ปญหาสขภาพในวยรน-วยผใหญ

http://610135621.blogspot.com/

วยรนแบงกลมวยรนออกเปน 3 ระยะ คอ

• วยรนตอนตน อายระหวาง 10-15 ป

• วยรนตอนกลาง อายระหวาง 16-19 ป

• วยรนตอนปลาย อายระหวาง 20-24 ป

1. พฒนาการทางดานสรรวทยา • พฒนาการดานนเกยวกบระบบในรางกายตางๆ ไดแก ระบบประสาท สมอง ระบบการหายใจ หวใจ ระบบหมนเวยนของเลอด กลามเนอ ระบบยอยอาหาร และการท างานของตอมไรทอตางๆ ซงจะมพฒนาการไปตามระยะการเจรญเตบโตของวยรน • สวนทส าคญสาหรบเดกวยน คอ ตอมเพศ โดยในเพศชายอวยวะเพศจะเรมผลตอสจ สวนเพศหญงอวยวะเพศจะเรมผลตไข ฮอรโมนทผลตจากตอมเพศจะท าใหเกดการแสดงลกษณะเพศชายและเพศหญง

http://webboard.health.sanook.com/forum/?topic=4513051

2. พฒนาการทางดานรางกายและกายวภาค ลกษณะทวไปของวยรนหนมสาว คอ 1. เดกอายประมาณ 13 – 15 ป เรมมวฒภาวะทางเพศแลว โดยในเดกชายจะมการหลงอสจในชวงเวลาหลบ อวยวะเพศมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว สามารถผลตอสจได พรอมทจะสบพนธ ในเดกหญงจะพบวารงไขมการเจรญเตบโตเตมท สามารถผลตไขออกมาได ซงไขทสกแลวแตไมไดรบการผสมจะถกขบออกจากรางกายในรปของประจ าเดอน ท าใหเดกหญงมประจ าเดอนเปนครงแรก โดยมระยะการหมนเวยนของรอบการมประจ าเดอนอยในชวงระหวาง 28 – 30 วน และในแตละรอบจะมประมาณ 3 – 5 วน

2. เดกวยรนจะเรมมขนขนตามบรเวณตางๆ ในรางกาย เชน อวยวะเพศ รกแร เปนตน ส าหรบในเดกชายจะเรมมหนวดเคราขน 3. เดกจะมการเปลยนแปลงสดสวนรปรางของรางกาย ในเดกผหญงตอมไรทอจะมการผลตฮอรโมนเพศออกมามากขน ท าใหเดกหญงมขนาดทรวงอกขยายใหญขน และสะโพกผายออก เปนตน 4. ในเดกผชายน าเสยงจะเรมแตกและหาวขน ซงเดกจะเรมบงคบเสยงไดหลงจากเขาสวยรนประมาณ 1 – 2 ป และเมอเขาสวยรนตอนปลายจะไมมการเปลยนแปลงของเสยงอก เสยงของเดกจะเรมทมและนมนวลขน

http://www.jintana.mns.ac.th/pontape/p2-1.html

3. พฒนาการทางดานสตปญญา

เมอเดกกาวเขาสวยรนแลวมการรจกคดพจารณาสงตางๆ อยางมเหตผล สามารถสนทนาแลกเปลยนความคดเหนรวมกบบคคลอนได รวมทงรจกสงเกตวาคนอนมความคดความรสกตอตนเองอยางไร ซงวยรนจะพยายามปรบบคลกภาพของตนเองใหเปนทยอมรบของสงคม โดยการเอาแบบอยางจากบคคลหรอสอตางๆ ทตนเองเหนวาด อาจจะเปนพอแม เพอน ภาพยนตร เปนตน พฒนาการทางดานสตปญญาจะมพฒนาการอยางรวดเรวมากในชวงวยรนตอนตน ซงจะพฒนาถงขดสดเมออายประมาณ 16 ป และจะคอยๆเรมลดลงหลงอาย 19 - 20 ป

4. พฒนาการทางดานอารมณ วยรนจะมอารมณรนแรง เรยกชวงวยนวาเปนวย “พายบแคม” ซงหมายถง อารมณทรนแรง วยรนจะเกดอารมณรนแรงไดงายจากการยแหย ความคดชววบของอารมณวยรนอาจเปนสงททาใหวยรนแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสมออกมาได โดยอารมณของวยรนมหลายประเภททงประเภทกาวราวรนแรง ประเภทเกบกดเอาไว และอารมณสนก

5. พฒนาการทางดานสงคม • เดกวยนตองการความเปนอสระ มความเปนตวของตวเอง ตองการความเปนสวนตว รวมทงตองการเปนทยอมรบของเพอนและสงคม โดยสงเกตไดจากการแตงตวทมความพถพถน เอาใจใสในกรยาของตนเอง ซงมกจะมการรวมกลมเพอนเพศเดยวกน เรยกวา “แกงค” และตอมาจะเรมสรางความสมพนธกบเพศตรงขาม

สชา จนทรเอม. (2542). จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพไทยวฒนาพานช จ ากด.

