28
วิ ช า วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์

คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ว ช า ว ท ย า ศ า ส ต ร แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ย

คอมพวเตอรและเทคโนโลยทางคอมพวเตอร

Page 2: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

คอมพวเตอร (COMPUTER)

• คอมพวเตอร หมายถง อปกรณ

อเลกทรอนกสททางานตามชดคาสง

อ ย า ง อต โนมต โ ดยจ ะท า ก า ร

คานวณขอมล เปรยบเทยบตรรกะ

ของขอมล และใหผลลพธออกมา

ตามทกาหนด

2

Page 3: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ประเภทของคอมพวเตอร

Mainframe computer

• เมนเฟรม คอมพวเตอรเปนเครอง

คอมพวเตอรขนาดใหญทมการพฒนามา

ตงแตเรมแรก

• เมนเฟรมเปนเครองคอมพวเตอรทมราคา

สงมาก มกอยทศนยคอมพวเตอรหลกของ

องคการ และตองอยในหองทมการควบคม

อณหภมและมการดแลรกษาเปนอยางด

• ขอเดนของการใชเมนเฟรมอยทงานท

ตองการใหมระบบศนยกลาง

3

Page 4: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

เมนเฟรม คอมพวเตอร ถกสรางขนเปนครงแรกในชวง ค.ศ.1942-1946 มชอเรยกวาอนแอค ENIAC ( Electronic

Numerical Integer and Calculator ) เปนเครองคานวณอเลกทรอนกสเครองแรกทใชหลอดสญญากาศ จานวน

18,000 หลอด จงตองใชกาลงไฟฟาคอนขางมาก มปญหาเรองความรอนและไสหลอดขาดบอย ๆ ตองวางไวในหอง

ปรบอากาศ

คอมพวเตอรเมนเฟรมทถกนามาใชในประเทศไทยเปนครงแรก คอ เครองคอมพวเตอร IBM 1620 เมอป พ.ศ.

2506 โดยไดรบมอบจากมลนธ เอ ไอ ด และ บรษท IBM ซงตดตงทภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการ

บญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงปจจบนหมดอายการใชงานนาไปเกบรกษาไวทศนยบรภณฑการศกษา

ทองฟาจาลอง กรงเทพฯ 4

Page 5: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

Mini computer

• ในชวงป ค.ศ. 1965-1970 ไดมการนาวงจรรวม หรอ เรยกวาไอซ (IC : Integrated Circuit) จงทาใหคอมพวเตอรมขนาดเลกลงกวาเดมแตความเรวในการทางานสงขน

• ตวอยางคอมพวเตอรในยคนไดแก IBM 360 เปนหนงในคอมพวเตอรทใชวงจรรวมทสามารถทางานไดทงการประมวลผลแฟมขอมล และวเคราะหคาทางคณตศาสตร

• คอมพวเตอร ชอ PDP1 เปน มนคอมพวเตอร(Minicomputer) ของบรษท DEC (Digital Equipment Corporation) เปนทนยมใชกนแพรหลายโดยเฉพาะในกลมของนกวทยาศาสตร นกวศวกร และนกวจยตามมหาวทยาลย

ประเภทของคอมพวเตอร

5

Page 6: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

Micro computer

• ไมโครคอมพวเตอร เปนคอมพวเตอรทถกสรางจากการนาเอาวงจรรวมหรอไอซ มารวมกนเปนวงจรขนาดใหญ เรยกวา VLSI (Very Large Scale Integration) ลงในชปแตละอน ทาใหคอมพวเตอรมขนาดเลกลง จนตงไวทโตะได

• นาไปสการเปนคอมพวเตอรสวนบคคล ทเรยกวา PC หรอ Personal Computer) คอมพวเตอร PC ถกสรางขนครงแรกเมอ ค.ศ. 1975 โดยบรษทIBM ไดกลายเปนตนแบบในการพฒนาตอยอดรนหลง ๆ ถดมา

