ซกมนด ฟรอยด ไดรบการยกยองวาเปน บดาแหงจตวทยา

เขาเกดวนท 6 พฤษภาคม 1856 ในครอบครวทมอาชพขาย

ขนสตว เมออายได 4 ขวบ ครอบครวกไดยายจากเชโกสโลวะเกยไป

อยทกรงเวยนนา ประเทศออสเตรย

ฟรอยดชอบอานหนงสอตงแตเดก จงท าใหเขาฉลาดและสอบไดท 1 ทกครง เมอ

อายได 17 ป เขาสอบเขาศกษาตอวชาแพทยศาสตรทมหาวทยาลยแหงกรงเวยนนาได เมอกลบมายงกรงเวยนนา เขาตดสนใจท างานเปนแพทยทางดานสมอง

และประสาท และแตงงานกบมารธา เบรนเนย จนมลกดวยกนถง 6 คน

ฟรอยดเปนทงแพทยและนกจตวทยา เปนผบกเบกการศกษาทางดานจตวทยา

ทฤษฎตางๆ ของเขาทคนพบยงคงน ามาใชรกษาโรคทางจตอยทกวนน เชน ทฤษฎ

บคคลกภาพแบบจตวเคราะห ซงกลาววา พลงจตใตส านกมผลตอพฤตกรรมของแต

ละบคคล และจ าแนกบคคลใหแตกตางกน

ในป 1938 กองทพนาซของเยอรมน เขายดครองออสเตรย ฟรอยดตองหลบหน

ไปอยทองกฤษและถงแกกรรมในวนท 27 สงหาคม 1939 ดวยโรคมะเรงและ

มอายได 83 ป

เขาเปนบคคลแรกทไดอธบายทฤษฎจตวเคราะหทเกยวกบบคลกภาพซงมความเชอ

เกยวกบธรรมชาตของมนษยวามนษยเกดมาพรอมกบแรงขบทางสญชาตญาณ

(Instinctual drive)และแรงขบดงกลาวเปนพลงงานทสามารถ

เปลยนแปลงและเคลอนทได อนเปนความเชอทไดรบอทธพลจากความรทาง

ฟสกส จงท าใหเชอวาจตเปนพลงงานรปหนง ทสามารถเปลยนแปลงและไมหยด

นง (Psycho-Dynamic) สญชาตญาณดงกลาว ไดแก

สญชาตญาณแหงการมชวต (Eros or Life) เปนสญชาตญาณทแสดง

ออกมาในรปแบบของสญชาตญาณทางเพศ (Sexual Instinct)

1. จตไรส านก ( Unconscious Mind )เปนสวนทมบทบาทส าคญในการแสดงพฤตกรรมของมนษยโดยเฉพาะพฤตกรรมบางอยางทบคคล

แสดงออกไปโดยไมรตว เชน การพดพลงปาก ความฝน เปนตน

2. จตส านก ( Conscious Mind ) ซงเปนสภาวะทบคคลรบรตาม

ประสาทสมผสทงหา ทบคคลจะมการรตวตลอดเวลาวาก าลงท าอะไรอย คดอะไร

อย คดอยางไรเปนการรบรโดยทวไปของมนษย

3. จตกอนส านก ( Preconscious Mind ) เปนสวนของ

ประสบการณทสะสมไวแตมลกษณะเลอนลาง เมอถกสภาวะหรอสงกระตนท

เหมาะสม หรอเมอบคคลตองการน ากลบมาใชใหมกสามารถระลกไดและสามารถน า

กลบมาใชในระดบจตส านกได และเปนสวนทอยใกลชดกบจตรส านกมากกวาจตไร

ส านก

ก. อด (id) ซอนในอยในจตใตส านก เกดจาก

› สญชาตญาณแหงการด ารงชวตเนนทความตองการทางเพศ

› สญชาตญาณแหงความตาย เชน เอาชนะ , ตอส , ทาทาย เนนทกาวราว

ข. อโก (ego) ซอนอยในจตส านก / กงส านก

ค. ซปเปอรอโก (Super ego) ซอนอยในจตส านก

1. อด (Id) จะเปนตนก าเนดของบคลกภาพ และเปนสวนทตดตวมนษยมา

ตงแตเกด Id ประกอบดวยแรงขบทางสญชาตญาณ (Instinct)

2. อโก (Ego) จะเปนสวนของบคลกภาพทท าหนาทประสาน อด และ ซเปอร

อโก ใหแสดงบคลกภาพออกมาเพอใหเหมาะสมกบความเปนจรง

3. ซเปอรอโก(Superego)นนเปนสวนทท าหนาทเกยวของกบศลธรรม

จรรยา บรรทดฐานของสงคม คานยม และขนบธรรมเนยมประเพณตางๆ ซงท า

หนาทผลกดนใหบคคลประเมนพฤตกรรมตางๆ ทเกยวของกบมโนธรรม จรยธรรม

ทพฒนามาจากการอบรม

ฟรอยด แบงการพฒนาบคลกภาพออกเปน 5 ขน ไดแก

1. ขนปาก (Oral Stage) เรมตงแตแรกเกดถง 1 ขวบ ในวย

น Erogenous Zone จะอยบรเวณปาก

2. ขนทวาร (Anal Stage) เดกจะมอายตงแต 1-3 ขวบ ในวย

น Erogenous Zone จะอยทบรเวณทวาร โดยทเดกจะมความพง

พอใจเมอมสงมากระตน หรอเราบรเวณทวารในระยะนเดกเรมเปนตวของตวเอง

3. ขนอวยวะเพศตอนตน (Phallic Stage) เรมตงแต 3 –5 ขวบ ในขนน Erogenous Zone จะอยทอวยวะเพศ โดยทเดก