ปญหาสขภาพในวยรน1.ปญหาการตดเกม 2.ปญหาเกยวกบแอลกอฮอล 3.ปญหาเกยวกบสารเสพตด 4.ปญหาพฤตกรรมทางเพศและการตงครรภกอนวยอนควร5.โรคตดตอทางเพศสมพนธ

ขอมล 2011-2018

ปญหาการตดเกมส

ปญหาเกยวกบแอลกอฮอล • แอลกอฮอล หรอทคนไทยเรยกวา สราหรอเหลา เปนสารธรรมชาตทไดมาจากกระบวนการหมกน าตาล (เชน จากขาว องน ขาวโพด) กบยสต เกดเปนสารทเรยกวา เอทานอล* (ethanol) ซงเปนองคประกอบหลกในเครองดมประเภทสรา

• แอลกอฮอลประมาณรอยละ 90 จะถกดดซมอยางรวดเรว โดยล าไสเลกสวนตน และภายในเวลา 30-90 นาท ระดบแอลกอฮอลในเลอดจะขนสงสด

• แอลกอฮอลจะกระจายในรางกาย ไดอยางรวดเรว ผลทเหนไดอยางชดเจนล าดบแรกคอ ฤทธตอสมอง ในระยะแรกจะท าใหผดมเกดความรสกกระปรกระเปรา คกคะนอง แตในขณะเดยวกนกเรมมผลตอการตดสนใจ การพด ความวองไวในการท างานของระบบประสาทและกลามเนอจะชาลง ท าใหมผลตอการขบขยานพาหนะ

• เมอระดบของแอลกอฮอลเพมสงขนอก จะท าใหสญเสยดานการทรงตว การมองเหน สมาธความจ า และอาจรนแรงถงขนหมดสตได

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของวยรน

• ขอมลของ WHO : ประเทศไทยดมแอลกอฮอลมากเปนอนดบ 5 ของโลก • เยาวชนทมอายระหวาง( 12-19 ป) ทดมสราและเบยร โดยผชายดมมากกวาหญง 9 เทา• กลมผหญงวย 15 – 19 ป เปนกลมทนาจบตามากทสด มการเพมจ านวนเกอบ 6 เทา• โดยชายมอตราการดมสราหรอเครองดมมนเมาสงกวาหญงในทกกลมอาย• ในประเทศไทยพบวา วยรนทเรมดมสราครงแรกเมออาย 15 ป มความสมพนธกบการตดสรา

(Alcohol Dependent)มากกวาวยรนทดมสราครงแรกเมออาย 20 ปถง 5 เทา• การดมสรา และเปนปจจยส าคญทท าใหวยรนมเพศสมพนธครงแรกโดยไมตงใจ และมเพศสมพนธทไมปลอดภย รวมทงกอใหเกดความรนแรงระหวางวยรนดวยกนและตอวยผใหญดวย

สาเหตทเดกวยรนดมสรา1. เพอนชกชวนใหดม การเขากลมเพอน ตองการเปนทยอมรบของเพอน2. เพอความสนกสนาน3. ถกย ถกทาทายใหดมสรา4. ดมสราตามเทศกาล5. ดมเพอคลายความทกข6. ดมเพอลดปมดอยโดยการแสดงพฤตกรรมเดน

http://alcohallism.blogspot.com/

สารเสพตด คอ สารใดๆกตามทไมใชอาหารซงสามารถมผลกระทบตอการท างานของรางกายและจตใจ ยาเสพตดสามารถเปลยนความคด ความรสก และการกระท าของบคคลได โดยแบงตามประเภทการออกฤทธตอจตประสาท ไดแก• สารกระตนประสาท คอ สารทกระตนรางกายและการท างานของสมองใหท างานเรวขน ไดแก บหร โคเคน ยาบา ไอซ กระทอม

• สารกดประสาท คอ สารทท าใหรางกายและการท างานของสมองชาลง ไดแก เหลา เฮโรอน• ยาหลอนประสาท คอ สารทท าใหการมองเหน ความรสก และการไดยนเปลยนแปลงไป ไดแก ยาอ ยาเค• สารทออกฤทธผสมผสาน คอ สารทมการออกฤทธกดประสาท กระตนประสาท หรอหลอนประสาทไดพรอมๆกน ไดแก กญชา

ปญหาเกยวกบสารเสพตด

ปญหาเกยวกบสารเสพตด • ประเทศไทยตองเผชญกบปญหายาเสพตดมาชานาน โดยสภาพปญหาไดเปลยนแปลงไปตามสภาวการณของโลกในยคปจจบน เดกและเยาวชนเรมใชยาเสพตดมอายนอยลง

• รายงานของศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามกรมสขภาพจต พบวา ผเขารบการบ าบดรกษายาเสพตดกระทรวงสาธารณสข ป 2556-2558 จ านวน 156,884 คน 98,421 คน และ 55,683 คน ตามล าดบ แมวาจะมแนวโนมลดลง แตกลบพบวาผเขารบบ าบดรกษาเปนเยาวชนอายระหวาง 15-24 ป มสดสวนมากถงรอยละ 50 (ศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามยาเสพตด กรมสขภาพจต, 2559)

• เยาวชนทมอายต ากวา 25 ป เปนกลมประชากรทมขนาดใหญ คดเปนรอยละ 32.44 ของประชากรทงหมดในป 2557 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2559) ซงเปนวยทด าเนนชวตในชวงหวเลยวหวตอ ใฝหาความร อยากเหน อยากลองของใหม รกพวกพอง รกเพอน เชอเพอน และมองหาแบบอยางเพอด าเนนรอยตามแบบ ทศนคตทผดๆเกยวกบการใชสารเสพตดในวยรน เชน การเสพไอซ ท าใหผอม ผวขาว การเสพยาบาท าใหเพมความตนเตนในการมเพศสมพนธ อานหนงสอไดนานขน ท าใหมก าลงวงชา ท าใหมจตใจแจมใส ท าใหมสขภาพด ท าใหสตปญญาด สามารถรกษาโรคบางอยางได จากทศนคตดงกลาวท าใหเกดความรสกอยากลองใช จนมการตดสารเสพตดนนในทสด