ประเภทของคอมพวเตอร

6

Page 7: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

7

Page 8: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

องคประกอบของคอมพวเตอร

• CPU

• Memory

• Input / Output

Hardware

• Operating System

• Application programSoftware

8

Page 9: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

หนวยประมวลผลกลาง

• CPU หรอ Central Processing

Unit มหนาทควบคมการทางานของ

ระบบและปฏบตงานตามคาสงท

ปรากฏอยในโปรแกรม

• ประกอบดวยหนวยยอย ๆ อก 2

หนวย ไดแก หนวยคานวณเลขคณต

และตรรกวทยา (ALU หรอ

Arithmetic and Logical Unit) และ

หนวยควบคม (CU หรอ Control

Unit)

หนาทของ CPU

1. ควบคมใหการทางานเปนไปตามคาสง

2. วเคราะหขอมลทปอนเขา

3. จดการปฏบตงาน

4. สงขอมลไปจดเกบ

9

Page 10: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

หนวยความจา (MEMORY UNIT)

• ทาหนาทเกบโปรแกรมหรอขอมลทรบมาจากหนวยรบขอมล เพอเตรยมสงให

หนวยประมวลผลกลางทาการประมวลผล และรบผลลพธทไดจากการ

ประมวลผล เพอเตรยมสงออกหนวยแสดงขอมลตอไป

• หนวยความจาแบงออกเปน 2 ประเภท

• หนวยความจาหลก (Main memory)

• หนวยความจาแรม (RAM : Random Access Memory)

• หนวยความจารอม (ROM : Read Only Memory)

• แคช (Cache)

• หนวยความจาเสมอน (Virtual Memory)

• หนวยความสารอง (Secondary Storage)10

Page 11: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

อปกรณรบขอมล / แสดงผลขอมล

• Input / Output Unit

• อปกรณรบขอมล(Input devices) ทาหนาทในการรบโปรแกรม และขอมลเขาส

คอมพวเตอร ตวอยาง ของอปกรณทใชรบขอมลเขา ไดแก แปนพมพหรอ

คยบอรด (Keyboard) เครองสแกนตาง ๆ

• อปกรณแสดงผล (Output devices) ทาหนาทแสดงผลลพธจากการประมวลผล

เชน จอภาพเครองพมพ ลาโพง

11

Page 12: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

องคประกอบสวนฮารดแวร

12

Page 13: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

สวนประกอบของ PC

13

Page 14: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

MAINBOARD หรอ MOTHERBOARD

14

Page 15: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

• Basic Input / Output System เปนชดคาสงหรอโปรแกรมขนาดเลกทซพยใช

เมอเปดเครองใหคอมพวเตอรทางานจะคอยควบคมหรอจดการขอมลทว ง

ระหวางระบบปฏบตการกบอปกรณฮารดแวร นอกจากนยงใชเกบขอมลพนฐาน

สาหรบเครองนน ๆ

• หนาทหลกของ BIOS

• ตรวจสอบอปกรณภายในเครองวามอะไรบาง

• กาหนดการทางานของอปกรณตาง ๆ ใหเกดประสทธภาพในการทางานมาก

ทสด

• ทาหนาทเชอมตอระหวางระบบปฏบตการหรอ application program กบ

ฮารดแวร 15

ROM BIOS

Page 16: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ขนาดขอมล

• การนาเลขฐานสองตงแตหนงหลกขนไปเรยกวา บต (bit)

• 4 bit จะเทากบ 1 nibble

• 8 bit จะเทากบ 1 byte

• 2 byte จะเทากบ 1 word

• 2 word จะเทากบ 1 double word

• หนวยวดความจ (ของหนวยความจา ฮารดดสก) ทไดยนบอย ๆ คอ กโลไบต, กกกะไบต ม

ความหมายเปนตวเลขดงน

• 1 kB (kilobyte) = 1024 byte ( 210 )

• 1 MB ( Megabyte) = 1,048,576 byte (220)

