวต และการ

ศกษาได รวมทงปรบตวเขากบนกเรยน ควรไดทำความเขาใจพฒนาการและบคลกภาพในแตละวย

ของนกเรยน ซงมรายละเอยดดงน

1. ชนประถมศกษาปท 1-3 (อาย 6-9 ป)

1.1 ลกษณะทางรางกาย

1.1.1 มความคลองแคลววองไว ไมคอยอยนง

1.1.2 มปญหาเกยวกบการควบคมกลามเนอในการปฏบตงานนาน ๆ

1.1.3 มกตดโรคงาย

1.2 ลกษณะทางสงคม

1.2.1 เรมรจกการคบเพอน

1.2.2 จะปฏบตตามกฎเกณฑอยางเครงครด ไมบดพลว และไมมการ

ยดหยน ทกสงเปนจรงเปนจง

1.2.3 การทะเลาะ การแขงขน การคยโออวด การตอส เปนธรรมดา

ของเดกวยน

1.3 ลกษณะทางอารมณ

1.3.1 จะมอารมณออนไหวงายตอการตเตยน และการเยาะเยยถากถาง

ชอบการชมเชย และการยอมรบ เดกวยนจะนยมชนชมคร

1.3.2 ตองการสรางความพอใจใหคร ชอบทจะปรนนบตคร และจะปฏบต

หนาททไดรบมอบหมายอยางดทสด

1.4 ลกษณะทางสตปญญา

1.4.1 มความกระตอรอรนทจะเรยนรสงตาง ๆ

1.4.2 ชอบพดมากกวาเขยน ตอบคำถามแบบนกแกวนกขนทอง ไมรวา

คำตอบนนถกหรอผด

2. ชนประถมศกษาปท 4-6 (อาย 9-12 ป)

2.1 ลกษณะทางรางกาย

2.1.1 โดยทวไปเดกหญงวยนเตบโตเรวกวาเดกชาย เดกหญงสวนใหญ

ยางเขาสวยสาว รปรางเปลยนไป ตองปรบตวทงทางรางกายและจตใจ เดกจะเปนกงวลและ

ในขณะเดยวกนจะมความอยากรอยากเหนสง

2.1.2 เดกชายชอบเลนรนแรง

2.1.3 สามารถทำงานละเอยดไดดขน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 137

2.2 ลกษณะทางสงคม

2.2.1 กลมเพอนมอทธพลตอพฤตกรรมของเดกวยนมาก เดกตองการ

เปนคนดงในหมเพอนมากกวาจะเชอฟงคร ซงตางจากเดกประถมศกษาตอนตน มการขดแยงกน

ระหวางกลม

2.2.2 นยมกฬาทเลนเปนทมมากขน มความรกพวกพองมากขน

2.3 ลกษณะทางอารมณ

2.3.1 สามารถยอมรบกฎเกณฑตาง ๆ เพอเปนแนวทางในการปฏบตตวได

มเหตผล รจกพจารณาสงตาง ๆ ดวยใจเปนธรรมมากขน

2.3.2 มความขดแยงกนระหวางขอตกลงของกลมตาง ๆ และกฎของผใหญ

ทไมสอดคลองกบความคดของเดกวยนอาจกอใหเกดปญหาได

2.3.3 จะนยมคนดง คนเกง มการตดใจแบบหวอหวา ซงอาจเปนการตดใจ

คร นกกฬา หรอดารา

2.4 ลกษณะทางสตปญญา

2.4.1 มความอยากรอยากเหนในทก ๆ เรอง และสนใจชวระยะเวลาสน ๆ

ซงการทเดกเปลยนความสนใจจากเรองหนงไปสอกเรองหนงเปนเรองธรรมดา ไมไดหมายความวา

เดกมความคดสบสน

2.4.2 ตองการความเปนอสระ แตในขณะเดยวกนกยงตองการความชวยเหลอ

2.4.3 ตงความหวงในการทำงานสง และตองทำใหไดผลสมบรณทสด

แตไมสามารถทำตามความคาดหวง จะเกดความคบของใจ และรสกละอาย

3. ชนมธยมศกษาปท 1-3 (อาย 12-15 ป)

3.1 ลกษณะทางรางกาย

3.1.1 เดกสวนใหญเรมเขาสวยหนมสาว โดยเฉพาะเดกหญงเขาสวยรนเรว

กวาเดกชาย เดกในวยนจงมกมปญหาเรองการปรบตว

3.1.2 มลกษณะเกงกาง ทำอะไรดขดตาไปหมด ทงน เพราะเดกคำนงถง

การเปลยนแปลง เรองรปราง หนาตาของตนเองมากเกนไป

3.2 ลกษณะทางสงคม

3.2.1 ตองการเปนอสระและยอมปฏบตตามขอตกลงของกลมมากกวา

พอแมหรอผใหญ

3.2.2 เปนวยทกลมเพอนมอทธพลอยางยง จะไววางใจเพอนยงกวาพอแม

3.2.3 เปนวยทขาดความมนใจ เดกจงมกทำอะไรคลาย ๆ กบกลมเพอน

เพอใหเปนทยอมรบ เชน การแตงกาย การแสดงพฤตกรรมตาง ๆ

3.2.4 เดกหญงมพฒนาการทางสงคมเรวกวาเดกชาย

138 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

3.3 ลกษณะทางอารมณ

3.3.1 คอนขางเจาอารมณ และมอารมณไมแนนอน สวนหนงมาจาก

การเปลยนแปลงทางรางกาย มความสบสนในบทบาทของตนเองวาเปนเดกหรอผใหญกนแน

3.3.2 ขาดความมนใจในตนเองและมกแสดงพฤตกรรมออกมาในลกษณะตาง ๆ

เชน ทำเสยงดง แสดงทาเปนผนำหรอยดความเหนของตวเองเปนสำคญ

3.3.3 การแสดงอารมณโกรธเปนเรองธรรมดาของเดกวยน ซงจะม

ความเครยดทางจตและความไมสมดลทางชวภาพ

3.4 ลกษณะทางสตปญญา

3.4.1 ชวงความสนใจนานขนสามารถทำกจกรรมทยาก ๆ ได

3.4.2 สามารถเขาใจสงทเปนนามธรรมไดดขนโดยเฉพาะในเรองศลธรรม

จรรยาตาง ๆ

4. ชนมธยมศกษาปท 4-6 (อาย 15-18 ป)

4.1 ลกษณะทางรางกาย

4.1.1 มความเจรญเตบโตเปนผใหญเตมทและสนใจรางกายของตนเอง

หมกมนอยกบการแตงตว

4.1.2 สขภาพของเดกโดยทวไปจะสมบรณเตมท เรมมพฒนาการทางเพศ

ตอมตาง ๆ เจรญเตบโตเตมท

4.2 ลกษณะทางสงคม

4.2.1 มลกษณะชอบทำตามกลม มการขดแยงกบผใหญมากขน มความนยม

หรอคลงไคลอะไรเหมอน ๆ กน ซงบางครงอาจมากเกนไป

4.2.2 เดกผหญงมความกาวหนาในดานสงคม มากกวาเดกผชายในวยเดยวกน

เรมมความสนใจเพศตรงขาม มความคดเรองการมคนรกและการแตงงาน

4.3 ลกษณะทางอารมณ

4.3.1 ตองการความอสระมากขน จงมปญหาขดแยงกบพอแมอยเสมอ

ทำใหเกดชองวางระหวางวย

4.3.2 มการแสดงออกทแขงกราว ซงเปนลกษณะของการเปลยนแปลง

จากวยเดกสวยผใหญ

4.3.3 เปนวยจนตนาการโดยเฉพาะเรองอนาคต

4.4 ลกษณะทางสตปญญา

4.4.1 พฒนาการทางสมองสงเกอบเทาผใหญเพยงแตขาดประสบการณ

4.4.2 เปนวยทคำนงถงปรชญาชวต โดยมงเกยวกบศลธรรม จรรยา

ศาสนา แตยงมความสบสนอย

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 139

สำหรบเดกวยรนมความตองการหรอพฤตกรรมสำคญทครควรศกษา ทำความเขาใจ

เพอการสงเสรมพฒนานกเรยนไดอยางมประสทธภาพ ดงน

ความตองการทสำคญของวยรน

1) อยากรอยากเหน

2) ความรก

3) ความปลอดภย

4) เปนทยอมรบในสงคม

5) อสระ

6) หาเลยงตนเอง

7) มปรชญาชวตทนาพอใจ

ความสนใจทสำคญของวยรน

1) สขภาพ รางกาย รปราง หนาตา

2) การปรบตว/การวางตวกบเพอนตางเพศ/ความรเรองเพศศกษา

3) การเลอกอาชพ

4) สนทนาการ การบนเทง

5) การคนควา

6) การสรางนสยการเรยนด

7) เรองคณสมบตสวนตว

8) เรองปรชญาชวต

9) เทคโนโลย

10) การเลนกฬา

ปญหาพฤตกรรมของนกเรยนวยรน

1) ปญหาทางดานการเรยน เชน

1.1) ความไมเขาใจบทเรยนของนกเรยน

1.2) วางแผนการเลอกสาขาวชาทจะเรยนไมเหมาะสมกบสตปญญาและ

ความถนดของเดก

1.3) ปญหาสวนตว พฤตกรรมทแสดงออกทมผลตอการเรยน เชน นสยเกยจคราน

การไมอยนง ความไมซอสตย ลกขโมย เปนตน

140 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2) ปญหาการบบคนทางจตใจ อนเกดจากสาเหตตาง ๆ เชน

2.1) ลกษณะอาการทางดานประสาท

2.2) อาการเฉอยชา เหมอลอย

2.3) อาการชางกงวล

2.4) ลกษณะความไมมนใจดวยการยำคด อาการยำทำ

3) ปญหาทางดานบคลกภาพ เชน

3.1) ความกงวลเรองบคลกลกษณะของตน

3.2) การแสดงความเปนคนขอาย ไมกลาแสดงออก

3.3) การแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสมกบวย

3.4) การแสดงพฤตกรรมไมสมกบเพศ

7. °“√™à«¬‡À≈◊Õπ—°‡√’¬π∑’Ë¡’ªí≠À“

เพอความสำเรจในการชวยเหลอนกเรยน ครทปรกษาควรมความรความเขาใจในปญหา

และแนวทางการชวยเหลอในดานตาง ๆ เชน ปญหาดานการเรยน ปญหาดานพฤตกรรมกาวราว

รนแรง ปญหาดานเพศ ปญหาดานสงแวดลอม ดงตวอยางปญหา เพอการชวยเหลอนกเรยน

ตามกระบวนการแนะแนว ดงตอไปน

7.1 ปญหาการเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเขาเรยนในโรงเรยนใหมอาจไมสามารถปรบตว

เขากบสงแวดลอมใหมได ตองปรบตวหลาย ๆ ดาน เชน ระบบการเรยนการสอนทแตกตางกนกบ

ระดบชนประถมศกษา ความเคยชนกบความสนใจ ดแลเอาใจใสของครระดบชนประถมศกษา

การเลอกคบเพอนใหม การสรางสมพนธภาพกบเพอนใหม การทำงานกลมกบเพอน ๆ การวางตว

กบเพอนตางเพศ ปญหาตาง ๆ ดงกลาวน อาจเปนสาเหตใหนกเรยนมปญหาดานการเรยน และ

หากไมไดรบการแกไข อาจทำใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมาอกมากมาย ครทปรกษาทใหความสนใจ

เมตตา ใกลชดกบนกเรยนกจะพบปญหาของนกเรยนและสามารถชวยเหลอ แกไขปญหาของนกเรยน

ไดทนเหตการณ ซงครอาจสงเกตพฤตกรรมนกเรยนทมปญหาดานการเรยนจากตวอยางแบบสงเกต

พรอมดวยตวอยางกรณศกษาดานการเรยน ดงน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 141

ตวอยางแบบสงเกต :

แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนทมปญหาดานการเรยน

❑ เลน กอกวน พดคยในชนเรยนขณะครสอน

❑ นงหลบ ฟบหลบขณะครสอน

❑ เหมอลอย ไมมสมาธ/ความสนใจสน

❑ ทำงานชา ไมสงงานตามทไดรบมอบหมาย

❑ ไมเขาหองเรยน/เขาหองเรยนชา

❑ อานการตน/เลนเกม/ทำงานอนขณะเรยน

❑ ขาดเรยนบอย/หนเรยน

❑ ผลการเรยนตำมาก

❑ เรยนตามเพอนไมทน/เรยนไมรเรอง

เวลาทสงเกต....................................ลงชอ....................................ผสงเกต

กรณศกษา

แบงค เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในโรงเรยนทมชอเสยงแหงหนง ตอนทเรยน

ชนประถมศกษา มความตงใจเรยนดผลการเรยน 4.00 สามารถสอบเขาเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ไดในลำดบท 31 จากผสอบเขาเรยน 1,500 คน ทำใหคณพอคณแมมความภมใจ

ในตวแบงคมาก หลงสอบปลายภาคเรยนท 1 ปรากฏวา ผลการเรยนของแบงคตำลงอยางมาก

ไดเกรดเฉลย 1.78 ตด 0 จำนวน 2 รายวชา คอ วชาภาษาองกฤษ และวชาคณตศาสตร

ตด ร วชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ผปกครองไมสบายใจอยางมาก กลวแบงคจะสอบซอม

ไมผาน และไมมสทธเรยนตอ จงมาพบครทปรกษาเพอขอความชวยเหลอ ครทปรกษาจงดำเนนการ

ตามขนตอน 5 ขน ดงน

7.1.1 รจกนกเรยน

ครทปรกษาพดคยกบนกเรยนถงสาเหตของรายวชาทไดคะแนน 0 และ

ตด ร จากการพดคยกบนกเรยนพบวา สาเหตทตด 0 วชาคณตศาสตร เพราะนกเรยนขาดการสงงาน

ไมไดทำแบบฝกหดสง สวนวชาภาษาองกฤษ เนองจากไมไดสงคำศพทและขาดสงแบบฝกหด 3 ครง

ทตด ร วชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เพราะขาดสงรายงาน ซงเปนกลม

ครทปรกษาไดสอบถามเพอน ๆ ในหองพบวา แบงคทำงานสงไมทน

เพราะชอบพดคยในหองเรยนเปนประจำ เวลาวาง ๆ มกจะเลนกบเพอน ๆ และเรมมเพอนหญง

ทเปนรนพ ม.2 มาสนใจ มาคยดวยเวลาพกกลางวนทโรงอาหารเปนประจำ

142 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ครทปรกษาไดสอบถามขอมลกบผปกครองนกเรยน พบวา ผปกครอง

มารบสงทกวน ดแลนกเรยนเปนอยางด เวลากลบถงบานตอนเยนเมอทานขาวเรยบรอยแลว นกเรยน

กจะใชเวลาอยในหองสวนตว มกพดโทรศพทกบเพอน ๆ เมอคณพอคณแมถามเรองการบาน

นกเรยนกจะตอบวา “ทำทโรงเรยนเรยบรอยแลว” (ครทปรกษาอาจจะใชแบบสงเกตพฤตกรรม

นกเรยน ทมปญหา)

7.1.2 เพยรใหปญญา

ครทปรกษาสอนใหนก เรยนหาจด เดนและจดออนของตนเอง

หาขอบกพรองของการเรยนแตละรายวชา เมอนกเรยนไดจดเดนของตนเองแลว ครพยายามใหกำลงใจ

และเสรมแรงนกเรยน สวนขอบกพรองหรอจดออนใหนกเรยนพยายามแกไขดวยตนเองหรอครให

นกเรยนเขยนสญญาใจในการแกไขปญหาของตนเอง ครทปรกษาสรางเจตคตทดตอการเรยนแตละ

รายวชาใหนกเรยนเหนความสำคญของแตละรายวชา และใหขอมลเกณฑในการศกษาตอในระดบ

มธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนเดม หากนกเรยนมผลการเรยนไมเปนไปตามเกณฑทโรงเรยน

กำหนดนกเรยนกตองหาทเรยนใหม

7.1.3 ปรกษาอนใจ

นกเรยนทผลการเรยนตกตำมปญหาทางการเรยน อาจจะไมมปญหา

การเรยนเพยงอยางเดยว อาจจะมปญหาอน ๆ ตามมาดวย ดงนน การใหคำปรกษาพดคย

สรางสมพนธภาพกบนกเรยนในเรองตาง ๆ และเรองสวนตวจะทำใหนกเรยนไววางใจ สามารถ

เลาความไมสบายใจของนกเรยนได ในการพดคยกบแบงคครทปรกษาพบวา ตอนอยชนประถมศกษา

แบงคเรยนด แตพออยชนมธยมศกษาปท 1 แบงคตองปรบตวกบเพอนใหม กบคร กบสถานท กบการเรยน

การสอนทจำนวนวชามากกวาตอนอยชนประถมศกษา และการเปลยนแปลงจากวยเดกสวยรน

ทำใหแบงคสบสนกบตนเองอยางมาก ครทปรกษาจงใหการปรกษาเกยวกบพฒนาการ การเปลยนแปลง

ของรางกายและจตใจ อารมณ การวางตวในเรองเพอนตางเพศ ซงเปนเรองทนกเรยนกงวลใจ

และทสำคญครใหการปรกษาในเรองทจะทำใหนกเรยนรจกแบงเวลาในเรองการเรยนและการใชเวลา

ใหเปนประโยชน การเรยนรสงใหม ๆ ทจะใหนกเรยนไดคนหาศกยภาพของตนเอง การฝกความรบผดชอบ

การอดทนในเรองการเรยน การชวยเหลอภาระงานของครอบครว

7.1.4 ใหความชวยเหลอ

หลงจากนกเรยนไดลงมอแก ไขปญหาแตละรายวชาจนประสบ

ความสำเรจแลว ครทปรกษาตองใหกำลงใจในการทจะเรยนตอในภาคเรยนตอไปใหประสบความสำเรจ

เตมตามศกยภาพของนกเรยน จดกจกรรมซอมเสรมหรอจดกลมเพอนทเรยนดชวยเพอนทเรยนออน

ครทปรกษาเยยมบานนกเรยนหรอสอสารกบผปกครองเพอดทศนคต

ของผปกครองตอการเลยงดลกวาไปในทศทางใด

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 143

7.1.5 เออเฟอตดตาม ในขณะทนกเรยนกำลงดำเนนการสอบซอมหรอรบงานมาทำเปนระยะ ๆ คร ทปรกษาตดตามใหกำลงใจ หากนกเรยนมปญหาอะไรกสามารถปรกษาได นกเรยนทมปญหาทาง การเรยนจะขาดความเชอมน และไมกลาพบครโดยเฉพาะครทปรกษาและครประจำวชา ดงนน ครทปรกษา จงควรใหกำลงใจเพอใหนกเรยนผานอปสรรคไปใหได 7.2 ปญหาตดตามเกม การเลยงด ทไมฝกใหเดกมวนยในตวเอง ขาดกฎระเบยบ กตกาในบาน ตามใจเดก หรอครอบครวทไมมเวลาควบคมเดก ไมมกจกรรมสนกสนานททำรวมกน หรอใชเกมเสมอนพเลยงดแลเดกแทนตน สงคมยคไฮเทคทเราความตนเตนแกเดกอยางมหาศาล สงคมขาดแคลนกจกรรมหรอสถานททเดกจะไดใชประโยชนหรอเรยนร โดยไดรบความสนกสนานไปดวย เหลานเปนแรงผลกดน ใหเดกหนไปใชเกมเปนทางออก ตวเกมเองกเปนเหตใหเดกตดเกม เพราะเดกไดอสระในโลกจนตนาการ ไดสรางบคลกภาพของตนเอง ไดแสดงอำนาจ ไดสรางความสำเรจ ทาทาย ไดเพอน ในเกมออนไลน ไดความรสกพงพอใจจากรางวลหรอคะแนนในเกม ดงมตวอยางกรณศกษาเพอการชวยเหลอ ดงน

กรณศกษา สชลเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในระยะหลงครสงเกตพบวา สชล ขาดเรยนบอย วนไหนทมาโรงเรยนมกจะนอนฟบหลบ ครผสอนหลายวชาบอกวาสชลไมสงการบานและชนงานทมอบหมาย ซงมผลใหผลการเรยนตดคางหลายวชา ครทปรกษาตดตอทางบาน ถงการขาดเรยน ผปกครองแจงวาสชลมาโรงเรยนทกวน ภายหลงครทปรกษาสบทราบวา สชล ไมเขาโรงเรยนแตแอบไปเลนเกมทรานใกลโรงเรยน ผปกครองบอกวาสชลเลนเกมทบานจนดกและไมสามารถหามลกไมใหเลนเกมได

การดำเนนการดแลชวยเหลอนกเรยนทมพฤตกรรมตดเกม ครทปรกษาอาจดำเนนการตามขนตอน ดงน

7.2.1 รจกนกเรยน ครทปรกษาอาจใชการสงเกตโดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยน ทมปญหาตดเกม ดงตวอยางรายการสงเกตตอไปน • ใชเวลาในการเลนเกมมาก/ไมสามารถควบคมตนเองใหเลนเกม ในเวลาทกำหนด • ไมมสมาธในการเรยน/การทำงาน • แสดงอารมณไมพอใจ หงดหงดเมอถกสงใหหยดเลนเกม • มาสาย หรอหยดเรยนบอยเนองจากเลนเกมจนไมไดนอน • ผลการเรยนลดลงเนองจากใชเวลาในการเลนเกมแทนการทำการบาน