• เมอจ าแนกชนดยาเสพตดทมผเขารบการบ าบดรกษามากทสด คอ ยาบา รอยละ 75.20 รองลงมา คอ กญชา รอยละ 6.83 และกระทอม รอยละ 4.17

• ดานพฤตกรรมการใชยาเสพตดทนาเปนกงวล คอ การใชยาเสพตดมากกวา 1 ชนดรวมกนมแนวโนมเพมขน ซงสงผลใหการบ าบดรกษามความยงยาก ซบซอนมากขน

• ปจจบนพบวาเดกและเยาวชนมการน าสารตางๆ ทหาไดงายมาผสมกนเพอใหออกฤทธเหมอนสารเสพตด เนองจากมองวาเกดจากสวนผสมของสารทไมเปนอนตราย โดยทไมไดค านงวามฤทธเสพตด

ทมา: ยาเสพตด: เยาวชนไทยตองร...แตไมตองลอง http://www.prdmh.comเผยแพรเมอ: วนพฤหสบด, 23 มถนายน 2559

ปญหาพฤตกรรมทางเพศและการตงครรภกอนวยอนควรวยรนมการเปลยนแปลงทางเพศทเดนชด เรมสนใจเพศตรงขาม มความอยากรอยากเหนเรองราวเกยวกบความสมพนธระหวางเพศ การแสดงออกดวยพฤตกรรมทางเพศของวยรน เกดจากการกระตนของสงเราทส าคญใน 2 ลกษณะ คอ • ลกษณะของปจจยทเปนสงเราภายใน (intrinsic stimulus) ซงเปนผลทเกดจากกระบวนการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนในรางกาย โดยไดรบอทธพลมาจากการท างานของระบบตอมไรทอ ซงผลตฮอรโมนออกมาเพอกระตนใหรางกายมการพฒนาอยางเปนระบบและตอเนอง

• การท างานของและลกษณะของปจจยทเปนสงเราภายนอก (extrinsic stimulus)ไดแก • สอตางๆ ซงมหลากหลายรปแบบ ทงทอยในรปแบบหนงสอและวารสาร สอทอยในรปของภาพยนตร ระบบอนเทอรเนต

• สภาพทางสงคมและวฒนธรรมทเปลยนไป • คานยมและประพฤตทไมเหมาะสมในบางลกษณะของวยรน เชน การแตงกายตามสมยนยม (Fashion) ทมากเกนไปโดยไมค านงถงผลกระทบทอาจเกดขน

โรคตดตอทางเพศสมพนธ• โรคตดตอทางเพศสมพนธ คอ กลมโรคทตดตอโดยการมเพศสมพนธ ตดตอโดยการสมผส หรอการถายทอดสลกขณะอยในครรภ กลมโรค ไดแก ซฟลส แผลรมออน เรมอวยวะเพศ กามโรคของตอมและทอน าเหลอง หรอฝมะมวง แผลรมออน ทมภาวะแทรกซอน หนองใน หนองในเทยม หดหงอนไก หดขาวสก พยาธชองคลอด เชอราชองคลอด • ในรอบ 10 ป อตราปวยโรคตดตอทางเพศสมพนธทส าคญ (หนองใน, ซฟลส, แผลรมออน และหนองในเทยม) เพมขนมากกวา 2 เทา

•อตราปวยกลมวยรน 10 - 19 ป เพมขนมากกวา 5 เทา ในรอบ 10 ป•กลมวยรนชาย มพฤตกรรมการใชถงยางอนามยทกครงมเพศสมพนธกบแฟนหรอ หญงอนๆ มแนวโนมลดลงอยางเหนไดชดในชวงป พ.ศ. 2553 - 2556 •คาดการณวา 3 ปขางหนา อตราปวยของกลมอาย 10 - 19 ป และ 20 - 29 ป ในเพศชาย จะเพมขนอยางตอเนอง

ซฟลส•โรคซฟลส เกดจากเชอแบคทเรย Treponema pallidum•สวนใหญตดตอโดยการรวมเพศ มสวนนอยอาจตดตอโดยบงเอญ เชน การถายเลอด การผาตด และจากแมตดตอไปยงลกในทอง•การตดตอ : • ตดตอจากการมเพศสมพนธกบผทเปนโรคซฟลสในระยะท 1 •สมผสกบน าเหลองทผวหนงของผทเปนโรคซฟลสในระยะท 2