เกดความรสกพงพอใจกบการจบตองอวยวะเพศ เพราะมความพงพอใจทางเพศอยท

ตนเองในระยะแรก

4. ขนแฝง (Latency Stage) เรมตงแต อาย 6 – 11 ป ใน

ขนน Erogenous Zone จะไมปรากฏอยสวนใดสวนหนงของรางกาย

โดยเฉพาะ เสมอนขนแฝงของพลง Libido เปนระยะพกในเรองเพศ

5. ขนอวยวะเพศตอนปลาย (Genital Stage) เรมจาก 12 ขวบ

เปนตนไป ในระยะนเดกจะเขาสวยรน ไปจนถงวยผใหญและวยชรา โดย

ม Erogonous Zone จะมาอยทอวยวะ

เพศ (Genitel Area)

ตามแนวคดของฟรอยดเชอวากลวธานในการปองกนตนเองนนเปนกลวธทงหมดทอ

โกใชใหเปนประโยชนเมอตองตกในสภาวะทเกดความขดแยงใจความคบของใจ

ความวตกกงวล ความตงเครยด

ฟรอยดเชอวาเรองความวตกกงวลเปนสภาวะทางอารมณทเกดขนจากการไมไดรบ

ความพงพอใจ มความรสกวาตนเองไมปลอดภย จะไดรบอนตรายจากสงทอย

รอบตวซงฟรอยดเชอวาความวตกกงวลนนเปนผลมาจากการทอโก ( ego )

ไมสามารถท าหนาทประนประนอม อด( id ) และซปเปอรอโก

(superego) ไดอยางเหมาะสม จะท าใหบคคลเกดความวตกกงวล ความ

คบของใจ

1. ความวตกกงวลตอสงทเปนจรง เปนความวตกกงวลทเกดจากความกลว

อนตรายจากภายนอกทเผชญอยจรงๆ

2. ความวตกกงวลแบบโรคประสาท เปนความวตกกงวลทมสาเหตใหบคคลแสดง

อาการบางอยางออกมา เนองจากกลวการถกลงโทษทไมสามารถควบคมพลงของ

สญชาตญาณไวได

3. ความวตกกงวลเชงศลธรรม เปนความวตกกงวลเมอเกดขนแลว และไมสามาร

แกไขไดดวยวธการทมประสทธภาพ

ความคบของใจ ( frustration )

เมอบคคลมปญหาหรออปสรรคเกดขน บคคลจะความรสกคบของ

ใจ (frustration) และมความวตกกงวล ( anxiety ) บคคลจงพยายามหาวธลดความคบของใจโดยใชกลวธานในการปองกน

ตนเอง (defense mechanism) ความคบของใจกบการใชกลวธานในการปองกนตนเองจะท าให สถานการณทท าใหเกดความคบของใจเมอ

พจารณาตามทมา คอ จากภายนอกและภายในรางกายของแตละบคคลนนมสาเหต

มาจาก 3 ประการคอ ความขาดแคลน ความสญเสยและความขดแยง

ทส าคญ ม 2 ชนด คอ

1. กลวธานในการพฒนาบคลกภาพ บคลกภาพพฒนาเนองมาจากการตอบสนอง

ความเครยดทเกดจากกระบวนการเจรญเตบโตของรางกาย ความคบของใจ ความ

ขดแยงใจ และความหวาดหวน(threats) เมอมความเครยดเกดขน บคคล

จงแสวงหาวธการทจะลดความเครยด ท าใหบคลกภาพเกดการพฒนาวธการทบคคล

เรยนร ไดแก การ

› เลยนแบบ (identification)

› การยายแหลงทดแทน (displacement)

› การทดเทด (sublimation)

2. กลวธานในการปองกนตนเองของอโก บคคลจะสรางกลไกปองกนตนเองขนเมอ

ไมสามารถคลคลายความวตกกงวลทก าลงคกคามได กลไกปองกนตนเองท

ส าคญ ม 5 ชนด ไดแก

› การเกบกด (repression)

› การตรงแนน (fixation)

› การกลาวโทษผอน (projection)

› การถดถอย (regression)

› การแสดงปฏกรยาตรงขาม (reaction formation)

1. ฟรอยดใหความส าคญกบพฤตกรรมมนษยในพลงจต 3 สวนเพอใหเขาใจตนเอง

และผอนอยางไร

2. พลงงานดาน id,ego และ superego สอนใหเรยนรพฤตกรรมของมนษยเพอใหเขาใจตนเองและผอนอยางไร

3. การใชกลวธานในการปองกนตวเองมผลดและผลเสยอยางไร

4. การพฒนาบคลกภาพมคณคาตอการท างานและการอยรวมกนอยางไร

5. ฟรอยดใหแนวคดวาคนจะมความสขตองเรยนและเขาใจคณคาของมนษยอยางไร