หรอทบทวนบทเรยน

144 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

• การเลนเกมรบกวนชวตประจำวน เชน ไมนอน ไมทำการบาน

• ไมสนใจกจกรรมทเคยชอบหรอเคยทำเปนกจวตร เชน เลนกฬา

ไปเทยวกบพอแม

• ใชเงนในการเลนเกม จนเกดผลกระทบตอการใชจาย อาจมพฤตกรรม

ขโมย

ครทปรกษา จงควรมความรความเขาใจเกยวกบลกษณะของเดกตดเกม

เพอประโยชนในการชวยเหลอนกเรยน ดงมลกษณะสำคญตอไปน

ลกษณะของเดกตดเกม

• ไมสามารถควบคมตวเองใหเลนเกมในเวลาทกำหนด ทำใหใชเวลาเลน

ตดตอกนนานหลาย ๆ ชวโมง หรอเลนนานขนเรอย ๆ จากเดมไมกชวโมงตอวน เพมเปนหลายชวโมง

ตอวน บางคนเลนขามวนขามคน

• หากถกบงคบใหเลกหรอหยดเลนจะตอตาน หรอมปฏกรยาหงดหงด

ไมพอใจอยางรนแรง บางคนถงขนกาวราว อาละวาด

• การเลนของเดกมผลกระทบตอหนาทความรบผดชอบของเดก เชน

เดกไมสนใจการเรยน ไมสนใจทจะทำการบาน งานบานทเปนหนาท หนเรยนหรอแอบหนออกจากบาน

เพอทจะไปเลนเกม ผลการเรยนตำลงอยางมาก ละเลยการเขาสงคม หรอขาดการทำกจกรรมรวมกบ

ครอบครว

• บางรายอาจมปญหาพฤตกรรมอน ๆ รวมดวย เชน โกหก ลกขโมย

เพอนำเงนไปเลนเกม ละเลยการเขาสงคมหรอทำกจกรรมรวมกบครอบครว

7.2.2 เพยรใหปญญา

ครทปรกษาสามารถดำเนนการเพอใหนกเรยนไดเรยนรถงผลกระทบ

ทเกดขนตอตนเอง ตอครอบครว และตอบคคลรอบขางเกยวกบปญหาการตดเกมในกจกรรม ดงน

1) กจกรรมในชนเรยน ปรบเทคนคการสอนและสอดแทรกเนอหา

การชวยเหลอนกเรยนทตดเกม

2) กจกรรมโฮมรม วเคราะหขาว คณและโทษของเกม ผลของการตดเกม

ตอตนเอง และผลกระทบตอคนรอบขาง

3) กจกรรมเสรมหลกสตร สรางกจกรรมทชวยเบนความสนใจ ใชเวลาวาง

ใหเปนประโยชน กจกรรมเสรมความภาคภมใจในตวเอง หรอใหนกเรยนเปนแกนนำชวยเหลอเพอน

ทตดเกม

7.2.3 ปรกษาอนใจ

กจกรรมการใหการปรกษาเบองตน ครทปรกษาควรสรางสมพนธภาพ

และการสอสารทมประสทธภาพกบนกเรยน โดย

1) ทำความเขาใจสาเหตททำใหนกเรยนตดเกม

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 145

2) พดคยกบนกเรยนถงความตระหนกตอปญหา และสรางแรงจงใจ

ในการเปลยนแปลงพฤตกรรม หากนกเรยนปฏเสธหรอขาดแรงจงใจในการเปลยนแปลง ใหครทปรกษา

คอย ๆ พดคย ใหนกเรยนเหนความแตกตางระหวางการคงพฤตกรรมปญหาเดมตอ กบการหยดพฤตกรรม

ทเปนปญหา ใหนกเรยนรวมเสนอแนะขอคดเหน

3) รวมกำหนดกตกาอยางเปนรปธรรม และบงคบใชอยางเขมแขง

หนกแนนในการรกษากตกา แตออนโยน ไมฉนเฉยว ประชด เสยดส

4) ชนชมใหกำลงใจ มองใหเหนดานดหรอดานบวกในตวนกเรยน

อาจพดชนชมหรอแสดงออกใหนกเรยนรบร การทนกเรยนรวามคนเหนคณคาในตวเขา จะทำใหเขา

เหนคณคาในตวเอง มกำลงใจทำดตอไป

7.2.4 ใหความชวยเหลอ

ครทปรกษา สามารถดำเนนการชวยเหลอนกเรยนทตดเกมไดดงน

1) ใชศกยภาพของนกเรยนใหเปนประโยชน สนบสนนใหนกเรยน

ทำกจกรรมทเหมาะสม และเปนไปได ใหทำประโยชนจากความสามารถดาน IT เชน สรางเกม

ชวยเฝาระวง IT สอนคนดอยโอกาสใชคอมพวเตอร

2) กจกรรมเพอนคห จบคกบเพอนหรอกลมเพอน ททำใหมกจกรรม

สรางสรรคอยางตอเนอง เพอเบยงเบนออกจากการเลนเกม

3) กจกรรมสอสารกบครอบครว/เยยมบาน ครทปรกษาเตรยมพรอม

การเยยมบานและใหคำแนะนำขอปฏบตในการชวยเหลอ เชน

• จดกจกรรมสรางสรรคในครอบครว

• แปลงพลงของนกเรยนไปในทางสรางสรรค โดยจดโอกาสใหลก

ทำกจกรรมอน ๆ ทลกถนดและสนใจ

• ลดโอกาสการเขาถงคอมพวเตอรและอนเทอรเนต โดยกำหนด

ทตงของคอมพวเตอรในหองโถงหรอพนททใชรวมกนในบาน และกำหนดชวโมงการเลนเกม กำหนด

ชวโมงการเขาถงอนเทอรเนต เชน ซออนเทอรเนตเปนชวโมง เปนตน

• ใชมาตรการทางการเงน โดยใชการจำกดจำนวนและความถ

ของการใหเงน ไดแก ไมใหเงนแกลกมากเกนไป ใหเงนวนตอวน หรอถาลกถอเงนไมไดเลย ใชหมดตลอด

กตองใหเปนอาหารหรอขนม หรอใหเปนขาวของเครองใชอน ๆ โดยตรง แทนการใหถอเงน ใหลก

รบรคาใชจายในบาน ใหลกรวมรบผดชอบคาใชจายของการเลนเกมหรออนเทอรเนต เชน ใหลก

ออกเงนคาชวโมงอนเทอรเนตเอง หรอออกคาโทรศพทเอง กรณทลกขอเงนเพมพเศษ หากขอเงน

เพมบอยจนผดสงเกต พอแมควรใหศลปะในการหาขอมลและจดการ เชน อาจใหเงนเพมพเศษนน

กบผรบโดยตรงโดยไมผานลก หรอใหของแทนเงนสด

146 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

4) กจกรรมซอมเสรม กรณนกเรยนมปญหาการเรยนรวมดวย ใหคร

จบคกบเพอนทเรยนด โดยเตรยมความพรอมความเขาใจเพอนกอน รวมทงครทปรกษาประสาน

ขอความรวมมอกบครประจำรายวชาทเกยวของ

7.2.5 เออเฟอตดตาม

การตดตามผล การชวยเหลอ ทำไดโดยการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ

ผปกครอง เพอนสนท ครผสอน และผปกครอง หรอการตดตามผลโดยการพบกลมและใหนกเรยน

รายงานพฤตกรรมการเลนเกม และความสามารถในการควบคมตนเองในการเลนเกมอยางสรางสรรค

7.3 ปญหากาวราว/รนแรง

ความรนแรงในโรงเรยนมกถกมองขาม เพราะคดวาเปนเรองของวย เมอพดถง

ความรนแรง ครอาจคดวาเปนเรองของการชกตอย ใชกำลง มาตรการสวนใหญทนำมาใช จงเปนแค

การลงโทษทางวนย อกทงครกมกจะมองวา นกเรยนทเขากบเพอนไมได ถกลอ และถกแกลงบอย ๆ

เปนเพราะนสยทเกบตว ปรบตวยาก ทศนคตเชนน ทำใหครมองขามเรองความรนแรงในรปแบบ

ตาง ๆ ทนกเรยนแสดงตอกน ความรนแรงไมใชเรองเลกนอย การจดการกบนกเรยนทใชความรนแรง

จงควรไดรบการพจารณาชวยเหลอตามสาเหตทมาของความรนแรง ดงกรณศกษาตอไปน

กรณศกษาท 1

สชาตอยในกลมทเปนกลมนกเรยนขาใหญในโรงเรยน สชาตจะตามเพอน

ในกลมไปหาเรองทะเลาะววาทกบนกเรยนตางโรงเรยนเปนประจำ ทำใหสชาตถกเรยกเขาพบ

ทหองปกครองบอย ๆ บางครงสชาตและกลมเพอนจะดกไถเงนรนนอง เมอเงนในกระเปาขาดมอ

สชาตเคยถกรบอาวธ เชน มดพก เหลกขดชารบ เปนตน ทตดกระเปามาไวปองกนตว ตอมาสชาต

จงฝากอาวธใสกระเปาเพอนนกเรยนหญงเขามาในโรงเรยน

กรณศกษาท 2

รนทรเปนลกคนกลางทเตบโตมาจากครอบครวทพอทำงานเปนกรรมกร

กอสราง แมรบจางซกรดเสอผา พอตดเหลา สบบหร และมกมเรองทะเลาะทบตกบแม

และมกลามมาถงลกทกครงทเมา รนทรเคยเขาโรงพยาบาล เพราะถกพอทำรายหลายครง รนทรจง

มกใชความรนแรงในการตอบโตเมอเกดปญหา และมกจะมเรองชกตอยกบเพอนเปนประจำ

กรณศกษาท 3

ชานนทเปนเดกอารมณรอน เกบอารมณไมอยเมอโกรธ ชานนทจะมอาการเกรง

หนาแดง หายใจเรวอะไรทอยใกลตวกจะทำลาย ขวางปาใหเสยหาย ชานนทเคยทมเกาอใสเพอน

จนไดรบบาดเจบเมอถกยวใหโกรธ แมแตกบคร ชานนทกเคยตอยหนามาแลว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 147

การดำเนนการดแลชวยเหลอนกเรยนมพฤตกรรมกาวราว ใชความรนแรง

ทง 3 กรณตวอยาง ครทปรกษา ควรดำเนนการตามขนตอน ดงน

7.3.1 รจกนกเรยน

ครทปรกษาควรพดคยเพอคนหาสาเหตทนกเรยนมพฤตกรรมกาวราว

ซงอาจมสาเหตมาจากสงตอไปน

1) ความคกคะนองตามวย พฤตกรรมเลยนแบบกลมเพอนทชอบใช

ความรนแรง

2) ตองการการยอมรบ อยากเหนอกวา ตองการอำนาจ และความ

มนใจ จงมกเลอกขมเหงนกเรยนทดออนแอ ตวเลก ไมมเพอน ไมโดดเดน และยอมคลอยตาม

3) มประวตทางครอบครวทชอบใชความรนแรง มการใชสราและ

สารเสพตด การอบรมสงสอนใชความรนแรงอยเสมอ เดกซมซบความรนแรง คนเคยกบการแกปญหา

โดยใชความรนแรง เคยมประสบการณ ถกทารณจากคนในครอบครวหรอนอกครอบครว จงแสดง

พฤตกรรมกาวราวกบเพอน เพอชดเชย กลบเกลอนความรสกทขาดและตองการความใสใจ

4) อาจมความผดปกตทางระบบประสาท โรคหรอภาวะทางสมอง

บางอยาง เชน โรคสมาธสน ภาวะปญญาออน ออทซม เปนตน ซงมกมอาการกาวราวรวมดวย

หากครทปรกษาคนหาสาเหตความตองการทแทจรงของนกเรยนกลมนได

การแกปญหาจะไมใชเรองยาก

7.3.2 เพยรใหปญญา

ครทปรกษาควรดำเนนการดงน

1) ปลกฝงทศนคตทเหมาะสมใหแกนกเรยนทกคนในหอง โดยอาจใช

ชวโมงกจกรรมโฮมรมในเรองของการใชความรนแรงของนกเรยนในรปแบบตาง ๆ ตวอยางตอไปน

เปนวธการอธบายทอาจชวยใหนกเรยนเขาใจได

ก) ใหนกเรยนใหคำจำกดความของคำวา “ความรนแรง” “การรงแก”

“การกลนแกลง” ในรปแบบตาง ๆ แลวครอาจสรปใหฟงเพอใหนกเรยนเขาใจและเหนวา

เปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน “ความรนแรง คอ การทกลมหนง หรอคนหนง ทำรายอกฝาย

ดวยเจตนา ไมวาจะเปนทางคำพด ทำรายรางกาย หรอทำลายทรพยสน” เปนตน

ข) ใหนกเรยนเรยนรวา ความรนแรงเปนภยตอนกเรยนทกคน

ในโรงเรยน และทกคนควรมสวนรบผดชอบในการปองกนและชวยเหลอ ใหนกเรยนทงหองชวยกนคด

กฎและมาตรการทจะชวยปองกนความรนแรงในรปแบบตาง ๆ และใหลองปฏบต เชน ไมพดจาดถก

ลอเลยนคนอน ปฏบตตอเพอนแบบทเราอยากใหเขาทำกบเรา (เอาใจเขามาใสใจเรา) ไมทำใหเพอน

รสกดอยหรอกดกนเพอนบางคน ชวยเหลอเพอนทถกรงแกหรอกลนแกลง เปนตน

148 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ค) ใหนกเรยนรจกการพบครหรอผใหญ เพอรายงานหรอแจงขาว

เมอพบเพอนหรอนกเรยนคนอนถกรงแก หรอตกเปนเหยอของความรนแรง หรอมภย

ง) แนะนำใหนกเรยนรจกครหรอบคลากรในโรงเรยนทรบผดชอบ

ดแลนกเรยนในดานตาง ๆ อาจเชญใหตวแทนครทรบผดชอบมาพดคยกบนกเรยนในหอง เพอสราง

ความสนทสนม นกเรยนจะไดรวาควรพบครทานใด ในเรองใด

จ) ใหนกเรยนเรยนรการวางตวเปนกลาง ไมเขาขางพฤตกรรม

ทรนแรงตอนกเรยนอนหรอรสกสะใจ และใหนกเรยนเรยนรวาทกคนมหนาทรบผดชอบตองชวยเหลอ

ฝายทโดนรงแก หากอยในภาวะททำได ไมเปนภยตอตวเอง หรอแจงใหครทราบทนท หากเปน

เรองรนแรงและหากเขาไปชวยเหลอเองไมได เพราะอาจมอนตราย เพอใหผใหญเขามาชวยเหลอ

ตอไป หากพบการนนทา ลอเลยน หรอใชคำพดเสยดสตองไมเขาไปมสวนรวมดวย และควรชวยหาม

หรอหากเหนวาฝายทตกเปนเหยอรสกแย และไดรบผลกระทบอยางหนก ควรแจงใหครรบทราบ

ฉ) ชวยกนคดหาวธการทเหมาะสมทจะโตตอบ เมอพบเหนการใช

ความรนแรงในรปแบบตาง ๆ อาจใหนกเรยนจดบอรดในหวขอน และมการรณรงคเรองนในโรงเรยน

2) ครทปรกษาควรพดคยกบนกเรยนท เปนผ ใชความรนแรงถง

ผลกระทบทเกดขนตอตนเอง ตอบคคลทนกเรยนใชความรนแรง ตอครอบครว ซงนกเรยนจะตอง

รบผดชอบกบสงทนกเรยนทำขนดวย

7.3.3 ปรกษาอนใจ

เมอเผชญหนากบนกเรยนทกาวราว โกรธจด และควบคมอารมณไมได

หากนกเรยนแสดงกบครอยางเปดเผย ครตองเมตตากบนกเรยนใหมาก มความตงใจทจะชวยนกเรยน

ใหได ตองคดเชนนใหไดเสยกอน จากนนดำเนนตามขนตอนดงตอไปน

1) ถามนกเรยนอยางสงบ ใจเยน อยางเขาใจ และหลกเลยงการปะทะกน

ใหมากทสด เชน “มอะไรหรอวธไหนทเราจะชวยกนได เพอใหเธออยในหองและเรยนตอไปไดดวยด

บางไหม” การถามเชนน จะแสดงใหเหนวาครสนใจ และไมคดขบไลนกเรยนออกไป ทงยงแสดง

ความหวงใยในตวนกเรยนและรกษาผลประโยชนของนกเรยน

2) จงเตรยมรบคำพดเสยดสจากนกเรยน (เชน “ปลอยใหผม/หนอยคนเดยว

และเลกบงคบใหเรยนไดแลว”) อยาไปสนใจ ถามซำอกครงวา มทางใดบางทนกเรยนจะยอมรวมมอ

การถามซำจะทำใหนกเรยนไดคดอกครงและอาจใหคำตอบทดกวาครงแรก แตหากนกเรยนยงคง

ขดขน ไมรวมมอ กตองใชมาตรการแกปญหาตามทเหนสมควรตอไป เชน เชญออกจากหอง สงให

ครแนะแนวหรอฝายปกครอง แตจำไววา การตอบสนองทกอยางของคร ตองสงบ สนกระชบ

ไมใชอารมณ และเปนกลาง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 149

3) ในกรณทนกเรยนมปญหาทางอารมณ โกรธ ไมพอใจ เสยใจ

หงดหงดในหอง ไมวาจะเปนเพราะเพอน คร หรอปญหาจากภายนอก หากครสงเกตเหน ควรพา

นกเรยนผนนหลบไปพกสงบอารมณสกคร อาจเปนมมเงยบ ๆ ในหองเรยนหรอนอกหองเรยน

(แตควรมผใหญอยดวย) ระหวางนนอาจใหนกเรยนคนอน ๆ ไดพกสกครเชนกน กอนจะกลบมาส

บทเรยนตอไป ครขอพดคยกบนกเรยนทมปญหา แตตองหลงจากทนกเรยนไดพกสงบอารมณแลว

และครเองกตองสำรวจใหจตใจของตนสงบและเยอกเยนเชนกน ตวอยางคำพด : ครอยากคยกบเธอ

วาอะไรทำใหเธอโกรธ/หงดหงด/เสยใจ ฯลฯ หลงจากทพกใหใจเยนลงแลวสกหานาท ตามไปพบคร

ทโตะ แลวเราคอยคยกน)

4) วธการใหคำปรกษานกเรยนทมปญหาพฤตกรรมกาวราว ควรทำดงน

ก) ใหความเขาใจ สนใจ รบฟงคำพด ความคด ความรสก ในการกระทำ

ข) ใหประเมนผลทเกดขนตอตนเองและผอน และชใหเหนถงผลเสย

ของการกระทำ

ค) ใหทางเลอกในการระบายความโกรธ กาวราว ไมพอใจ ในวธการ

ทเหมาะสม เชน การเลนกฬา ดนตร งานศลปะอน ๆ ตามความสามารถ

ง) ใหคนหาศกยภาพของตนเอง สงเสรม เปดโอกาสใหแสดงออก

เชน เปนผนำ หรอสมาชกกลมกจกรรมตาง ๆ ชมรมโตวาท ชมรมกฬา เปนตน

จ) ใชหลกการปรบเปลยนพฤตกรรมโดยใชแรงเสรมทางบวก

7.3.4 ใหความชวยเหลอ

ในความเปนจรงนกเรยนทเปนอนธพาลและกาวราว กเพราะมความทกขใจ

ตาง ๆ แลวปรากฏออกมาเปนพฤตกรรมภายนอก ดงนน การชวยเหลอดานจตใจจงเปนสงสำคญ

และไมควรใชการลงโทษทรนแรง หากจะคาดโทษ ควรทำดวยความเขาใจ แมการคยกบนกเรยน

ทกาวราวจะยาก แตนกเรยนกลมนกตองการความชวยเหลอเชนกน

1) การปรบพฤตกรรม หากเปนกลมทมพฤตกรรมกาวราว รนแรง

กลมนอาจตองการการยอมรบ ในกรณเชนน ครทปรกษาอาจจดกจกรรมใหนกเรยนเลอกทำ

ตามความถนด เชน สงเสรมใหเลนกฬาหรอทำกจกรรมทชอบ อกวธคอ ฝกใหนกเรยนกลมน

ชวยดแลนกเรยนคนอน ๆ เปนหเปนตาแทนคร เปนวธททำใหนกเรยนไดรบการยอมรบ มอำนาจ

และไดใชกำลงของตนไปในทางทถกตอง แตครทปรกษาตองรจกใหแรงเสรมใหเหมาะสมดวย

2) ขอความชวยเหลอ หากเปนกลมทชอบรงแก ทำรายรางกาย ขดรดเงน

เพราะทางครอบครวมปญหา กลมนมกไมมาพบคร จงควรขอความรวมมอจากคณะครทดแลกจการ

นกเรยน ซงมกดแลเรองความรนแรงโดยตรง เพอปรบพฤตกรรม ครทปรกษาอาจตองคยกบนกเรยน

เพอทำความเขาใจพฤตกรรมของนกรยนวามแรงจงใจจากอะไร และใหความชวยเหลอทเหมาะสม

ซงหากครแสดงความตงใจทจะชวยรบฟง จะทำใหความสมพนธดขน นกเรยนสวนใหญกมกจะให

ความรวมมอ

150 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

3) เยยมบาน ความสมพนธทดระหวางครกบผปกครองจะชวยใหปญหา

คลคลายลง การเยยมบานจะไดผลดทครทปรกษาจะใชในการขอความรวมมอจากผปกครองในการ

ดแลชวยเหลอลกรวมกบทางโรงเรยน แตอยาใหผปกครองรสกวากำลงถกตำหน อาจนำไปสการ

ตอตานและทำใหปญหาซบซอนยงขน

4) สงตอผเชยวชาญ หากมสาเหตมาจากความผดปกตทางสมอง คร

ทปรกษาควรสงตอครแนะแนวหรอครจตวทยาโรงเรยน และใหผปกครองนำเดกไปรบการรกษา

จากจตแพทยและนำเขาสกระบวนการชวยเหลอทครผสอนทกคนจะตองรบทราบเพอชวยเหลอเดก

เมอเกดปญหาในชนเรยน

7.3.5 เออเฟอตดตาม

การตดตามผล การชวยเหลอ ทำไดโดยการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ

ผปกครอง เพอนสนท ครผสอนและผปกครอง หรอใหนกเรยนบนทกพฤตกรรมเมอมอารมณโกรธ

วธการจดการกบอารมณโกรธ

7.4 ปญหาทางเพศ

ปญหาทางเพศเปนเรองสำคญทมกเกดขนในกลมวยรน ดงนน นกเรยนระดบชน

ประถมศกษาตอนปลาย และชนมธยมศกษา จงมภาวะเสยงตอการเกดปญหาเรองเพศ โดยเฉพาะ

ในวยรนเปนวยทอยากรอยากลอง ตองการประสบการณแปลกใหมตองการไดรบจากกลมเพอน

มคานยมทางเพศทผด และปญหาสอมวลชนทนำเสนอเรองเพศอยางไมไตรตรอง อกทงสอลามกอนาจาร

ทสามารถหาซอไดงาย จะทำใหวยรนเกดปญหา เชน การมเพศสมพนธกอนวยอนควร การมเพศสมพนธ

ทเสยงตอการตดโรคและตงครรภอนไมพงประสงค ปญหาเรองเพศจงเปนปญหาสำคญทอยกบวยรน

มาทกยคทกสมย ครทปรกษาควรใหความใสใจนกเรยนทรบผดชอบ

กรณศกษา

เขยวเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมรปรางหนาตาด เรยนหนงสอพอใช

แตมพฤตกรรมสอไปในทางชสาว กลาวคอ เขยวมกจะชอบไปนงคยกบเพอนหญง จบมอ โอบกอดกน

ทหลงโรงเรยนเปนประจำ เพอนในหองชอบลอวาเปนคาสโนวาหนาหยกประจำหอง ม.3/2

ชวงหลงคณะครในโรงเรยนมกเหนเขยวกลบบานมดเปนประจำ จนหลายคนเรมเปนหวง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 151

การดำเนนการดแลชวยเหลอนกเรยนทมพฤตกรรมทางเพศไมเหมาะสม คร

ทปรกษาควรดำเนนการตามขนตอน ดงน

7.4.1 รจกนกเรยน

ครทปรกษาควรพดคยเพอคนหาสาเหตทนกเรยนมปญหาพฤตกรรม

ทางเพศ โดยใชเทคนควธการดงน

1) การสมภาษณเขยว เพอคนหาขอมลทแทจรงเกยวกบการแสดงออก

ถงพฤตกรรมเชนน ผลการศกษาขอมลอาจไดคำตอบดงน

- ความตองการทางเพศตามลกษณะพฒนาการของวยรน

พฤตกรรมนอาจเกดจากความตองการทางเพศของเขยว

- ตองการการยอมรบ อยากเหนอกวา ตองการอำนาจ และความมนใจ

เนองจากวยนเปนวยทตองการการยอมรบจากสงคมโดยเฉพาะเพอน ๆ การทเพอนยกยองวา

เขยวเปนคาสโนวาหนาหยก ทำใหเขยวพอใจ จงอาจทำใหแสดงพฤตกรรมน

- ความอยากรอยากลองของวยรน ธรรมชาตของเดกวยนมกจะ

อยากร อยากรในเรองแปลกใหมโดยเฉพาะประสบการณทางเพศ จงทำใหแสดงพฤตกรรมดงกลาว

โดยอาจไมรวาไมเหมาะสม

- มประวตทางครอบครว เขยวอาจมความตองการความรก

ความอบอนจากเพอนหญง หรอครอบครวของเขยวอาจเลยงดหรอปลกฝงคานยมทไมเหมาะสม

2) การสมภาษณเพอนของเขยว เพอหาขอมลเพมเตม

3) การเยยมบานของเขยว เพอสอบถามและศกษาความสมพนธของ

ครอบครวเขยว รวมถงสอบถามทางบานวาทราบพฤตกรรมของเขยวหรอไม

หากครทปรกษาคนหาสาเหตความตองการทแทจรงของนกเรยนกลมน

ไดแลว การแกปญหากไมใชเรองยาก

7.4.2 เพยรใหปญญา

ครทปรกษาควรดำเนนการดงน

1) ปลกฝงทศนคตทเหมาะสมใหแกนกเรยนทกคนในหอง โดยอาจใช

ชวโมงกจกรรมโฮมรมในเรองของการรจกการวางตวใหสมกบวย

2) ชวยใหเขยวตระหนกถงปญหาทจะเกดขนจากพฤตกรรมของเขยว

โดยการนำเสนอปญหาวยรนเกยวกบพฤตกรรมทางเพศ อาจใหเขยวไดพดคยกบเพอนนกเรยน

ทประสบปญหานแลว

3) ใหขอมลเกยวกบโรคตดตอทางเพศสมพนธ รวมถงภาวะผลกระทบ

ตาง ๆ ทเกดจากการมเพศสมพนธกอนวยอนควร

152 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

7.4.3 ปรกษาอนใจ

เพอใหเกดประโยชนตอการปองกนและแกไขปญหาของเขยว ครทปรกษา

ควรเรยกเขยวมาพดคย เพอรวมกนปองกนแกไขปญหา โดยมแนวปฏบตดงน

1) ไวใจคร ครทปรกษาตองทำใหเขยวไวใจ เชอวาครเปนมตร มเจตนาด

ทจะชวยเหลอเขยว ครทปรกษาตองสรางสมพนธภาพทดกบเขยว

2) คนหาสาเหต ครทปรกษากบเขยวชวยกนระบปญหาใหชดเจน

ใหเขยวไดอธบายเหตของพฤตกรรม ใหเขยวคดเหนตอพฤตกรรมน

3) รวมกนวเคราะหปญหา ครและเขยวชวยกนวเคราะหปญหาทเกดขน

พดคยใหเหนวา ปญหานสงผลกระทบตอเขยวและผอนอยางไร

4) วางแผนแกไขปญหา เมอครทปรกษาชวยใหเขยวพรอมทปรบเปลยน

พฤตกรรม กใหเขยวลองวางแผนแกไขปญหา ขนนครทปรกษาควรใหกำลงใจเขยว กลาวคำชมเชย

ทงบอกวาครเชอวาเขยวทำได เปลยนแปลงตนเองได

5) จบการพดคย ขนนเปนการยตการพดคย โดยครเนนยำใหเขยว

ตระหนกถงการพดคยของครทปรกษากบเขยวในวนน หากเขยวมปญหาหรอไมสบายใจอยางไร

สามารถกลบมาคยกบครได

จากทกลาวมาทง 5 ขน อาจไมสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมของเขยว

ไดทนท ครควรใสใจชวยเหลอตอไป นอกจากนหากปญหาของเขยวมความรนแรงมากกตองสงตอ

ผเชยวชาญ อยาแกปญหาดวยตนเอง

7.4.4 ใหความชวยเหลอ

ภายหลงการพดคยกบเขยวแลว ครทปรกษาควรใหความชวยเหลอดงน

1) การปรบพฤตกรรม ครควรปรบพฤตกรรมทางปญญาของเขยว

โดยมแนวคดวาใหเขยวคดถงผลทจะเกดขนหากเขยวไมเปลยนแปลงพฤตกรรม

2) ขอความชวยเหลอ ครควรขอความรวมมอจากกลมของเขยว

ใหชวนเขยวเขากลม กลบบานพรอมกน หรออยกบเขยวเมอเขยวอยกบเพอนหญง

3) เยยมบาน ความสมพนธทดระหวางครกบผปกครองจะชวยใหปญหา

คลคลายลง การเยยมบานจะทำใหครทปรกษามโอกาสขอความรวมมอจากผปกครองในการดแล

ชวยเหลอลกรวมกบทางโรงเรยน แตอยาใหผปกครองรสกวากำลงถกตำหน อาจนำไปสการตอตาน

และทำใหปญหาซบซอนยงขน

4) สงตอผเชยวชาญ หากมความรนแรงหรอเกดการตอตานจากเขยว

ครควรสงตอผเชยวชาญ เชน ครแนะแนว เปนตน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 153

7.4.5 เออเฟอตดตาม

การตดตามผล การชวยหลอ ทำไดโดยการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ

ผปกครอง เพอนสนท ครผสอน

7.5 ปญหาตดบหร/สารเสพตด

วยรนสวนใหญมกจะเรมตนเขาไปเกยวกบยาเสพตด ดวยความอยากลอง อยากร

แตหากวยรนคนใดมบคลกภาพทออนแอ หวนไหวงาย ขาดความเชอมนใจตนเอง หรอมปญหา

ความกดดนในชวต จากปญหาสวนตว ปญหาการเรยน ปญหาครอบครว ความไมสบายใจและ

คบของใจเหลาน จะผลกดนใหวยรนใชสารเสพตดตอเนองไปเรอย ๆ เพอตองการผอนคลาย

ความเครยดชวครชวยาม แตเนองจากปญหาความไมสบายใจยงไมไดรบการแกไข ในทสดกจะเกด

“ภาวะเสพตด” ขน โดยทอาการตดสารเสพตดนน จะมอาการดงตอไปน

• มความตองการอยางรนแรงทจะใชสารนน ๆ

• มความยากลำบากในการควบคมการใชทงปรมาณ และความถ

• ยงคงใชสารนนตอไป ทง ๆ ทรวาเปนอนตรายตอรางกาย

• ใชสารเสพตดในจำนวนและระยะเวลามากกวาทตงใจไวเดม

• หมกมนกบการใชสารเสพตดมากกวาการอยากทำกจกรรมอน ๆ ทสำคญกวา

• มอาการดอยา เกดอาการขาดยา หรออยากยาทางกาย (Physical

Withdrawal Stage)

• การเรยน การงาน สงคมหรอกจกรรมทสรางสรรค เสอมถอยไปหรอสญเสยไป

กรณศกษา

แพรเปนลกคนโต มนองสาว 1 คน พอมอาชพคาขาย พอเปนคนเจาอารมณ

และมกใชกำลงกบลก ในขณะทแมเปนคนใจเยนและเปนตวกลางประสานความเขาใจระหวาง

พอกบลก อปนสยเปนเดกเจาอารมณเหมอนพอ พดนอย เกบกด เมอถกตจะนำตาไหล

แตไมครำครวญ แพรชอบกฬาหนก ๆ เชน ฟตบอล ชกมวย ยโด ตะกรอ แพรเรยนอย

ชนมธยมศกษาปท 1 และเรมใชยาบาเมอเดอนมถนายน วนละ 1 เมด ปลายเดอนกรกฎาคมเพมเปน

วนละ 3 เมด แมสงเกตวาแพรเปลยนไปโดยมสหนาหมองคลำ กาวราว ตอนเยนจะงวง แตตกดก

จะนอนไมหลบ แพรเคยพยายามเลกใชยาแตมอปสรรค เนองจากมเพอนตางโรงเรยนมาหา

ถงบานและชวนเสพ สวนใหญจะเสพยาบาทบานเพอนและบานตวเองเวลาพอแมไมอย

154 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

7.5.1 รจกนกเรยน

ครทปรกษาสามารถสงเกตพฤตกรรมนกเรยนทใชสารเสพตด/บหร ดงน

1) สหนาคลำ ไมสดชน มกลนตดตามตว และเสอผา

2) หงดหงดงาย มพฤตกรรมกาวราวขนกวาเดม

3) มกหายไปจากหองเรยนบอย ๆ เชน ไปเขาหองนำ แอบเสพยา

ในทลบตาคน

4) จะคบหรออยในกลมเพอนทสบบหรหรอเสพยาดวยกน

7.5.2 เพยรใหปญญา

1) การใหความรในเรองสารเสพตดจะประสบความสำเรจมากขน

หากเนนผเรยนเปนหลก โดยใชการเรยนการสอนทใหนกเรยนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

พดคย แลกเปลยนประสบการณอยางทวถงทกคน

2) โรงเรยนควรกำหนดมาตรการลงโทษและจดการกบนกเรยนทใช

และมสารเสพตดในครอบครองอยางเหมาะสม มเหตผลและชดเจน มาตรการดงกลาวเปนสงจำเปน

เพอใหนกเรยนรวาโรงเรยนไมยอมรบพฤตกรรมทเปนภยตอสขภาพของนกเรยนและชมชน

ในโรงเรยนโดยเดดขาด แตมาตรการดงกลาวตองใหโอกาสนกเรยนทจะแกไข ปรบตว ดวยความชวยเหลอ

และประคบประคองของคร

7.5.3 ปรกษาอนใจ

สำหรบนกเรยนทใชสารเสพตด ครทปรกษาอาจพดคยเพอชวยเหลอ

นกเรยน ดงน

1) ขนสรางสมพนธภาพ

ไมตำหน วจารณใหนกเรยนรสกหมดกำลงใจ แตควรชนชมทนกเรยน

ตองการเลกยา

2) ขนสำรวจปญหา

สำรวจวานกเรยนมปญหาเพยงแคการใชหรอไม เพราะโดยสวนใหญ

แลวนกเรยนทใชสารเสพตดมกจะมปญหาการเรยน การโกหกและลกขโมยตามมาดวย หรอบางคน

อาจเปนผขายอกดวย

ประเมนสาเหตของการใชยา และเหตกระตนททำใหนกเรยนเลกยาไมได

ประเมนความสมพนธในครอบครว

3) ขนแกไขปญหา

ใหความเชอมนวาการเลกยาไมใชเรองนากลว และรกษาไดหากมงมน

คนหาศกยภาพของตนเองเพอใหนกเรยนเกดความภาคภมใจ

ในตนเองและลมปญหาทไมใชเรองของนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 155

หากนกเรยนกลบไปใชยาซำอยาทาทายวานกเรยนไมแนจรง แตให

ประเมนวา ครงนนเกดอะไรขนททำใหตองกลบไปใชอก เพอประเมนภาวะเสยงและวางแผน

หลกเลยงจากสถานการณดงกลาว

สอนการควบคมตวเองเมอตองการสารเสพตด

สอนการปฏเสธเมอเพอนมาชวนไปใชสารเสพตด

ชวยใหนกเรยนตงเปาหมายในชวต ซงเปนเปาหมายทเปนไปได

เหมาะสมกบความสามารถของนกเรยน

หากนกเรยนมเปาหมายชดเจนและตงใจจรง กจะเลกได แตปญหา

คอ นกเรยนสวนใหญยงไมพรอมเลก และถงอยากเลก หากกลมเพอนยงไมเลก กเลกยาก

7.5.4 ใหความชวยเหลอ

1) พบผปกครอง/เยยมบานเพอขอความรวมมอในการดแลชวยเหลอ

รวมกบทางโรงเรยน

2) ครอาจจดใหมเพอนคห (บดด) มาคอยดแลนกเรยนทตองการเลกบหร

ซงครจะตองอบรมใหนกเรยนมทกษะในการดแลและใหความชวยเหลอเพอน

3) สงตอผเชยวชาญ ซงอาจเปนครแนะแนวหรอสงตอแพทย เพอใหการ

บำบดรกษาถามอาการมาก

7.5.5 เออเฟอตดตาม

1) การตดตามผล การชวยเหลอ ทำไดโดยการสงเกตพฤตกรรม การสมภาษณ

ผปกครอง เพอนสนท ครผสอน

2) การตดตามโดยกระบวนการ Matrix พบกลมสปดาหละ 1 ครง

หรอวธการอน ๆ เพอใหคำปรกษาและตดตามผลการเลกใชสารเสพตด

บทบาทครทปรกษาทมตอระบบการแนะแนวในโรงเรยน คอ การประสานรวมมอกน

ดแลนกเรยน และเมอครทปรกษาพจารณาวานกเรยนในความรบผดชอบสมควรตองไดรบการชวยเหลอ

สามารถสงครแนะแนวและรวมกนดแล หากนกเรยนสามารถปรบตวไดเปนปกตครแนะแนวสงกลบ

ใหครทปรกษาดแลตอไป แตหากครแนะแนวไมสามารถชวยเหลอนกเรยนไดตองจดใหมการประชม

ปรกษาเปนรายกรณ พจารณาสงตอใหผเชยวชาญภายนอก เมอนกเรยนไดรบการชวยเหลอจาก

ผเชยวชาญภายนอกจนหาย ครแนะแนวจะรบกลบแลวรวมมอกบครทปรกษา ผปกครอง เฝาระวง

พฒนานกเรยนและรายงานเปนระยะ ๆ ตอไป

156 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

บรรณานกรม

กฎกระทรวง กำหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการจดระบบงานและกจกรรมในการแนะแนว

ใหคำปรกษาและฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา และผปกครอง พ.ศ. 2548.

ราชกจจานเบกษา. สบคนเมอ 12 เมษายน 2554. จาก http://www.kormor.

obec.go.th/kod/kodo43.pdf.

กมลรตน หลาสวงษ. (2529). การศกษารายกรณ. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

กรกฎา นกคม. (2553). หลกการแนะแนว. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

(เอกสารอดสำเนา).

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอครประจำชนและครทปรกษา. กรงเทพมหานคร :

ครสภาลาดพราว.

กรมสขภาพจต. (2546). คมอการจดกจกรรมโฮมรมเพอสงเสรมสขภาพจตนกเรยนระดบ

ชนมธยมศกษา สำหรบครทปรกษา “มหศจรรย...วยใส”. กรงเทพมหานคร : สถาบน

สขภาพจตเดกและวยรน ราชนครนทร.

กระทรวงศกษาธการ. (2552). ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-

2561). กรงเทพมหานคร : พรกหวานกราฟฟค.

. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. 2554). ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. ณ วนท 16 กมภาพนธ 2554.

กาญจนา สพรรณคง. (2550). การใชกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมความฉลาดทางอารมณ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนอสสมชญลำปาง. การคนควาอสระ

ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม.

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2553). คมอฝกอบรมแนะแนว โครงการยกระดบ

คณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการไทยเขมแขง. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 157

โครงการคลงปญญาไทย. (2551). ความหมายขอสนเทศ. สบคนเมอ 17 เมษายน 2554. จาก

http://www.panyathai.or.th.

โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการไทยเขมแขง. (2553). คมอฝกอบรม

แนะแนว. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จน แบร. (2549). การใหการปรกษา. กรงเทพมหานคร : เจรญวทยการพมพ.

เจษฎา บญมาโฮม. (2549). “กจกรรมพฒนาผเรยน.” ใน คมอการปฏบตงานวชาชพคร 1

(PROF 101). นครปฐม : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

. (2552). หลกการแนะแนวและการพฒนาผเรยน. คณะครศาสตร มหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐม.

เจยรนย ทรงชยกล. (2544). “หลกการและแนวคดเกยวกบบรการสนเทศ.” ใน ประมวลสาระ

ชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว. หนวยท 7-11. นนทบร : บณฑตศกษา

สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นงนช จงเจรญทรพย. (2541). ผลการจดบรการสนเทศดานอาชพทมตอการรบรดานอาชพ

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดราษฎรบำรง อำเภอหนองเสอ

จงหวดปทมธาน. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

นภาพร ปรชามารถ. (2544). หลกการแนะแนว. กรงเทพมหานคร : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นรนดร จลทรพย. (2551). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 3). สงขลา : มหาวทยาลยทกษณ.

เนตรนภส แปงณวงศ. (2540). ผลการใหบรการสนเทศดานอาชพโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ทมตอความรความเขาใจเกยวกบอาชพของนกเรยน. วทยานพนธศกษาศาสตร

มหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

เชยงใหม.

ปนดดา มณจกร. (2547). กจกรรมพฒนาผเรยนดวยการแนะแนวชวตและสงคมเพอสงเสรม

ทกษะทางสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวมนทรานทศ พายพ

จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษา

และการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ประพนธศร สเสารจ. “กระบวนการกลม.” ใน ทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม : ตนแบบการเรยนร

ทางดานหลกทฤษฎและแนวปฏบต. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

ปราโมทย พลศกด. (2548). ผลของการใชโปรแกรมพฒนาการวางแผนทางอาชพสำหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบานแดง จงหวดสรนทร. วทยานพนธศลปศาสตร

มหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

158 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

แผนงานสรางเสรมสขภาพจตเพอสขภาวะสงคมไทย. (2553). ครแนะแนวภาคปฏบตประสบการณจรง

มากกวาทฤษฎ. นนทบร : คดดมดจำกด.

พนม ลมอารย. (2548). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร.

พรศกด คงอย. (2539). ผลการจดบรการสนเทศแบบทศนศกษาทางอาชพทมตอความสนใจ

อาชพอสระของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต

สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546. ราชกจจานเบกษา. สบคนเมอ 12 เมษายน 2554.

จาก http://www.ffc.or.th/deficient_form/children2546.pdf.

พชราภรณ รกชวย. (2546). ผลการใชชดกจกรรมแนะแนวทมตอการพฒนาความรบผดชอบ

ในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พชรนทร พลเพชรพนธ. (2545). การแนะแนว. เพชรบร : มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

พชญมณฑน ลกำเนดไทย. (2545). รายงานการจดระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนในโรงเรยน

สงกดกรมสามญศกษา. (เอกสารอดสำเนา).

ทศนา แขมมณ. (2550). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : ดานสทธาการพมพ.

มลลวร อดลวฒนศร. (2552). เทคนคการใหคำปรกษา : การนำไปใช. ขอนแกน : คลงนานาวทยา.

มาโนช หลอตระกล และ ปราโมทย สคนชย. (2549). จตเวชศาสตรรามาธบด. กรงเทพมหานคร :

บยอนด เอนเทอรไพรซ.