(ระยะออกดอก) • ตดจากแมไปสลกในขณะตงครรภโดยผานทางรกและในขณะคลอด

• การอาการเรมแรกของโรคน จะเปนแผลรมแขงมกเกดตรงบรเวณทไดรบเชอเขาไป สวนใหญคออวยวะสบพนธ โดยมากจะเปนแผลเดยว แผลจะมขอบนนสง กนแผลเรยบ เวลากดหรอบบมกไมเจบ อาจพบตอมน าเหลองบรเวณใกลเคยง เชน ขาหนบ บวมโต แตกดไมเจบ ในระยะน ถาไมรกษาแผลจะหายเองภายใน 2-3 อาทตย แตเชอจะเขาสกระแสเลอด กลายเปนระยะท 2 และระยะทสาม ซงบางรายจะมอาการของระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบประสาท และระบบอวยวะอน ๆ ของรางกายได (https://www.honestdocs.co/syphilis-warts)

https://medthai.com/

แผลรมออนหรอ ซฟลสเทยม• แผลรมออน เกดจากเชอแบคทเรย Haemophilus Ducreyi มอาการคอเปนแผลทบรเวณปากชองคลอด มหนอง เจบปวดมากสวนใหญจะมหลายแผล มลกษณะกลมหรอรปไขเวลาถกจะเจบถาไมรกษา หรอรกษาไมเพยงพอ จะมภาวะแทรกซอนคอ เปนฝบรเวณขาหนบและมหนอง

https://medthai.com/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99/

เรมอวยวะเพศ• เรมทอวยวะเพศเปนโรคตดตอทางเพศสมพนธซงเกดจากการตดเชอไวรส Herpes simplex• การตดเชอดงกลาวท าใหเกดรอยโรคเปนตมทเจบแสบมากทบรเวณอวยวะเพศ ตนขา หรอ ทกน โรคเรมทอวยวะเพศสามารถรกษาไดแตมกไมหายขาด อาการเจบปวดบรเวณรอยโรคมกหายไปภายใน2 ถง3อาทตย แตไวรสนนยงคงอยในรางกายตอไป บางคนนนอาจมอาการเพยงครงเดยว แตบางคนกพบวามอาการดงกลาวหลายครงดวยกน

โดยผนตมจะมลกษณะเปนตมนน ตมน า หรอแผลแดง ๆ คลายรอยถลอก อาจมอาการเจบหรอคน ตอมาจะแหง อาจมสะเกดหรอไมมกได แลวหายไปไดเอง โดยอาจจะเปนอยนานประมาณ 2-3 สปดาห

http://halsat.com/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81/

กามโรคของตอมและทอน าเหลอง หรอฝมะมวง• Chlamydia Bedsonia trachomatis

• เกดโรคทตอมน าเหลองตรงไขดนอกเสบบวมแดง และเปนหนอง มลกษณะคลายผลมะมวงจงเรยกวา “ฝมะมวง’’ มกพบในเขตรอนและเขตอบอน พบไดบอยในกลมประเทศทประชาชนมฐานะทางเศรษฐกจต า

• เรมตนดวยมตมเกดขนทบรเวณผวหนง เยอจมก อวยวะสบพนธ หรอบรเวณรอบๆทวารหนก ตอมาตมจะแตกเปนแผลตนๆ แผลมลกษณะขอบเรยบรอบ ๆแผลมสแดงอกเสบแตไมมอาการเจบปวด แผลจะลกลามตอไปเปนแผลใหญ

เรมแรกผ ปวยจะมตมนน ตมใส หรอแผลขนาดเลก ตน ๆ เกดขนทอวยวะเพศกอน

ตอมาตอมน าเหลองทขาหนบจะบวมโตตดกนเปนกอนฝขนาดใหญและเจบมากจนอาจเดนไมได(เรยกตามภาษาทวไปวา “ไขดนบวม“)

https://medthai.com/%E0%B8%9D%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87/

หนองใน

• “โรคหนองใน” คอ โรคตดตอทางเพศสมพนธ สามารถพบไดบอยมากเปนอนดบแรกสด คอพบไดประมาณ 40 – 50% ของโรคตดตอทางเพศสมพนธ• เกดจากการตดเชอ แบคทเรย Neisseria gonorrhoeae เชอนจะท าใหเกดโรคเฉพาะเยอเมอก Mucous Membrance เชน เยอเมอกในทอปสสาวะ ชองคลอด ปากมดลก เยอบมดลก ทอรงไข ทวารหนก เยอบตา คอ เปนตน มระยะฟกตวเรว 1-10 วน

http://amfw.acas.org/material/02/024.php

หดหงอนไก• หดหงอนไก เกดจากเชอไวรส Human Papilloma virus (HPV) สามารถเกดไดทงชายและหญง • มลกษณะเปนเนองอกออกมาคลายหงอนไก บรเวณอวยวะเพศ โดยเฉพาะทชนแฉะ และรอบทวารหนก บางรายอาจเปนในชองคลอดและปากมดลก โรคนมกพบรวมกบกามโรคชนดอน ๆ ท าใหมการอกเสบตกขาวมกลนเหมนมาก เปนขณะตงครรภและเนองอกมขนาดโตและหนา อาจท าใหเดกคลอดไมได หรอเสยเลอดมากขณะคลอด

ทมา https://medthai.com/%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B9%88/

ทมา: http://203.157.15.110/boe/viewnews.php?nid=MU5FV1MwMDAxNQ==&gid=Ng==&title=RERDIFdBVENI

แนวทางในการปองกนปญหาในวยรนนควรด าเนนการใน 3 ระดบ ไดแก

1.การปองกนระดบปฐมภม เปนการสงเสรมสขภาพและปองกนกอนเกดปญหา ไดแก การเลยงดเพอใหเดกมความภาคภมใจในตนเอง การสอนทกษะชวต การใหความรและปลกฝงทศนคตทถกตองเหมาะสม