• 1 GB (Gigabyte) กกะไบต = 1,073,741,824) (230) byte

• 1 TB (Terabyte) เทอราไบต = 1.099,511,627,776 (240) byte

16

Page 17: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

รหสขอมล

• รหสขอมล (Data representation) ไดแกรหสทใชแทนตวเลข ตวอกษร สญลกษณตาง ๆ โดยนาเลขฐานสองมาเรยงตอกนเปนกลม

• รหส BCD (Binary Code Decimal)

• รหส EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code)

• รหสขอมลทนยมใชไดแก รหส ASCII (American National Standard Institute) ประกอบดวยเลขฐานสองจานวน 1 byte แทนตวอกษร 1 ตวสามารถสรางจานวนตวอกษรได 256 ตวอกษร

• รหส UTF-8 เรมเปนทนยมใชกนมากขนสามารถรองรบการทางานระบบหลายภาษา (Multi language) หรอทเรยกวา Unicode จะใชเนอทในการเกบตวอกษร 1 ถง4 ไบต ตอตวอกษร 1 ตว ตวอกษรของทกชาต ทกภาษาจะถกเกบรวมไวในรหสนทงหมด

17

Page 18: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ซอฟแวรทใชในคอมพวเตอร

• ซอฟตแวร (Software) คอ โปรแกรมคาสงทเขยนขนเพอสงใหเครองคอมพวเตอรทางาน

• ในการสรางซอฟตแวร ผสรางจะตองรภาษาคอมพวเตอรเพอนาไปใชในการเขยนซอฟตแวร

เราแบงภาษาคอมพวเตอรออกเปนยคสมย ดงตอไปน

• ภาษายคท 1 (1GL) ภาษาเครอง

• ภาษายคท 2 (2GL) ภาษา Assembly หรอ ภาษาระดบตา

• ภาษายคท 3 (3GL) ภาษาระดบสง

• ภาษายคท 4 (4GL)

• ภาษายคท 4 ถกสรางขนมาเพอลดจานวนคาสงใหเหลอนอยลง และมลกษณะใกลเคยงกบ

ภาษาองกฤษ ผใชคอมพวเตอรทไมเคยเขยนโปรแกรมโดยใชภาษา 3GL สามารถเขยน

โปรแกรมไดภาษายคท 4 สวนใหญเกยวของกบการเขาถง (Access) ฐานขอมล (Database)

ภาษา 4GL ทเปนทรจกกนทวไปคอภาษา SQL (Structured Query Language) ซงคดคน

โดย บรษท IBM 18

Page 19: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ระบบปฏบตการ (OS : OPERATION SYSTEM)

• โปรแกรมททาหนาทเชอมโยงระหวางฮารดแวร

(อาจผานทางไบออสหรอโดยตรง) และโปรแกรม

ทผใชกาลงใชงาน หนาทของระบบปฏบตการ

สามารถแบงไดเปน 2 สวน คอ

• ควบคมการทางานของโปรแกรมและอปกรณตาง ๆ

โดยเฉพาะอปกรณรบขอมล และแสดงผลลพธ

(Input/Output Device) และ ใหผใชสามารถใช

อปกรณตาง ๆ ไดอยางสะดวก

• จดสรรทรพยากรซงใชรวมกน (Shared Resource)

หนาทนจะเหนไดชดในเครองเมนเฟรม (Mainframe)

มการใชทรพยากรเหลานรวมกน

19

Page 20: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

โปรแกรมประยกต

• โปรแกรมทโปรแกรมเมอรเขยนขนดวยภาษาคอมพวเตอรภาษาใดภาษาหนงเพอใหคอมพวเตอรทาการประมวลผลใหไดผลลพธตามทตองการ

• โปรแกรมสาเรจรปเกยวกบการจดการฐานขอมล (DBMS : Data Base Management System) เชน FoxPro, ORACLE, INFORMIX, MySQL และ Access เปนตน

• โปรแกรมสาเรจรปเกยวกบการจดพมพเอกสาร เปนโปรแกรมสาเรจรปประเภทประมวลผลคา (Word Processing)