ยพด ปดตะค. (2537). ผลของการใชชดการแนะแนวทมตอความขยนหมนเพยรในการเรยน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนศรเอยมอนสรณ สงกดกรงเทพมหานคร.

ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

รสสคนธ ชยศรมา. (2547). การพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวดานบรการสารสนเทศ

สำหรบครทปรกษาระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนบานแปนพทยาคม จงหวด

ลำพน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วรางคณา รชตะวรรณ. (2545). การใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทศนคตตอพฤตกรรมทางเพศ

ของวยรนหญง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 159

วภารตน หนเธาว. (2552). แผนการจดกจกรรมแนะแนว. สบคนเมอ 1 มถนายน 2552. จาก

http://www.kruthailand.net/forum/index.zphp?topic=135.0;prev_next=prev).

ศรเรอน แกวกงวาน. (2552). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

ศประไพ ตยะบตร. (2549). การใชกจกรรมกลมในชวโมงโฮมรมเพอเสรมสรางความฉลาด

ทางจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศภนตย ทองหยบ. (2538). ผลของการใชชดการสอนกจกรรมแนะแนวทมตอจรยธรรม

ดานความมวนยในตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธการศกษา

มหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

ศนยแนะแนวการศกษาและอาชพ กรมวชาการ. (2538). คมอการจดกจกรรมแนะแนว.

กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สกลรตน พงประดษฐ. (2550). การสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการ

ประเมนตนเองและการวางแผนการศกษาและอาชพสำหรบนกเรยนระดบ

ชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดนทรเดชา. วทยานพนธ

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว. บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมใจ ปราบพล. (2544). การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ “การสอนแบบทกษะชวต

แบบมสวนรวม”. กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

สำนกนายกรฐมนตร.

สนนทา พลบแดง. (2552). “คมอการจดทำรายงาน การศกษารายกรณ” โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายมธยม). (เอกสารอดสำเนา).

สมณฑา พรหมบญ. (2540). ทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม. กรงเทพมหานคร : สำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สมณฑา พรหมบญ และ อรพรรณ พรสมา. (2549). “การเรยนรแบบมสวนรวม.” ใน ทฤษฎการเรยนร

แบบมสวนรวม : ตนแบบการเรยนรทางดานหลกทฤษฎและแนวปฏบต. กรงเทพมหานคร :

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สวร ศวะแพทย. (2551). จตวทยาทวไป. กรงเทพมหานคร : สำนกพมพโอเดยน.

160 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2550). การศกษานกเรยนเปนรายกรณ.

กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). จดเนนสการพฒนาคณภาพผเรยนเพอการขบเคลอนหลกสตร การจดการ

เรยนร การวดและประเมนผล. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย.

. (2550). คมอการจดอบรมยวชนแนะแนวสำหรบวทยากร. กรงเทพมหานคร :

ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). จดเนนสการพฒนาคณภาพผเรยนเพอการขบเคลอนหลกสตร การจดการ

เรยนร การวดและประเมนผล. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2554). แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอ

การประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : สำนกงาน

พระพทธศาสนาแหงชาต.

. (2553). หลกสตรฝกอบรมนกเรยน : เพอนทปรกษา. กรงเทพมหานคร : ชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สำนกงานปฏรปการศกษา. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร : พรกหวานกราฟฟค.

สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). คมอการประเมน

คณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน

ฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2554. กรงเทพมหานคร : แมทซพอยท.

อมรรตน อนจตร. (2547). ผลของการใชโปรแกรมแนะแนวการศกษาและอาชพตามแบบ

พทธปญญา สารสนเทศตอการพฒนาการรคดแหงตนและความสามารถในการ

ตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสระบร

วทยาคม. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและ

การแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อษยา นาคนาวา. (2550). การใชโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวมเพอพฒนาวนยในตนเอง

ทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนสเหรามอเซ จงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธ

ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Gibson. L.R. & Mitchell, H.M. (2003). Introduction to Counseling and Guidance.

(6th ed.) New Jersey : Merrill Prentice Hall.

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 161

ภาคผนวก

1. µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

2. µ—«Õ¬à“߇§√◊ËÕß¡◊Õ∑’Ë „™â√«∫√«¡·≈–»÷°…“¢âÕ¡Ÿ≈π—°‡√’¬π

162 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ภาคผนวก

1. µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π (√Ÿª·∫∫À√◊ÕÕߧåª√–°Õ∫¢Õß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡ª√—∫µ“¡∫√‘∫∑ ¢Õß‚√߇√’¬π¥—ßµ—«Õ¬à“ß∑’˪√“°Ø)

µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

หนวยการจดกจกรรมการศกษาตอ เรอง ประโยชนของการเรยน*

ระดบชนประถมศกษาปท 2 เวลา 1 ชวโมง

1.  “√– ”§—≠

การเหนคณคาของการเรยน จะนำไปสแรงจงใจใหนกเรยนพฒนาการเรยนของตนเอง

สความสำเรจทมงหวงในอนาคต

2. º≈°“√‡√’¬π√Ÿâ

2.1 บอกประโยชนของการเรยน

2.2 บอกแนวทางในการปฏบตตนเพอใหไดประโยชนจากการเรยน

3.  “√–°“√‡√’¬π√Ÿâ

3.1 ประโยชนของการเรยนในรายวชาตาง ๆ

3.2 วธการเรยนทมประสทธภาพ

4. «‘∏’°“√®—¥°‘®°√√¡

ขนนำเขาสบทเรยน

4.1 นกเรยนบอกเหตผลของการมาโรงเรยน

ขนสอน

4.2 นกเรยนชวยกนบอกประโยชนของการเรยนในรายวชาตาง ๆ

4.3 นกเรยนแบงกลม จำนวนกลมเทากบรายวชาทเรยน เพอสรปประโยชนของ

การเรยนในรายวชานน ๆ ซงอาจทำโดยการเขยนหรอวาดภาพ หรอผสมผสานกน

4.4 นกเรยนแตละกลมนำเสนอผลงาน

*โดย พชญมณฑน ลกำเนดไทย และ ธญสมร คเชนทรเดชา สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 163

4.5 นกเรยนชวยกนตอบคำถาม “ทำอยางไรนกเรยนจงจะไดรบประโยชนจาก

การเรยนในรายวชาตาง ๆ มากทสด ซงจะสงผลดตอผลการเรยนของนกเรยนดวย”

ขนสรป

4.6 นกเรยนและครสรปแนวทางการปฏบตตนเพอใหไดรบประโยชนจากการเรยน

5. ™‘Èπß“π/¿“√–ß“π

การสรปประโยชนของการเรยนในแตละรายวชา

6. °“√ª√–‡¡‘πº≈

6.1 วธการประเมน

1) การบอกประโยชนของการเรยนและแนวทางปฏบตตนเพอใหประโยชน

จากการเรยน

2) สงเกตการปฏบตกจกรรม

6.2 เกณฑการประเมน

ระดบ ขอความบงชคณภาพ

ผาน สามารถบอกประโยชนของการเรยน และแนวทางการปฏบตตนเพอใหไดประโยชน

จากการเรยนได

ไมผาน ไมสามารถบอกประโยชนของการเรยน หรอแนวทางการปฏบตตนเพอใหไดประโยชน

จากการเรยนได

164 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

หนวยการจดกจกรรมสวนตวและสงคม เรอง กอนฉน จบ ป.6*

ระดบชนประถมศกษาปท 6 เวลา 2 ชวโมง

1.  “√– ”§—≠

นกเรยนทกำลงจะจบระดบชนประถมศกษาปท 6 นบไดวาประสบความสำเรจดาน

การเรยนในระดบหนงแลว กอนทจะกาวสการศกษาในระดบชนสงขน ซงปจจยททำใหนกเรยน

ประสบความสำเรจ นอกเหนอจากการปฏบตโดยตวนกเรยนเองแลว ยงตองอาศยบคคลและสงตาง ๆ

อกมากมาย ทงน ในสวนของบคคลซงเปนผใหญทใกลตวนกเรยน และเหนชดเจนกคอ พอแม

ผปกครอง ทเลยงดสนบสนนจนนกเรยนสำเรจการศกษา ในขณะทครทกคนทเคยสอนนกเรยน ดแล

นกเรยนตงแตเขาเรยนจนจบระดบชนประถมศกษากลวนมสวนทำใหชวตของนกเรยนเตบโต และ

กาวไปสการเรยนทสงสด

ดงนน การแสดงความรสกสำนกในบญคณ ดวยการขอบคณตอผใหญเหลานน

จงเปนสงทควรทำ โดยเฉพาะเดกวยเรยนทจำเปนตองเรยนรและฝกฝนความมจตใจทดงาม เพอรากฐาน

ของการเปนผใหญทมคณภาพในอนาคต

2. º≈°“√‡√’¬π√Ÿâ

2.1 นกเรยนบอกบคคลทมสวนทำใหนกเรยนเรยนจนจบระดบชนประถมศกษาปท 6 ได

2.2 นกเรยนบอกความรสกทมตอบคคลตาง ๆ ททำใหนกเรยนเรยนจนจบระดบชน

ประถมศกษาปท 6 และการแสดงออกตอบคคลเหลานนได

3.  “√–°“√‡√’¬π√Ÿâ

3.1 การรจกแสดงออกถงความรสกขอบคณ

3.2 บคคลทมสวนทำใหนกเรยนไดเรยนหนงสอและเรยนจนจบระดบชนประถมศกษา

ปท 6

4. «‘∏’°“√®—¥°‘®°√√¡

ชวโมงท 1

ขนนำเขาสบทเรยน

4.1 นกเรยนชวยกนบอกบคคลทมส วนทำใหนก เรยนได เรยนหนงสอและ

สามารถเรยนจนจบระดบชนประถมศกษาปท 6 โดยครเขยนบนกระดาน เรยงเปนลำดบลงมา

จากนนใหนกเรยนแตละคนออกมาขดรอยคะแนนในชองทตรงกบบคคลทนกเรยนเหนดวย

*โดย พชญมณฑน ลกำเนดไทย สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 165

ตวอยางการขดรอยคะแนนบนกระดาน

พอแม ผปกครอง IIII IIII IIII II

ครประจำชน IIII IIII IIII

ครวชา.................................. IIII IIII I

............................................. II

.............................................

4.2 ครแสดงใหนกเรยนเหนวา บคคลทนกเรยนบอกมใครบาง และลำดบตน ๆ คอใครบาง

ซงในทนครกำหนดการทำกจกรรมทเกยวของกบพอแม ผปกครอง และครเทานน

ขนสอน

4.3 นกเรยนตอบคำถาม “นกเรยนรสกอยางไรกบพอแม ผปกครอง และคร”

โดยครเปนผเออใหนกเรยนบอกถงความรสกทเปนเชงบวกดวยความสำนกในบญคณของบคคล

เหลานน จากการเรยนรจากครวาผใหญเหลานน ไดทำตามบทบาทหนาทของตนเพอนกเรยน ไมวา

จะเปนการเงน การใหเวลารบ-สงนกเรยน การดแลเมอนกเรยนเจบปวย การหาอาหารใหรบประทาน

การสอนใหหดเขยนหดอาน และสอนใหมความรมากขน ๆ รวมทงการสอนใหรจกใชชวตประจำวน

หรออน ๆ จนกระทงถงปจจบนกำลงจะจบระดบชนประถมศกษาปท 6 ซงนบไดวาบคคลเหลานนเปน

ผมพระคณตอนกเรยน

4.4 นกเรยนแตละคนเขยนและ/หรอวาดภาพเกยวกบความรสก และสงทอยากบอก

กบพอแม ผปกครอง ลงในกระดาษ A4 พบครง (ชวโมงตอไปจงเปนการบอกกบคร)

4.5 นกเรยนชวยกนคดวา จะนำกระดาษททำนนไปใหพอแม ผปกครอง เมอใด

และวธใด โดยครมสวนรวมชวยหาแนวทางทเหมาะสมทสด ทจะทำใหพอแม ผปกครอง ทกคนไดรบ

ชนงานของนกเรยน

ขนสรป

4.6 นกเรยนชวยกนบอกประโยชนทนกเรยนไดรบจากการทำกจกรรมครงน

ชวโมงท 2

ขนนำเขาสบทเรยน

4.7 ใหนกเรยนทบทวนสงทไดเรยนรและกจกรรมททำในครงกอน

166 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ขนสอน

4.8 นกเรยนชวยกนคดวา จะเขยนบอกคณครทานใดบางทงหมดกคน แลวให

แบงกลมทำงาน โดยใหกระดาษ A4 คนละ 1 ใบ ซงทำในนามของนกเรยนทงหอง

4.9 นกเรยนชวยกนคดวา ชนงานทนกเรยนทำจะนำไปใหครเหลานนอยางไร วธใด

เชน นำไปใหทหองพกคร โดยไปพรอมกนทงหองหรอสงตวแทน หรอใหตอนทครเขามาสอน

หรอใหในวนปจฉมนเทศ หรอวนประชมทงระดบชน เปนตน โดยใหเปนขอตกลงรวมกนของหอง

ขนสรป

4.10 นกเรยนบอกประโยชน/สงทไดเรยนร แลวครชวยสรปอกครง และชวยให

นกเรยนไดเรยนรวา ขณะทนกเรยนกำลงคดและทำกจกรรม เปนการทำสงทดใหกบคนอน ๆ

นกเรยนกไดรบสงตอบแทนทด ๆ โดยไมรตว เปนตนวา นกเรยนมความสขยมแยมในขณะทำงาน

เมอไดชนงานนกเรยนกภมใจ นนคอการให ยอมไดรบสงตอบแทนไมจำเปนตองเปนวตถสงของ

แคจตใจทมความสข กมคณคาทยงใหญ

5. ™‘Èπß“π/¿“√–ß“π

ใบแสดงความรสกของนกเรยนตอพอแม ผปกครอง และคร

6. °“√ª√–‡¡‘πº≈

6.1 วธการประเมน

1) จากจำนวนชนงานของนกเรยนทครอบคลมทงพอแม ผปกครอง และคร

2) จากขอความหรอภาพทสอถงความรสกขอบคณตอพอแม ผปกครอง และคร

6.2 เกณฑการประเมน

ระดบ ขอความบงชคณภาพ

ผาน 1.

2.

3.

ชนงานทนกเรยนแตละคนทำใหกบพอแม ผปกครอง 1 ชน

ชนงานทนกเรยนรวมกนทำเปนกลมใหกบคร 1 ชน

ชนงานทง 2 ชน มขอความหรอภาพทสอถงความรสกขอบคณตอพอแม

ผปกครอง และคร

ไมผาน ปฏบตไมครบตามเกณฑการผานทง 3 ขอ

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 167

7.  ◊ËÕ·≈–·À≈àß°“√‡√’¬π√Ÿâ

7.1 กระดาษ A4 สตาง ๆ หรอสขาว

7.2 ปากกาเมจกสตาง ๆ หรอดนสอสไม ฯลฯ

8. ∫—π∑÷°À≈—ß°“√®—¥°‘®°√√¡

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

แผนการจดกจกรรมน สามารถประยกตใช...

- ในชวโมงโฮมรม ทงโฮมรมสนและโฮมรมยาว

- ในทกระดบชน ทงประถมศกษาและมธยมศกษา

168 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

หนวยการจดกจกรรมทกษะชวต เรอง ภยทางเพศ*

ระดบชนมธยมศกษาปท 2 เวลา 1 ชวโมง

1.  “√– ”§—≠

ภยทางเพศ สามารถเกดขนไดจากหลายสถานการณ หลายสถานท และจากบคคล

รอบขางทงในและนอกครอบครว จงเปนเรองสำคญททกคนควรตระหนกรเทาทนและระมดระวงตว

อยเสมอ เพอใหปลอดภยจากภยทางเพศ

2. º≈°“√‡√’¬π√Ÿâ

2.1 นกเรยนบอกวธแกปญหาเมอพบภยทางเพศได

2.2 นกเรยนกลาทจะปกปองสทธและความปลอดภยของตนเองเมอถกคกคาม

จากภยทางเพศ

3.  “√–°“√‡√’¬π√Ÿâ

แนวทางปองกนภยทางเพศ

4. «‘∏’°“√®—¥°‘®°√√¡

ขนนำเขาสบทเรยน

4.1 ครชวนสนทนาเรองภยทางเพศทนกเรยนเคยไดยนไดฟงมา

ขนสอน

4.2 แบงนกเรยนออกเปน 3 กลม สมาชกในกลมรวมกนระดมความคดเหนเกยวกบ

ภยทางเพศทเกดขนในสถานทตาง ๆ ดงน

กลมท 1 ภยทางเพศทมโอกาสเกดทบาน

กลมท 2 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนทโรงเรยน

กลมท 3 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนในสงคม เชน โรงหนง สถานทจอดรถ

สนามเดกเลน เปนตน

4.3 ตวแทนกลม นำเสนอผลการระดมความคดเหนเกยวกบภยทางเพศทเกดขน

ในสถานทตาง ๆ

ขนสรป

4.4 ครนำอภปรายวา ถาจะไมใหเกดภยทางเพศเหลาน ควรทำอยางไร นกเรยน

ศกษาใบความรเพมเตม ครและนกเรยนรวมกนสรปภยทางเพศในสถานทตาง ๆ และวธการปองกน

ใหนกเรยนสรปแบบประเมนผลกจกรรม

*โดย อมใจ ดไสว โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย นครปฐม (พระตำหนกสวนกหลาบมธยม)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 169

5. ™‘Èπß“π/¿“√–ß“π

ผลการสรปการระดมความคดเหน 3 กลม

กลมท 1 ภยทางเพศทมโอกาสเกดทบาน

กลมท 2 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนทโรงเรยน

กลมท 3 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนในสงคมทวไป เชน โรงหนง สถานทจอดรถ

สนามเดกเลน เปนตน

6. °“√ª√–‡¡‘πº≈

6.1 วธการประเมน

สงเกตการปฏบตงานกลม

6.2 เครองมอ

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานกลม

7.  ◊ËÕ·≈–·À≈à߇√’¬π√Ÿâ

7.1 ใบความรสำหรบนกเรยน เรอง “ภยทางเพศ” แนวการปองกนภยทางเพศ

7.2 ใบงาน เรอง แนวทางปองกนภยทางเพศ

7.3 ใบความรสำหรบคร เรอง วธแกปญหาเมอเผชญหนากบเหตราย

8. ∫—π∑÷°À≈—ß°“√®—¥°‘®°√√¡

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

170 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

„∫ß“π ‡√◊ËÕß ·π«∑“ߪÑÕß°—π¿—¬∑“߇æ»

π—°‡√’¬πªØ‘∫—µ‘µ“¡¢—ÈπµÕπµàÕ‰ªπ’È

1. แบงนกเรยนออกเปน 3 กลม เลอกประธานและเลขานการกลม ใหแตละกลม

ชวยกนระดมความคดเหนเกยวกบภยทางเพศทเกดขนในสถานทตาง ๆ ดงน

กลมท 1 ภยทางเพศทมโอกาสเกดทบาน

กลมท 2 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนทโรงเรยน

กลมท 3 ภยทางเพศทมโอกาสเกดขนในสงคมทวไป เชน โรงหนง สถานทจอดรถ

สนามเดกเลน เปนตน

2. สงตวแทนนำเสนอผลการระดมความคดเหนเกยวกบภยทางเพศท เกดขน

ในสถานทตาง ๆ

3. ศกษาใบความรสำหรบนกเรยน เรอง “ภยทางเพศ” แนวทางปองกนภยทางเพศ

4. สรปแบบประเมนผลกจกรรมสำหรบนกเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 171

·∫∫ —߇°µæƒµ‘°√√¡°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π°≈ÿà¡

°‘®°√√¡·π–·π«

ผลการประเมนอยในระดบ...........................................................

ลงชอ.................................

รายการประเมน ความเหมาะสม

หมายเหต 5 4 3 2 1

1. ความรบผดชอบ

เกณฑการให

คะแนน

5 ดมาก

4 ด

3 ปานกลาง

2 พอใช

1 ปรบปรง

2. ความตรงตอเวลา

3. ความใสใจและความกระตอรอรนในการทำงาน

4. การดำเนนการอยางมขนตอน

5. การนำเสนอขอมลถกตองมเหตผล

6. กลมนำสรปและแสดงความคดเหนไดตรงประเดน

7. สมาชกกลมยอมรบซงกนและกน

8. สมาชกกลมมการประสานงานทด

9. สมาชกกลมเกดความรความเขาใจในเนอหา

10. การทำงานกลมเปนระบบทมประสทธภาพ

รวม

(................................)