2. การปองกนระดบทตยภม เปนการวนจฉยและคนหาผ ทมพฤตกรรมและปจจยเสยง เชน การจดตงเครอขายหรอชมรมใหค าปรกษาวยรนในโรงเรยน โรงพยาบาล เพอท าการคดกรองเดกทมแนวโนมมพฤตกรรมเสยง เพอใหค าปรกษาแนะน าตามปญหาเฉพาะในรปแบบตางๆ แกวยรนและครอบครว เพอลดโอกาสเกดปญหา

3. การปองกนระดบตตยภม เปนการฟนฟสภาพรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมใหกลบสภาวะปกตใหไดโดยเรว ไมใหผประสบปญหารสกเหมอนถกทอดทงใหเผชญปญหาพยงล าพง โดยเฉพาะปญหาการตงครรภกอนวยอนควรซงจะมผลกระทบตอวยรนหญงเปนอยางมาก จ าเปนตองไดรบการดแลทงการแพทยและสงคม เพอใหสามารถดแลตนเองและบตรตอไปได

วยรนกบการดแลสขภาพ

ในปจจบนพบวามโรคซงเกดจากการมพฤตกรรมทไมดในชวงวยรน เชน โรคหวใจ มะเรง และโรคเสนเลอดในสมองมากขนวยรนกบการรบประทานอาหารวยรนในปจจบน มพฤตกรรมการรบประทานอาหารทไมเหมาะสม

-จากความเชอและคานยมผดๆ เชน การอดอาหารบางมอเพอลดความอวน-การหลงเชอค าเชญชวน หรอโฆษณาทผดๆ -พฤตกรรมความเคยชน-ไดรบการกระทบกระเทอนทางจตใจ หรอ ทางอารมณ

ดงนนเพอสขภาพทด จงควรปรบเปลยนพฤตกรรมการรบประทานอาหาร โดย• รบประทานอาหารใหครบ 5 หม • รบประทานอาหารในปรมาณทเหมาะสม • เคยวอยางละเอยด • เลอกอาหารทมประโยชน • รบประทานอาหารใหครบทกมอ

การออกก าลงกายการออกก าลงกาย หมายถง การทเราเคลอนไหวรางกายในอรยาบถตางๆ โดยใชแรงของ

กลามเนอ จะสงผลใหระบบตางๆของรางกายท างานอยางมประสทธภาพ และสามารถผอนคลายความตงเครยดได ซงกอใหเกดการพฒนาสขภาวะทด อนจะเปนรากฐานทดส าหรบคณภาพชวต

การออกก าลงกายเพอใหสขภาพดนนไมจ าเปนตองใชเวลามากมาย เพยงแคใชวนละครงชวโมงกเพยงพอ และไมจ าเปนจะตองไปหาสถานทกวางๆหรอสถานทส าหรบออกก าลงกายโดยเฉพาะหรอเครองมอตางๆใหเสยเวลา มเพยงพนทใหเดนกเพยงพอแลว

การออกก าลงกายจะท าใหมรปรางทดด มสขภาพทแขงแรง ปลอดภยจากโรคตางๆ เชน โรคหวใจ โรคกระดกพรน โรคอวน โรคมะเรง เปนตน

การออกก าลงกายจะท าใหรางกายสดชน มพลงงานทจะน าไปใชในการท างานหรอใชในการด าเนนชวตประจ าวน และยงสามารถชวยลดความตงเครยดไดอกดวย

วยผใหญและผสงอาย

วยผใหญแบงออกเปน 3 ระยะ คอ• วยผใหญตอนตนหรอวยหนมสาว• วยผใหญตอนกลางหรอวยกลางคน• วยผใหญตอนปลายหรอวยสงอาย

วยผใหญตอนตน (Early adulthood)

• ตงแตอาย 25 ถง 40 ป• พฒนาการทางรางกาย บคคลในวยผใหญตอนตนมการพฒนาทางรางกายอยางเตมททงเพศหญงและเพศชาย รางกายสมบรณ รวมทงกลามเนอและเนอเยอไขมน มการพฒนาอยางเตมท ในวยนรางกายจะมพลง คลองแคลววองไว การรบรตาง ๆ จะมความสมบรณเตมท เชน สายตา การไดยน ความสามารถในการดมกลน การลมรส จนกระทงเขาสวยกลางคนความสามารถตาง ๆ เหลานจะลดลง

• พฒนาการดานอารมณ วยผใหญจะมการควบคมอารมณไดดขน มความมนคงทางจตใจดกวาวยรน ค านงถงความรสกของผอน รสกยอมรบผอนไดดขน มพฒนาการดานอารมณรกไดในหลายรปแบบ เชน รกแรกพบหรอรกแบบโรแมนตก ในวยผใหญตอนตนนจะมความรสกแตกตางจากในวยรน โดยจะมความรสกทจะปรารถนาใชชวตคดวยกน ปญหาสขภาพในวยนมกมสาเหตจากการขาดสมดลในกจวตรประจ าวน การรบประทานอาหารไมเหมาะสม การขาดการออกก าลงกาย การพกผอนไมเพยงพอ