• โปรแกรมสาเรจรปแบบตารางคานวณหรอ Spreadsheet เหมาะสาหรบจดการขอมลทอยในรปของตาราง จะเหมาะสมเปนอยางมากถาขอมลนนเปนตวเลขและใชในการคานวณ

• โปรแกรมสาเรจรปดานกราฟก ซอฟตแวรดานนมความสามารถในการสราง แกไข หรอดดแปลงภาพ

• โปรแกรมสาเรจรปประเภทอรรถประโยชน (Utility ) ซอฟตแวรอรรถประโยชนใชในงานดานการควบคม ตรวจสอบ และปรบปรงการทางานของระบบฮารดแวรและซอฟตแวร เพอใหคอมพวเตอรทางานอยางมประสทธภาพยงขน

20

Page 21: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

ลขสทธซอฟแวร

• ใน พ.ศ. 2445 มการกาหนดลขสทธเกดขนครงแรกในสมยรชกาลท 5 เพอปองกนการ

ละเมดลขสทธในงานวรรณกรรมเรอง "วชรญาณวเศษ"

• พ.ศ. 2457 ไดมการปรบปรงแกไขกฎหมายใหมในสมย รชกาลท 6 แตยงคงเนนงาน

ดานวรรณกรรม

• พ.ศ. 2474 ในสมยรชกาลท 7 มการปรบปรงแกไขกฎหมายใหครอบคลมงานอนๆ เชน

งานคดคนทางวทยาศาสตรและผลงานของชาวตางชาต แตกฎหมายฉบบนมบทลงโทษ

ในสถานเบา

• พ.ศ. 2521 ไดเพมงานสอ ภาพ-เสยงและวดโอลงไปในตวของกฎหมาย

• พ.ศ. 2534 รฐบาลไดประกาศขยายความครอบคลมงานดานวรรณกรรม ทเกยวของกบ

โปรแกรม ไดออกเปนพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 ซงมผลบงคบใชเมอวนท 21

มนาคม 253821

Page 22: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

งานทสามารถมลขสทธได

• งานหรอความคดสรางสรรคในสาขาวรรณกรรม ศลปกรรม ดนตรกรรม งาน

ภาพยนตร หรองานอนใดในแขนงวทยาศาสตร

• โปรแกรมคอมพวเตอร (Computer Program หรอ Computer Software) คอ

ชดคาสงทใชกบเครองคอมพวเตอร เพอกาหนดใหเครองคอมพวเตอรทางาน

• งานฐานขอมล (Database) คอ ขอมลทไดเกบรวบรวมขนเพอใชประโยชนดาน

ตาง ๆ

22

Page 23: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

งานทไมสามารถมลขสทธได

• ขาวประจาวน และขอเทจจรงตางๆ ทมลกษณะเปนเพยงขาวสารอนมใชงานใน

แผนกวรรณคดแผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ

• รฐธรรมนญ และกฎหมาย

• ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ คาสง คาชแจง และหนงสอโตตอบของกระทรวง

ทบวง กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอของทองถน

• คาพพากษา คาสง คาวนจฉย และรายงานของทางราชการ

• คาแปลและการรวบรวมสงตางๆ ตามขอ 1 ถง 4 ทกระทรวง ทบวง กรม หรอ

หนวยงานอนใดของรฐ หรอของทองถนจดทาขน

23

Page 24: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

การละเมดลขสทธ

• การทาซาหรอดดแปลง

• การเผยแพรตอสาธารณชน โดยไมไดรบความยนยอมจากผเปนเจาของลขสทธ

• การใหเชาตนฉบบหรอสาเนางานดงกลาว

24

Page 25: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

การกระทาทไดรบการยกเวนไมถอเปนการละเมดลขสทธ

• มาตรา 32 การกระทาแกงานอนมลขสทธของบคคลอนตาม พ.ร.บ. น หากไมขดตอการแสวงหาประโยชนจากงานอนมลขสทธตามปกตของเจาของลขสทธและไมกระทบกระเทอนถงสทธอนชอบดวยกฎหมายของเจาของลขสทธเกนสมควร มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ

• (1) วจยหรอศกษางานนน อนมใชการกระทาเพอหากาไร

• (2) ใชเพอประโยชนของตนเอง หรอเพอประโยชนของตนเองและบคคลอนในครอบครวหรอญาตสนท

• (3) ตชม วจารณ หรอแนะนาผลงานโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน

• (4) เสนอรายงานขาวทางสอมวลชนโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน

• (5) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏเพอประโยชนในการพจารณาของศาลหรอเจาพนกงานซงมอานาจตามกฎหมายหรอในการรายงานผลการพจารณาดงกลาว

• (6) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏโดยผสอน เพอประโยชนในการสอนของตน อนมใชการกระทาเพอหากาไร

• (7) ทาซา ดดแปลงบางสวนของงาน หรอตดทอนหรอทาบทสรปโดยผสอนหรอสถาบนศกษา เพอแจกจายหรอจาหนายแกผเรยนในชนเรยนหรอในสถาบนศกษา ทงนตองไมเปนการกระทาเพอหากาไร

• (8) นางานนนมาใชเปนสวนหนงในการถามและตอบในการสอบ25

Page 26: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

การกระทาทไดรบการยกเวนไมถอเปนการละเมดลขสทธ

• มาตรา 35 การกระทาแกโปรแกรมคอมพวเตอร อนมลขสทธของบคคลอนตาม พ.ร.บ. น มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ หากไมมวตถประสงคเพอหากาไร และไดปฏบตตามมาตรา 32 วรรคหนง ในกรณดงตอไปน

• (1) วจยหรอศกษาโปรแกรมคอมพวเตอรนน

• (2) ใชเพอประโยชนของเจาของสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรนน

• (3) ตชม วจารณ หรอแนะนาผลงานโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรนน

• (4) เสนอรายงานขาวทางสอมวลชนโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในโปรแกรมคอมพวเตอรนน

• (5) ทาสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรในจานวนทสมควรโดยบคคลผซงไดซอหรอไดรบโปรแกรมนนมาจากบคคลอนโดยถกตอง เพอเกบไวใชประโยชนในการบารงรกษาหรอปองกนการสญหาย

• (6) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏเพอประโยชนในการพจารณาของศาลหรอเจาพนกงานซงมอานาจตามกฎหมายหรอในการรายงานผลการพจารณาดงกลาว

26

Page 27: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

การกระทาทไดรบการยกเวนไมถอเปนการละเมดลขสทธ

• (7) นาโปรแกรมคอมพวเตอรนนมาใชเปนสวนหนงในการถามและตอบในการ

สอบ

• (8) ดดแปลงโปรแกรมคอมพวเตอรในกรณทจาเปนแกการใช

• (9) ทาสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอเกบรกษาไวสาหรบการอางอง หรอ

คนควาเพอประโยชนของสาธารณชน

27

Page 28: คอมพวเตอริ์และเทคโนโลย ทางคอม ......ทองฟ าจ าลอง กร งเทพฯ 4 Mini computer •ในช วงป

OPEN SOURCE

• ประเทศไทยมกจะถกประเทศมหาอานาจทาการกดกนทางการคา โดยมขออาง

อย 3 ขอคอ ละเมดสทธมนษยชน มการทาลายสงแวดลอม และมการละเมด

ทรพยสนทางปญญา

• ซอฟแวรทไมตองเสยคาใชจาย

• Shareware หรอ Freeware เปนโปรแกรมทใชงานฟร แตอยภายใตเงอนไขหรอ

ขอจากดตาง ๆ ทผพฒนาหรอผจาหนายกาหนดไว เชนใหทดลองใชกอน

• Open source ซอฟตแวร ทสามารถนาไป ใชงานไดโดยไมตองเสยคาใชจาย

และม source code ตดมาให อนญาตใหเผยแพรตวโปรแกรมและ source code

ไดอยางเสร แตกม license เหมอนซอฟตแวรทวไป

• open-source license (เชน GPLGeneral Public License, BSD)28