ผประเมน

เกณฑการประเมน

คะแนน 40-50 ดมาก

คะแนน 30-39 ด

คะแนน 20-29 พอใช

คะแนน 10-19 ปรบปรง

172 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

„∫§«“¡√Ÿâ ”À√—∫π—°‡√’¬π

‡√◊ËÕß ç¿—¬∑“߇æ»é ·π«∑“ߪÑÕß°—π¿—¬∑“߇æ»

ภยทางเพศ เปนภยสงคมอนหนง ทสงผลกระทบตอเดกและวยรน อาท การถก

ลวนลาม ลวงละเมดทางเพศ ถกขมขน หรอแมแตการถกทารณกรรมจากพวกวปรตทางเพศ

หรอแมแตคนใกลชด

1. ∑”‰¡®÷ßµâÕߪÑÕß°—πµ—«

ปจจบนภยอนตรายทเกดขนมมากมายหลายรปแบบ หากมความรเกยวกบการปองกนตว

กเทากบมเพอนแทไวเคยงขาง จะไปทใด เพอนแทนจะตดตามไปดวยเสมอ และเมอตกอย

ในสภาวะคบขน กจะชวยคลคลายเหตการณจากหนกเปนเบา หรอทำใหแคลวคลาดปลอดภยได

การปองกนตว หมายถง การเตรยมพรอมทงกายและใจ การหลกหนจากสถานการณ

อนตราย หรอการตอสกบเหตเลวรายอยางเหมาะสม เพอใหตนเองพนภย

2. ¿—¬Õ—πµ√“¬‡°‘¥¢÷Èπ‰¥âÕ¬à“߉√

การละเมดสทธทเปนภยอนตรายตอผหญงและเดก มหลายกรณ เชน การละเมดทางเพศ

การลวนลามอนาจาร การทำรายรางกาย การหนวงเหนยวกกขง การขมขดาวาอยางรนแรง เปนตน

แตทเกดขนบอย คอ การทำรายรางกายและการขมขน โดยผกระทำอาจเปนไดทงคนแปลกหนา

และคนคนเคย

3. ‡µ√’¬¡µ—«Õ¬à“߉√‡æ◊ËÕÀ≈’°‡≈’ˬ߰“√∂Ÿ°∑”√⓬

1) ฝกตนเองใหเปนผมมนษยสมพนธด ไมดถกเหยยดหยามศกดศรเพอนมนษย

ทงดวยกรยาและวาจา

2) มจตสำนกในเรองความปลอดภย

3) ระมดระวง ไมประมาท และฝกความมสตใหสมำเสมอทกวน

4) ดแลสขภาพและสมรรถนะรางกายใหแขงแรงและเตรยมพรอมอยเสมอ

5) สนใจ ตดตามปญหาความรนแรงและภยอนตรายในรปแบบตาง ๆ ตอสตรและเดก

6) ฝกทกษะการรกษาตวรอด โดยเรยนรเรองตาง ๆ ตอไปน

4. ‡√’¬π√Ÿâ«à“ ∂“π„¥∑’Ë ‰¡àπà“‰«â«“ß„®

1) สถานทเปลยวหางไกลบานคน

2) สถานททไมรจกและไมเคยไป

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 173

3) สถานททมจฉาชพอาศยเปนแหลงประทษราย เชน มมตก มมมด ลานจอดรถ

ตกราง สถานขนสง สวนสาธารณะ ทางรถไฟ หองสขาตามหางสรรพสนคา ฯลฯ

5. ™à«ß‡«≈“∑’ËÕ“®‡°‘¥Õ—πµ√“¬‰¥âßà“¬

1) ยามวกาล ยามคำคน

2) เชามด

3) คนวนศกร เสาร ขณะฝนตก

6. ‡æ◊ËÕ§«“¡‰¡àª√–¡“∑ §«√·µàß°“¬Õ¬à“߉√

ตระหนกรวาการแตงกายอาจนำไปสอนตราย หรอเปนอปสรรคตอการหน ฉะนน

ควรเลอกสวมใสเสอผาใหเหมาะสม ทะมดทะแมง

7. §«√ªØ‘∫—µ‘µπÕ¬à“߉√‡¡◊ËÕ®–‡¥‘π∑“ß

เลอกใชพาหนะเดนทาง โดยคำนงถงความปลอดภยดวย

1) ถาเดนทางดวยรถโดยสาร

1.1) ไมควรบอกคนแปลกหนาวาจะไปไหน

1.2) ตนตวและเตรยมพรอมตลอดเวลา

1.3) เตรยมพรอมทจะเปลยนแปลงแผนเสนทางไดเสมอ

1.4) ไมนำทรพยสนมคาออกมาแสดงใหคนอนเหน

1.5) หากสงเกตพบวามคนตดตามหลงจากลงรถ ใหเดนทางตรงไปทมคนอย

จำนวนมาก

2) ถาเดนทางดวยรถสวนตว

2.1) การจอดรถ ควรจอดในทมแสงไฟสวางหรอมรถวงผาน เชน ใกลทางขนลง

เปนตน

2.2) ตรวจสอบภายในรถและรอบ ๆ รถ กอนเปดประตเขาไปขางใน เพอให

แนใจวาไมมใครซอนตวในรถ

2.3) ปดประต ลอกประต และคาดเขมขดนรภยทกครง กอนสตารทรถ

2.4) อยารบคนโบกรถขางถนนหรอคนแปลกหนาขนรถ

2.5) ไมควรทงของมคาไวในรถ

2.6) ในกรณนำรถเขาซอม ควรใหเฉพาะกญแจสตารทรถ

2.7) เรยนรเรองเครองยนตเบองตน

2.8) ควรวางแผนและศกษาแผนทกอนออกเดนทาง

174 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2.9) หากถกจในรถ ควรขบรถใหเฉยวชนรถคนอนทวงในทางเดยวกน

2.10) สงทควรมประจำรถ ไดแก ไฟฉาย ชดปฐมพยาบาล แผนท ถงดบเพลง

ผาขาวสำหรบทำสญญาณ เครองมอประจำรถ เชอกสำหรบลาก

3) ถาเดนทางโดยรถแทกซ

3.1) กอนขนรถ ถารสกวาคนขบไมนาไววางใจ ควรเลกโดยสารทนท

3.2) กอนขนควรสงเกตชนดของรถ ลกษณะรถและจดหมายเลขขางรถ

และทะเบยนรถ

3.3) ทกครงทขนรถ ควรจดชอ-นามสกลคนขบรถทตดปายอยในรถ

3.4) ตรวจสอบวาทลอกประตอยทไหน และเปดออกอยางไร

3.5) ระมดระวงและดอยเสมอวารถวงในเสนทางทควรจะไปหรอไม

3.6) ถาผดสงเกตวาจะมสถานการณไมด แสรงโทรศพทถงเพอนทเปนตำรวจ

โดยพดวาขอสายตำรวจ ใหอางยศและชอ โดยขอนดในเสนทางทรถกำลงมงไปขางหนา

3.7) ฉกเฉนใหเปดประตรถ และลงจากรถทนท

3.8) ไมรบเครองดมและของกนอยางเดดขาด

3.9) เมอเขานงในรถแลว ใหโทรศพทบอกทะเบยนรถ ส และชนดของรถให

พอแม ผปกครอง หรอเพอน ๆ ทราบในทนท

8. §«√ªØ‘∫—µ‘µπÕ¬à“߉√„π ∂“π∑’˵à“ß Ê „π∑’Ë “∏“√≥– ·≈–∫π∑âÕß∂ππ

1) ถาสงเกตวามคนตดตามอยางมพรธ อยาเขาบานตนเอง (ผรายจะรวาเราอยทไหน)

ใหไปหาเพอนบานทไวใจได หรอสถานทชมชนทมคนมาก และโทรเรยกตำรวจหรอมงตรงไปยง

สถานตำรวจ

2) พงระมดระวงการใช ATM ในตอนกลางคน หรอสถานททเราไมคนเคย

3) ไมควรเดนบนถนนเปลยวหรอซอยเปลยว หรอสถานทเปลยวทกแหงคนเดยว

โดยเฉพาะในเวลากลางคน

4) บอกใครสกคนใหรวาคณจะไปไหน และเมอไรจะกลบ หรอเดนทางไปกบใคร

โดยเฉพาะคนทไมรจกด

5) ไมควรขนสมภาระมากเกนไป ถาถอของมากควรวางไว เพอใหมอตวเองวาง

และพรอมปองกนตว

6) ไมควรสวมหฟงวทย เทป ขณะเดนหรอออกกำลงกาย

7) ไมควรอานหนงสอ/โทรศพทขณะเดน ยนรอรถเมล หรอยนขางถนน

8) ถาหากมคนเขามาถามทาง ควรยนหาง ๆ อยางนอย 2 กาว และพรอมระมดระวง

9) หากบรเวณนนไมนาไวใจ ควรหลกเลยงการยนคนเดยว

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 175

10) การรอรถเมล ถาหากปายนนไมมคนเลย ควรขนรถสายอนไป เพอเปลยนปาย

ทมคนจำนวนมาก

11) การสงใครกตามกลบบาน ควรแนใจวาเขาเขาบานเรยบรอยแลว จงออกรถ

9. „π∫â“π

1) ประต และรอบ ๆ บาน ควรเปดไฟไวเสมอ

2) กอนนอนตรวจตราวาประตและหนาตาง ลอกเรยบรอย

3) ไมใชชอจรงพรอมนามสกลตดหนากลองไปรษณยหนาบาน หรอในเครองตอบรบ

โทรศพท

4) ไมควรบอกในเครองตอบรบโทรศพทอตโนมตวาทานไปสถานทใด

5) ไมควรใหคนแปลกหนารวาเราอยคนเดยว

6) ควรมเพอนบานทสนทและสามารถไววางใจได

7) กอนเปดประตทกครงควรแนใจกอนวาผมาหาเปนใคร และอยาเปดประต

ถาไมแนใจ

8) กญแจพเศษควรซอนในทมดชด

9) ไมอนญาตใหคนแปลกหนาเขามาใชโทรศพทภายในบาน

10. „π≈‘øµå

1) หลกเลยงการขนหรออยในลฟตสองตอสองกบคนแปลกหนา

2) ใหสงเกตทาทของคนทขนลฟตมาดวยกน

3) ควรยนบรเวณใกลปมบงคบลฟต

176 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

„∫§«“¡√Ÿâ ”À√—∫§√Ÿ

‡√◊ËÕß «‘∏’·°âªí≠À“‡¡◊ËÕ‡º™‘≠Àπâ“°—∫‡Àµÿ√⓬

1. ‡¡◊ËÕ‡º™‘≠‡Àµÿ√⓬ §«√ªØ‘∫—µ‘Õ¬à“߉√

การเผชญเหตราย เปนเรองทเกดไดโดยไมรลวงหนา เชน การโดนจ การถกทำราย

รางกาย หรอการถกคกคามทางเพศ สงสำคญทควรคำนงถง คอ

1) การแกปญหาอยางมสต

1.1) หยดคด และควบคมอารมณตนเองใหมนคง

1.2) สงบนง เพอพจารณาเหตการณทเกดขนและสถานการณแวดลอม

1.3) คดหาวธการแกไขปญหาหลาย ๆ ทาง

1.4) คดถงผลทจะเกดขนจากวธการตาง ๆ เหลานน

1.5) ปฏบตวธแกปญหาทคดวาดทสด

2) ถวงเวลา

นอกจากการแกปญหาอยางมสต การถวงเวลาเปนกลยทธอยางหนงในการปองกนตว

ประวงเวลาไมใหถกทำราย เพอใหคนมาพบเหนและชวยเหลอ มวธการถวงเวลาทนาสนใจและ

ควรนำไปปฏบต คอ

2.1) การใชคำพดทมใชคำพดทาทายหรอดถก

2.2) การโอนออนผอนตาม หรอหลอกลอใหตายใจเพอฉวยโอกาส

2.3) การใชมารยาหญง

การใชวธการอยางใดอยางหนง ตองอยในดลยพนจของเราวาจะปฏบตอยางไร

ในเหตการณนน ๆ เพอความปลอดภย

2. ∑”Õ¬à“߉√∂â“∂Ÿ°∫—ߧ—∫„Àâ¡’‡æ» —¡æ—π∏åÀ√◊բࡢ◊π

1) ตงสต รวบรวมความคด สงบนง และคดหาทางเลอกในการจะหลกหน

หรอตอตานทตวเองจะปลอดภย

2) พดอยางหนกแนนวา “ไม” โดยไมตองเกรงใจ

3) มองหาหนทางหน

4) หนจากสถานการณอยางรวดเรว ถาเปนไปได อยาอยในสถานการณนนนาน

เพราะจะทำใหมโอกาสพนอนตรายนอยลง

แหลงทมา : คมอการจดกจกรรมโฮมรม เพอสงเสรมสขภาพจตนกเรยนระดบมธยมศกษา สำหรบครทปรกษา

“มหศจรรย...วยใส” กรมสขภาพจต, 2546.

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 177

5) ถามตวเองวา “ถาตอบโตแลวจะปลอดภยหรอไม” ถาปลอดภยและมโอกาส

กตอบโตกลบทนทตามวธทแนะนำ แตถาคดวาอาจเกดอนตรายใหหาวธใหม เชน

- วงหนทนท

- พดถวงเวลา พรอมหาทางหน

- รองวา “ไฟไหม” และขอความชวยเหลอ

- บอกวาเปนโรคเอดส กามโรค หรอมประจำเดอน พดหวานลอมขอความเหนใจ

- ทำอยางไรกไดเพอใหเขาเผลอและฉวยโอกาสหน

- หากคนรายมอาวธ ตองคดถงการรกษาชวตไวกอน

178 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

หนวยการจดกจกรรมการศกษาตอ เรอง แนวทางการศกษาตอเมอจบชนมธยมศกษาปท 3*

ระดบชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 1 ชวโมง

1.  “√– ”§—≠

เมอนกเรยนจบระดบชนมธยมศกษาปท 3 นกเรยนตองตดสนใจเลอกแนวทางในอนาคต

ของตนวาจะออกไปประกอบอาชพหรอศกษาตอในระดบสงขนตอไป การใหขอมลในการศกษาตอ

จงเปนแนวทางใหนกเรยนวางแผนชวตในอนาคตของตนเอง และนอกจากนยงทำใหนกเรยนเลงเหน

ความสำคญในการศกษา ซงจะทำใหนกเรยนสามารถไดรบความรและเพมพนทกษะตาง ๆ ในชวตมากขน

2. º≈°“√‡√’¬π√Ÿâ

2.1 นกเรยนสามารถบอกแนวทางการศกษาตอของตนเองได

2.2 นกเรยนสามารถนำขอมลเรองแนวทางการศกษาตอ มาใชในการวางแผน

การศกษาตอของตนเอง ทสอดคลองกบอาชพในอนาคตได

3.  “√–°“√‡√’¬π√Ÿâ

แนวทางการศกษาตอของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

4. «‘∏’°“√®—¥°‘®°√√¡

ขนนำเขาสบทเรยน

4.1 ครถามนกเรยนวา “สปดาหทผานมา นกเรยนไดเรยนรเรองอาชพเสรในกลม

ประชาคมอาเซยน แลวนกเรยนไดกลบไปศกษาเพมเตมบางหรอเปลา ใครไดขอมลอะไรเลาสกนฟงบาง”

4.2 ครถามนกเรยนตอวา “แลวนกเรยนไดวางแผนการศกษาตอของตนเอง

ตามความสนใจหรอแนวทางอาชพของตนเองอยางไร”

ขนสอน

4.3 ครขออาสาสมครนกเรยน 1-2 คน เพอออกมาดำเนนรายการในการเลนเกม

ตอบคำถาม “เรยนแบบนไปทางไหน”

4.4 ใหนกเรยนผดำเนนรายการถามคำถามในการเลนเกม และใหเพอน ๆ ในหองตอบ

ซงจะมบตรอาชพ 20 ใบ ตวแทนกลมจะตองยกมอตอบ กลมใดตอบไดคะแนนมากทสดจะไดของรางวล

ใหนกเรยนตอบจนครบทกคำถาม

* โดย อมใจ ดไสว โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย นครปฐม (พระตำหนกสวนกหลาบมธยม)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 179

4.5 ครอธบายแนวทางในการศกษาตอของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

และแจกใบความรเกยวกบแนวทางการศกษาตอของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ใหนกเรยน

ศกษาและนำไปใหผปกครองศกษาดวย

ขนสรป

4.6 ครสมถามนกเรยนวาไดทราบแนวทางในการศกษาของนกเรยนระดบชน

มธยมศกษาปท 3 แลว ไดวางแผนการศกษาตอของตนเองอยางไร มความสนใจในสถาบนใด

เปนพเศษหรอไม และตรงกบทตนเองไดวางแผนไวในตอนแรกหรอไม

4.7 นกเรยนสรปสาระสำคญของการศกษาตอระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

สายสามญและสายอาชพ

4.8 ครสรปเพมเตมวาเมอจบระดบชนมธยมศกษาปท 3 แลว นกเรยนเลอกทเรยนตอ

ระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสายสามญหรอสายอาชพ และใหนกเรยนไปศกษาคนควาเพมเตม

เกยวกบขอมลการศกษาตอเมอจบระดบชนมธยมศกษาปท 3 จาก Website ทรปลกปญญา/

แนะแนว (http://www.trueplookpanya.com/news/)

5. °“√ª√–‡¡‘πº≈

5.1 วธการประเมน

โดยการสงเกตความรวมมอในการทำกจกรรมของนกเรยน

- การรวมกจกรรมในหองเรยน

- สงเกตจากความสนใจของนกเรยน

5.2 เครองมอ

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานกลม

6.  ◊ËÕ·≈–·À≈àß°“√‡√’¬π√Ÿâ

6.1 เกมตอบคำถาม “เรยนแบบนไปทางไหน”

6.2 ใบความรเกยวกบแนวทางการศกษาตอของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

7. ∫—π∑÷°À≈—ß°“√®—¥°‘®°√√¡

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

180 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

‡°¡µÕ∫§”∂“¡

ç‡√’¬π·∫∫π’È ‰ª∑“߉Àπé

1. เรยนเกยวกบการใช/ซอมเครองกลทกชนด เมอจบไปแลวจะสามารถปฏบตงาน

ตามโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ เปนชางเทคนค นกเรยนคดวาการเรยนสาขานคอสาขาใด

(สาขาวชาชางกลโรงงาน)

2. เรยนเกยวกบวชานาฏศลป มทงนาฏศลปไทย เชน โขน ละคร และนาฏศลปสากล

เชน ระบำปลายเทา ระบำพนเมอง เปนตน เมอจบไปแลวสามารถประกอบอาชพครสอนนาฏศลป

ศลปน นกเรยนคดวาสามารถเขาศกษาสาขาวชานไดจากทใด

(วทยาลยนาฏศลป กรมศลปากร)

3. เปนการเรยนทสอดคลองกบระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย สายวทย-คณต

เพมบางวชาทเหมาะสมกบการไฟฟา เมอจบแลวสามารถเขาทำงานทการไฟฟาสวนภมภาคได

นกเรยนคดวาเราจะไดเรยนไดจากสถาบนใด

(โรงเรยนชางการไฟฟาสวนภมภาค)

4. เรยนเกยวกบการทำอาหารและประดษฐวสดตาง ๆ เชน เยบปกถกรอย จดดอกไม

เปนตน เมอจบไปแลวสามารถประกอบอาชพอสระของตนเองได เปดรานอาหาร ปฏบตงาน

ตามบรษทผลตอาหาร นกเรยนคดวาจะตองเรยนสาขาใด

(สาขาวชาคหกรรมศาสตร)

5. เรยนเกยวกบการตดเยบ การออกแบบเสอผา ธรกจดานเครองแตงกาย เมอจบแลว

กสามารถปฏบตงานตามโรงงานหรอบรษทผลตเสอผา สามารถเปดรานตดเยบหรอออกแบบเสอผา

เปนของตนเองได นกเรยนคดวาควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาผาและเครองแตงกาย)

6. เรยนเกยวกบวชาหลกตาง ๆ ไดแก วชาดรยางค วชาทหารทจำเปนแกการเปน

ทหารเรอ และวชาตามหลกสตรการศกษาสายอาชพ เมอจบแลวสามารถบรรจเขารบราชการและแตงตง

ยศเปนจาตร เทยบเทาวฒ ปวช. นกเรยนคดวาเราจะไปเรยนไดทใด

(โรงเรยนดรยางคทหารเรอ)

7. มทงหมด 7 แผนก เกยวกบงานชาง เปนนกเรยนประจำ มเบยเลยงใหในระหวางเรยน

เมอจบแลวบรรจเขารบราชการในกองบญชาการทหารสงสด กองทพเรอ/บก/อากาศ นกเรยนคดวา

จะสามารถเรยนไดทใด

(โรงเรยนชางฝมอทหาร)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 181

8. เรยนเกยวกบทฤษฎและปฏบตในวชาเครองรบวทย/โทรทศน ความรเบองตน

ทางคอมพวเตอร วงจรอเลกทรอนกส เมอจบแลวสามารถปฏบตงานตามโรงงานอตสาหกรรม

ผลตอปกรณดานอเลกทรอนกส รฐวสาหกจ (องคการโทรศพทแหงประเทศไทย การไฟฟาฝายผลต

แหงประเทศไทย) นกเรยนคดวาเราจะตองเรยนสาขาใด

(สาขาวชาชางอเลกทรอนกส)

9. เรยนเกยวกบหลกการคอมพวเตอร การประมวลผลโปรแกรมตาง ๆ เมอจบแลว

ทำงานดานคอมพวเตอรตาง ๆ หรอบรษทผลตซอฟตแวร นกเรยนคดวาจะตองเรยนสาขาใด

(สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ)

10. เรยนเกยวกบงานการตลาด การขาย งานจดซอ และขอมลการตลาด เมอจบแลว

สามารถปฏบตงานเปนเจาหนาทการตลาด พนกงานขาย พนกงานคลงสนคาได นกเรยนคดวา

ควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาการตลาด)

11. เรยนเกยวกบเทคนคการทำอาหารตาง ๆ ธรกจดานอาหารและหลกโภชนาการ

เมอจบแลวสามารถปฏบตงานตามบรษทผลตอาหาร ประกอบอาชพอสระ เปนทปรกษาโภชนาการได

นกเรยนคดวาเราจะตองเรยนสาขาใด

(สาขาวชาอาหารและโภชนาการ)

12. เรยนเกยวกบการคำนวณออกแบบโครงสราง การเขยนแบบ การทดสอบ วสด

กอสราง และควบคมดแลงานกอสราง เมอจบแลวสามารถทำงานเกยวกบอตสาหกรรมดานการกอสราง

หรอรบเหมากอสราง นกเรยนคดวาควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาชางกอสราง)