วยกลางคน(Middle age หรอ Middle adulthood) • วยกลางคน คอชวงอาย 40 – 60 ป• พฒนาการทางรางกายในวยกลางคนน ทงเพศชายและเพศหญงรางกายจะเรมมความเสอมถอยในเกอบทกระบบของรางกาย • ผวหนงจะเรมเหยวยน หยาบ ไมเตงตง ผมเรมรวงและมสขาว น าหนกตวเพมขนจากการสะสมไขมนใตผวหนงมากขน • ระบบสมผส ไดแก สายตาจะยาวขน มอาการหตงเนองจากความเสอมของเซลล การลมรส และการไดกลนเปลยนแปลงไป • อวยวะภายในรางกาย เชน ผนงเสนเลอด หวใจ ปอด ไต และสมอง มความเสอมลง

• พฒนาการทางอารมณ ในบคคลทประสบกบความส าเรจในชวตการท างานจะมอารมณมนคง รจกการใหอภย ไมเหนแกประโยชนสวนตน มความพงพอใจในชวตทผานมา ลกษณะบคลกภาพคอนขางคงท บางคนจะมอารมณเศราจากการทบตรเรมมครอบครวใหม การสญเสยบคคลอนเปนทรก เชน บดา มารดา หรอคสมรส หรอผดหวงจากบตร เปนตนปญหาสขภาพทมกพบในวยน คอ ความเครยดจากภารกจประจ าวนในการประกอบอาชพ ภาวะโรคเรอรงทสงสมมาตงแตวยผใหญตอนตนทสวนมากจะมาแสดงออกในวยน ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน ไขมนสง โรคหวใจและหลอดเลอด โรคมะเรง เปนตน

วยสงอายหรอวนผใหญตอนปลาย (Elderly)• ผทมอายตงแต 60 ปขนไป ถอวาเปนผสงอายพฒนาการดานรางกาย

• ในวยสงอายรางกายเกดการเปลยนแปลงในทกระบบในลกษณะเสอมถอย การเปลยนแปลงภายนอกคอ ผมเปลยนเปนสขาวมากขน หรอทเรยกวาผมหงอก มรอยเหยวยนบนใบหนา หลงโกง กลามเนอหยอนสมรรถภาพ เคลอนไหวรางกายชาลง การทรงตวไมด การไดยนเสอมลง การเปลยนแปลงภายในรางกายทส าคญคอ ความยดหยนตวของเสนเลอดลดลง มการเปลยนแปลงของเซลลตางๆ มการเปลยนแปลงของระดบฮอรโมนในรางกาย เปนตน

พฒนาการทางดานอารมณ

• อารมณของผสงอายยงคงมอารมณรก ในบคคลอนเปนทรกโดยเฉพาะสมาชกในครอบครว ไดแก คสมรส บตร หลาน และเมอเกดการสญเสย ผสงอายจะมความเศราโศกอยางมาก จะมผลกระทบตอจตใจ สขภาพกาย และพฤตกรรมของผสงอายคอนขางมาก มอารมณเหงา วาเหว บางรายอาจรสกวาคณคาของตนเองลดลงเนองจากตองพงพาบตรหลานในเรองการประกอบกจวตรประจ าวน คาใชจาย คารกษาพยาบาล รสกวาตนเองเปนภาระของคนอน มกแสดงอาการหงดหงด นอยใจ ตอบตรหลาน

http://aboutadult.blogspot.com/2015/09/adulthood-21-60-3-early-adulthood-early.html

กลมโรค NCDs (Non-Communicable diseases) หรอ กลมโรคไมตดตอเรอรง

•โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) •โรคหลอดเลอดสมองและหวใจ (Cardiovascular & Cerebrovascular

Diseases )•โรคถงลมโปงพอง (Emphysema)•โรคมะเรง (Cancer)•โรคความดนโลหตสง (Hypertension)•โรคอวนลงพง (Obesity)

โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus)

• โรคเบาหวานคอ การทมระดบน าตาลในรางกายสงกวาปกต เกดจากการทรางกายขาดฮอรโมนอนซลนซงท าหนาทในการลดระดบน าตาลในเลอด หรอเกดจากการทรางกายตอบสนองตออนซลนไมดพอ

• อาการทส าคญคอผปวยจะมการปสสาวะบอยและมากขน น าหนกตวลดลง กระหายน าบอย ออนเพลย แผลหายชา ชาปลายเทา ตามว

• การวนจฉยท าไดโดยแพทยจะท าการซกประวตและตรวจวดระดบน าตาลในเลอด หากเกน 126 มลลกรมตอเดซลตรตดตอกน 2 ครงแมยงไมมอาการ หรอเกน 126 มลลกรมตอเดซลตร1 ครงแตมอาการของโรคแลว จะถอวาเปนโรคเบาหวาน

สญญาณเตอนระวง โรคเบาหวาน

โรคหลอดเลอดสมองและหวใจ (Cardiovascular & Cerebrovascular Diseases )

• โรคหลอดเลอดสมองทพบบอยในผสงอาย ม 2 ชนดคอ • โรคหลอดเลอดสมองตบหรออดตน • โรคหลอดเลอดสมองแตก

ท าใหสมองสวนทเลอดไปเลยงสมองไมพอหรอมกอนเลอดเบยดสมอง ท าใหสญเสยการท างานในการควบคมการท างานของรางกายอยางทนททนใด ท าใหเกดอาการ ออนแรงหรอชาครงซก ตามองไมเหนหรอเหนเปนภาพซอน มความผดปกตในการสอสาร เวยนศรษะ ปวดศรษะรนแรง พดไมชด ปากเบยว กลนล าบาก ความจ าเสอม ซม หมดสต• โรคหลอดเลอดหวใจตบเกดจากการทผนงหลอดเลอดทไปเลยงหวใจมการหนาตว จนท าใหหลอดเลอดหวใจตบหรออดตน สงผลใหกลามเนอหวใจขาดเลอด การท างานของหวใจลดลง อาจเกดกลามเนอหวใจตายเฉยบพลน หวใจวาย หรอหวใจเตนผดจงหวะได

• ปจจยเสยงทส าคญไดแก การสบบหร ความอวน ไมออกก าลงกาย โรคเบาหวาน ไขมนในเลอดสง ความดนโลหตสง โรคหวใจ และภาวะเครยด

โรคถงลมโปงพอง (Emphysema)

โรคปอดอดกนเรอรงม 2 ชนด คอ • โรคหลอดลมอกเสบเรอรงซงจะมอาการไอและมเสมหะเรอรง เปนๆหายๆ อยางนอยปละ 3 เดอนและเปนอยางนอย 2 ปตดตอกน

• โรคถงลมโปงพองเกดจากถงลมพองตวออก ท าใหการแลกเปลยนกาซผดปกตไป • โดยทวไปมกพบ 2 โรคนเกดรวมกน อาการเรมแรกอาจไมชดเจน แตถาปอดถกท าลายมากขนจะมอาการไอเรอรง หอบเหนอย หายใจมเสยงวดๆ

• การวนจฉยโดยทวไปแพทยจะซกประวตการสบบหร เอกซเรยปอด ตรวจสมรรถภาพปอด

http://www.smokefreezone.or.th/media_page

โรคมะเรง (Cancer)

• โรคมะเรงทพบบอยในประเทศไทย ไดแก มะเรงปอด มะเรงตบ มะเรงปากมดลก มะเรงเตานม มะเรงล าไสใหญและทวารหนก มะเรงชองปาก มะเรงตอมลกหมาก มะเรงตอมน าเหลอง และมะเรงผวหนง

• หากมอาการผดปกตของรางกาย เชน ระบบยอยอาหารและการขบถายผดปกต มเลอดออกผดปกต มแผลเรอรง มกอนทเตานมหรอตามตว ไฝโตขนหรอเปลยนส ไอเรอรง น าหนกลดโดยไมตงใจ หออเรอรง ควรรบไปปรกษาแพทย

• การปองกนทส าคญคอการหลกเลยงปจจยเสยงตางๆ ไดแก การสบบหร อาหารทมไขมนอมตวสง อาหารปงยาง น าหนกตวเกน เครองดมแอลกอฮอล การโดนแดดจด รงสและสารเคม การกนอาหารสกๆดบๆ และควรออกก าลงกายเปนประจ า รบประทานอาหารทมประโยชน ตรวจรางกายเปนประจ าทกป

สถาบนมะเรงแหงชาต 2016http://www.nci.go.th/th/cancer_record/cancer_rec1.html

โรคความดนโลหตสง (Hypertension)

• ผทมความดนซสโตลก (ตวบน) ตงแต 140 มลลเมตรปรอทขนไป และความดนไดแอสโตลก(ตวลาง) ตงแต 90 มลลเมตรปรอทขนไป

• ในผสงอายอาจมความดนซสโตลกสงเพยงอยางเดยว กถอวาเปนความดนโลหตสงเชนกน • ผทมความดนโลหตสง พบประมาณรอยละ 50 ของผทมอาย 65 ปขนไป และพบรอยละ 25 ของวยกลางคน

• ปจจบนยงไมทราบสาเหตทแทจรง แตพบในผทมประวตครอบครวทมญาตสายตรงเปนโรคความดนโลหตสง หรอสาเหตมาจากโรคไต ความผดปกตของหลอดเลอดและการไหลเวยนเลอด ความผดปกตของระบบฮอรโมน และปจจยเสยงในชวตประจ าวน เชน การกนอาหารเคมจด น าหนกเกน ขาดการออกก าลงกาย ดมเหลา สบบหรจด ความเครยด

https://med.mahidol.ac.th/medicalrecord/th/BloodPressure-th2

โรคอวนลงพง (Obesity)

• เปนความผดปกตของรางกายจากการมน าหนกตวเกนมาตรฐาน เนองจากมไขมนสะสมตามอวยวะตางๆ ซงสาเหตส าคญ ไดแก กรรมพนธ อายโดยพบวารอยละ 40ของผทมอาย 60 ปขนไปเปนโรคอวน ประเภทของอาหารทรบประทาน พฤตกรรมในการด ารงชวต รางกายดอตออนซลน โรคอวนไมเพยงท าใหเคลอนไหวรางกายไดยากเทานน ยงสงผลใหเปนโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคไขมนในเลอดสง โรคขอเขาเสอมเรว

ผทเปนโรคอวนจะมลกษณะดงน1. อวนลงพง มเสนรอบเอวมากกวา 90 เซนตเมตร และ 80 เซนตเมตร ในชายและหญง

ตามล าดบ และมขอใดอยางนอย 2 ขอรวมดวย ดงตอไปน ความดนโลหตมากกวา 130/85 มลลเมตรปรอทหรอผทไดรบยาลดความดนโลหต มระดบไตรกลเซอไรดมากกวา 150 มลลกรม % หรอผทเปนไขมนสงและไดรบยาลดไขมน ระดบ HDL มากกวา 40 และ 50 มลลกรม %ส าหรบชายและหญงตามล าดบ หรอผทไดรบยาลดไขมน ระดบน าตาลสงกวา 100 มลลกรม % หรอผทไดรบการวนจฉยวาเปนเบาหวานชนดท 2

http://resource.thaihealth.or.th/media/15478#1

แนวทางการมสขภาพทดในผสงอายตามหลก 10 อ. 1. อาหาร ผสงอายยงคงตองการสารอาหารตาง ๆ ทใกลเคยงกบวยผใหญ แตควรลดอาหารประเภทไขมนและคารโบไฮเดรตลง สวนอาหารประเภทโปรตนควรเปน เนอสตวทยอยงาย เชน เนอปลาและไขขาว สวนไขแดงควรกนไมเกนสปดาหละ 3 ฟอง นอกจากนควรกนผกและถว รวมทงผลไมใหมาก แตควรเปนผลไมทไมมรสหวานจด จนเกนไป เพราะอาจเปนสาเหตท าใหเกดโรค เชน โรคเบาหวาน ได2. ออกก าลงกาย เพอใหมรางกายแขงแรง สามารถเคลอนไหวไดอยางคลองแคลว ซงจะท าใหการทรงตวดขน ไมหกลมงาย ผสงอายจงควรออกก าลงกายสปดาหละ 3-4 ครง3. อนามย ผสงอายควรรจกสงเกตการท างานของระบบตาง ๆ ในรางกาย เชน ระบบขบถาย ควรพยายามลด ละ เลกสงทจะเปนอนตรายตอสขภาพ เชน เหลา บหร และพฤตกรรมเสยงตาง ๆ ส าหรบผทอาย 65 ปขนไป ควรตรวจสขภาพเปนประจ าทกป

4. อจจาระ ปสสาวะ ผสงอายจะตองใหความสนใจเรองการขบถายใหมากเปนพเศษ หากมปญหาขบถายยาก ถายล าบาก หรอกลนการขบถายไมได กควรรบแก ปญหาไปตามสาเหต5. อากาศ และแสงอาทตย ผสงอายควรไดอยในสถานททมสภาพแวดลอมทด เปนธรรมชาต มอากาศบรสทธ และควรไดรบแสงแดดบาง6. อารมณ ผสงอายจะมอารมณเปลยนแปลงงาย เชน หงดหงด โมโห โกรธงาย ท าใหขาดสตในการพจารณาไตรตรองเหตผล กอใหเกดความขดแยงกบบคคลอนได งาย และตองหาวธควบคมอารมณซงมหลายวธ เชน การท าสมาธ การศกษาธรรมะ จะชวยใหผอนคลาย มสตมากขน

7. อดเรก ผสงอายควรหางานอดเรกท าเพอเบยงเบนความสนใจหรอลดการหมกมนในสงทท าใหไมสบายใจ เปนการใชเวลาวางใหเปนประโยชน8. อบอน การเปนบคคลทมบคลกโอบออม เออเฟอเผอแผ ชวยเหลอสมาชกใน ครอบครวและบคคลอน เพอใหเกดสมพนธภาพทดตอกน9. อบตเหต ระมดระวงไมใหเกดอบตเหตโดยวการตาง ๆ เชน สายตายาวตองใสแวนสายตา ไดยนไมชดเจนตองไปตรวจหเพอแกไข ถามสงแวดลอมไมเหมาะสมตอง ไปปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสม10. อนาคต ผสงอายตองเตรยมเงนและทอยอาศยเพอเปนหลกประกนในการด าเนนชวต

http://www.thaipt.org/index.php?module=knowledge&id=631

• บคคลในครอบครวกเปนสวนทมบทบาทส าคญในการดแลผสงอาย จงจ าเปนตองเขาใจปญหาโดยการเรยนรและท าความเขาใจกบการเปลยนแปลงทงรางกายและจตใจทเกดขนตามวย

• การดแลผสงอายมปญหาส าคญทบคคลในครอบครวตองเตรยมรบมอคอ ผสงอายมกไมยอมใหสมาชกภายในบานดแลตนเอง เพราะอาจรสกไมดทสมาชกในครอบครวคดวาตนเองตองการความชวยเหลอในการท ากจกรรมตาง ๆ หรอกงวลวาจะกลายเปนภาระ เนองจากท าใหสญเสยความเปนสวนตวและตองปรบการด าเนนชวตใหม ผสงอายบางคนมกมความเปนตวของตวเองและวตกวาตนเองจะกลายเปนคนออนแอทยอมใหคนในครอบครวมาดแล หรอกงวลกบคาใชจายอน ๆ ทตองเสยเพมส าหรบดแลตนเอง

• ทส าคญ ผสงอายทขลมมกไมเขาใจเหตผลวาท าไมตองไดรบการดแล สาเหตเหลานลวนเปนปญหา • สมาชกในครอบครวควรท าความเขาใจและเรยนรวธรบมอทถกตองผใกลชดทท าหนาทดแลผสงอายและบคคลในครอบครวคนอนควรท าความเขาใจสาเหตและรบมอกบปญหาดงกลาว เพอจะไดดแลสขภาพและสภาพแวดลอมของผสงอายอยางถกตองและเหมาะสมตอไป

กระดาษขนาด A4 ครงแผน เขยนชอ-นามสกล รหสนกศกษา เลขท

กลมเรยน (Sec.)

นกศกษาคดวาปญหาของวยรนในขอใดควรมการแกปญหาเปนอนดบแรก เพราะเหตใด จงอธบาย (5 คะแนน)