13. เรยนเกยวกบวชาการถายภาพ การบนทกภาพ การใชกลองถายรป กลองวดโอ

ทฤษฎแสงและส เมอจบแลวสามารถปฏบตงานตามสำนกพมพ บรษทโฆษณา เปนตากลองได

นกเรยนคดวาควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาเทคโนโลยการถายภาพ)

14. เรยนเกยวกบการจดทำบญช งบการเงนของธรกจทกรปแบบ การทำรายรบรายจาย

จบแลวสามารถประกอบอาชพพนกงานบญช ผชวยผตรวจสอบบญช นกเรยนคดวาควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาบญช)

15. เรยนเกยวกบการตรวจซอม บำรงรกษา รถยนต ระบบเครองยนตทงหมด

เมอจบแลวสามารถประกอบธรกจเกยวกบยานยนต เปดอ ดแลเครองยนตตาง ๆ ได นกเรยนคดวา

ควรเรยนสาขาใด

(สาขาวชาชางยนต)

182 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

16. เรยนเกยวกบการไฟฟาทวไป ตดตงไฟฟา ระบบควบคมไฟฟา ระบบการทำงาน

ของเครองไฟฟาหรอวงจรไฟฟา เมอจบแลวทำงานตามรฐวสาหกจ บรษทประกอบการเกยวกบ

อปกรณไฟฟา พนกงานตอวงจรไฟฟา พนกงานซอมอปกรณไฟฟา เปนตน นกเรยนจะตองเรยนสาขาใด

(สาขาชางไฟฟา)

17. เรยนเกยวกบการเดนเรอ เครองยนตเรอ เมอจบแลวสามารถทำงานเกยวกบเรอ

สงสนคา เปนนายทายเรอกลเดนทะเล ทำงานบนเรอสนคาเดนทะเล ชางเครองเรอเดนทะเล

นกเรยนคดวาจะเรยนไดจากทใด

(ศนยฝกพานชยนาว)

18. เรยนเกยวกบงานศลปะไทยโบราณ ทงดานจตรกรรมไทย ประตมากรรมไทย

สถาปตยกรรมไทย แบงงานชางออกเปน 10 หมดวยกน เชน ชางปน ชางเขยน ชางแกะ เปนตน

เมอจบแลวสามารถประกอบอาชพอสระ หรอเปนชางฝมอไทย รวมทงเปนครสอนเกยวกบศลปะไทย

ไดอกดวย นกเรยนคดวาเราจะเรยนไดจากทใด

(ศนยการศกษานอกโรงเรยนกาญจนาภเษก (วทยาลยในวง))

19. อยากจะเปนแพทย ทงทนตแพทย จตแพทย หรอแพทยรกษาโรคทวไป นกเรยน

คดวาจบระดบชนมธยมศกษาปท 3 จะเรยนตออะไรด

(ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย สายวทย-คณต)

20. เรยนเกยวกบงานตาง ๆ การบรการตาง ๆ ในโรงแรม ทงการจดหอง การทำอาหาร

(พอครว เชฟ) การจดครวและภตตาคาร การจดเลยง พนกงานตอนรบในโรงเรยน นกเรยนคดวา

จะเรยนสาขาใดด

(สาขาวชาการโรงแรม)

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 183

„∫§«“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫·π«∑“ß°“√»÷°…“µàÕ

¢Õßπ—°‡√’¬π√–¥—∫™—Èπ¡—∏¬¡»÷°…“ªï∑’Ë 3

1. °“√»÷°…“„𠓬 “¡—≠

การศกษาในระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสายสามญ เปนการศกษาทเนนฝกฝนทกษะความชำนาญในวชาสามญตาง ๆ เชน ภาษาตางประเทศ ภาษาไทย สงคมศกษา วทยาศาสตร คณตศาสตร เพอใชวชาสามญเหลานเปนพนฐานการศกษาในระดบอดมศกษาตอไป การศกษา ในระดบนใชเวลาในการศกษา 3 ป ตอจากนนจงจะไปศกษาในระดบอดมศกษาตอไปอก 4 ป ผเรยนจงจะไดรบปรญญาตรเปนวฒบตรเพอประกอบอาชพ การศกษาในสายสามญจะแบงออกเปนแผนการเรยน แตละแผนการเรยนจดรายวชาเพอเสรมสรางทกษะและความถนดของผเรยนเฉพาะสาขา ในโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลาย สายสามญ โรงเรยนมกจะจดแผนการเรยนดงน 1. แผนการเรยนวทยาศาสตร-คณตศาสตร เปนแผนการเรยนทมงฝกทกษะในวชาวทยาศาสตรสาขาตาง ๆ และคณตศาสตร ซงจะเหมาะกบผทเกงทางดานการคำนวณ ชอบการคดคำนวณ ทดลอง คด วเคราะห ใชสตรตาง ๆ ไดด 2. แผนการเรยนคณตศาสตร-ภาษาองกฤษ หรอแผนศลปคำนวณ แผนการเรยนน จะเรยนคณตศาสตรเชนเดยวกนกบแผนวทย-คณต แตจะเนนไปทางดานภาษาองกฤษมากยงขน ไมไดเนนวชาทางวทยาศาสตร ไมตองเรยนเกยวกบวชาทางฟสกส เคม ชววทยา เชนเดยวกบ สายวทย-คณต 3. แผนการเรยนภาษาตางประเทศ หรอแผนศลปภาษา นกเรยนจะเรยนเกยวกบภาษา ซงอาจเปนภาษาองกฤษเปนหลก และจะตองเรยนภาษาตางประเทศท 2 เชน ภาษาฝรงเศส ภาษาเยอรมน ภาษาบาล ภาษาญปน เปนตน แลวแตทางโรงเรยนจะเปดสอน 4. แผนการเรยนภาษาไทย-สงคมศกษา หรอแผนศลปทวไป เปนแผนการเรยน ทจดใหนกเรยนเรยนรายวชาคณตศาสตร ก. ซงมเนอหาวชาซบซอนนอยกวาคณตศาสตร กข. ทนกเรยนสายวทย-คณต และสายศลปคำนวณเรยนกน และเรยนเนนภาษาไทยมากกวาภาษา ตางประเทศ นอกจากยงมการศกษานอกระบบโรงเรยน ซงเปดโอกาสใหกบผทไมสามารถ เขาศกษาในสถาบนการศกษาได ไมวาจะดวยภาวะปญหาใด คอ 1. การศกษานอกโรงเรยน (กศน.) ซงจะมการเรยนทงในตอนเยนและคำ เปนการเรยนในชนเรยน 2. การศกษาแบบทางไกล เปนการเรยนทางวทยชมชน การเรยนผานดาวเทยม 3. การศกษาดวยตนเอง เปดโอกาสใหเรยนรดวยตวเอง แตจะตองมาพบกลม และรวมกจกรรม และเขารบการทดสอบตามทกำหนด

184 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2. °“√»÷°…“„π “¬Õ“™’æ

การศกษาในสายอาชพ เปนการศกษาดานอาชพศกษาทมงเนนฝกทกษะเฉพาะดาน

เพอใหผเรยนมความร ความชำนาญ สามารถนำไปเปนแนวทางในการประกอบอาชพเฉพาะดาน

ตอไป ในปจจบนการศกษาในสายอาชพสามารถแบงระดบการศกษาออกไดหลายระดบ ดงน

1. ระดบวฒบตร (หลกสตรระยะสน) เปนหลกสตรทจดขนเพอผลตคนงานระดบ

กงฝมอและพฒนาฝมอแรงงาน ใหบคคลมความร ความชำนาญในการปฏบตงานเฉพาะอยางได

โดยใชเวลาในการศกษาอบรมมากนอยขนอยกบความยงยากซบซอนของงาน โดยมหนวยงานตาง ๆ

รบผดชอบ เชน โรงเรยนสารพดชาง สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน เปนตน เพอยกระดบกำลงคนระดบ

ไรฝมอใหมคณภาพ

2. ระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) เปนหลกสตรทใชเวลาศกษาในสถาบน

การศกษาเปนเวลา 3 ป ตอจากการศกษาระดบชนมธยมศกษาตอนตน เพอผลตกำลงคนระดบชางฝมอ

3. ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) เปนหลกสตรทใชเวลาศกษาในสถาบน

การศกษาเปนเวลา 2 ป ตอจากหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) หรอ 4 ป ตอจากการศกษา

ในระดบชนมธยมศกษาปท 4 สายสามญ เพอผลตกำลงคนในระดบกงวชาชพ

4. ระดบปรญญาตร เปนหลกสตรทใชเวลาศกษาในสถาบนการศกษาเปนเวลา 2 ป

ตอจากหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) หรอ 4 ป ตอจากหลกสตรประกาศนยบตร

วชาชพ (ปวช.) เพอผลตกำลงคนในระดบวชาชพ

สาขาการศกษาในสายอาชพ

เนองจากการศกษาในสายอาชพมงเนนทจะฝกทกษะเพอพฒนาความร ความชำนาญ

ในสาขาวชาชพทจะสามารถนำไปปฏบตเพอประกอบอาชพไดจรง จงจำแนกเฉพาะสาขาทตองการ

ฝกฝนทกษะออก เปน 5 สาขา ดงน

1. สาขาวชาชางอตสาหกรรม ไดแก การศกษาในสาขาชางยนต ชางอเลกทรอนกส

คอมพวเตอร ชางกลโรงงาน ชางเชอม ชางโลหะ ชางกอสราง ชางโยธา ชางสำรวจ ชางตอเรอ

ชางเคหภณฑ การพมพ การถายภาพและภาพยนตร อตสาหกรรมสงทอ ชางเทคนคอตสาหกรรม

ชางเทคนคแวนตาและเลนส

2. สาขาวชาเกษตรกรรม ไดแก การศกษาในสาขาเกษตรกรรมทวไป เชน สตวบาล

พช ชางกลเกษตร สหกรณ ประมง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 185

3. สาขาวชาพาณชยกรรม ไดแก การศกษาในสาขาการบญช การขาย เลขานการ

การประชาสมพนธ อตสาหกรรมการทองเทยว ธรกจหนงสอพมพและสงพมพ ภาษาตางประเทศ

ธรกจพยาบาล

4. สาขาวชาคหกรรม ไดแก การศกษาในสาขาคหกรรมศาสตร ผาและเครองแตงกาย

อาหารและโภชนาการ

5. สาขาวชาศลปกรรม ไดแก การศกษาในสาขาศลปหตถกรรม ศลปะประยกต

วจตรศลป จตรกรรมลายรดนำ ศลปะไทย สถาปตยกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ เครองเคลอบดนเผา

ออกแบบผลตภณฑ ผลตภณฑเครองหนง สาขานาฏศลปทงไทยและสากล ดรยางคสากล คตศลปสากล

3. °“√»÷°…“µàÕ “¬Õ◊Ëπ Ê

นกเรยนทสำเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 3 แลวมทางเลอกในการศกษาตอ

นอกเหนอจากการศกษาสายสามญในโรงเรยนสงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

หรอสายอาชพในโรงเรยนอาชวศกษาในสงกดสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สามารถศกษา

ตอในสถานบนการศกษาตาง ๆ เชน โรงเรยนเตรยมทหาร โรงเรยนจาอากาศ โรงเรยนดรยางคทหารเรอ

โรงเรยนชางฝมอทหาร วทยาลยนาฏศลป วทยาลยในวงชาย วทยาลยในวงหญง โรงเรยนชาง

การไฟฟาสวนภมภาค ซงรายละเอยดเพมเตมนน นกเรยนสามารถศกษาขอมลเพมเตมได

ท Website ของทรปลกปญญา/แนะแนว (http://www.trueplookpanya.com/news/)

186 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫ —߇°µæƒµ‘°√√¡°“√ªØ‘∫—µ‘ß“π°≈ÿà¡

°‘®°√√¡·π–·π«

กลมท......................ชอกลม.....................................................................................

ผลการประเมนอยในระดบ...........................................................

รายการประเมน ความเหมาะสม

หมายเหต 5 4 3 2 1

1. ความรบผดชอบ

เกณฑการให

คะแนน

5 ดมาก

4 ด

3 ปานกลาง

2 พอใช

1 ปรบปรง

2. ความตรงตอเวลา

3. ความใสใจและความกระตอรอรนในการทำงาน

4. การดำเนนการอยางมขนตอน

5. การนำเสนอขอมลถกตองมเหตผล

6. กลมนำสรปและแสดงความคดเหนไดตรงประเดน

7. สมาชกกลมยอมรบซงกนและกน

8. สมาชกกลมมการประสานงานทด

9. สมาชกกลมเกดความรความเขาใจในเนอหา

10. การทำงานกลมเปนระบบทมประสทธภาพ

รวม

ลงชอ.................................

(................................)

ผประเมน

เกณฑการประเมน

คะแนน 40-50 ดมาก

คะแนน 30-39 ด

คะแนน 20-29 พอใช

คะแนน 10-19 ปรบปรง

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 187

µ—«Õ¬à“ß·ºπ°“√®—¥°‘®°√√¡·π–·π«„π™—Èπ‡√’¬π

หนวยการจดกจกรรมเปาหมายชวต เรอง เปาหมายการศกษาตอ*

ระดบชนมธยมศกษาปท 4 เวลา 2 ชวโมง

1.  “√– ”§—≠

เปาหมายในชวตดานการศกษาตอ เปนเปาหมายหนงของชวต ซงจะสำเรจไดจรง

จำเปนตองอาศยการวางแผนชวตในการนำไปสเปาหมาย ภายหลงจากการรจกและเขาใจตนเองแลว

วามความถนด ความสามารถ ความสนใจในเรองใด และมความพรอมในดานตาง ๆ ทจะสนบสนน

ใหสามารถพฒนาตนเองสเปาหมายนนมากนอยเพยงใด ซงการวางแผนชวตดานการศกษาตอ

จำเปนตองคำนงถงอาชพทสมพนธกบการศกษาตอในอนาคต ซงควรเปนอาชพทนกเรยนรจกและ

มความสนใจทจะทำ

2. º≈°“√‡√’¬π√Ÿâ

2.1 นกเรยนสามารถบอกเปาหมายชวตดานการศกษาตอได

2.2 นกเรยนสามารถวางแผนชวตสเปาหมายดานการศกษาตอได

3.  “√–°“√‡√’¬π√Ÿâ

3.1 เปาหมายชวตดานการศกษาตอ

3.2 การวางแผนชวตสเปาหมายทมความเปนไปได สามารถปฏบตไดจรง

4. «‘∏’°“√®—¥°‘®°√√¡

ชวโมงท 1

ขนนำเขาสบทเรยน

4.1 ใหนกเรยนตอบคำถามวา “เปาหมายชวตของนกเรยนมอะไรบาง” “มเปาหมาย

ดานการศกษาตอหรอไม เพราะเหตใด”

ขนสอน

4.2 นกเรยนแบงกลมยอย กลมละ 6-8 คน แลววาดภาพในกระดาษฟลปชารทตามหวขอ

ทครกำหนด “เปาหมายชวตดานการศกษาตอคออะไร” พรอมทงเขยน “ความสำคญของการม

เปาหมายดานการศกษาตอ”

4.3 ใหแตละกลมนำเสนอ แลวสรปรวมกนโดยใหนกเรยนเรยนรวา “เปาหมายชวต

ทนกเรยนตองการ เปนความหวงทนกเรยนอยากใหเกดขนจรง”

*โดย พชญมณฑน ลกำเนดไทย สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 และ วารณ ศโรภาส

โรงเรยนสตรวดอปสรสวรรค กรงเทพมหานคร

188 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

4.4 นกเรยนชวยกนบอกความรสกของตนเองหากเปาหมายดานการศกษาตอ

เกดขนจรง โดยครเขยนความรสกเหลานนบนกระดาน แลวครสรปใหนกเรยนเหนวา ความรสกเหลานน

ลวนเปนความรสกทเปนสข เปนความรสกทดทงตอตนเองและ/หรอผอน ดงนน จงควรทำใหเกดขนจรง

4.5 นกเรยนชวยกนตอบคำถาม “เปาหมายจะเกดขนไดจรง นกเรยนตองทำอะไรบาง

หรอไม อยางไร”

ขนสรป

4.6 ครสรปจากคำตอบของนกเรยนและนำเขาสเรองการจดทำแผนเพอสเปาหมาย

และใหนกเรยนคดเปนการบานวา “ถาจะทำใหเปาหมายดานการศกษาตอของนกเรยนมโอกาสสำเรจ

ผลมากทสด นกเรยนตองเตรยมตวอะไรบาง ตองมใครสนบสนนบางหรอไม เพราะเหตใด”

ชวโมงท 2

ขนนำเขาสบทเรยน

4.7 นกเรยนทบทวนกจกรรมและสงทไดเรยนรในชวโมงทแลว

ขนสอน

4.8 ครอธบายการจดทำแผนการดำเนนชวตเพอสเปาหมายดานการศกษาตอ

ของนกเรยนทควรสมพนธกบอาชพทสนใจทำในอนาคต โดยเปนแผนทมความเปนไปได ปฏบตไดจรง

มการกำหนดระยะเวลาในการปฏบต ระบผทใหการสนบสนนนกเรยนในดานตาง ๆ แลวใหนกเรยน

ทำใบกจกรรม “การวางแผนชวตดานการศกษาตอ”

4.9 นกเรยนอาสาสมครออกมานำเสนอแผนการดำเนนชวตเพอสเปาหมายดานการศกษาตอ

ของตนใหเพอน ๆ ฟง และสามารถซกถามได เพอชวยกนทำใหแผนการดำเนนชวตเพอสเปาหมาย

ดานการศกษาตอ ทจดทำมความสมบรณ เหมาะสม ใชไดจรง โดยเฉพาะการเลอกศกษาตอ

ทสอดคลองกบอาชพทนกเรยนสนใจ

(สำหรบนกเรยนทไมไดนำเสนอ สามารถศกษาจากการนำเสนอของเพอน ๆ และ

ครควรนำมาตรวจ และอาจใหการปรกษาเปนรายบคคล)

ขนสรป

4.10 ใหนกเรยนชวยกนสรปสงทนกเรยนไดเรยนรจากการทำกจกรรม

4.11 นกเรยนนำใบกจกรรมไปใหผปกครองด พรอมทงใหความคดเหน แลวนำกลบมา

เปนขอมลใหครไดศกษานกเรยนเปนรายบคคล กอนทจะคนใหนกเรยนเพอนำไปปฏบต

4.12 ครใหเพอน ๆ ชวยกนกระตนหรอดแลซงกนและกนในการปฏบตตามแผน

และครจะตดตามการปฏบตของนกเรยนเปนระยะตามโอกาสทม

5. ™‘Èπß“π/¿“√–ß“π

5.1 การนำเสนอเปาหมายชวตดานการศกษาตอ

5.2 ใบกจกรรม “การวางแผนชวตเพอการศกษาตอ”

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 189

6.2 ตรวจใบกจกรรม “การวางแผนชวตดานการศกษาตอ” ตามเกณฑการประเมน

เกณฑ ขอความบงชคณภาพ

ผาน สามารถบอกเปาหมายในชวตดานการศกษาตอได และใหความรวมมอกบ

กลมในการทำกจกรรม

ไมผาน ไมสามารถบอกเปาหมายในชวตดานการศกษาตอได หรอไมใหความ

รวมมอกบกลมในการทำกจกรรมอยางใดอยางหนง หรอทง 2 อยาง

7.  ◊ËÕ·≈–·À≈àß°“√‡√’¬π√Ÿâ

7.1 ใบกจกรรม “การวางแผนชวตเพอการศกษาตอ”

7.2 กระดาษฟลปชารท ปากกาปากตด สเมจก

8. ∫—π∑÷°À≈—ß°“√®—¥°‘®°√√¡

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

เกณฑ ขอความบงชคณภาพ

ผาน 1.

2.

3.

บอกอาชพทสนใจทำในอนาคต

บอกสาขาวชาทคดจะศกษาตอได

บอกสงทตนเองจะปฏบตเพอความสำเรจดานการศกษาตอไป พรอมทง

ชวงเวลาทปฏบต สงทตองไดรบการสนบสนนและผใหการสนบสนน

ไมผาน ไมสามารถปฏบตไดตงแต 2 ขอขนไป จากเกณฑการผาน 3 ขอ

6. °“√ª√–‡¡‘πº≈

6.1 สงเกตการปฏบตกจกรรม การนำเสนอเปาหมายชวตดานการศกษาตอ

ตามเกณฑการประเมน

190 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

„∫°‘®°√√¡ ç°“√«“ß·ºπ™’«‘µ¥â“π°“√»÷°…“µàÕé

§”™’È·®ß ขอใหนกเรยนวางแผนชวตเพอเตรยมการสเปาหมายดานการศกษาตอทสมพนธกบ

อาชพทนกเรยนสนใจ

สงทจะปฏบตเพอ

ความสำเรจดานการศกษาตอ สงทตองไดรบการสนบสนน/

ผใหการสนบสนน ชวงเวลาทปฏบต

เตรยมพรอม

สรางฐาน

ใหมนคง

อนาคตของฉน ฉนคดจะศกษาตอ

ในสาขาวชา...

นคออาชพในอนาคตของฉน

ความคดเหนของผปกครองตอการวางแผนชวตของนกเรยน.......................................................

...............................................................................................................................................................

ความคดเหนของครตอการวางแผนชวตของนกเรยน.............................................................................

...............................................................................................................................................................

ชอ-สกล...............................

ชน.......................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 191

ภาคผนวก

2. µ—«Õ¬à“߇§√◊ËÕß¡◊Õ∑’Ë „™â√«∫√«¡·≈–»÷°…“¢âÕ¡Ÿ≈π—°‡√’¬π

µ—«Õ¬à“߇§√◊ËÕß¡◊Õ„π°“√‡°Á∫√«∫√«¡¢âÕ¡Ÿ≈π—°‡√’¬π‡ªìπ√“¬∫ÿ§§≈

√–‡∫’¬π – ¡

1. ª√–«—µ‘ à«πµ—«

F ชอ............................................นามสกล..............................................เชอชาต................................

สญชาต...........................................ศาสนา.............................................วน/เดอน/ปเกด......................

หมโลหต................................สถานทเกด (อำเภอ/จงหวด)................................................

F ชอบดา.....................................................นามสกล.............................................เกดป..............................

อาชพ................................................... ( ) มชวต

( ) ถงแกกรรมเมอ................................

F ชอมารดา.................................................นามสกล...............................................เกดป............................

อาชพ.................................................. ( ) มชวต

( ) ถงแกกรรมเมอ................................

สถานภาพสมรสของบดามารดา

( ) จดทะเบยนสมรส ( ) ไมไดจดทะเบยนสมรส

F ทอยของนกเรยน..................................ซอย..................................................ถนน.....................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

F ชอผปกครอง...................................เกดป...................................อาชพ.....................................................

เกยวของเปน...........................................................สำเรจการศกษา..................................................................

ประกอบอาชพ...................................................ตำแหนง......................................รายได...................................

F ทอยของผปกครอง................................ซอย..................................................ถนน....................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

F เพอนสนทของนกเรยน

1) ชอ...............................................สถานทตดตอ...........................................ถนน......................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

192 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

2) ชอ...............................................สถานทตดตอ...........................................ถนน......................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

3) ชอ...............................................สถานทตดตอ...........................................ถนน......................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

4) ชอ...............................................สถานทตดตอ...........................................ถนน......................................

แขวง/ตำบล..................................เขต/อำเภอ.......................................จงหวด..................................................

โทรศพท.....................................................

F บคคลทนกเรยนไววางใจมากทสด คอ.......................................................................................................

สถานทตดตอ......................................................................................................................................................

โทรศพท.......................................................

F บคคลทตดตอไดในกรณฉกเฉน/เรงดวน ชอ..............................................................................................

ทอย.....................................................ซอย................................................ถนน.................................................

แขวง/ตำบล...................................เขต/อำเภอ........................................จงหวด................................................

โทรศพท.....................................................

F นกเรยนไดรบคาใชจายจาก........................................................................................................................

F นกเรยนอาศยอยกบ ❑ บดาและมารดา ❑ ญาต

❑ บดา ❑ เพอน

❑ มารดา ❑ อน ๆ (โปรดระบ)............................................

F สภาพทอยอาศย ❑ บานสวนบคคล ❑ บานพกสวสดการของราชการ

❑ บานเชา ❑ บานพกสวสดการของเอกชน

❑ หอพก ❑ อน ๆ (โปรดระบ)............................................

F นกเรยนมพนองรวมบดามารดา รวมทงนกเรยน......................คน นกเรยนเปนบตรคนท........................

2. ¢âÕ¡Ÿ≈¥â“π°“√»÷°…“

วชาทเรยน

ชน ผลการเรยน วชาทชอบ วชาทไมชอบ ความสามารถ

พเศษ

การเขารวมกจกรรมใน

และนอกโรงเรยน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 193

ทนการศกษา

ชน ปการศกษา ชอทน มลคา เงอนไขการรบทน

การวางเปาหมายในอนาคต

ชน เปาหมายการศกษา เปาหมายอาชพ เหตผล

3. ¢âÕ¡Ÿ≈¥â“π ÿ¢¿“æ

ประวตการเจบปวย

โรคประจำตว อาหาร/ยา/สารทแพ การเจบปวยและอบตเหต

บนทกการชงนำหนกและวดสวนสง

ชน พฤษภาคม ธนวาคม

นำหนก (กก.) สวนสง (ซม.) นำหนก (กก.) สวนสง (ซม.)

194 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫ Õ∫∂“¡¢âÕ¡Ÿ≈ à«π∫ÿ§§≈

คำชแจง

ใหนกเรยนเตมขอความในแบบสอบถาม หรอทำเครองหมาย ✓ ใหตรงกบความเปนจรงมากทสด

การตอบตามความเปนจรงจะเปนประโยชนแกตวนกเรยนเอง และขอมลในแบบสอบถามนจะเปนความลบ °. ª√–«—µ‘ à«πµ—«·≈–§√Õ∫§√—«¢Õߢâ“懮â“

1. ขาพเจาชอ.........................................................นามสกล..............................................เพศ..................... กำลงเรยนอยชน......................นบถอศาสนา......................เชอชาต......................สญชาต........................ เกดวนท........................เดอน....................................พ.ศ. ...........................อาย...................................ป 2. สถานทเกด..........................................ถนน..........................................ตำบล........................................... อำเภอ..........................................จงหวด..........................................โทรศพท.......................................... อยบานตนเองหรอบานเชา..........................................มหองสวนตวหรอไม.............................................. 3. บดาชอ....................................................นามสกล...............................................อาย............................ป อาชพ..........................................................................รายไดเฉลยเดอนละ............................................... สถานททำงาน.............................................................โทรศพท................................................................ มารดาชอ................................................นามสกล...............................................อาย............................ป อาชพ..........................................................................รายไดเฉลยเดอนละ............................................... สถานททำงาน.............................................................โทรศพท................................................................ 4. สถานภาพสมรสของบดามารดา (เขยนเครองหมาย ✓ หนาขอความ) ...........................อยดวยกน ...........................บดาสมรสใหม ...........................แยกกนอย ...........................บดาถงแกกรรม ...........................หยาราง ...........................มารดาสมรสใหม ...........................มารดาถงแกกรรม 5. นกเรยนพกอาศยอยกบ (เขยนเครองหมาย ✓ หนาขอความ) ...........................บดามารดา ...........................บดาและมารดาเลยง ...........................บดา ...........................มารดาและบดาเลยง ...........................มารดา ...........................บดาและมารดาบญธรรม ...........................อน ๆ (ระบ)....................................... 6. ผปกครองชอ.............................................................นามสกล.................................................................. เกยวของกบนกเรยนโดยเปน............................................................................อาย................................ป อาชพ...............................................................รายไดเฉลยเดอนละ............................บาท 7. ระดบการศกษาของบดา............................................................................................................................ ระดบการศกษาของมารดา........................................................................................................................ 8. นกเรยนไดรบคาใชจายประจำวนจาก................................................ประมาณวนละ.........................บาท 9. นกเรยนมพนองทเกดจากบดามารดาเดยวกน...................คน ชาย....................คน หญง....................คน นกเรยนมพนองทเกดจากบดากบภรรยาอน......................คน ชาย....................คน หญง....................คน นกเรยนมพนองทเกดจากมารดากบสามอน......................คน ชาย....................คน หญง....................คน

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 195

10. พนองนกเรยน รวมทงตวนกเรยนเรยงตามลำดบ ดงน

คนท อาย เพศ การศกษา อาชพ

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

............... ............... ............... ....................................................................... ........................................

11. เพอนของนกเรยนทสามารถตดตอไดสะดวกทสด

ชอ..............................................นามสกล.......................................ระดบการศกษา.................................

โรงเรยน.................................................................................................โทรศพท......................................

ทบาน....................................................................................................โทรศพท......................................

¢. ª√–«—µ‘ ÿ¢¿“æ

1. สขภาพของขาพเจาในขณะน ( ) ดมาก ( ) ด ( ) พอใช ( ) ไมดเลย

2. ขาพเจาเคยเจบปวยอยางหนกมากอน ( ) เคย ( ) ไมเคย

ถาเคยเปน บอกชอโรค...........................................................อายขณะเปนโรค......................................ป

3. ขาพเจาเคยเปนโรคเรอรงมากอน ( ) เคย ( ) ไมเคย

ถาเคยเปน บอกชอโรค...........................................................อายขณะเปนโรค......................................ป

4. ขาพเจาเคยประสบอบตเหตรายแรงมากอน ( ) เคย ( ) ไมเคย

ถาเคย ประสบอบตเหตอะไร.....................................................................................................................

ไดรบบาดเจบอะไรบาง..............................................................................................................................

5. ขาพเจาเคยเปนลมวงเวยนศรษะบอย ๆ ( ) เปนเสมอ ( ) เปนบาง ( ) ไมเคยเปน

6. ขาพเจามปญหาเกยวกบโรคประสาท ( ) มปญหา ( ) ไมมปญหา

7. ขาพเจาตองใชแวนสายตาในขณะน ( ) ใชประจำ ( ) ใชบาง ( ) ไมตองใช

8. ขาพเจาไมเคยใชแวนสายตามากอนเลย แตคดวาจำเปนตองใช

( ) จำเปนมาก ( ) จำเปน ( ) ไมจำเปน

9. ในเรองการพด ( ) ขาพเจารสกวาพดคลอง

( ) พดไมคลองหรอพดชา

( ) พดตดอาง

10. ในเรองการไดยน ( ) ไดยนชดเจน ( ) ไดยนไมชดเจน

11. ตามปกตขาพเจานอนวนละ ( ) 4-6 ชวโมง ( ) 6-8 ชวโมง ( ) 8-10 ชวโมง

196 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

12. โรคประจำตวของขาพเจาทเปนอยเสมอ คอ.............................................................................................

13. ในบางครงขาพเจาวตกกงวลอยางมากเกยวกบสขภาพขณะน ( ) วตก ( ) ไมวตก

14. ขณะนขาพเจาสง.............................................................ซม. นำหนก.................................................กก.

15. ตรวจสขภาพปละ.........................................ครง ครงสดทายตรวจรางกายเมอ.........................................

ตรวจท.......................................................................................................................................................

§. ª√–«—µ‘ —ߧ¡·≈–°‘®°√√¡

1. ทอยของครอบครวของขาพเจา ( ) บานบดามารดา

( ) บานญาต

( ) บานเชา

( ) อน ๆ (ระบ)...............................................................

2. ความรสกของขาพเจาตอทอยอาศย ( ) ชอบมาก

( ) ชอบ

( ) ไมชอบเลย

3. เพอน ๆ มาเทยวหรอเยยมเยยนขาพเจา ( ) มาบาง

( ) มาบอย ๆ

( ) ไมมาเลย

4. ขาพเจาชอบใหเพอนมาบาน ( ) ชอบใหมาบอย ๆ

( ) ชอบใหมาบางเปนบางครง

( ) ไมชอบใหมาเลย

5. ความรสกของขาพเจาเมอไดพบปะกบเพอน ๆ..........................................................................................

6. ความรสกของเพอนทมตอขาพเจา.............................................................................................................

7. ขาพเจาไดรบอนญาตใหตดสนใจดวยตวเอง..............................................................................................

8. ขาพเจาใชเวลาวางใหเปนประโยชน ( ) ใชเปนประจำ

( ) ใชบาง

( ) ไมใชเลย

9. ขาพเจาชอบฟงวทย

( ) ชอบฟงเปนประจำ ( ) ชอบฟงบาง ( ) ไมชอบฟงเลย

10. ขาพเจาชอบดโทรทศน

( ) ดเปนประจำ ( ) ดบาง ( ) ไมดเลย

11. ขาพเจาชอบดภาพยนตร

( ) ดบอยครง ( ) ดบางครง ( ) ไมไดดเลย

12. ขาพเจาชอบอานหนงสอประเภท

( ) ผจญภย ( ) ลลบ ( ) โรแมนตก

( ) ตลกขบขน ( ) วทยาศาสตร ( ) กฬา

( ) ประวตศาสตร ( ) โคลงบทละคร ( ) ชวประวต

( ) แนวจนตนาการ ( ) เครองยนตกลไก

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 197

13. ขาพเจาชอบอานหนงสอพมพรายวน

( ) เปนประจำ ( ) เปนครงคราว ( ) ไมเคยอานเลย

14. ขาพเจาชอบเลนกฬากลางแจง

( ) ชอบมาก ( ) ชอบบาง ( ) ไมชอบเลย

กฬากลางแจงทขาพเจาชอบมากทสด คอ..................................................................................................

15. ขาพเจาชอบเลนกฬาในรม

( ) ชอบมาก ( ) ชอบบาง ( ) ไมชอบเลย

กฬาในรมทขาพเจาชอบมากทสด คอ........................................................................................................

16. ขาพเจาเคยเลนละครในงานตาง ๆ ( ) เคย ( ) ไมเคย

17. ขาพเจาสามารถเลนดนตร ( ) ไดด ( ) พอใช ( ) ไมไดเลย

เครองดนตรทชอบเลน คอ.........................................................................................................................

18. ขาพเจาชอบรองเพลง ( ) ชอบมาก ( ) ชอบบาง ( ) ไมชอบเลย

ประเภทของเพลงทชอบ คอ......................................................................................................................

19. ขาพเจามความสนใจนาฏศลปไทย ( ) สนใจมาก ( ) สนใจบาง ( ) ไมสนใจเลย

20. ขาพเจา ( ) ทำ ( ) ไมทำงานพเศษหรอหารายไดสวนตว

21. งานอดเรกของขาพเจา คอ........................................................................................................................

ß. °‘®°√√¡ °“√»÷°…“ ·≈–ªí≠À“¢Õߢâ“懮â“

1. เมอปทแลวขาพเจาไดเขารวมกจกรรมทโรงเรยนไดจด คอ........................................................................

กจกรรมทขาพเจาชอบมากทสด คอ.........................................................................................................

2. ขาพเจา ( ) เคย ( ) ไมเคย เปนหวหนากลมในการทำกจกรรม

ขาพเจา ( ) เคย ( ) ไมเคย เปนหวหนาชน

3. ในโรงเรยน ขาพเจา ม

( ) เพอนมาก ( ) เพอนนอย ( ) ไมมเพอนเลย

เพอนทดทสดของขาพเจา ชอ....................................................................................................................

สงทขาพเจาและเพอนทดทสดของขาพเจาทำดวยกนเสมอ คอ.................................................................

..................................................................................................................................................................

4. ตามปกตขาพเจาใชเวลาอานหนงสอเรยนในวนหนง ๆ ประมาณ.......................ชวโมง

ขาพเจา ( ) ม

( ) ไมม สถานทเงยบสงบเหมาะกบการอานหนงสอหรอทำการบาน

5. ความรสกของขาพเจาเกยวกบวชาทเคยเรยน

ชอบมากทสด ชอบนอยทสด ยากทสด งายทสด

(วชา) (วชา) (วชา) (วชา)

................. ................. ................. .................

................. ................. ................. .................

................. ................. ................. .................

6. วชาทขาพเจาตองเอาใจใสมากทสด คอ.....................................................................................................

198 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

7. ขาพเจา ( ) ทำ ( ) ไมไดทำตารางกำหนดไวดหนงสอ

8. ขาพเจาทำใหมสมาธเวลาดหนงสอ ( ) ไดงาย ( ) ไดยาก

9. ขาพเจา ( ) ตองการ ( ) ไมตองการคำแนะนำเกยวกบวธการเรยน

10. ตามปกตขาพเจา ( ) ชอบ ( ) ไมชอบเรยนหนงสอ

เมอเทยบกบเพอน ๆ ขาพเจาเรยนอยในเกณฑ ( ) ด ( ) ปานกลาง ( ) ไมด

11. เมอขาพเจาเตบโตขน บดาตองการใหขาพเจามอาชพ..............................................................................

มารดาตองการใหขาพเจามอาชพ..........................................................................

ขาพเจาตองการมอาชพ.........................................................................................

12. ขาพเจาตงใจจะเรยนใหจบชนสงสดของโรงเรยนแหงน

( ) ตงใจแนวแน ( ) ไมแนใจ ( ) ตงใจเลย

13. ขาพเจาตองการจะเรยนจบในระดบ ( ) ปรญญาตร

( ) ปรญญาโท

( ) ปรญญาเอก

( ) ระดบอน ๆ (ระบ)...........................................................

14. อาชพทขาพเจาเลอกตามความตงใจของขาพเจาในขณะน เรยงตามลำดบ

1. .................................................... 2. ....................................................

3. .................................................... 4. ....................................................

15. ความรสกของขาพเจาเกยวกบความเปนอยในโรงเรยนแหงน

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

16. ความรสกของขาพเจาเกยวกบความเปนอยทางบาน

..................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

17. ปญหาหรอความไมสบายใจทขาพเจาตองการไดรบความชวยเหลอ

1. .................................................... 2. ....................................................

3. .................................................... 4. ...................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 199

Õ—µ™’«ª√–«—µ‘

คำชแจง ใหนกเรยนเขยนประวตตนเอง โดยเตมขอความใหสมบรณตามความเปนจรงมากทสด ขอความเหลานจะเปนประโยชนแกนกเรยนโดยตรง และทางโรงเรยนจะเกบเปนความลบ

1. ขาพเจาเกด วนท/เดอน/พ.ศ. ................ สถานทเกด.................................................... เมอครงเปนเดก สงทขาพเจากลวมากทสด คอ.......................ขาพเจาเคยปวยเปนโรค......................... เพอน ๆ ทขาพเจาเลนดวยมกจะมอาย..........กบขาพเจา ถาโตขนขาพเจาอยากเปน............................ 2. ขาพเจาเตบโตมาพรอม ๆ กบ...................................เทาทจำไดเหตการณทขาพเจาชอบมาก คอ...........................................................เวลาทขาพเจามโอกาสไดใชชวตอยางสนกสนาน คอ...........................พอใหความสนทสนมกบขาพเจาโดยการ................................................ แมใหความสนทสนมกบขาพเจาโดยการ.............................................................................................. เมออยบานสงทขาพเจาอยากทำ คอ.....................................................................ขาพเจาคดวา เดกคนอนในบานมความสข......................................................................................................ขาพเจา 3. สงทขาพเจาอยากทำมากทสดในโรงเรยน คอ...................................สงทขาพเจาอยากทำนอยทสดในโรงเรยน คอ.........................สงทขาพเจาอยากไดจากโรงเรยนมากทสด คอ..................... ถามความจำเปนตองยายโรงเรยน ขาพเจาจะ............................................................ไปอยโรงเรยนอน 4. ถามเวลาวางขาพเจาจะใชเวลานน.............................ขาพเจาชอบทำงานท.............. สงทขาพเจาคดวาตนเองทำไดดทสด คอ............................................................................................... 5. แผนในอนาคตและความหวง ❑ เมอขาพเจาโตขนอยากประกอบอาชพ..................................................................... ❑ ถาขาพเจาสามารถขอสงใดไดตามใจนก ขาพเจาจะขอ 1. .................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................. 6. เปาหมายในชวตขาพเจา คอ.......................................................................................... 7. คนทขาพเจาชอบ คอ..................................................................................................... 8. ถาใหเลอกไดสงตอไปน ขาพเจาจะเลอกเปนขอแรก คอ ( ) ชอเสยง ( ) เงน ( ) ความสำเรจในการเรยน ( ) การทำประโยชนเพอสวนรวม ( ) อน ๆ (ระบ)................................................... 9. สงทขาพเจาตองการมากทสดในขณะน คอ.................................................................... 10. สงททำใหขาพเจาไมสบายใจ คอ.................................................................................... ....................................................................................................................................... และเมอมเรองไมสบายใจ บคคลทขาพเจาไปปรกษา คอ...............................................

200 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫ Õ∫∂“¡¢âÕ¡Ÿ≈ à«πµ—«π—°‡√’¬π

1. ฉนชอ..........................................................................................................................................

2. ฉนมอาย......................................................................................................................................

3. ฉนอาศยอยท..............................................................................................................................

4. ฉนเกดท......................................................................................................................................

5. วชาทชอบมากทสด.....................................................................................................................

6. วชาทชอบนอยทสด....................................................................................................................

7. งานทฉนชอบทำมากทสด...........................................................................................................

....................................................................................................................................................

8. งานทฉนไมชอบทำ.....................................................................................................................

....................................................................................................................................................

9. งานอดเรก/กจกรรมยามวางของฉน............................................................................................

....................................................................................................................................................

10. ในวนขางหนา ฉนทะเยอทะยานทจะ..........................................................................................

....................................................................................................................................................

11. สงทฉนคดวายากมาก.................................................................................................................

....................................................................................................................................................

12. สงทฉนกงวล...............................................................................................................................

13. ความกลวทฉนเกบเปนความลบ.................................................................................................

14. งานบานททำเมอกลบจากโรงเรยน..............................................................................................

15. เพลงทฉนชอบฟง........................................................................................................................

16. กฬาทชอบด................................................................................................................................

17. ภาพยนตรทชอบด......................................................................................................................

18. ในวนหยดฉนจะปฏบตกจกรรม..................................................................................................

19. ฉนมความรสกวาคณพอคณแม...................................................................................................

....................................................................................................................................................

20. ฉนอยากใหเพอน........................................................................................................................

21. ฉนรสกวาคร...............................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 201

‚√߇

√’¬π.

......

......

......

......

......

......

......

......

...

·∫∫∫

—π∑÷°¢

âÕ¡Ÿ≈ª

√–°Õ

∫°“√

«“ß·

ºπ°

“√»÷°

…“µàÕ

·≈–Õ

“™’æ

√–¥

—∫™—Èπ¡

—∏¬¡»

÷°…“ª

ï∑’Ë....

......

......

......

...

™◊ËÕ- 

°ÿ≈...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

..¡. .

......

......

......

......

.....À

âÕß...

......

......

...‡≈

¢∑’Ë...

......

......

.....

วชา

ผล

การท

ำแบบ

ทดสอ

บ จด

มงหม

ายใน

อนาค

ต

1. ค

วามส

นใจเ

พอบอ

กทศท

างอา

ชพ

สถาบ

นทนก

เรยน

จะศก

ษาตอ

เมอจ

บ ม.

3/ม.

6 ...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

กล

ม/คณ

ะ/สา

ขาวช

าทเล

อกศก

ษา

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

เห

ตผล.

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

บร

รยาย

ลกษณ

ะงาน

อาชพ

ทนกเ

รยนส

นใจ

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

...

งานอ

าชพท

นกเร

ยนสน

ใจมา

กทสด

...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

ภาษา

ไทย

2. บ

คลกภ

าพกบ

การป

ระกอ

บอาช

พ

คณตศ

าสตร

3.

บคล

กภาพ

ของฉ

น

วทยา

ศาสต

ร

4.

ทกษ

ะอาช

พ

สงคม

ศกษา

5.

คาน

ยม

1. ..

......

......

......

......

.. 2.

.....

......

......

......

......

3. ..

......

......

......

......

.. 4.

.....

......

......

......

......

5. ..

......

......

......

......

..

ภาษา

องกฤ

ษ

คะแน

นเฉล

ย 2

ปการ

ศกษา

ระดบ

คะแน

นวชา

วชา

วชาท

ชอบแ

ละทำ

คะแน

นไดด

1. ..

......

......

......

......

......

......

......

. ลง

ชอ...

......

......

......

......

......

......

...นก

เรยน

ลง

ชอ...

......

......

......

......

......

......

...คร

แนะแ

นว

2. ..

......

......

......

......

......

......

......

.

(.....

......

......

......

......

......

......

.)

(.....

......

......

......

......

......

.....)

3. ..

......

......

......

......

......

......

......

.

......

......

../...

......

...../

......

......

..

....

......

..../.

......

......

./....

......

....

202 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫‡µ‘¡ª√–‚¬§„Àâ ¡∫Ÿ√≥å

ชอ-นามสกล..........................................................................................................................................

วน เดอน ป ททำแบบทดสอบ...............................................................................................................

วน เดอน ปเกด.....................................................................................................................................

วธตอบแบบทดสอบ

จงเตมประโยคหรอขอความตอไปนใหสมบรณ โดยอานแตละประโยคหรอแตละขอความ

แลวเตมสงแรกทผานสมองของทานเพอใหไดประโยคสมบรณ โปรดทำใหเรวทสดเทาทจะทำได

ถาไมทราบวาจะเตมอะไร ใหเขยนวงกลมหมายเลขของขอนน ๆ และพยายามเตมประโยค

หรอขอความนนในภายหลง

1. ฉนคดวาครของฉน......................................................................................................................

2. ขณะทครสอนฉนมกจะ...............................................................................................................

3. พอแมพดเกยวกบการเรยนของฉนวา..........................................................................................

4. ฉนชอบครท................................................................................................................................

5. เมอครใหการบาน.......................................................................................................................

6. เมอครเรยกใหตอบคำถาม..........................................................................................................

7. วชาทฉนชอบเรยน......................................................................................................................

8. สงทฉนไมชอบการเรยน.............................................................................................................

9. ฉนใหเวลาในการทบทวนบทเรยน..............................................................................................

10. ในขณะททำขอสอบ ฉนรสกวา...................................................................................................

11. การสงรายงานของฉน.................................................................................................................

12. สงทฉนทำไดดในการเรยน..........................................................................................................

13. ฉนคงมความสข ถา.....................................................................................................................

14. สงทฉนตองการมากทสดในชวต..................................................................................................

15. เมอใกลสอบฉนจะ......................................................................................................................

16. เมอฉนไมเขาใจบทเรยนฉนจะ.....................................................................................................

17. สงทเพอนชวยเหลอในการเรยนของฉน.......................................................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 203

·∫∫ Õ∫∂“¡‡æ◊ËÕ√«∫√«¡¢âÕ‡∑Á®®√‘ß®“°ºŸâª°§√Õß

เรยนผปกครองนกเรยน

แบบสอบถามน ทางโรงเรยนมวตถประสงคเพอทราบขอเทจจรงและความคดเหน

บางประการในสวนทเกยวของกบนกเรยนในความปกครองของทาน เพอนำมาใชประกอบการ

ชวยเหลอแนะแนว และจดเตรยมงานทางดานการแนะแนวของโรงเรยนใหสอดคลองกบวตถประสงค

ของผปกครองใหมากทสดเทาทจะทำได

คำชแจงในการกรอกแบบสอบถาม

1. โปรดกรอกแบบสอบถามนดวยความจรงใจทสด และใสเครองหมาย ✓ ลงในชองวาง

หนาขอความททานตองการ

2. ถาบดามารดาเปนผปกครอง ใหกรอกรายการเฉพาะรายการของบดามารดาเทานน

ถาบดามารดามไดเปนผปกครอง ใหกรอกรายการทงของบดามารดาและผปกครองดวย

3. ทางโรงเรยนจะเกบขอมลนเปนความลบทสด จะนำมาใชเฉพาะทเกยวของกบ

เดกของทานเทานน

รายละเอยดของผปกครอง

(กรณททานมใชบดามารดาของนกเรยน)

1. ขาพเจาเปนผปกครองของ..........................................เกยวของโดยเปน...................

2. ขาพเจาชอ......................................นามสกล....................................เชอชาต............

สญชาต..................ศาสนา..................อาย...............ป การศกษาครงสดทาย คอ.................................

ปจจบนประกอบอาชพ (กรณาระบใหละเอยด ถาคาขายกรณาบอกดวยวาขายอะไร)..........................

..............................................................................................................................................................

ถาทำงานกรณาระบตำแหนงดวย......................................สถานททำงาน.............................................

หมายเลขโทรศพทมอถอ...............................ทบาน...............................ททำงาน...............................

ทอยอาศย ระบโดยละเอยด..................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

3. รายไดของผปกครอง เดอนละ...................................................บาท

................ ก. เปนรายไดประจำอยางเดยว

................ ข. เปนรายไดประจำและรายไดพเศษรวมกน

................ ค. อน ๆ (โปรดระบ)...........................................................................

204 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

4. ประเภทของบานทอยอาศย

................ ก. บานสวนตว

................ ข. บานเชา โดยเสยคาเชา เดอนละ.......................บาท

................ ค. บานพกของทางราชการ

................ ง. อน ๆ (โปรดระบ)...........................................................................

5. สมาชกในครอบครวของทาน มจำนวน........................คน

ผททานอปการะทางการเงน มจำนวน........................คน

สำหรบเดกผนทานอปการะทางการเงนดวยหรอไม

................ ก. ใช เปนจำนวนเงน..................................บาทตอเดอน

................ ข. ไมใช

6. สถานภาพสมรสของทาน

................ ก. โสด ................ ข. สมรส

................ ค. หมาย ................ ง. หยาราง

................ จ. อน ๆ (โปรดระบ)...........................................................................

รายละเอยดสำหรบบดามารดา

1. ขาพเจาบดาหรอมารดาของ......................................................................................

2. ชอบดา...................................นามสกล........................................อาย....................ป

เชอชาต...........สญชาต...........ศาสนา..........การศกษาครงสดทาย............................

บดา ................ ก. ยงมชวตอย

................ ข. ถงแกกรรม เมอใด...................................................................

3. อาชพของบดา (ระบโดยละเอยด) ถาคาขายกรณาระบวาขายอะไร.........................

ถาทำงานกรณาระบตำแหนงดวย...........................สถานททำงาน............................

หมายเลขโทรศพท (ถาม) ทบาน................................ททำงาน.................................

4. รายไดของบดา ประมาณเดอนละ...............................บาท

................ ก. เปนรายไดประจำอยางเดยว

................ ข. เปนรายไดประจำและรายไดพเศษรวมกน

................ ค. อน ๆ (โปรดระบ)..............................................................................

5. ชอมารดา..................................นามสกล....................................อาย.....................ป

เชอชาต...........สญชาต...........ศาสนา..........การศกษาครงสดทาย............................

มารดา ................ ก. ยงมชวตอย

................ ข. ถงแกกรรม เมอใด............................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 205

6. อาชพของมารดา (ระบโดยละเอยด) ถาคาขายกรณาระบวาขายอะไร......................

ถาทำงานกรณาระบตำแหนงดวย...........................สถานททำงาน............................

หมายเลขโทรศพท (ถาม) ทบาน................................ททำงาน.................................

7. รายไดของมารดา ประมาณเดอนละ...............................บาท

................ ก. เปนรายไดประจำอยางเดยว

................. ข. เปนรายไดประจำและรายไดพเศษรวมกน

................ ค. อน ๆ (โปรดระบ)..............................................................................

8. ปจจบนบดาอยบานเลขท........ถนน..............................ตำบล/แขวง.........................

อำเภอ/เขต.................................................จงหวด...................................................

ปจจบนมารดาอยบานเลขท........ถนน.............................ตำบล/แขวง......................

อำเภอ/เขต.................................................จงหวด...................................................

9. ประเภทบานทบดาอาศยอย ประเภทบานทมารดาอาศยอย

................ ก. บานสวนตว ................ ก. บานสวนตว

................ ข. บานเชา โดยเสยคาเชา ................ ข. บานเชาโดยเสยคาเชา

เดอนละ.................บาท เดอนละ.................บาท

................ ค. บานพกของทางราชการ ................ ค. บานพกของทางราชการ

................ ง. อน ๆ (โปรดระบ)........... ................ ง. อน ๆ (โปรดระบ)...........

10. สถานภาพสมรสของบดามารดา

.................. ก. อยดวยกน .................. ข. แยกกนอย

.................. ค. หยาราง .................. ง. อน ๆ (โปรดระบ)........

11. ถาบดามารดาแยกกนอย

.................. ก. แตงงานใหมทงค .................. ข. ไมแตงงานใหมทงค

.................. ค. บดาแตงงานใหม .................. ง. มารดาแตงงานใหม

.................. จ. อน ๆ (โปรดระบ).............................................................................

12. งานทางบานทมอบหมายใหนกเรยนชวยทำ คอ........................................................

13. นกเรยนชวยเหลองานทางบาน

.................. ก. ดวยความเตมใจ .................. ข. ชวยบางไมชวยบาง

.................. ค. ดวยความไมเตมใจ .................. ง. อน ๆ (โปรดระบ)........

14. ความประพฤตของนกเรยนขณะอยทบาน

.................. ก. อยในโอวาท .................. ข. เชอฟงเปนบางครง

.................. ค. ไมคอยเชอฟง .................. ง. อน ๆ (โปรดระบ)........

206 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

15. เมออยบานนกเรยนมความสนใจการเรยนอยางไร

.................. ก. สนใจดมาก .................. ข. ไมสนใจเลย

.................. ค. สนใจพอประมาณ .................. ง. อน ๆ (โปรดระบ)........

16. ทานใหเงนแกเดกของทาน วนละ.......................บาท

17. เดกของทานมรายไดพเศษหรอไม

.................. ก. ม ไดจาก...........................................................................................

.................. ข. ไมม

รายละเอยดเกยวกบตวนกเรยน

1. สงทเดกชอบและสนใจมากทสด คอ..........................................................................

สงทเดกไมชอบและไมสนใจมากทสด คอ..................................................................

2. ผทเดกรกและไววางใจมากทสดในบาน คอ...............................................................

3. เมอเดกของทานจบชน ป.6 แลวทานตองการให

................ ก. ออกไปประกอบอาชพ (โปรดระบ)................................ ...................

................ ข. ศกษาตอชนมธยมตน

................ ค. ศกษาตอสายอาชพ

................ ง. ยงไมทราบ เพราะ.............................................................................

................ จ. ขนอยกบความสามารถและความถนดของเดก

................ ฉ. อยางอน (โปรดระบ).........................................................................

4. ทานตองการใหนกเรยนในปกครองของทานประกอบอาชพเปน...............................

เพราะ.......................................................................................................................

5. ในกรณทโรงเรยนตองการพบปะกบผปกครอง เพอปรกษาหารอทางดานการเรยน

หรอวางแผนอนาคตใหแกเดกของทาน หรอเพอชวยแกปญหาใด ๆ กตาม

................ ก. ขาพเจายนดมาดวยตนเอง หรอจะสงผอนมาแทน

................ ข. ใหเปนธระของโรงเรยน เพราะไมคอยมเวลาวาง

................ ค. โรงเรยนควรจะตดสนใจเองโดยไมตองปรกษาผปกครอง

6. เดกของทานชอบทำงาน

................ ก. ตามลำพง

................ ข. รวมกบผอน

................ ค. อน ๆ (โปรดระบ)..............................................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 207

7. เดกของทานชอบเลน

.................. ก กบผอน ................ ข. เลนคนเดยว

.................. ค. อน ๆ (โปรดระบ)...........................................

8. ผทใหคำปรกษาแนะนำแกเดกเวลาเดกทำการบาน คอ............................................

9. งานอดเรกทเดกของทานชอบทำ คอ........................................................................

10. เดกของทานใชเวลาวางสวนใหญโดย

................. ก. อานหนงสอ .................. ข. ฟงวทย

.................. ค. ดโทรทศน .................. ง. เลนหรอพดคย

.................. จ. อน ๆ (โปรดระบ).............................................................................

11. สขภาพของเดกโดยทวไป คอ

.................. ก. ด

.................. ข. ไมด เพราะ.......................................................................................

12. ทานมความคดเหนอยางไรเกยวกบโรงเรยน..............................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

13. ขอเสนอแนะหรอความคดเหนอน ๆ.........................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

..................................................................................................................................

ลงชอ..........................................ผกรอกขอมล

วนท........เดอน...................พ.ศ. .....................

208 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫∫—π∑÷°°“√‡¬’ˬ¡∫â“π

ชอครทไปเยยม...................................วน...........เดอน...............................ป.................เวลา.............น.

ชอนกเรยน...............................................................อาย...............ป ชน..............................................

ชอครประจำชน.....................................................................................................................................

ชอบดา.................................................................ชอมารดา..................................................................

ทอย.......................................................................................................................................................

วนทไปเยยม...................................เวลา......................................น. ถงเวลา......................................น.

1. บรรยายรปรางลกษณะภายนอกตวบานและบรเวณบาน..........................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

2. บรรยายลกษณะภายในบาน.....................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

3. บรรยายลกษณะของบดามารดา...............................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

4. บรรยายเจตคตผปกครองทมตอนกเรยน...................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

5. บรรยายเจตคตของผปกครองทมตอสถาบนการศกษา..............................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

6. บรรยายสถานการณการทำงานและโอกาสทนกเรยนไดทำการบานทบาน...............

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

7. บนทกถอยคำของผปกครองททานคดวาสำคญทจะชวยใหเขาใจนกเรยนไดดขน......

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

8. บนทกขอเสนอแนะของผปกครองเกยวกบวธการชวยเหลอนกเรยนและปรบปรง

สถาบนการศกษาใหดขน.......................................................................................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 209

·∫∫ Õ∫∂“¡π‘ —¬∑“ß°“√‡√’¬π¢Õßπ—°‡√’¬π

คำชแจง ใหนกเรยนอานขอความ แลวโปรดทำเครองหมาย ✓ ลงในชองวางขวามอชองใดชองหนง ทตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมากทสดเพยงขอละเครองหมายเดยว ซงแบงออกเปน 5 อนดบ ไดแก 5 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมากทสด 4 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมาก 3 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนบาง และไมตรงบาง 2 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนนอย 1 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนนอยทสด

ขอท ขอความ 1 2 3 4 5

1 ขาพเจาเตรยมอปกรณการเรยนมาพรอม

2 ขาพเจาหมนทบทวนบทเรยนเสมอ

3 ขาพเจาตงใจเรยน

4 ขาพเจาสงงานทครมอบหมายตรงเวลา

5 ขาพเจาทำการบานดวยตนเอง

6 ขาพเจาอานหนงสอลวงหนากอนเรยนทกครง

7 ขาพเจาเตรยมตวอานหนงสอกอนการสอบทกครง

8 เมอครใหทำงานในหองเรยน ขาพเจาทำงานดวยความตงใจ

9 ขาพเจาจดบนทกหรอโนตยอเสมอขณะทครสอนหรอเมอสอนเสรจ

10 ขาพเจาจดทำตารางเวลาเรยนและปฏบตตามเปนกจวตร

11 ขาพเจาคดวาวชาทเรยนไมมประโยชนในชวตประจำวน

12 ขาพเจานงหลบหรอเหมอลอยขณะทครสอน

13 ขาพเจาหนเรยนวชาทไมชอบ

14 ขาพเจาดใจเมอครไมสอน

15 เมอมปญหาหรอไมเขาใจเกยวกบบทเรยน จะซกถามครใหเขาใจ

16 ขาพเจาชอบชวนเพอนคยในขณะเรยน

17 ขณะทกำลงเรยน เมอครถามขาพเจาตอบได

18 หลงเลกเรยน ถาขาพเจาไมเขาใจบทเรยน จะถามเพอนจนเขาใจ

19 ขาพเจาไมเคยขาดเรยนโดยไมมเหตผล

20 ขาพเจาเอาใจใสการเรยน

210 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

·∫∫∫—π∑÷°°“√ —߇°µæƒµ‘°√√¡°“√‡√’¬π

การบนทกการสงเกต ครงท.....................

ชอผถกสงเกต................................................................................อาย.....................ป เพศ..................

วน เวลาทสงเกต....................................................................................................................................

สถานทสงเกต........................................................................................................................................

เหตการณทเกดขน (บรรยายพฤตกรรม).........................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ความคดเหน....................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ....................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลงชอ..............................................................ผสงเกต

ตำแหนง.........................................................

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 211

·∫∫ Õ∫∂“¡∫√√¬“°“»°“√‡√’¬π°“√ Õπ

คำชแจง ใหนกเรยนอานขอความ แลวโปรดทำเครองหมาย ✓ ลงในชองวางขวามอชองใดชองหนง ทตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมากทสดเพยงขอละเครองหมายเดยว ซงแบงออกเปน 5 อนดบ ไดแก 5 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมากทสด 4 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนมาก 3 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนบาง และไมตรงบาง 2 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนนอย 1 หมายถง ขอความนนตรงกบขอเทจจรงของนกเรยนนอยทสด

ขอท ขอความ 1 2 3 4 5

ดานคร

1 ในการเรยนการสอน ครไมเปดโอกาสใหขาพเจาแสดงความคดเหน

2 วธสอนของครทำใหขาพเจาเขาใจบทเรยนไดด

3 ครสวนใหญมวธถายทอดความรทำใหขาพเจาสนใจ

4 ครมวธการใหขอเสนอแนะทางการเรยน

5 ครพยายามอธบายเรองทสอนใหนกเรยนเขาใจ

ดานคณลกษณะของหองเรยน

6 ขณะทครสอนมเสยงดงจากภายนอกรบกวนทำใหเรยนไมรเรอง

7 หองเรยนมของวางจดเปนระเบยบ

8 หองเรยนสกปรก รกรงรง ไมนาเรยน

9 หองเรยนมอากาศถายเทสะดวก

10 หองเรยนมแสงสวางเหมาะสม

ดานสอการเรยนการสอน

11 อปกรณทใชในการสอนเหมาะสมกบบทเรยน

12 อปกรณทใชมจำนวนเพยงพอกบจำนวนนกเรยน

13 หองทดลองมความทนสมยเหมาะสมสำหรบฝกภาคปฏบต

14 ครทำเอกสารแจกหรอมหนงสอแบบเรยน

15 กจกรรมการเรยนนาสนใจ

212 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

√“¬™◊ËÕπ—°‡√’¬π ‡∫Õ√å‚∑√»—æ∑åπ—°‡√’¬π·≈–ºŸâª°§√Õß

นกเรยนชน ม. ......../........โรงเรยน............................................ ปการศกษา...............................

ชอครทปรกษา...................................................ชอครทปรกษา...................................................

ท ชอ-สกลนกเรยน เบอรโทรศพทนกเรยน เบอรโทรศพทผปกครอง หมายเหต

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน 213

คณะผจดทำ

∑’˪√÷°…“

นายกมล รอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นายภาสกร พงษสทธากร หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพ

การศกษาขนพนฐาน

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ ประธานพฒนาหลกสตรกลมแนะแนวโครงการ

ยกระดบคณภาพครทงระบบตามแผนปฏบตการ

ไทยเขมแขงของคณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลยและศนยเครอขาย

ทวประเทศ พ.ศ. 2553-2555

 ¡“§¡·π–·π«·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬

ดร.กมล รอดคลาย นายกสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารย ดร.เรยม ศรทอง ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

ผชวยศาสตราจารย ดร.นรนาท แสนสา อปนายกฝายวชาการ

ผชวยศาสตราจารยกรกฎา นกคม อปนายกฝายกจกรรม

ดร.สมศกด สดากลฤทธ ประธานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

อาจารยวไลวรรณ ใจแกว กรรมการกลาง

อาจารยกาญจนา ภวรวรรณ กรรมการกลาง

อาจารยธญสมร คเชนทรเดชา ผชวยนายทะเบยน

ผชวยศาสตราจารยเจษฎา บญมาโฮม กรรมการ

อาจารยปยพรรณ พนทรพย เลขาธการ

อาจารยพชนพร สมานมตร สาราณยกร

214 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

§≥–ºŸâ‡¢’¬π/ºŸâ‡√’¬∫‡√’¬ß

อาจารยธญสมร คเชนทรเดชา ศกษานเทศก

สำนกงานเขตพนทการศกษา มธยมศกษา เขต 2

อาจารยพชญมณฑ ลกำเนดไทย ศกษานเทศก

สำนกงานเขตพนทการศกษา มธยมศกษา เขต 2

อาจารยพชนพร สมานมตร ครแนะแนวโรงเรยนลาดปลาเคาพทยาคม

∫√√≥“∏‘°“√

รองศาสตราจารยนงลกษณ ประเสรฐ

อาจารยวไลวรรณ ใจแกว

อาจารยธญสมร คเชนทรเดชา

อาจารยพชนพร สมานมตร

ระบบการแนะแนวในโรงเรยน

ระบบการแ

นะแนวใน

โรงเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย